Upload
quan-anh
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
1/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
Phaàn moät : SÔ LÖÔÏC VEÀ SÖÏ CHUYEÅNHOAÙ PROTEIN
TRONG CÔ THEÅ
I. Thuyû phaâ p!"#$%
ÔÛ daï daøy nhôø coù moâi tröôøng HCl vaø enzim pepsin, proteincua thöùc a!n "# thuy phaân, taïo thaønh chu ye$u ho%n hôïp
polipeptit & coøn goïi laø pepton'(
ÔÛ ruo)t, nhôø caùc enzim pepsin, chimotripsin, cac"o*ipepti+aza
*uùc taùc cho uaù tr-nh thuy phaân polipeptit thaønh ho%n hôïpcaùc aminoa*it( Caùc aminoa*it sinh ra +öôïc ha$p thuï ua thaønh
ruo)t, theo maùu ve. gan, +i tôùi caùc moâ vaø te$ "aøo( /o)tpha.n aminoa*it +öôïc duøng +e0 taùi to0ng hôïp protein cho cô
the0, pha.n 1haùc +öôïc phaân giai +e0 cung ca$p na!ng löôïng cho
cô the0 hoaït +o)ng(
II.S&' phaâ (%aû% a)%"a*%+
2rong cô the0, caùc aminoa*it "# phaân giai ua caùc phan öùngsau3
1. Phaûn öùng desamin hoaù( loaïi nhoùm amino)
a. Phaûn öùng desamin hoaù-oxi hoaù.
4hôø *uùc taùc cua enzym, nhoùm amino "# loaïi ra 1hoi phaântö aminoacid, taïo thaønh cetoacid vaø amoniac3
R CH COOH
O
R C COOH
O
NH3+
b. Phaûn öùng trao ñoåi nhoùm amino.
4hôø taùc duïng *uùc taùc cua enzym aminotran5erase
R1
CH COOH
NH2
R2
C COOH
O
R1
C COOH
O
R2
CH COOH
NH2
enzim+ +
6
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
2/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
2. Phaûn öùng descarboxyl hoaù(loaïi nhoùm carboxyl)
4hôø taùc duïng *uùc taùc cua enzym descar"o*ylase, nhoùmcar"o*yl "# loaïi 1hoi phaân tö aminoacid, taïo thaønh amin hoa7c
aminoacid &ne$u descar"o*yl hoaù acid monoamino dicar"o*ylic'R CH COOH
NH2
R CH2
NH2 CO2
enzim +
III. Ca,* -aû pha) *u"/% *u0( *uûa -&' phaâ (%aû%a)%"a*%+
8uaù tr-nh phaân giai aminoa*it taïo ra cetoacid, acid
car"o*ylic vaø amoniac( Caùc cetoacid vaø car"o*ylic tie$p tuïc thamgia vaøo chu tr-nh 9rep +a: "# o*i hoaù thaønh car"onic vaø nöôùc (
4hö va)y san pha0m cuo$i cuøng cua söï phaân giai aminoacidlaø car"onic, nöôùc vaø amoniac( 9h; car"onic +öôïc thai ra ngoaøi
cô the0, nöôùc tham gia vaøo uaù tr-nh trao +o0i chung,
amoniac&gaây +o)c cho cô the0' +öôïc chuye0n hoaù thaønh nhö:ngcha$t 1hoâng hoa7c ;t +o)c & nhö glutamin, asparagin, ure' "ahöông
tr-nh phan öùng to0ng uaùt cua chu tr-nh ure3
?
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
3/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
NH3
CO2 ATP OH2 H2N C NH2
O
AMP PP Pv+ + + + + +
IV. S%h #"( h1'p p!"#$%/o)t pha.n aminoacid +öôïc duøng +e0 taùi to0ng hôïp protein cho
cô the0( 8uaù tr-nh to0ng hôïp die%n ra chu ye$u trong caùc
ri"o*om cua te$ "aøo, go.m @ giai +oaïn3
1. iai oaïn hoaït hoaù aminoaxit
Aay ra hai uaù tr-nh phan öùng , ca hai phan öùng +e.u ca.nenzim aminoa*ylBt=4 *uùc taùc( /o%i aminoacid ca.n mo)t loaïi
enzym töông öùng, nhö va)y ?6 aminoa*it ca.n ?6 enzim 1haùcnhau( 4hôø taùc duïng cua enzym, aminoacid 1e$t hôïp vôùi =2>taïo ra aminoa*ylB=/>Benzim coù 1ha na!ng phan öùng cao3
=minoacid D =2> E=minoa*ylB=/>BenzymF D >>
Gau +où, aminoa*ylB=/>Benzym töông taùc vôùi t=4, taïo raaminoa*ylB2arn3
E=minoa*ylB=/>BenzimF D t=4 =minoa*ylB2arn D =/> D
enzym
2. iai oaïn "h%ûi aà' to$ng h%ï& &oly&e&tide
4hôø m=4 &töùc =4 1huoân' "at +a.u *ay ra phan öùng
to0ng hôïp Iphöùc hôïpJ +a.u tieân cua polypeptide töø aminoacid
+a: +öôïc hoaït hoaù(
*. iai oaïn "eùo da+i ch'o,i &oli&e&tit
4hôø =4 1huoân ma%u, K2> vaø caùc ye$u to$ 1haùc, phaân töaminoa*it thöù hai& +a: +öôïc hoaït hoaù' tie$p tuïc gan vaøo
Iphöùc hôïpJ +a.u tieân&ô giai +oaïn hai'( 8uaù tr-nh naøy +öôïcla7p laïi vôùi caùc phaân tö aminoacid tie$p theo(
-. iai oaïn "et th'ùc to$ng h%ï& &rotein
