1

1. |©x ¦Â

E»PzvÀ, AuõÁx ¦Â GßÓ

÷PõÎÀ (Planet) |õ® ÁõÌ¢x öPõsi

¸UQ÷Óõ®. ¦Â°ß «x ©µ[PÒ, BÖ

PÒ, ©ø»PÒ, »[SPÒ, £õø»ÁÚ[

PÒ ©ØÖ® ö£¸[PhÀPÒ EÒÍÚ.

£PÀ ÷|µzvÀ `›¯øÚ¨ £õºUQ

÷Óõ®. BÚõÀ CµÄ ÷|µzvÀ £õºUP

•i¯õx. A©õÁõø\ø¯²® •Ê{»

øÁ²® £õºUQ÷Óõ®. ¦Â°ß «x, }

Á]US® Chzøu¨ £õºzuõÀ umøh¯õ

Pz öu›QÓx. BÚõÀ, Esø©°À

¦Â umøh¯õP CÀø». £¢x ÷£õßÖ

÷PõÍ ÁiÁzvÀ C¸UQÓx.

ÂsöÁΠõºPÒ, ÂsP»zvÀ

ö\ßÖ ÂsoÀ C¸¢x öuõø»

yµzv¾ÒÍ |® ¦Âø¯¨ £õºzv¸U

QÓõºPÒ. ÂsoÀ C¸¢x |®

¦Âø¯ {ÇØ £h® Gkzv¸U&

QÓõºPÒ (£h® 1.1). AÁºPÒ Gkzu

{ÇØ£hzvÀ C¸¢x ¦Â, ÷PõÍ

ÁiÁzvÀ C¸¨£øuU Põn •iQÓ

uÀ»Áõ?

}, |Pµõ©À {ø»¯õP C¸U

QÓõ¯õ? ¦Â²® {ø»¯õP C¸U

QÓuõ? CÀø». ¦Â¯õÚx, öuõhº¢x

£h® 1.2 £h® 1.2 £h® 1.2 £h® 1.2 £h® 1.2 a `›¯U Sk®£® `›¯U Sk®£® `›¯U Sk®£® `›¯U Sk®£® `›¯U Sk®£®

£h® 1.2£h® 1.2£h® 1.2£h® 1.2£h® 1.2 b `›¯Ý® `›¯Ý® `›¯Ý® `›¯Ý® `›¯Ý®

÷PõÒPЮ÷PõÒPЮ÷PõÒPЮ÷PõÒPЮ÷PõÒPЮ£h® 1.1 ÂsöÁΰÀ C¸¢x ¦Â£h® 1.1 ÂsöÁΰÀ C¸¢x ¦Â£h® 1.1 ÂsöÁΰÀ C¸¢x ¦Â£h® 1.1 ÂsöÁΰÀ C¸¢x ¦Â£h® 1.1 ÂsöÁΰÀ C¸¢x ¦Â

`›¯øÚa _ØÔ

Á ¸ Q Ó x .

BÚõÀ, C¢u

C ¯ U P z ø u

|®©õÀ Enµ

•iÁvÀø».

H ö Ú Û À

| ® ø © a

_ Ø Ô ² Ò Í

A ø Ú z x ÷ © ,

¦ Â ² h ß

÷ \ º ¢ x

C¯[SQßÓÚ.

2

1.1 `›¯U Sk®£®1.1 `›¯U Sk®£®1.1 `›¯U Sk®£®1.1 `›¯U Sk®£®1.1 `›¯U Sk®£®

`›¯Ý®, AuøÚa _ØÔÁ¸®

Aø©zx¨ ö£õ¸ÒPЮ ÷\º¢x

C¸US® Aø©¨¦ `›¯USk®£®

BS®. |©x `›¯ Sk®£zvÀ

Jߣx ÷PõÒPЮ, {»ÄPЮ,

]Ö ÷PõÒPЮ ÁõÀ «ßPЮ

EÒÍÚ (£h[PÒ 1.2a, 1.2b). CøÁ

AøÚzx® `›¯øÚa _ØÔ

Á¸QßÓÚ. ¦uß (Mercury), öÁÒÎ

(Venus), ¦Â (Earth), ö\ÆÁõ´ (Mars

– £h® 1.3), ¯õÇß (Jupitor), \Û

(Saturn), ²÷µÚì (Uranus), ö|¨i³ß

(Neptune) ©ØÖ® ¦Ñm÷hõ (Pluto)

Gß£Ú Jߣx ÷PõÒPÍõS®. `›¯ß

÷PõÒ JßÔøÚa _ØÔÁ¸® ]Ô¯

ö£õ¸øÍ {»Ä GßQ÷Óõ®. ¦uß

©ØÖ® öÁÒÎ ÷PõÒPøÍz uµ ©ØÓ

AøÚzxU ÷PõÒPÐUS® {»ÄPÒ

Esk. |©x ¦ÂUS J¸ {»Ä

C¸UQÓx.

`›¯ÝUS ªP A¸QÀ EÒÍx

¦uß (£h® 1.4) GßÓ ÷PõÍõS®.

Jߣx ÷PõÒPÎÀ ªPa ]Ô¯x ¦uß

÷PõÒ BS®. ¯õÇß (£h® 1.5)

©ØÖ® \ÛU ÷PõÒPÒ (£h® 1.6) ªP¨

ö£›¯øÁ. `›¯ÝUS öÁS öuõø»

ÂÀ ¦Ñm÷hõ EÒÍx.

£h® 1.3 ö\ÆÁõ´£h® 1.3 ö\ÆÁõ´£h® 1.3 ö\ÆÁõ´£h® 1.3 ö\ÆÁõ´£h® 1.3 ö\ÆÁõ´

£h® 1.4 ¦uߣh® 1.4 ¦uߣh® 1.4 ¦uߣh® 1.4 ¦uߣh® 1.4 ¦uß

©mk÷© JÎø¯ EªÌQÓx. {»Ä

EÒÎmh ©ØÓ AøÚzx® `›¯

JÎø¯ GvöµõÎUQßÓÚ.

£h® 1.5 ¯õÇߣh® 1.5 ¯õÇߣh® 1.5 ¯õÇߣh® 1.5 ¯õÇߣh® 1.5 ¯õÇß

£h® 1.6 \Û£h® 1.6 \Û£h® 1.6 \Û£h® 1.6 \Û£h® 1.6 \Û

3

£h® 1.9 £PÀ CµÄ E¸ÁõuÀ£h® 1.9 £PÀ CµÄ E¸ÁõuÀ£h® 1.9 £PÀ CµÄ E¸ÁõuÀ£h® 1.9 £PÀ CµÄ E¸ÁõuÀ£h® 1.9 £PÀ CµÄ E¸ÁõuÀ

÷PõÒ JßÔ¼¸¢x Eøh¢x

÷£õÚ ]Ö £Sv `›¯øÚa _ØÔ

Á¸QÓx. AuØS ]Ö ÷PõÒ]Ö ÷PõÒ]Ö ÷PõÒ]Ö ÷PõÒ]Ö ÷PõÒ (asteroid)

GßÖ ö£¯º. vh{ø»°À EÒÍ

Áõ²ÁõÀ `Ǩ£mh vh¨ö£õ¸Ò

ÁõÀ«ßÁõÀ«ßÁõÀ«ßÁõÀ«ßÁõÀ«ß (Comet) GÚ¨£k® (£h® 1.7).

CuØS ÁõÀ ÷£õßÓ Aø©¨¦ Esk.

ÁõÀ«Ý® `›¯øÚa _ØÔ Á¸QÓx.

GßQ÷Óõ® (£h® 1.8). J›¯õß (Orion),

u¹ì (Taurus) ©ØÖ® Eº\õ ÷©áº

÷£õßÓÚ ]» Âs«ß SÊUPÍõS®.

1.2 £P¾® CµÄ®1.2 £P¾® CµÄ®1.2 £P¾® CµÄ®1.2 £P¾® CµÄ®1.2 £P¾® CµÄ®

`›¯ JίõÚx, ¦Â°ß J¸

£UPzvÀ ©mk÷© £kQÓx. GÚ÷Á,

A¢u¨ £UPzvÀ AøÚzx Ch[PÐU

S® £PÀ ÷|µ©õP C¸UQÓx. A¢u

÷|µzvÀ ¦Â°ß ©Ö £UPzvÀ `›¯

JÎ £hõx. GÚ÷Á, A[S CµÄ

÷|µ©õP C¸UQÓx. CµÄ £P»õP

£h® 1.7 ÁõÀ«ß£h® 1.7 ÁõÀ«ß£h® 1.7 ÁõÀ«ß£h® 1.7 ÁõÀ«ß£h® 1.7 ÁõÀ«ß

`›¯U Sk®£zvÀ ªP

•UQ¯©õÚuõP C¸¨£x `›¯ß.

`›¯ß J¸ Âs«ß (Star) BS®.

`›¯øÚ¨ ÷£õßÖ ¤À¼¯ß (100

÷Põi) Âs«ßPÒ EÒÍÚ. ¤À¼¯ß

Âs«ßPÒ C¸US® Tmhzøu

Âs«ß vµÒPÒÂs«ß vµÒPÒÂs«ß vµÒPÒÂs«ß vµÒPÒÂs«ß vµÒPÒ GÚU TÖQ÷Óõ®

(Galaxy). |® Âs«ß vµÒ £õÀ

ÁÈzvµÒ (Milky way galaxy)

GÚ¨£kÁuõS®. ¤À¼¯ß Âs«ß

vµÒPÒ ÷\º¢u÷u C¢u Ash®Ash®Ash®Ash®Ash®

(Universe) BS®.

Âs«ßPøͨ £õºUS® ÷£õx,

AøÁPÒ \xµ® ÷£õ», GÊzxUPÒ

÷£õ» ©ØÖ® ]» ÁiÁ[PÎÀ

C¸¨£x ÷£õßÖ |©USz

öu›QÓuÀ»Áõ? J¸ SÔ¨¤mh

ÁiÁzvÀ Âs«ßPÒ C¸¨£øu

Âs«ß SÊUPÒÂs«ß SÊUPÒÂs«ß SÊUPÒÂs«ß SÊUPÒÂs«ß SÊUPÒ (Constellations)

£h® 1.8 Âs«ß SÊUPÒ£h® 1.8 Âs«ß SÊUPÒ£h® 1.8 Âs«ß SÊUPÒ£h® 1.8 Âs«ß SÊUPÒ£h® 1.8 Âs«ß SÊUPÒ

©õÖ® ; £PÀ CµÁõP ©õÖ®. HöÚÛÀ,

¦Â¯õÚx ÁhUS ©ØÖ® öuØS

x¸Á[PÒ ÁÈ÷¯ ö\À¾® Aaø\¨

£ØÔa _ÇÀQÓx. J¸ •øÓ ußøÚz

`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎÂs«ß JÎÂs«ß JÎÂs«ß JÎÂs«ß JÎÂs«ß JÎ

CµÄCµÄCµÄCµÄCµÄ £PÀ£PÀ£PÀ£PÀ£PÀ

{Ȁ{Ȁ{Ȁ{Ȁ{Ȁ

4

£h® 1.12£h® 1.12£h® 1.12£h® 1.12£h® 1.12

¦Â°ß¦Â°ß¦Â°ß¦Â°ß¦Â°ß

_ØÔ¯UP®_ØÔ¯UP®_ØÔ¯UP®_ØÔ¯UP®_ØÔ¯UP®

uõ÷Ú _ØÔU öPõÒÍ (_Ç») ¦ÂUS

24 ©o ÷|µ® BQÓx. CµÄ ÷|µzvÀ,

ö£õ¼ÁõÚ Âs«ßPÒ ©ØÖ®

{»ÂÀ C¸¢x |©US öÁÎa\®

QøhUQÓx (£h® 1.9).

1.3 ¦Â²® £¸Á Põ»[PЮ1.3 ¦Â²® £¸Á Põ»[PЮ1.3 ¦Â²® £¸Á Põ»[PЮ1.3 ¦Â²® £¸Á Põ»[PЮ1.3 ¦Â²® £¸Á Põ»[PЮ

¦Â¯õÚx, ußøÚz uõ÷Ú²®

_ØÔU öPõÒQÓx ; `›¯øÚ²® _ØÔ

Á¸QÓx Gߣx |©USz öu›²®.

_Ǿ® ¦Â°ß Aa_, `›¯

J롧 vø\USa ö\[SzuõP

C¸US® ÷£õx, £PÀ ÷|µ•® CµÄ

÷|µ•® \©©õP C¸US®. `›¯ß

QÇUQÀ Eu¯©õS®. ÷©ØQÀ ©øÓ²®

(£h® 1.10).

C¸US®. `›¯ß Áh QÇUQÀ Evzx,

Áh÷©ØQÀ ©øÓ²®. SκPõ»zvÀ

£PÀ ÷|µzøu Âh CµÄ ÷|µ®

AvP©õP C¸US®. `›¯ß

öußQÇUQÀ Evzx, öuß ÷©ØQÀ

©øÓ²®. CÆÁõÖ HØ£hU Põµn®

GßÚ? ¦Â°ß _Ǿ® Aa_, `›¯

J롧 vø\US 90o ÷PõnzvÀ

C¸¨£vÀø».

¦Â, `›¯øÚa _ØÔ Á¸®

÷£õx, Auß _ÇØ] Aa_, £h® 1.12À

Põmh¨£mkÒÍx.

£h® 1.10 ¦Â°ß _ÇØ]£h® 1.10 ¦Â°ß _ÇØ]£h® 1.10 ¦Â°ß _ÇØ]£h® 1.10 ¦Â°ß _ÇØ]£h® 1.10 ¦Â°ß _ÇØ]

£h® 1.11 `›¯Ûß £õøu£h® 1.11 `›¯Ûß £õøu£h® 1.11 `›¯Ûß £õøu£h® 1.11 `›¯Ûß £õøu£h® 1.11 `›¯Ûß £õøu

¦Â°À C¸¢x, `›¯øÚ¨

£õºUS®÷£õx, Auß £õøu £h®

1.11À Põmh¨£mkÒÍx. ©õºa_ 21

©ØÖ® ö\¨h®£º 21&® ÷uvPÎÀ

©mk÷© Cx÷£õßÖ HØ£kQÓx.

÷PõøhUPõ»zvÀ, CµÄ

÷|µzøu Âh £PÀ ÷|µ® AvP©õP

£h® 1.12À 'A'&À ¦Â C¸US®

÷£õx GßÚ {PÊ® Gߣx £h®

1.13À Põmh¨£mkÒÍx. ¦Â°ß Áh

÷PõÍzvÀ EÒÍ J¸Á¸US £PÀ

÷|µ® AvP©õPÄ® CµÄ ÷|µ®

SøÓÁõPÄ® C¸US®. AuõÁx

AÁ¸US ÷PõøhUPõ»®.

£h® 1.12À 'C'&À ¦Â C¸US®

÷£õx GßÚ {PÊ® Gߣx £h®

1.14À Põmh¨£mkÒÍx. ¦Â°ß

öuß÷PõÍzvÀ EÒÍ J¸Á¸US

CµÄ ÷|µ® AvP©õPÄ® £PÀ ÷|µ®

£h® 1.13 ÷PõøhUPõ»®£h® 1.13 ÷PõøhUPõ»®£h® 1.13 ÷PõøhUPõ»®£h® 1.13 ÷PõøhUPõ»®£h® 1.13 ÷PõøhUPõ»®

`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JΣPÀ£PÀ£PÀ£PÀ£PÀCµÄCµÄCµÄCµÄCµÄ

|s £PÀ|s £PÀ|s £PÀ|s £PÀ|s £PÀ

`›¯ Eu¯®`›¯ Eu¯®`›¯ Eu¯®`›¯ Eu¯®`›¯ Eu¯®

`›¯ß ©øÓÄ`›¯ß ©øÓÄ`›¯ß ©øÓÄ`›¯ß ©øÓÄ`›¯ß ©øÓÄ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ

£PÀ£PÀ£PÀ£PÀ£PÀCµÄCµÄCµÄCµÄCµÄ

5

SøÓÁõPÄ® C¸US®. AuõÁx,

AÁ¸US SκPõ»® £h® 1.12À 'B'

©ØÖ® 'D' GßÓ {ø»PÎÀ ¦Â°ß

_ÇØ] Aa_, `›¯ JÎUSa ö\[Sz

uõP EÒÍx.

£UPzøu £õºUP÷Á •i¯õx (£h®

1.15).

{»Ä, ¦Âø¯a _ØÔ

Á¸®÷£õx, ÁõÚzvß J÷µ ¦ÓzvÀ

`›¯Ý® {»Ä® C¸US® ÷£õx,

|®©õÀ {»øÁ¨ £õºUP

•iÁvÀø». HöÚÛÀ, {»ÂÚõÀ

GvöµõÎUP¨ £mh JÎ |©US

Á¸ÁvÀø». C¢u {»ÂøÚ, |õ®

A©õÁõø\A©õÁõø\A©õÁõø\A©õÁõø\A©õÁõø\ (New moon) GßÖ

AøÇUQ÷Óõ® (£h® 1.16a).

1.4 A©õÁõø\²® •Ê {»Ä®1.4 A©õÁõø\²® •Ê {»Ä®1.4 A©õÁõø\²® •Ê {»Ä®1.4 A©õÁõø\²® •Ê {»Ä®1.4 A©õÁõø\²® •Ê {»Ä®

{»Ä Gߣx, C¯ØøP°÷»÷¯

¦ÂUS C¸UPUTi¯ xønU÷PõÒ

BS®. {»Ä uõÚõP÷Á JÎø¯

EªÇõx. `›¯Ûhª¸¢x Á¸®

JÎø¯ GvöµõΨ£uõÀ, |®©õÀ

{»øÁ¨ £õºUP •iQÓx. {»Ä, uß

Aaø\¨ £ØÔ uõ÷Ú _ÇÀQÓx.

¦Âø¯²® _ØÔ Á¸QÓx. C¢u

Cµsk ÁøP C¯UP[PÐUS® BS®

Põ»® JßÖuõß, AuõÁx 29.5

|õÒPÒ. {»Âß J¸ £UPzøu

©mk÷© |®©õÀ £õºUP •i²®. ©Ö

£h® 1.15 {»Âß _ØÔ¯UP®£h® 1.15 {»Âß _ØÔ¯UP®£h® 1.15 {»Âß _ØÔ¯UP®£h® 1.15 {»Âß _ØÔ¯UP®£h® 1.15 {»Âß _ØÔ¯UP®

£h® 1.16£h® 1.16£h® 1.16£h® 1.16£h® 1.16 a A©õÁõø\²® •Ê{»Ä® A©õÁõø\²® •Ê{»Ä® A©õÁõø\²® •Ê{»Ä® A©õÁõø\²® •Ê{»Ä® A©õÁõø\²® •Ê{»Ä®

£h® 1.16£h® 1.16£h® 1.16£h® 1.16£h® 1.16 b A©õÁõø\²® •Ê {»Ä® A©õÁõø\²® •Ê {»Ä® A©õÁõø\²® •Ê {»Ä® A©õÁõø\²® •Ê {»Ä® A©õÁõø\²® •Ê {»Ä®

{»Ä, ¦Âø¯a _ØÔ Á¸®

÷£õx, `›¯Ý® {»Ä® ÁõÚzvß

Gvº Gvº ¦ÓzvÀ C¸US®÷£õx,

|®©õÀ {»øÁ¨ £õºUP •iQÓx.

HöÚÛÀ, {»ÂÚõÀ GvöµõÎUP¨

£mh JÎ, |©US Á¸QÓx. C¢u

{»ÂøÚ, |õ® •Ê {»Ä•Ê {»Ä•Ê {»Ä•Ê {»Ä•Ê {»Ä AuõÁx

£h® 1.14 SκPõ»®£h® 1.14 SκPõ»®£h® 1.14 SκPõ»®£h® 1.14 SκPõ»®£h® 1.14 SκPõ»®

`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JÎ`›¯ JΣPÀ£PÀ£PÀ£PÀ£PÀ

CµÄCµÄCµÄCµÄCµÄ

6

ö£Íºnª (Full moon) GÚ AøÇU

Q÷Óõ® (£h® 1.16b).

1.5 ¦Â°ß Pmhø©¨¦1.5 ¦Â°ß Pmhø©¨¦1.5 ¦Â°ß Pmhø©¨¦1.5 ¦Â°ß Pmhø©¨¦1.5 ¦Â°ß Pmhø©¨¦

|©USz öu›¢uÁøµ°À, |®

¦Â°À ©mk® uõß E°›Ú[PÒ

C¸UQßÓÚ. ©ØÓ ÷PõÒPÎÀ

E°›Ú[PÒ C¸¨£uØPõÚ Buõµ[

PÒ CxÁøµ QøhUPÂÀø». ©ØÓ

÷PõÒPÎÀ C¸¢x, |® ÷PõÎøÚ

÷ÁÖ£kzvU Põmk® ]Ó¨¦z

ußø©PÒ GøÁ? ÁÎ ©sh»®, }º,

ÁøPÁøP¯õÚ Â»[SPÒ ©ØÖ®

uõÁµ[PÒ |® ¦Â°À ©mk÷©

EÒÍÚ. ÂsöÁΰÀ C¸¢x

£õºUS®÷£õx, |® ¦Â ÷©P[PÍõ¾®,

ö£¸[PhÀPÍõ¾® `Ǩ£mi¸¨£

øuU Põn»õ®. ¦Â°À |õßQÀ J¸

£Sv ©mk÷© {»¨£µ¨¦ EÒÍx.

¦Âø¯, J¸ PõÀ£¢xhß

J¨¤mhõÀ, £¢vß ÷©Ø£Sv°À

EÒÍ Ásn¨ §a_, ¦Â°À EÒÍ

C©¯©ø» ÷£õßÓ E¯µ©õÚ £SvUS

J¨£õS®. |® ¦Â GÆÁÍÄ ö£›¯x

GߣuøÚ PØ£øÚ ö\´¯ •iQÓuõ?

¦Âø¯¨ £ØÔ¯ ]» P¸zxUPÒ

AmhÁøn 1.1À öPõkUP¨£m

kÒÍÚ.

AmhÁøn 1.1 ¦ÂAmhÁøn 1.1 ¦ÂAmhÁøn 1.1 ¦ÂAmhÁøn 1.1 ¦ÂAmhÁøn 1.1 ¦Â

Á¯x : HÓUSøÓ¯ 4,55,00,00,000 BskPÒ

(4,550 ªÀ¼¯ß BskPÒ)

{øÓ : HÓUSøÓ¯ 6,000 ªÀ¼¯ß ªÀ¼¯ß hßPÒ

Âmh® : x¸ÁzvØS x¸Á® 12,714 Q«

|kÁøµU ÷PõmiÀ 12,756 Q«

`›¯Ûhª¸¢x öuõø»Ä : 14,96,00,000 Q«

(1,496 »m\® Q«)

_ØÓÍÄ : x¸Á[PøÍa_ØÔ 40,000 Q«

|kÁøµU ÷Põmøha _ØÔ 40,076 Q«

}›ß £µ¨¦ : ö©õzu¨£µ¨¤À 71 ÂÊUPõk

(HÓzuõÇ 362 ªÀ¼¯ß \xµ Q«)

{»¨ £µ¨¦ : ö©õzu¨ £µ¨¤À 29 ÂÊUPõk

(HÓzuõÇ 148 ªÀ¼¯ß \xµ Q«)

ö£¸[Ph¼ß \µõ\› BÇ® : PhÀ ©mhzv¼¸¢x 3,795« RÌ

7

¦Â°ß ÷©Ø£µ¨¤À ©ø»PÒ,

£õø»ÁÚ[PÒ, ö£¸[PhÀPÒ,

BÖPÒ ©ØÖ® {»¨£µ¨¦PÒ EÒÍÚ.

¦Â°ß EÒ÷Í GßÚ C¸UQÓx?

¦Â, J¸ Q›UPm £¢x ÷£õßÓ

vh¨ö£õ¸Íõ? AÀ»x EÒ÷Í

JßÖ® CÀ»õu PõÀ£¢x ÷£õßÓuõ?

¦Â°ß Em£Svø¯ (i) öPmi

¯õÚ ÷©Ø£Sv (ii) ö©À¼¯ £Sv

©ØÖ® (iii) ø©¯¨£Sv GÚ ‰ßÖ

AkUSPÍõP¨ ¤›UP»õ® (£h® 1.17).

ö©À¼¯ £Sv (ö©À¼¯ £Sv (ö©À¼¯ £Sv (ö©À¼¯ £Sv (ö©À¼¯ £Sv (mantle)))))

ø©¯¨ £SvUS® ÷©Ø£SvUS®

Cøh°À C¸¨£x ö©À¼¯ £Sv

BS®. Cx 2900 Q« ui©ß Eøh¯x.

C¨£Sv öÁ¨£® ªS¢u £õøÓPÍõÀ

BÚx. ÷©Ø£Sv°À EÒÍøu Âh,

C¨£Sv°À öÁ¨£ {ø»²® AÊzu

•® AvP®. C¨£Sv vh{ø»°À

C¸UPõx ; £õv E¸Q¯ {ø»°À

(Semimolten state) C¸UQÓx.

ø©¯¨£Sv ø©¯¨£Sv ø©¯¨£Sv ø©¯¨£Sv ø©¯¨£Sv (core)

ø©¯¨£Svø¯ (i) öÁÎø©¯¨

£Sv ©ØÖ® (ii) EÒø©¯¨ £Sv GÚ

CµshõP¨ ¤›UP»õ®.

(i) öÁÎ ø©¯¨ £Sv

ö©À¼¯ £SvUS® EÒø©¯¨

£SvUS® Cøh¨£mhx öÁÎ ø©¯¨

£Sv BS®. Cx 2240 Q« ui©ß

Eøh¯x. C¨£Sv, ö£¸®£õ¾®

E÷»õPzuõÀ BÚx. C¨£Sv, ªP

AvP AÊzuzv¾® öÁ¨£ {ø»

°¾® C¸UQÓx. E÷»õP[PÒ E¸Q¯

{ø»°À C¸UQßÓÚ. I¢vÀ |õßS

£Sv, C¸®¦ ©ØÖ® {UPÀ E÷»õ

P[PÍõÀ BÚx. «u•ÒÍ I¢vÀ J¸

£Sv°À ]¼Põß EÒÍx.

(ii) EÒ ø©¯¨ £Sv

EÒø©¯¨ £Sv, vh¨ ö£õ¸

ÍõÀ BÚ £¢x ÷£õßÓx. Cx

2440 Q« ui©ß Eøh¯x. C¨£Sv

²® C¸®¦ ©ØÖ® {UPÀ ÷£õßÓ

E÷»õP[PÍõÀ BÚx. C¨£Sv°ß

öÁ¨£{ø» 3700oc.

£h® 1.17 ¦Â°ß EÒ Aø©¨¦£h® 1.17 ¦Â°ß EÒ Aø©¨¦£h® 1.17 ¦Â°ß EÒ Aø©¨¦£h® 1.17 ¦Â°ß EÒ Aø©¨¦£h® 1.17 ¦Â°ß EÒ Aø©¨¦

öPmi¯õÚ ÷©Ø£Sv (öPmi¯õÚ ÷©Ø£Sv (öPmi¯õÚ ÷©Ø£Sv (öPmi¯õÚ ÷©Ø£Sv (öPmi¯õÚ ÷©Ø£Sv (Crust)))))

¦Â°ß, vh¨ö£õ¸ÍõÀ BÚ,

öPmi¯õÚ ÷©÷»miøÚ öPmi¯õÚ

÷©Ø£Sv GßQ÷Óõ®. C¨£Sv,

©ø»PÐUS RÌ 30 Q« ui©Ý®,

ö£¸[Ph¾US RÌ 6 Q« ui©Ý®

Eøh¯x. C¨£Sv°À }º, £õøÓPÒ

©ØÖ® ©s EÒÍÚ. _snõ®¦U PÀ,

\õuõµn E¨¦, {»UP›, ö£m÷µõ¼¯®,

©ØÖ® C¸®¦, uõªµ®, A¾ªÛ¯®,

u[P® ÷£õßÓ E÷»õP[PÒ C¨

£Sv°À Põn¨£kQßÓÚ.

8

1.6 ÁΩsh»® 1.6 ÁΩsh»® 1.6 ÁΩsh»® 1.6 ÁΩsh»® 1.6 ÁΩsh»® (Atmosphere)

¦Âø¯a _ØÔ¾® EÒÍ PõØÖ

C¸US® £Svø¯ ÁΩsh»®

GßQ÷Óõ®. C¢u ÁÎ ©sh»® ¦Â¨

£µ¨¤ØS ÷©À ¡ØÖUPnUPõÚ

Q÷»õ«mhºPÒ £µÂ²ÒÍx.

ø|mµáß, BU]áß, BºPß, {¯õß,

Ｏ®, Q›¨hõß, ^Úõß, }µõÂ,

Põº£ß&øh&BUø\k ©ØÖ®

P¢uP&øh&BUø\k ÷£õßÓ Áõ²UPÒ

ÁΩsh»zvÀ EÒÍÚ. ©ÛuºP

ÐUS® »[SPÐUS® BU]áß

÷uøÁ¨£kQÓx. uõÁµ[PÒ,

u[PÐUSz ÷uøÁ¯õÚ EnøÁz

u¯õ›zxU öPõÒÍ Põº£ß&øh&

BUø\k ÷uøÁ¨£kQÓx. PõØÔÀ, 78

ÂÊUPõk ø|mµáÝ®, 21 ÂÊUPõk

BUêáß, 1 ÂÊUPõk ©ØÓ

Áõ²UPЮ EÒÍÚ (£h® 1.18).

ö©õzuU PõØÔÀ 99 ÂÊUPõk

C¸UQÓx. `›¯Ûhª¸¢x Á¸®

öÁ¨£zøu K÷\õß £h»® EmPÁºÁv

ÚõÀ uõß PõØÖ öÁ¨£©øhQÓx.

]Ó¨¦ÁøP BU]áøÚ K÷\õß

GßQ÷Óõ®. `›¯ß ¦ÓFuõU

PvºPøͲ® Ã_QÓx. C¢u ¦Ó FuõU

PvºPÒ ¦Âø¯ Á¢uøh¢uõÀ

E°›Ú[PÐUS w[S HØ£k®.

K÷\õß £h»®, CzuøP¯ ¦ÓFuõU

PvºPøÍz ukzx ÂkQÓx. K÷\õß

£h»® CÀ»õu `Ì{ø»°À, |®©õÀ

`›¯U Pvº Ãa_UPøÍ uõ[QU

öPõÒÍ •i¯õx. GÚ÷Á, |õ® C¢u

K÷\õß £h»zøu¨ £õxPõUP

÷Ásk®.

¦Â¨£µ¨¤¼¸¢x ÷©÷» ö\À»a

ö\À» PõØÖ ©sh»zvß ui©ß

ö©À¼¯uõQÓx. Cuß Põµn©õPz

uõß, ©ø» HÖ£ÁºPÒ BU]áß

E¸øÍPøÍ (cylinders) Ehß öPõsk

ö\ÀQÓõºPÒ.

ÁΩsh»zvÀ EÒÍ BU]áß,

G›u¾USz xøn ¦›QÓx. PõØÔÀ

EÒÍ ø|mµáß, G›uø»U

Pmk¨£kzxQÓx. `›¯Ûhª¸¢x

Á¸® JÎ ©ØÖ® öÁ¨£zvÀ J¸

£Svø¯ ©mk÷©, |® ¦Â¨ £µ¨ø£

Á¢uøh¯, ÁΩsh»® AÝ©vU

QÓx. ¦Â°À uS¢u öÁ¨£{ø»

C¸UPU Põµn® C¢u ÁΩsh»÷©.

Cuß Põµn©õP÷Á, ¦Â°À

E°µÚ[PÒ ÁõÇ •iQÓx. PõØÔÀ

EÒÍ }µõÂ, |® _ØÖ¨ ¦ÓzøuU

Sκa]¯õP øÁzv¸UQÓx.

£h® 1.18 PõØÔÀ Áõ²UPÒ£h® 1.18 PõØÔÀ Áõ²UPÒ£h® 1.18 PõØÔÀ Áõ²UPÒ£h® 1.18 PõØÔÀ Áõ²UPÒ£h® 1.18 PõØÔÀ Áõ²UPÒ

¦Â°ß £µ¨¤¼¸¢x 30 Q÷»õ«mhº

E¯µzvÀ EÒÍx. ÁΩsh»zvß

•uÀ 15 Q« E¯µ® Áøµ EÒÍ AkU

QøÚ m÷µõ÷£õ줯º GßQ÷Óõ®.

C¢u AkUS ¦Â¨£µ¨¤ØS A¸QÀ

EÒÍx.

¦Â¨£µ¨¤ØS ÷©À 30 •uÀ 50

Q÷»õ«mhº E¯µzvÀ 42oc öÁ¨£

{ø»°À öÁ¨£©õÚU PõØÖ

78% ø|mµáÝ®

21% BUêáß

1% ©ØÓ Áõ²UPÒ

9

ö\¯À 1.1ö\¯À 1.1ö\¯À 1.1ö\¯À 1.1ö\¯À 1.1

]Ô¯ ö©ÊSÁºzv JßøÓ,

£õzvµ® JßÔß ø©¯zvÀ

ö£õ¸zxP. £õzvµzøu }›ÚõÀ

{µ¨¦P. ö©ÊSÁºzv }›À ‰ÌPõu

ÁõÖ £õºzxU öPõÒÍ ÷Ásk®.

uØ÷£õx, ö©ÊSÁºzvø¯ G›¯Âk.

Psnõi SÁøÍ JßøÓ Gkzx,

G›²® ö©ÊSÁºzvø¯ ‰k©õÖ,

uø»RÇõPU PÂÌzx øÁ. GßÚ

{PÊ®?

ö©ÊSÁºzv G›¯, BU]áß

÷uøÁ. Psnõi SÁøÍ°À C¸US®

PõØÔÀ BU]áß EÒÍx. C¢u

BU]áøÚ¨ £¯ß£kzv ö©ÊS

Áºzv G›QÓx. ]Ôx ÷|µ® PÈzx

ö©ÊSÁºzv Aøn¢xÂk®.

HöÚÛÀ, C¸¢u BU]áß •ÊÁx®

£¯ß£kzu¨£mk Âmhx. ÷©Ø

öPõsk BU]áß CÀø». BU]áß

C¸¢u Chzøu {µ¨£, Psnõi

SÁøÍ°ÝÒ }º ÷©÷»ÖÁøu¨

£õºUP»õ® (£h® 1.19). PõØÔÀ,

BU]áß C¸¨£øu Ca÷\õuøÚ

EÖv¨£kzxQÓx.

1.7 ö£¸[PhÀPÒ (1.7 ö£¸[PhÀPÒ (1.7 ö£¸[PhÀPÒ (1.7 ö£¸[PhÀPÒ (1.7 ö£¸[PhÀPÒ (oceans)))))

¦Â¨£µ¨¤À, ‰ßÔÀ Cµsk

£[SUS ÷©À }º EÒÍx. }º,

ö£¸®£õßø©²® PhÀPξ® (sea)

ö£¸[PhÀPξ® (ocean) EÒÍx.

Áh ©ØÖ® öuß x¸Á[PÎÀ,

ö£¸[PhÀ £ÛUPmi¯õP EÒÍx.

BÖPÎÀ (rivers) C¸US®

}÷µõøh ÷£õß÷Ó ö£¸[PhÀ

Pξ® }÷µõøhPÒ EÒÍÚ. C¢u

}÷µõmh©õÚx öÁxöÁx¨£õP÷Áõ

Sκa]¯õP÷Áõ C¸UQÓx.

ö£¸[PhÀPÎÀ £ÀÁøPz

uõÁµ[PЮ »[SPЮ («ß, _Óõ,

vª[P»®) ÁõÌQßÓÚ. ö£¸[PhÀ

PÎÀ, 3657 «mhº BÇzvÀ EÒÍ

uøµ¨£Sv°À, ö©ßø©¯õÚ, ÷\Ö

EÒÍx.

ö£¸[PhÀPÎÀ, £¯ÝÒÍ

ö£õ¸ÒPÒ EÒÍÚ. AøÁPÎÀ,

\õuõµn E¨¦ ©ØÖ® A÷¯õiß ªP

•UQ¯©õÚøÁ BS®.

ö£¸[PhÀPÎÀ Ku[PÒ (Tides)

HØ£kQßÓÚ. Ku[PÒ (Tides)

GßÓõÀ GßÚ? {»Âß (moon) Dº¨¦

Âø\°ÚõÀ, PhÀ ©mhzvÀ HØ£k®

HØÓ CÓUP÷© Aø»PÒ (tides)

GÚ¨£k®.

1.8 }º1.8 }º1.8 }º1.8 }º1.8 }º

¦Â¨£µ¨¤À AvP©õPU Põn¨

£kÁx }º. E°›Ú[PÐUS AÁ]¯

©õÚx }º BS®.

E»Pzvß ]» £SvPÎÀ, ©UPÒ

ÁõÌÁuØSz ÷uøÁ¯õÚ }º SøÓ¢u

AÍÂ÷»÷¯ EÒÍx. JÆöÁõ¸

Bsk®, ÷ÁÍõsø© ö\´£ÁºPÒ

uõ[PÒ £°›k® £°ºPÐUSz

÷uøÁ¯õÚ }›øÚ¨ ö£Ó BÁ¾hß

£h® 1.19 PõØÔÀ BU]áߣh® 1.19 PõØÔÀ BU]áߣh® 1.19 PõØÔÀ BU]áߣh® 1.19 PõØÔÀ BU]áߣh® 1.19 PõØÔÀ BU]áß

10

©øÇø¯ Gvº£õºz÷u Põzv¸U

QßÓÚº. ÷£õx©õÚ AÍÂØS ©øÇ

ö£´¯õÂmhõÀ, uõÁµ[PЮ

»[SPЮ Aȯ ÷|›kQÓx ; Hß?

©ÛuºPЮ Th CÓ¢xÂkQßÓÚº.

AøÚzx E°›Ú[Pξ® }º

EÒÍx. uº§\Ûz (water melon)

uõÁµzvÀ 97 ÂÊUPõk }º C¸UQÓx.

©µ® JßÔß {øÓ°À £õv AÍÄ }º

EÒÍx. EÚx {øÓ°À ‰ßÔÀ C¸

£[S }º EÒÍx.

©soÀ Põn¨£k® £»

uõxUPÒ }›À Pøµ¢xÒÍÚ. C¢uz

uõxUPÒ, uõÁµ[PÒ EnÄ u¯õ›zxU

öPõÒͨ £¯ß£kQßÓÚ. ©soÀ

EÒÍ uõxUPøÍ, uõÁµzvß

usk¨£SvUS® Cø»¨£SvUS®

Gkzxa ö\ÀÁx }º Gߣx EÚUSz

öu›²®. }›À Pøµ¢xÒÍ BU]áß

PhÀÁõÌ E°›Ú[PÐUS¨ £¯ß

£kQÓx.

EÚx Eh¼À £õ²® Cµzu•®

}›ÚõÀ BÚ÷u. Eh¼ß AøÚzx

ö\ÀPÐUS® uõxUPøÍ Cµzu®

öPõsk ö\ÀQÓx. EÚx ~øµ±µ¼À

ö\À¾® Cµzu®, Áõ²UPøͨ ¤›zx,

©ØÓ EhÀ EÖ¨¦UPÐUS Gkzxa

ö\ÀQÓx. PÈĨ ö£õ¸ÒPЮ, }º

ÁȯõP÷Á öÁÎ÷¯ÖQÓx. ‰a_

Âk®÷£õx®, ]Ö}º PÈUS® ÷£õx®,

EÚx Eh¼À EÒÍ }›ß AÍÄ

SøÓQÓx. SøÓ²® C¢u }º, EnÄ

EmöPõÒÐuÀ ‰»©õPÄ® }º

Si¨£uß ‰»©õPÄ® Dk ö\´¯¨

£kQÓx.

}º _ÇØ] (}º _ÇØ] (}º _ÇØ] (}º _ÇØ] (}º _ÇØ] (water cycle)))))

}º _ÇØ]°À, ÁΩsh»®

•UQ¯¨ £[S ÁQUQÓx. ÷PõøhU

Põ»zvÀ, H›PÎÀ ( lake) }º

Põn¨£kÁvÀø». H›PÎÀ C¸¢u

}º GßÚ B°ØÖ? }›ß J¸ £Sv

uøµUSÒ ö\ßÔ¸US®. «u® EÒÍ }º

GßÚ BS®? }º, }µõ¯õP

©õÔ°¸US®. }µõÚx, }µõ¯õP

©õÖÁøu B¯õuÀ GßQ÷Óõ®.

H›PÒ, BÖPÒ ©ØÖ® ö£¸[

PhÀPÎÀ EÒÍ }º, `›¯ÚõÀ

öÁ¨£¨£kzu¨£mk, }µõ¯õP ©õÔ

ÁΩsh»zvØSa ö\ßÓøhQÓx.

C¢u }µõ²®, uõÁµ[PÒ öÁΰk®

}µõ²® ÷\º¢x ÷©P[PÍõP

©õÖQßÓÚ. PõØÔß ÷©À÷|õUQ¯

C¯UPzvß Põµn©õP, ÷©P[PÒ

÷©÷» E¯ºzu¨£mk SκÁøhQÓx.

Cuß Põµn©õP, }µõ¯õÚx ]Ö]Ö

}ºz xÎPÍõP ©õÖQßÓx. CøÁ,

ªPa ]Ô¯ £ÛUPmiPÍõP ©õÔ R÷Ç

ÂÊ®. C¢u¨ £ÛUPmiPÒ PÚ©õP

C¸¨£uõÀ, PõØÖ CÁØøÓz uõ[QU

öPõÒÍ •i¯õx. GÚ÷Á, AøÁ

£Û¨ ö£õÈÁõP÷Áõ AÀ»x E¸Q¯

¤ÓS ©øǯõP÷Áõ¨ ¦Â¨£µ¨ø£

AøhQÓx.

©øÇ°ß Põµn©õP HØ£k®

}›ß J¸ £Sv BÖPÎÀ £õ´QÓx.

«u•ÒÍ }º uøµUSÒ ö\ßÖ

ÂkQÓx. G¨£i C¸¨¤Ý®, }º

«sk® Ph¾US Á¢x ÷\º¢x Âk®.

}º, }µõ¯õP ©õÔ, ÷©P[PÍõP

E¸öÁkzx, ©øÇ°ß Põµn©õP

«sk® ¦Â¨ £µ¨ø£ Á¢uøhÁøu

}º _ÇØ]}º _ÇØ]}º _ÇØ]}º _ÇØ]}º _ÇØ] GÚ»õ® (£h® 1.20).

11

uØ÷£õx ©s ÁiÁzvÀ C¸UQÓx.

C¯ØøP, A¢u¨ £õøÓPøÍ ©snõP

©õØÔ²ÒÍx. Cx £À÷ÁÖ •øÓ

PÎÀ HØ£mi¸UP»õ®. AiUPi

HØ£k® öÁ¨£® ©ØÖ® SκÄ

©õØÓ[PÒ Põµn©õP £õøÓPÒ

ö|õÖ[Q ©s E¸ÁõS®. ÷ÁP©õP

Ã_® PõØÖ, £õøÓPøÍ ©n»õP

©õØÖ®. £Û¨£õøÓPÒ \ÖUQ

ÂÊ®÷£õx, £õøÓPÎß ÷©Ø£µ¨¦

÷u´¢x, ©s E¸ÁõP»õ®. PhØ

Pøµ°À £õøÓPÎß «x Aø»PÒ

÷©õxÁuõÀ AøÁ ]Ö ]Ö xsk

PÍõP EøhQßÓÚ.

uõÁµ[PÒ Á͵UTi¯ ©s J¸

Tmk¨ ö£õ¸Ò BS®. AuõÁx uõx

E¨¦UPÒ, ]øuÄØÓ P›©¨ ö£õ¸ÒPÒ

©ØÖ® ]øuÄØÓ E°›Ú[PÒ

Ah[Q¯ Tmk¨ ö£õ¸÷Í ©s

BS®. ©soß ©v¨¦ GuøÚa

\õº¢ux? uõÁµ[PÐUS Ax

öPõkUS® EnÄ, uõÁµ[PÎß

÷ÁºPÐUS Ax öPõkUS® PõØÖ

©ØÖ® }›ß AÍøÁa \õº¢x

©soß ©v¨¦ ©õÖ£kQÓx.

£g_ (sponge) JßÔÀ }º

÷©÷»ÖÁøu¨ ÷£õß÷Ó ©so¾®

}º ÷©÷»ÖQÓx. C¢u }÷µØÓ®

Põµn©õPzuõß uõÁµ[PÒ Áͺ

QßÓÚ. §a]PÒ, FºÁÚ ©ØÖ® ]»

»[SPÐUS ©s J¸

EøÓÂh©õP ÂÍ[SQÓx.

1.10 E°º ÁõÇ AÁ]¯©õÚ1.10 E°º ÁõÇ AÁ]¯©õÚ1.10 E°º ÁõÇ AÁ]¯©õÚ1.10 E°º ÁõÇ AÁ]¯©õÚ1.10 E°º ÁõÇ AÁ]¯©õÚ

{¯vPÒ{¯vPÒ{¯vPÒ{¯vPÒ{¯vPÒ

E°›Ú[PÒ ÁõÇ, AÁ]¯©õÚ

]» Ai¨£øhz ÷uøÁPøÍ |õ®

|ßS AÔ÷Áõ®.

uS¢u öÁ¨£{ø» C¸UP

÷Ásk®. HöÚÛÀ AøÚzx

E°›Ú[PÐUS® uõ[PU Ti¯

£h® 1.20 }º _ÇØ]£h® 1.20 }º _ÇØ]£h® 1.20 }º _ÇØ]£h® 1.20 }º _ÇØ]£h® 1.20 }º _ÇØ]

CßÖ } £¸S® }º, B°µ©õ°µ®

BskPÐUS •ß¦ ¯õ÷µõ J¸Áº

£¸Q¯ }µõPzuõ÷Ú C¸UP •i²®!

1.9 ©s1.9 ©s1.9 ©s1.9 ©s1.9 ©s

•ßöÚõ¸ Põ»zvÀ C¢u

E»PzvÀ £õøÓPÍõP C¸¢uøÁ

}º B¯õuÀ

PÈÄ }º _zvP›UP¨£kuÀ

}º ÷ÁP©õP Á¸ÁõuÀ

PhÀ

÷©P® ÷»÷» ö\À¾uÀBÖPÎÀ }º ÷\P›zuÀ

©øÇ ö£õÈuÀ

12

öÁ¨£{ø» Áµ®¦ JßÖ Esk.

Akzu {¯v }º. AøÚzx

E°›Ú[PÐUS® }º ÷uøÁ.

»[SPÐUS EnÄ ÷uøÁ. EnÄ

QøhUPõu Ch[PÎÀ »[SPÒ

Á]UP •i¯õx. uõÁµ[PÐUS

PõØÔÀ EÒÍ Põº£ß&øh& BUø\k

÷uøÁ¨£kQÓx. ÷©¾® uõÁµ[PÒ

u[PÐUSz ÷uøÁ¯õÚ EnÂøÚ

`›¯ JΰÀ C¸¢x u¯õ›zxU

öPõÒQßÓÚ.

_Áõ]UPõ©À, |®©õÀ E°ºÁõÇ

•i¯õx. ©ÛuºPÐUS® »[S

PÐUS® BU]áß ÷uøÁ. |õ®,

PõØÔÀ EÒÍ BU]áøÚ GkzxU

öPõÒQ÷Óõ®. }›À ÁõÊ® «ß

EÒÎmh »[SPÒ }›À C¸¢x

BU]áøÚ GkzxU öPõÒQßÓÚ

(£h® 1.21). BU]áß }›À

Pøµ¢xÒÍx.

GÚ÷Á, uõÁµ[PÐUS Põº£ß&

øh&BUø\k® »[SPÐUS

BU]áÝ® CßÔ¯ø©¯õz ÷uøÁ

PÍõQßÓÚ. BP÷Á, ÁΩs h»zvÀ

BU]áÝ® Põº£ß&øh&BUø\k®

C¸zuÀ ÷Ásk®.

}º, BU]áÝ® Põº£ß&øh&

BUø\k® EÒÍhUQ¯ ÁΩsh»®,

uS¢u öÁ¨£{ø» ©ØÖ® EnÄ

÷£õßÓøÁ |® ¦Â°À ©mk÷©

EÒÍÚ. GÚ÷Á, E°›Ú[PÒ |®

¦Â°À ©mk÷© C¸UQßÓÚ. ©ØÓ

÷PõÒPÎÀ ÷©ØPsh, E°ºÁõÇ

AÁ]¯©õÚ ö£õ¸ÒPÒ CÀø».

GÚ÷Á, A[öPÀ»õ® E°›Ú[PÒ

ÁõÇ Áõ´¨¤Àø» GÚ»õ®.£h® 1.21 }›À »[SPÒ£h® 1.21 }›À »[SPÒ£h® 1.21 }›À »[SPÒ£h® 1.21 }›À »[SPÒ£h® 1.21 }›À »[SPÒ

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. `›¯U Sk®£zvÀ uõÚõP÷Á JÎø¯ EªÌÁx _________BS®.

2. }º }µõ¯õP ©õÖ® {PÌa] _________GÚ¨£k®.

3. \›¯õÚ Âøhø¯z ÷uº¢öukUPÄ®.

(i) `›¯ÝUS ªP A¸QÀ EÒÍ ÷PõÒ

(A) ¦Ñm÷hõ (B) ¦Â (C) ¦uß (D) öÁÒÎ

(ii) {»Ä, ¦Âø¯ J¸ •øÓ _ØÔÁµ BS® Põ»®

(A) 365¼ |õÒPÒ (B) 29.5 |õÒPÒ (C) 24 ©o (D) 24 |õÒPÒ

13

4. `›¯ÝUS öÁS öuõø»ÂÀ EÒÍ ÷PõÒ Gx?

5. `›¯U Sk®£zvÀ GzuøÚ ÷PõÒPÒ EÒÍÚ?

6. ÷PõÒPÎß ö£¯ºPøÍ GÊxP.

7. ¦Â°À, CµÄ® £P¾® Akzukzx HØ£kQßÓÚ. Põµn® TÖP.

8. ¦Â, ußøÚz uõ÷Ú _ØÔU öPõÒÍ BS® Põ»® GßÚ?

9. CµÄU Põ»zøuÂh £PÀ Põ»® AvP©õP C¸¢uõÀ, £¸ÁPõ»®

÷PõøhUPõ»©õ? SκPõ»©õ?

10. £PÀ Põ»zøuÂh CµÄU Põ»® AvP©õP C¸¢uõÀ, £¸ÁPõ»®

÷PõøhUPõ»©õ? SκPõ»©õ?

11. |©x ¦Â¯õÚx, Q›UPm £¢x ÷£õßÓuõ? PõÀ£¢x ÷£õßÓuõ?

12. ¦Â°ß ‰ßÖ AkUSPÒ ¯õøÁ?

13. ÁΩsh»® Gߣx ¯õx?

14. PõØÔß öuõS¨¤øÚU TÖP.

15. J÷\õß £h»zvß £¯ß ¯õx?

16. G›u¾US CßÔ¯ø©¯õu Áõ² Gx?

17. ö£¸[Ph¼À C¸US®, •UQ¯©õÚ, £¯ÝÒÍ ö£õ¸ÒPÒ ¯õøÁ?

18. Aø»PÒ (tides) GߣøÁ ¯õøÁ?

19. }º _ÇØ] GßÓõÀ GßÚ?

20. ©s GÆÁõÖ E¸ÁõQÓx?

21. ¦Â°À, E°º ÁõÇz ÷uøÁ¨£k® CßÔ¯ø©¯õu {¯vPÒ ¯õøÁ?

22. ¦Â°ß G¢u¨ £Sv°À ö£m÷µõ¼¯® C¸UPU Tk®?

23. Psnõiz uPmiß «x, |õ® ‰a]øÚ CÊzx Âk®÷£õx, uPmiÀ ]Ôx

÷|µzvØS Dµ® C¸¨£x Hß?

24. Dµ©õÚz xoø¯ E»µ øÁUS® ÷£õx }º GßÚÁõS®?

25. ©soß £¯ßPøÍ GÊxP.

26. «ßPÒ, u[PÐUSz ÷uøÁ¯õÚ BU]áøÚ G[Q¸¢x ö£ÖQßÓÚ?

A¸QÀ EÒÍ ÷Põ͵[P® ©ØÖ® ÁõÛ¯À

öuõø»÷|õUQ {ø»¯zvØSa ö\ßÖ £õºzx,

ÂÁµ[PøÍz öuõSUPÄ®.

14

2. AÍÃmi¯À

AßÓõh ÁõÌÂÀ AÍÃkPÒ

Gߣx ÷uøÁ¯õÚx. \møhz

xoÁõ[P, xoUPøhUSa ö\ßÓõÀ

J¸ xo öPõk GßÖ ÷Pm£vÀø».

Põ´PÔ PøhUSa ö\ßÖ öPõg\®

Põ´PÔPÒ öPõk GßÖ ÷Pm£vÀø».

£»\µUSU PøhUSa ö\ßÖ öPõg\®

\ºUPøµ öPõk GßÖ ÷Pm£vÀø».

EÚx Qµõ©zvÀ C¸¢x |PµzxUS

÷£¸¢vÀ ö\À» GÆÁÍÄ ÷|µ®

BQÓx?

xoUPøhUSa ö\ßÖ |õ® 1

«mhº xo öPõk GßÖ ÷PmQ÷Óõ®.

PøhUPõµ¸® AÍÄ÷Põø»¨ £¯ß

£kzv AÍ¢x öPõkUQÓõº. Põ´PÔ

PøhUSa ö\ßÖ ½ Q÷»õ AÀ»x 1

Q÷»õ E¸øÍU QÇ[S ÷PmQ÷Óõ®.

PøhUPõµ¸® uµõø\¨ £¯ß£kzv

{ÖzxU öPõkUQÓõº. £»\µUS

Pøh°À ½ Q÷»õ AÀ»x 2 Q÷»õ

\ºUPøµ ÷PmQ÷Óõ®. PøhUPõµ¸®

uµõø\¨ £¯ß£kzv {Özxz u¸QÓõº.

÷£¸¢vÀ £¯n® ö\´¯ 30 {ªh®

BQÓx.

÷©ØPsh {PÌa]PÎÀ }Í®,

{øÓ ©ØÖ® Põ»® ÷£õßÓ AÍÄPøÍ

AÍUP «mhº AÍÄ÷PõÀ, uµõ_

©ØÖ® PiøP (PiPõµ®) CøÁPøͨ

£¯ß£kzxQ÷Óõ®. Cv¼¸¢x

AÍÄPøÍ AÍUP «mhº, Q÷»õQµõ®

©ØÖ® ©o AÀ»x {ªh® GßÓ

A»SPøͨ £¯ß£kzxQ÷Óõ®.

Cx÷£õßÓ {PÌa]PÒ |©x AßÓõh

ÁõÌÂÀ •UQ¯zxÁ® Áõ´¢xÒÍÚ.

EÚx AÔ¯À ¦zuPzvß

AÍÄ GßÚ? EÚx ÃmiÀ C¸¢x

£ÒÎUTh® GÆÁÍÄ yµzvÀ

EÒÍx? EÚUS GÆÁÍÄ £õÀ

÷uøÁ? EÚx ÁS¨£øÓ°ß £µ¨¦

GßÚ? EÚx {øÓ GßÚ? 100 «mhº

Kmh¨ £¢u¯zvÀ Ki •iUP }

GkzxU öPõsh ÷|µ® GßÚ?

Cx÷£õßÓ ÷PÒÂPÐUS £vÀ

AÎUP AÍÃkPÒ ÷uøÁ¨

£kQßÓÚ. AÍÃkPÒ CÀ»õ©À

|®©õÀ \›¯õP wº©õÛUP •i¯õx.

³Q¨£x AÀ»x ÷uõµõ¯©õÚ

AÍÄPøÍa ö\õÀÁx uÁÓõÚ

•iÂØS ÁÈÁSzx Âk®.

AÔ¯À Gߣx, E»Pzøu¨

£ØÔ öu›¢x öPõÒÁx®, |øhö£Ö®

ö\¯ÀPÐUPõÚ Põµnzøu AÔÁx®,

G¨£i |øhö£ÖQßÓÚ Gߣøu

AÔÁx÷© BS®. •ØPõ»zvÀ

AÔ¯À AÔbºPЮ, £søhU Põ»

Q÷µUPºPЮ, u[PÒ EnºvÓß

(senses) ‰»©õP÷Á PshÔ¢uõºPÒ.

AÁºPÒ ÷\õuøÚPÒ Hx®

ö\´¯õ©÷»÷¯, AøÚzøu²®

EØÖ÷|õUQ ÂÍUQÚõºPÒ. GkzxU

15

PõmhõP, E¯µzvÀ C¸¢x R÷Ç

ÂÊ®÷£õx, ÷»\õÚ ö£õ¸ÒPøÍÂh

PÚ©õÚ ö£õ¸ÒPÒ ÷ÁP©õP ÂÊ®

GÚ A›ìhõmiÀ |®¤Úõº. BÚõÀ,

Cx uÁÖ Gߣx |©USz öu›²®.

AÔ¯À AÔbºPЮ ö£õÔ

¯õͺPЮ C¯UP[Pøͨ £ØÔ

öu›¢x öPõÒÍ AÍÃkPÒ ö£›x®

Eu¯õP C¸UQßÓÚ. BPõ¯

©õÚ® G¨£i¨ £ÓUQÓx? ö\¯Ø

øPU ÷PõÒ G¨£i ö\¯À£kQÓx?

C¯¢vµ[PÒ G¨£i ÷Áø» ö\´Qß

ÓÚ? EØÖ ÷|õUQ¯ÁØøÓ ÂÍUP,

AÍÃkPÒ £¯ß£kQßÓÚ. ©ØÓ

AÔ¯À AÔbºPÒ GÁØøÓ÷¯Ý®

EØÖ ÷|õUP AÍÃkPÒ £¯ß£k

QßÓÚ. G¢u J¸ AÔ¯À

AÔbºUS®, PÁÚ©õÚ, xÀ¼¯©õÚ

AÍÃkPÒ •UQ¯©õÚx.

AÍÃkPÒ GßÓõÀ GßÚ?AÍÃkPÒ GßÓõÀ GßÚ?AÍÃkPÒ GßÓõÀ GßÚ?AÍÃkPÒ GßÓõÀ GßÚ?AÍÃkPÒ GßÓõÀ GßÚ?

EßÝøh¯ ÁS¨£øÓ°À EÒÍ

P¸®£»øPø¯¨ £õº. Auß }Í®

GßÚ? 2 «mhº Gߣõ´. C[S 2

Gߣx öÁÖ® Gs. «mhº Gߣx

}Ízvß A»PõS®. 2 Gߣx öu›¯õu

AÍÄ BÚõÀ «mhº Gߣx öu›¢u

EÖv¯õÚ AÍÁõS®. AuõÁx

P¸®£»øP°ß }Í® EÖv¨ £kzu¨

£mh AÍøÁ¨ ÷£õÀ C¸©h[S

BS®. C[S «mhº Gߣøu "A»S'

GßÖ AøÇU Qß÷Óõ®.

EßÝøh¯ {øÓ GßÚ? GßÖ

÷PmhõÀ AuØS } 30 Q÷»õ Qµõ®

Gߣõ´. C[S 30 Gߣx öÁÖ® Gs.

Q÷»õQµõ® Gߣx {øÓ°ß A»S

BS®. 30 Gߣx öu›¯õu AÍÄ

BS®. Q÷»õQµõ® Gߣx öu›¢u

EÖv¨£kzu¨£mh AÍÄ BS®.

AuõÁx EßÝøh¯ {øÓ

EÖv¨£kzu¨£mh AÍøÁ¨ ÷£õÀ

30 ©h[S BS®. Q÷»õ Qµõ® Gߣx

A»S BS®. JÆöÁõ¸ AÍÃmi¾®

Gsq® A»S® ÷\º¢÷u C¸US®.

öu›¢u EÖv¨£kzu¨£mh

AÍ÷Áõk öu›¯õu AÍøÁ

K¨¤mk¨ £õº¨£x AÍÃkAÍÃkAÍÃkAÍÃkAÍÃk GÚ¨

£k®. öu›¢u EÖv¨£kzu¨ £mh

AÍÄ, A»SA»SA»SA»SA»S GÚ¨£k®.

2.1 vmh A»SPÎß ÷uøÁ2.1 vmh A»SPÎß ÷uøÁ2.1 vmh A»SPÎß ÷uøÁ2.1 vmh A»SPÎß ÷uøÁ2.1 vmh A»SPÎß ÷uøÁ

Gøu AÍUP ÷Ásk©õÚõ¾®,

A»S |©USz ÷uøÁ¨£kQÓx. |õ®

£»ÁøP¯õÚ A»SPøͨ £¯ß

£kzxQ÷Óõ®. •ØPõ»zvÀ }Ízøu

AÍUP ©Ûu Eh¼À EÒÍ ]»

EÖ¨¦PøÍ A»PõP¨ £¯ß

£kzvÚõºPÒ. GkzxUPõmhõP |õßS

µÀPÎß AP»®, J¸ \õs, J¸

•Ç®, uõsk, Põ»i ©ØÖ® Pá®.

(£h® 2.1À) GߣÚ. CÁØøÓU

öPõsk AÍÂmhõÀ, |®£Pzußø©

C¸UPõx. HöÚßÓõÀ ©Ûu EhÀ

EÖ¨¦PÎß }Í AP»[PÒ,

©ÛuÝUS ©Ûuß ©õÖ£k®.

\õßÓõP, Eß B]›¯º,

ÁS¨£øÓ°ß }Ízøu GzuøÚ •Ç®

GßÖ AÍUQÓõº. A¨£i AÍUS®

÷£õx 15 •Ç® Gß÷£õ®. A÷u

ÁS¨£øÓ°ß }Ízøu, } AÍUS®

÷£õx 20 •Ç® GßÓ •iÄ ÁµUTk®.

•Ç® GßÓ A»øP¨ £¯ß£kzx®

÷£õx Cµsk ©õÖ£mh AÍÄPÒ

QøhzxÒÍÚ. Cv¼¸¢x •Ç®

16

Gߣx J¸ vmh A»S BPõx GÚz

öu›QÓx.

JÆöÁõ¸ AÍÃmiß •iÄ®

AøÚÁ¸US® J÷µ ©õv›¯õP C¸UP

÷Ásk®. GÚ÷Á JÆöÁõ¸Á¸® J¸

ö£õxÁõÚ A»øP¨ £¯ß£kzu

÷Ásk®. CuøÚ vmh A»S

GßQ÷Óõ®. «mhº, Q÷»õQµõ® ©ØÖ®

ÂÚõi GߣøÁ vmh A»SPÍõS®.

2.2 2.2 2.2 2.2 2.2 S I A»S A»S A»S A»S A»S

E»QÀ EÒÍ ©UPÒ £À÷ÁÖ

A»S •øÓø¯¨ £¯ß£kzv²ÒÍ

Úº. FPS •øÓ (Ai, £Äsk,

ÂÚõi), CGS •øÓ (ö\ßi«mhº,

Qµõ®, ÂÚõi) ©ØÖ® MKS •øÓ

(«mhº, Q÷»õQµõ®, ÂÚõi) GßÖ

£¯ß £kzvÚõºPÒ. E»QÀ EÒÍ

GÀ»õ AÔbºPÍõ¾® HØÖU

öPõÒÍUTi¯, J÷µ ©õv›¯õP

C¸US® ö£õ¸mk HØ£kzu¨£mh

•øÓuõß S I •øÓ¯õS® (The system

International 'D' units). AøÚzx»P

vmh A»S Gߣvß _¸UP® S I

BS®.

S I •øÓ°À

(i) }Ízvß A»S «mhº GÚÄ®

(ii) {øÓ°ß A»S Q÷»õQµõ®

GÚÄ®

£h® 2.1 ©Ûu Eh¼ß EÖ¨¦UPÍõÀ AÍÂkuÀ£h® 2.1 ©Ûu Eh¼ß EÖ¨¦UPÍõÀ AÍÂkuÀ£h® 2.1 ©Ûu Eh¼ß EÖ¨¦UPÍõÀ AÍÂkuÀ£h® 2.1 ©Ûu Eh¼ß EÖ¨¦UPÍõÀ AÍÂkuÀ£h® 2.1 ©Ûu Eh¼ß EÖ¨¦UPÍõÀ AÍÂkuÀ

|õßS µÀPÎß AP»®|õßS µÀPÎß AP»®|õßS µÀPÎß AP»®|õßS µÀPÎß AP»®|õßS µÀPÎß AP»®

J¸ \õsJ¸ \õsJ¸ \õsJ¸ \õsJ¸ \õs

J¸ uõskJ¸ uõskJ¸ uõskJ¸ uõskJ¸ uõsk

•Ç®•Ç®•Ç®•Ç®•Ç®

Pá®Pá®Pá®Pá®Pá®

÷µõ©ß uõsk÷µõ©ß uõsk÷µõ©ß uõsk÷µõ©ß uõsk÷µõ©ß uõskPõ»iPõ»iPõ»iPõ»iPõ»i

17

(iii) Põ»zvß A»S ÂÚõi GÚÄ®

SÔ¨¤h¨£kQÓx.

2.3 2.3 2.3 2.3 2.3 S I •øÓ°À A»SPøÍ •øÓ°À A»SPøÍ •øÓ°À A»SPøÍ •øÓ°À A»SPøÍ •øÓ°À A»SPøÍ

GÊx®÷£õx RÌUPõq® ÂvPøͨGÊx®÷£õx RÌUPõq® ÂvPøͨGÊx®÷£õx RÌUPõq® ÂvPøͨGÊx®÷£õx RÌUPõq® ÂvPøͨGÊx®÷£õx RÌUPõq® ÂvPøͨ

¤ß£ØÓ ÷Ásk®.¤ß£ØÓ ÷Ásk®.¤ß£ØÓ ÷Ásk®.¤ß£ØÓ ÷Ásk®.¤ß£ØÓ ÷Ásk®.

A)A)A)A)A) A»SPÎß SÔ±kPøÍ GÊx®

÷£õx ]Ô¯ GÊzxUPÍõÀ GÊu

÷Ásk®.

«mh›ß A»S & m

Q÷»õQµõªß A»S & kg

ÂÚõi°ß A»S & s

B) B) B) B) B) AÔbºPÎß ö£¯µõÀ SÔ¨¤h¨

£k® A»SPøÍ GÊx® ÷£õx,

•uÀ GÊzx ]Ô¯ GÊzuõP

(small letter) C¸UP ÷Ásk®.

Âø\°ß A»S newton

÷Áø»°ß A»S joule

C)C)C)C)C) AÔbºPÎß ö£¯µõÀ SÔ¨¤h¨

£k® A»SPÎß SÔ±kPøÍ

GÊx® ÷£õx G¨÷£õx® ö£›¯

(capital) GÊzxUPÎÀ GÊu

÷Ásk®.

Âø\°ß A»S & N

÷Áø»°ß A»S & J

D )D )D )D )D ) A»SPÎß SÔ±kPøÍ GÊx®

÷£õx £ßø©°À GÊuUThõx.

BÚõÀ ö\õÀ ÁiÂÀ GÊx®

÷£õx £ßø©°À GÊu

÷Ásk®.

30 kilograms GߣuøÚ GÊx®

÷£õx 30 kg GßÖ®

2 metres Gߣøu 2 m GßÖ®,

10 newtons Gߣøu 10 N GßÖ®

GÊu ÷Ásk®.

E )E )E )E )E ) A»SPÎß SÔ±kPøÍ GÊx®

÷£õx SÔ±kPÎß £UPzvÀ

{ÖzuØSÔ ChUThõx.

GkzxU Põmk

«mh›ß SÔ±k & m

ÂÚõi°ß SÔ±k & s

2.4 A»SPÎß £ß©h[S ©ØÖ®2.4 A»SPÎß £ß©h[S ©ØÖ®2.4 A»SPÎß £ß©h[S ©ØÖ®2.4 A»SPÎß £ß©h[S ©ØÖ®2.4 A»SPÎß £ß©h[S ©ØÖ®

xøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[S

EßÝøh¯ ÃmiØS® £ÒÎU

ThzvØS® Cøh÷¯ EÒÍ öuõø»Ä

GßÚ? AuØS 2 Q÷»õ «mhº GßÖ

TÖúPÒ. öuõø»øÁ }Ízvß

A»PõÚ «mhøµ¨ £¯ß£kzv

AÍÃk ö\´uõ¾® |õ® 2000 «mhº

GßÖ ö\õÀÁvÀø». C¢uz

öuõø»øÁ Q÷»õ «mh›À ©õØÔ

TÖQ÷Óõ® (1 Q÷»õ «mhº = 1000

«mhºPÒ). EÚx ö£ß]¼ß }Í®

GßÚ GßÓõÀ, 15 ö\ßi «mhº GßÖ

£vÀ TÖúPÒ. }Ízvß A»PõÚ

«mh›À AÍÃk ö\´u ÷£õv¾®

CuøÚ ö\« GÚ ©õØÔU TÖQ÷Óõ®

(1 «mhº = 100 ö\«). |õn¯zvß

ui©ß GßÚ GßÖ ÷PmhõÀ, 2 ª«

GßÖ £vÀ AΨ¥ºPÒ. CuøÚ²®

}Ízvß A»PõÚ «mh›À AÍÃk

ö\´u ÷£õv¾® ªÀ¼ «mhº (1 «mhº

= 1000 ª«) GßÖ TÖQ÷Óõ®.

GÚ÷Á AvP©õÚ yµ[PøÍ

Q÷»õ «mh›¾®, SøÓ¢u yµ[PøÍ

ö\ßi«mh›¾® ©ØÖ® ªÀ¼

«mh›¾® TÖQ÷Óõ®. CuøÚ÷¯

18

«mh›ß £ß©h[S ©ØÖ® xøn¨

£ß©h[S GßÖ TÖQß÷Óõ®.

÷ÁÍõsø© ö\´£ÁºPÒ ö|À

÷£õßÓ uõÛ¯[PøÍ ÂØ£øÚ

ö\´²® ÷£õx SÂshõÀ GßÓ

A»øP¨ £¯ß£kzxQÓõºPÒ

(1 SÂshõÀ = 100 QQ). P¸®ø£

»õ› PÎÀ HØÔ Gøh ÷£õk® ÷£õx

ö©m›Uhß GßÓ A»øP¨ £¯ß

£kzxQÓõºPÒ (1 hß = 10 SÂs

hõÀ). u[P |øPU PøhUSa ö\ßÖ

}[PÒ |øP Áõ[S® ÷£õx Qµõ®

©ØÖ® ªÀ¼ Qµõ® GßÓ A»øP¨

£¯ß£kzxÁøu¨ £õºzv¸UP»õ®

(1000 Qµõ® = 1 QQ).

{øÓø AÍÂk® ÷£õx hß ©ØÖ®SÂshõÀ, Qµõ® ©ØÖ® ªÀ¼Qµõ®Gߣøu £¯ß£kzxQ÷Óõ®. CøÁPÒ•øÓ÷ Q÷»õQµõªß £ß©h[S ©ØÖ®xøn £ß©h[PõS®.

AmhÁøn 2.1À }Í® ©ØÖ®{øÓ°ß £ß©h[øPU PõsP. AmhÁøn 2.2À }Í® ©ØÖ® {øÓ°ßxøn¨£ß©h[øPU Põn»õ®.AmhÁøn 2.3À SI A»Qß _¸UP[PøÍ PõsP. AmhÁøn 2.4ÀPõ»zvß £ß©h[øP PõsP.

AmhÁøn 2.1 }Í®, {øÓ CÁØÔß £ß©h[SPÒAmhÁøn 2.1 }Í®, {øÓ CÁØÔß £ß©h[SPÒAmhÁøn 2.1 }Í®, {øÓ CÁØÔß £ß©h[SPÒAmhÁøn 2.1 }Í®, {øÓ CÁØÔß £ß©h[SPÒAmhÁøn 2.1 }Í®, {øÓ CÁØÔß £ß©h[SPÒ

}Í® :}Í® :}Í® :}Í® :}Í® :

1 ö\ßi«mhº (ö\«)= 10 ªÀ¼«mhº (101 ª«)

1 öh]«mhº (öh«) = 10 ö\ßi«mhº (100 ª«) (102 ª«)

1 «mhº («) = 100 ö\ßi«mhº (102 ö\«)

1 «mhº («) = 1000 ªÀ¼«mhº (103 ª«)

1 Q÷»õ«mhº (Q«) = 1000 «mhº (103 «)

{øÓ :{øÓ :{øÓ :{øÓ :{øÓ :

1 Qµõ® (Q) = 1000 ªÀ¼Qµõ® (103 ªQ)

1 Q÷»õQµõ® (QQ) = 1000 Qµõ® (103 Q)

1 Q÷»õQµõ® (QQ) = 1000000 ªÀ¼Qµõ® (106 ªQ)

1 SÂshõÀ = 100 Q÷»õQµõ® (102 QQ)

1 ö©m›U hß = 1000 Q÷»õQµõ® (103 QQ)

19

AmhÁøn 2.2 }Í®, {øÓ CÁØÔß xøn¨£ß©h[SAmhÁøn 2.2 }Í®, {øÓ CÁØÔß xøn¨£ß©h[SAmhÁøn 2.2 }Í®, {øÓ CÁØÔß xøn¨£ß©h[SAmhÁøn 2.2 }Í®, {øÓ CÁØÔß xøn¨£ß©h[SAmhÁøn 2.2 }Í®, {øÓ CÁØÔß xøn¨£ß©h[S

1.ª« = ö\« = = 10&1 ö\«

1 ö\« = « = = 10&2 «mhº

1 «mhº = Q« = = 10&3 Q«

1 ªQ = Q = = 10&3 Q

1 Q = QQ = = 10&3 QQ

AmhÁøn 2.3 AmhÁøn 2.3 AmhÁøn 2.3 AmhÁøn 2.3 AmhÁøn 2.3 SI A»Qß _¸UP® A»Qß _¸UP® A»Qß _¸UP® A»Qß _¸UP® A»Qß _¸UP®

ö£¯ºö£¯ºö£¯ºö£¯ºö£¯º _¸UP®_¸UP®_¸UP®_¸UP®_¸UP® xøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[Sxøn¨£ß©h[S

öh] d = 10&1

ö\ßi c = 10&2

ªÀ¼ m = 10&3

ø©U÷µõ μ (ª²) = 10&6

Q÷»õ k 1000 = 103

ö©Põ M 1000000 = 106

2.5 }2.5 }2.5 }2.5 }2.5 }Ízøu AÍzuÀÍzøu AÍzuÀÍzøu AÍzuÀÍzøu AÍzuÀÍzøu AÍzuÀ

÷|ºU÷Põk AÀ»x ÁøÍ

÷Põmiß Cµsk ¦ÒÎPÐUS

Cøh¨£mh yµ® }Í® GÚ¨£k®.

}Ízøu AÍUP «mhº AÍÄ÷PõÀ

AÀ»x AÍÄ |õhõøÁ |õ®

£¯ß£kzxQ÷Óõ®. CUP¸ÂPÎÀ

Akzukzu C¸ ¤›ÄPÐUS Cøh÷¯

EÒÍ öuõø»Ä 1 ª« BS®. |õ®

Gøu AÍ¢uõ¾® «mhº AÍÄ

÷Põø»U PÁÚ©õP¨ £¯ß£kzu

÷Ásk®. A¨£i PÁÚ©õP CÀø»

ö¯ÛÀ \›¯õÚ, xÀ¼¯©õÚ

•iÂøÚU Põn •i¯õx.

1

101

1

102

1

103

1

103

1

103

1

10

1

100

1

1000

1

1000

1

1000

1

10

1

100

1

1000

1

1000000

AmhÁøn 2.4 – Põ»zvßAmhÁøn 2.4 – Põ»zvßAmhÁøn 2.4 – Põ»zvßAmhÁøn 2.4 – Põ»zvßAmhÁøn 2.4 – Põ»zvß

£ß©h[S£ß©h[S£ß©h[S£ß©h[S£ß©h[S

1 {ªh® = 60 ÂÚõi

1 ©o = 60 {ªh®

1 |õÒ = 24 ©o

1 Bsk = 365¼ |õÒPÒ

1 ¡ØÓõsk = 100 BskPÒ

1 B°µ©õsk = 1000 BskPÒ

20

AÍÄ÷Põø»¨ £¯ß£kzvAÍÄ÷Põø»¨ £¯ß£kzvAÍÄ÷Põø»¨ £¯ß£kzvAÍÄ÷Põø»¨ £¯ß£kzvAÍÄ÷Põø»¨ £¯ß£kzv

AÍUS® ÷£õx ÷©ØöPõÒÍAÍUS® ÷£õx ÷©ØöPõÒÍAÍUS® ÷£õx ÷©ØöPõÒÍAÍUS® ÷£õx ÷©ØöPõÒÍAÍUS® ÷£õx ÷©ØöPõÒÍ

÷Ási¯ •ßöÚa\›UøPPÒ.÷Ási¯ •ßöÚa\›UøPPÒ.÷Ási¯ •ßöÚa\›UøPPÒ.÷Ási¯ •ßöÚa\›UøPPÒ.÷Ási¯ •ßöÚa\›UøPPÒ.

(i) ]» AÍÄ÷Põ¼À J¸

•øÚ°À AÀ»x ‰ø»°À

AÍÄPÒ ÷u´¢x C¸US® AÀ»x

Ji¢v¸US®. AvÀ _Èö¯s

(§a]¯®) GßÓ AÍÄ CÀ»õ©À

C¸US®. A¨£i¨£mh AÍÄ÷Põ¼À

Akzu HuõÁx J¸ ¦ÒÎø¯ AuõÁx

1 ö\« GßÓ ¦ÒÎø¯ öuõhUP©õP

GkzxU öPõÒÍ ÷Ásk®. •iÂÀ

Aøu PÈUP ÷Ásk®. £h® 2.2À

PõsP.

GkzxUPõmhõP £h® 2.3À

PõsP. CvÀ J¸ •øÚ°À 1 ö\«

GßÖ GkzxU öPõs÷hõ®. ©Ö

•øÚ°À 6.6 ö\« Áøµ C¸¨£uõP

øÁzxU öPõÒ÷Áõ®. GÚ÷Á A¢u

ö£õ¸Îß }Í® 6.6 &1=5.6 ö\«.

(ii) ö£õ¸Îß }Ízøu AÍUP

AÍÄ÷Põ¼ß «x £h® 2.4À

Põmi¯x ÷£õÀ øÁUP ÷Ásk®.

£h® 2.2 uÁÓõP£h® 2.2 uÁÓõP£h® 2.2 uÁÓõP£h® 2.2 uÁÓõP£h® 2.2 uÁÓõP

AÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀ

£h® 2.3 \›¯õP£h® 2.3 \›¯õP£h® 2.3 \›¯õP£h® 2.3 \›¯õP£h® 2.3 \›¯õP

AÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀ

£h® 2.4 \›¯õP£h® 2.4 \›¯õP£h® 2.4 \›¯õP£h® 2.4 \›¯õP£h® 2.4 \›¯õP

AÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀ

£h® 2.5 uÁÓõP£h® 2.5 uÁÓõP£h® 2.5 uÁÓõP£h® 2.5 uÁÓõP£h® 2.5 uÁÓõP

AÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀ

£h® 2.6 Ch©õÖ£h® 2.6 Ch©õÖ£h® 2.6 Ch©õÖ£h® 2.6 Ch©õÖ£h® 2.6 Ch©õÖ

÷uõØÓ¨¤øÇ÷uõØÓ¨¤øÇ÷uõØÓ¨¤øÇ÷uõØÓ¨¤øÇ÷uõØÓ¨¤øÇ

B A C

£h® 2.5À Põmi¯x ÷£õÀ øÁUPU

Thõx.

(iii) \›¯õÚ AÍøÁ AÍUP

AÍÄ÷Põ¼À £õºUS® ÷£õx £h®

2.6À Põmi¯x ÷£õ» Psøn ÷|µõP,

ö\[SzuõP øÁzx¨ £õºUP ÷Ásk®.

£hzvÀ A ¦ÒÎ ÁȯõP £õº¨£x

uõß \›¯õÚ AÍøÁz u¸®. B, C

GßÓ Ch[PÎÀ C¸¢x £õº¨£x

Ch©õÖ ÷uõØÓ¨ ¤øÇ Ch©õÖ ÷uõØÓ¨ ¤øÇ Ch©õÖ ÷uõØÓ¨ ¤øÇ Ch©õÖ ÷uõØÓ¨ ¤øÇ Ch©õÖ ÷uõØÓ¨ ¤øÇ GÚ¨£k®.

ÁøÍ¢u ÷Põmiß }Ízøu

AÍUP |õ® ¡À (£h® 2.7) AÀ»x

Ái¯À ö£mi°À (Geometry box)

EÒÍ iøÁhºPøͨ (£h® 2.8)

£¯ß£kzxQ÷Óõ®.

£h® 2.8£h® 2.8£h® 2.8£h® 2.8£h® 2.8

iøÁhøµUiøÁhøµUiøÁhøµUiøÁhøµUiøÁhøµU

öPõsköPõsköPõsköPõsköPõsk

£h® 2.7£h® 2.7£h® 2.7£h® 2.7£h® 2.7

¡ø»U¡ø»U¡ø»U¡ø»U¡ø»U

öPõsköPõsköPõsköPõsköPõsk

21

ö\¯À 2.1ö\¯À 2.1ö\¯À 2.1ö\¯À 2.1ö\¯À 2.1

|õn¯zvß ui©øÚ G¨£i

Põs£õ´? £h® 2.9À Põmi¯x ÷£õ»

10 |õn¯[PøÍ JßÓß ÷©À JßÓõP

AkUP ÷Ásk®. GÀ»õ |õn¯[

PЮ J÷µ ©õv›¯õP C¸UP ÷Ásk®

(25 ø£\õ |õn¯®).

10 |õn¯[PÎß

E¯µzøu AÍÄ

÷PõÍõÀ AÍUP

÷Ásk®. C¢u

AÍÄPÎÀ C¸¢x

J¸ |õn¯zvß

AÍøÁ GÆÁõÖ

Põs£õ´? Cx

ªPÄ® GÎx. A¢u

AÍøÁ 10BÀ

ÁSzuõÀ J¸

|õn¯zvß uh©ßuh©ßuh©ßuh©ßuh©ß

QøhUS®. C÷u

÷£õÀ 25 ø£\õ |õn¯[PÒ 20I

GkzxUöPõsk AkUQ Auß

E¯µzøuU Psk J¸ |õn¯zvß

ui©øÚU Põn»õ®.

ö\¯À 2.2ö\¯À 2.2ö\¯À 2.2ö\¯À 2.2ö\¯À 2.2

EßÝøh¯ AÔ¯À ¦zuPzvÀ

EÒÍ J¸ uõÎß ui©øÚU Põn

•i²®. G¨£i? EßÝøh¯

¦zuPzøu AÊzv Auß E¯µzøu

AÍÄ÷Põ»õÀ AÍ. Qøhzu AÍøÁ

ö©õzu uõÎß GsoUøP¯õÀ

ÁSzuõÀ J¸ uõÎß ui©øÚ

EßÚõÀ Põn •i²®.

ö\¯À 2.3ö\¯À 2.3ö\¯À 2.3ö\¯À 2.3ö\¯À 2.3

yµ[PøÍ AÔ¢x GÊxPyµ[PøÍ AÔ¢x GÊxPyµ[PøÍ AÔ¢x GÊxPyµ[PøÍ AÔ¢x GÊxPyµ[PøÍ AÔ¢x GÊxP

Ch®Ch®Ch®Ch®Ch® yµ® (Q«)yµ® (Q«)yµ® (Q«)yµ® (Q«)yµ® (Q«)

ö\ßøÚ & vÀ¼ ...................

ö\ßøÚ & •®ø£ ...................

ö\ßøÚ & öPõÀPzuõ ...................

ö\ßøÚ & ö£[PѺ ...................

ö\ßøÚ & v¸ÁÚ¢u¦µ® ...................

ö\ßøÚ & øíuµõ£õz ...................

ö\ßøÚ & £õsia÷\› ...................

÷Põ¯®¦zyº & ö\ßøÚ ...................

v¸a] & ö\ßøÚ ...................

v¸ö|À÷Á¼ & ö\ßøÚ ...................

÷\»® & ö\ßøÚ ...................

2.6 £µ¨£ÍÄ PõnÀ2.6 £µ¨£ÍÄ PõnÀ2.6 £µ¨£ÍÄ PõnÀ2.6 £µ¨£ÍÄ PõnÀ2.6 £µ¨£ÍÄ PõnÀ

Âøͯõmkz vhø»Âh

ÁS¨£øÓ ]Ô¯x. |õ® G¨£i

J¨¤kÁx? Âøͯõmkz vh¼ß

uÍzøu²®, ÁS¨£øÓ°ß uÍzøu²®

|õ® J¨¤h÷Ásk®. Cx £µ¨£Í

øÁa \õº¢ux. £µ¨¦ Gߣx J¸

ö£õ¸Îß ÷©À uÍzøuU

SÔ¨£uõS®.

2.6.1 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß £µ¨¦2.6.1 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß £µ¨¦2.6.1 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß £µ¨¦2.6.1 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß £µ¨¦2.6.1 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß £µ¨¦

PõnÀPõnÀPõnÀPõnÀPõnÀ

(i) \xµ® JßÔß £µ¨£ÍÄ Põn,

Auß J¸ £UPzøu²® (}Í®)

©ØöÓõ¸ £UPzøu²® (}Í®) ö£¸UP

÷Ásk® (£h® 2.10).

£h® 2.9£h® 2.9£h® 2.9£h® 2.9£h® 2.9

|õn¯zvß|õn¯zvß|õn¯zvß|õn¯zvß|õn¯zvß

ui©ßui©ßui©ßui©ßui©ß

22

\xµzvß £µ¨¦ = a x a

(ii) ö\ÆÁPzvß £µ¨ø£U Põn

}Ízøu²® AP»zøu²® ö£¸UP

÷Ásk® (£h® 2.11).

ö\ÆÁPzvß £µ¨¦ = l x b

]Ô¯ ö£õ¸Îß £µ¨¦ Põn

£¯ß£kzx® A»S ª«2 AÀ»x

ö\«2 ö£›¯ ö£õ¸Îß £µ¨¦ Põn

£¯ß£kzx® A»S «2 AÀ»x Q«2

2.6.2 Áøµ£hzuõÎß £µ¨¦2.6.2 Áøµ£hzuõÎß £µ¨¦2.6.2 Áøµ£hzuõÎß £µ¨¦2.6.2 Áøµ£hzuõÎß £µ¨¦2.6.2 Áøµ£hzuõÎß £µ¨¦

£h® 2.12À Põs£x, Áøµ

£hzvÀ J¸ \xµ® BS®. 1 ö\«

JÆöÁõ¸ £UPzvØS® 10 ªÀ¼«mhº

GßÖ C¸US®. JÆöÁõ¸ ]Ô¯

\xµ•® 1 ªÀ¼«mhº GÚ¨£k®.

A¢u J¸ \xµzvÀ GzuøÚ ]Ô¯

\xµ[PÒ EÒÍÚ?

AuõÁx 100 ª«2 = 1 ö\«2

2.6.3 JÊ[PØÓ uÍzvß £µ¨¦2.6.3 JÊ[PØÓ uÍzvß £µ¨¦2.6.3 JÊ[PØÓ uÍzvß £µ¨¦2.6.3 JÊ[PØÓ uÍzvß £µ¨¦2.6.3 JÊ[PØÓ uÍzvß £µ¨¦

PõnÀPõnÀPõnÀPõnÀPõnÀ

JÊ[PØÓ ÁiÁ•ÒÍ J¸

ö£õ¸Îß £µ¨ø£U Põn £h® 2.13À

Põs£x ÷£õÀ Áøµ£hz uõÎß «x

øÁzx Auß GÀø»PøÍ ö£ß]»õÀ

SÔzxU öPõÒÍ ÷Ásk®. Auß

¤ÓS A¢u¨ ö£õ¸øÍ APØÓ

÷Ásk®. A¢u GÀø»USm£mh

]Ô¯ Pmh[PøÍ Gsn ÷Ásk®.

£õvUS® SøÓÁõÚ Pmh©õP

C¸¢uõÀ PnUQÀ GkzxU öPõÒÍU

Thõx. 1 ]Ô¯ Pmh® 1 ª«2 GßÖ

EÚUSz öu›²®. Cv¼¸¢x ö©õzu¨

£µ¨ø£U Põn •i²®. Pmh[PÎß

GsoUøPø¯ 1 ª«2&BÀ ö£¸U

QÚõÀ JÊ[PØÓ uÍzvß £µ¨¦

QøhUS®.

C÷u÷£õßÖ EßÚõÀ Cø»

JßÔß £µ¨ø£U Põn •i²©À»Áõ?

2.7 PÚ AÍÄ PõnÀ2.7 PÚ AÍÄ PõnÀ2.7 PÚ AÍÄ PõnÀ2.7 PÚ AÍÄ PõnÀ2.7 PÚ AÍÄ PõnÀ

w¨ö£miø¯U Põmi¾® EÚx

Ái¯À ö£mi (Geometry) AvP

Chzøu AøhzxU öPõÒЮ.

Q›UöPm £¢øuU Põmi¾® PõÀ£¢x

AvP Chzøu AøhzxU öPõÒЮ.

J¸ ö£õ¸Ò GÆÁÍÄ Chzøu

AøhzxU öPõÒQÓ÷uõ A¢u Chzøu

a

a

b

l

£h® 2.12£h® 2.12£h® 2.12£h® 2.12£h® 2.12

£h® 2.10£h® 2.10£h® 2.10£h® 2.10£h® 2.10

£h® 2.11£h® 2.11£h® 2.11£h® 2.11£h® 2.11

£h® 2.13£h® 2.13£h® 2.13£h® 2.13£h® 2.13

23

2.7.1 vµÁ[PÎß PÚAÍÄ2.7.1 vµÁ[PÎß PÚAÍÄ2.7.1 vµÁ[PÎß PÚAÍÄ2.7.1 vµÁ[PÎß PÚAÍÄ2.7.1 vµÁ[PÎß PÚAÍÄ

£õÀ, \ø©¯À Gsön´, E¯Ä

Gsön´, ö£m÷µõÀ, ©söns

ön´ ©ØÖ® ©¸¢x ÷£õßÓ vµÁ[

PÎß PÚAÍøÁU PõsQ÷Óõ®.

vµÁ[PÎß PÚAÍøÁ ¼mhº GßÓ

A»QÀ TÖQ÷Óõ®. J¸ ¼mhº

Gߣx GÆÁÍÄ?

J¸ ¼mhº £õUöPm £õÀ AÀ»x

J¸ ¼mhº £õUöPm \ø©¯À

Gsön´ AÀ»x J¸ ¼mhº uspº

£õmiÀ ÷£õßÓÁØøÓ }[PÒ

£õºzv¸¨¥ºPÒ. 10 ö\« }Í®, 10

ö\« AP»®, 10 ö\« E¯µ® EÒÍ J¸

Psnõi¨ £õzvµzøu GkzxU

öPõÒP. Auß PÚ AÍÄ GÆÁÍÄ?

Auß PÚ AÍÄ 10 ö\« x 10 ö\« x

10 ö\« = 1000 ö\«3. ÷©ØPsh

vµÁ[PÎÀ JßøÓ A¢u¨ £õzvµz

vÀ FØÖ. A¢u¨ £õzvµ® {µ®¦Áøu

EßÚõÀ Põn•i²®. Cv¼¸¢x J¸

¼mhº £õÀ AøhzxU öPõÒÁx 1000

ö\«3 GÚ»õ®.

GÚ÷Á 1 ¼mhº = 1000 ö\«3

|õ® AuøÚ ö\«3 AuõÁx PÚ

ö\ßi«mhº GÚ»õ®. GÎø©¯õP cc

GÚ»õ®.

1 ¼mhº = 1000 cc

Á.Á.Á.Á.Á. ö£õ¸Òö£õ¸Òö£õ¸Òö£õ¸Òö£õ¸Ò }Í®}Í®}Í®}Í®}Í® AP»®AP»®AP»®AP»®AP»® E¯µ®E¯µ®E¯µ®E¯µ®E¯µ® PÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄGs.Gs.Gs.Gs.Gs.

1. ö\[PÀ ...........ö\« ...........ö\« ...........ö\« ...........ö\«3

2. Ái¯À ö£mi ...........ö\« ...........ö\« ...........ö\« ...........ö\«3

3. AÔ¯À ¦zuP® ...........ö\« ...........ö\« ...........ö\« ...........ö\«3

4. ÁS¨£øÓ ...........« ...........« ...........« ...........«3

5. A»©õ› ...........« ...........« ...........« ...........«3

£h® 2.14£h® 2.14£h® 2.14£h® 2.14£h® 2.14

AmhÁøn 2.5 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß PÚ AÍÄAmhÁøn 2.5 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß PÚ AÍÄAmhÁøn 2.5 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß PÚ AÍÄAmhÁøn 2.5 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß PÚ AÍÄAmhÁøn 2.5 JÊ[PõÚ E¸Á[PÎß PÚ AÍÄ

PÚ AÍÄ GßQ÷Óõ®. w¨ö£mi

AÀ»x ¦zuP® AÀ»x ö\[PÀ

÷£õßÓ ö£õ¸ÒPÒ PÚa ö\ÆÁP

ÁiÁzvÀ EÒÍÚ. PÚa ö\ÆÁPzvß

}Í®, AP»®, E¯µ® öu›¢uõÀ Auß

PÚAÍøÁU Põn»õ®.

PÚa ö\ÆÁPzvß PÚ AÍÄ =

}Í® x AP»® x E¯µ®

£h® 2.14&À Põmi¯ PÚ

\xµzvß }Í® a «mhº, AP»® b

«mhº E¯µ® c «mhº GßÓõÀ Auß

PÚAÍÄ

V = a «mhº x b «mhº x c «mhº

v = abc «mhº3 = abc «3

PÚ AÍÂß A»S «3 BS®.

ö\¯À 2.4ö\¯À 2.4ö\¯À 2.4ö\¯À 2.4ö\¯À 2.4

AmhÁøn 2.5&À öPõkUP¨

£mh ö£õ¸ÒPÐUS PÚAÍøÁU

PõsP.

24

£h® 2.15 Põq® ]»

öPõÒP»ßPÒ vµÁ[PÎß PÚ

AÍøÁU Põn £¯ß£kzxÁøu }

£õºzv¸UP»õ®. £õÀ, ©söns

ön´, E¯Ä Gsön´, \ø©¯À

Gsön´, ©ØÖ® ©¸zxÁ©øÚ°À

©¸¢xPÒ, CøÁPÎß PÚAÍøÁU

Põn öPõÒP»ßPøÍ |õ®

£¯ß£kzxQ÷Óõ®.

2.7.2 vµÁ[PÎß PÚ AÍøÁU2.7.2 vµÁ[PÎß PÚ AÍøÁU2.7.2 vµÁ[PÎß PÚ AÍøÁU2.7.2 vµÁ[PÎß PÚ AÍøÁU2.7.2 vµÁ[PÎß PÚ AÍøÁU

PõnÀPõnÀPõnÀPõnÀPõnÀ

öPmi¯õÚ ö\ÆÁP ÁiÁ•ÒÍ

J¸ ©µzxsiß PÚ AÍøÁU

PnUQkÁx GÎx. BÚõÀ vµÁ[

PÎß PÚ AÍøÁ G¨£iU PnUQk

Áx? AÁØÔØS J¸ SÔ¨¤mh }Í®,

AP»®, ©ØÖ® E¯µ® CÀø». J¸

SÔ¨¤mh ÁiÁ•ÒÍ £õzvµzøu

GkzxU öPõsk AvÀ vµÁzøu

FØÓ ÷Ásk® (£h® 2.16). uØ÷£õx

Auß PÚAÍøÁU Põn A¢u

£õzvµzvß Em£UP©õP, }Í®,

AP»®, E¯µ® BQ¯ ‰ßøÓ²®

AÍ¢x ö£¸UQÚõÀ Qøh¨£x A¢u

vµÁzvß PÚ AÍÄ Gߣøu }

AÔ¯»õ®.

2.7.3 JÊ[PØÓ vh¨ ö£õ¸Îß2.7.3 JÊ[PØÓ vh¨ ö£õ¸Îß2.7.3 JÊ[PØÓ vh¨ ö£õ¸Îß2.7.3 JÊ[PØÓ vh¨ ö£õ¸Îß2.7.3 JÊ[PØÓ vh¨ ö£õ¸Îß

PÚAÍÄ PõnÀPÚAÍÄ PõnÀPÚAÍÄ PõnÀPÚAÍÄ PõnÀPÚAÍÄ PõnÀ

JÊ[PõÚ vh¨ö£õ¸Îß PÚ

AÍÄ Põs£x GÎuõÚx. BÚõÀ £»

ö£õ¸ÒPÎß ÁiÁ[PÒ JÊ[

PØÓuõP EÒÍÚ. GkzxUPõmhõP

PÀ JßÔß PÚAÍøÁ GÆÁõÖ

Põs£õ´?

£h® 2.17À Põmi¯£i A¢uU

PÀ¼ß PÚ AÍøÁU Põn»õ®.

AuõÁx J¸ AÍÄa \õi°À £õv

AÍÂØS }øµ FØÓ ÷Ásk®. }›ß

©mhzøuU SÔzxU öPõÒ. ¤ß¦

PÀø» J¸ ¡¼À Pmi AÍÄa

\õi°ÝÒ ‰ÌPa ö\´. uØ÷£õx

}º©mh® E¯º¢x C¸US®. uØ÷£õx

EÒÍ }º©mhzøu SÔzxU öPõÒ.

C¢u Cµsk }º ©mh[PÐUS® EÒÍ

÷ÁÖ£õk uõß A¢uU PÀ¼ß PÚ

AÍÁõS®.

£h® 2.15 AÍÂk® P¸ÂPÒ£h® 2.15 AÍÂk® P¸ÂPÒ£h® 2.15 AÍÂk® P¸ÂPÒ£h® 2.15 AÍÂk® P¸ÂPÒ£h® 2.15 AÍÂk® P¸ÂPÒ

£h® 2.16 vµÁzvߣh® 2.16 vµÁzvߣh® 2.16 vµÁzvߣh® 2.16 vµÁzvߣh® 2.16 vµÁzvß

PÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄ

£h® 2.17£h® 2.17£h® 2.17£h® 2.17£h® 2.17

vh¨vh¨vh¨vh¨vh¨

ö£õ¸Îßö£õ¸Îßö£õ¸Îßö£õ¸Îßö£õ¸Îß

PÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄPÚAÍÄ

25

2.8 {øÓø¯ AÍÂkuÀ2.8 {øÓø¯ AÍÂkuÀ2.8 {øÓø¯ AÍÂkuÀ2.8 {øÓø¯ AÍÂkuÀ2.8 {øÓø¯ AÍÂkuÀ

J÷µ AÍÄÒÍ £gø\U Põmi

¾® (sponge) ö\[PÀ PÚ©õP C¸US®

Gߣx EÚUSz öu›²®. HöÚßÓõÀ

£g]À EÒÍ £¸¨ ö£õ¸Îß

AÍøÁ Âh, ö\[PÀ¼À EÒÍ

£¸¨ö£õ¸Îß AÍÄ AvP©õP

C¸UQÓx. J¸ ö£õ¸ÎÀ Ah[Q

²ÒÍ £¸¨ö£õ¸Îß AÍÄ Auß

{øÓ GÚ¨£k®. AuøÚ Q÷»õQµõ®

(QQ) GßÓ A»PõÀ AÍUQ÷Óõ®.

{øÓ²®, Gøh²® JßÓÀ». J¸

ö£õ¸Îß {øÓø¯U SÔ¨¤h

•Ø£k® ÷£õx, uÁÖu»õP Gøh GßÓ

ö\õÀ»õÀ SÔ¨¤kQ÷Óõ®. £õUöPm

\ºUPøµø¯ Áõ[S®÷£õx Auß «x

""{Pµ Gøh 500 Q'' GßÖ GÊu¨

£mi¸¨£øu¨ £õºzv¸¨¥ºPÒ. Ax

uÁÓõÚx. ""{Pµ {øÓ 500 Q''

GßÖuõß GÊu¨£mi¸UP ÷Ásk®.

{øÓ Gߣx A¢u ö£õ¸Îß EÒ÷Í

C¸US® £¸¨ö£õ¸Îß AÍÁõS®.

Gøh Gߣx A¨ö£õ¸Îß «x ö\¯À

£k® ¦Â Dº¨¦ Âø\ BS®. öPõkU

P¨£mh ö£õ¸Îß Gøh Gߣx Chz

xUS Ch®, ÷PõÐUS ÷PõÒ ©õÖ£k®.

Cøu¨ £ØÔ Âø\²® C¯UP•® GßÓ

£õhzvÀ |õ® £õºUP»õ®.

J¸ ö£õ¸Îß {øÓ Gߣx J¸

vmh {øÓ²hß J¨¤mk¨ £õº¨£x

BS®. CuøÚ ö£õxÁõP (£h® 2.18)

uµõø\¨ £¯ß£kzvU Põn»õ®.

PøhUPõµºPÒ, Põ´PÔPÒ ©ØÖ®

£¸¨¦, \ºUPøµ CøÁPÎß {øÓ

Põn £»Âu©õÚ uµõ_Pøͨ

£¯ß£kzxQÓõºPÒ.

£h® 2.18&À EÒÍ uµõø\¨

£¯ß£kzv £»\µUS PøhPÎÀ

AÍÂkÁøu |õ® Psi¸¨÷£õ®.

u[P |øPUPøhPÎÀ |øPPøÍ

{øÓ°h £h® 2.19&À EÒÍ ªßÚq

uµõø\ £¯ß£kzxÁøu |õ®

Psi¸¨÷£õ®. J¸ ö£õ¸Îß

\›¯õÚ, xÀ¼¯©õÚ {øÓø¯U Põn

£h® 2.20&À EÒÍ C¯Ø¤¯À uµõø\¨

£¯ß£kzxÁøu |õ® £õºzv¸U

Qß÷Óõ®. Czuµõø\ EÚx £Òΰß

C¯Ø¤¯À B´ÁPzvØSa ö\ßÖ

£õºUPÄ®.

£h® 2.19 ªßÚqz uµõ_£h® 2.19 ªßÚqz uµõ_£h® 2.19 ªßÚqz uµõ_£h® 2.19 ªßÚqz uµõ_£h® 2.19 ªßÚqz uµõ_

£h® 2.20 C¯Ø¤¯À uµõ_£h® 2.20 C¯Ø¤¯À uµõ_£h® 2.20 C¯Ø¤¯À uµõ_£h® 2.20 C¯Ø¤¯À uµõ_£h® 2.20 C¯Ø¤¯À uµõ_

£h® 2.18 \mhz uµõ_£h® 2.18 \mhz uµõ_£h® 2.18 \mhz uµõ_£h® 2.18 \mhz uµõ_£h® 2.18 \mhz uµõ_

26

2.9 Põ»zøu (÷|µ®) AÍzuÀ2.9 Põ»zøu (÷|µ®) AÍzuÀ2.9 Põ»zøu (÷|µ®) AÍzuÀ2.9 Põ»zøu (÷|µ®) AÍzuÀ2.9 Põ»zøu (÷|µ®) AÍzuÀ

PiPõµ® ©ØÖ® øPUPiPõµ®

CÁØÔß Eu²hß |õ® ÷|µzøuU

PõsQ÷Óõ®. •ØPõ»zvÀ ©UPÒ

PiPõµzøuU PshvÀø». J¸

SÔ¨¤mh Põ» CøhöÁÎPÎÀ

{PÇUTi¯ {PÌa]PøÍU öPõsk

AÁºPÒ Põ»zøuU PnUQmhõºPÒ.

CµÄ® £P¾® Gߣx öuõhº¢x ©õÔ

©õÔ HØ£kQÓx. ¦Â uÚx Aa]À

_ÇßÖ öPõsi¸UQÓx. J¸ •Êa

_ÇØ]US Ax GkzxU öPõÒЮ

÷|µ® 24 ©o BS®. CuøÚ |õ® 1

|õÒ GßQ÷Óõ®. Ax÷£õÀ ¦Â

`›¯øÚ J¸ •øÓ _ØÔ Áµ GkzxU

öPõÒЮ Põ»® 365¼ |õÒPÒ

BQÓx. AuøÚ |õ® 1 Bsk

GßQ÷Óõ®. {»Ä ¦Âø¯a _ØÔ

Á¸QÓx. AuØS, Ax GkzxU

öPõÒЮ ÷|µ® 29.5 |õÒPÒ BS®.

Cµsk `›¯ Eu¯zvØS Cøh¨£mh

Põ»zøu 1 |õÒ GßQ÷Óõ®. ©ØÖ®

Cµsk ö£ÍºnªPÐUS Cøh¨

£mh Põ»® 29.5 |õÒPÒ BS®.

2.9.1 `›¯U PiPõµ® (JÎUPiøP)2.9.1 `›¯U PiPõµ® (JÎUPiøP)2.9.1 `›¯U PiPõµ® (JÎUPiøP)2.9.1 `›¯U PiPõµ® (JÎUPiøP)2.9.1 `›¯U PiPõµ® (JÎUPiøP)

£Ç[Põ»zvÀ ÷|µzøu AÍUP

£h® 2.21À EÒÍ `›¯U PiPõµ®

£¯ß£kzu¨£mhx. J¸ ]Ô¯ `›¯U

PiPõµzvß Aø©¨¦, Qøh©mh©õP

øÁUP¨£mh Ámh©õÚ Amøh°ß

«x J¸ E÷»õPa\mh® ö\[SzuõP

øÁUP¨£mi¸US®. A¢u E÷»õPa

\mh® G¨÷£õx® ÁhUS öuØPõP

C¸US®. A¢ua \mhzvß {ÇÀ

Amøh°ß «x ÂÊ®. A¢u {Ǽß

•øÚ J¸ |õÎÀ ©õÖ£mh

÷|µ[PÎÀ ©õÖ£mh ÷Põn[PÎÀ

ÂÊ®. {Ç¼ß ußø©U÷PØ£ ÷|µzøu

öu›¢x öPõÒÍ»õ®. C¢u PiPõµzøu

`›¯©øÓÄUS¨ ¤ÓS £¯ß£kzu

•i¯õx.

Q.•. 3500&US •ß¦,

uØ÷£õøu¯ DµõU |õmiÀ, A¨÷£õx

ÁõÌ¢u _÷©›¯ºPÒ £¯ß£kzv¯

{ÇØPiPõµ® £h® 2.22À Põmh¨

£mkÒÍx. Cx÷Á, •uß•u»õP

£¯ß£kzu¨£mh {ÇØPiPõµ® GÚU

TÓ¨£kQÓx.

2.9.2 ©nÀ PiPõµ® (©nØPiøP)2.9.2 ©nÀ PiPõµ® (©nØPiøP)2.9.2 ©nÀ PiPõµ® (©nØPiøP)2.9.2 ©nÀ PiPõµ® (©nØPiøP)2.9.2 ©nÀ PiPõµ® (©nØPiøP)

©nØPiøP Gߣx ©ØöÓõ¸

ÁøP Psk¤i¨¦ BS®. CxÄ®

÷|µzøu AÍUP¨ £¯ß£mhx. Cuß

Aø©¨¦ £h® 2.23À Põmi¯x ÷£õ»

C¸US®. J¸ Psnõi¨ £õzvµzvÀ

EÒÍ ©nÀ J¸ ]Ô¯ xÁõµzvß

£h® 2.21£h® 2.21£h® 2.21£h® 2.21£h® 2.21

`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®

£h® 2.22£h® 2.22£h® 2.22£h® 2.22£h® 2.22

`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®`›¯U PiPõµ®

27

ÁȯõP ©ØöÓõ¸ £õzvµzøu

Aøh²®. J¸ SÔ¨¤mh Põ»

CøhöÁÎUS¨ ¤ÓS AuõÁx 1 ©o

÷|µzvØS¨ ¤ÓS ÷©÷» EÒÍ

£õzvµzvÀ EÒÍ ©nÀ R÷Ç EÒÍ

£õzvµzøua ö\ßÖ Aøh²®.

2.9.3 }ºUPiPõµ® (}ºUPiøP)2.9.3 }ºUPiPõµ® (}ºUPiøP)2.9.3 }ºUPiPõµ® (}ºUPiøP)2.9.3 }ºUPiPõµ® (}ºUPiøP)2.9.3 }ºUPiPõµ® (}ºUPiøP)

£Ç[Põ»zvÀ, HÓzuõÇ Q.•.

500&US •ß¦ ÁõÌ¢u ©UPÒ

}ºUPiøPø¯¨ £¯ß£kzvÚõºPÒ.

J¸ £õzvµzvÀ EÒÍ }øµU öPõsk

÷|µzøu AÍ¢uÔ¢uÚº. A¢u¨

£õzvµzvß RÌ J¸ ]Ô¯ xøÍ

EÒÍx. A¢u¨ £õzvµzvÀ •ÊÁx

©õP }øµ FØÔ, £h® 2.24&À EÒÍx

÷£õÀ J¸ SÔ¨¤mh E¯µzvÀ

øÁUP¨£mi¸US®. A¢ua ]Ô¯

xøÍ°ß ÁȯõP Á¸® }º R÷Ç

EÒÍ £õzvµzvÀ {µ®¦®. ÷©÷»

EÒÍ £õzvµzvÀ EÒÍ }º •ÊÁx®

Põ¼¯õÚx® ©Ö£i²® Ax {µ¨¤

øÁUP¨£k®.

2.9.4 F\À PiPõµ®2.9.4 F\À PiPõµ®2.9.4 F\À PiPõµ®2.9.4 F\À PiPõµ®2.9.4 F\À PiPõµ®

1581&À Czuõ¼ø¯a ÷\º¢u 17

Á¯xÒÍ ]ÖÁß ©õuõU ÷Põ¼À,

•ßÝ® ¤ßÝ® BiU öPõsi¸¢u

öuõ[S ÂÍUøP ªPUPÁÚ©õP EØÖ

÷|õUQÚõß. A¢u ÂÍUS F\»õiU

öPõsi¸US®÷£õx JÆöÁõ¸

Aø»ÂØS® GkzxU öPõÒЮ ÷|µ®

J÷µ AÍÁõP C¸¢uøuU Pshõß.

A¢u Põ» CøhöÁÎ ©õÓõ©À

C¸¢ux. P¼¼÷¯õ P¼¼ Gߣx

A¢ua ]ÖÁÛß ö£¯º BS®.

¤ØPõ»zvÀ AÁº ªP¨ ö£›¯

AÔ¯À ÷©øu¯õP vPÌ¢uõº. AÁº

C¢uz uzxÁzøuz öPõsk ÷|µzøu

AÍUP F\À PiPõµzøuU Psk

¤izuõº.

CÆÁøP¯õÚ PiPõµzvÀ F\À,

Aø»ÄPøÍ HØ£kzxQÓx. C¢u

Aø»ÄPÐUS HØ£ ÂÚõi, {ªh®,

©o CøÁPøÍUPõmkQßÓ •ÒPÒ

CønUP¨£mkÒÍÚ.

2.9.5 uÛ F\À2.9.5 uÛ F\À2.9.5 uÛ F\À2.9.5 uÛ F\À2.9.5 uÛ F\À

£h® 2.25&À EÒÍx ÷£õ» J¸

öPmi¯õÚ E÷»õPU Ssøh ¡¼À

Pmiz öuõ[PÂk. C¨÷£õx A¢uU

SsiøÚ J¸ £UP©õP CÊzx Âk.

A¢u F\À Ssk J¸ •øÚ°À

C¸¢x ¦Ó¨£mk ©Ö•øÚ ö\ßÖ

£h® 2.23£h® 2.23£h® 2.23£h® 2.23£h® 2.23

©nÀ PiPõµ®©nÀ PiPõµ®©nÀ PiPõµ®©nÀ PiPõµ®©nÀ PiPõµ®

£h® 2.24£h® 2.24£h® 2.24£h® 2.24£h® 2.24

}ºU PiPõµ®}ºU PiPõµ®}ºU PiPõµ®}ºU PiPõµ®}ºU PiPõµ®

£h® 2.25 uÛ£h® 2.25 uÛ£h® 2.25 uÛ£h® 2.25 uÛ£h® 2.25 uÛ

F\ÀF\ÀF\ÀF\ÀF\À

28

«sk® A÷u •øÚUSz

v¸®¦ÁuØS Kº Aø»Ä GßÖ ö£¯º.

JÆöÁõ¸ Aø»ÄUS® GkzxU

öPõÒЮ ÷|µ® J÷µ ©õv›¯õP

C¸UQÓx. £h® 2.26&À EÒÍ F\À

PiPõµzvß Aø»ÄPøÍU öPõsk

÷|µzøuU Psk öPõÒQ÷Óõ®.

uØPõ»zvÀ SøÓÁõÚ ÷|µzøu,

xÀ¼¯©õPU PnUQh £h® 2.27&À

EÒÍ {Özx PiPõµ® (stop clock)

©ØÖ® {Özx øPUPiPõµ® (stop

watch) ÷£õßÓøÁ £¯ß£kQßÓÚ.

£h® 2.28À EÒÍ PiPõµzøu¨

£õº. CvÀ ©o, {ªh®, ÂÚõi

CøÁPøÍU Põmk® •Ò CÀø».

C¢uU PiPõµ® ÷|µi¯õP ÷|µzøuU

Põmk®. CuØS iâhÀ (digital)

PiPõµ® GßÖ ö£¯º.

uØPõ»zvÀ |õ® £¯ß£kzx®

PiPõµ® ªPÄ® xÀ¼¯©õP ÷|µzøuU

PnUQhUTi¯ Aq PiPõµ® (Atomic

clock) BS®. ] ® AqÂÀ BØÓÀ ©õØÓ

zvØPõÚ Põ» CøhöÁ롧 Ai¨£øh

°À ÂÚõi Gߣx Áøµ¯ÖUP¨£kQÓx.£h® 2.27 {Özx PiPõµ[PÒ£h® 2.27 {Özx PiPõµ[PÒ£h® 2.27 {Özx PiPõµ[PÒ£h® 2.27 {Özx PiPõµ[PÒ£h® 2.27 {Özx PiPõµ[PÒ

£h® 2.26 _ÁºU£h® 2.26 _ÁºU£h® 2.26 _ÁºU£h® 2.26 _ÁºU£h® 2.26 _ÁºU

PiPõµ®PiPõµ®PiPõµ®PiPõµ®PiPõµ®

£h® 2.28 iâhÀ PiPõµ[PÒ£h® 2.28 iâhÀ PiPõµ[PÒ£h® 2.28 iâhÀ PiPõµ[PÒ£h® 2.28 iâhÀ PiPõµ[PÒ£h® 2.28 iâhÀ PiPõµ[PÒ

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. \›¯õÚ Âøhø¯z ÷uº¢öukUPÄ®.

