Vai tieðâm îstajâ laikâ un vietâ? Liena Trçde

Pçc tam, kad mani telefoniski

tâ kâ nedaudz noaudzinâja par to, ka esmu “kusls latvietis”, jo nees-mu to 10 000 cilvçku vidû, kas sest-dien parakstîjâs par ierosinâjumu, lai turpmâk no valsts budþeta ne-atlektu ne santîma skolâm, kurâs nemâca latvieðu valodâ, gribot ne-gribot nâcâs noformulçt savu vie-dokli ðajâ jautâjumâ.

Ir jau sava daïa taisnîbas tiem, kas min, ka nekur pasaulç, vai tâ bûtu Amerika, Vâcija, vai cita valsts, kur ir sava nacionâlâ valoda, iebraucçjiem uz sudraba ðíîvîða nekas netiek pa-sniegts. Ja gribi darbu atrast, mâcîties un visâdi citâdi iedzîvoties, nâkas vien vietçjâ dialektâ mçli locît, dzim-to valodu atstâjot vien daþâdiem intereðu pulciòiem un saviesîgâm pasçdçðanâm.

Un tomçr... Man gribçtos domât, ka Latvijâ situâcija ir nedaudz citā-da – pat unikâla. Divdesmit Latvi-jas pastâvçðanas gados jautâjums par to, ko tad darît ar tâm “krie-vu skolâm”, ir apmuïïâts ne rei-zi vien. Beigu beigâs pat nonâca lîdz lçmumam noteikt proporciju, cik priekðmetu ðajâs skolâs jâmâca latvieðu valodâ (60%). Ar dabisku pretoðanos un daþiem krituðajiem (skolotâji, kas nebija gana “latviski“, bija spiesti darbu pamest) reforma tomçr îstenojâs. Un rezultâtâ vis-maz Tukumâ 3. vidusskola kâ “krie-vu skola” drîz figurçs vien ïauþu valodâs, jo pçdçjâs krievu valodâ izglîtojamâs klases straujâ tempâ tuvojas finiðam, bet no jauna bçrni tajâs uzòemti netiek. Tâdçï – uz la-bu tas vai ne – to râdîs laiks, bet reforma savu darbu padarîja. Viss notiek, un tiem, kas grib pret ðiem lçmumiem protestçt, tâ îsti vairs nav par ko. Tâdçï, vismaz man, tieðâm dziïi neizprotams, kam jaunâ paraks-tu vâkðana nepiecieðama un, kas jo svarîgâk, – kam gan tâ ir izdevîga? Pirmkârt, ðíiet, ka visa tâ parakstu vâkðana un referenduma ideja (kas, starp citu, arî miljonus maksâ) ir ti-kai kârtçjais mçìinâjums uzpucçt stipri paplukuðâs nacionâlo politis-ko spçku spalvas. Tâ teikt, ja nav, par ko cînîties, bûsim vismaz “pret”! Un, jâ, tâ bûs labs iemesls atkal sarosîties bez darba palikuðajiem krievu skolu aizstâvjiem... Gluþi vai jâdomâ, kurð pasûta mûziku...

FO

TO -

Jān

is V

ītols

redakcijas sLeja

Laikraksts tukuma, kandavas, EngurEs un JaunpiLs novadiEm Nr. 26 (1587) – Ls 0.40 ISSN 1407-8252

Ceturtdiena, 2011. gada 3. marts www.ntz.lv

Gardâ pçcpusdiena Kandavā

Priekšplānā konkursa labinieki Zita Saleniece, Zane Jakubauska un Mārtiņš Mucenieks

jânis VîToLs

Kûku, tortu ballîte ar izgarðoðanu vakar notika Kan-davas Valsts lauksaimniecîbas tehnikuma çdinâðanas, tûrisma un viesnîcu servisa nodaïas çdienu gatavoðanas virtuvç.

23 jaunie speciâlisti – treðâ kursa

audzçkòi – cepa kûkas, garnçja tor-tes un galdâ cçla visu garðîgo, ko skolâ iemâcîjuðies konditormâkslas jomâ. Gardos darbus vçrtçja þûrijas komisija, kuras sastâvâ bija tehni-kuma pedagogi un nodaïas pârçjo kursu audzçkòi. Par labâkajiem at-zina Zitas Salenieces, Zanes Ja-kubauskas un visu pârçjo veiku-

mu. Nâkamie pavâri, kondito-ri gardu çdienu gatavoja un va-kar ar ðiem gardumiem cienâja sa-vas skolotâjas un tehnikuma izlai-duma kursu audzçkòus. Nodaïas vadîtâja Mâra Zilvinska pastâstîja: “Pasâkums tapis par Eiropas pro-jekta naudu vidçjâs profesionâlâs izglîtîbas îstenoðanas kvalitâtes

uzlaboðanas programmu grupâ «Pa-kalpojumi». Ðî projekta aktivitâtes bija praktiskâs mâcîbas kondito-rejas izstrâdâjumu gatavoðanâ un konkurss «Labâkais konditors». Ei-ropa ðiem radoðajiem konkursiem atvçlçjusi 1430 latus. 22. martâ ðî projekta ietvaros notiks konkurss «Labâkais pavârs».”

AgitA Puíîte

1. martâ visâ Latvijâ sâkâs tau-tas skaitîðana, turklât ðoreiz “pa jaunam” – pirmâs desmit die-nas visi tika aicinâti saskaitîties internetâ www.tautasskaitisana.lv. tiesa, labi iecerçtais projekts izrâdîjies nedroðs.

Skaitîðanas pirmajâ dienâ daudzi saskaitîties gribçtâji sûdzçjâs, ka bi-jis pagrûti vai neiespçjami aizpildît anketu, jo internets bijis noslo-

gots. Taèu skaitîðanas otrajâ dienâ medijos parâdîjâs informâcija, ka nezinâmâm personâm izdevies piekïût datiem, kurus skaitîðanas laikâ savâs anketâs ierakstîjuði iedzîvotâji, tâpçc uzreiz tika liegta iespçja saskaitîties, izmantojot per-sonas kodu un pases numuru.

Centrâlâ statistikas pârvalde (CSP) izplatîjusi informâciju, ka joprojâm var saskaitîties ar e-pa-rakstu un bankas identifikato-ru, kas ir droði un nav pieeja-mi nepiederoðâm personâm, kâ tas varçtu bût ar personas pasu datiem. CSP arî norâda, ka tau-

tas skaitîðanas procesâ iegûtie vairâk nekâ 100 000 iedzîvotâju personîgie dati ir droðîbâ un pie-eja pilnîbâ aizpildîtajâm anketâm slçgta. Ðobrîd sadarbîbâ ar Datu valsts inspekciju tiekot izstrâdâti papildu droðîbas pasâkumi, tâpat tikðot lemts, kâ atrisinât valstisku problçmu – vieglo piekïuvi per-sonu pases datiem, kas ar daþâdu lîgumu, projektu un citu dokumentu starpniecîbu pieejami internetâ. CSP un Valsts Datu inspekcija brîdina, ka citu personu datu izmantoðana tautas skaitîðanâ ir administratîvi un pat kriminâli sodâma rîcîba.

Ar sveðiem datiem piekïûst tautas skaitîðanas anketâm

2 Ziņas Ceturtdiena, 2011. gada 3. marts

Brîvîbas laukums 10 Tukums, LV - 3101

Tâlr./ fakss: 63125216Mob. : 28338989,

28444558 E-pasts: ntz@ntz.lv

Galvenâ redaktore Ivonna Plaude.Iznâk otrdienâs, ceturtdienâs un sestdienâs. Metiens 6920 eks.

Izdevçjs SIA «Novadu Ziòas». Abonçðanas indekss 3069.Masu informâcijas reìistrâcijas apl. #000702425.

Darba laiks no 8.00 lîdz 18.00, sestdienâs no 9.00 lîdz 14.00.Pârpublicçðana, bez redakcijas rakstiskas atïaujas, aizliegta.

Par sludinâjumu un reklâmu saturu atbild iesniedzçjs.Publicçtie materiâli ne vienmçr atspoguïo redakcijas viedokli.

Iesniegtos manuskriptus nerecenzç un atpakaï neizsniedz.Honorârus par iepriekðçjo mçnesi var saòemt pirmdienâs, ceturtdienâs.

Iespiests tipogrâfijâ «Mûkusala», Rîgâ, Mûkusalas ielâ 41.

www.ntz.lv

Autobuss atkal neatnâca...– Zvanu jums no Deìiem, tas ir

septiòus kilometrus no Lestenes. Reizi nedçïâ – ceturtdienas vakaros, teorçtiski mums ir iespçja nokïût Tukumâ. Taèu nelaime tâda, ka, ja Lestenç no autobusa visi pasaþieri izkâpj, visbieþâk autobuss lîdz mums nemaz neatbrauc. Tâ ir noti­cis arî ðodien. Paðlaik esam uz ceïa, kur salâm gandrîz stundu; tagad ej­am atpakaï uz mâjâm, 22.00 man jâbût Rîgâ, tâpçc meklçðu kâdu no kaimiòiem, kurð bûtu ar mieru aiz­vest.

Visnepatîkamâkais, ka vçl pa dienu zvanîju «Tukuma auto» dispeèeram un îpaði lûdzu, lai au­tobuss lîdz Deìiem, kâ paredzçts, tomçr aizbrauc... Apsolîja. Zvanîju tagad un prasîju, vai autobuss bûs, uz ko dispeèers atbildçja, ka ar ðoferi neesot iespçjams sazinâties.

Redakcija: atbildi sniedza Zan­da Lorence, Tukuma Autoos­tas vadîtâja, kas skaidroja, ka, pçc biïeðu saraksta sprieþot, 24. februârî ir bijis pasaþieris, kurð vçlçjâ nokïût lîdz Deìiem, tâdçï, jâsecina, ka autobuss noteikti brauca lîdz attiecîgajai pieturvie­tai. Tomçr, kâdçï minçtajai sievie­te tomçr autobusus nav sastapusi, vadîtâja solîja vçl skaidrot. “Katrâ gadîjumâ, pat jau nav pasaþieru, autobusam tâpat jâbrauc lîdz marðruta galam, pretçjâ gadîjumâ tas bûtu pârkâpums,” skaidroja Z. Lorence un solîja, ka turpmâk tikðot pievçrsta pastiprinâta uzmanîba tam, lai ðis noteikums tiktu pildîts.

Par ûdnensskaitîtâjiem– Dzîvoju Irlavâ, daudzdzîvokïu

mâjâ. «Tukuma ûdens» mûsu kâpòu

telpâ uzstâdîja ûdens skaitîtâju – vienu uz seðiem dzîvokïiem. Es saprotu un atbalstu, ka par ûdeni jâmaksâ, bet mums tagad deviòus mçneðus bûs jâmaksâ arî par skaitîtâju – katru mçnesi Ls 1,70. Parçíinâjâm, ka uz visiem ðis skaitîtâjs izmaksâ vairâk nekâ 90 latu. Vai nav par dârgu? Un mçs jau to skaitîtâju nemaz nelûdzâm, kâpçc mums par to jâmaksâ?

Redakcija: atbild Ainârs Feld­manis, SIA «Tukuma ûdens» val­des priekðsçdçtâjs: “Pasûtîjumu veica Irlavas pagasta pârvalde. Sastâdîjâm tâmi un uzstâdîjâm vairâkus ûdensskaitîtâjus uz ûdensvada pievadiem. Un jâsaka, ka ðie skaitîtâji atðíiras no tiem, kâdus uzstâda dzîvokïos, tâdçï arî izmaksas – attiecîgi lielâkas.”

Par silto ûdeni– Pirmo reizi ar ðâdu problçmu

saskaros un pirmo reizi arî zvanu. Proti, Meþa ielâ 20 jau kopð 17. februâra nav siltâ ûdens. Pirmajâ reizç, kad zvanîju dispeèeram, at­bilde skançja, ka es ûdeni “pârâk daudz tecinot”, savukârt vakar [24. februârî] skaidrojums bija – “jûs pârâk maz teciniet”. Jâjautâ, vai Ls 5,30 m³ ir pârâk maz maksâts, lai saòemtu siltu ûdeni. No krâna nâk tikai viegli remdens ûdens un, katrâ gadîjumâ, mazu bçrnu tâdâ nomazgât nav iespçjams. Tas taèu nav normâli, ka jâdodas mazgâties pie sievasmâtes!?

Redakcija: atbild Uldis Eglî­tis, «Tukuma nami» valdes priekð sçdçtâjs: “Tika saòemts at­kârtots zvans un jautâjums jau nodots santehniíim risinâðanai. Tas nozîmç, ka jau ðîs nedçïas

laikâ problçma tiks novçrsta. Taèu par iemesliem, kâdçï ðâda tehnis­ka problçma radusies, spriest bûtu pâragri, bet, katrâ gadîjumâ, ðâdai siltâ ûdenspadevei nevajazçtu bût.” LienA Trçde

Par ieročiem un atļaujāmÒemot vçrâ, ka diezgan bieþi

ðogad Latvijâ konfliktus risinâta ar ieroèu palîdzîbu, kâds mûsu avîzes lasîtâjs vçlçjâs gût atbildi uz ðâdiem jautâjumiem: “Cik Tukuma rajonâ ir reìistrçtu ieroèu? Cik no tiem drîkst glabât un cik – nçsât? Kâda ir ieroèu atïaujas iegûðanas kârtîba daþâdu veidu ieroèiem – medîbu u.c?”

Uz ðiem jautâjumiem atbildçja Tu ku ma policijas iecirkòa priekð­nieks Janeks Bahs:

– Tukuma, Engures, Kandavas un Jaunpils novados kopâ ir reìistrçti 1069 ieroèu îpaðnieki, no kuriem 845 ir mednieki ar medîbu ieroèu glabâðanas atïauju dzîvesvietâ; savukârt 224 personâm ir izsnieg­tas paðaizsardzîbas ðaujamieroèa glabâðanas atïaujas, kas ïauj pistoli vai revolveri glabât dzîvesvietâ. Pa­visam ir reìistrçti 2047 ðaujamieroèi; no tiem 1709 – medîbâm, 5 – spor­tam un 333 – paðaizsardzîbai.

Lai saòemtu medîbu ieroèa glabâðanas atïauju ir jâmâcâs kursos, jânokârto mednieka eksâmeni, proti – jâiegûst mednie­ka statuss. Pçc tam Valsts polici­ja pârbauda ðî cilvçka personîbu, ieroèa glabâðanas apstâkïus, un, ja atzinums ir pozitîvs, iz­sniedz iegâdâðanâs un glabâðanas atïauju.

