15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540:

ประเทศไทยอยตรงไหน

พมพครงแรก : สำ�นกข�วไทยพบลก�, มน�คม 2556

สมภ�ษณโดย บญล�ภ ภสวรรณ ปกปอง จนวทย ภ�วน ศรประภ�นกล

ISBN 978-616-91597-2-8

ร�ค� 250 บ�ท

บรรณาธการบรหารสำานกขาว

บญล�ภ ภสวรรณ

กองบรรณาธการสำานกขาว

กมล ชว�ลวทย อโนทย จนทรด

สรญญ� นมะกล จรฐต ขนตพะโล เส�วลกษณ ศกดสทธ

บรรณาธการบรหาร

ปกปอง จนวทย

บรรณาธการเลม

ภทช� ดวงกลด

ออกแบบปก

w r o n gdes i gn

พสจนอกษร

กตตพงศ สนธสมพนธ

จดทำาโดย

สำานกขาวไทยพบลกา

62 ร�มอนทร� 5 แยก 3 แขวงอนส�วรย เขตบ�งเขน กรงเทพฯ 10220

โทรศพท 0 2 - 970 - 6998

โทรส�ร 02-552-2633

emai l : in fo@tha ipub l ica .org

facebook : www.facebook.com/ThaiPubl ica

twi t ter : www.twi t te r .com/ThaiPubl ica

website : www. tha ipub l ica .org

จดจำาหนาย

บรษท เคลดไทย จำ�กด

117-119 ถนนเฟองนคร ตรงข�มวดร�ชบพธ

กรงเทพฯ 10200

โทรศพท 0 2 - 225 - 9536 - 40 โทรส�ร 02 - 222 - 5188

ขอมลทางบรรณานกรมของสำานกหอสมดแหงชาต

National Library of Thailand Cataloging in Publication Data

15 ปวกฤตเศรษฐกจ 2540: ประเทศไทยอยตรงไหน.-- กรงเทพฯ : ภ�พพมพ, 2556.

328 หน�.

1. ไทย--ภ�วะเศรษฐกจ. I. ไทย พบลก�. II. ชอเรอง.

330.9593

ISBN 978-616-91597-2-8

สำ�นกข�วไทยพบลก� 5

ค�ำน�ำ

ส�ำนกขำวไทยพบลกำ

รองรอย 15 ป วกฤต 2540

ผ�นม�แลว 15 ป วกฤตเศรษฐกจป 2540 ยงคงเปนคว�มทรงจำ�

ทงทดและเจบปวดของใครหล�ยๆ คน บ�งคนอ�จรสกว�ถกสงคมลงโทษ

เปนจำ�เลยของสงคม หล�ยคนตองออกนอกประเทศ หล�ยคนไมม ไมหน

ไมจ�ย หล�ยคนสนเนอประด�ตว แตหล�ยคนกลบรำ�รวยมห�ศ�ล จ�ก

จงหวะและโอก�สของวกฤต

ภ�พวกฤต 2540 ทดเหมอนตนตอม�จ�กวกฤตสถ�บนก�รเงน

ลม แตห�กมองลกลงไป จะพบว�เปนวกฤตท�งโครงสร�งของระบบ

เศรษฐกจไทย ทมส�เหตจ�กก�รใชทรพย�กรอย�งบดเบยว จนนำ�ม�ส

ฟองสบและก�รพงลงของภ�คเศรษฐกจจรง และนำ�ไปสก�รลมของสถ�บน

ก�รเงน กล�ยเปนวกฤตตมยำ�กงทโลกจดจำ�

เหตก�รณครงนนนบเปนคว�มย�กลำ�บ�กสำ�หรบประเทศไทย

ทงภ�ครฐ ภ�คเอกชน และภ�คประช�ชน ในก�รรบมอวกฤตทไมเคยเกด

ขนม�กอน ม�ตรก�รทใชในก�รแกปญห�ต�งถกไตรตรองแลวว�เหม�ะสม

6 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 7

ดทสดต�มเหตและปจจยในขณะนน ซงเมอมองยอนกลบไปกมทงทถก

และผด

ประวตศ�สตร 15 ปของวกฤตเศรษฐกจไทย เปนอกบทเรยนหนง

ทสำ�นกข�วไทยพบลก�เลงเหนว�ควรบนทกขอเทจจรงจ�กบคคลทอยใน

เหตก�รณ และบคคลทเกยวของในบทบ�ทและหน�ททแตกต�งกนในขณะ

นน เปนก�รยอนรำ�ลกสถ�นก�รณดวยก�รเล�เรองร�วผ�นก�รสมภ�ษณ

และก�รจดเสวน�หวขอ “15 ป วกฤต 2540 ประเทศไทยอยตรงไหน”

เรองร�วทงหมดไดเผยแพรในเวบไซตไทยพบลก� (Thaipublica.org)

ทงวดโอและถอดเทปสมภ�ษณคำ�ตอคำ� และนำ�ม�รวมเลมเปนหนงสอท

ท�นอ�นอยขณะน

“ดร.ทนง พทยะ” อดตน�ยธน�ค�ร ถกท�บท�มจ�ก พลเอก

ชวลต ยงใจยทธ น�ยกรฐมนตรในขณะนน ใหนงเก�อรฐมนตรว�ก�ร

กระทรวงก�รคลง เพอรบมอกบวกฤตก�รโจมตค�เงนบ�ททประเทศไทย

กำ�ลงเผชญอย ซงในทสดกตองประก�ศลอยตวค�เงนบ�ทเมอวนท 2

กรกฎ�คม 2540 อนเปนวนประก�ศวกฤตตมยำ�กงอย�งเปนท�งก�ร

แมร ทงรว�จะตองเจอภ�ระทหนกหน� แตเปนคว�มท�ท�ย

ท “ทนง พทยะ” พรอมจะรบมอ ดร.ทนงเล�ทกร�ยละเอยด เสมอนว�

เหตก�รณนนเพงจะเกดขน

เมอเปลยนรฐบ�ลเปนพรรคประช�ธปตย “ธ�รนทร นมม�นเห-

มนท” ถกเลอกเปนรฐมนตรว�ก�รกระทรวงก�รคลง เพอแกสถ�นก�รณ

วกฤตนโดยเฉพ�ะ แมหลงเหตก�รณจะถกสงคมมองว�แกโจทยวกฤตผด

แต “ธ�รนทร” ไดเล�ถงเหตปจจยททำ�ใหตองตดสนใจเชนนน จนถงวนน

เข�ยงยนว� “ผมไมคดว�ไดทำ�อะไรผดพล�ด...”

ขณะทธน�ค�รแหงประเทศไทยหรอแบงกช�ต ตองทำ�ง�นหนก

ห�มรงห�มคำ� ในชวงนนกล�วไดว�แบงกช�ตหวบนไดไมแหง ทกๆ วน

จะมสถ�บนก�รเงนหอบหลกประกนม�ขอกเงนม�กม�ย เพร�ะลกค�เงน

ฝ�กตนตระหนก แหถอนเงนจนเกลยงแบงก ถ�ดอตร�ดอกเบยเงนกยม

ระหว�งธน�ค�รพ�ณชยประเภท 1 วน ขนไปถงรอยละ 15-20 แตกยงม

คนแยงกนก นบเปนภ�ระทหนกองท “ธ�รษ� วฒนเกส” ผว�ก�รแบงก

ช�ตในเวล�ตอม� ในฐ�นะผทตองกำ�กบดแลสถ�บนก�รเงนในขณะนน

บอกว� “ตองทำ�หน�ทใหดทสด”

ดวยสถ�บนก�รเงนทพงระเนระน�ด ก�รปด 56 ไฟแนนซ รวม

ทงก�รควบรวมธน�ค�รพ�ณชยหล�ยแหงเข�ดวยกน ปร�กฏก�รณดง

กล�วทำ�ใหผบรห�รสถ�บนก�รเงนห�ยหน�ห�ยต�ไปจ�กวงก�รก�รเงน

เกอบทงหมด จะเหลออยบ�งกไมม�กนก ทยนหยดแกปญห�และฟนฟ

ธรกจจนส�ม�รถกลบม�ยนในอตส�หกรรมก�รเงนไดอก

คว�มลมสล�ยของระบบก�รเงนไทยในวกฤต 2540 น นบเปน

คว�มเจบปวดลกๆ “บณฑร ลำ�ซำ�” เคยกล�วไวว�แทบจะเอ�ตวเกอบ

ไมรอด ทงภ�ระของธน�ค�รกสกรไทย และยงมบรษทเงนทนหลกทรพย

ภทรธนกจ จำ�กด (มห�ชน) ซงเปนบรษทในเครอ ทตองสะส�งภ�ระหน

เน� และวกฤตคว�มน�เชอถอของผฝ�กเงน

หรอแมกระทงนกลงทนข�ใหญอย�ง “ศรวฒน วรเวทวฒคณ”

นกบรห�รพอรตหนระดบ 1,000 ล�นบ�ท ทไดรบฉ�ย�ว�เปนเซยนหน

ยงบ�ดเจบส�หส ตองหนม�ข�ยแซนดวชข�งถนน แมถกเจ�หน�ทเทศกจ

จบ รสกอบอ�ย แตเข�ลมแลวลกขนยนอย�งทรนง

ท�มกล�งวกฤตกเปนโอก�สสำ�หรบคนมเงน ทส�ม�รถซอ

สนทรพยร�ค�ถก หล�ยองคกรตองปรบโครงสร�งหน แปลงหนเปนทน

ในร�ค�หนถกม�กๆ

ขณะเดยวกนกเกดอ�ชพใหม มน�ยหน�ไปกว�นซอหนเน�

ในร�ค�ถก เพอม�ข�ยตอใหเจ�หนทเจรจ�ปรบโครงสร�งหนกบลกหน

8 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 9

แลวไมลงตว หรอผถอหนเดมทตองก�รกลบม�เปนเจ�ของธรกจใหม ซง

มหล�ยกรณกล�ยเปนเกมก�รตอสแยงชงคว�มเปนเจ�ของระหว�งเจ�หน

กบลกหน บ�งคดยดเยอย�วน�น จนปจจบนกยงมคดคว�มฟองรองกนอย

ขณะทผสอข�วกขนโรงขนศ�ลกนเปนว�เลนเชนกน เพร�ะตอง

เก�ะตดคว�มคบหน�ของคดพพ�ทระหว�งเจ�หนกบลกหน

บทบ�ทของสถ�บนก�รเงนในชวงนนทำ�หน�ทเจรจ�ปรบ

โครงสร�งหน ลดทงดอกเบยและเงนตน เพอใหลกหนอยรอดและฟนตว

ได กล�ยเปนยคทองของสำ�นกง�นกฎหม�ยข�มช�ตและนกฟนฟกจก�ร

ดวยหนเน�ทมม�กม�ยเกอบรอยละ 50 ของสนเชอทงระบบ

ในชวงนน รฐบ�ลจำ�เปนตองตงองคก�รเพอก�รปฏรประบบสถ�บนก�ร

เงน หรอ ปรส. เพอบรห�รจดก�รหนเน�ของสถ�บนก�รเงนทถกปด จน

“ปรส.” กล�ยเปนจำ�เลยของสงคม ถกขอครห�ว� “ข�ยช�ต” ซง “อมเรศ

ศล�ออน” ในฐ�นะประธ�นกรรมก�ร ปรส. เปดใจว�ก�รเข�ม�รบหน�ท

น “แมตองตดตะร�งหรอต�ย แตบ�นเมองพนภย มนกคม”

ล�สดคดท “อมเรศ” ถกฟอง ศ�ลอ�ญ�ตดสนเมอวนท 17

กนย�ยน 2555 ว�ผด พ.ร.บ.ว�ดวยคว�มผดพนกง�นในองคกรของรฐ

จงพพ�กษ�จำ�คกจำ�เลยทงสองเปนเวล� 2 ป ปรบ 2 หมนบ�ท แตใหรอ

ลงอ�ญ� 3 ป

นอกจ�ก ปรส. ยงมสถ�บนก�รเงนเฉพ�ะกจหล�ยแหงทถก

ตงขนม�รบซอหนเน�จ�กสถ�บนก�รเงนทถกปด เพอชวยฟนฟลกหน

“บรรยง วเศษมงคลชย” เปนหนงในผบรห�รทคอยสะส�งปญห�ต�งๆ ให

ลกหน โดยบรห�รจดก�รอย�งเข�ใจ เข�ถง และพฒน�ลกหนอย�งแทจรง

ทำ�อย�งไรใหพวกเข�ลกขนยนบนข�ของตวเองไดอกครง โดยทลกหนเดน

หน�ตอได ขณะทสถ�บนก�รเงนกไดรบก�รชำ�ระหน จงนบเปนบทบ�ท

ใหมในวงก�รก�รเงนของไทย

และกว� 10 ปทยนหยดแกปญห�ใหลกหน วนนบรษทบรห�ร

สนทรพย กรงเทพพ�ณชย จำ�กด (บสก.) จงเปนสถ�บนก�รเงนเฉพ�ะกจ

ทมคว�มเชยวช�ญในก�รบรห�รสนทรพยดอยคณภ�พอย�งมคว�ม

รบผดชอบในบทบ�ทของผฟนฟอย�งแทจรง

วนน 15 ปวกฤตเศรษฐกจไทย ยงคงมรองรอยใหคนห�ขอเทจจรง

ในมมต�งๆ หล�ยคนอ�จจะหลงลม หล�ยคนอ�จจะจำ�ไมได เดกรนใหม

อ�จไมเคยรว�เคยมวกฤตเกดขน วงเสวน�ในหวขอ “15 ป วกฤต 2540

ประเทศไทยอยตรงไหน” ผเข�รวมเสวน�ไดใหคำ�ตอบว� แมจะผ�นม�

15 ป แตคนไทยยงหลนล� ไมไดเตรยมพรอมรบมอวกฤตทอ�จเกดขน

เมอใดกได

สำ�นกข�วไทยพบลก�หวงเปนอย�งยงว� ก�รบนทกคว�มทรงจำ�

จ�กคำ�บอกเล�ของผทเกยวของในครงน จะเปนประโยชนกบท�นผอ�น

ห�กมขอผดพล�ดในเรองใด สำ�นกข�วไทยพบลก�ขอนอมรบไวทงหมด

บญลาภ ภสวรรณ

บรรณ�ธก�รบรห�ร

สำ�นกข�วไทยพบลก�

8 มน�คม 2556

10 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 11

ก�รรำ�ลกถงเหตก�รณสำ�คญเนองในว�ระครบรอบต�งๆ ทเวยน

ม�บรรจบในแตละป มกมวตถประสงคทไมแตกต�งกนนก เร�รำ�ลกถงอดต

เพอไมใหลมอดต ไมว�มนจะดหรอร�ย เร�รำ�ลกถงอดต เพอใหตระหนกร

ว�เร�ม เร�เปน เร�ดำ�รงอย เชนทกวนน โดยผ�นอะไรม�บ�ง และทสำ�คญ

เร�รำ�ลกถงอดต โดยค�ดหวงว�มนจะใหบทเรยนและชแนะแนวท�งแกเร�

ในก�รก�วตอไปในอน�คต

15 ปทแลว เมอวนท 2 กรกฎ�คม 2540 รฐบ�ลไดประก�ศลอยตว

ค�เงนบ�ท หรอก�รเปลยนระบบอตร�แลกเปลยนจ�กระบบตะกร�เงน

หรออตร�แลกเปลยนคงท เปนระบบอตร�แลกเปลยนแบบลอยตวภ�ย

ใตก�รจดก�ร (Managed Float) ทำ�ใหเงนบ�ทออนค�ลงจ�ก 25 บ�ท

เปน 32 บ�ทตอดอลล�รสหรฐในทนท และตอม�ทำ�สถตออนตวตำ�ทสด

ทระดบ 56 บ�ทตอดอลล�รสหรฐ หรอลดค�ลงกว�รอยละ 55 เมอวนท

12 มกร�คม 25411 หลงจ�กเหตก�รณในวนนน ประเทศไทยกไถลเข�ส

วกฤตเศรษฐกจครงใหญทสดครงหนงในประวตศ�สตร

บทน�ำ “อดต” หลงจ�กก�รประก�ศลอยตวค�เงนบ�ทนนนบว�เลวร�ย

ไมนอย อตร�ก�รเตบโตของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ หรอจดพ

ปรบตวลดลงแบบพลกฝ�มอ จ�กรอยละ 2.6 ในป 2540 เปนรอยละ -2.2

ในป 2541 ดชนตล�ดหลกทรพยลดฮวบจ�ก 1,410.33 จดในเดอนมกร�คม

2539 เหลอเพยง 207 จดในเดอนกนย�ยน 2541 คดเปนมลค�ตล�ดท

ห�ยไปรวมกนกว� 3,210,353 ล�นบ�ท ยอดหนเสยธน�ค�รพ�ณชยไทย

พงขนเปน 2.5 ล�นล�นบ�ท คดเปนรอยละ 52.3 ของสนเชอทงระบบ

สถ�บนก�รเงนทมปญห�สภ�พคลองกว� 58 แหงถกสงระงบก�รดำ�เนน-

ก�รชวคร�ว คดเปนมลค�ทรพยสนรวม 533,550 ล�นบ�ท หรอกว�

รอยละ 60 ของทรพยสนรวมบรษทเงนทน และในทสดตองปดกจก�รไป

ทงสน 56 แหงในป 2540 และอก 11 แหงในป 25412 ร�ค�นำ�มนพงสง

ขน ผลกดนใหร�ค�สนค�ต�งๆ สงขนต�ม ผคนจำ�นวนไมนอยตองตกง�น

โดยเฉพ�ะอย�งยงในภ�คก�รเงน ธรกจเอกชนหล�ยแหงตองลมละล�ย

จ�กก�รทหนสนซงกยมม�จ�กต�งประเทศมมลค�สงขนเปนเท�ตว จ�ก

ค�เงนทออนตวลง

ผลพวงคว�มเสยห�ยทเกดขน ไมเพยงทำ�ใหเศรษฐกจไทยตอง

ตกอยในสภ�วะซบเซ�ย�วน�นหล�ยปเท�นน แตวกฤตเศรษฐกจท ศ.ดร.

อมม�ร สย�มว�ล� นกวช�ก�รเกยรตคณ ประจำ�สถ�บนวจยเพอพฒน�

ประเทศไทย (ทดอ�รไอ) เรยกว� “เมดอนไทยแลนด” ยงลกล�มไปยง

ประเทศต�งๆ ในภมภ�คเอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอเชยตะวนออก

อย�งรวดเรว และสงผลกระทบตอเนองไปยงประเทศในภมภ�คอนๆ ทว

โลก ฉดรงเศรษฐกจโลกใหตกตำ�ลงในเวล�ตอม�

1 ตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทย (2549). การเดนทางแหงชวต 30 ป ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. ตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทย. กรงเทพฯ2 สถ�บนวจยเพอก�รพฒน�ประเทศไทย (2546). รายงานการสงใหสถาบนการเงน 56 แหงปดท�าการถาวร. โดยก�รจดจ�งของสำ�นกง�นเศรษฐกจก�รคลง กระทรวงก�รคลง. กรงเทพฯ

12 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 13

2 กรกฎ�คม 2540 มกจะถกปกหมดใหเปนจดเรมตนของวกฤต

เศรษฐกจในครงนน แตทจรงแลว ห�กเปรยบวกฤตเศรษฐกจเปนโรค

ร�ย ดงทต�งช�ตมกขน�นน�มว�เปน “โรคตมยำ�กง” (Tom Yum Kung

Disease) วนท 2 กรกฎ�คม 2540 คงจะไมใชวนทโรคร�ยนเรมกอตวขน

ห�กแตคอวนทอ�ก�รของโรคแสดงออกม�อย�งเตมท จนร�งก�ยของ

คนไขทนตอไปไมไหว ตองยอมศโรร�บพ�ยแพใหกบโรคทกอตวขนใน

ร�งก�ยเปนระยะเวล�น�น และตองถกห�มสงโรงพย�บ�ลในทสด

ดงนนห�กจะเขยนประวตศ�สตรวกฤตเศรษฐกจ 2540 ใหครบ

ถวนสมบรณ เร�คงตองมองยอนกลบไปยงจดเรมตนของวกฤต ในวน

เวล�ทโรคร�ยเรมกอตว ในชวงเวล�ทเร�ปลอยปละละเลยใหร�งก�ย

ออนแอ ซงเชนเดยวกบก�รตดเชอโรคร�ยแรงทงหล�ย มนคอชวงเวล�

ทไมมใครสงเกตเหน

ยอนกลบไปในทศวรรษ 2530 คงไมมใครค�ดคด หรอแมกระทง

เฉลยวใจว�เศรษฐกจของประเทศไทยจะเผชญกบคว�มตกตำ�รนแรง

ในอกเพยงไมกปตอม� เพร�ะในชวงนนเศรษฐกจไทยเตบโตอย�งมโหฬ�ร

อตร�ก�รเจรญเตบโตท�งเศรษฐกจโดยเฉลยสงถงประม�ณรอยละ 8-9

ตอป จนใครตอใครต�งค�ดก�รณว�เศรษฐกจไทยจะกล�ยเปน “เสอตว

ใหม” แหงเอเชยในไมช�

ก�รเตบโตท�งเศรษฐกจของไทยในขณะนนไดรบผลพวงจ�ก

คว�มเฟองฟของตล�ดเงนตล�ดทนโลกและก�รขย�ยตวของก�รลงทน

ข�มพรมแดน ภ�ยหลงก�รเปลยนแปลงขวอำ�น�จท�งก�รเมองและ

เศรษฐกจหลงก�รสนสดของสงคร�มเยนในทศวรรษ 1980 ททำ�ให

เศรษฐกจโลกเดนหน�เข�สยคแหงก�รเทดทนตล�ดเสร ตล�ดเงนตล�ด

ทนทวบทบ�ทและเตบโตขนเปนอย�งม�ก เกดนวตกรรมท�งก�รเงน เชน

ตร�ส�รอนพนธ เปนตน และเกดก�รเคลอนย�ยไหลเวยนของเงนทนข�ม

แดนจำ�นวนมห�ศ�ล ทำ�ใหเศรษฐกจโลกเชอมโยงกนม�กขนอย�งไมเคย

เปนม�กอน

เศรษฐกจไทยเฟองฟม�กขนอย�งเหนไดชดภ�ยหลงขอตกลง

Plaza Accord ในเดอนกนย�ยน 2528 ซงมผลใหค�เงนดอลล�รสหรฐ

ลดค�ลงโดยเปรยบเทยบกบค�เงนเยนของญป นทำ�ใหอตส�หกรรม

ต�งๆ ย�ยฐ�นก�รผลตจ�กประเทศญปนม�ยงประเทศไทย ประกอบกบ

นโยบ�ยสงเสรมอตส�หกรรมของรฐบ�ลไทยและก�รคนพบแหลงแกส

ธรรมช�ตในอ�วไทย ซงชวยสงเสรมใหก�รลงทนในประเทศไทยเตบโต

ขนเปนอย�งม�ก

ในชวงทศวรรษ 2530 นเอง ธน�ค�รแหงประเทศไทยเลอกดำ�เนน

นโยบ�ยเปดเสรท�งก�รเงน โดยปรบกฎระเบยบเพอใหเงนทนเคลอนย�ย

ระหว�งประเทศเข�ออกไดโดยเสร แตไมมก�รปรบระบบอตร�แลกเปลยน

ในป 2536 ธน�ค�รแหงประเทศไทยประก�ศนโยบ�ย BIBF (Bangkok

International Banking Facilities) โดยมเป�หม�ยเพอใหกรงเทพฯ เปน

ศนยกล�งก�รเงนในภมภ�ค ทำ�ใหเงนทนจ�กต�งประเทศหลงไหลเข�ม�

อย�งไมข�ดส�ย ตล�ดทนในประเทศเตบโตขนเปนอย�งม�ก ขน�ดของ

ตล�ดหลกทรพยซงวดจ�กมลค�หนทจดทะเบยนตอจดพ ขย�ยตวจ�ก

รอยละ 11 ของจดพในป 2530 เปนกว�รอยละ 105 ของจดพในป 25363

ก�รเคลอนย�ยเงนทนสทธจ�กต�งประเทศในชวงป 2537-2538 มคอน

ข�งสง โดยสวนใหญเปนก�รเคลอนย�ยผ�นธน�ค�รพ�ณชยและกจก�ร

วเทศธนกจ ซงในขณะนนยงข�ดก�รพฒน�และก�รกำ�กบดแลตรวจสอบ

อย�งใกลชดจ�กภ�ครฐ

เงนทนเหล�นถกนำ�ม�ใชปลอยกในประเทศเพอสร�งกำ�ไร ซง

ส�ม�รถสร�งกำ�ไรใหกบผปลอยกไดมห�ศ�ล เนองจ�กก�รข�ดแคลน

เงนออมในประเทศและอตร�ดอกเบยในต�งประเทศทตำ�กว�ในประเทศ

3 เฉลมพงษ คงเจรญ (2553). ระบบเศรษฐกจไทยกอนวกฤตการณการเงน พ.ศ. 2540 (พ.ศ. 2530-2540). โครงก�รเมธวจยอ�วโส สำ�นกง�นกองทนสนบสนนก�รวจย (สกว.)

14 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 15

ม�ก ประกอบกบอตร�แลกเปลยนทคงท ขณะทเงนทนอกสวนหนงจำ�นวน

ไมนอยถกนำ�ไปใชลงทนในภ�คอสงห�รมทรพย ซงมคว�มรอนแรง

อย�งม�กในขณะนน เกดก�รเกงกำ�ไรร�ค�ทดน ทำ�ใหร�ค�ทดนสงขน

อย�งม�ก และเกดโครงก�รพฒน�อสงห�รมทรพยใหมๆ ไมว�จะเปน

คอนโดมเนยมหรอบ�นจดสรร

นกลงทนทงหล�ยในประเทศต�งพย�ย�มสร�งกำ�ไรและกอบโกย

ผลประโยชนใหไดม�กทสด จ�กเงนทนทไหลเข�ม�อย�งม�กม�ยและ

ตอเนอง หล�ยคนกล�ยเปนเศรษฐไดไมย�กจ�กก�รเกงกำ�ไรและก�รเลน

หน ทกคนต�งเพลดเพลนกบโอก�สและคว�มมงคงทอยตรงหน� จนหลง

คดไปว�เศรษฐกจไทยแขงแกรงและเตบโตอย�งแทจรง แตห�รไมว�สงท

พวกเข�พย�ย�มวงต�มและไขวคว�นนคอ “ฟองสบ” เศรษฐกจ ซงข�ด

ร�กฐ�นท�งเศรษฐกจทมนคงและพรอมจะแตกไดทกเมอ

วนท 2 กรกฎ�คม 2540 จงเปรยบเสมอนวนททกคนตนจ�กคว�ม

ฝนม�พบกบคว�มเปนจรงทไมน�อภรมยว� “ฟองสบ” นนแตกแลว และ

เศรษฐกจไทยกลมลงจนแทบลกไมขน

อ�ก�รของวกฤตเรมแสดงออกตงแตตนป 2539 ทงจ�กก�รสงออก

ทชะลอตวอย�งเฉยบพลน จ�กรอยละ 24.8 ในป 2538 เปนรอยละ

-1.9 ในป 2539 ก�รข�ดดลบญชเดนสะพดทเพมสงขน ปญห�ในตล�ด

อสงห�รมทรพยทมสญญ�ณบงชว�กำ�ลงประสบภ�วะวกฤตอย�งหนก

ดชนร�ค�ในตล�ดหนมแนวโนมตำ�ลงอย�งตอเนอง ต�งช�ตเรมถอนทน

หนสนของสถ�บนก�รเงนเรมสงขน จนประสบกบปญห�ก�รข�ดสภ�พ

คลอง

ถงแมว�ในป 2539 ก�รลงทนโดยรวมในประเทศจะมสดสวนสง

ถงรอยละ 41.4 ของร�ยไดประช�ช�ต แตในจำ�นวนนนกลบมก�รลงทน

โดยตรงจ�กต�งประเทศ (Foreign Direct Investment) เพยงเลกนอย

สวนใหญเปนสนเชอแทบทงหมด และกว�ครงเปนสนเชอระยะสน ซง

หม�ยคว�มว�ภ�ระคว�มเสยงตกอยกบผก ภ�ยใตคว�มเสยงเชนน เร�

มเพยงทนสำ�รองระหว�งประเทศของธน�ค�รแหงประเทศไทยเปนกนชน

เท�นน4

อ�ก�รออนแอของเศรษฐกจไทยทงภ�คสถ�บนก�รเงนและ

ภ�คก�รเงนตงแตชวงป 2539 ไดทำ�ล�ยคว�มเชอมนของชมชนก�รเงน

ระหว�งประเทศเรองคว�มส�ม�รถในก�รชำ�ระหนต�งประเทศของ

เศรษฐกจไทย สถ�นก�รณเชนน ประกอบกบก�รดำ�เนนนโยบ�ยระบบ

อตร�แลกเปลยนแบบคงท ไดดงดดนกเกงกำ�ไรต�งช�ตเข�ม�โจมต

ค�เงนบ�ท

ดวยคว�มพย�ย�มทจะรกษ�ระดบอตร�แลกเปลยนใหอยใน

ระดบคงทตอไป ธน�ค�รแหงประเทศไทยไดพย�ย�มปกปองค�เงน

บ�ทตงแตเดอนธนว�คม 2539 โดยใชเงนทนสำ�รองระหว�งประเทศเปน

เดมพน เข�ซอเงนดอลล�รสหรฐ/ข�ยเงนบ�ท จนกระทงวนท 30 มถน�ยน

2540 มเงนทนสำ�รองระหว�งประเทศเหลอเพยง 2.8 พนล�นดอลล�ร

สหรฐ จ�ก 39.6 พนล�นดอลล�รสหรฐ ในเดอนพฤศจก�ยน 25395

ก�รสญเสยเงนสำ�รองระหว�งประเทศจำ�นวนมห�ศ�ล นอกจ�ก

จะเปนผลจ�กก�รปกปองค�เงนบ�ทจนหมดหน�ตกแลว สวนหนงยง

เกดจ�กก�รไหลออกของเงนบ�ทโดยนกลงทนไทยทข�ดคว�มเชอมน

ทำ�ใหปร�ก�รด�นสดท�ยซงเปนสญญ�ณของคว�มมนคงท�งเศรษฐกจ

4 คณะกรรมก�รศกษ�และเสนอแนะม�ตรก�รเพมประสทธภ�พก�รบรห�รจดก�รระบบก�รเงนของประเทศ (ศปร.) (31 มน�คม 2541). รายงานผลการวเคราะหและวนจฉยขอเทจจรงเกยวกบสถานการณวกฤตทางเศรษฐกจ. กรงเทพฯ: มลนธสถ�บนวจยเพอก�รพฒน�ประเทศไทย5 อ�งแลว

16 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 17

พงทล�ยในทสด

สงคมเศรษฐกจไทยใชคว�มพย�ย�มในรปแบบต�งๆ เพอจดก�ร

กบคว�มเสยห�ย และทำ�ใหเศรษฐกจไทยกลบม�ยนไดใหม ไมว�จะเปน

ม�ตรก�ร 5 สงห�คม 2540 ทรฐบ�ลมมตใหกองทนฟนฟและพฒน�ระบบ

สถ�บนก�รเงนเข�ประกนเงนฝ�กใหกบผฝ�กเงน และรบประกนหนใหกบ

เจ�หนของสถ�บนก�รเงนทเข�ข�ยไดรบก�รประกนจ�กรฐบ�ล ซงตอม�

ไดสร�งภ�ระหนส�ธ�รณะจำ�นวนมห�ศ�ล

เดอนมถน�ยนและสงห�คม 2540 ธน�ค�รแหงประเทศไทยตอง

สงยตก�รดำ�เนนก�รของสถ�บนก�รเงนทมปญห�สภ�พคลองรวมทงสน

56 แหง ภ�ยหลงคว�มพย�ย�มในก�รเข�อมและประคบประคองม�ได

ระยะหนงภ�ยใตปรชญ� “สถ�บนก�รเงนลมไมได” ซงสงผลใหเกดก�ร

ตดสนใจทผดพล�ดของตวละครต�งๆ ในตล�ดเงน

ตอม�มก�รแยกสนทรพยทไมกอใหเกดร�ยได (Non-Performing

Loan: NPL) และตงบรรษทบรห�รสนทรพยขนม�ดแล มก�รตงองคก�ร

เพอก�รปฏรประบบสถ�บนก�รเงน (ปรส.) ขนเพอสะส�งปญห�หนเสย

ของสถ�บนก�รเงนทไดรบผลกระทบจ�กวกฤตทง 56 แหง

ต�มม�ดวยก�รเข�รบคว�มชวยเหลอท�งก�รเงนจ�กกองทน

ก�รเงนระหว�งประเทศ (International Monetary Fund: IMF) จำ�นวน

กว� 17.2 พนล�นดอลล�รสหรฐ เมอวนท 14 เดอนสงห�คม 2540 ซงม�

พรอมเงอนไขในก�รปรบโครงสร�งท�งเศรษฐกจม�กม�ยในประเทศ ก�ร

ดำ�เนนนโยบ�ยเศรษฐกจใตรมเง�ไอเอมเอฟ โดยเฉพ�ะในระยะตน ถก

วจ�รณว�เปนก�รสงย�ผดขน�น และทำ�ใหเศรษฐกจไทยยำ�แยลงไปอก

คำ�ถ�มสำ�คญกคอ สงคมเศรษฐกจไทยเรยนรอะไรจ�กบทเรยน

ครงนน คงจะไมมใครตอบคำ�ถ�มนไดดเท�บคคลทเกยวของโดยตรง

กบเหตก�รณครงนน หนงสอเลมนเกดจ�กคว�มพย�ย�มทจะบนทก

ประวตศ�สตรวกฤตเศรษฐกจ 2540 และสะทอนบทเรยนสำ�คญทสงคม

ไทยควรไดรบ ผ�นบทสมภ�ษณพเศษเจ�ะลกตวละครสำ�คญในวกฤต

เศรษฐกจ

เรมตงแต ดร.ทนง พทยะ ขนคลงผรบบทบ�ทสำ�คญในก�รตดสนใจ

ประก�ศลอยตวค�เงนบ�ทหลงก�รเข�รบตำ�แหนงเพยง 11 วน ซงตอง

เผชญแรงกดดนและคำ�ครห�ม�กม�ยจ�กผลพวงคว�มเสยห�ยทต�มม�

บทสมภ�ษณนจะนำ�ไปพบกบเบองหลงก�รตดสนใจในครงนน ทบทวน

คว�มพย�ย�มในก�รรบมอกบคว�มเสยห�ย และคำ�ขอโทษจ�กป�กคณ

ทนงตอคว�มเจบปวดทหล�ยคนไดรบ

บณฑร ล�าซ�า เจ�สวใหญแหงธน�ค�รกสกรไทย จำ�กด (มห�ชน)

ผเปนหนงใน “ผไดรบคว�มเจบปวด” อย�งแสนส�หสจ�กวกฤตตมยำ�กง

2540 ซงนบเปนวกฤตเศรษฐกจครงแรกทเผชญในชวต เชนเดยวกบอก

หล�ยตอหล�ยคนในประเทศ ก�รลมครงใหญและก�รตอสเพอกลบม�

ยนหยดอย�งสง�ง�มของธน�ค�รกสกรไทยในครงนน ชวยสะทอนสงท

สงคมเศรษฐกจไทยในปจจบนควรตระหนกไดเปนอย�งด

ธารนทร นมมานเหมนท อกหนงขนคลงผมบทบ�ทสำ�คญ ผรบ

หน�ทฟนฟประเทศจ�กคว�มเสยห�ยของวกฤตเศรษฐกจ ซงตองแก

ปญห�ภ�ยใตขอจำ�กดรอบด�น ทงจ�กสภ�พเศรษฐกจทยำ�แยภ�ยใน

ประเทศและเงอนไขเงนกจ�กต�งประเทศ (ไอเอมเอฟ) เข�พรอมทจะ

เปดเผย “คว�มจรง” ทประเทศไทยควรรบร ผ�นบทสมภ�ษณเกยวกบ

วกฤตเศรษฐกจครงแรกในรอบสบป

ดร.ธารษา วฒนเกส อดตผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทย องคกร

ศนยกล�งท�มกล�งวกฤตเศรษฐกจ 2540 คณธ�รษ�คอผไดรบมอบหม�ย

ใหดำ�รงตำ�แหนงผอำ�นวยก�รฝ�ยนโยบ�ยสถ�บนก�รเงน กบภ�ระหน�ท

ในก�รปฏรปก�รกำ�กบดแลสถ�บนก�รเงน เพอเรยก “คว�มเชอมน”

18 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 19

กลบคนม� ประสบก�รณในครงนนคอบทเรยนของภ�คสถ�บนก�รเงน

และประเทศไทย

บรรยง วเศษมงคลชย กรรมก�รและประธ�นคณะกรรมก�ร

จดก�ร บรษทบรห�รสนทรพย กรงเทพพ�ณชย จำ�กด (บสก.) บคคลสำ�คญ

ผเข�ม�จดก�รปญห�หนเสยของภ�คเอกชนทเกดขนภ�ยหลงวกฤต

2540 ผทจะชใหเหนคว�มสำ�คญของบรษทบรห�รสนทรพย (เอเอมซ)

ในฐ�นะกลไกแกไขปญห�และสร�งคว�มมนคงท�งเศรษฐกจใหกบ

ประเทศ ทงในปจจบนและอน�คต

อมเรศ ศลาออน อดตประธ�นองคก�รเพอก�รปฏรประบบ

สถ�บนก�รเงน (ปรส.) ทเข�ม�จดก�รสะส�งหนเสยในระบบสถ�บน

ก�รเงน โดยก�รนำ�ทรพยสนข�ยทอดตล�ด และตอม�ตกเปน “จำ�เลย”

สงคมในขอห� “ข�ยช�ต” จ�กก�รปฏบตหน�ทดงกล�ว บทสมภ�ษณ

นจงเจ�ะลกเบองหลงแนวคดก�รทำ�ง�นในตอนนน ตอบประเดนคำ�ถ�ม

เรองคว�มโปรงใส ซงใหขอคดแกสงคมไทยไมนอย

ศรวฒน วรเวทวฒคณ ผกอตง “ศรวฒนแซนดวช” คอตวอย�ง

ผพ�ยแพทส�ม�รถลกขนยนไดอกครง หลงประสบมรสมวกฤตเศรษฐกจ

ซงทำ�ใหเปนหนสนมห�ศ�ลและกล�ยเปนบคคลลมละล�ย ประสบก�รณ

ของเข�คอบทเรยนทดในก�รก�วตอไปข�งหน� และใหขอคดทว�

“คว�มไมแนนอนคอสงทแนนอนทสด” โดยเฉพ�ะในก�รลงทน

ศ.ดร.อมมาร สยามวาลา นกเศรษฐศ�สตรอ�วโสผครำ�หวอด

ในวงก�รวช�ก�รและก�รกำ�หนดนโยบ�ยม�ย�วน�น คอหนงในสม�ชก

“คณะกรรมก�รศกษ�และเสนอแนะม�ตรก�รเพมประสทธภ�พก�รบรห�ร

จดก�รระบบก�รเงนของประเทศ (ศปร.)” ซงตงขนม�เพอบนทก “คว�มจรง”

และห�ท�งออกใหกบประเทศไทยจ�กวกฤตเศรษฐกจ 2540 บทสมภ�ษณ

นจะชวนยอนกลบไปยงจดเรมตนของวกฤต เพอสรปบทเรยนทแตละ

ภ�คสวนไดเรยนร และฉ�ยภ�พอน�คตของเศรษฐกจไทย ว�จะไปรอด

หรอซำ�รอยเดม

และจบลงดวยบทเสวน� “15 ป วกฤต 2540 ประเทศไทยอย

ตรงไหน” กบคำ�ถ�มทน�สนใจว� 15 ปทผ�นม� ประเทศไทยมก�ร

เปลยนแปลงอย�งมนยสำ�คญหรอไม ทจะทำ�ใหเร�ส�ม�รถยดหยดและ

พรอมรบมอก�รเปลยนแปลงของเศรษฐกจโลก โดยผรวมก�รเสวน�

ม�กประสบก�รณ ไดแก บรรยง พงษพานช ประธ�นเจ�หน�ทบรห�ร

กลมธรกจก�รเงน เกยรตน�คน-ภทร ดร.วรไท สนตประภพ อดตรอง

ผจดก�รตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทย ดร.เศรษฐพฒ สทธวาทนฤพฒ

กรรมก�รผจดก�ร บรษท ด แอดไวเซอร จำ�กด และ ธนา เธยรอจฉรยะ

อดตประธ�นเจ�หน�ทบรห�ร บรษท จเอมเอม แซท จำ�กด ดำ�เนนร�ยก�ร

โดย ปกปอง จนวทย อ�จ�รยประจำ�คณะเศรษฐศ�สตร มห�วทย�ลย

ธรรมศ�สตร

ก�รหวนรำ�ลกถงเหตก�รณในอดตปแลวปเล�คงไมมประโยชน

อนใด ห�กเร�ไมไดเรยนรอะไรจ�กมน วกฤตเศรษฐกจ 2540 คอบทเรยน

ทมร�ค�แพงไมนอย ซงสร�งตนทนท�งตรงทคนไทยทกคนตองแบกรบ

รวมกน ห�กคดเฉพ�ะหนของกองทนเพอก�รฟนฟฯ อย�งเดยวกมขน�ด

ถง 1.14 ล�นล�นบ�ท ดวยค�เล�เรยนร�ค�แพงขน�ดน น�คดว�เร�ไดใช

บทเรยนจ�กวกฤตครงนนคมค�เพยงใด และเร�พรอมทนำ�พ�เศรษฐกจให

ก�วตอไปอย�งมนคงในอน�คตม�กนอยแคไหน คำ�ถ�มเหล�นคงจะยอน

กลบม�ทกครงทเร�รำ�ลกถงเหตก�รณวกฤตเศรษฐกจป 2540 วกฤตครง

ใหญทสดครงหนงของประวตศ�สตรเศรษฐกจไทย

คำานำา

สำานกขาวไทยพบลกา

5

บทนำา

10

•

สมภาษณ

ทนง พทยะ

24

บณฑร ลำ�ซำ�

76

ธ�รนทร นมม�นเหมนท

106

ธ�รษ� วฒนเกส

144

บรรยง วเศษมงคลชย

170

สำรบญ อมเรศ ศล�ออน

202

ศรวฒน วรเวทวฒคณ

222

อมม�ร สย�มว�ล�

252

•

เสวนา “15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540:

ประเทศไทยอยตรงไหน”

บรรยง พงษพ�นช

วรไท สนตประภพ

เศรษฐพฒ สทธว�ทนฤพฒ

ธน� เธยรอจฉรยะ

276

15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540:

ประเทศไทยอยตรงไหน

a

สำ�นกข�วไทยพบลก�

01

ทนง พทยะ

ปกปอง จนวทย สมภาษณ

a

26 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 27

เมอพดถงวกฤตเศรษฐกจป 2540 เชอวาในบรรดาชอแรกๆ ทหลาย

คนนกถงคอ “ทนง พทยะ” ในฐ�นะรฐมนตรว�ก�รกระทรวงก�รคลง

ทตดสนใจลอยตวค�เงนบ�ท เปลยนระบบอตร�แลกเปลยนจ�กระบบ

ตะกร�เงนหรอระบบอตร�แลกเปลยนคงท ม�เปนระบบอตร�แลกเปลยน

ลอยตวแบบมก�รจดก�ร เมอวนท 2 กรกฎ�คม 2540 เพอแกปญห�วกฤต

ค�เงนบ�ทในขณะนน ภ�ยหลงเข�รบตำ�แหนงไดเพยง 11 วน ตอจ�กน�ย

อำ�นวย วรวรรณ ทล�ออกไป นบเปนจดเรมตนของวกฤตเศรษฐกจและ

วกฤตสถ�บนก�รเงนททวโลกรจกในน�ม “วกฤตตมยำ�กง”

ไมว�จะดวยโชคชะต�หรอเหตผลอนใด ททำ�ให ทนง พทยะ

ตองรบหน�ทเปนผตดสนใจครงใหญในตอนนน แตอดตน�ยธน�ค�รใหญ

ผไมเคยเรยกตวเองว�นกก�รเมองผน เชอว�สงทเข�ทำ�ไปนนเปนก�ร

ทำ�เพอประเทศช�ตอย�งแทจรง และไดตดสนใจทำ�ในสงทนกก�รเมอง

สวนใหญไมมวนกล�ทำ� แตคว�มโชคดนกนำ�ม�ซงแรงกดดนและคำ�ครห�

ม�กม�ย จ�กผลพวงคว�มเสยห�ยท�งเศรษฐกจทเกดขน

“ผมกตองขออภยทบางคน

ตองเจบปวด แตผมคดวา

เปนความเจบปวดซงในทสดท�าใหเรา

ไดเรยนร แลวท�าใหเราประสบความ

ส�าเรจในเวลาตอมา”

a

28 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 29

สำ�นกข�วไทยพบลก�จงขอเรมตนก�รยอนรอยวกฤต 2540

ดวยบทสมภ�ษณ “ทนง พทยะ” แบบเจ�ะลกเหตก�รณ วน�ทก�รตดสนใจ

ครงใหญทสดครงหนงในประวตศ�สตรเศรษฐกจไทย ทำ�ไมถอฤกษ

ย�มเช�วนท 2 กรกฎ�คม 2540 ประก�ศลอยตวค�เงนบ�ท ใครมสวน

เกยวของบ�ง ตอบขอสงสยทว�มนกธรกจหรอนกก�รเมองคนไหนรเรอง

กอนก�รตดสนใจหรอไม กอนจะฉ�ยภ�พก�รรบมอกบสถ�นก�รณวกฤต

ก�รเงนและสถ�บนก�รเงนดวยม�ตรก�รต�งๆ และสะทอนบทเรยนร�ค�

แพงจ�กวกฤต 2540 ทคนไทยไมควรลม

พบกบก�รเปดใจในเรองทไมเคยเปดเผยทไหนม�กอน ใน

บทสมภ�ษณชนน

a

คณทนงเขารบตำาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงเมอวนท

21 มถนายน 2540 แทน ดร. อำานวย วรวรรณ ทลาออกไป ตอนนน

สถานการณเศรษฐกจไทยเรยกไดวาเขาขนวกฤต เราถกโจมตคาเงน

ธนาคารแหงประเทศไทยตองปกปองคาเงนจนเงนทนสำารอง

ระหวางประเทศสทธลดลงเหลอนดเดยว สถาบนการเงนมปญหา

สภาพคลองอยางรนแรง ทำาไมจงตดสนใจยอมรบตำาแหนง

ตองเข�ใจสถ�นก�รณ ณ วนนนว�ไมมใครลวงร จรงๆ ว�

สถ�นก�รณจะเลวร�ยแคไหน แตในแงของคว�มรสก สถ�นก�รณเรม

แยลงม�ก ทำ�ไมผมจงยอมรบตำ�แหนง เปนคำ�ถ�มทตองตอบตรงๆ ว�

พลเอก ชวลต ยงใจยทธ (น�ยกรฐมนตรในขณะนน) เปนน�ยเก�ทธน�ค�ร

ทห�รไทย และท�นกมบญคณกบผม ดแลชวยเหลอกนม�ตลอด ตอนท

ท�นห�เสยงเปนน�ยกรฐมนตร ท�นเคยขอใหผมไปรวมทมดวย ผมก

ปฏเสธ เพร�ะยงตองอยทธน�ค�รทห�รไทย คณอำ�นวยเลยเปนหวหน�

ทมเศรษฐกจเตมตว โดยไมมผมรวมทมอยดวย แตพอคณอำ�นวยล�ออก

พลเอกชวลตคงนกถงใครไมไดแลว เพร�ะตอนนนคงย�กทใครจะยอมรบ

ตำ�แหนง ท�นเลยนกถงผม

ตอนนนคดวาสถานการณหนกหนาสาหสขนาดนนไหม

ผมไมเคยคดว�สถ�นก�รณจะหนกขน�ดทม�รทหลง

ถารวาหนกขนาดน จะยงรบตำาแหนงอยไหม

กคงตองรบ ผมคดว�บ�งทชวตเร�เลอกไมได อ�จจะเปนดวง-

ชะต�หรออะไรกแลวแต มนกคงตองรบ พลเอกชวลตโทร.เรยกผมตอน

วนศกร ผมอยทฮองกง เตรยมตวไปเทยวม�เก�กบภรรย� เดนเลนอยท

ร�นจออรด�โน ผมจำ�ไดด ท�นถ�มว�นองอยทไหน ผมบอกว�อยฮองกง

กบภรรย�ครบ ท�นตอบกลบว�ใกลเมองไทยนดเดยว บนกลบม�เลย

ตอนนนรหรอยงวาพลเอกชวลตจะชวนมาเปนรฐมนตร

รแลว เพร�ะท�นบอกว�กลบม�ชวยช�ตหนอย ผมกบอก “ครบ”

เพร�ะรตวว�ถ�ท�นโทร.ต�มผม แปลว�ท�นสรปแลวในใจ และผมกคง

ไมมสทธปฏเสธ ท�นบอกว�ตองม�ชวยช�ต กรบโดยทไมคดว�อะไรเปน

อะไร รว�สถ�นก�รณคงไมง�ย เพร�ะถ�สถ�นก�รณปกต คงมคนอย�ก

เปนรฐมนตรกนเยอะแยะ แตเข�เรยกเร� กคงมอะไรฉกเฉนและเรงดวน

เร�กตดสนใจทนท โดยทไมไดอยเมองไทยและไมไดคยกนลวงหน�

30 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 31

มองจากวงนอก ตอนนนประเมนสถานการณเศรษฐกจไทยอยางไร

แลวพอเจอตวเลขจรง เจอขอเทจจรง ประเมนใหมอยางไร

สงทเร�รชดเจนในฐ�นะทเปนน�ยธน�ค�ร คอรว�มก�รถอน

เงนออกจ�กธน�ค�รทกสปด�ห แมแตจ�กธน�ค�รขน�ดเลก แตธน�ค�ร

แหงประเทศไทยกยงประก�ศชดเจนว�สถ�นก�รณยงส�ม�รถชวยเหลอ

จดก�รได กองทนฟนฟฯ (กองทนเพอก�รฟนฟและพฒน�ระบบสถ�บน

ก�รเงน) ยงพรอมทจะชวยดแล เร�มองเหนว�มก�รถอนเงนและต�งช�ต

พย�ย�มเรยกหนคนรนแรงม�กๆ ตงแตปล�ยป 2539 เปนตนม�

มก�รปองกนค�เงนในเดอนมน�คม 2540 และเดอนพฤษภ�คม

2540 ซงถอว�เปนครงใหญทสด หลงจ�กก�รปองกนค�เงนกมก�รจด

รบประท�นอ�ห�รเยนรวมกนระหว�งคณอำ�นวย วรวรรณ ผว�ก�ร

ธน�ค�รแหงประเทศไทย และน�ยธน�ค�รทกธน�ค�ร ทโรงแรม อมพเรยล

ควนสป�รค ท�งธน�ค�รแหงประเทศไทยและ ดร. อำ�นวยแจงพวกเร�ว�

ตอนนเร�ปองกนค�เงนไดสำ�เรจแลว ส�ม�รถเอ�ชนะก�รโจมตค�เงนบ�ท

จ�กต�งช�ตไดแลว แตกมขอตกเตอนพวกเร�เลกนอยว�ธน�ค�รพ�ณชย

ทกแหงไมควรสนบสนนก�รเกงกำ�ไรค�เงน อย�ไปสนบสนนก�รโจมต

ค�เงนบ�ท ธน�ค�รแหงประเทศไทยจะพย�ย�มออกระเบยบกำ�กบดแล

เพอไมใหต�งช�ตเข�ม�โจมตค�เงนบ�ทอก

ในวนนนคณทนงรสกเฉลมฉลองไปกบเขาดวยหรอไม หรอเรม

รสกถงความเสยงของการปกปองคาเงนบาทจนสญเสยทนสำารอง

ไปเรอยๆ

น�ยธน�ค�รบ�งคนเรมเปนหวงว�ถ�ธน�ค�รแหงประเทศไทย

ใชนโยบ�ยปองกนก�รไหลออกของทนแบบรนแรงเกนไป ปองกนก�ร

เปด L/C (Letter of Credit) ไมใหพอค�ทำ�ก�รค�ระหว�งประเทศ กจะม

ปญห� ขอใหธน�ค�รแหงประเทศไทยเข�ใจดวยว�เศรษฐกจตองดำ�เนน

ตอไปดวยก�รค�ระหว�งประเทศ มก�รคยกนพอสมควรในเรองน แสดง

ว�มคว�มกงวลของน�ยธน�ค�รรนใหญ

ผมเองกมองภ�พว�ปญห�คงจะรนแรง แตเร�ไมแนใจว�ระดบ

ของคว�มรนแรงนนมม�กแคไหน แตก�รทมเพอนต�งประเทศคอย

สอบถ�มอยตลอดเวล� แสดงว�เข�เองกมองเหนปญห� ก�รตอสกบก�ร

โจมตค�เงนครงสดท�ยในเดอนพฤษภ�คม 2540 ทำ�ใหต�งช�ตกบไทย

อยในจดเดดลอก คล�ยกนไมออก ซงในวนนนเร�กไมร เพร�ะธน�ค�ร

แหงประเทศไทยไมมก�รเปดเผยขอมลคว�มลบเรองก�รปกปองค�เงน

ขณะเดยวกนกบอกว�เร�ยงส�ม�รถตอสได

จากหมวกวงนอกทเปนนายธนาคาร เขามาสวมหมวกวงในเปน

รฐมนตรคลง พอไดมาเหนวาสถานการณรนแรงขนาดไหน ไดเหน

ขอมลจรง ไดไปคยกบธนาคารแหงประเทศไทยอยางไร

ตองเรยนว�วนพธและวนพฤหสฯ ผมตองไปแถลงงบประม�ณท

รฐสภ� กระทงเยนวนพฤหสฯ จงไดไปประชมกบธน�ค�รแหงประเทศไทย

เหนขอมลแลวชอกไหม หรอคาดการณไดบางแลว

คว�มจรงไมไดเหนอะไรเลย ผมประชมรวมกบผว�ฯ คณชยวฒน

วบลยสวสด และคณศร ก�รเจรญด เปนก�รประชมทเปนคว�มลบสดยอด

ผมกถ�มไปตรงๆ ว�สถ�นก�รณเปนอย�งไร กไดรบทร�บว�มก�ร

ทำ�สวอปเงนและค�งอยประม�ณ 30,000 ล�นดอลล�รสหรฐ และเงน

สำ�รองกเหลออกประม�ณ 25,000 ล�นดอลล�รสหรฐ ในสวนนเปนเงน

สำ�รองพมพธนบตรประม�ณ 24,000 ล�นดอลล�รสหรฐ เหลอเงนสำ�รอง

ทใชไดจรงๆ แคประม�ณ 1,000 ล�นดอลล�รสหรฐ ฉะนนคงไมพอชดเชย

และคลคล�ยฐ�นะสวอปเงนททำ�ไว

32 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 33

ผมฟงแลวกรว�เข�หมดสถ�นภ�พทจะไปปองกนค�เงนบ�ทอก

ผมกถ�มผว�ฯ ว�ตกลงท�นจะเลอกใชม�ตรก�รไหนทเหลออย ในตอนนน

มอยสองวธทคยกน วธแรกคอก�รลอยตวค�เงน วธทสองคอก�รลอยตว

แบบมเพด�น โดยใหลอยตวครงละรอยละ 5-10 ท�นผว�ฯ กขอกลบ

ไปคด วนนนเปนวนพฤหสฯ ท�นใชเวล�คดอย 2-3 วนเพอเตรยมตว

คนวนเส�รท�นกโทร.ห�ผม บอกว�ไดประชมกนแลว ตกลงกนว�คงจะ

ตองลอยตวค�เงน เพร�ะถงแมจะคอยๆ ขยบเพด�นค�เงนทละรอยละ 5

หรอรอยละ 10 แตกไมมเงนไปปองกนค�เงน เพร�ะไมรว�ก�รโจมตค�เงน

จะสนสดตรงไหน

ในรายงานผลการวเคราะหและวนจฉยขอเทจจรงเกยวกบวกฤต

สถานการณทางเศรษฐกจของ ศปร. (คณะกรรมการศกษาและเสนอ

แนะมาตรการเพมประสทธภาพการบรหารจดการระบบการเงนของ

ประเทศ) ซงเปนรายงานอสระทเขามาสบสวนสอบสวนกรณวกฤต

เศรษฐกจ 2540 เขยนไวตอนหนงวา กอนคณทนงเขารบตำาแหนง

คณชยวฒน วบลยสวสด รองผวาการธนาคารแหงประเทศไทยใน

ขณะนน ไดเรยกประชมผเกยวของในขณะนน เรองระบบอตรา

การแลกเปลยน ซงกเหนพองกนวาตองเปลยนระบบอตราการแลก

เปลยน และเรมเตรยมการเปลยนแปลง

รายงาน ศปร. ขอ 208 เขยนวา “การประชมกนวนนนเกด

ขนสองวนกอนทนายทนง พทยะ จะไดรบโปรดเกลาฯ แตงตงใหเปน

รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง เมอรฐมนตรวาการกระทรวงการ

คลงเขารบต�าแหนง กไดใชเวลา 3-4 วนแรกท�าหนาทดแลใหราง

พ.ร.บ. งบประมาณผานสภาผแทนราษฎร และไมมโอกาสพบกบเจา

หนาท ธปท. จนกระทงประมาณวนท 25-26 มถนายน ในการประชม

ครงนน ทางฝาย ธปท.มผวาการเรงชยและรองผวาการชยวฒนอย

ดวย นายทนงไดขอใหฝาย ธปท. รายงานสถานะของเงนส�ารองสทธ

เมอทราบสถานะ นายทนงกตดสนใจในการประชมครงนนเลยวาจะ

ตองเปลยนนโยบายอตราแลกเปลยน ผวาการเรงชยตอบวาจะขอไป

ปรกษาหารอกบเจาหนาท ธปท. กอน อกประมาณหนงหรอสองวน

กเปนทตกลงกนวาจะไปเรยนนายกรฐมนตรในเชาวนอาทตยท 29

มถนายน”

คนวนเส�ร คณเรงชยกโทร.ห�ผม

บอกวาตดสนใจแลววาจะเปลยนระบบอตราแลกเปลยนเปนระบบ

ลอยตว?

ครบ แตตองเรยนว�กอนไปพบกบธน�ค�รแหงประเทศไทย

ในคนวนพฤหสฯ ผมไดเหนขอมลของกระทรวงก�รคลงพอสมควร สำ�หรบ

เรองของก�รโจมตค�เงน ไดมก�รเตอนจ�กกองทนก�รเงนระหว�ง

ประเทศ (ไอเอมเอฟ) ในหนงสอนนไดพดถงคว�มไรเสถยรภ�พของอตร�

แลกเปลยนและคว�มออนแอของสถ�บนก�รเงน ซงจะกล�ยเปนปญห�

ทยงใหญของประเทศไทย หนงสอนไปถงคณอำ�นวย วรวรรณ ท�นกได

แทงเรองถงผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทย ใหศกษ�และร�ยง�นให

ท�นทร�บว�ควรจะทำ�อย�งไรตอไป วนอ�ทตย หลงจ�กททร�บว�ตอง

รบตำ�แหนง ผมไปพบคณอำ�นวย ท�นกใหก�รบ�นผมชดเจน

ตอนนนคณอำานวยฝากอะไรไวบาง

ฝ�กใหดแลเรองอตร�แลกเปลยน เพร�ะตอนนนท�นบอกกบผม

ตรงๆ ว�ในคณะกรรมก�รทประชมรวมกน 4-5 คน ซงมท�นเปนประธ�น

มคนหนงทเหนว�ควรรบเปลยนแปลงระบบอตร�แลกเปลยน แตคนอนยง

34 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 35

ไมเหนดวย ผเสนอกคอ ม.ร.ว. จตมงคล โสณกล ปลดกระทรวงก�รคลง

ในขณะนน

ทำาไมวนนนคณอำานวยไมตดสนใจลอยตวคาเงนบาท

ท�นใหเกยรตธน�ค�รแหงประเทศไทย ท�นแทงเรองถงธน�ค�ร

แหงประเทศไทย ใหศกษ�และร�ยง�นใหท�นทร�บตงแตเดอนมน�คม

จนถงเดอนพฤษภ�คม 2540 ก�รจะตดสนใจเรองระบบอตร�แลกเปลยน

โดยกฎหม�ย ทงธน�ค�รแหงประเทศไทยและรฐมนตรคลงตองตดสนใจ

รวมกน ถ�ธน�ค�รแหงประเทศไทยไมเสนอรฐมนตรคลง รฐมนตรคลง

กไมส�ม�รถนำ�เรองเข�คณะรฐมนตรได รฐมนตรไมมอำ�น�จเปนอสระ

จ�กธน�ค�รแหงประเทศไทย ฝ�ยธน�ค�รแหงประเทศไทยจะตดสนใจ

เปลยนแปลงระบบอตร�แลกเปลยนเพยงองคกรเดยวกไมได ไมมอสระ

ตองผ�นคณะรฐมนตร โดยรฐมนตรว�ก�รกระทรวงก�รคลง

ดงนนกคงมก�รประชมกน สงท ศปร. เขยนถง คงเปนจรงต�มนน

แตผมไมไดอยในเหตก�รณ ตองเรยนว�จนถงวนทผมไปพบธน�ค�รแหง

ประเทศไทย ยงไมมใครบอกว�จะเปลยนแปลงระบบอตร�แลกเปลยน

สถานการณการโจมตคาเงนบาทกอนการประกาศลอยตวคาเงน

บาทเปนอยางไร

เร�โดนหนกๆ ตงแตเดอนพฤศจก�ยน 2539 ครงหนง และตอม�

กโดนโจมตหนกขนในเดอนมน�คม 2540 จนโดนหนกทสดในเดอน

พฤษภ�คม 2540 คอมก�รทำ�สวอปเกอบ 40,000 ล�นดอลล�รสหรฐ

ตองเข�ใจกอนว�เรองทนสำ�รองกบเรองก�รทำ�สวอปเปนคนละ

เรองกน ก�รปองกนค�เงนเปนก�รซอข�ยลวงหน� เพอลองเชงว�ใครจะ

ถก ใครจะผด ใครจะชนะ ใครจะแพ เปนก�รพนนกนลวงหน�ว�ค�เงน

36 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 37

จะออนลงหรอแขงขน สวนเรองทนสำ�รองห�ยไปมส�เหตม�จ�กต�งช�ต

เรมไมเชอถอเครดตท�งเศรษฐกจของประเทศไทย และตองก�รเรยกหน

ต�งประเทศจำ�นวนมห�ศ�ลคน

ณ วนทผมเข�รบตำ�แหนง ประเทศไทยยงเหลอหนทยงไมชำ�ระ

ถง 110,000 ล�นดอลล�รสหรฐ ทงๆ ทมทนสำ�รองอยประม�ณ 25,000

ล�นดอลล�รสหรฐ แลวเปนทนสำ�รองพงใชไดแคประม�ณ 1,000 ล�น

ดอลล�รสหรฐ นกภ�พว�ถ�นกธรกจเอ�เงนบ�ทสก 50,000-100,000

ล�นบ�ทม�ขอแลกเปนเงนดอลล�รสหรฐเพอชำ�ระหน แลวเร�ไมมเงนให

เข� จะทำ�อย�งไร

ในสถานการณแบบนน คณทนงคดอยางไร และเหนภาพอะไร

ผมนกไมถงว�ธน�ค�รแหงประเทศไทยปลอยใหสถ�นก�รณเปน

แบบนไดอย�งไร

พอไดเขาไปทำางานจรง ไดสมผส ไดใกลชดกบธนาคารแหง

ประเทศไทย ไดใกลชดกบผกำาหนดนโยบายกอนหนาเรา คณทนง

อธบายอยางไรวาทำาไมมนจงเกดขน มนรอใหมาถงวนของคณทนง

ไดอยางไร

นคอสงทน�สนใจ กรณทเกดวกฤตเศรษฐกจ ไมว�จะกรณของ

ไทย ของซบไพรมในสหรฐฯ ในกรซ หรอในสเปน จะเหมอนกนหมด

คอเปนสงทเกดขนท�มกล�งคว�มเจรญ เร�มคว�มเจรญท�งเศรษฐกจ

รอยละ 8 ตอปม�เกอบ 20 ปกอนหน� นกภ�พดๆ เร�เจรญจ�กอะไร

เร�เจรญจ�กก�รนำ�เงนต�งประเทศเข�ม�ลงทน ชกชวนต�งช�ตเข�ม�

ลงทน เปดใหนกธรกจไทยกยมเงนต�งประเทศ เพอสร�งผลผลตและ

ทำ�ก�รค�ใหเศรษฐกจเตบโต แตเศรษฐกจส�ม�รถเตบโตไดทงๆ ทผลผลต

ไมมจรง มนเตบโตไดจ�กก�รเกงกำ�ไร จ�กก�รกยมเงนเพอม�จบจ�ย

ใชสอย มนกเตบโตได เร�เผ�ตกทงแลวสร�งตกใหมเศรษฐกจกเตบโต

เร�ทำ�ล�ยทรพยสนทมอยแลวสร�งขนม�ใหม เศรษฐกจกเตบโต เร�ปลอย

ใหนำ�ทวมแลวเอ�เงนใสเข�ไปอก 300,000 ล�นบ�ท เศรษฐกจกเตบโต

แตเร�ทำ�ล�ยทรพยสน เร�ทำ�ล�ยคว�มส�ม�รถในก�รผลต

สบปกอนหน�วกฤตเศรษฐกจ ก�รค�ตดลบม�โดยตลอด และ

เร�ไมเคยคดจะแกไข เร�บอกว�เร�จำ�เปนตองกยมเงนม�เพอลงทน

ดงนนไมมปญห�อะไร ก�รลงทนนนจะสร�งผลผลตในระยะย�ว เศรษฐกจ

เตบโตดม�กในชวงนน ตงแตป 2530 จนถง 2540 เศรษฐกจเตบโตรอยละ

8-9 ตอป แตไมไดเตบโตจ�กก�รสร�งผลผลตแบบแทจรงหรอจ�กคว�ม

ส�ม�รถในก�รแขงขน แตเตบโตจ�กก�รเกงกำ�ไร จ�กทดน ทำ�ใหทดนขน

ร�ค� จ�กตล�ดหลกทรพย ทำ�ใหคนมกำ�ไร และส�ม�รถเอ�เงนไปจบจ�ย

ใชสอยไดม�กขน ผผลตกผลตไดม�กขน มนเกดจ�กก�รกยมเงนเปนหลก

ไมไดเกดจ�กภ�คก�รผลตและภ�คก�รว�จ�งแรงง�นเปนหลก หรอไมได

เกดจ�กสมรรถนะก�รแขงขนท�งเศรษฐกจเปนหลก สงเหล�นจงสะสม

แตนกภ�พดๆ ในชวงนนทกคนมคว�มสขคว�มเจรญกบมน

รฐบ�ลไหนจะกล�ไปบอกว�เศรษฐกจรบไมไหวแลว ภ�ระหนมนไปไมไหว

แลว ธน�ค�รแหงประเทศไทยกตองออกประก�ศเรอยๆ ว�ประเทศไทย

ยงแขงแกรงอย มดส (Moody’s) ออกเครดตประเทศไทยตำ�ลง ทกคนก

ไปว�มดสว�ไมรเรอง สแตนด�รดแอนดพวรส (Standard & Poor’s) ก

ไมรเรอง พวกเร�คนไทยเกงจะต�ย นนคอคว�มลมตว และคว�มลมตวน

กเกดขนกบทกจดทเกดวกฤตเศรษฐกจ อย�งปญห�ซบไพรมในสหรฐฯ

คนกลมตว เพร�ะไปปนในตล�ดหลกทรพยและอสงห�รมทรพย ในกรซ

คนกลมตว กเงนเพอจะสร�งทกอย�ง เปนประช�นยม ในสเปน คนกลมตว

ก�รลมตวโดยไมมองภ�คเศรษฐกจทแทจรงและคว�มส�ม�รถ

38 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 39

ในก�รแขงขนท�งเศรษฐกจ เปนสงททำ�ล�ยตวเร�เอง และไมมใคร

ส�ม�รถแกปญห�ตอนทไมมปญห�ได แมแตธน�ค�รแหงประเทศไทย

กไมกล�บอกว�ประเทศไทยแยแลว

ไมใชเพราะเราไมร แตเปนเพราะเราไมกลา?

ใช นกก�รเมองไมกล�หรอก ตองคดสว�ทำ�ไมคณอำ�นวยล�ออก

แลวทำาไมคณทนงกลารบตำาแหนง กลาลอยตวคาเงน

เพร�ะผมไมใชนกก�รเมอง และไมเคยเปนนกก�รเมอง ผมไมเคย

เปนสม�ชกพรรคก�รเมอง

ทกลาลอยตวคาเงนบาท เพราะกลา หรอไมมทางเลอก?

ผมเชอว�ในทสดช�ตตองก�รเร� และกเปนกรรมของเร�ทตอง

รบตำ�แหนงน และกเปนบญว�สน�ทไดรบตำ�แหนงรฐมนตรคลง และไดทำ�

ในสงนกก�รเมองคงไมกล�ทำ� เพร�ะจะเกดคว�มเสยห�ยกบพรรคอย�ง

รนแรงแนๆ และมนกเกดจรงๆ

ณ วนนน ถาเปนคนอน จะทำาอยางทคณทนงตดสนใจไหม

ผมไมแนใจ ผมไมร แตไดทร�บเปรยๆ ว�คนอนบ�งคนไมยอมรบ

ตำ�แหนงน ผมไมรจรงๆ เพร�ะผมไมไดอยเมองไทย พอคณอำ�นวยล�ออก

ผมไมรเรองเลย ผมเตรยมเดนท�งไปเทยวม�เก� ในชวตไมเคยไป อย�ก

ไปสกครงหนง กเลยซอทวรเตรยมตวไป กไมไดคดอะไรเลย ในชวต ผม

ทำ�ทกอย�งม�แลว ในเมอท�นตองก�รใหเร�ไปรบใชช�ต เร�กไปรบใช

ช�ต

กอนจะประก�ศลอยตวค�เงน ผมกคยกบภรรย�ว�ผมไมรว�จะ

เกดอะไรขนกบครอบครวของเร� เพร�ะก�รลอยตวค�เงนทำ�ใหมคนได

และคนเสย คนทเปนหนเงนต�งประเทศเข�เสยห�ยแน คนทเปนผสงออก

เข�กำ�ไรแน เกษตรดขนแน แตคนทรวยขน เข�ไมม�เดนขบวนสนบสนน

เร� แตคนทแยลงและคนทเสยห�ย เข�อ�จจะประณ�มเร�หรอด�เร�

เดยวนกยงม คนเข�คดว�ผมคงจะรวยเปนพนๆ ล�น เพร�ะรว�จะลอยตว

ค�เงน แลวเข�กเสยห�ย หล�ยๆ คนกยงคดแบบน โชคดทนกธรกจ

สวนใหญเข�ใจ กถอว�ผมโชคดทไมเกดปญห�อะไรกบผม

ผมจำ�ได สมยน�ยกฯ เปรม ตณสล�นนท ท�นสธ สงหเสนห เปน

รฐมนตรคลง กเคยประก�ศลดค�เงน เปลยนจ�ก 23 บ�ทเปน 27 บ�ท

ตอนนนท�นตองหนไปอยญปนตงหนงเดอน เพร�ะมเหตก�รณทห�ร

ตบเท� และมนกธรกจกลมหนงไมเหนดวยกบก�รลอยตวค�เงน เพร�ะ

เข�เสยห�ยแน ผมกจำ�เหตก�รณนนได ผมกเลยบอกภรรย�ว�ผมไมรนะ

ว�จะเกดอะไร แตในเมอเร�ตองทำ� เร�กตองทำ�

ลงเลสงสยสกนดไหมวาจะทำาหรอไมทำา

ไมเคยเลย คยกบผว�ฯ ตอนเยนวนพฤหสฯ ผมบอกท�นว�ให

บอกผมม�เลยว�จะเอ�วธลอยตวหรอวธตงเพด�น

วนนนคณทนงคดวาจะเอาวธไหน

ณ วนนนผมคดว�วธทดทสดคอลอยตว เพร�ะไมเชอว�ธน�ค�ร

แหงประเทศไทยจะมเงนสำ�รองหรอจะไปขอเครดตจ�กทไหนได แตก

ตองใหเกยรตธน�ค�รแหงประเทศไทย เร�ไมมหน�ทไปเสนอแนะ ก�ร

เสนอแนะเปนหน�ทของเข� เร�มหน�ทเอ�ขอเสนอแนะนนซงเร�เหนดวย

เข�คณะรฐมนตร และผมกตองปฏบตต�มหน�ทรฐมนตร

40 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 41

เมอคณเรงชยโทร.มาบอกกสบายใจ

คนวนเส�ร คณเรงชยโทร.ม�บอกผม และเช�วนอ�ทตย เร�กไป

ร�ยง�นน�ยกรฐมนตรว�กำ�ลงเตรยมตวและกำ�ลงศกษ�

ตอนไปคยกบพลเอกชวลต ไปคยเรองอะไร ทานแปลกใจไหม หรอ

ทานรอยแลววามาตองมาทางน

ทไปพบตอนนนเปนเพร�ะตอนเยนท�นจะตองไปออกโทรทศน

เพอสรปผลก�รทำ�ง�นในชวงครงปแรก วนท 30 มถน�ยน คณเรงชยกบ

ผมกเข�ไปร�ยง�นภ�วะเศรษฐกจ มก�รเปรยกนว�เร�กำ�ลงศกษ�เรองน

ทานแปลกใจไหม

ไมแปลกใจ เพร�ะสมยคณอำ�นวยคงมก�รคยกนพอสมควรแลว

ผมไมเชอว�เมอมก�รโจมตค�เงน ธน�ค�รแหงประเทศไทยจะไมร�ยง�น

ใหรฐมนตรคลงหรอน�ยกฯ ทร�บ ผมกไมรว�ขอเทจจรงเปนอย�งไร แต

เชอว�ท�นคงไดรบทร�บปญห�ม�โดยตลอดพอสมควร

เมอทานทราบจากคณทนง ทานบอกวาอยางไร

ผมกยงไมไดบอกชดเจนว�จะลอยตวอย�งไร เมอไร กพดเพยง

แตว�คงจะหนไมพน และกำ�ลงเตรยมตวกบธน�ค�รแหงประเทศไทย

มก�รพดคยกน ผมจำ�ไมไดชดว�อยในหองท�นหรออยนอกหองกบคณ

เรงชย แตคยกบคณเรงชยว�จะใชวนไหนด โดยเร�พย�ย�มทำ�ใหเรวทสด

ทานอยดวยไหม

ผมจำ�ไมได เพร�ะท�นมแขกเข�ออกตลอด ตองเตรยมตวพด

เรองเศรษฐกจในคนนน ท�นถ�มคณเรงชยว�จะใหผมพดอย�งไรเรอง

อตร�แลกเปลยน

เพราะตอนนนยงไมไดบอกวาจะลอยตวคาเงนวนไหน?

ใช คณเรงชยบอกว�ท�นน�ยกรฐมนตรตองร�ยง�นว�ยงไมมก�ร

ลอยตว ตองพดในเชงว�ยงไมมก�รเปลยนแปลงระบบอตร�แลกเปลยน

ท�นกพดออกโทรทศนไปแบบนน

บอกวายงไมมการเปลยนแปลงในวนนน แตในวนหนา?

ท�นกไมไดพดอะไรในร�ยละเอยด ผมกไมแนใจ เพร�ะไมไดด

โทรทศน แตคยกบคณเรงชยว�จะทำ�ใหเรวทสดไดเมอไร ตองเรยนว�

วนอ�ทตยคอวนท 29 มถน�ยน วนทจะลอยตวไดเรวทสดคอวนจนทร

ท 30 มถน�ยน เพร�ะธน�ค�รแหงประเทศไทยไดเตรยมม�พอสมควร

แตทำาไมถงเปนวนท 2 กรกฎาคม

เหตผลกคอ เร�ถ�มท�นผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทยว�ถ�

ลอยตววนจนทร ท�นคดอย�งไร ท�นกบอกว�มนจะมปญห�กบธน�ค�ร

พ�ณชย เพร�ะอตร�แลกเปลยนจะขยบทนท แลวธน�ค�รจะปดบญชแบบ

ข�ดทน ตองเกดปญห�ต�มม�อกเยอะ จะทำ�ใหระบบธน�ค�รพ�ณชย

ไมเปนทน�เชอถอ เพร�ะฉะนนท�นอย�กใหมก�รปดบญชใหเรยบรอย

กอน คอปดบญชวนท 30 มถน�ยน สวนวนท 1 กรกฎ�คมเปนวนหยด

ของธน�ค�ร ซงเร�ทำ�อะไรไมได เลยว�งแผนว�เอ�วนท 2 กรกฎ�คม

ซงเปนวนพธ แลวทกคนกไปอยกนทฮองกง ซงมก�รประชม ครม. พอด

ทำาไมตองไปฮองกง

วนท 1 กรกฎ�คมเปนวนองค�ร มก�รประชม ครม. และมก�ร

สงมอบฮองกงคนใหกบจน ในคนวนท 2 กรกฎ�คม พอเสรจจ�กประชม

ครม. ผมจำ�ไดว�คณศรเปนคนเอ�จดหม�ยม�ใหผม เพอสงใหน�ยก-

รฐมนตรเซน

42 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 43

พลเอกชวลตรทหลง?

ผมเชญท�นม�ทหองตอนบ�ย แลวกบอกว� “ท�นครบ ผมจะทำ�

กนพรงน”

ทำาไมในทางปฏบต คนเปนนายกรฐมนตรไมไดรวมตดสนใจวาจะ

เอาวนไหนตงแตตน ทำาไมเปนรฐมนตรคลง

ผมคดว�เปนคว�มรบผดชอบของรฐมนตรคลงในฐ�นะผรกษ�-

ก�ร และมนเปนคว�มลบสดยอด จะไปบอกใครลวงหน�ม�กไมได ท�น

น�ยกรฐมนตรไมถ�ม เร�กไมพดว�เมอไร แตถ�ท�นถ�ม ผมกตองตอบ

ในตอนนน คนทรเรองลบสดยอดนมใครบาง

มธน�ค�รแหงประเทศไทย แตไมทร�บว�มใครทร�บบ�ง แลวก

ผม ฉะนนวนองค�รบ�ย เมอผมไดรบจดหม�ย กเชญท�นน�ยกรฐมนตร

ม�ทหองเลกๆ ข�งหองประชม ครม. แลวบอกว� “ท�นครบ กรณ�เซน”

พดง�ยๆ คอจบมอท�นเซน

คณทนงบอกวาไมใชนกการเมอง เลยกลาตดสนใจ พลเอกชวลต

เปนนกการเมอง คดบางไหมวาพลเอกชวลตไมเอาดวย

ท�นกถ�มผมว� “เอ�จรงหรอนอง” (หวเร�ะ)

ตอนนนตอบไปวาอยางไร

ผมกเล�ใหฟงว�มนอยไมได ผมเชอว�ท�นรขอมลพอสมควร

มลงเลสงสยบางไหม

ไมเลย ท�นกเซน เพร�ะผมบอกว�ผมตองรบผดชอบ ตอง

ผมคดวาเปนความรบผดชอบ

ของรฐมนตรคลงในฐานะผรกษาการ

และมนเปนความลบสดยอด

จะไปบอกใครลวงหนามากไมได

ทานนายกรฐมนตรไมถาม

เรากไมพดวาเมอไร

a

44 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 45

พย�ย�มปกปองท�นน�ยกฯ อย�งเตมทอยแลว เพร�ะท�นเปนผบรห�ร

ประเทศ เร�เปนผบรห�รเศรษฐกจ เร�กตองรบผดชอบ เปนสปรตทเร�

ตองทำ� นนคอสงทเตรยมใหท�นตอนบ�ยของวนองค�ร พอธน�ค�รแหง

ประเทศไทยม�ถง ผมกเอ�ไปใหเซนตอหน�คณศร

ในรายงานของ ศปร. เขยนวา ตอนทไปพบทานนายกรฐมนตร

ในเชาวนท 29 มถนายน การพบปะครงนน นอกจากสามทานน คอ

คณทนง คณเรงชย และพลเอกชวลต กมคณโภคน พลกล รฐมนตร

ประจำาสำานกนายกรฐมนตร เขารวมดวย ทำาไมตอนนนคณโภคนจง

เขารวมดวย

คณโภคนตองไปเตรยมตว เพร�ะเปนคนร�งแถลงก�รณของ

น�ยกรฐมนตร ตอนนนยงมอกหล�ยคน คณกร ทพพะรงส กไป แตระหว�ง

ทประชมซงคณเรงชยอยกบผม รสกว�คณโภคนกอยดวย

เราไดยนเสยงวพากษวจารณจากสอมวลชน หลายคนคงเคยถาม

คณทนง อยากจะบนทกไวเปนประวตศาสตรอกครงวา จากตอนท

บอกวาลอยตวคาเงนแนๆ จนถงวนลอยตวจรง มชวงเวลาหางกน

พอสมควร มบางคนรขอมลเชงลกกอนไหม

ผมคดว�ตองใหเกยรตท�นน�ยกรฐมนตรและท�นโภคนในฐ�นะ

รฐมนตร ท�นกตองมจรรย�บรรณของนกก�รเมองทตองดแลประเทศช�ต

ดงนนผมเชอว�ไมน�จะเกดขน

เคยไดยนขาวทมคนชอบกลาวหาวามนกการเมองหรอนกธรกจ

รลวงหนาไหม

ผมบอกตรงๆ ว�คนทพดถงสงเหล�นสวนม�กเปนเรองของ

ก�รเมอง เปนนกก�รเมองทพย�ย�มทำ�ร�ยนกก�รเมองดวยกน เปนก�ร

สกนท�งก�รเมอง ทผมเรยนแบบนนเพร�ะระหว�งวนอ�ทตยถงวนพธ

ตล�ดมนว�ยไปหมดแลว ผมถ�มคำ�ถ�มง�ยๆ ใครจะยอมเสยค�โง ทกคน

รว�เงนบ�ทจะอยไมได ใครจะไปสอกด�นหนง ธน�ค�รแหงประเทศไทย

กไมมปญญ�ส เพร�ะหมดเงนไปน�นแลว ผมอย�กถ�มคนทพดว�ใครจะ

ยอมข�ดทนเพอใหคนอนไปทำ�กำ�ไร

หลงจ�กลอยตวค�เงนสองสปด�ห เร�กตรวจสอบยอนหลงไปยง

ทกธน�ค�ร ว�มก�รถอนเงนเปนกรณพเศษเพอไปเลนค�เงนไหม กไมม

ในเมอรว�จะไมมตล�ดแลว ใครจะยอมข�ดทน คดว�ต�งช�ตเข�โงกว�

เร�หรอ และคดว�ภ�ยใน 3-4 วน คนไทยมปญญ�เอ�เงนเปนพนๆ ล�น

แลวมคนรบแทงเพอยอมข�ดทนหรอ ผมนกไมออก ไมมหรอกครบ ในแง

ปฏบต

สวนในแงทฤษฎ รลวงหน�แคหนงชวโมง คนพดกบอกว�ทำ�ได

มนไมมอะไรจะตอบสงคมไดม�กกว�น ในแงปฏบต มนไมมตล�ด ธน�ค�ร

แหงประเทศไทยกร เร�กร แตนกก�รเมองไมร (หวเร�ะ) นกก�รเมอง

กเลยกล�วห�กนไปม�

ในสถานการณวนนน ทำาไมสวนใหญไมทำาประกนความเสยงอตรา

แลกเปลยน

มนไมมตล�ด ตล�ดมนว�ยไปหมดแลว ใครจะกล�ไปทำ�ประกน

คว�มเสยงอตร�แลกเปลยน สมมตว� 1 ดอลล�รสหรฐ คณตองจ�ย 5 บ�ท

แลวใครจะกล�รบประกน ตล�ดทจะรบอยทไหน ตอนนนมนเดดลอก

เหมอนไกตกนจนทกฝ�ยงง แลวพกเหนอย กว�จะเรมยกใหม ผมอย

ในชวงนน คอชวงททกคนรอว�จะเกดอะไรขน จะเปนอย�งไรตอไป แต

ต�งช�ตเข�ไมหยดทวงหนคน นนคอเหตก�รณทเกดขน แลวเร�กไมม

46 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 47

เงนไปจ�ยคน เร�จะเบยวหนหรอ บ�งคนกเสนอใหชกด�บ แตถ�ชกด�บ

เร�กจะเปนแบบล�ตนอเมรก� คอ 20 ปยงไมฟนเลย แลวกจะโดนฮบ

ธรกจ เพร�ะต�งช�ตเข�ใหญกว�เร�เยอะ อย�งยโรปและอเมรก�ทเปน

เจ�หนร�ยใหญของเร� กจะม�บบเร�ว�ตองข�ยกจก�ร ข�ยรฐวส�หกจ

ข�ยก�รบนไทย แลวเร�ยอมไดไหม

ในทสดเร�กตองวงไปห�ทพงแหลงสดท�ย หรอองคกรทจะชวย

เร�ได คอกองทนก�รเงนระหว�งประเทศ ถ�มว�เร�ชอบไหม เร�ไมชอบ

ทำ�ไมเร�ตองวงไปห�จน ไปห�ญปน เพร�ะเร�ไมอย�กเข�กองทนก�รเงน

ระหว�งประเทศ เร�รว�เข�จะยนเงอนไขซงโหดม�กแกเร� เหมอนสมย

พลเอกเปรม เข�กยนเงอนไขใหเร�รดเขมขด แตตอนนนทำ�ได เพร�ะหน

ต�งประเทศทงหมดเปนของรฐบ�ล แตกรณนหนต�งช�ตเกอบทงหมด

เปนของภ�คเอกชน มนตรงกนข�มสนดเลย เพร�ะเร�ไปเปดนโยบ�ยให

นำ�เงนกจ�กต�งช�ตเข�ม�ไดโดยเสร นคอคว�มแตกต�ง พอเครดตเร�

หมด ถ�เร�ไมวงห�แหลงเงนเพอเสรมเครดต เร�จะทำ�อย�งไร

ทำ�ไมถงลอยตวค�เงนในวนท 2 กรกฎ�คม อย�งทเรยนว�มนเรว

ทสดแลว ผมส�ม�รถประวงไปจนกระทงกองทนก�รเงนระหว�งประเทศ

ทำ�สญญ�เสรจแลวกได หรอใหมแหลงเงนม�ชวยกอนกได แตคนกจะมอง

ว�รฐมนตรคลงไมยอมทำ�อะไร ทำ�ใหยงถกกล�วห� ตรงนนแหละเปนสงท

ทำ�ใหผมมองว�ตองทำ�ใหเรวทสด ถ�มธน�ค�รแหงประเทศไทยว�เรวทสด

ไดวนทเท�ไร ถ�เรวทสดคอวนท 30 มถน�ยน ธน�ค�รพ�ณชยกจะเจงไป

อกเยอะ ระบบก�รเงนอ�จจะพงทงหมดกได ผมกตองเข�ใจธน�ค�รแหง

ประเทศไทยทมแผนแบบนน วนท 1 กรกฎ�คมเปนวนหยดของธน�ค�ร

เพร�ะฉะนนวนท 2 กรกฎ�คมจงกล�ยเปนวนทเรวสด เร�กทำ�วนท 2

กรกฎ�คม

ชวตในเชาวนท 2 กรกฎาคมของ ทนง พทยะ เปนอยางไร

กตองทำ�ใจ ผมเปนคนทพงธรรมะ ผมมองว�อะไรทผมทำ�แลว

ถกตองกบประเทศช�ต ผมไมเสยใจ และไมคดอะไรม�กไปกว�นน

ผานไปหนงวน สถานการณเปนอยางไร ดกวา แยกวา หรอเปน

อยางทคด

เร�กเรมแกไขปญห�จ�กวนท 2 กรกฎ�คม ระยะเวล� 4 เดอน

กบ 5 วนทผมเปนรฐมนตรคลง จนกระทงวนทผมไดเงนจ�กไอเอมเอฟ

เรยบรอย ไมมวนหยดนงเลย เพร�ะมนเกดปญห�เครดตของประเทศ

ค�เงนเรมเปลยนแปลงหลงลอยตว แลวไอเอมเอฟกเสนอตวเข�ม� ตงแต

ผมเรมลอยตวค�เงน เข�กรบสงทมเข�ม�เลย ธน�ค�รแหงประเทศไทย

ไอเอมเอฟ และกระทรวงก�รคลง กเจรจ�กน รฐมนตรคลงสหรฐฯ โทร.