(i) }Ízvß A»S

(A) •Ç® (B) «mhº (C) \õs (D) uõsk

(ii) Âø\°ß A»S

(A) Newton (B) Joule (C) newton (D) joule

2. SI •øÓ°À {øÓ°ß A»S __________ GÚ¨£k®.

29

3. SI •øÓ°À Põ»zvß A»S &&&&&&& GÚ¨£k®.

4. J¸ øu¯ÀPõµº AÍÄPøÍ AÍUP¨ £¯ß£kzx® P¸Â &&&&&& GÚ¨£k®.

5. F\À PiPõµzvß uzxÁ® •uß•u¼À &&&&&& GߣÁµõÀ

Psk¤iUP¨£mhx.

6. F\À PiPõµzvÀ Põ» CøhöÁÎ {PÌÄ Gx?

7. }Ízvß A»S GßÚ? ö\ßøÚUS® ©xøµUS® Cøh¨£mh yµzøu }

G¨£iU TÖQÓõ´?

8. J¸ ö©m›U hßÛØS, GzuøÚ Q÷»õQµõ®?

9. }Ízvß A»S ¯õx? J¸ ¦zuPzvÀ uõÎß ui©øÚ GÆÁõÖ

AÍÂkÁõ´?

10. J¸ ¹£õ´ |õn¯zvß _ØÓÍÄ GßÚ? (¡À JßøÓ¨ £¯ß£kzxP).

11. J¸ ö£õ¸Îß PÚ AÍÄ GßÓõÀ GßÚ?

12. vµÁ[PÎß PÚAÍøÁ GÆÁõÖ Põs£õ´? Auß A»S ¯õx?

13. 1¼mh¸US GzuøÚ ªÀ¼ ¼mhº?

14. {øÓ GßÓõÀ GßÚ?

15. £Ç[Põ»zvÀ £¯ß£kzu¨£mh Cµsk ÁøP PiPõµ[PøÍU TÖP.

16. vµÁ[PÎß PÚ AÍøÁU Põn £¯ß£k® öPõÒP»ßPÎß £h[PÒ ÁøµP.

17. 100 «mhº Kmh¨£¢u¯zvÀ £¯ß£kzu¨£k® PiPõµ® Gx?

18. •Ç® AÀ»x \õs ÷£õßÓøÁPøÍ }Ízvß vmh A»SPÍõP¨

£¯ß£kzxÁx CÀø». Hß?

19. RÌUPshÁØøÓ CÓ[S Á›ø\°À GÊxP. Q÷»õ«mhº, ªÀ¼ «mhº,

ö\ßi «mhº, «mhº.

20. AÍÄa\õi JßÔÀ, JÆöÁõ¸ ÷Põmi¾®, ª¼ GßÓ A»QÚõÀ SÔUP¨

£mkÒÍx. CuÝÒ C¸US® }›ß ©mh® 50&BÁx ¤›ÂÀ EÒÍx.

\õi°ÝÒ PÀ JßøÓ øÁzu¤ÓS, }›ß ©mh® 75&Áx ¤›ÂØS E¯ºQÓx.

PÀ¼ß PÚAÍÄ GßÚ?

21. uÁøÓU Psk¤izx \›¯õP GÊxP.

A. ¦zuPzvß }Í® 25 cms

B. 100 m. yµzøu PhUP ¤÷µ©õ GkzxU öPõsh ÷|µ® 30 sec.

30

22. \›¯õ? uÁÓõ? TÖP.

A. \õs Gߣx }Ízøu AÍUS® vmh A»S BS®.

B. SI A»S •øÓ°À {øÓ°ß A»S Qµõ® BS®.

C. ¡ø»¨ £¯ß£kzv ÁøÍ÷Põmiß }Ízøu AÍUP»õ®.

D. PÚAÍÂß A»S «3 BS®.

E. F\¼ß Aø»ÄPÎß Põ» CøhöÁÎ J÷µ AÍÁõÚx.

23. 200 «mhº }Í•®, 60 «mhº AP»•® EÒÍ J¸ ö\ÆÁP ÁiÁ

Á¯ÀöÁ롧 £µ¨¦ GßÚ?

24. 6 ö\« }Í•®, 5 ö\« AP»•®, 4 ö\« E¯µ•® EÒÍ J¸ C¸®¦z

xsiß PÚ AÍÄ GßÚ?

25. 5 ö\« £UP•ÒÍ C¸®¦ PÚ \xµzvß PÚ AÍÄ GßÚ?

26. AÔ¯À B´ÁPzvÀ £¯ß£kzu¨£k® uµõ_ Gx?

27. SÔ¨¤mh Põ» CøhöÁΰÀ «sk® «sk® HØ£k® C¸ {PÌa]PøÍU

TÖP.

28. AÍÃkPÎÀ vmh A»Qß •UQ¯zxÁ® GßÚ?

29. SI •øÓ°À A»Qß SÔ±kPøÍ GÊx® ÷£õx øP¯õÍ ÷Ási¯ ÂvPÒ

¯õøÁ?

30. «mhº AÍÄ ÷Põø»¨ £¯ß£kzx® ÷£õx øP¯õÍ ÷Ási¯

•ßöÚa\›UøPPÒ CµsøhU TÖP.

31. |õn¯zvß ui©øÚ GÆÁõÖ PnUQkÁõ´?

32. J¸ PÀ¼ß PÚ AÍøÁ GÆÁõÖ PnUQkÁõ´?

33. £õÀPõµº EßÛhzvÀ Aøµ ¼mhº £õÀ £õUöPm öPõkzuõÀ Auß

öPõÒÍÍøÁ GÆÁõÖ ÷\õvzx¨ £õº¨£õ´?

34. EÚx AÔ¯À ¦zuPzvß £µ¨ø£U PõsP.

35. EÚx AÔ¯À ¦zuPzvß PÚ AÍøÁU PõsP.

36. EÚx ÁS¨£øÓ°À EÒÍ P¸®£»øP°ß £µ¨ø£ \xµ«mh›À PõsP.

37. EÚx ÁS¨£øÓ°ß uøµ°ß £µ¨ø£ \xµ «mh›À PõsP.

38. EÚx ÁS¨£øÓ°ß PÚ AÍøÁ PÚ «mh›À PõsP.

31

3. ö£õ¸ÒPÎß ußø©

CÆÄ»P® E°¸ÒÍÁØøÓ²®

E°µØÓ ö£õ¸ÒPøͲ® ußÚPz÷u

öPõskÒÍx. E°¸ÒÍÁØøÓ¨£ØÔ

Azv¯õ¯® 8&À } ›ÁõPU

PØÓÔÁõ´. C¨£õh¨ £Sv°À

E°µØÓ ö£õ¸ÒPøͨ £ØÔ AÔ¢x

öPõÒͨ ÷£õQÓõ´.

|©x AßÓõh ÁõÌUøP°À, PÀ,

©nÀ, ÷©ø\, C¸®¦z usk, }º,

£õÀ, PõØÖ ÷£õßÓ £» E°µØÓ

ö£õ¸ÒPøÍ E£÷¯õQzx Á¸Q÷Óõ®.

GÚ÷Á AÁØøÓ¨ £ØÔ AÔ¢x

öPõÒÁx AÁ]¯® BS®.

3.1 ö£õ¸Ò3.1 ö£õ¸Ò3.1 ö£õ¸Ò3.1 ö£õ¸Ò3.1 ö£õ¸Ò

Kº C¸®¦ ÁõÎø¯z yUQ¨

£õº. ¤ß AvÀ ©nø» •ÊÁx©õP

{µ¨¤z yUQ¨ £õº. C¨ö£õÊx ÁõÎ

PÚ©õP EÒÍøu EnºQÓõ´. Cv¼

¸¢x ©n¾US {øÓ²sk ©n¾US {øÓ²sk ©n¾US {øÓ²sk ©n¾US {øÓ²sk ©n¾US {øÓ²sk GÚ

AÔQÓõ´. A¢u ÁõΰÀ ÷©¾®

©nø» Cmk¨£õº. ©nÀ R÷Ç \›¢x

ÂÊQÓx. Põµn® ÁõΰÀ C¸¢u

Ch® •ÊÁøu²® ©nÀ AøhzxU

öPõskÒÍx. ÷©¾® ©nø»a

÷\º¨£uØS A[S ChªÀø». Cv¼

¸¢x ©n¾US Chzøu AøhzxU©n¾US Chzøu AøhzxU©n¾US Chzøu AøhzxU©n¾US Chzøu AøhzxU©n¾US Chzøu AøhzxU

öPõÒЮ £s¦ EsköPõÒЮ £s¦ EsköPõÒЮ £s¦ EsköPõÒЮ £s¦ EsköPõÒЮ £s¦ Esk Gߣx

öuÎÁõQÓx. £h® 3.1(a)I¨ £õº.

£h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 (a) ©n¾US {øÓ²® Chzøu©n¾US {øÓ²® Chzøu©n¾US {øÓ²® Chzøu©n¾US {øÓ²® Chzøu©n¾US {øÓ²® Chzøu

AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.

J¸ ö£õ¸Ò AøhzxU

öPõÒЮ Chzvß AÍÄ A¨

ö£õ¸Îß £¸©ß AÀ»x PÚ AÍÄ£¸©ß AÀ»x PÚ AÍÄ£¸©ß AÀ»x PÚ AÍÄ£¸©ß AÀ»x PÚ AÍÄ£¸©ß AÀ»x PÚ AÍÄ

GÚ¨£k®.

Kº C¸®¦ ÁõÎø¯z yUQ¨

£õº. ¤ß AvÀ }øµ •ÊÁx©õP

{µ¨¤ C¨ö£õÊx yUQ¨ £õº. ÁõÎ

C¨ö£õÊx ªPÄ® PÚ©õP EÒÍx.

Cv¼¸¢x }¸US {øÓ²sk}¸US {øÓ²sk}¸US {øÓ²sk}¸US {øÓ²sk}¸US {øÓ²sk

Gߣx ¦»ÚõQÓx. A¢u ÁõΰÀ

÷©¾® }øµ FØÖ, }º ÁÈ¢x

KkQÓx. Hß? Áõΰ¼¸¢u Ch®

•ÊÁøu²® }º AøhzxU

öPõskÒÍx. ÷©¾® }øµ A[S

£h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 (b) }¸US {øÓ²® Chzøu}¸US {øÓ²® Chzøu}¸US {øÓ²® Chzøu}¸US {øÓ²® Chzøu}¸US {øÓ²® Chzøu

AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.AøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk.

©nÀ

}º

32

FØÖÁuØS Ch® CÀø». Cv¼¸¢x

}¸US Chzøu AøhzxU}¸US Chzøu AøhzxU}¸US Chzøu AøhzxU}¸US Chzøu AøhzxU}¸US Chzøu AøhzxU

öPõÒЮ £s¦ Esk öPõÒЮ £s¦ Esk öPõÒЮ £s¦ Esk öPõÒЮ £s¦ Esk öPõÒЮ £s¦ Esk Gߣøu }

AÔQÓõ´. £h® 3.1(b)–I¨ £õº.

J¸ PõØÔÀ»õu PõÀ£¢øu

Gkzxz uµõ]ß Ch¨£UPz umiÀ

øÁ. uµõ_ •Ò |k{ø»US Á¸® Áøµ

Á»¨£UPz umiÀ ©nø»a ]Ôx

]ÔuõPa ÷\º. PõÀ£¢øu Gkzx AvÀ

PõØøÓ {µ¨¤ «sk® uµõ_z umiÀ

øÁ. uµõ_•Ò Ch¨£UP©õP |P¸QÓx.

Aøu |k{ø»USU öPõsk Áµ

Á»¨£UPz umiÀ ÷©¾® ©nø»a

÷\ºUP ÷Ási²ÒÍx. £¢vß Gøh

AvP›zxÒÍx. GÚ÷Á £¢v¾ÒÍ

PõØÖUS {øÓ²sk PõØÖUS {øÓ²sk PõØÖUS {øÓ²sk PõØÖUS {øÓ²sk PõØÖUS {øÓ²sk Gߣx

öuÎÁõQßÓx.

£¢v¾ÒÍ PõØøÓ öÁÎ÷¯ØÖ.

£¢x •ß ÷£õÀ _¸[Q ÂkQÓx.

Cv¼¸¢x PõØÖUS ChzøuPõØÖUS ChzøuPõØÖUS ChzøuPõØÖUS ChzøuPõØÖUS Chzøu

AøhzxU öPõÒЮ £s¦ EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦ EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦ EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦ EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦ Esk

Gߣx öuÎÁõQßÓx. £h® 3.1(c)I¨

£õº.

£h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 £h® 3.1 (c) PõØÖUS {øÓ²® ChzøuPõØÖUS {øÓ²® ChzøuPõØÖUS {øÓ²® ChzøuPõØÖUS {øÓ²® ChzøuPõØÖUS {øÓ²® Chzøu

AøhzxU öPõÒЮ £s¦® EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦® EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦® EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦® EskAøhzxU öPõÒЮ £s¦® Esk

÷©ØPsh ÷\õuøÚPμ¸¢x

©s, }º, PõØÖ ÷£õßÓ ö£õ¸ÒPÐUS

{øÓ²® Chzøu AøhzxU öPõÒЮ

£s¦® Esk Gߣx öuÎÁõQßÓx.

""Chzøu AøhzxU öPõÒ""Chzøu AøhzxU öPõÒ""Chzøu AøhzxU öPõÒ""Chzøu AøhzxU öPõÒ""Chzøu AøhzxU öPõÒ

Ю ußø©²® SÔ¨¤mh {øÓ²®Ð® ußø©²® SÔ¨¤mh {øÓ²®Ð® ußø©²® SÔ¨¤mh {øÓ²®Ð® ußø©²® SÔ¨¤mh {øÓ²®Ð® ußø©²® SÔ¨¤mh {øÓ²®

Eøh¯x ö£õ¸Ò GÚ¨£k®''.Eøh¯x ö£õ¸Ò GÚ¨£k®''.Eøh¯x ö£õ¸Ò GÚ¨£k®''.Eøh¯x ö£õ¸Ò GÚ¨£k®''.Eøh¯x ö£õ¸Ò GÚ¨£k®''.

÷\õP®, ©QÌa] ÷£õßÓ EnºÄ

PÒ Chzøu AøhzxU öPõÒЮ

ußø©²®, {øÓ²® AØÓøÁ. GÚ÷Á

CøÁ ö£õ¸ÒPÒ BPõ.

ö\¯À 3.1ö\¯À 3.1ö\¯À 3.1ö\¯À 3.1ö\¯À 3.1

J¸ Psnõiz öuõmi°À £õv

AÍÄ }øµ {µ¨¦. AvÀ £h® 3.2(a)À

Põmi²ÒÍx÷£õÀ J¸ Psnõi

h®Íøµ øÁzx AÊzx. GßÚ

{PÌQÓx? }º Psnõi h®Í¸USÒ

J¸ SÔ¨¤mh AÍÂØS ÷©À ö\À»

©ÖUQÓx AÀ»Áõ?

C¨ö£õÊx £h® 3.2(b)&À

Põmi²ÒÍx÷£õÀ h®Íøµa \õ´zx

AÊzx? GßÚ {PÌQÓx? h®Í›À

EÒÍ PõØÖ öÁÎ÷¯Ô }º h®Íº

•ÊÁx® GÎuõP {µ®¦QÓx

AÀ»Áõ?

Cv¼¸¢x PõØÖUS Chzøu

AøhzxU öPõÒЮ £s¦ EÒÍøu

AÔQÓõ´.

(a) (b)

£h® 3.2 PõØÖ Chzøu AøhzxU öPõÒÐuÀ£h® 3.2 PõØÖ Chzøu AøhzxU öPõÒÐuÀ£h® 3.2 PõØÖ Chzøu AøhzxU öPõÒÐuÀ£h® 3.2 PõØÖ Chzøu AøhzxU öPõÒÐuÀ£h® 3.2 PõØÖ Chzøu AøhzxU öPõÒÐuÀ

ö£õ¸Ò GuÚõÀ E¸ÁõQ²ÒÍx?

PsnõÀ £õºUP C¯»õu ªPa

]Ô¯ AÍÄøh¯ J÷µ ©õv›¯õÚ

GsnØÓ Ai¨£øhz xPÒPÒ JßÖ

÷\º¢xuõß J¸ ö£õ¸Ò E¸ÁõQÓx.

CzxPÒPÒ J¸ SÔ¨¤mh PÁºa]

PõØÖ

}º

PõØÖ SªÌPÒ

33

Âø\°ÚõÀ JßÖhß JßÖ ¤ønU

P¨£mkÒÍÚ.

ö£õ¸ÐUS¨ ö£õ¸Ò xPÒPÎß

ußø©²®, AÁØÔØQøh÷¯ EÒÍ

PÁºa] Âø\°ß Á¼ø©²®

©õÖ£kQÓx.

CzxPÒPÒ Aq, ‰»UTÖ

AÀ»x A¯Û¯õP C¸UP»õ®.

3.2 ö£õ¸ÒPÎß {ø»PÒ3.2 ö£õ¸ÒPÎß {ø»PÒ3.2 ö£õ¸ÒPÎß {ø»PÒ3.2 ö£õ¸ÒPÎß {ø»PÒ3.2 ö£õ¸ÒPÎß {ø»PÒ

Ai¨£øhz xPÒPÐUQøh÷¯

²ÒÍ PÁºa] Âø\°ß Á¼ø©

©ØÖ® CøhöÁÎ BQ¯ÁØøÓ¨

ö£õÖzx J¸ ö£õ¸Îß {ø»

Aø©QÓx.

vs©®vs©®vs©®vs©®vs©®

¦zuP®, |õØPõ¼, ÷£Úõ, PÀ,

©nÀ, £ÛUPmi ÷£õßÓ ö£õ¸ÒPÒ

vs© {ø»°À EÒÍÚ.

vs©[PÎÀ AÁØÔß Ai¨

£øhz xPÒPÒ ªP AvP Á¾Äøh¯

PÁºa] Âø\°ÚõÀ JßÖhß JßÖ

ªP ö|¸UP©õP¨ ¤ønUP¨

£mkÒÍÚ (£h® 3.3).

£h® 3.3. vs©zvÀ xPÒPÒ£h® 3.3. vs©zvÀ xPÒPÒ£h® 3.3. vs©zvÀ xPÒPÒ£h® 3.3. vs©zvÀ xPÒPÒ£h® 3.3. vs©zvÀ xPÒPÒ

vµÁ®vµÁ®vµÁ®vµÁ®vµÁ®

}º, £õÀ G› ö£õ¸ÒPÍõQ¯

ö£m÷µõÀ, j\À ÷£õßÓøÁ vµÁ

{ø»°À EÒÍÚ. vµÁ[PÎÀ

AÁØÔß Ai¨£øhz xPÒPÒ \ØÖ

Á¾ SøÓ¢u PÁºa] Âø\¯õÀ

¤ønUP¨£mkÒÍÚ. GÚ÷Á AÁØ

ÔØQøh÷¯ EÒÍ CøhöÁÎ vs©[

PÎÀ EÒÍøuÂh \ØÖ AvP©õS®

(£h® 3.4).

£h® 3.4. vµÁzvÀ xPÒPÒ£h® 3.4. vµÁzvÀ xPÒPÒ£h® 3.4. vµÁzvÀ xPÒPÒ£h® 3.4. vµÁzvÀ xPÒPÒ£h® 3.4. vµÁzvÀ xPÒPÒ

Áõ²Áõ²Áõ²Áõ²Áõ²

} _Áõ]US® PõØÖ Áõ²

{ø»°À EÒÍx. Áõ²UPÎÀ

AÁØÔß Ai¨£øhzxPÒPÒ ªPÄ®

Á¾U SøÓ¢u PÁºa] Âø\°ÚõÀ

¤ønUP¨£mkÒÍuõÀ AøÁPÐUS

Cøh÷¯ EÒÍ CøhöÁÎ ªPÄ®

AvP©õS® (£h® 3.5).

£h® 3.5 Áõ²ÂÀ xPÒPÒ£h® 3.5 Áõ²ÂÀ xPÒPÒ£h® 3.5 Áõ²ÂÀ xPÒPÒ£h® 3.5 Áõ²ÂÀ xPÒPÒ£h® 3.5 Áõ²ÂÀ xPÒPÒ

3.2.1 vs©¨ ö£õ¸ÒPÎß3.2.1 vs©¨ ö£õ¸ÒPÎß3.2.1 vs©¨ ö£õ¸ÒPÎß3.2.1 vs©¨ ö£õ¸ÒPÎß3.2.1 vs©¨ ö£õ¸ÒPÎß

ÁiÁ•®, £¸©Ý®ÁiÁ•®, £¸©Ý®ÁiÁ•®, £¸©Ý®ÁiÁ•®, £¸©Ý®ÁiÁ•®, £¸©Ý®

£h® 3.6À Põmi²ÒÍx ÷£õÀ

J¸ ]Ö PÀø» Gkzx ÷©øá «x øÁ.

AuØöPÚ J¸ ÁiÁ•®, £¸©Ý®

C¸¨£øu AÔÁõ´. C¨÷£õx Aøu

GkzxU R÷Ç øÁ. Auß £¸©Ý®,

ÁiÁ•® ©õÔ²ÒÍuõ? CÀø». A÷u

PÀø» Gkzx J¸ Psnõi h®Í›À

øÁ. C¨÷£õx® Auß ÁiÁ•®,

£¸©Ý® ©õÓÂÀø» Gߣøu

AÔQÓõ´.

PÀ

PõØÖ

}º

34

PÀ÷£õßÓ vs©¨ ö£õ¸ÒPÒvs©¨ ö£õ¸ÒPÒvs©¨ ö£õ¸ÒPÒvs©¨ ö£õ¸ÒPÒvs©¨ ö£õ¸ÒPÒ

J¸ SÔ¨¤mh ÁiÁzøu²®,J¸ SÔ¨¤mh ÁiÁzøu²®,J¸ SÔ¨¤mh ÁiÁzøu²®,J¸ SÔ¨¤mh ÁiÁzøu²®,J¸ SÔ¨¤mh ÁiÁzøu²®,

£¸©øÚ²® ö£ØÖÒÍÚ. £¸©øÚ²® ö£ØÖÒÍÚ. £¸©øÚ²® ö£ØÖÒÍÚ. £¸©øÚ²® ö£ØÖÒÍÚ. £¸©øÚ²® ö£ØÖÒÍÚ. ©õÓõu

öÁ¨£{ø»°À AøÁ u[PÒ

ÁiÁzøu²®, £¸©øÚ²® GÎvÀ

©õØÔU öPõÒÁvÀø».

£h® 3.6 vs©[PÎß ÁiÁ•®,£h® 3.6 vs©[PÎß ÁiÁ•®,£h® 3.6 vs©[PÎß ÁiÁ•®,£h® 3.6 vs©[PÎß ÁiÁ•®,£h® 3.6 vs©[PÎß ÁiÁ•®,

£¸©Ý® ©õÖÁvÀø»£¸©Ý® ©õÖÁvÀø»£¸©Ý® ©õÖÁvÀø»£¸©Ý® ©õÖÁvÀø»£¸©Ý® ©õÖÁvÀø»

3.2.2 vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÎß ÁiÁ•®,3.2.2 vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÎß ÁiÁ•®,3.2.2 vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÎß ÁiÁ•®,3.2.2 vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÎß ÁiÁ•®,3.2.2 vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÎß ÁiÁ•®,

£¸©Ý®£¸©Ý®£¸©Ý®£¸©Ý®£¸©Ý®

J¸ 100 ª.¼. •PøÁ°À

(Beaker) }øµ {µ¨¦. C¨÷£õx }›ß

ÁiÁ® ¯õx? •PøÁ°ß ÁiÁ÷©

}›ß ÁiÁ©õS®. •PøÁ°À EÒÍ

}øµ 100 ª.¼ PsnõiU T®¦U

SkøÁ°À (conical flask) FØÖ (£h®

3.7). }º T®¦U SkøÁ°ß ÁiÁzøu

uß ÁiÁ©õP¨ ö£ÖQÓx. BÚõÀ

Cµsk öPõÒP»ßPξ® }›ß

£¸©ß ©õÓÂÀø».

}º, Gsön´ ÷£õßÓ vµÁ[PÒvµÁ[PÒvµÁ[PÒvµÁ[PÒvµÁ[PÒ

SÔ¨¤mh £¸©øÚ¨ ö£ØÖÒÍÚ.SÔ¨¤mh £¸©øÚ¨ ö£ØÖÒÍÚ.SÔ¨¤mh £¸©øÚ¨ ö£ØÖÒÍÚ.SÔ¨¤mh £¸©øÚ¨ ö£ØÖÒÍÚ.SÔ¨¤mh £¸©øÚ¨ ö£ØÖÒÍÚ.

BÚõÀ AÁØÔØöPÚ SÔ¨¤mhSÔ¨¤mhSÔ¨¤mhSÔ¨¤mhSÔ¨¤mh

ÁiÁ® CÀø». ÁiÁ® CÀø». ÁiÁ® CÀø». ÁiÁ® CÀø». ÁiÁ® CÀø». uõß øÁUP¨

£mkÒÍ öPõÒP»zvß ÁiÁzøu÷¯

ö£ÖQßÓÚ. vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÎÀ

xPÒPÐUQøh÷¯ \ØÖ Á¾ SøÓ¢u

PÁºa] Âø\ EÒÍuõÀ xPÒPÒ

|P¸® ußø©ø¯¨ ö£ØÖ ÁiÁzøu

©õØÔU öPõÒQßÓÚ.

£h® 3.7 vµÁ[PÎß £¸©ß£h® 3.7 vµÁ[PÎß £¸©ß£h® 3.7 vµÁ[PÎß £¸©ß£h® 3.7 vµÁ[PÎß £¸©ß£h® 3.7 vµÁ[PÎß £¸©ß

©õÖÁvÀø» BÚõÀ ÁiÁ® ©õÖQÓx.©õÖÁvÀø» BÚõÀ ÁiÁ® ©õÖQÓx.©õÖÁvÀø» BÚõÀ ÁiÁ® ©õÖQÓx.©õÖÁvÀø» BÚõÀ ÁiÁ® ©õÖQÓx.©õÖÁvÀø» BÚõÀ ÁiÁ® ©õÖQÓx.

33333.2.3 Áõ²UPÎß ÁiÁ•® £¸©Ý®.2.3 Áõ²UPÎß ÁiÁ•® £¸©Ý®.2.3 Áõ²UPÎß ÁiÁ•® £¸©Ý®.2.3 Áõ²UPÎß ÁiÁ•® £¸©Ý®.2.3 Áõ²UPÎß ÁiÁ•® £¸©Ý®

öÁÆ÷ÁÖ ÁiÁ•øh¯ Cµsk

£¿ßPÎÀ PõØøÓ Fv {µ¨¦. PõØÖ

{µ®¤¯ Cµsk £¿ßPÎß

ÁiÁ[PÒ ÷ÁÖ£kQßÓÚ. JÆöÁõ¸

£¿Û¾® PõØÖ A¢u¢u¨ £¿Ûß

ÁiÁzøu¨ ö£ÖQÓx AÀ»Áõ?£h®

3.8 (a)&I¨ £õº.

£h® 3.8 (£h® 3.8 (£h® 3.8 (£h® 3.8 (£h® 3.8 (a) Áõ²Âß ÁiÁ® ©õÖuÀ) Áõ²Âß ÁiÁ® ©õÖuÀ) Áõ²Âß ÁiÁ® ©õÖuÀ) Áõ²Âß ÁiÁ® ©õÖuÀ) Áõ²Âß ÁiÁ® ©õÖuÀ

100 Qµõ® Gøh²øh¯ ö\®

£Ê¨¦ {Ó ø|mµáß ö£µõUø\k

Áõ²øÁ 200 ª.¼. Áõ² áõi°À

AøhUS®ö£õÊx A¢u áõi

•ÊÁx® ö\®£Ê¨¦ {Ó©õQÓx.

Cv¼¸¢x Áõ²Âß £¸©ß 200 ª.¼.

GÚz öuÎÁõQÓx. A÷u 100 Qµõ®

Gøh²ÒÍ ø|mµáß ö£µõUø\k

Áõ²øÁ 300 ª.¼. Áõ² áõi°À

AøhUS®ö£õÊx A¢u áõi •Ê

Áx® ö\®£Ê¨¦ {Ó©õQÓx. Cv¼

¸¢x C¨ö£õÊx Áõ²Âß £¸©ß

PÀ

}º

35

300 ª.¼. Gߣx öuÎÁõQÓx. £h®

3.8(b)I¨ £õº.

£h® 3.8 £h® 3.8 £h® 3.8 £h® 3.8 £h® 3.8 (b) Áõ²Âß £¸©ß ©õÖuÀÁõ²Âß £¸©ß ©õÖuÀÁõ²Âß £¸©ß ©õÖuÀÁõ²Âß £¸©ß ©õÖuÀÁõ²Âß £¸©ß ©õÖuÀ

÷©ØPsh ÷\õuøÚPμ¸¢x

Áõ²UPÐUS SÔ¨¤mh ÁiÁ•®Áõ²UPÐUS SÔ¨¤mh ÁiÁ•®Áõ²UPÐUS SÔ¨¤mh ÁiÁ•®Áõ²UPÐUS SÔ¨¤mh ÁiÁ•®Áõ²UPÐUS SÔ¨¤mh ÁiÁ•®

£¸©Ý® CÀø»£¸©Ý® CÀø»£¸©Ý® CÀø»£¸©Ý® CÀø»£¸©Ý® CÀø» Gߣx öuÎ

ÁõQÓx. AøÁ öPõÒP»zvØ÷PØ£

u[PÒ ÁiÁzøu²® £¸©øÚ²®

©õØÔU öPõÒQßÓÚ.

3.3. ö£õ¸ÒPÎß £s¦PÒ3.3. ö£õ¸ÒPÎß £s¦PÒ3.3. ö£õ¸ÒPÎß £s¦PÒ3.3. ö£õ¸ÒPÎß £s¦PÒ3.3. ö£õ¸ÒPÎß £s¦PÒ

3.3.1 ö£õ¸ÒPÎß öPmiz ußø©3.3.1 ö£õ¸ÒPÎß öPmiz ußø©3.3.1 ö£õ¸ÒPÎß öPmiz ußø©3.3.1 ö£õ¸ÒPÎß öPmiz ußø©3.3.1 ö£õ¸ÒPÎß öPmiz ußø©

(vhz ußø© AÀ»x CÖUP®)²®(vhz ußø© AÀ»x CÖUP®)²®(vhz ußø© AÀ»x CÖUP®)²®(vhz ußø© AÀ»x CÖUP®)²®(vhz ußø© AÀ»x CÖUP®)²®

ö©ßø©z ußø©²®.ö©ßø©z ußø©²®.ö©ßø©z ußø©²®.ö©ßø©z ußø©²®.ö©ßø©z ußø©²®.

} EmPõº¢v¸US® vs©

{ø»°¾ÒÍ C¸®¦ AÀ»x ©µ

|õØPõ¼ø¯z öuõmk¨ £õº. Ax

ªPÄ® öPmi¯õPÄ® PiÚ©õPÄ®

C¸¨£øu EnºQÓõ´. vs©[PÎÀ

Auß xPÒPÒ ªPÄ® Á¾ÁõÚ

PÁºa] Âø\°ÚõÀ JßÖhß JßÖ

ªPÄ® ö|¸UP©õP¨ ¤ønUP¨

£mkÒÍuõÀ AøÁ öPmiz

ußø©ø¯¨ ö£ÖQßÓÚ. ÷©¾®

AøÁ AvP Ahºzvø¯¨

ö£ØÖÒÍÚ.

}øµz öuõmk¨ £õºUS® ö£õÊx

Ax ö©ßø©¯õPÄ®, PõØÖ Eß «x

Ã_®ö£õÊx Ax ªPÄ® ö©ßø©

¯õPÄ® C¸¨£øu } EnºQÓõ´.

CuØSU Põµn® AÁØÔß xPÒPÐU

Qøh÷¯ EÒÍ PÁºa] Âø\

Á¾USøÓ¢u uõPÄ® ÷©¾® AøÁ

ö|¸UPªßÔ Aø©¢xÒÍx® BS®.

vµÁ[PÒ vs©[PøÍ ÂhU

SøÓÁõÚ, Ahºzvø¯²®, Áõ²UPÒ

vµÁ[PøÍ ÂhU SøÓÁõÚ

Ahºzvø¯²® ö£ØÖÒÍÚ.

3.3.2 ö£õ¸ÒPÎß £õ²® ußø©3.3.2 ö£õ¸ÒPÎß £õ²® ußø©3.3.2 ö£õ¸ÒPÎß £õ²® ußø©3.3.2 ö£õ¸ÒPÎß £õ²® ußø©3.3.2 ö£õ¸ÒPÎß £õ²® ußø©

÷©hõÚ ChzvÀ J¸

|õØPõ¼ø¯ øÁ. Ax £ÒÍ©õÚ

Chzøu ÷|õUQ |PºQÓuõ? CÀø».

vs©[PÎÀ AÁØÔß xPÒPÒ

Á¾ÁõP¨ ¤ønUP¨£mkÒÍuõÀ

AøÁ JßøÓ Âmk JßÖ ¤›¢x

|PºÁvÀø». GÚ÷Á vs©[vs©[vs©[vs©[vs©[

PÐUS¨ £õ²® ußø© CÀø».PÐUS¨ £õ²® ußø© CÀø».PÐUS¨ £õ²® ußø© CÀø».PÐUS¨ £õ²® ußø© CÀø».PÐUS¨ £õ²® ußø© CÀø».

÷©hõÚ ChzvÀ }øµ FØÖ Ax

£ÒÍ©õÚ Chzøu ÷|õUQ KkQÓx

(£h® 3.9). Hß? vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÎÀ

xPÒPÒ JßÖhß JßÖ \ØÖ

Á¾USøÓÁõP¨ ¤ønUP¨£mk

AÁØÔØQøh÷¯ CøhöÁÎ EÒÍ

uõÀ AøÁ |P¸® £sø£¨

ö£ØÖÒÍÚ. GÚ÷Á vµÁ[PÐUS¨vµÁ[PÐUS¨vµÁ[PÐUS¨vµÁ[PÐUS¨vµÁ[PÐUS¨

£õ²® ußø© Esk£õ²® ußø© Esk£õ²® ußø© Esk£õ²® ußø© Esk£õ²® ußø© Esk. C¨£s¤ÚõÀ

uõß ©ø»°¼¸¢x BØÖUS }º Ki

Á¸QÓx.

£h® 3.9 }›ß £õ²® ußø©£h® 3.9 }›ß £õ²® ußø©£h® 3.9 }›ß £õ²® ußø©£h® 3.9 }›ß £õ²® ußø©£h® 3.9 }›ß £õ²® ußø©

200

ª¼

300

ª¼

36

PõØÖÒÍ £¿øÚ J¸ F]¯õÀ

Szx. £¿ß öÁizx PõØÖ ÷ÁP©õP

öÁÎÁ¸QÓx (£h® 3.10). Hß?

Áõ²UPÎÀ xPÒPÒ Á¾ÁØÓ PÁºa]

Âø\°ÚõÀ ªPÄ® £µÁ»õP Aø©U

P¨£mkÒÍÚ. GÚ÷Á AøÁ GÎvÀ

|P¸® ußø©ø¯¨ ö£ØÖÒÍÚ.

Áõ²UPÒ Áõ²UPÒ Áõ²UPÒ Áõ²UPÒ Áõ²UPÒ AÊzu® ªUP Chzv

¼¸¢x AÊzu® SøÓ¢u ChzvØSz

uõÚõP¨ £õ²® ußø©ø¯¨£õ²® ußø©ø¯¨£õ²® ußø©ø¯¨£õ²® ußø©ø¯¨£õ²® ußø©ø¯¨

ö£ØÖÒÍÚ.ö£ØÖÒÍÚ.ö£ØÖÒÍÚ.ö£ØÖÒÍÚ.ö£ØÖÒÍÚ.

£h® 3.10 Áõ²UPÎß £õ²® ußø©£h® 3.10 Áõ²UPÎß £õ²® ußø©£h® 3.10 Áõ²UPÎß £õ²® ußø©£h® 3.10 Áõ²UPÎß £õ²® ußø©£h® 3.10 Áõ²UPÎß £õ²® ußø©

3.3.3 ö£õ¸ÒPÎß PøµvÓß3.3.3 ö£õ¸ÒPÎß PøµvÓß3.3.3 ö£õ¸ÒPÎß PøµvÓß3.3.3 ö£õ¸ÒPÎß PøµvÓß3.3.3 ö£õ¸ÒPÎß PøµvÓß

vs©[PÎß PøµvÓß

]Ôx \ºUPøµø¯ Gkzx }›À

÷£õmkU P»US. GßÚ {PÌQÓx?

\ºUPøµ }¸hß CµshÓU P»¢x

©øÓ¢xÂkQÓx (£h® 3.11).

\ºUPøµ ÷£õßÓ vs©¨ ö£õ¸ÒPÒ

}›À PøµQßÓÚ.

\ºUPøµ & Pøµö£õ¸Ò

}º & Pøµ¨£õß

}º + \ºUPøµ → \ºUPøµ Pøµ\À

\ºUPøµ°ß xPÒPÐUQøh÷¯EÒÍ PÁºa] Âø\ø¯ }º Eøhzx}USQÓx. \ºUPøµz xPÒPÒ JßÔ¼¸¢x JßÖ ¤›¢x }º •ÊÁx®£µÄQßÓÚ.

C¨ö£õÊx J¸ ]Ô¯ C¸®¦USsøh }›À ÷£õmkU P»US. GßÚ

{PÌQÓx? C¸®¦U Ssk }›ÀPøµ¯ÂÀø» (£h® 3.11).Cv¼¸¢x]» vs©¨ ö£õ¸ÒPÒ }›ÀPøµQßÓÚ. ]» PøµÁvÀø» GÚ

AÔQ÷Óõ®.

£h® 3.11 }›À vs©[PÎß PøµvÓߣh® 3.11 }›À vs©[PÎß PøµvÓߣh® 3.11 }›À vs©[PÎß PøµvÓߣh® 3.11 }›À vs©[PÎß PøµvÓߣh® 3.11 }›À vs©[PÎß PøµvÓß

vµÁ[PÎß PøµvÓß

]Ôx GzvÀBÀPíõÀ vµ

Ázøu }›À FØÖ. GßÚ {PÌQÓx?

Cµsk® JßÖhß JßÖ P»¢x Âk

QßÓÚ. Cv¼¸¢x GzvÀ BÀPíõÀ

}›À PøµQÓx Gߣx öuÎÁõQÓx.

ö\¯À 3.2ö\¯À 3.2ö\¯À 3.2ö\¯À 3.2ö\¯À 3.2

J¸ Psnõi •PøÁ°À

(Beaker) £õv¯ÍÄ }øµ GkzxU

öPõÒ. AvÀ ]Ôx ÷u[Põ´

Gsönø¯ FØÔU P»US. GßÚ

{PÌQÓx GßÖ £õº?

Gsön´ }¸hß P»¨£x

ªÀø» PøµÁx® CÀø» Gߣx

¦»ÚõS®.

Áõ²UPÎß PøµvÓß

}ºÁõÌ E°›Ú[PÒ _Áõ]¨£uØ

Sz ÷uøÁ¯õÚ BUêáøÚ GÆÁõÖ

ö£ÖQßÓÚ? PõØÔÀ EÒÍ BUêáß

Áõ² }›À Pøµ²® ußø©²øh¯x.

}›À Pøµ¢xÒÍ BUêáøÚ AøÁ

_Áõ]UQßÓÚ. PhÀ ÁõÌ uõÁµ[PÒ

}›À Pøµ¢xÒÍ Põº£ß&øh

C¸®¦USsk

}º

\ºUPøµ

}º

37

&BUøék Áõ²øÁ¨ £¯ß£kzv

JÎa÷\ºUøP°ß ‰»® EnÄ

u¯õ›UQßÓÚ. |õ® £¸S® ÷\õhõ}›À

Põº£ß&øh&BUøék Áõ² PøµUP¨

£mkÒÍx.

Cv¼¸¢x Áõ²UPÒ }›À

Pøµ²® ußø©ø¯¨ ö£ØÖÒÍÚ

Gߣx ¦»ÚõQÓx. BÚõÀ

øímµáß, ø|mµáß ÷£õßÓ

Áõ²UPÒ }›À PøµÁvÀø».

SÔ¨¦ : SÔ¨¦ : SÔ¨¦ : SÔ¨¦ : SÔ¨¦ : }›À Pøµ¯õu ]»

ö£õ¸ÒPÒ ÷ÁÖ Pøµ¨£õßPÎÀ

PøµQßÓÚ.

}›À Pøµ¯õu Áºn® (Paint)

©sönsön°À PøµQÓx.

ö\¯À 3.3ö\¯À 3.3ö\¯À 3.3ö\¯À 3.3ö\¯À 3.3

‰ßÖ ÷\õuøÚU SÇõ´PÎÀ

£õv AÍÄ }øµ GkzxU öPõÒ.

JßÔÀ ]Ôx ©nø»²®, ©ØÓvÀ

]Ôx E¨ø£²®, ¤ÔöuõßÔÀ ]Ôx

ìhõºa ©õøÁ²® (Starch Powder)

÷£õmkU P»US. GßÚ {PÌQÓx GßÖ

£õº. ©nÀ PøµÁvÀø». E¨¦

GÎvÀ PøµQÓx. ìhõºa ]ÔuÍ÷Á

PøµQÓx.

3.3.4 AÊzuzuõÀ ö£õ¸ÒPÎß3.3.4 AÊzuzuõÀ ö£õ¸ÒPÎß3.3.4 AÊzuzuõÀ ö£õ¸ÒPÎß3.3.4 AÊzuzuõÀ ö£õ¸ÒPÎß3.3.4 AÊzuzuõÀ ö£õ¸ÒPÎß

£¸©ÛÀ HØ£k® ©õØÓ®.£¸©ÛÀ HØ£k® ©õØÓ®.£¸©ÛÀ HØ£k® ©õØÓ®.£¸©ÛÀ HØ£k® ©õØÓ®.£¸©ÛÀ HØ£k® ©õØÓ®.

vs©[PÎß «x AÊzuzøua

ö\¾zx® ö£õÊx AÁØÔß £¸©ß

SøÓÁvÀø».

ö\¯À 3.4ö\¯À 3.4ö\¯À 3.4ö\¯À 3.4ö\¯À 3.4

J¸ C¸®¦z xsiß «x J¸

£»øPø¯ øÁzx |ßÓõP AÊzx.

C¸®¦z xsiß £¸©ß SøÓQÓuõ

GßÖ £õº. C¸®¦z xsiß £¸©ß

SøÓ¯õx.

vµÁ[PÎß «x AÊzuzøua

ö\¾zx® ö£õÊx AÁØÔß £¸©ß

SøÓÁvÀø».

ö\¯À 3.5ö\¯À 3.5ö\¯À 3.5ö\¯À 3.5ö\¯À 3.5

J¸ EÔg_ SÇõ°À (Syringe)

•ÊÁx©õP }øµ EÔg] Auß

•øÚø¯ |ßÓõP J¸ uUøPø¯U

öPõsk ‰k. ¤ß A® •øÚø¯

÷©ø\ «x øÁzx EÔg]°ß usøh

RÌ ÷|õUQ AvP Âø\²hß AÊzv

}›ß £¸©ß SøÓQÓuõ GßÖ £õº.

}›ß £¸©ß SøÓ¯õx.

Áõ²UPÎß «x AÊzuzøua

ö\¾zx® ö£õÊx AÁØÔß £¸©ß

SÔ¨¤hzuUP AÍÂØSU SøÓQÓx.

Áõ²UPÎÀ xPÒPÐUQøh÷¯ ªPÄ®

AvP CøhöÁÎ EÒÍuõÀ AÊzuz

vØSm£k® ö£õÊx AøÁ GÎuõP

ö|¸[Q Á¸QßÓÚ.

ö\¯À 3.6ö\¯À 3.6ö\¯À 3.6ö\¯À 3.6ö\¯À 3.6

J¸ EÔg_ SÇõ°ß (Syringe)

usøh ¤ß÷ÚõUQ CÊ. AuÝÒ

PõØÖ EÔg\¨£kQÓx. Auß

•øÚø¯ J¸ uUøP¯õÀ Aøhzx

Âmk A®•øÚø¯ ÷©øá «x

øÁzx usøhU RÌ÷|õUQ AvP

Âø\²hß AÊzv GßÚ {PÌQÓx

GßÖ £õº.

usk GÎuõP RÌ÷|õUQ |Pº¢x

PõØÔß £¸©ß SøÓQÓx.

38

3.3.5 ö£õ¸ÒPÎß {ø» ©õØÓ®3.3.5 ö£õ¸ÒPÎß {ø» ©õØÓ®3.3.5 ö£õ¸ÒPÎß {ø» ©õØÓ®3.3.5 ö£õ¸ÒPÎß {ø» ©õØÓ®3.3.5 ö£õ¸ÒPÎß {ø» ©õØÓ®

öÁ¨£¨ £kzu¨£k®ö£õÊx®,

Sιmh¨£k®ö£õÊx® ö£õ¸ÒPÒ

u[PÒ {ø»ø¯ ©õØÔU öPõÒQßÓÚ.

öÁ¨£zuõÀ HØ£k® {ø» ©õØÓ®öÁ¨£zuõÀ HØ£k® {ø» ©õØÓ®öÁ¨£zuõÀ HØ£k® {ø» ©õØÓ®öÁ¨£zuõÀ HØ£k® {ø» ©õØÓ®öÁ¨£zuõÀ HØ£k® {ø» ©õØÓ®

(i) vs©® → vµÁ®

Sκ\õuÚ¨ ö£mi°¼¸¢x

£ÛUPmiPøÍ Gkzx J¸ £õzvµzvÀ

øÁzx `÷hØÖ. GßÚ {PÌQÓx?

vs© {ø»°¾ÒÍ £ÛUPmiPÒ

E¸Q }µõP (vµÁ©õP) ©õÖQÓx. £h®

3.12&I¨ £õº.

CÆÁõÖ J¸ vs©¨ ö£õ¸Ò

`÷hØÓ¨£k®ö£õÊx vµÁ {ø»US

©õÖ® {PÌa]US E¸SuÀE¸SuÀE¸SuÀE¸SuÀE¸SuÀ GßÖ

ö£¯º.

C©¯©ø»°À EÒÍ EøÓ£Û

`›¯ öÁ¨£zuõÀ E¸Q P[øP

¤µ©¦zvµõ |vPÍõP KkQÓx.

(ii) vµÁ® → Áõ²

£õzvµzvÀ EÒÍ }øµ |ßÓõPa

`÷hØÖ. }º B¯õQ öÁÎ÷¯ÖQÓx

(£h® 3.12).

CÆÁõÖ J¸ vµÁ¨ ö£õ¸Ò

`÷hØÓ¨£k®ö£õÊx Áõ² {ø»US

©õÖ® {PÌa]US B¯õuÀB¯õuÀB¯õuÀB¯õuÀB¯õuÀ GßÖ

ö£¯º. PhÀ }º `›¯ JίõÀ

B¯õQ ÷©P©õP ©õÖQÓx.

(iii) vs©® → Áõ²

J¸ £õzvµzvÀ y¯ Pاµzøu

(camphor) Gkzx `÷hØÖ. GßÚ

{PÌQÓx? Pاµ® vµÁ©õP ©õÓõ©À

÷|µi¯õP Áõ² {ø»USa ö\ÀQÓx.

]» vs©¨ ö£õ¸ÒPÒ `÷hØÓ¨

£k®ö£õÊx vµÁ{ø»USa ö\À»õ

©À ÷|µi¯õP Áõ² {ø»USa ö\ÀQß

ÓÚ. C¢u {PÌa]÷¯ £u[P©õuÀ£u[P©õuÀ£u[P©õuÀ£u[P©õuÀ£u[P©õuÀ

GÚ¨£kQÓx.

|õ¨u¼ß, ö£ß\õ°U Aª»®,

A÷¯õiß, A®÷©õÛ¯® S÷Íõøµk

÷£õßÓ ö£õ¸ÒPЮ £u[P©õS®

ußø©ø¯¨ ö£ØÖÒÍÚ.

ö\¯À 3.7ö\¯À 3.7ö\¯À 3.7ö\¯À 3.7ö\¯À 3.7

J¸ ö©ÊSÁºzvø¯a ]Ö

xskPÍõUQ J¸ £õzvµzvÀ Cmk

`÷hØÖ. GßÚ {PÌQÓx? `÷hØÖ

Áøu {Özv AøuU Sεa ö\´.

C¨ö£õÊx GßÚ {PÌQÓx GßÖ

£õº.

Sκa]¯õSκa]¯õSκa]¯õSκa]¯õSκa]¯õÀ HØ£k® {ø» ©õØÓ®À HØ£k® {ø» ©õØÓ®À HØ£k® {ø» ©õØÓ®À HØ£k® {ø» ©õØÓ®À HØ£k® {ø» ©õØÓ®

(i) Áõ² → }º©®

©øÇ ö£õȲ® ö£õÊx Aøu¨

£õºzx Cµ]UQÓõ´. Ax GÆÁõÖ

E¸ÁõQÓx Gߣøu¨ £ØÔ Gso¯

xshõ? ÁõÛ¾ÒÍ ÷©P® (}µõÂ)

Sκa]¯øh²®ö£õÊx Áõ² {ø»

°¾ÒÍ }ºzxPÒPÒ JßÔøn¢x

}µõÂ(Áõ²)

öÁ¨£®öÁ¨£®

£ÛUPmi(vs©®)

}º(vµÁ®)

£h® 3.12 öÁ¨£zuõÀ ö£õ¸Îߣh® 3.12 öÁ¨£zuõÀ ö£õ¸Îߣh® 3.12 öÁ¨£zuõÀ ö£õ¸Îߣh® 3.12 öÁ¨£zuõÀ ö£õ¸Îߣh® 3.12 öÁ¨£zuõÀ ö£õ¸Îß

{ø»°À HØ£k® ©õØÓ®{ø»°À HØ£k® ©õØÓ®{ø»°À HØ£k® ©õØÓ®{ø»°À HØ£k® ©õØÓ®{ø»°À HØ£k® ©õØÓ®

39

vµÁ {ø»US ©õÔ ©øǯõP¨

ö£õÈQÓx (£h® 3.13).

Áõ² {ø»°¾ÒÍ J¸ ö£õ¸Ò

|ßS Sκa]³mh¨ £k®ö£õÊx

vµÁ {ø»US ©õÖ® {PÌa] }º©}º©}º©}º©}º©

©õuÀ ©õuÀ ©õuÀ ©õuÀ ©õuÀ BS®.

£h® 3.13 ÷©P® £h® 3.13 ÷©P® £h® 3.13 ÷©P® £h® 3.13 ÷©P® £h® 3.13 ÷©P® Sκ¢xSκ¢xSκ¢xSκ¢xSκ¢x

©øǯõP ©õÖuÀ©øǯõP ©õÖuÀ©øǯõP ©õÖuÀ©øǯõP ©õÖuÀ©øǯõP ©õÖuÀ

ö\¯À 3.8ö\¯À 3.8ö\¯À 3.8ö\¯À 3.8ö\¯À 3.8

x¸¨¤iUPõu GLQÚõÀ ö\´¯¨

£mh h®Í›À £ÛUPmiPøͨ

÷£õmk Âmk Auß öÁΨ¦Ózøu¨

£õº? GßÚ PõsQÓõ´? Hß?

h®Í›ß öÁΨ¦ÓzvÀ }ºz

vÁø»PÒ E¸ÁõÁøuU PõsQÓõ´

AÀ»Áõ, Cx GÆÁõÖ {PÌ¢ux?

PõØÔ¾ÒÍ }µõ Sκ¢x }ºz

vÁø»¯õP ©õÖQÓx.

(ii) vµÁ® → vs©®

öuõø»U Põm]°÷»õ AÀ»x

÷|µi¯õP÷Áõ C©¯©ø»÷£õßÓ

E¯µ©õÚ ©ø»PÎß ]Pµ[PÎÀ

£ÛUPmi EøÓ¢x C¸US® AÇPõÚ

Põm]ø¯ Cµ]zv¸UQÓõ´ AÀ»Áõ?

C¨£ÛUPmi GÆÁõÖ E¸ÁõQÓx

GßÖ } ]¢vzuxshõ?

E¯µ©õÚ ©ø»PÎÀ AvPU

SεõÀ }º EøÓ¢x £Û¯õP ©õÖQÓx

(£h® 3.14).

}º© {ø»°À EÒÍ J¸

ö£õ¸Ò |ßS Sιmh¨

£k® ö£õÊx vs© {ø»US ©õÖ®

{PÌa] EøÓuÀ EøÓuÀ EøÓuÀ EøÓuÀ EøÓuÀ GÚ¨£k®.

£h® 3.14 £Û£hº¢u ©ø»£h® 3.14 £Û£hº¢u ©ø»£h® 3.14 £Û£hº¢u ©ø»£h® 3.14 £Û£hº¢u ©ø»£h® 3.14 £Û£hº¢u ©ø»

ö\¯À 3.9ö\¯À 3.9ö\¯À 3.9ö\¯À 3.9ö\¯À 3.9

Sκ \õuÚ¨ ö£mi°À

EøÓP»¨ £Sv°À }øµ øÁzx Ax

£ÛUPmi¯õP ©õÖÁøua ö\´x £õº.

AÀ»x A¸QÀ EÒÍ £ÛUPmiz

öuõÈØ\õø» (Ice factory)USa ö\ßÖ

A[S £ÛUPmi u¯õ›¨£øu¨ £õº.

ö£õ¸ÒPÎß {ø» ©õØÓ®

{PÌÄPøÍ RÌUPshÁõÖ SÔ¨¤k

Ávß ‰»® GÎuõP {øÚÂÀ

{Özu»õ®.

öÁ¨£® öÁ¨£®E¸SuÀ B¯õuÀ

vs©® vµÁ® Áõ²EøÓuÀ }º©©õuÀSκa] Sκa]

öÁ¨£®

£u[P©õuÀ

3.4 ö£õ¸ÒPÎß ÂµÄ® ußø©3.4 ö£õ¸ÒPÎß ÂµÄ® ußø©3.4 ö£õ¸ÒPÎß ÂµÄ® ußø©3.4 ö£õ¸ÒPÎß ÂµÄ® ußø©3.4 ö£õ¸ÒPÎß ÂµÄ® ußø©

J¸ ö£õ¸Î¾ÒÍ xPÒPÒ

C¯À£õP ©ØöÓõ¸ ö£õ¸Î¾ÒÍ

xPÒPÐhß CµshÓU P»¨£÷u

µÄuÀµÄuÀµÄuÀµÄuÀµÄuÀ GÚ¨£k®.

Áõ² Áõ²ÂÀ µÄuÀÁõ² Áõ²ÂÀ µÄuÀÁõ² Áõ²ÂÀ µÄuÀÁõ² Áõ²ÂÀ µÄuÀÁõ² Áõ²ÂÀ µÄuÀ

£ÒÎø¯ Âmk ©õø» ÃmiØSz

> >< <

>

40

v¸®¦®ö£õÊx Ãmk Áõ\¼÷»÷¯

Ãmi¼¸¢x Á¸® ©\õ»õ Áõ\øÚø¯

~Pº¢x ÷ÁP©õPa \ø©¯»øÓUS Ki

Bø\¯õP A®©õÂh® ""GßÚ

]ØÖsi \ø©UQÓõ´?'' GßÖ }

÷PmQÓõ´ AÀ»Áõ. \ø©¯»øÓ°À

\ø©UP¨£k® ö£õ¸Îß ©nzøu

EßÚõÀ GÆÁõÖ ÃmkÁõ\¼÷»÷¯

~Pµ •i¢ux?

\ø©¯»øÓ°À \ø©UP¨£mh

EnĨ ö£õ¸Î¼¸¢x Auß BÂ

(Áõ²) öÁÎ÷¯ÖQÓx (£h® 3.15).

Áõ²¨ ö£õ¸ÎÀ Auß xPÒPÐU

Qøh÷¯ EÒÍ PÁºa]Âø\ vs©[

PÒ ©ØÖ® vµÁ[PÎÀ EÒÍøuÂh

ªP ªP Á¾USøÓ¢ux. GÚ÷Á

xPÒPÒ JßÔ¼¸¢x JßÖ GÎuõP¨

¤›¢x |Pº¢x ö\ßÖ PõØÔÀ

P»UQßÓÚ. A¢uU PõØøÓ }

_Áõ]US®ö£õÊx EnĨ ö£õ¸

Îß ©nzøu ~Pµ •i¢ux.

{ßÖ öPõÒ. GßÚ {PÌQÓx?

Fx£zv°ß ¦øP PõØÔÀ µÂ

AøÓ •ÊÁx® |Ö©n® £µÄQÓx.

}º©® }º©zvÀ µÄuÀ}º©® }º©zvÀ µÄuÀ}º©® }º©zvÀ µÄuÀ}º©® }º©zvÀ µÄuÀ}º©® }º©zvÀ µÄuÀ

J¸ xÎ ÷£Úõ ø©ø¯ (Ink) J¸

Psnõi •PøÁ°À EÒÍ }›À

FØÖ. GßÚ {PÌQÓx? ø©°¾ÒÍ

xPÒPÒ JßÔ¼¸¢x JßÖ ¤›¢x

}›À ö©xÁõP¨ £µÂ }º •ÊÁx®

}»©õQÓx. }º©[PÒ Áõ²UPøÍ Âh

ö©xÁõP÷Á µÄQßÓÚ.

vs©® }º©zvÀ µÄuÀvs©® }º©zvÀ µÄuÀvs©® }º©zvÀ µÄuÀvs©® }º©zvÀ µÄuÀvs©® }º©zvÀ µÄuÀ

J¸ ]Ö ö£õmhõ]¯® £º©õ[P

÷Úm £iPzøu J¸ Psnõi

•PøÁ°¾ÒÍ }›À }º P»[Põ©À

÷£õk. GßÚ {PÌQÓx? Fuõ {Ó®

ªPÄ® ö©xÁõP }›À £µÄQÓx

AÀ»Áõ? ö£õmhõ]¯® ö£º©õ[P

÷Úmiß xPÒPÐUQøh÷¯ EÒÍ

PÁºa]Âø\ }›ÚõÀ }UP¨£mk

xPÒPÒ JßÔ¼¸¢x JßÖ ¤›¢x

}›À µÄQßÓÚ.

SÔ¨¦ :SÔ¨¦ :SÔ¨¦ :SÔ¨¦ :SÔ¨¦ :

vs©[PÎÀ AÁØÔß xPÒ

PÐUQøh÷¯ EÒÍ PÁºa]Âø\

Á¾ÁõP EÒÍuõÀ J¸ vs©zvÀ

EÒÍ xPÒPÒ ©ØöÓõ¸ vs©z

v¾ÒÍ xPÒP÷Íõk C¯À£õP

µÄÁvÀø».

3.53.53.53.53.5 Põ¢uzvß PÁºa]Põ¢uzvß PÁºa]Põ¢uzvß PÁºa]Põ¢uzvß PÁºa]Põ¢uzvß PÁºa]

C¸®¤ß uõxÁõÚ ©õUÚøhm

÷£õßÓ ]» ö£õ¸ÒPPÒ, C¸®ø£U

PÁ¸® £sø£¨ ö£ØÖÒÍÚ. ÷©¾®

J¸ SÔ¨¤mh vø\°À ©mk÷©

{ØQßÓÚ. J¸ SÔ¨¤mh vø\°À

£h® 3.15 EnĨ ö£õ¸Î¼¸¢x Á¸®£h® 3.15 EnĨ ö£õ¸Î¼¸¢x Á¸®£h® 3.15 EnĨ ö£õ¸Î¼¸¢x Á¸®£h® 3.15 EnĨ ö£õ¸Î¼¸¢x Á¸®£h® 3.15 EnĨ ö£õ¸Î¼¸¢x Á¸®

Áõ² PõØÔÀ µÄuÀÁõ² PõØÔÀ µÄuÀÁõ² PõØÔÀ µÄuÀÁõ² PõØÔÀ µÄuÀÁõ² PõØÔÀ µÄuÀ

ö\¯À 3.10ö\¯À 3.10ö\¯À 3.10ö\¯À 3.10ö\¯À 3.10

AøÓ°ß ‰ø»°À Kº Fx

£zvø¯U öPõÐzv øÁzx Âmk

AøÓ°ß ©ØöÓõ¸ ‰ø»USa ö\ßÖ

41

ö\À», ÁÈPõmi¯õP ÂÍ[Q¯

C¨ö£õ¸ÒPÒ ÷»õmì÷hõß (load

stone) GÚ AøÇUP¨£mhÚ.

3.5.1 ö\¯ØøPU Põ¢u[PÒ3.5.1 ö\¯ØøPU Põ¢u[PÒ3.5.1 ö\¯ØøPU Põ¢u[PÒ3.5.1 ö\¯ØøPU Põ¢u[PÒ3.5.1 ö\¯ØøPU Põ¢u[PÒ

C¯ØøPU Põ¢u©õÚ ÷»õmì

÷hõß «x C¸®¦z xskPøÍz

÷u´US® ÷£õx, AÁØÔØSU PÁ¸®

£s£õÚ Põ¢u¨ £s¦ HØ£kQÓx.

CøÁ ö\¯ØøPU Põ¢u[PÍõS®.

Põ¢u® JßÔÀ Áh x¸Á®

öußx¸Á® GÚ C¸ •øÚPÒ

EÒÍÚ. AvPU PÁ¸® vÓøÚ¨

ö£ØÖÒÍ x¸Á[PÒ Põ¢uzvß

•øÚPÎÀ EÒÍÚ. K›Úz x¸Á[

PÒ (ÁhUS&ÁhUS ©ØÖ® öuØS&

öuØS) JßøÓö¯õßÖ Â»US®.

÷ÁÔÚz x¸Á[PÒ (ÁhUS&öuØS,

©ØÖ® öuØS&ÁhUS) JßøÓö¯õßÖ

PÁ¸®.

Põ¢u® C¸®¦, {UPÀ ©ØÖ®

÷Põ£õÀm ÷£õßÓÁØøÓU PÁ¸®.

©µ®, Psnõi, A¾ªÛ¯®, }º,

PõQu® ©ØÖ® ¤ÍõìiU ö£õ¸ÒPÒ

«x Põ¢uzvß ÂøÍÄ C¸UPõx.

AÆÁøP¯õÚ ö£õ¸ÒPÒ Põ¢uz

ußø©¯ØÓ ö£õ¸ÒPÒ GÚ¨£k®.

£Ð yUQPÎÀ (cranes) PÚ©õÚ

ö£õ¸ÒPøÍz yUP, Põ¢u[PÒ

£¯ß£kQßÓÚ. £h® 3.16&I¨ £õº

C¸®¦z xPÒPÒ H÷uÝ® PsPÎÀ

ÂÊ¢x ÂmhõÀ, AÁØøÓ }USÁuØ

SU Põ¢u[PÒ £¯ß£kQßÓÚ.

C¸®¤ß ©õ_¨ ö£õ¸ÒPøÍ, ©ØÓ

E÷»õPzv¼¸¢x ¤›UP, Põ¢u[PÒ

£¯ß£kQßÓÚ. ªß\õµAøǨ¦

©o, ªß Â]Ô, öuõø»÷£] ©ØÖ®

ªß ÷©õmhõºPÎÀ Põ¢u[PÒ C¸U

QßÓÚ. PuÄPÎÀ, \ßÚÀ ¤i¨¦

PÎÀ, A»©õ›U PuÄPÎÀ, Põ¢u¨

£kUøPPÎÀ Põ¢u[PÒ £¯ß£k

QßÓÚ.

£h® 3.16 £Ð yUQ£h® 3.16 £Ð yUQ£h® 3.16 £Ð yUQ£h® 3.16 £Ð yUQ£h® 3.16 £Ð yUQ

3.6 öÁ¨£® PhzvPÒ3.6 öÁ¨£® PhzvPÒ3.6 öÁ¨£® PhzvPÒ3.6 öÁ¨£® PhzvPÒ3.6 öÁ¨£® PhzvPÒ

\ø©¯À ö\´ÁuØS¨ £¯ß£k®.

öPõvP»ß, Áõn¼, £õÀ `÷hØÔ

(milk cooker), AÊzua \ø©¨£õß

(pressure cooker) ÷£õßÓ £» £õzvµ[

Pøͨ £õºzv¸¨¥ºPÒ. C¢u¨

£õzvµ[PÒ E÷»õPzvÚõÀ BÚøÁ.

BÚõÀ AÁØÔß øP¨¤iPÒ ©µ®

AÀ»x ¤ÍõìiU ÷£õßÓ E÷»õP

©À»õu ö£õ¸ÒPÍõÀ BÚøÁ.

\ø©¯À £õzvµ[PÎß øP¨

¤iPÒ ©µ® AÀ»x ¤ÍõìiUPõÀ

BÚøÁ. Hß?

£õzvµ® JßøÓa _k }µõÀ

{µ¨¦P. AuÝÒ Cµsk ÷uUPµsi

Pøͨ ÷£õhÄ®. AÁØÔÀ JßÖ

A¾ªÛ¯® AÀ»x C¸®¦ ÷£õßÓ

E÷»õPzuõÀ BÚx. ©ØöÓõßÖ, ©µ®

AÀ»x ¤ÍõìiUQÚõÀ BÚx. £h®

3.17&I¨ £õº. ]Ôx ÷|µ® PÈzx, C¸

PµsiPøͲ® EÚx C¸ øPPÍõÀ

öuõmk¨ £õº. Gx `hõP C¸US®?

©µzuõÀ BÚ Pµsiø¯ Âh E÷»õPz

vÚõÀ BÚ Pµsi ªPÄ® `hõP

42

C¸US®. AuõÁx, E÷»õP®

^UQµ©õP öÁ¨£zøuU PhzxQÓx.

GÚ÷Á, E÷»õP[PÒ öÁ¨£®öÁ¨£®öÁ¨£®öÁ¨£®öÁ¨£®

PhzvPÒPhzvPÒPhzvPÒPhzvPÒPhzvPÒ BS®. E÷»õP[PÎÀ,

öÁ¨£® J¸ •øÚ°¼¸¢x ©Ö

•øÚUS ªP ÷ÁP©õP¨ £õ´QÓx.

£h® 3.17 öÁ¨£® Phzx® ußø©£h® 3.17 öÁ¨£® Phzx® ußø©£h® 3.17 öÁ¨£® Phzx® ußø©£h® 3.17 öÁ¨£® Phzx® ußø©£h® 3.17 öÁ¨£® Phzx® ußø©

©µ® ©ØÖ® ¤ÍõìiU ÷£õßÓö£õ¸ÒPÎÀ öÁ¨£®, J¸ •øÚ°¼¸¢x ©Ö •øÚUS ö©xÁõP¨£õ´QÓx. ©µ®, PõQu®, xo ©ØÖ®¤ÍõìiU ÷£õßÓøÁ öÁ¨£®öÁ¨£®öÁ¨£®öÁ¨£®öÁ¨£®Phzuõ¨ ö£õ¸ÒPÒ Phzuõ¨ ö£õ¸ÒPÒ Phzuõ¨ ö£õ¸ÒPÒ Phzuõ¨ ö£õ¸ÒPÒ Phzuõ¨ ö£õ¸ÒPÒ BS®.

£õuµ\® vµÁ {ø»°¾ÒÍ KºE÷»õP® BS®. Cx J¸ öÁ¨£®Phzv BS®. GÚ÷Á, £õuµ\zøu,öÁ¨£{ø»©õÛPÎÀ £¯ß£kzxQ÷Óõ®. Áõ²UPÒ öÁ¨£zøu GÎvÀPhzxÁvÀø».

3.7 ªß\õµ® PhzvPÒ3.7 ªß\õµ® PhzvPÒ3.7 ªß\õµ® PhzvPÒ3.7 ªß\õµ® PhzvPÒ3.7 ªß\õµ® PhzvPÒ

EÚx Ãmi¾® £Òΰ¾®ÂÍUSPøÍ G›¯ øÁUP ªß\õµzøu¨ £¯ß£kzxQÕºPÒ. ªßÂÍUSUS›¯ _Âmø\ C¯UQÚõÀ,ªßÂÍUQß ªßÛøÇ ÁÈ÷¯ªß÷Úõmh® £õ´QÓx. ªßÂ]ÔAÀ»x ªß÷©õmhõ›ß _Âmø\.C¯UQÚõÀ P®¤a _¸Ò ÁÈ÷¯ªß÷Úõmh® £õ´QÓx. P®¤PÒ(wires) AÀ»x ÷P¤ÒPÒ (cables)ÁÈ÷¯ ªß÷Úõmh® £õ´QÓx.

ªß ÷P¤ÒPøÍ }[PÒ

£õºzuxshõ? £¯ß£kzu¨£hõ©À

C¸US® P®¤ AÀ»x ÷P¤øÍ

GkzxU öPõÒ. AuøÚ }Í ÁõmhzvÀ

AÖzx, öÁΨ¦ÓzvÀ EÒÍ Ásn

(colour) EøÓø¯ }USP. AuõÁx ªß

Phzuõ¨ ö£õ¸øÍ }UQÂkP.

uØ÷£õx, EÒ÷Í £» ö©À¼¯, uõªµ®

AÀ»x A¾ªÛ¯zuõÀ BÚ

E÷»õPU P®¤Pøͨ £õºUP»õ®. C¢u

E÷»õPU P®¤PÒuõß ªß\õµzøu

Gkzxa ö\ÀQßÓÚ. GÚ÷Á, E÷»õP[

PÒ ]Ó¢u ªß PhzvPÒªß PhzvPÒªß PhzvPÒªß PhzvPÒªß PhzvPÒ BS®.

öÁΨ¦ÓzvÀ EÒÍ Ásn

EøÓ ªß\õµzøuU Phzuõx. C¢u¨

ö£õ¸Ò, PõQu®, E»º¢u xo ©ØÖ®

Cµ¨£º ÷£õßÓøÁ ªß\õµzøuU

Phzuõx. AÁØøÓ ªß Phzuõ¨ªß Phzuõ¨ªß Phzuõ¨ªß Phzuõ¨ªß Phzuõ¨

ö£õ¸ÒPÒ ö£õ¸ÒPÒ ö£õ¸ÒPÒ ö£õ¸ÒPÒ ö£õ¸ÒPÒ GÚ»õ®.

y´ø©¯õÚ }º ªß\õµzøuU

Phzuõx. |õ® £¯ß£kzx® }›À ]»

E¨¦PÒ Pøµ¢xÒÍuõÀ, Ax y¯ }º

AÀ». GÚ÷Á, ö£õxÁõP }º ªß\õµz

øuU Phzx®. GÚ÷Á, }›ß ÁÈ÷¯

ªß\õµ® £õ²® ö£õÊx, A¢u }øµz

öuõmk Âhõ÷u. ªß\õuÚ[PøÍz

öuõk®ö£õÊx, Cµ¨£º AÀ»x

ö\¸¨¤ß «x {ßÖ öPõÒÁx |À»x.

÷©¾® øPPÒ DµªÀ»õ©À

E»º¢v¸UP ÷Ásk®. GÚ÷Á,

ö£õ¸ÒPøÍ ªß Phzx® ö£õ¸Ò©ØÖ® ªß Phzuõ¨ ö£õ¸Ò GÚÁøP¨£kzxQ÷Óõ®.

ö\¯À 3.11ö\¯À 3.11ö\¯À 3.11ö\¯À 3.11ö\¯À 3.11hõºa (Torch light) ÂÍUøP²®,

AvÀ £¯ß£k® ªßP»øÚ²® (cell)

E÷»õPzuõÀBÚ Pµsi

©µzuõÀBÚ Pµsi

`hõÚ }º

43

GkzxU öPõÒP. _Âmø\ C¯UQøÁUPÄ®. PõQu®, E»º¢u xo,Cµ¨£º ©ØÖ® A¾ªÛ¯zuõÒ÷£õßÓ ö£õ¸ÒPøÍ GkzxUöPõÒÍÄ®. £À¤ØS® ªßP»ÝUS®Cøh÷¯ JÆöÁõ¸ ö£õ¸ÍõPøÁzx, £À¦ G›QÓuõ GÚ ÷\õvzx¨£õºUPÄ®. PõQu®, E»º¢u xo©ØÖ® Cµ¨£º ÷£õßÓøÁ C¸US®ö£õÊx £À¦ G›¯õx. BÚõÀ,A¾ªÛ¯zuõÒ C¸US® ö£õÊx,£À¦ G›²®. GÚ÷Á, A¾ªÛ¯®ªß\õµzøuU Phzx® GÚz öu›QÓx.AuÚõÀ uõß ªß P®¤PÒ AøÚzx®E÷»õPzuõÀ ö\´¯¨£kQßÓÚ.E÷»õP[PÒ ªß\õµzøu |ßS

Phzx®.

3.8 JÎ Fk¸Ä® ußø© AÀ»x3.8 JÎ Fk¸Ä® ußø© AÀ»x3.8 JÎ Fk¸Ä® ußø© AÀ»x3.8 JÎ Fk¸Ä® ußø© AÀ»x3.8 JÎ Fk¸Ä® ußø© AÀ»x

JÎ ¦S® ußø©JÎ ¦S® ußø©JÎ ¦S® ußø©JÎ ¦S® ußø©JÎ ¦S® ußø©

PõQu®, E÷»õPz uPk, _Áº

©ØÖ® ©µzvß ÁÈ÷¯, |®©õÀ

ö£õ¸ÒPøͨ £õºUP •i¯õx.

CøÁö¯À»õ® JÎø¯z uøh

(opaque) ö\´£øÁ. AÁØÔß ÁÈ÷¯

JÎ Fk¸Âa ö\À»õx.

Psnõi°ß ÁÈ÷¯, |®©õÀ

ö£õ¸ÒPøͨ £õºUP •i²®.

_zu©õÚ }›À ÁõÊ® «øÚ |®©õÀ

£õºUP •iQÓx. GÚ÷Á _zu©õÚ }º

JÎ Fk¸Ä® ußø©²øh¯ ö£õ¸Ò

BS®. |®ø©a _ØÔ PõØÖ C¸UQÓx.

|õ®, |®ø©a _ØÔ EÒÍ

ö£õ¸ÒPøͨ £õºUQ÷Óõ®. GÚ÷Á,

PõØÖ®, J¸ JÎ Fk¸Ä®

ußø©²øh¯ ö£õ¸Ò BS®. uß

ÁÈ÷¯ JÎø¯a ö\À» AÝ©vUS®

ö£õ¸Ò JÎ ¦S® ö£õ¸ÒJÎ ¦S® ö£õ¸ÒJÎ ¦S® ö£õ¸ÒJÎ ¦S® ö£õ¸ÒJÎ ¦S® ö£õ¸Ò

GÚ¨£k®. uß ÁÈ÷¯ JÎø¯a

ö\À» AÝ©vUPõu ö£õ¸Ò JÎJÎJÎJÎJÎ

¦Põ¨ ö£õ¸Ò¦Põ¨ ö£õ¸Ò¦Põ¨ ö£õ¸Ò¦Põ¨ ö£õ¸Ò¦Põ¨ ö£õ¸Ò GÚ¨£k®.

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. RÌUPshÁØÖÒ Gx AøÓ öÁ¨£{ø»°À uß ÁiÁzøu ©õØÔU

öPõÒÍõux?

(A) Sκ£õÚ® (B) Põº£ß&øh&BUøék (C) £õÀ (D) Q›UöPm ©møh

2. ö£m÷µõø»¨ ö£õÖzu©miÀ RÌUPshÁØÖÒ Gx Esø©?

(A) SÔ¨¤mh ÁiÁ•® Gøh²® Eøh¯x

(B) SÔ¨¤mh Gøh²øh¯x. BÚõÀ Chzøu AøhzxU öPõÒЮ £s¦

AØÓx

(C) öPõÒP»zvß ÁiÁzøu¨ ö£Ö®, SÔ¨¤mh £¸©ß Esk. SÔ¨¤mh

Gøh Esk.

(D) Chzøu AøhzxU öPõÒЮ. BÚõÀ £õ²® ußø© AØÓx.

3. RÌUPsh G¢u {PÌa]°À ö£õ¸Îß £¸©ß ªP AvP©õP AvP›UQÓx?

(A) EøÓuÀ (B) E¸SuÀ (C) B¯õuÀ (D) }º©©õuÀ

44

4. \õø»°À |h¢x ö\À¾® ö£õÊx PsqUSz öu›¯õu yµzvÀ Kº S¨ø£z

öuõmi EÒÍøu EßÚõÀ Enµ •iQÓx. Cv¼¸¢x Áõ²UPÐUS ..... £s¦

EÒÍx Gߣx ¦»ÚõQÓx.

5. vs©[PÎß öPmiz ußø©USU Põµn® AÁØÔß xPÒPÐUS Cøh÷¯

EÒÍ ............ ªP Á¾ÁõÚuõP EÒÍx.

6. J¸ ö£õ¸Ò.......... {ø»°À C¸US® ö£õÊx Auß xPÒPÐUQøh÷¯

EÒÍ PÁºa] Âø\ ªPªP Á¾USøÓÁõÚuõP C¸US®.

7. J¸ ö£õ¸Ò ......... {ø»°À C¸US® ö£õÊx Auß xPÒPÒ ]Ôx® |Pµõ©À

EÒÍÚ.

8. ÷©P® Sκ¢x ©øǯõP ©õÖ® {PÌa]......... GÚ¨£k®.

9. |Ö©n¨ ö£õ¸Ò (Perfume) EÒÍ S¨¤ø¯z vÓ¢uÄhß |øhö£Ö®

{PÌa]..........

10. öÁ¨£{ø»©õÛPÎÀ £õuµ\z vµÁzøu¨ £¯ß£kzxQ÷Óõ®. HöÚÛÀ Ax

J¸ .............

11. uß ÁÈ÷¯ JÎø¯a ö\À» AÝ©vUPõu ö£õ¸Ò ................. GÚ¨£k®.

12. \© PÚAÍÄ ©n¾® }¸® GkzxUöPõshõÀ Guß Gøh AvP©õP

C¸US®?

13. ÃmiÀ EÒÍ G›Áõ² ]¼sh›¼¸¢x G›Áõ² (LPG) P]Áøu }

EnºÁuØSU Põµn©õP EÒÍ {PÌa] Gx?

14. J¸ vµÁ¨ ö£õ¸Ò vs©¨ ö£õ¸ÍõP ©õÖ®ö£õÊx Auß

xPÒPÐUQøh÷¯ EÒÍ PÁºa] AvP›UQÓuõ? SøÓQÓuõ?

15. }›À Pøµ¯õ C¸ vs©¨ ö£õ¸ÒPÎß ö£¯ºPøÍ GÊxP.

16. vs©¨ ö£õ¸ÒPÒ öPmi¯õP EÒÍÚ. BÚõÀ vµÁ¨ ö£õ¸ÒPЮ Áõ²¨

ö£õ¸ÒPЮ öPmi¯õP CÀø». Hß?

17. vµÁ¨ ö£õ¸ÒPÒ ÷©mi¼¸¢x £ÒÍzvØS KkQßÓÚ. C¢{PÌa]

vµÁ[PÎß G¨£sø£U PõmkQÓx?

18. B¯õuÀ GßÓõÀ GßÚ? G.Põ. u¸P.

19. ö£õ¸Ò GßÓõÀ GßÚ?

20. PõØÖUS Gøh²sk Gߣøu {¹¤.

21. Áõ² µÄuÀ {PÌa]US G.Põ. u¸P.

22. AÊzuzuõÀ Áõ²UPÎß £¸©øÚU SøÓUP •i²® Gߣøu {¹¤.

23. }ºÁõÌ uõÁµ[PÒ }¸UPi°À GÆÁõÖ _Áõ]UQßÓÚ?

24. \ø©¯À £õzvµ[PÎß øP¨¤iPÒ ©µzvÚõÀ ö\´¯¨£mi¸¨£x Hß?

25. }»{Ó ø©ø¯ }›À ÷\ºzuõÀ GßÚ {PÊ®?

45

4. ö£õ¸ÒPøͨ ¤›zuÀ

|õ® Esq® EnÄ, £¸S® }º,_Áõ]US® PõØÖ, AßÓõh ÁõÌÂÀ£¯ß£kzx® ö£õ¸ÒPÒ CøÁ¯õÄ® y´ø©¯õP C¸zuÀ AÁ]¯®.CßøÓ¯ _ØÖa`ÇÀ ©õ_£mkÒÍ{ø»°À CÁØÔÀ P»¢xÒÍ ©õ_PÒ©ØÖ® ÷uøÁ¯ØÓ £Sv¨ ö£õ¸mPøÍ }UQz y´ø©¨ £kzxÁuØS|õ® AßÓõh Áõ̾® B´ÁPUTh[Pξ® ¤ß£ØÖ® •øÓPøͨ£ØÔ AÔ¢x öPõÒ÷Áõ®.

4.1 y¯ö£õ¸ÒPÒ ©ØÖ®4.1 y¯ö£õ¸ÒPÒ ©ØÖ®4.1 y¯ö£õ¸ÒPÒ ©ØÖ®4.1 y¯ö£õ¸ÒPÒ ©ØÖ®4.1 y¯ö£õ¸ÒPÒ ©ØÖ®

P»øÁPÒP»øÁPÒP»øÁPÒP»øÁPÒP»øÁPÒ

J÷µ ÁøP¯õÚ xPÒPøͨ

ö£ØÓ ö£õ¸mPÒ y¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒ

GÚ¨£k®. CøÁ ¯õÄ®

SÔ¨¤mh Cø¯¤øÚ¨

ö£ØÓÚÁõPÄ®

SÔ¨¤mh E¸S{ø»,

Ahºzv, öPõv{ø» BQ¯ C¯Ø¤¯Ø

£s¦øh¯ÚÁõPÄ®

J¸£izuõÚ ußø©²hÝ®

C¸US®.

G.Põ.

(i) u[P®, öÁÒÎ, øímµáß,

BUêáß ÷£õßÓ uÛ©[PÒ

(ii) ©°Àxzu® (AÀ»x)

Põ¨£º \À÷£m, }º, \ºUPøµ ÷£õßÓ

÷\º©[PÒ.

"P»øÁ'"P»øÁ'"P»øÁ'"P»øÁ'"P»øÁ' GÚ¨£kÁx GÎuõÚ

C¯Ø¤¯À •øÓPÍõÀ ¤›UPU Ti¯

Cµsk AÀ»x CµsiØS ÷©Ø£mh

xPÒPøÍU öPõsh ö£õ¸ÍõS®.

G.Põ.

(i) C¸®¦z xPÒPЮ ©n¾®

÷\º¢u P»øÁ

(ii) £õÀ (}º, öPõʨ¦,

Põº÷£õøím÷µm, ¦÷µõmjß ©ØÖ®

]» E¨¦PÒ BQ¯ÁØÔß P»øÁ).

G sG sG sG sG s y¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒy¯ ö£õ¸ÒPÒ

(i) y¯ ö£õ¸ÒPÎß £Sv¨ ö£õ¸ÒPÒ J÷µ

ÁøP¯õÚøÁ.

(ii) y¯ ö£õ¸ÒPÒ J¸£izuõÚøÁ. AuõÁx

Cuß Cø¯¦ J÷µ ußø© Eøh¯x.

(iii) CøÁ SÔ¨¤mh C¯Ø¤¯Ø £s¦Pøͨ

ö£ØÓøÁ. (G.Põ.) }›ß EøÓ{ø» 0oC,

öPõv{ø» 100oC. Ahºzv 1 g/cc.

y¯ ö£õ¸ÒPÐUS®, P»øÁPÐUS® EÒÍ ÷ÁÖ£õkPøÍ AmhÁøn

4.1&¼¸¢x AÔ¢x öPõÒÍ»õ®.

AmhÁøn 4.1AmhÁøn 4.1AmhÁøn 4.1AmhÁøn 4.1AmhÁøn 4.1

P»øÁPÒP»øÁPÒP»øÁPÒP»øÁPÒP»øÁPÒ

P»øÁ°ß £Sv¨ ö£õ¸ÒPÒ Cµsk AÀ»x

CµsiØS ÷©Ø£mh ÁøP²øh¯uõP C¸US®.

P»øÁ £» £izuõÚx. AuõÁx Cuß Cø¯¦ ©õÖ£k®

ußø©²øh¯x.

CøÁ SÔ¨¤mh C¯Ø¤¯Ø £s¦Pøͨ ö£ÖÁvÀø».

CÁØÔ¾ÒÍ £Sv¨ ö£õ¸ÒPÎß AÍÂØ÷PØ£

÷ÁÖ£k® C¯Ø¤¯Ø £s¦Pøͨ ö£ØÓøÁ.

46

4.2 P»øÁPøͨ ¤›zu¼ß4.2 P»øÁPøͨ ¤›zu¼ß4.2 P»øÁPøͨ ¤›zu¼ß4.2 P»øÁPøͨ ¤›zu¼ß4.2 P»øÁPøͨ ¤›zu¼ß

AÁ]¯®AÁ]¯®AÁ]¯®AÁ]¯®AÁ]¯®

(i) ÷uøÁ¯ØÓ £Sv¨ ö£õ¸ÒP

øͨ ¤›UPÄ®.

(ii) Eh¾USz w[S ÂøÍÂUS®

£Sv¨ ö£õ¸ÒPøÍ }UPÄ®.

(iii) £¯ß£k® ö£õ¸ÒPøÍz y¯

{ø»°À ö£ÓÄ® P»øÁPøͨ

£Sv¨ ö£õ¸ÒPÍõP¨ ¤›zuÀ

AÁ]¯©õQÓx.

ö\¯À 4.1ö\¯À 4.1ö\¯À 4.1ö\¯À 4.1ö\¯À 4.1

J¸ Psnõi¨ £õzvµzvÀ

]ÔuÍÄ E¨¦¨ £iP[Pøͨ ÷£õmk

}º ÷\ºzx |ßS P»UPÄ®. E¨¦ }›À

Pøµ¢u ¤ÓS Pøµ\¼ß Ai¨£õPzvÀ

H÷uÝ® öuߣkQÓuõ GßÖ EØÖ

÷|õUPÄ®. ]Ö©nÀ £iøÁU

Põn»õ®. E¨¦hß P»¢v¸¢u ©nÀ

}›À Pøµ²® ußø©¯ØÓuõÀ

Pøµ\¼ß Ai°À u[Q ÂkQÓx.

£iP E¨ø£ EnÂÀ ÷|µi¯õPa

÷\ºzuõÀ C®©n¾® EnÄhß

÷\º¢x |©USz w[S ÂøÍÂUS®

AÀ»Áõ? GÚ÷Á £iP E¨ø£¨

£¯ß£kzx®÷£õx AuøÚ }›À

Pøµzx, Pøµ\ø» ©mk÷©

£¯ß£kzxÁx |ßÖ GÚ AÔ¢x

öPõÒÍ»õ®.

4.3 vs©¨ ö£õ¸ÒPÐhß4.3 vs©¨ ö£õ¸ÒPÐhß4.3 vs©¨ ö£õ¸ÒPÐhß4.3 vs©¨ ö£õ¸ÒPÐhß4.3 vs©¨ ö£õ¸ÒPÐhß

P»¢xÒÍ Pøµ¯õu vs©P»¢xÒÍ Pøµ¯õu vs©P»¢xÒÍ Pøµ¯õu vs©P»¢xÒÍ Pøµ¯õu vs©P»¢xÒÍ Pøµ¯õu vs©

©õ_Pøͨ ¤›US® •øÓPÒ©õ_Pøͨ ¤›US® •øÓPÒ©õ_Pøͨ ¤›US® •øÓPÒ©õ_Pøͨ ¤›US® •øÓPÒ©õ_Pøͨ ¤›US® •øÓPÒ

vs©¨ ö£õ¸ÒPÐhß P»¢

xÒÍ Pøµ¯õu vs© ©õ_Pøͨ

¤›UP¨ £» •øÓPÒ EÒÍÚ.

4.3.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ4.3.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ4.3.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ4.3.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ4.3.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ

øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ ªP

GÎuõÚ •øÓ BS®. |õ® A›],

÷Põxø©, £¸¨¦ ÁøPPÒ CÁØøÓ¨

£¯ß£kzx® •ßÚº AÁØÖhß

P»¢xÒÍ ]Ö PØPÒ, ]Ö Sa]

÷£õßÓÁØøÓz öu›¢öukzxU

øP¯õÀ }UP»õ®. P»øÁ°À EÒÍ

£Sv¨ ö£õ¸ÒPÎß {Ó®, AÍÄ,

ÁiÁ® CÁØÔÀ ÷ÁÖ£õk C¸¨¤ß

AÁØøÓU øP¯õÀ öu›¢x Gk¨£x

GÎx (£h® 4.1).

£h® 4.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ£h® 4.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ£h® 4.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ£h® 4.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ£h® 4.1 øP¯õÀ öu›¢x GkzuÀ

4.3.2 yØÖuÀ4.3.2 yØÖuÀ4.3.2 yØÖuÀ4.3.2 yØÖuÀ4.3.2 yØÖuÀ

P»øÁ JßÔ¾ÒÍ ÷uøÁ¯ØÓ

©õ_¨ ö£õ¸Ò C÷»\õÚuõP C¸¨¤ß

C®•øÓø¯U øP¯õÍ»õ®. ö|À,

÷Põxø©, ÷PÌÁµS ÷£õßÓ uõÛ¯[

PøÍ AÁØÔß uÂk, £uº ÷£õßÓ

ÁØÔ¼¸¢x ¤›UP C®•øÓ

£¯ß£kQÓx. ÂÁ\õ°PÒ Eª²hß

Ti¯ uõÛ¯zøuU PõØÓiUS®

÷|µzvÀ \ØÖ E¯µzv¼¸¢x yØÖ®

÷£õx, uõÛ¯® PÚ©õP C¸¨£uõÀ

÷|÷µ R÷Ç ÂÊ¢x S¯»õPa ÷\¸®.

£uº C÷»\õÚuõP C¸¨£uõÀ PõØÓõÀ

Aizxa ö\À»¨£mka \ØÖ uÒÎ

ÂÊ¢x ÷ÁöÓõ¸ S¯»õPU

QøhUS® (£h® 4.2).

47

£h® 4.2. yØÖuÀ£h® 4.2. yØÖuÀ£h® 4.2. yØÖuÀ£h® 4.2. yØÖuÀ£h® 4.2. yØÖuÀ

4.3.3 \¼zuÀ4.3.3 \¼zuÀ4.3.3 \¼zuÀ4.3.3 \¼zuÀ4.3.3 \¼zuÀ

J¸ P»øÁ°À EÒÍ £Sv¨

ö£õ¸ÒPÎß AÍÄPÒ ÷ÁÖ£mhõÀ,

AÁØøÓ \¼zuÀ •øÓ°À ¤›UP

»õ®. ©õ¼¸¢x S¸øn ©ØÖ®

Aøµ£hõu ö£›¯ xPÒPøÍ }UP

\¼zuÀ •øÓ £¯ß£kQÓx. \À»øh

öPõsk \¼US®ö£õÊx ªPÄ®

\ßÚ©õÚ ©õÄ, \À»øhz xøÍPÎß

ÁÈ÷¯ ö\ßÖ Âk®. ö£›¯ xPÒPÒ

\À»øh°À u[QÂk® (£h® 4.3).

£h® 4.3. \¼zuÀ£h® 4.3. \¼zuÀ£h® 4.3. \¼zuÀ£h® 4.3. \¼zuÀ£h® 4.3. \¼zuÀ

ö\¯À 4.2ö\¯À 4.2ö\¯À 4.2ö\¯À 4.2ö\¯À 4.2

Ãmi¾ÒÍ £» AÍÄPÒ

öPõsh \À»øhPÍõÀ ©õ¼¸¢x

uÂk, S¸øn }UQ²®, A›], µøÁ

CÁØÔ¼¸¢x ¦Ê, Ásk ÷£õßÓ

©õ_PøÍ }UQ²® y´ø©¯õUS®

•øÓø¯a ö\´x £õºUPÄ®.

4.3.4 öuί øÁzuÀ ©ØÖ®4.3.4 öuί øÁzuÀ ©ØÖ®4.3.4 öuί øÁzuÀ ©ØÖ®4.3.4 öuί øÁzuÀ ©ØÖ®4.3.4 öuί øÁzuÀ ©ØÖ®

öuίøÁzx CÖzuÀöuίøÁzx CÖzuÀöuίøÁzx CÖzuÀöuίøÁzx CÖzuÀöuίøÁzx CÖzuÀ

C®•øÓPÒ J¸ P»øÁ°À

EÒÍ C¸ £Sv¨ ö£õ¸ÒPÎß

÷ÁÖ£k® Ahºzvø¯ Ai¨£øh

¯õPU öPõshuõS®. }›À Pøµ¯õu

vs©[PøͲ®, JßøÓÂh

©ØöÓõßÖ PÚ©õÚ £Sv¨ ö£õ¸Ò

PøÍU öPõsh P»øÁPøͲ®

öuί øÁzuÀ ©ØÖ® öuί øÁzx

CÖzuÀ •øÓPÍõÀ ¤›UP»õ® (£h®

4.4).

£h® 4.4. öuίøÁzx CÖzuÀ£h® 4.4. öuίøÁzx CÖzuÀ£h® 4.4. öuίøÁzx CÖzuÀ£h® 4.4. öuίøÁzx CÖzuÀ£h® 4.4. öuίøÁzx CÖzuÀ

öuί øÁzuÀöuί øÁzuÀöuί øÁzuÀöuί øÁzuÀöuί øÁzuÀ

vs©¨ ö£õ¸Ð®, vµÁ¨

ö£õ¸Ð® P»¢u P»øÁø¯

Aø\¯õ©À øÁzx, vµÁzvß Ai°À

vs©¨ ö£õ¸øͨ £i¯a ö\´uÀ

öuί øÁzuÀ BS®.

öuί øÁzx CÖzuÀöuί øÁzx CÖzuÀöuί øÁzx CÖzuÀöuί øÁzx CÖzuÀöuί øÁzx CÖzuÀ

öuί øÁzu P»øÁ

JßÔ¼¸¢x öuÎÁõÚ vµÁ¨

ö£õ¸øÍ ©mk® ©ØöÓõ¸ P»ÝUS

PsnõiU Sa]°ß Eu²hß

©õØÖuÀ öuί øÁzx CÖzuÀ

GÚ¨£k®.

Phø» ªmhõ´ ö\´¯z ÷uøÁ¨

£k® öÁÀ»¨ £õS u¯õ›UP,

öÁÀ»zøu }›À PøµzxU öPõvUP

£uº

uõÛ¯®

ÃÌ £iÄ(©nÀ)

PsnõiUSa]

}º

©nÀy¯}º

48

øÁ¨£õºPÒ. £õS £u©õS® •ß

AUPøµ\¼ß Ai°À u[S® ©nø»

}UP £õøPz öuίøÁzx CÖzuø»

}[PÒ AßÓõh ÁõÌÂÀ Psi¸¨

¥ºPÒ AÀ»Áõ?

ö\¯À 4.3ö\¯À 4.3ö\¯À 4.3ö\¯À 4.3ö\¯À 4.3

J¸ •PøÁ°À ©n¾® }¸®

P»¢u P»øÁø¯ GkzxU öPõÒP.

•PøÁø¯ Aø\UPõ©À ]Ôx ÷|µ®

øÁUPÄ®.

©nÀ ]Ôx ÷|µzvÀ Ai°À

u[QÂk®. Cx öuί øÁzuÀ

GÚ¨£k®. ÷©÷» öu΢u }º

C¸US®. CuøÚU PÁÚ©õP

÷ÁöÓõ¸ P»ÛÀ PsnõiU Sa]°ß

Eu²hß £h® 4.4&À Põmi¯£i

FØÓÄ®. ©nÀ •PøÁ°÷»÷¯ u[Q

Âk®.

4.3.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ4.3.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ4.3.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ4.3.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ4.3.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ

P»øÁ JßÔÀ Põn¨£k®

£Sv¨ ö£õ¸ÒPÎÀ JßÖ Põ¢uzuõÀ

PÁµ¨£k® ußø© ö£ØÔ¸¨¤ß

AuøÚ }UP¨ ¤ß£ØÓ¨£k® •øÓ

Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ BS®.

µøÁ AÀ»x ©n¾hß P»¢

xÒÍ C¸®¦zxPÒPøÍ J¸ Põ¢u®

öPõsk GÎuõP¨ ¤›UP»õ®. \Uv

Áõ´¢u Põ¢u® JßøÓU P»øÁ°ß

EÒ÷Í ö\¾zx® ö£õÊx C¸®¦z

xPÒPÒ Põ¢uzxhß JmiU

öPõÒÁuõÀ AÁØøÓ }UQ Âh»õ®

(£h® 4.5).

ö\¯À 4.4ö\¯À 4.4ö\¯À 4.4ö\¯À 4.4ö\¯À 4.4

©nÀ S¯À JßÔÝÒ Põ¢u®

JßøÓ ~øÇzx GkUPÄ®. Põ¢uzvß

•øÚPÎÀ C¸®¦z xPÒPÒ

Jmi°¸¨£øuU Põn»õ®.

4.3.6 ÁiPmkuÀ4.3.6 ÁiPmkuÀ4.3.6 ÁiPmkuÀ4.3.6 ÁiPmkuÀ4.3.6 ÁiPmkuÀ

}º©® JßÔÀ Pøµ¯õ©À AuÝ

hß P»¢xÒÍ öÁÆ÷ÁÖ AÍ»õÚ

xPÒPøÍ, "ÁiPmi' JßøÓ¨ £¯ß

£kzv¨ ¤›zuÀ ÁiPmkuÀ BS®.

Pøµ¯õu ©õ_ P»¢u }øµ

ö©À¼¯ £¸zvz xo AÀ»x

ÁiuõÒ ‰»® ÁiPmh»õ®. AvP

AÍÄ ö£õ¸ÒPøÍ ÁiPmh, £g_,

£h® 4.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ£h® 4.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ£h® 4.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ£h® 4.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ£h® 4.5 Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ

£h® 4.6 Áiuõøͨ £¯ß£kzx® •øÓ²® ÁiPmku¾®£h® 4.6 Áiuõøͨ £¯ß£kzx® •øÓ²® ÁiPmku¾®£h® 4.6 Áiuõøͨ £¯ß£kzx® •øÓ²® ÁiPmku¾®£h® 4.6 Áiuõøͨ £¯ß£kzx® •øÓ²® ÁiPmku¾®£h® 4.6 Áiuõøͨ £¯ß£kzx® •øÓ²® ÁiPmku¾®

ö\¯À 4.5ö\¯À 4.5ö\¯À 4.5ö\¯À 4.5ö\¯À 4.5

Põ¢u®

C¸®¦z xPÒPÒ

©nÀ

C¸®¦z xPÒPЮ©n¾® ÷\º¢u P»øÁ

ÁiuõÒ

•uÀ ©i¨¦

Cµshõ®

©i¨¦

T®¦

uõ[Q

¦Ú¼ÝÒÁiuõÒ T®¦

Ái}º¦Ú¼ÝÒ

ÁiuõÒ T®¦

49

Psnõi¨ £g_ (Glass wool), P›z

xPÒ, ©nÀ AkUSPÒ ÷£õßÓøÁ

£¯ß£kQßÓÚ.

£h® 4.6&À Põmi¯ÁõÖ ÁiPmk

uÀ •øÓUS B´ÁPzvÀ Áiuõøͨ

£¯ß£kzxQß÷Óõ®. Ámh

ÁiÁ©õÚ ÁiuõøÍ CµshõP

AøµÁmh ÁiÂÀ ©iUP ÷Ásk®.

CuøÚ «sk® J¸•øÓ PõÀÁmh

©õP ©izx, T®¦ ÁiÁzvÀ Aø©UP

÷Ásk®. CUT®¤øÚ J¸ ¦Ú¼À

ö£õ¸zv ¦Ú¼ß RÌ J¸ SkøÁø¯

øÁUPÄ®. ©nÀ P»¢u }øµU

PÁÚ©õPa ]Ôx ]ÔuõP¨ ¦Ú¼À

FØÓÄ®. ÁiuõÎß ÁÈ÷¯ }º

©mk® P]¢x R÷Ç SkøÁ°À

÷\P›UP¨£kÁx Ái}º Ái}º Ái}º Ái}º Ái}º GÚ¨£k®.

ÁiuõÎ÷»÷¯ u[S® ©nÀ P\kP\kP\kP\kP\k

GÚ¨£k®.

4.3.7 B¯õuÀ4.3.7 B¯õuÀ4.3.7 B¯õuÀ4.3.7 B¯õuÀ4.3.7 B¯õuÀ

}º©[PÎÀ Pøµ¢xÒÍ vs©¨

ö£õ¸ÒPøͨ ¤›UP C®•øÓ

¤ß£ØÓ¨£kQÓx. PhÀ }›¼¸¢x

E¨ø£¨ ö£Ó C®•øÓ ¤ß£ØÓ¨

£kQÓx.

J¸ }º©zøu öÁ¨£zuõÀ

B¯õP ©õØÖ® •øÓ B¯õuÀ

GÚ¨£kQÓx.

£h® 4.7 E¨£Í®£h® 4.7 E¨£Í®£h® 4.7 E¨£Í®£h® 4.7 E¨£Í®£h® 4.7 E¨£Í®

PhÀ }›¼¸¢x E¨¦ GÆÁõÖ

ö£Ó¨£kQÓx Gߣøu AÔ¢x

öPõÒ÷Áõ®. ö|ÀÁ¯À ÷£õßÓ E¨¦

Á¯À "E¨£Í®' BS® (£h® 4.7).

C¢u E¨£Í[PÎÀ PhÀ }º ö\¾zu¨

£k®. }º •ÊÁx® `›¯ öÁ¨£zuõÀ

B¯õQa ö\ßÓ¤ß E¨¦ £iQÓx.

ö\¯À 4.6ö\¯À 4.6ö\¯À 4.6ö\¯À 4.6ö\¯À 4.6

]ÔuÍÄ E¨¦U Pøµ\ø» P»ß

JßÔÀ GkzxU öPõÒÍÄ®. P»øÚ

J¸ uõ[Q°ß ÷©¾ÒÍ P®¤Áø»

«x øÁUPÄ®. P»øÚ |ßS `÷hØÓ

Ä®. }º •ÊÁx® B¯õÚ¤ß

P»ÛÀ E¨¦ u[SÁøuU Põn»õ®

(£h® 4.8).

£h® 4.8 B¯õuÀ£h® 4.8 B¯õuÀ£h® 4.8 B¯õuÀ£h® 4.8 B¯õuÀ£h® 4.8 B¯õuÀ

4.3.8 £iP©õUPÀ4.3.8 £iP©õUPÀ4.3.8 £iP©õUPÀ4.3.8 £iP©õUPÀ4.3.8 £iP©õUPÀ

£iPõµ®, ©°Àxzu® GÚ¨£k®

Põ¨£º \À÷£m ÷£õßÓ ö£õ¸mPÒ

SÔ¨¤mh â÷¯õªv (Geometrial

shape) ÁiÁ® ö£ØÓ "£iP[PÒ'

BS®. CÁØøÓz u¯õ›UPÄ® CÁØ

ÔÀ P»¢xÒÍ ©õ_UPøͨ ¤›UPÄ®

£iP©õUPÀ •øÓø¯¨ ¤ß£ØÓ»õ®.

J¸ ö£õ¸Îß `hõÚ Ahº

Pøµ\ø»U Sε øÁzx Av¼¸¢x

y¯ £iP[Pøͨ ¤›zöukzuÀ

£iP©õUPÀ GÚ¨£k®.

50

ö\¯À 4.7ö\¯À 4.7ö\¯À 4.7ö\¯À 4.7ö\¯À 4.7

Põ¨£º \À÷£m, }›À Pøµ²®

ußø©²øh¯x. £h® 4.9&À Põmi¯

ÁõÖ ]ÔuÍÄ }øµ •PøÁ°À Gkzx

AvÀ Põ¨£º \À÷£m ÷\ºzx

{øÓÄØÓ Pøµ\ø»z u¯õ›UPÄ®.

CUPøµ\ø» ÁiPmi, Ái}øµa

^ÚzuPÈ JßÔÀ ö£ØÖU öPõÒÍÄ®.

£h® 4.9 £iP©õUPÀ£h® 4.9 £iP©õUPÀ£h® 4.9 £iP©õUPÀ£h® 4.9 £iP©õUPÀ£h® 4.9 £iP©õUPÀ

C¢u Ái}ºUPøµ\¾hß uPÈ

ø¯z uõ[Q°ß «x øÁUP¨£mkÒÍ

P®¤ Áø»°ß «x øÁzxa

`÷hØÓÄ®. Pøµ\¼ß ÷©Ø£µ¨¤À

Hk JßÖ £i²®. ¤ÓS uPÈø¯U

Sεa ö\´x, «u•ÒÍ }º©zøu

CÖzx ÂhÄ®. ¤ÓS uPÈ°À

£i¢xÒÍ £iP[Pøͨ ö£Ó»õ®.

C¨£iP[PøÍ ÁiuõÒ öPõsk

E»ºzv GkUP»õ®.

4.3.9 £u[P©õuÀ4.3.9 £u[P©õuÀ4.3.9 £u[P©õuÀ4.3.9 £u[P©õuÀ4.3.9 £u[P©õuÀ

vs©¨ ö£õ¸ÒPøÍz y´ø©

¯õUP |õ® ¤ß£ØÖ® ÷ÁöÓõ¸ •øÓ

£u[P©õuÀ GÚ¨£k®.

J¸ vs©¨ ö£õ¸øÍ öÁ¨£¨

£kzx® ÷£õx E¸Q }º©©õPõ©À

÷|µi¯õP B¯õP ©õÖu¾®, Áõ²

{ø»°À EÒÍ ö£õ¸ÒPøÍU Sεa

ö\´²® ÷£õx «sk® vs©©©õP

©õÖ® {PÌÄ £u[P©õuÀ GÚ¨£k®.

C¢u¨ £sø£¨ ö£ØÓ A÷¯õiß,

|õ¨u½ß, A®÷©õÛ¯® S÷Íõøµk

÷£õßÓ ö£õ¸ÒPøÍz y´ø©¯õUP

C¢u •øÓ £¯ß£kQÓx.

ö\¯À 4.8ö\¯À 4.8ö\¯À 4.8ö\¯À 4.8ö\¯À 4.8

£h® 4.10 £u[P©õuÀ£h® 4.10 £u[P©õuÀ£h® 4.10 £u[P©õuÀ£h® 4.10 £u[P©õuÀ£h® 4.10 £u[P©õuÀ

£h® 4.10&À Põmi¯ÁõÖ A®

÷©õÛ¯®S÷Íõøµk®, ÷\õi¯®

S÷Íõøµk® P»¢u P»øÁø¯ ^Úz

uPÈ JßÔÀ GkzxU öPõÒÍÄ®.

uPÈø¯z uø» RÇõP øÁUP¨£mh

¦Ú»õÀ ‰hÄ®. ¦ÚÀ Põ®¤ß xÁõ

µzøu¨ £gø\U öPõsk ‰hÄ®.

Cx A÷©õÛ¯®S÷Íõøµk BÂ

öÁÎ÷¯ÖÁøuz ukUS®. uPÈø¯z

uõ[Q°ß «x øÁUP¨£mkÒÍ P®¤

Áø»°ß «x øÁzxa `÷hØÓÄ®.

A®÷©õÛ¯®S÷Íõøµk £u[P

©õQÓx. Auß B ¦Ú¼ß £UP[P

ÎÀ £i¢x £iP[PÍõPa ÷\Pµ©õQÓx

÷\õi¯® S÷Íõøµk uPÈ°À u[Q

ÂkQÓx.

Hk

^Úz uPÈy¯ Pøµ\À

©õ_UPÒ

y¯Pøµ\À

£g_

uø»RÌ{ø»°À ¦ÚÀ

^Úz uPÈ

A®÷©õÛ¯®S÷Íõøµk

A®÷©õÛ¯®S÷Íõøµk

+÷\õi¯®

S÷Íõøµk

51

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. C÷»\õÚ ö£õ¸ÒPøÍU PÚ©õÚ ö£õ¸ÒPμ¸¢x ¤›zöukUP¨

£¯ß£k® •øÓ.

(A) \¼zuÀ (B) ¦øhzuÀ (C) £iP©õUPÀ (D) ÁiPmkuÀ

2. ¤ßÁ¸ÁÚÁØÖÒ P»øÁ¨ ö£õ¸Ò Gx?

(A) BUêáß (B) £õÀ (C) u[P® (D) öÁÒÎ

3. ÷u}º u¯õ›US® ÷£õx y¯ ÷u}º ö£Ó G®•øÓø¯U øP¯õÐQ÷Óõ®?

(A) ÁiPmkuÀ (B) öuίøÁzx CÖzuÀ

(C) B¯õUSuÀ (D) £u[P©õuÀ

4. J÷µÂu©õÚ xPÒPøͨ ö£ØÓ ö£õ¸ÒPÒ ........... GÚ¨£k®.

5. }›¾ÒÍ ©nø»¨ ¤›UP ............ •øÓ øP¯õͨ£kQÓx.

6. ÁiPmh¼ß ÷£õx ÁiuõÎÀ u[S® ö£õ¸Ò .......... GÚ¨£kQÓx.

7. £iPõµzøuz y´ø©¯õUP........... •øÓø¯¨ ¤ß£ØÓ»õ®.

8. P»øÁø¯¨ ¤›zu¼ß AÁ]¯® ¯õx?

9. "yØÖuÀ' •øÓ¨£i P»øÁ GÆÁõÖ ¤›UP¨£kQÓx?

10. \¼zuÀ •øÓ GÆÁøPU P»øÁPÐUS¨ £¯ß£kQÓx?

11. Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓ GÀ»õ ÁøPU P»øÁPÐUS® £¯ß£k©õ? Põµn®

TÖP.

12. ÁiuõÒ JßøÓ¨ £¯ß£kzx® •øÓ ¯õx?

13. E¨£Ízv¼¸¢x E¨¦ GÆÁõÖ ö£Ó¨£kQÓx?

14. £iP[PÒ GߣøÁ Gzußø© Eøh¯øÁ?

15. Pاµ® ©ØÖ® A÷¯õiøÚ G®•øÓ°À y´ø©¯õUP»õ®?

16. vs©U P»øÁ°¼¸¢x C÷»\õÚ vs© ©õ_¨ ö£õ¸ÒPøͨ ¤›US®

•øÓPÒ CµsiøÚ ÂÁ›.

17. Põ¢u¨ ¤›¨¦ •øÓø¯ ÂÁ›.

18. ÁiPmkuÀ •øÓ°À P»øÁ JßÖ y´ø©¯õUP¨£k® •øÓø¯¨

£hzxhß ÂÁ›.

19. A÷¯õiÝhß P›zyÒ P»¢v¸¢uõÀ AuøÚ¨ ¤›US® •øÓø¯ ÂÁ›.

52

5. |®ø©a _ØÔ {PÊ® ©õØÓ[PÒ

|® AßÓõh ÁõÌÂÀ |õ®

|®ø©a _ØÔ {PÊ® £» ©õØÓ[PøÍU

PõsQ÷Óõ®. C¨÷£µsh® ©õÔU

öPõs÷h C¸UQÓx. |õ® C®©õØÓ[

Pøͨ £ÒΰÀ, ÃmiÀ, Âøͯõmk

Aµ[QÀ, ÷uõmhzvÀ ©ØÖ® £»

Ch[PÎÀ PõsQ÷Óõ®. Euõµnz

vØS um£öÁ¨£ {ø»°À vjöµÚ

HØ£k® ©õØÓ[PÒ, uõÁµ[PÎÀ §

§zuÀ, £ÛUPmi E¸SuÀ, £Ç®

£ÊzuÀ, Bøh E»ºuÀ, £õÀ u°µõP

©õÖuÀ, EnÄ \ø©zuÀ, C¸®¦

x¸¨¤izuÀ, £mhõ_ öÁizuÀ

BQ¯øÁ |® vÚ\› ÁõÌÂÀ {PÊ®

ö£õxÁõÚ ©õØÓ[PÒ.

C®©õØÓ[PÍõÀ |®ø©a _ØÔ

EÒÍ ö£õ¸ÒPÎÀ £» ©õÖuÀPøÍ

HØ£kzu •i²®. C®©õÖuÀPÎÀ ]»

{µ¢uµ©õÚøÁ. AuÚõÀ «Íõzußø©

öPõshøÁ. B°Ý® ]» ©õÖuÀPÒ

ö£õ¸ÒPÎß Ch®, ÁiÁ®, £¸©ß

BQ¯ {ø»PÎÀ HØ£kQßÓÚ. Cz

uøP¯ ©õØÓ[PÒ uØPõ¼P©õÚøÁ.

AuÚõÀ «Òußø© öPõshøÁ.

©õØÓ[PÒ RÌUPshÁõÖ ÁøP¨©õØÓ[PÒ RÌUPshÁõÖ ÁøP¨©õØÓ[PÒ RÌUPshÁõÖ ÁøP¨©õØÓ[PÒ RÌUPshÁõÖ ÁøP¨©õØÓ[PÒ RÌUPshÁõÖ ÁøP¨

£kzu¨£kQßÓÚ.£kzu¨£kQßÓÚ.£kzu¨£kQßÓÚ.£kzu¨£kQßÓÚ.£kzu¨£kQßÓÚ.

(i) ªu÷ÁP ©ØÖ® Av÷ÁP

©õØÓ[PÒ

(ii) «Ò ©ØÖ® «Íõ ©õØÓ[PÒ

(iii) ¸®£zuUP ©ØÖ® ¸®£z

uPõ ©õØÓ[PÒ

(iv) Põ» JÊ[S ©ØÖ® Põ»

JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒ

(v) C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À

©õØÓ[PÒ

5.1 ªu÷ÁP ©ØÖ® Av÷ÁP5.1 ªu÷ÁP ©ØÖ® Av÷ÁP5.1 ªu÷ÁP ©ØÖ® Av÷ÁP5.1 ªu÷ÁP ©ØÖ® Av÷ÁP5.1 ªu÷ÁP ©ØÖ® Av÷ÁP

©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ

ªu÷ÁP ©õØÓ[PÒªu÷ÁP ©õØÓ[PÒªu÷ÁP ©õØÓ[PÒªu÷ÁP ©õØÓ[PÒªu÷ÁP ©õØÓ[PÒ

£» ©o ÷|µ[PÒ, |õÒPÒ,

©õu[PÒ AÀ»x Á¸h[PÒ GÚ

}sh ÷|µ® {PÊ® ©õØÓ[PÒ ªu

÷ÁP ©õØÓ[PÒ GßÖ AøÇUP¨

£kQßÓÚ.

