14
"สสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสส" โโโ โโโโโโ โโโโโโโโ (โโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโ "โ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโ โโโโโ โโโโโโ" โโโโโโโโโ โโโโ โโโโโโโโโโโโโโ โโโโ "โโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโ" โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โ โโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโ, 18 โโโโโโ โ.โ.2552) สสสสสสสสส “ผผผผผผ 3 ผผผ ทททททททททท "ททททททททททททท" ททททททททททททททททททททททททททททท ททททททททททท ททททททททททททททททททททททททททททททททททททททท "ททท ทททท" ททททททททททททททททททททททททททททททททททท” 1) โโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโ โโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโ โโ - โโโโโโโโโโโโโโโโโ, โโโโโโโโโโโ, โโโ โโโโ โโโโโโโโโโ

สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ถอดความจากงานเปิดตัวหนังสือชุมชนจินตกรรม จากวาจาของ เกษียร เตชะพีระ

Citation preview

Page 1: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

"สอนหน�งส�อชุมชุนจิ�นตกรรมของคร�เบ็�น"

โดย เกษี�ยร เตชะพี�ระ

( เร�ยบเร�ยงจากคำ�าอภิ�ปรายของผู้��เข�ยนในงานเป�ดต�วหน�งสื#อ "ช$ม

ช นจ�นตกรรมของศาสืตราจารย'เบเนด�ก แอนเดอร'สื�น" ในงานตลาดว�ชา มหาว�ทยาล�ยชาวบ�าน

" ว+าด�วยช$มชน ศ�ลปะและชาต�น�ยม" จ�ดโดยม�ลน�ธิ�

โคำรงการต�าราสื�งคำมศาสืตร'และมน$ษียศาสืตร' ณ คำณะศ�ลปศาสืตร' มหาว�ทยาล�ยธิรรมศาสืตร' ท+าพีระจ�นทร', 18 มกราคำม พี.ศ.2552)

เกร��นน�� “ผมดี�ใจิ 3 ต�อ ท�.หน�งสื#อ "ช$มชนจ�นตกรรม" พีากย'ไทยของศาสืตราจารย'เบเนด�ก แอนเดอร'สื�น หร#อท�.ประดาล�กศ�ษีย'ล�กหาเราเร�ยกขานว+า "คำร�เบ0น" ได�แปลและจ�ดพี�มพี'สื�าเร0จเป1นร�ปเล+ม”

1) ต+อแรก ก+อนอ#.นผู้มด�ใจเพีราะผู้มเคำารพีร�กคำร�เบ0นมาก ท�2งในแง+สื+วนต�วท�.ท+านม�พีระคำ$ณต+อผู้ม สืน�บสืน$นให�คำนออกจากป3าอย+างผู้มได�ไปเร�ยนต+อเม#องนอกและช+วยเหล#อด�านต+างๆ จนเร�ยนจบ อ�กท�2งในแง+ป5ญญาคำวามร� �ท�.ท+านเป1นคำร�หน7.งในสื�.คำนท�.ช+วยเปล�.ยนว�ธิ�มอง โลกของผู้ม - ได�แก+คำร�ชาญว�ทย', คำร�ช�ยว�ฒน', คำร�เบ0น และคำร�น�ธิ� ฉะน�2น เม#.อผู้ลงานช�2นเอกของคำร�ท�.เป1นเพีชรน�2าหน7.งในวงว�ชาการสื�งคำมศาสืตร'ของโลก ได�จ$ต�ในเม#องไทย ท�นให�คำร�เบ0นได�เห0นและช#.นชมล�กสื�ญชาต�ไทยของคำร�เล+มน�2ในวาระอาย$คำร�คำรบ 6 รอบพีอด� ผู้มจ7งย�นด�มาก 2) ผู้มด�ใจต+อท�.สืองเพีราะผู้มเป1นอด�ตสืมาช�กท�มแปลท�.ล�ม

