17. Papir

7/25/2019 17. Papir

1/81

1

7/25/2019 17. Papir

2/81

2

PapirPapirus list dobijen presovanjem

celulozne sri iz veoma tankih stabljika egipatsketrske,Papir u dananjem obliku proizveden u Kini od

vlakana biljaka:bambus,lana,konopljeistarih krpa.

Danas >90%sirovine za proizvodnju papirainidrvo,Ostale sirovine:pamuk,juta,slama,bagasa,esparto,

stari papiridrvo,

Za dobijanje papira specifinih osobina dodaju sespecijalne vrste vlakana, kao. npr. svila, mineralna(azbest, staklo) i sintetika vlakna (PE, PES, PVC i sl)

Papir

7/25/2019 17. Papir

3/81

3

Tehnoloki proces izrade papira sastoji se iz sledeihfaza:

Prerada sirovina do polufabrikata (celuloze),

Priprema papirne mase pulpe (kae)

Formiranje beskrajnoglista papira

Dorada gotovog papira.

Papir

7/25/2019 17. Papir

4/81

4

Priprema papirne masePodrazumijeva prevoenje polufabrikata

(drvenjae, poluceluloze, drvne celuloze, celulozeod tekstila, slame i dr) u stanje i oblik pogodan zaformiranje papirne trake na papir maini.

Od sirove vlaknaste mase postupcima mljevenja,dodavanjem punila, ljepila i boje, proiavanjemi razrjeivanjem formira se papirna masa od koje

se proizvodi papir.Za kvalitet papira od posebnog znaaja je

mljevenjevlakana celuloze.

7/25/2019 17. Papir

5/81

5

M lj e v e nj eJedna od najvanijihtehnolokih

operacija u procesu proizvodnje papira

Cilj mljevenja osposobljavanjevlakna za formiranje papirnog lista.

Mljevenjem vlakna postaju tanja, kra

a, gipkija,plastinija i hidratantnija.

Mljevenje se odvija u suspenziji celuloznih

vlakana (2-8%).Princip mljevenja (nezavisno od tipa mlina)

proputanje suspenzije celuloznih vlakana kroz

sistem posebno profilisanih noeva.

VERTIKALNIMLIN

7/25/2019 17. Papir

6/81

6

Najstarija maina na kojoj se

vri kompletna priprema papirnemase (mljevenje, usitnjavanje, rezanje, dodavanje

punila, ljepila, boje) je holender.

Najvei nedostatak holandera je to radidiskontinuirano pa se ne uklapa u dananju

automatizovanu proizvodnju papira.Danas se koriste maine za kontinuirano

mljevenje, a to su konusni i ploasti mlinovi(disk

rifajneri).

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

7/81

7

Holender

HOLANDER

7/25/2019 17. Papir

8/81

8

7/25/2019 17. Papir

9/81

9

Vrsta mljevenja ima veliki uticaja na kvalitet papira.

MLJEVENJE = GNJEENJE + KIDANJE + UPANJE

U zavisnosti od vrste mljevenja i stepena mljevenjadobijaju se gusti (porozni) ili vrsti porozni ilineporozni papiri

Tokom mljevenje deavaju se promjene kao to su:

bubrenja poveava se irina vlakna (10-40%), rezanja skraivanje vlakana okomito na uzd. osu,

defibriliranje uzduno cijepanja vlakana uz

istiranje krajeva vlakana.

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

10/81

10

Pri tome vlakno trpi sledee promjene:

skrauje se, razvlaknjuju se snopii vlakna to mu poveava

aktivnu povrinu, otkriva vei broj OH grupa,

bubre ime se poveava irinu vlakana usljedhidratacije,

postaju meka,poveava im se elastinost i plastinost,

poveava se sposobnost vlakna za zadrava vodu.

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

11/81

11

Suvo (posno) mljevenje dolo je do sjeenja

vlakana, ali bez izmjene cjevastog oblika nakrajevima, pe se celuloza dobro odvodnjava.

Nizak stepen mljevenja dobija sekrtailisuvamasa.