Ðaujamieroèus paðaizsardzîbai var iegût, nokârtojot attiecîgu kur­

su eksâmenu un uzrakstot iesnie­gumu valsts policijâ; tad polici­ja pârbauda ðî cilvçka personîbu, un, ja atzinums ir pozitîvs, iz­sniedz ðaujamieroèa glabâðanas vai nçsâðanas atïauju. Kâdreiz ðâdas atïaujas izsniedza uz laiku lîdz 5 gadiem (maksimâlais medicînas komisijas atzinuma derîguma laiks), un tad tâs bija jâpagarina, taèu kopð grozîjumiem likumâ, kas stâjâs spçkâ 2011. gada 1. janvârî, ðâdas atïaujas tiek izsniegtas bez termiòa. Valsts policijâ ir îpaða struktûrvienîba, kas regulâri uzrau­ga ieroèu îpaðniekus, apseko viòus dzîvesvietâ un pârbauda ieroèu glabâðanas apstâkïus. Ja ieroèa îpaðnieks izdara kâdu pârkâpumu, kas ir saistîts ar apreibinoðo vie­lu lietoðanu vai nepakïauðanos va­ras pârstâvjiem, anulç ðo atïauju un izòem ieroci.

Ieroèu apriti regulç Ieroèu un speciâlo lîdzekïu aprites likums un MK noteikumi Nr.159 «Ieroèu, munîcijas un gâzes pistoïu (revol­veru) iegâdâðanâs, reìistrçðanas, uz­skaites, glabâðanas, pârva dâ ðanas, pârsûtîðanas, nçsâðanas, realizçðanas un kolekciju veido ðanas noteiku­mi», kas izdoti 2005. gada 1. martâ. Ðo noteikumu pants «Ðaujamieroèu, lielas enerìijas pneimatisko ieroèu, gâzes pistoïu (revorveru) un munîcijas glabâðana, pârvadâðana, pârsûtîðana un nç sâðana» nosaka, ka seifa vai metâla skapja sienu bie­zums nav mazâks par 2,5 mm, un tas aizslçdzams ar droðu slçdzeni, kuras atslçga ir pieejama tikai ðaujamieroèa vai lielas enerìijas pneimatiskâ ieroèa îpaðniekam.

VenTs dubroVskis

CeTurTdienAs sArunAsLatvijā un PasauLē

Latvijā un PasauLē

Pasûdzçjâs! Interneta vietne «WikiLeaks» publiskojusi kârtçjo ASV diplomâtu saraksti. Un atkal – pieminçta Latvija. Proti, saraks­te liecina, ka Lietuvas prezidents Valds Adamkus privâtâs sarunâs ar amerikâòu diplomâtiem sûdzçjies, ka Latvijas prezidente Vaira Vîíe­Freiberga sagrâvusi Baltijas val­stu vienotîbu, 2005.gadâ Maskavâ apmeklçjot Otrâ pasaules ka­ra noslçguma 60.gadadienu. Ðî situâcija aprakstîta telegrammâs, kas sûtîta no ASV vçstniecîbâm Rîgâ, Tallinâ un Viïòâ, gatavojo­ties ASV prezidenta Dþordþa Buða kopîgai sanâksmei ar Latvijas, Lie­tuvas un Igaunijas prezidentiem Rîgâ 2005.gada 7.maijâ. Tai pat laikâ amerikâòu diplomâti norâda, ka Latvija, Lietuva un Igaunija ir nesatricinâmi ASV sabiedrotie, at­balstot Vaðingtonas vissvarîgâkâs globâlâs intereses, tostarp militârâs misijas Afganistânâ un Irâkâ, kâ arî demokrâtisku pârmaiòu veicinâðanu Baltkrievijâ, Ukrainâ un Gruzijâ.

Paðvaldîbâm – par 4% mazâk. Viens no papildus valsts budþeta konsolidâcija plâniem – Iedzîvotâju ieòçmuma nodokïa pârdale. Iecerçts, ka turpmâk IIN valsts daïa tiks palielinâta un, attiecîgi, paðvaldîbâm – samazinâta par 4%. Ðâdâ veidâ valdîba cer nâkamgad konsolidçt piecus miljonus latu. Ministrija norâda, ka summu vçl precizçs atbilstoði aktualizçtajâm makro prognozçm 2012.ga­da valsts budþeta sagatavoðanas procesâ. Jâpiebilst, ka pçc smagâm pârrunâm gada sâkumâ Latvijas Paðvaldîbu savienîba panâca vienoðanos ar valdîbu, ka tâ garantçs municipalitâtçm ieòçmumus no iedzîvotâju ienâkuma nodokïa 96% (iecerçto 82%) apmçrâ no prognozçtâ. Tâlâkâ budþeta izmaiòu virzîba ir atkarîga no starptautiska­jiem aizdevçjiem – pçc tam, kad aizdevçji akceptçs konsolidâcijas pasâkumus, valdîba varçs gata­vot konkrçtas izmaiòas likumos un valsts budþetâ, ko tâlâk virzîs izskatîðanai parlamentâ. Tomçr aizdevçji jau vairâkkârt uzsvçruði, ka sagaida no valdîbas vairâk strukturâlo reformu un ilgtermiòa konsolidâcijas pasâkumus.

Paði rada, paði cînâs. Starptau­tiskâ Narkotiku kontroles pado­me (SNKP) izslçgusi Kolumbiju no “pastiprinâtas novçroðanas sa­raksta” atzîstot, ka Kolumbijâ ar­vien tiek izgatavota lielâkâ daïa no pasaulç pieejamâ kokaîna, taèu valsts likumsargi demonstrç ievçrojamu progresu cîòâ ar ðo problçmu. Saskaòâ ar SNKP da­tiem no 2000. gada lîdz 2010. ga­dam Kolumbija samazinâjusi ko­kas lapu ieguves apjomu par 58%, galvenokârt pateicoties ðî auga plantâciju iznîcinâðanai. Kopumâ likvidçtas kokas plantâcijas 168 000 hektâru platîbâ.

SNKP dati liecina, ka Kolumbi­ja ir arî pasaules lîdere atklâto un konfiscçto narkotiku apjomu ziòâ.

inTerneTA PorTâLus

PârLAPojA LienA Trçde

Par budžetu un politiku

No 28. februâra lîdz 1. martam kopumâ reìistrçti 20 notikumi, noformçts 31 administratîvo pârkâpumu protokols. Ceïu transporta negadîjumi nav reìistrçti.

27. februârî09.25 Slampes pagastâ konstatçts,

ka, mâjâ atlauþot durvju slçdzeni, nozagts cirvis, trimeris un aizsarg­cepure, èetri alumînija katli un ins­trumentu kaste. Zaudçjumi – Ls 103 apmçrâ. Uzsâkts kriminâlprocess. Iespçjamâs vainîgâs personas no­skaidrotas un aizturçtas.

22.10 Tukumâ, Kuldîgas ielâ, atklâjies, ka automaðînai BMW­318 nozagti èetri riteòu dekoratîvie dis­

ki. Materiâlie zaudçjumi tiek no­skaidroti.

28. februârî10.00 konstatçts, ka, atlauþot

durvis, Slampes pagastâ no kâdâm mâjâm nozagta panna, pneimatiskâ ðautene un nodarîti citi zaudçjumi, kopumâ Ls 300 apmçrâ. Materiâls pievienots iepriekð uzsâktajam kriminâlprocesam, kurâ ir aizturçtas iespçjamâs vainîgâs personas.

1. martâ10.00 Tukumâ kâds 1977. gadâ

dzimis vîrietis konstatçjis, ka no virsjakas kabatas nozagts maks, kurâ atradâs vadîtâja apliecîba, bankas karte un Ls 60.

INformâCIju sNIedza Valsts

polICIjas zemgales reìIoNa

pârValdes prIekðNIeka palîdze

ieVA sieTnieCe, apdarINâja

VenTs dubroVskis

Dievkalpojumā – prāvests Klāvs Bērziņš

Svētdien, 6. martā, Tukuma evaņģēliski luteriskās draudzes dievkal­pojumā piedalīsies un sprediķi sacīs prāvests Klāvs Bērziņš. Pēc dievkal­pojuma ar viesi draudzes namā notiks tikšanās. Ārpus Latvijas kalpojo­šā garīdznieka Klāva Bērziņa vectēva brālis ir ievērojamais Džūkstes no­vadnieks Ludis Bērziņš (1870-1965), kas pazīstams kā mācītājs, teoloģijas profesors, dziesminieks un folklorists. Aizvadītajā gadā Džūkstes drau­dze Tukuma draudzes lietošanā uz nenoteiktu laiku nodeva Luda Bērzi­ņa klavieres.

Prāvests Mārcis Zeiferts

3

FO

TO -

Agi

ta P

uíîte

Ceturtdiena, 2011. gada 3. marts

Otrdienas, 1. marta, vakarâ Pûres pagastsa kultûras namâ notika gadskârtçjâ iedzîvotâju sapulce. To vadîja Pûres un Jaunsâtu pagastu pârvaldes vadîtâja Santa Heimane, taèu uz iedzîvotâju jautâjumiem atbildçja arî Tukuma novada domes priekðsçdçtâjs Juris Ðulcs, viòa vietnieks Indulis Zariòð, deputâts Artis Jomerts un Saei-mas deputâts Aivars Volfs.

Sanâksmes sâkumâ S. Heima­ne pastâstîja par aizvadîtajâ gadâ padarîto, tostarp ûdenssaimniecî­bas projektu Pûrç un Dzintarâ, sociâlâs mâjas atvçrðanu, atpûtas vietu iekârtoðanu; arî to, ka noteik­ti dzeramâ ûdens un kanalizâcijas tarifi. Ziemâ pagasts ticis galâ ar ceïu, skolu, kultûras namu çku jumtu tîrîðanu. Ðogad turpinâsies darbi sporta laukumâ, estrâdç, ûdenssaimniecîbâ, jâremontç ceïi, jâveido jauni burti Pûres no­saukumam, jâremontç Lamiòu bibliotçka, Lamiòu kapu vârti, daïa kultûras nama utt. S. Heima­ne atzina, ka komunâlais dienests, skolas, bibliotçkas, kultûras nami strâdâ, pasâkumi ieplânoti lîdz ga­da beigâm.

Satrauc nesakârtoto îpaðumu lietas

– Kad beidzot sakârtos to îpaðumu centrâ, kur reiz bija kafejnîca?

S. Heimane:– Mçs esam runâjuði, runâjuði,

piedâvâju pat âtraudzîgos kârklus iestâdît, lai no ceïa neredz, bet îpaðnieki atteicâs. Tâ ir problçma, taèu ne vienîgâ – vçl arî selekcijas çka un Pûres pils, kuru pa gabaliem vien no iekðpuses izzâìç un aiznes. Grîdu tur vairs nav. To nedara ne­viens cits kā mûsu paðu ”zieds” to ne­dara. Sazinâjâmies ar pils îpaðniekiem – SIA «Îres nami», piedâvâjâm par Ls 45 lîdz 50 to uzturçt, bet viòi atteicâs. Tagad ðo jautâjumu risinâsim kopâ ar paðvaldîbas policiju. Otra problçma, par ko esam nosûdzçti Vides aizsardzîbas un reìionâlâs attîstîbas

Pûreniekus satrauc mazdârziòu liktenisministrijai, ir paðvaldîbas ceïa Kro­dzinieki – Galenieki izmantoðana. «Gravu» mâju îpaðnieki lûdz noteikt âtruma ierobeþojumus, tâpçc tur uz­liksim âtruma ierobeþojuma zîmi 30 km/h.

– Viòi par mums sûdzas, bet kur lai mçs par viòiem sûdzamies? Braucu ar maðînu un pçdçjâ brîdî pamanîju pâri ceïam pârlikto baïíi. Bet ja nebûtu pamanîjusi?

– Varat vçrsties pie manis, jo tas ir pagasta ceïð, tâtad visiem iz­mantojams, un mçs domstarpîbas cenðamies risinât.

Vienotu dienestu uzòem ar baþâm

– Varbût varat pastâstît, kas notiks ar komunâlo dienestu?

– No 1. janvâra Pûrei un Jaunsâtiem ir viens komunâlais dienests, taèu novads ir iecerçjis no 1. jûlija veidot SIA, kurâ bûtu Pûres, Jaunsâtu, Sçmes un Zentenes komunâlā saimniecîba kopâ. Pat­laban taustâmies, kâ to darît. Mûsu komunâlâ saimniecîba ir sakârtota, arî jaunsâtnieki sapratuði, ka mâjas jâapsaimnieko un par pakalpoju­miem jâmaksâ. Tâpçc tagad iznâk, ka viss atkal jâsâk no jauna.

– Tad kâpçc mums vajag ðâdu SIA, ja pagastâ viss ir kârtîbâ?

J. Ðulcs:– Situâcija pilsçtâ un pagastos

komunâlajâ jomâ atðíiras. Daudzos pagastos komunâlo saimniecîbu no pagasta budþeta dotçja – pa­gasts samaksâja par iedzîvotâju saraþotajiem atkritumiem, daïçji arî par patçrçto ûdeni un citiem pakalpojumiem, savukârt tâdas apsaimniekoðanas maksas vispâr nebija. Taèu jâbût tâ, ka pakalpo­jumu saòçmçjam (iedzîvotâjam, uzòçmumam) par ðo pakalpoju­mu pçc tarifa jâmaksâ. Tieði tâpçc pieòçmâm lçmumu, ka no ðî ga­da komunâlâs saimniecîbas no paðvaldîbas budþeta jâatdala, tâpçc arî tiek noteikti tarifi atbilstoði reâlajâm izmaksâm. Lai taupîtu lîdzekïus, esam nolçmuði veidot nevis katrai paðvaldîbai savu uzòçmumu,

kas bûtu dârgi un nesaimnieciski, bet trîs dienestus (paðvaldîbas SIA) jeb komunâlâs saimniecîbas: vienu – Irlavai, Lestenei, Tumei un Dego­lei, otru – Pûrei, Jaunsâtiem, Sçmei un Zentenei, treðo – Slampei un Dþûkstei. Savukârt pilsçtâ pakal­pojumus iedzîvotâjiem sniedz divi paðvaldîbas uzòçmumi un pârçjie privâtie.

– Tie, kas nodzîvojuði 50 gadus, pieredzçja, kâ Pûrei vienu pçc otra pievienoja vairâkus kolhozus. Atmodas laikâ vajadzçja sadalîties. Ta­gad mums atkal jâòem kâdi pagasti klât, bet kâpçc mums nepiedâvâ variantus?

S. Heimane:– Mçs labprât gribçtu palikt

paði par sevi, bet neesam nekâdi lçmçji.

J. Ðulcs:– Ir varianti. Taèu mçs

païaujamies, ka Pûre, kurai ir piere­dze un kurâ komunâlâ saimniecîba jau gadiem ilgi no pagasta budþeta ir atdalîta, var bût paraugs ðai darbâ un var palîdzçt citiem. Ne­var palikt dienests katrâ pagastâ, jo mums tam pietrûks naudas.

A. Volfs:– Mums tâ atmiòa ir îsa, mîïie. At­

cerieties, ka pirms gadiem desmit arî Pûrç bija daudz iebildumu par komunâlâ dienesta atdalîðanu. Tas bija sâpîgi. Tomçr tas bija godîgi pret lauku mâju iedzîvotâjiem, jo viòus ne ar ko paðvaldîba nedotç – par ûdeni jâgâdâ paðiem, par siltumu arî. Ja paðvaldîba dotç ðos pakalpojumus daudzdzîvokïu mâju iedzîvotâjiem, kuri dzîvo privatizçtos dzîvokïos, tad jâdotç arî privâtmâjâm. Tai laikâ citi mani kolçìi gribçja bûs labi pret saviem cilvçkiem un ðâdu so­li nespçra, bet tagad tomçr lçmums bûs jâpieòem.

