Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo132 133
3.8. GHA-NA
a. G tròn và g x
Gha-na ã cm cht h, khai thác và xut khu g Hng mc (Rosewood) vào nm 2014. Lnh cm xut khu g Hng mc trên toàn quc ã c ban b vào u nm 2017, nhng hin ã c d b.
b. Loài
Hin có lnh cm xut khu g Hng, Rosewood (Pterocarpus erinaceus).
Mc dù lnh cm hin ang có hiu lc, nhng ã có 5 ln b d b k t nm 2017, ln gn nht là vào tháng 3/2019. Quyt nh d b lnh cm này là mt phn cho phép các công ty ã c chn và c cp giy phép xut khu g Hng, Rosewood (Pterocarpus erinaceus) ã khai thác trc ó. Tuy nhiên, báo cáo cho rng nhng hành ng này là hình thc tham nhng rt ph bin ca các quan chc.
c. Công c CITES
Gha-na tham gia Công c CITES nm 1975 và có hiu lc vào nm 1976. Gha-na, g Tch Châu Phi Afrormosia (Pericopsis elata) và g Hng (Pterocarpus erinaceus) là nhng loài g c lit kê ti Ph lc II ca Công c CITES. G Tch Châu Phi (Pericopsis elata) c phân loi là loài b e da Gha-na do khai thác quá mc, và c xp hng bo
Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo134 135
tn loài ca Gha-na và do ó cn c bo v. Tuyt Tùng Tây Ban Nha (Cedrela odorata) c nêu trong ph lc III. Tuyt tùng Tây Ban Nha là mt loài g rng trng Gha-na. Loài này cng c tìm thy ti các din tích rng trng trong khu vc bo tn và rng trng t nhân ngoài khu vc bo tn. Tuy nhiên, c xut khu loài này, các nhà xut khu phi có giy phép t y ban Lâm nghip.
3.8.2. Ngun g
Có 6 ngun g chính ti Gha-na, bao gm rng t nhiên trong khu bo tn, rng t nhiên ngoài khu vc bo tn, rng trng trong khu vc bo tn, rng trng ngoài khu vc bo tn, rng ngp nc và g khai thác thông qua các hình thc cp phép khác.
STT Phân loi Mô t
1 Rng t nhiên trong khu bo tn
- Rng t nhiên trong khu bo tn ca Gha-na (t rng s dng n nh lâu dài). Nhng khu rng này nm trên t cng ng và c giao cho cng ng c tin tng. Rng c tc trng cng ng và c y ban lâm nghip qun lý.
2 Rng t nhiên ngoài khu vc bo tn
- Rng t nhiên bên ngoài khu bo tn ca Gha-na, trên t thuc s hu ca tc trng, gia ình, cá nhân và các t chc công cng.
3 Rng trng trong khu vc bo tn
- Rng trng trong khu bo tn ca Gha- na (t lâm nghip s dng n nh lâu dài). Rng trng do y ban lâm nghip thành lp và qun lý, trong khi các din tích rng trng t nhân c chia s li ích c bit vi các nhà u t.
STT Phân loi Mô t
4 Rng trng ngoài khu vc bo tn
- Rng trng ngoài khu bo tn, trên din tích t có th thuc s hu ca cng ng, gia ình, cá nhân hoc t chc công cng. Các din tích rng trng c t nhân qun lý và y ban Lâm nghip tin hành giám sát và cp Giy chng nhn rng trng là rng sn xut.
5 Rng ngp nc - Rng ngp nc, ngoài khu d tr, trên t cng ng và t gia ình. Quyn khai thác g c y ban Lâm nghip cp thông qua quyn s dng di nc và giy phép trc vt.
6 Ngun g t các loi hình cp phép khác
i) Giy phép trc vt g t các khu vc ang có d án phát trin nh xây dng ng b, nh c, canh tác, v.v.
ii) Giy chng nhn mua t x lý g b tch thu/ b ri mt cách hp pháp.
3.8.3. Các Quy nh pháp lý i vi khai thác
a. Rng t nhiên trong và ngoài khu bo tn
Quyn khai thác rng t nhiên (c trong và ngoài khu bo tn) c cp thông qua Hp ng s dng g quy mô nh và ln (TUCs). TUC quy mô ln c trao thông qua quy trình u thu cnh tranh, trong khi TUC quy mô nh thông qua phân b và c B trng ngành xut và Quc hi Gha-na phê chun.
