ชดการสอน เลมท 1 เรองเครองมอทางภมศาสตร

รายวชา ส 30103 สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ชนมธยมศกษาปท 5

โดย

นายธวชชย จตประภาค

ครช านาญการ

โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย นครศรธรรมราช

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 12

1. ใหผเรยนศกษาชดการสอนเปนตอนๆ ไมควรรบรอนเกนไป 2. ศกษาวตถประสงคของการเรยนร เนอหาของชดการสอน เปาหมายของการศกษาชดการสอนใหกระจาง 3. กอนการฝกปฏบตใหผเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนเพอทดสอบตนเองวามความรเกยวกบเรองทศกษา

มากนอยเพยงใดลงในกระดาษค าตอบ 4. ผเรยนตองศกษาและท ากจกรรมทกขนตอนในชดการสอน 5. ศกษาเนอหาจากใบความรและฝกหดท ากจกรรมตามทก าหนดไวในแตละตอน 6. เมออานและฝกปฏบตเขาใจแลว ใหท ากจกรรมใบงาน อานค าสงการท ากจกรรมจากใบงานใหเขาใจและ

ตรวจทานใหเรยบรอย 7. ท าแบบทดสอบหลงเรยนชดการสอน เพอวดความเขาใจของผเรยนอกครง 8. ตรวจค าตอบแบบทดสอบจากบตรเฉลยทายเลมกอนเรยนวาไดคะแนนเทาไร 9. ขอส าคญ นกเรยนตองซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและ

หลงเรยนรวมทงใบงานทกกจกรรมกอนเดดขาดและหามลอกของเพอนเพราะนกเรยน จะไมประสบผลส าเรจในการเรยนตามชดการสอนเลมนเลย

10. สงแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนใหครทกครง 11. เกณฑการผานหนวยการเรยนรนผเรยนควรไดคะแนนหลงเรยนไมต ากวารอยละ 80 หากผเรยนไดคะแนน

หลงเรยนต ากวารอยละ 80 ผเรยนควรกลบไปอานทบทวน ท ากจกรรมใหมแลวลองทดสอบใหมอกครง 12. ผเรยนสามารถทบทวนความรไดในเวลาวาง

ค ำแนะน ำในกำรเรยน

แผนผงกำรจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอน

ส ำหรบชดกำรสอน

ขนท 1 พบคร

ทดสอบกอนเรยน

ขนท 2 ศกษาเนอหา

จากชดการสอน

ขนท 3. พบคร

ทดสอบหลงเรยน

ไมผานเกณฑ

ผานเกณฑ

มปญหา

ปรกษาครผสอน

ครอธบายเพม

พบครเพอศกษาเนอหา

1. เพอสรางและพฒนาชดการสอนในการเรยนการสอน รายวชาภมศาสตร เรอง เครองมอและเทคโนโลยทางภมศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5

2. เพอใหนกเรยนมชดการสอนไวศกษาคนควาหาความรดวยตนเอง 3. เพอใชชดการสอนในการสอนซอมเสรมนกเรยนทขาดเรยนหรอเรยนไมทนเพอน 4. เพอพฒนาการเรยนการสอนรายวชา ภมศาสตร เรอง เครองมอและเทคโนโลยทางภมศาสตรให

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน 5. พฒนาคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยสจรต มวนย และมงมน

ในการท างาน

วตถประสงคของกำรสรำงชดกำรสอน

รำยวชำพนฐำน ส30103 ภมศาสตร 2 ชวโมง/สปดาห

ศกษาและสงเคราะหลกษณะทางภมศาสตร ธรณวทยา และสงแวดลอมรวมถงปรากฏการณพเศษทางกายภาพของประเทศไทยและของโลก โดยอาศยขอมลทางดานภมสารสนเทศ เพอใหเหนปฏสมพนธของปรากฏการณทเกดขน ศกษาแผนทและการใชประโยชนจากแผนทชนดตาง ๆ ตลอดจนเครองมอเทคโนโลยสมยใหมทางภมสารสนเทศ เพอใหสามารถเปรยบเทยบ และวเคราะหขอมลเชงพนทในรปแบบตาง ๆ ไดอยางเหมาะสมและเกดประโยชนสงสด

ศกษาขอมลของพนทโดยน าระบบภมสารสนเทศมาชวยในการศกษาและวเคราะหขอมล เพอน าไปสการใชและจดการอยางมประสทธภาพ

ศกษาและวเคราะหปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมในการสรางสรรควฒนธรรม และเอกลกษณเฉพาะแตละพนทในประเทศและในโลก เพอใหเกดการตระหนกในกระบวนการเปลยนแปลงจากอดตสปจจบนอนเกดจากภมปญญาของมนษยชาต เพอเหนความส าคญของการด ารงชวตตามแนวทางการอนรกษสงแวดลอมทางสงคม ภมปญญาไทย วฒนธรรมไทยและโลกดวยความภาคภมใจ

ศกษาบทบาทขององคกรตาง ๆ และการประสานประโยชน ความรวมมอทงในและนอกประเทศรวมทงวธการ มาตรการการปองกนการแกไขปญหาทางกฎหมาย การใชหลกคณธรรม จรยธรรม รวมถงการวเคราะหปญหาและเสนอแนวทางในการแกปญหา อนจะน าไปสการพฒนาทยงยน

ค ำอธบำยรำยวชำ

จดประสงคกำรเรยนร

1. บอกความหมาย องคประกอบของแผนท และแผนทประเภทตาง ๆ ได 2. เปรยบเทยบลกษณะแผนทชนดตาง ๆ และการน ามาใชประโยชนไดอยางเหมาะสม 3. อธบายหลกกการของรโมตเซนซงได 4. วเคราะหการน ารโมตเซนซงมาประยกตใชในงานสาขาตาง ๆ และแนวโนมในอนาคตได 5. บอกความหมายและองคประกอบของระบบสารสนเทศทางภมศาสตรได 6. วเคราะหและน าระบบสารสนเทศทางภมศาสตรไปประยกตใชกบศาสตรตาง ๆ ได 7. อธบายหลกกการท างานของระบบก าหนดต าแหนงบนพนโลกได 8. วเคราะหการน าเครองมอระบบก าหนดต าแหนงบนพนโลกมาประยกตใชประโยชนใน ชวตประจ าวนได

สำระกำรเรยนร 1. แผนทและการแปลความหมายแผนท 2. เครองมอและอปกรณในการศกษาขอมลภมศาสตร

2.1 รโมตเซนซงหรอการส ารวจขอมลระยะไกล 3. ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร

คณลกษณะอนพงประสงค

1. ซอสตยสจรต 2. มวนย 3. มงมนในการท างาน

แบบทดสอบกอน-หลงเรยน เรอง เครองมอและเทคโนโลยทำงภมศำสตร

ค ำชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท ( X ) ทบขอทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.ถานกเรยนตองการศกษาลกษณะทางกายภาพของพนผวโลก นกเรยนตองศกษาจากแผนทประเภทใดเพอจะไดบรรลวตถประสงคไดมากทสด

ก. แผนทธรณวทยา ข. แผนทรฐกจ ค. แผนทภมประเทศ ง. แผนทภมภาค

2.หากนกเรยนตองการหาต าแหนงทตงของจงหวดเชยงใหม นกเรยนควรศกษาจากองคประกอบในขอใด ในแผนททงายและสะดวกทสด

ก. ทศ ข. สญลกษณ ค. มาตราสวน ง. พกดภมศาสตร

3. ขอใดเปนการใชส แทนสญลกษณ ไมถกตอง ก. สฟา แสดงบรเวณทเปนทราบ ข. สเขยว แสดงบรเวณทเปนปาไม ค. สเหลอง แสดงบรเวณทเปนทราบสง ง. สน าตาล แสดงบรเวณทเปนเทอกเขา

4. ขอใดจดเปนแผนทมาตราสวนขนาดใหญ ก. 1 : 50,000 ข. 1 : 80,000 ค. 1 : 500,000 ง. 1 : 800,000

5. ขอใด ไมถอวาเปนประโยชนของรโมตเซนซง ก. การพยากรณอากาศ ข. ส ารวจการใชทดน ค. การท าแผนท ง. การท าแบบจ าลองความสง

6. ขอใดตอไปน ไมเกยวของ กบกระบวนการรโมตเซนซงหรอการส ารวจขอมลระยะไกล ก. รปถายทางอากาศ ข. ภาพจากดาวเทยม ค. สถานรบสญญาณภาคพนดน ง. พลงงานแมเหลกไฟฟาจากดวงอาทตย

7. ระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) เปนการรวบรวม จดเกบและวเคราะหขอมลทางภมศาสตรโดยใชหลกเครองมอ ชนดใด

ก. ยานขนสงอวกาศ ข. ดาวเทยมสอสาร ค. ระบบคอมพวเตอร ง. สถานรบสญญาภาคพนดน

8. การศกษาพนทชายฝงทะเลทถกน ากดเซาะเพอเปรยบเทยบการเปลยนแปลงขอมลระหวางปควรใชอปกรณศกษาขอมลภมศาสตรในขอใดจงจะมประสทธภาพสงสด

ก. ภาพถายดาวเทยม ข. รปถายทางอากาศ ค. กลองสามมต ง. ระบบสารสนเทศภมศาสตร

9. GPS เปนการน าคลนสญญาณดาวเทยมมาใชเพอจดประสงคใด ก. การก าหนดต าแหนงสงตางๆบนพนผวโลก ข. การถายทอดสญญาณผานดาวเทยม ค. การถายภาพทางอากาศ ง. การบอกพนทเสยงภย

10. องคประกอบใดของระบบสารสนเทศภมศาสตรทถอวามความส าคญมากทสด ก. ฮารดแวร ข. บคคล ค. ซอฟแวร ง. ขอมล

