1

Εισαγωγή Η οδήγηση φορτηγού οχήματος μικτού βάρους πάνω από 3.500 κιλά είναι μία επαγγελματική

δραστηριότητα που απαιτεί γνώσεις, συνέπεια, υπευθυνότητα και επαγγελματισμό. Ως οδηγός φορτηγού πρέπει να οδηγείτε πάντα με υπεύθυνο τρόπο, να επιδεικνύεται επαγγελματισμό λειτουργώντας προληπτικά και “συγχωρώντας” τις επικίνδυνες συμπεριφορές των άλλων χρηστών.

Η διεθνής πρακτική, θέλει τον εργοδότη να αναζητά εκπαιδευμένα στελέχη προκειμένου να επιτύχει την καλύτερη δυνατή λειτουργία της επιχείρησης και τη μέγιστη δυνατή οικονομία στο φορτηγό. Ειδικότερα, οι εμπορικές επιχειρήσεις απαιτούν οδηγούς «οικονομικής οδήγησης» οι οποίοι μάλιστα δοκιμάζονται και οι καταναλώσεις τους συγκρίνονται στα δρομολόγια που εκτελούν.

Ο σύγχρονος οδηγός εφοδιάζεται με ένα μεγάλο εύρος γνώσεων για να ασκήσει το επάγγελμα του οδηγού με ασφάλεια και αποδοτικά, γι αυτό και πλέον θα πρέπει να εφοδιάζεται και με πιστοποιητικό επαγγελματικής ικανότητας (ΠΕΙ), όταν θέλει να ασκήσει το επάγγελμα του οδηγού στις εμπορευματικές μεταφορές.

Ο σύγχρονος οδηγός θα πρέπει να γνωρίζει:

- Τεχνική οδήγησης - ελιγμοί - πέδηση- Αμυντική οδήγηση – θεωρία / εξάσκηση- Οικονομική - οικολογική οδήγηση – θεωρία / εξάσκηση- Αιτίες ανατροπής ή ολίσθησης – θεωρία /εξάσκηση- Στοίβαξη – ασφαλή φόρτωση - στερέωση φορτίου - στοιχεία φυσικής ανάγνωση πινάκωνανάγνωση εγχειριδίων- Σημασία των ελαστικών στην οικονομία και την οδική ασφάλεια- Οργάνωση χρόνου οδήγησης και ανάπαυσης - εφαρμογή κανονισμού 2006/561/ΕΚ - Διαχείριση κόπωσης - διατροφή - υγεία - στρες στην εργασία- Επιπτώσεις από τη χρήση αλκοόλ και ουσιών- Επιπτώσεις από τη χρήση κινητού- Γνώση του Κ.Ο.Κ.- Αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων (ανατροπή, ατύχημα, φωτιά, κλπ)- Α’ Βοήθειες (συμπεριφορά, παροχή, αυτοπροστασία)- Συντήρηση οχήματος - στοιχεία μηχανολογίας- Εξυπηρέτηση πελατών – πελατοκεντρική συμπεριφορά- Συστήματα αναφορών - απόδοσης- Αναφορές εμπορικού ενδιαφέροντος

Ο ρόλος σας ως επαγγελματίας οδηγός είναι σημαντικός για την επιχείρηση την οικονομία και την κοινωνία. Θα πρέπει να είστε υπερήφανος για το επάγγελμά σας και για την οδήγησή σας.

Καλή επιτυχία

2

Από της 19 Ιανουαρίου 2013, η άδεια οδήγησης φορτηγών χορηγείται σύμφωνα με τις παρακάτω κατηγορίες.

ΚατηγορίαC1.

Η κατηγορία C1 μπορεί να αποκτηθεί σε ηλικία 18 ετών και απαιτείτε να κατέχεται άδεια οδήγησης κατηγορίας Β.

Με την απόκτηση της κατηγορίας C1, δικαιούστε να οδηγήσετε:• Αυτοκίνητα (πλην εκείνων των κατηγοριών D1 και D) η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα των οποίων

υπερβαίνει τα 3.500 kg και είναι μικρότερη ή ίση των 7.500 kg, τα οποία σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για τη μεταφορά οκτώ το πολύ επιβατών, εκτός του οδηγού.

• Τα αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής επιτρέπεται να συνδυάζονται με ρυμουλκούμενο, τουοποίου η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα δεν υπερβαίνει τα 750 kg.

ΚατηγορίαC1E.

Η κατηγορία C1E μπορεί να αποκτηθεί σε ηλικία 18 ετών και και απαιτείτε να κατέχεται άδεια οδήγησης κατηγορίας C1.

Με την απόκτηση της κατηγορίας C1E, δικαιούστε να οδηγήσετε:• Σύνολα οχημάτων που αποτελούνται από έλκον όχημα της κατηγορίας C1 και από

ρυμουλκούμενο ή ημιρυμουλκούμενο, με μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα άνω των 750 kg, εφόσον η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα του συνόλου δεν υπερβαίνει τα 12.000 kg, και σύνολα οχημάτων που αποτελούνται από έλκον όχημα της κατηγορίας Β και από ρυμουλκούμενο ή ημιρυμουλκούμενο όχημα με μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα άνω των 3.500 kg, εφόσον η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα του συνόλου δεν υπερβαίνει τα 12.000 kg

ΚατηγορίαC.

Η κατηγορία C μπορεί να αποκτηθεί σε ηλικία 21 ετών ή σε ηλικία 18 ετών με την επιφύλαξη των διατάξεων περί χορήγησης Πιστοποιητικού Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) και απαιτείτε να κατέχεται άδεια οδήγησης κατηγορίας Β.

Με την απόκτηση της κατηγορίας C, δικαιούστε να οδηγήσετε:• Αυτοκίνητα (πλην εκείνων των κατηγοριών D1 και D) η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα των οποίων

υπερβαίνει τα 3.500 kg και τα οποία σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για τη μεταφορά οκτώ (8) το πολύ επιβατών, εκτός του οδηγού.