Hp ng vi n v trúng thu nêu rõ thông s k thut khai thác g (TOS), trong ó có các hng dn v an toàn xã hi và môi trng v qun lý rng. Các hng dn này nm ngoài các iu kin c nêu trong Hng dn khai thác, và quy nh, quy tc thc hành phi c tt c ch s hu TUC tuân th. Ngoài ra, còn có yêu cu ký kt tha thun trách nhim xã hi (SRA) vi cng ng sng ven rng m bo rng vic khai thác g c thc hin theo cách tôn trng quyn ca cng
Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo136 137
ng và cng ng hng li trc tip t khai thác tài nguyên g t rng trong khu vc ca h.
Sau khi TUC c trao, ch s hu TUC cn chun b khu vc TUC và k hoch hot ng 5 nm Phòng Lâm nghip (FSD) ca y ban Lâm nghip kim tra và phê duyt. Sau ó, công ty chun b k hoch hot ng hàng nm trình FSD xác minh và chng thc. FSD giám sát các hot ng khai thác ti ch, bao gm ghi nhn giá bán cây ng và phí khai thác, thông qua kim tra khai thác và sau khai thác do Cán b k thut FSD thc hin. y ban Lâm nghip cng tin hành giám sát hàng quý các cuc kim tra thc a thông qua Trung tâm h tr qun lý tài nguyên.
Ch s hu TUC phi có danh sách cây và k hoch khai thác cho tng khu vc (ví d: k hoch khai thác tiu khu) c y ban Lâm nghip phê duyt nh mt phn ca quy trình phê duyt sn lng. Trc khi phê duyt sn lng khai thác trong rng t nhiên, FSD tin hành kim m cây. i vi mi cây b cht, Mu Thông tin cây (TIF) ghi li khi lng, loi, tiu khu rng và các thông tin liên quan khác, c Cán b giám sát ca FSD chun b. Công ty khai thác sau ó hoàn thành Biu mu thông tin khai thác (LIF) i vi các khúc g ct ra t mi cây. i vi mi xe g ra khi rng, TIF và LIFs v thông tin g khai thác c gi cho cán b FSD th hai - là ngi i chiu thông tin trên hai tài liu và nu thng nht, chun b Chng nhn vn chuyn và o g (LMCC) nh vn n chính thc.
b. Rng trng trong khu bo tn
Giy phép s hu g rng trng trong Khu bo tn do “y ban Lâm nghip qun lý cp phép nhp cnh” cp. Ging nh TUC, quyn s hu g c trao thông qua quy trình u thu cnh tranh và ánh giá ca y ban ánh giá quyn s hu g thuc y ban Lâm nghip. Yêu cu khai thác c nêu trong iu kin cp phép. i vi ch s hu TUC, ngi có giy phép khai thác rng trng phi c y ban Lâm nghip phê duyt sn lng. Tin hành kim kê các din tích rng trng và TIF, LIF cho rng trng, do ó s liu ghi chép s lng cây khai thác và s lng khúc g
ct ra t cây khai thác c thay th bng Giy chng nhn rng trng là rng sn xut.
c. t t nhân ngoài khu bo tn
Bt k ai / nhóm / pháp nhân nào trng rng trên t t nhân (ngoài khu bo tn) u có quyn khai thác. Nhng din tích rng này phi c ng ký qua Phòng Lâm nghip (FSD). Khi các din tích rng trng này n k khai thác, ch s hu rng trng t nhân c cp mt kí hiu nhn din c bit. Vn chuyn cây c khai thác t rng trng t nhân cho mc ích thng mi ch c thc hin nu c y ban Lâm nghip chp thun trc.
d. Rng ngp nc
Rng ngp nc có th c khai thác theo Giy phép trc vt g và Quyn s dng g di nc, c y ban Lâm nghip cp. Các yêu cu khai thác chính bao gm:
- Báo cáo danh sách các loài cây có kh nng khai thác,
- K hoch khai thác di nc ( xut phng pháp khai thác và không gian s dng làm bãi tp kt g lu g tm thi).
- Khu vc khai thác c khoanh vùng trên bn và
- Tha thun trách nhim xã hi (SRA) c ký vi các cng ng ven rng.
. Các giy phép khác
Giám c iu hành ca y ban Lâm nghip có th cp Giy phép trc vt g cho nhng cây c trc vt hoc g b tch thu / b b li và Giy chng nhn mua, chng minh quyn s hu hp pháp.
Yêu cu khai thác c quy nh trong các iu kin ca Giy phép trc vt g. Ch giy phép c yêu cu ánh du khi lng g, danh sách các cây c y ban Lâm nghip phê duyt khai thác (tng t nh
Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo138 139
khi lng c phê duyt cho các loi ngun g khác). Ch s hu giy phép cng c yêu cu àm phán SRA vi các cng ng b nh hng vi mc chi tr 5% giá tr ca giá bán cây ng.
