0c a p i t al s oci l6. 0 s . a . r . l . 3 1 0 b ...€¦ · Christiaan Weiler cab 54 s . a . r . l . 0 c a p i t a l s oci l 6. 0 0 e u s i r e t Z 5 1 2. 3 9 6. 9 7 9. 0 0 0 3

Christiaan Weilercab54

s.a.r.l.

capital social 6.000 eu siret 512.396.979.00035 rcs bordeaux no. ordre S13221

no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w

eb cab54@christiaanweil

er.n

et -

architecture, theory and strategy

Deze presentatie betreft een voorstel voor een bijdrage aan het onderzoekswerk van het Atelier Rijksbouwmeester. Het zal ontwerpmethodiek en ontwerponderzoek aanrijken als hulpmiddel voor besluitvorming in de nieuwe complexe en soms onzekere context zoals het zich onder andere in de Omgevingswet manifesteert. Ontwerp biedt de methodologie bij uitstek om vanuit verschillende domeinen de nodige transitie te sturen door middel van duurzame ruimtelijke ontwikkeling.

De klimaattransitie en andere maatschappelijke opgaven vereisen gelijkgestemdheid over nieuwe doelstellingen, nieuwe samenwerkingen, nieuwe services, nieuwe projekten en nieuwe afspraken. VCRS brengt ze in een coherent en zelf-organiserend verband en ziet ruimtelijke gebiedsontwikkeling als een gelegenheid voor de gezochte maatschappelijke transitie.

vcrsvalue-cycle for real-sPaceEen experimenteel instrument voor trans-disciplinaire samenwerking in gebiedsontwikkeling, met ontwerpmethodiek als basis voor gezamenlijke waarde-exploratie.

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE

deelnemers

afsPraken

middelen

services

doelen


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


vcrs

indeX

inleiding Value-Cycle-for-Real Space Van marktwerking naar cultuurwerking

1. aanbod Inhoudelijk (beknopt) Financieel

2. aanPak vcrs - Toelichting Een instrument vcrs - Toepassing 1 Lokatieonderzoek vcrs - Toepassing 2 Experimentele gespreksrondes vcrs - Toepassing 3 Ontwerp en organisatiecultuur in Nederland en Frankrijk

3 bijlage Mogelijke onderzoekscases Mogelijke gesprekspartners Mogelijke bèta-testers Mogelijke gespreks-lokatiecases Mogelijke service-design experts

NB. Voor alle verwijzingen naar ‘cultuur’ wordt gedoeld op onderling onderscheidbare gedragspatronen, zoals bedrijfscultuur, jeugdcultuur, straatcultuur, etc.

doelen

deelnemers

middelen

services

afsPraken

De vijf project-aspecten van VCRS

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


vcrs - value-cycle for real-sPacevan markTwerking naar culTuurwerking

ontwerpmethodiek, organisatie, transitie

Deze presentatie betreft een voorstel voor een bijdrage aan het onderzoekswerk van het Atelier Rijksbouwmeester. Het zal ontwerpmethodiek en onderzoek aanrijken als hulpmiddel voor besluitvorming in de nieuwe soms onzekere context van trans-sectorale samenwerking. Ontwerp biedt de methodologie bij uitstek om met verschillende domeinen de transitie te sturen aan de hand van duurzame ruimtelijke ontwikkeling. Het dan van belang te weten welke specifieke rol ruimte speelt in organisatiekwesties, zodat ruimtelijk ontwerp een relevante bijdrage kan leveren aan maatschappelijke transitie.

Het voorstel bestaat uit drie toepassingen van een experimenteel instrument voor transitiesturing. De werknaam ‘Value-Cycle-for-Real-Space’ weerspiegelt de inzet: een principe van circulaire zelf-organiserende processen, de sturende kracht van culturele waarden, de aandrijvende kracht van economische waarde, en de unieke rol van ruimte als opgave én conditie bij transitiesturing (met een knipoog naar de on-line “real-time”, ca. 30 jaar geleden). VCRS is trans-disciplinair inzetbaar, en geeft inzicht in de onderling afhankelijke belangen van de volgende vijf: a) Doelen, b) Deelnemers, c) Middelen, d) Services en e) Afspraken.

