160218 beursmagazine be•• (1)

Beursmagazine

met plattegrond

Win een reis naar Mallorca!

fietsenwandelbeurs.be

za 27 & zo 28 feb ’16 Antwerp Expo

NOWAVAILABLE AUTOMATIC SHIFTING

Energize your lifestyle shimano-steps.com

LIFECYCLE

SHIMANO STEPS. HET INTELLIGENTE, STILLE EN GEBRUIKSVRIENDELIJKE E-BIKE SYSTEMEen systeem met componenten die passen bij wat je nodig hebt, betrouwbaar zijn en ultieme prestaties leveren.

Dát is de kern. Met SHIMANO STEPS verleg je je grenzen en je krijgt er nog energie van ook.

“FIETSEN DOOR WEER EN WIND

HEEFT IETS SPECIAALS.”

——francesca vanthielen

——

SHI150906_Steps Ad_francesca_210x297.indd 1 15-1-2016 14:32:40



LIFECYCLE






——


De snelste weg naar actie

Een bezoek aan de Fiets en Wandelbeurs is als een pre-vakantie. Je ontdekt nieuwe routes en bestemmingen, snuistert door kaarten en gidsen, test een fiets of een rugzak en luistert naar verhalen van ervaren wandelaars en fietsers. Kortom, een betere voorbereiding op een actieve vakantie is er niet. Ontdek de unieke mix van professionals uit de toeristische sector, de reissector en de fietsen outdoorwereld met doorwinterde wandelaars en fietsers die je graag in alle onafhankelijkheid over hun tochten vertellen. Dit jaar presenteert de beurs ook een gastland. Veel kans dat de combinatie van de zoekwoorden ‘wandelen’ en ‘fietsen’ met ‘Spanje’ je in Compostela brengt. Maar het land heeft fietsers en wandelaars heel wat meer te bieden en dat kan je ontdekken in Hal 4. Verder bekronen we opnieuw een Fietsroute en een Wandelroute van het Jaar en valt er weer eindeloos veel te ontdekken, te testen, te vragen, te winnen en te proeven. Veel beurs-, fietsen wandelplezier.

COLOFON

Dit Beursmagazine is een uitgave van Holcus Buiten BV, organisator van de Fiets en Wandelbeurs. Bezoekers van de beurs krijgen dit magazine bij de ingang aange boden. Aan de inhoud van deze krant is veel zorg besteed. Wijzigingen in het programma zijn echter altijd mogelijk na de deadline.

Samenstelling en redactie: www.petercristiaensen.beWerkten mee: Stefan Maas, Luc Selleslagh, Hans Avontuur, Kristien Hansebout en Kitty Molenaar (vormgeving).

Voor lezingen, workshops en infomarkten werkt de beurs-organisatie samen met:

[email protected]

V.U. Theo Jorna, Holcus Buiten BV Weesperstraat 118-Q1112 AP Amsterdam, Nederland

EDITO



LIFECYCLE






——


INHOUDBeurswegwijzer De grote lijnen 4 De verborgen hoekjes 6Gastland Spanje Vamos a Espaňa 8 Het binnenland van Mallorca 10 Madrid by bike 12 Penedès 360° 13Wandelroute van het Jaar 14Fietsroute van het Jaar 16Exposantenlijst 18Plattegrond 20Lezingen 22Workshops 27Wandelinfomarkt 28Fietsinfomarkt 29Fietsen in Wallonië Beleef de Ardennen 30 Het land van de grote meren 31Duluth 32Wist je dat? 35Win een reis naar Spanje! 40

3www.fietsenwandelbeurs.be



LIFECYCLE






——


FOTO OMER PITTOMVILS FOTO DANI NOLF

Hal 2

Hal 1

Hal 3

Hal 4

ingang

MTB Test Track

FietsenE-bikes

Bestemmingen

VakantiefietserFietsinformarkt

& Workshops

Wandelorganisaties

Grote RoutepadenWandelinformarkt

& Workshops

Fietsparcours

Bestemmingen

Outdoor

Bestemmingen

Reisorganisaties

1e & 2e verdieping

Presentaties Reisorganisaties

Outdoor

Reisorganisaties

Fietsorganisaties

Kids Bike Adventure

Wat vind je op de beurs?

De grote lijnen

EEN TESTPARCOURS

Een fiets bekijken is één zaak, hem testen een andere. Heel

wat exposanten stellen fietsen ter beschikking waarmee je een

proefritje kan maken op ons testparcours. Voor de veiligheid

hebben mountainbikers zelfs hun eigen ‘test track’.

EEN FIETS

Hal 4 is er bijna helemaal mee gevuld: tientallen

fietsfabrikanten en fietswinkels die hun beste tweewielers meegebracht hebben. Van gewone stadsfietsen tot

oerdegelijke trekkersfietsen. Van kleine plooifietsen tot grote tandems.

Van mountainbikes tot bakfietsen. En natuurlijk e-bikes. Heel

veel e-bikes!

EEN REISVERHAAL

Zoek je liever inspiratie in een meeslepend reisverhaal?

Plof je drie kwartier neer in een stoel en laat je meevoeren naar de meest betoverende plekken. Het volledige programma van

lezingen vind je van pagina 22 tot 26.

EEN GASTLAND

A pie o en bici? Te voet of op de fiets ontdek je het échte

Spanje. Van het vasteland tot de Balearen of de Canarische eilanden,

Spanje is met zijn vias verdes en zijn senderos de gedroomde plek voor heel veel tochten.

4

ROUTES

‘Ik fiets, dus ik ben’ Marc Peeters

Hal 2

Hal 1

Hal 3

Hal 4

ingang

MTB Test Track

FietsenE-bikes

Bestemmingen

VakantiefietserFietsinformarkt

& Workshops

Wandelorganisaties

Grote RoutepadenWandelinformarkt

& Workshops

Fietsparcours

Bestemmingen

Outdoor

Bestemmingen

Reisorganisaties

1e & 2e verdieping

Presentaties Reisorganisaties

Outdoor

Reisorganisaties

Fietsorganisaties

Kids Bike Adventure

EEN OUTFIT

Voor deskundige uitleg over rugzakken, wandelschoenen, fietskledij of ander trekkers-

materiaal kan je terecht bij een hele reeks outdoorbedrijven.

En gps-fabrikanten zetten je graag op het juiste

spoor.

… EN HEEL VEEL ANTWOORDEN

Doorwinterde fietsers en wandelaars zitten op de wandel-

en de fietsinfomarkt op jou te wachten. Wie je over welke

regio’s met vragen kan bestoken vind je op pagina

28 en 29.

EEN REISORGANISATIE

Ga je liefst georganiseerd op reis? Tientallen reisorganisaties

presenteren hun enorme fietsen wandelaanbod. Van Zeeland tot

Nieuw-Zeeland. Van kant-en-klare arrangementen tot roadbooks

waarmee je zelf aan de slag kan.

EEN BESTEMMING

Op zoek naar een bestemming voor een korte uitstap of een actieve vakantie? Naar een route voor een

meerdaagse trektocht? De toeristische diensten van gemeenten, regio’s en provincies uit een 15-tal Europese

landen staan klaar met klassiekers en met verrassende

suggesties.

5

ROUTES

www.fietsenwandelbeurs.be

EEN PELGRIMSPAVILJOENSteeds meer mensen gaan op pelgrims-tocht. De klok van het gewone leven even stilzetten en op stap gaan. In het Pelgrim-spaviljoen vertellen vrijwilligers je alles over tochten naar Compostela of Rome, te voet of met de fiets.

Wat vind je op de beurs?

De verborgen hoekjes

KLEINE REISORGANISATIESSommige mensen hebben hun hart ver-pand aan één welbepaalde regio. De ex-pertise van deze particuliere initiatieven of kleine reisorganisaties vind je alleen op internet en … in de verzamelpaviljoenen van de Fiets en Wandelbeurs.

HAALBARE MOUNTAINBIKEROUTESTot voor kort was mountainbiken iets voor sportieve durfals die zich een berg op ped-delen en op adrenaline naar beneden sui-zen. Maar nu investeren steeds meer regio’s en bedrijven in haalbare mountainbikepar-coursen voor families en recreanten.

SPAANSE TAPASOp verschillende plekken op de beurs kan je iets eten of drinken. Maar op het Spaanse terras kan je terecht voor een bordje tapas of een bord paella. En een glaasje cava na-tuurlijk!

6 ‘Die met het rijwiel begint blijft er aan plakken’ Stijn Streuvels

BEURSWEGWIJZER

VERRASSENDE ACCOMMODATIESVan hotels tot natuurkampeerterreinen, van B&B’s tot landhuizen: sommige accommodaties zijn zo mooi gelegen dat ze mikken op een publiek van wandelaars en fietsers. En daarvoor naar de beurs komen.

ACTIEVE VERENIGINGENVlaanderen telt heel wat verenigingen die je aan het wandelen of fietsen willen krij-gen. Naast fietsen wandelorganisaties zijn dat bijvoorbeeld ook natuurverenigingen.

BOEIENDE WORKSHOPSWat neem ik mee in mijn rugzak? Hoe krijg ik mijn fiets in en uit vliegtuig of trein? Welke wandelschoen of gps past bij mij? Voor 101 praktische oplossingen moet je bij onze workshops zijn. Het volledige pro-gramma vind je pagina 27. VEEL LECTUUR

Op een aantal stands vind je fiets- of wan-deltijdschriften, reisgidsen, kaarten en boeken met boeiende reisverhalen. Om te bladeren of te snuisteren.

HICLE KIDS ADVENTUREOok kinderen hebben de mogelijkheid de nieuwste fietsen uit te proberen op een eigen parcours, zonder de drukte van al die ‘grote’ fietsen. Verder is er een speelhoek.

... EN EEN BEURSROUTE VOL ACTIE

Op de beurs kan je niet alleen veel bekijken en beluisteren, vragen en

ontdekken. Je kan ook proeven, testen en beleven. Hoe snel plooi jij een plooifiets op?

Kan jij de Col de Haussire in hartje Ardennen opfietsen? Wat kan een Alpien Leerpad jou leren?

Met onze Beursroute leiden we je naar deze plekken. En wie weet win je wel een reis naar

Mallorca! Je leest er alles over op pagina 40.

FOTO’S ROBERT BOONS


BEURSWEGWIJZER

Vamos a Espaňaom te wandelen en te fietsen

FIETSEN

Spanje trekt ieder jaar meer buitenlandse fietsers aan, en dat zijn zeker niet allemaal wielertoeristen. Er zijn talloze redenen te bedenken voor een fietsvakantie in Spanje. Het weer hoeft geen betoog. Het weidse decor, de eeuwenoude cultuur, de gastvrijheid en de verrassende gastronomie ook niet. Maar wist je dat Spanje heel veel fietsroutes heeft, van alle niveaus? Inderdaad, ook voor niet-klimtijgers is Spanje een aangenaam fietsland. Trouwens, veel paswegen zijn ontstaan als ezelpaadje en gaan dus heel geleidelijk naar boven!

Uiteraard is het goed fietsen op de talloze stille wegjes in het Spaanse binnenland, maar er wordt ook gestaag gebouwd aan een betere fietsinfrastructuur. Zo zijn er meer dan 2.200 km ‘vias verdes’, verlaten spoorwegen die omge-

vormd zijn tot ‘groene paden’ voor fietsers en wandelaars. Vaak door prachtige natuurgebieden, ver van het drukke verkeer, met zachte hellingen en met duizenden oude viaducten, bruggetjes, tunnels en stationnetjes. www.viasverdes.com

meer dan 8000 km ‘caminos naturales’, oude paden, jaagpaden, veeroutes of spoorwegbeddingen die werden omgevormd tot rustige ‘natuurwegen’. www.magrama.gob.es

Er zijn ook heel wat recente Nederlandstalige fietsgidsen op de markt zoals de Iberische Route, de Zilverroute of de Andalusiëroute

(www.cyclingeurope.nl) of de route die het spoor volgt van El Cid (www.europafietsers.nl, www.pirola.nl).Op de website www.fietseninspanje.nl is heel veel informatie gebundeld.

WANDELEN

Een eldorado voor wandelaars, zo kan je Spanje zeker noemen. Meer dan 60.000 km wandelpaden leiden je door een brede waaier aan hoogvlaktes, valleien, bossen, bergketens en vogelgebieden. Met 15 nationale parken en 47 biosfeerreservaten is Spanje trou-wens koploper in Europa.