G.Põ.

(i) SÍ[PÒ ©ØÖ® BÖPÎÀ EÒÍ

}º B¯õuÀ

(ii) £õÀ u°µõuÀ

(iii) SÇ¢øu Áͺ¢x Áõ¼£ÚõuÀ

(£h® 5.1)

(iv) C¸®¦ DµUPõØÔÀ x¸¨¤izuÀ

£h® 5.1 SÇ¢øu Áͺ¢x Áõ¼£ÚõuÀ£h® 5.1 SÇ¢øu Áͺ¢x Áõ¼£ÚõuÀ£h® 5.1 SÇ¢øu Áͺ¢x Áõ¼£ÚõuÀ£h® 5.1 SÇ¢øu Áͺ¢x Áõ¼£ÚõuÀ£h® 5.1 SÇ¢øu Áͺ¢x Áõ¼£ÚõuÀ

53

Av÷ÁP ©õØÓ[PÒAv÷ÁP ©õØÓ[PÒAv÷ÁP ©õØÓ[PÒAv÷ÁP ©õØÓ[PÒAv÷ÁP ©õØÓ[PÒ

]» ÂÚõiPÎÀ AÀ»x {ªh[

PÎÀ {PÊ® ©õØÓ[PÒ Av÷ÁP

©õØÓ[PÒ GÚ AøÇUP¨£kQßÓÚ.

G.Põ.

(i) wUSa] G›uÀ (£h® 5.2)

(ii) ö£õzuõøÚ (Switch) AÊzv¯

Ähß ªßÂÍUS EhÚi¯õP

Jκu
(iii) ©sönsøn°À |øÚUP¨

£mh xo £ØÓøÁzuÄhß

÷ÁP©õP G›uÀ

(iv) PõQu® G›uÀ

£h® 5.2. wUSa] G›uÀ£h® 5.2. wUSa] G›uÀ£h® 5.2. wUSa] G›uÀ£h® 5.2. wUSa] G›uÀ£h® 5.2. wUSa] G›uÀ

ö\¯À 5.1ö\¯À 5.1ö\¯À 5.1ö\¯À 5.1ö\¯À 5.1

J¸ £_ø©¯õÚ Cø»ø¯ E»µ

øÁ, J¸ Põ´¢u Cø»ø¯ G›¯aö\´.

CvÀ Gx ªu÷ÁP ©õØÓ®?

ö\¯À 5.2ö\¯À 5.2ö\¯À 5.2ö\¯À 5.2ö\¯À 5.2

Cµsk ^Úz uPÈPÎÀ, JßÔÀ

}øµ²® ©ØöÓõßÔÀ ö£m÷µõø»²®

GkzxUöPõÒ. Cµsk uPÈPøͲ®

`›¯ JΰÀ øÁ. Gx ªu÷ÁP

©õØÓ®, Gx Av÷ÁP ©õØÓ® Gߣøu

PÁÛ.

5.2 «Ò ©ØÖ® «Íõ ©õØÓ[PÒ5.2 «Ò ©ØÖ® «Íõ ©õØÓ[PÒ5.2 «Ò ©ØÖ® «Íõ ©õØÓ[PÒ5.2 «Ò ©ØÖ® «Íõ ©õØÓ[PÒ5.2 «Ò ©ØÖ® «Íõ ©õØÓ[PÒ

«Ò ©õØÓ[PÒ«Ò ©õØÓ[PÒ«Ò ©õØÓ[PÒ«Ò ©õØÓ[PÒ«Ò ©õØÓ[PÒ

G®©õØÓ[PÎÀ, ÂøÍö£õ¸Ò

PøÍ AÁØÔß Bµ®£{ø»US

(ÂøÚ£k ö£õ¸Ò) v¸®£ ©õØÓ

C¯¾÷©õ A®©õØÓ[PÒ «Ò©õØÓ[

PÒ GÚ¨£k®. AuõÁx C®©õØÓzøu

«Ía ö\´¯ C¯¾®.

G.Põ.

(i) }º SκÂUP¨£k® ö£õÊx£ÛUPmi¯õP ©õÖuÀ, £ÛUPmi öÁ¨£¨£kzu¨£k®ö£õÊx ©Ö£i²® }µõP ©õÖuÀ.

(ii) ªß ÂÍUSPÒ, E÷»õPzuõ»õÚö©À¼¯ CøÇø¯¨ ö£ØÖÒÍÚ,ªß\õµzøu¨ £õ¯a ö\´²®÷£õx ªßÂÍUQÀ EÒÍ CøÇJκQÓx. ªß\õµ® £õ´Áøu{Özv¯Ähß CøÇ uß Bµ®£{ø»USz v¸®¦QÓx.

(iii) PõØøÓ £¿ÛØSÒ Fx®÷£õxAx ›ÁøhQÓx. BÚõÀPõØøÓ }UQ¯Ähß «sk® ußC¯À¦ {ø»ø¯ AøhQÓx(£h® 5.3).

£h® 5.3£h® 5.3£h® 5.3£h® 5.3£h® 5.3

«Íõ ©õØÓ[PÒ«Íõ ©õØÓ[PÒ«Íõ ©õØÓ[PÒ«Íõ ©õØÓ[PÒ«Íõ ©õØÓ[PÒ

G®©õØÓ[PÎÀ ÂøÍö£õ¸Ò

PøÍ AÁØÔß Bµ®£ {ø»US

PõØÖÒÍ

£¿ß PõØÔÀ»õ

£¿ß

54

(ÂøÚ£k ö£õ¸Ò) v¸®£ ©õØÓ

C¯»õ÷uõ AøÁ «Íõ ©õØÓ[PÒ

GßÖ AøÇUP¨£kQßÓÚ. AuõÁx

C®©õØÓ[PøÍ «Íaö\´¯ C¯»õx.

G.Põ.

(i) ö©ÊSÁºzv G›²® ÷£õx

Põº£ß&øh&BUøék ©ØÖ® }º

E¸ÁõQÓx. BÚõÀ CÆÂøͨ

ö£õ¸ÒPÎÀ C¸¢x ö©ÊøPz

v¸®£¨ ö£Ó C¯»õx.

(ii) ÂÓøP G›US®÷£õx \õ®£À

u[SQÓx. \õ®£¼À C¸¢x

ÂÓøPz v¸®£¨ ö£Ó EßÚõÀ

C¯»õx (£h® 5.4).

(iii) Á¯uõÚ ©Ûuß uß CÍ®

¤µõ¯zøu «sk® Aøh¯

C¯»õx.

(iv) PõQuzøu G›zuõÀ Ax \õ®£

»õPÄ®, ¦øP¯õPÄ® ©õÖQÓx.

\õ®£À ©ØÖ® ¦øP°¼¸¢x

PõQzøuz v¸®£¨ ö£Ó

C¯»õx.

£h® 5.4 ÂÓS G›uÀ£h® 5.4 ÂÓS G›uÀ£h® 5.4 ÂÓS G›uÀ£h® 5.4 ÂÓS G›uÀ£h® 5.4 ÂÓS G›uÀ

5.3. Põ» JÊ[S ©ØÖ® Põ»5.3. Põ» JÊ[S ©ØÖ® Põ»5.3. Põ» JÊ[S ©ØÖ® Põ»5.3. Põ» JÊ[S ©ØÖ® Põ»5.3. Põ» JÊ[S ©ØÖ® Põ»

JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒJÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒJÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒJÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒJÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒ

Põ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒ

SÔ¨¤mh Põ»CøhöÁΰÀ

v¸®£z v¸®£ {PÊ® ©õØÓ[PÒ

Põ» JÊ[S ©õØÓ[PÒ GßÖ

AøÇUP¨£kQßÓÚ.

G.Põ.:

(i) {»Âß £À÷ÁÖ {ø»PÒ (£h®

5.5)

(ii) £¸Á{ø» ©õØÓ[PÒ

(iii) Cu¯z xi¨¦

(iv) Aø»²® Fg\À AÀ»x PiPõµ

F\¼ß {ø»

Põ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒ

SÔ¨¤mh Põ» CøhöÁΰÀ,

v¸®£z v¸®£ {PÇõu ©õØÓ[PÒ

Põ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒ GßÖ

AøÇUP¨£kQßÓÚ.

G.Põ.

(i) {» |kUP®

(ii) £Ç® ©µzv¼¸¢x EvºuÀ

(iii) Cµ°À £zx

(iv) {»a \›Ä

(v) G›©ø» öÁi¨¦ (£h® 5.6)

£h® 5.6 G›©ø»£h® 5.6 G›©ø»£h® 5.6 G›©ø»£h® 5.6 G›©ø»£h® 5.6 G›©ø»

ö£Íºnªö£Íºnªö£Íºnªö£Íºnªö£Íºnª A©õÁõø\A©õÁõø\A©õÁõø\A©õÁõø\A©õÁõø\ ö£Íºnªö£Íºnªö£Íºnªö£Íºnªö£Íºnª

£h® 5.5 {»Âß £À÷ÁÖ {ø»PÒ£h® 5.5 {»Âß £À÷ÁÖ {ø»PÒ£h® 5.5 {»Âß £À÷ÁÖ {ø»PÒ£h® 5.5 {»Âß £À÷ÁÖ {ø»PÒ£h® 5.5 {»Âß £À÷ÁÖ {ø»PÒ

55

5.4. ¸®£zuUP ©ØÖ® ¸®£z5.4. ¸®£zuUP ©ØÖ® ¸®£z5.4. ¸®£zuUP ©ØÖ® ¸®£z5.4. ¸®£zuUP ©ØÖ® ¸®£z5.4. ¸®£zuUP ©ØÖ® ¸®£zuPõu ©õØÓ[PÒuPõu ©õØÓ[PÒuPõu ©õØÓ[PÒuPõu ©õØÓ[PÒuPõu ©õØÓ[PÒ

¸®£zuUP ©õØӮ¸®£zuUP ©õØӮ¸®£zuUP ©õØӮ¸®£zuUP ©õØӮ¸®£zuUP ©õØÓ®

|À» £»øÚzu¸® ©õØÓ[PÒ¸®£z uS¢u ©õØÓ[PÒ GÚ¨£kQßÓÚ.G.Põ.(i) £õÀ u°µõuÀ(ii) \ø©¯¾UPõP G›ö£õ¸Ò G›UP¨

£kuÀ(iii) CÓ¢u uõÁµ[PÒ G¸ÁõP

©õÖuÀ(iv) ÷Põøh°À ©ø»PÎß «xÒÍ

£Û E¸SuÀ

¸®£zuPõu ©õØӮ¸®£zuPõu ©õØӮ¸®£zuPõu ©õØӮ¸®£zuPõu ©õØӮ¸®£zuPõu ©õØÓ®

E£÷¯õPªÀ»õu ©õØÓ® ¸®£zuPõu ©õØÓ® GßÖ AøÇUP¨£kQÓx.

G.Põ.

(i) EnÄ öPkuÀ(ii) Psnõi h®Íº EøhuÀ(iii) Ãk G›uÀ(iv) C¸®¦ x¸¨¤izuÀ

5.5 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.5 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.5 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.5 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.5 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ

}¸hß Cµsk ÷uUPµsi\ºUPøµø¯a ÷\ºzx |ßS P»UPÄ®.

\ºUPøµ, }›À Pøµ¢x öuÎÁõÚPøµ\À QøhUQÓx.

J¸ ^Úz uPÈ°À Cµsk

÷uUPµsi \ºUPøµø¯ Cmk |ßS

`÷hØÓÄ®. }µõ öÁÎ÷¯Ô \ºUPøµ

(P›)¯õP ©õÖQÓx(P›)¯õP ©õÖQÓx(P›)¯õP ©õÖQÓx(P›)¯õP ©õÖQÓx(P›)¯õP ©õÖQÓx?

÷©ØTÔ¯ Cµsk {PÌÄPÐU

S® EÒÍ ÷ÁÖ£õk ¯õx?

•uÀ ö\¯À£õmiÀ Qøhzu

\ºUPøµU Pøµ\¼À EÒÍ }øµ

B¯õUQ \ºUPøµø¯ «sk®

ö£Ó»õ®. GÚ÷Á Cx J¸ C¯Ø¤¯À

©õØÓ®.

Cµshõ® {PÌÂÀ \ºUPøµ

Põº£ÚõPÄ® }µõ¯õPÄ® ]øuÁøh

ÁuõÀ CÁØÔ¼¸¢x «sk® \ºUPøµ

ø¯¨ ö£Ó C¯»õx. GÚ÷Á Cx J¸

÷Áv°¯À ©õØÓ®.

5.6 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.6 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.6 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.6 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À5.6 C¯Ø¤¯À ©ØÖ® ÷Áv°¯À

©õØÓ[PÎß £s¦PÒ©õØÓ[PÎß £s¦PÒ©õØÓ[PÎß £s¦PÒ©õØÓ[PÎß £s¦PÒ©õØÓ[PÎß £s¦PÒ

C¯Ø¤¯À ©õØÓ®C¯Ø¤¯À ©õØÓ®C¯Ø¤¯À ©õØÓ®C¯Ø¤¯À ©õØÓ®C¯Ø¤¯À ©õØÓ®

Cx J¸ uØPõ¼P ©õØÓ®. C¢u

©õØÓzvß ö£õÊx ¦v¯ ö£õ¸Ò

E¸ÁõÁvÀø».

Põ» JÊ[S, Põ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÐUS Cøh÷¯ EÒÍ ÷ÁÖ£õkPøÍ

AmhÁøn 5.1&¼¸¢x AÔ¯»õ®.

AmhÁøn 5.1AmhÁøn 5.1AmhÁøn 5.1AmhÁøn 5.1AmhÁøn 5.1

Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs. Põ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[S ©õØÓ[PÒ

(i) CøÁ •øÓ¯õÚ Põ» Cøh

öÁΰÀ «sk® «sk®

{PÌQßÓÚ

(ii) CÁØøÓ FQzx AÔ¯ C¯¾®.

(£¸Á {ø»)

Põ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒPõ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒ

CøÁ •øÓ¯õÚ Põ» CøhöÁΰÀ

«sk® «sk® {PÌÁvÀø»

CÁØøÓ FQzx AÔ¯ C¯»õx. ({»

|kUP®)

56

£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ

(i) C®©õØÓzvß ö£õÊx ¦v¯

ö£õ¸Ò E¸ÁõÁvÀø».

(ii) Cx J¸ uØPõ¼P ©õØÓ®

(iii) ©õØÓzvØS›¯ Põµoø¯

}US®ö£õÊx ö£õ¸Ò «sk®

£øǯ {ø»ø¯ AøhQÓx.

(iv) C¢u ©õØÓzvß ö£õÊx

ö£õ¸Îß {Ó®, ©n®, {ø»

÷£õßÓøÁ ©õØÓ©øhQßÓÚ.

(v) C® ©õØÓzvß ö£õÊx

ö£õ¸Îß ÷Áv Cø¯¦ ©õÖÁvÀø».

G.Põ.

(i) ªß `÷hØÔ (Electric heater)

C¯[SuÀ

(ii) }›À \ºUPøµ PøµuÀ

(iii) }º öPõvzx B¯õuÀ

(iv) ªß ÂÍUS G›uÀ

ö\¯À 5.3ö\¯À 5.3ö\¯À 5.3ö\¯À 5.3ö\¯À 5.3

J¸ ]Ö £ÛUPmiø¯ Eß

Áõ°À÷£õmk GßÚ {PÌQÓx GßÖ

£õº.

Áõ°À EÒÍ öÁ¨£zvÚõÀ

£ÛUPmi E¸Q }µõP ©õÖQÓx. Cx

Kº C¯Ø¤¯À ©õØÓ®.

÷Áv°¯À ©õØÓ®÷Áv°¯À ©õØÓ®÷Áv°¯À ©õØÓ®÷Áv°¯À ©õØÓ®÷Áv°¯À ©õØÓ®

Cx J¸ {µ¢uµ ©õØÓ®. C¢u

©õØÓzvß ö£õÊx ÷ÁÖ£mh

£s¦PøͲøh¯ ¦v¯ ö£õ¸Ò

E¸ÁõQÓx.

£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ

(i) Cx J¸ {µ¢uµ ©õØÓ®

(ii) Cx «Íõz ußø©²øh¯x

(iii)C¢u ©õØÓzvß ö£õÊx

¦v¯ ö£õ¸ÒPÒ E¸ÁõQßÓÚ.

(iv) C¢u ©õØÓzvß ö£õÊx

BØÓÀ öÁ¨£©õP÷Áõ AÀ»x

JίõP÷Áõ EÔg\¨£kQÓx AÀ»x

EªÇ¨£kQÓx.

(v) ¦v¯ ö£õ¸Îß ÷Áv Cø¯¦

öuõhUP¨ ö£õ¸Îß ÷Áv Cø¯¤

¼¸¢x •ØÔ¾® ©õÖ£kQÓx.

G.Põ.

(i) ö©ÊSÁºzv G›uÀ

(ii) Põ´ PÛ¯õP ©õÖuÀ

(iii) öÁÒίõÀ BÚ ö£õ¸Ò

PÎß £Í£Í¨¦ ©[SuÀ

(iv) P¸®¦a\õÖ ©ØÖ® £Ça\õÖ

ö|õvzuÀ

(v) EnÄ \ø©zuÀ

ö\¯À 5.4ö\¯À 5.4ö\¯À 5.4ö\¯À 5.4ö\¯À 5.4

Dµ©õÚ ]» C¸®¦z x¸ÁÀPøÍ

PõØÔÀ£k®£i øÁ. ]» |õÒPÒ

PÈzx GßÚ {PÌ¢xÒÍx GßÖ £õº.

C¸®¦z x¸ÁÀPÒ «x £Ê¨¦ {Óz

x¸ £i¢v¸¨£øu } Põn»õ®. Cz

x¸Âß A¸QÀ J¸ Põ¢uzøu

öPõsk ö\À.

C¸®ø£¨ ÷£õÀ Czx¸ÁõÚx

Põ¢uzuõÀ PÁµ¨£kÁvÀø». GÚ÷Á

C¸®¦ x¸¨ ¤izuÀ J¸ ÷Áv°¯À

©õØÓ® BS®.

ö\¯À 5.5ö\¯À 5.5ö\¯À 5.5ö\¯À 5.5ö\¯À 5.5

J¸ PõQuz xsøh G›zx¨ £õº.

Ax G›¢x \õ®£»õP ©õÖQÓx. C¢u

\õ®£¼¼¸¢x «sk® PõQuzøu¨

ö£Ó C¯»õx. GÚ÷Á PõQu® G›uÀ

J¸ ÷Áv°¯À ©õØÓ©õS®.

57

5.6.1 PøµuÀ5.6.1 PøµuÀ5.6.1 PøµuÀ5.6.1 PøµuÀ5.6.1 PøµuÀ

]ÓuÍÄ \ºUPøµø¯ }¸hß

÷\ºzx |ßS P»US®ö£õÊx öuÎ

ÁõÚ Pøµ\À QøhUQÓx. CvÀ

\ºUPøµ Pøµö£õ¸Ò, }º Pøµ¨£õß.

J¸ Pøµö£õ¸Ò Pøµ¨£õÛÀ

Pøµ¢x Pøµ\À E¸ÁõS® {PÌa]

PøµuÀ GÚ¨£kQÓx.

Pøµ\ø» `÷hØÔ Pøµ¨£õøÚ

B¯õUQ Pøµ\¼¼¸¢x Pøµ

ö£õ¸øÍ «sk® ö£Ó •i²®.

GÚ÷Á PøµuÀ Kº C¯Ø¤¯À

©õØÓ©õS®.

ö\¯À 5.6ö\¯À 5.6ö\¯À 5.6ö\¯À 5.6ö\¯À 5.6

E¨¦, }›À PøµuÀ Kº

C¯Ø¤¯À ©õØÓ® GÚ {¹¤zuÀ

J¸ •PøÁ°À £õv¯ÍÄ }øµ

GkzxUöPõsk AvÀ ]ÔuÍÄ

E¨ø£a ÷\ºzx |ßS P»US (£h®

5.7). öuÎÁõÚ E¨¦U Pøµ\À QøhU

QÓx. Pøµ\ø» |ßÓõP `÷hØÖ. }º

B¯õQ •PøÁ°À E¨¦ ©mk®

u[SQÓx. Cv¼¸¢x PøµuÀ Kº

C¯Ø¤¯À ©õØÓ® Gߣx öuÎ

ÁõQÓx.

5.6.2. B¯õuÀ5.6.2. B¯õuÀ5.6.2. B¯õuÀ5.6.2. B¯õuÀ5.6.2. B¯õuÀ

J¸ £õzvµzvÀ }øµ GkzxU

öPõsk Aøu `÷hØÖ. GßÚ

{PÌQÓx? }º B¯õP ©õÖQÓx.

J¸ vµÁ¨ö£õ¸øÍ `÷hØÖ®

ö£õÊx Ax Áõ²{ø»US ö\À¾®

{PÌa] B¯õuÀ GÚ¨£k®.

BÂø¯ SκÂUS® ö£õÊx

«sk® A¨ö£õ¸Ò vµÁ {ø»°À

QøhUQÓx. GÚ÷Á B¯õuÀ J¸

C¯Ø¤¯À ©õØÓ©õS®.

ö\¯À 5.7ö\¯À 5.7ö\¯À 5.7ö\¯À 5.7ö\¯À 5.7

B¯õuÀ Kº C¯Ø¤¯À ©õØÓ®

GÚ {¹¤zuÀ.

J¸ £õzvµzvÀ }øµ GkzxU

öPõsk Aøu |ßÓõP `÷hØÖ. }º

B¯õP ©õÖQÓx. x¸¨¤iUPõu

GLQÚõÀ BÚ J¸ umøh £õzvµz

vß ÷©À Põmk (£h® 5.8), umiß

Ai¨£Sv°À }µõ Sκ¢x }ºz

vÁø»PÍõP ©õÖÁøuU Põn»õ®.

£h® 5.7 E¨¦ }›À PøµuÀ£h® 5.7 E¨¦ }›À PøµuÀ£h® 5.7 E¨¦ }›À PøµuÀ£h® 5.7 E¨¦ }›À PøµuÀ£h® 5.7 E¨¦ }›À PøµuÀ £h® 5.8 B¯õuÀ£h® 5.8 B¯õuÀ£h® 5.8 B¯õuÀ£h® 5.8 B¯õuÀ£h® 5.8 B¯õuÀ

58

Cv¼¸¢x B¯õuÀ Kº C¯Ø¤¯À

©õØÓ® Gߣx öuÎÁõQÓx.

5.6.3 öPõvzuÀ5.6.3 öPõvzuÀ5.6.3 öPõvzuÀ5.6.3 öPõvzuÀ5.6.3 öPõvzuÀ

}º©[PÒ B¯õuÀ GÀ»õ

öÁ¨£{ø»Pξ® |øhö£ÖQÓx.

BÚõÀ öPõvzuÀ J¸ SÔ¨¤mh

öÁ¨£ {ø»°À ©mk÷© {PÌQÓx.

AÆöÁ¨£{ø»÷¯ öPõv{ø» GÚ¨

£kQÓx.

J¸ vµÁzvß B AÊzu®

G¢u öÁ¨£{ø»°À ÁΩsh»

AÊzuzvØS \©©õP EÒÍ÷uõ A¢u

öÁ¨£{ø»÷¯ AzvµÁzvß öPõv

{ø» GÚ¨£k®.

G.Põ. }›ß öPõv{ø» 100oC

J¸ vµÁ® öPõvUS® ö£õÊx

E¸ÁõS® Auß BÂø¯U Sκ

ÂUS® ö£õÊx «sk® AzvµÁ®

QøhUQÓx (£h® 5.9). GÚ÷Á

öPõvzuÀ Jº C¯Ø¤¯À ©õØÓ©õS®.

£h® 5.9 öPõvzuÀ£h® 5.9 öPõvzuÀ£h® 5.9 öPõvzuÀ£h® 5.9 öPõvzuÀ£h® 5.9 öPõvzuÀ

5.6.4 B _¸[Q }º©©õuÀ5.6.4 B _¸[Q }º©©õuÀ5.6.4 B _¸[Q }º©©õuÀ5.6.4 B _¸[Q }º©©õuÀ5.6.4 B _¸[Q }º©©õuÀ

J¸ ö£õ¸Îß B SκÂUP¨

£k®÷£õx Ax «sk® vµÁ©õP

©õÖQÓx. C¢{PÌa] BÂ _¸[Q

}º©©õuÀ GÚ¨£kQÓx.

}µõ SκÂUP¨£k®ö£õÊx

}µõP ©õÖQÓx. C¢}øµ `÷hØÖ®

ö£õÊx «sk® }µõÂ QøhUQÓx

GÚ÷Á }º©©õuÀ Kº C¯Ø¤¯À

©õØÓ©õS®.

Sκa]

}µõÂ }º

öÁ¨£®

G.Põ. ÷©P® Sκ¢x ©øǯõuÀ.

ö\¯À 5.8ö\¯À 5.8ö\¯À 5.8ö\¯À 5.8ö\¯À 5.8

SκPõ»zvÀ, AvPõø»°À

÷uõmhzvØS ö\ßÖ A[SÒÍ ¦ØPÒ

©ØÖ® ö\iPøͨ £õº. AÁØÔß ÷©À

£ÛzxÎPÒ E¸ÁõQ²ÒÍøuU

PõsQÓõ´ AÀ»Áõ? Cx GÆÁõÖ

{PÌQÓx? PõØÔ¾ÒÍ }µõ Sκ¢x

£ÛzxίõP ©õÖQÓx.

5.6.5 EøÓuÀ5.6.5 EøÓuÀ5.6.5 EøÓuÀ5.6.5 EøÓuÀ5.6.5 EøÓuÀ

J¸ vµÁ©õÚx J¸ SÔ¨¤mh

öÁ¨£{ø»USU RÌ SκÂUP¨£k®

ö£õÊx vs©©õP ©õÖQÓx. C¢

{PÌa] EøÓuÀ GÚ¨£k®. AUSÔ¨

¤mh öÁ¨£{ø» EøÓ{ø» GÚ¨

£k®.

vµÁ® EøÓ¢x E¸ÁõÚ

vs©zøu `÷hØÖ® ö£õÊx «sk®

AzvµÁ® QøhUQÓx (£h® 5.10).

GÚ÷Á EøÓuÀ Jº C¯Ø¤¯À

©õØÓ©õS®.

£h® 5.10 EøÓuÀ£h® 5.10 EøÓuÀ£h® 5.10 EøÓuÀ£h® 5.10 EøÓuÀ£h® 5.10 EøÓuÀ

><

}µõÂ

}º

Sκa]}º £ÛUPmi

59

ö\¯À 5.9ö\¯À 5.9ö\¯À 5.9ö\¯À 5.9ö\¯À 5.9

Sκ\õuÚ¨ ö£mi°ß EøÓ

P»¨ £Sv°À (Freezer) }º EÒÍ J¸

Qsnzøu øÁzx J¸ ©o÷|µ®

PÈzx Aøu öÁΰÀ Gkzx¨£õº.

GßÚ PõsQÓõ´?

QsnzvÀ EÒÍ }º EøÓ¢x

£ÛUPmi¯õP ©õÔ²ÒÍx. Qs

nzøu `÷hØÖ. GßÚ {PÌQÓx?

£ÛUPmi E¸Q «sk® }º

QøhUQÓx. GÚ÷Á EøÓuÀ Jº

C¯Ø¤¯À ©õØÓ©õS®.

5.6.6 E¸SuÀ5.6.6 E¸SuÀ5.6.6 E¸SuÀ5.6.6 E¸SuÀ5.6.6 E¸SuÀ

J¸ vs©¨ ö£õ¸øÍ `÷hØÖ®

ö£õÊx J¸ SÔ¨¤mh öÁ¨£

{ø»°À Ax vµÁ©õP ©õÖQÓx.

C¢{PÌa]÷¯ E¸SuÀ GÚ¨£k®.

AUSÔ¨¤mh öÁ¨£ {ø»÷¯

E¸S{ø» GÚ¨£k®.

J¸ ö£õ¸Îß E¸S{ø»²®J¸ ö£õ¸Îß E¸S{ø»²®J¸ ö£õ¸Îß E¸S{ø»²®J¸ ö£õ¸Îß E¸S{ø»²®J¸ ö£õ¸Îß E¸S{ø»²®

EøÓ{ø»²® Jß÷Ó.EøÓ{ø»²® Jß÷Ó.EøÓ{ø»²® Jß÷Ó.EøÓ{ø»²® Jß÷Ó.EøÓ{ø»²® Jß÷Ó.

J¸ vs©¨ ö£õ¸Ò E¸Q¯uõÀ

÷uõßÔ¯ vµÁzøuU SκÂUS®

ö£õÊx Azvs©® «sk®

QøhUQÓx. GÚ÷Á E¸SuÀ Jº

C¯Ø¤¯À ©õØÓ©õS®.

ö\¯À 5.10ö\¯À 5.10ö\¯À 5.10ö\¯À 5.10ö\¯À 5.10

J¸ ö©ÊSÁºzvø¯ ]Ö xsk

PÍõP |ÖUQ Aøu J¸ £õzvµzvÀ

Cmk `÷hØÖ. GßÚ {PÌQÓx?

ö©ÊS E¸Q vµÁ©õQÓx.

C¨ö£õÊx £õzvµzøuU Sεa ö\´.

GßÚ {PÌQÓx? vµÁ® EøÓ¢x

vs© {ø»°À ö©ÊS QøhUQÓx.

5.6.7 £u[P©õuÀ5.6.7 £u[P©õuÀ5.6.7 £u[P©õuÀ5.6.7 £u[P©õuÀ5.6.7 £u[P©õuÀ

]» vs©¨ ö£õ¸ÒPøÍ `÷hØ

Ö®÷£õx AøÁ vµÁ {ø»USa

ö\À»õ©À ÷|µi¯õP Áõ²ÁõP

©õÖQßÓÚ. C¢{PÌa]÷¯ £u[P©õ

uÀ GÚ¨£kQÓx. ö£õ¸Îß BÂ

ø¯U SκÂUS®ö£õÊx ÷|µi¯õP

vs©©õP ©õÖQÓx. GÚ÷Á

£u[P©õuÀ C¯Ø¤¯À ©õØÓ©õS®.

A÷¯õiß, |õ¨u¼ß ©ØÖ®

A®÷©õÛ¯® S÷Íõøµk ÷£õßÓ

ö£õ¸ÒPÒ £u[P©õQßÓÚ.

ö\¯À 5.11ö\¯À 5.11ö\¯À 5.11ö\¯À 5.11ö\¯À 5.11

J¸ ^Úz uPÈ°À ]ÔuÍÄ

A÷¯õiøÚ GkzxU öPõÒ. Aøu J¸

xøÍ°h¨£mh ÁiuõÍõÀ ‰k.

£h® 5.11À Põmi²ÒÍx ÷£õÀ J¸

¦Úø»z uø»RÇõPU PÂÌzxz uPÈ

°ß «x øÁ. ¦ÚÀ Põ®ø£ £gø\U

öPõsk ‰k. ^Úz uPÈø¯ `÷hØÖ.

GßÚ {PÌQÓx? A÷¯õiß

£u[P©õQ ¦Ú¼ß Em¦ÓzvÀ

Sκ¢x vs©©õP¨ £iQÓx.

£h® 5.11 £u[P©õuÀ£h® 5.11 £u[P©õuÀ£h® 5.11 £u[P©õuÀ£h® 5.11 £u[P©õuÀ£h® 5.11 £u[P©õuÀ

5.6.8 C¸®¦ x¸¨¤izuÀ5.6.8 C¸®¦ x¸¨¤izuÀ5.6.8 C¸®¦ x¸¨¤izuÀ5.6.8 C¸®¦ x¸¨¤izuÀ5.6.8 C¸®¦ x¸¨¤izuÀ

J¸ C¸®¦¨ §møh DµU PõØÖ

£k®£i øÁUS®ö£õÊx ]»

£g_

uø»RÌ{ø»°À ¦ÚÀ

^Úz uPÈ

A®÷©õÛ¯®S÷Íõøµk

A®÷©õÛ¯®S÷Íõøµk

+÷\õi¯®

S÷Íõøµk

60

|õÒPÎÀ Auß ÷©Ø¦ÓzvÀ £Ê¨¦

{Ó C¸®¦BUø\k (x¸) E¸ÁõQÓx

(£h® 5.12). C¢{PÌa]÷¯ C¸®¦

x¸¨¤izuÀ GÚ¨£k®. C¸®¦

C¸®¦ BUø\k® (x¸)® ©õÖ£mh

÷Áv¨ £s¦Pøͨ ö£ØÖÒÍÚ.

C¸®¦ BUøéøh GÎuõP C¸®£õP

©õØÓ C¯»õx. GÚ÷Á x¸¨¤izuÀ

Kº ÷Áv°¯À ©õØÓ©õS®.

£h® 5.12. C¸®¦ x¸¨¤izuÀ£h® 5.12. C¸®¦ x¸¨¤izuÀ£h® 5.12. C¸®¦ x¸¨¤izuÀ£h® 5.12. C¸®¦ x¸¨¤izuÀ£h® 5.12. C¸®¦ x¸¨¤izuÀ

5.6.9 G›ö£õ¸Ò G›uÀ5.6.9 G›ö£õ¸Ò G›uÀ5.6.9 G›ö£õ¸Ò G›uÀ5.6.9 G›ö£õ¸Ò G›uÀ5.6.9 G›ö£õ¸Ò G›uÀ

ÂÓS, ©sönsön´, ö£m

÷µõÀ ÷£õßÓ ö£õ¸ÒPÒ G›UP¨£k®

ö£õÊx öÁ¨£ BØÓÀ EªÇ¨

£kQÓx. CzuøP¯ ö£õ¸ÒPÒ

G›ö£õ¸ÒPÒ GÚ¨£kQßÓÚ. J¸

G›ö£õ¸Ò G›UP¨£k®ö£õÊx

Põº£ß&øh&BUø\k, }º ÷£õßÓ

ö£õ¸ÒPЮ öÁ¨£ BØÓ¾®

QøhUQßÓÚ. CÁØÔ¼¸¢x G›

ö£õ¸øÍ «sk® ö£Ó C¯»õx.

GÚ÷Á G›ö£õ¸ÒPÒ G›uÀ Kº

÷Áv°¯À ©õØÓ©õS®.

G›ö£õ¸Ò G›²® ö£õÊx

E¸ÁõS® Põº£ß&øh&BUø\k Áõ²

PõØÔÀ P»UQÓx. CÆÁõ² §ª°À

C¸¢x Á¸® öÁ¨£ BØÓø» «sk®

§ªø¯ ÷|õUQ¨ ¤µv£¼UQÓx.

CuÚõÀ §ª°ß öÁ¨£{ø» AvP›U

QÓx. §ª°ß öÁ¨£{ø» E¯¸Á

uõÀ x¸Á¨ £Sv°À EÒÍ £ÛUPmi

PÒ E¸Q PhÀ ©mh® E¯º¢x öÁÒÍ

A£õ¯® HØ£h HxÁõQÓx. GÚ÷Á

PõØÔ¾ÒÍ Põº£ß&øh&BUø\iß

AÍøÁU SøÓUP AvP ©µ[PøÍ

ÁͺUP ÷Ásk®.

5.6.10 £õÀ u°µõuÀ5.6.10 £õÀ u°µõuÀ5.6.10 £õÀ u°µõuÀ5.6.10 £õÀ u°µõuÀ5.6.10 £õÀ u°µõuÀ

]ÔuÍÄ CÍg`hõÚ £õø» J¸

£õzvµzvÀ GkzxU öPõsk AvÀ

]ÔuÍÄ ÷©õøµ FØÔ 4 & 5 ©o

÷|µ® PÈzx¨ £õºzuõÀ £õÀ u°µõP

©õÔ²ÒÍøu |õ® Põn»õ®. £õ¾®,

u°¸® ÷ÁÖ£mh ÷Áv¨ £s¦Pøͨ

ö£ØÖÒÍÚ. u°øµ «sk® £õ»õP

©õØÓ C¯»õx. GÚ÷Á £õÀ u°µõuÀ

Kº ÷Áv°¯À ©õØÓ® BS®.

5.6.11 ö|õvzuÀ5.6.11 ö|õvzuÀ5.6.11 ö|õvzuÀ5.6.11 ö|õvzuÀ5.6.11 ö|õvzuÀ

}º© SÐU÷Põì Pøµ\À,

ö|k÷|µzvØS G¢u Âu ©õØÓzvØS®

Em£kÁvÀø». BÚõÀ AUPøµ\¼À

]ÔuÍÄ DìkPøÍa ÷\ºUS®ö£õÊx

~øµzx¨ ö£õ[QU öPõv¨£x ÷£õßÓ

÷uõØÓzøu E¸ÁõUSQÓx. SÐU

÷Põì GzvÀ BÀPíõ»õPÄ®,

Põº£ß &øh&BUø\hõPÄ® ©õÖQÓx.

Põº£ß&øh&BUø\k Áõ²U SªÌPÒ

öÁÎ÷¯ÖÁuõÀ Pøµ\À öPõv¨£x

÷£õÀ |©USz ÷uõßÖQÓx.

C¢{PÌa] Kº ö|õvzuÀ

ÂøÚ¯õS®. Cx Kº ÷Áv°¯À

©õØÓ® BS®.

61

SÐU÷Põì Dìm

GzvÀ BÀPíõÀ+

Põº£ß&øh&BUøék

]UP»õÚ P›©a ÷\º©[PÒ

DìkPÎß •ßÛø»°À Gί P›©a

÷\º©[PÍõP ]øuUP¨£k® ÂøÚ÷¯

ö|õvzuÀ GÚ¨£k®. CÆÂøÚ°À

Põº£ß&øh&BUø\k E£ Âøͨ

ö£õ¸ÍõPU QøhUQÓx.

A›] ©õÄ®, EТx ©õÄ®

÷\º¢u P»øÁ _©õº 10 ©o ÷|µzvÀ

DìkPÎß Eu¯õÀ ö|õvzx

ª¸xÁõÚ Cm¼, ÷uõø\ u¯õ›¨

£uØPõÚ ©õÁõP ©õÖQÓx.

5.7. BØÓÀ Ai¨£øh°À {PÊ®5.7. BØÓÀ Ai¨£øh°À {PÊ®5.7. BØÓÀ Ai¨£øh°À {PÊ®5.7. BØÓÀ Ai¨£øh°À {PÊ®5.7. BØÓÀ Ai¨£øh°À {PÊ®

©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ©õØÓ[PÒ

5.7.1 öÁ¨£® EªÌ ©õØÓ®5.7.1 öÁ¨£® EªÌ ©õØÓ®5.7.1 öÁ¨£® EªÌ ©õØÓ®5.7.1 öÁ¨£® EªÌ ©õØÓ®5.7.1 öÁ¨£® EªÌ ©õØÓ®

J¸ ©õØÓzvß ö£õÊx öÁ¨£

BØÓÀ EªÇ¨£k÷©¯õÚõÀ A®

©õØÓ® öÁ¨£® EªÌ©õØÓ® GÚ¨

£k®.

G.Põ.

(i) ©µ®, ©sönsön´ ©ØÖ®

ö£m÷µõÀ ÷£õßÓ G›ö£õ¸mPÒ

G›uÀ.

(ii) wUSa] G›uÀ

(iii) ÷\õi¯® øímµõUø\k }›À

PøµuÀ

ö\¯À 5.12ö\¯À 5.12ö\¯À 5.12ö\¯À 5.12ö\¯À 5.12

J¸ PõQuz xsøh G›zx¨ £õº.

GßÚ {PÌQÓx? PõQu® G›¢x

öÁ¨£ BØÓø» EªÌQÓx.

5.7.2 öÁ¨£® öPõÒ ©õØÓ®5.7.2 öÁ¨£® öPõÒ ©õØÓ®5.7.2 öÁ¨£® öPõÒ ©õØÓ®5.7.2 öÁ¨£® öPõÒ ©õØÓ®5.7.2 öÁ¨£® öPõÒ ©õØÓ®

J¸ ©õØÓzvß ö£õÊx öÁ¨£

BØÓÀ EÔg\¨£k÷©¯õÚõÀ A®

©õØÓ® öÁ¨£® öPõÒ ©õØÓ®

GÚ¨£k®.

G.Põ.

(i) £ÛUPmi E¸SuÀ

(ii) PhÀ }º B¯õuÀ (£h® 5.13)

(iii) öÁ¨£zuõÀ öµõmia÷\õhõ

]øuÁøhuÀ

£h® 5.13 PhÀ }º B¯õuÀ£h® 5.13 PhÀ }º B¯õuÀ£h® 5.13 PhÀ }º B¯õuÀ£h® 5.13 PhÀ }º B¯õuÀ£h® 5.13 PhÀ }º B¯õuÀ

ö\¯À 5.13ö\¯À 5.13ö\¯À 5.13ö\¯À 5.13ö\¯À 5.13

J¸ öPõÒP»zvÀ £ÛUPmi

Pøͨ ÷£õmk `÷hØÖ. GßÚ

{PÌQÓx?

£ÛUPmi öÁ¨£ BØÓø»

EÔg] }µõP ©õÖQÓx.

>

62

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. ¤ßÁ¸ÁÚÁØÔÀ Gx ÷Áv ©õØÓªÀø»?

1. £õÀ ¦ÎzuÀ 2. EnÄ ö\›zuÀ

3. E÷»õP[PÒ x¸¨¤izuÀ 4. Dµ BøhPÒ E»ºuÀ

2. ¤ßÁ¸ÁÚÁØÔÀ Gx Põ»JÊ[S ©õØÓ®?

1. PõØÖ Ã_uÀ 2. }º B¯õuÀ

3. »[SPÎß Áͺa] 4. §ª°ß _ÇØ]

3. Kº C¯Ø¤¯À ©õØÓzvß ÷£õx

1. ö£õ¸ÒPÎß ‰»UTÖPÒ ©õØÓ©øhÁvÀø»

2. ö£õ¸ÒPÎß ‰»UTÖPÒ ©õØÓ©øhQßÓÚ.

3. ‰»UTÖPÒ ÷uõØÖÂzu AqUPÒ ©õØÓ[PÐUS Em£kQßÓÚ

4. ¦v¯ ö£õ¸ÒPÒ E¸ÁõQßÓÚ

4. ¤ßÁ¸ÁÚÁØøÓ C¯Ø¤¯À AÀ»x ÷Áv°¯À ©õØÓ[PÒ GÚ

ÁøP¨£kzxP.

1. £mhõ_ öÁizuÀ 2. \ºUPøµ }›À PøµuÀ

3. ö©ÊSÁºzv G›uÀ 4. }º EøÓuÀ

5. EnøÁa \ø©zuÀ ......... ©õØÓ®.

6. }º B¯õuÀ AÀ»x }µõ E¸ÁõuÀ .............. ©õØÓ®.

7. SÔ¨¤mh Põ» CøhöÁÎUS¨ ¤ÓS «sk® «sk® {PÌQßÓ ©õØÓ[PÒ

.......... GßÓøÇUP¨£kQßÓÚ.

8. {» |kUP® ....... ©õØÓ®.

9. CµÄ, £PÀ ÷uõßÖuÀ ....... ©õØÓ®.

10. öÁ¨£® EªÌÂøÚPÎß ÷£õx öÁ¨£® ...........

11. £Ç® £ÊzuÀ ....... ©õØÓ®.

12. Av÷ÁP ©õØÓ[PÒ GßÓõÀ GßÚ? Kº G.Põ. u¸P.

13. «Íõ ÂøÚ GßÓõÀ GßÚ? Kº. G.Põ. u¸P.

14. Põ» JÊ[PØÓ ©õØÓ[PÒ GßÓõÀ GßÚ? Kº. G.Põ. u¸P.

15. ÷Áv°¯À ©õØÓ® GßÓõÀ GßÚ?

63

16. ¸®£zuUP ©õØÓ[PÒ GßÓõÀ GßÚ? G.Põ. u¸P.

17. öÁ¨£ EªÌÂøÚ GßÓõÀ GßÚ? G.Põ. u¸P.

18. ¦ÎzuÀ GßÓõÀ GßÚ?

19. x¸¨¤izuÀ GßÓõÀ GßÚ?

20. £õÀ u°µõuÀ J¸ ÷Áv ÂøÚ¯õ? Hß?

21. ÷Áv°¯À ©õØÓ[PÎß £s¦PÒ ¯õøÁ?

22. B¯õuÀ Kº C¯Ø¤¯À ©õØÓ® Gߣøu {¯õ¯¨£kzx.

23. Áõ² }º©©õuÀ Kº C¯Ø¤¯À ©õØÓ® Gߣøu {¹¤.

24. EøÓuÀ Kº C¯Ø¤¯À ©õØÓ® Gߣøu {¹¤.

25. C¸®¦ x¸¨¤izuÀ Kº ÷Áv°¯À ©õØÓ®. Hß?

26. G›ö£õ¸ÒPøÍ G›¨£uõÀ E¸ÁõS® Põº£ßøh BUøék Áõ²

HØ£kzx® £õv¨¦PÒ ¯õøÁ?

64

|®ø©a _ØÔ ö£õ¸ÒPÒ

C¸UQßÓÚ. AøÁPÒ {ø»¯õP÷Áõ

C¯UPzv÷»õ EÒÍÚ. GkzxU

PõmhõP, ¦zuP[PÒ, |õØPõ¼PÒ,

Pmhh[PÒ, _Á›À öuõ[S® £h[PÒ,

©ØÖ® ©µ[PÒ {ø»¯õP EÒÍÚ.

C¯[S® ªvÁsi, C¯[S® Põº,

C¯[S® ÷£¸¢x, EøuUP¨£mh

PõÀ£¢x ©ØÖ® £ÓUS® £ÓøÁ

BQ¯øÁ C¯UPzvÀ EÒÍÚ.

K›hzvÀ, } A©º¢v¸¢u ÷£õx®

EÚx Eh®¤À CµzuU SÇõ´PÎÀ

Cµzu Kmh® |øhö£ÖQÓx. EÚx

~øµ±µÀ _¸[Q ›QÓx. EÚx

Cu¯® xiU QÓx. |P¸® ö£õ¸ÒPÒ

AøÚzx® C¯UPzvÀ EÒÍÚ.

6.16.16.16.16.1 K´Ä {ø»²® C¯UP•®K´Ä {ø»²® C¯UP•®K´Ä {ø»²® C¯UP•®K´Ä {ø»²® C¯UP•®K´Ä {ø»²® C¯UP•®

PmhhzvØS öÁÎ÷¯ {Özu¨

£mkÒÍ Põº AÀ»x ªvÁsiø¯¨

£õº. Esø©°À AøÁ {ø»¯õP

EÒÍÚÁõ? ¦Â°ß «x AøÁ

{ø»¯õP EÒÍÚ. ¦Â, uß Aa]øÚ¨

ö£õÖzx ußøÚzuõ÷Ú _ØÔU

öPõsk®, `›¯øÚ²® _ØÔ Á¸QÓx

Gߣx |©USz öu›²®. ¦Â°ß «x

6. Âø\ ©ØÖ® C¯UP®

£h® 6.1 K´Ä ©ØÖ® C¯UP {ø»¨ ö£õ¸ÒPÒ£h® 6.1 K´Ä ©ØÖ® C¯UP {ø»¨ ö£õ¸ÒPÒ£h® 6.1 K´Ä ©ØÖ® C¯UP {ø»¨ ö£õ¸ÒPÒ£h® 6.1 K´Ä ©ØÖ® C¯UP {ø»¨ ö£õ¸ÒPÒ£h® 6.1 K´Ä ©ØÖ® C¯UP {ø»¨ ö£õ¸ÒPÒ

65

Pmhh® {ø»¯õP C¸¨£uõÀ, Au

øÚa \õº¢x Põº AÀ»x ªvÁsi²®

K´Ä {ø»°À C¸UQßÓÚ.

C¯[S® ÷£¸¢x JßÔÀ }

£¯n® ö\´ÁuõP {øÚzxU öPõÒP.

\õø»÷¯õµ ©µ[PøÍ, C¯[S®

÷£¸¢vÀ C¸¢x } £õºzuõÀ, AøÁ

Gvº vø\°À |PºÁx ÷£õÀ ÷uõßÖ®.

Esø©°À AøÁ {ø»¯õP÷Á

EÒÍÚ. } £¯n® ö\´²® ÷£¸¢x

{ØS® ÷£õx, ©µ[PÒ {ø»¯õP

C¸¨£øu Enµ»õ®. GÚ÷Á K´ÄK´ÄK´ÄK´ÄK´Ä

{ø»²®, C¯UP•® JßÖhß{ø»²®, C¯UP•® JßÖhß{ø»²®, C¯UP•® JßÖhß{ø»²®, C¯UP•® JßÖhß{ø»²®, C¯UP•® JßÖhß

JßÖ öuõhº¦øh¯Ú JßÖ öuõhº¦øh¯Ú JßÖ öuõhº¦øh¯Ú JßÖ öuõhº¦øh¯Ú JßÖ öuõhº¦øh¯Ú Gߣx

ÂÍ[SQÓx.

Âøͯõk® ÷£õx, PõÀ£¢x

Bk£Áº G¨ö£õÊx® uÚx {ø»ø¯

(Position) ©õØÔUöPõs÷h C¸UQÓõº.

£h® 6.1À Põmi¯ÁõÖ £ÓUS®

£ÓøÁø¯¨ £õº. ÷|µzvØS ÷|µ®

Ax, AiUPi uÚx {ø»ø¯ ©õØÔU

öPõs÷h C¸¨£uõÀ, C¯UPzvÀ

EÒÍx GßQ÷Óõ®. ö£õ¸Îß {ø»

(Position) ©õÖÁx C¯UP® GÚ¨£k®.

ö\¯À 6.1ö\¯À 6.1ö\¯À 6.1ö\¯À 6.1ö\¯À 6.1

EßøÚa _ØÔ²ÒÍ ö£õ¸Ò

Pøͨ £õº. AÁØÔÀ GøÁ {ø»¯õP

EÒÍÚ? GøÁ C¯UPzvÀ EÒÍÚ?

SÔ¨¤kP.

ö£õ¸Òö£õ¸Òö£õ¸Òö£õ¸Òö£õ¸Ò C¯UP® / K´Ä C¯UP® / K´Ä C¯UP® / K´Ä C¯UP® / K´Ä C¯UP® / K´Ä

1.

2.

3.

6.2 C¯UPzvß ÁøPPÒ6.2 C¯UPzvß ÁøPPÒ6.2 C¯UPzvß ÁøPPÒ6.2 C¯UPzvß ÁøPPÒ6.2 C¯UPzvß ÁøPPÒ

÷|µõÚ \õø»°À C¯[S® Põº

AÀ»x ÷£¸¢x, Âøͯõmk

ÂÇõÂß ÷£õx öuõhUPzvÀ

ªkUPõÚ, {ªº¢u, ^µõÚ |øh²hß

|h¢x ö\À¾® ©õnÁºPÎß C¯UP®

öußøÚ ©µzv¼¸¢x R÷Ç ÂÊ®

÷u[Põ´, ÷Pµ® (Carrom) ÂøÍ

¯õmiÀ Ai¨£õÛß (Strikker)

C¯UP®, PiPõµzvÀ (Time watch)

ÂÚõi •ÒÎß C¯UP®, ªß

Â]Ô°À CÓUøPPÎß (Blades)

C¯UP®, £®£µ® _ÇÀÁx, _Á›À

öuõ[S® PiPõµzvÀ F\¼ß C¯UP®

\ºUPêÀ (Circus) Fg\À

ÂøͯõmiÀ _Ǿ® õ›ß C¯UP®

(Acrobat), `›¯øÚa _ØÖ® ¦Â°ß

C¯UP®, ¦Âø¯a _ØÖ® {»Âß

C¯UP® ÷£õßÓÁØøÓ {øÚzx¨ £õº.

÷©ØSÔ¨¤mh GkzxUPõmk

PÎÀ C¯UP[PÎÀ EÒÍ

÷ÁÖ£õmiøÚ EßÚõÀ Enµ

•iQÓuõ? ö£õ¸Ò ÷|ºU÷Põmk¨

£õøu°À C¯[SÁøu ÷|ºU÷Põmk÷|ºU÷Põmk÷|ºU÷Põmk÷|ºU÷Põmk÷|ºU÷Põmk

C¯UP®C¯UP®C¯UP®C¯UP®C¯UP® GßQ÷Óõ®. (£h[PÒ 6.2 a,

b, c) ö£õ¸Ò Ámh¨ £õøu°À C¯[

SÁøu Ámh C¯UP®Ámh C¯UP®Ámh C¯UP®Ámh C¯UP®Ámh C¯UP® GßQ÷Óõ®

(£h® 6.2 d). ö£õ¸Ò J¸ {ø»¯õÚ

¦ÒÎø¯¨ ö£õÖzx •ßÝ®

¤ßÝ©õP C¯[SÁøu Aø»ÄAø»ÄAø»ÄAø»ÄAø»Ä

C¯UP®C¯UP®C¯UP®C¯UP®C¯UP® GßQ÷Óõ® (£h® 6.2e).

ö£õ¸Ò ^µõÚ Põ» CøhöÁΰÀ

v¸®£z v¸®£ C¯[SÁøu ^µø»Ä^µø»Ä^µø»Ä^µø»Ä^µø»Ä

C¯UP®C¯UP®C¯UP®C¯UP®C¯UP® GßQ÷Óõ®. ö£õ¸Ò v¸®£z

v¸®£ C¯[S®, BÚõÀ Põ»

CøhöÁÎ ^µõP C¸UPõx. AuøÚ

^µØÓ Aø»Ä C¯UP®^µØÓ Aø»Ä C¯UP®^µØÓ Aø»Ä C¯UP®^µØÓ Aø»Ä C¯UP®^µØÓ Aø»Ä C¯UP® GßQ÷Óõ®.

66

ö\¯À 6.2ö\¯À 6.2ö\¯À 6.2ö\¯À 6.2ö\¯À 6.2

C¯UPzvß ]» GkzxUPõmk

PøÍU TÖP. C¯UP ÁøPPøÍU

SÔ¨¤kP.

6.3 ÷|º÷Põmk C¯UP®6.3 ÷|º÷Põmk C¯UP®6.3 ÷|º÷Põmk C¯UP®6.3 ÷|º÷Põmk C¯UP®6.3 ÷|º÷Põmk C¯UP®

C¯UPzvß £À÷ÁÖ ÁøPPÒ

|©USz öu›²®. AÁØÔÀ

GÎø©¯õÚx ÷|º÷Põmk C¯UP®.

6.3.1 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®6.3.1 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®6.3.1 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®6.3.1 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®6.3.1 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®

£h® 6.3&À EÒÍÁõÖ EÚx Ãk

A GßÓ Chzv¾®, EÚx £ÒÎ B

GßÓ Chzv¾® C¸¨£uõPU P¸xP.

}²®, Eß AsnÝ® £ÒÎUS¨

¦Ó¨£kÁuõP øÁzxU öPõÒ÷Áõ®. },

A&°À ¦Ó¨£mk 1000 «mhº |h¢x

B&ø¯ AøhQÓõ´. Eß Asnß

A&°À ¦Ó¨£mk C&°À EÒÍ |s£ß

£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2 a ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP®

£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2 b ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® £h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2 c ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP® ÷|ºU÷Põmk C¯UP®

£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2 e Aø»ÄÖ C¯UP® Aø»ÄÖ C¯UP® Aø»ÄÖ C¯UP® Aø»ÄÖ C¯UP® Aø»ÄÖ C¯UP®£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2£h® 6.2 d Ámh C¯UP® Ámh C¯UP® Ámh C¯UP® Ámh C¯UP® Ámh C¯UP®

£h® 6.3 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®£h® 6.3 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®£h® 6.3 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®£h® 6.3 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®£h® 6.3 öuõø»Ä® Ch¨ö£¯ºa]²®

200 m900 m

1000 mA B

CE

N

67

ÃmiØSa ö\ßÖ, ¤ÓS B&ø¯ Aøh

QÓõº. £ÒÎUSa ö\À» } |hUS®

öuõø»Ä 1000 «mhº. Eß Asnß

|hUS® öuõø»Ä 1100 «mhº.

öuõø»Äöuõø»Äöuõø»Äöuõø»Äöuõø»Ä Gߣx ö£õ¸Ò

Esø©°À Ph¢u £õøu°ß

}Í©õS®. Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa] Gߣx C¸

{ø»PÐUS Cøh¨£mh SÖQ¯

öuõø»÷Á BS®. J¸ SÔ¨¤mh

vø\°À EÒÍ öuõø»Ä

Ch¨ö£¯ºa] GÚ¨£k®.

÷©ØPsh GkzxUPõmiÀ, }²®

Eß Asnq® Ph¢u öuõø»Ä 1000

«mhº ©ØÖ® 1100 «mhº. BÚõÀ

E[PÒ C¸Á›ß Ch¨ö£¯ºa],

QÇUSa vø\°À 1000 «mhº.

6.3.2 ÷ÁP® 6.3.2 ÷ÁP® 6.3.2 ÷ÁP® 6.3.2 ÷ÁP® 6.3.2 ÷ÁP® (Speed)

£ÒÎUSa ö\À¾® ÷£õx }

|h¢x ö\À¾® ÷ÁPzøuU PÁÚzvÀ

öPõÒP. EÚx £ÒÎ 1000 «mhº

(1 Q÷»õ «mhº) öuõø»ÂÀ C¸¨£uõ

PU P¸x÷Áõ®. }, |h¢x ö\ßÖ 20

{ªh[PÒ PÈzx £ÒÎø¯a

ö\ßÓøhQÓõ´. Eß Asnß |h¢x

ö\ßÖ 10 {ªh[PÎÀ £ÒÎø¯a

ö\ßÓøhQÓõº. Cv¼¸¢x GßÚ

öu›QÓx? SÔ¨¤mh öuõø»øÁU

PhUP EÚUS AvP ÷|µ® BQÓx.

A÷u öuõø»øÁU PhUP Eß

AsnÝUSU SøÓ¢u ÷|µ® BQÓx.

AuõÁx, EÚx ÷ÁP® SøÓÄ; Eß

AsnÛß ÷ÁP® AvP®.

Kº A»S Põ»zvÀ (J¸

ö|õi°À) ö£õ¸Ò PhUS® öuõø»Ä

÷ÁP®÷ÁP®÷ÁP®÷ÁP®÷ÁP® GÚ¨£k®.

÷ÁP® =

6.3.3 vø\÷ÁP® 6.3.3 vø\÷ÁP® 6.3.3 vø\÷ÁP® 6.3.3 vø\÷ÁP® 6.3.3 vø\÷ÁP® (Velocity)

J¸ SÔ¨¤mh vø\°À

Aøh²® ÷ÁP®, vø\÷ÁP® vø\÷ÁP® vø\÷ÁP® vø\÷ÁP® vø\÷ÁP®

GÚ¨£k®. Ch¨ö£¯ºa] ©õÖ® Ãu®

vø\÷ÁP® GÚ Áøµ¯ÖUP¨£kQÓx.

AuõÁx, J¸ ö|õi°À ÷©Ø

öPõÒЮ Ch¨ö£¯ºa] vø\÷ÁP®

BS®.

vø\÷ÁP® =

vø\÷ÁP® ©ØÖ® ÷ÁP®; CøÁ

Cµsk÷© GßÓ A»QÚõÀ

AÍUP¨£kQßÓÚ.

6.3.4 ^µõÚ ©ØÖ® ^µØÓ C¯UP®6.3.4 ^µõÚ ©ØÖ® ^µØÓ C¯UP®6.3.4 ^µõÚ ©ØÖ® ^µØÓ C¯UP®6.3.4 ^µõÚ ©ØÖ® ^µØÓ C¯UP®6.3.4 ^µõÚ ©ØÖ® ^µØÓ C¯UP®

÷|ºU÷PõmiÀ C¯[S® ö£õ¸

öÍõßÔß ÷ÁP® ©õÓõ©À C¸¢uõÀ,

AƯUP® ^µõÚ C¯UP® ^µõÚ C¯UP® ^µõÚ C¯UP® ^µõÚ C¯UP® ^µõÚ C¯UP® GÚ¨£k®.

ö£õ¸öÍõßÖ C¯UPzvÀ EÒÍ

÷£õx RÌUPsh £vÄPÒ (Observa-

tions) ö\´¯¨£kQßÓÚ.

Põ»® (ö|õi) 0 1 2 3 4 5

öuõø»Ä («mhº) 0 5 10 15 20 25

£h® 6.4À Põmi¯ÁõÖ

Áøµ£hzvß Eu²hß ö£õ¸Îß

C¯UPzøu AÔ¯ •i²®. Áøµ

£hzvÀ, Põ»®, X&Aa]¾®, öuõø»Ä

Y&Aa]¾® SÔUP¨£kQßÓÚ.

ö£õ¸Ò ^µõÚ C¯UPzvÀ

C¯[S® ÷£õx Áøµ£h©õÚx,

B¯zv¼¸¢x (Origin) ö\À¾®

÷|ºU÷PõhõP Aø©QÓx.

Ph¢u öuõø»Ä

Põ»®

Ch¨ö£¯ºa]

Põ»®

«mhºö|õi

68

£h® 6.4 ^µõÚ£h® 6.4 ^µõÚ£h® 6.4 ^µõÚ£h® 6.4 ^µõÚ£h® 6.4 ^µõÚ

C¯UPzøuUC¯UPzøuUC¯UPzøuUC¯UPzøuUC¯UPzøuU

Põmk® Áøµ£h®Põmk® Áøµ£h®Põmk® Áøµ£h®Põmk® Áøµ£h®Põmk® Áøµ£h®

ö£õ¸Îß ÷ÁP® ©õØÓ®

Aøh¢x öPõs÷h C¸¢uõÀ, Auß

C¯UP® ^µØÓ C¯UP®^µØÓ C¯UP®^µØÓ C¯UP®^µØÓ C¯UP®^µØÓ C¯UP® GÚ¨£k®.

6.4 Âø\6.4 Âø\6.4 Âø\6.4 Âø\6.4 Âø\

H÷uÝ® J¸ ö\¯ø»a ö\´¯,

|õ® CÊUQ÷Óõ® AÀ»x uÒÐQ

÷Óõ®. CÊzuÀ ©ØÖ® uÒÐÁøu,

Âø\ GßÓa ö\õÀ»õÀ SÔ¨¤k

Q÷Óõ®. |®ø©a _ØÔ G[S® Âø\PÒ

EÒÍÚ. ]» GkzxU PõmkPÒ £h®

6.5&À Põmh¨£mkÒÍÚ. JÆöÁõ¸

£hzv¾® ö\¯À£k® Âø\PÒ GøÁ

GÚ ]¢vzx¨ £õºUPÄ®. |õ®,

Âø\ø¯ GÆÁõÖ EnºQ÷Óõ®?

Âøͯõmk Aµ[Pzvß |kÂÀ

øÁUP¨£mh PõÀ£¢x JßÖ, Âø\

Hx® ö\¯À£k® Áøµ, A[÷P÷¯

|PµõÀ C¸UQÓx. PõØÖ Ã]ÚõÀ,

GÁ÷µÝ® EøuzuõÀ, GÁ÷µÝ®

øP°ÚõÀ Gkzxa ö\ÀÁuõÀ Âø\

ö\¯À£mk, C¯UP® HØ£kQÓx.

25

20

15

10

5

0

1 2 3 4 5

Põ»®Põ»®Põ»®Põ»®Põ»®

öu

õø»

Äö

uõø

Ȁ

öu

õø»

Äö

uõø

Ȁ

öu

õø»

Ä

£h® 6.5 |®ø©a _ØÔ EÒÍ Âø\PÒ£h® 6.5 |®ø©a _ØÔ EÒÍ Âø\PÒ£h® 6.5 |®ø©a _ØÔ EÒÍ Âø\PÒ£h® 6.5 |®ø©a _ØÔ EÒÍ Âø\PÒ£h® 6.5 |®ø©a _ØÔ EÒÍ Âø\PÒ

69

6.4.1 Âø\°ß ÂøÍÄPÒ6.4.1 Âø\°ß ÂøÍÄPÒ6.4.1 Âø\°ß ÂøÍÄPÒ6.4.1 Âø\°ß ÂøÍÄPÒ6.4.1 Âø\°ß ÂøÍÄPÒ

(i) Âø\, C¯UPzøu HØ£kzx®

{ø»¯õP C¸US® £¢x

JßÔøÚ, EøuUS® ÷£õx, Âø\

ö\¯À£k® vø\°À Ax |PºQÓx.

øP°ÚõÀ AuøÚ GkUS®÷£õx,

÷©À ÷|õUQ¯ Âø\°ß vø\°À Ax

C¯[SQÓx. £¢x _Á›ß «x ÷©õx®

÷£õx, Gvº vø\°À «sk®

Á¸QÓx. J¸ ÷PõnzvÀ _Á›ß «x

÷©õvÚõÀ, ÷ÁÖ vø\°À J¸

÷PõnzvÀ Á¸QÓx. AuõÁx, £¢vß

C¯UPzøu _Áº HØ£kzx® Âø\

©õØÖQÓx. GÚ÷Á Âø\°ß vø\

•UQ¯©õÚ JßÓõS®.

Âø\¯õÚx, ö£õ¸Îß C¯UPz

øuU SøÓUPÄ®, {ÖzuÄ® ö\´²®.

C¯UPzvÀ EÒÍ PõÀ£¢x,

Âøͯõmk õ›ß «x £kÁuõÀ,

Âø\ ö\¯À£mk Ax {ßÖ ÂkQÓx.

öám ©õÚzxhß CønUP¨£mh

£ÓUS® Søh (Parachute), ©õÚ®

uøµ CÓ[S® ÷£õx, Âø\ø¯a

ö\¯À£kzv Auß ÷ÁPzøuU

SøÓUQÓx (•P¨¦ Amøh°À EÒÍ

£hzøuU PõsP). GÚ÷Á Âø\

Gߣx, C¯UPzvÀ ©õØÓzøu HØ£kz

uU Ti¯x Gߣøu AÔQ÷Óõ®.

GÚ÷Á, Âø\ Gߣx ö£õ¸Îß

C¯UPzøu AvP¨£kzx® AÀ»x

SøÓUS® AÀ»x C¯UPzvß

vø\ø¯ ©õØÓUTi¯ CÊzuÀ

AÀ»x uÒÐuÀ ö\¯À BS®.

(ii) Âø\, ö£õ¸Îß ÁiÁzøu²®,

AÍøÁ²® ©õØÖ®

uspº Põ¼¯õÚ £õmiÀ (PET

Bottle) JßøÓ GkzxU öPõÒ. Auß

ÁiÁzøu¨ £õº. C¸ øPPÍõ¾®

A•USÁuß ‰»® Âø\ø¯a ö\¯À

£kzx. Auß ÁiÁ® GßÚÁõS®?

E¸øÍ ÁiÁ £õmiÀ JÊ[PØÓuõP

©õÔ Âk®.

|õ® \õ¨¤k® §› ö\´ÁuØSU,

÷Põxø© ©õøÁ¨ ¤ø\Áøu¨

£õºzv¸¨¥ºPÒ. ]Ôx SøÇzu ©õøÁ

Gkzx, |® EÒÍ[øPPÍõÀ ÷PõÍ

ÁiÁzvÀ E¸ÁõUSQ÷Óõ®. ¤ÓS

E¸øÍU Pmøh¯õÀ AuøÚ §›¯õP

Ámh ÁiÁzvØS ©õØÖQ÷Óõ®.

÷©ØPsh GkzxUPõmiÀ, |õ®

Âø\ø¯ ö\¯À£kzxÁuõÀ Ái

Á÷©õ, AÍ÷Áõ AÀ»x Cµsk÷©õ

©õØÓ® AøhQÓx. Âø\ ö\¯À£kz

u¨£kÁuõÀ ö£õ¸Îß ÁiÁ•®

AÍÄ® ©õØÓ©øhÁøu £h® 6.6&À

]» GkzxUPõmkPÎÀ Põmh¨

£mkÒÍÚ.

6.4.2 Âø\°ß A»S6.4.2 Âø\°ß A»S6.4.2 Âø\°ß A»S6.4.2 Âø\°ß A»S6.4.2 Âø\°ß A»S

Âø\°ß A»S, ¦Â Dº¨¦

Âø\°ß Ai¨£øh°À SÔ¨¤h¨

£h® 6.6 Âø\ ÁiÁzøu ©õØÖuÀ£h® 6.6 Âø\ ÁiÁzøu ©õØÖuÀ£h® 6.6 Âø\ ÁiÁzøu ©õØÖuÀ£h® 6.6 Âø\ ÁiÁzøu ©õØÖuÀ£h® 6.6 Âø\ ÁiÁzøu ©õØÖuÀ

÷Põxø© ©õÄ ¤ø\uÀ÷Põxø© ©õÄ ¤ø\uÀ÷Põxø© ©õÄ ¤ø\uÀ÷Põxø© ©õÄ ¤ø\uÀ÷Põxø© ©õÄ ¤ø\uÀ

£g]ß ÁiÁ ©õØÓ®£g]ß ÁiÁ ©õØÓ®£g]ß ÁiÁ ©õØÓ®£g]ß ÁiÁ ©õØÓ®£g]ß ÁiÁ ©õØÓ®

£Ø£ø\U SǼߣأø\U SǼߣأø\U SǼߣأø\U SǼߣأø\U SǼß

ÁiÁ® ©õÖuÀÁiÁ® ©õÖuÀÁiÁ® ©õÖuÀÁiÁ® ©õÖuÀÁiÁ® ©õÖuÀ

P®¤°ß ÁiÁ ©õØÓ®P®¤°ß ÁiÁ ©õØÓ®P®¤°ß ÁiÁ ©õØÓ®P®¤°ß ÁiÁ ©õØÓ®P®¤°ß ÁiÁ ©õØÓ®

÷ÁPøÁzu E¸øÍUQÇ[S÷ÁPøÁzu E¸øÍUQÇ[S÷ÁPøÁzu E¸øÍUQÇ[S÷ÁPøÁzu E¸øÍUQÇ[S÷ÁPøÁzu E¸øÍUQÇ[S

_¸ÒÂÀ }ÐuÀ_¸ÒÂÀ }ÐuÀ_¸ÒÂÀ }ÐuÀ_¸ÒÂÀ }ÐuÀ_¸ÒÂÀ }ÐuÀ

70

£kQÓx. A¢u Âø\¯õÚx, JÆöÁõ¸

ö£õ¸Îß «x® ¦Â HØ£kzx®

Âø\¯õS®. EÚx øP°ÚõÀ 1 Q÷»õ

Qµõ® Gøhø¯z uõ[S®÷£õx,

HØ£k® Âø\, ¦Â°ß Dº¨¦

Põµn©õP Á¸ÁuõS®. A¢u

Âø\¯õÚx, {³mhß GÚU

SÔ¨¤h¨£k®, Kµ»S Âø\ø¯¨

÷£õÀ HÓzuõÇ £zx ©h[PõS®.

Âø\°ß A»S {³mhß GÚ¨£k®.

ªPa ]Ó¢u AÔ¯À AÔbº \º. I\U\º. I\U\º. I\U\º. I\U\º. I\U

{³mhß{³mhß{³mhß{³mhß{³mhß GߣÁ›ß ö£¯µõÀ

Âø\°ß A»S ÁÇ[P¨£kQÓx.

1 {³mhß (newton) Gߣøu

_¸UP©õP 1N GÚU SÔ¨¤h»õ®. 1 N

Gߣx HÓzuõÇ, EÚx øP°À EÒÍ

100 Qµõ® {øÓ²ÒÍ ö£õ¸Îß

Gøh¯õS®.

6.4.3 Âø\PÎß ÁøPPÒ6.4.3 Âø\PÎß ÁøPPÒ6.4.3 Âø\PÎß ÁøPPÒ6.4.3 Âø\PÎß ÁøPPÒ6.4.3 Âø\PÎß ÁøPPÒ

Âø\ Gߣx GßÚ GßÖ öu›¢x

öPõs÷hõ®. |õ® AßÓõh ÁõÌÂÀ

CÊzuÀ, uÒÐuÀ ÷£õßÓ ö\¯À

PøÍa ö\´Q÷Óõ®. ö£õ¸ÒPøÍz

yUS®÷£õx |õ® AÁØøÓ

CÊUQ÷Óõ®. Á¼ø©¯õÚ ©µUPm

øhPøÍ, ¯õøÚPÒ yUQa ö\ÀÁ

øu¨ £õºzv¸UQ÷Óõ®, G¸xPÒ,

SvøµPÒ ©ØÖ® JmhP[PÒ,

Ásiø¯ Cʨ£øu¨ £õºUQ÷Óõ®

(£h® 6.7). ÷©ØPsh {PÌa]PÎÀ

©Ûu CÚ•®, »[SPЮ uø\

|õºPÒ ‰»® Âø\PøÍa ö\¯À

£kzxQßÓÚ. C¢u Âø\ø¯ uø\uø\uø\uø\uø\

|õº|õº|õº|õº|õº Âø\Âø\Âø\Âø\Âø\ (Muscular force) GßQ÷Óõ®.

ö£õ¸Îß C¯UPzøu Âø\

©õØÖQßÓx Gߣøu AÔ¢÷uõ®.

£¢x JßÔøÚ ]ö©sm uøµ°¾®

¤ÓS ÁÊÁʨ£õÚz uøµ°¾®

E¸mi Âk÷Áõ®. ÁÊÁʨ£õÚ

uøµ°À, £¢x ÷ÁP©õPÄ®, AvP

yµ•® ö\À¾®. ]ö©sm uøµ°À

ö©xÁõPÄ®, SøÓ¢u yµ•®

ö\À¾®. CÆÁõÖ {PÇU Põµn®

Eµõ´Ä Âø\PÒEµõ´Ä Âø\PÒEµõ´Ä Âø\PÒEµõ´Ä Âø\PÒEµõ´Ä Âø\PÒ BS®. C¸

ö£õ¸ÒPÎß £µ¨¦PÒ öuõkÁuõÀ

Eµõ´Ä HØ£kQÓx.

}[PÒ |ßS AÔ¢ux Eµõ´Ä

Âø\¯õPz uõß C¸US®. Eµõ´ÂØS

÷ÁÖ ]» £s¦PÒ Esk. AuÚõÀ

ö£õ¸øÍ |Pºzu •i¯õx. ö£õ¸Îß

C¯UPzøu GvºUP ©mk÷© •i²®.

AÆÂø\°ß AÍÄ uõÚõP ©õÓU

Ti¯x.

ö£õ¸Ò, C¯UPzvÀ EÒÍ÷£õx,

Eµõ´Ä Âø\ Auß «x ö\¯À£mk,

AuøÚ K´Ä {ø»USU

öPõskÁ¸®. Eµõ´Ä Âø\

ö\¯À£hÂÀø» GßÓõÀ, ö£õ¸Ò

öuõhº¢x C¯UP {ø»°÷»÷¯

C¸US®.

C¯[S® ö£õ¸Îß «x Âø\PÒ

ö\¯À£k® ÷£õx, Auß C¯UP®

©õÖ®. BÚõÀ, ö\¯À£k® Âø\PÒ

£h® 6.7 uø\|õº Âø\£h® 6.7 uø\|õº Âø\£h® 6.7 uø\|õº Âø\£h® 6.7 uø\|õº Âø\£h® 6.7 uø\|õº Âø\

71

\©{ø»°À C¸¢uõÀ C¯UP®

©õÓõx. GkzxUPõmhõP £h® 6.8&-À

Põmi¯ÁõÖ BPõ¯ ©õÚzvß

C¯UPzøu¨ £õº¨÷£õ®. ©õÚzvß

Gg]ß HØ£kzx® •ß÷ÚõUQ¯

CÖUP•® (Âø\), PõØÖ u¸®

uøh°ß (Eµõ´Ä) Põµn©õP HØ£k®

¤ß÷ÚõUQ¯ Âø\²® \©©õP

C¸¨¤ß, ©õÚ® ^µõÚ ÷ÁPzvÀ

ö\À¾®. AøÁ Cµsk® \©©õP

CÀø»ö¯ßÓõÀ ©õÚzvß ÷ÁP®

AvP›US® AÀ»x SøÓ²®.

Eµõ´Ä, ÷uøÁ¯ØÓ JßÖ GÚ

|õ® {øÚ¨£xsk. AuøÚU SøÓUP

C¯¢vµ[PÎÀ Gsönø¯¨ £¯ß

£kzxQ÷Óõ®. BÚõÀ, ö£¸®£õ¾®,

Eµõ´Ä |©US® ÷uøÁ¯õÚ÷u.

ÁÊUS® uøµ°À |h¨£x GÆÁÍÄ

PiÚ® Gߣøua ]¢vzx¨£õº. |õ®

|h¢x ö\À¾® ÷£õx, Eµõ´Âß

Põµn©õP HØ£k® •ß÷ÚõUQ¯

Âø\uõß |®ø© |PºzxQÓx. Eµõ´Ä

CÀø»ö¯ßÓõÀ, •ß÷ÚõUQ¯ Âø\

ö\¯À£hõx. |®©õÀ |hUP÷Á

•i¯õx.

uø\|õº Âø\²®, Eµõ´Ä

Âø\²®, ö£õ¸ÒPÒ Jß÷ÓõöhõßÖ

öuõmkU öPõsi¸US®÷£õx

ö\¯À£hU Ti¯øÁ. ö£õ¸ÒPÒ

JßÖUöPõßÖ öuõhõ©À C¸US®

÷£õx® ]» Âø\PÒ ö\¯À£kQßÓÚ.

Dº¨¤¯À Âø\¯õÚxDº¨¤¯À Âø\¯õÚxDº¨¤¯À Âø\¯õÚxDº¨¤¯À Âø\¯õÚxDº¨¤¯À Âø\¯õÚx (Gravitational

Force) AøÚzx ö£õ¸ÒPøͲ®,

¦Â°ß ø©¯zøu ÷|õUQ CÊUQÓx

Gߣx |õ® AÔ¢u÷u. ©õ©µzv¼¸¢x

©õ[Põ´ R÷Ç ÂÊÁuØS®,

Pmhhzvß «x C¸¢x Âh¨£k®

ö\[PÀ R÷Ç ÂÊÁuØS® (£h[PÒ

6.9a, 6.9b) A¢u Dº¨¤¯À Âø\uõß

Põµn®. ö£õ¸ÐUS® ¦ÂUS®

Cøh÷¯ ö\¯À£k® C¢u Dº¨¤¯À

Âø\ uõß ö£õ¸Îß Gøh

GÚ¨£kQÓx.

C¸ ö£õ¸ÒPÐUS Cøh÷¯

EÒÍ C¢u Dº¨¤¯À Âø\ø¯ •uß

•u¼À Psk¤izuÁº \º. I\U\º. I\U\º. I\U\º. I\U\º. I\U

{³mhß{³mhß{³mhß{³mhß{³mhß BÁõº. ö£õxÁõP

Dº¨¤¯À Âø\ ªPÄ® Á¼ø©

£h® 6.9£h® 6.9£h® 6.9£h® 6.9£h® 6.9a R÷Ç ÂÊ® R÷Ç ÂÊ® R÷Ç ÂÊ® R÷Ç ÂÊ® R÷Ç ÂÊ®

ö\[PÀö\[PÀö\[PÀö\[PÀö\[PÀ

£h® 6.9£h® 6.9£h® 6.9£h® 6.9£h® 6.9 b R÷Ç ÂÊ® ©õ[Põ´ R÷Ç ÂÊ® ©õ[Põ´ R÷Ç ÂÊ® ©õ[Põ´ R÷Ç ÂÊ® ©õ[Põ´ R÷Ç ÂÊ® ©õ[Põ´

£h® 6.8 BPõ¯ ©õÚzvß C¯UP®£h® 6.8 BPõ¯ ©õÚzvß C¯UP®£h® 6.8 BPõ¯ ©õÚzvß C¯UP®£h® 6.8 BPõ¯ ©õÚzvß C¯UP®£h® 6.8 BPõ¯ ©õÚzvß C¯UP®

GøhGøhGøhGøhGøh

CÓUøPPÎÚõÀCÓUøPPÎÚõÀCÓUøPPÎÚõÀCÓUøPPÎÚõÀCÓUøPPÎÚõÀ

E¯ºzu¨£kuÀE¯ºzu¨£kuÀE¯ºzu¨£kuÀE¯ºzu¨£kuÀE¯ºzu¨£kuÀ

Gg]ßGg]ßGg]ßGg]ßGg]ß

HØ£kzx®HØ£kzx®HØ£kzx®HØ£kzx®HØ£kzx®

•ß÷ÚõUQ¯•ß÷ÚõUQ¯•ß÷ÚõUQ¯•ß÷ÚõUQ¯•ß÷ÚõUQ¯

Âø\Âø\Âø\Âø\Âø\

PõØÖzPõØÖzPõØÖzPõØÖzPõØÖz

uøh°ÚõÀuøh°ÚõÀuøh°ÚõÀuøh°ÚõÀuøh°ÚõÀ

HØ£k®HØ£k®HØ£k®HØ£k®HØ£k®

¤ß÷ÚõUQ¯¤ß÷ÚõUQ¯¤ß÷ÚõUQ¯¤ß÷ÚõUQ¯¤ß÷ÚõUQ¯

Âø\Âø\Âø\Âø\Âø\

72

SøÓ¢u Âø\¯õS®. BÚõÀ C¸

ö£õ¸ÎÀ JßÖ, ¦Â GÛÀ A¢u

Âø\ ªPÄ® Á¼ø© ªUP

Âø\¯õS®. AuÚõÀ |©US GßÚ

{PÊ® Gߣx E[PÐUSz öu›²®.

¦Â `›¯øÚa _ØÔ Á¸QÓx.

{»Ä ¦Âø¯a _ØÔ Á¸QÓx.

(£h[PÒ 6.10 a, b) CuØSU Põµn®

Dº¨¤¯À Âø\÷¯.

AuõÁx {»ÂÀ J¸ ö£õ¸Îß

Gøh, ¦Â°À Auß Gøhø¯¨ ÷£õÀ

BÔÀ J¸ £[S BS®.

Dº¨¤¯À Âø\ø¯¨ ÷£õß÷Ó

ö£õ¸ÒPÒ JßÖhß JßÖ öuõhõu

{ø»°À, AÁØÔØQøh÷¯ ö\¯À

£hUTi¯ ©ØÓ Âø\PЮ Esk.

C¸ Põ¢u[PøÍ A¸P¸÷P

øÁzxÒÍ ÷£õx, ö\¯À£k® Põ¢uPõ¢uPõ¢uPõ¢uPõ¢u

Âø\ø¯Âø\ø¯Âø\ø¯Âø\ø¯Âø\ø¯ Enµ»õ®. AÆÂø\ ]»

÷|µzvÀ PÁºa] Âø\¯õPÄ®,PÁºa] Âø\¯õPÄ®,PÁºa] Âø\¯õPÄ®,PÁºa] Âø\¯õPÄ®,PÁºa] Âø\¯õPÄ®,

(CÊzuÀ) ]» ÷|µzvÀ »US»US»US»US»US

Âø\¯õPÄ®Âø\¯õPÄ®Âø\¯õPÄ®Âø\¯õPÄ®Âø\¯õPÄ® (uÒÐuÀ) C¸US®.

ö\¯À 6.3ö\¯À 6.3ö\¯À 6.3ö\¯À 6.3ö\¯À 6.3

]Ô¯ Põ¢u® JßøÓ GkzxU

öPõsk G¢u¨ ö£õ¸øÍ Ax PÁº

QÓx Gߣøu Psk¤i (£h® 6.11).

PõQuz xskPøͯõ? PõQu AÊzv

ø¯¯õ? (clip) ¤ÍõìiU ^¨¤øÚ¯õ?

v¸S •kUQø¯¯õ? (Screw Driver)

©µz xsiøÚ¯õ? _zv°ß E÷»õP

øP¨¤iø¯¯õ? wUSa]ø¯¯õ?

Ssl]ø¯¯õ? |õn¯zøu¯õ?

£õmiÀ ‰iø¯¯õ? G¢u ÁøP¨

ö£õ¸øÍU PÁºQÓx?

ö\¯À 6.4ö\¯À 6.4ö\¯À 6.4ö\¯À 6.4ö\¯À 6.4

PõQuzvß «x C¸®¦z yÒPøÍ

yÄP. Põ¢uzøuU öPõsk A¢u

C¸®¦z yÒPøÍ ÷\P›UP •¯»Ä®.

Põ¢uzvß C¸ •øÚPξ® C¸®¦z

yÒPÒ JmiU öPõÒQßÓÚÁõ? £h®

6.12&À Põmi¯ÁõÖ AøÁ C¸US®.

Põ¢uzvß A¢u Cµsk •øÚPøÍ

x¸Á[PÒ GßÖ ö\õÀQ÷Óõ®.

£h® 6.10£h® 6.10£h® 6.10£h® 6.10£h® 6.10 a `›¯øÚa _ØÔ¯ ¦Â°ß C¯UP® `›¯øÚa _ØÔ¯ ¦Â°ß C¯UP® `›¯øÚa _ØÔ¯ ¦Â°ß C¯UP® `›¯øÚa _ØÔ¯ ¦Â°ß C¯UP® `›¯øÚa _ØÔ¯ ¦Â°ß C¯UP®

£h® 6.10£h® 6.10£h® 6.10£h® 6.10£h® 6.10 b ¦Âø¯a _ØÔ¯ {»Âß C¯UP® ¦Âø¯a _ØÔ¯ {»Âß C¯UP® ¦Âø¯a _ØÔ¯ {»Âß C¯UP® ¦Âø¯a _ØÔ¯ {»Âß C¯UP® ¦Âø¯a _ØÔ¯ {»Âß C¯UP®

{»Âß {øÓ ¦Â°ß {øÓø¯

Âh ªPU SøÓÄ. GÚ÷Á {»Ä¨

£µ¨¤À ö£õ¸ÒPÎß «x ö\¯À£k®

Dº¨¤¯À Âø\ ªPU SøÓÄ. ¦Â°À

EÒÍ J¸ ö£õ¸Îß Gøh AvP®.

A÷u ö£õ¸Îß Gøh {»ÂÀ SøÓÄ.

73

ö\¯À 6.5ö\¯À 6.5ö\¯À 6.5ö\¯À 6.5ö\¯À 6.5

Põ¢u® JßøÓ £g_ ¡¼ÚõÀ

Pmiz öuõ[PÂk. Ax K´Ä {ø»US

Á¢uÄhß EØÖ ÷|õUS. Põ¢u®

÷uõµõ¯©õP ÁhUS öuØS vø\PÎÀ

{ØS®. uh[PÀ HxªßÔ

öuõ[PÂh¨£mh Põ¢u® JßÖ

G¨ö£õÊx÷© C¢uz vø\°À uõß

C¸US®.

ÁhUSz vø\ø¯ ÷|õUQ¯

Põ¢uzvß •øÚ, ÁhUS ÷|õUS®

•øÚ AÀ»x _¸UP©õP Áhx¸Á®

GÚÄ®, ©ØöÓõ¸ •øÚ öuØS

÷|õUS® •øÚ AÀ»x _¸UP©õP

öuß x¸Á® GÚÄ® TÓ¨£k®. Cx

Põ¢uzvß •UQ¯©õÚ¨ £s¦ BS®.

C¨£s¦ Põ¢u F]¨ ö£mi°À

(Compass) £¯ß£kQÓx. Gί Põ¢u

F]¨ ö£mi°À ]Ô¯ Põ¢u® JßÖ

T›¯ •øÚ°ß «x ö£õ¸zu¨

£mi¸US® (£h® 6.13).

ö\¯À 6.6ö\¯À 6.6ö\¯À 6.6ö\¯À 6.6ö\¯À 6.6

C¸ Põ¢u[PøÍ GkzxU öPõÒ.

AÁØÔß •øÚPøÍ JßÖhß JßÖ

ö|¸UP©õP øÁ. GßÚ {PÌQÓx?

£h® 6.11 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.11 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.11 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.11 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.11 Põ¢uU PÁºa]

£h® 6.12 Põ¢u x¸Á[PÒ£h® 6.12 Põ¢u x¸Á[PÒ£h® 6.12 Põ¢u x¸Á[PÒ£h® 6.12 Põ¢u x¸Á[PÒ£h® 6.12 Põ¢u x¸Á[PÒ

£h® 6.13 Põ¢u F]¨ö£mi£h® 6.13 Põ¢u F]¨ö£mi£h® 6.13 Põ¢u F]¨ö£mi£h® 6.13 Põ¢u F]¨ö£mi£h® 6.13 Põ¢u F]¨ö£mi

74

AøÁ JßÖhß JßÖ JmiU

öPõÒЮ (PÁ¸®) AÀ»x »UQz

uÒЮ.

} GßÚ P¸zvøÚU öu›¢x

öPõÒQÓõ´? Áhx¸Á® öuß

x¸Ázøu²®, öuß x¸Á® Áh

x¸Ázøu²® PÁºQÓx. Áh x¸Á®

Áh x¸Ázøu²®, öuß x¸Á® öuß

x¸Ázøu²® »USQÓx. Põ¢u[PÒ

ö\¯À£kzxQßÓ C¢u uÒÐuÀ

AÀ»x CÊzuÀ Põ¢u Âø\PÒPõ¢u Âø\PÒPõ¢u Âø\PÒPõ¢u Âø\PÒPõ¢u Âø\PÒ

GÚ¨£k®.

Sκ\õuÚ¨ ö£mi°¾®

(Refrigerator), A»©õ›U (Almirah)

PuÄPξ® Põ¢u® £¯ß£kzu¨£k

Áøu¨ £õºzv¸UP»õ®. S¨ø£U

PÈÄPÎÀ C¸¢x C¸®¦¨

ö£õ¸ÒPøͨ ¤›zöukUP Põ¢u

Âø\ £¯ß£kQÓx. £Ð yUQPPÎÀ

(Crane) ªS¢u Gøh²øh¯ ö£õ¸ÒP

øÍz yUSÁuØS® Põ¢u Âø\

£¯ß£kQÓx (£h® 6.14).

Põ¢u Âø\ø¯¨ ÷£õß÷Ó,

ö£õ¸ÒPÎß öuõkuÀ CßÔ

ö\¯À£hU Ti¯ ©ØöÓõ¸ Âø\²®

C¸UQÓx.

ö\¯À 6.7ö\¯À 6.7ö\¯À 6.7ö\¯À 6.7ö\¯À 6.7

Cµsk Cµ¨£º £¿ßPÎÀ

PõØøÓ Aøhzx }Í©õÚ ¡ÀPÎÀ

Pmi £hzvÀ (6.15) Põmi¯ÁõÖz

öuõ[P Âk. Cµsøh²® EÚx

xo°ÚõÀ |ßS ÷u´UPÄ®.

Cµsk® A¸P¸÷P Á¸®ö£õÊx

GßÚ {PÌQÓx GßÖ PÁÛ. H÷uÝ®

J¸ £¿ÝUS A¸÷P EÚx xoø¯U

öPõsk ö\À¾® ÷£õx GßÚ

{PÌQÓx GßÖ PÁÛ. •uÀ

{PÌa]°À Cµsk® JßøÓö¯õßÖ

»UQz uÒЮ. CµshõÁx

{PÌa]°À JßøÓö¯õßÖ PÁ¸®.

ö\¯À 6.8ö\¯À 6.8ö\¯À 6.8ö\¯À 6.8ö\¯À 6.8

£¿ß JßÔÀ PõØÔøÚ

Aøhzx, uøµ ›¨£õÛÀ (Carpet)

÷u´UPÄ®. ¤ÓS A¢u¨ £¿øÚ£h® 6.14 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.14 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.14 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.14 Põ¢uU PÁºa]£h® 6.14 Põ¢uU PÁºa]

£h® 6.15 £¿ßPÒ£h® 6.15 £¿ßPÒ£h® 6.15 £¿ßPÒ£h® 6.15 £¿ßPÒ£h® 6.15 £¿ßPÒ

75

AøÓ _Á›ß «x ÷£õk AÀ»x

AøÓ°ß Tøµ «x (Ceiling)

öuõk©õÖ ö\´ (£h® 6.16). £¿ÛÀ

C¸¢x EÚx øPø¯ GkzxÂmhõÀ,

Ax, A[÷P÷¯ JmiU öPõÒQÓx

AÀ»Áõ?

ö\¯À 6.9ö\¯À 6.9ö\¯À 6.9ö\¯À 6.9ö\¯À 6.9

£¿ß JßÔÀ PõØÔøÚ

Aøhzx, uøµÂ›¨£õÛÀ ÷u´UPÄ®.

¤ÓS, AuøÚ SÇõ°¼¸¢x CøÇ

÷£õÀ öÁÎ÷¯Ö® }º A¸÷P (Jet of

water) öPõsk ö\À. }º, £¿ß A¸÷P

ÁøÍ¢x ö\ÀQÓx AÀ»Áõ?

(£h® 6.17)

ö\¯À 6.10ö\¯À 6.10ö\¯À 6.10ö\¯À 6.10ö\¯À 6.10

EÚx E»º¢u uø»•i°À

^¨¤øÚU öPõsk ^ÄP (£h® 6.18a).

AÀ»x ^¨¤øÚ P®£Îz xo°À

÷u´UPÄ®. ÷©ø\°ß «xÒÍ ]Ö ]Ö

PõQuz xskPÒ A¸÷P, A¢ua

^¨¤øÚU öPõsk ö\À (£h® 6.18b).

PõQuz xskPÒ Aa^¨¦ A¸÷P

Á¸QßÓÚ AÀ»Áõ?

CøÁPöÍÀ»õ® öÁÆ÷ÁÓõÚ

ÂøÍÄPÒ. |õ® TÖQßÓ C¢uz

uÒÐuÀ AÀ»x CÊzuÀ GßÓ

»US Âø\²®, PÁºa] Âø\²®

ªß Âø\PÍõS®.ªß Âø\PÍõS®.ªß Âø\PÍõS®.ªß Âø\PÍõS®.ªß Âø\PÍõS®. ÷|ºªßÞmh®

©ØÖ® GvºªßÞmh® GßÓ

C¸ÁøP ªßÞmh[PÍõÀ C¢u ªß

Âø\PÒ E¸ÁõQßÓÚ. C¢u

ªßÞmh[Pøͨ £ØÔ, Akzu

Bsk HÇõ® ÁS¨¤À ›ÁõP

AÔ¢x öPõÒÍ»õ®.

6.5 AÊzu® 6.5 AÊzu® 6.5 AÊzu® 6.5 AÊzu® 6.5 AÊzu® (Pressure)

Âø\Pøͨ £ØÔ •¢øu¯¨

¤›ÂÀ öu›¢x öPõsjºPÒ.

AuõÁx Âø\, G¢u vø\°À ö\¯À

£kzu¨£kQÓx, G[÷P ö\¯À

£h® 6.16 £¿ß _Á›À JmiU öPõÒÐuÀ£h® 6.16 £¿ß _Á›À JmiU öPõÒÐuÀ£h® 6.16 £¿ß _Á›À JmiU öPõÒÐuÀ£h® 6.16 £¿ß _Á›À JmiU öPõÒÐuÀ£h® 6.16 £¿ß _Á›À JmiU öPõÒÐuÀ

PõQuz xskPøÍU PÁ¸uÀPõQuz xskPøÍU PÁ¸uÀPõQuz xskPøÍU PÁ¸uÀPõQuz xskPøÍU PÁ¸uÀPõQuz xskPøÍU PÁ¸uÀ

£h® 6.17 ö©À¼øÇ ÷£õßÓ }º£h® 6.17 ö©À¼øÇ ÷£õßÓ }º£h® 6.17 ö©À¼øÇ ÷£õßÓ }º£h® 6.17 ö©À¼øÇ ÷£õßÓ }º£h® 6.17 ö©À¼øÇ ÷£õßÓ }º

£h® 6.18£h® 6.18£h® 6.18£h® 6.18£h® 6.18 a £h® 6.18£h® 6.18£h® 6.18£h® 6.18£h® 6.18 b

76

£kzu¨£kQÓx? Gߣøu AÔ¢x

öPõsjºPÒ. Âø\°ß ÂøÍÄ

ö\¯À£kzu¨£k® £µ¨¤øÚa (Area)

\õº¢ux Gߣøu C¢u¨ ¤›ÂÀ

AÔ¢x öPõÒÍ»õ®. EÚx ]¢uøÚU

S®, B´ÄUS® ]» GkzxUPõmkPÒ

C[÷P öPõkUP¨£mkÒÍÚ.

(i) PiÚ©õÚ¨ £µ¨¤ß «x SªÌ

F]ø¯ (Drawing pin) AÊzx. £h®

6.19a°À Põmi¯ÁõÖ AÊzx

ÁuØS® £h® 6.19bÀ Põmi¯ÁõÖ

AÊzxÁuØS® ÷ÁÖ£õk GßÚ?

Cµsi¾÷© \© AÍÄ Âø\²hß

AÊzu¨£kQÓx.

(ii) ö\¸¨¦ Ao¯õ©À öÁÖ®

Põ¾hß P¸[PØPÒ «x {Ø£uØS®

\õuõµnz uøµ°À {Ø£uØS®

÷ÁÖ£õk GßÚ? Guß «x {ØS®

÷£õx AvP Á¼ C¸US®? Hß?

(iii) ÷ÁÍõsø©US¨ £¯ß£k®

iµõUh›À \UPµ[PÎß h¯ºPÒ (£h®

6.20) ö£›¯uõPÄ® AP»©õÚuõPÄ®

C¸¨£÷uß?

÷©ØPsh GkzxUPõmkPÎÀ

C¸¢x |õ® öu›¢x öPõÒÁx GßÚ?

Âø\ ö\¯À£k® £µ¨£ÍÄ ]Ô¯uõP

C¸¢uõÀ, Âø\°ß ÂøÍÄ AvP

©õP C¸UQÓx.

SªÌ F]°ß Tº •øÚ°À

µø» øÁzxz uÒÐÁx |©US

AvP Á¼ø¯ (Painful) HØ£kzxQÓx.

EÚx Gøhø¯ ]Ô¯ £µ¨£ÍÄ

Eøh¯¨ £Sv uõ[S®÷£õx EÚUS

Á¼UQÓx. P¸[PØPÒ «x {ØS®

÷£õx C÷u {ø»uõß.

iµõUhºPÎß h¯ºPÒ SÖP»õP,

]Ô¯uõP C¸¨¤ß, Á¯ÀöÁΰÀ

÷\ØÔß EÒ÷Í ¦øu¢x Âk®.

Âø\°ß ÂøÍÄ SøÓÁõP C¸UP

÷Áskö©ÛÀ, ö\¯À£k® £µ¨£Í

Âß £Sv AvP©õP C¸UP ÷Ásk®.

CuØS ÷©¾® ]» GkzxUPõmkPøÍ

]¢vzx¨ £õº.

©µUPmøhPøÍ, ÷Põhõ›ø¯U

(axe) öPõsk ¤Í¨£øu }[PÒ

£õºzv¸UP»õ®. ÷Põhõ›°ß Âή¦

T›¯uõP C¸¢uõÀ, ¤Í¨£x ªP

GÎx. Âή¦ ©Ê[P»õP (Blunt)

C¸¢uõÀ ¤ÍUP •i¯õx. •uÀ

{PÌa]°À ªPa ]Ô¯ £µ¨¤À Âø\

ö\¯À£kzu¨£kQÓx. GÚ÷Á

ÂøÍÄ AvP®. CµshõÁx {PÌa

]°À A÷u AÍÄ Âø\ AvP©õÚ¨

£µ¨¤À ö\¯À£kzu¨£kQÓx. GÚ÷Á

ÂøÍÄ SøÓÄ.

Âø\US®, ö\¯À£k® £µ¨

£ÍÂØS® Cøh÷¯ EÒÍ uPÄ

(ÂQu®) AÊzu®AÊzu®AÊzu®AÊzu®AÊzu® GÚ¨£k®.£h® 6.20 iµõUh›ß h¯ºPÒ£h® 6.20 iµõUh›ß h¯ºPÒ£h® 6.20 iµõUh›ß h¯ºPÒ£h® 6.20 iµõUh›ß h¯ºPÒ£h® 6.20 iµõUh›ß h¯ºPÒ

SªÌ F]ø¯ AÊzxuÀSªÌ F]ø¯ AÊzxuÀSªÌ F]ø¯ AÊzxuÀSªÌ F]ø¯ AÊzxuÀSªÌ F]ø¯ AÊzxuÀ

£h® 6.19£h® 6.19£h® 6.19£h® 6.19£h® 6.19 a,,,,, £h® 6.19£h® 6.19£h® 6.19£h® 6.19£h® 6.19 b,,,,,

77

AuõÁx, Kµ»S¨ £µ¨¤À ö\¯À£k®

Âø\ AÊzu©õS®.

AÊzu® =

SI A»S •øÓ°À Âø\ø¯,

{³mhß (N) GßÓ A»QÚõ¾®,

£µ¨£ÍøÁ \xµ «mhº (m2) GßÓ

A»QÚõ¾® AÍÂkQ÷Óõ®. GÚ÷Á

AÊzuzvß A»S N/m2. CuøÚ

£õìPÀ£õìPÀ£õìPÀ£õìPÀ£õìPÀ GßÓ AÔ¯À AÔbº

ö£¯µõÀ £õìPÀ (Pa) GßÖ® TÓ»õ®.

6.5.1 vµÁ[PÎÀ AÊzu®6.5.1 vµÁ[PÎÀ AÊzu®6.5.1 vµÁ[PÎÀ AÊzu®6.5.1 vµÁ[PÎÀ AÊzu®6.5.1 vµÁ[PÎÀ AÊzu®

]Ô¯x® ö£›¯x©õÚ Cµsk

EÖg_U SÇõ´PøÍ (Syringe) £h®

6.21&À Põmi¯ÁõÖ CønUPÄ®.

AuøÚ }›ÚõÀ {µ¨¦P. Aø©¨¤ÝÒ

PõØÖ C¸UPU Thõx.

]Ô¯ EÖg_U SÇõø¯ øP°À

¤izxU öPõsk, ö£›¯ EÖg_U

SÇõ°¼¸¢x }øµz uÒÎÚõÀ,

ö\¯À£k® Âø\PøÍ Enµ •i²®.

C÷u ÷£õßÖ ]Ô¯ SÇõ°¼¸¢x

}øµz uÒÎÚõÀ, ö£›¯ SÇõ°À

ö\¯À£k® Âø\PøÍ Enµ •i²®.

Cµsk Âø\PÐUS® ÷ÁÖ£õk Põn

•i²®. HöÚÛÀ, C¸ ©õÖ£mh

£µ¨¦PÎÀ (Area) Âø\PÒ ö\¯À

£kQßÓÚ.

÷©ØPsh ÷\õuøÚPμ¸¢x,

vµÁ[PЮ AÊzuzøu HØ£kzx

QßÓÚ GÚ AÔ¯»õ®.

ö\¯À 6.11ö\¯À 6.11ö\¯À 6.11ö\¯À 6.11ö\¯À 6.11

A) E¸øÍ ÁiÁz uPµ¨ £õzvµ®

JßøÓ Gkzx, Auß £UP

ÁõmiÀ, J÷µ E¯µzvÀ, _ØÔ¾®

£» xøÍPøÍ HØ£kzu

÷Ásk®. Boø¯U öPõsk

xøÍPÒ Ck® ÷£õx, Em

¦ÓzvÀ ©µUPmøh¯õÀ uõ[Q¨

¤izuÀ |À»x. AøÚzx

xøÍPЮ J÷µ AÍÁõP (Size)

C¸US©õÖ PÁÛzxU öPõÒ.

£õzvµzvÀ }øµ {µ¨¤,

xøÍPÒ ÁȯõP }º

öÁÎ÷¯ÖÁøu¨ £õº (£h®

6.22a).

B) CµshõÁx uPµ¨ £õzvµzøu

Gkzx Ai¨£Sv°À JßÖ®,

|kÂÀ JßÖ®, ÷©Ø£Sv°À

JßÖ©õP ‰ßÖ xøÍPøÍ

HØ£kzxP. £õzvµzvÀ }øµ

{µ¨¤, xøÍPÒ ÁȯõP }º

öÁÎ÷¯ÖÁøu¨ £õº (£h®

6.22b).

Âø\£µ¨¦

£h® 6.21£h® 6.21£h® 6.21£h® 6.21£h® 6.21

£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22 a

£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22 b

]Ô¯ SÇõ´]Ô¯ SÇõ´]Ô¯ SÇõ´]Ô¯ SÇõ´]Ô¯ SÇõ´

ö£›¯ SÇõ´ö£›¯ SÇõ´ö£›¯ SÇõ´ö£›¯ SÇõ´ö£›¯ SÇõ´

78

C) ‰ßÓõÁx uPµ¨ £õzvµzøu

Gkzx, AuøÚ JÊ[PØÓ

ÁiÁzvØS ©õØÖP. Auß «x

‰ßÖ AÀ»x |õßS Ch[PÎÀ

xøÍPøÍ HØ£kzxP. £õzv

µzvÀ }øµ {µ¨¤ xøÍPÒ

ÁȯõP }º öÁÎ÷¯ÖÁøu¨

£õº (£h® 6.22c).

C¢ua ÷\õuøÚPμ¸¢x |õ®

öu›¢x öPõÒÁx GßÚ? }›ß

Ai¨£Sv°À AÊzu® AvP®.

÷©Ø£Sv°À AÊzu® SøÓÄ.

HöÚÛÀ Ai¨£Sv°À EÒÍ

xøÍ°ß ÁÈ÷¯ }º ÷ÁP©õP

öÁÎ÷¯ÖQÓx. GÚ÷Á A[S

AÊzu® AvP®. xøÍ°¼¸¢x }º

öÁÎ÷¯Ö® Chzøu EØÖ ÷|õUS.

£µ¨¤ØSa ö\[SzuõP }º

öÁÎ÷¯ÖÁøu Põn»õ®. BÚõÀ,

Ax öuõhº¢x A÷u ÷£õßÖ ö\À»

•i¯õx. HöÚÛÀ ¦ÂDº¨¦ Âø\

ö\¯À£mk, }›øÚ ÁøÍzx

ÂkQÓx.

AønUPmkPÒ Aø©¨£v¾®,

H›PÎß _ØÖa_Áº Aø©¨£v¾®

}›ß AÊzu® PÁÚzvÀ öPõÒͨ£h

÷Ásk®. AønUPmkPÒ Pmk®

÷£õx, ö£õÔ¯õͺPÒ _Á›ß

Ai¨£Svø¯ AP»©õP ÁiÁø©U

QÓõºPÒ (£h® 6.23). Hß?

BÇ® AvP›zuõÀ vµÁ[PÒ

HØ£kzx® AÊzu® AvP›US®.

vµÁzvß ÷©Ø£SvUSa ö\À»a

ö\À» AÊzu® SøÓ²®.

ö\¯À 6.12ö\¯À 6.12ö\¯À 6.12ö\¯À 6.12ö\¯À 6.12

Cµ¨£º £¢x JßøÓ

GkzxUöPõÒ. Ssl]ø¯U öPõsk

AvÀ £» xøÍPøÍ HØ£kzxP.

AuÝÒ }øµ {µ¨¦P. AuøÚ¨

¤È¢uõÀ }º, AøÚzxz xøÍPÎÀ

C¸¢x® \© AÍÄ Âø\PÐhß

öÁÎ÷¯ÖÁøuU Põn»õ® (£h®

6.24). C¢ua ÷\õuøÚ°¼¸¢x

öu›¢x öPõÒÁx GßÚ? {ø»¯õP

C¸US® vµÁzvÝÒ, J¸ ¦ÒΰÀ

AvP›UP¨ £k® AÊzu®, AuÝÒ

©ØÓ AøÚzx¨ ¦ÒÎPÐUS® \©

AÍÂÀ ©õØÓ¨£kQÓx. C¢uz

uzxÁ® "£õìPÀ Âv'"£õìPÀ Âv'"£õìPÀ Âv'"£õìPÀ Âv'"£õìPÀ Âv' GÚ¨£k®.

vµÁ® JßÖ uÚx ©mhzøuvµÁ® JßÖ uÚx ©mhzøuvµÁ® JßÖ uÚx ©mhzøuvµÁ® JßÖ uÚx ©mhzøuvµÁ® JßÖ uÚx ©mhzøu

Aøh²®Aøh²®Aøh²®Aøh²®Aøh²®

}º, G¨ö£õÊx® J÷µ ©mhzvÀ

C¸US®. CuØS GßÚ ö£õ¸Ò? Hß

AÆÁõÖ HØ£kQÓx?

£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22£h® 6.22 c

£h® 6.23 Aøn£h® 6.23 Aøn£h® 6.23 Aøn£h® 6.23 Aøn£h® 6.23 Aøn

79

Cµsk PsnõiU SÇõ´PøÍ

ö\[SzuõP øÁzx, AÁØÔß Ai¨

£Svø¯ Cµ¨£º AÀ»x £õ¼zwß

SÇõø¯U öPõsk CønUP

÷Ásk® (£h® 6.25a). J¸ SÇõ°À

C¸¢x ©ØöÓõßÔUS }º ö\ÀÁøu

ukUS® ÁøP°À Cµ¨£º SÇõ°ß

|kÂÀ AÊzv (clip) JßøÓ øÁ.

Chx £UPU SÇõ°À Ásn }øµ²®,

Á»x £UPU SÇõ°À {Ó©ØÓ }øµ²®

FØÖ.

÷©ØPsh P¸zvÀ, SÇõ°ß

ÁiÁ[PÒ J¸ ö£õ¸mhÀ» Gߣøu

£h® 6.25(b)&À EÒÍ öPmiÀ ©ØÖ®

£h® 6.25(c)&À EÒÍ ©õÖ£mh ÁiÁ

PsnõiU SÇõ´PÒ PõmkQßÓÚ.

Cµ\ ©mh® Cµ\ ©mh® Cµ\ ©mh® Cµ\ ©mh® Cµ\ ©mh® (spirit level)

uøµ°ß ÷©Ø£µ¨¦ \© {ø»°À

C¸UQÓuõ Gߣøu AÔ¯ Cµ\ ©mh®

£¯ß£kQÓx. ÁmhÂÀ ÷£õßÖ

Psnõi SÇõ´ ÁøÍUP¨£mk

AuÝÒ PõØÖU SªÌ JßÖ

E¸ÁõS©õÖ BÀPíõÀ {µ¨£¨£mk

EÒÍx (£h® 6.26). Ai¨£UP® \©

uÍ©õP C¸UPU Ti¯ E÷»õPa

\mhzvÝÒ C¢uU SÇõ´ ö£õ¸zu¨

£mi¸US®. C¢uU P¸Âø¯, \©

uÍ©õÚ £µ¨¤ß «x øÁzuõÀ, PõØÖU

SªÌ, SÇõ°ß ÷©À©mhzvÀ |kÂÀ

C¸US®. ÷ÁÖ J¸ £µ¨¤ß «x

øÁUP¨£k® ÷£õx, PõØÖU SªÌ

÷©À©mhzvß |kÂÀ CÀ»õ©À,

|Pº¢x ÂmhõÀ, £µ¨¦ \©uÍ©õP

CÀø» GÚ»õ®. GÚ÷Á £µ¨¤øÚ

\›ö\´¯ ÷Ásk®.

AÊzu® }›ß BÇzøua

\õº¢ux Gߣx |©USz öu›²®. Ax

A GßÓ ChzvÀ AvP® ; B GßÓ

ChzvÀ SøÓÄ. AÊzvø¯z

vÓ¢uõÀ, }º A–°¼¸¢x B–US¨

£õ²®. C¸ {ø»Pξ® AÊzu[PÒ

\©©õS® Áøµ £õ²®. AuõÁx, C¸

SÇõ´Pξ® }›ß ©mh[PÒ

\©©õS® Áøµ £õ²®.

£h® 6.25£h® 6.25£h® 6.25£h® 6.25£h® 6.25

£h® 6.24 £õìPÀ Âvø¯ ö©´¨¤zuÀ£h® 6.24 £õìPÀ Âvø¯ ö©´¨¤zuÀ£h® 6.24 £õìPÀ Âvø¯ ö©´¨¤zuÀ£h® 6.24 £õìPÀ Âvø¯ ö©´¨¤zuÀ£h® 6.24 £õìPÀ Âvø¯ ö©´¨¤zuÀ

£h® 6.25£h® 6.25£h® 6.25£h® 6.25£h® 6.25 a

£h® 6.26 Cµ\©mh®£h® 6.26 Cµ\©mh®£h® 6.26 Cµ\©mh®£h® 6.26 Cµ\©mh®£h® 6.26 Cµ\©mh®

80

6.5.2 Áõ²UPÎß AÊzu®6.5.2 Áõ²UPÎß AÊzu®6.5.2 Áõ²UPÎß AÊzu®6.5.2 Áõ²UPÎß AÊzu®6.5.2 Áõ²UPÎß AÊzu®

Áõ²UPЮ AÊzuzøu HØ

£kzxQßÓÚ. ªv ÁsiUS

PõØÓiUS® £®¤ß •øÚ°À, EÚx

µø» øÁzx, øP¨¤iø¯ AÊzx.

AÊzu® HØ£kzx® Âø\ø¯ Enµ

•i²®. Cµ¨£º £¿ß JßÔÀ

Ssl]ø¯U öPõsk xøÍ JßÖ

HØ£kzx. £¿ÛÀ PõØÖ Fx® ÷£õx,

xøÍ ÁÈ÷¯ PõØÖ öÁÎ÷¯ÖÁøu

Enµ»õ®.

ÁΩsh» AÊzu®ÁΩsh» AÊzu®ÁΩsh» AÊzu®ÁΩsh» AÊzu®ÁΩsh» AÊzu®

ÁΩsh»zvÀ EÒÍ PõØÖ®

AÊzuzøu HØ£kzx®. C¢u

AÊzuzøu |õ® £¯ß£kzvU

öPõsk uõß C¸UQ÷Óõ®. BÚõÀ,

|õ® Aøu EØÖ ÷|õUQ¯vÀø».

‰i²hß Ti¯, ö\ÆÁP ÁiÁz

uPµ¨ £õzvµ® (can) JßøÓ

GkzxUöPõÒ (£h® 6.27). AuÝÒ

]ÔuÍÄ }øµ FØÖ. ‰iø¯ vÓ¢x

Âmk Ai¨£Sv°À `÷hØÔ, }›øÚ

|ßS öPõvUP Âk. £õzvµzvÀ EÒÍ

PõØÔøÚ }µõ öÁÎ÷¯ uÒÎÂk®.

¤ÓS £õzvµzøu PõØÖ ¦Põu

AÍÂØS CÖUP©õP ‰k.

£õzvµzøuU Sε Âk. EÒθUS®

}µõÂ _¸[Q «sk® }µõP ©õÔÂk®.

uØ÷£õx £õzvµ® GßÚÁõS®?