– Kâpçc dienests nevar pa­likt kâ struktûrvienîba?

– Tad komunâlais dienests bûs lielâks par pagasta pârvaldi.

A. Volfs: – Mums ir jâveido spçcîgs dienests,

lai varçtu nodroðinât pakalpojumus. Piemçram, ðobrîd «Pure Food» par Ls 30 000 gadâ aizved notekûdeòus uz

citu paðvaldîbu, jo mçs nespçjam tos pieòemt. Jo vairâk pagastu bûs kopâ, jo vairâk bûs patçrçtâju. Mîïie pûrenieki, kad apvienojâmies novadâ, mums bi­ja lielâkais kredîtportfelis – par sko­lu, kultûras namu, Dzintaru ceïu. Un novads tagad solidâri mûsu kredîtus maksâ, jo solîto apvienoðanâs dotâciju (Ls 200 000) tâ arî nesaòçmâm.

– Vai saòemsim?– Partija mani deleìçja uz Saei­

mu, lai arî ðo jautâjumu es risinâtu. Diemþçl ðis nav tas brîdis, kad ðo naudu var dabût.

– Kad pirms 15 gadiem Pûri gatavojâs pievienot Kanda­vai, darîju visu, lai tas netik­tu izdarîts. Kad paði gribçjâm veidot novadu kopâ ar Sçmi un Zenteni, mums neïâva. Tagad ïauj?! Jûs sakât, ka bûs vairâk maksâtâju, bet no kurienes viòi radîsies? Ja Pûrç 90% cilvçku maksâ, tad Zentenç maksâs 20%, jo tur ekonomiskâ aktivitâte ir zema. Ekonomikas ministrs Kampars par ðo situâciju teica, ka to atrisinâs tâ – pacels tari­fus tiem, kas maksâ.

– Tas tika nepareizi saprasts – maksâtâji par parâdniekiem nemaksâ. Redziet, Tukumâ vi­si iedzîvotâji samaksâ par to, par ko patçrç. Ja no novada sâksim finansçt pagastus tikai tâpçc, ka, redz, pagastos iedzîvotâji par sil­tumu un ûdeni nav pieraduði maksât, no tukumniekiem ar mie­tu dabûðu.

– Bet kâ tad sanâk – Pûrç ta­rifs ir mazâks nekâ Tukumâ, lai gan tur visa saimniecîba ir kompaktâka?

– Tukumâ ûdens apgâdes sistçma sakârtota no A lîdz Z – sâkot no ûdens òemðanas vietâm lîdz attîrîðanas iekârtâm. Visus ieguldîjumus esam iekïâvuði tarifâ, tâ ka par tiem maksâ iedzîvotâji. Bûtu varçjuði to finansçt no paðvaldîbas budþeta, tikai Tu­kumam nekad nav bijis tik biezs maciòð, lai par to samaksâtu.

A. Jomerts:– Esmu par labu struktûrvienîbai,

jo pa SIA kabatu sit parâdnieki, tâpçc domei bûs ðis uzòçmums

jâatbalsta, tâpat kâ tâ dara, garantçjot kredîtu SIA «Tukuma siltums». Turklât – lîdz ðim tarifu noteica paðvaldîba, bet SIA tarifu noteiks regulators. Òemot vçrâ, ka parasti uzòçmumi spçj pierâdît iz­maksas, arî tarifs kâps. Lai saglabâtu veco tarifu, bûs daudz jâstrâdâ.

Atbilde palika gaisâ karâjoties

– Mçs gribçtu zinât, vai iespçjams kâds risinâ jums saistîbâ ar mûsu mazdâr­ziòiem, kuru vietâ paredzçts paplaðinât «Pure Food»?

A. Volfs:– Dome pieòçma konceptuâlu

lçmumu pieðíirt zemi uzòçmumam attîstîbai, taèu, kad to izmantos, nav zinâms. Mazdârziòi ir svarîgi, bet no otras puses – svarîgas ir uzòçmumâ nodroðinâtâs 135 dar­ba vietas un samaksâtie nodokïi (Ls 125 000), kas nodroðina gan valsts, gan paðvaldîbas attîstîbu.

– Bet jûs gribat noòemt 80 mazdârziòus visiem cen­tra iedzîvotâjiem, kas vi­su ziemu pârtika no dârziòos izaudzçtâ. Gribam zinât, kad tur kaut ko darîs, citâdi bûs kâ pie Kaplièkalna, kur dârziòus noòçma un piecus gadus tâ zeme tâ arî nezâlçm aizaugusi stâvçja.

J. Ðulcs:– Mçs neatdosim zemi, kamçr

nebûs reâla projekta.– Bet kâpçc jûs mums neko

neierâdât vietâ?A. Volfs:– Nav brîvu paðvaldîbas zemju.

Esam pieraduði savus mazdârziòus redzçt no loga, bet zemes taèu nav. Jâmeklç citas iespçjas, privâtâs ze­mes.

– Bet kâpçc «Pure Food» nevarçja pirkt zemi no privâtâ?

– Mçs esam strâdâjuði, lai ïautu uzòçmumiem attîsties un nodroðinâtu darba vietas saviem iedzîvotâjiem, jo darbs ir galve­nais. Protams, jâcenðas saskaòot daþâdas intereses.LAPPuSI SAgATAVOJA

AgitA Puķīte

Vakar, 2. martâ, Tukuma novada domç konsorcija «Koger un Part-neri» pilnvarotā persona Vilnis Ârgalis un SIA «Tukuma ûdens» valdes priekðsçdçtâjs Ainârs Feldmanis parakstîja lîgumu par notekûdeòu attîrîðanas ietaiðu un ûdens ieguves, attîrîðanas un uzglabâðanas ietaiðu projektçðanu un bûvdarbiem.

Tukuma novada domes priekð­sçdçtâjs Juris Ðulcs atzina, ka daudzi pagasti ûdenssaimniecîbas nozares attîstîbâ aizsteiguðies pilsçtai priekðâ, taèu beidzot arî Tukums sagaidîjis brîdi, kad daïu darbu var uzsâkt: “Ðis projekts ir lielâ ûdenssaimniecîbas attîstîbas projekta mazais projekts ar kopçjo ieguldîjuma summu Ls 1 353 878,20.” No konkursa izsludinâðanas lîdz lîguma parakstîðanas brîdim pagâjuði pieci mçneði, tomçr tas esot

nieks, salîdzinot ar deviòiem gadiem – Ginesa rekorda cienîgu termiòu, kâ to nosauca A. Feldmanis, kas aizvadîti no Eiropas Kohçzijas fon­da naudas pieðíirðanas lîdz dar­bu uzsâkðanai. Lai arî “lielâ” pro­jekta konkurss noslçgsies 22. martâ un neviens neprognozç, cik il­gu laiku aizòems tâ vçrtçðana, V. Ârgalis pauda gatavîbu darbu pro­jekta izstrâdç sâkt nekavçjoties, lai 20 mçneðu laikâ uzdevums bûtu pa­veikts. Jâpiebilst, ka «Koger un part­neri» lîdz ðim strâdâjuði lîdzîgu pro­jektu ietvaros Latgalç un Vidzemç.

Rekonstruçs ûdens ieguves un attîrîðanas iekârtas

Konsorcija «Koger un Partneri» pilnvarotâ persona Vilnis Ârgalis, SIA «Tukuma

ûdens» valdes priekðsçdçtâjs Ainârs Feldmanis, projekta

konsultante Sanita Kaire un Tukuma novada domes

priekðsçdçtâjs Juris Ðulcs

4, 5

Inese Valtenberga,

IVonna Plaude

Pçc budþeta peripetijâm un domes iekðçjiem ”kariòiem”, apspieþot iespçjamos citâdi domâjoðos (ne tâ, kâ domes priekðsçdçtâjam tîkas), ir arî pir-mie upuri. Jau pirmdien, 28. februârî, beidzâs dar-ba uzteikums abâm bçrnu uzraudzîbas istabas «Saules ðûpulîtis» audzinâtâjâm – Solvi-tai Horstei un Zintai Salmai.

Meklç risinâjumuTeorçtiski no 1. marta rotaïu is-

taba mazajiem apmeklçtâjiem bûtu slçgta, bet «Ðûpulîtis» maza-jiem apmeklçtâjiem joprojâm ir atvçrts. Marta abâs pirmajâs dienâs rotaïistabu apmeklçja èetri bçrni. Bçrnudârza vadîba piekrît rotaïu is-tabas inventâru un rotaïlietas atstât mazo apmeklçtâju vajadzîbâm, un tai pat laikâ bçrniem, ku-ri lîdz ðim regulâri apmeklçja «Ðûpulîti», piedâvâts nodroðinât vie-tu bçrnudârzâ. Savukârt S. Horste nolçmusi meklçt iespçjas un lîdzekïus, lai iesâkto turpinâtu. ”Lai nepasliktinâtu sabiedrîbas dzîves kvalitâti un atbalstîtu sabiedrîbas paðlaik neaizsargâtâkâs daïas, pro-ti, vecâku un bçrnu intereses, uz-skatu, ka «Saules ðûpulîtim» ir jâbût, jo tas saistâs ar visa nova-da iedzîvotâju interesçm,” saka S. Horste un skaidro, ka jau esot domç vçrsusies ar «Ðûpulîða» uzturçðanai nepiecieðamo izdevu-mu tâmi un lûgumu rast iespçju kaut daïçji segt rotaïu istabas uzturçðanas izdevumus, kâ arî sa-gatavojusi un iesniegusi dokumen-tus ar lûgumu biedrîbai pieðíirt sabiedriskâ labuma organizâcijas statusu, par ko lçmums taps zinâms ðodien, 3. martâ.

Îstas raganu medîbasTieði domes deputâte Sol-

vita Horste izrâdîjâs aktîvâkâ opozicionâre, kas, pamanîjusi, viòasprât, kliedzoðu netaisnîbu topoðajâ budþetâ (nesamçrîgi liels atbalsts elitârajiem sporta veidiem – motokrosam un kartingam, kas panâkts uz lîdzekïu samazinâjumu izglîtîbâ un tamlîdzîgi), centâs pret to iebilst. Neguvusi atbalstu domç, viòa vçrsâs pie sabiedrîbas, uzsâkot diskusiju paðas izveidotajâ mâjâs lapâ. It kâ jau apsveicama, kâ arî demokrâtiskai sabiedrîbai un labas pârvaldîbas principiem atbilstoða rîcîba, tikai, kâ vçlâk izrâdîjâs, ne Kandavâ. Var teikt, ka pçc budþeta projekta publiskoðanas domç sâkâs îstas raganu medîbas – do-mes priekðsçþa rosinâtas, tika sa-sauktas daþâda sastâva deputâtu sanâksmes, kurâs spriests par iespçjamo deputâtes sodîðanu. Rezultâtâ 18. janvârî «Saules ðûpulîða» darbiniecçm Solvitai Horstei un Zintai Salmai tika uzteikts darbs. Protams, darbu uzteica bçrnu dârza vadîba. Mçs, redakcijas darbinie-ki, sazinoties telefoniski, nâkamajâ dienâ A. Osei-Pelnçnai vaicâjâm, kâdçï gan lçmums nâcis tik pçkðòi,

turklât mutiskâ formâ, klâtesot arodbiedrîbas pârstâvei? Pçc nelie-las minstinâðanâs uzzinâjâm, ka tas nolemts darbinieku sapulcç. Tieði «Zîïuka« darbinieki pçkðòi rosinâjuði sanâksmi ar lûgumu atbrîvot no darba «Ðûpulîða» audzinâtâjas...

Izrâdîjâs, ar to vçl nebija diez-gan. Domç tika iesniegtas di-vas bçrnudârza audzinâtâju Zai-gas Auziòas un Solvitas Vinbergas-Bambes sûdzîbu vçstules ”par Sol-vitas Horstes deputâtes necienîgu rîcîbu”. Viòa abas bijuðâs kolçìes uz ielas uzrunâjusi, ar pârmetumu balsî vaicâjot: ”Vai tad darbâ nemaz nav jâbût?” Iespçjams, ka S. Hors-tes izteikumi bijuðajâm kolçìçm likuðies aizskaroði, iespçjams, viòâm sarunas uz ielas bija izraisîjuðas nepatîkamas emocijas, bet, ka ðâds – pçc bûtîbas sadzîviska rakstura konflikts – tiktu izskatîts domç!? Tas tieðâm likâs neticami. Bet...tikai ne Kandavâ, ja, aizskarts juzdamies, pie lietas íçries domes priekðsçdis Bârenis.

Abas vçstules tika nodotas izskatîðanai domes komisijâ, un, kaut arî komisijas deputâti nolçma, ka tas nav domes sçdes izskatîðanai domâts jautâjums, acîmredzot ar ”visaugstâkâ roku” tas pretçji deputâtu lemtajam nonâca do-mes darba kârtîbâ un atkârtoti tika skatîts domes sçdç.

Konflikts briedis senTaisnîbas labad gan jâteic,

ka îsti draudzîgas «Zîïuka» kolektîva un S. Horstes attiecîbas nav jau kopð paðiem »Sau-les ðûpulîða» pirmsâkumiem. Bet tâs îpaði saasinâjâs, kad pçc 2007. gadâ aizsâktâ projekta beigâm, 2010. gadâ par «Ðûpulîti» rûpes vajadzçja uzòemties «Zîïukam», gan iekïaujot abas uzraudzîbas grupas audzinâtâju kopçjâ algu sarakstâ, gan paðvaldîbai norçíinoties par rotaïistabas uzturçðanas saimnie-ciskajiem izdevumiem. Viena puse jutâs aizskarta par otras labâkajiem darba apstâkïiem, otra jutâs pârâka pielietoto audzinâðanas un izglîtoðanas metoþu ziòâ. Diemþçl jâteic, ka neglaimojoðie izteikumi par bçrnudârza metodçm, kas ti-ka pausti ar S. Horstes izveidotâs mâjas lapas starpniecîbu, par çtisku rîcîbu gan neliecinâja...

