20
Sevgili Öğrenciler, Son Viraj Yayınları olarak hedefi yüksek olan öğrencilere rehber olmak ve onların başarı sevi- yesini yükseltmek için yola çıktık. Değişen sınav sistemiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil sorularla kitaplarımızı oluşturarak sizleri bu sınavlara en iyi şekilde hazırlamayı istiyoruz. Kitaplarımızı hazırlarken Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayımlanan öğretim programlarındaki kazanımları esas alıyoruz. Soruları bu kazanımlar çerçevesinde hazırlıyor, tüm kazanımlara kitaplarımızda yer veriyoruz. Bunu yaparken kazanım dışına asla çıkmıyoruz. Testleri mantık, muhakeme, analiz, sentez gerektiren sorularla oluşturuyoruz. Yeni nesil olarak adlandırılan bu tip sorularla öğrencilerimizin analitik düşünerek bilgilerini günlük hayata aktarabilmelerini amaç- lıyoruz. Bloom taksonomisine uygun olarak “tam öğrenme” modeliyle hazırladığımız özet konu anlatım, uygulama, kavrama, analiz-sentez, ünite değerlendirme testi ve analiziyle oluşturduğumuz “Drift Se- risi” öğrencilerimizi bilgi düzeyinden sentez düzeyine çıkarıyor. Kolaydan zora şeklinde hazırlanan bu testler sayesinde başarı basamaklarını kolaylıkla aşacağınızı düşünüyoruz. Ünite değerlendirme testleri şeklinde hazırladığımız “OFF-ROAD Serisi” ile son tekrarı da ya- parak öğrencilerimizi hedeflerine bir adım daha yaklaştırıyoruz. Deneme sınavlarıyla da sizleri sınav seviyesinden daha üst seviyelere taşıyarak sınavlarda karşılaşacağınız hiçbir soru karşısında zor- lanmadan başarılı sonuçlar elde edeceğinizi düşünüyoruz. Son Viraj Yayınları ile çıktığınız bu yolculukta hedefinize ulaşmanızı diliyor, size bu yolda reh- berlik yapmaktan onur duyuyoruz. Selim AKGÜL Genel Yayın Yönetmeni ÖN SÖZ

3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

Sevgili Öğrenciler,

Son Viraj Yayınları olarak hedefi yüksek olan öğrencilere rehber olmak ve onların başarı sevi-yesini yükseltmek için yola çıktık. Değişen sınav sistemiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil sorularla kitaplarımızı oluşturarak sizleri bu sınavlara en iyi şekilde hazırlamayı istiyoruz.

Kitaplarımızı hazırlarken Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayımlanan öğretim programlarındaki kazanımları esas alıyoruz. Soruları bu kazanımlar çerçevesinde hazırlıyor, tüm kazanımlara kitaplarımızda yer veriyoruz. Bunu yaparken kazanım dışına asla çıkmıyoruz. Testleri mantık, muhakeme, analiz, sentez gerektiren sorularla oluşturuyoruz. Yeni nesil olarak adlandırılan bu tip sorularla öğrencilerimizin analitik düşünerek bilgilerini günlük hayata aktarabilmelerini amaç-lıyoruz.

Bloom taksonomisine uygun olarak “tam öğrenme” modeliyle hazırladığımız özet konu anlatım, uygulama, kavrama, analiz-sentez, ünite değerlendirme testi ve analiziyle oluşturduğumuz “Drift Se-risi” öğrencilerimizi bilgi düzeyinden sentez düzeyine çıkarıyor. Kolaydan zora şeklinde hazırlanan bu testler sayesinde başarı basamaklarını kolaylıkla aşacağınızı düşünüyoruz.

Ünite değerlendirme testleri şeklinde hazırladığımız “OFF-ROAD Serisi” ile son tekrarı da ya-parak öğrencilerimizi hedeflerine bir adım daha yaklaştırıyoruz. Deneme sınavlarıyla da sizleri sınav seviyesinden daha üst seviyelere taşıyarak sınavlarda karşılaşacağınız hiçbir soru karşısında zor-lanmadan başarılı sonuçlar elde edeceğinizi düşünüyoruz.

Son Viraj Yayınları ile çıktığınız bu yolculukta hedefinize ulaşmanızı diliyor, size bu yolda reh-berlik yapmaktan onur duyuyoruz.

Selim AKGÜL

Genel Yayın Yönetmeni

ÖN SÖZ

Page 2: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

3. ÜNİTE

İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER

Dünya’nın Neresindeyim? ......................................................................................................................7

Ülkemin Güzellikleri Haritada ..................................................................................................................7

Ülkemin Zenginlikleri Haritada ..............................................................................................................13

Çevremizde Kimler Yaşıyor? .................................................................................................................13

3. Ünite Değerlendirme Testi .................................................................................................................21

3. Ünite Değerlendirme Testi Analizi .....................................................................................................25

I. Dönem II. Yazılı ..................................................................................................................................27

4. ÜNİTE

BİLİM, TEKNOLOJİ VE TOPLUM

Sosyal Bilimler ve Toplum ................................................................................................................... 31

Hayalimdeki Gelecek .............................................................................................................................31

Araştırma Yapıyorum ............................................................................................................................37

Emek Bir Hazinedir ................................................................................................................................37

4. Ünite Değerlendirme Testi .................................................................................................................43

4. Ünite Değerlendirme Testi Analizi .....................................................................................................47

2. Fasikül Tarama Testi .........................................................................................................................49

2. Fasikül Tarama Testi Analizi .............................................................................................................55

2. Deneme .............................................................................................................................................57

Cevap Anahtarı ....................................................................................................................................61

İçindekiler

Page 3: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

ÜNİTE

Dünya’nın Neresindeyim?

Ülkemin Güzellikleri Haritada

Ülkemin Zenginlikleri Haritada

Çevremizde Kimler Yaşıyor?

Ünite Değerlendirme Testi

Ünite Değerlendirme Testi Analizi

İnsanlar, Yerler ve Çevreler

3.

Page 4: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

KA

ZAN

IMLA

R

6.3.1. Konum ile ilgili kavramları kullanarak kıtaların, okyanusların ve ülkemi-zin coğrafi konumunu tanımlar.

6.3.2. Türkiye’nin temel fiziki coğrafya özelliklerinden yer şekillerini, iklim özelliklerini ve bitki örtüsünü ilgili haritalar üzerinde inceler.