1.เครองมอทำงภมศำสตร เครองมอทางภมศาสตร คอ วสดอปกรณในรปแบบตาง ๆ ทน ามาใชเปนสอเพอการศกษาส ารวจ การเกบรวบรวม การบนทก การวเคราะหขอมล ตลอดจนใชเปนสอในการเผยแพรขอมลทางภมศาสตร รวมถงการใชเปนขอมลเพอสนบสนนการตดสนใจ เครองมอทางภมศาสตรทส าคญ ไดแก แผนท รปถายทางอากาศ ภาพจากดาวเทยม 1.1 แผนท

1) ควำมหมำยของแผนท คอ สงทมนษยสรางขนเพอแสดงลกษณะของพนผวพภพและสงทปรากฏอยบนพนผวพภพ ทงทเกดขนเองตามธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน โดยการจ าลองสงเหลานนไวบนแผนวสดทเลอกสรรแลวดวยการยอใหมขนาดเลกลงตามอตราสวนทพงประสงคใหคงรกษารปรางลกษณะทคลายของจรงไวโดยการใชสญลกษณทดแทน 2) ชนดของแผนท แผนทสามารถแบงออกไดหลายชนดหลายลกษณะ ขนอยกบวาใชอะไรเปนเกณฑในการแบง ทงนโดยทวไปนยมแบงเปน 2 ชนด คอ 2.1) แผนทภมประเทศ (Topographic Map) เปนแผนทแสดงขอมลรายละเอยดของผวโลกท เกยวกบภมลกษณแบบตาง ๆ ทงท เกดขนเองตามธรรมชาต เชน ภเขา ทราบสง ทราบ แมน า ทะเล ทะเลสาบ เปนตน และสงทมนษยสรางขน เชน เมอง หมบาน พนทเกษตรกรรม อางเกบน า ถนน ทางรถไฟ เปนตน แผนทภมประเทศแสดงความสงต าของผวโลกดวยเสนชนความสง (contour line) และหมดระดบ (bench mark) จดท าโดยกรมแผนททหาร แผนทภมประเทศทใชกนมากม 2 มาตราสวน ไดแก แผนทมาตราสวนเลก คอ มาตราสวน 1 : 250,000 และแผนทมาตราสวนใหญ คอ มาตราสวน 1 : 50,000 เนองจากแผนทภมประเทศทงสองมาตราสวนจดท าขนจากขอมลทไดมาจากรปถายทางอากาศและภาพจากดาวเทยม จงไดขอมลทปรากฏอยบนพนผวโลกทถกตองและทนสมย มจดพกดภมศาสตรอางองได จงเปนแผนททมความนยมใชในงานสาขาอน ๆ เชน การสรางถนน การสรางเขอน การสรางเมองใหม การปองกนอทกภย เปนตน

เรองท 1 เครองมอทำงภมศำสตร

ภาพท 1.1 แผนทแสดงลกษณะภมประเทศ ทมา: http://theworld05363.blogspot.com/p/blog-page_77.html

2.2) แผนทเฉพาะเรอง (Thematic Map) เปนแผนททจดท าขนเพอแสดงขอมลหลกเฉพาะเรองใดเรองหนง เชน แผนทประชากร แผนทอากาศ แผนทปาไม แผนททองเทยว แผนทเหลานจะมการส ารวจเพมเตมหรอปรบแกไขขอมลใหทนสมยเปนระยะ ๆ ไปมาตราสวนของแผนทเฉพาะเรองมความหลากหลายตามลกษณะขอมลทตองการแสดง แตสวนมากจะเปนมาตราสวนเลก เชน มาตราสวนเลกกวา 1 : 1,000,000 1 : 500,000 หรอ 1 : 250,000 เปนตน สวนแผนทเฉพาะเรองทมลกษณะเชงวชาการ เชน แผนทชดดน แผนทการใชประโยชนทดน แผนทธรณวทยาและแหลงแร อาจท าเปนแผนทมาตราสวน 1 : 100,000 หรอ 1 : 50,000 แตพนทเฉพาะเรองบางชนดทตองการแสดงเฉพาะพนทขนาดเลก เชน ทรพยากรธรรมชาตในต าบลหรอหมบานอาจจะมการจดท าแผนทมาตราสวนใหญไดเนองจากแผนทเฉพาะเรองมความหลากหลายชนดมาก จงไดน าเสนอตวอยางเพยงบางชนด ดงน

(1) แผนททองเทยว มการจดท าทงในระดบประเทศ ระดบภาค และระดบจงหวด โดยเนนขอมลดานการเดนทาง ไดแก ถนน ทางรถไฟ ทตงจงหวด อ าเภอ สถานท ทองเทยว สถานทพก รานอาหาร แผนททองเทยวมรปแบบทเขาใจงาย ดงนนจงมกจดพมพมาตราสวนเลก เชน 1 : 1,000,000 หรอ 1 : 2,000,000 หรอเลกกวา เปนตน

(2) แผนทแสดงเสนทางคมนาคม แผนทนจดท าโดยกรมทางหลวง เพอแสดงรายละเอยดของเสนทางคมนาคม ไดแก ถนน ทางรถไฟ สนามบน เปนหลก แผนทแสดงเสนทางคมนาคมมประโยชนเพอใชก าหนด

เสนทาง ระยะทางโดยประมาณ และการหลกเลยงเสนทางทมปญหา เนองจากมขอมลไมมากนก แผนททพมพออกมาจงมมาตราสวนเลก เชน 1 : 1,000,000 หรอเลกกวา เปนตน

(3) แผนท ธรณวทยา เปนแผนทท แสดงอายของหน หนวยหน ชนดหน และโครงสร างทางธรณวทยา นอกจากนยงแสดงขอมลประกอบอน ๆ เชน ทางหลวงสายส าคญ ทตงของจงหวด เปนตน โดยขอมลประกอบจะแตกตางกนไปตามมาตราสวน แผนทธรณวทยามาตราสวน 1 : 1,000,000 1 : 250,000 และ 1 : 50,000 จะมการน ามาใชงานมาก ซงแผนทนจดท าโดยกรมทรพยากรธรณ

(4) แผนทการใชทดน แผนทนแสดงการใชประโยชนทดน โดยเฉพาะดานการเกษตร มาตราสวนทจดท า เชน 1 : 1,000,000 และ 1 : 250,000 และ 1 : 50,000 และเนองจากการใชประโยชนทดนมการเปลยนแปลงมากและรวดเรว แผนทการใชทดนจงตองมการปรบปรงใหทนสมยตลอดเวลา ซงเปนงานทละเอยดและตองใชเวลามาก แตในปจจบนมการใชขอมลจากดาวเทยมเพอจดท าแผนทการใชทดนท าใหการท างานรวดเรวมากขน แผนทนจดท าโดยกรมพฒนาทดนหรอส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

3) องคประกอบของแผนท

ภาพท 1.2 องคประกอบในแผนท ทมา: http://krupatkanjana.blogspot.com/2017/04/blog-post_85.html

กำรอำนและกำรแปลควำมหมำยของแผนท ในการอานและแปลความหมายของแผนทเพอใหไดประโยชนสงสดแลวจ าเปนทตองมการศกษาและท าความเขาใจในสงตาง ๆ ทปรากฎในแผนทซงเรยกวา องคประกอบของแผนท

(1) มาตราสวนแผนท (Map Scale) เปนขอมลทผผลตแผนทแสดงไวบนแผนท เพอใหผใชแผนทไดทราบวาแผนทชดนนไดท าการยอขนาดมาจากภมประเทศจรงในอตราสวนเทาใด ตวอยางเชน 1: 50,000 คอ 1 cm. ในแผนทจะเทากบ 50,000 cm. หรอ 500 m. ในระยะทางจรง

(2) ค าอธบายสญลกษณ (Legend)

ประกอบดวยตวอยางของสญลกษณทใชทดแทนรายละเอยดทแสดงไวบนแผนท พรอมดวยค าอธบายความหมายของสญลกษณนนๆ

ภาพท 1.3 สญลกษณในแผนท

ทมา : http://krupatkanjana.blogspot.com/2017/04/blog-post_85.html

(3) ทศเหนอ (North arrow)

เปนภาพทแสดงใหทราบถงแนวทศเหนอของแผนท ซงจะชขนไปในดานบนของแผนทเสมอ

ภาพท 1.4 ทศในแผนท ทมา : http://sagehouse.igetweb.com/index.php?mo=3&art=42093992

(4) ชอระวาง (Sheet name) เปนชอของแผนทแผนหรอระวางนน ซงปกตจะน ารายละเอยดทส าคญและเดนทสดในแผนทระวางนนมาตงเปนชอระวาง โดยอาจจะเปนชอแหลงชมชนทใหญทสด หรออาจจะเปนภเขา หวย หนอง คลองบง ฯลฯ (5) เลขหมายระวาง (Sheet number) แผนทแตละระวางจะมเลขหมายซงก าหนดขนตามระบบทวางระเบยบไวโดยแนนอน เพอความสะดวกในการอางองหรอการคนหาแผนทในระวางทตองการ (6) สารบาญตาง ๆ (Indexes) 1) สารบาญระวางตดตอ ท าใหทราบวามแผนทระวางเทาใดทอยโดยรอบ 2) สารบาญแสดงเขตการปกครองท าใหทราบวาแผนทแผนนน ๆ อยในเขตการปกครองของประเทศ จงหวดหรออ าเภอใด 3) ค าแนะน าเกยวกบความสงเปนภาพทแสดงใหทราบถงระดบความสงในภาพรวมของพนทตาง ๆ ภายในแผนทระวางนน ๆ (7) ล าดบชด (Series Number) เปนเลขหมายอางองทแสดงถงการจดท าแผนทวาเปนแผนทชดใด ท าใหทราบถงกรรมวธการท าแผนทจากรปถายทางอากาศ ประเทศไทย มแผนทล าดบชด