L
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
4/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
Gau 1hi giai +oaïn phaùt trie0n maïch 1e$t thuùc, chuo%ipolipeptide vöøa +öôïc tao thaønh vaø ca t=4 +e.u taùch rôøi
1hoi ri"o*om(
8uaù tr-nh sinh to0ng hôïp protein trong coù the0 *ay ra ua @giai +oaïn, nhöng vôùi to$c +o) ra$t nhanh( 2h; duï +e0 to0ng hôïpmo)t phaân tö protein chöùa 1hoang LMM go$c aminoa*it chN
ma$t 1hoang LM giaây(
Phaàn hai : 2IE3N 4OÅI CU5A PROTEIN TRONG6UAÙ TR7NH
CHE3 2IE3N VA8 2A5O 6UA5N
A9 PHA5N ÖÙNG THUY5 PHA:N >rotein polypeptide peptids peptone acid
aminI. 2a;( #a,* haâ h"a, h"'*1./h'yû &ha0n bang acid: /h'yû &ha0n haïn che caùc lie0n "et &e&tide B Ge: laøm "ie$n +o0i maïch "eân cua protein nhö 1hö nhoùm
acid cua asparagin vaø glutamin, 1hö phospho cua phosphseryvaø phaù huy caùc go$c tryptophan(B /o)t so$ protein thöïc va)t sau 1hi thuy phaân se: taïo thaønh
caùc sac to$ vaø caùc da%n *ua$t coù muøi thôm cua th#t( /o)tso$ d#ch thuy phaân cua caùc protein nay +öôïc trung hoaø"a
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
5/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
B Quøng +e0 hoaø tan vaø tr;ch ly caùc protein ;t hoaø tan cuøathöïc va)t, cua vi sinh va)t vaø cua caù(
/h'yû &ha0n hoa+n toa+nB Qöôùi taùc duïng cua 1ie.m &4aTH @ BW4 ( %&'OH Ba 6@X , +un
soâi trong 6WB ?Y giôø' protein "# thuy phaân , acid amin "#racemic hoaù, caùc o*y acid "# deamin hoaù, mo)t pha.n cysteinvaø cystin "# phaù hong, arginin phaân huy thaønh ornithin vaøure( Za)y taùc duïng cua 1ie.m se: laøm ma$t giaù tr# dinh döô:ngcua acic amin 1hi chuye0n töø daïng [ sang Q(
II. 2a;( $
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
6/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
+öôïc ha$p thuï laø 1hoâng +u +e0 laøm "e.n caùc nhu: töông vaøcaùc "oït(
/rong baûo 3'aûnB Göï thuy phaân thöôøng giai phoùng ra caùc peptide coù d;nh
caùc go$c leu*in hoa7c phenylalanin coù v# +ang neân laøm giamt;nh cam uan cua san pha0m( 2./h'yû &ha0n hoa+n toa+n : thuy phaân hoaøn toaøn protein
thaønh caùc acid amin ( 2aïo ra caùc san nhö nöôùc mam , taïo ranguo.n acid amin 1hoâng thay the$ +e0 "o0 sung vaøo caùc loaïithöïc pha0m coù nguo.n protein 1eùm hoa7c 1hoâng hoaøn hao(
29 PHA5N ÖÙNG O=Y HOAÙ >HÖ5
9hi "ao uan caùc thöïc pha0m giaøu protein thöôøng *ay rahie)n töôïng oâi tho$i laøm ma$t giaù tr# dinh döô:ng cua thöïcpha0m( 4guyeân nhaân laø do taùc duïng cua caùc enzym coù trongthöïc pha0m vaø vi sinh va)t *aâm nha)p töø moâi tröôøng ngoaøi
I.Phaû &,( ?h&û a)%@
R - CH - COOH + H2
R - CH2 - COOH + NH
3
NH2
enzim cua vi sinh
va)t hie$u 1h;
II.Phaû &,( ?h&û h",) Ca*"By@
R - CH - COOH
NH2
R - CH2 - NH
2 + CO
2
>han öùng naøy taïo thaønh caùc amin 1haùc nhau( 2öø lysin taïothaønh cacdaverin, töø hystidin taïo thaønh hystamin , laø nhö:ngcha$t +o)c(
III.Phaû &,( ?h&û a)% ?h&û *a*"By
R - CH - COOH
NH2
+ O2
R - CO - COOH + NH3
R - CO - COOH + NH3
R - CH O + CO2!e"a"#o$laza
R
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
7/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
R CH COOH
OH
R CH2 OH + CO2CO2
NH2
CH COOH + H2OR
OH + NH3R CHOH
IV. Phaû &,( #a'" #ha0h )$!*ap#a 2höôøng *ay ra +o$i vôùi caùc acid amin chöùa löu huyønh nhö
cystein, cystine, methionin(CH2 %H
CH NH2
COOH
D2HCH2 %H
CH3+ CO2 + NH3
et&lmer"a'ti!e
V.Phaû &,( #a'" -*a#"D %+"D *!$-"D ph$" 2rong uaù tr-nh hoaït +o)ng so$ng caùc vi sinh va)t gaây tho$i
rö:a thöôøng ga7p trong +öôøng ruo)t vaø trong uaù tr-nh ca$t giö:protein caùc acid amin voøng chuye0n hoaù thaønh caùc san pha0m+o)c nhö 3scartol, indol, cresol, phenol