6.3.3. Türkiye’nin temel beşerî coğrafya özelliklerini ilgili haritalar üzerinde gösterir.

6.3.4. Dünyanın farklı doğal ortamlarındaki insan yaşantılarından yola çıka-rak iklim özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunur.

Page 5: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .YAYINLARI

Konu

7

1.Dünyanın Neresindeyim? / Ülkemin Güzellikleri Haritada

İnsa

nlar

, Yer

ler

ve Ç

evre

ler

3. Ü

nite

:

Dünyanın Neresindeyim?

➥ Herhangi bir kıta, ülke, şehir ya da noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere coğrafi konum denir. Coğ-rafi konum; matematik konum ve özel konum olmak üzere ikiye ayrılır.

➥ Matematik konum; bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur.

➥ Özel konum; bir yerin okyanuslara, denizlere, önem-libazı ülkelere, yer şekillerine ve enerji kaynaklarına yakınlığını ya da uzaklığını belirten konumlandırmadır.

➥ Ekvator’a paralel olarak çizildiği varsayılan hayali çemberlere paralel denir.

➥ Bir kutuptan diğer kutba ulaşan, paralelleri dik kesen hayali yarım çemberlere meridyen denir.

➥ Türkiye 36° - 42° Kuzey paralelleri ile 26° - 45° Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır. Bu özelliğin-den dolayı Türkiye,

�Orta kuşakta yer alır.

�Doğusuyla batısı arasında 76 dakika zaman farkı vardır.

➥ Türkiye’nin özel konumunun sonuçları şu şekildedir:

�Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlar.

�Üç tarafı denizlerle çevrilidir.

�Önemli ulaşım yolları üzerindedir.

�Gelişmiş Avrupa devletleri ile Ortadoğu petrolleri-ne yakındır.

�Batıdan doğuya doğru yükseltisi artar.

� Farklı iklim özellikleri görülür.

Ülkemin Güzellikleri Haritada

➥ Türkiye’de yerşekillerinin yükseltisi batıdan doğuya doğru artmaktadır. Buna bağlı olarak sıcaklık azal-makta ve iklim özellikleri değişmektedir.

➥ Türkiye’de Karadeniz ve Akdeniz’de dağlar kıyıya pa-ralel uzandığı için denizdeki nemli hava iç kesimlere geçmekte zorlanmaktadır. Ege Bölgesi’nde ise dağ-lar kıyıya dik uzandığı için nemli hava iç kesimlere rahatça girebilmektedir. Karadeniz’de Kuzey Anado-lu Dağları, Akdeniz’de Toros dağları yer almaktadır.

➥ Türkiye’nin özel konumunun etkisiyle çeşitli iklimler görülmektedir. Yazları serin, kışları ılık; her mevsim yağışlı Karadeniz iklimi görülür.

➥ Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı; Akdeniz iklimi görülür.

➥ Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı; Karasal iklim görülür.

Bilgi Hazinem

Page 6: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler YAYINLARI

Uygulama

8

Dünyanın Neresindeyim? / Ülkemin Güzellikleri Haritada3.

Üni

te:

1.İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

DÜSün, karar ver

,A. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanlar için “D” kutucuğuna “✓”, yanlış olanlar için “Y” ku-

tucuğuna “✗” işareti koyunuz.

D Y

1.Herhangi bir kıta, ülke, şehir ya da noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere coğrafi konum denir.

2. Matematik konum bir yerin okyanuslara göre konumuna denir.

3. Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur.

4. Ekvator en büyük paralel dairesidir.

5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen yarım dairelere meridyen denir.

6.Türkiye’nin doğusuyla batısı arasında 76 dakikalık zaman farkının olması matematik konumu-nun bir sonucudur.

7. Türkiye’nin matematik konumundan dolayı batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti artar.

8. Türkiye’nin özel konuma bağlı olarak farklı iklim özellikleri görülmektedir.

9. Karadeniz iklimi her mevsim yağış almaktadır.

10. Türkiye’nin en yüksek dağı Bursa’da yer alan Uludağ’dır.

B. Aşağıda verilen boşlukları doğru ifadelerle doldurunuz.DÜSün, tamamla

,

iklimi doğu-batı Karadenizmatematik

konumılıman/soğuk

1 Türkiye’de yer şekillerinin uzanış doğrultusu genel olarak yönlüdür.

2 Bir bölgede bulunan yer şekilleri o bölgenin üzerinde etkili olmaktadır.

3 Türkiye’de platoların en geniş yer kapladığı bölge ’dir.

4 Türkiye’nin iklim özellikleri sadece dan etkilenir.

5 Türkiye’nin kıyı kesimlerinde iklim özellik gösterirken, iç kesimlerde özellikler gösterir.

Page 7: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .

Kavrama

YAYINLARI

Test -

9

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

İPUCU

›› ?

1

Dünyanın Neresindeyim? / Ülkemin Güzellikleri Haritada

1. Ülkemizin Akdeniz, Ege ve Marmara denizle-rine kıyısı olan yerlerinde Akdeniz iklimi görül-mektedir. Bu iklimde yazlar kurak ve sıcak, kış-lar ise ılık ve yağışlı geçer. Nemin fazla olması günlük sıcaklık farkını azaltır. Yazların sıcak ol-ması turizmi, kışların ılık geçmesi de seracılığı olumlu etkiler.

Buna göre iklimin;

I. turizm faaliyetleri,

II. sıcaklık değerleri,

III. tarımsal faaliyetler

gibi özelliklerden hangilerini etkilediği söy-lenebilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

2.

H

s

l

60 2040 0 4020 60

60

40

0

20

20

40

60

Temel Kaptan, gemisiyle çıktığı seyahatte fır-tınaya yakalanmış ve kaybolmuştur. Gemiden alınan son mesajda Temel Kaptan yerlerinin 20°-40° Batı meridyenleri ile 40°-60° Kuzey paralelleri arasında yer aldığını belirtmiştir.

Buna göre Temel Kaptan’ın gemisi yukarıda sembollerle belirtilen bölgelerden hangisin-de yer almaktadır?

A) s B) H C) ■ D) l

3.

SemihSemih

ÜlkemizinKuzey Yarım

Küre’de yer alması

İzmir’in Ocak ayı sıcaklık ortalamasının

Erzurum’dan yüksek olması

1 2

4

Ülkemizin doğusu ile batısı arasında

76 dakikalık zaman farkının olması

Ülkemizin kuzeyi ile güneyi arasında 6 paralellik farkın

bulunması

3

Semih Türkiye’nin matematik konumunun so-nuçlarına ait bilgiler vermiştir.

