-
1
آیا است ، است؟
نجوائی با خویشتن
دکتر علی اکبرخانجانی
-
2
بسم اهلل الرحمن الرحیم
آیا است ، است ؟عنوان کتاب :
مؤلف : دکتر علی اکبر خانجانی
0631تاریخ تألیف :
10تعداد صفحه:
-
3
نی من منم و نی تو توئی ، نی تو منی من منم و هم تو توئی ، هم تو
منی هم
من با تو چنانم ای نگار ختنی که من توام یا تو منی عجبمکاندر
.« هر گاه که نیک و بد را از هم تمیز دادی آنگاه خدا شده ای »
«اوست اثر گوته از تراژدی ف»
تقدیم : های آواره « بودن»به
کان زمانی که پدر از بی کسی در کشید آغوش مادر با فریب ز عالم
نیستی که بودم خویشتن
سرنگون گشتم به وادی غریب
-
4
«به جای مقدمه»
ه از کجا و چگونه این ماجرا را آغاز کنم . فقط یکبار بود ، نه
بیشتر . نمی دانم کجا بود و کی . نمی دانم ک فکر می کنم هیچ جائی از
مکان و زمان نبود .
فقط یکبار بود که او را دیدم .و نمی دانم چگونه بگویم که دلتان پاک
بسوزد . نمی دانم چگونه وصف جمالش کنم ، که عقلتان پاک ببازد
جانتان تازه گردد . نمی دانم به چه صورت دیدمش :
آنی در صورت طفل شیر خواره ای ، آنی در صورت صنم زیبا و پری روئی
،
و آنی در صورت پیر زالی ، به پیری هزاران هزار سال ، به پیری آدم ،
« من»و آنی به صورت
وآنی هیچ نبود و جز من کسی نبود . بر من گذشت .« آن»بود و هزاران
سال طول کشید که این «آن»و همه اینها یک
آنچه را که می نالم و چه خام و بّچه وار ، حسرت دیدار اوست و تالشی
در وصف جمال او و همین .
«قّصۀ قّصه گو»
یکی بود ، یکی نبود و جز قّصه گوی ما هیچ کس نبود .ای پر غّصه .
قّصه ای که قّصه نیست بلکه از واقعّیت هم امشب می خواهم قّصه ای را
برایتان بگویم . قّصه
حقیقی تر است و یا شاید بهتر بگویم قّصه ترین قّصه ایست که تا به
حال شنیده اید . داستانی که هرگز در هیچ جائی اّتفاق نیفتاده است و در
عین حال در هر زمان و همیشه اّتفاق می افتد ، همین االن نیز دارد
اّتفاق
افتد و همیشه اّتفاق می افتد ، همین االن نیز دارد اّتفاق می افتد
و حّتی بعد از آنکه قّصه ام تمام شد و نیز میقبل از اینکه قّصه را
شروع کنم . این اّتفاق از قدیمی ترین اّتفاقات است . ولی از بس که
اّتفاق افتاده است و
شنود و جّدی نمی گیرد . می افتد ، هیچکس متوّجه آن نمی شود و آن را
نمیاین قّصه را وقتی می شود واقعًا شنید و فهمید که تمام ذّرات دل و
جانمان به هیچ چیز جز خودش گوش ندهد
. یعنی این قّصه حّتی احتیاج به گفتن هم ندارد ، یعنی گفتنی نیست
بلکه شنیدنی است بدون اینکه گفته شود . ر نشویم .آره ، داشتم می گفتم
. از موضوع دو
یکی بود یکی نبود و جز قّصه گو هیچکس نبود . واین قّصه گو می خواست
که قّصه ای برای بّچه ها تعریف کند . قّصه ای که از تمام قّصه ها ،
قّصه تر باشد و از تمام واقعّیت ها حقیقی تر . از تمام امکانات ممکن
تر
پوچی ، پوچ تر . از چشم به آدم نزدیکتر و از خدا دورتر . و از تمام
ابهامات مبهم تر . از عالم بزرگتر و ازکه ، یکی بود یکی نبود و جز
قّصه گو هیچکس نبود و او آنجا نبود . او سر جایش م، داشتم می
گفتبگذریم
نبود ولی همه چیز سر جایش بود . گاهی موقع احساس می کرد که سر جایش
نیست و برای همین می رفت نه نگاه می کرد تا مطمئن شود . ولی همینکه
چشمش به چشم خود می افتاد دلش به هم می خودش را توی آی
خورد و حالت تهّوع به او دست می داد .خالصه ، این قّصه گوی ما خیلی
سعی داشت که قّصه را بگوید و قال کار را بکند ولی هر چه که سعی می
ش می رفت و به محض اینکه یادش می آمد تا می کرد بگوید نمی توانست .
به عبارتی موضوع قّصه یادخواست که به زبان بیاورد دو مرتبه از یادش می
رفت . و خالصه اینکه قادر نبود . واین حالت او را بیمار کرده بود .
بّچه ها همگی بی صبرانه منتظر بودند و چشم بر دهن قّصه گو دوخته بودند
. وهی دلشان غش
ت حوصله شان سر می آمد و حالشان هم بد می شد .می رفت و نیز کم کم
داش آره ، قّصه گوی ما با این شعر که نمی دانم از کدام شاعر است این
چنین قّصه را تمام کرد .
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا من اینجا همش حالم به
هم بخورد
ه اش نرسید . و بّچه ها همه ناکام شدند .قّصۀ ما به سر رسید ولی
قّصه گوی ما به قّص
-
5
* * *
آیا است ، است ؟
آیا هرگز گل یاس از عطر خویش سر مست شده است ؟ آیا هرگز خشخاش از
مخّدر خویش نشئه گشته است ؟
آیا هرگز فوتونهای نور بر خویش تابیده است ؟
آیا هرگز بوته توت فرنگی میوه خویش را چشیده است ؟ یا هرگزعصبهای
بینائی ، خویش را دیده است ؟آ
آیا هرگز سلوّلهای مغز انسان به خویش فکر کرده است ؟
آیا هرگز انسانی در حال تفّکر بر تفّکر خویش اندیشیده است ؟ آیا
هرگز فاعلی در حال فاعلّیت ، مفعول خویش بوده است ؟
ه است ؟« بود»ی در حال بودن « بودن»آیا هرگز
رگز است ، است ؟آیا ه و یا بعد از آنکه است ، است .
آیا ... یا ؟
آیا خوب بهتر است یا بد ؟ آیا زیبا ، زیبا تر است یا زشت ؟
آیا عشق دوست داشتنی تر است یا نفرت ؟ آیا شیرین ، شیرین تر است یا
ترش ؟
آیا باال مرتفع تر است یا پائین ؟ فید ، سفید تر است یا سیاه ؟آیا
س
......................................... ؟
......................................... ؟
آیا یک اّول تر است یا دو ؟ آیا مرغ مقّدم تر است یا تخم مرغ ؟
...................................... ؟
؟ ..................................... ؟« نبودن »وجود دارد یا «
بودن»آیا
......................................... ؟
........................................ ؟
آئینه ها را بشکنید ! «.عادت»زیستن در ورای
ساعت ها را از کار بیندازید ! «.زمان»تن در ورای زیس
و سپس سنگی بردارید و مغزتان را متالشی کنید ! « .ذهن»زیستن در
ورای
اگر ...
اگر دندان نبود ، نان نبود و معده نبود و مابعد آن نبود ، اگر چشم
نبود ، گیسوان نبود و کمر نبود و مابعد آن نبود ،
مان نبود و نوای مرغان نبود ،اگر گوش نبود ، ساز و
ک..................................................................
-
6
..................................................................
نبود ،« زمان»نبود و « بودن»نبود ، « من»و اگر
ان هم نبود .انسان نبود و جه
ما از مشاهده جهان ، از لمس زنان و بوئیدن عطر گالن چه می فهمیم
؟
زندگی چیست و ُمردن چیست ؟ آیا بودن و نبودن فرق می کند ، یا
خوابیدن و نخوابیدن ؟
و من که سیگار می کشم و اگر نکشم ، به جای آن چه می توانم کرد ؟
............................................
؟....................................
من فکر می کنم که دارم فکر می کنم . واز پس فکر کردنم ، فکر می کنم
که به چه فکر کرده ام . وسپس به این نتیجه می رسم که همش داشته ام فکر
می کردم . واین چنین نتیجه می گیرم که آدم متفّکری هستم و
است ،انسان حیوانی متفّکر و این خیلی مسخره است .
من می اندیشم چون نمی توانم که نیاندیشم . می خوابم برای اینکه نمی
توانم که نخوابم . می خورم چون که نمی توانم که نخورم . نفس می کشم
چون نمی توانم که نکشم
......................................................
که نمی توانم که ندارم . ازدواج می کنم چون تنهایم و تنهایم چون
فکر می کنم چون چون و دوست می دارم هستم و هستم چون نمی توانم که
نباشم .
و زندگی می کنم چون که نمی توانم که نکنم و بعد خسته می شوم چون که
خیلی زندگی می کنم و سپس و بعد خودم را می کشم چون که نمی توانم تصمیم
به خود کشی می گیرم چون که حوصله ام سر رفته است
که نکشم . و بعد نتیجه می گیرم که انسان حیوانی است که نمی تواند
آنچه را که بکند ، نکند . وآنچه را که نکند ، بکند.