L 708 เปนแผนทมาตราสวน 1:50,000 ขนาดระวาง 10x15 ลปดา L 7017 เปนแผนทมาตราสวน 1:50,000 ขนาดระวาง 15x15 ลปดา (ชดเกา) L 7018 เปนแผนทมาตราสวน 1:50,000 ขนาดระวาง 15x15 ลปดา (ชดใหม) L 8019 เปนแผนทมาตราสวน 1:25,000 ขนาดระวางไมแนนอน L 8040 เปนแผนทมาตราสวน 1:25,000 ขนาดระวางไมแนนอน L 9013 เปนแผนทมาตราสวน 1:12,500 ขนาดระวางไมแนนอน แผนทล าดบชด L 7017

หมายเลขล าดบชดของแผนทบรเวณประเทศไทย เปนการก าหนดเลขหมายจามมาตรฐานของสหรฐอเมรกาทถอก าหนดตามขอตกลงขององคการ NATO (North Atlantic Treaty Organization) ซงก าหนดใหประกอบดวย 4 องคประกอบทมทงตวอกษรและตวเลของคประกอบท 1 หมายเลขล าดบชดตวแรกอาจจะเปนตวเลขอาระบก หรอตวอกษรภาษาองกฤษกได แลวแตกรณดงตอไปน ถาเปนตวเลขอาระบกจะเปนแผนทคลมภาคพนทวป Continental area) ถาเปนตวอกษรภาษาองกฤษจะเปนแผนททคลอบคลมภมภาคใดภมภาคหนง (Regional area) หรอคลมพนทสวนยอยของภมภาค (Sub-regional area)การใชตวเลขหรอตวอกษรตวใดนน จะมกฎเกณฑการแบงและก าหนดออกเปนสวนๆทแนนอนตวอกษร “L” เปนภมภาคทคลอบคลมประเทศไทย ลาว กมพชา เวยดนาม มาเลเซย จน ไตหวน เกาหล และญปนองคประกอบท 2 เปนตวเลขอาระบกทจะบอกใหทราบถงขนาดของกลมมาตราสวน(Scale Group) ตวเลขแตละตวจาก 1-0 จะแสดงถงชวงพสยขนาดมาตราสวนของแผนท ดงรายละเอยดตอไปน 1 1:5,000,000 และเลกกวา 2 ใหญกวา 1:5,000,000 ถง 1:2,000,000 3 ใหญกวา 1:2,000,000 ถง 1:500,000 4 ใหญกวา 1:500,000 ถง 1:250,000 5 ใหญกวา 1:250,000 ถง 1:150,000 6 ใหญกวา 1:150,000 ถง 1:70,000 7 ใหญกวา 1:70,000 ถง 1:35,000 8 ใหญกวา 1:35,000 ขนไป 9 แผนทผงเมองไมพจารณามาตราสวน 0 รปถายทางอากาศ องคประกอบท 3 เปนตวเลขทแสดงถงการแบงภมภาค “L” เปนภมภาคยอย (Sub-regional area) 0 เปนภมภาคบรเวณประเทศ จน ไทย ลาว เวยดนาม กมพชา และมาเลเซย 5 เปนภมภาคบรเวณประเทศเกาหล 7 เปนภมภาคบรเวณประเทศญปน 9 เปนภมภาคบรเวณประเทศไตหวน

องคประกอบท 4 เปนตวเลขทแสดงถงล าดบทการท าของชดแผนททมมาตราสวนเดยวกนและอยในพนทภมภาค L เดยวกน ตวเลขทแสดงนอาจจะเปนตวเลขตวเดยวหรอสองตวกได แตนบเปนจ านวนองคประกอบเดยว แผนทมาตราสวน 1:50,000 ของประเทศในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต มการแกไขดงน L 7010 ของ มาเลเซย และสงคโปร L 7011 และ L 7016 ของ กมพชา L 7012 และ L 7015 ของ ลาว ความแตกตางจาก L 7017 กบ L 7018 L 7017 พนหลกฐานทางราบใช Indian 1975 คอ โครงขายของจดบงคบควบคมต าแหนงทางราบทยดถอหลกฐานของประเทศอนเดย L 7018 พนหลกฐานทางราบใช WGS 84 คอ โครงขายจดบงคบควบคมต าแหนงทางราบจากระบบ GPS (8) ระบบพกดในแผนทระบบอางองในการก าหนดต าแหนง (Position Reference Systems) 1. พกดภมศาสตร (Geographic Coordinates) คอการก าหนดต าแหนงทตงของจดใด ๆบนพนผวโลก โดยอาศยละตจดและลองจจด 2. พกดกรด ทใชในกจการทหาร (Military Grid Coordinates) ใชในแผนททหารโดยเฉพาะ ลกษณะเสนโครงเปนเสนตรงทลากขนานกน เกอบอยในแนวเหนอ ทนยมใชขนาดกวาง 1,000 เมตร จดตาง ๆ จะบอกดวยตวเลข 3 ตว หรอ 4 ตว ยงเลขหลายตวความผดพลาดยงนอยลง 1) พกดภมศาสตร (Geographic Coordinates) เปนระบบอางองบนพนผวพภพโดยต าแหนงของจดใด ๆ บนพนผวพภพสามารถก าหนดไดดวยคาละตจด (Latitude) หรอเสนแวงและลองจจด (Longitude) หรอเสนรง ซงทงสองคานมหนวยเปนมม ก าหนดเปน องศา (º) ลปดา (') และฟลปดา (")

ภาพท 1.5 พกดทางภมศาสตร ทมา : http://sagehouse.igetweb.com/index.php?mo=3&art=42093992

2) พกดกรด (Grid Coordinate)เปนระบบพกดตารางสเหลยมประกอบดวยเสนตรง 2 ชด คอ เสนตรงแนวนอน (แกน X) และแนวตง (แกน Y) ซงจะตดกนเปนสเหลยมมมฉากเรยกวา “เสนกรด” แตละเสนจะมตวเลขแสดงคาพกดกรดก ากบอย ซงจะเรมนบจากจดศนยก าเนดระบบพกดกรดทนยมใชกนมากทสดคอ พกดกรด UTM ทประเทศไทยกใชระบบพกดนเชนกน การระบคาพกดจะระบไดดวยตวเลข 2 ชด คอ แกน X แทนคาตามทศตะวนออก-ตก แกน Y แทนคาตามทศเหนอ-ใต วธการก าหนดต าแหนงในแผนท ในแผนทภมประเทศทมมาตราสวน 1 : 50,000 จะมตารางกรดลากผานพนทตาง ๆ ทวทงแผนท ซงใน 1 กรดจะมความยาวบนแผนทดานละ 2 cm. แทนความยาวจากพนท 1 km. หรอ 1 กรดจะแทนพนท 1 ตร.กม. นนเอง การอานคาพกดตองท าการเรมอานคาจากเสนกรดในแนวนอนแลวจงคอยท าการอานคาในแนวตงตามท าการแบงความยาวแตละดานของกรดเปน 10 สวน เพอระบพกดใหละเอยดมากขน ดงนน ความยาว 1 สวนบนแผนทกจะแทนความยาว 100 m.การอานคาพกดของจดใด ๆ จงจ าเปนตองอานคาตวเลข 2 ชด ทงในแนวนอนและแนวตงเรยงกน 4) กำรอำนแผนท แผนทเปนเครองมอทางภมศาสตรทมความส าคญตอการด าเนนชวตหลายประการเชน ใชแผนทในการเดนทาง การวางแผนการทองเทยว การศกษาสภาพของพนทเพอการปองกนและแกปญหาภยพบตตาง ๆ เปนตน ดงนน ผใชหรอผศกษาแผนทจงควรมความรและความเขาใจองคประกอบตาง ๆ

ของแผนท และฝกฝนการอานแผนทอยเสมอ จงจะสามารถอานแผนทไดอยางถกตอง รวดเรว และน าขอมลทตองการจากแผนทไปใชประโยชนไดตามวตถประสงค

5)ประโยชนของแผนท (1) ใชในชวตประจ าวน เชน ใชแสดงเสนทางคมนาคมในการเดนทาง เปนตน

(2) ใชในการสงเสรมการทองเทยว แผนทมประโยชนในการเดนทางไปยงสถานททองเทยว การวางแผนการทองเทยว รวมถงการตดสนใจเลอกสถานททองเทยวของนกทองเทยว

(3) ใชในการรายงานปรากฏการณธรรมชาต เชน แผนทแสดงอณหภม แผนทแสดงการเคลอนท ของพาย ซงท าใหเขาใจไดงายขน เปนตน

(4) ใชเปนขอมลพนฐานในการวางแผนสรางระบบสาธารณปโภค เชน วางแผนการตดถนน วางระบบโทรคมนาคม วางสายไฟฟา วางทอประปา การสรางเขอน เปนตน

(5) ใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม เชน แผนทแสดงความหนาแนนของประชากร แผนทแสดงแหลงปลกพชเศรษฐกจ ซงชวยท าใหทราบขอมลพนฐานเพอน าไปวางแผนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมตอไป เปนตน

(6) ใชในกจการทางทหาร โดยน าไปเปนขอมลในการวางแผนทางยทธศาสตร เชน การเลอกตงทคายทหาร การทงระเบดโจมตทางอากาศ เปนตน

