· ISBN 978-9944-60-644-8 1. Bask›, 1000 Adet May›s 2010 ‹stanbul ‹stanbul Sanayi Odas› Yay›nlar› No: 2010/7 Araflt›rma fiubesi Meflrutiyet Cad. No:62 34430 Tepeba

Avrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde

‹stanbul Sanayi Odas› Meslek Komiteleri

Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi

Makine ‹malat Sanayi

Sektörü

ISBN 978-9944-60-644-8

1. Bask›, 1000 Adet

May›s 2010

‹stanbul

‹stanbul Sanayi Odas› Yay›nlar› No: 2010/7

Araflt›rma fiubesi

Meflrutiyet Cad. No:62

34430 Tepebafl› ‹stanbul

Tel: (212) 252 29 00 (pbx)

Faks: (212) 245 32 82

[email protected]

www.iso.org.tr

Grafik-Mizampaj

Okay Lafç›o¤lu

Bask›

Dünya Yay›nc›l›k

Globus Dünya Bas›mevi

Yüzüncü Y›l Mahallesi 34440 Ba¤c›lar-‹stanbul

Tel: (0212) 629 08 09

Faks: (0212) 629 08 21

© Tüm haklar› ‹stanbul Sanayi Odas›’na aittir.

Bu yay›ndaki bilgiler ancak kaynak gösterilmek suretiyle kullan›labilir.

Raporun Haz›rlanmas›nda Katk›da Bulunan Meslek Komitesi Temsilcileri

49. Grup “Is›tma, So¤utma ve Havaland›rma Sanayii” Meslek Komitesi

Cemal YILMAZ - 49. Grup Meslek Komitesi Baflkan›

PANEL S‹STEM SO⁄UTMA SAN. VE T‹C. A.fi.

Süleyman Eren ‹NÖNÜ - 49. Grup Meslek Komitesi Baflkan Yard›mc›s›

GÖKÇE BRÜLOR VE ISI SAN. T‹C. A.fi.

Ali EREN - 49. Grup Meclis Üyesi

ISI SANAY‹ A.fi.

Ayhan YAVRUCU - 49. Grup Meclis Üyesi

ALARKO CARR‹ER SAN. VE T‹C. A.fi.

Christoph Michael GROSSER - 49. Grup Meslek Komitesi Üyesi

TÜRK DEM‹R DÖKÜM FABR‹KALARI A.fi.

50. Grup “Genel Amaçl› Makine ve Aksam Sanayii”

Fikret DALKIRAN - 50. Grup Meslek Komitesi Baflkan›

H‹PAfi H‹DROL‹K VE PNÖMAT‹K SAN. VE T‹C. A.fi.

M. Serol ACARKAN - 50. Grup Meslek Komitesi Baflkan Yard›mc›s›

NETMAK METAL MAK‹NE SANAY‹ VE T‹CARET L‹M‹TED fiT‹.

Adnan DALGAKIRAN - 50. Grup Meclis Üyesi

DALGAKIRAN BASINÇLI HAVA MAK‹NALARI T‹CARET VE

SANAY‹. A.fi.

Ender YILMAZ - 50. Grup Meclis Üyesi

YILMAZ REDÜKTÖR SAN. VE T‹C. A.fi.

Recep KILIÇO⁄LU - 50. Grup Meslek Komitesi Üyesi

KILIÇO⁄LU MAK‹NA VE TEKST‹L SANAY‹ T‹CARET LTD. fiT‹.

‹smail YILDIRIM - 50. Grup Yedek Üyesi

51. Grup “Özel Amaçl› Makine Sanayii”

Merih ESK‹N - 51. Grup Meslek Komitesi Baflkan›

DARKA PLAST‹K MAK‹NALARI SAN. VE T‹C. LTD. fiT‹.

Mustafa ALPAGUT - 51. Grup Meslek Komitesi Baflkan Yard›mc›s›

ELKON ELEVATOR KONVEYÖR VE MAK‹NA SAN. VE T‹C. A.fi.

Hasan BÜYÜKDEDE - 51. Grup Meclis Üyesi

H‹DROMODE H‹DROL‹K MAK‹NA SAN. VE T‹C. A.fi.

N. Niyazi ÖZTÜRK - 51. Grup Meclis Üyesi

ISITEK MAK‹NE VE IfiIL ‹fiLEM SANAY‹ LTD. fiT‹.

Mehmet A⁄R‹KL‹ - 51. Grup Meslek Komitesi Üyesi

A⁄TEKS ÖRME VE TEKST‹L SAN. VE T‹C. LTD. fiT‹

Bedri D‹L‹K - TÜRK DEM‹R DÖKÜM FABR‹KALARI A.fi.

Proje Koordinatörü:

‹stanbul Sanayi Odas› Genel Sekreterli¤i

Proje Grubu:

Ruhi GÜRDAL (Doç. Dr.) - Proje Dan›flman›

Erol BAHÇEGÜL - Dan›flman, RGA Yönetim Dan›flmanl›k

Dr. fieyma ‹PEK KÖSTEKL‹ - ‹stanbul Sanayi Odas› Araflt›rma fiubesi Dan›flman›

Y›lmaz UYGUN - ‹stanbul Sanayi Odas› Araflt›rma fiubesi Uzman›

‹çindekiler ..........................................................v

Grafikler ve Tablolar Listesi.............................ix

Sunufl ...............................................................xiv

Yönetici Özeti ................................................xvii

Executive Summary.......................................xxiii

‹ Ç ‹ N D E K ‹ L E R

1. Sektörün Tan›m› ve Kapsam› ......................................................................................................1

2. Sektörün Geliflimi ve Sektör Temel Göstergeleri.......................................................................3

2.1. Makine ‹malat Sanayi Üretimi .................................................3

2.2. Makine ‹malat Sanayi Kapasite Kullan›m Oranlar› .................5

2.3. Makine ‹malat Sanayi Katma De¤eri .......................................6

2.4. ‹malat Sanayi Katma De¤erinde Makine ‹malat Sanayinin Yeri ....8

2.5. Üretimde Katma De¤erin Pay› ...............................................10

2.6. Makine ‹malat Sanayi Ç›kt›lar› Kullan›m Yerleri...................12

2.7. Ara Mal› Kullan›m›nda Makine ‹malat Sanayi ve ‹malat

Sanayi ‹liflkileri .......................................................................13

2.8. Gayri Safi Sabit Sermaye Oluflumunda Makine ‹malat Sanayi..15

2.9. Makine ‹malat Sanayi ‹flyeri Say›s› ........................................16

2.10. ‹stihdam...................................................................................18

2.11. Makine Sanayi Ücretli Çal›flan Bafl›na Üretim ve Katma De¤er.21

2.12. Makine ‹malat Sanayi D›fl Ticareti .........................................23

2.12.1. Makine ‹malat Sanayi ‹hracat›..................................23

2.12.2. Makine ‹malat Sanayi ‹thalat›...................................26

2.12.3. ‹hracat›n ‹thalat› Karfl›lama Oran› ............................28

3. Alt Sektörler ve D›fl Ticaretteki Geliflmeler .............................................................................29

3.1. Tak›m Tezgahlar›.....................................................................29

3.1.1. ‹hracat........................................................................29

3.1.2. ‹thalat ........................................................................33


3.1.4. Dünya Ticareti ve Türkiye’nin Durumu ...................35

3.2. Pompalar ve Kompresörler .....................................................37

3.2.1. ‹hracat........................................................................37

3.2.2. ‹thalat ........................................................................39



3.3. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler ........................43

3.3.1. ‹hracat........................................................................43

‹Ç‹NDEK‹LER

vAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

3.3.2. ‹thalat ........................................................................45



3.4. Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri ........................49

3.4.1. ‹hracat........................................................................49

3.4.2. ‹thalat ........................................................................50



3.5. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri ........................................53

3.5.1. ‹hracat........................................................................54

3.5.2. ‹thalat ........................................................................57



3.6. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler ................62

3.6.1. ‹hracat........................................................................62

3.6.2. ‹thalat ........................................................................64



3.7. Türbinler ve Turbojetler..........................................................69

3.7.1. ‹hracat........................................................................69

3.7.2. ‹thalat ........................................................................71



3.8. G›da Sanayi Makineleri ..........................................................76

3.8.1. ‹hracat........................................................................76

3.8.2. ‹thalat ........................................................................79



3.9. Vanalar ...................................................................................83

3.9.1. ‹hracat........................................................................83

3.9.2. ‹thalat ........................................................................84



3.10. Yük Kald›rma Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri ......................86

3.10.1. ‹hracat........................................................................87

3.10.2. ‹thalat ........................................................................89



3.11. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar ..................................94

3.11.1. ‹hracat........................................................................94

3.11.2. ‹thalat ........................................................................96


‹stanbul Sanayi Odas›vi

‹Ç‹NDEK‹LER


3.12. Reaktörler ve Kazanlar .........................................................100

3.12.1. ‹hracat......................................................................100

3.12.2. ‹thalat ......................................................................102

3.12.3. ‹hracat›n ‹thalat› Karfl›lama Oran› ..........................103

3.12.4. Dünya Ticareti ve Türkiye’nin Durumu .................104

3.13. Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler ......................106

3.13.1. ‹hracat......................................................................106

3.13.2. ‹thalat ......................................................................108



