4-6 9 หัวข้อเรื่อง · หรือลดลงในสินทรัพย์ หนี้สินและส่วนของเจ้าของ เมื่อวิเคราะห์รายการค้าแล้วจึงน

138

แผนการสอน/การเรยนรภาคทฤษฎ หนวยท 3

ชอวชา บญชเบองตน 1 สอนสปดาหท 4-6 ชอหนวย การวเคราะหรายการคา ชวโมงรวม 9

ชอเรอง การวเคราะหรายการคา จ านวนชวโมง 9

หวขอเรอง ดานความร : 1. รายการคาและรายการทมใชรายการคา 2. การวเคราะหรายการคา 3. การบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ

4. ศพทเกยวกบบญช

ดานทกษะ : 5. ฝกปฏบตจดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญช

ดานคณธรรม จรยธรรม : 6. ความรบผดชอบ ความซอสตย ความประหยด ความขยน ความอดทน ความเออเฟอ 7. ความสนใจใฝร ความคดรเรมสรางสรรค ความรอบคอบ ความมวนย ตรงตอเวลา

สาระส าคญ 1. รายการคาและรายการทมใชรายการคา (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1) 1.1 รายการคา (Business Transaction) รายการคา หมายถง เหตการณทกอใหเกดขนเกยวกบสนคาหรอบรการระหวางกจการคากบบคคลภายนอกทเกยวของ อนกอใหเกดการโอนเงนหรอสงของทมมลคาเปนตวเงน ท าใหสนทรพย หนสนและสวนของเจาของมการเปลยนแปลง ตวอยางเชน นาย ก. เปดรานคาเพอคาขายและใหบรการตาง ๆ รายการคาของนาย ก. จะประกอบดวยรายการดงน

1. น าเงนสดหรอสนทรพยมาลงทน 2. ซอสนทรพยเปนเงนสด 3. ซอสนทรพยเปนเงนเชอ 4. ซอสนคาเปนเงนสดหรอซอสนคาเปนเงนเชอ 5. ขายสนคาเปนเงนสดหรอซอสนคาเปนเงนเชอ 6. รบรายไดคาบรการ 7. จายช าระหน 8. รบช าระหน

139

9. จายคาใชจายตาง ๆ 10. กเงนจากบคคลภายนอก 11. เจาของกจการถอนใชสวนตว

1.2 รายการทมใชรายการคา (Non-business Transaction) รายการทมใชรายการคา คอ การด าเนนงานของกจการทไมกอใหเกดการโอนเงน หรอสงของทม

มลคาเปนตวเงน ตวอยางทมใชรายการคา

1. นาย ก. จดสนคาในรานใหเปนระเบยบ 2. จดรานคาใหสะอาดนาด 3. การรบรองลกคาทมาตดตอ 4. การเชญชวนลกคาใหเขามาชมสนคาในรานคา 5. การมจดหมายไปทวงหนจากลกคา 6. การสอบราคาสนคา 7. การสาธตสนคา

2. การวเคราะหรายการคา (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2) 2.1 ความหมายของการวเคราะหรายการคา (Business Transaction Analysis) การวเคราะหรายการคา หมายถง การพจารณาเหตการณทกอใหเกดการการเปลยนแปลงเพมขนหรอลดลงในสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เมอวเคราะหรายการคาแลวจงน าไปบนทกลงในสมดบญชขนตน

2.2 หลกในการวเคราะหรายการคา หลกในการวเคราะหรายการคาทท าใหมผลตอสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ ในการวเคราะหรายการคาจงตองยดหลกสมการบญชคอ สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ ท าใหเกดผลการวเคราะหรายการคาขนตนม 5 ประการดงน 1. สนทรพยเพม (+) สวนของเจาของเพม (+) 2. สนทรพยลด (-) สวนของเจาของลด (-) 3. สนทรพยอยางหนงเพม (+) สนทรพยอกอยางหนงลด (-) 4. สนทรพยเพม (+) หนสนเพม (+) 5. สนทรพยลด (-) หนสนลด (-)

2.3 ตวอยางการวเคราะหรายการคา 2.3.1 การลงทนของกจการ

140

รานขาวเหนยวบรการเปดด าเนนกจการซอมคอมพวเตอร เมอวนท 1 มกราคม 2552 น าเงนสดมาลงทน 30,000 บาท

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด = + ทน - นายขาวเหนยว 30,000 = + 30,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนเทากบสวนของเจาของเพมขน โดยในกรณนสนทรพยทเพมขนคอเงนสด 30,000 บาท และสวนของเจาของทเพมขนคอทนนายขาวเหนยวจ านวน 30,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.2 ซออปกรณเปนเงนสด รานขาวเหนยวบรการไดซออปกรณคอมพวเตอรเปนเงนสดจ านวน 10,000 บาท

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + อปกรณ = + ทน - นายขาวเหนยว ยอดยกมา 30,000 = + 30,000 (2) - 10,000 + 10,000 = 0 ยอดคงเหลอ 20,000 + 10,000 = 30,000 30,000 = 30,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและลดลงดวยจ านวนทเทากนในสวนสนทรพยทเพมขนคออปกรณคอมพวเตอรจ านวน 10,000 บาท และสนทรพยทลดลงคอเงนสดจ านวน 10,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 30,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.3 ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอ รานขาวเหนยวบรการไดท าการซอวสดส านกงานเปนเงนเชอจ านวน 4,000 บาท จากบรษท K.S.C. จ ากด

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน - นายขาวเหนยว ยอดยกมา 20,000 + 10,000 = + 30,000 (3) + 4,000 = + 4,000 ยอดคงเหลอ 20,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 30,000 34,000 = 34,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและหนสนเพมขนในสวน

141

สนทรพยทเพมขนคอวสดส านกงานจ านวน 4,000 บาท และสวนของหนสนทเพมขนคอเจาหนการคาจ านวน 4,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 34,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.4 รบรายไดคาบรการเปนเงนสด รานขาวเหนยวบรการไดรบเงนสดจ านวน 2,000 บาทจากลกคาทน าคอมพวเตอรมาซอม

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน - นายขาวเหนยว ยอดยกมา 20,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 30,000 (4) + 2,000 = + 2,000 ยอดคงเหลอ 22,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 32,000 36,000 = 36,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสวนของเจาของเพมขนในสวนสนทรพยทเพมขนคอเงนสดจ านวน 2,000 บาท และสวนของเจาของทเพมขนคอทน-นายขาวเหนยวซงเปนผลมาจากรายไดคาบรการจ านวน 2,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 36,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

2.3.5 ใหบรการลกคายงไมไดรบเงน รานขาวเหนยวบรการใหบรการซอมคอมพวเตอรจ านวน 3,000 บาท แกนายเสรมสขยงไมไดรบช าระ

เงน สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน-นายขาวเหนยว ยอดยกมา 22,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 32,000 (5) + 3,000 = + 3,000 ยอดคงเหลอ 22,000 + 3,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 39,000 =

142

39,000 จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสวนของเจาของเพมขนในสวนสนทรพยทเพมขนคอลกหนจ านวน 3,000 บาท และสวนของเจาของทเพมขนคอทน-นายขาวเหนยวซงเปนผลมาจากรายไดคาบรการจ านวน 3,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

2.3.6 รบรายไดคาบรการเปนเงนสดครงหนง ลกหนนายเสรมสขน าเงนสดมาช าระคาบรการซอมคอมพวเตอรจ านวนครงหนง

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน-นายขาวเหนยว ยอดยกมา 22,000 + 3,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 (6) + 1,500 - 1,500 = 0 ยอดคงเหลอ 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสนทรพยลดลงในสวนสนทรพยทเพมขนคอเงนสดจ านวน 1,500 บาท และสวนของสนทรพยลดลงคอลกหนนายเสรมสขจ านวน 1,500 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.7 ไดรบบลคาไฟฟาแตยงไมไดจายเงน

รานขาวเหนยวบรการไดรบบลคาไฟฟาจ านวน 1,000 บาท แตงยงไมไดจายเงน สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว

ยอดยกมา 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 (7) 0 = + 1,000

143

- 1,000 ยอดคงเหลอ 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 1,000 + 34,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหหนสนเพมขนและสวนของเจาของลดลงในสวน หนสนทเพมขนคอคาไฟฟาคางจายจ านวน 1,000 บาท และสวนของเจาของลดลงคอทน-นายขาวเหนยวซงเปนผลมาจากคาใชจายคาไฟฟาจ านวน 1,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

2.3.8 การจายช าระบลคาใชจายทตงคางจายไวแลว รานขาวเหนยวบรการจายช าระคาไฟฟาตามบล

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว

ยอดยกมา 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 1,000 + 34,000 (8) -1,000 = - 1,000 - 1,000 ยอดคงเหลอ 22,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 34,000 38,000 = 38,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยลดลงและหนสนลดลงในสวน สนทรพยลดลงคอเงนสดจ านวน 1,000 บาท และหนสนลดลงคอคาไฟฟาคางจายจ านวน 1,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 38,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

144

2.3.9 รบช าระเงนจากลกหนการคา รานขาวเหนยวบรการ รบช าระเงนจากลกหนจ านวนเงนทคางช าระ


ยอดยกมา 22,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 34,000 (9) +1,500 - 1,500 = 0 ยอดคงเหลอ 24,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 34,000 38,000 = 38,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสนทรพยลดลงในสวน สนทรพยเพมขนคอเงนสดจ านวน 1,500 บาท และสนทรพยลดลงคอลกหนจ านวน 1,500 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 38,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.10 เจาของกจการถอนเงนไปใชสวนตว รานขาวเหนยวบรการไดน าเงนสดจ านวน 2,000 บาทไปใชเพอการสวนตว


ยอดยกมา 24,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 34,000 (10) - 2,000 = - 2,000 ยอดคงเหลอ 22,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 32,000 36,000 = 36,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยลดลงและสวนของเจาของลดลงใน สวนสนทรพยลดลงคอเงนสดจ านวน 2,000 บาท และสวนของเจาของลดลงคอทน-นายขาวเหนยวในสวนการถอนเงนใชสวนตวจ านวน 2,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 36,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

145

3. หลกการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ

3.1 หลกในการบนทกบญช หลกการบนทกบญชทยอมรบกนแพรหลายทสดในทกประเทศคอ หลกการบญชค ความหมายของหลกการบญชค (Double-Entry Book Keeping) หมายถง การบนทกบญชเมอมรายการคาเกดขนทกรายการโดยบนทกบญชสองดาน คอ ทางดานเดบต และทางดานเครดต ดวยจ านวนเงนทเทากนทงสองดาน ส าหรบจ านวนบญชอาจไมเทากน นนคออาจบนทกทางดานเดบตเพยงบญชเดยว แตบนทกทางดานเครดตสองหรอสามบญชกได ลกษณะโดยทวไปของการบนทกรายการทางการบญชคอ จะมการบนทกรายการทเพมขนและรายการทลดลง ตวอยาง บญชเงนสดเมอเงนสดเพมขนจะเพมขนทางดานซายมอเรยกวาทางดานเดบตและถาเงนสดลดลงจะบนทกรายการไวทางดานขวามอเรยกวาทางดานเครดต เปนตน บญช เปนแบบฟอรมทจะใชส าหรบจดบนทกรายการคาทเกดขนในกจการ บญชมลกษณะเปนบญชตวท (T - Account) โดยจะแบงออกเปน 3 สวนคอ สวนท 1 ชอบญช (Title of Account) เปนสวนทอยบนบญชรปตวท ใชส าหรบเขยนบญชแตละรายการตามประเภทของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ ซงขนอยกบรายการคาธรกจทเกดขน สวนท 2 ดานเดบต (Debit Side) เปนสวนทอยทางดานซายมอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท สวนท 3 ดานเครดต (Credit Side) เปนสวนทอยทางดานขวามอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท แบบฟอรมบญช ชอบญช

ดานซายมอหรอดานเดบตหรอ Dr.

ดานขวามอหรอดานเครดตหรอ Cr.

เดบตและเครดต เดบต หมายถง การลงบญชดานซายของบญช เรยกวา เดบตบญช โดยทวไปนนค าวาเดบต (Debit) จะเขยนโดยยอวา Dr. เครดต หมายถง การลงบญชดานขวาของบญช เรยกวา เครดตบญช โดยทวไปนนค าวาเครดต (Crebit) จะเขยนโดยยอวา Cr. ถาปรากฏวายอดรวมทางดานเดบตมากกวายอดรวมทางดานเครดตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเดบต ในทางตรงกนขามกน ถายอดรวมทางดานเครดตมากกวายอดรวมทางดานเดบตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเครดต การบนทกบญชหลกจากการวเคราะหรายการคาแบงออกเปน 3 ประเภท 1. สนทรพยเพม (+) สนทรพยลด (-)

146

2. หนสนเพม (+) หนสนลด (-) 3. สวนของเจาของเพม (+) สวนของเจาของลด (-) 3.2 หลกการบนทกบญชประเภทสนทรพย สนทรพยเพมขน ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเดบต (Dr.) สนทรพยลดลง ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเครดต (Cr.)

บญชสนทรพย

เดบตสนทรพย ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

เครดตสนทรพย ทลดลง (-)

3.3 หลกการบนทกบญชประเภทหนสน

หนสนเพมขน ใหบนทกบญชหนสน ดานเครดต (Cr.) หนสนลดลง ใหบนทกบญชหนสน ดานเดบต (Dr.)

บญชหนสน

เดบตหนสน ทลดลง (-)

เครดตหนสน ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

3.4 หลกการบนทกบญชประเภทสวนของเจาของ 3.4.1 สวนของเจาของ

สวนของเจาของเพมขน ใหบนทกบญชสวนของเจาของ ดานเครดต (Cr.) สวนของเจาของลดลง ใหบนทกบญชสวนของเจาของ ดานเดบต (Dr.)

บญชสวนของเจาของ

เดบตสวนของเจาของ ทลดลง (-)

เครดตสวนของเจาของ ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

3.4.2 ถอนใชสวนตว ถอนใชสวนตว คอ เจาของกจการถอนเงนสดหรอสนทรพยอนไปใชสวนตว ถามรายการคาใน

147

ลกษณะนเกดขน จะมผลกระทบโดยตรงทจะท าใหสวนของเจาของกจการลดลง ซงอาจแสดงรายการนในลกษณะเดบตทนกได โดยสวนใหญแลวจะมการบนทกบญชสวนนออกไปตางหากจากบญชทนเรยกวา บญชถอนใชสวนตว

ถอนใชสวนตวเพมขน เปนบญชสวนของเจาของใหบนทกในบญชถอนใชสวนตว ดานเดบต (Dr.) บญชถอนใชสวนตว

เดบตถอนใชสวนตว ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

3.4.3 รายไดและคาใชจาย รายไดและคาใชจาย เมอกจการประกอบธรกจแลวมรายไดเกดขน รายไดนจะมผลกระทบท าใหสวนของเจาของนนเพมขนหรอผลกระทบทางบวกตอการค านวณก าไรสทธ ดงนนหลกการบนทกบญชจงเหมอนกบบญชทน โดยบญชรายไดจะเพมขนทางดานเครดต ลดลงทางดานเดบต สวนคาใชจายทเกดขนจากการด าเนนกจการนน จะมผลท าใหสวนของเจาของลดลงหรอผลกระทบทางลบตอการค านวณก าไรสทธของกจการ ท าใหหลกการบนทกบญชคาใชจายนนมหลกการทตรงกนขามกบบญชรายได กลาวคอบญชคาใชจายจะเพมขนทางดานเดบต ลดลงทางดานเครดต รายไดเพมขน ใหบนทกบญชรายได ดานเครดต (Cr.) รายไดลดลง ใหบนทกบญชรายได ดานเดบต (Dr.)

บญชรายได

เดบตรายได ทลดลง (-)

เครดตรายได ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

คาใชจายเพมขน ใหบนทกบญชคาใชจาย ดานเดบต (Dr.) คาใชจายลดลง ใหบนทกบญชคาใชจาย ดานเครดต (Cr.)