Page 2: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

เหลว ได�เคำยพียายามร+วมท�มแปลงานช�2นน�2 แต+ด�วยเหต$นาน�ปการ ผู้มแปลล+าช�าเก�นก�าหนด ไปไม+ตลอดรอดฝั่5. ง จนต�องบอกศาลาและร� �สื7กผู้�ดในใจเสืมอมา เม#.อเห0นงานช�2นน�2สื�าเร0จล$ล+วงในท�.สื$ดด�วยคำวามเพี�ยรพียายาม มานะอ$ตสืาหะของท�มแปลและอาจารย'ชาญว�ทย'บรรณาธิ�การ ก0ด�ใจเป1นธิรรมดา 3) สื$ดท�าย ผู้มด�ใจเพีราะผู้มใช�หน�งสื#อเล+มน�2ของคำร�เบ0นเป1นต�าราสือนว�ชาว+าด�วยคำวามเป1น ชาต�-ชาต�น�ยมและการเม#องเปร�ยบเท�ยบในระด�บปร�ญญาโท-เอกท�.คำณะร�ฐศาสืตร' ธิรรมศาสืตร' และท�.อ#.นๆ ในเม#องไทยมาหลายป< จากประสืบการณ' ผู้มพีบว+าคำวามท�.นอกจากเน#2อหาต�าราล7กซึ้72งกว�างขวางมากแล�ว การท�.ม�นเป1นภิาษีาอ�งกฤษี น�กศ7กษีาไทยจ7งม�ป5ญหาท�บซึ้�อนทว�คำ�ณในการเข�าถึ7งเน#2อหาเพีราะอ$ปสืรรคำด�าน ภิาษีา ต�องม�วเสื�ยเวลาฝั่3าด+านภิาษีาเพี#.อท�าคำวามเข�าใจว+าหน�งสื#อเข�ยนว+าอะไรก�นแน+ เป1นหล�ก ท�าให�ไม+ม�โอกาสืเวลาและพีล�งงานไปคำร$ +นคำ�ดถึกเถึ�ยงอภิ�ปรายเจาะล7กเน#2อหาของ ม�นในช�2นเร�ยนเท+าท�.คำวร บ�ดน�2เม#.อม�ฉบ�บพีากย'ไทยก0จะท�าให�การสือนเร#.องน�2ของผู้มต+อไปข�างหน�าง+าย ดายข72นมาก ผู้มขอขอบคำ$ณท�มแปลและบรรณาธิ�การแทนน�กศ7กษีาของผู้มไว�ในท�.น�2ด�วย ผู้มอยากอภิ�ปรายเป�ดต�วหน�งสื#อ "ช$มชนจ�นตกรรม" ของคำร�เบ0นว�นน�2 ไม+ใช+ในฐานะผู้��ใช�ม�นไปเข�าใจและว�เคำราะห'ว�จารณ'ชาต�ไทย-

ชาต�น�ยมไทย-คำวาม เป1นไทยด�งท�.เคำยท�ามา เพีราะน7กอะไรใหม+ ๆ เก�.ยวก�บเร#.องน�2นไม+ออก ปรากฏการณ' ชาต�น�ยมในการเม#องไทยระยะหล�งมาน�2ท�าให�ผู้มร� �สื7กคำล�ายท�. Michael Palin ตลกป5ญญาชนช#.อด�งของอ�งกฤษีซึ้7.งระยะหล�งห�นมาเอาด�ด�านถึ+ายท�าและเข�ยนสืารคำด� ท+องเท�.ยวท�.วโลก แกร�าพี7งซึ้�2าแล�วซึ้�2าอ�กในฉากจบซึ้�2าแล�วซึ้�2าอ�กของรายการตลกท�ว� Monty Python"s Flying Circus ตอนท�. 16 ซึ้7.งแพีร+ภิาพีทางสืถึาน�โทรท�ศน' BBC เม#.อ 29 ก�นยายน คำ.ศ.1970 ว+า : -

Page 3: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

"I have this terrible feeling of deja vu..."

("ผู้มร� �สื7กแย+มากคำล�ายก�บว+าเคำยเห0นเร#.องแบบน�2มาก+อนแล�ว...")

นอกจากน�2 ผู้มเช#.อว+าผู้��อภิ�ปรายท+านอ#.นคำงจะพี�ดถึ7งเร#.องน�2อย�+แล�ว ก0เลยอยากลองห�นมาพี�ดถึ7ง "ช$มชนจ�นตกรรม" ในฐานะคำนสือนหน�งสื#อเล+มน�2บ�างว+าเท+าท�.ท�ามาได�ประสืบการณ'แง+คำ�ดอะไรพีอมา เล+าสื�+ก�นฟั5ง