öÁÎ÷¯ EÒÍ ÁÎ ©sh»

AÊzuzøu Âh, £õzvµzvÝÒ

AÊzu® SøÓÄ. GÚ÷Á £õzvµ®

|_[Q Âk® (ö£m÷µõÀ AÀ»x

G›²® ußø©²øh¯ ö£õ¸Ò C¸¢u

£õzvµzøu¨ £¯ß£kzu ÷Áshõ®)

ö\¯À 6.13ö\¯À 6.13ö\¯À 6.13ö\¯À 6.13ö\¯À 6.13

SÁøÍ JßÔÀ }›øÚ {µ¨¤,

Auß «x PõQu® JßøÓ øÁ (£h®

6.28). }›À PõØÖU SªÌPÒ CÀ»õ©À

£õºzxU öPõÒÍ ÷Ásk®. PõQuzøu

EÚx øP¯õÀ AÊzvU öPõsk,

SÁøÍø¯z uø»RÇõPz v¸¨¦.

PõQuzv¼¸¢x EÚx øPø¯

GkzxÂk. }º R÷Ç ÂÇõ©À

SÁøÍ°÷»÷¯ C¸UPU Põµn®

GßÚ?

ö\¯À 6.14ö\¯À 6.14ö\¯À 6.14ö\¯À 6.14ö\¯À 6.14

÷©ø\°ß «x EÒÍ ]Ô¯

©µzxsiß «x ö\´vzuõøÍ £h®

6.29&À Põmi¯ÁõÖ øÁ. ©µzxsiß

«x, SøÓÁõÚ, ^µõÚ Âø\ø¯a

ö\¯À£kzv CÊzuõÀ, GßÚ {PÊ®?

©µzxsiøÚ vjöµÚ ÷ÁP©õP

£h® 6.27£h® 6.27£h® 6.27£h® 6.27£h® 6.27

|_[S® uPµ¨ £õzvµ®|_[S® uPµ¨ £õzvµ®|_[S® uPµ¨ £õzvµ®|_[S® uPµ¨ £õzvµ®|_[S® uPµ¨ £õzvµ®

£h® 6.28£h® 6.28£h® 6.28£h® 6.28£h® 6.28

81

£h® 6.30£h® 6.30£h® 6.30£h® 6.30£h® 6.30 a £h® 6.30£h® 6.30£h® 6.30£h® 6.30£h® 6.30 b

CÊzuõÀ GßÚ {PÊ®? CµsiØS®

EÒÍ ÷ÁÖ£õmiøÚ ÂÍUSP.

ö\¯À 6.15ö\¯À 6.15ö\¯À 6.15ö\¯À 6.15ö\¯À 6.15

SiUP¨ £¯ß£k® EÖg_ SÇõ´

JßÔÀ vµÁzøu FØÔ {µ¨¦. Auß

C¸ •øÚPøͲ® µÀPÍõÀ ‰i,

ö\[SzuõP øÁ. Ai¨£Sv°À, Eß

µø» Gkzx Âmhõ¾®, SÇõ°À

C¸¢x vµÁ® R÷Ç ÂÇõx. Hß?

6.5.3 AÊzuzøu AÍÂkuÀ6.5.3 AÊzuzøu AÍÂkuÀ6.5.3 AÊzuzøu AÍÂkuÀ6.5.3 AÊzuzøu AÍÂkuÀ6.5.3 AÊzuzøu AÍÂkuÀ

AÊzu ÷ÁÖ£õmøh AÍÂh

AÊzu©õÛ (Manometer) GßÓ P¸Â

£¯ÝÒÍuõP C¸UQÓx. U&ÁiÁU

Psnõi AÀ»x ¤ÍõìiU SÇõ°À

]ÔuÍÄ vµÁ® {µ¨£¨£mkÒÍx.

SÇõ°ß C¸ •øÚPЮ vÓ¢

v¸¢uõÀ, Cµsi¾® vµÁ ©mh[PÒ

\©©õP÷Á C¸US®. ÁΩsh»U

PõØÔß AÊzu® C¸ vµÁ ©mh[

PøͲ® AÊzxÁuõÀ, Cµsk÷©

\© ©mhzvÀ EÒÍÚ (£h® 6.30a).

B GßÓ ¦ÒÎ

°À AÊzu® =

Á Î © s h »

AÊzu® + h E¯µz

vµÁz u®£zvÚõÀ

HØ£k® AÊzu®.

AuõÁx, Tk

uÀ AÊzu® = vµÁz

vß h ö\« E¯µzuõÀ

HØ£k® AÊzu®.

6.5.4 vµÁzvß6.5.4 vµÁzvß6.5.4 vµÁzvß6.5.4 vµÁzvß6.5.4 vµÁzvß

A Ê z u z ø uA Ê z u z ø uA Ê z u z ø uA Ê z u z ø uA Ê z u z ø u

AÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀAÍÂkuÀ

EÒ Âmh® 8

ö\« Eøh¯ ]Ô¯

ö£´SÇÀ (Funnel)

JßøÓ GkzxU

öPõÒ (£h® 6.31).

Auß Áõ´¨

£Svø¯ Âøµ¨£õP

EÒÍ £h»®

(Cµ¨£º £¿ß)

JßøÓU öPõsk

CÖUP©õPU PmkP.

ö£´SÇø» Cµ¨£º

SÇõ°ß J¸

SÇõ°ß J¸ •øÚ°À Cµ¨£º

SÇõø¯ Cønzx, Auß ÁÈ÷¯

PõØøÓ Fu ÷Ásk®. GÚ÷Á, J¸

£UPzvÀ AÊzu® AvP›UP¨

£kQÓx. uØ÷£õx, vµÁ ©mh[PÒ

©õÖ£kQßÓÚ (£h® 6.30b).

vµÁ® {ø»¯õP C¸¨¤ß, A

GßÓ ¦Òΰ¾® B GßÓ ¦Òΰ¾®

AÊzu® \©©õP C¸US®.

£h® 6.29£h® 6.29£h® 6.29£h® 6.29£h® 6.29

£h® 6.31£h® 6.31£h® 6.31£h® 6.31£h® 6.31

82

•øÚ²hß Cønzx, ©Ö •øÚø¯

AÊzu ©õÛ²hß CønUP

÷Ásk®.

}ºz öuõmi JßÔÝÒ ö£´

SÇø» øÁzx, Auß Áõ´¨£Sv

APßÓuõS® Áøµ AÊzx. ö£´

SÇø» }›ÝÒ CÓUS®÷£õx SÇõ°À

}›ß ©mh® GßÚ BQÓx?

AÊzu©õÛ°À, SÇõ´PÎÀ }›ß

©mh[PÐUS Cøh÷¯¯õÚ ÷ÁÖ£õk

AvP›zxU öPõs÷h ö\ÀÁøuU

Põn»õ®. BÇ® AvP©õÚõÀ

vµÁzvß AÊzu® AvP©õQÓx

Gߣx Cv¼¸¢x öu›QÓx.

6.5.5 ÷£õºhß AÍÂ 6.5.5 ÷£õºhß AÍÂ 6.5.5 ÷£õºhß AÍÂ 6.5.5 ÷£õºhß AÍÂ 6.5.5 ÷£õºhß AÍÂ (Bourdan

gauge)

÷£õºhß AÍ Gߣx

AÊzuzøu AÍÂk® P¸Â. £h®

6.32a&À Põmh¨£mkÒÍ ö£õ®ø©ø¯

}[PÒ £õºzv¸¨¥ºPÒ. ÷ÁP©õPU

PõØøÓ Fx® ÷£õx (AvP AÊzu®)

AUP¸Â }ÒQÓx. C¢uz uzxÁzvß

Ai¨£øh°À '÷£õºhß AÍÂ'

ö\¯À£kQÓx. AÊzu® AvP©õS®

÷£õx, EÒθUS® ÁøÍ¢u, _¸Ò

÷£õßÓU SÇõ´ ÷|µõUP¨£kQÓx.

AuÝhß CønUP¨£mh SÔ•Ò

AÍÄ÷Põ¼À |P¸QÓx (£h® 6.32b).

÷£õºhß AÍ°À AÊzu©õÚx

N/cm2 A»QÀ PnUQh¨£mk

SÔUP¨£mi¸US®.

6.5.6 £õµ©õÛ6.5.6 £õµ©õÛ6.5.6 £õµ©õÛ6.5.6 £õµ©õÛ6.5.6 £õµ©õÛ

£õµ©õÛ°À, Á¼ø© ªUP,

uizu PsnõiUSÇõ´ EÒÍx. Auß

J¸ •øÚ ‰h¨£mkÒÍx. SÇõ´

•ÊÁx©õP £õuµ\zøu {µ¨¦P (£h®

6.33a). øP²øÓø¯ Ao¢x öPõsk,

J¸Âµ»õÀ SÇõ°ß vÓ¢u •øÚ°À

‰kP. AuøÚz uø»RÇõPz v¸¨¤,

£õuµ\® {µ¨£¨£mh £õzvµzvÝÒ

øÁ (£h® 6.33b). EÚx µø»

SÇõ°¼¸¢x Gkzx ÂmhõÀ,

SÇõ°ÝÒ PõØÖ ~øǯ •i²©õ?

PõØÖ SÇõ´USÒ ö\À» Áõ´¨÷£

CÀø».

SÇõ°ß vÓ¢u •øÚ°¼¸¢x,

EÚx µø» GkzxÂmhõÀ, SÇõ°À

EÒÍ £õuµ\ ©mh® R÷Ç CÓ[S®

(£h® 6.33c). SÇõ°À EÒÍ

£õuµ\zvß E¯µ® 'h' GßP. B GßÓ

¦ÒΰÀ £õuµ\z u®£zvÚõÀ

HØ£k® AÊzu•® A GßÓ ¦ÒΰÀ

EÒÍ ÁΩsh» AÊzu•® \©®

(£h® 6.33d).

£h® 6.32£h® 6.32£h® 6.32£h® 6.32£h® 6.32 b

£h® 6.32£h® 6.32£h® 6.32£h® 6.32£h® 6.32 a

ÁøÍ¢u SÇõ´ÁøÍ¢u SÇõ´ÁøÍ¢u SÇõ´ÁøÍ¢u SÇõ´ÁøÍ¢u SÇõ´

83

SÇõ°ÝÒ PõØÖ ~øǯõu

{ø»°À, SÇõ°ß Ea]°À C GßÓ

ChzvÀ C¸¨£x GßÚ? öÁØÔh÷©.

SÇõ°À EÒÍ £õuµ\zvß

E¯µzøu Aͨ£uß ‰»®,

ÁΩsh» AÊzuzøu ö\ßi

«mh›À AÍUP •i²®. £õuµ\zvß

E¯µ® SÇõ°ß AÍøÁa \õº¢uuÀ»

(£h® 6.33e).

£õµ©õÛU SÇõø¯a \õ´US®÷£õx (£h® 6.33f) £õuµ\ E¯µ® 'h'GßÚ BS®? SÇõ°ÝÒ PõØÖCÀø»¯õu»õÀ, £õuµ\ ©mh®E¯¸®.

\õuõµn©õP, SÇõ°À £õuµ\zvß E¯µ® 76 ö\« BP C¸US®.AuõÁx, ÁΩsh» AÊzu® 76ö\« AÀ»x 760 ª« E¯µ¨ £õuµ\®GÚz öu›QÓx.

£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ

£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ£h® 6.33 £õµ©õÛ

84

ÁΩsh» AÊzuzøu AÍ¢

uÔ¯¨ £¯ß£k® C¢u £õµ©õÛ

hõ›ö\À¼ £õµ©õÛhõ›ö\À¼ £õµ©õÛhõ›ö\À¼ £õµ©õÛhõ›ö\À¼ £õµ©õÛhõ›ö\À¼ £õµ©õÛ GÚ

AøÇUP¨£k®.

ÁÎ ©sh»zvÀ, ÷©÷» ö\À»a

ö\À», AÊzu® SøÓ¢x öPõs÷h

Á¸®. ©ø»°ß Ea] ÷£õßÓ

E¯µ©õÚ £SvPÐUSa ö\À£Áº

PÐUS ‰UQß ÁÈ÷¯ CµzuU P]Ä

HØ£k®. CuØSU Põµn® GßÚ

öÁÛÀ, |® Ehø»a _ØÔ²ÒÍ ÁÎ

©sh»zvÀ AÊzu® SøÓÁ÷u

BS®. GÚ÷Á, |® Eh¼À CµzuU

SÇõ´PÎÀ AÊzu® ÁΩsh»

AÊzuzøu Âh AvP®.

C÷u÷£õßÖ Ph¾US Ai°À

|õ® ö\À¾® BÇ® AvP›UP

AvP›UP AÊzu•® AvP›zxU

öPõs÷h ö\À¾®. GÚ÷Á uõß

Ph¾UPi°À }¢x£ÁºPÒ ]Ó¨¦z

ußø© Áõ´¢u EøhPøÍ Ao¢x

öPõsk AÊzu ©õÖ£õmøh

\©õÎUQßÓÚº.

ö\¯À 6.16ö\¯À 6.16ö\¯À 6.16ö\¯À 6.16ö\¯À 6.16

\õø»÷¯õµzvÀ EÒÍ ö£m÷µõÀ

{ø»¯zvØSa ö\ßÖ £õºøÁ°kP.

ÁõPÚ[PÎß h¯ºPÎß AÊzuzøu

AÍÂk® P¸Âø¯ EØÖ ÷|õUPÄ®.

öÁÆ÷ÁÖ ÁõPÚ[PÎß h¯ºPÐU

Sz ÷uøÁ¯õÚ PõØÔß AÊzu[PøÍ

Á›ø\¨£kzxP.

ÁõPÚ®ÁõPÚ®ÁõPÚ®ÁõPÚ®ÁõPÚ®AÊzu®AÊzu®AÊzu®AÊzu®AÊzu®

•ß ¤ß

\UPµ® \UPµ®

ìTmhº

÷©õmhõº ø\UQÒ

Põº

\µUS¢x (»õ›)/÷£¸¢x

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. }º Aø»PÎß «x ªuUS® ö£õ¸Îß C¯UP® &&&&&&&&&&&& GÚ¨£k®.

2. ÷ÁPzvß A»S &&&&&&&&&&&&

3. ªvÁsia \UPµzvß C¯UP® &&&&&&&&&&& BS®.

4. PõÀ£¢x Âøͯõmk õº, £¢øu EøuUS® ÷£õx, Auß ÷ÁP® &&&&&&&&&

5. £¢x JßÔøÚ ÷©À÷|õUQ GÔ²® ÷£õx, Auß ÷ÁP® &&&&&&&

6. C¯UPzvß ÁøPPøÍU TÖP.

7. C¯[S® ªvÁsi²hß öuõhº¦øh¯ C¯UP[PÒ ¯õøÁ?

8. C¯[S® ÷£¸¢x JßÔÀ } A©º¢v¸US® ÷£õx, } K´Ä {ø»°À

C¸¨£õ¯õ? C¯UPzvÀ C¸¨£õ¯õ?

85

9. ^µø»Ä C¯UPzvØS Cµsk GkzxUPõmkPÒ u¸P.

10. _¸Ò ÂÀ¼À (spring) öuõ[P Âh¨£mh ö£õ¸Ò R÷Ç CÊzxÂh¨£kQÓx. ö£õ¸Ò ÷©ØöPõÒЮ C¯UPzvß ÁøP ¯õx?

11. ÷ÁP® GßÓõÀ GßÚ?

12. vø\÷ÁP® : Áøµ¯Ö.

13. C¯UPzvß ÷£õx uÚx ÷ÁPzøu ©õØÔU öPõÒÍUTi¯ ö£õ¸ÒPÒCµsiøÚU TÖP.

14. ªv Ási°À ªv Pmøhø¯ (Padal) ÷ÁP©õP ªvUS® ÷£õx, Ási°ß÷ÁP® GßÚÁõS®?

15. ªv Ási°À, uøhø¯ (brake) HØ£kzx® ÷£õx, Auß ÷ÁP®GßÚÁõS®?

16. ÷|º÷Põmk C¯UPzvØS Cµsk GkzxU PõmkPÒ u¸P.

17. øu¯À C¯¢vµzvÀ, xo øuUS® J¸Á›ß PõÀPÎß C¯UP® G¢u ÁøPC¯UP®?

18. Cµ°À Ási JßÖ 120 Q«/©o GßÓ ÷ÁPzvÀ C¯[SQÓx. 1 {ªhzvÀAx ö\À¾® öuõø»Ä GßÚ?

19. |zøu JßÖ 300 ö|õiPÎÀ 3 «mhº öuõø»Ä ö\ÀQÓx. Auß ÷ÁP®GßÚ?

20. Ámh C¯UPzvØS C¸ GkzxU PõmkPÒ u¸P.

21. EÚx £ÒΰÀ B]›¯º AøÓUS® EÚx ÁS¨£øÓUS® Cøh¨£mhöuõø»Ä 40 «mhº. Eß B]›¯º A[Q¸¢x EÚx ÁS¨¤ØS Áµ 80ö|õi BQÓx. AÁ›ß ÷ÁP® GßÚ?

22. RÌUPõq® GkzxUPõmkPÎÀ EÒÍ C¯UP ÁøPPøÍU SÔ¨¤kP.

A) £®£µzvß C¯UP®

B) _Áº PiPõµzvÀ F\¼ß C¯UP®

C) ©õmk&Ásia \UPµzvß C¯UP®

D) Kmh¨ £¢u¯zvÀ £[S ö£Ö® Eß |s£Ûß C¯UP®.

23. ö£õ¸Ò JßÖ •uÀ 10 «mhº öuõø»øÁ 10 ö|õiPÎÀ PhUQÓx. ÷©¾®50 «mhº öuõø»øÁ 50 ö|õiPÎÀ PhUQÓx. C¸ {PÌÄPξ® ÷ÁPzøuUPsk¤i. Auß C¯UP® ^µõÚuõ? ^µØÓuõ?

24. E¸sk ö\À¾® ö£õ¸øÍ {Özx® Âø\ &&&&&&&&&&&

25. uøµ°À C¸US® C¸®¦z yÒPøÍ ÷\P›UP¨ £¯ß£k® Âø\ &&&&&

26. Âø\°ß A»S &&&&&&&&&&

86

27. uøh°ßÔz öuõ[PÂh¨£mh Põ¢uzvß vø\ &&&&&&&&

28. PÚ©õÚ ©µUPmøhPøÍ yUQa ö\À» ¯õøÚPÒ £¯ß£kzx® Âø\ &&&&&&

29. Âø\°ß ÂøÍÄPÒ ¯õøÁ?

30. Âø\°ß ÁøPPÒ ¯õøÁ?

31. ÁÓsh ÁõÛø» {»Ä® ÷£õx, |® Eh¼À C¸¢x £õ¼¯ìhº \møhø¯PÇmk® ÷£õx, øPPÎß «xÒÍ •i (hair) E¯ºÁ÷uß?

32. ªPÄ® ÁÊÁʨ£õÚ uøµ°À |h¨£x PiÚ®. Põµn® TÖP.

33. uø\|õº Âø\US Cµsk GkzxUPõmkPÒ u¸P.

34. \›¯õÚ Âøhø¯z ÷uº¢öukUPÄ®.

(i) ©µzv¼¸¢x Cø» JßÖ R÷Ç ÂÇU Põµn®

(A) Põ¢u Âø\ (B) ªß Âø\(C) Dº¨¤¯À Âø\ (D) uø\|õº Âø\

(ii) ªvÁsi h¯ºPÒ ÷u´ÁuØSU Põµn©õÚ Âø\

(A) Põ¢u Âø\ (B) ªß Âø\(C) Dº¨¤¯À Âø\ (D) Eµõ´Ä Âø\

35. £Ø£ø\U SÇõø¯¨ ¤È²® ÷£õx, SÇõ°ß ÁiÁ® ©õÖÁx Hß?

36. Âø\, ö£õ¸Îß ÁiÁzøu ©õØÖ® GßÓ P¸zvØS C¸ GkzxUPõmkPÒu¸P.

37. ÷\õ£õÂß (Sofa) «x A©¸® ÷£õx _¸ÒÂÀ (Spring) GßÚÁõS®?

38. ªvÁsi AÀ»x Põº & CÁØøÓ {Özuz uøhø¯ HØ£kzx® ÷£õxö\¯À£k® Âø\ ¯õx?

39. ö£õ¸ÒPÒ JßÖhß JßÖ öuõmkU öPõsi¸US® ÷£õx ö\¯À£k®C¸ Âø\PÒ ¯õøÁ?

40. ªv Ási°À, C¯¢vµ £õP[PÐUS Gsön´ FØÖÁuß ÷uøÁ GßÚ?

41. {»Âß Dº¨¦ Âø\, ¦Â°ß Dº¨¦ Âø\ø¯ ÂhU SøÓÄ. Hß?

42. EÚx Gøh 30 kg GÛÀ, {»ÂÀ EÚx Gøh GßÚÁõP C¸US®?

43. Põ¢uzuõÀ PÁµUTi¯, EÚx ÃmiÀ C¸US® C¸ ö£õ¸ÒPøÍUSÔ¨¤kP.

44. Põ¢u® JßÔß öußx¸ÁzuõÀ »UP¨£k® ©ØöÓõ¸ Põ¢uzvß x¸Á®Gx?

45. xøÓ•PzvÀ PÚ©õÚ¨ ö£õ¸ÒPøÍ yUS®, £ÐyUQPÎÀ (cranes)£¯ß£k® Âø\ Gx?

46. RÌPshÁØÔØS GkzxU Põmk u¸P.A) ö£õ¸Ò JßøÓ C¯UP, Âø\ ö\¯À£kzu¨£kQÓx

87

B) C¯[S® ö£õ¸øÍ {Özu, Âø\ ö\¯À £kzu¨£kQÓxC) Áõ² ö\¯À£kzx® Eµõ´Ä Âø\D) C¯[S® ö£õ¸Îß «x ö\¯À£k® ¦Â Dº¨¦ Âø\E) ªß Âø\

47. RÌPshÁØÖÒ öuõhº¦øhø¯ Âø\PÒ ¯õøÁ?A) PuÄPÎÀ EÒÍ Põ¢u¨ ¤i¨¦B) ö£õ¸Ò JßøÓz yUSuÀC) ø|»õÛÀ ÷u´UP¨£mh C¸ £¿ßPÒ JßøÓ JßÖ Âmk »Qa

ö\À¾uÀ

48. ÷ÁÍõsø©US¨ £¯ß£k® iµõUhºPÎÀ \UPµ[PÎÀ, ö£›¯ APßÓh¯ºPøͨ £¯ß£kzxÁ÷uß?

49. PõÀ£¢x Âøͯõmk õº Põ¼À Ao²® ¦øuªv°ß (Shoe)Ai¨£Sv°À £mhß ÷£õßÓ Aø©¨¦PÒ C¸¨£÷uß?

50. `m÷PìêøÚ (Suitcase) øP¨¤i°À ¤izx Gkzxa ö\ÀÁx Á\v¯õPEÒÍx. øP¨¤i CÀ»õu ÷£õx, P®¤ JßøÓU Pmi Gkzxa ö\À¾®÷£õx, øP Á¼UQÓx. Hß?

51. AÊzu® GßÓõÀ GßÚ?

52. AÊzuzvß A»S GßÚ?

53. AønUPmkPÒ Pmh¨£k®÷£õx, Ai¨£Sv°À AP»©õÚ _ÁºAø©UP¨£kÁ÷uß?

54. £õìPÀ Âvø¯U TÖP.

55. Cµ\ ©mhzvß £¯ß ¯õx?

56. AÊzuzøu AÍÂk® P¸Âø¯U SÔ¨¤kP.

57. ©õnÁß J¸ÁÛß {øÓ 50 kg JÆöÁõ¸ Q÷»õ Qµõ® {øÓ°ß «x® 10{³mhß Dº¨¦ Âø\ ö\¯À£kQÓx. AÁß Põ¼À Ao²® ö\¸¨¦,uøµ²hß öuõmkU öPõsi¸US® £µ¨¦ 100 ö\«2 GÛÀ, uøµ°ß «xHØ£kzx® AÊzu® GßÚ?

58. \õuõµn©õP ÁΩsh» AÊzuzvß ©v¨¦ ¯õx?

59. ÁΩsh» AÊzuzøu AÍÂhUTi¯ P¸Âø¯U SÔ¨¤kP.

60. ªP E¯µ©õÚ¨ £SvPÎÀ ö\À£ÁºPÐUS, ‰UQß ÁÈ÷¯ CµzuU P]ÄHØ£kÁ÷uß?

61. Ph¾US Ai°À BÇ©õÚ £Sv°À }¢x£ÁºPÒ, ]Ó¨¦ Eøhø¯AoÁ÷uß?

62. £õìPÀ Âvø¯ , ÂÍUS® Gί ÷\õuøÚø¯ ÂÁ›.

63. £õµ©õÛø¯U öPõsk ÁÎ ©sh» AÊzuzøu AÍÂhU Ti¯÷\õuøÚø¯ ÂÁ›.

88

÷Áø» GßÓ ö\õÀø»¨ £ØÔ

AvP©õPU ÷PÒ¨£mi¸¨¥ºPÒ.

÷uõmhzvÀ £ÒÍ® ÷uõsk® ÷£õx®,

A›] ‰møhø¯z yUS® ÷£õx®

÷Áø» ö\´ÁuõPa ö\õÀÁxsk.

AÔ¯À ¦zuPzøu¨ £iUS®÷£õx

PiÚ¨£mk (Hardwork) £izuuõPa

ö\õÀÁxsk. AßÓõh® £¯ß£kzu¨

£k® C¢ua ö\õÀ»õÚ ÷Áø»US¨

ö£õ¸öÍßÚ? AÔ¯¼À, C¢ua

ö\õÀ»õÚ ÷Áø»US |õ® öPõkUS®

ö£õ¸÷Í ÷ÁÖ.

ö£õ¸Îß (Body) «x Âø\

ö\¯À£mk AuÚõÀ A¢u¨ ö£õ¸Ò

|Pº¢uõÀ, ÷Áø» ö\´¯¨£mhx

GÚ»õ®. ÷Áø» ö\´¯¨£kÁuØS,

|õ® C¯¢vµ[Pøͨ £¯ß£kzx

Q÷Óõ®. ÷Áø» ö\´¯¨£k® vÓø©

(ability) BØÓÀ GßQ÷Óõ®. ÷Áø»

ö\´¯ BØÓÀ ÷uøÁ. BØÓÀ

öÁÆ÷ÁÖ ÁiÁ[PÎÀ EÒÍÚ.

BØÓÀ J¸ Âuzv¼¸¢x ©ØöÓõ¸

Âu©õP ©õØÓ¨£h •i²®.

AÔ¯¼ß C¢uU P¸zx, öuõÈÀ

~m£ Áͺa]US¨ ÷£¸u¯õP

C¸UQÓx.

7.1 ÷Áø»7.1 ÷Áø»7.1 ÷Áø»7.1 ÷Áø»7.1 ÷Áø»

ö£õ¸Ò JßøÓz uøµ°¼¸¢x

÷©÷» E¯ºzx® ÷£õx, } ÷Áø»

ö\´QÓõ´. ö£õ¸Ò JßøÓ ÷©÷»

CÊUS® ÷£õx AÀ»x QnØÔ¼¸¢x

}º {µ®¤¯ ÁõÎø¯ CÊUS®÷£õx, },

÷Áø» ö\´QÓõ´.

÷©ØPshÁØÖÒ, } Âø\ø¯a

ö\¯À£kzxQÓõ´. GÚ÷Á, ö£õ¸Ò

|P¸QÓx. Âø\ JßÖ ö£õ¸øÍ

|PºzvÚõÀuõß, AÔ¯¼À ÷Áø»

ö\´¯¨£mhx GÚ¨£k®. _Áøµ (Wall)

uÒЮ÷£õx, Ax |P¸ÁvÀø». }

Âø\ø¯a ö\¯À£kzv²®Th, _Áº

|P¸ÁvÀø». GÚ÷Á ÷Áø»

ö\´¯¨£hÂÀø».

10 Q÷»õ Qµõ® A›]¨ ø£ø¯, 1

«mhº E¯µzvØS, } yUSÁuõP

øÁzxU öPõÒ (£h® 7.1a). C[S, }

÷Áø» ö\´QÓõ´. ¤ÓS 20

Q÷»õQµõ® A›]¨ ø£ø¯, 1 «mhº

E¯µzvØS yUSQÓõ´. C[S®, }

÷Áø» ö\´QÓõ´ (£h® 7.1b). •uÀ

GkzxUPõmiÀ, } 100N Dº¨¤¯À

Âø\ø¯ Gvºzx, 1 «mhº

öuõø»ÂØS, ø£ø¯z yUSQÓõ´.

CµshõÁx GkzxUPõmiÀ, } 200N

7. ÷Áø» ©ØÖ® BØÓÀ

£h® 7.1£h® 7.1£h® 7.1£h® 7.1£h® 7.1

(a) (b) (c)

89

Dº¨¤¯À Âø\ø¯ Gvºzx A÷u

öuõø»ÂØS, ø£ø¯z yUSQÓõ´.

GÚ÷Á, •uÀ {PÌa]°À ö\´¯¨£mh

÷Áø»ø¯ Âh CµshõÁx

{PÌa]°À ö\´¯¨£mh ÷Áø»

C¸©h[PõS®.

20 Q÷»õQµõ® A›]¨ ø£ø¯,

½ «mhº E¯µzvØS, } yUQÚõÀ

ö\´¯¨£mh ÷Áø», •uÀ {PÌa]°À

ö\´¯¨£mh ÷Áø»USa \©®

(£h® 7.1c).

GÚ÷Á, ö\´¯¨£mh ÷Áø»,

ö\¯À£kzv¯ Âø\ ©ØÖ® |Pº¢u

öuõø»Ä – CÁØÔØS Cøh÷¯

öuõhº¦ C¸¨£øuU Põn»õ®.

ö\¯À£kzu¨£mh Âø\°ß

vø\°÷»÷¯ ö£õ¸Ò |Pº¢uõÀ,

ö\´¯¨£mh ÷Áø»¯õÚx Âø\

©ØÖ® ö£õ¸Ò |Pº¢u öuõø»Âß

ö£¸UPØ £»ÝUSa \©®.

ö\´¯¨£mh ÷Áø» = Âø\ x

|Pº¢u öuõø»Ä.

"áüÀ' (Joule) GßÓ A»QÚõÀ

÷Áø» AÍÂh¨£kQÓx. Cx J GßÓ

SÔ±mhõÀ SÔUP¨£kQÓx. áüÀ

GßÓ AÔ¯À AÔbº ö£¯µõÀ

AÆÁõÖ ÁÇ[P¨£kQÓx. ÷©ØPsh

{PÌÄPÎÀ ö\´¯¨£mh ÷Áø»ø¯U

PnUQh»õ®.

(i) •uÀ {PÌÂÀ ö\´¯¨£mh•uÀ {PÌÂÀ ö\´¯¨£mh•uÀ {PÌÂÀ ö\´¯¨£mh•uÀ {PÌÂÀ ö\´¯¨£mh•uÀ {PÌÂÀ ö\´¯¨£mh

÷Áø»÷Áø»÷Áø»÷Áø»÷Áø» = 100 N x 1m = 100J

(ii) CµshõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨CµshõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨CµshõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨CµshõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨CµshõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨

£mh ÷Áø»£mh ÷Áø»£mh ÷Áø»£mh ÷Áø»£mh ÷Áø» = 200N x 1m = 200J

(iii) ‰ßÓõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨‰ßÓõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨‰ßÓõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨‰ßÓõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨‰ßÓõÁx {PÌÂÀ ö\´¯¨

£mh ÷Áø»£mh ÷Áø»£mh ÷Áø»£mh ÷Áø»£mh ÷Áø» = 200N x ½m = 100J

7.2 ÷Áø»²® C¯¢vµ•®7.2 ÷Áø»²® C¯¢vµ•®7.2 ÷Áø»²® C¯¢vµ•®7.2 ÷Áø»²® C¯¢vµ•®7.2 ÷Áø»²® C¯¢vµ•®

AßÓõh ÁõÌÂÀ, |õ® £À÷ÁÖ

÷Áø»PøÍa ö\´Q÷Óõ®. ö£õ¸øÍz

yUSuÀ, ö£õ¸øÍz uÒÐuÀ AÀ»x

CÊzuÀ, ©õi¨£i°À HÖuÀ, PuøÁz

vÓzuÀ, QnØÔ¼¸¢x }º {µ®¤¯

ÁõÎø¯ CÊzuÀ, £õÀ £Ähº h¨£õ

‰iø¯z vÓzuÀ, Sκ£õÚ £õmiÀ

‰iø¯z vÓzuÀ ÷£õßÓ ö\¯ÀPøÍa

ö\´Q÷Óõ®. C¢ua ö\¯ÀPøÍ

C¯¢vµ[PøÍU öPõsk GÎvÀ

ö\´x ÂkQ÷Óõ®. ÷Áø»ø¯

GÎø©¯õPa ö\´¯¨ £¯ß£k® P¸Â

C¯¢vµ®C¯¢vµ®C¯¢vµ®C¯¢vµ®C¯¢vµ® (Machine) GÚ¨£k®. |©x

ÁõÌUøPz uµzøu C¯¢vµ[PÒ ©õØÔ

ÂmhÚ. C¯¢vµ® G¨÷£õx ÷Áø»

ö\´²®? |õ® Aøu C¯UQÚõÀ Ax

÷Áø» ö\´²®. |õ® Aøu

C¯USÁx® J¸ ÷Áø».

ªß E¯ºzv (lift), iµõUhº,

ªvÁsi, øu¯À C¯¢vµ®, £Ð yUQ

(crane), P¨¤ (pulley), v¸S •kUQ

(Screw driver) Pzu›U÷PõÀ, ‰i

vÓ¨£õß (Opener), |P® öÁmi,

£õUSöÁmi ©ØÖ® Ph¨£õøÓ ÷£õßÓ

£»Âu C¯¢vµ[PøÍ |õ®

£¯ß£kzxQ÷Óõ®.

P¨¤, Ph¨£õøÓ, Pzu›U÷PõÀ,

\õ´uÍ®, ÷Põh› ÷£õßÓøÁ GίGίGίGίGί

C¯¢vµ[PÒC¯¢vµ[PÒC¯¢vµ[PÒC¯¢vµ[PÒC¯¢vµ[PÒ BS® (£h® 7.2).

ªß E¯ºzv, iµõUhº, ªvÁsi,

øu¯À C¯¢vµ® ©ØÖ® £Ð yUQ

÷£õßÓøÁ Tmk C¯¢vµ[PÒTmk C¯¢vµ[PÒTmk C¯¢vµ[PÒTmk C¯¢vµ[PÒTmk C¯¢vµ[PÒ

BS® (£h® 7.3). Cµsk AÀ»x

AuØS ÷©Ø£mh Gί C¯¢vµ[

90

PÍõÀ E¸ÁõUP¨£kÁx TmkTmkTmkTmkTmk

C¯¢vµ® C¯¢vµ® C¯¢vµ® C¯¢vµ® C¯¢vµ® BS® (complex machine).

7.3 Gί C¯¢vµ[PÒ7.3 Gί C¯¢vµ[PÒ7.3 Gί C¯¢vµ[PÒ7.3 Gί C¯¢vµ[PÒ7.3 Gί C¯¢vµ[PÒ

Âø\°ß ÂøÍøÁ AvP¨

£kzu AÀ»x ö\¯À£kzu¨£k®

Âø\°ß vø\ø¯ ©õØÓ AÀ»x

Cµsøh²® ö\´Áx Gί C¯¢vµ[

PÒ BS®. Gί C¯¢vµ[PÎÀ BÖ

ÁøPPÒ EÒÍÚ. AøÁ,

(i) ö|®¦÷PõÀ, (ii) \õ´uÍ®, (iii) B¨¦

(Wedge), (iv) v¸S, (v) \UPµ•® Aa_®

(Aa_hß Cøn¢u \UPµ®) ©ØÖ®

(vi) P¨¤ (£h® 7.4) ÷£õßÓøÁPÍõS®.

7.3.1 ö|®¦÷PõÀ7.3.1 ö|®¦÷PõÀ7.3.1 ö|®¦÷PõÀ7.3.1 ö|®¦÷PõÀ7.3.1 ö|®¦÷PõÀ

7.5a ©ØÖ® 7.5bÀ Põmi¯

£h[Pøͨ £õº. Cµsk •øÓPÎÀ,

G¢u •øÓ°À ö£õ¸øÍ |PºzxÁx

GÎuõP C¸US®?

£h® 7.4 BÖÁøP Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.4 BÖÁøP Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.4 BÖÁøP Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.4 BÖÁøP Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.4 BÖÁøP Gί C¯¢vµ[PÒ

£h® 7.5(a)&À ö£õ¸øÍz

yUPÄ®, |PºzuÄ® ‰ßÖ AÀ»x

|õßS ÷£ºPÒ ÷uøÁ. AÁºPÒ

ö\´²® ÷Áø»ø¯ £h® 7.5(b)&À

J¸Áº ©mk÷© Ph¨£õøÓø¯U

öPõsk uÒÐÁuß ‰»® ö\´x

ÂkQÓõº. ö|®¦÷Põ¼ØS GkzxU

PõmhõP Ph¨£õøÓø¯a ö\õÀ»õ®.

C¯¢vµ[PÎ÷»÷¯ ªPÄ®

GÎø©¯õÚx ö|®¦÷PõÀ. Aøu¨

£h® 7.2 ]» Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.2 ]» Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.2 ]» Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.2 ]» Gί C¯¢vµ[PÒ£h® 7.2 ]» Gί C¯¢vµ[PÒ

£h® 7.3 Tmk C¯¢vµ[PÒ£h® 7.3 Tmk C¯¢vµ[PÒ£h® 7.3 Tmk C¯¢vµ[PÒ£h® 7.3 Tmk C¯¢vµ[PÒ£h® 7.3 Tmk C¯¢vµ[PÒ ö|®¦ ÷PõÀö|®¦ ÷PõÀö|®¦ ÷PõÀö|®¦ ÷PõÀö|®¦ ÷PõÀ \õ´ uÍ®\õ´ uÍ®\õ´ uÍ®\õ´ uÍ®\õ´ uÍ® B¨¦B¨¦B¨¦B¨¦B¨¦

P¨¤P¨¤P¨¤P¨¤P¨¤\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_®v¸Sv¸Sv¸Sv¸Sv¸S

91

£ØÔ |©US |ßS öu›²®. Ax J¸}Í©õÚ usk. J¸ {ø»¯õÚ¨¦ÒÎø¯, uõ[S® ¦ÒίõPU öPõsk_Ç»U Ti¯ Aø©¨¦ ö|®¦÷PõÀGÚ¨£k®. ö|®¦÷Põø»z uõ[S®¦ÒÎ (F) Buõµ¨ ¦ÒÎ Buõµ¨ ¦ÒÎ Buõµ¨ ¦ÒÎ Buõµ¨ ¦ÒÎ Buõµ¨ ¦ÒÎ GÚ¨£k®.|Pºzu ÷Ási¯ ö£õ¸Ò AÀ»xö|®¦÷Põ¼À öÁΨ£k® Âø\ (L)£Ð£Ð£Ð£Ð£Ð GÚ¨£k®. ö|®¦ ÷Põ¼ß «x|õ® ö\¯À£kzx® Âø\ (E) vÓßvÓßvÓßvÓßvÓß

GÚ¨£k®.

ö|®¦÷Põ¼À ‰ßÖ ÁøP¨£k®.

(a) •uÀ ÁøP ö|®¦÷PõÀ, (b) Cµs

hõ® ÁøP ö|®¦÷PõÀ ©ØÖ®

(c) ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷PõÀ.

(a) •uÀ ÁøP ö|®¦÷PõÀ

£ÐÂØS®, vÓÝUS® Cøh°À

Buõµ¨ ¦ÒÎ C¸¢uõÀ, Ax

•uÀÁøP ö|®¦÷PõÀ GÚ¨£k®

(£h® 7.6). GkzxUPõmkPÒ ; `hõÚ

£õzvµzøu¨ ¤iUP¨ £¯ß£k®

CkUQ, Pzu›U÷PõÀ, HØÓ® (See-saw)

(£h® 7.7).

£h® 7.7 •uÀ ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.7 •uÀ ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.7 •uÀ ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.7 •uÀ ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.7 •uÀ ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS

GkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒ

£h® 7.6£h® 7.6£h® 7.6£h® 7.6£h® 7.6

£h® 7.8£h® 7.8£h® 7.8£h® 7.8£h® 7.8

£h® 7.9 Cµshõ® ÁøP ö®¦÷Põ¼ØS£h® 7.9 Cµshõ® ÁøP ö®¦÷Põ¼ØS£h® 7.9 Cµshõ® ÁøP ö®¦÷Põ¼ØS£h® 7.9 Cµshõ® ÁøP ö®¦÷Põ¼ØS£h® 7.9 Cµshõ® ÁøP ö®¦÷Põ¼ØS

GkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒ

Buõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎ

v Ó ßv Ó ßv Ó ßv Ó ßv Ó ß£Ð£Ð£Ð£Ð£Ð

Buõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎ

v Ó ßv Ó ßv Ó ßv Ó ßv Ó ß£Ð£Ð£Ð£Ð£Ð

(b) Cµshõ® ÁøP ö|®¦÷PõÀ

Buõµ¨ ¦ÒÎUS® vÓÝUS®

Cøh°À £Ð C¸¢uõÀ Ax

Cµshõ® ÁøP ö|®¦÷PõÀ GÚ¨

£k® (£h® 7.8). GkzxUPõmkPÒ :

JØøÓa \UPµÁsi, £õUS öÁmi,

vÓ¨£õß (Opener) (£h® 7.9).

(c) ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷PõÀ

Buõµ¨ ¦ÒÎUS®, £ÐÂØS®

Cøh°À vÓß C¸¢uõÀ, Ax

‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷PõÀ GÚ¨£k®.

(£h® 7.10) GkzxUPõmkPÒ : A¨£

Í® GkUP¨ £¯ß£k® CkUQ, «ß

ysiÀ, ©sÁõ› (Spade) (£h® 7.11).

£h® 7.8£h® 7.8£h® 7.8£h® 7.8£h® 7.8

£h® 7.5£h® 7.5£h® 7.5£h® 7.5£h® 7.5 a £h® 7.5£h® 7.5£h® 7.5£h® 7.5£h® 7.5 b

92

HØÓ® CÓUP® (SeeSaw) GßÓ

Âøͯõmøh Âøͯõi°¸U

QÓõ¯õ? usiß «x \›¯õÚ ChzvÀ

A©ºÁuß ‰»® Eß A®©õ AÀ»x

Eß A¨£õøÁ EßÚõÀ \©¨£kzu

•i²®. EÚx F›À C¸US® ©õmk

Ási°À AÀ»x ]ÖÁº §[PõUPÎÀ

(Park) C¸US® HØÓ CÓUPU P¸Â°À

•¯Ø] ö\´x £õº. HØÓ CÓUPU

P¸Â°À (£h® 7.12) EÒÍ AÔ¯À

P¸zøu¨ ¦›¢x öPõÒÁuß ‰»®

\©ß ö\´²® CµP]¯zøuz öu›¢x

öPõÒÍ»õ®.

÷©ØSÔ¨¤mh ö|®¦÷Põ¼ß

uzxÁ® {øÓ Põq® C¯¢vµzvÀ

£¯ß£kQÓx. ìjÀ õºk (Steel yard)

GßÓ C¢u Gøh Põq® C¯¢vµ®

•uÀ ÁøP ö|®¦÷Põø»a \õº¢ux.

Cuß J¸¦¯® (arm) ©ØöÓõ¸ ¦¯zøu

Âha ]Ô¯x. £h® 7.13À Põmi¯ÁõÖ

Buõµ¨ ¦ÒΰÀ öPõUQ JßÖ

EÒÍx. }Í©õÚ ¦¯zvÀ,

Q÷»õQµõªÀ AÍÄPÒ SÔUP¨

£mkÒÍÚ. Gøh uõ[Q JßÖ |P¸®

ÂuzvÀ ö£õ¸zu¨£mkÒÍx. ]Ô¯

¦¯zvÀ EÒÍ öPõUQ°À Gøh Põn

÷Ási¯ ö£õ¸øÍ øÁzx ö£›¯

¦¯zvÀ ]Ô¯ GøhU PØPøÍ øÁzx

ö|®¦÷Põø»a \©ß ö\´¯ ÷Ásk®.

C¢u ÁøPz uµõ]øÚ Cµ°À {ø»¯¨

¤Íõm£õµ[PÎÀ £õºUP»õ®.

£h® 7.12 HØÓ® CÓUP®£h® 7.12 HØÓ® CÓUP®£h® 7.12 HØÓ® CÓUP®£h® 7.12 HØÓ® CÓUP®£h® 7.12 HØÓ® CÓUP®

£h® 7.11 ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.11 ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.11 ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.11 ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS£h® 7.11 ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷Põ¼ØS

GkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒGkzxUPõmkPÒ

£h® 7.13 ìjÀ ¯õºk£h® 7.13 ìjÀ ¯õºk£h® 7.13 ìjÀ ¯õºk£h® 7.13 ìjÀ ¯õºk£h® 7.13 ìjÀ ¯õºk

).

Eß A¨£õÂß {øÓø¯ EßÚõÀEß A¨£õÂß {øÓø¯ EßÚõÀEß A¨£õÂß {øÓø¯ EßÚõÀEß A¨£õÂß {øÓø¯ EßÚõÀEß A¨£õÂß {øÓø¯ EßÚõÀ

\©¨£kzu •i²©õ?\©¨£kzu •i²©õ?\©¨£kzu •i²©õ?\©¨£kzu •i²©õ?\©¨£kzu •i²©õ?

Buõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎBuõµ¨ ¦ÒÎ

v Ó ßv Ó ßv Ó ßv Ó ßv Ó ß£Ð£Ð£Ð£Ð£Ð

£h® 7.10£h® 7.10£h® 7.10£h® 7.10£h® 7.10

93

7.3.2 \õ´uÍ®7.3.2 \õ´uÍ®7.3.2 \õ´uÍ®7.3.2 \õ´uÍ®7.3.2 \õ´uÍ®

»õ›°ß ¤ß¦ÓzvÀ {øÓ

AvP©õÚ¨ ö£õ¸øÍ HØÓ £h®

7.14a-À Põmi¯ÁõÖ ö£õ¸øÍz

yUQ²® øÁUP»õ® AÀ»x 7.14b-À

Põmi¯ÁõÖ £»øP JßøÓa \õ´ÁõP

øÁzx uÒÍÄ® ö\´¯»õ®. •uÀ

•øÓ°À \ØÖ PiÚ¨£h ÷Ásk®.

AuõÁx AvP Âø\ ÷uøÁ¨£kQÓx.

CµshõÁx •øÓ°À \õ´ÁõÚ¨

£»øP |©x ÷Áø»ø¯ GÎuõUSQÓx.

SøÓ¢u Âø\÷¯ ÷£õx©õÚx. J¸

{ø»°À C¸¢x E¯µzvÀ EÒÍ

©ØöÓõ¸ {ø»USU SÔ¨¤mh

÷PõnzvÀ EÒÍ \õ´ÁõÚ¨

£µ¨¤ØSa \õ´uÍ® \õ´uÍ® \õ´uÍ® \õ´uÍ® \õ´uÍ® GßÖ ö£¯º.

©ø»¨£õ[PõÚ¨ £SvPÎÀ

Aø©UP¨£mkÒÍ \õø»PÒ, ©õi¨

£iPÒ, ÷©®£õ»[PÒ ÷£õßÓøÁ

\õ´uÍzvØS GkzxUPõmkPÒ BS®.

7.3.3 v¸S7.3.3 v¸S7.3.3 v¸S7.3.3 v¸S7.3.3 v¸S

E¸øÍ ÁiÁ¨ ö£õ¸Îß «x

_ØÓ¨£mkÒÍ \õ´ÁõÚ uÍ® v¸Sv¸Sv¸Sv¸Sv¸S

GÚ¨£k®. ö\[÷Põn •U÷Põn

ÁiÁzvÀ PõQu® JßøÓ öÁmi

GkzxUöPõÒ. AuøÚ EÚx

ö£ß]¼ß «x _ØÖ (£h® 7.15).

uØ÷£õx } v¸QøÚ¨ ö£Ó»õ®.

Cµsk ©µz xskPøÍ CønU

PÄ®, ©µ¨£»øP AÀ»x E÷»õPz

uPmiøÚ J¸ {ø»°À uõ[Q¨

¤iUPÄ® v¸S £¯ß£kQÓx.

Põº AÀ»x

÷£¸¢vÀ \UPµ[ PøÍ

©õØÖÁuØS |õ® v¸S

E¯ºzvPøͨ (Screw

jack) £¯ß £kzx

Q÷Óõ® (£h® 7.16).

7.3.4 B¨¦ 7.3.4 B¨¦ 7.3.4 B¨¦ 7.3.4 B¨¦ 7.3.4 B¨¦ (Wedge)

Cµmøh \õ´uÍ[PÒ ÷\º¢u

(£h® 7.17a) Aø©¨¤øÚ B¨¦B¨¦B¨¦B¨¦B¨¦

GßQ÷Óõ®. öÁmi¸®¦, Pzv ©ØÖ®

÷Põhõ› ÷£õßÓøÁ B¨¦US GkzxU

PõmkPÒ. \õ´uÍzvÀ, ö£õ¸Ò JßøÓ

øÁzx ÷©÷» uÒÍ ÷Ásk®. BÚõÀ

B¨¤À (wedge) ö£õ¸ÐUS EÒ÷Í

B¨ø£ øÁzxz uÒÍ ÷Ásk®.

GkzxU PõmhõP, B¨¤Ò £Çzøu

öÁmk® ÷£õx Pzvø¯¨ £ÇzvÝÒ

uÒÐQ÷Óõ®. B¨ø£U öPõsk, ©µ®

¤ÍUP¨£kÁx £h® 7.17b&À

Põmh¨£mkÒÍx.

£h® 7.14£h® 7.14£h® 7.14£h® 7.14£h® 7.14

£h® 7.16£h® 7.16£h® 7.16£h® 7.16£h® 7.16

v¸Sv¸Sv¸Sv¸Sv¸S

E¯ºzvE¯ºzvE¯ºzvE¯ºzvE¯ºzv

£h® 7.15 v¸S Gߣx E¸øͰߣh® 7.15 v¸S Gߣx E¸øͰߣh® 7.15 v¸S Gߣx E¸øͰߣh® 7.15 v¸S Gߣx E¸øͰߣh® 7.15 v¸S Gߣx E¸øÍ°ß

«x _ØÓ¨£mh \õ´uÍ®«x _ØÓ¨£mh \õ´uÍ®«x _ØÓ¨£mh \õ´uÍ®«x _ØÓ¨£mh \õ´uÍ®«x _ØÓ¨£mh \õ´uÍ®

£h® 7.17 £h® 7.17 £h® 7.17 £h® 7.17 £h® 7.17 a

£h® 7.17£h® 7.17£h® 7.17£h® 7.17£h® 7.17 b B¨ø£¨ £¯ß£kzxuÀ B¨ø£¨ £¯ß£kzxuÀ B¨ø£¨ £¯ß£kzxuÀ B¨ø£¨ £¯ß£kzxuÀ B¨ø£¨ £¯ß£kzxuÀ

94

7.3.5. \UPµ•® Aa_®7.3.5. \UPµ•® Aa_®7.3.5. \UPµ•® Aa_®7.3.5. \UPµ•® Aa_®7.3.5. \UPµ•® Aa_®

\UPµ® JßÖ Aa_hß CønUP¨

£mh Aø©¨¦ J¸ Gί C¯¢vµ®

BS®. Aa_® J¸ ÁøP \UPµ® BS®.

\UPµ® Aa_ Gߣx JßÖhß JßÖ

CønUP¨£mh ©õÖ£mh AÍÄPÒ

Eøh¯ C¸ \UPµ[PÒ BS® (£h®

7.18a).

QnØÔ¼¸¢x }º CøÓUP¨

£¯ß£k® P¸Â (windlass) (£h®

7.18b) Põº ©ØÖ® ÷£¸¢vÀ EÒÍ

ìi¯›[ \UPµ® (7.18c) ªvÁsi°ß

ªvPmøh (7.18d) ÷£õßÓøÁ \UPµ®

Aa_US GkzxUPõmkPÒ BS®.

7.3.6 Q¯ºPÒ7.3.6 Q¯ºPÒ7.3.6 Q¯ºPÒ7.3.6 Q¯ºPÒ7.3.6 Q¯ºPÒ

Q¯º \UPµ[PÎÀ £ØPÒ EÒÍÚ.

\UPµ[PÎÀ EÒÍ £ØPÒ JßÖhß

JßÖ ö£õ¸¢x©õÖ (£h® 7.19a)

Aø©UP¨£mi¸US®.

J¸ \UPµzøu _ÇØÖ® ÷£õx

©ØöÓõ¸ \UPµ•® _Ǿ®. \UPµ[PÎÀ

EÒÍ £ØPÒ AøÚzx® \© AÍÄ

Eøh¯ÚÁõP C¸US®. C¸

\UPµ[PÎÀ JßÖ ]Ô¯uõPÄ®,

©ØöÓõßÖ ö£›¯uõPÄ® C¸US®.

A÷u ÷£õßÖ £ØPÎß GsoUøP²®

©õÖ£k®. 7.19(b) GßÓ £hzvÀ

Põmi¯ÁõÖ, A GßÓ \UPµzvÀ EÒÍ

£ØPÎß GsoUøPø¯Âh B GßÓ

\UPµzvÀ EÒÍ £ØPÎß GsoUøP

Cµsk ©h[PõP C¸US®. GÚ÷Á, A

GßÓ \UPµ® J¸•Êa _ØÖ

_ØÖ®ö£õÊx B GßÓ \UPµ® Cµsk

_ØÖPÒ _ØÔ°¸US®.

A GßÓ \UPµzøua _ÇØÖ®÷£õx,

B GßÓ \UPµzvØS® yUP ÷Ási¯¨

ö£õ¸ÐUS® BØÓÀ ©õØÓ¨£kQÓx.

øP¨¤i B GßÓ \UPµzxhß

CønUP¨£mi¸¢uõÀ ö£õ¸øÍ

E¯ºzu, 10 _ØÖPÒ _ÇØÓ ÷Ásk®

GÚ øÁzxU öPõÒ÷Áõ®. øP¨¤i A

GßÓ \UPµzxhß CønUP¨

£h® 7.18 \UPµ•® Aa_® & GkzxUPõmkPÒ£h® 7.18 \UPµ•® Aa_® & GkzxUPõmkPÒ£h® 7.18 \UPµ•® Aa_® & GkzxUPõmkPÒ£h® 7.18 \UPµ•® Aa_® & GkzxUPõmkPÒ£h® 7.18 \UPµ•® Aa_® & GkzxUPõmkPÒ

(a) (b)£h® 7.19 Q¯›ß uzxÁ®£h® 7.19 Q¯›ß uzxÁ®£h® 7.19 Q¯›ß uzxÁ®£h® 7.19 Q¯›ß uzxÁ®£h® 7.19 Q¯›ß uzxÁ®

AB

\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_®\UPµ•® Aa_® QnØÖ }øµ Cøµ¨£xQnØÖ }øµ Cøµ¨£xQnØÖ }øµ Cøµ¨£xQnØÖ }øµ Cøµ¨£xQnØÖ }øµ Cøµ¨£x ìj¯›[ìj¯›[ìj¯›[ìj¯›[ìj¯›[

\UPµ®\UPµ®\UPµ®\UPµ®\UPµ®

ªvÁsiªvÁsiªvÁsiªvÁsiªvÁsi

ªv Pmøhªv Pmøhªv Pmøhªv Pmøhªv Pmøh

10 £ØPÒ10 £ØPÒ10 £ØPÒ10 £ØPÒ10 £ØPÒ

20 £ØPÒ20 £ØPÒ20 £ØPÒ20 £ØPÒ20 £ØPÒ

95

£mi¸¨£uõÀ, A÷u ö£õ¸øÍ E¯ºzu

20 _ØÖUPÒ _ÇØÓ ÷Ásk®. BÚõÀ

_ÇØÖ® Âø\ ªPªPU SøÓÄ.

7.3.7 P¨¤7.3.7 P¨¤7.3.7 P¨¤7.3.7 P¨¤7.3.7 P¨¤

Gί P¨¤ Gߣx, Buõµ¨ ¦ÒÎ

GßÓ J¸ {ø»¯õÚ ¦ÒÎø¯¨

ö£õ¸zx _Ç»UTi¯ \UPµ® BS®.

ö£õ¸øͲ® ö\¯À£kzx® Âø\ø¯

²® CønUP P¨¤°ß ÁÈ÷¯

ö\À¾® J¸ ¡À AÀ»x P®¤ AÀ»x

\[Q¼ £¯ß£kQÓx (£h® 7.20a).

uÛzu P¨¤ Gߣx •uÀ ÁøP

ö|®¦÷PõÀ BS®. P°ØÔß J¸

•øÚø¯ CÊzuõÀ ©Ö •øÚ°À

ö£õ¸Ò ÷©÷» |P¸®. AuõÁx, RÌ

vø\°À ö\¯À£kzu¨£k® Âø\

¯õÚx, ÷©À vø\°À vø\©õÔ

Á¸QÓx. GÚ÷Á P¨¤ Gߣx

Âø\°ß vø\ø¯ ©õØÓ¨£¯ß

£kQÓx. EÚx £ÒΰÀ Põø»°À

÷u]¯U öPõiø¯ HØÖ® ÷£õx C¢uU

P¨¤ø¯¨ £õºzv¸¨¥ºPÒ.

P¨¤PÒ ö£¸®£õ¾®, ö£õ¸Ò

PøÍ E¯ºzu¨ £¯ß£kQßÓÚ.

SøÓ¢u Âø\ø¯U öPõsk PÚ©õÚ¨

ö£õ¸ÒPøÍ E¯ºzu P¨¤PÎß

öuõSv (£h® 7.20b) £¯ß£kQßÓx.

£Ð yUQPÎÀ (Crane) PÚ©õÚ

£ÐøÁz yUP P¨¤PÒ uzxÁ®

£¯ß£kÁøu¨ £õºzv¸UP»õ®.

ö|®¦÷PõÀ GßÓ C¯¢vµzvß

uzxÁzøu •uß •u¼À

PshÔ¢uÁº ¦PÌö£ØÓ AÔ¯À

÷©øu BºUQªiìBºUQªiìBºUQªiìBºUQªiìBºUQªiì BÁõº.

C¯¢vµ[PÒ Gߣx, BØÓø»

E¸©õØÓ® ö\´¯, BØÓø» ©õØÓ®

ö\´¯, Âø\ø¯ AvP›UP, ÷ÁPzøu

AvP›UP, Âø\°ß vø\ø¯ ©õØÓ®

ö\´¯¨ £¯ß£k® P¸ÂPÍõS®.

7.4 ÷Áø»²® BØÓ¾®7.4 ÷Áø»²® BØÓ¾®7.4 ÷Áø»²® BØÓ¾®7.4 ÷Áø»²® BØÓ¾®7.4 ÷Áø»²® BØÓ¾®

BØÓ¾hß C¸UQ÷Óß, \Uv÷¯

CÀø» ÷£õßÓ öuõhºPøÍU ÷PÒ¨

£mi¸¨¥ºPÒ. AvP \Uvø¯z u¸QÓx

÷£õßÓ öuõhøµ EnĨ ö£õ¸Ò

ÂØ£øÚ¯õͺPÒ ÂÍ®£µzvÀ

£¯ß£kzxÁøu²® £õºzv¸¨¥ºPÒ.

C¢u \Uv AuõÁx BØÓÀ GßÓõÀ

GßÚ? ö£õ¸ÒPøÍz yUP,

ªvÁsiø¯ ªvUP, _zv¯õÀ

Boø¯ AiUP EÚUS BØÓÀ

÷uøÁ. PõÀ£¢x AÀ»x P£i ÷£õßÓ

PiÚ©õÚ ÂøͯõmkUPøÍ

Âøͯõk® ÷£õx®, }sh yµ®

KiÚõ¾®, CÖv°À ÷\õºÄ HØ

£kQÓx. £]UQÓx. EÚUS EnÄ

÷uøÁ¨£kQÓx.

7.4.1 BØÓÀ7.4.1 BØÓÀ7.4.1 BØÓÀ7.4.1 BØÓÀ7.4.1 BØÓÀ

£À÷ÁÖ C¯¢vµ[PÒ ÷Áø»

ö\´¯¨ £¯ß£kQßÓÚ. £¯oPøÍ

HØÔU öPõsk ÷£¸¢x ©ø» «x HÖ®

÷£õx®, £Ð yUQPÒ (Cranes)

ö£õ¸øÍ E¯ºzx® ÷£õx® ªß

÷©õmhõº }øµ öÁÎ÷¯ØÖ® ÷£õx®

£h® 7.20£h® 7.20£h® 7.20£h® 7.20£h® 7.20

96

Gg]ßPÐUS BØÓÀ ÷uøÁ¨£k®

AÀ»Áõ? B®. ÷£¸¢vØS ö£m÷µõÀ

AÀ»x j\À ÷uøÁ¨£kQÓx. ªß

÷©õmhõ¸US ªß\õµ® ÷uøÁ¨

£kQÓx. AuõÁx |©US GÆÁõÖ

EnÄ ÷uøÁ¨ £kQÓ÷uõ Ax

÷£õßÖ Gg]ßPÐUS G›ö£õ¸Ò

÷uøÁ. GÚ÷Á ÷Áø»²® BØÓ¾®÷Áø»²® BØÓ¾®÷Áø»²® BØÓ¾®÷Áø»²® BØÓ¾®÷Áø»²® BØÓ¾®

JßÖhß JßÖ öuõhº¦øh¯Ú.JßÖhß JßÖ öuõhº¦øh¯Ú.JßÖhß JßÖ öuõhº¦øh¯Ú.JßÖhß JßÖ öuõhº¦øh¯Ú.JßÖhß JßÖ öuõhº¦øh¯Ú.

÷Áø» ö\´¯¨£k® vÓø©ø¯ (ability)

BØÓÀBØÓÀBØÓÀBØÓÀBØÓÀ GßQ÷Óõ®.

EnÂÀ ©mk® AÀ»õx,

ö£m÷µõÀ(Petrol), j\À, ÂÓS (Wood),

P›(Coal) ©ØÖ® Áõ²ÂÀ BØÓÀ

÷\ªUP¨£mkÒÍÚ (£h® 7.21).

7.4.2. BØÓ¼ß £À÷ÁÖ ÁøPPÒ7.4.2. BØÓ¼ß £À÷ÁÖ ÁøPPÒ7.4.2. BØÓ¼ß £À÷ÁÖ ÁøPPÒ7.4.2. BØÓ¼ß £À÷ÁÖ ÁøPPÒ7.4.2. BØÓ¼ß £À÷ÁÖ ÁøPPÒ

BØÓÀ £À÷ÁÖ ÁøPPÎÀ

EÒÍÚ. J¸ ÁøP BØÓÀ ©ØöÓõ¸

ÁøP BØÓ»õP ©õØÓ¨£h •i²®.

(i) {ø» BØÓÀ

£h® 7.22a&À EÒÍÁõÖ uøµ°À

C¸US® PÀ JßøÓ¨ £õº. Ax BØÓÀ

Gøu÷¯Ý® ö£ØÖÒÍuõ? AuÚõÀ

HuõÁx ÷Áø»ø¯a ö\´¯ •i²©õ?

A¢uU PÀø» Gkzx ÷©ø\°ß

«x øÁUPÄ® (£h® 7.22b). ÷©ø\°ß

«x C¸¢x R÷Ç ÂÊ® ÷£õx, A¢uU

PÀ ÷Áø»ø¯a ö\´QÓx.

A[Q¸US® Boø¯z uøµUSÒ

AÊzxQÓx (£h® 7.22c). AÀ»x

EÚx PõÀ Pmøh µø» |_USQÓx.

£h® 7.22d&I¨ £õº. R÷Ç ÂÊ®

PÀ JßÖ, P¨¤°ß Eu²hß J¸

ö£õ¸øÍ ÷©÷» E¯ºzxQÓx. £h®

7.22e&I¨ £õº. R÷Ç ÂÊ® PÀ JßÖ

ö£õ¸øÍ CÊUQÓx. C¢u Cµsk

{PÌa]PЮ, ÷©÷» E¯ºzu¨£mh PÀ

R÷Ç ÂÊ® ÷£õx ÷Áø»ø¯a ö\´¯

•iQÓx. BÚõÀ PÀ uøµø¯z

öuõmh¤ÓS AuÚõÀ ö£õ¸øÍ

E¯ºzu÷Áõ, CÊUP÷Áõ •i¯ÂÀø».

£h® 7.21 BØÓ¼ß ]» ‰»[PÒ£h® 7.21 BØÓ¼ß ]» ‰»[PÒ£h® 7.21 BØÓ¼ß ]» ‰»[PÒ£h® 7.21 BØÓ¼ß ]» ‰»[PÒ£h® 7.21 BØÓ¼ß ]» ‰»[PÒ

£h® 7.22£h® 7.22£h® 7.22£h® 7.22£h® 7.22

÷©ø\°ß÷©ø\°ß÷©ø\°ß÷©ø\°ß÷©ø\°ß

«x«x«x«x«x

C¸US®C¸US®C¸US®C¸US®C¸US®

P ÀP ÀP ÀP ÀP À

RւRւRւRւRւ

ÂÊ®ÂÊ®ÂÊ®ÂÊ®ÂÊ®

P ÀP ÀP ÀP ÀP À

R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®

PÀ £ÐPÀ £ÐPÀ £ÐPÀ £ÐPÀ £Ð

JßøÓJßøÓJßøÓJßøÓJßøÓ

E¯ºzxuÀE¯ºzxuÀE¯ºzxuÀE¯ºzxuÀE¯ºzxuÀ

R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®

PÀ £ÐPÀ £ÐPÀ £ÐPÀ £ÐPÀ £Ð

JßøÓJßøÓJßøÓJßøÓJßøÓ

CÊzuÀCÊzuÀCÊzuÀCÊzuÀCÊzuÀ

uøµ «xuøµ «xuøµ «xuøµ «xuøµ «x

C¸US®C¸US®C¸US®C¸US®C¸US®

P ÀP ÀP ÀP ÀP À

97

PÀ»õÚx, uøµ°À C¸¢x

E¯µzvÀ (÷©ø\°ß «x) C¸US®

{ø»°ÚõÀ BØÓø»¨ ö£ØÖÒÍx.

C÷u ÷£õßÖ E¯µ©õÚ ChzvÀ ÷uUQ

øÁUP¨£mkÒÍ }º BØÓø»¨

ö£ØÔ¸US®. HöÚÛÚÀ, R÷Ç ÂÊ®

}º, \UPµ® JßøÓa _ÇØÖÁuß ‰»®

(£h® 7.23) £¯ÝÒÍ ÷Áø»ø¯a

ö\´QÓx. _Ǿ® \UPµ® P®¤a _¸øÍ

_ÇØÖ®. C¯[PU Ti¯ ö£õ¸Ò

{ø»¯õP C¸US® ö£õÊx, Auß

{ø»°ÚõÀ HØ£k® BØÓÀ {ø»{ø»{ø»{ø»{ø»

BØÓÀ BØÓÀ BØÓÀ BØÓÀ BØÓÀ GÚ¨£k®. CuøÚa

÷\ªUP¨£mh BØÓÀ GÚÄ® TÓ»õ®.

ö£õ¸Îß C¢u ÷\ªUP¨£mh

BØÓÀ £À÷ÁÖ •øÓPÍõÀ

HØ£kQÓx. E¯µ® J¸ •øÓ, ÷©¾®

÷ÁÖ ]» •øÓPøͨ £õºUP»õ®.

A•UP¨£mh _¸ÒÂÀ (Spring) £øǯ

{ø»US Áµ •¯Ø] ö\´²®ö£õÊx

÷Áø» ö\´QÓx (£h® 7.24).

£h® 7.25&À Põmi¯ÁõÖ CÊU

P¨£mh Cµ¨£º £møh, öuõhUP

{ø»ø¯ Aøh²® ö£õÊx ÷Áø»

ö\´QÓx. A•UP¨£mh _¸Ò ÂÀ¾®,

CÊUP¨£mh Cµ¨£º £møh²® {ø»

BØÓø»¨ ö£ØÖÒÍÚ. ÷©¾® ]»

GkzxUPõmkPÒ £h® 7.26&À

Põmh¨£mkÒÍÚ.

(ii) C¯UP BØÓÀ

£h® 7.27&À Põmi¯ÁõÖ,

ö©À¼¯ ©µ¨£»øPø¯z uøµ°À øÁ.

Auß «x ö\[PÀ JßøÓ øÁUPÄ®.

uØ÷£õx, ö\[PÀ¼ÚõÀ ©µ¨£»

øPø¯ EøhUP •i¯õx. ö\[PÀø»,

1 «mhº E¯µzvØSz yUQ¨ ¤i.

uØ÷£õx, PÀ»õÚx {ø» BØÓø»¨

£h® 7.24 x¨£õUQ°À A•UP¨£mh _¸ÒÂÀ£h® 7.24 x¨£õUQ°À A•UP¨£mh _¸ÒÂÀ£h® 7.24 x¨£õUQ°À A•UP¨£mh _¸ÒÂÀ£h® 7.24 x¨£õUQ°À A•UP¨£mh _¸ÒÂÀ£h® 7.24 x¨£õUQ°À A•UP¨£mh _¸ÒÂÀ

£h® 7.25 CÊUP¨£mh Cµ¨£º£h® 7.25 CÊUP¨£mh Cµ¨£º£h® 7.25 CÊUP¨£mh Cµ¨£º£h® 7.25 CÊUP¨£mh Cµ¨£º£h® 7.25 CÊUP¨£mh Cµ¨£º

£h® 7.26£h® 7.26£h® 7.26£h® 7.26£h® 7.26

£h® 7.27£h® 7.27£h® 7.27£h® 7.27£h® 7.27

£h® 7.23 R÷Ç ÂÊ® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.23 R÷Ç ÂÊ® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.23 R÷Ç ÂÊ® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.23 R÷Ç ÂÊ® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.23 R÷Ç ÂÊ® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ

£»øP°ß «x£»øP°ß «x£»øP°ß «x£»øP°ß «x£»øP°ß «x

ö\[PÀö\[PÀö\[PÀö\[PÀö\[PÀR÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®R÷Ç ÂÊ®

ö\[PÀö\[PÀö\[PÀö\[PÀö\[PÀ

Eøh¢uEøh¢uEøh¢uEøh¢uEøh¢u

£»øP£»øP£»øP£»øP£»øP

98

ö£ØÔ¸US®. ö\[PÀø» EÚx

øP°À C¸¢x ÂkÂzx Âk. Ax

R÷Ç ÂÊ®. ©µ¨£»øP Eøh²®.

ö\[PÀ R÷Ç ÂÊ®÷£õx, {ø»

BØÓÀ SøÓ¢x öPõs÷h Á¸®. Ax

©µ¨£»øPø¯ EøhUS® ÷£õx, {ø»

BØÓÀ ªPªPU SøÓÁõP C¸US®.

A¨£iö¯ßÓõÀ, ©µ¨£»øPø¯

EøhUPz ÷uøÁ¯õÚ BØÓÀ G¨£i

Á¢ux? uØ÷£õx EøhzuÀ GßÓ

÷Áø»ø¯a ö\´¯ A¢u PÀ¼ØS

J¸Âu BØÓÀ C¸US®.

C¯UPzvÚõÀ HØ£hU Ti¯ A¢u

BØÓø» C¯UP BØÓÀ C¯UP BØÓÀ C¯UP BØÓÀ C¯UP BØÓÀ C¯UP BØÓÀ GßQ÷Óõ®.

ö£õ¸Îß C¯UPzvÚõÀ ö£ØÖÒÍ

BØÓÀ C¯UP BØÓÀ GÚ¨£k®.

÷ÁP©õP Á¸® Q›UPm £¢x

ìh®¦PøÍz yUQ GÔÁøu¨

£õºUP»õ® (£h® 7.28) ÷ÁP©õP

C¯[S® Põº, Guß «uõÁx

÷©õx®÷£õx, AvP©õPa ]øu¢x

÷£õÁøu¨ £õºUP»õ® (£h® 7.29).

PõØÖ Ã_® ÷£õx, PõØÓõø»°ß

CÓUøPPÒ v¸®¦QßÓÚ (£h® 7.30).

Ã_QßÓ PõØÖ £õ´ ©µU P¨£¼ß

vø\ø¯ ©õØÔ, }›ß £µ¨¤À |Pµ

øÁUQÓx (£h® 7.31). £õ²® }º

\UPµzøua _Ç» øÁUQÓx (£h® 7.32).

÷©ØPsh ö\¯ÀPÒ |øhö£Ó,

AuõÁx ÷Áø» ö\´¯¨£h, PõØÔß

£h® 7.29 ÷\u©øh¢u Põº£h® 7.29 ÷\u©øh¢u Põº£h® 7.29 ÷\u©øh¢u Põº£h® 7.29 ÷\u©øh¢u Põº£h® 7.29 ÷\u©øh¢u Põº

£h® 7.28 yUQö¯Ô¯¨£mh ìh®¦PÒ£h® 7.28 yUQö¯Ô¯¨£mh ìh®¦PÒ£h® 7.28 yUQö¯Ô¯¨£mh ìh®¦PÒ£h® 7.28 yUQö¯Ô¯¨£mh ìh®¦PÒ£h® 7.28 yUQö¯Ô¯¨£mh ìh®¦PÒ

£h® 7.30£h® 7.30£h® 7.30£h® 7.30£h® 7.30

PõØÓõø»ø¯PõØÓõø»ø¯PõØÓõø»ø¯PõØÓõø»ø¯PõØÓõø»ø¯

PõØÖ C¯USuÀPõØÖ C¯USuÀPõØÖ C¯USuÀPõØÖ C¯USuÀPõØÖ C¯USuÀ

£h® 7.31 £õ´©µ¨£høP PõØÖ C¯USuÀ£h® 7.31 £õ´©µ¨£høP PõØÖ C¯USuÀ£h® 7.31 £õ´©µ¨£høP PõØÖ C¯USuÀ£h® 7.31 £õ´©µ¨£høP PõØÖ C¯USuÀ£h® 7.31 £õ´©µ¨£høP PõØÖ C¯USuÀ

99

C¯UPzvÚõÀ HØ£k® C¯UP BØÓ÷»

Põµn©õS®.

{ø» BØÓ¾® C¯UP BØÓ¾®

G¢vµ BØÓÀ G¢vµ BØÓÀ G¢vµ BØÓÀ G¢vµ BØÓÀ G¢vµ BØÓÀ GÚ¨£kQßÓÚ.

(iii) ÷Áv BØÓÀ

©µ®, {»UP›, ö£m÷µõÀ, j\À

©ØÖ® G› Áõ²ÂÀ BØÓÀ ÷\ªzx

øÁUP¨£mkÒÍx. C¢u ÷\ªUP¨£mh

{ø» BØÓø» ÷Áv BØÓÀ GßÖ

TÖQ÷Óõ®. ©µ®, {»UP›, ö£m÷µõÀ,

j\À ©ØÖ® G›Áõ²ÂøÚ G›¯

øÁzuõÀ ÷Áv BØÓÀ ÷Áv BØÓÀ ÷Áv BØÓÀ ÷Áv BØÓÀ ÷Áv BØÓÀ öÁΨ£k®.

EnÄ \ø©zuÀ, JÎø¯ (öÁÎa\®)

HØ£kzxuÀ, C¯¢vµ[PøÍ

C¯USuÀ ÷£õßÓ ÷Áø»ø¯a ö\´¯

C¢u ÷Áv BØÓÀ £¯ß£kQÓx.

JÎa÷\ºUøP GßÓ {PÌa]°À,

£aø\z uõÁµ[PÒ, `›¯Ûhª¸¢x

ö£Ö® BØÓø» ÷Áv BØÓ»õPa

÷\ªzx øÁUQßÓÚ.

|õ® Esq® En¾® ÷Áv

BØÓÀ EÒÍx. C¢u BØÓø»U

öPõsk uõß |õ® £À÷ÁÖ

÷Áø»PøÍa ö\´Q÷Óõ®.

(iv) öÁ¨£ BØÓÀ

EÚx C¸ EÒÍ[øPPøͲ®

÷u´zuõÀ, Eµõ´Ä Põµn©õP

öÁxöÁx¨¦ (warm) HØ£k®. EÚx

øPPÎß C¯UP BØÓÀ öÁ¨£©õP

©õÖQÓx. {»UP› AÀ»x ©µzøu

G›US® ÷£õx öÁ¨£® HØ£kQÓx.

öÁ¨£zvÚõÀ E¸ÁõS® }µõ¯õÀ

÷Áø» ö\´¯ •i²®. ªßÛ¯ØÔ

PÎÀ (Generators) hºø£ß ¤÷Ík

PøÍ, }µõÂ, _Ç» øÁ¨£uõÀ ªß\õµ®

EØ£zv ö\´¯¨£kQÓx (£h® 7.33).

(v) JÎ BØÓÀ

ªßÂÍUQÀ EÒÍ ªßÛøÇ

öÁ¨£©õÁuõÀ JÎ EªÇ¨£kQÓx.

]Á¨¦ {ÓzvÀ hõUP¨£mh C¸®¦z

xsk öÁÎa\zøuz u¸QÓx.

AuõÁx, JÎø¯ EªÌQÓx. JÎø¯U

öPõkUS® ªP¨ ö£›¯ ö£õ¸Ò

`›¯ß BS®. uõÁµ[PÒ JÎ

BØÓ¼À C¸¢x EnøÁz u¯õ›zxU

öPõÒQßÓÚ (JÎa÷\ºUøP). JΨ

£ha _¸øÍ (photo film) JÎ £õvUQÓx.

GÚ÷Á uõß PõªµõÂÀ {ÇÀ £h®

GkUP •iQÓx. ö£õ¸Îß {Ó®

SøÓ¯U (Fade) Põµn® JÎ÷¯.

Jβ® ÷Áø» ö\´¯¨ £¯ß

£kÁuõÀ, AxÄ® BØÓ÷». AuõÁx

JÎ BØÓÀ.

£h® 7.32 £õ²® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.32 £õ²® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.32 £õ²® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.32 £õ²® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ£h® 7.32 £õ²® }º \UPµzøua _ÇØÖuÀ

£h® 7.33 }µõ hºø£ß£h® 7.33 }µõ hºø£ß£h® 7.33 }µõ hºø£ß£h® 7.33 }µõ hºø£ß£h® 7.33 }µõ hºø£ß

100

`›¯ ªßP»zvÀ (Solar cell) JÎ

BØÓø»U öPõsk, ]Ô¯ ö£õ¸Ò

JßÖ E¯ºzu¨£kÁøu £h® 7.34&À

Põn •iQÓx. ›¯Ûhª¸¢x Á¸®

JÎ, ›¯ ªßP»zvß «x £k®÷£õx

ªß\õµ® EØ£zv¯õQÓx. C¢u

ªß\õµ®, ÷©õmhõøµ C¯USÁuß

‰»® ö£õ¸Ò E¯ºzu¨£kQÓx. ›¯

ªßP»ß JÎ BØÓø» ªß\õµ©õP

©õØÖQÓx. xønU÷PõÒPξ®

(Satellite) ÂsöÁÎ B´Ä

{ø»¯[Pξ® ªß\õµ® u¯õ›UP

`›¯ ªßP»ß £¯ß£kQÓx.

(vi) J¼ BØÓÀ

J¼²® J¸ ÁøP BØÓ÷».

ö£õ¸Ò JßÖ AvºÁøh²® ÷£õx

AÀ»x Aø»ÄÖ® ÷£õx J¼

HØ£kQÓx. ª¸u[PU P¸Â°À ÷uõÀ

«x AiUS®÷£õx AvºÁøhQÓx.

AuÚõÀ J¼ HØ£kQÓx. Á¯¼ß

Cø\U P¸Â°À P®¤ AvºÁøh²®

÷£õx J¼ Á¸QÓx. ¦À»õ[SÇÀ

©ØÖ® |õuìÁµ® ÷£õßÓ Cø\U

P¸ÂPÎÀ PõØÖ AvºÁøh²®÷£õx

J¼ HØ£kQÓx. J¼¨ ö£¸UQ°¾®

(Loud Speaker), öuõø»÷£]U

P¸Â°¾® ªßÚõØÓÀ J¼ BØÓ»õP

©õÖQÓx.

(vii) Põ¢u BØÓÀ

\ØÖz öuõø»ÂÀ EÒÍ C¸®¦

Boø¯U PÁ¸Áuß ‰»®, Põ¢u•®

÷Áø» ö\´²® vÓøÚ¨ ö£ÖQÓx.

GÚ÷Á, Põ¢u® ö£ØÖÒÍ BØÓø»

Põ¢u BØÓÀ GßQ÷Óõ®.

ªß\õµ AøǨ¦ ©o°À

(Electric bell) Põ¢u®, _zv¯À ÷£õßÓ

Aø©¨ø£U PÁ¸ÁuõÀ, _zv¯À

Qsnzvß «x ÷©õv J¼ø¯

HØ£kzxQÓx. £Ð yUQPÎÀ

(Cranes) ö£õ¸ÒPøÍ E¯ºzu Põ¢u

BØÓÀ £¯ß£kQÓx. J¼¨

ö£¸UQ°À «sk® J¼ø¯ HØ£kzu

Põ¢u BØÓÀ £¯ß£kQÓx.

(viii) ªß BØÓÀ

hõºa ÂÍUQÀ £¯ß£k®

ªßP»ß ©ØÖ® PõºPÎÀ £¯ß£k®

£õmh› ÷£õßÓøÁ öÁ¨£¨£kzu÷Áõ

(£h® 7.35) AÀ»x ªß ÂÍUøP G›¯

øÁUP÷Áõ (£h® 7.36) £¯ß£k

QßÓÚ. ªßP»ß ©ØÖ® £õmh›°À

÷\ªUP¨£mkÒÍ ÷Áv BØÓÀ

ªßÚõØÓ»õP ©õÖQÓx. }º `÷hØÔ

£h® 7.35 ªßÚõØÓÀ£h® 7.35 ªßÚõØÓÀ£h® 7.35 ªßÚõØÓÀ£h® 7.35 ªßÚõØÓÀ£h® 7.35 ªßÚõØÓÀ

P®¤ø¯ öÁ¨£® BUSuÀP®¤ø¯ öÁ¨£® BUSuÀP®¤ø¯ öÁ¨£® BUSuÀP®¤ø¯ öÁ¨£® BUSuÀP®¤ø¯ öÁ¨£® BUSuÀ

£h® 7.36 ªßÚõØÓÀ£h® 7.36 ªßÚõØÓÀ£h® 7.36 ªßÚõØÓÀ£h® 7.36 ªßÚõØÓÀ£h® 7.36 ªßÚõØÓÀ

£Àø£ G›¯øÁzuÀ£Àø£ G›¯øÁzuÀ£Àø£ G›¯øÁzuÀ£Àø£ G›¯øÁzuÀ£Àø£ G›¯øÁzuÀ

£h® 7.34 `›¯ ªßP»ß£h® 7.34 `›¯ ªßP»ß£h® 7.34 `›¯ ªßP»ß£h® 7.34 `›¯ ªßP»ß£h® 7.34 `›¯ ªßP»ß

101

°À (Heater) ªßÚõØÓÀ öÁ¨£

BØÓ»õP ©õÖQÓx.

ªßÚõØÓÀ, C¯UPzøu HØ£kzu

Ä® £¯ß£kQÓx. _Âmø\

C¯UQÚõÀ ªß Â]Ô _ÇÀQÓx.

ªß\õµ AøǨ¦ ©o°¾®, PõºPÎÀ

EÒÍ J¼ Gʨ¤°¾® (Horn)

ªßÚõØÓÀ J¼ BØÓ»õP ©õÖQÓx.

©UPøÍ HØÔa ö\À¾® Cµ°À

Ásiø¯²® (£h® 7.37) \µUS Cµ°À

Ásiø¯²® £õºzv¸¨¥ºPÒ.

CÁØÔÀ ªß\õµ®, Ásiø¯ C¯UP¨

£¯ß£kQÓx. AÚÀ ªß

{ø»¯[PÎÀ {»UP›ø¯ G›¨£uõÀ

ªß\õµ® EØ£zv ö\´¯¨£kQÓx.

7.4.3. BØÓÀ ©õØÓ®7.4.3. BØÓÀ ©õØÓ®7.4.3. BØÓÀ ©õØÓ®7.4.3. BØÓÀ ©õØÓ®7.4.3. BØÓÀ ©õØÓ®

hõºa ÂÍUS G›uÀ, ö©ÊS

Áºzv G›uÀ ©ØÖ® {»UP› G›uÀ

÷£õßÓ ‰ßÖ {PÌÄPøÍU

P¸x÷Áõ®.

hõºa ÂÍUQÀ, £À¦ JÎ

BØÓø»U öPõkUQÓx. Cx

ªßÚõØÓ¼À C¸¢x ö£Ó¨£kQÓx.

C¢u ªßÚõØÓÀ, ªßP»ÛÀ

÷\ªUP¨£mh ÷Áv BØÓ¼À C¸¢x

QøhUQÓx.

G›²® ö©ÊSÁºzv°À, ÷Áv

BØÓÀ JÎ BØÓ»õPÄ®, öÁ¨£

BØÓ»õPÄ® ©õÖQÓx.

{»UP› G›²® ÷£õx ÷Áv

BØÓÀ öÁ¨£ BØÓ»õP ©õÖQÓx.

CøÁPöÍÀ»õ® BØÓÀ ©õØÓz

vØS GkzxUPõmkPÒ BS®. BØÓ»õ

Úx J¸ Âuzv¼¸¢x ©ØöÓõ¸

ÂuzvØS ©õÓUTi¯x. CUP¸zx

BØÓÀ AÈÂßø© BØÓÀ AÈÂßø© BØÓÀ AÈÂßø© BØÓÀ AÈÂßø© BØÓÀ AÈÂßø© GÚ¨£k®.

7.4.4. öuõÈÀ~m£¨ £¯ß£õkPÒ7.4.4. öuõÈÀ~m£¨ £¯ß£õkPÒ7.4.4. öuõÈÀ~m£¨ £¯ß£õkPÒ7.4.4. öuõÈÀ~m£¨ £¯ß£õkPÒ7.4.4. öuõÈÀ~m£¨ £¯ß£õkPÒ

_Âmø\ C¯UQÚõÀ ªß\õµ®

Á¸QÓx. C¢u ªß\õµ® G[Q¸¢x

Á¸QÓx Gߣøu, } CxÁøµ

]¢vzux Eshõ? ªß\õµ® £»

•øÓPÎÀ EØ£zva ö\´¯¨£kQÓx.

hõºa ÂÍUQÀ, ªßP»ÛÀ ÷\ªUP¨

£mh ÷Áv BØÓ¼À C¸¢x ªß\õµ®

Á¸QÓx. BÚõÀ, ªP AvP AÍÂÀ,

öáÚ÷µmhº GßÓ P¸Âø¯U öPõsk

EØ£zv ö\´¯¨£kQÓx. öáÚ÷µmhº

Gߣx J¸ BØÓÀ ©õØÔ. Põ¢u[

PÐUQøh÷¯ _Ǿ® P®¤a _¸Îß

C¯UP BØÓÀ ªß BØÓ»õP ©õØÓ¨

£kQÓx. P®¤a _¸øÍa _Ç» øÁUP

|õ®, ¤ßÁ¸® ÁÈ•øÓPøͨ

¤ß£ØÖQ÷Óõ®.

£h® 7.37 ªßÚõØÓÀ Cµ°À Ásiø¯ C¯USuÀ£h® 7.37 ªßÚõØÓÀ Cµ°À Ásiø¯ C¯USuÀ£h® 7.37 ªßÚõØÓÀ Cµ°À Ásiø¯ C¯USuÀ£h® 7.37 ªßÚõØÓÀ Cµ°À Ásiø¯ C¯USuÀ£h® 7.37 ªßÚõØÓÀ Cµ°À Ásiø¯ C¯USuÀ

> > >

>>

>

÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ ªßÚõØÓÀªßÚõØÓÀªßÚõØÓÀªßÚõØÓÀªßÚõØÓÀ JÎ BØÓÀJÎ BØÓÀJÎ BØÓÀJÎ BØÓÀJÎ BØÓÀªßP»ßªßP»ßªßP»ßªßP»ßªßP»ß £À¦£À¦£À¦£À¦£À¦

÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀö©ÊSö©ÊSö©ÊSö©ÊSö©ÊSÁºzvÁºzvÁºzvÁºzvÁºzv

JÎ BØÓÀJÎ BØÓÀJÎ BØÓÀJÎ BØÓÀJÎ BØÓÀ

öÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀ

> >÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ÷Áv BØÓÀ öÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀöÁ¨£ BØÓÀ

{»UP›{»UP›{»UP›{»UP›{»UP›

102

£h® 7.38 PõØÓõø»£h® 7.38 PõØÓõø»£h® 7.38 PõØÓõø»£h® 7.38 PõØÓõø»£h® 7.38 PõØÓõø»

£h® 7.39 }º ªß {ø»¯®£h® 7.39 }º ªß {ø»¯®£h® 7.39 }º ªß {ø»¯®£h® 7.39 }º ªß {ø»¯®£h® 7.39 }º ªß {ø»¯®

ö|´÷Á¼ ©ØÖ® yzxUSi

BQ¯ Ch[PÎÀ AÚÀ ªß

{ø»¯[PÒ EÒÍÚ.

BµÀÁõ´ö©õÈ GßÓ ChzvÀ

PõØÓõø» ªß {ø»¯® EÒÍx.

PÀ£õUP® GßÓ ChzvÀ Aq

ªß {ø»¯® EÒÍx. Th[SÍ®

GßÓ ChzvÀ Aq ªß {ø»¯®

Aø©UP¨£mk Á¸QßÓx.

(i) j\À G›ÁuõÀ HØ£k® BØÓø»U

öPõsk P®¤a _¸øÍa _Ç»

øÁUQ÷Óõ® (j\À öáÚ÷µmhº).

(ii) PõØÖ Ã_ÁuõÀ HØ£k®

BØÓø»U öPõsk (PõØÓõø»

ªß\õµ®) P®¤a _¸øÍa _Ç»

øÁUQ÷Óõ® (£h® 7.38).

(iii) {»UP›ø¯ G›¨£uõÀ HØ£k®

BØÓø»U öPõsk P®¤a _¸øÍ

_Ç» øÁUQ÷Óõ® (AÚÀ

ªß\õµ®).

(iv) R÷Ç ÂÊ® AÀ»x ÷ÁP©õP¨

£õ²® }›ß BØÓø»U öPõsk

P®¤a _¸øÍa _Ç» øÁUQ÷Óõ®

(}º ªß\õµ®) (£h® 7.39).

(v) ²÷µÛ¯® AqøÁ¨ ¤Í¨£uõÀ

HØ£k® BØÓø»U öPõsk

P®¤a _¸øÍa _Ç» øÁUQ÷Óõ®

(Aq ªß\õµ®).

|©x ©õ{»®, uªÌ|õmiÀ, RÌU

SÔ¨¤mkÒÍ Ch[PÎÀ ªß

\õµ® EØ£zv ö\´¯¨ £kQÓx.

÷©mlº ©ØÖ® £õ£|õ\® BQ¯

Ch[PÎÀ }º ªß {ø»¯[PÒ

EÒÍÚ.

103

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. C¯¢vµ® GßÓõÀ GßÚ?

2. Âø\°ß vø\ø¯ ©õØÖ® C¯¢vµ® ___________

3. ìjÀ ¯õºk GßÓ C¯¢vµzvÀ £¯ß£k® uzxÁ® ___________

4. \›¯õÚ Âøhø¯z ÷uº¢öukUPÄ®.

(i) x¨£õUQ°À A•UP¨£mh _¸ÒÂÀ ö£ØÔ¸¨£x

(A) C¯UP BØÓÀ (B) öÁ¨£ BØÓÀ

(C) {ø» BØÓÀ (C) J¼ BØÓÀ

(ii) hõºa ªßP»zvÀ C¸US® BØÓÀ

(A) ÷Áv BØÓÀ (B) C¯UP BØÓÀ

(C) JÎ BØÓÀ (C) Põ¢u BØÓÀ

5. AÔ¯¼À ÷Áø» Gߣx GßÚ?

6. G¢u A»QÚõÀ ÷Áø» AÍUP¨£kQÓx?

7. 10 Q÷»õ {øÓ²ÒÍ ö£õ¸Ò 10 «mhº E¯µ® E¯ºzu¨£mhõÀ ö\´¯¨£mh

÷Áø»ø¯ áüÀ A»QÀ u¸P.

8. Gί C¯¢vµ[PÎß BÖ ÁøPPøÍU SÔ¨¤kP.

9. Gί C¯¢vµ® JÆöÁõßÔØS® J¸ GkzxUPõmk u¸P.

10. ö|®¦÷PõÀ GßÓõÀ GßÚ?

11. ‰ÁøP ö|®¦÷PõÀPÎÀ Buõµ¨¦ÒÎ, £Ð ©ØÖ® vÓß CÁØøÓ¨ £hzvÀ

SÔ¨¤kP.

12. \õ´uÍ® GßÓõÀ GßÚ?

13. \õ´uÍzvØS C¸ GkzxUPõmkPÒ u¸P.

14. RÌUPshÁØÔ¼¸¢x •uÀ, Cµshõ®, ‰ßÓõ® ÁøP ö|®¦÷PõÀPÒ GøÁ

GÚU PshÔP.

(a) •Ç[øP (b) Pzu›U÷PõÀ

(c) JØøÓa \UPµ Ási (d) uµõ_

(e) £õzvµzøu¨ ¤iUP EuÄ® CkUQ (f) Ph¨£õøÓ

(g) G¾ªa\® £Ç® ¤È²® P¸Â (h) öPõÓhõ (Fliers)

(i) £õmiÀ vÓ¨£õß (j) ©sÁõ› (Spade)

15. JØøÓU P¨¤°ß £¯ß GßÚ?

104

16. J¸Áº, ö£õ¸Ò JßøÓ »õ›°À HØÖ®÷£õx \õ´uÍ® C¸¢uõÀ GÎuõPa

ö\´QÓõº. Hß?

17. AßÓõh ÁõÌÂÀ £¯ß£kzu¨£k® C¸ ö|®¦÷PõÀPÎß £h[PøÍ ÁøµP.

18. v¸S E¯ºzv°ß £¯ß ¯õx?

19. BØÓÀ GßÓõÀ GßÚ?

20. {ø» BØÓÀ GßÓõÀ GßÚ? {ø»¯õØÓø»¨ ö£ØÖÒÍ C¸ ö£õ¸ÒPøÍU

TÖP.

21. C¯UP BØÓÀ GßÓõÀ GßÚ? C¯UP BØÓø»¨ ö£ØÖÒÍ C¸ ö£õ¸ÒPøÍU

TÖP.

22. RÌUPsh BØÓø» ©õØÖ® P¸ÂPøÍU SÔ¨¤kP.

(A) ªßÚõØÓÀ JÎ BØÓ»õP ©õÖuÀ.

(B) ªßÚõØÓÀ C¯¢vµ BØÓ»õP ©õÖuÀ.

(C) ªßÚõØÓÀ öÁ¨£ BØÓ»õP ©õÖuÀ.

(D) ÷Áv BØÓÀ ªßÚõØÓ»õP ©õÖuÀ.

(E) J¼ BØÓÀ ªßÚõØÓ»õP ©õÖuÀ.

(F) ªßÚõØÓÀ J¼ BØÓ»õP ©õÖuÀ.

23. C¸®¦¨ £mhøÓ°À C¸®ø£ AÖUS®÷£õx, AÖUS® P¸Â°À öuõhº¢x

vµÁ® JßÖ FØÓ¨£kÁuß Põµn® GßÚ?

24. Põº JßÖ C¯[SÁuØS, ö£m÷µõ¼À EÒÍ ÷Áv BØÓÀ ÷uøÁ¨£kQÓx.

÷Áv BØÓ¼ß J¸ £Sv ©mk÷© Põº C¯[P, C¯UP BØÓ»õP ©õÖQÓx.

«u•ÒÍ ÷Áv BØÓÀ GßÚÁõP ©õÖQÓx?

25. RÌUPshÁØÖÒ |øhö£Ö® BØÓÀ ©õØÓzøuU TÖP.

(A) `›¯ ªßP»® (B) wUSa] G›uÀ

(C) ªß\õµ AøǨ¦ ©o (D) ªßÂ]Ô

26. ÷Áv BØÓ¼ß ‰»[PÒ (ö£õ¸ÒPÒ) ¯õøÁ?

27. AÚÀ ªß {ø»¯zvÀ £¯ß£k® G›ö£õ¸Ò Gx?

28. BØÓÀ AÈÂßø© Gߣx ¯õx?

29. RÌUPshøÁ ö£ØÖÒÍ BØÓø»U SÔ¨¤kP.

(A) £¿ÛÀ AøhUP¨£mh PõØÖ (B) £¢x Ãa\õͺ Ã_® Q›UöPm £¢x

(C) C¯[S® ÷£¸¢x (D) £õ´©µU P¨£ø» PõØÖ ö\¾zxuÀ

30. EÚx ªvÁsi øhÚ÷©õÂÀ HØ£k® BØÓÀ ©õØÓzøu ÂÍUSP.

31. ªß\õµ® EØ£zv ö\´¯ P®¤a _¸øÍa _Ç» øÁUS® •øÓPÒ ¯õøÁ?

32. ªß\õµ® EØ£zv ö\´¯¨£k® Ch[PøÍU SÔ¨¤kP.

AÔ¯ÀBÓõ® ÁS¨¦BÓõ® ÁS¨¦BÓõ® ÁS¨¦BÓõ® ÁS¨¦BÓõ® ÁS¨¦

uªÌ|õmk £õh¡À PÇP®uªÌ|õmk £õh¡À PÇP®uªÌ|õmk £õh¡À PÇP®uªÌ|õmk £õh¡À PÇP®uªÌ|õmk £õh¡À PÇP®PÀ¿›a \õø», ö\ßøÚ& 600 006.

wshõø© J¸ £õÁaö\¯À

wshõø© J¸ ö£¸[SØÓ®

wshõø© ©Ûuz ußø©¯ØÓ ö\¯À

© uªÌ|õk Aµ_ uªÌ|õk Aµ_ uªÌ|õk Aµ_ uªÌ|õk Aµ_ uªÌ|õk Aµ_

•uÀ £v¨¦ : 2003•uÀ £v¨¦ : 2003•uÀ £v¨¦ : 2003•uÀ £v¨¦ : 2003•uÀ £v¨¦ : 2003

•P¨¦ Amøh ÁiÁø©¨¦ : G®. µõ®uõìG®. µõ®uõìG®. µõ®uõìG®. µõ®uõìG®. µõ®uõì

Âø» ¹.

C¢¡À 60 â.G®.Gì. uõÎÀ Aa]h¨£mkÒÍxC¢¡À 60 â.G®.Gì. uõÎÀ Aa]h¨£mkÒÍxC¢¡À 60 â.G®.Gì. uõÎÀ Aa]h¨£mkÒÍxC¢¡À 60 â.G®.Gì. uõÎÀ Aa]h¨£mkÒÍxC¢¡À 60 â.G®.Gì. uõÎÀ Aa]h¨£mkÒÍx

÷©»õ´ÁõͺPÒ÷©»õ´ÁõͺPÒ÷©»õ´ÁõͺPÒ÷©»õ´ÁõͺPÒ÷©»õ´ÁõͺPÒ

|õ.A. ©õ]»õ©o, |õ.A. ©õ]»õ©o, |õ.A. ©õ]»õ©o, |õ.A. ©õ]»õ©o, |õ.A. ©õ]»õ©o, M.Sc., M.Ed.uø»ø© B]›¯ºAµ]Úº (C¢x) E¯º{ø»¨ £Òεõ\õzx¦µ®, ÷Á¿º ©õÁmh®&632 509.

B. CÍ[÷PõÁß, CÍ[÷PõÁß, CÍ[÷PõÁß, CÍ[÷PõÁß, CÍ[÷PõÁß, M.Sc., M.Ed., M.Phil.•xPø»¨ £mhuõ› B]›¯º (÷Áv°¯À)Pº|õhP \[P ÷©À{ø»¨ £ÒÎv¯õPµõ¯ |Pº, ö\ßøÚ&600 017.

ìöhÀ»õ ¦÷µõß, ìöhÀ»õ ¦÷µõß, ìöhÀ»õ ¦÷µõß, ìöhÀ»õ ¦÷µõß, ìöhÀ»õ ¦÷µõß, M.Sc., M.Ed., M.Phil.•xPø»¨ £mhuõ› B]›ø¯ (»[Q¯À)hõUhº ÷P.÷P. {º©»õ ö£sPÒ ÷©À{ø»¨ £ÒÎA÷\õU |Pº, ö\ßøÚ&600 083.

•øÚÁº A.÷áõ. ö£ß\õ®,•øÚÁº A.÷áõ. ö£ß\õ®,•øÚÁº A.÷áõ. ö£ß\õ®,•øÚÁº A.÷áõ. ö£ß\õ®,•øÚÁº A.÷áõ. ö£ß\õ®, M.Sc., Ph.D.uø»ø© B]›¯ºAµ_ ÷©À{ø»¨ £ÒÎ\Á»õ¨÷£›, yzxUSi ©õÁmh®

¡»õ]›¯ºPÒ¡»õ]›¯ºPÒ¡»õ]›¯ºPÒ¡»õ]›¯ºPÒ¡»õ]›¯ºPÒ

_. Cµõ\µõ\ß, _. Cµõ\µõ\ß, _. Cµõ\µõ\ß, _. Cµõ\µõ\ß, _. Cµõ\µõ\ß, M.Sc., M.Ed.•xPø»¨ £mhuõ› B]›¯º (C¯Ø¤¯À)Aµ_ ÷©À{ø»¨ £ÒÎ÷Põh®£õUP®, ö\ßøÚ&600 024.

_. ^©õß, _. ^©õß, _. ^©õß, _. ^©õß, _. ^©õß, M.Sc., M.A., M.Ed.£mhuõ› B]›¯ºAµ_ ÷©À{ø»¨ £ÒÎö|À¼US¨£® & 603 108. Põg]¦µ® ©õÁmh®.

G.]ÁPõª, ]ÁPõª, ]ÁPõª, ]ÁPõª, ]ÁPõª, B.Sc., M.Ed.•xPø»¨ £mhuõ› B]›ø¯ (÷Áv°¯À)Aµ_ BsPÒ ÷©À{ø»¨ £ÒÎ|[P|À¿º, ö\ßøÚ & 600 061.

P. öÁ[Phõợv, öÁ[Phõợv, öÁ[Phõợv, öÁ[Phõợv, öÁ[Phõợv, B.Sc., B.Ed.£mhuõ› B]›¯ºAµ_ ©Pκ ÷©À{ø»¨£ÒÎAµU÷Põn®, ÷Á¿º ©õÁmh®&631 003.

A. £›©Íõ ÷uÂ, £›©Íõ ÷uÂ, £›©Íõ ÷uÂ, £›©Íõ ÷uÂ, £›©Íõ ÷uÂ, M.Sc., M.Ed., M.Phil.•xPø»¨ £mhuõ› B]›ø¯ (uõÁµÂ¯À)Aµ_ ©Pκ ÷©À{ø»¨ £ÒÎA÷\õU |Pº, ö\ßøÚ&600 083.

P. ÷Põ¢uµõáß, ÷Põ¢uµõáß, ÷Põ¢uµõáß, ÷Põ¢uµõáß, ÷Põ¢uµõáß, M.Sc., M.Ed.•xPø»¨ £mhuõ› B]›¯º (uõÁµÂ¯À)|Pµõm] ÷©À{ø»¨ £ÒÎPh¿º.

PsnQ ¤µ£õPµß, PsnQ ¤µ£õPµß, PsnQ ¤µ£õPµß, PsnQ ¤µ£õPµß, PsnQ ¤µ£õPµß, M.Sc., M.Ed., M.Phil.•xPø»¨ £mhuõ› B]›ø¯ (»[Q¯À)ÿ Bº.÷P.G®. \õµuõ Âz¯õ»¯õ©õv› ö£sPÒ ÷©À{ø»¨ £ÒÎv.|Pº, ö\ßøÚ&600 017.

©. ©õºPöµm, ©. ©õºPöµm, ©. ©õºPöµm, ©. ©õºPöµm, ©. ©õºPöµm, M.Sc., M.Ed., M.Phil•xPø»¨ £mhuõ› B]›ø¯ (»[Q¯À)Aµ_ BsPÒ ÷©À{ø»¨ £ÒÎ]ßÚ ÷\»®, Âʨ¦µ® ©õÁmh®

SÊz uø»-Áº

•øÚ-Áº •øÚ-Áº •øÚ-Áº •øÚ-Áº •øÚ-Áº S. Sn-÷\-P-µßSn-÷\-P-µßSn-÷\-P-µßSn-÷\-P-µßSn-÷\-P-µß M.Sc., Ph.D.Ÿhº

•x-Pø» ©Ø-Ö® Bµõ´a] C¯Ø-¤- À xøÓ£a-ø\- -£ß PÀ-¿›, ö\ßøÚ & 600 030.

Aa_ ÷Põº¨¦ : v ©uº P®¨³mhº Qµõ¤Uìv ©uº P®¨³mhº Qµõ¤Uìv ©uº P®¨³mhº Qµõ¤Uìv ©uº P®¨³mhº Qµõ¤Uìv ©uº P®¨³mhº Qµõ¤Uì

v.|Pº, ö\ßøÚ&17. : 24312209

•ßÝøµ•ßÝøµ•ßÝøµ•ßÝøµ•ßÝøµ

CÆ AÔ¯À £õh¡À uÛzuÛ¨ ¤›ÄPÍõP AÀ»õ©À,

J¸[Qøn¢u AÔ¯À £õh¡»õP u¯õ›UP¨£mkÒÍx. E¯º öuõhUPU

PÀ PØ£ÁºPÐUS HØÓ ÁøP°À, CßøÓ¯ AÔ¯À P¸zxUPÐhß

C¨£õh¡À u¯õ›UP¨£mkÒÍx. £õh¨ ö£õ¸øÍz u¯õ›US®ö£õÊx,

RÌUPõq® P¸zxUPÒ PÁÚzxhß øP¯õͨ£mkÒÍÚ.

SøÓ¢u AÍÄ PØÓÀ AøhÄPÒ P¸zvÀ öPõÒͨ£mhÚ.

C¢u {ø»°À £õhU P¸zxPÒ ¦v¯ ÷PõnzvÀ AqP¨£mkÒÍÚ.

PØ÷£õ›h® AÔ¯À ©ØÖ® öuõÈÀ~m£a ]¢uøÚPøÍ ÁͺUP

•ußø© AÎUP¨£mkÒÍx. ]» öuõÈÀ ~m£¨ £¯ß£õkPЮ

CønUP¨£mkÒÍÚ.

£õh¨ ö£õ¸Ò Gί ö©õÈ |øh°À Aø©UP¨£mkÒÍx.

HµõÍ©õÚ ö\¯ÀPÒ £õh¨ ö£õ¸Ðhß ÷\ºzxU öPõkUP¨£mkÒÍÚ.

A¢u Gί ö\¯ÀPøÍ £ÒΰÀ AÀ»x ÃmiÀ ö\´x £õºUP •i²®.

©õnÁ ©õn¯›ß ö\õ¢u AÝ£Ázvß Ai¨£øh°À

£¯ßö£Ö©õÖ C¢¡¼À £õh¨ ö£õ¸Ò ÁiÁø©UP¨£mkÒÍx.

£õh¨ ö£õ¸ÎÝÒ B[Põ[÷P ÂÚõUPÒ Gʨ£¨£mkÒÍÚ.

JÆöÁõ¸ £õhzvß CÖv°¾® uß©v¨¥miØPõP ÂÚõUPÒ

öPõkUP¨£mkÒÍÚ.

£õh¨ ö£õ¸Ò ©ØÖ® ö\¯ÀPÒ £SvPμ¸¢x, ÷uºÂØS›¯£õh¨ ö£õ¸Ò ©ØÖ® ö\¯ÀPÒ £SvPμ¸¢x, ÷uºÂØS›¯£õh¨ ö£õ¸Ò ©ØÖ® ö\¯ÀPÒ £SvPμ¸¢x, ÷uºÂØS›¯£õh¨ ö£õ¸Ò ©ØÖ® ö\¯ÀPÒ £SvPμ¸¢x, ÷uºÂØS›¯£õh¨ ö£õ¸Ò ©ØÖ® ö\¯ÀPÒ £SvPμ¸¢x, ÷uºÂØS›¯

ÂÚõUPøÍ B]›¯ºPÒ uõ[PÍõP÷Á ÁiÁø©US©õÖ ÷PmkU öPõÒͨÂÚõUPøÍ B]›¯ºPÒ uõ[PÍõP÷Á ÁiÁø©US©õÖ ÷PmkU öPõÒͨÂÚõUPøÍ B]›¯ºPÒ uõ[PÍõP÷Á ÁiÁø©US©õÖ ÷PmkU öPõÒͨÂÚõUPøÍ B]›¯ºPÒ uõ[PÍõP÷Á ÁiÁø©US©õÖ ÷PmkU öPõÒͨÂÚõUPøÍ B]›¯ºPÒ uõ[PÍõP÷Á ÁiÁø©US©õÖ ÷PmkU öPõÒͨ

£kQÓõºPÒ (÷Põimh Ch[PøÍ {µ¨¦uÀ, \›¯õÚ Âøhø¯z£kQÓõºPÒ (÷Põimh Ch[PøÍ {µ¨¦uÀ, \›¯õÚ Âøhø¯z£kQÓõºPÒ (÷Põimh Ch[PøÍ {µ¨¦uÀ, \›¯õÚ Âøhø¯z£kQÓõºPÒ (÷Põimh Ch[PøÍ {µ¨¦uÀ, \›¯õÚ Âøhø¯z£kQÓõºPÒ (÷Põimh Ch[PøÍ {µ¨¦uÀ, \›¯õÚ Âøhø¯z

÷uº¢öukzuÀ, \›¯õ / uÁÓõ, ö£õ¸zxP, SÖ ÂÚõUPÒ ÷£õßÓøÁ). uß÷uº¢öukzuÀ, \›¯õ / uÁÓõ, ö£õ¸zxP, SÖ ÂÚõUPÒ ÷£õßÓøÁ). uß÷uº¢öukzuÀ, \›¯õ / uÁÓõ, ö£õ¸zxP, SÖ ÂÚõUPÒ ÷£õßÓøÁ). uß÷uº¢öukzuÀ, \›¯õ / uÁÓõ, ö£õ¸zxP, SÖ ÂÚõUPÒ ÷£õßÓøÁ). uß÷uº¢öukzuÀ, \›¯õ / uÁÓõ, ö£õ¸zxP, SÖ ÂÚõUPÒ ÷£õßÓøÁ). uß

©v¨¥mk £Sv°À EÒÍ ÂÚõUPøÍ ©mk÷© ÷uºÂØS £¯ß£kzxÁøuz©v¨¥mk £Sv°À EÒÍ ÂÚõUPøÍ ©mk÷© ÷uºÂØS £¯ß£kzxÁøuz©v¨¥mk £Sv°À EÒÍ ÂÚõUPøÍ ©mk÷© ÷uºÂØS £¯ß£kzxÁøuz©v¨¥mk £Sv°À EÒÍ ÂÚõUPøÍ ©mk÷© ÷uºÂØS £¯ß£kzxÁøuz©v¨¥mk £Sv°À EÒÍ ÂÚõUPøÍ ©mk÷© ÷uºÂØS £¯ß£kzxÁøuz

uºUS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkUöPõÒͨ£kQÓõºPuºUS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkUöPõÒͨ£kQÓõºPuºUS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkUöPõÒͨ£kQÓõºPuºUS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkUöPõÒͨ£kQÓõºPuºUS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkUöPõÒͨ£kQÓõºPÒ.Ò.Ò.Ò.Ò.

& £õh¡À u¯õ›¨¦U SÊ& £õh¡À u¯õ›¨¦U SÊ& £õh¡À u¯õ›¨¦U SÊ& £õh¡À u¯õ›¨¦U SÊ& £õh¡À u¯õ›¨¦U SÊ

ö£õ¸ÍhUP®ö£õ¸ÍhUP®ö£õ¸ÍhUP®ö£õ¸ÍhUP®ö£õ¸ÍhUP®

£õhz uø»¨¦£õhz uø»¨¦£õhz uø»¨¦£õhz uø»¨¦£õhz uø»¨¦ £UP®£UP®£UP®£UP®£UP®

11111 |©x ¦Â|©x ¦Â|©x ¦Â|©x ¦Â|©x ¦Â ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 11111

22222 AÍÃmi¯ÀAÍÃmi¯ÀAÍÃmi¯ÀAÍÃmi¯ÀAÍÃmi¯À ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 1414141414

33333 ö£õ¸ÒPÎß ußø©ö£õ¸ÒPÎß ußø©ö£õ¸ÒPÎß ußø©ö£õ¸ÒPÎß ußø©ö£õ¸ÒPÎß ußø©......................................................................................................................................................................................................................................................................... 3131313131

44444 ö£õ¸ÒPøͨ ¤›zuÀö£õ¸ÒPøͨ ¤›zuÀö£õ¸ÒPøͨ ¤›zuÀö£õ¸ÒPøͨ ¤›zuÀö£õ¸ÒPøͨ ¤›zuÀ ..................................................................................................................................................................................................................................................... 4545454545

55555 |®ø©a _ØÔ {PÊ® ©õØÓ[PÒ|®ø©a _ØÔ {PÊ® ©õØÓ[PÒ|®ø©a _ØÔ {PÊ® ©õØÓ[PÒ|®ø©a _ØÔ {PÊ® ©õØÓ[PÒ|®ø©a _ØÔ {PÊ® ©õØÓ[PÒ ..................................................................................................................................................................... 5252525252

66666 Âø\ ©ØÖ® C¯UP®Âø\ ©ØÖ® C¯UP®Âø\ ©ØÖ® C¯UP®Âø\ ©ØÖ® C¯UP®Âø\ ©ØÖ® C¯UP® .................................................................................................................................................................................................................................................................... 6464646464

77777 ÷Áø» ©ØÖ® BØÓÀ÷Áø» ©ØÖ® BØÓÀ÷Áø» ©ØÖ® BØÓÀ÷Áø» ©ØÖ® BØÓÀ÷Áø» ©ØÖ® BØÓÀ .......................................................................................................................................................................................................................................................... 8888888888

88888 E°›PÎß ]Ó¨¤¯À¦ £s¦PÒE°›PÎß ]Ó¨¤¯À¦ £s¦PÒE°›PÎß ]Ó¨¤¯À¦ £s¦PÒE°›PÎß ]Ó¨¤¯À¦ £s¦PÒE°›PÎß ]Ó¨¤¯À¦ £s¦PÒ ........................................................................................................................................................... 105105105105105

99999 £ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ .................................................................................................................................................................................................................................................................... 123123123123123

1010101010 E°›Ú[PÎß Aø©¨¦® ö\¯À£õk®E°›Ú[PÎß Aø©¨¦® ö\¯À£õk®E°›Ú[PÎß Aø©¨¦® ö\¯À£õk®E°›Ú[PÎß Aø©¨¦® ö\¯À£õk®E°›Ú[PÎß Aø©¨¦® ö\¯À£õk® .................................................................................................... 141141141141141

1111111111 |©x _ØÖ¨¦Óa `ÇÀ|©x _ØÖ¨¦Óa `ÇÀ|©x _ØÖ¨¦Óa `ÇÀ|©x _ØÖ¨¦Óa `ÇÀ|©x _ØÖ¨¦Óa `ÇÀ.................................................................................................................................................................................................................................................................... 159159159159159

1212121212 £¯ß£õmk E°›¯À£¯ß£õmk E°›¯À£¯ß£õmk E°›¯À£¯ß£õmk E°›¯À£¯ß£õmk E°›¯À ......................................................................................................................................................................................................................................................................... 173173173173173

1313131313 EhÀ |»•® _Põuõµ•®EhÀ |»•® _Põuõµ•®EhÀ |»•® _Põuõµ•®EhÀ |»•® _Põuõµ•®EhÀ |»•® _Põuõµ•® ...................................................................................................................................................................................................................................... 187

105

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

8. E°ºPÎß ]Ó¨¤¯À¦ £s¦PÒ

£h® 8.1 ©ÛuÛß _ØÖa `ÇÀ£h® 8.1 ©ÛuÛß _ØÖa `ÇÀ£h® 8.1 ©ÛuÛß _ØÖa `ÇÀ£h® 8.1 ©ÛuÛß _ØÖa `ÇÀ£h® 8.1 ©ÛuÛß _ØÖa `ÇÀ

E°›Ú[Pøͨ £ØÔ¯ AÔ¯À

¤›Ä E°›¯ÀE°›¯ÀE°›¯ÀE°›¯ÀE°›¯À GÚ¨£k®. E°›¯¼À

uõÁµ[PЮ, »[SPЮ Ah[Q

EÒÍÚ.