ม�บอกว�ไมเปนไร เดยวไอเอมเอฟจะชวย ผมกชนชมในก�รตดสนใจ

ของท�น ผมกขอบคณ

เราเขาไอเอมเอฟเมอเดอนสงหาคม 2540

มนใชเวล�อย�งไมน�เชอ เพร�ะกอนจะเรมทำ�อะไรไดนอกเหนอ

จ�กก�รลอยตวค�เงน ไอเอมเอฟตองก�รใหเร�ดแลสถ�บนก�รเงนอย�ง

เขมงวด ผมขอเรยนยอนหลงไปนดหนงว� กอนหน�นนสถ�บนก�รเงน

ออนขน�ดไหน ณ เดอนเมษ�ยน คณอำ�นวย วรวรรณ กบธน�ค�รแหง

ประเทศไทย ไดสงให 16 สถ�บนก�รเงนเพมทน ใหทำ�เปนแผนม�เสนอ

ธน�ค�รแหงประเทศไทย

ณ วนทผมเข�ไป มก�รถกกนระหว�งธน�ค�รแหงประเทศไทย

กบไอเอมเอฟ ในทสดขอเสนอออกม�ว�เร�จำ�เปนตองระงบก�รถอนเงน

ฝ�ก เพร�ะเงนฝ�กเรมไหลออกสปด�หละ 20,000 ล�นบ�ทจ�กสถ�บน

48 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 49

ก�รเงนทง 50 กว�แหง ผมคยกบธน�ค�รพ�ณชยทงหมดและกบธน�ค�ร

แหงประเทศไทยว�เงนไมไดไปไหน แคออกจ�กสถ�บนก�รเงนทเลกไปส

สถ�บนก�รเงนทใหญ เร�จำ�เปนตองรไซเคลสถ�บนก�รเงนทเลกใหเข�อย

ได ปร�กฏว�ก�รรไซเคลกล�ยเปนตนทนมห�ศ�ลสำ�หรบธน�ค�รขน�ด

เลก เพร�ะมก�รคดดอกเบย สถ�บนก�รเงนขน�ดเลกซงแยอยแลวกถก

ถอนออกไปอก ไหลเข�ม�กออกไปอก นเปนสงทผดพล�ด

วนนนคณทนงตดสนใจหยดวงจรนอยางไร

ผมหยดวงจรนโดย หนง หยดก�รถอนเงนฝ�กชวคร�ว สอง

ประก�ศคมครองเงนฝ�ก หลงจ�กนนเร�กม�ห�ม�ตรก�รสำ�หรบสถ�บน

ก�รเงน ตอนนนแนวท�งของไอเอมเอฟเรมม�แลว เร�เรยกสถ�บน

ก�รเงนทงหมดม�ประชม แลวบอกว�คณควรจะรวมกน โดยทรพยสน

ทไมกอใหเกดร�ยได หรอทเรยกว�เอนพแอล (Non-Performing Loan:

NPL) ใหเอ�ออกม�ใหหมด แลวเอ�ทนหรอทรพยสนทดม�รวมกน แลว

ผมจะออกใบอนญ�ตธน�ค�รใหใหม เปน Good Bank กบ Bad Bank

เพร�ะเร�จำ�เปนตองออกกฎหม�ยเพอดแลทรพยสนทเสยห�ย

ตองเข�ใจว�ชวงนนมนมคว�มเกยวของกบกองทนฟนฟฯ ตอนท

ผมเข�ไป กองทนฟนฟฯ ใหเงนไปประม�ณ 400,000-500,000 ล�นบ�ท

แลว เพอชวยสถ�บนก�รเงนทถกถอนเงนไปเรอยๆ จนในทสดกหมด

แรงชวย เงนกถกถอนจนกระทงสถ�บนก�รเงนแหงต�ย แลวสนเชอกจะ

ต�ยไปดวย เพร�ะไมมเงนไปหมนใหเข� แตละธน�ค�รต�งหวงเงน กลว

จะถกแอบเอ�เงนไปใชผดวตถประสงค ทกคนกลวไปหมด สถ�นก�รณ

ชลมนม�ก เร�จงประก�ศหยดกจก�รสถ�บนก�รเงนกว� 50 แหงชวคร�ว

นนคอวนท 27 มถนายน 2540 ทคณทนงใชคำาวาสงระงบถอนเงน

ฝากชวคราว 16 สถาบนการเงน และประกาศคมครองเงนฝากไป

ดวย และอกชวงหนงคอ 5 สงหาคม 2540 ทประกาศระงบการถอน

เงนฝากชวคราวอก 42 สถาบนการเงน แลวอดฉดเงนเขาระบบโดย

กองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน

ครบ กพย�ย�มแยก Good Bank กบ Bad Bank ใหได และเรม

ออกกฎหม�ยเกยวกบ บสท. (บรรษทบรห�รสนทรพยไทย) และ บบส.

(บรรษทบรห�รสนทรพยสถ�บนก�รเงน) เหล�นเปนตน สำ�หรบกฎหม�ย

ทออกม�เพอชวยดแล Bad Bank หรอทรพยสนทไมด มกฎหม�ยทว�ดวย

ก�รจดตง บสท. ก�รแตงตงคณะกรรมก�ร ปรส. (องคก�รเพอก�รปฏรป

ระบบสถ�บนก�รเงน) และก�รตง บบส. เพอตงบรษทบรห�รสนทรพย

ม�ดแลสนทรพยทไมด

วนนเมอยอนกลบไปดเหตการณในอดต คดวาแนวทางการแก

ปญหาระบบสถาบนการเงน ณ วนนน อะไรททำาถก อะไรททำาผด

หรอวาอะไรจะไมทำา ถาหากกลบไปได

ยอนกลบไปดแลว ผมคดว�เปนม�ตรก�รซงน�จะเหม�ะสมทสด

ในขณะนน เพร�ะธน�ค�รใหญเข�ไมรวมมอกบเร� คอถ�มก�รรไซเคล

แบบไมตองมตนทนม�ก สถ�บนก�รเงนกไมมปญห�อะไร เพร�ะเงนบ�ท

อยในนน เงนย�ยไปตรงไหน ทไหนเพมแลวลด กเอ�กลบม�โปะกน แต

พอมนไมเปนอย�งนนกตองมค�ใชจ�ย มก�รคดดอกเบย ทำ�ใหคนยงถอน

เงนกนใหญ ยงเกดข�วลอยงไปกนใหญ ผมว�ตรงนนเปนจดทธน�ค�ร

แหงประเทศไทยไมส�ม�รถดแลระบบธน�ค�รดวยอำ�น�จทเดดข�ดได

เพร�ะมนเปนระบบเสร

50 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 51

แลวมมาตรการอนๆ ททำาใหธนาคารใหญรวมมอในสถานการณ

วกฤตตอนนนไหม

เร�ไมมเลย ผมกเสยใจ เพร�ะผมเปนแคน�ยธน�ค�รเลก คยกน

หล�ยครง แตทกคนกเงยบ

คณทนงเปนนายธนาคารมากอน จะอธบายมนอยางไร อะไรเปน

ปญหาของระบบสถาบนการเงนไทย

ผมคดว�เปนทกท ทกประเทศ ในเมอเร�อยในระบบตล�ดก�รเงน

เสร ปล�ใหญกตองกนปล�เลก เพร�ะฉะนนสถ�บนก�รเงนขน�ดเลก

กตองไปกอนเมอเกดวกฤต ไมว�จะทสหรฐอเมรก� ยโรป สเปน หรอ

กรซ ตร�บใดทเร�อยในตล�ดเสร เร�กทำ�อะไรไมได เร�ไมเหมอนจน

ทเปนตล�ดสงคมนยม ถงแมจะมตล�ดก�รเงนแบบเปดเสรพอสมควร

แตเข�มม�ตรก�รชดเจน เชน เรองก�รสำ�รอง เข�ออกระเบยบไดหมด

ต�มทเหนว�สมควร หยดยงก�รเกดวกฤตได แตกเกดผลกระทบท�งอน

เชน คว�มน�เชอถอ

วกฤตไหนยากกวากน ระหวางวกฤตคาเงนบาทกบวกฤตระบบ

สถาบนการเงน

วกฤตสถ�บนก�รเงนย�กกว�เยอะ

ยากตรงไหน

ผมยกตวอย�งง�ยๆ วกฤตค�เงนบ�ท พอลอยตวเสรจ ทกอย�ง

มนถกลง สงออกเพมขน ปแรกเร�กำ�ไรทนท 14,000 ล�นดอลล�รสหรฐ

ปทสอง 12,000 ล�นดอลล�รสหรฐ ปทส�ม 10,000 ล�นดอลล�รสหรฐ

ส�มปรวมกนส�มหมนกว�ล�นดอลล�รสหรฐ พอม�สมยท�นธ�รนทร

52 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 53

นมม�นเหมนท ท�นจงคยไดเลยว�เศรษฐกจกลบม�แลว ตอม�ท�น

ทกษณ ชนวตร กบอกว�อกห�ปจะใชหนหมด ท�นกคยได แตจรงๆ

ทงหมดมนเกดจ�กก�รลอยตวค�เงน ทำ�ใหสนค�มคว�มส�ม�รถในก�ร

แขงขน เพร�ะร�ค�ถกลง ถงจะยงไมใชคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนท

แทจรง แตอย�งนอยทำ�ใหร�ค�สนค�ถกลงไดระยะหนง ก�รทค�เงนบ�ท

ลดลงม�ถง 40 กว�บ�ทตอ 1 ดอลล�รสหรฐ ทำ�ใหทกคนอย�กม�เทยว

เมองไทย เพร�ะร�ค�ถก ตรงนจงทำ�ใหเศรษฐกจเร�กลบม�เรวม�ก

แลววกฤตสถาบนการเงนเปนอยางไร

ปญห�สถ�บนก�รเงนมนเกยวพนกนม�ก สถ�บนก�รเงนอย�ง

บรษทเงนทนหลกทรพย สนเชอทปลอยมอยส�มอย�ง คอข�ยลดเชค

ปลอยอสงห�รมทรพย และปลอยเลนหน ส�มอย�งนปลอยตงกว�รอยละ

90 อย�งอนไมปลอย เพร�ะเข�ไมมอำ�น�จปลอย L/C ไมมอำ�น�จเปดบญช

กระแสร�ยวน และไมมวงเงน O/D (Overdraft) ฉะนนจงตองอยดวยธรกจ

แบบนน เปนธรกจเกงกำ�ไรสวนใหญ เมอเกดก�รข�ดทน จงเปนธรกจท

ตองไปกอน เพร�ะคว�มเสยงสง

ความกดดนเยอะไหม เพราะตองปด 42 บรษท อก 16 บรษทกระทบ

คนมหาศาล แตละคนกมอำานาจวาสนาทางเศรษฐกจและการเมอง

ผมคดว�ทกคนรตว จงไมมคว�มกดดนจ�กสถ�บนก�รเงน และ

ผมกใหเกยรต โดยใหเข�รวมตวกนเอง พย�ย�มรวม Good Bank เข�

ดวยกนใหได พย�ย�มจนวน�ทสดท�ย เพร�ะผมไมเคยคดจะปด ผม

คดจะเอ� Good Bank รวมกนใหเปนธน�ค�รใหญ แลวออกใบอนญ�ต

เอ� Bad Bank ม�รวมกน แลวใหเข�ถอไวกบ บสท. สดท�ยพอเศรษฐกจ

ฟนตว ร�ค�ทดนฟนกลบม� เข�กไดคนกลบไป ผมพย�ย�มบอกว�นคอ

แนวท�งทตองทำ� แตสมยถดจ�กผม ท�นปดเลย แลวกชำ�ระบญช ออก

ปรส. ซงมนกเปลยนมอไปหมด

ตองเข�ใจว�เร�ตง บสท. สมยทกษณ ผมเปนคนตงเอง เพร�ะ

ทรพยสนทไมกอใหเกดร�ยไดในธน�ค�รมมห�ศ�ล กว� 1.7-1.8 ล�น

ล�นบ�ท ซงไมไดรบก�รแกไขเลย แลวมนทำ�ใหสถ�นก�รณของธน�ค�ร

พ�ณชยไมมท�งดขน เพร�ะตองดแลทรพยสนเหล�น เร�จงตง บสท. แลว

เอ�ทรพยสนของธน�ค�รรฐและเอกชนทอยในเกณฑม�รวมกน ประม�ณ

1.7 ล�นล�นบ�ท

คณทนงคดวาสงทรฐบาลประชาธปตยซงรบตำาแหนงตอจากรฐบาล

พลเอกชวลตทำากบสถาบนการเงนนนเปนสงทผดพลาดหรอไม

ผมไมแนใจว�ผดพล�ดหรอไม แตผมไมเหนดวย ผมบอกไดเพยง

เท�นน

ถาคณทนงดำารงตำาแหนงตอไป สงทจะทำาคออะไร

ผมกคงจะรบตง บสท. เอ�สนทรพยทไมดรวมไวดวยกนในน แลว

อดฉดเงนใหธน�ค�รเพอใหมทน กเหมอนกบทสหรฐฯ ทำ�กบซตแบงก

(Citibank) หรอทกธน�ค�รตอนเกดซบไพรม คณธ�รนทรกชวยธน�ค�ร

ไทยพ�ณชยในแงของก�รเพมทน ไมไดชวยดแลทรพยสนทไมกอใหเกด

ร�ยได ซงท�นกทำ�ถกของท�นในด�นหนง แตผมมองว�ธน�ค�รกยง

เหนอยเหมอนเดม ธน�ค�รใหญอ�จจะอยรอด แตธน�ค�รขน�ดกล�ง

และขน�ดเลกนนไปหมดเลยในส�มปนน เพร�ะไมมใครเข�ไปชวย ไมม

ใครคดจะสร�ง Good Bank ใหเข� ไมมใครสร�ง Bad Bank ใหเข�เอ�

สนทรพยไมดออกม�ว�งไวกอนชวคร�ว แลวอกสก 5-6 ปคอยม�เอ�คน

หรอข�ยคนไป

54 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 55

บทบาทของกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน

หรอเอฟไอดเอฟ (Financial Institutions Development Fund: FIDF)

ควรจะเปนอยางไรในวนนน เขาทำาถกหรอทำาผด หรอควรจะจดการ

อยางไร เพราะมาถงวนนมหากาพยนนยงไมจบ

เอฟไอดเอฟเปนผลพวงจ�กก�รเกดวกฤตครงแรกสมยพลเอก

เปรม ตณสล�นนท ทพย�ย�มดแลสถ�บนก�รเงนทเสยห�ย โดยใชกองทน

ฟนฟฯ เข�ม�ดแล ซงตอนนนกไดผล เพร�ะขน�ดของคว�มเสยห�ย

มนเลกม�ก ไมกระทบถงธน�ค�รพ�ณชย เอฟไอดเอฟกทำ�หน�ทไดด

พอสมควรตลอดชวงทผ�นม� แตพอมคว�มคดว�จะตงสถ�บนประกน

เงนฝ�ก เร�กพย�ย�มชแจงว�ทสดแลว ในระยะย�ว โลกทเจรญแลวจะ

ตองม ถ�เร�อย�กจะเจรญ สถ�บนก�รเงนตองพฒน�ตวเอง หล�ยคนก

บอกว�ของเก�ดอยแลว ดแลตวเองได ทำ�ไมตองไปทำ� แตเมอเกดวกฤต

จรงๆ มนไมมเครองมอทดพอในก�รดแลตวเอง มนจงตองเปลยนวธก�ร

ดแล

เมอเอฟไอดเอฟเขาไปชวยสถาบนการเงนในชวงวกฤตเศรษฐกจ

แลวเปนอยางไร

มนสร�งสงทเรยกว� Moral Hazard (ก�รบดเบอนแรงจงใจ) ม

ก�รนำ�ประโยชนของช�ตไปเปนประโยชนสวนตน เปนประโยชนแอบแฝง

เอฟไอดเอฟทำ�ใหหล�ยๆ คนรอดตว เมอผมออกม�แลว มก�รปดสถ�บน

ก�รเงน และสำ�หรบก�รชำ�ระบญชต�งๆ คนกวงเตนกนมห�ศ�ลเพอไมให

ถกฟอง เอ�บญชไปทง เอ�บญชไปเผ� ผมไดยนม�ว�มนเกดขนเยอะม�ก

ฉะนนก�รไปปด แลวยกแฟมทงหมดไปใหบ�งคนดแล มนอ�จจะเกดสงท

ค�ดไมถงเยอะแยะ แตถ�ใหเข�ดแลไปเรอยๆ แลวกำ�กบโดยก�รกำ�หนด

โทษ เข�กจะดแลใหถกตองม�กขน

จากวกฤตป 2540 ระหวางการทำาใหระบบสถาบนการเงนเดนไป

ขางหนาได มความมนคงระดบหนง แกปญหาจตวทยา ไมใหคนแห

ไปถอนเงน กบการจดการไมใหเกดปญหา Moral Hazard ซงทำาให

สถาบนการเงนเคยตววาเดยวรฐบาลกเขามาชวย จดสมดลควรอย

ตรงไหน เราควรออกแบบระบบอยางไร

ระบบธน�ค�รพ�ณชยและสถ�บนก�รเงนตองปรบตวไปต�ม

คว�มเจรญท�งเศรษฐกจ ทน�สนใจคอระบบสถ�บนก�รเงนของเร�เปน

ระบบคอนข�งเปดในสน�มแขงขนโลก จะมก�รปดกในเรองก�รคดค�

ธรรมเนยม เพอไมใหคนอนเข�ม�ไดเรว แตกมแผนชดเจนว�จะคอยๆ

เปดสตล�ดเสรท�งก�รเงนใหม�กทสดเท�ทจะทำ�ได

ถ�ดขอเทจจรง ผมถ�มตรงๆ ว�ธน�ค�รของไทยทมศกยภ�พ

ไปแขงในต�งประเทศไดจรงมกแหง ผมเรยนไดเลยว�มแหงเดยว และ

ธน�ค�รแหงเดยวซงใหญทสด คอธน�ค�รกรงเทพ เมอเทยบกบธน�ค�ร

ในประเทศอน แมแตประเทศม�เลเซย ถอว�เร�เลกกว�เข�ม�ก นคอ

อะไร เกดขนไดอย�งไร ทงๆ ทเศรษฐกจไทยไมไดเลกกว�ม�เลเซย แต

ทำ�ไมธน�ค�รของไทยจงไมส�ม�รถก�วหน�หรอมขน�ดทยงใหญพอทจะ

สกนได โดยเฉพ�ะในอ�เซยน ซงประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน (ASEAN

Economic Community: AEC) กำ�ลงจะเกด ถ�มว�ธน�ค�รไทยจะสเข�

ไหวไหม

คณทนงจะอธบายอยางไร ทำาไมจงเปนแบบนน

ผมมองว�ตล�ดในเมองไทยปกปองไมใหมคนเข�ม�แขงขนม�ก

เกนไป ทำ�ใหอยกนดวยระบบกงผกข�ด ผมไมเรยกว�ผกข�ด เพร�ะมผ

แขงขนพอสมควร แตเปนผแขงขนทอยภ�ยใตกตก�มวยไทยไมใชกตก�

มวยส�กล ฉะนนใครเข�ม�ไดกจะไดประโยชนม�ก ดอย�งซตแบงกท

56 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 57

เข�ม�ในไทยหลงเกดวกฤต ซตแบงกส�ม�รถเปดเครดตก�รดไดใหญทสด

ในประเทศ ทงๆ ทไมมส�ข�เลย ดจอแคปปตอล (GE Capital) พอเข�ม�

กใหญทสด มกำ�ไรมห�ศ�ล เนองจ�กเข�มคว�มร มปญญ� มเทคโนโลย

ซงเร�ไมม แลวเร�กตองคอยวงไลต�มเข� ใครเข�ม�ใหมกตองคอยดว�

เข�ทำ�อะไรใหมๆ แลวคอยต�ม กพอไปได แตถงจดหนง เร�ตองถ�ม

ตวเองว�ถ�เร�เปดเสรในอ�เซยน ธน�ค�รสงคโปรม�ตงส�ข� ธน�ค�ร

ม�เลเซยม�ตงส�ข� แลวเร�ไปตงส�ข�ทอน เร�จะชนะหรอแพ ผมคด

ว�ดวยขอจำ�กดทเร�ไมไดใชภ�ษ�ทเปนภ�ษ�ส�กล ทำ�ใหไมไดเรยนร

วทย�ก�รและคว�มก�วหน�ม�กพอ เร�อยในโลกทเปด จงตองเรยนร

อกเยอะม�ก

คณทนงผานวกฤตมาเยอะ ถาเราเกดวกฤตสถาบนการเงนอกรอบ

เราจะทำาอะไรทตางจากเดมไดบาง

ผมคดว�อย�ใหเกดดกว� มนมวธก�รปองกนตงเยอะ ฉะนนคนท

เปนรฐมนตรคลงและผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทยตองคอยด ผมกดใจ

ทท�นผว�ฯ ประส�ร ไตรรตนวรกล พย�ย�มสร�งสมดลใหระบบเศรษฐกจ

แมมบ�งเรองทผมไมเหนดวย แตทผมกลวคอรฐบ�ลทเปนประช�นยม

ม�กเกนไป กลวว�รฐบ�ลจะใชจ�ยโดยไมรว�จะเกบภ�ษไดแคไหน กลว

ว�เข�จะเกบภ�ษในระดบสงเกนไปแลวเกบไมไดม�กกว�ลดภ�ษแลวเกบ

ไดม�กขน ผมจงเชอว�พอเปดเออซ เร�จะแยลง เพร�ะเร�ลดภ�ษไมได

ห�กลดภ�ษ ร�ยไดจ�กภ�ษจะลดลง ทำ�ใหไมมงบประม�ณ

ผมตงคำ�ถ�มว�ทำ�ไมประเทศใหญๆ เข�เกบภ�ษเงนไดสวน

บคคลและนตบคคลนอยกว�เร�ทงนน แตเข�เตบโตได ม�เลเซยเกบ

ภ�ษรอยละ 20 สงคโปรเกบรอยละ 17 แตทำ�ไมเงนเข�เหลอเยอะแยะ

ภ�ษมลค�เพมกไมไดม�กกว�เร� เข�มม�ตรก�รแบบไหน มวธก�ร

ดแลงบประม�ณอย�งไร มวธก�รเกบภ�ษแบบไหน ผมคดว�มตวอย�ง

เยอะแยะในโลก เร�จะตองเรมคดว�ทำ�ไมเร�คดเพยงแคถ�ลดภ�ษเมอไร

กคณจำ�นวนคนทเกบไดกบจำ�นวนภ�ษทลดลง แลวบอกว�นคอสวนท

เสยห�ย

เหมอนกบตอนทอยก�รบนไทย ผมบอกใหลดทนง First Class

จ�ก 14 ทนงเปน 8 ทนง แลวทำ�ใหนอนร�บ จะไดนอนสบ�ย เข�บอกว�

ถ�ห�ยไป 6 ทนง คณดวย 200,000 บ�ท เทยวบนไปลอนดอนห�ยไป

เทยวละล�นสอง แตตอนม 14 ทนง มนว�งเปล� ผมกไมยอม บอกว�คณ

ตองทำ� แลวเพม Business Class ไปสกบเข�

ดงนนถ�บอกว�ก�รลดภ�ษจะทำ�ใหเกบเงนไดนอยลง ผมไมเชอ

คณเกบภ�ษในอตร�นอยลง บรษทมกำ�ไรม�กขน เข�สะสมทน เข�สร�ง

ธรกจ เข�กจะสกบคนอนได สร�งร�ยไดม�กขน เร�เกบภ�ษจ�กรอยละ

30 ลดลงเหลอรอยละ 20 เข�สร�งร�ยไดไดเท�ตว เท�กบเร�เกบภ�ษเข�

ไดรอยละ 40 นคอสงทเกดขนและเปนจรงทวโลก ก�รวจยของไอเอมเอฟ

และผเชยวช�ญภ�ษกบอกแบบนน

เร�ตองคดว�เรองโครงสร�งภ�ษมนตองสกนในเออซ ถ�เร�ไมคด

จะสกบม�เลเซย ไมคดจะสกบสงคโปร ในทสดเร�ตองคอยดว�เวยดน�ม

จะชนะเร�เมอไร เร�แย ทงทเร�เจรญกว�เข�ตงเยอะ แตเร�มวคดจะแขง

เรองปลกข�วกบเวยดน�ม ผมคดว�มนไรส�ระ เร�ตองสกบประเทศท

เจรญกว�เร� แลวกเอ�ชนะเข�

รฐมนตรคลงตองม�นงคดสงเหล�น ก�รไปนงทำ�ประช�นยม

มนไมคอยถกตอง และกตองยอมใหงบประม�ณตดลบ แตก�รจะสร�ง

ส�ธ�รณปโภคโดยทไมร ว�ทำ�ไปแลวผลตอบแทนจะเปนอย�งไรนน

น�กลว สมยทผมทำ� เร�ว�งแผนว�ก�รเงน เศรษฐกจ และภ�ษของเร�

เปนอย�งไร จะระดบไหน ใชเวล�กป และหน�ทสำ�คญคอควบคมเพด�น

58 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 59

หน ไมเกนรอยละ 50 ม�ตรก�รหรอกลยทธตองชดเจน ไมใชมรถไฟฟ�

12 ส�ย ต�งคนต�งแยง แลวกแยงกนจนเซนไมไดตงหล�ยส�ย ผมคดว�

มนเปนวธบรห�รประเทศแบบตวใครตวมน ไมมระบบหรอกลยทธทดพอ

มนกปองกนวกฤตไมได เมอปองกนวกฤตไมไดกตองห�วธใหมม�แก

มนกตองเจบปวดอกเหมอนเดม

ถ�มว�เร�มทนสำ�รอง 180,000 ล�นดอลล�รสหรฐ ประเทศไทย

กล�ยเปนประเทศทรวยมห�ศ�ลจรงหรอเปล� แตกอนเร�ม 38,000 ล�น

ดอลล�รสหรฐ เร�คดว�เร�รวยม�ก แตเงนสำ�รองคอเงนดอลล�รสหรฐ

ซงคนเอ�เข�ม�แลกเปนเงนบ�ทแลวไปลงทน แลวถ�มว�เงนลงทนใน

ประเทศไทยม�จ�กไหน คนไทยหรอเปล� ไมใชนะครบ ดอย�งม�บต�พด

มเงนลงทนเปนล�นล�นบ�ท ดจ�กก�รลงทนในตล�ดหลกทรพย หนง

ในสเปนของต�งช�ต ดก�รกยมเงน เร�กยงกยมเงนต�งประเทศประม�ณ

70,000-100,000 ล�นดอลล�รสหรฐ หรอเกนหนงในส�มของทนสำ�รอง

ทมอย แลวทเหลอเปนของเร�จรงหรอเปล�

เงนสำ�รองจะเปนของเร�จรงกตอเมอบญชเดนสะพดเร�เปนบวก

คนไทยค�ข�ยเปนบวกจรง แตถ�ดลกลงไป ก�รสงออกประม�ณรอยละ

70 ของจดพ มสนค�ทผลตโดยคนไทยจรงๆ เท�ไร ผมคดว�มแครอยละ

20 อกรอยละ 50 ของจดพเปนของต�งช�ต ก�รลงทนเปนของเข� กำ�ไร

เปนของเข� เงนเปนของเข� ถ�เร�ยอมรบคว�มจรงขอน เร�จะเรมคดว�

ทนสำ�รองนนตองหวงแหนยงกว�ชวต เพร�ะถ�เข�ตองก�รแลกเมอไร

เร�ตองมเงนให เพอเครดตของเร�

นคอคว�มคดพนฐ�น อย�ไปสร�งวกฤตโดยไมจำ�เปน อย�ไป

ทำ�ใหเร�หมดเครดตโดยไมจำ�เปน เร�มเครดตท�งก�รเงนด ธน�ค�ร

แหงประเทศไทยเร�เกง เปนทยอมรบของทวโลก ถงแมธน�ค�รพ�ณชย

จะยงไมพรอมสกบโลก แตเร�กแขงแรงพอสำ�หรบระบบภ�ยในประเทศ

แตกอนเราม 38,000 ลานดอลลาร

เราคดวาเรารวยมาก

แตเงนส�ารองคอเงนดอลลารสหรฐ

ซงคนเอาเขามาแลกเปนเงนบาท

แลวไปลงทน แลวถามวาเงนลงทนใน

ประเทศไทยมาจากไหน

คนไทยหรอเปลา ไมใชนะครบ

a

60 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 61

มนจะเกดวกฤตเมอเปดประเทศแบบลมตว เปดประเทศโดย

ไมพรอมจะสกบเข� เปดก�รค�และก�รลงทนนนไมมปญห� แตเปด

ก�รเงนแบบทยงไมพรอมนนมปญห�แน เร�มหน�ทตองสร�งคว�มพรอม

ตองเอ�สงใหมๆ เอ�คแขงใหมๆ เข�ม�ในประเทศ ใหเข�เอ�ชนะธน�ค�ร

ไทย เพอใหธน�ค�รไทยเรยนรทจะเอ�ชนะเข�ในระยะย�ว ถ�เร�มวแตปด

เร�กเหนอย แมแตโบรกเกอรท�งตล�ดทนทงหล�ย ทกคนต�งพย�ย�ม

รกษ�ค�ธรรมเนยมไว ไมกล�เปดใหใคร ปร�กฏว�ผทเข�ม�แลวเท�นนท

กำ�ไร ถ�มจรงๆ กมเอง [บรษทหลกทรพย เมยแบงก กมเอง (ประเทศไทย)

จำ�กด (มห�ชน)] เปนของคนไทยหรอเปล� แลวพวกนทงนนทปกปอง

ตวเอง ไมใหฝรงเข�ม�แขง

เพร�ะฉะนนเร�ทำ�เพอใครกนแน ประช�ชนหรอนกธรกจกลมใด

กลมหนง ผมไมไดบอกว�ไมอย�กใหเข�รวย ควรจะใหเข�รวย แตควรจะ

แนใจว�สงทเกดขนนนตองตกทอดถงประช�ชน เร�มเกษตรกรประม�ณ

รอยละ 40 ของจำ�นวนประช�กร แตทำ�ไมผลผลตท�งก�รเกษตรคดเปน

สดสวนไมถงรอยละ 20 ของจดพ สรปว�คนจนรอยละ 40 อยกบสนค�

กว�รอยละ 10 และในกว�รอยละ 10 เปนของตวเองประม�ณหนงในส�ม

อกสองในส�มเปนของพอค�คนกล�ง แลวเข�จะรวยไดอย�งไร

ผมจงบอกว�เร�ไมไดแกปญห�ทตนตอ แตมวไปพย�ย�มแก

ปญห�ทปล�ยเหต เร�คดแบบไมครบวงจร ไมคดว�จะยกระดบคนอย�งไร

มวแตกลวผกแพง กลวข�วแพง กลวไมไดสงออกข�วเปนอนดบหนงของ

โลก คว�มกลวเหล�นเปนสงทผมกลวทสดเลย (หวเร�ะ)

คณทนงรายยาวถงปญหาเชงโครงสรางของเศรษฐกจไทย ตงคำาถาม

วาตกลงเศรษฐกจไทยเปนเศรษฐกจของใครกนแน กเลยไมแนใจวา

15 ปผานไป ในเชงเศรษฐกจ ประเทศไทยดขนหรอเลวลงอยางไร

ไมน�นม�นมก�รสำ�รวจโดยสวนดสตโพล ผลออกม�ว�ประช�ชน

รอยละ 60 ยอมใหรฐบ�ลหรอนกก�รเมองคอรรปชน ถ�ตวเองไดประโยชน

ดวย คณคดว�มนดไหมสำ�หรบประเทศช�ต คดว�คนของเร�เปนอย�งไร

แลวเร�อยกบอะไรในตอนน

รสกไหมวาตอนนนทำางานแทบตายเพอตอสกบวกฤต มาตอนนคน

ลมไปแลววา 15 ปผานไปเกดอะไรขน บทเรยนจากวกฤตเศรษฐกจ

คออะไร

ผมคดว�ผทเสยห�ยคงยงจำ�ไดว�กว�เข�จะฟนนนเปนอย�งไร

เข�จงปองกนตนเองไดดพอสมควรในระบบก�รเงน แตระบบก�รเมอง

มนต�มเศรษฐกจไมทน นกธรกจเรมห�บทเรยนใหเข� สอนเรองจรรย�-

บรรณท�งธรกจและเรองธรรม�ภบ�ลท�งธรกจใหเข�

ผมบอกข�ร�ชก�รกระทรวงก�รคลงทกคนว�ใครจะเปนกรรมก�ร

ในรฐวส�หกจของกระทรวง ตองผ�นก�รอบรมของสม�คมสงเสรมสถ�บน

กรรมก�รบรษทไทย (Thai Institute of Directors: IOD) กรรมก�ร

ในตล�ดหลกทรพยกตองผ�นก�รอบรมทน นกธรกจสมยใหมเรมเรยนร

เรองอนเทอรเนต เรองโลกดจตอล ผมถ�มหนอยเถอะ มนกก�รเมองกคน

ทเปดอนเทอรเนตเปน

ผมท�ท�ยเลย แทบเลตทเอ�ไปแจกเดก ใชเองเปนไหม เร�อย

ในโลกซงกำ�ลงเปดไปสส�กล แตนกก�รเมองทพดภ�ษ�องกฤษได มก

คน นกก�รเมองอ�จจะบอกว�ไมจำ�เปนตองพดได เพร�ะผมเปนคนไทย

ตองอนรกษภ�ษ�ไทย แลวเร�จะแขงกบโลกไดอย�งไร เร�ไมใชเมองขน

เร�ตองภมใจในภ�ษ�ไทย แตถ�จะสกบโลก เร�ตองรภ�ษ�องกฤษ

รคอมพวเตอร เปนพนฐ�นของมนษย ซงผมดใจทนกธรกจ นกเรยน

สมยใหมทกคน ดเปน ใชเปน ทำ�เปน

62 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 63

แลวถ�มนกก�รเมอง ถ�ม ส.ส. ในสภ� คณลองไปจบนกก�รเมอง

สอบคอมพวเตอรใหดหนอย ใหคอมพวเตอรไปคนละเครองแลวใหลองเปด

อเมลใหดหนอย ผมบอกคณไดเลย ไดไมกเปอรเซนตหรอกในบรรด�กว�

600 คน ผมไมไดดถกนะ นกก�รเมองหล�ยคนเกง มคว�มรคว�มส�ม�รถ

แตท�นไมเรยนรทจะแขงกบโลก ท�นรแตว�ตองแจกแทบเลตใหเดกไป

สกบโลก แตเดกเหล�นนอก 40 ปถงจะเรมไดส แลวตอนนคนทสกบโลก

มแตนกธรกจ ซงรนลกจบโท จบเอก และเรมทำ�ธรกจก�รค� แตมนก

ก�รเมองรนหนมกคน สวนม�กทมกทำ�ไมเปน เปนนอมนทงนน ฉะนนผม

มองว�อย�ปลอยใหก�รเมองพ�เศรษฐกจไปสวกฤต ตอนนนกธรกจเข�

เรยนรคว�มเสยห�ยจ�กวกฤต แตนกก�รเมองไมไดเรยนร ลมหมดแลว

ผกำาหนดนโยบายหรอธนาคารแหงประเทศไทยเรยนรอะไรจาก

วกฤตเศรษฐกจครงนน

ผมคดว�เข�ไดเรยนรเยอะม�ก เข�เรมเข�ใจวธทจะสร�งสมดล

สงทเข�ตองทำ�ม�กขนคอก�รดแลก�รไหลเข�ออกของเงนทน ก�รทเข�

รกษ�เงนทนสำ�รองไวสงกเปนตนทนสำ�หรบเข� แตถ�เข�เรยนรก�ร

กำ�กบดแลก�รไหลเข�ออกของเงนทนม�กกว�น เข�อ�จไมตองใชตนทน

ม�กขน�ดนกได นเปนเรองของโลกใหม ทเรยกว�ก�รบรห�รสภ�พคลอง

ท�งก�รเงน (liquidity management) ซงเรองแบบน จน สงคโปร ฮองกง

จะเกง เข�ไมตองมทนสำ�รองม�กกได แตใชวธก�รเปดเสร คอไมยอมให

ใชเงนทองถนเปนเครองมอเพอเกงกำ�ไร แตใหใชเงนสกลทองถนเปนเงน

ตดตว (pocket money) และใชเงนดอลล�รสหรฐหรอยโรเพอก�รค�

เมอมองยอนกลบไปในวนทเหนอยแสนสาหสเพอจดการกบวกฤต

คณทนงประเมนตวเองอยางไร

ผมไมไดคดอะไรเลย เข�เรยกใหเร�เข�ไป เร�กเข�ไป แลวเร�ก

ไมใชนกก�รเมองอ�ชพ เร�เปนนกก�รเมองโดยก�รถกเกณฑ ครงทสอง

กเหมอนกน ผมกถกเกณฑเข�ไป

ครงแรกทำาไมจงลาออก

ตอนนนคณะรฐมนตรม 49 คน ส.ส. มกว� 300 คน พอไดเงน

ไอเอมเอฟ รฐมนตรกบ ส.ส. ถ�มว�เงนไอเอมเอฟอยทไหน เข�อย�กใช

ผมกคดว�ตกลงเข�ไมรหรอว�เงนไอเอมเอฟคออะไร

อนทจรงผมไมไดคดจะไป ก�รทผมเปนรฐมนตร ผมตองปกปอง

น�ยกฯ เหตก�รณทเกดขนกคอ ตอนนนร�ค�นำ�มนดเซลอยท 8 บ�ทกว�

นำ�มนเบนซน 10 บ�ท แลวไอเอมเอฟกบบว�ร�ค�นำ�มนของเร�ถกกว�ท

ควรจะเปน ผมกบอกว�ถ�อย�งนนขอขนสก 2 บ�ท แลวเอ�เงน 2 บ�ท

หรอประม�ณ 20,000 ล�นบ�ทตอปม�ทำ�ระบบขนสงมวลชน

เงน 20,000 ล�นบ�ทตอปมนเยอะนะครบ ลองนกภ�พด ผมคด

อย�งพอค� คอผมมเงน 20,000 ล�นบ�ท ผมกไดประม�ณ 200,000 ล�น

บ�ท ส�ม�รถเอ�ม�ทำ�รถไฟฟ� รถไฟฟ�ใตดน ทำ�ระบบขนสงมวลชนได

ผมคดแบบนนกเลยเอ� เพร�ะถงอย�งไรไอเอมเอฟกบบเร� เรองกผ�น

คณะรฐมนตร เปนสวนหนงของระบบงบประม�ณ เร�จะเอ�เงนไปพฒน�

ระบบขนสงมวลชน ปร�กฏว�เรองผ�นวนพธ พอวนพฤหสฯ เปนก�รให

สตย�บน พ.ร.ก. ส�มฉบบ ผมจำ�ไดด เพร�ะตอนเยนผมถกเรยกเข�ไป

พลเอกชวลตนงอย แลวกม ส.ส. อกหล�ยคน ท�นกบอกว� ทนง เข�

กำ�ลงจะเดนขบวนวนเส�ร-อ�ทตย ตอต�นก�รขนร�ค�นำ�มน ทำ�อย�งไร

ดนอง ผมกบอกว�ผมไมทร�บ เพร�ะสงทผมทำ�นนผ�นก�รประชม ครม.

เศรษฐกจ ผ�นคณะรฐมนตร แลวทกคนในคณะรฐมนตรกเหนดวย ผมก

ดำ�เนนก�ร

64 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 65

ม ส.ส. อยท�นหนง บอกว� ท�นรฐมนตรครบ เร�จำ�เปนตอง

อยข�งประช�ชน ไมเชนนนรฐบ�ลจะอยไมได กอย�กใหท�นพจ�รณ�

ทบทวน ผมกฟงอยสกพก แลวกมองว� ส.ส. เหล�นคงคดถงสถ�นภ�พ

ท�งก�รเมองม�กกว�เหตผลท�งเศรษฐกจ ผมกบอกท�นพลเอกชวลตว�

ท�นครบ ผมพรอมจะล�ออก และพรอมจะลดร�ค�นำ�มนไปสร�ค�เดม

แตผมตองล�ออก เพร�ะผมตองรบผดชอบ ไมใชท�นหรอ ครม. ผมจะ

รบผดชอบทงหมด นกข�วรนเก�จะจำ�ได ผมใหสมภ�ษณทบ�นตอนเยน

วนนนว�ผมคงจะล�ออกในวนทเหม�ะสม

ทานไมไดหาม?

ท�นบอกว�ท�นเองกอ�จจะอยไมไดหรออ�จจะอยไมไหวเหมอน

กน (หวเร�ะ) ผมบอกท�นกบ ส.ส. ว�ผมพรอมทำ�ในสงทท�นอย�กใหผม

ทำ�เพอยนอยข�งประช�ชน แตทำ�เสรจแลวผมไมแนใจว�ประช�ชนจะอย

ข�งท�นหรอไม แลวผมกโทร.สงอธบดกรมสรรพส�มตใหทำ�หนงสอสงลด

ร�ค�นำ�มนม�ใหผมเซน

แลวออกเลย

ยงออกเลยไมได เพร�ะท�นขอรองว�อย�เพงออก ผมกไมเปนไร

ผมเลยบอกว�ผมจะล�ออกเมอถงเวล�ทสมควร โดยประเพณ เมอเร�

ประก�ศล�ออก เวล�ทสมควรคอวนทห�คนม�แทนไดแลว

วนนนรสกเจบปวดไหม

ไมเจบปวดอะไรเลย (ตอบทนท) ผมรสกว�ทำ�หน�ทครบต�มท

เข�อย�กเหนแลว ลอยตวค�เงน พย�ย�มกำ�กบดแลสถ�บนก�รเงนให

ดทสด พย�ย�มดแลใหธน�ค�รแหงประเทศไทยทำ�ง�นตอไปได แลวก

เอ�เงนไอเอมเอฟเข�ม�เพอพยงเครดตของรฐบ�ล ผมทำ�หน�ทครบแลว

แตนกก�รเมองไมเข�ใจว�ผมทำ�อะไร ในเมอเข�ไมเข�ใจ และเข�กมอง

ว�สงทเร�ทำ�กล�ยเปนผลเสยตอเข� อย�งก�รปรบร�ค�นำ�มน ซงสมย

ท�นธ�รนทรกปรบกลบขนไป ไมเหนมใครเดนขบวน ยงแปลกใจจน

กระทงบดนว�นกก�รเมองในสมยนนเข�คดอะไร ผมกเลยมองว�ตวเอง

ไมใชนกก�รเมอง

แตกยงไมเขด เพราะมารบตำาแหนงตอ

ทงสองครงเปนเรองของบญคณตองทดแทน ตองเข�ใจว�ผม

คอลกจ�งของน�ยกฯ ทกษณ ตอนสมยทกษณ 1 ผมไมรบตำ�แหนง วน

ทท�นชนะก�รเลอกตง มภ�พผมไปจบพงท�นดวยคว�มคนเคย คว�ม

ลมตว ภ�พนนหนงสอพมพลงหล�ยฉบบ ผมกม�รสกว�ละล�บละลวง

ท�น ไมนกว�ท�นจะเปนน�ยกฯ เยนวนนนท�นกเรยกผมไปทตกชนวตร

สงร�ยชอ ส.ส. และร�ยชอป�รตลสตให แลวบอกว�ใหผมชวยดว�ใครจะ

เปนรฐมนตรอะไร ผมกเปดๆ แลวกคนท�น บอกว�ไมมคว�มเหนอะไร

ผมไมใชนกก�รเมอง และคดว�คงชวยอะไรไมได ท�นกถ�มผมว�แลว

อ�จ�รยอย�กจะทำ�อะไร ผมกบอกว�คงรบตำ�แหนงรฐมนตรไมได เพร�ะ

พลเอกชวลตท�นยงมพรรคก�รเมอง และไดเชญผมไปอยดวย แตผม

ไมไป ถ�ผมย�ยม�อยกบท�น ผมกเปนคนเนรคณ ผมจงไมรบตำ�แหนง

ท�นถ�มว�แลวจะชวยท�นอย�งไร ผมกบอกว�ขอเปนทปรกษ�

แลวกน ท�นจะใหทำ�อะไรกบอกม� ท�นจงตงผมเปนทปรกษ�น�ยก-

รฐมนตร และท�นกถ�มผมอกว�ม�ชวยทสภ�พฒน (สำ�นกง�นคณะ

กรรมก�รพฒน�ก�รเศรษฐกจและสงคมแหงช�ต) ไดไหม เพร�ะท�น

มองว�สภ�พฒนเปนหนวยง�นททำ�แตว�งแผนห�ป แลวกไมไดทำ�อะไร

ใหมๆ ผมกเหนว�ง�นวช�ก�รไมไดมอะไรม�ก คอไมไดเงนเดอน ไมม

66 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 67

ผลประโยชนทบซอน ไมมประโยชนเกยวเนองกบใคร ผมกรบได ไมม

ปญห�อะไร

ตอนนนผมล�ออกจ�กธน�ค�รทห�รไทยแลว ทล�ออกเพร�ะ

ท�นบอกว�ใหม�อยกบท�น ชวยดแลกลมชนวตรแทนท�น ผมกล�ออก

เพร�ะเชอคนง�ย (หวเร�ะ) แตไมไดตองก�รอะไร ท�นกแตงตงผมเปน

ประธ�นสภ�พฒนและทปรกษ�ฯ กเข�ไปชวยง�นบ�ง เชน เรองตง บสท.

ตอนหลงกดแลเรองญปน เพร�ะเร�เปนนกเรยนเก� พย�ย�มดแลเรอง

คว�มสมพนธ นำ�เจโทร (Japan External Trade Organization: JETRO

หรอองคก�รสงเสรมก�รค�ต�งประเทศของญปน) เข�ม� เอ�โอทอป

(OTOP) เข�ม� เอ�เอสเอมอแบงกจ�กญปนเข�ม� และไปคยกบเอกซม

แบงกของญปน ชวยในแงนโยบ�ยเศรษฐกจ

ทำ�หน�ทอยสป ตอนหลงท�นสงไปเปนกรรมก�รอยก�รบนไทย

พอเปนกรรมก�รปป ปร�กฏว�ประธ�นกถกเดนขบวนไลออกสองท�น คอ

ท�นชยอนนต สมทวณช และท�นวรพงษ ร�ม�งกร อยไมไดทงค ผมเลย

ถกจบไปเปนประธ�นแทน อยก�รบนไทยส�มปกว� ในสมยทกษณ 1 โดย

ไมมก�รเดนขบวนเลย ทำ�กำ�ไรไดปละ 10,000 กว�ล�นบ�ท ผมกภมใจว�

เร�ชวยพลกฟนก�รบนไทยได พนกง�นกมคว�มสข ไมมก�รเดนขบวน

พอสมยทกษณ 2 โดนเรยกกลบม� ถงเวล�ทผมตองกลบม�แลว

ผมเสวยสขม�น�นพอ (หวเร�ะ) ผมกถ�มท�นว�จะใหทำ�อะไร ท�นกบอก

ว�ตอนนไปดธน�ค�รพ�ณชยกอน ใหไปดก�รค�ระหว�งประเทศ เพร�ะ

กำ�ลงจะมเอฟทเอ (ก�รเจรจ�ขอตกลงก�รค�เสร) ผมกเข�ไปกระทรวง

พ�ณชย และเปนคนเรมตนเรองเจเทปป� (Japan-Thailand Economic

Partnership Agreement: JTEPA) คอก�รทำ�สญญ�ก�รค�เสรกบญปน

หลงจ�กนนกม�อยกระทรวงก�รคลง ผมถ�มท�นว�ม�ทำ�ไม

ท�นบอกว�ม�ทำ�โครงก�รเมกะโปรเจกต ว�งแผนก�รเงนใหเรยบรอย

68 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 69

เพร�ะโครงก�รตง 1.5 ล�นล�นบ�ท ผมกไปนงว�งโมเดลแผนง�น

กระทรวงก�รคลงว�แตละโครงก�รจะมค�ใชจ�ยอะไรในแตละป ร�ยรบ

ม�จ�กไหน จะกเงนจ�กไหน ตรงไหนเปนภ�คเอกชนทำ� รวมๆ กนแลว

ทำ�อย�งไรไมใหเพด�นหนไมเกนรอยละ 50 ทงหมดนเปนเรองของก�ร

ชดใชบญคณ

อยจนถงป 2549 ใชไหม

กอยจนถงรฐประห�ร

จนถงวนน (ป 2555) คณทกษณบอกหรอยงวาอาจารยเสวยสขมาก

พอแลว ขอใหกลบไปแบกทกขอก

คณทกษณคงไมบอกอะไรผมแลว เพร�ะคณทกษณท�นกยง

ไมไดกลบม� แลวผมเองกไมไดตดตอท�น ผมมองว�เร�ไมใชนก

ก�รเมอง และผมไมตองก�รตำ�แหนงท�งก�รเมอง ผมอย�กชวยช�ต

ในท�งอน กไปเปนอ�จ�รยสอนหนงสอ ทำ�อะไรทเร�ทำ�ได แตไมตองก�ร

ทำ�ง�นก�รเมอง และผมประก�ศตลอดว�ผมเปนย�ส�มญประจำ�บ�น

ทหมดอ�ยไปแลว

จากวกฤต 2540 มาจนถงประสบการณในโลกการเมอง เหตการณ

เหลานนสอนอะไรคณทนงบาง

ผมคดว�ผมโชคดทผ�นง�นม�เยอะ จ�กก�รทำ�ง�นทธน�ค�รโลก

ม�เปนอ�จ�รยสอนหนงสอทนด� ม�อยโรงง�นนำ�ต�ล ม�อยธน�ค�ร

ทห�รไทย ม�อยกลมชนวตร ม�อยก�รบนไทย ไปเปนประธ�นอกหล�ยๆ

บรษท แลวกอยในรฐบ�ลตง 2-3 สมย ผมคดว�ผมโชคด แตในคว�มโชคด

แนนอนว�กมสงททำ�ใหคด สงททำ�ใหเครยด แตใครจะมโชคอย�งผม

จ�กเดกกะโปโลทสพรรณฯ ไดรบทนก�รศกษ� แลวไดรบตำ�แหนงนบ

ไมถวน ประวตก�รทำ�ง�นของผม คนญปนเหนยงตกใจ

งานชนไหนทภมใจทสด

ภมใจทสดกคงตอนเปนรฐมนตรคลงสมยแรก เพร�ะสงทผม

ตดสนใจนนทำ�ใหประเทศไทยฟนไดภ�ยในเวล�แค 6-7 ป

รสกอยางไรเมอมคนนกถงหนาคณทนงแลวกนกถงการลอยตว

คาเงนเมอวนท 2 กรกฎาคม 2540

ผมกตองขออภยทบ�งคนตองเจบปวด แตผมคดว�เปนคว�ม

เจบปวดซงในทสดทำ�ใหเร�ไดเรยนร แลวทำ�ใหเร�ประสบคว�มสำ�เรจ

ในเวล�ตอม� ผมเชอว�หล�ยๆ คนทเจบปวดจ�กก�รลอยตวค�เงนได

เรยนร และฟนกลบม�เกอบครบทกคน ผมกคดว�เข�คงเข�ใจผมแลว

กตองขออภยทตอนนนเข�ตองเจบปวด

คณทนงทำางานกบสองนายกฯ คณชวลตและคณทกษณ เปนผ

บรหารมาเยอะ ไดเรยนรอะไรจากการทำางานกบนายกฯ ทงสอง

ทานบาง

ผมคดว�ท�นชวลตเปนสภ�พบรษ เวล�ใหใครทำ�อะไร ท�นให

เกยรตม�กๆ เกรงใจทกคนและใหเกยรตทกคนททำ�ง�นให แตบ�งครง

ท�นเกรงใจหล�ยคน แลวหล�ยคนนนเกดขดแยงกน ท�นกตดสนใจ

ไมถกว�ควรจะเกรงใจใคร ควรจะเชอใคร เพร�ะฉะนนวธก�รบรห�รเลย

กล�ยเปนว�ผมตองบรห�รท�น เพร�ะผมรว�ท�นเปนคนดม�กๆ และ

เปนสภ�พบรษ เร�ตองจบป�กก�ใหท�นเซน

70 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 71

วนทลอยตวคาเงนบาทนจบปากกาใหทานเซนจรงๆ หรอ

ผมหยบกระด�ษ แลวบอกว�ท�นกรณ�เซนดวยครบ ซงคด

ว�ท�นยงจำ�ได แตท�นเปนสภ�พบรษ น�รกม�กๆ และใหเกยรตจรงๆ

ไมว�เจอทไหน ท�นกใหเกยรต นนคอเหตผลว�ทำ�ไมตอนคณทกษณ

เปนน�ยกฯ แลวท�นอยพรรคอน ผมถงไมยอมรบตำ�แหนง จนกระทงท�น

รวมกบคณทกษณตอนสมยทกษณ 2 ผมถงยอมรบตำ�แหนง เพร�ะถอว�

ไดรวมเปนพรรคเดยวกนแลว

ทานนารกเกนไปทจะเปนนายกฯ ชวงวกฤต 2540 หรอเปลา

ท�นกคงคดไมถงว�จะเกดวกฤต ผมคดว�เปนชะต�กรรมของ

แตละคน น�ยกฯ ทกษณกเปนอกแบบหนง เปนมนษยทมวสยทศนตลอด

เวล� คอคดอะไรลวงหน�เปนสบป และเปนคนเรว เวล�ใชคน ถ�ประเมน

ว�ใชไมไดกเปลยน องคกรชนวตรเปลยนคนเกอบทกส�มเดอน ตลอดสอง

ปทผมอย ไมว�คณนวฒน บญทรง คณดำ�รงค เกษมเศรษฐ ถกสบตำ�แหนง

อยตลอด และทกคนกพรอมทจะทำ� แตผมเปนคนเดยวทไมเคยถกสบ

ตำ�แหนงตลอดสองปทอยชนวตร เปนรองประธ�นและผดแลนโยบ�ยและ

ก�รเงน เพร�ะฉะนนท�นกเกรงใจผม ผมกเกรงใจท�น เวล�สงอะไร ผมก

ทำ�ใหได โดยทไมตองซกถ�ม ท�นจะทดสอบผมอยตลอด แลวผมกทำ�ให

ท�นไดหล�ยๆ ครง

มอยครงหนง อยในก�รประชมคณะรฐมนตร ท�นอยเชยงใหม

สงวดโอคอนเฟอเรนซแซวผมว� “ท�นรฐมนตรคลง ผมมเรองจะรบกวน

รถเถอนมนเตมบ�นเตมเมอง รถนำ�เข�จ�กม�เลเซย ท�นดแลไมไดหรอ

เรองน” โห ผมสะอกเลยนะ ผมกบอกว� ครบท�น ผมจะดแลเดยวน

คอมก�รลกลอบนำ�เข�รถจ�กม�เลเซยแลวใหถกจบ เสรจแลว

รถกถกสงไปทกรมศลก�กร กรมศลก�กรกเอ�ไปเปดประมล แลวคน

ทลกลอบนำ�เข�กไปประมลออกไป นคอวงจรทเกดขน พอท�นบอกให

ผมดแล ผมกใหอธบดกรมศลก�กรออกประก�ศหยดก�รประมลรถยนต

ทจบไดทงหมด เชอไหมว�รถไมเข�ม�อกเลย มนไมมอะไรททำ�ไมไดหรอก

ถ�เร�สจรตใจ เร�ไมคอรรปชน ไมรบเงนใตโตะ

ตอนหลงพอเรมเปดประมลกเข�ม�อก เข�บอกว�ตองประมล

ไมอย�งนนเข�ข�ดร�ยได ผมกบอกว�ตกลงคณยอมใหของเถอนเข�ม�

เพอใหมร�ยไดอย�งนนหรอ ถ�อย�งนนกแลวแตน�ยกรฐมนตร น�ยกฯ

บอกใหหยด ผมกหยด แตถ�น�ยกฯ คนอนบอกว�ใหเอ�เข�ม�เพอสร�ง

ร�ยได กเปนเรองของเข� เร�กตองยอมรบ

สงเหล�นนมนผดกฎหม�ย แลวกทำ�ใหถกกฎหม�ยโดยก�รเปด

ประมล มอะไรอกเยอะแยะทประเทศไทยยอมรบว�มนถกตอง ทงๆ ทมน

ไมถกตอง

คณทนงเลาถงตวตนของคณชวลตและคณทกษณ แลวตวตนของ

คณทนงเปนอยางไร ในแงความเปนนกบรหารมออาชพ

ผมเปนคนทไมเคยกลวก�รเปลยนง�น นนคอสงแรกทผมสอน

รนนองและลกหล�นทกคน คว�มท�ท�ยจ�กง�นใหมทำ�ใหเร�มปญญ�

และทำ�ใหเร�ส�ม�รถแกไขปญห�ในก�รบรห�รไดด ฉะนนทำ�ไมผมจง

ล�ออกจ�กนด� เพร�ะผมถ�มตวเองว�เร�รเรองทเร�สอนหรอไม แลวก

ตอบตวเองว�ไมรเรองเลย แลวดนทรงไปสอนลกศษยไดอย�งไร ลกศษย

กคงจะโงเหมอนเร� คอมคว�มร แตไมมปญญ� อ�นหนงสอได สอบได

แตไมมปญญ� ไปเจอโลกคว�มจรงแลวแกปญห�ไมได ผมกคงจะเปน

อย�งนนถ�ผมอยน�นเกนไป

มนท�นตลกอยเรองหนง มคนไปซอกระต�ยทร�นข�ยสตว

เลยง ซอเสรจกเรยกเดกขบมอเตอรไซคไปสง บอกว�ใหเอ�กระต�ย

72 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 73

ใสกรงแลวไปสงต�มบ�นเลขทน ซอยน หมบ�นน เดกกจดทอย แลวก

ขบมอเตอรไซคไป ปร�กฏว�รถตกหลมลมกล�งท�ง กรงกระต�ยเปด

กระต�ยกวงหนไป เจ�เดกคนนยนขนแลวกหวเร�ะ คนทผ�นไป-ม�ก

สงสยว�หวเร�ะทำ�ไม เจ�เดกคนนกบอกว�กระต�ยมนโง มนไมรหรอก

ผมรอยคนเดยวว�บ�นมนอยทไหน

ผมกำ�ลงจะบอกว�คว�มรกบปญญ�ไมเหมอนกน ดงนนผมจง

ล�ออกจ�กนด� แตไมไดล�ออกเฉยๆ นะ มบรษทม�ใชทนใหทงหมด

แลวผมกสอนตอเปนประจำ�เหมอนเดมอกห�ป ใหครบกำ�หนดใชทน แต

ผมไปทำ�ง�นโรงง�นนำ�ต�ล เพร�ะอย�กรว�ระบบครอบครวเข�ทำ�กน

อย�งไรในธรกจนำ�ต�ล ผมชวยทำ�ระบบคอมพวเตอรในโรงง�นและชวย

ด�นก�รค�ระหว�งประเทศ

หลงจ�กนนห�ป ผมกบอกว�ผมเรยนรและผมทำ�ใหเข�หมด

แลว ผมจงไปอยธน�ค�รทห�รไทย ไปเปนตงแตผจดก�รฝ�ยต�มหน

จนกระทงเปนผชวยผจดก�รใหญ ดแลโครงก�รสนเชอบอซแอล [Bangkok

Expressway Plc.: BECL หรอบรษท ท�งดวนกรงเทพ จำ�กด (มห�ชน)]

ท�งดวนส�ย 2 คอทผมเรมตน แลวไปชวน ช. ก�รช�งและธน�ค�รใหญ

อก 2-3 แหงม�ทำ� ทำ�อยประม�ณห�ป ผมกหงดหงดอกแลว เพร�ะไมได

เรยนรอะไรใหมๆ ผมกล�ออก

ล�ออกอยสองเดอน นงคดว�จะทำ�อะไรตอ เพร�ะเร�เปนถง

ผชวยผจดก�รใหญ ตำ�แหนงสง เรมห�ง�นย�ก คณทกษณนนแหละ

ทโทร.ชวนผมไปอยดวย คยกนอยสองเดอน วนท 1 มกร�คม ผมกไปอย

กบคณทกษณ ในสองปนน ผมสร�งเรองก�รเงน เปนชวงทคณทกษณ

เพงเอ�บรษทชนวตรเข�ตล�ด มลค�หนในตล�ดหลกทรพย 2,400 ล�น

บ�ท ผมจำ�ไดด ตอนทผมไปอย ดอกเบยทกยมยงกว�รอยละ 10 อยเลย

ภ�ยในสองป กลมชนวตรมมลค�หนทงหมด 120,000 ล�นบ�ท และเปน

ของคณทกษณรอยละ 60 หรอประม�ณ 70,000 ล�นบ�ท ผมล�ออก

หลงจ�กทำ�อยสองป ตองเรยนว�ท�นมทรพยสนอยแลวต�มมลค�ตล�ด

ของกลมบรษทชนวตร เพร�ะเพงเอ�แอดว�นซ เอไอเอส และไอบซ

เข�ตล�ด ผมเปนคนตงระบบก�รเงน ใชระบบคอมพวเตอรทงหมด ตงทม

ก�รเงนซงเข�มอยแลว แตพฒน�ขนม� เปนคว�มท�ท�ย หลงจ�กนน

สองป ผมกถกเรยกตวกลบไปเปนผจดก�รใหญธน�ค�รทห�รไทย อย

ชนวตรสองป ผมไดเงนจ�กตล�ดทนม� 200 กว�ล�นบ�ท

คณหญงกบคณทกษณกถ�มว�จะล�ออกทำ�ไม เงนเดอนก

เยอะ โบนสกด หนกได อยกสบ�ย ผมบอกว�มนเปนเรองบญคณตอง

ทดแทน เพร�ะธน�ค�รทห�รไทยคอททผมเตบโต เมยผมกม�จ�กธน�ค�ร

ทห�รไทย ทดนทปลกบ�น ธน�ค�รทห�รไทยกข�ยใหผมในร�ค�ถก

ฉะนนผมตองกลบ จ�กเงนเดอน 5-6 แสนบ�ท เหลอ 150,000 บ�ท

ไปอยธน�ค�รทห�รไทย เปนผจดก�รใหญ ผมไมเคยคดถงเงน

ทไดรบเลย แตคดถงคว�มท�ท�ย ผมมองว�ธน�ค�รทห�รไทยทำ�กำ�ไรได

อกเยอะ ผมปรบธน�ค�รทห�รไทย ภ�ยในสป มกำ�ไรเพมขนพรวดๆ จ�ก

800 เปน 1,800 เปน 2,500 เปน 4,000 ล�นบ�ท จนกระทงเกดวกฤต

ผมกไปเปนรฐมนตรคลง

หลงจ�กนน พอกลบไปอกครง ผมกตองเพมทนใหธน�ค�ร

ทห�รไทยพนจ�กวกฤต เปนธน�ค�รเลกทสดทรอดจ�กวกฤต ไมลม

ผมกภมใจนะททำ�ใหธน�ค�รทห�รไทยรอด ถงมนจะรอดแบบแกนๆ แต

มนกอยได ถงจะเปลยนผถอหน มนกอยได

ผมกเปนแบบน ฉะนนออกจ�กธน�ค�รทห�รไทยแลวทำ�อะไรด

คณทกษณกบอกว�ใหกลบไปอยชนวตร ไปเปนรฐมนตร ถกทำ�รฐประห�ร

ทำ�อะไรด กเลยไปสอนอยทญปนปกว� ไปทำ�วจย ไปเขยนหนงสอ กลบม�

กไปสอนทนด� แลวกเปนประธ�นทปรกษ�อย 2-3 บรษท ม�อยทนเพร�ะ

74 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540

ผมตงบรษทนเอง และเข�กใหเปนประธ�นทปรกษ� เข�ใหหองสำ�หรบนง

ดวว แลวกใหคำ�ปรกษ�เวล�ทเข�ตองก�ร แคนกมคว�มสขแลว

ความฝนสดทายของคณทนงคออะไร

ต�ยอย�งสงบ

ไมเอาของหนก ไมทำางานใหญๆ เลยหรอ

ผมกำ�ลงคดอยว�ทำ�อย�งไรถงจะต�ยอย�งสงบ ตอนนผมกเลย

สร�งบ�นชนเดยวเลกๆ 100 ต�ร�งเมตร แลวกมหองฟงเพลง มทนง

ทำ�สม�ธ ทนงทำ�ง�น ททำ�ม�ม� ไมโครเวฟ ตเยน แลวกม... ขออภยดวย

มโถสวมทร�ดกนไดแบบญปน ซงผมฝนม�น�นแลว แตสงทไมอย�กไดคอ

คว�มสะดวกสบ�ยทงหล�ยนอกก�ย ชวงนกบ�ฟงเพลงคล�สสกทเคยบ�

ฟงตอนหนมๆ กลบม�ฟงใหม กเปดฟงตอนเช�แลวกออกกำ�ลงเดนบน

ส�ยพ�น ชวตง�ยม�ก

ทำ�อย�งไรใหต�ยอย�งสงบ ผมคดว�คอก�รมชวตอยดวยคว�ม

สขจนถงวน�ทสดท�ยของชวต นนคอสงทจะทำ�ใหไมทรม�น ผมจง

พย�ย�มใชชวตแบบง�ย ไมสร�งคว�มทกขใหใคร ไมสร�งคว�มทกขให

ตวเอง แคนกมคว�มสขแลว

12 มถนำยน 2555

02

บณฑร ล�ำซ�ำ

a

ปกปอง จนวทย สมภาษณ

78 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 79

วกฤตตมยำากง 2540 ถกบนทกในประวตศาสตรเศรษฐกจวาเปน

วกฤตทรนแรงม�กทสดครงหนง และสร�งคว�มเสยห�ยมห�ศ�ลใหกบ

ระบบเศรษฐกจไทย

คว�มเจบปวดครงนน “สร�งบ�ดแผลและบทเรยน” ใหกบหล�ย

คน หนงในนนคอ “บณฑร ลำ�ซำ�” ประธ�นเจ�หน�ทบรห�รและกรรมก�ร

ผจดก�ร ธน�ค�รกสกรไทย จำ�กด (มห�ชน) หนงในผบรห�รธน�ค�ร

พ�ณชยทยอมรบว�เปนสวนหนงของระบบททำ�ใหเกดวกฤต 2540 และ

ไดเผชญวกฤตครงนนม�อย�งแสนส�หส จนในทสดส�ม�รถฝ�ฟนและ

รอดพนวกฤตครงนนม�ได ดวย “ฝมอ” และ “โอก�ส”

ท�มกล�งสถ�นก�รณกอนวกฤต ชวงกำ�ลงเกดวกฤต และหลง

วกฤต เกดอะไรขนกบธน�ค�รกสกรไทย ซงเปนธน�ค�รขน�ดใหญหนงใน

ห�ของระบบธน�ค�รพ�ณชยไทย เช�วนแหงประวตศ�สตร 2 กรกฎ�คม

2540 ธน�ค�รแหงประเทศไทยบอกอะไรกบน�ยธน�ค�รใหญ เศรษฐกจ

“กเปนครงแรกในชวตของทกคน

ในขณะนนทตองจดการกบวกฤต

เศรษฐกจระดบชาต ไมมใครพดได

วาเคยมประสบการณมากอน

ตงแตนายกรฐมนตรลงมาถง

คนเดนเทา ทกคนเจอการ

เปลยนแปลงนเปนครงแรกทงนน”

a

80 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 81

ไทย “ลม” แรงแคไหน กสกรไทยตอสอย�งไรเพอใหกลบม�ยนอย�ง

สง�ง�มอกครง ทำ�ไมธน�ค�รใหญอย�งกสกรไทยจงตอง “แบมอ” ขอเงน

ระดมทนจ�กต�งช�ต อะไรคอปจจยคว�มสำ�เรจททำ�ใหฟนตวได และรวม

วเคร�ะหสถ�นก�รณเศรษฐกจไทยในปจจบน อะไรคอคว�มเสยง อะไรคอ

กบดกทฉดรงเศรษฐกจของเร�

พบกบบทสมภ�ษณทเจ�ะลกวกฤตเศรษฐกจ 2540 ในมมมอง

ของ บณฑร ลำ�ซำ� วกฤตเศรษฐกจทเปน “ครงแรก” ของหล�ยคนใน

ประเทศ ตงแตคนเดนถนน น�ยแบงกใหญ ไปจนถงรฐบ�ลในขณะนน

a

ธนาคารกสกรไทยเรยนรบทเรยนอะไรจากวกฤตเศรษฐกจ 2540

ผมนกว�ธน�ค�รใหญจะไมเปนอะไร ขน�ดมคว�มเสยงจนถง

ขนอ�จจะไมรอดกได

วนนนคดไหมวาจะใหญขนาดนน

กเปนครงแรกในชวตของทกคนในขณะนนทตองจดก�รกบวกฤต

เศรษฐกจระดบช�ต ไมมใครพดไดว�เคยมประสบก�รณม�กอน ตงแต

น�ยกรฐมนตรลงม�ถงคนเดนเท� ทกคนเจอก�รเปลยนแปลงนเปนครง

แรกทงนน แลวกห�ท�งทำ�คว�มเข�ใจกบโจทยตรงหน� ห�ท�งแก กแก

กนม�ไดขนหนง

อะไรคอโจทยใหญในวนนน

โจทยในวนนนกคอระบบก�รเงนลม ไมใชประเดนเรองธน�ค�ร

แหงประเทศไทยไปบรห�รจดก�รเงนสำ�รองระหว�งประเทศจนเกดคว�ม

เสยห�ยเท�นน นนกเปนสวนหนงทสำ�คญ แตอกสวนคอระบบธน�ค�ร

พ�ณชยทงหมดปลอยสนเชอใหกบธรกจซงในทสดพสจนแลวว�ไม

ส�ม�รถเอ�ทนคนได เพร�ะธรกจกเงนไปเกนคว�มเปนจรง แลวกออก

ไปสร�งร�ค� ซงในทสดไมมใครซอ เพร�ะฉะนนเงนกทเอ�ไปจงสญไป

จำ�นวนไมนอย

นนกหม�ยคว�มว�ทนของระบบก�รเงนเปลยน ถกทำ�ล�ยไปจน

หมด ซงแบงไดสองพวก คอพวกทบ�ดเจบจนกระทงไมรอด ทนหมดโดย

สนเชง กบพวกทบ�ดเจบส�หส แตในทสดกระเสอกกระสนรอดม�ได เชน

ธน�ค�รกสกรไทยและอกหล�ยแหง ระหว�งท�ง ธรกจกลมระเนระน�ด

ผคนตกง�น สนค�แพงขน เพร�ะอตร�แลกเปลยนพงขนไปถงเกอบ 50

บ�ทตอ 1 ดอลล�รสหรฐ คอทงประเทศจน นนกเปนคว�มตกใจ ไมเคย

คดกนม�กอนว�ประเทศไทยจะเปนไดถงขน�ดน

คณบณฑรเลาใหฟงถงทกข วามทกขอะไรบางในเศรษฐกจไทย

ถาประเมนยอนกลบไป เหตแหงทกขคออะไร รากฐานของปญหา

ทงหมดมาจากไหน

ตอนนนกไมไดคดอะไรในเชงธรรมะม�กม�ย กลมครบ (หวเร�ะ)

คอพอเช�วนหนงตนม�กพบว�เงนกทงหมดของระบบธน�ค�รพ�ณชย

ทำ�ท�จะไมไดคน หม�ยคว�มว�สวนทจะห�ยไปคอทนของระบบ เมอ

ไมมทน ธน�ค�รพ�ณชยกอยไมได แลวกผสมโรงดวยคว�มตนตระหนก

ในสถ�บนก�รเงนหล�ยแหง คนไปเค�ะประตจะถอนเงน ถ�ไปถงขนนน

สถ�บนก�รเงนนนกตองลม รฐบ�ลกตองเอ�เงนของรฐบ�ลหรอเงนภ�ษ

ของประช�ชนในอน�คตม�ใส มฉะนนคว�มเสยห�ยจะตกอยกบผฝ�กเงน

สวนเจ�ของหนของธน�ค�รกไมตองพดถง ถงจดหนงกคอศนย หล�ยๆ

ธน�ค�รมลกษณะอย�งน

82 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 83

เพร�ะฉะนนเหตก�รณมนประดงเข�ม� ธรกจลม ผคนตนตระหนก

จะถอนเงนจ�กระบบสถ�บนก�รเงน ซงเปนสภ�วก�รณทน�กลวม�ก

สนค�กแพง ทกคนกไมรว�ตองทำ�อย�งไร ตองคดกนเปนครงแรกในชวต

นกวชาการจำานวนหนงชวาสาเหตของวกฤตเศรษฐกจเปนเพราะ

เราเปดเสรทางการเงนใหธนาคารสามารถกเงนราคาถกจาก

ตางประเทศไดในชวงนน โดยไมปรบอตราแลกเปลยนใหมความ

ยดหยนอยางเหมาะสม คณบณฑรเหนวามนเปนสาเหตของวกฤต

จรงหรอเปลา

ไอชนะง�ย มนวกชได ตอนจบมนเหนภ�พชดแลวกชไดทงนน

เหมอนกบชศพทต�ยแลว แตตอนทปวย มนเจบ มนดไมออกในทนท

คนทจดก�รปญห�ม�ตลอดท�งไมไดเหนภ�พชดเหมอนกบตอนจบ กนก

ว�ตวเองทำ�ด นกว�กำ�ลงปลกใหเศรษฐกจฟน แลวกดใจกนว�ประเทศไทย

เศรษฐกจโตรอยละ 11-12 นกว�กำ�ลงจะวเศษ กำ�ลงจะบรรเจด แตจรงๆ

แลวมนเกนคว�มเปนจรง

ตอนนนถ�ใครพดกไมมใครฟง ห�ว�ขดล�ภ ห�ว�ไมมองไกล

ห�ว�ไมมวสยทศน ทกวนนกยงพดอย�งน แตเมอเวล�ผ�นไปจงรว�ท

ทำ�ไปมนพอดหรอเกนพอด ตอนป 2540 มนพสจนแลวว�เกนพอด แต

ตอนททำ� ไมมใครรว�คว�มพอดอยตรงไหน อ�จมคนเตอนนดๆ หนอยๆ

แตถกกลบดวยเสยงไชโยโหรองของก�รทำ�กำ�ไรจ�กร�ค�หน ร�ค�ทดน

วนนนคณบณฑรมองเหนไหมวาจะเกดวกฤตในป 2540

กไมไดเหนชดทงหมด แตเหนในลกษณะทว� ออหอ ทำ�ไมมน

ขนพรวดพร�ด เหมอนคนขบรถ เวล�ขบเรว มนกยงขบเรวอย แตคด

ในใจว� เอะ ถ�อะไรเกดสะดดนดหนงแลวจะพลกควำ�ไหม ผมเองกไมได

มประสบก�รณว�วกฤตมนเปนอย�งไร เจอเปนครงแรกในชวตเหมอนกน

พอเจอแลวอยกบมนอยางไร สอยางไร ธนาคารกสกรไทยทำาอะไร

บาง

กทำ�เหมอนกบทคนอนทำ� คอประคอง ถ�ยงไมต�ย บ�งคน

ประคองไมทน เหมอนคนบ�ดเจบหนกเกนไป ทนพษบ�ดแผลไมไหว

กเสยชวต ถ�เปนสถ�บนก�รเงนกคอคว�มเสยห�ยจ�กหนมนม�กจน

กระทงกองทนไมเหลอ และไมมเงนม�เพมทนในวนเวล�เชนนน บวกกบ

คนเกดคว�มตนตระหนก ม�เอ�เงนคนเดยวนน กลมวนนนเลย อปม�-

อปไมยกอย�งนน

ธน�ค�รใหญๆ กบ�ดเจบส�หส แตไมถงขนทนพษบ�ดแผล

ไมไหว กยงพอพะง�บๆ ตอไป แตคดไมออกว�จะทำ�อย�งไร จนกระทง

หลงจ�กนนอกไมถงป เกดมภ�พว�เอเชยจะฟนเรว ทำ�ใหเกดคว�มเปน

ไปไดว�จะเพมทน แตก�รเพมทนตองเพมทนจ�กต�งประเทศเท�นน

เพร�ะในประเทศไมมเงน ทกคนเสยห�ยหมด โดยเหตผลเดยวทเพมทน

ต�งประเทศได ซงธน�ค�รกสกรไทยส�ม�รถทำ�ได และในเวล�อนใกล

กต�มดวยธน�ค�รกรงเทพ เพร�ะมคว�มเชอในตล�ดทนส�กลว�เอเชย

โดยรวมจะฟนเรว ทพดกนตดป�กว�รปตว “ว” (V) ถ�เข�ไมเชอว�ภมภ�ค

เอเชยจะฟน ไมมท�งทเจ�ของเงนจะใสเงนเข�ม�เพมทนของบรษทอะไร

กต�มทม�จ�กเอเชย ซงบงเอญธน�ค�รกสกรไทยเปนบรษทแรกทออกไป

ห�เงนทน “แบมอ” ขอเข�ทวโลก

ตอนนนทำาไมธนาคารกสกรไทยคดไดกอนทอน

ไมไดคดไดกอนทอน หล�ยๆ คนกคด แตจะกล�หรอไมกล�

ทำ�เท�นนเอง บ�งคนกหลอกตวเองดวยซำ�ไปว�ยงไมถงกบเปนอะไร

หรอก ยงไมถงกบตองเพมทน เพร�ะกอนหน�นนไมเคยมก�รตองเพม

ทนในระบบธน�ค�รพ�ณชยไทยลกษณะอย�งน ทกคนกหลอกตวเองว�

ไมเปนไร

84 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 85

แตครงนนเปนก�รเพมทนครงใหญทพลกสถ�นก�รณของระบบ

ก�รเงนของประเทศ คอส�ม�รถมเงนกอนใหญเข�ประเทศไดในระดบทน

ของธน�ค�รพ�ณชย เข�ทธน�ค�รกสกรไทย 830 ล�นดอลล�รสหรฐ

คดเปนเงนไทยประม�ณ 32,000 ล�นบ�ท เปนเงนใหญทสดทเคยเข�ม�

ในบรษทในประเทศไทย ภ�ยในเดอนเดยว ธน�ค�รกรงเทพกไปไดม�

1,000 กว�ล�นดอลล�รสหรฐ เพร�ะธน�ค�รเข�ใหญกว� เข�กเพมทน

ม�กกว� กป�เข�ไป 45,000 ล�นบ�ท เปนก�รพลกเกมม�ขนหนง ตรง

ทยงมเงนเข�ประเทศไทย

หลงจ�กเพมทนแคส�มเดอน สงทตล�ดทนส�กลค�ดหวงไว

ว�เอเชยจะฟนเรว กปร�กฏว�ไมจรง เปน “ฝนสล�ย” แลวมนไประเบด

ทอนโดนเซย ไอทว�ดฝนไวว�เอเชยจะไมถงกบหนกหน�จนเกนไปนน

ไมจรง แตเงนเข�ประเทศแลว พดง�ยๆ คอเข�ซอหนธน�ค�รกรงเทพกบ

ธน�ค�รกสกรไทยไปแลว เอ�คนไมได แตถ�รออกส�มเดอน ใหอนโดนเซย

ลมกอน กจบทงประเทศ ไมตองเพมทนแมแตธน�ค�รเดยว

ทธน�ค�รกสกรไทยและธน�ค�รกรงเทพยงเปนอยในลกษณะท

เปนอยทกวนน กเพร�ะเหตก�รณวนนน เหมอนมชองนดเดยว แลวหลด

ออกม�ได แตคนอนไมทน ตองไปห�ชองท�งอน โดยรฐบ�ลตองหนน

อะไรต�งๆ เพร�ะตล�ดมนปดแลว ตล�ดมนเปดแคแปบเดยวตอนทยงม

คว�มเชอหลงเหลออยบ�งว�เอเชยจะฟนเรว

ทใชคำ�ว� “V shape” ในทสดมนไมใชตวว มนเปนตวย (U) ย�ว

เลย (หวเร�ะ)