B >han öùng taïo thaønh cresol, phenol3OH
CH2 CH COOH
NH2OH
CH3
OH
'(enol
"resol
t&rosin
B >han öùng taïo scatol, indol
S
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
8/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
H
N
CH2 - CH - COOH
NH2
OH2
+
H
N
CH2 - CH - COOH
OH+ NH3
Tri'to'(an A$it in!olo$&'so'ini"
+
H
N
CH2 - CH - COOH
OH O2
H
N
CH2 - COOH
+ H2O + CO
2
A$it in!ola$eti"
H
N
CH2 - COOH
+ CO2
H
N
CH3
%"atol
H
N
CH3
+ O2
H
N
+ H2O + CO
2
)n!ol
VI.Phaû &,( #a'" +%9#!%)$#hya)% #&0 *a,* %p"p!"#$%>ha.n lipid sau 1hi taùch töø lipoprotein se: "# chuye0n hoaù
thaønh caùc diBtrimethylaminZ; duï3
CH3 - N - CH
2 - CH
2 - OH
CH3
CH3 OH
N
CH3
CH3
CH3
*OO N
CH3
CH3
CH3
"olintrimet(&lamin o$&trimet(&lamin
VII. Phaû &,( #a'" #ha0h ph"-ph%Aay ra vôùi phosphoprotein vaø nuleoprotein( 4guo.n taïo thaønh
phosphin laø caùc acid phosphoric coù trong protein +öôïc giaiphoùng 1hi "# phaân huy 3
H3PO,
3O2 PH3
>hosphin laø 1h; 1hoâng maøu, muøi tho$i, ra$t +o)c(
W
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
9/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
4goaøi nhö:ng phan öùng treân th- lipid 1hi "# o*y hoaù se: taïocaùc go$c töï do coù 1ha na!ng 1e$t hôïp vôùi phaân tö protein ôcaùc nhoùm chöùc ô maïch nhaùnh vaø gaây ra nhö:ng "ie$n +o0i1hoâng mong muo$n trong ca$u truùc protein laøm giam giaù tr#
dinh döô:ng cua thöïc pha0m(C SÖÏ 2IE3N TFNH PROTEIN
I.Ca,* %$ pha,p a# y,3
1. ia co0ng c% hoïc3
B 4ghie.n 1hoâ "o)t protein hay protein coâ +a7c nha
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
10/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
B Caùc protein nhö gly*inin +a)u töông, oval"umin, colagen cu:ngde% tieâu hoùa hôn do maïch peptide duo%i ra, +e0 lo) caùc go$c acidamin taïo +ie.u 1ie)n taùc duïng thua)n lôïi cho protease(
ia nhieät tre0n 16667: *ay ra phan öùng 1h; amin( 2uy
1hoâng anh höông +e$n giaù tr# dinh döô:ng nhöng söï *ua$thie)n laïi caùc nhoùm car"o*yl laøm thay +o0i pb vaø caùc t;nh cha$tcua protein(
ia nhieät "ie$' thanh tr'+ng %û nhieät oä tre0n116 8 11967: mo)t pha.n caùc go$c cystein trong th#t, caù, sö:a "#phaù huy taïo thaønh H?G, acid cysteic, dimethylsul5ur vaø caùc hôïpcha$t "ay hôi 1haùc laøm cho san pha0m coù muøi +a7c tröng(
ia nhieät "han tre0n 266
6
7 ("hi raùn tht; caù): 2ryptophan "# voøng hoùa taïo ra γ β α ++ B car"olin3
N
H
R
NH2N
R
N
H
NH2
CH3
R
N
H
*B car"olin ,B car"olin
-B car"olin& U H hay .C/ ' & U H hay .C/ ' & U H
hay .C/ '
ia nhieät %û nhieät oä cao tre0n 26667 %û &< tr'ngt#nh hay "ieàm:
B 2huy phaân lieân 1e$t peptide vaø +o.ng phaân hoùa caùc go$c
acid amin taïo ho%n hôïp racemic( ^o.ng phaân Q laøm giam giaùtr# dinh döô:ng PMX, giam +o) tieâu hoùa cua protein &caùc lieân1e$t peptide chöùa Q O acid amin 1hoù "# thuy phaân hôn', coùthe0 gaây +o)c ty le) vôùi löôïng +öôïc ha$p thu ua maøng chanruo)t(
B >haù huy mo)t so$ acid amin3 arginin chuye0n thaønh ornitin,ure, citrulin vaø amoniac, cystein chuye0n thaønh dehydroalanin(
2rong moâi tröôøng 1ie.m3 serin, threonin vaø lysin "# phaù huy(
6M
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
11/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
B 2aïo ca.u no$i +o.ng hoùa tr# lysinoalanin, ornitinoalanin,lantionin giö:a go$c dehydroalanin &QH=' ô maïch peptide naøy vôùigo$c lysin, ornitin, cystein ô maïch peptide 1haùc(
Ko$c QH= taïo ra do phan öùng loaïi &1hö' β go$c cystein hoa7c
phosphoserin3
NH CH
CH2
C
O
OH
C
O
C
CH2
NH NH C
CH2
C
O
+ -
. laøGH hoa7c PO3H2 /
/aïch pepticle chöùa go$c lysin, onitin, cystein 1e$t hôïp vôùimaïch peptide chöùa go$c QH= theo sô +o.