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

12/81

7/25/2019 17. Papir

13/81

13

Papir priprema maseSuvo (posno) mljevenje ostvaruje se ako je:Manja gistina vlakanaca u vodenoj suspenziji

(3-4%),Manji razmak izmeu noeva,

Upotrebljavani uski noevi,Krae vrijeme mljevenja da ne doe do prevelikogbubrenja vlakanaca,

Jakim pritiskom pri mljevenju.Dobijeni papir od ovako mljevene celuloze je

voluminozniji, ima dobru moupijanja, mekani

ima malu vrstou.

7/25/2019 17. Papir

14/81

14

Masno mljevenje dolo je do razvlaknjivanjavlakana i izmjene cjevnog oblika na krajevima bezskraivanja vlakanaca.

Visok stepen mljevenja nastaje tzv.masnamasa

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

15/81

15

Masno mljevenje ostvaruje se ako je: Vea gistina vlakanaca u vodenoj suspenziji (6-8%),

Vei razmak izmeu noeva u ureaju za mljevenje,to dovodi do gljeenja i trenja vlakanaca,

Upotrebljavani iroki noevi,

Due vrijeme mljevenja, Vea brzina obrtanja rotora sa noevima,

Nizak pritisak i niska temperatura pri mljevenju.

Dobijeni papir od ovako mljevene celuloze je tvrd,velike vrstoei transparentnosti, ima slabu mo

upijanja(zbog razaranja kapilara vlakanaca).

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

16/81

16

Za ispitivanje stepena mljevenja

slui aparat po oper-Rigleru

(Schopper-Riegler)

1 komora

2 zaptivna membrana3 sito

4 separator

5 odvod vode

8 mjerni cilindar

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

17/81

17

oper-Rigler

Sposobnost odvodnjavanja zavisi od:duine vlakna,

fibriliranja i

bubrenja.

Oitavanje stepena mljevenja u jedinicama SR

(Schopeper-Riegler)Suvi nain mljevenja do 60SR

Masni nain mljevenja do 40SR

Papir priprema mase

7/25/2019 17. Papir

18/81

18

U posebnim kadama sa mijealicom, razrijeenoj

suspenziji vlakanaca u vodi dodaju sepomona

sredstva, koja se koriste za postizanje potrebnih

eksploatacionih osobina papira:

punila,

ljepila (keljiva),

boje.

Dodatni materijali

TIPIANIZGLEDKADE

7/25/2019 17. Papir

19/81

19

(kartona, ljepenke)

primarna i sekundarna vlakna ( do 90%m/m),

punila i pigmenti (oko 8%m/m),vei broj pomonih sredstava (3%m/m).

Uee pomonih sredstava u proizvodnji papira jeveoma malo, ali je njihov doprinos proizvodnjipapira i kvalitetu papira veoma velik.

Sirovine za proizvodnju papira

7/25/2019 17. Papir

20/81

20

Punila se dodaju u masu da bi se poboljala tamparska ioptika svojstva papira, i da bi se uticalo na cijenu papira

Ugradnjom estica punila meu vlakanca i zatvaranjempovrine papira postie se:

izravnavanje povrine papira izmeu vlakanaca,

poveava se glatkoa i sjaj kod satiniranja papira,

papir postaje meki i podatnijiVIE PUNILA PAPIR POSTAJE NEUTEI

poveava se opacitet (nepropusnost) i smanjujetransparentnost (prozirnost) papira,

poveava se bjelina papira,

Punila

7/25/2019 17. Papir

21/81

21

djelimino se spreava uvijanje i savijanje papira,

poveava se nalijeganje papira na ravnu povrinu,

poveava se gramatura papira,

poboljavaju se tamparska svojstva papira.

MANJE PUNILA VEA UPOJNOST

Za specijalne vrste papira kao to su:

cigaret papir,

papir za novanice, itd..

postiu se razni eljeni specijalni efekti.

Punila

7/25/2019 17. Papir

22/81

22

Negativne posljedice koje donose punila:

Dodavanjem punila opadaju mehanika svojstva

papira. Kidaju se veze izmeu vlakanaca,Opada stepen ljepljenja (keljenja), odnosno poveava

se moupijanja,

Mogu biti uzrok neugodnog upanja u procesutampanja i prai,

Pojava dvostranosti.Gornja strana papira je bogatija punilom od sitovne !