ی که جز بر عشق استوار نیست و عشقی « بودن»م را معلوم کنم . «
بودن»و من امروز می خواهم تکلیف
عشق بدست می « تکرار »ناشی می گردد . و من از « تکرار»جود می آید و
عادتی که از که از عادت بوم را توجیه می کند . عشق به زن ، عشق به
فرزند ، عشق به داشتن و عشق به نداشتن « بودن»آورم که
ِ ...................داشتنهای قدیمی و تکراری و نداشتن های قدیمی
و تکراری ، داشتن زندگی ، د اشتن « .نبودن»و داشتن ِ « . بودن»
تکرار است . تکرار چی ؟« بودن»پس ، یعنی بودن های تکراری . وآنقدر
تکرار می « بودن»است . تکرارِ خودِ « بودن»لۀ اّول تکرارِ هدر و
مه و تکرار تبدیل می گردد . یعنی تداوم بودن و این ادا« تداوم»شود
که دیگر تکرار آن از یاد می رود و به ی که بودن « بودن»ش تهی و بیگانه
می کند . یعنی « بودن»را از « بودن»ممتد و مستمر و الینقطع ، خود
آن است . این فراموشی از منطقۀ ذهن « تداوم»ش را فراموش می کند .
وآنچه که باقی می ماند « بودن »ِ و سپس این فراموشی به ذهن نیز « .
بودن»نیست ، بلکه مقدم تر از آن از منطقه وجود است ، از منطقه
سرایت می کند .برای درک بهتر این فراموشی خاص به ذکر چند مثال می
پردازم : کلمه ای را و یا جمله ای را انتخاب کنید .
را . و سپس آن را به طور سریع و پشت سر هم تکرار کنید . آب آب آب
آب آب « آب»مثاًل کلمۀ .با با با با با
..................................................
بزودی در خواهید یافت که چگونه این کلمه مسخ می گردد و در حین
تکرار بی معنی می شود و کاماًل حس می کنیم که زبان ، حّس شنوائی و
باالتر از آن ذهنمان به بازی گرفته می شود .از آنجائیکه این
آزمایش
، تأثیرات آن کاماًل مشهود است .آگاهانه و عمدی است شاخه گلی را
انتخاب کنید . بهتر است که با این گل تا به حال کمتر سر و کار داشته
اید . برای آزمایش نظیر تکرار کلمه ، از آن استفاده کنید . اّول فقط
یکبار آن را ببوئید و از بینی جدا کنید . وسپس دوباره آن را مّدتی
ن بگیرید و عمیقًا و بطور ممتد آن را ببوئید . بزودی متوّجه خواهید
شد که هر چه بیشتر و در مقابل بینی تامکّرر تر آن را می بوئید ، احساس
می کنید که کمتر عطر و بوی آن را حس می کنید و در عین حال خود گل
را نمی فهمید ، گو و عمل بوئیدن را بتدریج فراموش می کنید . تا
جائیکه حس می کنید که اصاًل بوی آناینکه ، یک حالت کرختی و بی خاصّیتی
به شامه تان و نیز به ذهن تان دست داده است . هر چه آن را بیشتر
را کمتر حس می کنید ، از بوئیدن آن یک لّذت مرموزی به شما که بویش
به طور ممتد می بوئید در عین حال نی تان برایتان خوش آیند و مقدور
نیست . دست می دهد . بطوریکه جدا کردن گل از مقابل بی
جنس مخالفی را )زن یا مرد( برای اّولین بار مالقات می کنید .
زیبائی ، طّنازی ، جّذابّیت ، مالحت ، وقار یا خصلت و شخصّیت خاّصی از
او شما را جذب می کند . حال اگر این مالقات دیگر هرگز تکرار نشود و
ادامه
یار زیاد این اثر و جّذابّیت در شما از بین می رود و فراموش می
گردد . حال اگر این نیابد به احتمال بس
-
7
مالقات را چه حضورًا و یا حّتی در ذهن تان تکرار و نشخوار و مزه
مزه کنید مسّلمًا هر لحظه و هر روز گشته اید . ولی احساس عالقه و
مجذوبّیت بیشتری می کنید ، تا جائیکه حس می کنید که عاشق و شیفته
او
ماجرای مرموز دیگری در حال تکوین است . وآن این است که بتدریج هر
چه « عشق»در زیر پوست این بیشتر این مالقاتها تکرار و تکرار می گردد و
تا حّدی که دیگر تداوم همیشگی می یابد و به وصال می رسد ،
گر این عشق بوده است ، بتدریج جای تهی می جذابّیت و حاالت و صفاتی
که موجب و آغاز ،زیبائی ، مالحتجانشین آن می شود . واین تکرار و در
نتیجه عادت هر چه حاّدتر « عادت»خالی می گردد و کند و از محتوا
و شدید تر باشد این به اصطالح عشق ، شدید و شدید تر به نظر می آید
. وحال آنکه تمام آن عواملی که « عادت»به نظر عاشق نمی آید و آنچه از
این مالقات بر جای مانده است موجب این عشق گشته بود دیگر
به اوست .را تجزیه و تحلیل کنید و دلیلی بر آن « عشق»اگر بخواهید
این و در این مرحله حاّد اعتیاد ، یعنی عشق ،
در کار نیست همین بیابید ، خواهید یافت که هیچ منطقی و عّلتی نمی
یابید . واینکه می گویند عشق را منطقیو کریستالیزاسیون است که در
صفحات بعد بیشتر به آن خواهیم پرداخت . « عادت»است . وتنها دلیلش
همانا
ی این عشق آتشین را بر مال می کنیم . این عشقی که حّتی حاضر اوحال
با یک محک و آزمایش کوچک محتو بودید که جانتان را و همه چیزتان را
فدایش کنید .
به کس دیگر هم عالقه ای دارد و یا داشته است . عالوه بر شما ناگاه
متوّجه می شوید که معشوق شما بهحّتی اگر این عالقه یک رابطه عاطفی
باشد . ویا حّتی بدتر از آن متوّجه شوید که معشوق شما قصد ترک
شود . می بینیم که این به کردن شما را دارد ، در یک آن این عشق به
کینه و نفرتی بی پایان تبدیل میو از خودبیگانگی مفرط و حاّد نبوده است
، چگونه احساس « اعتیاد»اصطالح عشق که چیزی جز
را می آفریند . مالکّیت آدم ، بردگی مدرن .« مالکّیت»اشته یا مال
من باش و جز من از همه متنّفر و بیزار و یا الاقل بی تفاوت ، و گرنه
دیگر نمی توانم دوستت د
باشم . واگر مرا ترک کنی خود را خواهم کشت و یا تو را . و یا هر دو
.اعتیاد یک هروئینی شباهت بی نظیری به این حالت دارد . ترک عادت و ترک
مالکّیت ، از مرگ هم بدتر
است .اعتیاد حال این سئوال بایستی پیش آید که خوب ، اگر این عشق
آتشین اساس و بنیادش از همان تکرار و
ناشی از آن حاصل شده است ، پس آن اّولین مالقات که در خارج از
سیستم تکرار و عادت صورت می گیرد چگونه آن مجذوبّیت و عالقه را می
آفریند ؟
خانوادگی ، اجتماعی ، تاریخی ، فرهنگی ، « اعتیاد»منتهی این بار «
اعتیاد»جوابش این است که باز همان وانیم آن را اعتیاد موروثی بنامیم .
بسته به اینکه در کدام سیستم موروثی اعتیادی بار است و یا می
تروانی
ج گرفته سآمده ام و در کدامین سیستم اعتیادی شبکه های اخالقی ،
فرهنگی ، روانی و زیبائی شناسی ام ن . خاّص می گردم یاست ، من در جهت
همین اعتیاد به طور ناخودآگاه مجذوب افراد یا چیزها
چرا مثاًل زرد پوستان آسیای شرق ، سیاه پوستان آفریقای جنوبی و
اسکیموهای قطب حّتی زیباترین شان در اعّم از مقطعی یا تاریخی .« .
عادت»ق است . به دلیل عدم ونظرمان زشت جلوه می کنند ؟ جواب سئوال
ف
در زیر سلطه حاکمّیتی ظالم و مستبد به سر گاهی مشاهده می کنیم که
مّلتی یا قومی سالیان دراز و حّتی قرنها
برده اند و می برند بدون اینکه کوچکترین واکنشی نشان دهند . واین
برای مّلتی که مثاًل در سیستمی بازتر و عادالنه تر به سر می برند جای
بسی شگفتی است و معمواًل آن را دلیل بر جهل و ناآگاهی مردم آن دیار
می
به اجزاء و خصلتهای آن سیستم ، « عادت»گفت که در ورای آگاهی و
فرهنگ ، همانا دانند . ولی بایستیدلیل عدم واکنش است . نه تنها هیچ
نوع واکنش ضّد سیستمی بروز نمی کند که چه بسا اگر بزرگترین
تر بر عناصر و یا جریان ضّد اعتیادی بر علیه سیستم حاکم قیام کند ،
مردم آن دیار با خشونت هر چه تمامآن بشورند و آنها را طرد و سرکوب
کنند و سیستمهای حاکم همواره از این خصلت توده ها استفاده علیه
های تاریخی همواره به اصطالحاتی همچون ، « عادت»کرده و می کنند .
وطاغیان علیه سیستم ها و گردند و بدین ترتیب وسائل ضّداخالق ، ضّد
سّنت ، ضّد فرهنگ و حّتی به دشمن با خدا و مردم ملّقب می
سرکوبی شان فراهم می شود .
در کشورهائی که دچار انقالبات اجتماعی و تغییر سیستم گشته اند به
وضوح شاهد یک تزلزل و اختالل عظیم روانی و نیز شاهد رشد غیر منتظره ای
از یأس و حرمان و حّتی خودکشی ها در طبقات و قشرهائی از مردم
ین دچار این تغییر شده اند ، بوده و هستیم .که بیش ازسایرآن چه را
که جنگ طبقاتی و یا مبارزه عقیدتی می نامیم ، همانا مبارزۀ با عادتهای
تاریخی و موروثی است . مبارزه گروهها و طبقات همانا مبارزۀ اعتیادهاست
. مبارزه و تضاّد بین معتادین خمار و معتادین نشئه است .