บญชคาใชจาย

เดบตคาใชจาย เครดตคาใชจาย

148

ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

ทลดลง (-)

ตวอยางท 3-1 การวเคราะหรายการคา และสรปการวเคราะห

รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ

เพมขน ลดลง ลดลง เพมขน ลดลง เพมขน 1. นายเอกน าเงนสดมาลงทน 50,000 บาท

เงนสด 50,000

ทน 50,000

2. กจการน าเงนฝากธนาคาร 10,000 บาท

เงนฝากธนาคาร 10,000


3. ซออปกรณส านกงานเปนเงนเชอ 5,000 อปกรณ เจาหน

149

บาท 5,000 5,000

4. ไดรบเงนคาบรการซอมคอมพวเตอร 2,000 บาท


รายไดคาซอมคอม 2,000

5. จายคาเชาอาคาร 5,000 บาท เงนสด 5,000

จายคาเชา 5,000

6. ใหบรการซอมคอมพวเตอรแกลกคาแตยงไมไดรบเงน 3,000 บาท

ลกหน 3,000


7. จายช าระหนเจาหนคาอปกรณส านกงานทซอจากรายการท 3 ทงจ านวน


เจาหน 5,000

8. นายเอกน าเงนสดไปใชสวนตว 2,000 บาท


ถอนใชสวนตว 2,000

9. จายคาสาธารณปโภคผานธนาคาร 1,500 บาท


คาสาธารณปโภค 1,500

10. ซอวสดส านกงานเปนเงนสด 2,500 บาท

วสดส านกงาน 2,500


11. รบช าระหนจากลกหนทบนทกบญชไวจากรายการท 6 เปนเงนสดทงจ านวน


ลกหน 3,000

12. จายเงนเดอนพนกงาน 4,000 บาท เงนสด 4,000

เงนเดอน 4,000

5. จดแสดงการวเคราะหรายการคาและการบนทกบญชไดอยางถกตอง และรจกศกษาคนควาขอมลรายการคาจากสถานประกอบการกจการเจาของคนเดยวมาแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญช ชวยเสรมสรางทกษะความสามารถทางดานการปฏบต การพด การฟง มการพฒนาบคลกในการพด การถาม การตอบค าถาม และการแลกเปลยนความรซงกนและกน ท าใหนกเรยนไดมบทบาทในการเรยน และสรางสรรคบรรยากาศทดจากการเรยน มความพรอมในการเตรยมตว และสามารถปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายในเวลาทก าหนดอยางมเหตและผลตามหลก ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยยดหลกความประหยดรจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบ มเหตมผล มภมคมกนในตวทดได (ดานทกษะ ดานคณธรรม จรยธรรม)

150

สมรรถนะอาชพประจ าหนวย (สงทตองการใหเกดการประยกตใชความร ทกษะ คณธรรม เขาดวยกน) 1. จดท าบญชตามมาตรฐานทางบญชไดสอดคลองกบความตองการของสถานประกอบการกจการ

เจาของคนเดยว

จดประสงคการสอน/การเรยนร จดประสงคทวไป / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

1. เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบรายการคาและรายการทมใชรายการคา การวเคราะหรายการคา การบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ และศพทบญชไดอยางถกตอง (ดานความร) 2. เพอใหมทกษะในการจดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชไดอยางถกตอง (ดานทกษะ) 3. เพอใหมเจตคตทดตอการเตรยมความพรอมดานการเตรยม วสด อปกรณ และการปฏบตงานอยาง ถกตอง ส าเรจภายในเวลาทก าหนด มเหตและผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (ดานคณธรรม จรยธรรม)

. จดประสงคเชงพฤตกรรม / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

ดานความร 1. อธบายรายการคาและรายการทมใชรายการคาไดอยางถกตอง 2. อธบายการวเคราะหรายการคาไดอยางถกตอง 3. อธบายและยกตวอยางการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของเจาของได 4. อธบายศพทเกยวกบบญชไดอยางถกตอง ดานทกษะ

5. จดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชไดอยางถกตอง ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ 3D

6. เตรยมความพรอมดานวสด อปกรณสอดคลองกบงานไดอยางถกตองและใชวสดอปกรณอยางคมคา ประหยด ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ 3D (ความรบผดชอบ ความซอสตย ความประหยด ความอดทน ความมมนษยสมพนธ)

7. ปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายในเวลาทก าหนดอยางมเหตและผลตามหลกปรชญาของ เศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D (ความสนใจใฝร ความรอบคอบ ความมวนย ความรกศรทธาในอาชพ):

ดานความร 1. อธบายรายการคาและรายการทมใชรายการคาไดอยางถกตอง (ดานความร) 2. อธบายการวเคราะหรายการคาไดอยางถกตอง (ดานความร) 3. อธบายและยกตวอยางการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของเจาของไดอยางถกตอง (ดานความร) 4. อธบายศพทเกยวกบบญชไดอยางถกตอง (ดานความร) ดานทกษะ

151

5. จดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชไดอยางถกตอง(ดานทกษะ) ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ 3D

6. เตรยมความพรอมดานวสด อปกรณสอดคลองกบงานไดอยางถกตองและใชวสดอปกรณอยางคมคา ประหยด ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ 3D (ความรบผดชอบ ความซอสตย ความ ประหยด ความขยน ความอดทน ความเออเฟอ) (ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D)

7. ปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายในเวลาทก าหนดอยางมเหตและผลตามหลกปรชญาของ เศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D (ความสนใจใฝร ความคดรเรมสรางสรรค ความรอบคอบ ความมวนย ตรงตอเวลา) (ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D)

การบรณาการกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และคณลกษณะ 3D

• หลกความพอประมาณ 1. ผเรยนจดสรรเวลาในการฝกปฏบตตามใบงานไดอยางเหมาะสม 2. ก าหนดเนอหาเหมาะสมกบเกณฑการประเมนการจดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอม

บนทกบญช 3. ผเรยนรจกใชและจดการวสดอปกรณตางๆอยางประหยดและคมคา 4. ผเรยนปฏบตตนเปนผน าและผตามทด 5. ผเรยนเปนสมาชกทดของกลมเพอนและสงคม

• หลกความมเหตผล 1. เหนคณคาของการจดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชไดอยางชดเจนและ

ถกตอง 2. จดแสดงเนอหาของการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชไดอยางถกตอง มเหตผล และสามารถ

น าไปประยกตใชกบอาชพธรกจอนและในชวตประจ าวนได 3. กลาแสดงความคดอยางมเหตผล 4. กลาทกทวงในสงทไมถกตองอยางถกกาลเทศะ 5. กลายอมรบฟงความคดเหนของผอน 6. ใชวสดถกตองและเหมาะสมกบงาน 7. ไมมเรองทะเลาะววาทกบผอน 8. คดสงใหม ๆ ทเกดประโยชนตอตนเอง และสงคม 9. มความคดวเคราะหในการแกปญหาอยางเปนระบบ

• หลกความมภมคมกน 1. มทกษะทางการจดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชอกทงสอความหมายได

152

อยางมประสทธภาพ 2. ผเรยนไดรบความรทถกตอง พรอมทงก าหนดเนอหาไดครบถวนถกตองตามหลกการจด

แสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชทดและมสาระส าคญทสมบรณ 3. มการเตรยมความพรอมในการเรยนและการปฏบตงาน 4. กลาซกถามปญหาหรอขอสงสยตาง ๆ อยางถกกาลเทศะ 5. แกปญหาเฉพาะหนาไดดวยตนเองอยางเปนเหตเปนผล 6. ควบคมอารมณของตนเองได 7. ควบคมกรยาอาการในสถานการณตาง ๆไดเปนอยางด

การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตางๆใหอยในระดบพอเพยงหรอตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน ดงน

• เงอนไขความร 1. ผเรยนไดใชกระบวนการคดในการจดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญช

(ความสนใจใฝร ความคดรเรมสรางสรรค ความรอบคอบ ความมวนย ตรงตอเวลา) 2. มความร ความเขาใจในการจดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญช 3. ใชวสดอยางประหยดและคมคา 4. ปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบ 5. มความร ความเขาใจเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

• เงอนไขคณธรรม 1. ปฏบตงานทไดรบมอบหมายเสรจตามก าหนด (ความรบผดชอบ ความมวนย)

2. ใชวสดอปกรณอยางคมคา ประหยด (ความประหยด) 3. มความเพยรพยายามและกระตอรอรนในการเรยนและการปฏบตงาน (ความขยน ความอดทน) 4. ใหความรวมมอกบการท ากจกรรมของสวนรวม อาสาชวยเหลองานครและผอน (ความเออเฟอ)

เนอหาสาระการสอน/การเรยนร

• ดานความร(ทฤษฎ) 1. รายการคาและรายการทมใชรายการคา (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1) 1.1 รายการคา (Business Transaction) รายการคา หมายถง เหตการณทกอใหเกดขนเกยวกบสนคาหรอบรการระหวางกจการคากบ

153

บคคลภายนอกทเกยวของ อนกอใหเกดการโอนเงนหรอสงของทมมลคาเปนตวเงน ท าใหสนทรพย หนสนและสวนของเจาของมการเปลยนแปลง ตวอยางรายการคา เชน นาย ก. เปดรานคาเพอคาขายและใหบรการตาง ๆ รายการคาของนาย ก. จะประกอบดวยรายการดงน

12. น าเงนสดหรอสนทรพยมาลงทน 13. ซอสนทรพยเปนเงนสด 14. ซอสนทรพยเปนเงนเชอ 15. ซอสนคาเปนเงนสดหรอซอสนคาเปนเงนเชอ 16. ขายสนคาเปนเงนสดหรอซอสนคาเปนเงนเชอ 17. รบรายไดคาบรการ 18. จายช าระหน 19. รบช าระหน 20. จายคาใชจายตาง ๆ 21. กเงนจากบคคลภายนอก 22. เจาของกจการถอนใชสวนตว

1.2 รายการทมใชรายการคา (Non-business Transaction) รายการทมใชรายการคา คอ การด าเนนงานของกจการทไมกอใหเกดการโอนเงน หรอสงของทม

มลคาเปนตวเงน ตวอยางทไมใชรายการคา

1. นาย ก. จดสนคาในรานใหเปนระเบยบ 2. จดรานคาใหสะอาดนาด 3. การรบรองลกคาทมาตดตอ 4. การเชญชวนลกคาใหเขามาชมสนคาในรานคา 5. การมจดหมายไปทวงหนจากลกคา 6. การสอบราคาสนคา 7. การสาธตสนคา (ดานความร)


2.2 หลกในการวเคราะหรายการคา

154

หลกในการวเคราะหรายการคาทท าใหมผลตอสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ ในการวเคราะหรายการคาจงตองยดหลกสมการบญชคอ สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ ท าใหเกดผลการวเคราะหรายการคาขนตนม 5 ประการดงน 1. สนทรพยเพม (+) สวนของเจาของเพม (+) 2. สนทรพยลด (-) สวนของเจาของลด (-) 3. สนทรพยอยางหนงเพม (+) สนทรพยอกอยางหนงลด (-) 4. สนทรพยเพม (+) หนสนเพม (+) 5. สนทรพยลด (-) หนสนลด (-)

2.3 ตวอยางการวเคราะหรายการคา 2.3.1 การลงทนของกจการ รานขาวเหนยวบรการเปดด าเนนกจการซอมคอมพวเตอร เมอวนท 1 มกราคม 2552

น าเงนสดมาลงทน 30,000 บาท สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด = + ทน - นายขาวเหนยว 30,000 = + 30,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนเทากบสวนของเจาของเพมขน โดยในกรณนสนทรพยทเพมขนคอเงนสด 30,000 บาท และสวนของเจาของทเพมขนคอทนนายขาวเหนยวจ านวน 30,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.2 ซออปกรณเปนเงนสด รานขาวเหนยวบรการไดซออปกรณคอมพวเตอรเปนเงนสดจ านวน 10,000 บาท


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและลดลงดวยจ านวนทเทากนในสวนสนทรพยทเพมขนคออปกรณคอมพวเตอรจ านวน 10,000 บาท และสนทรพยทลดลงคอเงนสดจ านวน 10,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 30,000 บาท สามารถน าการ

155

เปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.3 ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอ รานขาวเหนยวบรการไดท าการซอวสดส านกงานเปนเงนเชอจ านวน 4,000 บาท จากบรษท K.S.C. จ ากด


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและหนสนเพมขนในสวนสนทรพยทเพมขนคอวสดส านกงานจ านวน 4,000 บาท และสวนของหนสนทเพมขนคอเจาหนการคาจ านวน 4,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 34,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.4 รบรายไดคาบรการเปนเงนสด รานขาวเหนยวบรการไดรบเงนสดจ านวน 2,000 บาทจากลกคาทน าคอมพวเตอรมาซอม

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน - นายขาวเหนยว ยอดยกมา 20,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 30,000

156

(4) + 2,000 = + 2,000 ยอดคงเหลอ 22,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 32,000 36,000 = 36,000


2.3.5 ใหบรการลกคายงไมไดรบเงน รานขาวเหนยวบรการใหบรการซอมคอมพวเตอรจ านวน 3,000 บาท แกนายเสรมสขยงไมไดรบช าระเงน

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน-นายขาวเหนยว ยอดยกมา 22,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 32,000 (5) + 3,000 = + 3,000 ยอดคงเหลอ 22,000 + 3,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสวนของเจาของเพมขนในสวนสนทรพยทเพมขนคอลกหนจ านวน 3,000 บาท และสวนของเจาของทเพมขนคอทน-นายขาวเหนยวซงเปนผลมาจากรายไดคาบรการจ านวน 3,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

2.3.6 รบรายไดคาบรการเปนเงนสดครงหนง ลกหนนายเสรมสขน าเงนสดมาช าระคาบรการซอมคอมพวเตอรจ านวนครงหนง สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน-นายขาว

157

เหนยว ยอดยกมา 22,000 + 3,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 (6) + 1,500 - 1,500 = 0 ยอดคงเหลอ 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสนทรพยลดลงในสวนสนทรพยทเพมขนคอเงนสดจ านวน 1,500 บาท และสวนของสนทรพยลดลงคอลกหนนายเสรมสขจ านวน 1,500 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

2.3.7 ไดรบบลคาไฟฟาแตยงไมไดจายเงน รานขาวเหนยวบรการไดรบบลคาไฟฟาจ านวน 1,000 บาท แตงยงไมไดจายเงน


ยอดยกมา 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 (7) 0 = + 1,000 - 1,000 ยอดคงเหลอ 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 1,000 + 34,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหหนสนเพมขนและสวนของเจาของลดลงในสวน หนสนทเพมขนคอคาไฟฟาคางจายจ านวน 1,000 บาท และสวนของเจาของลดลงคอทน-นายขาวเหนยวซงเปนผลมาจากคาใชจายคาไฟฟาจ านวน 1,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.8 การจายช าระบลคาใชจายทตงคางจายไวแลว รานขาวเหนยวบรการจายช าระคาไฟฟาตามบล

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ

158

เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยลดลงและหนสนลดลงในสวน สนทรพยลดลงคอเงนสดจ านวน 1,000 บาท และหนสนลดลงคอคาไฟฟาคางจายจ านวน 1,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 38,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.9 รบช าระเงนจากลกหนการคา รานขาวเหนยวบรการ รบช าระเงนจากลกหนจ านวนเงนทคางช าระ



จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสนทรพยลดลงในสวน สนทรพยเพมขนคอเงนสดจ านวน 1,500 บาท และสนทรพยลดลงคอลกหนจ านวน 1,500 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 38,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.10 เจาของกจการถอนเงนไปใชสวนตว

159

รานขาวเหนยวบรการไดน าเงนสดจ านวน 2,000 บาทไปใชเพอการสวนตว สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยลดลงและสวนของเจาของลดลงใน สวนสนทรพยลดลงคอเงนสดจ านวน 2,000 บาท และสวนของเจาของลดลงคอทน-นายขาวเหนยวในสวนการถอนเงนใชสวนตวจ านวน 2,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 36,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน (ดานความร)

3. หลกการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3)

3.1 หลกในการบนทกบญช หลกการบนทกบญชทยอมรบกนแพรหลายทสดในทกประเทศคอ หลกการบญชค ความหมายของหลกการบญชค (Double-Entry Book Keeping) หมายถง การบนทกบญชเมอมรายการคาเกดขนทกรายการโดยบนทกบญชสองดาน คอ ทางดานเดบต และทางดานเครดต ดวยจ านวนเงนทเทากนทงสองดาน ส าหรบจ านวนบญชอาจไมเทากน นนคออาจบนทกทางดานเดบตเพยงบญชเดยว แตบนทกทางดานเครดตสองหรอสามบญชกได ลกษณะโดยทวไปของการบนทกรายการทางการบญชคอ จะมการบนทกรายการทเพมขนและรายการทลดลง ตวอยาง บญชเงนสดเมอเงนสดเพมขนจะเพมขนทางดานซายมอเรยกวาทางดานเดบตและถาเงนสดลดลงจะบนทกรายการไวทางดานขวามอเรยกวาทางดานเครดต เปนตน บญช เปนแบบฟอรมทจะใชส าหรบจดบนทกรายการคาทเกดขนในกจการ บญชมลกษณะเปนบญชตวท (T - Account) โดยจะแบงออกเปน 3 สวนคอ สวนท 1 ชอบญช (Title of Account) เปนสวนทอยบนบญชรปตวท ใชส าหรบเขยนบญชแตละรายการตามประเภทของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ ซงขนอยกบรายการคาธรกจทเกดขน สวนท 2 ดานเดบต (Debit Side) เปนสวนทอยทางดานซายมอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท

160

สวนท 3 ดานเครดต (Credit Side) เปนสวนทอยทางดานขวามอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท แบบฟอรมบญช ชอบญช



เดบตและเครดต เดบต หมายถง การลงบญชดานซายของบญช เรยกวา เดบตบญช โดยทวไปนนค าวาเดบต (Debit) จะเขยนโดยยอวา Dr. เครดต หมายถง การลงบญชดานขวาของบญช เรยกวา เครดตบญช โดยทวไปนนค าวาเครดต (Crebit) จะเขยนโดยยอวา Cr. ถาปรากฏวายอดรวมทางดานเดบตมากกวายอดรวมทางดานเครดตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเดบต ในทางตรงกนขามกน ถายอดรวมทางดานเครดตมากกวายอดรวมทางดานเดบตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเครดต การบนทกบญชหลกจากการวเคราะหรายการคาแบงออกเปน 3 ประเภท 1. สนทรพยเพม (+) สนทรพยลด (-) 2. หนสนเพม (+) หนสนลด (-) 3. สวนของเจาของเพม (+) สวนของเจาของลด (-) 3.2 หลกการบนทกบญชประเภทสนทรพย สนทรพยเพมขน ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเดบต (Dr.) สนทรพยลดลง ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเครดต (Cr.)