• Τα αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής επιτρέπεται να συνδυάζονται με ρυμουλκούμενο, τουοποίου η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα δεν υπερβαίνει τα 750 kg

ΚατηγορίαCΕ.

Η κατηγορία CΕ μπορεί να αποκτηθεί σε ηλικία 21 ετών ή σε ηλικία 18 ετών με την επιφύλαξη των διατάξεων περί χορήγησης Πιστοποιητικού Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) και απαιτείτε να κατέχεται άδεια οδήγησης κατηγορίας C.

Με την απόκτηση της κατηγορίας CΕ, δικαιούστε να οδηγήσετε:• Σύνολα συζευγμένων οχημάτων που αποτελούνται από έλκον όχημα, το οποίο υπάγεται στην

κατηγορία C και από ρυμουλκούμενο ή ημιρυμουλκούμενο, του οποίου η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα υπερβαίνει τα 750 kg.

Κατηγορίες αδειών οδήγησης φορτηγών

3

Θεωρητική εκπαίδευση - Θεωρητικές εξετάσειςΗ θεωρητική εκπαίδευση, για την απόκτηση άδειας ικανότητας οδήγησης είναι υποχρεωτική

στην χώρα μας και απαιτεί οι υποψήφιοι οδηγοί, να καταρτιστούν με έναν ελάχιστο αριθμό θεωρητικών μαθημάτων σε συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Οι ελάχιστες υποχρεωτικές ώρες θεωρητικής εκπαίδευσης και η υποχρέωση εξετάσεων είναι:

Κατηγορία άδειας οδήγησης που κατέχω

Κατηγορία άδειας οδήγησης που θα αποκτήσω

Ηλικία που μπορώ να την

αποκτήσω

Θεωρητικά μαθήματα

Θεωρητικές εξετάσεις

ΘC Μ Σ EC ΠΕΙB C1 18 15 1 16 P O

B C 21 15 1 16 P O

Β C1+ΠΕΙ ή C+ΠΕΙ 18 15 1 16 P P

D C1 ή C 21 - 24 6 1 7 P O

D C1+ΠΕΙ ή C+ΠΕΙ 21 6 1 7 P P

C1 C 21 O O O O O

C1 C+ΠΕΙ 18 O O O O P

C C+ΠΕΙ 21 O O O O P

C1 C1E 18 O O O O O

C CE 21 O O O O O

C1 ή C C1E+ΠΕΙ ή CE+ΠΕΙ 18 O O O O P

ΘC = Θεωρητικά μαθήματα για την απόκτηση άδειας οδήγησης φορτηγού.Μ = Εκπαίδευση στο μηχανογραφικό σύστημα θεωρητικής εξέτασης.Σ = Συνολικά θεωρητικά μαθήματα.ΕC = Θεωρητικές εξετάσεις ερωτηματολόγιο 4 (φορτηγό).ΠΕΙ = Θεωρητικές εξετάσεις ΠΕΙ φορτηγού

Η θεωρητική εκπαίδευση πραγματοποιείται σε κέντρα θεωρητικής εκπαίδευσης (ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο.) τα οποία έχουν λάβει άδεια λειτουργίας για το σκοπό αυτό. Προϋπόθεση για την παρακολούθηση θεωρητικών μαθημάτων είναι η απόκτηση Δ.Ε.Ε. (δελτίο επαίδευσης εξέτασης). Η διάρκεια κάθε εκπαιδευτικής ώρας είναι σαράντα πέντε (45) λεπτά της ώρας και δεν μπορεί να υπερβαίνει ημερησίως τις τέσσερις (4) εκπαιδευτικές ώρες. Ένας πλήρης κύκλος εκπαίδευσης, το συντομότερο, θα διαρκέσει τέσσερις (4) ημέρες (δεκαέξι ώρες) να είστε κάτοχος άδειας οδήγησης Β κατηγορίας και δύο (2) ημέρες (επτά ώρες) αν είστε κάτοχος άδειας οδήγησης D κατηγορίας.

Οι θεωρητικές εξετάσεις πραγματοποιούνται σε εξεταστικά κέντρα της περιοχής κατοικίας του υποψηφίου, με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και οθόνες επαφής σε ειδικό λογισμικό του Υπουργείου Μεταφορών.

Για την κατηγορία C (ΘC) ο υποψήφιος πρέπει να απαντήσει σε δέκα (10) τυχαίες ερωτήσεις από το ερωτηματολόγιο τέσσερα (4) του Υπουργείου Μεταφορών, σε χρόνο 15 λεπτών και να απαντήσει σωστά σε όλες τις ερωτήσεις ή σημειώσει το πολύ μία λανθασμένη απάντηση σε αυτό.

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων γνωστοποιούνται με την ολοκλήρωση όλων των εξεταζομένων του τμήματος.

Οι απορριπτόμενοι στις θεωρητικές εξετάσεις, δεν έχουν δικαίωμα επανεξέτασης, για το ίδιο ερωτηματολόγιο, σε χρόνο προγενέστερο της έβδομης (7) ημέρας από την ημέρα της εκάστοτε απόρριψής τους, αυτής προσμετρούμενης.

Όσοι δεν προσέλθουν για οποιονδήποτε λόγο στις θεωρητικές εξετάσεις την προγραμματισμένη ημέρα, δεν έχουν δικαίωμα εξέτασης πριν την παρέλευση δεκατεσσάρων (14) ημερών από αυτήν.