Spanje telt meer dan 200 ‘senderos de Gran Recorrido’, langeafstandspaden

van soms honderden kilometers. Net zoals onze GR-paden zijn ze gemarkeerd met wit-rode streepjes.

talloze ‘senderos de Pequeño Recorrido’, regionale paden tussen 10 en 50 km, aangeduid met wit-gele tekens.

nog veel meer ‘senderos locales’, wit-groene lokale wandelingen, geschikt voor gezinnen en kinderen.

www.senderosgr.es

Wandeltoppers zijn onder meer de Pyreneeën, de Picos de Europa, Aragon, Andalusië en het ‘wandeleiland’ La Palma.

FOTO TURESPAŇA

8 ‘De dwaalweg brengt je altijd ergens heen’ Franz Hesse

GASTLAND SPANJE

Te voet of op de fiets leer je het échte Spanje ontdekken, de weldadige geur van citrus- of amandelbomen tegemoet. Op de golvende vlaktes trek je door een fantastisch decor vol grillige olijfbomen of uitgestrekte wijngaarden. In de verte lonken ruige bergen. Dorpjes lijken uitgestorven, maar ‘s avonds bruist de Plaza Mayor onder het geklepper van laag overvliegende ooievaars.

FOTO IGNACE FERMONT

BESTEMMING SANTIAGO

Zowel voor wandelaars als voor fietsers blijft de tocht naar Santi-ago de Compostela een topper. Zo’n pelgrimstocht duurt meestal enkele weken, de tijd die nodig is om de dagelijkse zorgen en be-kommernissen opzij te zetten. Want pelgrimeren is loslaten, om open te staan voor diepere ervaringen die je kunnen overvallen. De redenen waarom mensen naar Compostela stappen of fietsen zijn divers. Sommige doen het voor de uitdaging of de sportieve prestatie. Anderen zijn geboeid door de geschiedenis van de pel-grimsweg. Nog anderen hopen onderweg een antwoord te vinden op vragen waar ze mee worstelen of zijn op weg om een groot verdriet te verwerken. En uiteraard zijn er nog steeds mensen die vanuit hun geloofsovertuiging vertrekken. Maar wat opvalt: vaak vertrekken mensen als toerist, maar komen ze aan als pelgrim. Ze worden geraakt door de schoonheid en de grootsheid van de na-tuur of door de sterke band die er groeit met medepelgrims.

Informatie over pelgrimstochten vind je op www.compostelagenootschap.be.

MOUNTAINBIKE

Maar liefst 24% van de totale oppervlakte van het land ligt 1000 m boven de zeespiegel. Met zoveel bergen kan Spanje niet anders dan een paradijs voor mountainbikers zijn. Zowel voor de sportievelin-gen die uit zijn op een sportieve prestatie als voor de steeds grotere groep recreatieve toeristen die liever door de natuur fietst!

Spanje heeft een aantal ‘gran travesías’, mountainbikeroutes over lange

afstand. Toppers zijn de TransAndalus (2000 km doorheen Anda lusië) en de Transpirenaica.

een groeiend aantal MTB-centra die je op weg zetten met ma-teriaalverhuur of tochten in de streek. Catalonië springt er uit als de regio met het meest uitgebreide netwerk aan MTB-centra met pistes voor alle niveaus.

www.wibikes.com

www.spain.info

FOTO WARD VAN LOOCK

FOTO OMER PITTOMVILS


GASTLAND SPANJE

MALLORCA TROEFZon, zee, strand en goedkope chartervluchten, tot zover de troef-kaarten van Mallorca. Sinds een aantal jaren gooien ze daar nog extra kaarten bovenop, zoals goed geasfalteerde wegen en bergen. Daarmee hebben ze alvast grote groepen wielertoeristen verleid. In de aangename voor- en najaarstemperaturen gaan wielertrui-tjes van BMC, Sky en Quick-Step voluit de concurrentie aan met bikini’s en zwembroeken. Maar zijn die troeven ook voldoende om vakantiefietsers in verleiding te brengen?

COCA DE PATATAEen vierdaagse fietstocht moet je op de gepaste manier inzetten, daarom troont onze fietsgids voor één dag Julià Callarisa ons mee naar een bar in startplaats Valdemossa. “Alle schoolkinderen die hier op uitstap komen smullen er van, dus stel ik voor dat jullie er ook één nemen.” We ontdekken snel waarover hij het heeft: ‘coca de patata’, een gesuikerde bol van aardappeldeeg die je bij voorkeur in een straffe, warme chocolade sopt. Met die caloriebom in onze maag trekken we ons op gang. Op het programma staat een kort traject via het kunstenaarsdorp Deià richting Sóller, hoofdzakelijk in lichtdalende lijn. Wat onderweg meteen opvalt zijn de groene luikjes en deuren in de witte huizen. Niet verwonderlijk dat arties-ten als Chopin, Sand, Picasso en Gaudi hier graag in deze heuvels verbleven. Aan onze linkerkant kijken we neer op zee en kliffen, rechts rijzen de reuzen van de Serra de Tramuntana op.

ART NOUVEAUAl snel staan we in Sóller, een wat grotere stad midden in een vruchtbare vallei vol citrusgaarden. Het verhaal van de regio krij-gen we te horen van onze hotelmanager Lluís Rullan: “In de 19de eeuw hadden onze overgrootouders twee dagen nodig om hun met appelsienen beladen ezels over de bergen tot in Palma te krijgen. Op die tijd stonden ze ook per boot in Marseille. Daarom was deze vallei altijd heel erg gericht op Frankrijk. Wortelen zijn hier geen ‘zanahorias’ maar ‘carrotas’. Daarom vind je hier ook zo veel prach-tige huizen en paleizen in art nouveaustijl.” De situatie veranderde pas in 1912 toen een treinspoor Sóller uit zijn isolement haalde. Vandaag is de treinrit vanuit Palma in de originele houten wagons een toeristische topper. In Sóller kan je bovendien overstappen op een al even oude tram die je tot op de wandeldijk van Port de Sóller brengt. In de zomer is het tussen de dadelpalmen ongetwijfeld koppen lopen, maar eind oktober is deze baai een plek waar je als fietser graag de rem-men toetrekt.

CAROBPASTATijd om het binnenland op te zoeken. Om te beginnen de andere flank van de Serra de Tramuntana. Die ligt bezaaid met in rust ver-zonken dorpjes omsingeld door zilvergrijze olijfgaarden. De knoes-tige, oude tronken kronkelen zich in duizend-en-een bochten, alsof ze ons een eeuwenoud verhaal willen vertellen. Niet onmogelijk,

Fietsen door het binnenland van

Mallorca

Met meer dan tien miljoen zijn ze, de toeristen die jaarlijks op Mallorca landen. Maar aangezien zij vooral langs de kust en op de stranden blijven, valt er in het binnenland voor fietsers en wandelaars heel veel te ontdekken.

10 ‘Degene die vertrekt is niet degene die arriveert.’

GASTLAND SPANJE

want Julià had ons gisteren gemeld dat de oudste olijfboom op Mallorca maar liefst 1200 jaar oud is. In de lente moet het kleurenpalet heel anders zijn, aangezien we ook heel wat amandelgaarden passeren. Daarnaast is er nog een derde boom die opvalt. Hij heeft lange, zwarte peulen. In een winkeltje in Selva komen we te weten dat het om ‘algarrobo’ gaat. Pas ’s avonds, met de hulp van de iPad, ontmaskeren we hem als ‘carob tree’, in het Nederlands via een Bijbelse omweg Johannesbroodboom genoemd. De oorsprong van de carobpasta die mijn kinderen op hun boterham smeren is de zoveelste ontdekking van de dag. Want onderweg had-den we ook al oranje kaki’s en rode granaatappels zien bungelen.

PARADIJSUit de vorige alinea zou je kunnen opmaken dat Mallorca een pa-radijs is voor fietsers. Dat klopt niet helemaal. Zoals alle gelovigen weten moet een sterveling eerst zijn stinkende best doen vooraleer de poorten van het paradijs opengaan. Waarmee ik het niet over getrainde klimmerskuiten heb. Want de oversteek van de Serra de Tramuntana buiten beschouwing gelaten vindt iedereen op Mal-lorca een haalbaar parcours. Waar het wel om gaat is dat je snel het onderscheid moet leren maken tussen drukke verbindingswegen en autoluwe secundaire wegen. Op dat vlak zijn wij vakantiefiet-sers ongetwijfeld kieskeuriger dan wielertoeristen. De oplossing is dus simpel: een goede kaart en een beetje puzzel-werk. Kustwegen zijn doorgaans drukker, daarom is een omweg via het binnenland vaak aangewezen. Ons persoonlijke paradijs ontdekken wij tussen Artà en Manacor, dwars door de Serra de Calicant. Het asfalt van het weggetje heeft zijn beste tijd gehad, maar de plotse stilte tussen de heuvels creëert een weldadig effect op hoofd en benen. Al blijkt het bij nader inzien niet helemaal stil wanneer we op en af kronkelen tussen de heuvels. Schapen die in de boomgaarden rondscharrelen lopen soms blatend weg. Hoge zangnootjes stijgen op uit de heggen en struiken langs de kant. De bekendste zangers van het eiland zijn roodborstjes en ook zij hou-den meer van het binnenland.Nog meer gevederde vrienden spotten we in het moeraspark s’Albufera. We stappen een kijkhut binnen en nestelen ons voor even tussen de telelenzen van vogelliefhebbers in camouflagepak-ken. In de meer bescheiden lens van ons fototoestel spotten we allerlei soorten reigers, kluten, eenden en aalscholvers.

VERRASSINGENFietsen geeft de vrijheid om minder interessante plekken snel voorbij te rijden en ommetjes te maken naar plekken die hopelijk iets verrassends in petto hebben. Op een klein eiland als Mallorca is dit zeker het geval. In de baai van Pollença hebben dure jachten de oude vissershaven verdrongen, maar enkele kilometer land-inwaarts ligt het gelijknamige gezellige stadje met zijn smalle straatjes en met 365 trappen naar een romaans- gotische kapel op een heuveltop. Het panorama over de stad en de weidse omgeving geeft je alle kans om uit te hijgen. In de baai van Alcúdia staan de hotels schouder aan schouder, maar het oude Alcúdia is een Moorse vestingstad die eeuwenlang rivaliseerde met de latere hoofdstad Palma. Om 9u ’s morgens, wanneer de terrassen nog niet uitgezet zijn en het licht schuin in de kleine steegjes valt, is het zalig om van de ene naar de andere stadspoort te fietsen.

GODDELIJK PANORAMAMinder verrassend zijn de vele kerkjes en kapelletjes langs de weg. Het blijft tenslotte Spanje. Heuvels hebben ofwel een kasteel, of-wel een klooster op de top. Op suggestie van Julià fiets ik de laatste dag de Ermita de Bonany op. Het lijkt wel een samenvatting van onze fietstrip. Aan de zuidkant van de heuvel is geen panorama-punt, waardoor we de hoofdstad Palma en zijn stranden niet te zien krijgen. In de andere windrichtingen hebben we wel gefietst. Van dorpje naar dorpje en stadje naar stadje, steeds badend in een aangenaam najaarszonnetje. Tussen boomgaarden, akkers en stukjes bos, langs oude water- en windmolens die getuigen van oude landbouwtechnieken. Met in de verte de grijze keten Tra-muntana, de bewaker van de westelijke kust. Het enige wat ontbreekt in dit plaatje is de zee. Die omsingelt het eiland.

Peter Cristiaensen

wwwillesbalears.es


GASTLAND SPANJE

werd later grotendeels verwoest, maar de grandeur van het park bleef behouden.

ESCORIALDe stadsfietsen worden de volgende dag ge-wisseld voor racefietsen. Madrid ligt op een hoogvlakte die aan het einde van de zomer een wat verdord karakter heeft. Wij kiezen voor een tocht door een groenere en meer bergachtige omgeving: de Sierra de Gua-darrama op circa vijftig kilometer van de stad. Bij het imposante El Escorial-complex stappen we uit een busje. Binnen maken we kennis met dit megalomane project van koning Filips II: 16 binnenpleinen, 1200 deu-ren, 2675 ramen, 4000 kamers, 16 kilometer aan gangen en 86 trapzalen. Vandaag is Filips’ voormalige onderkomen vooral het domein van toeristen en schoolkinderen.

SIERRA DE GUADARRAMAMet de Sierra links van ons volgen we gol-

vende asfaltwegen, passeren dorpjes en genieten van het weidse landschap. Een slingerend bergweggetje daagt ons uit voor een krachtmeting. We spurten als jonge honden naar boven richting het Parque Na-cional de la Sierra de Guadarrama. Na een korte afdaling laat Spanje weer een ander gezicht zien: bossen, een kabbelend stroom-pje en uitzichten op rotsige pieken. Wat een verschil met de droge hoogvlakte waar we eerder doorheen reden! Vele Madrilenen komen hier in het weekend naartoe om van de frisse lucht en meer gematigde tempera-turen te genieten. ‘s Avonds slenteren we weer door de stad, langs volle terrasjes en hippe horecazaken. De avond is nog jong: het is negen uur en veel Madrilenen moeten nog aan het avondmaal beginnen.