است . مبارزۀ انگیزه های معتاد شدۀ تاریخی ، قومی است . مبارزۀ «
اعتیاد»ابزار و مواّد مبارزه بر سر اعتیادهای قدیم است با خماری های
جدید .
-
8
روانی . حّتی اساسی ترین بنیادهای وجود –اجتماعی یا تاریخی –همچنین
است کّلّیه شالوده های فردی الیتغّیر ترین وازلی و ابدی ترین خصلتهای
انسان به شمار می بشری مانند غریزه ها که جزو ثابت ترین و
روند چیزی نیستند جز عادتهای کهن که ریشه در اعماق تاریخ تکامل
انسان دارند .
خودمان حواّس معتاد شده اند . غرایز در غرایز ، در حقیقت همانا
حواّس کهنه شدۀ تاریخی و یا به زبان ارند . حواّس از خود بیگانه شده ،
انسجام یافته و کریستالیزه شده ، غرایز نام انتهای تاریخی حواّس قرار
د
دارند .
تاریخی از حّس المسه . گر چه حواّس دیگر را نیز به همکاری –روانی
–شهوت ، سنتزی است فیزیکی تاریخی اش به خوانده است . شهوت یعنی حّس
المسه ای که بر اثر عمر کهن خویش و بر اثر تکرار و تداوم
اعتیادی مزمن تبدیل گشته و حّتی این از خود بیگانگی ، شکل و تجّسم
عینی و فیزیکی یافته و آلت جنسی را در انسان بوجود آورده است .
غریزه دریافت زیبائی ، همان حّس باصرۀ مزمن و معتاد است . غریزۀ
گرسنگی ، انسجام فیزیکی و شکل
ذائقه است و دستگاه گوارشی تجّسم و فّعا ل ترین ابزار کاری آن .
تاریخی و از خود بیگانه شدۀ شکل از خود بیگانه شدۀ آن . عرفاست و «
هستی»غریزه عرفان انسجام وجودی ِ
و غریزه مالکّیت اعّم از مالکّیت ماّدی یا معنوی ، فیزیکی یا روانی
، بر آیند و سنتز تمامی غرایز یعنی خود بیگانۀ کهن است . حواس و ذهن
معتاد و از
ترّحم ، یعنی که تا زمانی که زیر دست من هستی و مادون من هستی به
تو رحم ، بذل و بخشش می کنم و دلم برایت می سوزد و دوستت دارم . وبه
محض اینکه همتای من شدی ، رقیب من خواهی شد و تاب تحّملت را
شد .ندارم و همین که از من برتر شدی ، دشمن من خواهی دیگران است .
که انعکاس و انسجام و شکل از خود بیگانه « خماری های»رحم به دیگران
همانا ترّحم به
محتمل خویشتن است در دیگران .« خماری های »شدۀ عشق ، تجّسم و تصویر
انسجام یافته و از خود بیگانه شدۀ آرمانها ، صفات و چیزهائی است که من
از آن
رمان حآورد . عشق نهایت یأس و داده ام و یا هرگز به دستش نیاورده
ام و نخواهم تهی هستم ، از دستشاز خویشتن است . نهایت عادتهای ارضاء
نشدۀ تاریخی ، فرهنگی ، روانی است . عشق یعنی پرستش
س آرمانهای از دست رفته و یا هرگز به دست نیامده و دست ناآمدنی است
که در کس یا ایده و یا چیزی منعککامل ترین و حاّدترین و قدیمی ترین و
جهانشمول ترین نوع این تجّسم و از خود « خدا»می گردد . وعشق به
و فرار از خویشتن .« فراموشی»بیگانگی در میان نوع بشر است . عشق
معنای کاملی است از
. وجدان همان ، مذهبی یا اخالقی است . بلکه یک مفهوم وجودی
استوجدان ، نه یک مفهوم تاریخی است . نیروی هستی گرائی که همواره به
شکل مرموز و غیر قابل « هستی گرا»مرکزّیتی است که در انسان
فهمی میل به سوی استقالل و آزادی وجود دارد . میل به سوی یگانگی با
خویشتن را دارد . و وجدان تنها بیگانگی ، غربت و فراموشی ز چنگال
مخوفن اآنیروئی است که انسان قادر است مّتکی بر آن و سوار بر
را در انسان بیدار می کند . این « خویشتن»و بازگشت به « بودن»رها
گردد . تنها نیروئی است که اندیشۀ است . به عبارت روشن تر وجدان همانا
تجّلی هستی « هستی کّل»و نیز «هستی انسانی»وجدان قرارگاه
بوته فراموشی و زوال تاریخی سپرده شده است . از خود بیگانگی یعنی
است . نه . خود هستی است ، که به یعنی اینکههمان فراموشی وجدان .
فراموشی وجدان نه از طریق ذهن ، بلکه از طریق خود وجدان است .
از خاطرش می رود . فراموشی نه به مفهوم عدم « بودن»وجدان ، خودش را
فراموش می کند . وجود ونهائی است . از خود بیگانگی در مفهوم « بودن»در
مرکز« حضور»، بلکه به معنای عدم ذهنّیت و حافظه
اش فقط در رابطه با وجدان است که قابل درک می باشد .
دشمن وجدان است . ایمان نقطه مقابل وجدان است . ایمان همان ذهن و
فکر مجّسم و ایمان ، بزرگترین . ایمان خود بزرگترین دشمن اندیشه و
تفّکر پویا است . کریستالیزه و از خود بیگانه شده است
ایمان ایده متبلور شده )بلور شده( و یخ بسته است . ایمان رکود است
و وجدان پویائی .
ایمان ایستائی است و وجدان نفس جاری . ایمان خواب آور است و وجدان
برانگیزنده . ایمان فساد آور است و وجدان تزکیه دهنده .
ن تکرار مکّررات حواّس و ذهن معتاد شده است که در نتیجه از خود جدا
و بیگانه شده و بتدریج به شکل ایما فرهنگ و اخالق ..........در آمده
است .
«.هستی »ریشه می گیرد و وجدان از قدرت الیزال « عادت»ایمان از
ایمان بوجود می آید و وجدان وجود دارد .
عّلت تام.ایمان معلول است و وجدان
-
9
ها ست .« ایسم»ایمان بزرگترین خادم سیستم ها ، سازمانها و هاست.«
ایسم»و وجدان بزرگترین دشمن سیستم ها ، سازمانها و
و مالک است . خوشبختی احساسی است که « عاشق»، « رحیم»، « با
ایمان»خوشبختی ، احساس آدمهای
ش فاصلۀ به « بودن»می گردد . بین آدم خوشبخت و از خود بیگانگی و
عدم حضور در خویشتن عارض در پهنای نیستی و به عمق فراموشی وجود دارد
.
..............................................................................................................................................................................................................................................................
که بنیادهای الیتغّیر و ابدی بشر محسوب می گردند .« مقّدسی »و این
چنین اند ، کلّیه غرایز و مفاهیم ی و کهن است و عین عرف تذکر : در
اینجا ایمان به معنای همه باورها و احساسات و کردار و قوانین
موروث
است و به معنای قرآنی آن نیست که درست بر خالف این معناست .
* * *
و غرایز انسانی می نامیم و بدان شدیدًا دلبستگی داریم آن چه را که
فرهنگ ، سنن ، اخالقّیات ، ذات ، فطرتبه آنها زندگی کرده و در آن مرده
اند ، و « اعتیاد»در ،، چیزی نیست جز آنچه که پدران و اجداد تاریخی
ما
تاریخی « اعتیاد»مایی که می خواهیم که با فرهنگ با اخالق ، آداب
دان و مردمی باشیم بایستی در ادامه ها احترام بگذاریم و در غیر این
صورت مطرود و مفسد به حساب می « اعتیاد»آنان زیست کنیم و به این
نگ جماعت شو.آئیم . وخواهی نشوی رسوا همر
آنچه که برایمان هنوز به شکل مجّسمه و بت در نیامده و در روان و
ذهنمان ، کریستالیزه نشده است ، آن را بد می داریم و زشت و غیر اخالقی
و ناخوش آیند . و به آن عالقه و تمایل نداریم .
آشنا هستیم ندارد . زندگی و هیچ چیز معنی و ارزش این چنینی که ما
با آن مأنوس و « عادت»در ورای
ارزشهای آن فقط در چنگال اعتیاد مزمن و تاریخی مفهوم می یابد و
ارزیابی می گردد . و صفات و ارزشهای متضاد و دوگانه ای از قبیل : خوب
و بد ، زشت و زیبا و حق و باطل .............. را می سازد .
خود قدیمی ترین نوع عادت است « بودن»ست و « ادتهاع»زندگی به عنوان
یک مجموعه ، مجموعه ای از انسانی تبدیل به خأل ای می شود که یک لحظه
تحّمل خویش « بودن»در ورای این عادتها « . بودن». عادتِ
می گردد و این برایش تحّمل ناپذیر است .« خماری»را ندارد . زیرا که
دچار « بودن»را و با این داشتن ها مرحله بعدی است .« کردنِ »این خماری
است و سپس ، ، اّولین قدم برای رفع « داشتن»« داشتن»بر عمل استوار است
. عملی که با « بودن.»را محتوا می بخشد « بودن»، «کردن»یا « عمل»
آغاز می گردد .ی می کنیم ، وقتی که کار می کنیم ، فکر می کنیم ، می
خوریم ، می خوابیم ، ازدواج می کنیم ....... و زندگ
مان را که ما را خمار کرده است ارضاء می کنیم و نشئه می شویم و این
عادتهای تاریخی ، اجتماعی ، روانی نشئگی ، احساس خوشبختی است و زندگی
نام دارد .