Punila

7/25/2019 17. Papir

23/81

23

Od punila se zahtijeva:

da su bez primjesa (ista),

da imaju to veu bjelinu,

da imaju to manja i to finija zrna,

da su ujednaenog granulometrijskog sastava,

da su hemijski neutralna,

da su u vodi nerastvorljiva.

Punila

Smjetanje punila ustrukturu lista i

na povrinu lista kodpremazanih papira

1 2

7/25/2019 17. Papir

24/81

24

Kao punila se koriste neorganske materije, u oblikupraha, nerastvorljive u vodi, kao to su :

silikati (kaolin Al2O3x 2SiO2x H2O, bentonit)

karbonati (kreda - CaCO3, MgCO3, BaCO3)

talk 3 MgO x 4SiO2x H2O, sulfati (barit BaSO4, gips - CaSO4x2H2O ),

titandioksid TiO2, sintetski silikati i dr.

Od organskih punila koristi se krob i CMC(karboksimetilceluloza)

Punila

7/25/2019 17. Papir

25/81

25

Koliina punila u papiru mjeri se koliinom pepela,odnosno mineralnih sastojaka.

Kree se od 0,5 do 20% u odnosu na masu krajnjeproizvoda, a kod nekih specijalnih vrsta papira i do40%,

Veliinaestice se kree od 0,5 do 5m,

Poeljno je da se to vie punila zadri u masi i ono se

kree od 50 do 80%, Punila, kao npr. TiO2su veoma skupa.

Punila

7/25/2019 17. Papir

26/81

Svojstva najee koritenih punila i pigmenata

Svojstvo Kalcijum karbonat Kaolin Talk

Bjelina, % 85-97 75-85 70-90

Indeks prelamanja 1,65 1,55 1,57

Faktor oblika 1 5-15 5-10

pH-vrijednost 8,6 3-5 7

Abrazija, mg 3-20 10-20 10Povrinska energija, 10-7

J/cm2 78 508-668 68

26

Abrazija zavisi od tvrdoe i veliine estice, a utie na vijek trajanjapojedinih dijelova papir-maine,

Povrinska energija koliina naelektrisanja na povrini estice punila, imauticaja na interakciju punila sa ostalim komponentama

7/25/2019 17. Papir

27/81

27

Podjela i namjena pomonih sredstava

(aditiva za proizvodnju papira, kartona i ljepenke)POMONA SREDSTVA ZA

POBOLJANJEPROIZVODNJE

POMONA SREDSTVA ZAPOBOLJANJE PROIZVODA

Retanciona sredstva Ljepila keljiva (masa, povrina)

Sredstva za uklanjanje tetnihsupstanci

Boje i optiki izbjeljivai

Antipjenuavci sredstva zauklanjanje mjehurova vazduha

Sredstva za poveanje zateznevrstoe u vlanom i suvom stanju

Flokulaciona sredstva Veziva u premazima za poboljanje

povrinskih svojstava papiraMikrobiocidi

Sredstva za dispergovanje punioca ipigmenata u premazima

Drugo Drugo

7/25/2019 17. Papir

28/81

28

Papir je vlaknaste prirode i svako vlakance kao nekaPRAZNA CJEVICA moe da primi tenost usljed

dejstva kapilarnih sila i moe da bubri.Nekaljeni papir veoma sklon upijanju (vode, tinte, boje i

drugih tenosti).

Zatvaranjem vlakanaca (keljenjem) regulie se moupijanja papira.

Tipini keljenji papiri: pisai i papir za pakovanje;Nekeljeni papir higijenski.

Ljepila ili keljiva

7/25/2019 17. Papir

29/81

29

Keljivo omoguava:

meusobno povezivanje vlakanaca, to utie na

mehanika svojstva papira,

meusobno povezivanje punila, kao i punila i vlakana,te stvaranje dimenziono stabilne i neporozne povrine.

Ljepila ili keljiva

7/25/2019 17. Papir

30/81

30

Prema porijeklu, materije koje se korite kao sredstva zakeljenje, se dijele na:

prirodna

biljnog porijekla (kolofonijum, krob i dekstrin),

ivotinjskog porijekla (tutkalo, elatin i kazein).sintetika

polivinil acetat polivinil alkohol

fenolformaldehidne i melaminaldehidne smole.