4

ΕρωτηματολόγιαΤα ερωτηματολόγια των θεωρητικών εξετάσεων για την απόκτηση άδειας οδήγησης φορ-

τηγού είναι χωρισμένα σε εννέα (9) κεφάλαια και συνολικά αποτελούνται από 201 ερωτήσεις. Σε κάθε ερώτηση αντιστοιχεί μία, μόνο σωστή απάντηση. Σε μερικές ερωτήσεις έχει αλλά-

ξει η νομοθεσία χωρίς όμως να αλλάξουν οι απαντήσεις, σ’ αυτήν την περίπτωση απαντάτε την σωστή απάντηση του εγχειριδίου.

Το εγχειρίδο είναι δομημένο έτσι ώστε ομαδοποιεί τις ερωτήσεις του κάθε κεφαλαίου και επεξηγεί τις ομαδοποιημένες ερωτήσεις για την κατανόηση τους.

Στην σελίδα 75 υπάρχει ευρετήριο με περιεχόμενα για την εύκολη εύρεση των ερωτήσε-ων.

Λειτουργία προγράμματος θεωρητικών εξετάσεωνΗ λειτουργία του προγράμματος εξέτασης είναι η ακόλουθη:

1. Επιλέγουμε γλώσσα και όχημακαι συνεχίζουμε (πάντα επιλέγου-με με το δάκτυλο ακουμπώντας την οθόνη)

2. Επιλέγουμε απάντηση και αυτήαυτόματα χρωματίζεται (δεν έχου-με απαντήσει ακόμα)

3. Αφού επιλέξουμε έχουμε 2 επι-λογές. Είτε επιβεβαιώνουμε την απάντηση οπότε έχει απαντηθεί και δεν έχουμε δυνατότητα διόρ-θωσης, είτε επιλέγουμε επόμενη ερώτηση οπότε η ερώτηση δεν θα απαντηθεί και θα έχουμε την δυνατότητα απάντησης ξανά4. Όταν απαντηθούν και οι 10 ερωτήσεις οι εξέταση τελειώνει και θα δούμε στην οθόνη να γράφει«ΤΕΛΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ»

5

Στηνιστοσελίδαwww.drivetest.grμπορείταινακάνετεεξάσκησηδωρεάνσταερωτηματολόγιατωνθεωρητικώνεξετάσεων.username: test@thessdrive.grpassword: 123456

6

Βοηθήματα και τεχνικές για την επιτυχία σαςΓια να επιτύχετε στις θεωρητικές εξετάσεις εύκολα και να ετοιμαστείτε σε ελάχιστο χρονικό

διάστημα ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές.1. Πριν ξεκινήσετε να πραγματοποιείτε τεστ ερωτήσεων διαβάστε μία φορά όλες τις ερωτήσεις

του ερωτηματολογίου και μόνο τις σωστές απαντήσεις.2. Διαβάστε τις επεξηγήσεις όπου χρειάζεται για την κατανόηση των σωστών απαντήσεων.3. Κάντε τεστ στο www.drivetest.gr επιλέγοντας την κατάλληλη επιλογή ή κατεβάστε το δωρεάν

λογισμικό για την προσομοίωση των εξετάσεων, από τη σελίδα του Υπουργείου Μεταφορώνwww.yme.gov.gr

4. Θα είστε έτοιμος για την επιτυχία σας όταν πραγματοποιώντας τρία (3) συνεχόμενα τεστπολλαπλών επιλογών, δεν θα έχετε κάνει πάνω από δύο λάθη συνολικά και στα τρία τεστ καιδεν έχετε κάνει πάνω από δύο λάθη σε ένα τεστ (10) ερωτήσεων.

Πίνακας - Βάρη και διαστάσεις φορτηγών οχημάτωνΜέγιστες διαστάσεις φορτηγών οχημάτων

Μήκος οχήματος

Όχημα με κινητήρα 12 μέτραΡυμουλκούμενο 12 μέτραΑρθρωτό όχημα 16,50 μέτραΟδικός συρμός 18,75 μέτρα

Πλάτος οχήματοςΟποιουδήποτε τύπου 2,55 μέτραΜε υπερυψωμένες κατασκευές 2,60 μέτρα

Ύψος οχήματος 4 μέτρα

Μέγιστα βάρη φορτηγών οχημάτωνΆξονες Εθνικών

μεταφορώνΔιεθνών

μεταφορώνΈνας διευθυντήριος άξονας (κινητήριος ή μη) 7.000 KgrΈνας απλός άξονας 10.000 KgrΈνας κινητήριος άξονας 13.000 Kgr 11.500 KgrΔιαξονικό όχημα ή ρυμουλκό 19.000 Kgr 18.000 KgrΈνα ζευγος αξονων τριαξονικου με μηχανική αναρτηση με απόσταση αξόνων 1,3< α <1,8 18.000 Kgr

Ένα ζεύγος αξόνων τριαξονικου ο κινητήριος άξονας είναι με διπλά ελαστικα και με απόσταση αξόνων 1,3< α <1,8 19.000 Kgr

Ένα ζεύγος μη διευθυντήριων αξόνων 1< α ≤ 2 20.000 KgrΔιαξονικό αρθρωτό + τριαξονικό ημιρυμουλκούμενο 40.000 Kgr 40.000 KgrΤριαξονικό με μηχανική ανάρτηση 25.000 KgrΤριαξονικό 25.000 KgrΤριαξονικό με διπλά ελαστικά στους κινητήριους τροχούς 26.000 KgrΤριαξονικό αρθρωτό 29.000 Kgr

7

Πίνακας - Όρια ταχυτήτων φορτηγών οχημάτωνΕίδος οχήματος Αυτοκινητόδρομος Οδός ταχείας

κυκλοφορίαςΛοιπό οδικό

δίκτυοΦορτηγά ≤ 3.500Kgr 100 χλμ/ω 90 χλμ/ω 80 χλμ/ωΦορτηγά ≤ 3.500Kgr με ελαφρό ρυμουλκούμενο 85 χλμ/ω 85 χλμ/ω 80 χλμ/ω