NH CH CO NH CH CO
.CH2/3
NH CH
.CH2/,
CO
go$c lysin go$c ornitin go$c cystein
CH2
NH2 NH2 %H
NH CH CO
CH2
NH NHCH CO
CH2
CH CO
CH2
NHNH
CH2
%
CO
.CH2/,
NH CH
.CH2/3
CH CONHNH CH CO
CH CO
CH2
CH CO
CH2
NHNHCH CO
CH2
NH
ca.u lysinoalanin ca.u ornitinalanin ca.u lationin
>rotein chöùa ca.u +o.ng hoùa tr# 1ie0u naøy thöôøng "# giamgiaù tr# dinh döô:ng( Coù the0 duøng 4HL +e0 haïn che$ taïo caùc
ca.u no$i, tuy nhieân vie)c *ö lyù 1ie.m vaø *ö lyù nhie)t vöøa
66
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
12/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
phai chN taïo ra löôïng ra$t nho lysinoanilin vaø +o.ng +a]ng cuanoù(
4öû lyù nhieät tht hoa=c caù %û nhieät oä cao h%nnhieät oä thanh tr'+ng coøn taïo ca.u +o.ng hoùa tr# 1ie0u
isopeptide giö:a go$c lysin ô maïch peptide naøy vaø go$c glutamichay aspartic ô maïch peptide 1haùc
CH
CO
.CH2/,
HN
NH CO .CH2/2 CH
C O
NH
ca.u isopeptide
Ze. ma7t dinh döô:ng3 giam +o) tieâu hoùa, he) so$ sö duïngvaø giaù tr# sinh hoïc cua protein( /a7t 1haùc do hie)u öùng1hoâng gian cua caùc ca$u glutamil O lysyl hay aspartyl O lysyl laømcha)m uaù tr-nh tieâu hoùa(
b. Gia nhieät coù pH3
B Ka.n pH3 dung d#ch protein +a)m +a7c se: taïo gel( 4e$u +unnoùng 1eùo daøi, mo)t so$ gel se: "# phaù huy(
B 9hi coù ma7t caùc cation, +a7c "ie)t laø Ca ?D thua)n lôïi cho söï
ta)p hôïp, nhie)t +o) taïo gel se: giam, nha$t laø 1hi caùc nhoùmcar"o*yl "# ion hoùa ô pH pb Ca?D coøn laøm cöùng caùc gel +a:h-nh thaønh do nhie)t &gel +a)u phuï'(
c. Ô nhieät ñoä tha!p3
B >rotein coù ty le) acid amin 1V nöôùc _ haùo nöôùc cao de% "#"ie$n t;nh ô nhie)t +o) tha$p(
B ÔÛ nhie)t +o) laïnh +oâng, mo)t so$ protein se: ta)p hôïp vaø1e$t tua(
Z; duï3 actomiosin cua caù "# cöùng giam 1ha na!ng giö:nöôùc, micelle casein trong sö:a "# 1e$t tua, loøng +o tröùng "#+a7c vaø taïo gel söï chay d#ch cua gel sau 1hi "ao uan vaølaøm tan giaù laø do ta!ng töông taùc protein O protein ô +ie.u1ie)n laïnh +oâng(
d. "a!#$ phôi 3
>rotein se: coù +o) *o$p cao 1hi 1hö nöôùc nhanh choùng döôùi
daïng hôi "a
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
13/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
chN taïo söï ta)p trung to$i thie0u caùc tie0u pha.n cu:ng nhö söï dichuye0n to$i thie0u caùc muo$i vaø glucid +e$n "e. ma7t sa$y(
II. Ca,* %$ pha,p h",a h"'*3
1. /hay o$i &
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
14/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
B Aö lyù "a
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
15/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
/öùc +o) 1V nöôùc phuï thuo)c "an cha$t acid amin hay acid "eùosö duïng &maïch daøi hay ngan' vaø ty le) phan öùng(
Z; duï3 Göï acetyl hoùa
f 2a!ng t;nh nhu: hoùa cua protein sö:a vaø glycinin +a)unaønh &do phaân tö trô neân ra$t löô:ng cöïc'(
f Kiam t;nh ha$p thuï nöôùc cua protein +a)u naønh(
B 2aïo caùc ca.u disul5ur "arotein "# 1hö thöôøng hoøa tan to$t hôn vaø de% laøm saïch hônnhöng "# ma$t mo)t so$ t;nh cha$t &taïo gel'(
B 2aïo lieân 1e$t +o.ng hoùa tr# vôùi acid amin 1hoâng thay the$+e0 ta!ng giaù tr# dinh döô:ng protein(
Z; duï3
Kan methionin vaøo protein +a)u naønh(
III. "# -"/ &,( +u'(
1. /aïo gel
a. %oät so! saûn phaåm thöô&ng ga'p