หน�งส�อ "Imagined Communities" ในส�ยต�อ�จิ�รย ฝร��ง

Fred Hallidayแรงบ�นดาลใจให�ผู้มอยากห�นมาอภิ�ปรายในฐานะคำน

สือนหน�งสื#อเล+มน�2มาจากบทคำวามช�2น หน7.งของศาสืตราจารย' Fred Halliday ช#.อ "The revenge of ideas : Karl Polanyi and

Susan Strange", openDemocracy, 24 September 2008, www.opendemcoracy.net Fred Halliday เป1นอด�ตอาจารย'คำวามสื�มพี�นธิ'ระหว+าง

Page 4: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

ประเทศช#.อด�งท�. London School of Economics and

Political Science แห+งมหาว�ทยาล�ยลอนดอน, อด�ตสืมาช�กกองบรรณาธิ�การ New Left Review อ�นข72นช#.อว+าเป1นวารสืารว�ชาการฝั่3ายซึ้�ายช�2นน�าของโลกท�.ย#นนานมาร+วมก7.ง ศตวรรษี, เขาเป1นเพี#.อนร+วมชาต�ชาวไอร�ชของคำร�เบ0นและป5จจ$บ�นเป1นศาสืตราจารย'ท�างาน ว�จ�ยอย�+ท�. The Barcelona Institute for International

Relations ในสืเปน อ�นท�.จร�งบทคำวามของ Halliday ช�2นน�2ม$+งอภิ�ปรายคำวามคำ�ดของน�กเศรษีฐศาสืตร'การเม#องช�2นน�าผู้��ล+วงล�บไปแล�ว 2 ท+านได�แก+ Karl Polanyi (คำ.ศ.1886-1964) ก�บ Susan Strange

(คำ.ศ.1923-1998) ซึ้7.งต+างก0บ$กเบ�กการว�เคำราะห'ว�จารณ'เศรษีฐก�จท$นน�ยมตลาดเสืร�โดยเฉพีาะภิาคำ การเง�นท�2งในระด�บประเทศและโลกอย+างสื�าคำ�ญ ซึ้7.งคำวามคำ�ดด�งกล+าวกล�บมาสือดร�บก�บสืถึานการณ'ว�กฤตเศรษีฐก�จโลกป5จจ$บ�นอย+าง เหมาะเจาะสืาสืมย�.ง ทว+าบ�งเอ�ญตอนต�นบทคำวามน�2น Halliday ได�เล+าประสืบการณ'สือนหน�งสื#อ 20

กว+าป<ของเขาประกอบอย+างน+าสืนใจด�วยว+า : -

" ม�หน�งสื#ออย�+ 3 เล+มท�.ผู้มสือนแล�วอ�.มเอมใจย�.งเพีราะแต+ละเล+มท�าสื�.งท�.การศ7กษีาท�2งหลายท�2ง ปวงคำวรท�าในแบบของม�นเอง น�.นคำ#อท�าทายบรรดาสืมมต�ฐานท�.มาจากสืาม�ญสื�าน7ก...

"เล+มแรกคำ#องานคำลาสืสื�คำของ E.H. Carr เร#.อง The

Twenty Years" Crisis (คำ.ศ.1939)?

"งานย�.งใหญ+ท�.ปล$กกระต$�นคำวามคำ�ดเล+มสืามคำ#อ The Great Transformation : The Political and Economic Origins of Our Time (คำ.ศ.1944) ของ Karl Polanyi...

"สื+วนหน�งสื#อสื�าคำ�ญเล+มสืองน�2นได�แก+ Imagined

Communities (คำ.ศ.1983) ของเบเนด�ก แอนเดอร'สื�น อ�นเป1นงานศ7กษีาว+าอารมณ'คำวามร� �สื7กและคำวามเก�.ยวดองเช#.อมโยงของ

Page 5: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

บรรดาผู้��คำน ท�.เอาเข�าจร�งไม+เคำยประสืบพีบพีานหร#อต�ดต+อก�นโดยตรงเลยน�2นม�นรวมก�นก+อต�ว เป1นเอกล�กษีณ'ร+วมท�.พีวกเขาเข�าใจว+าเป1นเอกล�กษีณ'แห+งชาต�ได�อย+างไร, และย�งศ7กษีาเน#2อแท�ท�.ม�ล�กษีณะพีลการและประด�ดประดอยข72น (แม�บ+อยคำร�2งจะเหล#อว�สื�ยจะไปย�บย�2งท�ดทานได�) ของการน�บเน#.องสื�งก�ดท�.เพี�.งปรากฏข72นน�2...