3.8.4. Quy nh pháp lý i vi ch bin và vn chuyn
C s ch bin g Gha-na cn phi áp ng các quy nh kinh doanh và công ngh phù hp, c B phn Phát trin Công nghip G (TIDD) ca y ban Lâm nghip giám sát. n v mun ch bin và/hoc xut khu sn phm g, ngoài ng ký kinh doanh, phi ng ký vi TIDD.
Yêu cu ng ký vi TIDD thành lp mt c s ch bin mi gm: mt k hoch kinh doanh và báo cáo tính kh thi v ngun nguyên liu cho công ty. Giy chng nhn c cp khi áp ng các yêu cu trong n xin cp phép. Giy chng nhn có th c gia hn hàng nm.
Các công ty ch bin c yêu cu:
a. Lu gi h s nguyên liu theo chui cung ng g, t ngun nguyên liu thô thông qua ch bin n im bán hoc xut khu bao gm c nguyên liu u vào và u ra sn phm cho các nhà máy khác nhau.
b. Duy trì mt quy trình / hng dn công vic n gin bao quát các quy trình khác nhau ca hot ng ch bin.
c. Phi có Giy phép bo v môi trng hp l do C quan bo v môi trng cp và Giy chng nhn hot ng ca Nhà máy, vn phòng và ca hàng hp l do Cc Thanh tra Nhà máy cp.
B Vic làm và Quan h Lao ng phi kim tra nh k các yêu cu trên. TIDD cng c yêu cu nh k tin hành kim tra ti các c s ch bin m bo rng các yêu cu v an toàn và sc khe c tuân th, c bit là da trên các báo cáo thng nht t Phòng Thanh tra nhà máy ca S Lao ng.
3.8.5. Quy nh pháp lý i vi xut khu
Thng mi g tròn và g sau ch bin c cho phép ti th trng ni a khi ch g/ ch s hu có ng ký giy phép và nhãn hiu hp pháp.
G tròn và các lâm sn khác ch c vn chuyn ra khi rng khi có Chng nhn vn chuyn và o lng g (LMCC) do Giám sát viên cp cao ca y ban Lâm nghip cp. Giy chng nhn này thng c cp ti các im ni ng rng giao nhau tt c g tròn vn chuyn c cp LMCC mà không phi n tt c các im khai thác.
Các thng nhân và nhà xut khu sn phm g phi ng ký và có giy chng nhn hp l t TIDD.
TIDD kim tra và phê duyt hp ng xut khu khu sn phm g ca các n v xut khu có giy chng nhn ng ký hp l c xác nhn rng giá tha thun trong hp ng nm trong Giá bán hng dn (GSP) do TIDD công b. GSP là mt trong nhng bin pháp kim soát thc hành chuyn giá.
G thành phm xut khu hoc di chuyn khi nhà máy ch bin u c TIDD kim tra. Ni dung kim tra gm: cht lng sn phm và thông s hp ng, h s pháp lý nguyên liu u vào và u ra sn phm (ví d: TIF và LMCC cho g u vào, h s khi lng u ra và các yu t chuyn i).
TIDD cp giy chng nhn kim tra và vn chuyn (ví d: Giy chng nhn kim tra g, Giy chng nhn kim tra Veneer, v.v.) kim soát vic di chuyn ca sn phm. Xut khu sn phm g ch có th c thc hin nu có giy phép xut khu do TIDD cp. Các tài liu ính kèm vi n xin cp phép xut khu gm:
- Hp ng mua bán TIDD ã c phê duyt.
- Mu kim soát ngoi hi ca Ngân hàng Gha-na c phê duyt.
- Báo cáo kim tra ca TIDD c cp trên xác nhn.
- Danh sách hàng óng gói t nhà xut khu.
Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo140 141
- Bng chng thanh toán cho vic xut khu hoc tín dng th và thanh toán các khon thu và tin pht, bao gm c thu xut khu g x.
B Thc phm và Nông nghip cp Giy chng nhn kim dch thc vt ti các im xut cnh kim soát tt c g xut khu. C quan Hi quan, B phn ca C quan Doanh thu Gha-na thu thp và hch toán tt c các ngha v, thu, doanh thu và tin np pht theo quy nh ca Hi quan.
3.8.6. Các ri ro và khuyn ngh bin pháp gim thiu ri ro i vi nhà nhp khu
Ri ro Khuyn ngh bin pháp gim thiu ri ro
Quyn khai thác hp pháp: - Ri ro là không phi tt c các khu
bo tn rng u có k hoch qun lý nh quy nh. Tính n 2016, 40/55 khu rng sn xut trong khu bo tn ca Gha-na có k hoch qun lý c phê duyt. y ban Lâm nghip ang tin hành xây dng k hoch cho 15 khu rng sn xut c bo v còn li.