Ljepila ili keljiva

7/25/2019 17. Papir

31/81

31

Keljenje hidrofobizacija

Dodaju se u obliku koloidnih rastvora:

- direktno u masu za izradu papira (keljenje u masi) ili

- nakon formiranja lista(povrinsko keljenje).

Zavisno od vrste papira, keljiva se dodaju u masu urazliitim koliinama;

Najee keljivo KOLOFONIJ smola iz borovog

drveta, u preraenom ili nepreraenom obliku.Po hemijskom sastavu je smjesa organskih kiselina,ija je formula C19H29COOH.

Ljepila ili keljiva

7/25/2019 17. Papir

32/81

32

Mehanizam:

Keljivo se uvodi u vlaknastu

suspenziju papirne mase,Dobro se mijea,

Taloenje i uvrivanjeestica smole na vlakno tose ostvaruje pomoukoagulanata (Al-sulfat),

Suenje na sunoj partiji papir-maine(uklanja se voda, a estice keljiva sljepljuju).

Ljepila ili keljiva

Osnovna komponentakolofonija je

abjetinska ksielina

CH3HOOC

CH3 CH3

CH3CH

7/25/2019 17. Papir

33/81

33

Al-sulfata koagulant - povezuje dvije negativnonaelektrisane povrine, povrinuceluloznog vlaknai

povrinusmolneestice:

6 C20H29O2Na + Al2(SO4)3 2 (C20H29O2)3Al + 3 Na2SO4

Na-so smolnih kiselina Al-rezinat

Nastajanje Al-rezita jeist hemijski proces;

Vezanje Al-rezinata na vlakno je fizike prirode(privlaenje razliitih naelektrisanja);

Ljepila ili keljiva

7/25/2019 17. Papir

34/81

34

Boje su supstance neorganskog ili organskogporijekla koje boje drugu supstancu (papir);

Za bojenje papira najee se koriste sintetikeorganske boje koje su:jeftine,

rastvaraju se u vodi, alinepostojane na svjetlost i vodu.

Bojenje se moe ostvariti:u masi (dodavanjem boje u suspenziju papirne mase) ilina povrini papira (nanoenjem rastvora ili disperzije

boje).

Boje

7/25/2019 17. Papir

35/81

35

U vodi rastvorljive boje, prema karakteru, dijele se na:kisele,

bazne i

direktne ili supstantivne.

Boje

Bazne boje Kisele boje Direktne boje

KATJON jon-boje Na+, K+, NH4+ Na+

ANJON Cl-, SO42-,NO3- jon-boje jon-boje

JAINA OBOJENJA visoka niska niska

SJAJ viok visok nizak

POSTOJANOST BOJE loa uglavnom dobra dobraOTPORNOST NA ALKALIJU loa loa promjenljiva

OTPORNOST NA VODU uglavnom dobra uglavnom loa uglavnom dobra

RASTVORLJIVOST dobra visoka niska

7/25/2019 17. Papir

36/81

36

Kisele boje

Dolaze kao Na-soli organskih kiselina,

Nemaju osobinu vezanja za vlakno,Koriste se samo kod dobro keljenih papira.

Bazne boje

Dolaze kao soli organskih baza i solne kiseline,

Jeftine su i jako ive boje,

Nepostojane su na vodu i svjetlo,Koriste se za bojenje nebijeljenog papira (papira

koji sadri vie lignina).

Boje

7/25/2019 17. Papir

37/81

37

Supstantivne ili direktne boje

Na-soli sulfonskih ili karbonskih kiselina,

Direktno se veu na vlakno, ali uglavnombijeljene celuloze, slabije za nebijeljenu,

Uvrivanje sa vri pomou NaCl ili Na2

SO4

.

Pigmentne boje

Organske boje koje sunerastvorljive u vodi,

Bijeljeni papir jo uvijek ima ukasti ton, te da bi sepostigao utisak vee bjeline dodaju se crvene, plavaili ljubiaste boje.

Boje

7/25/2019 17. Papir

38/81

38

Od boja se zahtijeva:

da imaju maksimalan afinitet prema svim

komponentama papirne kompozicije, da su jasnog,istog tona da su postojane na svjetlo i toplotu,

da su hemijski otporne. Kakvoe biti bojenje u masi zavisi od:

stepena mljevenja i oblika vlakana,

sadraja ljepila (keljiva), sadraja i vrste punila, tvrdoa vode.