De VCRS zal enerzijds (1) worden aangewend om transitie-voorbeeld-lokatie’s te onderzoeken om hun ontstaan en bestaan uit te leggen. Anderzijds (2) zullen met de VCRS een viertal gesprekken worden opgezet. Hiermee kan de relatie tussen Doelen en

Middelen worden onderzocht in een complex overlegkader. Verder (3) zal de rol van ontwerponderzoek in organisatie-cultuur worden toegelicht aan de hand van “design-thinking” en ontwerpmethodieken uit de service-design.

Het onderzoek hanteert een nederlands-frans parallel-trajekt, voor wat betreft de lokatieonderzoeken en organisatie-cultuur. Er zullen nederlands en franse lokaties besproken worden, en “design-thinking” en organisatie-cultuur zullen in een nederlandse en franse context bekeken worden. Hiermee kan de culturele dimensie van organisatie en leadership in bestuurscultuur worden geduidt.

Het klimaat, mijns inziens de meest fundamentele hedendaagse maatschappelijke opgave, met een grote verantwoordelijkheid voor de bouwketen, kent geen specialistische grenzen. De klimaattransitie kan dus ook geen geïsoleerde materiële opgave zijn; het slagen vereist een brede maatschappelijke steun. Het is “alle hens aan dek”; alle overheid, het hele bedrijfsleven en alle inwoners.

De klimaattransitie en andere maatschappelijke opgaven vereisen gelijkgestemdheid over nieuwe doelstellingen, nieuwe samenwerkingen, nieuwe services, nieuwe projekten en nieuwe afspraken. VCRS brengt ze in een coherent en zelf-organiserend verband en ziet gebiedsontwikkeling een gelegenheid voor de gezochte maatschappelijke transitie:van marktwerking naar cultuurwerking.

Christiaan Weiler, 22 mei 2018


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


apprecier

defin

ir

imaginerconstruire

test

er

EMPATHIZE

EVA

LUAT

E

prototype

defi

ne

ideate

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE

vcrsaanbod - inhoudelijk (beknopt)

een instrumentdrie Toepassingen

VCRS is een experimenteel instrument voor trans-disciplinaire samenwerking in gebiedsontwikkeling, met ontwerpmethodiek als basis voor gezamenlijke waarde-exploratie.

De VCRS zal worden aangewend:

1. .. om nederlandse en franse transitie-VooRbEElD-lokatiE’S te onderzoeken en hun ontstaan en bestaan te begrijpen, als mogelijke van een nieuwe trans-sectorale gebiedsaanpak. De vergelijking van nederlandse en franse lokatie’s zal verschillende bestuurs-culturen verduidelijken.

2. .. om een viertal tESt-gESpREkkEn op te zetten, en zodoende de relatie tussen Doelen (cultuur) en Middelen (gebieden) in een complexe organisatie-structuur te onderzoeken, te begrijpen en te sturen. Dit faciliteert een brede toewijding aan de transitie-opgave.

3. .. om de bijdrage van ontwerponderzoek aan organisatie en besluitvorming toe te lichten aan de hand van ontwerpmethodiek en “DESign-thinking” uit de service-design. Complexe opgaven zijn gebaat bij voortschreidend gezamenlijk inzicht in een taal die alle deelnemers begrijpen. Deze culturele dimensie van bestuur en leadership zal vanuit nederlands en frans perspectief worden belicht.

cartoucherie, Toulouse

CULTURE

INFLUENCE

PROGRAMME

RESOURCES

COMMUNITY

CULTURE

doelen deelnemers

onTwerP

afsPraken

middelen

services


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


vcrsaanbod - financieel

U UREN REIZEN HONO. TOTAAL FACTUREN80 ex btw btw ontheven

200 1.800

MEI 12 960Voorbereiding 8

31 mei Overleg 4.1-3 juni Reis 300

JUNI 40 3.200VCRS-analyse Lokatie 1 16VCRS-gesprek v1. Milieu 16Design artikel Opzet 4RBM-overleg 4

25-30 juni Reis 300

JULI 40 3.200VCRS-analyse Lokatie 2 16VCRS-gesprek v2. Sociaal 16Design artikel Proces 4RBM-overleg 4