Stefan Maas

www.bikespain.com

3418 KAMERSVergelijkingen met fietssteden als Amster-dam of Kopenhagen komen te vroeg, maar ook in Madrid beginnen de zaken te ver-anderen. Er komen steeds meer fietspaden bij. Belangrijker nog: de Madrilenen begin-nen te accepteren dat fietsers geen illegale weggebruikers zijn. In het stadsverkeer zie je jongeren op e-bikes opduiken en in 165 fietsstations kan je elektrische fietsen huren. We rijden langs drukke winkelstraten met trendy winkels, ontwijken voetgangers op trottoirs en genieten van de talloze statige panden, inclusief prachtige beeld-houwwerken. Bij het Palacio Real knijpen we even de remmen toe. Het gebouw telt maar liefst 3418 kamers en is een van de grootste koninklijke paleizen ter wereld. Even later bereiken we het centraal gelegen Plaza Mayor, een verkeersvrij plein vol met toeristen, straatmuzikanten en portret-tekenaars. Restaurants en bars omringen deze levendige plek.

KONINKLIJK PARKHet stadspark El Retiro achter het Prado Museum is dé plek om weer op adem te komen van de drukte. Plukjes mensen ge-nieten er van een najaarszonnetje. Het park is eigenlijk een groen kunstwerk, met tal van sierlijk gesnoeide coniferen en beeld-houwwerken. Roeibootjes doorkruisen sloom de grote parkvijver. Het koninklijke karakter spat van El Retiro af, het is alsof je in de tuin van een paleis rondloopt. En dat

klopt min of meer ook. Ooit hoorde het bij het paleis dat koning Filips IV in 1632 op deze locatie liet bou-wen. Het complex

Madrid by bike

In hartje Madrid is de fiets het vervoermiddel dat je het snelst naar de highlights van de metropool brengt. Maar ook buiten de stad is er voor de fietser nog veel te ontdekken.

12 ‘Het eindpunt kan nooit zo interessant zijn als de weg ernaartoe’ Zen wijsheid

GASTLAND SPANJE

SLOWBIKENDe economie van Penedès draait om de pro-ductie van cava. We zijn op een half uurtje autorijden van Barcelona en vrijwel overal zien we wijnranken. “Vineyards from the hills to the coast”, is dan ook de slogan van het Penedès 360°-project. Voor zowel moun-tainbikers, gewone fietsers als wandelaars zijn lussen door de streek uitgezet. De geprinte presentatie van ‘360°’ duidt trek-kingfietsers trouwens aan als ‘slowbikers’…De ‘slowbiketrack’ in onze gps – in totaal 180 km lang - leidt ons zonovergoten wijn-gaarden in over onverharde landbouw-weggetjes en smalle asfaltwegen. We zijn praktisch alleen. Vrijwel geen verkeer, af en toe wat witte boerderijen of een groot wijnhuis in de verte. De kou en regen van de Lage Landen zijn even vergeten, eind oktober tikt hier de temperatuur nog tegen de twintig graden aan. Regelmatig duikt een gekarteld silhouet op aan de horizon: Montserrat! Zelfs van deze afstand voel je de geheimzinnige uitstraling van de ‘gezaagde berg’, die als een magneet klim-mers, toeristen en pelgrims aantrekt.

WIJNHUIS Het is echter niet Montserrat, maar Co-dorníu dat we uitkiezen voor een bezoek,

een groot wijnhuis even buiten Sant Sa-durní. Codorníu, een must-see voor elke liefhebber van cava, heeft een trotse en lange historie. Niet alleen is het een van de grootste cava-producenten, het is ook het oudste familiebedrijf van Spanje met ruim 450 jaar historie. En niet te vergeten: hier werd in 1872 voor het eerst kwalitatief goede cava gemaakt van lokale fruitrassen. De grootste verrassing bevindt zich onder het aardoppervlak. We dalen met een lift af naar een enorm wijnkeldercomplex. Het gangenstelsel heeft een lengte van 38 kilo-meter en is verdeeld over vijf verdiepingen. Met karretjes suizen we door de gangen, langs vele duizenden flessen cava. De vrij-wel constante temperatuur in deze kelders zorgt voor een goede tweede gisting en rijping van de wijn.

BUITENWanneer de zon al achter de horizon is ver-dwenen, ‘proeven’ we van een ander stukje Penedès. Comarquinal Bioresort bij Sant Quintí de Mediona ligt verscholen in het heuvelachtige platteland. Het laat zich niet zo makkelijk vinden, zeker niet als de route bestaat uit hobbelige, onverharde binnen-weggetjes. Uiteindelijk zien we meerdere lichtjes in het duister en staan we voor het

resort, gevestigd in een 16e-eeuwse Cata-laanse boerderij. De eigenaar heeft hier voor zichzelf en zijn gasten een paradijsje gecreëerd, met tuinen, een buitenzwembad en stijlvolle kamers. Zeker vroeg in de och-tend voel je dat je hier ‘echt buiten’ bent. Eenmaal de grote poort door fiets je vanuit Comarquinal zo de natuur in.

MOUNTAINBIKE 360°Staat dan alles hier in het teken van wijn, wijngaarden en wijnhuizen? Toch niet. In de ochtendmist fietsen we in het spoor van Sergi en Jordi omhoog. De mtb-variant van het project omvat 270 km. Inclusief diverse technische trails voor diehards. We probe-ren in het zadel én in het spoor van het duo te blijven en slaan trails en bospaden in. Gelukkig omzeilen we de moeilijkste pas-sages. Wel krijgen we een serie steile klim-metjes voor de wielen. Op de heuvelrug ten westen van Vilafranca del Penedès volgt de beloning: een prachtig uitzicht. Achter ons ligt het wijnbouwgebied, voor ons de bossen en heuvels. Wijn en fietsen, vaak is het geen goede combinatie, maar in Penedès gaan ze prima samen.

Stefan Maas

www.penedes360.com

Zin om na een paar dagen Barcelona even een andere kant van Catalonië te zien? Dankzij een reeks nieuwe routes ontdek je de wijnregio Penedès te voet, per fiets of met de mountainbike.

Penedès 360°


GASTLAND SPANJE

Met de trofee ‘Wandelroute van het Jaar’ wil de Fiets en Wandelbeurs wandelprojecten in de kijker zetten. Dat kunnen nieuwe projecten zijn, maar ook bestaande projecten die grondig vernieuwd werden. Zowel langeafstandsroutes, wandelnetwerken als lus-wandelingen met een thematische samenhang komen in aanmerking.

Wie wint de trofee in 2016?Wie wordt de opvolger van het Wandelnetwerk Pajottenland? Het antwoord wordt bekend gemaakt tijdens de Fiets en Wandelbeurs. Uit 16 kandidaten selecteerde onze jury een shortlist met 5 wandel-initiatieven, die uitgebreid verkend en beoordeeld werden.

WEG DES GEDENKENSHoe wild en vreedzaam de Hoge Venen en de oostelijke Eifel er vandaag bijliggen, hoe harder het eraan toeging in 1944. Op sommige plaatsen werd voor elke meter veengrond gevochten. De ‘Weg des Gedenkens’ of ‘Weg van Herdenking’ gaat in een lange wandel lus van 94 km over rustige paden op zoek naar de sporen van die wrede confrontaties. Je wandelt over het veenplateau tot aan Signaal van Botrange maar steekt ook de Duitse grens over in Hellenthal en Monschau.www.eastbelgium.comSTAND HAL 2, A.12

LA LORRAINE GAUMAISEHelemaal in het zuiden van ons landje kan je een vriendelijk golvend en zuiders aanvoelend wandellandschap ontdekken: de Gaume. De dorpjes schurken er tegen zandstenen heuvels en de Franse grens aan. In dit aantrekkelijk landschap kan je sinds kort meerdaags op ontdekking over de lange wandellussen van ‘La Lorraine Gaumaise’. Zeven stevige tochten van 44 tot 68 km tussen Herbeumont en Virton. Of je kan alle lussen combineren tot een langeafstandswandeling van 232 km.www.randos.lorraine-gaumaise.comSTAND HAL 1, B.06

UITREIKING TROFEE: ZATERDAG OM 13U, GELE ZAAL.

OP DE SHORTLIST STAAN:

WANDELROUTE VAN HET JAAR

14 ‘Het is beter een mijl te reizen dan duizend boeken te lezen’ Confucius

WANDELNETWERK MEETJESLANDSE BOSSENTussen Brugge, Gent en de Nederlandse grens strekt het vlakke Meetjesland zich weids uit met een gezichtseinder van verre, rechte horizonten. Middenin liggen mooie bosgebieden waarin hard gewerkt is aan historisch landschapsherstel. Het resultaat daarvan kun je ontdekken over het wandelnetwerk Meetjeslandse Bossen. Drie Oost-Vlaamse boscomplexen worden met elkaar gelinkt via knooppuntpalen: Het Leen, de Lembeekse Bossen en Drongengoed. Samen 236 km aan wandeltrajecten.www.tov.beSTAND HAL 2, A.14

STREEKGR HASPENGOUWSinds vorig jaar heeft Limburgs Haspengouw zijn eigen langeaf-standswandelroute. Streek-GR Haspengouw leidt je rond over de rustigste wegen en paden binnen de stedendriehoek Sint-Truiden - Tongeren – Bilzen. Fruithoofdstad Borgloon vormt er het heu-velend epicentrum voor de wandelaar, zeg maar ‘het klokhuis’ van fruitig Haspengouw. Ook als het lentefris bloesemgeweld er verwaaid is, kan je op ontdekking in de vele natuurgebieden onderweg of langs historische plaatsen zoals Tongeren en Alden Biesen.www.groteroutepaden.beSTAND HAL 1, A.80

WANDELNETWERK GETEVALLEIMet een gloednieuw knooppuntennetwerk van 250 km nodigen de provincie Vlaams-Brabant en Regionaal Landschap Zuid- Hageland de wandelaar uit om op ontdekking te gaan door het meest oostelijke deel van de provincie Vlaams-Brabant. Je rijgt er in de valleien van Kleine en Grote Gete – behalve knooppunten – heel wat landschappelijk moois aan elkaar. Zoals Het Vinne, waar je kan ‘waterwandelen’ over knuppelpaden, onder het begeleidend gekrijs van honderden kokmeeuwen.www.toerismevlaamsbrabant.beSTAND HAL 2, B.20

WANDELROUTE VAN HET JAAR

Tekst en foto’s Luc Selleslagh


En de winnaar is …Wie wordt de opvolger van de Oostenrijks-Italiaanse Alpe Adria Radweg? Het antwoord is inmiddels door onze jury beantwoord. Op zaterdag 20 februari, tijdens de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht, werd de Van Gogh fietsroute bekroond tot Fietsroute van het Jaar.