3.14. Is›t›c›lar ve F›r›nlar ...............................................................113

3.14.1. ‹hracat......................................................................113

3.14.2. ‹thalat.......................................................................116



3.15. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri ............120

3.15.1. ‹hracat......................................................................120

3.15.2. ‹thalat ......................................................................121



3.16. Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri........124

3.16.1. ‹hracat......................................................................124

3.16.2. ‹thalat ......................................................................126



3.17. Rulmanlar..............................................................................129

3.17.1. ‹hracat......................................................................130

3.17.2. ‹thalat ......................................................................131



3.18. Kaynak Makineleri ...............................................................133

3.18.1. ‹hracat......................................................................133

3.18.2. ‹thalat ......................................................................134



3.19. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri........................................137

3.19.1. ‹hracat......................................................................137

3.19.2. ‹thalat ......................................................................138



3.20. Motorlar ................................................................................141

‹Ç‹NDEK‹LER

viiAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

3.20.1. ‹hracat......................................................................141

3.20.2. ‹thalat ......................................................................143



3.21. Di¤er Makineler ....................................................................147

3.21.1. ‹hracat......................................................................147

3.21.2. ‹thalat ......................................................................148


4. Sektörde Teknoloji ve ARGE'deki Geliflmeler.......................................................................151

5. Dünya Makine ‹malat Sanayinde Geliflmeler ........................................................................159

5.1. Dünya Makine ‹malat Sanayi D›fl Ticareti ...........................162

5.1.1. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler....164

5.1.2. Pompar ve Kompresörler ........................................165

5.1.3. Türbinler ve Turbojetler..........................................165

5.1.4. Tak›m Tezgahlar›.....................................................166

5.1.5. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler ........166

5.1.6. Vanalar ....................................................................167

5.1.7. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri .....167

5.1.8. Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri ............................168

5.1.9. Endüstriyel Klima ve So¤utma Makineleri ............168

5.1.10. G›da Sanayi Makineleri ..........................................169

5.1.11. Endüstriyel Is›t›c›lar ve F›r›nlar..............................169

5.1.12. Rulmanlar................................................................170

5.1.13. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar ..................170

5.1.14. Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri.171

5.1.15. Kauçuk, Plastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri ..........171

5.1.16. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri ........................172

5.1.17. Reaktörler ve Kazanlar ...........................................172

5.1.18. Kaynak Makineleri..................................................173

5.1.19. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri..........................173

5.1.20. Motorlar ..................................................................174

5.1.21. Di¤er Makineler ......................................................174

6. Makine ‹malat Sanayinin Rekabet Gücü ...............................................................................175

7. Makine ‹malat Sanayi Stratejileri...........................................................................................181

Ek -1 Seçilmifl Ülkelerin Alt Gruplara Göre D›fl Ticareti.........................189

Ek -2 Makine ‹malat Sanayi Alt Gruplar› GT‹P Listesi ...........................213

Ek -3 GT‹P Numaralar›na Göre S›ralama.................................................217

‹stanbul Sanayi Odas›viii

‹Ç‹NDEK‹LER

Grafikler

Grafik 1. Sanayi üretim endeksi y›ll›k ortalama.........................3

Grafik 2. ‹malat sanayi ve Makina ‹malat Sanayi üretimi.........4

Grafik 3. Makine ‹malat Sanayi üretiminin

alt sektörlere da¤›l›m›....................................................5

Grafik 4. ‹malat sanayi ve Makina ‹malat Sanayi y›ll›k

ortalama kapasite kullan›m oranlar›............................6

Grafik 5. ‹malat sanayi ve Makina ‹malat Sanayi

faktör fiyatlar›yla katma de¤eri ....................................6

Grafik 6. Makine ‹malat Sanayi üretiminin ve katma

de¤erinin imalat sanayi üretimi içindeki pay›............7

Grafik 7. Makine ‹malat Sanayi faktör maliyetleriyle

katma de¤erinin alt sektörlere da¤›l›m› ......................8

Grafik 8. Sektörlerin imalat sanayi katma

de¤erindeki pay›............................................................9

Grafik 9. Sektörlerin imalat sanayi faktör maliyetleriyle

katma de¤eri içindeki pay›.........................................10

Grafik 10. Sektörlere göre üretimde faktör

maliyetiyle katma de¤erin pay›..................................11

Grafik 11. Makine ‹malat Sanayi ç›kt›lar›n›n

kullan›m yerleri ...........................................................12

Grafik 12. Makine ‹malat Sanayi ç›kt›lar›n›n

kullan›m yerlerine göre da¤›l›m›...............................13

Grafik 13. Makine ‹malat Sanayiinin imalat

sanayinden ara mal› kullan›m›...................................14

Grafik 14. ‹malat sanayiinin makine sanayiinden

ara mal› kullan›m›........................................................15

Grafik 15. Gayri safi sabit sermaye oluflumu.............................16

Grafik 16. ‹malat sanayi ve Makine ‹malat Sanayi

giriflim say›s› .................................................................17

Grafik 17. Makine ‹malat Sanayi giriflim say›s›...........................17

Grafik 18. Makine ‹malat Sanayi giriflim say›s›n›n

alt sektörlere da¤›l›m›..................................................18

Grafik 19. Makine ‹malat Sanayi çal›flan ve ücretle çal›flanlar›n

‹malat Sanayi çal›flan say›s› içindeki pay›..................19

Grafik 20. Makine ‹malat Sanayi çal›flan ve ücretle çal›flanlar›n

imalat sanayi çal›flanlar ve ücretle çal›flanlar içindeki pay›.19

Grafik 21. ‹malat Sanayi çal›flanlar endeksi................................20

Grafik 22. Makine ‹malat Sanayi çal›flanlar›n .............................20

alt sektörlere da¤›l›m›

Grafik 23. Ücretli çal›flan bafl›na üretim......................................21

Grafik 24. Ücretli çal›flan bafl›na katma de¤er ...........................21

Grafik 25. Makine ‹malat Sanayi ücretli çal›flan

bafl›na üretim................................................................22

Grafik 26. Makine ‹malat Sanayi ücretli çal›flan bafl›na faktör

maliyetleriyle katma de¤er .........................................22

Grafik 27. Makine ‹malat Sanayi d›fl ticaret................................23

Grafik 28. Makine ‹malat Sanayi ihracat .....................................24

Grafik 29. Makine ‹malat Sanayi, ithalat .....................................27

Grafik 30. Tak›m Tezgahlar›, d›fl ticaret ......................................29

Grafik 31. Tak›m Tezgahlar›, ihracat ...........................................30

Grafik 32. Tak›m Tezgahlar›, ihracatta ilk befl ülke...................31

Grafik 33. Tak›m Tezgahlar›, ithalat.............................................34

Grafik 34. Tak›m Tezgahlar›, ithalatta befl ülke .........................34

Grafik 35. Tak›m Tezgahlar›, ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›.............................................................35

Grafik 36. Dünya ithalat› içinde Türkiye’den yap›lan

ihracat›n pay›................................................................36

Grafik 37. Pompalar ve Kompresörler, d›fl ticaret .....................37

Grafik 38. Pompalar ve Kompresörler, ihracat ..........................38

Grafik 39. Pompalar ve Kompresörler, ihracatta ilk befl ülke..38

Grafik 40. Pompalar ve Kompresörler, ithalat............................40

Grafik 41. Pompalar ve Kompresörler, ithalatta ilk befl ülke...40

Grafik 42. Pompalar ve Kompresörler, ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›.............................................................41


ihracat›n pay›................................................................42

Grafik 44. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler,

d›fl ticaret.......................................................................43


ihracat............................................................................44


ihracatta ilk befl ülke...................................................44


ithalat.............................................................................46


ithalatta ilk befl ülke....................................................46


ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›................................47


ihracat›n pay›................................................................48

Grafik 51. Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri,

d›fl ticaret.......................................................................49

Grafik 52. Endüstriyel Klimalar ve So¤utma

Makineleri, ihracat .......................................................50




Makineleri, ithalat ........................................................51





Grafik 57. Dünya ithalat› içinde Türkiye'den yap›lan

ihracat›n pay›................................................................53

Grafik 58. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri, d›fl ticaret.........54

Grafik 59. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri, ihracat ..............55

Grafik 60. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri,


Grafik 61. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri, ithalat ...............58






ihracat›n pay›................................................................60

GRAF‹KLER VE TABLOLAR L‹STES‹

ixAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

Grafik 65. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus

Makineler, d›fl ticaret ...................................................62


Makineler, ihracat ........................................................63

Grafik 67. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler,



Makineler, ithalat..........................................................65


Makineler, ithalatta ilk befl ülke.................................65


Makineler, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› ............66

Grafik 71. Dünya ithalat› içinde Türkiye'den

yap›lan ihracat›n pay›..................................................67

Grafik 72. Türbinler ve Turbojetler, d›fl ticaret...........................69

Grafik 73. Türbinler ve Turbojetler, ihracat................................70

Grafik 74. Türbinler ve Turbojetler, ihracatta ilk befl ülke .......70

Grafik 75. Türbinler ve Turbojetler, ithalat .................................72

Grafik 76. Türbinler ve Turbojetler, ithalatta ilk befl ülke ........72

Grafik 77. Türbinler ve Turbojetler, ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›.............................................................73