Boje

7/25/2019 17. Papir

39/81

39

Kada je papirna masa pripremljena na ureajima zamljevenje i kada su dodata punila i ostali dodaci,

skuplja se u sabirne rezervoare i spremna je zapapir-mainu;

Luis Robert 1799. prva papir maina;

Osnovni zadatak papir-maine je da preplitanjemvlakana u razrijeenom stanju formirapapirnu trakuodreenih osobina.

Maine sa cilindrom i

Maine sa ravnim sitom.

Formiranje papirnog lista

7/25/2019 17. Papir

40/81

Maina sa okruglim sitima:

-vie cilindra,- koriste se za proizvodnju vieslojnih kartona

40

7/25/2019 17. Papir

41/81

Maina sa cilindrom (okruglim sitom):

- jedan veliki cilindar- koristi se za izradu TISSUE papira

41

7/25/2019 17. Papir

42/81

42

Kod maine sa dugim ravnim sitom mogu se

izdvojiti tri odjeljenja:odjeljenje sita,

odjeljenje presa i

sunapartija.

Papirna traka nastaje nanosom papirne mase na

papir-mainu pri emu se jedan dio vodeprocijedi, drugi dio se ispresuje, a trei dio seispari.


mokrapartija

7/25/2019 17. Papir

43/81

43

Pripremljena papirna masa (0,2-0,5% SM) se dovodiu rezervoar ispred papir-maine.

Pre samog isputanja papirne mase na mainususpenzija se podvrgava poslednjem preiavanju(pjeskolovi i centriklineri).

Odistoe vlaknaste materije zavisi kvalitet papira.Na poetnom delu maine izdvajanje vode se vri

slobodnim oticanjem kroz okca sita.


i j i i

7/25/2019 17. Papir

44/81

44

Stvoreni sloj vlakanaca na situ je novi filter, krozkoji voda otie i koji prua odreeni otpor daljem

filtriranju vode. Sitoje nategnuto preko dva valjka i ini beskonanu

traku. Izmeu valjaka smjetene su vakuum-kutije i

registar-valjci koji izvlae vodu iz papirne trake.Na situ se uklanja najvea koliina vode i formirapapirna traka sa15-20% suve materije.

Materijal za sito je polimer. Finoa sita izraava se brojem - broj uzdunih ica

na jedinici povrine.


F i j i li

7/25/2019 17. Papir

45/81

45

U delu presa, pritiskom se izdvaja voda mehanikimputem (kapilarna voda) i list papirae imati35-40%

suve materije


Traka moe da se odvoji od nosaa,ali nema dovoljnu vrstinu, pa je

izmeu valjaka nosi filc koji upijaispresanu vodu

F i j i li t

7/25/2019 17. Papir

46/81

46

Konano izdvajanje vode, hemijski vezana vodaizdvaja se suenjem na suvom dijelu maine. Treba

obezbijediti ravnomerno suenje. Suni diose sastoji od serije cilindara koji se griju

vodenom parom. Vodena para se uklanja izmjenom

vazduha.


F i j i li t

7/25/2019 17. Papir

47/81

47

Proizvodnja papira na papir mainisastoji se od sledeih procesa:

oblikovanje papirne trake, kompresija, suenje, glaenje i

namotavanje.


ki ik i d j i i k

7/25/2019 17. Papir

48/81

48

ematski prikaz proizvodnje papira i kartona

Priblina vrijednost

suve materije, %

0,1-1,5 15-20 35-55 60-80 90-96

F i j i li t

7/25/2019 17. Papir

49/81

49

Tehniki podaci kontinuirane pair-maine:- duina papir-maine: do 200 m- irina papir-maine: 1-10 m- irina valjka za namotavanje- brzina rada: 50-2000 m/min

-proizvodni kapacitet: t/h-proizvod: g/m2


zavise od opreme ivrste proizvoda

(novinski papir,tanki papir,toaletni papir)

Papir maina

7/25/2019 17. Papir

50/81

50

Papir -maina

Dorada papirne trake

7/25/2019 17. Papir

51/81

51

Dorada papirne trakePod doradoma papira se podrazumevaju operacijekojima se zavrava postupak proizvodnje papira.

