www.geoz

igzag

.com

www.geoz

igzag

.com

จลสารความมนคงศกษา

ฉบบท 107 เมษายน 2555

ภมทศนใหมในอาเซยน:

ปจจยพมา

New Landscape in ASEAN:

The Myanmar Factor

สรชาต บำารงสขบรรณาธการ

สนบสนนการพมพโดยสถาบน การ ขาวกรอง

สำานก ขาวกรอง แหงชาต

www.geoz

igzag

.com

จลสารความมนคงศกษา ฉบบท 107ภมทศนใหมในอาเซยน : ปจจยพมา

พมพ ครง ทหนง เมษายน 2555

จำานวน พมพ 1,000 เลม

การพมพไดรบการสนบสนนจากสถาบนการขาวกรอง สำานกขาวกรองแหงชาต

เจาของ โครงการความมนคงศกษา

ต ปณ. 2030 ปณฝ. จฬาลงกรณ

กรงเทพฯ 10332

E-mail : newsecproject@yahoo.com

: newsecproject@gmail.com

Website : http://www.newsecurity.in.th

โทรศพทและโทรสาร 0-2218-7275

บรรณาธการ รศ. ดร. สรชาต บำารงสข

ผชวย บรรณาธการ นางสาว กลนนทน คนธก

ประจำ�กอง บรรณ�ธก�ร นางสาว นพมาศ ศรเลศ

นาย กตตพศ พทธวนช

ทปรกษา พลเอก วฒนนท ลลายทธ

พลเรอเอก อมรเทพ ณ บางชาง

พลโท ภราดร พฒนถาบตร

พมพ ท บรษท สแควร ปรนซ 93 จำากด

59, 59/1, 59/2 ซ.ปณณวถ 30 ถ.สขมวท 101

แขวงบางจาก เขตพระโขนง กรงเทพฯ 10260

โทร. 0-2743-8045 แฟกซ. 0-2332-5058

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา

New Landscape in ASEAN: The Myanmar Factor

ส�รบญ

เกรนนำา ก1) เปดประตพมา 1 มกดา สวรรณชาต2) ภมทศนใหมจากพมา 7 สรชาต บำารงสข3) การแขงขนของรฐมหาอำานาจในพมา 13 สรชาต บำารงสข4) พมาเปดประเทศและผลกระทบตอไทย 19 สรชาต บำารงสข5) ภมศาสตรใหม-ยทธศาสตรใหม 25 สรชาต บำารงสข6) ระเบยงทวาย 31 มกดา สวรรณชาตภาคผนวก 38 - กำาลงรบพมา

www.geoz

igzag

.com

เกรนนำา

สำาหรบนกสงเกตการณทางการเมองแลว สญญาณจากพมาทสำาคญใน

ชวงปลายป 2554 กคอ การเดนทางเยอนพมาของรฐมนตรวาการกระทรวงการ

ตางประเทศของสหรฐอเมรกา นางฮลลาร คลนตน การเดนทางครงนเปนการ

เขาพมาครงแรกในรอบ 50 ปของรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ

ของสหรฐฯ ซงในทางการเมองแลว จะตองถอวาเปนเรองทมนยสำาคญเปน

อยางยง

ในการเยอนพมาครงนนนอกจากนางคลนตนจะไดมโอกาสเขาพบทาน

ประธานาธบดเตงเสงแลว ยงมการพบครงสำาคญระหวางผนำาสตรทงสองทาน

ไดแก การทนางคลนตนยงไดมโอกาสเขาเยยมนางอองซาน ซจ ทบานพกใน

กรงยางกง และตามมาดวยภาพสำาคญทถกนำาออกเผยแพรทวโลกคอ ภาพ

สวมกอดระหวางสตรทงสอง และหลงจากนนเรากเหนการเปดการเมองของ

พมามากขน เชน การอนญาตใหผแทนจากยโรปเขาพบนาง เปนตน

อยางไรกตาม สญญาณทสำาคญอกสวนหนงมากจากการอนญาตใหม

การเลอกตงซอมในชวงตนป 2555 และทสำาคญกวานนกคอ อนญาตใหพรรค

ฝายคานของนางซจสงผสมครลงรบเลอกตงได... ภาพขาวปรากฏอยางชดเจน

ถงการออกตระเวนหาเสยงของ “หญงเหลก” แหงพมาในพนทตางๆ

เรองราวเชนนยงถกสำาทบดวยความพยายามในการเจรจายตศก

ระหวางรฐบาลกลางของพมากบกองกำาลงของชนกลมนอยตางๆ ซงกคอ การ

ตอกยำาถงความพยายามในการ “ปรองดอง” ของรฐบาลพมากบชนกลมนอย

ททำาสงครามกนมาอยางยาวนานในประวตศาสตรสมยใหมของพมา

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมาก

www.geoz

igzag

.com

ปรากฏการณดงกลาวใหคำาตอบอยางชดเจนมากขนวา ป 2555 จะ

เปนปแหงการปฏรปทางการเมองของพมา หรออกนยหนงกคอจะเปน “ป

แหงการเปดประเทศ” ของพมา ซงการเปลยนแปลงเชนนจะเปนหนงปจจย

ในความเปลยนแปลงใหญของภมภาคกอนการกาวสประชาคมอาเซยนในป

2558 อยางแนนอน

ดงนนจลสารฉบบนจงจดทำาขนเพอสรางความตระหนกรถง “ปจจย

พมา” ในบรบทการเมองระหวางประเทศปจจบน และปฏเสธไมไดวาปจจย

นเปนประเดนทประชาคมความมนคงไทยตองเรยนร !

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา ข

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา1

1 เปดประตพมา

มกดา สวรรณชาต

ในขณะทการเมองไทยฉดรงการพฒนาดานอนๆ มาหลายป จนมคน คดวาพมาทมแนวโนมปรองดอง จะพฒนาแซงหนาไป ถาดจากประวตศาสตรและสงแวดลอม โอกาสพฒนาทางการเมองและเศรษฐกจใหสำาเรจในชวงเวลาสนๆ มนอยมาก เพราะนอกจากคนพมายงมอก 7 ชนชาตใหญ และกลมชนชาต เลกๆ อกหลายสบเผาพนธ เมอพนฐานทางประชาธปไตย ไมมความมนคง ปญหาทางการเมองจะตองเกดขนแนนอน ใครทเคยผานบทเรยนทางการเมอง ในประเทศแบบนยอมรดวา ถาเขาไปลงทน ตองยอมรบความเสยงทางการเมอง จะเกดอะไรขนกได แตการพฒนาประชาธปไตยกจะคอยๆ เขมแขงขนถามเวลามากพอ แตผลงทนจำานวนมากกไมหวน มองพมาเหมอนเหน “ขมทรพย ใหญ” เพราะสำาหรบผลงทนรายใหญตอใหลมเหลวในพมาพวกเขากยงมทนเหลออยทอนๆ อก พมาจงเปนเพยงเกมหนงเทานน

การเมองในพมายงเปนประชาธปไตย...ไมถงครงใบ การปกครองของพมาตลอด 50 ป หลง กลาวไดวาอยภายใตระบอบเผดจการทหารเกอบตลอดเวลา ระบอบสงคมนยมแบบพมา เดมมพรรคโครงการสงคมนยมพมาพรรคเดยว ผนำาเผดจการรนหนงคอ นายพลเนวน ปกครองนานถง 26 ป ตงแต พ.ศ. 2505 ถง พ.ศ. 2531 ถายโอนอำานาจใหกบเผดจการรนสองคอ คณะกรรมการฟนฟความสงบเรยบรอยแหงรฐหรอ SLORC ซงมการปราบประชาชนครงใหญ และจบ อองซาน ซจ ขงไว ในป ค.ศ. 1990 พมาไดจดการเลอกตงพรรค NLD (National

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 2

League for Democracy) นำาโดยนางอองซาน ซจ ชนะอยางทวมทนทงๆ ทซจถกกกอยในบานและแกนนำาถกขงอยในคกอนเสง กลบได ส.ส. ถง 392 จาก 485 ทนง พรรคทหารพมาทเคยปกครองไดเพยง 10 ทนง พรรคของกลมไทใหญ ยงได 23 ทนง แตรฐบาลทหารพมาไมยอมถายโอนอำานาจใหกบพรรค NLD กลบขงนางซจตอไป หลงจากนน SLORC ไดเสนอ ขนตอน สประชาธปไตย มการรางรฐธรรมนญ ซงประชาชนไมมสวนรวมและแสดงความคดเหน แตตองลงประชามตรบ พมาไดจดการเลอกตงทวไปในรอบ 20 ป เมอวนท 7 พฤศจกายน ค.ศ. 2010 แผนการแปลงกายจากเผดจการทหารสประชาธปไตยของพมา ใชวธงายๆ คอ ใหนายทหารลงไปชบตวในการเลอกตงป 2010 บางสวนกชบตว ผานการแตงตง โดยรฐธรรมนญระบใหทหารมสทธไดรบแตงตงเขาไปเปน ผแทนในสภาไดรอยละ 25 อดตคณะผนำาทหารจงเปนไดตงแตประธานาธบด รฐมนตร จนถง ส.ส. ธรรมดา สวนโครงสรางการปกครองกกำาหนดไวตาม รฐธรรมนญ ใหมสภาแหงสหภาพ (Union Parliament) คลายๆ รฐสภา มผแทนไดทงหมด 659 ทนง แบงเปนสภาประชาชนและสภาแหงชาต (วฒสภา) อกสวนหนงคอสภาแหงภมภาคและแหงรฐ (Regional and State Parlia-ment) สภานเปนสภาทองถน โดยใหรฐทเปนสมาชกสหภาพทง 7 รฐ คอ รฐฉาน รฐกะเหรยง รฐมอญ รฐยะไข รฐชน รฐคะยาห และรฐคะฉน มอำานาจเทยบเทากบมณฑลหนงของพมาเทานนเอง มสมาชกสภาไดทงหมด 883 ทนง ผลการเลอกตง (ซงพรรค NLD ไมไดรวมดวย) พรรคทไดผแทนมากทสดคอ พรรค Union Solidarity and Development Party (USDP) ซงนำาโดยพลเอก เตงเสง นายกรฐมนตร (ในขณะนน) เมอรวมกบผแทนจากกองทพพมา จะมากกวารอยละ 80 ของสมาชกสภาทงหมด สวนพรรคทมาจากรฐทเปนสมาชกสหภาพทง 7 รฐ รวมกนกบพรรคการเมองของพมาอกหลายพรรคไดไมถงรอยละ 19 พรรค USDP มาจากกลมพลงมวลชนทกองทพจดตงขนมาตงแตป 1993

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา3

โดยผนำาเผดจการรนสอง พลเอกอาวโส ตานฉวย เตรยมการเอาไวสบทอดอำานาจ ในรปพรรคการเมองเมอมการเลอกตง

อำานาจวนนอยทใครบาง? พลเอกเตงเสง อดตนายกรฐมนตรแหงรฐบาลทหารพมาหวหนาพรรค USPD (แกนนำาอนดบ 4 ของกองทพ) ไดขนเปนประธานาธบดคนแรกของพมา สวนรองประธานาธบดคนท 1 คอ นายทน ออง มน อ (แกนนำาอนดบ 5 ของกองทพ) รองคนท 2 คอ ดร. นพ. จาย หมอกคำา สมาชก USDP ชาว ไทใหญ ตรา ฉวยมาน (แกนนำาอนดบ 3 ของกองทพ) ไดรบเลอกเปนประธานสภาผแทนราษฎร พล.ท. มน ออง หลาย อดตแมทพภาคสามเหลยมทองคำาและ ผบญชาการโรงเรยนนายรอยพมา ไดรบตำาแหนงผบญชาการทหารสงสดกองทพพมา แทนท พล.อ. อาวโส ตานฉวย รฐธรรมนญป 2008 ระบวา เมอประเทศชาตมภาวะวนวาย สมเสยงตออธปไตยและความมนคงในชาต ประธานาธบดตองถายโอนอำานาจใหผบญชาการทหารสงสด ออง ซาน ซจและพรรค NLD กมอำานาจเพราะประชาชนและตางประเทศสนบสนน วนนอองซาน ซจ ตดสนใจเปลยนแนวทางการตอส กาวออกนอกบานทนททประตรวเปด หนทางขางหนายงยาวไกลและเตมไปดวยกบดกขวากหนาม ดวยอาย 67 ป เธอจะเดนไปไดแคไหนไมร เธอเปลยนทงยทธศาสตรและยทธวธ นงผาซนเสยบดอกไมทมวยผมเหมอนจะบอกวายงเปนซจคนเดม แตจะเดนหนาเขาเลนเกมระบบประชาธปไตยแบบพมาๆ ตองเลอกตง ตองเขาไปทำางานในสภากบ ส.ส. ทหารนบพน ตองแกไขรฐธรรมนญฉบบทหาร แกไขปญหาชนชาต สรางสมพนธกบตางประเทศ แตมกองเชยรทงในประเทศและทวโลก ชยชนะของพรรค NLD ในการเลอกตงซอมแมไดมาอยางงายดาย แตฝายรฐบาลครองเสยงสวนใหญกวารอยละ 80 ไปแลว ปญหาความขดแยง