ณ วนนน วนทตดสนใจสดวยการเพมทนจากตางประเทศ นอกจาก

ความเชอวาเศรษฐกจไทยจะฟนตว กสกรไทยมอะไรไปขาย ตอน

นนใชยทธศาสตรอะไร

โดยตวเอง กสกรไทยไมม กตองข�ยว�ประเทศไทยจะตองฟน

สวนเข�จะเชอหรอไมนนไมใชธน�ค�รกสกรไทยฝ�ยเดยว รฐบ�ลไทย

กตองไปข�ย แลวผนำ�ของรฐบ�ลในภมภ�คเอเชยกตองไปข�ยคว�มคดน

ไมอย�งนนเงนจะไมไหลกลบม�ในภมภ�ค

ทนพอมคว�มเชอนน กแสดงว�มโอก�สข�ยของได เข�ถงซอ

หน ทเข�ซอหนธน�ค�รกสกรไทย ไมใชเพร�ะเข�เชอธน�ค�รกสกรไทย

ไมว�เร�จะเสนอว�ตวเองดดอย�งไร เร�กตองเสนอต�มคว�มเปนจรง

จะไปพดเกนคว�มเปนจรงไมได ถอว�ไปหลอกเข� แตถ�เข�ไมเชอว�

ประเทศไทยจะฟน มนไมมท�งทเข�จะซอหนธน�ค�รกสกรไทยหรอหน

ธน�ค�รกรงเทพ ตอใหเร�บอกว�เข�ว�เร�จะทำ�ใหดทสดเท�ทธน�ค�ร

แหงหนงจะทำ�ได แตถ�เข�ไมเชอว�เอเชยจะฟนเรว เข�กไมกล�ใสเงน

เข�ม� เพร�ะถ�ใสเงนเข�ม�แลวไมไดคน เข�กอ�จมคว�มผดในฐ�นะ

ผจดก�รเงนลงทนเหล�นน

บ�งคนเชอ กซอ เข�กท�ยผด แตไมใชเพร�ะเร�ไปโกหกเข�

เร�เล�คว�มจรงของสถ�นก�รณของธน�ค�รกสกรไทย ซงเอนพแอล

(Non-Performing Loan หรอหนทไมกอใหเกดร�ยได) สงถงเกอบรอยละ

40 แตเข�เชอเองว�เอเชยและประเทศไทยจะฟน แลวธน�ค�รกสกรไทย

กคงจะฟนดวย เพร�ะฉะนนหนทซอในวนนนกไดร�ค�ด ข�ยไดในร�ค�

88 บ�ท

ไดเงนกอนใหญมาแลว กสกรไทยฟนหรอยง

ยง

แลวกสกรไทยตองปรบอะไรบาง

ตองเพมทนอกสองรอบ แตเพมรปแบบอน เปนสลปส (SLIPS)*

86 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 87

อะไรพวกน เปนลกษณะใหมๆ ทแตกอนไมเคยคดว�จะตองทำ� เผอญ

ธน�ค�รแหงประเทศไทยกมนโยบ�ยทจะประคอง ไมฟนใหลมหมดทนท

อนทลมมนชวยไมได เพร�ะคนไปเค�ะจะเอ�เงน เหมอนหวใจมนว�ยทนท

คนไขมนตองต�ย ไมมใครชวยอะไรได

สวนทเหลอกประคองไป ไมถงกบตองตดทนกนรนแรง แลวท

เพมทนไดกเพม เชน เพมแบบสลปสหรอแคปส (CAPS)** แบบทธน�ค�ร

กสกรไทยกบธน�ค�รกรงเทพทำ� ซงปจจบนก�รเพมทนแบบนไมยอมให

ทำ�แลว คอแตละยคสมย มมมองไมเหมอนกน ตอนนนตองอะลมอลวย

ไมอย�งนนธน�ค�รพ�ณชยไมมท�งออก ซงถ�ธน�ค�รพ�ณชยลมกจะม

ปญห� รฐบ�ลคงไมอย�กจดก�รสภ�วะทระบบธน�ค�รพ�ณชยทงหมดลม

ลมไปครงหนง เข�กจะต�ยอยแลว ถ�ลมหมด เข�กจะรบไมไหว

เพร�ะฉะนนกเอออำ�นวยใหธน�ค�รพ�ณชยทยงไมส�หสม

โอก�สเพมทน แลวกคอยๆ ไตกลบขนม� แมกระทงโครงก�ร 14 สงห�***

ซงรฐบ�ลคำ�ประกนสวนหนงใหเปนทนชนหนง เปนหนบรมสทธ (pre-

ferred stock) หรอหนทเหนอกว�หนส�มญ กเปนลกษณะของก�ร

“อะลมอลวย” ใหกบสถ�บนก�รเงนทเหลออยซงเพมทนต�มปกตไมทน

เพร�ะตอนนนตล�ดปดไปแลว

* SLIPS (Stapled Limited Interest Preferred Shares) หรอตร�ส�รหนบรมสทธควบ

หนกดอยสทธ เปนตร�ส�รประเภทกงหนกงทน กล�วคอ มลกษณะของหนบรมสทธท

เปนตร�ส�รประเภททน และหนกดอยสทธซงเปนตร�ส�รหน ทงน โดยลกษณะพนฐ�น

ของหลกทรพยประเภทนจะตองประกอบดวยหลกทรพย 2 สวน กล�วคอ สวนแรกเปน

ตร�ส�รหนบรมสทธควบหนกดอยสทธ และสวนทสองเปนตร�ส�รหนในรปแบบใดรปแบบ

หนงซงมอ�ย 7 ป

** CAPS (Capital Augmented Preferred Securities) คออกชอเรยกของ SLIPS

*** โครงก�ร 14 สงห�คม คอโครงก�รต�มแผนฟนฟระบบสถ�บนก�รเงน ประกอบดวย

โครงก�รชวยเหลอเพมเงนกองทนชนท 1 และโครงก�รชวยเหลอเพมเงนกองทนชนท 2

88 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 89

เมอมองยอนกลบไป นโยบ�ยโดยรวมกถอว�ใชได คอรกษ�ระบบ

ธน�ค�รพ�ณชยไมใหลมไปทงหมด แตม�ตรก�รพวกนนหรอสนค�ทน

เชน สลปสหรอแคปส วนนไปขอรฐบ�ลกไมทำ�ให เร�บอกว�ถ�เพมกเพม

ปกต ไมใชเพมในลกษณะพนท�ง อนพนธ หรอกงอนพนธ ฉะนนกมคว�ม

จำ�เปนทตองใชนโยบ�ยใหสอดคลองกบจงหวะเวล�ต�งๆ

นคอ “ประวตศ�สตร” ของก�รฟน ระหว�งนน ธน�ค�รพ�ณชย

กลดตนทน ปลดคนออกไปจำ�นวนหนง แลวกแกหนสนกนไป คอไมโต

ประม�ณ 3-4 ป

หลงจากเพมทน กสกรไทยมการปรบตว ปรบองคกร ปรบวถการ

ทำาธรกจอยางไร

ตอนนนปลอยกไมตองพดถง ยงไมม เพร�ะฉะนนธน�ค�รไมม

ร�ยได มแตร�ยจ�ย เมอไมมร�ยได กตองประหยดใหม�กทสด ผคนต�งๆ

เมอถงจดหนงกตองมขอเสนอใหจ�กกนโดยด แลวกแกหนสน

เรองใหญในชวง 2-3 ปหลงจ�กทเกดวกฤต 2540 คอก�รแกหน

มปญห� เพร�ะคนมหนเยอะ ไมอย�กจ�ย บอกว�จ�ยไมได กตองเจรจ�

ตอรองกนไป มรปแบบต�งๆ ของก�รแก เชน ลดลงครงหนง เกบคนละ

ครง บ�งคนกตองลมละล�ย หรอไมกเจอกรณ “ไมม ไมหน ไมจ�ย” กแลว

แตว�ตอนนนมก�รเจรจ�กนอย�งไร

วถการปรบตวและการปฏรปตวเองของกสกรไทย ถาเทยบกบ

ธนาคารอนๆ ในประเทศไทย มอะไรททำาแตกตางจากทอนบาง

กพอๆ กนทกคน รดเขมขด ไมจ�ยโบนส ตอนนนมอยชวงหนง

ทตองบอกพนกง�น แลวเร�กเปนคนบอกเองว� “ไมมโบนส” มเงนเดอน

กบญหนกหน�แลว ทกคนกตองยอมรบสภ�พ เงนเดอนไมขนหรอขน

นดหนอย กยงดกว�อกหล�ยคนทเข�ลมจมไปเลย

ชวงเจบปวดยาวนานเทาไร มจดพลกชดๆ ไหม

กว�จะลมต�อ�ป�กกส�มป คอยๆ ฟน ทพลกกคอเงนทนท

ธน�ค�รกสกรไทยและธน�ค�รกรงเทพไดม� มนทำ�ใหระบบธน�ค�ร

พ�ณชยไทยไมเปนหนเสยของรฐทงระบบ ซงแคนกยงแกกนไมหมด นน

เปนจดพลกทสำ�คญ สวนทเหลอกเหมอนกบบ�ดเจบส�หส กคอยๆ ฟน

ขนม�ทละนด แตถ�ตอนแรกไมไดปมหวใจ ไมไดใหเลอด กคงต�ยหมด

ตอนนนคณบณฑรอยอยางไร ดใจตวเองอยางไร

กตกใจเหมอนกน เกดม�ไมเคยเจออย�งน เรยนหนงสอม�ก

ไมมใครสอนเรองนว�เวล�ระบบลมทงระบบตองแกอย�งไร ทกคน ตงแต

น�ยกรฐมนตรจนถงคนเดนเท� กเจอครงแรกในชวตดวยกนทงนน กตอง

คดโจทยแตละจงหวะเวล�ในรปแบบต�งๆ คอยๆ คล�นกนม� ทำ�ผดบ�ง

ถกบ�ง

เวลาพดถงวกฤตเศรษฐกจ 2540 คนกจะนกถงวนทประกาศ

ลอยตวคาเงนบาท 2 กรกฎาคม 2540 ไดขาววาวนนนธนาคารแหง

ประเทศไทยโทร.มาปลกตงแตเชามด ต 4 ต 5 อยากใหคณบณฑร

เลาเกรดประวตศาสตรวามนเกดอะไรขน

ใช โทร.ม�ตอนต 4 ทบ�น แมครวรบโทรศพทกห�ว�ไอนมนบ�

แมครวกลาปลกไหม

ไมกล�ปลก (หวเร�ะ)

แลวไปประชมทนไหม

ในทสดกทน ตอนหลงกโทร.ต�มชองท�งอน ต�มเจอตวจนได

วนแรกยงไมเท�ไร มนยงชอก ไมมใครเข�ใจว�มนแปลว�อะไร เข�ไมได

90 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 91

ประก�ศลดค�เงน เข�บอกแคประก�ศลอยตว แลวมหนำ�ซำ�ผ�นไป 1-2 วน

เงนบ�ทดนแขงขน ทกคนกเลยคดว�คงไมมอะไร แตหลงจ�กนนพรวด

ไปถง 40-50 บ�ท ทกคนคำ�นวณแปบเดยวกรแลวว�ระบบเจง หลงจ�กนน

พอห�ยจ�กคว�มช�และคว�มชอก คว�มเจบปวดกคอยๆ เข�ม� ทกคนก

รว�งบของตวเองหน�ต�เปนอย�งไร ไมว�จะในสวนของธน�ค�รพ�ณชย

หรอสวนของบรษททกเงนไป พอดกรแลวว� “ฉนลมละล�ยแนนอน”

วนทธนาคารแหงประเทศไทยปลกนายธนาคารใหญทงประเทศมา

รวมตวกน เขาคยอะไรบาง

กไมไดคยอะไร แคประก�ศว�เร�จะเปลยนระบบแลกเปลยนเปน

ระบบลอยตว ไมไดพดอะไรม�กกว�นน ประชมแปบเดยว

วนนนคดไหมวาธนาคารจะเอาตวไมรอด

วนนนยงตโจทยไมออก ยงไมไดคดไปถงขนว�เงนบ�ทจะ 40-50

บ�ทตอ 1 ดอลล�รสหรฐ คนอนอ�จจะคด แตตอนนนเร�ยงไมคด

วนทคาเงนบาทขนไปถง 50 กวาบาทตอ 1 ดอลลารสหรฐ ตอนนน

ทำาอยางไร

คร�วนถลมทล�ย กคำ�นวณกนว�ถ�เปนอย�งน ลกค�ทกไปจะ

เปนอย�งน คำ�นวณออกม�แลวกรว�ลมละล�ย

วนาทแรกทเหนตวเลข วนนนอยกบใจตวเองไหม

ขณะนนเร�ไมรว�มนแปลว�อะไร กคดว�ตองคอยๆ แกกนไป

แตสงททำ�ใหทกคนตน คอก�รแหไปถอนเงนจ�กธน�ค�ร ก�รทคนแหไป

ทบสถ�บนก�รเงนเพอจะเอ�เงน มนคอกลยค ซงไมมใครอย�กบรห�ร

จดก�รในสภ�วะอย�งนน ไมว�จะภ�คเอกชนหรอภ�ครฐบ�ล เพร�ะไมร

จะตอบคำ�ถ�มว�คณปลอยใหมนเปนอย�งนไดอย�งไร แตมนกเกดขนแลว

ในทสดเร�กเข�ใจโจทยว�ประเทศมนลม แตถ�มว�มใครรไหมว�ตอนนน

จะแกอย�งไร กคดไมออก รฐบ�ลกคดไมออก

เคยมสกชวงทถอดใจไหม

ยงไมถงกบถอดใจ และยงคดว�คงจะมท�งออก แต 2-3 เดอน

แรกกคดไมออกเหมอนกน พอเวล�ผ�นไป คำ�ว� “เพมทน” โผลขนม�

กมทมไปศกษ� แตไมไดหม�ยคว�มว�ทำ�ไดทนท เพร�ะจงหวะยงไมให

แตอย�งนอยกตองศกษ�ไวกอนว�ถ�ตล�ดเปด เร�จะเสนอตวเองใน

ลกษณะน เอกส�รต�งๆ กเตรยมไป ก�รตดสนใจจะไปในตอนนนก 50-50

แมกระทงคนทนำ�เร�ไปเพมทน คอโกลดแมน แซคส (Goldman Sachs)

กไมแนใจเหมอนกนว�จะทำ�ไดหรอเปล� เพร�ะเข�กไมอย�กไปหรอก

เข�จะเสยชอไปดวย ถ�เอ�ไปแลวข�ยไมออก แตท�ยทสดกไป เดนท�ง

ไปทวโลก ไปพดซำ�ๆ ว�เมองไทยสถ�นก�รณเปนอย�งน เพร�ะฉะนนเร�

จะแกอย�งน กโชคดทหลงจ�กผ�นไปสองสปด�ห เข�กซอหน

ยอนกลบไปเมอ 15 ปทแลว มอะไรทธนาคารกสกรไทยเรยนรวา

ไมนาทำาอยางนน ถายอนกลบไปไดจะไมทำา

ไมทำ�คงเปนไปไมได เพร�ะมนเปนเรองของระบบ จะไปฝนอย

คนเดยวไมได เรองของธรกจก�รเงน ระบบและม�ตรฐ�นเปนสงสำ�คญ

ทสด จะไปทำ�แตกต�งอยคนเดยว เชน บอกว�จะเขมในเรองก�รอนมต

สนเชอ ถ�คนอนเข�ปลอย แลวไอนเขมอยคนเดยว กไมตองทำ�ธรกจ

เพร�ะฉะนนระบบมนจะล�กทกคนไปในทศท�งเดยวกน แตอ�จจะไปใน

ดกรทไมเท�กน อย�งเมอป 2540 คนทผ�ดโผนม�กๆ กตองต�ย เพร�ะ

ไมมโอก�สแกตว คว�มเสยห�ยมนม�กเกนไป คนทดงเบรกไวขนหนง

อย�งเร�กแคบ�ดเจบส�หส แตถ�ไมเบรกเลย กอ�จเปนไปไดว�คงหวทม

92 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 93

ตอนนนมกรณไหนทคดวาโชคดททำาแบบนน

โชคดทเบรกสนเชอ เรองนนตดสนใจถก อย�งอนเปนเรอง

ครรลองของเหตก�รณ ถ�ถ�มว�เรองไหนทขอบคณสวรรค กคอหน�ต�ง

มนเปดตอนตนป 2547 ทำ�ใหเร�ไปเพมทนได ถ�ไมมวนนน ทกอย�งคงจบ

นอกจากสวรรค มใครอกไหมทคณบณฑรขอบคณเปนพเศษ

เยอะแยะม�กม�ย ผคนทงหล�ยทชวยกนห�มรงห�มคำ�ทธน�ค�ร

กสกรไทย ตอนนนธน�ค�รกสกรไทยยงไมเปนเครอ แกปญห�กนแบบ

ไมคดชวต เอยชอไมครบ คนนอกกสกรไทยกธน�ค�รแหงประเทศไทย

หลงจ�กนนกมก�รปรบตว แลวภ�ครฐกคดโจทยว�ระบบโดยรวมจะฟน

อย�งไร ทำ�กนเปนครงแรกเหมอนกน

ตองถอว�โชคดทก�รตดสนใจโดยรวมไปในทศท�งทถกตอง

แลวกไดรบก�รอนมตใหทำ�อะไรทปกตจะไมใหทำ� เชน ออกอนพนธ

เงนทนอย�งสลปส ถอว�เปนนวตกรรม ซงตอนนนทงเร�และธน�ค�ร

แหงประเทศไทยกไมแนใจเหมอนกนว�มนแปลว�อะไร แตกลองด แลว

มนกเปนสงทม�ชวยในแถวสอง ทำ�ใหเดนม�ไดถงวนน

15 ปทผานมา ระบบสถาบนการเงนไทยและระบบการเงนไทยเรยนร

บทเรยนอะไรจากวกฤตเศรษฐกจบาง

กเรยนรว�ก�รเสยงแบบไมมเกณฑควบคมเปนสงทอนตร�ย

แตมนษยมกจะลมอดต เวล�ผ�นไปสกพก ตวคนเปลยนไป สถ�นก�รณ

เปลยนไป กอ�จจะคดว�ตวเองบรห�รคว�มเสยงไดดแลว ทงทจรงๆ แลว

อ�จจะมวกฤตอกรอบหนงรออยข�งหน�ในอกรปแบบหนงกได ดงนนไมม

ใครมนใจไดรอยเปอรเซนตว�ครงนไมเปนไร เร�รดแลวว�เร�ทำ�อะไร

เพยงแตว�ทกครงกตองมคว�มสำ�เหนยกและคว�มสงวรณ ถ�มตวเองว�

เร�ดดทกเรองแลวหรอ หรอมอะไรทเร�ปลอยปละละเลย

อะไรเปนองคความรใหมของระบบสถาบนการเงนไทย

กมก�ร “ค�นกน” ม�กขน แตกอน ผจดก�รส�ข�ตดสนใจปลอย

สนเชอคนเดยว เดยวนกมระบบก�รค�น ทำ�แบบนนไมไดง�ยๆ

แลวเรองการบรหารความเสยง

เรองนนกแนนอน เปนศ�สตรและศพทใหมของระบบก�รเงน

แตมนกพสจนแลวว�ตอใหพดว�มระบบบรห�รคว�มเสยงทด กอ�จพงได

ฝรงกทำ�ใหดเปนตวอย�งแลว เปนเจ�แหงศ�สตรคว�มเสยง แตตวเอง

กพง แสดงว�ก�รมระบบบรห�รคว�มเสยงทด ไมไดเปนสงทรบประกน

ว�มนดจรง เพร�ะเหตก�รณอ�จกระทบในลกษณะทนกไมถง ตอนทำ�

ทกคนกบอกว�ตวเองทำ�ดทงนน ดดแลว คำ�นวณดแลว คนเกงทงนน

แลวทผ�นม�ทำ�ไมมนพงแลวพงอก

พดไดไหมวาฝรงไมเรยนรจากวกฤตเศรษฐกจไทยป 2540

เข�ไมไดเรยนร เข�สอนเร�สมยนนว�ไมควรทำ�อย�งนนะ เสรจ

แลวเข�กไปทำ�ของเข�ในลกษณะทพสด�รยงกว�ทเร�ทำ�อก แลวลมดง

กว�ทเร�ลม เพร�ะขน�ดใหญกว� เพร�ะฉะนนในทสดคว�มอย�กได

กำ�ไรมนทำ�ล�ยระบบไดง�ยม�ก พอคนอย�กไดกำ�ไร กเสยงในลกษณะ

ทผ�ดโผนม�กขนเรอยๆ แลวตอนจบกควบคมสถ�นก�รณไมได

มคนบอกวาวกฤตเศรษฐกจโลกในปจจบนเปนวกฤตใหญ แตผล

กระทบตอสถาบนการเงนไทยมไมมาก เปนเพราะวาสถาบน

การเงนไทยเรยนรบทเรยนจากวกฤต และคอนขางดำาเนนนโยบาย

แบบอนรกษนยม (conservative) ปองกนตวเองมากขน คณบณฑร

มองวาเปนอยางนนไหม

94 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 95

เรองนเปนคว�มจรง ก�รออกอนพนธแบบตลกๆ ธน�ค�รพ�ณชย

ไทยไมทำ� ทไมทำ�เพร�ะไมมใครกล�ทำ� เข�คณะกรรมก�ร คณะกรรมก�ร

กไมใหทำ�

ไมใชเพราะทำาไมเปน แตเลอกทจะไมทำา

เลอกทจะไมทำ� เพร�ะไมเข�ใจว�มนแปลว�อะไร ทำ�ไปแลวตอน

จบจะออกม�เปนอย�งไร ธน�ค�รแหงประเทศไทยกกลวม�ก ถ�ไมเข�ใจ

กไมใหทำ�ไวกอน ซงอ�จจะเปนสงทดกได ทยโรปและอเมรก�ลม กเปน

เพร�ะทำ�ตวเอง โดยก�รใชจ�ยเกนตว แลวกออกอนพนธตลกๆ ซง

ในทสดควบคมไมได

แตก�รทเศรษฐกจท�งซกโลกตะวนตกลม ทกคนจะเดอดรอน

เพร�ะเร�ตองข�ยของ ไมใชเฉพ�ะธน�ค�รพ�ณชยเท�นน ลกค�ของ

ธน�ค�รพ�ณชยกตองข�ยของไปยโรป ไปอเมรก� ถ�เศรษฐกจท�งโนน

ไมด ธรกจท�งนกไมรอด

วกฤตเศรษฐกจโลกชวงป 2007-2008 มาจนถงปจจบน กระทบกสกร

ไทยอยางไร

โดยตรงไมเท�ไร เพร�ะประเทศไทยปองกนตวเองโดยไมซอ

ตร�ส�รหรอปลอยกในซกโลกนนโดยตรง

ผลกระทบทางออม?

ท�งออมกคอผสงออกไทยมโจทยย�กขน เพร�ะคนซอเดมๆ

กำ�ลงซอแผว ตองไปห�ตล�ดใหม ซงกห�ไดด แลวตอนนกจะวกกลบม�

เอเชย ถงเวล�ทเอเชยจะฟนแลว เพร�ะฉะนนพลงซอในเอเชยจะเปนตว

ผลกดนเศรษฐกจของเอเชย พลงของก�รเจรญเตบโตในอน�คตจะม�อย

ทภมภ�คน

ถงเวลาทเอเชยจะฟนแลว

เพราะฉะนนพลงซอในเอเชยจะเปน

ตวผลกดนเศรษฐกจของเอเชย

พลงของการเจรญเตบโตในอนาคต

จะมาอยทภมภาคน

a

96 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 97

นเปนเหตผลททำาใหกสกรไทยบกตลาดในอาเซยนและในเอเชย

มากขนใชไหม

ถอเปนสวนหนง เพร�ะเร�กเปนสวนหนงของกลไกของระบบ

เศรษฐกจ กตองคดว�ถ�ตล�ดเปลยนไป เร�ตองว�งตวอย�งไรใหเปน

ผเลนทมคว�มหม�ยสำ�หรบตล�ดนน ไมว�จะเปนภ�คก�รเงน ภ�คผลต

ภ�คก�รค�ข�ย ทกคนกตองคด

ยทธศาสตรของกสกรไทยตอนนใหความสำาคญกบอะไรทแตกตาง

จากทอน

แตกต�งหรอเปล�ไมร ทกคนกน�จะคดโจทยไปในทศท�ง

เดยวกน เร�คดว�ทำ�อย�งไรถงจะมยหอทคนเชอถอ เพร�ะถ�ไมเชอถอ

เข�กไมม�ทำ�ธรกจดวย ทำ�อย�งไรถงจะมก�รบรห�รตนทนทมคว�มหม�ย

ถ�ตนทนม�กเกนไป ธรกจกสไมได ทำ�อย�งไรถงจะบรห�รคว�มเสยง

ได เพร�ะธน�ค�รพ�ณชยมคว�มเสยงสงในเรองต�งๆ และสดท�ย ทำ�

อย�งไรถงจะบรห�รผคนใหมคว�มร เพร�ะคนเกงๆ ททำ�ง�นดวยกน

จะส�ม�รถผลกดนธรกจไปได

ในชวงกอนเกดวกฤตการณป 2540 สถาบนการเงนหลายแหงม

บรษทลก มธรกจยอยเตมไปหมด พอเกดวกฤตกเฉอนอวยวะทง

เพอรกษาชวต เหลอแตทเปนตวหลก ตอนนเศรษฐกจเรมด เราก

เรมเหนวามธรกจยอยๆ กลบมา แลวกมการดงมารวมอยทบรษท

แมมากขน มนจะเปนวฏจกรไหม

กอนเกดวกฤตเศรษฐกจ คำ�ว�ธรกจยอยหม�ยถงก�รทธน�ค�ร

พ�ณชยมเงนอยกบมอ แลวไปซอหนของบรษทประเภทนนประเภทน

ซงไมไดเกยวของโดยตรงกบธรกจก�รเงน ถอว�เปนก�รไปลงทนในบรษท

ต�งๆ ซงสวนใหญกเจงหลงจ�กวกฤตเศรษฐกจ แตตอนนคำ�ว�บรษท

ยอยหม�ยถงบรษทททำ�ธรกรรมท�งก�รเงน แตมคนละใบอนญ�ต เชน

ค�หลกทรพย บรห�รสนทรพย ซงแตกอนเร�ทำ�ไมได เพร�ะกฎหม�ย

ไมเปด คอทำ�ไดแครอยละ 10 แตเดยวนไมแลว คดอกแบบหนง ก�ร

เปนเครอทำ�ใหมประสทธภ�พในก�รใหบรก�รท�งก�รเงนกบตล�ด และ

ขณะนบรษทแมซงเปนธน�ค�รกส�ม�รถถอหนทงหมดในบรษทลกได

ผมคดว�นเปนก�รเปลยนแปลงรปแบบครงสำ�คญของระบบเศรษฐกจไทย

เปนวถทดใชไหม

ใช แตก�รไปลงทนในบรษทเลกบรษทนอย ทนไมทำ�อกแลว

ทำ�เฉพ�ะธรกจก�รเงนเท�นน

นอกจากเรองนน มเรองอะไรทเขดอกบาง ทจะไมทำาอกแลว

ไมอย�กรวมทน ถ�ถอ ตองถอรอยเปอรเซนต ถ�รวมทนแลว

ตอนจบพดไมรเรอง รวมมอไมเปนไร เพร�ะเวล�เหนไมตรงกนกเลก

รวมทนเปนก�รเข�ไปเชอมกนเปนตวเงนในระดบทน ตอนถอยมนลำ�บ�ก

ในแงของการบรหารสถาบนการเงนใหเขากบภมทศนของเศรษฐกจ

โลกใหม ความเปนมออาชพกบความเปนผบรหารทมาจากตระกล

นนตระกลน มความเปลยนแปลงไปไหม สถาบนการเงนควรจะใช

มออาชพหรอสงตอใหเครอญาต

โจทยนเจอม�ตงแตเข�ธน�ค�ร ถงไมอย�กใหลกทำ�ธน�ค�ร

พอน�มสกลเหมอนผถอหน กจะบอกว�ไมใชมออ�ชพ กไมทร�บว�

มออ�ชพกบไมมออ�ชพ มนต�งกนตรงไหน เพร�ะตอนทลม มนลม

ทกคน กพสจนไดว�ไมมใครเกงจรง เพร�ะฉะนนถงไมอย�กแยกว�เปน

98 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 99

มออ�ชพหรอไมเปนมออ�ชพ ถ�ไมทำ�อย�งถกตอง ไมทำ�ในสงทควร

ทำ� น�มสกลอะไร มนกใชไมไดทงนน เพร�ะฉะนนไมควรม�ตดสนกน

ในประเดนน�มสกล แตพอผ�นวกฤตเศรษฐกจเมอป 2540 ประเดนน

กออนลงไปเยอะ

เพราะอะไร

กทเจงมนกเจงไดทงสองแบบ มออ�ชพกเจง มอน�มสกลกเจง

(หวเร�ะ) มนไมไดแยกกนตรงนน มนแยกกนตรงททำ�อะไรใหมนถกตอง

หรอไม

ในสงแวดลอมแบบไทย การเปนมออาชพทไมมนามสกลกบการเปน

มออาชพทมนามสกล มนแตกตางกนอยางไร

แลวแตว�เร�มองอย�งไร ซงไมไดม�จ�กน�มสกลอย�งเดยว

น�มสกลกอ�จมสวน แตมนออนลงไปเยอะ สวนทเหลอคอเร�ทำ�ตว

น�เชอถอหรอไม ถ�ทำ�ตวไมน�เชอถอ น�มสกลอะไรกใชไมได

สำาหรบกสกรไทย อะไรเปนภาพทอยากใหคนขางนอกเหน

เร�เปนทมง�นทมแนวท�งก�รทำ�ง�นเพอใหลกค�และตล�ดได

ในสงทตองก�ร สำ�หรบธรกรรมท�งก�รเงนทกประเภท

คณบณฑรชวนเราคยถงประสบการณของกสกรไทย พดถง

ประสบการณของระบบสถาบนการเงนไทย อยากชวนคยตอไปถง

เรองทใหญขน คอเรองการบรหารนโยบายเศรษฐกจระดบมหภาค

ดวยความสมพนธของธนาคารกบระบบกำากบดแลของธนาคาร

แหงประเทศไทย ภมทศนเหลานเปลยนไปแคไหน อยางไร เมอ

15 ปผานไป ตอนนเศรษฐกจไทยถอวาเขมแขงขนหรอไม หรอ

ออนแอกวาเดม

เศรษฐกจไทยกเขมแขงต�มสภ�วะ เมอ 15 ปทแลวทกคนลม

ตอนนทกคนกฟน ถ�มว�เร�แขงแกรงกว�คนอนไหม กกล�งๆ ก�ร

เจรญเตบโตของประเทศไทยอยทรอยละ 5-6 เปนอตร�ก�รเจรญเตบโต

แบบกล�งๆ ถ�มว�อย ไดไหม กพออยได อย ทว�เร�จะจดก�รกบ

ทรพย�กรต�งๆ อย�งไร

เราทำาใหดกวานไดไหม

ทำ�ใหดกว�เดม ทกคนกพดไดทงนน ทกคนมขอบกพรองดวยกน

ทงนน แตทำ�อย�งไรมนถงจะดอย�งตอเนอง ไมใชดแบบวบว�บ เพร�ะโต

แบบพรวดพร�ด แลวไปลม เร�ทำ�ม�หนหนงแลว ไมอย�กเจออย�งนนอก

มนเจบปวดนะ เวล�ทลม

แมกระทงจนกยงมก�รชะลอ มนไมส�ม�รถเหยยบเตมเกได

ตลอด ตองมวนหยดพกบ�ง มก�รปรบโครงสร�งใหมนใจว�ระบบมนแนน

แลวเร�กหวงว�ประเทศไทยจะเดนไปในทศท�งนน มก�รพฒน�เศรษฐกจ

โดยสร�งโครงสร�งพนฐ�นทมคว�มหม�ยตอก�รสร�งเศรษฐกจ และมก�ร

ควบคมคว�มเสยง ไมใหเกดก�รขบรถลงเหวเหมอนทผ�นม�

ถาใหประเมนสถานการณเศรษฐกจไทย คดวาอะไรเปนจดแขงทสด

และอะไรเปนจดออนทสด

ทแขงกเพร�ะประเทศไทยอยในจดทคนม�สะดวก และสภ�พ

แวดลอมโดยรวม สงหนงททำ�ใหประเทศเจรญม�ถงทกวนนกคอก�รลงทน

จ�กต�งช�ต ถ�ไมมก�รลงทน กไมส�ม�รถสร�งเศรษฐกจขนม�ได ดงนน

กตองเดนไปในเสนท�งน แตตองมรปแบบทววฒน�ก�รและพฒน�ไปให

สอดคลองกบคว�มเปลยนแปลงของภมภ�คน

100 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 101

รปแบบใหมทวา มอะไรบาง

รปแบบใหมกคอ เร�ตองส�ม�รถไปลงทนทอนไดดวย ส�ม�รถ

ปรบตวใหอยกบค�แรงขนตำ�ทเปลยนไป แตค�แรงสง ไมไดแปลว�จะชนะ

ถ�คว�มรไมต�มม� คว�มมประสทธภ�พในก�รผลต ในก�รใหบรก�ร

ตองม�พรอมกบค�แรงทสงขน ถงจะเรยกว�มคว�มกนดอยด ไมเชนนน

กมแตเงนเฟอและตนทนทสงขน โดยสนค�ไมไดมค�ม�กขน

ตองพฒน�โครงสร�งพนฐ�นของเศรษฐกจ โดยเฉพ�ะโครงสร�ง

ท�งก�รศกษ� เพร�ะเศรษฐกจขนอยกบคว�มส�ม�รถของมนษยในก�ร

ทำ�ง�น พฒน�โครงสร�งของระบบคมน�คมและโทรคมน�คม เพร�ะก�ร

สอส�รมคว�มสำ�คญ และทคนมกลมคอโครงสร�งท�งกฎหม�ย เศรษฐกจ

จะพฒน�ไดด กฎหม�ยตองชดเจน

คณบณฑรมองรฐบาลและธนาคารแหงประเทศไทยแกปญหา

เศรษฐกจ คดวาในชวง 4-5 ปทผานมา เราตโจทยถกไหม เราดำาเนน

นโยบายททำาใหเศรษฐกจไทยเตบโตอยางยงยนอยางทคณบณฑร

หวงไวมากนอยแคไหน อยางไร

โดยรวมกแกปญห�กนม�ขนหนง ทงรฐบ�ลและธน�ค�รแหง

ประเทศไทยกรโจทยกนด และแปลงเปนนโยบ�ยทคดว�เหม�ะสมสำ�หรบ

อน�คต สวนมนจะเหม�ะสมทสดหรอไม ยงเรวเกนไปทจะบอก แตละ

คณะทเข�ม�มแนวคดของตวเองว�ประเทศควรจะพฒน�แบบน แตมนยง

ไมถงทสดว�นโยบ�ยต�งๆ ตกลงมนดทสดสำ�หรบประเทศหรอเปล�

อ�จจะใชเวล�อกสกพก มนกเปนไปต�มครรลองของก�รปกครองประเทศ

แตละชวง แตละยคสมย ประช�ชนกเลอกคณะหนง แลวคณะนนกเสนอว�

ฉนจะทำ�อย�งน กตองลองทำ�ด สวนผลเปนอย�งไร มนเรวเกนไปสำ�หรบ

ก�รประเมน

นกเศรษฐศาสตรสวนหนงบอกวาตอนนประเทศไทยตกอยในกบดก

สองอน กบดกหนงคอกบดกประเทศทมรายไดปานกลาง (middle

income trap) อกกบดกหนงคอกบดกประชานยม คณบณฑรเหน

อยางนไหม แลวเราจะออกจากกบดกสองอนนอยางไร ถาเหนวา

มนเปนปญหา

ผมไมรว�คำ�ว�ประช�นยมแปลว�อะไร เพร�ะเหมอนกบใชด�กน

เลยไมรว�จรงๆ แลวมนแปลว�อะไร ผมเลยไมกล�ใช แตถ�พดถงกบดก

เรองร�ยได กนบว�มสวน คอสวนหนงเร�กไมถงกบค�แรงตำ�ทสด ฉะนน

คว�มไดเปรยบเรองนซงเมอกอนเปนประเดนสำ�คญของประเทศไทย

กำ�ลงคอยๆ ห�ยไป กตองม�ดว�มคว�มส�ม�รถในก�รผลตสอดคลองกบ

ค�แรงทสงขนไหม ถ�ม กเอ�ตวรอด

ประเทศไทยพรอมไหม

กพรอมบ�งไมพรอมบ�ง เรองก�รศกษ� ระบบโครงสร�งต�งๆ

กพรอมขนหนง แตยงไมพรอมทสด เรองภ�ษ�กอ�จเปนประเดนหนง

เพร�ะอะไรกพดภ�ษ�ไทย แตโลกสมยใหมตองพดภ�ษ�จนหรอภ�ษ�

องกฤษไดดวย ถงจะมอำ�น�จตอรองสง นกเปนโจทยขอหนง แตท

สำ�คญทสดคอโครงสร�งมนตองแนนและนง ไมว�จะเปนโครงสร�งระบบ

โทรคมน�คม คมน�คม ระบบก�รศกษ� และกฎหม�ย ส�มเรองนผมพด

ม�ตลอดว�ถ�ไมไดคณภ�พ ก�รตอยอดไปเปนเศรษฐกจทมคว�มหม�ย

จะทำ�ไดลำ�บ�ก ไมตองพดถงก�รทะเล�ะกนจนกระทงบ�นเมองไมสงบ

ซงนนเปนตวสะดดอย�งยง ทำ�ใหไมมก�รจดก�รอะไรทงสน เพร�ะมว

แตทะเล�ะกน

102 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 103

เศรษฐกจไทยในตอนน คณบณฑรมองเหนความเสยงอะไรบางไหม

ยงไมเหนอะไรทดแลวเปนไฟแดงว�บๆ แตทกระบบมนกเผชญ

กบคว�มผนผวนต�งๆ น�น� และตวอย�งทเกดขนในซกโลกอน ทกคน

กควรศกษ�ว�มนเดนไปอยตรงนนไดอย�งไร ตอนแรกๆ กไมไดเปนอย�งน

3-4 ปกอนมนกดไปหมดทกอย�ง แลวมนเดนม�อยตรงนไดอย�งไร นเปน

สงทไมเสยห�ยทจะศกษ� แลวกอย�เดนต�มแบบทเข�เดน

กสกรไทยอยดานหนา ไดสมพนธกบธรกจเอกชน เปนคนปลอยก

ใหเขา ประเมนความสามารถและฝมอของภาคเศรษฐกจจรงของ

ประเทศไทยอยางไร

มคนเกงเยอะทส�ม�รถดนไปห�ตล�ดใหมได ส�ม�รถผลตสนค�

และบรก�รใหมๆ ออกม�ได แตกมจำ�นวนหนงทอยกล�งๆ มคว�มส�ม�รถ

ขนหนง มแรงต�นท�นขนหนงตอคว�มผนผวนของตล�ด ธน�ค�รพ�ณชย

จะดกว�ระบบก�รผลตและก�รค�ข�ยของประเทศนนเปนไปไมได ฉะนน

ถ�ธรกจไมประสบคว�มสำ�เรจ กจะมผลตอระบบก�รเงน

ภาคเศรษฐกจจรงของไทยทเดนๆ พอจะชธงของประเทศไทยได

คออะไร

เร�มโครงสร�งพนฐ�นทดขนหนง ไมใชไมมเลย กสร�งม�เปน

20-30 ป จงเอออำ�นวยใหมก�รลงทนจ�กต�งช�ต และส�ม�รถสร�ง

ง�นใหประเทศนได ประเทศทคนอย�กม�ลงทนและทองเทยว กไมใชทก

ประเทศทพดอย�งนได

สำาหรบคณบณฑร วกฤตเศรษฐกจป 2540 สอนอะไรบาง

คว�มมสตนนสำ�คญสำ�หรบก�รเผชญกบปญห�ต�งๆ กมเหมอน

กนทอย�กรองโวยว�ย แตไมรจะทำ�ไปทำ�ไม เพร�ะมนแกปญห�ไมได

104 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 105

จะม�คดว�ทำ�ไมตองเปนอย�งน ทำ�ไมฉนพล�ด ทำ�ไมฉนตองเจอไพอย�ง

น มนษยเกดม� มนกเจอไพไมเหมอนกน แตมนแจกม�แลว มนกตองเลน

จะไปนงครำ�ครวญว�ทำ�ไมเข�ไมแจกไพดกว�น เปนไปไมได เพร�ะฉะนน

ทกคนกตองเลนไพทไดม�ใหดทสด ไพใบไหนแลกไดกแลก ดส ไพใบใหม

จะดขนไหม ไมใชว�ฉนไดไพแบบน ไมเลนดกว� เปนไปไมได

ไพในมอของคณบณฑรตอนนเปนอยางไร

กดพอสมควร

ทกวนนมความสข

คว�มสขแปลว�อะไร สขสบ�ย ไมใช ทกคนกมคว�มกดดน

ท�งก�รง�นดวยกนทงนน แตถ�ถ�มว�ร ไหมว�ตองทำ�อะไรถงจะม

คว�มสข กถอว�มคว�มสขพอสมควร ดกว�ไมรตวว�ตนเช�ม�จะตองทำ�

อะไร ทำ�เสรจไหม ทำ�ทนไหม นนยงไมร แตรว�ตองทำ�อะไร และกรคร�วๆ

ว�จะตองไปห�ใครม�ชวยทำ�ใหเสรจ

ยงสนกกบการทำางานในระบบการเงนอยไหม เหนไปทำาโรงแรมท

นาน

คนละเรอง นนไมใชธรกจ เปนคว�มสขเลกๆ นอยๆ แบบง�น

อดเรกม�กกว� เพร�ะชวตตอนนกยงอยกบเครอธน�ค�รกสกรไทย ไพ

แจกม�อย�งนกตองทำ�ใหเสรจ

กสกรไทยในวนนกบกสกรไทยเมอตอนกอนเกดวกฤตแตกตางกน

เมอกอน คณบณฑรและตระกลลำาซำาถอหนอยพอสมควร แตหลง

วกฤต โครงสรางกเปลยน ชวตการทำางานในกสกรไทยเปลยนไป

หรอไม อยางไร

ตรงนนไมใชประเดน เพร�ะตอนทม�เข�หนกนอยลงไปเยอะ

แตคนนกว�มเยอะ ยงหลงวกฤตเศรษฐกจกยงนอยลง ประเดนกคอ เร�ร

ไหมว�เร�ตองทำ�อะไร คนเข�เชอไหมว�เร�รว�ตองทำ�อะไร

ในแงของวถการทำางาน กอนวกฤตกบหลงวกฤตเปลยนไปเยอะไหม

ร�งก�ยกช�ลง ตองระวงตวม�กขนในก�รรกษ�เสถยรภ�พ คอ

ไมลมในด�นของสขภ�พ ถ�สขภ�พไมดกทำ�อะไรไมได ก�รปรบวถก�ร

ดำ�รงชวต ก�รกนอ�ห�ร ก�รออกกำ�ลง ก�รใชเวล�ในแตละวน กเปน

โจทยสำ�คญของมนษย หนมๆ ส�วๆ มกำ�ลงวงช�ม�ก ประเดนนกอ�จ

ไมรสกว�เปนประเดนสำ�คญ แตพอร�งก�ยมนชร� ม�ถงขนหนง เรองน

กเปนโจทยทไมง�ย

เมอมองไปขางหนา คณบณฑรเหนอะไรในกสกรไทยและสงคม

เศรษฐกจไทย

กหวงว�จะพฒน�ดวยคว�มระมดระวง ดวยคว�มมสต ทำ�ให

ระบบมคว�มแขงขนม�กขน ทงระบบก�รเงนโดยรวมของประเทศและ

ระบบภ�ยในของธน�ค�รกสกรไทย ถ�ส�ม�รถสงตอในรปแบบนนได ก

ถอว�ไดทำ�ต�มทไดรบมอบหม�ย

7 มถนำยน 2555

03

ธำรนทร นมมำนเหมนท

a

ปกปอง จนวทย สมภาษณ

108 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 109

“ธารนทร นมมานเหมนท” อดตขนคลงและนายธนาคาร อดต

กรรมก�รผจดก�รใหญ ธน�ค�รไทยพ�ณชย จำ�กด (มห�ชน) คอผรบ

หน�ทสำ�คญในก�รฟนฟเศรษฐกจประเทศไทยใหกลบเปนปกต จ�กคว�ม

เสยห�ยของวกฤตก�รณตมยำ�กง ในฐ�นะรฐมนตรว�ก�รกระทรวงก�ร

คลงสมยท 2 ภ�ยใตรฐบ�ลน�ยชวน หลกภย ทเข�ม�รบชวงตอจ�กรฐบ�ล

พลเอก ชวลต ยงใจยทธ ในเดอนพฤศจก�ยน 2540

ก�รเข�ม�รบตำ�แหนงพรอมหน�ทอนใหญหลวง ในขณะท

ประเทศกำ�ลงเผชญวกฤตเศรษฐกจครงใหญทสดครงหนงในประวตศ�สตร

เชนนไมใชเรองง�ยนก สถ�นก�รณในตอนนน ท�งด�นก�รเงน

ประเทศไทยกำ�ลงข�ดสภ�พคลองท�งก�รเงนอย�งหนก ระบบสถ�บนก�ร

เงนเปนอมพ�ต เงนสำ�รองระหว�งประเทศรอยหรอ จ�กคว�มพย�ย�ม

ตอสปกปองค�เงนบ�ทของธน�ค�รแหงประเทศไทย ก�รลงทนต�งๆ

หยดชะงก ในขณะทก�รสงออกซงเปนตวชวยสำ�คญยงคอยๆ ปรบตวจ�ก

"เราตองเอามาเปนบทเรยน

เวลาแกปญหาใหญ

มนมหลายมตหลายแงมม

ไมใชแกอนเดยวแลวเลก

ตองท�าทเดยวทงหมด

เพราะปญหามนมความเชอมโยงกน”

a

110 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 111

ก�รลอยตวค�เงน คว�มหวงสดท�ยในก�รฟนฟสถ�นก�รณเศรษฐกจ

จงตกอยกบม�ตรก�รท�งก�รคลงและคว�มส�ม�รถของรฐมนตรคลง

แตคว�มย�กลำ�บ�กและคว�มกดดนของรฐมนตรคลงไมไดหยด

อยแคสถ�นก�รณท�งเศรษฐกจทเลวร�ยเท�นน เพร�ะอกหนงอปสรรค

สำ�คญทกล�ยม�เปนขอจำ�กดในก�รดำ�เนนนโยบ�ยก�รคลง คอเงอนไข

ของขอตกลงขอคว�มชวยเหลอท�งก�รเงนจ�กกองทนก�รเงนระหว�ง

ประเทศ (ไอเอมเอฟ) ทรฐบ�ลกอนหน�ไปตกลงไว ทงก�รควบคม

งบประม�ณไมใหข�ดดล ก�รควบคมก�รใชจ�ยของรฐวส�หกจ และก�ร

ควบคมอตร�เงนเฟอและอตร�ดอกเบย เปนตน

ท�มกล�งสถ�นก�รณทรดตวรอบด�นเชนน “ธ�รนทร นมม�น-

เหมนท” ส�ม�รถนำ�พ�ประเทศก�วข�มพนจดวกฤตไปไดอย�งไร บท

สมภ�ษณชนนนบเปนครงแรกในรอบกว�สบปท “ธ�รนทร” ใหสมภ�ษณ

สอถงเบองลกของก�รแกไขปญห�วกฤตเศรษฐกจและวกฤตสถ�บนก�ร

เงนในชวงนนอย�งละเอยด โดยเฉพ�ะอย�งยงในประเดน “คว�มจรง

ประเทศไทย” ทถกปดเปนคว�มลบในตอนนน และเบองหลงก�รเจรจ�

กบไอเอมเอฟเพอขอผอนปรนม�ตรก�รเขมงวด รวมทงเปดเผยเรอง

“คบแคนใจ” ทไมส�ม�รถทำ�ไดในตอนนน พรอมเล�ทกแงมมในก�รทำ�ง�น

อย�งมนใจว� “ไมเคยทำ�อะไรผดพล�ด” และบอกเล�เกรดประวตศ�สตร

ทไมเคยเปดเผยทไหนม�กอน จ�กมมมองขนคลงผรบบทหนกในก�รแก

ปญห�วกฤตเศรษฐกจ 2540

a

คณธารนทรรบตำาแหนงหลงการลอยตวคาเงนบาทเมอวนท 2

กรกฎาคม 2540 ตอนทรบตำาแหนง สถานการณเศรษฐกจเปน

อยางไร

ตอนนนเปนชวงหลงจ�กทมก�รตกลงระดบหนงกบไอเอมเอฟ

และเข�กคดว�มวธแกไข ซงตอนหลงผมกเข�ไปแกไขคอนข�งม�ก สภ�พ

ทเจอตอนเข�ไป ว�กนต�มกรอบมหภ�คคอ เรองแรก นโยบ�ยก�รเงน

(monetary policy) มองคประกอบส�มอย�ง ไดแก หนง นโยบ�ยอตร�แลก

เปลยน คอควรจะเปนระบบอตร�คงท (fixing) เปนระบบต�มกลไกตล�ด

หรอเปนระบบอตร�แลกเปลยนกำ�หนดร�ยวน (daily fixing) สอง นโยบ�ย

อตร�ดอกเบยภ�ยในประเทศ คอดอกเบยจะอยระดบไหน สภ�พคลองควร

จะเปนเท�ไร ส�ม นโยบ�ยควบคมก�รเคลอนย�ยเงนทน (capital control)

ควรจะมหรอไม แตในเรองนเร�เปด ไมไดควบคม

สภ�พนโยบ�ยก�รเงนทผมเจอในขณะนนคอ ดอกเบยเร�สง

มห�ศ�ล สภ�พคลองในตล�ดไมม ทนสำ�รองระหว�งประเทศหมด จ�ก

ทเคยม 40,000 ล�นดอลล�รสหรฐ ลดลงไปเหลอศนย หมอมเต� (ม.ร.ว.

จตมงคล โสณกล ผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทยในขณะนน) เคยบอก

ผมว�มเหลอแค 150 ล�นดอลล�รสหรฐเท�นน แตตวเลขตำ�สด ณ สน

เดอนสงห�คมจะบอกว�มอยพนกว�ล�นดอลล�รสหรฐ เพร�ะเร�ไดเงน

ชวยเหลอของไอเอมเอฟงวดแรกม�แลว แตจ�ก 40,000 กว�ล�นดอลล�ร

สหรฐ จะเหลอ 1,000 กว�ล�นดอลล�รสหรฐ หรอ 100 กว�ล�นดอลล�ร

สหรฐ กถอว�มนหมดแลว

สวนทไปตกลงกบไอเอมเอฟกคอเข�บงคบใหธน�ค�รแหง

ประเทศไทยดำ�เนนนโยบ�ยก�รเงนเขมงวด ไมยอมใหอดฉดสภ�พคลอง

เข�ตล�ด คอมเป�หม�ยนโยบ�ยก�รเงน (monetary target) ซงเขยนไว

ว�จะตองมสภ�พคลองเท�นนๆ

112 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 113

ขออธบ�ยเรองนเพมเตม เพร�ะมคว�มสำ�คญ และคนไทยไมเข�ใจ

ทนสำ�รองคอของทเร�สะสมม�น�นหล�ยป ซงม�จ�กก�รทมร�ยไดเกนดล

หรอมเงนไหลเข�เยอะ ทำ�ใหทงค�เงนบ�ทและคว�มน�เชอถอในฐ�นะ

ลกหนหรอคค�มนำ�หนก พอทนสำ�รองหมด เร�กกลบไปสยคหน “go

back to stone age” เพร�ะไมส�ม�รถค�ข�ยกบต�งช�ตไดเลย คอถ�

ไมทำ�อะไรเลย ประเทศไทยจะไมมนำ�มนใช เพร�ะเร�นำ�เข�นำ�มนเกอบ

รอยเปอรเซนต เร�จะไมมวตถดบม�ปอนโรงง�นไทย เร�จะไมมย� เพร�ะ

เร�ผลตสวนผสมของย�ไมได สวนผสมทงหล�ยตองนำ�เข�ทงนน ในภ�ค

เกษตร เร�จะไมมปยและย�ฆ�แมลง เพร�ะฉะนนก�รไมมทนสำ�รองจะ

เหนอยม�ก

อกประเดนหนงในเรองนโยบ�ยก�รเงนกคอเร�ไมสมดล หลง

จ�กเกดวกฤตในไทยและเก�หลใต ไอเอมเอฟศกษ�ว�เกดอะไรขนกบ

เอเชย ท�ยทสด เข�สรปง�ยๆ ว�เร�ไมส�ม�รถดำ�เนนนโยบ�ยก�รเงน

ไดต�มใจชอบ ภ�ยใตส�มองคประกอบของนโยบ�ยก�รเงน ตวอย�งเชน

ประเทศไทยมอตร�แลกเปลยนคงท แตเปดเสรเงนทนเคลอนย�ย และ

ดำ�เนนนโยบ�ยดอกเบยต�มใจชอบ ก�รทอตร�แลกเปลยนยงคงทจงมแรง

กดดนม�ก ทกประเทศทมปญห�คล�ยๆ เร�ต�งดำ�เนนนโยบ�ยผดพล�ด

คอไมเข�ใจคว�มเชอมโยงของส�มองคประกอบน ดำ�เนนนโยบ�ยต�มใจ

ชอบ นเปนเรองของธน�ค�รแหงประเทศไทย คนอนไมไดยงดวยเลย

เปนปญห�ด�นนโยบ�ยก�รเงน

เรองทสอง นโยบ�ยก�รคลง ตองถอว�สงทพย�ย�มทำ�ม�น�น

ในก�รลดภ�ระหนส�ธ�รณะ เปนเรองทด ตอนทเพงลอยตวค�เงนบ�ท

แลวผมเข�ไป อตร�สวนหนส�ธ�รณะตอจดพอยในระดบตำ� สมยผมเปน

รฐมนตรคลงครงแรก งบประม�ณเกนดล ผมส�ม�รถนำ�เงนไปชำ�ระหน

เงนกต�งประเทศกอนกำ�หนดไดเยอะ นโยบ�ยก�รคลงของเร�ถอว�

แขงแรงม�ก แตในเมอนโยบ�ยก�รเงนของเร�มปญห�ม�ก ตวขบเคลอน

ก�รเจรญเตบโตท�งเศรษฐกจ (engine of growth) จงขนอยกบด�นก�ร

คลงตวเดยว

ก�รเตบโตของเศรษฐกจคอ I (Investment หรอก�รลงทน) + G

(Government Expenditure หรอก�รใชจ�ยภ�ครฐ) + C (Consumption

หรอก�รบรโภค) + (X-M) (Exports-Imports หรอก�รสงออกสทธ) เวล�

เร�เข�สวกฤต คว�มเชอมนจะถกกระทบกอน ทำ�ใหมปญห�ภ�คก�รเงน

และภ�คเศรษฐกจทแทจรง คอตว I (ก�รลงทน) ไมมใครยอมลงทน เร�

เปนประเทศทพงพ�เงนลงทนโดยตรงจ�กต�งประเทศม�ก คนไทยลงทน

นอย เงนลงทนโดยตรงจ�กต�งประเทศจงเปนตวขบเคลอนเศรษฐกจ ถ�

เร�มปญห�ทนสำ�รอง โดยธรรมช�ตกไมมใครเข�ม�ลงทนโดยตรง

ตอไปคอตว G (ก�รใชจ�ยภ�ครฐ) ซงผมคดว�เร�แขงแรง ยงพอ

ไหว มชองทจะจดก�รเอ�ม�ใชเพอเพมก�รเจรญเตบโตท�งเศรษฐกจได

ตว C (ก�รบรโภค) เปนไปไมได เพร�ะเกดปญห�ม�กม�ย คว�ม

เชอมนห�ย คนรวยกไมอย�กใชเงน ชนชนกล�งและแรงง�นกกลวตกง�น

จงไมใชเงน ซงจรงๆ กมก�รตกง�นจำ�นวนม�ก เมอไมมใครใชเงน ตว C

กห�ยไป จะไปเอ�ก�รเตบโตม�จ�กไหน คนย�กคนจนยงไมตองพดถง

เพร�ะไมมเงนจะใช ทำ�ใหก�รบรโภคห�ยไป

กเหลอ (X-M) หรอก�รสงออกสทธ ตวนจะพงพ�ไดเมออตร�

แลกเปลยนปรบตวจนทำ�ใหส�ม�รถกลบไปแขงขนได แตกว�อตร�

แลกเปลยนจะปรบตวตองใชเวล�น�น สงเกตว�ปแรกทเร�ลดค�เงน ซง

กลดลงไปเยอะ แตก�รสงออกไมคอยเพม เพร�ะผนำ�เข�ในต�งประเทศ

จะตอรองร�ค� แลวเร�ไมอยในฐ�นะทตอรองได ดงนนถงแมว�จะคอยๆ

ดขน แตไมดทนต�เหน ทดทนต�เหนและคอนข�งเรวคอก�รเกนดลบญช

เดนสะพด แตนนเปนผลจ�กก�รนำ�เข�นอยลง

114 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 115

ด�นก�รคลงยงมอกเรองหนงซงเปนปญห� ตอนหลงผมเลกทนท

คอก�รเพมภ�ษมลค�เพมเปนรอยละ 10 ซงทำ�ในสมยคณทนง พทยะ

เพร�ะไอเอมเอฟเปนคนสงและไปยอมไอเอมเอฟ แบบนจะไปห�ก�ร

เตบโตม�จ�กไหน เพร�ะด�นก�รเงนกมปญห�ทนสำ�รอง ด�นก�รคลงก

ถกบงคบดวยเงอนไขของไอเอมเอฟ ห�มข�ดดลเปนอนข�ด ผมกเหนว�

เครองยนตขบเคลอนเศรษฐกจทงก�รลงทนและก�รบรโภคยำ�แย จะพงได

กแครฐบ�ลกบก�รสงออกสทธ ดงนนเร�กตองแกไขตรงน

เมอม�ดภ�คสถ�บนก�รเงนกพบว�หนกหน�ส�หส บรษท

เงนทนรอยละ 90 เจงไปแลว รฐเอ�เงนหลวงจ�ยแลวเปนเจ�หนแทน

รวบเอ�บรษทเงนทนม�อยในคว�มรบผดชอบของรฐ เปนก�รเอ�เงนภ�ษ

ของรฐไปชวยเหลอภ�คเอกชน ไมไดถอเปนนโยบ�ยทผด เรองนทไหน

ในโลกกทำ� เพร�ะสงทจะทำ�ล�ยสถ�บนก�รเงนหรอภ�คก�รเงนอย�ง

สมบรณกคอก�รทคนไมมคว�มมนใจ โดยเฉพ�ะคนฝ�กเงน

นโยบ�ยเรอง ปรส. (องคก�รเพอก�รปฏรปสถ�บนก�รเงน) และ

บบส. (บรรษทบรห�รสนทรพยสถ�บนก�รเงน) ไดทำ�เปนกฎหม�ย ผม

ทบทวนเรองพวกนทงหมด และไมคดว�มนผด เพร�ะจรงๆ แลวปญห�

ใหญกคอ ประเทศไปเปนเจ�หนเงนฝ�กของคนเหล�นทงหมด จงตอง

ยดทรพยสนม� เมอยดม�แลว ถ�มว�มคว�มส�ม�รถในก�รบรห�รไหม

ซงก�รบรห�รลกหนเงนกในระบบก�รเงนปกต จะตองมก�รใหบรก�รรบ

ชำ�ระคน ใหกเพม และสนบสนนเมอเข�ประสบคว�มสำ�เรจ

ในเมอเจ�หนสวนใหญคอธน�ค�รแหงประเทศไทยและกองทน

ฟนฟฯ (กองทนเพอก�รฟนฟและพฒน�ระบบสถ�บนก�รเงน) เข�จะไป

รอะไร และใครจะม�นงบรห�รภ�คเศรษฐกจทแทจรงในลกษณะทควรจะ

เปน ทงหมดททำ�คอชำ�ระบญช (liquidate) เอ�เงนคนอย�งเดยว เพร�ะ

ฉะนนตองม�ดว�มท�งเลอกอนไหมทใชระบบคนหนใหภ�คเอกชนอย�ง

เรวและถกตองทสดต�มระบบตล�ด นคอทม�ทไปของ ปรส.

มอกวธหนงซงง�ยม�ก คอตงทน�ยประจำ�แผนดน ฟองทกร�ย

เอ�เงนคนม� แตเศรษฐกจจะเจงแนนอน เพร�ะฉะนนตองมวธก�รบรห�ร

ในลกษณะทส�ม�รถคนคนเหล�นสสถ�บนก�รเงนปกตไดเรวทสด ซง

ทำ�ไดโดยก�รห�ร�ค�ตล�ด (market price) ในขณะทเศรษฐกจโดย

ทวไปยำ�แย จะรกษ�คนเหล�นใหด ท�ยทสดกตองเลว ฉะนนคนทรบ

หนไปกตองไดรบสวนลด กม�ประมลกน แลวรฐกตองรบผดชอบ นคอ

แนวท�งทไอเอมเอฟว�งเอ�ไว ซงผมไมคดว�มนผด จงดำ�เนนก�รตอ

วนทรบตำาแหนง ตอนนนสำาหรบคณธารนทร อะไรเปนโจทยสำาคญ

ของเศรษฐกจไทย คดวามปญหาอะไรทตองแกไขบาง และแนวทาง

การแกปญหาของคณธารนทรและพรรคประชาธปตยในวนนน

แตกตางจากแนวทางของรฐบาลกอนหนาอยางไร

ทพดม�คอปญห�ภ�คนโยบ�ยก�รเงน ภ�คก�รคลง ภ�คสถ�บน

ก�รเงน และภ�คเศรษฐกจทแทจรง คำ�ถ�มตอไปคอ สงทเร�ตกลงกบ

ไอเอมเอฟคออะไร ผมเล�ใหฟงแลวว�เข�ใหเร�เขมงวดเรองนโยบ�ย

ก�รเงน ดอกเบยตองสง สภ�พคลองไมม สวนภ�คก�รคลงกใหเพมภ�ษ

มลค�เพมเปนรอยละ 10 ไมใหมก�รข�ดดลงบประม�ณ ซงไมใชแครฐบ�ล

รฐวส�หกจกตองใชเงนลงทนเท�กบกระแสเงนสดทห�ม�ได รฐวส�หกจ

จะกเงนเพอขย�ยกจก�รกไมได และวธก�รแกไขหนสนของภ�คสถ�บน

ก�รเงน เข�กบอกว�ตองใชวธก�ร ปรส. และ บบส.

ปรส. เปนองคกรอสระ มคว�มเปนเอกเทศ เพอเข�ไปแกไข

ปญห�หนสนของสถ�บนก�รเงน ซงจรงๆ แลวคอทรพยสนของธน�ค�ร

แหงประเทศไทย สวน บบส. เปนองคกรทขนกบนโยบ�ยรฐบ�ล มหน�ท

สร�งคว�มยตธรรมใหเกดขนในกระบวนก�รของ ปรส. ถ�ห�กเหนร�ค�ตำ�

116 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 117

เกนไปกตองเข�ม�ประมล เพอใหร�ค�สง หรอห�กเหนว�คนทม�ประมล

ฮวกน กตองเข�ม�เบรก หรอหม�ยคว�มว�ถ�ร�ค�ตำ�เกนไปกตองเปน

คนยน ฮวกนม�กเกนไปกตองดดร�ค�ขน ท�ยทสด บบส. ประมลไดหน

ปรส. ม�กทสด ทผ�นม�อ�งว�ฝรงประมลไปเยอะ กเยอะจรง แตนอย

กว�คนไทยประมล

อกเรองทไมมใครยอมพด คอไมมธน�ค�รพ�ณชยสกร�ยเข�

ประมล เพร�ะตวเองจะไปไมรอดอยแลว ภ�คก�รเงนทผมพด หม�ยถง

เฉพ�ะบรษทเงนทน ซงเปนหนงในหกของระบบก�รเงนทงหมด ผมยง

ไมไดพดถงเรองธน�ค�รพ�ณชยไปกยมเงนกองทนฟนฟฯ จนท�ยทสด

ผมตองดำ�เนนนโยบ�ยยดเปนของรฐ เพร�ะไมปฏบตหน�ทของธน�ค�ร

คอไมมเงนฝ�กอกแลว ไปกเงนธน�ค�รแหงประเทศไทยกนหมด

ปญห�ทสองคอระบบธน�ค�รทไมทำ�ง�น เพร�ะทกคนเกรงกน

หมด ทสมยนนพดกนว�ไมมสภ�พคลอง จรงๆ แลวธน�ค�รไมทำ�ง�น

สภ�พคลองม แตธน�ค�รไมยอมปลอย เข�บอกว�ถ�ปลอยใหใครกเจง

กนหมด แลวเข�กกลวว�ตวเองจะเจงดวย ในคว�มเปนจรง ประม�ณ

หนงปหลงจ�กทเร�ลดค�เงนบ�ท เอนพแอลเพมขนไปรอยละ 47

เนองจ�กคว�มไมเชอมนและสภ�พคว�มเรรวนของเศรษฐกจทงหมด

นคอปญห�ใหญทสดทผมเจอ จรงๆ แลวมนเจงทงระบบ ไมใชเรองธรรมด�

เร�กตองห�วธแก

มอกปญห�หนงของระบบสถ�บนก�รเงน พอๆ กบก�รไมม

ทนสำ�รอง คอก�รทธน�ค�รพ�ณชยออก L/C (Letter of Credit) แลว

ไมมธน�ค�รไหนในโลกรบ พดง�ยๆ คอไมมคว�มน�เชอถอ สงนเปน

วงจรทตดข�ดก�รนำ�เข� ซงจะยอนไปเปนปญห�เรองทนสำ�รอง ขณะน

ประเทศสเปนกเจอปญห�นเหมอนกน ตอนนนธน�ค�รกรงเทพ กสกรไทย

ไทยพ�ณชย และกรงไทย เรมมปญห�แลว ผมตองดำ�เนนก�รใหธน�ค�ร

เหล�นไดรบคว�มเชอมนจ�กธน�ค�รในเมองนอก เข�จะไดปลอยกได

ระบบเศรษฐกจทแทจรงจะไดไมสะดด

ปญห�สวนตวของผมคอ ตอนทตดสนใจในขณะนนไมไดอธบ�ย

คว�มจรงใหคนไทยฟง เพร�ะคดว�ถ�อธบ�ย เดยวหมดกำ�ลงใจ แลวจะ

พงกนหมด เรองนกล�ยเปนประเดนในพรรคประช�ธปตย เข�ห�ว�ผม

ไมอธบ�ย ทำ�ให ทกษณ ชนวตร ม�ชบมอเปบเอ�ผลง�นของเร�ไป

คว�มจรงเข�จะชวยผมอธบ�ยกได แตเข�กไมไดชวย ผมตองตดสนใจ

อะไรบ�งอย�งซงไมง�ย ถ�ผมเล�คว�มจรงทงหมดใหคนไทยฟง จะอย

กนไดหรอ

เร�พดถงภ�คเศรษฐกจทแทจรง นโยบ�ยก�รเงน ฐ�นะก�รคลง

และสถ�บนก�รเงนไปแลว คร�วนพดถงช�วบ�น สงทเปนปญห�ทนทคอ

คนย�กจนตองจนลงอก คนชนกล�งกอ�จจะกล�ยเปนคนย�กจน สวน

คนรวยกรวยอยแลว ไมถงขน�ดต�ยหรอก แตสงทเร�กลวคอ คนรวย

จะหนออกจ�กประเทศ เอ�เงนไปเลนทอนหมด ซงหม�ยคว�มว�เร�จะ

เพมทนสำ�รองไมได นคอปญห�ทอ�รเจนตน�เคยม ทำ�เท�ไร ทนสำ�รอง

กไมขน ไดทนสำ�รองม� คนรวยกเอ�เงนออกไปอก เพร�ะไมมคว�มมนใจ

ในประเทศตวเอง ซงเปนปญห�ของประเทศเวยดน�มในขณะน

สงทผมเหนว�เปนเรองใหญ และเกยวของกบคว�มยตธรรม

ในสงคม คอก�รดแลปญห�คว�มย�กจนเมอเกดวกฤตขนทนททนใด

กอนทรฐบ�ลจะไปตกลงกบไอเอมเอฟกไมมก�รพดถง ผมบอกว�ใสเข�ไป

เลย ตอนคยกบไอเอมเอฟกบอกไปว�คณเหนอนโดนเซยไหม จะทำ�อะไรก

ไมได มประทวงทกวน เมองไทยเร�ยอมใหเกดแบบนนไมได เพร�ะฉะนน

เข�ตองฟงว�เร�จะเอ�อะไร

ถงตรงน ผมอย�กบอกว�เร�เปนประเทศทโชคด เพร�ะภ�ค

เกษตรมคว�มเขมแขง และมภ�คเศรษฐกจทแทจรงสง ภ�คเกษตร

118 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 119

ส�ม�รถรองรบแรงง�นจ�กภ�คอตส�หกรรมไดเวล�มวกฤต คอตกง�น

กลบไปกยงอยได ไมถงกบอดต�ย พอแมพนองยงอย ภ�คเกษตรส�ม�รถ

สร�งกำ�ไรตอนทเร�ลดค�เงน เพร�ะฉะนนเข�กรองรบได ถ�ไมมภ�ค

เกษตร มแตภ�คอตส�หกรรม ผลกระทบกจะลงไปถงข�งล�ง อกอย�ง

เร�เปนสงคมครอบครวใหญ ไมใชแบบฝรงทเปนครอบครวเดยว เร�

เกอกลกนตงแตป ย� ต� ย�ย จนถงหล�นเลกๆ ในย�มย�ก จรงๆ ทอน

กม แตกรณเมองไทย ผมเชอว�มม�กกว�ทอน ฉะนนผมส�ม�รถแกไข

ปญห�อย�งอนได โดยไมตองกงวลม�กเกนไปเกยวกบก�รดแลเรอง

ป�กทอง อย�งไรกต�ม ปญห�ของประเทศไทยในขณะนนคอคนจะจน

ลงม�ก ซงแนนอนว�กระทบก�รบรโภค ผมอย�กชใหเหนว�ไอเอมเอฟ

ไมเคยสนใจเรองพวกน และไมรดวย

เล�ใหฟงแบบกว�งๆ ว�สภ�พเปนแบบน และขอตกลงกบ

ไอเอมเอฟกเปนอย�งทว� ถ�มว�ทำ�ไมไอเอมเอฟถงเปนอย�งน กเปน

เพร�ะเข�เจอปญห�อ�รเจนตน� เจอปญห�ล�ตนอเมรก� ทำ�ใหมคว�ม

ชำ�น�ญท�งโนนม�กกว� พอมปญห�เอเชย ไทยกบเก�หลใตเปนสอง

ประเทศแรก เข�กเรมปรบวธก�รในล�ตนอเมรก�ม�ใช คอเขมงวดทก

อย�ง เพร�ะสงทไอเอมเอฟกลวม�กๆ คอเงนเฟอเพมขนเรอยๆ จนคม

ไมอย ซงสงทจะต�มม�คอคว�มตองก�รใชจ�ยไมลด ก�รนำ�เข�เท�เดม

ทำ�ใหร�ค�สนค�ปรบสงขนมห�ศ�ล ไอเอมเอฟกลวเรองนม�ก เข�กบอก

ว�จะใชโมเดลแบบนกบเร� ซงมนผด เพร�ะเมองไทยมคว�มตองก�ร

ใชจ�ยทยดหยนม�ก พอมปญห�กไมซอดกว� เพร�ะฉะนนผมจงเจรจ�กบ

ไอเอมเอฟว�ทนททเงนเฟอของเร�เรมลดลง ตองแกเงอนไขทงหมด เข�

กยอมต�มนน ซงส�ม�รถทำ�ไดหลงจ�กเร�เข�โปรแกรมในเดอนสงห�คม

ผมเรมลดดอกเบยไดประม�ณเดอนมถน�ยนปถดม�

เรองตอไปคอเรองก�รคลงและก�รใชจ�ยของภ�ครฐ ซงถอเปน

หวใจ รฐบ�ลไทยมจดแขงอยอย�งเดยว คอคว�มส�ม�รถในก�รกและ

ใหกตอเพอเอ�ไปลงทน รฐวส�หกจกตองกไดดวย เรองนเปนเรองใหญ

ตองเจรจ�ใหสำ�เรจ เร�ใชเวล�น�น คยกบไอเอมเอฟกเรมรเรอง ตองถงกบ

เข�สภ�คองเกรส ซงผมตองไปลอบบอยตงน�น ใหนกก�รเมองอเมรกน

ชวยพดกบกระทรวงก�รคลงอเมรกนเพอใหยอมทำ�ต�มทประเทศไทย

ขอ โดยประธ�นคณะกรรมก�รของวฒสภ�กเหนดวยและผอนคล�ย

หลงจ�กเร�ไปเล�ใหฟง คนทชวยเร�พดกคอวฒสม�ชก เทด เคนเนด

(Ted Kennedy)

นคอทม�ทไปของแอลโอไอ (Letter of Intent) หรอหนงสอแสดง

เจตจำ�นงขอคว�มชวยเหลอท�งก�รเงนจ�กไอเอมเอฟฉบบทส�ม คอเร�

ไปขอใหผอนคล�ยด�นก�รใชจ�ยภ�คก�รคลง รฐบ�ลและรฐวส�หกจตอง

กได ลงทนได กไปอธบ�ยใหเข�ฟง ทฤษฎง�ยๆ คอ ถ�เขมงวดไปหมด

แลวเร�จะเอ�เงนทไหนม�ใชหน ซงนกเปนปญห�ทยโรปกำ�ลงถกเถยง

กนอยขณะน อกเรองทเร�บอกว�จะแกไข และเร�จะเปนประเทศแรกท

เข�ยอมใหแกไข กคอเรองเอสไอพ (Social Investment Program) หรอ

โครงก�รเพอก�รลงทนท�งสงคม

หลงกลบจ�กไอเอมเอฟ ทกอย�งกปลดทนท ตอนนนผมไป

2-3 รอบ คยกบ บล คลนตน (Bill Clinton) อล กอร (Al Gore) และนก

ก�รเมองต�งๆ กคยกนรเรอง จงส�ม�รถห�ท�งออกได ของพวกนเร�

ไมพดม�ก เร�ถอว�เร�แกได

คนไมคอยรเบองหลงการเจรจากบไอเอมเอฟวาเกดอะไรขนบาง

ตอนแรกไอเอมเอฟใชนโยบายแบบเขมงวด มการกำาหนดนโยบาย

เกนดลดวยซำา ไมใชแคหามขาดดล ขนภาษมลคาเพมและอะไร

ตางๆ อยางทคณธารนทรเลาใหฟง คณธารนทรมโจทยวาปลอย

120 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 121

ไวแบบนนลำาบาก อยากทราบวากระบวนการการเจรจาในฐานะ

ประเทศลกหนทไมมอำานาจตอรองกบไอเอมเอฟเปนอยางไร

ง�ยทสดกคอพดคว�มจรง เข�กเหนดวย และเหนว�เข�คดผด

ไอเอมเอฟเรมยอมรบวาตวเองทำาผดพลาดตอนไหน

จรงๆ แลวเข�บอกว�เข�พดกบรฐบ�ลเก�ไมรเรอง อธบ�ยก

ไมเปน ไมรจะทำ�อะไร ไมรจะแกไขตรงไหน เข�จงบอกว�ตองเอ�แบบน

นเข�ดถกนะ

ประเดนใหญทเขาคดวารฐบาลกอนหนามปญหาคออะไร

ก�รบรห�รจดก�รไมรจะเอ�อะไร ไมมเป�หม�ยในก�รดแลวกฤต

ไมรจะเรมใหเปนระบบอย�งไร งงเปนไกต�แตกกนไปหมด

คนมกจะวจารณวาไอเอมเอฟใชยาสตรเดยวกนกบทใชในประเทศ

อน

กเปนเชนนนจรง แตทำ�ไมเมอกอนเข�ถงบบหนกหน� เข�กพด

ตรงๆ ว�เข�พดกบเร�ไมรเรอง เข�กบอกว�วธแกคออย�งน จะเอ�หรอ

ไมเอ� เร�กเอ� (หวเร�ะ)

คณธารนทรกำาลงจะบอกวาปญหาไมไดอยทไอเอมเอฟ แตอยทฝาย

เราไมมอะไรทชดเจน

ไมใชครบ ปญห�อยทไอเอมเอฟไปใชประสบก�รณผดม�ปรบ

ใชในเอเชย แตปญห�อกเรองทเข�พด คอคยกบเร�แลวเร�ไมรจะแกไข

อย�งไร

122 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 123

พอคณธารนทรเอาความจรงไปพด

เข�กตกลง แตวธก�รกอนจะตกลงไมใชง�ยๆ ไอเอมเอฟไมใชคน

คนเดยว แตมบอรดหล�ยคนม�จ�ก G-10* และ G-7** แตทมนำ�หนกม�ก

ทสดคอคว�มคดเหนของกระทรวงก�รคลงและธน�ค�รกล�งของอเมรก�

เปนคนชนกชไมในบอรดไอเอมเอฟ ท�ยทสด เรองมนม�กขน บอรดกสง

ฝ�ยบรห�รจดก�รใหตงทมวจย โดยจ�งผเชยวช�ญทำ�ก�รศกษ�อสระ

(independent study) มโจทยว�นโยบ�ยของไอเอมเอฟทใชกบไทยและ

เก�หลใตนนผดหรอถก แลวร�ยง�นใหคณะกรรมก�รของไอเอมเอฟทร�บ

สงทแกไขในเมองไทยคอผอนคล�ยนโยบ�ยก�รคลงและนโยบ�ย

ก�รเงนเมอเงนเฟอมแนวโนมลดลง ซงเปนเรองทถกตอง ไอเอมเอฟ

ประก�ศว�นคอสงทเข�ทำ� นคอผลสรปของคณะกรรมก�รอสระ และเข�

ยอมรบ

ทคณธารนทรไปลอบบสภาคองเกรส กเพอใหสภาคองเกรสไป

กดดนตออกทหนง

กดดนอเมรก� โดยกดดนกระทรวงก�รคลงกบธน�ค�รกล�ง

ของเข� เพร�ะพวกนอ�จจะเปนแบบ องเกล� แมรเคล (Angela Merkel

น�ยกรฐมนตรคนปจจบนของเยอรมน ซงชอบแนวนโยบ�ยรดเขมขด)

แตผมตองเล�อกเรอง ซงมผลกระทบตอทนสำ�รอง คนกตอว�อเมรก�

ม�กว�ไมชวยไทย คว�มจรงเข�อย�กชวย แตชวยไมได เพร�ะหลงจ�ก

เข�ชวยเมกซโกในชวงกอนหน�นน ไดเกดกฎหม�ยฉบบหนง คอ

D’Amato Law ซงห�มอเมรก�ใหกกบใครโดยตรง

เพร�ะฉะนนอเมรก�จะรวมใสเงนในไอเอมเอฟแบบทญปนทำ�

ไมได เรองนผมไปเจรจ� เข�กชวยไมได แลวทำ�อะไรไดบ�งละ ผมกเล�

ปญห�ใหเข�ฟง คอฝงบนเอฟ-18 ซงพลเอก ชวลต ยงใจยทธ ไปซอเอ�ไว

บดนเร�ไมมเงนจ�ย คณยกเลกไดไหม เรองนผมกตองใหเครดตเข� วนนน

คลนตนคยกบผม เข�กตกลงว�จะพย�ย�ม ท�ยทสดกทำ�ใหในรฐบ�ล

น�ยกฯ ชวน หลกภย

ท�ยทสดเร�กคยกบอเมรก�ไดด เข�ชวยเท�ททำ�ได และชวย

พดกบประเทศอนดวย ชวงนนเก�หลใตและอนโดนเซยม�ชวยขอถอน

แพกเกจไอเอมเอฟจ�กไทย ผมกสงจดหม�ยไปขอบคณ เข�ม�ชวยกดใจ

แพกเกจไอเอมเอฟกลดลงไป 2,000 ล�นดอลล�รสหรฐ

นกคอภ�พรวมทงหมด เร�ตองดำ�เนนนโยบ�ยต�งๆ ใหกลบม�

เปนเรองทแกไขปญห�ได ด�นก�รคลง เร�กไปเจรจ�ใหผอนคล�ยได

ใชรฐวส�หกจได ด�นสงคม เร�กเรมเรองโครงก�รเพอก�รลงทนท�งสงคม

แลวไปแกไขปญห�ภ�คเกษตรโดยตรงในเรองก�รประนอมหน ก�รปรบ

โครงสร�งหน และก�รลดหน (hair cut) ทำ�ไปเปนจำ�นวนม�ก ชวงนน

ลกหนสญของ ธ.ก.ส. (ธน�ค�รเพอก�รเกษตรและสหกรณก�รเกษตร)