>rotein coù taùc duïng taïo +o) cöùng, +o) +aøn ho.i, ta!ng 1hana!ng ha$p thuï nöôùc, taïo +o) daøy, taïo löïc lieân 1e$t &"aùm d;nh'giö:a caùc tie0u pha.n, laøm "e.n nhu: töông vaø "oït cho caùcsan pha0m thöïc pha0m nhö3 phomaùt, gioø luïa, gioø caù
&1ama"o1o', gel gelatin, +a)u phuï, "aùnh m- &"o)t nhaøo', th#t gia&protein thöïc va)t', yaourt, 1eïo deo, th#t +oâng,\
b. ()nh cha!t ta*o ge+ c,ûa moät so! protein thö*c phaåm
Protein c'ûa c% 5a0n :
B [aø taùc nhaân gan 1e$t trong th#t Itaùi taïoJ, caùc loaïi gioøtaùc nhaân laøm "e.n nhu: töông trong *uùc *;ch taùc nhaân laømm#n vaø +aøn ho.i trong 9ama"oco(
6P
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
16/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
B 2;nh cha$t +a7c tröng cua san pha0m phuï thuo)c "an cha$tvaø +o) töôi cua nguo.n protein(
Protein c'ûa sö?a:
9ha na!ng +oâng tuï cua caùc micelle casein duøng +e0 che$"ie$n phomaùt vaø caùc san pha0m töø sö:a(
Protein c'ûa tröùng:
B >rotein cua loøng trang tröùng laø taùc nhaân taïo gel vaø gan1e$t to$t nha$t(
Z; duï3 Conal"umin vaø oval"umin coù pb U @,R, "ie$n t;nh ô PS ORPMC vaø S? O W@MC, ô no.ng +o) treân PX coù the0 taïo gel trong1hoang pH ra$t ro)ng &L +e$n 66'(
2. /aïo "et ca' 5a+ taïo h@nh caùc saûn &ha$m thöïc &ha$m
a. ong t,* nhieät /a& ta*o ma&ng moûng
B Qo gel gelatin taïo ra chu ye$u "a
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
17/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
c. Phöông phaùp ñ,&n nhieät deûo
B Ho%n hôïp protein vaø polysaccharide +a: hydrat hoaù +e$n 6M OLMX sau 1hi ch#u nhie)t +o), aùp sua$t cao vaø cöôøng +o) löïccat lôùn se: taïo thaønh 1e$t ca$u "oït, 1hoâ vaø ra$t pho.ng( 9hitaùi hydrat hoaù ô RMMC, thu +öôïc ca$u truùc sôïi, *o$p, hôi +aønho.i, "e.n 1hi thanh truøng, coù +o) nhuye%n 1haù gio$ng th#t(
^ie.u 1ie)n3 protein "an +a.u coù +o) hoaø tan 1haù, 1ho$i löôïngphaân tö cao(
B 01ng d,*ng: taïo h-nh caùc protein thöïc va)t &casein, gluten'(
B 9hi +oâng tuï nhie)t cho protein coù haøm löôïng nöôùc treân RMO WMX, caùc maøng hoa7c gel taïo ra se: nga)m nöôùc, 1hoâng
pho.ng( Coù the0 ta!ng +o) cöùng "a
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
18/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
2haønh pha.n Go$ löôïng
&theo troïng löôïng'
Zai troø
`o)t m-
4öôùc4atri clorua4a$m men/alt/uo$i amon^öôøng &saccharosehoa7c glucose'`o)t sö:a &+a: taùch"ô'
[ipidCalcipropionatZitamin
6MM
PM B RP??M,PM,PR
R@
M,?Ze$t
4guo.n gluten, tinh "o)t, lipid
2aùc nhaân hoùa deo 2aïo v#, laøm cöùnggluten[eân men +e0 taïo %C04guo.n amylase,proteaseCô cha$t cho na$m men
2aïo v#, maøu, cô cha$tcho na$m men
2aïo v#, maøu, taùcduïng +e)m pHCai "ie$n 1e$t ca$u
2aùc nhaân cho$ng visinh va)t
2a!ng giaù tr# dinhdöô:ng
D 9hi theâm H?T, 4aCl vaø nhaøo tro)n 6M O ?M phuùt, protein
se: ha$p thuï nöôùc, gia:n maïch töøng pha.n, sap *e$p laïi taïoneân lieân 1e$t 1# nöôùc vaø caùc ca.u disul5ur môùi( Gau +où, maøngmong protein "ao uanh caùc hôïp pha.n 1haùc trong "o)t m- +öôïcthie$t la)p( 9ho$i "o)t +aøn ho.i vaø de% chay goïi laø "o)t nha:o(
D Gau 1hi leân men töø ? O Lh, 1h; CT? taïo ra laøm "o)t nha:opho.ng leân döôùi daïng nhö:ng tuùi 1h; +öôïc "ao "a
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
19/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
-. /aïo nh'?