VAN GOGH FIETSROUTE BRABANT2015 was uitgeroepen tot Van Goghjaar, 125 jaar na de dood van de schilder. Dat heeft ongetwijfeld meegespeeld. De route wisselt de mooiste landschappen van de Nederlandse provincie Brabant af met bezoekjes aan plekken die Vincent van Gogh hebben ge-vormd, zoals Vincents Tekenlokaal in Tilburg, de Van Gogh kerk in Etten-Leur en tal van locaties in Nuenen. Een van de eyecatchers is het kunstzinnig verlichte Van Gogh-Roosegaarde fietspad, geïn-spireerd op Van Goghs ‘De Sterrennacht’. Het Noordbrabants Mu-seum in ‘s-Hertogenbosch is verder de enige locatie in Nederland waar je een originele Van Gogh kan bewonderen. De route volgt het fietsknooppuntennetwerk en is herkenbaar aan de Van Gogh-routebordjes. De totale lengte is 335 km, maar je kan ze makkelijk opdelen in aantrekkelijke deelroutes.www.vangoghbrabant.com

16 ‘Reis niet als een ijlbode, maar als een ontdekkingsreiziger’ Jean Jacques Rousseau

FIETSROUTE VAN HET JAAR

FIETSNETWERK LA WALLONIE PICARDE À VÉLOIn 2014 zijn in Picardisch Wallonië maar liefst 7500 markeringen geplaatst. Zo ontstond een 1600 km lang fijnmazig fietsknoop-puntennetwerk dat aansluit op de Vlaamse knooppuntroutes, de Waalse fietsroutes en de Franse voies vertes. Geen saaie door-gaande wegen, maar rustige landweggetjes en ‘trage paden’ (RAVeL) die je langs de mooiste plekjes voeren. Fietsherstel-punten, fietsverhuurpunten en accommodaties met het ‘Fietsers welkom-label’ maken het netwerk helemaal ‘af’.www.wapinature.beSTAND HAL 1, B.20

LA VÉLO FRANCETTEDeze nieuwe, goed gemarkeerde route van 630 kilometer voert door de mooiste landschappen van West-Frankrijk. Na het start-punt in Ouistreham gaat het over rustige wegen langs de lan-dingsstranden van de Tweede Wereldoorlog, door het Normandi-sche coulisselandschap en over het oude jaagpad langs de rivier de Mayenne. Eindpunt is de historische havenstad La Rochelle aan de Atlantische Oceaan.www.lavelofrancette.comSTAND HAL 1, C.30

DE ANDERE GENOMINEERDEN WAREN:

HERZROUTE ZWITSERLANDVan Lausanne naar Rorschach over weggetjes en paden langs de mooiste plekjes in het hart van Zwitserland, dat is de Herzroute. Het traject van 700 kilometer is opgedeeld in 13 dagetappes en telt 12.000 hoogtemeters. Voor de niet-klimmers staan Flyer e-bikes en accu-wisselstations ter beschikking. Meren in vele blauwkleu-ren, historische stadjes, vakwerkhuizen en uitzichten op Alpentop-pen bepalen het beeld van de Herzroute.www.herzroute.chSTAND HAL 1, C.10


FIETSROUTE VAN HET JAAR

De exposanten

TOERISTISCHE DIENSTEN VLAANDERENBocholt HAL 1 B.04Hamont-Achel HAL 1 B.01Heuvelland HAL 2 B.30Kempen HAL 2 A.30Kempen en Maasland HAL 2 A.16Kinrooi HAL 2 B.26Lommel HAL 3 D.01 Nationaal Park Hoge Kempen HAL 2 A.16Provincie Limburg HAL 2 B.19Provincie Oost-Vlaanderen HAL 2 A.14Provincie Vlaams-Brabant HAL 2 B.20Roeselare HAL 2 A.10Sint-Truiden HAL 2 B.16Zonnebeke HAL 2 A.13 WALLONIËBrabants Haspengouw HAL 1 B.30Het land van Aarlen HAL 1 B.20Het woud van Anlier HAL 1 B.20Houffalize-La Roche HAL 1 B.20La Lorraine Gaumaise HAL 1 B.06Laars van Henegouwen HAL 1 B.20Land van Namen HAL 1 B.30Land van Villers HAL 1 B.30Naamse Ardennen en Bouillon HAL 1 B.30Natuurcentrum Botrange HAL 2 B.12Oostkantons HAL 2 A.12Picardisch Wallonië HAL 1 B.20Provincie Henegouwen HAL 1 B.20Provincie Luik HAL 1 B.10Provincie Luxemburg HAL 1 B.20Provincie Namen HAL 1 B.30Provincie Waals-Brabant HAL 1 B.30Sainte-Ode HAL 1 B.20Vallei van de Lesse HAL 1 B.30Vallei van de Samber & Thudinie HAL 1 B.20Valleien van het Levend Water HAL 1 B.30Visit Ardenne HAL 1 B.10Wallonië-Brussel Toerisme HAL 1 B.10 NEDERLANDBrabantse Wal HAL 3 C.10Gelderse streken HAL 3 C.15Giethoorn en Weerribben-Wiede HAL 3 D.10 Hanzesteden aan de IJssel HAL 3 D.10IJsseldelta HAL 3 D.10Midden Limburg HAL 2 B.32Noord-Holland HAL 2 B.29Ootmarsum/Dinkelland HAL 3 D.01Overijssel HAL 3 D.10

Salland HAL 3 D.10Vechtdal HAL 3 D.10 FRANKRIJKArdèche/Chambery HAL 1 C.30Atout France HAL 1 C.30Corsica HAL 1 C.30Epinal HAL 3 C.58Franse Ardennen HAL 1 B.10Gironde HAL 1 C.30Pas-de-Calais HAL 1 C.46

DUITSLANDAlpentouristik Schäfer HAL 1 C.60Duitse Dienst voor Toerisme HAL 1 C.54Eifel HAL 1 C.42Hunsrück HAL 1 C.42Moezel HAL 1 C.42Saarland HAL 1 C.62Saksen HAL 1 C.59Xanten HAL 1 C.56

SPANJE Andalusië HAL 4 D.10Aragon HAL 4 D.10Balearen HAL 4 D.10Baskenland HAL 4 D.10Castilla y Leon HAL 4 D.10Catalonië HAL 4 B.14La Palma HAL 4 D.10Murcia HAL 4 D.10Navarra HAL 4 D.10Regio Valencia HAL 4 D.10Tourspain HAL 4 D.10

PORTUGALAlentejo HAL 4 C.10Algarve HAL 4 C.10Azoren HAL 4 C.10Centraal-Portugal HAL 4 C.10Madeira HAL 4 C.10Porto/Noorden HAL 4 C.10Sintra HAL 4 B.17

ANDEREAbtenau (Oost) HAL 1 C.50Centraal-Bohemen (Tsj) HAL 1 C.49Duluth (VS) HAL 4 B.69Hiking/Biking Slovenia HAL 1 C.44Krapina Zagorje (Kro) HAL 1 C.57Krka National park (Kro) HAL 1 C.43Kroatië HAL 1 C.57Lika Senj (Kro) HAL 1 C.57

Luxemburg HAL 1 A.10Sibenik Knin (Kro) HAL 1 C.57Tirol (Oost) HAL 1 C.20Trentino (It) HAL 4 B.10Tsjechië HAL 1 C.49Usti (Tsj) HAL 1 C.49Yorkshire (GB) HAL 2 A.34Zillertal (Oost) HAL 4 C.40Zwitserland HAL 1 C.10 REISORGANISATIES3E Travel (Montenegro) HAL 1 A.35aA2Z Adventures (Port) HAL 4 C.10Aktiva Tours HAL 1 D.94Algarve.be (Port) HAL 1 A.34Anders Reizen HAL 3 B.72AnnaHiking (Gr) HAL 1 A.39bApulia Bike Tours (It) HAL 3 C.49Authentic Trails (Port) HAL 3 C.48Bhutan Bokar Tours & Treks HAL 1 A.40Biking/Hiking Bulgaria HAL 1 A.37Boat Bike Tours HAL 3 B.62City Trip Travel HAL 2 B.49Dades Reizen (Mar) HAL 1 A.22De Toerist Biking HAL 3 C.34Djoser HAL 3 B.64Ecotour-Kyrgyzstan HAL 3 B.61Elberadweg (D) HAL 1 C.59European Greenways Association HAL 2 A.12Fietsen in Suriname HAL 3 C.46Fiore tours (Kro, Slov, Bosn) HAL 1 A.35bFital Vakanties HAL 2 B.34FLY and BiKE HAL 3 B.40Ganesh Trekking (Nepal) HAL 1 A.51Gezinsvakantie-Familiatours HAL 1 C.80Global Cyclist/ Europe Cyclist HAL 3 C.52Happen en Trappen/Stappen HAL 2 B.40Hike in Holland HAL 1 C.71In Balans op weg (pelgrims) HAL 1 B.90Joker HAL 3 B.72Kilim Wandel en Cultuurreizen (Turk) HAL 1 C.76Life and Bike HAL 3 C.53Maroc Travel HAL 1 A.39aMozaïek Reizen (Tsj) HAL 3 C.42Mr. Yeti Actieve Groepsreizen HAL 1 A.34bNunatak HAL 1 A.49Oranjefietsroute (Nl) HAL 1 C.52Pasar & Govaka Reizen HAL 2 B.50pelgrimroutes.nl HAL 1 D.90ProActiveTur (Port) HAL 4 C.10Reizen De Toerist HAL 3 C.34Reizen Lauwers HAL 3 B.74Rota Vicentina (Port) HAL 4 C.10

18 ‘Alleen gedachten die ons tijdens het wandelen invallen zijn waardevol’ Friedrich Nietzsche

EXPOSANTEN

Route.nl HAL 4 C.32Snow Leopard Adventures HAL 1 A.41SNP Natuurreizen HAL 3 B.54Soetens Fietsvervoer HAL 1 B.93USA fietstours HAL 3 A.57 Van Paridon Natuurtochten HAL 2 B.45Vennbahn (B) HAL 2 A.12Verhoeven Wandel- en Fietsvakanties HAL 2 C.48ViaRhôna (Fr) HAL 1 C.30VOS Travel HAL 3 B.70Wandelen in Zweden HAL 1 C.82Wandelen Zuid-Frankrijk HAL 1 C.79bWestFit (VS) HAL 3 C.51Xplore the Himalaya HAL 1 A.42ZuiDERHuis HAL 1 D.30Zuiderzee cycling HAL 2 B.34

ACCOMMODATIESAccueil Champêtre (B) HAL 1 B.30America’s tent lodges HAL 3 A.54 B&B La Grange de Bronzeau (Fr) HAL 1 A.25Beleef de B&B (Nl) HAL 1 C.72Casa Bela Moura (Port) HAL 1 A.34Casa del Mundo (Sp) HAL 1 A.33bFloreal Holidays & Campings (B) HAL 2 A.32Herzegovina lodges HAL 3 B.46Hotel De Foreesten (Nl) HAL 2 A.50Hotel Kilim (Turk) HAL 1 C.76Hotels by Sheetz HAL 2 A.36L’Elémentaire (Fr) HAL 1 A.23Landferienhaus Linde (D) HAL 1 A.26Landhuis Oranzovy dum (Tsj) HAL 1 A.36Las Navillas (Sp) HAL 1 A.33Le Tournesol (Fr) HAL 1 A.24Mas Sivelou (Fr) HAL 3 C.59Princess Hotel Collection (Nl) HAL 3 C.12Pyrgos House (Gr) HAL 1 C.75Stichting De Groene Koepel (Nl) HAL 3 C.32Stichting Vrienden op de Fiets HAL 3 A.30USA tent lodges HAL 3 A56 Van der Valk Hotel (Nl) HAL 2 C.30Villa Vennendal (Nl) HAL 2 B.42WestCord Hotel de Veluwe (Nl) HAL 2 B.36Worriken HAL 1 C.40

VERENIGINGEN4-daagse van de Ijzer HAL 1 C.67Alpy HAL 1 C.79aBoristrekkers HAL 1 C.77aBroederlijk Delen HAL 1 D.70Chemins du Rail HAL 1 B.30De Natuurvrienden HAL 1 D.76De Vakantiefietser HAL 3 C.30

Europafietsers HAL 3 C.43Fietsen met Kinderen HAL 4 D.60Garmin Academy Belux HAL 3 B.32Gezinsbond HAL 1 C.80Gezinssportfederatie Afya HAL 1 C.80Grote Routepaden HAL 1 A.80Klim- en bergsportfederatie HAL 2 B.62Landschap vzw HAL 2 C.12Natuurpunt HAL 1 D.32OKRA-regio Mechelen HAL 1 C.84Pasar HAL 2 B.50Ringland HAL 2 C.26Vlaams Compostelagenootschap HAL 1 C.90Vlaamse Wandel- en Omnisport- federatie HAL 1 D.74Vlaamse Wielrijdersbond HAL 2 C.24Wandelsport Vlaanderen HAL 1 C.67

FIETSEN EN OUTDOORAmazing Wheels HAL 4 C.50B-Grip HAL 3 C.19Bakfietsinfo HAL 4 C.60BikeExchange.be HAL 4 D.50Bimbimbikes HAL 3 C.57Casa de Ciclistas HAL 4 B.68Continental HAL 4 C.52De Berghut HAL 3 B.12De Specht HAL 4 B.68Donnerberg HAL 1 D.64Dutch ID/Flyer HAL 4 C.50Feelmax HAL 3 A.10Fiets! HAL 4 B.40Fietsen Roelens HAL 4 B.68Fietsenwinkel De Geus HAL 4 B.30Fietsenwinkel iBike HAL 4 B.32FrogBikes HAL 4 D.62Garmin HAL 3 C.16Gazelle HAL 4 B.20General Bikes HAL 1 A.21Gonso Bikewear HAL 4 C.56idworx HAL 4 B.63Jongejans Trading HAL 3 B.30K2 / De kampeerder HAL 2 B.01Miroclair Sports HAL 3 B.44Mountainbikeplein HAL 4 B.62Mountecq schoenen HAL 1 D.80Nutrimed HAL 2 B.46Outdoorschool HAL 2 A.60Oxford Fietsen HAL 4 B.50Products for Wellness HAL 1 D.89Reskin-XL HAL 1 A.20Rijwielen Cadans HAL 4 B.68Rob’s Bikecenter HAL 4 B.66