"การได�เอ+ยบอกคำน หน$+มสืาวเร#อนร�อยจากท�.วโลกว+าน�.ร� �ไหมชาต�ต+างๆ อ�นเป1นท�.ร �กย�.งของพีวกเขาน�2นอ�นท�.จร�งม�นเป1นของสืม�ยใหม+ ไม+ใช+โบร�.าโบราณ, ม�นม�ฐานคำวามเป1นจร�งทางภิาวว�สื�ยรองร�บมากกว+าคำวามภิ�กด�ของแฟันสืโมสืรฟั$ตบอล ท�2งหลายแหล+แคำ+น�ดเด�ยว, และแนวคำ�ด "ชาต�" เองเป1นสื�.งต�องสืงสื�ยซึ้�กถึามได�ท�2งในทางการว�เคำราะห'และศ�ลธิรรมน�2น น�บเป1นคำวามสื$ขใจแบบไม+ถึ#อชาต�ท�.หาได�ยากของอาจารย'ผู้��สือนเลยท�เด�ยว

"ถึ�าพีวกเขาจ�าอะไรอ#.นท�.ผู้มสือนไม+ได�เลยละก0 ผู้มหว�งว+าพีวกเขาจะจ�าสื�.งน�2นได�"

Page 6: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

สอนหน�งส�อชุมชุนจิ�นตกรรมของคร�เบ็�น

เวลาผู้มสือน หน�งสื#อ "Imagined Communities" ให�น�กศ7กษีาท�.ผู้+านมา ก0ม�ประสืบการณ'คำวามร� �สื7กสืน$กสื$ขใจสืะใจท�.ได�สือนเร#.องชาต�ไทย-ชาต�น�ยมไทย -คำวามเป1นไทย คำล�ายอาจารย' Fred

Halliday เช+นก�น จ7งใคำร+ขอยกบางฉากบางตอนมาเป1นต�วอย+างเล+าสื�+ก�นฟั5งด�งน�2 : -

1) เม#.อสือนเร#.อง "Concepts and Definitions" (แนวคำวามคำ�ดและคำ�าจ�าก�ดคำวาม) ของชาต�ในบทท�. 1 Introduction

ของหน�งสื#อ ป5ญหาแรกท�.เจอคำ#อน�กศ7กษีาไทยคำ$�นช�นอย�+ใต�มนต'สืะกดของ Reification ของชาต� คำ#อย7ดม�.นถึ#อม�.นว+าชาต�เป1นว�ตถึ$สื�.งของก�อนกายภิาพีจร�งๆ เป1นต�วเป1นตนอย+างไม+คำ+อยเคำยน7กสืงสื�ย ฉะน�2น ภิารก�จอ�นแรกคำ#อต�องร�องท�กให�พีวกเขาร� �สื7กต�วและสืล�ดมายาคำต�อ�นน�2ไปเสื�ย ก+อน ท�าย�งไงให�เก�ด the shock of recognition หร#ออาการต#.นตระหน�กร� �ได�ว+าชาต�เป1นของจ�นตกรรมหร#อต�Bงต+างข72น?

ปกต�ผู้มจะถึามน�กศ7กษีาว+า เคำยเห0นชาต�ไทยไหม? แบบเห0นด�วยตาเปล+าของต�วเองน+ะ?

น�กศ7กษีาสื+วนใหญ+จะงง แต+บ�างจะหล$ดปากว+าเคำย ทว+าพีอซึ้�กไซึ้�ไล+เล�ยงเข�าก0จะพีบว+าสื�.งท�.เขาเห0นเป1นเพี�ยงบางสื+วนบางเสื�2ยว (ตรอกซึ้อย, ถึนน, เม#อง, หม�+บ�าน, ต�าบล ฯลฯ) หร#อสื�ญล�กษีณ'ของชาต� (เช+น ธิงชาต�) เท+าน�2น ไม+ใช+ชาต�ไทยท�2งหมดจร�งๆ ด�เหม#อนทางเด�ยวท�. จะเห0นชาต�ไทยท�2งหมดได�คำ#อเหาะออกไปใน