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 4

เกยวกบการสาบานตนวาจะพทกษรฐธรรมนญของ ส.ส. ฝายคานไดจบลงแลว การยอมออนใหของอองซานซจเพอกาวเดนไปบนทางสายประชาธปไตยแบบพมา ทำาใหนกลงทนทงหลายถอนหายใจอยางโลงอก แตจะสงบไดนานเทาใด

อะไรคอขมทรพยในพมา แมพมาจะมหยก ทบทม ทองคำา แตนนไมใชขมทรพยทสงคาทสดในยคปจจบน ในโลกการคาการผลตยคใหมขมทรพยสำาคญคอ ทำาเลทตงพมา ซงเปนจดเชอมโยงเอเชยตะวนออกเฉยงใตเขากบเอเชยใตและจน เปนประตเปดขามมหาสมทรอนเดย ไปถงแอฟรกา ตะวนออกกลาง และยโรป เปดประตหลงผานไทยไปลงมหาสมทรแปซฟกทเวยดนาม มประชากรทเปนแรงงานคา- จางตำาและมผบรโภคถง 60 ลานคน มแหลงพลงงานนำามนและกาซธรรมชาต มศกยภาพในการผลตกระแสไฟฟาดวยพลงนำาหลายแหง มแรธาตทใชในอตสาหกรรมหลายอยาง เชน สงกะส ทองแดง ปโตรเคม จงเหมาะทจะลงทนเพอทำานคมอตสาหกรรมขนาดใหญ กฎหมายการลงทนใหมอนญาตใหนกลงทนตางชาตถอหนในธรกจทลงทนไดถงรอยละ 100 ถารวมทนกบเอกชนหรอหนวยงานรฐบาลตองลงทนไมนอยกวารอยละ 35 อนญาตใหนกลงทนตางชาตเชาทดนจากรฐหรอเอกชนนาน 30 ป ตออายการเชาไดอก 15 ป ปจจบนราคาทดนกลางเมองยางกงไดพงขนไปสงมากแลว มคนกลาววา ราคาพอๆ กบทดนกลางเมองในกรงเทพฯ เพราะกลางเมองของพมามทดนสำาหรบการคาการบรการนอยมาก อกเมองหนงทราคาทดนแพงกคอเมองมณฑะเลย กฎหมายหามรฐบาลเขายดกจการไมวาจะเปนกรณใดๆ ในขณะทยงไมครบกำาหนดอายสมปทานหรอการตออายสมปทาน เวนแตจะซอกจการตามราคาตลาดในขณะนน ปจจบน มการลงทนจากจนมากทสดประมาณ 1.4 หมนลานเหรยญ สหรฐ ตามดวยประเทศไทย 9.5 พนลานเหรยญสหรฐ สวนการลงทนของบรษท

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา5

อตาเลยนไทย ดเวลอปเมนต จำากด มหาชน ในการสรางทาเรอนำาลกและนคมอตสาหกรรมทวาย มผวเคราะหวายงไมราบรนนก เพราะตองใชเงนทนมหาศาล ขณะน แมมผสนใจรวมทนจากหลายชาต แตเนองจากเปนการลงทนขนาดใหญ เงอนไขการตอรองกมมาก ประธานาธบดเตงเสงประกาศวา พมาจะใชนโยบายเศรษฐกจแบบตลาดเสร “เราจะเอาผลประโยชนชาตไวขางหนา จะควบคมเขมงวดใหนอยทสด อยางไรกตาม รฐบาลจะพฒนาดานเกษตร ควบคกบการพฒนาอตสาหกรรม และจะเปดประต ทำาการปฏรป และตอนรบการลงทน ซงจำาเปนสำาหรบพฒนาประเทศชาตและประชาชน” ผทเขาไปลงทนอยแลวบอกวายงมโอกาสใหกบนกลงทนตางชาตทสนใจเขามารวมลงทนในโครงการพฒนาสาธารณปการพนฐานดานตางๆ ไมวาจะเปนสนามบน ทาเรอ ถนน พลงงาน นคมอตสาหกรรม แมแต SMEs ประเภทของกน ของใช จดออนในการลงทน ไดแก ภาคการเงน การธนาคาร ทยงคงลาหลงซง IMF กำาลงชวยปรบปรงการทำางานของหนวยงานราชการ ยงมความลาชา ระบบ ไฟฟายงไมทวถง การขาดแคลนชางฝมอในอตสาหกรรมตางๆ สำาหรบคนใหม การรวมทนกบพนธมตรทองถน จะชวยไดมาก ปญหาใหญในชวง 5 ปน คอปญหาการเมองของพมาจะเปนอปสรรคสำาคญ เพราะขมทรพยในพมาคอประเทศและคนทงชาต ยายไมไดหอบหนไป ไหนไมได อยากไดอะไรตองสรางตองทำาแลวแบงกนกน

อนาคตการเมองทไมแนนอนคอปญหาใหญ ถามการเลอกตงใหญในอก 3 ปขางหนา ยงไมรวาจะมอะไรเกดขน พรรค NLD นำาโดยซจถกประเมนแบบธรรมดาวานาจะได ส.ส. เกนครงสภา แตถาแกรฐธรรมนญไมได ส.ส. จากทหารกจะแตงตงเขามา 1 ใน 4 และอาจเกดพรรคการเมองใหมๆ มาใหคนเลอก ในทามกลางกระแสเศรษฐกจจากการ

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 6

พฒนา เตงเสงกลาววา ประเทศพมาม 3 สงทจำาเปนในการสรางประเทศ คอ ความแขงแกรงทางการเมอง ความแขงแกรงทางเศรษฐกจ และความแขงแกรงทางการทหาร อยางไรกตาม เปาหมายทตงไวอาจเปนไปไดยากเนองจาก 1) ความแขงแกรงทางทหารยงไมม จงยงมชนชาตตางๆ ทารบมาตลอด 50 ป ถาชวงไหนสงบกเปนเพราะการเจรจา ทหารพมาแขงแกรงกวา ประชาชนมอเปลาแนนอน 2) ความแขงแกรงทางเศรษฐกจ มทางเปนไปไดถาใชเวลาประมาณ 10ป... ถาการเมองอยในระบบประชาธปไตยเปนสวนใหญ และถาสงครามภายในคอนขางสงบ 3) ความแขงแกรงทางการเมอง ตองเปนความแขงแกรงของระบบประชาธปไตย ไมใชของพรรคใดพรรคหนง และถาระบบเขมแขงจรง แตพรรคอนชนะและจะไดเปนรฐบาล ถาฝายทหารรวาแพแน การรฐประหารจะเกดไดหรอไม คำาตอบคอม โอกาส กอน พล.อ. อาวโส ตาน ฉวย กาวลงจากความเปนผนำาสงสด นาจะวางหมากไวในแตละกลมใหมกำาลงสนบสนนทถวงดลกนได เพอใหงายตอการดแล แตกลมของประธานาธบดเตงเสง ถาอยในตำาแหนงนานๆ กนาจะเขม- แขงทสด แตถาผลประโยชนไมลงตวกลมรองประธานาธบด ทน ออง มน อ และกลม ผบ.สส. อยาง พล.อ. มน ออง หลาย กอาจแยกตวได ยงมกลมของ ตรา ฉวยมาน ประธานสภาประชาชน อดตนายพลเอก ผนำาหมายเลข 3 กองทพ อาจตงพรรคขนมาได นอกจากนยงมกลมนกศกษาทเคยนำาขบวนตอสกบเผดจการทหารในป 1988 และถกปราบปรามถกจบกม หลายคนจะกลบมาเลนการเมอง ซงอาจะอยกบซจหรอตงตนเปนอสระกได ในหนากระดาษทจำากดนยงไมสามารถเขยนถงปญหาสงคม ปญหา สงแวดลอม ปญหาของชนชาตตางๆ อยากใหผสนใจลงทนคดใหรอบคอบ ใหเหมาะกบประเภทธรกจและทนทม

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา7

อนาคต ในอก 3 ปขางหนาคแขงขนหลกนาจะเปนพลเอกเตงเสง กบนาง อองซาน ซจ ซงอปสรรคของทงค คอ “อาย” เพราะชวงนนทงคจะอาย 70 เทากน วนทนายพลอองซานถกสงหาร ซจ เพงจะ 2 ขวบ สวนเตงเสง กยงเลนดนอยในเขตทรกนดารหลงเขา กอนนนไมมใครรวาชะตากรรมของพมาจะมาฝากไวกบเดกนอย 2 คนทดเหมอนทงชวตจะไมมทางไดพบกนเลย เพราะเมอโตขน ซจกไปตางประเทศแลว แตเพราะการเมองทำาใหทงคอาจจะตอง อยรวมกน หรอสกนโดยมชะตากรรมของประเทศเปนเดมพน และนาจะเปน ผลงานเดนชนสดทายของทงสองคนในชวตทจะถกบนทกลงในประวตศาสตร

2ภมทศนใหมจากพมา

สรชาต บำารงสข

“เราอาจจะตองกาวยางอกเปนพนกาว...(และ)ผมอยากจะเตอนคณวา คณจะตองทำาใจและหวงวาสงทดทสดจะเกดขนอยางไมสงสย แตขณะเดยวกนกตองเตรยมทำาใจ

สำาหรบสงทเลวรายทสดทอาจเกดขนดวย Saw Tamla Baw ผนำากลม KNU

ขาวใหญในชวงตนป 2555 สำาหรบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต คงหนไมพนเรองของการเมองพมา ซงมแนวโนมมากขนถงโอกาสของการปฏรป ทางการเมอง และการเดนทางสกระบวนการสรางประชาธปไตย แนวโนมเชนน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 8

ถอไดวาเปนสญญาณอยางมนยสำาคญตอการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวภายในพมา แลอาจคาดการณไดวา ป 2555 นาจะเปน “ปแหงการเปดประเทศ” ของพมา อนจะเปนหนงในภมทศนใหมทางยทธศาสตรของภมภาคในอนาคต ถารฐบาลทหารพมาตดสนใจเปดประเทศจรง กถอไดวาเปนเรองทนายนดเปนอยางยง เพราะผลจากการปดประเทศอยางยาวนาน ตลอดรวมถงการใชอำานาจเผดจการทางการเมองทำาใหสงคมพมาตกอยภายใตแรงกดดนจากประชาคมระหวางประเทศ และโดยเฉพาะอยางยงความพยายามทจะจำากดบทบาทของผนำาฝายคานอยางกรณของนางอองซาน ซจนน กยงทำาใหภาพลกษณของรฐบาลทหารพมาตกตำาอยางมาก เพราะในยคปจจบนการดำารงอยของรฐบาลทหารในเวทโลก เหลออยเพยงไมกประเทศ ภายใตสถานการณเชนน คำาถามอกดานหนงกคอ แลวผนำาทหารจะ “เลนเกม” กบโลกาภวตนทอยรอบๆ ตวพมาอยางไร คงตองยอมรบวา ผนำาทหารพมาไมไดอยใน “โลกปด” ทงหมด จนไมรวาอะไรเกดในโลกภายนอก แตปญหากคอ พวกเขาเดนเสนทางการเมองอยางไรทโลกาภวตนจากภายนอกนน จะไมกลายเปนแรงกระแทกจนพวกเขาตองตกจากเกาอไปอยางทควบคมไมได อยางนอยในสถานการณรวมสมย พวกเขามองเหนถงความเปลยนแปลงของทหารกบการเมองในประเทศเพอนบาน ไมวาจะเปนความพายแพของกองทพในการเมองไทยในเดอนพฤษภาคม 2535 และตามมาดวยความพายแพของกองทพในการเมองอนโดนเซยหลงจากวกฤตเศรษฐกจใหญในป 2540 หรอในสถานการณลาสด แมกองทพไทยจะหวนกลบมาเปนผกมอำานาจทางการเมองหลงจากการรฐประหารในเดอนกนยายน 2549 แตกเหนความเปนจรงอกดาน วา เปนเพยงชยชนะชวคราวททำาใหกองทพตองบอบชำาในทางการเมองเปนอยางยง หรอกองทพของจนอยางกรณการใชกำาลงปราบปรามประชาชนทจตรส เทยนอนเหมน แมจะเปนชยชนะทางการทหารบนถนนในกรงปกกง แตในทางการเมองแลว ตองถอวากองทพจนพายแพ ซงกไมแตกตางจากกองทพไทยหลงการยดอำานาจในป 2549 เชนกน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา9