B 4oùi chung, caùc protein laø cha$t laøm "e.n nhu: töông thöïcpha0m( Caùc protein coù t;nh cha$t taïo nhu: to$t3
• 2o$t nha$t laø caùc caseinat3 +o) hoøa tan cao, coù +o)
gia:n maïch töï nhieân, vuøng haùo nöôùc vaø öa "eùo taùch "ie)t(
• /icelle casein3 sö:a "o)t +a: taùch 1em(
• =ctomiosin3 protein cua th#t vaø caù(
• >rotein +a)u töông &nha$t laø caùc isolat +a)u phuï'(
• >rotein huye$t töông vaø glolin cua maùu
B /o)t so$ sam pha0m thöôøng ga7p 3 sö:a 1em, 1em +aù, "ô,
phomat noùng chay, th#t nghie.n nho laøm *uùc *;ch(9. /aïo boït
B Caùc protein taïo "oït to$t3 loøng trang tröùng, glo"in,hemoglo"in, gelatin, lactorerum, micelle casein, casein β , proteinluùa m- &glutenin', protein +a)u töông,\
B /o)t so$ san pha0m thöôøng ga7p3 1em öôùp laïnh, 1em +aù,"oït "ia, "aùnh m-, loøng trang tröùng +aùnh da)y "oït\
B Gô löôïc ve. uaù tr-nh laøm 1em 3 1em laø mo)t he) tho$ng nhu:töông vaø "oït, thaønh pha.n go.m sö:a, 1em, +öôøng, cha$t thôm,cha$t laøm "e.n &≤ 6X'
D 2hanh truøng ho%n hôïp töø ?PB LM phuùt ô RPB W?MC, +e0 vaøigiôø ô @MC( Cha$t "eùo se: +oùng ran laøm 1hoâ 1em, cha$t laøm"e.n taïo gel vôùi pha nöôùc laøm ta!ng +o) nhôùt ho%n hôïp, giamsöï taïo thaønh tinh the0 +öôøng vaø +aù &coù the0 1e$t hôïp +aùnh1hua$y '(
D[aøm laïnh nhanh +e$n BRM C , +aùnh 1hua$y vôùi 1hoâng 1h; +e0taïo "oït(sau +où ô nhie)t +o) 1hoâng ua ùBWMC( `oït "e.n do maøngprotein taïo gel vaø +oâng laïi(
9em "# vô: ra$t nhanh 1hi tan chay do maøng protein uaùme.m, laøm 1hoâng 1h; töø caùc "oït thoaùt ra(
9 PHA5N ÖÙNG AILLAR
6Y
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
20/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
[aø phan öùng taïo maøu giö:a acid amin vaø +öôøng, sanpha0m taïo ra laø nhö:ng hôïp cha$t coù maøu sa%m vaø coù muøi+a7c tröng &melanoidin'
I. S&' #a'" )a0u *uûa phaû &,( a%a!+
Qöïa vaøo möùc +o) maøu sac cua san pha0m coù the0 chiathaønh "a giai +oaïn lieân tie$p nhau3
B Kiai +oaïn +a.u3
D Gan pha0m cua giai +oaïn +a.u 1hoâng maøu vaø 1hoângha$p thuï aùnh saùng cöïc t;m(
D Ko.m phan öùng ngöng tuï car"onylamin vaø phan öùngchuye0n v# =madori(
B Kiai +oaïn thöù hai3D Gan pha0m cua giai +oaïn naøy 1hoâng maøu hoa7c coù maøu
vaøng nhöng ha$p thuï maïnh aùnh saùng cöïc t;m(
D Ko.m caùc phan öùng 1hö nöôùc cua +öôøng, phaân huy+öôøng vaø caùc hôïp cha$t amin(
B Kiai +oaïn cuo$i3
D Gan pha0m cua giai +oaïn cuo$i coù maøu naâu +a)m &do söï taïo neân caùc polymer 1hoâng no hoaø tan vaø 1hoâng hoaø tantrong nöôùc nhöng +e.u coù maøu naâu +a)m vaø coù teân goïichung laø melanoidin'
D Ko.m phan öùng ngöng tuï aldol, truøng hôïp hoaùaldehydamin, vaø taïo thaønh hôïp cha$t d# voøng chöùa nitô(
II. S&' #a'" )u0% *uûa phaû &,( a%a!+
2rong uaù tr-nh gia nhie)t caùc acid amin töông taùc vôùi +öôøngvaø taïo thaønh caùc aldehyd vaø caùc reduton theo sô +o. phah
öùng nhö sau3he*ose Dpentose Dacid amin 5ur5urol Do*ymethyl5ur5urol Dcaùc aldehyd Dcaùc reducton D(((
`an thaân caùc 5ur5urol vaø o*ymethyl5ur5urol laø nhö:ng aldehydvoøng coù muøi +a7c tröng(
jur5urol coù muøi taùo do +öôøng pentose taïo thaønh , coøno*ymethyl5ur5urol coù muøi de% ch#u vaø do +öôøng he*ose taïothaønh(
4goaøi hai aldehyd treân coøn coù caùc aldehyd 1haùc +öôïc taïothaønh do söï töông taùc giö:a acid amin vôùi 5ur5urol hoa7c vôùi
?M
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
21/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
