Mühendis, olaylara pozitif düşünce ve bilimsel yöntemle yaklaşabilen, mesleği birikimi yanında ev-rensel değerlere sahip, sosyal ve kültürel yapısını geliştirmiş, meslek disiplini ve ahlakı almış, tüm bilgi ve becerilerini insanlık yararına kullanması ge-reken kişidir. Şeklinde tanımlayabiliriz.

Çağın Harita Mühendisini yetiştirebilmek için öğ-retim planlarında aşağıdaki esaslara uyulmalıdır:

- Artık günümüzde bölümü ne olursa olsun, bir meslek adamında (Mühendis, Doktor, İşletmeci vs.) mesleki bilgi birikimi yanında iyi bir yabancı dil bil gisi (Tercihen İngilizce) ve bilgisayar bilgisi aran maktadır. Bu noktadan hareketle ülkemiz yüksek öğretim kurumlarında genelde iyi bir yabancı dil bil gisinin verildiğini söyleyemeyiz. Haftada 4-6 saatlik yabancı dil dersleriyle amaca ulaşılamaz.

- Toplam 10 yıl (ortaokul, lise, üniversite) ya bancı dil dersi alan bir mühendisin konuya özel ilgi ve alakası yoksa "Nereden geliyorsun-Nereye gi diyorsun" demekten acizdir. Bu nedenle yabancı dil bilgisinin yeterli seviyede öğretilebilmesi için haf talık ders sayısının artırılması ya da hazırlık sınıfı uygulamasına geçilmelidir.

- Bilgisayarı en çok kullanan mesleklerden biri olmamız nedeniyle yetişen Harita Mühendislerinin öğreniminde, bilgisayar bilgisi, bilgisayar do nanımları ve bilgi işleme yöntemleri, mesleki ya zılımlar bilgi sistemleri, veri tabanları, sayısal veri iş leme konularına ağırlık verilmelidir.

- Yasalarla dayatılan ve 1982'den beri zorunlu olarak bütün yüksek öğretim kurumlarında oku tulan: Türkçe, Tarih ve Beden eğitimi derslerinin kaldırılması gerekir. 4 yıllık lisans öğrenimi sü resince toplam olarak haftada 24 saati (Yaklaşık 1 sömestre) bulan ve hiçbir amaca hizmet etmeyen bu dersler öğrencinin gereksiz yere zamanını aldığı gibi yüksek öğretim kurumları bu ders öğretim ele manlarına gereksiz yere kadro ve para harcadığı için israfta bulunmaktadır.

- Harita Mühendisliği formasyonuyla alakasız olup da halen verilmekte olan (Mekanik, Ter modinamik, Kimya, Statik, Dinamik, Mukavemet, Malzeme, Jeoloji, Jeodezik vs.) gibi dersler öğretim programından çıkartılmalıdır.

- Özellikle Matematik derslerinin genel nitelikte verilmesi yerine* Mühendislik Matematiği şeklinde mümkünse Harita Mühendisi kökenli bir öğretim üyesi tarafından verilmesi, öğrencinin mesleğinde

karşılaşacağı konulara ağırlık verecek şekilde de içe-riğinin düzenlenmesi son derece yararlı olacaktır. Diğer bütün temel derslerin verilmesinde bu esasa uymaya ça-lışılmalıdır.

- Öğrenciye mesleki formasyon yanında teknolojik gelişmeleri nasıl izleyeceği, toplumsal bütünleşme kay naşma ve uyum sağlamasına yarayacak entellektüel ni telik ve kişisel beceriler kazandırılmalıdır. Karmaşık so runların analiz, yorum ve çözümü diğer meslek dallan ile ulusal ve uluslararası ortak projelerde iletişim ku rabilecek nitelikte formasyon verilmesi gerekir.

- Günümüz seçkin üniversiteleri eğitim prog ramlarında zorunlu dersler azaltılıp seçmeli dersleri ar tırarak, seçmeli derslerin tüm dersler içinde oranı % 20'Iere çıkabilmektedir, öğrencilerin daha çok ilgi duy dukları konularda (Yönetim, Ekonomi ve İşletme, Çevre Bilimleri, Matematiksel ve fiziksel yöntemler elektronik ve robot tekniği gibi) esnek bir eğitim modeli uy gulamaya başlamışlardır.