161








3.4.2 ถอนใชสวนตว ถอนใชสวนตว คอ เจาของกจการถอนเงนสดหรอสนทรพยอนไปใชสวนตว ถามรายการคาในลกษณะนเกดขน จะมผลกระทบโดยตรงทจะท าใหสวนของเจาของกจการลดลง ซงอาจแสดงรายการนในลกษณะเดบตทนกได โดยสวนใหญแลวจะมการบนทกบญชสวนนออกไปตางหากจากบญชทนเรยกวา บญชถอนใชสวนตว



3.4.3 รายไดและคาใชจาย รายไดและคาใชจาย เมอกจการประกอบธรกจแลวมรายไดเกดขน รายไดนจะมผลกระทบท าใหสวนของเจาของนนเพมขนหรอผลกระทบทางบวกตอการค านวณก าไรสทธ ดงนนหลกการบนทกบญชจงเหมอนกบบญชทน โดยบญชรายไดจะเพมขนทางดานเครดต ลดลงทางดานเดบต สวนคาใชจายทเกดขนจากการด าเนนกจการนน จะมผลท าใหสวนของเจาของลดลงหรอผลกระทบทางลบตอการค านวณก าไรสทธของกจการ ท าใหหลกการบนทกบญชคาใชจายนนมหลกการทตรงกนขามกบบญชรายได กลาวคอบญชคาใชจายจะเพมขนทางดานเดบต ลดลงทางดานเครดต 3.4.3.1 บญชรายได (Revenue Account) รายไดเพมขน ใหบนทกบญชรายได ดานเครดต (Cr.) รายไดลดลง ใหบนทกบญชรายได ดานเดบต (Dr.)

162




3.4.3.2 บญชคาใชจาย (Expenses Account) คาใชจายเพมขน ใหบนทกบญชคาใชจาย ดานเดบต (Dr.) คาใชจายลดลง ใหบนทกบญชคาใชจาย ดานเครดต (Cr.)


เดบตคาใชจาย ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

เครดตคาใชจาย ทลดลง (-)





ทน 50,000




3. ซออปกรณส านกงานเปนเงนเชอ 5,000 บาท

อปกรณ 5,000





163




ลกหน 3,000
















ลกหน 3,000



ตวอยางท 3-2 การวเคราะหรายการคา ตอไปนโดยท าเครองหมาย ลงในชองทเกยวของ


เพมขน ลดลง ลดลง เพมขน ลดลง เพมขน 1. เจาของกจการน าเงนสดมาลงทน

2. ซอเครองตกแตงเปนเงนเชอ

3. รบเงนสดคาบรการ

4. ใหบรการลกคาแตยงไมไดรบเงน

5. รบช าระเงนจากลกหน

164

6. จายช าระหนใหเจาหน

7. จายคาพาหนะ

8. ซอเครองคอมพวเตอรโดยผอนช าระ 6 งวด จายเงนดาวนให 30%

9. เจาของกจการถอนเงนไปใชสวนตว

10. ใหบรการลกคา ลกคาจายเงนครงหนง อกครงหนงจายในเดอนถดไป

ตวอยางท 3-3 การวเคราะหรายการคา มดงน

รายการคา A L OE สรปการวเคราะห

เพม ลด ลด เพม ลด เพม เดบต เครดต 1. น าเงนสดมาลงทน 40,000 บาท


ทน 40,000

2. จายซอเครองตกแตง 30,000 บาท เครองตกแตง 30,000


3. ซอวสดทใชในงานบรการเปนเงนเชอจากรานโปงลาง 8,000 บาท

วสด 8,000


4. ใหบรการเสรมสวยนางแหมม 2,000 ลกหน รายไดบรการ

165

บาท ยงไมไดรบเงน 2,000

2,000

5. จายเงนช าระหนใหรานโปงลาง 5,000 บาท



6. กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท เงนสด 50,000

เงนก 50,000

7. เจาของกจการถอนเงนไปใชสวนตว2,000 บาท



8. รบช าระหนจางนางแหมมทงหมด เงนสด 2,000

ลกหน 2,000

9.รบเงนคาบรการเสรมสวย2,000 บาท เงนสด 2,000

รายไดบรการ 2,000

10. จายเงนเดอนพนกงาน 6,000 บาท คาใชจาย 6,000


ตวอยางท 3-4 วเคราะหรายการคาของรานขาวหอม Copy ระหวางเดอน มถนายน 2552 และแสดงงบรายการเปลยนแปลงในงบดล มดงน 3-4-1

พ.ศ. รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ

166

2552 ม.ย. 2 นายขาวหอม น าเงนสด 30,000

บาท และเครองถายเอกสารมลคา 40,000 บาท มาลงทน

สนทรพย เพมขน สวนของเจาของ เพมขน

เงนสด 30,000 อปกรณส านกงาน 40,000 ทน-นายขาวหอม 70,000

การแสดงในงบดลเปนดงน รานขาวหอม Copy

งบดล ณ วนท 2 มถนายน 2552

สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 30,000 ทน -นายขาวหอม 70,000 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 40,000

70,000 70,000

3-4-2 พ.ศ. 2552

รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ

ม.ย. 3 ซอกระดาษถายเอกสารเปน เงนสด 1,400 บาท

สนทรพย เพมขน สนทรพย ลดลง

เงนสด 1,400 วสดส านกงาน 1,400



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 28,600 ทน -นายขาวหอม 70,000 วสดส านกงาน 1,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 40,000

70,000 70,000

167

3-4-3 พ.ศ. 2552


ม.ย. 4 รบเงนสด คาถายเอกสารจ านวน 2,500 บาท

สนทรพย เพมขน รายได เพมขน

เงนสด 2,500 รายได 2,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 31,100 ทน –นายขาวหอม 72,500 วสดส านกงาน 1,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 40,000

72,500 72,500 3-4-4

พ.ศ. 2552


ม.ย. 10 จายคาแรงใหพนกงานเปนเงน 2,500 บาท

สนทรพย ลดลง คาใชจาย เพมขน

เงนสด 2,500 คาแรงพนกงาน 2,500




70,000 70,000

168

3-4-5 พ.ศ. 2552


ม.ย. 15 ซอเครองถายเอกสารเปนเงนเชอ 45,000 บาท

สนทรพย เพมขน เจาหน เพมขน

เครองถายเอกสาร 45,000 เจาหน 45,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 28,600 เจาหน 40,000 วสดส านกงาน 1,400 ทน –นายขาวหอม 70,000 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 80,000

110,000 110,000 3-4-6

พ.ศ. 2552


ม.ย. 20 จายคาโฆษณาเปนเงนสด 600 บาท

สนทรพย ลดลง คาใชจาย เพมขน

เงนสด 600 คาโฆษณา 600



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ

169

เงนสด 28,000 เจาหน 40,000 วสดส านกงาน 1,400 ทน –นายขาวหอม 69,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 80,000

109,400 109,400

3-4-7 พ.ศ. 2552


ม.ย. 22 ซอรถจกรยานยนต ราคา 32,000 บาท จายเงนสดให 10,000 บาททเหลอขอแบงช าระเปน 3 งวด

สนทรพย เพมขน สนทรพย ลดลง คาใชจาย เพมขน




สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 18,000 เจาหน 62,000 วสดส านกงาน 1,400 ทน –นายขาวหอม 69,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 80,000 รถจกรยานยนต 32,000

131,400 131,400 3-4-8

พ.ศ. 2552


ม.ย. 25 ใหบรการถายเอกสารแกลกคาเปนเงน 3,000 บาท ลกคาช าระเงนใหทนท 2,000 บาท ทเหลอขอ

สนทรพย เพมขน สนทรพย

เงนสด 2,000 ลกหน

170

ช าระอก 10 วน เพมขน รายได เพมขน

1,000 รายได 3,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 20,000 เจาหน 62,000 ลกหน 1,000 วสดส านกงาน 1,400 ทน -นายขาวหอม 72,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 80,000 รถจกรยานยนต 32,000

134,400 134,400 สวนท 1 ชอบญช (Title of Account) เปนสวนทอยบนบญชรปตวท ใชส าหรบเขยนบญชแตละรายการตามประเภทของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ ซงขนอยกบรายการคาธรกจทเกดขน สวนท 2 ดานเดบต (Debit Side) เปนสวนทอยทางดานซายมอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท สวนท 3 ดานเครดต (Credit Side) เปนสวนทอยทางดานขวามอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท แบบฟอรมบญช ชอบญช



เดบตและเครดต เดบต (Debit) หมายถง การลงบญชดานซายของบญช เรยกวา เดบตบญช โดยทวไปนนค าวาเดบต (Debit) จะเขยนโดยยอวา Dr. เครดต (Credit) หมายถง การลงบญชดานขวาของบญช เรยกวา เครดตบญช โดยทวไปนนค าวาเครดต (Crebit) จะเขยนโดยยอวา Cr. ถาปรากฏวายอดรวมทางดานเดบตมากกวายอดรวมทางดานเครดตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเดบต ในทางตรงกนขามกน ถายอดรวมทางดานเครดตมากกวายอดรวมทางดานเดบตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเครดต (ดานความร)

171

4. ใบความรเรอง 3.1 การวเคราะหรายการคา

5. ศพทบญช (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 4) ศพทบญชบทท 3 มดงน

ล าดบท ศพททางบญช ความหมาย 1 Business Transaction รายการคา 2 Non business Transaction รายการมใชรายการคา 3 Business Transaction Analysis การวเคราะหรายการคา 4 Double-Entry Book Keeping หลกบญชค 5 Title of Account ชอบญช 6 Debit Side ดานเดบต 7 Credit Side ดานเครดต 8 Debit การลงบญชดานซาย 9 Credit การลงบญชดานขวา 10 Revenue Account บญชรายได 11 Expenses Account บญชคาใชจาย

(ดานความร)

172

• ดานทกษะ(ปฏบต) (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 5) 1. ใบงานท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคาและการบนทกบญช 2. แบบฝกหดทายบทเรยนท 3

• ดานคณธรรม/จรยธรรม/จรรยาบรรณ/บรณาการเศรษฐกจพอเพยง (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6-7)

1. การเตรยมความพรอมดาน วสด อปกรณ นกเรยนจะตองแบงงานกนท าตามหลกความรวมมอใหทก คนมสวนรวมตามความสามารถและถนด มการจดเตรยมสถานท สอ วสด อปกรณไวอยางพรอม เพรยงและนกศกษาทกคนจะตองรจกใชและจดการกบวสดอปกรณเหลานนอยางฉลาดและ รอบคอบ สามารถน าวสดอปกรณในทองถนมาประยกตใชอยางคมคาและประหยด 2. ความมเหตมผลในการปฏบตงาน ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง นกศกษาจะตองมการใช เทคนคทแปลกใหม ใชสอและเทคโนโลย ประกอบการ น าเสนอทนาสนใจ นกศกษาจะม ภมคมกนในตวทดไดนกศกษาจะตองมความสนใจใฝร ความคดรเรมสรางสรรค ความรอบคอบ ความมวนย ตรงตอเวลา (จะสอนเนอหาอะไรทเกยวกบการเตรยมความพรอมดานการเตรยม วสด อปกรณ และการ ปฏบตงานอยางม เหตและผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ 3D ?

173

กจกรรมการเรยนการสอนหรอการเรยนร ขนตอนการสอนหรอกจกรรมของคร ขนตอนการเรยนรหรอกจกรรมของนกเรยน

ขนเตรยม (60 นาทหรอ 1 คาบเรยน) 1. จดเตรยมเอกสารสอการเรยนการสอน ตวอยางบตรค า แนะน ารายละเอยดประจ าหนวย วธการเรยน การมอบหมายงาน และวธวดผลประเมนผล (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6) 2. ทดสอบกอนเรยนเรองการวเคราะหรายการคาแลวใหนกเรยนสลบกนตรวจค าตอบ และใหคะแนน 3. แจงจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 3 และการใหความรวมมอของนกเรยนในการท ากจกรรม ขนการเรยนการสอน (360 นาทหรอ 6 คาบเรยน) 1. ครใชเทคนคการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ โดยจดกลมนกเรยนเปนกลมเลก ๆ กลมละ 4 คน คละความสามารถคอ นกเรยนเกง ปานกลาง และนกเรยนออน แจกสอใบความรและเอกสารการเรยนการสอน Power Point เรอง การวเคราะหรายการคา 2. ครน าบตรค ากจกรรมทางธรกจของกจการเพอน าเขาสบทเรยนเรองการวเคราะหรายการคา ตามสอใบความรและเอกสารการเรยนการสอน Power Point เรอง การวเคราะหรายการคา ทแจกให (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท1, 2, 3, 4 )

3. ครสาธตแสดงรายการคา รายการทมใช รายการคาการ วเคราะหรายการคา การบนทกบญชสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ อธบาย

ขนเตรยม (60 นาทหรอ 1 คาบเรยน) 1. จดเตรยมเอกสาร สอการเรยนการสอนตามทครผสอนและบทเรยนก าหนด เตรยมตวทดสอบกอนเรยนเรอง การวเคราะหรายการคา (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6) 2. ท าแบบทดสอบกอนเรยนเรองสมการและงบดลแลวสลบกนตรวจค าตอบ 3. ท าความเขาใจเกยวกบจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 2 และการใหความรวมมอในการท ากจกรรม ขนการเรยนการสอน (240 นาทหรอ 4 คาบเรยน) 1. นกเรยนแบงกลมเปนกลมเลก ๆ กลมละ 4 คน คละความสามารถคอ นกเรยนเกง ปานกลาง และนกเรยนออน รบใบความรและเอกสารการเรยนการสอน Power Point เรอง สมการบญชและงบดล 2. นกเรยนฟง จดบนทกสงทจ าเปนลงในสมด เรอง ความหมายของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ สมการบญชและงบดล และศพทบญชและดสอใบความรและเอกสารการเรยนการสอน Power Point เรองสมการบญชและงบดล ทครแจกใหประกอบ (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท1, 2, 3, 4 )

3. นกเรยนดการสาธตการเขยนสมการบญชแบบตาง ๆ และการจดท างบดลตามมาตรฐานบญช เปนขน

174

ประกอบชวยใหผเรยนเกดการเรยนร ไดประสบการณจากการสงเกต การฟง และใหผเรยนมสวนรวมใหเหนขนตอนการท างานกอนน าไปปฏบตจรง (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 7)

ๆ พรอมฟงครอธบายอยางตงใจเพอใหเขาใจเกดประสบการณจากการสงเกต การฟง และนกเรยนมสวนรวมคดใหเหนขนตอนการท างานสมการบญชและงบดลเพอน าไปใชปฏบตจรง (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 7)

กจกรรมการเรยนการสอนหรอการเรยนร

ขนตอนการสอนหรอกจกรรมของคร ขนตอนการเรยนรหรอกจกรรมของนกเรยน

ขนการเรยนการสอน 4. แตละกลมรวมมอกนระดมความคด ใหคนเกงจะตองชวยเหลอคนออน คนออนจะตองเรยนรจากกลมทกคนใหความชวยเหลอเออเฟอกน แตละกลมแขงขนตอบค าถามโดยแขงขนเปนค ๆ ตามทครมอบหมายในใบงานท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคา ครมอบรางวลส าหรบกลมทชนะและครใชแบบประเมนการท างานกลม (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6) 5. จากนนใหนกเรยนรวมกนสรปการเขยนรายการคารายการมใชรายการคา การวเคราะหรายการคา และการบนทกบญช ใหบนทกผลและรายงานหนาชนเรยนไดอยางอสระโดยจดท าสอประกอบการรายงานดวย เมอรายงานหนาชนเรยนแลวใหผฟงซกถามปญหา ขอสงสยเกยวกบ การวเคราะหรายการคา จากนนใหผรายงานตงค าถามเพอถามผฟงอยางนอย 2 ค าถาม โดยใหผฟงแสดงความคดเหนภายในชนเรยนไดอยางอสระ (Democracy ดานประชาธปไตย:3D) ครแจงการประเมนผลตามแบบประเมนผลงานตามใบงานและประเมนผลตามแบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท7) ขนสรป (60 นาทหรอ 1 คาบเรยน)

