10
Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl 1 MEDIACJA dla PACJENTA i LEKARZA czyli mediacja w sprawach błędów medycznych w pytaniach i odpowiedziach Spis treści: I. Czym jest mediacja? 2 II. Kim jest mediator? 2 III. Co wyróżnia mediację w sprawach medycznych? 3 IV. Dlaczego właśnie mediacja? – najważniejszy argument 3 V. Jakie sprawy nadają się do mediacji w sprawach medycznych? 4 VI. Dlaczego nie komisja lub sąd? – zalety mediacji 4 VII. Korzyści z mediacji - nie tylko dla lekarza… 5 VIII. Porównanie: mediacja, a komisja i proces sądowy 6 IX. Jakie obowiązują reguły? – zasady mediacji 6 X. Jak się przygotować? 7 XI. Jak przebiega mediacja? 8 XII. Jakie są koszty mediacji? 9 XIII. Jak zapobiegać sporom sądowym? 10

1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

1

MEDIACJA dla

PACJENTA i LEKARZA czyli mediacja w sprawach błędów medycznych

w pytaniach i odpowiedziach

Spis treści:

I. Czym jest mediacja? 2

II. Kim jest mediator? 2

III. Co wyróżnia mediację w sprawach medycznych? 3

IV. Dlaczego właśnie mediacja? – najważniejszy argument 3

V. Jakie sprawy nadają się do mediacji w sprawach medycznych? 4

VI. Dlaczego nie komisja lub sąd? – zalety mediacji 4

VII. Korzyści z mediacji - nie tylko dla lekarza… 5

VIII. Porównanie: mediacja, a komisja i proces sądowy 6

IX. Jakie obowiązują reguły? – zasady mediacji 6

X. Jak się przygotować? 7

XI. Jak przebiega mediacja? 8

XII. Jakie są koszty mediacji? 9

XIII. Jak zapobiegać sporom sądowym? 10

Page 2: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

2

I. Czym jest mediacja? ~ Definicję mediacji można przedstawić następująco: „jest to polubowna i pozasądowa metoda

rozwiązywania sporów, w której neutralny i bezstronny mediator pomaga stronom we wzajemnej

komunikacji, określeniu interesów oraz wypracowaniu obopólnie akceptowalnego porozumienia”.

~ Mediacja w aspekcie prawnym, w sprawach cywilnych regulowana jest przepisami art. 10, 1831 – 18315 oraz 2021 ustawy kodeks postępowania cywilnego. Prowadzi się ją w oparciu o umowę o mediację (zamiast / przed wszczęciem postępowania sądowego) albo na mocy postanowienia sądu o skierowaniu stron do mediacji (w trakcie postępowania sądowego). Wszczęcie mediacji przerywa bieg terminu przedawnienia. Z przebiegu mediacji mediator spisuje protokół. Mediację zakończoną porozumieniem wieńczy pisemna ugoda, którą sąd na wniosek którejkolwiek ze stron zatwierdza. Taka ugoda ma moc prawną ugody zawartej przed sądem.

~ Mediacja w aspekcie socjologicznym to dobrowolny proces, w którym skonfliktowane strony próbują osiągnąć porozumienie akceptowalne dla obu stron (innymi słowy mediacja oferuje polubowne zakończenie konfliktu, bez konieczności wdawania się w spór sądowy). Jedynym warunkiem jaki musi zostać spełniony, to dobra wola i zgoda obu stron na takie rozwiązanie. Mediator pełni rolę przewodnika – dba o wzajemny szacunek, pozwala stronom nawiązać dialog, stwarza konstruktywną atmosferę spokoju, a także zapewnia wsparcie merytoryczne.

~ Mediacja jest pełnoprawną alternatywą dla postępowania sądowego i postępowania przed wojewódzką komisją do spraw zdarzeń medycznych.