Kaynaklar Baz, I. (1994) "2000 yılına doğru üniversitelerdeki ha-ritacılık eğitimi ve öğretimi", HKMO dergisi, sayı 76, Ankara 1994. Maktav, D., Ellis, C, Lomell, K. (1996): "Mesleğimizde isim karmaşası ve geomatics kavramı üzerine görüşler" HKMO dergisi, Sayı: 80, Ankara, 1996. Alkış, A. (1993): "Jeodezi ve Fotogvametri Mü hendisliğinde çağdaş meslek eğitiminin neresindeyiz?" Prof. Dr. H. Wolf Jeodezi sempozyumu, s.62-73, 3-5 Kasım 1993, istanbul. "*; Ergin, M.N. (1989): "Jeodezi ve Fotogrametri (-Harita) Mühendisliği öğreniminde Anabilim ve Bilimdalları tesbiti" Türkiye II. Harita Bilimsel ve Teknik kurultayı, s.675-682, Ankara, 1989. Maktav, D., Erkaya, H. (1993): "Türkiye'de: Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Eğitiminin Genel De-ğerlendirilmesi", Türkiye IV. Harita veBüimsel Teknik Kurultayı, s.150-157, Ankara 1993. Ayan, T., Çelik R.N. (1989): "Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliğinde Genç Kuşak Sorunları", Türkiye II. Harita ve Bilimsel Teknik kurultayı, s.789-794; Ankara 1989. . , \ Şerbetçi, M., Yaşayan, A. Koçak, E. (1989): "Harita Mühendisliği eğitimi üzerine sorunlar ve istemler", Türkiye II. Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, s.735-743, Ankara 1989. zfv 1987/2 DVW Nachrichten 2/87,56 ■ Üniversitelerin Fakülte, Yüksekokul ve Enstitüleri Aka-demik-Idari kadroları (1996): Cumhurbaşkanlığı Ya-yınlan, 23 Mart 1996, Ankara.

52

I...M -' I

TRABZON ŞUBEMİZDEN

HABERLER

TRABZON KADASTRO MÜDÜRÜ İLE KADASTRO BİLGİ SİSTEMİ ÜZERİNE

SÖYLEŞİ Söyleşiyi Yapan: Arş. Gör. Osman DEMİR

1 - Sayın Ali Osman Hekimoğlu. Öncelikle kendinizi tanıtır mısınız?

1951 yılında Trabzon'da doğ-dum. Aynı yerde İsmetpaşa İlkokulunu sonra, Ortaokul ve Liseyi Trabzon, Li-sesinde okudum. Karadeniz Teknik Üni-versitesi Jeodezi ve Fotogrametri mü-hendisliği bölümünden 1974 yılında mezun oldum. Giresun, Vakfıkebir, Trab-zon Tapulama Müdürlüklerinde kontrol mühendisi olarak çalıştım. Daha sonra Trabzon Kadastro Müdürlüğüne atandım. Halen bu görevi yürütmekteyim.

2- Trabzon Kadastro Müdürlüğü olarak faaliyetleriniz hakkında bizleri ay dınlatır mısınız?

Kadastro faaliyeti, yenileme ve isteme bağlı değişiklik çalışmaları ve tes-cile konu harita ve planların kontrollük hizmetleri Müdürlüğümüzce yü-rütülmektedir.

3- Mesleğimizdeki son teknolojik gelişmelerin kadastro faaliyetlerine yan sıması nasıl olmuştur? Trabzon ka dastro teşkilatı bu yansımalardan pozitif yönde etkilenmiş midir?

Teknolojik gelişmelerin kadastro faaliyetlerine yansıması olumlu yönde ol-muştur. Daha önce manuel yapılmakta olan rasatların yazılması, ponsların dü-şülmesi, kadastral paftaların tersimatı ve tersimat kontrolü, yüzölçümlerinin he-saplanması ve kontrolü, çizimin mü-rekkeplenmesi gibi çalışmalar zaman alıcı olmakla birlikte paftalardaki gü-nümüzün sorunu olan bir takım hataları da beraberinde getirmekte idi. Tek-nolojideki gelişmeler, bu tür problemleri ortadan kaldırmış ve hata unsurunu et-kisiz hale getirmiş, zaman tasarrufu sağ-layarak çalışmalara hız kazandırmıştır. Ayrıca poligon tesis ve ölçüsü yönünde önemli kolaylıklar gelmiştir. Elektronik takeometrelerin devreye girmesi bilhassa az yapılaşmış ve yapılaşmamış arazilerde birim alanda poligon sayısının düşmesine neden olmuş, böylece ölçüde prezisyon artmıştır.