ดงนนโจทยสำาคญของผนำาทหารพมากคอ พวกเขาจะยอมเลนกบเกมโลกาภวตน ดวยการเปดระบบการเมองใหเปนเสรนยมจากการตดสนใจของรฐบาลทหารเอง หรอเปนการเปดจากความรเรมของตวระบอบเดม มใชตองเปดจากผลของแรงกดดนจนตวรฐบาลทหารนนไมสามารถดำารงอยได (สามารถเปรยบเทยบไดกบกรณเหตการณ 14 ตลาคม 2516 หรอพฤษภาคม 2535 ในไทย) โจทยเชนนเปนปญหาของรฐบาลทหารทวโลกทงในทางทฤษฎและปฏบต เพราะการตดสนใจดวยความรเรมภายในนน เปนโอกาสทจะทำาใหรฐบาลทหารยงคงดำารงอำานาจและสทธพเศษทางการเมองบางประการไวไดในระบบการเมอง แตการถกบงคบดวยความพายแพทางการเมองนน อาจทำาใหบทบาทของทหารตองถกผลกใหออกจากเวทการเมอง หรอเกดกระบวนการ “การถอนตวของทหารจากการเมอง” (military withdrawal from politics) อนเปนตวแบบทปรากฏใหเหนจากการตอสทางการเมองทเกดขนในหลายๆ ประเทศในชวงของการสรางประชาธปไตย (democratization) ซงกคอคำาตอบวา ในทสดแลวการแขงขนทจะอยในระบบการเมองโดยอาศยอำานาจเผดจการเปน พนฐานอยางปราศจากความคดรเรม และขาดความตระหนกรถงสถานการณความเปลยนแปลงทางการเมองรอบๆ ตวแลว สดทายพวกเขาจะถกบงคบใหตองลงจากเกาออยางไมมทางหลกเลยงได แตในกรณของพมา เหนไดชดเจนวา ผนำาทหารพรอมแลวทจะเลนในเกมการเมองแบบโลกาภวตน ทมประชาธปไตยแบบผแทนเปนแกนกลางของการตอส ภาพขาวปลายป 2554 จากการเดนทางเยอนพมาของรฐมนตรตาง- ประเทศสหรฐอเมรกา โดยเฉพาะภาพสำาคญจากการสวมกอดระหวางนาง ฮลลาร คลนตนและนางอองซาน ซจ บงบอกถงสญญาณของความเปลยนแปลงอยางชดเจน ถาผนำาทหารพมายงใชนโยบายแขงกราวแบบเดมแลว โอกาสของสองสตรสำาคญในการเมองโลกทจะไดพบปะสวมกอดนน เปนสงทเปนไปไมไดเลย

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 10

สญญาณใหมเชนนตามมาดวยทาทของนางอองซาน ซจ ทกมลกษณะประนประนอมกบผนำาทหารมากขน พรอมๆ กบทาทของผนำาทหารกมลกษณะเปดกวางมากขนเชนกน และกอนทป 2554 จะสนสดกมการตอกยำาทชดเจนขนจากการเดนทางเขาเยอนนางอองซาน ซจของเอกอครราชทตองกฤษ ซงกเทากบบงบอกถงทาททอาจเปลยนแปลงของกลมสหภาพยโรป ทเดมถอเอานโยบาย ปดลอมทางเศรษฐกจเปนทศทางหลก (ไมแตกตางจากนโยบายของทำาเนยบขาว) แตสญญาณทชดเจนมากขนเรอยๆ กคอ กระบวนการทางการเมองทเดนหนาอยางไมหยดยง ไมวาจะเปนการแกไขกฎหมายตางๆ และทสำาคญกคอการเปดโอกาสใหนางอองซาน ซจ เดนสายหาเสยงไปยงพนทตางๆ ซงเทากบเปนการตอกยำาวา ผนำาทหารพมาตดสนใจอยางชดเจนแลวทจะนำาพาประเทศไปสการเมองแบบการเลอกตง และอยางนอยกบงบอกอกดวยวา พวกเขาจะไมรวบอำานาจไวในมอเหมอนอยางเมอปฏเสธผลการเลอกตงของนางซจครงกอนใน ป 1988 ดงนน หากตองตความจากสญญาณตางๆ นบตงแตการเดนทางเยอนพมาของนางคลนตน และภาพสวมกอดระหวางเธอกบนางซจเปนตนมาแลว กพอจะอนมานไดวาจะเกดกระบวนการทางเศรษฐกจและการเมองสำาคญใน 4 สวนคอ

1) กระบวนการทำาใหเปนประชาธปไตยกำาลงเดนหนาในพมา คงตองยอมรบวา ผนำาทหารพมาไดแสดงทาทยอมรบตอการเมองแบบการเลอกตงมากขน ซงแตกตางจากในอดตอยางมาก การแสดงออกเชนนทำาใหพวกเขาไดรบสญญาณเชงบวกจากประชาคมระหวางประเทศมากขนเชนกน แมจะมขอกงวลวา หากการเลอกตงเกดขนจรง ผนำาทหารอาจจะใชวธการตางๆ ทจะทำาใหพวกเขา/กลมของเขาเปนผชนะการเลอกตง แตกคงตองยอมรบในอกดานหนงวา หากเกดการเลอกตงในพมา กคงจะเปนทจบตามองจากเวทภายนอก จนถงอาจมการสงผสงเกตการณระหวางประเทศเขามาตรวจดการ

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา11

เลอกตง ซง “กลการเมอง” คงใชไมไดงายนก และในทางกลบกน อกดานหนง กอาจเปนสญญาณเชงบวกดวยวา รฐประหารในพมาคงไมอาจเกดขนไดงายในสถานการณการเมองใหม อยางนอยกเหนจากทาทของผนำาทหารทตดสนใจเปดระบบการเมอง ประเดนสำาคญจากกรณนกคอ การปฏรปการเมองยงอาจตความไดวาเปนจดเรมตนของการ “เปดประเทศ” และอาจตองถอวาเปนอกเรองเชงบวกกอนทประชาคมอาเซยนจะถอกำาเนดขนในป 2558

2) กระบวนการสรางทนนยมกำาลงขยายตวในพมา การเปดประเทศในทางการเมองนน ยอมสงผลโดยตรงตอการเปดระบบเศรษฐกจของพมา เพราะในดานหนงเมอเกดการปฏรปทางการเมองขน จะทำาใหบรรดาประเทศตะวนตกยกเลกนโยบายแซงชนเชนทใชเปนเครองมอในการกดดนรฐบาลพมา ซงการยกเลกนโยบายดงกลาวจะเปดโอกาสใหทงเอกชนและภาครฐเขามาลงทนในพมามากขนในอนาคต ในอกดานหนงการปดประเทศอยางยาวนาน ทำาใหการใชทรพยากรธรรมชาตภายในประเทศยงมเหลออยมาก อนจะเปนประเดนทนกลงทนจากภายนอกสนใจทจะบกเขาสแหลงทรพยากรในพมา พรอมๆ กบความตองการทจะบกเขาสตลาดพมา ซงจะเปนดง “ตลาดใหม” ในภมภาค นอกจากน การขยายตวของระบบทนนยมในพมาในอนาคต ยอมจะนำาไปสการกอตงตลาดหนขน ซงกจะเปนปจจยชกจงใหเกดการลงทนจากตางชาตมากขนนนเอง

3) กระบวนการแขงขนของรฐมหาอำานาจกำาลงเพมมากขนในพมา การเปดประเทศของพมาจะนำามาซงการแขงขนของรฐมหาอำานาจภายนอกทจะเขามามบทบาทมากขนในพมา ดงปรากฏการณของความพยายามในการปรบนโยบายของรฐบาลของประธานาธบดบารค โอบามา ทตองการ

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 12

เปลยนทศทางของสหรฐอเมรกาจากการปดลอมไปสความรวมมอทางเศรษฐกจในอนาคต ในขณะทความสมพนธใกลชดกบจนแตเดม กยงคงมความสำาคญในยทธศาสตรของพมาอยางหลกเลยงไมได ปรากฏการณเชนนสะทอนใหเหนในอนาคตวา พมาจะเปนพนทสำาคญของการตอสเชงอทธพลระหวางสหรฐฯ กบจน หรออกนยหนงกคอเปน “สนามแขงขนทางการเมอง” ของสองมหาอำานาจใหญอยางไมอาจหลกเลยงได ในอกดานหนง บทบาทของอนเดยกขยายมากขนในพมา ผลของความตองการพลงงานผลกดนอยางมากใหอนเดยตองมงพฒนาความสมพนธกบพมาเพอรองรบตอการขยายตวของอตสาหกรรมในบาน และในสวนของสหภาพยโรปเอง กคาดการณไดไมยากวา เมอการเปดประเทศเกดขน ประเทศตางๆ ในยโรปโดยเฉพาะองกฤษกจะมงเขาสพมาเพอผลประโยชนทางเศรษฐกจไมแตกตางกน ตลอดรวมถงรสเซย ญปน และออสเตรเลย กคงจะมงสพมาเชนกนดวย ผลจากสภาพเชนน พมาอาจจะดเหมอน “สาวเนอหอม” ในเอเชยตะวน- ออกเฉยงใต หรออกนยหนงกคอ พมาจะเปน “สนามแขงขนทางเศรษฐกจ” ของบรรดารฐมหาอำานาจทางเศรษฐกจอยางหลกเลยงไมได ซงจะทำาใหเกดการยายฐานการผลตและการลงทนเขามาในพมามากขนในอนาคต

4) กระบวนการปรองดองกำาลงเดนตอไปในพมา หากพจารณาวาภาพคขนานกบการปฏรปทางการเมองทกำาลงเกดขน เราอาจจะเหนอกภาพหนงกคอ การปรองดองทางการเมองระหวางรฐบาลกลางกบชนกลมนอย ซงกปรากฏภาพของการวางอาวธของกลมตางๆ จนอาจถอเปนสญญาณเชงบวกของกระบวนการปรองดองทเดนหนาอยางไมหยดยงเชนกน ซงหากแนวโนมของสงครามกลางเมองลดความรนแรงลง จนเกดเสถยรภาพของความสมพนธระหวางรฐบาลในอนาคตกบชนกลมนอยไดแลว สงเหลานจะกลายเปนแรงกระตนทจะทำาใหเกดการขยายตวของการลงทนและการทองเทยว

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา13

ในพมามากขนดวย แมจะมขอกงวลถงความไมแนนอนจากฝายตางๆ แตอยางนอยกเหนทศทางเชงบวกมากขน ในขณะเดยวกนอาจจะไมมคำาตอบทชดเจนในอนาคต โดยเฉพาะคำาถามวา รฐบาลใหมจะนำาเอา “ขอตกลงปางหลวง” (เรยกดวยเสยงแบบไทย) กลบมาใชเปนรากฐานของความสมพนธกบชนกลมนอยในอนาคตอกหรอไม ซงกหวงวาทกฝายตางมบทเรยนจากปญหาเชนนมาแลวในอดต สงทกลาวมาแลวในขางตนวาทจรง ตอบคำาถามสำาคญประการเดยวกคอ พ.ศ. 2555 นาจะเปน “ปทองของพมา” และอยางนอยกแสดงใหเหนถงการปรบตวครงใหญกอนทพมาจะเปนประธานอาเซยนในป 2557 และในขณะเดยวกน ปรากฏการณตางๆ แมจะสะทอนภาพเชงบวก แตกตองไมลมวา ในกระบวนการเชนน มปญหาตางๆ อกเปนจำานวนมากทรอการแกไข และไมวาอะไรจะเกดขนตอไป อยางนอยกพอจะกลาวดวยความยนดวา เราพอจะเหน “แสงสวางทปลายอโมงค” ของการเมองพมาไดบางแลว เพราะแตเดมนนอโมงคน “มดทบและตบตน” เปนอยางยง !

3การแขงขนของรฐมหาอำานาจในพมา

สรชาต บำารงสข“ยทธศาสตรดำาเนนการภายใตความเชอวา มความเปนไปไดทจะจดการและกำาหนดสภาวะแวดลอม

ทเปนประโยชนแกเรา มากกวาจะยอมตกเปนเหยอของสภาวะแวดลอมทเราควบคมไมได”

Lawrence Freedman “The Future of Strategic Studies”

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 14

สญญาณทบงบอกถงความเปลยนแปลงของภมทศนทางยทธศาสตรของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทสำาคญประการหนง เกดขนจากการเดนทางเยอนออสเตรเลยของประธานาธบดบารค โอบามา ในชวงปลายป 2554 และปรากฏการณทสำาคญสบเนองตอมากคอ การเดนทางเยอนพมาของรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของสหรฐอเมรกา นางฮลลาร คลนตน ในชวง ปลายปเชนกน การเดนทางเขาพมาของรฐมนตรคลนตนในครงนถกจบตามองจากประชาคมระหวางประเทศอยางมาก โดยเฉพาะการนำาเสนอทาทใหมของรฐบาลวอชงตน ทแตเดมนนยดถอเอาแนวทางของการปดลอมทางเศรษฐกจเปนวธการหลกในการบบบงคบพมา แตการเยอนในครงนสหรฐฯ กลบเสนอทาททผอนปรนกบรฐบาลทหารของพมา พรอมกนนน รฐบาลทหารพมาเองกแสดงทาทผอนปรนตอนางอองซาน ซจอยางเหนไดชด จนถงปรากฏรปถายทมนยอยางสำาคญกบการเมองในภมภาคกคอ การสวมกอดระหวางนางคลนตนและนางอองซาน ซจ สญญาณจากรฐบาลวอชงตนเชนนทำาใหหลายๆ ประเทศรบรถงการปรบตวดวยการนำาเสนอ “ทาทใหม” เพอเปนการกรยทางสการ “เปดประต” สพมาของสหรฐฯ ในอนาคต ซงหากแนวนโยบายเชนนประสบความสำาเรจ โดยเฉพาะอยางยงผนำาทหารพมาเองกพรอมจะเลนในเกมใหมดวยการปฏรปประเทศเพอเดนหนาสประชาธปไตยดวยแลว ผลทเกดขนจะเปนการ “วน-วน” ของทงสองฝาย สำาหรบรฐบาลอเมรกน การผลกดนใหรฐบาลทหารพมาสามารถปฏรปการเมองของตนไปสระบอบการเมองเสรไดนน จะเปนหนงใน “จดขาย” ของประธานาธบดโอบามาสำาหรบการเลอกตงประธานาธบดครงใหมทจะมขนในวนท 6 พฤศจกายน 2555 และทสำาคญกคอบงบอกถงความสำาเรจอยางสำาคญ เพราะรฐบาลหลายชดทวอชงตนพยายามอยางมากตอการกดดนใหผนำาทหารของพมาหนระบอบการเมองไปสความเปนเสรนยมนน ลวนลมเหลวมาโดยตลอด แมจะกดดนอยางหนกดวยการปดลอมทางเศรษฐกจในทกวถทาง แตผลทเกดขน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา15

