မနးမာႏငးငအတျငး ထေကာကး၇ ေရႊ ႏြငး ခမဖ သတတျငးလပးငနးမာ၌ သကးေရာကးမႈမာအာ က႑အလကး ေလလာဆနးစစးခငး

အစရငးခစာအႏြစးခပးႏြငး အႀကပခကးမာ

My

anm

ar C

entr

e fo

r R

esp

on

sib

le B

usi

nes

s

မနးမာစပျာေရက႑ တာနးယမႈရြေရ အေထာကးအကပဌာန (MCRB) က ယေက အေခစကး Institute for Human Rights and Business (IHRB) ႏြငး ဒနးမတး အေခစကး Danish Institute for Human Rights (DIHR) တ႔၌ ပေပါငးေဆာငးရျကးမႈဖငး ဿ၀ ခႏြစးတျငး ဖျ႕စညးကာ ရနးကနးတျငး အေခစကးဖျငးလြစးထာပါသညး၈ ရနးပေငျမာက ပညးပအစရ အလြရြငးမာမြ ေထာကးပေပထာပါသညး၈ မနးမာႏငးငတျငး တာနးယမႈရြေသာ စပျာေရလပးငနးအေလအထမာ ဖစးေပ၍လာေစရနး အစရ၇ စပျာေရလပးငနးမာႏြငး အရပးဘကး အဖျ႕အစညးမာအၾကာ အသပညာ၇ စျမးရညးႏြငး စကာငးမာ ဖနးတရနးအတျကး လမးေၾကာငး (Platform) တစးခ ေပ၍ထျနးလာေစရနး ရညးရျယးပါသညး၈ တာနးယမႈရြေသာ စပျာေရလပးငနးဆသညးမြာ ႏငးငတကာ စသတးမြတးႏႈနးမာက အေခခ၊ လမႈေရႏြငး သဘာပတး နးကငးဆငးရာ လပးကငးေဆာငးရျကးမႈတ႕ဖငး မနးမာပညးသ၇ ပညးသာမာ၌ ေရရြညးအကစပျာအတျကး ေဆာငးရျကးေသာ စပျာေရလပးငနးမာအာ လပးေဆာငးခငးက ဆလပါသညး၈

မနးမာစပျာေရက႑ တာနးယမႈရြေရ အေထာကးအကပဌာန (MCRB) ၇ Institute for Human Rights and Business (IHRB) ႏြငး Danish Institute for Human Rights (DIHR) တ႔၌ မပငးဖစးပါသညး၈ မတးလ ဿ၅ MCRB၇ IHRB ႏြငး DIHR တ႔က ထတးေပါသညး၈

မပငးချငး-အစရငးခစာတျငးပါရြသညး အေၾကာငးအရာမာက လျတးလပးစျာထတးႏတး၇ ကယအသပရနး MCRB၇ IHRB ႏြငး DIHR တ႔က ချငးပထာပါသညး၈ အစရငးခစာက ရယရနးေအာကးေဖားပပါ လပးစာအတငး ရခပးသ႔ ဆကးသျယးႏငးသညး၈ အစရငးခစာအာ ပနးလညးထတးေခငးႏြငး ဘာသာပနးခငးအတျကး MCRB၇ IHRB ႏြငး DIHR ၌ ချငးပခကးက ရယရနး လအပးပါသညး၈

ေကဇတငးလႊာ MCRB က အဓက ရနးပေငျေထာကးပေပသညး မတးဖကးအဖျ႕အစညးမာဖစးၾကေသာ ဒနးမတး၇ အငးယာလနး၇ နယးသာလနး၇ ေနားေ၇ ဆျစးဇာလနးးႏြငးယေက အစရတ႔အာ အထပငး ေကဇ တငးရြပါသညး၈ ကျငးဆငး သေတသနပလပးရာတျငး ပေပါငးပါငးခၾကေသာ မနးမာပညးတစး ြမးမြ မတးဖကးအဖျ႕ အစညးမာ၇ ဿ၃ခႏြစး ေအာကးတဘာလတျငး ပလပးခသညး SWIA အစရငးခစာမၾကမး အာေဆျ ေႏျ ညြႏႈငးသညးပျတျငး ပါငးအာဖညးေပခၾကေသာ အဖျ႕အစညးမာက အထပငး ေကဇတငးရြပါသညး၈ သေတသနပလပးရနး အစအစဥးမာႏြငး ကနဥေတျ႕ရြခကးမာအေပ၍ အၾကပမႈမာအတျကး အႀကေပအဖျ႕တျငး ပါငးၾကသမာဖစးသညး David Allan၇ Charlotte Bisley၇ ေဒ၍ေဒသနး႔ဇငး၇ Jack Jenkins Hill၇ Emma Irwin၇ ဥစနးမငး၇ John Sykes ၇ Richard Taylor ၇ ဥသနးလျငး၇ Cristina Villegas ၇ Guy Williams and ဥေဇား ငး တ႔က အထပငး ေကဇတငးရြပါသညး၈

ဿ၂/၃ ခႏြစးအတျငး သေတသနလပးငနးမာ လပးေဆာငးႏငးရနး ပပကညေပခၾကသညး ပညးေထာငးစအစရႏြငး အထသဖငး သတတျငးဥစဌာန၇ တငးေဒသႀကအစရမာဖစးေသာ ရြမးပညးနယးအစရအဖျ႔၇ ကရငးပညးနယးအစရအဖျ႔၇ ကယာပညးနယးအစရအဖျ႔၇ စစးကငးတငးေဒသႀက အစရအဖျ႔၇ မႏေလတငးေဒသႀကအစရအဖျ႔၇ တနသၤာရတငးေဒသႀက အစရအဖျ႔၇ ပခတငးေဒသႀက အစရအဖျ႕ ႏြငး ကခငးပညးနယးအစရအဖျ႔တ႕အာ ေကဇအထတငးရြပါေၾကာငး ေဖားပလပါသညး၈ ပ႗ပကၡအာ ဘကးေပါငးစမြ ရႈမငးမႈ (Conflict Dimensions ) မၾကမးအတျကး ေထာကးပကညမႈႏြငး အႀကပခကးမာအတျကး Peace Nexus Foundation ႏြငး Dr Richard Horsey တ႔အာ အထေကဇတငးရြပါသညး၈ ထ႔အပငး မၾကမးအစရငးခစာတျငး အသငးေသာ အႀကပခကးမာ ေပခ ၾကသညး Gabriela Factor ၇ Francesca Castellani ၇ Lorenzo Cotula ႏြငး Gillian Cornish တ႔ကလညး အထေကဇတငးရြပါသညး၈ MCRB ၌ သတတျငးက႑ SWIA ကျငးဆငးသေတသန အဖျ႕မြ ေအာငးေကားစႏြငး ခငးမ႔မ႔မငးတ႔၌ ေခါငးေဆာငးမႈဖငး သေတသမာဖစးၾကေသာ မာဂရကးဟနး၇ လႈငးမငးဥ၇ ခငးပညးပညးႏြငး သကးႏငးဥ တ႔အာ အထပငး အသအမြတးပ ေကဇတငးရြပါေၾကာငး ေဖားပလပါသညး၈ ဤအစရငးခစာက ေရသာခၾကေသာ ဒနးမတး အေခစကး Danish Institute for Huma n Rights (DIHR) မြ Nora Götzmann ၇ Elin Wrzoncki ႏြငး MCRB မြ Ida Jøker Krog ႏြငးအတ ဗစးက ဗမနး ႏြငး ေအာငးေကားစ၇ အေရၾကေသာ အေၾကာငးအရာမာက မြေခေသာ MCRB မြ Donna Guest ၇ ယေကအေခစကး Institute for Human Rights and Business (IHRB) တ႕မြ Margaret Wachenfeld ၇ Tulika Bansal ႏြငး DIHR မြ Allan Lerberg Jørgensen တ႕က အထပငး အသအမြတးပ ေကဇတငးရြေၾကာငး ေဖားပလပါသညး၈ သေတသနလပးငနးမာအတျကး အေထာကးအပမာက ပပေပခေသာ Kelly Matthews ၇ Linnea Kristiansson ၇ Elizabeth Arnott ႏြငး Lukas Bogner ၇ DIHR ၌ အလပးသငးမာ၇ Anders Planck-Hendriksen ႏြငး Gemma Wardle ၇ MCRB ၌ အလပးသငးမာႏြငး Process Mapping အတျကးကညေပခေသာ Consultant တစးဥဖစးသ Liya Mo တ႔အာ အထပငး ေကဇတငးရြေၾကာငး ေဖားပလပါသညး၈ ဤ SWIA အစရငးခတျငးပါရြသညး ေတျ႕ရြခကးအာလႏြငး အႀကပခကးမာမြာ မတးဖကးအဖျ႕အစညးမာ၌ တာနးသာ ဖစးပါသညး၈

မာတကာ

ေါဟာရႏြငး အတေကာကး စကာလမာစာရငး ………………………………………………………. ၁

ဇယာကျကးမာစာရငး .……………………………………………………………………………………… ၂

အစရငးခစာ အႏြစးခပး ..………………………………………………………………………………. ၆

အပငး () နဒါနး .………………………………………………………………………………………….. ဿဿ

အပငး (ဿ) မနးမာႏငးငရြ သတတျငးက႑ .……………………………………………………………. ၀ဿ

အပငး (၀) ဥပေဒေရရာႏြငး မါဒေရရာ မေဘာငးမာ ……………………………………………… ၁၃

အပငး (၁) က႑အဆငး သကးေရာကးမႈမာ …………………………………………………………. ၄၃

အပငး (၂) ဆကးစပးသကးေရာကးမႈႏြငး စမကနးအဆငး သကးေရာကးမႈမာ .…………………….

အပငး (၂.) ေဒသခမာဖငး ခတးဆကးေဆာငးရျကးခငးႏြငး ထခကးမႈမာ၇

စရမးမႈမာအာ ေဖားထတးေဖရြငးခငး နညးလမးမာ ..……………… ၁

အပငး (၂.ဿ) ေဒသရပးရျာလထအာ သကးေရာကးမႈ ႏြငး ဖျ႕ၿဖမႈ ……………………… ဿ၁

အပငး (၂.၀) ေမယာ ………………………………………………………………………….. ၀၁

အပငး (၂.၁) အလပးသမာ …………………………………………………………………… ၁၃

အပငး (၂.၂) အမသမႏြငး ကေလမာ .…………………………………………………. ၃၅

အပငး (၂.၃) ပဋပကၡဖစးပျာမႈႏြငး လၿခေရ .……………………………………………… ၅ဿ

အပငး (၂.၄) သဘာပတး နးကငးႏြငး ေဂဟစနစး နးေဆာငးမႈမာ …………………. ၆၁

အပငး (၃) ေဒသအလကး အပးခပးမႈစနစးႏြငး ပဋပကၡအာ သသပးခငး .……………………….. ဿ၃

အပငး (၄) အႀကပခကးမာ

အပငး (၄.) ႏငးငေတား အစရသ႔ အႀကပခကးမာ …………………………………… ဿ၃

အပငး (၄.ဿ) သတတျငးက႑ရြ ကမၸဏမာသ႔ အႀကပခကးမာ ………………….. ဿဿ၂

အပငး (၄.၀) တငးရငးသာ လကးနကးကငး အဖျ႕အစညးမာသ႔

အႀကပခကးမာ ……………………………………………………………… ဿ၀ဿ

အပငး (၄.၁) အရပးဘကးအဖျ႔အစညးမာသ႔ အႀကပခကးမာ .………………………. ဿ၀၁

အပငး (၄.၂) တခာေသာ အစရမာအတျကး အႀကပခကးမာ .……………………. ဿ၀၃

ေနာကးဆကးတျ (က). SWIA လပးေဆာငးပနညးအဆငးဆငး၌ ေနာကးဆကးတျ သတငး

အခကးအလကးမာ ………………………………………………………….. ဿ၀၅

ေနာကးဆကးတျမာ ( သခာ စာရျကးစာတမးမာက www.mcrb.org.mm တျငး ရႏငးပါသညး) သတတျငး က႑ေပ၍တျငး ပတး နးကငးႏြငး လမႈေရအေပ၍ သကးေရာကးမႈမာႏြငး ဆကးစပး ေနေသာ မနးမာႏငးင၌ အဓက ဥပေဒမာ၈ မနးမာႏငးင၌ ဖျ႕ၿဖေရလပးငနးမာ လပးေဆာငးေနေသာ မတးဖကးအဖျ႕အစညးမာ၌ ကနဥ လပးေဆာငး ေနေသာ လပးငနးမာ၈ ကျငးဆငးသေတသနမာလပးစဥးတျငး ပါတးသကးဆကးႏျယးသမာ၌ အငးတာဗမာ၈

အစရငးခစာ အႏြစးခပး မနးမာႏငးငအတျငး ထေကာကး၇ ေရႊ၇ ခမဖ သတတျငးလပးငနးမာ၌ သကးေရာကးမႈမာအာ က႑အလကး ေလလာဆနးစစးခငး (SWIA) တျငး သဘာပတးနးကငး၇ ေဒသခ ရပးရျာအသငးအငး ႏြငး အလပးသမာမာအေပ၍ ကေရာကးသညး သကးေရာကးမႈမာအာ ပငးခာစတးဖာ သသပးထာပါသညး၈ ။တျငး က႑အဆငး သကးေရာကးမႈမာ၇ ဆကးစပး သကးေရာကးမႈမာႏြငး စမကနးအဆငး သကးေရာကးမႈမာက တရာငးႏြငး တရာမငး သတတျငးလပးငနး ႏြစးရပးလက ေလလာဆနးစစး ထာပါသညး၈ အႀကပခကးမာက မနးမာအစရ၇ စပျာေရလပးငနးမာ၇ တငးရငးသာလကးနကးကငး အဖျ႕အစညးမာ၇ အရပးဘကး အဖျ႔အစညးမာႏြငး တခာေသာ ပါတးသကး ဆကးႏျယး သမာသ႔ သတတျငးက႑ရြ ဆကသကးေရာကးမႈမာက မညးသ႔ ေရြာငးရြာႏငးမညး၇ ေဖရြငး ေဆာငးရျကးႏငးမညးႏြငး ေကာငးကသကးေရာကးမႈမာက မညးသ႔ တမြငးလပးေဆာငးႏငးမညးဆသညး အႀကပအခကးမာ ထညးသျငးထာပါသညး၈ ကယးကယးပနး႔ပနး႔ ကျငးဆငး ေလလာဆနးစစးခကးမာမြ ရရြသညး အဓက ေတျ႔႐ြခကးမာကေဖားပကာ ခငးမာသညး အႀကပခကးမာေၾကာငး မနးမာသတတျငး လပးငနးက႑၌ ဆငးရႏျမးပါမႈ ေလာခေရႏြငး ဖျ႔ၿဖေရက႑အတျကး ပေဖားေပႏငးမညး စကာဝငးေနရာတစးခက ေဖားေဆာငးေပႏငးရနး ရညး႐ျယးပါသညး၈ မနးမာႏငးင နယးနမတးအတျငး မာစျာေသာဓါတးသတမာကျယးဝစျာတညး႐ြေနၿပ စကးမႈ တျငးထျကး ကနးၾကမးပစၥညးမာႏြငး ေကာကးမာ၇ သတမာ၇ ေကာကးစမးႏြငး ေကာကးမကး ရတနာမာ၇ ေကာကးမေသျ ႏြငး ယေရနယကသ႔ေသာ စျမးအငးအရငးအမစးမာပါဝငးပါသညး၈ ဓါတးသတမာက မနးမာႏငးငအတျငးမြ ကာလ႐ြညးၾကာစျာ ထတးယခၿပဖစးေသားလညး ႏငးင၌ ဘမအေနအထာမာက မသ႐ြရေသပါ၈ လပးငနးက႑၌ ဝေသသမြာ ေခတးမနညးပညာႏြငး ဘ႑ာေရဆငးရာ ရငးႏြႁမြပးႏြမႈမာ အကနး႔အသတး ႐ြေနခငးဖစးၿပ ထရငးႏြႁမြပးႏြမႈအမာစမြာ မနးမာကမၺဏမာ၌လပးငနးမာဖစးၿပ အခ႕မြာ နယးစပးဖတးေကားရငးႏြႁမြပးႏြသမာႏြငး ပေပါငး ေဆာငး႐ျကး၍ အမာစမြာ တရာမဝငးေသာ သ႔မဟတး လငးစငးမ႐ြေသာ လပးငနးမာဖစးၾက ပါသညး၈ ေယဘယအာဖငး က႑အလကးသကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနးစစးခငး၌ ေတျ႔ရြခကး အခ႔မြာ သတတေဖားထတးလပးေရ လပးငနးက႑အတျငး သဘာပတးဝနးကငး၇ လမႈေရ ဆငးရာႏြငး လ႔အချငးအေရမာက ကာကျယးမႈ အနညးငယးကသာေတျ႔ရြရၿပ အမာစမြာ ညဖငးသညး အေလအထမာသာကငးသေနသညးက ေတျ႔႐ြခရပါသညး၈ အႀကစာသတတျငး လပးငနးမာ၉ပငးလြငး ထကသ႔ ညဖငးသညး အေလအထမာကငးသလကးရြၿပ ေကာငးမျနး သညး အေလအထမြာ အနညးငယးသာရြသညးက ေတျ႔ရြရပါသညး၈ ႏငးငတစးြမးရြ ဓါတးသတတ