II. Kim jest mediator? ~ Mediator to osoba zaufania publicznego i pełni on ważną społecznie rolę w obrocie prawnym.

Ważne jest, aby wzbudzał on u stron zaufanie i zapewniał poczucie bezpieczeństwa. W swojej misji mediator musi kierować się zasadami neutralności i życzliwości, a jego nadrzędnym celem jest pomoc w osiągnięciu przez zwaśnione strony satysfakcjonującego je porozumienia. Podobnie jak notariusz, mediator ma w swój zawód wpisany obowiązek bezstronności, bowiem w przeciwieństwie do adwokata, czy radcy prawnego, nigdy nie reprezentuje interesu klienta – zawsze czuwa nad zachowaniem równowagi obu stron. Dobra znajomość prawa przez mediatora jest nieodzowna - powinien on nie tylko czuwać nad przebiegiem mediacji, ale też nad prawidłowością jej formalno-prawnej strony i wykonalnością podpisanej ugody.

~ Mediator: - jest strażnikiem procedury i wzajemnego szacunku, - jest profesjonalistą – czuwa nad wykonalnością rozwiązań i wypracowywanej ugody, - pozostaje neutralny i bezstronny – pomaga stronom osiągnąć porozumienie, - nie jest adwokatem – nie reprezentuje interesów żadnej strony – nie można go „wynająć”, - nie jest sędzią – nie ocenia i nie wydaje werdyktu.

Page 3: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

3

III . Co wyróżnia mediację w sprawach medycznych? ~ Mediacja w systemie ochrony zdrowia wyróżnia się tym, że:

- jedną stroną sporu jest pacjent lub jego rodzina, - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego lub zakażenia szpitalnego, - wszystkiemu towarzyszą bardzo silne emocje.

~ Strony konfliktu w sprawach medycznych mają najczęściej sprecyzowane oczekiwania oraz obawy, a kwestie finansowe niezwykle rzadko są jedynym przedmiotem sporu, i tak: - pacjent lub jego bliscy odczuwają wielką potrzebę wyczerpujących informacji, gdyż z reguły nikt

nie odpowiada na ich pytania, a nadto, wobec przebytych trudności i cierpienia, liczą na okazanie szacunku (m.in. w postaci przeprosin),

- lekarz odczuwa dyskomfort z powodu możliwości wyrządzenia krzywdy innej osobie, przy jednoczesnym braku szansy na bezpieczne zaoferowanie wyjaśnień (bez ryzyka narażenia się na odpowiedzialność prawną); nadto towarzyszą mu stres związany z możliwym postępowaniem sądowym (lub dyscyplinarnym) i ryzyko utraty reputacji.

~ Mediacja jako jedyna może zaoferować obu stronom realizację ich rzeczywistych celów bez wikłania ich w długotrwałe, sformalizowane i stresujące postępowania.

IV. Dlaczego właśnie mediacja? – najważniejszy argument W sytuacji, w której pacjent zgłasza roszczenie odszkodowawcze lub po prostu pretensje co do postępowania lekarza (dentysty, pielęgniarki) można pozostać biernym i czekać na rozwój wydarzeń – skargę do rzecznika odpowiedzialności zawodowej, powództwo cywilne, a nawet postępowanie karne. Można też zainicjować postępowanie mediacyjne… Dlaczego właśnie mediacja? Odpowiedź jest prosta – ponieważ konflikty te w zdecydowanej większości mają podłoże w braku lub wadach komunikacji. Oto najczęstsze cele poszkodowanych pacjentów:

(PERCEPTIONS IN LITIGATION AND MEDIATION: LAWYERS, DEFENDANTS, PLAINTIFFS, AND GENDERED PARTIES,

Cambridge University Press, New York, 2009 s. 37 – 43)

To właśnie mediacja jest tą procedurą, która nie tylko umożliwia naprawę komunikacji, ale przede wszystkim umożliwia zaspokojenie najważniejszych pragnień poszkodowanych pacjentów.