Buna göre Semih’in verdiği bilgilerden han-gisi yanlıştır?

A) B) C) D)

4. 26° Doğu

42° Kuzey

36° Kuzey

?

Türkiye’nin matematik konumuyla ilgili ve-rilen haritadaki soru işaretli yere aşağıdaki-lerden hangisi yazılmalıdır?

A) 45° Doğu B) 30° Kuzey

C) 70° Doğu D) 38° Batı

İPUCU›› İklim özellikleri turiz-

mi, tarımı, ulaşımı

sıcaklık değerlerini

etkiler.

›› Türkiye 26°-45°

Doğu meridyenleri

36°-42° Kuzey para-

lelleri arasında yer

almaktadır.

Page 8: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler

Kavrama

YAYINLARI

Test -

10

1

Dünyanın Neresindeyim? / Ülkemin Güzellikleri Haritada3.

Üni

te:

İnsa

nlar

, Yer

ler

ve Ç

evre

ler

İPUCU

›› ?

İPUCU›› Ülkemizde farklı

iklimlerin görülme-

sinin temel sebebi

dağların uzanış

doğrultusudur.

5. Ekvatoru dik kesen ve kutup noktasında birle-şen yarım dairelere meridyen denir.

Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi meridyenlerin özellikleriyle ilgili yanlış bir bilgi vermiştir?

A)Boyları birbirine eşittir.

B)İki meridyen arası kutupla-ra doğru daralır.

C)Ekvatordan kutuplara doğ-ru boyları kısalır.

D)İki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır.

6. A kenti 30° - 45° Kuzey paralelleri ile 40° - 70° Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.

Ekvator0°

30°30° 0° 60°60° 90°90° 120°120° 150°150°

20°

20°

40°

40°

60°

60°

80°

A

80°

Buna göre A kentinin coğrafi koordinatları aşağıdaki şekillerden hangisinin içerisinde yer almaktadır?

A) 70°46°

28°

40° B) 46°70°

40°

28°

C) 28°40°

70°

46° D 28°40°

46°

70°

7. • Çevresine göre yüksek ve belli bir doruğu olan yeryüzü şeklidir.

• Çevresine göre yüksekte kalmış ve akar-sular tarafından derin olarak yarılmış geniş düzlüklerdir.

• Doğal bir yatak içinde akan su kütleleridir.

• Karaların üzerindeki çukurlukları dolduran tatlı ya da tuzlu su kütlesidir.

Aşağıdaki seçeneklerin hangisi verilen ta-nımlarla ilgili değildir?

A) Van gölü B) Uzunyayla Platosu

C) Kızılırmak D) Gediz Ovası

8. Ülkemizin İç kesimlerinde soğuk ve kurak bir iklim görülür. Karadeniz kıyılarında her mevsi-min yağış aldığı ılıman bir iklim varken Akdeniz kıyılarında yazları kurak ve kışları ılıman bir ik-lim görülmektedir.

Ülkemizde görülen bu iklim çeşitliliği üze-rinde aşağıdakilerden hangisinin etkisin-den söz edilebilir?

A) İç kesimlerde ovaların fazla yer kaplaması

B) Dağların denize paralel uzanması

C) Ormanların geniş yer kaplaması

D) Bölgelerin genişliklerinin farklı olması

Page 9: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .

AnalizSentez

YAYINLARI

Test -

11

Dünyanın Neresindeyim? / Ülkemin Güzellikleri Haritada

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

İPUCU

›› ?

İPUCU›› Dünya üzerinde

bulunan meridyen ve

paraleller sayesinde

bir yerin konumu ra-

hatlıkla belirlenebilir.

1. Dünya üzerindeki bir yerin kıtalara, okyanus-lara, geçitlere, su yollarına ve kentlere olan uzaklığı o yerin göreceli konumunu verir. Ayrı-ca göreceli konum ifade edilirken o yerin çev-resindeki denizlere, karalara ve önemli ulaşım yollarına göre konumu; yükseltisi, yer şekilleri, yer altı ve yer üstü kaynakları belirtilir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türki-ye’nin göreceli konumuyla ilgili bir bilgi de-ğildir?

A) Kuzey yarım kürede yer almaktadır.

B) Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkedir.

C) Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlar.

D) Aynı anda farklı iklim özellikleri görülebil-mektedir.

2.

Verilen dünya haritası dikkate alındığında aşağıdaki bilgilerden hangisinde yanlışlık yapıldığı söylenebilir?

A) Afrika kıtasının her iki yarım kürede toprak-ları bulunmaktadır.

B) Okyanusya kıtasının tamamı Güney Yarım Küre’de yer almaktadır.

C) Asya kıtası Avrupa kıtasının daha doğusun-da yer almaktadır.

D) Üzerinden en çok meridyen geçen kıta Av-rupa kıtasıdır.

3. Haritalar üzerinde doğu-batı ve kuzey-güney yönlerinde uzanan çizgiler bulunur. Doğu-ba-tı doğrultusunda uzanan çizgilere paralel, kuzey-güney doğrultusunda uzananlara da meridyen denir. Paraleller ve meridyenler, ger-çekte var olmayan çizgilerdir. Her meridyen ve paralelin bir numarası bulunmaktadır. Me-ridyen ve paraleller asıl olarak dünyanın adres bilgileridir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi dünya üzerine meridyen ve paralellerin çizilmesi-nin temel amacıdır?

A) Dünya üzerindeki bir yerin coğrafi konumu-nu belirlemek

B) Başlangıç meridyeninin yerini belirlemek

C) Dağların denize göre konumunu belirlemek

D) Dünyanın şeklinin sonuçlarını öğrenmek

4.

4

2

1

3

Yukarıdaki haritada numaralandırılarak gösterilen yerlerdeki yüzey şekillerinden hangisi ile ilgili bilgide yanlışlık yapılmıştır?

A) 1 numaralı alan bir ırmağı işaret etmektedir.

B) 4 numaralı yer bir boğazı göstermektedir.

C) 2 numaralı yer denizin karaların içine sokul-duğu bir körfezdir.

D) 3 numaralı yer dağ olarak isimlendirilmek-tedir.

2

Page 10: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler

AnalizSentez

YAYINLARI

Test -

12

Dünyanın Neresindeyim? / Ülkemin Güzellikleri Haritada

2

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

İPUCU

›› ?