VlaenjeGlaanje (satiniranje)

Oplemenjivanje (premazivanje, impregnacija,

kairanje, oslojavanje)Formiranje specijalnih oblika i dimenzija

(nabiranje i sl.).U doradi papira vri se premotavanje papirne trake injeno rezanje na manje trake odreene irine ili ulistove razliitih formata.

7/25/2019 17. Papir

52/81

Papiri koji idu na satiniranje moraju se vlaiti !

Postignutu stepen vlanosti na papir maini jemaksimalno 10%.

Vei procenat ne osigurava namotavanje navaljcima bez nabora.

Ovaj procenat nije dovoljan za satiniranje.


52

d i k

7/25/2019 17. Papir

53/81

Zavisnost sadraja vlage od stepena mljevenja vlakana


53

D d i k

7/25/2019 17. Papir

54/81

Vlaenje se vri:

a) Pomou cijevi za prskanje preko jednog vlanoggumenog valjka prelazi valjak sa prskalicama kojevodu rasprskavaju u fine kapljice.

b) etkom preko jednog vlano gumenog valjkaprelazi valjak saetkama koje rasprskavaju vodu ufine kapljice.

c) Vlaenje maglom voda se pomijea sa vazduhompod pritisom i raspruje u finu maglu.

Od svih se zahtijeva da jednako vlae itavu traku !


54


7/25/2019 17. Papir

55/81

55

Pod glaanjem ili satiniranjem se podrazumjevaprolaz papira ili kartona izmeu valjaka podpritiskom, sa svrhom izjednaavanja neravnina i

poveanja glatkoe.Cilj glaanja:

postizanje obostrane glatkoe povrine papira,

postizanje efekta: visokosjajnost povrine papira,

polusjajnosti,bez sjaja,polumat ili

mat povrine papira.



7/25/2019 17. Papir

56/81

56

Satiniranje se provodi nakalanderima.

vrsti stalak, vertikalni red valjaka (6-20)

Pritisak meu valjcima se moe mijenjati.

Valjci su naizmjenino: od tvrdog liva (satiniranjem se razvija toplota

usljed trenja, tako da se koriste elini valjci zahlaenje) i

od pod pritiskom presovanog specijalnog papira.


Dorada papirne trake na kalanderima

7/25/2019 17. Papir

57/81

57

Dorada papirne trake na kalanderima

Regulie se:- sjaj

- bezbojno dezeniranje


7/25/2019 17. Papir

58/81

58

Oplemenjivanje papira specijalna dorada papira

premazivanje,

impregniranje,

kairanje,

oslojavanje itd.

Postupcima oplemenjivanja papirima moemo datisvojstva koja elimo, papir dobija dodatne osobine itime se poveava njegova upotrebna vrijednost.



7/25/2019 17. Papir

59/81

59

Oplemenjivanjem papira mogu se postii sledei efekti:

poboljanje tamparskih svojstava,

dekorativni efekti (obojeni i tapetni papir),

tehniki i hemijski efekti (svijetloosjetljivi,ekovni,

teko upadljivi, ljepljivi, metalizirani, filter i reakcijskipapiri, vjetaka koa),

zatitna svojstva kod omotnih papira (vodoodbojnost

nepromoivost postignuti impregnacijom, kairanjem islojevitom graom).

p p

Oplemenjivanje povrine

7/25/2019 17. Papir

60/81

Postupci oplemenjivanja mogu se podijeliti na:

oplemenjivanje impregnacijom u masi,

oplemenjivanje povrine, odnosno premazivanje,oslojavanje, lakiranje,

lijepljenje, odnosno kairanje,

nabiranje, odnosno krepovanje,

naroiti postupci koji mijenjaju hemijsku strukturu vlakna

bezbojno dezeniranje, odnosno pregovanje,

bojadisanje.


60


7/25/2019 17. Papir

61/81

Oplemenjivanje impregnacijom u masibezbitnepromijene karakteristika samog papira

disperzijom parafina

- poboljavaju neka mehanika svojstva papira,

- poboljavaju osobine tampanja,- vodoodbojnost i nepropusnost za masti.

skrobom i celuloznim derivatima

- dobija se povrina koja posjeduje dobru upojnost, to je

veoma vano kod tampanja (upijanja boje).