จดก�รเกอบหมด คอดแลภ�คเกษตรสดๆ เพอใหเข�เขมแขง รองรบ

แรงง�นจ�กภ�คอตส�หกรรมได คนตกง�นกลบบ�นกยงอยได ด�น

นโยบ�ยก�รเงน ทนททเงนเฟอเปลยน เร�กลดดอกเบยอย�งรวดเรว

กโดนผกเงนตอว� ซงเปนเรองปกต แตก�รลดดอกเบยกชวยไดม�ก

หลงจ�กนนง�นใหญทสดคอปดสถ�บนก�รเงน ผมตองแกไขปญห�ระบบ

ธน�ค�รพ�ณชย และมปญห�เรอง ปรส. และ บบส. ดวย

โจทยคอทำ�อย�งไรใหทกอย�งกลบเข�สภ�วะปกต กลไกสถ�บน

* G-10 หม�ยถงกล มประเทศเศรษฐกจขน�ดใหญ 11 ประเทศทรวมมอกนภ�ยใต

ขอตกลง General Arrangements to Borrow (GAB) ประกอบดวย เบลเยยม แคน�ด�

ฝรงเศส เยอรมน อต�ล ญปน เนเธอรแลนด สวเดน สวตเซอรแลนด สหร�ชอ�ณ�จกร

และสหรฐอเมรก�

** G-7 หม�ยถงกลมประเทศอตส�หกรรมชนนำ� 7 ประเทศ ซงจดก�รประชมห�รอด�น

เศรษฐกจรวมกนเปนประจำ�ทกป ประกอบดวย สหรฐอเมรก� องกฤษ ฝรงเศส เยอรมน

อต�ล แคน�ด� และญปน

124 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 125

ก�รเงนตองทำ�หน�ททพงกระทำ� จะม�ทำ�ลวดล�ยหรอขโกงไมได พวก

น�ยธน�ค�รไมชอบผมเยอะ ผมเฮยบเรองม�ตรฐ�น เพอใหผฝ�กเงน

มคว�มมนใจ และมม�ตรฐ�นเทยบเท�ธน�ค�รทวโลก

การทเคยเปนกรรมการผจดการธนาคารพาณชยแลวมาสวมหมวก

น ทำาใหการทำางานนงายขนหรอตางกนอยางไร

ง�ยขน เพร�ะผมรเข�หมด ผมรจกด (หวเร�ะ) แตเร�กไมไดไป

เหยมโหดกบเข�หรอตงใจทำ�ใหเข�มปญห� ธน�ค�รกรงเทพกบธน�ค�ร

กสกรไทย ผมกไปชวยเข�ข�ยหน เข�จำ�หน�ยไดกถอว�ใชได และท�ย

ทสดเร�กออกม�ตรก�ร 14 สงห�คม 2541 ซงเปนสงทยนยนว�ตงแต

นเปนตนไป ระบบก�รเงนของประเทศเขมแขง ไมมอกแลวทจะมปญห�

ม�บดน ผมไมเคยคดว�ผมทำ�อะไรพล�ด ทกอย�งตองใชก�ร

แกไขปญห�แบบเปนระบบ จะแตะจดใดจดหนงไมได เพร�ะมนเกยวของ

สมพนธกนหมด และทกจดมคว�มสำ�คญเท�กน ทสำ�คญคอถ�ตวใด

ตวหนงเอ�ไมอย กจะเอ�ไมอยทงหมด ถ�เอ�อย กตองเอ�อยพรอมกน

ทย�กคอตรงน

อกเรองทย�กคอคว�มไมทนใจ เพร�ะเหนอยม�น�น กอย�กจะ

พนเรวๆ กว�ผมจะทำ�ใหจดพกลบคนม�ได ใชเวล�สองป จดพของไทย

ตดลบตงแตป 2540 รอยละ 1.4 หนกสดคอป 2541 ตดลบรอยละ 10.5

ชวงนนจะกระวนกระว�ยกนม�ก คนไมเหนฝง กำ�ลงใจกหมด ซงเปน

เรองปกต

การบรหารเศรษฐกจตองบรหารความเชอมนและบรหารจตใจดวย

แนนอนทสด

ชวงทคนยงไปไมถงฝงและรสกเหนอย คณธารนทรจดการกบเรอง

พวกนอยางไร บรหารจตใจคนอยางไร

ผมกไมไดบอกคว�มจรงทงหมด เรองนผดจ�กหลกคว�มโปรงใส

และธรรม�ภบ�ลทด (Good Governance) แตผมกบอกไมไดว�คณเจงกน

หมดแลว คณตองจนไปอกสบป

แตมคนพดวาพอไมบอกความจรง คนกปรบตวตามสภาพความ

เปนจรงไมได

ไมจรง เข�ปรบตวได คอคนจะอยไดตองมกำ�ลงใจ อย�ไปคดว�

ทกคนเสพขอมลแลวมคว�มคดเหมอนกนหมด ถ�คดว�คว�มโปรงใสคอ

สจธรรมสงสด (ultimate virtue) นนไมจรง เพร�ะสำ�หรบคนบ�งประเภท

อย�งคนไขใกลต�ย หมอบอกว�พรงนคณจะต�ย อย�งนคนไขรบไดไหม

แลวม�บอกว�หมอไมโปรงใส มนไมใช ตองดใหลกๆ อย�ไปยดเหนยว

ว�ตองถกรอยเปอรเซนต ผมตดสนใจว�จะไมบอกคว�มจรงทงหมด ถ�

ขนบอกทงหมดคงยง

ตอนนนอะไรเปนเรองใหญทปดไว

กทกเรอง ผมไมเคยบอกว�ทนสำ�รองเร�หมด ไมเคยบอกว�

ธน�ค�รเร�เจง และอกเรองคอระบบธน�ค�รพ�ณชย แตเรองนมคนบอก

อยแลว คอบรษทจดอนดบคว�มน�เชอถอ (rating agency) เชน มดส

(Moody’s) จดอนดบระบบธน�ค�รประเทศไทยเท�กบระตำ�สดของ junk

bond

แลวตอนนนจดการอยางไร

กตองพดคว�มจรงว�ผมจะทำ�แบบน คณตกลงไหม ผมจะดำ�เนน

126 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 127

นโยบ�ยแกไขปญห�สถ�บนก�รเงนอย�งน ไดแก ลดทน เพมทน เปลยน

ผบรห�ร ซงกคอยดนนแหละ

วธคดของบรษทจดอนดบความนาเชอถอเหมอนเราไหม เหน

ความหวงเหมอนเราไหม

เข�กเหนดวยกบทเร�ทำ� สถ�บนก�รเงนไหนทแกปญห�ของ

ตวเองได เร�ตองสงเสรม ถ�แกปญห�ดวยตวเองไมได เร�กแกแทน

เปนเรองธรรมด� เรองนตองใหเกยรตธน�ค�รแหงประเทศไทย เพร�ะ

เข�ใหคว�มรวมมอในก�รแกไขปญห�สถ�บนก�รเงนรอยเปอรเซนต

ตงแตคณชยวฒน วบลยสวสด คณธ�รษ� วฒนเกส เรอยม�จนหมอมเต�

(ม.ร.ว.จตมงคล โสณกล) ท�ยทสดเร�กแกได และคอยๆ ดขนต�มลำ�ดบ

15 ปผานไป มองยอนไปในอดต มนโยบายอะไรทรสกวาทำาไดดกวา

หรอควรเลอกทางเลอกอน

ไมม

คณธารนทรคดวาไดทำาในสงทควรทำา ภายใตเงอนไขในเวลานน

แนนอน

ไมมอะไรผดพลาด

ผมไมคดว�ไดทำ�อะไรผดพล�ด ทผมกำ�ลงถกเถยงกบตวเองคอ

เร�อ�จเปดเผยบ�งเรองนอยเกนไป อย�งทเล�ม� ไมเคยม�นงเล�แบบน

คอเลาใหคนอนเขาใจตวเองนอยเกนไป

ใช ถ�เล�ใหฟง เดยวคนไขต�ยกอน แตมนยอนทมแทงหมอ

ทผมรบไมไดคอห�ว�ผมทำ�ง�นดวยก�รข�ยช�ต อย�งนพดไมรเรอง

ทำาไมเขาจงคดแบบนน

กเปนวธด�ทสนกทสด ผมกไมรว�เข�คดอย�งไร แตผมกฟอง

เข�ทนทเหมอนกน ทนผมกตองถ�มบรรด�นกเศรษฐศ�สตรทงหมด

ผมทำ�อะไรผดพล�ด ทผมเล�ม�ทงหมด วจ�รณม�เลย

เวลาพดถงวกฤต 2540 คนมกจะไลไปถงเรองการเปดเสรการเงน

ในป 2536 เราเปดบไอบเอฟครงแรกในสมยรฐบาลชวน หลกภย

ซงคณธารนทรเปนรฐมนตรคลงครงแรก

ถกตองครบ

เราเปดเสรการเงน แตไมยอมใหอตราแลกเปลยนผอนคลาย

ไมจรง (ตอบทนท) เร�เปดเสรก�รเงนจรง ทงหมดเพอสงเสรม

ภ�คก�รเงนทขณะนนข�ดเงนออม และธน�ค�รไทยเปนระบบผกข�ด

ผมจงตองก�รเปดเสรระบบธน�ค�รไทย ไมมอะไรผด

นนเปนความตงใจของคณธารนทร หรอเปนนโยบายทธนาคารแหง

ประเทศไทยพยายามเดนไปทางนนอยแลว

ธน�ค�รแหงประเทศไทยพย�ย�มทำ�แบบนนอยแลว และผม

กเหนดวย แตทอ�งว�ขณะนนประเทศไทยเปนระบบอตร�แลกเปลยน

คงท นนไมจรง เร�มระบบยดหยนแลว คอมระบบก�รกำ�หนดอตร�

แลกเปลยนร�ยวน (daily fixing) ปญห�คอกำ�หนดอตร�แลกเปลยน

เท�เดมทกวน มนไมใชเรองระบบ แตเปนเรองก�รจดก�ร เข�เปลยนได

อย�งธน�ค�รกล�งจนขณะนเข�กทำ�ได

128 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 129

นคอปญห�ของธน�ค�รแหงประเทศไทยทผมตองตำ�หน เปน

เพร�ะเข�ไปจดก�รกำ�หนดอตร�แลกเปลยนร�ยวนใหเปนเหมอนอตร�

แลกเปลยนคงท คว�มจรงส�ม�รถแทรกแซงและปรบใหเหม�ะสมได

แตกเหนใจททนรกษ�ระดบสำ�หรบดแลก�รกำ�หนดอตร�แลกเปลยน

ร�ยวนมอยนดเดยว แตผมกยงตำ�หนว�ถงจะมนดเดยว ทำ�ไมเอ�ม�

ใชประโยชนไมได ไมเคยคดเพมทนรกษ�ระดบ ซงง�ยนดเดยว ออก

กฎหม�ยกทำ�ไดแลว แตไมเคยทำ�

แตสงทผมโทษแบบสดๆ เพร�ะผมถอว�แยสดๆ กคอไปปกปอง

ค�เงน เอ�เงนทนสำ�รองไปใชสรยสร�ยแบบไมฉล�ด สงทเกดขนคอก�ร

เกงกำ�ไรเงนบ�ท ซงเกดขนม�กในสงคโปร ตองเรมโทษตงแตกอนไป

ปกปองค�เงนบ�ท ธน�ค�รแหงประเทศไทยไปซอและข�ยในโบรกเกอร

เดยวกน ถอว�แยสดๆ ไมมใครในโลกเข�ทำ�กน แลวไปเปดเผยใหเข�ร

ว�เร�กำ�ลงทำ�อะไร ผมเคยเตอนหมอมเต�ในฐ�นะปลดกระทรวงก�รคลง

ระหว�งทผมดำ�รงตำ�แหนงสมยแรกกบสมยทสอง ว�มเรองแบบนเกดขน

ไปบอกใหเข�แกซะ

หลงจ�กนนเข�กฉล�ดขนนดหนง ไปทำ�ในสงคโปร มหล�ย

ดลเลอร (dealer หรอตวแทนซอข�ยเงนตร�ต�งประเทศ) และหล�ย

เทรดเดอร (trader หรอคนซอข�ยเงนตร�ต�งประเทศ) แตลมไปว�

ทกคน เทรดเดอรของทกธน�ค�รจะนงกนเหล�คยกนเรองสถ�นก�รณ

ซอข�ยของลกค� ว�วนนธน�ค�รนนซอเท�ไร ธน�ค�รนนข�ยเท�ไร

วนนไทยเสยทนสำ�รองไปเท�น หรอไดกำ�ไรจ�กทนสำ�รองเท�น

ธน�ค�รแหงประเทศไทยหวยเรองก�รซอข�ยเงนตร�ต�ง

ประเทศ ไมรเลยว�อะไรคออะไร บงเอญเปดเผยขอมลของตวเองเพยง

ฝ�ยเดยวตลอด เรองนเปนสงทเสยห�ยม�กๆ ทำ�ใหพวกนนไดใจ เรองน

ยงถอเปนเรองเลก แตเรองทไมเลกคอไมเคยมคว�มคดคว�มเข�ใจเลย

ว�ทนสำ�รองหมดประเทศคออะไร ไมเคยมประเทศไหนในโลกทำ�อย�ง

ไทย แลวจะใหผมบอกคว�มจรงของประเทศไทยไดอย�งไร วนนจะเล�

ใหฟงกได ไอเอมเอฟเข�พดว� “I have never seen any country like

Thailand.” (ไมเคยมประเทศไหนเปนอย�งประเทศไทย) ประเทศอนๆ

เข�ข�ดทนสำ�รองประม�ณรอยละ 10 กลดค�เงนแลว ไมมใครปลอยไป

จนถงรอยเปอรเซนต ถอว�แยทสด

ตอนทำาบไอบเอฟ เราทำาเปนขนเปนตอนไวดวยหรอเปลาวาหลง

จากเปดเสรตองทำานโยบายกอนหลงอะไรบาง

มเขยนไวหมด อยในแพกเกจเดยวกน

คณธารนทรมคำาอธบายหรอไม เมอรจากธนาคารแหงประเทศไทย

วาตอนนนเกดอะไรขน

ผมเรยกเข�ม�ถ�ม คำ�ถ�มของผมคอ ทำ�ไมธน�ค�รแหง

ประเทศไทยไมลดค�เงน ไมลดค�เงนกได แตขยบอตร�แลกเปลยน

ทกำ�หนดในแตละวนใหเหนกอน แรงกดดนกจะนอยลงไปม�ก วธทง�ย

ทสดคอขย�ยขอบเขตอตร�แลกเปลยน (exchange rate band) อกวธ

หนงกขยบจดใหขย�ยขน เร�มระบบอยแลว นโยบ�ยกชดเจนอยแลว แต

ไมบรห�รจดก�ร และอกเรองทเปนปญห�ม�ก คอไปกำ�หนดตล�ดอตร�

แลกเปลยนในท�งทผด ไปเปดฐ�นะใหเข�ร และแถมยงม�โมทบ�นอกว�

“อวไมมท�งยอม” คว�มจรงผมจะตำ�หนธน�ค�รแหงประเทศไทยทงหมด

กไมได เพร�ะทจรงรฐบ�ลบบใหทำ�

คงจำ�กนได พลเอกชวลตทำ�เหมอนกบจะรบกน เอ�รฐมนตร

ม�ยนหน�ทำ�เนยบรฐบ�ลแลวบอกว�ชนะแลว คณเอกกมล ครวฒน กบอก

ว�เร�ชนะแนนอน แตคณเอกกมลม�บนกบผมทหลงว�ไมรว�ทนสำ�รอง

130 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 131

หมด ซงกเหนใจคณเอกกมล เพร�ะนอกจ�กธน�ค�รแหงประเทศไทย

จะข�ดทนสำ�รองแลว สงทหนกกว�คอโกหกว�ม ไปกระยะสนม�โปะ

แลวร�ยง�นว�ทนสำ�รองเท�เดม นคอก�รสงสญญ�ณทผด เพร�ะฉะนน

ทบอกว�นโยบ�ยบไอบเอฟเปนปญห� มนไมเกยว แตเปนเพร�ะก�ร

บรห�รนโยบ�ย

ธนาคารแหงประเทศไทยอาจบอกวาวนนนใหคนรความจรงไมได

เหมอนกบคณธารนทรทไมไดบอกความจรงทงหมด

ไมใชครบ เรองนเข�ไมไดโกหกประช�ชนคนไทย แตโกหกคน

ทงโลกและสถ�บนก�รเงนทงโลก เข�โกหกคนทพงจะร แตผมไมไดบอก

คว�มจรงกบคนไทย เพร�ะเดยวใจเสย มนไมเหมอนกน ก�รทออกร�ยง�น

ไอเอมเอฟแลวโกหก มนต�งกบทผมไมไดบอกขอมลบ�งอย�งภ�ยใน

ประเทศ มนมม�ตรฐ�นอย ซงตองร�ยง�น แตไมร�ยง�น แลวร�ยง�น

เทจ นเปนประเดนทผมโจมตตอนทผมอภปร�ยในสภ� เปน ส.ส. ฝ�ย

ค�น ผมพดเรองน รฐบ�ลพงเลย

หลงจ�กเปนรฐมนตรคลง ผมเชญผบรห�รของธน�ค�รแหง

ประเทศไทยสองคนม�คยว�ทำ�ไมเปนอย�งน ทำ�ไมโกหก และทำ�ไมเพง

รว�ใชทนสำ�รองจนเกอบเหลอศนย จนถงขนไมมทนสำ�รองในก�รพมพ

เงนบ�ท กล�ยเปนเงนกงเตก มอยหล�ยเดอนทเร�พมพธนบตรไมได

แตกพมพ

ผบรห�รคนแรกบอกว�มทนสำ�รองรกษ�ระดบอตร�แลกเปลยน

แค 1,200-1,500 ล�นดอลล�รสหรฐ และเข�ไมไดเปนคนดำ�เนนนโยบ�ย

เพร�ะเปนรองผว�ก�ร ถกตดจ�กก�รบรห�รทวไป ดแตเฉพ�ะเรองทน

รกษ�ระดบ เข�กทำ�ไดแคน สวนผบรห�รอกคนเข�บอกคว�มจรงว�

มก�รพดกนในธน�ค�รแหงประเทศไทยว�ขณะนมวกฤตสองอย�ง (twin

“เรองนเขา (แบงกชาต) ไมไดโกหก

ประชาชนคนไทย แตโกหกคนทงโลก

และสถาบนการเงนทงโลก

เขาโกหกคนทพงจะร

แตผมไมไดบอกความจรงกบคนไทย

เพราะเดยวใจเสย”

a

132 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 133

crises) เกดขนพรอมกน คอ หนง ระบบบรษทเงนทนกำ�ลงจะเจง ซงตอน

นนธน�ค�รยงไมเจง สอง วกฤตค�เงนบ�ท ธน�ค�รแหงประเทศไทย

จะแกปญห�ต�มลำ�ดบ (sequencing) เอ�เรองนใหเสรจกอน แลวไปแก

อกเรองหนง ทงทปญห�มนควบกน

เร�จงตองเอ�ม�เปนบทเรยน เวล�แกปญห�ใหญ มนมหล�ยมต

หล�ยแงมม ไมใชแกอนเดยวแลวเลก ตองทำ�ทเดยวทงหมด เพร�ะปญห�

มนมคว�มเชอมโยงกน

ทำาไมธนาคารแหงประเทศไทยจงปกปองคาเงนไปเรอยๆ

เรองนบอกตรงๆ ว�ผมไมเข�ใจ ทำ�ไมถงคดว�ทำ�ไปสกพกแลว

ทกอย�งจะฟน กอ�จจะเปนอย�งทผบรห�รของธน�ค�รแหงประเทศไทย

บอก คอ “sequencing” เร�เปลยนจ�กระบบคงทม�เปนระบบอตร�

แลกเปลยนร�ยวน แลวกเคยกเงนไอเอมเอฟม�แลว เคยลดค�เงนม�แลว

นกไมออกว�ทำ�ไมเร�ถงจะไมลดค�เงน

ททกคนไปว�คณเรงชย มะระก�นนท เรองก�รบรห�รทนสำ�รอง

ผมเหนดวย แตสงทคณเรงชยพย�ย�มทำ�อย�งดและถกขดขว�งโดย

รฐบ�ล คอแกปญห�ระบบก�รเงนและระบบบรษทเงนทนโดยออกนโยบ�ย

ควบรวม (merging) บรรด�ทปรกษ�พลเอกชวลตซงเปนพวกหวโจก

บรษทเงนทนทงหล�ยไมยอม นโยบ�ยกเลยตองเลก เข�ออกนโยบ�ย

เปนรปเปนร�งเพอแกปญห�ธน�ค�รทออนแอ รฐบ�ลกบอกว�ไม แบบน

คณเรงชยกเหนอย เรองแบบนบ�งทกย�กทจะเล�

ถ�มว�มอะไรทคดว�ตวเองทำ�ผดพล�ด ผมถ�มตวเองเปนพน

ครง ยงคดไมออก เพร�ะของแบบน ไมใชพอมนเกดขนแลวอกวนห�ย

เลย มนตองใชเวล� กอ�จมเรองเดยวทไมส�ม�รถแกไขไดทนใจ คอก�ร

ฟนตวของเศรษฐกจ ซงตองใชเวล�ถงส�มป

ชวงทคณธารนทรเปนรฐมนตร พยายามแกปญหาเชงโครงสรางของ

ประเทศอยางไร เพอไมใหเกดวกฤตขนอก

มหล�ยเรองทผมใหคว�มสำ�คญ เรองแรก ผมถอว�ก�รศกษ�คอ

หวใจของก�รพฒน�ประเทศ นกข�วจะไดยนผมพดอยเรอยว�ถ�ไมมก�ร

ศกษ� ประเทศกเจรญไมได เพร�ะฉะนนสงทผมไดทำ� และเปนสงทสำ�คญ

ทสด คอตงกองทนใหกยม ทำ�เองคนเดยว ซงออกม�เปนกฎหม�ย แตพอ

จะเอ�เรองนออกไป มคนม�ขอเซนรวมดวยในฐ�นะผเสนอ ซงไมใชพรรค

เร� ผมกไมว�อะไร ผมไมไดเปนนกก�รเมองอ�ชพ ไมใชว�เร�ไมรเรอง

แตอะไรทรวมกนทำ�ไดกโอเค

เรองทสอง คอเรองเงนออมและทนสำ�รองเลยงชพ เรองทส�มเปน

เรองทผมทำ�เอง ไมมใครชวย คอเรองกองทนบำ�เหนจบำ�น�ญข�ร�ชก�ร

(กบข.) และสถ�บนพฒน�องคกรชมชน (พอช.) เรองทส ผมมโอก�สได

ทำ�ม�ก แตอ�จไมดง คอก�รเงนช�วบ�น ไมไดทำ�แบบในระบอบทกษณ

แตเร�ทำ�ดวยก�รแกไขหนคงค�ง ก�รปรบโครงสร�งหนใน ธ.ก.ส. และ

เพมทนให ธ.ก.ส. ใหไดม�กทสด เพอให ธ.ก.ส. เปนสถ�บนก�รเงนของ

ช�วบ�นอย�งแทจรง และสงทผมทำ�สำ�เรจอกอย�ง โดยดงคณไพบลย

วฒนศรธรรม ม�ชวย คอเปลยนธน�ค�รออมสนไมใหเปนธน�ค�รเพอ

ซอพนธบตรหรอใหกกบภ�ครฐอย�งเดยว แตตองไปชวยช�วบ�นดวย

ถงขน�ดสงคณไพบลยและคณนพทธ พกกะณะสต ไปธน�ค�รกร�มน

(Grameen Bank) เพอศกษ�กระบวนก�รปลอยสนเชอของเข� แตพอ

กลบม� คณนพทธกลบเอ�ไปใหบบซ (ธน�ค�รกรงเทพฯ พ�ณชยก�ร) ก

ผมกตองใหบอรดออมสนฟอง เลยมศตรเพมม�อกคน

เรองทห� คอก�รกระจ�ยคว�มเจรญไปสภมภ�ค ซงเปนเรอง

ทจะสร�งประช�ธปไตยจรงๆ สร�งองค�พยพของบ�นเมองซงไมขนกบ

กรงเทพฯ อย�งเดยว เปนเรองทมคว�มสำ�คญม�ก แตถ�บอกว�เปนเรอง

134 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 135

ทผดพล�ด ผมกยอมรบว�ท�นชวนกบผมไมกล�พอทจะเลกรปแบบท

พลเอกชวลตว�งเอ�ไว คอเข�ไปทำ�หนวยปกครองช�ตบ�นเมอง [องคก�ร

บรห�รสวนจงหวด (อบจ.) และองคก�รบรห�รสวนตำ�บล (อบต.)] และ

เร�ประเมนตำ�ไปเรองก�รโกง ซงแกไขย�ก หนวยก�รปกครองรปแบบน

จะห�ก�รมสวนรวมของภ�คประช�ชนทวไป (mass participation) ไมได

เพร�ะมนเลกเกนไป กล�ยเปนก�รจดก�รโดยคนทเข�ไปดำ�เนนก�ร

เรองทหกซงพย�ย�มทำ�ใหเสรจ แตทำ�ไมทน คอก�รออก

กฎหม�ยใหมสำ�นกง�นตดต�มก�รใชงบขององคกรทองถน เพร�ะเร�ร

อยแลวว�เข�ตองโกงเงนแนๆ และของจรงกเปนแบบนน เอ�เงนไปซอ

เสยง และก�รซอเสยงในเขตเลกนนง�ยจะต�ย มเงนม�กกชนะ เรองน

เปนหน�มยอกอกของเร�ในก�รพฒน�ประเทศ

ประเทศทใหคว�มสำ�คญกบเรองเหล�น เข�จะมอย�งอนเข�ม�

ค�นอำ�น�จ อย�งญปน เข�ไมยอมใหเลอกเทศบ�ล แตใหเลอกผว�ร�ชก�ร

จงหวด ของเร�น�ยกเทศมนตรเลอกกนทกวน ตรงนเปนคว�มผดพล�ด

ถ�พดในเชงเศรษฐศ�สตร สมยกอน งบประม�ณของประเทศไทยไมได

จ�ยทองถนโดยตรง แตจ�ยผ�นกระทรวงมห�ดไทย พอเกดรฐบ�ล

ทองถนขนม�กเกดพนกง�นระดบทองถนหล�ยแสนคน แลวก�รทำ�ง�น

ไมคอยโปรงใส เปนก�รทำ�ง�นทไมมประโยชนกบใคร “no economic

value” (ไมมมลค�ท�งเศรษฐกจ) หม�ยคว�มว�อยดๆ งบประม�ณของ

ช�ตบ�นเมองกถกใชไป นเปนเรองทผมไปพดท กพ. (สำ�นกง�นคณะ

กรรมก�รข�ร�ชก�รพลเรอน) ในตอนนนว�ตองจำ�กดเรองน เปนอกเรอง

หนงทไมเกยวกบวกฤตเศรษฐกจ แตเปนสงทเกดขนม�แลวเร�ตองระวง

เรองทเจด เปนเรองทผมยงแพ คอกฎหม�ยลมละล�ย ระยะเวล�

ลมแลวฟนสนเกนไปตอก�รสบทรพย สมมตว�กอนบคคลทลมละล�ยจะ

ถกรฐไปสบทรพยว�คณซอนไวทไหน อ�ยคว�มคอสบป ระหว�งนคณก

ลมไปกอน ยกเวนคณนำ�ม�คน แตกฎหม�ยทผมทำ� สดท�ยไมผ�น เพร�ะ

มวฒสม�ชกพดเรองเอนพแอล และเสนอระยะเวล�แคส�มป แตขอเสนอ

ของเร�คอสบป ก�รใหส�มป เปนแรงจงใจใหโกงไดอย�งง�ยด�ย strategic

NPL (ลกหนทมเงนจ�ยหน แตไมยอมจ�ยหน) ทงหล�ยไดรบก�รเสรม

เขยวเลบ เปนเรองททำ�ไมสำ�เรจและแคนใจม�ก

เรองสดท�ยอกเรองทนกได ซงผมมคว�มภมใจเปนพเศษ คอให

ศ�ลตงระบบประนประนอม เปนกลไกพเศษ ใหมกระบวนก�รไกลเกลย

กอนจะเข�สกระบวนก�รชนศ�ล

ตอนนนพรรคประชาธปตยมเสยงขางมาก ทำาไมจงผลกดนไมสำาเรจ

ผมเกอบแพจนตองล�ออกจ�กรฐบ�ล ตอนนนคะแนนเท�กน

เรองงบประม�ณผ�นสภ�ผแทนฯ เพร�ะเร�คมเสยงข�งม�ก แตวฒสภ�

และประธ�นวฒสภ�เปนปฏปกษกบสงทเร�พย�ย�มทำ�เพอแกไขปญห�

เรองเอนพแอล

จากป 2540 ถงปจจบน ผานมา 15 ป อะไรทดขนอยางชดเจน อะไร

ทยงเหมอนเดม และอะไรทแยลง

ผมคดว�แขงแรงขนเยอะ และธน�ค�รแหงประเทศไทยกเปลยน

ไปในท�งทด

ธนาคารแหงประเทศไทยเรยนรอะไร และปรบตวอยางไร

เดยวนธน�ค�รแหงประเทศไทยดขนเยอะ จนถงขน ดร. ประส�ร

ไตรรตนวรกล สกบ ดร. วรพงษ ร�ม�งกร ไดกใชไดแลว (หวเร�ะ)

136 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 137

การเปลยนแปลงเชงโครงสรางของธนาคารแหงประเทศไทยหลง

วกฤต 2540 คออะไร

คว�มเข�อกเข�ใจ ก�รดำ�เนนนโยบ�ยก�รเงน ก�รไมกลวนก

ก�รเมอง ซงเปนเรองทด

อะไรเปนจดเปลยนทสำาคญ

ทเจงทงประเทศกเพร�ะคณ (ธน�ค�รแหงประเทศไทย) นนแหละ

อกเรองทผมอย�กร แตไมไดถ�มธน�ค�รแหงประเทศไทย คอใครเปนคน

ถลมประเทศไทย ทบอกว�เปน จอรจ โซรอส (George Soros) นนไมจรง

มนมกองทนอนดวย โซรอสอ�จเปนคนเรม ตอนนนเพงถลมธน�ค�รกล�ง

องกฤษ กเลยถกห�ว�ถลมประเทศไทย แตผมคดว�ไมใช

ตอนนระบบสถาบนการเงนของประเทศไทยเปนอยางไร

ดขนเยอะ ใชม�ตรฐ�นเขมงวด และคนทบรห�รธน�ค�รกดขน

ตอนผมอยธน�ค�ร ผมพดเสมอว�พวกเร�เปนคนไดสมปท�น เปนคน

พเศษ ไดรบคว�มไวว�งใจจ�กหลวง เพร�ะฉะนนตองดแลทกอย�งใหเปน

ไปต�มเจตน�รมณ คว�มคดอย�งทผมพด เดยวนแขงแรง เปนทยอมรบ

สมยกอนมม�กทน�ยธน�ค�รห�กนกบธน�ค�ร

ระบบสถาบนการเงน มอะไรททำาไดดกวานไหม

ผมคดว�เร�ก�วหน�ไปม�ก ไมมอะไรทตองทำ�เปนพเศษ ถ�เร�

ยอมเปดเสรใหต�งช�ตเข�ม�แขงขนม�กขนกใชได สวนก�รแกปญห�

บรษทเงนทนเปนเรองทถกตองแลว ตอนนในระบบเหลอแตสถ�บน

ก�รเงนทเขมแขงจรงๆ ทเหลอห�ยไปต�มธรรมช�ต เพร�ะถ�ไมดกต�ย

ไปเอง และเร�กไมใหเกดอก

ผมรงเกยจก�รเอ�เปรยบกนในตล�ดหน “insider trading” (ก�ร

ซอข�ยหลกทรพยโดยใชขอมลภ�ยใน) ถอว�เลวสดๆ ซอกอน ข�ยกอน

ชนะตลอดก�ล คนอย�งนเอ�ไวไมได ตอนผมไปจบเสยสอง (น�ยสอง

วชรศรโรจน) คนว�ทงประเทศ จะอภปร�ยไมไวว�งใจผม เพร�ะทำ�ให

หนตก คดกนอยอย�งเดยวว�หนตองขนตลอดก�ล ผมจงพย�ย�มห�ม

บรษทเงนทนมพอรตของตวเอง นอกจ�กน ผมสงเสรมเอสเอมอในตล�ด

หน สงเปนนโยบ�ยใหไปทำ�กระด�นเอมเอไอ (Market for Alternative

Investment หรอตล�ดหลกทรพยใหม)

อกเรองหนงทผมเสยด�ย สมยกอน ก�รกของบคคลธรรมด�

จะถกคดดอกเบยเตมท และใหก overdraft (เบกเงนเกนบญช) ดอกเบย

รอยละ 15 ตลอด แตบรษทยกษใหญตอรองกบธน�ค�รได กกในอตร�

ดอกเบยลกค�ชนด ผมเปนคนแรกทใหไปทำ�เอมแอลอ�ร (Minimun Loan

Rate หรออตร�ดอกเบยสำ�หรบลกค�ชนด เปนอตร�ดอกเบยทถกกว�

แบบอนๆ) สำ�หรบเอสเอมอ ตอนนนคณวจตร สพนจ กทำ�ให แตพอผม

ออกชวงสมยแรกกบสมยทสอง คณวจตรกยกเลก (หวเร�ะ)

แนวคดของผมคอ ก�รกของบรษทเลกๆ และบคคลธรรมด�

คว�มเสยงของธน�ค�รมนอยกว�บรษทขน�ดใหญ เมอเทยบเงนใหกบ�ท

ตอบ�ท แลวทำ�ไมพวกเข�จงตองแบกตนทนมห�ศ�ล เพอใหสอดคลอง

กบแนวคดของตล�ดเอมเอไอ เพร�ะฉะนนธน�ค�รจะตองกำ�หนดอตร�

ดอกเบยลกค�ร�ยยอยชนด กทำ�ไปพกใหญ 3-4 ป ไมไดทำ�ตอ เพร�ะ

ตอนนนเข�กวกฤต เลยไมมเวล�

แลวภาคเศรษฐกจจรงของไทยดขนหรอเลวลงเมอเทยบกบ 15 ป

ทผานมา

เศรษฐกจมคว�มหล�กหล�ยม�กขน รวมกบอ�เซยนไดม�ก และ

138 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 139

น�จะแขงขนไดดขน สวนเรองอนทเปนตวถวงคอก�รไมเลนต�มกตก�โลก

เหนถกเปนผด เหนผดเปนถก อย�งนไปไดไมน�น

การบรหารนโยบายการคลงของรฐบาลในชวง 15 ปผานมา ไดเรยนร

อะไรจากวกฤตบางไหม

สมยทเร�ทำ� กพย�ย�มบรห�รอย�งคอนข�งระมดระวง ขณะน

ดเหมอนเข�จะไมคอยระมดระวงเท�ไร ประช�นยมมนไปไดไมน�น อะไร

ทแจกฟรมนไมดทงสน ในแงรฐสวสดก�ร ตองชวยเหลอใหเขมแขง ไมใช

ชวยเหลอใหออนแอ

ก�รใหบตรเครดตกบทกคนโดยไมผ�นก�รพจ�รณ�เครดต

เรตตงและก�รกลนกรองสนเชอ เข�เข�ถงสนทรพย เข�ถงหน แตไมได

เข�ถงคว�มรำ�รวย เปนก�รเอ�หนไปใหคนทย�กจนทสดซงไมมโอก�ส

ห�เงนม�คน มนจะทำ�ใหคนเหล�นรวยขนไดอย�งไร ตรงนเปนคว�มคด

ทไมควรจะเกดขน ผมคดว�เร�ตองระวงเรองนใหม�ก

นโยบ�ยทดทสดในก�รแกไขปญห�คว�มย�กจน คอเสรมสร�งให

เข�มโอก�ส มร�ยได มง�นทำ� มคว�มร ไมใชรบของฟรไปเรอยๆ แบบน

ไมมท�งทช�ตบ�นเมองจะเขมแขง

เร�เคยคดว�ตวเองจะเปนประเทศทพฒน� มคว�มส�ม�รถ

ในก�รแขงขนสง และมคว�มเขมแขง สมยพวกผม เร�ไมไดวดตวเองกบ

ม�เลเซย อนโดนเซย หรอฟลปปนส แตเร�วดกบเก�หลใตหรอไตหวน

ไทยจะตองเนยบขน�ดนน ตอนนกไมไดดขนในเชงน เพร�ะมตวถวง

เยอะ ไปทำ�ใหภ�คชนบทออนแอ หรอกร�งโดยใชเหต คดว�อะไรทเข�

ทำ�ถอว�ถกหมด แมกระทงทำ�ใหคนอนเดอดรอน โดยเฉพ�ะในเชงก�ร

พฒน�บ�นเมอง หลกของคว�มเขมแขงถกทำ�ล�ย กล�ยเปนหลกของ

ก�รพงพ� (dependency)

นอกจ�กน ก�รสร�งค�นยมทผดจ�กหลกของประเทศอนกยง

แย เชน ทำ�ผดแลวไมตองรบผด ขมขศ�ล ใครเสยงดงเปนฝ�ยชนะ ของ

แบบนตองเฮยบ ไมใชว�เร�ท�รณโหดร�ย แตเปนหลกของบ�นเมอง

เปนหลกของอ�รยะ (civilization) เมอหล�ยคนม�อยรวมกนกตองมกฎ

ระเบยบ มค�นยมคล�ยคลงกน จงจะอยรวมกนได มประเทศไหนทพฒน�

ระบอบประช�ธปไตยในลกษณะทยอมรบเผดจก�รในสภ� มนผดหลกก�ร

พฒน�ด�นก�รเมองซงตองมก�รค�นอำ�น�จท�งสถ�บน ตองเค�รพเสยง

สวนนอย สอมวลชนตองปฏบตหน�ท สอกเหมอนโฆษณ� ทำ�ใหค�นยม

เปลยน สอประเภทโฆษณ�ชวนเชอจะปลอยไปไดอย�งไร

คณธารนทรคดวาเศรษฐกจไทยยงมอะไรทนาเปนหวงอกบาง

กไมมอะไรทน�เปนหวงเปนพเศษ ขอใหเร�เข�ใจก�รบรห�ร

นโยบ�ยก�รเงน นโยบ�ยก�รคลงกตองระมดระวง ก�รบรห�รคว�ม

เข�อกเข�ใจของช�วบ�น

ในแงค�นยม ตอนนเมองไทยเปลยนไปม�ก เร�ไมเนนเรอง

ค�นยม ศลธรรม มโนธรรม จรยธรรม สมยกอน ตอนเดกๆ ผมตองทอง

ว�อะไรคอพลเมองด ตองเค�รพกฎหม�ย ตองจ�ยภ�ษ ตองถ�มปลด

กระทรวงศกษ�ฯ ว�เรองเหล�นห�ยไปไหน ของด อย�คดว�ครำ�คร

สมมตวาคณธารนทรเปนรฐมนตรอกรอบ อะไรเปนโจทยสำาคญของ

เศรษฐกจไทย แลวคณธารนทรจะบรหารมนอยางไร

ยงไมเคยคด (หวเร�ะ)

ถาเปน จะทำาประชานยมตามเขาไหม

ไมทำ�

140 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540

แตพอพรรคประชาธปตยเปนรฐบาล นกวชาการกบอกวาพรรค

ประชาธปตยกเดนเกมประชานยมเหมอนกน อาจจะเหมอนหรอ

ตางกนในรายละเอยด

ไมใชในสมยผม ผมพดอยตลอดเวล�ว�คนตองทำ�ง�น

การจดการกบวกฤตเศรษฐกจ เปนงานหนทสดในชวตหรอไม

แนนอนทสด เพร�ะมนมขอจำ�กดเรองเวล�เปนหลก สงทตอง

ทำ�เมอประเทศเข�สวกฤตเศรษฐกจ คอทำ�ใหฟนตวเรวทสด เพร�ะจะ

ชวยแกไขปญห�ไดหมด สวนก�รว�งแผนระยะย�วใหเขมแขงกเปนอก

เรองหนง

อย�งกรณประเทศกรซ ลองนกด เข�ไมมอตส�หกรรม ไมม

เกษตรกรรม มอย�งเดยวคอภ�คก�รทองเทยว แลวไปจบใหอยในยโรโซน

ไมมคว�มไดเปรยบในเรองค�เงน ถ�มว�เมอไรจะใชหนไดหมด เปนไป

ไมได อตส�หไปลดหน กรซกชอบ แลวไมแนใจว�ระหว�งกรซกลวก�ร

ออก กบคนอนกลวกรซออก อนไหนนำ�หนกม�กกว�กน ตอนนควบคม

ไมได ปญห�ลกล�ม

บทบาทของอดตนายกฯ ชวนในชวงวกฤตเศรษฐกจเปนอยางไร

ในหลกก�ร ท�นกพดว�หน�ทของเร�คอก�รแกไขปญห�

เศรษฐกจ และใหอำ�น�จผมรอยเปอรเซนต ไมเคยมปญห�อะไร อ�จจะม

ชวงท�ยนดหนอย เรมหวนไหวม�ก เพร�ะถกโจมตม�ก และอธบ�ยเท�ไร

กไมเข�ใจ ไมมใครอย�กอธบ�ย เพร�ะมนเปลองตว ผมกไมว�อะไร เพร�ะ

รว�เร�กำ�ลงทำ�อะไร สำ�เรจหรอไมสำ�เรจกวดดวงเอ�

142 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 143

คนบอกวาคณธารนทรทำาอะไรหนก ทำาอะไรเยอะ แตการสอสาร

กบสาธารณะไมคอยม

ผมเปนคนทพดเยอะ เพยงแตมนย�กสำ�หรบก�รทำ�คว�ม

เข�ใจ แมกระทงวนน ถ�ไมมพนฐ�นม�กอนกฟงไมรเรอง อย�งเรองไมม

ทนสำ�รอง ผมตองคดตงน�นว�จะพดอย�งไรใหคนเข�ใจ พอบอกว�จะ

ไมมนำ�มน จะไมมย� จะไมมปย คนกเรมเข�ใจ เรองสถ�บนก�รเงนเจง

ผมกตองคดว�จะอธบ�ยอย�งไร คนฝ�กกบคนกเข�เข�ใจอยแลว แตคน

ไมเกยวมม�กกว� แลวเข�จะเข�ใจไดอย�งไรว�ทำ�ไมเร�ตองเอ�เงนตง

ม�กม�ยไปชวย จรงๆ แลวก�รตง ปรส. ถ�ดลกๆ มนเปนวธก�รตดตอน

ลดหนอย�งแยบยลทสด เพอชวยคนทเปนหนใหฟน

ปรส. ทำาอะไรผดพลาดบางไหม

ทำ�ผดนะไมม แตไมอธบ�ยอะไรเลย

มปญหาเรองการสอสาร แตการปฏบตนนทำาถก

ใช ผมไปชวยแกตงเยอะ จรงๆ แลวในประเทศอย�งเก�หลใต เข�

ใหเครดตว� ปรส. ฟนเศรษฐกจ มแตประเทศไทยทตอว�

สงทผมแกไมทนคอก�รตงธน�ค�รรตนสน ตอนนนผมตงใจว�

สนทรพยด ของด ตองดงออกม�ใหหมด แลวเอ�เอนพแอลไปประมล

ถงจะถกตอง แตพอเร�ช� สนทรพยกเสยหมด เรองนถงแมเร�ทำ�เตมท

แตมนไมทน เพร�ะเวล�คนเปนหน เข�ไมส�ม�รถไดรบบรก�รท�งก�ร

เงนไดทงหมด คนทเปนหน เข�ไมไดจ�ยแคดอกเบย บ�งทจ�ยเงนตนคน

ดวย กตองก�รสนเชอเพม มบรก�รท�งก�รเงนม�กม�ยทตองดำ�เนนก�ร

แตอยดๆ บอกว�ไมใหก “มนกเจง” ในทสดกเกด strategic NPL ในเมอ

จะเจงแลวกโกงซะเลย นคอปญห�ในเรองระบบก�รเงน มหล�ยเรองทเหน

ว�เข�ทำ�ถกในเชงหลกก�ร แตมนช� คว�มจรงมนไมใชเรอง ปรส. อย�ง

เดยว มเรองทนสำ�รองดวย และยงไมพอ ธน�ค�รเจงต�มดวย

เพร�ะฉะนน ปรส. กเลยต�ย สวนหนงเปนเรองก�รสอส�ร อก

สวนหนงเปนคว�มตงใจถลม แตคนททำ�ง�นกบ ปรส. ควรภมใจ สวนคน

ทโวยว�ยม�ก วนว�ยม�ก คอพวกขโกง คนทไปฟองศ�ลจะเอ�หนคน

แพหมดทกกรณ ไมมลกหนคนไหนชนะคด ปรส.

สรปแลวคณธารนทรคดวา 15 ปผานไป ประเทศไทยเรยนรบทเรยน

จากวกฤตเศรษฐกจป 2540

ผมคดว�เข�เรยนรขนม�ก แตกำ�ลงไมรอกแลว ปญห�ตอนนตอง

ใหคนรนใหมคดตอแลวว�จะตองทำ�อย�งไร

26 มถนำยน 2555

04

ธำรษำ วฒนเกส

a

ภำวน ศรประภำนกล สมภาษณ

146 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 147

หลงจากความตนตระหนกและความสบสนเจอจาง ความเสยหาย

จ�กวกฤตตมยำ�กงจงปร�กฏชด ทงในภ�คก�รเงนและสถ�บนก�รเงน

ดร. ธ�รษ� วฒนเกส อดตผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทยในเวล�

ตอม� คอหนงในผ ทมบทบ�ทสำ�คญในก�รแกปญห�วกฤตสถ�บน

ก�รเงนทเกดขนในขณะนน

เพยงหนงเดอนหลงจ�กวกฤตเศรษฐกจป 2540 ดร. ธ�รษ�ไดรบ

มอบหม�ยใหดำ�รงตำ�แหนงผอำ�นวยก�รฝ�ยนโยบ�ยสถ�บนก�รเงน

ธน�ค�รแหงประเทศไทย ซงตองรบผดชอบก�รว�งนโยบ�ย แนวท�ง

และม�ตรก�รในก�รแกไขวกฤต ตลอดจนปฏรปม�ตรฐ�นก�รกำ�กบดแล

สถ�บนก�รเงน และยงมบทบ�ทในก�รปฏรปกระบวนก�รกำ�กบดแลและ

ก�รยกระดบทกษะของเจ�หน�ทกำ�กบตรวจสอบใหมประสทธภ�พม�กขน

จ�กทรบตำ�แหนงอยในฝ�ยระบบก�รชำ�ระเงนของธน�ค�รแหง

ประเทศไทย ซงไมไดมสวนเกยวของโดยตรงกบวกฤตเศรษฐกจและ

สถ�บนก�รเงน ม�สก�รรบภ�รกจสำ�คญในก�รนำ� “คว�มเชอมน” ของ

ภ�คสถ�บนก�รเงนกลบคนม� ดร. ธ�รษ�จะม�ถ�ยทอดประสบก�รณ

ถาภาคสถาบนการเงนยงไมไดรบ

ความเชอมน จะเดนหนาท�าอะไรกไมได

เพราะฉะนนมนสาหสตรงทวาเราตอง

แกปญหาเฉพาะหนาเพอสรางความ

เชอมนโดยเรว ขณะเดยวกนกตอง

ปฏรปภาคสถาบนการเงนใหสงทยง

พอเดนไดเดนตอไป ไมใชแคสถาบน

การเงนนนๆ แตเปนเรองของทงระบบ

a

148 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 149

และมมมองของ “คนแบงกช�ต” ผอยใจกล�งกลไกก�รแกปญห�วกฤต

เศรษฐกจ ตงแตก�รวเคร�ะหกฎเกณฑเงอนไขสำ�คญทเปนตนตอของ

ปญห� บอกเล�แนวท�งก�รแกปญห�ของธน�ค�รแหงประเทศไทยอย�ง

เจ�ะลก สะทอนบทเรยนทสถ�บนก�รเงน รฐบ�ล และประช�ชนไทยควร

ไดรบ และทสำ�คญคอก�รบอกเล�คว�มเปลยนแปลงของระบบสถ�บน

ก�รเงนไทยจ�กวนทเกดวกฤตจนถงปจจบน เพร�ะนอกจ�ก ดร. ธ�รษ�

จะมบทบ�ทในก�รแกปญห�วกฤตสถ�บนก�รเงนในป 2540 เธอยง

มสวนรวมในก�รแกไขปญห�วกฤตแฮมเบอรเกอรป 2551 เมอดำ�รง

ตำ�แหนงผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทยในขณะนน ซงรบผดชอบบรห�ร

นโยบ�ยก�รเงนและนโยบ�ยสถ�บนก�รเงนอย�งเตมตว ทำ�ใหเหนก�ร

เปลยนแปลงของระบบสถ�บนก�รเงนไทยอย�งชดเจน

a

คณธารษาทำางานในธนาคารแหงประเทศไทยชวงทเกดวกฤต

เศรษฐกจ 2540 บรรยากาศชวงนนเปนอยางไร มปญหาทบงชวาจะ

เกดวกฤตเศรษฐกจหรอเปลา

คว�มรสกว�วกฤตกำ�ลงจะม�มนอยม�ก อ�จเปนเพร�ะไมได

ทำ�ง�นในสวนทเกยวของกบภ�คเศรษฐกจหรอภ�คสถ�บนก�รเงน

ตอนนนทำ�เรองระบบก�รชำ�ระเงนอยประม�ณห�ปกว� ซงเปนเรองใหม

กมง�นทตองทำ�คอนข�งเยอะ ทำ�แผนพฒน�ระบบสถ�บนก�รเงนเสรจไป

ฉบบหนงแลว และกำ�ลงจะเรมทำ�แผนฉบบทสอง เพร�ะฉะนนไปมงท�ง

นนคอนข�งม�ก สงทรบทร�บเกยวกบภ�วะเศรษฐกจหรอภ�คสถ�บน

ก�รเงนกทร�บเท�ทปร�กฏเปนข�วในหนงสอพมพ ตองบอกว�ดฉน

ไมคอยรบทร�บว�กำ�ลงจะมปญห�

ตอนนนเศรษฐกจดมาก

ใช ทกคนสนกสน�นเพลดเพลนกบเศรษฐกจทด และดฉนก

ไมคดว�มสญญ�ณว�วกฤตกำ�ลงจะม� กมก�รพดกนหน�หว�จะมก�ร

ปรบเปลยนค�เงนบ�ท แตนอกเหนอจ�กนนกไมมขอมลอะไรทบงบอก

ชดเจน คว�มแตกตน คว�มกงวล ดฉนเองกไมเหน

หลงจากการประกาศลอยตวคาเงน ผคนในธนาคารแหงประเทศไทย

มความรสกอยางไร

กรบทร�บเท�ทเปนข�ว ในชวงวนสองวนแรกกยงไมไดตระหนก

ว�มนคออะไร จะมผลพวงแคไหน อย�งไร แตเร�กคอยๆ เข�ใจคว�มจรง

ม�กขนเรอยๆ หลงจ�กนนประม�ณหนงเดอนกถกย�ยม�ชวยเรอง

สถ�บนก�รเงน คล�ยๆ กบว�เปลยนทมทจะม�ดแล จงไดรบทร�บ

ในตอนนน ประม�ณเดอนสงห�คม

ชวงนนไดรบทราบวาคณธารษามโอกาสไปทำางานทธนาคารโลก

ใชคะ

เลยตองปรบเปลยนแผน

ตอนนนก�รว�งแผนระบบชำ�ระเงนกทำ�ไปจนจบระยะทหนงแลว

และเปนจงหวะทไดรบก�รท�บท�มใหไปทำ�ง�นทธน�ค�รโลก พอเกด

เหตกจบ ไมตองคดอะไรม�ก เพร�ะเมอประเทศช�ตมปญห� กตองชวย

กนคนละไมคนละมอ

หลงจากรบตำาแหนงผ อำานวยการฝายนโยบายสถาบนการเงน

ธนาคารแหงประเทศไทย คณธารษานาจะมสวนในการแกปญหา

150 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 151

วกฤตเศรษฐกจพอสมควร ชวงนนฝายกำากบสถาบนการเงน

มบทบาทอะไรบาง

วกฤตทเกดขนในป 2540 คอวกฤตสองอย�งทเกดขนพรอมกน

คอวกฤตภ�คก�รเงนและวกฤตภ�คสถ�บนก�รเงน วกฤตเศรษฐกจทำ�ให

มก�รปรบเปลยนในภ�คก�รเงน กอนหน�นนค�เงนบ�ทผกโยงกบเงน

ดอลล�รสหรฐ กเปลยนระบบไปอย�งทเร�ทร�บ และก�รทเร�กล�ยเปน

ลกหนกมเงอนไขต�งๆ ท�งด�นเศรษฐกจมหภ�คทตองทำ�ต�มทเจ�หน

ระบ ซงเปนเรองทส�หสพอสมควร

สวนภ�คสถ�บนก�รเงนกส�หสไมแพกน เร�จงตองดบไฟโดย

เรว คอถ�ภ�คสถ�บนก�รเงนยงไมไดรบคว�มเชอมน จะเดนหน�ทำ�อะไร

กไมได เพร�ะฉะนนมนส�หสตรงทว�เร�ตองแกปญห�เฉพ�ะหน�เพอ

สร�งคว�มเชอมนโดยเรว ขณะเดยวกนกตองปฏรปภ�คสถ�บนก�รเงน

ใหสงทยงพอเดนไดเดนตอไป ไมใชแคสถ�บนก�รเงนนนๆ แตเปนเรอง

ของทงระบบ ตองทำ�ใหทงระบบไดรบคว�มเชอมน ไมใชแคจ�กผฝ�กเงน

ในประเทศ แตจ�กนกลงทนต�งประเทศดวย

ตองบอกว�ชวงนนหวกระไดไมแหง ม�กนบรษทละคนสองคน

บ�งครงม�กน 7-8 คน เพอ “บ” เอ�คำ�ตอบว�เร�กำ�ลงทำ�อะไร และจะม

อะไรทดขนหรอไม

ขอมลเกยวกบสถาบนการเงนในประเทศไทยในชวงนนนากลวแค

ไหน

คอนข�งน�กลว ในแงทว�มนเกดขนเรว จ�กก�รปรบเปลยน

ค�เงน เพร�ะฉะนนภ�คธรกจไดรบผลกระทบหนก คอชวงนนเปนชวง

ททกคนกกนเพลน คนกกอย�กจะก ธน�ค�รพ�ณชยหรอบรษทเงนทน

กอย�กจะปลอยก กเลยไปกนดวยด เปนปเปนขลย และเปนหนจ�กภ�ค

ต�งประเทศคอนข�งม�ก แมกระทงธรกจทไมมร�ยไดจ�กต�งประเทศ

เพร�ะฉะนนเมอค�เงนออนลงไปม�กขน�ดนน ภ�ระหนกเพมขน

1-2 เท�ในระยะเวล�ข�มคน ทำ�ใหภ�คธรกจไดรบผลกระทบม�ก และก�ร

ทเศรษฐกจยำ�แย ทกคนกไดรบผลกระทบ

ในแงลกค�ของธน�ค�รพ�ณชย ชวงนนเกดเอนพแอล (Non-

Performing Loan) เยอะม�ก จงตองมวธทจะทำ�ใหธน�ค�รทเข�พอจะ

ไปไดยงไปตอได สวนทไมไหวจรงๆ กตองห�ท�งออกจ�กระบบให โดย

ไมสร�งคว�มตนตระหนกม�กเกนไป

คณธารษาบอกวาตองแกปญหาเรองความเชอมน ทำาไมความ

เชอมนจงสำาคญกบระบบสถาบนการเงน

ระบบสถ�บนก�รเงนอยไดโดยประช�ชนเอ�เงนไปฝ�ก แลว

ธน�ค�รพ�ณชยหรอบรษทเงนทนกเอ�ไปปลอยกตอ ถ�คนไมเชอมน

นอกจ�กเงนฝ�กจะไมเพมและไมมคนฝ�กใหม คนยงถอนเงนเอ�ไปเกบ

ไวเพอคว�มมนใจ เพร�ะฉะนนผลกระทบตอภ�คสถ�บนก�รเงนมแนนอน

ในแงของแหลงเงนทจะเอ�ม�ใชจ�ย ก�รปลอยกหมนเวยนทำ�ธรกจกจะ

เหอดห�ย และในสวนของลกหนกตองมก�รใหสนเชอไปอกระดบหนง

เพอใหเข�ตอส�ยป�นไดอกหนอย เปนก�รชวยแกปญห� ถ�ไมมแหลง

เงนทจะไปส�นตอกคงตองปดกจก�รกนหมด กยงเปนก�รซำ�เตมวกฤต

ดงนนกอนอนเร�ตองทำ�ใหระบบมนนง ใหคว�มเชอมนกลบคนม� แลว

จะแกอะไรมนถงจะทำ�ได

การแกปญหาสภาวะวกฤต เรามนโยบายการแกปญหาโดยปรบ

เปลยนไปมาระหวางการจดตงบรษทบรหารสนทรพยกบองคการ

เพอการปฏรประบบสถาบนการเงน (ปรส.) สองเครองมอนมความ

แตกตางกนอยางไร

152 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 153

ปรส. เกดขนเนองจ�กมข�วเรองบรษทเงนทนคอนข�งเยอะ

ทกคนกงวลกนม�ก ดฉนคดว�นเปนเงอนไขหนงของเจ�หน (ไอเอมเอฟ

หรอกองทนก�รเงนระหว�งประเทศ) ทบอกว�สถ�บนก�รเงนทไมแขงแรง

ตองออกไปจ�กระบบ และเกบไวเฉพ�ะสวนทเดนหน�ตอไปได นคอคว�ม

คดทว�ถ�แอปเปลผลไหนเสย กตองเอ�ออกไป มฉะนนผลอนจะเสย ซง

เปนคว�มจรง เพร�ะห�กประช�ชนแยกไมออกว�ธน�ค�รพ�ณชยหรอ

บรษทเงนทนทมอยขณะนน แหงไหนน�เชอถอ แหงไหนไมน�เชอถอ ก

จะถอนเงนเอ�ไปเกบไวเพอคว�มแนใจ แนวคดของไอเอมเอฟเปนแบบนน

ในสวนของบรษทเงนทนกเลยประก�ศหยดกจก�รชวคร�ว 58

บรษท และใหเวล�แตละบรษททำ�แผนม�ว�จะแกไขปญห�อย�งไร ห�

ร�ยไดจ�กไหน ผถอหนเดมพรอมทจะใสเงนเข�ไปใหมหรอไม หรอจะห�

ผถอหนร�ยใหม จะควบรวมกนเอง หรอจะเอ�ทรพยสนทเสยห�ยไปข�ย

แลวมงแกไขปญห�ในสวนทเหลอ เปนตน โดยมก�รตงคณะกรรมก�ร

พจ�รณ�แผนทเสนอม�ว�เปนไปไดหรอไม ไมใชเขยนซะสวยหร แต

ในท�งปฏบตไมน�จะเปนไปได

แนวคดทว�จะแยกแอปเปลเน�ออกจ�กเขงนนด แตเอ�เข�จรง

เกณฑนนเขมงวดม�ก และใน 58 บรษท มเพยงสองบรษททแผนผ�น

ก�รอนมต เพร�ะดแลวพอจะไปได สวนทเหลอไมมท�งเลอกอน กตอง

ปดกจก�ร ผลพวงตรงนคอนข�งม�ก เพร�ะสวนแบงตล�ดของบรษท

เงนทนอยทประม�ณรอยละ 10 ก�รเอ�สวนทไมดออก ถ�ทำ�เพยง 2-3

แหงกด แตห�กปดทง 56 แหงเปนเรองใหญ ลกหนกไดรบผลกระทบ

ลกหนบ�งร�ยไมไดมปญห�เลย เพร�ะไมไดเปนหนต�งประเทศ ธรกจก

พอไปได ถงเวล�เข�จะไปผอนหน จะผอนทไหน ทกอย�งคอนข�งโกล�หล

ม�ก ขอมลเรองนกไมม จงสงผลกระทบในวงกว�ง ทงผฝ�ก ลกค� และ

ผกของสถ�บนก�รเงน

ปรส. เปนองคกรรปแบบหนงทเข�ม�จดทรพยสนของบรษท

ทง 56 แหง เอ�ไปข�ยเท�ทข�ยได แลวเอ�เงนกลบคนม� ทรพยสนทว�

กอ�จเปนลกหนของบรษทเงนทนทงหล�ย เนองจ�กนตบคคลเหล�น

ลมห�ยต�ยจ�กไปแลว เลยมก�รรวมทรพยสนเปนหมวดหมแลวข�ย

อ�จมผสนใจซอในร�ค�ถก แลวไปต�มเกบหนจ�กลกหนคนนนๆ อกท

นคอกระบวนก�รแกปญห�หลงจ�กปดบรษทเงนทน ซง ปรส. ตองม�ชวย

สวนบรษทบรห�รสนทรพย เนองจ�กบรษทเงนทนลมเยอะ

และมทรพยสนทตองดแลม�ก ดงนนภ�ครฐตองเข�ม�ถอหนและจดก�ร

กจดก�รรวมสนทรพย แลวใหบรษทบรห�รสนทรพยจดก�ร คอแทนท

จะข�ย กเกบม�จดก�รเอง

แนวคดนอะไรถกอะไรผด ดฉนคดว�พดย�ก เพร�ะแนวคดหนง

กบอกว�ใหข�ย จะไดจบกนไป ในขณะทห�กเอ�แนวคดของบรษทบรห�ร

สนทรพยม�ใช คอใหรฐเข�ม�เกยวของ แลวกข�ย ในระยะย�วอ�จมกำ�ไร

แตถ�ข�ดทน ภ�ครฐกรบภ�ระ

มก�รพดว�ไมอย�กใหใชเงนภ�ษม�ตงบรษท ใหข�ยไปซะ แต

ในคว�มเปนจรงมนไมจบ เพร�ะเมอข�ยใหเอกชนแลวเกดข�ดทน กตอง

มคนรบภ�ระอยด รฐตองรบภ�ระในก�รจ�ยผฝ�กอยแลว เชนเดยวกบ

เรองทนกำ�ไรทสดท�ยกกระทบภ�ครฐทงสน ซงท�ยทสด คนทรบภ�ระคอ

ประช�ชน คอภ�ษนนเอง เพยงแตจะม�รปแบบไหน ท�งตรงหรอท�งออม

ทเร�ไมตงบรษทจดก�รทรพยสนขนม�โดยเรวในตอนนน เพร�ะ

แนวคดแบบน กระทรวงก�รคลงไมอย�กใหตง เนองจ�กตองใชเงนของ

ภ�ครฐ แตก�รไมแกไขปญห�ใหเบดเสรจกกระทบตอเศรษฐกจ ทำ�ให

เศรษฐกจไมฟนโดยเรว เปนตนทนท�งเศรษฐกจ สดท�ยกกล�ยเปน

ตนทนของภ�ครฐ ซงกคอประช�ชน ไมว�จะในรปแบบภ�ษ หรอภ�ระ

จ�กก�รทประช�ชนห�ง�นทำ�ย�กขน ร�ยไดห�ยไป ซงสงเหล�นขนอย

154 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 155

กบเศรษฐกจทงหมด เลยตอบย�กว�อะไรถกหรอผด แตก�รตง ปรส.

ตอนนนเข�ใจว�ทำ�อย�งเรงรบ ไมรอโหนอเหน กฎเกณฑกตองฟงเจ�หน

ดวย จงทำ�ใหเร�ข�ยไดร�ค�คอนข�งตำ� กรสกเสยด�ยทเร�เอ�ของไปให

เข�ข�ยแบบไฟรเซล (fire sale) ร�ค�มนกตกลงไปเยอะ

ในมมมองของคณธารษา องคประกอบอะไรในสถาบนการเงนทขาด

ไปในชวงนน ซงอาจเปนสวนหนงททำาใหเกดวกฤตเศรษฐกจ 2540

ดฉนคดว�วกฤต 2540 ทกคนมสวนรวมทงสนโดยไมตงใจ ไมใช

คว�มผดพล�ดของบคคลหรอหนวยง�นใดเพยงอย�งเดยว อย�ง ธปท.

แนนอนว�มสวนเกยวของ เพร�ะเปดเสรด�นก�รเงน โดยอนญ�ตให

ตงวเทศธนกจ (บไอบเอฟ) ในขณะทไมปรบเปลยนนโยบ�ยก�รเงนให

สอดคลองกน ยงยดถออตร�แลกเปลยนคงท ก�รกำ�กบดแลของเร�กยง

เปนก�รไปดว�ปฏบตต�มกฎเกณฑหรอไม ไมไดดว�เข�เสยงหรอไมเสยง

แคไหน อย�งไร แมแตสหรฐอเมรก�หรอประเทศทเจรญแลวกยงใชหลก

ว�ปฏบตต�มกฎเกณฑหรอไม ซงเปนวธก�รทล�สมย อย�งไรกต�ม ภ�ค

เอกชนกมสวนเกยวของ คอภ�คธรกจกอย�กจะก เพร�ะห�ค�ตอบแทนได

ชวงนนอตราดอกเบยในไทยสงกวาตางประเทศเยอะมาก

ใชคะ กไปลงทนหรอทำ�ธรกจ มนทำ�ไมทน สเอ�ไปลงทนซอทดน

หรอซอหน มนรวยเรวกว� ทกคนกอย�กรวย ภ�คธน�ค�รพ�ณชยหรอ

บรษทเงนทนกอย�กใหก เพร�ะไดดอกเบยเปนร�ยไดของตวเอง ภ�ค

รฐกเกยวของในด�นกฎหม�ยทล�สมย เชน เรองก�รกำ�กบดแล เร�เคย

พย�ย�มแกกฎหม�ยว�ก�รทธน�ค�รพ�ณชยจะตงคณะกรรมก�รของ

ตวเอง ตองขออนญ�ต ธปท. เพร�ะธน�ค�รจะทำ�อะไรไดดหรอไม ผบรห�ร

สำ�คญทสด แตกไมประสบคว�มสำ�เรจ

156 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 157

สวนก�รเข�ไปแกไขปญห� สมมตเร�รว�ธน�ค�รแหงนหรอ

บรษทเงนทนแหงนกำ�ลงมปญห� และถ�ไมแกไขในครงปจะแย แตเร�

ไมส�ม�รถเข�ไปได ตองรอใหเข�เงนทนหมดหรอตดลบ คอกฎหม�ย

ไมอำ�นวยคว�มสะดวกใหแกปญห�ตงแตเนนๆ ปญห�พวกนคอก�ร

ผสมปนเปทงสน ธน�ค�รพ�ณชยจะแกปญห�ลกหน กทำ�ไดไมสะดวก

จะปรบโครงสร�งหนกบลกหน กมกฎเกณฑเรองภ�ษเข�ม�เกยวของ

โดยสรป ดฉนคดว�ทกคนมสวนทำ�ใหเกดวกฤตโดยไมตงใจ

หลงจ�กนนทกคนเรยนรว�จดออนคออะไร ตองแกอย�งไร จงทำ�ใหตอนน

เร�คอนข�งแขงแกรง อย�งวกฤตแฮมเบอรเกอร เร�กไมไดรบผลกระทบ

โดยตรง และขณะนคดว�น�จะรบมอได จ�กคว�มแขงแกรงและจ�กก�ร

ตงหน�ตงต�ปรบปรงตวเองใหดขน

มาตรการของไอเอมเอฟทเอามาประยกตใชในชวงนน หลายฝาย

วพากษวจารณวาอาจเปนการจายยาทผด คณธารษาเหนดวยไหม

เหนดวย คอองคกรระหว�งประเทศเข�เหนปญห�ของหล�ยๆ ท

แลวเหม�เอ�ว�ทเร�เจอกคงเหมอนกบหล�ยๆ ททเข�เหน ซงคว�มจรง

ไมใช ยคนนวกฤตเศรษฐกจเกดขนม�กทล�ตนอเมรก� เนองจ�กรฐบ�ล

ใชจ�ยสรยสร�ย ไมมวนยท�งก�รคลง ปญห�จงม�จ�กภ�ครฐ วธแก

คอรฐบ�ลตองรดเขมขดและนโยบ�ยก�รเงนตองเขมงวด ทำ�อย�งไรให

เศรษฐกจทเคยเฟองฟหดตวลงม�ในระดบทไมม�กเกนไป แตของเร�

ไมใช กรณของเร�คอหนจ�กภ�คเอกชนทงสน ภ�ครฐในแงก�รคลงของ

เร�วนยด ตงแตอดตแลว แตเมอเร�เปนลกหนกไมมท�งออก เจ�หน

บงคบ เร�กตองทำ�

ท�งนโยบ�ยก�รคลงกตองรดเขมขด ทำ�ใหเกนดล เชนเดยวกบ

นโยบ�ยก�รเงนทรดเขมขดสดๆ ตอนนนดอกเบยขนไปสงสดประม�ณ

รอยละ 21 อตร�ดอกเบยขน�ดน ธรกจดๆ เข�อยไมได แนวคดของเข�

(ไอเอมเอฟ) คอเอ�นโยบ�ยเขมงวดม�ใช ดงดอกเบยใหสง เพอจงใจ

ใหนกลงทนต�งประเทศเอ�เงนม�ลงทน หรอคนทเปนเจ�หนท�งภ�ค

เอกชนอ�จจะเหนว�ดอกเบยด กเอ�ม�รวบใหม ยงไมเอ�เงนออกไป ซง

แนวคดแบบนมนไรเดยงส� เพร�ะเมอเกดวกฤตเศรษฐกจ คนจะหวงแต

เงนตน อย�ว�แตดอกเบยรอยละ 21 เลย ตอใหรอยละ 40-50 เข�กถอน

เงนเพอคว�มปลอดภย

แลวเขากใชสตรนไปแกปญหาทอนโดนเซยดวย

จนกระทงเกดเหตทเก�หลใต จงเพงรตวว�ผด พอผดแลวมน

จะล�มไปเรอย ห�กไมมก�รปรบแก และนโยบ�ยพวกนทำ�ใหเกดตนทน

ท�งเศรษฐกจม�กเกนจำ�เปน วนรงขน ดฉนจำ�ไดว�จดพตดลบรอยละ 10

นกเปนขอเตอนสตว�อย�เปนหนใคร เพร�ะพอตกอยในกำ�มอ

ของเจ�หนแลวลำ�บ�ก เข�สงใหทำ�อะไร แมจะไมถกตอง เร�กทำ�อะไร

ไมได

หลงจากนนมการเปลยนแปลงอยางไรในการกำากบดแลสถาบน

การเงน

มกฎเกณฑเพมเตมใหกบสถ�บนก�รเงน เพอสร�งคว�มเขมแขง

บ�งกปรบเปลยนกระบวนก�รดแลทงหมด ในอดตจะกำ�กบดแลโดยไป

ตรวจสอบว�ธน�ค�รปฏบตต�มกฎเกณฑหรอไม แตกฎเกณฑพวกน

ไมเกยวกบคว�มเสยงเท�ไร ไปดว�เข�มสภ�พคลองแคไหน อย�งไร

แตก�รดไมไดวดสภ�พคลองจรงๆ ตวอย�งเชน เงนฝ�กออมทรพย

ดเหมอนว�ทกคนถอนไดทกเมอ เพร�ะฉะนนในแงของธน�ค�รพ�ณชย

นเปนปจจยเสยงม�กกว�เงนฝ�กประจำ�ซงถอนไมได แตพฤตกรรมเหล�น

158 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 159

กไมแนนอน เร�ตองดขอมล ซงส�ม�รถดไดจ�กอตร�สวนสนทรพยสภ�พ

คลองว�มเท�ไร ซงธน�ค�รจะตองร�ยง�นร�ยสปด�หและร�ยปกษต�ม

กฎหม�ย แตเวล�เกดเหตจรงๆ เอ�ไปใชไมได เพร�ะฉะนนก�รดสภ�พ

คลองตองดร�ยละเอยดอนๆ ทลกซงกว�นน และตองดคว�มเสยงของ

แตละธน�ค�รประกอบดวย

ดงนนหลงวกฤต ก�รกำ�กบดแลตองเรยกว�ยกเครอง คอไมได

ดกฎเกณฑ แตดคว�มเสยงว� หนง มระดบคว�มเสยงแคไหน จ�กบญช

ทรพยสนของเข� สอง คว�มส�ม�รถในก�รบรห�รจดก�รเปนอย�งไร

บรห�รจดก�รไดดหรอไม ตองประเมนเปนร�ยๆ ไป เมอเร�เปลยนแปลง

ก�รกำ�กบดแล แนวคดจงเปลยนไป ไมใช ธปท. เข�ไปประเมนคว�มเสยง

ใหเข�นะ แตธน�ค�รพ�ณชยตองรว�ตวเองมคว�มเสยงแคไหน แลว

กรรมก�รของธน�ค�รตองมสวนรวมอย�งใกลชด เพอดแลธน�ค�รของ

ตวเอง และใหคว�มสำ�คญกบก�รแกปญห�เหล�น

แนวคดทเปลยนไปนถกตอง แกปญห�ไดม�ก ซง ธปท. กบ

ธน�ค�รพ�ณชยกทำ�ง�นดวยกน ไมใชแนวคดในสมยกอนท ธปท. เปน

เจ�น�ยหรอตำ�รวจทคอยจบผด ห�กผดกจบปรบ แตแนวคดทเปลยนไป

คอเร�ทำ�ง�นรวมกน เข�ใจซงกนและกน เร�อย�กใหธน�ค�รพ�ณชย

ทำ�อะไรบ�ง ปญห�ของเข�คออะไร กพดคยกน ก�รยกเครองตรงนไมใช

แคบอกว�ยกเครองกยกได แตตองเตรยมก�ร ทงในแงของคว�มคดและ

บคล�กรของ ธปท. และธน�ค�รพ�ณชย เรองนคอสงทชวยไดม�กทสด

สวนกฎเกณฑ แนนอนว�ตองเปลยน สมยกอนตงเกณฑหละ-

หลวมเกนไป ตองทำ�ใหเขมขน ใชเวล�ม�จบบ�ง เชน ถ�ไมไดสงดอกเบย

ส�มเดอนกตองจดเปนเอนพแอล หรอบ�งกรณทถงแมจ�ยดอกเบย แต

เอ�เงนกจ�กทอนม�ชำ�ระ นกแสดงว�ไปไมรอด เพร�ะตองจดฉ�ก เปนตน

สวนก�รกนสำ�รองกมก�รขอเรองยกเวนภ�ษ พวกนตองทำ�พรอมๆ กน

เพอแกไขปญห�และเพอเพมคว�มแขงแกรงใหกบระบบสถ�บนก�รเงน

ธนาคารแหงประเทศไทยมสวนกำากบหรอควบคมความเสยงของ

ธนาคารพาณชยบางไหม

เร�ตรวจสอบอยแลวตงแตสมยกอน เพยงแตเนนคนละเรอง

จ�กเดมท “เนนกฎเกณฑ” กเปลยนม�ตรวจสอบสงทเชอมโยงไปถง

คว�มเสยง เชน กรรมก�รแตละธน�ค�รตระหนกถงคว�มเสยงไหม และ

มคว�มเสยงใดบ�ง เปนตน ก�รตรวจสอบยงอย เพยงแตเนอห�ส�ระ

ต�งไป นคอสงทเกดขนในสวนของภ�คก�รเงน

ลกค�กเปลยน ตองบอกว�เมองไทยโชคดทมกระแสพระร�ช-

ดำ�รสของในหลวงเตอนสตเรองเศรษฐกจพอเพยง ดฉนคดว�สงนชวย

ไดม�ก กอนเกดวกฤต คนอย�กก เพร�ะรวยเรว มหนสน 2-3 เท�ของ

ทน แตไมไดตระหนกว�ถ�เหตก�รณพลกผน ตวเองจะเปนอย�งไร

นคอแนวคดทบอกว�ตองคดเผอไว กเกดเศรษฐกจพอเพยงขน ไมได

หม�ยคว�มว�ห�มก แตอย�ทำ�อะไรเกนตว เมอกแลวตองมองไปข�งหน�

ว�ห�กเกดก�รพลกผน ตวเองจะทำ�อย�งไร มสต มก�รบรห�รคว�มเสยง

เปนแนวคด เปนปรชญ� ททำ�ใหเร�แคลวคล�ดปลอดภยจ�กคว�มเสยง

หลงจ�กเร�ปรบปรงแนวคด ไมใชแคภ�คสถ�บนก�รเงนเท�นน

ผกกระมดระวงม�กขน หนกไมไดม�กกว�ทน ซงเปนแนวท�งทถกตอง

นคอสงสำ�คญททำ�ใหประเทศของเร�มคว�มแขงแกรงท�งเศรษฐกจ

หลงจากเกดวกฤตซบไพรม มการพดถงนโยบาย Macro-prudential

หรอการกำากบการเงนทใหญกวาระดบแตละสถาบนการเงน ซง

สำาหรบเมองไทยในชวงวกฤต 2540 ปจจยหนงททำาใหเกดวกฤต

คอทกธนาคารปลอยกในภาคเศรษฐกจเดยวกน การควบคมความ

160 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 161

เสยงของแตละธนาคารไมไดผล แตตองคมความเสยงในภาพใหญ

ประเทศไทยมการกำากบทเปนภาพใหญบางไหม

เร�นำ�ก�รดแลภ�พใหญท�งเศรษฐกจเข�ม�อยในกระบวนก�ร

ทำ�ง�นของเร� มก�รปรบเปลยนค�เงนเปนระบบลอยตว และในป 2543

กเรมใชก�รกำ�หนดเป�หม�ยระดบเงนเฟอ (Inflation Targeting) เปน

กระบวนก�รนโยบ�ยก�รเงนเพอรกษ�เสถยรภ�พท�งด�นร�ค� ไมให

เงนเฟอหวอหว�หรอสงเกนไป ขณะเดยวกน เร�กเรยนรจ�กวกฤตท

เกดขนว�ก�รดแคระดบเงนเฟอหรอเสถยรภ�พเรองก�รจ�งง�นนนยง

ไมพอ วกฤตเกดขนจ�กปจจยหล�ยอย�ง แตสงทเร�เหนคอเกดฟองสบ

หรอเกดคว�มไมสมดลในภ�คเศรษฐกจบ�งภ�ค

หลงจ�กทเร�ปรบเปลยนก�รทำ�นโยบ�ยกเหนคว�มสำ�คญของ

เรองน มก�รตดต�มดแลใกลชดในภ�คเศรษฐกจทมคว�มเสยงตอภ�วะ

ฟองสบ เร�ดเปนประจำ�ทง 7-8 ภ�คเศรษฐกจ เชน ภ�คสถ�บนก�รเงน

กดงบดลว�ขณะนมอะไรน�เปนหวงหรอไม ภ�คธรกจ ดว�มสญญ�ณ

ของคว�มไมสมดลหรอมภ�วะฟองสบเรมกอตวหรอไม ภ�คเอกชนกอหน

ม�กเกนไปหรอไม ภ�คอสงห�รมทรพยกตดต�มใกลชด ภ�คต�งประเทศ

กอหนม�กเกนไปหรอไม และภ�ครฐบ�ล ข�ดดลแลวกอหนม�กเกนไป

หรอไม เปนตน เร�ดและตดต�มตอเนอง แลวนำ�ม�ประกอบในก�รทำ�

นโยบ�ยก�รเงน

สรปแลวหลงเกดวกฤต 2540 ก�รทำ�นโยบ�ยของ ธปท. ไมได

เนนเฉพ�ะเรองเงนเฟออย�งทบ�งคนเข�ใจ นอกจ�กเงนเฟอกดเรอง

เสถยรภ�พโดยรวมของเศรษฐกจ ไมใหเกดภ�วะฟองสบพองโตและ

ฟองสบแฟบ ทำ�ใหเกดคว�มผนผวน ซงไมดตอเศรษฐกจแนนอน ทนด

แลวทำ�อะไรหรอไม อ�จเปนคำ�ถ�มถดม� เมอเร�เหนสญญ�ณทน�กงวล

เร�กรบใชนโยบ�ยเข�ไปกำ�กบดแล

การท�านโยบายของ ธปท. ไมไดเนน

เฉพาะเรองเงนเฟออยางทบางคนเขาใจ

นอกจากเงนเฟอกดเรองเสถยรภาพ

โดยรวมของเศรษฐกจ

ไมใหเกดภาวะฟองสบพองโตและ

ฟองสบแฟบ ซงไมดตอเศรษฐกจ

แนนอน ทนดแลวท�าอะไรหรอไม

อาจเปนค�าถามถดมา

a

162 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 163

ธนาคารแหงประเทศไทยมเครองมอกำากบดแลในลกษณะนโยบาย

Macro-prudential หรอไม

มคะ ปกตเร�ไมใชนโยบ�ยอตร�ดอกเบย เพร�ะเปนเครองมอท

ใชกบเศรษฐกจโดยรวม แตเวล�เกดภ�วะฟองสบ สวนใหญจะเกดในภ�ค

เศรษฐกจบ�งภ�คเท�นน จงใชม�ตรก�รทมผลกระทบโดยตรงตอภ�ค

เศรษฐกจนนๆ และไมเกดผลข�งเคยงกบภ�คเศรษฐกจอนๆ

ทผ�นม� เร�ใชเครองมอทเรยกว� Loan-to-Value ratio

(อตร�สวนเงนใหสนเชอตอมลค�หลกประกน) คอกำ�กบว�ถ�ธน�ค�ร

พ�ณชยจะปลอยกอสงห�รมทรพย ผกตองมเงนของตวเองอย�งนอย

เท�ไร เปนกฎเกณฑททำ�ใหผกมวนยม�กขน เชน ผกตองมเงนผอนบ�น

เองรอยละ 20-30 ถ�กกกแคสวนทเหลอ เมอธน�ค�รพ�ณชยไมไดใหก

เตมจำ�นวน คว�มเสยงกนอยลง ปกตเวล�ธน�ค�รพ�ณชยใหก จะมทดน

หรอบ�นเปนหลกประกนอยแลว ดงนนเวล�มปญห�กส�ม�รถนำ�ม�

หกกลบลบหนกนได ซงดกบทงสองฝ�ย นกเปนม�ตรก�รทเร�นำ�ม�ใช

ถ�จำ�ไมผด ตอนป 2547 ทเรมเหนฟองสบในธรกจอสงห�รมทรพย

ตล�ดบ�นร�ค�สง ตอนนนมหมบ�นทบ�นหลงละ 90-100 กว�ล�นบ�ท

เกดขนม�ก แตไมถงกบเปนดอกเหด เร�กออกกฎเกณฑว�ถ�จะใหกกบ

ผกทซอบ�นร�ค�ตงแต 10 ล�นบ�ทขนไป ธน�ค�รพ�ณชยจะไมใหก

เตมจำ�นวน แตจะกไดแครอยละ 80 เท�นน และตอนทตล�ดบตรเครดต

ขย�ยตวม�กกว�รอยละ 56 กมก�รออกม�ตรก�รไมใหขย�ยตวม�กเกน

ไป ขณะเดยวกนกเปนก�รดแลผกดวย เพร�ะผกไมคอยรหรอกว�ตวเอง

จ�ยดอกเบยสงม�ก จงมก�รกำ�หนดร�ยไดเงนเดอนขนตำ� 15,000 บ�ท

จงจะออกบตรเครดตได เปนตน

แตทสำ�คญทสดคอก�รใชม�ตรฐ�นท�งบญชใหม (ม�ตรฐ�นก�ร

บญชระหว�งประเทศ ฉบบท 39 หรอ IAS 39) ซงทำ�ใหธน�ค�รพ�ณชย

ตองกนสำ�รองม�กขน จรงๆ แลวสภ�วช�ชพท�งบญชยงไมอย�กประก�ศ

ใชม�ตรก�รน เข�จะใหเวล�อกสองปจ�กจดนน ถ�จำ�ไมผดคอป 2549

แตดฉนและอกหล�ยคนมองว�ม�ตรก�รทใหธน�ค�รกนสำ�รองม�กขน

ควรจะทำ�ตอนทเข�แขงแรงและมคว�มส�ม�รถทจะทำ� เร�คดว�ไมควร

รอ ในเมออยในสภ�พททกอย�งอำ�นวย กอนหน�นนธน�ค�รกำ�ไรดม�ก

แตละปกจ�ยเงนปนผล แทนทจะกนสำ�รองเพอใหตวเองแขงแรงม�ก

ขน ซงเปนสงทควรทำ� เพอผลประโยชนในระยะย�ว เร�จงประก�ศใช

ม�ตรก�รน

ทงหมดนคอม�ตรก�ร Macro-prudential ทงสน เมอผกำ�กบดแล

นโยบ�ยโดยรวมมองว�อ�จจะมคว�มเสยง เร�กตดสนใจทำ� จรงๆ แลว

ไมใชเฉพ�ะเร�เท�นน หล�ยๆ ประเทศในเอเชยกไดเรยนรจ�กวกฤต

2540 เกอบทกประเทศกใชม�ตรก�รเหล�น เทยวนทเกดวกฤตท�งยโรป

และอเมรก�ตอนป 2008 ทำ�ใหเข�เรมประจกษเหมอนกนว�จะดเฉพ�ะ

เรองเงนเฟอหรอเสถยรภ�พท�งร�ค�อย�งเดยวไมได ตองดเสถยรภ�พ

โดยรวมของเศรษฐกจดวย กหนม�ใหคว�มสำ�คญกบม�ตรก�ร Macro-

prudential ม�กขน ตอนนทกประเทศยอมรบตรงกนว�ธน�ค�รกล�ง

ตองดเรองเสถยรภ�พ ไมใหเกดภ�วะฟองสบโตแลวกแตก หมนเวยนกน

ไปอย�งน

จรงๆ แลวเราอาจจะลำาหนาเขาดวยซำา

ดฉนคดว�เร�ลำ�หน�เข�หล�ยเรอง ไมใชแคเรองม�ตรก�ร

Macro-prudential เท�นน อ�จเปนเพร�ะเร�พรอมทจะเปลยนแปลงเพอ

แกปญห�อย�งจรงจง จรงๆ แลวก�รแกปญห�กบภ�คสถ�บนก�รเงน

มตนทนทงสน แตทกคนกเข�ใจว�ทำ�ไปแลวจะดขน จงพรอมใจกนทำ�

ดฉนคดว�เร�ไปในแนวท�งทถกตอง และควรจะระมดระวงในเรองเหล�น

164 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 165

เทยวนถ�มองไปทอเมรก�และยโรป ยงไมเหนก�รแกปญห�อย�งจรงจง

นเปนสงทตองตดต�มและเปนคว�มกงวลอย�งหนง

ขณะนสถาบนการเงนของเรายงถอวามความเขมแขงอยใชไหม

ใชคะ ยกตวอย�งตอนป 2008 เปนวกฤตทไมไดสงผลกระทบตอ

อเมรก�เท�นน แตมผลตอยโรปและเอเชยบ�งประเทศ ซงส�เหตสำ�คญ

อย�งหนงเปนเพร�ะภ�คก�รเงนไปลงทนในตร�ส�รสมยใหม พวกซดโอ

(Collateralized Debt Obligations) และตร�ส�รทมก�รแพกเกจเปน

ผลตภณฑท�งก�รเงนใหมๆ ซงมคว�มเสยงม�ก แตคนไมเข�ใจ คนลงทน

เพร�ะบรษทเครดตเรตตงจดเรตตงว�ด

แตธนาคารพาณชยบานเราลงทนในซดโอแคประมาณรอยละ 0.1

ของสนทรพยเทานน ทงๆ ทตอนนนธนาคารพาณชยมสภาพคลอง

คอนขางมาก พรอมจะปลอยก

เข�ส�ม�รถเอ�เงนในกระเป�ไปลงทนในสนทรพยเสยงเหล�นได

อยแลว ซงดอกผลกด แตลงทนกนนอยม�ก ดฉนไดคยกบธน�ค�รพ�ณชย

หล�ยแหง เข�กบอกว�เข�ไมเข�ใจว�ตร�ส�รเหล�นมนคออะไร เข�ใช

คำ�ว�มนเหมอนกบเปนกลองดำ� ดงนนเข�จงไมอย�กเสยง ตองชนชม

ว�มนเปนคว�มรสกทเกดจ�กคว�มระแวดระวงว�อะไรทเสยง อะไรทเร�

ไมเข�ใจ เร�ตองปลอดภยไวกอน ไมใชอะไรไมร แตเอ�ไวกอน คดในแง

ด แตพอถลำ�เข�ไป ถ�มนไมดอย�งทค�ดก�รณ ผลกระทบกจะต�มม�

แนวคดนจะเปนเกร�ะกำ�บงระบบของเร� ไมใหผลผล�มต�ม

กระแส และทำ�ใหเร�ส�ม�รถดแลตวเองตอไปได เปนสงทจะตองชวยกน

ส�นตอ คว�มระมดระวงน ถ�มว�ม�จ�กไหน กม�จ�กคว�มพย�ย�ม

ของเร�หลงเกดวกฤต ธปท. กปรบ ธน�ค�รพ�ณชยกปรบ แลวเร�คยกน

มอะไร เร�กทำ�ดวยกนและแกดวยกน ตอนนนผ บรห�รธน�ค�ร

พ�ณชยเข�เจบ เข�เหนของจรง แลวเข�กจำ� เพร�ะฉะนนตอนนเข�จง

ระมดระวง แตทตองส�นตอคอเมอมก�ร “ผลดไม” ผบรห�รรนใหมขนม�

ประสบก�รณนมนไมมแลว จะสงตอแนวคดนอย�งไร

เรามการกำากบในระดบสถาบนการเงน มการกำากบในระดบใหญขน

มา เปน Macro-prudential ม Inflation Targeting หรอกรอบเงนเฟอ

ทจะควบคมความเสยงทงระบบเศรษฐกจ มการเปลยนระบบอตรา

แลกเปลยนเปนลอยตวตามตลาด แตยงมบางประเดนทเราไดยน

การถกเถยงกนมาบาง แมจะไมกวางขวางนก กคอการควบคมการ

ไหลเวยนของเงนทนจากตางประเทศเขามาไทยหรอจากไทยออกไป

ตางประเทศ คณธารษาคดวาตองมการปรบเปลยนหรอไม

เรองของเงนทนไหลเข�ไหลออก ขณะนมปญห�ม�ก เพร�ะ

เศรษฐกจโลกมสภ�พคลองเยอะม�ก จ�กก�รทหล�ยประเทศประสบ

ปญห� ไมว�จะเปนอเมรก�หรอท�งยโรป เข�กตองใชนโยบ�ยท�งก�รเงน

เพร�ะดอกเบยเข�ลงม�เตยตดดน ลดตำ�กว�นไมไดอกแลว จงตองใชวธ

อดสภ�พคลองเข�ไป สภ�พคลองเหล�นจงไหลเวยนอยในระบบเศรษฐกจ

โลกคอนข�งม�ก และเนองจ�กขณะนประเทศกำ�ลงพฒน�มศกยภ�พ

ท�งเศรษฐกจดกว� และมคว�มระมดระวง ทำ�ใหแขงแกรงม�กกว� เงน

กเข�ม�ท�งน ไมใชแคไดดอกผลอย�งเดยว แตยงมโอก�สทมองว�ถ�

เศรษฐกจแขง อกหนอยค�เงนกจะแขง เข�กจะกำ�ไรดวย เพร�ะฉะนน

เงนจงเข�ม�ม�ก

ตอนนก�รใชม�ตรก�รควบคมเงนไมใหไหลเข�ไหลออกจะไมได

ผล เพร�ะเปนสภ�พททกประเทศในภมภ�คนหรอประเทศกำ�ลงพฒน�

ทงหล�ยเจอ ไมใชกรณประเทศหนงถกโจมต แลวก�รโจมตนนไม

166 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 167

สอดคลองกบพนฐ�นท�งเศรษฐกจของเร� เรองนนตองใชม�ตรก�รเพอ

ปองกนตวเอง แตในเมอปญห�ม�จ�กทวโลก กตองแกในระดบส�กล

ชวงหลง ไอเอมเอฟกเรมออกม�พดว�ก�รใชม�ตรก�รกำ�กบ

ดแลก�รไหลเข�ไหลออกของเงนทำ�ไดบ�งสถ�นก�รณ เชน สมมตว�เงน

เข�ออกม�ก ผนผวนม�ก แลวค�เงนไมไดสอดคลองกบพนฐ�นของ

ประเทศตวเอง ถ�คว�มต�งนมม�ก กคงเปนเหตผลททำ�ใหใชม�ตรก�ร

พวกนได แตกใชเปนม�ตรก�รชวคร�วเท�นน เพร�ะฉะนนตองแกไข

ในระดบส�กล ซงไมง�ย เพร�ะแตละประเทศกมผลประโยชนของตวเอง

ก�รรวมไมรวมมอกนทำ�ตรงนจงไมง�ย

บทเรยนอะไรทธนาคารแหงประเทศไทยเจบและตองจำามากทสด

จรงๆ กไมไดเปนบทเรยนสำ�หรบ ธปท. แหงเดยว แตเปนบทเรยน

สำ�หรบธน�ค�รพ�ณชย ภ�ครฐ และประเทศไทยทงประเทศ คอยคสมย

เปลยน แนวคดต�งๆ กเปลยน เพร�ะฉะนนเร�ตองไมอยกบท ตองเรยนร

เรองใหม และตองเรยนรว�สงทเปลยนไปจะสงผลกระทบตอเร�อย�งไร

แลวทำ�ตวเองใหพรอมรบสถ�นก�รณนนๆ

อกเรองคอแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ทกคนตองยดถอ ตองเปน

หนอย�งมสต ก�รมสตหม�ยคว�มว�เร�จะตองวเคร�ะหว�ควรจะเปน

หนหรอไม อย�งไร และเมอวเคร�ะหแลวคดว�ตวเองเปนหนระดบนแลว

รบได และจะเกดผลประโยชน ส�ม�รถขย�ยก�รผลตของเร�ได จงไปก

แตกในระดบทเร�ส�ม�รถบรห�รจดก�รได แนวคดเศรษฐกจพอเพยง

เปนบทเรยนทสำ�คญ

ภ�ครฐกเหมอนกน ก�รเปนหนตองระมดระวง ทสำ�คญคออย�

เปนหนเพอก�รใชจ�ย ซงมนหมดไป ถ�เปนหนเพอก�รลงทน มนยงเกด

ก�รผลตตอไปได นเปนสงทตองชวยกนระมดระวง

168 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 169

จากวกฤตเศรษฐกจป 2540 บทเรยนอะไรทคณธารษานำามาปรบ

ใชกบตวเอง

ทสำ�คญคอตองมองระยะย�ว อย�คดชวงสนๆ ยกตวอย�งตอนท

เศรษฐกจโตเยอะๆ ระยะสนนนดแนนอน ทกคนมร�ยไดม�กขน มคว�ม

ส�ม�รถในก�รจบจ�ยใชสอยม�กขน แตระยะย�วอ�จเกดปญห�ได เพร�ะ

ฉะนนถ�เร�มองระยะย�วม�กขน เร�กจะมคว�มระมดระวงม�กขน

เวล�ทำ�นโยบ�ย ธปท. ตองมองระยะย�ว เชน ถ�มก�รเรยกรอง

ว�ชวงนดอกเบยควรจะตำ� เพอกระตนก�รใชจ�ย แตเร�พบว�จรงๆ แลว

เศรษฐกจมนคอนข�งใกลกบระดบก�รผลตทเตมศกยภ�พก�รผลต (full

capacity) ของเร� ถ�ห�กไปกระตนตอกจะเกดปญห�เงนเฟอ แลวทงไว

สกพกอ�จจะเกดปญห�ฟองสบต�มม�อกกได เพร�ะฉะนนก�รทำ�นโยบ�ย

ก�รเงนของ ธปท. จงตองมองระยะย�ว

แนวคดนไมไดจำ�กดเฉพ�ะ ธปท. ภ�คธรกจและรฐบ�ลกเชนกน

ถงแมรฐบ�ลจะอยแคสป แตกตองคดถงอนชนรนหลงว�อกหนอยจะม

ปญห�หรอไม นกก�รเมองกมลกหล�นของตวเอง กตองคดเผอไว คน

ทำ�ธรกจกเชนกน ตองคดระยะย�ว ไมใชทมทำ�ไป ในทสดกมผลข�งเคยง

เพร�ะฉะนนถ� ธปท. ทำ�นโยบ�ยทไมเปนทถกใจ กอย�กใหเข�ใจว�จรงๆ

แลวเปนสงทควรทำ� และเปนสงทดสำ�หรบประเทศ

คนทำ�นโยบ�ย ไมว�จะเปนนโยบ�ยก�รเงนหรอนโยบ�ยก�รคลง

ตอง “กล�” ทำ�สงทไมเปนทนยม แตเปนประโยชนตอประเทศในระยะย�ว

หลงจากคณธารษาออกจากตำาแหนงผ ว าการธนาคารแหง

ประเทศไทย ทราบวามโอกาสไปแสดงปาฐกถาในตางประเทศ

สวนใหญกเปนองคกรระหว�งประเทศหรอธน�ค�รกล�ง จะ

เรยกว�โชคดหรอโชคไมดกไมทร�บ ดฉนเจอวกฤตสองครงใหญๆ คอ

ตอนป 2540 และวกฤตแฮมเบอรเกอรตอนป 2551 เพร�ะฉะนนกเหน

ม�เตมๆ ทงวกฤตของเร�และวกฤตในระดบส�กล ประสบก�รณนคดว�

เปนประโยชน สวนใหญกเปนก�รจดประชมหรอสมมน�ขององคกร

ระหว�งประเทศ เชน บไอเอส (Bank for International Settlement: BIS)