ขนการเรยนการสอน 4. นกเรยนทกกลมรวมกนระดมความคด โดยคนเกงจะตองชวยเหลอคนออน คนออนจะตองเรยนรจากกลมทกคนใหความชวยเหลอเออเฟอกน แตละกลมท าการแขงขนตอบค าถามโดยแขงขนเ ปนค ๆ ตามใบงานท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคา กลมทชนะรบรางวลจากคร (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6) 5. จากนนนกเรยนรวมกนสรปการเขยนรายการคารายการมใชรายการคา การวเคราะหรายการคา และการบนทกบญช ใหบนทกผลและรายงานหนาชนเรยนไดอยางอสระ ใหจดท าสอประกอบการรายงานดวย เมอรายงานหนาชนเรยนแลวใหผฟงซกถามปญหา ขอสงสยเกยวกบ การวเคราะหรายการคา จากนนใหผรายงานตงค าถามเพอถามผฟงอยางนอย 2 ค าถามโดยใหผฟงแสดงความคดเหนภายในชนเรยนไดอยางอสระ (Democracy ดาน ประชาธปไตย:3D) นกเรยนฟงการประเมนผลตามแบบประเมนผลงานตามใบงานและประเมนผลตามแบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 7), ขนสรป (60 นาทหรอ 1 คาบเรยน) 1. นกเรยนรบฟงค าสรปและขอแนะน าจากครพรอมทงจดบนทกขอมล และซกถามหรอตอบค าถามหรอ

175

1. ครสรปจากทนกเรยนน าเสนอขอมลพรอมทงอธบายเพมเตม และสรปเนอหาตามจดประสงคเชงพฤตกรรม ตามหวขอสาระส าคญพรอมทงปลกฝงให นกเรยนเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสออยาง สม าเสมอ และสงเสรมใหเลนกฬาอยเสมอเพอให รางกายแขงแรงความจ าด เปนการใชเวลาวางให เปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตด อยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจาก ยาเสพตด : 3D ) 2. แจกแบบทดสอบหลงเรยน 3. ครตรวจแบบทดสอบตามเฉลยพรอมกบบนทกคะแนน 4. ครแจกแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน 5. ครตรวจแบบทดสอบตามเฉลยพรอมกบบนทกคะแนน 6.ใหนกเรยนท าแบบฝกหดทายบทเรยนท 3

(บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1-7) (รวม 480 นาท หรอ 8 คาบเรยน)

แสดงความคดเหน ในหวขอทยงไมเขาใจพรอมทงรบฟงการปลกฝงจากคณครเรองการเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสออยางสม าเสมอ และสงเสรมใหเลนกฬาอยเสมอเพอใหรางกายแขงแรงความจ าด เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด : 3D ) 2. ท าแบบทดสอบหลงเรยน 3. นกเรยนน าคะแนนจากแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนมาเปรยบเทยบกนวาเปนอยางไรมผลตางกนอยางไร เพอดความกาวหนาของตนเอง 4. นกเรยนท าแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน 5. นกเรยนฟงเฉลยและฟงคะแนนเพอหาขอผดพลาดน าเปนปรบปรงแกไข 6. นกเรยนท าแบบฝกหดทายบทเรยน 3

(บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1-7) (รวม 480 นาท หรอ 8 คาบเรยน)

176

การบรณาการกบคณลกษณะ 3 D แกผเรยน

ดานประชาธปไตย (Democracy) 1. การรายงานหนาชนเรยนไดอยางอสระ 2. การใหผฟงแสดงความคดเหนภายในชนเรยนไดอยางอสระ

ดานคณธรรมจรยธรรมและความเปนไทย (Decency) 1. ปฏบตงานทไดรบมอบหมายเสรจตามก าหนด (ความรบผดชอบ ความมวนย) 2. ใชวสดอปกรณอยางคมคา ประหยด (ความประหยด) 3. มความเพยรพยายามและกระตอรอรนในการเรยนและการปฏบตงาน (ความขยน ความอดทน) 4. ใหความรวมมอกบการท ากจกรรมของสวนรวม อาสาชวยเหลองานครและผอน (ความเออเฟอ)

ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด(Drug - Free) การปลกฝงใหนกเรยนเอาใจใสในการเรยนรดหนงสออยางสม าเสมอ และสงเสรมใหเลนกฬาอยเสมอเพอใหรางกายแขงแรงความจ าด เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ซงสงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง

งานทมอบหมายหรอกจกรรมการวดผลและประเมนผล

กอนเรยน 1. จดเตรยมเอกสาร สอการเรยนการสอนตามทครผสอนและบทเรยนก าหนด 2. ท าแบบทดสอบกอนเรยนเรองการวเคราะหรายการคาแลวสลบกนตรวจค าตอบ 3. ท าความเขาใจเกยวกบจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 3 และการใหความรวมมอในการท ากจกรรมในหนวยการเรยนท 3

177

ขณะเรยน 1. ปฏบตตามใบงานท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคา 2. ดตวอยางใบความรท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคา 3. รวมกนสรป เรอง การวเคราะหรายการคา 4. จดท าสอประกอบการรายงาน 5. รายงานหนาชนเรยนเรอง “การวเคราะหรายการคา”

หลงเรยน 1. ท าแบบทดสอบหลงเรยน 2. ท าแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน 3. ท าแบบฝกหดทายบทเรยน

ผลงาน/ชนงาน/ความส าเรจของผเรยน

1. บตรค ารายการคา ชอบญชสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ 2. แผนภมการจดท าการวเคราะหรายการคาและการบนทกบญช

สอการเรยนการสอน/การเรยนร สอสงพมพ 1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชา บญชเบองตน 1 ของ ชนาภา ภนาแร (ใชประกอบการเรยนการสอนหนวยท 3 เรอง การวเคราะหรายการคา จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1-7) 2. แบบทดสอบกอนเรยน ใชประกอบการสอนขนเตรยม ขอ 2 3. เอกสารการเรยนการสอน Power point เรอง การวเคราะหรายการคา 4. ใบความรท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคา (ใชประกอบการเรยนการสอนขนการเรยนการสอน เพอใหบรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1-5) 5.ใบงานท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคา (ใชประกอบการเรยนการสอนจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 5) 6. แบบทดสอบหลงเรยน ใชประกอบการสอนขนสรป ขอ 2 7. แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน ใชประกอบการสอนขนสรป ขอ 4 8. แบบฝกหดทายบทเรยน ใชประกอบการสอนขนสรป ขอ 6 9. แบบเฉลยทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน ใชประกอบการสอนขนสรป ขอ 3 10. แบบเฉลยทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน ใชประกอบการสอนขนสรป ขอ 5

178

11. และเฉลยแบบฝกหดทายบทเรยน ใชประกอบในขนสรป ขอ 3 12. แบบประเมนผลงานตามใบงาน ใชประกอบการสอนขนการเรยนการสอน ขอ 5 13. แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม ใชประกอบการสอนขนการเรยนการสอน ขอ 5

สอโสตทศน (ถาม)

1. คอมพวเตอร 2. โปรเจคเตอร สอของจรง

แหลงการเรยนร ในสถานศกษา

1. หองสมดวทยาลยสารพดชางกาฬสนธ ดตวอยางอาชพทางบญชและจรรยาบรรณของนกธรกจจากนตยสารทางการตลาด หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ หนงสอพมพคแขงธรกจ หนงสอพมพประชาชาตธรกจ เปนตน

2. หองปฏบตการคอมพวเตอร ศกษาหาขอมลอาชพทางบญชและจรรยาบรรณของนกธรกจทาง Internet

นอกสถานศกษา

ผประกอบการ สถานประกอบการ ในทองถนจงหวดกาฬสนธ

179

การบรณาการ/ความสมพนธกบวชาอน

1. บรณาการกบวชาชวตและวฒนธรรมไทย ดานการพด การอาน การเขยน และการฝกปฏบตตนทางสงคมดานการเตรยมความพรอม ความรบผดชอบ และความสนใจใฝร 2. บรณาการกบวชาการเงนสวนบคคล ดานการจดท าบญชอยางงาย 3. บรณาการกบวชากฬาเพอพฒนาสขภาพและบคลกภาพ ดานบคลกภาพในการน าเสนอหนาชนเรยน 4. บรณาการกบวชาหลกเศรษฐศาสตร ดานการเลอกใชทรพยากรอยางประหยด 5. บรณาการกบวชาคณตศาสตร ดานสมการ

การประเมนผลการเรยนร

หลกการประเมนผลการเรยนร

กอนเรยน. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน ขณะเรยน

1. ตรวจผลงานตามใบงานท 3.1 แสดงการวเคราะหรายการคาและการบนทกบญช 2. สงเกตการณท างานกลม

หลงเรยน

1. ตรวจแบบทดสอบหลงเรยน 2. ตรวจแบบฝกหดทายบทเรยน

ผลงาน/ชนงาน/ผลส าเรจของผเรยน

1. ผลงานแสดงการวเคราะหรายการคาและการบนทกบญช

180

รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร

1. จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 1 อธบายรายการคาและรายการทมใชรายการคาไดอยางถกตอง

2. วธการประเมน : ทดสอบ

3. เครองมอ : แบบทดสอบ 4. เกณฑการใหคะแนน : บอกความหมายสนทรพย หนสนและสวนของเจาของไดอยางถกตอง

จะได 3 คะแนน

5. เกณฑการตดสนการผาน : ผานระดบรอยละ 80 (ตองไดคะแนนไมนอยกวา 2.40 คะแนน)

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 2 อธบายการวเคราะหรายการคาไดอยางถกตอง

1. วธการประเมน : ทดสอบ 2. เครองมอ : แบบทดสอบ 3. เกณฑการใหคะแนน : บอกสมการบญชและแกสมการบญชไดอยางถกตอง จะได 5 คะแนน


จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 3 อธบายและยกตวอยางการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของ เจาของได

1. วธการประเมน : ทดสอบ 2. เครองมอ : แบบทดสอบ 3. เกณฑการใหคะแนน : อธบายเกยวกบงบดลไดอยางถกตอง จะได 5 คะแนน


181

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 4 บอกศพทบญชไดอยางถกตอง

1. วธการประเมน : ทดสอบ 2. เครองมอ : แบบทดสอบ 3. เกณฑการใหคะแนน : บอกศพทบญชไดอยางถกตอง จะได 2 คะแนน


จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 5 จดแสดงตวอยางจากการวเคราะหรายการคาพรอมบนทกบญชไดอยางถกตอง

1. วธการประเมน : ตรวจผลงาน

2. เครองมอ : แบบประเมนผลการน าเสนอผลงาน

เกณฑการใหคะแนน : จดแสดงสมการบญชและงบดลตามมาตรฐานทางบญชไดอยางถกตอง

จะได 12 คะแนน

4. เกณฑการตดสนการผาน : ผานระดบรอยละ 80 (ตองไดคะแนนไมนอยกวา 9.60 คะแนน

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 6 เตรยมความพรอมดาน วสด อปกรณสอดคลองกบงาน และใชวสด อปกรณอยางคมคาประหยด ไดอยางถกตองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D


2. เครองมอ : แบบประเมนกระบวนการท างานกลม

3. เกณฑการใหคะแนน : เตรยมความพรอมดาน วสด อปกรณสอดคลองกบงานไดอยาง

ถกตอง จะได 6 คะแนน


จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 7 ปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายใน เวลาทก าหนดอยางมเหต และผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D


2. เครองมอ : แบบประเมนกระบวนการท างานกลม

182

3. เกณฑการใหคะแนน : ปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายใน เวลาทก าหนดอยางมเหต

และผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จะได 6 คะแนน


183

แบบทดสอบกอน - หลงเรยน บทท 3 การวเคราะหรายการคา

วตถประสงค เพอประเมนความรเดมของนกศกษาเกยวกบเรอง การวเคราะหรายการคา

จงพจารณาเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1 อธบายรายการคาและรายการทมใชรายการคาไดอยางถกตอง (ดานความร)

1. ขอใดคอรายการคา ? ก) เขยนจดหมายทวงหนลกคา

ข) รบเงนคาบรการ 7,500 บาท ค) ตรวจนบสนคาคงเหลอจ านวน 20,000 บาท ง) จดแสดงสนคา 2. ขอใดมใชรายการคา ?

ก) ตอนรบลกคาทมาตดตอกบกจการ ข) รบรายไดคาบรการซอมเปนเงนสด 1,500 บาท ค) นายกลาหาญถอนเงนไปใชสวนตว ง) ซอเครองใชส านกงานเปนเงนสด 20,000 บาท 3. ขอใดหมายถง รายการคา ?

ก) การด าเนนงานทไมกอใหเกดรายการโอนเงนหรอสงของทมคาเปนเงน ข) ลกคาชมการสาธตสนคา

ค) เขยนจดหมายสงซอสนคา ง) การด าเนนงานทท าใหเกดการโอนเงนหรอสงของทมคาเปนเงนระหวางกจการกบบคคลภายนอก

จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2 อธบายการวเคราะหรายการคาไดอยางถกตอง (ดานความร) 4. รายการบญชคอขอใด ?

ก) รายการทไดมาจากการวเคราะหรายการคา ข) รายการทมใชรายการคา

ค) การสอบถามราคาสนคา ง) การสาธตการใชสนคา 5. หลกเกณฑในขอใดทใชในการวเคราะหรายการคา ?

ก) ไมมหลกเกณฑ แตใชวธการทองจ า ข) สนทรพย = หนสน - สวนของเจาของ ค) สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ ง) สนทรพย + หนสน = สวนของเจาของ

184

6. จายเงนสดซอเครองถายเอกสาร มผลตอสนทรพย หนสน และสวนของเจาของอยางไร ก) สนทรพยเพมและสนทรพยลด

ข) สนทรพยเพมและสวนของเจาของลด ค) สนทรพยลดและสวนของเจาของลด ง) สนทรพยเพมและสวนของเจาของเพม 7. ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอ มผลตอสนทรพย หนสน และสวนของเจาของอยางไร ก) สนทรพยเพมและสนทรพยลด

ข) สนทรพยเพมและหนสนเพม ค) สนทรพยเพมและสวนของเจาของลด ง) หนสนเพมและสวนของเจาของเพม

8. รายการในขอใดกระทบกบสวนของเจาของ ก) รบเงนสดคาบรการ

ข) ซอคอมพวเตอรเปนเงนเชอ ค) จายช าระหนใหเจาหน ง) รบช าระหนจากลกหน จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3 อธบายและยกตวอยางการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของ เจาของไดอยางถกตอง (ดานความร)

9. กเงนจากธนาคารเพอน ามาใชในกจการ มผลอยางไร ก) เงนสดเพมเงนกเพม

ข) สนทรพยเพมหนสนเพม ค) สนทรพยเพมและสวนของเจาของเพม ง) ขอ ก และขอ ข ถก 10. ขอใดคอบญชทอยในหมวดสนทรพย ? ก) เงนฝากธนาคาร ข) เงนเบกเกนบญช ค) ตวเงนจาย ง) เงนก 11. น าเงนสดมาลงทน 20,000 บาท บนทกบญชอยางไร ก) Dr. เงนสด 20,000 บาท Cr. ทน 20,000 บาท ข) Dr. ทน 20,000 บาท Cr. เงนสด 20,000 บาท ค) Dr. เจาหน 20,000 บาท Cr. เงนสด 20,000 บาท ง) Dr. สวนของเจาของ 20,000 บาท Cr. เงนสด 20,000 บาท

185

12. สงบลเกบเงนจากลกคาคาบรการ 1,000 บาท ขอใดถกตอง? ก) Dr. เงนสด 1,000 บาท Cr. ลกหน 1,000 บาท ข) Dr. ลกหน 1,000 บาท Cr. ทน 1,000 บาท ค) Dr. ลกหน 1,000 บาท Cr. รายได 1,000 บาท ง) Dr. เงนสด 1,000 บาท Cr. รายได 1,000 บาท 13. จายคาเชาอาคารเปนเงนสด 3,000 บาท ผลการวเคราะหคอขอใด ? ก) Dr. เงนสด 3,000 บาท Cr. คาเชา 3,000 บาท ข) Dr. เงนสด 3,000 บาท Cr. ทน 3,000 บาท ค) Dr. คาเชา 3,000 บาท Cr. เงนสด 3,000 บาท ง) Dr. เงนสด 3,000 บาท Cr. เจาหน 3,000 บาท จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 4 บอกศพทบญชไดอยางถกตอง (ดานความร)

14. Revenue Account คอขอใด ? ก) บญชรายได ข) บญชหนสน ค) บญชสวนของเจาของ ง) บญชสนทรพย

15. Business Transaction Analysis คอขอใด ? ก) รายการคา ข) การวเคราะหรายการคา

ค) หนสนและสวนของเจาของ ง) รายการทมใชรายการคา

..................................................