Santos Bikes HAL 4 B.60Shimano Steps HAL 4 A.02Slastik Sunglasses HAL 1 A.21Socks, Bags and More HAL 3 B.34Step Forward Steunzolen HAL 1 C.70Thule HAL 3 B.20Vlerick Fietsen HAL 4 C.54Wowow HAL 3 B.44Zwerfkei Buitensport HAL 3 B.10

LECTUURAlta Via Travelbooks HAL 1 D.10Benjaminse Uitgeverij HAL 3 B.42Bergen Magazine HAL 1 C.78aBike & Trekking HAL 4 C.59de Vakantiefietser HAL 3 C.40E-Bike & Trekking HAL 4 C.59Fietsen moet Kunnen HAL 2 C.20Hike & Trekking HAL 4 C.59Kataloghaus HAL 4 C.30One Day Walks HAL 1 C.82Op lemen voeten HAL 1 C.78aOp Weg HAL 1 A.80Pasar Magazine HAL 2 B.50Uitgeverij Pirola HAL 3 B.69Wandelkrant HAL 1 D.72

ANDEREActiviteitenplein HAL 3 C.17-18Canadees-Pools Museum HAL 2 C.01De Saveurs d’Antan HAL 2 A.70Expo Willem Hoet HAL 1 B.91Federale Politie HAL 2 C.60Fietsmadammen HAL 3 A.34 Fietsparcours HAL 4 A.50FOD Financiën HAL 3 A.80Informatiemarkt fietsen HAL 3 D.60Informatiemarkt wandelen HAL 1 A.60Kinderfietsparcours HAL 4 A.71Mountainbikeparcours HAL 4 A.70Pelgrimspaviljoen HAL 1 B.90-93Rainbow Belgium HAL 2 A.64Spaans terras HAL 4 D.01Terras HAL 1 A.50Terras HAL 3 B.39Verzamelpaviljoen Avontuur op niveau HAL 1 A.40-49 Fietsen HAL 3 C.42-59 Fietsen & wandelen HAL 1 A.20-39 Wandelen HAL 1 C.71-79Vlaams & Neutraal Ziekenfonds HAL 1 D.20Workshops fietsen HAL 3 D.30Workshops wandelen HAL 1 A.70


EXPOSANTEN

Amazing Wheels

Gazelle

Santos

Bikes

De GeusI-B

IKE

Oxford

Bikes

Zillertal

Conti

Fiets!

Terras met heerlij

ke

Spaanse gerechten

MOUNTAINBIK

E

PARCOURS

KINDERFIETS

PARCOURS

FIETSPARCOURS

Shimano

Portugal

Bak

fietsen

MTB

De Specht

Trentino

Fiets infomarktFiets infomarkt

Fiets infomarkt

terras

De Vakantiefietser

Overijssel

verzamelpaviljoen fie

tsen

Gelderland

activiteiten plein

Thule

Garmin

Zwerfkei

Berghut

SNP

Joker

verzamelpaviljoen wandelen

Fietsmadammen

Visit Duluth

Amerika

PASAR

K2De

kampeerder

Outdoor School

Limburg

Noord-Holla

nd

Klim en

Bergsport

Wafels

Tuimel

wagen

Kempen en Maasland

Heuvelland

Wandelen infomarkt

terras


ts & wandel

Wallonië

Wallonië

Wallonië

Zwitserland

Tirol

Atout

France

Grote Routepaden

Workshops

Pelgrims

Paviljoen

Luxemburg

Duitsland

Vlaanderen

Vlaanderen

Avontuur

op niveau

D.30

C.40

C.50

C.30

C.60

D.70

C.70

B.74

B.20

B.61B.64

B.40

B.72

B.42

B.12A.10

B.30C.16

C.19

B.46

B.62

B.70

C.32

B.34B.32

C.51-59

D.01 C.12

D.10

C.17

B.76

C.42-49

A.58

B.54

B.69

C.10

D.02

C.11

B.50

A.34

A.52

A.56

C.15

B.44

B.65

C.34

C.18

B.10

B.82

A.57

A.52

B.49

B.26

C.30

A.70

A.10

B.34

B.16

A.12

C.60

B.45

A.30

A.14

B.20

B.40

A.16

B.01

B.36

B.50

A.34

B.30

B.62

C.26

C.14

C.47

B.48

A.36

B.46B.42

B.32

B.12

A.60

C.12

C.10

A.52

C.44

C.48

A.50

B.19

C.20 C.24A.54

C.01A.13

B.29

A.32

A.70

A.60

A.80

C.42

D.32

B.01

C.60

A.51

D.64

C.40

C.56

D.90

C.62C.59

D.10

D.74

D.72 C.84

A.10

C.10

C.90

C.54

D.76

D.70C.80

B.90-93

A.20-39

C.76-79

D.80

C.70

C.50

C.86

C.45

C.71-75

B.04

B.10

B.20

B.30

C.82

C.57

D.30

C.64C.65

C.49

C.20

A.40-49

D.20

C.44

C.47

C.30

C.67

D.89

D.76a

D.92

D.94

C.46

C.48

D.15

C.52

C.43

B.62

C.30

C.50

B.20

B.14

B.60

B.30

B.32

B.50

B.63 C.54B.66

B.10

C.56

C.10

C.40

D.10

A.02

D.60

A.52

C.52

B.68

C.32

A.60

C.60

C.59

B.40

D.62

B.17

A.42

D.50

A.34

A.69

A.32

A.38

naar restaurant

naar restaurant

en lezingzalen

kassa

naar restaurant

Restaurant

1e verdieping

Groenezaal

Blauwe

zaal

2e verdieping

Rodezaal

Oranjezaal

Paarsezaal

Gelezaal

Pers

Hal 2

Hal 3

Hal 4

Hal 1

ingang

De plattegrond

20 ‘Het leven lijkt op fietsen. Om je evenwicht te bewaren, moet je blijven bewegen’ Albert Einstein

PLATTEGROND

‘Het leven lijkt op fietsen. Om je evenwicht te bewaren, moet je blijven bewegen’ Albert Einstein

Amazing Wheels

Gazelle

Santos

Bikes

De GeusI-B

IKE

Oxford

Bikes

Zillertal

Conti

Fiets!

Terras met heerlij

ke

Spaanse gerechten

MOUNTAINBIK

E

PARCOURS

KINDERFIETS

PARCOURS

FIETSPARCOURS

Shimano

Portugal

Bak

fietsen

MTB

De Specht

Trentino

Fiets infomarktFiets infomarkt

Fiets infomarkt

terras

De Vakantiefietser

Overijssel


tsen

Gelderland

activiteiten plein

Thule

Garmin

Zwerfkei

Berghut

SNP

Joker

verzamelpaviljoen wandelen

Fietsmadammen

Visit Duluth

Amerika

PASAR

K2De

kampeerder

Outdoor School

Limburg

Noord-Holla

nd

Klim en

Bergsport

Wafels

Tuimel

wagen

Kempen en Maasland

Heuvelland

Wandelen infomarkt

terras


ts & wandel

Wallonië

Wallonië

Wallonië

Zwitserland

Tirol

Atout

France

Grote Routepaden

Workshops

Pelgrims

Paviljoen

Luxemburg

Duitsland

Vlaanderen

Vlaanderen

Avontuur

op niveau

D.30

C.40

C.50

C.30

C.60

D.70

C.70

B.74

B.20

B.61B.64

B.40

B.72

B.42

B.12A.10

B.30C.16

C.19

B.46

B.62

B.70

C.32

B.34B.32

C.51-59

D.01 C.12

D.10

C.17

B.76

C.42-49

A.58

B.54

B.69

C.10

D.02

C.11

B.50

A.34

A.52

A.56

C.15

B.44

B.65

C.34

C.18

B.10

B.82

A.57

A.52

B.49

B.26

C.30

A.70

A.10

B.34

B.16

A.12

C.60

B.45

A.30

A.14

B.20

B.40

A.16

B.01

B.36

B.50

A.34

B.30

B.62

C.26

C.14

C.47

B.48

A.36

B.46B.42

B.32

B.12

A.60

C.12

C.10

A.52

C.44

C.48

A.50

B.19

C.20 C.24A.54

C.01A.13

B.29

A.32

A.70

A.60

A.80

C.42

D.32

B.01

C.60

A.51

D.64

C.40

C.56

D.90

C.62C.59

D.10

D.74

D.72 C.84

A.10

C.10

C.90

C.54

D.76

D.70C.80

B.90-93

A.20-39

C.76-79

D.80

C.70

C.50

C.86

C.45

C.71-75

B.04

B.10

B.20

B.30

C.82

C.57

D.30

C.64C.65

C.49

C.20

A.40-49

D.20

C.44

C.47

C.30

C.67

D.89

D.76a

D.92

D.94

C.46

C.48

D.15

C.52

C.43

B.62

C.30

C.50

B.20

B.14

B.60

B.30

B.32

B.50

B.63 C.54B.66

B.10

C.56

C.10

C.40

D.10

A.02

D.60

A.52

C.52

B.68

C.32

A.60

C.60

C.59

B.40

D.62

B.17

A.42

D.50

A.34

A.69

A.32

A.38

naar restaurant

naar restaurant

en lezingzalen

kassa

naar restaurant

Restaurant

1e verdieping

Groenezaal

Blauwe

zaal

2e verdieping

Rodezaal

Oranjezaal

Paarsezaal

Gelezaal

Pers

Hal 2

Hal 3

Hal 4

Hal 1

ingang

Win een reis naar Spanje!


PLATTEGROND

WOUTER

KRISTOF

TINE EN WIM

PAUL EN GREET

DIRK

22 ‘Voor wie niet weet waar hij naartoe wil, zijn alle wegen goed’ Chinees gezegde

LEZINGEN EN WORKSHOPS

BLAUWE ZAAL 1e VERD

11u Omer Pittomvils Tussen Main en Donau Een tocht van twee weken door Duitslands gemoedelijke zuiden.

12u Luc Laisnez & Carine Schauvliege Van Rome naar België voor het goede doel In vijf weken de Alpen over en via de frontlinieroute naar huis.

13u Dees Van Caeyzeele Een spirituele tocht vanuit Leuven naar Compostela Veertig dagen leven, fietsen, kamperen en overleven als pelgrim.

14u Roeland Janssen Frankrijk-België-Nederland, Spoor van de Vrijheid In het spoor van de geallieerde troepen van de Normandische stranden naar Nederland.

15u Emma en Willem Joling Vias Verdes - fietsen op oude spoorwegen in Spanje Geleidelijk stijgen en dalen, altijd in het groen en ver van het autolawaai.

16u Ronny Vanhee Fietsen van de Schelde tot de Donau Van A (Antwerpen) naar A (Augsburg) door België, Luxemburg en Duitsland.

Programma fietslezingenzaterdag en zondag

GROENE ZAAL 1e VERD

11u Wouter Cocquyt Tour d’ Afrique Elke avond je matje uitrollen in een klein dorpje tussen Marokko en Zuid-Afrika.

12u Paul Lathouwers en Greet Wouters Niets is wat het lijkt Een korte impressie van een dertien maanden lange reis door Oost-Azië.

13u Tine Vanhee & Wim Allegaert Een rondje Marrakech Over tizi’s in de Hoge Atlas en langs kasbahs in de Drâa vallei.

14u Kristof De Groof Met een omweg van Rio naar São Paulo Verhaal van een fietsodyssee door alle landen van Zuid-Amerika.

15u Dirk Huyghe Italië-Turkije-Italië, fietsen op het ritme van de zon Verslag van de tweede Sun Trip, een tocht voor fietsen op zonne-energie.

16u Stefaan Segaert Met de fiets naar Polen en Belarus Onderweg naar een blinde vlek op mijn fietspalmares: Wit-Rusland.

Het fietsprogramma werd in elkaar gestoken door de Vakantiefietser.



LEO

BART

WILLEM

TJEU

SEDAT

24 ‘Reizen is fataal voor vooroordelen, betweterigheid en kleingeestigheid.’ Mark Twain


RODE ZAAL 2e VERD

11u30 Tjeu Tijskens Mercantour Huttentocht door een ruw stuk Alpen met steile kammen en diepe dalen.

12u30 Yanick Bos Veelzijdig wandelen in G.H.Luxemburg Een bestemming dichtbij huis met oude kastelen, kleine dorpjes en prachtige paden.