Grafik 78. Dünya ithalat› içinde Türkiye'den

yap›lan ihracat›n pay›..................................................74

Grafik 79. G›da Sanayi Makineleri, d›fl ticaret............................76

Grafik 80. G›da Sanayi Makineleri, ihracat .................................77

Grafik 81. G›da Sanayi Makineleri, ihracatta ilk befl ülke ........77

Grafik 82. G›da Sanayi Makineleri, ithalat ..................................79

Grafik 83. G›da Sanayi Makineleri, ithalatta ilk befl ülke .........80

Grafik 84. G›da Sanayi Makineleri, ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›.............................................................80


ihracat›n pay›................................................................81

Grafik 86. Vanalar, d›fl ticaret........................................................83

Grafik 87. Vanalar, ihracatta ilk befl ülke....................................84

Grafik 88. Vanalar, ithalatta ilk befl ülke .....................................85

Grafik 89. Vanalar, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›.................85


ihracat›n pay›................................................................86

Grafik 91. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme

Makineleri, d›fl ticaret ..................................................87




Makineleri, ihracatta ilk befl ülke ..............................88




Makineleri, ithalatta ilk befl ülke................................90

Grafik 96. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri,



ihracat›n pay›................................................................92

Grafik 98. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar, d›fl ticaret..94

Grafik 99. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar, ihracat.......95

Grafik 100. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar,


Grafik 101. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar, ithalat........97

Grafik 102. Hadde ve Döküm Makineleri,

Kal›plar, ithalatta ilk befl ülke.....................................97

Grafik 103. Hadde ve Döküm Makineleri,

Kal›plar, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› ................98


ihracat›n pay›................................................................99

Grafik 105. Reaktörler ve Kazanlar, d›fl ticaret...........................100

Grafik 106. Reaktörler ve Kazanlar, ihracat ................................101

Grafik 107. Reaktörler ve Kazanlar, ihracatta ilk befl ülke .......101

Grafik 108. Reaktörler ve Kazanlar, ithalat .................................103

Grafik 109. Reaktörler ve Kazanlar, ithalatta ilk befl ülke ........103

Grafik 110. Reaktörler ve Kazanlar, ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›...........................................................104


ihracat›n pay›..............................................................105

Grafik 112. Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan

Makineler, d›fl ticaret .................................................106


Makineler, ihracat ......................................................107

Grafik 114. Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler,

ihracatta ilk befl ülke.................................................107


Makineler, ithalat........................................................109


Makineler, ithalatta ilk befl ülke...............................109

Grafik 117. Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler,

ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›..............................110


ihracat›n pay›..............................................................111

Grafik 119. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, d›fl ticaret ..................................113

Grafik 120. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, ihracat........................................114

Grafik 121. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, ihracatta ilk befl ülke...............114

Grafik 122. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, ithalat.........................................116

Grafik 123. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, ithalatta ilk befl ülke................117

Grafik 124. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›...........................................................117


ihracat›n pay›..............................................................118

Grafik 126. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve

‹mali Makineleri, d›fl ticaret ......................................120

Grafik 127. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve

‹mali Makineleri, ihracatta ilk befl ülke ..................121

Grafik 128. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali

Makineleri, ithalatta ilk befl ülke..............................122


Makineleri, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› .........122


ihracat›n pay›..............................................................123

Grafik 131. Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve Ütüleme

Makineleri, d›fl ticaret ................................................124


Makineleri, ihracat .....................................................125


Makineleri, ihracatta ilk befl ülke ............................125


Makineleri, ithalat ......................................................127


Makineleri, ithalatta ilk befl ülke..............................127

Grafikler ve Tablolar Listesi

‹stanbul Sanayi Odas›x


Makineleri, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› .........128


ihracat›n pay›..............................................................128

Grafik 138. Rulmanlar, d›fl ticaret.................................................129

Grafik 139. Rulmanlar, ihracatta ilk befl ülke .............................130

Grafik 140. Rulmanlar, ithalatta ilk befl ülke ..............................131

Grafik 141. Rulmanlar, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› ..........132


ihracat›n pay›..............................................................132

Grafik 143. Kaynak Makineleri, d›fl ticaret..................................133

Grafik 144. Kaynak Makineleri, ihracatta ilk befl ülke..............134

Grafik 145. Kaynak Makineleri, ithalatta ilk befl ülke...............135

Grafik 146. Kaynak Makineleri, i‹hracat›n ithalat›

karfl›lama oran›...........................................................135


ihracat›n pay›..............................................................136

Grafik 148. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri, d›fl ticaret ........137

Grafik 149. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri, ihracatta

ilk befl ülke.................................................................138

Grafik 150. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri,

ithalatta ilk befl ülke..................................................139

Grafik 151. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri, ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran›..............................................139


ihracat›n pay›..............................................................140

Grafik 153. Motorlar, d›fl ticaret....................................................141

Grafik 154. Motorlar, ihracat.........................................................142

Grafik 155. Motorlar, ihracatta ilk befl ülke ................................142

Grafik 156. Motorlar, ithalat ..........................................................144

Grafik 157. Motorlar, ithalatta ilk befl ülke .................................144

Grafik 158. Motorlar, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›.............145


ihracat›n pay›..............................................................146

Grafik 160. Di¤er Makineler, d›fl ticaret ......................................147

Grafik 161. Di¤er Makineler, ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› ...149

Grafik 162. Makine ‹malat Sanayi ARGE harcamaları

da¤ılımı, 2006.............................................................151

Grafik 163. Makine ‹malat Sanayi ARGE harcamaları

da¤ılımı, 2007.............................................................151

Grafik 164. Toplam ‹malat Sanayi ARGE harcamalarının

iktisadi faaliyet kollarına göre da¤ılımı...................152

Grafik 165. Makine ‹malat Sanayi ARGE insan gücünün

tam zaman eflde¤er olarak da¤ılımı, 2006 .............153

Grafik 166. Makine ‹malat Sanayi ARGE insan gücünün

tam zaman eflde¤er olarak da¤ılımı, 2007 .............153

Grafik 167. Toplam ‹malat Sanayi ARGE insan gücünün

tam zaman eflde¤er olarak iktisadi faaliyet

kollarına göre da¤ılımı..............................................154

Grafik 168. Sanayide ARGE harcamalarının GSY‹H'ya oranı...155

Grafik 169. Makine ‹malat Sanayi ARGE harcamalarının

GSY‹H’ya oranı ..........................................................155

Grafik 170. Nüfus baflına Makine ‹malat Sanayi ARGE

harcamaları .................................................................156

Grafik 171. Sanayide ARGE personelinin iflgücü

içindeki payı...............................................................156

Grafik 172. Sanayide innovasyon satıfl gelirlerinin

toplam satıfl hasılasındaki payı ................................157

Grafik 173. Seçilmifl bazı ülkeler ve Türk Makine Sanayi

ihracat uzmanlaflma endeksi....................................160

Grafik 174. Seçilmifl bazı ülkeler ve Türk Makine ‹malat

Sanayi ihracat uzmanlaflma endeksi .......................161

Grafik 175. Ka¤ıt ‹maline ve Matbacılı¤a Mahsus

Makineler, Dünya ithalatı..........................................164

Grafik 176. Ka¤ıt ‹maline ve Matbacılı¤a Mahsus

Makineler, Dünya ihracatı ........................................164

Grafik 177. Pompalar ve Kompresörler, Dünya ithalatı............165

Grafik 178. Pompalar ve Kompresörler, Dünya ihracatı...........165

Grafik 179. Türbinler ve Turbojetler, Dünya ithalatı .................165

Grafik 180. Türbinler ve Turbojetler, Dünya ihracatı ................165

Grafik 181. Takım Tezgahları, Dünya ithalatı.............................166

Grafik 182. Takım Tezgahları, Dünya ihracatı ...........................166

Grafik 183. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan

Makineler, Dünya ithalatı..........................................166

Grafik 184. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan

Makineler, Dünya ihracatı ........................................166

Grafik 185. Vanalar, Dünya ithalatı ..............................................167

Grafik 186. Vanalar, Dünya ihracatı.............................................167

Grafik 187. Yük Kaldırma, Taflıma ve ‹stifleme

Makineleri, Dünya ithalatı ........................................167

Grafik 188. Yük Kaldırma, Taflıma ve ‹stifleme

Makineleri, Dünya ihracatı .......................................167

Grafik 189. Tarım ve Ormancılık Makineleri, Dünya ithalatı...168

Grafik 190. Tarım ve Ormancılık Makineleri, Dünya ihracat›..168





Grafik 193. Gıda Sanayi Makineleri, Dünya ithalatı ..................169

Grafik 194. Gıda Sanayi Makineleri, Dünya ihracatı .................169

Grafik 195. Endüstriyel Isıtıcılar ve Fırınlar, Dünya ithalatı ......169

Grafik 196. Endüstriyel Isıtıcılar ve Fırınlar, Dünya ihracatı .....169

Grafik 197. Rulmanlar, Dünya ithalatı .........................................170

Grafik 198. Rulmanlar, Dünya ihracatı ........................................170