و این تواتر ، تکرار ، تسلسل و تداومِ رفتار ، اعمال و پندارها
یمان را که به شکل عادت مزمن در آمده ، ّلت و معلول هم می شماریم .
واین چنین قانون علّیت جان می گیرد و اساسش ریخته می شود . تکرارها را
ع
ردیف کردن و از این ردیف کردنها ، دلیل و برهان تراشیدن یعنی قانون
علّیت .این تسلسل تکرار های اعمال حواّس و انعکاسشان بر ذهنمان قانون
عّلت و معلول را پایه می ریزد . و
که این گونه پایه می گیرد همواره یک مسیر دورانی و « علّیتی
»بزرگترین خطای ذهن است . این قانون دایره ای را طی می کند و همواره
به خودش بر می گردد . عّلت دلیل معلول است و معلول دلیل عّلت .
ودلیل
این علّیت همواره مجهول .
ایده و حالتی و تلقین آرمانی در جهت آن عادتهای تاریخی ، عالقه ،
بر اثر تکرار عملی ، تقلید و نشخوار محّبت و عشق نسبت به آنها در ما
بوجود می آید . بدین ترتیب پیرو سبک ، مکتب و یا مذهب خاّصی می گردیم
. حواس که خود کاماًل نسبی و غیر قابل اعتمادند خود یک برداشت متزلزل
و دست دّومی از جهان
خود این برداشت « عادت»ما می دهند و نیز بر اثر تکرار و استمرار
این دریافت و بر اثر عامل خارج به دست دّوم تبدیل به دست چندم می شود
و از طریق کانال ذهن از خود بیگانه و به ایمان تبدیل می گردند .
وبدین طریق شخصّیت و روان اجتماعی ، تاریخی ما شکل می گیرد .
* * *
-
10
« .زمان»
گذشت زمان چیست ؟ است .« بودن»گذشت زمان ، همانا
نه . « .بودن»تکرارِ
نه . « .بودن»تداوم و استمرار
نه . « .بودن»عادت
باز هم نه . است .« بودن»فراموشیِ
است .« زمان»در چنگال « بودن»یعنی واقع شدن د .زائیده می شو«
زمان»، « بودن»از تداوم و استمرارِ
مستقل از زمان ؟« بودن»خود به خود وجود دارد ؟ و « بودن»مستقل از «
زمان»آیا است که « بودن»از سرچشمۀ « زمان.»است « زمان»همانا « بودن»از
سرچشمۀ « بودن»جاری شدن
آغاز می گردد .از مسیر در خارج« بودن»ممکن نیست و نیز تصّور «
بودن»به غیر از طریق « زمان»تصّور و دریافت زمان غیر ممکن .
زائیده شده اند .« نیستی»دو مولود دوقولو هستند که از رحم « زمان»و
« بودن» همانا مبدأ زمان است و عالوه بر این :« بودن»آغاز
است .« بودن»خود نوعی از « زمان » می یابد .« بود»است که «
زمان»فقط در بستر « بودن»و
د :آیا اینکه کدامیک اّول ترن است .« زمان»اّول تر از « بودن»ی ، «
بودن»به لحاظ
است .« بودن»اّول تر از « زمان»ی ، « زمان»و به لحاظ همچون مثال
مرغ و تخم مرغ است . یتقّدم یکی بر دیگر
و عالوه بر تمام اینها :
« زمان»ویر زمان نیست . گذشت زمان تص« گذشت زمان»نیست ، همانطور که
« گذشت زمان»، « زمان» « .زمان»است در مخرج « بودن»تفالۀ همچنانچه
زندگی انسان « . بودن»است در آئینۀ
مثال کسی که در سیستم زنجیره ای اعتیادها و در تن بت ها کریستال
شده است و یخ بسته است و همچون نگاه می کند و مثال کسی است که مدام و
در تمام عمرش در مقابل آئینه ای نشسته است و تصویرش را
ی که خودش را مطلقًا از یاد می بتدریج بر اثر گذشت زمان تصویرش را
با خودش عوضی می گیرد و تا حّد برد .
نیست همانطور که آنچه را که « زمان»آنچه که ساعت و حّتی دقیق ترین
ابزار وقت سنج به ما می گویند
ه زندگی می نامیم ، زندگی ما نیست ، بلکه زندگی نیست . وآن چه را
ک« بودن»آئینه به ما نشان می دهد عادت ها و بت هاست .
ساعت و آئینه هر دو یک کار می کنند . می نمایاند.« بودن»را در «
زمان»و آئینه عبور « زمان»را در « بودن»ساعت گذشت
« بودن»که حضور را به ما بگوید ، آئینه نیز هرگز نمی تواند«
حال»همچنانکه ساعت هرگز قادر نیست که را به ما بنمایاند .
بلکه درد بیگانگی و « . زمان»است و نه از « بودن»و این خصلت نه از
ساعت است و نه از آئینه . نه از است . درد عدم حضور است . درد غیبت
است . ما دلیل « خویشتن»از « من»دور افتادگی است . درد جدائی
ح تر خواهیم شکافت .را در سطور آینده واض« جدائی»این هایی است که
ما به دلیل این بیماری تاریخی مان قادر به « حضور»ها و « حال»، تسلسل
و تواتر « زمان»
دریافت آن نیستیم. را .« حال»ساعت همواره گذشته را به ما می گوید
نه
را هر گاه که « ان زم»می بینیم . هی را که گذشت« حال»هر گاه که به
ساعت نگاه می کنیم ، لحظه و را هر گاه که « بودن»بخواهیم مچش را
بگیریم از دستمان در می رود و به گذشته ملحق می گردد . و
-
11
بخواهیم در آن حضور یابیم ، قبل از حضور ما ، از ما پیر تر شده است
ما فقط پیری را و گذشت عمر را و گذشت بودن را می توانیم ببینیم .
که هر جایش را که بخواهیم بگیریم ، یک کمی آن طرف ترش دستمان می
ماند ، نه این مثال ماهی ای است ار هستند .همچون ماهی لیز و فّر«
بودن»و « زمان.»را که قصد داشته ایم بدست آوریم آنجائی
دو این دو پدیدۀ جادوئی و مرموز ، به طور معجزه آسائی ، به هم
تبدیل می شوند . هر گاه که به یکی از این
متمرکز می شویم ، دیگری را در می یابیم . نیست که وجود دارد .«
بودن»نیست که می گذرد و « زمان»این
بستر رودخانه « زمان»می گذرد . زمان حضور دارد و بودن جاریست ، «
بودن»وجود دارد و « زمان»بلکه آب .« بودن»است و
* * * « بودن»است . و« تداوم»رسید خود است و این تکراروقتی به
نهایت مکّررترین تکراراتخود از « بودن»
می شود . و این گونه « عادت»می یابد و بدین طریق « بود»می یابد و «
تداوم»از بس که تکرار می گردد ش را از خاطر وجودی خویش می برد . وما «
بودن»می کند و « عادت»خویش « بود»به « بودن»است که
ی که دیگر حضور ندارد و قرنهاست که از ما دور « بودن.»شده را فقط
می توانیم در یابیم معتاد « بودن» شده است .
غایب « بودن»زاست و فراموشی آور ، « عادت»این تداوم بودن ، همان
زمان است . وبه دلیل این تداوم که
نیست جایگزین آن می گردد .« زمان»می شود و گذشت زمان که
متوّجه گذشته هستیم و حّتی نشخوار و خاطره گذشته حّتی هولناکترین
آن برایمان نوعی لّذت و ما همواره خاّصی به همراه دارد . و برای همین
است که ما همواره در گذشته زیست می کنیم . این است مفهوم
و خصلت و منشأ اصلی آن . مرتجع کسی است یا جامعه ایست که در جبر
زمان و چنگال« ارتجاع» گرفتار است .« اعتیاد»
« حال»کن در آینده در تعقیب چیست ؟ در تعقیب یآدم مرتجع همانقدر
گذشته گراست که آینده پرست است .لهائی که در غیبت او به گذشته ملحق
شده است . آینده ای که هرگز وجود ندارد . آینده ای که فقط در
گذشته
« حال»و « بودن»است . آینده ای که توسط گذشته و از کانال وجود می
یابد ، در جائی که از دسترس خارج ی که هرگز دریافت نمی شود ، بلعیده
می گردد . و انسان این کانال است .وجود انسانی مدخل و مخرج زمان
است .
* * *
و سرگردان درمقابل آئینه نشست ، بلکه بایستی از آن عبور کرد و به
خود رسید . نبایستی منتر نبایستی آئینه شد ، آئینه تصویر گذشته است و
آدم را پیر می کند . در مقابل آئینه آدم خسته می شود و در عین
آدم را پرت می کند . کند . آئینه حواسخستگی به خودش ، یعنی به
تصویرش عادت می دهیم ور کنیم ، نبایستی اجازهنبایستی بگذاریم که آئینۀ
زمان پیرمان کند ، بایستی از دیوار آئینه ای زمان عب
که زمان از ما عبور کند .ن اینکه به قدری به آئینه نزدیک آما قادر
نیستیم که از آئینه عبور کنیم . پس تنها یک راه باقی می ماند و
، « زمان»و « بودن»و تصویر من فاصله ای نباشد . یعنی در مرز «
من»شویم که خود آئینه شویم و مابین را مالقات کنیم و حضور به هم
رسانیم .ناظر تصویر خویش نباشیم ، بلکه خود تصویر خویش و خویشتن
ناظر خویش در خویشتن باشیم .