Φορτηγά ≤ 3.500Kgr με ρυμουλκούμενο 80 χλμ/ω 80 χλμ/ω 80 χλμ/ωΦορτηγά > 3.500Kgr 85 χλμ/ω 80 χλμ/ω 80 χλμ/ωΦορτηγά > 3.500Kgr με ελαφρό ρυμουλκούμενο ή ρυμουλκούμενο 80 χλμ/ω 70 χλμ/ω 70 χλμ/ω

Συνδιασμός φορτηγών > 3.500Kgr 80 χλμ/ω 70 χλμ/ω 70 χλμ/ωΠίνακας - Περιοριστής ταχύτητας

Τοποθετείτε Φορτηγά οχήματα > 12.000 kgr (Κατηγορία Ν3)Ρυθμίζετε Είναι ρυθμισμένος στα 85 χλμ/ω Περιορίζει την ταχύτητα Περιορίζει την ταχύτητα στα 90 χλμ/ω

8

Πρακτική εκπαίδευση - Πρακτικές εξετάσειςΗ πρακτική εκπαίδευση για την απόκτηση άδειας ικανότητας οδήγησης είναι υποχρεωτική

στην χώρα μας και απαιτείται οι υποψήφιοι οδηγοί, να καταρτιστούν με έναν ελάχιστο αριθμό πρακτικών μαθημάτων.

Οι ελάχιστες υποχρεωτικές ώρες πρακτικής εκπαίδευσης και η υποχρέωση εξετάσεων είναι:

Κατηγορία άδειας οδήγησης που κατέχω

Κατηγορία άδειας οδήγησης που θα αποκτήσω

Ηλικία που μπορώ να την αποκτήσω

ΠρακτικάΜαθήματα

Πρακτικές εξετάσεις

B C1 ή C 18 - 21 15 P

B C1+ΠΕΙ ή C+ΠΕΙ 18 15 P

D1 ή D C1 ή C 21-24 6 P

D1 ή D C1+ΠΕΙ ή C+ΠΕΙ 21-24 6 P

C1 ή C C1E ή CE 18 - 21 10 P

C1 ή C C1+ΠΕΙ ή C+ΠΕΙ 18 0 P

Η πρακτική εκπαίδευση πραγματοποιείται από σχολές οδηγών, οι οποίες έχουν λάβει άδεια λειτουργίας για τον σκοπό αυτό, με οχήματα ιδιοκτησίας της σχολής οδηγών αντίστοιχης κατηγορίας, από εκπαιδευτή υποψηφίων οδηγών που έχει λάβει άδεια για τον σκοπό αυτό και διατηρεί σχέση εργασίας με την σχολή οδηγών. Η διάρκεια κάθε εκπαιδευτικής ώρας είναι σαράντα πέντε (45) λεπτά της ώρας και δεν μπορεί να υπερβαίνει ημερησίως τις τρεις (3) εκπαιδευτικές ώρες.

Κατά την πρακτική εκπαίδευση θα πρέπει ο υποψήφιος να καταρτιστεί σε όλα τα θέματα του στοιχείου 2, του παραρτήματος ΙΙ του π.δ. 51/2012.

Οι πρακτικές εξετάσεις διενεργούνται από τις διευθύνεις μεταφορών της περιοχής κατοικίας του υποψηφίου, με εκπαιδευτικό όχημα της κατηγορίας για την οποία ο εξεταζόμενος έχει ζητήσει την άδεια οδήγησης με την υποχρεωτική παρουσία εκπαιδευτή που έχει τη κατάλληλη άδεια για τον σκοπό αυτό.

Όσοι από τους υποψηφίους απορρίπτονται στις εξετάσεις υποψηφίων οδηγών, έχουν δικαίωμα νέας εξέτασης μετά από επτά (7) ημέρες (αυτής προσμετρούμενης) από την ημέρα απόρριψής τους.

Όσοι από τους υποψηφίους οδηγούς δεν προσέρχονται, για οποιονδήποτε λόγο, την προγραμματισμένη ημέρα για την πρακτική εξέτασή τους, έχουν δικαίωμα νέας εξέτασης μετά από τριάντα (30) ημέρες από την ημέρα που δεν προσήλθαν στις πρακτικές εξετάσεις.

Ο υποψήφιος οδηγός μπορεί με αίτηση του έως και την προηγούμενη ημέρα της προγραμματισμένης πρακτικής εξέτασης, να ζητήσει αναβολή της πρακτικής εξέτασης, για λόγους υγείας δικούς του ή του εκπαιδευτή του, ατυχήματος ή προσωπικού λόγου. Στην περίπτωση αυτή έχει δικαίωμα για νέα εξέταση σε χρόνο όχι προγενέστερο των επτά (7) ημερών.

9

- Σε δημόσια οδικά έργα για την ρύθμιση της κυκλοφορία και την ασφάλεια «ακυρώνονται» προσωρινά οι μόνιμες (άσπρες) διαγραμμίσεις και τοποθετούνται άλλες προσωρινές.- Οι προσωρινές αυτές διαγραμμίσεις είναι χρώματος κίτρινου και υπερισχύουν των μόνιμων στα δημόσια οδικά έργα.

2) Ότανσεπεριοχέςέργωνστοναυτοκινητόδρομο,ηοριζόντιασήμανσησυμπεριλαμβάνειάσπρεςκαικίτρινεςγραμμέςταυτόχρονα,σέβεστε:

α) Μόνο τις άσπρες γραμμές.β) Τις άσπρες και τις κίτρινες γραμμές.γ) Μόνο τις κίτρινες γραμμές.

11) Σεαυτήντηνπερίπτωση,έχετετοδικαίωμαναπροσπεράσετε:

α) ΝΑΙβ) ΌΧΙ

- Για τις διαγραμμίσεις που χωρίζουν λωρίδες κυκλοφορίας ισχύουν τα εξής: α) αν η διαγράμμιση είναι συνεχόμενη, δεν μπορούμε να την υπερβούμε ή να προσπεράσουμε β) αν η διαγράμμιση είναι διακεκομμένη, μπορούμε να την υπερβούμε ή να προσπεράσουμε.