0

10

20

30

40

50

60

przyznanie winy "nigdy więcej" uzyskanie odpowiedzi

przeprosiny odszkodowanie

59 5953

4135

%

Page 4: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

4

V. Jakie sprawy nadają się do mediacji w sprawach medycznych? ~ Do mediacji skierować można wszystkie sprawy, w których dopuszczalne jest zawarcie ugody. Oto

katalog najczęstszych spraw, jakie mogą zostać poddane mediacji:

przypadki: zakażeń szpitalnych, uszkodzenia ciała pacjenta, rozstroju zdrowia pacjenta spory dotyczące: błędnej diagnozy, błędów w leczeniu (zabiegu), podania niewłaściwego leku konflikty na tle: niewłaściwego zachowania się personelu lub pacjentów, rozliczeń finansowych

~ Mediację warto stosować nie tylko w przypadkach mniej poważnych zdarzeń (gdy nie nastąpił trwały uszczerbek na zdrowiu), ale także w tych, w których pacjent stracił możliwość nauki lub pracy i musi ponosić stałe wydatki na leczenie lub rehabilitację, a nawet nastąpiła śmierć pacjenta.

~ Mediacja w ochronie zdrowia może występować samodzielnie, ale może także stanowić cenne uzupełnienie postępowania przed komisją wojewódzką, na drugim jej etapie – kiedy ubezpieczyciel placówki medycznej i poszkodowany pacjent nie mogą dojść do porozumienia odnośnie wartości należnego odszkodowania. Mediacja umożliwi osiągnięcie ugody w przedmiocie wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia.

VI. Dlaczego nie komisja lub sąd? – zalety mediacji Jest wiele niepodważalnych zalet mediacji, które uwidaczniają się szczególnie w zestawieniu z postępowaniem przed sądem lub komisją. Oto najważniejsze z argumentów:

MEDIACJA jest:

TANIAjej koszty są relatywnie

nieduże i łatwe do skalkulowania

SZYBKAjej przebieg jest

elastyczny i uzależniony od woli i

aktywności stron

PRZYJAZNAspotkanie na neutralnym

gruncie i osoba mediatora jako przewodnika procesu pomaga nie tylko wypracować ugodę,

ale przede wszystkim oszczędza obu stronom

długotrwałego stresu jaki zawsze towarzyszy

procedurom przed sądem lub komisją wojewódzką

EFEKTYWNAoferuje olbrzymią ilość

nieszablonowych rezultatów i nie musi

skutkować rozwiązaniem monetarnym – które jest jedyną opcją w

pozostałych rodzajach postępowań

PRZEJRZYSTAstrony mogą otwarcie się

wypowiadać, przebieg jest całkowicie odformalizowany; to strony mają pełną kontrolę nad

jej przebiegiem, co sprzyja wyrażaniu prawdziwych emocji i

atmosferze konstruktywnego porozumienia

POUFNAtajność jej przebiegu i wszystkich szczegółów

ochronione są prawnie, a mediatora obowiązuje tajemnica zawodowa –stanowi to całkowite

przeciwieństwo posiedzeń sądowych, które z zasady są

jawne

DYSKRETNAo fakcie jej prowadzenia wie

bardzo mały krąg osób – co jest szczególnie ważne dla reputacji danego lekarza lub dentysty, jak

również i całej placówki medycznej

Page 5: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

5

VII. Korzyści z mediacji - nie tylko dla lekarza… ~ Mediacja jest wręcz stworzona do rozwiązywania konfliktów powstałych na tle ochrony zdrowia.

Niesie ona wiele korzyści dla wszystkich zaangażowanych podmiotów. Niewątpliwie najważniejszą jest szansa na ocalenie więzi pacjent – lekarz (zarówno konkretnej, jak i umożliwieniu budowy takich więzi w przyszłości). Poniżej główne korzyści:

WSPÓLNE KORZYŚCI DLA WSZYSTKICH STRON

zaprzestanie wyniszczającej finansowo i psychicznie walki

możliwość utrzymania wzajemnych relacji i kontynuacji leczenia

realna szansa na dotrzymanie długoterminowych postanowień ugody

~ Warto zwrócić uwagę, że osoby świadczące usługi na podstawie tzw. „kontraktów”, odnoszą nie

tylko korzyści indywidualne, ale również te, dotyczące placówek medycznych (w tabeli zaznaczone symbolem „*”).