ေဖားထတးလပးေရ လပးငနး အသသမြ သဘာပတးနးကငးႏြငး လ႔အချငးအေရအေပ၍ ကေရာကးသညး ကယးပနး႔ေသာ ဆက သကးေရာကးမႈမာက မြတးတမးပခပါသညး၈ ဤလကးေတျ႔အေခအေနက မနးမာသတတျငး လပးငနးအေပ၍ ပညးသလထ၌ ႐ႈမငးပမာက ဆဝါသျာေစခပါသညး၈ ဆလသညးမြာ အကယး၊ မနးမာသတတျငး လပးငနးသညး ႏငးငေတား ဖျ႔ၿဖေရအတျကး အပသေဘာပပေပမညး လပးငနးအဖစးသ႔ ေပာငးလ တတကးလာေစရနး အစရ၇ စပျာေရလပးငနးမာႏြငး တငးရငးသာလကးနကးကငးအဖျ႕အစညးမာ၇ အရပးဘကး အဖျ႔အစညးမာအေနဖငး အေရပါသညး အဆငးမာ ေဆာငး႐ျကးရနး လအပးၿပ လကးရြဆက သကးေရာကးမႈမာက ေဖ႐ြငးေပရနး၇ ေကာငးမျနးေသာ အေလအထမာ ကငးသလာေရ ေဆာငး႐ျကးရနး လအပးမညးဖစးပါသညး၈ ကငးတျယးေဖ႐ြငးရမညး အဓကစနးေခ၍မႈ ငါရပးက ေအာကးတျငး ေဖားထတးထာပါသညး၈

က႑အလကးသကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနးစစးခငးက ဓါတးသတထတးလပးမႈ ကျငးဆကး အတျငး ထေကာကး၇ ေ႐ႊႏြငး ခမဖ စမးသပးတငးတာခငး ႏြငး ထတးလပးခငး အဆငးမာက အဓကေလလာထာပါသညး၈ ဤသတအမအစာမာက ေရျ ခယးရခငးမြာ မနးမာဓါတးသတ တေဖားထတးလပးေရလပးငနး၌ ဝငးေငျမြာ အဓကအာဖငး ေကာကးစမးႏြငး ေ ကာကးမကး ထတးယခငးမြရ႐ြေနသညးအပငး အခာေသာ ဓါတးသတ တေဖားထတးလပးခငးမာမြာလညး ဖျ႔ၿဖလာေနေသာေၾကာငးဖစးပါသညး၈ ထ႔အပငး ေကာကးစမးႏြငး ေကာကး မကး တေဖားထတးလပး ေရလပးငနးအတျငး သဘာဝပတးဝနးကငးႏြငး လ႔အချငးအေရ မာအေပ၍ သကးေရာကး မႈမာအာ ပညးတျငးႏြငး ႏငးငတကာကပါ သသသာသာ အာရစ ကးမႈက ခလာရပါ သညး၈ သ႔ေသား အခာေသာ ဓါတးသတအမအစာမာ တေဖားထတးလပးေရလပးငနးရြ သကးေရာကးမႈမာကမ တညသညး စစးေဆေလလာမႈမာ မရြေသပါ၈

။ဓါတးသတ သမအတျကး က႑အလကးသကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနးစစးခငးတျငး တရာငး လပးငနးမာ (တရာဝငးချငးပထာသညး အႀကစာႏြငး အေသစာ သတတျငး လပးငနးမာ) က ထညးသျငးစဥးစာထာသကသ႔ တရာမငး (လကးလပးလကးစာ ဓါတးသတ တေဖား ထတးလပးေရ) လပးငနးမာႏြငး အဆပါႏြစးမလႏြငးဆကးႏျယးသညး က႑မာ၌ ဆကးစပးသညး သကးေရာကးမႈမာ ကလညး ထညးသျငးစဥးစာပါသညး၈ တရာဝငးမဟတးေသာ လပးငနးက႑မာမြ ယၾကညးေလာကးေသာ ခငးမာသညးအခကးအလကးမာ မရ႐ြႏငးေသားလညး MCRB ၌ ကျငးဆငးသေတသနပလပးခငးႏြငး အခာရငးမစးမာအရ အထကးပါ ဓါတးသတ သမအတျကး တရာဝငးမဟတးေသာ လပးငနးက႑မာ၌ အစတးအပငးက ႀကမာသညးက ၫႊနးပေနပါသညး၈ တရာဝငးမဟတးေသာလပးငနးမာ၌ အခနးက႑ႏြငး တႁမြငးလာေသာ ။၌ တရာဝငးဖစးမႈအလာအလာမာက က႑အလကး သကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနးစစးခငး အတျငး အေရႀကေသာ ေဆျ ေႏျ ခကးမာအဖစး ႐ြေနၿပ မနးမာဓါတးသတတျငး လပးငနး

က႑အတျကး ေရြ႔ဆကး စကာဝငးမာႏြငး လပးငနးမာပလပးရနး အခကးမာအေနဖငး ပါဝငးေန ပါသညး၈ က႑အလကးသကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနးစစးခငးက စမကနးအဆငး သကးေရာကးမႈက အေသစတး အကဖတးေလလာဆနးစစးခငးထကးပလျနး၍ စမကနးအဆငး၇ ဆကးစပး သကးေရာကးမႈအဆငး ႏြငး လပးငနးက႑ အဆငးဆၿပ အဆငးသဆငးက ေလလာဆနးစစး ထာပါသညး၈ ဆလသညးမြာ သတတျငးလပးငနးက႑၌ သကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနး စစးခငးက သတတေဖားေရ လပးငနးမာ၇ သတတျငးလပးသာမာ ႏြငး လမႈအသငးအငး အေပ၍ သကးေရာကးသညး လပးေဆာငးခကးမာက ေဖားထတးသကသ႔ က႑တစးခလ၌ သကးေရာကးမႈမာႏြငး လ႔အချငးအေရ အေခအေနမာကလညး အကဖတး ေဖားထတး ထာပါသညး၈ ပတး နးကငးႏြငး လမႈေရဆငးရာ ထခကးမႈဆနးစစးေလလာခကး (ESIA)၌ လပးေဆာငးပအဆငးဆငးအတငး အပညးပညးဆငးရာ လ႔အချငးအေရႏြငး အလပးသမာဆငးရာ စခနးစႏႈနးမာႏြငး ကလသမဂၢ၌ စပျာေရႏြငး လ႔အချငးအေရ ဆငးရာ လမးညႊနးအေခခမမာ ကသ႔ အဓက ႏငးငတကာ မေဘာငးမာႏြငးအည ေရဆျ ပလပးထာပါသညး၈ က႑အလကး သကးေရာကးမႈမာအာ ဆနးစစးေလလာခငး၌ သေတသန လပးငနးမာက သတငး အခကးအလကး၇ စာ႐ျကးစာတမးႏြငး မြတးတမးမာအာေလလာခငး ႏြငး ကျငးဆငးေလလာခငး မာအေပ၍ အေခခ၍ ဿ လေကားၾကာကာလအတျငး ေဒသ ၅-ခရြ ဓါတးသတ တေဖား ထတးလပးေရ လပးငနး ၁ ခ ႏြငး ပါတးသကးဆကးႏျယးသ ၀၄၅ ဥတ႔က ေတျ႔ဆေမမနးမႈမာ ပလပးခငးႏြငး ရနးကနးတျငး အမာပညးသႏြငး ေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးပျ ႏြစးႀကမးပလပးခငးတ႔ဖငး ေဆာငး႐ျကးခပါသညး၈ ကျငးဆငးသေတသနတျငး အစရ၇ စပျာေရလပးငနး၇ အလပးသမာမာ၇ ကပနးလပးသာမာ၇ ေဒသခလထမာ၇ အရပးဘကးအဖျ႔အစညးမာႏြငး အခာေသာ ပါတးသကး ဆကးႏျယးသမာက ေတျ႔ဆေမမနးခငးမာပါဝငးပါသညး၈ မနးမာႏငးငတျငး တာဝနးယမႈ႐ြေသာ သတတေဖားေရလပးငနးမာ ဖစးလာရနးအတျကး အဓက

စနးေခ၍မႈ ငါရပးမြာ-

၈ သတတျငးလပးငနးႏြငးဆကးႏျယးသညး မဝါဒမာ၇ ဥပေဒမာ၇ စညးမဥးစညးကမးမာမြာ

႐ြငးလငးမႈမ႐ြခငးႏြငး တာဝနးယမႈ႐ြေသာ ရငးႏြႁမြပးႏြမႈဖစးလာေစရနး အဟနး႔အတာမာ

ရြေနခငး၈

လကးရြ ဥပေဒဆငးရာ စညးမဥးစညးကမးမာပငးဆငးသညးလပးငနးစဥးမာတျငး ဥပေဒဆငးရာ အခငးအကငးမြာ အလငးအမနးေပာငးလလကးရြၿပ သတတျငးလပးငနးက႑အတျကးလညး အလာတ ေပာငးလမႈမာ ရြပါသညး၈ ။အေခအေနက ဆကးစပးသညး မေသခာမႈမာက ဖနးတေပသညး၈ အသစးေရဆျထာေသာ ဥပေဒမာ၇ စညးမဥးစညးကမးမာမြာ လကးေလာ

ညေထျကကးညမႈမရြေပ၈ ဥပေဒတစးခႏြငးတစးခၾကာ ကကးညမႈမာ အာနညးခငးႏြငး တစးခါ တစးရတျငး ေတာငးဆမႈမာသညး ဆနး႔ကငးလကး႐ြေနခငး သ႔မဟတး ကျလျမႈမာ ႐ြေနခငးမာပငး ဖစးေနတတးပါသညး၈ ဥပမာအာဖငး ဓါတးသတလပးငနးမာႏြငး ေရထျကးရြသညး အရငးအမစးမာအၾကာ ချငးပ ေပႏငးမညး အကျာအေဝအတျကး ဿဝဿ-ခႏြစး ပတးဝနးကငးထနးသမးေရဥပေဒတျငး ေဖားပထာေသာ ပညးေထာငးစအဆငး လအပးခကးမာႏြငး ပညးနယး/တငးေဒသႀကအဆငးက ချငးပေပေနမႈတ႔အၾကာ ကျပာေနသညးက ကျငးဆငးသေတသနပရာ၉ ေတျ႔႐ြခပါသညး၈ သတတျငး နညးဥပေဒမာႏြငး ပတးနးကငးထခကးမႈဆနးစစးခငးဆငးရာ လပးထလပးနညး တ႔အၾကာတျငးလညး ကျလျခကးမာ ႐ြေနပါသညး၈ ထ႔အပငး ဓါတးသတစမကနးမာအေပ၍ ႀကၾကပးစစးေဆရမညး တာဝနးမာမြာ လကး႐ြဥပေဒမာ ႏြငး ပဌာနးခကးမာအရ ႐ြငးလငးမႈမ႐ြပါ၈ ဥပမာအာဖငး ဓါတးသတတေဖားထတးလပးသညး စမကနးမာတျငး သဘာဝပတးဝနးကငး၇ ကနးမာေရ၇ ေဘအႏရယးကငးရြငးေရႏြငး လပးငနးချငး အေခအေနမာအေပ၍ ႀကၾကပးစစးေဆရနးအတျကး မညးသညးအစရအာဏာပငးက တာဝနး႐ြ သညး ဆသညးအေပ၍ ႐ြငးလငးမႈမ႐ြပါ၈ ထသ႔လြစးဟာမႈ မာႏြငး ကျလျမႈမာက ႀကၾကပးရမညး အစရဌာနမာအတျကး ပနာတစးရပးဖစးသလ ပဌာနးခကးတစးရပးက ခမြတးေပထာသညး သတးမြတးခကးမာအတငး ဥပေဒႏြငးအည လပးငနးေဆာငး႐ျကးမညး စပျာေရလပးငနးမာ အတျကးလညး ပနာ တစးရပး ဖစးပါသညး၈ ဓါတးသတတေဖား ထတးလပးသမာက မညးသညးက အတအကလကးနာရမညးဆသညးႏြငး ပတးသကး၊ သယဇာတႏြငး သဘာပတးဝနးကငးထနးသမးေရဝနးႀကဌာန (MoNREC) ထမြ လမးၫႊနးခကးမာ အာနညးေနသညးကလညး ကျငးဆငးသေတသနအရ ေတျ႔႐ြခပါသညး၈ ႐ြငးလငးသညးလမးၫႊနးခကး မ႐ြေသာေၾကာငး ပညးနယး/တငးေဒသႀကအဆငး၇ ၿမ႕နယးအဆငး အပးခပးသမာ၇ ကမၸဏမာအတျကး ဓါတးသတလပးငနးမာတျငး ကငးသရမညး စႏႈနးမာႏြငး ပတးသကး၊ ေသခာေသာ အေခအေန တစးခရ႐ြရနး ခကးခပါသညး၈ ပညးေထာငးစအဆငးဥပေဒ သ႔မဟတး စညးမဥးစညးကမးမာက အေခခထာခငးမ႐ြသညးအပငး လအပးသညးဟ မထငးရ ေသားလညး ဓါတးသတလပးငနး ကမၺဏမာမြ (အထသဖငး စမးသပးတငးတာခငး ကာလ အတျကး) ၿမ႔နယးအဆငးတျငး လကးနာရမညး အခကးမာစျာ ႐ြေနသညးက ကျငးဆငး သေတသန အရ ေတျ႔႐ြခရပါသညး၈ အခ႕ ပညးနယးႏြငး တငးေဒသႀကမာတျငး အဆငးမငး အရာ႐ြႀကမာက တရာဝငး အချငးအာဏာ႐ြမေနပ သ႔မဟတး ႐ြငးလငးေသာ အေၾကာငးပခကး႐ြမေနပ ချငးပခကးက တာမစးခငးမာ ႐ြေနပါသညး၈ အခ႕ေသာကစၥရပးမာတျငး အတတးကဖစးရပးမာ ေၾကာငး ဓါတးသတလပးငနးမာ ေဆာငး႐ျကးချငးပရနးေၾကာကး႐ျ႕ခငး သ႔မဟတး ချငးပခကး ေပခငးအေပ၍ တာဝနးယရနးေၾကာကး႐ျ႕ ခငးမာ ဖစးလာေစပါသညး၈