23-28 juli Reis 300

AUG

SEPT 40 3.200VCRS-analyse Lokatie 3 16VCRS-gesprek v3. Economie 16Design artikel Technieken 4RBM-overleg 4

24-29 sept Reis 300

OKT 40 3.200VCRS-analyse Lokatie 4 16VCRS-gesprek v4. Cultuur 16Design artikel Houding 4RBM-overleg 4

22-27 okt Reis 300

NOV 28 2.240Redactie Eindredactie 8Design artikel Eindredactie 8RBM-overleg 8

26-30 nov Presentatie 41 dec Reis 300

sous-total #REF! jours

divers remise eu

SOUS - TOTAL HT eu

tva 0,0 % EXONERE euSOUS - TOTAL TTC eu

TOTAL eu

conditions NB 1 Vente services à l'étranger. TVA Intracommunautaire FR36 512.396.979conditions NB 2 Merci de régler les factures sous 15 jrs, avec mention du référence de document

PAIEMENT de préférence par virement banquaire sur (voir RIB joint) : SARL Christiaan Weiler Architectecode banque code guichet no. compte clé RIB30003 03311 00020107084 86BIC IBANSOGEFRPP FR76 3000 3033 1100 0201 0708 486

-10,1%

17.800,00

-10,1%

16.000

ST01 : 30%

16.000 17.800

16.000,00

16.000,00

16.000,00

0,00

ST00 : 30%

4.800

ST00 : 30%4.800

1.600SOLD : 10%

-1.800,00

4.800

cab54 research and strategy | christiaan weiler architecte ir. msc. | s.a.r.l. a 6.000 eu | rcs bordeaux 512.396.979 | ordre S13221 | maf 258404/Z/10


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


vcrsaanPak

vcrs - Toelichting

Een instrument

Vanuit bijna alle domeinen van de maatschappij worden pogingen ondernomen om meer resultaat te boeken met minder middelen - een zoveelste parafrasering van Mies: “More with Less”. In plaats van specialistische optimalisatie is samenwerking tussen sectoren steeds vaker een succesfactor.

De VCRS brengt vijf projectaspecten in verband voor trans-sectorale samenwerking: a) Doelen, b) Deelnemers, c) Middelen, d) Services en e) Afspraken *). Elk aspect betreft concrete overwegingen, bijvoorbeeld: Doelen - klimaattransitie, Deelnemers - besluitvorming, Middelen - grondstoffen en kennis, Services - verdienmodellen, Afspraken - instituten. *) Middelen en services kunnen eventueel van plek verwisselen of gelijktijdig in overweging komen.

De vijf aspecten zijn afzonderlijk te benoemen, maar inzicht en actie in juist hun onderlinge afhankelijkheid kan zelf-organisatie stimuleren. Er is niet één aspect dat het proces start, noch is er een voorkeursvolgorde, maar onderlinge coherentie kan een stabiele koers bevorderen. Dit schema van invloeden geeft een complexe dynamische context, waarin de bijdrage van ontwerp en plaats krijgt - het organiseren van MIDDELEN ten behoeve van het concretiseren van DOELEN.

VCRS wordt voor deze onderzoeksopgave op drie manieren toegepast :

vcrs - Toepassing 1

lokatieonderzoek (nl+FR)

Het instrument zal in deze eerste toepassing de opzet geven om nederlandse en franse transitie-voorbeeld-lokatie’s te onderzoeken om hun ontstaan en bestaan uit te leggen. Deze lokaties zullen naast elkaar komen te staan, en onderling vergelijkbaar worden, in materiële en culturele zin.

De VCRS structuur is ontstaan uit het onderzoek “The Origin of Spaces” naar een selectie van europese third-places. De voorlopige resultaten, zoals de VCRS, kunnen nu worden getest op andere lokaties om de toepasbaarheid te verbeteren. Voor elke lokatie zal worden gekeken naar de gegevens voor elk van de vijf VCRS projectaspecten:

a) Doelen - Welke motivatie heeft geleid tot het initiatief van de initieele fase van de onderneming in het algemeen, en/of het project in het bijzonder; b) Deelnemers - Welke mensen een centrale of meer perifere rol hebben gespeeld, bij de genoemde onderneming en/of project; c) Middelen - Welke middelen zijn aangewend om het project te starten, immateriële middelen (kennis en ervaring), of materiële middelen (geld, grond, opstal, etc.);d) Services - Welke diensten of activiteiten, kunnen/moeten worden ontwikkeld om de initieële doelstellingen te activeren; e) Afspraken - Welke interne en externe afspraken zijn nodig voor het stabiliseren van de projectomgeving, die de interne en externe gedragingen bepalen, en die de doelen waarmaken.