Grafik 199. Hadde ve Döküm Makineleri, Kalıplar,

Dünya ithalatı.............................................................170

Grafik 200. Hadde ve Döküm Makineleri, Kalıplar,

Dünya ihracatı............................................................170








Makineleri, Dünya ihracat› .......................................171


Dünya ithalat›.............................................................172


Dünya ihracatı............................................................172

Grafik 207. Reaktörler ve Kazanlar, Dünya ithalatı ...................172

Grafik 208. Reaktörler ve Kazanlar, Dünya ihracatı ..................172


xiAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

Grafik 209. Kaynak Makineleri, Dünya ithalatı..........................173

Grafik 210. Kaynak Makineleri, Dünya ihracatı.........................173

Grafik 211. Deri ‹flleme ve ‹malat Makineleri, Dünya ithalatı.....173

Grafik 212. Deri ‹flleme ve ‹malat Makineleri, Dünya ihracat›....173

Grafik 213. Motorlar, Dünya ithalatı ............................................174

Grafik 214. Motorlar, Dünya ihracat› ...........................................174

Grafik 215. Di¤er Makineler, Dünya ithalatı...............................174

Grafik 216. Di¤er Makineler, Dünya ihracat›..............................174

Tablolar

Tablo 1. Gruplara göre makine sanayi ihracat›.......................24

Tablo 2. Fas›llar›n ihracattaki paya göre s›ralamas›................25

Tablo 3. Dünya Makine ‹malat Sanayi ticaretinde

Türkiye'nin pay›...........................................................26

Tablo 4. Gruplara göre makine ithalat›....................................26

Tablo 5. Fas›llar›n ithalattaki paya göre s›ralamas› .................27

Tablo 6. ‹hracat›n ithalat› karfl›lama oran›................................28

Tablo 7. Tak›m Tezgahlar›, ihracat ...........................................30

Tablo 8. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Tak›m Tezgahlar›...33

Tablo 9. Tak›m Tezgahlar›, ithalat.............................................33

Tablo 10. Dünya Tak›m Tezgahlar› ithalat› ve

Türkiye’nin ihracat›......................................................36

Tablo 11. Pompalar ve Kompresörler, ihracat ..........................37

Tablo 12. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke,

Pompalar ve Kompresörler ........................................39

Tablo 13. Pompalar ve Kompresörler, ithalat............................39

Tablo 14. Dünya Pompalar ve Kompresörler ithalat› ve


Tablo 15. Dünya Pompalar ve Kompresörler ithalat›nda

ilk befl ülke ve Türkiye’nin durumu.........................42

Tablo 16. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler, ihracat..43

Tablo 17. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, ‹nflaat ve

Madencilikte Kullan›lan Makineler............................45

Tablo 18. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler, ithalat..45

Tablo 19. Dünya ‹nflaat Makineleri ithalat› ve


Tablo 20. Dünya ‹nflaat Makineleri ithalat›nda

ilk befl ülke ve Türkiye’nin durumu.........................48

Tablo 21. Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri, ihracat..49

Tablo 22. Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri, ithalat..50

Tablo 23. Dünya Endüstriyel Klimalar ve So¤utma

Makineleri ithalat› ve Türkiye'nin durumu...............52

Tablo 24. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri, ihracat ..............54

Tablo 25. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Tekstil ve

Konfeksiyon Makineleri..............................................56

Tablo 26. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri, ithalat ...............57

Tablo 27. Dünya Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri

ithalat› ve Türkiye'nin ihracat›....................................59

Tablo 28. Dünya Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri

ithalat›nda ilk befl ülke ve Türkiye'nin durumu......61

Tablo 29. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus

Makineler, ihracat ........................................................62

Tablo 30. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Ka¤›t

‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler .............64

Tablo 31. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus

Makineler, ithalat..........................................................64

Tablo 32. Dünya Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus

Makineler ithalat› ve Türkiye'nin ihracat› .................66

Tablo 33. Dünya Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a

Mahsus Makineler ithalat›nda ilk befl ülke ve

Türkiye'nin durumu ....................................................68

Tablo 34. Türbinler ve Turbojetler, ihracat................................69

Tablo 35. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Türbinler ve

Turbojetler ....................................................................71

Tablo 36. Türbinler ve Turbojetler, ithalat .................................71

Tablo 37. Dünya Türbinler ve Turbojetler ithalat› ve

Türkiye'nin ihracat›......................................................73

Tablo 38. Dünya Türbinler ve Turbojetler ithalat›nda

ilk befl ülke ve Türkiye'nin durumu .........................75

Tablo 39. G›da Sanayi Makineleri, ihracat .................................76


G›da Sanayi Makineleri...............................................78

Tablo 41. G›da Sanayi Makineleri, ithalat ..................................79

Tablo 42. Dünya G›da Sanayi Makineleri ithalat› ve

Türkiye'nin ihracat›......................................................81

Tablo 43. Dünya G›da Sanayi Makineleri ithalat›nda

ilk befl ülke ve Türkiye’nin Durumu ........................82

Tablo 44. Vanalar, ihracat.............................................................83

Tablo 45. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke................................84

Tablo 46. Vanalar, ithalat..............................................................84

Tablo 47. Dünya Vanalar ithalat› ve Türkiye'nin ihracat›.........86

Tablo 48. Dünya Vanalar ithalat›nda ilk befl ülke ve


Tablo 49. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme



Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri........89

Tablo 51. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme


Tablo 52. Dünya Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme

Makineleri ithalat› ve Türkiye'nin ihracat› ................91

Tablo 53. Dünya Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme

Makineleri ithalat›nda ilk befl ülke ve


Tablo 54. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar, ihracat.......94

Tablo 55. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Hadde ve

Döküm Makineleri, Kal›plar.......................................96

Tablo 56. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar, ithalat........96

Tablo 57. Dünya Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar

ithalat› ve Türkiye'nin ihracat›....................................98

Tablo 58. Dünya Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar

ithalat›nda ilk befl ülke ve Türkiye'nin durumu......99

Tablo 59. Reaktörler ve Kazanlar, ihracat ................................100


Reaktörler ve Kazanlar..............................................102

Tablo 61. Reaktörler ve Kazanlar, ithalat .................................102

Tablo 62. Dünya Reaktörler ve Kazanlar ithalat› ve

Türkiye'nin ihracat›....................................................104

Tablo 63. Dünya Reaktörler ve Kazanlar ithalat›nda

ilk befl ülke ve Türkiye'nin durumu.......................105

Tablo 64. Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan

Makineler, ihracat ......................................................106


‹stanbul Sanayi Odas›xii

Tablo 65. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Tar›m ve

Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler..........................108

Tablo 66. Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler, ‹thalat..109

Tablo 67. Dünya Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri ithalat›

ve Türkiye'nin ihracat› ..............................................111

Tablo 68. Dünya Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan

Makineler ithalat›nda ilk befl ülke ve

Türkiye'nin durumu ..................................................112

Tablo 69. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, ihracat........................................113

Tablo 70. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Is›t›c›lar ve F›r›nlar..115

Tablo 71. Is›t›c›lar ve F›r›nlar, ithalat.........................................116

Tablo 72. Dünya Is›t›c›lar ve F›r›nlar ithalat› ve

Türkiye’nin ihracat›....................................................118

Tablo 73. Dünya Is›t›c›lar ve F›r›nlar ithalat›nda


Tablo 74. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali

Makineleri, ihracat .....................................................120

Tablo 75. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Kauçuk,

Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri ..............121

Tablo 76. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve

‹mali Makineleri, ithalat ............................................121

Tablo 77. Dünya Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve

‹mali Makineleri ‹thalat› ve Türkiye'nin ‹hracat›....123

Tablo 78. Dünya Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve

‹mali Makineleri ithalat›nda ilk befl ülke ve


Tablo 79. Endüstriyel Y›kama, Kurutma Makineleri, ihracat....124

Tablo 80. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Endüstriyel

Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri..............126

Tablo 81. Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve Ütüleme

Makineleri, ithalat ......................................................127

Tablo 82. Dünya Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve Ütüleme

Makineleri ithalat› ve Türkiye'nin ihracat› ..............128

Tablo 83. Dünya Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve

Ütüleme Makineleri ithalat›nda ilk befl ülke ve


Tablo 84. Rulmanlar, ihracat......................................................130

Tablo 85. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Rulmanlar..........130

Tablo 86. Rulmanlar, ithalat .......................................................131

Tablo 87. Dünya Rulmanlar ithalat› ve Türkiye'nin ihracat›..132

Tablo 88. Dünya Rulmanlar ithalat›nda ilk befl ülke ve


Tablo 89. Kaynak Makineleri, ihracat.......................................133


Kaynak Makineleri.....................................................134

Tablo 91. Kaynak Makineleri, ithalat........................................134

Tablo 92. Dünya Kaynak Makineleri ithalat› ve

Türkiye'nin ihracat›....................................................136

Tablo 93. Dünya Kaynak Makineleri ithalat›nda


Tablo 94. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri ihracat ..............137

Tablo 95. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Deri ‹flleme ve

‹malat› Makineleri ......................................................138

Tablo 96. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri, ithalat ..............138

Tablo 97. Dünya Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri

ithalat› ve Türkiye'nin ihracat›..................................140

Tablo 98. Dünya Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri

ithalat›nda ilk befl ülke ve Türkiye'nin durumu....140

Tablo 99. Motorlar, ihracat.........................................................141

Tablo 100. Türkiye ihracat›nda ilk befl ülke, Motorlar.............143

Tablo 101. Motorlar, ithalat ..........................................................143

Tablo 102. Dünya Motorlar ithalat› ve Türkiye'nin ihracat›.....145

Tablo 103. Dünya Motorlar ithalat›nda ilk befl ülke ve


Tablo 104. Di¤er Makineler, ihracat............................................148

Tablo 105. Di¤er Makineler, ithalat ...........................................148

Tablo 107. ‹hracat uzmanlaflma endeksi....................................162

Tablo 108. Seçilmifl ülkelerin Dünya ithalatındaki

ihracatlarının payı ......................................................163

Tablo 109. Seçilmifl ülkelerin Dünya ithalatındaki payı...........164

Tablo 110. Makine ‹malat Sanayi Sektörü SWOT analizi ........179


xiiiAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

Küresel rekabet ortam›n›n getirdi¤i f›rsat ve tehditlere karfl› haz›rl›kl› olmak ve sanayinin rekabet

gücünün art›rmak hedefini temel alan ‹stanbul Sanayi Odas›, 2001 y›l›ndan bu yana, “Avrupa

Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi”ni

yürütmektedir. Projemiz kapsam›nda, befl imalat sanayi sektör raporu ve bir revizyon raporu

yay›nlanm›flt›r.