5.

Türkiye haritasında şekillerle gösterilen bölgelerin bitki örtüleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

s l H

A) Bozkır Maki Orman

B) Maki Orman Bozkır

C) Maki Bozkır Orman

D) Orman Maki Bozkır

6. Yaşadığım yerde yazlar sıcak ve kurak ge-çiyor. Ancak kışları ılık ve yağışlı geçtiği için şanslıyız. Kışların ılık geçmesi kış aylarında bile ürün yetiştirmemizi sağlıyor. Kısa boylu bodur ağaçlar diye tabir edilen makilerden olu-şan ormanlarımız var. İklim özellikleri sadece kıyıda sıkışmamış iç kesimlere kadar rahatlıkla ilerlemiştir. İç kesimlerde de iklim özellikleri bi-raz zayıflasa da görülmeye devam ediyor.

Ege kıyılarında yaşayan Kenan’ın anlatı-mına göre iklim özelliklerinin iç kesimlere kadar ulaşmasının sebebi aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir?

A) Bitki örtüsünün makilerden oluşmasına

B) Dağların uzanış doğrultusuna

C) Dağların yükseltisine

D) İklim özelliklerine

7. Ülkemizdeki en yaygın yeryüzü şekli dağlardır. Bu durum ülkemizde yükseltinin artmasında ve engebeli arazilerin geniş yer kaplamasında etkili olmuştur. Avrupa’nın ortalama yükseltisi 330 m, Asya kıtasının ortalama yükseltisi 1010 m’dir. Ülkemizde ise bu ortalama 1132 m’dir. Ülkemizin dağlık alanlarla kaplı olması ve yük-seltisinin çevresine göre daha fazla olması bazı özelliklerini etkilemektedir.

Buna göre ülkemizin yükseltisinin fazla ol-ması;

I. iklim özellikleri, II. tarım ürünleri,

III. maden çeşitliliği

gibi özelliklerden hangileri üzerinde etkili olmaktadır?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

A.

0

0

8. Dünya üzerinde verilen “A” noktasının konumu ile ilgili aşa-ğıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?

A) Başlangıç meridye-ninin Batısında yer almaktadır.

B) Ekvatorun güney doğusunda yer alır.

C) Kuzey Yarım Küre’de yer almaktadır.

D) Kutup noktalarına daha yakındır.

İPUCU›› Ülkemizde görülen

iklim çeşitliliği nede-

niyle bitki örtüleri de

değişiklik göster-

miştir. Karadeniz

kıyılarında orman,

Akdeniz kıyılarında

maki, iç kesimlerde

ise bozkır bitki örtüsü

görülmektedir.

Page 11: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .YAYINLARI

Konu

13

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

2.Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?

Ülkemin Zenginlikleri Haritada

➥ Nüfus, sınırları belli bir alanda yaşayan insan sayı-sıdır. Nüfus yoğunluğu ise belli bir alanda yaşayan insan sayısının yüz ölçüme oranıdır.

➥ Ülkemizde nüfus sayımını TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) yapar.

➥ Yapılan nüfus sayımlarıyla;

� toplam insan sayısı,

� nüfusun eğitim durumu,

� nüfusun ekonomik faaliyet kollarına dağılımı,

� kırsal ve kentsel nüfus miktarları,

� çalışan nüfus miktarı

gibi bilgilere ulaşılmaya çalışılır.

➥ Nüfusun dağılışını etkileyen hem fiziki hem de beşeri faktörler yer almaktadır:

➥ Fiziki faktörler: İklim özellikleri, yer şekilleri, toprak özellikleri, su kaynaklarıdır.

➥ Beşeri faktörler: Sanayileşme, tarım, yer altı kaynak-ları, ticaret, turizm ve ulaşım şeklinde sıralanabilir.

➥ Türkiye’de kıyı kesimleri iklimin elverişli olmasından dolayı tarımsal etkinlikler için uygun koşullar oluştu-rur. Bu nedenle kıyı kesimlerde nüfus yoğunluğu faz-ladır.

➥ Kışları çok soğuk geçen yüksek ve engebeli alanlar ile kuraklığın yaygın olduğu kesimlerde nüfus yoğun-luğu azdır.

➥ Marmara Bölgesi, Kıyı Ege Bölümü, Çukurova, Ak-deniz kıyı kesimi, Doğu Karadeniz’in kıyı kesimleri, iç bölgelerdeki verimli ovalar yoğun nüfuslu yerlerdir.

➥ Türkiye’de İstanbul, İzmit, Ankara, Bursa, Kayseri, Gaziantep sanayinin geliştiği yerlerdir.

➥ Akdeniz ve Ege kıyılarında deniz turizmi, Karade-niz’de doğa turizmi, Türkiye’nin birçok şehrinde tarih turizmi gelişmiştir.

➥ Türkiye’de maden çeşitliliğinin en fazla olduğu bölge Doğu Anadolu’dur. Ülkemiz bor, linyit, krom, taş kö-mürü, bakır gibi önemli yer altı kaynaklarına sahiptir.

Çevremizde Kimler Yaşıyor?

➥ Akdeniz iklimi: Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Bitki örtüsü makidir.

➥ Kutup iklimi: Yıl boyunca sıcaklıklar çok düşüktür. Bitki örtüsü yoktur. Yaşayan insan sayısı çok azdır. İnsanlar kendilerini soğuktan korumak amacıyla kalın kıyafetler giyerler.

➥ Ekvatoral iklim: Yıl boyu güneş ışınlarını büyük açı-larla aldığı için yıl boyunca yaz mevsimi yaşanır. Yıl boyunca sürekli yağış alır. Bu nedenle bitki örtüsünü geniş yapraklı ormanlar oluşturur.

➥ Muson iklimi: Güneydoğu Asya’da görülür. Yaz mev-simi ılık ve yağışlı, kışları kurak ve soğuk geçer. Yaz aylarında o kadar çok yağış alır ki sel baskınlarıyla karşı karşıya kalır.

Bilgi Hazinem

Benim

Notlarim

.

Page 12: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler YAYINLARI

Uygulama

14

Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?3.

Üni

te:

2.İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

DÜSün, karar ver

,A. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanlar için “D” kutucuğuna “✓”, yanlış olanlar için “Y” kutu-

cuğuna “✗” işareti koyunuz.

D Y

1Günümüzde nüfus sayımı yılın belli bir gününde sokağa çıkma yasağı şeklinde uygulanarak yapılır.