ไอเอมเอฟ และธน�ค�รโลก กไดเอ�ประสบก�รณไปแบงปนว�สงทเร�

ตองระมดระวงคออะไร

เวล�ทเจอสม�ชกจ�กประเทศพฒน� จะเหนว�เข�ยงไมคอย

เข�ใจม�ตรก�ร Macro-prudential เข�มคว�มกงวล เพร�ะม�ตรก�ร

นยงเปนศลปม�กกว�ศ�สตร ไมเหมอนกบก�รรกษ�เงนเฟอ ซงเร�ด

ซพไอ (Consumer Price Index หรอดชนร�ค�ผบรโภค) หรอดชนอนๆ

ได มคว�มชดเจนว�จะดอะไร แลวกระมดระวงไมใหตวนออกไปจ�กเป�

แตก�รทำ�ม�ตรก�ร Macro-prudential ทบอกว�ไมใหเกดฟองสบนน

วดย�ก ฟองสบนนวดอย�งไร วดตรงไหน เร�กเอ�ประสบก�รณไปเล�ให

เข�ฟงว�คว�มจรงแลวมนมคว�มเปนศลปะ

เวล�ธน�ค�รกล�งทำ�นโยบ�ยกจะมขอมลจ�กหล�ยแหลง ถง

แมเร�จะมเครองบงชชดเจน แตก�รวเคร�ะหเศรษฐกจนนไมมขอมล

รอยเปอรเซนต เร�ใชขอมลเท�ทม และตดสนใจทำ�นโยบ�ยใหดทสด อย�

ไปหวงว�เร�จะไดขอมลรอยเปอรเซนตแลวคอยทำ�นโยบ�ย นนมนเกดขน

ไมไดในโลกคว�มจรง

ดฉนพดบอยว�ธน�ค�รกล�งตองมคว�มกล� ถ�บอกว�ขอมล

ไมม ขอชะลอไวกอน ในทสดอ�จกล�ยเปนขออ�งของก�รไมทำ�นโยบ�ย

ทไมเปนทนยมกได ซงเสยห�ยตอประเทศคอนข�งม�ก

22 มถนำยน 2555

05

บรรยง วเศษมงคลชย

a

บญลำภ ภสวรรณ สมภาษณ

172 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 173

ผลจากวกฤตเศรษฐกจในป 2540 ทำาใหผประกอบการและลกหน

จำ�นวนไมนอยประสบปญห� กล�ยเปนหนเสย ตอนนนมลค�หนดอย

คณภ�พของไทยสงถงกว� 2.5 ล�นล�นบ�ท หรอประม�ณรอยละ 50

ของสนเชอทงหมด เพอชวยเหลอลกหนเหล�น และเพอทำ�ใหเศรษฐกจ

ไทยส�ม�รถดำ�เนนตอไปได จงจำ�เปนตองมก�รบรห�รจดก�รหนเสย

เหล�นอย�งเปนระบบ นำ�ม�สก�รจดตงบรรษทบรห�รสนทรพยต�งๆ

ทดำ�เนนก�รม�จนถงปจจบน แตในขณะนนก�รบรห�รจดก�รหนเสย

จำ�นวนม�กไมใชเรองง�ย และเปนง�นใหมทไมเคยมใครในประเทศไทย

ทำ�ม�กอน จงเปนคว�มท�ท�ยสำ�หรบผทรบหน�ทนไมนอย

“บรรยง วเศษมงคลชย” กรรมก�รและประธ�นคณะกรรมก�ร

จดก�ร บรษทบรห�รสนทรพย กรงเทพพ�ณชย จำ�กด (บสก.) คอบคคล

ทหล�ยคนยกใหเปนผเชยวช�ญเรองก�รแกไขปญห�หนเสย เนองจ�ก

ผ�นประสบก�รณก�รทำ�ง�นในบรษทบรห�รสนทรพย (เอเอมซ) ทแกไข

วกฤตมนมขอเสย แตขอดของมนก

คอท�าใหเราระวงตว เกดของดๆ ใหมๆ

ขนเยอะ ธนาคารพาณชยกมระบบ

ตรวจสอบและบรหารความเสยง

บรรษทบรหารสนทรพย

หรอเอเอมซกเปนผลผลตจากป 2540

ถาไมเกดวกฤต เรากไมม เพราะเรา

ไมไดระวง พอมแลวกถอวาเปนความ

ส�าเรจอยางหนงของวกฤต ท�าให

รองรบวนขางหนาได

ท�าใหเราแขงแรงขน

a

174 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 175

ปญห�หนเสยอย�งบรรษทบรห�รสนทรพยสถ�บนก�รเงน (บบส.) ซง

ปดตวไปแลว และรบตำ�แหนงกรรมก�รผจดก�ร บสก. สองว�ระ กระทง

ปจจบนเปนกรรมก�รและเปนผเชยวช�ญพเศษในองคกรดงกล�ว ดวย

ประสบก�รณจ�กก�รลงมอปฏบตตงแตแรกเรม คณบรรยงจงเปนบคคล

ทส�ม�รถสะทอนบทเรยนเกยวกบจดก�รหนเสยในชวงทผ�นม�ไดเปน

อย�งด

ทผ�นม� บทบ�ทและคว�มสำ�คญของเอเอมซอ�จถกมองข�ม

แตบทสมภ�ษณชนนจะชใหเหนว�เอเอมซมคว�มสำ�คญอย�งยงตอระบบ

เศรษฐกจไทย ไมเพยงก�รแกปญห�วกฤตเศรษฐกจ แตเอเอมซยงอ�จ

เปนกลไกสำ�คญในก�รสร�งคว�มมนคงใหกบเศรษฐกจของประเทศทง

ในปจจบนและอน�คต

เชญรวมห�คำ�ตอบและเปดมมมองเกยวกบแนวคดก�รบรห�ร

จดก�รหนเสยของประเทศ ผ�นบทสมภ�ษณชนน

a

ในฐานะทคณบรรยงเคยอยในแวดวงการเงนและเคยบรหารหน

เสยในชวงวกฤตป 2540 อยากใหคณบรรยงเลาใหฟงวาชวงนนม

สญญาณอะไรบางทสอเคาวาจะเกดวกฤตเศรษฐกจ

ป 2535 ผมทำ�ง�นอย ทธน�ค�รกสกรไทย ฝ�ยกฎหม�ย

มหน�ทเตรยมสญญ�ทวไป ตอนนนแปลกใจเหมอนกน เพร�ะมสญญ�ก

ต�งประเทศสงม�ใหทำ�เยอะม�ก เปนประเภทดวนๆ ทงนน ม�วนน

เอ�พรงน ม�เช�เอ�เยน แตขณะนนไมมใครคดว�เร�จะกเงนต�งประเทศ

ม�กเกนไป ตอนนนมบไอบเอฟ (Bangkok International Banking Facili-

ties: BIBF) กระดบล�นดอลล�รสหรฐกนเปนว�เลน เงนทองทเอ�ม�ใช

ตรงวตถประสงคกม แตบ�งสวนคงเอ�ม�ใชเกงกำ�ไร

อกเหตก�รณหนงทสอดคลองกบก�รกยมเงนคอก�รเกงกำ�ไร

อสงห�รมทรพย ทกคนทอยในเหตก�รณวนนนจะรว�บ�งทเร�ซอข�ย

กระด�ษ โครงก�รท�วนเฮ�สแทบจะไมตองสร�งกข�ยหมด เอ�ใบจอง

ม�ซอข�ยกนตอ ได 1-3 หมนบ�ทกเอ� เปนอะไรทซอง�ยข�ยคลอง

ทต�งจงหวดมก�รตดกระด�ษแบงเปนแปลงๆ ข�ยกนเลย ยงไมเหนทดน

กซอกนแลว นเปนเหตก�รณทสอเค�ว�จะเกดวกฤต แตวนนนไมมใคร

มคว�มรม�กพอว�จะเกดเหตก�รณในป 2540

เมอเกดวกฤต คณบรรยงมองวาการบรหารจดการในตอนนนเปน

อยางไร

ชวงทเกดวกฤตมก�รลดค�เงน ซงกอนหน�นนเลกนอยม

สญญ�ณว�เศรษฐกจไทยเรมไมสอดคลองกบขอเทจจรงเรองค�เงน

เศรษฐกจของเร�ออนแอ ก�รสงออกของเร�ลดลงจ�กปกอนหน�นน

จดพของประเทศกเตบโตนอยม�ก ทำ�ใหมก�รเกงกำ�ไรค�เงน จนทำ�ให

เกดก�รลดค�เงนในเดอนกรกฎ�คมป 2540

หลงจ�กนนมก�รปดสถ�บนก�รเงนทไมแขงแรง รวมกน

ประม�ณ 50 กว�แหง ตอนนนหนดอยคณภ�พของประเทศไทยเกดขน

เยอะม�ก คดเปนรอยละ 50 ของสนเชอทงหมด หรอประม�ณ 2.5 ล�น

ล�นบ�ท ซงเหมอนกบว�เร�ปลอยเงนกไป 100 บ�ท มนเสยซะ 50 บ�ท

ธน�ค�รพ�ณชยสวนใหญกอยแทบไมได เพร�ะร�ยไดแทบไมม ธน�ค�ร

เอกชน เชน ธน�ค�รกสกรไทยและธน�ค�รกรงเทพ กตองเพมทน คอเอ�

นกลงทนต�งช�ตม�ถอหน เพร�ะทนในประเทศแทบไมม ธน�ค�รกรงไทย

กตองข�ยหนเสยใหเอเอมซ (Asset Management Company: AMC)

หรอบรษทบรห�รสนทรพย ธน�ค�รกรงไทยอ�จไดรบผลกระทบไมม�ก

เพร�ะส�ม�รถข�ยสนทรพยไดร�ค�ด แตชวงนนธน�ค�รพ�ณชย

สวนใหญคอนข�งออนแอ ธน�ค�รกรงเทพพ�ณชยก�ร หรอบบซ (Bang-

176 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 177

kok Bank of Commerce) กถกปด เพร�ะเปนหนกองทนฟนฟฯ (กองทน

เพอก�รฟนฟและพฒน�ระบบสถ�บนก�รเงน) แลวไมส�ม�รถจ�ยได

จงถกท�งก�รยดไปทงหมด นำ�ไปแยกหนดและหนเสยออกจ�กกน หนด

ถกโอนไปใหธน�ค�รกรงไทยบรห�ร สวนหนเสยมก�รตงเอเอมซชอบรษท

บรห�รสนทรพย กรงเทพพ�ณชย (บสก.) ขนม�ตดต�ม ตอนนนหนเสย

ของบบซมอย 150,000 ล�นบ�ท ซงถ�ดจำ�นวนแลวถอว�ไมม�ก แต

ตอนนนหนเสยทงระบบมเยอะม�ก

ประเทศไทยไมเคยมหนเสยม�กขน�ดนน ปจจบนถงจะมวกฤต

แฮมเบอรเกอรชวงป 2551-2552 มนกขนไปแครอยละ 10 กว�ๆ เท�นน

เร�ไมไดรบผลกระทบม�ก แตตอนป 2540 วกฤตเกดทเร� ทเรยกว�

ตมยำ�กง หม�ยคว�มว�เกดทประเทศไทย ก�รทมหนเสยถงรอยละ 50

ของสนเชอทงหมด เปนก�รย�กทธรกจจะอยได แตกถอว�เร�ส�ม�รถ

แกไขไดเรว เพร�ะประม�ณป 2550 เร�กคอนข�งจะฟน ปกตภ�วะอย�ง

นนตองใชเวล�น�น

ตอนนนกระบวนการบรหารจดการหนเสยเปนอยางไร

ไมมใครคดว�จะเกดเหตก�รณทรนแรงแบบนน ทกคนจะแกตว

บอกว�ค�ดไมถง เร�ไมมก�รเตรยมตว บรษทบรห�รสนทรพยหรอ

เอเอมซ (Asset Management Company) ตงหลงจ�กเกดวกฤต โดย

แบงเปนส�มตวใหญๆ

ตวแรกคอบรรษทบรห�รสนทรพยไทย (บสท.) เปนเอเอมซท

รฐถอหนรอยเปอรเซนต มเจตน�คอโอนหนเสยของธน�ค�รพ�ณชยไป

รวมกน เพอลดหนเสยของระบบธน�ค�ร ธน�ค�รพ�ณชยจะไดดำ�เนน

กจก�รตอได

ตวทสองเรยกว�บรษทบรห�รสนทรพยสถ�บนก�รเงน เปน

เอเอมซของธน�ค�รต�งๆ เชน ธน�ค�รกสกรไทย ธน�ค�รกรงเทพ

ธน�ค�รกรงศรอยธย� ธน�ค�รไทยพ�ณชย เปนตน เร�เรยกยอๆ ว�

“เอเอมซเอกชน” มก�รออกพระร�ชกำ�หนด ทกธน�ค�รส�ม�รถตงได

ซง บสก. กอยในกฎหม�ยฉบบน มเจตน�คอโอนหนเสยจ�กธน�ค�ร

เมอธน�ค�รมหนเสยนอยลง จะไดปลอยสนเชอได

ตวสดท�ยเรยกว�บรรษทบรห�รสนทรพยสถ�บนก�รเงน (บบส.)

มเจตน�เพอซอหนเสยของสถ�บนก�รเงน 56 แหงทถกปด

บสท. รบโอนหนของธน�ค�รไปประม�ณ 700,000-800,000

ล�นบ�ท บบส. กเข�ประมลจ�ก ปรส. (องคก�รเพอก�รปฏรประบบ

สถ�บนก�รเงน) ไดม�บ�งสวน ประม�ณรอยละ 30-40 ของหนทเข�ข�ย

ตอนนนตองยอมรบว�ประเทศไทยไมมเงน ธรกจลมละล�ยเยอะม�ก

รฐบ�ลกไมมเงน ตองไปกไอเอมเอฟ (กองทนก�รเงนระหว�งประเทศ)

ต�งช�ตเท�นนทพอมศกยภ�พม�ประมลหนของ ปรส. แตกยงดทรฐบ�ล

ตง บบส. อย�งนอยถ�มก�รกดร�ค� กม บบส. เข�ไปชวยพยงร�ค�

ไมใหมนตำ�กว�ทควรจะเปน

โดยรวม ก�รข�ยน�จะอยทประม�ณรอยละ 20 ของเงนตน

ซงกไมใชคว�มผดใคร เพร�ะตอนนนเร�ไมมเงนจรงๆ มแตนกลงทน

ต�งประเทศทเข�มเงน ตอนท บบส. เข�ไปซอหนจ�ก ปรส. กตองใชวธ

ออกตว ไมไดใชเงนสด เท�ทจำ�ได มก�รออกตวประม�ณ 30,000 ล�น

บ�ท หลงจ�ก บบส. ซอหนม�บรห�ร กไดเงนกลบไปกไมตำ�กว� 50,000

ล�นบ�ท ตอนท บบส. ถกรวมกบ บสก. กมเงนคนรฐบ�ลครบถวน และ

มกำ�ไรบ�งสวน

178 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 179

คณบรรยงมองวาการจดการในลกษณะนนเปนแนวทางทถกตอง

หรอไม

ก�รตงเอเอมซเปนสงทถกตอง แตมนเปนครงแรกของเร� อ�จ

มจดบกพรองในเรองจำ�นวนหนทมนทะลกออกม� เรองทเร�ไดร�ค�ไมด

กเปนขอเทจจรง จ�กบทเรยนทผ�นม� 15 ป เอเอมซมสวนชวยในก�ร

บรห�รจดก�รหนดอยคณภ�พคอนข�งม�ก จนหนเสยทเคยมเกอบรอยละ

50 ในป 2540 ปจจบนเหลอแครอยละ 2 ซงสวนหนงม�จ�กก�รทเศรษฐกจ

ดขนและสนเชอขย�ยตว ทำ�ใหหนเสยลดลง อกสวนหนงม�จ�กธน�ค�ร

พ�ณชยทมระบบก�รจดก�รหนของเข�เอง และสดท�ยม�จ�กก�ร

มเอเอมซ เชน บสก. บสส. และอก 2-3 แหงทเปนของเอกชน ซงกม

ต�งช�ตเข�ไปรบซอรบโอนเปนปกต ไมตองรอใหมจำ�นวนม�กๆ หรอ

เกดวกฤตแลวจงไปรบซอรบโอน อย�งนนเร�จะไดร�ค�ไมด เพร�ะอย

ในสภ�พบงคบข�ย

วนนตล�ดมนคอนข�งปกต ธน�ค�รพ�ณชยหรอสถ�บนก�รเงน

ทมคว�มจำ�เปนหรอตองก�รข�ยหนเสยเพอเหตผลท�งธรกจ จะไดออกม�

เปน good bank ทเปน clean bank เพอจะไดไปมงท�งธรกจจรงๆ เข�ก

ส�ม�รถทำ�ได ข�ยไดทร�ค�ตล�ด เปนร�ค�ทธน�ค�รพอใจ ถ�ไมพอใจ

กไมข�ย แตสมยนนห�กไมพอใจมนไมข�ยไมได ร�ค�ทซอข�ยทกวนน

โดยเฉลยเกอบรอยละ 50 ของเงนตน ซงต�งจ�กเมอกอน แสดงว�ถ�เร�

มก�รเตรยมตว มก�รดแลตงแตกอนเกดวกฤต จะทำ�ใหสนทรพยของเร�

ไมถกกดร�ค�เหมอนในป 2540

ชวงทแกปญหาหน ทราบวามการเซนสญญากบไอเอมเอฟเรอง

แอลโอไอ (Letter of Intent: LOI) ฉบบทส

ครบ มนเกยวโยงกบก�รตงเอเอมซ ชวงนนไอเอมเอฟใหรฐบ�ล

ไทยเซน letter of intent หรอหนงสอแสดงเจตจำ�นงหล�ยฉบบ ใหเร�

แกไขกฎระเบยบต�งๆ ทงเรองภ�ษและกฎหม�ย สำ�หรบฉบบทสนน

ใหเร�แกกฎหม�ยเรองก�รบงคบจำ�นอง เพร�ะเข�ถอว�กฎหม�ยบงคบ

จำ�นองทำ�ใหกระบวนก�รตดต�มหนล�ช� เนองจ�กบ�นเร�ใชกฎหม�ย

เพงและพ�ณชย ก�รบงคบจำ�นองโดยระบบกฎหม�ยไทยตองผ�นศ�ล

คอตองฟองคด แลวไปพสจนกนว�มหนจรงไหม และกอนจะบงคบคด

ยงตองแจงลกค� ทำ�ใหใชเวล�น�นเกนไป

ไอเอมเอฟจงตองก�รใหเร�แกกฎหม�ยเปนก�รบงคบจำ�นอง

แบบไมผ�นศ�ล คอถ�เกดหนเสย เจ�หนกแจงตวกล�ง ซงเข�เรยกว�

น�ยทะเบยน (registrar) และส�ม�รถบงคบเปลยนชอโฉนด เปลยนชอ

หลกประกน เปลยนชอเจ�หนไดเลย แตถ�แกไขต�มนนจะมผลกระทบ

ตอสงคมคอนข�งม�ก เพร�ะประเทศทใชกฎหม�ยน ประช�ชนของเข�

มคว�มรและรกษ�สทธประโยชนของตวเอง แตกระบวนก�รยตธรรมใน

สงคมไทยยงไมดพอ ตอนนนคณะทำ�ง�นกเหนประเดนนแลว แตเนองจ�ก

มก�รเซนแอลโอไอ จงตองทำ� แตโชคดทยงอยในขนตอนก�รทำ� เร�ใช

หนหมดกอน จงไมมผล แตกฎหม�ยนกไปปร�กฏอยในเอเอมซตวหนง

คอบรรษทบรห�รสนทรพยไทย (บสท.) ซงมอำ�น�จพเศษต�มพระร�ช-

กฤษฎก�บรรษทบรห�รสนทรพยไทย ม�ตร� 58 และม�ตร� 74 ใหอำ�น�จ

เจ�หนในก�รบงคบจำ�นองโดยไมผ�นศ�ล แตกยงดท บสท. เปนองคกร

ของรฐบ�ล ก�รสร�งหนเทจไมเกดขนแนนอน เพร�ะฉะนนจงใหคว�ม

เปนธรรมไดดกว�แกกฎหม�ยทงระบบ

ในคว�มเหนของผม แมในปจจบนเร�กยงไมควรใชกฎหม�ยน

แมว�กฎหม�ยทใชในปจจบนจะล�ช�ไปบ�ง แตกถอว�ใหคว�มเปนธรรม

กบลกหน และมกระบวนก�รทใหโอก�สผเปนหนไดตงตว มก�รตรวจสอบ

ทด เหม�ะกบสงคมปจจบน สวนอน�คตกอกเรองหนง

180 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 181

กฎหม�ยก�รบงคบจำ�นองมขอเสยคอทำ�ใหตนทนก�รเงนของ

ไทยสงกว�ปกต เพร�ะเจ�หนคดว�กฎหม�ยนเปนคว�มเสยง และเพม

ตนทนในก�รตดต�มหน ซงกเปนตนทนกยมทลกหนดตองรบ

ลกหนทเจรจากน มสวนหนงทเปนลกหน “Strategic NPL” ชวงนน

สถานการณของลกหนเปนอยางไร

ชวงนนทกคนย�กลำ�บ�ก ธน�ค�รกเชนกน ก�รปลอยกชวงนน

ย�กม�ก ใครกธน�ค�รไดในชวงป 2543-2544 ถอว�เกงม�ก เพร�ะ

ธน�ค�รมหนดอยคณภ�พคอนข�งม�ก ก�รปลอยกตองมก�รตงทนสำ�รอง

ต�มเกณฑต�งๆ ซงเงนไมพอทจะปลอยก ลกหนกตองไปห�เงนก

นอกระบบ ซงดอกเบยอยทรอยละ 25-30 เปนเรองปกต เพร�ะดอกเบย

เงนฝ�กกรอยละ 10 กว�แลว

เรองของหนทเรยกว� strategic หรอลกหนทด แตทำ�เปนลกหน

เสย กมบ�งเปนธรรมด� แตสวนใหญลกหนทดมเยอะกว� โดยเฉพ�ะ

ลกหนร�ยยอย จ�กประสบก�รณก�รแกหน ลกหนร�ยยอยเปนผทรกษ�

วนยและรกษ�คว�มเชอถอ หรอเรยกว�เครดตดม�ก ไมฉวยโอก�ส

ในภ�วะทประเทศมหนเสยแลวตวเองจะตองเปนหนเสยดวย ตองชมเชย

ไว ณ ทน

ตอนทคณบรรยงเปนผบรหารหนเสยของ บสก. อยากใหเลาวาทำา

อะไร อยางไร กบบรรดาลกหนทงหลาย

ผมเรมง�นทเอเอมซครงแรกทบรรษทบรห�รสนทรพยสถ�บน

ก�รเงน (บบส.) ซงคอตวทไปประมลจ�ก ปรส. เข�ไปมสวนในก�รแกไข

หน เจรจ�กบลกหน วนนนเร�คดว�เร�ไมใชผซอหนเสยม�แลวข�ยไป

แตเร�เปนพวกปรบโครงสร�งและแกไขหนจรงๆ คอเร�ซอม�เพอจะปรบ

182 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 183

ใหมนเปนหนด และเนองจ�กเปนองคกรของรฐบ�ล กระทรวงก�รคลง

ถอหนรอยเปอรเซนต ดงนนเร�ไมคดเรองทำ�กำ�ไรเปนหลก แตคดถง

เรองจะฟนฟลกหนไดอย�งไร และทำ�อย�งไรใหระบบเศรษฐกจเดนตอได

จ�กก�รทเร�คดอย�งนน 15 ปทผ�นม� ทำ�ใหเหนว�จรงๆ แลว

เร�มสวนชวยเยอะ วนนมองไปในตล�ดหลกทรพยกมลกหนหล�ยร�ย

ทเคยประสบปญห�ในป 2540 ม�วนนเข�ฟนไดอย�งแขงแรง และมสวน

ในก�รชวยพฒน�เศรษฐกจไทยในยคน เร�กเลยคดว�วธก�รทเร�ทำ�นน

ถกตอง ถ�คดว�ซอม�ข�ยไป เร�คงไมใสใจว�เข�จะอยรอดหรอไม

ถงวนนมนกพสจนว�คนทซอหนจ�ก ปรส. ในป 2540 สวนใหญ

กปดกนหมด และคงไดรบกำ�ไรพอสมควร จ�กสภ�พเศรษฐกจทมนฟน

และร�ค�สนทรพยซงเดมมนตำ� แลวขยบขนม� แตวนนอ�จจะลมเอเอมซ

ในฐ�นะทมสวนชวยลดหนดอยคณภ�พ ซงเอเอมซมสวนชวยเยอะ ทำ�ให

วนนสถ�บนก�รเงนมสขภ�พดม�ก จนรฐมนตรว�ก�รกระทรวงก�รคลง

หรอใครๆ บอกว�เศรษฐกจไทยมคว�มแขงแรงพอทจะรบวกฤตยโรได

สวนหนงกเกดจ�กระบบเศรษฐกจทมระบบก�รเงนทแขงแรงพอสมควร

รบวกฤตภ�ยนอกได ทำ�ใหระบบก�รเงนไทยไมไดรบผลกระทบม�ก

ถ�วนนนไมมเอเอมซ ธน�ค�รพ�ณชยคงใชเวล�อกน�นกว�จะ

ลดหนดอยคณภ�พไดขน�ดนน และคงไมส�ม�รถพฒน�ตวเองใหเขมแขง

ไดแบบวนน วนนกเลยคดว�เอเอมซทดน�จะเปนเอเอมซทส�ม�รถรองรบ

เศรษฐกจไทยทงในสภ�พปกตแบบทกวนน ซงเร�มหนเสยประม�ณ

รอยละ 2-3 จ�กสนเชอรวม และเปนเอเอมซทเหม�ะกบเหตก�รณแบบ

ทเกดขนในป 2540 ไมมใครบอกไดว�เมอไรมนจะเกดแบบนนอก วนนน

เร�อ�จแกตวไดว�เร�ไมทร�บว�มนจะรนแรงขน�ดนน แตวนนถ�มว�

ในอน�คตจะเกดอกไหม ผมคดว�สวนใหญจะตอบว�มโอก�ส

ทกวนนเร�มสนเชอประม�ณ 10 ล�นล�นบ�ท ถ�หนเสยขนไป

สกรอยละ 10 ซงผมคดว�มโอก�ส ทผ�นม� 15 ป หนเสยสงกว�รอยละ 5

ประม�ณเก�ป เพงม�ตำ�กว�รอยละ 5 ชวงปท�ยๆ ถ�เกดวกฤต หนเสย

ขนไปสกรอยละ 10 เหมอนกบไมม�ก แตมลค�ม�กถง 1 ล�นล�นบ�ท

มนเกอบเท�ครงหนงของป 2540 ถ�รอใหเกดขนแลวไมมเอเอมซ มนก

จะเหมอนเดม คอเร�กจะ fire sale หรอข�ยโละทงไป ร�ค�มนคงจะได

แบบเดม ประม�ณรอยละ 20-30 ของเงนตน ถ�เปนอย�งนนกเท�กบว�

เร�ทำ�ใหประเทศเสยห�ยม�กกว�ทควรจะเปน

แตวนนเร�มเอเอมซ ตองใชมนเปนตวรองรบ ปกตกใหมน

เปนชองใหธน�ค�รพ�ณชยระบ�ยข�ยเหมอนอย�งวนน ตอนนเอเอมซ

แค บสก. ตวเดยว มหนทรบโอนม�จ�กธน�ค�รพ�ณชยชวงหลงวกฤต

ป 2540 ลดลงเรอยๆ ถ�เร�มเอเอมซทแขงแรง มนจะชวยใหวกฤตท

เกดขนมคว�มเสยห�ยนอยลง หรออ�จไมเสยห�ยเลยกได สมมตถ�

หนเสยขนม�ถงรอยละ 10 คอ 1 ล�นล�นบ�ท แลวถกข�ยไปแบบเดม

ในร�ค�รอยละ 30 กเปนเงนถง 3 แสนกว�ล�นบ�ท ใครจะมเงนไปซอ

วนนไมมเอเอมซใดทมเงนรองรบหนเสยรอยละ 10

อย�งไรกด เมอมเอเอมซ ผมถอว�มชองท�งแลว หลงวกฤตป

2540 ต�งประเทศกมก�รตงเอเอมซแบบน จะเรยกว�อะไรกต�ม เชน toxic

asset หรออะไรต�งๆ มนกคอหนเสยนนแหละ แลวกตงหนวยง�นขนม�

บรห�รจดก�รคล�ยๆ ไทย แตลกษณะก�รทำ�เอเอมซของต�งประเทศ

ไมว�จะเปนอเมรก� ยโรป หรอแอฟรก� ไมไดจดก�รเบดเสรจเดดข�ดจน

สดท�ยเปนเงนสดกลบเข�สระบบ แต บสก. เปนเอเอมซททำ�คอนข�งครบ

วงจร คอทำ�ตงแตเปนหนเสย ยอยหนเสยออกม� ถ�เปนหนดกเอ�ออกไป

ถ�เปนหนเสยกเอ�กลบม�เปนสงทเรยกว�ทรพยสนของก�รข�ยหรอ

เอนพเอ (Non-Performing Asset: NPA) ซงจะถกดแลและพฒน� ข�ย

เปนเงนสด เมอข�ยไดเงนม�กจดก�รจนเปนเงนสดเข�ระบบ ถอเปนก�ร

จดก�รทครบวงจรและคอนข�งมประสทธภ�พ

184 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 185

ผมอย�กใหมองว�เอเอมซเปนเครองมอทชวยใหทรพยสนของ

เร�ไมถกกดร�ค� และเปนองคกรทพรอมรองรบวกฤตภ�ยภ�คหน� วนน

ถ�ถ�มว� บสก. หรอเอเอมซใดในประเทศไทยมคว�มพรอมทจะทำ�ให

หนเสยของเร�ไมถงรอยละ 10 ผมตอบว�ไมม เพร�ะเร�มเงนทนไมม�ก

พอทจะรองรบ รฐบ�ลกไมมเงน ถ�เกดวกฤต รฐบ�ลเข�จำ�เปนตองใช

เงนทนในก�รพฒน�ประเทศ แลวใครจะมเงนเข�ไปรบหนเสย กเปน

ภ�รกจทผบรห�รเอเอมซหรอผบรห�รทมสวนเกยวของจะตองมองห�

ตวทจะบรรเท�ปญห� แลวทำ�ตวนนใหแขงแรง ใหส�ม�รถมเงนทนไป

รบซอรบโอนหนเสยใหไดม�กทสด เพอไมใหถกกดร�ค� ผมไมอย�กเหน

ประวตศ�สตรซำ�รอย

การแกปญหาหนชวงนนซงปจจยตางๆ คอนขางบบรด มความยาก

ลำาบากอยางไร

คว�มย�กลำ�บ�กคอคว�มเรงรบ และก�รทลกค�เข�ไมมเงน

เร�เองกไมมเงนปลอยสนเชอ ทำ�ใหมคว�มยงย�ก เรยกว�คอนข�งมด

โดยเฉพ�ะหนอสงห�รมทรพย เนองจ�กยคนนภ�คอสงห�ฯ ต�ยสนท

โครงก�รต�งๆ สร�งค�งไว แลวคนไมมกำ�ลงซอ ทำ�ใหไมมเงนสร�งตอ

ภ�คอสงห�ฯ คอธรกจทมสภ�พคลองหรอเงนจ�กโครงก�รทข�ยเท�นน

ไมมอย�งอน แตขอดอย�งหนงคอมนมองง�ย มองจ�กของทเหนตรงหน�

ไดว�จะเปนเงนสดไดเท�ไร เวล�เร�ประนอมหน กคอนข�งชดเจนว�ร�ค�

ของจะเหลอเท�ไร หกค�ใชจ�ยไปเท�ไร แตคว�มย�กคอจะห�เงนอย�งไร

อกซกหนงคอด�นพ�ณชยกรรม ซงยงไมต�ยเสยทเดยว เพร�ะ

ยงมร�ยไดเข�ม�บ�ง เพยงแตยอดข�ยมนตก เร�กตองพย�ย�มชวยเข�

ยอเวล�สำ�หรบก�รห�ตล�ดเพมเตม ลดค�ใชจ�ยบ�ง ลดอตร�ดอกเบย

บ�ง ดงนนคว�มย�กง�ยของแตละสนเชอ เร�คงจะใชสตรสำ�เรจม�จดก�ร

ไมได อสงห�ฯ กดอย�งหนง พ�ณชยกรรมกดอย�งหนง ร�ยยอยกดอก

อย�งหนง

แตโดยรวม เร�ใชวธประนอมหนทหล�กหล�ย มทงก�รแฮรคต

(haircut)* เชน อสงห�ฯ ถ�ไมแฮรคต ไมมท�งรอด เพร�ะเงนทไดม�จ�ก

ก�รกนนใสลงไปในโครงก�รหมดแลว ทำ�ถนน กอสร�ง สร�งง�น ซอเหลก

แลวมนไมพอ ร�ค�มนตก จะใหเข�รบหนเท�เดม มนเปนไปไมได ก�ร

แฮรคตสมยกอนคอลดเงนตน ผอนยดเงนตน ผอนเวล� ขย�ยเวล� จำ�เปน

ตองใชใหเหม�ะกบร�ยรบของเข� เชน ชวงปแรก เข�ไมมร�ยได มน

เปนไปไมไดทจะเอ�ดอกเบยจ�กเข� หรอแมแตเงนตนกเปนไปไมได

บ�งครงกจะมระยะเวล�ปลอดชำ�ระหน ทงเงนตนและดอกเบย บ�งท

อ�จเปนป เปนหน�ทของเอเอมซทจะตองชวย บ�งครงตองแปรหนเปน

ทน เพร�ะลกค�ไปไมไหว ตองโอนหนใหเปนก�รชำ�ระหน วนนนหนอ�จ

ไมมค� แตเร�กตองรบไว เพร�ะถ�เข�ฟน หนตวนนอ�จมค�กลบขนม�

กทำ�หล�กหล�ยวธ ซงแตละธรกจกต�งกน เหมอนคนไขไปห�

หมอ บ�งคนกโคม� บ�งคนกอ�จเปนหวดเลกนอย บ�งคนกอ�จตองให

ย�แรงหนอย แตไมถงกบโคม� กดต�มโรคทเข�เปนและคว�มหนกเบ�

คนทมอ�ชพแกไขหนตองใสใจว�ลกค�เร�ปวยเปนโรคอะไร ชนดไหน

เร�จะไดรกษ�เข�ถก ฉะนนถ�เร�จะเอ�สตรสำ�เรจ บอกว�คณตองชำ�ระ

ภ�ยใน 1-2 ป มนใชไมได คนแกหนจงเหนอย ผมซงเปนผอำ�นวยก�รฝ�ย

ประนอมหน เจรจ�กบลกค� ดขอมลต�งๆ แทบจะไมมเวล�พก เพร�ะ

ลกค�เยอะ บ�งครงอวกอยใตโตะเลย เพร�ะมนเครยดและเหนอย เร�เอง

กตองทำ�ง�นใหทนเวล� องคกรเร�กตองดแล ตอนนน บบส. ซอทงหมด

* คอก�รปดบญชลกหนโดยก�รเจรจ�ขอใหชำ�ระหนภ�ยในครงเดยว ซงเจ�หนจะลดหน

ใหบ�งสวน

186 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 187

190,000 ล�นบ�ท รอยละ 70 เปนสนเชออสงห�ฯ ซงไมมสภ�พคลอง

เลย จะใหลกค�จ�ยเงนไมได เพร�ะโครงก�รเข�ไมไดทำ�ตอ ดงนน บบส.

กตองแบกดอกเบยไปกอน ซอจ�ก ปรส. จ�ยตวไปทงหมด 33,000 ล�น

บ�ท แบกดอกเบยตงแตเดอนแรก ตองเอ�เงนทนจ�กรฐบ�ลทใหม�บ�ง

สวนจ�ยดอกเบยไปกอน บบส. ตงป 2542 เงนจะเข�จรงๆ ปล�ยป 2544

ดงนนจงแบกภ�ระไปสองปกว� กโชคดทเร�ปรบโครงสร�งและเรมไดผล

แลวเศรษฐกจกเรมฟนตว ทำ�ใหอสงห�ฯ เรมฟน เลยไดเงนกลบเข�ม�

อสงห�ฯ เปนภ�คทหนก แตถ�มองใหถก ใหเวล�กบเข� มวธ

จดก�รทด กอยรอดเหมอนกน ภ�คพ�ณชยกรรมเปนภ�คทซบซอน แต

เวล�คนสวนใหญปรบโครงสร�งหน เข�จะชอบ เพร�ะมมลค�เพมเยอะ

โครงก�รทต�ยแลวมมลค�เพม เชน โรงง�นทเปดกบโรงง�นทปด ร�ค�

ต�งกนเยอะ หนเสยทรบซอม� ถ�เปนโรงง�นทปด เชน ร�ค� 100 บ�ท

เร�ปรบโครงสร�งแลวอ�จจะได 300 บ�ทหรอ 1,000 บ�ท มลค�มนต�ง

กน ดงนนนกปรบโครงสร�งหนทเนนผลกำ�ไร เข�อย�กปรบโครงสร�งหน

พ�ณชยกรรมม�กกว� เพร�ะเข�ไดธรกจไปดวย

แสดงวาชวงนนภาคอสงหาฯ หนกทสด

อ�ก�รหนก เพร�ะไมเหนอน�คตและไมมร�ยรบเลย พ�ณชย-

กรรมยงพอมบ�ง พอมยอดข�ย แตกยงข�ดทน แตอสงห�ฯ ยอดข�ย

ไมมเลย เพร�ะมหนเสยแลวโอนไมได ยอดข�ยจะเข�ม�กตอเมอถ�ย

ของจำ�นองออก ซงเปนไปไมได สถ�บนก�รเงนกปด ยคนนย�กลำ�บ�ก

ม�ก สำ�หรบภ�คอสงห�ฯ ผทแกปญห�หนสำ�เรจ คอผทอยรอดจ�กวกฤต

ถอว�สดยอด เพร�ะตองชวยตวเองมห�ศ�ล ตองอดทนแกปญห�ลกบ�น

ร�ยยอย ร�ยยอยนว�งเงนด�วน พอโครงก�รลม เจ�ของโครงก�รตอง

รบผดชอบ บ�งร�ยถกฟองคดอ�ญ� โยงใยอนงตงนง ดงนนก�รฟนได

ตองถอว�สดยอดจรงๆ เปนคนทมคว�มส�ม�รถและมคว�มตงใจจรง

ทราบวาชวงทแกปญหาหน มศพทใหมเกดขนหลายคำา

มนเปนศพททเร�เข�ใจในกลมของนกปรบโครงสร�งหน เร�

ตงเอเอมซโดยไมเคยมม�กอน ก�รแกปญห�หนภ�คอสงห�ฯ เร�กเพง

เรยนรว�ก�รห�เงนจ�กโครงก�รนนไมมท�งเปนไปได มนข�ยไมได เร�

จงมแนวคดว�โครงก�รอสงห�ฯ มทงโครงก�รทเปน “land bank” หรอ

เปนสตอกทดน ซงยงอกไกลกว�จะเปนเงน โครงก�รทจะสร�ง ซงเอ�ม�

ชำ�ระหนได ตองม�จ�กโครงก�ร “near cash” คอใกลเงนสด อกกลมหนง

คอ “far cash” คอพวกทไมคอยมอน�คต

เร�แบงทรพยสนหลกประกนเปนสองกลม คอกลม far cash

ใหโอนหนม�พกไว มเงน มโอก�ส คอยม�เอ�ออก อกกลมคอ near cash

เปนโครงก�รสร�งค�ง กดว�จะชำ�ระหนไดอย�งไร ก�รแยกเปนสองกลม

ทำ�ใหเหนร�ยรบชำ�ระหนและวธก�รทชดเจน

กใชวธนคยกบลกค�ตลอดว�ของคณเปน near cash นะ มน

ใกลจะเปนเงนแลว เอ�อนนไปทำ�ใหจบ แลวกไถถอนข�ยไป มสวนต�ง

จ�กก�รทำ�ง�นดวย สวนอนน far cash อย�เพงไปยงกบมน โอนหกหน

ไปกอน ลดภ�ระหน ทำ�ใหตวเข�เบ� เข�จะไดไมถกฟองลมละล�ย แลว

เมอมเงน เข�กกลบม�ซอ far cash ออกไปทำ� วธนใชไดผล near cash ท

ใกลเงนสด เข�จะทำ� แลวกมร�ยได คนง�นกมง�นทำ� แกปญห�ร�ยยอย

ทเข�ว�งเงนไวแลวใหเข�ไดบ�น แกปญห�ผประกอบก�ร ใหเข�ไมตอง

เบยวลกค�ร�ยยอย พอเศรษฐกจฟน far cash ทเข�โอนทรพยชำ�ระหนไว

กหยบไปทำ�ไปข�ย ทำ�ใหมเงนสด จนทกวนนเข�ฟนกนคอนข�งม�ก ซง

เร�กดใจ เพร�ะถอว�เปนก�รทำ�ง�นทเหนผลลพธในยคสมยทเร�จำ�คว�ม

ได เร�เคยทำ�ง�นดวยกนกบเข� เข�ยงลำ�บ�ก ทกวนนเข�ฟน สวนหนง

188 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 189

เกดจ�กตวเข�ทเกง ขยนขนแขง อกสวนหนงเกดจ�กก�รมแนวคดก�ร

ทำ�ง�นทสอดคลองกบขอเทจจรง เหมอนกบเร�เปนหมอและเร�รกษ�ถก

โรค วนนเร�ภมใจในอ�ชพนว�อย�งนอยในซกหนงของวกฤต เร�มสวน

ชวยเข� ชวยสงคม และชวยระบบของเร�ดวย

คณสมบตของคนทจะปรบโครงสรางหน ควรเปนคนใจด ใจราย

หรอใจแขง

ผมม�จ�กพนกง�นปกต อยธน�ค�รกสกรไทย เปนรองผอำ�นวย-

ก�รฝ�ยกฎหม�ย กไมไดดแลอะไรเท�ไร เมอเปนเอมดท บสก. กมคำ�พด

ว�ผมทำ�ไมไดหรอก “ไอยง” มนใจด แกหนตองโหด โหดอย�งแขกทวงหน

ถงจะไดผลลพธทด แตก�รทเร�อยท บสก. มนทำ�อย�งนนไมได เพร�ะเร�

เปนองคกรของรฐ และดวยแนวคดขององคกร เร�ไมทำ�แบบนนอยแลว

เพร�ะเร�ตองรบผดชอบตอสงคม

มบทคว�มชนหนง ซงเปนแนวคดในก�รจดก�รองคกร บสก. คอ

บทคว�มของรอกกเฟลเลอร เขยนไวในป 1979 ตพมพใน Harvard Busi-

ness Review เข�บอกว� “turn public interest into private account”

คอเอ�ปญห�ทเปนส�ธ�รณะเข�สคว�มรบผดชอบของเร� เรองใดกต�ม

ทคณคดว�เปนปญห�สวนรวม ถ�คณส�ม�รถเอ�เข�ไปในธรกจปกตของ

คณได ในระยะย�ว องคกรททำ�อย�งนจะมอน�คต จะมคว�มแขงแรงและ

ยงยน ดกว�องคกรทมงแตกำ�ไรอย�งเดยว วนทไดอ�นบทคว�มชนน ผมก

คดว�แนวคดนถก ก�รทเร�เอ�ปญห�ของสงคม ปญห�ของส�ธ�รณะ ม�

ใสในธรกจของเร� เร�น�จะยงยนกว�ก�รมงแตกำ�ไรสงสด ผมกพดกบคน

ทองคกรว�เร�ตองทำ�ใหองคกรพอมกำ�ไร เพอจะไดไมเปนภ�ระของใคร

ถ�เร�อมคนอนแลวเร�ข�ดทน เร�อมตวเองไมได เลยงตวเองไมได เร�

จะไปอมใคร ก�รชวยคนอน เร�ตองแขงแรงพอ ฉะนนเร�จงมแนวคดว�

เรองใดกตามทคณคดวาเปนปญหา

สวนรวม ถาคณสามารถเอาเขาไป

ในธรกจปกตของคณได ในระยะยาว

องคกรทท�าอยางนจะมอนาคต

จะมความแขงแรงและยงยน

ดกวาองคกรทมงแตก�าไรอยางเดยว

a

190 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 191

“เปนองคกรไทยเพอสงคมไทย เอ�ปญห�ของสงคมเข�ม�สธรกจ และให

โอก�สกบลกค�เสมอ”

ปญห�ของสงคมในสวนทเร�เกยวของคออะไร ปญห�ของสงคม

ในยคนนกคอลกหนไมมแหลงพงพงในเรองก�รเจรจ�ซงใหโอก�สท

เปนธรรม คนทลมละล�ย เร�ควรยนมอไปชวยใหเข�ฟน ปญห�สงคมอก

เรองหนงกคอคนเข�ไมถงแหลงสนเชอ คณจะชวยเข�ไดอย�งไร คนไมม

บ�นอย คนทไมไดรบคว�มเปนธรรม คนทไมมโอก�ส เร�เข�ไปเกยวของ

ทงหมด เร�ซงเปนเอเอมซกชวยลกค�ผสจรตใหเข�ยนอยได โดยไมเอ�

หลกประกนของเข� เชน บ�น มโครงก�รคนทรพยใหคณ เจตน�ของเร�

คอใหเข�ม�ไถถอนคนไปในร�ค�ทสมควร นนเปนคว�มรบผดชอบทเร�

ใสไวในวญญ�ณขององคกรตงแตวนแรกททำ�

วนนมนพสจนว�ก�รบรห�รองคกรไมตองใชหลกกฎหม�ย

เสมอไป เร�มหลกกฎหม�ยรอยเปอรเซนต เร�บงคบเข� มนถกตอง

ต�มกฎหม�ยอยแลว แตมนไมคอยยตธรรม ฉะนนถ�เร�เหนว�สงคม

มขอดอยอย�งนน เร�จงเอ�ปญห�ส�ธ�รณะม�ใสในธรกจ แลวเร�กทำ�

ทผ�นม� บสก. กพสจนแลวว�องคกรไมไดดอยลง ผลประกอบก�รก

ออกม�ดด รบซอรบโอนจ�กธน�ค�รพ�ณชยไดคอนข�งม�ก ลกค�เร�ก

ชวยไปหล�ยหมนร�ยแลว คดว�เปนสวนทถกตองสำ�หรบนโยบ�ยเรองน

แลวบทคว�มทผมพดถงกน�จะเปนประโยชน ผมเจอใครกจะเล�เรองน

ตลอด ว�บ�งทก�รทำ�องคกรทชวยเหลอสงคม ไมตองรอใหเร�มกำ�ไร

ไมใชพอเร�มกำ�ไรแลวเร�จะแบงผลกำ�ไรไปชวยเหลอคนโนนคนน มนก

ดหรอก แตจะดกว�และจะเปนแกนของก�รทำ�จรงๆ ถ�ชวยตงแตวนแรก

ทคณทำ�ธรกจ แลวเอ�ปญห�ส�ธ�รณะม�ใสในธรกจ ทำ�ไปชวยไปจะ

ดกว�พอมกำ�ไรแลวจงไปชวย

คณบรรยงไดเจอลกหนหลายราย ประทบใจหรอมกรณไหนทอยาก

บอกเลาบางไหม

ผมเจอทงลกหนร�ยใหญและร�ยยอย ซงเร�กชวยทงหมด

ท บบส. ทำ�เรองแกหน กเจอเยอะ พอเปนเอมดท บสก. กสงเลข�ฯ ไวว�

ถ�ใครม�พบกอย�ไปปดกนเข� หรอแมไมไดนดกใหเข�เข�ม� เพร�ะคน

ทอย�กพบเอมดหรอกรรมก�รผจดก�รขององคกร เข�ตองมอะไรแลวละ

ไมอย�งนนเข�ไมบ�กหน�จ�กต�งจงหวดเพอม�พบเร�หรอก

มร�ยหนง เปนร�ยยอย หนประม�ณ 2 ล�นกว�บ�ท อยทอำ�เภอ

หนองบว จงหวดนครสวรรค มอ�ชพเพ�ะเลยงผง ทำ�นำ�ผงข�ย ร�ยได

ตอเดอนคงสก 4,000-5,000 บ�ท ตอนเกดวกฤต ผมไมรนะว�เข�ไปทำ�

อะไร จงมหน 2 ล�นกว�บ�ท แตกมหลกประกนพอใชได มทน�คอนข�ง

ม�ก แตปญห�คอไมมเงนใชหน และเข�กไมมท�งออกจรงๆ เข�ถ�มว�

หน 2 ล�นบ�ทเยอะไหม เร�บอกว�ไมเหนเยอะเลย แตสำ�หรบคนทม

ร�ยไดแค 4,000-5,000 บ�ท มนเยอะ แลวเข�ไมมท�งออก คดไมออก

ว�จะทำ�อย�งไร เกดคว�มเครยดในครอบครว จนเข�จะเปนโรคประส�ท

บ�งครงมนรมเร�ขนม�กไปพดกบตนไม อนนจ�กทภรรย�เข�เล�ใหผมฟง

เข�เข�ม�กรงเทพฯ เลยแวะม�ห�ผม ผมกมโอก�สไดคย พอได

ฟง ผมบอกว�ขอใหเชอผมนะ อย�แบกหนเลย 2 ล�นกว� ถ�ผอน 3,000-

4,000 บ�ทต�มร�ยได ช�ตนกไมหมด มแตงอก อะไรทเปนสวนจำ�เปน

บอกผมไดไหม เข�บอกว�คอบ�นกบทเพ�ะเลยงผง สวนทน�ไมเอ�กได

ผมกบอกว�สวนนนเร�แบกเกนไป ถ�เร�แบก จะเสยหมด บ�นกไมรอด

เข�ถ�มว�แบงไดหรอ เร�บอกว�แบงได อ�ว เข�ไมร นคอคว�มไมรของ

คน คว�มดอยโอก�ส เข�ไมมโอก�สรว�ก�รแกหนมนแบงแยกได ตด

อนนข�ยได เหลอตรงนได ไมมใครแนะนำ�วธทถกตอง เอ�แตเงนกอน

ข�ยชำ�ระหนทงหมด แลวมนจะข�ยยงไง เข�นกไมออก พอเร�บอกเข�

192 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 193

ว�เอ�บ�นกบทเพ�ะเลยงผงไว แลวเร�คดต�มทเข�ส�ม�รถผอนได เข�

กเหนแสงสว�ง มกำ�ลงใจ เร�กตดแบงสวนน ใหเข�ข�ยน�หรอตโอนชำ�ระ

หนใหกบ บสก. ทกวนนเข�พนแลว เวล�เข�กรงเทพฯ เข�กหวนำ�ผงม�

ใหผมขวดหนง แตทสำ�คญกว�นนคอเวล�ทคยกน ภรรย�เข�ยม วนทเข�

ม�พบผม เข�แกหนไดแลว เข�กผอนบ�นต�มปกต พอส�มเข�ยม เข�

บอกว�เปนยมครงแรกในรอบหล�ยป เข�เคยบอกผมว�ถ�แกไมได จะ

กระโดดใหรถเมลทบทเมองทองฯ

นคอกรณทเงนไมเยอะ แตมนคลกนดเดยว เร�อยในวงก�ร คด

ว�นดเดยว แกง�ย ทำ�ไมเข�นกไมออก แตเข�นกไมออกจรงๆ แลวไมม

ใครไปชวยเข� ถ�เร�จะใชกฎหม�ยไปบงคบใหเข�ข�ยหรอชำ�ระหนทง

กอน มนทำ�ไดอยแลว แตถ�มว�มนยตธรรมไหม กบอกว�ไมยตธรรม

มนเท�กบฆ�คนสองคน แลวครอบครวเข�ไมรมอกกคน

นเปนกรณหนงทไมใหญ แตเปนก�รชวยชวตคน มร�ยยอยอก

เยอะทเร�ชวย ร�ยใหญกชวย ซงทำ�ใหเหนว�เอเอมซทด นอกจ�กวดผล

ทตวเงนแลว เร�คงตองดดวยว�คณมแนวคดก�รจดก�รองคกรของคณ

ไหม เปนคนมวญญ�ณไหม

จนถงวนน หนเสยทงหมดไดรบการบรหารจดการหรอยง

หนเสยทเกดกอนป 2540 สวนใหญหมดแลว ตอนนนบบซโอน

ม� 150,000 ล�นบ�ท ตอนนผมคดว�เหลอไมถงรอยละ 10 แตหนเสย

หลงจ�กป 2540 มพอสมควร แตของ บสก. เหลอนอยม�ก

อย�งไรกต�ม ภ�ระของประเทศทเกดในป 2540 ยงไมถกจดก�ร

ทงหมด มก�รถกเถยงว�หนทเกดจ�กก�รไปอมสถ�บนก�รเงนประม�ณ

1.1 ล�นล�นบ�ท ถกจดก�รอย�งไร 15 ปแลว เร�ยงไมส�ม�รถตอบ

เรองนได จรงๆ แลวทรพยสนยงมอยในหล�ยจด ในขณะทจำ�นวนหนลด

ไดบ�งสวน แตอ�จมองไมชดเจนนก คงจะตองมคนรวบรวมและจดก�ร

ใหชดเจน

ถาใหคณบรรยงถอดบทเรยนการบรหารหนเสยในชวงนน จะสรป

วาอยางไร

ชวงนน ผทประมลหนเสยไดแบงเปนสองกลม คอเอกชนและ

เอเอมซของรฐ เอเอมซของรฐมก�รบรห�รจดก�รทถอว�ไดผลด คอมกำ�ไร

เอกชนกไดกำ�ไรเหมอนกน แตถ�เปนขอคดเหน ผมอย�กใหมก�รเตรยม

พรอมเพอลดคว�มสญเสย แทนทจะไปประมลข�ยจำ�นวนม�กๆ

ตอนนวกฤตเศรษฐกจของโลกเกดขนหลายท ไม ว าจะเปน

สหรฐอเมรกาหรอยโรป โอกาสทไทยจะเจอวกฤตเชนนนมหรอไม

ถ�เร�ฟงจ�กผใหญทดแลทงหมด ไมว�จะเปนกระทรวงก�รคลง

หรอธน�ค�รแหงประเทศไทย กจะมคว�มมนใจว�เศรษฐกจไทยแขงแรง

พอ แตผมอย�กใหนกถงเมอป 2540 ว�เร�กมนใจเหมอนกน แตเหตก�รณ

มนเรว และมนคอนข�งเหนอคว�มค�ดหม�ย อย�งวนนเร�บอกว�สงออก

ไทยมแนวโนมฟนตวในไตรม�สทส�ม ไตรม�สทส ผมคดว�กไมแน เพร�ะ

โดยโครงสร�ง มนตองพงยโรปซงกำ�ลงมปญห� อเมรก�กมปญห� เร�ก

ตองข�ยกนเอง ข�ยอ�เซยน ข�ยจน แตผมเชอว�มนโยงกนหมด เพร�ะจน

กเปนคค�ของยโรปและอเมรก�เหมอนกน ฉะนนกอย�กใหมองลบสกนด

ว�สงออกไทยอ�จไมบวกอย�งทคดกได เวล�สงออกไมบวก มนจะมผลลบ

ตอหนส�ธ�รณะอย�งหลกเลยงไมได เพร�ะจดพมนไมโต หนส�ธ�รณะตอ

จดพ มนกจะไมเปนอย�งทคด วนนมนรอยละ 40 นดๆ นโยบ�ยท�งก�ร

คลงของเร�บอกว�ถ�ไมเกนรอยละ 60 ถอว�ปลอดภย แตเวล�จดพมน

หด มนหดเรว กยงน�เปนหวงอยเหมอนกนสำ�หรบภ�วะทเร�ค�ดไมถง

ดงนนกอย�กใหเอเอมซมคว�มพรอม ไมอย�กใหประม�ท

194 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 195

พดถงในชวงกอนป 2540 ทกคนจะบอกว�เร�ปลอยสนเชอแบบ

ข�ดธรรม�ภบ�ล ตอนปลอยสนเชอและบรห�รหนเสย จะเหนว�ตอนม�

มนไมด ตอนปลอยมนกไมด เพร�ะเร�ไมคดว�ก�รทำ�อย�งนนจะเปน

ผลเสยตอระบบของประเทศ ผมไมมนใจรอยเปอรเซนตว�ก�รดแลเรอง

สนเชอของเร�มธรรม�ภบ�ลเหมอนทเร�พด บ�งครง เวล�เร�ผ�นอะไร

ไปไดกมกจะลมบทเรยนนน แลวพอเร�เผลอ มนกจะกลบม�อก เรอง

ธรรม�ภบ�ล ผมเชอว�ยงมก�รข�ดธรรม�ภบ�ลในทกระบบ เร�จงยง

ประม�ทไมได ผมไมคอยไวว�งใจเท�ไร

เพราะฉะนนเอเอมซจะตองเตรยมพรอม

สวนทเร�รบผดชอบ (บสก.) กตองเตรยมใหเปนเอเอมซทแขงแรง

ทสด มสวนรองรบหนเสยใหไดม�กทสดแมในระบบปกต ซงเร�กภมใจว�

อย�งนอยกมสวนพอสมควรในก�รทำ�ใหหนลดลงไปรอยละ 30 และก�ร

ทำ�ง�นของเร�กมสวนชวยระบบเศรษฐกจ ชวยคว�มเปนอยของคน ม

ก�รใสแนวคดเรองก�รทำ�ประโยชนใหกบส�ธ�รณะ สำ�หรบก�รแกไขหน

เร�ชวยลกหนผสจรตใหเข�ฟนอกครง เร�มโอก�สชวยทงระบบใหญและ

ระบบยอย ซงเปนคว�มภมใจของเอเอมซ และอย�กเหนเอเอมซมคว�ม

พรอมเรองเงนทน เพอรองรบวกฤตทจะเกด หรอแมแตย�มปกต

ดงนนก�รจะนำ� บสก. ไปอยในตล�ดหลกทรพยจงไมไดทำ�เพอ

ใหตวเองมคว�มใหญโต แตเปนก�รเตรยมคว�มพรอมเรองเงนทน เพร�ะ

ทกครงทเร�ซอหนเสย จะตองใชเงนทนจ�กระบบก�รเงน ซงกคอระบบ

ธน�ค�รพ�ณชย แตเวล�เกดวกฤต ระบบก�รเงนไมมเงน ตอนนนเร�ก

ตองพงอย�งอน วนนเร�อยในตล�ดเงน ถ�ทำ�ใหเอเอมซอยในตล�ดทน

อกข�หนง เหมอนกบเร�มสองข� เร�แหยไปทงตล�ดเงนและตล�ดทน

ทำ�ใหเร�มโอก�สระดมเงนทนไดหล�ยชองท�ง เวล�เกดวกฤต บ�งครง

มนไมมเงนอยทหนง แตมนมเงนอยอกทหนง หรออ�จอยทต�งประเทศ

กได ถ�เร�มเครองมอทจะใชเงนม�รบซอรบโอนหนเสย ทำ�ใหเร�มกำ�ลง

ทจะรองรบวกฤตได

ถาใหประเมนวาเอเอมซประสบความสำาเรจหรอไม อยางไร คณ

บรรยงคดวามตววดอะไรบาง

ถ�เปนเอเอมซของรฐ มตววดส�มตว ตวหนงเปนตวเลขวดผล

ก�รทำ�ง�นทผ�นม� ไมไดวดจ�กเร�รบโอนม�เท�ไร แลวผลง�นของเร�

ดหรอไมด กำ�ไรเท�ไร แตเร�วดจ�กผลลพธของก�รทำ�ง�น คอเมอรบโอน

หน ไดทำ�อะไรทมผลลพธดหรอไม เชน เร�รบโอนม�เปนเงนตน มก�ร

ตดต�ม มก�รทำ�ใหมนไมดอยค� ส�ม�รถนำ�เงนกลบม�ไดเท�ไร เรยก

ว� recovery rate จะเทยบกบเงนตนหรออะไรกต�ม ตวนวดเปนตวเลข

ได และมประวตทตดต�มได

อกตวหนงซงสำ�คญม�ก คอดว�เข�ชวยลกค�ไปเยอะไหม

เอเอมซควรจะมตวน เพร�ะมสวนเกยวของกบคว�มสงบสขของสงคม

คอนข�งม�ก มนเกยวกบหนสนและคว�มเปนอยของคน คนจะเปนหรอ

จะต�ย ธรกจจะอยรอดหรอไมรอด เอเอมซมสวนรบผดชอบ ลกค�ฟน

กลบม�ทำ�ประโยชนใหกบระบบไดไหม เข�ไปรบโอนหนจ�กระบบธน�ค�ร

พ�ณชยม�เท�ไร ตวนกวดได ถ�บอกว�เร�เปนเอเอมซทด แตไมเคยรบ

โอนหนเลย อย�งนกคงไปรองรบระบบเศรษฐกจจรงๆ ไมได ถ�มกำ�ไร

แตไมไดชวยคนอน กถอว�ยงไมเปนเอเอมซทด

ก�รวดผลอกตวหนงคอสงคมไดอะไรจ�กเร� ร�ยยอยไดอะไร

จ�กเร� และแนวท�งก�รทำ�ง�นของเร�ไปทำ�ร�ยเข�ไหม ก�รทเร�

เข�ไปปรบโครงสร�งหน เร�มนโยบ�ยทใหโอก�สลกหนหรอเปล� อย�ง

บสก. มแนวคดว�เร�เปนองคกรไทยเพอสงคมไทย เร�จะตองเปนองคกร

196 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 197

ทตอบสนองนโยบ�ยรฐบ�ล เออใหสงคมไทยอยอย�งสงบรมเยนและ

มคว�มแขงแรง สำ�หรบลกหน เร�กบอกว�เร�จะชวยคณเสมอ เร�ให

โอก�สคณเสมอ เร�จะมโครงก�รอะไรกจะองเรองน เปนแนวคดทเรยก

ว�วญญ�ณ หม�ยคว�มว�เร�จะทำ�เพอลกหน ลกหนเข�ม�คยกบเร�ได

อย�งสโลแกนของเร�บอกว� “เร�ใหโอก�สคณเสมอ” โครงก�รทเร�ตงคอ

“คนทรพยใหคณ” เร�บอกเลยว�เร�ไมตองก�รหลกประกนของเข�หรอก

เร�ตองก�รคนใหเข� นคอคว�มรบผดชอบของเอเอมซ ซงมคว�มสำ�คญ

ม�กกว�เงนและ recovery rate

คอลกหนตองรอด

แตเร�ตองไมข�ดทนนะ เร�กมกำ�ไรดแลผมสวนไดสวนเสยของ

เร� ซงไดแกพนกง�น ผถอหน บรษท และอกตวหนงทลมไมได คอสงคม

มสตวทเกยวของกบเร� ถ�เร�ทำ�ใหทงสตวไดประโยชน นนคอส�ม�รถ

วดผลก�รทำ�ง�นของเอเอมซได

แนวทางของ บสก. กคอการประนอมหน

ผมคดว�ตอบโจทยไดหมด คอเงนหลวงทใสม�ไมทำ�ใหเข�

ข�ดทน ไดผลกำ�ไรเปนเงนปนผลบ�ง พนกง�นกมง�นทำ� ไมถกปดเหมอน

บบซ มก�รรบซอรบโอนหนจ�กธน�ค�รพ�ณชย ทำ�ใหธน�ค�รพ�ณชย

มสขภ�พดขน เศรษฐกจฟนไดเรวกว�ปกตนดหนอย และมสวนชวย

ลกหนใหเข�เปนไทม�กขน หล�ยหมนร�ยทปลดหนจ�ก บสก. ไดมชวต

ใหม ตอนนเหนว�สสวนทเกยวของกบ บสก. ไดประโยชน ผมถอว�ก�ร

วดผลสำ�เรจของเอเอมซตองวดตรงน

198 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 199

วนนลกหนกลบมาเปนลกหนทแขงแรง

เยอะครบ ผมคดว�ตงแตป 2540 ไมตำ�กว� 5 หมนร�ย สมยท

ผมทำ�ง�นเมอสองปทแลว ตวเลขลกหนทปลดหน ตอนนน 4 หมนกว�

ร�ย ผมเชอว�ตอนนกน�จะ 5 หมนกว�ร�ย

ผมคดว�เอเอมซตองทำ� และมผลง�นทส�ม�รถเลยงตวเองได

ไมเปนภ�ระของท�งก�ร และทำ�ใหผมสวนไดเสยทงสสวนไดประโยชน

ถ�เข�ไดประโยชน กถอว�เปนเอเอมซทประสบคว�มสำ�เรจ แตจะใหด

จรงๆ ตองส�ม�รถรองรบวกฤตได ไมตองไปคดว�ต�งประเทศเข�มเอเอมซ

แบบเร�หรอไม ผมคดว�วนนเอเอมซน�จะเดนไปไกลแลว

ถาเปรยบเทยบกบประเทศอน เราเปนอยางไร

ผมคดว�เดนไปอยแถวหน�แลว เปนก�รดำ�เนนก�รทละเอยด

และครบวงจร ไมไดซอม�ข�ยไป และทำ�อย�งถ�วร ส�ม�รถอยคกบ

ระบบเศรษฐกจทงปกตและวกฤต เอเอมซทอน เท�ทดก�รทำ�ง�น ผม

ยกตวอย�งเรองเดยว คอเรองเอนพเอ ผมแทบไมเหนเอเอมซต�งช�ต

เข�เข�ม�ทำ�

ก�รแกหนเสยจรงๆ มสองสวน คอทงเอนพแอลและเอนพเอ คอ

มทงสนเชอและทรพยสน สวนใหญกจะปรบโครงสร�งหนเท�นน พอม�

เปนเอนพเอกทำ�อะไรไมได แต บสก. ทำ�ครบทงเอนพแอลและเอนพเอ

มทดนหรอบ�นทรกร�งกตองทำ�เปน ทำ�ใหครบ แลวกลบไปเปนหนด

ใหได ไมใชทำ�ครงเดยว แตประเทศอนแทบจะไมม เพร�ะมนทำ�ย�ก ซง

กเกยวกบคนดวย

โดยพนฐ�น คนทเปนเอเอมซม�จ�กธน�ค�รพ�ณชย ด�นสนเชอ

เข�ชำ�น�ญอยแลว ไมมใครเถยง คอเปนเอนพแอล แตพอเปนเอนพเอ

มนคนละประเภท ก�รจดก�รเรองนตองใชคนอกแบบ คอเปนนกก�รตล�ด

บ�ง เปนนกอสงห�รมทรพยบ�ง มนคนละกลมกบสนเชอ แนวคดจะต�ง

กน เพร�ะฉะนนก�รใชคนคนเดยวทำ�ทงสองซก มนจงย�ก เร�จงไมคอย

เหนเอเอมซซกทเปนสนเชอแลวม�ทำ�ซกทเปนก�รตล�ด เพร�ะมนตอง

ปรบแบบหน�มอเปนหลงมอ แตท บสก. ตองทำ� เพร�ะเร�คดว�เร�อย�ก

เปนเอเอมซหลกของประเทศ เร�จงตองฝกคนทมพนฐ�นด�นสนเชอ

ซงเกงอยแลว ม�ทำ�ซกก�รตล�ดดวย เปน property management ซง

ทกวนนกส�ม�รถทำ�ไดดพอสมควร

แสดงวาทผานมาเอเอมซสามารถปรบตว เรยนร และพรอมทจะ

รบมอ หากเกดวกฤตขนอก

วกฤตมนมขอเสย แตขอดของมนกคอทำ�ใหเร�ระวงตว เกดของ

ดๆ ใหมๆ ขนเยอะ ธน�ค�รพ�ณชยกมระบบตรวจสอบและบรห�รคว�ม

เสยง มก�รพดถงธรรม�ภบ�ลม�กขนในยคน บรรษทบรห�รสนทรพย

หรอเอเอมซกเปนผลผลตจ�กป 2540 ถ�ไมเกดวกฤต เร�กไมม เพร�ะ

เร�ไมไดระวง พอมแลวกถอว�เปนคว�มสำ�เรจอย�งหนงของวกฤต ทำ�ให

รองรบวนข�งหน�ได ทำ�ใหเร�แขงแรงขน

แสดงวาประเทศไทยพรอมทจะรบวกฤต

พรอมบ�งสวน แตกอย�ประม�ท อะไรทมนเกด มนเกดเรวม�ก

และโดยวสยมนษยกจะลมไดง�ย แตเวล�มนม� มนม�เรว เหมอนนำ�ทวม

เร�เผลอหนอยเดยว มนอ�จจะทวมบ�นได ทงทเร�คดว�ปองกนดแลว

อยากฝากอะไรกบอนาคตของประเทศไทย จากบทเรยน 15 ปท

ผานมา

บทเรยนจ�กชวงทผมเคยอยซกทปลอยสนเชอบอกว�เร�หลง

200 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540

ระเรง เร�เผลอไปกบระบบทนนยม ทำ�ใหเร�ไมรจกพอ ทกคนในชวง

ป 2530 กว�ๆ กกำ�ไรทงนน แตคว�มไมรจกพอทำ�ใหตองก�รม�กขน

นนคอจดบอดของมน

ฉะนนวนนผมกคงตองเตอนสต วนนกยงอยในระบบเดม คอ

ทนนยม เพยงแตดวยเหตก�รณทเคยเกดขน เร�อ�จระแวงบ�ง ผมกลว

ว�ระบบมนจะทำ�ใหคนลม แลวกอ�จหลงระเรงอกครงกเปนได มนกอ�จ

กลบม�ซำ�รอย ซงอ�จใหญกว�เดมกได เนองจ�กคว�มซบซอนของระบบ

ก�รค�และระบบเศรษฐกจทม�กกว�เดม ก�รเคลอนของเงนทนเข�-ออก

กไมเหมอนเมอกอน เดยวนเรวและจำ�นวนม�ก กตองระวง

ผมยงไมอย�กใหมองโลกในแงดนก เพร�ะเหนบทเรยนม�เยอะ

กบก�รแกหน เหนคว�มย�กลำ�บ�กของลกหนและเจ�หน จงไมอย�กให

เกดขนอก กคงเตอนสตว�อย�หลงระเรงกบมน เงนทองทซอง�ยข�ยคลอง

ตองระมดระวงใหม�กขน

3 กรกฎำคม 2555

06

อมเรศ ศลำออน

a

บญลำภ ภสวรรณ สมภาษณ

204 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 205

วกฤตเศรษฐกจ 2540 ทำาใหคนจำานวนไมนอยตองลมละลาย และ

เกดหนเสยขนม�กม�ยในระบบสถ�บนก�รเงนของไทย “อมเรศ ศล�ออน”

อดตประธ�นองคก�รเพอก�รปฏรประบบสถ�บนก�รเงน (ปรส.) คออก

หนงคนทมบทบ�ทสำ�คญในก�รสะส�งปญห�หนเสยของระบบสถ�บน

ก�รเงนทไดรบผลกระทบจ�กวกฤต 2540 โดยก�รนำ�ทรพยสนจ�กหนเสย

เหล�นนข�ยทอดตล�ด เพอใหไดเงนคนกลบม�สระบบเศรษฐกจ

แตผลจ�กก�รกระทำ�กลบทำ�ใหเข�ตกเปน “จำ�เลย” สงคม

ในขอห� “ข�ยช�ต” ทำ�ใหประเทศเสยห�ยกว� 6 แสนล�นบ�ท และถก

ขอครห�ว�ทำ�ใหกจก�รหล�ยๆ บรษทลมละล�ย ทงจ�กกรณก�รประมล

ข�ยสนทรพยจ�ก 56 สถ�บนก�รเงนใหกบต�งช�ตในร�ค�ทถกสงคม

มองว�ถกเกนไป และมกระบวนก�รทอ�จไมโปรงใส เออประโยชนใหทน

ต�งช�ต และกรณไชนสวอลล (Chinese wall)* ท ปรส. ถกโจมตอย�งหนก

ว�เออประโยชนใหกบบ�งบรษท คอเลหแมน บร�เธอรส โฮลดงส องค

“ถามวาถารวาตอนนโดนฟอง

จะยงท�าไหม ผมกจะตดสนใจ

อยางไมตองคดเลยวา ‘ตองท�า’

เพราะตอนนนประเทศก�าลง

จะลมละลาย แมตองตดตะราง

หรอตายแตบานเมองพนภย

มนกคม”

a

206 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 207

ผเข�ประมลซอสนทรพย ปรส. ซงเปนกลมเดยวกบเลหแมน บร�เธอรส

(ไทยแลนด) ทไดรบก�รคดเลอกเปนทปรกษ�ก�รข�ยของ ปรส.

ดวยคดเลหแมน บร�เธอรสนเอง ทำ�ใหน�ยอมเรศ ศล�ออน และ

น�ยวชรตน วจตรว�ทก�ร อดตเลข�ธก�ร ปรส. ถกศ�ลอ�ญ�พพ�กษ�

เมอวนท 17 กนย�ยน 2555 ใหมคว�มผดฐ�นปฏบตหน�ทโดยมชอบ

ทำ�ใหบรษทดงกล�วไดรบประโยชนท�งภ�ษ โดยศ�ลไดตดสนจำ�คกเปน

เวล� 2 ป ปรบ 2 หมนบ�ท แตไดรบก�รผอนผนเปนก�รรอลงอ�ญ�เปน

เวล� 3 ป ใหคมประพฤต 1 ป และบำ�เพญประโยชนเปนเวล� 24 ชวโมง

ทงนน�ยอมเรศไดประก�ศจะตอสในชนศ�ลอทธรณและศ�ลฎก�ตอไป

ประเดนรอนเหล�นมทม�ทไปอย�งไร บทเรยนของประเทศ

ทไดรบจ�ก ปรส. คออะไร เชญฟงคำ�อธบ�ยจ�กอดตประธ�น ปรส.

ในบทสมภ�ษณพเศษชนน

a

ทผานมา ปรส. หรอองคการเพอการปฏรประบบสถาบนการเงน มก

ถกตงคำาถามเหมอนกบตกเปนจำาเลยของสงคมตลอด อยากใหคณ

อมเรศเรมตนดวยการเลาถงบทบาทของ ปรส. กบการบรหารจดการ

หนทเปนปญหาในชวงนน

ผมมสวนรวมกบเรองนตงแตตน ตอนเกดปญห�ใหมๆ รฐบ�ล

กตงคณะกรรมก�รศกษ�และเสนอแนะม�ตรก�รเพมประสทธภ�พก�ร

บรห�รจดก�รระบบก�รเงนของประเทศ (ศปร. 1) ซงมคณสธ สงหเสนห

เปนประธ�น ไดสมภ�ษณผทอยในวงก�รหล�ยสบท�น แลวกทำ�ร�ยง�น

ซงร�ยง�นนนมนเปนร�ยง�นลบ จนกระทงบดนกยงไมมใครเอ�ม�เปด

เผย จ�กนนกมก�รตงคณะกรรมก�รอกหล�ยคณะทจะม�แกปญห�

คว�มจรงกอน ปรส. กมคณะกรรมก�รทร�ชก�รตงขนม� เพอ

พย�ย�มควบรวม 58 บรษทเงนทนทมปญห�เข�ดวยกนเปนบรษทเดยว

ทำ�อยพกหนง รสกว�ทำ�ท�จะไมสำ�เรจ กเลยตง ปรส. ขนม� ตอนทตง

ปรส. มแนวคดว�จะตงขนม�แลวแยกสนทรพยของ 58 บรษทออกเปน

สองสวน สวนหนงเปน good bank หรอธน�ค�รทมหนด อกสวนหนง

เปน bad bank หรอธน�ค�รทมหนเสย ซงทกคนกเหนดวย เปนวธก�ร

ของฝรง แตพอไปเจอปญห�ของกฎหม�ยไทย ทงกฎหม�ยก�รเงนและ

กฎหม�ยอนๆ ปร�กฏว�ทำ�ไมได ในขณะเดยวกน ขณะทรอไปรอม�

คณภ�พของสนทรพยกดอยลงไปทกวน จนกระทงเมอถงเวล�ตง ปรส.

คณภ�พของสนทรพยกอยในฐ�นะทไมส�ม�รถเข� good bank ได

ถงแมภ�ยหลงรฐบ�ลจะตงธน�ค�รรตนสนเพอจะเปน good

bank แตเมอไปดสนทรพยแลวกลบไมมหรอมไมพอ กเลยเลกลมคว�มคด

นนไป ตอนหลงมคนม�ถ�มอยเรอยว�ทำ�ไมไมตง good bank คล�ยๆ กบ

ว�ก�รตง ปรส. นนผด แตคนทไมรเบองหลงเข�ไมเข�ใจเรองนว�ในเมอ

มแตเอนพแอล (Non-Performing Loan หรอหนทไมกอใหเกดร�ยได)

จะตง good bank ไมได มวธเดยวทจะเอ�เงนคนได คอข�ยทอดตล�ด

ก�รข�ยทอดตล�ดหรอก�รทำ�ใหบรษทลมละล�ย เร�กพบว�

กฎหม�ยท�งก�รเงนและกฎหม�ยลมละล�ยของเร�คอนข�งออนแอ

ถ�ไมมก�รแกกฎหม�ยลมละล�ย ทำ�ไปอกสบปกยงแกปญห�ไมตก

ภ�ยหลงรฐบ�ลคณชวน หลกภย กแกปญห�เหล�น ออกกฎหม�ยม�ใหม

เพอใหอำ�น�จ ปรส.

* Chinese Wall คอกฎทกนกล�งระหว�งฝ�ยต�งๆ เพอปองกนไมใหเกดผลประโยชน

ทบซอนในท�งทไมเปนธรรมหรอใหโทษแกลกค� เชน พนกง�นในฝ�ยว�ณชธนกจจะเอ�

ขอมลของขอตกลงลบทตวเองทำ�อยไปใหกบฝ�ยวเคร�ะหหลกทรพยไมได

208 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 209

นเปนเรองแรกทอย�กจะบอกว�คนยงไมเข�ใจอกเยอะ ภ�ยหลง

กมคนม�ฟองผม ฟอง ปรส. ว�ทำ�ใหเข�ลมละล�ย หรอไปยดทรพยเข�

โดยไมถกตอง บ�งคนโกรธ ฟองเปนสวนตว ผมกอย�กจะบอกคนทโกรธ

ว�โกรธคนผดนะ เพร�ะคนททำ�ใหเข�ลมละล�ยคอเจ�ของบรษทก�รเงน

ไมใชรฐบ�ล ไมใชผม ไมใชเจ�หน�ทททำ�ง�นแกไขปญห�

ทวา ปรส. ทำาอะไรไดเยอะ ตามกฎหมาย ปรส. มบทบาทอะไรบาง

ตอนนนเปนทตกลงกนว�จะตองข�ยทอดตล�ด เร�กดว�

กระบวนก�รข�ยทอดตล�ดทำ�ถกกฎหม�ยหรอเปล� มกฎหม�ยอะไร

ทขดแยงหรอไม ถ�ห�กมก�รขดแยง เร�กตองออกกฎหม�ยของ ปรส.