E°¸ÒÍ ö£õ¸øͲ®, E°µØÓ

ö£õ¸øͲ® EßÚõÀ ÷ÁÖ£kzvU

Põmh •i²©õ? Ax PiÚ©õÚuÀ».

GkzxUPõmhõP EÚUS® ö£õ®

ø©US® GßÚ ÷ÁÖ£õk? EßÚõÀ

|hUP, Esn, £õºUP ©ØÖ® £»

÷Áø»PøÍa ö\´¯ C¯¾®. BÚõÀ

CzuøP¯ ö\¯ÀPøÍ J¸

ö£õ®ø©¯õÀ ö\´¯ •i²©õ?

C¸¨¤Ý® ÷©÷» SÔ¨¤mh £s¦PÒ

GÀ»õ E°›Ú[Pξ® Põn C¯»õx.

HöÚÛÀ ö£¸®£õ»õÚ uõÁµ[PÒ

Ch® Âmk Ch®ö£¯µ÷Áõ, |õ®

Es£x ÷£õ» Esn÷Áõ

•iÁvÀø». BÚõÀ AÁØÔØS

E°›Àø» GßÖ TÓ •i²©õ?

©Ûuß ußøÚa `Ì¢x ÁõÊ®

£» E°›Ú[PøÍa \õº¢x uß

ÁõÌUøPø¯ Aø©zxU öPõÒQÓõß

(£h® 8.1).

©Ûuß Em£h GÀ»õ »[

QÚ[PЮ, ÷|µi¯õP÷Áõ AÀ»x

©øÓ•P©õP÷Áõ uzu® EnÄz

÷uøÁUPõP uõÁµzøu÷¯ \õº¢

xÒÍÚ. uõÁµ[PÒ u©US ÷Ási¯

EnøÁ JÎa ÷\ºUøP ‰»©õPz

u¯õ›zxU öPõÒQßÓÚ. CzuøP¯

•UQ¯©õÚ ö\¯ÀPÒ Â»[SPÍõ

¾®, ©ÛuºPÍõ¾® ö\´¯ •i¯õu

J¸ ©õö£¸® ö\¯»õS®.

106

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

¤Ó E°›Ú[PÒ ÁõÇ EnÄ

u¢x EuÄ® uÛ E»P® uõÁµ

E»P®uõß. EnÄ ©mkªßÔ, EøhU

PõÚ ö£õ¸Ò, EøÓÂh¨ ö£õ¸mPÒ,

BUêáß, ÷|õ´ wºUS® ©¸¢xPÒ

÷£õßÓøÁ uõÁµ[PÒ |©US

AÎUS® ÁÍ[PÒ BS®. ©øÇ

ÁÍzvØSz uõÁµ[PÒ, SÔ¨£õPU

PõkPÒ CßÔ¯ø©¯õuøÁ¯õS®.

|©x ÁõÌÂÀ EnÄ Em

öPõÒÐuÀ, Áͺa], Áͺ]øu

©õØÓ®, EnºÄ, Ch¨ö£¯ºa], CÚ¨

ö£¸UP® BQ¯øÁ •UQ¯©õÚ

{PÌÄPÒ BS®. C¢u {PÌÄPÒ |©x

ÁõÌÂÀ ©mkªßÔ uõÁµ[Pξ®,

»[SPξ® |øhö£ÖQßÓÚ.

CÁØøÓ÷¯ E°¸ÒÍÁØÔß ]Ó¨

¤¯À¦ £s¦PÒ GßQ÷Óõ®.

8.1 EnÅmh®8.1 EnÅmh®8.1 EnÅmh®8.1 EnÅmh®8.1 EnÅmh®

CßÖ Põø»°À GßÚ EnÄ

EmöPõshõ´? GuØPõP |õ® EnÄ

\õ¨¤kQ÷Óõ®? uõÁµ[PÒ EnÄ

EmöPõÒQßÓÚÁõ?

AøÚzx E°›Ú[PÎß

C¯UP®, Áͺa], CÚ¨ö£¸UP®

÷£õßÓ Áõ̯À ö\¯ÀPÐUS

Fmh¨ ö£õ¸ÒPÒ AuõÁx EnĨ

ö£õ¸ÒPÒ AÁ]¯©õS®. uõÁµ[PÒ

u©US ÷Ási¯ EnøÁ Cø»°À

EÒÍ £aø\¯®£aø\¯®£aø\¯®£aø\¯®£aø\¯® GßÓ {Óª°ß

Eu¯õÀ uõ÷© JÎa ÷\ºUøP ‰»®

u¯õ›zxU öPõÒÁuõÀ uõÁµ[PøÍ

EØ£zv¯õͺEØ£zv¯õͺEØ£zv¯õͺEØ£zv¯õͺEØ£zv¯õͺ GßQ÷Óõ® (£h® 8.2).

£h® 8.2 uõÁµ[PÒ JÎa÷\ºUøP ‰»® EnÄ£h® 8.2 uõÁµ[PÒ JÎa÷\ºUøP ‰»® EnÄ£h® 8.2 uõÁµ[PÒ JÎa÷\ºUøP ‰»® EnÄ£h® 8.2 uõÁµ[PÒ JÎa÷\ºUøP ‰»® EnÄ£h® 8.2 uõÁµ[PÒ JÎa÷\ºUøP ‰»® EnÄ

EØ£zv ö\´QßÓÚ Gߣøu ÂÍUSuÀEØ£zv ö\´QßÓÚ Gߣøu ÂÍUSuÀEØ£zv ö\´QßÓÚ Gߣøu ÂÍUSuÀEØ£zv ö\´QßÓÚ Gߣøu ÂÍUSuÀEØ£zv ö\´QßÓÚ Gߣøu ÂÍUSuÀ

»[SPÎÀ £aø\¯® {Óª

CÀ»õuuõÀ AÁØÓõÀ EnÄ u¯õ›UP

•i¯õx. |®ø©a _ØÔ¾® uõÁµ[PÒ,

»[SPÒ, PÀ, ©s, ©µa\õ©õßPÒ

•u¼¯ £»ÁøP¯õÚ ö£õ¸ÒPÒ

EÒÍÚ. CÁØÔÀ uõÁµ[PЮ,

»[SPЮ E°¸ÒÍøÁ¯õS®.

©ØÓøÁ GÀ»õ® E°µØÓ ö£õ¸ÒPÒ

BS®. E°¸ÒÍøÁ AøÚzxUS®

EnÄ ÷uøÁ¨£kQÓx AÀ»Áõ?

ö\¯À 8.1ö\¯À 8.1ö\¯À 8.1ö\¯À 8.1ö\¯À 8.1

EßøÚa _ØÔ Põn¨£k®

uõÁµ[PÒ, »[SPÎß

ö£¯ºPøͲ® ©ØÖ® E°µØÓ

ö£õ¸ÒPÎß ö£¯ºPøͲ® GÊx.

8.1.1 Fmh¨ö£õ¸ÒPÎß8.1.1 Fmh¨ö£õ¸ÒPÎß8.1.1 Fmh¨ö£õ¸ÒPÎß8.1.1 Fmh¨ö£õ¸ÒPÎß8.1.1 Fmh¨ö£õ¸ÒPÎß

•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®

E°›Ú[PÒ uzu® Áõ̯À

ö\¯ÀPÍõÚ Áͺa], C¯UP®,

CÚ¨ö£¸UP® ÷£õßÓÁØÔØS

CO2

O2

Cø»

<

<

107

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

÷uøÁ¨£k® BØÓø» Fmh¨

ö£õ¸ÒPμ¸¢÷u ö£ÖQßÓÚ.

Fmh¨ ö£õ¸ÒPøÍ C¸ ÁøPPÎÀ

CøÁ ö£ÖQßÓÚ. (i) uØ\õº¦

EnÅmh® (ii) ¤Ó \õº¦ EnÅmh®.

8.1.2 uØ\õئ EnÅmh®8.1.2 uØ\õئ EnÅmh®8.1.2 uØ\õئ EnÅmh®8.1.2 uØ\õئ EnÅmh®8.1.2 uØ\õئ EnÅmh®

¤Ó GÁØøÓ²® \õµõ©À uÚUSz

÷uøÁ¯õÚ EnøÁz uõ÷©

u¯õ›zxU öPõÒÐÁx uØ\õº¦uØ\õº¦uØ\õº¦uØ\õº¦uØ\õº¦

EnÅmh® EnÅmh® EnÅmh® EnÅmh® EnÅmh® GÚ¨£k®. £õ]PÒ

Em£h £_¢uõÁµ[PÒ AøÚzx÷©

uØ\õº¦ EnÅmh¨ ¤›øÁa

\õº¢uøÁ. HøÚ¯ E°›Ú[PÎÀ

C¢uz vÓß CÀ»õuuõÀ AøÁ¯õÄ®

÷|µi¯õP÷Áõ (A) ©øÓ•P©õP÷Áõ

uõÁµ[PøÍ u® EnÄz ÷uøÁUSa

\õº¢xÒÍÚ. GÚ÷Á uõÁµ[PøÍ

•uÀ {ø» EØ£zv¯õͺ •uÀ {ø» EØ£zv¯õͺ •uÀ {ø» EØ£zv¯õͺ •uÀ {ø» EØ£zv¯õͺ •uÀ {ø» EØ£zv¯õͺ GßÖ®

TÓ»õ®.

uõÁµ[PøÍ ©mk÷© EnÁõP¨

£¯ß£kzx® E°›Ú[PÒ uõÁµuõÁµuõÁµuõÁµuõÁµ

EsoPÒEsoPÒEsoPÒEsoPÒEsoPÒ GÚ¨£k®. G.Põ. £_,

G¸ø©, Bk. uõÁµ EsoPÍõÚ

Bk, ©õk, ©õß •u¼¯ »[SPøÍ

Esq® E°›Ú® Fß EsoFß EsoFß EsoFß EsoFß Eso

GÚ¨£k®. G.Põ. ][P®, ¦¼.

uõÁµ[PÒ ©ØÖ® »[SPøÍ

Es£øÁ AøÚzxsoPÍõS®.AøÚzxsoPÍõS®.AøÚzxsoPÍõS®.AøÚzxsoPÍõS®.AøÚzxsoPÍõS®.

G.Põ. ©Ûuß, |õ´. ÷©ØTÔ¯ÁØøÓ

Á›ø\¨£kzx® ÷£õx, uõÁµ[

Pμ¸¢x BØÓÀ ¤Ó E°›Ú[

PÐUS ö\ÀÁx ¦»¨£k®. BØÓÀBØÓÀBØÓÀBØÓÀBØÓÀ

©mh®©mh®©mh®©mh®©mh® uõÁµ[PÍõÀ {ø»¨

£kzu¨£kQÓx Gߣx® ¦»¨

£kQÓx.

£h® 8.3 BØÓÀ ©mh®£h® 8.3 BØÓÀ ©mh®£h® 8.3 BØÓÀ ©mh®£h® 8.3 BØÓÀ ©mh®£h® 8.3 BØÓÀ ©mh®

1. EØ£zv¯õͺPÒ1. EØ£zv¯õͺPÒ1. EØ£zv¯õͺPÒ1. EØ£zv¯õͺPÒ1. EØ£zv¯õͺPÒ 2. •uÀ {ø» Eso 2. •uÀ {ø» Eso 2. •uÀ {ø» Eso 2. •uÀ {ø» Eso 2. •uÀ {ø» Eso 3.3.3.3.3.

Cµshõ® {ø» Eso Cµshõ® {ø» Eso Cµshõ® {ø» Eso Cµshõ® {ø» Eso Cµshõ® {ø» Eso

4. ‰ßÓõ® {ø» Eso4. ‰ßÓõ® {ø» Eso4. ‰ßÓõ® {ø» Eso4. ‰ßÓõ® {ø» Eso4. ‰ßÓõ® {ø» Eso 5. AøÚzxso 5. AøÚzxso 5. AøÚzxso 5. AøÚzxso 5. AøÚzxso

¤Ó E°›Ú[PÎß BØÓÀ

(EnÄ) ÷uøÁUS uõÁµ[PÒ, Ai¨

£øh¯õP ÂÍ[SÁøøu £h® 8.3&À

Põmh¨£mkÒÍx.

8.1.3 ¤ÓÁÈ EnÅmh®8.1.3 ¤ÓÁÈ EnÅmh®8.1.3 ¤ÓÁÈ EnÅmh®8.1.3 ¤ÓÁÈ EnÅmh®8.1.3 ¤ÓÁÈ EnÅmh®

»[SPÒ, §gø\PÒ ö£¸®

£õ»õÚ £õUj›¯õUPÒ BQ¯øÁ

uõÁµ[PÒ, »[SPÒ, ©ÛuºPÒ

•u¼¯ E°¸ÒÍÁØÔ¼¸¢x® CÓ¢u

uõÁµ, »[SPμ¸¢x® EnøÁ¨

ö£ÖÁx ¤ÓÁÈ EnÅmh®¤ÓÁÈ EnÅmh®¤ÓÁÈ EnÅmh®¤ÓÁÈ EnÅmh®¤ÓÁÈ EnÅmh®

GÚ¨£k®. Cx ‰ßÖ ÁøP¨£k®.

(i) ÂÊ[S® •øÓ EnÅmh®

]» E°›Ú[PÒ ÷|µi¯õP

E°¸øh¯ ©ØÖ® CÓ¢u uõÁµ,

»[SPøÍ •Êø©¯õP ÂÊ[Q

EÒ÷Í GkzxU öPõÒЮ. CuØS

ÂÊ[S® •øÓ EnÅmh® ÂÊ[S® •øÓ EnÅmh® ÂÊ[S® •øÓ EnÅmh® ÂÊ[S® •øÓ EnÅmh® ÂÊ[S® •øÓ EnÅmh® GßÖ

ö£¯º. uõÁµ[PÎÀ ]» §gø\¯õÚx,

£õUj›¯õ ©ØÖ® ©ØÓ §gø\PÎß

ì÷£õºPøÍ ÂÊ[S® •øÓ°À

5

4

3

2

1

108

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

GkzxU öPõÒQÓx. »[SPÎÀ

A«£õ A«£õ A«£õ A«£õ A«£õ GßÓ J¸ ö\À E°›¯õÚx

~sq°›PøÍ ÂÊ[S® •øÓ°À

EnÁõP GkzxU öPõÒQÓx.

(ii) Jmkso EnÅmh®

]» E°›Ú[PÒ, ¤Ó E°›Ú[

PøÍz £õv¨¤ØSÒÍõUQ AÁØÔ

¼¸¢x uÚUSz ÷uøÁ¯õÚ

Fmhzøu¨ ö£ÖQßÓÚ. £õv¨¤Ø

SÒÍõÚ E°› K®¦°› K®¦°› K®¦°› K®¦°› K®¦°› (Host)

GÚ¨£k®. ÷©¾® K®¦°› ÷|õ´US

EÒÍõQÓx. CuØS Jmkso

EnÅmh® GßÖ ö£¯º. GkzxU

PõmhõP ©÷»›¯õ Põ´a\À

¤Íõì÷©õi¯®¤Íõì÷©õi¯®¤Íõì÷©õi¯®¤Íõì÷©õi¯®¤Íõì÷©õi¯® GßÝ® Jmkso

¯õÀ HØ£kQÓx. Cx ÷£õß÷Ó,

uõÁµ[PøͲ® £» JmksoPÒ

uõUSQßÓÚ.

(iii) \õÖso EnÅmh®

CÓ¢u uõÁµ[PÒ, »[SPÒ

©ØÖ® ©soÀ ]øu²® P›©¨

ö£õ¸ÒPÒ BQ¯ÁØÔ¼¸¢x

EnÂøÚ¨ ö£Ö® •øÓ \õÖso\õÖso\õÖso\õÖso\õÖso

EnÅmh® EnÅmh® EnÅmh® EnÅmh® EnÅmh® GÚ¨£k®. |õ´USøh

PõÍõß (APõ›Pì) CÆÁøP°À

Fmhzøu¨ ö£ÖQÓx.

ö\¯À 8.2ö\¯À 8.2ö\¯À 8.2ö\¯À 8.2ö\¯À 8.2

©øÇU Põ»zvÀ ©µU PmøhPÎß

«x PõÍõßPÒ ÁͺÁøuU Põn»õ®.

AÁØÔß Eh»zøu ~s÷nõUQ°À

øÁzx EØÖU PÁÛ, AvÀ ~s

CøÇPÒ Põn¨£k®, ]» PõÍõßPÒ

EnÁõP¨ £¯ß£kQßÓÚ. ÃmiÀ

]» \©¯[PÎÀ ¥ßì, öµõmi,

÷£õßÓÁØÔß «x £g_ ÷£õßÖ

§gø\ £hº¢x ÁͺÁøu¨

£õºzv¸¨£õ´. CøÁPÒ \õÖso

§gø\P÷Í BS®. CÁØøÓ

~s÷nõUQ°ß ÁÈ÷¯ £õºUS®

÷£õx AÁØÔß Eh»® £»

CøÇPÍõÀ Aø©¢v¸¨£øuU

Põs£õ´.

ö\¯À 8.3ö\¯À 8.3ö\¯À 8.3ö\¯À 8.3ö\¯À 8.3

¤ßÁ¸® E°›Ú[PÒ GßÚ

ÁøP¯õÚ EnÅmh¨ ¤›ÂÀ

Á¸QßÓÚ GߣøuU SÔ¨¤k.

Á.Gs. E°›Ú[PÒ EnÅmh •øÓ

1 «ß ...............................

2 Bk ...............................

3 ©s ¦Ê ...............................

4 uÁøÍ ...............................

5 ¯õøÚ ...............................

6 Pµ¨£õß §a] ...............................

7 ©Ûuß ...............................

8 S¸Â ...............................

9 Ãmk¨ £À¼ ...............................

10 |zøu ...............................

11 §øÚ ...............................

12 ÷PõÈ ...............................

8.1.4 EnÂß Ai¨£øhU TÖPÒ8.1.4 EnÂß Ai¨£øhU TÖPÒ8.1.4 EnÂß Ai¨£øhU TÖPÒ8.1.4 EnÂß Ai¨£øhU TÖPÒ8.1.4 EnÂß Ai¨£øhU TÖPÒ

E°›Ú[PÎß Áͺa]US®

ö\¯ÀPÐUS® EnÄ ªPÄ® ÷uøÁ

Gߣøu •ß¦ £iz÷uõ®. |õ®

Esq® EnÄ Põº÷£õøím÷µm,

109

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

¦µu®, öPõʨ¦, }º, øÁmhªß,

uõx E¨¦PÒ GÚ £» ÁøP¯õÚ

Fmh¨ ö£õ¸ÒPøÍ \›¯õÚ

ÂQuzvÀ öPõsi¸¢uõÀ Ax

\›ÂQu EnÄ \›ÂQu EnÄ \›ÂQu EnÄ \›ÂQu EnÄ \›ÂQu EnÄ GÚ¨£k®. \›ÂQu

EnÂÚõÀ, EhÀ Áͺa]²®, EhÀ

|»•®, ^µõP C¯À£õP C¸US®.

(i) Põº÷£õøím÷µm

Põº÷£õøíi÷µmPõº÷£õøíi÷µmPõº÷£õøíi÷µmPõº÷£õøíi÷µmPõº÷£õøíi÷µm \Uvø¯

AΨ£øÁ. G.Põ. A›], \ºUPøµ,

\ºUPøµ ÁÒÎU QÇ[S, E¸øÍU

QÇ[S, ÷\õÍ®, ÷PÌÁµS ÷£õßÓ ]Ö

uõÛ¯[PÒ BQ¯ÁØÔÀ Põº÷£õ

øíi÷µm AvP® EÒÍx.

(ii) ¦µu®

EhÀ Áͺa]US ¦µu® CßÔ

¯ø©¯õux. G.Põ. £¸¨¦ ÁøPPÒ.

(iii)öPõʨ¦

öPõʨ¦ Eh¾US \Uv¯Î¨£

÷uõk AvP©õÚ BØÓÀ öPõʨ¦

ÁiÂÀ ÷\ªUP¨£kQÓx. G.Põ. uõÁµ

Gsön´, öÁsön´ ©ØÖ®

©õª\®.

(iv) }º

PsPÐUS¨ ¦»¨£hõu

~sq°› •uÀ ©Ûuß, uõÁµ[PÒ

©ØÖ® »[SPÒ Em£h GÀ»õ

E°›Ú[PÐUS® }µõÚx CßÔ¯ø©

¯õu ö£õ¸ÍõS®. EnÄ CÀ»õ©À

Th £» |õÒPÒ E°º ÁõÇ»õ®.

BÚõÀ }º CÀ»õ©À E°º ÁõÇ

C¯»õx. |® Eh»õÚx £» ¡Ö

÷PõiUPnUPõÚ ö\ÀPÍõÀ BÚx.

JÆöÁõ¸ ö\À¼¾® EÒÍ

¦÷µõm÷hõ ¤Íõ\zvÀ 90% }º EÒÍx.

CÆÁõ÷Ó uõÁµ[PÒ, »[SPÎß

EhÀPξ® ö£¸®£Sv }º EÒÍx.

(v) øÁmhªßPÒ

EhÀ Áͺa], Áͺ]øu ©õØÓ®

CøÁPøÍ JÊ[S£kzxQÓx.

£aø\U Põ´PÔ, •møh, £õÀ CÁØÔÀ

øÁmhªßPÒ EÒÍÚ.

(vi) uõx E¨¦UPÒ

Eh¼À {PÊ® E°º÷Áv

ÂøÚPÎÀ CøÁ £[S ö£ÖQßÓÚ.

CøÁ £aø\U Põ´PÔ ÷Põxø©

•u¼¯ÁØÔÀ EÒÍx.

8.2 Áͺa]8.2 Áͺa]8.2 Áͺa]8.2 Áͺa]8.2 Áͺa]

Áͺa] Gߣx J¸ ö\À

CµshõPÄ®, Cµsk |õßPõPÄ®,

|õßS GmhõPÄ® AuØS ÷©¾®

£S¨£øh¢x Eh¼ß £» £õP[PÍõP

E¸ÁõS® {PÌÁõS®. uõÁµ[PÒ

©ØÖ® ©ÛuÛß Áͺa]°÷»Ø£k®

©õØÓzøu £h[PÒ 8.4 ©ØÖ® 8.5&À

PõsP.

£h® 8.4£h® 8.4£h® 8.4£h® 8.4£h® 8.4 uõÁµ[PÒ Áͺa]¯øhuÀuõÁµ[PÒ Áͺa]¯øhuÀuõÁµ[PÒ Áͺa]¯øhuÀuõÁµ[PÒ Áͺa]¯øhuÀuõÁµ[PÒ Áͺa]¯øhuÀ

£h® 8.5£h® 8.5£h® 8.5£h® 8.5£h® 8.5 ©Ûu Áͺa] {ø»PÒ©Ûu Áͺa] {ø»PÒ©Ûu Áͺa] {ø»PÒ©Ûu Áͺa] {ø»PÒ©Ûu Áͺa] {ø»PÒ

110

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

ö\¯À 8.4ö\¯À 8.4ö\¯À 8.4ö\¯À 8.4ö\¯À 8.4

÷uõmh[PÎÀ Põn¨£k®

uUPõÎ, öÁÒÍ›a ö\iPÎß

Áͺa]ø¯²®, ÃkPÎÀ Põq®

÷PõÈUSg_, §øÚUSmi, |õ´ Smi,

BQ¯ÁØÔß Áͺa]ø¯ EØÖ

÷|õUSP.

£»ÁøP¯õÚ uõÁµ[PÒ ©ØÖ®

»[QÚ[PÒ öÁÆ÷ÁÖ B²mPõ»[

Pøͨ ö£ØÖÒÍÚ GߣøuU RÌPsh

£h® 8.6À PõsP. uõÁµ[PÎÀ £»

ÁøPPÒ EÒÍÚ. AøÁPÒ J¸ ö\À

£õUj›¯õ •uÀ GsoUøP°À

Ah[Põu ö\ÀPøÍ Eøh¯ B»©µ®

Áøµ £» ÁøPPÎÀ EÒÍÚ.

ö£õxÁõP uõÁµ[PÎÀ Áͺa]

Gߣx BUPzv_BUPzv_BUPzv_BUPzv_BUPzv_ GÚ¨£k® J¸

ÁøP¯õÚ v_ÂÚõÀ HØ£kÁuõS®.

Cx usk ©ØÖ® ÷Á›ß ~Û¨

£SvPÎÀ Aø©¢xÒÍx. Cx

uõÁµzvß ö\[Szx Áͺa]USU

Põµn©õP EÒÍx.

uõÁµ[PÒ Á͸® •øÓ ö£¸®

£õ¾® Áµ®£ØÓ Áͺa] •øÓ¯õS®.

AuõÁx öuõhº¢x Áͺ¢x öPõs÷h

C¸US®. »[SPÒ Áͺa],

Áµ®¦øh¯ Áͺa] •øÓ¯õS®.

SÔ¨¤mh BskPÐUS¨ ¤ßÚº

»[SPÎÀ Áͺa] HØ£hõx.

8.2.1 Áµ®¦øh¯ Áͺa] ©ØÖ®8.2.1 Áµ®¦øh¯ Áͺa] ©ØÖ®8.2.1 Áµ®¦øh¯ Áͺa] ©ØÖ®8.2.1 Áµ®¦øh¯ Áͺa] ©ØÖ®8.2.1 Áµ®¦øh¯ Áͺa] ©ØÖ®

Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa]

J¸ ö\À E°›Ú[PÍõQ¯

£õUj›¯õ, Dìm ÷£õßÓøÁ ªP¨

ö£›¯ AÍÂ÷»õ AÀ»x

öuõhºa]¯õP Áͺ¢x öPõs÷hõ

C¸¨£vÀø». (Áµ®¦øh¯x)

£h® 8.6 öÁÆ÷ÁÖ B²mPõ»®£h® 8.6 öÁÆ÷ÁÖ B²mPõ»®£h® 8.6 öÁÆ÷ÁÖ B²mPõ»®£h® 8.6 öÁÆ÷ÁÖ B²mPõ»®£h® 8.6 öÁÆ÷ÁÖ B²mPõ»®

1 Áõµ®

20 |õmPÒ]»

Á¸h[PÒ £» Á¸h[PÒ

80-100 Á¸h[PÒ

70-90Á¸h[PÒ

45-50 Á¸h[PÒ

16-18Á¸h[PÒ2-3

Á¸h[PÒ

1-4 ©õu[PÒ

•øÍURøµ

|õ´USøh

ö\U÷Põ¯õö\U÷Põ¯õö\U÷Põ¯õö\U÷Põ¯õö\U÷Põ¯õ

3,000 - 4,000Á¸h[PÒ

Ãmk DÃmk DÃmk DÃmk DÃmk D

G¼ |õ´

ö|¸¨¦U

÷PõÈ

¯õøÚ

©Ûuß

©õ©µ®

ö\®£¸zv

111

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

CzuøP¯ Áͺa] Áµ®¦øh¯Áµ®¦øh¯Áµ®¦øh¯Áµ®¦øh¯Áµ®¦øh¯

Áͺa]Áͺa]Áͺa]Áͺa]Áͺa] GÚ¨£k®. BÚõÀ ©µ[PÍõP

Á͸® E¯º uõÁµ[PÒ öuõhº¢x

Áͺ¢x öPõs÷h C¸¨£øu }

£õºUQÓõ´. CÆÁõÓõÚ Áͺa]

Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa]Áµ®£ØÓ Áͺa] GÚ¨£k®.

uõÁµ[PÎÀ ©»º ©ØÖ® Cø»

EshõÁx Áµ®¦øh¯ Áͺa]¯õS®.

B»©µ® J¸ ]Ô¯ Âøu°

¼¸¢x uõß E¸ÁõQÓx. BÚõÀ

Áµ®£ØÓ Áͺa] ‰»® ªPa ]Ô¯

Âøu ö£›¯ ©µ©õP ÁͺQÓx

Gߣøu } £õºUQÓõ´ AÀ»Áõ?

ö\¯À 8.5ö\¯À 8.5ö\¯À 8.5ö\¯À 8.5ö\¯À 8.5

]» ÂøuPøÍ Gkzx }›À ]Ôx

÷|µ® FÓ øÁzu ¤ßÚº öÁÎ÷¯

Gkzx AÁØøÓ {»zv÷»õ (A)

öuõmi°÷»õ FßÔ •øÍUP øÁ.

]Ö ö\i •øÍUP Bµ®¤zu ¤ß

vÚ•® AøuU PÁÛ. GßÚ ©õØÓ®

|h¢xÒÍx GߣøuU SÔ.

ö\¯À 8.6ö\¯À 8.6ö\¯À 8.6ö\¯À 8.6ö\¯À 8.6

J¸ öuõmia ö\i°ß E¯µzøu

ö\ßi «mh›À AÍ¢x SÔzxU

öPõÒ. Cø»PÒ, QøÍPøÍ PnUQk.

ö©õmkUPÒ ©ØÖ® ©»ºPÒ C¸¢uõÀ

AuøÚ²® PnUQmk SÔzx øÁzxU

öPõÒ. ¤ßÚº A¢ua ö\i°À

÷©ØTÔ¯ÁØÔÀ GßöÚßÚ ©õØÓ[PÒ

HØ£kQßÓÚ Gߣøu |õÒ÷uõÖ®

PÁÛzx SÔzxU öPõÒ. uõÁµ®

E¯µ©õP ÁͺÁøu²®, ¦v¯

Cø»PÒ, QøÍPÒ, ö©õmkUPÒ,

©»ºPÒ ÷uõßÖÁøu²® Põs£õ´.

8.2.2 Áͺa]ø¯ £õvUS® PõµoPÒ8.2.2 Áͺa]ø¯ £õvUS® PõµoPÒ8.2.2 Áͺa]ø¯ £õvUS® PõµoPÒ8.2.2 Áͺa]ø¯ £õvUS® PõµoPÒ8.2.2 Áͺa]ø¯ £õvUS® PõµoPÒ

E°›Ú[PÎß Áͺa]ø¯U

Pmk¨£kzx® (A) JÊ[S £kzx®

Põµo, Áͺa]ø¯¨ £õvUS® Põµo

(A) JÊ[S£kzx® Põµo

GÚ¨£k®. ¦ÓUPõµoPÒ ¦ÓUPõµoPÒ ¦ÓUPõµoPÒ ¦ÓUPõµoPÒ ¦ÓUPõµoPÒ CvÀ

•UQ¯ £[S ÁQUQßÓÚ. E°›¯À

PõµoPÒ, ÷Áv°¯À PõµoPÒ

©ØÖ® C¯Ø¤¯À PõµoPÒ BQ¯øÁ

¦ÓU PõµoPÒ BS®.

öÁ¨£U Põ»[PÎÀ uõÁµ[PÒ

Áͺa] SßÔ Põn¨£kQÓx. CuØS

J¸ Põµn® uõÁµ[PÐUS QøhUP

Ti¯ }µõÚx SøÓÁõP C¸US®. }º

J¸ ¦ÓUPõµo. C[S }µõÚx

uõÁµzvß Áͺa]ø¯U Pmk¨

£kzxQÓx. £» EmPõµoPЮ

E°›Ú[PÎß Áͺa]US ªPÄ®

•UQ¯©õS®. GkzxUPõmhõP uõÁµ[

PÎß ^µõÚ Áͺa]US Áͺa]¨

ö£õ¸ÒPÒ GÚ¨£k® íõº÷©õßPÒ

ªPÄ® CßÔ¯ø©¯õuøÁ¯õS®.

CøÁ uõÁµ[PÎß Eh¼÷»÷¯

EshõÁuõÀ CøÁ EmPõµoPÒEmPõµoPÒEmPõµoPÒEmPõµoPÒEmPõµoPÒ

GÚ¨£k®. Cx ÷£õß÷Ó Â»[S

Pξ® ©ÛuºPξ® íõº÷©õßPÒ

EØ£zv ö\´¯¨£mk AøÁ Áͺa

]ø¯ KÊ[S£kzxQßÓÚ.

8.2.3 »[SPÎß £À÷ÁÖ8.2.3 »[SPÎß £À÷ÁÖ8.2.3 »[SPÎß £À÷ÁÖ8.2.3 »[SPÎß £À÷ÁÖ8.2.3 »[SPÎß £À÷ÁÖ

AÍÄPÒAÍÄPÒAÍÄPÒAÍÄPÒAÍÄPÒ

J¸ ö\À E°›PÍõÚ A«£õ,A«£õ,A«£õ,A«£õ,A«£õ,

³UÎÚõ, £õµ«]¯®³UÎÚõ, £õµ«]¯®³UÎÚõ, £õµ«]¯®³UÎÚõ, £õµ«]¯®³UÎÚõ, £õµ«]¯® ÷£õßÓøÁ

PsPÐUSz öu›¯õu ~sq

°›PÍõS®. CÁØøÓ ~s÷nõUQ°ß

Eu²hß uõß £õºUP •i²®.

BÚõÀ £» ö\À E°›PÒ AøÚzx®

112

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

PsPÍõÀ £õºUPU Ti¯ ]Ô¯ ©ØÖ®

ö£›¯ E°›PÍõS®. G.Põ. øíiµõøíiµõøíiµõøíiµõøíiµõ,

«ß, ©Ûuß. CøÁPÒ £À÷ÁÖ

AÍÄPξ®, ÁiÁ[Pξ® Põn¨

£kQßÓÚ. J¸ GÖ®ø£²®,

¯õøÚø¯²® J¨¤mk¨ £õº.

CÁØÖÒ G¢u »[S ö£›¯x?

{a\¯©õP ¯õøÚ GßÖ EÚUSz

öu›²®. ¯õøÚø¯ Âh £» ©h[S

ö£›¯ »[S vª[P»©õS®

(£h® 8.7).

ö\¯À 8.7ö\¯À 8.7ö\¯À 8.7ö\¯À 8.7ö\¯À 8.7

R÷Ç öPõkUP¨£mkÒÍ Â»[S

PøÍ E¸Ázøu ö£õÖzx Á›ø\¨

£kzx.

D, GÖ®¦, Ásnzx¨§a],

S¸Â, ©õk, Bk, JmhP®.

ö\¯À 8.8ö\¯À 8.8ö\¯À 8.8ö\¯À 8.8ö\¯À 8.8

R÷Ç öPõkUP¨£mkÒÍ Pmhz

vÀ |õßS GkzxUPõmkPøÍU öPõk.

J¸ ö\À ©ØÖ® £» ö\À E°›J¸ ö\À ©ØÖ® £» ö\À E°›J¸ ö\À ©ØÖ® £» ö\À E°›J¸ ö\À ©ØÖ® £» ö\À E°›J¸ ö\À ©ØÖ® £» ö\À E°›

Gs J¸ ö\À £» ö\À

E°› E°›

1 .................... ....................

2 .................... ....................

3 .................... ....................

4 .................... ....................

8.3 Áͺ ]øu ©õØÓ®8.3 Áͺ ]øu ©õØÓ®8.3 Áͺ ]øu ©õØÓ®8.3 Áͺ ]øu ©õØÓ®8.3 Áͺ ]øu ©õØÓ®

Áͺ]øu ©õØÓ® Gߣx

C¯À£õÚ E°¸ÒÍ ö\ÀPÎÀ

|øhö£Ö® JßÖU öPõßÖ öuõhº

¦øh¯ E°º ÷Áv ÂøÚPÎß

öuõS¨£õS®.

8.3.1 Áͺ ]øu ©õØÓzvß ÁøPPÒ8.3.1 Áͺ ]øu ©õØÓzvß ÁøPPÒ8.3.1 Áͺ ]øu ©õØÓzvß ÁøPPÒ8.3.1 Áͺ ]øu ©õØÓzvß ÁøPPÒ8.3.1 Áͺ ]øu ©õØÓzvß ÁøPPÒ

Áͺ ]øu ©õØÓ® C¸ ÁøP¨

£k®.

(i) Áͺ ©õØÓ ÂøÚPÒ (Anabolism)

Gί ‰»¨ ö£õ¸mPμ¸¢x

ö£›¯ ‰»U TÖ Aø©¨¦øh¯ P›©

Tmk¨ ö£õ¸ÒPøÍ EØ£zv

ö\´¯¨£k® ÂøÚPÒ Áͺ©õØÓÁͺ©õØÓÁͺ©õØÓÁͺ©õØÓÁͺ©õØÓ

ÂøÚPÒÂøÚPÒÂøÚPÒÂøÚPÒÂøÚPÒ GÚ¨£k®. G.Põ. JÎa

÷\ºUøP.

£h® 8.7£h® 8.7£h® 8.7£h® 8.7£h® 8.7

vª[P»® ¯õøÚ ©Ûuß £ÓøÁ £õ®¦

113

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

(ii) ]øu ©õØÓ ÂøÚPÒ (catabolism)

ö£›¯ ‰»U TÖPøÍ AÁØÔß

Gί ‰»U TÖPÍõP ]øuUS®

ÂøÚPÒ ]øu ©õØÓ ÂøÚPÒ]øu ©õØÓ ÂøÚPÒ]øu ©õØÓ ÂøÚPÒ]øu ©õØÓ ÂøÚPÒ]øu ©õØÓ ÂøÚPÒ

GÚ¨£k®. G.Põ. ö\›zuÀ

8.3.2 JÎa ÷\ºUøP8.3.2 JÎa ÷\ºUøP8.3.2 JÎa ÷\ºUøP8.3.2 JÎa ÷\ºUøP8.3.2 JÎa ÷\ºUøP

JÎa ÷\ºUøP GßÓ ö\õÀ¾US

""J롧 Eu¯õÀ E¸ÁõuÀ''

Gߣx ö£õ¸Ò. JÎa ÷\ºUøP Gߣx

`›¯ JÎø¯¨ £¯ß£kzv £aø\¯®,

Põº£ß&øh&BUøék ©ØÖ® }º

BQ¯ÁØøÓU öPõsk EnĨ

ö£õ¸ÍõÚ ìhõºaø\z u¯õ›zu

»õS®. uõÁµ[PÒ ©mk÷© JÎa

÷\ºUøP ö\´¯ •i²®. uõÁµ[PÒ

CÀø»ö¯ßÓõÀ ¤Ó E°›Ú[PÒ

ÁõÇ •i¯õx. GÚ÷Á AøÚzx

E°›Ú[PЮ uõÁµ[PøÍ |®¤÷¯

E°º ÁõÌQßÓÚ (£h® 8.8).

PõµnªßÔ PõmiÀ EÒÍ

uõÁµ[PøÍ AÈzuÀ, ©øÇ°ß

AÍÄ SøÓÁuØS J¸ •UQ¯U

Põµn©õS®.

ö\¯À 8.9ö\¯À 8.9ö\¯À 8.9ö\¯À 8.9ö\¯À 8.9

Eß Ãmøha _ØÔ¾®, £ÒÎ

ÁÍõPzv¾® £»ÁøPz uõÁµ[PøÍ

ÁͺUP»õ®.

8.3.3 EnÂß BØÓÀ AÍÄ8.3.3 EnÂß BØÓÀ AÍÄ8.3.3 EnÂß BØÓÀ AÍÄ8.3.3 EnÂß BØÓÀ AÍÄ8.3.3 EnÂß BØÓÀ AÍÄ

Eh¾US \Uvø¯ AÎUS®

ö£õ¸Ò EnÁõS®. EnÂß Fmh¨

ö£õ¸mPÒ ¦µu[PÒ, Põº÷£õ

øíi÷µmkPÒ, öPõʨ¦PÒ, uõx

E¨¦PÒ, øÁmhªßPÒ ©ØÖ® }º

÷£õßÓøÁ¯õS®. EnĨ ö£õ¸Ò

Pμ¸¢x öÁΨ£k® BØÓÀ

P÷»õ› GßÓ A»PõÀ AÍUP¨

£kQÓx. \Uvø¯ P÷»õ› GßÓ

A»PõÀ AÍUP»õ®.

1 Qµõ® Põº÷£õøíi÷µm 4.1

P÷»õ› \Uvø¯²®, 1 Qµõ® ¦µu® 4.0

P÷»õ› \Uvø¯²® ©ØÖ® 1 Qµõ®

öPõʨ¦ 9.3 P÷»õ› \Uvø¯²®

öPõkUQßÓÚ.

8.3.4 ÁõÌUøPa ö\¯À£õkPÎÀ8.3.4 ÁõÌUøPa ö\¯À£õkPÎÀ8.3.4 ÁõÌUøPa ö\¯À£õkPÎÀ8.3.4 ÁõÌUøPa ö\¯À£õkPÎÀ8.3.4 ÁõÌUøPa ö\¯À£õkPÎÀ

Põn¨£k® E°º ÷Áva ö\¯ÀPÒPõn¨£k® E°º ÷Áva ö\¯ÀPÒPõn¨£k® E°º ÷Áva ö\¯ÀPÒPõn¨£k® E°º ÷Áva ö\¯ÀPÒPõn¨£k® E°º ÷Áva ö\¯ÀPÒ

E°›PÎÀ |øhö£Ö® ÷ÁvU

Q›ø¯PÒ E°º÷Áva ö\¯ÀPÒE°º÷Áva ö\¯ÀPÒE°º÷Áva ö\¯ÀPÒE°º÷Áva ö\¯ÀPÒE°º÷Áva ö\¯ÀPÒ

GÚ¨£k®. _Áõ]zuÀ, ö\›zuÀ ©ØÖ®

Cµzu Kmh®, ÷£õßÓ ö\¯À£õkPÎÀ,

E°º ÷Áv¯z ußø©PÒ

|øhö£ÖQßÓÚ. CøÁPÎÀ ö\›zuÀ

Gߣx Esh EnÄ ö\›zx BØÓø»

E¸ÁõUS® ö\¯»õS®. _Áõ]zuÀ

Gߣx BUêáøÚ GkzxU öPõsk,

Põº£ß–øh–BUøéøh öÁÎ

Âku»õS®. Cµzu Kmh® Gߣx

BUêáøÚ²® ö\›zuÀ ÂøÚ°ß

‰»® Qøhzu BØÓø»²® Eh¼À

£À÷ÁÖ Ch[PÐUS Gkzxa

ö\ÀÁ÷uõk Põº£ß&øh&BUøék

©ØÖ® PÈĨ ö£õ¸ÒPøÍ PÈÄ

EÖ¨¦PÐUS Cµzuzvß ‰»®

Gkzxa ö\ÀÁuõS®.

Cx ©mk©À»õ©À E°›Ú[

PÎß ö\ÀPÎÀ |øhö£Ö® Áͺ]øu

©õØÓ ÂøÚ²®, PÈÄ EÖ¨¤ß

‰»® |øhö£Ö® PÈÄ }UP

|µ®¦ ©sh»zvß ‰»®

|øhö£Ö® J¸[Qøn¨¦® ©ØÖ®

114

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

CÚ¨ö£¸UP {PÌÄPЮ E°º

÷Áv¯ ÂøÚPÍõS®.

C¢u ©õv›¯õÚ ÁõÌUøPa

ö\¯À£õkPÎÀ Põn¨£k® ÷Ávz

ußø©Pøͨ £ØÔ Akzukzu £õh¨

¤›ÄPÎÀ £iUP»õ©õ?

8.4 yshÀ ©ØÖ® x»[PÀ8.4 yshÀ ©ØÖ® x»[PÀ8.4 yshÀ ©ØÖ® x»[PÀ8.4 yshÀ ©ØÖ® x»[PÀ8.4 yshÀ ©ØÖ® x»[PÀ

_øÁ¯õÚ EnøÁ £õºUS®

ö£õÊx Áõ°À EªÌ}º AvP

AÍÄ _µUQßÓ ußø©²® ; ªS¢u

öÁ¨£©õÚ uøµ«x £õu® £v²®

ö£õÊx EhÚi¯õP £õuzøu CÊzxU

öPõÒÁx ÷£õßÓ C¢{PÌÄPЮ

x»[PÀPÒ x»[PÀPÒ x»[PÀPÒ x»[PÀPÒ x»[PÀPÒ (Responses) BS®.

CzuøP¯ x»[PÀPÐUSU Põµn©õÚ

ö\¯À TÖPÍõQ¯ EnÄ ©ØÖ®

öÁ¨£® •u¼¯Ú yshÀPÒyshÀPÒyshÀPÒyshÀPÒyshÀPÒ

(Stimuli) BS®.

C¸ÎÀ _Ö _Ö¨£õP C¯[S®

Pµ¨£õß §a] ÂÍUS JÎø¯¨

£õºzux® Ki ©øÓÁøu¨ £õºz

v¸¨£õ´. C¢{PÌÂÀ, ÂÍUS JÎÂÍUS JÎÂÍUS JÎÂÍUS JÎÂÍUS JÎ

ysh»õPÄ®, Pµ¨£õß §a]Pµ¨£õß §a]Pµ¨£õß §a]Pµ¨£õß §a]Pµ¨£õß §a]

Ki ©øÓÁøu Ki ©øÓÁøu Ki ©øÓÁøu Ki ©øÓÁøu Ki ©øÓÁøu x»[P»õPÄ®

C¸UQßÓÚ.

8.4.1 yshÀPÎß ÁøPPÒ8.4.1 yshÀPÎß ÁøPPÒ8.4.1 yshÀPÎß ÁøPPÒ8.4.1 yshÀPÎß ÁøPPÒ8.4.1 yshÀPÎß ÁøPPÒ

E°›Ú[PÒ AøÚzx® Enº

vÓøÚ¨ ö£ØÖÒÍÚ. E°›Ú[PÒ

x»[PÒPÐUS EÒÍõQßÓÚ. CuøÚ

]» {ø»PÎÀ Eh÷Ú PshÔ¯

•i²®. ]» ÷|µ[PÎÀ Põ»

uõ©u©õPU Põn •i²®. yshÀ

C¯ØøP¯õPÄ® C¸UP»õ® AÀ»x

ö\¯ØøP¯õPÄ® C¸UP»õ®.

(i) C¯ØøP¯õÚ yshÀ

©À¼øP, £ÁÍ©À¼, ~nõ

•u¼¯ÁØÔß ©»ºPÒ CµÂÀ

©»ºQßÓÚ. uõ©øµ ©»º £P¼À

›¢x CµÂÀ ‰iU öPõÒQÓx.

CuØSU Põµn® `Ì{ø»U

Põµo¯õQ¯ `›¯ JÎ BS®.

Cx÷£õßÖ £» ¦ÓU PõµoPÒ

yshÀPÍõP ÂÍ[SQßÓÚ. u¢vz

uõÁµzvÀ (Desmodium gyrans)

Cø»PÒ £PÀ ÷|µzvÀ ÷©¾® RÊ®

C¯[S® £h® 8.8&À PõsP.

£h® 8.8£h® 8.8£h® 8.8£h® 8.8£h® 8.8 u¢vz uõÁµ®u¢vz uõÁµ®u¢vz uõÁµ®u¢vz uõÁµ®u¢vz uõÁµ®

ö\¯ØøP¯õÚ yshÀö\¯ØøP¯õÚ yshÀö\¯ØøP¯õÚ yshÀö\¯ØøP¯õÚ yshÀö\¯ØøP¯õÚ yshÀ

J¸ E°›°ß ÷©Ø£µ¨¤À

öuõmhÄhß HØ£hUTi¯ x»[Pø»

öuõk Enº C¯UP® öuõk Enº C¯UP® öuõk Enº C¯UP® öuõk Enº C¯UP® öuõk Enº C¯UP® GßÖ®

TÓ»õ®. öuõmhõÀ _¸[Q (Mimosa

pudica) (Touch-me-not) uõÁµzvß

]ØÔø»PøÍz öuõmhÄhß AøÁ

_¸[S®. £h® 8.9&À PõsP.

£h® 8.9 öuõmhõÀ _¸[Q£h® 8.9 öuõmhõÀ _¸[Q£h® 8.9 öuõmhõÀ _¸[Q£h® 8.9 öuõmhõÀ _¸[Q£h® 8.9 öuõmhõÀ _¸[Q

115

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

]Ôx ÷|µ® PÈzx «sk® £øǯ

{ø»US Á¸®.

ö\¯À 8.10ö\¯À 8.10ö\¯À 8.10ö\¯À 8.10ö\¯À 8.10

(i) öuõmhõÀ _¸[Q ]ØÔø»

PøÍz öuõmk¨£õº.

(ii) £¯Ö ÁøPz uõÁµ Cø»PÒ

CµÂÀ ©i¢x® £PÀ ÷|µzvÀ

›¢x® Põn¨£kÁøu PÁÛ. G.Põ.

£aø\¨ £¯Ö, EТx.

8.4.2 E°›Ú[PÎÀ yshÀ8.4.2 E°›Ú[PÎÀ yshÀ8.4.2 E°›Ú[PÎÀ yshÀ8.4.2 E°›Ú[PÎÀ yshÀ8.4.2 E°›Ú[PÎÀ yshÀ

PÐUS HØ£ {PÊ® ©Ö ÂøÚPÒPÐUS HØ£ {PÊ® ©Ö ÂøÚPÒPÐUS HØ£ {PÊ® ©Ö ÂøÚPÒPÐUS HØ£ {PÊ® ©Ö ÂøÚPÒPÐUS HØ£ {PÊ® ©Ö ÂøÚPÒ

uõÁµ[PÎÀ `›¯ JÎ, }º,

öÁ¨£® ©ØÖ® ÷Áv¨ö£õ¸ÒPÒ

•u¼¯ öÁÎU PõµoPÐUS

(yshÀPÐUS) HØ£ ©ÖÂøÚPÒ

HØ£kQßÓÚ.

(i) JÎ|õmh®

ÃkPÎÀ \ßÚÀPÎß

A¸Põø©°À øÁUS® ö\iPÒ `›¯

JÎø¯ ÷|õUQ ÁøÍ¢x ÁͺÁx

JÎ |õmhzvØS JÎ |õmhzvØS JÎ |õmhzvØS JÎ |õmhzvØS JÎ |õmhzvØS GkzxUPõmhõS®.

E°›Ú[PÎß EÖ¨¦UPÒ `›¯

JÎø¯ ÷|õUQ |P¸® C¯UP® JÎ

|õmh® GÚ¨£k® (£h® 8.10).

£h® 8.10 JÎ |õmh®£h® 8.10 JÎ |õmh®£h® 8.10 JÎ |õmh®£h® 8.10 JÎ |õmh®£h® 8.10 JÎ |õmh®

(ii) }º |õmh®

uõÁµ[PÎß ÷ÁºPÒ }º C¸US®

vø\ø ÷|õUQ Á͸Áx }º |õmh®.

E°›PÎß EÖ¨¦UPÒ }º {ø»PøÍ

÷|õUQ |PºÁx }º |õmh® }º |õmh® }º |õmh® }º |õmh® }º |õmh® GÚ¨£k®

(£h® 8.11).

£h® 8.11 }º |õmh®£h® 8.11 }º |õmh®£h® 8.11 }º |õmh®£h® 8.11 }º |õmh®£h® 8.11 }º |õmh®

(iii) ¦Â|õmh®

÷Áº G¨÷£õx® ¦Â Dº¨¦z

vø\ø¯ ÷|õUQ÷¯ Á͸®.

E°›PÎß EÖ¨¦UPÒ ¦Â Dº¨¦

Âø\ø¯ ÷|õUQ, |P¸® C¯UP® ¦Â¦Â¦Â¦Â¦Â

|õmh® |õmh® |õmh® |õmh® |õmh® GÚ¨£k® (£h® 8.12).

£h® 8.12 ¦Â |õmh®£h® 8.12 ¦Â |õmh®£h® 8.12 ¦Â |õmh®£h® 8.12 ¦Â |õmh®£h® 8.12 ¦Â |õmh®

8.4.3 »[SPÎß Enº8.4.3 »[SPÎß Enº8.4.3 »[SPÎß Enº8.4.3 »[SPÎß Enº8.4.3 »[SPÎß Enº

EÖ¨¦UPÒEÖ¨¦UPÒEÖ¨¦UPÒEÖ¨¦UPÒEÖ¨¦UPÒ

_ØÖ¨¦ÓzvØS®, |©US® Kº

÷|µiz öuõhºø£ HØ£kzx® •UQ¯

EÖ¨¦UPÒ Enº EÖ¨¦UPÒEnº EÖ¨¦UPÒEnº EÖ¨¦UPÒEnº EÖ¨¦UPÒEnº EÖ¨¦UPÒ

GÚ¨£k®. RÈÚ E°›Ú[PÎÀ |ßS

Áͺa]¯øh¢u Enº EÖ¨¦UPÒ

Põn¨£kÁvÀø». BÚõÀ E¯º

»[SPÎÀ |ßS Áͺa]¯øh¢u

Enº EÖ¨¦UPÍõÚ Ps, Põx, ‰US,

|õUS ©ØÖ® ÷uõÀ ÷£õßÓøÁ

Põn¨£kQßÓÚ.

116

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

(i) Ps

} J ö£õ¸øÍ £õºUS® ÷£õx

A¢u ö£õ¸Î¼¸¢x Á¸® JÎU

PØøÓ Pso¾ÒÍ Ps©oPs©oPs©oPs©oPs©o ©ØÖ®

ÂÈö»ß_ ÁȯõP PsoØSÒ

~øÇQßÓÚ. A¢u JÎU PØøÓ

Psoß ¤ß¦Ó® EÒÍ ÂÈzÂÈzÂÈzÂÈzÂÈz

vøµ°Àvøµ°Àvøµ°Àvøµ°Àvøµ°À uø»RÌ ¤®£©õP

SÂUP¨£kQÓx. ¤ß¦ ÂÈz

vøµ°¾ÒÍ £õºøÁ |µ®¦ ‰»®£õºøÁ |µ®¦ ‰»®£õºøÁ |µ®¦ ‰»®£õºøÁ |µ®¦ ‰»®£õºøÁ |µ®¦ ‰»®

ö\´v ‰øÍUS Gkzxa ö\À»¨£mk,

‰øÍ°¼¸¢x ö£Ó¨£k® uPÁÀPÒ

‰»©õP } A¨ö£õ¸øͨ £õºUQÓõ´.

£h® 8.13 PõsP.

£h® 8.13 Ps£h® 8.13 Ps£h® 8.13 Ps£h® 8.13 Ps£h® 8.13 Ps

1. Ps©o 2. JÎUPØøÓ 3. ÂÈz vøµ

4. £õºøÁ |µ®¦ 5. ÂÈ ö»ß_

(ii) Põx

} ÷PmQßÓ J¼°ß Aø»PÒ

PõØÔß ÁÈ÷¯ Ph¢x ö\ßÖ

ö\ÂUSÒ ~øÇQßÓÚ (£h® 8.14).

J¼ Aø»PÍõÀ ö\¨ £øÓ°Àö\¨ £øÓ°Àö\¨ £øÓ°Àö\¨ £øÓ°Àö\¨ £øÓ°À

HØ£k® AvºÄPÒ Emö\ÂUS ö\Â

~sön¾®¦PÎß ÁȯõP Phzu¨

£kQÓx. Em ö\°À, J¼ EnºEm ö\°À, J¼ EnºEm ö\°À, J¼ EnºEm ö\°À, J¼ EnºEm ö\°À, J¼ Enº

EÖ¨¤ØSa ö\ßÓ J¼ AvºÄPÒ

ö\Â|µ®¦ ö\Â|µ®¦ ö\Â|µ®¦ ö\Â|µ®¦ ö\Â|µ®¦ ÁȯõP ‰øÍUS

Aݨ£¨£mk, ‰øÍ Aøu GßÚ J¼

Gߣøu |©US Enµa ö\´QÓx. ªPU

Tºø©¯õP J¼ø¯ ÷PmPU Ti¯x

öÁÍÁõÀ BS®.

(iii) |õUS

|õUQ¾ÒÍ _øÁ ö©õmkUPÒ_øÁ ö©õmkUPÒ_øÁ ö©õmkUPÒ_øÁ ö©õmkUPÒ_øÁ ö©õmkUPÒ

|õ® EmöPõÒЮ EnÂß

_øÁPÍõÚ P\¨¦, E¨¦, CÛ¨¦

©ØÖ® ¦Î¨¦a _øÁø¯¨ ¤›zx

AÔ¯ EuÄQÓx. _øÁ ö©õmkU

Pμ¸¢x öÁΨ£k® |µ®¦PÒ

EnÂß _øÁ GßÚ ußø© GßÖ

‰øÍUSz uPÁÀ Aݨ¤,

‰øÍ°¼¸¢x ö£Ó¨£k® uPÁÀ

‰»® GßÚ _øÁ GßÖ AÔ¯

•iQÓx. £h® 8.15&À PõsP.

£h® 8.15 |õUS£h® 8.15 |õUS£h® 8.15 |õUS£h® 8.15 |õUS£h® 8.15 |õUS

1. P\¨¦ 2. ¦Î¨¦ 3. EÁº¨¦ 4. CÛ¨¦

(iv)÷uõÀ

÷uõ¼À Põn¨£k® |µ®¦

ö\ÀPÎß Eu²hß JÎ, öuõkuÀ,

AÊzu®, öÁ¨£®, Sκa] ©ØÖ®

Á¼ BQ¯ÁØøÓ Enµ •iQÓx.

2 5 4

31

£h® 8.14 ö\ & J¼ En¸® •øÓ£h® 8.14 ö\ & J¼ En¸® •øÓ£h® 8.14 ö\ & J¼ En¸® •øÓ£h® 8.14 ö\ & J¼ En¸® •øÓ£h® 8.14 ö\ & J¼ En¸® •øÓ

5

4

32

1

1. J¼ Aø»

2. Põx

3. ö\¨£øÓ

4. Emö\¨ £Sv

5. |µ®¦

1

2

3

4

117

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

(v)‰US

£»Âu©õÚ ©n[PøÍ AÔ¯

EuÄ® EÖ¨£õPÄ®, PõØøÓ EÒ÷Í

ö\¾zx® ‰a_¨ £õøu¯õPÄ® ‰US

ö\¯À£kQÓx. £h® 8.16&À PõsP.

£h® 8.16 ‰US£h® 8.16 ‰US£h® 8.16 ‰US£h® 8.16 ‰US£h® 8.16 ‰US

1. ‰øÍ 2. ‰US

8.5 Ch¨ö£¯ºa]8.5 Ch¨ö£¯ºa]8.5 Ch¨ö£¯ºa]8.5 Ch¨ö£¯ºa]8.5 Ch¨ö£¯ºa]

E°›Ú[PÒ J¸ Chzv¼¸¢x

©ØöÓõ¸ ChzxUS |P¸uÀ Ch¨Ch¨Ch¨Ch¨Ch¨

ö£¯ºa] ö£¯ºa] ö£¯ºa] ö£¯ºa] ö£¯ºa] GÚ¨£k®. ö£õxÁõP

»[QÚ[Pξ®, QÍõª÷hõQÍõª÷hõQÍõª÷hõQÍõª÷hõQÍõª÷hõ

÷©õÚõê¾® ÷©õÚõê¾® ÷©õÚõê¾® ÷©õÚõê¾® ÷©õÚõê¾® Cx Põn¨£kQÓx.

»[SPÎÀ, PhØ£g_PhØ£g_PhØ£g_PhØ£g_PhØ£g_ ©ØÖ®

£Áͨ£õøÓ BQ¯øÁ J÷µ ChzvÀ

{ø»¨ ö£ØÖ |P¸® usø©¯ØÓx.

8.5.1 Ch¨ö£¯ºa]UPõÚ Põµn[PÒ8.5.1 Ch¨ö£¯ºa]UPõÚ Põµn[PÒ8.5.1 Ch¨ö£¯ºa]UPõÚ Põµn[PÒ8.5.1 Ch¨ö£¯ºa]UPõÚ Põµn[PÒ8.5.1 Ch¨ö£¯ºa]UPõÚ Põµn[PÒ

E°›Ú[PÒ JÆöÁõßÖ®

GÆÁõÖ Ch® ö£¯ºQßÓÚ Gߣøu

} AÔÁõ¯õ? E°›Ú[PÒ EnÄ,

EøÓÂh®, CÚ¨ö£¸UP® ©ØÖ®

£õxPõ¨¦ BQ¯ Põµn[PÐUPõP J¸

Chzv¼¸¢x ©ØöÓõ¸ ChzvØS

Ch¨ö£¯ºa] Ch¨ö£¯ºa] Ch¨ö£¯ºa] Ch¨ö£¯ºa] Ch¨ö£¯ºa] ö\´QßÓÚ.

»[SPÒ Ch¨ö£¯ºa] ö\´¯

÷£õ¼UPõÀPÒ, Pø\°øÇPÒ,÷£õ¼UPõÀPÒ, Pø\°øÇPÒ,÷£õ¼UPõÀPÒ, Pø\°øÇPÒ,÷£õ¼UPõÀPÒ, Pø\°øÇPÒ,÷£õ¼UPõÀPÒ, Pø\°øÇPÒ,

xk¨¦PÒ, CÓUøPPÒ, ©ØÖ®xk¨¦PÒ, CÓUøPPÒ, ©ØÖ®xk¨¦PÒ, CÓUøPPÒ, ©ØÖ®xk¨¦PÒ, CÓUøPPÒ, ©ØÖ®xk¨¦PÒ, CÓUøPPÒ, ©ØÖ®

PõÀPÒ PõÀPÒ PõÀPÒ PõÀPÒ PõÀPÒ BQ¯ÁØøÓ¨ £¯ß£kzx

QßÓÚ.

8.5.2 J¸ ö\À E°›Ú[PÎß8.5.2 J¸ ö\À E°›Ú[PÎß8.5.2 J¸ ö\À E°›Ú[PÎß8.5.2 J¸ ö\À E°›Ú[PÎß8.5.2 J¸ ö\À E°›Ú[PÎß

Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]

uõÁµ[PÒ Ch® ö£¯µ SÔ¨£õP

EÖ¨¦PÒ Hx® CÀø». Gί J¸

ö\À£õ] QÍõª÷hõ ÷©õÚõì QÍõª÷hõ ÷©õÚõì QÍõª÷hõ ÷©õÚõì QÍõª÷hõ ÷©õÚõì QÍõª÷hõ ÷©õÚõì ©ØÖ®

ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì ÷£õßÓ £õ]PÒ, Pø\

CøÇPÒ ‰»® Ch® ö£¯ºQßÓÚ

£h® 8.17.

£h® 8.17£h® 8.17£h® 8.17£h® 8.17£h® 8.17

1. Q÷Íõª÷hõ÷©õÚõì, 2. Pø\°øÇ, 3. ÁõÀÁõUì

Gί »[SPÒ GÆÁõÖ Ch¨

ö£¯ºa] ö\´QßÓÚ GßÖ

£õº¨÷£õ©õ?

(i) A«£õÂß Ch¨ö£¯ºa]

A«£õÂÀ Ch¨ö£¯ºa] ö\´¯

{ø»¯õÚ EÖ¨¦ CÀø». Cx uØ

Põ¼P EÖ¨£õÚ ÷£õ¼ PõÀPøÍ÷£õ¼ PõÀPøÍ÷£õ¼ PõÀPøÍ÷£õ¼ PõÀPøÍ÷£õ¼ PõÀPøÍ

E¸ÁõUQU öPõsk Ch¨ö£¯ºa]

AøhQßÓx. ÷£õ¼ PõÀPÒ A«£õ

Eh¼ß G¢u¨ £Sv°¼¸¢x® ÷uõßÓ

»õ®.

(ii) ³UÎÚõÂß Ch¨ö£¯ºa]

Cuß EhÀ Pvº÷PõÀ ÁiÁzvÀ

Põn¨£k®. Auß •ß ~Û°À J¸

Pø\ CøÇPø\ CøÇPø\ CøÇPø\ CøÇPø\ CøÇ EÒÍx. C¢u Pø\

CøÇ°ß Eu°ÚõÀ ³UÏÚõ,³UÏÚõ,³UÏÚõ,³UÏÚõ,³UÏÚõ,K¯õx }¢vU öPõs÷h°¸US®.

1

2 2

31

118

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

©s¦Ê uø\a _¸UP®uø\a _¸UP®uø\a _¸UP®uø\a _¸UP®uø\a _¸UP® ‰»®

Ch¨ö£¯ºa] ö\´QßÓx (£h® 8.18).

ö\¯À 8.11ö\¯À 8.11ö\¯À 8.11ö\¯À 8.11ö\¯À 8.11

©s¦Ê, Ásnzx¨§a] ©ØÖ®

|zøu°ß Ch¨ö£¯ºa]ø¯ J¨¤kP.

8.5.3 E¯º ©mh »[SPÎß8.5.3 E¯º ©mh »[SPÎß8.5.3 E¯º ©mh »[SPÎß8.5.3 E¯º ©mh »[SPÎß8.5.3 E¯º ©mh »[SPÎß

Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]Ch¨ö£¯ºa]

E¯º©mh E°›Ú[PÎÀ öÁÆ

÷ÁÖ ÁøP¯õÚ Ch¨ö£¯ºa]

Põn¨£kQßÓÚ. xk¨¦PÒ,xk¨¦PÒ,xk¨¦PÒ,xk¨¦PÒ,xk¨¦PÒ,

CÓUøPPÒ ©ØÖ® PõÀPÒCÓUøPPÒ ©ØÖ® PõÀPÒCÓUøPPÒ ©ØÖ® PõÀPÒCÓUøPPÒ ©ØÖ® PõÀPÒCÓUøPPÒ ©ØÖ® PõÀPÒ ‰»©õP

Ch¨ö£¯ºa] HØ£kQßÓx. »[SP

ÎÀ SvzuÀ, |hzuÀ, uÁÌuÀ ©ØÖ®

KkuÀ ÷£õßÓ Ch¨ö£¯ºa]PÒ

|øhö£ÖQÓx. «ßPÎÀ Põn¨£k®

xk¨¦PÒ }›À }¢xÁuØS

EuÄQßÓÚ. |kzxk¨¦ Auß \©

{ø»US®, £UPÁõmk xk¨¦

•ßÝ®, ¤ßÝ® |PºÁuØS®, ÁõÀ

xk¨¦ vø\ø¯ ©õØÖÁuØS®

EuÄQßÓÚ.

uÁøÍ {»zvÀ C¸US® ÷£õx

PõÀPÍõÀ Svzx®, }›À C¸US®

÷£õx \ÆÄøh¯ £õu® ‰»® }¢v²®

ö\ÀQÓx. PõÀ µÀPÐUS Cøh÷¯

Põn¨£k® ö©ßø©¯õÚ £h»®

\ÆÄ \ÆÄ \ÆÄ \ÆÄ \ÆÄ GÚ¨£k®. ö£õxÁõP FºÁÚ,

ÁS¨¦ E°›PÒ PõÀPÒ Eu¯õÀ

Ch¨ ö£¯ºa] ö\´QßÓÚ. £ÓøÁPÒ,

CÓUøPPÒCÓUøPPÒCÓUøPPÒCÓUøPPÒCÓUøPPÒ ‰»® Ch® Âmk Ch®

£Ó¢x ö\ÀQßÓÚ. ©Ûuß PõÀPÒPõÀPÒPõÀPÒPõÀPÒPõÀPÒ

‰»©õP |hUPÄ®, KhÄ® ö\´QÓõß.

PõsP £h® 8.19.

A«£õ J¸ ©o ÷|µzvÀ _©õº

2 ö\.«. yµzøuU PhUQÓx. Av÷ÁP

£h® 8.19 E¯º »[SPÎß Ch¨ ö£¯ºa]£h® 8.19 E¯º »[SPÎß Ch¨ ö£¯ºa]£h® 8.19 E¯º »[SPÎß Ch¨ ö£¯ºa]£h® 8.19 E¯º »[SPÎß Ch¨ ö£¯ºa]£h® 8.19 E¯º »[SPÎß Ch¨ ö£¯ºa]

1. «ß 2. uÁøÍ 3. £À¼ 4. £ÓøÁ 5. ©Ûuß

1

2

4

5

3

£h® 8.18 J¸ ö\À E°›°À Ch¨ö£¯ºa]£h® 8.18 J¸ ö\À E°›°À Ch¨ö£¯ºa]£h® 8.18 J¸ ö\À E°›°À Ch¨ö£¯ºa]£h® 8.18 J¸ ö\À E°›°À Ch¨ö£¯ºa]£h® 8.18 J¸ ö\À E°›°À Ch¨ö£¯ºa]

1. A«£õA«£õA«£õA«£õA«£õÂÀ Ch¨ö£¯ºa] 2. ³UÎÚõÂÀ Ch¨ö£¯ºa]

1

2

119

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

©õP Kk® {»ÁõÌ Â»[S ]Özøu.

Cx J¸ ©o ÷|µzvÀ 70 ø©ÀPøÍ

PhUS® Gߣx SÔ¨¤hzuUPx.

ö\¯À 8.12ö\¯À 8.12ö\¯À 8.12ö\¯À 8.12ö\¯À 8.12

RÌUPsh »[SPÒ Guß ‰»®

Ch¨ö£¯ºa] ö\´QßÓÚ Gߣøu

AmhÁøn¨£kzx

Á.Gs. »[SCh¨ö£¯ºa]

ö\´²® EÖ¨¦

1. A«£õA«£õA«£õA«£õA«£õ

2. ³UÎÚõ³UÎÚõ³UÎÚõ³UÎÚõ³UÎÚõ

3. ©s¦Ê

4. «ß

5. ©Ûuß

8.6 CÚ¨ö£¸UP®8.6 CÚ¨ö£¸UP®8.6 CÚ¨ö£¸UP®8.6 CÚ¨ö£¸UP®8.6 CÚ¨ö£¸UP®

ÁõøÇ ©µzvß PßÖ ÁõøÇ

©µzøu¨ ÷£õ»÷Á EÒÍx. §øÚ°ß

SmiPÒ §øÚø¯¨ ÷£õ»÷Á EÒÍx.

SÇ¢øuPÒ ö£Ø÷ÓõºPøͨ ÷£õ»÷Á

EÒÍÚº. CuØSU Põµn® GßÚ?

(£h® 8.20)

E°›Ú[PÒ u[PÐøh¯ CÚ®

¦Â°À öuõhºÁuØPõP u[Pøͨ

÷£õßÓ E°›PøÍz ÷uõØÖÂUS®

vÓ÷Ú CÚ¨ö£¸UP©õS®

8.6.1 CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.1 CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.1 CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.1 CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.1 CÚ¨ö£¸UPzvß

•UQ¯z xÁ®•UQ¯z xÁ®•UQ¯z xÁ®•UQ¯z xÁ®•UQ¯z xÁ®

uõÁµ CÚ¨ ö£¸UPzuõÀ uõÁµ

GsoUøP ö£¸UP©øhQÓx. EnÄ

EØ£zv AvP›UQÓx. ©Ûuß,

»[SPÒ E°º ÁõÇ •iQÓx.

uõÁµ[PЮ, »[SPЮ, u[PÎß

CÚzøu §ª°À {ø» {ÖzvU

öPõÒÍ CÚ¨ö£¸UP® EuÄQÓx.

8.6.2 uõÁµ CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.2 uõÁµ CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.2 uõÁµ CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.2 uõÁµ CÚ¨ö£¸UPzvß8.6.2 uõÁµ CÚ¨ö£¸UPzvß

ÁøPPÒÁøPPÒÁøPPÒÁøPPÒÁøPPÒ

uõÁµ[PÒ GÆÁõÖ CÚzøu¨

ö£¸UQU öPõÒQßÓÚ Gߣx

öu›²©õ?

uõÁµ[PÒ £õÀ CÚ¨ö£¸UP®,

£õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® ©ØÖ® uøÇ

ÁÈ (A) EhÀ CÚ¨ö£¸UPzvß

‰»©õP CÚ¨ ö£¸UP® ö\´QßÓÚ.

(i) £õÀ CÚ¨ö£¸UP® :

uõÁµ[PÎÀ £õÀ CÚ¨ ö£¸UPz

vÀ Bs £Sv¯õÚ ©Pµ¢uzuõЮ,

ö£s£Sv¯õÚ `»P•® Dk£k

QßÓÚ.

(ii) £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® :

]» ]Ó¨¦ EÖ¨¦UPÒ ‰»®

£õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® |øhö£ÖQÓx.

G.Põ. ö£ß]¼¯zvß öPõÛi¯õ.

£h® 8.21&À PõsP.

£h® 8.21£h® 8.21£h® 8.21£h® 8.21£h® 8.21

ö£Û]¼¯zvßö£Û]¼¯zvßö£Û]¼¯zvßö£Û]¼¯zvßö£Û]¼¯zvß

öPõÛi¯õöPõÛi¯õöPõÛi¯õöPõÛi¯õöPõÛi¯õ

1. ÁõøÇ ©ØÖ® PßÖPÒ 2. §øÚ ©ØÖ® SmiPÒ

£h® 8.20 CÚ¨ö£¸UP®£h® 8.20 CÚ¨ö£¸UP®£h® 8.20 CÚ¨ö£¸UP®£h® 8.20 CÚ¨ö£¸UP®£h® 8.20 CÚ¨ö£¸UP®

1 2

öPõÛi¯®

120

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

(iii) Eh¼Ú¨ ö£¸UP®

uõÁµ EhÀ £Sv°¼¸¢x ¦v¯

uõÁµ[PÒ ÷uõßÖuÀ G.Põ. ¤øµ÷¯õ

¤À»zvÀ Cø» Âή¦Pμ¸¢x

]Ö]Ö |õØÖPÒ E¸ÁõuÀ. £h® 8.22&À

PõsP.

£h® 8.22£h® 8.22£h® 8.22£h® 8.22£h® 8.22 Eh¼Ú¨ ö£¸UP®Eh¼Ú¨ ö£¸UP®Eh¼Ú¨ ö£¸UP®Eh¼Ú¨ ö£¸UP®Eh¼Ú¨ ö£¸UP®

8.6.3 »[SPÎÀ CÚ¨ö£¸UP®8.6.3 »[SPÎÀ CÚ¨ö£¸UP®8.6.3 »[SPÎÀ CÚ¨ö£¸UP®8.6.3 »[SPÎÀ CÚ¨ö£¸UP®8.6.3 »[SPÎÀ CÚ¨ö£¸UP®

uõÁµ[Pøͨ ÷£õ»÷Á »[S

Pξ®, £õÀ CÚ¨ö£¸UP®,£õÀ CÚ¨ö£¸UP®,£õÀ CÚ¨ö£¸UP®,£õÀ CÚ¨ö£¸UP®,£õÀ CÚ¨ö£¸UP®,

£õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® GÚ C¸

ÁøP¯õÚ CÚ¨ö£¸UP[PÒ |øh

ö£ÖQßÓÚ.

(i) £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® :

J¸ ö\À E°›¯õÚ A«£õ,

³UÎÚõ ÷£õßÓøÁ C¸ ¤ÍÁõuÀC¸ ¤ÍÁõuÀC¸ ¤ÍÁõuÀC¸ ¤ÍÁõuÀC¸ ¤ÍÁõuÀ

•øÓ°À CÚ¨ö£¸UP® ö\´Qß

ÓÚ. SȲh¼¯õÚ øíiµõÂÀ

•QÌuÀ•QÌuÀ•QÌuÀ•QÌuÀ•QÌuÀ •øÓ°À CÚ¨ö£¸UP®

|øhö£ÖQÓx. (£h® 8.23)

£h® 8.23£h® 8.23£h® 8.23£h® 8.23£h® 8.23 £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP®£õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP®£õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP®£õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP®£õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP®

(i) £õÀ CÚ¨ö£¸UP® :

C¢u •øÓ CÚ¨ö£¸UP® ]»

RÈÚ E°›Ú[Pξ®, «ß, uÁøÍ,

£õ®¦, £ÓøÁ, ©Ûuß ÷£õßÓ ÷©À

CÚ E°›Ú[Pξ® |øhö£ÖQÓx.

Bs CÚ¨ö£¸UP EÖ¨£õÚ

¢uP®, ¢xUPøÍ E¸ÁõUSQß

Óx. O Gߣx Bs£õø» SÔUS®

SÔ±k BS®. ö£s CÚ¨ö£¸UP

EÖ¨£õÚ Ash ö\ÀPøÍ, Ash

ö\ÀPøÍ E¸ÁõUSQßÓx. Gߣx

ö£s£õø»U SÔUS® SÔ±k BS®.

¢x®, Ash ö\À¾®, Cøn¢x

¦v¯ E°›ø¯ EshõUSÁx £õ¼Ú¨

ö£¸UPzvß EØ£zv¨ ö£õ¸ÍõS®.

8.6.4 »[SPÎß P¸ÄÖ8.6.4 »[SPÎß P¸ÄÖ8.6.4 »[SPÎß P¸ÄÖ8.6.4 »[SPÎß P¸ÄÖ8.6.4 »[SPÎß P¸ÄÖ

Põ»[PÒPõ»[PÒPõ»[PÒPõ»[PÒPõ»[PÒ

Á͸® P¸ ö£soß

P¸¨ø£°À C¸US® Põ»®

P¸Áͺa]U Põ»® GÚ¨£k®. Cx

»[QØS »[S ©õÖ£kQÓx.

AmhÁøn 8.1&À PõsP.

AmhÁøn 8.1AmhÁøn 8.1AmhÁøn 8.1AmhÁøn 8.1AmhÁøn 8.1

»[SPÎß P¸ÄÖ Põ»®Â»[SPÎß P¸ÄÖ Põ»®Â»[SPÎß P¸ÄÖ Põ»®Â»[SPÎß P¸ÄÖ Põ»®Â»[SPÎß P¸ÄÖ Põ»®

Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs. »[S»[S»[S»[S»[S P¸ÄÖ Põ»®P¸ÄÖ Põ»®P¸ÄÖ Põ»®P¸ÄÖ Põ»®P¸ÄÖ Põ»®

1. Ãmk G¼ 20&21 |õmPÒ

2. Ãmk |õ´ 60 |õmPÒ

3. Bk 149 |õmPÒ

4. ©õk 280 |õmPÒ

5. ©Ûuß 280 |õmPÒ

6. ¯õøÚ 17&20 ©õu[PÒ

7. ¦¼ 155 |õmPÒ

1

2

1. A«£õ C¸¤ÍÁõuÀ

2. øíiµõ •QÌuÀ

→

O+

121

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

8.6.5 »[SPÎÀ EÒÍ C¸£õÀ8.6.5 »[SPÎÀ EÒÍ C¸£õÀ8.6.5 »[SPÎÀ EÒÍ C¸£õÀ8.6.5 »[SPÎÀ EÒÍ C¸£õÀ8.6.5 »[SPÎÀ EÒÍ C¸£õÀ

÷ÁØÖø©÷ÁØÖø©÷ÁØÖø©÷ÁØÖø©÷ÁØÖø©

]» E°›Ú[ÎÀ Bs ©ØÖ®

ö£s ¦Óz÷uõØÓ ÷ÁÖ£õkPÒ

Põn¨£kQßÓÚ. £õÀ Ai¨£øh°À

Põn¨£k® Bs, ö£s, CÚ

÷ÁÖ£õkPÒ £õÀ ÁÈ C¸z÷uõØÓ®£õÀ ÁÈ C¸z÷uõØÓ®£õÀ ÁÈ C¸z÷uõØÓ®£õÀ ÁÈ C¸z÷uõØÓ®£õÀ ÁÈ C¸z÷uõØÓ®

GÚ¨£k®. Euõµn©õP Bs Pµ¨£õß

§a]°ß Á°ØÖ¨ £Sv SÖQ²®

ö£s Pµ¨£õß §a]°ß Á°ØÖ¨

£Sv APßÖ® Põn¨£k®. Bs

Pµ¨£õß §a]°À HÚÀ ìøhÀ

GÚ¨£k® J¸ ÷áõi ©»¨¦øÇz

uskPÒ, Eh¼ß JߣuõÁx

PshzvÀ Põn¨£kQÓx. C¢u

EÖ¨¦ ö£s Pµ¨£õß §a]°À

CÀø» (£h® 8.24).

£h® 8.24 Pµ¨£õß §a] Bs, ö£s ÷ÁÖ£õk£h® 8.24 Pµ¨£õß §a] Bs, ö£s ÷ÁÖ£õk£h® 8.24 Pµ¨£õß §a] Bs, ö£s ÷ÁÖ£õk£h® 8.24 Pµ¨£õß §a] Bs, ö£s ÷ÁÖ£õk£h® 8.24 Pµ¨£õß §a] Bs, ö£s ÷ÁÖ£õk

©øÇU Põ»zvÀ uÁøÍ

\¨uªkÁøuU ÷Pmi¸UQÓõ¯õ? Bs

uÁøÍ°ß uõøh°À EÒÍ C SµÀC SµÀC SµÀC SµÀC SµÀ

ø£PÒø£PÒø£PÒø£PÒø£PÒ A¢u \¨uzøu EshõUSQÓx.

BÚõÀ ö£s uÁøÍ°À CUSµÀ

ø£PÒ Põn£kÁvÀø». Bs

uÁøÍ°ß •ßÚ[PõÀPÎß •uÀ

µ¼À J \øu vµm]\øu vµm]\øu vµm]\øu vµm]\øu vµm] Põn¨£kQÓx.

CuØSU P»Âz vskP»Âz vskP»Âz vskP»Âz vskP»Âz vsk GßÖ ö£¯º.

C¢u EÖ¨¦ ö£s uÁøÍ°À

Põn¨£kÁvÀø».

ö\¯À 8.13ö\¯À 8.13ö\¯À 8.13ö\¯À 8.13ö\¯À 8.13

»[SPÎÀ Bs ©ØÖ® ö£s

¦Ó ÷ÁÖ£õkPøÍ £mi¯¼k.

Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs. »[SPÒ»[SPÒ»[SPÒ»[SPÒ»[SPÒ B sB sB sB sB s ö£sö£sö£sö£sö£s

1. ©õß öPõ®¦ Esk öPõ®¦ CÀø»

2. ¯õøÚ ............................ ..........................

3. ][P® ............................ ..........................

4. ©°À ......................... .......................

5. ÷PõÈ .......................... .......................

1. Bs

2. ö£s

3. ©»¨¦øÇ usk

1

32

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. E°›Ú[Pøͨ £ØÔ¯ AÔ¯À ¤›Ä

(A) C¯Ø¤¯À (B) ÷Áv°¯À

(C) E°›¯À (D) »[Q¯À

2. uØ\õº¦ EnÅmh® Gߣx

(A) Jmkso ÁõÌUøP (B) \õÖso ÁõÌUøP

(C) Tmk°º ÁõÌUøP (D) uõ÷Ú u¯õ›zuÀ

3. Bk J¸ ...........

(A) uõÁµ Eso (B) Jmkso

(C) FÝso (D) AøÚzxso

122

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

4. ¦ÓzyshÀ PõµoUS EhÚi¯õPz x»[Pø»z u¸® uõÁµ®

(A) ¤øµ÷¯õL¤À»® (B) öuõmhõÀ _¸[Q

(C) A©µõ¢uì (D) ö\®£¸zv uõÁµ®

5. A«£õÂÀ Põn¨£k® Ch¨ö£¯ºa] EÖ¨¦UPÒ

(A) Pø\°øÇPÒ (B) xk¨¦PÒ

(C) PõÀPÒ (D) ÷£õ¼UPõÀPÒ

6. ©ÛuÛß P¸ÄÖ Põ»®

(A) 103 |õhPÒ (B) 60 |õmPÒ

(C) 280 |õmPÒ (D) 149 |õmPÒ

7. ªP¨ ö£›¯ »[S ............

8. JÎa÷\ºUøP GßÓ ö\õÀ¾US ........... GßÖ ö£õ¸Ò.

9. Ch® Âmk Ch® |P¸® uõÁµzvØS GkzxUPõmk .................

10. £õ¼»õ CÚ¨ö£¸UP® ..................... uõÁµzvÀ |øhö£ÖQÓx.

11. A«£õA«£õA«£õA«£õA«£õ ..................... •øÓ°À CÚ¨ö£¸UP® ö\´QÓx.

12. Bs Pµ¨£õß §a]°À .................... Põn¨£kQÓx.

13. uõÁµzøu Hß EØ£zv¯õͺ GßÓøÇUQ÷Óõ®?

14. CÚ¨ö£¸UP® Áøµ¯Ö.

15. Áͺa] & Áøµ¯Ö

16. Áͺ]øu ©õØÓ® GßÓõÀ GßÚ?

17. ÷uõÀ ‰»® En¸® Enºa]PÒ ¯õøÁ?

18. E¯º©mh »[SPÎÀ Põn¨£k® Ch¨ö£¯ºa] EÖ¨¦PÒ ¯õøÁ?

19. P¸ÄÖ Põ»® GßÓõÀ GßÚ?

20. P»Âz vsk GßÓõÀ GßÚ?

21. JÎa÷\ºUøP°ß Ai¨£øh ÁÈ•øÓPøÍ ÂÍUS.

22. £À÷ÁÖ ÁøP yshÀPøͨ £ØÔ GÊxP.

23. J¼ø¯ |®©õÀ GÆÁõÖ ÷PmP •iQÓx?

24. uõÁµ[PÒ CÚ¨ö£¸UP® ö\´²® •øÓø¯ ÂÁ›.

25. Psoß £h® Áøµ¢x £õP[PøÍU SÔ.

123

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 9.1 £À÷ÁÖ `Ì{ø»PÎÀ ÁõÊ® E°›Ú[PÒ£h® 9.1 £À÷ÁÖ `Ì{ø»PÎÀ ÁõÊ® E°›Ú[PÒ£h® 9.1 £À÷ÁÖ `Ì{ø»PÎÀ ÁõÊ® E°›Ú[PÒ£h® 9.1 £À÷ÁÖ `Ì{ø»PÎÀ ÁõÊ® E°›Ú[PÒ£h® 9.1 £À÷ÁÖ `Ì{ø»PÎÀ ÁõÊ® E°›Ú[PÒ

1. ö©õÛµõ 2. ¦÷µõiìhõ 3. §gø\PÒ 4. ¤Íõs÷h 5. AÛ©õ¼¯õ1. ö©õÛµõ 2. ¦÷µõiìhõ 3. §gø\PÒ 4. ¤Íõs÷h 5. AÛ©õ¼¯õ1. ö©õÛµõ 2. ¦÷µõiìhõ 3. §gø\PÒ 4. ¤Íõs÷h 5. AÛ©õ¼¯õ1. ö©õÛµõ 2. ¦÷µõiìhõ 3. §gø\PÒ 4. ¤Íõs÷h 5. AÛ©õ¼¯õ1. ö©õÛµõ 2. ¦÷µõiìhõ 3. §gø\PÒ 4. ¤Íõs÷h 5. AÛ©õ¼¯õ

9. £ÀÁøP E°›Ú[PÒ

CuØS •¢øu¯ £õhzvÀ uõÁµ®

©ØÖ® »[SPÎß £s¦Pøͨ £ØÔ

£iz÷uõ®. E°›Ú[PÎÀ J¸ ö\À

•uÀ £» ö\ÀPÒ Áøµ EÒÍ

uõÁµ[PЮ »[SPЮ EÒÍÚ

GßÖ £iz÷uõ® AÀ»Áõ? AzuøP¯

£»ÁøP E°›Ú[Pøͨ £ØÔ \ØÖ

›ÁõP C¨£õhzvÀ £i¨÷£õ®.

9.1 9.1 9.1 9.1 9.1 £ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ£ÀÁøP E°›Ú[PÒ

EÚUSz öu›¢u uõÁµ,

»[SPÒ ö£¯ºPøÍ GÊx.

Cøu¨÷£õ» £» ÷PõiUPnUPõÚ

E°›Ú[PÒ EÒÍÚ. AzuøÚ

E°›Ú[PЮ J÷µ `Ì{ø»°À

ÁõÌÁvÀø». ]» E°›Ú[PÒ

}›¾®, ]» {»zv¾®, ]» £õø»

4 ––

2 ––

1

–– 5

3

124

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

ÁÚzv¾® ÁõÊQßÓÚ. uõß ÁõÊ®

`Ì{ø»U÷PØ£ E°›Ú[PÒ ]Ó¨¦

Aø©¨¦PøͲ®, ©ØÖ® £s¦

PøͲ® ö£ØÖ uÛzußø©²hß

ÁõÊQßÓÚ.

CzuøÚ ÁøP E°›Ú[PøͲ®

£ØÔ AÔ¢x öPõÒÍ H÷uÝ® J¸

ÁøP¨£õk AÁ]¯©õQÓx. (£h® 9.1)

CzuøP¯ ÁøP¨£õmiØS •øÓ¯õP

Ai÷Põ¼¯Áº ìÃhß |õmøha ÷\º¢u

P÷µõ»ì ¼÷Ú¯ì (£h® 9.2) BÁõº.

£h® 9.2 P÷µõ»ì ¼÷Ú¯ì

`Ì{ø»U ÷PØ£, uõÁµ[PÒ

EP¢u ]Ó¨¤¯À¦PøÍ E¸ÁõUQU

öPõÒQßÓÚ.

9.1.1. £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.1.1. £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.1.1. £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.1.1. £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.1.1. £ÀÁøP E°›Ú[PÎß

•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®

|õ® ÁõÊ® C¨¦Â°À £»uµ¨

£mh £s¦PøÍ Eøh¯ uõÁµ[PЮ,

»[SPЮ, ©ÛuºPЮ ©ØÖ®

~sq°›PЮ ÁõÌQßÓÚ.

CøÁ÷¯ E°ºU ÷PõÍzvÀ

Põn¨£k® E°›Ú[PÒ BS®..

uõÁµ[PЮ, »[SPЮ

GzuøÚ÷¯õ ÁøPPÎÀ |©US |ßø©

£¯UQßÓÚ. GkzxUPõmhõP ÷|µi¯õ

P÷Áõ AÀ»x ©øÓ•P©õP÷Áõ GÀ»õ

E°›Ú[PÐUS® ÷uøÁ¯õÚ

EnÄUS uõÁµ[P÷Í Buõµ©õP

EÒÍÚ. uõÁµ[PÎßÔ G¢u E°¸®

ÁõÇ •i¯õx. ÂÁ\õ¯®, £õÀ

£søn, ÁsiPøÍ CÊzxa

ö\ÀÁx GÚ £»ÁØÔ¾® »[SPÒ

£¯ß£kQßÓÚ Gߣøu } AÔÁõ´.

CÆÁõÖ uõÁµ[PЮ »[SPЮ

£»ÁøP PÎÀ £¯ÚÎUQßÓÚ.

9.1.2 øÁµ_PÒ – AÔ•P®9.1.2 øÁµ_PÒ – AÔ•P®9.1.2 øÁµ_PÒ – AÔ•P®9.1.2 øÁµ_PÒ – AÔ•P®9.1.2 øÁµ_PÒ – AÔ•P®

¦øP°ø»a ö\i°ß Cø»PÎÀ

]» \©¯[PÎÀ B[Põ[÷P öÁκ

{Óz vmkPÒ ÷uõßÖÁøu¨

£õºzv¸UQÓõ¯õ? CuØSU Põµn®

GßÚ öu›²©õ?

©ÛuºPÎÀ \ÎzöuõÀø»,

Âøͯõmh®ø©, ]ØÓ®ø©, ö£›

¯®ø©, ©g\Ò Põ©õø», L¦Ð

Põ´a\À, CÍ®¤ÒøÍ Áõu®, ÷µ¤ì

(öÁÔ|õ´UPi) ©ØÖ® G°mì

÷£õßÓ ÷|õ´PÒ GuÚõÀ

HØ£kQßÓÚ GßÖ öu›²©õ?

uõÁµ[PÒ, »[SPÒ, CÁØÔÀ

HØ£k® C¢u ÷|õ´PÐUöPÀ»õ®

Põµn® "øÁµì' GßÝ® ~sq°›

uõUSu÷» BS®.

øÁµì GßÝ® ö\õÀ C»zwß

ö©õÈ°¼¸¢x E¸ÁõUP¨£mhuõS®.

øÁµì GßÓõÀ "|g_' AÀ»x "Âå®'

GßÖ ö£¯º. Cx G»Umµõß

~s÷nõUQ¯õÀ ©mk÷© £õºUPU

Ti¯ ~sq°º xPÒ. (i) £õµ®£›¯z

ußø© ©ØÖ® (ii) ö£¸UP©øhuÀ

BQ¯ C¸ £s¦PøÍ ©mk÷©

125

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

øÁµ_PÒ öPõskÒÍÚ. CøÁ

E°¸ÒÍ ö\ÀPÎÀ ©mk÷©

GsoUøP°À ö£¸UP©øhQßÓÚ.

GÚ÷Á CøÁ {ø»©õÓõ{ø»©õÓõ{ø»©õÓõ{ø»©õÓõ{ø»©õÓõ

JmksoPÒJmksoPÒJmksoPÒJmksoPÒJmksoPÒ GÚ¨£k®.

øÁµ_Pøͨ £ØÔ¯ AÔ¯À

¤›Ä "øÁµõ»â'"øÁµõ»â'"øÁµõ»â'"øÁµõ»â'"øÁµõ»â' GÚ¨£k®. øÁµéõ

Úx ªPa ]Ô¯ £õUj›¯zøu Âh 50

©h[S ]Ô¯uõS®. øÁµ_PÒ uØ Põ»

ÁøP¨£õmiߣi ö©õÛµõ GßÓ

¤›øÁa \õº¢uuõS®.

ö\¯À 9.1ö\¯À 9.1ö\¯À 9.1ö\¯À 9.1ö\¯À 9.1

øÁµì ÷|õ´ uõUQ¯

uõÁµ[PÎß {ø»ø¯ PÁÛzx¨ £õº.

øÁµì Põ´a\À Á¢uÁºPÎß ÷|õ´

AÔSÔPøÍU PÁÛ.

9.1.3 øÁµ_PÎß Psk¤i¨¦9.1.3 øÁµ_PÎß Psk¤i¨¦9.1.3 øÁµ_PÎß Psk¤i¨¦9.1.3 øÁµ_PÎß Psk¤i¨¦9.1.3 øÁµ_PÎß Psk¤i¨¦

GmÁºk öáßÚºGmÁºk öáßÚºGmÁºk öáßÚºGmÁºk öáßÚºGmÁºk öáßÚº 1796À

ö£›¯®ø© GÚ¨£k® øÁµì

÷|õø¯z uk¨¦ F] ‰»®

Pmk¨£kzvÚõº. BÚõÀ "øÁµì'

Gߣx AUPõ»zvÀ öu›¯ÂÀø».

iªm› IÁ÷ÚõìQiªm› IÁ÷ÚõìQiªm› IÁ÷ÚõìQiªm› IÁ÷ÚõìQiªm› IÁ÷ÚõìQ GÝ® Cµè¯

AÔ¯»õº 1892À øÁµøé¨ £ØÔ

Bµõ´¢x ¦øP°ø»z uõÁµzøuz

uõUS® øÁµì £ØÔ¯ Psk¤i¨ø£

öÁΰmhõº. ¦øP°ø»z uõÁµ[PÒ

]»ÁØÔß Cø»PÎÀ vmkvmhõP

öÁÎÔ¯ £SvPЮ, P¸® £aø\z

vmkPЮ C¸¨£øuU Pshõº.

CuØS ö©õø\U ÷|õ´ö©õø\U ÷|õ´ö©õø\U ÷|õ´ö©õø\U ÷|õ´ö©õø\U ÷|õ´ (£ÀÁsn

÷|õ´)GßÖ ö£¯›mhõº. AuØSU

Põµn® øÁµì Gߣøu £»

Bµõ´a]PÎß ‰»® AÔ¢uõº. C¢u

øÁµì&US ¦øP°ø» ö©õø\U¦øP°ø» ö©õø\U¦øP°ø» ö©õø\U¦øP°ø» ö©õø\U¦øP°ø» ö©õø\U

øÁµìøÁµìøÁµìøÁµìøÁµì(TMV) GÚ¨ ö£¯›mhõº.

1935À W.M.ì÷hß¼ (£h® 9.3)

GߣÁº ¦øP°ø» £À Ásn ÷|õ´

øÁµøé £iP©õP ¤›zöukzuõº.

1983&84À Aö©›UPõøÁa ÷\º¢u

µõ£ºm ÷P÷»õ ©ØÖ® SÊÂÚ¸®

G´mì (AIDS - Acquired Immuno De-

ficiency Syndrome) ÷|õ°øÚ

EshõUS® Ga.I.Â. (HIV - Human

Immuno Deficiency Virus) GßÓ

øÁµøéU Psk¤izuÚº. Cx

Asø©UPõ» ªP •UQ¯©õÚU

Psk¤i¨£õS®.

£h® 9.3. W.M.ìhõß¼

9.1.4 øÁµì Aø©¨¦9.1.4 øÁµì Aø©¨¦9.1.4 øÁµì Aø©¨¦9.1.4 øÁµì Aø©¨¦9.1.4 øÁµì Aø©¨¦

SÔ¨¤mh K®¦°›°À ÷|õ²s

hõUS® vÓß ö£ØÓ J¸ øÁµì xPÒ

"Û¯õß' (Virion) GÚ¨£k®.

øÁµìPÒ {³UÎU Aª»® ©ØÖ®

¦µu EøÓ¯õÀ BÚøÁ. {³UÎU

Aª»® {³Uίõ´k (Nucleoid)

GÚÄ®, _ØÔ²ÒÍ ¦µu EøÓ ÷P¨êm

(Capsid) GÚÄ® AøÇUP¨£kQÓx.

÷P¨êm ÷P¨÷\õª¯º GÚ¨£k®, £»

xøn¨ £SvPøÍU öPõshx.

(£h® 9.4) Cøu J¸ _Á¸US

J¨¤h»õ®. ÷P¨êm Gߣx _Áº

÷£õßÓx. ÷P¨÷éõª¯º Gߣx

126

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

_Áøµ E¸ÁõUS® ö\[PØPÒ

÷£õßÓuõS®. DNA (Deoxy ribonucleic

acid) ©ØÖ® RNA (Ribonucleic acid)

©µ¦¨ ö£õ¸ÍõPa ö\¯À£kQÓx.

uõÁµ øÁµêÀ RNA Põn¨£kQÓx.

»[S øÁµ_Pξ® £õUj›¯õøÁ

AÈUS® (£õUj›÷¯õL÷£ä)

øÁµê¾® DNA Põn¨£kQÓx.

¦øP°ø» ö©õø\U øÁµì }Ò

E¸øÍ ÁiÁ® Eøh¯x. CuøÚ

G»Umµõß ~s÷nõUQ°ß ‰»®

£õºUS® ö£õÊx vµõmø\U öPõzx

ÁiÁzvÀ Põn¨£k®. Cuß RNA

¦µu EøÓ°ÚõÀ ‰h¨£mkÒÍx.

£h® 9.4. øÁµ]ß Aø©¨¦ £h® 9.4. øÁµ]ß Aø©¨¦ £h® 9.4. øÁµ]ß Aø©¨¦ £h® 9.4. øÁµ]ß Aø©¨¦ £h® 9.4. øÁµ]ß Aø©¨¦ (TMV)

1. RNA 2. ÷P¨÷éõª¯º 3. ÷P¨êm2. ÷P¨÷éõª¯º 3. ÷P¨êm2. ÷P¨÷éõª¯º 3. ÷P¨êm2. ÷P¨÷éõª¯º 3. ÷P¨êm2. ÷P¨÷éõª¯º 3. ÷P¨êm

9.1.5 øÁµ_PÎß AÍÄ ©ØÖ®9.1.5 øÁµ_PÎß AÍÄ ©ØÖ®9.1.5 øÁµ_PÎß AÍÄ ©ØÖ®9.1.5 øÁµ_PÎß AÍÄ ©ØÖ®9.1.5 øÁµ_PÎß AÍÄ ©ØÖ®

ÁiÁ®ÁiÁ®ÁiÁ®ÁiÁ®ÁiÁ®

A›], ÷Põxø© ÷£õßÓ

uõÛ¯[PÒ, £õÀ, Gsön´ ÷£õßÓ

vµÁ[PÒ, xo, ¤ÍõìiU J¯º

÷£õßÓ ö£õ¸mPøÍ GÆÁõÖ

AÍUQ÷Óõ®? JÆöÁõßÔß AÍÄ®

öÁÆ÷ÁÖ •øÓPÎÀ PnUQh¨

£kQÓx AÀ»Áõ? J¸ «mh¸US

GzuøÚ ªÀ¼ «mhº? øÁµ_PÒ ªP

~so¯øÁ. G»Umµõß ~s÷nõUQ

¯õÀ ©mk÷© £õºUP •i²® Gߣøu

•ß÷£ £iz÷uõ®. øÁµ_PÒ

÷|÷Úõ«mhº (nm) AÀ»x ªÀ¼

ø©Uµõß GßÓ A»Qß ‰»® AÍUP¨

£kQßÓÚ. øÁµì AÍÄ ö£õxÁõP

17 nm •uÀ 300 nm Áøµ ÷ÁÖ£k®.

(1 ø©Uµõß = 1/1000 ªÀ¼ «mhº

ªÀ¼ ø©Uµõß = 1/1000 ø©Uµõß)

uõÁµ øÁµ_PÎÀ ªPa]Ô¯x

\õmiø»m øÁµì. ªP¨ ö£›¯x

E¸øÍU QÇ[S øÁµì.

ÁiÁ®ÁiÁ®ÁiÁ®ÁiÁ®ÁiÁ® : (£h® 9.5)

(i) ÷PõÍÁiÁ® & (a) H.I.V. øÁµì,

CßL¦Ð¯ß\õ øÁµì

(ii) }Ò E¸øÍ ÁiÁ® & (b) ¦øP°ø» ö©õø\U

øÁµì

(iii) uø»¨ ¤µmøh ÁiÁ® & (c) £õUj›÷¯õL÷£ä

(£õUj›¯õøÁU

öPõÀ¾® øÁµì)

(iv) ö\[PÀ ÁiÁ® & (d) A®ø© ÷|õ´ øÁµì

£h® 9.5 øÁµ_PÎß ÁiÁ®£h® 9.5 øÁµ_PÎß ÁiÁ®£h® 9.5 øÁµ_PÎß ÁiÁ®£h® 9.5 øÁµ_PÎß ÁiÁ®£h® 9.5 øÁµ_PÎß ÁiÁ®

9.1.6 øÁµ_PÎß ÁøP¨£õk9.1.6 øÁµ_PÎß ÁøP¨£õk9.1.6 øÁµ_PÎß ÁøP¨£õk9.1.6 øÁµ_PÎß ÁøP¨£õk9.1.6 øÁµ_PÎß ÁøP¨£õk

uõÁµ[PÒ, »[SPÒ ©ØÖ®

©ÛuºPÎÀ ÷|õ´PøÍ øÁµìPÒ

÷uõØÖÂUQßÓÚ. Auß Ai¨

£øh°À øÁµ_PÒ RÌPshÁõÖ

ÁøP¨£kzu¨£kQÓx.

(i) uõÁµ øÁµìPÒ & & & & & uõÁµ[PÒ

£»ÁØÔÀ ÷|õ²shõUS® øÁµ_PÒ

G.Põ. : ¦øP°ø» ö©õø\U ÷|õ´,

E¸øÍ°ß Cø»a _¸Ò ÷|õ´,

1

––2

–3(d)

(c)

(a) (b)

127

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

©ØÖ® ÁõøÇ°À Ea]U öPõzx

÷|õ´ •u¼¯Ú.

(ii) »[S øÁµìPÒ & »[S

©ØÖ® ©ÛuºPÐUS ÷|õ°øÚ

EshõUS® øÁµì GkzxUPõmk :

ö£›¯®ø© øÁµì, ÷£õ¼÷¯õ

øÁµì ©ØÖ® ÷Põ©õ› øÁµì.

(iii) £õUj›¯õ øÁµìPÒ & £õUj›

¯õøÁ AÈUS® øÁµì £õUj›÷¯õ

L÷£ä GÚ¨£k® GkzxUPõmk : T4

£õUj›¯õ öPõÀ¼.

9.1.7 øÁµ_PÎß E°¸ÒÍ ©ØÖ®9.1.7 øÁµ_PÎß E°¸ÒÍ ©ØÖ®9.1.7 øÁµ_PÎß E°¸ÒÍ ©ØÖ®9.1.7 øÁµ_PÎß E°¸ÒÍ ©ØÖ®9.1.7 øÁµ_PÎß E°¸ÒÍ ©ØÖ®

E°µØÓ £s¦PÒE°µØÓ £s¦PÒE°µØÓ £s¦PÒE°µØÓ £s¦PÒE°µØÓ £s¦PÒ

øÁµ_PÒ K®¦°›ß öÁΰ

¼¸US® ÷£õx ö£¸UP©øhÁvÀø».

Áͺ]øu ©õØÓ® |øhö£Óõx.

øÁµ_Pøͨ £iP©õUP»õ®. E°µØÓ

ÁØÔß ]» £s¦PøÍ øÁµ_PÒ

öPõskÒÍÚ. K®¦°›ÝÒ C¸US®

÷£õx ö£¸UP©øh²® vÓß, DNA,

¦µu EøÓ ÷£õßÓøÁPøÍU

öPõsi¸zu»õÀ øÁµ_PÒ E°¸ÒÍ

ÁØÔß ]» £s¦PøͲ®

öPõskÒÍÚ.

9.1.8 øÁµ_PÍõÀ HØ£k® ÷|õ´PÒ9.1.8 øÁµ_PÍõÀ HØ£k® ÷|õ´PÒ9.1.8 øÁµ_PÍõÀ HØ£k® ÷|õ´PÒ9.1.8 øÁµ_PÍõÀ HØ£k® ÷|õ´PÒ9.1.8 øÁµ_PÍõÀ HØ£k® ÷|õ´PÒ

uõÁµ® ©ØÖ® »[SPÎÀ

£À÷ÁÖ ÷|õ´PøÍ øÁµ_PÒ

EshõUSQßÓÚ.

Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs. uõÁµ®uõÁµ®uõÁµ®uõÁµ®uõÁµ® ÷|õ´÷|õ´÷|õ´÷|õ´÷|õ´

1. ¦øP°ø» ¦øP°ø» ö©õø\U ÷|õ´

2. ÁõøÇ Ea]U öPõzx÷|õ´

3. E¸øÍ Cø»a_¸Ò ÷|õ´

4. ¥m¹m ©g\Ò ÷|õ´

5. ÷PõÈ A®ø© ÷|õ´

6. ©õk ÷Põ©õ› ÷|õ´

©ÛuºPÐUS G°mì, ©g\Ò

Põ©õø», ]ØÓ®ø©, ö£›¯®ø©,

CÍ®¤ÒøÍ Áõu®, ÷µ¤ì (öÁÔ

|õ´UPi), ö£sqUS Ã[Q ©ØÖ®

\õuõµn \Î ÷£õßÓ ÷|õ´PøÍ

øÁµ_PÒ EshõUSQßÓÚ.

"G´mì' (AIDS) Gߣx Bm

öPõÀ¼ ÷|õ´. C¢u "÷|õ´', ö£Ó¨

£mh Gvº£õØÓÀ SøÓ ÷|õ´(Acquired Immuno Deficiency Syndrome)

GßÖ® AøÇUP¨£kQÓx. C¢u

÷|õ´US ©¸¢x CxÁøµ

Psk¤iUP¨£hÂÀø». BÚõÀ

£õvUP¨£mhÁ›ß ÁõÌÄU Põ»zøu

AvP›UP A]m÷hõøu¯õªißA]m÷hõøu¯õªißA]m÷hõøu¯õªißA]m÷hõøu¯õªißA]m÷hõøu¯õªiß(AZT)

GßÓ ©¸¢øu £¯ß£kzxQÓõºPÒ.

9.2 £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.2 £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.2 £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.2 £ÀÁøP E°›Ú[PÎß9.2 £ÀÁøP E°›Ú[PÎß

ÁøP¨£õkÁøP¨£õkÁøP¨£õkÁøP¨£õkÁøP¨£õk

µõ£ºm µõ£ºm µõ£ºm µõ£ºm µõ£ºm H ÂmhõPº ÂmhõPº ÂmhõPº ÂmhõPº ÂmhõPº 1969&À

(Robert H. Whittakar) E°›Ú[PøÍ

I¢x ©sh»[PÍõP ÁøP¨£kzv

Úõº. CÁ¸øh¯ ÁøP¨£õk AøÚzx

AÔbºPÍõ¾® HØP¨£mkÒÍx.

(i) ö©õÛµõö©õÛµõö©õÛµõö©õÛµõö©õÛµõ : öuÎÁõÚ EmP¸

CÀ»õu J¸ ö\À E°›PÒ. G.Põ.

øÁµ_PÒ, £õUj›¯[PÒ.øÁµ_PÒ, £õUj›¯[PÒ.øÁµ_PÒ, £õUj›¯[PÒ.øÁµ_PÒ, £õUj›¯[PÒ.øÁµ_PÒ, £õUj›¯[PÒ.

(ii) ¦÷µõiìhõ¦÷µõiìhõ¦÷µõiìhõ¦÷µõiìhõ¦÷µõiìhõ : öuÎÁõÚ EmP¸

Eøh¯ J¸ ö\À E°›PÒ G.Põ.

A«£õ, QÍõª÷hõ ÷©õÚõì.QÍõª÷hõ ÷©õÚõì.QÍõª÷hõ ÷©õÚõì.QÍõª÷hõ ÷©õÚõì.QÍõª÷hõ ÷©õÚõì.

(iii) §gø\PÒ§gø\PÒ§gø\PÒ§gø\PÒ§gø\PÒ : £aø\¯® AØÓ J¸

ö\À ©ØÖ® £»ö\À uõÁµ

Aø©¨¦PÒ G.Põ. APõ›Pì.APõ›Pì.APõ›Pì.APõ›Pì.APõ›Pì.

(iv) ¤Íõs÷h¤Íõs÷h¤Íõs÷h¤Íõs÷h¤Íõs÷h : £aø\¯•øh¯ £»

ö\À uõÁµ E°›PÒ G.Põ. BÀPõBÀPõBÀPõBÀPõBÀPõ

•uÀ B»©µ® B»©µ® B»©µ® B»©µ® B»©µ® Áøµ

128

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

(v) AÛ©õ¼¯õAÛ©õ¼¯õAÛ©õ¼¯õAÛ©õ¼¯õAÛ©õ¼¯õ : £» ö\À »[S

G.Põ. PhØ £g_PÒ, ©s¦Ê,

¯õøÚ, ©Ûuß.

9.2.1 ö©õÛµõ9.2.1 ö©õÛµõ9.2.1 ö©õÛµõ9.2.1 ö©õÛµõ9.2.1 ö©õÛµõ & G.Põ. : £õUj›¯[PÒ

£õø»z u°µõP ©õØÖÁx Gx

öu›²©õ? ÷uõø\, Cm¼ ©õøÁ¨

¦ÎUPa ö\´²® ~sq°º Gx

Gߣøu AÔÁõ¯õ? ©ÛuÝUS

Põ»µõ, G¾®¦¸UQ,Põ»µõ, G¾®¦¸UQ,Põ»µõ, G¾®¦¸UQ,Põ»µõ, G¾®¦¸UQ,Põ»µõ, G¾®¦¸UQ, (TB), øh£õ´køh£õ´køh£õ´køh£õ´køh£õ´k

©ØÖ® öuõÊ÷|õ´öuõÊ÷|õ´öuõÊ÷|õ´öuõÊ÷|õ´öuõÊ÷|õ´ ÷£õßÓøÁ

HØ£hU Põµn® GßÚ öu›²©õ? \«£

Põ»zvÀ Sáµõz ©õ{»zvÀ (1994&®

Bsk) `µz |P›À "¤÷ÍU¤÷ÍU¤÷ÍU¤÷ÍU¤÷ÍU

÷|õ°ÚõÀ £»º CÓ¢uÚº. Auß

•UQ¯ Põµn® GßÚ öu›²©õ?'

9.2.2 £õUj›¯[PÎß Psk¤i¨¦9.2.2 £õUj›¯[PÎß Psk¤i¨¦9.2.2 £õUj›¯[PÎß Psk¤i¨¦9.2.2 £õUj›¯[PÎß Psk¤i¨¦9.2.2 £õUj›¯[PÎß Psk¤i¨¦

ha_ |õmk ÂgbõÛ Bshß

Áõß ¿Áß ÷íõU 1675&À

£õUj›¯õøÁU Psk¤izuõº.

AÁØøÓ "~so¯ »[SPÒ' GßÖ

SÔ¨¤mhõº. £õUj›¯õøÁ¨ £ØÔ¯

AÔ¯À ¤›Ä "£õUj›°¯À'

(Bacterialogy) GÚ¨£k®. Bshß

Áõß ¿Áß ÷íõU £õUj›¯õ»â°ß

u¢øu GßÖ P¸u¨£kQÓõº.