(7) ใชในดานความสมพนธระหวางประเทศ เชน ใชเปนขอมลในการส ารวจและปกปนเขตแดน เปนตน (8) ใชศกษาวจยเกยวกบพนท เชน ศกษาชนด คณภาพ และการกระจายดน ธรณวทยา ปาไม เปนตน

บตรงำนท 1 เรอง ชนดของแผนท

ค าชแจง ใหนกเรยนเตมหนาขอความเกยวกบชนดของแผนทบอกวาเปนแผนทชนดใด

แผนทภมประเทศ แผนทเฉพาะเรอง

…………..1. แผนทอากาศ …………..2. แผนทแสดงขอมลรายละเอยดของผวโลกทเกยวกบภมลกษณตาง ๆ …………..3. แผนทปาไม …………..4. แผนทแสดงขอมลภเขา ทราบสง ทราบ แมน า ทะเล …………..5. แผนททองเทยว …………..6. แผนทแสดงความสงต าของผวโลกดวยเสนชนความสง …………..7. แผนทเสนทางการเดนเรอ …………..8. แผนทธรณวทยา …………..9. แผนทการใชทดน …………..10. แผนทเสนทางการบน

บตรงำนท 2 เรอง องคประกอบของแผนท

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมายหนาขอความทเปนองคประกอบของแผนทและท าเครองหมาย X หนาขอความทไมไดเปนองคประกอบของแผนท …………..1. ทศ …………..2. มม …………..3. ค าอธบายสญลกษณ …………..4. ระยะทาง …………..5. ขอบระวาง …………..6. เสนขอบเขตประเทศ …………..7. ชอแผนท …………..8. ชอเมอง

1.2 รปถำยทำงอำกำศ รปถายทางอากาศ คอ รปทไดจากการถายทางอากาศ โดยผานเลนสกลองและฟลม หรอขอมลเชงตวเลข ซงถายดวยกลองทน าไปในอากาศยาน อนไดแก บลลน เครองบน เปนตน ในสมยปจจบนมการถายรปทางอากาศยานอวกาศไดดวย ปกตการถายรปทางอากาศจะถายจากเครองบนทมการวางแผนการบน และก าหนดมาตราสวนของแผนทมาแลวเปนอยางด กลองถายรปทางอากาศคลายกบกลองถายรปทวไปในอดตแตมขนาดใหญกวา เลนสยาวกวา และใชฟลมขนาดใหญ ซงปกตจะมขนาดประมาณ 24 x 24 เซนตเมตร รปถายทางอากาศจะใหขอมลทคอนขางละเอยด นอกจากน รปถายทางอากาศมการถายรปซอนทบพนทบนรปทตอเนองกน จงสามารถดเปนภาพสามมต หรอทรวดทรงของผวโลกได ซงเปนปจจยส าคญในดานภมศาสตร

1) ประเภทของรปถายทางอากาศ รปถายทางอากาศ ม 2 ประเภทใหญ ๆ ตามลกษณะการถายรปดงน 1.1) รปถายทางอากาศแนวดง เปนรปถายทางอากาศทถายรปในแนวตงฉากกบผวโลกและไมเหนแนว

ขอบฟา

ภาพท 1.6 ภาพถายทางอากาศ ทมา : https://krumorn53.blogspot.com/2017/05/blog-post_47.html

1.2) รปถายทางอากาศแนวเฉยง เปนรปถายทเกดจากการก าหนดแกนของกลองในลกษณะเฉยง แบง

ออกเปน 2 ชนด คอ 1) รปถายทางอากาศแนวเฉยงสง ลกษณะรปถายจะเหนแนวขอบฟาเปนแนวกวางใหญ

ภาพท 1.7 ภาพถายทางอากาศ ทมา : https://krumorn53.blogspot.com/2017/05/blog-post_47.html

2) รปถายทางอากาศแนวเฉยงต า เปนรปถายทางอากาศทไมปรากฏเสนขอบฟาในภาพรปถายทาง

อากาศแนวเฉยงสงและแนวเฉยงต าใชแสดงภาพรวมของพนทแตมมาตราสวนบนรปถายทางอากาศแตกตางกน รปถายทางอากาศแนวดงมมาตราสวนในรปคอนขางคงท จงเปนทนยมน ามาใชท าแผนท

หลกการแปลความหมายจากรปถายทางอากาศ มหลกการ ดงน 1. ความแตกตางของความเขมของส วตถตางชนดกนจะมการสะทอนคลนแสงตางกน เชน ดนแหงทไมม

ตนไมปกคลมจะสะทอนคลนแสงมาก จงมสขาว น าดดซบเคลอนแสงมากจะสะทอนคลนแสงนอย จงมสด า บอน าตนหรอมตะกอนมากจะสะทอนคลนแสงไดดกวาบอน าลกหรอเปนน าใส ปาไมหนาทบจะสะทอนคลนแสงนอยกวาปาไมถกท าลาย ดงนน ปาไมแนนทบจงมสเขมกวาปาถกท าลาย เปนตน

2. ขนาดและรปราง เชน สนามฟตบอลรปสเหลยมผนผาขนาดใหญ เปนตน 3. เนอภาพและรปแบบ เชน ปาไมธรรมชาตจะมเรอนยอดเปนจดเลกบางใหญบางมระดบสงต า และไม

เรยงเปนระเบยบ สวนปาปลกจะมเรอนยอดสงใกลเคยงกนละเรยงเปนระเบยบ เปนตน 4. ความสงและเงา ในกรณทวตถมความสง เชน ตนไมสง ตกสง เปนตน เมอถายรปทางอากาศในระดบ

ไมสงมาก และเปนชวงเวลาเชา หรอเวลาบายจะมเงา ท าใหชวยในการแปลความหมายไดด 5. ต าแหนงและความสมพนธ เชน เรอในแมน า เรอในทะเล รถยนตบนถนน ตางแสดงต าแหนง

ความสมพนธซงกนและกน เปนตน 6. ขอมลประกอบ เชน ใชแผนทการใชทดน แผนทปาไมประกอบการแปลความหมายดานการใชทดน

และปาไม เปนตน

7. การตรวจสอบขอมล ผแปลจะตองมความรทจะน าองคประกอบมาผสมผสานกน การตรวจสอบขอมลภาคสนามจะชวยใหการแปลความหมายถกตองแมนย า แตรปถายทางอากาศทถายในชวงปทแตกตางกนจะชวยท าใหเหนลกษณะการใชทดนทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ทงโดยกจกรรมของมนษยและตามสภาพธรรมชาต ประโยชนของรปถำยทำงอำกำศ มดงน

1. การส ารวจและท าแผนทภมประเทศ 2. การใชในกจการทหารและความมนคงของประเทศ 3. การส ารวจและตดตามการเปลยนแปลงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4. การส ารวจและตดตามการเปลยนแปลงพนทการใชทดน 5. การวางผงเมองและการส ารวจแหลงโบราณคด 6. การส ารวจและการตดตามดานยทธศาสตรและความมนคงของชาต

1.3 ภำพจำกดำวเทยม ดาวเทยม คอ วตถทมนษยสรางขนเลยนแบบดาวบรวารของดาวเคราะห เพอใหโคจรรอบโลกมอปกรณส าหรบเกบรวบรวมขอมลเกยวกบอวกาศและถายทอดขอมลนนมายงโลก ดาวเทยมทโคจรรอบโลกใชเปนอปกรณโทรคมนาคมดวย เชน ถายทอดคลนวทยและโทรทศนขามทวป หรอใชในการบนทกทรพยากรธรรมชาตและสงทมนษยสรางขนบนแผนดนและผนน า ขอมลจากดาวเทยม เปนสญญาณตวเลขทไดรบ ณ สถานรบสญญาณดาวเทยมภาคพนดนในประเทศไทยมสถานรบสญญาณดาวเทยมส ารวจทรพยากร ตงอยทอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร และทเขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร และมสถานรบสญญาณของกรมอตนยมวทยากระจายตามภมภาคของประเทศ เมอสถานรบสญญาณภาคพนดนไดรบขอมลตวเลขทสงมาแลว จงแปลงตวเลขออกเปนภาพอก ครงหนง ซงเรยกวาภาพจากดาวเทยม ทน าไปแปลความหมายตอไปไดในระบบคอมพวเตอรสามารถน าขอมลตวเลขมาวเคราะหเชงสถตเพอจดกลมขอมลใหม ซงเปนการแปลความหมายอกรปแบบหนงได

1) ชนดของดาวเทยม แบงออกไดดงน

1.1) ดาวเทยมอตนยมวทยา เปนดาวเทยมทบนทกขอมลดานอตนยมวทยาดาวเทยมบางดวงจะโคจรร อ บ โ ล ก ใ น อ ต ร า เ ร ว เ ท า ก บ ก า ร ห ม น ข อ ง โ ล ก แ ล ะ อ ย ใ น แ น ว ต ะ ว น อ อ ก ต ะ ว น ต กเสมอ เชน ดาวเทยม GMS ดาวเทยม GOES เปนตน ซงจะมการบนทกขอมลภมอากาศเกอบตลอดเวลา จงเปนประโยชนมากในการพยากรณอากาศและการเตอนภย

ภาพท 1.8 ภาพจากดาวเทยม ทมา : http://www.thaisch.com/2016/02/17/435

1.2) ดาวเทยมสมทรศาสตร เปนดาวเทยมทบนทกขอมลสมทรศาสตร เชน ดาวเทยม SEASAT จะบนทก

ขอมลดานสมทรศาสตร และดาวเทยม MOS (Marine Observation Satellite) นอกจากจะใชในการส ารวจดานสมทรศาสตรแลว ยงน ามาใชในการส ารวจดานสมทรศาสตรแลว ยงน ามาใชในการส ารวจบนแผนดนแตไมเปนทนยมมากนก เปนตน