* * *
-
12
چرا انسان قادر نیست که در لحظۀ تفّکر بر چیزی ، بر آن تفّکر ، فکر
کند ؟ یعنی بر تفّکر و کار ذهن خویش حیط باشد ، یعنی اینکه در لحظه
تفّکر بر پدیده ای ، بر محتوا و متد این به طور لحظه ای و آنی آگاه و
م
تفّکر و بر چگونگی و چرائی و مکانیزم آن اندیشه نماید . این ممکن
نیست ، زیرا به محض اینکه چنین ه اندیشه ای در مغز آغاز شد ، تفّکر بر
آن پدیده ناچار منقطع می شود . و پس از آن قادر خواهیم بود ک
را که در مغزمان گذشته است مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم .اندیشه
ای است . یعنی غافلگیر « حال»این عینًا همان مسئله به جا نیاوردن و
عدم قابلّیت و امکان تصّور و دریافت
یک آن ، یعنی وقتی که حال به ازپس « حال»در زمان حال . و این ممکن
نیست ، لیکن « حال»کردن شته پیوست ، قابل تصّور و رویت می گردد .
انسان در لحظه و در حال انجام کاری قادر نیست که به انجام گذ
کارش هر لحظه به لحظه و در حال وقوعش فکر کند و آگاهی داشته باشد .
واین چنین است که در طول ز مرگ است که تفّکر به زندگی و در حال زندگی
کردنش قادر نیست که به زندگی بیندیشد . و شاید بعد ا
زندگی آغاز می شود . شاید !
انسان ، اعمال ، حوادث و موضوعات را فقط در حالت مرده اش ، وقتی که
به نیستی پیوست می تواند بر آن بیندیشد و تحلیلش کند و استداللش نماید
و دلیلی بر آن بیابد . لیکن این تحلیل و نتیجه هرگز به کارش نمی
حضور ندارد .« حال»ت اضافی و عبث . زیرا او همواره در آید و
کاریسانسان یا در گذشته زندگی می کند ، گذشته ای که مرده است و یا در
آینده ، آینده ای که هنوز وجود ندارد و
لیکن به محض اینکه این آینده در نزدیکی و دسترس او قرار می گیرد ،
به شکل مرموزیدر دست نیست . ی رود .از دستش در م
است . انسان در گذشته به اجساد مرده ها و « مرگ»گذشته ای که مرده
است و آینده ای که در نهایت همان ندارد . او همواره با مردۀ خویش حضور
به « حضور»مطلقًا « حال» به مرگ می اندیشد . او در هدر آیند
ت اندوهگین و متأّسف . همواره آه ، هم می رساند . وبه همین دلیل
است که انسان در مجموع حیوانی اسافسوس و ای کاش ، بر لبانش جاریست .
یعنی اینکه همواره دیر است . حّتی سریع ترین و آگاهترین ها یک
بعد از وقوع حادثه بر حادثه حاضر می گردد . همیشه نوشدارو بعد از
مرگ سهراب ، یعنی آنگاه که لحظه یشه همه چیز و هر موضوعی پس از آنکه
وجود یافت وجودش برایمان دیگر به کار نمی آید ، می رسد . هم
بعد از آنکه است ، است .« است».همواره ،« وجود»می گردد و نه در حال
رزمح، یعنی دیگر نیست . یعنی انسان موجودی است ذاتًا « بود»، که « است
»است ، برای انسانها وقتی
وغ بزرگی است که مّدتها پیش مرتکب شده است . ما به زودی دروغگو . و
این دروغگوئی ناشی از یک در به منشأ این دروغ نخستین خواهیم پرداخت
.
* * *
عبارت و حّتی کلمه ای را نمی توانیم بر زبان جاری سازیم و از آن
منظوری تداعی کنیم ، ما هیچ جمله ،« استن»و مشتّقات آن ، « بودن»ه
باشیم . از فعل و مشتّقات آن به نحوی استفاده نکرد« بودن»ولی از
فعل
همواره چه به طریق مستقیم ، چه ترکیبی و چه ضمنی استفاده می کنیم و
این مسئله « بودن»، « هستن»، در کلّیه زبانهای دنیا صادق است .
ج یک این موضوع گر چه ظاهرًا فقط یک مبحث دستور زبان است لیکن
مطالعه عمیق و گسترده آن بتدری بحث بسیار اساسی و مهم از فلسفه می
گردد .
( که متأسفانه در سیستم دانشگاهی ما از آن بحثی در میان نبوده و
نیست philologyاصواًل زبان شناسی )است که در فلسفه « بودن»، خود اساس
فلسفه و بخصوص متافیزیک است . ومحوری ترین بحث آن همانا
وضوع است .متافیزیک خود ریشه ای ترین م«philo» که یک پیشوندی است
در زبان یونانی ، به مفهوم عشق و میل مفرط و بی انتهاست . واین میل
بی
، یعنی « بودن»انتها و عشق همانطور که تا حّدی آن را مورد بحث قرار
دادیم در حقیقت خود حالتی است از توی و دریافت فلسفی عشق و بودن را
معادل است ، به طریقی که حّتی می توان به لحاظ مح« بودن»میل به
و مترادف هم دانست .که زبان شناسی و مطالعه ادبیات از این بعد است
همانا عشق شناسی ، میل شناسی و در « philology»و
شناسی است .« بودن»نهایت تمام افعال است مادر« بودن»جهانشمول ترین
، عادی ترین ، رایج ترین و مکّررترین افعال است ، « بودن»
گریز پای ترین و سربسته ترین افعال است .و این ابهام از کلّیت
جهانشمول ، . و در عین حال مبهم ترین بودن و مکّرر و دائمی بودن آن
است . از بس فراوان است و از بس که در هر لحظه و همه جا جاریست
دیده
و فهمیده نمی گردد .
-
13
در مقابل دیدگانمان ، زیر پوستمان و در اعماق دلمان و همه جا وجود
دارد . در زیر پایمان ، باالی سرمان ،شده است ، از یاد رفته است و
چیزی تو خالی و گنگ به نظر می « عادت»و از بس که وجود دارد وجودش
رسد .
جادوئی و و نیز حّتی به لحاظ دستور زبان و زبان شناسی از غیر ممکن
ترین مفاهیم است . یک لغت و کلمۀسیال است . هیچ کس ، چیز ، پدیده و
کلمه ای در عین حال نمی تواند هم فاعل باشد ، هم مفعول و هم فعل .
، چنین است .« بودن»و هیچ فاعلی بدون آن فاعلّیت و هیچ مفعولی بی
آن مفعولّیت و در ورای همه هیچ فعلی بدون آن فعلّیت نمی
« بود»نکرده است . منظور از « بود»را « بودن»یابد . خود فاعل خویش
است . یعنی عامل دیگری این کند . چرا که حّتی اگر « بودن»کند و یا «
بود»را « بودن»کردن منشأ و مبدأ آن نیست . بلکه کسی هست که
در « بودن»است . و مفعول خویش است ، چرا که هیچ پدیده ای الزم نیست
که « بودن»کند باز خود « نبود»در خویش و بر خویش واقع شده است و عالوه
بر آن « بودن»نماید و بر آن واقع گردد . «بود»آن یا بر آن
. مخصوص ترین ، عادی ترین و فراوان ترین فعلهاست . مفعول تمام
مفعولهاست . و نیز خود فعل است مثالی می آوریم :
در ضمن اینکه هوا است ، در ورای هوا « هوا»این جمله را تجزیه و
تحلیل می کنیم .« هوا تاریک است »هم نباشد باز چیزی « هوا»هوا بر هوا
بودن ارجحّیت دارد . اگر «ِ بودن»هوا است . « بودن»بودن ،
« .است»یعنی بهر حال « است»یعنی نیست « نیست»و یا هیچ چیز « است» «
.تاریک»همچنین است در مورد کلمۀ
و « هوا»در ضمن اینکه به کّل جمله معنی می بخشد ، در عین حال در
زیر پوست و کنه ، « است»و « .هوا تاریک است »وجود دارد . هوا است ،
تاریک است ، و است ، است . وسپس « تاریک»
را در زیر پوست خویش به طور ضمنی « بودن»یعنی « استن»می بینیم که
کلمات : هوا ، تاریک و است ، مرموز و غیر قابل « بودن»دارند . و به
دلیل وجود کلمات و اسمها و پدیده هاست که تا این حّد مفهوم
دریافت می شود . ابهام و گیجی دچار می کنند . به« بودن»و نیز اشکال
صوری هستند که ما را در دریافت
نه یک مفهوم ماّدی است و نه معنوی . نه جسمی است و نه روحی . بلکه
در ورای هر دو ، « بودن» خاّص خودشان را می یابند .« بود»مفهومی است
که تمام بودنهای ماّدی و معنوی در لوای، آن
فی ، زنده یا مرده ، خوب یا بد ..........همگی وجود ماّدی یا معنوی
، اخالقی یا غیر اخالقی ، مثبت یا منرا تا این حّد به پیچیدگی و
پوشیدگی می رسانند . اگر قادر بودید « بودن»وجودهایی هستند که فهم و
دریافت
ی است که مورد بحث ماست .« بودن»، این همان دیافت کنیراین صفات
تصّور و د یرا ب« بودن»که می گردد که تضاّدها و دیالکتیک ها به آخرین
مرحله جدالی خویش برسند ، ریافت زمانی قابل د« بودن»این
همان دیالکتیک ، یعنی به جائی که دیگر این جدال و تبدیل پذیری
دیالکتیکی میّسر نباشد . دیالکتیک آخرین « بودن»م بودن است . در ورای
دیالکتیک ، یعنی آن زمانی که دیالکتیک را پس و پشت سر گذاشتی
–زمان
بر خویش منطبق است و به وحدت و یگانگی رسیده است . « بودن»قابل
دریافت می گردد . یعنی آنگاه که نیست ، در تمام بودنها بر خویش منطبق
است . یگانه و « بودن»در ورای تمام بودنهایی که « بودن»این
نه . همین بیگانگی اش دلیل بر عدم ست وجودًا مشرک و بیگایا موّحد
است ، جز در انسان . انسان پدیدهرا تنها در وجود دیالکتیکی و متضاّد و
دو « بودن»دریافت این مفهوم است . وبدین جهت است که وجود و
بعدی و بیگانه آن می تواند بفهمد . و باز دقیقًا به همین دلیل است
که در تاریخ آینده خویش ، انسان قادر کند . یعنی در مسیر تالش رسیدن و
انطباق بر خویشتن بتدریج این قدرت و را دریافت« بودن»خواهد بود که
قابلّیت وجودی را کسب خواهد کرد .خویش حضور و آگاهی ندارند . «
بودن»ی دارند ، بر « بود»تمام بودنهایی که وحدت وجودی یعنی وحدت
نظر می آید . ودر واقع این تناقض ی ندارد باز این چنین است . واین
تناقض به« بود»وانسان هم که وحدت وجود دارد . انسان گر چه در تاریخ
کنونی خود ، بیگانه است و این بیگانگی اش دلیل بر عدم حضورش است .