186

แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน บทท 3 การวเคราะหรายการคา

วตถประสงค เพอประเมนความรเดมของนกศกษาเกยวกบเรอง การวเคราะหรายการคา

จงพจารณาเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1 อธบายรายการคาและรายการทมใชรายการคาไดอยางถกตอง (ดานความร)

1. ขอใดหมายถง รายการคา ? ก) การด าเนนงานทไมกอใหเกดรายการโอนเงนหรอสงของทมคาเปนเงน ข) ลกคาชมการสาธตสนคา

ค) เขยนจดหมายสงซอสนคา ง) การด าเนนงานทท าใหเกดการโอนเงนหรอสงของทมคาเปนเงนระหวางกจการกบบคคลภายนอก 2. ขอใดคอรายการมใชรายการคา ?

ก) ตอนรบลกคาทมาตดตอกบกจการ ข) รบรายไดคาบรการซอมเปนเงนสด 1,500 บาท ค) นายกลาหาญถอนเงนไปใชสวนตว ง) ซอเครองใชส านกงานเปนเงนสด 20,000 บาท 3. ขอใดคอรายการคา ? ก) ซอคอมพวเตอรจายช าระเปนเชค

ข) ลกคาชมการสาธตสนคา ค) เขยนจดหมายสงซอสนคา ง) พนกงานจดแสดงสนคา

จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2 อธบายการวเคราะหรายการคาไดอยางถกตอง (ดานความร) 4. ขอใดคอรายการคา ?

ก) การสาธตการใชสนคา ข) รายการทมใชรายการคา

ค) การสอบถามราคาสนคา ง) รายการทไดมาจากการวเคราะหรายการคา 5. การวเคราะหรายการคา ใชอะไรเปนหลกเกณฑ ?

ก) เลขทบญช ข) หมวดบญช ค) สมการบญช ง) ผงบญช

187

6. รายการคาในขอใดทท าให สนทรพยเพมและสนทรพยลด ก) ซอเครองคอมพวเตอรเปนเงนสด

ข) ซอเครองคอมพวเตอรเปนเงนเชอ ค) รบเงนคาบรการซอมคอมพวเตอร ง) ลกคามาใชบรการแตยงไมจายเงน 7. รายการจายเงนเดอนใหพนกงาน มผลตอสนทรพย หนสน และสวนของเจาของอยางไร ก) สนทรพยเพมและสนทรพยลด

ข) สนทรพยเพมและหนสนเพม ค) สนทรพยลดและสวนของเจาของลด ง) หนสนเพมและสวนของเจาของเพม 8. การบนทกบญชหนสนคอขอใด ?

ก) หนสนเพมขนดานเดบต หนสนลดลงดานเครดต ข) หนสนเพมขนดานเครดต หนสนลดลงดานเดบต ค) หนสนลดลงดานซายมอ หนสนเพมขนดานขวามอ

ง) ขอ ข และ ขอ ค ถก จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3 อธบายและยกตวอยางการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของ เจาของไดอยางถกตอง (ดานความร)

9. กเงนจากธนาคารเพอน ามาใชในกจการ มผลอยางไร ก) เงนสดเพมขนเงนกเพมขน

ข) เงนสดเพมขนเงนกลดลง ค) สนทรพยเพมและสวนของเจาของเพม ง) สนทรพยลดลงเจาหนเพมขน 10. บญชเงนฝากธนาคารทอยในหมวดบญชอะไร ? ก) สวนของเจาของ ข) หนสน ค) สนทรพย ง) หนสนและสวนของเจาของ 11. น าเงนสดมาลงทน 20,000 บาท บนทกบญชอยางไร ก) Dr. ทน 20,000 บาท Cr. เงนสด 20,000 บาท ข) Dr. เงนสด 20,000 บาท Cr. ทน 20,000 บาท ค) Dr. เจาหน 20,000 บาท Cr. เงนสด 20,000 บาท ง) Dr. สวนของเจาของ 20,000 บาท Cr. เงนสด 20,000 บาท

188

12. สงบลเกบเงนจากลกคาคาบรการ 1,000 บาท ขอใดถกตอง? ก) Dr. เงนสด 1,000 บาท Cr. ลกหน 1,000 บาท ข) Dr. ลกหน 1,000 บาท Cr. ทน 1,000 บาท ค) Dr. ลกหน 1,000 บาท Cr. รายได 1,000 บาท ง) Dr. เงนสด 1,000 บาท Cr. รายได 1,000 บาท 13. จายคาเชาอาคารเปนเงนสด 3,000 บาท ผลการวเคราะหคอขอใด ? ก) Dr. เงนสด 3,000 บาท Cr. คาเชา 3,000 บาท ข) Dr. เงนสด 3,000 บาท Cr. ทน 3,000 บาท ค) Dr. คาเชา 3,000 บาท Cr. เงนสด 3,000 บาท ง) Dr. เงนสด 3,000 บาท Cr. เจาหน 3,000 บาท จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 4 บอกศพทบญชไดอยางถกตอง (ดานความร)

14. ขอใดคอความหมาย Business Transaction ? ก) การวเคราะหรายการคา ข) รายการคา

ค) รปแบบธรกจ ง) รายการทมใชรายการคา 15. ขอใดคอค าศพทการวเคราะหรายการคา ?

ก) Business Transaction ข) Business Transaction Analysis

ค) Non Business Transaction ง) Double-Entry Book Keeping

..................................................

189

แบบฝกหดทายบทเรยน บทท 3 การวเคราะหรายการคา

ตอนท 1 จงตอบค าถามลงในชองวางกระดาษค าถามทเวนไว

1. จงอธบายวารายการคาหมายถงอะไร พรอมยกตวอยาง 5 รายการ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................

2. จงอธบายวารายการทมใชรายการคาหมายถงอะไร พรอมยกตวอยาง 5 รายการ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................

3. จงอธบายความหมายการวเคราะหรายการคา ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................

4. จงบอกหลกเกณฑในการวเคราะหรายการคา พรอมยกตวอยางรายการทท าใหสนทรพยเปลยนแปลง 2 รายการ

....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................

190

5. รายการในขอใดทเปนรายกาคาใหใสเครองหมาย รายการใดมใชรายการคาใหใสเครองหมาย ลงในชองวางดานซายมอ .....................5.1 จายเงนสดซอเครองตกแตง .....................5.2 ตอนรบเชญลกคาชมสนคา .....................5.3 จายคาอาหารกลางวนรบรองลกคา .....................5.4 ลกคาเดนเขาชมสนคา พรอมซอสนคาจ านวน 2 ตว ....................5.5 ลกคาเดนเขาชมสนคาในรานและเดนออกจากรานไป ....................5.6 เขยนจดหมายสงซอสนคา ....................5.7 จดแสดงสนคาแนะน าสนคาตวใหม ....................5.8 จายคาเชาทในการจดแสดงสนคา ....................5.9 รบเงนคาบรการทใหแกลกคา ...................5.10 จดอบรมใหความรการขายแกพนกงาน 6. ใหเตมขอความลงในชองวางใหไดความสมบรณ 6.1 นายโชค น าเงนสดมาลงทน ผลจากการวเคราะห สนทรพย............................................................... หนสน.......................................................................สวนของเจาของ......................................................................... 6.2 ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอ ผลจากการวเคราะห สนทรพย.............................................................. หนสน.......................................................................สวนของเจาของ......................................................................... 6.3 ใหบรการลกคา ลกคาช าระเงนบางสวน ผลจากการวเคราะห สนทรพย.............................................หนสน.......................................................................สวนของเจาของ......................................................................... 6.4 รบช าระหนทลกคาตดคางไว ผลจากการวเคราะห สนทรพย.............................................................. หนสน.......................................................................สวนของเจาของ......................................................................... 6.5 นายโชคถอนเงนสดไปใชสวนตว ผลจากการวเคราะห สนทรพย...................................................... หนสน.......................................................................สวนของเจาของ.........................................................................

191

ตอนท 2 แบบฝกปฏบต งานท 3-1 วเคราะหรายการคาตอไปน มผลตอการเปลยนแปลงสนทรพย หนสน ลวนของเจาของอยางไรโดยใชเครองหมาย ลงในตารางวเคราะห


เพมขน ลดลง ลดลง เพมขน ลดลง เพมขน 1. นายเอกชยน าเงนสดมาลงทนเปดกจการ 2. รบเงนคาบรการนวดแผนไทย 3. ซอเครองตกแตงรานเปนเงนเชอ 4. ใหบรการลกคาแตยงไมไดรบเงน 5. จายคาเชาอาคาร

6. จายช าระเงนคาเครองตกแตงรานทซอเปนเงนเชอ

7. รบเงนคาบรการจากลกหน 8. นายเอกชยน าเงนสดไปใชสวนตว 9. จายคาโทรศพทตามบลใบแจงหนทนท 10. จายเงนเดอนพนกงาน

งาน 3-2 ใหวเคราะหรายการคาตอไปนลงในตารางเหมอนกบงาน 3-1 2552 เม.ย. 1 นายหนงน าเงนสดมาลงทน 60,000 บาท 3 ซอเครองตกแตงใชในกจการเปนเงนเชอ 20,000 บาท 5 รบรายไดคาบรการ 15,000 บาท 10 กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท 12 ใหบรการลกคาแตยงไมไดรบเงน 5,000 บาท 15 จายคาใชจายเบดเตลด 1,000 บาท 16 จายเงนสดช าระหนคาเครองตกแตงทงหมด 20 รบช าระหนจากลกหน 5,000 บาท 21 รบเงนสดเปนคาบรการ 10,000 บาท 26 ช าระหนเงนก 25,000 บาท 28 นายหนงถอนเงนไปใชสวนตว 1,000 บาท 30 จายเงนเดอน 15,000 บาท

192

งาน 3-3 ใหวเคราะหรายการคาของรานเจรญรง บรการ และน าผลการวเคราะหไปแสดงการบนทกบญชวาเปน ดานเดบตหรอเครดต

รายการคา A L OE การจดบนทกบญช เพม ลด เพม ลด เพม ลด เดบต เครดต จ านวนเงน

1.นายเจรญน าเงนสดมาลงทน 50,000บาท 2. ซออปกรณเปนเงนเชอ 25,000 บาท 3. รบเงนคาตดตงเปนเงนสด 15,000 บาท 4. กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท 5. บรการตดตงยงไมไดรบเงน 30,000บาท 6. จายคาสาธารณปโภค 3,000 บาท 7. จายช าระหนคาอปกรณทงหมด 8. รบช าระเงนจากลกหนคาตดตงทงหมด 9. นายเจรญถอนเงนไปใชสวนตว 3,500บาท

10. จายเงนเดอนพนกงาน 8,000 บาท


รายการคา A L OE การจดบนทกบญช เพม ลด เพม ลด เพม ลด เดบต เครดต จ านวนเงน

1.นายณฐน าเงนสดมาลงทน 80,000บาท 2. จายเงนคาเชาอาคาร 3,000 บาท 3. ซอเครองตกแตงเปนเงนเชอ 5,000 บาท 4. รบเงนสดคาบรการ 20,000 บาท 5. บรการตดตงยงไมไดรบเงน 20,000บาท 6. สงบลเรยกเกบเงนคาบรการ20,000บาท 7. จายช าระหนเครองตกแตงทงหมด 8. จายคาโฆษณาเปนเงน 2,000 บาท 9.นายณฐถอนเงนไปใชสวนตว 5,000บาท 10. จายคาแรงพนกงาน 10,000 บาท

193

งาน 3-5 ใหวเคราะหรายการคาของรานรงเรอง บรการ และน าผลการวเคราะหไปแสดงการบนทกบญชวาเปน ดานเดบตหรอเครดต เหมอนกบงาน 3-4 2552 ม.ค. 1 นายสมรกน าเงนสดมาลงทน 20,000 บาท เพอเปดรานซอมรถยนต 2 ซอวสดใชในการซอมรถยนต เปนเงนเชอรานแสงชย 2,000 บาท 3 จายคาเชาอาคาร 3,000 บาท 5 ไดรบเงนคาซอมรถยนตจ านวน 41,500 บาท 6 จายคาใชจายเบดเตลด 475 บาท 10 ซอมรถยนตใหนายสมพงษจ านวน 4,500 บาท 13 จายช าระหนรานแสงชยทงหมด 15 คาโฆษณา 1,500 บาท 17 ไดรบเงนคาซอมรถยนต 95,000 บาท 20 รบช าระหนจากนายสมพงษทงหมด 21 นายสมรกถอนเงนไปใชสวนตว 5,000 บาท 22 รบบลคาไฟฟา 1,550 บาท ยงไมไดจายเงน 24 จายคาเบยประกนภย 1,900 บาท 26 ขายหนงสอพมพเกา 550 บาท 28 ซอวสดในการซอมรถยนตจากรานอนนต 8,000 บาท 30 จายเงนเดอนลกจาง 3 คน ๆ ละ 3,000 บาท งาน 3-6 ใหวเคราะหรายการคาของรานเกยรตเจรญ และน าผลการวเคราะหไปแสดงการบนทกบญชวาเปน ดานเดบตหรอเครดต เหมอนกบงาน 3-4 2552 ก.พ. 1 นายเกยรตน าเงนสดมาลงทน 40,000 บาท เพอเปดรานตดเยบเสอผา 2 จายเงนคาวสดตดเยบ 11,000 บาท 4 ซอเครองตกแตงดวยเงนเชอ 28,000 บาท 6 รบรายไดคาตดเยบ 6,000 บาท 9 ซอจกรเยบผาราคา 40,000 บาท จายเงนสด 12 ตดเยบเสอผาใหลกคายงไมไดรบเงน 25,000 บาท 14 จายคาใชจายเบดเตลด 950 บาท 18 ซอจกรเยบผาอก 1 คน ราคา 20,000 บาท เปนเงนเชอจากบรษทซงเกอร 20 รบเงนสดเปนการช าระหนจากลกหนทงหมด 28 ช าระหนคาจกรเยบผาใหบรษทซงเกอรครงหนง

194

งาน 3-7 ใหวเคราะหรายการคาของราน K.S. ระหวางเดอน เมษายน 2552 และแสดงงบรายการเปลยนแปลงในงบดล ตวอยาง

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 1 น.ส.สวย น าเงนสดมาลงทน

30,000 บาท เพอเปดรานเสรมสวยครบวงจร


เงนสด 30,000 ทน-น.ส.สวย 30,000

การแสดงในงบดลเปนดงน ราน K.S. งบดล

ณ วนท 1 เมษายน 2552

สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 30,000 ทน –น.ส.สวย 30,000

30,000 30,000 ขอ 3-7-1

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 2 จายคาเชาราน 3,000 บาท




195

ขอ 3-7-2

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 4 จายเงนซออปกรณเสรมสวย

5,000 บาท




ขอ 3-7-3

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 6 รบเงนรายไดคาบรการเสรมสวย

4,500 บาท




ขอ 3-7-4

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 8 ซอเครองตกแตงรานเสรมสวย

12,500 บาท เปนเงนเชอจากกอยบวต

196




ขอ 3-7-5

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 10 ลกคามาใชบรการเสรมสวยยง

ไมไดรบเงน 2,500 บาท




ขอ 3-7-6

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 15 ช าระหนคาเครองตกแตงทง

จ านวน ใหรานกอยบวต

197




ขอ 3-7-7

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 16 จายคาแรงใหพนกงานเสรมสวย

2 คน ๆ ละ 1,500 บาท




งาน 3-8 ใหวเคราะหรายการคาของมานะนาฬกา ระหวางเดอน พฤษภาคม 2552 และแสดงงบรายการเปลยนแปลงในงบดล ดงขอ 3-7 2552 พ.ค. 1 นายมานะเปดรานซอมนาฬกา โดยน าเงนสด 20,000 บาท เครองมอซอม 15,000 บาท มาลงทน 2 จายคาเชาอาคาร 5,000 บาท 3 ซอวสดใชในการซอมนาฬกาจากรานนกนาฬกา 5,500 บาท 5 รบรายไดคาซอมนาฬกาเปนเงนสด 23,000 บาท 8 ซอมและลางนาฬกาใหนายสกล ยงไมไดรบเงน 13,500 บาท 10 จายคาใชจายเบดเตลด 1,250 บาท 12 จายช าระหนรานนกนาฬกาทงหมด

198

15 จายคาโฆษณา 1,500 บาท 17 รบเงนช าระหนจากนายสกล 13,500 บาท 23 นายมานะถอนเงนไปใชสวนตว 1,000 บาท 31 จายเงนเดอนพนกงาน 3,000 บาท

199

ใบความรท 3.1 รหส 2201-1002 ชอวชา การบญชเบองตน 1 ระดบ ปวช. จ านวน 3 หนวยกต ชอหนวย การวเคราะหรายการคา เวลา 72 ชวโมง ชอเรอง การวเคราะหรายการคา เวลา 8 ชวโมง

………………………………………………………………………………………………………….