2 Nüfus sayımlarında ülkemizdeki insanların demografik yapılarıyla ilgili bilgilere ulaşılır.

3 Ülkemizde nüfus sayımını Millî Eğitim Bakanlığı yapar.

4 İklim özellikleri, yer şekilleri ülkemizde nüfusun dağılışını etkileyen beşeri faktörler arasındadır.

5Türkiye’de yer şekilleri ve iklim özelliklerine bağlı olarak Doğu Anadolu Bölgesi’nde nüfus yoğunluğu azdır.

6 Sanayileşmeye bağlı olarak Marmara Bölgesi’nde nüfus yoğunluğu fazladır.

7 Çukurova, Bafra, Çarşamba gibi ovalarda tarıma bağlı nüfus yoğunluğu fazladır.

8 Türkiye’de maden çeşitliliğinin en fazla olduğu bölge Marmara Bölgesi’dir.

9 Kutup iklim özellikleri ülkemizde Karadeniz kıyılarında görülür.

10 Ekvatoral iklim, yıl boyunca yağış aldığı için bitki örtüsünü geniş yapraklı ormanlar oluşturur.

11 Türkiye’de iklim ve yer şekillerine bağlı olarak nüfus dengeli şekilde dağılmamıştır.

12 Dünya iklimleri içerisinde en az nüfusa sahip Kutup iklimidir.

13 Akdeniz iklim bölgesinde yazlar kurak geçtiği için bitki örtüsünü kısa boylu ağaçlar oluşturur.

14 Muson ikliminin görüldüğü yerlerde yağışların az olmasından dolayı bitki örtüsü bozkırdır.

15 İklim şartları insanların giydikleri kıyafetlerden yaşadıkları evlere kadar birçok şeyi etkiler.

Page 13: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .

Kavrama

YAYINLARI

Test -

15

Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

İPUCU

›› ?

İPUCU›› Ülkemizde güneş

enerjisinden güneş-

lenme süresi en fazla

olan güney bölgele-

rimizde faydalanılır.

Ancak ülkemizin

kuzey kesimleri

yağışlı bir iklime

sahip olduğundan

güneşlenme süresi

azdır. Bu yüzden

güneş enerjisinden

bu bölgelerde en az

fayda sağlanmakta-

dır.

31.

Türkiye’de tarımsal üretim ile iklim arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır.

Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi Hande Öğretmen’in söylediğine örnek ver-memiştir?

A) Zeynep: Karadeniz’de çay tarımının yapıl-ması

B) Murat: Konya Ovası’nda tahıl tarımının yapıl-ması

C) Bora: Akdeniz’de turunçgil tarımının yapıl-ması

D) Melek: Marmara’da konserve sanayisinin gelişmesi

2. Akdeniz Bölgesi’nde yazlar sıcak ve kurak kış-lar ılık ve yağışlı geçmektedir.

Bu durum Akdeniz Bölgesi’nde;

I. yaz turizminin gelişmesi,

II. seracılık faaliyetinin yaygın olması,

III. zeytin tarımının yapılıyor olması

faaliyetlerinden hangileri üzerinde etkili ol-muştur?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

3. Güneşlenme süresinin fazla olduğu yerlerde güneş enerjisinden faydalanma olanağı da fazladır.

IV

III

II

I

Buna göre haritada gösterilen yerlerden hangisinde güneş enerjisinden faydalanma olanağı daha azdır?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

4. Aşağıda Ekvatoral iklimin sıcaklık ve yağış grafiği verilmiştir.

Buna göre grafiğe bakılarak aşağıdakiler-den hangisine ulaşılamaz?

A) Yıllık yağış ortalaması fazladır.

B) Yağış rejimi düzenlidir.

C) Sıcaklıkların yükseldiği dönemlerde yağış miktarı azalmıştır.

D) Sıcaklıklar yıl boyu 15°’nin üzerindedir.

5. Hava yıl boyunca soğuktur. Bu yüzden kalın kıyafetler giyeriz. Toprak sürekli buzla kaplı olduğu için tarım yapılamaz.

Kutuplarda yaşayan Taylor’un söyledikleri-ne bakılarak,

I. İklim şartları yaşamlarını etkilemektedir.

II. Soğuk iklim ekonomik faaliyetler üzerinde et-kilidir.

III. Giydikleri kıyafetlerle iklimin etkisine karşı korunmaya çalışmaktadırlar.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

Page 14: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler

Kavrama

YAYINLARI

Test -

16

3

Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?3.

Üni

te:

İnsa

nlar

, Yer

ler

ve Ç

evre

ler

İPUCU

›› ?

İPUCU›› Ülkemizde görülen

iklim çeşitliliğini tarım

ürünleri çeşitliliğini de

etkilemiştir.

6. İstanbul ülkemizin nüfus bakımından en fazla olan ilidir. İstanbul’un nüfusunun bu denli art-masının bir çok nedeni bulunmaktadır. Burası insan hayatı için elverişli coğrafi özelliklere sa-hiptir. Ulaşım, sağlık, eğitim imkanları gelişmiş-tir. Sanayi ve ticaret alanları gelişmiştir. İklim özellikleri iyi olan bu şehirde engebeli alanlar azdır. Ayrıca Avrupa ve Asya kıtasını birbirine bağlaması da bu faktörlerden biridir.

Verilen metinde İstanbul’da nüfusun fazla olmasının sebeplerinden hangisine değinil-memiştir?

A) Yeryüzü şekillerinin etkisine

B) İklim özelliklerinin etkisine

C) Beşeri faktörlerin etkisine

D) Yeraltı kaynaklarının etkisine

7. Akdeniz iklimi dünyada 30° ile 40° enlemleri arasında görülmektedir. Mısır ve Libya hariç Ak-deniz çevresindeki ülkelerde, ABD, Şili, Avust-ralya ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nde görülür. Bu iklimin yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 15 °C – 20 °C arasındadır. Kışın sıcaklık 15°C’nin altına nadi-ren düşer. Doğal bitki örtüsü makidir. Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde turizm faaliyetleri gelişmiştir. Turunçgiller, zeytin, incir, pamuk, yer fıstığı önemli tarım ürünleridir. Akdeniz ikli-mi ülkemizde de görülen bir iklim tipidir.

Paragrafa bakarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Akdeniz ikliminde görülen yaz yağışları sel-lere neden olmaktadır.

