İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİGİ ( İSG ) YÖNETMELİĞİNDE TEMEL İLKELER : İSG Yönetmeliği, İSG ile ilgili olan yasa ve tüzüklere bağlı olarak; EÜAŞ işyerleri ve işlerinde alınması gereken İSG önlemlerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Yönetmelik, Kamu İktisadi Teşebbüsleri hakkındaki 233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Elektrik Üretim AŞ ( EÜAŞ ) Ana Statüsü hükümlerine dayalıdır. ( M. 1-3 )

Yönetmelik hükümleri, EÜAŞ’ın tüm görevlileri tarafından EÜAŞ’nin bütün işyerlerinde, işlerinde ve bağlı ortaklıkların yaptığı işlerde uygulanır. ( M. 2 ) Yönetmelik kapsama giren herkese imza karşılığı verilir, Alındı Belgesi ilgilinin özlük

dosyasında saklanır. Yönetmeliği alan herkes, okuyacak belirtilen İSG kurallarına uyacak ve anlamadığı

maddeleri en yakın amirinden öğrenerek gereklerini uygulayacaktır. ( M. 29 )

Daha az maddi kayıp ve iş süresinin kısaltılması pahasına da olsa gerekli İSG önlemleri alınmadan çalışmaya başlanmayacaktır. ( M. 30 )

Tüm İSG önlemleri alınmasına rağmen olağan dışı nedenlerle işin sonucu kuşkulu ise durum en yakın amire duyurulacaktır. ( M. 31 )

Görevliler çalışma yerini izinsiz terk etmeyecek ve görev mahalli dışına izinsiz girmeyeceklerdir. ( M. 9 -10 )

Tanımlar... Kısaltmalar... Tarifler...

Yangın ;Yangına sebep olacak davranışlardan kaçınacaktır. Yangın halinde itfaiye ye bildirilecektir. ( M. 12 )

Madde 28 : ÇALIŞAN HER ELEMAN ÇALIŞTIĞI GÖREVDE GEREKLİ OLAN TÜM GÜVENLİK ÖNLEMLERİNİN GÖREVİN DEVAMI SÜRESİNCE TİTİZLİKLE UYGULANMASINDAN ÖNCELİKLE KENDİSİ SORUMLU OLACAKTIR.İş Organizasyonu ;

Ekip : Birden fazla elemanın bulunduğu çalışma grubu

Ekip Şefi veya Sorumlusu : Gerekli önlemleri alarak veya aldırarak teçhizat üzerinde yapılacak çalışmaları yürüten sorumlu şahıstır.

İş Güvenliği Görevlisi : Yapılacak bir çalışmadan önce gerekli güvenlik önlemlerini alan veya aldırtan, çalışmanın bitiminde bu önlemlerin kaldırılmasını sağlayan, üzerinde çalışma yapılan teçhizatın servise alınabileceğini ilgili birimlere bildiren şahıstır.Yük dağıtım ile koordineli yapılacak çalışmalar dışında gerekli hallerde Ekip Şefi, İş Emniyet görevlisi olabilir.Gerilim altında yapılacak çalışmalar dışında ekipteki İş Emniyet Görevlisi emniyet tedbirlerini aldıktan sonra Ekip Şefinin bilgisi dahilinde asli görevine döner.

İGG olarak ilgili birim amiri tarafından ekip içinden veya ekip dışından bir eleman görevlendirilebilir.

...Yapılan işin niteliğine göre sorumluluk ve görev sınırları ilgili amirlerce genişletilebilir

İş Güvenlik Defteri : Santrallerde bakım servislerinin işe başlamadan önce işletme ile koordineli olarak, işin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla doldurulan defterdirBu defter en az Usta ünvanlı personel, Ünite amiri tarafından İş Güvenliği Görevlisi ve/veya Ekip Şefi olarak belirlenip kaydedilerek servisler arasında koordineli ve güvenli çalışmalar sağlanacaktır.

Güvenlik Kartları : Trafo merkezleri ve santrallerde bakım , onarım, arıza vb nedenlerle servis dışı edilmiş teçhizat üzerinde çalışacak personelin güvenliğini sağlamak ve teçhizatı korumak için kullanılır. Görevliler çalışma yerini izinsiz terk etmeyecek ve görev mahalli dışına izinsiz girmeyeceklerdir. (

M. 9 -10 )

Haberleşme imkanı olmayan tesis, işletme, bakım onarım laboratuar test vd işlerdeki çalışmalarda en az iki kişi bulunacaktır. ( M. 44 )

İlk Yardım Malzemeleri : İşyerlerinde ve ekiplerde İlk Yardım Malzemeleri her an hazır bulundurulur ve bu

malzemelerin kullanılır durumda olup olmadığı İG ve İY Malzeme Kontrol Defterine işlenir. ( M. 32 – 33 )

İSİG Malzemeleri ;