61


7/25/2019 17. Papir

62/81

Bezbitne promijene karakteristika samog papira

plastinim masama

- boljavrstoa u mokrom stanju,

- papir zadrava mehanika svojstva i kada jepotpuno natopljen vodom to je vano kodambalae

- poboljanje mehanikih svojstava u suvom stanju

- poboljava se keljivost.

-impregnacijom u masi-

62

Oplemenjivanje povrine -oslojavanjem

7/25/2019 17. Papir

63/81

Oslojavanjemoe da se vri:

vodenim rastvorima (modifikovani skrob, KMC,

metil celuloza i polivinil alkohol),

vodenim disperzijama i emulzijama (disperzije PVC,

disperzije polimerizata vinilhlorida, estri akrilne kiseline,

disperzije parafina i emulzije silikona)15-45 g/m2

Dobijeni papir se upotrebljava u industriji ambalae iodlikuje se nepropusnou za vodu, vodenu paru, gasove i

masnoe, kao i postojanost na hemikalije.

p j j p j j

63

7/25/2019 17. Papir

64/81

Oslojavanje moe da se vri:

rastopima nanose se parafini i mjeavine plastinihmasa i vjetakih smola.

Nanoenje se vri uranjanjem ili pomou ekstrudera.

Dobijeni papir se upotrebljava u prehrambenojindustriji jer su bez ikakvog ukusa i mirisa.

Otporni su na niske temperature i koriste se zapakovanje za duboko smrzavanje.

Oplemenjivanje povrine -oslojavanjem

64

Oplemenjivanje povrine - lakiranjem

7/25/2019 17. Papir

65/81

Lakiranje nanoenje supstance koja je rastvorena u lakoisparljivom organskom rastvarau.

Nakon isparavanja rastvaraa, na povrini ostajevrsti film.

Lakiranjem se eli postii:

- poboljanje izgleda (naroito efekat sjaja i glatkoe)- zatita povrine gotovog grafikog proizvoda od

spoljanjeg uticaja.

Lakiranjem se poboljava kvalitet i poveava trajnostodtampanog proizvoda.

Oplemenjivanje povrine -lakiranjem

65


7/25/2019 17. Papir

66/81

Primjenjuje se kod pripreme:

- papira za tampanje,- papira za razglednice,

- papira za tapete,

- papira za ambalau.

Efekat lakiranja zavisi od podloge koja se lakira !

GLATKA I HOMOGENA POVRINA = IDEALAN SJAJ.

Oplemenjivanje povrine -lakiranjem

66


7/25/2019 17. Papir

67/81

Da bi papir mogao da se lakira:- ne smije imati veliku upojnost (mora biti keljen),

- ne smije doi do hemijske reakcije izmeu

rastvaraa i sastavnih dijelova premaza.

Lakovi po hemijskom sastavu predstavljaju disperzije

odreenih materija u organskim rastvaraima i mogu sepodijeliti u dvije grupe:

- lakovi za odtampane grafike materijale

(lakiranje nakon tampe nitro lakovi i spiritusnilakovi),- lakovi koji ulaze u sastav grafikih boja.

67

Oplemenjivanje povrine - premazivanjem

7/25/2019 17. Papir

68/81

Premazivanje je oplemenjivanje papira sa jedne iliobe strane premazom sa pigmentima i sredstvom za

vezivanje, a prema potrebi i nekih drugih dodataka.

Premazine:

- pigmenti: kaolin, Ba-sulfat, Zn-belilo, CaCO3,

- veziva: kazein, skrob, ivotinjsko keljivo i

- glicerin spreava prejako suenje,- voskovi daju visok sjaj.

Oplemenjivanje povrine premazivanjem

68

Oplemenjivanje povrine - premazivanjem

7/25/2019 17. Papir

69/81

Hromo papir papir premazan samo sa jedne strane.

Konstdruk papir za umjetniku tampu papirnamazan sa obe stra

Premazivanje moe da se izvede:

- specijalnim ureajima sa valjcima,

-etkom,

- noem ili

- na papir maini (ilustrovaniasopisi)

Oplemenjivanje povrine -premazivanjem

69

Oplemenjivanje povrine -kairanjem

7/25/2019 17. Papir

70/81

Lijepljenje (kairanje)

predstavlja lijepljenje suvih traka papira meusobno ili

sa drugim materijalima pomou ljepila, pri emu sedolazi do ispoljavanja adhezionih ili kohezionih silaizmeu molekula.