กลบไมไดนำาไปสการเปลยนแปลงอยางทวอชงตนตองการแตอยางใด และหากการปฏรปการเมองในพมาเกดขนไดจรง อนเปนผลจากการดำาเนนนโยบายดวยทาทใหมของสหรฐฯ แลว กจะตองถอวาเปน “ชยชนะของอเมรกา” มากกวาจะเปนผลจากการดำาเนนการของอาเซยน หรอแมกระทงการกดดนทางเศรษฐกจของสหภาพยโรป (อย) กตาม สำาหรบพมาแลว การเดนทางเยอนของนางคลนตนเปนการนำาเสนอ “ทศทางใหม” ของการเมองพมา ไมเพยงแตจะเปนการบงบอกถงแนวโนมใหมทพมาอาจจะ “เปดประเทศ” มากขนเทานน หากแตยงเปนสญญาณทบอกวา พมาเองกพรอมจะกลบสการเปนสมาชกในประชาคมระหวางประเทศ เชน เมอวนใดวนหนงมาถง พมากอาจจะตองเปนประธานอาเซยน เปนตน แตประเดนสำาคญสำาหรบพมาในอนาคตกคอ การเปดรบสหรฐฯ พรอมๆ กบสหรฐฯ กเปดรบพมาในทศทางเดยวกนน สงสญญาณในอกดานหนงกคอ แนวโนมทสหรฐฯ จะเขามาเปนผลงทนในพมา ซงผนำาทหารพมาเองกอาจจะยอมใหมการเปดประเทศในทางเศรษฐกจมากขน และหากมองในอกทางหนงกอาจจะใชสหรฐฯ เปนปจจยถวงดลกบบทบาทของจนและอนเดยทขยายตวมากขน ดงจะเหนไดวาการลงทนและความชวยเหลอจากประเทศทงสองมอยอยางมาก และในชวงทผานๆ มาถอไดวาเปนปจจยสำาคญในการตานทานการปดลอมทางเศรษฐกจของสหรฐฯ และยโรป สำาหรบการขยายบทบาทของจนในพมานนเปนทรบรกนโดยทวไป ดงตวอยางสำาคญไดแก การเดนทางเยอนพมาของนายกรฐมนตรเหวน เจยเปา ในวนท 2-3 มถนายน 2553 นน เพอตอกยำาถงความสมพนธแบบทวภาคของประเทศทงสอง เพราะรฐบาลของสองประเทศไดลงนามในบนทกชวยจำาถง 15 เรอง โดยมสาระสำาคญเกยวของกบเรองของกาซธรรมชาต พลงนำาในการผลตกระแสไฟฟา และรวมถงความชวยเหลอแบบใหเปลาจากจน นอกจากนนบรษทปโตรเลยมแหงชาตของจน (CNPC) ยงไดเรมทำาการกอสรางทอสงนำามนและกาซธรรมชาตจากพมาไปจนดวย

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 16

แมการลงทนของจนในพมาอาจจะนอยกวาไทยและสงคโปร แตผลจากการขยายการลงทนของจนทมแนวโนมวาจะขยายตวเพมมากขนนน สามารถทำานายไดวา ในทสดแลวจนจะเปนผลงทนรายใหญสดในพมาอยางแนนอน นอกจากเรองของความสมพนธทางเศรษฐกจแลว ความสมพนธทางทหารระหวางจนกบพมากเปนประเดนสำาคญทถกจบตามองอยางมาก เพราะเปนทรบรกนวา จนเปนผสนบสนนดานยทโธปกรณรายใหญแกพมา ผนำาทางทหารของจนไดสงสญญาณในเวทสาธารณะหลายตอหลายครงถงความประสงคในการมความรวมมอเพอพฒนากองทพพมา ความสมพนธทางทหารทใกลชดเชนนยงเหนไดจากความรวมมอทใกลชดระหวางบรษทผผลตอาวธของจน ไดแก NORINGO กบรฐวสาหกจผผลตอาวธของพมา และทสำาคญกคอการเดนทางเยอนพมาของเรอรบจน 2 ลำาจากกองเรอเฉพาะกจท 5 ซงถอเปนการเยอนพมาครงแรกของกองเรอรบของจนในเดอนสงหาคม 2553 นอกจากนพมายงขยายความสมพนธทางเศรษฐกจกบอนเดย หลงจากป 2552 การลงทนของอนเดยในพมาขยายตวมากขน จนทำาใหอนเดยเปนผลงทนรายใหญเปนอนดบ 4 ตอจากไทย จน และสงคโปร และขณะเดยวกนความสมพนธของประเทศทงสองกมแนวโนมทจะพฒนาไปสทศทางทใกลชดระหวางกนมากขนในอนาคต ทศทางเชนนแสดงใหเหนวาในป 2555 พมาจะเปน “สนามแขงขน” ระหวางมหาอำานาจตางๆ โดยเฉพาะหากรฐบาลพมาตดสนใจเปดประเทศเพอใหสหรฐฯ ขยายอทธพลแขงขนกบจนและอนเดยแลว การแขงขนเชงอำานาจกนาจะทวความเขมขนมากขน อยางไรกตามทศทางดงกลาวไดมปญหาแทรกซอนขนจากกรณการสงหารลกเรอจน 13 คนและพบศพบรเวณทาเรอของไทยในลำานำาโขง ผลของการสงหารดงกลาวทำาใหจนขยายบทบาทมากขนในลำานำาโขง โดยเฉพาะการผลกดนใหเกดความรวมมอในการรกษาความมนคงในแมนำาโขง โดยรฐบาล 4 ประเทศ ไดแก จน พมา ไทย และลาว ไดตกลงทำาความรวมมอในระดบการคมกนเรอ

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา17

สนคาในลำานำาดงกลาว การทำาความตกลงเชนนเปดโอกาสใหจนจดขบวนเรอ คมกนเรอสนคาของตนจนถงเสนเขตแดนทางนำาของไทย ปรากฏการณเชนน บงบอกอยางชดเจนวา จนขยายบทบาทลงใตมากขน และสงผลใหประเดน “ความมนคงของแมนำาโขง” เปนเรองทจะตองพจารณากนในอนาคต เพราะแตเดมนน การถกแถลงปญหาลมแมนำาโขงมกจะเนนอยกบประเดนดานเศรษฐกจ การบรหารจดการนำา และปญหาสงแวดลอมเปนสำาคญ แตในป 2555 มตความมนคงของแมนำาโขงจะเปนประเดนทรฐบาลของประเทศในลมนำานตองถกกนมากขน และอาจจะเปนอกหนงบรบทของการแขงขนในอนาคตดวย นอกจากนการขยายอทธพลของจนลงใตยงเหนไดชดจากความสมพนธระหวางจนและลาว ซงเปนทรบรกนมากขนวา จนขยายบทบาททางเศรษฐกจของตนในลาวอยางมาก การเชอมตอรถไฟความเรวสงจากภาคใตของจนเขาไปในลาว และเชอมตอกบไทยทจงหวดหนองคายนน เปนหนงตวอยางทชดเจนในกรณน จนมการจบตามองอยางมากวา ลาวกำาลงเปนเขตอทธพลทสำาคญของจนในอนาคต ซงกอาจจะเปนเพราะความตองการแหลงทนในการพฒนาประเทศ และจนไดตอบสนองความตองการดงกลาวโดยเฉพาะอยางยงในยคหลงสงคราม- เยนไดเปนอยางด เพราะในยคเชนน เวยดนามซงมฐานะเปน “พนธมตรรวมรบ” ทใกลชดกบลาว กลบไมมฐานะทจะแบกรบความชวยเหลอทจะใหแกลาวไดเทากบการสนบสนนของจน ในอกดานหนงความสมพนธระหวางจนกบเวยดนามในปญหาหมเกาะ สแปรตลยกเสอมทรามลง และทวความตงเครยดมากขน จนนำาไปสการประทวงใหญในเวยดนาม แตประเดนสำาคญในกรณนกคอ การแสดงทาทของผแทนรฐบาลจนในระหวางการเยอนของผแทนระดบสงของรฐบาลโอบามา โดยผแทนจนแสดงออกวา พนททะเลจนใตถอวาเปนเขต “ผลประโยชนหลก” (core interest) ของจน ซงอาจเทยบไดเทากบปญหาไตหวนและปญหาทเบต ซงกคอการบอกวาจนจะไมยอมใหผลประโยชนของตนในพนทนถกคกคามเปนอนขาด ! การแสดงทาทเชนนทำาใหรฐบาลวอชงตนตองปรบบทบาทของตน โดย

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 18

สหรฐฯ ไดขยายบทบาทของตนในทะเลจนใตมากขนเพอเปนการคานกบการขยายตวของกองทพเรอจนในบรเวณน ในขณะเดยวกนรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหมของสหรฐฯ โรเบรต เกตส ไดกลาวถงทะเลจนใตวาเปน “พนททตองใหความสนใจเพมขน” (an area of growing concern) ซงกคอการบง- บอกวา สหรฐฯ จะเขามาเกยวของกบปญหาในทะเลจนใตมากขนในอนาคต ดงนนสำาหรบเวยดนามแลว ถาจะตองคานกบอทธพลของจนในทะเลจนใต สหรฐอเมรกานาจะเปนทางเลอกทดทสด จนอาจกลาวไดวา รฐบาลเวยดนามลม “ความทรงจำาอนขมขน” จากสงครามเวยดนามแลว และหนไปจบมอทางทหารกบสหรฐฯ สภาพเชนนทำาใหการขยายบทบาททางทะเลของ กองทพเรอสหรฐฯ ในทะเลจนใตเปนผลโดยตรงของความรวมมอในการแลก- เปลยนทางทหารระหวางสหรฐฯ กบเวยดนาม ฉะนนหากในอนาคตความสมพนธระหวางประเทศทงสองจะพฒนาไปสความรวมมอและความใกลชดมากขน กไมนาจะเปนเรองทแปลกใจแตประการใด เพราะในเดอนธนวาคม 2553 เรอพฆาตของกองทพเรอท 7 กไดแวะเทยบทาทดานง (ดานงเคยเปนฐานทพเรอและอากาศขนาดใหญของสหรฐฯ ในยคสงครามเวยดนาม) และความใกลชดเชนนกอาจจะนำามาซงการขยายตวทางเศรษฐกจของสหรฐฯ ในเวยดนามดวย ซงวาทจรงสหรฐฯ ไดเขามาลงทนในเวยดนามมาระยะหนงแลว ดงนนจงไมใชเรองแปลกทความสมพนธเชนนจะถกยกระดบมากขน อยางนอยกเปนการยนยนถงการมผลประโยชนรวมระหวางรฐบาลวอชงตนและรฐบาลฮานอยในการตอตานการขยายอทธพลของจน โดยเฉพาะในบรเวณทะเลจนใต และในอนาคตกอาจรวมถงการคานอทธพลของจนในภมภาคดวย เรองราวเหลานยงถกตอกยำาจากคำาแถลงรวมของนายกรฐมนตรออสเตรเลยและประธานาธบดของสหรฐอเมรกาในอนทจะขยายความรวมมอดานความมนคงใหมากขน โดยเฉพาะอยางยงการขยายกำาลงพลของนาวกโยธนอเมรกนทประจำาการในออสเตรเลยจาก 250 เปน 2,500 นาย โดยมภารกจใน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา19

การเตรยมรบกบภยฉกเฉนในภมภาคเอเชย-แปซฟก ซงรวมถงการชวยเหลอทางดานมนษยธรรมและการบรรเทาภยพบต ความเคลอนไหวทงหลายนกำาลงบงบอกอยางชดเจนวา ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเฉพาะในสวนพนทภาคพนทวปกำาลงถกทำาใหเปน “สนามแขงขน” ของรฐมหาอำานาจอยางหลกเลยงไมได จนอาจกลาวไดวาภมทศนทางยทธศาสตรใหมเรมขนแลวในป 2555 แลวรฐบาลกรงเทพฯ จะเตรยมตวอยางไรกบสถานการณ “มงกรขยบตว และอนทรขยบปก” เชนน !