Bahsettiğimiz bu gelişmeler tü-müyle Müdürlüğümüze yansımıştır. Ay-rıca kadastral plan örneği (eski tabirle çap) lazer veya püskürtmeli yazıcılar ge-tirdiği kolaylık sayesinde daha çabuk ve-

rilebilir hale gelmiştir. 4- Gördüğümüz kadarı ile siz,

kadastro bilgi sistemine geçiş için bir takım çalışmaları Müdürlüğünüzde baş latmış bulunuyorsunuz. Bu, kadastro teşkilatının geleceği açısından çok se vindirici bir olay. Bu noktadan hareketle, nasıl bir sistem kurmayı ta sarlıyorsunuz? Genel Müdürlüğün ta sarlayıp, bütün alt birimlerin uymasını öngördüğü bir sistem var mı? Yoksa, ta mamen sizin gayretleriniz sonucu oluş turmayı düşündüğünüz bir tasarım mı söz konusu?

Bilgilerini önceden yapılmış ha-ritalar ve bunlara ait bilgiler ile yeni ya-pılan harita ve bilgileri olarak iki bö-lümde değerlendirmek zorunludur. Öncelikle yeni yapılan "

haritaların ,. .--..ti', uygun for- " * '-.V-'.-- ■. matı be- :, . lirlenip ve- " ■" rilerinin bilgisayar ortamına aktarılması yeterli ola caktır. ;.< Bunun için .■■'$£ d e T A K B İ S ■ ? . £ $ ? $ $ ? . ■ ■ . ' . . ' (Tabu Ka- : " ' '""■ '■■ dastro Bilgi Sistemi) adı ile proje ge liştirilmiştir. Ana sorun daha önce ya pılmış bulunan harita ve bilgilerinin bilgisayar ortamına aktarılması ha disesidir.

5- Kadastro bilgi sistemine ge çişte kadastro teşkilatı size göre teknik, kurumsal organizasyon ve yasal dü zenlemeler yönünden bir takım de ğişikliklere gitmesi gerekir mi? Eğer bunlar gerekli ise, nasıl ve hangi yönde ağırlıklı olmalıdır?

Mutlak suretle gereklidir. Bu yönde çalışmalar Genel Müdürlüğümüzce yapılmaktadır. Bize göre coğrafi bilgi sis-temleri önümüzdeki yılların konusunu teşkil edecektir. Kent veya coğrafi bilgi sistemlerinin temelini oluşturacak olan kadastro bilgi sistemi grafik bilgileri içer-mektedir. Buna mülkiyet bilgileri de ilave edilerek Tapu kadastro bilgilerinin bil-gisayar ortamına girilmesine ça-lışılmaktadır. Birçok Tapu Müdürlüğü mülkiyet bilgilerini bilgisayar ortamına aktarmış, otomasyona geçerek verileri güncelleştirmiştir. Mevcut haritaların sa-yısallaştırılması ise, takdir edersiniz ki teknik ve hukuki nedenlerle kısa sürede yapılarak bilgisayar ortamına aktarılması mümkün değildir. Alt yapısının oluş-turulması gerekir. Bu da hukuki ve tek-nik önlemlerinin alınması suretiyle ola-caktır. Pilot bölgeler seçilerek, buralarda yapılacak uygulamaların sonuçlan dik-kate alınıp teknik ve hukuki dü-zenlemeler yapılmalıdır. Bu aşamada üniversitelere önemli görevler düş-

mektedir. Bilimsel yaklaşımlarla konuya derinlik kazandırılmalıdır.

Öncelikle kurumsal or-ganizasyonlar donanım ve yazılımların pahalı ve sürekli gelişmeye açık olması

dikkate alınarak yapılmalıdır. Pro-fesyonel yazılım programı, diğer ku-ruluşlarca uygun format belirlenerek, yaygın kullanım dikkate alınarak, ya-pılacak sözleşmede, güncel yaklaşımları içerme ve geliştirme koşuluyla ki-ralamak suretiyle temin edilmelidir. Diğer donanımlar servis imkanları de-ğerlendirilip mümkün olduğunca stan-dartlaşmaya gidilmelidir. Kurumsal yapı, kaynak tasarrufu ve yetişmiş ele-man ihtiyacı göz önüne alınarak verimi sağlayacak şekilde organize edilmelidir. Örneğin İl Müdürlüklerini kurmak veya mevcut Kadastro Müdürlüklerinde servis veya şubeler oluşturup sayısal olarak az ancak güçlü hale getirilmelidir. Bu şe-kilde Müdürlüklerin personel sayısı yeterli hale getirilerek bilgi, deneyim ve yetişmiş eleman sağlanabilecektir.