1. รายการคาและรายการทมใชรายการคา (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1) 1.1 รายการคา (Business Transaction) รายการคา หมายถง เหตการณทกอใหเกดขนเกยวกบสนคาหรอบรการระหวางกจการคากบบคคลภายนอกทเกยวของ อนกอใหเกดการโอนเงนหรอสงของทมมลคาเปนตวเงน ท าใหสนทรพย หนสนและสวนของเจาของมการเปลยนแปลง ตวอยางรายการคา เชน นาย ก. เปดรานคาเพอคาขายและใหบรการตาง ๆ รายการคาของนาย ก. จะประกอบดวยรายการดงน

1. น าเงนสดหรอสนทรพยมาลงทน 2. ซอสนทรพยเปนเงนสด 3. ซอสนทรพยเปนเงนเชอ 4. ซอสนคาเปนเงนสดหรอซอสนคาเปนเงนเชอ 5. ขายสนคาเปนเงนสดหรอซอสนคาเปนเงนเชอ 6. รบรายไดคาบรการ 7. จายช าระหน 8. รบช าระหน 9. จายคาใชจายตาง ๆ 10. กเงนจากบคคลภายนอก 11. เจาของกจการถอนใชสวนตว

1.2 รายการทมใชรายการคา (Non-business Transaction) รายการทมใชรายการคา คอ การด าเนนงานของกจการทไมกอใหเกดการโอนเงน หรอสงของทม มลคาเปนตวเงน ตวอยางทมใชรายการคา

1. นาย ก. จดสนคาในรานใหเปนระเบยบ 2. จดรานคาใหสะอาดนาด 3. การรบรองลกคาทมาตดตอ 4. การเชญชวนลกคาใหเขามาชมสนคาในรานคา

200

5. การมจดหมายไปทวงหนจากลกคา 6. การสอบราคาสนคา 7. การสาธตสนคา (ดานความร)


2.2 หลกในการวเคราะหรายการคา หลกในการวเคราะหรายการคาทท าใหมผลตอสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ ในการวเคราะหรายการคาจงตองยดหลกสมการบญชคอ สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ ท าใหเกดผลการวเคราะหรายการคาขนตนม 5 ประการดงน 1. สนทรพยเพม (+) สวนของเจาของเพม (+) 2. สนทรพยลด (-) สวนของเจาของลด (-) 3. สนทรพยอยางหนงเพม (+) สนทรพยอกอยางหนงลด (-) 4. สนทรพยเพม (+) หนสนเพม (+) 5. สนทรพยลด (-) หนสนลด (-)

2.3 ตวอยางการวเคราะหรายการคา 2.3.1 การลงทนของกจการ รานขาวเหนยวบรการเปดด าเนนกจการซอมคอมพวเตอร เมอวนท 1 มกราคม 2552

น าเงนสดมาลงทน 30,000 บาท สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด = + ทน - นายขาวเหนยว 30,000 = + 30,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนเทากบสวนของเจาของเพมขน โดยในกรณนสนทรพยทเพมขนคอเงนสด 30,000 บาท และสวนของเจาของทเพมขนคอทนนายขาวเหนยวจ านวน 30,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

201

2.3.2 ซออปกรณเปนเงนสด รานขาวเหนยวบรการไดซออปกรณคอมพวเตอรเปนเงนสดจ านวน 10,000 บาท


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและลดลงดวยจ านวนทเทากนในสวนสนทรพยทเพมขนคออปกรณคอมพวเตอรจ านวน 10,000 บาท และสนทรพยทลดลงคอเงนสดจ านวน 10,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 30,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.3 ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอ รานขาวเหนยวบรการไดท าการซอวสดส านกงานเปนเงนเชอจ านวน 4,000 บาท จากบรษท K.S.C. จ ากด


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและหนสนเพมขนในสวนสนทรพยทเพมขนคอวสดส านกงานจ านวน 4,000 บาท และสวนของหนสนทเพมขนคอเจาหนการคาจ านวน 4,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 34,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.4 รบรายไดคาบรการเปนเงนสด รานขาวเหนยวบรการไดรบเงนสดจ านวน 2,000 บาทจากลกคาทน าคอมพวเตอรมาซอม

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน - นายขาวเหนยว ยอดยกมา 20,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 30,000 (4) + 2,000 = + 2,000

202

ยอดคงเหลอ 22,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 32,000 36,000 = 36,000


2.3.5 ใหบรการลกคายงไมไดรบเงน รานขาวเหนยวบรการใหบรการซอมคอมพวเตอรจ านวน 3,000 บาท แกนายเสรมสขยงไมไดรบช าระเงน

สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน-นายขาวเหนยว ยอดยกมา 22,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 32,000 (5) + 3,000 = + 3,000 ยอดคงเหลอ 22,000 + 3,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสวนของเจาของเพมขนในสวนสนทรพยทเพมขนคอลกหนจ านวน 3,000 บาท และสวนของเจาของทเพมขนคอทน-นายขาวเหนยวซงเปนผลมาจากรายไดคาบรการจ านวน 3,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

2.4.6 รบรายไดคาบรการเปนเงนสดครงหนง ลกหนนายเสรมสขน าเงนสดมาช าระคาบรการซอมคอมพวเตอรจ านวนครงหนง สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + ทน-นายขาวเหนยว ยอดยกมา 22,000 + 3,000 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 (6) + 1,500 - 1,500 = 0 ยอดคงเหลอ 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสนทรพยลดลงในสวนสนทรพยทเพมขนคอเงนสดจ านวน 1,500 บาท และสวนของสนทรพยลดลงคอลกหนนายเสรมสขจ านวน 1,500 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน

203

2.3.7 ไดรบบลคาไฟฟาแตยงไมไดจายเงน รานขาวเหนยวบรการไดรบบลคาไฟฟาจ านวน 1,000 บาท แตงยงไมไดจายเงน สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว

ยอดยกมา 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 35,000 (7) 0 = + 1,000 - 1,000 ยอดคงเหลอ 23,500 + 1,500 + 4,000 + 10,000 = 4,000 + 1,000 + 34,000 39,000 = 39,000

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหหนสนเพมขนและสวนของเจาของลดลงในสวน หนสนทเพมขนคอคาไฟฟาคางจายจ านวน 1,000 บาท และสวนของเจาของลดลงคอทน-นายขาวเหนยวซงเปนผลมาจากคาใชจายคาไฟฟาจ านวน 1,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 39,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.8 การจายช าระบลคาใชจายทตงคางจายไวแลว รานขาวเหนยวบรการจายช าระคาไฟฟาตามบล สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยลดลงและหนสนลดลงในสวน สนทรพยลดลงคอเงนสดจ านวน 1,000 บาท และหนสนลดลงคอคาไฟฟาคางจายจ านวน 1,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 38,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.9 รบช าระเงนจากลกหนการคา รานขาวเหนยวบรการ รบช าระเงนจากลกหนจ านวนเงนทคางช าระ สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว


204

จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยเพมขนและสนทรพยลดลงในสวน สนทรพยเพมขนคอเงนสดจ านวน 1,500 บาท และสนทรพยลดลงคอลกหนจ านวน 1,500 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 38,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน 2.3.10 เจาของกจการถอนเงนไปใชสวนตว รานขาวเหนยวบรการไดน าเงนสดจ านวน 2,000 บาทไปใชเพอการสวนตว สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ เงนสด + ลกหนการคา+ วสดส านกงาน + อปกรณ = เจาหนการคา + คาไฟฟาคางจาย+ ทน-นายขาวเหนยว


จากรายการคาดงกลาวขางตน จะเหนวามผลกระทบท าใหสนทรพยลดลงและสวนของเจาของลดลงใน สวนสนทรพยลดลงคอเงนสดจ านวน 2,000 บาท และสวนของเจาของลดลงคอทน-นายขาวเหนยวในสวนการถอนเงนใชสวนตวจ านวน 2,000 บาท น ารายการมากระทบยอดในสมการบญช ยอดรวมทงสองดานคอ 36,000 บาท สามารถน าการเปลยนแปลงทเกดขนมาแสดงในรปแบบของสมการบญชไดดงตารางขางตน (ดานความร)

3. หลกการบนทกบญชสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3)

3.1 หลกในการบนทกบญช หลกการบนทกบญชทยอมรบกนแพรหลายทสดในทกประเทศคอ หลกการบญชค ความหมายของหลกการบญชค (Double-Entry Book Keeping) หมายถง การบนทกบญชเมอมรายการคาเกดขนทกรายการโดยบนทกบญชสองดาน คอ ทางดานเดบต และทางดานเครดต ดวยจ านวนเงนทเทากนทงสองดาน ส าหรบจ านวนบญชอาจไมเทากน นนคออาจบนทกทางดานเดบตเพยงบญชเดยว แตบนทกทางดานเครดตสองหรอสามบญชกได ลกษณะโดยทวไปของการบนทกรายการทางการบญชคอ จะมการบนทกรายการทเพมขนและรายการทลดลง ตวอยาง บญชเงนสดเมอเงนสดเพมขนจะเพมขนทางดานซายมอเรยกวาทางดานเดบตและถาเงนสดลดลงจะบนทกรายการไวทางดานขวามอเรยกวาทางดานเครดต เปนตน บญช เปนแบบฟอรมทจะใชส าหรบจดบนทกรายการคาทเกดขนในกจการ บญชมลกษณะเปนบญชตวท (T - Account) โดยจะแบงออกเปน 3 สวนคอ สวนท 1 ชอบญช (Title of Account) เปนสวนทอยบนบญชรปตวท ใชส าหรบเขยนบญชแตละรายการตามประเภทของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ ซงขนอยกบรายการคาธรกจทเกดขน สวนท 2 ดานเดบต (Debit Side) เปนสวนทอยทางดานซายมอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท

205

สวนท 3 ดานเครดต (Credit Side) เปนสวนทอยทางดานขวามอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท แบบฟอรมบญช ชอบญช



เดบตและเครดต เดบต หมายถง การลงบญชดานซายของบญช เรยกวา เดบตบญช โดยทวไปนนค าวาเดบต (Debit) จะเขยนโดยยอวา Dr. เครดต หมายถง การลงบญชดานขวาของบญช เรยกวา เครดตบญช โดยทวไปนนค าวาเครดต (Crebit) จะเขยนโดยยอวา Cr. ถาปรากฏวายอดรวมทางดานเดบตมากกวายอดรวมทางดานเครดตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเดบต ในทางตรงกนขามกน ถายอดรวมทางดานเครดตมากกวายอดรวมทางดานเดบตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเครดต การบนทกบญชหลกจากการวเคราะหรายการคาแบงออกเปน 3 ประเภท 1. สนทรพยเพม (+) สนทรพยลด (-) 2. หนสนเพม (+) หนสนลด (-) 3. สวนของเจาของเพม (+) สวนของเจาของลด (-) 3.2 หลกการบนทกบญชประเภทสนทรพย สนทรพยเพมขน ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเดบต (Dr.) สนทรพยลดลง ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเครดต (Cr.)




206











3.4.2 ถอนใชสวนตว ถอนใชสวนตว คอ เจาของกจการถอนเงนสดหรอสนทรพยอนไปใชสวนตว ถามรายการคาในลกษณะนเกดขน จะมผลกระทบโดยตรงทจะท าใหสวนของเจาของกจการลดลง ซงอาจแสดงรายการนในลกษณะเดบตทนกได โดยสวนใหญแลวจะมการบนทกบญชสวนนออกไปตางหากจากบญชทนเรยกวา บญชถอนใชสวนตว



207

3.4.3 รายไดและคาใชจาย รายไดและคาใชจาย เมอกจการประกอบธรกจแลวมรายไดเกดขน รายไดนจะมผลกระทบท าใหสวนของเจาของนนเพมขนหรอผลกระทบทางบวกตอการค านวณก าไรสทธ ดงนนหลกการบนทกบญชจงเหมอนกบบญชทน โดยบญชรายไดจะเพมขนทางดานเครดต ลดลงทางดานเดบต สวนคาใชจายทเกดขนจากการด าเนนกจการนน จะมผลท าใหสวนของเจาของลดลงหรอผลกระทบทางลบตอการค านวณก าไรสทธของกจการ ท าใหหลกการบนทกบญชคาใชจายนนมหลกการทตรงกนขามกบบญชรายได กลาวคอบญชคาใชจายจะเพมขนทางดานเดบต ลดลงทางดานเครดต 3.4.3.1 บญชรายได (Revenue Account) รายไดเพมขน ใหบนทกบญชรายได ดานเครดต (Cr.) รายไดลดลง ใหบนทกบญชรายได ดานเดบต (Dr.)




3.4.3.2 บญชคาใชจาย (Expenses Account) คาใชจายเพมขน ใหบนทกบญชคาใชจาย ดานเดบต (Dr.) คาใชจายลดลง ใหบนทกบญชคาใชจาย ดานเครดต (Cr.)


เดบตคาใชจาย ทเพมขน (+) ยอดดลปกต

เครดตคาใชจาย ทลดลง (-)

208





ทน 50,000




3. ซออปกรณส านกงานเปนเงนเชอ 5,000 บาท

อปกรณ 5,000








ลกหน 3,000
















ลกหน 3,000



209

ตวอยางท 3-2 การวเคราะหรายการคา ตอไปนโดยท าเครองหมาย ลงในชองทเกยวของ


เพมขน ลดลง ลดลง เพมขน ลดลง เพมขน 1. เจาของกจการน าเงนสดมาลงทน

2. ซอเครองตกแตงเปนเงนเชอ

3. รบเงนสดคาบรการ

4. ใหบรการลกคาแตยงไมไดรบเงน

5. รบช าระเงนจากลกหน

6. จายช าระหนใหเจาหน

7. จายคาพาหนะ

8. ซอเครองคอมพวเตอรโดยผอนช าระ 6 งวด จายเงนดาวนให 30%

9. เจาของกจการถอนเงนไปใชสวนตว

10. ใหบรการลกคา ลกคาจายเงนครงหนง อกครงหนงจายในเดอนถดไป

210

ตวอยางท 3-3 การวเคราะหรายการคา มดงน


เพม ลด ลด เพม ลด เพม เดบต เครดต 1. น าเงนสดมาลงทน 40,000 บาท


ทน 40,000

2. จายซอเครองตกแตง 30,000 บาท เครองตกแตง 30,000


3. ซอวสดทใชในงานบรการเปนเงนเชอจากรานโปงลาง 8,000 บาท

วสด 8,000


4. ใหบรการเสรมสวยนางแหมม 2,000 บาท ยงไมไดรบเงน

ลกหน 2,000


5. จายเงนช าระหนใหรานโปงลาง 5,000 บาท



6. กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท เงนสด 50,000

เงนก 50,000

7. เจาของกจการถอนเงนไปใชสวนตว2,000 บาท



8. รบช าระหนจางนางแหมมทงหมด เงนสด 2,000

ลกหน 2,000

9.รบเงนคาบรการเสรมสวย2,000 บาท เงนสด 2,000


10. จายเงนเดอนพนกงาน 6,000 บาท คาใชจาย 6,000


211

ตวอยางท 3-4 จงวเคราะหรายการคาของรานขาวหอม Copy ระหวางเดอน มถนายน 2552 และแสดงงบรายการเปลยนแปลงในงบดล 3-4-1

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 2 นายขาวหอม น าเงนสด 30,000

บาท และเครองถายเอกสารมลคา 40,000 บาท มาลงทน


เงนสด 30,000 อปกรณส านกงาน 40,000 ทน-นายขาวหอม 70,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 30,000 ทน -นายขาวหอม 70,000 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 40,000

70,000 70,000

3-4-2

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 3 ซอกระดาษถายเอกสารเปน

เงนสด 1,400 บาท สนทรพย เพมขน สนทรพย ลดลง

เงนสด 1,400 วสดส านกงาน 1,400



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 28,600 ทน -นายขาวหอม 70,000 วสดส านกงาน 1,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 40,000

70,000 70,000

212

3-4-3

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 4 รบเงนสด คาถายเอกสารจ านวน

2,500 บาท สนทรพย เพมขน รายได เพมขน





72,500 72,500 3-4-4

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 10 จายคาแรงใหพนกงานเปนเงน

2,500 บาท สนทรพย ลดลง คาใชจาย เพมขน

เงนสด 2,500 คาแรงพนกงาน 2,500




70,000 70,000

213

3-4-5

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 15 ซอเครองถายเอกสารเปนเงนเชอ

45,000 บาท สนทรพย เพมขน เจาหน เพมขน

เครองถายเอกสาร 45,000 เจาหน 45,000




110,000 110,000 3-4-6

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 20 จายคาโฆษณาเปนเงนสด

600 บาท สนทรพย ลดลง คาใชจาย เพมขน


การแสดงในงบดลเปนดงน

รานขาวหอม Copy งบดล

ณ วนท 15 มถนายน 2552


109,400 109,400

214

3-4-7

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 22 ซอรถจกรยานยนต ราคา 32,000