Kopð aizvadîtâ gada nogales, kad domç sâka prâtot par jauno, ðî gada, paðvaldîbas budþetu, Kanda-vas pilsçtas pirmsskolas izglîtîbas iestâdes (PII) «Zîïuks» kolektîvâ un arî bçrnu uzraudzîbas grupâ «Saules ðûpulîtis» valdîja spriedze. No ma-las raugoties, varçtu ðíist – gluþi kâ divâs frontçs, kur katra puse vi-siem pûliòiem cenðas aizstâvçt sa-vu taisnîbu. Kâlab tâ? Skaitïojot un plânojot ðî gada budþetu, kur izglîtîbai sâkumâ gribçja ”no-griezt” lîdz pat 8%, salîdzinâjumâ ar iepriekðçjâ gada finansçjumu, arî «Zîïukam» bija paredzçts lîdzekïu samazinâjums, tâpçc kolektîvs pirmâm kârtâm nolçma atteikties no it kâ jau pirms vairâkiem ga-diem bçrnudârzam piekabinâtâs bçrnu uzraudzîbas grupas. ”Òemot vçrâ ekonomisko situâciju valstî, izskatot un izvçrtçjot visu iestâdes

«saules ðûpulîtis» vçl meklç iespçjas

Pirms nedçïas vçl «Saules ðûpulîtî» kopâ ar Solvitu Horsti rotaïâjâs Keita, Oïesja, Dâvis un Arturs

grupu noslogojumu, secinâjâm, ka bçrnu uzraudzîbas grupa ðajâ ekonomiskajâ situâcijâ nav lietderîga, kas skaidrojams ar mazo bçrnu skaitu – vidçji 5 bçrni dienâ, tâ neveic pirmsskolas izglîtîbas programmas apmâcîbu, bet bçrnu pieskatîðanu,” tâ uzraudzîbas gru-pas ekonomisko neizdevîgumu bezkaislîgi skaidro PII «Zîïuks» vadîtâja Agnija Ose-Pelnçna.

greznîba vai tik ïoti nepiecieðama iespçja?

Jâ, vienâ Kandavas sabiedrîbas daïâ valda uzskats, ka «Saules ðûpulîtis» – tâ ðodienas ekonomiskajâ situâcijâ ir greznîba, citi uzskata, ka vecâkiem, kuri nestrâdâ, ðî ir alternatîva, kur savu mazuli atstât droðâs rokâs pedagoga uzraudzîbâ uz daþâm stundâm.

Kas mudinâja 2006. gadâ pieòemt lçmumu – paðai iz­veidot privâtu pirmsskolas iestâdi, jautâjâm paðai Solvitai Horstei, „Saules ðûpulîða” ide­jas autorei un realizçtâjai?

– Toreiz, uzsâkot darba gaitas «Zîïukâ», redzçju, ka laiki mainâs, bet bçrnudârzâ tâ ”pa lielam” nekas diþi nav mainîjies. Bija nemitîgas rindas uz bçrnudârzu, grupiòas pârpildîtas, ar katru no bçrniem individuâli strâdât neiespçjami. Piemçram, lai gan zinâms, ka muzikâlâs spçjas bçrniem var

attîstît visiem vienâdi, tikai ar bçrnu ir daudz jâstrâdâ. Nenoliegðu, ka sastrâdâties ar kolçìçm arî man ne-bija viegli, brîþam jutos nenovçrtçta. Varbût tâpçc ðo soli uz pârmaiòâm pieòçmu kâ izaicinâjumu un rezultâtâ ieguvu tâdu kâ brîvîbas sajûtu.

– Projekta trîs gadi, ko lîdzfinansçja paðvaldîba, pa­gâ ja, vai pagâjuðajâ gadâ, jûtot domes atturîgu nostâju finansçjuma pieðíirðanâ, neme­klçjât alternatîvas?

– Zinot, cik grûti ir izveidot un ieviest kaut ko jaunu un arî vajadzîgu, neparedzçju, ka tik vieg-li un âtri ir to sagraut. Tâ kâ lîdz ðim mazâk vai vairâk, bet tomçr no deputâtiem maniem centieniem bi-ja jûtams atbalsts, neparedzçju, ka pçkðòi nebûs nekâda atbalsta.

– Ko iesâksiet tâlâk?– «Ðûpulîtis» ne dienu nav bi-

jis aizvçrts, arî 1. un 2. martâ ne, kaut gan «Zîïuka» vadîba paziòoja, ka no 1. marta rotaïu istaba bûs slçgta. Panâcu sâkumâ mutis-ku vienoðanos ar telpu îpaðnieku V.V. Dreimani par telpu turpmâku izmantoðanu, bet tagad esmu saga-tavojusi lîgumu, kuru viòð paðlaik izskata un pavisam drîz dos atbil-di. Biedrîbas vârdâ esmu iesniegu-si lûgumu pieðíirt tai sabiedriskâ labuma organizâcijas statusu. Par to lçmums tiek pieòemts ðodien. Domç no biedrîbas esmu iesnie-

gusi lûgumu finansiâli atbalstît vie-na pedagoga algas apmaksu Ls 255 apmçrâ un telpu îrei. Atbildi vçl ne-esmu saòçmusi.

– Un kâ ar vecâku lîdzfinansçjumu? Kâ ar atalgo­jumu sev?

– Lai varçtu izdzîvot, mçnesî nepiecieðami aptuveni Ls 100 (elektrîbai, îrei, komunâlajiem maksâjumiem). Ziedojumus vecâ-ki lîdz ðim deva, kâ nu kurð varçja. Katrs pçc savâm iespçjâm. Turpmâk bûs jâdomâ par noteik-tu uzturçðanâs maksu. Protams, saprâtîgu, jo nav jau nozîmes uz-likt augstu maksu, ja vecâkiem nav iespçjams to samaksât, bet bçrnu pieskatît nepiecieðams. Turklât nav jau tâ, ka mçs te tikai bçrnu pieskatâm. Bçrni apgûst daþâdas prasmes, tieði tâpat kâ bçrnudârzâ, mçs tikai neveicam obligâtâs apmâcîbas programmu, kâ to dara bçrnudârzâ. Bet radoðas aktivitâtes mums nekad nav trûcis.

Par savu atalgojumu? Nezinu, cik varçðu, tik arî strâdâðu un meklçðu risinâjumus. Redzu, ka vecâkiem esam vajadzîgi un bçrniem ðeit patîk.

*** Keitas mamma Vita un tçtis Ed-

gars atzina, ka rotaïu istaba ir la-ba alternatîva vecâkiem, îpaði gadîjumos, kad jâkârto kaut kas neatliekams un nav kam mazuli atstât. Viòuprât, liels pluss, ka te –

#65 2011. gada 3. marts

No tautas gara maNtu pūra

Dārza Darbi

Tikko beidzies ziemas spelgonis. Ceram uz skaistâm, saulainâm pavasara dienâm. Daþâm viengadîgajâm puíçm un dârzeòiem

jau jâbût iesçtiem, bet lielais sçjas laiks nu tikai sâkas! Ceram, ka noderçs mûsu sagatavotais ieskats vasaras puíu daudzveidîbâ un piedâvâtie jaunumi kaitçkïu apkaroðanâ ar bioloìiskâm metodçm. Bet, kamçr vçl nav jâíeras pie dârza darbiem, var pagût noadît svîteri vai arî uzmûrçt maizes krâsni, jo nu rudzu milti vairs nav deficîts, tâpçc îstu lauku rupjmaizi varam izcept paði. Un, ja vçl paliek nedaudz lai­ka, noderçs ierosme, kâ it kâ nelietderîgas lietas var pârtapt daþâdos interesantos brînumos.Jûsu «Neatkarîgâs tukuma Ziòas»

roku Darbi

2. lpp.

2. lpp.

Marts – sçrsnu jeb pavasara mçnesis. Astronomiski pavasara iestâðanos nosaka Saules stâvoklis – ðogad tas sâksies 21. martâ 1.22. Ðajâ dienâ diena un nakts ir vienâda garuma (pavasara Saulgrieþi – îstâs Lieldienas). Klimatiski pavasaris iestâjas tad, kad vidçjā diennakts temperatūra stabili paceïas virs 0°C, bet fenoloìiskais – tad, kad at­lido gâjputni un uzzied vizbulîtes. Tâtad – marts ir gan ziemas, gan pavasara mçnesis – pârmaiòu un lielu pretiðíîbu laiks. Saule, vçjð un reizçm ar pamatîgs sals – viss savâ galçjîbâ.

Pçc jaunâ un vecâ kalendâraJa gribam ieklausîties senos lai­

ka vçrojumos, jâatceras, ka tie pielîdzinâmi vecajam kalendâram, kad 1. marts bûtu tikai 14. martâ... Vastlâvji (7. vai 21. martâ) tâpat kâ Metenis (8. vai 22. marts) ðogad ir vçlu. Tautas ticçjumi vçsta: ja Vastlâvjos ir sniegs uz jumtiem vai arî snieg, lîst – vasarā bûs daudz sçòu un ogu; ja Vastlâvî sauss laiks – bûs izdevîgs, raþîgs gads; ja Metenî vçjains laiks – bûs auksts pavasaris. Daudz vçrojumu saistâs ar Mâras dienu – 25. mar­tu: ja Mâras nakts un diena skaidra un silta – bûs auglîgs gads un laba pïauja; ja Mâras naktî salst – togad muðu nebûs; labs gads bûs arî tad, ja Mâras dienâ tik uz mirkli sau­le parâdâs.

Ticçjumi paredz arî attiecîgus iezîmîgus darbus: ja Pelnu dienâ (9. martâ) visu dârzu nokaisa ar pel­niem, tajâ nebûs kukaiòu un târpu; ja Mâras dienâ vâra lielas klimpas, kâposti augs lielâm galvâm; ku­ru lauku Ìertrûdes dienâ (17. jeb 30. martâ) pirms saules apstrâdâ – to kurmji pamet.

Pçc mçness kalendâraVçl lîdz 4. marta 22.00 un

no 24. marta lîdz 13. aprîlim: izcçrt liekâs atvases meþâ; vei­do augïu koku vainagus, izgrieþ ogulâjiem vecos zarus, apgrieþ krâðòumkrûmus, saîsina jaunâs avenes (apmçram par 20 cm). Seviðíi rûpîgi jâapskata upeòu pumpuri. Tie, kuri ir piebrieduði, apaïi, lielâki par pârçjiem, jânolasa un jâsadedzina, jo tur iemâjojuðas pumpuru çrces. Ja viss krûms pilns ar apaïajiem pumpuriem, tad labâk to nogriezt lîdz zemei un sadedzinât, parûpçjoties, lai jaunie dzinumi no zemes nâktu spçcîgi un veselîgi. Turpmâk tie regulâri jâapskata.

Izved kûtsmçslus, tie labi izârdâs. Tîra ðíûòus, kûtis, slau­ka griestus, mazgâ logus. Liela­jai tîrîðanai piemçrota arî diena no 19. marta 22.00 lîdz 20. marta 22.00. Sçj tomâtus, guríus.

No 9. lîdz 16. martam

aizsargâ augïu kokus pret krasâm temperatûras maiòâm; ja sâkusies sulu cirkulâcija, sâk tecinât kïavu un bçrzu sulas; pârstâda istabas puíes, sçj stâdiem viengadîgâs puíes.

Atslodzes laiks: no 4. mar­ta 10.47 lîdz 5. marta 10.47; no 19. marta 8.11 lîdz 20. marta 8.11.

Par putniem jâdomâJa esam sâkuði, turpinâm barot

putnus. Apskatâm, vai dârzâ nav kâda brîva vieta, kur vçl varçtu iz­likt kâdu jaunu putnu bûrîti, jo tieði putni ir mûsu lielâkie palîgi cîòâ ar dârza kaitçkïiem. Literatûrâ teikts, ka putnu bûrîði izlieka­mi tâ, lai to iemîtniekiem bûrîtim apkârt bûtu brîva vismaz 500 m² liela platîba. Vçl bûtu jânovçrtç situâcija, vai pie putnu bûrîða ne­var uzrâpties kaíis. Lai bûrîða iemîtniekus pasargâtu, ap koka stumbru jâapliek drâðu josta.

sargâjam no saulesTâ kâ martâ jau jûtami silda sau­

le, kas kausç sniegu un veicina su­lu cirkulâciju mûþzaïajos augos – rododendros, tûjâs un citos – un no sasaluðâs augsnes augu saknes vçl mitrumu nevar uzòemt, bet iztvaikoðana sâkas, augi ir jânoçno – cik iespçjams, tie jâpasargâ no tieðiem saules stariem.

Jâpârbauda arî pârziemoðanai sasegtie augi. Lai tie neizsustu, iespçjams, – ir jânoòem daïa no seguma.

atdzîvinâm istabas augus Sâk laistît un mçslot ista­

bas puíes, kâ arî tâs puíes, kas noliktas miera periodâ un vasarâ paredzçts audzçt balkonos, lodþi­jâs un terasçs – enìeïtaures, ole andrus, agaves u.c. Istabâ ziemojoðos balkonu augus – fuksi­jas, pelargonijas un citus – apgrieþ virs 3. lîdz 5. pumpura, un par 1/3 saîsina ðo augu saknes. Nogriez­tos dzinumus iespçjams izman­tot pavairoðanai – spraudeòiem. Martâ var sâkt pârstâdît tos au­gus, kuriem nepiecieðamas lielâks pods. sagatavoJa ivoNNa Plaude

gâjputnus un pirmos ziedus gaidot

Aurika Bogataja ir ne tikai skolotâja Jaunpils vidusskolâ, bet arî vada rokdarbu pulciòu «Èaklâs rokas», un tâdçï viòa arvien ir jaunu materiâlu, ideju meklçjumos – kâ un ko kopâ ar bçrniem pagatavot. Skolotâja atklâj internetâ iespçjams atrast teju visu, un, pirms ko uzdot pulciòa bçrniem, virtuâlâs idejas tiek pârvçrstas materiâlos darbiòos paðas mâjās. Mçs apskatîjâm daþus no tiem un noðpikojâm, kâ no katrâ mâjâ pieejamajiem materiâliem, ar vienkârðiem paòçmieniem, lietâm pieðíirt “jaunu dzîvi”.

Katalogu pârvçrtîbas

Ar roku rakstîtas vçstules cilvçki viens otram sûta arvien retâk, taèu pastkastîtes tâdçï tukðas nestâv. Teju katru rîtu kâ ar burvju mâjienu tajâ parâdâs atkal kâda jauna reklâmas avîze vai katalogs. Un, ja atlaides izpçtîtas, iekârotâ prece noskatîta, mazliet ievingrinot pirk­stus locîðanâ, iespçjams izgatavot krâsainus dekorus.

“svecîte”Nepiecieðams: þurnâls vai

katalogs; aukliòa; aplikâcija; pûkaina stieple.

Darba gaita: 1) loka þurnâla pirmo lapu uz pusçm un vçlreiz uz pusçm, stingri nolokot.

Lai nav jâmet ârâ...

Rūta FjodoRova

Pirmâm viengadîgajâm vasaras puíçm ar garâku veìetâcijas periodu jau ir jâbût iesçtâm. Taèu lielâkais viengadîgo puíu daudzums sçjams martâ un aprîlî, un ir arî tâdas puíîtes, kuras var sçt tieði dârzâ.

Lielâkais vairums vasaras puíu uzzied jûlijâ un zied lîdz pat sep­tembrim. Viengadîgâs puíes lieliski noder gan dekoratîvos dârzos, gan ziedu grieðanai. Tâs var uzstâdît

virsû pavasarî noziedçjuðâm sîpolpuíçm, un ðî vietiòa atkal pçc laika bûs skaista un sakopta. Viengadîgâs puíes lieliski atdzîvina skujeòu stâdîjumus, labi papildi­na ziemcieðu stâdîjumus, un, pro­tams, liela daïa vasaras puíu ir arî iecienîti balkona un teraðu au­gi. Starp viengadîgajâm puíçm ir arî vîteòaugi, kas noder vertikâlai apzaïumoðanai, kâ, piemçram, ipomejas, puíu pupas, puíuzirnîði un citas.