KORZYŚCI DLA LEKARZA / DENTYSTY (RATOWNIKA/PIELĘGNIARKI)

KORZYŚCI DLA PLACÓWKI

MEDYCZNEJ

KORZYŚCI DLA POSZKODOWANEGO

PACJENTA

ochrona dobrego imienia i reputacji

utrzymanie dobrej reputacji (wśród

pacjentów i kontrahentów)*

otrzymanie wyjaśnień i odpowiedzi na pytania

szybsza likwidacja stresu i realizacja potrzeby zadośćuczynienia

wysokie morale i komfort psychiczny personelu

szansa na przeprosiny i odreagowanie

negatywnych emocji

szansa na zmniejszenie wysokości wypłacanego

odszkodowania*

szansa na zmniejszenie wysokości wypłacanego

odszkodowania*

możliwość uzyskania szybszego

odszkodowania

możliwość ponownego pełnego skupienia się na pracy zawodowej

szansa na uniknięcie wzrostu stawek

ubezpieczeniowych*

możliwość uzyskania elastycznych form odszkodowania

współdecydowanie o swoim losie

większa kontrola nad płynnością finansową*

współdecydowanie o swoim losie

brak postępowania cywilnego, karnego lub dyscyplinarnego

ograniczenie tzw. efektu „defensive medicine”

wpływ na prawdziwą zmianę praktyk

i procedur medycznych

Page 6: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

6

VIII. Porównanie: mediacja, a komisja i proces sądowy.

* (dowody z opinii biegłych i wniesienie środków odwoławczych mogą wydłużyć ten termin do 240 dni),

** źródło: druk sejmowy nr 3488, 15.10.2010r., Uzasadnienie, s. 2 [projekt noweli ustwy o prawach pacjenta]

IX. Jakie obowiązują reguły? - zasady mediacji Mediacją rządzą 3 naczelne zasady, które należy uznać za jej filary. Oto one:

ZASADA DOBROWOLNOŚCI

ZASADA POUFNOŚCI

ZASADA NEUTRLANOŚCI I BEZSTRONNOŚCI

zgodnie z nią nie można zmusić

żadnej ze stron do przystąpienia

do mediacji wbrew jej woli; ponadto

w każdym dowolnym momencie

strona może z niej zrezygnować,

gdyż fakt prowadzenia mediacji

nie oznacza obowiązku zawarcia

ugody; to pozwala na zachowanie

przez strony kontroli nad procesem

mediacji na każdym jego etapie.

daje ona prawną gwarancję

bezpieczeństwa, albowiem żadna

ze stron nie może powoływać się

w toku ewentualnego procesu

sądowego na oświadczenia

składane w mediacji; mediator

z kolei związany jest tajemnicą

zawodową, a przez to nie może być

świadkiem w danej sprawie (chyba,

że obie strony wyrażą na to zgodę).

stoją one na straży rzetelności

mediatora; neutralność oznacza,

że nie może on narzucać stronom

swoich rozwiązań, ani też mieć

własnego interesu w konkretnym

rozwiązaniu; bezstronność z kolei

oznacza, że mediator obowiązany

jest równo traktować obie strony,

a także dbać o zachowanie

równowagi sił.

INTERES LEKARZA (PLACÓWKI MEDYCZNEJ) MEDIACJA KOMISJA

WOJEWÓDZKA POSTĘPOWANIE

SĄDOWE

średni czas trwania 1 – 30 dni (1 mies.) do 120 dni (4 mies.)* do 1440 dni (4 lata)**

wpływ na tempo i przebieg procedury

DECYDUJĄCY (razem z pacjentem)