£õUj›¯[P÷Í •uß •u¼À

E»QÀ ÷uõßÔ¯ E°›Ú[PÒ GßÖ

P¸u¨£kQÓx. K›¸ £õUj›¯[PøÍz

uµ ©ØÓ £õUj›¯[PÎÀ "S÷Íõ÷µõ

¤À' GßÓ £aø\¯® CÀø». GÚ÷Á

CøÁ u©US ÷Ási¯ Fmhzøu

ÁõÊ® E°›Ú[PÎ ¼¸¢x®, CÓ¢u

uõÁµ® ©ØÖ® »[SPÎß

EhÀPμ¸¢x® ö£ÖQßÓÚ. CøÁ

\õÖsoPÍõPÄ® JmksoPÍõP

Ä® ÁõÊQßÓÚ. ]» £õUj›¯[PÒ

Tmk°º ÁõÌUøPø¯ ÷©Ø

öPõÒQßÓÚ.

9.2.3 £õUj›¯zvß Aø©¨¦9.2.3 £õUj›¯zvß Aø©¨¦9.2.3 £õUj›¯zvß Aø©¨¦9.2.3 £õUj›¯zvß Aø©¨¦9.2.3 £õUj›¯zvß Aø©¨¦

£õUj›¯[PÒ }º, PõØÖ, ©s,

PÈÄ }º ©ØÖ® EnĨ ö£õ¸ÒPÒ

÷£õßÓÁØÔÀ EÒÍÚ. uõÁµ

©ØÖ® »[SPÎÀ JmksoPÍõP

ÁõÌQßÓÚ.

£õUj›¯zvß Eh»® J¸

ö\À»õÀ BÚx. CøÁPÒ }º ©ØÖ®

PõØÔß ‰»® £µÄQßÓÚ. ]»

£õUj›¯[PÎÀ AøÁ |PºÁuØS

Pø\°øÇPÒ EuÄQßÓÚ. Pø\°øÇ

PÎß GsoUøP²®, Aø©¢xÒÍ

•øÓ²® ÷ÁÖ£kQÓx. Áøµ¯ÖUP¨

£mh EmP¸ ©ØÖ® EmP¸a \ÆÄ

Qøh¯õx. ø\m÷hõ ¤Íõ\® Põn¨

£k®. £_[PoP® Qøh¯õx. RNA-

DNA-Põn¨£kQÓx. CÁØÔÀ £_[

PoP® CÀø». ö\À_Áøµ _ØÔ

uizu EøÓ EÒÍx. CuØS ÷P¨`À

GßÖ ö£¯º (£h® 9.6).

£h® 9.6 £õUj›¯õ Aø©¨¦£h® 9.6 £õUj›¯õ Aø©¨¦£h® 9.6 £õUj›¯õ Aø©¨¦£h® 9.6 £õUj›¯õ Aø©¨¦£h® 9.6 £õUj›¯õ Aø©¨¦

1. Pø\°øÇ 2. ö\À_Áº 3. EmP¸1. Pø\°øÇ 2. ö\À_Áº 3. EmP¸1. Pø\°øÇ 2. ö\À_Áº 3. EmP¸1. Pø\°øÇ 2. ö\À_Áº 3. EmP¸1. Pø\°øÇ 2. ö\À_Áº 3. EmP¸

£õUj›¯[PÎß AÍÄ£õUj›¯[PÎß AÍÄ£õUj›¯[PÎß AÍÄ£õUj›¯[PÎß AÍÄ£õUj›¯[PÎß AÍÄ

Tmk ~s÷nõUQ°ß Áȯõ

P÷Á £õUj›¯[PøÍU Põn •i²®.

CøÁPÒ, 0.2 μm–1.5 μm SÖUPÍÄ®

–1

129

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

& 3 & 5 μm }Í•® Eøh¯x (μm

GßÓõÀ ø©U÷µõ «mhº). (1

ø©U÷µõ«mhº = 1/1000 ª.«)

£õUj›¯[PÎß ÁiÁ®£õUj›¯[PÎß ÁiÁ®£õUj›¯[PÎß ÁiÁ®£õUj›¯[PÎß ÁiÁ®£õUj›¯[PÎß ÁiÁ®

£h® 9.7&À Põmi¯ÁõÖ

£õUj›¯[PÒ £»ÁøP ÁiÁ[PÎÀ

EÒÍÚ. AÁØÔÀ •UQ¯©õÚøÁ

(i) ÷PõÀ ÁiÁ® (ii) ÷PõÍ ÁiÁ®

(iii) v¸S ÁiÁ® (iv) P©õ ÁiÁ®.

£h® 9.7 £õUj›¯[PÎß ÁiÁ[PÒ

9.2.4 £õUj›¯[PÎß ÁøP¨£õk9.2.4 £õUj›¯[PÎß ÁøP¨£õk9.2.4 £õUj›¯[PÎß ÁøP¨£õk9.2.4 £õUj›¯[PÎß ÁøP¨£õk9.2.4 £õUj›¯[PÎß ÁøP¨£õk

£õUj›¯[PøÍ AÁØÔß ö\À

ÁiÁ®, Pø\°øÇ Aø©Ä •øÓ

Fmh •øÓ, _Áõ]zuÀ •øÓ

BQ¯ÁØÔß Ai¨£øh°À £»

¤›ÄPÍõP ÁøP¨£kzu»õ®. GkzxU

PõmhõP ÁiÁzvß Ai¨£øh°À

|õßS ¤›ÄPÍõPÄ® Pø\°øÇ°ß

Ai¨£øh°À £h® 9.8&À

Põmi¯ÁõÖ |õßS ¤›ÄPÍõPÄ®

ÁøP¨£kzu»õ®.

9.2.5 |ßø© u¸® £õUj›¯[PÒ9.2.5 |ßø© u¸® £õUj›¯[PÒ9.2.5 |ßø© u¸® £õUj›¯[PÒ9.2.5 |ßø© u¸® £õUj›¯[PÒ9.2.5 |ßø© u¸® £õUj›¯[PÒ

£» £õUj›¯[PÒ öuõÈØ\õø»

Pξ®, ©¸zxÁxøÓ°¾®,

÷uøÁ¯ØÓ ö£õ¸ÒPÎß ©Ö

_ÇØ]°¾®, ÂÁ\õ¯z xøÓ°¾®

|ßø© £¯UQßÓÚ.

£õ¼¼¸¢x u°º G¨£i QøhU

QÓx? £õ¼À ]Ôx u°º P»¢uõÀ

Av¾ÒÍ ÷»U÷hõ ÷£]À»ì GßÓ

£õUj›¯® £» ©h[PõP¨ ö£¸Q¨

£õø» ¦ÎUPa ö\´x u°µõP

©õØÖQÓx.

÷uõø\, Cm¼ ©õøÁ ¦ÎUPa

ö\´x ÷uõø\USa _øÁ FmkÁx

©ØöÓõ¸ ÁøP £õUj›¯® BS®. Cx

¿U÷Põ |õìhõU GÚ¨£k®.

S¨ø£U TÍ[PøÍ ©mPøÁzx

|À» Eµ©õP ©õØÖÁx £õUj›¯[PÒ

BS®. ÷uõÀ £uÛhÄ®, ÷u°ø»,

¦øP°ø»°ß |À» ©nzvØS®

£õUj›¯[P÷Í Põµn® BS®.

ö\¯Àö\¯Àö\¯Àö\¯Àö\¯À 9.29.29.29.29.2

£Ç[PÒ, Põ´PÔPÒ, RøµPÒ

AÊQ öPmk ÂkQßÓÚ. CuØS

Põµn® GßÚ? £õUj›¯[PÒ

BS®. H÷uÝ® AÊQ¯ £Ç®

AÀ»x Põ´PÔ £Svø¯ Gkzx

B]›¯º Eu²hß Tmk

~s÷nõUQ°À øÁzx £õº.

ö\¯À 9.3ö\¯À 9.3ö\¯À 9.3ö\¯À 9.3ö\¯À 9.3

Ãmkz ÷uõmhzvÀ EÒÍ ö\i,

öPõiPøͨ £õUj›¯õ uõUQ

°¸¢uõÀ uõÁµzvß ÷|õ²ØÓ

(i) (ii) (iii)

(iv)

£h® 9.8 Pø\°øÇ°ß Ai¨£øh°À ¤›ÄPÒ£h® 9.8 Pø\°øÇ°ß Ai¨£øh°À ¤›ÄPÒ£h® 9.8 Pø\°øÇ°ß Ai¨£øh°À ¤›ÄPÒ£h® 9.8 Pø\°øÇ°ß Ai¨£øh°À ¤›ÄPÒ£h® 9.8 Pø\°øÇ°ß Ai¨£øh°À ¤›ÄPÒ1. JØøÓ Pø\°øÇ 2. J¸•øÚ PØøÓ Pø\°øÇ

3. C¸ •øÚ Pø\°øÇ4. EhÀ •ÊÁx® Pø\°øÇ

1 2 3

4

130

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

A¢u¨ £Svø¯ öÁmi G›zx

Âk. CuÚõÀ ¤Ó ö\iPøÍ

÷|õ°¼¸¢x £õxPõUP •i²®.

ö\¯À 9.4

Áõ[S® Põ´PÔPøÍ EhÚi¯õP

£¯ß£kzu ÷Ásk®. CÀø»

ö¯ÛÀ £õUi›¯[PÒ Põ´PÔ

PøÍ £õvUPõuÁõÖ ÷\ªzx

øÁUP ÷Ásk®. £õUj›¯zv

ÚõÀ AøÁ AÊQ öPmk¨÷£õ´

ÂmhõÀ •ÊÁøu²® £¯ß

£kzuU Thõx. öPmk¨ ÷£õÚ

Põ´PÔPÎÀ £õUj›¯[PÒ

EÒÍÚ. GÚ÷Á AÁØøÓ

Es£uõÀ £»ÁøP ÷|õ´PÒ

HØ£k®.

ö\¯À 9.5ö\¯À 9.5ö\¯À 9.5ö\¯À 9.5ö\¯À 9.5

_zu©õÚ Psnõi |ÊÁzvÀ

(Slide) J¸ xÎ u°º Âmk Tmk

~s÷nõUQ°À øÁzx £õº.

÷PõÀÁiÁ £õUj›¯[PøÍ

AvÀ Põn»õ®.

9.2.6 wø© ÂøÍÂUS®9.2.6 wø© ÂøÍÂUS®9.2.6 wø© ÂøÍÂUS®9.2.6 wø© ÂøÍÂUS®9.2.6 wø© ÂøÍÂUS®

£õUj›¯[PÒ£õUj›¯[PÒ£õUj›¯[PÒ£õUj›¯[PÒ£õUj›¯[PÒ

£õUj›¯[PÒ £» ÷|õ´PøÍ

uõÁµ[Pξ®, ©ÛuºPξ® Es

hõUSQßÓÚ.

£õUj›¯õÂÚõÀ HØ£k® uõÁµ£õUj›¯õÂÚõÀ HØ£k® uõÁµ£õUj›¯õÂÚõÀ HØ£k® uõÁµ£õUj›¯õÂÚõÀ HØ£k® uõÁµ£õUj›¯õÂÚõÀ HØ£k® uõÁµ

÷|õ´PÒ÷|õ´PÒ÷|õ´PÒ÷|õ´PÒ÷|õ´PÒ

Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs. uõÁµ®uõÁµ®uõÁµ®uõÁµ®uõÁµ® ÷|õ´÷|õ´÷|õ´÷|õ´÷|õ´

(i) G¾ªaø\ ÷PßPº ÷|õ´

(ii) E¸øÍ Áøͯ AÊPÀ ÷|õ´

(iii) B¨¤Ò w öÁ¨¦ ÷|õ´

(iv) uUPõÎ ÁõhÀ ÷|õ´

©ÛuºPÐUS iL¨w›¯õ,

¤÷ÍU, ömhÚì, Põ»µõ, G¾®¦¸UQ,

øh£õ´k, öuõÊ÷|õ´ ÷£õßÓ

÷|õ´PøÍ £õUj›¯[PÒ HØ£kzx

QßÓÚ.

9.3 ¦÷µõmiìhõ9.3 ¦÷µõmiìhõ9.3 ¦÷µõmiìhõ9.3 ¦÷µõmiìhõ9.3 ¦÷µõmiìhõ

¦÷µõmiìhõÂÀ EÒÍ

uõÁµ[PÒ ©ØÖ® »[SPÒ

AøÚzx® J¸ ö\À E°›Ú[PÒ

BS®. Ph¼¾®, |ßÜ›¾®

ÁõÌQßÓÚ. ]» JmksoPÍõP

ÁõÌQßÓÚ. Cuß EhÀ J¸

ö\À»õP°¸¢uõ¾® AøÚzx EhÀ

ö\¯ÀPøͲ® ö\´¯ BØÓÀ

ö£ØÖÒÍx.

J¸ ö\À E°›PÎÀ £» ÁøPPÒ

EÒÍx (£h® 9.9). ^¼¯õUPøÍ

(SÖ°øÇ) öPõsh £õµ«]¯®,£õµ«]¯®,£õµ«]¯®,£õµ«]¯®,£õµ«]¯®,

^¼÷¯õ÷£õµõ^¼÷¯õ÷£õµõ^¼÷¯õ÷£õµõ^¼÷¯õ÷£õµõ^¼÷¯õ÷£õµõ ÁøPø¯²®, Pø\

°øÇPøÍU öPõsh ³UÎÚõ,³UÎÚõ,³UÎÚõ,³UÎÚõ,³UÎÚõ,

©õìi÷Põ÷£õµõ©õìi÷Põ÷£õµõ©õìi÷Põ÷£õµõ©õìi÷Põ÷£õµõ©õìi÷Põ÷£õµõ ÁøPø¯²®,

£h® 9.9 J¸ ö\À E°›Ú[PÒ£h® 9.9 J¸ ö\À E°›Ú[PÒ£h® 9.9 J¸ ö\À E°›Ú[PÒ£h® 9.9 J¸ ö\À E°›Ú[PÒ£h® 9.9 J¸ ö\À E°›Ú[PÒ1. A«£õ 2. £õµ«]¯® 3. ³UÎÚõ1. A«£õ 2. £õµ«]¯® 3. ³UÎÚõ1. A«£õ 2. £õµ«]¯® 3. ³UÎÚõ1. A«£õ 2. £õµ«]¯® 3. ³UÎÚõ1. A«£õ 2. £õµ«]¯® 3. ³UÎÚõ

4. ¤Íõì÷©õi¯®4. ¤Íõì÷©õi¯®4. ¤Íõì÷©õi¯®4. ¤Íõì÷©õi¯®4. ¤Íõì÷©õi¯®

÷£õ¼UPõÀPøÍU öPõsh A«£õ,A«£õ,A«£õ,A«£õ,A«£õ,

\õºU÷PõøhÚõ \õºU÷PõøhÚõ \õºU÷PõøhÚõ \õºU÷PõøhÚõ \õºU÷PõøhÚõ ÁøPø¯²®,

ì÷£õºPÒ ‰»® CÚ¨ö£¸UP®

ö\´²® ¤Íõì÷©õi¯®,¤Íõì÷©õi¯®,¤Íõì÷©õi¯®,¤Íõì÷©õi¯®,¤Íõì÷©õi¯®, ì÷£õ÷µõ ì÷£õ÷µõ ì÷£õ÷µõ ì÷£õ÷µõ ì÷£õ÷µõ

÷\õÁõ ÷\õÁõ ÷\õÁõ ÷\õÁõ ÷\õÁõ ÁøPø¯²® \õº¢ux.

Pk® ÷|õ¯õÚ ©÷»›¯õøÁ

Âøͨ£øÁ ¤Íõì÷©õi¯® ¤Íõì÷©õi¯® ¤Íõì÷©õi¯® ¤Íõì÷©õi¯® ¤Íõì÷©õi¯® GßÓ

Jmksouõß. Cµzuzv¾ÒÍ ]Á¨

£qUPøÍz uõUS® ¤Íõì÷©õi¯®

1 2 3 4

131

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

÷|›øh õP J¸Á›hª¸¢x ©ØÓÁ¸US

£µÄÁvÀø». C¢u ÷|õ´ £µÁ öPõ_

•UQ¯ Phzv¯õP EÒÍx.

A÷Úõ¤¼ìA÷Úõ¤¼ìA÷Úõ¤¼ìA÷Úõ¤¼ìA÷Úõ¤¼ì GßÝ® ö£s öPõ_

‰»©õP ©÷»›¯õ áúµzuõÀ £õvU

P¨£mh J¸Á›hª¸¢x ©ØöÓõ¸

Á¸US C¢u Põ´a\À £µÄQÓx.

©÷»›¯õ Põ´a\¼ß AÔSÔPÍõÚ

Sκ ©ØÖ® |kUP® Aøuz öuõhº¢x

Põ´a\À, Pkø©¯õÚ uø»Á¼,

Áõ¢v²nºÄ. ©÷»›¯õ ÷|õ¯õÚx

ö£›¯ |»¨ ¤µa\øÚ¯õP EÒÍx.

©÷»›¯õøÁz uºUPÄ®,

Pmk¨£kzuÄ® ÷Ásk©õÚõÀ,

Jmksoø¯U PhzxQßÓ öPõ_U

PøÍ Ai÷¯õk AÈUP ÷Ásk®.

ö\¯À 9.6ö\¯À 9.6ö\¯À 9.6ö\¯À 9.6ö\¯À 9.6

J¸ xÎ SÍzx }›øÚ Gkzx

|ÊÁzvÀ øÁzx ~s ÷nõUQ°ß

Eu¯õÀ ¦÷µõmiìhõ ÁøP

E°›Ú[PøÍ PshԯĮ.

9.3.1 ~s £õ]PÒ9.3.1 ~s £õ]PÒ9.3.1 ~s £õ]PÒ9.3.1 ~s £õ]PÒ9.3.1 ~s £õ]PÒ

~so¯x®, ~s÷nõUQ°ß

ÁȯõP÷Á öuÎÁõPz öu›Áx©õÚ

£õ]PÒ ~s £õ]PÒ GÚ¨£k®. CøÁ

J¸ ö\À»õP÷Áõ (G.Põ. QÍõª÷hõQÍõª÷hõQÍõª÷hõQÍõª÷hõQÍõª÷hõ÷©õÚõì÷©õÚõì÷©õÚõì÷©õÚõì÷©õÚõì) Tmhø©ÁõP÷Áõ (G.Põ.

ÁõÀÁõUìÁõÀÁõUìÁõÀÁõUìÁõÀÁõUìÁõÀÁõUì) C¸US®. £h® 9.10&À

PõsP. £õ]PÒ AøÚzx® uØ\õº¦

Fmh•øÓ¨ ¤›øÁa ÷\º¢uøÁ.

£h® 9.10 ~s £õ]PÒ£h® 9.10 ~s £õ]PÒ£h® 9.10 ~s £õ]PÒ£h® 9.10 ~s £õ]PÒ£h® 9.10 ~s £õ]PÒ

(a) QÍõª÷hõ÷©õÚì QÍõª÷hõ÷©õÚì QÍõª÷hõ÷©õÚì QÍõª÷hõ÷©õÚì QÍõª÷hõ÷©õÚì (b) ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì ÁõÀÁõUì

ö\¯À 9.7ö\¯À 9.7ö\¯À 9.7ö\¯À 9.7ö\¯À 9.7

Áõ´UPõÀ ©ØÖ® }ºz÷u[Q²ÒÍ

Ch[PÎÀ Põn¨£k® £õ]PÎß

Áͺa]ø¯ PÁÛ.

9.3.2 ¤º÷µõø£mhõ –9.3.2 ¤º÷µõø£mhõ –9.3.2 ¤º÷µõø£mhõ –9.3.2 ¤º÷µõø£mhõ –9.3.2 ¤º÷µõø£mhõ –

h¯õ÷Úõ¤ÍõöáÀ÷»mìh¯õ÷Úõ¤ÍõöáÀ÷»mìh¯õ÷Úõ¤ÍõöáÀ÷»mìh¯õ÷Úõ¤ÍõöáÀ÷»mìh¯õ÷Úõ¤ÍõöáÀ÷»mì

C¢u ÁøP¨ £õ]PÒ £_ø© P»¢u

£Ê¨¦ {Ó® Eøh¯øÁ. ö£¸®£õ¾®

J¸ ö\À £õ]PÒ |PµU Ti¯øÁ. PhÀ

}›À ÁõÇUTi¯øÁ. CvÀ EÒÍ

Cµsk Pø\°øÇPÒ |PºÁuØS

£¯ß£kQßÓÚ. CvÀ J¸ Pø\°øÇ

©ØÓ Pø\°øÇø¯ Âh }Í® Aø©¨¦

©ØÖ® ö\¯¼À ©õÖ£kQÓx. £h®

9.11&À PõsP.

£h® 9.11 GUëÆøÁ¯À»õ£h® 9.11 GUëÆøÁ¯À»õ£h® 9.11 GUëÆøÁ¯À»õ£h® 9.11 GUëÆøÁ¯À»õ£h® 9.11 GUëÆøÁ¯À»õ

9.4 §gø\ Bì÷Põø© ^mì9.4 §gø\ Bì÷Põø© ^mì9.4 §gø\ Bì÷Põø© ^mì9.4 §gø\ Bì÷Põø© ^mì9.4 §gø\ Bì÷Põø© ^mì

G.Põ. : ö£Û]¼¯®,ö£Û]¼¯®,ö£Û]¼¯®,ö£Û]¼¯®,ö£Û]¼¯®, DìmDìmDìmDìmDìm

ö£Û]¼¯® ö£Û]¼¯® ö£Û]¼¯® ö£Û]¼¯® ö£Û]¼¯® £aø\¯©ØÓ Gί

Eh»ø©¨ø£U öPõsh E°›Ú®

BS®. Cx \õÖso¯õP ÁõÌQÓx.

Cx ö©À¼¯ CøÇPÍõÀ BÚx.

£õUi›¯õUPøÍ AÈUPUTi¯

©¸¢uõÚ (Bßi£¯õiU) Gvº E°›

ö£ß]¼ßö£ß]¼ßö£ß]¼ßö£ß]¼ßö£ß]¼ß, ö£ß]¼¯® GßÓ C¢u

§gø\°¼¸¢x ¤›zöukUP¨

£kQÓx. ö£ß]¼ß ©¸¢xPÎß©¸¢xPÎß©¸¢xPÎß©¸¢xPÎß©¸¢xPÎß

CµõoCµõoCµõoCµõoCµõo GßÖ AøÇUP¨£kQÓx.

132

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

DìmDìmDìmDìmDìm

Dìm Gߣx J¸ ö\À E°›

BS®. Cx }Ò Ámh ÁiÂÀ C¸U

S®. Cx J¸ \õÖso. ö|õvzuÀ

•øÓ°À BÀPíõø»z u¯õ›UP

Dìm £¯ß£kQÓx. \ºUPøµU Pøµ\À

BÀPíõ»õP ©õÖ® ÷£õx Põº£ß&

øh&BUø\k öÁίõS®. C¢{PÌa]

ö|õvzuÀ GÚ¨£k®. öµõmi u¯õ›UP

Ä® Dìm £¯ß£kQÓx (£h® 9.12).

£h® 9.12 Dìm£h® 9.12 Dìm£h® 9.12 Dìm£h® 9.12 Dìm£h® 9.12 Dìm

ö\À¼ßö\À¼ßö\À¼ßö\À¼ßö\À¼ß

Aø©¨¦Aø©¨¦Aø©¨¦Aø©¨¦Aø©¨¦

ö\¯À 9.8ö\¯À 9.8ö\¯À 9.8ö\¯À 9.8ö\¯À 9.8

\ºUPøµ ÁÒÎU QÇ[Sa \õÖhß,

Dìm ö£õiø¯a ÷\ºzx ]» |õÒPÒ

PÈzx¨ £õºzuõÀ öÁsø©¯õP

C¸US®. C¢u £Svø¯ ~s÷nõUQ

°À EØÖ¨ £õºzuõÀ Dìm |ßÓõP

Áͺ¢v¸¨£x öu›²®.

9.5 ¤Íõß÷h9.5 ¤Íõß÷h9.5 ¤Íõß÷h9.5 ¤Íõß÷h9.5 ¤Íõß÷h

C¢u E»QÀ HÓUSøÓ¯ 4,00,000

ÁøP uõÁµ CÚ[PÒ EÒÍuõP

©v¨¤h¨£mkÒÍx CÁØÔÀ

2,86,000 CÚ[PÒ §US®

uõÁµ[PÍõS®. ÁõÈh®, ÁÍ›¯À¦,

ÁõÌUøP Ámh®, ÷£õßÓÁØÔß

Ai¨£øh°À §US® uõÁµ[PÒ

÷ÁÖ£kQßÓÚ.

9.5.1 £» ÁøP¯õÚ uõÁµ[PÒ9.5.1 £» ÁøP¯õÚ uõÁµ[PÒ9.5.1 £» ÁøP¯õÚ uõÁµ[PÒ9.5.1 £» ÁøP¯õÚ uõÁµ[PÒ9.5.1 £» ÁøP¯õÚ uõÁµ[PÒ

uõÁµ[PøÍ Cµsk ö£¸®

¤›ÄPÍõP¨ ¤›UP»õ®.

1. §Áõz uõÁµ[PÒ AÀ»x

Q›¨÷hõ ÷P®PÒ

2. §US® uõÁµ[PÒ AÀ»x

L¨Ú÷µõ ÷P®PÒ

CƵsk ¤›ÄPøͲ®

÷©¾® £» ¤›ÄPÍõP¨ ¤›UP»õ®.

9.5.2 uõÁµ ÁøP¨£õmi¯À9.5.2 uõÁµ ÁøP¨£õmi¯À9.5.2 uõÁµ ÁøP¨£õmi¯À9.5.2 uõÁµ ÁøP¨£õmi¯À9.5.2 uõÁµ ÁøP¨£õmi¯À

uõÁµ ©sh»®

Q›¨÷hõ÷P®PÒ ö£Ú÷µõ÷P®PÒ

(§ÁõuõÁµ®) (§US® uõÁµ®)

u÷»õLø£mhõ ¤øµ÷¯õLø£mhõ

öh›÷hõLø£mhõ

Ag]÷¯õìö£º® â®÷Úõìö£º®

J¸Âøu°ø»z uõÁµ® C¸Âøu°ø»zuõÁµ®

9.5.3 ö£¸®£9.5.3 ö£¸®£9.5.3 ö£¸®£9.5.3 ö£¸®£9.5.3 ö£¸®£õ]PÒõ]PÒõ]PÒõ]PÒõ]PÒ

Cø», usk, ÷£õßÓ Aø©¨¦

PÐhß £» «mhº }Í® Á͵UTi¯

]» £õ]PÒ ö©À¼¯ CøÇPÍõPU

Põn¨£k®. CøÁPøÍ PsnõÀ

£õºUP •i²®. CøÁ÷¯ ö£¸®ö£¸®ö£¸®ö£¸®ö£¸®

£õ]PÒ £õ]PÒ £õ]PÒ £õ]PÒ £õ]PÒ GÚ¨£k®. £aø\¨ £õ]PÒ,

£Ê¨¦¨ £õ]PÒ ©ØÖ® ]Á¨¦¨

£õ]PÒ ö£¸® £õ]PÍõS®.

(i) £aø\£õ] : G.Põ. Gßi÷µõ©õº£õGßi÷µõ©õº£õGßi÷µõ©õº£õGßi÷µõ©õº£õGßi÷µõ©õº£õ

(((((Enteromorpha)))))

C¢u ÁøP £õ]PÒ £aø\ {ÓzvÀ

Põn¨£k®. öÁ¨£©sh» PhØ

£Sv°¾ÒÍ £õøÓPÎÀ Jmi Põn¨

£k®. J¸ ]» CÚ[PÒ |ßÜ›À

Põn¨£k®. J¸ AkUPõ»õÚ

ö\ÀPøÍU öPõsh Cøǯõ»õÚx.

÷\ª¨¦ EnÄ ìhõºa BS®.

S÷Íõ÷µõ¤ÀS÷Íõ÷µõ¤ÀS÷Íõ÷µõ¤ÀS÷Íõ÷µõ¤ÀS÷Íõ÷µõ¤À GßÝ® {Óª

C¸¨£uõÀ £aø\¯õP EÒÍx (£h®

9.13).

133

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 9.13 Gßi÷µõ©õº£õ£h® 9.13 Gßi÷µõ©õº£õ£h® 9.13 Gßi÷µõ©õº£õ£h® 9.13 Gßi÷µõ©õº£õ£h® 9.13 Gßi÷µõ©õº£õ

(ii) £Ê¨¦ £õ]PÒ : G.Põ. \ºPõ\®\ºPõ\®\ºPõ\®\ºPõ\®\ºPõ\®

CøÁ ö£¸®£õ¾® Ph¼À

ÁõÌ£øÁ. uõ»ì PÁmøhU QøÍzuÀ

•øÓ°À QøÍzxU Põn¨£kQÓx.

CøÁ PhÀ PøÍPÒPhÀ PøÍPÒPhÀ PøÍPÒPhÀ PøÍPÒPhÀ PøÍPÒ (Sea weeds)

GÚ¨£k®. ø£U÷Põ ÷\¢vßø£U÷Põ ÷\¢vßø£U÷Põ ÷\¢vßø£U÷Põ ÷\¢vßø£U÷Põ ÷\¢vß {ÓªPÒ

Põn¨£k® ÷»ª÷Ú›¯ß÷»ª÷Ú›¯ß÷»ª÷Ú›¯ß÷»ª÷Ú›¯ß÷»ª÷Ú›¯ß ìhõºa

÷\ª¨¦ EnÁõS® (£h® 9.14).

£h® 9.14 \º£h® 9.14 \º£h® 9.14 \º£h® 9.14 \º£h® 9.14 \ºPPPPPõ\®õ\®õ\®õ\®õ\®

(iii) ]Á¨¦ £õ]PÒ : G.Põ. Q›öÚÀ»õQ›öÚÀ»õQ›öÚÀ»õQ›öÚÀ»õQ›öÚÀ»õ

CøÁPÒ öÁ¨£©sh» PhÀ

£Sv°À ÁõÌQßÓÚ. Eh»® umøh

¯õÚ CøÇ÷£õßÓ Aø©¨¦øh¯x.

÷\ª¨¦ EnÄö£õ¸Ò ¦÷Íõ›i¯ß¦÷Íõ›i¯ß¦÷Íõ›i¯ß¦÷Íõ›i¯ß¦÷Íõ›i¯ß

ìhõºa_ BS®. ø£U÷Põ G›z›ßø£U÷Põ G›z›ßø£U÷Põ G›z›ßø£U÷Põ G›z›ßø£U÷Põ G›z›ß

{Óª C¸¨£uõÀ ]Á¨£õP Põn¨

£kQÓx (£h® 9.15).

£h® 9.15 Q›÷ÚÀ»õ£h® 9.15 Q›÷ÚÀ»õ£h® 9.15 Q›÷ÚÀ»õ£h® 9.15 Q›÷ÚÀ»õ£h® 9.15 Q›÷ÚÀ»õ

9.5.4 §Áõz uõÁµ[PÒ9.5.4 §Áõz uõÁµ[PÒ9.5.4 §Áõz uõÁµ[PÒ9.5.4 §Áõz uõÁµ[PÒ9.5.4 §Áõz uõÁµ[PÒ

G.Põ. : ›Uê¯õ›Uê¯õ›Uê¯õ›Uê¯õ›Uê¯õ, L¦÷Ú›¯õL¦÷Ú›¯õL¦÷Ú›¯õL¦÷Ú›¯õL¦÷Ú›¯õ

›Uê¯õ Gߣx Gί, ]Ô¯

uõÁµ©õS®. CuØS ÷ÁºzöuõS¨¦®

uskz öuõS¨¦® C¸UPõx. Cuß

Eh»® |õhõ ÷£õßÓ ÁiÁø©¨¦

Eøh¯x. Cx Dµ©õÚ {»¨£µ¨¤À

Põn¨£k®. Cx ©»ºPøÍ EØ£zv

ö\´ÁvÀø» (£h® 9.16).

L¦÷Ú›¯õ uõÁµzvØS |ßS

Áͺa]¯øh¯õu ÷ÁºPÒ C¸US®.

CuØS |ßS Áͺa]¯øh¯õu

Cø»PÒ Esk. Cx ©»ºPøÍ

EØ£zv ö\´ÁvÀø» (£h® 9.17).

ÁõìS»õº v_UPøÍU öPõsh

uõÁµ[PÒ ÁõìS»õº uõÁµ[PÒ

GÚ¨£k®. G.Põ. : ø\Pì,ø\Pì,ø\Pì,ø\Pì,ø\Pì,

A©µõ¢uì.A©µõ¢uì.A©µõ¢uì.A©µõ¢uì.A©µõ¢uì.

ö\¯À 9.9ö\¯À 9.9ö\¯À 9.9ö\¯À 9.9ö\¯À 9.9

©ø»¨ ¤µ÷u\[PÐUS ö\ßÓõÀ

A[S ©ø»a \›ÄPÎÀ Dµ©õÚ

£SvPÎÀ DµÀ ÁiÂÀ ¤øµ÷¯õ

Lø£mPøÍ PÁÛ CøÁ ›Uê¯õ

uõÁµ©õP C¸UPU Tk®.

›Uê¯õ ©ØÖ® L¦÷Ú›¯õ

uõÁµ[PÎÀ ÁõìS»õº v_ Põn¨

£h® 9.16 ›Uê¯õ £h® 9.16 ›Uê¯õ £h® 9.16 ›Uê¯õ £h® 9.16 ›Uê¯õ £h® 9.16 ›Uê¯õ £h® 9.17 L¦÷Ú›¯õ£h® 9.17 L¦÷Ú›¯õ£h® 9.17 L¦÷Ú›¯õ£h® 9.17 L¦÷Ú›¯õ£h® 9.17 L¦÷Ú›¯õ

134

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£kÁvÀø». GÚ÷Á CzuÁõµ[PÒ

ÁõìS»õº v_ AØÓ uõÁµ[PÐUS

GkzxUPõmkPÍõS®.

9.5.5 ÁõìS»õº v_ EÒÍ §Áõu9.5.5 ÁõìS»õº v_ EÒÍ §Áõu9.5.5 ÁõìS»õº v_ EÒÍ §Áõu9.5.5 ÁõìS»õº v_ EÒÍ §Áõu9.5.5 ÁõìS»õº v_ EÒÍ §Áõu

uõÁµ[PÒuõÁµ[PÒuõÁµ[PÒuõÁµ[PÒuõÁµ[PÒ

ö\»õäâöÚÀ»õ ö\»õäâöÚÀ»õ ö\»õäâöÚÀ»õ ö\»õäâöÚÀ»õ ö\»õäâöÚÀ»õ ©ØÖ®

ö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ì (£h® 9.18 ©ØÖ®

9.19)uõÁµ[Pøͨ £õºzv¸UQÓõ¯õ?

Cx ÷£õßÓ uõÁµ[PÎÀ ©»ºP÷Í

C¸¨£vÀø». BÚõÀ ø\»®,

L¦÷Íõ¯® BQ¯ ÁõìS»õº v_

C¸US®. uõÁµ[PÎÀ }º ©ØÖ®

EnøÁU Phzx® v_UPÒ ÁõìS»õºÁõìS»õºÁõìS»õºÁõìS»õºÁõìS»õº

v_UPÒv_UPÒv_UPÒv_UPÒv_UPÒ GÚ¨£k®. ø\»® ©ØÖ®

¦÷Íõ¯® Gß£Ú ÁõìS»õº v_Âß

TÖPÍõ S®. ÷Á›¼¸¢x }øµ, usk

©ØÖ® Cø»USU PhzxÁx ø\»®

v_ÁõS®. EnĨ ö£õ¸øÍ

÷\ª¨¦¨ £SvUSU Phzx® v_

¦÷Íõ¯® BS®.

£h® 9.18£h® 9.18£h® 9.18£h® 9.18£h® 9.18

ö\»õäâöÚÀ»õö\»õäâöÚÀ»õö\»õäâöÚÀ»õö\»õäâöÚÀ»õö\»õäâöÚÀ»õ

£h® 9.19£h® 9.19£h® 9.19£h® 9.19£h® 9.19

ö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ìö|¨÷µõö»¨¤ì

ö\»õUQöÚÀ»õ ©ØÖ®

ö|¨÷µõö»¨¤ì ö|¨÷µõö»¨¤ì ö|¨÷µõö»¨¤ì ö|¨÷µõö»¨¤ì ö|¨÷µõö»¨¤ì uõÁµ[PÒ Áõì

S»õº v_ EÒÍ §Áõu uõÁµ[PÐUS

GkzxUPõmkPÍõS®.

9.5.6 â®÷Úõìö£º®PÒ9.5.6 â®÷Úõìö£º®PÒ9.5.6 â®÷Úõìö£º®PÒ9.5.6 â®÷Úõìö£º®PÒ9.5.6 â®÷Úõìö£º®PÒ

â®÷Úõìö£º®PÒ Gߣx

Q÷µUP ö\õÀ»õS®. £» uõÁµ[PÒ,

ÂøuPøÍz ÷uõØÖÂUQßÓÚ. }

|ßS AÔ¢u £» uõÁµ[PøÍ CuØS

GkzxU PõmhõPU TÓ»õ®. AÁøµ,

\õzxUSi, ©õ, öPõ´¯õ, ÷£õßÓ

uõÁµ[PÎÀ Âøu¯õÚx PÛ°À

Põn¨£kQÓx. AuõÁx Âøuø¯a

`Ì¢x \øu¨£Sv EÒÍx. CzuøP¯

uõÁµ[PÒ Bgâ÷¯õìö£º®PÒBgâ÷¯õìö£º®PÒBgâ÷¯õìö£º®PÒBgâ÷¯õìö£º®PÒBgâ÷¯õìö£º®PÒ

GÚ¨£k®. BÚõÀ ]» uõÁµ[PÎÀ

Âøu ©mk÷© E¸ÁõS®. Aøua

`Ì¢x GÆÂu \øu¨£Sv²®

C¸UPõx. AuõÁx Âøu¯õÚx

©øÓ¨¤ßÔ C¸US®. C¢u ÁøPz

uõÁµ[PÒ â®÷Úõìö£º®PÒâ®÷Úõìö£º®PÒâ®÷Úõìö£º®PÒâ®÷Úõìö£º®PÒâ®÷Úõìö£º®PÒ

BS®. â®÷Úõ GßÓõÀ ©øÓ¨

¤À»õu, ìö£º® GßÓõÀ Âøu

GߣuõS®. GÚ÷Á â®÷Úõìö£º®

uõÁµ[PÒ GÀ»õÁØÔ¾® ÂøuPÒ

öÁÎ÷¯ öu›²®£i C¸US®.

GkzxUPõmk ø\Pìø\Pìø\Pìø\Pìø\Pì (£h® 9.20).

£h® 9.20£h® 9.20£h® 9.20£h® 9.20£h® 9.20

ø\UPì ©µ®ø\UPì ©µ®ø\UPì ©µ®ø\UPì ©µ®ø\UPì ©µ®

135

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :

›Uê¯õ ©ØÖ® L¦÷Ú›¯õ

ÁõìS»õº v_ÁØÓ §Áõz uõÁµ[PÒ.

Hß?

9.5.7 Bg]÷¯õìö£ºPÒ9.5.7 Bg]÷¯õìö£ºPÒ9.5.7 Bg]÷¯õìö£ºPÒ9.5.7 Bg]÷¯õìö£ºPÒ9.5.7 Bg]÷¯õìö£ºPÒ

AßÓõh ÁõÌUøP°À |õ®

Põq® ö£¸®£õ»õÚ uõÁµ[PÒ

§US® uõÁµ[PÒ BS®. Bg]÷¯õì

ö£º®PÒ ªP¨ ö£›¯ uõÁµ¨

¤›ÄPÍõS®. Bg]÷¯õìö£º®

PÎß ÂøuPÒ PÛ°ÝÒ Põn¨£kÁ

uõÀ AøÁ ‰i¯ ÂøuPøͲøh¯

uõÁµ[PÒ GßÖ AøÇUP¨£kQßÓÚ.

Bg]÷¯õ ìö£º®PÒ J¸ Âzvø»z

uõÁµ[PÒ, C¸Âzvø»z uõÁµ[PÒ

GÚ C¸ ÁS¨¦PÍõP¨ ¤›UP¨

£mkÒÍÚ.

ö\¯À 9.10ö\¯À 9.10ö\¯À 9.10ö\¯À 9.10ö\¯À 9.10

E[PÒ Ãmi¾ÒÍ ©µ[PÒ©ØÖ® \õø»÷¯õµ ©µ[PøÍU PÁÛ,ö£¸®£õ¾® AøÁ §US® uõÁµ[PÍõS®.

9.6 AÛ÷©¼¯õ9.6 AÛ÷©¼¯õ9.6 AÛ÷©¼¯õ9.6 AÛ÷©¼¯õ9.6 AÛ÷©¼¯õ

»[S E»QÀ Põn¨£k®Â»[QÚ[PøÍ ö\À, v_, ©ØÖ® ¦ÓAø©¨¦PÎß Ai¨£øh°À £»öuõSvPÍõP¨ ¤›UP»õ®. AÛ÷©¼¯õÂÀ Põn¨£k® »[SPÒAøÚzx® £» ö\ÀPÍõÀ BÚøÁ.BÚõÀ AøÚzx E°›PЮ, EhÀAø©¨¤¾® ö\¯¼¾® £» ©õÖ£õkPøͨ ö£ØÖÒÍÚ. öuõSv GߣxÁøP¨£õmiß A»PõS®. ö£õxÁõÚJ÷µ ]Ó¨¤¯À¦ £s¦PøÍ öPõsh»[SPÒ AøÚzx® J÷µöuõSv°À C¸US®.

9.6.1 öuõSv : ÷£õ›ö£µõ9.6.1 öuõSv : ÷£õ›ö£µõ9.6.1 öuõSv : ÷£õ›ö£µõ9.6.1 öuõSv : ÷£õ›ö£µõ9.6.1 öuõSv : ÷£õ›ö£µõ

(xøͲh¼PÒ)(xøͲh¼PÒ)(xøͲh¼PÒ)(xøͲh¼PÒ)(xøͲh¼PÒ)

G.Põ. PhØ£g_PhØ£g_PhØ£g_PhØ£g_PhØ£g_

C¢u E°›PÎß EhÀPÎÀ

{øÓ¯ xøÍU Põn¨£kÁuõÀ CøÁ

xøͲh¼PÒxøͲh¼PÒxøͲh¼PÒxøͲh¼PÒxøͲh¼PÒ GßÖ ö£¯º.

CÁØÔØS Ch¨ ö£¯ºa] ö\´²®

EÖ¨¦UPÒ Qøh¯õx. CøÁPÒ

|ßÜ›¾®, PhÀ }›¾® ÁõÌQßÓÚ.

CÁØÔÀ ]» »[QÚ[PÒ A»[

Põµ¨ ö£õ¸mPÍõP¨ £¯ß£kQßÓx.

9.6.2 öuõSv : SȲh¼PÒ (^»ß9.6.2 öuõSv : SȲh¼PÒ (^»ß9.6.2 öuõSv : SȲh¼PÒ (^»ß9.6.2 öuõSv : SȲh¼PÒ (^»ß9.6.2 öuõSv : SȲh¼PÒ (^»ß

i÷µmhõ)i÷µmhõ)i÷µmhõ)i÷µmhõ)i÷µmhõ)

G.Põ. øíiµõ,øíiµõ,øíiµõ,øíiµõ,øíiµõ, öáÀ¼«ß, öáÀ¼«ß, öáÀ¼«ß, öáÀ¼«ß, öáÀ¼«ß,

£ÁǨ£õøÓPÒ.£ÁǨ£õøÓPÒ.£ÁǨ£õøÓPÒ.£ÁǨ£õøÓPÒ.£ÁǨ£õøÓPÒ.

CÆ»[QÚ[PÎÀ EhÀEhÀEhÀEhÀEhÀ

v_UPÍõÀv_UPÍõÀv_UPÍõÀv_UPÍõÀv_UPÍõÀ BÚøÁ. EhØ_Á›À ¦Ó¦Ó¦Ó¦Ó¦Ó

AkUS, AP AkUSAkUS, AP AkUSAkUS, AP AkUSAkUS, AP AkUSAkUS, AP AkUS GÚ C¸ AkUS

ö\ÀPøÍ öPõshx. CÁØÔß Eh¼À

öPõmk® ö\ÀPÒöPõmk® ö\ÀPÒöPõmk® ö\ÀPÒöPõmk® ö\ÀPÒöPõmk® ö\ÀPÒ C¸¨£uõÀ Auß

Eu¯õÀ E°›ø¯ ö\¯¼ÇUP ö\´x

EsQßÓÚ. ]» »[QÚ[PÒ Ch¨

ö£¯ºa] ö\´¯õuÚÁõPÄ®, ]»

Ch¨ö£¯ºa] ö\´¯U Ti¯ÚÁõPÄ®

EÒÍÚ. £ÁÇ £õøÓPøÍ £ÁÇ £õøÓPøÍ £ÁÇ £õøÓPøÍ £ÁÇ £õøÓPøÍ £ÁÇ £õøÓPøÍ E¸ÁõU

S® »[SPÒ C¢u öuõSv°À

Põn¨£kQÓx.

9.6.3 öuõSv : umøh¨ ¦ÊÂÚ®9.6.3 öuõSv : umøh¨ ¦ÊÂÚ®9.6.3 öuõSv : umøh¨ ¦ÊÂÚ®9.6.3 öuõSv : umøh¨ ¦ÊÂÚ®9.6.3 öuõSv : umøh¨ ¦ÊÂÚ®

(¤ÍõmiöíÀªßuì)(¤ÍõmiöíÀªßuì)(¤ÍõmiöíÀªßuì)(¤ÍõmiöíÀªßuì)(¤ÍõmiöíÀªßuì)

G.Põ. : |õhõ¨ ¦Ê|õhõ¨ ¦Ê|õhõ¨ ¦Ê|õhõ¨ ¦Ê|õhõ¨ ¦Ê

9.6.4 öuõSv : AìUöíÀªßuì9.6.4 öuõSv : AìUöíÀªßuì9.6.4 öuõSv : AìUöíÀªßuì9.6.4 öuõSv : AìUöíÀªßuì9.6.4 öuõSv : AìUöíÀªßuì

G.Põ. : E¸øͨ ¦ÊUPÒ,E¸øͨ ¦ÊUPÒ,E¸øͨ ¦ÊUPÒ,E¸øͨ ¦ÊUPÒ,E¸øͨ ¦ÊUPÒ,

öPõUQ¨ ¦ÊUPÒ.öPõUQ¨ ¦ÊUPÒ.öPõUQ¨ ¦ÊUPÒ.öPõUQ¨ ¦ÊUPÒ.öPõUQ¨ ¦ÊUPÒ.

136

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

CƸ öuõSvPξ® Põn¨

£k® »[SPÒ ö£¸®£õ¾® Jm&

ksoPÍõP ÁõÌQßÓÚ. CÆ»[S

PÎß EhØ_Á›À ¦Ó AkUS, Cøh¦Ó AkUS, Cøh¦Ó AkUS, Cøh¦Ó AkUS, Cøh¦Ó AkUS, Cøh

AkUSAkUSAkUSAkUSAkUS ©ØÖ® AP AkUS AP AkUS AP AkUS AP AkUS AP AkUS Põn¨

£kQÓx. G¢u E°›°ß «x

Jmkso¯õÚx EnÂØPõPÄ®

EøÓÂhzvØPõPÄ® u[Q ÁõÌQÓ÷uõ

A¢u E°› K®¦°› GÚ¨£k®.

Jmkso¯õÚx K®¦°›US wø©

PøÍ ÂøÍÂUQÓx. G.Põ. ©Ûu

EnÄ ©sh»zvÀ Põn¨£k®.

E¸øÍE¸øÍE¸øÍE¸øÍE¸øÍ ©ØÖ® umøh¨ ¦ÊUPÒ.umøh¨ ¦ÊUPÒ.umøh¨ ¦ÊUPÒ.umøh¨ ¦ÊUPÒ.umøh¨ ¦ÊUPÒ.

CvÀ ©Ûuß Â¸¢÷uõ®¤¯õP

C¸UQÓõß. umøh¨ ¦ÊUPÒ ©Ûuß

©mk©À»õ©À ©ØÓ •xöP¾®¦PÎ

¾® Põn¨£kQÓx. C¢u Jmkso

PÍõÀ ©ÛuÝUS Cµzu ÷\õøP,Cµzu ÷\õøP,Cµzu ÷\õøP,Cµzu ÷\õøP,Cµzu ÷\õøP,

Áõ¢v Enºa], Á°ØÖ Á¼, |µ®¦Áõ¢v Enºa], Á°ØÖ Á¼, |µ®¦Áõ¢v Enºa], Á°ØÖ Á¼, |µ®¦Áõ¢v Enºa], Á°ØÖ Á¼, |µ®¦Áõ¢v Enºa], Á°ØÖ Á¼, |µ®¦

©sh» ÷PõÍõÖPÒ ©sh» ÷PõÍõÖPÒ ©sh» ÷PõÍõÖPÒ ©sh» ÷PõÍõÖPÒ ©sh» ÷PõÍõÖPÒ ÷£õßÓ

E£õøuPÒ ÷uõßÖQßÓÚ.

9.6.5 öuõSv : ÁøÍz uø\¨9.6.5 öuõSv : ÁøÍz uø\¨9.6.5 öuõSv : ÁøÍz uø\¨9.6.5 öuõSv : ÁøÍz uø\¨9.6.5 öuõSv : ÁøÍz uø\¨

¦ÊUPÒ (AßÚ¼hõ)¦ÊUPÒ (AßÚ¼hõ)¦ÊUPÒ (AßÚ¼hõ)¦ÊUPÒ (AßÚ¼hõ)¦ÊUPÒ (AßÚ¼hõ)

G.Põ. : ©s¦Ê, Amøh©s¦Ê, Amøh©s¦Ê, Amøh©s¦Ê, Amøh©s¦Ê, Amøh

CzöuõSv°À EÒÍ Â»[QÚ[

PÎß EhÀ £» Psh[PÍõÀ

BÚøÁ. ‰ßÖ AkUS EÒÍ EhØ

_ÁøµU öPõsh CÆ»[SPÎÀ

‰i¯ Cµzu Kmh ©sh»®‰i¯ Cµzu Kmh ©sh»®‰i¯ Cµzu Kmh ©sh»®‰i¯ Cµzu Kmh ©sh»®‰i¯ Cµzu Kmh ©sh»®

Põn¨£kÁx ]Ó¨¦ £s£õS®.

Cµzuzvß ]Á¨£qUPÎÀ]Á¨£qUPÎÀ]Á¨£qUPÎÀ]Á¨£qUPÎÀ]Á¨£qUPÎÀ Cµzu Cµzu Cµzu Cµzu Cµzu

{ÓªPÒ{ÓªPÒ{ÓªPÒ{ÓªPÒ{ÓªPÒ C¸¨£uõÀ Cµzu® ]Á¨£õP

EÒÍx. CÆ»[SPÒ öÁÎ÷¯ØÖ®

PÈÄPÒ {»zvß ÁÍzøu

÷©®£kzxQßÓÚ.

AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :

EÇÁÛß |s£ß GßÖ

ö\õÀ»¨£k® ©s¦Ê Cz öuõSv°À

uõß EÒÍÚ. CøÁ PÈÄ ÷©»õsø©

°À ö£¸® £[S ÁQUQßÓÚ.

©soÀ ]øuÄÖ® PÈÄPøÍ ©mP

øÁzx \zx ªS¢u C¯ØøP Eµ©õP

©õØÖQßÓÚ. CÆÁøP C¯ØøP

Eµ©õÚx Cµ\õ¯Ú Eµzøu Âh £»

ÁÈPÎÀ ]Ó¢uuõS®.

9.6.6 öuõSv : PqUPõ¼PÒ9.6.6 öuõSv : PqUPõ¼PÒ9.6.6 öuõSv : PqUPõ¼PÒ9.6.6 öuõSv : PqUPõ¼PÒ9.6.6 öuõSv : PqUPõ¼PÒ

(Bºz÷µõ ÷£õhõ)(Bºz÷µõ ÷£õhõ)(Bºz÷µõ ÷£õhõ)(Bºz÷µõ ÷£õhõ)(Bºz÷µõ ÷£õhõ)

G.Põ. CÓõÀ«ß, |sk, ]»¢v,

§µõß, ©µÁmøh, ÷uÒ, Pµ¨£õß §a],

Ásnzx¨ §a], D, öPõ_ ©ØÖ®

÷uÜ.

CzöuõSv°À Põn¨£k® »[

SPÎß PõÀPÎÀ PqUPÒ C¸¨£uõÀ

PqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒ GßÖ ö£¯º. CÁØÔÀ

uø», ©õº¦, Á°Ö GßÓ £SvPÒ

EÒÍÚ. CøÁPÎß ¦Óa\mhP®

øPmißøPmißøPmißøPmißøPmiß GßÓ ö£õ¸ÍõÀ BUP¨

£mhx. Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»®

vÓ¢u ÁøPø¯ \õº¢ux. Cµzu

{ÓªPÒ CÀ»õuuõÀ Cµzu® {Ó©ØÖ

Põn¨£kQÓx. Enº }m]PÒ ©ØÖ®

TmkU PsPÒ ÷£õßÓ •UQ¯¨

£s¦PøÍ Cz öuõSv »[QÚ[PÒ

ö£ØÖÒÍÚ.

ö£¸®£õßø©¯õÚ PqUPõ¼

PÒ ö£õ¸Íõuõµ •UQ¯zxÁ•øh¯

uõPÄ® ]» w[S ÂøÍÂUS® E°›

PÍõPÄ® Põn¨£kQßÓÚ.

CÓõÀ «ß, |sk ÷£õßÓøÁ

]Ó¢u ¦µua \zx {øÓ¢u EnÁõS®.

÷uÜ, ©¸zxÁ •UQ¯zxÁ® Áõ´¢u

137

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

÷uøÚ E¸ÁõUSQÓx. Ásnzx¨

§a]PÒ, A¯À ©Pµ¢u ÷\ºUøPUS

ö£›x® EuÄQßÓÚ. D, Põ»µõ,D, Põ»µõ,D, Põ»µõ,D, Põ»µõ,D, Põ»µõ,

øh£õ´k, B¢zµõUì, Á°ØÖ¨øh£õ´k, B¢zµõUì, Á°ØÖ¨øh£õ´k, B¢zµõUì, Á°ØÖ¨øh£õ´k, B¢zµõUì, Á°ØÖ¨øh£õ´k, B¢zµõUì, Á°ØÖ¨

÷£õUS, ^u÷£v÷£õUS, ^u÷£v÷£õUS, ^u÷£v÷£õUS, ^u÷£v÷£õUS, ^u÷£v ÷£õßÓ ÷|õ´PøÍ

EshõUS® Q¸ªPøÍU PhzxQÓx.

öPõ_ ©÷»›¯õ ©ØÖ®, ¯õøÚUPõÀ¯õøÚUPõÀ¯õøÚUPõÀ¯õøÚUPõÀ¯õøÚUPõÀ

÷|õø¯ EshõUS®, Jmksoø¯¨

£µ¨¦QÓx. £h® 9.21&À PõsP.

ö\¯À 9.11ö\¯À 9.11ö\¯À 9.11ö\¯À 9.11ö\¯À 9.11

|ßø© u¸®. wø© u¸®PqUPõ¼PøÍ AmhÁøn¨£kzxP :

Á.Á.Á.Á.Á. |ßø©|ßø©|ßø©|ßø©|ßø© wø©wø©wø©wø©wø©G sG sG sG sG s u¸®u¸®u¸®u¸®u¸® u¸®u¸®u¸®u¸®u¸®

PqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒ PqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒPqUPõ¼PÒ

1 ..................... .....................

2 ..................... .....................

3 ..................... .....................

4 ..................... .....................

9.6.7 öuõSv9.6.7 öuõSv9.6.7 öuõSv9.6.7 öuõSv9.6.7 öuõSv : ö©À¾h¼PÒö©À¾h¼PÒö©À¾h¼PÒö©À¾h¼PÒö©À¾h¼PÒ

ö©õ»ìPõ

G.Põ. BU÷hõ£ìBU÷hõ£ìBU÷hõ£ìBU÷hõ£ìBU÷hõ£ì, |zøu,, |zøu,, |zøu,, |zøu,, |zøu,

|ßܺ ©mi.|ßܺ ©mi.|ßܺ ©mi.|ßܺ ©mi.|ßܺ ©mi.

CøÁ ö©ßø©¯õÚ uø\¯õ»õÚ

Ehø» ö£ØÖÒÍÚ. ö£›¯ uø\°Úõuø\°Úõuø\°Úõuø\°Úõuø\°Úõ

»õÚ £õu®»õÚ £õu®»õÚ £õu®»õÚ £õu®»õÚ £õu® GÚ¨£k® EÖ¨¤ß

Eu¯õÀ Cuß C¯UP® |øhö£Ö

QÓx. Enº }m]PÒ, ãµn©sh»®,

©ØÖ®, Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»[PÒ

Põn¨ £kQÓx. ]» ö©À¾h¼PÎÀ

PiÚ ©õÚ PõÀ]¯zuõ»õÚ Kk

Eh¼ß öÁΨ¦ÓzvÀ Põn¨£k

QÓx. CuØS ¦Ó\mhP®¦Ó\mhP®¦Ó\mhP®¦Ó\mhP®¦Ó\mhP® GßÖ ö£¯º.

Âø»²¯º¢u •zxUPøÍ E¸ÁõUS®

•zxa ]¨¤°Ú® C¸¨£x C¢u

öuõSv°À uõß. QÎg\ÀPÎß ]»

ÁøP ©ÛuÝUS EnÁõPÄ® ©ØÖ®

]»ÁøP ö©À¾h¼PÒ «ßPÐUS®,

}º £ÓøÁPÐUS® EnÁõP £¯ß

£kQßÓÚ.

9.6.8 öuõSv9.6.8 öuõSv9.6.8 öuõSv9.6.8 öuõSv9.6.8 öuõSv : •m÷uõ¼PÒ•m÷uõ¼PÒ•m÷uõ¼PÒ•m÷uõ¼PÒ•m÷uõ¼PÒ

(GQ÷Úõ öhº÷©mhõ)

G.Põ. |m\zvµ «ß, PhÀ|m\zvµ «ß, PhÀ|m\zvµ «ß, PhÀ|m\zvµ «ß, PhÀ|m\zvµ «ß, PhÀ

öÁÒÍ›, PhÀ ¼À¼PÒ.öÁÒÍ›, PhÀ ¼À¼PÒ.öÁÒÍ›, PhÀ ¼À¼PÒ.öÁÒÍ›, PhÀ ¼À¼PÒ.öÁÒÍ›, PhÀ ¼À¼PÒ.

CÆ»[SPÎß Eh¼ß ÷©Ø÷©Ø÷©Ø÷©Ø÷©Ø

£µ¨¤À •mPÒ£µ¨¤À •mPÒ£µ¨¤À •mPÒ£µ¨¤À •mPÒ£µ¨¤À •mPÒ Põn¨£kÁuõÀ

•m÷uõ¼PÒ GßÖ ö£¯º. CÁØÔÀ

£h® 9.21 RÈÚ Â»[SPÒ£h® 9.21 RÈÚ Â»[SPÒ£h® 9.21 RÈÚ Â»[SPÒ£h® 9.21 RÈÚ Â»[SPÒ£h® 9.21 RÈÚ Â»[SPÒ1. PhØ £g_ 2. öáÀ¼ «ß 3. |õhõ¨ ¦Ê 4. E¸øͨ ¦Ê

5. ©s¦Ê 6. Ásnzx¨ §a] 7. |zøu 8. |m\zvµ «ß

1 2

5 6

3

7 8

4

138

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

EhÀ Psh[PÒ CÀø».EhÀ Psh[PÒ CÀø».EhÀ Psh[PÒ CÀø».EhÀ Psh[PÒ CÀø».EhÀ Psh[PÒ CÀø». SÇÀ

PõÀPÎß ‰»® Ch¨ ö£¯ºa]

ö\´QÓx. Cz öuõSv°¾ÒÍ Â»[S

PÒ Á°ØÖ £Svø öÁΰÀ uÒÎ

Esq® ö£õ¸øÍ ãµoUQÓx. £»

•m÷uõ¼PÒ ©ÛuºPÐUS EnĨ

ö£õ¸ÍõPÄ®, A»[Põµ ö£õ¸ÍõP

Ä® £¯ß£kQÓx.

9.6.9 öuõSv :9.6.9 öuõSv :9.6.9 öuõSv :9.6.9 öuõSv :9.6.9 öuõSv : Põº÷hmhõPõº÷hmhõPõº÷hmhõPõº÷hmhõPõº÷hmhõ

Cz öuõSv°ß RÌ •xöP¾®

¦ÒÍ AøÚzx »[SPЮ

Ah[S®. •xöP¾®¦PÒ Gߣx ]Ö,

]Ö •Ò G¾®¦PÒ Cøn¢u J¸

}sh G¾®¦z öuõhº BS®.

«ßPÒ, C¸ÁõÌÂPÒ, FºÁÚ,

£ÓøÁPÒ, £õ¿miPÒ ÷£õßÓ

ÁøPø¯a ÷\º¢u »[QÚ[PÒ

•xöP¾®¤PÒ•xöP¾®¤PÒ•xöP¾®¤PÒ•xöP¾®¤PÒ•xöP¾®¤PÒ BS®. (£h® 9.22)

CøÁPÒ G¾®£õ»õÚ \mhP[G¾®£õ»õÚ \mhP[G¾®£õ»õÚ \mhP[G¾®£õ»õÚ \mhP[G¾®£õ»õÚ \mhP[

PøͨPøͨPøͨPøͨPøͨ ö£ØÔ¸UQßÓÚ. GkzxU

Põmk xk¨¦PÎß Eu²hß Ch¨

ö£¯ºa] ö\´QßÓÚ.

C¸ÁõÌÂPÒ & uÁøÍPÒ

CøÁPÒ }›¾®, {»zv¾® ÁõÇU

Ti¯øÁ.

FºÁÚ & G.Põ. •uø», Bø©,

£õ®¦, £À¼, Knõß ÷£õßÓøÁ.

£ÓøÁPÒ & G.Põ. ]mkU S¸Â,

PÊS, ö|¸¨¦U ÷PõÈ, ©°À, PõP®

÷£õßÓøÁ.

£õ¿miPÒ & G.Põ. §øÚ, |õ´,

G¼, AoÀ, öÁÍÁõÀ, ¦¼, ][P®,

¯õøÚ, ©õk, ©Ûuß.

AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :

£ÓUS® ußø©¯ØÓ £ÓøÁ

Bìm›a GÚ¨£k® ö|¸¨¦U ÷PõÈ

BS®. £ÓUS® ußø©²ÒÍ £õ¿mi

öÁÍÁõÀ.

9.7 ©ÛuÁºUP¯À 9.7 ©ÛuÁºUP¯À 9.7 ©ÛuÁºUP¯À 9.7 ©ÛuÁºUP¯À 9.7 ©ÛuÁºUP¯À (Anthropology)

©Ûu CÚzøu¨ £ØÔ £iUS®

¤›Ä ©ÛuÁºUP¯À GÚ¨£k®.

E»Qß GÀ»õz vø\Pξ® £µÂ

ÁõÊ® CÚ® ©Ûu CÚ©õS®. E»Qß

ªP E¯µ©õÚ ÷|£õμ¸¢x ªPÄ®

£h® 9.22 •xöP¾®¤PÒ£h® 9.22 •xöP¾®¤PÒ£h® 9.22 •xöP¾®¤PÒ£h® 9.22 •xöP¾®¤PÒ£h® 9.22 •xöP¾®¤PÒ1.«ß 2. uÁøÍ 3. £õ®¦ 4. ¦Óõ 5. •¯À

1 2

4 5

3

139

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

uõÌÁõÚ Cì÷µ¼ß \õUPhÀ (Dead

Sea) Áøµ°À, GÀ»õ Âu©õÚ

{» ÁõÈhzv¾® ©Ûuß £µÂ

ÁõÌQÓõß.

CÆÁõÖ E»öP[S® £µÂ

ÁõÊ® ©Ûuß J÷µ Âu©õÚ

÷uõØÓzvÀ Põn¨£kÁvÀø». ©Ûuº

PÒ {Ózv¾®, uø» ©søh÷¯õmiß

Aø©¨¤¾® ÷ÁÖ£kQßÓÚº. Euõµ

n©õP B¨¤›UPõÂÀ ÁõÊ®

PÖ¨¤ÚzuÁº }U÷µõUPÒ GÚ¨£kÁº.

÷uõ¼À CÁºPÐUS ö©»õÛß

GßÝ® {ÓªPÒ AvP©õP C¸¨£

÷uõk ©søh÷¯õmøh Bµõ´¢uõÀ

\xµ ÁiÁ Ps SȲ®, ö£›¯ uõøh

G¾®¦® C¸US®. ^Ú CÚzuÁº

PÍõÚ ©[÷Põ»õ´kPÒ ©õ{ÓzuÁº

PÒ. CÁºPÐUS }Ò Ámh Ps

SȲ®, ]Ô¯ •PÁõ²® C¸US®.

öÁÒøÍ CÚzuÁº PõU÷Pê¯ßPÒ

GÚ¨£kÁº. CÆÁõÖ £» ÷ÁÖ£õkPÒ

©ÛuºPÎÀ Põn¨£kÁuØS AÁºPÒ

ÁõÊ® §÷PõÍa `Ì{ø»÷¯

Põµn©õS®. ©ÛuÛß Â»[Q¯À

ö£¯º ÷íõ÷©õ ö\¨¤¯ß BS®.

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. G´mì ÷|õø¯ E¸ÁõUS® øÁµì

A) T4 øÁµì B) TMV C) HIV D) »[S øÁµì

2. uõÁµ øÁµ_PÎÀ Põn¨£k® ©µ¦ ö£õ¸Ò.

A) RNA B) t RNA C) DNA ©ØÖ® RNA D) r RNA

3. AÛ©õ¼¯õÄUS Kº GkzxUPõmk

A) £õUj›¯õ B) ©s¦Ê C) A«£õ D) Dìm

4. ©ÛuÛÀ ©÷»›¯õøÁ HØ£kzx® E°›.

A) ³UÎÚõ B) £õµ«]¯® C) ¤Íõì÷©õi¯® D) A«£õ

5. ~s BÀPõUPÐUS GkzxU Põmk

A) QÍõª÷hõ÷©õÚõì B) \ºPõ\®

C) ÷Pµõ D) øíi›À»õ

6. £õUj›¯õ°¯¼ß u¢øu GÚ AøÇUP¨£k£Áº .....................

7. .................. ©¸¢xPÎß Cµõo GßÖ AøÇUP¨£kQÓx.

8. Bg]÷¯õìö£ºªPÎß ]ØÔÚ[PÎß GsoUøP ........

140

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

9. ÁõìS»õº v_ EÒÍ §Áõu uõÁµ[PÐUS J¸ Euõµn® u¸P.

10. ©ÛuÛß EnÄ ©sh»zvÀ Põn¨£k® Jmkso .........

11. PqUPõ¼PÎß ¦Óa\mhP® ......... GßÓ ö£õ¸ÍõÀ BÚx.

12. £õUj›¯õ J¸uõÁµ® GߣuØS Põµn® TÖ.

13. 'Jmkso' – Áøµ¯Ö.

14. }U÷µõUPÒ Hß P¸¨£õPU Põn¨£kQÓõºPÒ?

15. ©ÛuºPÎÀ øÁµ_PÎÚõÀ HØ£k® ÷|õ´PÒ ¯õøÁ?

16. ©÷»›¯õ ÷|õ°ß AÔSÔPÒ ¯õøÁ?

17. £Ê¨¦ £õ]PÒ GßÓõÀ GßÚ? Euõµn® öPõk

18. ©Ûu ÁºUP¯À GßÓõÀ GßÚ?

19. ö|õvzuÀ GßÓõÀ GßÚ?

20. T4 øÁµ]ß Aø©¨ø£ ÂÁ›.

21. £õUj›¯õÂß |ßø© wø©PøÍ ÂÁ›.

22. ÁøÍzuø\ ¦ÊUPÒ, PqUPõ¼PÎß ö£õx¨ £s¦PøÍ GÊxP.

]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...

»[S CÚ[PÎÀ JmhPa ]Â[Q°ß PÊzx ªPÄ®

}Í©õÚx.

GÀ»õ ÁøP¯õÚ £õ®¤Ú[PЮ Qmh¨£õºøÁ¯õÀ

£õvUP¨£mkÒÍÚ.

]®£ßê Sµ[S »[QÚ[PÎ÷»÷¯ ªPÄ®

AÔÄUTºø© Eøh¯x.

|õ´ EÓ[SÁuØS •ß£õP, uõß EÓ[Sªhzøu ‰ßÖ

•øÓ _ØÔ Á»® Á¸®.

{³ê»õ¢x |õmiÀ ÷uÒ CÚ[PÒ Põn¨£kÁvÀø».

141

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

10. E°›Ú[PÎß Aø©¨¦® ö\¯À£õk®uõÁµ[PÎß ¦Óz÷uõØÓzøu¨

£ØÔ ÂÍUS® ¤›ÂØS uõÁµ ¦ÓuõÁµ ¦ÓuõÁµ ¦ÓuõÁµ ¦ÓuõÁµ ¦Ó

Aø©¨¤¯À Aø©¨¤¯À Aø©¨¤¯À Aø©¨¤¯À Aø©¨¤¯À GßÖ ö£¯º. CvÀ

uskz öuõS¨¦, ÷Áºz öuõS¨¦

©ØÖ® Cø» BQ¯ÁØÔß Aø©¨¦®

ö\¯À£õkPЮ Ah[S®. E¯º uõÁµ

©ØÖ® »[SPÎß £À÷ÁÖ

£oPøÍ ÷©ØöPõÒÁuØPõP, |ßS

Áͺa]¯øh¢u EÖ¨¦UPÒ EÒÍÚ.

uõÁµ[PÎÀ |øhö£Ö® JÎa

÷\ºUøP, _Áõ]zuÀ ©ØÖ® }µõ¨

÷£õUS ÷£õßÓ ö\¯À£õkPøͲ®

©Ûu Eh¼À |øhö£Ö® ö\›zuÀ,

Cµzua _Ø÷Óõmh® ©ØÖ® PÈÄ }UP

ö\¯À£õkPÒ •u¼¯ {PÌÄPøÍ

C¨£õh¨ ¤›ÂÀ Põs÷£õ®.

10.1 ÷Áºz öuõSv°ß Aø©¨¦®10.1 ÷Áºz öuõSv°ß Aø©¨¦®10.1 ÷Áºz öuõSv°ß Aø©¨¦®10.1 ÷Áºz öuõSv°ß Aø©¨¦®10.1 ÷Áºz öuõSv°ß Aø©¨¦®

ö\¯À£õk®ö\¯À£õk®ö\¯À£õk®ö\¯À£õk®ö\¯À£õk®

ö£¸®£õ»õÚ uõÁµ[PÎÀ ÷Áºz

öuõSv §ª°ß Ai°À Põn¨

£kQÓx. Cx usiß öuõhºa]¯õS®.

÷ÁºPÒ }øµ²® PÛ©¨ ö£õ¸m

PøͲ® {»zv¼¸¢x EÔg_QÓx.

uõÁµzøu §ª°À FßÖQÓx. ©s

A›©õÚzøu ukUQÓx. ]»

uõÁµ[PÎß ÷ÁºPÎÀ EnĨ

ö£õ¸mPÒ ÷\ªUP¨£kÁuõÀ AøÁ

EnÁõP¨ £¯ß£kQßÓÚ.

10.1.1 C¸ÁøP ÷Áºz öuõS¨¦PÒ10.1.1 C¸ÁøP ÷Áºz öuõS¨¦PÒ10.1.1 C¸ÁøP ÷Áºz öuõS¨¦PÒ10.1.1 C¸ÁøP ÷Áºz öuõS¨¦PÒ10.1.1 C¸ÁøP ÷Áºz öuõS¨¦PÒ

Eß Ãmøha _ØÔ {ØS®

©µ[PÎß ÷ÁºPøͨ £õºzv¸U

QÓõ¯õ? ¦Î, ©õ ©µ[PÎß

÷ÁºPøͨ £õºzv¸UQÓõ¯õ? ¦À¼ß

÷ÁºPÒ, öußøÚ, ÁõøÇ, £øÚ

÷£õßÓ ©µ[PÎß ÷ÁºPøÍ

PÁÛzv¸UQÓõ¯õ? GÀ»õ ÷ÁºPЮ

JßÖ ÷£õÀ CÀø» AÀ»Áõ?

÷Áºz öuõS¨¦ C¸ ÁøP¨£k®.

i) Bo÷Áºz öuõS¨¦ ii) \À¼ ÷Áºz

öuõS¨¦.

10.1.2 Bo÷Áºz öuõS¨¦10.1.2 Bo÷Áºz öuõS¨¦10.1.2 Bo÷Áºz öuõS¨¦10.1.2 Bo÷Áºz öuõS¨¦10.1.2 Bo÷Áºz öuõS¨¦

Bo÷Áºz öuõS¨¦ C¸

Âzvø» uõÁµzvß £s£õS®. Âøu

•øÍUS® ÷£õx •øÍ÷Áº

öÁΨ£mk Ax öuõhº¢x •ußø©

÷ÁµõP ÁͺQÓx. •ußø© ÷Áº £»

1

2

3

£h® 10.1 Bo÷Áºz öuõS¨¦£h® 10.1 Bo÷Áºz öuõS¨¦£h® 10.1 Bo÷Áºz öuõS¨¦£h® 10.1 Bo÷Áºz öuõS¨¦£h® 10.1 Bo÷Áºz öuõS¨¦

1. •ußø© ÷Áº 2. Cµshõ® {ø» ÷Áº

3. ‰ßÓõ® {ø» ÷Áº

142

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

Cµshõ® {ø» ÷ÁºPøÍ

E¸ÁõUSQÓx. Cµshõ® {ø»

÷ÁºPÒ ‰ßÓõ® {ø» ÷ÁºPøÍ

E¸ÁõUSQßÓÚ. Cx BoBoBoBoBo

÷ÁºzöuõS¨¦ ÷ÁºzöuõS¨¦ ÷ÁºzöuõS¨¦ ÷ÁºzöuõS¨¦ ÷ÁºzöuõS¨¦ GÚ¨£k® (£h®

10.1). ö£õxÁõP ÷ÁºPÒ ÷|º ¦Â÷|º ¦Â÷|º ¦Â÷|º ¦Â÷|º ¦Â

Dº¨¦ |õmh®Dº¨¦ |õmh®Dº¨¦ |õmh®Dº¨¦ |õmh®Dº¨¦ |õmh® öPõshøÁ. £Ê¨¦

{Ózxhß Põn¨£k®. G.Põ. : ©õ,

ö\®£¸zv.

10.1.3 \À¼ ÷Áºz öuõS¨¦10.1.3 \À¼ ÷Áºz öuõS¨¦10.1.3 \À¼ ÷Áºz öuõS¨¦10.1.3 \À¼ ÷Áºz öuõS¨¦10.1.3 \À¼ ÷Áºz öuõS¨¦

\À¼ ÷Áºz öuõS¨¦ Gߣx J¸

Âzvø» uõÁµ[PÎß ]Ó¨¦ £s

£õS®. •øÍ ÷Á›¼¸¢x E¸ÁõQ¯

•uÀ {ø» ÷Áº ö\¯¼Ç¢x AÈ¢x

ÂkQÓx. ¤ß •øÍU S¸zvß AiU

PqUPμ¸¢x öuõS¨£õP J÷µ

AÍÁõÚ ÷ÁºPÒ E¸ÁõS®. Cx÷Á

\À¼÷Áºz öuõS¨¦\À¼÷Áºz öuõS¨¦\À¼÷Áºz öuõS¨¦\À¼÷Áºz öuõS¨¦\À¼÷Áºz öuõS¨¦ GÚ¨£k®

(£h® 10.2). CøÁ ©soÀ AvP

BÇzvØS Á͵õx. G.Põ. ÷\õÍ®,

P¸®¦, ö|À.

10.1.4. ÷Á›ß ÷Áø»PÒ10.1.4. ÷Á›ß ÷Áø»PÒ10.1.4. ÷Á›ß ÷Áø»PÒ10.1.4. ÷Á›ß ÷Áø»PÒ10.1.4. ÷Á›ß ÷Áø»PÒ

(i) uõÁµ[PøÍ FßÓa ö\´uÀ

{»zvÀ uõÁµzøu {ø»¯õP

FßÓa ö\´QÓx. ÷©¾® PõØÔß

÷ÁPzuõÀ ©µ[PÒ \õ¯õ©À

£õxPõUP¨ £¯ß£kQÓx. ©s

A›¨¦ £õxPõUP¨£kQÓx.

(ii) }º ©ØÖ® uõx E¨¦PøÍ

EÔg_uÀ

{»zvÀ EÒÍ }øµ²® ©soÀ

Pøµ¢xÒÍ uõx E¨¦UPøͲ®

÷ÁºPÒ EÔg] uõÁµzvÀ £»

£SvPЮ ö£Ö©õÖ ö\´QßÓÚ.

(iii) PhzxuÀ

÷Á›ß ‰»® EÔg\¨£k® }º,

uõx E¨¦PÒ ÷Á›ß ÁȯõP usk,

QøÍ ©ØÖ® Cø»PÐUS Phzu¨

£kQÓx. CvÀ ÷Áºz öuõSv •UQ¯

£[S ÁQUQÓx.

10.1.5 ÷Á›ß ©õØÓ[PÒ10.1.5 ÷Á›ß ©õØÓ[PÒ10.1.5 ÷Á›ß ©õØÓ[PÒ10.1.5 ÷Á›ß ©õØÓ[PÒ10.1.5 ÷Á›ß ©õØÓ[PÒ

C¯À£õÚ £o¯õÚ FßÖuÀ,

EÔg_uÀ ©ØÖ® PhzxuÀ uµ,

÷\ª¨¦ ©ØÖ® ¤Ó £oUPõP ÷ÁºPÒ

E¸©õÖQßÓÚ. Cx ÷Á›ß

©õØÖ¸UPÒ GÚ¨£k®. Cx Bo

÷Á›ß ©õØÖ¸UPÒ, ÷ÁØÔh÷Á›ß

©õØÖ¸UPÒ GÚ C¸ ÁøP¨£k®.

(i) Bo÷Á›ß ©õØÓ[PÒ

Põ´PÔ \¢øu°À ÷Pµm, •Ò

Í[Q, ¥m¹m CÁØøÓ £õºzv¸U

QÓõ¯õ? Auß ÁiÁzøu PÁÛzv¸U

QÓõ¯õ?

T®¦ ÁiÁ® & T®¦ ÷£õßÖ

÷©Ø£Sv APßÖ RÌ£Sv SÖQ²®

Põn¨£k®.

G.Põ. ÷Pµm (£h® 10.3).

£h® 10.2 \À¼ ÷ÁºzöuõS¨¦£h® 10.2 \À¼ ÷ÁºzöuõS¨¦£h® 10.2 \À¼ ÷ÁºzöuõS¨¦£h® 10.2 \À¼ ÷ÁºzöuõS¨¦£h® 10.2 \À¼ ÷ÁºzöuõS¨¦

143

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 10.3 T®¦£h® 10.3 T®¦£h® 10.3 T®¦£h® 10.3 T®¦£h® 10.3 T®¦

ÁiÁ® & PõµmÁiÁ® & PõµmÁiÁ® & PõµmÁiÁ® & PõµmÁiÁ® & Põµm

Pvº ÷PõÀ ÁiÁ® & ø©¯¨ £Sv

APßÖ C¸ •øÚ¨£Sv²® SÖQ

Põn¨£k®. G.Põ. •ÒÍ[Q (£h®

10.4).

£h® 10.4 Pvº ÷PõÀ£h® 10.4 Pvº ÷PõÀ£h® 10.4 Pvº ÷PõÀ£h® 10.4 Pvº ÷PõÀ£h® 10.4 Pvº ÷PõÀ

ÁiÁ® & •ÒÍ[QÁiÁ® & •ÒÍ[QÁiÁ® & •ÒÍ[QÁiÁ® & •ÒÍ[QÁiÁ® & •ÒÍ[Q

÷|L¤£õº® & ÷©Ø£Sv £®£µ®

÷£õßÖ® RÌ£Sv vjöµÚ SÖQ²®

Põn¨£k®. G.Põ. ¥m¹m (£h® 10.5).

£h® 10.5

÷|L¤£õº®

& ¥m¹m

÷ÁØÔh ÷ÁºPÒ÷ÁØÔh ÷ÁºPÒ÷ÁØÔh ÷ÁºPÒ÷ÁØÔh ÷ÁºPÒ÷ÁØÔh ÷ÁºPÒ

•øÍ ÷Áº uµ uõÁµzvß ©ØÓ

£Sv°¼¸¢x Á͸® ÷ÁºPÒ

÷ÁØÔh ÷ÁºPÒ GÚ¨£kQßÓÚ.

(ii) ÷ÁØÔh ÷Á›ß ©õØÖ[PÒ÷ÁØÔh ÷Á›ß ©õØÖ[PÒ÷ÁØÔh ÷Á›ß ©õØÖ[PÒ÷ÁØÔh ÷Á›ß ©õØÖ[PÒ÷ÁØÔh ÷Á›ß ©õØÖ[PÒ

£» uõÁµ[PÎÀ Bo ÷Áøµ¨

÷£õßÖ ÷ÁØÔh ÷ÁºPЮ ©õØÖ¸

AøhQßÓÚ. uõ[SuÀ, ÁÎ ©sh»U

PõØøÓ EÔg_uÀ ÷£õßÓ ¤Ó

£oPøÍ ÷©ØöPõÒQÓx.

B» ©µzøu £õºzv¸UQÓõ´

AÀ»Áõ? Auß QøÍPμ¸¢x

÷ÁºPÒ RÌ ÷|õUQ öuõ[SÁøu

£õºzv¸UQÓõ¯õ?

ys÷ÁºPÒ

B»©µzvß £UP QøÍPÎ

¼¸¢x ©søn ÷|õUQ Á͸®,

÷ÁºPÒ, ©soÀ FßÔ QøÍPÐUS

Á¾øÁU öPõkUQßÓÚ. CøÁ ys

÷£õßÖ ÂÍ[SQßÓÚ. BP÷Á ysysysysys

÷ÁºPÒ÷ÁºPÒ÷ÁºPÒ÷ÁºPÒ÷ÁºPÒ GÚ¨£kQÓx (£h® 10.6).

£h® 10.6 ys ÷ÁºPÒ & B»©µ®£h® 10.6 ys ÷ÁºPÒ & B»©µ®£h® 10.6 ys ÷ÁºPÒ & B»©µ®£h® 10.6 ys ÷ÁºPÒ & B»©µ®£h® 10.6 ys ÷ÁºPÒ & B»©µ®

1. ys÷Áº

1

144

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

öuõØÖ ÷ÁºPÒ

]» uõÁµ[PÒ ©soÀ ÁͺÁ

vÀø». AøÁ ö£›¯ ©µ[PÎß

QøÍPÎÀ ÁõÌQßÓÚ. BP÷Á AøÁ

öuõØÖz uõÁµ[PÒ öuõØÖz uõÁµ[PÒ öuõØÖz uõÁµ[PÒ öuõØÖz uõÁµ[PÒ öuõØÖz uõÁµ[PÒ GÚ¨£kQßÓÚ.

CøÁ Jmksoz uõÁµ[Pøͨ

÷£õßÖ Buõµz uõÁµzv¼¸¢x

EnøÁ EÖg_ÁvÀø». öuõØÔ

ÁõÊ® uõÁµzøu öÁÖ® ÁõÈh

©õP÷Á öPõÒQßÓÚ. CøÁ J¸ÁøP

]Ó¨£õÚ ÷ÁØÔh ÷ÁºPøÍ ÷uõØÖ

ÂUQßÓÚ. AøÁ PõØÔÀ Aø\¢x

Bk®. CÆ÷ÁºPÎÀ öÁ»õ©ßöÁ»õ©ßöÁ»õ©ßöÁ»õ©ßöÁ»õ©ß

GÚ¨£k® £g_ ÷£õßÓ v_ Põn¨

£kQÓx. Czv_ ÁΩsh»zv¾ÒÍ

Dµzøu²® ©øÇ }øµ²© EÔg_

QßÓx. G.Põ. Áõshõ (£h® 10.7).

10.7 öuõØÖ÷ÁºPÒ & Áõshõ10.7 öuõØÖ÷ÁºPÒ & Áõshõ10.7 öuõØÖ÷ÁºPÒ & Áõshõ10.7 öuõØÖ÷ÁºPÒ & Áõshõ10.7 öuõØÖ÷ÁºPÒ & Áõshõ

1. Cø» 2. ÷ÁØÔh ÷Áº

10.2 uskz öuõS¨¦® Auß10.2 uskz öuõS¨¦® Auß10.2 uskz öuõS¨¦® Auß10.2 uskz öuõS¨¦® Auß10.2 uskz öuõS¨¦® Auß

ö\¯À£õkPЮö\¯À£õkPЮö\¯À£õkPЮö\¯À£õkPЮö\¯À£õkPЮ

uskz öuõS¨¦ Gߣx

{»¨£µ¨¦US ÷©÷» Põn¨£k®

uõÁµ¨ £Sv¯õS®. Âøu°¾ÒÍ

•øÍU S¸zx•øÍU S¸zx•øÍU S¸zx•øÍU S¸zx•øÍU S¸zx ushõP ÁͺQÓx.

£_® Cø»PøÍU E¸ÁõUSQÓx.

CuÚõÀ Cx £_ø© ÁsnzvÀ

EÒÍx. uõÁµzvß usk, QøÍ,

ö©õmk, ©»º, PÛ •u¼¯øÁ uskz

öuõS¨¤À EÒÍÚ.

10.2.1 usiß £õP[PÒ10.2.1 usiß £õP[PÒ10.2.1 usiß £õP[PÒ10.2.1 usiß £õP[PÒ10.2.1 usiß £õP[PÒ

uskz öuõS¨¤ß •uß ø©¯

Aa]ØS usk GßÖ ö£¯º. Cx Pq,Pq,Pq,Pq,Pq,

PqÂøh¨ PqÂøh¨ PqÂøh¨ PqÂøh¨ PqÂøh¨ £SvPøÍU öPõskÒ

Íx. Pq¨£SvPÎÀ Cø»PÒ ÷uõßÖ

QßÓÚ. Cµsk PqUPÐUS Cøh¨

£mh £Sv PqÂøh¨ £Sv¯õS®.

Cø»US® ø©¯ Aa_US® Cøh¨

£mh ÷Põn® Cø»U÷Põn®

GÚ¨£k®. C¢u ÷PõnzvÀ ö©õmk

Põn¨£k©. CuØS ÷Põnö©õmk÷Põnö©õmk÷Põnö©õmk÷Põnö©õmk÷Põnö©õmk

GßÖ ö£¯º. Cx £UPU QøÍ AÀ»x

÷Põn ©»øµ ÷Põn ©»øµ ÷Põn ©»øµ ÷Põn ©»øµ ÷Põn ©»øµ E¸ÁõUS®. usiß

~Û¨ £Sv°À uõß ~Ûö©õmk

EÒÍx. uskz öuõS¨¤ß

ö\[SzuõÚ Áͺa]US ~Û ö©õmk

EuÄQÓx (£h® 10.8).

1. ÷Põn ö©õmk

2. Pq CøhöÁÎ

3. usk

4. Pq

10.2.2 usiß £s¦PÒ10.2.2 usiß £s¦PÒ10.2.2 usiß £s¦PÒ10.2.2 usiß £s¦PÒ10.2.2 usiß £s¦PÒ

1. usk `›¯ JÎø¯ |õi÷¯

Á͸®. GÚ÷Á ÷|º JÎ |õmh®÷|º JÎ |õmh®÷|º JÎ |õmh®÷|º JÎ |õmh®÷|º JÎ |õmh®

Eøh¯x. BÚõÀ ¦ÂDº¨¦

Âø\US GvµõP Á͸® ußø©

Eøh¯x. AuõÁx ¦Â Dº¨¦

Âø\US Gvº |õmh•øh¯

uõS®.

2. Pq, Pq CøhöÁÎ £SvPÒ

Põn¨£k®.

3. £_ø©¯õP Põn¨£k®.

1

2

1

2

34

£h®. 10.8 usiß £õP[PÒ£h®. 10.8 usiß £õP[PÒ£h®. 10.8 usiß £õP[PÒ£h®. 10.8 usiß £õP[PÒ£h®. 10.8 usiß £õP[PÒ

145

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

4. QøÍ, ö©õmkPÒ, ©»ºPÒ,

©ØÖ® PÛPÒ C¸US®.

5. £UPU QøÍPÒ ¦Óz ÷uõßÔ¦Óz ÷uõßÔ¦Óz ÷uõßÔ¦Óz ÷uõßÔ¦Óz ÷uõßÔ

PÍõP PÍõP PÍõP PÍõP PÍõP EÒÍÚ.

6. £_ø©¯õÚ Cø» AÀ»x ö\vÀ

Cø»PÒ Põn¨£k®.

usiß £oPÒusiß £oPÒusiß £oPÒusiß £oPÒusiß £oPÒ

1. usk ö£õxÁõP }º, uõx

E¨¦PÒ ©ØÖ® EnĨ

ö£õ¸mPøÍ, uskz öuõS¨¤ß

£» Ch[PÐUS® Gkzxa

ö\ÀÁuØS Buõµ©õP C¸UQÓx.

2. QøÍ, Cø», ©»º, PÛ

÷£õßÓøÁPøÍ uõ[Q {ØQÓx.

3. usk ©õØÓ©øh¢x EnÂøÚ

÷\ªUQÓx.

4. £_ø©¯õÚ usk EnÄ

u¯õ›UQÓx.

10.2.3 usiß ©õØÓ[PÒ10.2.3 usiß ©õØÓ[PÒ10.2.3 usiß ©õØÓ[PÒ10.2.3 usiß ©õØÓ[PÒ10.2.3 usiß ©õØÓ[PÒ

EnÄ ÷\ªzuÀ, £ØÖuÀ,

•mPÍõP ©õÖuÀ ÷£õßÓÁØÔØPõP

ushõÚx E¸©õØÓ©øhQÓx.

AÁøµ°ß usk ö©¼¢xÒÍx.

uõÚõP {ªº¢x Á͵ C¯»õuuõÀ ¤Ó

uõÁµ[PøÍ÷¯õ (A) Buõµ[

PøÍ÷¯õ _ØÔ ¤ßÛU öPõsk

ÁͺQÓx. BP÷Á AÁøµ ¤ßÝU

öPõi GÚ¨£kQÓx (£h® 10.9)

£h® 10.9 ¤ßÝUöPõi & AÁøµ£h® 10.9 ¤ßÝUöPõi & AÁøµ£h® 10.9 ¤ßÝUöPõi & AÁøµ£h® 10.9 ¤ßÝUöPõi & AÁøµ£h® 10.9 ¤ßÝUöPõi & AÁøµ

uøµö¯õmi¯ usk |õßS

ÁøP¨£k® (i) Kk usk

(ii) ì÷hõ»õß (iii) Smøh¯õÚ Kk

usk (iv) uøµRÌ Kk usk BS®

(£h® 10.10).

ö\¯À 10.1ö\¯À 10.1ö\¯À 10.1ö\¯À 10.1ö\¯À 10.1

÷uõmhzvÀ AÁøµU öPõi,

£UPzv¾ÒÍ ÷Á¼ AÀ»x ©µzvß

«x ¤ßÛ¨ £hº¢v¸¨£øu¨ £õº

£h® 10.10 uøµö¯õmi¯ usk£h® 10.10 uøµö¯õmi¯ usk£h® 10.10 uøµö¯õmi¯ usk£h® 10.10 uøµö¯õmi¯ usk£h® 10.10 uøµö¯õmi¯ usk

ö\¯À 10.2ö\¯À 10.2ö\¯À 10.2ö\¯À 10.2ö\¯À 10.2

Á¯À AÀ»x EßÝøh¯ ÷uõm

hzv¾ÒÍ J¸ Âzvø»z uõÁµ®

©ØÖ® C¸ Âzvø»z uõÁµzøu

÷\P›zx, AÁØÔØS Cøh÷¯²ÒÍ

¦Óz÷uõØÓ ÷ÁÖ£õkPøÍ Amh

Áøn £kzxP.

uøµ¯iz uskPÒuøµ¯iz uskPÒuøµ¯iz uskPÒuøµ¯iz uskPÒuøµ¯iz uskPÒ

uøµ¯iz uskPÒ (uøµRÌ

uskPÒ) |õßS ÁøP¨£k®. (i) ©mh

{»zusk (ii) P¢u® (iii) uskU QÇ[S

(iv) SªÌ usk BQ¯øÁ¯õS®.

(i) ©mh {»z usk ©mh {»z usk ©mh {»z usk ©mh {»z usk ©mh {»z usk G.Põ. Cg]

©s£µ¨¤ØSU R÷Ç Qøh©mh©õP

ÁͺÁx.

1. Kk

usk&ÁÀ»õøµ

2. ì÷hõ»õß2. ì÷hõ»õß2. ì÷hõ»õß2. ì÷hõ»õß2. ì÷hõ»õß

& ÷\®¦& ÷\®¦& ÷\®¦& ÷\®¦& ÷\®¦

3. Smøh¯õÚ Kk

usk&IUPõºÛ¯õ

4. uøµRÌ Kk

usk&Qøµéõ¢v©®

146

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

Cg]°À PqUPÒ, Pq

Âøh¨£SvPÒ, ö\vÀ Cø»PÒ,

S¸zxUPÒ ©ØÖ® ÷Põn ö©õmkPÒ

÷£õßÓøÁ EÒÍÚ. GÚ÷Á Cx

us÷h¯õS®. Cx÷Á EnøÁ

÷\P›UQÓx (£h® 10.11a).

£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(a)))))

©mh {»zusk ©mh {»zusk ©mh {»zusk ©mh {»zusk ©mh {»zusk

Cg]Cg]Cg]Cg]Cg]

(ii) P¢u® P¢u® P¢u® P¢u® P¢u® : G.Põ. ÷\øÚ. Cx

E¸søh¯õÚx. ÷©¾® RÊ®

umøh¯õÚx. ÷|º ö\[SzuõP Á͸®

{»zuiz usk CxÁõS®. ÷\øÚ°À

J¸ ö£›¯ ~Û ö©õmk, QøÍU

S¸zxPÒ, ö\vÀ Cø»PÒ C¸¨£uõÀ

ushõS® (£h® 10.11b).

£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(b)))))

P¢u® & ÷\øÚP¢u® & ÷\øÚP¢u® & ÷\øÚP¢u® & ÷\øÚP¢u® & ÷\øÚ

(iii) uskU QÇ[S :uskU QÇ[S :uskU QÇ[S :uskU QÇ[S :uskU QÇ[S : G.Põ.

E¸øÍU QÇ[S. E¸øÍU QÇ[Qß

÷©Ø£µ¨¤À Aøµ ÁmhÁiÂÀ ]Ö

£ÒÍ[PÒ EÒÍÚ. CÁØÔß Âή

¤À ö\vÀ Cø»PÎß uÊ®¦PЮ,

£ÒÍzvÝÒ ÷Põn ö©õmkUPЮ

Põn¨ £kQßÓx, C¢u Aø©¨¦

JÆöÁõßÖ® ""Ps'' GÚ¨£k®. JÆ

öÁõ¸ Psq® J¸ uÛz uõÁµ©õP

Á͸® ußø©²øh¯x (£h® 10.11c).

£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(£h® 10.11(c) QÇ[S) QÇ[S) QÇ[S) QÇ[S) QÇ[S

E¸øÍU QÇ[SE¸øÍU QÇ[SE¸øÍU QÇ[SE¸øÍU QÇ[SE¸øÍU QÇ[S

(iv) SªÌz usk : SªÌz usk : SªÌz usk : SªÌz usk : SªÌz usk : G.Põ.

öÁ[Põ ¯®, CvÀ umk¨ ÷£õßÓ

usk ªPÄ® ]Ô¯uõP C¸US®. Cx

T®¦ ÁiÂÀ C¸US®. CvÀ \øu¨

£ØÖÒÍ öÁÎÔ¯ ÷uõÀ Cø»PÒ

Aø©¢xÒÍÚ. Pq, PqÂøh

ªPÄ® ö|¸UP©õP EÒÍÚ. Ai¨

£µ¨¤À ÷ÁºPÒ öPõzuõP EÒÍÚ

(£h® 10.11d).

£h®. 10.11(£h®. 10.11(£h®. 10.11(£h®. 10.11(£h®. 10.11(d) SªÌ) SªÌ) SªÌ) SªÌ) SªÌ

usk & öÁ[Põ¯®usk & öÁ[Põ¯®usk & öÁ[Põ¯®usk & öÁ[Põ¯®usk & öÁ[Põ¯®

ö\¯À 10.3ö\¯À 10.3ö\¯À 10.3ö\¯À 10.3ö\¯À 10.3

E¸øÍ QÇ[Qß |kÂÀ J¸

Sa]¯õÀ Szv J¸ •PøÁ°À EÒÍ

}›À KµÍÄ ‰ÌQ C¸US® £i øÁ.

]» |õmPÒ PÈzx¨ £õºzuõÀ Ps

÷£õßÓ £Sv°¼¸¢x S¸zvø»PÒ

•øͨ£øu £õºUP»õ®. usiß

Pq¨£Sv°¼¸¢xuõß S¸zvø»PÒ

Á͸® Gߣøu PÁÛ.

10.2.4 ©»›ß £õP[PÒ ©ØÖ®10.2.4 ©»›ß £õP[PÒ ©ØÖ®10.2.4 ©»›ß £õP[PÒ ©ØÖ®10.2.4 ©»›ß £õP[PÒ ©ØÖ®10.2.4 ©»›ß £õP[PÒ ©ØÖ®

Auß £oPÒAuß £oPÒAuß £oPÒAuß £oPÒAuß £oPÒ

]» ©»ºPÎß ö£¯ºPøÍU TÖ.]» ©»ºPÒ ö£›uõP EÒÍÚ. ]»

147

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

]ÔuõP EÒÍÚ. ]» ©»ºPÒ £PmhõPEÒÍÚ. CÚ¨ö£¸UPzvØPõPE¸ÁõUP¨£mh Aø©¨÷£ ©»µõS®.©»º CÚ¨ ö£¸UPzvÀ Dk£mkÂøuPøÍ E¸ÁõUSQÓx. uõÁµEÖ¨¦PÎÀ ©»º CßÔ¯ø©¯õuA[P©õS® (£h® 10.12).

£h® 10.12 ©»›ß £õP[PÒ£h® 10.12 ©»›ß £õP[PÒ£h® 10.12 ©»›ß £õP[PÒ£h® 10.12 ©»›ß £õP[PÒ£h® 10.12 ©»›ß £õP[PÒ

1. ¦À¼Ámh® 2. AÀ¼Ámh®

3. ©Pµ¢uuõÒ 4. `À•i

©»øµz uõ[QU öPõsi¸US®EÖ¨¦ ©»ºUPõ®¦©»ºUPõ®¦©»ºUPõ®¦©»ºUPõ®¦©»ºUPõ®¦ GßÖ ö£¯º. ©»ºPõ®¤ß ~Û¨£Sv°À §zuÍ®§zuÍ®§zuÍ®§zuÍ®§zuÍ®EÒÍx. §zuÍzvÀ ©»›ß EÖ¨¦PÒAø©¢xÒÍÚ. ©»›ß Akzukzu|õßS Ámh[PÎÀ ©»›ß £õP[PÒEÒÍÚ. AÁØÔÀ öÁÎ AkUS,¦À¼ Ámh® ¦À¼ Ámh® ¦À¼ Ámh® ¦À¼ Ámh® ¦À¼ Ámh® GÚ¨£k®. Cx ¦À¼CuÌPÍõÀ BÚx. £_ø©¯õPC¸US® ©»º, ö©õmhõP C¸US®÷£õx Cx £õxPõUQÓx. ©»›ßCµshõ® AkUS AÀ¼Ámh®AÀ¼Ámh®AÀ¼Ámh®AÀ¼Ámh®AÀ¼Ámh®GÚ¨£k®. AÀ¼ CuÌPÍõÀ BÚx.©Pµ¢ua ÷\ºUøPUS Ásk ©ØÖ®§a]PøÍ DºUQÓx. ¦À¼Ámh•®AÀ¼ Ámh•® xøn Ámh[PÒxøn Ámh[PÒxøn Ámh[PÒxøn Ámh[PÒxøn Ámh[PÒGÚ¨£k®. CøÁ CÚ¨ ö£¸UPzvÀ÷|µi¯õP Dk£kÁvÀø».

‰ßÓõ® Ámh® ©Pµ¢uz uõÒ©Pµ¢uz uõÒ©Pµ¢uz uõÒ©Pµ¢uz uõÒ©Pµ¢uz uõÒ

Ámh® Ámh® Ámh® Ámh® Ámh® BS®. Cx ©»›ß Bs£õP®

BS®. JÆöÁõ¸ ©Pµ¢uzuõξ®

©Pµ¢u¨ø£²® ©Pµ¢uuõÒ P®¤²®

EÒÍÚ. ©Pµ¢u¨ø£°À ©Pµ¢u©Pµ¢u©Pµ¢u©Pµ¢u©Pµ¢u

yÒPÒ yÒPÒ yÒPÒ yÒPÒ yÒPÒ E¸ÁõQßÓÚ.

|õßPõ® Ámh® `»P Ámh®`»P Ámh®`»P Ámh®`»P Ámh®`»P Ámh®

BS® Cx ©»›ß ö£s £õP® BS®.

CvÀ `Àø£, `Àusk, `»P•i GÚ

‰ßÖ £õP[PÒ EÒÍÚ.

10.3 Cø»°ß Aø©¨¦ ©ØÖ®10.3 Cø»°ß Aø©¨¦ ©ØÖ®10.3 Cø»°ß Aø©¨¦ ©ØÖ®10.3 Cø»°ß Aø©¨¦ ©ØÖ®10.3 Cø»°ß Aø©¨¦ ©ØÖ®

ö\¯ÀPÒö\¯ÀPÒö\¯ÀPÒö\¯ÀPÒö\¯ÀPÒ

Cø» Gߣx £aø\¯õÚ umøh

¯õÚ JÎa÷\ºUøPJÎa÷\ºUøPJÎa÷\ºUøPJÎa÷\ºUøPJÎa÷\ºUøP ö\´¯U Ti¯

usiß ¦ÓÁÍ› BS®. Cx

uøÇCø» GßÖ® AøÇUP¨£k®.

ö£õxÁõP Cø» Pq¨£Sv°À

E¸ÁõQÓx. Cø»ø¯z uõ[Q {ØS®

P®¤ ÷£õßÓ £Sv Cø»U Põ®¦

GÚ¨£k®.. Cø»UPõ®¦, Cø»UPõ®¦, Cø»UPõ®¦, Cø»UPõ®¦, Cø»UPõ®¦, uõ[Q

{ØS® umøh¯õÚ £Sv Cø»zuõÒCø»zuõÒCø»zuõÒCø»zuõÒCø»zuõÒ

GÚ¨£k® Cø»zuõÎÀ ø©¯ |µ®¦

©ØÖ® £» QøÍ |µ®¦PÒ EÒÍÚ.

CuØS |µ®£ø©Ä |µ®£ø©Ä |µ®£ø©Ä |µ®£ø©Ä |µ®£ø©Ä GßÖ ö£¯º. Cx

Cø»z uõÎØS Á¼ø© öPõk¨£

÷uõk }›øÚ²® EnÄ ö£õ¸mPøÍ

²® PhzxQÓx (£h® 10.13).

£h® 10.13 Cø»°ß £õP[PÒ£h® 10.13 Cø»°ß £õP[PÒ£h® 10.13 Cø»°ß £õP[PÒ£h® 10.13 Cø»°ß £õP[PÒ£h® 10.13 Cø»°ß £õP[PÒ

Cø»°ß ÷Áø»PÒCø»°ß ÷Áø»PÒCø»°ß ÷Áø»PÒCø»°ß ÷Áø»PÒCø»°ß ÷Áø»PÒ

(i) £_ø©¯õÚ Cø»PÒ JÎa ÷\ºU

øP°ß ‰»® EnÄ u¯õ›U

QÓx.

4

321

1

2

345

6

1. Cø» ~Û

2. Cø» Âή¦

3. £UP |µ®¦

4. ]Ö |µ®¦

5. ø©¯ |µ®¦

6. Cø»zuõÒ

148

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

(ii) _Áõ]zuÀ ÷Áø»ø¯ ö\´QÓx.

A¨÷£õx BUêáß GkzxU

öPõÒͨ£mk Põº£ß&øh&

BUøék öÁÎÂh¨£kQÓx.

GÚ÷Á Áõ²UPÒ £›©õØÓzv¾®

Cø» Dk£kQÓx.

(iii) uõÁµ[PÒ EÖg_® }µõÚx

}µõ¨ ÷£õUS ‰»® B¯õP

öÁÎ÷¯ÖQÓx. CuøÚ }µõ¨

÷£õUS GÚ»õ®.

10.3.1 Cø»°ß EÒÍø©¨¦10.3.1 Cø»°ß EÒÍø©¨¦10.3.1 Cø»°ß EÒÍø©¨¦10.3.1 Cø»°ß EÒÍø©¨¦10.3.1 Cø»°ß EÒÍø©¨¦

C¸Âzvø» Cø»°ß SÖUS

öÁmkz ÷uõØÓzøu ~s÷nõUQ

‰»® EØÖ ÷|õUS® ÷£õx RÌPsh

£SvPøÍU Põn»õ®.

(i) ÷©À ¦Óz÷uõÀ (ii) RÌ

¦Óz÷uõÀ (iii) Cø» Cøhzv_ AÀ»x

ª÷éõ¤À.

÷©Ø¦Óz÷uõÀ J¸ AkUPõ»õÚ

ö\ÀPøÍU öPõshx. ö\À

CøhöÁίØÓx. Cuß ÷©À ö©ÊS

÷£õßÓ ÁÇÁǨ£õÚ J¸ £h»®

Põn¨£k®. CuØS Q³miUQÒ Q³miUQÒ Q³miUQÒ Q³miUQÒ Q³miUQÒ GßÖ

ö£¯º. Q³miUQÒ }µõ¨ ÷£õUøP

Pmk¨£kzxQÓx.

R̦Óz÷uõÀ J¸ AkUPõ»õÚ

ö\ÀPøÍ öPõshx. BÚõÀ

B[Põ[÷P xøÍ ÷£õßÓ Aø©¨¦

EÒÍx. CuØS Cø»zxøÍCø»zxøÍCø»zxøÍCø»zxøÍCø»zxøÍ GßÖ

ö£¯º. xøÍø¯ `Ì¢x AÁøµ Âøu

ÁiÁ Cµsk ö\ÀPÒ EÒÍÚ. CøÁ

Põ¨¦ ö\ÀPÒPõ¨¦ ö\ÀPÒPõ¨¦ ö\ÀPÒPõ¨¦ ö\ÀPÒPõ¨¦ ö\ÀPÒ GÚ¨£k®. Cø»z

xøÍ°ß ‰»® }µõ¨ ÷£õUS

|øhö£ÖQÓx.

Cø»°øhzv_ Cø»°øhzv_ Cø»°øhzv_ Cø»°øhzv_ Cø»°øhzv_ Gߣx Cµsk

¦Óz÷uõÀPÐUS® Cøh¨£mhv_

£Sv BS®. Cuß ÷©À £Sv°À

£õ¼÷\k £õµßøP©õ£õ¼÷\k £õµßøP©õ£õ¼÷\k £õµßøP©õ£õ¼÷\k £õµßøP©õ£õ¼÷\k £õµßøP©õ v_Ä®,

RÌ£Sv°À CøhöÁÎPÒ öPõsh

ì£õg_ £õµßøP©õì£õg_ £õµßøP©õì£õg_ £õµßøP©õì£õg_ £õµßøP©õì£õg_ £õµßøP©õ v_Ä® EÒÍÚ.

CvÀ }º ©ØÖ® EnĨ ö£õ¸øÍ

Phzx® ÁõìS»õº PØøÓ EÒÍx.

CuøÚa _ØÔ PØøÓ EøÓ PØøÓ EøÓ PØøÓ EøÓ PØøÓ EøÓ PØøÓ EøÓ EÒÍx.

ÁõìS»õº PØøÓ Gߣx |µ®¦ BS®

(£h® 10.14).

£h® 10.14 Cø»°ß EÒÍø©¨¦£h® 10.14 Cø»°ß EÒÍø©¨¦£h® 10.14 Cø»°ß EÒÍø©¨¦£h® 10.14 Cø»°ß EÒÍø©¨¦£h® 10.14 Cø»°ß EÒÍø©¨¦

1. ÷©Ø¦Óz÷uõÀ 2. ø\»® 3. ¦÷Íõ¯®1. ÷©Ø¦Óz÷uõÀ 2. ø\»® 3. ¦÷Íõ¯®1. ÷©Ø¦Óz÷uõÀ 2. ø\»® 3. ¦÷Íõ¯®1. ÷©Ø¦Óz÷uõÀ 2. ø\»® 3. ¦÷Íõ¯®1. ÷©Ø¦Óz÷uõÀ 2. ø\»® 3. ¦÷Íõ¯®

4 R̦Óz÷uõÀ4 R̦Óz÷uõÀ4 R̦Óz÷uõÀ4 R̦Óz÷uõÀ4 R̦Óz÷uõÀ

10.3.2. Cø»zxøÍ°ß ÷Áø»10.3.2. Cø»zxøÍ°ß ÷Áø»10.3.2. Cø»zxøÍ°ß ÷Áø»10.3.2. Cø»zxøÍ°ß ÷Áø»10.3.2. Cø»zxøÍ°ß ÷Áø»

Cø»zxøÍPÒ _Áõ]zu¼ß

÷£õx® JÎa÷\ºUøP°ß ÷£õx®

PõØÖ £›©õØÓzvÀ Dk£kQßÓÚ.

}µõ¨ ÷£õUQß÷£õx }µõ¯õÚx

Cø»zxøÍ°ß ÁÈ÷¯ öÁÎ

÷¯ÖQÓx.

10.3.3 }µõ¨ ÷£õUS10.3.3 }µõ¨ ÷£õUS10.3.3 }µõ¨ ÷£õUS10.3.3 }µõ¨ ÷£õUS10.3.3 }µõ¨ ÷£õUS

}µõ¨÷£õUS}µõ¨÷£õUS}µõ¨÷£õUS}µõ¨÷£õUS}µõ¨÷£õUS Gߣx }µõÚx

B ÁiÂÀ uõÁµzv¼¸¢x öÁÎ

÷¯ÖÁx BS®. CuÚõÀ uõÁµzvß

öÁ¨£{ø» Pmk¨ £kzu¨£kQÓx.

÷©¾® uõÁµ[PÒ }›øÚ {»zv

¼¸¢x EÔg_Áøu AvP›UQÓx.

}µõ¨ ÷£õUS ‰ßÖ

ÁøP¨£k®. (i) Cø»zxøÍ }µõ¨

1

2

3

4

149

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

÷£õUS (ii) Q³miUQÒ }µõ¨

÷£õUS (iii) ö»ßiö\À AÀ»x

£møhzxøÍ }µõ¨ ÷£õUS.

(i) Cø»zxøÍ }µõ¨ ÷£õUS

}µõ¨ ÷£õUS, AvP AÍÂÀ

Cø»zxøÍPÒ ÁȯõP |øhö£Ö

QÓx. }º, uõÁµ[PÎÀ Cø»zxøÍ

÷©À ¦Óz÷uõ¼À Põn¨£k®. ÁÓsh

{»z uõÁµ[PÎÀ ¦Óz÷uõ¼ß EÒ

SÈ¢u £SvPÎÀ Cø»zxøÍ

Põn¨£k®. Cø»z xøÍ°¾ÒÍ Põ¨¦

ö\ÀPÒ ‰i vÓ¨£vß ‰»® }µõ¨

÷£õUS JÊ[S¨£kzu¨£kQÓx.

(ii) Q³miUQÒ }µõ¨ ÷£õUS

Q³miUQÒ Gߣx Cø»°ß

÷©Ø£µ¨¤À Aø©¢xÒÍ ö©ÊS

÷£õßÓ £h»©õS®. Q³miUQÒQ³miUQÒQ³miUQÒQ³miUQÒQ³miUQÒ

ÁȯõP SøÓ¢u AÍÄ }µõ¨

÷£õUS |øhö£ÖQÓx.

(iii) ö»ßi ö\À }µõ¨ ÷£õUS

ö»ßi ö\À Gߣx usiÀ

EÒÍ ]Ö xøͯõS®. Cuß ‰»®

ªPU SøÓ¢u AÍÂÀ }µõ¨ ÷£õUS

|øhö£ÖQÓx. AvP AÍÂÀ

Cø»zxøÍPÒ ÁȯõP }µõ¨

÷£õUS |øhö£ÖQÓx Gߣøu ©o

áõi ÷\õuøÚ ‰»® öu›¢x

öPõÒÍ»õ®.

©oáõi ÷\õuøÚ©oáõi ÷\õuøÚ©oáõi ÷\õuøÚ©oáõi ÷\õuøÚ©oáõi ÷\õuøÚ

Cµsk öuõmia ö\iPøÍ

GkzxU öPõÒÍ ÷Ásk®. J¸

öuõmi°¾ÒÍ ö\i°ß Cø»PøÍ

}UP ÷Ásk®. }UP¨£mh £Sv°À

Áõ\¼øÚz uhÁ ÷Ásk®. (Áõ\¼ß

Gߣx ö©ÊS÷£õßÓ ö£õ¸ÍõS®.)

Cµsk uõÁµz öuõmiPøͲ®,

£õ¼wß ø£¯õÀ |ßÓõP Pmi ‰iÂh

÷Ásk®. ¤ßÚº Cµsk öuõmia

ö\iPøͲ® ©o áõi¯õÀ ‰iÂh

÷Ásk®. CuøÚ `›¯ JΰÀ

øÁUPÄ®.

]» ©o ÷|µ® PÈzx

÷|õUQÚõÀ Cø»²hß Ti¯

ö\i²ÒÍ ©o áõi°À©o áõi°À©o áõi°À©o áõi°À©o áõi°À }ºvÁø»PÒ

£i¢v¸US®. Cø»¯ØÓ ö\i°¾ÒÍ

©o áõi°À }ºzxÎPÒ

£i¢v¸UPõx. GÚ÷Á Cø»PÎß

‰»® uõß }µõ¨÷£õUS

|øhö£ÖQÓx Gߣx Cuß ‰»®

AÔ¢x öPõÒÍ»õ® (£h® 10.15).