لیکن بر اثر تالش بی پایان و خستگی ناپذیر در طول تاریخ به سوی وحدت و
یگانگی می رود و این
دیگر « وحدت»یاء ، نباتات و حیوانات بازگردد . چرا که این وصول
خویشتن ، موجب نمی گردد به عالم اشبه او هدیه نگردیده و مجانی به دستش
نیاورده است . بلکه حاصل یک تاریخ رنج و در به دری و بیگانگی بوده است
. آنچه که بدون تالش ، رنج و کار به دست بیاید ، آنچه که هدیه گردد ،
نه تنها به حال انسان مفید
نخستین که به او هدیه شده بود . « بودن»آید ، بلکه او را دچار
سرنوشت کنونی اش می کند ، همچون نمی « بودن»را به دست آورد ، دیگر به
آسانی از چنگ نخواهد داد . چرا که این « بودن»این بار که بار دیگر
به آسانی و مفت به چنگ نیامده است .یعنی خویشتن « اینجا»را در جائی
که بهر حال « بودن»است . ما « آنجا بودن»برای مای کنونی ، « بودن»
نیست تصّور می کنیم و می فهمیم زیرا که این چنین هستیم ، به دلیل
اینکه همه جا هستیم ، جز جائی که قرار بوده است باشیم و روزی بوده ایم
.
-
14
اشتیم ، هرگز نمی توانیم مجّسم کنیم و به چرا تصویر عالم و حالتی
را که در رحم مادر و یا حّتی قبل از آن دو فراموشی ذهن است ؟ خیر . به
دلیل اینکه ما به ناگاه و ناخودآگاه و خاطر آوریم . آیا به دلیل ضعف
حافظه
ناخود اختیار ، از جائی به این عالم پرتاب شده ایم . نه در زمان
پرتاب حضور داریم ، نه به چگونگی اش و .گاه هستیم آنه به چرائی اش
وجودی . وآن هم آگاهی یافتن ، –تنها یک راه هست که این غیر ممکن را
ممکن می سازد . ممکنی تاریخی نه تنها آگاهی اندیشی بلکه وجودی نیز ،
بر مسیر ، چگونگی و چرائی این پرتاب ، این جدا ُافتادگی ،
بیگانگی و غربت است . از همان راهی که آمده ایم بر می گردیم ..
بازگشت از راه آمده .می نامیم « بازگشت»و ما این را همان
را فقط از طریق فالن یا بهمان بودن و یا بودن فالن و بهمان ، یعنی
« بودن»بدین دلیل است که مای کنونی
« .بودن»بودن می فهمیم و این همه چیز است جز « آنجا»در
* * *
«:که هی این سئوال مکّرر و تاریخی کیستم ؟ کیستم ؟ کیستم ؟ ؟ ؟
بر می آید ؟از کجا از جائی بر می آید که هی :
هستم . هستم . هستم . . . یش می پرسد :های مکّرر ، مأیوسانه هی از
خو« بودن»و این
چیستم ؟ چیستم ؟ چیستم ؟ ؟ ؟
و با این )؟( تفّکر آغاز می گردد . این اّولین آیا )؟( یی که در
وجود بشر نقش می بندد .
این پرسش نخستین است . این مادر تمام آیاها است .
در « بودن»انسانی چیزی جز )؟( باقی نمی ماند . و« بودن»د . تا
جائیکه از و این )؟( مکّررًا ادامه می یابیعنی آنچه را که ما « بودن»و
یأس از این بی پاسخی فراموش می گردد . در حقیقت زیر خستگی ،
افسردگی
به غلط و دروغ ، بودن انسانی می نامیم و آن را می فهمیم چیزی نیست
جز تداوم )؟(. است ، همانا زمان است . وبتدریج با تداوم )؟( و تداوم
بی « بودن»ناشی از تداوم و تکرار و تداوم)؟( که
گردیده و سپس به فراموشی سپرده می شود . یعنی « عادت»پاسخی به )؟(
، بر اثر تکرار مداوم و تاریخی بلکه فراموشی خود )؟( .« بودن»ونه تنها
فراموشی « . بودن»فراموشی آغاز می گردد . وبا پاسخ به )؟( تاریخ زمان
و اعتیاد تاریخی پایان می پذیرد . « عادت»و « نزما»با )؟( ،
راهی دراز در پیش داریم . دّوم لیکن تا این مرحله
زمان فراموشی - - - - - ←من ؟ ؟ ؟ ؟ ؟ ؟ ؟
عادت م را باور کنم و تأئید کنم و به آن ایمان آورم.« بودن»نمی
توانم « من»
گفتن هر دو یکی است یعنی تأئید « نه»و « آری»نمی گویم . « نه»نمی
گویم ، « آری»م « بودن»به است .« من»است . یعنی تأئید« بودن»
، این اّولین انتخاب است . « اضطراب لحظۀ انتخاب»هره ، ترس ، تزلزل
و اضطراب مضطربم ، نگرانم ، دل، « نبودن»و « بودن»منشأ وجودش در این
جاست . انتخاب ، بین « جبر و اختیار»انتخاب نخستین .
و پذیرفتن و نپذیرفتن ، حضور و غیبت ، هوشیاری و فراموشی ، یگانگی
و بیگانگی ، قرار و فرار ، اینجا می « جبر»را از خویش سلب می کند و
دچار « اختیار»آنجا . با عدم شرکت در این انتخاب بزرگ ، انسان
شود .
-
15
نه ، این انتخاب از من ساخته نیست . بنابر این فرار ، فرار ، فرار
، ........ بگذار در جائی دیگر باشم ، هر بهتر از این اضطراب و تردید
و وحشت است . است . « بودن»است ، بهتر از « اینجا»جا باشد بهتر از
بگذار این حادثه هولناک را ، این فاجعه را فراموش کنم .
فرار ، فرار ، فرار ، ................... فراموشی ، فراموشی ،
فراموشی ، ...........................
مخّدر ، مخّدر ، مخّدر ، ......................... یاد ، اعتیاد ،
.......................اعتیاد ، اعت
پناهگاه ، پناهگاه ، پناهگاه ، .......................... عالقه ،
عالقه ، عالقه ، ........................ عشق ، عشق ، عشق ،
.........................
مالکّیت ، مالکّیت ، مالکّیت ، .........................
پناهگاهی « فرار »، انسانی که در آن انتخابات نخستین شانه خالی کرد
و گریخت ، بایستی برای بدین ترتیب نباشد . آنجا ................«
اینجا»، جائی که «جائی »بیابد . ها بسیاری چیزها اّتفاق افتاد .«
آنجا»و در
، آخرت ، یآرمان ، استراتِژ
...............................................................................................
ش را ، مسکن و ماوای بومی اش را و )؟( را به فراموشی « بودن»مت
گزید و ااق« آنجا»و او بتدریج در سپرد .
د ، تولید کار کر« آنجا»و نیز بتدریج به این تبعید گاه عادت کرد و
انس گرفت و به آن عالقه مند گردید و در بود .« آنجا»کرد و مالکش گردید
، و نیز هر آنچه در
داشتن ، داشتن ، داشتن ، ...................نداشتن ، نداشتن ،
نداشتن ، .............کردن ، کردن ، کردن ، ردن نداشتن
.........نکردن ، نکردن ، نکردن ، ........................کردن داشتن
ها و نکردن نداشتن ها . ک
ها و نکردن داشتن ها . وداشتن کرده ها و نداشتن نکرده ها . داشتن
نکرده ها و نداشتن کرده ها .عادت ، رسم ، قانون ، فرهنگ ، تاریخ ،
اخالق ، ..........................بایستی دلیلی ، منظوری و هدفی
د .برای آنچه که من کرده ام و می کنم و دارم وجود داشته باش چرا
بایستی فالن کار را بکنم و بهمان کار را نه ؟
چرا این را دوست دارم و آن را نه ؟ چرا این از آن بهتر است ؟
چرا این از آن زیباتر است ؟ .............................. ؟
............................. ؟ ............................ ؟
ی برای کرده هایم در کار باشد .بایستی آینده و هدف بایستی عّلتی
برای زندگی وجود داشته باشد .