4พมาเปดประเทศและผลกระทบตอไทย

สรชาต บำารงสข

“บรบททางภมศาสตรคอสงทสำาคญทสด” Colin S. Gray นกยทธศาสตรรวมสมย

หากตดตามดขาวตางประเทศทกวน จะเหนไดวาขาวความเปลยนแปลงทางการเมองทกำาลงเกดขนในพมานนเปนประเดนขาวทกวน ภาพความเคลอนไหวของนางอองซาน ซจในการนำาพรรคฝายคาน (NLD) ออกหาเสยงจนไดรบชยชนะในพนทตางๆ พรอมๆ กบภาพความเคลอนไหวของฝายรฐบาลทหาร ซงไดพยายามสงสญญาณถงการปรบทาททางการเมองใหม ลวนแตเปนสญญาณการเมองทบงบอกถงปรากฏการณการเตรยมเปดประเทศของพมา แมจะมอปสรรคตางๆ รออยบนถนนสายประชาธปไตยของพมา แตกไมอาจบดบงแนวโนมทรฐบาลทหารกำาลงคอยๆ “เปดประตบาน” ซงหากพมา

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 20

เปดประเทศจรงกจะทำาใหเกดกระบวนการสรางประชาธปไตย (democratiza-tion) ขน พรอมๆ กบเกดกระบวนการสรางเศรษฐกจแบบทนนยมขนคขนานกนในอนาคต ผลพวงจากความเปลยนแปลงเชนนยอมกอใหเกด “ภมทศนทางยทธศาสตรใหม” ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยางแนนอน และภมทศน ใหมจากการเปดประเทศของพมายอมจะเปนคำาถามโดยตรงถงรฐบาลไทยวาจะวางยทธศาสตรประเทศรองรบตอความเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคตอยางไร ดงนน บทความนในเบองตนจะทดลองนำาเสนอถงปญหา 10 ประการทจะเกดขนเมอประชาธปไตยกอสรางระบอบการปกครองใหมขนในอนาคต และเปนปญหาทรฐบาลไทยอาจจะตองคดคำานงตอการวางยทธศาสตรเพอรบมอกบความเปลยนแปลงทจะเกดขนในวนขางหนา ถาเรมตนดวยการประมาณสถานการณแลว เราอาจคาดคะเนไดไมยากนกวา หากความเปลยนแปลงทางการเมองมเสถยรภาพและผนำากองทพสามารถควบคมได กอาจจะนำาไปสการเลอกตงใหญไดในอนาคต การเลอกตงซอมทเกดขนดงเหนภาพจากขาวจงอาจตความไดวาเปนเสมอน “การทดลอง” ของผนำาทหาร ฉะนนหากไมมองสถานการณอนาคตในแงดเกนไปแลว กพอจะคาดไดวา อยางไรเสยผลการเลอกตงทเกดขนจะยงคงเปดชองวางใหผนำาทหารมบทบาทและอทธพลในทางการเมองของพมาอยางแนนอน รฐบาลในอนาคตจงนาจะอยในรปของ “รฐบาลผสม” ระหวางฝายทหารกบฝายคาน (โดยเฉพาะในสวนของ NLD) สวนดอวซจจะไดขนเปนนายกรฐมนตรหรอไม ยงคงเปนคำาถามในอนาคตอยางมาก หากรฐบาลประชาธปไตยทมาจากการเลอกตงของพมาเกดขนไดจรงแลว รฐบาลไทยกควรจะตองคดถงประเดนตางๆ ดงน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา21

1) ปญหาเสนเขตแดน ชายแดนไทย-พมากเหมอนกบชายแดนในสวนอนๆ ของไทย ทยงคงมปญหาคางคารอการแกไขอยอกมาก ตลอดระยะทางของเสนเขตแดนทางบกของทงสองประเทศซงมความยาว 2,401 กโลเมตรนน มจดทเปนปญหาใหญอยประมาณ 5 แหง ไดแก พนทดอยลาง จงหวดเชยงใหม พนทบรเวณแมนำาเมย จงหวดตาก พนทบรเวณดานเจดยสามองค จงหวดกาญจนบร พนทบรเวณแมนำาปากจน จงหวดระนอง และปญหาเนน 491 จงหวดชมพร สงทจะตองนำามาขบคดกคอ การเจรจาเรองเสนเขตแดนในอนาคตจะไมไดกระทำากบฝายทหาร แตจะกระทำากบตวแทนของรฐบาลทมาจากการ เลอกตง ซงอาจจะตองถอวาเปน “เรองใหม” สำาหรบฝายไทย เพราะเราอาจจะคนเคยอยกบการใชกลไกของทหาร เชน “RBC” แตหากการเจรจานในอนาคตเปนกลไกของพลเรอนแลว ฝายไทยจะเตรยมตวอยางไร อยางนอยอาจจะตองตอบปญหาพนๆ วา การเจรจาเชนน “งายกวา” หรอ “ยากกวา” แบบเกาอนเปนความสมพนธทเนนฝายทหารเปนหลก

2) ปญหาแรงงานขามชาต แรงงานขามชาตจากพมาทำางานอยในประเทศไทยเปนจำานวนมาก และอาจเปนเรองยากลำาบากอยางมากทจะกลาวใหไดอยางชดเจนวา แรงงานนมอยจำานวนเทาใดในไทย ประเดนทจะตองนำามาพจารณาในอนาคตกคอ หากพมาเปดประเทศพรอมกบเรงพฒนาเศรษฐกจและการลงทนจากภายนอกแลว ยอมจะนำามาสการขยายตวของอตสาหกรรมในพมาอยางแนนอน โดยเฉพาะอยางยงหากพจารณาในความเปนตลาดใหม ทมาพรอมกบแรงงานราคาถก และทงยงเปนประเทศทอดมไปดวยทรพยากรธรรมชาต โดยเฉพาะอยางยงทรพยากรพลงงาน การพฒนาอตสาหกรรมของพมาอาจจะนำาไปสการเรยกรองใหแรงงานพมากลบบาน (ซงวนนกลายเปนแรงงานทไดรบการพฒนาจากภาคอตสาหกรรม

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 22

ไทยแลว) แมวาในระยะสนการกลบพมาของแรงงานเหลานอาจจะยงไมเปนจรง แตในระยะยาวอาจจะตองนำามาพจารณา เพราะหากอตสาหกรรมในพมาขยายตวมากขน แรงงานเหลานอาจจะกลบบานเกด จนสงผลกระทบตออตสาหกรรมไทยทตองพงพาแรงงานดงกลาวได ดงนนภาครฐและภาคเอกชนอาจจะตระเตรยม “ยทธศาสตรแรงงาน” สำาหรบการพฒนาประเทศของไทยในอนาคต

3) ปญหาผอพยพขามแดน หนงในความคาดหวงทสำาคญกคอ หากมการปฏรปทางการเมองเกดขนในพมา กนาจะเปนเงอนไขสำาคญทลดทอนความขดแยงระหวางรฐบาลกลางกบชนกลมนอย ซงจะสงผลโดยตรงตอชวตความเปนอยของประชาชนโดยเฉพาะอยางยงตามแนวบรเวณชายแดน หากการสรบมแนวโนมไปในทางทดมากขนแลว กนาจะทำาใหจำานวนผอพยพจากภยสงคราม หรอผพลดถนลดลง ซงความคาดหวงจากกรณนนาจะเปนหนงในผลเชงบวกหากมการเปดประเทศ และเกดการปรองดองในกระบวนการเมองกบชนกลมนอยไดจรง

4) ปญหายาเสพตด อกหนงความคาดหวงจากรฐภายนอกตอการเปดประเทศของพมากคอ รฐบาลพมาจะเขมงวดในเรองของการปราบปรามยาเสพตดมากขน เพราะอยางนอยการเปดประเทศกมนยโดยตรงตอการยอมรบบทบาทของปจจยภายนอก ซงนาจะทำาใหหนวยงานปราบปรามยาเสพตดของรฐบาลตะวนตกเขาไปมบทบาทในการตรวจสอบมากขน อกทงยงเปนความหวงวา หากรฐบาลพมาเอาจรงเอาจงในเรองเหลานแลว กนาจะเปนปจจยสำาคญตอการควบคมปญหายาเสพตดไมใหแพรระบาดออกสประเทศเพอนบานและอนๆ ได ในกรณของไทยนาคดตอเนองอยางมากวา รฐบาลไทยในอนาคตจะสามารถสรางความรวมมอในการปราบปรามยาเสพตดแบบทวภาคกบพมาไดอยางจรงจงหรอไม ตลอดรวมถงการควบคมการไหลออกของยาเสพตดจากแนว

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา23

ชายแดนของพมามาไทย

5) ปญหาการคาชายแดน การเปดประเทศของพมานาจะมสวนทำาใหการคาชายแดนไทย-พมา คกคกมากขน ดงนนรฐบาลไทยอาจจะตองคดถงการสราง “ยทธศาสตรการคา ชายแดน” ใหเกดขนอยางเปนจรงเพอรองรบตอความเปลยนแปลงของสถานการณการเมองใหม ตลอดรวมถงจะตองคดถงการสราง “เมองชายแดน” ทจะเปนจดเชอมโยงการตดตอ ตลอดรวมถงการเปดจดผานแดนสำาคญๆ เพอกอใหเกดการตดตอทางเศรษฐกจตามบรเวณชายแดน

6) ปญหาการลงทนของไทย การเปดประเทศของพมายอมจะนำาไปสการขยายตวของการลงทนและการคาของพมา และกคาดเดาไดไมยากนกวา การเปลยนแปลงเชนนจะทำาใหเกดการเคลอนตวของทนจากภายนอก โดยเฉพาะอยางยงทนจากโลกตะวนตกและญปนเขาไปในพมามากขน ดงนนรฐบาลไทยคงจะตองคดเรอง “ยทธศาสตรการลงทนของไทย” ในพมาอยางจรงจง วนนไทยอาจจะเปนหนงในประเทศหลกทลงทนในพมา แตหากมการเปดประเทศขน กจะสงผลใหหลายประเทศมงการ ลงทนไปสพมาอยางแนนอน อนทำาใหรฐบาลไทยอาจจะตองคดถงเรองราว เหลานมากขน อยางนอยกประมาณการไดวา ในความเปน “ตลาดใหม” ของพมา (Emerging Market) จะกลายเปนปจจยทจงใจใหเกดการลงทนในประเทศอยางชดเจน

7) ปญหากรอบความรวมมอชายแดน หากมการเปดประเทศจรง การจดทำากรอบความรวมมอระหวางประเทศทงสองในเรองของปญหาชายแดน เปนประเดนทจะตองคดสำาหรบอนาคต อยางไรกตามในกรอบของความสมพนธแบบทวภาค กลไกหลกไดแก “JBC”

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 24

และ “RBC” ปญหากคอ ในความสมพนธใหมกบรฐบาลทมาจากการเลอกตงของพมานน จะยงคงใชกรอบเชนนตอไปหรอไม หรอจะมการปรบกรอบของความสมพนธเชนนอยางไรหรอไม

8) ปญหาระเบยงและการเชอมตอ ถาการเปดประเทศนำาไปสการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไดจรง สงทนาจะเปนผลพวงเกดขนในอกดานหนงกคอ การเปดการเชอมตอระหวางพมากบประเทศภายนอก ในปจจบนการเชอมตอทสำาคญไดแก ระเบยงตะวนออก-ตะวนตกผานการสราง “เมองเศรษฐกจ” ททวาย ซงเชอวาระเบยงนนาจะเกดในจดอนๆ อก และการเชอมโยงของระบบขนสงเชนนจะสอดรบกบ “การเชอมตอของอาเซยน” ทจะเกดขนในอนาคต ซงรฐบาลไทยนาจะตองคดตอเนองอกดวยวา ยทธศาสตรของไทยตอการขยายตวของ “ระเบยงเศรษฐกจ” (Economic Corridor) เชนนจะเปนอยางไรในอนาคต

9) ปญหาการขยายบทบาทของรฐมหาอำานาจ ถาพมาเปดประเทศยอมจะทำาใหเกดการขยายบทบาทของรฐมหาอำานาจในพนทของพมาอยางแนนอน เราอาจคาดการณไดไมยากนกวา การเปดประเทศเชนนอาจนำาไปสการเปน “สนามแขงขน” ของการตอสทางการเมองระหวางวอชงตนกบปกกงอยางแนนอน ตลอดรวมถงบทบาทของมหาอำานาจอนๆ ซงกจะตองเรมเขาไปมอทธพลในพมาเชนกน ในสถานการณเชนนรฐบาลไทยจะตองคดมากขนตอการกำาหนดยทธศาสตรและทาทตอปญหาการแขงขนทาง การเมองของรฐมหาอำานาจในพมา จะปลอยใหสถานการณเดนไปขางหนาโดยไทยไมมทศทางของตวเองไมได เพราะปญหาเชนนอาจสงผลกระทบตอไทยไดไมยากนก

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา25

10) ปญหาความหวาดระแวง ความสมพนธไทย-พมามองคประกอบของ “ความหวาดระแวง” ซอนอยอยางมาก หากรฐบาลทหารพมาตดสนใจเปดประเทศแลว ประเทศไทยในทางภมศาสตรนาจะเปนจดเชอมตอทสำาคญ ซงกนาจะเปนโอกาสของการกระชบ ความสมพนธระหวางประเทศทงสองมากขน แตการจะทำาเชนนได กจะตองมกลไกในการลดทอน “ความหวาดระแวง” ทเกดขนในบรบทตางๆ ลงใหได ดงนนการสราง “กลไกของความเชอใจ” (Confidence Building Measure - CBM) จงเปนประเดนทจะตองนำามาขบคด โดยหวงวาในทสดแลว ความสมพนธระหวางประเทศทงสองจะไมถกทำาลายลงดวยความหวาดระแวงระหวางกนดงเชนทผานๆ มา !