1.3) ดาวเทยมส ารวจแผนดน เปนดาวเทยมทบนทกขอมลของผวโลก จงมการน ามาใชประโยชนมากมาย เชน ดาวเทยมธออส THEOS ดาวเทยมส ารวจทรพยากรดวงแรกของไทย สวนดาวเทยม LANDSAT ของสหรฐอเมรกา ดาวเทยม SPOT ของประเทศฝรงเศส ดาวเทยม ERS ของกลมประเทศยโรป ดาวเทยม RANDARSAT ของประเทศแคนาดา เปนตน

1.4) ดาวเทยมสอสาร เปนดาวเทยมเพอการตดตอสอสารและโทรคมนาคม เชน การรบสงสญญาณโทรศพท โทรสาร ขาวสาร ภาพโทรทศน รายการวทย ขอมลขาวสาร คอมพวเตอร เปนตน ดาวเทยมสอสารเปนดาวเทยมคางฟาทอยคงทบนฟาของประเทศใดประเทศหนงตลอดเวลา โดยหลายประเทศจะมดาวเทยมสอสาร

ภายในประเทศของตนเอง เชน ประเทศไทยมดาวเทยมไทยคม ประเทศญปนมดาวเทยมซากระ ประเทศฝรงเศสมดาวเทยมยรสหรฐอเมรกามดาวเทยมเวสดาร แคนาดามดาวเทยมแอนค เปนตน

1.5) ดาวเทยมเพอก าหนดต าแหนงบนพนโลก เปนดาวเทยมทใชในการส ารวจหาต าแหนงของวตถบนพนโลก ซงสามารถน ามาใชประโยชนไดหลายดาน เชน เปนเครองมอน ารองยานพาหนะตาง ๆ จากทหนงไปสอกทหนง การก าหนดต าแหนงเพอวางแผนกอสรางระบบสาธารณปโภค การหาต าแหนงของสถานททตองการเดนทางไปโดยใชระยะทางทสนทสด เปนตน

1.6) ดาวเทยมเพอกจการทหาร เปนดาวเทยมทใชในภารกจของทหาร การถายภาพจากกรรมความลบของขาศก การศกษาแนวพรมแดน การก าหนดเปาโจมตทางทหาร ดาวเทยมทหารมกจะเปนความลบของทกประเทศ และดาวเทยมทวไปกอาจมการตดตงอปกรณพเศษเสรมเพอใชงานทางทหาร เชน การใชดาวเทยมสอสารในการตดตอระหวางกองทพกบฐานทพ การใชดาวเทยมอตนยมวทยาในการส ารวจอากาศทเหมาะสมส าหรบการปฏบตการทางทหารตาง ๆ เปนตน

ภาพท 1.9 ภาพจากดาวเทยม ทมา : http://www.thaisch.com/2016/02/17/435

ภมสารสนเทศศาสตร คอ ศาสตรสารสนเทศทเนนการบรณาการเทคโนโลยทางดานการส ารวจ การท าแผนท และการวเคราะหขอมลเชงพนทเขาดวยกน เพอศกษาเกยวกบพนทบนโลก ประกอบดวย ระบบสารสนเทศภมศาสตร การรบรจากระยะไกล และระบบก าหนดต าแหนงบนพนโลกเทคโนโลยทงสามประเภทนสามารถท างานเปนอสระตอกน หรอสามารถน ามาเชอมโยงรวมกน ท าใหประสทธภาพเพมมากขน สามารถน ามาใชประโยชนไดหลายดาน

ภาพท 1.10 ภมสารสนเทศศาสตร ทมา : http://www.cioworldmagazine.com/supon-phrommaphan-why-gis-importance/

2.1 ระบบสำรสนเทศภมศำสตร (GIS)

1) ควำมหมำยระบบสำรสนเทศภมศำสตร

- ระบบสารสนเทศภมศาสตร หมายถง กระบวนการของการใชคอมพวเตอรฮารดแวร (Hardware) ซอฟทแวร (Software) ขอมลทางภมศาสตร (Geographic Data) และการออกแบบ (Personnel Design) ในการเสรมสรางประสทธภาพของการจดเกบขอมล การปรบปรงขอมล การค านวณ และการวเคราะหขอมล ใหแสดงผลในรปของขอมลทสามารถอางองไดในทางภมศาสตร หรอ หมายถง การใชสมรรถนะของคอมพวเตอร ในการ

เรองท 2 ภมสำรสนเทศศำสตร

จดเกบ และการใชขอมลเพออธบายสภาพตาง ๆ บนพนผวโลก โดยอาศยลกษณะทางภมศาสตร เปนตวเชอมโยงความสมพนธระหวางขอมลตาง ๆ

- TYDAC Technologyies Inc. (1987) ไดใหคาจากดความของ Geographic Information Systems (GIS) หรอระบบสารสนเทศภมศาสตรไวดงน “Geographic Inoformation System are software packages which can be use to create and analyze spatial information. With such systems, maps, air photos and diagrams describing natural and man-made features can be translated into an electronic code which can be recalled, modified and analyzed.”

2) องคประกอบของระบบสำรสนเทศภมศำสตร (GIS) การทางานของระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ประกอบดวย 5 สวน ดงน

ภาพท 1.11 การทางานของระบบสารสนเทศภมศาสตร ทมา : http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book

1). อปกรณคอมพวเตอร คอ เครองคอมพวเตอรรวมไปถงอปกรณตอพวงตาง ๆ เชน ดจไท

เซอร สแกนเนอร เครองพมพ หรออน ๆ เพอใชในการนาเขาขอมลประมวลผลแสดงผลและ ผลตผลลพธของการทางาน

2). โปรแกรม คอชดของคาสงส าเรจรป เชน โปรแกรม Arc/Info, MapInfo ฯลฯ ซงประกอบดวยฟงกชน การทางานและเครองมอทจาเปนตาง ๆ สาหรบนาเขาและปรบแตงขอมล, จดการระบบฐานขอมล, เรยกคน, วเคราะห และจาลองภาพ

3). ขอมล คอขอมลตาง ๆ ทจะใชในระบบ GIS และถกจดเกบในรปแบบของฐานขอมล โดยไดรบการดแลจากระบบจดการฐานขอมลหรอ DBMS

4). วธกำรหรอขนตอนกำรทำงำน คอวธการทองคกรนน ๆ นาเอาระบบ GIS ไปใชงานโดยแตละ ระบบแตละองคกรยอมความแตกตางกนออกไป ฉะนนผปฏบตงานตองเลอกวธการในการจดการกบปญหาทเหมาะสมทสดสาหรบของหนวยงานนน ๆ เอง 5). บคลำกร คอ ผปฏบตงานซงเกยวของกบระบบสารสนเทศภมศาสตร เชน ผนาเขาขอมล ชางเทคนค ผดแลระบบฐานขอมล ผเชยวชาญสาหรบวเคราะหขอมล ผบรหารซงตองใชขอมลในขอมลจะเปนองคประกอบทส าคญรองลงมาจากบคลากรการตดสนใจ บคลากรจะเปนองคประกอบทส าคญทสดในระบบ GIS เนองจากถาขาดบคลากร ขอมลทมอยมากมายมหาศาลนน กจะเปนเพยงขยะไมมคณคาใดเลยเพราะไมไดถกนาไปใชงาน อาจจะกลาวไดวา ถาขาดบคลากรกจะไมมระบบGIS

3) ระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ประกอบดวย ขอมล 2 สวน ดงน

1. ขอมลเชงพนท (Spatial Data) 2. ขอมลเชงบรรยาย (Attributes Data)

1). ขอมลเชงพนท (Spatial Data)

ภาพท 1.12 ภมสารสนเทศศาสตร ทมา : http://piksuchanya.blogspot.com/

2). ขอมลเชงบรรยาย (Attributes Data) เปนการบรรยายหรออธบายรายละเอยดเกยวกบขอมลเชงพนทตาง ๆ เชน (1) ขอมลเกยวกบแปลงทดน สามารถเพมเตมรายละเอยดตาง ๆ ทตองการเขาไปได เชน ชอ-สกลของเจาของทดน หนาส ารวจ เลขทดน ประเภทเอกสารสทธ การใชประโยชนในทดน (2) ขอมลเกยวกบโรงเรอน เชน ชอ-สกลของเจาของโรงเรอน ลกษณะของโรงเรอน การใชประโยชนของโรงเรอน เปนตน

4) หลกกำรท ำงำนของ GIS ประกอบดวย 5 ขนตอนหลก ดงน 1). กำรน ำเขำขอมล (input) กอนทขอมลทางภมศาสตรจะถกใชงานไดในระบบสารสนเทศภมศาสตร

ขอมลจะตองไดรบการแปลง ใหมาอยในรปแบบของขอมล เชงตวเลข (digital format) เสยกอน เชน จากแผนทกระดาษไปสขอมลใน รปแบบดจตอลหรอแฟมขอมลบนเครองคอมพวเตอรอปกรณทใชในการนาเขาเชน Digitizer Scannerหรอ Keyboard เปนตน

2). กำรปรบแตงขอมล (manipulation) ขอมลทไดรบเขาสระบบบางอยางจาเปนตองไดรบการปรบแตงใหเหมาะสมกบงาน เชน ขอมลบางอยางมขนาด หรอสเกล (scale) ทแตกตางกน หรอใชระบบพกดแผนททแตกตางกน ขอมลเหลานจะตองไดรบการปรบใหอยในระดบเดยวกนเสยกอน

3). กำรบรหำรขอมล (management) ระบบจดการฐานขอมลหรอ DBMS จะถกนามาใชในการบรหารขอมลเพอการทางานทมประสทธภาพในระบบ GIS DBMS ทไดรบการเชอถอและนยมใชกนอยางกวางขวางทสดคอ DBMS แบบ Relational หรอระบบจดการฐานขอมลแบบสมพทธ (DBMS) ซงมหลกการทางานพนฐาน ดงนคอ ขอมลจะถกจดเกบ ในรปของตารางหลาย ๆ ตาราง