بایستی فرقی بین من و او ، من که این را می کنم و او که آن را ، من
که این را ترجیح می دهم و او آن را ، ....................باشد .
بایستی معیاری باشد .
بایستی پاداش و مجازاتی باشد . ت و جهّنمی باشد .بهش
.............................................. بایستی جائی باشد
و زمانی باشد که به اعمال من رسیدگی شود .
بایستی کسی باشد که قضاوت کند . بایستی دنیای دیگری در کار باشد
.
بایستی خدائی باشد
...............................................
ین گونه بود که انسان بتدریج تبعیدگاهش را منزل خویش فرض کرد و
عادات تاریخی جغرافیایی اش را ا معیاری برای قضاوت .
و این سان بود که خدا آفریده شد. بهشت و جهّنم آفریده شد .
-
16
خوب و بد آفریده شد . زشت و زیبا آفریده شد . حّق و باطل آفریده شد
.
من و تو آفریده شد . ل من و مال تو آفریده شد .ما
.....................................
.......................................
.......................................
...........................................
........................................
خویش سکوت می کند ، هراس دارد و قدرت انتخاب ندارد « بودن»ه در
مقابل تاریخ انسانی کاین چنین است . از خویشتن فرار می کند و برای این
فرار ناچار جائی را برای سکونت بر می گزیند و بتدریج این فرار و
. عّلت آن را فراموش می کند و امر بر او مشتبه گشته و این محّل
سکنی را منزل حقیقی خویش می پندارداو در « نبودن»او در جایگاه واقعی
اوست ، بلکه تاریخ « بودن»واین گونه است که تاریخ او نه تاریخ
تبعیدگاهش است .
وجودی را مرتکب می شود : –و بدین ترتیب دو خطای بزرگ تاریخی ز
خویشتن یکی بیگانگی از خویشتن و دیگر مسخ کردن و حلول کردن در سایر
پدیده ها و بودن های خارج ا
و فراموش خانه بر می گزیند . هم از خودش بیگانه می گردد و هم
بودنهای دیگر را که به عنوان گریزگاه مسخ و بیگانه می کند .
و این گونه است که هم از فهم خویشتن و هم از شناخت جهان و پدیده
های خارج غافل می گردد . خودش را .آن پدیده ها و آنها را خودش می
فهمد
می شوند . این است مفهوم «من»و فراموشی « بودن»جهان خارج و بودنهای
دیگر قبرستان کریستالیزاسیون ، مجّسمه سازی و بیگانگی انسان . و این
است منشأ آن دروغ نخستین .
نخستین . « بودن»، به « بودن»ها به « داشتن»یعنی بازگشت از «
بازگشت به خویشتن خویش »مفهوم
و « نبودن»اعتیاد ها ، ترک دزدی و دروغگوئی ، یعنی بازگشت از
تبعیدگاه های بی شمار یعنی ترک فراموشی به موطن خویشتن و بومی .
مالکّیت دزدی و دروغگوئی محض است ، بدین مفهوم است . وسوسیالیسم
مفهوم « پرودون»اگر به قول
سوسیالیسم بیش از آنکه یک اصل اقتصادی این بازگشت پذیری در ابعاد
اجتماعی آن است . بدین گونه ،باشد یک منشأ وجودی دارد و کسی که
سوسیالیسم را از این دیدگاه ننگرد و نفهمد ، نه مالکّیت را درک کرده
است ، نه طبقات را و نه حاکمّیت و دولت را . و چنین تالش عبثی در
نهایت در هدف تبدیل دولتهای
تمدید عمر سرمایه داری و تمدید عمر مالکّیت ، بهره دولتی است .
یعنی سرمایه داری به سرمایه داریهای کشی و بهره دهی .
و از طریق این بازگشت است که خویشتن را آنچنان که هستیم و پدیده
های غیر خویش را آنچنانکه هستند باز خواهیم شناخت . دوست داریم ، یعنی
آن گونه که خود نیستیم ( از نو و برای اّولین بار )نه آنگونه که
خویش پر « نبودن»ن را با خأل اش« بودن»به هر پدیده ای که بر می
خوریم ، « فرار بزرگ»در مسیر آن
می کنیم و صاحب می شویم . پدیده ها اعّم از اشیاء یا انسانهای دیگر
، چیزی نیستند جز منافعی که ما در نها می یابیم . وبدین ترتیب به آنها
عالقه مند می خویش ، در آ« بودن»و عدم حضور خویش در « نبودن»
شویم ، عشق می ورزیم و صاحبشان می شویم و یا به عکس .
عشق و نفرت ، خوب و بد ، زشت و زیبا ، حق و ناحق ،
.........................هیچ نیستند مگر صفتهائی بر یا نداریم . میل
این سکنی گزیدن همانا در شدن را در آنها داریم چیزهائی که ما میل
سکونت و کریستال
موارد و کیفّیتهای مختلف ، عشق ، خوبی ، زیبائی ، حق ، ...........
نامیده می شوند و عدم این میل ، نفرت .....، بدی ، زشتی ، ناحق
...............................................................................................
جستن و عدم این قدرت است . حالت اندوه ، حالتی است که میل و «
سکنی»اندوه و شادی ، همانا قدرت این
نیز قدرت و امکان این سکنی گزینی و کریستالیزاسیون را در کس یا
چیزی در خویشتن نمی یابیم . انسان وطن خویش حاضر و مقیم است و ی است
که بی منزل و سکنی است . نه در« بودن»اندوهگین ، داستان
نه در جای دیگر . انسانی سرگردان و بی جا .
-
17
حالت شادی و خوشبختی عکس این جریان است . داستان انسان مجّسمه شده
و کریستال شده است . داستان انسانی است که دور از خانه و ماوای اصلی
خویش در تبعیدگاهی یخ بندان که همه چیز در آن حال انجماد
است ، یخ زده است .وارفتن می کند ، دلسردی و هر گاه این یخ شروع به
ذوب کند ، احساس شادی و خوشبختی در او شروع به
و یأس آغاز می گردد . اضطراب ، تنهائی و بی کسی . یعنی خماری ،
اضطراب و یأس و تنهائی نخستین .
در این جهت ن هستند چیزی جز ابزارهائی کهدر چنین انسانی عوامل
ماّدی وجودی که عمدتًا حواس و ذهیعنی در جهت بیگانگی او مشغول خدمتند
، نیست . در خدمت مسخ و از خود بیگانگی انسان و نیز سایر
پدیده های خارج او .
* * * من؟ آری من .
ویشتن و جاودانه ، ی در خ« بودن »ی حاضر و مقیم و بومی ، «
بودن.»سیمای انسان راستین این است
ی یگانه و « بودن« . »زمان»ی در ورای « بودن»ها . « عادت »ی در
ورای سلسله زنجیره ای « بودن» ی خود آ.«بودن»ی خدای گونه « بودن»در
ورای تاریخ ، فرهنگ ، اخالق ، مذهب و خدا . « بودن.»موّحد
دم هستم ، من خویشتن خویش هستم . آیا براستی چه کسی می تواند ادعا
کند که : من هستم ، من خو
* * *
وجودی که سنگ زیر بنای شخصّیت انسانی او را –ما بر اساس این شناخت
، انسان ها را به لحاظ تاریخی می سازد بر دو نوع تقسیم می کنیم :
انسان نیستی گرا : –الف
انه شده و بیگانه گر ، انسان مضطرب و ار ، جویندۀ مسکن در برون از
خویشتن ، انسانی بیگانسان فّرناپذیر یترسان ، انسان بلعنده و صاحب
شونده ، خود آزار و آزار دهنده ، انسانی که ولعی بی پایان و سیر
و « بودن»های دیگر را ببلعد به « بودن»برای بلعیدن دارد و این چنین
احساس می کند که هر چه بیشتر و آرامش و سیری می « بودن»لیکن هر چه
بیشتر می بلعد کمتر احساس ثبات و آرامش بیشتری می رسد .
کند .اوست « نبودن»می نامیم .اّولین خصیصه این چنین انسانی « نیستی
گرا»به این جهت این نوع را شخصّیت
. وشرکت نکردن در آن انتخاب نخستین است و سکوت کردن در مقابل آن
)؟( اّولین است . انسانی که در ل اعتیاد و در نشئگی دائم و ابدی به سر
می برد ، نشئگی ای که ناشی از اعتیاد است و اعتیادی که چنگا
برای فرار از خماری بدان روی می آورد . خماری ای که از تنهائی و
تنهائی ای که از جدائی و جدائی ای که و عدم حضور در خویشتن حاصل می
شود .« بودن»به خاطر دوری از
هستی گرا : انسان –ب انسانی است ، نقطۀ مقابل انسان نیستی گرا
.
خویش و به )؟( بزرگ آری می گوید : من ؟ آری ، من .« بودن»به انسانی
است که با صدایی رسااین است الفبای خصلت شناسی ، شخصّیت شناسی و روان
شناسی . در لوای چنین دریافتی از انسان است که
نی و نیز علوم اجتماعی و حّتی سایر علوم در خدمت رهائی انسان قرار
می گیرند . تمام شاخه های علوم انساو در غیر این صورت ، روان شناسی در
خدمت روان شناسان ، جامعه شناسی در خدمت جامعه شناسان ،
و تاریخ در خدمت فالسفه و علوم در خدمت دانشمندان و همه اینها در
خدمت سیستم سازان مجّسمه پردازان رنگرزان قرار خواهد گرفت . وانسان
خادم ، نگهبان و بنده این مجّسمه ها .