Agrâkai ziedçðanai martâ sçjamas samtenes, asteres, lauvmutîtes, nemçzijas, balzamînes un ci­

tas. Uzreiz dârzâ varçsim sçt rudzupuíes, alises, kreses, sau­les puíes.

Turklât kliòìerîtes, rudzu­pu íes, zîda magones, nigel­las dârzâ izsçsies paðas un aiz­vien tâs atradîsiet arî nâkoðajos gados. Aprîlî sçjamas cinnijas, arî asteres, tagetes, puíu ta­baku u. c. Viengadîgas puíes, atkarîbâ no tâ, cik daudz vie­nas sugas augi nepiecieðami, var sçt kastîtçs vai puíupodâ. Aug­sne jâizvçlas irdena, labi noderçs

Laiks sâkt vasaras puíu sçju

FO

TO -

Lie

na T

rēde

FO

TO -

Rût

a F

jodo

rova

FO

TO -

Agr

is J

anso

ns

FO

TO -

Rût

a F

jodo

rova

1. lpp.

2 Ceturtdiena, 2011. gada 3. martsDarbs Dara Darîtâju

Dārza Darbi

Rûta FjodoRova

Ðogad augïu kokiem ir bi-jusi smaga ziema, kas varçtu ietekmçt raþîbu. Tâpçc ir svarîgi parûpçties par to, lai tie ziedpumpuri, kas augïu kokiem saglabâjuðies, nes-tu augïus un raþu nebojâtu kaitçkïi. Mazdârziòos, kur ir tikai daþi augïu koki, ðim nolûkam varçtu noderçt fero-mona slazdi. Vairâk par tiem lûdzâm pastâstît agronomi Montu Andiòu:

M. Andiòa: – Cîòai ar kaitçkïiem var iz-

mantot arî bioloìiskos augu aizsardzîbas lîdzekïus. Otro gadu pârdoðanâ ir feromona slazdi. Tie ir paredzçti âbelçm pret tinçjiem, âbelçm pret tîklkodçm, plûmçm pret tinçjiem. Komplektâ ir tâda kâ mâjiòa, kurâ ielîmç feromo-nu, kas izdala smarþu un piesais-ta ðo kaitçkïu vîriðíos pârstâvjus, kas lido uz ðo smarþu un pielîp. Tâdçjâdi nav tçviòu, kas mâtîtes apaugïo, un kaitçkïu paaudze neattîstâs.

– Vai ðâdi bioloìiskie augu aizsardzîbas lîdzekïi tiek piedâvâti pirmo ga-du?

– Pirmais gads, kad feromo-na slazdi parâdîjâs pârdoðanâ, bija pagâjuðais. Cilvçki nedaudz pirka ðos slazdus, bet pârsvarâ tikai tie, kuriem dârzâ ir trîs, èetras âbelîtes. Uz trim kociòiem ir vajadzîgs viens feromona slazds. Ja kociòu dârzâ ir vairâk, tas prieks iznâk stipri padârgs, jo viens slazds maksâ turpat piecus latus. Tas ir brîniðíîgs lîdzeklis,

kuru lietojot nav jâizmanto íimikâlijas, netiek piesâròota vi-de, bet tas arî maksâ. Piedâvâjumâ ir arî lîmkarodziòi, ko iesprauþ pie puíçm puíupodos vai puíudobç. Uz ðiem dzeltenajiem karodziòiem lido laputis un ci-ti kaitçkïi, kas pie tiem pielîp. Ja zinâm, ka laputîm no auga uz au-gu pârlido mâtîtes, kas pçc tam uz ðâ auga sadçj oliòas, no kurâm attîstâs jaunie kukaiòi, tad, lieto-jot lîmkarodziòu, varam sagaidît, ka jauni augi ar laputu kolonijâm netiks invadçti.

sijâta lapkoku trûdzeme, sijâts komposts ar nedaudz smilts vai grants piemaisîjumu, lai augsne bûtu irdena, ûdens caurlaidîga. Augsni podiòâ nolîdzina, samitri-na un sçj sçkliòas. Tâm virsū uz-ber mazu, apmçram lîdz vienam centimetram biezu kârtiòu sijâtas augsnes, aprasina un novieto siltâ vietâ, kur temperatûra ir apmçram 20°C. Telpâs ar sausu gaisu vçlams sçjumiem uzklât plçves pârklâju. Ja ir iespçjams, pçc sadîgðanas ir labi sçjumus novietot gaiðâ, vçsâ vietâ, jo vçsumâ labâk attîstâs sakòu sistçma. Kad attîstîjuðâs dîgïlapas, sçjumus piíç – dîgstam no dîgsta vajadzçtu bût 2 lîdz 4 cm attâlumâ vienam no otra. Puíes, kuras paredzçts audzçt podos, var piíçt arî uzreiz podiòos. Pçc piíçðanas kastîtes un podiòus uzmanîgi sa-laista. Kad piíçjumi ieauguðies, tos ik pa 10 dienâm mçslo ar barîbas vielu ðíîdumu, kâ pagatavoðanai mçsloðanas lîdzekïus iespçjams iegâdâties veikalos.

Pirms stâdîðanas laukâ augi pieradinâmi pie lauka apstâkïiem – tos var iznest un kâdas dienas paturçt lecektî vai aizvçjâ, var pa dienu iznest uz balkona vai lodþijas, vai terases. Lielâko vairumu vasa-ras puíu stâda laukâ, atkarîbâ no pavasara, kad vairs nedraud pa-vasara salnas, lielâkoties – jûnija sâkumâ. Kliòìerîtes, kosme-jas, rudzupuíes, puíuziròus un vçl daþas citas puíes var sçt tieði dobç. Plîvurpuíes ieteicams sçt pat vairâkos termiòos, lai aizvien tâs bûtu ziedoðas. Bet ir tâdas puíes, kurâm nepiecieðams izaudzçt dçstu vai arî, sçjot tâs uzreiz uz lauka dobç, samazinâs puíes ziedçðanas ilgums. Tâpçc iegâdâjoties jebku-ru jaunu, mazâk pazîstamu vasaras puíi ieteicams rûpîgi izpçtît auga veìetâcijas perioda garumu.

AsteresAsteres sçjamas, sâkot ar martu,

lîdz aprîïa beigâm, maija sâkumâ tâs var sçt arî tieði dobç. Ja nebûs agru rudens salnu septembra sâkumâ, asteres jo koði ziedçs lîdz pat mçneða beigâm. Asteres sadîgst 7-10 dienâs, tâs izstâda laukâ mai-ja sâkumâ, jo augi ir samçrâ salnu izturîga. Zied no jûlija lîdz sep-tembrim. Asterçm varam arî paði ievâkt sçklas nâkamajam gadam. Jâatceras, ka asteru sçklas nav ie-

Lai plûmes un âbolus nebojâtu târpi

Laiks sâkt vasaras puíu sçju

Lai stâDi izaugtu veseLîgi *Sçjai izmanto tîrus traukus*Ja podiòi vai kastîtes lietotas iepriekðçjâ gadâ, tâs rûpîgi jâizmazgâ*Nedrîkst sçt pârâk biezi, ja blîvs sçjums savlaicîgi jâpiíç vai jâretina*Sçjeòu dîgstus labâk apsmidzinât nekâ laistît, substrâts nedrîkst bût pârmitrs* Ja iespçjams, izmantojiet kodinâtas sçklas, tâs parasti maríçtas spilgtâ krâsâ* Sçjot viengadîgâs puíes laukâ, gadu no gada ieteicams mainît augðanas vietu*Neizmirstiet sçjumus vçdinât, noòemot pârsegus, lai uzturçtu vajadzîgo gaisa mitrumu

teicams glabât nâkamajam gadam, jo tâs âtri zaudç dîgtspçju.

AgerâtiAgerâti sadîgst 10 - 15 dienâs.

Labi noder apstâdîjumos, dobju apmalçm, augstums 15 lîdz 20 cm. Zied ziliem, baltiem vai rozâ zie-diem.

DâlijasVasaras dâlijas var izaudzçt no

sçkliòas. Sçj aprîlī, izstâda laukâ pçc salnâm. Rudenî gumus var izrakt un saglabât, lai tos stâdîtu nâkamajâ gadâ. Var arî paði ievâkt sçklas.

SalvijasSçj martâ. Dîgst 18-25°C

temperatûrâ. Pçc sadîgðanas ieteicamâ temperatûra – 10 lîdz 14°C. Stâda laukâ maija beigâs, jûnija sâkumâ 25X40 cm attâlumâ augu no auga.

AmarantsSçj segtâs platîbâs martâ un

aprîlî, zied no jûlija lîdz septem-brim.

ArktotesSçj aprîïa sâkumâ siltumnîcâ vai

maijâ dobçs. Izstâda pçc salnâm 20X30 cm vienu augu no otra. Lai iegûtu kuplâku krûmu, ieteicams galotòot tad, kad augs sasniedzis 10 - 12 cm garumu.

BalzamînesSçj marta beigâs siltumnîcâ,

piíç 5 - 6 cm vienu augu no otra, izstâda pçc salnâm saulainâ vietâ 25X30 cm attâlumâ vienu no ot-ra. Zied no jûnija lîdz septembrim. Augi ir 20- 30 cm augsti.

CelozijaDçstiem sçj agri pavasarî, dîgst

18 - 20°C temperatûrā, sadîgst 10 - 12 dienâs. Dîgsti jûtîgi pret pârlaistîðanu. Piíç un izstâda po-dos vai dobēs pçc pavasara salnâm saulainā, siltâ vietâ 20X30cm attâlumâ.

EiforbijaIeteicams augs akmensdârziem,

dekoratîviem stâdîjumiem, tam ir krâðòas, skaistiem rakstiem rotâtas lapas. Augu lapas iespçjams iz-mantot arî puðíos.

LauvmutîtesSçj martâ, aprîlî. Zied no

jûlija lîdz pat septembra salnâm. Stâda 30X30 cm augu no auga. Lavmutîtes lieliski noder griez-tiem ziediem, daiïo dârzu un îpaði skaistas apstâdîjumiem ir zemâs un nokarenâs ðíirnes.

Puíu tabakaSçjama martâ vai aprîlî. Izstâda

pçc salnâm 30X30 cm attâlumâ vienu no otra. Smarþîga, bagâtîgi ziedoða puíe.

AlisesSçj dobçs aprîlî. Dîgst 6 lîdz

10 dienas. Attâlums starp augiem 10x15 cm. Augstums – 15 cm. Tâs ir labs medus augs, saldi smarþo, labi izskatâs dobju apmalçs.

CinnijasSçj marta beigâs, aprîïa sâkumâ,

laukâ stâda maija beigâs, jûnija sâkumâ 20X30 cm attâlumâ augu no auga. Sçklas vislabâk dîgst 21-25°C, auga augstums – 30 cm. Zied no jûlija lîdz salnâm. Auga ziedu krâsa, lie-lums un augstums daþâdâm ðíirnçm ir daþâdi. Augstas ðíirnes sasniedz pat metra augstumu.

EðolcijasDçstu audzç retâk, parasti sçj

tieði dobç. Augu no auga retina 15X20. Zied no jûnija lîdz oktob-rim. Auga augstums 30 cm.

Rudbekijas Sçj aprîlî siltumnîcâ vai laukâ

pçc salnâm. Augam attâlums no viena auga lîdz otram – 25X30 cm. Ziedçs no jûlija beigâm lîdz sep-tembrim.

SaulespuíesSçj laukâ pçc salnâm. Augam

no auga jâbût 30X50 cm. Zied jûlija beigâs lîdz septembrim. Saulespuíçm patîk barîbas vielâm bagâta augsne, saulaina vieta. Tâs labi noder dârza telpas nodalîðanai, aizsargstâdîjumos. Saulespuíe kïuvusi arî par iecienîtu griezto ziedu.

GazânijasSçj aprîlî siltumnîcâ un audzç

stâdu. Laukâ stâda pçc salnâm 15X20 cm attâlumâ vienu no ot-ras.

Tagetes Sçj aprîlī siltumnîcâ, laukâ stâda

pçc salnâm. Var sçt arî tieði dobç, tad uzziedçs nedaudz vçlâk, bet augi ir tik pieticîgi, ka, nedaudz pieskatîti, savus kopçjus tie priecç ar dzeltenîgi oranþo krâsu toòiem.

Atkarîbā no ðíirnes stâdîðanas attâ-lums var bût 20X10 cm un var bût arî 20X30 cm liels.

VerbenaSçj aprîlî. Stâdus izstâda 25X25

cm attâlumâ vienu no otra, ziedu krâsas ir koðas, tâdçjâdi stâdîjumâ liela krâsu bagâtîba. Noder gan apstâdîjumos gan arî nokarenas formas verbenas ir izcili augi bal-koniem, lodþijâm.

Balzamīnes

Rudbekijas

Agerāti

Verbenas

Celozija

Gailardijas

Eiforbijas

1. lpp.

1.

2.

3.

4. 6.

7.

3Ceturtdiena, 2011. gada 3. martsDarbs Dara Darîtâju

roku Darbi

Dagnija Petrovska

Tunika jeb gara veste ar îsâm rociòâm. Peèvorks – adîðanas tehnika, kad adâm it kâ no maziem gabaliòiem. Ðîs gan bûs manas fantâzijas par peèvorku.

Vispirms mçìinâs im iz-prast, kâ tad veidojas kvadrâtiòð (1. foto un tehniskajâ shçmâ zaïâ krâsa). Uzmetam nepâra skai-tu valdziòu, izadâm pirmo rindu kreiliski. Tagad esam darba labajâ pusç un adâm lîdz trim vidus valdziòiem, kurus saadâm kopâ, samainot pirmo ar otro vietâm

tâ, lai saadîðanas vietâ veidotos skaists, taisns labiskais valdziòð – tas labi redzams 6. foto. Kreisâs puses valdziòus izada kreiliski, neko nenoraucot. Noraukðanu veic tikai labajâ pusç. Nekur ne-tiek nekas pieaudzçts, bet tikai noraukts. Gala rezultâtâ jâiznâk kvadrâtiòam – 3. foto. Palicis tikai viens valdziòð. Tagad gar malu uzòemam valdziòus. Ja sâkumâ uzmetâm 25 valdziòus, tad tagad uzlasâm pa malu 12 valdziòus un 12 valdziòus uzme-tam (4. foto), un turpinâm adît, vidû noraucot platumam. Tagad otrâ rinda: vispirms uzmetam 12 valdziòus, tad izadâm un uzlasâm

tunikas peèvorka tehnikâ

no malas atkal 12 valdziòus. Ja mçs kvadrâtus adîsim turp atpakaï, tad norauktais valdziòð veidos zigzagu; ja nevçlamies zigzagu, bet gan slîpumu vienâ virzienâ, tad kvadrâtus vei-do visu laiku no vienas malas. Vçl viena nianse, uzlasot malas valdziòu – var uzlasît divos vei-dos tâ, lai veidojas pînîte – ie-teicams vienkrâsainiem rakstiem – un lai adot malas valdziòi ir vienmçrîgi gludi nesagriezti (re-dzams 6. foto). Var arî uzlasît tâ, lai izskatâs, ka valdziòi izaug no malas – 1. foto, bet te gan, uz-lasot valdziòus vienâ rindâ jeb gâjienâ, veic no labâs puses, otrâ rindâ pretçji. Ceru, ka sapratât. Pârejot uz nâkoðo rindu, vis-

pirms uzmet, tad uzlasa un ada tâlâk. Rociòâm vispirms uzada atseviðíu kvadrâtiòu un turpina adît pa rindu.