B) Soğuğa dayanıksız bitkiler Akdeniz iklimin-de yetişemez.

C) Ülkemizde Akdeniz iklimi görülmesinde do-layı Akdeniz kıyılarında yaz turizmi geliş-miştir.

D) Ülkemizde en fazla zeytin Akdeniz Bölge-si’nde yetişmektedir.

8. Linyit bir kömür çeşididir. Linyite kahverengi kömür adı verilmektedir. Ülkemizde linyit kö-mürü yatakları fazlasıyla bulunur. Ege Bölge-si’nin hemen hemen her yerinde bulunmakta-dır. Evlerde yakıt olarak kullanılan linyit son dönemlerde termik santrallerde de kullanıl-maya başlamıştır. Ülkemizde 1990’lı yıllarda çok daha fazla linyit kömürü üreten işletme bulunurdu. Linyitin çıkarıldığı başlıca yerler ise Kahramanmaraş- Elbistan, Manisa-Soma, Muğla-Yatağan ve Milas, Kühatya- Seyitömer ve Tunçbilek’tir.

Linyit kömürü ile ilgili;

I. Isınmada kullanılmaktadır.

II. Elektrik üretiminde kullanılmaktadır.

III. Ülkemizin bir çok yerinde çıkarılmaktadır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

Page 15: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .

AnalizSentez

YAYINLARI

Test -

17

Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

41.

Muson iklimi görülen yerlerde pirinç üretimi yapılmaktadır. Bunun nedeni yağışların fazla olmasıdır. Çünkü yağış, pirinç üretimini kolaylaştırır. Pirinç su dolu tarlalarda yetişir. Özellikle Hindistan ve Çin’de geçmişten günümüze kadar tarımın yaygın olması nüfusun yoğunlaşmasında etkili olmuştur. Bu bölgelerde yaşanan şiddetli yağışlar nedeniyle insanlar giysi seçiminde su geçirmeyen yağmurlukları tercih ederler. Ayrıca insanlar mobilya ve gemi yapımında teak adı verilen ağaçlardan faydalanmakta ve konutlarını ahşaptan yaparak çatılarında saz ve kamış kullanmaktadırlar. Muson yağmurlarından dolayı Muson Asya’sı adı verilen bölgede yer alan Hindistan’da sürekli yaşanan sel ve heye-lanlardan dolayı binlerce kişi etkilenmektedir.

Paragrafa göre Muson İklimi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

A) İnsanların konutlarında kullanılan malzemeleri etkilemektedir.

B) Tarımsal faaliyetlerin yapılma şeklini etkilemektedir.

C) İklim özellikleri inşaların yaşam tarzlarını etkilemiştir.

D) Bölgede sel ve heyelanların fazla olması nüfusun az olmasına neden olmuştur.

2. Türkiye’de nüfus dağılışı incelendiğinde bu dağılışı etkileyen unsurların öncelikle yüzey şekilleri ve iklim özellikleri olduğu görülmekte-dir. Ülkemizde yer şekilleri bölgeler arasında farklılık gösterdiği için nüfus dağılışını da etki-lemiştir. Yer şekillerinin dağlık ve engeli olduğu yerlerde nüfus seyrek iken, yer şekillerinin düz olduğu yerlerde nüfus kalabalıktır.

Verilen bilgilere bakılarak,

I. Nüfus dağılışı doğal faktörlerden etkilenir.

II. Dağlık yerlerde nüfus seyrektir.

III. Ülkemizde nüfus dağılışı düzenlidir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

3. Türkiye’de nüfusun yoğun olduğu bazı yerler şunlardır:

• Ege kıyıları

• Karadeniz’in kıyı şeridi

• Çukurova çevresi

• Marmara’da Çatalca-Kocaeli Bölümü

Yukarıda verilen bilgilere bakılarak,

I. Deniz kenarlarında nüfus yoğundur.

II. Karadeniz’in kıyı şeridinde sanayileşme ge-lişmiştir.

III. Ege kıyıları, Karadeniz kıyılarından daha yoğun nüfusa sahiptir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

İPUCU›› Nüfusun dağılışını

doğal ve beşeri

faktörler etkiler.

Ülkemizde bu yüz-

den nüfus dağılışı

dengesizdir. Dağlık

alanlarda nüfus

seyrektir.

Page 16: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler

AnalizSentez

YAYINLARI

Test -

18

Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?

4

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

İPUCU

›› ?

İPUCU›› Kutup ikliminde “iglo”

adı verilen evler

yapılmaktadır.

4. Karadeniz Bölgesi’nin nüfus yapısını inceleyen bir coğrafyacı, “Batı Karadeniz kıyılarındaki Zonguldak çevresinde çıkartılan taş kömürü bu bölgede demir-çelik sanayisini geliştirmiştir. Bu durumda bölgenin nüfusunun yoğunlaşmasını sağlamıştır.” şeklinde bir açıklama yapmıştır.

Buna göre Batı Karadeniz’de nüfusun yo-ğunlaşması üzerinde;

I. tarım,

II. sanayi,

III. madencilik,

IV. turizm

durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?

A) I ve II. B) I ve IV.

C) II ve III. D) I, II ve IV.

5.

IIIII

IVI

Yukarıda haritada verilen merkezlerde yapı-lan ekonomik faaliyetlerle ilgili hangisi söy-lenemez?

A) I numaralı merkezde ormancılık gelişme göstermiştir.

B) II numaralı merkezde halkın geçim kaynağı hayvancılıktır.

C) III numaralı merkezde tarım önemli bir eko-nomik faaliyettir.

D) IV numaralı merkezde sanayi gelişmiştir.

6.

Azra

Geçen yıl tatil için babamla çok farklı bir yere gittik. Gittiğimiz yerde insanlar “iglo’ adını verdik-leri buzdan evlerde yaşıyorlardı. İnsanlar bir yerden başka bir yere gitmek için kızakları kullanı-yorlardı. Hava çok soğuk olduğu için insanlar kalın kıyafetler giyiyorlardı.

Azra’nın verdiği bilgilere göre gittiği tatil ye-riyle ilgili,

I. Kutup iklimi özellikleri görülmektedir.

II. İklim şartları yaşantılarını etkilemektedir.

III. Hava şartlarına göre kıyafet kullanmakta-dırlar.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

Page 17: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .

AnalizSentez

YAYINLARI

Test -

19

Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

İPUCU

›› ?

İPUCU›› Ekonomik faaliyetler

bölgelerde yapılan

sanayi faaliyetlerini

etkiler.

