25
AHH-09 Geology ITB STRUKTUR BUMI & LITOSFER

01-Struktur Bumi &Lithosfer

Embed Size (px)

DESCRIPTION

GEOLOGI ITB

Citation preview

Page 1: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

STRUKTUR BUMI & LITOSFER

Page 2: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

BUMI DALAM PERSPEKTIF RUANG ANGKASA

* ATMOSFER & HIDROSFER

* BIOSFER

* KONTINEN & SAMUDERA

Page 3: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

GAMBARAN PERMUKAAN BUMI

MEMBERIKAN REKAMAN DARI DINAMIKA BUMI

• KONTINEN

Shield, Stable Paltform, Folded Mountain

• SAMUDERA

Oceanic Ridge, Abyssal, Seamounts, Trench, Continental Margin

Page 4: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

STRUKTUR BUMI

• Inti Bumi (Core)

• Selubung (Mantle)

• Kerak (Crust)

Diameter 12,756 km, keliling pada ekuator 40,075 km. Berdasarkan penelitian gelombang seismik bumi terdiri dari tigalapisan utama yang mempunyai komposisi yang berbeda-beda. Secara kompoisisi dibagi menjadi; IntiInti,, SelubungSelubung dan KerakKerak.

Page 5: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

IntiInti (Core)(Core)

• 16% dari volume bumi• Terbagi dua menjadi inti padat dan inti cair• Mempunyai komposisi logam Besi dan Nikel seperti padameteor• Temperatur dipusat inti bumi: 4200oC

SelubungSelubung (Mantle)(Mantle)• 83% dari volume bumi• Membentuk lapisan setebal 2900 km• Batuan selubung adalah Peridotite yg terdiri dari silikon, oksigen, besi dan magnesiun (Si, O, Fe, Mg)• Temperature pada bagian bawah 3,800oC dan bagian atas800oC.

KerakKerak (Crust)(Crust)• Lapisan tipis, 0.5% dari volume bumi• Terdiri dari : kerak benua (SiAl) dan Kerak samudra (SiMa).• Batas kerak dan selubung adalah bidang diskontinuitasMohorovicicMohorovicic

Page 6: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

IntiInti (Core)(Core)

• 16% dari volume bumi• Terbagi dua menjadi inti padat dan inti cair• Mempunyai komposisi logam Besi dan Nikel seperti pada meteor• Temperatur dipusat inti bumi: 4200oC• Sifat kemagnetan bumi terjadi mungkin dikarenakan fluida pada inti

luar berputar dengan kecepatan yang berbeda dengan inti padat

SelubungSelubung (Mantle)(Mantle)• 83% dari volume bumi• Membentuk lapisan setebal 2900 km• Batuan selubung adalah Peridotite yg terdiri dari silikon, oksigen,

besi dan magnesiun (Si, O, Fe, Mg)• Temperature pada bagian bawah 3,800oC dan bagian atas 800oC.

KerakKerak (Crust)(Crust)• Lapisan tipis, 0.5% dari volume bumi• Terbagi menjadi dua: kerak benua (SiAl) dan Kerak samudra

(SiMa).• Batas kerak dan selubung adalah bidang diskontinuitas

MohorovicicMohorovicic

Page 7: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

KERAK BENUA (CONTINENTAL CRUST)KERAK BENUA (CONTINENTAL CRUST)

• KERAK BENUA mempunyai tebal 30 -50 km, dapat sangat tebal dapatmencapai 80 km seperti di bawah pegunungan Himalaya dan sangattipis dibawah laut membentuk pinggiran benua.

• Secara umum terdiri dari Granit, Si, Al, K, Ca• Memproduksi panas radioaktif dari K, U dan Th• Umur 1 – 2.5 Ga, tertua 3.9 Ga yang ditemukan di Greenland, Canada

dan Australia

KERAK SAMUDRA (OCEANIC CRUST)KERAK SAMUDRA (OCEANIC CRUST)

• KERAK SAMUDRA mempunyai tebal 8 km, • Secara umum terdiri dari BASALT, GABRO• Si, Al, K, Ca < dari kerak benua• Umur 200 Ma, ditemukan di laut Pacific Barat dan timur

kepulauan Mariana

Page 8: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

STRUKTUR BUMI

Page 9: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

STRUKTUR BUMI

PENJALARAN GELOMBANG SEISMIK DIDALAM BUMI

Page 10: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

PERUBAHAN KECEPATAN GEL. P & S PADA KEDALAMAN

STRUKTUR BUMI

Page 11: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

STRUKTUR BUMI DAN STRUKTUR BUMI DAN PERAMBATAN GELOMBANG SEISMIK PERAMBATAN GELOMBANG SEISMIK

P DAN SP DAN S

VVpp = (K + 4= (K + 4μμ/3)//3)/ρρ

VVss = = μμ//ρρ

K = modulus young, K = modulus young, μ = μ = rigidity, rigidity, ρρ =density=density

Page 12: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

STRUKTUR BUMI

LithosfirLithosfir adalahadalah kerakkerak dandan selubungselubung bagianbagian atasatas•• RelatifRelatif dingindingin: T<1200: T<1200--13001300ooCC•• DensitasDensitas ratarata--rata rata LithosphericLithospheric mantlemantle = 3.30 = 3.30 gm/cmgm/cm33