Sektör raporlar› serimizin alt›nc›s›n› oluflturan “Makine ‹malat Sanayi Sektörü Raporu”, Proje

Dan›flman›m›z Say›n Doç. Dr. Ruhi Gürdal taraf›ndan Odam›z bünyesinde makine sektörünü

temsil eden 49. Grup Is›tma, So¤utma ve Havaland›rma Sanayii, 50. Grup Genel Amaçl› Makine

ve Aksam Sanayi ve 51. Grup Özel Amaçl› Makine Sanayii Meslek Komitelerimizin katk› ve

çal›flmalar›yla gerçeklefltirilmifltir.

Makine ‹malat Sanayi, ülkelerin küresel güç olma hedefleri üzerinde belirleyici, önemli ve

öncelikli bir sektördür. Sektör, üretti¤i yat›r›m ve ara mallar› ve sundu¤u hizmetler bak›m›ndan

bütün önemli sanayi kollar› ile stratejik iflbirli¤i içindedir. Makine ‹malat Sanayi güçlü olan

ekonomiler, imalat sanayinde de di¤er ülkelere göre ay›r›c› üstünlü¤e sahip olmaktad›rlar.

Türkiye Makine ‹malat Sanayi, sorunlar›na ra¤men, yak›n dönemde, çarp›c› geliflmeler

kaydetmifltir. Öncelikle, sektörün üretimi son y›llarda toplam sanayi ve imalat sanayi üretimine

göre daha h›zl› artmaktad›r. Sektörün toplam imalat sanayi katma de¤eri içindeki pay›, üretim

içindeki pay›ndan yaklafl›k %20 daha yüksektir. Makine ‹malat Sanayi, Toplam Gayri Safi Sabit

Sermaye Oluflumunda, %48,6 ile ilk s›rada gelen inflaat sektöründen sonra, %18,4 ile ikinci s›ray›

almaktad›r. Makine ‹malat Sanayi, yaratt›¤› istihdam aç›s›ndan da imalat sanayi içinde ilk

s›ralardad›r. Sektör, nitelikli iflgücü pay› yüksek olan sektörlerden birisidir.

Makine ‹malat Sanayinin kat etti¤i geliflme, d›fl ticaret verilerinden de izlenebilmektedir.

Sektörün 2003 y›l›nda 2,2 milyar ABD Dolar› olan ihracat› 2008 y›l›nda 7,6 milyar ABD Dolar›na

ulaflarak 3,6 kat art›fl göstermifltir. 2009 y›l›nda ise krizin etkisiyle sektörün ihracat› yaklafl›k 6

milyar ABD Dolar› düzeyine gerilemifltir. 2003 y›l›nda Dünya Makine ‹malat Sanayi ithalat›nda

%0,37 olan Türkiye ihracat›n›n pay› 2008 y›l›nda %0,61’e yükselmifltir.

Sektörün önemli baflar›lar›na ra¤men, kuflkusuz, sorunlar›, eksiklikleri de vard›r. Bunlar;

sermaye yetersizli¤i, ölçek ekonomisinden uzak iflletme büyüklükleri, girdilerde yerli mamul

kalitesi, tedarikçi say›s› ve niteli¤i, d›fla ba¤›ml›l›k, sermaye yetersizli¤i nedeniyle yeni

teknolojilere eriflim, teknoloji yat›r›m› ve ARGE faktörlerinde eksiklikler, ihracat yetkinli¤ine

karfl›n, rakiplere göre d›fl pazar tan›t›m›, markalaflma, da¤›t›m a¤›, ülke imaj› aç›s›ndan zay›f

konum ve finansman vb olarak s›ralanabilir. Sektöre yönelik yasal altyap›, düzenleyici ve

destekleyici mekanizmalardaki eksiklikler de, sektörün önündeki engeller olarak durmaktad›r.

Çal›flmam›z, 7 bölümden oluflmaktad›r. Birinci bölümde, sektörün tan›m› ve kapsam› aç›klanm›fl,

ard›ndan gelen üç bölümde ise sektörün genel ve alt sektörler itibariyle durum ve yap›s›,

uluslararas› karfl›laflt›rmal› olarak analiz edilmifltir. Alt sektörler itibariyle d›fl ticaret geliflmeleri,

toplam 21 bafll›k alt›nda ayr›nt›l› olarak irdelenmifltir. Bir anlamda, her bir alt sektörün foto¤raf›

çekilmifltir. Dördüncü bölümde, sahip oldu¤u ve gelifltirdi¤i teknolojiler ile girdi sa¤lad›¤› tüm

sektörlerin ürünlerinin fonksiyonlar›n› belirleyen ve imalat›n› sa¤layan makine sektöründe

teknoloji konusu üzerinde durulmufltur. Sektör aç›s›ndan kritik önem tafl›yan ARGE alan›ndaki

durum ve geliflmeler bu bafll›k alt›nda özetlenmifltir. Dünya makine imalat sanayindeki

‹stanbul Sanayi Odas›xiv

SUNUfi

geliflmeler beflinci bölümün oda¤›ndad›r. Alt›nc› bölüm rekabet gücü analizine aittir. Bu analiz

arac›l›¤›yla sektörün güçlü ve güçlendirilmesi gereken yanlar› belirlenmifl, sektörün önündeki

f›rsat ve tehditler ortaya konulmufltur. Yedinci ve son bölümde, oluflturulan sektör vizyonu

temelinde stratejik amaçlar s›ralanm›fl ve bu amaçlara ulaflabilmesi için yap›lmas› gerekenler

“politikalar” olarak önerilmifltir.

Raporumuzda sektörün vizyonu “orta ve yüksek teknolojiye dayal› ürünlerle uluslararas› yüksek

rekabet gücüne sahip bir Makine ‹malat Sanayi olmak” fleklinde benimsenmifltir. Bu vizyon

temelinde dört stratejik amaç gelifltirilmifltir; ‹lk olarak, özgün, kaliteli, katma de¤eri yüksek,

uluslararas› pazarlarda bilinen ve aranan makine ve teçhizat üretimini gerçeklefltirmektir.

‹kincisi, ülkede istihdam yarat›lmas›na katk›da bulunmak, üçüncüsü h›zla geliflen teknolojilere

sahip olmak ya da gelifltirerek uluslararas› düzeyde ARGE yapar duruma gelmektir. Dördüncü

stratejik amaç ise güçlü, güvenilir ve ekonomik ölçe¤i yakalam›fl makine ve teçhizat imalatç›s›

olmakt›r.

Makine ‹malat Sanayinin belirledi¤i amaçlara ulaflabilmesi için birçok alanda düzenlemeler ve

iyilefltirmeler yap›lmas› gerekmektedir. Sektör ihtiyaçlar›na cevap veren insan kayna¤›n›n

yetifltirilmesi, rekabetçi finansman olanaklar›n›n gelifltirilmesi, sektöre özgün destekleme

politikalar›n›n devreye sokulmas›, ürün odakl› stratejiden müflteri odakl› stratejiye geçiflin

sa¤lanmas›, hedef ülkelerde Türk mal› imaj›n›n gelifltirilmesi, üründe yüksek kalite, müflteriye

özgünlük ve yenilikçili¤e daha fazla önem verilmesi, kurumlararas› iflbirli¤inin gelifltirilmesi,

sektörde faaliyet gösteren iflletmelerin verimliliklerinin art›r›lmas› ve adil ve rekabetçi bir ifl ve

giriflim ortam›n›n yarat›lmas› öncelik arz eden alanlar olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.

Makine ‹malat Sanayi Sektörü” Raporumuzu, Türkiye makine imalat sanayinin, uluslararas›

alanda önemli oyunculardan biri olmas› hedefine katk› sa¤lamas› dile¤iyle bilgilerinize sunuyor,

Proje Dan›flman›m›z Say›n Doç. Dr. Ruhi Gürdal’a, çal›flmam›za emek veren 49, 50 ve 51. Grup

Meslek Komitesi Üyelerimize, sektör mensuplar›na, katk›da bulunan tüm kifli ve kurulufllara

teflekkür ediyoruz.