ဤအစရငးခစာတျငးမြတးတမးပထာသညး မနးမာသတလပးငနး၌ ကယးပနး႔ေသာ အႏႈတးသေဘာ သကးေရာကးမႈမာက နာလညးသေဘာေပါကးႏငးသကသ႔ လပးငနးေဆာငး႐ျကးသမာအတျကး မေသခာ မႈမာကလညး ဖစးေပ၍ေစပါသညး၈ ။တ႔တျငး ယခငးကမနးမာႏငးငက ေ႐ြာငးၾကဥးခသညး ႏငးငခာကမၸဏမာပါဝငးၿပ လပးငနးက႑အတျငးသ႔ အေလအထေကာငးမာ ယေဆာငးလာရနး၇ လပးငနးက႑အတျကး စသတးမြတးခကးမာ ႁမြငးတငးေပရနး လအပးေနပါသညး၈ လပးငနးမာ ေဆာငး႐ျကးရာတျငး ပတးဝနးကငး၇ လမႈေရအေခအေနမာႏြငး လကးေလာညေထျ စျာဖငး ေငျေၾကအရ သငးတငးေလာကးပတးမႈ႐ြေသာ လပးငနးမာေဆာငး႐ျကးႏငးရနး ဓါတးသတ လပးငနး ကမၺဏမာအတျကး ႐ြငးလငးေသာ၇ ေသခာေသာ ဥပေဒပဌာနးခကးမာႏြငး သတးမြတးခကးမာ လအပးပါသညး၈ အစရမဝါဒႏြငး အတညးပမႈဆငးရာ လပးထလပးနညးမာက ႐ြငး႐ြငးလငးလငးမ႐ြသညးအတျကး ပညးနယး/တငးေဒသႀက အသသႏြငး ၿမ႕နယးမာအၾကာ ကျလျမႈအဆငးမငးမာေနေစၿပ စမအပးခပးမႈ စရတးႏြငး အကငးပကးခစာႏငးသညး အႏရာယးလညး မငးမာလကး႐ြပါသညး၈ ကမၺဏမာအတျကး ချငးပခကးေပသညး လပးငနးစဥးမာ က စစဥး ေရဆျႏငးခငးမ႐ြသလ ပညးေထာငးစအဆငးရြ သတတျငး လပးငနးအာ စမ အပးခပးသမာက ထေရာကးစျာ ေခရာခ လကးႏငးခငးလညး မ႐ြေသပါ၈ မေသခာ၇ မေရရာေသာ ဥပေဒေရရာႏြငး စညးမဥးစညးကမးမာက တာဝနးယမႈ႐ြေသာ ရငးႏြႁမြပးႏြမႈႏြငး ေရ႐ြညးတညးတေသာ ဓါတးသတလပးငနးအေလအထမာဖစးလာရနး ေႏြာငးေႏြ ေစမႈမာ သသသာသာ ဖစးလကး႐ြပါသညး၈ မနးမာႏငးငအေနႏြငး တာဝနးယမႈ႐ြေသာ ဓါတးသတ လပးငနး ရငးႏြႁမြပးႏြမႈမာက ဆျေဆာငးလပါက၇ အတတးပနာမာက ေဖ႐ြငးေဆာငး႐ျကး လပါက ဿဝ၂-ခႏြစး ဥပေဒတျငးပါရြသညး အေခခအာနညးခကးမာက ၾကညး႐ႈေလလာၿပ အမသာအဆငး ဓာတးသတသယဇာတမဝါဒတစးခ လအပးသညးဟ ေတျ စၿပ၇ စတငး အေကာငးအထညးေဖား ေဆာငးရျကးရနးလအပးပါမညး၈ ။ကလပးေဆာငးရာတျငး ၆၆၁-ခႏြစးႏြငး ဿဝ၂-ခႏြစး သတတျငးဥပေဒမာကသ႔ မဟတးဘ ဆနးသစးေသာ သတတျငးဥပေဒက ႐ြႏြငးၿပသာ ေခတးစနစးႏြငးညသညး ဥပေဒပစမာအတငး မၾကမးေရဆျရနး လအပးပါသညး၈ တစးခနးတညးမြာပငး အစရအေနႏြငး ဓါတးသတလပးငနးမာအတျကး ဆေလားသညး ဥပေဒမာႏြငး ပဌာနးခကးမာက ကကးညရနးခနးၫြေပခငးက အလငးအမနး ေဆာငး႐ျကးေပရနး လအပးသကသ႔ လအပးခကးမာက ပညးနယး/တငးေဒသႀကႏြငး ၿမ႕နယးအဆငးအာဏာပငးမာ၇ ဓါတးသတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးသမာႏြငး အလာအလာ႐ြသညး ရငးႏြႁမြပးႏြသမာထသ႔ ႐ြငးလငးစျာ ဆကးသျယးအသေပ ရနးလညး လအပးေနပါသညး၈

ဿ၈ သတတျငးလပးငနးမြ သဘာပတးဝနးကငး၇လမႈေရႏြငး လ႔အချငးအေရမာဆငးရာ

သကးေရာကးမႈမာ အာေစာငးၾကညးခငးႏြငး ကငးတျယးေဖ႐ြငးရနး တာနးရြသညးအစရႏြငး

စပျာေရလပးငနးမာ၌ စျမးေဆာငးရညးမြာ အကနး႔အသတး႐ြေနခငး၈

အစရႏြငးကမၸဏ ႏြစးဥႏြစးဖကးလတျငး သတတျငးစမကနးမာႏြငး လပးငနးမာ၌ ဆက သကးေရာကးမႈ မာက ထေရာကးစျာ ေစာငးၾကညးႀကၾကပး၇ ကငးတျယးေဖ႐ြငးႏငးမညး နညးပညာ စျမးေဆာငးရညးႏြငး လ႔စျမးအာအရငးအမစး အာနညးမႈမာရြေနေၾကာငး ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ ။တျငး ေအာကးပါ အခကးမာပါဝငးသညး -

အကဆကးမာက ေစာငးၾကညးႀကၾကပးခငးႏြငး ကငးတျယးေဖ႐ြငးရနး တာဝနး႐ြသညး အစရ ဝနးထမးႏြငး ကမၸဏဝနးထမးမာတျငး နညးနာအတတးပညာႏြငး ဆငးသညး စျမးေဆာငးရညး ပငးကျာဟခကးမာ၇

အဆပါလပးငနးမာအတျကး ဝနးထမးလေလာကးမႈမ႐ြခငး၇ ထေရာကးေသာ ေစာငးၾကညးေလလာမႈပလပးႏငးရနး လအပးသညးကရယာမာမ႐ြခငး ႏြငး သတငးအခကးအလကးမြတးတမးယရနး၇ သတငးေခရာခရနးႏြငး

ပနးလညးတ႔ပနးရနးအတျကး ထေရာကးေသာ စမခနး႔ချမႈစနစးမာမ႐ြခငး၈ ဥပမာအာဖငး က႑အလကးသကးေရာကးမႈမာအာေလလာဆနးစစးခငး ကျငးဆငးသေတသန အတျကး ေရာကး႐ြ ခသညး ကမ ၸဏမာအနကးမညးသ႔တျငးမြ လထဆကးဆေရလပးငနးအတျကး လပးေဆာငး ခကးမာ၇ ကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယးကငးေရဆငးရာ ဖစးရပးမာအာ အစရငးခခငး အတျကး စနစးကေသာ စမခနး႔ချမႈစနစးမာ သ႔မဟတး ပတးဝနးကငးေစာငးၾကညးေရ မဟာဗဟာႏြငး အေလအထမာ႐ြ မေနၾကပါ၈ အစရပငးတျငး သတတျငး လပးငနးမာႏြငး အကဆကးမာက ေစာငးၾကညး ႀကၾကပးႏငးမညး စျမးေဆာငးရညးမြာ အကနး႔အသတး႐ြေနၿပ သခာကစၥရပးမာအေပ၍ (ဆလသညးမြာ ပတးဝနးကငး ဆငးရာ၇ ကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယး ကငးရြငးေရဆငးရာ၇ အလပးသမာ ဆငးရာ စႏႈနးမာ) ေစာငးၾကညးႀကၾကပးရနးအတျကး တာဝနးဝတရာမာ ႐ြငးလငးမႈမ႐ြခငးက ပမဆဝါ ေစပါသညး၈ တရာမဝငး သတလပးငနး က႑မာႏြငး တငးရငးသာလကးနကးကငးအဖျ႔မာ (EAOs) ထနးခပးထာသညး ေဒသမာ႐ြ လပးငနးမာ၇ သတတျငးလပးငနးေနရာမာတျငး ထေရာကးေသာ ေစာငးၾကညးႀကၾကပးမႈ လမ႐ြခငးမြာ ပမဆဝါေနခငးဖစးပါသညး၈ တငးရငးသာ လကးနကးကငး အဖျ႔မာက သတ လပးငနးမာတျငး ထတးလပးမႈဆငးရာ၇ ဘ႑ာေရ စစဥးထာ႐ြမႈဆငးရာကစၥမာတျငး မာစျာ ပါဝငးထနးခပး ထာေသားလညး ။လပးငနးမာအတျကး ပတးဝနးကငးဆငးရာ၇ လမႈေရဆငးရာႏြငး လ႔အချငးအေရဆငးရာ စႏႈနးမာသတးမြတးေပခငး၇ ။စႏႈနးမာအတငး ေဆာငး႐ျကးခငးႏြငး အကဆကးမာက ေစာငးၾကညးေလလာခငးမြာ အနညးငယးပငး ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ ESIA လပးငနးစဥးႏြငး ESIA လပးငနးပပသမာ၌ စျမးေဆာငးရညးအကနး႔အသတးမာကလညး အေရႀက ကစၥရပးအဖစး သတးမြတးေဖားထတးခပါသညး၈ က႑အလကးသကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနးစစးခငး၌ အစတးအပငးအဖစး ESIA အစရငးခစာမာက ပနးလညးဆနးစစးခငးႏြငး အဆပါအစရငးခစာမာ ေရသာသညးလပးငနးစဥးမာအေပ၍ ကျငးဆငးသေတသန ပလပးခငး

အဖစး ဆနးစစးခငးႏြစးခလအရ ေဒသခ ESIA အတငးပငးခပဂၢလးမာ၌ သသာသညး အာနညးခကးမာက ေတျ႔႐ြခပါသညး၈ အထသဖငး ဿဝ၂-ခႏြစး EIA လပးထလပးနညးတျငး ႐ြငးလငးေသာ လမႈေရဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာလအပးေၾကာငး ထညးသျငးထာေသားလညး ESIA မာ႐ြ “လမႈေရဆငးရာ” ႐ႈေထာငးမာက လႊမးၿခမႈက “ပတးဝနးကငးဆငးရာ” ႐ႈေထာငး မာႏြငး ႏႈငးဆပါက မာစျာ အာနညး ေနပါသညး၈ ယေန႔ထေဆာငး႐ျကးေနေသာ ESIA မာ၌ အစတးအပငးဖစးသညး ေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးမႈမာႏြငး ခတးဆကးေဆာငး႐ျကးမႈလပးငနးစဥးမာတျငး အကနး႔ အသတးမာစျာ႐ြေနသညးက သကးေသပေနပါသညး၈ ဥပမာ ပပေသာ သတငး အခကးအလကးက ပါဝငးတကးေရာကးသမာနာလညးႏငးရနး ပညာရပး ဆနးလျနးခငးႏြငး/ သ႔မဟတး ေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးပျမာက ေဒသဘာသာစကာ(မာ)ဖငး ေဆာငး႐ျကးမႈ မပခငး၈ ESIA မာႏြငး ဆကးႏျယးသညး စမခနး႔ချမႈအစအစဥးမာက သတတျငးလပးငနးမာရြ ဆက သကးေရာကးမႈအေပ၍ အဓပ ၸါယးပညးဝစျာ ကငးတျယးေဖ႐ြငးႏငးမညး အေထာကးအကမာက ေဆာငးရျကးမညး ဆပါက ESIA မာ၌ လကး႐ြအာနညးခကးမာက အထသဖငး ေဒသခ ဝနးေဆာငးမႈ ပပေပသမာက ဥတညးေဖ႐ြငးေပရမညးဖစးသညး၈ ေဒသခ ESIA ပပ ေပသမာ၌ စျမးေဆာငးရညးမြငးတငးခငး၇ ESIA မာႏြငး ဆကးႏျယးသညး စမခနး႔ချမႈ အစအစဥးမာက ဆနးစစးရနးတာဝနး႐ြသညး အစရဌာနဆငးရာပဂၢလးမာ၌ စျမးေဆာငးရညး မြငးတငးခငးလပးငနးမာက ဖျ႔ၿဖေရလပးငနးမာလပးေဆာငးေနသညး မတးဖကးအဖျ႔မာက ကညေထာကးပရနးမြာ ဥစာေပ က႑ဖစးပါသညး၈

၀၈ ဓါတးသတလပးငနးေၾကာငး႕ ဖစးေပ၍လာေသာ သဘာဝပတးဝနးကငး၇ လမႈေရႏြငး႕

လ႕အချငး႕အေရ ဆငးရာ ထခကးမမာ ေဒသခမာအပ၍ သကးေရာကးခငး၈

ဓါတးသတလပးငနးေၾကာငး႕ ဖစးေပ၍လာေသာ ေရြာငးလျလ႕မရနငးသညး၌ သဘာဝပတးဝနးကငး ႏြငး လမႈေရဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာက ေလာ႕ခနငးေရအတျကး လပးေဆာငးရာတျငး ကနးကမႈမာလ ရြပါသညး၈ သ႕ေသားလညး မနးမာနငးငရြ ထေကာကး၇ ေရျ ႏြငး႕ ခမဖ တေဖားေရ တရာဝငး တေဖားေရ က႑ပငးလငး ထလပးငနးေၾကာငး႕ ဖစးေပ၍လာေသာ ေဘထျကးဆက သကးေရာကးမ႕မာက ဓါတးသတတေဖားေရ လပးငနးေဆာငးရျကးသမာက ခစာကခရခငးမရြပ ယငးေဒသရြ ေဒသခ ႏြငး႕ သဘာဝ ပတးဝနးကငးကသာ သကးေရာကး ခစာေနရပါသညး၈ မညးသ႕ပငးဖစးေစ မနးမာနငးငအတျငး တရာဝငး ဓါတးသတတေဖားေရ လပးငနးမာသညး အထသဖငး႕ ဓါတးသတေစႏႈနးမာကသညး႕ အခ၍မတျငး အမတးအစျနးရရြမႈ နညးပါပါသညး၈ အခာေသာ ကနးကစရတးမာ ဖစးသညး႕ လငးစငးေၾက၇ အချနးမာ၇ တေဖားေရေမေနရာ ငြာရမးစရတး၇ ႏြငး႕ အခာ ဌာနဆငးရာ အဆငး႕ဆငး႕ လပးေဆာငးရၿပ မခနး႕မြနးနငးေသာ လငးစငးချငး႕ပခကး ရရြေရ အတျကး သစျရေသာ စမခနး႕ချဆငးရာ ကနးကစရတး၇ စေသာ ကနးက စရတးမာသညး ႀကမာပါသညး၈ ယငးကနးကစရတးမာ အပငး တငးရငးသာ လကးနကးကငး အဖျ႕မာထနးခပးထာေသာ ေနရာမာ၉ အစရ လၿခေရ အဖျ႕မာမာ သ႕ ေပရခငး၇ သ႕