13u30 Griet Bouciqué GR 20: tussen waarheid en mythe Een eigenzinnige kijk op de ‘mythische’ GR 20 op Corsica.

14u30 Leo Thielemans GR 12, van Amsterdam naar Parijs Verrassing en afwisseling dichtbij huis.

15u30 Willem Vandoorne Nieuw-Zeeland Supertramp Trektocht door bergen, fjorden en regenwoud van het Zuidereiland.

ORANJE ZAAL 2e VERD

11u30 Luc Demey De Weg is Wijzer dan de wegwijzer Een antwoord op al uw vragen over een pelgrimstocht naar Compostela.

12u30 Bart Vermeyen Via Francigena boomt! Een cultuurhistorische pelgrimstocht van Canterbury naar Rome.

13u30 Sedat Cair en Arjan Schuiling Sultan’s Trail Bulgarije, Europa’s laatste wildernis Het Bulgaarse stuk van de historische tocht van de Sultan.

14u30 Erik Hendrix Meerdaagse wandelingen op IJsland Een landschap vol bergen, lavavelden, gletsjers, meren en warmwaterbronnen.

15u30 Tom Langmans Long Distance Trails in Schotland, Ierland, Wales en Engeland Een bloemlezing van wandelhotspots over het Kanaal.

Programma wandellezingen zaterdag en zondag

Het wandelprogramma werd in elkaar gestoken door Grote Routepaden.



GELE ZAAL 2e VERD

11u Okra Veiligheid & verkeersregelsWettelijke regels en interessante tips voor voetgangers en fietsers

13u Wandelroute van het Jaar 2016 (enkel zaterdag) Uitreiking van de trofee.

14u Kristien Hansebout Fietsknooppunten in Wallonië Een groeiend netwerk aan fietspaden voor jong en oud.

15u Bert Sitters Fietsroute van het JaarPresentatie van de Van Gogh fietsroute in het Nederlandse Brabant

Programma expozaal zaterdag en zondag

Radio 2

wenst je

veelplezier

Het kunstzinnig verlichte Van Gogh-Roosegaarde fietspad is geïnspireerd op het schilderij ‘De Sterrennacht’.


WANDELWORKSHOPS

11u Philippe Annys TochtplanningVan wandelroute tot etappe-indeling en overnachtingen: hoe pak je het aan?

12u Wendy Van Gool Schoenen en kledijWaarop letten bij de aankoop van wandelschoenen en bergsportkledij?

13u Johan van de Put Een tocht voorbereiden voor de gps Hoe kan je met je computer een tocht voorbereiden?

14u Tjeu Tijskens Wat neem ik mee in de rugzak?

Hoe vermijd je te veel kilo’s en ga je toch veilig en comfortabel op stap.

15u Yanick Bos Wandelen met kinderen Wandelen is tof, wandelen met kinderen nog toffer!

Programma wandelen fietsworkshops zaterdag en zondag

FIETSWORKSHOPS

WorkshopstraatIn de ‘workshopstraat’ van De Vakantiefietser kom je alles te weten over fietsen met kinderen, kamperen en koken, fiets-bepakking en -vervoer en opladen van elektronische apparatuur onderweg. Doorlopend, van 10u tot 17u

Franky De Langhe Fietsherstelling onderweg 11u Herstelmateriaal voor onderweg (wat neem ik mee?)12u Banden herstellen 13u Gebroken spaak vervangen 14u Ketting- of riemperikelen 15u Versnellingen voor en achter16u Remmen

Lambert Clou Gps op de fiets11u, 12u, 13u30, 14u30 en 15u30

STAND HAL 3, D.30

FOTOWEDSTRIJD VAN DE

VAKANTIEFIETSER

Win een set Ortlieb-fietstassen!


WORKSHOPS

Deze wandelinfomarkt is een organisatie van Grote Routepaden vzw.

Maar liefst 38 ervaren wandelaars nemen uitgebreid de tijd om al je vragen te beantwoorden. Over Vlaamse GR’s, Europese paden en exotische routes. Je vindt hier de lijst, hun tafelnummer en de regio’s waar ze gewandeld hebben.

Dit jaar is er ook speciale aandacht voor wandelen met kinderen, van peuters tot tieners.

Wandelaars informeren wandelaars

Informanten zat zon Regio

Piet Hardeman & Els Geeraert 1 1 Noord-FrankrijkDani & Trees Nolf 1 1 Noord-Frankrijk, Pyreneeën, Portugal (Rota Vicentina)Bart Vermeyen 2 2 Italië, Frankrijk, Pelgrimswegen (Via Francigena)Roeland Verschraegen 2 2 Zweden (Lapland), Alpen (Italië, Oostenrijk), Corsica (GR 20), Spanje (GR 11),

Portugal, Frankrijk (GR 10), Via Francigena Tjeu Tijskens 3 3 Frankrijk (Cantal, Mercantour), Alpen (Frankrijk, Italië en Oostenrijk)Jan Van Meirvenne 3 3 GR’s in Frankrijk, Engeland (Cotswolds Way)Willy Baeyens 4 4 GR 5, GR 65 (Compostela)Jan Daneels 4 4 Engeland, Portugal (Rota Vicentina), IJsland, FrankrijkBart Teugels 5 5 E9, Schotland (Munros, Highlands met de tent)Leo Thielemans 5 5 GR 12 (Amsterdam - Parijs), Frankrijk (TMB, GR 56), Spanje (GR 11)Wim Balvert & Rend Haffar 6 6 Libanon, Ierland (Kerry Way), Schotland, Spanje (Asturias), Nederland

(Trekvogelpad, Oeverloperpad), Mercantour, Picos de Europa

Francis & Jarne Hennebel 7 - Alpen (Franrijkrijk, Italië, Zwitserland), Oostenrijk

Tom & Willy Langmans - 7 Ierland, Wales, Engeland, Schotland

Yanick Bos 8 8 Ierland (Wicklow Way), Wales, Luxemburg, Frankrijk (Vogezen)

Bart Cartuyvels 8 8 Frankrijk (GR met kinderen), Turkije (trektocht met kinderen)

Yves De Beleyr 9 - Duitsland (Zwarte Woud), Luxemburg, Frankrijk (Vogezen, Jura, Vanoise, Chartreuse)

Ignace Fermont - 9 Luxemburg (Escapardenne Lee Trail) Sicilië, Italië (GTA), Frankrijk (GR 400, Tour du Volcan du Cantal), Oostenrijk (Kaunertal), Griekenland (Peloponnesos), Spanje (Andalusië)

Joris Lambrechts & Katrien Moerman 10 10 Italië, Duitsland (Zwarte Woud), Luxemburg (Eisleck Trail)Jurn Verschraegen & Linda Van Schel 11 11 NepalChristina Bloem 12 12 Nederland, Zwitserland, Compostela, MenorcaIngrid Farasyn 12 12 Nederland (Krijtlandpad), Corsica (GR 20), Noorwegen, Australië, La Réunion,

Luxemburg (Eisleck Trail)Griet Bouciqué 13 13 Corsica (GR 20)Willem Vandoorne 13 13 Nieuw-Zeeland (Zuidereiland), Groenland, Noorwegen, Zweden, Pyreneeën

(Spanje & Frankrijk)Lei Gao 14 14 Nieuw-Zeeland (Noordereiland), TibetErik Hendrix 14 14 IJslandKasper Geuns & Charlotte Aerts 15 15 IJsland, Noorwegen, ZwedenIgnace Bral 16 - Noorwegen, Nepal, Costa Rica, Ecuador, PeruIvan Degryse 16 16 Frankrijk, Griekenland (Corfu Trail), Kreta (E4), TurkijeSedat Cakir 17 17 Bulgarije, Slowakije, Hongarije, Kroatië, Servië, Turkije, OostenrijkArjan Schuiling 17 17 Bulgarije

Deze wandelinfomarkt is een organisatie van Grote Routepaden vzw.

WANDELINFOMARKT

28 ‘Reizen is fataal voor vooroordelen, betweterigheid en kleingeestigheid’ Mark Twain

Deze fietsinfomarkt is een organisatie van De Vakantiefietser vzw.

Fietsers informeren fietsersOok bij de fietsers geldt hetzelfde principe: domme vragen bestaan niet. Ook hier de tafelnummers en de regio’s waarover ze kunnen vertellen, van West-Europa tot de meest noordelijke, zuidelijke en oostelijke uithoeken van de wereld.

Deze fietsinfomarkt is een organisatie van De Vakantiefietser vzw.

Informanten Tafel Regio’s

Michel Willems & Gerda Verswijvel 1 Bulgarije, Groot-Brittanië, Noorwegen, Roemenië, Spanje, Turkije, ZwedenRonny Van Hee 2 België, Duitsland, Frankrijk, Ierland, Luxemburg, Nederland, OostenrijkClemens Sweerman 3 Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Nederland, Oostenrijk, Roemenië,

SpanjeIngrid Stoop & Gaëtan Muyldermans 4 Corsica, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Spanje, Camino de Santiago, Donau Radweg,

Groene weg naar de Middellandse Zee, Katharen-Basken route, Limes routeGert Vergauwen 5 Engeland, Frankrijk, Ierland, Italië, Portugal, Slovenië, Spanje, Tsjechië, Groene

weg naar de Middellandse Zee, Midden-Europaroute, naar Praag, naar RomeOmer Pittomvils 6 Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Italië, Portugal, Spanje, TurkijeJohn Leenknegt & Annemie Verlinde 7 Frankrijk, Groot-Brittannië, Luxemburg, Portugal, Spanje, Tsjechië, Zwitserland,

El Camino del CidJos Van Hoofstat 8 Cuba, Frankrijk, Marokko, Noorwegen, Portugal, Marcel Hubers 9 Duitsland, Ierland, Israël, Noorwegen, Palestina, Spanje Camino de Santiago,

naar de Noordkaap, naar Istanbul, naar Jeruzalem, naar Praag, naar Rome, naar Sint-Petersburg, Via Francigena

Geert Van Tomme & Beatrice Wyffels 10 Albanië, Bosnië, Italië, Jordanië, Kroatië, Montenegro, Tunesië, naar RomeChris De Backer 11 IJslandFrieda Dirickx 12 Centraal-Amerika, Ierland, ZwitserlandEric Vanhooren & Dorine Sinnaeve 13 Cyprus, Duitsland, Griekenland, Jordanië, Marokko, Oman, Slovakije, Verenigde

Arabische Emiraten, VennbahnJan Postema 14 Argentinië, China, Finland, Laos, Letland, Oekraïne, VSAndré Stremersch & Christine Buytaert 15 Bali, Cambodja, Laos, Maleisië, Myanmar, Thailand, VietnamNico Ceunen 16 Australië, Canada, Finland, Nieuw-Zeeland, VS, ZwedenEdith Vermeulen & Annette Van Den Bergh 17 China, Ijsland, Iran, Kirgizië, Oezbekistan, Pakistan, Turkije, Turkmenistan,

Karakoram Highway, ZijderouteWouter Cocquyt 18 Afrika, ZijderouteLuc Laisnez & Carine Schauvliege 19 Canada, Italië, Kirgizië, Tadzjikistan, VS, naar Rome, Pamir HighwayKoen Cuypers 20 Centraal-Amerika, Hongarije, Macedonië, Marokko, Noorwegen, ServiëKelly Coucke 21 JapanPaul Lathouwers & Greet Wouters 22 Cambodja, China, Iran, Kazakhstan, Kirgizië, Laos, Mongolië, TadzjikistanGuido Vermeir & Agnes Vereertbrugghen 23 Bulgarije, India, Iran, Oezbekistan, Servië, Tadzjikistan, Turkije, Turkmenistan,

Altmühltal Radweg, Donau Radweg, Pamir Highway, ZijderouteKristof De Groof 24 Zuid-Amerika, China, Marokko, Tadzjikistan, Thailand, Turkije, Camino de

Santiago, Karakoram Highway, Pamir Highway, van Tunesië naar Armenië, Zijderoute

Yves Van Vlasselaer 25 Corsica, Egypte, Ethiopië, Japan, Pakistan, Schotland, Tadzjikistan, naar de Noordkaap, naar Zuid-Afrika, van Oezbekistan naar Nepal

Henk Broidioi & Katrien Vandenberghe 26 Gambia, Iran, Malawi, Tanzania, Verenigde Arabische Emiraten, VS, Wales, Zuid-Afrika, Denali Highway

Wim Allegaert & Tine Vanhee 27 China, Ijsland, India, Kirgizië, Laos, Marokko, Nieuw-Zeeland, Carretera Austral, Manali-Leh, The great divide

Tjeu & Ine Lemmens 28 Duitsland, Polen, Roemenië, Servië, Tsjechië, Turkije, Donau Radweg

FIETSINFOMARKT


GRENZELOOSRugzakje gevuld, kaart gelezen, de route in de gps gezet. Er is niets mooiers dan het begin van een dag in de buitenlucht. Met de nevel boven de velden en de laagstaande zon in de rug trap je de eerste kilometers door de heuvels en verheug je je op het onbekende. De Ardennen zijn ervoor gemaakt en laten zich graag ontdekken. Op fietspaden die dwars door de streek gaan, zonder zich iets aan te trekken van grenzen tussen provincies of landen. Maar ook op wandelpaden, of deze nou een rondje om een authentiek dorp maken of over meer dan honderd kilometer de loop van een rivier volgen.