Sayg›lar›m›zla,

C. Tan›l KÜÇÜK

‹stanbul Sanayi Odas›

Yönetim Kurulu Baflkan›

xvAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

‹stanbul Sanayi Odas›xvi

Makine ‹malat Sanayi; ülkelerin geliflme

sürecinde stratejik öneme sahip, sundu¤u

yat›r›m, ara mal› ve hizmetlerle di¤er

sektörlerin üretim becerilerini belirleyerek

ekonomik geliflmede çarpan etkisi yaratan bir

sektör niteli¤indedir. Makine ‹malat Sanayisi

güçlü olan ekonomiler imalat sanayinde di¤er

ülkelere göre önemli rekabet üstünlü¤ü

sa¤lamaktad›r.

Pazar›n talep etti¤i daha iyi fiyat ve kalitede

herhangi bir ürünün üretilebilmesi, makine

imalat sanayinin üretim teknolojilerinde

yarataca¤› de¤iflime ba¤l›d›r. Bir baflka

anlat›mla, makine imalat sanayi sürekli yenilik

aramak ve sundu¤u ara ve yat›r›m mallar›na

iliflkin teknolojileri gelifltirmek zorundad›r.

Makine ‹malat Sanayi, bu yap›s›yla bir ölçüde

tüm sektörlerdeki verimlili¤i de belirleyen bir

özelli¤e sahiptir.

Makine ‹malat Sanayi son y›llarda birçok

sektörde oldu¤u gibi bir göç hareketi

yaflamaktad›r. Uzakdo¤u ülkeleri, Çin,

Hindistan, Brezilya gibi ülkelerin sektördeki

at›l›m› AB, ABD gibi geliflmifl ülkelerde artan

iflgücü maliyeti ve çevre faktörü, sektörün

üretim merkezlerinin yer de¤ifltirmesine neden

olmaktad›r. Geliflmifl ülkeler düflük, orta

teknoloji alan›nda giderek rekabet güçlerini

kaybetmekte ve ileri teknolojilere

odaklanmaktad›r. Tüm di¤er sektörlerde

oldu¤u gibi Çin, y›¤›n üretime uygun

ürünlerde pazardan önemli paylar almaktad›r.

Birçok ülke geliflmifl ülkelerin kaybetti¤i

düflük, orta teknoloji alan›nda pazardan pay

kapmaya çal›flmaktad›r. Bu ülkeler aras›na

Türkiye de kat›lm›flt›r.

Türkiye Makine ‹malat Sanayi üretimi son

y›llarda toplam sanayi ve imalat sanayi

üretimine göre daha h›zl› artmaktad›r. Üretim

endeks de¤erleri, Makine ‹malat Sanayinin

imalat sanayi içindeki a¤›rl›¤›n› artt›rd›¤›n›

göstermektedir. Bu bulgu sektörün ekonomik

geliflmede giderek itici güç oldu¤unu aç›kça

ortaya koymaktad›r.

Makine ‹malat Sanayinin imalat sanayi üretimi

içindeki pay› artarken, y›llara göre kapasite

kullan›m oranlar› ise imalat sanayi ortalama

kapasite kullan›m oranlar›n›n alt›nda kalm›flt›r.

Bu veri, makine imalat sanayinin at›l kapasite

sorununu ve bir ölçüde sermaye verimlili¤inin

yetersizli¤ini ortaya koymaktad›r. Bu

potansiyelin kullan›labilmesi için sektörün

gerek iç, gerekse d›fl pazarlarda at›l›m yapma

gere¤i aç›kt›r.

Sektörün toplam imalat sanayi katma de¤eri

içindeki pay›, üretim içindeki pay›ndan

yaklafl›k %20 daha yüksektir. Makine ‹malat

Sanayinin faktör maliyetleriyle imalat sanayi

içindeki pay› %4’ler seviyesinde iken,

GSY‹H’deki pay› yaklafl›k olarak %1’ler

düzeyindedir. Makine ‹malat Sanayinin

Toplam Gayri Safi Sabit Sermaye

Oluflumundaki pay› ise, sektörün ekonominin

vazgeçilmez itici gücü oldu¤unu ortaya

koymaktad›r. Gayri Safi Sabit Sermaye

oluflumunda ‹nflaat sektörü %48,6 ile ilk s›rada

gelirken Makine ‹malat Sanayi %18,4 ile tüm

sektörler aras›nda ikinci s›ray› almaktad›r.

Makine ‹malat Sanayi yaratt›¤› istihdam

aç›s›ndan da imalat sanayi içinde ilk s›ralarda

YÖNET‹C‹ ÖZET‹

xviiAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

yer ald›¤› gibi nitelikli iflgücünün pay› yüksek

olan sektörlerden birisidir. Makine imalat

sanayinde ücretle çal›flanlar›n pay› toplam

imalat sanayi içinde 2003 y›l›nda %4,5’dir.

2006 y›l›nda bu oran %5,10 olmufltur. TÜ‹K

üretimde çal›flanlar endeksi kullan›larak

yap›lan hesaplamalar bu oran›n 2007 y›l›nda

%5.20 ve 2008 y›l›nda ise %5.56 düzeyinde

gerçekleflti¤ini göstermektedir. Makine imalat

sanayi ücretli çal›flan bafl›na üretim ve katma

de¤er göstergeleri imalat sanayi

ortalamas›ndan düflüktür. Bu bulgu düflük

kapasite kullan›m oran› yan›nda Makine

‹malat Sanayi’nin mevcut yap›s›n›n emek

yo¤un sektörler aras›nda oldu¤unu

göstermektedir.

Makine ‹malat Sanayinin a¤›rl›kl› olarak yer

ald›¤› 84 nolu fas›l, 27 nolu “Mineral yak›tlar,

mineral ya¤lar vb” grubundan sonra en fazla

d›fl ticaret aç›¤› veren gruptur. Makine ‹malat

Sanayi d›fl ticaret aç›¤› 2008 y›l›nda 11,8 ve

2009 y›l›nda ise 8,3 milyar ABD Dolar› olarak

gerçekleflmifltir.

2003 y›l›nda 2,2 milyar ABD Dolar› olan

ihracat 2008 y›l›nda 7,6 milyar ABD Dolar›na

ulaflarak 3,6 kat art›fl göstermifltir. 2009 y›l›nda

ise krizin etkisiyle sektörün ihracat› yaklafl›k

5,9 milyar ABD Dolar› düzeyine gerilemifltir.

Türbinler ve turbojetler (%51) ve tak›m

tezgahlar› (%40), ihracatlar›nda en yüksek

düflüfl yaflanan iki alt sektör olmufltur.

Makine ‹malat Sanayi ihracat›nda “motorlar”

ve “tak›m tezgahlar›” gruplar› en fazla ihracat

yap›lan gruplard›r. Bu gruplar› s›ras›yla

“endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri”,

“pompalar ve kompresörler” ve “türbinler ve

turbojetler” gruplar› izlemektedir. 2009 y›l›nda

ise ihracat›nda yüksek düflüfl yaflayan “tak›m

tezgahlar›” dördüncü s›raya gerilemifltir.

‹hracat› daha düflük oranda gerileyen

“endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri”

ikinci s›raya yükselirken “pompalar ve

kompresörler” üçüncü s›radaki yerini

korumufltur.

GT‹P fas›l numaralar›na göre 2008 y›l›nda

sektör ihracat› toplam ihracat aç›s›ndan örme

giyim eflyas› ve aksesuarlar› grubunun (Fas›l

61) ard›nda beflinci s›rada yer almaktad›r. Bu

bulgu sektörün Türkiye’nin ihracat› içinde

oynad›¤› rolü göstermesi aç›s›ndan önemlidir.

2003 y›l›nda Dünya Makine ‹malat Sanayi

ithalat›nda %0,37 olan Türkiye ihracat›n›n pay›

2008 y›l›nda %0,61’e yükselmifltir. 2008 y›l›nda

Dünya ithalat› içinde Türkiye ihracat›n›n

pay›n›n en yüksek oldu¤u sektörler s›ras›yla;

“reaktör ve kazanlar”, “endüstriyel klimalar ve

so¤utma makineleri”, “deri iflleme ve imalat›

makineleri”, “hadde ve döküm makineleri –

kal›plar” ve “motorlar” d›r.

2003 y›l›nda 8,9 milyar ABD Dolar› olan ithalat

2006 y›l›nda 15,8 ve 2008 y›l›nda 19,4 milyar

ABD Dolar›na ulaflarak 2,2 kat art›fl

göstermifltir. ‹hracatta oldu¤u gibi 2009 y›l›nda

ithalatta da düflüfl yaflanm›fl ve sektörün

ithalat› yaklafl›k 14,2 milyar ABD Dolar› olarak

gerçekleflmifltir. ‹thalatta “motorlar”,

“pompalar ve kompresörler”, “tak›m

tezgahlar›” gruplar› en fazla ithalat yap›lan

gruplard›r. 2008 y›l›nda Türkiye’nin toplam

ithalat› içindeki pay› aç›s›ndan sektör; mineral

yak›tlar vb (fas›l 27) ve demir çelik (fas›l 72)

sektörlerinden sonra üçüncü s›rada

gelmektedir. 2003 y›l›nda %24,1 olan ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› ise 2008 y›l›nda %

39,3’e ve 2009 y›l›nda %40,4’e yükselmifltir.