Page 7: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

อวกาศแล�วมองลงมาบนพี#2นโลกสื+วนน�2 แต+แน+นอน ต+อให�ข�.ยานอวกาศหร#อดาวเท�ยมออกไปนอกโลกได� มองลงมาก0ไม+เห0นชาต�ไทยอย�+ด� จะเห0นแต+พี#2นท�.หลากสื�สื�นเข�ยวๆ ฟัDาๆ ต�ดเป1นพี#ดไปหมด แยกไม+ออกบอกไม+ถึ�กว+าตรงไหนไทย/พีม+า/ลาว/เขมร/มาเลเซึ้�ย ฯลฯ อย+างเป1นเอกเทศช�ดเจน ตกลงชาต�จ7งเป1นสื�.งท�.เราล#มตาแล�วไม+เห0น แต+ถึ�าลองหล�บตาล+ะ จะเห0นชาต�ไทยไหม?

ปรากฏว+าเม#.อพีวกเขาลองหล�บตาด�ก0พีล�นเก�ดน�ม�ตหมายเห0นชาต�ไทยสืว+างวาบข72นมาท�นท� เห0นเป1นร�ปขวานหร#อกระบวยต�กน�2า ซึ้7.งเอาเข�าจร�งก0ม�อย�+แต+ในแผู้นท�.เท+าน�2น ไม+ม�ให�เห0นได�ข�างนอก!

ชาต�จ7งเป1นคำวามจร�งชน�ดท�.คำ$ณต�อง (หล�บห�?) หล�บตาแล�วจ7งเห0นเป1นสื�.งท�.สืร�างด�วยจ�นตกรรม 2) เร#.องท�.ท�าคำวามเข�าใจยากท�.สื$ดเร#.องหน7.งในหน�งสื#อ "ช$มชนจ�นตกรรม" ของคำร�เบ0นคำ#อเร#.อง "Apprehensions of Time"

(คำวามเข�าใจเร#.องกาลเวลา) ในบทท�. 2 Cultural Roots (รากฐานทางว�ฒนธิรรม) และประเด0นสื�าคำ�ญท�.สื$ดในเร#.องน�2นคำ#อการเปร�ยบเท�ยบคำวามแตกต+างระหว+างการ คำ�ดเข�าใจเร#.องเวลาแบบ Messianic time

(กาลเวลาแบบเมสืไซึ้อาห') ในย$คำกลางก+อนม�ชาต� ก�บแบบ homogeneous, empty time (สื$ญกาลสืหม�ต�) ในย$คำสืม�ยใหม+ซึ้7.งเป1นเง#.อนไขให�สืามารถึจ�นตกรรมชาต�ได� อะไรคำ#อ Messianic time ซึ้7.งเอ#2อให�เก�ดการเข�าใจเวลาแบบ simultaneity-along-time (อด�ต-ป5จจ$บ�น-อนาคำตเก�ดพีร�อมก�น)? อะไรคำ#อ Homogeneous, empty time ซึ้7.งเอ#2อให�เก�ดการเข�าใจเวลาแบบ simultaneity-across-time (เหต$เก�ดพีร�อมก�นในขณะเด�ยวก�น)? อ�นหล�งเข�าใจได�ไม+ยากน�กเพีราะเป1นคำต�เวลาแบบท�.เราคำ$�นช�นอย�+ในน�ยายและ หน�งสื#อพี�มพี' แต+อ�นแรกไม+ง+าย...

ว�ธิ�ของผู้มคำ#อยกต�วอย+างบทสืนทนาระหว+างผู้มก�บภิร�ยานานมาแล�ว กล+าวคำ#อจ�+ๆ ว�นหน7.งระหว+างให�นมล�ก เธิอก0ถึามผู้มว+า

Page 8: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

"เกษี�ยร ร� �ไหมท�าไมต�วถึ7งเข�าป3า?"

ผู้มก0ว�เคำราะห'บรรยายเป1นคำ$�งเป1นแคำวตามประสืาน�กร�ฐศาสืตร'ว+าเป1นเหต$ผู้ลการเม#องผู้สืมศร�ทธิาอ$ดมการณ'บวกคำวามคำ�บแคำ�นสื+วนต�ว ฯลฯ

เม�ยผู้มสื+ายหน�าแล�วบอกว+า : -

"ม+ายช+าย...ท�.ต�วเข�าป3าก0เพีราะถึ�าต�วไม+เข�าป3า เราก0ไม+ได�เจอก�นน+ะซึ้�"