ม�เพอใหทำ�ได เชน ออกกฎหม�ยว�ของบ�งอย�ง เมอเข�ไปยดบรษท

เหล�นน แลวถงเวล�ทจะข�ย ไมตองขออนญ�ตเจ�หนเก�หรอผถอหน

ซงก�รตองขออนญ�ตผถอหนเปนกฎหม�ยเก� เร�ตองแกกฎหม�ยเพอ

ใหส�ม�รถทำ�ง�นได ของพวกนใชเวล�คอนข�งม�ก หล�ยอย�งททำ�ได

ช�กเพร�ะเร�ตองแกกฎหม�ย

ขณะเดยวกนกตองไมลมว�ในขณะนนมอกสองประเทศ คอ

เก�หลใตและอนโดนเซย ทประสบสถ�นก�รณเชนเดยวกบเร� และกำ�ลง

แกปญห�เหมอนกบเร� เข�ตง ปรส. ของเข�ขนม� เร�กตองทำ�ง�น

แขงกบเข� ดงนนในตล�ดตอนนนม asset pool หรอสนทรพยไมดอย

ส�มกลม ทำ�อย�งไรใหผทเข�มเงนสนใจกลมของเร� นกเปนอกเรองหนง

ทคนสวนใหญไมเข�ใจ

แลวตอนนนจดการอยางไร

กระบวนก�รจดก�รของ ปรส. คอกระบวนก�รสร�ง “คว�มเชอมน”

ใหเกดขนกบเศรษฐกจไทย ใหเกดขนกบรฐบ�ลไทย ไมว�จะเปนรฐบ�ล

ชวลต ยงใจยทธ รฐบ�ลชวน หลกภย หรอรฐบ�ลไหนกต�ม ถ�เข�

ไมเชอมนในกระบวนก�รทรฐบ�ลทำ� เข�กไมม�ลงทน

ก�รทำ�ใหเข�เชอมน ถ�เร�มปญห�เศรษฐกจรนแรง เข�กจะถ�ม

ว�คณรวธแกไหม คณแกเปนหรอเปล� คณแกจรงหรอเปล� และคณแก

ไดหรอเปล� เร�กตองทำ�อะไรหล�ยอย�ง ทงก�รประช�สมพนธ ก�รทำ�

โรดโชว ก�รอธบ�ย และก�รปฏบตก�รในก�รข�ย ใหคนทเข�จะม�ลงทน

ม�ซอสนทรพยดอยคณภ�พ และเชอมนว�รฐบ�ลไทยเอ�จรงและทำ�ได

ตอนนนเราทำาอยางไรใหเขารวาเรา “เอาจรง” และทำาใหเขา “มนใจ”

กคอก�รออกกฎหม�ย ก�รแกกฎหม�ย ก�รตง ปรส. และแมแต

ก�รจดกลมสนทรพย สงเหล�นเปนกระบวนก�รทตองเข�หลกของส�กล

ไมใชกระบวนก�รต�มใจชอบ อนโดนเซยเข�กไปทำ�กระบวนก�รต�ม

ใจชอบอยพกหนง เสยเวล�เปนป กว�จะกลบตวได เร�เหนตวอย�งแลว

กพย�ย�มไมใหเกดขน

ทสำ�คญทสดคอตองทำ�โดยโปรงใสและเปดเผย ไมเลนพรรค

เลนพวก ทเข�บอกว�เอ�จรงหรอไม กคอ “เอ�จรง” เปดเผยโปรงใสหรอ

เปล� หรอยงประมล ยงเลนพรรคเลนพวกอย ถ�เข�คดว�เร�ไมเอ�จรง

เข�กไมม� มนกแกปญห�ไดช�

ตอนนนขอครหาท ปรส. โดนเยอะคอเรองการขายสนทรพยไป

ในราคาตำาและเรองการประมล วาอาจไมโปรงใส

ตอนนนไมมใครบอกไดว �จะไดร�ค�เท�ไร กอนจะเกด

กระบวนก�รน รฐบ�ลใหบรษทตรวจสอบบญชเปนรอยบรษทม�ตรวจ

แบบลกทเรยกว� “due diligence” แลวไดขอสรปว�ควรจะไดเงนคน

ประม�ณรอยละ 30-50 ซงผมไมเชอ คณธ�รนทร นมม�นเหมนท กนำ�

210 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 211

ตวเลขนม�โพสตบอยๆ ทไมเชอเพร�ะผมรว�พวกนไมรจรง ผสอบบญช

จะไปรเรองคณภ�พของสนทรพยไดอย�งไร ไมใชหน�ทของเข� เข�

ไมมประสบก�รณเรองคณภ�พของสนทรพย โดยเฉพ�ะสนทรพยทดอย

คณภ�พ แลวสนทรพยจะดหรอไมดแคไหนอยทก�รก�รนต เชน มโฉนด

หรอหลกทรพยคำ�ประกนม�กหรอนอยแคไหน คณภ�พของหลกทรพย

เหล�นนดแคไหน ซงมนเปนก�รพจ�รณ�ทผมคดว�ผสอบบญชไมไดม

คว�มเชยวช�ญ

เพร�ะฉะนนผมไมเชอในเรองน ผมเชออย�งเดยวว�ถ�ประมล

แลวไดเท�ไรกเท�นน นนคอร�ค�ของตล�ดโลกในขณะนน ซงถ�เร�ทำ�

ไมด จดกระบวนก�รไมด หรอจดกลมหลกทรพยไมด เร�กจะไดร�ค�ส

อนโดนเซย เก�หลใต หรอญปน ไมได

ตอนนนกระบวนการจดกลมหลกทรพยทำาอยางไร

เร�กตองสำ�รวจตล�ดว�เข�สนใจท�งไหน บ�งพวกสนใจเรอง

เช�ซอ บ�งพวกสนใจเรองบ�น หรอบ�งพวกสนใจเรองอสงห�รมทรพย

กตองจดกลมใหเปนทน�สนใจสำ�หรบเข� มคนถ�มว�ทำ�ไมจดกลมใหญ

ทำ�ใหฝรงไดเปรยบ ถ�จดกลมเลก คนไทยกจะมโอก�สแขงขนม�กขน

ผมกจะถ�มกลบว�ตอนนนคนไทยมเงนหรอเปล� ขณะนนคนไทยเอ�เงน

ไปไวเมองนอก เข�จะโงพอทจะเอ�กลบม�เมองไทยหรอ

เพร�ะฉะนนจรงๆ แลวเร�จดกลมใหเปนทสนใจของตล�ดโลก

คนเหล�นทจะม�ประมลสนทรพยทดอยคณภ�พจรงๆ มไมกร�ยหรอก

ทเกงพอจะรวบประมลไปแลวทำ�กำ�ไรได มระดบสบร�ย ไมไดมเปนพน

เปนหมนร�ย ดงนนเร�กตองจดใหเหม�ะกบตล�ดอย�งน จดเปนกลม

ใหน�สนใจ เข�ซอไปแลวมนใหญพอทเข�จะจดก�รได ถ�กลมมนเลก

เกนไป มนกไมคมสำ�หรบเข�

212 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 213

ปรส. มทมประเมนราคาอยแลวใชไหม

เร�มผชำ�น�ญก�รเปนกลมเฉพ�ะ ซงทำ�ง�นเปนเอกเทศ พวก

นจะทำ�ร�ค�อ�งอง ซงตองดตล�ดเมองนอกในขณะนนดวยว�เปน

อย�งไร ร�ค�นจะไมมใครร จนกระทงวนทเอ�ผลก�รประมลไปเสนอคณะ

กรรมก�ร ปรส. เข�กจะเสนอร�ค�อ�งองเข�ม� คณะกรรมก�รฯ กจะด

สองร�ค�น แลวกตดสนใจว�จะรบหรอไมรบ เพร�ะฉะนนทกอย�งโปรงใส

กระบวนก�รเหล�นทำ�เพอปองกนไมใหมก�รฮวหรอมก�รเลนพรรค

เลนพวก เมอผลงทนเหนว�เร�ทำ�ขน�ดน เข�กมคว�มเชอมน

เรองการจดกองใหญเพอขายใหตางชาต มคนตงขอสงเกตวาทำาไม

ไมขายใหคนไทย ทงทตอนนนกมเกยรตนาคนและ บบส.

ตอนนนเกยรตน�คนกตดกบอย (ตดอยใน 58 บรษทเงนทน

ทตองทำ�แผนฟนฟกจก�ร) เข�เปนหนงในสองบรษททรอด ม�ประมล

ทหลง ตอนประมลชวงแรก เข�ยงตดกบอย

ตอนนนทำาไมจงไมชแจงเรองนใหชดเจน

ตอนทมเรอง ผมล�ออกแลว ผมถอว�จบแลว ไมใชหน�ทของผม

ผมคดว�เปนหน�ทของรฐบ�ลขณะนนตองอธบ�ยว� ปรส. ทำ�อะไร ทำ�

อย�งไร โปรงใสหรอไม ตอนทผมอยกมข�วบ�ๆ บอๆ ขนม�บอยๆ คณ

ธ�รนทรกสงต�งช�ตม�ตรวจสอบ เปนพวกธน�ค�รโลก ไอเอมเอฟ และ

พวกบรษทและธน�ค�รต�งช�ต สงเข�ม�สองครง ใหม�ดว�ก�รทำ�ง�น

ของ ปรส. โปรงใสหรอไม มปญห�หรอเปล� ซงทงสองครงกร�ยง�น

ว�ไมมปญห�อะไร คณธ�รนทรกชแจง แตพอไมมเรองออฉ�ว คนเลย

ไมคอยสนใจ (หวเร�ะ)

แลวเรองไชนสวอลล (Chinese wall) ตอนนนทมปญหาเรอง

บรษทเลหแมน บราเธอรส (Lehman Brothers) จะอธบายอยางไร

อธบ�ยอย�งน ตอนทประมล มคนเข�ม� 5-6 ร�ย มแตมอใหญๆ

ทงนน มอเลกๆ ทบอกว�เปนคนไทยเกงๆ กไมเหนมใครเข�ม�ประมล

แลวตอนนนมนตองเรว ประมลครงทหนง ครงทสอง มนเรวม�ก ซงคน

ไทยทมเงนไมมหรอก มกเงนอยเมองนอก ดงนนเร�กเปนหวงอย�งเดยว

ว�ฝรงจะฮวกนหรอเปล� เพร�ะถ�ฝรงห�ร�ยฮวกน เร�กต�ยเหมอนกน

เร�กตองพย�ย�มทำ�ใหเข�แขงกน แลวเลหแมนฯ เปนเบอรสอง

ในขณะนน โกลดแมน แซคส (Goldman Sachs) เปนเบอรหนง จอ (Gen-

eral Electric: GE) เปนเบอรส�ม ถ�เร�บอกว�เอ�เบอรสองออกไป ไมให

แขง ก�รแขงขนจะดขนไหม กคยกนในคณะกรรมก�รฯ หล�ยรอบว�จะให

เข�เข�ม�ประมลไหม เพร�ะถ�เข�เข�ม� กจะมขอครห�ว�บรษทลกของ

เข�อ�จชวยบรษทแม แตถ�เร�ไมเอ�เข�เข�ม� ก�รแขงขนนอยลง เร�จะ

ไดร�ค�ดไหม กเปนเรองก�รตดสนใจว�ก�รทำ�เพอประโยชนของ ปรส.

หรอเพอประโยชนของสวนรวม สำ�คญกว�กระบวนก�รหรอเปล� สำ�คญ

กว�คว�มรสกของคนหรอเปล� ว�ทำ�ไมใหบรษทลกเข�ม�แขง

แมแตในเมองไทย ก�รทบรษทแมทำ�อะไร แลวบรษทลกเข�ม�

ทำ�ดวย กทำ�กนอยแลว แตเร�พย�ย�มปองกนเรองน เร�กบอกว�ตองใช

ไชนสวอลลเปนเครองมอ ก�รเซนสญญ�กบอกเฉพ�ะเจ�ะจงเปนพเศษ

เรองไชนสวอลล ซงเข�กยอม ไมมปญห� ถ�ฝ�ฝน เข�อ�จไดเปรยบง�น

น แตอก 50 ง�นข�งนอก ทญปน อเมรก� ยโรป เข�กอ�จเสยชอเสยง

ถ�มว�คมหรอเปล�สำ�หรบเข�

ตองมองภ�พกว�งจงจะเข�ใจเรองพวกน คนทมองอะไรแคบๆ

มองตวบทกฎหม�ยหรอกตก�อย�งเดยว อะไรมนกผด เร�มวธก�รปองกน

อยแลว ขอมลมนอยในด�ต�รม (data room) ทงหมด คณตองจ�ยเงน

214 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 215

หนงแสนจงจะเข�ไปได แลวคณอย�กจะดอะไรกดไดหมด และคนทม�ทำ�

ปรส. ในขณะนน เข�กเปนผเชยวช�ญเรองก�รประมล ไมใชผเชยวช�ญ

เรองขอมล

ผมอธบ�ยไมรกครงแลว ในศ�ลกอธบ�ย จนกระทงเวล�น ผม

คดว�ศ�ลอ�ญ�เปนผเชยวช�ญไชนสวอลลแลว (หวเร�ะ) ไชนสวอลล

เปนของทมใชในอเมรก�และยโรป แตในอเมรก�ใชม�กทสด คนทฝ�ฝน

จะถกปรบ ถกลงโทษ มนเหนชดเจนว�เปนของจรงทฝรงเข�ใชกน และ

ตอนนนเร�ทำ�ง�นกบฝรง กตองใชกฎหม�ยทเข�กลว เอ�กฎหม�ยทเข�

ไมรจกไปข เข�กอ�จไมกลว แตเร�กมกฎหม�ยอกฉบบหนง คอกฎหม�ย

ของ ปรส. ทลงโทษได ถ�จบไดว�เข�เอ�คว�มลบไปเปดเผย กตดตะร�ง

ได ค�ปรบเปนล�นบ�ท เพร�ะฉะนนกมเขยวมเลบอยบ�ง

คณอมเรศกรอยแลววาตองเขามารบศกใหญมาก และตองโดนขอ

ครหาแนๆ ตอนนนทำาไมจงเขามา

ตอนนนไมรว�จะมเรอง จะมคนต�มล� สงเหล�นมนเกดขนทหลง

“ถ�มว�ถ�รว�ตอนนโดนฟองจะยงทำ�ไหม ผมกจะตดสนใจอย�งไมตองคด

เลยว� ‘ตองทำ�’ เพร�ะตอนนนประเทศกำ�ลงจะลมละล�ย แมตองตดตะร�ง

หรอต�ยแตบ�นเมองพนภย มนกคม” ชอเสยงของผมคนเดยว ถกทำ�ล�ย

ไปกไมเปนไร ตอนนนเร�ตองรกษ�ระบบก�รเงนของประเทศ

ตอนนนมนใจใชไหมวาจะสามารถบรหารจดการได

ไมมคว�มมนใจหรอก รว�ปญห�มนใหญม�ก แตกตองทำ�ให

ดทสด และผมกโชคดม�กทไดคนเกงๆ อย�งคณวชรตน วจตรว�ทก�ร

(อดตเลข�ฯ ปรส.) ม�ชวย ถ�ไมไดคนแบบนนกคงทำ�ได แตช� คณวชรตน

กไปห�คนเกงม�ชวย แมแตก�รประมลสนทรพยรอง เร�กทำ�ไดด เปน

ตนแบบของก�รประมลครงหลงๆ จนกระทงบดนกยงใชตนแบบทเร�ทำ�ไว

ตอนนนขอครหาอะไรทหนกใจทสด

ตอนทผมทำ�ง�น ไมมอะไรหนกใจ เพร�ะทกอย�งทมขอครห�

เร�ตอบไดหมด แตคนจะเชอม�กหรอนอยแคไหน เร�ไมร ภ�ยหลงกม

ขอครห� แตเมอเหนเนอห�แลวกไมหนกใจ เพร�ะผมคดว�ขอห�มน

ก�รตน บอกว�เร�เออประโยชนท�งภ�ษใหฝรง ไมก�รตนกไมรจะพดยงไง

เรองภ�ษ เข�ไดรบก�รยกเวนอยแลว ไมใหเข� เข�กฟอง ทงกฎหม�ย

และเงอนไขก�รประมล เร�กบอกไวชดเจนว�เข�ส�ม�รถโอนสทธก�ร

ทำ�สญญ�ได ซงเข�กทำ�ต�มสญญ�ทกอย�ง

กตองนบถอว�เข�ห�เรองเกงจรงๆ ทงๆ ทไมมเรอง คดนกคงจะ

ตดสนภ�ยในหนงถงสองป ตอนนอยทศ�ลแลว เร�กสไป กอย�งทผมบอก

ถ�แกปญห�นนไดแลวผมตดตะร�ง มนกคม ลกผมอ�จไมเหนดวย แต

สำ�หรบผม ผมไมแคร

เรองก�รฟองคดกไมไดกงวล เพร�ะถ� the worst come to the

worst (กรณเลวร�ยทสด) ผมตองตดตะร�ง ผมไปทำ�กรรมฐ�นในนน

ได จะไปเดอดรอนเรองอะไร คนทเดอดรอนกคอคนทเข�อย�กแกแคน

ตอนนเข�กไดแกแคนแลว ผมกไมรว�เข�พอใจหรอยง

มองยอนกลบไป เปนเพราะเราสามารถขายสนทรพยไดเรว ทำาให

บรหารจดการทกอยางไดเรวขน เราจงฟนเรวใชไหม

ถกตอง แตกไมใชเพร�ะเรองนเรองเดยว ตอนหลงคณธ�รนทร

กแกปญห�ของธน�ค�ร ตองปดธน�ค�รและควบรวมธน�ค�รไมรกแหง

ซงถ�เรองนนทำ�ไมสำ�เรจ ธน�ค�รกยงปนปวน เมอทำ�ก�รปรบโครงสร�ง

ระบบก�รเงนสำ�เรจแลว กทำ�ใหประเทศไทยพอจะมคว�มแขงแกรง ตอน

216 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 217

หลงเร�มเงนสำ�รองระหว�งประเทศม�กม�ยมห�ศ�ล จนกระทงทกคน

พย�ย�มเอ�ไปใช (หวเร�ะ) เสรจแลวทงคนททำ� ปรส. และคณธ�รนทร

กเปนจำ�เลยสงคม นคอคว�มน�เปนหวงของสงคมไทย คอไมรว�อะไรถก

อะไรผด ไมรว�คนดหรอคนไมดอยทไหน

กอนจะออกจ�ก ปรส. เอเชยโซไซต (Asia Society) เชญผมไปพด

ทฮองกง แลวผมกสงบทคว�มนนม�ลงทเมองไทย มคนฮอฮ�อยพกหนง

ผมบอกว�ขณะนนเมองไทยรอดแลว แตมสญญ�ณทชว�ยงมอนตร�ย

ตอนทผมพดเปนชวงปล�ยรฐบ�ลชวน ผมกมองเหนสญญ�ณหล�ย

อย�งทบอกว�รฐบ�ลคงอยไมได และมโอก�สทจะเกดปญห�ไฟแนนซ

หรอปญห�ต�งๆ เพร�ะส�เหตสอย�งดงตอไปน อนแรกคอ Complacent

คว�มชะล�ใจ อนทสองคอ Cronyism ก�รเลนพรรคเลนพวก อนทส�ม

Collusion ก�รรวมหวกนทำ�ผดกฎหม�ย และอนทสคอ Corruption ก�ร

ฉอร�ษฎรบงหลวง

ประเทศใดหรอระบบเศรษฐกจใดกต�มทมสอย�งนในอตร�ทสง

จะอยไมได เจงแนๆ ถ�ม corruption ม�กๆ เรยกกนรอยละ 50 ประเทศ

นนอยไมได ถ�ม collusion คอรวมหวกนฮวประมล ถ�เปนของรฐบ�ล

กฮวกนเพอใหมนถก แตถ�จะประมลไปสร�งอะไรใหรฐบ�ลกฮวกนเพอ

ใหมนแพง ถ�มม�กๆ ระบบนนกอยไมได ก�รฮวกนมกเรมจ�กก�รเลน

พรรคเลนพวก และมก�รเมองเข�ม�เกยวของ ถ�เลนกนแบบนน ระยะ

ย�วมนอยไมได ระบบเศรษฐกจกเจรญเตบโตไมได

ในทสดกเปนแบบซมบบเวหรอกรซในปจจบน มนคอผลของ

ก�รทระบบเศรษฐกจหรอประเทศช�ตมเรอง cronyism, collusion และ

corruption ซงเกดจ�กอนแรก คอ complacent คว�มชะล�ใจ คดว�รอด

แลวทำ�อะไรต�มใจชอบ ตอนมวกฤต ใหคนไทยมวนยกทำ�ได รวมหวกนทำ�

สงทถกตองได แตพอทำ�เสรจแลวนกว�เร�แน กชะล�ใจว�ตอไปนไมตอง

ทำ�แบบนนกได นคอปญห�ของเร�

ผมกมองเหนสญญาณหลายอยาง

ทบอกวารฐบาลคงอยไมได เพราะ

สาเหตสอยางดงตอไปน อนแรกคอ

Complacent ความชะลาใจ อนท

สองคอ Cronyism การเลนพรรค

เลนพวก อนทสาม Collusion

การรวมหวกนท�าผดกฎหมาย

และอนทสคอ Corruption

การฉอราษฎรบงหลวง

a

218 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 219

ถาวกฤตรอบใหมมาอกครง คณอมเรศมองวาประสบการณทเรา

เคยมเมอป 2540 จะรบมอไหวหรอไม

ผมบอกไมไดว�มนจะรนแรงแคไหน ขนอยกบเศรษฐกจโลก

ขณะนนว�เปนอย�งไร ถ�เศรษฐกจโลกเลว แลวเร�เลวดวย กแกย�ก

แตถ�เศรษฐกจโลกด เร�เลวคนเดยว อย�งนนไมย�ก แตอยทว�เมอคณ

มปญห�แลวจะตองแก คณห�คนทแกเปนไดหรอเปล�

ถามองยอนกลบไป ในสวนของ ปรส. อะไรคอบทเรยนทดและ

บทเรยนทไมควรทำาหรอเปนขอผดพลาด

มนกไมมอะไรททำ�ใหดไปกว�นนได เพร�ะคณธ�รนทรกเปน

คนรอบคอบ ตอนทตงกรรมก�ร ปรส. กใหกระทรวงก�รคลงมสทธสงคน

เข�ม�หนงคน แตแทนทจะเอ�คนของกระทรวงเข�ม� ท�นไปเอ�คณ

จลสงห วสนตสงห ซงเปนอยก�รพเศษในขณะนนเข�ม� เพอม�ดแล

เรองกฎหม�ย ระหว�งทคณจลสงหอย เร�กทำ�ไดดม�ก แลวกมคนจ�ก

สำ�นกง�นอยก�รม�ชวยฝ�ยกฎหม�ยของเร�เยอะ เพร�ะฉะนนโอก�ส

ทจะผดกฎหม�ยมนอยม�ก แตกระนน ทงๆ ทคณจลสงหม�ชวย ระบบ

ยตธรรมของเร�กยงไมส�ม�รถปองกนไมใหคนดถกรงแกได มนไมไดอย

ท ปรส. หรอก มนอยทระบบยตธรรมทงหมดและค�นยมของสงคม ว�เร�

จะรกษ�คนดไวหรอเปล�

ตอนทโดนขอครหาเยอะๆ คณอมเรศทำาอยางไร กอนทจะมาศกษา

พระอภธรรม

อย�งแรกกตองห�ทน�ยดๆ (หวเร�ะ) ท�งโลกกตองแกกนไป

ท�งธรรมะกแยกออกไป

ทโดนกลาวหาวาขายชาตนนรนแรงไหม

คนทไมมคว�มรบผดชอบตอช�ตจะพดอะไรกได ถ�ว�คนดว�

ข�ยช�ต คณนนแหละทข�ยช�ต เพร�ะคณกำ�ลงทำ�ล�ยคว�มเปนธรรม

ในสงคม ทำ�ใหคนสบสนว�ใครเปนคนด ใครเปนคนเลว แลวโกหกคน

ทงช�ต โกหกคนคนเดยวยงบ�ป คณโกหกคน 60 ล�นคนบ�ปแคไหน

กปลอยใหเข�รบกรรมไป

วนนคณอมเรศสรปวาไดทำาในสงทตองทำาแลวใชไหม

มนเปนเรองของชะต�ชวต เปนเรองของกรรม เร�เกดม�อย�งน

มคว�มส�ม�รถอย�งน ทำ�ง�นม�ไดแคน ไดเปนรฐมนตร นเปนกรรมดท

เร�สร�ง มโอก�สทำ�ง�นใหบ�นเมอง และเมอบ�นเมองเกดวกฤตกทำ�ให

สวนคนเข�จะเข�ใจหรอไมเข�ใจ จะเหนชอบหรอไมเหนชอบ กเปนสทธ

ของเข� ถ�เร�ทำ�คว�มดแลวเข�ไมเหนคว�มดนน กเปนกรรมของเร�

ทตองยอมรบ แตถ�มเหตก�รณเกดขนแลวเร�ส�ม�รถแกปญห�ให

บ�นเมองได มนไมมท�งเลอก เร�ตองทำ� จะปองกนตวอย�งไรเปนอก

เรองหนง ถ�จะตองชวยบ�นเมองตอไป กตองห�ทน�ยดๆ

อยากใหคณอมเรศฝากขอเตอนใจสำาหรบคนทอาจตองมาทำาอะไร

แบบน

คนทฉล�ดพอ สร�งกรรมดไวม�กพอ เข�จะมท�งเลอกทจะทำ�ด

หรอทำ�ไมด จะรวยแบบมนคงหรอจะเดนแบบท�งลด เข�เลอกได สำ�หรบ

คนทเปนผนำ�สงคมกตองเตอนไวว�เลอกใหด เพร�ะเมอเปนผนำ� จะนำ�

บ�นเมองไปในท�งทถกหรอท�งทผดกได จะเปนคนททำ�บ�ปหรอเปน

คนททำ�บญกได เร�เปนคนเลอก คนทเปนผนำ�สงคมเท�นนทมสทธเลอก

ต�สต�ส� คนห�เช�กนคำ� เข�ไมมท�งเลอก กตองคดใหด เลอกใหด

220 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540

ผมคดว�โชคดททำ�ง�นม� 30-50 ป ไมเคยทำ�อะไรผดหรอทำ�

อะไรทน�ละอ�ย แลวกทำ�โดยมชวตอยอย�งสบ�ย โดยไมทำ�ใหคนอน

เดอดรอนหรอเบยดเบยนคนอน ใครทเปนผนำ�สงคมแลวมคณภ�พชวต

อย�งผมกน�พอใจแลว

10 กรกฎำคม 2555

07

ศรวฒน วรเวทวฒคณ

a

บญลำภ ภสวรรณ สมภาษณ

224 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 225

ความรนแรงของวกฤต 2540 ทำาใหเศรษฐหลายคนในเมองไทย

ท “ไมไดลมบนฟก” บ�ดเจบส�หสไมนอย จนบ�งคนถกเรยกว� “คน

เคยรวย” หรอ “เทวด�ตกสวรรค” แตบ�งคนกเรยกตวเองว� “เศรษฐ

เยสเตอรเดย”

“ศรวฒน วรเวทวฒคณ” คอหนงในนน กอนวกฤต 2540 เข�คอ

ตำ�น�น “อศวนม�ข�ว” ทนกลงทนในตล�ดหนไมมใครไมรจก และเข�

ยงเปนเจ�พออสงห�รมทรพย ข�ยคอนโดมเนยมหรใหเหล�เศรษฐ แต

พษวกฤต 2540 ทำ�ใหเข�ลมละล�ย สถ�นะเปลยนจ�กเศรษฐพนล�น

และนกลงทนร�ยใหญในตล�ดหนทมสำ�นกง�นใหญโต ทำ�ง�นในหอง

แอรเยนสบ�ย ม�เปนพอค�ข�ยแซนดวชบนท�งเท� ทใครๆ กรจก

ในน�ม “ศรวฒนแซนดวช”

15 ปผ�นไป ชวตทตองส ทำ�ใหเข�ลกขนยนไดอกครงในฐ�นะ

ประธ�นบรษท ทจไอเอฟ จำ�กด และล�สดเตรยมนำ�บรษทเข�จดทะเบยน

ดวยความยากล�าบาก ไมเคยคดวา

ตองยนขายแซนดวชขางถนน

และไมคดวาหลงจากนน 15 ป

จะกลบขนมาใหม ตอนนนคดอย

อยางเดยววาจะท�าอะไรเลยงลกนอง

a

226 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 227

ในตล�ดหลกทรพยเอมเอไอ (MAI) ถอเปนคว�มสำ�เรจสำ�หรบก�รตอส

ของคนทไมยอมแพกว�ได แมจะไมกลบไปใหญเหมอนเดม แตกน�จะเปน

บทเรยนใหกบคนทลมเหลวหรอสนหวง ใหมกำ�ลงใจในก�รตอส ไมยอม

แพปญห�น�น�ประก�ร

คณศรวฒนจะม�ถ�ยทอดประสบก�รณและมมมองกอนและหลง

เผชญวกฤตตมยำ�กงอย�งละเอยดในบทสมภ�ษณชนน เปดเผยบทเรยน

ทเคยผดพล�ดเพร�ะคว�ม “โลภ” ก�รรบมอและก�รทำ�ใจกบก�ร “ลม”

อย�งไมทนตงตว และเสนท�งก�รตอสเพอกลบม�ยนไดอกครง พรอม

สะทอนขอคดสำ�คญทว� “คว�มไมแนนอนคอสงทแนนอนทสด” โดยเฉพ�ะ

อย�งยงสำ�หรบคว�มมงคงและก�รลงทน

a

ชวงทคณศรวฒนเปนนกลงทนในตลาดห นและตลาดอสงหา-

รมทรพย เมอมการลอยตวคาเงนบาทแลวเปนอยางไร

กอนอนตองดว�ร�กเหง�ของปญห�คออะไร คงจำ�กนไดว�ชวง

นนมก�รกเงนจ�กต�งประเทศเข�ม�เยอะ โดยเฉพ�ะอย�งยงบรษทจด

ทะเบยน เพร�ะดอกเบยมนถก แครอยละ 3-7 ในขณะทดอกเบยในประเทศ

ตอนนนอยทประม�ณรอยละ 15-17 บรษทจดทะเบยนสวนใหญกเข�ม�

โดยมเงอนไขคอผใหกในต�งประเทศส�ม�รถแปลงหนกเปนทนได เมอง

นอกกอย�กใหไทยก เพร�ะตอนนนประเทศไทยถกขน�นน�มว�เปนเสอ

เศรษฐกจตวทห�ตวทหกของเอเชย เข�กมองว�ไทยเปนตล�ดเกดใหม

เลยใหก กไปกม�กกจนเพลน

ชวงนนมบไอบเอฟ (Bangkok International Banking Facili-

ties: BIBF หรอวเทศธนกจ) รฐบ�ลขณะนนกสงเสรมใหบรษทเอกชนก

โดยตรงจ�กตล�ดเมองนอก ทเข�เรยก offshore fund โดยไมตองผ�น

ธน�ค�ร ทนกกกนใหญ กไปกม�กทำ�ใหประเทศช�ตเปนหนทงหมด

9 หมนล�นดอลล�รสหรฐ ทงหนระยะสนและระยะย�ว ขณะทเงนสำ�รอง

ระหว�งประเทศมอยแค 3.9 หมนล�นดอลล�รสหรฐ ทนพอเร�ก เร�กไป

อยในหมวดทไมใช real sector (เศรษฐกจจรง) พดง�ยๆ กคอฟองสบเรม

พอง พอเปนแบบน เร�กประสบปญห� ตอนนนเงนบ�ทถกกำ�หนดไวท

26 บ�ทตอ 1 ดอลล�รสหรฐ

กอนจะมก�รลอยตวค�เงนบ�ทวนท 2 กรกฎ�คม 2540 ตอนนน

ก�รสงออกของเร�ไมโต ถ�จำ�ไมผด ป 2539 โตรอยละ 0 คอไมโต เพร�ะ

ค�เงนแขงเกนไป ทำ�ใหสงออกไมด แตนำ�เข�ด ผนำ�เข�กนำ�เข�กนใหญ

กกนใหญเลย ทงบรษทจดทะเบยนและไมจดทะเบยน มแมกระทงเศรษฐ

หล�ยท�นกกเงนจ�กเมองนอก ดอกเบยรอยละ 7-8 เพอม�ฝ�กไฟแนนซ

ซงใหดอกเบยรอยละ 16 เพร�ะฉะนนแคกนสวนต�งกสบ�ยแลว และ

สบ�ยใจกนว�อย�งนอยเงนบ�ทคงไมลดค� ถงชวงหนงมก�รพดว�เงน

บ�ทจะลดค� แตน�ยกรฐมนตรชวลต ยงใจยทธ บอกว�รบรอง ไมลด

ค�หรอก นงยน ยนยน นอนยน เอกชนกสบ�ยใจ ถงแมจะมบ�งท�นซอ

ประกนคว�มเสยง ในทสดพอประเทศช�ตเปนหนเยอะ แลวสงออกไมเพม

ต�งประเทศและธน�ค�รต�งๆ ทใหเงนกกเรมเหนว�ไมด จงเรยกเงนคน

ผมจำ�แมนเลย มบรษทอสงห�รมทรพยบ�งบรษทในตล�ดหลกทรพย

ไมส�ม�รถชำ�ระดอกเบยได ตอนนนดอกเบยประม�ณรอยละ 5 ยงชำ�ระ

ไมไดเลย เพร�ะเศรษฐกจเรมไมด

นนคอสญญาณใชไหม

สญญ�ณม�แลว ธน�ค�รแหงประเทศไทยกใหขอมลทตรงบ�ง

ไมตรงบ�ง แลวรฐบ�ลทกชดกเหมอนกน คอบอกว�เศรษฐกจด สงออก

228 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 229

โต ไมตองหวง เดยวแกไขปญห�ได แลวเอกชนทำ�อย�งไร ไมเชอรฐบ�ล

แลวจะเชอใคร เชอไปเชอม� เจ�หนขอเงนคน แตไมมคน ดอกเบยกไมม

ปญญ�จ�ย พอไมมปญญ�จ�ยดอกเบย เจ�หนกยงเรง

แสดงวาเจาหนเรมเหนแลววาลกหนไมสามารถชำาระหนได

ใช เพร�ะฉะนนหนกหล�ยๆ บรษททเร�ไปขอไว ทเรยกว� junk

bond* เข�กปรบลดอนดบคว�มน�เชอถอ คร�วนมนล�มทง เปนโดมโน

เดยวบรษทนบรษทนนโดน ขณะทธน�ค�รชกเรมแย จนกระทงท�งก�ร

ตองประกนเงนฝ�กธน�ค�รกรงไทย พอมปญห�ปบ คณฝ�กเท�ไร จ�ย

สบป ปหนงจ�ยรอยละ 10 เหตก�รณตอนนนทกคนตนตระหนก ตล�ด

หนกลงเละเทะเลย

ชวงนนประมาณเดอนอะไร

ผมจำ�ไมได แตประม�ณตนป 2540 ดชนตล�ดหลกทรพยน�จะ

อยทประม�ณ 1,000-1,400 จด ธน�ค�รแหงประเทศไทยบอกว�ไมตอง

หวง เร�ส�ม�รถรกษ�เสถยรภ�พเงนบ�ทได ชวงนน จอรจ โซรอส เพง

ไดกำ�ไรค�เงนปอนดจ�กรฐบ�ลองกฤษ จ�กก�รเกงว�ในทสดเงนปอนด

ตองลดค�เมอเทยบกบดอลล�รสหรฐ เข�เหนประเทศกำ�ลงเกดใหมอย�ง

ประเทศไทย กเข�ม�โจมตค�เงนบ�ท คอมองว�ค�เงนบ�ทตองลดแน

จะอยท 26 บ�ทตอ 1 ดอลล�รสหรฐไดอย�งไร สงออกกไมโต จอรจ โซรอส

กเอ�ใหญเลย ซอดอลล�รสหรฐ ข�ยบ�ท ธน�ค�รแหงประเทศไทย

กพยงไว

คณเรงชย มะระก�นนท อดตผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทย

ออกโทรทศน ถ�ไมจำ�ไมผดคอเดอนพฤษภ�คม ฉลองกนใหญ บอกว�

จอรจ โซรอส เจงแลว เงนบ�ทไมลดค� ทไหนได จอรจ โซรอส ม�อกรอบ

เดอนสงห�คมป 2540 คณชยวฒน วบลยสวสด อดตผว�ก�รฯ นงหน�

จอโทรทศน หน�เซงๆ จอยๆ ยอมรบตอคนไทยทงประเทศ 60 ล�นคน

ขณะนนว�จ�กทธน�ค�รแหงประเทศไทยมเงนสำ�รองระหว�งประเทศถง

3.9 หมนล�นดอลล�รสหรฐ ข�ยดอลล�รสหรฐใหโซรอสกบพวกนกเกง

กำ�ไร เหลอในเกะแค 800 ล�นดอลล�รสหรฐ มอยวนหนงข�ยตง 2 หมน

ล�นดอลล�รสหรฐ

ดงนนเงนบ�ทกไมมค�แลว ถกไหม เพร�ะเงนบ�ทจะมค�กตอ

เมอมเงนสำ�รองระหว�งประเทศ พอเปนอย�งน ประเทศกเจง เลยตกใจ

กนใหญ เจ�หนกรบเรยกเงนคน อ�ว ไมมเงนคน กตองไปห�ไอเอมเอฟ

(กองทนก�รเงนระหว�งประเทศ)

สมยนนรฐบ�ลน�ยกฯ ชวน หลกภย มคณธ�รนทร นมม�นเหมนท

เปนรฐมนตรว�ก�รกระทรวงก�รคลง ตองเข�ไปห�ไอเอมเอฟ ขอใหชวย

ไอเอมเอฟบอกว�อย�งนตองมแอลโอไอ (Letter of Intent: LOI) หรอ

หนงสอแสดงเจตจำ�นง รสกว�มถงแปดฉบบ บอกว�คณตองดำ�เนนก�ร

อย�งน คอลดค�เงนบ�ท เพมภ�ษมลค�เพม และปดสถ�บนก�รเงน

ทไหนไมดกปลอยใหเจง รกษ�ทดๆ ไว ชวงนนธน�ค�รกมปญห� เพร�ะ

ลกหนมปญห� ตอนนนตล�ดหนลงเละเทะ ธน�ค�รกตองเพมทน เพร�ะ

อตร�สวนของเงนกองทนตำ�

ตอนนนคณศรวฒนในฐานะทเปนนกลงทนในตลาดหน เปนอยางไร

บาง

ตอนนนกโดนเละเทะเหมอนกน เวล�วกฤตม� ไมมใครหนทน

หรอก คนทหนทนขโมทงนน จะหนทนไดยงไง หนเปดม� มนลงรอยละ * junk bond คอตร�ส�รทมอนดบคว�มน�เชอถอตำ�กว�ระดบ

230 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 231

10 ผมลงทนในตล�ดหลกทรพยและเลนม�รจนเยอะ ตอนม�รจน

เยอะ โบรกเกอรปลอยม�รจนบรษทหนงอย�งนอย 3-4 พนล�นบ�ท

30 โบรกเกอรกเปนแสนล�นบ�ท แลวจะข�ยยงไง ผมกเปนหนงในนน

แลวโดนบงคบข�ย ตอนนน ก.ล.ต. (สำ�นกง�นคณะกรรมก�รกำ�กบ

หลกทรพยและตล�ดหลกทรพย) กออกกฎบงคบใหข�ย ข�ยหนจนหมด

แตหนยงเหลอ

ตอนนนมพอรตหนเทาไร

พอรตหนงกน�จะรวมพนล�น ทงสวนตวและบรห�รใหลกค�

เพร�ะมเครดต โบรกเกอรใหวงเงนเลนม�รจน ถ�จำ�ไมผด ตอนนนเร�ว�ง

รอยละ 30 กรอยละ 70 ทนเวล�หนมนตก เมอถก forced sale (บงคบ

ข�ย) กยงตก แลวเร�ไมมเงนไปปลดหน โบรกเกอรกข�ยอย�งเดยว

จนหนหมด แตหนยงอย ยงมดอกเบยรอยละ 17-19

ผมโดนหนกเรองห น เคยกำ�ไรจ�กตล�ดหนหล�ยรอยล�น

ทเคยกำ�ไรจ�กเข�ม�กคนไป หนยงไมเท�ไร ทไปโดนเยอะเพร�ะไปสร�ง

โครงก�รคอนโดมเนยมทเข�ใหญ ไมเคยทำ�เลย ข�ย 5-15 ล�นบ�ท กม�

ดอกเบยรอยละ 17-19 ตอนนนลำ�บ�กม�ก

ตอนนนโครงการทเขาใหญสรางเสรจหรอยง

เสรจเฟสแรก ข�ยไมได กเลยโดน

จากทเคยเปนโบรกเกอร เหนสญญาณอะไรกอนหนานนไหม

เหนสญญ�ณหมดแลว ผมถงไปสร�งโครงก�รอสงห�รมทรพย

ทเข�ใหญ ข�ยเฉพ�ะคนรวยเท�นน มองแลวว�อสงห�ฯ คงจะแย เพร�ะ

เดยวกมข�วว�บรษทนนไมมเงนจ�ยดอกเบย บรษทนถกธน�ค�รบบ

เร�จงเลอกแตลกค�รวยๆ แตจะไปรไดยงไงว�ลกค�รวยๆ เหล�นนจะ

เปนเศรษฐเยสเตอรเดย

ถ�มว�ทำ�ไมหนของผมถงออกไมทน กอย�งทบอก คอถก forced

sale แลวผมกเปนนกลงทนร�ยใหญร�ยหนง โบรกเกอรกไปบอกตอว�

อย�ซอหนตวน ร�ยใหญถกบงคบข�ย จงมแตเสนอข�ย ไมมเสนอซอ

วนรงขนกลงอกรอยละ 10 กว�จะข�ยหนหมด ลงไปรอยละ 60 แตหน

ยงอย เชน เปนหนเข� 100 บ�ท ถกบงคบข�ยเหลอ 50 บ�ท ข�ยได

50 บ�ท กยงเปนหนอก 50 บ�ท แตไมมหลกทรพยแลว และหนนนม

ดอกเบย กถกฟองเยอะแยะ

แลวพอรตของลกคาทำาอยางไร

เข�กโดนดวย เพร�ะลกค�ของผมสวนใหญเลนเงนสด แตผมเลน

ม�รจน ลกค�กเลยข�ดทน แตไมไดตดร�งแห เข�ไมไดเปนหน เพร�ะ

ผมใชบญชสวนตวเลน ตอนนนกตองยอมรบว�เงนมนห�ง�ย แลวโลภ

เครดตเร�ด เร�คดว�เร�แน คดว�จะออกทน คอดตล�ดไมผด แตม�ผด

ตรงทถกบงคบข�ย

ตอนนนเปนหนทงหมดเทาไร

ถ�เงนตน ทงหมดม 400-500 ล�นบ�ท ทงอสงห�รมทรพยและ

หน แตกว�ศ�ลจะพจ�รณ�คด เบดเสรจมนตง 3-4 ป ดอกเบยรอยละ

17-19 กเลยโดนยดทรพยไปกอน แลวยงเหลอหน เข�กฟองลมละล�ย

แตเผอญชวงนนวฒสม�ชกหล�ยท�นซงเปนนกธรกจระดบเบมๆ กโดน

ท�นกเลยพย�ย�มแกไขกฎหม�ยบคคลลมละล�ย ท�นกคงรว�จะโดน

ดวย กเลยตอรองในสภ� จ�กสบปเปนปเศษ แลวม�เจอกนตรงกล�งท

ส�มป ผมและอกหล�ยคนกเลยไดรบอ�นสงส คอเปนบคคลลมละล�ย

ส�มป

232 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 233

ตอนนนรแลววาฟองสบมนตองแตก?

ร (หวเร�ะ) ตอนนนกลำ�บ�กม�ก ป 2540 วกฤตเศรษฐกจทเร�

เรยกว�พษตมยำ�กงกเลยไปประเทศอนดวย จรงๆ แลวประเทศอนกเจอ

ปญห�เหมอนกน คอค�เงนแขงเกนไป ตอนนนไอเอมเอฟกเลยบงคบว�

ตองลดค�เงน เพอสงออกจะไดเพมขน นำ�เข�จะไดนอยลง เร�จะไดเกนดล

จะไดมเงนตร�ต�งประเทศ อกประก�รหนงกจะทำ�ใหก�รทองเทยวบมดวย

ชวงนนจ�ก 1 ดอลล�รสหรฐตอ 26 บ�ท ภ�ยในเจดเดอน กล�ย

เปน 56 บ�ท ดงนนนกทองเทยวกจะม�เทยวเมองไทยเยอะม�ก เพร�ะ

เข�เคยจ�ยค�หองคนหนง 30 ดอลล�รสหรฐ วนนนเข�จ�ย 15 ดอลล�ร

สหรฐ เหลอครงเดยว รฐบ�ลไทยเคยมองว� Amazing Year of Thailand

จะทำ�ร�ยได 1-2 แสนล�นบ�ท แตวนนร�ยไดจ�กก�รทองเทยวป�เข�ไป

เกอบล�นล�นบ�ท

ถายอนกลบไปวนนน คดวาควรรบมออยางไร

ตอนนนกทำ�ใจไวแลวว�เร�พล�ด เพร�ะโลภ ไมรจกพอ คอตอง

โทษตวเองดวย บรษทอสงห�รมทรพยของผมมพนกง�น 40 คน เรยก

ประชมพนกง�น บอกว�ตองปดบรษท ชวงนนหล�ยบรษทค�งเงนเดอน

พนกง�น สองเดอนจ�ยหนงเดอน ส�มเดอนจ�ยเดอนครง ซอเวล�ไป

เรอยๆ แตผมไมค�งเงนเดอนพนกง�น ผมเดนหน�ขนศ�ล เข�กไปห�

ง�นอน

แตหลงจ�กประชม ม 20 คนเข�ขอใหผมชวย เพร�ะชวงนนห�

ง�นย�ก นสต/นกศกษ�จบปรญญ�ตรปหนง 2-3 แสนคน ห�ง�นไมได

ตอนนนโดนยนซองข�วหมด คนทตกง�น เคยรบเงนเดอน 5 หมนบ�ท

มประสบก�รณสบป ยงยอมรบเงนเดอน 2 หมนบ�ทเลย เพร�ะไปผอน

รถผอนบ�นไวแลว ฉะนนนสตจบใหม ไมมประสบก�รณ ยงไมแสดงคว�ม

234 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 235

ส�ม�รถใหเหนเลย ใครจะจ�ง ผมกเลยตองเลยงลกนอง จดเปลยนอยตรง

ทไมรจะทำ�อะไรเลยงเข� ไอเร�กแย ภรรย�เปนคนบอกใหผมทำ�แซนดวช

ข�ย (หวเร�ะ) ทำ�แซนดวชข�ย คนไทยกนหรอ คนไทยกนข�ว แตคน

เร�เวล�มนมดแปดด�น เจออะไรกตองทำ�ไวกอน ถ�มว�มทนไหม กไมม

จากจดเรมตนตรงนน มาเปนศรวฒนแซนดวชไดอยางไร

ดวยคว�มย�กลำ�บ�ก ไมเคยคดว�ตองยนข�ยแซนดวชข�งถนน

และไมคดว�หลงจ�กนน 15 ปจะกลบขนม�ใหม ตอนนนคดอยอย�งเดยว

ว�จะทำ�อะไรเลยงลกนอง ถ�มว�ทำ�ไมตองยนข�ยข�งถนน อย�กไหม

ไมอย�ก เพร�ะเหนข�งถนนโดนเทศกจไล ชวงนนโรงพย�บ�ลกรงเทพ

เมตต� เพร�ะรเรองผม ผมไปขอตงโตะข�ยในโรงพย�บ�ลกรงเทพ ทำ�

แซนดวชข�ยวนละ 20 ชน ตอนนนชนละ 25 บ�ท วนท 20 เมษ�ยน

2540 ใชเวล�หกชวโมงครง ตงแต 8.00-14.30 น. จำ�แมนเลย ไดเงน

500 บ�ท เรมจ�กตรงนน

หลงจ�กนนกรว�มนไมพอเลยงลกนอง กไปต�มโรงพย�บ�ล

อนๆ เข�กไมเมตต�เหมอนโรงพย�บ�ลกรงเทพ จะไปเช�ร�นกไมไหว

ค�เช�แพง มดจำ�ส�มเดอนแลวตองตกแตงอก มนไมมเงน คดอย�งเดยว

ว�จะทำ�ยงไง มนไมรอดแลว กเลยเอ�ทเหนตอนเรยนทอเมรก� เหนเข�

เดนคลองคอข�ยหม�กฝรง ข�ยข�วโพดคว เวล�มเกมฟตบอล เบสบอล

เลยบอกลกนองว�ไมรจะข�ยทไหน ข�ยข�งถนนละกน ลกนองมนไมเอ�

มนถอดใจ ผมกบอกว�ผมไปกบคณ เรมจ�กตรงนน แลวกโดนเทศกจจบ

เดนข�ยอยหน�โรงเรยนเซนตค�เบรยล เทศกจม�จบขนรถ

ผมบอกว�ผมคลองคอ ไมไดเกะกะ เข�กบอกว�ข�ยไมได ถ�คณจะข�ย

กไปเสยค�ปรบ 300 บ�ททสำ�นกง�นเขตดสต เข�จะเอ�กลองสเหลอง

ของผม ผมกบอกว�มนอยทคอผม กโดนใหขนรถ แตไมเคยจ�ย 300 บ�ท

พดจนกระทงท�นผอำ�นวยก�รเขตและท�นหวหน�เทศกจเข�ใจ อกครง

โดนทพญ�ไท ชวตนนงรถกระบะเทศกจสเขยวม�แลวสองครง (หวเร�ะ)

โอย ชวตมนโหด

ตอนนนรสกอยางไร จากนกลงทนรายใหญ บรหารพอรตพนลาน

แลวมาขายแซนดวช

ถ�ใครไมเคยเจอจะไมเข�ใจ ตองเข�ใจว�ผมเคยอยสง แลววน

หนงผมตองม�ทำ�อย�งน ชวตมนกแยอยแลว ม�โดนเทศกจจบขนรถ

ทงอ�ยทงเศร� ตอนนนคดอยอย�งเดยวว�ทำ�ไมชะต�ชวตมนตกตำ�ถง

ขน�ดน แตมนตองทำ� ทำ�ไมถงข�ยข�งถนน หนง ไมเสยค�ใชจ�ย ตอน

นนไมมเงนเช�ร�น สอง จดนข�ยไมดกย�ยไปข�ยจดอนได

ตอนเช�ข�ยได เพร�ะคนรบเข�ออฟฟศ ไมไดกนข�ว พอด

ชวงนนผมเปนข�ว เชอไหม พอข�วออก ข�ยดเลย แตห�วนเท�นน พอ

วนทหกกเหมอนเดม ส�ยๆ ผมกไปยนข�ยหน�ธน�ค�ร กโดน รปภ. ของ

ธน�ค�รไล ไมใหข�ย บ�งส�ข�ไปคยกบผจดก�ร บ�งท�นกให ถ�ไมให

เร�กไปส�ข�อน พอบ�ยๆ ไปทหน�โรงเรยน โรงเรยนแรกทไปข�ยคอ

โรงเรยนอสสมชญ ทำ�ไมเปนอสสมชญ หนง ศษยเก�อสสมชญ คงไมถก

ไล สอง ถ�ถกไล ลกช�ยเรยนอยอสสมชญ กจะบอกม�สเตอรว�ลกช�ย

เรยนอย กพอข�ยได เสรจแลวกไปกรงเทพครสเตยน ไปเซนตโยเซฟ

คอนเวนต แลวกไปเซนตค�เบรยล

ตอนนนเช�ออฟฟศเลกๆ เคยอยออฟฟศหรหร� กเช�หองแถว

เลกๆ อยแถวตรอกจนทน ลำ�บ�ก กทำ�เท�ทรว�ตองทำ� พอลกนองเหน

ว�เร�ไปข�ย เข�กไปกบเร�

236 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 237

ตอนนนทงความอายไปกอน

แตทกเช�กอนจะออกไปข�ยนอ�ยนะ คดว�จะเจออะไรบ�ง จะ

หนเทศกจยงไง พอไปยนปบกดว�เทศกจจะม�เมอไร เตรยมหน แตกม

คนใหกำ�ลงใจ มคนบอกว�เหนออกโทรทศน กเลยม�อดหนน ชมว�ดนะ

สชวต ชวงนนคนฆ�ตวต�ยเยอะ เปนข�วกเยอะ ไมเปนข�วกเยอะ

เมอกอนผมนเซยนหน คนเลนหนไมมใครไมรจกผม ผมเปน

กรรมก�รผจดก�รหลกทรพยเอเซย [บรษทหลกทรพย เอเซย พลส จำ�กด

(มห�ชน) ในปจจบน] เปนนกลงทนร�ยใหญ ดร.ม�รวย ผดงสทธ เรยก

ผมว�อศวนม�ข�ว ตอนนนหองซอข�ยยงอยทสย�ม จ�กสย�มย�ยไปท

อ�ค�รสนธร ตองใชกลองสองดกระด�น แลวผมตองไปเค�ะกระด�น ชวง

แบลกมนเดย ไมมใครกล�ซอหน ผมเบอรแปด หลกทรพยเอเซยซอหนอย

คนเดยว แตตอนนนชวตมนตกตำ� จ�กทเปนอศวนม�ข�ว เปนเซยนหน

ตองไปยนข�ยแซนดวชข�งถนน อ�จ�รยไพบลย เสรววฒน� เรยกผมว�

แมลงเม�ตวใหญบนเข�กองไฟ

ตอนข�ยแซนดวช ผมกบอกพนกง�นว�เข�สงส�รผม เลยซอ

แตแคชนเดยว เพร�ะฉะนนเร�ตองรกษ�คณภ�พใหสดสะอ�ดทกวน

ของเหลอ เร�ไมแชตเยน พวกเธอกน พอพวกเธอกนจนเบอ อย�เอ�ไป

ทง แชตเยนไว รงเช�เร�เอ�ไปบรจ�คได ผมทำ�อย�งนม�เรอยๆ 15 ป

อะไรททำาใหอดทนขายอยอยางนน ทงทขายไมด

อย�งแรกคอ พอถงจดหนงทเร�ไมมท�งออก หลงพงฝ� ไมรจะ

ไปท�งไหน เหมอนคณอยในหองมด คณรว�ข�งหลงคอกำ�แพง แตคณ

ไมรว�ข�งหน�จะตองเดนตรงหรอไปซ�ยหรอขว� เพร�ะมนมด เมอหลง

พงฝ� เร�กคอยๆ ไปข�งหน� แตคล�นไป

อย�งทสองคอลกนอง คณพอคณแมผมสอนม�ตงแตเดกว�วน

หนงไดเปนเจ�คนน�ยคน อย�ทงลกนอง พนกง�นคอครอบครวของเร�

เข�ชวยเร� เร�ไมมเข� เร�กทำ�อะไรไมได ถ�เข�ไมมเร� เข�กทำ�อะไร

ไมได เพร�ะมนไปดวยกน ศรวฒนแซนดวชเกดไดเพร�ะผมไมทงลกนอง

ลองคดด นกธรกจระดบผม วนนนจะยนข�ยของข�งถนนไหม เมอผมไมม

ท�งไป ลกนองฝ�กชวตไว ผมกตองทำ�ใหดทสด

ชวงนนผมเดนขนศ�ลอย�งเดยว ตอนผมพดกบผพพ�กษ�ศ�ล

ลมละล�ยกล�งทถนนส�ทร หลงเซนรบสภ�พบคคลลมละล�ย ท�นยงถ�ม

ว�คณคอคนทไปยนข�ยแซนดวชใชไหม และท�นกใหกำ�ลงใจ ผมบอกว�

ผมยอมรบว�ไมม คดผมจบเรว แลวผมไมทงลกนอง ประช�ชนม�ชวยผม

และกตองขอบคณสอดวย

จากเงนเดอนสงๆ ตองมาขายแซนดวช รสกอยางไร

ผมเคยทำ�กำ�ไรในตล�ดหนวนละ 10 กว�ล�นบ�ท วนเดยวนะ

แลวกเคยข�ดทนวนละ 10 กว�ล�นบ�ท เปนนกลงทนระดบใหญ แตกม

ทใหญกว�ผม แลววนหนงม�ยนข�ยแซนดวชชนละ 30 บ�ท คนกบอกว�

แพง แตซอ เพร�ะสงส�รและอย�กชวย ขนม�เปน 35 บ�ท จนวนนชนละ

50 บ�ท แพง แตคนกซอ เพร�ะเร�ยดมนในคณภ�พและซอสตยตอลกค�

ตอนนนในตลาดหลกทรพยซงปลอยใหเกดฟองสบ คดวาควรจะ

ตองทำาหรอไมทำาอะไร

ผมคดว�ตองโทษทกคนในตล�ดหลกทรพย โดยเฉพ�ะอย�งยง

ธน�ค�รแหงประเทศไทย ผมบอกไดเลยว�ธน�ค�รแหงประเทศไทยให

สญญ�ณทผด แตไมมใครไมเชอธน�ค�รแหงประเทศไทย พอธน�ค�ร

แหงประเทศไทยใหสญญ�ณทผด รสกว�จะกอนสมยคณเรงชย แลว

ยงไปชวยบรษทเงนทนทกำ�ลงจะเจง ไปเพมทนใหเข� ไปใหซอฟตโลน

238 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 239

(soft loan หรอวงเงนสนเชอดอกเบยตำ�) ข�วออกม�ว�ผว�ก�รธน�ค�ร

แหงประเทศไทยมโอด (Overdraft: O/D) กบธน�ค�รนน แลวไปจองหน

ไอพโอ (Initial Public Offering: IPO) ดวย

ผมคดว�ถ�ถกกล�วห�อย�งนนแลวเปนเรองจรง ตองล�ออก

ซงตอนหลงกพสจนว�เปนเรองจรง แลวในทสดธน�ค�รแหงประเทศไทย

กอดเงนใหธน�ค�รนนผ�นกองทนฟนฟฯ (กองทนเพอก�รฟนฟและ

พฒน�ระบบสถ�บนก�รเงน) กพนกหมนล�นผมกไมร สดท�ยธน�ค�ร

นนเจง แลวคนทไดประโยชนหนไปต�งประเทศสบกว�ปกว�จะต�มตว

กลบม�ได เงนห�ยไปกพนล�น ชวงนนผมคดว�ตองโทษธน�ค�รแหง

ประเทศไทยและผว�ก�ร

สวนรฐมนตรคลงเปนฝ�ยก�รเมอง เดยวกไป เดยวกกลบม�อก

แตผว�ก�รตองอย พอเปนอย�งน ภ�ษ�องกฤษเรยก fault signal คอ

สญญ�ณทผด เอกชนกว�กนไปใหญ พอวกฤตม�กตวใครตวมน คนท

โดนคอผประกอบก�รอย�งพวกผม พอโดนปบ ธน�ค�รกโดนต�ม ตอน

นนธน�ค�รเพมทนไมได ผมถอหนธน�ค�รไทยพ�ณชย ซงกเกอบเจง

เพร�ะเพมทนไมได จนกระทงคณธ�รนทรตองบอกคณชมพล ณ ลำ�เลยง

ใหไปบอกฝรงว�เพมทนใหไทยพ�ณชยเท�ไร กระทรวงก�รคลงเพม

ใหเท�นน ไมอย�งนนวนนไทยพ�ณชยกกล�ยเปนฝรงพ�ณชยเหมอน

ธน�ค�รอน เหนไหม ธน�ค�รไทยกล�ยเปนธน�ค�รฝรง แมแตธน�ค�ร

หวงหล (ธน�ค�รนครธน) ของตระกลหวงหล วนนกกล�ยเปนธน�ค�ร

สแตนด�รดช�รเตอรด แบงกออฟเอเชยกกล�ยเปนธน�ค�รยโอบ ธน�ค�ร

แหลมทอง ธน�ค�รศรนคร ธน�ค�รมห�นคร กไปกนหมด ดงนนผมคด

ว�กรรมมนม�ตกกบภ�คเอกชน

สวนก�รลอยตวค�เงนบ�ท ใครไดประโยชน ผมไมร แตผมรว�

ต�งประเทศม�ซอหนเน�จ�ก ปรส. (องคก�รเพอก�รปฏรประบบสถ�บน

ก�รเงน) ตอนหลงสอกเขยนว�ปลนรอบสอง ทบอกว�สถ�บนก�รเงนม�

ซอหนเน�แลวจะทยอยข�ยเอ�ทน ในทสดกไมเปนแบบนน สอรดกว�

ผมอก ในทสดเข�ประมลไปประม�ณรอยละ 28 เรยกลกหนม�ซอคนได

ประม�ณรอยละ 50 บ�งคนเอ� บ�งคนกไมเอ� เข�ไดกำ�ไรไปรอยละ 20

สบ�ยๆ ทเข�ไมเอ�กตองฟนฟ เพมทนเข�ไป กลบเข�ตล�ดหนใหม ซง

ชวงนนอยในกระบวนก�รปรบโครงสร�งหน

หลงจ�กภ�คเอกชนฟบ รฐกเหนอย เพร�ะเกบภ�ษไดนอยลง

ตล�ดหน ม�รเกตแคปห�ยไปไมรกแสนล�นบ�ท ผมจำ�ได ขน�ดธน�ค�ร

กรงเทพยงแทบไมรอด คณช�ตร โสภณพนช ยงบอกว� “ผมเปนเจ�สว

เยสเตอรเดย” มนเจงกนหมด คณอย�บอกว�น�ยธน�ค�รรวย น�ย

ธน�ค�รกเจง หนของธน�ค�รกรงเทพเหลอ 30 กว�บ�ท มนกเปนสงท

เกดขนต�มธรรมช�ต วนนเร�กคอยๆ ฟนกลบม�

นอกจากธนาคารแหงประเทศไทยทำานโยบายผด ในแงของนกลงทน

โทษตวเองดวยไหม

ตองโทษตวเองดวย เพร�ะเร�อยในวงวนฟองสบ พดง�ยๆ ว�

เงนห�ง�ย ตอนนนคนล�ออกจ�กง�นม�เลนหน วนหนงห�ได 2-3 หมน

บ�ท จะไปทำ�ทำ�ไม เงนเดอน 10,000-15,000 บ�ท กม�เลนหน แลวไป

เลนม�รจนเหมอนผม มนกเลยเถดไปเรอยๆ โบรกเกอรกปลอยม�รจนกน

ใหญ ฉะนนจงเกดฟองสบ หล�ยบรษทซอข�ยพอ (Price-Earnings Ratio:

P/E Ratio) 30-40 เท� ร�ค�ตล�ดสงกว�ร�ค�จองตงหล�ยเท�กยงเลนกน

บทเรยนจากตอนนนคออะไร

มนเจบปวดถ�เร�ทำ�อะไรเกนตว ต�มทพระร�ชดำ�รสของ

พระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวฯ เรองเศรษฐกจพอเพยงสอนว� คนเร�

240 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 241

ตองพงตนเอง ทำ�อะไรกพอประม�ณ เดนท�งส�ยกล�ง สร�งภมคมกน

ใหตวเอง

ชวงนนเศรษฐกจไทยหลงระเรง คดว�ข�พเจ�จะเปนเสอตวทห�

ตวทหกต�มทต�งประเทศใหสมญ� เร�คดว�ตวเองแน ต�งประเทศกให

เงนก แลวทกคนกไปท�งนน โดยลมไปว�วนหนงตองคนเงนคนเข� มน

ไมฟร ไปพงคนอน ไมไดพงตวเอง วนนนทำ�อย�งพอเพยงกรวยได รวย

อย�งพอเพยง คอพงตวเองใหม�กทสด พงคนอนนอยหนอย โดยเฉพ�ะ

อย�งยงสร�งภมคมกนใหตวเอง

ผมคดว�ชวงนนนกธรกจสวนใหญเอ�หนเข�จดทะเบยนใน

ตล�ดหลกทรพย ร�ค�หนมนขน มลค�กเพม เพร�ะฉะนนตวเองกรำ�รวย

พอรำ�รวยแลวกเอ�ใบหนไปจำ�นำ�ธน�ค�ร ธน�ค�รกใหเงนประม�ณรอยละ

50 ของมลค�หน แลวกเอ�เงนสวนหนงไปเลนหนของตวเองตอ ทำ�ใหหน

มนขนไปอก บ�งสวนกเอ�ไปซอทดน

ชวงกอนเกดวกฤต สมยน�ยกฯ ช�ตช�ย ชณหะวณ ร�ค�ทดน

ขน ทกคนกไปเกงกำ�ไรทดน มนฟองสบชดๆ ผมจำ�แมนเลยว�ตอนซอ

ข�ยทดน ว�งหโทรศพทปบ ร�ค�เปลยนแลวนะ ร�ยหนงเปลยนไปก

หมนกแสนไมร สมมตว�คณซอกบผม ไรละจ�กหนงแสนเปนแสนห�

โห คณศรวฒน แพง ไมเปนไร ว�งส�ย เดยวอกชวโมงโทร.ม� ส�มแสน

แลว ชวงนนมนเปนอย�งนนจรงๆ ธน�ค�รกปลอยสนเชอ ขอใหมโฉนด

เท�นน แลวทโกงกน ทำ�ใหบ�งธน�ค�รเจง กเพร�ะไปซอทดนต�ม

ต�งจงหวดเปนพนๆ ไร ผบรห�รบ�งคนกไปตงบรษทนอมน มลค�แค

10 ล�นบ�ท แตขอกธน�ค�รพนล�น แลวกเสวยสขกน ตอนนกรบโทษ

กนเยอะแยะ พอเปนอย�งน ชวงนนกเกดภ�วะฟองสบ พอมนแตก โผละ!

คร�วนกไปกนใหญ

ชวงนนเศรษฐกจไทยหลงระเรง

คดวาขาพเจาจะเปนเสอตวทหา

ตวทหกตามทตางประเทศใหสมญา

เราคดวาตวเองแน ตางประเทศกให

เงนก แลวทกคนกไปทางนน

โดยลมไปวาวนหนงตองคนเงนคนเขา

มนไมฟร ไปพงคนอน ไมไดพงตวเอง

a

242 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 243

ชวงนนทกคนตางกเขามา คดวาตลาดหลกทรพยควรมนกลงทน

รายยอยมากขนาดนนไหม

จำ�นวนนกลงทนมนวดกนไมไดสกท แตตล�ดหลกทรพยจะบอก

ไดเสมอว�มนกลงทนทงหมดทวประเทศกแสนร�ย ในกรงเทพฯ เท�ไร

ต�งจงหวดเท�ไร จำ�ไดไหม ตอนนนโบรกเกอรไปเปดออฟฟศต�งจงหวด

เยอะแยะ เพร�ะตล�ดหลกทรพยบอกว�ควรไปขย�ยฐ�นนกลงทนทต�ง

จงหวด กเลยทำ�ใหบ�งโบรกเกอรไปโกงกนใหญ อย�งส�ข�หนงใชเงน

10 ล�นบ�ท จรงๆ สร�งไปแค 5 ล�นบ�ท อก 5 ล�นบ�ทเข�กระเป�ใคร

กไมร แตนกลงทนสวนใหญยงอยในกรงเทพฯ และหวเมอง

ผมขอสรปว�นกลงทนหรอนกเลนหนโลภทงนน รวมทงผม คน

เร� คำ�ว�โลภ มนไมมทสนสด ชวงนนนกลงทนเยอะแยะ รวมทงผม ข�ย

เสรจ ไดกำ�ไร เสยด�ย หนขนกซออก ซอสงกว�ทเร�เพงข�ย พอกำ�ไร

อก กซอสงกว�ทเร�ข�ยอก เปนขนๆ ไป เวล�ข�ลง โอโห 100 บ�ท

เร�ยงกล�ซอ 50 บ�ททำ�ไมไมซอ กซอถวเฉลย จนกระทง 20 บ�ท

ไปไมไหวแลว เลยตองเลนม�รจน ถกบงคบข�ยกตองข�ย ข�ยเสรจ

ข�ดทน หนกลบขนม�ใหม

ดงนนทงหมดมนเกดเพร�ะคว�มโลภ โลภทกำ�ไรไมพอ โลภท

รสกว�มนตำ�ม� เร�ตองซอถวเฉลย ดงนนเร�ตองโทษตวเองกอนว�เกด

คว�มโลภ พอเปนอย�งน แนนอน ฟองสบเกดขน พอมนแตก ทกคนก

รบกรรม นกลงทนรบกอน นกลงทนจะมกแสนไมร พอตล�ดมนเหลอ

ไมกหมน แลวไมกหมนนกยงเปนหนม�รจน เสรจแลวกโบรกเกอร ค�

คอมมชชนของโบรกเกอรลดลง เมอกอน ใบอนญ�ตโบรกเกอรใบหนง

เกอบรอยล�น ซอข�ยใบอนญ�ตกน เดยวนแทบไมมค� เพร�ะตอนนน

ร�ยไดโบรกเกอรเยอะ ค�คอมมชชนเยอะ ประม�ณรอยละ 0.5 ยงไมม

ก�รตอรองเหมอนวนนทเหลอเกอบศนย พอเกดวกฤตกฟองลกค� ค�

คอมมชชนกนอยลง มลค�กหดลง เรข�ยใบอนญ�ตกนใหญ

ทงหมดน ภ�ษ�เศรษฐศ�สตรเรยกว� vicious circle หรอวงจร

อบ�ทว อะไรกแลวแตทไมไดเปนไปต�มคว�มจรง มนจะเกดวงจรอบ�ทว

15 ปทผานมา ประเทศไทยทำาหรอไมทำาอะไรบาง แลวจะเดนไป

ขางหนาอยางไร

ทำ�ไปเยอะ ไมไดทำ�กเยอะ ผมพดภ�พรวมกแลวกน คงตอง

ตำ�หนนกก�รเมองและรฐบ�ล ไมว�ยคไหนกต�ม มกจะคดถงพรรคของ

ตวเองม�กกว� เวล�ห�เสยง ป�กกพดว�เพอประช�ชน แตพอตองทำ�

จรงๆ กคดถงพรรคของตวเองกอน ใหอยเปนรฐบ�ลใหได เพร�ะฉะนน

กใหสญญ�ณทผด

อย�ว�แตอดตเลย แมแตปจจบน ถ�เปนแบบน ประเทศไทยไป

ไมได อย�งปจจบน สญญ�ณออกม�แลวว�สงออกมนไมโต กยงดอดนอย

อย�งนนว�ปนสงออกตองโตรอยละ 15 ของจดพ พดตงแตปล�ยปทแลว

บอกว�จะโตรอยละ 7 ตงเป�เอ�ไว เพร�ะเจอนำ�ทวม ใครจะไปคดว�วกฤต

ยโรปจะบ�นปล�ย จ�กกรซ ตอนนขย�ยไปอต�ล จนกระทงสเปน ฝรงเศส

กบองกฤษกโดนมดส (Moody’s) ลดอนดบ เยอรมนวนนคนว�งง�นเพม

ขน เศรษฐกจเยอรมนตอนนข�ลง แลวใครจะไปชวยใคร แตรฐบ�ลไทยก

ยงบอกว�สงออกตองโตรอยละ 15 ของจดพ ทงทหนวยง�นของรฐซงพอ

เชอถอไดบอกว�สงออกโตไดแครอยละ 12

เหนไหม นโยบ�ยบอกว�ไมไดกยงฝน แลวบอกว�ไมเปนไร ถง

แมตล�ดสงออกใหญของเร�อย�งอเมรก� ยโรป และญปน จะมกำ�ลงซอ

นอยลง เร�กไปห�ตล�ดใหม แตตล�ดใหมอ�จเปนประเทศย�กจนใน

แอฟรก� ข�ยแลวเกบเงนไดไหม กไมแนใจ ซอกไมเยอะ และยงตอรอง

ร�ค� ขณะทวนน จ�กทเร�สงออกข�วเปนอนดบหนงม� 20 กว�ป เร�

244 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 245

กำ�ลงจะเสยตำ�แหนง เพร�ะข�วของเร�แพง

ทงหมดน ผมโทษผบรห�รประเทศกอน ไมว�อดตหรอปจจบน

ผมไมเหนอะไรเปลยนแปลง ห�กจะทำ�กทำ�ได แตไมทำ� เชน แกกฎเกณฑ

ต�งๆ น�น� กมก�รแกบ�ง เหม�ะสมบ�ง ไมเหม�ะสมบ�ง ดงนนผมจง

ไมอย�กพดว�ทำ�อะไรหรอไมทำ�อะไร ผมขอว�ใครกต�มทม�บรห�ร

ประเทศ พรรคไหนกได ขอใหบรห�รดวยคว�มจรง

คว�มจรงกคอโลกมนเปลยน สงคมมนเปลยน ผมไมไดพดถง

เรองผลประโยชนนะ อย�ว�แตประเทศไทยเลย ประเทศทเจรญแลวเข�

กม เพร�ะเร�อยในระบบทนนยม มนกตองมเรองผลประโยชน เพยงแต

ทกอย�งตองตรวจสอบได ประเทศตองเจรญก�วหน�และอยกบคว�มจรง

คว�มจรงเท�นนทจะทำ�ใหภ�คเอกชนรว�เข�ตองปรบตวอย�งไร ไมใช

ใหเข�ฝนหว�นอยเรอยๆ

ความจรงอยางเชนโอกาสทเราจะเจอวกฤต?

แนนอนทสด คณจะเหนว�อเมรก�และยโรปเจรญรงเรองรำ�รวย

ญปนหลงจ�กแพสงคร�มโลกครงทสองกเจรญรงเรองรำ�รวย ไตหวน

กรำ�รวย ถ�มว�ประเทศเหล�นทกวนนอยในชวงข�ขนหรอข�ลง ข�ลง

ใชไหม ทผ�นม� จ�กประเทศดอยพฒน� ประเทศไทยเปนประเทศกำ�ลง

พฒน�ได เพร�ะกำ�ลงซอจ�กประเทศเหล�น วนนกำ�ลงซอของเข�กำ�ลง

ถดถอย แลวใครจะม�ซอเร�

เศรษฐกจโลกกำ�ลงอยในชวงข�ลง ซงจะกระทบประเทศไทย

หล�ยคนบอกว�จนยงอย ผมกถ�มว�จนรวยเพร�ะใคร จนรวยเพร�ะ

อเมรก� ยโรป และญปน วนนเข�เรมไมรวยแลว รฐบ�ลจนกบอกแลว

ว�สงสยเร�ตองชวยซอของจนกนเองแลวนะ เพร�ะต�งประเทศเข�ไมม

ปญญ�ซอ คนจนชวยซอของจน คณคดว�จะไดร�ค�ดเท�อเมรก�หรอ

ยโรปไหม ไมมท�ง ดงนนชวงนร�ค�สนค�พชไรต�งๆ จงตก เพร�ะจนเรม

หดตว เศรษฐกจเคยโตกว�รอยละ 10 ตอนนไมถงสองหลก แคประม�ณ

รอยละ 7-8 คว�มตองก�รวตถดบต�งๆ มนอยลง แมกระทงค�ระว�งเรอ

กลดลง ไมกปทผ�นม� เรอไมพอ จนซอทหนง เหม�ทงกองทพเรอเลย

บรษทเรอกไปตอเรอเพม ตอนนเศรษฐกจจนกำ�ลงลง คนซอนอยลง เรอ

กเหลอเยอะ ค�ระว�งกลงกนใหญ นคอเรองอปสงคอปท�นธรรมด� เร�

ตองดใหออก และยอมรบคว�มจรงว�เปนทงโลก

ดงนนประเทศไทยควรทำ�อย�งไร จะแกปญห�อย�งไร ถ�ผม

เปนรฐบ�ล ผมไมไปห�ตล�ดสงออกหรอก ผมจะเนนเรองก�รทองเทยว

ประเทศไทยมของด เร�ไมตองไปห�เข� ก�รทองเทยวเนนเอ�คนม�

ประเทศไทยเยอะๆ เร�มของด เร�ไมตองขวนขว�ย เพยงแตไปเชญชวน

ใหเข�ม� พอพดถงตรงน วนนค�เงนบ�ทควรจะตองออน แตธน�ค�รแหง

ประเทศไทยกมกจะหวงเสถยรภ�พ เข�กเข�ไปแทรกแซงบ�ง แตผมอย�ก

เหนแทรกแซงใหมนออน ก�รทองเทยวและก�รสงออกจะไดด ประเทศท

ไมคอยมเงน อย�งนอยกเอ�เงนดอลล�รสหรฐทเข�เกบไวม�จ�ย อย�งน

ประเทศกจะรอด

ผมคดว�ประเทศจะรอด ไมใชเพร�ะเรองค�แรง 300 บ�ท ตอนน

บอกว�ไมเปนไร สงออกไมด พย�ย�มกระตนก�รบรโภคในประเทศ ค�แรง

ขนตำ� 300 บ�ท ขนม�รอยละ 40 แตร�ค�สนค�ขนม�กกว�รอยละ 40

แสดงว�เข�ตดลบนะ เงนเดอนขนตำ� 15,000 บ�ท คนโสดยงไมพอ แลว

คนมครอบครวจะพอไหม ดงนนผมกำ�ลงบอกว�พดนะมนง�ย สงออกไมได

กกระตนก�รบรโภคในประเทศ รฐบ�ลกอดฉดเงน เงนเฟอเกด ค�เงนไมม

คว�มหม�ย มนกคอวงจรอบ�ทว ผมจงบอกว�จะบรห�รประเทศอย�งไร

กแลวแต ตร�บใดทประช�ชนเลอกท�น ท�นกบรห�รใหด ถ�บรห�รไมด

เข�กไมเลอกท�น

246 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 247

กลบมาทศรวฒนแซนดวช 15 ปแลว ลมลกคลกคลานมา วนนยน

ไดแลว

กพอยนได แตยงตองพงคนอน เชน สนค�กตองพงเข� เพร�ะ

เร�ไมมโรงง�น ไมมทน กตองใหเข�ผลตให ซงกแนนอนว�เข�บวกกำ�ไร

เรยบรอย ตนทนเร�กสง พดง�ยๆ คอวนนกนนำ�ใตศอกเข� แตกตองทำ�

เพอใหชวตอยรอด

ตงแตวนแรกทผมข�ยเมอป 2540 ถ�มว�วนนพฒน�ไปขน�ด

ไหน กเรมมสนค�หล�ยอย�ง แมแตข�วกลองหอส�หร�ย ใชข�วไทย ก

ถอว�ข�ยด แตทกอย�งตองสด ถ�ข�ยไมหมดกตองเข�เนอ ผมไมเคยปรบ

ลกนอง เพยงแตบอกว�ข�ยใหเหลอนอยๆ อย�สงเยอะ วนนมข�วกลอง

อบกรอบ อ�ยหนงป มนำ�มะเม� อ�ยหนงป เปนนำ�ผลไมจ�กสกลนคร

คนไทยสวนใหญยงไมรจก แลวกเปดร�นก�แฟชอ Siri Deli

ดวยคว�มเมตต�ของโรงพย�บ�ลกรงเทพเหมอนเดม ผบรห�ร

กชวยผมเปดร�นทโรงพย�บ�ลกรงเทพ โรงพย�บ�ลบเอนเอช และวนน

กมส�ข�ใหมทโรงพย�บ�ลพญ�ไท 3 ทตองทำ�เพร�ะวนนเดกๆ ทจะม�ยน

ข�ยแซนดวชไมมแลว ลกค�มกแซวผมว�เดยวนดแลวนะ กเลยไมยนข�ย

ข�งถนน ผมกบอกว�พครบ ผมห�เดกไมได ถ�พห�เดกได ผมใหค�หว

เลย ห�เดกผช�ยใหผมหนงคน ถ�ผ�นก�รทดลองง�นส�มเดอน ผมใหพ

พนหนงเลย พห�ไปเถอะ มนห�ไมได เดกมนเลอกง�น บ�งคนกถ�มว�

ทำ�ไมไมใชพม� ผมบอกว�ยงไมเอ�เลย เสยภ�พลกษณ แตวนนกยงดท

ผมมโครงก�รศรวฒนแซนดวชจเนยร ชวงปดเทอมใหญจะมเดกนกเรยน

จ�กต�งจงหวดทพอแมย�กจนม�ข�ยแซนดวช ใสชดนกเรยน จะเหนต�ม

บทเอส ใชเวล�สองเดอนชวงปดเทอมใหญ ห�เงนได 10,000-20,000 บ�ท

ในเมอไมมท�งออกกตองดนรน เร�ไมมทนไปเปดต�มห�ง เร�

ตองเปดทโรงพย�บ�ล ปหนงเปด 365 วน ไมมวนหยด เหมอนห�ง แต

ค�ใชจ�ยถกกว�เยอะ เพยงแตยอดข�ยอ�จจะไมด กโอเค พอไปได

เรอยๆ ดวยแนวคดทว�แตละส�ข�มของข�ยหล�ยอย�ง มทงข�วกลอง

อบกรอบ ก�แฟ และแซนดวช ตอนนอ�จไดไปเปดทโรงพย�บ�ลบ�งโพ

กำ�ลงพจ�รณ�อย เปนเค�นเตอรเลกๆ ใชเนอท 20-30 ต�ร�งเมตร ไมใช

เยอะ ตองคดแบบประหยด เพร�ะทเร�ส�ม�รถบรห�รตวเร�เองไดกคอ

ค�ใชจ�ย

วนนเร�จะใช 100 บ�ทหรอ 50 บ�ท อยทเร� ถกไหม แตเร�

จะห�ได 100 บ�ทหรอ 50 บ�ท หรอไม อยทลกค� ดงนนผมจงบรห�ร

ค�ใชจ�ยใหมนนอยทสด ทเหลออยทลกค� ถ�ซอ 50 บ�ท เร�กพอได

กำ�ไร ถ�ซอ 100 บ�ท เร�กไดกำ�ไรเยอะ ผมใชหลกนทำ�ไปเรอยๆ ลกค�

หล�ยคนกถ�มว�ทำ�ไมคณไมใชขนมปงถกๆ แซนดวชจะไดลดร�ค�

ผมกบอกว�พครบ ขอบคณทแนะนำ� แตผมตองก�รข�ยคณภ�พ อย�ง

ข�วกลองอบกรอบ ผมไมใสผงชรส ผมใชข�วไทย ลกค�กถ�มว�ทำ�ไม

คณไมข�ยเหมอนยหอนน เข�ใสผงชรสเพยบเลย แลวเอ�แปงและธญพช

อะไรไมรม�ผสม เข�ข�ยถกกว� ข�ยดกว�ผมเปนรอยเท� แตผมเลอก

ทจะใหลกค�ท�นแลวดตอสขภ�พ

อย�งนำ�มะเม� คนไทยสวนใหญไมรจก เปนผลไมทองถน มเยอะ

ทสกลนคร มประโยชนเพยบ มธ�ตเหลกเยอะ ชวยปองกนโรคโลหตจ�ง

มส�รต�นอนมลอสระ มกรดอะมโนตง 18 ชนด ม�กกว�ผลไมอย�ง

แครอทและแอปเปล ทสำ�คญคอเปนของไทย วนนเกษตรกรปลกมะเม�

ทอำ�เภอภพ�น จงหวดสกลนคร จ�กสบปทแลวข�ยไดกโลกรมละ 7-8 บ�ท

เดยวนกโลกรมละ 35 บ�ท เพร�ะฉะนนเกษตรกรด โรงง�นผลตใหผมด

ผมมสนค�ข�ย มกำ�ไร ลกค�ผมดมเข�ไปดตอสขภ�พ แลวผมกเปลยน

แนวคดว�ตอไปผผลตจ�กต�งจงหวด ท�นตองมม�ตรฐ�นโอทอปสด�ว

หรอห�ด�ว ถ�สองด�วนไมข�ยนะ ตองสด�วหรอห�ด�ว ผมจงจะข�ยให

248 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540

ลองข�ยด ถ�ข�ยดกผลตใหยหอผมไดไหม เปนโออเอม (Original Equip-

ment Manufacturer หรอก�รรบจ�งผลตสนค�ใหกบยหอต�งๆ) ใหผม

ถ�ผมทำ�ไปเรอยๆ กคอผมสร�งมลค�เพมใหกบดนของประเทศไทย อะไร

ทเกดจ�กดนของประเทศไทยกแปรรปใหผมข�ย ผมกจะไปง�น THAIFEX

บ�ง ง�นโอทอปบ�ง ไปดว�สนค�ไหนทเหม�ะกบชนอ�ห�รและเครองดม

ของเร�

นำาประสบการณจากชวงวกฤตหรอจากทเปนเอมด (Managing

Director: MD หรอผจดการใหญ) มาใชอยางไรบาง

ธรกจปจจบนททำ�อยกใชประสบก�รณจ�กทงทเปนเอมดบรษท

หลกทรพยเอเซย เปนนกลงทนในตล�ดหลกทรพย และทเจอวกฤต ม�

ผสมผส�นอยในหมอใบน คนๆ ปรงๆ ออกม�เปนไอเดยทว� ตนปหน�

จะยน filing ใหกบ ก.ล.ต. เพอนำ�ธรกจนเข�ตล�ดหนเอมเอไอ (Market

for Alternative Investment: MAI) แตเลกม�กนะครบ อย�คดว�ใหญ เพอ

กระจ�ยใหประช�ชนม�ชวย แนนอน ผมและครอบครวตองถอหนใหญ

แลวเร�กคอยๆ ทำ�ไป เผอว�วนหนงมบรษทข�มช�ตสนใจ เร�กใหเข�

ซอหนไปสวนหนง เปนพนธมตรท�งธรกจ

หล�ยท�นบอกว�ทำ�แบบนกดอยแลว เปนครอบครว ทำ�ไมตอง

เอ�เข�ตล�ดหลกทรพย มนยงวนว�ย ตองชแจง ตองมผตรวจสอบ ผม

บอกว�ผมยนด คอตองเข�กระบวนก�รใหมนโปรงใส แตเร�ส�ม�รถโตได

เพร�ะทเร�ทำ�ตอนนกยงคงเปนครอบครว พดง�ยๆ คอเร�ห�มออ�ชพ

ไมได ถงแมวนนจะมลกๆ เข�ม�ชวย แตถ�จะโต มนกตองมมออ�ชพ

กคดว�มนน�จะเปนตวอย�งหนง จ�กคนทลมแลวลก โดยเฉพ�ะลมตอน

อ�ย 48 ป มหนเกอบพนล�น เพอเปนกำ�ลงใจใหกบหล�ยๆ คน

ตองเข�ใจว�เศรษฐกจดกมคนเจง เศรษฐกจไมดกมคนประสบ

250 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 251

คว�มสำ�เรจ ดงนนเร�จะอยในชวงไหนกต�ม มนกมทงสองอย�ง ผมก

อย�กใหเหนว�มนทำ�ได ซงไมใชเฉพ�ะประเทศไทย ประเทศม�เลเซย

เชญผมไปบอย ไปพดใหผประกอบก�รเอสเอมอฟงว�อย�ทอ คนทประสบ

คว�มสำ�เรจเข�ไมฟงผม แตคนทลมเหลวเข�จะฟง

วนนยงเปนนกลงทนในตลาดหลกทรพยอยไหม

ตอนนลงทนใหกบลกค� สวนตวไมมเงน แตชวงนเศรษฐกจโลก

ไมด ผมกไมลงทนใหเข� ถ�คยสนกๆ ว�ระดบดชนไหนถงจะลงทน กตอง

900 ลงม� ผมมองจ�กประสบก�รณของตวเอง ซงอ�จไมถกกได ผมเคย

เหนแบลกมนเดย ผมเคยเหนซดดม วนนผมมองว�มนยงกว�แบลกมนเดย

มนยงกว�ซดดม เพร�ะแบลกมนเดยสมยนนเกดจ�กนำ�มนพงจ�ก 14

ดอลล�รสหรฐไป 40 ดอลล�รสหรฐ วนนนำ�มน 80-90 ดอลล�รสหรฐไป

รอยกว�ดอลล�รสหรฐ มนคนละเรองแลว เลยมองว�ถ�เศรษฐกจโลก

ถดถอย ประเทศไทยคอตวเลกๆ เร�กตองโดนผลกระทบ แลวงบประม�ณ

ของรฐบ�ล สมยกอนตอนทเร�ยงหนมๆ ส�วๆ ปหนงไมกแสนล�นบ�ท

เดยวนปหนงเกอบ 2 ล�นล�นบ�ท

สมยนนจดพ 3-4 ล�นล�นบ�ท เดยวนมน 10 ล�นล�นบ�ท

ผมกำ�ลงบอกว�ลกโปงมนใหญขน งบประม�ณกเยอะขน จดพกเยอะขน

ถ�มนแฟบขนม� มนกระเทอนนะ และจะเกดขนเมอไรกไมทร�บ

กลวไหมวาจะกลบไปทำาแบบเดม สำาหรบการบรหารพอรตใหลกคา

วนนคว�มกลวห�ยไปหมดแลว มนเจอม�ทกรปแบบ ตอนนน

ทกลวทสดคอเทศกจ เหนเทศกจม�กตองหลบ เดนหนไปทอน โดนจบ

สองครงกรแลวว�มนคออะไร คนเร�เกดคว�มกลวเพร�ะไมเคยโดน แต

พอโดนแลว คว�มกลวกจะห�ยไประดบหนง มประสบก�รณแลวไง เพร�ะ

ฉะนนวนนคว�มกลวของผมลดลงไปเยอะ บ�งคนกไมเชอ ผมจะพดกบ

ทกคนว�ถ�พไมเคยโดน พกไมรหรอก แตพอโดนแลวกจะร “รอย�งน

ตอนนนเร�ไมดกว�”

วนนกลบมาเปนเศรษฐเหมอนเดมหรอยง

ยงครบ หล�ยคนคดว�ผมกลบม�เปนเศรษฐเหมอนเดม คอชวงท

ลม ผมลมหนก เอ�เปนว�บ�นของคณแมยงตองเอ�ไปจำ�นอง ถ�ลมตอน

อ�ย 28 ปมนเรองหนง แตพอลมตอนอ�ย 48 ป ญ�ตยงไมกล�ใหยมเงน

เลย เพร�ะกลวไมไดคน ยมแค 1-2 แสนบ�ทเองนะ

ดงนนสงต�งๆ ทผ�นม� มนสอนใหผมรอะไรอย�งหนง ซงเปน

สงทพระพทธเจ�ตรสเมอ 2,500 กว�ปทแลว คออย�ไปยดตด ทกสงมน

ไมแนนอน สงทแนนอนทสดในโลกนคอคว�มไมแนนอน พอยดตดแลว

ไมเปนไปต�มนน เร�กเปนทกข หรอเปนไปต�มนน เร�กเปนทกข เพร�ะ

ฉะนนเร�กทำ�วนนใหดทสด เร�แกไขอดตไมได เร�กเอ�ม�เปนบทเรยน

แลวเร�จะส�ม�รถเปลยนแปลงอน�คตดวยตวเร�ได ทกวนนผมพย�ย�ม

พงตวเองใหม�กทสด ถงแมจะข�ยของเลกๆ นอยๆ กทำ�ไปเรอยๆ ผมจะ

ไปรไดอย�งไรว�จะเปนอย�งน วนนในประเทศไทย ถ�พดถงแซนดวช

กตองศรวฒน ต�งประเทศเข�รจกโลโกเงนบ�ทลอยตวกบบอลลนข�งล�ง

มไอเอมเอฟหมดแลว ผมเคยใหสมภ�ษณทงซเอนเอน ซเอนบซ บบซเวลด

ถ�พดถงวกฤตป 2540 ฝรงเข�กจะนกถงคนคนหนง ซงคน

คนนนกคอผม จ�กทอยสงสดแลวม�ยนข�ยแซนดวชข�งถนน

2 กรกฎำคม 2555

08

อมมำร สยำมวำลำ

a

ปกปอง จนวทย สมภาษณ

254 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 255

หลงประเทศไทยตองประสบกบสถานการณวกฤตเศรษฐกจครง

ใหญทสดครงหนงในประวตศ�สตรในป 2540 ซงทำ�ใหเศรษฐกจไทยตอง

ลมฟบลงและทำ�ใหหล�ยตอหล�ยคนตองเจบปวด คำ�ถ�มใหญทเปน

บทเรยนสำ�คญสำ�หรบเศรษฐกจไทยและคนไทยคอ “วกฤตเศรษฐกจ

ครงนนเกดขนไดอย�งไร” เพอรวบรวม วเคร�ะห วนจฉย “คว�มจรง”

ทเกยวของกบเหตก�รณครงนน ในเดอนกนย�ยน 2540 กระทรวงก�รคลง

จงไดเสนอใหมก�รจดตง “คณะกรรมก�รศกษ�และเสนอแนะม�ตรก�ร

เพมประสทธภ�พก�รบรห�รจดก�รระบบก�รเงนของประเทศ” หรอทรจก

กนในน�ม “ศปร.” โดยประกอบไปดวยผทรงคณวฒหล�ยท�น เพอจดทำ�

ร�ยง�นวเคร�ะหและวจยขอเทจจรงเกยวกบสถ�นก�รณวกฤตเศรษฐกจ

ตอบคำ�ถ�มแกสงคมถงส�เหตแหงวกฤตในครงนน และเสนอแนะท�งออก

ในก�รจดก�รภ�คก�รเงนของไทย เพอไมใหเกดวกฤตซำ�อกครง

ชวงฟองสบเปนชวงทสนกสนานราเรง

กนทกคน รวมทงนกวชาการบางคน

ดวย มนอยคนทจะทนเหตการณ

ในอเมรกากเหมอนกน เพราะฉะนน

นกวชาการควรส�าเหนยกอยตลอด

เวลาวา ถาเราไมสามารถบอกไดวา

ขณะนเปนฟองสบหรอไม

กอยาพยากรณวาจะไมมวกฤต

a

256 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 257

ศ.ดร.อมม�ร สย�มว�ล� คอหนงในสม�ชกคณะกรรมก�ร ศปร.