5ภมศาสตรใหม-ยทธศาสตรใหม

สรชาต บำารงสข

“การศกษายทธศาสตรจะไมมประโยชนอนใดเลย ถาเราไมเชอวาวถของประวตศาสตรสามารถเปลยนแปลงไดดวยการตดสนใจของบคคล”

Lawrence Freedman นกยทธศาสตรชาวองกฤษ

กอนทปใหม 2555 จะเรมขน มขาวชนเลกๆ ปรากฏในสอไทยบางฉบบ แตกดจะเปน “ประเดนขาว” ทไมคอยไดรบความสนใจเทาใดนก ทงทเรองทกำาลงจะเกดขนนนเปนเรองใหญ และอาจจะตองยอมรบวาเปนเรอง

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 26

สำาคญเรองหนงทกำาลงบงบอกถงความเปลยนแปลงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตในอนาคต เมอวนท 19-20 ธนวาคม 2554 มการประชมสดยอดของผนำา 6 ประเทศในลมนำาโขง (GMS Summit) ทกรงเนปดอร ซงเปนเมองหลวงใหมของสหภาพพมา การประชมนมขนเพอกำาหนดยทธศาสตรของการพฒนาประเทศในการสรางการเชอมตอระหวางชาตสมาชก ซงไดแกประเทศพมา ไทย ลาว กมพชา เวยดนาม และจน (เฉพาะในสวนของมณฑลยนนานและมณฑล กวางส ทอยในจนภาคใต) การเชอมตอทเกดขนเปนการเชอมโยงระบบเศรษฐกจและเครอขายของระบบคมนาคมขนสง อนจะเปนเสมอนกบการ “เปดประต” เชอม 3 ภมภาคเขาดวยกน ไดแก ภมภาคเอเชยตะวนออก ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และภมภาคเอเชยใต ซงการเชอมตอเชนนจะกนอาณาบรเวณมากกวา 2 ลาน 3 แสนตารางกโลเมตร ประเดนทรฐบาลไทยปจจบนไดผลกดนอยางมากกคอ การทำาให “ระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก” (East-West Economic Cor-ridor) ทเชอมระหวางไทยกบพมาปรากฏเปนจรงใหได และจดสำาคญทเปนรปธรรมของระเบยงเศรษฐกจนกคอ การกอสรางทาเรอนำาลกทเมองทวาย อยางไรกตาม คำาวา “ระเบยง” ไมใชคำาแปลกใหมในภาษาไทย และหากคนหาความหมายจะพบวา ระเบยง หมายถง “สวนของเรอนทยนออกไปนอกฝา” (อางใน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525, อกษรเจรญทศน, 2525) แตหากในโลกเศรษฐกจภมภาคแลว คำาวา “ระเบยง” มความหมายถง “ระเบยงเศรษฐกจ” (Economic Corridor) ซงกคอเสนทางคมนาคมทเชอมตอประเทศในภมภาคเขาดวยกน ทงในแนวตะวนออก-ตะวนตก และในแนวเหนอ-ใต ดงนนระเบยงนอาจจะพอขยายความไดวาเปนการเชอมตอพนทหรอเมองตางๆ ในภมภาคเขาดวยกน โดยอาศยระบบคมนาคมในรปแบบตางๆ เชน ถนน และทางรถไฟ เปนตน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา27

การเชอมตอเชนนทำาใหแนวคดในเรองของการบรณาการภมภาค (re-gional integration) ปรากฏเปนจรง และผลสำาคญทเกดขนจากการนกคอ การเคลอนยายของคน ทน สนคา และวฒนธรรมขามเสนเขตแดนอยางเสรมากขน และอาจถอไดวาเปนสวนหนงของการเตรยมเปด “เสนเขตแดนเสร” ของประชาคมอาเซยนในป 2558 เพราะดวยการเชอมตอของระบบคมนาคมดวยเสนทางถนนสายตางๆ ทเชอมภมภาคทงในแนวตะวนออก-ตะวนตก และในแนวเหนอ-ใต จะกอใหเกดการเคลอนยายขามเสนเขตแดนของรฐอยางไมเคยปรากฏมากอน เชนตวอยางของเสนทางหมายเลข 9 ทเชอมภาคอสานของไทย (จงหวดอบลราชธานและจงหวดมกดาหาร) ไปยงภาคใตของลาว (เชนพนทเมองจำาปาศกดและปากเซ) และตอเขาไปยงภาคกลางของเวยดนาม (เชนเมองเว ดานง และฮอยอน) เสนทางหมายเลข 9 เปนระเบยงตะวนออก-ตะวนตกทเชอมไทย ลาว และเวยดนามเขาดวยกน ซงกเปนเสนทางทรบรกนถงผลประโยชนทางเศรษฐกจอยางมากในปจจบน ตลอดรวมถงการขยายตวของการทองเทยงจากภาคอสานไทยไปสลาวภาคกลาง (เชนปราสาทวดภหรอนำาตกหลผ เปนตน) และไปสเวยดนามภาคกลาง เปนตน ดงนนตวแบบของเสนทางหมายเลข 9 ในฐานะของ “ระเบยงเศรษฐกจ” จงเปนตวแทนของความเปลยนแปลงทกำาลงจะเกดมากขน ในอนาคต หรออกดานหนงกคอ การสงสญญาณถงความเปลยนแปลงของภม-ยทธศาสตรของภมภาคน ทเกดจากการบรณาการพนทสำาคญทางเศรษฐกจของประเทศตางๆ เขาดวยกนอยางแทจรง กลาวคอสงทเกดขนเชนนไมใชเปนแคเพยงความเปลยนแปลงของบรบททางภมศาสตรของภมภาคเทานน หากแตยงนำาความเปลยนแปลงในปรมณฑลทางยทธศาสตรอกดวย ระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตกในกรณไทย-พมานน เกดขนจากความรเรมในสมยรฐบาล พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตรในป 2545 ซงหากยอนอดตกลบไปจะเหนไดวากอนทโครงการนจะเรมขนไดนน ความสมพนธไทย-พมาในชวงเวลาดงกลาวตองเผชญกบวกฤตการณความขดแยงทเกอบนำาพาประเทศทง

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 28

สองเขาสสงครามถง 2 ครง (ในชวงตนป 2544 และป 2545 ตามลำาดบ) ในทสดผนำารฐบาลของทงสองประเทศไดตดสนใจทจะคลคลายความขดแยง จนนำาไปสการสานสมพนธระหวางประเทศทงสองในเวลาตอมา และปฏญญาพกามคอคำายนยนทชดเจนในกรณน ซงกคงกลาวไดไมผดนกวา ลกษณะเชนนกคออกหนงความพยายามในการเปลยน “สนามรบเปนสนามการคา” อนเปนนโยบายของรฐบาลทถกสรางจากกลมนกคดในสมยรฐบาลพลเอกชาตชาย ชณหะวณ ในสถานการณความขดแยงไทย-กมพชา และเปนรากฐานของนโยบายตางประเทศและความมนคงไทยในยคตอมา การใชเศรษฐกจเปนเครองมอในการสรางความสมพนธกบประเทศเพอนบาน อาจจะถกวจารณอยางมากถงการนำาเอาเศรษฐกจทนนยมเปนวถของการดำาเนนนโยบายตางประเทศและความมนคง ตลอดรวมถงคำาวพากษทมองนโยบายเชนนวาเออประโยชนทางเศรษฐกจใหกบคนบางกลมบางพวกเทานน หากแตผลพวงอยางสำาคญกคอ นโยบายนมสวนอยางมากตอการลดทอนความขดแยงกบประเทศเพอนบาน และพฒนาไปสความสมพนธทเชอวา เราและรฐเพอนบานมผลประโยชนในทางเศรษฐกจรวมกน และสามารถอยรวมกนไดอยางสนต หากแมจะมความขดแยงใดๆ เกดขนกสามารถแกไขปญหาดวยการเจรจา และความเชอในประเดนสำาคญกคอ การมผลประโยชนทางเศรษฐกจรวมกนนน จะไมนำาพารฐคกรณไปสสงคราม หรอกลาวในกรอบทางทฤษฎของวชาความสมพนธระหวางประเทศกคอ การพงพาทางเศรษฐกจระหวางรฐ (Economic Interdependence) จะเปนปจจยทขดขวางไมใหรฐคพพาทเขาสสงคราม การเชอมตอระหวางประเทศจนนำาไปสการพงพาทางเศรษฐกจระหวางกนจงถอไดวาเปนปรากฏการณสำาคญของโลกาภวตน เพราะทำาใหเสนพรมแดนทเคยม “ความแขง” (ในลกษณะทเปน “hard border”) กลายเปน “ความออน” (หรอทเรยกวาเปน “soft border”) หรออยางนอยกทำาใหปรากฏการณของ “เสนเขตแดนเสร” ทเกดการไหลผานของคน ทน สนคา และวฒนธรรมไดอยางคลองตวมากขน และปราศจากขอจำากดจากการควบคมพรมแดน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา29

แบบเกา ฉะนนเมอความสำาเรจในการสรางใหเมองทวายเปนจดเชอมตอในฐานะเปนจดเรมตนของระเบยงตะวนออก-ตะวนตกจากพมามาไทยนน จงไมใชแคเพยงการเปดการเชอมพมากบไทยเทานน หากแตยงนำาไปสการเชอมกบเสนทางหมายเลข 9 (ดงทกลาวแลวในขางตน) ซงกคอความสำาเรจของการเชอมตอดวยถนนทลากขวางภมภาคและนำาเอาพมา ไทย ลาว และเวยดนามเขามาอยดวยกนอยางไมเคยปรากฏมากอน หากพจารณาจดยทธศาสตรของทวายกเหนไดชดเจน เพราะเปนทาเรอรมชายฝงมหาสมทรอนเดย ซงจะมทงทาเรอพาณชยและทาเรออตสาหกรรมอยางละ 1 ทา และยงประกอบดวยพนททถกจดเตรยมเปนนคมอตสาหกรรมและพนทพาณชย พรอมกบโรงไฟฟาทจะเปนแหลงพลงงานของพนทเหลาน อกทงพนทนจะเปนแหลงผลตกาซธรรมชาตและนำามน ซงกจะเปนรากฐานทางอตสาหกรรมของเมองทวายไดเปนอยางดในอนาคต นอกจากทวายจะเชอมกบโลกภายนอกภมภาคโดยผานเสนทางทะเลของมหาสมทรอนเดยแลว ในอนาคตกจะมการกอสรางสนามบนพาณชยนานาชาตขนอกดวย และทางบกกเชอมตอกบประเทศไทยโดยผานจงหวดกาญจนบรเปนระยะทาง 230 กโลเมตร ซงหากเชอมกบกรงเทพฯ กจะเปนระยะทาง 350 กโลเมตร อนทำาใหการเดนทางจากเมองหลวงของไทยไปยงรมชายฝงมหาสมทรอนเดยถกเชอมใหเขามาใกลอยางไมเคยเปนมากอน การเชอมตอทเกดขนเชนนทำาใหอดไมไดทจะนกถง “สงครามเมองเชยงกราน” ทเปนสงครามในยคแรกระหวางกรงศรอยธยากบกรงหงสาวด โดยอยธยามองถงผลประโยชนของเสนทางการคาทางทะเลของมหาสมทรอนเดย จงรกขยายอทธพลดวยการใชมาตรการทางทหารเขาตเมองดงกลาว และเชอวาหากครอบครองเมองนไดจรงแลว กจะเปนการขยายผลประโยชนของการคาทางทะเลของราชอาณาจกรอยธยา แตทศนะเชนนนำาไปสความขดแยงกบ ราชอาณาจกรหงสาวด เพราะมองวาพนทดงกลาวเปน “เขตอทธพล” ของตน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 30

และหากอยธยาไดครอบครองเมองดงกลาวแลว กจะเปนผครอบครองความมงคงของการคาทางทะเลในพนท การขยายอทธพลเชนนกลายเปนจดเรมตนอนยาวนานของ “สงครามอยธยา-หงสาวด” แตการสรบทเกดขนกไมใช “สงครามไทยรบพมา” อยางทเราถกสรางจนตนาการใหเกดความเกลยดชงเพอนบาน จนกลายเปน “ปมปญหา” ในการดำาเนนนโยบายตางประเทศของไทยตอเพอนบานมาโดยตลอด เพราะความเปน “รฐประชาชาต” ของไทยและพมาเกดขนในชวงหลงแลว ฉะนน หากวนนเราสามารถกาวขาม “จนตนาการเกา” ของสงครามในอดตไดจรงแลว การเชอมตอระหวางทวาย-กาญจนบร-กรงเทพฯ จะเปนเสนทางยทธศาสตรใหมทไมใชเพอการเดนทพ หากแตเปนไปเพอการเตบโตของเศรษฐกจภมภาคทจะทะลไปถงภาคกลางของลาว และภาคกลางของเวยดนามโดยเสนทางหมายเลข 9 นอกจากนหากมองไปในอนาคต ระเบยงเศรษฐกจจากทวายจะเปนจดเชอมภาคพนทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใตสโลกภายนอกโดยผานมหาสมทรอนเดย ซงหากคดถงการขนสงสนคาจากเวยดนาม ลาว และไทยไปยโรปโดยใชระเบยงนแลว กจะเหนถงความเปลยนแปลงทกำาลงเกดขนอยางเหนไดชด อกทงไทยเองกขยายการใหความชวยเหลอดวยการสรางสะพานขามแมนำาสาแหงท 2 ทอำาเภอแมสาย จงหวดเชยงราย โดยเชอมผานจดผานแดนถาวรแมสาย-ทาขเหลก เปนตน ตวแบบเชนนบอกถงอนาคตของการเชอมตอถนนจากระเบยงตะวนออก-ตะวนตกของเอเชยตะวนออกเฉยงใตไปสอนภมภาคเอเชยใต เชน จากพมาเขาสบงกลาเทศ อนเดย และปากสถาน ซงแมวาเรองเหลานดจะเปนความฝนไกลๆ แตอยางนอยระเบยงจากทวายไปเวและดานงกไมใชเรองของความเพอฝนอกตอไป และเปนความจรงแลว ! ปรากฏการณทเกดขนกำาลงเปลยนภมทศนทางยทธศาสตรของภมภาคนอยางมาก ยงหากผนวกกบระเบยงเหนอ-ใต ซงเชอมตอภมภาคกบภาคใตของจนดวยแลว ภมยทธศาสตรของภมภาคอาเซยนจะเปลยนแปลงไปอยางไมเคย

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา31

เหนมากอน ซงดานหนงกคอภาพสะทอนถงแนวโนมของการบรณาการภมภาคดวยระบบคมนาคมสมยใหม และอกดานกคอสญญาณของเศรษฐกจและการเมองชดใหมทประเทศในภมภาคจะตองเตรยมตวใหพรอม... ภมทศนทางยทธศาสตรรอบๆ ตวไทยกำาลงเปลยนแปลงไป แลวเราจะเตรยมประเทศอยางไรกบอนาคตเชนนเลา !