บาท จายเงนสดให 10,000 บาททเหลอขอแบงช าระเปน 3 งวด

สนทรพย เพมขน สนทรพย ลดลง คาใชจาย เพมขน




สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 18,000 เจาหน 62,000 วสดส านกงาน 1,400 ทน –นายขาวหอม 69,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 80,000 รถจกรยานยนต 32,000

131,400 131,400 3-4-8

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ ม.ย. 25 ใหบรการถายเอกสารแกลกคา

เปนเงน 3,000 บาท ลกคาช าระเงนใหทนท 2,000 บาท ทเหลอขอช าระอก 10 วน

สนทรพย เพมขน สนทรพย เพมขน รายได เพมขน

เงนสด 2,000 ลกหน 1,000 รายได 3,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 20,000 เจาหน 62,000 ลกหน 1,000 วสดส านกงาน 1,400 ทน -นายขาวหอม 72,400 อปกรณ-เครองถายเอกสาร 80,000 รถจกรยานยนต 32,000

134,400 134,400

215

สวนท 1 ชอบญช (Title of Account) เปนสวนทอยบนบญชรปตวท ใชส าหรบเขยนบญชแตละรายการตามประเภทของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ ซงขนอยกบรายการคาธรกจทเกดขน สวนท 2 ดานเดบต (Debit Side) เปนสวนทอยทางดานซายมอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท สวนท 3 ดานเครดต (Credit Side) เปนสวนทอยทางดานขวามอของบญชรปตวท ใชส าหรบการลงรายการบญชอน ๆ และจ านวนเงนทมสวนเกยวของกบชอบญชทปรากฏอยดานบนของบญชตวท แบบฟอรมบญช ชอบญช



เดบตและเครดต เดบต (Debit) หมายถง การลงบญชดานซายของบญช เรยกวา เดบตบญช โดยทวไปนนค าวาเดบต (Debit) จะเขยนโดยยอวา Dr. เครดต (Credit) หมายถง การลงบญชดานขวาของบญช เรยกวา เครดตบญช โดยทวไปนนค าวาเครดต (Crebit) จะเขยนโดยยอวา Cr. ถาปรากฏวายอดรวมทางดานเดบตมากกวายอดรวมทางดานเครดตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเดบต ในทางตรงกนขามกน ถายอดรวมทางดานเครดตมากกวายอดรวมทางดานเดบตเราเรยกสวนเกนนนวา ยอดดลเครดต (ดานความร)

216

ใบงานท 3.1 ประกอบแผนการสอนบทท 3 เรอง การวเคราะหรายการคา

จดประสงคของงาน

1. เพอใหรจกศกษาคนควาหาความรและขอมลเกยวกบ การวเคราะหรายการคาและการบนทกบญชได 2. เสรมสรางทกษะความสามารถทางดานการปฏบต การพด การฟง 3. พฒนาบคลกในการพด การถาม การตอบค าถาม และการแลกเปลยนความรซงกนและกน 4. เพอใหนกศกษาไดมบทบาทในการเรยน และสรางสรรคบรรยากาศทดจากการเรยน

กจกรรม 1. ใหนกเรยนแบงกลมๆ ละ 4 คน ทกกลมรบอปกรณจากคร ศกษาการวเคราะหรายการคาในใบความรท 3.1 เรอง การวเคราะหรายการคาทครแจกให 2. ครก าหนดหมายเลขกลม ใหกลมท 1 จบคกลมท 2 กลมท 3 จบคกลมท 4 … ท าการแขงขนการวเคราะหรายการคาและการบนทกบญชจ านวนโจทย 10 ขอ ท าการแขงขนจนครบเพอหากลมชนะเลศ 3. ครมอบรางวลส าหรบกลมชนะเลศ 4. ใหนกเรยนรวมกนสรป “การวเคราะหรายการและการบนทกบญช” ใหบนทกผลและรายงานหนาชนเรยน ใหจดท าสอประกอบการรายงานดวย เมอรายงานหนาชนเรยนแลวใหผฟงซกถามปญหา ขอสงสยเกยวกบ “การวเคราะหรายการและการบนทกบญช” ใหบนทกผลและรายงานหนาชนเรยน ใหจดท าสอประกอบการรายงานดวย 5. เมอรายงานหนาชนเรยนแลวใหผฟงซกถามปญหา ขอสงสยเกยวกบ “การวเคราะหรายการและการบนทกบญช” จากนนใหผรายงานตงค าถามเพอถามผฟงอยางนอย 2 ค าถาม เกณฑการพจารณา

1. ความพรอมในการเตรยมตว 2. บคลกลกษณะ กรยา ทาทางในการพด น าเสยง 3. ความรเกยวกบเนอหา ความถกตอง ปฏภาณในการตอบ และการแกไขปญหาเฉพาะหนา 4. เนอหาสาระทไดจากการพดการฟง

217

แบบประเมนผลการน าเสนอผลงาน

ชอกลม……………………………………………ชน………………………หอง................................................

รายชอสมาชก

1……………………………………เลขท……. 2……………………………………เลขท……. 3……………………………………เลขท……. 4……………………………………เลขท…….

ท รายการประเมน คะแนน

ขอคดเหน 3 2 1

1 เนอหาสาระครอบคลมชดเจน (ความรเกยวกบเนอหา ความถกตอง ปฏภาณในการตอบ และการแกไขปญหาเฉพาะหนา)

2 รปแบบการน าเสนอ

3 การมสวนรวมของสมาชกในกลม

4 บคลกลกษณะ กรยา ทาทางในการพด น าเสยง ซงท าใหผฟงมความสนใจ

รวม

ผประเมน…………………………………………………

เกณฑการใหคะแนน 1. เนอหาสาระครอบคลมชดเจนถกตอง

3 คะแนน = มสาระส าคญครบถวนถกตอง ตรงตามจดประสงค

2 คะแนน = สาระส าคญไมครบถวน แตตรงตามจดประสงค

1 คะแนน = สาระส าคญไมถกตอง ไมตรงตามจดประสงค

2. รปแบบการน าเสนอ

3 คะแนน = มรปแบบการน าเสนอทเหมาะสม มการใชเทคนคทแปลกใหม ใชสอและเทคโนโลย ประกอบการ น าเสนอทนาสนใจ น าวสดในทองถนมาประยกตใชอยางคมคาและประหยด

2 คะแนน = มเทคนคการน าเสนอทแปลกใหม ใชสอและเทคโนโลยประกอบการน าเสนอทนาสน ใจ แตขาด การประยกตใช วสดในทองถน

1 คะแนน = เทคนคการน าเสนอไมเหมาะสม และไมนาสนใจ

3. การมสวนรวมของสมาชกในกลม

3 คะแนน = สมาชกทกคนมบทบาทและมสวนรวมกจกรรมกลม

2 คะแนน = สมาชกสวนใหญมบทบาทและมสวนรวมกจกรรมกลม

1 คะแนน = สมาชกสวนนอยมบทบาทและมสวนรวมกจกรรมกลม

4. ความสนใจของผฟง

3 คะแนน = ผฟงมากกวารอยละ 90 สนใจ และใหความรวมมอ

2 คะแนน = ผฟงรอยละ 70-90 สนใจ และใหความรวมมอ

1 คะแนน = ผฟงนอยกวารอยละ 70 สนใจ และใหความรวมมอ

218

แบบประเมนกระบวนการท างานกลม

ชอกลม……………………………………………ชน………………………หอง.......................................... รายชอสมาชก

1……………………………………เลขท……. 2……………………………………เลขท…….

3……………………………………เลขท……. 4……………………………………เลขท…….

ท รายการประเมน คะแนน

ขอคดเหน 3 2 1

1 การก าหนดเปาหมายรวมกน

2 การแบงหนาทรบผดชอบและการเตรยมความพรอม

3 การปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย

4 การประเมนผลและปรบปรงงาน

รวม

ผประเมน…………………………………………………

วนท…………เดอน……………………..พ.ศ…………...

เกณฑการใหคะแนน

1. การก าหนดเปาหมายรวมกน

3 คะแนน = สมาชกทกคนมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายการท างานอยางชดเจน

2 คะแนน = สมาชกสวนใหญมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายในการท างาน

1 คะแนน = สมาชกสวนนอยมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายในการท างาน

2. การหนาทรบผดชอบและการเตรยมความพรอม

3 คะแนน = กระจายงานไดทวถง และตรงตามความสามารถของสมาชกทกคน มการจดเตรยมสถานท สอ / อปกรณไวอยางพรอมเพรยง ยดหลกความประหยด

2 คะแนน = กระจายงานไดทวถง แตไมตรงตามความสามารถ และมสอ / อปกรณไวอยางพรอมเพรยง แตขาด

การจดเตรยมสถานท และไมยดหลกความประหยด 1 คะแนน = กระจายงานไมทวถงและมสอ / อปกรณไมเพยงพอ และไมยดหลกความประหยด

3. การปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย

3 คะแนน = ท างานไดส าเรจตามเปาหมาย และตามเวลาทก าหนด มความรอบร รอบคอบ และระมดระวง 2 คะแนน = ท างานไดส าเรจตามเปาหมาย แตชากวาเวลาทก าหนด ไมมความรอบร รอบคอบ และระมดระวง

1 คะแนน = ท างานไมส าเรจตามเปาหมาย และไมมความรอบร รอบคอบ และระมดระวง

4. การประเมนผลและปรบปรงงาน

3 คะแนน = สมาชกทกคนรวมปรกษาหารอ ตดตาม ตรวจสอบ และปรบปรงงานเปนระยะ มความรอบร รอบคอบ และระมดระวง

2 คะแนน = สมาชกบางสวนมสวนรวมปรกษาหารอ แตไมปรบปรงงาน ไมมความรอบร รอบคอบ และระมดระวง

1 คะแนน = สมาชกบางสวนมสวนรวมไมมสวนรวมปรกษาหารอ และปรบปรงงาน ไมมความรอบร รอบคอบ และระมดระวง

219

เฉลยแบบทดสอบกอน - หลงเรยน บทท 3 การวเคราะหรายการคา

1. ข 2. ก 3. ง 4. ก 5. ค 6. ก 7. ข 8. ข 9. ง 10. ก 11. ก 12. ก 13. ค 14. ก 15. ข

เฉลยแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน บทท 3 การวเคราะหรายการคา

1. ง 2. ก 3. ก 4. ง 5. ค 6. ก 7. ค 8. ง 9. ก 10. ค 11. ข 12. ก 13. ค 14. ข 15. ข

220

เฉลยแบบฝกหดทายบทเรยน บทท 3 การวเคราะหรายการคา

ตอนท 1 จงตอบค าถามลงในชองวางกระดาษค าถามทเวนไว

2. จงอธบายวารายการคาหมายถงอะไร พรอมยกตวอยาง 5 รายการ ตอบ รายการคา หมายถง เหตการณทกอใหเกดขนเกยวกบสนคาหรอบรการระหวางกจการคากบบคคลภายนอกทเกยวของ อนกอใหเกดการโอนเงนหรอสงของทมมลคาเปนตวเงน ท าใหสนทรพย หนสนและสวนของเจาของมการเปลยนแปลง เชน 1. ซอเครองตกแตงเปนเงนสด 25,000 บาท 2. กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท

2. จงอธบายวารายการทมใชรายการคาหมายถงอะไร พรอมยกตวอยาง 5 รายการ ตอบ รายการทมใชรายการคา หมายถง การด าเนนงานของกจการทไมกอใหเกดการโอนเงน หรอสงของทม มลคาเปนตวเงน เชน

1. จดแสดงสนคาใหม 2. ใหการตอนรบลกคาทมาตดตอ

3. จงอธบายความหมายการวเคราะหรายการคา ตอบ การวเคราะหรายการคา หมายถง การวเคราะหรายการคา หมายถง การพจารณาเหตการณทกอใหเกดการการเปลยนแปลงเพมขนหรอลดลงในสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เมอวเคราะหรายการคาแลวจงน าไปบนทกลงในสมดบญชขนตน 4. จงบอกหลกเกณฑในการวเคราะหรายการคา พรอมยกตวอยางรายการทท าใหสนทรพยเปลยนแปลง 2 รายการ ตอบ หลกในการวเคราะหรายการคาทท าใหมผลตอสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ ในการวเคราะหรายการคาจงตองยดหลกสมการบญชคอ สนทรพย = หนสน + สวนของเจาของ ท าใหเกดผลการวเคราะหรายการคาขนตนม 5 ประการดงน 1. สนทรพยเพม (+) สวนของเจาของเพม (+) 2. สนทรพยลด (-) สวนของเจาของลด (-) 3. สนทรพยอยางหนงเพม (+) สนทรพยอกอยางหนงลด (-) 4. สนทรพยเพม (+) หนสนเพม (+) 5. สนทรพยลด (-) หนสนลด (-)

221

ตวอยางท 1 นาย กร น าเงนสดมาลงทน 40,000 บาท ตารางวเคราะหรายการคา


เพม ลด ลด เพม ลด เพม เดบต เครดต นายกรน าเงนสดมาลงทน 40,000บาท เงนสด

40,000 ทน 40,000

ตวอยางท 2 จายเงนช าระหนเงนก 50,000 บาท

ตารางวเคราะหรายการคา


เพม ลด ลด เพม ลด เพม เดบต เครดต จายเงนช าระหนเงนก 50,000 บาท เงนก

50,000 เงนสด 50,000

5. รายการในขอใดทเปนรายกาคาใหใสเครองหมาย รายการใดมใชรายการคาใหใสเครองหมาย ลงในชองวางดานซายมอ ............ .........5.1 จายเงนสดซอเครองตกแตง .............. .......5.2 ตอนรบเชญลกคาชมสนคา ............ .........5.3 จายคาอาหารกลางวนรบรองลกคา ............. ........5.4 ลกคาเดนเขาชมสนคา พรอมซอสนคาจ านวน 2 ตว ............. ........5.5 ลกคาเดนเขาชมสนคาในรานและเดนออกจากรานไป ............. ........5.6 เขยนจดหมายสงซอสนคา .............. .......5.7 จดแสดงสนคาแนะน าสนคาตวใหม ........... ..........5.8 จายคาเชาทในการจดแสดงสนคา ............ .........5.9 รบเงนคาบรการทใหแกลกคา ............. .........5.10 จดอบรมใหความรการขายแกพนกงาน 6. ใหเตมขอความลงในชองวางใหไดความสมบรณ 6.1 นายโชค น าเงนสดมาลงทน ผลจากการวเคราะห สนทรพย...........เพมขน........................................ หนสน.......................................................................สวนของเจาของ.....................เพมขน........................................ 6.2 ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอ ผลจากการวเคราะห สนทรพย..........เพมขน......................................... หนสน........................เพมขน...................................สวนของเจาของ.........................................................................

222

6.3 ใหบรการลกคา ลกคาช าระเงนบางสวน ผลจากการวเคราะห สนทรพย.............เพมขน....................หนสน.......................................................................สวนของเจาของ.....................เพมขน........................................ 6.4 รบช าระหนทลกคาตดคางไว ผลจากการวเคราะห สนทรพย.........เพมขน สนทรพย ลดลง............. หนสน.......................................................................สวนของเจาของ......................................................................... 6.5 นายโชคถอนเงนสดไปใชสวนตว ผลจากการวเคราะห สนทรพย..........ลดลง.................................... หนสน.......................................................................สวนของเจาของ................ลดลง................................................