Ja nevçlamies kantainu kakla izgriezumu, tad stûros uzlasâm attiecîgi 25 valdziòus un veido-jam trijstûri – vidçjos valdziòus norauksim tâpat, tikai abâs malâs, sâkot un beidzot rindu, saada divus valdziòus kopâ. Lai veidotos ðâds kakla izgrie-zums, pa kakla izgriezuma peri-metru uzlasâm valdziòus un no-raucam diegu. Uzmetam 5 lîdz 9 valdziòus un adâm 6 lîdz 10 cm garu lentîti. Tagad jâturpina adît pa perimetru apkârt kak-la izgriezumam. Pçdçjo ma-las valdziòu saada kopâ ar

uzlasîtajiem valdziòiem. Turpina adît tikai tos valdziòus, kas veido lentîti (7. foto). Parasti noraucot man sanâk noraukt pçc shçmas, vienreiz saadot trîs valdziòus – divus no perimetra, vienu – no lentîtes, otrreiz vienu no peri-metra, divus no lentîtes. Tad vei-dojas laba apkakle. Beigâs, kad izadîti visi perimetra valdziòi, tad atkal turpina adît tikai lentîti. Lentîti sasien mezglâ, veidojas interesants apdares elements.

Adî juma shçmâ bult iòas norâda vietu, kur jâuzlasa valdziòi. Darbs (2. foto) vei-dots ðaha galdiòa veidâ – viens kvadrâts labiski, otrs – adot la-biski no abâm pusçm. Lai vei-cas!

Tâ turpina, kamçr katra þurnâla lapa salocîta. Ja þurnâls plâns, lo-ka divus un vidû tos salîmç kopâ; 2) apsien apkârt aukliòu; 3) rotâ ar sirsniòâm vai citiem sev tîkamiem dekoriòiem; 2) no pûkainas stieplîtes veido ”liesmiòas” degli.

«gailis» Nepiecieðams: þurnâls vai ka-

talogs; aplikâcija; lîme.

Lai nav jâmet ârâ...

Darba gaita: 1) nolo-ka þurnâla lapas augðçjo stûri; 2) tad vçlreiz uz pusçm un atlikuðo stûrîti atloka. Tâ rîkojas ar katru nâkamo lapu un beigu beigâs pir-mos ar pçdçjo lapu salîmç kopâ; 3) no aplikâciju papîra veido konusiòu, bet uz konusiòa – gaiïa knâbi, acis utt. Tâpat arî izgrieþ un ielîmç gaiïa asti.

Pavasaris salvetçs Pavisam vienkârðas, bet fifîgas

puíîtes, pirms vçl îstâs nav no sasaluðâs zemes galvas pacçluðas, iespçjams izveidot arî no visparastâkajâm salvetçm. Krâsas un formas iespçjams variçt pçc sirds patikas.

«Pienenîtes» Darba gaita: 1) dzeltenu sal-

veti divreiz pârloka un grieþ aplîti; 2) pa vidu izveidojuðos aplîðus sa-skavo vai sadiedz; 3) gandrîz lîdz vi-dum pa apli vairâkas reizes iegrieþ, veidojot skariòas; 4) Ar adatu vai ko citu kârtu pa kârtai sabuþina jeb at-loka “ziedlapiòas”.

«Âbeïzieds»Darba gaita: 1) izklâj baltu

salveti, 4-5 kârtas klâj vienu uz otras, kopâ sagofrç; 2) galus ar ðíçrçm noapaïo; 3) dzeltenu sal-veti pârgrieþ uz èetrâm daïâm, klâj vienu uz otras, rîkojas tâpat kâ ar lielo salveti; 4) abas salve-tes sagofrç kopâ un vaïîgi sasien ar dziju; 5) pa vienai kârtai loka uz augðu.

Pudeïpuíe

Nedaudz piòíerîgâks pasâkums ir PET pudeïu pârvçrðana “ziedâ”. Bet, tuvojoties sievieðu dienai, varbût kâds divlitrîgo plastmasas pudeïu patçrçtâja vçlas iepriecinât mîïoto ar pavisam oriìinâlu pârsteigumu. Un svarîga pat nav izpildîjuma kvalitâte, cik centîba ko tâdu vispâr izveidot.

Nepiecieðams: PET pudele, ðíçres, svece, irbulîtis un, ietei-cams, lîmes pistole.

Darba gaita: 1) pudelei nogrieþ apakðu un augðu; 2) izgrieþ

ziedlapiòas; 3) no atlikuðās pudeles arî grieþ ziedlapiòas un strçmelîtes; 4) tur ”ziedlapiòas” virs svecîtes un ïauj tâm ielocîties. Savukârt strçmelîtes, turot virs liesmiòas, tin ap irbulîti – veidojas “sprodziòa”; 5) augðu un apakðu salîmç kopâ un viducî ielîmç pârçjâs izveidotâs ziedlapiòas. Liena Trēde

P.S. Pudeïpuíi greznâku iespçjams izveidot, izmantojot daþâdas krâsas, kâ arî pielîmçjot pçrlîtes vai citus dekoratîvus ele-mentus.

4 Ceturtdiena, 2011. gada 3. martsDarbs Dara Darîtâju

saimnieka Darbi

Paðam sava maizes krâsnsVents DubroVskis

Ðomçnes viesojâmies Pûres pagasta «Ozolos», kur saim-nieki – Ivars un Ingrîda Visto-poli – cep paðu gatavotu maizi paðu veidotâ maizes krâsnî. Îpaðs ir fakts, ka Ivars divas krâsnis – apkurei un maizes cepðanai domâto – uzmûrçjis bez priekðzinâðanâm mûrnieka darbâ; vien mûrniekam pâr plecu reiz skatîjies un izziòas literatûrâ padomus smçlies...

Krâsns ar siltuma kameru

Jautâts par pieredzi krâðòu mûrçðanâ, Ivars vispirms iepa­zîstina ar apkures krâsni, jo tâ tapusi pirmâ. Viòa vçrtçjumâ – pârtaisâms projekts.

I. Vistopols: – Ar krâsnîm pieredze tâda –

Heinrihs Hâns (Viens no piere-dzes bagâtâkajiem krâðòu meis-tariem Tukuma rajonâ. – Red.) savulaik brauca plîti mûrçt. Es skatîjos, un mani arî tâ lie­ta interesçja. Vçlâk, kad bûvçju pagaidu mâju, krâsni mçìinâju mûrçt jau saviem spçkiem. Tuku­ma bibliotçkâ biju atradis 30. gadu grâmatu par podniecîbu ar visiem rasçjumiem. Iepatikâs konkrçta ti­pa krâsns – gribçju, lai Hâns to uzmûrç, bet viòð atteicâs, jo mûris plaisâðot. Viòaprât, ja sildmûris bûtu vairâk horizontâli izstiepts, tad neplaisâtu... Tomçr es gribçju pieturçties pie oriìinâla – pçc Lat­vijas laika rasçjuma.

– Ar ko ðî krâsns îpaða?– It kâ ar augstu siltumatdevi –

autors apgalvo, ka esot virs 80%; virs kurtuves atrodas slçgta siltuma kamera – dûmejas gar tâs sâniem iet uz leju un auksto gaisu aizvada uz skursteni; nav tâ saucamâ ”èûska” – dûmejas lîkumu lîkumiem... Ir doma virs siltuma kameras ierîkot caurules, kas siltumu aizvadîs tâlâk uz mansardu. Ðobrîd krâsns kalpo jau sesto gadu...

jâsiltina. Pagrîde nav siltinâta – zem koka dçïu grîdas vienkârði sabçrts smalcinâts gâzbetons.

Bija doma virtuvç kâdu jotuliòu pieslçgt, taèu nav vajadzîbas – no krâsns augðas uz virtuvi aizvadîju cauruli; virtuves pusç caurulç iemontçts datora ventilators, kas velk silto gaisu. Ja pirms tam abâs telpâs bija apmçram 4° C starpîba, tad tagad – 1°C.

Maizes krâsns – èetriem klaipiem

– Ideja par maizes krâsni radâs tâpçc, ka nebija kur labu rudzu maizi nopirkt. Agrâk garðoja Kuldîgâ ceptâ maizîte, taèu, kad Blumberga «Zelta kliòìeris» nobankrotçja, nospriedu – paðam taèu ir gan lauki, gan tehni­ka – kâpçc necept savu maizi? Tâ sapirku íieìeïus un tajâ paðâ Latvi­jas laika grâmatâ atradu arî vairâkus maizes krâsns rasçjumus; izvçlçjos vidçja lieluma – èetriem maizes klai­piem. Viss arî labi padevâs, un tâ jau trîs gadus çdam tikai savu maizi. Protams, kâ kuro reizi sanâk – nav kâ rûpnîcâs ar visâdiem irdinâtâjiem un uzlabotâjiem; temperatûras uz grâdiem precîzi noteiktas... Tur tehnoloìija atstrâdâta, bet mums – kâ kuru reizi; ðíiet, kvalitâti pat mçness fâzes iespaido. Sâkumâ mil­tus pirkâm «Rîgas dzirnavniekâ», taèu tie bija bez klijâm, bet tur taèu visi vitamîni iekðâ!.. Man ar klijâm labâk patîk, tâpçc pats audzçju rudzus un maïu no tiem miltus. Bet ar mçness fâzçm tâ – pçc svara vienâdiem klai­piem miltu reizçm iztçrçts pusotras reizes vairâk; piemçram, ir klaipi, kam ar četriem kilogramiem pietiek, bet reizçm visus sešus vajag...

Krâsni kurinâm pçc senèu meto­des – kurtuvi pieliek pilnu ar mal­ku (visbieþâk izmantoju bçrzu, eg­li un apsi); kurinu apmçram divas stundas, un kâdu pusotru stundu maizîte cepas. Darboðanâs liela – mîkla jâmîca, jâraudzç; rûgðanai siltumu vajag... Òemðanâs, kâ alu darot.

– Kâ noskaidrojat, kad krâsns pietiekami karsta?

– Arî pçc sentçvu metodes: ber krâsnî miltus un skatâs – ja pârâk âtri sagruzd, tad jâpavçdina.

Krâsns mûrçðana – nesteidzîgs darbs divâs nedçïâs

– Pastâsti par krâsns kons­trukciju!

– Pirmâs rindas pa perimetru iz­veidotas no vecajiem – baltajiem íieìeïiem; pa vidu tukðums un vairâkas íieìeïu rindas, kas bals­ta krâsns pirmo kârtu jeb klonu.

un aizmugurç ir vçdinâðanas kanâli (virs krâsns tiem iestrâdâti divi ðîberi) – savdabîgi tvaika nosûcçji. Tomçr praktiski tos neizmantoju. Kâ parasti dara? Kurtuvei aizliek priekðâ skârda loksni un priekðâ pierauð ogles, lai kurtuves priekðpuse tik âtri neatdzis­tu. Bet es krâsns durtiòas uztaisîju ar siltuma ekrânu (divâm metâla loksnçm ar gaisa ðíirkârtu pa vidu) – ar to pilnîgi pietiek un ogles raust nav nepiecieðams.

– Kâpçc kurtuves griesti ir slîpi – ar slîpumu dûmeòa virzienâ?

– Tas, lai dûmi ietu krâsns dziïumâ un tos nesistu atpakaï. Atbilstoði arî íieìeïu arka veidota konusâ...

– Kurtuvei un krâsnij izman­tota vienâda sastâva java?

– Kurtuves mûrçðanai mâlam ir pievienots ðamota pulveris.

– Kâds íieìeïu daudzums bi­ja nepiecieðams?

– Tagad nepateikðu; tik atceros, ka pirms èetriem gadiem izmaksâja Ls 250.

– Cik daudz laika prasîja krâsns mûrçðana?

– Divas nedçïas pagâja, bet tâpçc, ka dienâ ne vairâk par trim kârtâm uzliku; java jau sâkumâ ðíidra – íieìelis uz tâs ”peld” un minûtes 10 jâpagaida, kamçr paliek stingrâka; tikai tad var likt nâkamo íieìeli. Vispirms liek íieìeïus stûros un tad stumj nâkamos. Âtri neiet, bet sava burvîba tajâ visâ ir.

Receptes paliek noslçpumâ

– Vai ir sava îpaða rudzu maizes recepte?

– Tâ lai paliek noslçpumâ, bet var teikt arî tâ: recepte ir vienkârða – òem ûdeni, miltus, raugu, sâli, cukuru un cep! Maizîti liekam uz kïavu lapâm; izmantojam arî kal­mes (ïoti garðîga sanâk – maizei pavisam cits aromâts; es kalmes pat îpaði þâvçju) un ozollapas (tâs dod stingru garðu); pamçìinâts arî uz vînogu lapâm, bet, kad galîgi nekâ nav, auzu pârslas paberam...

Neatrisinâta problçma – ðuvju plaisâðana

– Kâ tad veicâs ar mûrç­ðanu?

– Ðâdai krâsnij noteikti vajag kârtîgu pamatu – to izveidoju, jau betonçjot mâjas pamatus. Krâsni ar pamatu nesavieno nekâdi enku­ri – pamats vienkârði nolîmeòots un uz tâ uzklâta ruberoîda hidroizolâcijas kârta. Pamata lau­kums apmçram 1500x1500 mm; krâsnij – 1000x1000 mm. Es gan mazliet aizrâvos ar racionalizâciju – pçc rasçjuma krâsns mûrçta no pilniem íieìeïiem, bet es to veido­ju no pusíieìeïiem (òçmu ar di­manta ripiòu un visus sazâìçju) – lai sienas plânâkas un nebûtu pusdienu jâkurina; jâatzîst – pçc 15 minûtçm mâja ir silta; siltums labi starojas arî no stikla durtiòâm, tomçr ir savas problçmas...

– Ðobrîd mûrî plaisas, gluþi kâ H. Hâns paredzçja?...