6ระเบยงทวาย

มกดา สวรรณชาต

การ “เปดประตทวาย” จะเปลยนโฉมหนาทางการเมองและมผลตอเศรษฐกจของพมาและภมภาคในอนาคตอยางมาก เรองนจะเกยวพนกบ วสยทศนและการเคลอนไหวของผนำา พมา ไทย และจน... ประตออกสมหาสมทรอนเดยของจน บานแรกไมใช ทวาย วนนจนมประชากรถง 1,340 ลานคน แมจะมชอวาปกครองดวยระบอบคอมมวนสต แตในความเปนจรง ชวตความเปนอยของคน 1,300 ลานอยในระบบการผลตและการคาขายแบบทนนยมมาหลายปแลว จนตองพงการผลตทตองเลยงตวเองในประเทศ และพงการสงออกสนคาไปทวโลก วนนจนจงเสมอน อยบนหลงเสอของระบบทนนยมไมแตกตางจากประเทศสวนใหญในโลกน สวนอนเดย (ปจจบนมประชากร 1,210 ลานคน) ป 2534 เรมปรบตวเขาสระบบการคาเสรมากขน พอถงป 2540 กมการเตบโตอยางรวดเรว จนซงเตบโตและกาวไปกอนรวม 10 ป พบวา อนเดยมทำาเลทดกวาทางภมศาสตรโลก เพราะอยใกลตะวนออกกลางซงเปนแหลงนำามนและตลาดสนคา อยใกลแอฟรกา

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 32

ซงเปนตลาดการคาใหมและเปนแหลงวตถดบแรธาตขนาดใหญ ทสำาคญตลาดคนรวยอยางยโรป อนเดยกอยใกลกวามาก จนพบวาเสนทางทสนทสดในการเชอมตอ ทง 3 ทวป คอ แอฟรกา ตะวนออกกลาง (เอเชย) และยโรป คอจะตองลงสมหาสมทรอนเดยโดยผาน พมา ป 2540 แมพมาซงยงปกครองดวยระบบเผดจการทหารจะถกตอตานจากชาตตะวนตก แตจนยงมสมพนธทดและสนบสนนพมามาตลอด จนจง สามารถเสนอสรางทาเรอนำาลกและจดขนสงนำามนและกาซธรรมชาตทเมอง สตตวย ในรฐยะไข โดยมจดมงหมายจะลำาเลยงนำามนจากตะวนออกกลางมาขนทชายฝงแหงน และสรางทอลำาเลยงผานตอนเหนอของพมาเขาสมณฑล ยนนานจนถงโรงกลนนำามนทเมองคนหมง ขณะเดยวกนกสามารถสรางทอสงกาซธรรมชาตขนานไปกบทอสงนำามน เพราะจนไดตกลงซอนำามนจากหลม Swhe ของพมา ซงนาจะดดกาซขนมาใชไดถง 30 ป ระยะทางจากชายฝงทรฐยะไข จนถงชายแดนจนคอ 800 กโลเมตร และจากชายแดนจนถงคนหมงคอ 640 กโลเมตร สงทจะตามมากบแนวทอสงนำามนและกาซนคอทางรถไฟ นำามนและกาซจะไหลไปตามทอสจน สวนสนคาจากจนกจะไหลมาตามทางรถไฟ ในภาวะฉกเฉนใดๆ เชอวากำาลงทหารจากจนจำานวนมากจะสามารถปกปอง เสนทางคมนาคมนได วนนโครงการทงหมดเดนหนาไปมากแลว จนไดเลอกใชเมอง จอกปว (Kyauk Phyu) ซงเปนเกาะใกลชายฝง เพราะจนคดวามความปลอดภยมากกวา คาดวาในป 2013 ระบบสงแกสและนำามนจะทำาไดสำาเรจ ในป 2015 ระบบรถไฟจะแลวเสรจ ประตสมหาสมทรอนเดยสำาหรบจนเปดแลว แตไมใชททวาย

ทวาย...ทาเรอของทกชาต จดยทธศาสตรการคาและอตสาหกรรม ครงโลก 19 พฤษภาคม 2551 นายนพดล ปทมะ รฐมนตรวาการกระทรวงการ

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา33

ตางประเทศ ไดรวมลงนามบนทกความเขาใจวาดวยการพฒนาทาเรอนำาลกทวายและการเชอมโยงเสนทางการคมนาคมกรงเทพฯ-ทวาย กบนายยานวน โครงการ นเกดขนในสมยนายกสมคร สนทรเวช แตวสยทศนแบบน นโยบายแบบน มมาตงแตป 2548-2549 ขณะททกษณเปนนายกรฐมนตร อนเปนการรกทาง ยทธศาสตรทมผลตอการคาระดบโลก แมรฐบาลทกษณกถกปฏวตในป 2549 โครงการถกผลกดนตอ เพราะพมาตองการใชประโยชนทวาย พมามองเหนแลววาทวายเปนเพชรทยงไมไดเจยระไน ในขณะทการเมองไทยยงผนผวน บรษท อตาเลยนไทยดเวลอปเมนต จำากด (มหาชน) ตดสนใจเขาไปลงทนกอสรางในฝงพมา และทำาสญญาเชาพนทเพอพฒนานคมอตสาหกรรมเปนระยะเวลา 60 ป โดยไดรบสทธสมปทานในการบรหารทาเรอ และพนทตอเนอง 170 ตารางกโลเมตร เพราะมนใจในจดยทธศาสตรการคาของทวาย โครงการทาเรอนำาลกทวายมทาเรอพาณชย 1 ทาและทาเรออตสาหกรรม 1 ทา ทสามารถรองรบปรมาณสนคาได 175 ลานตน/ป และมการจดเตรยมพนทสำาหรบนคมอตสาหกรรม และการพาณชยกวา 300,000ไร มโรงไฟฟาขนาด 4,000 เมกะวตต บรเวณโครงการจะเปนทตงของแหลงผลตกาซธรรมชาตและนำามน จงเหมาะสำาหรบเปนการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม และเมดพลาสตก อตสาหกรรมเหลกและอเลกทรอนกส ทวายนอกจากจะสามารถเชอมตอทวปอนทางทะเลแลว ยงมแผนสรางสนามบนพาณชยระดบนานาชาต มเสนทางบกเขาสประเทศไทยผานจงหวดกาญจนบร โดยมระยะทาง 230 กโลเมตร รวมระยะทางจากทวายถงกรงเทพฯประมาณ 350 กโลเมตร เปาหมายอกอยางหนงของทาเรอนำาลกทวายคอใหเปนระเบยงเศรษฐกจแนวตะวนออก-ตะวนตก ซงจะเปดประตหลงผานประเทศไทยไปทางตะวนออกเฉยงเหนอ ผานลาว ทะลเวยดนาม ถงเมองดานง ซงเปนเมองทาสำาคญของเวยดนามในฝงมหาสมทรแปซฟก เสนทางนจะรอยรดคนพมา 50 ลานคน คนไทย 67 ลานคน คนลาว 7 ลานคน คนเวยดนาม 90 ลานคน และคนจน 1,340 ลานคนใหเปนพลงการขบเคลอนทางเศรษฐกจทสำาคญของโลก

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 34

การเคลอนไหวเพอเปดประตทวายของพมาสโลกสากล อาจจะเปนการยากทจะตอบวาจนเหนดวยหรอไมกบโครงการทวาย เพราะเหมอนกบจนมคแขงทชายฝงมหาสมทรอนเดยในพมาเพมอกหนงแหง แตรฐบาลพมาอยากดำาเนนการในเรองนแน เนองจากจะไดประโยชนจากทง โลก ไทยกอยากใหทำา เพราะทาเรอทจอกปวอยทางเหนอไกลมาก และเหมอน เปนทาเรอของจน สหรฐอเมรกากอยากใหมทาเรอ ทวายจงเปนทาเรอนำาลก นานาชาตเพอถวงอำานาจจน การเคลอนไหวเพอผลกดนโครงการนมาเหนชดวาทกฝายตกลงกนไดไมนานน และเมอรฐบาลนายกฯ ยงลกษณชนะการเลอกตง จงเขาสานตอทนท พมากรบปรบทาททางการเมองใหสถานการณภายในสงบเพอเตรยมรบการลงทนจากภายนอก มการเคลอนไหวทางการเมองการทตตลอดระยะเวลาทผานมา ปลายเดอนกนยายน 2554 อดตนายกฯ ทกษณ เดนทางไปกมพชาอยางคกโครม แตเดนทางเขามาเลเซย จน และพมาอยางเงยบๆ ทงยงไดพบชน- ชนนำาของทกประเทศ 5 ตลาคม 2554 นายกฯ ยงลกษณเดนทางไปเยอนพมา 21 พฤศจกายน 2554 พมาประกาศวาจะปลอยนกโทษการเมองทงหมด (คาดวาจะเปน 4 มกราคม 2555) 28 พฤศจกายน 2554 ผบญชาการทหารสงสดของพมาเขาพบรองประธานาธบดจน นายส จนผง 1 ธนวาคม 2554 ฮลลาร คลนตน เยอนพมา และเขาพบประธานาธบด เตงเสง และอองซาน ซจ 5 ธนวาคม 2554 รฐบาลพมาตกลงหยดยงกบกองกำาลงกชาตไทยใหญ สำาหรบกลมกะเหรยง KNU คาดวาราววนท 12 มกราคม 2555 ตนเดอนธนวาคม อดตนายกฯ ทกษณ เดนทางไปจน สวนจะพบกบใครบางนน ไมเปนทแนชด 15 ธนวาคม 2554 อดตนายกฯ ทกษณเดนทางไปพมา พบกบ

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา35

ประธานาธบดเตงเสง และพลเอกอาวโสตานฉวย อดตประธานาธบดพมา (มคนกลาววาการเดนทางเยอนพมาในครงนนเปนการไปปทางใหพบซจ แตประเดน ดงกลาวไมเปนความจรง เนองจากไดมการตกลงในเรองนกนไวตงแตเดอนตลาคมแลว) 20 ธนวาคม 2554 นายกฯ ยงลกษณไปประชมกลมผนำาภมภาคลมแมนำาโขง ทกรงเนปดอว ไดพบผนำาพมาและผนำาหลายประเทศ รวมทงเขาพบ อองซาน ซจ หวหนาพรรคสนนบาตแหงชาต ทยางกงดวย 22 ธนวาคม 2554 นายส จนผง รองประธานาธบดจน เดนทางมาเยอนไทยอยางเปนทางการ และพบปะปรกษาหารอเพอสรางความรวมมอในดานตางๆกบนายกฯ ยงลกษณ สญญาณตอบรบเรองนทสำาคญคอ ความสงบในพมา การตอบรบการหยดยงของกองกำาลงกลมชนชาตตางๆ สวนอองซาน ซจ เปลยนยทธวธ จากนงสงบอยในบานกลบสสนามการเมองเปด เธอไมไดถกธนยงทเขา แตนเปนโอกาสผลกดนประเทศใหมสถานะทางประชาธปไตยทสงขน พรรคของเธอมโอกาสมากขน ประชาชนมโอกาสดขนทงทางการเมองและเศรษฐกจ จงมการตกลงกบผนำารฐบาล ทจะกลบมาเลนการเมองแบบเลอกตง ผนำาทกชาตไมมใครโง จงมองอนาคตไดแจมชด ในสายตาของนกวเคราะหมองการพฒนาทาเรอนำ าลกและนคมอตสาหกรรมทวายวาเปนเรองใหญ เมอ 5-6 ปทแลว มคนพดถงทาเรอนำาลกทวายในแงทจะประหยดเวลาในการขนสงสนคาจากแหลมฉบงเมอตองการสงของไปยงแอฟรกาหรอยโรป แตหลงจากไดเหนโครงการเตมรปแบบ ทกประเทศทเปนเจาพออตสาหกรรมและการคาเหนผลประโยชนจากโครงการ ดงกลาว เพราะการไดเขาไปอยในพนทน จะไดรบความสะดวกทงวตถดบทจะมาจากเอเชยและแอฟรกา นำามนทจะมาจากตะวนออกกลาง และตลาดสนคา ไมนอยกวาครงโลก