3) Ποιαείναιησημασίατουσήματοςαυτού:

α) Αναγγελία προσεγγίσεως σε ανισόπεδο κόμβο αυτοκινητόδρομου.β) Αναγγελία προσεγγίσεως σε διασταύρωση οδού ταχείας κυκλοφορίας.γ) Αναγγελία προσεγγίσεως σε διασταύρωση εθνικής οδού.

- Το πράσινο χρώμα σε πληροφοριακές πινακίδες χρησιμοποιείται αποκλειστικά σε αυτοκινητόδρομους.

13) Βρίσκεσθεκατάλάθοςσεμιαλωρίδαεπιβραδύνσεωςκαιτοσυνειδητοποιείτεκαθυστερημένα:

α) Αλλάζετε λωρίδα.β) Μένετε στην ίδια λωρίδα, ακόμα και αν κάνατε λάθος.

- Η είσοδος και η έξοδος από αυτοκινητόδρομους και οδούς ταχείας κυκλοφορίας πραγματοποιείται μέσω ειδικών λωρίδων οι οποίες ονομάζονται λωρίδες επιτάχυνσης και επιβράδυνσης αντίστοιχα.- Η λωρίδα επιβράδυνσης είναι μια ειδική περιοχή της οδού που τη συναντάμε σε αυτοκινητόδρομους ή οδούς ταχείας κυκλοφορίας και βρίσκεται κατά κανόνα στα δεξιά της δεξιότερης λωρίδας κυκλοφορίας της οδού. Ακολουθείται από μια λωρίδα εξόδου. Η λωρίδα επιβράδυνσης επισημαίνεται από ειδικές διαγραμμίσεις διπλάσιου πάχους από τις υπόλοιπες διαγραμμίσεις. Οι διαγραμμίσεις αυτές είναι οριζόντια σήμανση την οποία τηρεί ο οδηγός.

15) Αυτήηπινακίδασαςτονίζει:

α) Κίνδυνο για τα επόμενα 1.000 m του δρόμου.β) Έναν κίνδυνο που βρίσκεται 1.000 m μετά την πινακίδα.

46

3) Σεποιεςπεριοχέςκυμαίνεταιημικρότερηεπιτρεπόμενηπίεσηπεπιεσμένουαέρασεέναπνευματικόσύστημαφρένων:

α) Περίπου 5-6 bar.β) Περίπου 9 -10 bar.γ) Περίπου 14-15 bar.

Επειδή οι δυνάμεις πέδησης – που αναπτύσσονται στη διάρκεια του φρεναρίσματος στα μεγάλα οχήματα (φορτηγά, λεωφορεία κτλ) – είναι πολύ μεγάλες, το υδραυλικό σύστημα πέδησης δε μπορεί να ανταποκριθεί ικανοποιητικά και οι κατασκευαστές σχεδίασαν αερόφρενα στα οποία το υγρό των φρένων αντικαταστάθηκε από τον πιεσμένο αέρα, που χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας.

ΑεροσυμπιεστήςΗ αποστολή του είναι να παρέχει συμπιεσμένο αέρα στην εγκατάσταση των φρένων. Ο αεροσυμπιεστής είναι εμβολοφόρου τύπου. Λαμβάνει την κίνηση του από τον κινητήρα του οχήματος μέσω ενός τραπεζοειδούς ιμάντα ή με οδοντοτροχό. Κατά την αναρρόφηση το έμβολο αναρροφά αέρα ο οποίος εισχωρεί στο χώρο της συμπίεσης μέσω της βαλβίδας εισαγωγής. Κατά τη φάση της συμπίεσης ο αέρας συμπιέζεται και μέσω της βαλβίδας εξαγωγής κατευθύνεται στο ρυθμιστή πίεσης και τέλος στο αεροφυλάκιο. Η λίπανση του αεροσυμπιεστή γίνεται είτε από το σύστημα λίπανσης του κινητήρα του οχήματος είτε έχει δικό του σύστημα λίπανσης Ο φιλτραρισμένος αέρας, που εισέρχεται στον αεροσυμπιεστή, συμπιέζεται μέχρι τα 7-8 bar και αποθηκεύεται σε ντεπόζιτο. Όταν η πίεση στο ντεπόζιτο φτάσει στο επιθυμητό σημείο, τότε τίθεται σε λειτουργία ο ρυθμιστής πίεσης, που αναγκάζει τον αεροσυμπιεστή να περιστρέφεται χωρίς να στέλλει πιεσμένο αέρα. Η πίεση στο σύστημα ελέγχεται με τη βοήθεια μανόμετρου με ελάχιστη επιτρεπόμενη περιοχή λειτουργίας 5-6 bar. Η βαλβίδα ασφάλειας περιορίζει την πίεση, σε περίπτωση που ο ρυθμιστής πίεσης τεθεί εκτός λειτουργίας.

Λειτουργία συστήματοςΌταν ο οδηγός πατήσει το πεντάλ των φρένων, η δίδυμη βαλβίδα πέδησης επιτρέπει στον πιεσμένο αέρα να περάσει από το ντεπόζιτο στους αεροθαλάμους των τροχών. Τα διαφράγματα των αεροθαλάμων μετακινούνται και συσπειρώνουν τα ελατήρια που βρίσκονται από κάτω τους. Η κίνηση του διαφράγματος έχει ως αποτέλεσμα να περιστραφούν τα έκκεντρα, να ανοίξουν τις σιαγόνες και να αρχίσει η πέδηση. Όταν το πεντάλ αφεθεί ελεύθερο, οι σιαγόνες – με τη βοήθεια των ελατηρίων – επανέρχονται σε θέση ηρεμίας. Ο πιεσμένος αέρας επιστρέφει από τους αεροθαλάμους στη δίδυμη βαλβίδα, απ’ όπου φεύγει προς την ατμόσφαιρα. Έτσι εξηγείται ο χαρακτηριστικός θόρυβος εξαγωγής πιεσμένου αέρα, που ακούγεται κάθε φορά που ο οδηγός αφήνει το πεντάλ των φρένων.