£h® 10.15 ©oáõi ÷\õuøÚ£h® 10.15 ©oáõi ÷\õuøÚ£h® 10.15 ©oáõi ÷\õuøÚ£h® 10.15 ©oáõi ÷\õuøÚ£h® 10.15 ©oáõi ÷\õuøÚ

10.3.4 JÎa÷\ºUøP10.3.4 JÎa÷\ºUøP10.3.4 JÎa÷\ºUøP10.3.4 JÎa÷\ºUøP10.3.4 JÎa÷\ºUøP

JÎa÷\ºUøP Gߣx £_ø©¯õÚ

Cø»PÎÀ EÒÍ £_[PoP®, `›¯

JÎ, Põº£ß&øh&BUøék, }º

CÁØøÓU öPõsk ìhõºa (uµ\®)

u¯õ›US® {PÌa]¯õS®. JÎa

÷\ºUøP Kº E°º ÷Áv°¯À

ÂøÚ¯õS®. Cx E°¸ÒÍ ö\ÀPÎÀ

u¯õ›¨£uõÀ CuøÚ E°º ÷ÁvÂøÚ

GßÓøÇUQ÷Óõ®. JÎa ÷\ºUøP°ß

÷£õx BUêáß öÁÎÂh¨£kQÓx.

BUêáß E°›Ú[PÒ _Áõ]UPz

(1) (2)

1. Cø»²ÒÍ1. Cø»²ÒÍ1. Cø»²ÒÍ1. Cø»²ÒÍ1. Cø»²ÒÍö\i²hßö\i²hßö\i²hßö\i²hßö\i²hßTi¯ ©oTi¯ ©oTi¯ ©oTi¯ ©oTi¯ ©oáõiáõiáõiáõiáõi

2.2.2.2.2.Cø»°À»õCø»°À»õCø»°À»õCø»°À»õCø»°À»õö\i²hßö\i²hßö\i²hßö\i²hßö\i²hßTi¯Ti¯Ti¯Ti¯Ti¯©oáõi©oáõi©oáõi©oáõi©oáõi

150

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

÷uøÁ¯õÚ PõØÓÀ»Áõ? GÚ÷Á

E°º öuõÈØ\õø» GßÖ®

AøÇUP»õ®. JÎa÷\ºUøPUS `›¯

JÎ ÷uøÁ Gߣøu ÷PÚõ[Qß

JÎzvøµ ÷\õuøÚ (£h® 10.16)

‰»® {¹¤UP»õ®. C¢uU P¸Âø¯

£_ø©¯õÚ Cø»°À ö£õ¸zv ]»

©o ÷|µ® `›¯ JΰÀ øÁzuõÀ "A'

GßÓ GÊzvß öÁΨ¦ÓzvÀ

JÎa÷\ºUøP |øhö£ÓõuÁsn®

P¸Â ukUQÓx. GÚ÷Á, C¢u¨

£Sv°À ìhõºa u¯õ›UP

•i¯ÂÀø». C¢ua ÷\õuøÚ ‰»®

JÎa÷\ºøPUS `›¯ JÎ AÁ]¯®

Gߣx {¹¤UP¨£kQÓx.

£h® 10.16 JÎzvøµ ÷\õuøÚ£h® 10.16 JÎzvøµ ÷\õuøÚ£h® 10.16 JÎzvøµ ÷\õuøÚ£h® 10.16 JÎzvøµ ÷\õuøÚ£h® 10.16 JÎzvøµ ÷\õuøÚ

1. ìhõºa_ EÒͨ £Sv 2. ìhõºa_ CÀ»õu £Sv1. ìhõºa_ EÒͨ £Sv 2. ìhõºa_ CÀ»õu £Sv1. ìhõºa_ EÒͨ £Sv 2. ìhõºa_ CÀ»õu £Sv1. ìhõºa_ EÒͨ £Sv 2. ìhõºa_ CÀ»õu £Sv1. ìhõºa_ EÒͨ £Sv 2. ìhõºa_ CÀ»õu £Sv

÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ

]ÔuÍÄ ö£õmhõ]¯®

øíiµõUøék EÒÍ ^\õÂÀ £õv

Cø» Psnõi ^\õ EÒЮ «v £õv

Cø» öÁÎ÷¯²® C¸US©õÖ

ö£õ¸zu¨ £mkÒÍx. öÁÎ÷¯²ÒÍ

Cø» £SvUS `›¯ JÎ,

Põº£ß&øh&BUøék ©ØÖ® }º

QøhUQÓx. BÚõÀ Psnõi ^\õÂÀ

EÒÍ £SvUS Põº£ß&øh&BUøék

uµ AøÚzx® QøhUQÓx.

ö£õmhõ]¯® øímµõUøék Põº£ß

øh&BUøéøh EÔg]U öPõÒЮ

Psnõi ^\õ EÒ C¸¢x Cø»¨£Sv

ìhõºaø\ u¯õ›UP C¯»õx. Cv¼

¸¢x JÎa ÷\ºUøPUS Põº£ß&øh

&BUøék AÁ]¯® Gߣx

{¹¤UP¨£kQÓx (£h® 10.17).

£h® 10.17 ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ£h® 10.17 ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ£h® 10.17 ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ£h® 10.17 ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ£h® 10.17 ÷©õ¼ß Aøµ Cø» ÷\õuøÚ

1. ìhõº_ u¯õ›zu Cø» £Sv

2. éõmº_ u¯õ›UP •i¯õu Cø» £Sv

3. ö£õmhõ]¯® øíiµõUøék

10.3.5 _Áõ]zuÀ10.3.5 _Áõ]zuÀ10.3.5 _Áõ]zuÀ10.3.5 _Áõ]zuÀ10.3.5 _Áõ]zuÀ

_Áõ]zuÀ AøÚzx E°›Ú[

Pξ® |øhö£Ö® •UQ¯©õÚ

{PÌa]¯õS®. JÎa ÷\ºUøP°À

E¸ÁõUP¨£k® ìhõºaø\, ö\À¼À

]øuUP¨£k® {PÌa]÷¯ _Áõ]zu

»õS®. CvÀ HµõÍ©õÚ BØÓÀ

QøhUQÓx. C¢u BØÓÀ uõÁµ[PÎß

Áͺ]øu ©õØÓzvØS £¯ß£kQÓx.

_Áõ]zuÀ C¸ÁøP¨£k®.

1. PõØÖÒÍ _Áõ\® ©ØÖ® 2. PõØÖ

CÀ»õ _Áõ\®. PõØÖÒÍ _Áõ\®

Gߣx BUêáøÚ¨ £¯ß£kzv

ìhõºaø\ •Êø©¯õP ]øuzx BØÓ

ø»¨ ö£Ö® •øÓ¯õS®. C¢{PÌa]

ö£¸®£õ»õÚ E°›Ú[PÎÀ |øh

ö£ÖQÓx. G.Põ. ©µ[PÒ, »[SPÒ,

£ÓøÁ, ©ÛuºPÒ.

1

2

3

151

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

PõØÔÀ»õ _Áõ\® Gߣx PõØÖ

CÀ»õu `Ì{ø»°À J¸ ]» Gί

uõÁµ[PЮ ]» £õUj›¯[PЮ

EnĨ ö£õ¸øÍ •Êø©¯õP

]øuUPõ©À J¸ £Svø¯ ©mk®

]øuzx BØÓø»¨ ö£ÖÁuõS®.

C®•øÓ Fmh® PõØÔÀ»õu

_Áõ\® GÚ¨£k®. GkzxUPõmk

§gø\, £õUj›¯õ.

E¯º{ø»z uõÁµ[PÎÀ

PõØÖÒÍ _Áõ\® |øhö£ÖQÓx. CvÀ

ö\À¼¾ÒÍ ø©m÷hõPõßm›¯õø©m÷hõPõßm›¯õø©m÷hõPõßm›¯õø©m÷hõPõßm›¯õø©m÷hõPõßm›¯õ

GßÓ EÖ¨¦ •UQ¯ £[S ÁQUQÓx.

Cuß ‰»® BØÓÀ EØ£zv ö\´¯¨

£kÁuõÀ Cx BØÓÀ {ø»¯®BØÓÀ {ø»¯®BØÓÀ {ø»¯®BØÓÀ {ø»¯®BØÓÀ {ø»¯®

GßÖ® AøÇUP¨£kQÓx (£h®

10.18).

10.18 ø©m÷hõPõsm›¯õ10.18 ø©m÷hõPõsm›¯õ10.18 ø©m÷hõPõsm›¯õ10.18 ø©m÷hõPõsm›¯õ10.18 ø©m÷hõPõsm›¯õ

10.4 ©ÛuÛß EÖ¨¦ ©sh»®10.4 ©ÛuÛß EÖ¨¦ ©sh»®10.4 ©ÛuÛß EÖ¨¦ ©sh»®10.4 ©ÛuÛß EÖ¨¦ ©sh»®10.4 ©ÛuÛß EÖ¨¦ ©sh»®

©Ûuß ©ØÖ® E¯º »[SPÎÀ

öÁÆ÷ÁÖ EhØö\¯ø» ö\´ÁuØ

öPßÖ uÛzuÛ EÖ¨¦UPÒ EÒÍÚ.

£» EÖ¨¦UPÒ JßÖ ÷\º¢x J÷µ

EhØ ö\¯ø»a ö\´Áx Kº EÖ¨¦Kº EÖ¨¦Kº EÖ¨¦Kº EÖ¨¦Kº EÖ¨¦

©sh»©õS®©sh»©õS®©sh»©õS®©sh»©õS®©sh»©õS®. »[SPÎÀ ãµn

©sh»®, _Áõ\ ©sh»®, Cµzu Kmh

©sh»®, PÈÄ ©sh»® ©ØÖ®

CÚ¨ ö£¸UP ©sh»® ÷£õßÓ £»

EÖ¨¦ ©sh»[PÒ Põn¨£kQßÓÚ.

10.4.1 ©ÛuÛß ö\›Ä ©sh»®10.4.1 ©ÛuÛß ö\›Ä ©sh»®10.4.1 ©ÛuÛß ö\›Ä ©sh»®10.4.1 ©ÛuÛß ö\›Ä ©sh»®10.4.1 ©ÛuÛß ö\›Ä ©sh»®

©ÛuÛß ^µn ©sh»® Áõ´,

EnÄU SÇÀ, Cøµ¨ø£, PÀ½µÀ,

Pøn¯®, ]ÖShÀ, ö£¸[ShÀ

©ØÖ® ©»Áõ´ ÷£õßÓ £õP[PøÍ

£h® 10.19&À Põmi¯ÁõÖ öPõshx.

10.4.2 ö\›zu¼ß ö\¯À •øÓPÒ10.4.2 ö\›zu¼ß ö\¯À •øÓPÒ10.4.2 ö\›zu¼ß ö\¯À •øÓPÒ10.4.2 ö\›zu¼ß ö\¯À •øÓPÒ10.4.2 ö\›zu¼ß ö\¯À •øÓPÒ

|õ® ÷Áø» ö\´ÁuØS AvP

\Uv ÷uøÁ¨ £kQÓx Gߣøu }

AÔ¢v¸¨£õ´. C¢u \Uvø¯

G[Q¸¢x ö£ÖQÓõ´? Esq®

EnÂÀ C¸¢x uõß A¢u \Uvø¯

ö£ÖQÓõ´. BÚõÀ EÚx Eh»õÀ

÷|µi¯õP En¼¸¢x \Uvø¯ ö£Ó

•i¯õx. Ax Gί ö£õ¸ÒPÍõ´

EøhUP¨£h ÷Ásk®. Cx ö\›zuÀ

GßÝ® {PÌa]°ß ‰»÷©

|øhö£ÖQÓx. GÚ÷Á ö\›zuÀö\›zuÀö\›zuÀö\›zuÀö\›zuÀ

Gߣx ]UP»õÚ EnĨ ö£õ¸øÍ

Gί ö£õ¸ÍõP ©õØÖ®

{PÌa]¯õS®. ö\›zu¾US ö|õvPÒ

(E°º÷Áv¨ ö£õ¸Ò) ªPÄ® AÁ]¯

©õÚuõS®. EÚx ãµn ©sh»zvß

]» £SvPÒ ö|õvPøÍ _µUQßÓx.

JÆöÁõ¸ ö|õv²® J¸ SÔ¨¤mh

EnÂß «x ö\¯À ¦›¢x

ö\›zu¾US EuÄQÓx.

10.4.3 ãµn ©sh»zvÀ EnÂÀ10.4.3 ãµn ©sh»zvÀ EnÂÀ10.4.3 ãµn ©sh»zvÀ EnÂÀ10.4.3 ãµn ©sh»zvÀ EnÂÀ10.4.3 ãµn ©sh»zvÀ EnÂÀ

HØ£k® ©õØÓ[PÒHØ£k® ©õØÓ[PÒHØ£k® ©õØÓ[PÒHØ£k® ©õØÓ[PÒHØ£k® ©õØÓ[PÒ

Áõ°À EnøÁ |ßÓõP ö©À¾®

÷£õx ö\›zuÀ öuõh[SQÓx.

Áõ°ÝÒ ~øÇ¢u EnÄ £ØPÍõÀ

AøµUP¨£mk EªÌ }÷µõk P»UP¨

£kQÓx. EªÌ }›¼¸US® h¯¼ß

GßÓ ö|õv ìhõºa]ß «x ö\¯À£mk

AuøÚ ©õÀm÷hõ\õP ©õØÖQÓx.

152

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

Áõ°À ö©À»¨£mh EnÄ

ÂÊ[P¨£mk EnÄUSÇÀEnÄUSÇÀEnÄUSÇÀEnÄUSÇÀEnÄUSÇÀ ‰»©õP

Cøµ¨ø£ø¯ Cøµ¨ø£ø¯ Cøµ¨ø£ø¯ Cøµ¨ø£ø¯ Cøµ¨ø£ø¯ AøhQÓx. Cøµ¨ø£

uø\¯õ»õÚ ø£ ÷£õßÓ Aø©¨ø£

Eøh¯x. A[S EnÁõÚx _©õº

|õßS ©o ÷|µ® u[Q°¸UQÓx.

Cøµ¨ø£°À _µUS® }›¾ÒÍ ö|õv,

¦µu EnÂß «x ö\¯À ¦›ÁuõÀ

C[S ¦µuzvß ö\›zuÀ xÁ[SQÓx.

C¢u EnÄ, •ß ]Ö Shø»•ß ]Ö Shø»•ß ]Ö Shø»•ß ]Ö Shø»•ß ]Ö Shø»

Aøh²® ÷£õx A[S _µUS®

£À÷ÁÖ ãµn }¸hß P»¢x ÷©¾®

ãµn® |hUQÓx. EnÁõÚx

]ÖShø» Aøh²® ÷£õx ö\›zuÀ

•Êø© ö£ÖQÓx (£h® 10.19).

PÀ½µ¼À _µUS® ¤zu }º, •ß

]Ö Sh¾US Á¢x, EnÂÀ EÒÍ

öPõʨø£a ö\›UQÓx. Pøn¯®Pøn¯®Pøn¯®Pøn¯®Pøn¯®

Pøn¯ }øµ²®, •ß]Ö Sh¼¾ÒÍ

_µ¨¤PÒ ShÀ }øµ²® _µ¢x GÀ»õ¨

ö£õ¸mPøͲ® AuÚuß Gί¨

ö£õ¸mPÍõP ©õØÖQÓx. CøÁ

]ÖSh¼À EÒÍ Sh¾Ôg]PÍõÀ

EÔg\¨£kQÓx.

10.4.4 ö\›zu¼ß CÖv¨10.4.4 ö\›zu¼ß CÖv¨10.4.4 ö\›zu¼ß CÖv¨10.4.4 ö\›zu¼ß CÖv¨10.4.4 ö\›zu¼ß CÖv¨

ö£õ¸ÒPÒö£õ¸ÒPÒö£õ¸ÒPÒö£õ¸ÒPÒö£õ¸ÒPÒ

¦µu® Aª÷Úõ Aª»©õPÄ®

Põº÷£õøíi÷µmk SÐU÷PõéõPÄ®

öPõʨ¦, öPõʨ¦ Aª»®, ©ØÖ®

QÎ\µõ»õPÄ® ©õØÓ¨£kQÓx. EÚx

EnÂß GÀ»õ¨ £Sv²® ö\›UP¨£h

•i¯õx. ö\›UP¨£hõu¨ ö£õ¸ÒPÒ

ö£¸[Sh¼À ÷\ªUP¨ £mk ©»Áõ´

‰»® PÈĨ ö£õ¸ÒPÍõP

Eh¼¼¸¢x öÁÎ÷¯ØÓ¨£kQÓx.

uÁøÍ |õUøP }mi §a]ø¯¨

¤i¨£øu²® £ÓøÁPÒ A»PõÀ

EnøÁU öPõzv Es£øu²®

©õkPÒ EnøÁ Esh¤ÓS

Aø\÷£õkuø»²® £õºzv¸¨£õ´.

CÆ»[SPÎÀ EnÅmh•®

ö\›zu¾® GÆÁõÖ |øhö£ÖQÓx?

uÁøÍ°À }sh ¤ÍÄ£mh

Jmk® ußø©²ÒÍ |õUS, §a]Pøͨ

¤iUP EuÄQÓx. uÁøÍ°À

Cøµ¨ø£ Põºi¯õU, Põºi¯õU, Põºi¯õU, Põºi¯õU, Põºi¯õU, (Á°ØÔß

÷©À£Sv) ø£÷»õ›U ø£÷»õ›U ø£÷»õ›U ø£÷»õ›U ø£÷»õ›U (Á°ØÔß

RÌ£Sv) GßÓ C¸ £SvPÍõP

Põn¨£kQÓx. CvÀ EnÄ ö\›zuÀ

AvP¨£i¯õP ©ÛuøÚ¨ ÷£õ»÷Á

|hUQÓx.

£ÓøÁPÒ £ÓUP AvP©õÚ \Uv

÷uøÁ¨£kÁuõÀ AvP©õÚ EnøÁ

EsQÓx. £ÓøÁ°ß A»QÀ £ØPÒ

CÀ»õuuõÀ EnÄ ö©À»¨£hõ©À

EªÌ}¸hß ©mk® P»¢x

ÂÊ[P¨£mk wÛ¨ø£US Á¸QÓx.

1

2

3

45

6

7

8

£h® 10.19 ©Ûu ãµn ©sh»®£h® 10.19 ©Ûu ãµn ©sh»®£h® 10.19 ©Ûu ãµn ©sh»®£h® 10.19 ©Ûu ãµn ©sh»®£h® 10.19 ©Ûu ãµn ©sh»®

1. Áõ´ 2. EnÄ SÇÀ 3. Cøµ¨ø£ 4. PÀ½µÀ

5. Pøn¯® 6. ]ÖShÀ 7. ö£¸[ShÀ 8. ©»Áõ´

153

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

wÛ¨ø£wÛ¨ø£wÛ¨ø£wÛ¨ø£wÛ¨ø£ •ß PÊzvÀ EÒÍx.

wÛ¨ø£°À ÷\P›UP¨£k® EnÁõ

Úx AµøÁ¨ ø£°À AøµUP¨£mk

¤ß ãµoUP¨£kQÓx.

©õkPÎß Cøµ¨ø£°À |õßS

AøÓPÒ EÒÍx. ©õkPÒ Esq®

uõÁµ |õº EnÂÀ ö\À¾÷»õì

AvP©õP EÒÍx. CÁØøÓa ö\›UP

Á°ØÓøÓ°¾ÒÍ £õUj›¯õ

EuÄQßÓÚ. C¢u Á°ØÓøÓ, EnøÁ

]Ôx ÷|µ® ÷\ªzx øÁUPÄ®

EuÄQÓx. K´ÁõP C¸US® ÷£õx

ÂÊ[Q¯ EnøÁ Áõ´US öPõsk

Á¢x ö©xÁõP ö©À¾QÓx. Cx÷Á

Aø\÷£õkuÀ Aø\÷£õkuÀ Aø\÷£õkuÀ Aø\÷£õkuÀ Aø\÷£õkuÀ GÚ¨£k®. Cuß

¤Ó÷P EnÄ •Êx® ö\›UP¨

£kQÓx.

ö\¯À 10.4ö\¯À 10.4ö\¯À 10.4ö\¯À 10.4ö\¯À 10.4

RÌPsh EnÄ ©sh»zvß

£SvPøÍ \›¯õÚ •øÓ°À Á›ø\¨

£kzxP

Á°Ö, ö£¸[ShÀ, EnÄU

SÇÀ, •ß]ÖShÀ, ©»Áõ´, Áõ´,

]ÖShÀ

ö\¯À 10.5ö\¯À 10.5ö\¯À 10.5ö\¯À 10.5ö\¯À 10.5

ö£õ¸zxPö£õ¸zxPö£õ¸zxPö£õ¸zxPö£õ¸zxP

1. ö£¸[ShÀ – ¤zu }øµ _µzuÀ

2. Á°Ö – £ØPÒ, EnøÁ

AøµUQßÓÚ.

3. PÀ½µÀ – ¦µu® ö\›UP¨£kuÀ

4. Áõ´ – PÈĨ ö£õ¸Ò

÷\ªUP¨£k® Ch®

5. •ß ]Ö ShÀ & öPõʨ¦ ãµozuÀ

ö\¯À 10.6ö\¯À 10.6ö\¯À 10.6ö\¯À 10.6ö\¯À 10.6

¤ßÁ¸ÁÚÁØøÓa \›¨£kzxP.

¤zu}º ¤zu}º ¤zu}º ¤zu}º ¤zu}º Gߣx Áõ°À _µUS®

\õÖ, AvÀ uõx E¨¦uõx E¨¦uõx E¨¦uõx E¨¦uõx E¨¦ EÒÍx. Cx

¦µuzvß ¦µuzvß ¦µuzvß ¦µuzvß ¦µuzvß ãµnzøu Bµ®¤UQÓx.

Põº÷£õøíi÷µmiß ãµn® Á°ØÔÀ

Bµ®¤UQÓx. •ß]Ö Sh¼À,•ß]Ö Sh¼À,•ß]Ö Sh¼À,•ß]Ö Sh¼À,•ß]Ö Sh¼À,

EªÌ}¸®EªÌ}¸®EªÌ}¸®EªÌ}¸®EªÌ}¸®, Á°ØÖ}¸® _µUQÓx.

C[S ¦µu® Gί \ºUPøµ¯õPÄ®Gί \ºUPøµ¯õPÄ®Gί \ºUPøµ¯õPÄ®Gί \ºUPøµ¯õPÄ®Gί \ºUPøµ¯õPÄ®,

öPõʨ¦ Aª÷Úõ Aª»©õPÄ®,

ìhõºa öPõʨ¦ Aª»©õPÄ®,öPõʨ¦ Aª»©õPÄ®,öPõʨ¦ Aª»©õPÄ®,öPõʨ¦ Aª»©õPÄ®,öPõʨ¦ Aª»©õPÄ®,

©õØÓ¨ £kQÓx, ö\›UP¨£hõu EnÄ

]ÖSh¼¼¸¢x]ÖSh¼¼¸¢x]ÖSh¼¼¸¢x]ÖSh¼¼¸¢x]ÖSh¼¼¸¢x ©»Áõ´ ‰»®

öÁÎ÷¯ÖQÓx.

10.5 ©Ûu Cµzua _Ø÷Óõmh10.5 ©Ûu Cµzua _Ø÷Óõmh10.5 ©Ûu Cµzua _Ø÷Óõmh10.5 ©Ûu Cµzua _Ø÷Óõmh10.5 ©Ûu Cµzua _Ø÷Óõmh

©sh»®©sh»®©sh»®©sh»®©sh»®

|® Eh¼À EÒÍ AøÚzx

v_UPÐUS® ©ØÖ® ö\ÀPÐUS®

£õP[PÐUS® ÷uøÁ¯õÚ EnÄ

©ØÖ® BUêáß GÆÁõÖ QøhU

QÓx. |® Eh¼ÝÒ Põn¨£k®

CµzuU SÇõ°ÝÒ Jk® Cµzu÷©

C¢u ö£õ¸mPøÍ Cµzu _ÇØ]°ß

‰»® Eh¼ß AøÚzx £SvPÐUS®

Gkzxa ö\ÀQÓx. Eh¼ß GÀ»õ¨

£õP[PÐUS® Cµzu SÇõ´PÒ ‰»®

Cµzuzøu ÂÛ÷¯õQUS® EÖ¨¦

Cu¯©õS®.

£h® 10.20 ©Ûu Cu¯® & }Ò öÁmk ÷uõØÓ®£h® 10.20 ©Ûu Cu¯® & }Ò öÁmk ÷uõØÓ®£h® 10.20 ©Ûu Cu¯® & }Ò öÁmk ÷uõØÓ®£h® 10.20 ©Ûu Cu¯® & }Ò öÁmk ÷uõØÓ®£h® 10.20 ©Ûu Cu¯® & }Ò öÁmk ÷uõØÓ®

1. Á»x B›UQÒ 2. Á»x öÁßm›UPÒ

3. Chx B›UQÒ 4. Chx öÁßm›UPÒ

4

3

2

1

154

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

Cµsk ~øµ±µÀPÐUS

Cøh÷¯ EÒÍ Cu¯® |õßS AøÓP

øÍU öPõshx. CvÀ ÷©À¦Ó®

Cµsk B›UQÒPЮ, R̦Ӯ

Cµsk öÁßm›UQÒPЮ EÒÍÚ.

Cu¯®, ö£›UPõºi¯®ö£›UPõºi¯®ö£›UPõºi¯®ö£›UPõºi¯®ö£›UPõºi¯® GßÝ®

EøÓ°ÚõÀ `Ǩ£mkÒÍx. Cu¯z

vß _ÁºPÒ Á¼ø©¯õÚ uø\¯õ

»õÚx. Cx Cu¯® _¸[Q ›ÁuØ

S®, Âø\²hß Cµzuzøu CµzuU

SÇõ°ß ÁȯõP Aݨ¦ÁuØS®

£¯ß£kQÓx.

Cu¯® _¸[S® ÷£õx Cµzu®

Cu¯zv¼¸¢x CµzuU SÇõ´PÐUSa

ö\ÀQÓx. Ax ›Áøh²® ÷£õx

Eh¼ß GÀ»õ £Sv°¼¸¢x®

Cµzu® Cu¯zvØS öPõsk Áµ¨

£kQÓx. Cx J¸ £®ø£¨ (pump)

÷£õÀ C¯[SÁuõÀ Cµzu® Eh¼ß

GÀ»õ £SvPÐUS® öuõhº¢x _ØÔ

Á¸QÓx. JÆöÁõ¸•øÓ²® Cu¯®

_¸[S® ÷£õx Cu¯zv¼¸¢x

Cµzu® u©ÛPÐUSz uÒͨ£kQÓx.

CøÁPÒ uø\¯õ»õÚ «Ò Âø\z

ußø©²øh¯ uizu _ÁºPøÍU

öPõshx. u©Û°À Kk® Cµzu®

_zu Cµzu©õS® (£h® 10.20).

u©ÛPÒ ÷©ß÷©¾® ¤›¢x

•iÂÀ ~so¯ u¢xQPÍõPu¢xQPÍõPu¢xQPÍõPu¢xQPÍõPu¢xQPÍõP

©õØÓ® AøhQÓx. Czu¢xQP÷Í

EnøÁ²®, BUêáøÚ²®, ö\À

PÐUS Gkzxa ö\ÀQßÓÚ. u¢xQPÒ

JßÖ ÷\º¢x ]øµ]øµ]øµ]øµ]øµø EshõUSQÓx.

Ca]øµPÒ ö\ÀPÎÀ EshõÚ

Põº£ß&øh&BUøék ©ØÖ® ©ØÓ

PÈĨ ö£õ¸mPøͲ® Cu¯zvØUS

Gkzxa ö\ÀQÓx.

]øµPÒ SøÓ¢u «Ò Âø\

ußø©²øh¯ ö©À¼¯ _ÁºPøÍU

öPõshøÁ. ]øµPÒ _zvP›UP¨£hõu

Cµzuzøu Cu¯zvØS Gkzxa

ö\ÀQÓx. Cµzuzøu y´ø©¨

£kzxÁuØPõP Cu¯® ~øµ±µ¾US

A_zu Cµzuzøu Aݨ¦QÓx. A[S

Põº£ß&øh&BUøék Áõ²øÁ

ÂkÂzxÂmk ªS¢u AÍÄ

BUêáøÚ GkzxUöPõsk

Cu¯zvØS Á¸QÓx. «sk® Cµzu®

EhÀ •ÊÁx® uß £¯nzøuz

öuõhºQÓx (£h® 10.21).

£h® 10.21. Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»®£h® 10.21. Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»®£h® 10.21. Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»®£h® 10.21. Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»®£h® 10.21. Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»®

1. ~øµ±µÀ 2. Eh¼ß ÷©À £SvUS Cµzu®

ö\À¾uÀ 3. Eh¼ß RÌ£SvUS Cµzu® ö\À¾uÀ

4. ~øµ±µ¾US Cµzu® Gkzxö\À¾® SÇõ´

5. Eh¼ß RÌ£õPzv¼¸¢x Cu¯zvØS

Cµzu® ö\À¾uÀ 6. Cu¯zvØS ÷©À¦Ó® EÒÍ

EÖ¨¦PÒ 7. Cu¯zvØS R÷DzÒÍ EÖ¨¦PÒ

ÂÀ¼¯® íõºÂ (1628&®ÂÀ¼¯® íõºÂ (1628&®ÂÀ¼¯® íõºÂ (1628&®ÂÀ¼¯® íõºÂ (1628&®ÂÀ¼¯® íõºÂ (1628&®

Bsk) GߣÁº •uß •u¼ÀBsk) GߣÁº •uß •u¼ÀBsk) GߣÁº •uß •u¼ÀBsk) GߣÁº •uß •u¼ÀBsk) GߣÁº •uß •u¼À

Cu¯zvß ö\¯À £õmiøÚ²®Cu¯zvß ö\¯À £õmiøÚ²®Cu¯zvß ö\¯À £õmiøÚ²®Cu¯zvß ö\¯À £õmiøÚ²®Cu¯zvß ö\¯À £õmiøÚ²®

Cµzu Jmhzøu²® PskCµzu Jmhzøu²® PskCµzu Jmhzøu²® PskCµzu Jmhzøu²® PskCµzu Jmhzøu²® Psk

¤izuõº.¤izuõº.¤izuõº.¤izuõº.¤izuõº.

Cµzu® Hß ]Á¨£õP EÒÍx

GßÖ EÚUSz öu›²©õ? Cµzu

]Á¨£qUPÎÀ ï÷©õS÷Íõ¤ß

GßÝ® {Óª EÒÍuõÀ Cµzu®

21

35

4

6

7

155

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

]Á¨¦ {Ó©õPU Põn¨£kQÓx.

CµzuzvÀ ]Á¨¦ AqUPÒ, öÁÒøÍ

AqUPÒ ©ØÖ® ¤÷Ímiö»mkPÒ

Põn¨£kQßÓx.

Cu¯®, u©Û, u¢xQPÒ ©ØÖ®

]øµPÒ AøÚzx® JßÖ ÷\º¢x

Cµzu _Ø÷Óõmh ©sh»zøu

E¸ÁõUSQÓx.

J¸ ©ÛuÛß \µõ\› Cu¯z

xi¨¦ J¸ {ªhzvØS 70&72 BS®.

÷ÁP©õP Kk® ÷£õ÷uõ, EhØ£°Ø]

ö\´²® ÷£õ÷uõ Cu¯z xi¨¤ß Ãu®

AvP›UQÓx. Cu¯z xi¨ø£ AÔ¯

EuÄ® P¸Â ìöhzöuì÷Põ¨ BS®.

ö\¯À 10.7ö\¯À 10.7ö\¯À 10.7ö\¯À 10.7ö\¯À 10.7

Eß Á»x øPø¯ Chx øP

©oUPmiß ¤ß¦Ó®, ö£¸Âµ¾USa

\ØÖ R÷Ç øÁzx¨ £õº. |õizxi¨¦

öu›²®. J¸ {ªhzvØS GzuøÚ

|õiz xi¨¦PÒ GߣøuU Psk¤i.

Cx÷Á EÚx |õizxi¨¦ Ãu® (pulse

rate) BS® (£h® 10.22).

10.22 |õizxi¨¦ £õºUS® •øÓ10.22 |õizxi¨¦ £õºUS® •øÓ10.22 |õizxi¨¦ £õºUS® •øÓ10.22 |õizxi¨¦ £õºUS® •øÓ10.22 |õizxi¨¦ £õºUS® •øÓ

AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :

«ßPÎß Cu¯® Cµsk

AøÓPÍõÀ BÚx. C¸ ÁõÌÂPÎÀ

‰ßÖ AøÓPÒ Põn¨£kQÓx G.Põ.

uÁøÍ.

FºÁÚÁØÔØS Cu¯® Cµsk

B›UQÒPÒ ©ØÖ® •ÊÁx® ¤›UP¨

£hõu Cµsk öÁsmi›UQøÍU

öPõshx G.Põ. Knõß.

£ÓøÁPξ®, £õ¿miPξ®

Cu¯® Cµsk B›UQÒPÒ, ©ØÖ®

Cµsk öÁsmi›UQÒPÍõÚ |õßS

AøÓPøÍU öPõskÒÍx.

10.6 ©Ûu PÈÄ ©sh»®10.6 ©Ûu PÈÄ ©sh»®10.6 ©Ûu PÈÄ ©sh»®10.6 ©Ûu PÈÄ ©sh»®10.6 ©Ûu PÈÄ ©sh»®

Eh¼ß ö\ÀPÎÀ E¸ÁõS®

PÈĨ ö£õ¸mPøÍ öÁÎ÷¯ØÖ®

•øÓ÷¯ PÈÄ }UP® GÚ¨£k®.

10.6.1 PÈĨ ö£õ¸mPÒ10.6.1 PÈĨ ö£õ¸mPÒ10.6.1 PÈĨ ö£õ¸mPÒ10.6.1 PÈĨ ö£õ¸mPÒ10.6.1 PÈĨ ö£õ¸mPÒ

Põº£ß&øh&BUøék, ãµoU

P¨£hõu EnĨ ö£õ¸mPÒ, AÍÄU

PvP©õÚ }º, E¨¦UPÒ, ¦µuzvß

Áͺ]øu ©õØÓzvÚõÀ EshõS®

ø|mµáß PÈĨ ö£õ¸mPÒ BQ

¯øÁ Eh¼À C¸¢x öÁÎ÷¯ØÓ¨

£k® •UQ¯ PÈĨ ö£õ¸mPÍõS®.

10.6.2 PÈÄ }UP EÖ¨¦UPÒ10.6.2 PÈÄ }UP EÖ¨¦UPÒ10.6.2 PÈÄ }UP EÖ¨¦UPÒ10.6.2 PÈÄ }UP EÖ¨¦UPÒ10.6.2 PÈÄ }UP EÖ¨¦UPÒ

Eh¼À EshõS® PÈĨ

ö£õ¸mPøÍ }US® •UQ¯ EÖ¨¦PÒ

÷uõ¾®, ]Ö}µP•® BS®.

©ÛuÛß ]Ö}µP®©ÛuÛß ]Ö}µP®©ÛuÛß ]Ö}µP®©ÛuÛß ]Ö}µP®©ÛuÛß ]Ö}µP®

]Ö}µP® ªP •UQ¯©õÚ PÈÄ

}UP EÖ¨£õS®. ©Ûu Eh¼À Ck¨¦

£Sv°À, •Òö;®¦z öuõh›ß C¸

¦Ózv¾®, £UPzvØS JßÓõP C¸ ]Ö

}µP[PÒ Aø©¢xÒÍÚ. ]Ö}µPzvß

ö\¯À£k® ªP •UQ¯ A»S

ö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒ BS®. ö|¨µõÛÀ

©õÀ¥â¯ß EøÓ ©õÀ¥â¯ß EøÓ ©õÀ¥â¯ß EøÓ ©õÀ¥â¯ß EøÓ ©õÀ¥â¯ß EøÓ (capsule), ]Ö}µP, ]Ö}µP, ]Ö}µP, ]Ö}µP, ]Ö}µP

156

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

~sSÇÀ~sSÇÀ~sSÇÀ~sSÇÀ~sSÇÀ GÚ C¸ £SvPÒ Põn¨

£kQÓx (£h® 10.23).

]Ö}µPz u©Û ‰»® _zvP›UP¨

£hõu PÈĨ ö£õ¸mPÒ öPõsh

Cµzu® ]Ö}µPzvÝÒ ö\ÀQßÓx.

CµzuzvÀ EÒÍ PÈÄ ö£õ¸m

PøͲ®, AvP©õÚ }›øÚ²®

ö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒö|¨µõßPÒ GßÝ® ~sSÇÀPÒ

¤›zöukUQßÓÚ. PÈĨ ö£õ¸mPÒ

}UP¨£mh Cµzu©õÚx ]Ö}µP ]øµ

‰»® öÁÎ÷¯ÖQÓx. JÆöÁõ¸

]Ö}µPzv¾® E¸ÁõS® ]Ö}º, ]Ö}º

|õÍ[PÎß ‰»® ]Ö}º¨ø£ø¯

AøhQÓx. ]Ö}º¨ø£ {µ®¤¯Ähß

]Ö}º, ]Ö}º ¦ÓÁÈ ÁȯõP

öÁÎ÷¯ØÓ¨£kQÓx (£h® 10.24).

£h® 10.24 ö|¨µõÛß Aø©¨¦£h® 10.24 ö|¨µõÛß Aø©¨¦£h® 10.24 ö|¨µõÛß Aø©¨¦£h® 10.24 ö|¨µõÛß Aø©¨¦£h® 10.24 ö|¨µõÛß Aø©¨¦1. ©õÀ¥â¯ß EøÓ 2. ]Ö}µP ~sSÇÀ

]Ö}µPzvß •UQ¯ £oPÒ

Eh¼ß PÈĨ ö£õ¸mPøÍ

öÁÎ÷¯ØÖuÀ, ©ØÖ® Eh¼ß }º,

E¨¦UPÒ \©{ø»ø¯ Pmk¨

£kzxuÀ BS®.

]Ö}µP® PÈĨ ö£õ¸mPøÍ

öÁÎ÷¯ØÖ® ußø© CÇ¢x ÂmhõÀ

CµzuzvÀ Põn¨£k® |a_¨ ö£õ¸m

PÒ öÁÎ÷¯ØÓ¨£hõ©À Eh¼ß

ö\ÀPÎÀ ÷u[Q ÂkQÓx. CuÚõÀ

]Ö}µPa ö\¯¼Ç¨¦]Ö}µPa ö\¯¼Ç¨¦]Ö}µPa ö\¯¼Ç¨¦]Ö}µPa ö\¯¼Ç¨¦]Ö}µPa ö\¯¼Ç¨¦ HØ£kQÓx.

K¸ |õøÍUS ©Ûu Eh¼¼¸¢x

öÁÎ÷¯ØÓ¨£k® ]Ö}›ß AÍÄ

GÆÁÍÄ GßÖ EÚUS öu›²©õ? 1.5

& 2 ¼mhº BS®.

AÔPAÔPAÔPAÔPAÔP

©øÇU Põ»[PÎÀ ÷PõøhU

Põ»[PøÍ Âh AvP©õP ]Ö}º

öÁÎ÷¯ØÓ¨£kQÓx. BÚõÀ öÁ°À

Põ»[PÎÀ AvP©õP ¯ºøÁ

öÁÎ÷¯ØÓ¨£kQÓx. CuØS›¯

Põµn® öu›²©õ? ÷PõøhU

Põ»[PÎÀ AvP©õÚ Cµzu®

÷uõ¾US Aݨ£¨£kQÓx. CuÚõÀ

¯ºøÁ AvP©õPÄ® ]Ö}º

SøÓÁõPÄ® öÁÎ÷¯ØÓ¨£kQÓx.

BÚõÀ ©øÇU Põ»[PÎÀ AvP©õÚ

Cµzu® ]Ö}µPzvØS Aݨ£¨

£kÁuõÀ ]Ö}º AvP©õPÄ®

¯ºøÁ SøÓÁõPÄ® öÁÎ÷¯ØÓ¨

£kQÓx. CÆÁõÖ |® Eh¼À }º{ø»

\©{ø»¨ £kzu¨£kQÓx.

1

2

3

4

£h® 10.23£h® 10.23£h® 10.23£h® 10.23£h® 10.23

©ÛuÛß ]Ö}º©ÛuÛß ]Ö}º©ÛuÛß ]Ö}º©ÛuÛß ]Ö}º©ÛuÛß ]Ö}º

©sh»®©sh»®©sh»®©sh»®©sh»®

1. ]Ö }µP® 2.

]Ö}º |õÍ® 3. ]Ö

}º¨ø£

4. ]Ö}º ¦ÓÁÈ

1

2

157

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkUöPõÒͨ£kQÓõºPÒ).

1. Bo ÷Á›ß ©õØÓzvØS GkzxU Põmk

A) E¸øÍUQÇ[S B) ¥m¹m

C) öÁ[Põ¯® D) ÷\øÚUQÇ[S

2. uõÁµzvß CÚ¨ ö£¸UPzvØPõP E¸ÁõUP¨£mh £Sv

A) Cø» B) ÷Áº

C) PqÂøh £Sv D) §UPÒ

3. öuõØÖz uõÁµ ÷ÁºPÎÀ Põn¨£k® £g_ ÷£õßÓ v_ ............... BS®.

B) öÁ»õ©ß B) ÁõìS»õº

C) Cøhzv_ D) Q³miUQÒ

4. Pøµ¯õu EnÄ ö£õ¸Ò Pøµ²® Gί ö£õ¸ÍõP ©õØÓ¨£k® {PÌa]

A) _Áõ]zuÀ B) PÈÄ }UP®

C) EnÅmh® D) ö\›zuÀ

5. £ÓøÁPÎÀ EnÄ C[S AøµUP¨£kQÓx.

A) Áõ´ B) wÛ¨ø£

C) AøµøÁ¨ø£ D) A»S

6. Cµzu® ]Á¨£õP C¸UPU Põµn®?

A) BU]áß EÒÍuõÀ B) Põº£ßøhBUø\k EÒÍuõÀ

C) ï÷©õS÷Íõ¤ß EÒÍuõÀ D) ¤Íõì©õ EÒÍuõÀ

7. J¸ Âzvø»z uõÁµ[PÎÀ ................. ÁøP ÷Áº Põn¨£kQÓx.

8. öÁ»õ©ß v_........... uõÁµzvÀ Põn¨£kQÓx.

9. ......... BØÓÀ {ø»¯® GßÖ AøÇUP¨£kQÓx.

10. EªÌ}›À ........ GßÝ® ö|õv Põn¨£kQÓx.

11. Cu¯® ......... GßÝ® EøÓ°ÚõÀ `̨£mkÒÍx.

12. ]Ö}µPzvß ö\¯À£k® ªP •UQ¯ A»S ......

13. ÷Á›ß ©õØÓ[PÒ GßÓõÀ GßÚ?

158

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

14. ys÷ÁºPÒ GßÓõÀ GßÚ?

15. uøµö¯õmi¯ usiß ÁøPPÒ ¯õøÁ?

16. Cøµ¨ø£°À EnÄ Hß |õßS ©o ÷|µ® u[Q°¸UQÓx?

17. Eß Eh®¤¼¸¢x ]Ö}º \›Áµ öÁÎ÷¯ØÓ¨£hõÂmhõÀ GßÚ ÷|›k®?

18. Cu¯ AøÓPÎß ö£¯ºPøÍ GÊxP.

19. Bo ÷Áºz öuõS¨¦ Áøµ¯Ö.

20. usiß £oPÒ CµsiøÚU TÖP.

21. Cø»zxøÍ°ß ÷Áø» ¯õx?

22. Aø\¨÷£õkuÀ GßÓõÀ GßÚ?

23. ]øµPÒ GßÓõÀ GßÚ?

24. ]Ö}µP ö\¯¼Ç¨¦ GßÓõÀ GßÚ?

25. Bo ÷Á›ß ©õØÓzøu ÂÁ›.

26. uõÁµ[PÎÀ GÆÁõÖ _Áõ\® |øhö£ÖQÓx?

27. Cø»°ß £h® Áøµ¢x £õP[PøÍ ÂÁ›.

28. ]Ö}µP ©sh»zvß £h® Áøµ¢x £õP[PøÍU SÔ.

29. §Âß £h® Áøµ¢x £õP[PøÍU SÔ.

30. uõÁµzvß £h® Áøµ¢x £õP[PøÍU SÔ.

159

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

11 |©x _ØÖ¨¦Ó `ÇÀ

|®ø©a _ØÔ E°¸ÒÍ ©ØÖ®E°µØÓ ö£õ¸ÒPÒ Põn¨£kQßÓÚ.|©x _ØÖ¨¦ÓzvÀ GßöÚßÚö£õ¸ÒPøÍU PõsQÕºPÒ? £»ö\iPÒ, öPõiPÒ, ¦uºa ö\iPÒ,©µ[PÒ, ©ÛuºPÒ, »[SPÒ, }º,©s, PØPÒ BQ¯ÁØøÓ¨ £õºUP»õ®.CÁØÖÒ uõÁµ[PÒ, ©ÛuºPÒ ©Ø֮»[SPÒ E°¸ÒÍøÁ. }º, ©s•u¼¯Ú E°µØÓøÁ¯õS®.

Cøu |ßS PÁÛzuõö¯ßÓõÀE°›Ú[PÐUS® E°µØÓ ö£õ¸ÒPÐUS® Cøh÷¯ ¤›UP •i¯õuöuõhº¦ C¸¨£x EÚUS ¦›²®. |õ®C¨£õhzvÀ |®ø©a _ØÔ²ÒÍ`ǼÀ, E°¸ÒÍ ©ØÖ® E°µØÓ¨

ö£õ¸mPÒ GÆÁõÖ JßÖU öPõßÖöuõhº¦øh¯uõP EÒÍÚ Gߣøu›ÁõP ÂÁõvUP»õ®.

`Ì{ø»°¯À`Ì{ø»°¯À`Ì{ø»°¯À`Ì{ø»°¯À`Ì{ø»°¯À

C¯ØøP°À uõÁµ[PЮ, »[

SPЮ JßøÓ JßÖa \õº¢x ÁõÊQß

ÓÚ. `Ì{ø» GßÓ ö\õÀ öµ´mhº

GßÓ Â»[Q¯À ÁÀ¾ÚµõÀ E¸ÁõU

P¨£mk 1869&À öíUPÀ GߣÁµõÀ

Áøµ¯ÖUP¨£mhx. CÁ›ß

P¸zx¨£i "E°›Ú[PÒ AÁØøÓa

`Ì¢xÒÍ E°º Põµo ©ØÖ®

E°µØÓU PõµoPÐUQøh÷¯ EÒÍ

öuõhº¤ øÚ¨ £ØÔ¯ AÔ¯À ¤›Ä

`Ì{ø»°¯À GÚ¨£k® (£h® 11.1).

£h® 11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦£h® 11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦£h® 11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦£h® 11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦£h® 11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦

160

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

ö\¯À 11.1ö\¯À 11.1ö\¯À 11.1ö\¯À 11.1ö\¯À 11.1

A¸Põø©°À SÍ® (A) Smøh

C¸¨¤ß Aøu Eß B]›¯º

xøn²hß Tº¢x PÁÛ. AvÀ

GßöÚßÚ uõÁµ[PÒ, »[SPÒ

©ØÖ® §a]PÒ EÒÍÚ GߣøuU

PshÔ.

ö\¯À 11.2ö\¯À 11.2ö\¯À 11.2ö\¯À 11.2ö\¯À 11.2

Psnõiz öuõmiPÎÀ

«ßPøÍ Áͺ¨£øu¨

£õºzv¸UQÓõ¯õ? AvÀ GßöÚßÚ

EÒÍÚ Gߣøu EØÖ¨ £õº.

11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦11.1 `Ì{ø»z öuõS¨¦

`Ì{ø»zöuõS¨¦ Gߣx

E°›Ú[PøÍ ©mk©À»õx, E°µØÓ

PõµoPøÍ EÒÍhUQ¯uõS®. Aøu¨

£ØÔ C[S AÔ¢x öPõÒÐ÷Áõ©õ?

`Ì{ø»U PõµoPÒ`Ì{ø»U PõµoPÒ`Ì{ø»U PõµoPÒ`Ì{ø»U PõµoPÒ`Ì{ø»U PõµoPÒ

EnÄ, EøÓÂh®, CÚ¨ö£¸UP® CÁØÔØPõP JÆöÁõ¸E°›Ú•® `Ì{ø»ø¯a \õº¢xÒÍÚ (£h® 11.2).

E°›Ú `Ì{ø»ø¯ `Ì{ø»UPõµoPÒ Pmk¨£kzxQßÓÚ. CøÁ1. E°º PõµoPÒ 2. E°µØÓ PõµoPÒGÚ ÁøP¨£kzu¨£kQßÓÚ.

11.1.1 E°µØÓ PõµoPÒ11.1.1 E°µØÓ PõµoPÒ11.1.1 E°µØÓ PõµoPÒ11.1.1 E°µØÓ PõµoPÒ11.1.1 E°µØÓ PõµoPÒ

`Ì{ø»z öuõS¨¤À E°µØÓPõµoPÒ ªP •UQ¯¨ £[S ÁQUQßÓÚ. E°µØÓ PõµoPÒ GߣøÁ}º, PõØÖ, ›¯JÎ, öÁ¨£®, AÊzu®,Põº£ß&øh&BUøék, BUêáß,ø|mµáß ÷£õßÓøÁPøÍ EÒÍhUQ¯uõS®.

11.1.2 E°ºU PõµoPÒ11.1.2 E°ºU PõµoPÒ11.1.2 E°ºU PõµoPÒ11.1.2 E°ºU PõµoPÒ11.1.2 E°ºU PõµoPÒ

~sq°›PÒ, uõÁµ[PÒ,

£h® 11.2 £h® 11.2 £h® 11.2 £h® 11.2 £h® 11.2 (a) E°›Ú[PÒ EnÄ, E°›Ú[PÒ EnÄ, E°›Ú[PÒ EnÄ, E°›Ú[PÒ EnÄ, E°›Ú[PÒ EnÄ, (b) C¸¨¤h®,C¸¨¤h®,C¸¨¤h®,C¸¨¤h®,C¸¨¤h®,(c) xønUPõP \õº¢v¸zuÀxønUPõP \õº¢v¸zuÀxønUPõP \õº¢v¸zuÀxønUPõP \õº¢v¸zuÀxønUPõP \õº¢v¸zuÀ

(b)

(c)

(a)

161

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

©Ûuß, »[SPÒ, •u¼¯øÁE°ºU PõµoPÍõS®.E°ºU PõµoPÍõS®.E°ºU PõµoPÍõS®.E°ºU PõµoPÍõS®.E°ºU PõµoPÍõS®.

E°ºU PõµoPÒ ‰ßÖ ÁøPPÍõP ÁøP¨£kzu¨£mkÒÍÚ.AøÁ¯õÁÚ (i) EØ£zv¯õͺPÒ (ii)~Pº÷ÁõºPÒ (iii) ]øu¨£øÁ.

(i) EØ£zv¯õͺPÒ

u©US ÷Ási¯ EnĨ ö£õ¸ÒPøÍz uõ÷© u¯õ›zxU öPõÒЮE°›Ú[PÒ. G.Põ. £aø\¯•ÒÍuõÁµ[PÒ.

(ii) ~Pº÷ÁõºPÒ

EØ£zv¯õͺPÍõÀ u¯õ›zuEnøÁ¨ £¯ß£kzvU öPõÒЮE°›Ú[PÒ ~Pº÷ÁõºPÍõS®. CøÁ‰ßÖ ÁøPPÍõP¨ ¤›UP¨£mkÒÍÚ.

(A) uõÁµ EsoPÒ

uõÁµ[PøÍ ©mk÷© Esq®uõÁµ EsoPøÍ •ußø© ~Pº÷ÁõºGßÖ® TÓ»õ®. G.P. ©õß, •¯À, £_,G¼.

(B) Fß EsoPÒ

uõÁµ EsoPøÍ EnÁõP EmöPõÒЮ E°›Ú[PÒ FßEsoPÍõS®. G.Põ. |›, K|õ´,£õ®¦.

(C) AøÚzxsoPÒ

uõÁµ[PøͲ® »[QÚ[PøͲ® EnÁõP EmöPõÒЮE°›Ú[PÒ AøÚzxso GÚ¨£k®. G.Põ. |õ´, ©Ûuß.

(iii) ]øu¨£øÁ

EØ£zv¯õͺ ©ØÖ® ~Pº÷ÁõºPÎß CÓ¢u EhÀPøͲ®, PÈÄPøͲ® EnĨ ö£õ¸mPøͲ® ]øuzx

ÁõÊ® E°›PÒ ]øu¨£øÁ¯õS®.G.Põ. PõÍõßPÒ ©ØÖ® £õUj›¯õ.

EØ£zv¯õͺ •ußø© ~Pº÷Áõº 2&® {ø» 3&® {ø»uõÁµ[PÒ G¼ ~Pº÷Áõº&£õ®¦ ~Pº÷Áõº&PÊS

£h® 11.3 EnÄa \[Q¼£h® 11.3 EnÄa \[Q¼£h® 11.3 EnÄa \[Q¼£h® 11.3 EnÄa \[Q¼£h® 11.3 EnÄa \[Q¼

`Ì{ø» ©sh»zvÀ Kº EnÄ

©mhzv¼¸¢x Akzu EnÄ

©mhzvØS öuõhºa]¯õP BØÓÀ

Phzu¨£kÁøu |õ® Põn»õ®. •uÀ

{ø» ©ØÖ® Cµshõ® {ø»

~Pº÷ÁõºPøÍ EnÁõP öPõÒQßÓ

»[SPÒ ‰ßÓõ® {ø»

~Pº÷ÁõºPÒ GÚ¨£k® G.Põ. PÊS.

J¸ E°›Úzv¼¸¢x ©ØöÓõ¸

E°›ÚzvØS EnÁõØÓÀ ©õØÓ¨

£kÁx EnÄa \[Q¼EnÄa \[Q¼EnÄa \[Q¼EnÄa \[Q¼EnÄa \[Q¼ GÚ¨£k®.

EØ£zv¯õÍ›hª¸¢x ‰ßÓõ® {ø»

~Pº÷Áõ¸US EnÁõØÓÀ ©õØÓ¨

£kÁøu £h® 11.3&À PõsP.

ö\¯À 11.3ö\¯À 11.3ö\¯À 11.3ö\¯À 11.3ö\¯À 11.3

Eß B]›¯º xøn²hßA¸Põø©°¾ÒÍ SÍzvØS ö\ßÖA[S Põn¨£k® E°¸ÒÍ ©ØÖ®E°µØÓ PõµoPøÍU PshÔ¢xAmhÁøn¨£kzx.

Gs. E°¸ÒÍ A[P[PÒE°µØÓ A[P[PÒ

uõÁµ® »[S

1 ............. ............. ............. .............

2 ............. ............. ............. .............

3 ............. ............. ............. .............

4 ............. ............. ............. .............

5 ............. ............. ............. .............

→ → →→ → →→ → →→ → →→ → →

162

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

11.1.3 £ÀÁøP `Ì{ø»z11.1.3 £ÀÁøP `Ì{ø»z11.1.3 £ÀÁøP `Ì{ø»z11.1.3 £ÀÁøP `Ì{ø»z11.1.3 £ÀÁøP `Ì{ø»zöuõS¨¦PÒöuõS¨¦PÒöuõS¨¦PÒöuõS¨¦PÒöuõS¨¦PÒ

`Ì{ø»¯õÚx E°›Ú[PÒ

©ØÖ® `Ì{ø»U PõµoPÐUS HØ£

ÁøP¨£kzu¨£kQÓx (£h® 11.4).

AøÁ¯õÁÚ1. |ßܺ `Ì ©sh»®2. PhÀ }º `Ì ©sh»®3. Põk `Ì ©sh»®4. ¦ÀöÁÎ `Ì ©sh»®5. ÁÓÒ {» `Ì ©sh»®

11.2 }ºÁõÌ E°›Ú[PÒ11.2 }ºÁõÌ E°›Ú[PÒ11.2 }ºÁõÌ E°›Ú[PÒ11.2 }ºÁõÌ E°›Ú[PÒ11.2 }ºÁõÌ E°›Ú[PÒSÍzvÀ GßöÚßÚ E°›Ú[PÒ

ÁõÌQßÓÚ Gߣøu {øÚÄ TºP.uõÁµ[PÍõÚ öÁ[Põ¯z uõ©øµ,÷Á»®£õ], ¤ìi¯õ, uõ©øµ, AÀ¼•u¼¯Ú }ºÁõÌ uõÁµ[PÐUSGkzxUPõmhõS®. uÁøÍ, «ß, £õ®¦•u¼¯Ú }ºÁõÌ Â»[SPÐUSGkzxUPõmhõS®. `Ì{ø»°ÀE°›Ú[PÒ ÁõÊ® Ch®, ÁõÈh®ÁõÈh®ÁõÈh®ÁõÈh®ÁõÈh®(Habitat) GÚ¨£k®.

}›À Pøµ¢xÒÍ E¨¦z ußø©AÀ»x Pøµ¢xÒÍ ö£õ¸ÒPÎßAÍøÁ¨ ö£õÖzx }º {ø»PÒ |ßܺ,PhÀ}º GÚ¨ ¤›UP¨£mkÒÍÚ.CuÚõÀ PhÀ }›¾®, |ßÜ›¾® •ØÔ¾® ÷ÁÖ£mh »[SPÒ ÁõÌQßÓÚ.

11.2.1 }ºÁõÌz uõÁµ[PÒ11.2.1 }ºÁõÌz uõÁµ[PÒ11.2.1 }ºÁõÌz uõÁµ[PÒ11.2.1 }ºÁõÌz uõÁµ[PÒ11.2.1 }ºÁõÌz uõÁµ[PÒ

PhÀ, SÍ®, H›, BÖ, |v ©ØÖ®Dµ® ªS¢u \x¨¦ {»zvÀ ÁõÊ®uõÁµ[ PÒ }º ÁõÌz uõÁµ[PÒGÚ¨£k®.

}ºÁõÌz uõÁµ[PÒ }›ÀÁõÌÁuØS¨ £» uP Aø©ÄPøͨö£ØÖÒÍÚ. ÷ÁºPÒ SøÓÁõÚGsoUøP°¾® C¸US®. AøÁSøÓÁõP Áͺa]¯øh¢v¸US®.uõÁµ[PÎß usk ©ØÖ® Cø»¨£SvPÎÀ ö\ÀPÒ PõØÖ CøhöÁÎPÐhß Põn¨£k®. }ºÁõÌuõÁµ[PÎÀ Âøu £µÄÁuØS HØ£PÛ EøÓ°À PõØÖøh¯ |õº v_UPÒPõn¨£kQßÓÚ.

ö\¯À 11.4ö\¯À 11.4ö\¯À 11.4ö\¯À 11.4ö\¯À 11.4

}º {ø»US ©õnÁºPøÍ AøÇzxa ö\ßÖ AÀ¼, öÁ[Põ¯z uõ©øµ•u¼¯ uõÁµ[PÎß uPAø©Ä £s¦PøÍU PshÔ¯a ö\´uÀ. öÁ[Põ¯zuõ©øµ°ß usk Hß ªuUQÓx?©õnÁºPÐUS öÁ[Põ¯z uõ©øµCø» }›À ªu¨£øuU Põs¤zuÀ.Cø»U Põ®¦ JßøÓ SÖUPõP öÁmiPõØÓøÓPÒ Aø©¢xÒÍøuUPõmkuÀ.

}ºÁõÌ uõÁµ[PøÍ }›À ÁõÊ®ußø©°ß Ai¨£øh°À |õßS¤›ÄPÍõP¨ ¤›UP»õ®.

(i) }›À ªu¨£øÁ(ii) }›À ‰ÌQ¯øÁ(iii) ÷Á¹ßÔ ªu¨£øÁ(iv) }º, {»® ÁõÌ£øÁ

(i) }›À ªu¨£øÁ

G.Põ. IUPõºÛ¯õIUPõºÛ¯õIUPõºÛ¯õIUPõºÛ¯õIUPõºÛ¯õ. Cz uõÁµ® }º£µ¨¤ß «x ªu¢x ÁõÌQßÓx (£h®11.5).

1

2

£h® 11.4 `Ì{ø»z öuõS¨¦PÎß ÁøPPÒ£h® 11.4 `Ì{ø»z öuõS¨¦PÎß ÁøPPÒ£h® 11.4 `Ì{ø»z öuõS¨¦PÎß ÁøPPÒ£h® 11.4 `Ì{ø»z öuõS¨¦PÎß ÁøPPÒ£h® 11.4 `Ì{ø»z öuõS¨¦PÎß ÁøPPÒ1. {»`Ì {ø» ©sh»® 2. }º `Ì {ø»1. {»`Ì {ø» ©sh»® 2. }º `Ì {ø»1. {»`Ì {ø» ©sh»® 2. }º `Ì {ø»1. {»`Ì {ø» ©sh»® 2. }º `Ì {ø»1. {»`Ì {ø» ©sh»® 2. }º `Ì {ø»

©sh»®©sh»®©sh»®©sh»®©sh»®

163

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 11.5 IU÷PõºÛ¯õ & öÁ[Põ¯z uõ©øµ£h® 11.5 IU÷PõºÛ¯õ & öÁ[Põ¯z uõ©øµ£h® 11.5 IU÷PõºÛ¯õ & öÁ[Põ¯z uõ©øµ£h® 11.5 IU÷PõºÛ¯õ & öÁ[Põ¯z uõ©øµ£h® 11.5 IU÷PõºÛ¯õ & öÁ[Põ¯z uõ©øµ

(ii) }›À ‰ÌQ¯øÁ

G.Põ. Áõ¼ì÷|›¯õ Áõ¼ì÷|›¯õ Áõ¼ì÷|›¯õ Áõ¼ì÷|›¯õ Áõ¼ì÷|›¯õ CzuõÁµ[PÒ ©soÀ ÷Á¹ßÔ }›À‰ÌQ²ÒÍÚ (£h® 11.6).

(iii) ÷Á¹ßÔ ªu¨£øÁ

G. Põ. {®L£¯õ . {®L£¯õ . {®L£¯õ . {®L£¯õ . {®L£¯õ Cz uõÁµ[PÒ©soÀ FßÔ²ÒÍÚ. CÁØÔßCø»PЮ, ©»ºPЮ }›ß £µ¨¤Àªu¢x Põn¨£kQßÓÚ (£h® 11.7).

£h® 11.7 {®L£¯õ£h® 11.7 {®L£¯õ£h® 11.7 {®L£¯õ£h® 11.7 {®L£¯õ£h® 11.7 {®L£¯õ

(iv) }º, {»® ÁõÌÁÚ

G.Põ.¼®÷Ú¼®÷Ú¼®÷Ú¼®÷Ú¼®÷Úõ õ õ õ õ Lø£ ¤À»õLø£ ¤À»õLø£ ¤À»õLø£ ¤À»õLø£ ¤À»õöími ÷µõL¤À»õöími ÷µõL¤À»õöími ÷µõL¤À»õöími ÷µõL¤À»õöími ÷µõL¤À»õ CzuõÁµ[PÒ©soÀ ÷Á¹ßÔ usiß J¸ £Sv}º ©mhzvØS ÷©÷» EÒÍx (£h®11.8).

£h® 11.8£h® 11.8£h® 11.8£h® 11.8£h® 11.8¼®÷ÚõLø£»õ¼®÷ÚõLø£»õ¼®÷ÚõLø£»õ¼®÷ÚõLø£»õ¼®÷ÚõLø£»õ

öím÷µõL¤À»õöím÷µõL¤À»õöím÷µõL¤À»õöím÷µõL¤À»õöím÷µõL¤À»õ

11.2.2 Cøh{»z uõÁµ[PÒ11.2.2 Cøh{»z uõÁµ[PÒ11.2.2 Cøh{»z uõÁµ[PÒ11.2.2 Cøh{»z uõÁµ[PÒ11.2.2 Cøh{»z uõÁµ[PÒ

£ÒÎ ÁÍõPzv¾® Ãmøha_ØÔ¾® EÒÍ uõÁµ[PÎß ö£¯ºPøÍU TÖ. AøÁ Cøh{ø»z uõÁµ[PÒ BS®. AuõÁx \µõ\›¯õÚöÁ¨£® ©ØÖ® Dµ¨£u {ø»°ÀÁ͸® uõÁµ[PÒ Cøh{ø»uõÁµ[PÒ (Mesophytes) GÚ¨£k®.G.Põ. ©õ, £»õ, öPõ´¯õ, ÁõøÇ,•¸[øP, ö\®£¸zv.

ö\¯À 11.5ö\¯À 11.5ö\¯À 11.5ö\¯À 11.5ö\¯À 11.5

ö\®£¸zva ö\iø¯¨ £õºzv¸UQÓõ¯õ? A¢ua ö\i G¨£i¨£mhChzvÀ Á͸QÓx GßÖ PÁÛ.

11.2.3 ÁÓÒ {»z uõÁµ[PÒ11.2.3 ÁÓÒ {»z uõÁµ[PÒ11.2.3 ÁÓÒ {»z uõÁµ[PÒ11.2.3 ÁÓÒ {»z uõÁµ[PÒ11.2.3 ÁÓÒ {»z uõÁµ[PÒ

ÁÓsh {»z uõÁµ® Gߣxö£õxÁõP }º ªPÄ® A›uõPUQøhUS® `Ì{ø»°À Á͸®uõÁµ©õS®. C¢u ÁøPz uõÁµ[PÒÁÓsh `Ì{ø»°À ÁõÌÁuØ÷PØÓ]» uP Aø©ÄPøͨ ö£ØÖÒÍÚ.uõÁµzvß £SvPÒ \øu¨£ØÖhÝ®C¸US®. CvÀ ö£¸©ÍÄ }µõÚx÷\ºªzx øÁUP¨£kQÓx. Cø»PÎßGsoUøP SøÓÁõP C¸US®.÷©¾®, Cø»PÒ •mPÍõPÄ®, ö\vÀCø»PÍõPÄ® ©õØÖ¸ Aøh¢v¸US®. G.Põ. \¨£õzvU PÒÎ (£h®11.9) \ÄUS ©ØÖ® v¸UPÒÎ.

£h® 11.6£h® 11.6£h® 11.6£h® 11.6£h® 11.6Áõ¼ì÷|›¯õÁõ¼ì÷|›¯õÁõ¼ì÷|›¯õÁõ¼ì÷|›¯õÁõ¼ì÷|›¯õ

164

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 11.9 \¨£õzvUPÒÎ

11.2.4 }º ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.4 }º ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.4 }º ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.4 }º ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.4 }º ÁõÌ Â»[SPÒ

|ßܺÁõÌ Ch[PÍõÚ SÍ[PÒ,H›PÒ, BÖPÒ ©ØÖ® }÷µõøhPÎÀ÷ÁÖ£mh »[SPÒ ÁõÊQßÓÚ.ªuøÁ E°›¯õÚ ÷Põ¤£õkPÒ,÷µõiL£º, Bìm÷µõ÷PõkPÒ ÷£õßÓ»[S ªuøÁ E°›PЮ, «ßPÒ,Bø©PÒ ÷£õßÓ }¢va ö\À¾®E°›PЮ, }ºa ]»¢vPÒ,öPõ_UPÎß »õºÁõUPÒ ÷£õßÓE°›PЮ,|zøuPÒ, øíiµõøíiµõøíiµõøíiµõøíiµõ,umøh¨ ¦ÊUPÒ ÷£õßÓ Â»[SPЮPõn¨£kQÓx (£h® 11.10).

£h® 11.10 |ßܺ ÁõÌ Â»[SPÒ

PhÀ }›À PhØ£g_PÒ, öáÀ¼«ßPÒ, PhØ SvøµPÒ, |skPÒ,}›ì, |m\zvµ «ßPÒ, PhÀ öÁÒÍ›PÒ, _Óõ «ßPÒ, vª[P»[PÒ, PhØ£ÓøÁPÒ, PhØ £õ®¦PÒ ÷£õßÓE°›Ú[PÒ Põn¨£kQÓx (£h®11.11).

1. |sk2. CÓõÀ3. PhÀ öÁÒÍ›4. _Óõ «ß

£h® 11.11 PhÀ ÁõÌ Â»[SPÒ

11.2.5 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.5 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.5 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.5 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ11.2.5 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ

{»ÁõÈhzvÀ £» ÁøP¯õÚ»[SPÒ £» ÁøP¯õÚ uPÁø©¨¦Pøͨ ö£ØÖU Põn¨£kQÓx. £À÷ÁÖÁøP¯õÚ {» ÁõÈh `Ì{ø»©sh»[PÒ Põn¨£kÁ÷u CuØSUPõµn©õS®. GkzxU PõmhõP, PõkPÒ,¦ÀöÁΨ ¤µ÷u\[PÒ, y¢vµ¨¤µ÷u\[PÒ, £õø»ÁÚ[PÒ ÷£õßÓøÁ¯õS®. J¸ ChzvÀ Põn¨£k®Â»[S ©ØöÓõ¸ ChzvÀ Põn¨£hõx. PõkPÎÀ ©µ[öPõzv¨ £ÓøÁPÒ, AoÀPÒ, GÀU ©õßPÒ, •¯ÀPÒ, |›PÒ, ¦ÒΩõßPÒ, ¯õøÚPÒ,Sµ[SPÒ, ÷uøµPÒ, £õ®¦PÒ, PÊSPÒ ÷£õßÓ £»ÁøP »[QÚ[PЮ©ØÖ® RÌ CÚ Â»[SPÍõÚ

£h® 11.12 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ£h® 11.12 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ£h® 11.12 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ£h® 11.12 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ£h® 11.12 {»® ÁõÌ Â»[SPÒ

2

3 4

1

165

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 11.13 ¦ÀöÁΣh® 11.13 ¦ÀöÁΣh® 11.13 ¦ÀöÁΣh® 11.13 ¦ÀöÁΣh® 11.13 ¦ÀöÁÎ

©ØÖ®©ØÖ®©ØÖ®©ØÖ®©ØÖ®

£õø»ÁÚ Â»[QÚ[PÒ£õø»ÁÚ Â»[QÚ[PÒ£õø»ÁÚ Â»[QÚ[PÒ£õø»ÁÚ Â»[QÚ[PÒ£õø»ÁÚ Â»[QÚ[PÒ

P[Põ¸

Põmöh¸ø©

©õß

S¸Â

JmhP®

£õ®¦

AmøhPÒ, |zøuPÒ, ©µÁmøhPÒ,§µõßPÒ ÷£õßÓ E°›PЮPõn¨£kQÓx (£h® 11.12).

¦ÀöÁΨ ¤µ÷u\[PÎÀ, Põmöh¸ø©PÒ, Pø»©õßPÒ, Á›USvøµPÒ, S¸ÂPÒ, P[Põ¸PÒ, £ÓøÁPÒ,öÁmkUQÎ ÷£õßÓ Â»[SPÒPõn¨£kQÓx (£h® 11.13).

y¢vµ¨ ¤µ÷u\[PÒ ©µ[PÍØÓx¸Á £Sv¯õS®. C[S BºiU•¯ÀPÒ, BºiU |›PÒ, }º ©õßPÒ,Á»ø\¨ ÷£õS® £ÓøÁPÒ,ö£ßS°ßPÒ, x¸ÁU PµiPÒ ÷£õßÓ»[SPÒ Põn¨£kQÓx.

§ª°ß ÁÓsh {»¨£µ¨£õÚ£õø»ÁÚzvÀ P[Põ¸ G¼PÒ,JmhP[PÒ, öímäíõU, G¼PÒ,•ÒÍ®£ßÔPÒ ÷£õßÓ Â»[SPЮ÷»õPìm öÁmkUQÎPÒ £õ®¦PÒ÷£õßÓ §a]PЮ Põn¨£kQÓx.

11.3 `Ì{ø»°À uõÁµ[PÎß11.3 `Ì{ø»°À uõÁµ[PÎß11.3 `Ì{ø»°À uõÁµ[PÎß11.3 `Ì{ø»°À uõÁµ[PÎß11.3 `Ì{ø»°À uõÁµ[PÎß

£[S£[S£[S£[S£[S

`Ì{ø»°À uõÁµ[PÎß £[S

ªPÄ® •UQ¯©õÚuõS®. uõÁµ[PÒ

¤Ó E°›Ú[PÐUSz ÷uøÁ¯õÚ

EnøÁ ÷|º•P©õP÷Áõ, ©øÓ•P

©õ÷Áõ AÎUQßÓÚ. 2. Põº£ß&øh&

BUøéøh £¯ß£kzvU öPõsk

BUêáøÚ öÁΰkQßÓÚ. 3. `Ì

{ø»°ß öÁ¨£zøu uoUQÓx.

4. PõØÖ ©õ_£kuø» uõÁµ[PÒ

Pmk¨£kzxQßÓÚ. `Ì{ø»°ß

y´ø©U ÷Pk ©õ_£kuÀ BS®.

11.3.1 JÎa÷\ºUøP {PÌa]°À11.3.1 JÎa÷\ºUøP {PÌa]°À11.3.1 JÎa÷\ºUøP {PÌa]°À11.3.1 JÎa÷\ºUøP {PÌa]°À11.3.1 JÎa÷\ºUøP {PÌa]°À

PõØÖ y´ø©¯õuÀPõØÖ y´ø©¯õuÀPõØÖ y´ø©¯õuÀPõØÖ y´ø©¯õuÀPõØÖ y´ø©¯õuÀ

JÎa÷\ºUøP°ß ÷£õx Põº£ß

øh BUøék £¯ß£kzu¨£mk BU

êáß öÁÎÂh¨£kQÓx. Auß

£¯ÚõP PõØÖ y´ø© AøhQÓx.

©ø»¨ ¤µ÷u\[PøÍ EhÀ|»

ÁõÈh[PÒ (Health Resorts) GÚ

TÖÁuØS J¸ Põµn®, A[SÒÍ

HµõÍ©õÚ ©µ[PÒ AvP©õP

BUêáøÚ öÁΨ£kzxÁuõS®.

Auß £¯ÚõP PõØÖ _zu©øhQÓx.

166

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

©õ_Pmk¨£kzu¼À uõÁµ[PÎß©õ_Pmk¨£kzu¼À uõÁµ[PÎß©õ_Pmk¨£kzu¼À uõÁµ[PÎß©õ_Pmk¨£kzu¼À uõÁµ[PÎß©õ_Pmk¨£kzu¼À uõÁµ[PÎß

£[S£[S£[S£[S£[S

PÈÄ }øµz y´ø©¨£kzxÁvÀ

]» uõÁµ[PÒ £¯ß£kQßÓÚ.

GkzxUPõmhõP BPõ¯z uõ©øµ,BPõ¯z uõ©øµ,BPõ¯z uõ©øµ,BPõ¯z uõ©øµ,BPõ¯z uõ©øµ,

S÷ÍõöµÀ»õ S÷ÍõöµÀ»õ S÷ÍõöµÀ»õ S÷ÍõöµÀ»õ S÷ÍõöµÀ»õ (£h® 11.14) ÷£õßÓ

uõÁµ[PÒ PÈÄ }›¾ÒÍ, A_zu[

PøÍ DºzxU öPõsk |a_¨ ö£õ¸m

PøÍ }UQ }øµ JµÍÂØS y´ø©

Aøh¯a ö\´QßÓÚ CøÁ ©õ_©õ_©õ_©õ_©õ_

PõmiPÍõS®.PõmiPÍõS®.PõmiPÍõS®.PõmiPÍõS®.PõmiPÍõS®.

£h® 11.14 S÷ÍõöµÀ»õ£h® 11.14 S÷ÍõöµÀ»õ£h® 11.14 S÷ÍõöµÀ»õ£h® 11.14 S÷ÍõöµÀ»õ£h® 11.14 S÷ÍõöµÀ»õ

öuõÈØ\õø»PÒ AvP® C¸US®

Ch[PÎÀ AÁØÔ¼¸¢x öÁίõS®

|a_¨ ¦øP¯õÀ PõØÖ A£õ¯Pµ©õÚ

AÍÂØS ©õ_£kQÓx. ©õ_ØÓ PõØøÓ

_Áõ]¨£uõÀ £À÷ÁÖ ÷|õ´PÒ

HØ£kQßÓÚ. PõØÖ y´ø©¯øh¯,

uõÁµ[PøÍU SÔ¨£õP ©µ[PøÍ

AvP GsoUøP°À ÁͺUP ÷Ás

k®. CuÚõÀ _ØÖa`ÇÀ £õxPõUP¨

£kQÓx. ¦Î, ÷Á®¦, ©õ ÷£õßÓ

©µ[PøÍ \õø»°ß C¸¦Ó[Pξ®

Áͺ¨£uß ‰»® PõØÖ ©õ_Öuø»z

uº¨£÷uõk, |©US {ÇÀ u¸QÓx.

PõkPÎÀ uØ÷£õx ©µ[PÒ HµõÍ®

öÁmh¨£mk Á¸ÁuõÀ ©øÇ SøÓ¢x

Á¸QÓx. BP÷Á PõkPøͨ £õxPõUP

÷Ási¯x ªPÄ® CßÔ

¯ø©¯õuuõS® (£h® 11.15).

£h® 11.15 PõkPøÍ öÁmi AÈzuÀ£h® 11.15 PõkPøÍ öÁmi AÈzuÀ£h® 11.15 PõkPøÍ öÁmi AÈzuÀ£h® 11.15 PõkPøÍ öÁmi AÈzuÀ£h® 11.15 PõkPøÍ öÁmi AÈzuÀ

ÃkPÎÀ AÇS u¸® uõÁµ[PÒ

Em£h £»ÁØøøÓ |mk ÁͺUP

÷Ásk®. \õø» Kµ[PÎÀ ÁÚz

xøÓ°ÚµõÀ ©µ[PÒ |mk ÁͺUP¨

£kQßÓÚ. AÁØøÓ |õ® £õxPõUP

÷Ásk®. ©µ® Áͺ¨£uõÀ `Ǽß

öÁ¨£® Pmk¨£kzu¨£kQÓx. ÷©¾®

BUêáß AÍÄ AvP›UQÓx.

ÂÓSUPõPÄ® ©µ[PøÍ ÁͺUP»õ®.

©µ® ÂØ£øÚUS £¯ß£kQÓx.

BP÷Á |©x Ãmøha _ØÔ ©µ® |h

÷Ásk®. £ÒÎÁÍõP® •ÊÁx®

©µ[PøͲ® ¤Ó uõÁµ[PøͲ® |mk

£õxPõUP ÷Ásk®.

11.3.2 ©øǨ ö£õÈÄUS Buõµ®11.3.2 ©øǨ ö£õÈÄUS Buõµ®11.3.2 ©øǨ ö£õÈÄUS Buõµ®11.3.2 ©øǨ ö£õÈÄUS Buõµ®11.3.2 ©øǨ ö£õÈÄUS Buõµ®

©øÇ CÀø»÷¯À G¢u E°›Ú

•® E°º ÁõÇ •i¯õx. ©øÇUS ªP

•UQ¯©õÚ Buõµ® PõkP÷Í. Ahºzv

¯õÚ ö£›¯ ©ø»¨ ¤µ÷u\[PÎÀ

öuõhº¢x ©øÇ ö£´ÁuØSU Põµn®

A[SÒÍ Ahºzv¯õÚ PõkP÷Í

BS®. uõÁµ[PÍõÀ }µõ¨÷£õUS

|øhö£ÖQÓx. CuÚõÀ }º B¯õQ

÷©P©õP E¸ÁõQÓx. ÷©PU Tmh®

Sκ¢x «sk® ©øǯõP¨ ö£õÈ

QÓx. CÆÁõÖ PõkP÷Í ©øÇ }¸US

•UQ¯ Buõµ® BS®. ©øǨ ö£õÈÂ

ÚõÀ {»zui }º ©mh® E¯ºQÓx. }º

{ø»PÎÀ }º {øÓ¢x Ax £»ÁøP¨

£¯ß£õkPÐUS® QøhUQÓx.

GßøÚöÁmhõ÷u!

167

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 11.16 PõkPÒ£h® 11.16 PõkPÒ£h® 11.16 PõkPÒ£h® 11.16 PõkPÒ£h® 11.16 PõkPÒ

Si}º ö£ÖQ÷Óõ®. PõkPÎÀ

ö£´²® ©øÇ }º AønPÎÀ,

H›PÎÀ, ÷\ªUP¨ £kQÓx. ÷©¾®

C¢u ©øÇ}º BÓõPÄ®, |v¯õPÄ®

ö£¸UöPkzx Bsk •ÊÁx®

ÂÁ\õ¯zvØS® Si}¸US® £¯ß

£kQÓx (£h® 11.16).

PõkPÒ öÁmh¨£kÁuõÀ ©øÇ

°ß AÍÄ SøÓ¢x {»zui }º ©mh®

SøÓQÓx. ÁÓsh `Ì{ø» E¸ÁõQ

Óx. Aµ\õ[P® ©øÇ }º ÷\ª¨¦z©øÇ }º ÷\ª¨¦z©øÇ }º ÷\ª¨¦z©øÇ }º ÷\ª¨¦z©øÇ }º ÷\ª¨¦z

vmhzøu vmhzøu vmhzøu vmhzøu vmhzøu AÔ•P¨ £kzv²ÒÍx.

©øÇ }º ÷\ª¨ø£ |õ® JÆöÁõ¸

Ãmi¾® ö\¯À£kzu ÷Ásk®.

11.3.3 ÃkPÎÀ ©øÇ}º ÷\P›zuÀ11.3.3 ÃkPÎÀ ©øÇ}º ÷\P›zuÀ11.3.3 ÃkPÎÀ ©øÇ}º ÷\P›zuÀ11.3.3 ÃkPÎÀ ©øÇ}º ÷\P›zuÀ11.3.3 ÃkPÎÀ ©øÇ}º ÷\P›zuÀ

""}›ßÔ Aø©¯õx E»S''

E°ºÁõÇ EnøÁÂh Si}÷µ•UQ¯©õÚuõS®. Si}›ß Buõµ®©øÇ }º uõß. GÚ÷Á ©øÇ }øµÃnõUPõ©À §ªUPi°À ÷\P›zxAøu E£÷¯õQ¨£÷u ©øÇ }º÷\P›zu¼ß ÷|õUP©õS®.

©øÇ}øµ C¸ ÁÈPÎÀ÷\P›UP»õ®. 1. ÃkPÎÀ ö©õmøh©õi°À QøhUS® ©øÇ}º2. vÓ¢uöÁΨ £Sv°À QøhUS®©øÇ }º. §ª°À }º Fk¸Â {»}º©mhzøu Aøh¯, Pmihzøua _ØÔ

]ö©sm uÍ[PÒ Aø©¨£øuzuºUP ÷Ásk®. ö©õmøh ©õi°ÀÂÊ® ©øÇ}øµU SÇõ´PÒ ‰»®ÁiPmk® öuõmiUS Gkzxa ö\À»÷Ásk®. C¢uz öuõmi°ß AÍÄ1 « x 1 « 1.5 « BS®. CvÀ Eøh¢uö\[PØPÒ AÀ»x TÇõ[PØPøÍUSÔ¨¤mh AÍÄUS {µ¨£ ÷Ásk®.C¢u ÁiPmk® öuõmi°¼¸¢x }øµSÇõ´ ‰»® SÇõ´U QnÖUS Gkzxaö\ßÖ ¤ßÚº Aøu¨ £¯ß£kzvUöPõÒÍ»õ® (£h® 11.17).

£h® 11.17 ©øÇ }º ÷\P›¨¦£h® 11.17 ©øÇ }º ÷\P›¨¦£h® 11.17 ©øÇ }º ÷\P›¨¦£h® 11.17 ©øÇ }º ÷\P›¨¦£h® 11.17 ©øÇ }º ÷\P›¨¦

11.3.4 ©s Áͨ £õxPõ¨¦11.3.4 ©s Áͨ £õxPõ¨¦11.3.4 ©s Áͨ £õxPõ¨¦11.3.4 ©s Áͨ £õxPõ¨¦11.3.4 ©s Áͨ £õxPõ¨¦

©s ÁÍzøu \›¯õÚ ÁøP°À£õxPõUP ÷Ásk®. ©sÁÍ®SøÓ²® ÷£õx uõÁµ[PÒ SÔ¨£õP£°ºPÎß Áͺa] SßÔ ©P`Àö£¸©ÍÂÀ SøÓ¢x Âk®. ©sA›¨¦ ©sÁÍ® SøÓÁuØS ªP•UQ¯U Põµn©õS®. ©s A›¨¤ßPõµn©õP ÁÍ©õÚ ©s ©øÇ }›ß‰»® Aizxa ö\À»¨£kQÓx. \zx¨ö£õ¸mPЮ Aizxa ö\À»¨£kQßÓÚ. Cuß Põµn©õP ©s ÁÍ®SøÓÁxhß, ©s A›¨¤ÚõÀ Ch®ö£¯¸® ©s, }º {ø»PÍõaö\ßÓøh¢x AÁØÔß }º öPõÒvÓøÚ öÁSÁõPU SøÓzx ÂkQßÓÚ. ö\¯ØøP Eµ[PøͲ®, §a]UöPõÀ¼ø¯²® ÷Áv¨ ö£õ¸mPøͲ® Áµ®¤À»õx £¯ß£kzxÁuõ¾®

168

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

©s ÁÍ® SøÓ¢x ÂkQÓx.{»©õÚx ÂÁ\õ¯zxUS¨ £¯ß£hõuÁõÖ Auß ußø© ©õÔ ÂkQÓx. uøÇEµ[PøÍ £¯ß£kzxÁuõ¾®, ©õØÖ¨£°Ÿmk •øÓ ‰»•® ©sÁÍzøu¨£õxPõ¨£vß ‰»•® ©P`ø»Po\©õP AvP›UP»õ®.

11.3.5 `Ì{ø»°À »[SÎß11.3.5 `Ì{ø»°À »[SÎß11.3.5 `Ì{ø»°À »[SÎß11.3.5 `Ì{ø»°À »[SÎß11.3.5 `Ì{ø»°À »[SÎߣ[S£[S£[S£[S£[S

{»zvÀ ©ÛuÝUS |ßø©£¯US® »[SPЮ wø© £¯US®Â»[SPЮ EÒÍÚ Gߣøu }[PÒAÔúPÒ.

wø© £¯US® »[SPÎÀªPÄ® SÔ¨¤hzuUPøÁ, Pµ¨£õߧa] ©ØÖ® G¼ BS®. CøÁPÒöÁØÔPµ©õP ÁõÌÁuØPõÚ Põµn[PÒ GßÚ Gߣøu } AÔÁõ¯õ? ©ÛuÛß Ehø©PøÍ AÈzx ºSø»¨£xuõß Cuß •UQ¯U Põµn©õS®.

Pµ¨£õß §a]

Pµ¨£õß §a] £h® 11.18 G[SÁõÌQÓx GßÖ } AÔÁõ¯õ?PÈÁøÓPξ®, \õUPøhPξ®,_ÁºPÎß CkUSPξ® ÁõÌQßÓx.C¨§a]PÒ öÁÎa\zøu ÂmkC¸mhõÚ £SvPÎÀ Põn¨£kQÓx.ÃkPÎÀ ÷\P›zx øÁUP¨£mkÒÍ

A›] ‰møhPÐUS A¸Q¾®,£õzvµ[PÎß Cøh°¾®, ©ÎøP\õ©õßPÐUS Cøh°¾® öÁS÷ÁP©õP E»õÁ¸®. Pµ¨£õß §a]ø¯£õºzv¸¨¥ºPÒ AÀ»Áõ? Cußumøh¯õÚ EhÀ CkUSPÎÀ~øÇÁuØS Eu¯õP EÒÍx. CußC¯UPzvØPõP J¸ ÷áõi TmkPsPЮ, J¸ ÷áõi Enº }m]PЮ,©ØÖ® ‰ßÖ ÷áõi PõÀPЮ, Cµsk÷áõi CÓUøP PЮ Põn¨£kQÓx.Cuß Áõ°À £» ÁøP¯õÚ EÖ¨¦UPÒEÒÍÚ. CøÁ "Pizx ö©À¾®Áõ²Ö¨¦' GßÖ AøÇUP¨£k®.BP÷Á Pµ¨£õß §a] PiÚ©õÚö£õ¸mPøÍ C¢u Áõ²Ö¨¦PøÍ£¯ß£kzv Pizx ö©À¾® ußø©Eøh¯uõS®. Cx J¸AøÚzxsoAøÚzxsoAøÚzxsoAøÚzxsoAøÚzxso »[S BS®.

PÈÄ }UQPÒ & Pµ¨PÈÄ }UQPÒ & Pµ¨PÈÄ }UQPÒ & Pµ¨PÈÄ }UQPÒ & Pµ¨PÈÄ }UQPÒ & Pµ¨£õß §a]£õß §a]£õß §a]£õß §a]£õß §a]

PÈÄ }UQPÒ GßÓõÀ GßÚ?\ØÖ ]¢v²[PÒ. _ØÖ¨¦Ó y´ø©ø¯£õxPõUS® E°›P÷Í PÈÄ }UQPÒBS®.

Pµ¨£õߧa] EnĨ£sh[PøÍ ÷\u©øh¯a ö\´uõ¾®,J¸ PÈÄ }UQ¯õPÄ® ö\¯À£kQÓx.Cx, EnĨ ö£õ¸ÒPøÍöPkUPUTi¯ ]Ö ]Ö §a]PøÍEsk, AÁØøÓ APØÖÁuß ‰»®PÈÄ }UQ¯õPa ö\¯À£kQÓx.

G¼

G¼°ß öÁØÔPµ©õÚ ÁõÌUøPUPõÚ Põµn[Pøͨ £õº¨÷£õ©õ?

G¼ (£h® 11.19) J¸ AøÚzAøÚzAøÚzAøÚzAøÚzxso¯õS®.xso¯õS®.xso¯õS®.xso¯õS®.xso¯õS®. Cx £õ¿miÁøPø¯a ÷\º¢uuõS®. ÷uõ¼ÀE÷µõ©® Põn¨£kQÓx. Ch¨ö£¯ºa]UPõP Cøn¯õÚ •ßÚ[PõÀPÒ,

1. uø»2. TmkU Ps3. PõÀ4. ©õº¦¨ £Sv5. Á°ØÖ¨ £Sv6. CÓUøP

£h® 11.18 Pµ¨£õß §a]£h® 11.18 Pµ¨£õß §a]£h® 11.18 Pµ¨£õß §a]£h® 11.18 Pµ¨£õß §a]£h® 11.18 Pµ¨£õß §a]

1

23 4

6

5

169

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

¤ßÚ[ PõÀPÒ Põn¨£kQÓx.G¼°ß öÁØÔPµ©õÚ ÁõÌUøP°ßPõµn®, Auß ÁõÌ|õÒ SøÓÁõPC¸¢uõ¾®, ªP ÷ÁP©õP CÚ¨ö£¸UP® ö\´²® ußø© öPõsh÷u¯õS®. J¸ Á¸hzvÀ J¸ ÷áõiG¼PÒ C¸¡Ö G¼PÍõP ö£¸UP©øhQÓx. J¸ G¼ J÷µ •øÓ°À£zx •uÀ £vøÚ¢x SmiPøÍDÝQÓx. G¼PÒ ‰ßÖ ©õu[PÎÀCÚ¨ö£¸UPz ußø©ø¯¨ ö£ØÖÂkQÓx.

G¼ ö|ØS¸zx ©ØÖ® ö|Ø©oPøͲ® EsqQÓx. G¼ uõÛ¯[PøÍ Esk AȨ£øu Âh, ÃnõUS® uõÛ¯[PÎß AÍÄ ªP AvP©õPEÒÍx. |õ® ÷\ªzx øÁzxÒÍ uõÛ¯[PÎÀ G¼ uß PÈĨ ö£õ¸mPøÍCkÁ÷u CuØS Põµn©õS®. G¼ußÝøh¯ ÁøÍ PÎÀ 2&2½ Q÷»õuõÛ¯[PøÍ ÷\ªzx øÁUQÓx.

£h® 11.19 G¼£h® 11.19 G¼£h® 11.19 G¼£h® 11.19 G¼£h® 11.19 G¼

G¼°ß ‰»® £µÄ® ÷|õ´PÎÀ

•UQ¯©õÚx ¤÷ÍU¤÷ÍU¤÷ÍU¤÷ÍU¤÷ÍU ÷|õ¯õS®.

C¢÷|õ´ ""Gº]Û¯õ ö£ìiì''""Gº]Û¯õ ö£ìiì''""Gº]Û¯õ ö£ìiì''""Gº]Û¯õ ö£ìiì''""Gº]Û¯õ ö£ìiì''

GßÝ® £õUj›¯õÁõÀ EshõQÓx.

""^÷Úõ¨]À»õ''""^÷Úõ¨]À»õ''""^÷Úõ¨]À»õ''""^÷Úõ¨]À»õ''""^÷Úõ¨]À»õ'' GßÝ® J¸

ÁøP¯õÚ öuÒШ§a]÷¯öuÒШ§a]÷¯öuÒШ§a]÷¯öuÒШ§a]÷¯öuÒШ§a]÷¯ C¢÷|õ´

Phzv ¯õS®. C¢u öuÒШ§a],

G¼°ß ÷uõ¼À ÁõÌ¢x CÚ¨

ö£¸UP® ö\´QÓx. ÷|õ´ Psh

G¼PøÍ, EnÂØPõP C¢u

öuÒШ§a]PÒ PiUS® ÷£õx,

CøÁPÒ £õvUP¨£mk öuõØÖuÀ

{ø»ø¯ AøhQßÓÚ. C¢u öuõØÖ

uÀ {ø»°À EÒÍ öuÒШ§a]PÒ

©ÛuøÚU Pi¨£uÚõÀ ©ÛuÝUS

C¢÷|õ´ £µÄQßÓx. £õvUP¨£mh

G¼ \õuõµn©õP Pi¨£vß ‰»®

£õUj›¯õUPÒ Emö\¾zu¨£mk

©ÛuÝUS ¤÷ÍU ÷|õ´ HØ£kQÓx.

PÈÄ }›À ÁõÊ® øPµõÚ©ì

CÍ® E°› ]øu¨£øÁPÎÀ

JßÓõS®. HöÚÛÀ Cx }›¾ÒÍ

PÈĨ ö£õ¸ÒPøÍ ]øuzx, ]øu¢u

£Svø¯ EnÁõP EmöPõÒQÓx.

11.3.6 ö£õ¸ÒPÎß ©Ö _ÇØ]°À11.3.6 ö£õ¸ÒPÎß ©Ö _ÇØ]°À11.3.6 ö£õ¸ÒPÎß ©Ö _ÇØ]°À11.3.6 ö£õ¸ÒPÎß ©Ö _ÇØ]°À11.3.6 ö£õ¸ÒPÎß ©Ö _ÇØ]°À©s¦ÊUPÒ & ]Ö §a]PÒ &©s¦ÊUPÒ & ]Ö §a]PÒ &©s¦ÊUPÒ & ]Ö §a]PÒ &©s¦ÊUPÒ & ]Ö §a]PÒ &©s¦ÊUPÒ & ]Ö §a]PÒ &©µÁmøhPÒ©µÁmøhPÒ©µÁmøhPÒ©µÁmøhPÒ©µÁmøhPÒ

|õ® £¯ß£kzv ÃnõUQ¯ö£õ¸mPÒ «sk® £¯ÝÒÍö£õ¸mPÍõP ©õØÖÁ÷u ©Ö_ÇØ]BS®. C¢u¨ £o°À ©s¦ÊUPÒ,]Ö §a]PÒ, ©µ AmøhPÒ, •UQ¯¨£[S ÁQUQßÓx (£h® 11.20).

"©s¦ÊUPÒ EÇÁÛß |s£ß'Gߣx } AÔ¢u Esø©÷¯. BÚõÀAx Hß AÆÁõÖ AøÇUP¨£kQÓxGߣøu } öu›¢x öPõÒ. ©s¦ÊU

(a) ©s¦Ê©s¦Ê©s¦Ê©s¦Ê©s¦Ê

(b) ©µÁmøh©µÁmøh©µÁmøh©µÁmøh©µÁmøh£h® 11.20 ©s¦Ê, ©µÁmøh£h® 11.20 ©s¦Ê, ©µÁmøh£h® 11.20 ©s¦Ê, ©µÁmøh£h® 11.20 ©s¦Ê, ©µÁmøh£h® 11.20 ©s¦Ê, ©µÁmøh

PÐUS® ©sqUS® EÒÍ öuõhºø£PshÔ¢uÁº \õº»ì hõºÂß\õº»ì hõºÂß\õº»ì hõºÂß\õº»ì hõºÂß\õº»ì hõºÂß BÁõº.©s ¦ÊÁõÀ Esn¨£mh ©soÀö\›UPõu ©s ¦Ê »UQ¯ ©snõPöÁÎ Á¸QÓx. Cx {»zvß ÁÍzøu

170

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

AvP›¨£÷uõk ©soß PõØ÷Óõmhzøu²® AvP›UQÓx. C¯ØøPPÈĨ ö£õ¸mPøÍ Eµ©õP ©õØÖÁvÀ •UQ¯ £[S ÁQUQÓx. AuÚõÀ£°ºPÒ ö\Èzx ÁͺQÓx. GÚ÷Á©s¦Ê EÇÁÛß |s£ßEÇÁÛß |s£ßEÇÁÛß |s£ßEÇÁÛß |s£ßEÇÁÛß |s£ß GßÖAøÇUP¨£kQÓx.

AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :AÔP :

]Ö §a]PЮ, ©µÁmøhPЮ©ØÖ® §µõß CÓ¢u E°›PÒ ]øuzx©s ÁÍzøu AvP›UQÓx.

11.4 _ØÖa`ǼÀ ©ÛuÛß £[S11.4 _ØÖa`ǼÀ ©ÛuÛß £[S11.4 _ØÖa`ǼÀ ©ÛuÛß £[S11.4 _ØÖa`ǼÀ ©ÛuÛß £[S11.4 _ØÖa`ǼÀ ©ÛuÛß £[S

©Ûuß J¸ {»ÁõÌ Â»[S._ØÖa`ǼÀ ©Ûuß uõß J÷µ"÷©»õͺ' Gߣx® ©ÖUP •i¯õuEsø© BS®. _ØÖa`ǼÀ|øhö£Ö® ©õØÓ[PÎÀ ©ÛußGÆÁõÖ •UQ¯¨ £[S ÁQUQßÓõßGߣøu¨ £ØÔ \ØÖ £õº¨÷£õ®.

`Ì{ø» £õv¨¦ AøhÁuØS•UQ¯U Põµn® ©UPm öuõøPö£¸UP® BS®. ©ÛuÛß ÷uøÁ

PÐU÷PØ£ öuõÈØ\õø»PÎß GsoUøP²® AvP›zxU öPõs÷hö\ÀQÓx. CuÚõÀ Ì{ø» ©sh»®©õ_ AøhQÓx. `Ì{ø» ©sh»®öuõÈØ\õø»PÎÚõÀ GÆÁõÖ ©õ_AøhQÓx Gߣøu¨ £ØÔ öu›¢xöPõÒÍ»õ©õ?

öuõÈØ\õø»Pμ¸¢x Á¸®PÈĨ ö£õ¸mPÒ ‰»®, {»®, }º,PõØÖ BQ¯øÁ ^º÷Pk AøhQÓx.ö£¸®£õ»õÚ öuõÈØ\õø»Pμ¸¢xÁ¸® |a_¨ ö£õ¸mPøÍU öPõshPÈĨ ö£õ¸mPÒ _zu©õÚ }º{ø»PÎÀ P»UP¨£kQÓx. CuÚõÀ}º ©õ_ AøhÁuÚõÀ A¢u }›ÀÁõÊ® E°›PÐUS® }øµ£¯ß£kzx® ©ÛuÝUS® w[SHØ£kQÓx. JÆöÁõ¸ Á¸h•®©õ\øh¢u }›ÚõÀ 2.2 ªÀ¼¯ß ©UPÒCÓUQßÓÚº. E»Qß ©UPmöuõøP°À 40% ©UPÒ u[PÒ vÚ\›uspº ÷uøÁPÐUPõP Pkø©¯õP÷£õµõiU öPõsi¸UQßÓÚº.

öuõÈØ\õø»°¼¸¢x Á¸®¦øP°À Põº£ß–øh–BUøék,P¢uP–øh–BUøék, ø|mµáß–øh–BUøék, ªz÷uß, K÷\õß ÷£õßÓÁõ²UPÒ Põn¨£kQßÓÚ. CøÁPõØÖ ©sh»zøu ©õ_£kzxÁ÷uõk©mk©À»õ©À, ©øÇ }›À Pøµ¢x{»zvÀ Á¸® ÷£õx {»•® ©õ_AøhQÓx. PõØÖ ©õ_ÖÁuõÀJÆöÁõ¸ Bsk® ‰ßÖ ªÀ¼¯ß©UPÒ CÓUQßÓÚº (£h® 11.21).

ö\¯À 11.7ö\¯À 11.7ö\¯À 11.7ö\¯À 11.7ö\¯À 11.7Eß AÔ¯À B]›¯¸hß

A¸QÀ EÒÍ öuõÈØ\õø»USa (£h®11.25) ö\ßÖ {»® ©ØÖ® PõØÖ©õ_ÖuÀ £ØÔz öu›¢x öPõÒ.

ö\¯À 11.6ö\¯À 11.6ö\¯À 11.6ö\¯À 11.6ö\¯À 11.6

©ÛuÝUS |ßø© £¯US®©ØÖ® wø© £¯US® »[SPøÍ£mi¯¼k.Á.Gs. |ßø© wø©

£¯US® £¯US®Â»[SPÒ Â»[SPÒ

1 ........................ ..........................

2 ......................... ..........................

3 ......................... ..........................

4 ......................... ..........................

5 ......................... ..........................

6 ......................... ..........................

171

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 11.21 öuõÈØ\õø»£h® 11.21 öuõÈØ\õø»£h® 11.21 öuõÈØ\õø»£h® 11.21 öuõÈØ\õø»£h® 11.21 öuõÈØ\õø»

©Ûuß ÂÓQØPõPÄ® Pmk©õÚ£oUPõPÄ® ©µ[PøÍ öÁmkQÓõºPÒ. CuÚõÀ ©øÇ°ß AÍÄSøÓUP¨£mk ÁÓm] HØ£kQÓx. Ãk©ØÖ® öuõÈØ\õø»PÒ PmkÁuØPõP©Ûuß Põk ©ØÖ® Á¯ÀöÁÎPøÍAȨ£x EnĨ £ØÓõUSøÓUSPõµn©õP EÒÍx. CuÚõÀ Ì{ø»zöuõS¨¦® £õvUP¨£kQÓx.

uØPõ» `Ì{ø»°À ÷uøÁPÒö£¸P¨ö£¸P B£zx® AvP›zxUöPõs÷h ÷£õQÓx Gߣøu } AÔ¯÷Ásk®. C¢uU SøÓø¯ {Áºzvö\´Áx® EßÝøh¯ Phø©¯õS®.

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. `Ì{ø» GßÓ ö\õÀø» Áøµ¯ÖzuÁº

(A) öµ´mhº (B) GºÚìm öíUPÀ (C) Kh® (D) hõºÂß

2. ÁÓsh {»z uõÁµ® GxÁõS®

(A) \¨£õzvU PÒÎ (B) AÁøµ

(C) £mhõo (D) ö\®£¸zv

3. ©øÇ }¸US Buõµ®

(A) ÷©P® (B) PõkPÒ (C) PhÀ (D) `›¯JÎ

4. JÎa÷\ºUøP°ß ÷£õx C¢u Áõ² öÁΰh¨£kQÓx

(A) BUêáß (B) Põº£ß øh BUøék

(C) ø|mµáß (D) Põº£ß&÷©õÚõUø\k

©õ_Öuø»U Pmk¨£kzu }

GßöÚßÚ ÁÈ•øÓPøÍU Pøh¨

¤i¨£õ´.

CuØS RÌPõq® ÁÈ•øÓPøÍ

} Pøh¨¤iUP ÷Ásk®.

(i) ©µ[PøÍ öÁmkÁøu uºzx

Âmk, AvP©õP ÁͺUP ÷Ásk®.

(ii) PÈĨ ö£õ¸mPøÍ, }º

{ø»°÷»õ, {»zv÷»õ Cmk

AøÁPøÍ ©õ_£kzuõ©À, ©Ö_ÇØ]

ö\´x, £¯ß£kzu ÷Ásk®.

(iii) £õ½zwß ø£PøÍ £¯ß£kzx

Áøu uºUP ÷Ásk®. ¤ÍõìiU

ö£õ¸mPøÍ G›¨£vß ‰»®

öÁÎ÷¯Ö® Áõ² |a_ußø©U

öPõshuõS®. C¢u Áõ²Âß ‰»®

¦ØÖ÷|õ´ GØ£kÁuõPa PshÔ¯¨

£mkÒÍx. ©µ¦ \õµõ G› ö£õ¸Ò

©ØÖ® `›¯ JÎ BØÓø»¨

£¯ß£kzu ÷Ásk®.

172

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

5. R÷Ç öPõkUP¨£mkÒÍ Â»[SPÐÒ ªuøÁ E°›

(A) uÁøÍ (B) «ß (C) ÷µõiL£ºPÒ (D) Bø©

6. RÌ Põs£ÁØÔÀ Gx PÈÄ }UQ

(A) Pµ¨£õß §a] (B) G¼ (C) £À¼ (D) |õ´

7. EÇÁÛß |s£ß Gx?

(A) ©µ Amøh (B) GÖ®¦ (C) ©s¦Ê (D) £õ®¦

8. E°µØÓU PõµoUS GkzxU Põmk.........

9. •uÀ{ø» ~Pº÷Áõº ................... GßÖ® AøÇUP¨£kÁº.

10. ............ ¤÷ÍU ÷|õ´ Phzv¯õS®.

11. G¼ J¸ •øÓ ÷£õk® SmiPÎß GsoUøP...........

12. JÎa÷\ºUøP GßÓõÀ GßÚ?

13. ÁÓsh {»z uõÁµ[PÐUS GkzxUPõmk Cµsk u¸P.

14. ©øÇ }º ÷\ªzuÀ GßÓõÀ GßÚ?

15. `Ì{ø»°¯À & Áøµ¯Ö.

16. `Ì{ø»°¯¼À S÷ÍõöµÀ»õÂß £[S õx?

17. PõkPøÍ |õ® Hß £õxPõUP ÷Ásk®?

18. }º ÁõÈhzvß ÁøPPÒ ¯õøÁ?

19. ©s¦Ê Hß "EÇÁÛß |s£ß' GßÖ AøÇUP¨£kQÓx?

20. G¼ GÆÁõÖ uõÛ¯[PøÍ ÷\u©øh¯a ö\´QÓx?

21. J¸ `Ì{ø» ©sh»zvß E°ºU PõµoPøͨ £ØÔ GÊxP.

22. }º ÁõÌ uõÁµz öuõS¨ø£¨ £ØÔ ÂÁ›.

23. ©øÇ}º ÷\P›¨¦ •øÓø¯ ÂÁ›.

24. G¼ J¸ w[S°› & ÂÁõvUPÄ®?

25. ©ÛuÚõÀ HØ£kzu¨£k® _ØÖa`ÇÀ ©õØÓzøu ÂÁ›.

]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...]» uPÁÀPÒ ...

£õ®¦PÒ £» ©õu[PÐUSU Th EnÄ CÀ»õ©À E°ºÁõÊ®.

•uø», PsPÒ vÓ¢u {ø»°÷»÷¯ y[S®.

P[Põ¸ Bìv÷µ¼¯õ |õmøhz uµ ÷ÁÖ G¢u |õmi¾®Põn¨£kÁvÀø».

}º¯õøÚ J¸ uõÁµ Eso¯õS®.

173

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

12 £¯ß£õmk E°›¯À

|®•øh¯ |ÀÁõÌÂØS uõÁµ[

PÒ ö£›x® £¯ß£kQßÓÚ.

uõÁµ[Pøͨ ÷£õß÷Ó Â»[SPЮ,

£» ÁøPPξ® £¯ß£kQßÓÚ.

C¨£õh¨ ¤›ÂÀ uõÁµ[PЮ,

»[SPЮ GÆÁõÖ |® |À

ÁõÌÂØS EuÄQßÓÚ GߣøuU

Põs÷£õ®.

12.1 uõÁµ[PÒ ©ØÖ®12.1 uõÁµ[PÒ ©ØÖ®12.1 uõÁµ[PÒ ©ØÖ®12.1 uõÁµ[PÒ ©ØÖ®12.1 uõÁµ[PÒ ©ØÖ®

»[SPÎß £¯ßPÒ»[SPÎß £¯ßPÒ»[SPÎß £¯ßPÒ»[SPÎß £¯ßPÒ»[SPÎß £¯ßPÒ

uõÁµ[Pμ¸¢x EnÄ,

uõÛ¯[PÒ, Põ´PÔPÒ, PÛPÒ,

Gsön´ ÂzxUPÒ, ©¸¢x¨

ö£õ¸ÒPÒ, AÇSz uõÁµ[PÒ, |õº

ö£õ¸ÒPÒ, £»ÁøPz öuõÈØ\õø»

PÐUSz ÷uøÁ¯õÚ ö£õ¸ÒPÒ £»

QøhUQßÓÚ. A÷u÷£õÀ £õÀ,

öÁsön´, ö|´, ÷uõÀ, £mk, ÷uß

÷£õßÓøÁ »[SPμ¸¢x

QøhUQßÓÚ.

©µ® öÁmkuÀ, ÷Ámøh¯õkuÀ

•u»õÚ uÁÓõÚ ö\¯ÀPÍõÀ PõkPÒ

©ØÖ® »[SPÒ AÈUP¨£kQßÓÚ.

uõÁµ[PøͲ®, »[SPøͲ®

£õxPõ¨£x |©x Phø©¯õS®.

12.1.1 µ¨£º : µ¨£›ß £¯ßPÒ12.1.1 µ¨£º : µ¨£›ß £¯ßPÒ12.1.1 µ¨£º : µ¨£›ß £¯ßPÒ12.1.1 µ¨£º : µ¨£›ß £¯ßPÒ12.1.1 µ¨£º : µ¨£›ß £¯ßPÒ

uØPõ»zvÀ, µ¨£º ö£õ¸ÒPøͨ

£¯ß£kzxÁx uºUP •i¯õu

JßÓõS®. µ¨£º, uõÁµ[PÎÀ C¸¢x

ö£ÓU Ti¯uõS®. HÓUSøÓ¯ 35

ÁøP¯õÚ uõÁµ[PÒ µ¨£º u¸£øÁ

GÚ AÔ¯¨ £mkÒÍx. µ¨£º uõÁµ®

©µ©õP Á͵UTi¯x. Cuß

uõÁµÂ¯À ö£¯º ï¯õï¯õï¯õï¯õï¯õ

¤÷µ]¼¯ß]ì.¤÷µ]¼¯ß]ì.¤÷µ]¼¯ß]ì.¤÷µ]¼¯ß]ì.¤÷µ]¼¯ß]ì. CøuU Psk

¤izuÁº QÔì÷hõ£º öPõ»®£ìQÔì÷hõ£º öPõ»®£ìQÔì÷hõ£º öPõ»®£ìQÔì÷hõ£º öPõ»®£ìQÔì÷hõ£º öPõ»®£ì

BÁõº. Cz uõÁµzv¼¸¢x QøhUS®

ö£õ¸ÐUS Cµ¨£º GÚ ö£¯›mhÁº

÷áõ\¨ ¤›ìm¼ ÷áõ\¨ ¤›ìm¼ ÷áõ\¨ ¤›ìm¼ ÷áõ\¨ ¤›ìm¼ ÷áõ\¨ ¤›ìm¼ BÁõº. Cx £õµõ£õµõ£õµõ£õµõ£õµõ

µ¨£ºµ¨£ºµ¨£ºµ¨£ºµ¨£º uõÁµ® GÚÄ® AøÇUP¨

£kQÓx. E»PzvÀ EØ£zv

ö\´¯¨£k® µ¨£›À 99% ÂÊUPõk

ï¯õ ¤÷µ]¼¯ß]꼸¢÷uï¯õ ¤÷µ]¼¯ß]꼸¢÷uï¯õ ¤÷µ]¼¯ß]꼸¢÷uï¯õ ¤÷µ]¼¯ß]꼸¢÷uï¯õ ¤÷µ]¼¯ß]꼸¢÷u

QøhUQÓx. ï¯õÂß uõ¯P® öuß

Aö©›UPõÂÀ EÒÍ A÷©\õß £ÒÍz

uõUS BS®. uØ÷£õx B¨›UPõ,

©÷»]¯õ, uõ´»õ¢x, C¢v¯õ BQ¯

|õkPÎÀ AvP £µ¨£ÍÂÀ µ¨£º

\õS£i ö\´¯¨£kQÓx.

|® uªÌ |õmiÀ PßÛ¯õS©›

©õÁmhzvÀ uõß AvP {» £µ¨¤À

µ¨£º \õS£i ö\´¯¨£kQÓx. µ¨£º

©µzv¼¸¢x QøhUS® £õÀ÷£õßÓ

vµÁ® ÷»hUì÷»hUì÷»hUì÷»hUì÷»hUì GÚ¨£k®. CvÀ

µ¨£º ö£õ¸Ò EÒÍx. C¢u ÷»hUøé

£USÁ¨£kzv µ¨£º ¤›zöukUP¨

£kQÓx.

µ¨£øµ Ai¨£øh¯õPU öPõsk

£» ÁøP¯õÚ öuõÈØ\õø»PÒ

174

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

ö\¯À£kQßÓÚ. h¯º EØ£zv

öuõÈØ \õø»°¾® Ãmk E£÷¯õP

ö£õ¸ÒPÒ, ªß \õuÚ[PÒ, ©¸zxÁ

\õuÚ[PÒ, öuõø» ÷£] \õuÚ[PÒ,

GÊx ö£õ¸ÒPÒ, Âøͯõmk

ö£õ¸ÒPÒ ©ØÖ® Põ»oPÒ

÷£õßÓÁØÔÀ µ¨£º £¯ß£kQÓx.

£h® 12.1–À PõsP.

12.1.1 AÇSz uõÁµ[PÒ12.1.1 AÇSz uõÁµ[PÒ12.1.1 AÇSz uõÁµ[PÒ12.1.1 AÇSz uõÁµ[PÒ12.1.1 AÇSz uõÁµ[PÒ

AÇS u¸® uõÁµ[PøÍ

A»[Põµz uõÁµ[PÒ GßQ÷Óõ®.

AøÁ |©US ©Ú©QÌøÁz uµUTi¯

÷uõØÓzøu¨ ö£ØÔ¸US®. A»[Põµz

uõÁµ[PÎÀ ö\®£¸zv, CU÷éõµõ

(Cm¼ §) ‰\õshõ, hõ¼¯õ,

BºQkPÒ, öí¼÷PõÛ¯õ, `›¯

Põ¢v, S÷µõmhßì •u¼¯øÁ

ÃkPÎÀ ÁͺUP¨£kQßÓÚ

(£h® 12.2).