– Krâsns konstrukcija ir tâda, ka tâ sastâv no divâm èaulâm – iekðçjâs (kurtuves), kas veidota no ðamota íieìeïiem, un ârçjâs, kas veidota no parastiem mâla pilníieìeïiem. Problçma tâ, ka ðamota èaula sakarst vairâk – starp abâm èaulâm nav atstarpes (tâs saista mâla java) un, izpleðoties ðamota íieìeïiem, ârçjâ èaula ðuvçs staigâ lîdzi. Lîdz ðim nebi­ja tik traki, bet aukstajâ laikâ, kad dabûjâm vairâk pakurinât, arî plai­sas parâdîjâs... Ja finanses atïaus, tad pirkðu pilnos íieìeïus un pârmûrçðu – ceru, ka pilnie íieìeïi izlîdzinâs temperatûras starpîbu starp abâm èaulâm. Vienvârdsakot, ðis projekts ir jâpârtaisa.

– Vçl pâris vârdos par mûrjavas sastâvu.

– Vislabâk òemt smalki sijâtu granti (jûrmalas smilts ir par smal­ku); proporcijas ar mâlu grûti pa­teikt, jo mâli ir daþâdi. Es saraku tepat, kalnâ – trekns kâ sviests, un daudz nevajag. Sajauc pçc izjûtas – lai íepç, taèu ne pârâk...

– Tagad pieejami daþâdi dûmvadi – ar keramisku èau­lu, no nerûsçjoðâ tçrauda un tamlîdzîgi – kâpçc liki vienkârðu tçrauda cauruli?

– Kâda saimniecîbâ bija, tâdu uzliku. Izveidoju pat divas atve­res tîrîðanai, taèu pagaidâm nav bijis vajadzîbas to darît. Protams, pareizâk bûtu veidot dûmvadu ar siltumizolâciju, jo ðâds vairâk svîst un vasarâ grûtâk iekurinât.

– Ðobrîd mâjâ ir silti. Kâ nosiltinâta pati çka?

– Mâja ir statòu bûve ar 15 cm minerâlvates siltinâjumu, taèu ðîs ziemas salâ likâs, ka bûs vçl

Virs klona (starp ot­ro íieìeïu kârtu) – sijâta un sablietçta grants, bet virs tâs – ðamota íieìeïu kur­tuve. Vienîgie dzelþi – divas metâla sijas, kas izmantotas kurtu­ves pârsedzçm. Kur­tuves velve veido­ta, savienojot konus­veida íieìeïus (tos piezâìçju ar dimanta slîpripu). Pçc projek­ta – kurtuves priekðâ

uzziòai:*Optimâlais maizes

krâsns laukums ir 0,60 – 0,70 m². Vidçji lielas krâsns kurtuves klons ir apmçram 70x100cm liels.

*Krâsns kurtuves velves augstums ir visai noteikts – 20 lîdz 30 cm robeþâs; optimâli, ja kurtuves sâkumâ 20 cm, bet noslçgumâ – 28 cm.

*Kurtuves klonu veido no plakaniski liktiem, rûpîgi piestrâdâtiem íieìeïiem; tie jâliek cieði viens otram lîdzâs, ðuves neaizpildot ar mâliem.

*Klona íieìeïus liek uz 10 lîdz 15 cm biezas rupjas grants kârtas.

*Uz 1 m² krâsns klona var izcept 28 lîdz 35 kg rupjmai-zes vai 14 lîdz 18 kg balt-maizes.

FO

TO -

Ven

ts D

ubro

vski

s

Pie maizes krāsns saimniekdēls – Kaspars Vistopols

Krāsns durtiņas ar siltuma atstarotāju

Velve krāsns dziļumā ir augstāka

Caurule virs krāns silto gaisu aizvada uz virtuvi

Restes pie kurtuves – bērnu drošībai

Ceturtdiena, 2011. gada 3. marts

«Ðûpulîti» – katram bçrnam var veltît pietiekami daudz uzmanîbas, jo viòu nav tik daudz kâ bçrnudârza grupiòâ. Ðî turklât ir laba iespçja tiem vecâkiem, kas nevarçja atïauties samaksât par bçrnudârzu.

Noskaidrojâm, ka ir bçrni, kas lîdz ðim apmeklçja «Ðûpulîti», bet tagad dosies uz lielo bçrnudârzu. Kâ sacîja Solvita, no pastâvîgajiem apmeklçtâjiem uz rotaïistabu solîjuðies nâkt trîs – Rièards, Ance un Ieva.

Jâmeklç privâti risinâjumi– Vai Kandavâ ðobrîd bçrnu

uzraudzîbas grupa ir tikpat aktuâla kâ tobrîd, projektu uzsâkot, kad bçrnudârzâ bija garas rindas, jautâjâm Kanda-vas novada Izglîtîbas pârvaldes vadîtâjai Silvijai Tiltiòai:

– Jebkura alternatîva ir laba lie­ta, bet ðobrîd, kâ zinâm, daudz kas atkarîgs no finansçjuma un kat­ra budþeta pozîcija ir daudzkârt jâizvçrtç. «Saules ðûpulîða» projekts ilga trîs gadus, bet aizvadîtajâ gadâ bçrnu uzraudzîbas grupu daïçji finansçja gan no paðvaldîbas, gan «Zîïuka» budþeta lîdzekïiem. Ðogad dome atseviðíu finansçjumu «Sau­les ðûpulîða» uzturçðanai vairs nav pieðíîrusi, tâpçc pirmssko­las izglîtîbas iestâdes «Zîïuks» kolektîvam, kura paspârnç atro­das «Saules ðûpulîtis» bija jâizvçrtç un jâizlemj paðam, kas ir radikâli

«Saules ðûpulîtis» vçl meklç iespçjas

Pirms nedçïas vçl «Saules ðûpulîtî» kopâ ar Solvitu Horsti rotaïâjâs Keita, Oïesja, Dâvis un Arturs

nepiecieðams un no kâ varçtu at­teikties.

Manâ skatîjumâ tas jâdara uzòçmuma vadîtâjam kopîgi ar kolektîvu. Tâ es sacîju gada nogalç «Zîïukâ» notikuðajâ sapulcç un tâ es saku arî tagad – iestâdes kolektîvâ jâizvçrtç un jâizlemj – vajag bçrnu uzraudzîbas grupu vai var bez tâs ðobrîd, finansiâli ne tik labvçlîgâ situâcijâ, iztikt. Bçrnudârza kolek­tîvs izvçrtçja uzraudzîbas gru­pas lietderîbu un nolçma to slçgt, piedâvâjot bçrniem, ku­ri to apmeklçja, nodroðinât vietu bçrnudârzâ.

– Rotaïu istaba mazajiem apmeklçtâjiem joprojâm ir atvçrta. Kâdu jûs redzat tâs turpmâko darbîbu, kâdas varçtu bût atbalsta iespçjas?

– Nevar noliegt, ka Solvita Horste savulaik izstrâdâja lielisku projektu privâtajam bçrnudârzam. Toreiz pçc tâ bija nepiecieðamîba, jo bija garas rindas uz vie­tu bçrnudârzâ. Tagad situâcija ir mainîjusies un rindu bçrnudârzâ vairs nav. Bet uzraudzîbas grupa ir iekârtota, tur ir mçbeles, rotaïlietas – viss nepiecieðamais, lai turpinâtu iesâkto darbu privâtâ struktûrâ. To atbalsta «Zîïuka» vadîtâja A. Ose­Pelnçna, rotaïu ista­bai ðobrîd atstâjot mçbeles un aprîkojumu, bet par finansçjumu no paðvaldîbas S. Horstei kâ biedrîbas vadîtâjai ar atseviðíu iesniegumu jâvçrðas domç. Mans redzçjums – «Saules ðûpulîtis» strâdâ kâ privâta struktûra. Un vçl gribçtu, lai visas lietas, kas notiek, notiktu bez ten­dencioziem un nevajadzîgiem ”asu­miem”, ar lielâku sapratni.

Bçrnu rotaïu un attîstîbas centra «Saules ðûpulîtis» hronika

*2006. gada jûnijâ Kandavas novada domes sçdç tika skatîts bçrnudârza «Zîïuks» audzinâtâjas Solvitas Horstes iesniegums par vçlmi izveidot privâtu pirmsskolas bçrnu iestâdi un ar lûgumu palîdzçt ar telpâm.

*2006. gadâ 17. augustâ uzòçmumu reìistrâ tiek ierakstîta biedrîba «Radoðais centrs «Saules ðûpulîtis»».

*Telpas Sabiles ielâ 8­24 49 m² platîbâ izîrç deputâts V.V. Dreima­nis.

*S. Horste meklç projektu iespçjas, lai piesaistîtu finansçjumu telpu remontam un aprîkojumam. Tieði tobrîd Bçrnu un ìimenes

ministrijâ tiek izsludinâts projek­tu konkurss par bçrnu atbalsta centriem ar mçríauditoriju pirms­skolas un jaunâkâ skolas vecuma bçrniem.

*2006 gada 17. novembrî noslçgts Lîgums starp Bçrnu un ìimenes lietu ministriju un Kanda­vas novada paðvaldîbu. Lîgums pa­redz, ka paðvaldîba uzturçs bçrnu rotaïu un attîstîbas centra darbîbu trîs gadus .

*2007. gada 3. janvârî dome sanâksmç nolemj, ka bçrnu cen­tram bûs PII «Zîïuks» filiâles sta­tuss.

* 2007. gada 10. janvârî, klât esot tâ laika bçrnu un ìimenes lie­tu ministram A. Baðtikam, «Sau­les ðûpulîtis» uzsâk savu darbîbu. Sâkumâ centrâ strâdâja trîs dar­binieki: divas skolotâjas un viens palîgs,

* 2007. gada 29. martâ dome at­balsta S. Horstes iniciatîvu bçrnu rotaïu laukuma iekârtoðanâ Sabi­les ielâ 8, kas bûtu pieejams pub­liskai lietoðanai. Tiek piesaistîts LAD finansçjums un vasaras vidû, pateicoties vietçjo uzòçmçju I. Frîdemaòa un N. Ðtoferta atbals­tam, laukums tiek pabeigts.

* 2009. gada janvârî PII «Zîïuks» vadîtâja paziòo, ka krîzes apstâkïos, izvçrtçjot rotaïu ista­bas nepiecieðamîbu, to plâno slçgt. Vecâki ir gatavi piedalîties ar lîdzfinansçjumu, no 1. februâra tiek ieviesta vecâku dalîbas mak­sa – Ls 1 par apmeklçjumu lîdz 4 stundâm.

*2009. gada 26.novembrî, iepazîstoties ar deputâtes S. Hors­tes sagatavoto prezentâciju par centra darbîbu, deputâti, plânojot struktûrvienîbas uzturçðanas iz­devumus, nolemj tos iekïaut PII «Zîïuks» 2010. gada budþetâ.

*2010. gada 30. novembrî centrs pârtop par uzraudzîbas grupu .

* 2010. gada 1. decembrî S. Horstei atgrieþoties no bçrna kopðanas atvaïinâjuma, papil­dus finansçjums darba algâm tiek noraidîts, un rotaïistabas pedago­giem samazinâts darba laiks lîdz 24 stundâm nedçïâ.

*2010. gada decembrî A. Ose­ Pelnçna piedalâs «Saules sûpulîða« pasâkumâ un paziòo, ka rotaïistabas darba laiks tiek pagarinâts no 9.00 lîdz 18.00.

*2011. gada 18. janvârî bçrnu – dârza vadîtâja mutiski S. Horsti un Z. Salmu informç par darba uzteiku­mu, sarunâ piedalâs arodbiedrîbas vadîtâja Maija Egle, bet 26. janvârî abâm audzinâtâjâm darbs tiek uz­teikts rakstiski.

* 2011. gada 27. janvârî ar domes lçmums paredz izmaiòas PII «Zîïuks» nolikumâ, kas paredz uzraudzîbas grupas «Saules ðûpulîtis» slçgðanu ar 2011. gada 1. martu. Lçmums tiek pieòemts 10 deputâtiem – A. Aleksînam, I. Bambim, R. Bârenim, A. D. Freimanim, L. Gudakovskai, I. Lasim, A. Petrevicai, D. Rozenfeldam, N. Ðtofertam, S. Tiltiòai balsojot PAR, diviem – G. Indriksonam un I. Priedei PRET, vienam ATTUROTIES (O. Budþens), diviem NEBALSO­JOT (V.V. Dreimanis, S. Horste).

Par «Saules šūpulīti» nu vēsta vien lapiņa, kas bija durvīs

Pçc tam, kad pagâjuðajâ nedçïâ ar domes sçdes lçmumu no ama­ta tika atbrîvots nepilnu gadu strâdâjuðais SIA «Kandavas nam­saimnieks» vadîtâjs un arî do­mes deputâts Dainis Rozen­felds, jautâjumu palika daudz. Bet bûtiskâkie no tiem – trîs: 1) Kâ ar apkuri – vai malkas uzòçmumam pietiks? 2) Vai tieðâm, jau izveido­jot uzòçmumu un apkraujot to ar iepriekð uzkrâtiem parâdiem un nesakârtotu komunâlo pakalpoju­mu un apsaimniekoðanas sistçmu, nebija paredzama tâ ilzstoða ”atveseïoðanâs”? 3) Vai tieðâm par notikuðo, ja reiz konstatçti kâdi kliedzoði pârkâpumi (tâdi gan nav publiski izteikti), nav jâuzòemas atbildîba domes vadîbai, îpaði jau izpilddirektoram Guntim Galpe­ram? ”Atsûtiet jautâjumus rakstiski, atbildçðu...”

Tâdu atbildi saòçmâm no Kan­davas novada domes izpilddirek­tora Gunta Gelpera, kad vçlçjâmies precizçt tikðanos laiku, lai klâtienes sarunâ uzklausîtu paðvaldîbas amat­personas viedokli par paðvaldîbas kapitâlsabiedrîbas SIA «Kandavas namsaimnieks» turpmâko darbîbu un vçl daþiem ðobrîd svarîgiem, ar apkuri saistîtiem jautâjumiem. “Òemot vçrâ, ka ðis jautâjums ir nopietns, atsûtiet, lûdzu savus jautâjumus elektroniski un es tâpat uz jûsu interesçjoðiem jautâjumiem atbildçðu. Skatoties, ko jûs atkal esat sarakstîjuði sestdienas avîzç, negribu politiskâs intrigâs saistîties.” Jautâts, vai atbildes nebûs jâgaida 30 dienas, izpilddirektors atbildçja, ka nç, tik il­gi vis nebûðot jâgaida. Lîdz nâkoðai avîzei atbildes bûðot. Tâtad – lîdz piektdienai, 4. martam.

Tarifs par zemuSavukârt paðvaldîbas uzòçmuma

«Kandavas namsaimnieks» jaunieceltâ valdes priekðsçdçtâja Sanita Irbe bija sarunâm atvçrta un sacîja, ka nedçïa sâkusies darbîgi.