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 36

วนนผนำาทกชาต ไมมคนโง จงพดรเรอง ทกฝายกมองเหนประโยชนทจะไดรบในกรณของจน ถงแมจะมเสนทางรถไฟและทอลำาเลยงนำามนทางตอนเหนอของพมาอยแลว แตถาเขามาลงทนในนคมทวายกมแตจะไดผลประโยชนเพมขน เพราะพนทน จะใชเปนแนวหนาในการผลตสนคา จนจะสามารถตงโรงงาน สงทน สงผเชยวชาญ และชางมาจากจน โดยใชแรงงานพนฐานของพมา ปจจบนจนมตลาดการคาและแหลงวตถดบอยในแอฟรกาหลายประเทศ เชน ไนจเรย คองโก แองโกลา แอลจเรย ซดาน เปนตน จนใชวธใหความชวยเหลอประเทศกำาลงพฒนาเหลานในดานโครงสรางพนฐานสาธารณปโภค ไดขายสนคา ขณะเดยวกนกไดทรพยากรกลบมา แตในอนาคตทรพยากรทเปนวตถดบหลายอยาง จนสามารถนำาเขาสโรงงานททวาย ผลตเปนสนคาดวยนำามนจากตะวนออกกลางและสงไปขายทวโลก สวนญปนซงเชยวชาญในการลงทนในตางแดนอยแลว กสามารถแบงฐานการผลตและชางจากประเทศไทยเขาไปเปดสาขาททวาย โดยใชแรงงานพนฐานในพมา นายทนไทยและสงคโปรกสามารถดำาเนนการในลกษณะดงกลาวไดเชนเดยวกน สำาหรบสหรฐอเมรกากจะเขามาลงทนขนาดใหญอยางแนนอน เพอผลทางการคาและการเมอง

พมาและไทย...เจาถนและเจาของโครงการจะไดอะไร? ในกรณของพมา ทกคนไมวาจะเปนรฐบาลหรอชาวบานกมสวนไดประโยชนดวยกนทงสน อยางไรกตาม คนทมไดมเสยดวยคอกลมคนทถกเวนคนทดน ทวายจะถกพฒนาใหเปนแบบนคมมาบตาพดและแหลมฉบง แตมขนาดใหญกวาหลายเทา จดออนของพมาประการหนงคอ การขาดแคลนชางฝมอดานตางๆ โดยประเดนนจะยงเปนปญหา สวนการแกไขกคอ จำาเปนตองใชชางฝมอจากจน ไทยและอนเดยเขาทดแทน

www.geoz

igzag

.com

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา37

สำาหรบประเทศไทย นอกจากการเขาไปเปนเจาของนคมอตสาหกรรมยงไดผลประโยชนจากการกอสราง การคาวสดตางๆ การเขาไปตงโรงงานในเขตนคมอตสาหกรรมยงมผลประโยชนทสงถงเขตนคมชายฝงตะวนออกและภาคกลางซงแมอาจไกลจากทวายไปเลกนอย แตกพอทจะลำาเลยงสนคามาไดในชวขามคน นอกจากนนยงอาจสรางโรงงานหรอนคมอตสาหกรรมตงแตจงหวดกาญจนบร จนถงนครปฐม เพราะเสนทางมอเตอรเวยขนาดใหญจะเชอมสทาเรอนำาลกทวายใน 3-4 ชวโมง กลมทนไทยจงมทางเลอกหลายระดบ แตทนาจบตาดคอ สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยวา นอกจากจะคานการขนคาแรง 300 บาทแลว จะมการขยบตวอยางไรในเรองน ถาไมรจกควาโอกาส คนไทยคงไดกนแตหางปลา การเปดประตหนาทวายของพมาสมหาสมทรอนเดย และทะลสไทย ซงเปนประตหลงสแปซฟกไดทำาสำาเรจแลว หลงการเดนทางของผนำาทผลดกนเยยมเยอนไปมา บทบาทของนายส จนผง นาจะมนำาหนกทสด ทงตอรฐบาลพมา และทกชาต รวมทงกองกำาลงชนชาตตางๆ เพราะเขาจะขนเปนผนำาหมายเลข 1 ของจนในปหนาอกดวย

www.ge

ozigz

ag.co

m

ภมทศนใหมในอาเซยน: ปจจยพมา 38

ภาคผนวก

กำาลงรบพมา(ขอมลเชงปรมาณอยางสงเขป)

กำาลงพลประจำาการ : 406,000 นาย

- กองทพบก 375,000 นาย - กองทพเรอ 16,000 นาย - กองทพอากาศ 15,000 นาย

- กองกำาลงกงทหาร 107,250 นาย

กองทพบก (375,000 นาย) การจด (โดยสงเขป) - 10 กองพลทหารราบเบา - 100 กองพนทหารราบ - 10 กองพนทหารมา รถถงหลก 150 คน (T-72 , T-69) รถถงเบา 105 คน (T-63) รถหมเกราะลำาเลยงพล 325 คน ปนใหญ 388 กระบอก กองทพเรอ (16,000 นาย) เรอคอรเวต 1 ลำา

www.geoz

igzag

.com

เรอตรวจการชายฝง 49 ลำา (ประมาณวาเรอรบของกองทพเรอพมาประสบความเสยหายจาก พายนารกสมากกวา 30 ลำา) นาวกโยธน 1 กองพน (800 นาย)

กองทพอากาศ (15,000 นาย)

อากาศยานทมขดความสามารถในการรบ 125 ลำา - เครองบนขบไล 58 ลำา - เครองบนขบไลโจมต 22 ลำา - เครองบนฝก 45 ลำา (มขดความสามารถทำาการรบทางอากาศได)

กองกำาลงกงทหาร (107,250 นาย)

- ตำารวจบาน 72,000 นาย - ทหารบาน 35,000 นาย - กำาลงอนๆ 250 นาย

ทมา : The International Institute for Strategic Studies, The Military Balance 2009. (London : Routledge, 2009)

www.geoz

igzag

.com

â¤Ã§¡ÒäÇÒÁÁÑ蹤§ÈÖ¡ÉÒ (Security Studies Project) â¤Ã§¡ÒäÇÒÁÁÑ蹤§ÈÖ¡ÉÒàÃÔèÁ¢Ö鹨ҡ¤ÇÒÁÁØ‹§»ÃÐʧ¤·Õè з´Åͧ Ñ µÑé§ “·Ôé§á·Œ§¤ŒÒ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§” (Security Think Tank) ¢Öé¹ã¹Êѧ¤Áä·Â ŒÇ¤ÇÒÁµÃÐË¹Ñ¡Ç‹Ò ÊÀÒÇÐ

áÇ´ÅŒÍÁ ŒÒ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§ã¹ÃРѺâÅ¡ ÃРѺÀÙÁÔÀÒ¤ áÅÐã¹ÃРѺªÒµÔ¢Í§ä·Â Ōǹᵋ༪ÔޡѺ¤ÇÒÁ·ŒÒ·ÒÂãËÁ‹æ Í‹ҧäÁ‹à¤Â»ÃÒ¡¯ÁÒ¡‹Í¹ ¤ÇÒÁà»ÅÕè¹á»Å§·Ñé§ËÅÒ¹ÕéŌǹ໚¹¼ÅÊ׺à¹×èͧÍ‹ҧÊÓ¤ÑÞ¨Ò¡¡ÒÃÊÔé¹ÊØ´¢Í§Ê§¤ÃÒÁàÂç¹ã¹»‚ 2532/2533 µÅÍ´ÃÇÁ¶Ö§¡Òá‹Í¡ÒÃÌҷÕèà¡Ô´¢Ö鹡ѺÊËÃÑ°ÍàÁÃÔ¡Òã¹Çѹ·Õè 11 ¡Ñ¹ÂÒ¹ 2544 áÅÐã¹Ê‹Ç¹¢Í§ä·Âàͧ ËÅѧ¨Ò¡¡ÒÃÂصԢͧʧ¤ÃÒÁ¤ÍÁÁÔǹÔʵÀÒÂã¹»ÃÐà·È¨¹¶Ö§à˵ءÒó»ÅŒ¹»„¹¤‹Ò·ËÒÃã¹Ñ§ËÇÑ ¹ÃÒ ÔÇÒÊàÁ×èÍÇѹ·Õè 4 Á¡ÃÒ¤Á 2547 ¡ç»ÃÒ¡¯ãËŒàË繶֧¤ÇÒÁà»ÅÕè¹á»Å§¢Í§»ÞËÒ

¤ÇÒÁÁÑ蹤§ä·Â ·Õè»ÃÐà´ç¹¤ÇÒÁ¤ÇÒÁÁÑ蹤§ãËÁ‹äÁ‹ä´Œ¼Ù¡µÔ´ÍÂÙ‹¡ÑºàÃ×èͧ¢Í§Ê§¤ÃÒÁàÂç¹àª‹¹ã¹Í Õµ ¼Å¨Ò¡¤ÇÒÁà»ÅÕè¹á»Å§àª‹¹¹Õé ·ÓãËŒÃÑ°áÅÐÊѧ¤Á¨ÓµŒÍ§à˧ÊÌҧͧ¤¤ÇÒÁÃÙŒ´ŒÒ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§ à¾×èÍ㪌໚¹à¤Ã×èͧÁ×Í㹡Òõ‹ÍÊÙŒ¡Ñº¤ÇÒÁ·ŒÒ·ÒÂãËÁ‹·Õèà¡Ô´¢Öé¹ã¹ºÃÔº·µ‹Ò§æ ´Ñ§¹Ñé¹ ã¹ª‹Ç§»ÅÒ»‚ 2547 â¤Ã§¡ÒäÇÒÁÁÑ蹤§ÈÖ¡ÉÒ¨Ö§¶×Í¡Óà¹Ô´¢Öé¹ â´Â์¹¡ÒôÓà¹Ô¹¡Ô¨¡ÃÃÁã¹ 3 ʋǹËÅÑ¡ 䴌ᡋ 1) ¡ÒÃÇԨѴŒÒ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§ (Security Research) ໚¹â¤Ã§¡ÒÃÇÔ¨ÑÂÃÐÂÐÊÑé¹ à¾×è͵ͺʹͧµ‹Í¤ÇÒÁµŒÍ§¡Òâͧ਌Ò˹ŒÒ·Õ è ˹‹Ç§ҹ¤ÇÒÁÁÑ蹤§ä·Â ã¹ËÑÇ¢ŒÍ·Õèà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº»ÃÐà´ç¹»˜ÞËÒ¤ÇÒÁÁÑ蹤§ ·Õè»ÃÐà·È¡ÓÅѧ༪ÔÞ ËÃ×ͤҴNjҨÐà¡Ô´¢Öé¹ã¹Í¹Ò¤µ 2) ¡ÒÃàÊǹҴŒÒ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§ (Security Forum) ໚¹¡ÒÃà»´àÇ·ÕàÊǹÒà¾×èÍáÅ¡à»ÅÕ蹤ÇÒÁàËç¹áÅлÃÐʺ¡Òó ÃÐËÇ‹Ò§ ¹Ñ¡ÇÔªÒ¡ÒáѺ਌Ò˹ŒÒ·Õè¼ÙŒ»¯ÔºÑµÔ§Ò¹ã¹»ÃÐà´ç¹»˜ÞËÒ¤ÇÒÁÁÑ蹤§ 3) àÍ¡ÊÒÃÇÔªÒ¡ÒôŒÒ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§ (Security Paper) â¤Ã§¡ÒÃä Œ Ñ ¾ÔÁ¾ “ ØÅÊÒäÇÒÁÁÑ蹤§ÈÖ¡ÉÒ” ÍÍ¡à¼Âá¾Ã‹ãËŒ¤ÇÒÁÃÙŒà¡ÕèÂǡѺ »ÃÐà´ç¹»˜ÞËÒ¤ÇÒÁÁÑ蹤§ã¹á§‹ÁØÁµ‹Ò§æ ᡋ਌Ò˹ŒÒ·Õè˹‹Ç§ҹ¤ÇÒÁÁÑ蹤§ áÅÐá¡‹Êѧ¤Áä·Âã¹Ç§¡ÇŒÒ§ â¤Ã§¡ÒäÇÒÁÁÑ蹤§ÈÖ¡ÉÒ ÁÕ ÃÈ. ´Ã. ÊØÃªÒµÔ ºÓÃاÊØ¢ ໚¹ËÑÇ˹ŒÒâ¤Ã§¡ÒÃÏ

www.geoz

igzag

.com

www.geoz

igzag

.com