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


vcrs - Toepassing 2

Experimentele gespreksrondes

Met behulp van het VCRS organisatieprincipe worden gesprekken opgezet om het principe ‘live’ te testen. De bevindingen hiervan zullen de lokatieanalyses helpen interpreteren.

Om variaties in de relatie “doelen-middelen” aan het licht te brengen worden vier gespreksrondes uitgevoerd. Steeds zal een case-lokatie beschouwd worden. Vanuit de vijf VCRS-aspecten wordt de ontwikkeling van dit gebied nu beschouwd door een aantal ‘vakgroep’ vertegenwoordiger. In elke ronde wordt een andere vertegenwoordiger gevraagd voor het aspect ‘Doelen’ *).

De eerste vertegenwoordiger omschrijft (a.) welke Doelen hij/zij kan nastreven met de ontwikkeling van het gebied. Vervolgens kan door de tweede vertegenwoordiger worden overwogen (b.) welke Deelnemers daarbij betrokken zouden moeten. Daarna wordt besproken (c/d.) welke Middelen zij over (kunnen/moeten) beschikken. Dan wordt bekeken (c/d.) welke Services voorstelbaar zijn om de doelen na te streven. Uiteindelijk, wanneer doelen, deelnemers, middelen en services coherent zijn, kunnen (e.) projectaspecten vastgelegd worden in afspraken.

Voor elke gespreksronde komt er andere (a.) Doelstelling in het gesprek. Zodoende wordt bij (c.) Middelen duidelijk welke ruimtelijke beperkingen en kansen daarbij horen. *) één voor elke groep van de Unesco SDG’s - Milieu, Sociaal, Economisch, Cultureel.

vcrs - Toepassing 3

ontwerp en organisatiecultuur (nl+FR)

Om de bijdrage van ontwerponderzoek aan besluitvorming toe te lichten moet een verschil gemaakt worden tussen ontwerp als object, en ontwerp als proces. In sommige bedrijfstakken leidt dit verschil tot twee verschillende ontwerp-activiteiten: vormgeving, en ontwerpmethodiek voor participatieve projectorganisaties. In de laatste komen alle deelnemers aan het woord, en staat de ervaring van de eindgebruiker centraal.

Een belangrijke term in deze praktijk is “design-thinking”. Het gaat hier niet over vormgeven voor uitvoering, maar om ontwerp als een trans-disciplinaire taal voor participatief onderzoek voor opdrachtformulering. “Design-thinking” zal vanuit nederlands en frans perspectief worden belicht.

VCRS als organisatieprincipe is zeer geïnspireerd door ontwerpmethodiek. Design is vanzelfsprekend meer een creatief dan een kritisch proces. Het zal worden aangereikt als een hulpmiddel voor gezamenlijk voortschreidend inzicht en aansprakelijkheid. We kunnen bestuur en besluitvorming benaderen in de context van design-thinking, en aan de hand van de benodigde managementhouding de invloed van bestuurscultuur verhelderen. Het verschil tussen nederlandse en franse bestuurscultuur is niet een onderwerp op zich, maar een veld waarin een meer of minder constructieve bestuurhouding voor maatschappelijke transitie aan het licht komen.


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


referenTies

Mogelijke onderzoekscases

De opzet van het VCRS organisatieprincipe is een voortvloeisel uit observatie en onderzoek naar een aantal europese third-places gedurende het project The Origin of Spaces. Deze plekken kunnen worden gekenmerkt door hun onafhankelijke ontwikkeling, hun gemengde activiteiten en hun aanvullende maatschappelijke drijfveren, zoals klimaat, collectief beheer, en sociaal ondernemen. De VCRS is erbij gebaat te worden getest op andere lokaties om de toepasbaarheid te verbeteren. De lijst hieronder is een suggestie van lokatie’s in Nederland en in Frankrijk die dezelfde karakteristieken vertonen.