Ljepila se obino sastoje od tri komponente:

- makromolekula,

- rastvaraa i

- plastifikatora (punioca).70


7/25/2019 17. Papir

71/81

Lijepljenje (kairanje) - moe se podijeliti premakomponentama koje spajamo:

- papir sa papirom,- papir sa folijom (plastine ili metalne),

- papir sa tekstilom.

Vieslojni proizvod se moe dobiti presovanjem ilijepljenjem.

Presovanje spajanje papira sa kartonom (obe trakemoraju biti vlane)

Suve trake se spajaju lijepljenjem (kairanjem).71


7/25/2019 17. Papir

72/81

Lijepljenje (kairanje)

Kairanjem se dobija proizvod vee krutosti

Najrairenije je kairanje papira sa folijama.

Spajanje se vri tako to se:

- papir ili folija ili oba se premau ljepilom i

navaljaju jedan na drugi,

- bez ljepila, samo upotrebom povienetemperature (kairanje folija od plastmase).

72


7/25/2019 17. Papir

73/81

Lijepljenje (kairanje) -alufolije i papira

Folije se proizvode kao dvoslojni ili troslojni laminati:

- papir alufolija papir,- alufolija papir alufolija,

- u novije vrijeme i kombinacija sa celofanom,

tj. plastinim folijama.Dobre strane Al-folije su:

- lijep i postojan izgled,

- elastinost,-vrstoa i

- mala specifina teina.73


7/25/2019 17. Papir

74/81

Lijepljenje (kairanje) papira sa tekstilomdobija se vrsti materijal koji slui za izradu papirnih

kesa

p j j p

74


7/25/2019 17. Papir

75/81

Nabiranje (krepovanje)

Provodi se kod tankih celuloznih papira da bi im se

poveala otpornost na pucanje i kidanje.Vri se na mokrom papiru, pomou jednog noa, tzv.abera.

Nabiranje moe da bude:

- fino i

- grubo.

75


7/25/2019 17. Papir

76/81

Nabiranje (krepovanje)

Najvanije vrste krep papira su:

krep za cvijee,

toaletni krep,

krep za pekire, krep za salvete i stolnjake,

krep za pakovanje

vree i celulozna vata.

76


7/25/2019 17. Papir

77/81

77

Pakovanje

Gladak, oplemenjen i satiniran papir moe ostati,

zavisno od dalje namjene:- u obliku namotane rolne (uzduno sjeenje),

- sjeen u format (uzduno i popreno sjeenje).

Omot se zatiuje odmehanikih oteenja i

atmosferskog uticajadrvenom ambalaom,djelimino ili potpuna,

zavisno od transporta.77


7/25/2019 17. Papir

78/81

78

Skladitenje- mora zatititi papir od:

suneve svjetlosti (kodi boji),

od dejstva praine (smanjuje kvalitet tampe), mehanikih oteenja.

Papir se skladiti u prostorijama sa:

automatizovanom klimom (T=18-20C i 50-65%vlage),

suvim i svijetlim, paket papir mora nalijegati cijelom povrinom, ili

ako je rolna mora biti polegnuta cijelom duinom78


7/25/2019 17. Papir

79/81

Klimatizacija (kondicioniranje)

Podrazumjeva prilagoavanje papira, kartona i ljepenke

radnim uslovima u prostoriji gdjee se preraivati.

Za primjenu papira za tampu vano je dovesti u skladvlanost vazduha prostorije gdje se papir skladiti itampa.

79

Format papira

7/25/2019 17. Papir

80/81

Format veliina, mjera papirnog ili kartonskog tabakapo irini i po duini, odnosi se na:

format sirovine (papira ili kartona), format nedovrenog izdanja

format gotovo proizvoda.

1920. god. umjesto brojnih, ranije uobiajenih formata,Deutche Industrie Normenaussuhussuvelo je DIN 476format sa A B i C grupom

Papir u rolnama odreen je irinom rolne, odnosnoirinom proizvodne maine.

80

7/25/2019 17. Papir

81/81

81

Hvala

na panji !!!

81

Documents

17. Papir