6- Sizce mevcut kadastro paf-talarının sayısallaştırılması, ka-dastral veri tabanı için altlık oluş-turmada geçerli bir çözüm yolu olabilir mi?

Yeterli çözüm değildir. Çünkü sayısallaştırma sonucu ölçü değeri zemin ve pafta şebeke (su, gaz, ka-nalizasyon, haberleşme, enerji), çevre, istatistik, tarım, sağlık, emniyet ve diğer kullanıcılara sunulması kent bilgi sisteminin ana hedefidir.

Kadastro bilgi sistemi kap-samında veri toplama sınırlıdır. Burda esas olan verilerin doğruluğu ve ni-teliğidir. Kurum ve kuruluşlarca yapılan veya yaptırılan tescile konu harita ve planların sayısal olarak ülke koordinat ve pafta sisteminde, aynı formatta üre-tilmesi sağlanarak son giriş bu esaslara göre yapılmaktadır. Ayrıca GPS, yersel ölçüm ve mevcut haritaların sa-yısallaştırılması sonucu elde edilen veriler veri tabanını oluşturmaktadır. Kadastro teknik bilgileri döner sermaye kapsamında ücreti karşılığı kurumlara vermektedir. Verilerin yoğun akışı ve kullanımı göz önüne alınarak bilgi gü-venlik sistemi kurulmalıdır.

7- Son olarak, Trabzon ge-nelinde ülke sistemine geçmek için GPS ile ortak noktalar oluşturma ama-cıyla yaptığımız çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz? Ayrıca, yaptığınız bu çalışmalarda ne tür problemlerle kar-şılaştınız? Bu şekilde oluşacak ülke sistemindeki altlıklar, ilgili yö-netmeliğin belirttiği hassasiyet ölçüsü içerisinde kalacaklar mı? Bu konu ile il-gili düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz?

Tapu ve Kadastro bilgi sis-temleri oluşturma düşüncesi ile Trabzon Kadastro Müdürlüğü olarak 1995 yılı içerisinde öncelikle yüzey ağı ça-lışmaları başlatılmıştır. Trabzon'un mer-kez kadastrosu yerel şebekeye dayalı olduğundan, mevcut koordinat sis-temlerini ülke sistemine dö-nüştürebilmek için öncelikle yüzey ağının oluşturulması ve her iki sistemin ortak noktalarının tesis edilmesi planlandı. Bu çalışma içerisine bitişik ilçelerde alınarak 500 km2 lik alanda Genel Müdürlüğümüz Fen Dairesi elemanları vasıtası ile GPS ortak nokta

53

Genel Müdürlüğümüz Fen Dairesi ele-manları vasıtası ile GPS ortak nokta oluş-.turma çalışmasına başlanıldı.

GPS Trabzon Projesi adı ile 34 adedi Trabzon merkezde olmak üzere 61 adet (Çoğunluğu eski şebeke noktası olan nirengi noktası pilye) nirengi noktasına CIMT sistemine göre koordinat verilmiştir. Merkez ilçede 34 adet nokta, yerel nirengi şebekelerinin dönüşümü için yeterli ol-mamış ve belediye mücavir alan dahilinde 50 adet nokta sıklaştırması yapılarak den-gelenmiştir.

Trabzon ili merkez ilçede imar planı İçinde yerel şebeke ikiye ayrılarak dö-nüşüm parametreleri oluşturmak için, ortak noktaların test edilmesine çalışılmıştır. Bi-rinci bölümde 1 nokta ayıklanarak 7 nokta ile dönüşüm yapılmasına karar verilmiş, dönüşüm ortalama hatası Mo=4.9 cm ol-muştur. İkinci bölümde ise; 8 nokta dö-nüşüm için test edilmiş ve bu noktalarla yapılan dönüşümün ortalama hatası Mo=73.1 cm olarak hesaplanmıştır. İmar nirengi şebekelerini ülke sistemine çe-virmek için 22 nokta dönüşüm için test

edilmiş ve bu noktalardan 3 tanesi ayık-lanarak tüm şebeke 19 nokta ile dö-nüştürülmüş, dönüşümün ortalama ha-tası Mo=74.3 cm bulunmuştur. Bütün bu değerler bize yeterli hassasiyeti sağ-lamaktadır. Bu suretle 1996 yılı itibarı ile Müdürlüğümüz ilgi alanında yapılan de-ğişiklik çalışmaları ülke sisteminde açıl-mış bulunan paftalara aktarılmaktadır.