1. Ülkemizin kıyı kesimlerinde iklim özelliklerinin iyi olmasından dolayı nüfus yoğunluğu fazladır. Akdeniz kıyılarında turizm faaliyetleri sebebiy-le yaz aylarında nüfus yoğunluğu artmaktadır. Ancak ülkemizin doğu kesimlerinde dağlık ve engebeli alanlar ve olumsuz iklim koşulları nüfusunda seyrekleşmesine neden olmuştur. Ayrıca bir bölgede verimli tarım alanlarının bu-lunması nüfusun artmasına, toprağın verimsiz olması nüfus yoğunluğunun az olmasına ne-den olmaktadır.

Buna göre bir bölgenin nüfusunun yoğun olmasında;

I. insanların yaptığı ekonomik faaliyetler,

II. bölgelerin yeryüzü şekilleri,

III. iklim özellikleri

gibi durumlardan hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?

A) Yalnız III. B) I ve II.

C) I ve III. D) I, II ve III.

2. Erzurum-Kars yöresinde büyükbaş hayvancılı-ğın yapılması burada et ve süt ürünleri ile ilgili tesislerin kurulmasında etkili olmuştur. Akdeniz kıyılarında meyve üretilmesi bu bölgede mey-ve suyu fabrikalarının açılmasını sağlamıştır. Karadeniz’de yapılan balıkçılık faaliyeti burada balık konservesi sanayisinin gelişmesini sağla-mıştır.

Bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Sanayi faaliyetleri bölgelerde yapılan eko-nomik faaliyetlerle yakın ilişkilidir.

B) Her bölgede sanayi tesisleri kurulmuştur.

C) Bazı bölgelerde kurulan sanayi tesisleri tek-rar kapatılmak zorunda kalmıştır.

D) Tarıma dayalı sanayi tesisleri en çok Akde-niz kıyılarında kurulmuştur.

3. Bor madeni dünyada en çok (yüzde 73’ü) Tür-kiye’de bulunan bir madendir. Balıkesir, Eski-şehir, Kütahya ve Bursa’da rezervi bulunmak-tadır. Cam, ilaç, elektronik ürün, gübre yapımı ve roket yakıtı gibi çok geniş kullanım alanla-rı vardır. Ayrıca Türkiye’nin bor madeninden üretilen temizlik ürününün piyasaya sürülmesi bekleniyor. Bu ürünün, insan ve çevre sağlığını tehdit eden petrol türevi kimyasallar ve fosfat bileşikleri içermediği söyleniyor.

Buna göre bor madeni ile ilgili aşağıdaki bil-gilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Kullanım alanı geniş bir madendir.

B) Dünyadaki rezervinin büyük kısmı ülkemiz-dedir.

C) Dünyaya en çok ihraç ettiğimiz madendir.

D) Ülkemizde temizlik ürünü yapımında kulla-nılmaktadır.

4. Ülkemizde yapılan ekonomik faaliyetler çeşit-lilik göstermektedir. Erzurum-Kars yöresinde büyükbaş hayvancılık yapıldığından bu et ve süt ürünleri fabrikaları kurulmuştur. Akdeniz kıyılarında iklimin uygun olmasının yanı sıra bu bölgede yetiştirilen meyveler, meyve suyu fabrikalarının açılmasını sağlamıştır. Trakya yöresinde yetiştirilen ayçiçeği burada yağ fabri-kalarının kurulmasını, Çukurova’da yetiştirilen pamuk ise bölgenin bir tekstil üretim merkezi hâline gelmesini sağlamıştır.

Buna göre ülkemizdeki ekonomik faaliyet-lerle ilgili;

I. Üretim tesisleri ham maddelerin yakınında kurulmuşlardır.

II. Bölgelerde görülen iklimler yapılan ekono-mik faaliyetleri etkilemiştir.

III. Doğu bölgelerimizde sadece hayvancılık yapılmaktadır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız III. B) I ve II.

C) I ve III. D) I, II ve III.

5

Page 18: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler

AnalizSentez

YAYINLARI

Test -

20

Ülkemin Zenginlikleri Haritada / Çevremizde Kimler Yaşıyor?

5

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

İPUCU

›› ?

İPUCU›› İklim özellikleri in-

sanların yaşantılarını

etkilemektedir.

5. Ben Eanna. Malezya’da yaşıyorum. Yaşadı-ğım yerin en önemli özelliği her mevsim yağışlı olmasıdır. Sıcaklık 25 derecenin altına kolay kolay inmiyor ve yıl boyunca pek değişiklik göstermiyor. Ayrıca yaşadığım yerde bitki örtü-sü gür ormanlardır. Yıllık yağış miktarı da 2000 mm’nin üstündedir.

Eanna’nın yaşadığı yer ile ilgili verilen bilgi-lerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır?

A) Yağış isteyen tarım ürünleri rahatlıkla yeti-şir.

B) İnsanlar sürekli şemsiye ve yağmurluğa ih-tiyaç duyar.

C) Yağmur yaz aylarında daha fazla yağarken kışın kuraklık yaşanır.

D) Evler kereste ve odun kullanılarak yapılır.

6.

Kutup ikliminde insanlar kışın buzdan ve balina kemiklerinden yaptıkları İglo denilen kubbeli, geleneksel evlerde yazın ise çadırlarda yaşar-lar. Toprak devamlı donmuş hâlde olduğundan bitki örtüsü yoktur. Aynı zamanda tarımsal faa-liyetler sınırlıdır. Avcılık ve balıkçılık insanların önemli geçim kaynağıdır.

Kutup iklimi ile ilgili verilen bu bilgiler aşa-ğıdakilerden hangisine kanıt gösterilebilir?

A) İklimin insan yaşantısını etkilediğine

B) Kutup ikliminde yaşamın bulunmadığına

C) Soğuk iklimlerde yaşayanların yaşadıkları bölgeleri terk ettiğine

D) Kutuplarda ekonomik faaliyet bulunmadığı-na

7. Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili olan iki ayrı yarımadadan oluşmaktadır. Bir çok akarsuya ve göle sahiptir. Akarsular üzerlerine yükselti-nin fazla olduğu yerlerde akış hızları fazla oldu-ğu için barajlar yapılmıştır. Barajların dışında ise doğal göllerimizde vardır.

Buna göre ülkemizde su kaynaklarının fazla olması;

I. tarım,

II. enerji üretimi,

III. madencilik

faaliyetlerinden hangilerine katkı sağlamak-tadır?