ŻADEN ŻADEN

wpływ na wynik DECYDUJĄCY (razem z pacjentem) NIEWIELKI NIEWIELKI

poufność /dyskrecja PEŁNA / DUŻA BRAK / BRAK BRAK / BRAK

ryzyko utraty reputacji NIEWIELKIE UMIARKOWANE DUŻE

koszty finansowe NISKIE NISKIE WYSOKIE

ryzyko wzrostu składki OC

NIEWIELKIE UMIARKOWANE DUŻE

ryzyko negatywnych skutków psychicznych

NIEWIELKIE UMIARKOWANE BARDZO DUŻE

ocalenie więzi (relacji) z pacjentem

MOŻLIWE TRUDNE NIEMOŻLIWE

Page 7: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

7

X. Jak się przygotować? ~ Dobre przygotowanie to klucz do sukcesu w mediacji. Następujące po sobie kroki można

przedstawić (w pigułce) według następującego schematu:

-0- PRAWNIK - na wstępie koniecznie trzeba zastanowić się, czy nie warto skorzystać z pomocy pełnomocnika (biorąc pod uwagę specyfikę i stopień zawiłości sprawy, a także potencjalne konsekwencje – m.in. finansowe); korzystanie z pomocy prawnika, ułatwi i usprawni zarówno przygotowanie mediacji, jak i sam jej przebieg;

-1- CELE - w sporach medycznych klasycznym wyborem jest postępowanie sądowe, przed komisją wojewódzką lub mediacja; które z nich jest najlepsza w danej sprawie? – wyboru pomoże dokonać tabela z pkt VIII (str. 6); żeby utwierdzić się, że wybór mediacji jest słuszny, należy określić cele, które pragnie się osiągnąć i potrzeby, które pragnie się zaspokoić; jeśli są wśród nich te wymienione w tabeli z pkt VII (str. 5), to mediacja jest idealną metodą rozwiązania;

-2- ALTERNATYWY - warto wziąć pod uwagę, co może się wydarzyć, jeśli nie dojdzie do porozumienia; w tym celu trzeba nakreślić optymistyczny i pesymistyczny scenariusz oraz zastanowić się, jakie są szanse na realizację każdego z nich; takie postępowanie umożliwi osadzenie mediacji w szerszym kontekście i zrozumienie, jak korzystne jest zawarcie ugody;

-3- DOKUMENTY - przed mediacją należy zebrać całą dostępną dokumentację medyczną (historię choroby, karty konsultacji, opisy zabiegów, wyniki badań diagnostycznych, opisy badań obrazowych, udzielone zgody na zabiegi, kartę informacyjną leczenia szpitalnego, itp.), a w przypadku pacjenta także dokumentację kosztów dalszego leczenia (faktury i rachunki za leki, sprzęt medyczny, rehabilitację, wizyty lekarskie, dojazdy itp.); to przede wszystkim dokumenty będą stanowiły o szansie na dochodzenie roszczeń albo obronę przed nimi;

-4- STRATEGIA - przystępując do mediacji należy przemyśleć silne i słabe strony swojej sytuacji, sprecyzować swoje wstępne stanowisko, a nadto zwrócić uwagę na oczekiwania – własne oraz (a nawet przede wszystkim) drugiej strony; korzystne jest rozważenie kilku potencjalnych opcji rozwiązań (w tym uwzględnić opcje poza-finansowe); takie wstępne propozycje będą stanowiły doskonały punkt wyjścia dla poszukiwania obopólnie akceptowalnej ugody;

-5- MEDIATOR - wybór odpowiedniego mediatora to istotna sprawa, w tym celu warto kierować się takimi względami, jak: specjalizacja mediacyjna, doświadczenie, wykształcenie i reputacja; przy podejmowaniu decyzji warto się z nim skontaktować, co pozwoli uzyskać odpowiedzi na nurtujące pytania, wyjaśnić ewentualne wątpliwości, a także zainicjować samą mediację;

UWAGA! Lekarz lub szpital przystępując do mediacji musi sprawdzić swoją polisę OC – w ogólnych warunkach umów znajdują się informacje, w którym momencie powinno się poinformować swojego ubezpieczyciela o podjęciu działań zmierzających do zawarcia ugody!