KNOOPPUNTEN OF ROUTESAls fietser heb je de keuze: in een aantal regio’s kan je gebruik ma-

ken van nieuwe knooppuntennetwerken. Maar er zijn ook steeds meer routes die de mooiste landschappen, dorpen, kastelen en verborgen hoekjes met elkaar verbinden. Zo voert de Vennbahn vanuit Aken door de provincie Luik naar het Luxemburgse Trois-vierges, een ideaal uitgangspunt voor een bezoek aan het Kasteel van Vianden of het stadje Clerveaux. De route volgt een voor-

Beleef de Ardennenin België, Frankrijk en Luxemburg!

Of je nou fietst of wandelt, zwervend door de Ardennen waait het hoofd vanzelf leeg. Het grootste geluk schuilt er in de kleinste dingen. Een boerendorp dat opduikt in de ochtendnevel, een dampend riviertje dat meandert door het golvende landschap of een gerecht dat de streek doet smelten op je tong.

malige spoorlijn, waardoor het nooit écht steil wordt. Ideaal voor gezinnen.

TRANSARDENNENMaar er is meer, veel meer. Zoals de 21 kilometer lange rit langs de Semois, een van de schilderachtigste rivieren van België. Of trap – puur natuur of met een e-bike - eens stroomopwaarts van Luik naar Marche-en-Famenne en stap onderweg af in het kleine stadje Durbuy en bij de grotten van Hotton. Het fijne is dat routes elkaar op tal van plaatsen kruisen. Zo is het niet moeilijk om onderweg het Trans-Ardennen fietspad op te pikken dat 122 kilometer lang is en deel uitmaakt van de internationale fietsroute die de Maas volgt van (Franse) bron tot (Nederlandse) monding. In de Arden-nen rijgt de route de hoogtepunten aan elkaar: het zwierige kasteel van Freyr, het gezellige Dinant, grensstadje Givet met het Fort van Charlemont, vestingstad Sedan en het charmante Charleville-Mézières waar je kan neerstrijken op het autovrije Place Ducale met zijn gouden gevels. Het is heerlijk om je fietsend of wandelend helemaal onder te dompelen in een streek die zichzelf is gebleven. Gastvrij, toegankelijk en bereid om de ultieme rust en schoonheid met gasten te delen.

www.visitardenne.comHans Avontuur

FOTO LAËTIS

30 ‘Een reis van duizend mijlen begint met de eerste stap.’ Lao Zi

FIETSEN IN WALLONIË

WIND IN DE ZEILENDiep in het linkerbeen van de provincie Namen vind je het groot-ste merencomplex van België. Ooit stroomde er een riviertje dat na een regenbui van een uur buiten haar oevers trad: l’Eau d’Heure. In de jaren 70 werd er een stuwdam gebouwd, waardoor vijf me-ren met een wateroppervlakte van 600 hectare ontstonden. Les Lacs de l’Eau d’Heure tellen in totaal 70 km oever. Meer dus dan de Belgische kust lang is. Wie wild is van water komt er zeker aan zijn trekken. Maar de streek groeide de jongste jaren ook uit tot een adembenemend fietsparadijs.

GEEN GROOT VERZET NODIGHet Land van de Meren telt tientallen kilometers bewegwijzerde fietsroutes. We sprongen op de fiets en peddelden vier dagen lang gelukkig rond. Starten deden we met een rit rond de meren zelf (37 km). Je hoeft geen berggeit te zijn om je thuis te voelen: wel af en toe een klein heuveltje, gevolgd door een zacht glooiende afda-ling. De grillige oevers brengen je langs baaien met dobberende zeilbootjes en romantische strandjes. Je waant je moeiteloos in Kroatië. Om wat later tussen de dennenbomen te fietsen en onder-gedompeld te worden in een stukje Zweden. Het landschap rond de meren is weids en eindeloos. Bossen en velden wisselen mekaar naadloos af. Op verscheidene plaatsen zijn er banken en tafels geïnstalleerd.

MET DE TREIN DER TRAAGHEIDDag twee waagden we ons aan de ‘Fietsroute van de Meren’, die

Het land van de grote meren

Een ongerepte en zo goed als onbekende toeristische trekpleister in Wallonië? Het bestaat gelukkig nog. Les Lacs de l’Eau d’Heure vormen het grootste merengebied van België. Waterpret en fietsverzet verzekerd.

een verbinding maakt het Lac du Val Joly in Frankrijk (heen en terug 64 km). Je hoeft gewoon de bruine wegwijzers naar Val Joly te volgen. Via Froidchapelle kom je op de RAVeL Ligne 129, een oude spoorlijn. Deze rustige fietsroute brengt je door het verlaten land van Sivry-Rance. Je fietst door bossen en langs boerderijen, waar de tijd is blijven stilstaan. De wegen zijn meestal geasfalteerd, be-halve een tweetal kilometer in het bos. Enkele kuitenbijters zorgen ervoor dat dit een ideale dagtocht is voor sportieve families.

VOOR DOEHETZELVERSDoorwinterde fietsers die van een sportieve uitdaging houden kunnen ook makkelijk hun eigen route uitstippelen. Op de gratis fietskaart ‘1000 bornes à vélos’ vind je alle fietsknooppunten van de regio. Toegegeven, het is af en toe wat puzzelen omdat sommige knooppunten nog ‘under construction’ zijn. Maar met de kaart in de hand, kom je al heel ver. En wie graag zijn grenzen verlegt, vindt eveneens zijn gading op de uitdagende mountainbikeparcoursen door de omringende bossen. We kozen voor de rit van 28 kilometer met start in Cerfontaine. De kans dat je in het immense bos van Senzeille een hert tegenkomt, is veel groter dan de kans dat je er een mens ontmoet.

Kristien Hansebout (artikel verschenen in fietsenmoetkunnen.be)

www.lacsdeleaudheure.be

FOTO KRISTIEN HANSEBOUT


WALLONIË

Hal 4, stand B.69

Minnesota

The Duluth region has much to offer tourists. The combination of a diverse natural

landscape that is rich in wildlife, good local amenities, and a fantastic network of hiking

and mountain bike trails offers golden opportunities for travelers and tourists alike.

American wilderness with a European touch; that’s Duluth

PHOTO’S: HANSI JOHNSON, KEMPERS

De regio Duluth in het noordwesten van de VS zal weinig Europeanen iets zeggen. Toch gebeurt er iets bijzonders op mountainbikegebied.

Duluth aan het uitgestrekte Bovenmeer is anders dan andere steden. Er wonen bijna 90.000 mensen, maar de afstand van de oostelijke naar de westelijke stadsgrens bedraagt maar liefst 40 kilometer. Alleen de kern van dat gebied is stedelijk, de oostelijke en westelijke delen behielden hun landelijke karakter. En juist die delen bieden kansen op recreatief gebied. Mountainbiken in de ‘ur-ban wilderniss’ van Duluth, waar je herten, beren, stekelvarkens, korhoenders en watervogels kan tegenkomen. Waarom eigenlijk niet?

DULUTH TRAVERSEDe Cyclists of Gitchee Gumee Shores, de International Mountain Bicycling Association en de stad Duluth grepen die kans en zet-ten hoog in. Doel is de ontwikkeling van ruim 160 kilometer aan trails. De rode draad in het systeem is de 72 kilometer lange Duluth Traverse, die van oost naar west door de stad kronkelt en andere trailsystemen met elkaar verbindt.

Nieuw mtb-walhallaDaarnaast zijn er zes trailsystemen die ontwikkeld zijn voor ver-schillende types mountainbikers. Mission Creek biedt 32 kilometer aan flowing singletrack, Spirit Mountain heeft een gravity zone, flow trails, downhill trails en freeride trails en in Brewer Park en Piedmont ligt het accent op trails voor technische en zeer ervaren rijders. Keuze genoeg dus.

UPPER MIDWESTInmiddels begint de omvorming van Duluth tot mountainbike-stad steeds meer de aandacht te trekken van fietsliefhebbers. De stad heeft een luchthaven en is dus makkelijk te bereiken. Wie naar de Upper Midwest afreist, kan in ieder geval rekenen op een mooie beloning. Uitzichten over het Bovenmeer, bossen en einde-loos off-roadfietsen met Duluth als uitvalsbasis.

www.visitduluth.com

FOTO HANSI JOHNSON

33

ROUTES

www.fietsenwandelbeurs.be

De Ardennen, perfect voorfi etsers en wandelaars!

Ontdek de fi etsen wandelroutesin onze speciale gidsenGratis te bekijken en te downloaden op

www.belgie-toerisme.be en www.belgie-toerisme.nl

ArdennenWallonië

WBT2601_pub_rando_velo_NL_okra.indd 1 02/04/15 17:55

… Wallonië inmiddels al zes regio’s heeft met fiets-knooppunten? Behalve in de Oostkantons kan je ook al nummertjes volgen in Picar-disch Wallonië, in de Famenne, in de Laars van Henegouwen, in de Gaume en in de Benedenmaas. STAND HAL 1, B.20

… GR niet alleen staat voor natuurbeleving? De vernieuwde GR 12-topo-gids brengt je ook feilloos door de mooiste wandel-hoekjes van Antwerpen, Mechelen en Brussel. STAND HAL 1, A.80

Wist je dat … ?

VAN BERGEN OP ZOOMTOT BRAINE-LE-CHÂTEAU 263 KM

W A N D E LG I D S

GR 12 AMSTERDAM - PARIJSDEEL VLAANDEREN & BRUSSEL

… de streek rond Bordeaux niet alleen een wijnstreek is, maar ook een fietsstreek? De Gironde heeft inmiddels een aantrekkelijk fietsroutenetwerk met 700 km mooie, brede fietspaden en verharde wegen door bossen, duinen en wijngaarden. STAND HAL 1, C.30

… e-bikes zwaarder zijn, waardoor niet alle fietsdragers geschikt zijn? Deze VeloSpace is speciaal ontwik-keld voor flink uit de kluiten gewassen e-bikes en kan tot 2 x 30 kg aan. STAND HAL 3, B.20

… je op de beursvloer niet alleen Catalaan-se wijnen en Waalse bieren kan proeven, maar ook typische producten uit de Jura, Zwitserland en Corsica? Van tomme en gruyère tot Corsicaanse ham en lonzo. STAND HAL 2, A.70

… je niet alleen heel veel e-bikes, maar ook high-speed e-bikes op de beurs kan vin-den? Met een gewone e-bike haal je vlotjes 25 km/u, met een high-speed tot 45 km/u. Je wordt wel een andere categorie weggebrui-

ker, maar je bent snel en zonder files waar je moet zijn. STAND HAL 4, C.50

… ook Duitsland prachtproduc-ten blijft afleveren? Top wan-delen fietsroutes bedoelen we dan. Zo werd de verlenging van de Saar-Hünsrucksteig in 2015 afgewerkt. Goed voor 410 wandelkilometers en 27 etappen. STAND HAL 1, C.42

… het fietstoerisme de laatste jaren een grote vlucht genomen heeft in Tsjechië? Een prachtig voorbeeld van een nieuw fietspad is de Moravische wijnroute. 300 km langs wijngaarden en historische monumenten. STAND HAL 1, C.49

… het belangrijk is dat je als fietser of wandelaar goed gezien wordt? Daarom zijn er nu al hesjes en accessoires met ingewerkte leds. STAND HAL 3, B.44

… zelfs Bhutan op de beurs vertegenwoor-digd is? Wat? Waar? Een Boeddhistische Koninkrijkje tussen India en China, dat je niet zomaar binnengeraakt. Op de Fiets en Wandelbeurs dus wel. STAND HAL 1, A.40

… ook Portugal heel prominent op de beurs aanwezig is met verrassende routes en bestemmingen? En niet zo verrassend: ook hier heel wat prachtige routes door wijnstreken. STAND HAL 4, C.10 EN HAL 3, C.48

… de bakfiets niet alleen een revival be-leeft, maar intussen ook een enorme evolu-tie doorlopen heeft? Ga je licht opsteken bij STAND HAL 4, C.60

… er zelfs een Beer and bike trail bestaat? Een fietsvakantie langs brouwerijen, au-thentieke cafés en biermusea in en rond Antwerpen. STAND HAL 3, B.70

… Tirol 570 bergtoppen van meer dan 3.000 meter telt, goed voor 23.000 kilometer wandelwegen, 5.900 kilometer mountain-bikeroutes en meer dan 900 kilometer fiets-paden? STAND HAL 1, C.20

… er niet alleen bier of wijnroutes bestaan, maar je nu ook picon kan ontdekken en degusteren tijdens het wandelen of fietsen? Daarvoor hoef je zelfs niet zo ver te gaan, want het Heuvelland heeft een piconrou-te ontwikkeld. STAND HAL 2, B.30

… fietsen wandelvakanties ook perfect met (kleine) kinderen kunnen? De beurs is het ideale moment om fietskarren, fietsstoeltjes, bakfietsen, aanhangfietsen, tandems en kinder -fietsen te bekijken. STAND HAL 4, D.60 En wat wandelen betreft: op de wandel-infomarkt zitten ervaringsdeskundigen voor al je vragen.