A) Yalnız III. B) I ve II.

C) I ve III. D) I, II ve III.

8. Ülkemizde faklı bölgelerde farklı iklim özellikle-ri görülmektedir. Hatta aynı yörede faklı iklimler görülmektedir. Marmara Bölgesi bu yerlerden biridir. Marmara’nın güney kesimlerinde Akde-niz iklimi görülürken Karadeniz’e bakan kıyıla-rında Karadeniz iklimi, iç kesimlerde yer alan Trakya yöresinde ise Karasal iklim özellikleri görülmektedir.

Paragrafta bahsedilen durum Marmara Böl-gesi’nde aşağıdakilerden hangisinin oluş-masına neden olmuştur? A) Ticari faaliyetlerin artmasına

B) Faklı tarım ürünlerin yetiştirilmesine

C) Ulaşım faaliyetlerinin aksamasına

D) Sanayi tesislerinin artmasına

Page 19: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6. Sınıf Sosyal Bilgiler .YAYINLARI

Ünite

21

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ

YAYINLARI

3. Ü

nite

:İn

sanl

ar, Y

erle

r ve

Çev

rele

r

1. Kıtaların büyük kısmı Kuzey Yarım Küre’de yer alır.1

Dünya üzerinde kara yüzeyi daha fazla, su yüzeyi daha azdır.2

Dünya üzerinde; Asya, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, An-tarktika, Avrupa ve Okyanusya olmak üzere toplam yedi kıta vardır.

3

Dünya üzerinde; Büyük Okyanus, Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu olmak üzere üç tane okyanus bulunmaktadır.

4

Yukarıdaki kâğıtlarda yazan bilgilerden doğru olanlar yandaki zarfa atılacaktır.

Buna göre kaç numaralı kâğıtlar yandaki zarfa atılmalıdır?

A) Yalnız 3 B) 1, 2 ve 3 C) 1, 3 ve 4 D) 2, 3 ve 4

2.

0 °

I

II

IV

III

Dünya haritası üzerinde numaralandırılan yerlerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

A) I numaralı bölgede sıcaklık ortalaması 0 C°’nin altın-dadır.

B) II numaralı bölgede Muson iklimi görülmektedir.

C) III numaralı bölgede kurakçıl bitki örtüsü vardır.

D) IV numaralı bölge Ekvator üzerinde yer almaktadır.

3.

H

l

60° 20°40° 0° 40°20° 60°

60°

40°

20°

20°

40°

60°

Kutuplara doğru gidildikçe, güneş ışınlarının daha az açıyla gelmesine bağlı olarak hava daha soğuk olur.

Verilenlere bakılarak yukarıda sembollerle gösteri-len alanlardan hangisinin daha soğuk olması bek-lenir?

A) H B) l C) ♥ D) ■

4. Türkiye 36° – 42° Kuzey paralelleri ile 26° – 45° Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin ve-rilen özelliğinin ortaya koyduğu sonuçlar arasında-dır?

A) Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlaması

B) Doğusuyla batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı-nın olması

C) Ortadoğu petrollerine yakın olması

D) Ortalama yükseltisinin fazla olması

3.

Page 20: 3. ÜNİTE...Özel konum, bir yerin paralel ve meridyenlere göre bulunduğu konumdur. 4. Ekvator en büyük paralel dairesidir. 5. Paralelleri dik kesen, kutup noktasından birleşen

6.SınıfSosyalBilgiler YAYINLARI

ÜniteÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ

22YAYINLARI

3.3.

Üni

te:

İnsa

nlar

, Yer

ler

ve Ç

evre

ler

5. Türkiye’de batıdan doğuya doğru gidildikçe yıllık or-talama sıcaklığın azalmasının nedeni yükseltidir.

Denizden uzak iç bölgelerimizde Akdeniz iklimi gö-rülmektedir.

Türkiye’de yıllık sıcaklık ortalamasının en fazla ol-duğu iklim Karadeniz iklimidir.

Türkiye’de aynı anda farklı iklim özelliklerinin görül-mesi özel konumla ilgilidir.

Yukarıda verilen bilgilerin doğru olanlarına “✓” işareti, yanlış olanlarına ise “✗” işareti konulacaktır.

Buna göre doğru işaretleme aşağıdakilerden hangi-sindeki gibi olmalıdır?

A) ✗✗

B) ✓✓

C) ✓✗

D) ✗✓

6.

Ali

Ayşe

Hakan

Aralarındaki uzaklık her yerde 111 km’dir.

En büyükleri Ekvator’dur.

Boyları birbirine eşittir.

Yukarıdaki öğrencilerden hangileri paralellerin özel-likleriyle ilgili doğru bilgi vermişlerdir?

A) Yalnız Ali B) Ali ve Ayşe

C) Ali ve Hakan D) Ayşe ve Hakan

7.

Arda

Yaşadığım yerde kışlar soğuk ve sert geçmektedir. İklime bağlı olarak daha çok tahıl tarımı yapılmaktadır. Bitki ör-tüsünü de ilkbahar yağışlarıyla yeşerip yaz kuraklığıyla sararan ot topluluğu oluşturur.

Arda’nın anlattıklarına bakıldığında yaşadığı bölge-de hangi iklim özelliğinin görüldüğü söylenebilir?

A) Karasal iklim B) Akdeniz iklimi

C) Karadeniz iklimi D) Muson iklimi

8. I. Ege kıyılarında girinti ve çıkıntının fazla olması

II. Batıdan doğuya doğru sıcaklık ortalamalarının azal-ması

Türkiye’de yukarıda verilen durumların ortaya çık-masında hangi nedenler etkilidir?

I II

A) Dağların uzanış doğrultusu

Yükseltinin artması

B) Yükseltinin artması Rüzgârların esiş yönü

C) Rüzgârların esiş yönü Yükseltinin artması

D) Dağların uzanış doğrultusu

Rüzgârların esiş yönü

9. Çocuklar, Akdeniz iklim tipinin genel özellikleri nelerdir?

Mustafa Öğretmen’in sorusuna aşağıdaki öğrenci-lerden hangisi yanlış cevap vermiştir?

A)

Bitki örtüsü makidir.

B)Kışlar ılık geçmektedir.

C)Akdeniz, Ege ve Güney Marmara kıyılarında görü-lür.

D)Her mevsim yağış isteği olan ürünler yetiştirilir.