15) Τοσύστημαπεδήσεωςμεπεπιεσμένοαέρα(αερόφρενα)χρησιμοποιείταισταφορτηγάδιότι:

α) Είναι πιο άνετη η οδήγηση του οχήματος.β) Το υδραυλικό σύστημα πεδήσεως δεν επαρκεί για την επιβράδυνση του οχήματος.γ) Η εξωτερική φθορά στο δίκτυο σωληνώσεων και στους λοιπούς μηχανισμούς των αεροφρένων είναι σπάνια.

22) Οαεροσυμπιεστής:

α) Αναρροφά τον αέρα, τον συμπιέζει και τον εισάγει στα αεροφυλάκια.β) Αναρροφά τον αέρα και τον στέλνει στο σύστημα αναρτήσεως.γ) Αναρροφά τον αέρα και τον στέλνει στο σύστημα ψύξεως.

29) Τοσερβόφρενομεπεπιεσμένοαέραέχειεφαρμογή:

α) Σε μηχανικό σύστημα πεδήσεως.β) Σε υδραυλικό-πνευματικό σύστημα πεδήσεως.γ) Σε ηλεκτρικό σύστημα πεδήσεως.

47

Υδραυλικό – Πνευματικό σύστημα φρένων.Γενικά χρησιμοποιούνται στα βαρέα και μεσαίας κατηγορίας οχήματα καθώς και στα λεωφορεία.Το σύστημα είναι όμοιο με το καθαρά πνευματικό σύστημα με εξαίρεση τις φυσούνες. Για κάθεάξονα χρησιμοποιείται ένα σερβόφρενο με πεπιεσμένο αέρα συνδυασμένο με μία υδραυλική αντλία. Το σερβόφρενο είναι κατασκευασμένο από ένα κυλινδρικό δοχείο μέσα στο οποίο κινείται έναέμβολο του οποίου το στέλεχος είναι συνδεδεμένο με το διπλό έμβολο της υδραυλικής αντλίας.

Λειτουργία του φρένου.Η λειτουργία του συστήματος είναι ίδια με αυτήν του καθαρά πνευματικού συστήματος φρένων.Όταν ο οδηγός πατάει τον ποδομοχλό του φρένου, η ποδοκίνητη βαλβίδα ρυθμίσεως πεδήσεως στέλνει πεπιεσμένο αέρα στο σερβόφρενο, το έμβολο επενεργεί πάνω στην αντίστοιχη υδραυλική αντλία και η πίεση του υγρού επενεργεί στα κυλινδράκια και σπρώχνει τις σιαγόνες αντίθετα στα ταμπούρα.Όταν ο οδηγός σηκώσει το πόδι του από τον ποδομοχλό, τότε παύει να υφίσταται η πίεση τουπεπιεσμένου αέρα, οπότε το έμβολο του σερβόφρενου επανέρχεται στη θέση του με τη βοήθεια του ελατηρίου (το οποίο επανέρχεται στη θέση ηρεμίας του). Συνεπώς λείπει και η πίεση στο υγρό της αντλίας οπότε σταματάει η πέδηση.Για την πέδηση ανάγκης υπάρχει και δεύτερος σερβομηχανισμός στο δεύτερο άξονα. Για το χειρόφρενο χρησιμοποιείται

φυσούνα διπλής ενέργειας, η οποία είναι εντελώς ξεχωριστή από το σύστημα πεδήσεως πορείας.Αντλία αντιπηκτικού

Σε ψυχρά κλίματα, η υγρασία στο σύστημα πέδησης του αέρα μπορεί να παγώσει και μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα φρένα. Ακόμα και μικροσκοπικά σωματίδια πάγου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Μια αντλία αντιπηκτικού υγρού, στο σύστημα πέδησης, προσθέτει αντιπηκτικό υγρό σε μορφή ατμού (π.χ. ατμούς αλκοόλης) στον αέρα και αναμειγνύεται με οποιαδήποτε υγρασία ή πάγο με σκοπό να μειωθεί το σημείο τήξης.

Ρυθμιστής πίεσηςΗ αποστολή του είναι να ρυθμίζει αυτόματα την πίεση λειτουργίας, να δίνει τη δυνατότητα λήψης συμπιεσμένου αέρα, όπως για την πίεση των ελαστικών του οχήματος κ.λ.π.

25) Ο αυτόματος ρυθμιστής πιέσεως (ΑΡΠ) είναι ένας μηχανισμός του συστήματοςπεδήσεως,οοποίος:

α) Ρυθμίζει αυτόματα την πίεση στους κυλίνδρους πεδήσεως ανάλογα με τη φόρτιση του οχήματος.β) Παράγει τον απαιτούμενο πεπιεσμένο αέρα.γ) Διανέμει τον αέρα σε περισσότερα του ενός κυκλώματα.

5) Οσκοπόςτηςαντλίαςαντιπηκτικούσεένασύστημαπεδήσεωςμεπεπιεσμένοαέραείναι:

α) Να διατηρεί σταθερή την πίεση στο σύστημα.β) Να τροφοδοτεί το σύστημα με πεπιεσμένο αέρα για να διατηρούνται σταθερές οι τιμές της ανώτερης και κατώτερης πιέσεως λειτουργίας στα αεροφυλάκια.γ) Να ψεκάζει με αντιπηκτικό υγρό τον πεπιεσμένο αέρα, για να μην παγώνουν τα διάφορα εξαρτήματα στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

6) Τομηχανόφρενοχρησιμοποιείται:

α) Στις κατωφέρειες.β) Στις ανωφέρειες.γ) Στα απότομα φρεναρίσματα.