- Không có thông tin c th v qun lý và lp k hoch khai thác i vi din tích rng nm ngoài khu bo tn và rng ngp nc, nhng ri ro cng có th xut hin i vi các loi rng này.
- Xác nh các k hoch qun lý chin lc ã c áp dng và phê duyt cho tt c các loi rng này hay cha.
- Giy phép ch c áp dng cho các loài không b cm.
- Kim tra các loài c trong giy phép có b thay i hoc làm sai ni dung không.
Hot ng khai thác g: - Có ri ro là các loài và khu vc c
bo v b khai thác trái phép. Ví d, vic khai thác và xut khu trái phép g Hng (Pterocarpus erinaceus)
- m bo rng ch nhng loài c phép khai thác và xut khu mi c thng mi.
Ri ro Khuyn ngh bin pháp gim thiu ri ro
- Mt s công ty ã không tuân th y các yêu cu pháp lý liên quan n sc khe và an toàn lao ng. Trong mt s trng hp, trang thit b bo h cá nhân (PPE) không c cung cp cho công nhân và các trng hp ngi lao ng không s dng PPE c cung cp. Vi phm các quy nh vic làm nh thiu hp ng lao ng và không thanh toán bo him bt buc.
- Công ty không cho phép nhân viên tin hành thng lng tp th, hoc không thc hin y iu khon hp ng nh quyn c ngh phép.
- ánh giá ti ch vic qun lý ngi lao ng ti rng; và vic m bo quyn li cho ngi lao ng theo quy nh.
Thng mi và vn chuyn: - Có ri ro là các loài c lit kê trong
Công c CITES nh Pterocarpus erinaceus c khai thác, vn chuyn, xut khu trái phép và c cp phép CITES.
- Bt k loài g nào trong danh mc CITES cng phi c ính kèm tài liu chính xác. Nên ánh giá tính hp l ca tài liu vi các c quan có liên quan.
Ch bin: - Các c s ch bin không có giy
phép hot ng môi trng hp l ca EPA. Không cung cp thit b bo h cá nhân. Công nhân không s dng thit b bo h cá nhân c cp.
- Công nhân không có hp ng và bo him bt buc.
- Nên ánh giá Giy phép môi trng m bo tính tuân th. Ngoài ra, nên ánh giá ti ch các iu kin ca ngi lao ng và hp ng lao ng.
Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo142 143
3.8.7. Mt s chng t tham kho s dng cho Biu 3 (Ngh nh VNTLAS)
y Giy phép chp thun sn lng các loài g thông thng và hn ch (Yield Approval for normal and restricted species) do Phòng Dch v rng - y ban Lâm nghip (Forest service Pivision-Forestry Commission) cp.
Áp dng cho tt c các ch s hu quyn cht h g, tr ch s hu giy phép khai thác g ngp nc. Ch s hu tài liu là các Ch s hu Quyn v G (TUC và ch s hu giy phép tn dng) tr ch giy phép khai thác g ngp nc. Yêu cu ch ký ca Giám c FSD khu vc.
y Giy phép xut khu sn phm g (Export permit for wood products do Phòng Phát trin công nghip g (Timber industry development division – TIDD) thuc y ban Lâm nghip (FC) cp.
Áp dng cho các nhà xut khu g (ng bin và ng b). Ch tài liu là nhà xut khu g và sn phm g. Yêu cu ch ký ca Giám c iu hành Phòng Phát trin công nghip g (TIDD) ca y ban Lâm nghip
Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo144 145
y Chng nhn ng ký kinh doanh (Certificate of Business Registration) do Cc ng ký kinh doanh ban hành nhm chng nhn công ty có tên trên chng t là pháp nhân kinh doanh c ng ký hp pháp Gha-na.
Áp dng cho tt c các doanh nghip hot ng ti Gha-na. Yêu cu có con du hp l ca Cc ng ký kinh doanh.
y Chng nhn ng ký và cp mi ca Cc Thanh tra Nhà máy m bo nhà máy, vn phòng hoc ca hàng có chng nhn còn hiu lc s cung ng môi trng làm vic phù hp, bo v sc kho, an toàn và li ích ca nhân công làm vic trong hoc xung quanh ni ó.
Áp dng cho tt c các nhà máy, vn phòng, ca hàng, bao gm các c s và vn phòng ch bin g. Yêu cu ch ký ca Chánh Thanh tra Nhà máy thuc Cc Thanh tra Nhà máy, B Vic làm và Quan h Lao ng.
Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo Nhp khu g - Ri ro và khuyn cáo146 147
y Giy phép CITES do Phòng Qun lý Thiên nhiên hoang dã thuc U ban Lâm nghip ca Gha-na cp cho phép xut khu g và sn phm g.