မဟတး လကးနကးကငး အဖျ႕တစးဖျ႕အာ ေပရခငး စသညး႕ မြနးဆရ ခကးခေသာ အေခအေနမာ ႏြငး႕ ေဒသရြ သကးဆငးရာ ဌာနမာ က တရာမဝငးေပေခရခငး ႏြငး႕ ယငးတ႕ထမြ ေတာငးဆမႈမာေၾကာငး႕ သတတျငးတေဖားေရ ကနးကစရတးမြာ ပမမာပာေနခငးဖစးပါသညး၈ အကယး၊ မနးမာအစရ အေနဖငး႕ ဓါတးသတလပးငနးက႑ထမးမဖျ႕ၿဖလာေစရနး ရညးရျယးပါက ဓါတးသတတေဖားေရ လပးေဆာငးရာတျငး ဖစးေပ၍လာမညး႕ အကအပစးမာက မညးသ႕မညးပ ရငးႏြမပးႏြသတ႕က တာဝနးယကခေစမညး ဆသညးက ပနးလညး ဆနးစစးသငး႕ပါသညး၈ ဤဓါတးသတ တေဖားေရလပးငနး လပးကငးေရဆငးရာ သကးေရာကးမႈ အကအပစးမာက ပနးလညး ဆနးစစးၿပ လပးငနးအေနဖငး႕ ပနးလညးထနးညြေပရနး လအပးေနပါသညး၈ ဤသ႕ လပးေဆာငးခငးအာဖငး႕ သတတျငးလပးငနးေဆာငးရျကးသမာက သတတေဖားေရလပးငနးမာ လပးကငးရာ တျငးေကာငးမျနးၿပ ေရရြညးတညးတ႕တ႕သဘာဝ ပတးဝနးကငးဆငးရာ ႏြငး႕ လမႈေရ ဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာကပါ ထညး႕သျငးအေလထာလပးေဆာငးမညး႕ တာဝနးယမရြေသာ ရငးႏြမပးႏြမႈအေလ႕အကငး႕မာက ကငး႕သေစနငးမြာဖစးပါသညး၈ ထသ႕ လပးေဆာငးနငးရနး အတျကး သတတျငးလပးငနးဆငးရာ စနနးမာက သတးမြတးပဌာနး၊၇ ယငးသတတျငး လပးငနးဆငးရာ လငးစငးေၾက၇ အချနးႏြငး႕ အခာအဖအခမာ ေပေခရမညး႕ စနစးမာက သငး႕ေတားသလ ေပာငးလၿပ ဆျေဆာငးမႈရြေသာ သတတျငးတေဖားေရ က႑ရငးႏြမပးႏြမႈ အေခအေန ေကာငးတစးခဖနးတသငး႕ပါသညး၈ ဤသ႕ခညးကပးမႈသညး လကးရြသတတျငး လပးငနးအေနဖငး႕ သဘာဝပတးဝနးကငး ႏြငး႕ လမႈေရဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာအတျကး ဥပေဒမာအတငး စညးစနစးကကး တာဝနးယ လကးနာ လပးေဆာငးရမညး႕ဆပါက စပျာေရအရ တျကးေခကေတာ႕မညး မဟတးသညးက သရြနာလညးထာရမညး ဖစးပါသညး၈ ထ႕အပငး လကးလပးလကးစာ သတတျငးလပးငနးမာ ေရရြညးတညးတ႕နငးမႈ ႏြငး႕ ထလပးငနးမာက တရာဝငးလပးကငးနငးေရ အေၾကာငးအရာမာက ေမချနးထတး စဥးစာေစမညး ဖစးသညး ( ေနာကးပငးတျငး ထပးမ ေဖားပထာပါသညး)၈ အကအမတးချေဝခငးပါဝငးသညး႕ သတ သယဇာတ ဆငးရာ မႈဝါဒ ေရဆျခငးသညး အဆပါ အေၾကာငးရာမာက ပနးလညး ဆနးစစးေစသညး႕အပငး ကယးပနး႕၊ ေရရြတညးတ႕ေသာ သတတျငးလပးငနး က႑ဖျ႕ၿဖ လာေစလကး ယငးသတတျငးလပးငနးေၾကာငး႕ ဖစးေပ၍လာေသာ အကအပစးမာက ပနးလညး ထနးညြ မြေဝ သကးေရာကးေစမြာ ဖစးပါသညး၈

၁၈ ပဋပကၡဖစးပျာရာေဒသမာ႐ြ သတလပးငနးဆငးရာ အပးခပးမႈစနစးးမြာ လျနးစျာပနာ

ရြေနခငး၈

တငးရငးသာလကးနကးကငးအဖျ႔အစညးမာ (EAOs) ထနးခပးထာသညး ေဒသမာ၇ သ႔မဟတး ခငးမာေသာ EAO ႐ြေနသညးေဒသမာ႐ြ ဓါတးသတလပးငနးမာႏြငး လပးငနးေဆာငး႐ျကးမႈမာက ညဖငးစျာ စမအပးခပး လကး႐ြသညး (အပငး ၂.၃၈ ပဋပကၡႏြငး လၿခေရ အခနး-၃ တျငး ထပးမၾကညး႐ႈပါ)၈ အထကးတျငးေဖားပခသညး အတငး ဤေဒသမာ႐ြ လပးငနးလညးပတးမႈမာက

တရာဝငးႏြငး တရာမဝငး ေပေခရမႈမာ၇ လာဘးေပလာဘးယမႈမာဖငး ႐ႈပးေထျ ယြကးႏျယး လကးရြေနပါသညး၈ ယယျငးေနေသာ ပတးဝနးကငးဆငးရာႏြငး လ႔အချငးအေရဆငးရာ အေလ အထမာမြာ ဖစး႐ဖစးစဥးပငး (ဥပမာ - လကးလပးလကးစာ ေ႐ႊကငးခငးတျငး ေဘကငးေရက ထညးသျငးစဥးစာခငးမ႐ြပ ပဒါက အသပခငး)၈ ဤေဒသမာ႐ြလပးငနးလညးပတးမႈအေပ၍ EAO ၌ စမအပးခပးမႈက သတထတးလပးေရ ႏြငး ဘ႑ာေရစစဥးေဆာငး႐ျကးမႈအေပ၍သာ အဓကအာ႐စကးၿပ ပတးဝနးကငးႏြငး လမႈေရဆငးရာ ေဘအႏရာယးကငးရြငးေရအေပ၍ အနညးငယးသာ အာ႐စကးပါသညး၈ ထအခကးမြာ တစးႏငးငလ ပစးခတးတကးခကးမႈရပးစေရ သေဘာတစာခပး(NCA) တျငး EAO မာက ။တ႔၌သကးဆငးရာ ေဒသမာ႐ြ ပတးဝနးကငးႏြငး လမႈေရကာကျယးေစာငးေ႐ြာကးမႈအတျကး တာဝနး႐ြသညးဆသညးအေပ၍ ႐ြငးလငးစျာ လကးခ သညးႏြငး ကျပာသညး အေခအေန ဖစးေနပါသညး၈ ၿငမးခမးေရစကာဝငးအတျငး EAO မာႏြငးအခာသမာက တငးသျငးေဆျ ေႏျ ေသားလညး ေပလညးမႈ မရ႐ြေသသညးကစၥတစးရပးမြာ ဘ႑ာေငျချေဝေရဖစးသညး၈ ဓါတးသတစမကနးမာ၇ လပးငနးမာႏြငး ဆကးစပးသညးအကဆကးအမာစက ။လပးငနးတညးရြရာ ေဒသ၉သာ ႀကေတျ႔ရသညးအတျကး ရ႐ြသညး အကအမတးမာက ေဒသခမာထ ပမေရာကး႐ြ ရမညးဖစးသညး၈ ႏငးငတကာ အေတျ႔အႀကမာအရ ေဒသခမာအတျကး အမြနးတကယး အကေကဇမာ ချေေပခငးအပငး အစရ၌ စျမးေဆာငးရညးအကနး႔အသတး ႐ြေနသညး အေခအေနမာ၉ ေဒသတျငး အကအမတးချေဝခငးမြ ရလဒးအမမ ရြေနေၾကာငး ေတျ႔႐ြရသညး၈ အနာဂတးဖကးဒရယးႏငးင၌ အစတးအပငးအဖစး ဘ႑ာေငျချေဝေရ စစဥးထာ႐ြမႈ မာအေပ၍ အထဂ႐ပရနး လအပးသကသ႔ ဖျ႔စညးပအေခခဥပေဒ သ႔မဟတး ပပငးေပာငးလ လာေသာ ဥပေဒစညးမဥးစညးကမးမာတျငး ေဖားပေတာငးဆထာခငး မရြေသေသားလညး အကအမတးေဝမြခငးႏြငး အကအမတး ချေဝအသခခငး၇ လမႈအသငးအငး ဖျ႔ၿဖေရ သေဘာတညမႈမာ (CDAs)ႏြငး အေခခ အေဆာကး အအမာအာ ေမြခငး သ႔မဟတး ေဒသအေခအေနႏြငးကကးညသညး အလပးခနး႔ထာေရဆငးရာ လအပးခကးမာမြာ လညး တခာေသာအချငးအလမးမာဖစးပါသညး၈ ။တ႔က လပးသမာမာႏြငး ေဒသခလထမာ အတျကး ဓါတးသတလပးငနးမာမြ အကေကဇမာက ရ႐ြေစႏငးသညး အလငးမနးဆ လပးငနး မာလညး ဖစးႏငးပါသညး၈

၂၈ သတတျငးလပးငနးက႑တျငး တရာမဝငးတေဖားမႈမာ ကယးကယးပနး႔ပနး႔ လပးေဆာငးေန

ခငးအာ ကငးတျယးေဖ႐ြငးရနး လအပးေနခငး၈

မနးမာသတတျငးလပးငနးက႑ရြ လပးငနးအမာစသညး တရာမဝငးလပးငနးက႑အဖစး လပးကငးလကးရြေၾကာငး MCRB ၌ ကျငးဆငးသေတသနက အတညးပခပါသညး၈ တရာမဝငး လပးငနးက႑တျငး လကးလပးလကးစာ ဓါတးသတလပးငနးအမာစပါဝငးသကသ႔ EAO မာက တစးစတးတစးပငးအာဖငး သ႔မဟတး လဝ ထနးခပးထာသညး ေနရာမာ႐ြ အႀကစာ

သတတျငးလပးငနးမာလညးပါဝငးပါသညး၈ လကးလပးလကးစာသတလပးငနးသညး မနးမာႏငးင တဝြမး႐ြ မာစျာေသာ လမႈအသငးအငးမာအတျကး အလပးအကငးႏြငး အသကးေမျ မႈဆငးရာ ရငးမစးတစးခဖစးပါသညး၈ သ႔ေသားလညး လကးလပးလကးစာဓါတးသတလပးငနးက လပးသာမာ၇ လထမာႏြငး ပတးဝနးကငးအေပ၍ ဆကသကးေရာကးမႈမာစျာဖငး ဆကးႏျယးေနၿပ ပဋပကၡဖစးမႈ၇ တရာမဝငးေပေခမႈတ႔ႏြငးလညး ခတးဆကးလကး႐ြပါသညး (အပငး ၂ တျငးၾကညးပါ)၈ တရာမဝငးလပးငနးက႑ဖစးမႈသညး မနးမာစပျာေရအေပ၍တျငး ရကးခတးမႈမာရြၿပ ဘ႑ာေငျ ရ႐ြမႈက ႁမြငးတငးႏငးစျမးမ႐ြခငး၇ ခငးမာေသာ အလပးအကငးအချငးအလမးမာ ဖနးတေပႏငးမႈ မ႐ြခငးႏြငး ပမကယးပနး႔ေသာ စမအပးခပးမႈမာမလပးေဆာငးႏငးခငး ကသ႔ အကသကးေရာကးမႈ မာ ရြေနပါသညး၈ ဥပမာ - ႀကၾကပးမႈ အာနညးခငး၇ လာဘးေပလာဘးယ မႈမာရြခငး၇ ပဋပကၡဖစးပျာခငး၈ သတတျငးလပးငနးက႑ ဖျ႔ၿဖတတကးမႈ အလာအလာကရ႐ြႏငးရနး လကးလပးလကးစာ ဓါတးသတလပးငနးက ႏငးငစပျာေရအတျငး ေပါငးစပးခငးႏြငး အႏရာယး႐ြေသာ အေလအထမာ ေလာခေရ တ႔အတျကး ႀကစာအာထတးမႈမာက အလျနးအေရႀကပါသညး၈ ဿဝ၂-ခႏြစးက ပငးဆငးေသာ မနးမာသတတျငးဥပေဒႏြငး အဆပထာေသာ ဿ၅ ခႏြစး မနးမာသတတျငး နညးဥပေဒတျငး ေဖားပထာေသာ ပမာဏေလလာခကးမာအရ လကးလပးလကးစာ ဓါတးသတလပးငနးက သခာလပးငနးအမအစာအဖစး အသအမြတးပထာပါသညး၈ နညးဥပေဒ မၾကမးက ကနဥေလလာခကးအရ လကး႐ြ လကးနာေဆာငး႐ျကးရနးမြာ နးထပးနးပ ဖစးေန ပါသညး၈ ဥပမာ- လကးလပးလကးစာသတလပးငနးေဆာငး႐ျကးသမာက ကနဥပတးဝနးကငး ထခကးမႈဆနးစစးခငး (IEE) ေဆာငး႐ျကးရနး လအပးခကးတစးရပးဖစးၿပ ။ကေဆာငး႐ျကးရနး အတျကး လကးလပးလကးစာ သတလပးငနးေဆာငး႐ျကးသမာအေနဖငး ပလပးရပါက စပျာေရအရ တျကးေခကကးမညးမဟတးပါ၈ ထ႔ေၾကာငး လကးလပးလကးစာ ဓါတးသတ လပးငနးမာ အတျကး သခာနညးဥပေဒတစးခက ပလပးရနး အၾကပလပါသညး၈ မနးမာႏငးငအတျငး လကးလပးလကးစာက႑အတျကး ရညးရျယးခကးတစးခ၇ မဝါဒတစးခ၇ နညးဥပေဒတစးခက ဖနးတေရဆျရာ၌ ႏငးငေတားအဆငး၇ ပညးနယး/တငးေဒသႀကအဆငး အစရအာဏာပငးမာ၇ တငးရငးသာလကးနကး ကငးအဖျ႕မာ၇ ဓါတးသတလပးငနးကမၸဏမာႏြငး အေရအႀကဆဖစးသညး အလပးသမာမာ/ ရပးရျာအသငးအငးမာအပါအဝငး မာစျာေသာ ပါဝငးပတးသတးသမာ အတတကျေဆာငးရျကးလပးကငးရနး လအပးပါသညး၈ ဥပေဒေၾကာငးအရ တရာဝငးဖစးေသာ လကးလပးလကးစာသတလပးငနးမာတျငး လပးငနး ေဆာငးရျကးသမာ အတျကး ကနးမာေရ၇ ေဘအႏရာယးကငးရြငးေရ၇ လၿခေရႏြငး ပတးဝနးကငးဆငးရာ စျမးေဆာငးရညးမာ တမငးလာေစခငးႏြငး ပမေကာငးမျနးေသာ အစရပငး၌ ႀကၾကပးမႈႏြငး အချနးေကာကးခခငးတ႔ကသ႔ေသာ အလာအလာမာရြေနပါသညး၈