34) Σετιαποβλέπειηχρήσητουμηχανόφρενου(κλαπέτου):

α) Στην οικονομία καυσίμων.β) Στο να περιορίζεται η χρήση του ποδόφρενου κατά την κίνηση του οχήματος σε κατωφέρεια.γ) Στην ανακούφιση του κινητήρα.

48

Κάτω από συνθήκες συνεχούς πέδησης (μεγάλα κατήφορα) η εντατική χρήση των φρένων μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες στην αποτελεσματικότητα τους, λόγω υπερθέρμανσης των ενεργών μερών του συστήματος πέδησης. Γι’ αυτό, σε πολλά συγχρονα βαριά και μέσου βάρους οχήματα τοποθετείται μηχανισμός πέδησης, ο οποίος «κόβει» την παροχή καυσίμου (μηδενική παροχή) και κλείνει με μία βαλβίδα («πεταλούδα») την εξάτμιση καυσαερίων. Έτσι η τέταρτη φάση εξαγωγής των καυσαερίων γίνεται φάση συμπιέσεως. Η θήκη με την πεταλούδα βιδώνεται σε ένα ενισχυμένο μέρος της πολλαπλής εξαγωγής. Αποστολή της πεταλούδας είναι να παρεμποδίζει τη διαφυγή καυσαερίων, όταν κλείνει. Ιδιαίτερα προσοχή απαιτείται στις ενώσεις, διότι – όταν το σύστημα τεθεί σε λειτουργία – αναπτύσσονται πιέσεις που φτάνουν τα 350 kN/m2. Το σύστημα λειτουργεί είτε με ηλεκτρικό τρόπο είτε με τη βοήθεια πιεσμένου αέρα, αν πρόκειται για όχημα με αερόφρενα. Ο οδηγός το θέτει σε λειτουργία είτε με το χέρι είτε με το πόδι. Ταυτόχρονα η παροχή καυσίμου διακόπτεται και η μηχανή μετατρέπεται σε αεροσυμπιεστή, που περιστρέφεται από τους κινητήριους τροχούς του αυτοκινήτου. Η δημιουργία αυξημένης πίεσης στο σύστημα εξαγωγής προκαλεί ταυτόχρονα βραδυπορία στην κίνηση των εμβόλων της μηχανής και στην περιστροφή του στροφαλοφόρου άξονα. Αφού δε ο στροφαλοφόρος άξονας είναι συνδεδεμένος με τους τροχούς, μέσω του συστήματος μετάδοσης της κίνησης, το όχημα συγκρατείται

20)Εάνδενυπάρχεισεόλουςτουςτροχούςηίδιαεπενέργειαπεδήσεως,δημιουργείταικίνδυνοςγιατηνκυκλοφορίατουοχήματος:

α) Μόνον όταν ο δρόμος έχει στροφές.β) Μόνον όταν ο δρόμος είναι ολισθηρός.γ) Πάντοτε, γιατί κατά την πέδηση το όχημα παρεκκλίνει της οδού.

Η ανομοιόμορφη πέδηση των τροχών επί του εδάφους δημιουργεί ροπή στρέψης που τήνει να περιστρέχει το όχημα γύρω από ένα κάθετο άξονα.

54) Σε στροφόμετρο φορτηγού, που υπάρχουν χρωματισμένες κλίμακες (περιοχέςενδείξεωνστροφών) με κίτρινο,πράσινο, κόκκινο χρώμα,σεποια κλίμακαπρέπει ναείναιοδείκτης,γιαναέχετεκαλήαπόδοσητουκινητήρακαιπεριορισμένηκατανάλωσηκαυσίμου:

α) Στην κίτρινη.β) Στην πράσινη.γ) Στην κόκκινη.

Για την παρακολούθηση της λειτουργίας ενός κινητήρα εφοδιάζουν τον πίνακα οργάνων με στροφόμετρο. Το στροφόμετρο είναι μία συσκευή που μετρά την περιστροφή του στροφαλοφόρου άξονα του κινητήρα ανα ένα λεπτό (RPM).Ο κινητήρας αποδίδει την ανώτερη ροπή στρέψης με τη μικρότερη δυνατή κατανάλωση σε ενα ορισμένο αριθμό στροφών. Στο στροφόμετρο υπάρχουν χρωματικές κλίμακες οι οποίες σχετίζονται με τα όρια κανονικής λειτουργίας που θέτει ο κατασκευαστής άλλα και με την κατανάλωση καυσίμου από τον κινητήρα.Οι χρωματικές κλίμακες είναι συνήθως κίτρινο (αυξημένη κατανάλωση καυσίμου), πράσινο (καλύτερη σχέση απόδοσης καταναλωσης καυσίμου) και κόκκινο (Μέγιστη απόδοση κινητήρα με υπερβολική κατανάλωση καυσίμου).

7)Οπροορισμόςτουδιωστήρα(μπιέλα)είναι:

α) Να μεταφέρει την κινητική ενέργεια του εμβόλου στο στροφαλοφόρο άξονα.β) Να συνδέει το έμβολο με τον εκκεντροφόρο άξονα.γ) Να ανοιγοκλείνει τις βαλβίδες εισαγωγής ή εξαγωγής.

27)Οπροορισμόςτουστροφαλοφόρουάξοναείναι:

α) Να μεταδίδει την κίνηση στο έμβολο.β) Να μετατρέπει με τη βοήθεια των στροφάλων την παλινδρομική κίνηση του εμβόλου σε περιστροφική.γ) Να μεταφέρει την κινητική ενέργεια του εμβόλου στο σύστημα μεταδόσεως της κινήσεως.

56

Ο υποψήφιος ελέγχει τις ειδικές επισημάνσεις και αναγραφές που προβλέπονται από τον Κ.Ο.Κ.