4). กำรเรยกคนและวเครำะหขอมล (query and analysis) (1) เมอระบบ GIS มความพรอมในเรองของขอมลแลว ขนตอนตอไป คอ การน าขอมลเหลานมาใชใหเกด

ประโยชน เชน ใครคอเจาของกรรมสทธในทดนผนทตดกบโรงเรยน? เมองสองเมองนมระยะหางกนกกโลเมตร? ดนชนดใดบางทเหมาะสาหรบปลกออย

(2) นอกจากนระบบ GIS ยงมเครองมอในการวเคราะห เชน การวเคราะหเชงประมาณคา (proximity หรอ buffer) การวเคราะหเชงซอน (overlay analysis) เปนตนและระบบสารสนเทศ 5). กำรน ำเสนอขอมล (visualization) จากการด าเนนการเรยกคนและวเคราะหขอมล ผลลพธทไดจะอยในรปของตวเลขหรอตวอกษร ซงยากตอการตความหมายหรอทาความเขาใจ การน า เสนอขอมลทด เชน การแสดงชารต (chart) แบบ 2 มต หรอ 3 มต รปภาพจากสถานทจรง ภาพเคลอนไหว แผนท หรอแมกระทงระบบมลตมเดย สอตาง ๆ เหลานจะท าใหผใชเขาใจความหมายและมองภาพของผลลพธทก าลงน าเสนอไดดยงขนอก

ตวอยางการประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรในงานดานตาง ๆ - ดำนกำรสำธำรณสข โรครายหลายๆโรคเกดจากการเปลยนแปลงสภาวะสงแวดลอมนนคอ ภมประเทศ

เปลยน นเวศวทยาเปลยน กทาใหพาหะนาโรค จากทเคยอยแบบสมดลธรรมชาต กเรมออกอาละวาดลงมาสบานเรอนคน เชน การวจย เกยวกบ โรคฉหน เปนโรคของชาวบาน เพราะโรคนเกดกบ ชาวบานททานา เปนหลก และโรคนเองทาใหผคนตายไปเปนจานวนหลกพนคน พาหะ กคอ หน หนมมากเกนไปไม ไดถกกาจดโดยศตรทางธรรมชาตทาใหมากนพชไรของคน และเชอโรคททาใหเกดโรค ทมากบหนน จะอยไดบรเวณพนททม การระบายนาเลว และมคาความเปนกรดเปนดางของดน อยระดบ 6-7 จงเรมทาการวจยโดยใช จงหวดบรรมย เปนพนททางการศกษา เพราะแคจงหวดนม คนตายเพราะโรคน เกอบ สองพนคน ผลการวจยทาง GIS กสรปวา ปจจยหลกคอการระบายนา พนทไหน มการระบายนาไมดจะมโอกาสในการเกดโรคสง

2.2 กำรรบรจำกระยะไกล เทคโนโลยการส ารวจจากระยะไกล (Remote sensing)คอ วทยาศาสตรและศลปะของการไดมาซง

ขอมลเกยวกบ วตถ พนท หรอ ปรากฏการณจากเครองบนทกขอมลโดยปราศจากการเขาไปสมผสวตถเปาหมาย ทงนโดยอาศยคณสมบตของคลนแมเหลกไฟฟาเปนสอในการไดมาของขอมล (สรชย รตนเสรมพงศ 2536 )

1) องคประกอบของระบบ RS องคประกอบของระบบการรบรจากระยะไกลแบงออกไดเปน 3 สวนหลก คอ 1 แหลงขอมลของการตรวจวด (Sources): ในทนคอ พนผวและบรรยากาศของโลก 2. อปกรณการตรวจวดจากระยะไกล (Remote Sensor): ใชคลนแมเหลกไฟฟาเปนสอ

3. ระบบการประมวลผลขอมล(Data Processing System): ใชผปฏบตการแลระบบคอมพวเตอร 2) หลกกำรท ำงำนของระบบกำรรบรจำกระยะไกล

ประกอบดวยเนอหา 3 สวนหลก คอ 1. การตรวจวดจากระยะไกล (remote sensing) 2. การวเคราะหและแปลขอมลภาพ (image processing) และ 3. GIS Application การตรวจวดจากระยะไกล จ าแนกได 4 ขนตอน ดงน

- การไดมาซงขอมล (data acquisition) - การประมวลผลขอมล (data processing) - การแสดงผลการศกษาและการจดเกบขอมล(data presentation and database management) - การประยกตใชขอมลรวมกบเทคนคทาง GIS (GIS-based data application)การไดมาซงขอมล จะม

องคประกอบหลกอย 2 สวน คอ 1. แหลงขอมล (Source) ในทน หมายถง พนทเปาหมาย ของการส ารวจ ซงอาจอยบนผวโลกหรอใน

บรรยากาศของโลกกได แตทส าคญ ตองเปนเขตทสามารถ สรางหรอสะทอน สญญาณคลนแมเหลกไฟฟา (EM Wave) ออกมาได สาหรบเปนสอในการตรวจวดโดยอปกรณทใชงานอย

2. เครองตรวจวดจากระยะไกล (Remote sensor) เปนอปกรณซงถกออกแบบมาสาหรบการตรวจวดสญญาณ คลนแมเหลกไฟฟา ซงออกมาจากพนทเปาหมาย แยกตามชวงคลนทเหมาะสม โดยมนมกถกมกตดตงไวบน เครองบน บอลลน หรอ บนดาวเทยม ท าใหสามารถส ารวจผวโลกไดเปนพนทกวาง โดยขอมลทไดมกจดเกบไวในรปของ ภาพอนาลอก (analog image) หรอ ภาพเชงตวเลข (digital image) เชน ภาพดาวเทยม เปนตน

การประมวลผลขอมล จะสามารถแบงออกไดเปน 2 สวนหลก คอ 1. การปรบแตงและแกไขขอมล (data enhancement and correction) เปนการปรบแกขอมลใหมความถกตอง และเหมาะสมสาหรบการประมวลผลมากยงขน โดยการปรบแกจะแบงเปน 2 แบบ หลก คอ

1.1 การปรบแก ความคลาดเคลอนเชงรงส (radiometric correction) และ 1.2 การปรบแกความ คลาดเคลอนเชงเรขาคณต (geometric correction) ของภาพทใช 2. การวเคราะหและแปลขอมล (data analysis and ininterpretation) เปนการวเคราะหขอมลอยาง

ละเอยด เพอใหไดผลการศกษาออกมาตามทคาดหวง ทส าคญคอเทคนค การจ าแนกองคประกอบ (classification) ของภาพดาวเทยม หรอ ภาพถายทางอากาศ เปนตน

การแสดงผลการศกษาและการจดเกบขอมล เปนขนตอนของการเผยแพรผลการศกษาตอ กลมเปาหมาย รวมไปถงการจดเกบขอมลและผลการศกษาดงกลาว ส าหรบใชเปน ฐานขอมล ของงานในอนาคต ในรปของผลตภณฑสารสนเทศ (IT product) เชน บนทก รายงาน หรอ สงตพมพ เปนตน

ขนสดทาย คอการนาเอาขอมลและผลการศกษาทไดจากกระบวนการทาง RS ไปใช ในการศกษาวจยอน ๆ โดยใชเทคนคทาง GIS (geographic information system) เขามาชวย

ภาพท 1.13 การรบรระยะไกล ทมา : http://piksuchanya.blogspot.com/

ลกษณะของการตรวจวด รงสคลนแมเหลกไฟฟา ในระบบการตรวจวดจากระยะไกล

ภาพท 1.14 Data collection by remote sensing ทมา : http://piksuchanya.blogspot.com/

แตหากเราพจารณาตามลกษณะของรงสท เครองตรวจวด วดไดด จะแบงการตรวจวดไดเปน 2 แบบ คอ (1). การตรวจวดแบบแพสซฟ (Passive RS) หรอ แบบเฉอย เครองตรวจวดในกลมน จะคอยวดความเขม

ของรงสทแผออกมาจากวตถ หรอ ของแสงอาทตยทสะทอน ออกมาจากตววตถเทานน แตมนจะ ไมม การสรางสญญาณขนมาใชเอง ตวอยางของอปกรณในกลมนมเชน พวกกลองถายภาพทางอากาศ หรอ เครองกวาดภาพของดาวเทยม Landsat เปนตน

(2). การตรวจวดแบบแอกทฟ (Active RS) หรอ แบบขยน เครองตรวจวดในกลมน จะวดความเขมของสญญาณทตวมนเอง สรางและสงออกไป ซงสะทอนกลบมา จากตววตถเปนหลก โดยอปกรณส าคญในกลมน ไดแก เรดาร ไลดาร และ โซนาร

กำรวเครำะหขอมล (Data analysis) ภำพถำยดำวเทยม ประกอบดวยวธกำร ดงตอไปน 1) กำรวเครำะหขอมลดวยสำยตำ (Visual interpretation) เปนการแปลตความจากลกษณะ

องคประกอบของภาพโดยอาศยการพจารณาปจจยดานตางๆ ไดแก ส (color, shade, tone) เงา (shadow) รปทรง (from) ขนาดของวตถ (size) รปแบบ (pattern) ลวดลายหรอ ลกษณะเฉพาะ (texture) และองคประกอบทางพนท (spatial components) ซงเปนหลกการตความ เชนเดยวกบการแปลภาพถายทางอากาศ