သ႔ေသား အဆပါ လပးငနးမာ တရာငးဖစးလာရနးမြာ စပျာေရအရမကးလမာလအပးပါသညး၈ လကးလပးလကးစာ ဓါတး သတလပးငနးအေပ၍ ကနး႔သတးခငး သ႔မဟတး စပျာေရအရ အလျနးခကးခေစရနးပလပးခငး သ႔မဟတး သ႔မဟတး လကးလပးလကးစာ သတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးသမာက တရာဝငးက႑အတျငးသ႔ ေပါငးစညးလာေစရနး စမအပးခပးမႈအရ အလျနးခကးခေစခငးမာပလပးပါက ။က႑ကဆကးလကး၊ တရာမဝငးဖစးေနေစရနး တျနးအာေပေနခငးဖစးၿပ ထခကးလျယးသမာကသာ ဆကးလကးထခကးေနေစမညးဖစးသညး၈

က႑အလကးသကးေရာကးမႈမာအာ ေလလာဆနးစစးခငးအစရငးခစာႏြစးခပး ႏြငး အဓက

ေတျ႔႐ြခကးမာ

ဤအစရငးခစာက မနးမာႏငးငအတျငး သတတျငးလပးငနးက႑၌ အေထျေထျအႏြစးခပး (အပငး ဿ) ႏြငး လကး႐ြလပးငနး က႑အအေခအေနႏြငးကကးညေသာ ဥပေဒေရရာ၇ မဝါဒေရရာမေဘာငး (အပငး ၀) တ႔ဖငး အစပထာပါသညး၈ ဆနးစစးခသညး ဥပေဒပေရဆငးရာအဓကဖျ႔ၿဖမႈမာတျငး ဿဝ၂-ခႏြစး မနးမာ သတတျငးဥပေဒကပငးဆငးခငးမာႏြငး ဿ၅-ခႏြစး ေဖေဖား ါရလတျငး အဆပထာေသာ သတတျငး နညးဥပေဒမာအတျကး ပငးဆငးခကးမာပါဝငးပါသညး၈ ပတးဝနးကငးကာကျယးေစာငးေ႐ြာကးေရ (EIA လပးထလပးနညး ေနာကး ဆကးတျအဖစး)၇ ကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယးကငးရြငးေရမာအတျကး သတတျငးလပးငနး သသနး႔ ဥပေဒပေရဆငးရာမာ တတကးလာေစရနး လအပးေနေၾကာငးကလညး ေဆျ ေႏျ ထာပါသညး၈ ႏငးငတျငး စမအပးခပးမႈဆငးရာဖျ႔စညးပမာ လငးမနးစျာ ေပာငးလလကး႐ြသညး အေခအေန အတျငး မၾကာေသမက တာဝနးယထာသညး MoNREC ၌ အခနးက႑ႏြငးတကျ ပညးေထာငးစအဆငး၇ ပညးနယး/တငးေဒသႀကအဆငးမြ သကးဆငးရာအစရ အဖျ႔မာ၌ အခနးက႑မာကလညး ႐ြငးလငးေဖားပထာရပါမညး၈ ဘ႑ေငျမာ၇ အလပးအကငး၇ ပဋပကၡစသညးတ႔ကသ႔ က႑အဆငးသကးေရာကးမႈမာက အပငး (၁) တျငး သသပး ထာပါသညး၈ ထအပငးတျငး က႑အဆငးစပျာေရ သကးေရာကးမႈမာပါဝငးၿပ ဓါတးသတလပးငနးက႑အတျငးမြ အချနးေကာကးခခငးႏြငး အချနးဘ႑ာရ႐ြမႈမာ၇ ထတးလပးမႈချေေရ စစဥးမႈမာ၇ ပညးေထာငးစအဆငးႏြငး ပညးနယး/တငးေဒသႀကအဆငးမာ အၾကာ အကအမတးချေဝေရ၇ အလပးအကငး၇ စပျာေရအချငးအလမးမာႏြငး တရာမဝငး သတလပးငနးက႑မငးမာမႈမာ ပါဝငးေနပါသညး၈ ဓါတးသတလပးငနးအေနႏြငး အချနး ေကာကးခမႈ၇ ဘ႑ာေငျရ႐ြမႈတ႔ႏြငးခတးဆကးလကး စပျာေရဖျ႔ၿဖမႈကပပေပရာ၉ အစရ၌ စျမးေဆာငးရညး၇ ပဋပကၡ ႏြငး တရာမဝငး ကနးသျယးမႈကသ႔ေသာ အခကးမာက သသာေသာ အဟနး႔အတာမာဖစးေနေၾကာငး က႑အလကးသကးေရာကးမႈဆနးစစးခငးက မေမာငးထပ ထာပါသညး၈ ဓါတးသတလပးငနးက႑အတျငး ရငးႏြႁမြပးႏြမႈဆငးရာ သေဘာ တညခကးမာ အသပခငးႏြငး/သ႔မဟတး လငးစငးထတးေပသညးလပးငနးစဥးႏြငး အေထျေထျ ဥပေဒအေပ၍

ပမအာကခငး တ႔ႏြငးမတညစျာပငး ထတးလပးမႈအေပ၍ချေစာခပးမာ (PSCs) သစျ ခငးႏြငး ဆကးႏျယးသညး အကနး႔အသတးမာက ေဆျ ေႏျ ထာပါသညး၈ တရာဝငးမဟတးေသာ လပးငနးက႑မာမငးမာလာမႈက လကးလပးလကးစာ ဓါတးသတလပးငနး ၌ စပျာေရ အလာအလာက ေႏြာငးေႏြေနေစပါသညး၈ ေခတးမြေသာသတတျငး Cadaster မရြခငးေၾကာငး ပနာမာရြေနသညးက မေမြာငးထပေနပါသညး၈ ပညးေထာငးစအဆငးႏြငး ပညးနယး/တငးေဒသႀကအဆငးတ႔အၾကာ အကအမတးချေေရ ဖစးသညး ႐ႈပးေထျ သညးအေၾကာငးအရာက ဤအခနးတျငးထညးသျငးထာပါသညး၈ ေဒသခလထ မာက ဓါတးသတ လပးငနးမာထမြ အကအမတးမာရ႐ြေနသညး ဥပမာအနညးငယးက က႑အလကး သကးေရာကးမႈ မာအာ ေလလာဆနးစစးခငး၌ ကျငးဆငးသေတသန တျငးေတျ႔႐ြခၿပ ။တ႔မြာ ေဒသခမာ၌ အလပးအကငးအချငးအလမးမာႏြငး ထတးလပးမႈ ကျငးဆကးဖျ႔ၿဖေရ (ေဒသအေခအေနအတျငး) သ႔မဟတး လမႈအသငးအငးဖျ႔ၿဖေရ သေဘာတညခကး (CDAs) မာအဖစး ပပသညး တရာဝငး အကအမတးချေေရမာဖစးသညး၈ အခ႕ေဒသမာတျငး ေတျ႔ခရသညး “စပျာေရလပးငနးမာ၌ လမႈေရတာနး (CSR)” အတျကး သစျ ခငးဟသညး မ႐ြငးလငးေသာ လအပးခကးမာအတျကး သငးသလ ခဥးကပးမႈမထကး ေဒသခလပးသာမာႏြငး လမႈအသငးအငးမာ၌ အလပးအကငးအချငးအလမး၇ အေခခ အေဆာကးအအ၇ ဝနးေဆာငးမႈေပခငးဆငးရာ လအပးခကးမာက ဥတညးေဆာငး႐ျကးေပရနး လအပးပါသညး၈ စပျာေရလပးငနးမာ၌ လမႈေရတာနး (CSR) အတျကး သစျ ခငးက တခါတရတျငး စမအပးခပးမႈပနာမာက ထပးမဖစးေပ၍ေစပါသညး၈ ။အစာ မနးမာႏငးင အေနႏြငး ကမၸဏမာက ေဒသအေခအေနအတျငးႏြငး အကအမတးချေ ေရတ႔မြတဆငး “အကအမတးချေဝခငး” တ႔က ေဆာငးရျကးရနး တကးတျနး အာေပသငးပါသညး၈ ထမြသာ ကမၻာလဆငးရာ သတလပးငနးမာ၌ ေဆာငးရျကးမႈမာႏြငးအည လကးပါႏငးမညး ဖစးသညး၈ ေဖားထတးသတးမြတးထာသညး က႑အဆငး စမအပးခပးမႈဆငးရာအကသကးေရာကးမႈမာတျငး လငးစငးထတးေပခငးဆငးရာ သတးမြတးခကးမာ၇ စစးတပး/ႏငးငပငးလပးငနးမာ (SOEs) ဖစးသညး ဓါတးသတ လပးငနးမာ၌ စမအပးခပးမႈႏြငး ပျငးလငးမငးသာမႈမာႏြငးဆကးႏျယးသညး စနးေခ၍မႈမာ ပါဝငးသညး၈ မၾကာေသမက ဥပေဒပမႈမာ၇ စညးမဥးစညးကမးခမြတးမႈမာတျငး တတကးမႈအခ႕ ႐ြခေသားလညး MCRB ၌ သေတသနအရ လပးငနးမာအာ ချငးပခကးေပရာ၉ ႐ြငးလငးမႈ အာနညးေနေသေၾကာငး၇ လကးလပးလကးစာဓါတးသတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးသ မာက သတးမြတးခကးမာအတျငး အပညးအဝထညးသျငးစဥးစာထာခငးမ႐ြသညး သခာ စနးေခ၍မႈမာ ႐ြေနေၾကာငး ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ မၾကာေသမက မနးမာႏငးင တျငးထျကးသယဇာတတေဖား ထတးလပးသညး လပးငနးမာ ပျငးလငးမငးသာမႈ ေဖားေဆာငးေရ (MEITI) က ႀကစာအာ ထတးမႈမာ႐ြေသားလညး ဓါတးသတလပးငနးအတျငး႐ြ SOE မာ၌ အခနးက႑မြာ ပျငးလငး မငးသာမႈအာနညးေနဆဖစးၿပ သတတျငးလပးငနးက႑ႏြငး စပျာေရ အတျကး ။လပးငနး

ဌာနမာ၌ အခနးက႑မြာ အလျနးအေရပါေနေသာေၾကာငး လကး႐ြပပငး ေပာငးလေရ လပးငနးစဥးတျငး ဥတညးေဖ႐ြငးရမညး စနးေခ၍မႈတစးရပးဖစးေနပါသညး၈ ဥပေဒႏြငးအညေဆာငး႐ျကးေစခငး၇ သတတျငးလပးငနးမာအာ စစးေဆခငးမာမြ ကျာဟခကး မာကလညး ဤအခနးတျငး ေဆျ ေႏျ ထာပါသညး၈ က႑အလကး သကးေရာကးမႈမာ အာ ေလလာဆနးစစးခငးတျငး ေဆျ ေႏျ ထာသညး ကစၥရပးမာစျာတျငး ဓါတးသတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးခငး ေၾကာငးဖစးေပ၍သညး ပတးဝနးကငးဆငးရာ၇ လမႈေရဆငးရာႏြငး လ႔အချငးအေရ ဆငးရာ အကဆကးမာအေပ၍ ထေရာကးေသာ ေစာငးၾကညးေလလာမႈမာ ပကးကျကး ေနခငးက အေရအပါဆ ခ႕ယျငးခကးမာမြ တစးခဖစးပါသညး၈ ထေရာကးေသာ ေစာငးၾကညးေလလာမႈ အာနညးေနခငး၌ အေၾကာငးရငးမာစျာ ႐ြေနၿပ ေအာကးပါတ႔ပါဝငးပါသညး -

သခာကစၥရပးမာ ေစာငးၾကပးေလလာရနးအတျကး တာဝနးဝတရာမာရြငးလငးမႈအာနညးခငး (ဥပမာ - သဘာဝပတးဝနးကငးႏြငး အလပးသမာစႏႈနးမာ)

ဓါတးသတလပးငနးအာဏာပငးမာႏြငး သဘာဝပတးဝနးကငး ထနးသမးေရ တာနးရြသမာအၾကာ ၫြႏႈငးမႈ အာနညးခငး

အစရ၌ စျမးေဆာငးရညးႏြငး ဘတးဂကးအကနး႔အသတး႐ြေနခငး လအပးခကးအသစးမာႏြငးပတးသကး၊ ကမၸဏမာဘကးမြ အသပညာအာနညးေနခငး

(ဥပမာ - ပတးဝနးကငးစမခနး႔ချမႈအစအစဥးမာႏြငး သတတျငးပတးသမးမႈအစအစဥးမာအတျကး လအပးခကးမာ) ႏြငး

အစရ၌ ေစာငးၾကညးႀကၾကပးမႈ တာဝနးဝတရာအသစးမာက စတငးရနး ေႏြာငးေႏြေနခငး (ဥပမာ - ပတးဝနးကငးစမခနး႔ချမႈအစအစဥးမာက ေစာငးၾကညးႀကၾကပးရနး တာဝနးေပအပးခထာ ရသညး အစရေကားမတမာ) ၈

ဓါတးသတလပးငနးမာ၌ ဆကသကးေရာကးမႈကေ႐ြာငး႐ြာလပါက၇ ထေရာကးစျာကငးတျယး ေဖ႐ြငးလပါက အစရ၇ ကမၺဏမာ၇ အရပးဘကးအဖျ႔အစညးမာအပါအဝငး ပါတးသကး ဆကးႏျယးသအာလက ဤစနးေခ၍မႈမာက ဥတညးေဖ႐ြငးရနးမြာ ပထမဥစာေပ ဖစးရမညး ဖစးသညး၈ တငးရငးသာ လကးနကးကငးအဖျ႔မာထနးခပးထာသညးေဒသမာ႐ြ ဓါတးသတ လပးငနးမာႏြငး ဆကးႏျယးသညး စမအပးခပးမႈဆငးရာ သခာစနးေခ၍မႈမာက ထညးသျငးစဥးစာ ေပခငးဖငး ဤအခနးက နဂခပးထာပါသညး၈ ေနာကးဆအေနဖငး ဤအခနးတျငး က႑အဆငး ပတးဝနးကငး၇ လမႈေရႏြငး လ႔အချငးအေရ ဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာက ချခမးစတးဖာသသပးထာပါသညး၈ ။တျငး ပတးဝနးကငး၇ လမႈေရႏြငး လ႔အချငးအေရဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာ၇ လမႈအသငးအငးဖျ႔ၿဖတတကးေရ၇