-0-

PRAWNIK

-1-

CELE

-2-

ALTERNATYWY

-3-

DOKUMENTY

-4-

STRATEGIA

-5-

MEDIATOR

Page 8: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

8

XI. Jak przebiega mediacja? ~ Procedura mediacji z reguły wygląda następująco (zależy to od konkretnego mediatora):

0• PRZYGOTOWANIE DO MEDIACJI• (zostało omówione na str. 7)

1

• WNIOSEK O PRZEPROWADZENIE MEDIACJI•strony składają go wspólnie, albo składa go jedna strona z dodatkowym wnioskiem o

nawiązanie kontaktu z drugą stroną i odebranie od niej zgody;•ta faza trwa z reguły ok. 1 tygodnia;

2

• UZGODNIENIA TECHNICZNE•mediator uzgadnia ze stronami miejsce i terminy posiedzeń oraz swoje honorarium• strony zapoznają mediatora ze sprawą, następuje pierwsza wymiana dokumentów i pism• ta faza trwa z reguły ok. 1 tygodnia;

3

• INDYWIDUALNE POSIEDZENIA WSTĘPNE (1 z każdą stroną)•mediator przedstawia zasady mediacji; strona podpisuje umowę o prowadzenie mediacji; •mediator wspólnie ze stroną buduje obraz sprawy, szkicuje problemy negocjacyjne,

analizuje dostępne alternatywy i rozważa scenariusze możliwych porozumień;

4

• WSPÓLNE POSIEDZENIA MEDIACYJNE (z reguły od 1 do 3)

•prowadzone są bez rygorystycznej procedury; ich częstotliwość, długość i ilość uzależnione są ściśle od indywidualnych potrzeb i woli stron;

•to w ich trakcie dochodzi do wypracowania obupólnie akceptowalnego porozumienia

5

• ZAKOŃCZENIE MEDIACJI•następuje w przypadku zawarcia ugody albo rezygnacji którejkolwiek ze stron z mediacji;•z odbytych posiedzeń mediator spisuje krótki protokół dokumentujący fakt prowadzenia

mediacji, a jego odpisy doręcza stronom (i sądowi, jeśli była to mediacja sądowa);

6

• UGODA ZAWARTA PRZED MEDIATOREM•w przypadku porozumienia, spisywana jest ugoda, którą mediator dołącza do protokołu;•każda ze stron ma prawo zwrócić się do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie, co nada jej

szczególny charakter, w odróżnieniu do zwykłej ugody negocjacyjnej (pkt. 7);

7

• MOC PRAWNA UGODY MEDIACYJNEJ•ugoda taka, po zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem;•postanowienia ugody, które nadają się do wykonania w drodze egzekucji, otrzymują

klauzulę wykonalności, a ugoda staje się w tym zakresie tytułem wykonawczym;

Page 9: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

9

XII. Jakie są koszty mediacji? ~ Koszty mediacji mogą kształtować się rozmaicie, w zależności od tego, czy do mediacji skierował

strony sąd, czy tez zgodziły się one na mediację umowną (przesądową). Poniższe informacje odnoszą się do podstawowych kosztów, bez uwzględnienia honorariów pełnomocników, biegłych, ewentualnych świadków itp.

~ Koszty mediacji ze skierowania sądu: - określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2005 roku w

sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym; w sprawach majątkowych obecnie maksymalny koszt to 1.100,00 zł;

- warto zwrócić uwagę na fakt, iż sąd zwróci stronie 3/4 wniesionej przez nią opłaty sądowej jeżeli zawarta zostanie ugoda przed mediatorem (art. 79 ust. 1 pkt 2 lit a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych);

~ Koszty mediacji umownej: - koszty mediacji uzależnione są od istoty sprawy oraz przedmiotu sporu i uzgadniane są

indywidualnie z mediatorem, z reguły nie przekraczają one 1% wartości roszczenia (z reguły ponoszone są po połowie, czyli 0,5% od każdej strony);

- jeżeli mediacja zakończy się brakiem ugody, to jej koszty wlicza się do niezbędnych kosztów procesu sądowego - w przypadku jego wszczęcia w ciągu 3 mieniący od dnia zakończenia mediacji [art. 981 § 2 k.p.c.]; oznacza to, że przegrywający proces będzie musiał zwrócić koszty mediacji poniesione przez stronę wygrywającą (do wysokości 1/4 części opłaty sądowej).