ผู้มฟั5งแล�วถึ7งก�บอ72ง...แต+คำ�ดๆ ด�ก0เอ�อจร�งนะคำร�บ เพีราะถึ�าไม+เข�าป3า ผู้มก0คำงเร�ยนจบไปต�2งแต+ป< 2521 และคำลาดก�บภิร�ยาซึ้7.งเพี�.งเข�าธิรรมศาสืตร'ภิายหล�ง แต+เพีราะผู้มเข�าป3าไปหลายป< และออกจากป3ามาคำ#นสืภิาพี ก0เลยได�เจอภิร�ยา ร�กชอบก�นและแต+งงานอย�+ก�นม�ล�กด�วยก�น ภิาษีาไทยเร�ยกเร#.องท�านองน�2 ว+า "พีรหมล�ข�ต" ว�ธิ�คำ�ดแบบ "พีรหมล�ข�ต" (Messianic time) ซึ้7.งผู้ลเก�ดก+อนเหต$ (เหต$ : พีรหมล�ข�ตไว�ให�ได�เจอเม�ยป< 2525; ผู้ล : จ7งเข�าป3าต�2งแต+ป< 2519)

กล�บตาลป5ตรก�บว�ธิ�คำ�ดป5จจ$บ�นของเราท�.เหต$เก�ดก+อนผู้ล (เหต$ : ถึ�กฆ่+าหม�+และร�ฐประหาร 6 ต$ลาคำม 2519; ผู้ล : จ7งเข�าป3าเม#.อ 5

ธิ�นวาคำม 2519)

น�.นหมายคำวามว+าม�ใคำรคำนหน7.งอย�+เบ#2องบนล�บๆ น�+นคำอยก�าก�บการแสืดงท�.เก�ดข72นแล�วในอด�ต-และท�.จะเก�ดข72นในอนาคำต-อย�+ใน ป5จจ$บ�นน�2พีร�อมเพีร�ยงก�นไป ท+านม�ท�พียเนตรท�.เล0งแลเห0นถึ�วนตลอดกระบวนเวลา (simultaneity-along-time) น�.นเท�ยว

3) น�ยาย, หน�งสื#อพี�มพี', ท$นน�ยมการพี�มพี', ตลาดผู้��อ+าน,

ภิาษีาท�องถึ�.น ฯลฯ เหต$ป5จจ�ยเหล+าน�2เก�.ยวข�องก�บการก�าเน�ดจ�ตสื�าน7กเร#.องชาต�อย+างไร? เป1นคำ�าถึามคำล$มท�ายบทท�. 2 Cultural Roots

Page 9: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

ต+อตลอดบทท�. 3 The Origins of National Consciousness

(ก�าเน�ดของสื�าน7กแห+งคำวามเป1นชาต�) ซึ้7.งไม+ง+ายท�.จะเข�าใจ และน+าอ�ศจรรย'ท�.คำร�คำ�ดได�ย�งไง - ท�.เช#.อมโยงสื�.งของปรากฏการณ'เล0กใหญ+แตกต+างหลากหลายเหล+าน�2ร �อยเร�ยง เข�าด�วยก�นเป1นเร#.องเป1นราวได� ผู้มเห0นว+าปมสื�าคำ�ญคำ#อ คำวรเข�าใจว+าท�.คำร�เบ0นท�าคำ#อพียายามเล+าประว�ต�เช�งว�ตถึ$น�ยมว�ฒนธิรรมของ เง#.อนไขคำวามเป1นไปได�ในการคำ�ดชาต�ได� (a cultural materialist historical account of the conditions and possibility of the perception of nation) ม�น จ7งไม+ใช+เร#.องบ�งเอ�ญท�.ในช+วงคำร�สืต'ศตวรรษีท�. 18 เด�ยวก�นน�2น น�ยายหลายเร#.องของ Charles Dickens เล+าฉากกร$งลอนดอนจาก bird"s-eye view หร#อว�วตานก หร#อบรรยายฉากคำรอบ คำล$มท�.วโรงงานเหม#อนมองจากหล�งคำาลงมา ประหน7.งผู้��เข�ยนม�ห�ท�พีย'ตาท�พีย'ต�ดป<กเหาะข72นไปได�แล�วจ�นตกรรม "เห0น" หน+วยสื�งคำมท�2งหมดในคำราวเด�ยว อ�กท�2งไม+ใช+เร#.องบ�งเอ�ญท�.เคำร#.องม#อสื�ารวจสืถึ�ต�และสื�ามะโนคำร�วประชากรพี�ฒนาข72นมาเพี#.อปDอนข�อม�ลด�บช+วยให�ผู้�� ปกคำรองสืามารถึหล�บตาวาดภิาพี "เห0น" หน+วยการเม#องท�2งหมดใต�อ�านาจปกคำรองของตนในช+วงเวลาใกล�เคำ�ยงก�น