အကအမတး ချေဝအသခခငးႏြငး လပးငနးချငး ကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယးကငးရြငးေရ (OHS) မာပါဝငးပါသညး၈ ၿခငၾကညးလြငး ကျငးဆငးသေတသနက လကး႐ြအေခအေန၉ ကမၺဏမာ၌ပတးဝနးကငးႏြငး လမႈေရဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာက စနစးတက စမခနး႔ချႏငးမညးစနစးမာမြာ အကနး႔ အသတး႐ြေနသညး သ႔မဟတး ပညးစလေလာကးမႈမ႐ြသညးက ေတျ႔႐ြခရပါသညး၈ သကးေရာကးမႈ အာ ေလလာဆနးစစးခငးမာ က ပမတမြငး၊ေဆာငး႐ျကးလာၾကေသားလညး တခါတရ အထသဖငး ရပးရျာအသငးအငးႏြငး ေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးမႈမာ၇ ခတးဆကးေဆာငး႐ျကးမႈမာတျငး ေမြားမြနး စႏႈနးမာ အတငး ပညးမေလမ႐ြပါ၈ ေဘအႏရာယးေလာခေရနညးလမးမာက ဆကးလကး အေကာငးအထညးေဖားမႈမာက စနစးတကမ႐ြပ ထထေရာကးေရာကး မြတးတမးပ ထာခငး၇ ေစာငးၾကညးႀကၾကပးခငး၇ ေနာကးဆကးတျ ႀကၾကပးခငးမာ မ႐ြပါ၈ အလာတပငး ကမၸဏမာက သစျေနသညး လထဖျ႔ၿဖေရအတျကးအသပမႈမာက သငးသလ ေဆာငး႐ျကး ေနခငးဖစးသညး၈ ဥစာေပ ကစၥရပးမာက ေရ႐ြညးတညးတေရအတျကး ေသခာေစမညး ႏငးငဖျ႔ၿဖေရႏြငး ေဒသဖျ႔ၿဖေရ အတျကးလအပးခကးမာ၇ ဥစာေပရနးအခကးမာႏြငးအည သတးမြတးခငးထကး ရပးရျာ အသငးအငးမြ ကမၸဏႏြငးအဆငးေပေသာ ေရျ ခယးထာသမာက ဆဖတးေပၾကသညး၈ လပးငနးချငး ကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယးကငးရြငးေရ ဥပေဒမာႏြငး စညးမဥးမာက ၿပပညးစၿပ အစအစဥးတက ကကးညစျာရြေနေစရနး အေစာတလငး လအပးလကး ႐ြပါသညး၈ ေနာကးဆတျငး ေမယာႏြငးေရ၇ ပဒါသစျမႈေလာခေရ၇ လပးကျကး ပနးလညး ထေထာငးေရႏြငး သတတျငးပတးသမးမႈ အစအစဥးမာႏြငး ဆကးႏျယးသညး ကစၥရပးမာက ေဆျ ေႏျ ထာၿပ အဆပါကစၥရပးမာက က႑အဆငးတျငး ကငးတျယးေဖ႐ြငးမႈမာ၇ အစပ လႈပး႐ြာမႈမာ ထပးမပလပးရနး လအပးေၾကာငးက မြတးခကးပထာပါသညး၈ က႑အဆငး သကးေရာကးမႈမာက ေဆျ ေႏျ ၿပေနာကးတျငး ဆကးစပးသကးေရာကးမႈအဆငးႏြငး စမကနးအဆငး သကးေရာကးမႈမာ (အပငး ၂) က ေခါငးစဥးချ ၄-ခေအာကးတျငး ဥတညး ေဆျ ေႏျ ထာပါသညး - (၂.) လထႏြငးခတးဆကးေဆာငး႐ျကးခငးႏြငး နစးနာမႈေဖ႐ြငးေပခငး၇ (၂.ဿ) ရပးရျာအသငးအငးအေပ၍ သကးေရာကးမႈမာႏြငး ဖျ႔ၿဖေရ၇ (၂.၀) ေမယာ၇ (၂.၁) လပးသာ၇ (၂.၂) အမသမမာႏြငး ကေလသငယးမာ၇ (၂.၃) ပဋပကၡႏြငး လၿခေရ၇ (၂.၄) ပတးဝနးကငးႏြငး ေဂဟစနစးဝနးေဆာငးမႈမာ၈ ဤေခါငးစဥးတစးခစအတျကး အဓကကစၥရပးမာ အတျကး အႏြစးခပး၇ ဥပေဒႏြငး စညးမဥးစညးကမးမာက ေဖားပထာၿပ ကျငးဆငးသေတသနမြ ေတျ႔႐ြခကးမာက အေသစတး ေဆျ ေႏျ ေပထာပါသညး၈ ေခါငးစဥးတစးခခငးစအတျကး ဆကးစပးသညး ႏငးငတကာစႏႈနးမာ၇ လမးၫႊနးခကးမာႏြငး အစပလႈပး႐ြာမႈမာက ေဖားပထာခငးဖငး အခနး တစးခစက အဆသတး ထာပါသညး၈ ရပးရျာအသငးအငးႏြငးခတးဆကးေဆာငး႐ျကးခငးႏြငး နစးနာမႈေဖ႐ြငးေရစနစးမာ (၂.)၈ ကမ ၸဏမာက လကး႐ြတျငး စနစးကေသာ ပါတးသကးဆကးႏျယးသမာႏြငးေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးခငး၇

ခတးဆကး ေဆာငး႐ျကးမႈ အစအစဥးမာ၇ အေလအထမာမ႐ြေၾကာငး ကျငးဆငးသေတသနအရ ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ ESIA လပးငနးစဥး၌ တစးစတးတစးေဒသအဖစး ေဆာငး႐ျကးသညး ေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးမႈမာ၇ ခတးဆကးေဆာငး႐ျကးမႈမာတျငး တခါတရ၉ လ႔အချငး အေရ႐ႈေထာငးအရ သသာေသာခ႕ ယျငးမႈမာ ပါဝငးေနပါသညး (ဥပမာ - ပပေပေသာ အခကးအလကးက လအမာနာလညးႏငးရနးအတျကး ပညာရပးဆနးလျနးေနခငး၇ ေဆျ ေႏျ ညြႏႈးငးမႈမာက ဆေလား သညး ေဒသဘာသာစကာဖငး မပလပးခငး)၇ သကးေရာကးမႈမာအာ စမခနး႔ချရနးအတျကး ေရဆျမႈတျငး အခာေ႐ျ ခယးႏငးမညး နညးလမးမာက စဥးစာခငး အပါအငး စမကနး အစအစဥးေရဆျသညးအခါ လထအမငးမာက ထညးသျငးစဥးစာသညး ပစမြာ ႐ြငးလငးမႈမ႐ြပါ၈ ESIA အလျနး ေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးခငးႏြငး ခတးဆကးေဆာငး႐ျကးခငးမာအတျကးအလဥး သငးသလ ေဆာငး႐ျကးေနသညးက ေတျ႔႐ြရၿပ ရပးရျာအသငးအငးမြ ကမၸဏႏြငးအဆငးေပသမာႏြငး ကမၸဏမာအၾကာ ရညးၫႊနးကစၥရပးမာအေပ၍၉သာ အဓက ေဆာငး႐ျကးၾကသညးက ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ အမသမမာႏြငး ထခကးလျယးေသာ ပါတးသကးဆကးႏျယးသမာဖစးၾကသညး ကေလငယးမာ၇ လငယးမာ၇ သကးႀက႐ျယးႀကမာ၇ မသနးစျမးမာ၇ တငးရငးသာ မႏျယးစမာက လပးငနးစဥးအတျငးမြ ဖယးထတးထာပါသညး၈ ေလလာမႈပလပးခသညး ကမၸဏမာအၾကာ မညးသညးကမၸဏတျငးမြ လပးငနးေဆာငး႐ျကးမႈ အဆငးတျငး နစးနာမႈ ေဖ႐ြငးေရစနစး ႐ြမေနၾကပါ၈ ကမၸဏႏြငးရပးရျာအသငးအငးမြ ပါတးသကးဆကးႏျယးသမာသညး ။တ႔၌အခနးက႑ႏြငး နစးနာမႈေဖရြငးေရ စနစးမာ အေၾကာငးက နာလညးမႈမြာ အကနး႔အသတးမာဖငး ရြေနပါသညး၈ လကး႐ြ သတတျငးစမကနးမာႏြငးဆကးႏျယးလကး သသာထငး႐ြာေသာ နစးနာမႈမာ ႐ြေနေၾကာငး ကျငးဆငးသေတသနက ေဖားထတးခနးတျငး ။နာလညးမႈအကနး႔အသတး႐ြခငးက ပမဆဝါေစပါသညး၈ ။တ႔က ပတးဝနးကငးဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာ (သႏြမာ၇ ေမျ မေရလပးငနးမာအေပ၍ သကးေရာကးသကသ႔ သကးေမျ မႈမာအေပ၍သကးေရာကးသညး လမႈစပျာသကးေရာကးမႈမာ)၇ ေရ အရငးအမစးအေပ၍သကးေရာကးမႈမာ၇ ေရျ႔ေပာငး ငးေရာကး လာခငး၇ ေ႐ျ႕ေပာငးလပးသာမာ၇ ေမယာႏြငး ဆကးႏျယးသညး သကးေရာကးမႈမာႏြငး ဆကးစပးလကး႐ြပါသညး၈ ေမယာႏြငးဆကးႏျယးသညး နစးနာမႈမာမြာ အဖစးအမာဆ ႐ြပါသညး၈ ရပးရျာအသငးအငးအေပ၍သကးေရာကးမႈမာႏြငး ဖျ႔ၿဖေရ (၂.ဿ) အခနးတျငး လထကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယးကငးရြငးေရ၇ ဖျ႔ၿဖေရႏြငး အလပးအကငးအချငးအလမးမာ၇ မ႐ြမဖစးလအပးေသာ ဝနးေဆာငးမႈမာ၇ ယဥးေကမႈဆငးရာအေမျအႏြစးမာက ဥတညး ေဆျ ေႏျ ထာပါသညး၈ ကျငးဆငးေလလာေရတျငး ေရာကး႐ြခသညး ရပးရျာအသငးအငး အာလနပါက ဆဝါေသာ ပတးဝနးကငးဆငးရာ သကးေရာကးမႈမာက ဓါတးသတလပးငနးေဆာငး႐ျကးမႈ၌ ရလဒးမာအဖစး ႀကေတျ႔ၾကရပါသညး၈ ။တ႔တျငး ေနာကးဆကးတျ ကနးမာေရအကဆကးမာလညး႐ြေနၿပ

ဥပမာအာဖငး ေမဆႏြငးေရ ညစးညမးခငး၇ ဓါတးသတဆငးတကးပပငးသညး လပးကျကးမာထမြ ဆညသမာ၇ အန႔မာ၇ အခအေငျ႔မာ၇ ဖနးမႈနး႔မာပါဝငးသညး၈ မေတားတဆဖစးပျာမႈမာ (အခ႕တျငး ကေလသငယးမာပါဝငးလကး) က တငးပၾကၿပ အထသဖငး ယာဥး/လမး မေတားတဆ ဖစးမႈမာ သ႔မဟတး ႀကတငးေၾကငာခငးမပေသာ မငးေဖာကးချမႈႏြငး ဆကးႏျယး သညး မေတားတဆမႈမာဖစးသညး၈ ။က ကမၸဏမာဘကးမြ အခကးအလကးမြေဝခငး၉ အကနး႔အသတး႐ြေနေၾကာငး ထပးမေဖားပ ထာသကသ႔ အကသကးေရာကးမႈမာက ေဖားထတးခငး၇ ေလာခခငးမာကလညး လေလာကးမႈ မရြေၾကာငးကလညး မေမာငးထပ ထာပါသညး၈ ပညးသ႔ဝနးေဆာငးမႈမာႏြငး လထ ဝနးေဆာငးမႈမာကလညး မတညသညး နညးလမးမာဖငး သကးေရာကးပါသညး၈ အခ႕ေသာ အေခအေန မာတျငး ကမ ၸဏမာက အပသေဘာပပမႈမာပလပးေၾကာငး မငးရပါသညး၈ ဥပမာအာဖငး လမးေဖာကး လပးခငး သ႔မဟတး လြပးစစးမ/ေရရ႐ြမႈတ႔ႏြငးပတးသကးသညး အေခခအေဆာကးအအ တညးေဆာကးခငး၈ သ႔ေသားလညး ထသ႔ေသာေဆာငး႐ျကးမႈမာက ေသခာေလလာၾကညးပါက တခါတရတျငး ကမ ၸဏ၌ ပထမဆေနရာ၉ ဝနးေဆာငးမႈမာက အလျနးအမငးသစျ ခငးရလဒးတစးခဖစးၿပ ေဒသလထမာႏြငး ထေရာကးေသာ ေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငးမႈမာမပပ ေဆာငး႐ျကးခငးဖစးေနပါသညး၈ သတးမြတးေနရာမာတျငး သတးမြတးထာသညးဝနးေဆာငးမႈမာပပခငးအတျကး ကမ ၸဏမာႏြငး ေဒသအစရအၾကာေဆျ ေႏျ ၫြႏႈငး မႈမာက ရဖနးရခါတျငး အစအစဥးမကဖစးတတးပါသညး၈ ပါတးသကးဆကးႏျယးသမာအေနႏြငး ဝနးေဆာငးမႈ ေပရနးအတျကး မညးသ႔တျငးတာဝနး႐ြသညး သ႔မဟတး မညးသညးက ေစာငးၾကညးႀကၾကပးရမညးဆသညး အေပ၍ ႐ြငးလငးမႈမ႐ြေနပါ၈ သမငးႏငးသညး ယဥးေကမႈအေမျအႏြစးမာအေပ၍ ဆကသကးေရာကးမႈ အနညးငယးက ေဖားထတးထာပါသညး၈ ကမ ၸဏမာက ဘာသာေရဆငးရာေနရာမာက အထဂရပလာၾကၿပ ေဒသခဘာသာေရ အဖျ႔အစညးမာက ေထာကးကပပလာၾကသညးက တေဖေဖခငး ေတျ႔႐ြလာရပါသညး၈ ဓါတးသတလပးငနးက ေကလကးေဒသမာတျငး ေဆာငး႐ျကးလကး႐ြၿပ အမးေထာငးစအမာစက စကးပေရလပးငနးက အဓကဝငးေငျရလပးငနးအဖစး မြခေနၾကသညးေနရာမာဖစးသညး၈ ဓါတးသတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးမႈမာေၾကာငးဖစးေပ၍လာသညး ေမယာအေပ၍ သကးေရာကးမႈမာ (၂.၀) က အေရႀက ကစၥရပးတစးခအဖစး ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ ကနဥပပငးေပာငးလေရမာ ႐ြေသားလညး ေမယာကစၥရပးမာ အတျကး ဥပေဒႏြငးမဝါဒမေဘာငးမာမြာ အပငးပငးဖစးေနဆ၇ ကျလျေနဆ၇ ပညးစမႈမ႐ြပ ဖစးေနေသသညး၈ ။၌အဓပၸါယးမြာ ဓါတးသတလပးငနးေဆာငး႐ျကးမႈမာအတျငး လအမာတျငး ။တ႔ ေနထငးေသာ၇ လယးယာလပးငနးေဆာငး႐ျကးေသာ သ႔မဟတး သတတျငးလပးငနး ေဆာငး႐ျကး ေသာ ေမေနရာက ဥပေဒအရ အကနး႔အသတးဖငးသာ ပငးဆငးမႈ႐ြခငး သ႔မဟတး ေမယာ အသပရနး အချငးအေရမာ အကနး႔အသတး႐ြေနခငးဖစးၿပ ေမယာလျေပာငးေပမႈမာ၇