~ Oto przykładowe porównanie kosztów:

wartość roszczenia = 100.000,00 zł MEDIACJA

UMOWNA MEDIACJA ZE

SKIEROWANIA SĄDU PROCES SĄDOWY

opłata sądowa --- 5.000,00 zł 5.000,00 zł opłata mediacyjna 1.000,00 zł 1.000,00 zł ---

ostateczna opłata (sądowa +

mediacyjna)

1.000,00 zł

zawarto

ugodę

nie zawarto

ugody

5.000,00 zł

2.250,00 zł 6.000,00 zł wynagrodzenie i zwrot

kosztów biegłych --- ?

(>1.000,00 zł)

? (>1.000,00 zł)

zwrot kosztów

świadków --- ?

(>100,00 zł) ?

(>100,00 zł) wynagrodzenie

pełnomocnika ? >3.600,00 zł >3.600,00 zł

PODSUMOWANIE

KOSZTÓW NETTO

1.000,00 zł *(500 zł od strony

+honorarium prawnika)

od 2.250,00 zł do 6.000,00 zł

(+honorarium prawnika)

min. 5.000,00 zł

(+honorarium prawnika)

~ Warto także pamiętać o tym, że koszty mediacji można dość dokładnie obliczyć przed podjęciem decyzji o przystąpieniu do niej. Ostatecznych kosztów generowanych przez proces sądowy nigdy nie można precyzyjnie skalkulować przed wdaniem się w spór:

Page 10: 1 MEDIACJA - gdansk.so.gov.pl · - drugą stroną sporu jest lekarz (dentysta, pielęgniarka, ratownik medyczny) lub szpital, - spór dotyczy najczęściej popełnienia błędu medycznego

Michał Ryszard Wysocki - M E D I A T O R S Ą D O W Y - mediacje gospodarcze i cywilne ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- www.mediator-wysocki.pl

10

XIII. Jak zapobiegać sporom sądowym? „Morbum evitare quam curare facilius est” (łac. „lepiej zapobiegać, niż leczyć”)

~ Przed konfliktem sądowym można, a nawet należy zabezpieczyć się skutecznie jeszcze przed rozpoczęciem procesu leczenia lub diagnostyki. Środkiem służącym temu celowi jest tzw. „klauzula mediacyjna”, zgodnie z którą strony zobowiążą się do skorzystania z mediacji przed skierowaniem sprawy do sądu. Dzięki temu droga sądowa nie jest zamknięta, ale akcent zostanie położony na polubowne, szybkie i sprawne rozwiązanie sporu.

~ Uwaga! Skuteczność klauzuli mediacyjnej rozciąga się również na postępowanie sądowe w tym zakresie, że w przypadku skierowania przez pacjenta do sądu powództwa z pominięciem mediacji, sąd na zarzut lekarza skieruje strony do mediacji (pod warunkiem zgłoszenia zarzutu przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy - czyli jako pierwszego oświadczenia w danej sprawie). Stanowi o tym art. 2021 k.p.c.

~ Oto przykładowa treść klauzuli mediacyjnej, którą można wkomponować w dowolną umowę albo wykorzystać jako osobne porozumienie:

„W przypadku zaistnienia pomiędzy ______________ i _____________ jakiegokolwiek sporu dotyczącego sposobu prowadzenia diagnostyki, przebiegu lub skutków procesu leczenia, hospitalizacji lub zabiegu medycznego, Strony zobowiązują się do zastosowania w pierwszej kolejności mediacji, przed wniesieniem sprawy do właściwego sądu. Jeżeli mediacja nie przyniesie satysfakcjonującego rozwiązania sporu, każda ze stron może wnieść sprawę do sądu powszechnego.”