£h® 12.2 CU÷éõµõ£h® 12.2 CU÷éõµõ£h® 12.2 CU÷éõµõ£h® 12.2 CU÷éõµõ£h® 12.2 CU÷éõµõ

12.1.3 §a]PÎÚõÀ ©Pµ¢ua12.1.3 §a]PÎÚõÀ ©Pµ¢ua12.1.3 §a]PÎÚõÀ ©Pµ¢ua12.1.3 §a]PÎÚõÀ ©Pµ¢ua12.1.3 §a]PÎÚõÀ ©Pµ¢ua

÷\ºUøP÷\ºUøP÷\ºUøP÷\ºUøP÷\ºUøP

§a]PÒ ©»›ß «x Ámh

ªkÁøu²® Auß «x A©º¢x

C¸¨£øu²® £õºzv¸UQÓõ¯õ?

AøÁ GuØPõP ©»ºPøÍ |õi

Á¸QßÓÚ? ©»ºPÎÀ EÒÍ CÛ¨¦z

vµÁ® (nector) ©ØÖ® ©Pµ¢uz yÒ

BQ¯øÁ £» ÁøP §a]PÐUS

EnÁõP¨ £¯ß£kQßÓÚ. CuØ

PõP÷Á §a]PÒ ©»øµ Ámh

ªkQßÓÚ. ©»º «u©º¢x CÛ¨¦z

vµÁzøu EÔg] GkzxU

öPõÒQßÓÚ. Ca\©¯zvÀ ©Pµ¢ua

÷\ºUøP |øhö£ÖQÓx.

©Pµ¢ua ÷\ºUøP Gߣx

©Pµ¢uzyÒ ©»›ß `À •iø¯

AøhÁx BS®. Cx C¸

ÁøP¨£k®. (i) uß ©Pµ¢ua ÷\ºUøP

(ii) A¯À ©Pµ¢ua ÷\ºUøP

uß ©Pµ¢ua ÷\ºUøPuß ©Pµ¢ua ÷\ºUøPuß ©Pµ¢ua ÷\ºUøPuß ©Pµ¢ua ÷\ºUøPuß ©Pµ¢ua ÷\ºUøP Gߣx

J¸ ©»›ß ©Pµ¢uz yÒ A÷u ©»›ß

`»P •iø¯ AøhÁx BS®. A¯ÀA¯ÀA¯ÀA¯ÀA¯À

©Pµ¢ua ÷\ºUøP©Pµ¢ua ÷\ºUøP©Pµ¢ua ÷\ºUøP©Pµ¢ua ÷\ºUøP©Pµ¢ua ÷\ºUøP Gߣx J¸ ©»›ß

©Pµ¢uzyÒ ÷ÁÖ ©»›ß `»P

•iø AøhÁx BS®. ö£¸®£õ»õÚ

uõÁµ[PÎÀ A¯À ©Pµ¢ua ÷\ºUøP

§a]PÒ ‰»® |øhö£ÖQÓx. CvÀ

Ásnzx¨ §a], ÷uÜ •UQ¯ £[S

ÁQUQßÓÚ.

A¯À ©Pµ¢ua ÷\ºUøP |øh

ö£Ö® ©»ºPÒ |À» ©n®, £PmhõÚ

{Ó®, CÛ¨¦ vµÁa _µ¨¤PÒ

÷£õßÓÁØøÓU öPõskÒÍÚ.

x®ø£a ö\i°ßx®ø£a ö\i°ßx®ø£a ö\i°ßx®ø£a ö\i°ßx®ø£a ö\i°ß ©»ºPÎÀ

£h® 12.1 µ¨£º ©µ®£h® 12.1 µ¨£º ©µ®£h® 12.1 µ¨£º ©µ®£h® 12.1 µ¨£º ©µ®£h® 12.1 µ¨£º ©µ®

1. ÷»hUì 2. ÷»hUì

÷\P›zuÀ

1

2

175

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

AvP©õÚ ÷uß _µUQÓx. ÷uøÚ

EÔg] GkzxU öPõÒÍ Á¸QßÓ

Ásk A¯À ©Pµ¢ua ÷\ºUøPUS

EuÄQÓx. ³UPõ³UPõ³UPõ³UPõ³UPõ GÚ¨£k®

uõÁµzvÀ J¸ ÁøP ÁsiÚzuõÀ

©mk÷© ©Pµ¢ua ÷\ºUøP

|øhö£ÖQÓx (£h® 12.3).

£h® 12.3 x®ø££h® 12.3 x®ø££h® 12.3 x®ø££h® 12.3 x®ø££h® 12.3 x®ø£

12.1.4 Âøu £µÄuÀ12.1.4 Âøu £µÄuÀ12.1.4 Âøu £µÄuÀ12.1.4 Âøu £µÄuÀ12.1.4 Âøu £µÄuÀ

J¸ uõÁµzvÀ E¸ÁõS®

ÂøuPÒ AøÚzx® A¢u uõÁµzvß

RÌ ÂÊ¢x •øÍzuõÀ. AøÁ \›Áµ

Á͵ •i¯õx. HöÚÛÀ, ÁÍ•hß

Á͵, Ch¨£µ¨¦, Fmh¨ ö£õ¸ÒPÒ,

}º, `›¯JÎ BQ¯øÁ ÷uøÁ¯õÚ

AÍÂØS QøhUPõx. uõ´ uõÁµzvß

A¸Q÷»÷¯ ÂÊ¢uõÀ ÷©ØSÔ¨¤h¨

£mhøÁ QøhUPõx. CuØS ©õÓõP

ÂøuPÒ öÁÆ÷ÁÖ Ch[PøÍa

÷\¸©õÚõÀ AøÁ ÁÍ©õP

ÁͺÁuØS AvP Áõ´¨¦UPÒ

C¸US®. GÚ÷Á C¯ØøP°À Âøu

PÒ £µÁ uP Aø©ÄPÒ AÁØÔÀ

EÒÍÚ. ÂøuPЮ, PÛPЮ

£µÄuÀ £» ÁÈPÎÀ |øhö£Ö

QßÓx. £h® 12.4&À PõsP.

(i) PõØÔÚõÀ £µÄuÀ

(ii) }›ÚõÀ £µÄuÀ

(iii) »[SPÎÚõÀ £µÄuÀ

(iv) öÁizx¨ £µÄuÀ

(i) PõØÔÚõÀ ÂøuPÒ £µÄuÀ

PõØÔÚõÀ £µÄ® ÂøuPЮ

PÛPЮ ªPa ]Ô¯øÁ¯õPÄ® ]ÓS

÷£õßÓ Aø©¨¦ Eøh¯uõPÄ®,

ö©À¼¯ CøÇP÷Íõk® Põn¨£k®.

G.Põ. •¸[øP, £¸zv, G¸US,•¸[øP, £¸zv, G¸US,•¸[øP, £¸zv, G¸US,•¸[øP, £¸zv, G¸US,•¸[øP, £¸zv, G¸US,

iøµhõUìiøµhõUìiøµhõUìiøµhõUìiøµhõUì

(ii) }›ÚõÀ ÂøuPÒ £µÄuÀ

CÆÁøP°À £µÄ® ÂøuPÒ

}›À ªuUS® ußø©²øh¯øÁ. G.Põ.

÷u[Põ´.

(iii) »[SPÎÚõÀ ÂøuPÒ £µÄuÀ

»[SPÎÚõÀ C¸ ÁøPPÎÀ

ÂøuPÒ £µÄQßÓÚ. ÂøuPÒ

»[SPÎß «x JmiU öPõsk

öuõø» yµ¨ £SvPÐUS Gkzxa

ö\À»¨£k®. G.Põ. |õ²¸Â.

»[SPÒ EnÁõPU PÛPøÍ

EmöPõsk ¤ß ÂøuPÒ PÈĨ

ö£õ¸Ðhß öÁÎ÷¯ØÓ¨£mk A[S

•øÍUS®. G.Põ. P¸÷ÁÀ.

(iv)öÁizx¨ £µÄuÀ

E»º PÛPÒ •vºa]¯øh¢ux®

öÁizx, ÂøuPÒ ]uÖQßÓÚ.

G.Põ. B©nUS, G¸US, AÁøµ,

£¸zv.

£h® 12.4 Âøu £µÄuÀ

£¸zv G¸US AÁøµ

176

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

12.1.5 ©õk Áͺ¨¦12.1.5 ©õk Áͺ¨¦12.1.5 ©õk Áͺ¨¦12.1.5 ©õk Áͺ¨¦12.1.5 ©õk Áͺ¨¦

AßÓõh® |õ® Esq®

EnÂÀ •UQ¯ EnÁõQ¯ £õø»z

u¸® ©õkPøÍ ÁͺzuõÀ |©x

Á¸©õÚzøu AvP›UP»õ®. |õmiß

ö£õ¸Íõuõµ•® Á͸®. PÓøÁ

©õkPÎÀ v÷¯õÛ, Qº, ]Á¨¦ ©ØÖ®

\õQÁõÀ, £_UPÒ AvP® £õÀ u¸®

£_UPÍõS®. Põ[÷P¯®, |õ÷Põ›

©ØÖ® íõ¼Põ PõøÍPÒ ÁsiPøÍ

CÊUPÄ®, {»zøu EÇÄ®

£¯ß£kQßÓÚ. K[÷PõÀ, 훯õÚõ

£_UPÒ, P»¨¤Ú¨ £_UPÍõÚ öáº],

¤öµõß _Âì •u¼¯Ú £õÀ

PÓUPÄ® (£h® 12.5) £¯ß£kQßÓÚ.

£» ÁøPPÎÀ £¯ß u¸®

»[SPøÍ ÷|õ°ßÔ uS¢u

•øÓ°À £µõ©›UP ÷Ásk®.

£h® 12.5 ©õkPÎß £¯ßPÒ£h® 12.5 ©õkPÎß £¯ßPÒ£h® 12.5 ©õkPÎß £¯ßPÒ£h® 12.5 ©õkPÎß £¯ßPÒ£h® 12.5 ©õkPÎß £¯ßPÒ

1. PÓøÁ ©õk 2. PõøÍ ©õk

3. ©õk {»zøu EÊuÀ 4. ©õk Ási CÊzuÀ

÷PõÈ Áͺ¨¦÷PõÈ Áͺ¨¦÷PõÈ Áͺ¨¦÷PõÈ Áͺ¨¦÷PõÈ Áͺ¨¦

÷PõÈPÒ •møhUPõPÄ®,

CøÓa]UPõPÄ® ÁͺUP¨£kQßÓÚ.

÷PõÈPÒ Áͺ¨£uß ‰»®

Á¸©õÚzøu¨ ö£¸UQU öPõÒÍ

•i²®. ¤øÍ©Äz, {³íõ® 寺,

¤µ©õ, `ö\Uì, ö»UPõºß,

ø©÷ÚõºPõ ÁøPU ÷PõÈPÒ öÁÎ

|õmk ÁøPø¯a \õº¢u ÷PõÈPÍõS®.

£h® 12.6 PõsP.

£h® 12.6 ö»UPõºß ÷PõÈ ö»UPõºß ÷\ÁÀ

A^À, ]mhPõß[ , PõPÀ

•u¼¯Ú C¢v¯ CÚ ÷PõÈPÍõS®.

÷PõÈPÎß EhÀ |»zvØS `›¯

öÁÎa\® AÁ]¯©õQÓx. ÷PõȨ

£søn |À» `›¯ öÁÎa\® EÒÍ

ChzvÀ C¸¨£uõP Aø©UP

÷Ásk®.

}ºÁõÌ Áͺ¨¤¯À }ºÁõÌ Áͺ¨¤¯À }ºÁõÌ Áͺ¨¤¯À }ºÁõÌ Áͺ¨¤¯À }ºÁõÌ Áͺ¨¤¯À (Aqua-culture)

}º {ø»°À ÁõÊ® ö£õ¸Íõuõµ

•UQ¯zxÁ® Áõ´¢u »[SPÒ,

SÔ¨£õP «ßPÒ ©ØÖ® uõÁµ[PøÍ

J¸ SÔ¨¤mh Pmk¨£õmk {ø»°

¾ÒÍ EP¢u }º, {ø»¨ £Sv°À

ÁͺUPU Ti¯ •øÓUS }ºÁõÌ}ºÁõÌ}ºÁõÌ}ºÁõÌ}ºÁõÌ

Áͺ¨¤¯À Áͺ¨¤¯À Áͺ¨¤¯À Áͺ¨¤¯À Áͺ¨¤¯À AÀ»x AUSÁõPÀ\ºAUSÁõPÀ\ºAUSÁõPÀ\ºAUSÁõPÀ\ºAUSÁõPÀ\º

GߣuõS®.

•zxUPøÍ E¸ÁõUS®, ö©À

¾h¼PøͲ®, CÓõÀ, «ß ©ØÖ®

|sk ÷£õßÓ PqUPõ¼PøͲ®

£»ÁøP ö£õ¸Íõuõµ •UQ¯zxÁ®

Áõ´¢u «ßPøͲ® uÛ¨£mh

ö£õ¸zu©õÚ }º{ø»°À ÁͺUP

»õ®. ö\¯ØøP •zxUPÒ u¯õ›¨¤

¾®, CÓõÀ «ßPøÍ Áͺzx HØÖ©v

ö\´x A¢{¯a ö\»Áõoø¯

1 2

3 4

177

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

DmkÁv¾® C¢v¯õ ªS¢u BºÁ®

PõmkQÓx. v»õ¨¤¯õ, ö©õ\õ®¤Põ,

•Àö»m•QÀ, ö\£õ»ì, Pm»õ Pm»õ

÷£õßÓ «ßPÒ ö\¯ØøP¯õP

ÁͺUP¨£kQßÓÚ.

ö\¯À 12.1ö\¯À 12.1ö\¯À 12.1ö\¯À 12.1ö\¯À 12.1

©õmk¨£søn, ÷PõȨ£s&

ønUS Eß B]›¯¸hß ö\ßÖ

£»÷ÁÖÁøP¯õÚ ©õkPÒ, ÷PõÈP

øͨ £õºzx öu›¢xöPõÒ.

12.1.6 »[S Áøu uøh ö\´uÀ12.1.6 »[S Áøu uøh ö\´uÀ12.1.6 »[S Áøu uøh ö\´uÀ12.1.6 »[S Áøu uøh ö\´uÀ12.1.6 »[S Áøu uøh ö\´uÀ

•uß •u¼À »[SPÐUS

EøÓÂh® Aø©zuÁº A÷\õPa

\UPµÁºzv BÁõº GÚ Áµ»õÖ

TÖQÓx. C¸¨¤Ý®, BuµÁØÓ

Áõ°À»õ¨ ¤µõoPÐUS, »[S

£õxPõ¨£P® B]µ©[PÒ

öuõßÖöuõmk C¸¢x Á¸QßÓÚ.

C¯ØøP°ß £øh¨¦PÍõÚ Â»[

QÚ[PøÍ AUPøµ÷¯õk £õxPõ¨£x

|® Phø©¯õS®.

EnÄ, ÷uõÀ, £õÀ, ÷£õUS

Áµzx, CÊøÁ, Bµõ´a] ©ØÖ®

|m¦nºÄ ÷£õßÓ AøÚzx

÷uøÁPÐUS® ©Ûuß Â»[SPøÍ

E£÷¯õQzxU öPõÒQÓõß. CuØS¨

£v»õP »[SPÎß SøÓ¢u £m\

Á¼ø¯²® ÷ÁøuøÚPøͲ® Pøͯ

•Ø£h÷Ásk®. »[S |»ÁõÌøÁ

Aµ\õ[PU öPõÒøP¯õPU öPõskÒÍ

|õkPÎÀ C¢v¯õÄ® JßÓõS®.

_ØÖa `Çø»²®, PõkPøͲ®,

»[SPøͲ® £õxPõ¨£uØöPÚ

uÛ¨£mh J¸ Aø©a\P÷© C¯[Q

Á¸QÓx.

Q.¤. 1890À •uß •u¼À(SPCA) Society for prevention and Cruelty

to Animals GßÓ Â»[S £õxPõ¨¦a

\mh® C¯ØÓ¨£mhx. v¸©v

A¸s÷hÀ »[S |»Áõ›¯z

uø»ÁµõP uß ÁõÌ|õÒ •ÊÁx®

öuõshõØÔÚõº.

12.2 ©¸¢xz uõÁµ[PÒ12.2 ©¸¢xz uõÁµ[PÒ12.2 ©¸¢xz uõÁµ[PÒ12.2 ©¸¢xz uõÁµ[PÒ12.2 ©¸¢xz uõÁµ[PÒ

uØPõ»zvÀ uõÁµ[Pμ¸¢x

ö£Ó¨£k® ©¸¢xPÐUS |À»

Áµ÷Áئ EÒÍx. E»öP[S®,

uõÁµ[PÎß ©¸zxÁ¨ £¯ß SÔzx

B´ÄPÒ ÷©ØöPõÒͨ£kQßÓÚ. |®

|õmiÀ ªP¨ £Ç[Põ»zv¼¸¢÷u

uõÁµ[PøÍ £» ÁøP ÷|õ´PøÍU

Sn¨£kzu £¯ß£kzv Á¸QßÓÚº.

12.2.1 ©¸zxÁz uõÁµ[PÎß12.2.1 ©¸zxÁz uõÁµ[PÎß12.2.1 ©¸zxÁz uõÁµ[PÎß12.2.1 ©¸zxÁz uõÁµ[PÎß12.2.1 ©¸zxÁz uõÁµ[PÎß

•UQ¯zxÁ® ©ØÖ® £¯ßPÒ•UQ¯zxÁ® ©ØÖ® £¯ßPÒ•UQ¯zxÁ® ©ØÖ® £¯ßPÒ•UQ¯zxÁ® ©ØÖ® £¯ßPÒ•UQ¯zxÁ® ©ØÖ® £¯ßPÒ

Q÷µUP uzxÁ bõÛ¯õÚ

A›ìhõiÀ ©¸zxÁ¨ £¯ÝÒÍ £»

uõÁµ[PøÍ £mi¯¼mkU TÔ²Ò

Íõº. hõUhº ÂÀ¼¯® Âu›[ Cu¯

÷|õ´US, iâhõ¼ì ö\i°¼¸¢x

u¯õ›UP¨£mh ©¸¢øu¨ £¯ß£kzv

Úõº. ©ø»ÁõÌ ©UPÒ ‰¼øP

PøÍ÷¯ GÀ»õ ÷|õ´PÐUS® £¯ß

£kzv Á¸QÓõºPÒ. B²º÷Áu®,

]zu©¸zxÁ ©¸¢xPÒ u¯õ›UP

uõÁµ[PÒ £¯ß£kQßÓÚ.

Aª÷Úõ Aª»[PÒ, Gsön´

PÒ, öµ]ßPÒ, ª³ê÷»äPÒ,

£ø\PÒ, BÀP»õ´kPÒ, ìjµõ´kPÒ

•u¼¯øÁ uõÁµ[Pμ¸¢x QøhU

S® ©¸zxÁ¨ £¯ßªUP ö£õ¸ÒPÍõ

S®. CÁØÔÀ AÀP »õ´kPÒ ©ØÖ®

178

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

ìjµõ´kPÒ ªPÄ® •UQ¯©õÚøÁ

¯õS®.

ö£Û]¼ß, ìmöµ¨ö£Û]¼ß, ìmöµ¨ö£Û]¼ß, ìmöµ¨ö£Û]¼ß, ìmöµ¨ö£Û]¼ß, ìmöµ¨

÷hõø©^ß÷hõø©^ß÷hõø©^ß÷hõø©^ß÷hõø©^ß ÷£õßÓ Bßi£¯õiU

SPÒ §gø\ ©ØÖ® £õUj›¯z

v¼¸¢x ö£Ó¨£kQßÓÚ.

RÇõö|À¼RÇõö|À¼RÇõö|À¼RÇõö|À¼RÇõö|À¼ GßÓ ö\i ©g\Ò

Põ©õø» ÷|õø¯U Sn¨£kzx® |À»

‰¼øPz uõÁµ©õS®. C¢u Av\¯z

uõÁµzvß uõÁµÂ¯À ö£¯º

¤À»õßuì ¤÷µhºÚ´.¤À»õßuì ¤÷µhºÚ´.¤À»õßuì ¤÷µhºÚ´.¤À»õßuì ¤÷µhºÚ´.¤À»õßuì ¤÷µhºÚ´.

12.2.2 Cg]12.2.2 Cg]12.2.2 Cg]12.2.2 Cg]12.2.2 Cg]

Cg]°ß uõÁµÂ¯À ö£¯º

âgâL£º A¤åÚõ¼À GÚ¨£k®.

CuøÚ |õ® vÚ\› EnÄhß ÷\ºzx

EmöPõÒÐÁx |À»x. Cg], Áõ²U

÷PõÍõÔØS®. ¤zu® ªSv¯õÀ

HØ£k® Áõ¢vUS®, Cg] |À»

©¸¢uõS®. £h® 12.7&À PõsP.

E»º¢u {ø»°À EÒÍ Cg]US _US

GßÖ ö£¯º. CuÚõÀ u¯õ›UP¨£k®

_US}º ãµnzvØS |À»x.

_US }º _US }º _US }º _US }º _US }º £¸QÚõÀ \ÎzöuõÀø»

w¸®. £» ÁøP EnĨ ö£õ¸ÒPÒ

u¯õ›¨¤À Cg] ÷\ºUP¨£kQÓx.

÷©¾® Cg], ö©ß£õÚ[PÒ, CÛ¨¦

ÁøPPÒ, EnĨ ö£õ¸mPÒ

•u¼¯ÁØøÓ u¯õ›UP¨ £¯ß

£kQÓx.

£h® 12.7 Cg]£h® 12.7 Cg]£h® 12.7 Cg]£h® 12.7 Cg]£h® 12.7 Cg]

12.2.3 P¸÷Á»©µ12.2.3 P¸÷Á»©µ12.2.3 P¸÷Á»©µ12.2.3 P¸÷Á»©µ12.2.3 P¸÷Á»©µ®®®®®

B¾® ÷Á¾® £À¾US EÖv

GߣøuU ÷PÒ¨£mi¸¨£õ´.

P¸÷Á» ©µzvß uõÁµÂ¯À ö£¯º

AU÷Pê¯õ Aµõ¤UPõ.AU÷Pê¯õ Aµõ¤UPõ.AU÷Pê¯õ Aµõ¤UPõ.AU÷Pê¯õ Aµõ¤UPõ.AU÷Pê¯õ Aµõ¤UPõ. Cx ÁÓsh

{»z uõÁµ® BS®. ©µ©õP Á͵U

Ti¯x. C¢u uõÁµ® •mPøÍ

Eøh¯x. A÷P]¯õ uõÁµzv¼¸¢x

¤]ß QøhUQÓx. Cx ÷Á»® ¤]ß

GÚ¨£k®. JmkÁuØS Cx |À»

£ø\¨ ö£õ¸ÍõS®. ÷hÛß GßÓ

ö£õ¸Ð® P¸÷Á» ©µzvÀ EÒÍx.

Cx ÷uõÀ£uÛh¨ £¯ß£kQÓx.

÷Á» ©µzvß Pmøh Ási°ß

£õP[PÒ, £»ÁøP ©µa \õ©õßPÒ

u¯õ›UP¨ £¯ß£kQÓx. P¸÷Á»

©µzvß Cø»PøÍ, BkPÒ Â¸®¤

EsQßÓÚ.

12.2.4 öÁÒøͨ§sk12.2.4 öÁÒøͨ§sk12.2.4 öÁÒøͨ§sk12.2.4 öÁÒøͨ§sk12.2.4 öÁÒøͨ§sk

Cuß uõÁµÂ¯À ö£¯º

AÀ¼¯® \øhÁ®.AÀ¼¯® \øhÁ®.AÀ¼¯® \øhÁ®.AÀ¼¯® \øhÁ®.AÀ¼¯® \øhÁ®. Cx uøµURÌz

uskøh¯uõÁµ[PÎÀ J¸ ÁøP

¯õS®. Cuß usk, SªÌ GÚ¨£k®.

§sk EhÀ |»zvØS ]Ó¢u

ö£õ¸ÍõS®. öÁÒøͨ §siÀ £»

ÁøP ¯õÚ Áõ\øÚ Gsön´PÒ

EÒÍÚ. öÁÒøͨ§siß \õØÖUS

]» £õUj›¯[PøÍ AÈUS® vÓß

EÒÍuõPU Psk¤izxÒÍÚº. Á°Ø

ÖU÷PõÍõÖ, \Î •u¼¯ÁØÔØS

Sn® Põn öÁÒøͨ§sk |À»

ö£õ¸ÍõS®. £h® 12.8&À PõsP.

179

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 12.8 §sk£h® 12.8 §sk£h® 12.8 §sk£h® 12.8 §sk£h® 12.8 §sk

12.2.5 G¸US12.2.5 G¸US12.2.5 G¸US12.2.5 G¸US12.2.5 G¸US

Cuß uõÁµÂ¯À ö£¯º

P÷»õmiµõ¤ì øááõßi¯õP÷»õmiµõ¤ì øááõßi¯õP÷»õmiµõ¤ì øááõßi¯õP÷»õmiµõ¤ì øááõßi¯õP÷»õmiµõ¤ì øááõßi¯õ BS®.

ÁÍ©ØÓ ÁÓsh {»zvÀ Cx

Põn¨£k®. ö£¸® ö\i¯õP Á͸®.

Cuß PÛ öÁizx ÂøuPÒ

öÁΨ£kQßÓÚ. ÂøuPÒ ö©À¼¯

£g_ ÷£õßÓ CøÇPøͨ

ö£ØÖÒÍuõÀ AøÁ PõØÔÀ ªu¢x

£µÄQßÓÚ. Cø», usk, CÁØøÓU

RÖ® ÷£õx £õÀ ÷£õßÓ vµÁ®

ÁiQÓx. CvÀ £» ÁøP

÷Áv¨ö£õ¸ÒPÒ EÒÍÚ. £h®

12.9&À PõsP.

£h® 12.9 G¸US£h® 12.9 G¸US£h® 12.9 G¸US£h® 12.9 G¸US£h® 12.9 G¸US

12.2.6 {zv¯U PÀ¯õo12.2.6 {zv¯U PÀ¯õo12.2.6 {zv¯U PÀ¯õo12.2.6 {zv¯U PÀ¯õo12.2.6 {zv¯U PÀ¯õo

Cuß uõÁµÂ¯À ö£¯º

÷Puøµßuì ÷µõ]¯ì.÷Puøµßuì ÷µõ]¯ì.÷Puøµßuì ÷µõ]¯ì.÷Puøµßuì ÷µõ]¯ì.÷Puøµßuì ÷µõ]¯ì. Cz

uõÁµzv¼¸¢x ¤›zöukUP¨£k®

ö£õ¸ÒPÒ ¦ØÖ ÷|õ´US ©¸¢uõP¨

£¯ß£kÁuõPU P¸u¨£kQÓx; Eh

¼ß öÁ¨£® uoUPÄ® ]Ö}º \ºUP

øµø¯ SøÓUPÄ®, {zv¯U PÀ¯õo

£¯ß£kQÓx. £h® 12.10. PõsP.

£h® 12.10 {zv¯ PÀ¯õo£h® 12.10 {zv¯ PÀ¯õo£h® 12.10 {zv¯ PÀ¯õo£h® 12.10 {zv¯ PÀ¯õo£h® 12.10 {zv¯ PÀ¯õo

12.3 EnÄz uõÁµ[PÒ12.3 EnÄz uõÁµ[PÒ12.3 EnÄz uõÁµ[PÒ12.3 EnÄz uõÁµ[PÒ12.3 EnÄz uõÁµ[PÒ

÷|µi¯õP÷Áõ (A) ©øÓ•P

©õP÷Áõ uõÁµ[PÎhª¸¢x uõß |õ®

EnøÁ¨ ö£ÖQ÷Óõ®. »[SPÎß

EnÄUS Buõµ® uõÁµ[PÍõS®.

uõÁµzvß JÆöÁõ¸ £Sv²® E°›

Ú[PÐUS £»ÁøPPÎÀ EnÁõP¨

£¯ß£kQÓx.

SÔ¨£õP uõÁµzvß usk¨

£SvPÒ, ÷Áº¨£SvPÒ Cø»PÒ,

PÛPÒ •u¼¯øÁ EnÁõP¨

£¯ß£kQßÓÚ. £h® 12.11&À PõsP.

£h® 12.11 £h® 12.11 £h® 12.11 £h® 12.11 £h® 12.11 a uUPõÎ, uUPõÎ, uUPõÎ, uUPõÎ, uUPõÎ, b. B¨¤Ò, B¨¤Ò, B¨¤Ò, B¨¤Ò, B¨¤Ò, c.©õ®£Ç®,.©õ®£Ç®,.©õ®£Ç®,.©õ®£Ç®,.©õ®£Ç®,

d. vµõmø\, vµõmø\, vµõmø\, vµõmø\, vµõmø\, e. Bµg_, Bµg_, Bµg_, Bµg_, Bµg_, f ÁõøǨ£Ç® ÁõøǨ£Ç® ÁõøǨ£Ç® ÁõøǨ£Ç® ÁõøǨ£Ç®

(a) (b) (c)

(f)(e)(d)

180

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

12.3.1 ÷ÁºUQÇ[SPÒ12.3.1 ÷ÁºUQÇ[SPÒ12.3.1 ÷ÁºUQÇ[SPÒ12.3.1 ÷ÁºUQÇ[SPÒ12.3.1 ÷ÁºUQÇ[SPÒ

÷ÁºUQÇ[S Gߣx ÷Á›ß

©õØÓ[PÒ BS®. ÷Á›À Põº÷£õ

øím÷µm ÷\Pµ©õS® £Sv £¸zxU

Põn¨£k®. Cøu÷¯ ÷ÁºQÇ[S

GßQ÷Óõ®. G.Põ. Põµm, •ÒÍ[Q,

¥m¹m.

12.3.2 uskU QÇ[SPÒ12.3.2 uskU QÇ[SPÒ12.3.2 uskU QÇ[SPÒ12.3.2 uskU QÇ[SPÒ12.3.2 uskU QÇ[SPÒ

uskUQÇ[S Gߣx usk¨

£Sv°ß ©õØÖ¸ BS®. G.Põ.

E¸øÍUQÇ[S. uøµ©mhzvØSU RÌ,

©soÀ ¦øu²sh uskU QøÍ

PÎß ~Û°À ìhõºa ÷\ªUP¨

£kQÓx. Cuß Põµn©õP A¨£Sv

£¸zx ÷PõÍ ÁiÁ©õP÷Áõ (A) }Ò

E¸øÍ ÁiÁ©õP÷Áõ ©õÔU Põn¨

£k®. Cx÷Á uskUQÇ[S GÚ¨

£k®.

12.3.3 RøµPÒ12.3.3 RøµPÒ12.3.3 RøµPÒ12.3.3 RøµPÒ12.3.3 RøµPÒ

£» uõÁµ[PÎß Cø»PÒ |©US

EnÁõP¨ £¯ß£kQßÓÚ. CvÀ |õºa

\zx, C¸®¦a \zx, øÁmhªßPÒ,

uõx E¨¦UPÒ AvP® C¸¨£uõÀ Ps,

£õºøÁ ©ØÖ® EnÄ ö\›©õÚzvØS

RøµPÒ ªPÄ® |À»øÁ.

G.Põ. ©g\Ò P›\»õ[Pso,©g\Ò P›\»õ[Pso,©g\Ò P›\»õ[Pso,©g\Ò P›\»õ[Pso,©g\Ò P›\»õ[Pso,

AøµURøµ, •¸[øPU Røµ, ¦vÚõ,AøµURøµ, •¸[øPU Røµ, ¦vÚõ,AøµURøµ, •¸[øPU Røµ, ¦vÚõ,AøµURøµ, •¸[øPU Røµ, ¦vÚõ,AøµURøµ, •¸[øPU Røµ, ¦vÚõ,

©nzuUPõÎ, PÔ÷Á¨¤ø»,©nzuUPõÎ, PÔ÷Á¨¤ø»,©nzuUPõÎ, PÔ÷Á¨¤ø»,©nzuUPõÎ, PÔ÷Á¨¤ø»,©nzuUPõÎ, PÔ÷Á¨¤ø»,

ö£õßÚõ[PßÛ, APzvU Røµ,ö£õßÚõ[PßÛ, APzvU Røµ,ö£õßÚõ[PßÛ, APzvU Røµ,ö£õßÚõ[PßÛ, APzvU Røµ,ö£õßÚõ[PßÛ, APzvU Røµ,

öPõzx©À¼öPõzx©À¼öPõzx©À¼öPõzx©À¼öPõzx©À¼

12.3.4 £õ] ©ØÖ® §gø\PÎ12.3.4 £õ] ©ØÖ® §gø\PÎ12.3.4 £õ] ©ØÖ® §gø\PÎ12.3.4 £õ] ©ØÖ® §gø\PÎ12.3.4 £õ] ©ØÖ® §gø\PÎ

¼¸¢x Enļ¸¢x Enļ¸¢x Enļ¸¢x Enļ¸¢x EnÄ

]» £õ]PЮ, §gø\PЮ

EnÁõP¨ £¯ß£kQßÓÚ.

(i) APõº & APõº

Cx B´ÄU Th[PÎÀ

£õUj›¯õUPÒ, §gø\PÒ, £õ]PÒ,

uõÁµz v_UPÒ BQ¯ÁØøÓ ÁͺUP¨

£¯ß£kQÓx. Cx öáÀ¼i¯®öáÀ¼i¯®öáÀ¼i¯®öáÀ¼i¯®öáÀ¼i¯®

©ØÖ® Qµõê÷»›¯õ Qµõê÷»›¯õ Qµõê÷»›¯õ Qµõê÷»›¯õ Qµõê÷»›¯õ ÷£õßÓ ]Á¨¦

BÀPõUPμ¸¢x u¯õ›UP¨£kQÓx.

(ii) øh¯õhø©m (Diatomite)

Gߣx h¯õmh® GÝ® £õ]¯õÀ

E¸ÁõS® ö£õ¸ÍõS®. Cx \ºUPøµ

Bø»PÎÀ vµÁ[PøÍ ÁiPmhÄ®,

ö£°sm u¯õ›¨¤¾® £¯ß£kQÓx.

(iii) PhÀ ÁõÌ £õ]Pμ¸¢x

A÷¯õiß, ö£õmhõ毮 ÷£õßÓ

ö£õ¸ÒPÒ QøhUQßÓÚ.

(iv) |õìhõU, AÚ¥Úõ •u¼¯

£õ]PÒ, PõØÔ¾ÒÍ ø|mµáß

Áõ²øÁ Dºzx ø|mµáß ö£õ¸ÍõP

©õØÖQÓx. GÚ÷Á C¢u £õ]PÒ EÒÍ

{»® ÁÍ•ÖQÓx. C¢u¨ £õ]PøÍ

E°º© Eµ[PÍõP¨E°º© Eµ[PÍõP¨E°º© Eµ[PÍõP¨E°º© Eµ[PÍõP¨E°º© Eµ[PÍõP¨ £¯ß£kzx

QÓõºPÒ.

(v) SÔ¨£õP ᨣõÛÀ öPõ®¦,öPõ®¦,öPõ®¦,öPõ®¦,öPõ®¦,

Aµõª, ª¸Aµõª, ª¸Aµõª, ª¸Aµõª, ª¸Aµõª, ª¸ ÷£õßÓ £õ] EnÄ

ÁøPPÒ u¯õ›UP¨£kQßÓÚ.

(vi) |õº÷Á, ¤µõßì, Aö©Aö©Aö©Aö©Aö©

›UPõ, öhß©õºU, {³]»õsm›UPõ, öhß©õºU, {³]»õsm›UPõ, öhß©õºU, {³]»õsm›UPõ, öhß©õºU, {³]»õsm›UPõ, öhß©õºU, {³]»õsm

BQ¯ |õkPÎÀ PhÀ£õ]PÒ £» PõÀ

|øhPÎß wÁÚ©õP¨ £¯ß£kzu¨

£kQßÓÚ.

(vii) £» £õ]PÎÀ A÷¯õiß

C¸¨£uõÀ, Cøu Ai¨£øh¯õPU

öPõsk £»ÁøP ©¸¢x¨

ö£õ¸ÒPÒ, Pή¦PÒ u¯õ›UP¨

181

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£kQßÓÚ. S÷ÍõöµÀ»õ, ìø£¸S÷ÍõöµÀ»õ, ìø£¸S÷ÍõöµÀ»õ, ìø£¸S÷ÍõöµÀ»õ, ìø£¸S÷ÍõöµÀ»õ, ìø£¸

¼Úõ¼Úõ¼Úõ¼Úõ¼Úõ ÷£õßÓ £õ]PÒ AÁØÔ¾ÒÍ

¦µua \zvØPõP ÁͺUP¨£kQßÓÚ.

Cx J¸ ö\À ¦µu® Cx J¸ ö\À ¦µu® Cx J¸ ö\À ¦µu® Cx J¸ ö\À ¦µu® Cx J¸ ö\À ¦µu® GÚ¨£k®.

§gø\ (PõÍõß)§gø\ (PõÍõß)§gø\ (PõÍõß)§gø\ (PõÍõß)§gø\ (PõÍõß)

§gø\PÎÀ APAPAPAPAPõõõõõ›Pì ø£ì›Pì ø£ì›Pì ø£ì›Pì ø£ì›Pì ø£ì

÷£õµì÷£õµì÷£õµì÷£õµì÷£õµì (|õ´USøh) ÁÀ÷Á›¯À»õ,ÁÀ÷Á›¯À»õ,ÁÀ÷Á›¯À»õ,ÁÀ÷Á›¯À»õ,ÁÀ÷Á›¯À»õ,

ÁÀ÷Á]¯õÁÀ÷Á]¯õÁÀ÷Á]¯õÁÀ÷Á]¯õÁÀ÷Á]¯õ (]¨¤U PõÍõß) ÷£õß

ÓøÁ ]Ó¢u EnÄU PõÍõßPÍõS®.

CÁØøÓ¨ ö£¸©ÍÂÀ EØ£zv

ö\´x ÂØQÓõºPÒ. DìmDìmDìmDìmDìm GßÝ®

J¸ ö\À §gø\ ©x£õÚ

EØ£zv°¾®, öµõmi EØ£zv°¾®

£¯ß£k® §gø\¯õS®. CvÀ

øÁmhªß B&Põ®¨ÍUì ©ØÖ®

øÁmhªß A&²® EÒÍÚ. £h®

12.12&À PõsP.

12.3.5 uõÁµ EnÄPÎß12.3.5 uõÁµ EnÄPÎß12.3.5 uõÁµ EnÄPÎß12.3.5 uõÁµ EnÄPÎß12.3.5 uõÁµ EnÄPÎß

•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®•UQ¯zxÁ®

uõÁµ EnÂÀ GÀ»õ \zx¨

ö£õ¸mPЮ Ah[Q²ÒÍÚ. uõÁµ

EnÂÀ uµ\® (Starch), ¦µu®,

|õºa\zx, C¸®¦a\zx, øÁmh

ªßPÒ, öPõʨ¦ BQ¯ Fmh¨

ö£õ¸mPÒ EÒÍÚ. uõÁµ EnøÁa

\õ¨¤mhõÀ £» ÷|õ´PÒ HØ£kÁøuz

uºUP»õ®. (AmhÁøn 12.1)

12.4 |õº u¸® uõÁµ[PÒ12.4 |õº u¸® uõÁµ[PÒ12.4 |õº u¸® uõÁµ[PÒ12.4 |õº u¸® uõÁµ[PÒ12.4 |õº u¸® uõÁµ[PÒ

|õº u¸® uõÁµ[PÒ £¸zv,

\nÀ, öí®¨, \ß&öí®¨

•u¼¯øÁ BS®.

AmhÁøn 12.1 uõÁµ EnÄPÎß Fmha \zxPÒAmhÁøn 12.1 uõÁµ EnÄPÎß Fmha \zxPÒAmhÁøn 12.1 uõÁµ EnÄPÎß Fmha \zxPÒAmhÁøn 12.1 uõÁµ EnÄPÎß Fmha \zxPÒAmhÁøn 12.1 uõÁµ EnÄPÎß Fmha \zxPÒ

G sG sG sG sG s uõÁµ EnÄuõÁµ EnÄuõÁµ EnÄuõÁµ EnÄuõÁµ EnÄ \zxPÒ\zxPÒ\zxPÒ\zxPÒ\zxPÒ £¯ßPÒ£¯ßPÒ£¯ßPÒ£¯ßPÒ£¯ßPÒ

1. £aø\U Põ´PÔPÒ, uõxE¨¦PÒ G¾®¦ Áͺa]

2. ÷Pµm, ©UPõa÷\õÍ® øÁmhªß A ]÷µõ¨ uõÀª¯õ ÷|õ´

Sn©õS®.

3. •møhU÷Põì, Põ¼¤ÍÁº øÁmhªß K Cµzu® EøÓ¯ £¯ß£kQÓx.

4. wmh¨£hõu A›], •Ê uõÛ¯[PÒ øÁmhªÚ B1 ö£›ö£› ÷|õ´ }[P

5. £¸¨¦ ÁøPPÒ øÁmhªß B6 |µ®¦z uͺa] AÛª¯õ

6. uUPõÎ, Bµg_ øÁmhªß C ìPºÂ Sn©õP

7. QÇ[S ÁøPPÒ Põº÷£õøím÷µm EhÀ Áͺa]US®

uõx E¨¦UPÒ BØÓ¾US®

8. uõÁµ usk¨ £SvPÒ P¸®¦, |õºa\zx, \ºUPøµ Áͺa], BØÓÀ ÷£õßÓøÁ

Røµz usk \zx PøÍU öPõkUQÓx.

£h® 12.12. APõ›Pì£h® 12.12. APõ›Pì£h® 12.12. APõ›Pì£h® 12.12. APõ›Pì£h® 12.12. APõ›Pì

182

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

12.4.1 |õºPÎß •UQ¯zxÁ®12.4.1 |õºPÎß •UQ¯zxÁ®12.4.1 |õºPÎß •UQ¯zxÁ®12.4.1 |õºPÎß •UQ¯zxÁ®12.4.1 |õºPÎß •UQ¯zxÁ®

£» uõÁµ[PÎß uskPÒ,

÷ÁºPÒ PÛPÒ, ÂøuPÒ

CÁØÔ¼¸¢x QøhUS® |õºPÎÚõÀ

|õºz÷uøÁ §ºzv ö\´¯¨£kQÓx.

»[SPμ¸¢x QøhUS® £mk,

P®£Î ÷£õßÓ |õºPЮ AvP

AÍÂÀ £¯ß£kQßÓÚ.

xo ö|´¯, Áø»¤ßÚ, PõQu®

ö\´¯¨ £¯ß£k® |õºPÒ GÚ¨ £»

ÁøPPÒ EÒÍÚ. GÁØÔ¼¸¢x

|õºPÒ QøhUQßÓÚ GßÓ Ai¨

£øh°¾® |õºPÒ ÁøP¨£kz

u¨£kQßÓÚ. PÛ°¼¸¢x

Qøh¨£Ú, usi¼¸¢x Qøh¨£Ú,

Âøu°¼¸¢x Qøh¨£Ú,

Cø»°¼¸¢x Qøh¨£Ú GßÖ

ÁøP¨£kzu¨£kQßÓÚ.

|õº Gߣx }sh ö©À¼¯

EÖv¯õÚ CøǯõS®. usk |õºPÒ

PõQu®, |õº £»øP, PsnõiU PõQu®

(Cellophane) ©ØÖ® ÷µ¯õß ÷£õßÓøÁ

u¯õ›UP¨ £¯ß£kQßÓÚ (£h®

12.13).

£h® 12.13 £h® 12.13 £h® 12.13 £h® 12.13 £h® 12.13 (a) £g_£g_£g_£g_£g_ (b) P°Ö P°Ö P°Ö P°Ö P°Ö

12.4.2 usk |õºPÒ12.4.2 usk |õºPÒ12.4.2 usk |õºPÒ12.4.2 usk |õºPÒ12.4.2 usk |õºPÒ

usk |õºPÒ ¦Óo¨ £Sv

©ØÖ® ¦Óz÷uõ¼¼¸¢x QøhU

QßÓÚ. G.Põ. \nÀ (öí®¨) ©o»õ

|õº, ¦Îaø\ |õº. C¢u |õºPÒ P°Ö

EØ£zv, \õUS ö|´uÀ ©ØÖ®

Pmk©õÚ¨ £oUS £¯ß£kzu¨

£kQßÓÚ.

12.4.3 Cø» |õºPÒ12.4.3 Cø» |õºPÒ12.4.3 Cø» |õºPÒ12.4.3 Cø» |õºPÒ12.4.3 Cø» |õºPÒ

CøÁ Cø»Pμ¸¢x ¤›z

öukUP¨£k® |õºPÍõS®. G.Põ.

PØÓõøÇ |õº. Cx EÖv Áõ´¢u

P°ÖPøÍz u¯õ›UP¨ £¯ß£kQÓx.

12.4.4 ÷©Ø£µ¨¦ |õºPÒ12.4.4 ÷©Ø£µ¨¦ |õºPÒ12.4.4 ÷©Ø£µ¨¦ |õºPÒ12.4.4 ÷©Ø£µ¨¦ |õºPÒ12.4.4 ÷©Ø£µ¨¦ |õºPÒ

uõÁµ ÂøuPμ¸¢x Á͸®

¦ÓÁÍ›PÒ ÷©Ø£µ¨¦ |õºPÒ GßÖ

AøÇUQ÷Óõ®. G.Põ. £¸zv. CøÁ

xo ö|´¯¨ £¯ß£kQÓx.

12.5 Gsön´ u¸® uõÁµ[PÒ12.5 Gsön´ u¸® uõÁµ[PÒ12.5 Gsön´ u¸® uõÁµ[PÒ12.5 Gsön´ u¸® uõÁµ[PÒ12.5 Gsön´ u¸® uõÁµ[PÒ

£» ÁøP¯õÚ uõÁµ[Pμ¸¢x

Gsön´ QøhUQÓx. G.Põ. {»U

Phø», ÷\õ¯õ, ö©õaø\, £øÚ, GÒ,

B©nUS. CvÀ ]»ÁøP Gsön´

PÒ EnÄ u¯õ›UP¨ £¯ß£kQßÓÚ.

Gsön´PÒ RÌUPsh ÁøP°À

ÁøP¨£kzu¨£k QßÓÚ.

12.5.1 uõÁµU öPõʨ¦PÒ12.5.1 uõÁµU öPõʨ¦PÒ12.5.1 uõÁµU öPõʨ¦PÒ12.5.1 uõÁµU öPõʨ¦PÒ12.5.1 uõÁµU öPõʨ¦PÒ

G.Põ. ÷u[Põ´ Gsön´, {»U

Phø» Gsön´. CøÁ ÂøuPÎ

¼¸¢x ¤È¢öukUP¨£kQßÓÚ. £h®

12.14 PõsP.

£h® 12.14£h® 12.14£h® 12.14£h® 12.14£h® 12.14 a.÷u[Põ´ ÷u[Põ´ ÷u[Põ´ ÷u[Põ´ ÷u[Põ´ b.{»UPhø» {»UPhø» {»UPhø» {»UPhø» {»UPhø» c.`›¯Põ¢v`›¯Põ¢v`›¯Põ¢v`›¯Põ¢v`›¯Põ¢v

(a)

(b)

(b)

(a)

(C)

183

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

12.5.2 GÎvÀ B¯õS®12.5.2 GÎvÀ B¯õS®12.5.2 GÎvÀ B¯õS®12.5.2 GÎvÀ B¯õS®12.5.2 GÎvÀ B¯õS®

Gsön´PÒGsön´PÒGsön´PÒGsön´PÒGsön´PÒ

C¢u ÁøP Gsön²® ÂøuPÎ

¼¸¢x GkUP¨£kQÓx. Cx öÁÎU

PõØÖ £mhÄhß GÎvÀ B¯õQ

Âk®. G.Põ. : ÷\õ¯õ.

12.5.3. ªu©õP B¯õS®12.5.3. ªu©õP B¯õS®12.5.3. ªu©õP B¯õS®12.5.3. ªu©õP B¯õS®12.5.3. ªu©õP B¯õS®

Gsön´PÒGsön´PÒGsön´PÒGsön´PÒGsön´PÒ

C¢u ÁøP Gsön´ GÎvÀ

B¯õÁvÀø». }sh ÷|µzvØS¨

¤ßÚ÷µ B¯õS®. G.Põ. `›¯Põ¢v.

C¢u Gsön´ \ø©¯¾US EuÄ

QÓx. C¢u Gsönø¯ £¯ß£kzx

Áx Cu¯ ÷|õ¯õÎPÐUSCu¯ ÷|õ¯õÎPÐUSCu¯ ÷|õ¯õÎPÐUSCu¯ ÷|õ¯õÎPÐUSCu¯ ÷|õ¯õÎPÐUS |À»x.

12.5.4 E»µõ Gsön´PÒ12.5.4 E»µõ Gsön´PÒ12.5.4 E»µõ Gsön´PÒ12.5.4 E»µõ Gsön´PÒ12.5.4 E»µõ Gsön´PÒ

C¢u ÁøP Gsön´ BÂ

BÁvÀø». G.Põ. B©nUS

Gsön´, {»UPhø» Gsön´.

{»UPhø» Gsön´ ÁÚì£vÁÚì£vÁÚì£vÁÚì£vÁÚì£v

u¯õ›UP £¯ß£kQÓx. B©nUS

Gsön´ ©»® CÍUQ¯õPÄ®©»® CÍUQ¯õPÄ®©»® CÍUQ¯õPÄ®©»® CÍUQ¯õPÄ®©»® CÍUQ¯õPÄ®

÷\õ¨¦ u¯õ›UPÄ® £¯ß£kQÓx.

]Ó¢u E¯Ä Gsön¯õP B©nUS

Gsön´ £¯ß£kQÓx.

12.5.5 Gsön´ ¤È¢öukzuÀ12.5.5 Gsön´ ¤È¢öukzuÀ12.5.5 Gsön´ ¤È¢öukzuÀ12.5.5 Gsön´ ¤È¢öukzuÀ12.5.5 Gsön´ ¤È¢öukzuÀ

ö£¸ C¯¢vµ[PÒ ‰»©õPÄ®,

|õmk ö\US ‰»©õPÄ® Gsön´

¤È¢öukUP¨£kQÓx.

ö\¯À 12.2ö\¯À 12.2ö\¯À 12.2ö\¯À 12.2ö\¯À 12.2

EnÄ Gsön´ ¤È¢öukUS®

Bø»US Eß B]›¯º xøn÷¯õk

ö\ßÖ GÆÁõÖ Gsön´ ¤›zöukU

P¨£kQÓx Gߣøu ÷|›À AÔ¢x

öPõÒ.

12.6 ö\À»¨ ¤µõoPÒ12.6 ö\À»¨ ¤µõoPÒ12.6 ö\À»¨ ¤µõoPÒ12.6 ö\À»¨ ¤µõoPÒ12.6 ö\À»¨ ¤µõoPÒ

|õ® »[SPЮ, uõÁµ[PЮ

{øÓ¢u `ǼÀ ÁõÌQ÷Óõ®. EßøÚa

_ØÔ EÒÍ Â»[SPøͨ £õº. ]»

»[SPøͲ®, £ÓøÁPøͲ® |õ®

ÃkPÎÀ ö£õÊx ÷£õUQØPõPÄ®,

AߤØPõPÄ® øÁzxÒ÷Íõ®.

AøÁPÒ |©US w[S ÂøÍÂUPõx.

AøÁ÷¯ ö\À»¨ ¤µõoPÒ BS®.

ö\À»¨ ¤µõoPÒ |®•øh¯

Sk®£zvß A[P[PÍõPÄ® BQ

ÂkQßÓÚ.

|õ´, §øÚ, •¯À, PõuÀ

£ÓøÁPÒ, «ß ÷£õßÓøÁ •UQ¯

©õÚ ö\À»¨ ¤µõoPÒ BS®. £h®

12.15&À PõsP.

£h® 12.15 ]» ö\À»¨¤µõoPÒ

ö\¯À 12.3ö\¯À 12.3ö\¯À 12.3ö\¯À 12.3ö\¯À 12.3

EÚx ÃmiÀ EÒÍ ö\À»¨

¤µõoPøÍ £mi¯¼mkU Põmk.

12.6.1 |õ´, §øÚ12.6.1 |õ´, §øÚ12.6.1 |õ´, §øÚ12.6.1 |õ´, §øÚ12.6.1 |õ´, §øÚ

|® ÃkPÎÀ \õuõµn©õPU

Põn¨£k® ö\À»¨ ¤µõoPÒ

¯õøÁ GßÓõÀ |õ´, §øÚ GßÖuõß

TÖÁõ´. |õ´, §øÚ ÷£õßÓ ö\À»¨

184

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

¤µõoPÐUS Âøͯõmk PØÖU

öPõkUP»õ®. SÇ¢øuPÒ AÁØ÷Óõk

Âøͯõh ¸®¦ÁõºPÒ. ÃmiÀ

EÒÍ AøÚÁ›h•® ÂøÍ

¯õkÁ÷uõk |©US ©QÌa]ø¯²®

öPõkUS®.

§øÚPÒ, ¤÷ÍU, ö»¨÷hõ¤÷ÍU, ö»¨÷hõ¤÷ÍU, ö»¨÷hõ¤÷ÍU, ö»¨÷hõ¤÷ÍU, ö»¨÷hõ

ìø£÷µõ]ììø£÷µõ]ììø£÷µõ]ììø£÷µõ]ììø£÷µõ]ì •u¼¯ ÷|õ´Pøͨ

£µ¨£UTi¯ G¼PøÍzvßÖ ÷|õ´PÒ

HØ£hõ©À |®ø©¨ £õxPõUQßÓÚ.

£h® 12.16&À PõsP.

£h® 12.16 §øÚ G¼ø¯z yµzxQÓx£h® 12.16 §øÚ G¼ø¯z yµzxQÓx£h® 12.16 §øÚ G¼ø¯z yµzxQÓx£h® 12.16 §øÚ G¼ø¯z yµzxQÓx£h® 12.16 §øÚ G¼ø¯z yµzxQÓx

ö\¯À 12.4ö\¯À 12.4ö\¯À 12.4ö\¯À 12.4ö\¯À 12.4

Eß ÃmiÀ EÒÍ |õ´, §øÚ

EÚUS GÆÁõÖ EuÄQÓx Gߣøu

PÁÛzx¨ £õº.

|õ´ |ßÔ²ÒÍ ¤µõo. |õ´

|®•øh¯ EØÓ |s£ß. AøÁ

v¸hºPøͲ®, A¢{¯ºPøͲ®

xµzx®. Ax |®•øh¯ Ãmøh¨

£õxPõUQÓx. |õ°ß ÷©õ¨£ \Uv

©ÛuøÚ Âh B°µ® ©h[S

AvP©õP EÒÍuõÀ |õ´PÒ |ÃÚ

£õxPõ¨¦z vmhzvÀ (•øÓ°À)

£°Ø]¯ÎUP¨£mk £¯ß £kzu¨

£kQßÓÚ. £h® 12.17&À PõsP.

12.6.2 •¯À ©ØÖ® PõuÀ £ÓøÁPÒ12.6.2 •¯À ©ØÖ® PõuÀ £ÓøÁPÒ12.6.2 •¯À ©ØÖ® PõuÀ £ÓøÁPÒ12.6.2 •¯À ©ØÖ® PõuÀ £ÓøÁPÒ12.6.2 •¯À ©ØÖ® PõuÀ £ÓøÁPÒ

•¯¾®, PõuÀ £ÓøÁPЮ

ö\À»¨ ¤µõoPÒ Gߣx }

AÔ¢u÷u. •¯À £»ÃÚ©õÚ, £¯¢u

_£õÁ ¤µõo¯õS®. •¯À £õº¨£uØS

ªPÄ® AÇPõP öÁÆ÷ÁÖ {Ó[PÎÀ

Põn¨£k®. Auß PõxPÒ

ö£›uõPÄ®, iµ®ö£m GßÝ® Cø\U

P¸Â ÷£õ» Põn¨£k®. •¯ÀPÒ

G¨÷£õx® ußÝøh¯ }sh Põøu

_ÇØÔU öPõsk, G[Q¸¢uõÁx \zu®

Á¸QÓuõ GßÖ £õºzx Ga\›UøP¯õP

C¸US®. AøÁPÒ xÀ¼¯©õP

©nzøu AÔ²® ußø© Eøh¯øÁ.

¤ßÚ[PõÀPÒ }Í©õP EÒÍuõÀ

AøÁPÍõÀ ÷ÁP©õP Kh •iQÓx.

£h® 12.18(a)&À PõsP.

£h® 12.18 £h® 12.18 £h® 12.18 £h® 12.18 £h® 12.18 (a) •¯À •¯À •¯À •¯À •¯À

PõuÀ £ÓøÁPÎß ö£õ¼ÄªUP

Ásn[PЮ, Auß Ra, Ra GßÓ

\zu•® ©ÛuÝUS ©QÌa]

FmkÁuõPÄ®, ©Ú AÊzuzøuU

SøÓ¨£uõPÄ® EÒÍx. AøÁ uõÛ

¯[PøÍ Esq®. £h® 12.18 (b)&À

PõsP.£h® 12.17 |õ´ A¢{¯øµ¨ £õºzxU SøµzuÀ£h® 12.17 |õ´ A¢{¯øµ¨ £õºzxU SøµzuÀ£h® 12.17 |õ´ A¢{¯øµ¨ £õºzxU SøµzuÀ£h® 12.17 |õ´ A¢{¯øµ¨ £õºzxU SøµzuÀ£h® 12.17 |õ´ A¢{¯øµ¨ £õºzxU SøµzuÀ

G¼G¼G¼G¼G¼ §øÚ§øÚ§øÚ§øÚ§øÚ

185

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 12.18 £h® 12.18 £h® 12.18 £h® 12.18 £h® 12.18 (b)PõuÀ £ÓøÁPÒPõuÀ £ÓøÁPÒPõuÀ £ÓøÁPÒPõuÀ £ÓøÁPÒPõuÀ £ÓøÁPÒ

ö\¯À 12.5ö\¯À 12.5ö\¯À 12.5ö\¯À 12.5ö\¯À 12.5

Eß ÃmiÀ J¸ Tk Aø©zx

AvÀ J¸ ÷áõi PõuÀ £ÓøÁPøÍ

øÁzx AÁØÔß £ÇUP

ÁÇUP[PøÍz öu›¢x öPõÒ.

12.6.3 «ß Áͺ¨¦ («ß Põm]¯P®)12.6.3 «ß Áͺ¨¦ («ß Põm]¯P®)12.6.3 «ß Áͺ¨¦ («ß Põm]¯P®)12.6.3 «ß Áͺ¨¦ («ß Põm]¯P®)12.6.3 «ß Áͺ¨¦ («ß Põm]¯P®)

«ß, |® GÀ÷»õ¸US® öu›¢u

¤µõouõß. «ß GÆÁõÖ ö\À»¨

¤µõo¯õP ÁͺUP¨£kQÓx Gߣøu

} öu›¢x öPõÒ. «øÚ ÃkPÎÀ GvÀ

Áͺ¨£õºPÒ? Psnõiz öuõmi

PÎÀ ÂuÂu©õÚ {Ó «ßPøÍ }

£õºzv¸UQÓõ¯õ? CÀø»ö¯ÛÀ Eß

AÔ¯À B]›¯¸hß «ß

Põm]¯PzvØSa ö\ßÖ AøÁPøÍ

|ßS PÁÛzx¨ £õº. £h® 12.19À

PõsP.

£h® 12.19 «ß öuõmi

ö\¯À 12.6ö\¯À 12.6ö\¯À 12.6ö\¯À 12.6ö\¯À 12.6

Eß ÁS¨£øÓ°À J¸ «ß

öuõmiø¯ øÁzx AvÀ £» Ásn

«ßPøÍ Cmk Auß Áͺa]ø¯

£vÄ ö\´.

1. P¨¥ì 2. ø£mhº 3. öP͵õª

4. ¤ÍõU÷©õ¼ 5. ÷PõÀhß «ß

6. øhPº «ß 7. J°m ÷©õ¼ 8. Hg\À

«ß ÷£õßÓøÁ AÇQØPõP

ÁͺUP¨£kQßÓÚ.

«ß öuõmiø¯ G¨£i £µõ©›UP

÷Ásk® Gߣøu öu›¢x öPõÒ.

45 ö\« × 30 ö\« × 30 ö\.«

AÍÄÒÍ _zu©õÚ Psnõiz

öuõmiø¯ Gkzx, Auß EÒ |ßS

_zu® ö\´¯¨£mh ©nø» Cmk,

Áõ¼ì÷Ú›¯õ, øíi›À»õÁõ¼ì÷Ú›¯õ, øíi›À»õÁõ¼ì÷Ú›¯õ, øíi›À»õÁõ¼ì÷Ú›¯õ, øíi›À»õÁõ¼ì÷Ú›¯õ, øíi›À»õ

÷£õßÓ }º uõÁµ[PøÍ öuõmi°ß

EÒ÷Í ÷Ásk®. ¤ßÚº A¢uz

öuõmi°À «øÚ Ch ÷Ásk®.

ö£¸®£õ»õÚ «ßPÒ •møh°k®

ußø© öPõshøÁ÷¯ BS®. ]»

«ßPÒ Smi ÷£õk® ußø©

Eøh¯uõS®. ~øµ ‰»©õP }›À Tk

E¸ÁõUQ AvÀ •møh°k®. A¢uU

Tmøh Bs «ßPÒ £õxPõUS®.

«ß ÁͺzuÀ Gߣx J¸

ö£õÊx÷£õUS A®\©õP ©mk

©À»õ©À, |©US »õ£® Dmizu¸®

J¸ ö\¯»õPÄ® EÒÍx.

ö\À»¨ ¤µõoPÎß £¯ßPÒö\À»¨ ¤µõoPÎß £¯ßPÒö\À»¨ ¤µõoPÎß £¯ßPÒö\À»¨ ¤µõoPÎß £¯ßPÒö\À»¨ ¤µõoPÎß £¯ßPÒ

(i) ö\À»¨ ¤µõoPÒ ©ÛuÝUS

©QÌa]³mkQÓx.

(ii) AøÁPÒ |©US ö£õÊx

÷£õUPõP Aø©QÓx.

(iii) |õ´, «ß Áͺ¨¦ ÷£õßÓøÁ

»õ£Pµ©õÚ öuõÈ»õPÄ® P¸u¨

£kQÓx.

(iv) |õ´ ÃmøhU PõUQÓx, ©ØÖ®

£°Ø]¯ÎUP¨£mh |õ´PÎß

~so¯ ÷©õ¨£ \Uvz vÓø©¯õÀ

SØÓÁõÎPøͨ ¤iUP PõÁÀ

xøÓ°À |ÃÚ •øÓ°À

£¯ß£kzu¨ £kQÓx.

(v) §øÚ ÃmiÀ EÒÍ G¼

÷£õßÓ w[S°›PøÍ AÈUQÓx.

186

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. •uß •u¼À µ¨£º uõÁµzøu Psk¤izuÁº

A. P½¼÷¯õ B. Q›ì÷hõ£º öPõ»®£ì

C. A›ìhõiÀ D. \õUµjì

2. ©g\ÒPõ©õø» ÷|õø¯U Sn¨£kzu £¯ß£k® uõÁµ®

A. ¦À B. RÇõö|À¼ C. AÁøµ D. ö\®£¸zv

3. Cu¯ ÷|õ¯ÎPÒ £¯ß£kzu ÷Ási¯ Gsön´.

A. ÷u[Põ´ Gsön´ B. |Àö»sön´

C. ÂÍUöPsön´ D. `›¯ Põ¢v Gsön´

4. RÌUPõq® ÷PõÈÁøPPÎÀ Gx öÁÎ|õmk CÚzøua \õº¢ux.

A. A^À B. ¤øÍ©Äz C. PõPÀ D. ]mhPõßì

5. ÷ÁP©õP Kk® ö\À»¨ ¤µõo

A. §øÚ B. £_ C. •¯À D. PõøÍ

6. AÇQØPõP ÁͺUP¨£k® «ß

A. Pm»õ Pm»õ B. öP͵õª C. v÷»¨¤¯õ D. ö\£õ»ì

7. ......... uõÁµzvÀ J¸ ÁøP ÁsiÚzuõÀ ©mk÷© ©Pµ¢ua ÷\ºUøP

|øhö£ÖQÓx.

8. Cg] Gߣuß uõÁµÂ¯À ö£¯º .......

9. uõÁµ ÷©Ø£µ¨¦ |õºPÐUS Euõµn® .........

10. .................. J¸ P»¨¤Ú¨ £_.

11. |õ°ß ÷©õ¨£\Uv ©ÛuøÚÂh.......................... ©h[S AvP©õP EÒÍx.

12. «ß Tk ...............‰»©õP }›À E¸ÁõUP¨£kQÓx.

13. ÂøuPÒ ÁÍ•hß Á͵ GßÚ ÷uøÁ¨£kQÓx?

14. uß ©Pµ¢ua ÷\ºUøP GßÓõÀ GßÚ?

15. |õºPÒ Aø©¨ø£¨ ö£õÖzx GÆÁõÖ ÁøP¨£kzu¨£kQÓx?

16. Âøu¨£µÄuÀ GzuøÚ ÁøP¨£k®?

17. Cø»PÒ EnÁõP £¯ß£k® uõÁµ[PÒ I¢vøÚ SÔ¨¤kP.

18. Cg] ©ØÖ® öÁÒøͧsiß ©¸zxÁ £¯ßPÒ ¯õøÁ?

19. ö\À»¨ ¤µõoPÒ GßÓõÀ GßÚ?

20. |õ´ GÆÁõÖ |©US EuÄQÓx.?

21. ©¸¢x uõÁµ[PÎß •UQ¯zxÁzøu¨ £ØÔ ÂÁ›.

22. Gsön´PÒ SÔzx® AÁØÔß •UQ¯zxÁ® SÔzx® ÂÁ›.

23. H÷uÝ® Cµsk ©¸zxÁ uõÁµ[PÎß ö£¯ºPøÍ GÊxP.

24. ö\À»¨ ¤µõoPÎß E£÷¯õP® ¯õx?

187

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

13. EhÀ |»•® _Põuõµ•®

|® EhÀ EÖ¨¦UPÎß

ö\¯À£õkPøͨ £ØÔ |õ® AÔ¢x

öPõs÷hõ®. AÁØÔß ^µõÚ

ö\¯À£õkPÐUS ÷|õ¯ØÓ ÁõÌÄ®

|À» B÷µõUQ¯©õÚ EhÀ |»•®,

_Põuõµzøu¨ ÷£q® £ÇUP

ÁÇUP[PЮ AÁ]¯©õQÓx. ÷\õºÄ

HØ£hõ©À C¸UP, EhØ£°Ø] ö\´¯,

B÷µõUQ¯©õÚ EhÀ |»® ÷uøÁ.

AuØS Fmha\zxÒÍ EnÄ

÷uøÁ¨£kQÓx. |©x AP ©ØÖ® ¦Ó

ÁõÌUøP •øÓø¯U öPõs÷h

_Põuõµzøu¨ ÷£n •i²®.

13.1 EhÀ |»® £ØÔ¯ ö£õxÁõÚ13.1 EhÀ |»® £ØÔ¯ ö£õxÁõÚ13.1 EhÀ |»® £ØÔ¯ ö£õxÁõÚ13.1 EhÀ |»® £ØÔ¯ ö£õxÁõÚ13.1 EhÀ |»® £ØÔ¯ ö£õxÁõÚ

£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ£s¦PÒ

""÷|õ¯ØÓ ÁõÌ÷Á SøÓÁØÓ

ö\ÀÁ®'' GßÝ® £Çö©õÈ EÚUSz

öu›¢u÷u. ©ÛuÛß ©QÌa]

AÁÝøh¯ |»zvß Ai¨£øh°À

uõß Aø©¢xÒÍx. |»® AÁÝøh¯

Âø»©v¨£ØÓ Ehø©¯õP P¸u¨

£kQÓx. |»zvØS E»P |»

{ÖÁÚzvß (WHO – World Health

Organisation) Áøµ¯øÓ ¤ß Á¸©õÖ.

""|»® GßÝ® ö\õÀ öÁÖ®

÷|õ°ßø©ø¯ ©mk® SÔ¨£vÀø».

Eh»Í¾® ©Úzu;® \‰P

A;® ÷|õ´ AÀ»x SøÓPÍØÓ

{ø»°À C¸¨£øuU SÔUS®.

Á¯xU÷PØÓ {øÓ ©ØÖ® E¯µ®

öuõhº£õÚ AmhÁøn 13.1&I

PõsP.

AmhÁøn 13.1AmhÁøn 13.1AmhÁøn 13.1AmhÁøn 13.1AmhÁøn 13.1

Á¯xÁ¯xÁ¯xÁ¯xÁ¯x {øÓ (QQ) E¯µ® (ö\«){øÓ (QQ) E¯µ® (ö\«){øÓ (QQ) E¯µ® (ö\«){øÓ (QQ) E¯µ® (ö\«){øÓ (QQ) E¯µ® (ö\«)

¤Ó¢u SÇ¢øu 3 50.0

1 Á¯x 8 72.5

5 Á¯x 14.5 101.5

10 Á¯x 23.5 128.5

15 Á¯x 39 149.5

20 Á¯x 43.5 151.5

13.1 B÷µõUQ¯©õÚ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.1 B÷µõUQ¯©õÚ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.1 B÷µõUQ¯©õÚ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.1 B÷µõUQ¯©õÚ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.1 B÷µõUQ¯©õÚ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®

13.1.1 B÷µõUQ¯zvØPõÚ13.1.1 B÷µõUQ¯zvØPõÚ13.1.1 B÷µõUQ¯zvØPõÚ13.1.1 B÷µõUQ¯zvØPõÚ13.1.1 B÷µõUQ¯zvØPõÚ

PõµoPÒPõµoPÒPõµoPÒPõµoPÒPõµoPÒ

Gøu |õ® B÷µõUQ¯® GßÖ

TÖQ÷Óõ® Gߣøu öu›¢x öPõÒ.

(i) Á¯xU÷PØÓ E¯µ® ©ØÖ® Gøh

(ii) JΪS PsPÒ

(iii) Jθ® •i

(iv) B÷µõUQ¯©õÚ £ØPÒ

(v) _¸UP[PÍØÓ ÷uõÀ

188

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

13.2 B÷µõUQ¯©ØÓ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.2 B÷µõUQ¯©ØÓ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.2 B÷µõUQ¯©ØÓ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.2 B÷µõUQ¯©ØÓ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®13.2 B÷µõUQ¯©ØÓ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓ®

B÷µõUQ¯•ÒÍ ©ØÖ® B÷µõU

Q¯©ØÓ SÇ¢øu°ß ÷uõØÓzøu 13.1

©ØÖ® 13.2 £h[PÎÀ PõsP.

|õ® B÷µõUQ¯zøu¨ £õxPõUP

¤ßÁ¸® ÁÈ•øÓPøͨ ¤ß£ØÓ

÷Ásk®. |À» \zuõÚ EnÄPøÍ

÷|µz÷uõk Esn ÷Ásk®.

÷uøÁ¯õÚ J´Ä GkzxU öPõÒÍ

÷Ásk®.

EøǨ¤ØS ¤ÓS Pøͨ£øh

²®÷£õx K´Ä®, ö£õÊx÷£õUS®

÷uøÁ¨£kQÓx. ‰øÍ |ßS C¯[P

Ä® ©ØÓ Eh¼¯À ö\¯ÀPÐUS®

yUP® CßÔ¯ø©¯õux. y[S®

÷£õx EhÀ •Ê K´ÂÀ C¸¨£uõÀ

yUPzvØS ¤ÓS •Ê _Ö_Ö¨¦hß

C¯[P •iQÓx.

|®ø© E»÷Põk öuõhº¦ £kz

x® •UQ¯ EÖ¨¦ Ps. PsoøÚ

|À» •øÓ°À £õxPõzxU öPõÒÍ

÷Ásk®. PsqUSz ÷uøÁ¯õÚ

Fmha \zx øÁmhªß A BS®.

Põµm, £¨£õÎ ÷£õßÓ øÁmhªß A

{øÓ¢u EnĨ ö£õ¸ÒPøÍ Esn

÷Ásk®. _zu©õÚ }øµU öPõsk

J¸ |õøÍUS C¸•øÓ PsPøÍU

PÊÁ ÷Ásk®. ©[Q¯ JΰÀ

£izuõÀ Ps £õºøÁ £õvUS®.

AÍÄUS AvP©õP öuõø»U Põm]

£õº¨£øu uºzuÀ ÷Ásk®.

\zuõÚ EnøÁ EsquÀ,

_zu©õÚ }øµ¨ £¸SuÀ ÷£õßÓ

•øÓPøÍ Pøh¤izx ÷|õ´ Áµõ©À

£õxPõzxU öPõÒÍ ÷Ásk®.

©Ú¨ ÷£õµõmh® CÀ»õ©À

öuÎÁõP C¸zuÀ ÷Ásk®. •øÓ

¯õÚ EhØ £°Ø]²®, Âøͯõmk®

Eh¼À ^µõÚ Cµzu Kmh®, ö\›zuÀ

©ØÖ® _Áõ]zuÀ ÷£õßÓ ö\¯ÀPÒ

|ßS |øhö£Ó EuÄQßÓÚ. £h[PÒ

13.3, 13.4&À PõsP.

(a) _zu©õÚ EnøÁ EsquÀ_zu©õÚ EnøÁ EsquÀ_zu©õÚ EnøÁ EsquÀ_zu©õÚ EnøÁ EsquÀ_zu©õÚ EnøÁ EsquÀ (b) J´ÄGkzuÀJ´ÄGkzuÀJ´ÄGkzuÀJ´ÄGkzuÀJ´ÄGkzuÀ (c) |À» öÁÎa\zvÀ £izuÀ |À» öÁÎa\zvÀ £izuÀ |À» öÁÎa\zvÀ £izuÀ |À» öÁÎa\zvÀ £izuÀ |À» öÁÎa\zvÀ £izuÀ

13.3 |À» B÷µõUQ¯zvØPõÚ ]» ÁÈ•øÓPÒ13.3 |À» B÷µõUQ¯zvØPõÚ ]» ÁÈ•øÓPÒ13.3 |À» B÷µõUQ¯zvØPõÚ ]» ÁÈ•øÓPÒ13.3 |À» B÷µõUQ¯zvØPõÚ ]» ÁÈ•øÓPÒ13.3 |À» B÷µõUQ¯zvØPõÚ ]» ÁÈ•øÓPÒ

189

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 13.4 ÂøͯõkuÀ£h® 13.4 ÂøͯõkuÀ£h® 13.4 ÂøͯõkuÀ£h® 13.4 ÂøͯõkuÀ£h® 13.4 ÂøͯõkuÀ

13.2 EhÀ |»® öuõhº£õÚ13.2 EhÀ |»® öuõhº£õÚ13.2 EhÀ |»® öuõhº£õÚ13.2 EhÀ |»® öuõhº£õÚ13.2 EhÀ |»® öuõhº£õÚ

©v¨¦PÒ©v¨¦PÒ©v¨¦PÒ©v¨¦PÒ©v¨¦PÒ

EÚx ©Ú|»•® EhÀ |»zvß

J¸ £Sv÷¯ BS®. |À»

B÷µõUQ¯©õÚ Eh¾®, ©Ú•®

C¸US® J¸Áº EhÀ EÖv²hÝ®

_Ö_Ö¨¦hÝ® C¸¨£ ÷uõk,

Ãmi¾®, öÁΰ¾® ©ØÓÁºPÎß

|ß ©v¨ø£¨ ö£Ó •i²®. AÁºPÒ

uõß uÚUS GßÓ _¯|»z ußø©

CÀ»õ©À ©ØÓÁº PÐhß Jzx¨

÷£õP •i²®.

ö£Ø÷Óõ›h•® ©ØÖ® EßøÚa

\õº¢u AøÚÁ›hzv¾® Aߦhß

£ÇP ÷Ásk®. AÁºPÐUPõÚ ]Ö,

]Ö EuÂPøÍa ö\´Áx AÁ]¯®.

Esø©²hß |h¢x öPõÒÐuÀ, |À»

£ÇUPÁÇUP[PÒ Eøh¯ |s£º

PÐhß £ÇSuÀ, ÷uøÁ¨£mhõÀ

AÁºPÐUS ]Ö ]Ö EuÂPøÍa

ö\´uÀ, £ÒÎUS uÁÓõ©À ö\À¾uÀ.

£õh[PøÍ |ßS £izuÀ, EÚUS›¯

÷Áø»PøÍ ö£õÖ¨¦hß ö\´uÀ

BQ¯øÁ •UQ¯©õÚ EhÀ |»®

öuõhº£õÚ ©v¨¦PÒ BS®.

13.2.1 \•uõ¯zvÀ EÚx £[S13.2.1 \•uõ¯zvÀ EÚx £[S13.2.1 \•uõ¯zvÀ EÚx £[S13.2.1 \•uõ¯zvÀ EÚx £[S13.2.1 \•uõ¯zvÀ EÚx £[S

öÁΰÀ ö\À¾® ÷£õx ©ØÓÁº

PÐUS EßÚõÀ •i¢u EuÂPøÍa

ö\´¯z u¯õµõP C¸UP ÷Ásk®.

(i) Ps£õºøÁ¯ØÓÁºPøͨ £õºzuõÀ

AÁºPÐUSz ÷uøÁ¯õÚ ]Ö ]Ö

EuÂPøÍa ö\´uÀ (ii) £zxU

Pøͨ £õºUP ÷|º¢uõÀ A¸Q¼¸U

S® ©¸zxÁ©øÚUS AÀ»x £õvU

P¨£mhÁ›ß EÓÂÚºPÐUS uPÁÀ

öPõkUP ÷Ásk®. Põ¯©øh¢u

Á¸US •i¢u EuÂø¯a ö\´uÀ. (iii)

•v÷¯õºPÐUS \õø»ø¯ PhUP

EuÂa ö\´uÀ. £h® 13.5&À PõsP.

(iv) } ÷£¸¢xPÎÀ £¯n® ö\´¯

÷|›k® ÷£õx, EßÝøh¯ A©º

Âhzøu •v÷¯õº ©ØÖ® £õºøÁ

¯Ø÷ÓõºPÐUS ÁÇ[Q AßÚõ›ß

|ß©v¨ø£¨ ö£ÖuÀ.

£h® 13.5 ]» |À» £ÇUP[PÒ£h® 13.5 ]» |À» £ÇUP[PÒ£h® 13.5 ]» |À» £ÇUP[PÒ£h® 13.5 ]» |À» £ÇUP[PÒ£h® 13.5 ]» |À» £ÇUP[PÒ

13.3 EnÅmh•® Auß13.3 EnÅmh•® Auß13.3 EnÅmh•® Auß13.3 EnÅmh•® Auß13.3 EnÅmh•® Auß

•UQ¯zxÁ•®•UQ¯zxÁ•®•UQ¯zxÁ•®•UQ¯zxÁ•®•UQ¯zxÁ•®

EnÁõÚx, EhÀ |»z÷uõkÁ͵Į, ÷|õ´ EshõUS®Q¸ªPÐUS GvµõP ÷£õµõhÄ®Eh¼ØSz ÷uøÁ¯õÚ \Uv AÎUPÄ®÷uøÁ¨£kQÓx. GÚ÷Á ÁõÌÁuØSJÆöÁõ¸ E°›US® EnÄ÷uøÁ¨£kQÓx. EnÅmh® GߣxEnÄ EmöPõÒÐuÀ, ö\›zuÀ,EmQµQzuÀ, uß©¯©õuÀ, PÈĨö£õ¸ÒPøÍ öÁÎ÷¯ØÖuÀ BQ¯ö\¯ÀPøÍU öPõshuõS®.

13.3.1 EnĨ ö£õ¸ÒPÎÀ13.3.1 EnĨ ö£õ¸ÒPÎÀ13.3.1 EnĨ ö£õ¸ÒPÎÀ13.3.1 EnĨ ö£õ¸ÒPÎÀ13.3.1 EnĨ ö£õ¸ÒPÎÀ

Ah[Q²ÒÍøÁAh[Q²ÒÍøÁAh[Q²ÒÍøÁAh[Q²ÒÍøÁAh[Q²ÒÍøÁ

|õ® JÆöÁõ¸|õЮ Cm¼,

÷uõø\, \¨£õzv, £¸¨¦ ÁøPPÒ,

190

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs.Á.Gs. EnĨ ö£õ¸ÒPÒEnĨ ö£õ¸ÒPÒEnĨ ö£õ¸ÒPÒEnĨ ö£õ¸ÒPÒEnĨ ö£õ¸ÒPÒ Ah[Q²ÒÍ ö£õ¸ÒPÒAh[Q²ÒÍ ö£õ¸ÒPÒAh[Q²ÒÍ ö£õ¸ÒPÒAh[Q²ÒÍ ö£õ¸ÒPÒAh[Q²ÒÍ ö£õ¸ÒPÒ £¯ß£¯ß£¯ß£¯ß£¯ß

1. A›], ÷Põxø©, \ºUPøµ, E¸øÍUQÇ[S Põº÷£õøíi÷µm \Uv¯Î¨£øÁ

2. Gsön´, öÁsön´, ö|´ öPõʨ¦ \Uv¯Î¨£øÁ

3. •møh, £õÀ, ÷\õ¯õ¥ßì £¸¨¦ÁøP, «ß CøÓa] ¦µu® Áͺa]¯Î¨£øÁ

4. Põ´PÔPÒ, CøÓa] «ß, •møh uõx E¨¦UPÒ JÊ[S£kzx£øÁ

5. £Ç[PÒ, £aø\U Røµ ÁøPPÒ, Põ´PÔPÒ øÁmhªß JÊ[S £kzx£øÁ

6. }º }º ÷£õUSÁµzx FhP®

AmhÁøn 13.3 AßÓõh® Esq® EnÂß ÁøPPÒAmhÁøn 13.3 AßÓõh® Esq® EnÂß ÁøPPÒAmhÁøn 13.3 AßÓõh® Esq® EnÂß ÁøPPÒAmhÁøn 13.3 AßÓõh® Esq® EnÂß ÁøPPÒAmhÁøn 13.3 AßÓõh® Esq® EnÂß ÁøPPÒ

Á›ø\ GsÁ›ø\ GsÁ›ø\ GsÁ›ø\ GsÁ›ø\ Gs ÷uv÷uv÷uv÷uv÷uv EnÄ Põø» / ©v¯® / CµÄEnÄ Põø» / ©v¯® / CµÄEnÄ Põø» / ©v¯® / CµÄEnÄ Põø» / ©v¯® / CµÄEnÄ Põø» / ©v¯® / CµÄ \Uv AΨ£øÁ\Uv AΨ£øÁ\Uv AΨ£øÁ\Uv AΨ£øÁ\Uv AΨ£øÁ Áͺa] AΨ£øÁÁͺa] AΨ£øÁÁͺa] AΨ£øÁÁͺa] AΨ£øÁÁͺa] AΨ£øÁ JÊ[S £kzx£øÁJÊ[S £kzx£øÁJÊ[S £kzx£øÁJÊ[S £kzx£øÁJÊ[S £kzx£øÁ

Røµ, Põ´PÔPÒ, £Ç[PÒ, £õÀ

÷£õßÓ £À÷ÁÖ EnĨ ö£õ¸mPøÍ

EsQ÷Óõ®. C¢u EnÂÀ Põn¨

£k® Fmha\zxUPÍõÚ Põº÷£õ

øíi÷µmkPÒ, ¦µu[PÒ, ¼¨¤kPÒ,

øÁmhªßPÒ, uõx E¨¦UPÒ

÷£õßÓøÁ ]» •UQ¯ £oPøÍa

ö\´QßÓÚ. £h® 13.6&À PõsP.

£h®. 13.6 EnÂß ÁøPPÒ£h®. 13.6 EnÂß ÁøPPÒ£h®. 13.6 EnÂß ÁøPPÒ£h®. 13.6 EnÂß ÁøPPÒ£h®. 13.6 EnÂß ÁøPPÒ(a) Áͺa]¯Î¨£øÁ (b) \Uv¯Î¨£øÁ

(c) JÊ[S£kzx£øÁ

|õ® Esq® EnĨö£õ¸ÒPøͲ®, AÁØÔÀ Ah[Q²ÒÍ BÖ ÁøP¨ ö£õ¸ÒPøͲ®AÁØÔß £¯ßPøͲ® AmhÁøn13.2&À £õºzx öu›¢x öPõÒP.

13.3.2 \›ÂQu EnÄ13.3.2 \›ÂQu EnÄ13.3.2 \›ÂQu EnÄ13.3.2 \›ÂQu EnÄ13.3.2 \›ÂQu EnÄ

J¸ SÔ¨¤mh EnÁõÚx GÀ»õÂu©õÚ •UQ¯a \zøu²® öPõkUPõx, GÚ÷Á, öÁÆ÷ÁÖ EnÄ

ÁøPPÒ |® EnÂÀ C¸zuÀ

AÁ]¯©õS®.

AmhÁøn 13.2AmhÁøn 13.2AmhÁøn 13.2AmhÁøn 13.2AmhÁøn 13.2

ö\¯À 13.1ö\¯À 13.1ö\¯À 13.1ö\¯À 13.1ö\¯À 13.1

JÆöÁõ¸ |õЮ } Esq®EnÂß ÁøPø¯ AmhÁøn13.3&À £mi¯¼k. HÊ |õÒPÐUS¨¤ÓS GÀ»õ ÁøP¯õÚ EnÄ®Av¾ÒÍuõ GßÖ £õº. GÀ»õ Fmha\zxUPЮ EÚx AßÓõh EnÂÀC¸UP ÷Ásk®. CÀø»ö¯ÛÀCßÔ¼¸¢uõÁx ©õØÔU öPõÒ.

(a)

(b)

(c)

¦µu[PÒ

Põº÷£õøði÷µm

øÁmhªßPÒ

191

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

¦µu®, Põº÷£õøíi÷µm,

öPõʨ¦, uõx E¨¦UPÒ øÁmhªß

©ØÖ® }º BQ¯ £Sv¨ ö£õ¸mPÒ

\›¯õÚ ÂQuzvÀ P»¢x Esq®

En÷Á \›ÂQu EnÁõS®. |õ®

Esq® EnÂÀ, ©»a]UPø»z

uºUP ö\›UP¨£hõu |õº¨ ö£õ¸Ð®

C¸zuÀ AÁ]¯©õS®. GÚ÷Á, |À»

EhÀ |»zøu¨ £µõ©›UP \›ÂQu

EnÄ AÁ]¯©õS®.

AmhÁøn 13.4&À öÁÆ÷ÁÖ

EnĨ ö£õ¸mPÎÀ 100 QµõªÀ

GÆÁÍÄ Põº÷£õøíi÷µmk, ¦µu®

©ØÖ® öPõʨ¦ C¸UQÓx GÚ

öPõkUP¨£mkÒÍx.

AmhÁøn 13.4AmhÁøn 13.4AmhÁøn 13.4AmhÁøn 13.4AmhÁøn 13.4Á.Á.Á.Á.Á. EnÄ ÁøPPÒEnÄ ÁøPPÒEnÄ ÁøPPÒEnÄ ÁøPPÒEnÄ ÁøPPÒ Põº÷£õPõº÷£õPõº÷£õPõº÷£õPõº÷£õ ¦µu®¦µu®¦µu®¦µu®¦µu® öPõʨ¦öPõʨ¦öPõʨ¦öPõʨ¦öPõʨ¦

G sG sG sG sG s øíi÷µmkøíi÷µmkøíi÷µmkøíi÷µmkøíi÷µmk

1. uõÛ¯[PÒ 70 10 0

2. £¸¨¦ ÁøPPÒ 60 20 0

3. ÷\õ¯õ ¥ßì 20 40 20

4. £Ç[PÒ, Põ´PÔPÒ 10 1 0

5. £_® £õÀ 3 4 4

6. ÷PõÈ •møh 0 13 13

7. «ß, CøÓa] 0 20 0

8. ö|´ 0 0 100

9. \ºUPøµ 100 0 0

10. öPõmøh ÁøPPÒ 20 20 50

13.4 uÛ ©Ûu _Põuõµ®13.4 uÛ ©Ûu _Põuõµ®13.4 uÛ ©Ûu _Põuõµ®13.4 uÛ ©Ûu _Põuõµ®13.4 uÛ ©Ûu _Põuõµ®

_Põuõµ©õÚ \•uõ¯zvØS, uÛ

©Ûu _Põuõµ® ªPÄ® CßÔ¯ø©¯õu

uõS®. HöÚÛÀ \•uõ¯® ©ÛuÚõÀ

E ¸ Á õ U P ¨ £ m h u õ S ® . u Û © Û u

_Põuµ® Gߣx J¸ ©Ûuß uß

Ehø»²® Eøhø©PøͲ®, _ØÖ¨

¦Ózøu²®, y´ø©¯õP øÁzv¸zuÀ

BS®. ©Ûuß ÷|õ´ ö|õiPÒ

CÀ»õ©À ÁõÌÁuØS _Põuõµ®

ªPÄ® ÷uøÁ Gߣøu }[PÒ •u¼À

öu›¢x öPõÒÍ ÷Ásk®.

13.4.1 ußøÚzuõ÷Ú PÁÛzxU13.4.1 ußøÚzuõ÷Ú PÁÛzxU13.4.1 ußøÚzuõ÷Ú PÁÛzxU13.4.1 ußøÚzuõ÷Ú PÁÛzxU13.4.1 ußøÚzuõ÷Ú PÁÛzxU

öPõÒЮ •øÓöPõÒЮ •øÓöPõÒЮ •øÓöPõÒЮ •øÓöPõÒЮ •øÓ

Ehø» GÆÁõÖ _zu©õP

øÁzxU öPõÒÍ ÷Ásk®.

GߣuØPõÚ ]» ÁÈ•øÓPøÍ

£õº¨÷£õ©õ?

vÚ•® Sκ¢u }›À SΨ£

÷uõk, _zu©õÚ BøhPøÍ÷¯ Ao¯

÷Ásk®. Cuß ‰»® ÷|õ´ öuõØÖ

uø» uºUP»õ®

£ØPÒ ªPÄ® •UQ¯©õÚ

Aø©¨¦ BS®. £ØPÒ •PzvØS

ÁiÁzøuU öPõk¨£÷uõk ©mk©À»õ

©À ÷£_ÁuØS®, EnĨ ö£õ¸m

PøÍ Es£uØS® HxÁõP Aø©¢xÒ

ÍÚ. Põø»°¾® ©ØÖ® JÆöÁõ¸

•øÓ EnÄ EshuØS¨ ¤ß¦®

£ØPøÍ |À» •øÓ°À x»UP

÷Ásk®. CÀø»÷¯À £ØPÎß

CøhPÎÀ JmiU Põn¨£k®

EnÄz xPÒPÎÀ ~sQ¸ªPÒ

Áͺa] Aøh¢x £ØPøͲ®

DÖPøͲ® £õvzxÂk®. £h[PÒ

13.7, 13.8 PõsP.

192

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

£h® 13.7 _PõuõµzvØPõÚ ]» ÁÈPÒ£h® 13.7 _PõuõµzvØPõÚ ]» ÁÈPÒ£h® 13.7 _PõuõµzvØPõÚ ]» ÁÈPÒ£h® 13.7 _PõuõµzvØPõÚ ]» ÁÈPÒ£h® 13.7 _PõuõµzvØPõÚ ]» ÁÈPÒ

£h® 13.8 uÛ ©Ûu _PõuõµzvØPõÚ£h® 13.8 uÛ ©Ûu _PõuõµzvØPõÚ£h® 13.8 uÛ ©Ûu _PõuõµzvØPõÚ£h® 13.8 uÛ ©Ûu _PõuõµzvØPõÚ£h® 13.8 uÛ ©Ûu _PõuõµzvØPõÚ

Ai¨£øh ö£õ¸mPÒAi¨£øh ö£õ¸mPÒAi¨£øh ö£õ¸mPÒAi¨£øh ö£õ¸mPÒAi¨£øh ö£õ¸mPÒ

öÁ°À Põ»[PÎÀ Cµsk

‰ßÖ •øÓ SΨ£uß ‰»•®,

öÁΰ¼¸¢x ÃmiØS Á¢uÄhß

øP, PõÀPøÍ _zu¨£kzxÁuß

‰»•®, ÷uøÁ¯ØÓ •P¨§a_ ÷£õßÓ

ö£õ¸mPÎß E£÷¯õPzøu uº¨£

uß ‰»•® ÷uõø» |À»•øÓ°À

£õxPõUP •i²®. _zu©õP

C¸¨£xhß ]Ó¢u _Põuõµ •øÓPøÍ

¤ß£ØÔÚõÀ ö\õÔ ]µ[S ÷£õßÓ

÷uõÀ ¯õvPøÍz uºUP»õ®.

uø»•i EvºÁøuz ukUPÄ®,

AuøÚ £Í£Í¨¦hß £õxPõUPÄ®

uÁÓõ©À vÚ•® Gsön´ uhÂ,

÷£ß, ö£õkS CÀ»õ©À _zu©õP

øÁzv¸zuÀ AÁ]¯©õS®. ©ØÖ®

Fmha\zx ªUP EnøÁ Es£vß

‰»® •iÁͺa]ø¯ AvP›UP

C¯¾®.

G¨÷£õx® |P[PøÍ öÁmia

_zu©õP øÁzxU öPõÒÍÀ ÷Ásk®.

CÀø»÷¯À |P[PÎÀ EÒÍ

AÊUSPÒ |õ® Esq® En÷Áõk

Á°ØÔÀ ö\ßÖ ÷|õ´PøÍ HØ£kz

x®. øPPøÍ |ßS Pʯ ¤ßÚ÷µ

EnÄ EsquÀ AÁ]¯©õS®.

ö\¯À ö\¯À ö\¯À ö\¯À ö\¯À 13.2

¤ßÁ¸® £ÇUP[PøÍ |À»x

öPmhx GÚ ÁøP¨£kzx. •Pzøu

‰iUöPõsk y[SuÀ, øP PÊÁõ©À

EsquÀ, JÆöÁõ¸ •øÓ EnÄ

Esh ¤ß¦® £ØPøÍz x»USuÀ,

‰UQÝÒ Âµø» ÂkuÀ, |P[PøÍU

PizuÀ, }sh ÷|µ® öuõø»UPõm]

£õºzuÀ, _zu©õÚ EøhPøÍ

EkzxuÀ.

÷©À _Áõ\U SǼÀ HØ£kQßÓ

_Áõ\zöuõØÖ ÷|õ¯õÚ \Î ¡ØÖUS

÷©Ø£mh £»ÁøP øÁµìPÍõÀ

÷uõØÖÂUP¨£kQÓx. C¢÷|õ´

GÎvÀ £µÄ® ußø© Eøh¯uõS®.

AvPU Tmh•®, PõØÖ Á\v

°ßø©²®, C¢÷|õ´ £µÁU Põµn©õP

Aø©QßÓÚ. GÚ÷Á AøÁ

uºUP¨£h ÷Ásk®. \Î

EÒÍÁºPÒ £¯ß£kzv¯ øPUSmøh

PøÍ÷¯õ, xoPøÍ÷¯õ ©ØÓÁºPÒ

£¯ß£kzuU Thõx. x®©À ©ØÖ®

C¸©¼ß ÷£õx Áõø¯²®, ‰UøP²®

xo¯õÀ ‰iU öPõÒÁuß ‰»®

C¢u ÷|õ´ ©ØÓÁºPÐUS £µÁõ©À

uºUP»õ®.

13.5 EhÀ |»® ©ØÖ® _ØÖ¨¦Ó®13.5 EhÀ |»® ©ØÖ® _ØÖ¨¦Ó®13.5 EhÀ |»® ©ØÖ® _ØÖ¨¦Ó®13.5 EhÀ |»® ©ØÖ® _ØÖ¨¦Ó®13.5 EhÀ |»® ©ØÖ® _ØÖ¨¦Ó®

C¯ØøP°ß £›\õPU P¸u¨£k®

PõØÖ, }º ©ØÖ® `›¯ JÎ |»©õÚ

ÁõÌUøUSz ÷uøÁ¯õÚ Ai¨£øh

ö£õ¸ÒPÍõS®.

193

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

13.5.1 EhÀ|»zøu¨ £õvUS®13.5.1 EhÀ|»zøu¨ £õvUS®13.5.1 EhÀ|»zøu¨ £õvUS®13.5.1 EhÀ|»zøu¨ £õvUS®13.5.1 EhÀ|»zøu¨ £õvUS®

_ØÖ¨¦Ó PõµoPÒ_ØÖ¨¦Ó PõµoPÒ_ØÖ¨¦Ó PõµoPÒ_ØÖ¨¦Ó PõµoPÒ_ØÖ¨¦Ó PõµoPÒ

öuõÈØ\õø»PÎß ¦øP

÷£õUQPÎÀ öÁΨ£k® |a_¨ ¦øP,

ÁõPÚ[Pμ¸¢x öÁÎ÷¯Ö® PõØÖ,

µõUöPm, ÁõÚ FºvPμ¸¢x

öÁÎ÷¯Ö® ¦øP, S¨ø£, h¯ºPÒ

©ØÖ® µ¨£º ö£õ¸ÒPÒ G›UP¨

£kÁuõÀ EshõS® ¦øP ÷£õßÓøÁ

PÒ |õ® ÁõÊQßÓ `ǼÀ C¸US®

PõØøÓ £õvUP ö£›x® Põµn©õP

EÒÍÚ. PõØÖ ©õ_Öu»õÀ JÆÁõø©,

C¸©À, \Î, Cu¯ ÷|õ´PÒ _Áõ\U

÷PõÍõÖPÒ, ©ØÖ® ¦ØÖ÷|õ´ ÷£õßÓ

£»Âu ÷|õ´PÒ EshõQßÓÚ.

©õ_Öu»õÀ }º{ø»Pξ®

£õuP©õÚ ÂøÍÄPÒ HØ£kQßÓx.

Qµõ©¨¦Ó[PÎÀ EÒÍ QnÖPÒ,

SÍ[PÒ GÀ»õ® \›¯õÚ £µõ©›¨¦

CÀ»õuuõ¾®, uÁÓõÚ E£÷¯õ

Pzuõ¾® ©õ_ Aøh¢xÒÍÚ.

Euõµn©õP, QnÖPÒ, SÍ[PÎß

A¸Q÷»÷¯ ÷\õ¨¦UPøÍU öPõsk

xo xøÁ¨£x® £õzvµ® x»US

Áx®, »[SPøÍU SΨ£õmkÁx®

}º ©õ_ÖuØS •UQ¯ Põµn[PÍõS®.

E»P _ØÖa `ÇÀ |õÒ áüß&5E»P _ØÖa `ÇÀ |õÒ áüß&5E»P _ØÖa `ÇÀ |õÒ áüß&5E»P _ØÖa `ÇÀ |õÒ áüß&5E»P _ØÖa `ÇÀ |õÒ áüß&5

Cøuzuµ \õUPøh }º, öuõÈØ

\õø»UPÈÄPÒ, ©ØÓ PÈÄPÒ,

§a]UöPõÀ¼, PøÍUöPõÀ¼ ©ØÖ®

Eµ[PÒ E£÷¯õQzu¾® }º ©õ\øh

Áøu AvP›US® ©ØÓ ÁÈPÍõS®.

Cuß Põµn©õP Põ»µõ, øh£õ´k,Põ»µõ, øh£õ´k,Põ»µõ, øh£õ´k,Põ»µõ, øh£õ´k,Põ»µõ, øh£õ´k,

^u÷£v, ©g\Ò Põ©õø» ©ØÖ®^u÷£v, ©g\Ò Põ©õø» ©ØÖ®^u÷£v, ©g\Ò Põ©õø» ©ØÖ®^u÷£v, ©g\Ò Põ©õø» ©ØÖ®^u÷£v, ©g\Ò Põ©õø» ©ØÖ®

ö»¨m÷hõìø£÷µõêìö»¨m÷hõìø£÷µõêìö»¨m÷hõìø£÷µõêìö»¨m÷hõìø£÷µõêìö»¨m÷hõìø£÷µõêì •u¼¯

÷|õ´PÒ EshõQßÓÚ (£h® 13.9).

£h® 13.9 PõØÖ®, }¸® ©õ\øh²® ÁÈPÒ£h® 13.9 PõØÖ®, }¸® ©õ\øh²® ÁÈPÒ£h® 13.9 PõØÖ®, }¸® ©õ\øh²® ÁÈPÒ£h® 13.9 PõØÖ®, }¸® ©õ\øh²® ÁÈPÒ£h® 13.9 PõØÖ®, }¸® ©õ\øh²® ÁÈPÒ

`Ì{ø» ©õ_Öu¾US Cøµa\

¾® J¸ •UQ¯ Põµn©õS®.

÷uøÁ¯ØÓ J¼US Cøµa\À GßÖ

ö£¯º. öuõÈÀ {ÖÁÚ[PÎÀ EÒÍ

C¯¢vµ[PÒ, ÷©õmhõºPÒ, ªß\Uv

EshõUS® \õuÚzvß C¯UPzvÚõ

¾® ÷£õUSÁµzx ÁõPÚ[PÍõ¾®,

J¼ ö£¸UQ ÁõöÚõ¼, öuõø»U

Põm] BQ¯ÁØÓõ¾® J¼°ß AÍÄ

AvP›U QÓx (£h® 13.10).

Cøµa\»õÀ HØ£k® ©õ_Öu»õÀ Põx

÷PÍõø©, Cu¯ ÷|õ´PÒ, ShÀ¦s

©ØÖ® |µ®¦ ©sh» £õv¨¦

•u¼¯øÁ HØ£kQßÓx. A[RP›U

P¨£mh Cøµa\À AÍÃkPÒ 81

öh]£¼¼¸¢x 120 öh]£À BS®.

£h® 13.10 J¼ ©ØÖ® {»®£h® 13.10 J¼ ©ØÖ® {»®£h® 13.10 J¼ ©ØÖ® {»®£h® 13.10 J¼ ©ØÖ® {»®£h® 13.10 J¼ ©ØÖ® {»®

©õ\øhÁøu Põmk® £h®©õ\øhÁøu Põmk® £h®©õ\øhÁøu Põmk® £h®©õ\øhÁøu Põmk® £h®©õ\øhÁøu Põmk® £h®

{»® ©õ_ AøhuÀ{»® ©õ_ AøhuÀ{»® ©õ_ AøhuÀ{»® ©õ_ AøhuÀ{»® ©õ_ AøhuÀ

vhU PÈÄPÒ, ¤ÍõìiU ©ØÖ®

£õ¼zvÚõÀ ö\´¯¨£mh ö£õ¸Ò

PøÍ GÔÁuõÀ, ÃkPμ¸¢x

194

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

öÁÎ÷¯Ö® PÈÄ }º ©ØÖ® §a]U

öPõÀ¼ ©¸¢x, E£÷¯õPzuõ¾® {»®

AvP©õP ©õ\øhQÓx (£h® 13.10).

13.5.2 EnÄ ©ØÖ®, }º y´ø©13.5.2 EnÄ ©ØÖ®, }º y´ø©13.5.2 EnÄ ©ØÖ®, }º y´ø©13.5.2 EnÄ ©ØÖ®, }º y´ø©13.5.2 EnÄ ©ØÖ®, }º y´ø©

÷PmiøÚ Pmk¨ £kzxuÀ÷PmiøÚ Pmk¨ £kzxuÀ÷PmiøÚ Pmk¨ £kzxuÀ÷PmiøÚ Pmk¨ £kzxuÀ÷PmiøÚ Pmk¨ £kzxuÀ

©ÛuÛß _Põuõµ©ØÓ £ÇUP[

PÍõÀ }º ©ØÖ® EnÄ A_zu©øh

QßÓÚ. (£h® 13.11) CÁØÔß ‰»®

÷|õ´ £µÁõ©À ukUP,

(i) öPõvUP øÁzu }øµ¨ £¸P

÷Ásk®.

(ii) £aø\U Põ´PÔPÒ ©ØÖ®

£Ç[PøÍ Esq®•ß,

_zu©õÚ }›À |ßS PÊÁ

÷Ásk®.

(iii) \õø»÷¯õµ[PÎÀ ÂØP¨£k®

A_zu©õÚ EnĨ ö£õ¸ÒPøÍ

EsnU Thõx.

(iv) D ö©õ´zu EnÄ ÁøPPøÍ

Es£øuz uºUP ÷Ásk®.

(a) ÷|õ´ £µÄ® ÁÈPÒ ÷|õ´ £µÄ® ÁÈPÒ ÷|õ´ £µÄ® ÁÈPÒ ÷|õ´ £µÄ® ÁÈPÒ ÷|õ´ £µÄ® ÁÈPÒ

13.5.3 _ØÖ¨¦Ózøu¨ ÷£qu¾®13.5.3 _ØÖ¨¦Ózøu¨ ÷£qu¾®13.5.3 _ØÖ¨¦Ózøu¨ ÷£qu¾®13.5.3 _ØÖ¨¦Ózøu¨ ÷£qu¾®13.5.3 _ØÖ¨¦Ózøu¨ ÷£qu¾®

©õ_Öuø»U Pmk¨£kzxu¾®©õ_Öuø»U Pmk¨£kzxu¾®©õ_Öuø»U Pmk¨£kzxu¾®©õ_Öuø»U Pmk¨£kzxu¾®©õ_Öuø»U Pmk¨£kzxu¾®

CßøÓ¯ `ǼÀ }º÷\ª¨¦,

Auß £õxPõ¨¦, PÈÄ ÷©»õsø©,

_ØÖa_ÇÀ £õxPõ¨¦ •u¼¯øÁ

•UQ¯z ÷uøÁPÍõS®. Aøu¨

¤ß£ØÖÁuØPõÚ ]» Gί ÁÈ

•øÓPÒ ¯õøÁ?

i) SÇõ´PÎÀ \›¯õP ‰h¨£hõ©À

}º ]¢xÁøu¨ £õºzuõÀ,

EhÚi¯õP CÖUP©õP ‰h

÷Ásk®.

ii) ÷uõmh[PÐUS uspºÂh

SÇõø¯¨ £¯ß£kzuõ©À

Áõ롧 ‰»® }º FØÓ

÷Ásk®.

iii) ©øÇ}øµ £õzvµ[PÎÀ ÷\ªzx

£¯ß£kzu ÷Ásk®.

iv) øP ©ØÖ® £ØPøÍa _zu®

ö\´²® ÷£õx®, øP ©ØÖ® •P®

PÊÄ® ÷£õx® SÇõø¯z vÓ¢u

{ø»°À E£÷¯õQUPõ©À J¸

£õzvµzvÀ }øµ Gkzx

£¯ß£kzu ÷Ásk®.

v) AvP©õP §a]UöPõÀ¼ ©ØÖ®

PøÍUöPõÀ¼PøÍz ÷uõmh[P

ÎÀ £¯ß£kzxÁøuz uºUP

÷Ásk®.

Cx EßÝøh¯ _ØÖaCx EßÝøh¯ _ØÖaCx EßÝøh¯ _ØÖaCx EßÝøh¯ _ØÖaCx EßÝøh¯ _ØÖa

`ÇÀ, Auß £õxPõ¨¦ EßÛh`ÇÀ, Auß £õxPõ¨¦ EßÛh`ÇÀ, Auß £õxPõ¨¦ EßÛh`ÇÀ, Auß £õxPõ¨¦ EßÛh`ÇÀ, Auß £õxPõ¨¦ EßÛh

ª¸¢÷u öuõh[SQÓx.ª¸¢÷u öuõh[SQÓx.ª¸¢÷u öuõh[SQÓx.ª¸¢÷u öuõh[SQÓx.ª¸¢÷u öuõh[SQÓx.

13.12 (a) S¨ø£PøÍ K›hzvÀ (b) S¨ø£Pøͨ

öPõmkuÀ ¤›zuÀ

(b) ÷|õ´ £µÄuø»z ÷|õ´ £µÄuø»z ÷|õ´ £µÄuø»z ÷|õ´ £µÄuø»z ÷|õ´ £µÄuø»zukUS® ÁÈPÒukUS® ÁÈPÒukUS® ÁÈPÒukUS® ÁÈPÒukUS® ÁÈPÒ

£h® 13.11£h® 13.11£h® 13.11£h® 13.11£h® 13.11

195

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

PÈÄ ÷©»õsø©°À •UQ¯©õP

PÁÛUP ÷Ási¯øÁ.

i) PÈÄPÒ EshõÁøuU SøÓzuÀ

ii) ©Ö E£÷¯õP®

iii) PÈÄ ©Ö _ÇØ]

BQ¯ ‰ßÖ •øÓPøͲ®

•UQ¯©õPU Pøh¨¤izuÀ ÷Ásk®.

ÃmiÀ AßÓõh ¦ÇUPzuõÀ S¨ø£PÒ

÷\¸Áøu¨ £õºzv¸¨£õ´. A¢u

S¨ø£PøÍ ]øuÄÖ® ÁøP,]øuÄÖ® ÁøP,]øuÄÖ® ÁøP,]øuÄÖ® ÁøP,]øuÄÖ® ÁøP,

]øuÄÓõ ÁøP ]øuÄÓõ ÁøP ]øuÄÓõ ÁøP ]øuÄÓõ ÁøP ]øuÄÓõ ÁøP GÚ ¤›zxU öPõÒÍ

÷Ásk®. £h® 13.12&À PõsP.

]øuÄÓõU PÈÄPÍõÚ ¤Íõ

ìiU ÷£õßÓÁØøÓ ©Ö _ÇØ] ‰»®

EØ£zv°À ÷\¸QÓuõ GߣøuU

PÁÛUP ÷Ásk®. G¢u¨ ö£õ¸øÍ

E£÷¯õQzuõ¾® AÍ÷Áõk® •øÓ

÷¯õk® E£÷¯õQUP ÷Ásk®.

Euõµn©õP, ö£õ¸ÒPøÍ

Áõ[SuØS £õ¼wß ø£PÐUS¨

£v»õP xo¨ ø£PøÍ E£÷¯õQz

uõÀ |® ÃkPÎÀ ¤ÍõìiU

ö£õ¸ÒPÒ ÷\¸Áøuz ukUP»õ®.

÷©¾®, |® Ãmkz ÷uõmhzvÀ Cø»,

uøÇPÒ ©ØÖ® Cuµ S¨ø£PøÍ

÷uõmhzv÷»÷¯ J¸ ChzvÀ SÂzx

AøÁPøÍa ]øu²Óa ö\´¯»õ®.

÷©ØTÔ¯ CzuøP¯ |À» £ÇUPzøu

÷©ØöPõshõÀ, |õ® B÷µõUQ¯©õP

ÁõÌÁxhß |©x _ØÖ¨¦Ózøu²®

|ßÓõP øÁzxU öPõÒÍ»õ®.

uß ©v¨¥k

(÷uºÂØS, ö\¯ÀPÒ ©ØÖ® £õh¨ £Sv°¼¸¢x ¦v¯ ÂÚõUPøͲ®

÷PmS©õÖ B]›¯ºPÒ ÷PmkU öPõÒͨ£kQÓõºPÒ)

1. PsqUSz ÷uøÁ¯õÚ Fmha\zx

(A) øÁmhªß A (B) øÁmhªß D (C) øÁmhªß E (D) øÁmhªß B

2. EhÀ Áͺa]US EuÄ® EnÄ

(A) öPõʨ¦ (B) }º (C) uõx E¨¦UPÒ (D) ¦µu®

3. ©»a]UPø»z uºUPz ÷uøÁ¯õÚ EnÄ

(A) QÇ[SPÒ (B) |õº EnÄ (C) öPõmøhPÒ (D) CøÓa]

4. _Áõ\U ÷PõÍõøÓ EshõUSÁx

(A) PõØÖ ©õ_ÖuÀ (B) }º ©õ_ÖuÀ

(C) {»® ©õ_ÖuÀ (D) J¼ ©õ_ÖuÀ

5. \Îø¯ EshõUSÁx ¡ØÖUS ÷©Ø£mh

(A) £õUj›¯õ (B) JmksoPÒ

(C) øÁµìPÒ (D) J¸ ö\À E°›PÒ

196

M1\F:\Modern\Book\Bi-K0.pmd

6. EnÁõÚx ............, ............, ............ USz ÷uøÁ¯õÚx.

7. |õ® Esq® EnÂÀ ............ ÁøP¯õÚ ‰»¨ ö£õ¸ÒPÒ Ah[Q²ÒÍÚ.

8. |À» EhÀ |»zøu¨ £µõ©›UP ............ AÁ]¯©õS®.

9. ÷|õ´ ö|õi CÀ»õ©À ©Ûuß ÁõÌÁuØS ............ ªPÄ® AÁ]¯®.

10. |õ® ............ öÁmia _zu©õP øÁzxU öPõÒÍ ÷Ásk®.

11. \Î EÒÍÁºPÒ £¯ß£kzv¯ ............, ............ ©ØÓÁºPÒ £¯ß£kzuU

Thõx.

12. |»©õÚ ÁõÌUøPUSz ÷uøÁ¯õÚ Ai¨£øh¨ ö£õ¸ÒPÒ ............ , ...........

©ØÖ® ............ .

13. }º ©õ\øhÁuõÀ ............, ............ ............, ........... ©ØÖ® ö»¨m÷h

ìø£÷µõêì •u¼¯ ÷|õ´PÒ EshõQßÓx.

14. EnÄ Es£uØS •ß¦ GßÚ ö\´¯ ÷Ásk®.

15. \Î GÆÁõÖ EshõQÓx.

16. EnÄ JÊ[S£kzuø©US |õßS Euõnµ[PøÍU öPõk.

17. \›ÂQu EnÄ & Áøµ¯Ö.

18. Eß Ehø» GÆÁõÖ £õxPõ¨£õ´? C¸ •øÓPøÍ GÊx.

19. Cøµa\¼ÚõÀ EshõS® C¸ ÷|õ´PøÍ GÊx.

20. }º ©õ_Öu¾UPõÚ PõµoPÒ ¯õøÁ?

21. {»® GÆÁõÖ ©õ\øhQÓx?

22. } EÚx Ehø» GÆÁõÖ _zu©õP øÁzxU öPõÒÁõ´?

23. PõØÖ ©õ_Öu»õÀ GßöÚßÚ ÷|õ´PÒ EshõQßÓx.

24. |©x `Ì{ø»°À PÈÄ ÷©»õsø©°ß £[S ÂÁ›.

25. ©õ_ØÓ }›ß ‰»® £µÄ® ÷|õ´PÒ ¯õøÁ?