လပးငနးေဆာငး႐ျကးမႈမာႏြငးပတးသကး၊ ရငးဆငးေဖ႐ြငး ႏငးစျမးနညးပါပါသညး၈ ဿဝ၃-ခႏြစး အမသာေမယာအသခေရမဝါဒက မေရရာမႈမာ၇ ႐ြငးလငးေသာ ေမယာစမအပးခပးမႈႏြငး စမခနး႔ချမႈမာအာနညးခငးတ႔က ဥတညးေဖ႐ြငးေပမညး အေရႀကေသာ အဆငးတဆငး ဖစးေသားလညး ႏငးငသာမာ၌ေမယာႏြငး ပငးဆငးမႈအချငးအေရမာက ကာကျယးေပႏငးသညး ဥပေဒအဖစး အပညးအဝ အေကာငးအထညးေဖားရနး လအပးေနပါေသသညး၈ ပနးလညးေနရာခထာခငးအပငးက ေဆာငးရျကးရာတျငးလညး လျနးစျာ အာနညးေနေၾကာငး ေတျ႕ရြခရပါသညး၈ ရဖနးရခါ၉ လအမာက အခနးအနညးငယးအတျငးသာ ႀကတငးအသေပၿပ သငးေတားမႈမ႐ြေသာ ေနရာမာကပနးလညးေနရာခထာေပသညး၈ ဥပမာ- အလာတ ေနထငးမႈ အတျကး သ႔မဟတး ပမေကာငးမျနးေသာေနထငးမႈအတျကး သငးေတားသညးေမေနရာ မဟတးခငး၇ သႏြစကးပရနး သငးေတားသညးေမယာမဟတးခငး သ႔မဟတး မ႐ြမဖစးလအပးေသာ ဝနးေဆာငးမႈ ေနရာမာႏြငး အလျနးေဝကျာခငး၈ အလငးသငးသလေပအပးသညး ေလားေၾကႏႈနးထာမာက အမြနးတကယးကနးက စရတးမာက မကာမခငး၈ ကျငးဆငးသေတသနကေတျ႔႐ြခသညးမြာ ဖစးရပးအေတားမာမာတျငး အတငးအၾကပး ေပာငးေရျ႔ခငးသညး ခငးမာေသာ အေထာကး အထာမာ ရရြခပါသညး၈ ေမယာႏြငးဆကးႏျယးသညး သကးေမျ မႈအေပ၍ သကးေရာကးမႈမာစျာ ကလညး ေတျ႔႐ြခရသညး၈ ဥပမာအာဖငး စကးပေရ လပးငနးအတျကး မ႐ြမဖစးလအပးသညး ေမယာ၇ သႏြႏြငး ေရအရငး အမစးမာ ပကးစခငးက ကျငးဆငးေရာကး႐ြခသညး ေနရာမာ အမာတျငး တငးပေပဆမႈမာ ရြပါသညး၈ အခ႕ေသာ ဖစးရပးမာတျငး လအမာက ။တ႔၌ အဓက သကးေမျ မႈဖစးသညး စကးပေရလပးငနးအတျကး ေမယာဆ႐ႈရခငးေၾကာငး သတတျငး ေန႔စာလပးသာအဖစး တျနးပ႔ခၾကရၿပ/သ႔မဟတး သတတျငး ေန႔စာလပးသာမာ ဖစးလာ ၾကသညး၈ တရာဝငးမဟတးေသာ လကးလပး လကးစာသတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးသမာက ရဖနးရခါတျငး ေဒသတျငး ေ႐ျ႕ေပာငးေနထငးၾကသမာဖစးၿပ ေမယာႏြငး ဆကးစပးသညး သကးေရာကးမႈမာ ႏြငးဆကးႏျယးသညး အႏရာယးမာ႐ြေနပါသညး၈ ။တ႔ေနထငးသညး၇ သတတျငး လပးငနးလပးကငးသညး ေနရာအတျကး ။တ႔တျငး ေမယာတရာဝငး ပငးဆငးချငး သ႔မဟတး အသပချငး ႐ြမေနေသာေၾကာငးဖစးသညး၈ သျာေရာကးေလလာခသညးလပးကျကးအမာစတျငး အလပးသမာမာ၌ လပးသာ (၂.၁) အေခအေန မာသညး ႏငးငတကာလပးသာစႏႈနးမာ၇ ႏငးငတျငးလပးသာဥပေဒမာႏြငးအည မဟတးေၾကာငး ေတျ႕ရြခရပါသညး၈ တရာဝငးႏြငး တရာမငး ဓါတးသတလပးငနး က႑ႏြစးခလတျငး ကနးမာေရ၇ ေဘအႏရာယး ကငးရြငးေရတ႔ႏြငး ပတးသကးသညး သသာထငး႐ြာေသာ ကစၥရပးမာေတျ႔႐ြခပါသညး၈ ဥပမာအာဖငး ကမၸဏအမာစတျငး ကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယးကငးရြငးေရဆငးရာ လပးထလပးနညးမာ၇ အေလအထမာ ႐ြမေနပါ သ႔မဟတး စႏႈနးမာနမးပါလကး႐ြေနၿပ ကနးမာေရ၇ ေဘအႏရာယးရြငးကငးေရ ဖစးရပးမာ၇ အခကးအလကးမာက အစရငးခတငးပႏငးမညး သ႔မဟတး ေခရာ ေကာကးႏငးမညး တရာဝငးစနစးမာမ႐ြပါ၈ တကယးေရကာကျယးေရပစၥညးမာ (PPE) က ပပေပမထာခငး

သ႔မဟတး အသမပၾကပါ (သ႔မဟတး) ရငးဆငးရႏငးသညး ကနးမာေရ၇ ေဘအႏရာယး ကငးရြငးေရ အႏရာယးမာအတျကး သငးေတားမႈမ႐ြပါ၈ ထ႔အပငး ကနးမာေရႏြငး ေဘအႏရာယး ကငးရြငးေရသငးတနးမာ၇ သတတျငးမာအတျငး ကနးမာေရ၇ ေဘအႏရာယး ကငးရြငးေရ စႏႈနးမာအေပ၍ အစရ၌ေစာငးၾကညးႀကၾကပးမႈမာက အာနညးလကး ႐ြသညးက ေတျ႔ရပါသညး၈ တရာဝငးသတတျငးလပးကျကးမာမြ ဝနးထမးမာစျာတျငး ။တ႔၌ အလပးစာခပး မတမာ ႐ြမေနၾကပါ၈ ထ႔အပငး ပငးပလပးငနးက႑႐ြ အလပးလပးကငးရမညး အေခအေန ေဖားပခကးမာ က တဆငးခကနးထ႐ကး သတတျငးပငး႐ြငးမာႏြငး အလပးသမာအၾကာ ႏႈတးဖငး သေဘာတညမႈ ေပ၍အေခခ၊သာ ေဆာငး႐ျကးေလ႐ြသညး၈ သျာေရာကးေလလာခသညး လပးကျကးမာမြ တစးခတျငးသာ သမဂၢကယးစာပမႈကေတျ႔႐ြခရၿပ လပးကျကးမာစျာတျငး အလပးသမာ ကယးစာပမႈအတျကး သ႔မဟတး နစးနာမႈေဖ႐ြငးေပေရ စနစးမာ မေတျ႔႐ြရပါ၈ တရာဝငး ဓါတးသတလပးငနးက႑ရြ လပးသာထအတျငး ချခာဆကးဆမႈႏြငး ကာယေႁႏၵပကးေစခငးႏြငး ဆကးစပးသညး အမသမ ကယးစာပမႈမြာ သသသာသာအာနညးၿပ (ကမၻာ တစးဝြမး႐ြ ဓါတးသတလပးငနးအတျငး ထခာေသာ ဖစးရပးမဟတးေသားလညး စနစးအာဖငးချ ခာခငးက ရညးၫႊနးေနပါသညး) အမသမမာက လပးခလစာနညးပါေသာ အလပးမာတျငးသာ အမာအာဖငး လပးကငးၾကရပါသညး၈ တရာမငး ဓါတးသတ လပးငနးေနရာအမာစတျငး ကေလလပးသာမာက ေတျ႔႐ြခရၿပ တရာဝငးသတတျငး လပးကျကးအခ႕တျငးလညး ကေလ လပးသာမာ႐ြေနေၾကာငး တငးပထာပါသညး၈ အမသမမာႏြငး ကေလသငယးမာ (၂.၂) က ဓါတးသတလပးငနးမာႏြငးဆကးစပးသညး သခာဆကသကးေရာကးမႈမာ ေတျ႔ႀကခစာရသကသ႔ အခ႕ေသာကစၥရပးမာတျငး ဆက သကးေရာကးမႈက မမြတစျာပမခစာရသညးက ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ အထကးတျငးေဖားပခသညးအတငး အမသမမာႏြငး အမသာမာက ဓါတးသတလပးငနးအမမတျငး မတညေသာ လပးခလစာမာဖငး ပါဝငးလပးေဆာငးေနၾကသညးက ကျငးဆငးသေတသနအရေတျ႔႐ြခပါသညး၈ ေယဘယအာဖငး အမသမမာက သတတျငးဆငးတကးပလပးခငးႏြငး ေထာကးကပပမႈအခနး က႑တျငး မာစျာပါဝငးေဆာငး႐ျကးေနၾကၿပ ။အလပးမြာ အမသာမာလပးကငး ေဆာငး႐ျကး ေနၾကေသာ သတ႐ငးတေဖားခငးအလပးထကး လပးခလစာနညးပါပါသညး၈ တရာမဝငးေသာ သတလပးငနး က႑အတျငး အမသမကယးစာပမႈလျနးကေနၿပ/ သ႔မဟတး သတတျငးမာ အတျငး အၿမတမး လပးသာအဖစး လပးကငးခငးထကး ေန႔စာလပးသာမာအဖစးသာ အလပး လပးကငးၾကပါသညး၈ လပးငနးက႑၌ ဤသ႔ေသာ အစတးအပငးမာတျငး လပးကငးေနသညးႏြငး ဆကးႏျယး၊ ဖစးေပ၍လာေသာ မလၿခမႈမာအပငး ဤအလပးသမာမာက ပဒါႏြငးထေတျ႔မႈ၇ အခာေသာ ဆငးတကးပလပးသညး ဓါတပစၥညးမာႏြငး ထေတျ႔မႈ ပမမာပာသညးက ကျငးဆငး သေတသနအရ ေတျ႔႐ြခရပါသညး၈ လပးကျကးတစးခတျငး ေရႊကငးခငး ႏြငး ပဒါသစျ ခငးက “အမသမအလပး” အဖစး သတးမြတးေဖားပၾကၿပ ပဒါက အမးတျငးမြာပငး အသပ

ေလ႐ြပါသညး၈ အထကးတျငးေဖားပခသညးအတငး လကးလပးလကးစာ ဓါတးသတ လပးငနးအတျငး ကေလလပးသာက အေရႀကကစၥရပးဖစးေနၿပ ကေလမာတျငး တခါတရ အသကး ၃-ႏြစး၇ ၄-ႏြစးအ႐ျယးကေလမာပငးပါဝငးသညး၈ ထ႔အပငး ကေလမာက သတတျငးလပးကျကးမာ၇ ။ႏြငး အနတဝကး မေတားတဆဖစးမႈမာအတျကး အထအႏရာယး ကေရာကးလျယးသမာ အဖစးေတျ႔႐ြရသညး (ဥပမာ- အေပ၍ယေမဆလႊာ ဖယး႐ြာထာသညး ကနးအတျငး ေရက ေနေသာ ကေလတစးဥ ေရနစး ခေၾကာငး သ႐ြရပါသညး)၈ ဓါတးသတလပးငနးမာ ေဆာငး႐ျကးခငးေၾကာငး ပညာေရအေပ၍နညးအမမဖငး သကးေရာကး ေစပါသညး၈ ဥပမာအာဖငး ဓါတးသတလပးငနးေၾကာငး ေပာငးေ႐ျ႕ေနရာခထာခငး၌ ရလဒးအဖစး ပညာသငးယႏငးရနး ႐ပးပငးဆငးရာ အကနး႔အသတးမာ႐ြလာခငး သ႔မဟတး ေကာငးခနးအတျငး ဆညသမာ၇ ဖနးမႈနး႔မာေၾကာငး အေႏြာငးအယြကးဖစးေစခငး၈ လကးလပးလကးစာသတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးသညးေနရာမာ၉လညး အခ႕မဘမာက ကေလမာက သတလပးငနးအတျငး ။တ႔ႏြငးအတ ဝငးေရာကးလပးကငးေစရနးအတျကး ေကာငးထာေပခငးက ဥစာ မေပေတာေၾကာငး သ႐ြရပါသညး၈ အဘယးေၾကာငးဆေသား ။တ႔၌ကေလမာအတျကး အခာေ႐ျ ခယးႏငးသညး အနာဂတးအချငးအလမးမ႐ြဟ ယဆၾကေသာေၾကာငးဖစးသညး၈ သတတျငးလပးကျကးမာအနရြ ရပးရျာလထမလၿခမႈက ပဋပကၡႏြငး လၿခေရ (၂.၃) ေခါငးစဥးေအာကးမြ ဆနးစစးခသညး ႐ႈေထာငးတစးရပးဖစးသညး၈ MCRB ကျငးဆငးသေတသနအရ သျာေရာကးေလလာခသညး လပးကျကးမာ၌ ထကးဝကးေကားက တငးရငးသာ လကးနကးကငး အဖျ႔အစညးမာ (EAOs) က တစးစတးတစးပငး အာဖငး သ႔မဟတး အပညးအဝ ထနးခပးထာပါသညး/သ႔မဟတး စစးတပးႏြငး ဆကးႏျယးသညး ကမၸဏမာတျငး စစးတပးက ထနးခပးထာပါသညး၈ ။အေခအေနက ေဒသခလထမာအၾကာ ေၾကာကး႐ျ႕ ထတးလနး႔မႈက ဖစးေပ၍ေစၿပ ခငးမာေသာ ကမၸဏ-စစးတပး ေပါငးစညးဆကးဆမႈပစေၾကာငး ပနးလညး တ႔ပနးမညးက ေၾကာကး႐ျ႕သညးအတျကး ေဒသခမာက ဆနး႔ကငးေပာဆရနးဝနးေလၾကပါသညး၈ MCRB ကျငးဆငး သေတသနတျငး မယစးေဆ သစျမႈမငးမာေနေသာ ေဒသမာစျာသ႔ (လကးလပးလကးစာဓါတးသတလပးငနး အမာဆ႐ြသညး ေနရာမာ) သျာေရာကး ေလလာခငး လညးပါဝငးၿပ အဆပါေဒသမာတျငး မလၿခမႈအေခအေနမာ၇ ရာဇဝတးမႈမာမငးမာေနေၾကာငး ေဒသခမာက ဆကးစပး၊ေပာဆၾကပါသညး၈ လကးလပးလကးစာ သတလပးငနးေနရာမာက လၿခေရ၇ ပဋပကၡဖစးပျာမႈမာႏြငးဆကးႏျယးသညး သခာ ကစၥရပးမာက ရငးဆငးၾကရပါသညး၈ ဥပမာအာဖငး လကးလပးလကးစာ သတလပးငနး ေဆာငး႐ျကးသမာက တရာမဝငးအချနးမာက အစရကယးစာလြယးမာႏြငး တငးရငးသာ လကးနကးကငးအဖျ႔ကယးစာလြယး မာထ ေပအပးရနး ေတာငးခရခငး၇ ပစၥညးမာ သမးယခရခငးမာက ႀကေတျ႔ရပါသညး၈ လကးလပး လကးစာ သတလပးငနးေဆာငး႐ျကးသမာႏြငး တရာဝငးလပးငနးလညးပတးသမာအၾကာ ပဋပကၡ ဥပမာမာကလညး သ႐ြခရပါသညး၈ လကးလပးလကးစာသတလပးငနးေဆာငးရျကးသမာက လပးကျကးႀကမာတျငး ထတးလပးႏငးရနး “ ချငးပခကး” အတျကး ေဆာငးရျကးရေသာ ထတးလပးမႈ ေဝမြေရ စမေဆာငးရျကးမႈမာႏြငး ပတးသတး၊ လကးလပးလကးစာ သတလပးငနး