NOT: 31. Sayılı Bülten'de yayınlanan"Kent Bilgi Sistemleri İçin Gerçeklenirim "Modeli" başlıklı ma-kalede, yazarın ismi sehven unutulmuştur. İlgili ma-kalenin yazarı Dr. Çetin Cömert olduğunu bildirir özür dileriz.

HKMO 1997 YILINA İLİŞKİN ODA ÖDENTİLERİ

-üye Kimlik belgesi 100.000.- 200.000.- -Giriş Ödentisi 250.000.- 500.000.- -Üyelik Ödentisi 75.000.- 125.000.- -Büro Tescili 1.000.000.- 2.000.000.- -Büro Tescil Yenileme 300.000.- 750.000.- -Şirket Tescili 2.500.000.- 4.000.000.- -îhaleye katılma belgesi 1.000.000.- 1.500.000.- -Belge ücretleri 300.000.- 600.000.-

Hot: Tescil Yenileme 1-31 Ocak tarihleri arasında yapılacaktır. 31 Ocaktan itibaren %50 cezalıdır.

ATAMA Konya Bayındırlık ve İskan

Müdürlüğü'nde Harita Kadastro Mühendisi olarak

görev yapan Hamza Septioğlu Konya Bayındırlık ve iskan Müdür yardımcısı

olarak atanmıştır. Başarılar dileriz

ATAMA TEDAŞ Genel Müdürlüğü Emlak ve Kamulaştırma

Müdür yardımcılığı görevini yürüten Mustafa Genç

TEDAŞ Genel Müdürlüğü Emlak ve Kamulaştırma Mü-

dürü olarak atanmıştır. Başarılar dileriz.

DUYURU Odamız üyesi Mustafa Kaynarca'nın, arazi çalışmaları dönüşünde; otomobilinin camları kırılmak suretiyle aşağıda marka ve seri

numaraları belirtilen aletleri çalınmıştır. Tüm meslektaşlarımızın bu konuda duyarlı olmalarını bekler, edinien bilgilerin Odamız Genel merkezi

veya aşağıda belirtilen adrese iletmesini rica ederiz. Aletin adı: Eleiktronik takometre Marka: Elta -,4Tipi :E-90 Seri no: 180307 4 Adet reflektör ve şarz cihazı

Adres: Mustafa Kaynarca Tel: (0.232,-489 07 60 veya İzmir Şb. 463 08 44) ACİ KAYIPLARIMIZ

SALİH URGANCI 1954 yılında Erbaa/Tokat'da doğdu. 1980 yılında istanbul

Devlet Mühendisli olarak mezun oldu. TKGM'de göreve baş-ladı. Amasya kadastro müdürü olarak görev yaptığı yıllarda

HMO Amasya İl temsilciliği görevini de bulundu. Beykoz Kadastro müdürlüğü

görevini yürütürken 2.1.1997 tarihinde aramızdan ayrıldı.

MEHMET GEDİKLİOĞLU 1936 Akçaabat/Trabzon

ilkokul eğitimini babasının memuriyetinden dolayı; Muş, Es-kişehir ve Akçaabat'ta okuyarak tamamlayan Gediklioğlu, or-

taöğrenimini 1957 yılında Ankara kadastro Meslek Lisesi'nde ta-mamlandı. 1958-1962 yılında Yıldız Teknik Okulunda Harita ve kadastro Mühendisi olarak mezun oldu. Askerliğini 1966 yılında asteğmen olarak görev yapan Gediklioğlu, vefatına kadar Rize Kadastro Bölge Müdürü olarak çalıştı. Evli ve biri erkek, üç ço-

cuğa sahip olan Gediklioğlu, 13 Aralık 1996 tarihinde aramızdan ayrıldı.

54

ATAMA İller Bankası Genel Müdürlüğü Harita Dairesi Başkanlığında görev yapan Harita Mühendislerinden Cemil Candaş, Fikret

Durukan, Filiz Genç, Cengiz Görgül Bayındırlık Bakanlığı Teknik Araştırma Genel Müdürlüğüne

geçici olarak görevlendirilmiştir. Başarılar dileriz.

* rtT-SKi nea; -mz ÛIZUA 8Kinematik ^sıûm s

- S3344 GPS kontroi üniîssi için S ; Cm. düvadıkta ölçüsmer ~ ■■ Rsaf-iiıne 3PS ölçüm ve aplikasyonu g