İşçilere gerek duyulacak İSG Malzeme ve teçhizatı tutanaklar verilecek, koruyucuların kullanılması öğretilecek, koruyucu teçhizatın kullanılmasından, temizlenmesinden ilgili eleman ve ekip şefi sorumlu olacaktır. ( M. 11 ) Günlük çalışmaların başında ve sonunda bütün İG malzeme ve ekipmanları ekip şefince

kontrol edilip sakıncalı olanlar onarılmak veya yenisi ile değiştirilmek üzere en yalın amire bildirilir. ( M. 34 )

Tüm çalışmalarda kullanılan araç, gereç ve aletler işi yapmaya uygun ve güvenli olacaktır. ( M. 47 )

İSG önlemlerini gerektiren çalışmalarda, alet ve malzeme düşebilecek yerlerde, Enerjili tesislerin patlaması ile oluşabilecek mahallerde baret giyilecektir. ( M. 36 ) Çalışma yapılan yerin altında güvenlik önlemi alınmadan bulunulmayacaktır. (M. 16) Ekipman (iletken ve ortam içinde) Küçük Gerilimli seyyar aydınlatma lambaları

kullanılacaktır. ( M. 22 )

İşaretler, İş Düzeni ve İş Yeri Tertibi;

İkaz uyarı ve tehlike levhalarına uyulacak ve bunların yeri yetkililerin bilgisi dışında değiştirilmeyecektir. ( M. 13 – 14 )

Makine veya aparatların temizliği çalıştırılmasından sorumlu personel tarafından yapılacaktır.Fazla ve kullanılmayan malzemeler çalışma yerinde bulundurulmayacaktır. (M. 19 – 20)

İş elbiseleri makinelerin çalışan kısımlarına girecek veya takılacak şekilde bol ve yırtık olmayacaktır. ( M. 21 )

İçinde aşındırıcı, yakıcı veya sıcak sıvılar bulunan ağızları döşeme ile aynı seviyede olan büyük kap, sarnıç, kuyu, havuz ve depoların kenarları sağlam korkuluklarla çevrilecek veya kapakla örtülecektir.

( M. 27 )Makine Koruyucuları ;

Hareketli (kaplin, bant tanburları, volanlar, redüktörler vb) sistemlerde hareketin çevreye açık olarak iletildiği kısımlara koruyucular yapılacaktır. ( M. 23 )

Koruyucu tertibatın kaldırılmasını gerektiren hallerde; bakım, onarım işlerinin yapılabilmesi için bu işlerden sorumlu olanlardan izin alındıktan sonra ve makine durduktan sonra koruyucu tertibat kaldırılacak, onarımdan sorumlu kişi onarılan makine cihaz veya teçhizatın çalışmasına izin vermeden önce koruyucuların tekrar yerlerine konulup konulmadığını denetleyecektir. ( M. 24 )

Bakım Onarım ;

İşlerin tesisat durdurulmadan yapılması gereken bakım - onarım işleri yetkili amir gözetiminde ve güvenlik tedbirleri alınarak yapılacaktır.

( M. 25 )

Bütün bakım -onarım- işletme çalışmalarında alınacak İSG önlemleri kayda (teyide) alınacaktır.

Termik üretim birimlerindeki borular üzerine her 10 m'de bir DİN normlarına göre renk kodlamaları yapılacaktır. ( M. 26 )

Yol Çalışmaları (Trafik) ;

Gelip geçmeye engel olan çalışma yerlerinde şerit, ikaz levhaları, bariyer ve diğer İG önlemleri alınacak gerektiğin de ilgili kuruluşlarla işbirliği yapılacaktır.

Özellikle yollarda yapılan çalışmalarda uygun yerlere 'ÇALIŞMA VAR' levhaları konulacaktır.

Trafiğin bir süre kesilmesinin gerektiğinde kırmızı bayraklı işaretçiler bulundurulacaktır, Geceleri kırmızı bayraklı işçiler ışıklı işaretlerle değiştirilecek ve levhaların okunaklı olması

sağlanacaktır. (M.35)ELEKTRİK ve İŞ GÜVENLİĞİ :

Enerjili tesislerde çalışmaya başlamadan kesici –ayırıcı açılarak enerji kesilip mahalli topraklama yapılacak bu işlem enerji gelebilecek her noktada yapılacak gerekli İG önlemleri ve Kişisel koruyucular kullanılacak bu durum çalışma süresince devem edecektir. ( M. 37 )

Ekip Şefi ve İG Görevlisinin ihtiyaç duyması halinde kumanda mekanizmalarına ait beslemenin ( elektrik – basınçlı hava vb ) kesilmesi kilitlenmesi ve kesicilerin basınçlı hava tankları boşaltılacaktır. ( M. 38 )

Gazlı ( SF6 ) kesiciler ve GİS merkezlerinde gazla temas eden söndürme hücresi üzerinde yapılacak her türlü bakım – onarım vb çalışmalarda uygun maske ve eldiven vd koruyucular kullanılacaktır. ( M. 39 )

Madde 6 : Bu yönetmelikte gerilim kademeleri aşağıdaki şekilde kabul edilmiştir.