ေဆာငးရျကးသမာႏြငး တရာဝငးလပးငနး လညးပတးသမာအၾကာ ရဖနးရခါ ပဋပကၡမာ ဖစးပျာေလရြပါသညး၈ အစအစဥးေရဆျမႈဆငးရာ အကနး႔အသတးႏြငး တရာဝငး၇ ပမႀကမာေသာ ကမၸဏမာ၌ လၿခေရ လပးငနးအရညးအေသျ အကနး႔အသတးတ႔က တသမတးတညး ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ ။အကနး႔ အသတးႏြစးခလမြာ သတတျငးလပးကျကးမာ၌ လၿခေရ ဝနးေဆာငးမႈအတျကး ပဂၢလကလၿခေရ အေစာငးမာႏြငး ခတးဆကးေဆာငး႐ျကးမႈ၇ ကမၸဏမာႏြငး ပညးသ႔လၿခေရ တပးဖျ႔မာအၾကာ စစဥးထာ႐ြမႈ တ႔ႏြငး ဆကးႏျယးပါသညး၈ ပတးဝနးကငးႏြငးေဂဟစနစးဝနးေဆာငးမႈမာ (၂.၄) ႏြငး ပတးသကး၊ဆေလားမႈမ႐ြေသာ ေရႏြငး စျနး႔ပစး ပစၥညးစမခနး႔ချမႈ၇ ေမဆမာပကးစခငးႏြငး လပးကျကးပနးလညးထေထာငးမႈ နာနညးခငး၇ သတတျငးပတးသမးမႈဆငးရာ မဝါဒမာေရဆျ ခငးတ႔အတျကး လပးေဆာငးရနးမြာ အေရႀကသညး ကစၥရပးမာအဖစး ကျငးဆငးသေတသနမြတဆငး ေဖားထတးခပါသညး၈ မာစျာေသာ လပးကျကးမာတျငး ဓါတပစၥညးစျနး႔ပစးမႈႏြငး လပးငနးသစျနး႔ပစးပစၥညးမာက သနး႔စငးခငးမပလပးဘ မစးေခာငးမာအတျငး စျနး႔ထတးလကးၿပ မစးေခာငးမာ၇ ေမေအာကးေရမာ၇ ေရေနသတဝါမာက ပကးစေစပါသညး၈ ချငးပခကးရထာသညး သတလပးငနးမာႏြငး တရာငးမဟတးေသာ သတလပးငနးႏြစးခလမြာ မစးေခာငးမာ၇ မစးဝြမးမာႏြငး မစးမာအတျငး/ အနအနာတျငး ေဆာငး႐ျကးလပးကငးေနသညးက ေတျ႔ရၿပ အခ႕မြာ ဥပေဒအရ ပဌာနးထာေသာ အကျာအေဝသတးမြတးခကးမာက အတအလငး ခေဖာကးလကး႐ြသညး၈ လကးလပးလကးစာ သတလပးငနးေဆာငး႐ျကးမႈမာကလညး ေခာငးငယးမာ၇ ေရထျကးေပါကးမာႏြငး တကး႐ကးထစပး လပးကငးေနသညးက ေတျ႔႐ြရပါသညး၈ သတအကျငးအကနးမာအပါအဝငး စျနး႔ပစးပစၥညး စမခနး႔ချမႈက လပးကျကးမာစျာ၉ ကစၥရပးတစးခဖစးေနၿပ သတအကျငးကနးမာ သေလြာငး သညးေနရာ ပကးစမႈေၾကာငး မေတားတဆမႈမာ႐ြေနပါသညး၈ ေမဆလႊာတကးစာခငးႏြငး ညစးညမးခငးက ကယးပနး႔ စျာဖစးေပ၍ေနၿပ လယးယာေမမာအေပ၍ သကးေရာကးကာ ။မြတဆငး ေမျ မေရမာ၇ လမာ၌ အသကးေမျ ဝမးေကာငးမႈမာ အေပ၍ထခကး လကး႐ြပါသညး၈ အေပ၍ယေမဆလႊာစမခနး႔ချမႈအေလအထမာ႐ြမေနပါ၈ ကမၸဏအမာစက အေပ၍ယေမဆလႊာက ကတးဖၿပ ထနးသမးထာမႈမပလပးခငးႏြငး ေမယာပနးလညး ထေထာငးေရအတျကး မညးသညးလပးငနးမြ ေဆာငး႐ျကးခငးမ႐ြပါ၈ ကမၸဏမာ ပမေကာငးမျနးေသာ အေလအထမာ အေကာငးအထညးေဖားရနးအတျကး ေဒသအစရ ကယးစာ လႈ႕ေဆားမႈအခ႕ ႐ြေနေၾကာငးသ႐ြရေသားလညး ကမၸဏမာအေနႏြငး လပးကျကးမာ ပနးလညးထ ေထာငးေပေရသညး ။တ႔တာဝနးဝတရာအတျငး ႐ြမေနေၾကာငးယဆလကး႐ြပါသညး၈ သျာေရာကးေလလာခသညးေနရာမာမြ မညးသညးလပးကျကးတျငးမြ သတတျငးပတးသမးမႈအတျကး လေလာကးေသာ ပနးလညးထေထာငးေရ အစအစဥးမာ႐ြမေနပါ - ။သညး ဥပေဒအရ လအပးခကး အသစးတစးခေနဖငးသာရြေနသညး၈ ေနာကးဆအခနး(အပငး ၃) က မနးမာႏငးငအတျငး သမငးေၾကာငးအေမျ၇ လကးရြပဋပကၡမာႏြငး ႏငးငေတားတညးေဆာကးေရတ႔က ေဆျ ေႏျ ထာၿပ သဘာဝသယဇာတမာက ပဋပကၡသ႔

ေမာငးႏြငးသအဖစး အေလေပထာပါသညး၈ ဤအခနးတျငး ဓါတးသတတေဖားေရအတျငး လကးနကးကငးအဖျ႔မာ၌ ပါဝငးမႈ အေပ၍ ေဆျ ေႏျ ထာခငးဖစးသညး၈ ကခငးပညးနယး၇ “ဝ” ကယးပငးအပးခပးချငးရေဒသ၇ ႐ြမးပညးနယးမြ ပအဝးကယးပငးအပးခပးချငးရ ေဒသ တ႔က ဥတညးထာၿပ ပဋပကၡအေ႐ျ႕မာႏြငး မနးမာႏငးင အေ႐ြ႕ေတာငးပငး႐ြ (ကယာ၇ ကရငး၇ မျနး၇ တနသၤာရတ႔မြ) ဓါတးသတလပးငနးက႑တျငး တငးရငးသာလကးနကးကငးအဖျ႔အစညးမာ ပါဝငးမႈက ဥတညးေဆျ ေႏျ ထာပါသညး၈ MCRB ကျငးဆငးသေတသနက ဿဝ၃-ခႏြစး ပထမႏြစးဝကးအတျငး ေဆာငး႐ျကးခၿပ မျနးပညးနယးႏြငး “ဝ” ကယးပငးအပးခပးချငးရေဒသ တ႔မြလျ၊ အဆပါ ပဋပကၡဖစးပျာရာ ေဒသအာလသ႔ သျာေရာကးေလလာခပါသညး၈ တငးေဒသ အလကးစမအပးခပးမႈႏြငး ပဋပကၡသသပးခကးက ပမကယးပနး႔ေသာ သမငးေၾကာငး႐ႈေထာငး၇ ႏငးငေရ႐ႈေထာငးမာအတျငး တညး႐ြေနသညး ပဋပကၡမာ၇ မလၿခမႈမာႏြငး ဆကးႏျယးသညး သခာကျငးဆငးေတျ႔႐ြခကးမာက ေလလာႏငးရနးရညး႐ျယးပါသညး၈ အစရငးခစာက အစရ၇ စပျာေရလပးငနးမာ၇ လကးနကးကငးအဖျ႕အစညးမာ၇ အရပးဘကး အဖျ႔မာႏြငး တခာေသာ ႏငးငတကာမြ ေဆာငး႐ျကးသမာ အတျကး ေထာကးခ အႀကပခကးမာဖငး နဂခပးထာပါသညး (အပငး ၄)၈ ေနာကးစာမကးႏြာတျငး အကဥးခပးမာက ေဖားပထာပါသညး၈

မနးမာႏငးင၌ အစရသ႔ အႀကပခကးမာ ၈ အမသာအဆငး ဓာတးသတသယဇာတ မါဒက အေကာငးအထညးေဖား ေဆာငးရျကးရနးႏြငး

။က သတတျငးဆငးရာ စညးမဥး ဥပေဒအသစးအတျကး အေခခအဖစးအသပရနး၇ မနးမာ

ဓာတးသတ သယဇာတမြ ေဒသခမာအတျကး အကရြေစရနးႏြငး ပဋပကၡသ႔ တျနးအာ

ေပမႈမာ ဆကးလကး မဖစးပျာေစေရ ေသခာေစရနး၈

ဿ၈ သဘာပတး နးကငးဆငးရာ၇ ေဘအႏရာယးဆငးရာ၇ ရငးႏြမြပးႏြမႈဆငးရာႏြငး သတတျငး

ဆငးရာ ပါမစးမာက ထတးေပရာတျငး ရရြငးမႈႏြငး ဆကးစပးကကးညမႈရြရနး လအပးၿပ

ဥပေဒမာမြာလညး ။တ႔အာ အေထာကးအပဖစးေစရနး၈

၀၈ သတတျငးလပးငနး၉ ပတး နးကငးႏြငး လမႈေရဆငးရာ ကာကျယးမႈမာ လပးေဆာငးရနးအတျကး

ကကးညမႈမရြသညးမာႏြငး လစးဟာမႈမာက ေဖရြငးရနး၈

၁၈ ဥပေဒမာႏြငး ပါမစးႏြငးသကးဆငးေသာ တာနး၇ တရာမာအာ လကးနာမြ တတကး

လာေစေရ တျနးအာေပရနး၈

၂၈ တရာစရငးေရႏြငး ပငးပတရာစရငးေရစနစးမာႏြငး ဆငးေသာ ကစာသညး လပးငနးစဥးမာ

အာေကာငးလာေစရနး၈

၃၈ အမာပညးသ ပေပါငးပါငးခငးႏြငး ပျငးလငးမငးသာမႈမာ တတကးလာေစရနး၈

၄၈ လကးလပးလကးစာ သတလပးငနးမာ တရာငးဖစးလာေစေရ တမြငးလပးေဆာငးရနးႏြငး

အႏရာယး ဖစးေစႏငးသညး အေလအကငးမာက ေလာခရနး၈

သတတျငးက႑ာရြ ကမၸဏမာသ႔ အႀကပခကးမာ ၈ တာနးယမႈရြေသာ စပျာေရလပးငနးမာ၌ ပမႈလပးေဆာငးမႈမာအတငး ႏငးငတကာ

စႏႈနးမာႏြငး အည ကငးသ လပးေဆာငးရနး၈

ဿ၈ ဖစးႏငးေခရြသညး သကးေရာကးမႈမာအာ ႀကတငးသမငးရနး စစးေဆခငးႏြငး ထခကး

ေစႏငးသညး သကးေရာကးမႈမာအာ ႀကတငးတာဆခငးလပးငနး (due diligence) မာက

အေကာငး အထညးေဖား ေဆာငးရျကးရနး၈

၀၈ ဆကသကးေရာကးမႈမာက ရြာေဖျေဖားထတးရနးႏြငး ေလာခမႈမာ ပလပးရနး၈

၁၈ ပဋပကၡဖစးပျာရာ ေနရာမာတျငး due diligence က အရြနးမြငး အေကာငးအထညးေဖား

ေဆာငးရျကး ရနး၈

၂၈ သတတျငးလပးငနးတစးခခငးစတျငး မေကလညးမႈမာႏြငး နစးနာမႈမာက လပးငနးချငး

အဆငးတျငး တငးၾကာႏငးသညးစနစး တစးခတညးေထာငးရနး၈

၃၈ ပါတးသကးဆကးႏျယးသမာ အထသဖငး ေဒသခမာႏြငး အလပးသမာမာ စသညးတ႔ႏြငး

ညြႏြငး ခတးဆကး ေဆာငးရျကးရနး၈

၄၈ ေဒသခမာ၌ စျမးေဆာငးရညးမာ၇ ထတးလပးမႈကျငးဆကးႏြငး ေဒသ၌ အေၾကာငးကစၥမာ

တတကးလာေစေရ လပးေဆာငးရနး၈

၅၈ တရာငးမဟတးေသာ လကးလပးလကးစာ သတလပးငနးမာက တရာငးလပးငနးမာ

ဖစးလာ ေစေရ ေထာကးပကညမႈမာပလပးရနး၈

၆၈ တာနးယမႈရြေသာ သတတျငးလပးငနးမာ၌ အေလအကငးမာ တတကးလာေစေရ စေပါငး

ေဆာငးရျကးမႈဖငး လပးေဆာငးရနး၈

တငးရငးသာ လကးနကးကငးအဖျ႕အစညးမာသ႔ အႀကပခကးမာ

၈ တငးရငးသာလကးနကးကငး အဖျ႕အစညးမာအေနဖငး သတတျငးဆငးရာ မ ါဒႏြငး ချငးပမနး႔

မာ တတကးလာေစရနးအတျကး ခဥးကပးေဆာငးရျကးရနး၈

ဿ၈ တငးရငးသာလကးနကးကငး အဖျ႕အစညးမာအေနဖငး သတလပးငနးမာ လပးေဆာငးရနး

အတျကး ပါမစးထတးေပခငးဆငးရာ စခနးစႏႈနးမာႏြငး ေကာငးမျနးေသာ အပးခပးမႈစနစးမာ

တတကး လာေစရနး၈

၀၈ သတတျငးလပးငနးမာေၾကာငး သကးေရာကးမႈမာခၾကရေသာ ေဒသခမာ၌ အချငးအေရ

မာက ကာကျယးရနး၈

အရပးဖကးအဖျ႕အစညးမာသ႔ အႀကပခကးမာ

၈ သတတျငးလပးငနးမာေၾကာငး ဆကသကးေရာကးမႈမာခၾကရေသာ ေဒသခမာအတျကး

ႀကတငး ကာကျယးေပခငး၇ေလာခခငးႏြငးကစာခငးမာ ရရြေစေရ အေထာကးအပေပရနး၈

ဿ၈ ဆကးစပးေသာ ဥပေဒေရရာႏြငးမ ါဒမာအာ ပနးလညးပပငးခငးမာ ေဆာငးရျကးရနး အတျကး

တကးတျနးအာေပရနး၈

၀၈ ပါတးသကးဆကးႏျယးသအာလ ပါငးေသာ ကနဥေဆာငးရျကးလႈပးရြာမႈမာတျငး ပါငးခငး ႏြငး

။တ႔၌ အခကးအလကးမာက အသပရနးႏြငး ေတျ႔ဆေဆျ ေႏျ မႈမာအတျကး

ကမးလြမးသညး အချငးအေရမာတျငး ပါငးရနး၈

အခာေသာ အစရမာသ႔ အႀကပခကးမာ

၈ သတတျငးလပးငနးရြ သဘာပတး နးကငးႏြငး လမႈေရဆငးရာ ကာကျယးမႈမာ အာေကာငး

လာေစေရ နညးပညာအကအညမာ ေထာကးပေပရနး၈

ဿ၈ လကးလပးလကးစာ သတလပးငနးမာ တရာငးဖစးလာေစေရ နညးပညာ အကအညမာ

ပပေပရနး၈

၀၈ ပဋပကၡဖစးပျာရာေနရာမာရြ ေရရြညးတညးတမႈမရြေသာ သတလပးငနးမာေၾကာငး ဖစးေပ၍

လာေသာ သကးေရာကးမႈမာအာ ေဖရြငးရနး တငးရငးသာလကးနကးကငး အဖျ႔အစညးမာ

အာ ေထာကးပေပရနး၈

၁၈ မနးမာႏးငးငတျငး တာနးယမႈရြစျာဖငး ရငးႏြမပးႏြႏငးရနး ႏငးငခာရငးႏြမြပးႏြမႈမာအာ

တကးတျနး အာေပရနး၈