ตอนท 2 แบบฝกปฏบต งานท 3-1 วเคราะหรายการคาตอไปน มผลตอการเปลยนแปลงสนทรพย หนสน ลวนของเจาของอยางไรโดยใชเครองหมาย ลงในตารางวเคราะห


เพมขน ลดลง ลดลง เพมขน ลดลง เพมขน 1. นายเอกชยน าเงนสดมาลงทนเปดกจการ 2. รบเงนคาบรการนวดแผนไทย 3. ซอเครองตกแตงรานเปนเงนเชอ 4. ใหบรการลกคาแตยงไมไดรบเงน 5. จายคาเชาอาคาร

6. จายช าระเงนคาเครองตกแตงรานทซอเปนเงนเชอ

7. รบเงนคาบรการจากลกหน 8. นายเอกชยน าเงนสดไปใชสวนตว 9. จายคาโทรศพทตามบลใบแจงหนทนท 10. จายเงนเดอนพนกงาน

223

งาน 3-2 ใหวเคราะหรายการคาตอไปนลงในตารางเหมอนกบงาน 3-1 2552 เม.ย. 1 นายหนงน าเงนสดมาลงทน 60,000 บาท 3 ซอเครองตกแตงใชในกจการเปนเงนเชอ 20,000 บาท 5 รบรายไดคาบรการ 15,000 บาท 10 กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท 12 ใหบรการลกคาแตยงไมไดรบเงน 5,000 บาท 15 จายคาใชจายเบดเตลด 1,000 บาท 16 จายเงนสดช าระหนคาเครองตกแตงทงหมด 20 รบช าระหนจากลกหน 5,000 บาท 21 รบเงนสดเปนคาบรการ 10,000 บาท 26 ช าระหนเงนก 25,000 บาท 28 นายหนงถอนเงนไปใชสวนตว 1,000 บาท 30 จายเงนเดอน 15,000 บาท


เพมขน ลดลง ลดลง เพมขน ลดลง เพมขน 1 นายหนงน าเงนสดมาลงทน 60,000 บาท 3 ซอเครองตกแตงใชในกจการเปนเงนเชอ 20,000 บาท

5 รบรายไดคาบรการ 15,000 บาท 10 กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท 12 ใหบรการลกคาแตยงไมไดรบเงน 5,000 บาท

15 จายคาใชจายเบดเตลด 1,000 บาท 16 จายเงนสดช าระหนคาเครองตกแตงทงหมด 20 รบช าระหนจากลกหน 5,000 บาท 21 รบเงนสดเปนคาบรการ 10,000 บาท 26 ช าระหนเงนก 25,000 บาท 28 นายหนงถอนเงนไปใชสวนตว 1,000 บาท 30 จายเงนเดอน 15,000 บาท

224


รายการคา A L OE การจดบนทกบญช เพม ลด ลด เพม ลด เพม เดบต เครดต จ านวนเงน

1.นายเจรญน าเงนสดมาลงทน 50,000บาท

เงนสด ทน 50,000

2. ซออปกรณเปนเงนเชอ 25,000 บาท อปกรณ เจาหน 25,000 3. รบเงนคาตดตงเปนเงนสด 15,000 บาท

เงนสด รายได 15,000

4. กเงนจากธนาคาร 50,000 บาท เงนสด เงนก 50,000 5. บรการตดตงยงไมไดรบเงน 30,000บาท

ลกหน รายไก 30,000

6. จายคาสาธารณปโภค 3,000 บาท คาสาธารณปโภค


7. จายช าระหนคาอปกรณทงหมด เจาหน เงนสด 25,000 8. รบช าระเงนจากลกหนคาตดตงทงหมด

เงนสด ลกหน 30,000

9. นายเจรญถอนเงนไปใชสวนตว 3,500บาท

ถอนใชสวนตว


10. จายเงนเดอนพนกงาน 8,000 บาท เงนเดอน เงนสด 8,000

225



1.นายณฐน าเงนสดมาลงทน 80,000บาท เงนสด ทน 80,000 2. จายเงนคาเชาอาคาร 3,000 บาท คาเชา เงนสด 3,000 3. ซอเครองตกแตงเปนเงนเชอ 5,000 บาท

เครองตกแตง


4. รบเงนสดคาบรการ 20,000 บาท เงนสด คาบรการ 20,000 5. บรการตดตงยงไมไดรบเงน 20,000บาท

ลกหน คาบรการ 20,000

6. สงบลเรยกเกบเงนคาบรการ20,000บาท


7. จายช าระหนเครองตกแตงทงหมด เจาหน เงนสด 5,000 8. จายคาโฆษณาเปนเงน 2,000 บาท คาโฆษณา เงนสด 2,000 9.นายณฐถอนเงนไปใชสวนตว 5,000บาท



10. จายคาแรงพนกงาน 10,000 บาท คาแรงงาน เงนสด 10,000

งาน 3-5 ใหวเคราะหรายการคาของรานรงเรอง บรการ และน าผลการวเคราะหไปแสดงการบนทกบญชวาเปน ดานเดบตหรอเครดต เหมอนกบงาน 3-4 2552 ม.ค. 1 นายสมรกน าเงนสดมาลงทน 20,000 บาท เพอเปดรานซอมรถยนต 2 ซอวสดใชในการซอมรถยนต เปนเงนเชอรานแสงชย 2,000 บาท 3 จายคาเชาอาคาร 3,000 บาท 5 ไดรบเงนคาซอมรถยนตจ านวน 41,500 บาท 6 จายคาใชจายเบดเตลด 475 บาท 10 ซอมรถยนตใหนายสมพงษจ านวน 4,500 บาท 13 จายช าระหนรานแสงชยทงหมด 15 คาโฆษณา 1,500 บาท 17 ไดรบเงนคาซอมรถยนต 95,000 บาท 20 รบช าระหนจากนายสมพงษทงหมด

226

21 นายสมรกถอนเงนไปใชสวนตว 5,000 บาท 22 รบบลคาไฟฟา 1,550 บาท ยงไมไดจายเงน 24 จายคาเบยประกนภย 1,900 บาท 26 ขายหนงสอพมพเกา 550 บาท 28 ซอวสดในการซอมรถยนตจากรานอนนต 8,000 บาท 30 จายเงนเดอนลกจาง 3 คน ๆ ละ 3,000 บาท


1 นายสมรกน าเงนสดมาลงทน 20,000 บาท เพอเปดรานซอมรถยนต


2 ซอวสดใชในการซอมรถยนต เปนเงนเชอรานแสงชย 2,000 บาท

วสด เจาหน 2,000

3 จายคาเชาอาคาร 3,000 บาท คาเชา เงนสด 3,000 5 ไดรบเงนคาซอมรถยนตจ านวน 41,500 บาท

เงนสด รายได 41,500

6 จายคาใชจายเบดเตลด 475 บาท คาใชจาย เงนสด 475 10 ซอมรถยนตใหนายสมพงษจ านวน 4,500 บาท

ลกหน รายได 4,500

13 จายช าระหนรานแสงชยทงหมด เจาหน เงนสด 2,000 15 คาโฆษณา 1,500 บาท คาโฆษณา เงนสด 1,500 17 ไดรบเงนคาซอมรถยนต 95,000 บาท เงนสด รายได 95,000 20 รบช าระหนจากนายสมพงษทงหมด เงนสด ลกหน 4,500 21 นายสมรกถอนเงนไปใชสวนตว 5,000 บาท



22 รบบลคาไฟฟา 1,550 บาท ยงไมไดจายเงน

คาไฟฟา เจาหน 1,550

24 จายคาเบยประกนภย 1,900 บาท คาเบย เงนสด 1,900 26 ขายหนงสอพมพเกา 550 บาท เงนสด รายได 550 28 ซอวสดในการซอมรถยนตจากรานอนนต 8,000 บาท

วสด เงนสด 8,000

30 จายเงนเดอนลกจาง 3 คน ๆ ละ 3,000 บาท

เงนเดอน เงนสด 3,000

227

งาน 3-6 ใหวเคราะหรายการคาของรานเกยรตเจรญ และน าผลการวเคราะหไปแสดงการบนทกบญชวาเปน ดานเดบตหรอเครดต เหมอนกบงาน 3-4 2552 ก.พ. 1 นายเกยรตน าเงนสดมาลงทน 40,000 บาท เพอเปดรานตดเยบเสอผา 2 จายเงนคาวสดตดเยบ 11,000 บาท 4 ซอเครองตกแตงดวยเงนเชอ 28,000 บาท 6 รบรายไดคาตดเยบ 6,000 บาท 9 จายเงนซอจกรเยบผาราคา 40,000 บาท 12 ตดเยบเสอผาใหลกคายงไมไดรบเงน 25,000 บาท 14 จายคาใชจายเบดเตลด 950 บาท 18 ซอจกรเยบผาอก 1 คน ราคา 20,000 บาท เปนเงนเชอจากบรษทซงเกอร 20 รบเงนสดเปนการช าระหนจากลกหนทงหมด 28 ช าระหนคาจกรเยบผาใหบรษทซงเกอรครงหนง


1 นายเกยรตน าเงนสดมาลงทน 40,000 บาท เพอเปดรานตดเยบเสอผา


2 จายเงนคาวสดตดเยบ 11,000 บาท วสด เงนสด 11,000 4 ซอเครองตกแตงดวยเงนเชอ 28,000 บาท

เครองตกแตง


6 รบรายไดคาตดเยบ 6,000 บาท เงนสด รายได 6,000 9 จายเงนซอจกรเยบผาราคา 40,000 บาท จกรเยบผา เงนสด 40,000 12 ตดเยบเสอผาใหลกคายงไมไดรบเงน 25,000 บาท

ลกหน รายได 25,000

14 จายคาใชจายเบดเตลด 950 บาท คาใชจาย เงนสด 950 18 ซอจกรเยบผาอก 1 คนราคา 20,000 บาท เปนเงนเชอจากบรษทซงเกอร

จกรเยบผา


20 รบเงนสดเปนการช าระหนจากลกหนทงหมด


28 ช าระหนคาจกรเยบผาใหบรษทซงเกอรครงหนง

เจาหน เงนสด 10,000

228

งาน 3-7 ใหวเคราะหรายการคาของราน K.S. ระหวางเดอน เมษายน 2552 และแสดงงบรายการเปลยนแปลงใน งบดล ตวอยาง

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 1 น.ส.สวย น าเงนสดมาลงทน

30,000 บาท เพอเปดรานเสรมสวยครบวงจร


เงนสด 30,000 ทน-น.ส.สวย 30,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 30,000 ทน –น.ส.สวย 30,000

30,000 30,000 ขอ 3-7-1

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 2 จายคาเชาราน 3,000 บาท

สนทรพย ลดลง สวนของเจาของ ลดลง

คาเชา 3,000 เงนสด 3,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 27,000 ทน-น.ส.สวย 27,000

27,000 27,000

229

ขอ 3-7-2

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 4 จายเงนซออปกรณเสรมสวย

5,000 บาท สนทรพย เพมขน สนทรพย ลดลง

อปกรณ 5,000 เงนสด 5,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 22,000 ทน-น.ส.สวย 27,000 อปกรณ 5,000

27,000 27,000 ขอ 3-7-3

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 6 รบเงนรายไดคาบรการเสรมสวย

4,500 บาท สนทรพย เพมขน สวนของเจาของ เพมขน




สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 26,500 ทน-น.ส.สวย 31,500 อปกรณ 5,000

31,500 31,500 ขอ 3-7-4

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 8 ซอเครองตกแตงรานเสรมสวย

12,500 บาท เปนเงนเชอจากกอยบวต

สนทรพย เพมขน หนสน เพมขน

เครองตกแตง 12,500 เจาหน 12,500

230



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 26,500 เจาหน 12,500 อปกรณ 5,000 ทน-น.ส.สวย 31,500 เครองตกแตง 12,500

44,000 44,000 ขอ 3-7-5

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 10 ลกคามาใชบรการเสรมสวยยง

ไมไดรบเงน 2,500 บาท สนทรพย เพมขน สวนของเจาของ เพมขน

ลกหน 2,500 รายได 2,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 26,500 เจาหน 12,500 ลกหน 2,500 ทน-น.ส.สวย 34,000 อปกรณ 5,000 เครองตกแตง 12,500

46,500 46,500 ขอ 3-7-6

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 15 ช าระหนคาเครองตกแตงทง

จ านวน ใหรานกอยบวต สนทรพย ลดลง หนสน ลดลง

เจาหน 12,500 เงนสด 12,500

231



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 14,000 ทน-น.ส.สวย 34,000 ลกหน 2,500 อปกรณ 5,000 เครองตกแตง 12,500

34,000 34,000 ขอ 3-7-7

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ เม.ย. 16 จายคาแรงใหพนกงานเสรมสวย

2 คน ๆ ละ 1,500 บาท สนทรพย ลดลง สวนของเจาของ ลดลง

คาแรง 1,500 เงนสด 1,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 12,500 ทน-น.ส.สวย 32,500 ลกหน 2,500 อปกรณ 5,000 เครองตกแตง 12,500

32,500 32,500

232

งาน 3-8 ใหวเคราะหรายการคาของรานมานะนาฬกา ระหวางเดอน พฤษภาคม 2552 และแสดงงบรายการเปลยนแปลงในงบดล ดงขอ 3-7 2552 พ.ค. 1 นายมานะเปดรานซอมนาฬกาโดยน าเงนสด 20,000 บาท เครองมอซอม 15,000 บาท มาลงทน 2 จายคาเชาอาคาร 5,000 บาท 3 ซอวสดใชในการซอมนาฬกาจากรานนกนาฬกา 5,500 บาท เปนเงนเชอ 5 รบรายไดคาซอมนาฬกาเปนเงนสด 23,000 บาท 8 ซอมและลางนาฬกาใหนายสกล ยงไมไดรบเงน 13,500 บาท 10 จายคาใชจายเบดเตลด 1,250 บาท 12 จายช าระหนรานนกนาฬกาทงหมด 15 จายคาโฆษณา 1,500 บาท 17 รบเงนช าระหนจากนายสกล 13,500 บาท 23 นายมานะถอนเงนไปใชสวนตว 1,000 บาท 31 จายเงนเดอนพนกงาน 3,000 บาท

ขอ 3-8-1

พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 1 นายมานะเปดรานซอมนาฬกา

โดยน าเงนสด 20,000 บาท เครองมอซอม 15,000 บาท มาลงทน


เงนสด 20,000 เครองมอ 15,000 ทน 35,000

การแสดงในงบดลเปนดงน รานมานะนาฬกา

งบดล ณ วนท 1 พฤษภาคม 2552

สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 20,000 ทน-น.ส.สวย 35,000 เครองมอ 15,000

35,000 35,000

233

ขอ 3-8-2 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 2 จายคาเชาอาคาร 5,000 บาท สนทรพย ลดลง

สวนของเจาของ ลดลง คาเชา 5,000 เงนสด 5,000



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 15,000 ทน-น.ส.สวย 30,000 เครองมอ 15,000

30,000 30,000 ขอ 3-8-3 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 3 ซอวสดใชในการซอมนาฬกาจาก

รานนกนาฬกา 5,500 บาทเปนเงนเชอ

สนทรพย เพมขน หนสน เพมขน

วสด 5,500 เจาหน 5,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 15,000 เจาหน 5,500 เครองมอ 15,000 ทน-น.ส.สวย 30,000 วสด 5,500

35,500 35,500

234

ขอ 3-8-4 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 5 รบรายไดคาซอมนาฬกาเปนเงน

สด 23,000 บาท สนทรพย เพมขน สวนของเจาของ เพมขน




สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 38,000 เจาหน 5,500 เครองมอ 15,000 ทน-น.ส.สวย 53,000 วสด 5,500

58,500 58,500 ขอ 3-8-5 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 8 ซอมและลางนาฬกาใหนายสกล

ยงไมไดรบเงน 13,500 บาท สนทรพย เพมขน สวนของเจาของ เพมขน

ลกหน 13,500 รายได 13,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 38,000 เจาหน 5,500 ลกหน 13,500 ทน-น.ส.สวย 66,500 เครองมอ 15,000 วสด 5,500

72,000 72,000

235

ขอ 3-8-6 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 10 จายคาใชจายเบดเตลด 1,250

บาท สนทรพย ลดลง สวนของเจาของ ลดลง

คาใชจายเบดเตลด 1,250 เงนสด 1,250



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 36,750 เจาหน 5,500 ลกหน 13,500 ทน-น.ส.สวย 65,250 เครองมอ 15,000 วสด 5,500

70,750 70,750 ขอ 3-8-7 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 12 จายช าระหนรานนกนาฬกา

ทงหมด สนทรพย ลดลง หนสน ลดลง

เจาหน 5,500 เงนสด 5,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 31,250 ทน-น.ส.สวย 65,250 ลกหน 13,500 เครองมอ 15,000 วสด 5,500

65,250 65,250

236

23 นายมานะถอนเงนไปใชสวนตว 1,000 บาท 31 จายเงนเดอนพนกงาน 3,000 บาท ขอ 3-8-8 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 15 จายคาโฆษณา 1,500 บาท สนทรพย ลดลง

สวนของเจาของ ลดลง คาใชจาย 1,500 เงนสด 1,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 29,750 ทน-น.ส.สวย 63,750 ลกหน 13,500 เครองมอ 15,000 วสด 5,500

63,750 63,750 ขอ 3-8-9 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 17 รบเงนช าระหนจากนายสกล

13,500 บาท สนทรพย เพมขน สนทรพย ลดลง

เงนสด 13,500 ลกหน 13,500



สนทรพย หนสนและสวนของเจาของ เงนสด 43,250 ทน-น.ส.สวย 63,750 เครองมอ 15,000 วสด 5,500

63,750 63,750

237

ขอ 3-8-10 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 23 นายมานะถอนเงนไปใชสวนตว

1,000 บาท

สนทรพย ลดลง สวนของเจาของ ลดลง

ถอนใชสวนตว 1,000 เงนสด 1,000




62,750 62,750 ขอ 3-8-11 พ.ศ. 2552 รายการคา ผลการวเคราะห บญชทเกยวของ พ.ค. 31 จายเงนเดอนพนกงาน 3,000

บาท สนทรพย ลดลง สวนของเจาของ ลดลง

เงนเดอน 3,000 เงนสด 3,000




60,750 60,750

238

Documents

4-6 9 หัวข้อเรื่อง · หรือลดลงในสินทรัพย์ หนี้สินและส่วนของเจ้าของ เมื่อวิเคราะห์รายการค้าแล้วจึงน