2) กำรวเครำะหขอมลดวยคอมพวเตอร (Digital analysis and image processing) เปนการตความ คนหาขอมลสวนทตองการ โดยอาศยหลกการทางคณตศาสตรและสถต ซงการทมขอมลจานวนมาก จงไมสะดวกทจะทาการค านวณดวยมอได ดงนนจงมการนาคอมพวเตอรมาใช ชวยใหรวดเรวในการประมวลผล มวธการแปลหรอจ าแนกประเภทขอมลได 2 วธหลก คอ

- กำรแปลแบบก ำกบดแล (supervised classification) หมายถง การทผแปล เปนผก าหนดตวอยางของประเภทขอมลใหแกคอมพวเตอร โดยใชการเลอกพนทตวอยาง (traning areas) จากความรดานตาง ๆ เกยวกบพนทศกษา รวมทงจากการส ารวจภาคสนาม

- กำรแปลแบบไมก ำกบดแล (unsupervised classification) เปนวธการทผแปลก าหนดใหคอมพวเตอรแปลขอมลเอง โดยใชหลกการทางสถต เพยงแตผแปลก าหนดจานวน ประเภทขอมล (classes) ใหแกเครอง โดยไมตองเลอกพนทตวอยางให ผลลพธจากการแปลจะตองมการตรวจสอบความถกตองและความนาเชอถอ กอนนาไปใชงานโดยการเปรยบเทยบกบสภาพจรงหรอขอมลทนาเชอถอได โดยวธการทางสถต

3) ประโยชนของกำรตรวจวดจำกระยะไกล ขอด อยหลายประการ ซงเปนประโยชนมากตอการศกษาองคประกอบและโครงสรางของบรรยากาศและพนผวโลก ทงในระดบ ทองถนและระดบโลก อาทเชน

(1) ตรวจวดครอบคลมพนทไดเปน บรเวณกวาง ในแตละครง โดยเฉพาะการตรวจวดจากอวกาศ ทาใหมองภาพรวมไดงาย และไดขอมลทคอนขางทนตอเหตการณ

(2) ตรวจวดไดใน หลายระดบ ของ ความละเอยด ทงความละเอยดเชงพนทและความละเอยดเชงรงส ขนอยกบความสามารถของอปกรณ และระดบความสงของสถานตดตง เปนส าคญ

(3) ตรวจวดได อยางตอเนอง ทงในชวงกลางวนและชวงกลางคน โดยเฉพาะการตรวจวดในชวง เทอรมอลอนฟราเรด และ ไมโครเวฟ ซงไมจาเปนตองใชแสงอาทตยชวยในการส ารวจ

(4) ตรวจวดไดใน หลายชวงคลน ไมเฉพาะในชวงแสงขาวทตาเรามองเหนเทานน ทาใหไดขอมล เกยวกบวตถหรอพนททศกษา มากกวาทเรารบรตามปกตมาก

(5) ตรวจวดขอมลในพนท ท เขาถงทางพนดนลาบาก ไดอยางมประสทธภาพ เนองจากอปกรณทใชตองการเพยงสญญาณคลนแมเหลกไฟฟา ทมาจากพนททศกษา เทานนในการท างาน ขอดอย ของการตรวจวดจากระยะไกล ทเหนไดชดมอาทเชน

1. ตองใช งบลงทน ในเบองตนและงบด าเนนการสง โดยเฉพาะในการจดหาสถานตดตงและการสรางอปกรณตรวจวด เนองจากเปนเทคโนโลยระดบสง

2. ตองใช บคลากร ทไดรบการฝกฝนมาโดยเฉพาะในการด าเนนงาน เนองจากตองการผทมความรพนฐานทดมากพอส าหรบการ บรหารจดการ ระบบและการ ใชประโยชน จากขอมลทได

3. ขอมลทไดบางครงยงขาด ความละเอยด เชงพนทมากพอ เนองมาจากเปนการส ารวจจากระยะไกลทาใหการศกษาในบางเรองอาจมขอจ ากดอยมากพอควร แนวทำงกำรใชประโยชน ขอมลทไดมำจำกกำรตรวจวดระยะไกล มอำทเชน

1. การส ารวจทางโบราณคดและมานษยวทยา (Archaeology and Anthropology Study) ทส าคญคอ การส ารวจ ทตง ของแหลงโบราณสถาน ในพนทซงยากตอการเขาถงทางพนดน รวมถงทอย ใตผวดนไมลกมากนก โดยมกใชขอมลทไดจากเรดารและเครองวดการแผรงสชวง IR

2. การรงวดภาพและการทาแผนท (Photogrammetry and Cartography) ทส าคญคอการทา แผนทแสดง ลกษณะภมประเทศ (topographic map) และ แผนทแสดง ขอมล เฉพาะอยาง (thematic map) ซงมกตองใชเทคนคทาง GIS เขามาชวยดวย

3. การส ารวจทางธรณวทยา (Geological Survey) ทส าคญคอ การส ารวจโครงสรางชนดนและชนหน การส ารวจแหลงแร การส ารวจแหลงนามน การส ารวจแหลงนาใตดน และ การส ารวจพนทเขตภเขาไฟและเขตแผนดนไหว เปนตน

4. การศกษาทางวศวกรรมโยธา (Civil Engineering) ทส าคญคอ การศกษาพนท (site study) การวางผงระบบสาธารณปโภค (infrastructure planning) และ การวางแผนจดระบบการขนสงและการจราจร (transport and traffic planning) เปนตน

5. การศกษาในภาคเกษตรและการจดการปาไม (Agricultural and Forestry Study) ทส าคญมอาทเชน การใชประโยชนทดนภาคเกษตร การส ารวจคณภาพดน การส ารวจความสมบรณ ของพชพรรณ และ การตรวจสอบการใชประโยชนและการเปลยนแปลงของพนทปาไมตามเวลา เปนตน

ภาพท 1.15 การรบรระยะไกล

ทมา : http://piksuchanya.blogspot.com/

2.3 ระบบก ำหนดต ำแหนงบนพนโลก (GPS : Global Positioning System)

แตเดมมาการหาจดต าแหนงบนพนผวโลกจะตองใชการค านวณคาจากแผนท ซงอาจจะมความผดพลาดจากการชต าแหนงในแผนทไมถกตองได แตปจจบนมการใชเทคโนโลยใหมทใชเครองรบสญญาณจากดาวเทยม เพอหาหรอก าหนดจดต าแหนงบนพนโลกไดอยางถกตอง แมนย า และรวดเรว คาตาง ๆ ทจะแสดงบนจอเครอง จพเอส ไดแก ละตจด ลองจจด และคาระดบความสง 1) ควำมหมำยของ GPS

GPS ยอมาจาก "Global Positioning System" คอระบบทระบต าแหนงทกแหงบนโลก จากกลมดาวเทยม 24 ดวงทโคจรอยรอบโลก ซงถาเรามอปกรณรบขอมลตดตงอย จะทาใหสามารถแสดงต าแหนงนนอยางแมนย าดาวเทยมGPS มรอบและต าแหนงอยเหนอพนโลกทความสง 20,200 กโลเมตร สามารถใชในการหาต าแหนงบนพนโลกไดตลอด 24 ชวโมงททก ๆ จดบนผวโลก ใชนารองจากทหนงไปทอนตามตองการ ใชตดตามการเคลอนทของคนและสงของตาง ๆ การทาแผนท การทางานรงวด (Surveying) ตลอดจนใชอางองการวดเวลาทเทยงตรงทสดในโลก จพเอส (GPS) มหลกการทางานโดยอาศยคลนวทย และรหสทสงมาจากดาวเทยม NAVSTAR จานวน 24 ดวง ทโคจรอยรอบโลก 2) องคประกอบของระบบดำวเทยม GPS สามารถแบงออกไดเปน 3 องคประกอบไดแก ลกษณะทวไปของระบบGPS ประกอบดวยสวนส าคญ 3 สวน ไดแก 1. สวนอวกาศ 2. สถานควบคม 3. ผใช

3). หลกกำรท ำงำนของ GPS หลกการพนฐานของ GPS เปนเรองงาย ๆ แตอปกรณของเครองมอถกสรางขนดวยวทยาการขนสงการทางาน GPS คอ อาศยต าแหนงของดาวเทยมในอวกาศเปนจดอางอง แลววดระยะจากดาวเทยม 4 ดวง และใชหลกการทางเรขาคณตในการค านวณหาต าแหนงบนพนโลก โดยมขนตอนการทางานดงน

1. รบสญญาณจากดาวเทยมทโคจรอยเตมทองฟา 24 ดวงเปนบรการฟร เมอทานซอGPS มาใชแลว การรบสญญาณจากดาวเทยมจะไมตองเสยคาใชจายใด ๆ ทงสน

2. การท GPS จะรบทางานได อยางนอยตองรบสญญาณจากดาวเทยม 3 ดวงขนไป โดยถารบสญญาณได 4 ดวงขนไปกจะสามารถบงบอกพกดความสงไดดวย

4) การประยกตใชงานในดานตาง ๆ ของ GPS

บตรงานท 3 เรอง เทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร

ค าชแจง จงอธบายประเภทของการรบรจากระยะไกลแบงโดยแหลงพลงงานคลนแมเหลกไฟฟา ได เปน 2 ประเภท

กำรรบรระยะไกลแบบแอกทฟ (active remote sensing)

กำรรบรระยะไกลแบบพำสซฟ (passive remote sensing)