1. Έλεγχος στα πλαινά του οχήματος για αναγραφή της χρήσης, της έδρας, του απόβαρου και του ωφέλιμου φορτίου του οχήματος.

2. Ελεγχος του οχήματος για αντισφηνωτική προστασία, λασπωτήρες, τάκους 3. Έλεγχος στο πίσω μέρος του οχήματος για αναγραφή ανώτατου ορίου ταχύτητας,

αντανακλαστικές πινακίδες, σήμανση οχήματος, φώτα όγκου.4. Οχήματα με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος 7.500 kgr και άνω επιβάλλεται να φέρουν, για

αναγνώριση τους, στην πίσω πλευρά τους μία ή δύο μεταλλικές πινακίδες, οι οποίες έχουν εναλλασόμενες λοξές λωρίδες με φθορίζον υλικό ερυθρού χρώματος και αντανακλαστικό υλικό κίτρινου χρώματος5. Οχήματα μήκους 13 μ και άνω επιβάλλεται να φέρουν, για την αναγνώριση τους, στην πίσω πλευρά τους μία ή δύο πινακίδες, των οποίων η επιφάνεια καλύπτεται με φθορίζον υλικό χρωματος ερυθρού και αντανακλαστικό υλικό χρώματος κίτρινου και επί των οποίων αναγράφονται ειδικά σύμβολα

Η ταυτοποίηση του οχήματος γίνεται σε τρία (3) βήματα.Βήμα 1ο: Ελέγχουμε τον αριθμό της εμπρός και της πίσω πινακίδας κυκλοφορίας, του οχήματος, που θα χρησιμοποιήσουμε στις εξετάσεις και ταυτοποιούμε με τον αριθμό της άδειας κυκλοφορίας.Βήμα 2ο:Ελέγχουμε τον ανάγλυφο αριθμό που βρίσκεται χαραγμένος στο πλαίσιο (σασί) του οχήματος και ταυτοποιούμε με τον αριθμό πλαισίου της άδειας κυκλοφορίας.Βήμα 3ο:Ελέγχουμε το πινακίδιο του κατασκευαστή, και ταυτοποιούμε τον αριθμό πλαισίου που είναι αποτυπωμένος πάνω σε αυτό με τον αριθμό πλαισίου που υπάρχει στην άδεια κυκλοφορίας

Δοκιμασίες πρακτικής εξέτασης C κατηγορίας

1. Ταυτοποίηση οχήματος

2. Απαραίτητα έγγραφα του οδηγού και του οχήματοςΟ υποψήφιος ελέγχει τα έγραφα του οχήματος.

1. Δελτίοτεχνικούελέγχου: Ελέγχει αν το δελτίο τεχνικού ελέγχου βρίσκεται σε ισχύ.2. Κάρτα καυσαερίων: Ελέγχει αν η κάρτα καυσαερίων

βρίσκεται σε ισχύ. Η κάρτα καυσαερίων πολλές φορές είναι ενσωματωμένη στο δελτίο τεχνικού ελέγχου.

3. Ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Ελέγχει το ασφαλιστήριο συμβόλαιο να ανταποκρίνεται στο όχημα, να είναι σε ισχύ και το όχημα να είναι ασφαλισμένο ως εκπαιδευτικό.

4. Βεβαίωσηταχογράφου: Ελέγχει η βεβαίωση ταχογράφου να βρίσκεται σε ισχύ.

5. Βεβαίωση συσκευής περιορισμού ταχύτητας: Ελέγχει αν έχει βεβαίωση περιοριστή ταχύτητας και αυτοκόλλητο σε εμφανές σημείο. Αν δεν υπάρχει βεβαίωση περιοριστή ταχύτητας, τότε στην άδεια κυκλοφορίαςυπάρχει παρατήρηση “φέρει σύστημα περιορισμού ταχύτητας. Μέγιστη ταχύτητα 90 km/h”

3. Πινακίδες - σύμβολα - εξαρτήματα

Ομάδα Α - Προετοιμασία Οχήματος, Ειδικές δοκιμασίες

57

Ο υποψήφιος ελέγχει οπτικά περιμετρικά το όχημα για:1. Τυχόν διαρροές (καυσίμου - λαδιών - υγρών – βαλβολίνες) ή για ύπαρξη εμποδίου που να

εμποδίζει την προς τα πίσω ή μπροστά κίνηση του οχήματος (όπως, ζώα, ξύλα, καρφιά, γυαλιά,πέτρες).

2. Έλεγχος δεξαμενών καυσίμου.3. Έλεγχος ελαστικών, τροχών για ξένα αντικείμενα, φθορές εκδορές, ρωγμές κ.α.4. Έλεγχος της λειτουργίας του συστήματος πλυστικής συσκευής ανεμοθώρακα, κατάσταση

μάκτρων των υαλοκαθαριστήρων.5. Έλεγχος συστήματος ανάρτησης (σούστες κ.α.) και πλαισίου οχήματος.6. Έλεγχος συστήματος πέδησης (σωληνώσεις, αεροφυλάκια κ.α.).7. Έλεγχος ρεζέρβας.8. Έλεγχος αντισφηνωτικής προστασίας, λασπωτήρων.9. Καθαρισμός εξωτερικών καθρεπτών και φωτιστικών σωμάτων.10. Έλεγχος στάθμης υγρών συστήματος ψύξης, συστήματος λίπανσης, συστήματος διεύθυνσης.11. Έλεγχος μπαταρίας και αγωγών.

4. Περιμετρικός έλεγχος οχήματος

5. Έλεγχος φωτών

Ο υποψήφιος ελέγχει τη ορθή λειτουργία των φωτών (θέσης, διασταύρωσης, πορείας, όγκου, έκτακτης ανάγκης, πέδησης, ομίχλης, δεικτών αλλαγής κατεύθυνσης, πινακίδας κυκλοφορίας) και των ανακλαστήρων.