Upload
cornelis-de-jager
View
304
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
volkssterrenwacht Texel
Citation preview
STERRENWACHTEN
en de vernieuwde sterrenwacht op Texel
“Twee dingen vervullen het
gemoed met steeds nieuwe en steeds toenemende bewondering en ontzag, hoe vaker en intenser het nadenken zich erop toelegt: de sterrenhemel boven mij en de morele wet in mij.”
Immanuel Kant (1724 – 1804):
De sterrenhemel boven mij
duizenden miljarden sterren op één plaatje
Ja, zeker. De wazige vlekjes op de foto zijn grote
groepen sterren op immense afstanden in het heelal
Ze worden melkwegstelsels genoemd Ze tellen tientallen tot honderden miljarden
sterren Als men goed kijkt ziet men tientallen van
deze stelsels De sterrenhemel intrigeerde de mensheid al
duizenden jaren
Duizenden miljarden sterren??
Een observatorium werd tussen 5200 en 4000 jaar geleden gebouwd: Stonehenge
–Engeland
Ulugh Beg’s sterrenwacht in Samarkand gebouwd tussen 1420 en 1429. Werd door
religieuze fanaten verwoest in 1449, herbouwd 20e eeuw
Het enorme kwadrant van Ulugh Beg– 50 meter middellijn
De lengte van het jaar werd
bepaald met een nauwkeurigheid van 50 seconden
De helling van de aardas werd gemeten met de huidige precisie
Een nieuwe stercatalogus met goede positiebepalingen
Prachtige resultaten
Nieuwe ontwikkelingen vanaf de 17eeuw
Lippershey (Middelburg) vond de sterrenkijker uitGalilei (Florence) keek voor het eerst door een
kijker naar zon en sterren - 1610Dat was het begin van de moderne sterrenkunde
De 17e eeuwse mondiale zeevaart vroeg om
plaatsbepaling op zee
De Nederlandse handelsvloot wat omvangrijker dan die van alle andere Europese landen tezamen.Zo werd sterrenkunde onderwijs hier belangrijk. De
eerste universitaire sterrenwachten ter wereld waren die in Leiden (1632) en Utrecht (1642)
) De Leidse Universiteits-
sterrenwacht
De Utrechtse Universiteits-sterrenwacht
Maar er is meer te zien: de Melkweg aan de prachtige zuidelijke
sterrenhemel
Het imposante centrale deel van de Melkweg ligt in het zuiden. Dit roept om
een zuidelijke sterrenwacht
In 1926 stichtte de theeplanter Bosscha bij Lembang in Nederlands Indië een sterrenwacht die toen de grootste kijkers had van het zuidelijk
halfrond
Het Leidse zuidelijke station
Leidse astronomen De Sitter en Hertzsprung stichtten het Leidse zuidelijk station bij Johannesburg
Duizenden foto’s (glasplaten) werden jaarlijks verkregen
Doel was het ontdekken van veranderlijke sterren
Ook tijdens de oorlog (‘40 – ’45) gingen de opnamen door
Op Nederlands initiatief (Jan Oort) ontstond de Europese Zuidelijke
Sterrenwacht (E.S.O.)
Gesticht in 1962Diverse vestigingen in het Andes gebergte, ChiliTot nu toe viermaal een Nederlandse directeur-
generaal
Paranal, onderdeel van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in het Andes
gebergte (Chili)
Recente aanwinst: ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), 5000 meter hoog. Samenwerking ESO, USA, Oost-Azië. Eerst
directeur was een Nederlander
Maar ook het grote publiek vraagt naar kennis van het heelal en wil sterren zien
De eerste ‘Volkssternwarte’ ontstond in 1884 in Wenen : De ‘Kuffner Sternwarte‘, later
opgevolgd door de Urania Sternwarte
In 1968 ontstond de eerste Nederlandse volkssterrenwacht
Broeder Erich (Hans de Rijk) van het klooster te Oudenbosch stichtte Volkssterrenwacht
Simon Stevin in Hoeven
Van regeringswege werd nationale samenwerking bij en subsidiering
van de popularisering van de sterrenkunde toen gestimuleerd
Op instigatie van staatssecretaris Vonhoff ontstond Stichting De Koepel
Een onderdeel ervan: Landelijk Samenwerkende Volkssterrenwachten.
Subsidiëring stopte in 1990
Er ontstonden meer Nederlandse
publieksterrenwachten
Maar hoe vind je een goede vestigingsplaats? Stedelijke verlichting
belemmert zicht op het heelal
Nachtelijk Nederland heeft last van sterke lichtvervuiling
Helemaal bovenaan in het donkerste deel ligt Texel. Lijkt dat geen goede
plaats ?!
WELKOM !
Laten we de vernieuwde Texelse publiekssterrenwacht nu openen !
Een helder stralende toekomst toegewenst