•• DensitasDensitas ratarata--rata rata kerakkerak benuabenua = 2.75 gm/cm= 2.75 gm/cm33

•• DensitasDensitas ratarata--rata rata kerakkerak samudrasamudra = 2.90 gm/cm= 2.90 gm/cm33

•• DensitasDensitas lithosfirlithosfir samudrasamudra berumurberumur 80 80 m.ym.y. = 3.27 . = 3.27 gm/cmgm/cm33

•• DensitasDensitas litosfirlitosfir benuabenua setebalsetebal 100 km = 3.14 100 km = 3.14 gm/cmgm/cm33

••Crystalline Basement & Cover Crystalline Basement & Cover ( ( sedimensedimen))

AsthenosfirAsthenosfir adalahadalah bagianbagian daridari selubungselubung•• RelatifRelatif panaspanas: T>1200: T>1200--13001300ooCC•• DensitasDensitas ratarata--rata = 3.23 gm/cmrata = 3.23 gm/cm33

Page 13: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

LITHOSFER & ASTENOSFER - KERAK & MANTEL

STRUKTUR BUMI

Page 14: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

LITHOSPHERELITHOSPHERE• Joseph Barrell (1914) memberikan definisi lithosphere untuk bagian luarstruktur bumi yang bersifat rigid dan dingin, sedangkan asthenosphere untukbagian yang lebih dalam, yang panas dan bersifat plastis yang merupakantempta terjadinya kompensasi isostasi.

• T<300T<300--450450ooC yang C yang berkomposisiberkomposisi granitikgranitik•• T<600T<600ooC yang C yang berkomposisiberkomposisi mafikmafik atauatau ultramafikultramafik•• TerdiriTerdiri daridari kerakkerak dandan selubungselubung bagianbagian atasatas•• BagianBagian paling paling atasatas terdiriterdiri daridari SpinelSpinel PeridotitePeridotite dandan bagianbagian

bawahnyabawahnya Garnet Garnet PeridotitePeridotite dengandengan ketebalanketebalan 75 km75 km•• KetebalanKetebalan bervariasibervariasi mulaimulai 7 km 7 km dipunggungandipunggungan tengahtengah samudrasamudrasampaisampai keke 200 km 200 km padapada kerakkerak benuabenua..

•• Continental Lithosphere Continental Lithosphere umumnyaumumnya lebihlebih tuatua daridari 2 2 GaGa•• Oceanic Lithosphere Oceanic Lithosphere relatihrelatih lebihlebih mudamuda, < 200 Ma, < 200 Ma• Dapat menjalarkan stress• Merupakan daerah yang di dominasi oleh conductive heat flowconductive heat flow

Page 15: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

PERUBAHAN TEMPERATUR PADA KEDALAMAN

STRUKTUR BUMI

Page 16: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

ASTHENOSPHEREASTHENOSPHERE

• T>1200T>1200--13001300ooCC•• TerdiriTerdiri daridari atasatas Garnet Garnet PeridotitePeridotite + minor + minor EclogiteEclogite + 1% partial melt+ 1% partial melt•• MentransmisikanMentransmisikan tekanantekanan•• KetebalanKetebalan bervariasibervariasi, , jikajika mengacumengacu padapada LVZ, LVZ, tebalnyatebalnya 100100--250 km250 km•• SumberSumber untukuntuk magma basalt magma basalt dandan kimberlitekimberlite• Merupakan daerah yang di dominasi oleh convective heat flowconvective heat flow•• Merupakan daerah kopensasi isostasi

Page 17: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

GAMBARAN PERMUKAAN BUMI

MERUPAKAN PROSES DINAMIKA BUMI

• KONTINEN

Shield, Stable Paltform, Folded Mountain

• SAMUDERA

Oceanic Ridge, Abyssal, Seamounts, Trench, Continental Margin

Page 18: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

RANGKAIAN PEGUNUNGAN

GAMBARAN PERMUKAAN BUMI

Page 19: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

JALUR STRUKTUR UTAMA

GAMBARAN PERMUKAAN BUMI

Page 20: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

DISTRIBUSI PUSAT GEMPA

GAMBARAN PERMUKAAN BUMI

Page 21: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

RANGKAIAN GUNUNG API

GAMBARAN PERMUKAAN BUMI

Page 22: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

KONFIGURASI (MOSAIK) LITOSFER

BATAS LEMPENG (LITOSFER)

Page 23: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

TEKTONIK LEMPENG (PLATE TECTONICS)

BATAS DIVERGEN, KONVERGEN & STRIKE-SLIP

Page 24: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

GERAK DIVERGEN, KONVERGEN & STRIKE-SLIP

TEKTONIK LEMPENG

Page 25: 01-Struktur Bumi &Lithosfer

AHH-09Geology ITB

INTERAKSI LEMPENG (PLATE)INTERAKSI LEMPENG (PLATE)

A.A. DivergenDivergenB.B. TransformTransform

C. C. KonvergenKonvergen ((SubductionSubduction))D. D. KonvergenKonvergen ((CollisionCollision))