و « اندیشه دیالکتیکی »، هگل در جدال « خرد ناب»این بازگشت همانی
است که کانت آن را از طریق
و « اراده به قدرت»و « بازگشت جاودان»امکان پذیر می دانند . و نیچه
آن را « پرش شهودی»ل با رسوهمی نامد، عشقی که در روز « عشق اّولین» می
خواند . علی ابن ابی طالب آن را « نیروانا »دا دریافت بو
رستاخیز و حساب و کتاب ، آخرین معیار سنجش ارزشها و قضاوت در
پیشگاه خداست . و باالخره موالنا آن را می کهن و ازلی :
روز ازل تا به ابد سیری نه ما را می کهنه باید و دیرینه وز
خم از عدم و صراحی از جام وجود کان تلخ نه و شور نه و شیرین نه
-
18
* * *
نیستی آور است که به همکاری یکدیگر او را به حیوانی از خود بیگانه
و « جبر»انسان دچار دو بدین سان
بیگانه گر تبدیل کرده است .متشکل دیگر جبر وجودی . جبر ماّدی همان
وجود ماّدی و فیزیکی است که عمدتًایکی جبری است ماّدی و
انسان است و استمرار « بودن»از حواس ، سلسله اعصاب و مغز یا ذهن می
باشد . وجبر وجودی همانا و اعتیاد و فراموشی است .« عادت»که منشأ «
زمان»است .یعنی جبر « زمان»که نامش « بودن»
ه از دو وجود سرچشمه می گیرند ، در حقیقت یکی اند . یا به زبانی هر
دو از هم هستند . این دو جبر ک« زمان»ناشی از حواس و ذهن می باشد و
حواس و ذهن خود گرفتار جبر « عادت»همانطور که دیدیم که
هستند .« بودن»یعنی جبر
ده و راه عالج آن را همان تمامی این تفاصیل بر سر چگونگی و چرائی
این بیماری کهن بشری بوکه عمدتًا در دوران معاصر و در این « بازگشت به
خویشتن خویش»نامیده ایم . واین مفهوم « بازگشت»
ابعاد وجودی اش ، از فلسفه و اندیشه مغرب زمین سرچشمه می گیرد ،
همچون سایر اندیشه ها به محض موهومات تبدیل شده و ابزار کار ابزار
سازان و گون گشته و به خرافات وژورود به خاک وطن ما مسخ و وا
سوارکاران گردیده است . و از آنجائیکه از دینامیزم ، جهت و مکانیزم
این بازگشت کمتر سخنی به میان آمده است ، به همین دلیل موجب گشته است
که هر کسی هر بازگشت ارتجاعی ای را به این بازگشت انسانی و
ند که ذات این بازگشت تمام عرفان شرق است که منقرض شده است .هر چ
خاّلق منتسب کند . اینک از دیدگاه خویش قدری به محتوا و مکانیزم این
بازگشت می پردازیم :
از « عادت»بر جبر ماّدی از طریق یک بازگشت متدولوژیکی شناخت و بر
جبر وجودی ، یعنی جبر زمان و
طریق بازگشت وجودی فائق می آئیم . های مستمر و مداوم امکان پذیر می
دانیم .« خودکشی»شت وجودی را ما از طریق بازگ
این متدولوژی در عین حال که متد و روشی است برای وصول شناختی اصیل
و دست اّول ، خود نیز موضوع شناخت می باشد و این موضوع همان وجود
ماّدی و فیزیکی ماست . ونیز این بازگشت وجودی یعنی
ای پی در پی در عین حال که موضوع شناخت است ، خود متدی برای شناخت
نیز هست .خودکشی هیعنی این بازگشت متدولوژیکی ، متدی است که در این
خودکشی ها از آن بهره ور می شویم و نیز از این
انطور خودکشی ها در بازگشت متدولوژیکی شناخت استفاده می کنیم . و
این هر دو ، دو روی سّکه اند . همکه آن دو جبر ماّدی و وجودی چنین اند
. وهمانطور که قباًل گفته ایم این بازگشت در واقع از همان مجرا و
کانالی است که از آن پرتاب شده ایم . از همان راهی که آمده ایم بر
می گردیم .
ت هستند .را کشتن ، نه تن را کشتن . پس خودکشی و تن کشی دو چیز
متفاو« خود»خودکشی یعنی چیست و کیست ؟« خود»این فرزند فالن کس ، اهل
بهمان جا و متعّلق به بسیار فرهنگ یا مذهب و جامعه یا « من»همان «
خود»این
سار آرمان .یو مؤمن به ب« ایسم»تاریخ . و پیرو فالن حزب و معتقد به
بهمان مشّخص « من»را ساخته و با هوّیت « من»که یعنی آنچه از قبیل
خانواده ، فرهنگ ، جامعه ، تاریخ ، ......
کرده است . کهن موروثی معتاد .« من»خودکشی یعنی کشتن
کشی . یعنی آنچه را که جبر زمان ، به صورت اعتیاد مزمن تاریخی مرا
« هوّیت»پس این خودکشی یعنی کرده است .« من»
عنی طرد نشئگی . یعنی خرد کردن مجّسمه خودکشی یعنی اعتیاد کشی ،
یعنی بازگشت به خماری اّولّیه . ی های رکود ، خرد کردن کریستال ها ،
یعنی شکستن آئینه های بیگانگی ، یعنی ترک یکایک تبعیدگاهها .
یعنی ایمان کشی ، آرمان کشی ، فرهنگ کشی ، اخالق کشی ، سّنت کشی ،
تاریخ کشی ، و باالخره خدا کشی یعنی همه آن من هائی که در بیرون از تن
من هستند . ی .که مجموعه همه اینها می شود خود کش
آن کس که به تن کشی دست می زند از درد خود کشی است ، یعنی کسی است
که تا مراحل و ابعادی از به او چشانده شده « عادت»ها رسیده است و
ابعادی از پوچی آداب کهن در ورای « عادت»بیزاری و نفی
شی از آن او را بی تاب کرده است و بدین جهت تن کشی را می گزیند تا
شاهد است و این خماری و درد نا نباشد .« خود»کشتن
-
19
این خودکشی ها را می توانیم به تهّوع و استفراغ نیز شبیه بدانیم .
یعنی استفراغ و باال آوردن آنچه را که فرهنگ ، مذهب و .........به
بدون خواست و اراده و شناخت من ، در سرزمین بیگانه : تاریخ ، جامعه
،
من نبوده است و قابل هضم « ۀمعد»خورد من داده است . و از آنجائیکه
این غذاها ، غذاهای مناسبی برای نیست ، از طریق استفراغ آنها را باال
می آورم . با هر تهّوع و استفراغی یکی از حفره های وجودی تخلیه
و خویشتن خویش قدری نزدیکتر و آشناتر می شویم . « نبود»می گردد . و
قدری سبک تر شده و به حالت تهّوع مقّدم بر استفراغ است . تا کسی حال
تهّوع به او دست ندهد ، استفراغ برایش ممکن نیست ،
ها و آگاهی بر صعب الهضم بودن غذاهای بلعیده « عادت»مگر با تنقیه .
حالت تهّوع همان حالت بیزاری به و استفراغ مصنوعی دیگر خودکشی نیست .
چون هدف از خودکشی ، خود را بدست شده است . وتنقیه
خویش کشتن و حاضر و ناظر این کشتن بودن و درد آن را لحظه به لحظه
چشیدن و حّس کردن است . آدمی د های درونش را نظاره کنکه استفراغ می
کند بایستی ناظر بر استفراغ خویش باشد و باال آورده ها و تعّفن
.در این مسیر بایستی از هر نوع قرص ضّد استفراغ پرهیز کرد . با یک
استفراغ اخالق را باال می آوریم . با استفراغی دیگر فرهنگ و با دیگری
جامعه را و با دیگری ایمانها را و با دیگری خدا را و شیطان را و
با
ه که بتدریج در طول تاریخ بلعیده ام ، حال را همانگون« من»دیگری
زمان را ............ و باالخره آخرین باالیش می آورم .
انسانی و نخستین خویش قرار می گیریم . بر تارک هستی خویش « بودن»و
با این خودکشی آخر ، در مرکز و برای اّولین بار در خویشتن وجودی خویش
مستقر می گردیم و حضور می یابیم . وآنگاه در ورای پرده
گانگی ، ارزشهای حقیقی و وجودی انسانی ، چهره خویش را می نمایانند
.های تزویر و بی این توّلدی است دیگر ، میالد دّوم . نه : میالد اّول
.
، نطفه « زمان»توّلدی دیگر ، نه در جنین مادر و از نطفه پدر و با
تغذیه اعتیاد و تخدیر . بلکه در جنین از پستان حضور و وجدان شیرش می
دهیم . و همچون زالی می ریزیم . و« خدا»را خود همچون « بودن»
را می گیریم و به تنهائی از او مراقبت می کنیم.« بودن»پیر ، به
پیری زمان و تاریخ ، دست طفل شیرخواره
های « اعتیاد»فقط از طریق این خودکشی ها و استفراغ های ممتد و
مستمر است که قادر خواهیم بود که سّد را بدریم . واین عمل تا ابدّیت
ادامه خواهد یافت . و با هر خودکشی ، هر بار « زمان»ی و پرده مزمن
تاریخ
نوینی را آغاز می کنیم . و هر بار که نشئگی و فراموشی یعنی «
بودن»متوّلد می شویم . وجانی تازه و را در خواب فراموشی و زمان ما «
اعتیاد»پیری به سراغمان آمد باز خودکشی می کنیم و قبل از اینکه
بمیراند ، ما خود با کشتن خود ، خود را از نو متوّلد می کنیم
.حضورمان را حفظ می کنیم . وهمه چیز را و کّل جهان را خویش « بودن»و
ای