SEKTÖRDE TEKNOLOJ‹ VE

ARGE’DEK‹ GEL‹fiMELER

Makine ‹malat Sanayi; makine, elektronik,

Yönetici Özeti

‹stanbul Sanayi Odas›xviii

yaz›l›m ve servis sektörleriyle birlikte mal ve

hizmet üretim sistemlerinin etkinli¤ini

sa¤layan bir sektördür. Sahip oldu¤u ve

gelifltirdi¤i teknolojiler ile girdi sa¤lad›¤› tüm

sektörlerin ürünlerinin fonksiyonlar›n› belirler

ve imalat›n› sa¤lar. Bu nedenle sektörün kendi

ve girdi sa¤lad›¤› sektörlerin rekabet gücünü

art›rabilmesi için ARGE çabalar›na

odaklanmas› gereklidir.

‹malat sanayi toplam ARGE harcamalar› içinde

makine imalat sanayinin pay› 2007 y›l›nda

%11,9 düzeyindedir. Sektör bu oranla imalat

sanayi içinde 2007 y›l›nda üçüncü s›rada yer

alm›flt›r. Sektörün toplam imalat sanayi ARGE

harcamalar› içindeki pay›n›n, üretimdeki ya da

katma de¤erdeki pay›ndan çok daha yüksek

oluflu dikkat çekicidir. Ancak, Türkiye’nin

ARGE harcamalar›n›n GSY‹H’ya oran› AB

ülkeleri, Japonya ve ABD gibi geliflmifl

ülkelere göre çok düflük düzeylerde

kalmaktad›r.

Toplam ARGE harcamalar›nda oldu¤u gibi,

makine imalat sanayi ARGE harcamalar›n›n

GSY‹H’ya oran› aç›s›ndan da Türkiye oldukça

geridedir. 2006 y›l›nda makine imalat sanayi

ARGE harcamalar›n›n pay› Türkiye için %0,02

olurken ayn› oran Kore de %0,1 Japonya’da

%0,21 ve Almanya’da %0,2 olmufltur.

DÜNYA MAK‹NE ‹MALAT SANAY‹NDE

GEL‹fiMELER

Türkiye, makine imalat sanayinde rakipleri

konumunda olan ya da olabilecek ülkelere

göre ihracat uzmanlaflma endeksi aç›s›ndan

oldukça zay›f durumdad›r. Ancak ihracat

uzmanlaflma endeksi sürekli bir geliflme

göstermektedir. Örne¤in 2001 y›l›nda

Türkiye’nin endeks de¤eri Taiwan’dan önemli

ölçüde düflükken 2006 y›l›nda 0,73 endeks

de¤eri ile Taiwan’› geçmifltir. Bu olumlu

geliflmenin sürdürülmesi durumunda, Türk

makine imalat sanayi uluslararas› alanda

önemli oyunculardan birisi olabilecektir. Bu

dönemde ihracat uzmanlaflma endeks de¤erini

en h›zl› art›ran ülkelerin bafl›nda Hindistan

gelmektedir. 2006 y›l›nda Hindistan, Çin’i

endeks de¤eri aç›s›ndan geçerek 1,23 ile

çal›flmam›zda karfl›laflt›rma için seçilen ülkeler

aras›nda ‹talya’dan sonra ikinci s›raya

yerleflmifltir. Dikkat çeken bir bulgu son

y›llarda BRIC olarak adland›r›lan ve öne ç›kan

Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in makine

imalat sanayi ihracat uzmanlaflma

endekslerinin yüksek olmas›d›r.

2006 ihracat uzmanlaflma endeksi de¤erleri

aç›s›ndan tar›msal traktörler 2,72 endeks

de¤eri ile alt sektörler aras›nda ilk s›rada yer

almaktad›r. Türkiye Makine ‹malat Sanayi

endeks de¤eri aç›s›ndan ikinci s›rada gelen alt

sektör 2,31 ile “g›da, içecek ve tütün iflleme

makine sanayi”dir. Bu sektör endeks de¤eri

aç›s›ndan Türkiye ile karfl›laflt›r›lan ülkeler

aras›nda Hollanda’dan sonra ikinci s›radad›r.

Alt sektörlerden “deri, tekstil ve giyim sanayi

makineleri” endeks de¤eri aç›s›ndan üçüncü,

“metalürji makineleri” ise dördüncü s›rada yer

almaktad›r.

MAK‹NE ‹MALAT SANAY‹ REKABET GÜCÜ

Sektörün rakip ülkelere göre temel girdilerde

önemli eksiklikleri bulunmaktad›r. Enerji,

hammadde ve yar› mamul gibi temel girdi

maliyetleri rekabet gücünü olumsuz yönde

etkilemektedir. Rakiplerin destek ve korumac›

politikalar› bu olumsuzlu¤un temel nedenleri

aras›nda yer almaktad›r. Girdilerde yerli

mamul kalitesi, tedarikçi say›s› ve niteli¤i, d›fla

ba¤›ml›l›k gibi faktörler de sektörün

uluslararas› pazarlardaki rekabetini

güçlefltirmektedir. Çal›flma ve ifl kültürünün

gelifltirilmesi, verimlilik ve kurumsallaflma

Yönetici Özeti

xixAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

konular›nda eksikliklerin giderilmesi gere¤i

bulunmaktad›r. Sermaye yetersizli¤i ve ölçek

ekonomisinden uzak iflletme büyüklükleri

rekabet gücünü azaltan faktörler aras›nda yer

almaktad›r. Sermaye yetersizli¤i nedeniyle

yeni teknolojilere eriflim, teknoloji yat›r›m›,

ARGE yat›r›m›, yeni teknoloji üretim kabiliyeti

gibi faktörlerde önemli eksikler

bulunmaktad›r.

Sektörün rekabet gücünü olumsuz yönde

etkileyen ana faktörler aras›nda ilk s›ralarda

yasal altyap› ve düzenleyici mekanizmalardaki

eksiklikler önemli rol oynamaktad›r. Kay›t d›fl›

ekonominin yaratm›fl oldu¤u haks›z rekabet,

istihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvence

paylar›, mesleki standartlardaki eksiklikler, ara

mal› ithalat›ndaki vergi, resim ve harçlar, fikri

mülkiyet haklar›nda uygulama eksiklikleri,

bürokrasi ve giriflimci ortam›n›n yetersizli¤i bu

faktörlerden baz›lar›d›r. Sektörün pazarlama

alan›nda da rekabet gücünü art›rmas›

kaç›n›lmazd›r.

Sektör ihracat konusunda yetkinli¤e sahip

olmas›na karfl›n, rakiplerine göre d›fl pazar

tan›t›m, e-ticaret, markalaflma, servis, da¤›t›m

a¤› ve ülke imaj› aç›s›ndan daha zay›f

konumdad›r. Finansman, sektörün rekabet

gücünü olumsuz yönde etkileyen en önemli

ana faktörlerden bir di¤eridir. Finans

kaynaklar›na eriflim, orta ve uzun vadeli

ihracat kredileri (sat›c› kredisi) eksikli¤i,

iflletmelerin sermaye yetersizli¤i ve son

y›llarda düflüfl e¤ilimine girse de kredi

maliyetlerinin yüksekli¤i sektörün at›l›m›n›

olumsuz yönde etkilemektedir.

‹flletme say›s› ve kurulu kapasite sektörün

güçlü yönlerinden birisidir. Sektör; üretimin

çeflitlili¤i, termine uyum, sat›fl sonras› servis

ve destek hizmetleri ve uluslararas›

standartlara uyum aç›s›ndan ürün ve hizmet

standartlar›nda önemli üstünlüklere sahiptir.

Buna karfl›n sektörün güvenirlilik ve

belgelendirme konular›nda yol almas›

gerekmektedir. ‹flbirli¤i yapma kabiliyeti,

sektörde deneyim ve bilgi birikimiyle yeni

teknolojileri kavrama ve uygulama gücü

rekabet gücünü art›ran di¤er faktörler olarak

görülmektedir.

Sektör baflta AB olmak üzere geliflmifl ülkelere

göre iflgücü maliyeti aç›s›ndan daha avantajl›

konumda olmas›na karfl›n, ayn› ürün

gruplar›nda Çin ve benzeri ülkelere göre bu

üstünlükten söz etmek olas› de¤ildir. Nitelikli

iflgücü bulunabilirli¤i ve iflgücünün niteli¤i ise,

Türk Makine ‹malat Sanayinin rekabet gücünü

art›ran di¤er bir faktördür. Ülkenin demografik

yap›s› göz önüne al›nd›¤›nda, e¤itimin

sektördeki iflgücü ihtiyaçlar›na uygun biçimde

iyilefltirilmesi sonucunda özellikle AB ve di¤er

geliflmifl ülkelere karfl› bu faktörlerin sektör

için rekabet gücünü art›rmada ay›r›c› üstünlük

yaratmas› olas›d›r.

MAK‹NE ‹MALAT SANAY‹ STRATEJ‹LER‹

Ekonomik geliflme sürecinde tüm sektörlere

sa¤lad›¤› girdilerle stratejik öneme sahip olan

Makine ‹malat Sanayinin, orta ve yüksek

teknolojiye dayal› ürünlerle uluslararas› alanda

yüksek rekabet gücüne sahip bir yap›ya

kavuflturulmas› temel amaç olmal›d›r.