ซงไดทำ�หน�ทหลกในก�รวเคร�ะหระบบก�รตดสนใจเชงนโยบ�ยและก�ร

บรห�รจดก�ร หรอก�รปฏบตทเกยวของกบเหตก�รณวกฤตเศรษฐกจ

2540 จ�กประสบก�รณทไดเข�ถงขอมลและก�รเฝ�มองเศรษฐกจ

ประเทศไทยม�อย�งย�วน�น ในฐ�นะนกวช�ก�รเศรษฐกจอ�วโสผม�ก

ดวยคณวฒและประสบก�รณในวงก�รวจยและก�รกำ�กบดแลนโยบ�ย

สำ�คญๆ ระดบช�ต โดยปจจบนดำ�รงตำ�แหนงนกวช�ก�รเกยรตคณ

ประจำ�สถ�บนวจยเพอก�รพฒน�ประเทศไทย (ทดอ�รไอ) ทำ�ให อมม�ร

สย�มว�ล� คอตวละครสำ�คญทจะชวยเตมเตมบนทกประวตศ�สตรวกฤต

เศรษฐกจในครงนไดอย�งสมบรณ

อย�งไรกต�ม บทสมภ�ษณในครงนจะไมไดมงเนนไปท “คว�ม

จรง” ท ศปร. วเคร�ะหและคนพบ ห�กแตจะเปนก�รมองยอนอดต เพอ

มองไปยงอน�คต ว�เศรษฐกจสงคมไทยในภ�คสวนต�งๆ ไมว�จะเปน

ธน�ค�รแหงประเทศไทย ภ�คสถ�บนก�รเงน ภ�คธรกจ ภ�ครฐ ประช�ชน

โดยทวไป และแมกระทงนกวช�ก�รไทย ไดเรยนรอะไรบ�งจ�กวกฤต

เศรษฐกจ 2540 และเปนก�ร “เขยนประวตศ�สตรวกฤตเศรษฐกจ” จ�ก

มมมองของ อมม�ร สย�มว�ล� ทไมไดเรมตนดวยก�รลอยตวค�เงนบ�ท

แตยอนกลบไปถงจดเรมตนของก�รเกดฟองสบในทศวรรษ 2530

บทเรยนในอดตเหล�นจะชวยสะทอนใหเหนว�ประเทศไทย

ในขณะนพรอมทจะรบมอกบคว�มเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบนและ

ในอน�คตหรอไม โดยเฉพ�ะอย�งยงคว�มผนผวนของเศรษฐกจโลก ไมว�

จะเปนวกฤตก�รเงนในสหรฐอเมรก�และวกฤตเงนยโรในกลมประเทศ

สหภ�พยโรปทเกดขนในปจจบน และอ�จชวยตอบไดว�อะไรคอคว�ม

ท�ท�ยสำ�คญของระบบเศรษฐกจไทยทพวกเร�ทกคนควรตระหนก

a

วกฤตเศรษฐกจ 2540 ผานมา 15 ป อาจารยมองยอนกลบไปแลว

นกถงอะไร

ผมคอนข�งภมใจกบวกฤตครงนน เพร�ะเมดอนไทยแลนด

รอยเปอรเซนต แถมนอกจ�กเร�ผลตเองแลว เร�ส�ม�รถสงวกฤตออกไป

ยงต�งประเทศได เปนเรองทประเทศไทยควรภมใจ (ยม)

อาจารยเขยนประวตศาสตรวกฤตเศรษฐกจ 2540 อยางไร

ผมจะไมเรมดวยก�รลดค�เงนบ�ท แตจะเรมดวยฟองสบทม�

กอนวกฤต คณไปดวกฤตต�งๆ ในโลก ไมว�ทไหนกต�ม วกฤตจะเกดขน

ไมไดถ�ไมมฟองสบกอนหน�นน อะไรคอฟองสบ ฟองสบจะเกดขนเวล�

คน นกธรกจ น�ยธน�ค�ร ในแวดวงก�รเงนก�รคลง ค�ดก�รณว�อน�คต

จะแจมใสกว�ทจะเปนไปไดจรง จนเกนเลยไป แลวกเรมดำ�เนนก�รหล�ยๆ

อย�ง ดวยก�รลงทน ซอหน ซอทดน ซอทรพยสนไวเยอะแยะ โดย

ค�ดหม�ยว�จะไดผลตอบแทนสงกว�ทจะเปนไปได พอถงวนหนงกทร�บ

ว�ผลตอบแทนเหล�นนจะไมเกดขน ก�รค�ดคะเนต�งๆ เหล�นนกจะ

ลมสล�ย พอลมสล�ยกเทข�ย เศรษฐกจกจะเรมลม มนกเกดปญห� จ�ก

คว�มรสกฟงซ�นกจะกล�ยเปนคว�มรสกแฟบเหยว ตรงจดนนเร�เรยก

ว�วกฤต

โลกเกดฟองสบมาหลายครง ทำาไมโลกไมเคยเรยนรอะไรจากฟอง

สบ ทำาไมวกฤตถงไดเกดขนอยางตอเนองซำาแลวซำาเลา

หนงสอทดทสดทผมชอบอ�งถงเวล�พดถงปญห�ของวกฤต

ต�งๆ คอ This Time Is Different: Eight Centuries of Financial Folly

ของ ค�รเมน ไรนฮ�รต (Carmen Reinhart) และ เคนเนท รอกอฟฟ

(Kenneth Rogoff) เปนหนงสอทรวบรวมขอมลเกยวกบวกฤตยอนหลงไป

258 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 259

หล�ยศตวรรษ จรงๆ แลววกฤตทกครง มนกไมไดต�งกนเท�ไร แตตอน

เกดวกฤต คนมกจะคดว�ครงนจะไมเปนอย�งนน ฟองสบนไมใชฟองสบ

อย�งเชนตอนทสหรฐอเมรก�มวกฤตดอทคอม เข�บอกว�นเปนก�รค�ด

คะเนทเกดขนจ�กเทคโนโลยใหมๆ แลวใครจะไปค�ดคะเนไดว�เทคโนโลย

มนมขดจำ�กดอะไรบ�ง ตอนนนมคนบอกว�ด�วโจนสจะขนไปถง 36,000

จด ซงจนเดยวนกยงไมถง แตตอนนนค�ดคะเนว�เปนอย�งนน มนกเกด

เพร�ะเข�บอกว�เทคโนโลยเปลยนแปลง มนค�ดคะเนไมไดโดยเนอแท แต

ค�ดคะเนไมไดกไมไดหม�ยคว�มว�คณจะฟงซ�นไดเตมท เพร�ะฉะนน

ทกคนกเลยไมเคยไดบทเรยนตอนชวงฟองสบ

แตชวงหลงวกฤตจะตองแกไขอย�งไร ผมคดว�ก�รเรยนรยง

คอนข�งนอย แตทแนนอนทสด วกฤตทเกดขนในประเทศไทยมตวอย�ง

กอนหน�นนแลวในประเทศอนๆ แตเร�ไมทร�บและเร�ไมเคยนกถง

ฟองสบทนำามาซงวกฤตเศรษฐกจ 2540 มเนอหาสาระแตกตางจาก

ครงกอนหนาในโลกหรอไม อยางไร

ผมคดว�มนไมแตกต�งกนเลย ทผ�นม� วกฤตทเกดขนใน

ประเทศกำ�ลงพฒน�มกจะเปนวกฤตก�รคลง แลววกฤตทเกดขนใน

ประเทศไทยกอนหน�นนหล�ยครงกกระเดยดๆ ไปท�งนน โดยเฉพ�ะ

เวล�ร�ค�นำ�มนขน แลวรฐบ�ลพย�ย�มอมร�ค�นำ�มนไมใหขน เปนชวง

ทรฐบ�ลใชจ�ยเงนม�ก แลวมนกเกดเปนวกฤตก�รคลง แตในต�งประเทศ

นนมหล�ยประเทศทมวกฤตแบบเดยวกบเร� สวเดนกเคย ประเทศนอรดก

ทงหล�ยกเคย ชลกเคย

แตประเทศไทยไมเคยนกถงวกฤตอนเกดจ�กก�รตงอตร�แลก

เปลยนไวคงทและมก�รลงทนเกนตวเหล�น เพร�ะมเงนทนหลงไหลม�

จ�กต�งประเทศม�ก ผมเองกเคยคดว�ถ�เอกชนไปกเงนม�จ�กต�ง

ประเทศ เข�คงค�ดก�รณไดถกตอง แลวกคงไมมปญห�ว�จะมเงนไมพอ

เพร�ะเข�กเอ�เงนไปลงทน เมอไดผลตอบแทนม� ก�รจ�ยคนกไมน�จะ

มปญห� แตภ�ยใตสภ�พฟองสบมนไมเปนอย�งนน

ฟองสบของเร�ม�จ�กอสงห�รมทรพย แลวกเปนตล�ดทรพยสน

ต�งๆ จ�กนนกกระจ�ยออกไป จนในทสดกไปกระทบกระเทอนค�เงน

บ�ท เงนบ�ทกเปนทรพยสนชนดหนง แตคนทโจมตนนเปนต�งช�ต

จรงๆ แลวต�งช�ตเข�ม�โจมตเงนบ�ทง�ยทสด ก�รซอทดนมนยงย�ก

ทจะโจมต แลวกไมมตล�ดข�ย short สำ�หรบทดน แมกระทงหนกไมม

ตล�ด แตเงนบ�ทเปนของทคนข�ย short ได ฝรงกเรมโจมต หล�ยคน

บอกว�ส�เหตสวนหนงม�จ�กต�งประเทศ แตมนเปนคว�มบ�ระหำ�ของ

เร�เองทกเงนม�เยอะ

ประวตศาสตรวกฤตเศรษฐกจ 2540 ฉบบอาจารยอมมาร เรมตน

บทแรกวาดวยเศรษฐกจฟองสบ

ใชครบ

แลวบททสอง บททสาม เปนเรองอะไร

บททสองจะพดถงตล�ดเงนตร�ต�งประเทศ และจดทต�งช�ต

เข�ม�ทะลวง เข�ม�เกงกำ�ไร เปนจดสดท�ย

ก�รโจมตค�เงนบ�ทนนมส�มระลอก เดอนพฤศจก�ยน เดอน

กมภ�พนธ และเดอนพฤษภ�คม คณจะเหนว�ชวงละส�มเดอน มน

เกยวพนกบก�รหมดอ�ยของสญญ�ต�งๆ แตกเปนก�รโจมตส�มระลอก

ระลอกสดท�ยเปนระลอกทใหญทสด แลวทำ�ใหเงนสำ�รองสทธของไทย

หมด ในทสดพอเร�หมดเงน ธน�ค�รแหงประเทศไทยกตองประก�ศ

ยกเลกอตร�แลกเปลยนคงท แลวปลอยใหอตร�แลกเปลยนลอยตว

260 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 261

เหตทมคนมาโจมตคาเงนของเราเปนเพราะโครงสรางเศรษฐกจไทย

เปนปญหาดวยใชไหม รากเหงาของปญหาวกฤตเศรษฐกจ 2540

คออะไร

ร�กเหง�เกดจ�กฟองสบ มนทำ�ใหมลค�หรอภ�ษ�ฝรงเรยก

value ของทรพยสนต�งๆ ทเร�มในประเทศ เมอทอนออกม�เปนดอลล�ร

สหรฐ มนสงเกนควร แลวคนทเข�เปนนกเกงกำ�ไร เข�จะรว� value หรอ

มลค�นมนอยน�นไมได มนไมส�ม�รถอยยงคงกระพนได แตอย�งทเรยน

เมอสกคร เข�ไมส�ม�รถโจมตตล�ดทรพยสนและทดนได แตเข�เหนว�

ตล�ดเหล�นมนถกเลยงโดยก�รปลอยกของธน�ค�รต�งๆ เพอคำ�จนมลค�

ทสงเกนควรเหล�นน เพร�ะฉะนนต�งประเทศกเหนว�มลค�เงนบ�ทมน

ผดไปจ�กทควร เลยโจมตจดทออนและเปร�ะบ�งทสดทเข�จะทะลวงได

การโจมตคาเงนนำาไปสบททสาม คออะไร

บททส�มคอก�รพงทล�ยของสถ�บนก�รเงนในระบบก�รเงน

ของประเทศ ซงจรงๆ แลวมนสอเค�ม�ตงแตกอนวนท 2 กรกฎ�คมแลว

มนเรมจ�กคว�มออนปวกเปยกของสถ�บนก�รเงนของประเทศ มนเหน

ชดตงแตตรงนน ฝรงกเหน

รากเหงาของปญหาความออนแอของระบบสถาบนการเงนไทยคอ

อะไร

เพร�ะไปถลำ�ตวกบฟองสบ และผมคดว�สถ�บนก�รเงนกม

ปญห�เชงโครงสร�งหล�ยอย�ง ก�รประเมนก�รลงทนของสถ�บนก�ร

เงนในชวงนนไมคอยดนก ไมมก�รกำ�กบเรองคว�มเสยง แตในชวงนน

ศพทภ�ษ�องกฤษคำ�ว� risk management ยงไมเกด แมกระทงในต�ง

ประเทศ หลงจ�กวกฤตป 2540 ของเร�และวกฤตอนๆ ทเกดต�มม� จง

เรมมแนวโนมทจะคดเรอง risk management ม�กขน ประเทศไทยกเรม

นำ�หลกคดเรองก�รบรห�รคว�มเสยงม�ใช ผมคดว�ก�รบรห�รจดก�ร

ทดสำ�หรบประเทศเพอรกษ�เสถยรภ�พของเศรษฐกจ ควรจะตองมก�ร

บรห�รคว�มเสยงเปนจดเรมตน เพร�ะเปนม�ตรก�รปองกนวกฤต

จากปญหาทเกดขนในระบบสถาบนการเงน บทตอไปกคงเปนภาค

เศรษฐกจจรงใชไหม

ใช ผมคดว�ภ�คเศรษฐกจจรงไดรบผลกระทบกระเทอนหนกม�ก

เพร�ะภ�คธรกจเอกชนจำ�นวนไมนอย ไลตงแตธรกจขน�ดใหญไปจน

ถงขน�ดยอม ต�งกหนต�งประเทศ ใครกต�มทกเงนดอลล�รสหรฐกอน

วนท 2 กรกฎ�คม 2540 ลวนตกอยในฐ�นะลำ�บ�ก ถ�ห�กคณดอตร�

แลกเปลยน คณคงจำ�ไดว�เงนบ�ทของเร�ตกจ�ก 26 บ�ทตอดอลล�ร

สหรฐเปน 50 กว�บ�ทตอดอลล�รสหรฐ ลดลงม�ครงตอครง หรอเงน

ดอลล�รสหรฐแพงไปสองเท� เพร�ะฉะนนหนสนทมอยเปนเงนดอลล�ร

สหรฐกพงขนเปนสองเท�ดวย

ถ�ดบรษทในตล�ดหลกทรพยในขณะนน ผมคดว�แทบจะ

ไมมบรษทใดไมมปญห� บรษทจำ�นวนไมนอย รวมทงบรษทใหญๆ ทม

ชอเสยงโดงดง อยในฐ�นะลมละล�ย เพร�ะฉะนนกระบวนก�รสะส�งหน

ของภ�คธรกจเอกชนเปนกระบวนก�รทเตมไปดวยคว�มเจบปวดสำ�หรบ

ทกคน แลวมนกนเวล�คอนข�งม�ก

เจบปวดอยางไร

ทกคนอยในฐ�นะลมละล�ย บรรด�เถ�แก เจ�สวทงหล�ยทนก

ว�ตวเองเปนเจ�ของกจก�ร ส�ม�รถดลบนด�ลอะไรกได กพบว�ตนเอง

ตองรบคำ�สงจ�กธน�ค�รและจ�กนกลงทนต�งประเทศทม�ซอหนของ

262 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 263

ตวเอง และจดก�รกบทรพยสนทตวเองเปนเจ�ของ น�ยธน�ค�รยงหนก

เข�ไปอก เพร�ะน�ยธน�ค�รเปนด�นหน�ของปญห�หนสนของประเทศ

คณจะสงเกตว�อทธพลของน�ยธน�ค�รหลงป 2540 เมอเทยบกบกอนป

2540 คนละเรองกนเลย บทบ�ทของน�ยธน�ค�รลดลงไปม�กในเศรษฐกจ

ไทย จะเรยกว�ดหรอไมดกแลวแต

บทบ�ทของน�ยธน�ค�รอนหนงซงห�ยไป คอก�รเปนคน

ประส�นก�รลงทนของภ�คเอกชน เพร�ะน�ยธน�ค�รจะใหกกบหล�ยๆ

บรษท เข�จะรว�สภ�พก�รณเปนอย�งไร

อกเรองหนงทไมเกยวกบสถ�บนก�รเงน คอธรกจเอกชน

จำ�นวนไมนอยกล�ยเปนของบรษทต�งช�ต กอนหน�นน ธรกจสงออก

ของเร�สวนใหญเปนธรกจรวมลงทนระหว�งไทยกบต�งช�ต ไมว�จะ

เปนญปน ฝรง หรออะไรกแลวแต แตชวงหลงวกฤต ธรกจทมบทบ�ท

ในก�รสงออกม�กกลบกล�ยเปนธรกจของต�งช�ตรอยเปอรเซนต หรอ

เปนอย�งคอนข�งสมบรณ แลวบทบ�ทของบรษทต�งช�ตหลงป 2540

กเปลยนไปอย�งมนยสำ�คญ

หลงวกฤตเศรษฐกจ 2540 มการตงคณะกรรมการอสระเพอศกษา

และเสนอแนะมาตรการเพมประสทธภาพการบรหารจดการระบบ

การเงนของประเทศ ทเรยกกนวา ศปร. และมการเขยนรายงาน

ผลการวเคราะหและวนจฉยขอเทจจรงเกยวกบสถานการณวกฤต

เศรษฐกจ อาจารยเปนหนงในสมาชก ศปร. ดวย ถงวนนถายอน

กลบไป อาจารยอยากแกอะไรในรายงานฉบบนนบาง มอะไรทมอง

สถานการณผดพลาด หรอตกหลนประเดนอะไรไปบาง

ผมคดว�ภ�รกจทเร�ทำ�นนคล�ยจะเปนก�รสบสวนสอบสวน

ม�กกว� ว�ใครทำ�ใหเกดวกฤต โจทยดงกล�วเปนโจทยสำ�คญในใจของ

264 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 265

หล�ยคน เนอห�สวนทผมมสวนม�กหนอยกคอก�รวเคร�ะหทม�ทไป

ของระบบก�รตดสนใจ แลวกแสดงใหเหนถงจดออนของก�รทำ�ง�นของ

ธน�ค�รแหงประเทศไทยในหล�ยๆ เรอง เร�ไมไดมขอเสนอแนะอะไรท

ชดเจนม�กนก แตสงหนงทผมไดเหน นกทงอยตลอดเวล� ยงจำ�ไดจนถง

ทกวนน และผมจะระวง กคอก�รทมคนมคว�มรคว�มส�ม�รถสงอยใน

กลมบคคล ไมไดหม�ยคว�มว�ก�รตดสนใจของกลมบคคลนนจะฉล�ด

ทงทต�งคนต�งฉล�ดม�กๆ ถ�คณดหนวยง�นร�ชก�รไทย ไมมทไหนท

บคล�กรมคว�มรคว�มส�ม�รถสงเท�ธน�ค�รแหงประเทศไทย แตทำ�ไม

เมอตดสนใจออกม� มนกลบผดพล�ดอย�งชดเจน นเปนบทเรยนสำ�คญ

ของเร�

อาจารยอธบายมนอยางไร

สวนใหญมนเปนปญห�คว�มไมลงรอยกนของกลมผนำ� เปน

ปญห�ตวบคคล

ไมใชปญหาเชงสถาบน

ไมครบ นนคอทเร�เหน แตมนอ�จมอะไรทลกไปกว�นน มนเปน

ปญห�เชงสถ�บน เชงก�รบรห�รจดก�ร ว�จะมก�รตดสนใจมอบอำ�น�จ

ต�งๆ อย�งไร บทบ�ทของธน�ค�รแหงประเทศไทยกบรฐบ�ลจะทำ�ง�น

รวมกนอย�งไร เพร�ะลกษณะคว�มรบผดชอบตองมคว�มรบผดชอบ

ตอระบบกลไกก�รเมองดวย ไมไดหม�ยคว�มว�ใหก�รเมองม�ครอบงำ�

ทกอย�ง แตในทสดตองมคว�มรบผดชอบ (accountability) ตอองคกร

ของรฐและประช�ชน อ�ศยทธน�ค�รแหงประเทศไทยมชอเสยงม�น�น

ว�เปนองคกรทสจรต กเปนองคกรอสระโดยพฤตนย แตไมใชโดยนตนย

ผว�ก�รธน�ค�รแหงประเทศไทยกถกไลออกหล�ยคน และกรณนนกม

ก�รล�ออกของผว�ก�รและรองผว�ก�ร คอเรยกว�ห�ยไปเกอบหมด

คอนข�งรนแรงม�ก

ผมคดว�นเปนก�รแสดงออกถงคณภ�พของบคล�กรเหล�นน

ทแสดงถงคว�มรบผดชอบตอเหตก�รณทเกดขน ทงๆ ทในระดบปจเจก

เข�อ�จไมไดทำ�อะไรผด หรออ�จพย�ย�มทดท�นแลวกต�ม แตเมอกลม

บคคลเหล�นนไมส�ม�รถบรห�รจดก�รใหดได เข�กแสดงสปรตดวยก�ร

ล�ออก ซงเหม�ะสมม�ก

วกฤตเศรษฐกจ 2540 ผานมาแลว 15 ป สงคมเศรษฐกจไทยเรยนร

อะไรจากวกฤตครงนนบาง

ผมคดว�กลมบคคลหนงทเรยนรม�ม�กและเจบปวดทสด คอ

น�ยธน�ค�ร คนทเจบปวดรองลงม�กคอเหล�นกธรกจทงหล�ยทตองข�ย

กจก�รไป ผมคดว�เข�ระมดระวงม�กขน อย�งนอยผมกค�ดว�น�จะเปน

อย�งนน เวล�นกชกเสยวๆ อย เพร�ะมน 15 ปม�แลว

กลวลมไหม

กลว แตก�รเปลยนแปลงมนกมจรง ขอทน�สงเกตอย�งหนงคอ

มก�รกล�วว�วกฤตเศรษฐกจกระทบกระเทอนคนระดบล�งของสงคม เชน

ก�รว�งง�น แตดตวเลขจรงๆ แลวกระทบกระเทอนคอนข�งนอย ถ�พด

แบบไมระมดระวงกคอ กระทบกระเทอนคนรวยม�กกว�คนจน

เพราะอะไร

เพร�ะร�ค�ทรพยสนทเข�ม ไมว�จะเปนหน ทดน บรษทห�งร�น

ต�งๆ ลวนมมลค�ตกตำ�ลงทงนน บ�งกรณกตกตำ�อย�งแรง ผมพดไดเลย

ว�มหล�ยคนอยในฐ�นะลมละล�ย เพร�ะฉะนนมนกระทบกระเทอน ถ�

266 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 267

พดไปกคอถกทำ�โทษอย�งแรง เข�กไดบทเรยน นนคอบทบ�ทของก�ร

ทำ�โทษท�งเศรษฐกจ มนกผ�นม�แลว เข�กพย�ย�มฟนตวขนม� แตก

มหล�ยคนลมบนฟก เตรยมฟกไวกอน

15 ปผานไป สถาบนการเงนไทยเรยนรอะไรและปรบตวอยางไร

หลงจากวกฤตเศรษฐกจ ปจจบนอาจารยคดวาระบบสถาบนการเงน

ไทยเขมแขงขนหรอออนแอลงอยางไร

ผมคดว�สถ�บนก�รเงนไทยมคว�มเสยงนอยลง จ�กก�รบรห�ร

คว�มเสยงทดขน จะเหนว�ในชวงวกฤตเศรษฐกจโลกทประเทศเจรญแลว

หล�ยประเทศลมระเนระน�ดในชวง 3-4 ปทผ�นม� ธน�ค�รไทยยงไมม

ปญห�อะไร แตสถ�บนก�รเงนไทยเรมจะบกพรองในก�รเปนตวนำ�ท�ง

เศรษฐกจ กล�วคอ ไมกล�ลงทน ไมกล�ปลอยก ไมกล�ทำ�หน�ททตวเอง

เคยทำ� กอนป 2540 ธน�ค�รของไทยมบทบ�ทสงม�กในเศรษฐกจไทย

ธรกจต�งๆ จะยมเงนจ�กธน�ค�รพ�ณชยไปขย�ยกจก�รหรอประกอบ

กจก�รใหมๆ กล�วไดว�ธน�ค�รมสวนรวมในกระบวนก�รลงทนทมคว�ม

เสยงเหล�น

แตพอผ�นชวงวกฤตเศรษฐกจ 2540 ธน�ค�รกไดบทเรยนว�ไม

ควรใหกลกษณะเสยงสง กเรมใหสนเชออย�งตงตวม�กขน หลงจ�กนน

ประเทศไทยกมก�รลงทนลดลงเมอเทยบกบเงนออม เพร�ะเงนออมต�งๆ

ยงคงหลงไหลม�ยงธน�ค�รพ�ณชยเปนหลก เข�สตล�ดหนยงนอย แต

เดยวนธน�ค�รไทยไมกล�ลงทนเลย เปนปญห�ม�โดยตลอด ถ�ธน�ค�ร

ไมกล�ปลอยก เงนกเหลอ ก�รลงทนในประเทศไทยจงลดลง จ�กประม�ณ

รอยละ 40 ของร�ยไดประช�ช�ตในชวงกอนวกฤต 2540 เหลอเพยง

รอยละ 20 ในปจจบนเท�นน

ถ�เงนฝ�กไมไดถกนำ�ไปลงทน กมเงนเหลอ ดลก�รชำ�ระเงน

ของเร�จงเกนดลม�โดยตลอด ในระยะหนงมนกด เพร�ะเร�ตองจ�ยหน

คน แตหลงจ�กทเร�ไมไดเปนลกหนของโลก เร�กกลบไปเปนเจ�หนทม

เงนสำ�รองม�กม�ย ทงหมดนเปนผลของก�รบรห�รเศรษฐกจทไมคอยด

ขณะเดยวกน เร�กตองก�รรกษ�ค�เงนบ�ทใหตำ� เพร�ะเร�สงออกม�ก

เมอสงออกม�ก ดลก�รชำ�ระเงนกยงเกน แลวเร�กไมคอยไดใชเงนทเร�

ออมจ�กก�รสงออกและอนๆ อย�งเตมท เศรษฐกจกเลยไมคอยขย�ยตว

ปวนเปยนอยแถวรอยละ 4-5 นเปนปญห�เรอรงนบแตนนเปนตนม� ซง

สวนหนงผมกตองบอกว�เปนเพร�ะธน�ค�รทำ�ต�มหน�ทม�กเกนไป แลว

ไมมองเหนบทบ�ทของตวเองในฐ�นะทเปนตวเอออำ�นวยใหมก�รลงทน

แลวภาคเศรษฐกจจรงของไทยปรบตวอยางไรหลงจากวกฤต

เศรษฐกจ 2540

ประก�รแรก เร�พงพงตล�ดสงออกม�กขน เกอบจะเรยกไดว�

ประม�ณเท�ตว เมอคดเปนสดสวนของร�ยไดประช�ช�ต ประก�รทสอง

ขณะนภ�คก�รสงออกของเร�ถกครอบงำ�โดยต�งช�ต ซงมสวนชวยทำ�ให

ภ�คสงออกของเร�มพลวตระดบหนง คว�มก�วหน�ในภ�คก�รสงออก

กเกดขนจ�กธรกจน�น�ช�ตเปนสวนสำ�คญ ธรกจทยงคงเปนของไทย

สวนใหญกเข�ใจว�นอกจ�กภ�คเกษตรแลวกมภ�คอ�ห�ร นอกจ�กนน

อตส�หกรรมทขนหน�ขนต� ไมว�จะเปนย�นยนตกด อเลกทรอนกสกด

ลวนแลวแตเปนธรกจต�งช�ตทงสน

แลวเราเกงขน มฝมอมากขนไหม

กคงมบ�ง แตผมไมแนใจ น�ยทนไทยจำ�นวนไมนอยล�โรง

ออกไปจ�กธรกจสงออก เมอล�โรงออกไปแลว ขดคว�มส�ม�รถในก�ร

ใชเทคโนโลยใหมๆ กลดลงม�ก น�ยทนของเร�ไมไดเข�ใจเทคโนโลยด

268 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 269

เหมอนตอนสมยฟองสบ แตชวงฟองสบนนกไมไดหม�ยคว�มว�เข�ใจด

นะ มบ�งอตส�หกรรมทลมไปเพร�ะทำ�อตส�หกรรมไฮเทคอยดๆ กลบ

ย�ยไปเลนทดน เพร�ะตอนนนร�ค�ทดนมนขนเรว ลงทนง�ยกว�เยอะ

ไดผลตอบแทนทคดว�แนนอนกว�เยอะ แตกมบ�งร�ยทพย�ย�มสร�ง

อตส�หกรรมใหมๆ ขนม�ในหล�ยส�ข�

แมว�เร�ตองพงพ�เทคโนโลยจ�กต�งประเทศ เพร�ะเข�เปน

ผนำ�ท�งด�นน แตวธก�รใชประโยชนจ�กเทคโนโลยจ�กต�งประเทศ

ไมว�จะซอม� จะเช�ม� อะไรกแลวแต เร�กตองทำ�ใหเปนและเข�ใจเนอห�

ของเทคโนโลยนนอย�งจรงจง แตรสกว�ทกษะด�นนของเร�จะลดนอย

ถอยลง ก�รใชเทคโนโลยใหมๆ ในประเทศไทยจงมคอนข�งนอย และเร�

กจะตดปญห�ท�งตนอยตอไป

ธนาคารแหงประเทศไทยเรยนรอะไรจากวกฤตเศรษฐกจบาง

ผมคดว�เข�เรยนร ม�กพอสมควร ตอนนนธน�ค�รแหง

ประเทศไทยตกเปนจำ�เลยของสงคมเปนครงแรกในประวตศ�สตรอนสน

ของเข� กอนหน�นน ธน�ค�รแหงประเทศไทยมชอเสยงดม�ก แตตอนนน

ถกชหน�กล�วห�คอนข�งม�ก ผมคดว�เข�กปรบตวไดด ภ�ยใตก�รนำ�

ของผว�ก�รสองท�นตอเนองกน มก�รปรบปรงด�นบคล�กร ด�นก�ร

ทำ�ง�น ซงมก�รกระจ�ยอำ�น�จในก�รตดสนใจเรองต�งๆ ออกไปม�กขน

มก�รมสวนรวมจ�กบคคลภ�ยนอกม�กขน เชน คณะกรรมก�รนโยบ�ย

ก�รเงนมกรรมก�รจ�กบคคลภ�ยนอกม�รวมตดสนใจดวย มก�รบรห�ร

คว�มเสยงอย�งเปนระบบม�กขน และพย�ย�มใหธน�ค�รพ�ณชยใช

เครองมอด�นก�รบรห�รคว�มเสยง

เร�เรยนรบทเรยนจ�กวกฤตเศรษฐกจ จนบ�งคนบอกว�เร�อ�จ

เรยนรม�กไป บรห�รคว�มเสยงเสยจนไมทำ�อะไรเลย ก�รไมมหนเสยเลย

บ�งครงกเปนปญห� แปลว�คณปลอยกนอยเกนไป ก�รปลอยกมนตองม

หนเสยบ�ง แตไมใชเปนทงระบบ คณตองบรห�รคว�มเสยง เร�ไมส�ม�รถ

กำ�จดคว�มเสยงออกจ�กระบบได เพร�ะฉะนนเวล�ลกค�เสยห�ย ธน�ค�ร

ตองแบงคว�มเสยห�ยนนบ�ง จะตองจดก�รใหภ�พใหญของธน�ค�รม

คว�มเสยงทพอรบได เมอเทยบกบภ�ระหน�ทตอผฝ�กเงน

ภาครฐไทย ตงแตรฐบาล ขาราชการประจำา และเทคโนแครตนอก

ธนาคารแหงประเทศไทย เรยนรบทเรยนและปรบตวอยางไรหลง

จากวกฤตเศรษฐกจ 2540

พดถงภ�ครฐบ�ลแลวผมกลมใจ ผมคดว�คณภ�พของข�ร�ชก�ร

ไทยโดยทวไป ไมไดเฉพ�ะเจ�ะจงกระทรวงใดกระทรวงหนง เทยบกบสมย

กอนไมได ผมไมไดพดถงเฉพ�ะระดบผนำ�เท�นน แตทกระดบ คณภ�พ

ลดลงไปม�ก คะแนนสอบเข�รบร�ชก�รแยลงๆ ชวงฟองสบแยม�กทสด

เพร�ะไมมใครอย�กทำ�ง�นเปนข�ร�ชก�ร ทำ�ง�นเอกชนดกว�เยอะ

นกศกษ�ทจบออกไปทงหมดกแหไปอยภ�คเอกชน โดยเฉพ�ะภ�คก�ร

เงน ผมกไมรว�ปญห�เรองคณภ�พจะฟนขนไดอย�งไร หวงว�นโยบ�ย

หมนห�ทเข�ใหปรญญ�ตรทกคนจะชวยไดบ�ง

นกการเมองไทยเปลยนแปลงไปอยางไร

นกก�รเมองไทยไมไดบทเรยนจ�กวกฤต ปทเกดวกฤตเศรษฐกจ

เปนปเดยวกนกบทเร�ไดรฐธรรมนญฉบบใหม ผมมองว�รฐธรรมนญ

ป 2540 เปนคว�มหวงใหมของประเทศ จนเดยวนผมกยงคดว�เปน

รฐธรรมนญทคอนข�งด แนนอนว�มนมจดบกพรองเหมอนกบรฐธรรมนญ

ทกฉบบทผ�นม� แตเร�ไมคอยเรยนรขอบกพรองและแกไขเฉพ�ะขอ

คณทกษณ ชนวตร เรยนรและใชประโยชนจ�กรฐธรรมนญป

270 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 271

2540 ม�กทสด เพร�ะท�นเหนชองว�ตนทนในก�รไดคะแนนเสยงจนเปน

รฐบ�ลพรรคเดยวลดลงไปม�ก บทบญญตหล�ยม�ตร�ในรฐธรรมนญป

2540 เออใหเปนเชนนน ผลทต�มม�กเปนดงทท�นค�ด เมอท�นไดเปน

น�ยกรฐมนตร กไดดำ�เนนนโยบ�ยเศรษฐกจทสำ�คญหล�ยอย�ง

ตงแตยคคณทกษณ กลมบคคลทบรห�รเศรษฐกจของประเทศ

ทเรยกว�เทคโนแครตกหมดไป ก�รบรห�รเศรษฐกจของประเทศอยใน

มอของฝ�ยก�รเมองรอยเปอรเซนต เร�อ�จเถยงกนว�ประช�นยมดหรอ

ไมด แตมหล�ยนโยบ�ยทเปนนโยบ�ยทด แลวคดถงคว�มเสยงท�งก�ร

คลง และถ�ดพฤตกรรมของท�นในชวงนน กจะเหนว�เวล�ท�นโฆษณ�

ห�เสยง ฟงดเหมอนกบว�ท�นพรอมใชเงนเยอะแยะไปหมด แตเอ�เข�

จรงท�นคอนข�งขเหนยว ผมทร�บด เพร�ะผมทำ�ง�นเกยวกบ 30 บ�ท

รกษ�ทกโรค กปร�กฏว�ท�นไมยอมใหเงนง�ยๆ กบโครงก�ร ทงๆ ทเปน

โครงก�รทสร�งคะแนนเสยงใหท�นม�ก ทงหมดนแสดงถงอำ�น�จใหมของ

ฝ�ยก�รเมอง และเมองไทยจะไมกลบไปสยคทมเทคโนแครตคอยประคบ

ประคองเศรษฐกจไปเรอยๆ เหมอนอย�งทเปนม�ในอดตอกแลว

นกเศรษฐศาสตร นกวชาการอยางอาจารย เรยนรบทเรยนอะไรจาก

วกฤตเศรษฐกจ 2540

ผมเปนนกวช�ก�ร ผมไมเคยมอำ�น�จในแผนดน ผมเรยนรเพยง

แคว�วกฤตเปนสงทค�ดหม�ยย�ก ถ�เร�ทร�บว�เร�อยในฟองสบ กจะ

ค�ดหม�ยไดว�จะมวกฤตหรอไมมวกฤต แตเร�ไมเคยทร�บว�เร�อย

ในฟองสบแลวหรอยง ชวงฟองสบเปนชวงทสนกสน�นร�เรงกนทกคน

รวมทงนกวช�ก�รบ�งคนดวย มนอยคนทจะทนเหตก�รณ ในอเมรก�

กเหมอนกน เพร�ะฉะนนนกวช�ก�รควรสำ�เหนยกอยตลอดเวล�ว� ถ�

เร�ไมส�ม�รถบอกไดว�ขณะนเปนฟองสบหรอไม กอย�พย�กรณว�จะ

ไมมวกฤต

a

ตงแตยคคณทกษณ

กลมบคคลทบรหารเศรษฐกจ

ของประเทศทเรยกวาเทคโนแครต

กหมดไป การบรหารเศรษฐกจ

ของประเทศอยในมอของฝายการเมอง

รอยเปอรเซนต...เมองไทยจะไมกลบ

ไปสยคทมเทคโนแครตคอย

ประคบประคองเศรษฐกจไปเรอยๆ

เหมอนอยางทเปนมาในอดตอกแลว

272 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 273

ประชาชนคนเดนถนนทวไป เรยนรอะไรจากบทเรยนครงนนบาง

ผมคดว�สงหนงทเข�ควรจะเรยนรกคอบทบ�ทของสถ�บนก�ร

เงนในประเทศ ว�สถ�บนนมนเปร�ะบ�งม�ก ประเทศขนอยกบสถ�บน

ทบรห�รจดก�รโดยคนไมกคน และมนอ�จลมเมอไรกได แตสถ�บน

ก�รเงนและธน�ค�รแหงประเทศไทยทมหน�ดแลสถ�บนก�รเงนกไดรบ

บทเรยนไปแลว มนกอ�จรอดไปไดพกหนง อย�งนอยจนถงปจจบนก

รอดม�ได ทงๆ ทสถ�บนก�รเงนในประเทศทเจรญแลวหล�ยประเทศลม

ระเนระน�ดไปม�กม�ย แตของเร�กยงโอเค แตในอน�คตผมไมแนใจว�

จะเหลงหรอเปล�

สงทวกฤตเศรษฐกจ 2540 ทงไวใหกบสงคมเศรษฐกจไทยทงในแง

ระบบ โครงสราง หรอวธคด มนทำาใหเศรษฐกจไทยพรอมทจะรบมอ

กบวกฤตเศรษฐกจโลกในปจจบนหรอไม อยางไร

ผมคดว�ก�รรบมอกบวกฤตทเกดขนในต�งประเทศแตกต�ง

จ�กทเกดขนในประเทศ ผลกระทบระลอกแรกตอประเทศไทย คอภ�ค

เศรษฐกจทแทจรง ก�รสงออกลดฮวบลงไป ตอนป 2551 เมอเกดวกฤต

ทวอลลสตรท ก�รสงออกของเร�ลดลงไปแรงม�ก

วกฤตเศรษฐกจมสองมต คอมตด�นคว�มรนแรง กล�วคอ ก�ร

ลดตำ�ลงของเศรษฐกจ และอกมตหนงคอระยะเวล�ทเศรษฐกจจะตกตำ�

สำ�หรบประเทศไทย ผลกระทบครงนทำ�ใหเศรษฐกจไทยลงแรงม�ก โดย

เฉพ�ะในชวง 2-3 ไตรม�สแรก แรงกว�ป 2540 ดวยซำ� แตมนฟนกลบ

ขนม�เรว เศรษฐกจไทยมก�รเกบสตอกแบบจสตอนไทม เร�มสตอกนอย

ม�ก เวล�เกดปญห�อะไรขนม� บรษทจะปรบตวลดออรเดอรทนท

ตอนเกดวกฤตทวอลลสตรท ทกคนกตกใจกนม�ก ลดออรเดอร

กนหมดกอนจะเกดเรอง เมอเวล�ผ�นไป พอรว�ลดม�กเกนไป กผลต

กลบขนม� ผสมกบเศรษฐกจจนปรบตวปรบนโยบ�ยของตวเองเพอรองรบ

สถ�นก�รณไดอย�งด เร�กไดผลพวงนนดวย

แลวภาคสถาบนการเงนไทยพรอมทจะรบมอกบวกฤตเศรษฐกจโลก

มากแคไหน อยางไร

ภ�คสถ�บนก�รเงนจะถกกระทบกระเทอน ถ�ไปเลนตล�ด

ต�งประเทศ แตระยะหลงเข�กไมคอยเข�ไปเลน จะดวยเหตผลอะไร ผม

ไมทร�บ อ�จเปนเพร�ะคว�มกลว เมอเปนอย�งนน เร�กไมถกกระทบ

กระเทอน สงทจะกระทบกระเทอนม�กคอภ�คก�รสงออก ยงภ�คก�ร

สงออกของเร�ถกครอบงำ�โดยธรกจต�งประเทศเปนสวนใหญ นน

หม�ยคว�มว�มนจะกระทบกระเทอนธน�ค�รน�น�ช�ต ไมใชธน�ค�ร

ไทย แตในทสด ก�รทคนไทยจำ�นวนไมนอยตองตกง�นจ�กก�รสงออก

ทลดลง กอ�จสงผลกระทบตอเศรษฐกจภ�ยในประเทศไมม�กกนอย และ

อ�จทำ�ใหสถ�บนก�รเงนสนคลอนบ�ง เพร�ะหนจะเพมขน ตอนป 2551

หนเสยกเพมขนเลกนอย แตกไมน�น

ถงวนน อาจารยคดวาอะไรเปนโจทยสำาคญของเศรษฐกจไทย และ

เราจะตอบโจทยนนอยางไร

โจทยของเร�กคอเศรษฐกจไทยไมไดปรบปรงเทคโนโลยใหทน

กบโลก น�ยทนไทยเวล�นชอบลงทนในอสงห�รมทรพย ในภ�คบรก�ร

ซงเปนภ�คทเร�ไมไดแขงกบต�งประเทศ เพร�ะฉะนนเร�จะไมคอย

แขงแรงเรองเทคโนโลย

โจทยสำ�คญทผมกลวทสดเวล�นกคอ วกฤตเศรษฐกจโลกจะ

ทำ�ใหก�รสงออกของเร�ลดลง และขณะนรฐบ�ลไทยมแผนใชจ�ยเงน

จำ�นวนม�กจ�กก�รทำ�ต�มสญญ�ตอนห�เสยงเลอกตง ตอนนนเรยกไดว�

274 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540

เลนไพแบบข�ดคว�มรบผดชอบ มงหวงคะแนนเสยงอย�งเดยว และผมคด

ว�ดถกประช�ชนดวยว�ประช�ชนจะไมเปนหวงเรองทว�จะเอ�เงนทไหน

ม�จ�ย อย�งไรกต�ม ผลปร�กฏว�เข�ไดรบชยชนะ และเข�กพย�ย�ม

รกษ�สญญ�เหมอนกบทคณทกษณเคยรกษ�สญญ�ในก�รเปนรฐบ�ล

สงสำ�คญทสดทผมเปนหวง คอก�รซกหนต�งๆ แมว�รฐบ�ล

ในอดตกทำ� แตครงนรสกว�ทำ�เปนลำ�เปนสนม�กเกนไป ประเทศอ�จเกด

ปญห�ท�งก�รคลงในอน�คต วกฤตทน�เปนหวงอ�จไมใชวกฤตฟองสบ

แตเปนวกฤตท�งก�รคลง

6 สงหำคม 2555

09

“15 ป วกฤต 2540

ประเทศไทยอยตรงไหน”

278 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 279

จากการลอยตวคาเงนบาทเมอวนท 2 กรกฎาคม 2540 ซงอาจนบ

ไดว�เปนจดเรมตนของสถ�นก�รณวกฤตเศรษฐกจครงใหญทสดครงหนง

ของประเทศไทย ทรจกกนในน�ม “วกฤตตมยำ�กง” ผ�นม�แลวเปนเวล�

15 ป ประเทศไทยและประช�ชนช�วไทยไดเรยนรอะไรบ�ง เร�ดขนหรอ

แยลงกว�เดม ท�มกล�งสถ�นก�รณเศรษฐกจโลกทมคว�มผนผวน และ

กำ�ลงเผชญกบวกฤตเศรษฐกจและคว�มท�ท�ยครงใหม

หลงจ�กทเร�ไดสบคนกลบไปยงร�กเหง�ของวกฤต มองยอน

กลบไปยงภ�พผลกระทบทเกดขน และเจ�ะลกคว�มพย�ย�มในก�รแก

ปญห�และกอบกเศรษฐกจใหกลบม�ดดงเดม โดยตวละครต�งๆ ผม

บทบ�ทสำ�คญเกยวของกบสถ�นก�รณครงนน จ�กมมมองในอดตเหล�น

ก�รสรปบทเรยนจ�กวกฤตตมยำ�กงโดยสำ�นกข�วไทยพบบลก�ในครงน

จะขอปดฉ�กบทสรปดวยก�รมองประเทศไทยในปจจบน และฉ�ยภ�พ

ไปยงอน�คต กบคำ�ถ�มสำ�คญว� “ประเทศไทยอยตรงไหน” จ�กก�รเสวน�

“ทกวนนเราก�าลงกนบญเกา

ไมสรางบญใหม และไมสรางอะไร

เพออนาคต สญญาณชดเจนทสด

ทสะทอนเรองน คอการลงทน

บานเราชดเจนมากวาการลงทนไมฟน

กลบมาในสารพดมต”

เศรษฐพฒ สทธวำทนฤพฒ

a

280 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 281

ThaiPublica Forum ครงท 3 ในหวขอ “15 ป วกฤต 2540 ประเทศไทยอย

ตรงไหน” เมอวนท 13 กรกฎ�คม 2555 ณ เคทซปอบ ตกสมชช�ว�ณช 2

ดำ�เนนร�ยก�รโดย น�ยปกปอง จนวทย อ�จ�รยคณะเศรษฐศ�สตร

มห�วทย�ลยธรรมศ�สตร โดยมผรวมก�รเสวน�พเศษทม�กประสบก�รณ

และคว�มรจ�กแวดวงเศรษฐกจ ไดแก

คณบรรยง พงษพ�นช ประธ�นเจ�หน�ทบรห�ร กลมธรกจก�ร

เงน เกยรตน�คน-ภทร ผครำ�หวอดในวงก�รก�รเงนกว� 35 ป และเรยก

ตวเองว�เปนหนงใน “คนทำ�ใหเกดวกฤต 40” ดวยประสบก�รณม�กม�ยน

คณบรรยงสะทอนใหเหนว�ทผ�นม�ประเทศไทยพล�ดตรงไหน อะไรคอ

คว�มโชคดและคว�มโชคร�ยของคนไทยในวกฤตทผ�นม� คณลกษณะ

แบบไทยๆ สงผลตอเศรษฐกจของเร�แคไหน และเร�จะส�ม�รถก�วตอ

ไปอย�งไรในอน�คต

ดร.วรไท สนตประภพ รองผ จดก�รตล�ดหลกทรพยแหง

ประเทศไทยในขณะนน นกเศรษฐศ�สตรก�รเงนก�รธน�ค�รระดบหวกะท

ผเคยรบตำ�แหนงในองคกรใหญระดบส�กลอย�งไอเอมเอฟ กบบทบ�ท

หน�ทใหคำ�ปรกษ�ด�นนโยบ�ยเศรษฐกจ โดยเฉพ�ะนโยบ�ยก�รเงน แก

ประเทศเกดใหมหรอประเทศทประสบปญห�ท�งเศรษฐกจ และไดกลบ

ม�ยงเมองไทยเพอชวยประเทศในภ�วะวกฤตป 2540 ดวยก�รรบตำ�แหนง

รวมเปนผอำ�นวยก�รสถ�บนวจยนโยบ�ยเศรษฐกจ สำ�นกง�นเศรษฐกจ

ก�รคลง ซงเปน Think Tank ด�นนโยบ�ยของกระทรวงก�รคลงทตงขน

เพอรบมอกบปญห�วกฤตเศรษฐกจในขณะนน ก�รเสวน�ครงน ดร.วรไท

ไดชใหเหนก�รเปลยนแปลงมมมองตอ “คว�มเสยง” และ “วนย” ด�นก�ร

เงนก�รลงทนของคนไทยในชวง 15 ปทผ�นม� ซงอ�จสร�งปญห�ให

กบเศรษฐกจไทยในอน�คต พรอมทงวเคร�ะห “3 กบดก” สำ�คญทฉดรง

เศรษฐกจไทยไมใหไปไหน

ดร.เศรษฐพฒ สทธว�ทนฤพฒ กรรมก�รผจดก�ร บรษท ด

แอดไวเซอร จำ�กด และประธ�นกรรมก�รบรห�รมลนธสถ�บนอน�คต

ไทยศกษ� (Thailand Future Foundation) นกเศรษฐศ�สตรเลอดใหม

แถวหน� อดตนกวเคร�ะห ประจำ�นครนวยอรก ประเทศสหรฐอเมรก�

บรษท McKinsey & Co. บรษททปรกษ�ธรกจเชงกลยทธชนนำ�ของ

โลก และเคยรบตำ�แหนงเศรษฐกรทธน�ค�รโลกเปนเวล�น�นกว�

10 ป โดยระหว�งนนไดกลบม�รบตำ�แหนงผอำ�นวยก�รสถ�บนวจย

นโยบ�ยเศรษฐกจ รวมกบ ดร.วรไท ในชวงวกฤตเศรษฐกจป 2540

จ�กมมมองของคนวงในทอยเบองหลงนโยบ�ยเศรษฐกจเพอแกปญห�

วกฤตในขณะนน ดร.เศรษฐพฒไดแลกเปลยนประสบก�รณ บอก

เล�ปญห�และอปสรรคในก�รรบมอวกฤต คว�มพรอมและไมพรอม

ของประเทศไทยในขณะนสำ�หรบก�รก�วตอไปข�งหน� และพดถง

“บญเก�” ของประเทศทกำ�ลงจะหมดไป

และผรวมก�รเสวน�ท�นสดท�ย คณธน� เธยรอจฉรยะ อดต

ประธ�นเจ�หน�ทบรห�ร บรษท จเอมเอม แซท จำ�กด และอดตรอง

ประธ�นเจ�หน�ทบรห�รกลยทธองคกร บรษท โทเทล แอคเซส คอมมน-

เคชน จำ�กด (มห�ชน) หรอดแทค ปจจบนดำ�รงตำ�แหนงทปรกษ�สำ�นก

ประธ�นกรรมก�ร บรษท จเอมเอม แกรมม จำ�กด (มห�ชน) คณธน�คอ

นกบรห�รและนกก�รตล�ดผม�กฝมอ ซงเคยอยท�มกล�งฟองสบใน

ชวงกอนวกฤตเศรษฐกจป 2540 กบก�รทำ�ง�นทบรษทหลกทรพย

เอกธำ�รง จำ�กด ในชวงนน เข�ไดเหนวฏจกรก�รเกดขนและจบลงของ

ฟองสบเศรษฐกจ ซงสร�งบทเรยนสำ�คญในก�รบรห�รก�รเงนก�รลงทน

ใหกบเข�และนกก�รเงนหล�ยคนในยคนน ก�รเสวน�ครงน คณธน�จะ

บอกเล�คว�มท�ท�ยและอปสรรคของภ�คธรกจไทยททำ�ใหเร�ไปไดไม

ถงไหน ซงสะทอน “ลอก” ตวใหญทขงเศรษฐกจไทยไวทเดม

282 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 283

15 ปผานมา ถามองยอนกลบไป เราจะเขยนประวตศาสตรวกฤต

เศรษฐกจไทย 2540 อยางไร

บรรยง: ผมเปนคนแกทสดในน และมสวนอยม�กในก�รกอใหเกดวกฤต

เมอคร�วป 2540 ยนยนเลยนะครบ ใครกต�มทประกอบกจกรรมอยใน

เศรษฐกจยคกอนหน�นน มสวนไมม�กกนอยในก�รกอใหเกดวกฤต สวน

ของ ดร.วรไทและ ดร.เศรษฐพฒ เปนทรบรกนว�กลบจ�กต�งประเทศม�

เพอแกวกฤต โดยธน�ค�รโลกสงเข�ม�ชวยประเทศไทย สวนคณธน�ก

เปนผรบกรรมจ�กวกฤต

ผมขอเท�คว�มว�วกฤตเกดขนม�อย�งไร ทบอกว�ผมมสวนกอ

เรอง เปนเรองจรง กอนจะเกดวกฤต ผมเคยภมใจม�ก ในฐ�นะททำ�ง�น

ในตล�ดทน ส�ม�รถระดมทนใหบรษทต�งๆ ถงกว� 2 แสนล�นบ�ท แต

พอกลบม�มองยอนหลง 2 แสนล�นบ�ทนนมนเสยห�ยถงรอยละ 60-70

ถอเปนเรองทพล�ดเสยสวนใหญ

เรองนมสองมม คอกระบวนก�รเปลยนแปลงในระบบเศรษฐกจ

และระบบก�รเงนโลกกอนทจะเกดวกฤต กบกระบวนก�รเปลยนแปลง

ในประเทศไทยทนำ�ไปสวกฤต ซงทงสองสวนนมคว�มสมพนธกน

ขอมองกลบไปทโลกกอน ยอนไป 40 ป ในทศวรรษ 1970 มก�ร

เปลยนระบบอตร�แลกเปลยนครงใหญ ซงถอนตวออกม�จ�ก Bretton

Woods System หรอขอตกลงระบบก�รเงนโลกในยคสงคร�มโลกครงท

สอง ทำ�ใหโลกมคว�มผนผวนเรองอตร�แลกเปลยน นอกจ�กนยงมวกฤต

นำ�มนสองครง ปล�ยทศวรรษตอเนองม�ทศวรรษ 1980 กมเหตก�รณ

ใหญๆ เกดขน 2-3 เรอง

เรองแรกคอแนวโนมของก�รผอนคล�ยกฎระเบยบ มก�รเปดเสร

ในเศรษฐกจหลกๆ และมก�รผอนคล�ยในตล�ดก�รเงนคอนข�งม�ก อก

เรองหนง ทกคนทร�บดว�ทศวรรษ 1980 เปนชวงทประเทศทใชระบอบ

สงคมนยมคอมมวนสต เปลยนระบบเศรษฐกจม�สระบบทนนยม เรมตน

ดวยประเทศจน เตง เสยวผง ป 1979 ประก�ศนโยบ�ยเศรษฐกจใหม กล�ง

ทศวรรษ 1980 สหภ�พโซเวยตกลมสล�ย และป 1989 กำ�แพงเบอรลน

ลมสล�ย สรปว�ประเทศทเปนประเทศสงคมนยมเกอบทงหมด ยกเวน

พม� ควบ� และเก�หลเหนอ เปลยนระบบเศรษฐกจเข�สระบบทนนยม

จ�กสองเหตก�รณน ประกอบกบกระแสโลก�ภวตน ทำ�ใหโลก

เชอมโยงกนม�กขน ในตล�ดก�รเงนมก�รเคลอนย�ยเงนทนกนคอนข�ง

ม�ก พฒน�ก�รในตล�ดก�รเงนทเรมตงแตกล�งทศวรรษ 1980 สงผล

ใหมก�รขย�ยตวของตล�ดก�รเงนของโลกอย�งยงใหญ เชน ในป 1985

ตล�ดก�รเงนของโลกมขน�ดประม�ณแครอยละ 120 ของจดพของโลก

ในเวล�นน แตปจจบนมขน�ดกว�รอยละ 400 ซงจดพของโลกกโตขนม�ก

ตล�ดก�รเงนมผลตภณฑใหมๆ หล�ยอย�ง เชน นวตกรรมท�งก�รเงน

ทเร�เรยกว�อนพนธ เปนตน

จดทสำ�คญจดหนงคอมก�รเคลอนย�ยเงนทนระหว�งประเทศ

เพมขนเปนสบเท� ทงในแงของเงนทนทเปนหน ตร�ส�รหน เงนใหกยม

ระหว�งประเทศ และตล�ดทน วกฤตในโลกปจจบนกม�จ�กแนวโนมน

กลบม�ทประเทศไทย หลงจ�กทเร�เจอวกฤตเศรษฐกจตกตำ�

จ�กวกฤตนำ�มนป 1984 มก�รลดค�เงนครงใหญ หลงจ�กนน ป 1985

ม Plaza Accord* ก�รขนภ�ษ และก�รปรบตวของค�เงนเยนทแขงค�

ขน ทำ�ใหเกดอ�นสงสกบเร� คอก�รย�ยฐ�นก�รผลตครงยงใหญ ขณะ

* Plaza Accord คอขอตกลงระหว�งประเทศมห�อำ�น�จ 5 ประเทศ หรอกลม G-5 ซง

ไดแก สหรฐอเมรก� องกฤษ ฝรงเศส เยอรมน และญปน เมอวนท 22 กนย�ยน 1985

ทโรงแรม Plaza Hotel ในนครนวยอรก ขอตกลงนเปนขอตกลงเพอในก�รขนค�เงน

ดอยชม�รกและเงนเยน ทำ�ใหเงนดอลล�รมค�ลดลงเมอเทยบกบเงนดอยชม�รกและ

เงนเยน

284 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 285

เดยวกน ประเทศไทยกประก�ศยคโชตชวงชชว�ล เร�พบแกสธรรมช�ต

มก�รว�งร�กฐ�นอตส�หกรรม ทำ�ใหชวงป 1985-1990 เร�มคว�มโดดเดน

ม�กในเรองก�รลงทนโดยตรงจ�กต�งประเทศ (Foreign Direct Invest-

ment: FDI) มก�รย�ยฐ�นก�รผลตจ�กญปน เศรษฐกจไทยโตอย�ง

ตอเนอง ถ�เร�สงเกต จะเหนว�ก�รเตบโตของเศรษฐกจแตละครง ลวน

เกดจ�กวกฤตค�เงน ครงแรกค�เงนของเข� ครงทสองค�เงนของเร� สรป

ง�ยๆ ว�พนฐ�นก�รเจรญเตบโตท�งเศรษฐกจของเร�ดเหมอนตองอ�ศย

ร�ค�เพยงอย�งเดยว

สงทเกดขนอกอย�งคอมก�รเคลอนย�ยเงนทน ตล�ดทนซงเคย

ซบเซ� ดชนเหลอ 100 กว�ๆ กโตขนจ�กอ�นสงสของคำ�ว� emerging

market (ตล�ดเกดใหม) ซงเปนคำ�ทถกผลตขนในป 1986 เนองจ�กม

ก�รย�ยเงนทนเข�สประเทศกำ�ลงพฒน� ทำ�ใหตล�ดทนคกคก หลงจ�ก

ซบเซ�ม�เจดป จ�กวกฤตร�ช�เงนทน** เศรษฐกจจงพงพรวดขนม�ก

จ�กเดมทเร�ตองรอก�รลงทนใหญๆ จ�กฝรงและญปน ตองรอ

บรษทใหญๆ หรอน�ยธน�ค�รซงคมทรพย�กรก�รเงนทงหมด ตอนน

เร�มตล�ดทนเปนท�งเลอกใหเอกชนส�ม�รถระดมทนได ทำ�ใหเกดก�ร

ขย�ยตวท�งอตส�หกรรม

ถ�ดโครงสร�งทงระบบ จะเหนว�มก�รเปลยนแปลงโครงสร�ง

ทชดเจน จ�กภ�คเกษตรกรรมเข�สภ�คอตส�หกรรม เอกชนไทยเรมม

บทบ�ทม�กขน มห�เศรษฐเกดขนตอนนนทงนน จ�กธรกจทลงทนใน

ตล�ดทน จนกล�ยเปนเจ�ของประเทศกม

มเหตก�รณสำ�คญอกเหตก�รณหนงจ�กกระแสก�รเปดเสร

ในตล�ดก�รเงน ทเรยกว�บไอบเอฟ (Bangkok International Banking

Facilities: BIBFs หรอกจก�รวเทศธนกจ) ทำ�ใหมเงนไหลเข�และเกดก�ร

ลงทนครงมโหฬ�รในชวงป 1990-1996

กอนเกดวกฤต หล�ยคนคดว�วกฤตเกดจ�กก�รเปดเสร แต

ถ�คยกบนกเศรษฐศ�สตร จะพบว�เร�ไมไดเปดเสรจรงๆ แตเปดครงๆ

กล�งๆ คอเปดใหเงนเข�เสร แตเร�กำ�หนดอตร�แลกเปลยนคงท จงทำ�ให

เกดก�รเปลยนแปลงในโครงสร�ง เพร�ะอตร�แลกเปลยนคงทจะทำ�ให

ร�ค�ของสนค�และบรก�รทนำ�เข�-สงออกได (tradable goods) ปรบไป

ต�มร�ค�ของเงนดอลล�รสหรฐ แตร�ค�สนค�ทไมส�ม�รถนำ�เข�-สงออก

ได (non-tradable goods) เชน อสงห�รมทรพย โครงสร�งพนฐ�น โรง

พย�บ�ล และอนๆ ทซอข�ยข�มประเทศไมได ไมไดปรบต�ม กเหมอน

ลกโปงทอดลมเข�ไปแลวกดไวข�งหนง อกข�งหนงกโปง

ฉะนนคอนข�งจะชดว�คว�มส�ม�รถในก�รทำ�กำ�ไรในชวงนน

จะไปเกดกบธรกจทเปน non-tradable goods เมอมคว�มส�ม�รถในก�ร

ทำ�กำ�ไร กเปนไปต�มหลกเศรษฐศ�สตร คอทรพย�กรกไหลเข�ภ�คนน

ทงคนเกงและเงน

กรเศรษฐกจในสมยนนจะบอกว�ไมน�หวงเลย ถ�เร�มดลบญช

เดนสะพดข�ดดลสกรอยละ 8-10 ตร�บใดทก�รลงทนม�กขน เพร�ะนน

หม�ยถงจะมเงนในอน�คต แตพอมองยอนหลง เร�จะพบว�ก�รลงทน

เหล�นนทำ�ใหผลผลตเพมขนนอยเหลอเกน ขณะทก�รสงออกกไมเพม

กอนเกดวกฤต ก�รสงออกมสดสวนเพยงรอยละ 35 ของจดพ วนนสดสวน

สงถงรอยละ 70 ของจดพ

** วกฤตก�รณร�ช�เงนทน เรมตนขนโดย “บรษทร�ช�เงนทน” ซงเปนบรษททใหญเปน

อนดบท 2 ของประเทศไทยในชวงป 2521-2522 บรษทร�ช�เงนทนไดปลอยสนเชอใหแก

กลมบรษทของตน ทำ�ใหเกดหนเสยเปนจำ�นวนม�ก ธน�ค�รหล�ยแหงตองออกม�ทวงหน

ทำ�ใหเศรษฐกจทรดตวอย�งม�ก จนในทสดกระทรวงก�รคลงตองสงเพกถอนใบอนญ�ต

ของบรษท เนองจ�กเกดสภ�วะลมละล�ย หนสนม�กกว�ทรพยสน เมอวนท 7 สงห�คม

2522 (ขอมลจ�ก th.wikipedia.org)

286 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 287

ในแงโครงสร�ง หม�ยคว�มว�เงนทเข�ม�สวนใหญเปนเงนก

ระยะสน เพมขนไปเกอบถง 1 แสนล�นดอลล�รสหรฐ ม�กกว�รอยละ 50

ของจดพในเวล�นน ซงมไมถง 2 แสนล�นดอลล�รสหรฐ

เนองจ�กเปนเงนกระยะสน ลงทนแลวไมเกดผลผลต และดนม�

ลงทนใน non-tradable goods ซงไมมร�ยไดทเปนเงนตร�ต�งประเทศ

ฉะนนพดไดว�ปจจยพนฐ�นของประเทศ โดยเฉพ�ะภ�คเอกชน ภ�ค

ธรกจ ออนแอลงเรอยๆ จนในทสดผใหกระยะสนกเรมถอนเงน และนน

กคอส�เหตหลกททำ�ใหเกดวกฤต

มนเกดจ�กก�รบดเบอนด�นโครงสร�ง ซงเปนคว�มผดพล�ด

ของตล�ดโดยรวม ทงผก ผใหก ทงเจ�ของเงน คนเอ�เงนม� และผบรห�ร

นโยบ�ย สวนก�รทพอมดก�รเงนม�โจมตค�เงน นนมนเหมอนตวกระตน

(trigger) เท�นนเอง ถงอย�งไรมนกตองเกด เพร�ะปจจยพนฐ�นผด

ในระยะแรก เร�ไปเข�ใจว�เปนปญห�วกฤตสภ�พคลอง (liquidity crisis)

ทงน ตนเหตของวกฤต ผมมสวนรวมอยไมนอย แตผมกไประดม

ทนม� 3 แสนล�นบ�ทเพอชวยแกปญห�

ตอนนนคดวาตวเองทำาอะไรผดพลาดบาง

บรรยง: ผมเปนแคผบรห�รสถ�บนก�รเงนเลกๆ ซงกประสวกฤตไปดวย

ทเสยใจคอหกเดอนกอนหน� ทมวเคร�ะหของบรษทหลกทรพยภทรด

วกฤตทเกดขนในโลกแลววเคร�ะหว�เร�น�จะเกดวกฤต แตเร�ไมกล�

ห�ญพอทจะโนมน�วใหคนทงหมดหยด และถอยหลงเพอปกปอง เร�ทำ�

เพยงแคหยดโต แตเร�ไมไดหดตว ถ�หดตว อ�จจะปลอดภยขน ผมเปน

ซอโอของบรษทเงนทนหลกทรพยภทรธนกจทเจงไปตอนวกฤต “มนกเจง

ค�มอนนแหละ”

ทงน ทอธบ�ยใหฟงนน สวนหนงเข�ใจม�กอน แตสวนใหญ

บรรยง พงษพำนช

288 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 289

เปนก�รวเคร�ะหยอนหลง ผมคดว�เร�เลกถ�มกนเสยทว�ใครเปนคนทำ�

แตควรดว�มนเกดอะไรขน เมอเกดอะไรขน สงคมไทยตองห�ว� “ใครวะ

ทไมใชก”

สาเหตของการเกดความเสยหายในระบบการเงนไทย มตวละคร

ทตองพดถงคอ “มนษยทองคำา” มนเปนรากของปญหาอยางไร

บรรยง: ระบบทนนยมไมห�มเรองคว�มโลภ แตกลบสงเสรมดวย

ซำ� ประเดนอยทว�ทำ�อย�งไรทจะสร�งกฎระเบยบทจะควบคมคว�ม

โลภของคน โดยก�รเพมผลตภ�พก�รผลต ดวยก�รไมเบยดเบยนใคร

นเปนประเดนสำ�คญ ผมคดว�เร�ตองสร�งกฎระเบยบ สร�งกลไก ทจะ

จำ�กดคว�มโลภ นคอกญแจหลก แตก�รไปสงใหหยดโลภ ผมคดว�มน

คนละเรอง

ยกตวอย�ง ผมเพงทำ�ดลควบรวมกจก�รสองโรงพย�บ�ล

มผใหญในสงคมม�ตอว�ว� “คณไปปลอยใหสองโรงพย�บ�ลควบรวม

อย�งนนไดอย�งไร คนรวยเดอดรอน (หวเร�ะ) แบบนอเมรก�เข�ไมปลอย

ใหควบรวมหรอก” ท�นพดถก เพร�ะเข�มกฎระเบยบ เข�มวธก�รท�ง

วทย�ศ�สตร ทจะพสจนว�ก�รควบรวมของทกดลจะตองไมมอำ�น�จ

ในก�รขนร�ค�ไดเกนรอยละ 5

ถงวนนสงคมไทยเรยนรจากวกฤตเศรษฐกจ 2540 ขนาดไหน และ

ตอนนเราเขมแขงขนหรอออนแอลง

บรรยง: ผมคดว�เร�เรยนรนอยไปหนอย บงเอญเร�โชคดสภ�พของ

ก�รคลงและเสถยรภ�พท�งก�รเงนของประเทศเร�ด ประเทศไทย

อย ในจดทแขงแรงทสดในก�รรบมอกบวกฤตโลกทกำ�ลงจะเกด แต

คว�มโชคดนกลบทำ�ใหเร�ปรบตวนอยม�ก เพร�ะเร�มศกยภ�พ

ทจะแขงแรงไดโดยไมตองปรบตว นนคอสงทน�เสยด�ย เนองจ�ก

โครงสร�งพนฐ�นของเร�ดเหลอเกน ทำ�ใหก�รปฏรปไมเกด ทงทมนควร

จะเกด ซงถ�เกดจะเปนผลดม�ก

เศรษฐไทยส�ม�รถกลบม�เปนเศรษฐได โดยใชเทคนคก�รแก

หน เร�มกฎหม�ยทหล�ยคนเรยกว�กฎหม�ยข�ยช�ต แตดวยฝมอในก�ร

ตอรอง กส�ม�รถมกฎหม�ยแกหนททำ�ใหเจ�หนโดนแฮรคตไปรอยละ 70

ขณะทผถอหนยงมเงนเหลอเปนหมนล�นบ�ท นคออภนห�รของกฎหม�ย

ไทย ซงโดยทฤษฎเปนไมได เพร�ะห�กเจ�หนเสยห�ยบ�ทแรก ผถอหน

มนตองศนยเท�นน เรองอย�งนเกดขน กทำ�ใหมปญห� Moral Hazard

วรไท: ขออนญ�ตเสรมคณบรรยงว� วกฤตเศรษฐกจทเกดขน สวนหนง

เปนเพร�ะคนไมยอมรบคว�มจรง ถ�มองยอนกลบไป 15 ปทผ�นม� อ�จ

แบงเปนชวงสำ�คญไดส�มชวง

ชวงแรก เร�พย�ย�มดบไฟในบ�น เปนชวงทตองมะรมมะตมทก

อย�ง บรษทขน�ดใหญกมปญห� ไปกเงนต�งประเทศ 25 บ�ทตอดอลล�ร

สหรฐ กล�ยเปน 50 บ�ทตอดอลล�รสหรฐ สงสดเปน 57 บ�ทตอดอลล�ร

สหรฐ กเกดภ�วะลมละล�ยทงประเทศ เพร�ะฉะนนในชวง 3-4 ปแรก เปน

ชวงของก�รปรบโครงสร�งเศรษฐกจแบบจรงจง ปรบกระบวนก�รต�งๆ

โดยเฉพ�ะกฎหม�ยทเกยวของกบเศรษฐกจ

อกเรองคอกฎหม�ยข�ยช�ต กฎหม�ยลมละล�ย ซงมก�รตอส

กนเยอะ ระหว�งพวกทไมม ไมหน ไมจ�ย ชวงนนเปนชวงททกคนให

คว�มสำ�คญกบก�รปรบโครงสร�งเศรษฐกจ เปนจดเรมตนของก�รร�ง

พระร�ชบญญตธน�ค�รแหงประเทศไทย ใหมคว�มเปนอสระ มคว�มรบ

ผดชอบม�กขน และเปนจดเรมตนของก�รร�งพระร�ชบญญตคมครอง

เงนฝ�ก ซงจะทำ�ใหคนมวนยม�กขนในเรองก�รออม และลดภ�ระของ

ท�งก�รในอน�คต

290 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 291

ชวงทสอง พอผ�นม� 4-5 ป จดพเรมฟนขนม� เพร�ะก�รสงออก

ดม�ก เปนตวชวยฉดเศรษฐกจใหกลบขนไป สถ�บนก�รเงนกเรมมคว�ม

มนคง เรยกว�เปนชวงกอร�งสร�งตวกได ธรกจต�งๆ เรมกลบม�ลงทน

ม�กขน ตกทร�งเรมมคนเข�ม�เทคโอเวอรและทำ�อะไรตอ เปนชวง

ก�รปรบงบดลท�งบญช และปรบโมเดลธรกจของทงภ�คธรกจและภ�ค

สถ�บนก�รเงน ธน�ค�รพ�ณชยเรมขย�ยส�ข�อกครง เรมทำ�ธรกรรม

ท�งด�นสนเชอบคคลม�กขน

ชวงทส�มคอชวงน เรยกว�เปนชวงเกบเกยว ชวงเสวยสข จะ

มคนทกลบขนม�ใหญอกครง และดเหมอนจะใหญและเขมแขงกว�เดม

เพร�ะคแขงลมห�ยต�ยจ�กไปเยอะ โดยเฉพ�ะคแขงทเปนร�ยเลกๆ ตอน

นกอ�จเรมชะล�ใจหรอสบ�ยใจอยบ�ง ซงในชวง 3-4 ปหลง เร�แทบ

ไมไดยนเรองก�รปฏรปเศรษฐกจหรอก�รปรบโครงสร�งเศรษฐกจ เร�

ไมไดยนว�มกฎหม�ยเศรษฐกจใหมๆ ออกม� เพร�ะฉะนนก�รปรบ

โครงสร�งไมเกดขน คนรวยกรวยม�กขน ปญห�เดมๆ ทเร�เคยไดยน

เรองคว�มเหลอมลำ�กม�กขน

สรปว�ถ�มองยอนกลบไป 15 ป ผมคดว�ชวงแรกทกคนตระหนก

ว�ตองแกปญห� เพร�ะเศรษฐกจมปญห� ถดม�ชวงทสอง กอร�งสร�งตว

และตอนนคอชวงทส�ม ชะล�ใจ

แตกมปญห�ปจจยพนฐ�นอกรปแบบหนง ซงอ�จใชสถ�บนก�ร

เงนชวง 15 ปทผ�นม�เปนกระจกเง�สะทอนสภ�วะของเศรษฐกจไทย

โดยรวม เพร�ะวกฤตป 2540 เปนวกฤตทเกดจ�กวกฤตค�เงนและวกฤต

สถ�บนก�รเงน

มขอสงเกต 3-4 ประก�ร

ประก�รแรก สถ�บนก�รเงนไทยมคว�มมนคงและมคว�ม

ส�ม�รถในก�รทำ�กำ�ไรสงม�ก เร�เหนไดชดเจนว�เวล�สถ�บนก�รเงน

ประก�ศผลประกอบก�ร ทกไตรม�สกจะเปนก�รทำ�กำ�ไร ซงเปนผล

ประกอบก�รสงสดในชวง 4-5 ปหลง

ป 2552 เศรษฐกจไทยตดลบรอยละ 2.9 หลงจ�กเกดวกฤต

เลหแมน บร�เธอรส สถ�บนก�รเงนกยงทำ�กำ�ไรสงสดเปนประวตก�รณ

มกำ�ไร 29,000 ล�นบ�ท ไตรม�สทส ปทแลว (2554) นำ�ทวมใหญสด

ในรอบ 70 ป ผ�นม�ไตรม�สทหนง ป 2555 สถ�บนก�รเงนกยงกำ�ไร

43,000 ล�นบ�ท สงกว�ไตรม�สทหนงปทแลวรอยละ 10 สงนสะทอนว�

สถ�บนก�รเงนของเร�มคว�มมนคงสงม�ก เร�จงไดรบผลกระทบนอย

ม�กจ�กวกฤตยโรปรอบน

ขณะเดยวกน เร�กมปญห�สนเชอ เอสเอมอกไมได คนไทยไมม

ท�งเลอกในก�รออมเงนระยะย�ว ทกคนบนว�ฝ�กเงนทสถ�บนก�รเงน

แลวไดดอกเบยตำ� ดอกเบยทแทจรงตดลบเมอเทยบกบเงนเฟอ ขณะท

เร�จะเปนสงคมผสงอ�ยในอน�คต

นอกจ�กน ธน�ค�รแหงประเทศไทยบอกว�ไมมธน�ค�รพ�ณชย

ของไทยไปเมองนอกเลย ไมมธน�ค�รทเปน Regional Bank เลย นก

ธรกจไทยจะไปม�เลเซย ตองพงธน�ค�รม�เลเซยหรอธน�ค�รสงคโปร

ธน�ค�รไทยทำ�ม�ห�กนในประเทศไทยแลวดจะไดรบผลตอบแทนดม�กๆ

นคอสงทเกดขนในบ�นเร�ชวง 15 ปทผ�นม�

จ�กธน�ค�รพ�ณชยทมป ญห�ม�กจนเกอบลมละล�ยทง

ระบบ วนนคนกบอกว�ธน�ค�รพ�ณชยอ�จมอำ�น�จเหนอตล�ด แตไม

ส�ม�รถตอบโจทยก�รกระจ�ยผลประโยชนท�งเศรษฐกจทเท�เทยมกน

ม�กขนได เรองไมโครไฟแนนซทพดกนม�ตงน�นกไมเกด แมแตเรอง

ตล�ดทนทเปนท�งเลอกก�รออมระยะย�วกดจะไมไปไหน

ประก�รทสอง เกยวของกบหนวยง�นกำ�กบดแลด�นเศรษฐกจ

และหนวยง�นกำ�กบดแลสถ�บนก�รเงน ตองยอมรบว�วกฤตทเกดขน

292 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 293

สวนหนงเปนผลม�จ�กหนวยง�นกำ�กบดแลของท�งก�ร คนอ�จจะมอง

ว�เปนก�รตดสนใจทผดพล�ดของธน�ค�รแหงประเทศไทยในก�รปกปอง

ค�เงนบ�ท ประกอบกบทคณบรรยงพดถงเรองพอมดท�งก�รเงนทเข�

ม�แลวทำ�ใหเงนสำ�รองระหว�งประเทศห�ย แตจรงๆ แลวอ�จมปญห�

ม�กอนหน�นน เชน ก�รทำ�นโยบ�ยททำ�ใหปจจยพนฐ�นท�งเศรษฐกจ

ของประเทศมปญห� เปนตน

ประเดนสำ�คญกคอ ระบบทนนยมวนนมคว�มซบซอนม�กขน

และมขน�ดใหญขนม�ก บทบ�ทของหนวยง�นรฐและท�งก�รยงตองม

คว�มสำ�คญม�กขนไปอก ตวอย�งง�ยๆ กคอ วนนเร�เหนข�วคณบณฑร

ลำ�ซำ� ออกม�พดเมอสกสองสปด�หกอนว�สนเชอโตเกนไปแลว ซงสนเชอ

ไมควรโตเกนสองเท�ของอตร�ก�รเจรญเตบโตท�งเศรษฐกจทแทจรง

แตทำ�ไมวนนสนเชอโตเอ�ๆ เพร�ะผประกอบก�รถกตล�ดกำ�กบอยตลอด

เวล�ว�ถ�คแขงโตไดรอยละ 13 คณกตองโตใหไดเท�กน เพอรกษ�มลค�

หนและสวนแบงตล�ดของคณ หนวยง�นท�งก�รทกำ�กบเรองนตองออก

ม�พดว�ทศท�งจะเปนอย�งไร

ยอนกลบไปทป 2540 ปญห�ทเกดขนอย�งร�ค�อสงห�รมทรพย

กด ก�รกเงนจ�กต�งประเทศ มบไอบเอฟม�กๆ กด ตองก�รบทบ�ท

หนวยง�นท�งก�รทเขมแขง ตองออกม�แตะเบรกว�ไมควรปลอยใหเปน

ในลกษณะนน

15 ปผ�นไป ถ�มว�หนวยง�นของเร�มก�รปรบเปลยนอย�งไร

บ�ง ในแงของกรอบกฎหม�ย กมหล�ยอย�งทปรบ เชน พ.ร.บ.ธน�ค�ร

แหงประเทศไทยฉบบใหม กใหคว�มมนคงเรองคว�มเปนอสระของ

ธน�ค�รแหงประเทศไทยม�กขน แตกยงมอกหล�ยอย�งทดจะเปน

ปญห� ยงมหนวยง�นทพดกนคนละภ�ษ� แมกระทงหนวยง�นในระบบ

สถ�บนก�รเงน ธน�ค�รแหงประเทศไทย ตลอดจน ก.ล.ต. (สำ�นกง�น

คณะกรรมก�รกำ�กบหลกทรพยและตล�ดหลกทรพย) กยงต�งคนต�งทำ�

ขณะทระบบก�รเงนมนเชอมโยงกนม�กขนเรอยๆ เดยวนแบงไมคอยได

แลวว�นเปนเรองของธน�ค�ร นเปนเรองของตล�ดทน แตหนวยง�น

ท�งก�รของเร�กยงแยกย�ยกน ไมต�งจ�กเมอกอน

ทคณบรรยงใชคำ�ว� “ครงๆ กล�งๆ” ผมเรยกว�วฒนธรรม

ประนประนอมบวกกบคว�มไมแนใจ เปน “คว�มไมกล�” หรอบ�งครงก

เปน “คว�มไมร” อ�จไมเข�ใจสงทเกดขนจรง เวล�ทเร�ทำ�หรอเจรจ�แผน

อะไรกต�ม เชน บอกว�มห�เรองสำ�คญ คำ�ตอบทมกจะไดเสมอคอขอทำ�

ส�มเรองกอน แตพอทำ�ส�มเรองแลวกจะไมไดผลต�มทตองก�รหรอก

เพร�ะอกสองเรองไมไดทำ�

ระบบสถ�บนก�รเงนซงดเหมอนเปนระบบทคอนข�งก�วหน�

กสะทอนใหเหนภ�พใหญของประเทศว�ระบบก�รทำ�ง�นร�ชก�รเปนแบบ

ตวใครตวมน ต�งคนต�งมว�ระเปนของตวเอง ทงแผนของหนวยร�ชก�ร

และของนกก�รเมองทคมหนวยง�นร�ชก�รนนๆ เร�ไมไดทำ�เรองท

เกยวกบก�รปฏรปเลย ทกอย�งเปนแคเพยงก�วเลกๆ ทกกระทรวง ทบวง

กรม กไมมยทธศ�สตรในก�รพฒน�ประเทศ

วนนเร�กม�ตนเตนกบเออซ (ASEAN Economic Community:

AEC หรอประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน) จดสมมน�เออซกนแทบจะทกวน

ทกคนพดเหมอนกนหมดว�ป 2015 จะเปนตล�ดเดยวกน แตเร�จะทำ�อะไร

ในแตละเรอง เร�จะมยทธศ�สตรอะไรทจะทำ�ใหคนไทยไดประโยชนจ�ก

เออซ เรองเหล�นกลบห�ยไป ไมมใครพดถง ซงลกษณะแบบน ในภ�ค

ก�รเงนกไมไดต�งจ�กภ�คอนๆ ของประเทศ

ประก�รทส�ม เร�ไมใหคว�มสำ�คญกบเรองวนยเท�ทควร โดย

เฉพ�ะในชวงทส�มของ 15 ปทผ�นม� ก�รทเร�มฟองสบ สวนหนงกเปน

ผลม�จ�กก�รข�ดวนย

294 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 295

วนนเร�มปญห�เรองวนยหล�ยเรอง สำ�หรบเรองสถ�บนประกน

เงนฝ�ก เร�ใชเวล�กว�สบปในก�รทำ�ใหคนเรมตระหนกว�กอนทคณจะ

เอ�เงนไปฝ�กสถ�บนก�รเงน คณตองนกถงคว�มเสยงสกหนอย ถ�มอง

ยอนกลบไปป 2540 ตอนนนทกสถ�บนก�รเงนใชวธใหดอกเบยสงขนๆ

โดยทคนไมคำ�นงว�คว�มเสยงของบรษทเงนทนเหล�นนเปนอย�งไร

คดว�ถงอย�งไรรฐบ�ลไทยกเข�ม�อม

วกฤตป 2540 สอนใหคนไทยเหนว�สถ�บนก�รเงนอ�จลมกได

แลวเงนฝ�กของคณอ�จถกระงบไมใหถอนระยะย�วกได ประเทศไทยเปน

ประเทศทเผชญวกฤตประเทศสดท�ยทมสถ�บนประกนเงนฝ�ก และเปน

ประเทศสดท�ยทปลดว�ไมคมครองเตมจำ�นวน แตเปนเรองน�เสยด�ย

ทรฐบ�ลยดระยะเวล�เรองสถ�บนประกนเงนฝ�กออกไปอก ทำ�ใหวนยท

พย�ย�มสร�งขนในระบบสถ�บนก�รเงนซงใชเวล�น�นม�กกว�สบปเพอ

จะเปลยนพฤตกรรมของผออม ตองเกอบชะงกไป และยงมก�รเอ�เงนไป

ใหเอฟไอดเอฟ (Financial Institutions Development Fund: FIDF หรอ

กองทนเพอก�รฟนฟและพฒน�ระบบสถ�บนก�รเงน) แกปญห�หนอก

ทำ�ใหวนยหล�ยๆ เรองหยอนย�นไป

แนวคดในวนนคอ ไมเปนไรหรอก เดยวมอะไรกใหรฐบ�ลเข�ม�

อม ในภ�พใหญของประเทศ ประช�นยมทเร�พดกน ทกคนกออกม�รอง

เกดอะไรขนกใหรฐบ�ลเข�ม�อม คว�มรสกทตองพงตนเอง ดแลตนเอง

จดก�รตนเอง กลดนอยถอยลง นเปนตวอย�งหนงทสะทอนสงทเกดขน

ท�ยสด ผมคดว�เรองป 2540 สวนหนงเปนปญห�เรองระบบ

แตอกสวนหนงเปนปญห�เรองก�รทจรต ก�รยกยอก แตคนททำ�ผดเมอ

ป 2540 วนนเร�ยงลงโทษไดไมเท�ไร ร�เกซ สกเสน� กว�จะม�ไทยกใช

เวล�น�นม�ก หล�ยคนทเปนผบรห�รสถ�บนก�รเงนหรอเปนนกก�รเงน

ในชวงนน ซงมหลกฐ�นว�ทจรต กยงไมถกลงโทษอย�งจรงจง

วรไท สนตประภพ

296 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 297

กฎหม�ยหล�ยอย�งทพย�ย�มดนกยงไมออกม�สกท เชน

กฎหม�ยของ ก.ล.ต. ทให ก.ล.ต. มสทธฟองเองได เพร�ะทผ�นม� คด

ทฟองรองห�ยไประหว�งท�งเสยครงหนง เมอเข�สกระบวนก�รยตธรรม

พวกทเข�ใจกระบวนก�รฟองเอ�ผด กไปเข�กระบวนก�รอ�ญ�ปกต คด

จงไมคอยเดนหน� ดงนนคนทเจตน�ไมด เจตน�จะทำ�ผด เข�กยงส�ม�รถ

ทำ�ผดไดอย�งตอเนอง นอกจ�กน กฎหม�ยทเกยวกบภ�ษอ�กรของไทย

กยงล�หลง ไมทนกบพฒน�ก�รของระบบก�รเงนและระบบเศรษฐกจท

เปลยนแปลงไป แลวคนทมเจตน�จะเลยงกห�วธเลยงได แตคนทอย�กทำ�

อย�งตรงไปตรงม� กลบเปนตนทนทเพมม�กขน กระทบตอคว�มส�ม�รถ

ในก�รแขงขนท�งก�รค�

มองไปทภ�คก�รเมอง วนนเร�ไมเหนกฎหม�ยเปลยนแปลง

ม�กนก จะปรบแตละทกใชเวล�น�นม�ก พระร�ชบญญตก�รแขงขน

ท�งก�รค�ทกนไมใหปล�ใหญกนปล�เลก กแทบไมมคดทเกยวของกบ

ธรกจใหญของไทยเลย ทงๆ ทพฤตกรรมหล�ยอย�ง เร�กมขอสงสยกนอย

จากท ดร.วรไทพดมา ดคลายกบวาเราไมไดเรยนรอะไรเลย มอะไร

ทเปนดานบวกบางไหม

วรไท: ผมคดว�เร�เรยนรในสองชวงแรก แตเร�ลม ตอนนเร�อยในชวง

เกบเกยว สบ�ยใจ เสวยสข มองอะไรทเปนเรองภ�ยในประเทศเสยม�ก

ไมคอยมองคนรอบข�งหรอสงทเกดขนรอบๆ บ�นเร� และไมมองเรอง

ก�รแขงขน ซงจะน�กลวม�ก

ดร.วรไทชใหเหนวาหลายสวนทสำาคญไมถกปฏรป ปญหาเชง

โครงสรางตางๆ ยงคงอย การเปลยนแปลงดานบวกหลายอยาง

กไมไดเกดขนเพราะฝมอ แตเกดขนดวยปจจยหลายๆ อยาง 15 ป

ทผานมา สงคมเศรษฐกจไทยมสถาบนไหนหรอภาคเศรษฐกจไหน

ทดขนแบบชดๆ บาง

วรไท: ภ�คธรกจเอกชน ผมคดว�ดขนชดเจนม�ก โครงสร�งงบดล

ของภ�คธรกจเอกชนเปลยนไป วนนบรษททแตกอนมสดสวนก�ร

ก ยมสงม�ก หรอทเร�เรยกกนในวงก�รเงนว� “อตร�สวนหนสน

ตอทน” กลดลงหล�ยเท� อยในสดสวนทคอนข�งด

เร�จะเหนว�ธรกจเอกชนหล�ยแหงใชโอก�สทเกดจ�กวกฤต

ก�รเงนโลก ออกไปซอกจก�รในต�งประเทศ เพร�ะธรกจของไทยม

คว�มเขมแขงท�งก�รเงน ก�รปรบโครงสร�งก�รผลตในธรกจเอกชน

คว�มส�ม�รถในก�รห�ตล�ดใหม คว�มส�ม�รถในก�รยกระดบก�รผลต

ยกระดบผลตภณฑของตนเอง ยกระดบคว�มส�ม�รถในก�รทำ�กำ�ไร

สงต�งๆ เหล�นเหนไดชดเลยว�ดขนม�ก สวนในภ�คก�รเงน ผมคดว�

มหล�ยอย�งทมคว�มโปรงใสม�กขน มก�รบรห�รคว�มเสยงทดขน

โดยรวมแลว กลไกก�รทำ�ง�นต�งๆ ดขน

ชวน ดร.เศรษฐพฒคยตอ อะไรเปนบทเรยนสำาคญจากวกฤต

เศรษฐกจ 2540

เศรษฐพฒ: ผมขอฉ�ยภ�พใกล ๆ ตวว �บทเรยนท ได ตอนท

กลบม�ชวงนนมอะไร ผมจำ�ได ตอนนนกอนกลบม�กทำ�ง�นอย

ธน�ค�รโลก ทวอชงตน ป 2540 กอ�นข�วเรองก�รลอยตวค�เงนบ�ท

ค�เงนกระโดดจ�ก 25 บ�ทตอดอลล�รสหรฐ เปน 30 บ�ทตอดอลล�ร

สหรฐ ตอนนนอยข�งนอก มองดตวเลขต�งๆ แลวกคดว�ม�ถกท�ง น�

จะดขน พอกลบม�เมองไทยตอนตนป 2541 ม�เหนข�งใน “โห มนไมใกล

จะจบเลย” เพร�ะตวเลขต�งๆ มนแยกว�ทเหนจ�กข�งนอกเยอะ

บทเรยนหนงทผมไดจ�กวกฤตนคอ มองจ�กข�งนอก วกฤตมน

298 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 299

ดดกว�ทมนเปนจรง ตอนนถ�ดจ�กวกฤตยโรป ข�วร�ยๆ ทเร�ดจ�ก

ข�งนอก ผมเชอว�ถ�ไปดข�งใน พวกเจ�หนก�รเงนทยโรปคงจะส�หส

กว�เร�ม�ก

บทเรยนทสองคอ เมอเศรษฐกจอยในชวงข�ลง ก�รแกไขปญห�

ต�งๆ จะไมคอยทน และก�รค�ดก�รณต�งๆ จะล�ช�

ป 2540 ผมจำ�ได ตอนทกลบม�ใหมๆ ไอเอมเอฟ (กองทน

ก�รเงนระหว�งประเทศ) ค�ดก�รณว�เศรษฐกจประเทศไทยป 2541 จะ

หดตวรอยละ 3 ในคว�มเปนจรง มนหดตวม�กกว�รอยละ 10 อย�งวกฤต

ยโรปตอนนกเหมอนกน ผมคดว�ข�ลงคงจะม�กกว�ทเร�คด และก�ร

ค�ดก�รณทล�ช� ทำ�ใหก�รออกม�ตรก�รต�งๆ ต�มไมคอยทน

ประสบก�รณอกอย�งทไดเรยนรจ�กก�รไปอยกระทรวงก�รคลง

คอฝงร�ชก�รมคว�มส�ม�รถในก�รจดก�รท “จำ�กด” ม�ก ถ�ใหเข�

ทำ�หล�ยเรองพรอมกน และคนทรเรองและจดก�รไดจรงๆ มจำ�กด ก�ร

จดก�รจงล�ช�

อกอย�งกคอ ชวงวกฤต ท�งก�รจะมตนทนในก�รดำ�เนนก�ร

เพร�ะมทรพย�กรจำ�กดม�ก เรองอะไรทไมจำ�เปนจรงๆ กไมทำ� เพร�ะ

ทำ�ไปแลวมนสนเปลอง ดวยคว�มส�ม�รถทมจำ�กด และมตนทนท�งด�น

ก�รเงน จงตองเลอกทำ�อะไรทเฉพ�ะด�น มเชนนนอ�จพงได แลวอะไรท

ฟงดดในหลกก�ร ตอนปฏบตจะเจอปญห�คอนข�งม�ก ถ�ไมรจรงกอย�

ทำ�เลยดกว�

ตวอย�งทนกออกตอนป 2540 คอ ตอนทจะแกปญห�หนเสย

ในสถ�บนก�รเงนกพย�ย�มอ�ศยกลไกตล�ด ซงในหลกก�รฟงดด แต

ในท�งปฏบตนน เครองมอต�งๆ มไมครบ ก�รจดก�รไมเกดขนอย�งทควร

จะเปน กฎหม�ยต�งๆ กล�ช� อย�งเรองกระบวนก�ร ปรส. (องคก�รเพอ

ก�รปฏรประบบสถ�บนก�รเงน) กจะจดก�รข�ยทรพยสนใหเรว ทำ�ลอต

ใหญๆ กข�ยไมได เพร�ะฟงดดในหลกก�รเท�นน

ตอนท ดร.เศรษฐพฒคลกวงในเพอแกปญหา โจทยทหนกใจทสด

คออะไร

เศรษฐพฒ: อนแรกคอ เมองไทยไมไดทำ�ง�นรวมกบธน�ค�รโลกม�น�น

ม�ก ทำ�ใหคว�มส�ม�รถในก�รรวมง�นหรอก�รเจรจ�กบเข�มนอย อกทง

ก�รข�ดคว�มพรอมของเร� ถ�เร�เคยทำ�ง�นกบเข�ม�ม�ก กจะทำ�ใหรว�

อะไรทเจรจ�ได อะไรทเจรจ�ใหต�ยกไมได

สวนอกเรองทเปนบทเรยนกคอ เร�ชอบพดนโยบ�ยทน�ฟง แต

ไมคดถงพนฐ�นทเร�ม เร�ตดสนใจโดยไมมขอมล เชน จำ�นวนคนทเสย

ภ�ษกไมม เปนเรองแปลกประหล�ดม�กทไมมขอมลนในชวงนน มเยอะ

ม�กทเร�ไมใสใจในก�รพฒน�ระบบขอมลทชวยในก�รตดสนใจ แมออก

ม�ตรก�รม�ด ใชเงนรอยล�นพนล�น แตแคก�รทำ�ขอมล 20 ล�นบ�ท

กลบทำ�ไมไดหรอไมเคยทำ�ใหเกดขน

เมอไมน�นนไปพบผใหญของกระทรวงก�รคลงเพอระดมสมอง

กนว�ม�ตรก�รชวยเอสเอมอควรทำ�อะไรบ�ง พอถ�มไปก “ไมมขอมล”

ผมกพดในทประชมว�แปลกม�กเลย ผมนงอยในหองนเมอ 15 ปทแลว

และกคยกนเรองนว�จะชวยเอสเอมออย�งไร จะห�ขอมลอย�งไร เพอด

ว�กลมใดควรชวย กลมใดไมควรชวย และควรชวยอย�งไร สรปแลว 15 ป

ผ�นไป ตรงนเหมอนเดม

ทผมพดอ�จฟงเหมอนเปนขอมลวช�ก�ร แตจรงๆ ไมไช เปน

ขอมลทชวยในก�รตดสนใจ ทำ�ใหดำ�เนนนโยบ�ยไดถก รวมถงชวย

ในเรองก�รปฏบต นคอจดออนของเร�

คณจะทำ�ม�ตรก�รอะไร ทำ�ไปแลว รไดอย�งไรว�ม�ตรก�รนน

ด และควรปรบอย�งไร คณตองเกบขอมล แลวดกอนว�ผลของม�ตรก�ร

300 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 301

จะเปนอย�งไร พวกนควรทำ�เปนพนฐ�น ถ�ถ�มเรองก�รเรยนร นคอสง

ทเร�ไมไดเรยนร

นอกจากเรองขอมลและกลไกของรฐ 15 ปผานไป มอะไรทคดวาควร

จะดกวาน หรอตอนนนทำาอะไรไวบาง แลวไมไดทำาตอ

เศรษฐพฒ: สงทเร�เรยนรเปนก�รเรยนรเชงแกปญห�เฉพ�ะหน� และ

เปนก�รเรยนรแบบระแวง เหมอนเคยโดนตหวม�แลวเร�กจะระวงตว ซง

ตรงนเร�เรยนรจรงๆ และเหนไดชด

ถ�เร�ดวกฤตป 2540 จะเหนว�เกดหนเน� ทนสำ�รองเร�หมด

และหนต�งประเทศเร�สง แตตอนนประเทศไทยสวยหร อนนชดว�มก�ร

ปรบตว แตผมคดว�ไมไดม�จ�กนโยบ�ย แตม�จ�กคว�มระแวงของคน

เหมอนกบว�เขดแลว ซงเร�เรยนรเรว นเปนขอด

แตสงทเร�ข�ดและไมไดเรยนร คอก�รปรบตวเชงโครงสร�ง ซง

สรปสนๆ ไดว�ประเทศไทยอยทเดม ไมใชในแงภมศ�สตร แตในหล�ย

เรอง เชน ก�รลงทนและแรงง�น เปนตน คอไมคอยไปไหน จะเหนว�มน

ไมเพมขนและช�กว�คนอนม�ก

ส�เหตททำ�ใหเกดปญห�โครงสร�ง สวนหนงม�จ�กงบประม�ณ

หลงวกฤต ดวยปญห�ทเกดขนภ�ยใน ทำ�ใหมองอยแตข�งใน ก�รมองไป

ข�งๆ ว�เร�ตองแขงกบช�วบ�นจงห�ยไป บทบ�ทเรองก�รลงทน เรอง

ประสทธภ�พ ชวงหลงห�ยไปเลย เพร�ะมวแตมองว�สวนของตวเองเปน

อย�งไร ก�รทเปนแบบน ทำ�ใหคว�มกระตอรอรนห�ยไป ในเชงโครงสร�ง

จงไมเกด ซงอนตร�ยม�ก ถ�ปลอยไปต�มยถ�กรรม เร�มโอก�สเปน

เหมอนฟลปปนส

ผมเคยทำ�ง�นทฟลปปนสหนงป สมยกอน หน�ต�เข�ดดม�ก

ตอนทพอแมของผมแตงง�น เข�ไปฮนนมนทมะนล� ผมยงงงเลย นกภ�พ

ไมออก เข�เล�ว�สมยกอนฟลปปนสมตกสงเหมอนสงคโปร ถ�ไดไปแลว

จะเท แตตอนทผมไป เหมอนฟลปปนสพฒน�ม�ชวงหนงแลวหยดนงเลย

โครงสร�งพนฐ�นจะมหน�ต�เปนยคทศวรรษ 1970 ของเข� ดงนนเร�อย�

หลอกตวเองเลย เร�อ�จเปนแบบนนกได

ขอดของเร�ททำ�ใหเร�ไมเหมอนฟลปปนส ขอหนงคอคนไทย

ทมก�รศกษ�อย�กอยเมองไทย เร�ไปเรยนต�งประเทศกอย�กกลบม�

ไมคอยอย�กอยเมองนอก ไมเหมอนฟลปปนส ทนน ใครมก�รศกษ�ไปอย

ต�งประเทศหมด ถ�มว�ทำ�ไม เพร�ะเข�รว�อยฟลปปนสแลวไมมโอก�ส

หรอถ�เข�ไมไดอยใน 15 ตระกลทควบคมทกอย�งในฟลปปนส กแทบ

จะไมมโอก�ส ยกเวนคนรวยจรงๆ สวนคนจนจรงๆ ไมมโอก�ส ไมมท�ง

เลอก ใครตองก�รโอก�สกไปทอน

ผมคดว�เรองนเปนเรองหลก คนร สกว�มโอก�ส อยแลวม

อน�คต ผมหวงว�จะไมเกดขนกบบ�นเร� แตกมโอก�สทเร�จะเปนเหมอน

ฟลปปนส

ถ�เร�ทำ�ตวด ทำ�ในสงทควร และตดสนใจถก เร�มโอก�สเปน

เหมอนไตหวน สวนเก�หลใตต�งจ�กเร�ม�ก ถ�นกภ�พไตหวน จะเหน

ก�รเมองเหมอนบ�นเร� ในสภ�กมชกตอย ส�รพดเรองทดไมคอยด

สวนโครงสร�งธรกจเข�ไมใชขน�ดใหญอย�งเก�หลใตหรอญปน บรษท

มลกษณะเปนครอบครว แตไตหวนกมก�รแขงขนระหว�งประเทศ ออก

ไปแขงกบโลก มแบรนดระดบโลก

คณธนาซงอยในภาคเศรษฐกจจรง และมการปรบโครงสรางหน

ในชวงนน เมอมองยอนกลบไป 15 ป วกฤตป 2540 อะไรเปน

บทเรยนของภาคธรกจไทย

ธนา: ตอนนนผมเปนคนตวเลกๆ ทำ�ง�นทบรษทหลกทรพยเอกธำ�รง

302 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 303

ซงตอนนสล�ยห�ยไปแลว และเอกธำ�รงกคล�ยๆ คณบรรยง คอเปนจดท

ทำ�ใหเกดวกฤต มก�รระดมทนอสงห�รมทรพย เอ�แลนดแอนดเฮ�สเข�

ตล�ดหลกทรพยเปนครงแรก ซงทร�บกนดว�อสงห�รมทรพยเปนตวเรง

ใหเศรษฐกจโต แตถ�มว�โตแลวไปไหน พๆ เข�กตอบว�กซอกนตอ แลว

ขย�ยแลนดแบงกกนตอ เสรจแลวกโตขนไปอก แตตอนนนไมมใครรว�โต

แลวไปไหน รวมทงผมดวย

ทงประเทศ รวมทงผม ทำ�ใหเกดวกฤต เพร�ะมคว�มโลภ ตอน

นนผมกเอ�เงนม�เลนหน ซอหนแบบไมสนใจเพด�นก�รซอข�ย และตอน

หลงกไมอ�นบทวจยเลย แถมยงไปเอ�เงนอ�ม� เงนนองส�ว เอ�เงนทก

คนม� ผมคดว�ตอนนนทกคนกทำ�คล�ยๆ ผม โชคดทผมตวเลก ถ�ตว

ใหญกคงโดนเยอะ

จ�กนนผมกออกม�ทำ�ง�นทแทค (บรษท โทเทล แอคเซส คอม-

มนเคชน จำ�กด) ทำ�ง�นก�รเงน กเหนคว�มหรหร�ฟฟ�ทกอย�ง ตอนนน

ไปนวยอรกส�มวน เพอระดมทน 400 ล�นดอลล�รสหรฐ เปดระดมทน

วนเดยวกปด ตอนนนง�ยม�ก แลวกนงเครองบนเจตของบรษทกลบม�

ตอนนนเปนคว�มโลภของทกคน อย�งแทคกเรมก ไมปดคว�ม

เสยง เพร�ะถ�ปดคว�มเสยงกมตนทน เมอกมกำ�ไรกกเพม กม�กเอ�ไป

ฝ�กเพอทำ�กำ�ไรจ�กสวนต�งดอกเบย เมอคว�มโลภเกดกหน�มด จ�กนน

หนขน กเข�ไปเลนหนบรษทตวเองดวย และระบบบญชกซอนง�ย ข�ดทน

กตดข�ดทนโดยตรง หรอเอ�ไปหกสวนทนไปกอน มก�รซอนปญห�ไว

หลงบ�นเตมไปหมด ไมมใครสนใจ จนประก�ศลดค�เงนบ�ท ตอนนน

แทคมหนเกอบ 1,000 ล�นดอลล�รสหรฐ กโดนตมเข�ไป

ตอนนนศพททรจกคำ�แรกคอ debt moratorium (ก�รพกชำ�ระ

หน) ผมจำ�ไดแมนเลย เมอวนท 16 กมภ�พนธ 2541 ทศศนทร มก�ร

เรยกธน�ค�รม�ทงหมด แลวประก�ศพกชำ�ระหน หลงจ�กนนคอคว�ม

ห�ยนะของบรษท เปนชวงข�ลงอย�งรนแรง

ธนำ เธยรอจฉรยะ

304 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 305

ทแกรมม ตอนนกำ�ลงลงทนอะไรเยอะแยะ ผมกบอกว�เวล�

ลำ�บ�ก ธน�ค�รเข�เกบรมจรงๆ เร�เคยเหนม�แลว ตอนนนเวล�จะให

สนเชอ เจ�หน�ทสงเสรมสนเชอส�วๆ หน�ต�น�รก ม�ถ�มว�จะกเงน

ไหมคะ แตพอพกชำ�ระหนปบ แขกม�เตมเลย ตอนนนเร�กเงนธน�ค�ร

ต�งประเทศอย 52 แหง แทคมเงนสดและไมมสนทรพยอะไร เพร�ะฉะนน

เข�จะสงมอเหยมทสดม�รดเงนใหไดม�กทสด

ถ�มว�ตอนนนไดเรยนรอะไร เรมจะรแลวว�คนไทยออนแอ ตอน

ข�ขน อะไรกด ยกยอปอปน แตออนแอเวล�ตองไปเจรจ�ข�งนอก เร�เปน

พวกขเกรงใจ แตแขกไมสนใจ มอ�รมณโกรธกจะตบโตะ แตสกพกหนงผม

กลองตบโตะดบ�ง ตอนหลงเรมเปน เรมรว�ทำ�อะไรได เรยนรวธก�รม�ก

ขน ตอนนนคว�มโลภนำ�ทกอย�ง ถ�ไมทำ�แลวสเข�ไมได

เมอตบโตะแลว แกปญหาหนไดอยางไร

ธนา: ผมเปนคนทำ�ง�นเจรจ�ปรบโครงสร�งหน กกำ�หนดระยะเวล�ชำ�ระ

หนไป แตพอปรบโครงสร�งหนได เงอนไขเตมไปหมด ลงทนไดนอยม�ก

ตอนนนดแทคกบเอไอเอสต�งกนม�ก เอไอเอสทะย�นขนไปเลย สวนแบง

ตล�ดของเอไอเอส จ�กเดมรอยละ 50-55 ขนไปเปนรอยละ 70-75 เพร�ะ

ขย�ยเครอข�ยได แตเร�ขย�ยไมได พอปรบโครงสร�งหนไดกเหมอนถก

บบไวอยด กแพเข�

ตอนนนมยคอมเปนบรษทแม เมอแทคสงออกไมได มลค�ใน

ตล�ดกห�ยเกอบหมด จงตองเฉอนอวยวะ ข�ยใหต�งช�ต กเหมอนกบ

ทกคน ตองเอ�เงนม�กอน เพร�ะคนไทยไมมเงน ตอนนนปรม�ณก�ร

ซอข�ยในตล�ดกนอย โดนทบตเยอะม�ก

ผมเจรจ�กบสงหเทล (บรษท สงหเทล โคออเปอรเรชน เอนเตอร-

ไพรส จำ�กด) กอนเข�ซอเอไอเอส ชวงนนสงหเทลกดร�ค�ม�ก เจรจ�

ส�มเดอน กดจนเหมอนตองยกบรษทให เร�ข�ยไมลง เข�ถงไปซอเอไอเอส

กเรข�ยหล�ยท กอนจะจบทเทเลนอร และมก�รเปลยนแปลงคณะ

กรรมก�ร เอ�คณะใหมเข�ม� ผมกอยทงคณะเดมและคณะใหม

ชวงวกฤตเศรษฐกจเกดคว�มพ�ยแพขนเยอะม�ก ผมเรยนรว�

ไมว�จะทำ�อะไร ตองทำ� stress test (ก�รทดสอบภ�วะคว�มส�ม�รถรบ

วกฤตและคว�มท�ท�ยในรปแบบต�งๆ ทอ�จเกดขน ว�จะส�ม�รถรบ

ไวไดโดยไมลมหรอเสยห�ยไดหรอไม) ก�รทำ�ธรกจตองมองโลกด�นท

เลวร�ยไวดวย

รนผมจะผ�นตรงน เปนคนรนเจเนอรเรชนเอกซ เร�จะมองโลก

ในแงร�ย รอยละ 80 ของก�รลงทนของผม จะเปนก�รลงทนทไดรบผล

ตอบแทนคงท เพร�ะตอนนนตกใจม�กททำ�เงนของอ�ม�และนองส�วห�ย

ไป เวล�ทำ�ง�นหรอทำ�อะไรกต�ม จะมคว�มกลวตลอดเวล�

เท�ทสงเกตในคนรนผม ซเอฟโอ (Chief Financial Officer: CFO

หรอผบรห�รท�งด�นก�รเงน) จะรว�ตองปองกนคว�มเสยง แตคนทไมร

บอกอย�งไรกไมทำ� ผมคดว�ก�รทเร�เรยนรผลกระทบด�นลบ ทำ�ใหเร�

เตรยมตวรบมอไดดขน ไมซอหนตวเอง เรองบญชอย�ไปยงหรอปรบแตง

ในด�นนเอกชนคงแขงแรงขน

15 ปผานไป ปจจบนเราอยทไหน ดขนหรอเลวลง

ธนา: ผมคดว�ภ�คก�รเงนดขน อสงห�รมทรพยตอนนหนสนตอทนก

ตำ� ไมมใครกล�ไปทำ�อะไรเหมอนเดมแลว แตภ�พรวม ผมคดว�เหมอน

นำ�ทวม คอเมอนำ�จะทวมบ�นใคร บ�นนนกกนไมใหนำ�ทวม คนมเงนก

ปองกนตวเอง แตภ�พรวมคอนำ�ยงทวมอย

ในแงก�รแขงขน เรองเออซ ผมคดว�เร�ลอยๆ ไมมแผนปฏบต-

ก�รจรงๆ ว�เร�จะทำ�อะไรกนแนในภ�พรวมทงประเทศ แตละบรษทกปรบ

306 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 307

ต�มทตวเองคดได บรษททเหนโอก�สกไปได แตบ�งบรษทยงรอดกอน

คดว�ประเทศไทยถงอย�งไรกตองพดภ�ษ�ไทย คนอนม�กตองจ�งเร�

อยด และถ�ตองออกไปข�งนอก เดยวเร�กโต

ตอนนผมคดว�เร�กำ�ลงกลบไปเปนเหมอนเดม ซงมสองประเดน

คอ “คว�มโลภ” และ “คว�มขลม” ของคนไทย ชวงนเร�เสวยสขกนแปลกๆ

รสกว�มนเหนอจรงอยม�ก เพร�ะทงโลกเละหมด แตประเทศไทยยง

“หลนล�” อย ผมตองถ�มหล�ยๆ ท�นว�จรงหรอเปล� เศรษฐกจไมเหน

เปนอะไรเลย ตอนนคนไมคอยสนใจอ�นข�วข�งนอก เข�ไมรสกว�เข�

โดน ผมยงเคลมต�มเลยว�เร�มอะไรพเศษหรอเปล� เรมคดว�หรอเร�ม

อะไรบ�งอย�งไมเหมอนคนอน หรอว�เร�แขงแรง ไมเหนสงออกกระทบ

อะไรเลย ยโรปจะพง สเปนจะพง แตเร�ยงเฉยๆ อย นเปนสงทอนตร�ย

แลวนกธรกจไทยดขนไหม เทาทคณธนารจก

ธนา: ผมคดว�มสองมม คอถ�เปรยบเทยบกบตวเอง ดขน แตถ�เปรยบ

เทยบกบคนอน ไมดขน ถ�เปรยบเทยบตวเองตอนนกบป 2540 กดขน

เกงขน และทอยไดจนถงวนนกคงมอะไรดๆ ในหล�ยภ�คธรกจ แตถ�เร�

เจออนเดย จน สงคโปร กรเลยว�เร�ไมเกง

ตอนทผมอยดแทค มเครอข�ย 12 ประเทศ เชน บงกล�เทศ

อนเดย ประเทศแถบสแกนดเนเวย เปนตน ผ บรห�รเข�จะย�ยกน

หมด ยกเวนประเทศไทย ซงเปนประเทศทผบรห�รมปญห�เรองเคพไอ

(Key Performance Indicator: KPI หรอเครองมอวดประเมนผลก�ร

ทำ�ง�นในด�นต�งๆ) ม�กทสด เร�สงคนออกไปไมได เวล�มประชม

เร�เงยบทสด แลวเร�กบอกว�ประเทศไทยไมเหมอนใคร “Thailand

only” เข�กปวดหวกบเร�ม�ก

ด�นบคล�กร เร�ไมดเมอเปรยบเทยบกบประเทศอน ต�งประเทศ

เข�เปลยนเปนเรองปกต เร�แคไปเชยงใหมยงย�กเลย

ในสายตาของภาคธรกจ มองบทบาทของรฐในชวง 15 ป อยางไร

ธนา: เหมอนเดม ตอนนมบ�งภ�คจะยงขนอก มองคกรอสระอย�ง

กสทช. (คณะกรรมก�รกจก�รกระจ�ยเสยง กจก�รโทรทศน และกจก�ร

โทรคมน�คมแหงช�ต) ซงกำ�กบดแลธรกจทผมทำ�อย มผลตอก�รเตบโต

ของธรกจเยอะ เพร�ะก�รตงคณะกรรมก�ร กสทช. ไมไดทำ�เพอเออธรกจ

แตเพอเปนตวแทนผลประโยชนแตละภ�คสวน เชน มตวแทนเอนจโอ ม

นกเศรษฐศ�สตร มนกก�รศกษ� เปนตน เปนองคกรทไมเออผลประโยชน

ตอธรกจนก แตเออตอกลมผลประโยชนทเข�ไปเปนกรรมก�ร ซงมอำ�น�จ

ในก�รกำ�กบดแลวทยกระจ�ยเสยงและโทรคมน�คม ผมยงไมรว�จะออก

หวหรอออกกอย แตเข�มอำ�น�จในก�รหมนทศท�งของธรกจ สวนภ�ครฐ

กเรอยๆ เหมอนเดม ไมมอะไรจรงจง

ดร.เศรษฐพฒบอกวา 15 ป ประเทศไทยไมไดไปไหน สวนคณธนา

บอกวาประเทศไทยไมเหมอนใคร เปน “Thailand only” เราคดกน

แบบน เราอยตรงไหน และเราจะไปทางไหนตอ อะไรเปนโจทยใหญ

ของเศรษฐกจไทยในปจจบน และเราจะจดการกบโจทยเบองหนา

เราอยางไร

บรรยง: 15 ปผ�นไป ธรกจเอกชนดเหมอนจะดขน โดยกำ�ไรของบรษท

ไทยวดจ�กก�รเสยภ�ษเงนไดนตบคคล ซงเพมขนรอยละ 350 จ�กชวง

กอนวกฤต และภ�คเอกชนมกำ�ไรในป 2554 อย 3 ล�นล�นบ�ท ซงโต

ขนเยอะม�ก แตโตจ�กอะไร จ�กก�รปรบปรงประสทธภ�พก�รผลต หรอ

โตจ�กก�รปรบโครงสร�ง คำ�ถ�มนน�สนใจ เพร�ะสดท�ยแลว ประเทศจะ

เจรญได ตองม�จ�กก�รปรบปรงประสทธภ�พก�รผลต

308 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 309

ทผ�นม� ประเทศไทยไมไดใหคว�มสำ�คญกบเรองผลตภ�พ เร�ม

ก�รลงทนวจยนอย นวตกรรมทประเทศไทยจด หนงในส�มเปนของบรษท

หวเวย [บรษท หวเวย เทคโนโลย (ประเทศไทย) จำ�กด] เท�ทผมด 15 ป

ทผ�นม� นวตกรรมทพฒน� มอยเพยงอย�งเดยว คอ “คอรรปชน” ซง

พฒน�ไปลกลำ� และทำ�ใหทกอย�งบดเบอนไปหมด

ขอกลบม�พดในภ�พใหญ สงทเร�ไมเปลยน และผมคดว�เปน

อปสรรคสำ�คญ คอทศนคตของสงคม และเรองใหญอกเรองคอก�รเปน

“สงคมอปถมภ” ฟงดอ�จไมรสกเสยห�ย แตสงคมอปถมภทำ�ใหเกดผ

อปถมภและผถกอปถมภ ผอปถมภจะรสกว�เปนคณพอรด ถงเวล�ตอง

ดแล ผถกอปถมภรสกว�เมอมปญห� จะตองมใครสกคนม�แกให ทำ�ให

สงคมไมมก�รเปลยนแปลง ไมมก�รปฏรป ซงก�รปฏรปจะไมมคำ�ว�

“win-win” ทอยเฉยๆ แลวดขน

พอเปนสงคมทมผอปถมภ เร�จะรสกว�เวล�มปญห� จะมใคร

สกคนม�แกใหเร� แลวกมคนชนวว�ใครเปนคนทำ�ผด บ�งคนพย�ย�ม

แกไขเรองบ�งอย�ง แตห�กเกดผลเสย ทงทผลดกม เร�จะจองมองไปแค

ทผลเสย คล�ยกบเรองก�รแกปญห�วกฤตเศรษฐกจ

อย�งท ดร.เศรษฐพฒและ ดร.วรไทพด ปญห�เชงโครงสร�งม

เยอะ มหล�ยเรองทตองตดสนใจ ทกครงทตดสนใจ ผตดสนใจกรว�มด

มเลว เพร�ะมนไมมท�งแกแลวมแตดอย�งเดยว แบบทนกเพอฝนชอบพด

ถ�ทำ�แลวด คนลมหมด แตถ�มผลกระทบท�งลบ คนจะต�มเลนไมเลก

ผมคดว�สงหนงทควรมในสงคมไทย คอคว�มเปน “คนกตญญ

รคณ” อย�งทกวนนถ�เร�พดถงไอเอมเอฟ จะมคนในสงคมด� ผมขอ

ยนยนว�ถ�ไมมไอเอมเอฟวนนน เร�จะยนไมอย และยงมกรณคณธ�รนทร

นมม�นเหมนท และคณอมเรศ ศล�ออน ทอ�ส�ม�ชวยทำ�ง�นทย�กสด

ผมพดเรองนเพร�ะเรองทศนคตของสงคมมนสำ�คญม�ก ถ�เร�ไมเปลยน

ตรงน ตอไปคนดกจะไมอ�ส� คนทม�ทำ�กตองหวงอะไรสกอย�งเท�นน

ผมเองถกท�บท�มเกอบทกเรอง แตดวยคว�มเหนแกตว กเลย

ปฏเสธทกเรอง ม�หลวมตวไปชวยแกปญห�ก�รบนไทย พอออกม�กม

คดตดตวม�หนงคด ซงถอว�เปนเรองเลกๆ

ในแงของเศรษฐกจ เร�แกปญห�เศรษฐกจโดยร�ค� สงออก

เฟองฟจ�กรอยละ 30 ของจดพ ม�เปนรอยละ 70 เพร�ะเร�ยงเปน

เศรษฐกจแบบแรงง�นเขมขน กอนเกดวกฤต ค�แรงขนตำ� 150 บ�ท หรอ

6 ดอลล�รสหรฐ แตพอเกดวกฤต ลดลงเหลอ 3 ดอลล�รสหรฐ คดตนทน

แคค�แรงอย�งเดยว คณตองเตบโตแนๆ แตหลงจ�กนนเร�เพมผลตภ�พ

เพอคว�มยงยนหรอเปล� ถ�สงเกต พอค�เงนเรมแขงขนเปน 40 บ�ทตอ

ดอลล�รสหรฐ ค�แรงขนเปน 200 บ�ท กเรมโวยว�ยแลว มก�รกดดน

ธน�ค�รแหงประเทศไทย และเรยกรองใหสงเสรมก�รสงออก เหมอนตอน

นขนค�แรงเปน 300 บ�ท กมคนออกม�รองอก

สง ทเกดขนคอ อตร�ก�รเจรญเตบโตท�งเศรษฐกจของ

ประเทศไทยในชวง 15 ป ไมถอว�ตนเตนเลย ถ�เฉลยกอยทประม�ณ

รอยละ 5-6 ถอว�ไมด แตสงทเกดขนคอโครงสร�งเศรษฐกจเปลยนจ�ก

เกษตรกรรมเปนอตส�หกรรมม�กขน แรงง�นในภ�คเกษตรกรรม จ�ก

รอยละ 50 ลดลงเหลอแครอยละ 40

มตวเลขหนง ทน �สนใจม�ก ผมฟงม�จ�กธน�ค�รแหง

ประเทศไทยและทดอ�รไอ (สถ�บนวจยเพอก�รพฒน�ประเทศไทย) คอ

แรงง�นเพมจ�ก 30 ล�นคนเปน 39 ล�นคน แตค�แรงของคนทรบเงน

เดอนทงหมดกลบมสวนแบงลดลง เศรษฐกจโตขนรอยละ 50 แตค�จ�ง

ทแทจรงลดลงรอยละ 4 คว�มหม�ยคอ 39 ล�นคนไดสวนแบงนอยลง จง

สงสยว�กำ�ไรจ�กก�รเตบโตไปอยทไหน ทำ�ไมเมอเปนอย�งนน แตสงคม

ยงเดนตอไดโดยไมเกดคว�มวนว�ย

310 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 311

สมยรฐบ�ลทกษณ ชนวตร ซงม�หลงจ�กแกวกฤต มตวเลข

ทน�สนใจซงนกเศรษฐศ�สตรของบรษทหลกทรพยภทรไปพบ คองบ-

ประม�ณกอนหน�คณทกษณถงมอร�กหญ�เพยงรอยละ 16 แตภ�ยใต

รฐบ�ลทกษณ เพมขนเปนรอยละ 24 จงเปนคำ�ตอบว�ถงแมผลตภ�พ

และค�จ�งของคนจะไมเพมขน แตมนมเงนอกสวนหนง คอสวนแบง

ของร�กหญ� ทเพมขนรอยละ 8 คดเปนงบประม�ณจะได 1.5-2 แสน

ล�นบ�ทโดยประม�ณ ซงเงนทไดจะโตต�มงบประม�ณทเพมขน ทำ�ให

ประคบประคองไปไดในระดบหนง

ผมไมมองปญห�เรองคว�มแตกแยก เพร�ะเปนเรองของคนและ

เปนเรองของกลม แตมองในแงโครงสร�งว� ถ�ไมไดแกปญห�จรงๆ เมอ

เดนไปข�งหน� คว�มเหลอมลำ�จะเพมขน ในทสดกจะทำ�ใหเกดปญห�

คว�มแตกแยกรนแรงม�กขน สวนใครจะเอ�ไปใชเปนเครองมออะไรก

เปนอกเรองหนง

โครงสร�งปจจบน ภ�คเอกชนมกำ�ไรถงรอยละ 30 ของจดพ ซง

เปนสดสวนทใหญม�ก และทน�ตกใจกคอ ส�มปทผ�นม�ยงโตในอตร�

รอยละ 30 ลองนกภ�พง�ยๆ ภ�คเอกชนเปนภ�คทใหญม�กและโตขน

เรอยๆ ขณะทโดยรวม ผลตอบแทนทแทจรงโตแครอยละ 8-9 เปนไปได

อย�งไร ยกเวนว�ก�รโตนนม�จ�กก�รไปโตนอกประเทศ แตจ�กขอเทจ

จรง ภ�คเอกชนไทยไดกำ�ไรจ�กในประเทศเกอบทงนน เนองจ�กก�ร

ลงทนนอกประเทศยงม home bias สง ผมจงอย�กรว�โตจ�กทไหน โต

จ�กในประเทศ หรอโตจ�กก�รกดค�แรง ก�รเจรจ� ก�รกอสร�ง หรอก�ร

กดกนท�งก�รค� ซงเปนเรองน�หวง เพร�ะเปนเรองโครงสร�ง

นอกจ�กน เร�ยงเปนสงคมอปถมภ เร�บอกว�รฐบ�ลตองแก

ปญห�เศรษฐกจ ถ�แกไมไดกออกไป ดเหมอนรฐบ�ลเปนคนทำ�ทกอย�ง

ทงประกนร�ค�ข�ว กำ�หนดค�แรงขนตำ� เปนตน วนกอนผมไปสมมน�ท

“บงเอญเราโชคด ประเทศไทยอยใน

จดทแขงแรงทสดในการรบมอกบ

วกฤตโลกทก�าลงจะเกด แตความโชคด

นกลบท�าใหเราปรบตวนอยมาก

เพราะเรามศกยภาพทจะแขงแรงไดโดย

ไมตองปรบตว นนคอสงทนาเสยดาย”

บรรยง พงษพำนช

a

312 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 313

ศศนทร กพดถงปญห�ก�รศกษ�ของไทยว�ไมคอยตอบโจทยของตล�ด

และภ�คอตส�หกรรม ตวอย�งเชน บรห�รธรกจ มคนห�ง�นอย 3 หมน

คน แตมง�นอยหมนเดยวเท�นน ซงก�รศกษ�อ�จสร�งคนทไมมคณภ�พ

พอ และอกอย�งทคอนข�งชด คอเร�ข�ดแรงง�นอ�ชวะ แตเร�ดนไปบอก

ว�จบปรญญ�ตรได 15,000 บ�ท กล�ยเปนว�เร�ข�ดแรงง�นอย�งหนง

แตไปรบรองแรงง�นอกอย�งหนง

เมอมองไปข�งหน� ระบบทนนยมของโลกกำ�ลงปรบตวครงใหญ

จ�กวกฤตทเกดขน 15 ปทผ�นม�เปนยคทก�รเงนมบทบ�ทม�กเกนไป

และขนม�ครองโลก ซงก�รเงนเปนเรองทมประโยชน ไมใชไมสำ�คญ แต

ดนไปเอ�ประโยชนม�กกว�สร�งประโยชนหล�ยเท�

ดงนนจงตองมก�รปรบตว ระบบก�รเงนทใหญเกนไป ทำ�ใหคว�ม

ไมสมดลของโลกอยไดน�น เหมอนอย�งอเมรก�ทส�ม�รถไมสมดลม�ได

ขน�ดน แตวกฤตในอเมรก�กบในยโรปไมเหมอนของเร� เมอป 2540 เปน

วกฤตทเกดในภ�คธรกจ เกดจ�กก�รลงทนผดพล�ด ในอเมรก�เกดจ�ก

ก�รบรโภคเกน ในยโรปเกดจ�กหนสนภ�ครฐ แตทแนๆ คอมนตองมก�ร

ปรบตวครงใหญ ซงปรบเปนอะไร ตอนนไมมใครร ชวงตอไปกจะเปนชวง

ทน�ตนเตนม�กๆ ชวงหนงของเศรษฐกจโลก

ดร.วรไทคดวาประเทศไทยอยตรงไหน

วรไท: วนนเร�มอยสองเรอง คอเร�ยมเงนในอน�คตม�ใช และเร�ไมคอย

มวนย อย�งท ดร.เศรษฐพฒพด และทคณธน�บอกว� คนรนทผ�นวกฤต

ม�จะกลวคว�มเสยงม�กจนไมกล�ทำ�อะไร แตคนทวไปโดยเฉพ�ะคนรน

ใหม ไมคอยคำ�นงเรองคว�มเสยงและเรองวนย วนนผมคดว�เร�ตดกบดก

อยส�มเรองดวยกน

หนง เร�ตดกบดกทท�งเศรษฐศ�สตรเรยกว� “middle income

trap” คอเร�ไมส�ม�รถยกระดบประเทศของตวเองใหก�วข�มก�รเปน

ประเทศร�ยไดชนกล�งได มองยอนกลบไปเมอ 20 ปทแลว จดพตอหว

ไทย เก�หลใต และม�เลเซย เท�ๆ กน วนนเก�หลใตกล�ยเปนประเทศ

พฒน�แลว จดพตอหวขนไปเกน 12,000 ดอลล�รสหรฐ ของไทยตอนนอย

ประม�ณ 5,000 ดอลล�รสหรฐ ม�เลเซยขนไปสงกว�เร�เยอะ ประม�ณ

7,000-8,000 ดอลล�รสหรฐ แตเร�อยตรงน ไมส�ม�รถไปไหนได

สอง เร�ตดกบดก “ประช�นยม” ผมไมไดพดถงรฐบ�ลน แตพด

ถงกระบวนก�รพฒน�ในชวงสบปทผ�นม� ระบบก�รเมองและระบอบ

ประช�ธปไตยไทย ทำ�ใหคนไทยตดกบดกประช�นยม ซงนำ�ม�สก�ร

ไมสนใจวนยและก�รดแลตนเอง แตสนใจระบบอปถมภม�กขน มอะไร

กไปพงระบบอปถมภ

ส�ม เร�ตดกบดก “คอรรปชน” กบดกนเปนกบดกสำ�คญทดง

ประเทศไทยใหลงเหวไปเรอยๆ ถ�เร�ไมแกไขอย�งจรงจง ผมคดว�เร�

จะแยกว�ฟลปปนส เพร�ะอย�งนอยเข�กพฒน�ขนหล�ย

กบดกทงส�มมคว�มเกยวของเชอมโยงกน กบดกประช�นยม

จะทำ�ใหเร�ตดกบดก middle income trap ม�กขน เพร�ะประช�นยม

หม�ยคว�มว�รฐบ�ลตองรบภ�ระทกเรอง และบ�งเรองไมไดรบภ�ระ

แบบพอเพยงดวย คอรฐบ�ลทำ�เพอหวงคะแนนเสยง ซงจะม�กระทบกบ

ภ�ระภ�ษ ในเมอฐ�นภ�ษไมไดเพมขน อตร�ภ�ษอ�จตองเพมขน เพอ

นำ�เงนม�ใชผ�นประช�นยม เพร�ะประช�นยมทำ�ใหเกดภ�ระผกพน

ภ�ยหน�เตมไปหมด ทกคนสบ�ยใจ เกษตรกรสบ�ยใจ คนททำ�ธรกจกบ

ต�งจงหวดสบ�ยใจ เพร�ะคดว�จะมเงนจ�กรฐบ�ลเข�ม�อย�งตอเนอง

แตธรกจทมศกยภ�พกจะโดนอตร�ภ�ษแพงๆ ทำ�ใหเข�ไมอยเมองไทย

ย�ยไปอยเมองนอก คนรนผมกลมหนงเรมคดไปอยเมองนอก เมอธรกจ

ดๆ ย�ยไปอยเมองนอก ฐ�นภ�ษจะยงแคบ อตร�ภ�ษกยงตองเพมขน

314 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 315

เพอจะห�เงนไปทำ�นโยบ�ยประช�นยม กล�ยเปนวงจรอบ�ทว ไปกระทบ

คว�มส�ม�รถในก�รแขงขน เมออตร�ภ�ษเพมขน ธรกจทมศกยภ�พ

ในก�รแขงขนกไมม�ลงทนกบคนไทย โอก�สทเร�จะมกลไกทชวยยกระดบ

ประสทธภ�พของประเทศกห�ยไป

ในแงงบประม�ณของภ�ครฐ นโยบ�ยประช�นยมเกอบทงหมด

เปนร�ยจ�ยประจำ� ทำ�ใหร�ยจ�ยก�รลงทนของรฐบ�ลลดลงไปเรอยๆ

เปนทม�ของก�รกอหนพเศษ โดยแยกงบลงทนออกม�อยนอกงบประม�ณ

ซงอ�จทำ�ล�ยวนยก�รคลงในระยะย�ว และถ�รฐบ�ลไมมคว�มส�ม�รถ

ในก�รลงทน ระดบผลตภ�พของประเทศจะเพมจ�กไหน อย�ลมว�ทก

งบลงทนของรฐบ�ลกจะมคอรรปชนม�กน ดงนนงบลงทนทแทจรงของ

ประเทศจงลดลงไปเรอยๆ จ�กนโยบ�ยประช�นยม ซงยงทำ�ใหเร�ตด

กบดก middle income trap ม�กขน

เมอเงนรฐบ�ลเรมหมด กใชวธไปแทรกแซงกลไกตล�ด เอ�เงน

เอกชนม�ทำ�นโยบ�ยประช�นยม เพอใหไดคะแนนเสยง ตวอย�งเชน

ค�แรง 300 บ�ท กถอเปนเงนเอกชนทม�สนบสนนนโยบ�ยกงประช�-

นยม สวนนโยบ�ยจำ�นำ�ข�วกเปนนโยบ�ยทแทรกแซงกลไกตล�ดมห�ศ�ล

ทำ�ล�ยระบบข�ว ระบบก�รสงออก ตล�ดกล�งข�วทเคยเปนกลไกสำ�คญ

ในประเทศไทย วนนห�ยหมดแลว วนนโรงสข�วไมรบสข�วแลว แตไป

รบสร�งโกดงเพอเกบข�วของรฐบ�ล เพร�ะโกดงมไมพอ มนสร�งคว�ม

บดเบอนมห�ศ�ลใหเกดขนในระบบและกลไกของคนททำ�ธรกจ คนท

กำ�ลงสร�งคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนกถกลดทอนคว�มส�ม�รถในก�ร

แขงขนไปเรอยๆ

อย�งวนนในต�งประเทศ ข�วไทยกเรมห�ยไปจ�กชนว�งสนค�

ชนนำ�ในโลก ซงกว�จะไดชนนนม�ตองใชเวล�น�นม�ก ตองไปประมล

ตองไปเจรจ�กบร�นค�ใหญ กว�เข�จะยอม ห�กหยดนโยบ�ยจำ�นำ�ข�ว

วนน กว�ข�วไทยจะกลบไปอยทชนเหล�นนอก ตองใชเวล�หล�ยป

นคอคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนทภ�คธรกจสร�งม�เปนเวล�

หล�ยสบป แตคอยๆ ห�ยไปจ�กสวนหนงของประช�นยม และประช�นยม

นมแนวโนมทจะแทรกแซงกลไกตล�ดม�กขนเรอยๆ เพร�ะงบประม�ณ

ของท�งก�รเรมหมด และมขอจำ�กด

นโยบ�ยประช�นยมทเข�สสงคมอปถมภทำ�ใหคนไมคอยคดอะไร

ย�วๆ ทกคนหวงแตผลระยะสน แลวจะมมอบม�ตลอดเวล� ม�ขอใหทำ�

โนน ทำ�น ทเร�เหนกมหอมแดงและพชแปลกๆ ซงไมเคยไดยนม�กอน

รฐบ�ลกตองเข�ไปรบจำ�นำ� มนฉดคว�มสนใจของรฐบ�ลและข�ร�ชก�ร

ใหตองม�ตอบโจทยสนๆ ไมมใครคดเรองก�รปฏรป ซงจะชวยยกระดบ

ผลตผลของประเทศ ทำ�ใหไมส�ม�รถหลดจ�ก middle income trap ได

ท�ยทสด ภ�ครฐกจะออนแอลงเรอยๆ เพร�ะข�ร�ชก�รทด

มกไมอย�กสนบสนนนโยบ�ยแบบน เพร�ะเหนว�ในระยะย�วอ�จไมได

ตอบโจทยของประเทศ กจะเจอแตคนทยอมภ�คก�รเมองทยงอยในระบบ

ร�ชก�ร ปญห�ทเกดจ�กคว�มออนแอของภ�ครฐ จะทำ�ใหโอก�สหลดจ�ก

middle income trap มนอยลง

ในท�งตรงกนข�ม middle income trap ซงทำ�ใหเศรษฐกจ

ไมส�ม�รถขย�ยตวไดอย�งเตมท กทำ�ใหตดกบดกประช�นยมม�กขน

โดยปรย�ย เพร�ะเมอเศรษฐกจขย�ยตวช� คนรวยไดประโยชน มแตภ�ค

เอกชนขน�ดใหญไดกำ�ไร และคนทเปนปล�ใหญในระบบมอำ�น�จเหนอ

ตล�ด กทำ�ใหเกดคว�มเหลอมลำ�ม�กขน คนจนตองวงไปห�รฐบ�ล ขอ

ใหทำ�นโยบ�ยประช�นยมเพมม�กขน

เมอเศรษฐกจไมส�ม�รถโตไดอย�งเตมท และระบบเศรษฐกจ

ข�ดภมคมกน แตตองเจอคว�มเสยงม�กขน จ�กก�รเปลยนแปลงท�ง

ธรรมช�ตและก�รเปลยนแปลงของสภ�วะเศรษฐกจโลก กนชนของระบบ

316 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 317

เศรษฐกจจงมนอยลง เวล�เกดอะไรขนแตละครง คนกจะวงไปห�รฐบ�ล ให

ทำ�นโยบ�ยประช�นยม ใหม�ชวย ทำ�ใหเร�บรห�รเศรษฐกจเปนม�ตรก�ร

ไมใชเปนนโยบ�ย เร�จงตดกบดกม�กขน และจะดงใหเร�ไหลลงเรวม�ก

ประเทศไทยเปนประเทศเดยวในอ�เซยนทอนดบขดคว�ม

ส�ม�รถในก�รแขงขนลดลงตอเนองเปนเวล�ส�มปตดตอกน ตวอย�ง

คแขงของเร� เชน สงคโปรอยอนดบ 3 แลวกขนม� 2 ม�เลเซยเรมจ�ก

อนดบ 24 เมอป 2009 ตอนนอยท 21 อนโดนเซยจ�ก 54 ม�อย 46

เวยดน�มจ�ก 75 ม�อย 65 ฟลปปนส 87 ม�อย 75 ของไทยจ�ก 36 ม�

อยท 39 ขอมลนจ�ก World Economic Forum

เราจะออกจากจดทยนอยไดอยางไร

เศรษฐพฒ: ทกวนนเร�กำ�ลงกนบญเก� ไมสร�งบญใหม และไมสร�งอะไร

เพออน�คต สญญ�ณชดเจนทสดทสะทอนเรองน คอก�รลงทน บ�นเร�

ชดเจนม�กว�ก�รลงทนไมฟนกลบม�ในส�รพดมต ถ�เอ�แคมลค�ทแท

จรงของก�รลงทน หกเรองเงนเฟอออกไป ตอนนยงอยแครอยละ 75 ของ

ชวงกอนวกฤตป 2540 ทกประเทศในเอเชย ตอนทเจอวกฤตเศรษฐกจ

กตกลงไปหมด แตทอนไตกลบม�ได และสงกว�ทเคยเปน แตไทยเปน

ประเทศเดยวในอ�เซยน หรอในเอเชยดวยซำ� ทก�รลงทนทงภ�ครฐและ

ภ�คเอกชนรวมกนอยแครอยละ 75 ของระดบทเคยเปน

ก�รลงทนโดยตรงจ�กต�งประเทศกมคว�มสำ�คญ เพร�ะนก

ลงทนต�งช�ตจะนำ�เทคโนโลยใหมๆ เข�ม� อย�งชวงห�ปทผ�นม� ม

นกลงทนต�งช�ตขนเงนเข�ม�ลงทนในเวยดน�มเพมขน 4 เท� ม�เลเซย

เพมขน 2 เท� และอนโดนเซยเพมขน 1.6 เท� แตประเทศไทยลดลง

รอยละ 25 และอยในระดบทตำ�ม�ก ขณะเดยวกนกตองพย�ย�มสงเสรม

ใหคนไทยออกไปลงทนในต�งประเทศ เนองจ�กมคนไทยออกไปลงทน

เศรษฐพฒ สทธวำทนฤพฒ

318 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 319

ในต�งประเทศไมถงรอยละ 50 เมอเปรยบเทยบกบม�เลเซย ซงในระยะ

หลงมนกลงทนออกไปลงทนในต�งประเทศม�ก กระทงล�สดขนเงนไป

ลงทนในต�งประเทศเท�กบไตหวน

มนกเศรษฐศ�สตรเล�นท�นเกยวกบก�รพฒน�เศรษฐกจ ซง

ผมชอบม�ก เปรยบเทยบก�รพฒน�เศรษฐกจหรอก�รเตบโตเหมอนกบ

ถนนสองเลน สมมตว�คณอยในเลนทรถตด แตอกเลนมนเรมวงได ตอน

แรกคณจะรสกว�ใกลจะไดไปแลว เมอเวล�ผ�นไป เลนคณยงตดอย แต

อกเลนวงไดอยเรอยๆ คณรสกอย�งไร

ผมคดว�ระยะหลงๆ รฐบ�ลหนม�ทำ�นโยบ�ยประช�นยมกนม�ก

เพร�ะไมส�ม�รถกระจ�ยโอก�สไดอย�งทวถง ถ�ปลดลอกตรงนไมได

กจะจมๆ วนๆ อยอย�งน

เราจะหาวธหลดออกจากตรงนอยางไร

เศรษฐพฒ: ผมไมอย�กเนนเรองคว�มเหลอมลำ� คอไมมวนทผมจะมร�ย

ไดเท�คณบรรยง พงษพ�นช ผมเข�ใจว�คว�มเหลอมลำ�เปนเรองปกต แต

สงทผมรบไมไดเปนเรองของโอก�ส ถ�ผมไมส�ม�รถเข�โรงเรยนทด เพอ

ทจะสอบเข�มห�วทย�ลยทด และไดง�นทด ถ�ไมมโอก�สกจะมปญห�

ห�กดจำ�นวนครวเรอนทมเงนออมพอทจะสงลกเรยนในระดบ

มห�วทย�ลย จะพบว�มจำ�กด นอกจ�กน สำ�หรบคนทจบมห�วทย�ลย

ถ�มว�จบแลวไปทำ�อะไร คนจบมห�วทย�ลยม�กขน วนๆ ทำ�ง�นเปน

เสมยน แถมร�ยไดกไมคอยโต โอก�สมนห�ยไป

อกอย�งทแปลกม�กสำ�หรบภ�คแรงง�นของไทย คอผลตอบแทน

จ�กก�รเรยนไมเพมขน ร�ยไดของคนทจบมห�วทย�ลย เทยบกบคน

ทจบ ม.ตนหรอ ม.ปล�ย ปกตเศรษฐกจทพฒน� สวนต�งน�จะเพมขน

โดยเศรษฐกจน�จะใหคว�มสำ�คญกบทกษะก�รทำ�ง�น แตบ�นเร�ไมใช

ของไทยนง และถ�ยงไมมก�รกระจ�ยโอก�ส ผ�นไปอก 15 ป กตองม�

คยกนเรองเดม

คณธนาคดวาเราอยตรงไหน แลวเราจะไปอยางไรตอ

ธนา: เมองไทยถกลอกดวยตวเองหล�ยอย�ง ภ�คร�ชก�รไมขยบ

นกก�รเมองขยบ กจะมปญห�คอรรปชนเยอะ เหมอนนำ�ทวม เร�กสร�ง

เขอนปองกนบ�นตนเองกอน คนอนจมไมเปนไร

ผมคดว�เมองไทยตองมวกฤตอกหล�ยครง เร�ถงจะเรยนร

ประเทศอน ถ�ไมเปนอ�ณ�นคม กโดนกดขขมเหงหรอมภยธรรมช�ต

เข�ผ�นอะไรม�เยอะ

ประเทศไทยเหมอนโดนส�ป แตเปนคำ�ส�ปแบบสบ�ยๆ วกฤต

เร�กเปนวกฤตแบบสวๆ เร�มวกฤตเศรษฐกจครงหนง ในขณะทประเทศ

อนมวกฤตเศรษฐกจหล�ยครง และแรงกว�ประเทศไทยมห�ศ�ล บ�ง

ประเทศมเรองของอ�ณ�นคม ถกยดประเทศ หนกกว�เร�เยอะ ของเร�

แคซอมปะผนดหนอย

คำ�ถ�มคอ วกฤตคร�วตอไปจะเจอกบอะไร วกฤตก�รเมอง

เศรษฐกจ หรอสงคม และเมอเจอวกฤตแลว เร�จะเปนแบบฟลปปนส

แฟบไปเลย หรอจะเรยนรแบบญปนและเก�หลใต เรองพวกนตอบย�ก

ผมคดว�ตอนนทกคนไมไดรสกว�จะมวกฤต ทกอย�งดดไปหมด

ผมไปเจอคนจนและคนอนเดย เข�ชอบพดว�เวล�นทกคน

ฮกเหม รวมมอกนเปนว�ระเดยว ในก�รทำ�ใหประเทศไปสก�รเปน

มห�อำ�น�จท�งเศรษฐกจ เพอจะนำ�ประเทศไปสอกระดบหนง ของไทย

ถ�ดจ�กหนงสอพมพ เหมอนกำ�ลงจะไปสระเบดตมแนๆ หลงจ�กนนเร�

คอยม�จดสมมน�กนใหมว�เร�เรยนรอะไร (หวเร�ะ) อ�จเปนชะต�ของ

ประเทศทจะตองไปสอะไรแบบนน

320 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 321

อะไรเปนวาระของประเทศไทยในปจจบน

ธนา: แตละคนอ�จไมเหมอนกน นคอปญห�ใหญของไทย แตห�กถ�ม

ประเทศอน อย�งจนและอนเดย เข�มว�ระเดยวกนหมดว�เข�จะนำ�

ประเทศไปสมห�อำ�น�จท�งเศรษฐกจ แตของเร� ถ�จดสมมน�แลวถ�ม

กจะไมเหมอนกน ไปคนละทศคนละท�ง ตวอย�งง�ยๆ คอก�รทเร�อดทน

กบก�รรถไฟแหงประเทศไทย เร�ยอมไดอย�งไร ทงทเร�รว�ถ�เร�แปรรป

ก�รรถไฟแลวจะด ถ�ถ�มผม ปญห�ทงหมดทเร�เจอ ถ�แกปญห�ของ

ก�รรถไฟได กทำ�อย�งอนไดอกเยอะ ทกคนกรปญห� แตทำ�ไมถงแกไมได

ดวยสภ�พสงคม เศรษฐกจ และก�รเมองแบบน คนดทไหนจะ

เข�ไปห�เรอง อ�จมนกก�รเมองทอย�กเข�ไปดวยเหตผลอนๆ แตใครจะ

เข�ไปแกปญห�ของก�รรถไฟ ในเมอเข�ไปกไมไดอะไร ถ�ประเทศไทยห�

คนเข�ไปแกปญห�ของก�รรถไฟไมได อย�งอนกคงแกไมไดเหมอนกน

วรไท: ทกวนนตองถ�มว�เร�ทนกบก�รท�อ�ก�ศย�นแหงประเทศไทย

ไดอย�งไร เครองบนตองบนวนอยอย�งนน และวทยก�รบนกมปญห�

เปนอะไรทเกยวกบคอรรปชนหรอเปล� ซงทำ�ใหปญห�รนแรงขนเรอยๆ

ผมคดว�ห�ปข�งหน�จะมอะไรทระเบดออกม�ใหเร�เหนเยอะ

ม�ก ประเทศไทยวนน รฐวส�หกจใหญๆ ทำ�ไมห�ซอโอไมได ทงก�รรถไฟ

ก�รบนไทย และทโอท ซงมสนทรพยหล�ยแสนล�นบ�ท

เศรษฐพฒ: ขอเสรมนดหนง ทเร�ตองทำ�ใจรบทงทไมควรรบ สวนหนง

เปนเพร�ะบ�นเร�ข�ด accountability (คว�มรบผดรบชอบ) โดยสนเชง

ผมเหนส�รพดเรองทเร�ปลอยผ�นไปเหมอนไมมอะไรเกดขน ไมเหมอน

ธรกจ ห�กทำ�ไมด กจะถกลงโทษ ไมไดโบนส เปนตน

ห�กถ�มเรอง quick win ผมคดว�ตองทำ�ของใหมๆ ทยงไมม

แตละคนอาจไมเหมอนกน นคอปญหา

ใหญของไทย แตหากถามประเทศอน

อยางจนและอนเดย เขามวาระเดยวกน

หมดวาเขาจะน�าประเทศไปสมหาอ�านาจ

ทางเศรษฐกจ แตของเรา ถาจดสมมนา

แลวถาม กจะไมเหมอนกน

ไปคนละทศคนละทาง

ธนำ เธยรอจฉรยะ

a

322 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 323

ใครเปนเจ�ของ ผมยงเชอเรองก�รลงทนและโอก�ส ซงสงทเร�ควบคมได

คอก�รลงทนของภ�ครฐ สงเกตว�รฐบ�ลประก�ศโครงก�รลงทน วงเงน

ใหญๆ ชอหรๆ เชน ไทยเขมแขง เปนตน แตก�รจดก�รจะออกม�ไมคอยด

ผมคดว�เรองก�รลงทนของภ�ครฐเปนโอก�ส เปนเหมอนลก

กระสนทเร�มเหลออยไมม�ก ตองจดสรรใหเกดประโยชนสงสด ใชใหเปน

ตวอย�งของก�รรวมมอกนระหว�งภ�ครฐและภ�คเอกชน

ในเรองของทศท�ง คณตองมเป�หม�ยว�จะสร�งโครงสร�ง

พนฐ�นเพออะไร ลงทนเพออะไร ไมใชสกแตว�จะสร�งถนนหรอร�งรถไฟ

ตองเอ�พวกนเปนตวอย�ง ทำ�ใหด มระบบตดต�มขอมล ว�ทำ�ไปแลวจะ

ทำ�ใหโครงก�รดจรงหรอเปล� ไมใชดว�ทำ�ไปแลวเปนไปต�มระเบยบของ

สำ�นกง�นก�รตรวจเงนแผนดนหรอเปล� แตไมไดดว�ทำ�ไปแลวจะไดอะไร

บรรยง: ผมมองว�คอรรปชนเปนบอเกดของปญห�ทงหมด ทำ�ใหทก

อย�งบดเบอน เกดก�รแสวงห�อำ�น�จและประโยชน จนตองทำ�ทกวถ

ท�งเพอใหไดม�

คอรรปชนเปนเรองระยะย�ว ก�รตอสกบคอรรปชนไมใชสงคร�ม

ระยะสนแนนอน แตผมมคว�มหวงเสมอว�จะเหนคว�มก�วหน�ในเรองน

ตองเรมตนททศนคตของสงคม ก�รไปห�มไมใหคนไมอย�กได

ไมมท�งเปนไปได ทกวนนทำ�ไมเข�คอรรปชนได เพร�ะพวกเร�ยอมให

เข�โกง ทศนคตตรงนตองเปลยนใหได มผลสำ�รวจออกม�ว�คนไทยรอยละ

65 ยอมรบได ถ�ไดประโยชนบ�ง คำ�ถ�มคอประโยชนใคร หรอคอรรปช

นมประโยชนจรงในระยะสน ตวอย�งเชน เงน 350,000 ล�นบ�ท คณ

ย�ยทรพย�กรในอน�คตม�ใชในปจจบน ใสเงนไปขน�ดน ยงไงจดพกขน

รอยละ 3 โดยเฉพ�ะเงนทแจก นเปนประโยชนระยะสนจรงๆ

เรองคอรรปชน ผมอย�กเรมทสอ ขอประท�นโทษทพดตรงๆ สอ

ตองเลกเหนแกประโยชนระยะสน เลกเหนแกโฆษณ�เตมหน� เลกเหนแก

ค�จ�งจดง�นต�งๆ เลกเชดชคนทเร�กรๆ กนอย ถ�ไมเลกตรงน สงคม

จะเปลยนทศนคตไดอย�งไร

ตอนนประเทศมปญหาเรองการระดมเงนเพอการลงทนในโครงการ

ขนาดใหญ ทผานมากมความพยายามทจะเสนอใหมการจดตง

กองทนความมงคง คดอยางไรกบเรองน

บรรยง: 15 ปทผ�นม� เร�เปนประเทศทมก�รเกนดลบญชเดนสะพด

ม�กม�ย รวมทงมเงนไหลเข�ม�กกว�ไหลออก ทำ�ใหเงนไปกองทธน�ค�ร

แหงประเทศ 2 แสนล�นดอลล�รสหรฐ แตเร�ไมไดตองก�รเงนทนสำ�รอง

เพอรกษ�เสถยรภ�พม�กม�ยขน�ดนน สกแสนล�นดอลล�รสหรฐกพอ

แลวบรห�รจดก�รใหนงๆ โดยนำ�ไปลงทนในพนธบตรรฐบ�ลสหรฐฯ จง

มแนวคดทจะนำ�เงนกอนนไปลงทน และกมแนวคดทจะตงกองทนคว�ม

มงคงแหงช�ต

ผมอย�กจะมองประเดนนว� ในโลกนมกองทนคว�มมงคงแหง

ช�ตกว�สบแหง แตทประสบคว�มสำ�เรจมอยประม�ณ 3-4 แหง กองทนฯ

ทประสบคว�มสำ�เรจมเงอนไขทเหมอนกน คอดชนชวดเรองก�รทจรต

คอรรปชนตองไมสงเกน 6 จ�กคะแนนเตม 10 โดยประเทศทไดคะแนน

สงสด 9 คะแนน คอประเทศนวซแลนด ประเทศไทยได 3.4 คะแนน และ

ไมเคยพฒน�เลย ในเมอภ�ครฐตองเปนผจดก�รโครงก�รลงทน แมคณจะ

ตงผทรงคณวฒอะไรทงหล�ย สดท�ยก�รเมองกตองเข�ม�

สรปคอ หนง ตองมคอรรปชนตำ� สอง เงนรฐตองตกนำ�ไมไหล

ตกไฟไมไหม ห�กลงทนไปแลวเกดข�ดทนขนม� ตองห�ตวคนรบผดชอบ

เพร�ะก�รลงทนมคว�มเสยง ทงนตองกระตนใหเกดก�รลงทนของภ�ค

เอกชน ซงตองใชเงนกอนน ถ�ภ�ครฐจะลงทน 3.5 แสนล�นบ�ท โดย

324 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540 สำ�นกข�วไทยพบลก� 325

หยบยมเงนในอน�คต ทดทสดคอใชเงนกอนนไปกระตนก�รลงทนของ

ภ�คเอกชน

ทผ�นม� ปญห�ของเร�คอก�รลงทนเร�ตำ�ม�ตลอด ทงภ�ค

เอกชนและภ�ครฐ ทำ�อย�งไรถงจะกระตนก�รลงทนของภ�คเอกชน

ใหม�กขน โดยเฉพ�ะกระตนใหภ�คเอกชนไปลงทนในต�งประเทศให

ได เพร�ะก�รลงทนของภ�คเอกชนมคว�มสำ�คญตอก�รพฒน�ประเทศ

คอนข�งม�ก ถ�เร�มองเผนๆ เหมอนเมดเงนของเร�ไปสร�งคว�มเจรญ

ใหประเทศอน แตก�รลงทนนอกประเทศมนมนยว�คณตองลงทนในสงท

มคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนเท�นน

การบรหารจดการนโยบายเศรษฐกจ อะไรเปนคอขวด

ธนา: ก�รบรห�รจดก�รนโยบ�ยเศรษฐกจตองใชหล�ยอย�งประกอบ

กน เชน ตองใชคว�มกล�ห�ญ และตองสงคนทดทสดไปแกปญห�

และจดก�ร แลวค มครองเข�ใหได เปนตน สำ�หรบไทย ปญห�มก

จะถกเกบไวเฉยๆ ท�งธรกจเร�เรยกว�หลบปญห� หรอผลกไปให

ผบรห�รคนตอไปม�แก อย�ใหระเบดในชวงทเร�อยในตำ�แหนง กรณ

ก�รรถไฟเปนตวอย�งทด ถ�เร�แกไขตรงนได กจะมก�รระดมสมอง และ

ตอยอดไปแกปญห�อะไรไดอกหล�ยอย�ง

ประเทศไทยมทางออกไหม

เศรษฐพฒ: ผมคดว�ก�รหยบยกเรองพวกนม�สอส�รใหคนใสใจ

อย�งตอเนองเปนเรองสำ�คญ เชน เรองโอก�ส ใหใสใจกบก�รทำ�ใหคน

มโอก�สม�กขน แทนทจะถ�มว�จดพไตรม�สนจะโตเท�ไร สอเปนผม

อทธพลตอผอ�น เปนผกำ�หนดว�ควรใสใจเรองอะไร ห�กสอใหนำ�หนก

กบจดพ คนจะคดว�มนเปนเรองสำ�คญ ถ�นกข�วสนใจเรองอะไรทเปน

ระยะย�วม�กขน ผมคดว�จะชวยได

a

การปฏรปเปนโจทยส�าคญ ตองปฏรป

ในทกเรอง ท�าอยางไรทจะปฏรประบบ

การศกษา หรอท�าอยางไรทจะการ

ปฏรประบบราชการ วนนเรองนหายไป

แลว ขาราชการเกงๆ ไมสามารถอยได

ในระบบราชการ เพราะไมมการปกปอง

คนท�างาน

วรไท สนตประภพ

326 15 ป วกฤตเศรษฐกจ 2540

ปญห�ของข�ว ไมใชเฉพ�ะในเมองไทย ต�งประเทศกเปน คอ

วงจรของข�วสนลงตลอดเวล� หลงจ�กโซเชยลมเดยเข�ม� จ�กเดมร�ย

หล�ยเดอนม�เปนร�ยวน แลวคณบรห�รประเทศเหมอนกบเปนร�ยก�ร

เรยลตโชว ทำ�ทกอย�งเพอปอปปล�รโหวต หรอพอคำ�พดนออกไปแลว

คนกด like เยอะไหม มนไมใช

วรไท: คำ�ถ�มว� 15 ปทผ�นม� เร�เรยนรอะไร คำ�ถ�มนตอบง�ย คอเร�

ไมเรยนรอะไร เพร�ะเมองไทยไมเปลยนแปลง (หวเร�ะ) ผมเหนดวยกบ

ทคณเศรษฐพฒพด เร�ควรจะคดเรองย�วๆ ม�กขน นเปนโจทยสำ�คญ

ก�รขบเคลอนขบวนก�รปฏรปเศรษฐกจมส�มชวง ต�มทกล�ว

ข�งตน ถ�เร�ส�ม�รถทำ�ใหก�รขบเคลอนตอเนองไปได กจะทำ�ให

โครงสร�งพนฐ�นท�งเศรษฐกจของเร�เขมแขงกว�เดม

ผมคดว�ประเทศไทยตดอยในส�มกบดก คอกบดกประช�นยม

กบดก middle income trap และกบดกคอรรปชน

สำ�หรบกบดกประช�นยม ผมคดว�ท�งออกหนงคอสร�งชมชน

ใหเขมแขง กระจ�ยอำ�น�จม�กขน ทำ�ใหเหนโอก�สในก�รเตบโต จ�ก

กรณตวอย�งทประสบคว�มสำ�เรจ เชน อบต.แมฟ�หลวง ใชงบประม�ณ

จ�งรถสองแถวรบเดกทกบ�นไปเรยนภ�ษ�จน จ�งครสอนภ�ษ�จน หรอ

โครงก�รปดทองหลงพระทจงหวดน�น พฒน�คณภ�พชวต เข�ส�ม�รถ

ลดหนได จ�กเมอกอนทเข�คดว�ไมมท�งทำ�ได คว�มสขกลบม� ช�วบ�น

เรมเหนโอก�สทจะอยไดดวยตวเอง ดงนนตองทำ�ชมชนใหเขมแขง เพร�ะ

เปนเรองทตองใชเวล�

ก�รปฏรปเปนโจทยสำ�คญ ตองปฏรปในทกเรอง อย�งก�รศกษ�

ไมมองคกรไหนทบรห�รคนเยอะขน�ดนน ทำ�อย�งไรทจะปฏรประบบก�ร

ศกษ� หรอทำ�อย�งไรทจะก�รปฏรประบบร�ชก�ร วนนเรองนห�ยไปแลว

ข�ร�ชก�รเกงๆ ไมส�ม�รถอยไดในระบบร�ชก�ร เพร�ะไมมก�รปกปอง

คนทำ�ง�น ก�รขนเงนเดอนข�ร�ชก�ร ปรญญ�ตร 15,000 บ�ท ถ�มว�

ประสทธภ�พของข�ร�ชก�รระดบปรญญ�ตรเพมขนอย�งไรบ�งทระดบ

ค�จ�งน เรองต�งๆ เหล�น เร�ตองปฏรป

13 กรกฎำคม 2555

รวมสนบสนน