caùc reducton( ^ie.u naøy coù ngha laø höông thôm cua thaønhpha0m laø do caùc acid amin uye$t +#nh(
Z; duï3 töø leucin se: cho aldehyd coù muøi thôm cua "aùnh m- töø glycin se: cho aldehyd coù muøi ma)t vaø muøi thôm "ia töø
valin vaø phenylalanin se: cho aldehyd coù muøi thôm d#u cua hoaho.ng \
III. 4%$Ju ?%$ M$ phaû &,( a%a!+ Baûy !a
1. ûnh hö%ûng c'ûa acid amin 5a+ ö%+ng
B ^o$i vôùi peptide, protein th- 1ha na!ng phan öùng do nhoùm% N/− uye$t +#nh, % N/− coù trong protein caøng nhie.u th- 1ha
na!ng phan öùng caøng maïnh(
B ^o$i vôùi acid amin th- 1ha na!ng tham gia phan öùng phuï thuo)c vaøo +o) daøi cua maïch car"on vaø v# tr; nhoùm amin sovôùi nhoùm car"o*yl &nhoùm amin caøng *a nhoùm car"o*yl th- thamgia phan öùng caøng maïnh', *B acid amin hoaït +o)ng 1eùm hôn ,Bacid amin(
BCaùc acid amin se: cho san pha0m nhö:ng muøi vaø +o) sa%mmaøu 1haùc nhau(
Z; duï3 Klycocol phan öùng nhanh cho maøu ra$t +a)m vaø coù
muøi "ia vaø v# hôi chua =lanin phan öùng ra$t cha)m cho maøu naâu sa%m vaø coù
muøi thôm hoa ho.ng
[eucin cho san pha0m maøu 1hoâng +aùng 1e0 nhöng coùmuøi "aùnh m- ro: re)t
B ^o$i vôùi +öôøng 1hö th- +ie.u 1ie)n ca.n thie$t +e0 taïo phanöùng melanoidin laø coù nhoùm car"o*yl(
Z; duï3 Klucose phan öùng ma:nh lie)t nha$t, ro.i +e$n galactosevaø lactose
jructose phan öùng nhanh hôn glucose
Gaccharose 1hoâng phan öùng vôùi acid amin
B 4goaøi ra cöôøng +o) phan öùng melanoidin coøn phuï thuo)cvaøo tN le) giö:a no.ng +o) +öôøng vaø no.ng +o) acid amin &tNle) giö:a acid amin vaø +öôøng th;ch hôïp nha$t laø 6_? hoa7c 6_L ',tuy nhieân phan öùng va%n coù the0 tie$n haønh ngay ca 1hi tN
le) treân ra$t nho &6_@M O 6_LMM'
?6
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
22/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
2. ûnh hö%ûng c'ûa nö%ùc
B Göï coù ma7t cua nöôùc laø +ie.u 1ie)n ca.n thie$t +e0 tie$nhaønh phan öùng, no.ng +o) taùc cha$t caøng cao löôïng nöôùccaøng ;t th- taïo melanoidin caøng maïnh(
*. Anh hö%ûng c'ûa nhieät oä 5a+ &<
B 4hie)t +o) 3 ô C0 vaø döôùi C0 phan öùng 1hoâng *ay ra,1hi ta!ng nhie)t +o) th- to$c +o) phan öùng ta!ng leân ra$t maïnhme:( ÔÛ nhö:ng nhie)t +o) 1haùc nhau th- san pha0m taïo ra se:1haùc nhau 3 töø C!1C#$ phan öùng cho san pha0m coù t;nhcam uan to$t nha$t, ô nhie)t +o) uaù cao th- melanoidin taïo racoù v# +ang vaø muøi 1heùt(
B pH 3 coù the0 tie$n haønh phan öùng trong mo)t 1hoang pH1haù ro)ng( 2rong moâi tröôøng 1ie.m th- phan öùng *ay ra nhanh,coøn trong moâi tröôøng acid &pH UL' th- uaù tr-nh taïo melanoidinra$t ye$u nhöng ne$u ta ta!ng nhie)t +o) th- phan öùng va%n *ayra(
-. 7hat "@m ha?m 5a+ chat taBng toc &haûn öùngmelanoidin
B Cha$t 1-m ha:m 3 dimedon &dimethyldihydrorezor*in', acid
ascor"ic, .%S0/ \B Cha$t ta!ng to$c 3 muo$i cua acid lactic, dung d#ch +e)m
phosphat(
IV. Phaû &,( a%a!+ #!"( *h$/ %$/ a0 aû" uaû#h&'* pha)
4hö +a: neâu ô treân phan öùng giö:a acid amin vaø +öôøng*ay ra trong +ie.u 1ie)n ra$t de% daøng, do +où phan öùng naøyra$t pho0 "ie$n trong che$ "ie$n vaø "ao uan thöïc pha0m( 2uyøthuo)c yeâu ca$u ve. t;nh cam uan cua töøng san pha0m maøngöôøi ta hoa7c taïo +ie.u 1ie)n +e0 ta!ng cöôøng phan öùng +e$nto$i +a, hoa7c 1-m ha:m phan öùng +e$n möùc to$i thie0u(
1. /rong che bien
B 2rong san *ua$t "aùnh m-3 taïo ra maøu sac vaø vo cho "aùnhm-(
B 2rong san *ua$t "ia3 taïo ra maøu sac vaø höông v# cho malt
"ia(
??