4) อาการร+วมอย+างหน7.งของน�กศ7กษีาหลายรายท�.ถึ�กปล$กให�ต#.นข72นมา "ไม+เห0น" ชาต�เร�ยบร�อยแล�วก0คำ#อ ต#.นเต�นในคำวามร� �คำวามเข�าใจใหม+ เก�ดคำวามภิาคำภิ�ม�ทะนงตน พีาลเกล�ยดชาต� มองชาต�ไม+ข72น และย�2มหย�นเยาะเย�ยพีวกท�.ย�งเช#.อชาต�และร�กชาต�ว+าช+างโง+เขลาเบาป5ญญาดวง ตาไม+เห0นธิรรมเสื�ยน�.กระไร ผู้มคำ�ดว+าน�.เป1นอาการคำล�าย "สืาวแรกร$ +นต#.นนมต�ม" ของต�วเอง แล�วห�นไปเยาะเย�ยเพี#.อนร+วมร$ +นท�.หน�าอกย�งไม+อวบข72นว+าไม+สืมหญ�ง.....

การ เข�าใจสื�.งใหม+ไม+ม�อะไรผู้�ด แต+ถึ�าม�นกระจ+างจ�าเสื�ยจนตาลาย

Page 10: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

พีาลไม+เห0นคำวามจร�งอย+างอ#.นด�านอ#.น ด�ถึ�กด�เบาคำวามจร�งเหล+าน�2น อห�งการมม�งการ ก0เลยจะพีลอยเป1นอ$ปสืรรคำข�ดขวางคำวามเข�าใจสื#บต+อไปของต�วเอง เพีราะเรา ไม+คำวรล#มว+า คำ�าถึามน�าอย+างหน7.งของคำร�เบ0นใน "ช$มชนจ�นตกรรม" คำ#อท�าไมคำนน�บร�อยๆ ล�านท�.วโลกจ7งร�กของท�.ไม+อาจเห0นได�ด�วยตาเปล+า ไม+ใช+ว�ตถึ$สื�.งของกายภิาพีจร�งๆ หากจ�นตกรรมหร#อต�Bงต+างข72น ถึ7งแก+ยอมฆ่+าและยอมตาย ยอมเสื�ยสืละอย+างใหญ+หลวงกระท�.งพีล�เล#อดเน#2อช�ว�ตต�วเองเพี#.อจ�นตกรรมอ�น น�2ตลอดประว�ต�ศาสืตร'สืองศตวรรษีท�.ผู้+านมา? พีล�งของม�นอย�+ตรงไหน? ม�นท�างานอย+างไร? และในทางกล�บก�น ม�นม�คำ$ณม�ด�านบวกอย+างไรบ�างต+อการต+อสื��ของผู้��ถึ�กกดข�.ร �งแกท�.ผู้+านมา? ผู้มเห0นว+าต�วแทนเด+นช�ดท�.สื$ดของอาการเกล�ยดชาต�น�ยมจนสื$ดโต+งด�งกล+าวในวง ว�ชาการไทยศ7กษีาคำ#อเพี#.อนเกลอผู้มเอง ศาสืตราจารย' ดร.

ธิงช�ย ว�น�จจะก�ล แห+งมหาว�ทยาล�ยว�สืคำอนซึ้�น ด�งเขาได�เข�ยนไว�ในบทคำวามหลากช�2นระยะหล�งน�2 รวมท�2งบทว�จารณ'ท�.เขาขยายคำวามจากบทสืร$ปของงานว�จ�ยเร#.อง "๖ ต$ลาฯในคำวามทรงจ�าของฝั่3ายขวา" (๒๕๕๑) ท�.เขาบ+นว+า "อด�ตซึ้�าย-อด�ตขวาสืาม�คำคำ�ต�านท$นน�ยมและอเมร�กา" จนเป1นท�.ต#.นเต�นฮื#อฮืาในหม�+ผู้��สืนใจการก+อต�วประท�วงของพี�นธิม�ตรประชาชน เพี#.อประชาธิ�ปไตยท�2งหลาย เม#.อผู้มได�อ+านบทว�จารณ'ของธิงช�ยช�2นน�2 ผู้มเข�ยนอ�-เมลตอบเขาไปตอนหน7.งว+า: -