บตรงานท 4 เรอง การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร

ชาวเนปาลเผชญภยพบตธรณพโรธซ าอก...เกดแผนดนไหวใหญ ขนาด 7.3 เขยาประเทศเนปาล หลงเทยงวนน สงผลใหประชาชนในกรงกาฐมาณฑ ตนตระหนก รบรถงแรงสนสะเทอนอยางรนแรง เบองตน เปนเหตใหมผเสยชวตแลว 4 คน เมอวนท 12 พ.ค.58 ส านกขาวตางประเทศรายงานดวน อางส านกงานส ารวจภมศาสตรของสหรฐฯ วา เกดแผนดนไหวรนแรง ขนาด 7.3 เขยาเนปาลอกแลว เพยง 2 สปดาห หลงจากเพงเกดธรณพโรธใหญ ขนาด 7.8 บรเวณภาคกลางของประเทศเนปาล เมอวนท 25 เม.ย.ทผานมา และไดสรางความเสยหายอยางใหญหลวงตอชวตและทรพยสน เนองจากมอาคารบานเรอนและโบราณวตถ-โบราณสถาน ทไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกโลก พงถลมลงมาจ านวนมาก จนเปนเหตใหมผเสยชวตกวา 8,000 คน

ทมา: https://www.thairath.co.th/content/498329

จำกขำว นกเรยนสำมำรถน ำเทคโนโลยทำงภมสำรสนเทศมำประยกตใชในกำรปองกนและชวยเหลอผประสพภยพบตในครงนอยำงไร

เทคโนโลยทางภมสารสนเทศ แนวทางปองกนแกไขและชวยเหลอ

1. Remote sensing

2. GIS

3. GPS

บรรณานกรม เจรญ เจรญรชตภาคย. (2545). อตนยมวทยำ: วทยำศำสตรของบรรยำกำศและปรำกฏกำรณ. โครงการ

สารานกรมไทยสาหรบเยาวชน. ดวงพร นพคณ .( 2536). ภมอำกำศวทยำ, ภาควชาภมศาสตร. คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ทว ทองสวาง.(2533). กำรอำนแผนทและภำพถำยทำงอำกำศ. ภาควชาภมศาสตร. คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลรามค าแหง. รจราพรรณ รงรอด . (2536). เปดโลกวทยำศำสตร ลม ฟำ อำกำศ. สานกพมพ ฟสกสเซนเตอร. รงสรรค อาภาคพภะกล . (2543). อตนยมวทยำเบองตน. สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศทธน ดนตร .( 2542). ควำมรพนฐำนดำนกำรส ำรวจระยะไกล. วชาภมศาสตร. คณะสงคมศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม. สวพนธ นลายน. ( 2545). อตนยมวทยำ. ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. (2538). "จำกหวงอวกำศสพนแผนดนไทยฉบบยอ",

กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม, โรงพมพครสภาลาดพราว. สมเกยรต อยสานนท ,พ.อ . (2536). "กำรใชแผนทภมประเทศและรปถำยทำงอำกำศ" การส ารวจ

ทรพยากรธรรมชาตดวยดาวเทยม: ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลย และสงแวดลอม.

สมมต สมบรณ และคณะ. (2547). ภมศำสตร มธยมศกษำปท 5 .ส านกพมพวฒนาพานช : กรงเทพฯ. สรรคใจ กลนดาว . (2534). กำรอำนแผนทและและตควำมรปถำยทำงอำกำศ. ไทยวฒนพานช: กรงเทพฯ. อภสทธ เอยมหนอ และคณะ. (2547). ภมศำสตร มธยมศกษำปท 5 .ส านกพมพวฒนาพานช :

กรงเทพฯ.

ภำคผนวก

เฉลยแบบทดสอบกอน-หลงเรยน

เรอง เครองมอและเทคโนโลยทางภมศาสตร

ขอ เฉลย 1 ค 2 ง 3 ก 4 ก 5 ง 6 ค 7 ค 8 ก 9 ก 10 ข

แนวค าตอบบตรงานท 1 เรอง ชนดของแผนท

ค ำชแจง ใหนกเรยนเตมหนำขอควำมเกยวกบชนดของแผนทบอกวำเปนแผนทชนดใด

แผนทภมประเทศ แผนทเฉพำะเรอง

……แผนทเฉพาะเรอง……..1. แผนทอากาศ ……แผนทภมประเทศ……..2. แผนทแสดงขอมลรายละเอยดของผวโลกทเกยวกบภมลกษณตางๆ ……แผนทเฉพาะเรอง……..3. แผนทปาไม ……แผนทภมประเทศ……..4. แผนทแสดงขอมลภเขา ทราบสง ทราบ แมน า ทะเล ……แผนทเฉพาะเรอง……..5. แผนททองเทยว ……แผนทภมประเทศ……..6. แผนทแสดงความสงต าของผวโลกดวยเสนชนความสง ……แผนทเฉพาะเรอง……..7. แผนทเสนทางการเดนเรอ ……แผนทเฉพาะเรอง……..8. แผนทธรณวทยา ……แผนทเฉพาะเรอง……..9. แผนทการใชทดน ……แผนทเฉพาะเรอง……..10. แผนทเสนทางการบน

แนวค าตอบบตรงานท 2 เรอง องคประกอบของแผนท

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมายหนาขอความทเปนองคประกอบของแผนทและท าเครองหมาย X หนาขอความทไมไดเปนองคประกอบของแผนท …………1. ทศ ……X……..2. มม …………3. ค าอธบายสญลกษณ ……X……..4. ระยะทาง …………5. ขอบระวาง ……X……..6. เสนขอบเขตประเทศ …………7. ชอแผนท ……X……..8. ชอเมอง …………9. มาตราสวน …………10. ระบบพกด

แนวค าตอบบตรงานท 3 เรอง เทคโนโลยทางภมศาสตร

ค าชแจง อธบายประเภทของการรบรจากระยะไกลแบงโดยแหลงพลงงานคลนแมเหลกไฟฟา ไดเปน 2 ประเภท

กำรรบรระยะไกลแบบแอกซฟ (active remote sensing)

กำรรบรระยะไกลแบบพำสซฟ (passive remote sensing)

การรบรจากระยะไกลแบบพาสซฟเปนระบบท ร จ กก นอย า งแพร หล าย ม ด ว งอาท ตย เ ป นแหลงก าเนดพลงงานตามธรรมชาตทมการสะทอนและการปลอยรงสผานชนบรรยากาศมายงพนผวโลก และสะทอนกลบไปยงเครองรบร การรบรระยะไกลระบบนมขอจ ากดคอจะรบและบนทกขอมลไดในชวงเวลากลาววนเทานน

การรบรระยะไกลแบบแอคทฟเปนระบบทเครองรบรมอปกรณในการสรางแหลงก าเนดพลงงานขนเอง เชน คลนไมโครเวฟในระบบเรดาหและคลนสนในระบบไลดารโดยพลงงานเหลานเปนคลนวทยหรอล าแสงเลเซอรทสงพลงงานไปยงวตถเปาหมายและการกระจดกระจายกลบ มายงเครองรบร การรบรระยะไกลระบบนไมมขอจ ากดดานสภาพเวลาและอากาศ

แนวค าตอบบตรงานท 4 เรอง การประยกตใชเทคโนโลยภมสารสนเทศ

ค ำชแจง จำกขำวนกเรยนสำมำรถน ำเทคโนโลยทำงภมสำรสนเทศมำประยกตใชในกำรปองกนและชวยเหลอผประสพภยพบตในครงนอยำงไร

เทคโนโลยทางภมสารสนเทศ แนวทางปองกนแกไขและชวยเหลอ

1. Remote sensing

-ส ารวจความเสยหายจากภาพถายทางอากาศ เพอใชวางแผนการชวยเหลอ - ประเมนความเสยหายทเกดขน เชน บรเวณทเสยหายหนก บรเวณทตองไดรบความชวยเหลอกอน

2. GIS

- วเคราะหพนททอาจจะสงผลจากแผนดนไหวในครงนโดยการจ าลองการเกด -วเคราะหสาเหตของแผนดนไหวทเกดขน เพอศกษาผลกระทบทอาจเกดตามมาหลงแผนดนไหว -วางแผนการใชทดน เพอหลกเลยงการเกดผลกกระทบจากแผนดนไหวในอนาคต

3. GPS

-คนหาจดพกด ต าแหนงทตองไดรบความชวยเหลอและความเสยหาย เพอความสะดวกในการชวยเหลอ -ใชระบบน าทาง เพอความรวดเรวในการเขาไปชวยเหลอ

ประวตผจดท ำ

ชอ – นามสกล นายธวชชย จตประภาค วน เดอน ปเกด 7 มนาคม 2519 ทอยปจจบน บานเลขท 65/4 ถ.นาพร-ลานสกา ต าบลนาพร อ าเภอพระพรหม จงหวดนครศรธรรมราช รหสไปรษณย 80000 ประวตการศกษา พ.ศ. 2535 มธยมศกษาตอนตน โรงเรยนกลยาณศรธรรมราช พ.ศ. 2538 มธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนกลยาณศรธรรมราช พ.ศ. 2542 ปรญญาตร วทยาศาสตรบณฑต วท.บ. วชาเอก ภมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ พ.ศ. 2555 ปรญญาโท ศกษาศาสตรมหาบณฑต ศษ.ม. วชาเอก การบรหารการศกษา มหาวทยาลยกรงเทพธนบร ประวตการท างาน พ.ศ. 2548 ครโรงเรยนบานคอลอตนหยง จงหวดปตตาน

พ.ศ. 2552 ครโรงเรยนบานบางเหรยง จงหวดสราษฎรธาน พ.ศ. 2554 ครโรงเรยนบานคลองวง จงหวดนครศรธรรมราช พ.ศ. 2556 ครโรงเรยนนางเออยวทยา จงหวดนครศรธรรมราช พ.ศ. 2557 ครโรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย นครศรธรรมราช ปจจบน ครช านาญการ โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย นครศรธรรมราช

อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 12