Küçük gerilim : 0 - 65 Volt arası, Alçak Gerilim : 65 – 1 000 Volt arası, Orta Gerilim : 1 000 – 35 000 Volt arası, Yüksek Gerilim : 35 000 – 154 000 Volt arası, Çok Yüksek Gerilim : 154 000 Volt’tan yukarısı

Alınacak güvenlik önlemleri açısında 1000 Volt’un üzerindeki gerilimler Yüksek Gerilim sayılacaktır.

Etkin değeri 65 Volt’ un üzerinde olan gerilim tehlikeli gerilimdir.

Madde 7 : Gerilim altındaki iletkenler için kabul edilen Azami Yaklaşma Mesafesi aşağıda gösterilmiştir. 65 - 3 500 Volt arası : 30 cm, 3 500 - 10 000 Volt arası : 60 cm, 10 000 - 50 000 Volt arası : 90 cm, ..(.. 100 cm ) 50 000 - 100 000 Volt arası : 150 cm,100 000 - 250 000 Volt arası : 300 cm,

250 000 - 450 000 Volt arası : 450 cm.

ELEKTRİKLİ EL ALETLERİ :

Küçük Gerilim ( KG ) ;

Seyyar Elektrikli el aletlerinin madeni gövdeleri gerilim verilmeden önce topraklanacaktır. ( M. 49 )

Seyyar lambaların iletkenleri ile duyu tamamen örten sap üzerine tesbit edilmiş ve lambası koruyucu ile donatılmış olacak bu özellikte olmayan seyyar lambalar kullanılmayacaktır. ( M. 50 )

Elektrikli el aletlerinin iletkenleri çok telli olacak iletkenler önce ayrı, ayrı sonrada hepsi birden yalıtkan kılıf içine alınacaktır. ( M. 51 )

Seyyar elektrikli el aletleri ;Küçük Gerilim ( 0 – 65 V ) ile veyaGüvenlik Trafosu ( İzole Trafo 1/1 ) ile beslenmelidir, eğer bunlar temin edilemiyorsa ; Yalıtkan Eldiven, Ayakkabı Yalıtkan Izgara –Tabura üzerine çıkılarak Uygun topraklama yapılacaktır. ( M. 52 )

Alçak Gerilim ( AG ) ;

AG teçhizatı üzerinde çalışmaya başlamadan önce nizami olarak enerjiyi kesme manevraları yapılacak çalışılacak kısım gerilim dışı bırakılacaktır.Gerilim olup olmadığı kontrol edilip topraklama ve kısa devre işlemi yapıldıktan sonra çalışmaya başlanacaktır. ( M. 53 )

AG tesisi gerilim dışı bırakılamıyorsa eğer 30 cm yakınında çalışma zorunluluğu varsa; Platformlu direklerde yalıtkan tabure veya yalıtkan eşya üzerine çıkılacaktır, Yalıtkan eldivenler ve sapı yalıtkan olan aletler kullanılacaktır,

Çalışan kendisini -NOTR TELİ dahil- çalışma noktasına yakın olan gerilim altındaki diğer iletkenlerden, işe uygun kişisel koruyucular ile izole edecektir.

Temas söz konusu olan yerlerde çıplak iletkenler üzerine yalıtkan kılıf geçirilecektir ( M. 54 )

Sigorta değiştirmeden önce (mümkünse) tesisat gerilim dışı bırakılacak gerilim olup olmadığı kontrol edilecektir. ( M. 55 )

Buşonlu ve bıçaklı AG sigortalarına yeniden tel sarılarak kullanılmayacaktır, yeni buşon kullanılacaktır. ( M. 56 )

AG şalteri açılıp kapatılırken ark ve yanmaya karşı ısıya dayanıklı iş eldiveni, ve göz koruyucu kullanılacaktır. ( M. .57 )

AG şebekeye doğrudan bağlı sayaçların ilk bağlantısı ile açma kapama anında enerjiyi kolan sigortasından kesilecek ve gerilim yokluğu görüldükten sonra çalışma yapılacaktır. ( M. 58 )

Sokak lambalarının değiştirilmesi işlemi gerilim kesilerek yapılacaktır, gerilim kesilmesi mümkün değilse (M. 52) hükümlerine göre, eldiven ayakkabı, uygun topraklama yapılarak çalışılacaktır. (M. 59 )

İş yapılırken ortaya çıkan ; İnşaat, harfiyat, izolasyon artığı, yağlı, kirli maddeler, varil, teneke vd atıklarının

atılmasından, toplanmasından veya imha edilmesinden İşi yapan ekip şefi veya şahıslar sorumlu olacaktır. ( M. 17 )

İşyerlerinde yetkililerin bilgisi dışında, elektrik sobası, ocağı, çaydanlığı vb gereçler kullanılmayacaktır. ( M. 18 )