FIETS- EN WANDELTIPS

De Ardennen, perfect voorfi etsers en wandelaars!

Ontdek de fi etsen wandelroutesin onze speciale gidsenGratis te bekijken en te downloaden op

www.belgie-toerisme.be en www.belgie-toerisme.nl

ArdennenWallonië

WBT2601_pub_rando_velo_NL_okra.indd 1 02/04/15 17:55

Zowel thuis als op vakantie ben je een echte fi etsfanaat.

Maar dan breidt het gezin uit. En duiken tal van praktische

vragen op. Wees gerust, daar zijn allemaal antwoorden op

te verzinnen. Eén devies: gewoon op fi etsvakantie blijven

gaan. Want dat is het leukste wat er bestaat!

www.fi etsenmetkinderen.infowww.facebook.com/groups/fi etsvakantiemetkinderen

Speciale editie over fietsen en wandelen in Spanje, het themaland van de Fiets en Wandelbeurzen 2016.

Ga naar hiclebikezine.com voor deze nieuwe editie

Verken Spanje met

79P.P.

28 HOTELS

89P.P.

27 HOTELS

99P.P.

12 HOTELS

NIEUW HOTEL PER 1 MAART 2016Fletcher Hotel-Restaurant De Eese-Giethoorn««««

Steenwijk-Giethoorn (OV)

3-DAAGSE

KEUZE UIT RUIM 65 HOTELSVOORJAARSKNALLER

Het voorjaar is de ultieme periode om er heerlijk tussenuit te gaan in Nederland. Fletcher Hotels beschikt over ruim 65 unieke 3- en 4-sterren hotels die zijn gelegen op de mooiste plekjes van Nederland. U vindt ze in de bossen, op de Veluwe, aan de kust en nabij bruisende steden. Geniet drie dagen van een prachtige omgeving, uitstekende keuken en Hollandse gastvrijheid. Bij Fletcher Hotels geniet u hoe dan ook van een heerlijk ontspannen verblijf!

• Ontvangst met welkomstdrankje• 2 x overnachting• 2 x uitgebreid ontbijtbuff et• 1 x luxe 3-gangen diner op de dag van

aankomst• Informatiepakketje van de omgeving

inclusief fi etsen wandelroutes

Dit arrangement is geldig t/m aankomst 30-06-2016 (m.u.v. feestdagen en evenementen) o.b.v. verblijf van twee personen op een standaard tweepersoonskamer. De prijs is exclusief reserveringskosten (€5 per boeking), tax and handling fee en weekendtoeslag bij verblijf op vrijdag- en/of zaterdagnacht (€5 p.p.p.n.).

Dit arrangement is voor de prijs van €79 p.p. te boeken in 28 hotels. In de andere hotels boekt u de Voorjaarsknaller voor €89 of €99 p.p. Hotel Amsterdam en Hotel Gilde zijn uitgesloten van deze actie.

1 x luxe 3-gangen diner op de dag van

Informatiepakketje van de omgeving

Dit arrangement is geldig t/m aankomst 30-06-2016 (m.u.v. feestdagen en evenementen) o.b.v. verblijf van twee personen op een standaard tweepersoonskamer. De prijs is exclusief reserveringskosten (€5 per boeking), tax and handling fee en weekendtoeslag bij verblijf op vrijdag- en/of zaterdagnacht

Meer informatie of boeken? Ga naar www.fl etcher.nl/beurs of bel naar +31 (0)347 - 750 430

16-00181 Leisure-Advertentie-Voorjaarsknaller Fiets en Wandel-210x297.indd 1 15-02-16 16:04

www.route.nlvoor de mooiste fi etsen wandelroutes

Tip: scan de QR-code en download de rou te.n l app op je telefoon. Zo heb je

al t i jd je favoriete rou te bi j de hand. Ook als je internet verbinding niet op t imaal is .

Route.nl gaat verder dan ooit met steeds meer mooie wandelingen en fi etstochten in Nederland, België en Duitsland komt daar ook nog bij. Je vond op route.nl al enkele routes die je meenamen over de grens, maar nu wordt dat uitgebreid met nog véél meer wandelen fi etstochten in het buitenland. Laat je inspireren door route.nl en onderneem een prachtig dagtripje naar België of Duitsland. Je hoeft echt geen hele dag te rijden om een mooie plek tegen te komen. Wat dacht je bijvoorbeeld van een fi etstocht rondom de mooie abdij van Postel net over de grens van Noord-Brabant? Of een uitstapje richting Alstätte in Duitsland vanuit de Achterhoek? Voor je het weet bevind je je al

in de mooiste natuurgebieden of gezelligste steden over de grens van Nederland.

Je kunt het route.nl jaarboek, de website en de app natuurlijk ook op vakantie gebruiken. Op de fi ets of op je wandelschoenen kun je een vakantiegebied veel beter verkennen dan in de auto. In de buitenlucht zie, hoor en ruik je namelijk veel meer. Daarnaast ben je ook nog eens lekker actief bezig. Wat wil je nog meer? Over datakosten hoef je je geen zorgen te maken, want in de route.nl app kun je gemakkelijk routes o� ine zetten. Zo kun je zelfs in het buitenland gratis gebruikmaken van route.nl.

route.nl inspiratie

Op route.nl vind je meer fi etsen wandelroutes in Nederland, België en Duitsland. Je weet waar je moet zijn als je op zoek bent naar route inspiratie!

met route.nlop reis

met route.nlop reis

geen datakostenZet routes o� ine in de route.nl app. Dan kun je gebruikmaken van alle functies van de app zonder dat je data verbruikt. Helemaal gratis dus. Vooral in het buitenland is dat fi jn, want zo kom je nooit voor onverwachtse kosten te staan.

altijd wegwijsIn de app kun je gebruik maken van in- en uitzoombare routekaarten waarop je eigen positie staat aangegeven. De app maakt hiervoor gebruik van GPS. Zo weet je altijd waar op de route je je bevindt. Verdwalen wordt verleden tijd.

op al je apparatenZet de gratis route.nl app op je telefoon en je tablet en je hebt altijd de mooiste routes bij de hand. Erg handig als ondersteuning onderweg tijdens het wandelen of fi etsen. De app is beschikbaar voor Android en iOS.

Adv_routenl_FWbeurs-Antwerpen.indd Alle pagina's 17-02-16 11:10

www.route.nlvoor de mooiste fi etsen wandelroutes

Tip: scan de QR-code en download de rou te.n l app op je telefoon. Zo heb je

al t i jd je favoriete rou te bi j de hand. Ook als je internet verbinding niet op t imaal is .

Route.nl gaat verder dan ooit met steeds meer mooie wandelingen en fi etstochten in Nederland, België en Duitsland komt daar ook nog bij. Je vond op route.nl al enkele routes die je meenamen over de grens, maar nu wordt dat uitgebreid met nog véél meer wandelen fi etstochten in het buitenland. Laat je inspireren door route.nl en onderneem een prachtig dagtripje naar België of Duitsland. Je hoeft echt geen hele dag te rijden om een mooie plek tegen te komen. Wat dacht je bijvoorbeeld van een fi etstocht rondom de mooie abdij van Postel net over de grens van Noord-Brabant? Of een uitstapje richting Alstätte in Duitsland vanuit de Achterhoek? Voor je het weet bevind je je al

in de mooiste natuurgebieden of gezelligste steden over de grens van Nederland.

Je kunt het route.nl jaarboek, de website en de app natuurlijk ook op vakantie gebruiken. Op de fi ets of op je wandelschoenen kun je een vakantiegebied veel beter verkennen dan in de auto. In de buitenlucht zie, hoor en ruik je namelijk veel meer. Daarnaast ben je ook nog eens lekker actief bezig. Wat wil je nog meer? Over datakosten hoef je je geen zorgen te maken, want in de route.nl app kun je gemakkelijk routes o� ine zetten. Zo kun je zelfs in het buitenland gratis gebruikmaken van route.nl.

route.nl inspiratie

Op route.nl vind je meer fi etsen wandelroutes in Nederland, België en Duitsland. Je weet waar je moet zijn als je op zoek bent naar route inspiratie!

met route.nlop reis

met route.nlop reis

geen datakostenZet routes o� ine in de route.nl app. Dan kun je gebruikmaken van alle functies van de app zonder dat je data verbruikt. Helemaal gratis dus. Vooral in het buitenland is dat fi jn, want zo kom je nooit voor onverwachtse kosten te staan.

altijd wegwijsIn de app kun je gebruik maken van in- en uitzoombare routekaarten waarop je eigen positie staat aangegeven. De app maakt hiervoor gebruik van GPS. Zo weet je altijd waar op de route je je bevindt. Verdwalen wordt verleden tijd.

op al je apparatenZet de gratis route.nl app op je telefoon en je tablet en je hebt altijd de mooiste routes bij de hand. Erg handig als ondersteuning onderweg tijdens het wandelen of fi etsen. De app is beschikbaar voor Android en iOS.

Adv_routenl_FWbeurs-Antwerpen.indd Alle pagina's 17-02-16 11:10

Vul je gegevens en het juiste antwoord in en drop

je deelnemings formulier in de urne bij de stand van Spanje. De

prijs is een reis voor twee personen, inclusief vlucht, huurwagen en verblijf van 1 week in een studio met ontbijt in het landelijke hotel Son Guardiola in Llucmajor, in het binnenland van Mallorca. Ook is inbegrepen een bezoek aan de nabijgelegen Finca Son Mut Nou met een degustatie van verschil-lende producten gemaakt op basis van vijgen. De reis kan enkel buiten het hoogseizoen (juni-september) opgenomen worden, van maandag tot zaterdag, rekening houdend met de beschik-baarheid van hotel en vluchten, en dat tot 15/12/2016. De reservatie moet minstens 3 weken voor vertrek gebeuren.

www.spain.infowww.illesbalears.eswww.fincasonguardiola.comwww.sonmutnou.com

Volg onze Beursroute vol actie …Op de beurs valt niet alleen veel te bekijken, maar ook veel te beleven. Op deze 10 stands met een activiteit vind je telkens een bord met een letter op. Vorm met deze tien letters een bekende slogan en maak kans op een reis naar Spanje.

STAND HAL 4, B.30 Fietsen De Geus Hoe snel plooi jij een plooifiets op?

STAND HAL 4, B.14 CataloniëProef een Catalaans wijntje.

STAND HAL 4, A.70 MountainbikeparcoursZin in een mountainbikeritje?

STAND HAL 3, C.18 MeT-GroupHoe snel schiet jij met een fotocamera?

STAND HAL 3, D.30 De VakantiefietserWelke foto stem jij als winnaar?

STAND HAL 2, B.62 Klim- en BergsportfederatieOntdek wat een Alpien Leerpad is.

STAND HAL 1, D.76A De NatuurvriendenDoe mee aan onze photobooth.

STAND HAL 1, B.20 WalloniëFiets jij de Col de Haussire naar boven?

STAND HAL 1, B.10 WalloniëNeem een selfie in een Ardens landschap.

STAND HAL 4, D.10 SpanjeHier vind je de laatste letter en kan je een deel nemingsformulier in de urne droppen.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

102e prijs Een mand met

gastronomische streek-producten, aangeboden door de Consejería de Cultura y Turismo

Fundación Siglo Para el Turismo y las Artes van de

regio Castilla y León.

1e prijs

Een reisnaar

MallorcaHal 2

Hal 1

Hal 3

Hal 4

ingang1

2 10

3

4

56

7

89

Documents

160218 beursmagazine be•• (1)