Vispirms jau ar Sabiedrisko pakal­pojumu regulçðanas komisijas rîkoto uzklausîðanas sanâksmi par SIA «Kan­

davas namsaimnieks» siltumenerìijas raþoðanas tarifa projektu, kuru nâcies atsaukt, jo iesniegtâ tarifa aprçíini ir par zemiem un nespçj nosegt pakal­pojuma reâlâs izmaksas. ”Iepriekðçjais siltuma tarifa aprçíins jâpârstrâdâ. Iedzîvotâju maksâtspçja, protams, nav mazsvarîga, bet nevar par 20% samazinât tarifu, ja reâlie skaitïi, kas nodroðina apkures pakalpojumu kopumâ, ir ievçrojami augstâki. Lai kâ arî gribçtu iedzîvotâjiem samazinât maksâjumu par apkuri, vadoties pçc izmaksâm, kas sastâda tarifâ iekïautâs maksâjumu pozîcijas, to vienkârði nevar izdarît pie vislabâkâs gribas,” sacîja S. Irbe.

Jautâta, kâ ar malku un siltu­mu katlumâjâs, uzòçmuma vadîtâja bilst, ka ðobrîd satraukumam nav pamata – malkas ir pietiekoði visâs katlumâjâs un daudzdzîvokïu namu iedzîvotâju sûdzîbas neesot nâcies uzklausît. Kïûme brîvdienâs radu­sies vienîgi Kandavas kultûras na­ma apkures sistçmâ, kâ rezultâtâ sestdien koncertu apmeklçtâjiem nâcies baudît, sçþot virsdrçbçs. Piesaistîti papildus spçki, lai raduðos bojâjumu iespçjami âtrâk novçrstu.

Kantoris – «Robeþkalnos»Kopâ aicinâti uzòçmuma darbu

vadîtâji no novada pagastiem, bet nâkoðnedçï administrâcija plâno pârcelties uz telpâm «Robeþkalnos». Lai norçíinâtos par apkures un apsaimniekoðanas maksâjumiem, iedzîvotâjiem nebûs jâdodas uz «Robeþkalniem», kas atrodas Kan­davas pievârtç (kâdreizçjâs Kurze­mes ciltslietu stacijas telpas), bet maksâjumus varçs veikt domes çkâ, turpat, kur iedzîvotâji norçíinâs par ûdensapgâdes pakalpojumiem.

Par paðvaldîbas iestâþu apkures parâdiem, aizliençto malku un citiem ar apkuri saistîtiem jautâjumiem S. Irbe solîjâs informçt pçc nedçïas, jo piektdien paredzçta tikðanâs ar re­videnti un detalizçtâka iepazîðanâs ar uzòçmuma dokumentâciju.IneSe ValTenBeRga

aTgRIeþoTIeS pIe puBlIcçTâ

Vai paðvaldîbas uzòçmums nonâcis bankrota priekðâ?

Turpinâðu strâdât, protams!Ja katrus draudus òemtu nopiet-

ni, sen atrastos Tvaika ielâ, atzîst Juta Strîíe, taèu no pasûtîjuma slep kavîbas briesmâm viòu pasargâja îpaða aizsardzîbas programma ârzemçs, un pçc atgrieðanâs darbâ savâ pirmajâ intervijâ „Ir” viòa atzîst, ka no valsts gai-da skaidru signâlu — KNAB ir vajadzîgs un biroja cilvçkus aizsargâs.

Klusums kâ narkotikaSlavenâ operdîva Elîna Garanèa

pirms koncerta Rîgâ atklâj, kurâ vietâ uz pasaules jûtas kâ mâjâs, kas viòu sajûsmina vairâk par ovâcijâm un kâ krîze ir ietekmçjusi operas pasauli.

Rindâ pçc klusajâm sirdîm«Jûtos ïoti labi. Nu, ïoti! Tâ vien

ðíiet, ka man sirds nemaz nav. Klusa. Iepriekðçjâ dauzîjâs, burbuïoja,» sa-ka Intars, kam pirms daþâm nedçïâm Stradiòos veiktâ transplantâcija izglâba dzîvîbu. Kâpçc ðî operâcija ir pirmâ pçc vairâk nekâ gadu ilgas pauzes?

Cik sâpîgi augs nodokïi?Lâpot budþeta caurumu, valdîba

cer iekasçt papildu miljonus no nodokïu celðanas, bet kâ ðie jaunu-mi izskatâs no ìimenes budþeta ska-tupunkta — par cik pieaugs mûsu ik-dienas tçriòi?

Divus, ne simt kurpju pârusKinoreþisors Aiks Karapet-

jans (27) Rîgâ iestudç Dþoakîno Rosîni operu Seviïas bârddzinis. Ârmçnijâ dzimuðais, bet Latvijâ auguðais mâkslinieks pirmizrâdes priekðvakarâ provocç skatîtâjus ar atziòu, ka netic demokrâtijai un novçrtç, kâdi îsti ir latvieði.

Vecis ar nauduItâlijas premjera Silvio Ber-

luskoni iekulðanâs jaunâ skandâlâ — ðoreiz tie ir saka-ri ar nepilngadîgu prostitûtu un ïaunprâtîga dienesta stâvokïa izmantoðana — beidzot var pie-likt punktu itâïu pacietîbai.

Jaunajā žurnālā irReklāma

6 Ceturtdiena, 2011. gada 3. marts

Un tâdi ir pensionâri, jo ðajâ ziemas salâ Salaspilî tika rîkots se-nioru dziesmu festivâls «Dauga-vas abas malas», kurð notiek jau 11 gadus. Ðim notikumam par godu tika dziedâta himna, ku-ras autori ir komponists V. Pizāns un dzejnieks K. Skujenieks. Ðiem abiem cienîjamajiem cilvçkiem ðogad aprit skaistas dzîves jubile-jas. Un festivâlu godinât bija iera-dusies arî pensionâru federâcijas priekðsçdçtâja Verzes kundze.

Ðai pasâkumâ piedalîjâs ïoti daudzi Vidzemes, Zemgales senio-

ru ansambïi. Arî mçs bijâm mîïi aicinâti. Salam sprçgâjot, saulîtei sildot, no rîta agri devâmies uz Salaspili, kur mûs ïoti sirsnîgi sagaidîja. Pasâkums izvçrtâs patîkams visiem dalîbniekiem. Arî mçs bijâm ïoti gandarîti, jo redzçjâm, dzirdçjâm brîniðíîgus cilvçkus, kuri priecâjās paði un priecçja citus.

Protams, mçs arî centâmies se-vi parâdît no labâs puses, jo mums ir skaistas dziesmas, kas patîk arî citiem, seviðíi mûsu himna «Sirds-balss», ko sarakstîjis tieði mums

Tukuma komponists Mûrnieka kungs.

Ja mums visur labi veicas un izdodas, ïoti jâpateicas mûsu mîïajai, jaukajai skolotâjai Da-cei Perðevicai, kura mûs iedvesmo un uzmundrina. Paldies jau des-mit gadus sakâm pensionâru pa-domei, kas noorganizçja busiòu braukðanai uz Salaspili.

Atkal varam brist sidrabrasâ un par nedienâm tik smiet.

«SidrabraSaS» vârdâ

Sarmîte Kangizere

Kas mîl dziesmu, tiem nesalst...

7Reklāma un sludinājumiCeturtdiena, 2011. gada 3. marts

Ceturtdiena, 2011. gada 3. marts8 Ziņas

FO

TO -

Rūt

a F

jodo

rova

aptauja

Ja jûs bûtu pie teikðanas, pie kuru trîs lietu sakârtoðanas novadâ íertos pirmâm kârtâm? (Jautâjumu uzdevâm Kandavâ.)

1. diena (jauns mçness Zivju zîmç) – gaismeklis, lampa; ïoti tîra un laba, maìiska diena; laiks jâveltî plânu kalðanai sapòoðanai – visi sapòi un vçlmes, ja mçríi labi un cçli, piepildâs mçneða laikâ (jo detalizçtâks plâns un spilgtâka vizualizâcija, jo veiksmîgâk îstenojas iecerçtais); ðajâ dienâ nedrîkst vçlçt ïaunu – „kas citam bedri rok, tas pats iekrît”; labi visiem piedot pâri darîjumus, arî sev paðam; jaunus darbus nesâkt; ðajâ dienâ dzimuðie ir jaunu ideju nesçji pasaulç, iniciatîvâm bagâti cilvçki; ja sapnî redz ko labu- bûs prieks, ja sliktu - nepievçrst tam uzmanîbu, jo viss pâries pats no sevis – no 4. marta 22.47 lîdz 5. marta 6.43.

2. diena (jauns mçness Zivju zîmç) – pilnîbas rags; visa uzòemðana sevî – gan fiziskajâ, gan garîgajâ nozîmç; jâizvairâs no pârçðanâs, skopulîbas un alkatîbas; ieteicams uzòemt informâciju – nodoties mâcîbâm, pçtîjumiem, ceïojumiem; labi veicas uzsâktie darbi; jâapdomâ plâni un jâpârbauda resur-si; ðajâ dienâ dzimuðie âtri aug, labi attîstâs, bet ir îsti materiâlisti; sapòi – ne-nopietni, tiem nevajag ticçt – no 5. marta 6.43 lîdz 6. marta 6.53.

dzīvesziņa

Mçness dienu kalendârsilgvars diðlers, Kandavas Valsts lauksaimniecîbas teh-nikuma arodbiedrîbas lîderis:

– Ceïus, ielas pilsçtâ sakârtotu. Pats taèu pie mums brauci pa Jelga-vas ielu. Vçl pilsçtâ, kad brauc augðâ pa Lielo ielu. Ûdensvadu beidzot vajadzçtu ierîkot. Kârto, kârto jau sen. Pabeigt vajadzçtu. Nesen kultûras namâ uz koncertu aizgâju. Zâlç sçdçjâm mçteïos.

Meitenîtes izìçrbuðâs uz skatuves dejo-ja. Malku vajadzçtu sagâdât.

Laila (mazliet ar mâkslu nodarbojas):

– Bçrniem, kur brîvo laiku pavadît, izdomâtu. Viòiem vajadzçtu rast kâdas nodarbes. Varçtu mâkslu mâcît taisît, lai viòi bezmçríîgi pa ielâm neklîstu. Alojos. Pirmkârt, vajag rosinât uzòçmçjus radît vidi, lai viòi izveidotu jaunas darba vietas!

Lilija (pensionâre):

– Pirmkârt, ievies-tu domç kârtîbu. Nu kâ tâ var!? Godîgi gribu teikt, ka mûsu Kandava ir viena no skaistâkajâm pilsçtâm Latvijâ un ne ti-kai. Vienalga, ziema vai vasara – Kandava ir tîra. Labi bûtu, ja tâs bedrîtes uz ielâm aizlâpîtu. Novçlu kandavniekiem labu prâtu pavasarî.

Juris Lukss (sporta skolotâjs):

– Ielas ir nolietojuðâs. Vajadzçtu sakârtot. Varbût vçl kâdâ ielâ bruìi atjaunot. Visu lai-ku skatos uz vecâs sko-las kalnu. Tur augðâ kaut ko dara. Skola tîklâ ietîta. Acîmredzot atjau-no. Gribçtos, lai skolas kalnu sakopj tâ, lai uz to prieks paskatîties. Aba-vas krasti ir aizlaisti. Re-ti kur vairs var upei klât pieiet. Bet Abava taèu ir mûsu pilsçtas lepnums.

Jânis vîtoLs

Nu jau pagâjis vairâk nekâ mçnesis, kopð Latvijas Universitâtes botâniskajâ dârzâ ziedçja banâni. Paðlaik ir aizmetuðies banânu íekari, un, kâ rakstîts literatûrâ, tie ienâksies pçc deviòiem mçneðiem.

Banânu dzimtene ir tropiskâ dienvidaustrumu Âzija, bet tos audzç 130 pasaules valstîs. Tas ir viens no senâkajiem kultûraugiem, daudzgadîgs lakstaugs ar neîstu stumbru, un, tâ kâ ìintî ir 70 su-gu, tad ir sastopami gan 60 cm ga-ri augi, gan tâdi, kas sasniedz 15 m augstumu. Dabâ pçc 8-10 mçneðu aktîvas augðanas, augs ir nobriedis ziedçðanai. Ziednesis izaug lapu virspusç. Ziedkopai ir interesantas,

krâsainas pieziedlapas. Dabâ no vienas ziedkopas attîstâs 300 lîdz 400 augïu.

Banâns ir ceturtais nozîmîgâkais produkts pasaulç pçc rîsiem, ru-dziem un kukurûzas. Pazîstamas vairâk nekâ 500 banânu ðíirnes. Tâs iedala divâs grupâs – deser-ta ðíirnes, ko izmanto svaigam patçriòam, un miltainie, ko izman-to þâvçðanai, cepðanai, lopbarîbai. Banâni ir sâtîga, barojoða un sma-ga pârtika. Viens banâns satur 110 kalorijas un 0,6 g tauku. Tas bagâts ar C un B vitamîniem, satur kâliju, magniju, kalciju un citus mikroele-mentus. Apçdot vienu vai divus banânus, uzlabojas garastâvoklis, darba spçjas, mazinâs nogurums un attîrâs organisms.

sagatavoJa Rûta FJodoRova

Botâniskajâ dârzâ briest banânu raþa

Ar domu par nâkotni, par iespçju arî pçc gadiem desmit, divdesmit ieraudzît ðodien ie-liktos pamatus, esam nolçmuði nofotografçt Tukuma, Kan-davas, Jaunpils un Engures novada skolu 9. un 12. klaðu absolventus. Arî uzzinât, kâ viòus raksturo skolotâji, kâdus viòi redz sevi paði, kâdas ir ðî gada absolventu nâkotnes ieceres. To paveiksim lîdz izlai-dumiem, vçlot labas sekmes un panâkumus turpmâkajâ dzîvç.

tukuma 3. pamatskola

Ruslans Biïukins, Rita Derjugi-na, Çriks Gudaïeviès, Viktorija Jeòèa, Artûrs Linde, Karolîna Neizaka, Ma-rija Pelce, Hermanis Posaðkovs, Româns Skvorcovs, Nadeþda Shoshi-na, Tatjana Veselkova, Kristîne Volko-va un Mihails Kraulis ir pirmie, kuri saòems apliecîbas par pamatizglîtîbas iegûðanu Tukuma 3. pamatskolâ. Devîtie un viòu audzinâtâja Svetlana Votinova teic – þçl, ka vidçjo izglîtîbu tepat, ðajâ skolâ, vairs iegût nevarçs. Pçrn ar novada domes lçmumu vi-

dusskolu slçdza. Treðâs pamatsko-las devîtie ir pârliecinâti, ka valodu zinâðanu jomâ viòi ir pârâki. Visi la-bi pârvalda latvieðu, krievu, angïu va-lodu. Blçòas reizçm sanâk sastrâdât – sîkas, tâdas, kas nemaz neskaito-ties. Vislielâkâ nelaime tâ, ka daþi negrib cieði mâcîties. Pçdçjais laiks pienâcis ðo blçòu atmest un sçsties pie grâmatâm, lai pavasarî visi kopâ varçtu ekskursijâ uz Stokholmu braukt un kopâ izlaiduma ballîtç de-jot.

Jânis vîtoLs

Mūsu absoLventi

nâkotnes tiltâ – pa ðodienas mirklim

Devîtie un viòu audzinâtâja Svetlana Votinova