Frankrijk 1: R-Urban, Gennevilliers (93), Doina Petrescu;

Frankrijk 2: La Cartoucherie, Toulouse (34), Sylvain Barfety;

Nederland 1: De Ceuvel, Amsterdam-Noord, Esmee Jiskoot (o.v.);

Nederland 2: Wagenwerkplaats, Amersfoort, Cees Anton de Vries (o.v.).

Mogelijke gesprekpartners

Voor de VCRS gespreksrondes is een groep deelnemers van verschillende horizon nodig. Er zijn vier personen voor de vier SDG themas voor het VCRS aspect ‘Doelen’: Milieu, Sociaal, Economisch en Cultureel. Daarnaast zijn er vier personen voor de vier overige VCRS aspecten: Deelnemers, Middelen, Services, Afspraken. Recente ontmoetingen hebben voor die posities een aantal personen in beeld gekomen. De lijst hieronder is een suggestie van deelnemers die geïnformeerd, gepolst en geïnteresseerd zijn om bij te dragen aan de gesprekken.

a) Doelen 1/ Milieu: Amber van Tatenhoven, Royal Haskoning DHVa) Doelen 2/ Sociaal: Socrates Schouten, Waag Societya) Doelen 3/ Economie:Ton van Namen, Montefiore Vastgoeda) Doelen 4/ Cultuur: Pascal Gielen, Culture Commons Quest Office

b) Deelnemers: Eva de Klerk, Scheepsbouwloods NDSM

c) Middelen: Thijs Asselbergs, ATAindex Architectuur

d) Services: Erik Roscam Abbing, Livework Service Design

e) Afspraken: Ellen van Bueren, Urban Development Management, TU Delft, AMS


s.a.r.l.


no. m

af 2

5840

4 / Z

10

72 r

ue m

ayau

do

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


Mogelijke bèta-testers

Het is van belang de toepasbaarheid van de aanpak steeds in het oog te houden. Daarom lijkt het goed om dit in een parallel-trajekt te toetsen met mensen die werkelijk ermee aan de slag zouden moeten kunnen - zogenaamde Beta-testers:

Katheleen Poels, Royal Haskoning DHV; Dorien van Hoogstraten, MOOI Noord Holland

Mogelijke gespreks-lokatiecases

Om de gespreksrondes een concrete context en houvast te geven is het goed een lokatie aan te wijzen waarin de ontwikkeling geprojecteerd kan worden. De mogelijkheid de lokatie enigszins te kennen heeft een groot voordeel voor de relevantie van de bijdragen. Ter wille van een enerzijds neutrale maar tegelijkertijd ook strategische context worden de volgende suggesties gedaan:

Lokatie-case A: Een perifeer stationsgebied, bijvoorbeeld Lage Zwaluwe, Noord-Brabant, of De Vink, Zuid-Holland;

Lokatie-case B: Een landelijke lokatie, bijvoorbeeld Putten, Gelderland, of Woerden, Utrecht;

Lokatie-case C: Een herbestemmings lokatie, bijvoorbeeld Kleefse Waard, Arnhem, of Merwe-Vierhaven, Rotterdam.

Mogelijke experts in service-design

Een goed contact met de Nederlandse en de Franse praktijk van design-thinking is nodig om de verschillende aspecten van deze methodologie in hun bestuursculturele context te zien. Twee mensen zouden hier een stevige bijdrage aan kunnen bieden:

Gaelle Seznec, OCTO Paris en IO TU Delft;Erik Roscam Abbing, Livework Service Design

cab54s.a

.r.l. capital social 6.000 eu siret 512.396.979.00035 rcs bordeaux no. ordre S1322

1 no

. maf

258

404

/ Z10

72

rue

may

audo

n 33100 bordeaux tel +33 6 26 01 22 30 w


er.n

et -


dank

Documents

0c a p i t al s oci l6. 0 s . a . r . l . 3 1 0 b ...€¦ · Christiaan Weiler cab 54 s . a . r . l . 0 c a p i t a l s oci l 6. 0 0 e u s i r e t Z 5 1 2. 3 9 6. 9 7 9. 0 0 0 3