Kasian: "Someone may be tempted in a not too distant future to summarize this debate among the old left as follows: Somsak blames it on PAD-ism; Thongchai blames it on nationalism; Kasian blames it on capitalism."(" ในอนาคำตอ�นไม+ไกลน�ก ใคำรสื�กคำนอาจน7กใคำร+จะสืร$ปข�อถึกเถึ�ยงในหม�+ซึ้�ายเก+าด�งน�2: สืมศ�กด�Kโทษีล�ทธิ� พีธิม., ธิงช�ยโทษีล�ทธิ�ชาต�น�ยม,

Page 11: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

เกษี�ยรโทษีล�ทธิ�ท$นน�ยม")

ซึ้7.งธิงช�ยก0ตอบมาว+า

Thongchai: "This summary is fantastic. I think it captures lots of questions, differences, problems, strength and weakness of one another."("ข�อสืร$ปน�2ว�เศษีมาก ผู้มคำ�ดว+าม�นจ�บประเด0นคำ�าถึาม, คำวามแตกต+าง, ป5ญหา, จ$ดแข0งและจ$ดอ+อนของก�นและก�นได�มากมายท�เด�ยว")

ผู้มอยากเร�ยนว+าการท�.พีวกชาต�น�ยมท�.เป1นอด�ตซึ้�าย-อด�ตขวาห�นมาจ�บม#อก�นต+อต�านสื�.งท�.พีวกเขาเห0นเป1นภิ�ยท$นน�ยมโลกาภิ�ว�ตน'น�2น ม�นก0ไม+ต+างจากการท�.พีวกต+อต�านชาต�น�ยมท�.เป1นอด�ตซึ้�ายห�นมาขานร�บสืน�บสืน$น พีวกเสืร�น�ยมใหม+ฝั่3ายขวาตะว�นตก เพี#.อต+อต�านกล$+มท$นเก+าผู้�กขาดท�.อ�างราชาชาต�น�ยมในไทยตอนเก�ดว�กฤต เศรษีฐก�จป< 2540

และม�นก0ไม+ต+างจากการท�.พีวกต+อต�านฝั่3ายน�ยมเจ�าท�.เป1นอด�ตซึ้�ายห�นมาปกปDองแก�ต+างร�องเช�ยร'กล$+มท$นใหญ+ผู้�กขาดทางธิ$รก�จการ เม#องของไทยและด+ากราดผู้��ท�.บ�งอาจว�จารณ'กล$+มท$นใหญ+น�2นโดยไม+ฟั5งเสื�ยง ใคำรสื$ดล�.มท�.มประต� เพี#.อต+อต�านพี�นธิม�ตรศ�กด�นา-อ�ามาตยาธิ�ปไตยในป5จจ$บ�นพีวกเราพีวกเขาต+างก0 เล#อกข�างเล#อกฝั่3ายตามอคำต�ทางอ$ดมการณ'ของตนในสืถึานการณ'เฉพีาะท�.เปล�.ยนไป ก�นท�2งน�2น - เป1นธิรรมดา

ขอแต+อย+าสื$ดโต+งจนไม+เห0นป5ญหาด�านอ#.น ไม+เห0นจ$ดบอด จ$ดอ+อน ล�กษีณะเฉพีาะด�านเฉพีาะสื+วนของทรรศนะอคำต�ของตน จนด�ถึ�กด�หม�.นศ�กด�Kศร�คำวามเป1นมน$ษีย'ของคำนท�.มองต+างไปหมดเท+าน�2นเอง

ท�.มา หน�งสื#อพี�มพี'มต�ชนรายว�น หน�า 6

6 ก$มภิาพี�นธิ' พี.ศ. 2552 ป<ท�. 32 ฉบ�บท�. 11290

13 ก$มภิาพี�นธิ' พี.ศ. 2552 ป<ท�. 32 ฉบ�บท�. 11297

Page 12: สอนหนังสือชุมชนจินตกรรมของครูเบ็น Teach "Imagined Communities"

20 ก$มภิาพี�นธิ' พี.ศ. 2552 ป<ท�. 32 ฉบ�บท�. 11304