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
23/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
B 2rong san *ua$t thuo$c laù3 taïo maøu sa%m cho thuo$c laù(
B 2rong san *ua$t röôïu3 phan öùng taïo melanoidin gaây to0n
tha$t tinh "o)t vaø +öôøng, 1-m ha:m hoaït +o)ng cua enzym
na$u nguyeân lie)u vôùi mo)t löôïng lôùn nöôùc +e0 1hac phuïcanh höông *a$u cua phan öùng naøy +o.ng thôøi giam to0ntha$t +öôøng vaø ta!ng hie)u sua$t röôïu(
B 2rong san *ua$t +öôøng3 laøm cho +öôøng "# sa%m maøu 1hicoâ +a7c giam t;nh cam uan(
2. /rong baûo 3'aûn
>han öùng melanoidin 1hoâng nhö:ng laøm giam t;nh camuan cua san pha0m maø coøn giam giaù tr# dinh döô:ng cuasan pha0m& do ma$t +i mo)t so$ acid amin 1hoânng thay the$ nhöcystein, methionin, lysin\'
B [aøm cho siroâ vaø nöôùc ua coâ +a7c "# sa%m maøu 1hi "aouan nha$t laø ô nhie)t +o) cao(
B 2rong +o. ho)p rau vaø ua 3 laøm *a$u +i maøu sac vaø höôngthôm töï nhieân cua san pha0m(
/a+i lieä' tham "haûo6( [eâ 4goïc 2uù &chu "ieân', 4guye%n 4goïc Ca0n, `uøi ^öùc
Hôïi, [öu Qua0n, 4goâ Hö:u Hôïp, ^a7ng 2h# 2hu( Hoaù hoïcthöïc pha0m( 4haø *ua$t "an 1hoa hoïc 1y: thua)t, ?MML(
?( [eâ 4goïc 2uù &chu "ieân',[a Za!n Chöù, ^a7ng 2h# 2hu,4guye%n 2h# 2h#nh, `uøi ^öùc Hôïi, [eâ Qoa:n Qieân( Hoaù
sinh coâng nghie)p( 4haø *ua$t "an 1hoa hoc vaø 1y:thua)t, ?MM@(
L( ^a7ng Za!n [ie%u, 4guye%n Za!n 2oøøng( Cô sô hoaù hoïchö:u cô &ta)p L'( 4haø *ua$t "an giaùo duïc, ?MM6(
?L
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
24/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
C'ïc l'ïc
(rang
Phaàn moät: S1 &1'* $J *huy$ h"a, p!"#$% #!"( *1 #h$
b( 2huy phaân protein
\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\6
bb(Göï phaân giai aminoacid\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\6
bbb( Caùc san pha0m cuo$i cuøng cua söï phaân giai aminoacid
\\\\\\\\\\\?
bZ( Ginh to0ng hôïp protein
\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\?
?@
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
25/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
Phaàn hai: 2%$/ M"% *uû,a p!"#$% #!"( ua, #!h-aû Bua/#
a0 aû" uaû #h&'* pha)
A9 PHA5N ÖÙNG THUY5 PHA:Nb( `ahan öùng 1hö amin\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\P
bb(>han öùng 1hö nhoùm car"o*yl\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\(P
bbb(>han öùng 1hö amin 1hö car"o*yl\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\((P
bZ( >han öùng taïo thaønh mercaptan\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\R
Z(>han öùng taïo scartol, indol, cresol, phenol\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\(R
Zb(>han öùng taïo diBtrimethylamin töø caùclipoprotein\\\\\\\\\\\\\\\\\S
Zbb( >han öùng taïo thaønhphosphin\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\S
C SÖÏ 2IE3N TFNH PROTEIN
b(Caùc "ie)n phaùp va)t lyù\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\W
bb( Caùc "ie)n phaùp hoùa hoïc
\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\66bbb( /o)t so$ öùng duïng
\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\6L
9 PHA5N ÖÙNG AILLAR
b( Göï taïo maøu cua phan öùng/aillard\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\6S
bb( Göï taïo muøi cua phan öùng
/aillard\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\6S
?P
8/18/2019 3bien Doi Protein Trong Che Bien Va Bao Quan Thuc Pham QnxDGKiSPV 20131227110235 65671 (1)
26/26
Biến đổi protein trong CB và BQ thực phẩm ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt
bbb( ^ie.u 1ie)n +e0 phan öùng /aillard *ayra\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\(6W
bZ( >han öùng /aillard trong che$ "ie$n vaø "ao uan thöïcpha0m\\\\\\\\\ 6Y
/a+i lieä' tham "haûo\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\?M