Özgün, kaliteli, katma de¤eri yüksek,

uluslararas› pazarlarda bilinen ve aranan

makine ve teçhizat üretimini gerçeklefltirmek,

ülkede istihdam yarat›lmas›na katk›da

bulunmak, h›zla geliflen teknolojilere sahip

olmak ya da gelifltirerek uluslararas› düzeyde

ARGE yapar duruma gelmek, güçlü güvenilir

ekonomik ölçe¤i yakalam›fl makine ve teçhizat

imalatç›s› olmak temel amaç çerçevesindeki

hedefleri oluflturmaktad›r.

Yönetici Özeti

‹stanbul Sanayi Odas›xx

Makine ‹malat Sanayinin belirledi¤i hedeflere

ulaflabilmesi için birçok alanda düzenlemeler

ve iyilefltirmeler yap›lmas› gerekmektedir.

Sektör ihtiyaçlar›na cevap veren insan

kaynaklar›: ‹nsan kayna¤› için teknik

e¤itimin teknolojik (makine park›, teçhizat vb)

ve fiziki altyap›s›n›n gözden geçirilmesi ve

iyilefltirilmesi, e¤itimin sektörde giriflimcili¤i

özendiren bir yap›ya kavuflturulmas›. Akredite

edilmifl teknik dan›flmanl›k ihtiyac› konusunda

ad›mlar›n at›lmas›, mesleki yeterliliklerin

belirlenmesi, sanayi ve orta-yüksek e¤itim

kurumlar› aras›nda iflbirli¤inin gelifltirilmesi.

Rekabetçi finansman olanaklar›: Türk

Eximbank’›n proje kredileri ile tesis, yat›r›m

mal› makine ve teçhizat için en az rakip

ülkelerin sundu¤u flartlarda kredi açmas›,

sermaye ihtiyac›n› karfl›lamaya ve ekonomik

ölçe¤i yakalamaya yard›mc› olacak yabanc›

yat›r›mc›larla ortakl›klar, iflbirli¤i olanaklar›,

birleflmeler gibi uygulamalar›n özendirilmesi.

Giriflimcilerin proje, yat›r›m mal› makine ve

teçhizat al›mlar›nda, rakip ülkelerin Türk

pazar›na yönelik sunduklar› kredi tekliflerine

eflde¤er kredi olanaklar›n›n Türk Makine

‹malat Sanayi için de yarat›lmas›. Mevcut ve

belirlenecek yeni hedef pazarlara yönelik tesis

ve yat›r›m mal› makine teçhizat ihracat›n›n

uygun kredi koflullar›yla desteklenmesi.

Sektöre özgün destekleme politikalar›:

Teflviklerin sektör için bölge ay›r›m›

yap›lmaks›z›n uygulanmas›, ARGE

teflviklerinin basit, kolay, eriflilebilir, yayg›n ve

güvene/beyana dayal› bir yap›ya

kavuflturulmas›, yurt içinde üretilmeyen kritik

öneme sahip ve sektör taraf›ndan girdi olarak

çok fazla miktarda kullan›lan ara mal›

yat›r›mlar›nda yabanc› sermayenin

özendirilmesi. Yurt içi özel ve kamu kesimi

al›mlar›nda Türkiye’de üretilen ürüne yönelik

özendiricilerin uygulanmas›, özgün destek

mekanizmalar›n›n gelifltirilmesi.

Etkin pazarlama ve iletiflim stratejileri:

Hedef ürünlerin ve pazarlar›n belirlenmesi,

ürün odakl› stratejiden müflteri odakl›

stratejiye geçiflin sa¤lanmas›, hedef ülkelerde

makine imalat sanayi ürünlerinin tan›t›m›

yan›nda Türk mal› imaj›n›n gelifltirilmesi,

iyilefltirilmesi. Sektörün baflta AB olmak üzere

rakip ülkelerin çekildi¤i pazarlarda ve

ürünlerde pazar pay›n› geniflletmesi ve

konumunu güçlendirmesi.

Üründe yüksek kalite, müflteriye özgünlük

ve yenilikçilik: Müflterinin özel ihtiyac›na

göre üretim becerisinin gelifltirilmesi, sat›fl ve

sat›fl sonras› servis a¤›n›n gelifltirilmesi,

ürünlere iliflkin garanti belgesi, bak›m

k›lavuzu, kullan›m k›lavuzu vb tüm

doküman›n eksiksiz olarak haz›rlanmas› ve

sunulmas›, endüstriyel tasar›ma ve

yenilikçili¤e özel önem verilmesi ve

gelifltirilmesi.

Kurumlararas› iflbirli¤inin gelifltirilmesi:

Üniversite sanayi aras›nda ARGE, ÜRGE vb

alanlarda iflbirli¤inin gelifltirilmesi, araflt›rma

projelerinin desteklenmesi, düzenleyici

mekanizmalar›n gelifltirilmesinde bürokrasi ile

iflbirli¤inin gelifltirilmesi. ‹flletmeler aras›nda

rekabet öncesi ARGE vb iflbirliklerinin

gelifltirilmesi. Birlikte yapma ve baflarma

kültürünün benimsetilmesi. AB ile uyum

müzakerelerine makine sektörü konusunda

bilgi sahibi uzmanlar›n kat›l›m›n›n sa¤lanmas›,

sektöre girdi sa¤layan baflta elektronik ve

yaz›l›m sektörü olmak üzere tedarikçilerle

iflbirli¤inin gelifltirilmesi ve teflvik edilmesi.

Pazarlama alan›nda iflbirli¤i; da¤›t›m kanal›,

sat›fl ve sat›fl sonras› servis a¤› ortakl›¤›,

tan›t›m, ortak proje gelifltirme ve uygulama

alanlar›nda ortak hareket etme.

Yönetici Özeti

xxiAvrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

Sektörde faaliyet gösteren iflletmelerin

verimliliklerinin art›r›lmas›:

Kurumsallaflma çabalar›na a¤›rl›k verilmesi,

birleflme, sat›n alma, iflbirli¤i olanaklar›n›n

de¤erlendirilmesi, yabanc› ortak aray›fllar› ve

iflbirliklerine önem verilmesi, sektörün mevcut

makine park›n›n daha düflük toleranslarda ve

hassas teknolojiye sahip düzeye getirilmesi.

Yabanc› sermayenin sektöre yat›r›m›n›n

özendirilmesi

Adil ve rekabetçi bir ifl ve giriflim ortam›:

Sektörde haks›z rekabete yol açan kay›t

d›fl›l›¤›n önlenmesi, ithalatta kalitesiz ürünlerin

yol açt›¤› haks›z rekabetin önlenmesi,

sektörde akreditasyon ve sertifikasyon

konusunu çözümlemeye dönük çabalara

a¤›rl›k verilmesi, sektörde bilgiye eriflimin

kolaylaflt›r›lmas› ve veri taban›n›n gelifltirilmesi

için çal›flmalar›n yap›lmas›, makine imalat

sanayi envanterinin iyilefltirilmesi.

Yönetici Özeti

‹stanbul Sanayi Odas›xxii

The Machine Manufacturing Industry is in

nature of a sector boasting a strategic

significance in the development process of

countries and that creates a multiplier effect in

economic development by defining the

manufacturing skills of other sectors through

investment, intermediate goods and services it

offers. Economies equipped with a sound

Machine Manufacturing Industry enjoy a

critical competitive power over other

countries in the manufacturing industry.

Capability of manufacturing a product at a

more favourable price and quality demanded

by the market relies upon the transformation

to be driven by the machine manufacturing

industry in the manufacturing technologies. In

other words, the machine manufacturing

industry should consistently explore

innovation and upgrade the technologies for

intermediate and investment goods it offers.

Thus, the machine manufacturing industry

gains a character somehow setting the

efficiency in all sectors.

Like many of the sectors recently, the machine

manufacturing industry is facing a migration.

The breakthrough of Far Eastern countries,

China, India and Brazil in the sector, the

growing labour costs in developed countries

like States and EU, and the environmental

factor lead to the displacement of the origins

of manufacturing. Developed countries

progressively tend to lose competitive edge in

low and medium technological arena and

focus on advanced technologies. Like in all

other sectors, China seizes a major slice out of

the market as far as the products suitable for

bulk manufacturing are concerned. Many

countries, now attended by Turkey, tussle to

seize a share out of the market in low and

medium technology field surrendered by

developed countries.

The Turkish Machine Manufacturing Industry’s

output is recently showing a faster expansion

compared to that of the overall industry and to

the manufacturing industry’s output. The

production indexes demonstrate the weight of

the Machine Manufacturing Industry on the

overall production industry. This finding

clearly manifests that the sector steadily takes

on a driving role in the economical

advancement.

While the share of the Machine Manufacturing

Industry in the overall production industry

grows, the capacity utilization rates by years

fall behind the average capacity utilization

rates of the production industry. This data

reveals the idle capacity issue and inadequate

capital efficiency to some extent. It is

conspicuous that the sector should make a

breakthrough in both domestic and foreign

marketplaces to avail of this potential.

The sector’s share in the overall added value

of the production industry is greater by

around 20% than its share in production. On

the other hand, the machine manufacturing

industry’s share in the production industry

along with factor prices is above 4%. These

data demonstrate that the machine

manufacturing industry’s share in GDP is

EXECUTIVE SUMMARY

xxiiiThe Sector Strategies Development Project of the Professional Committees of the ICI During the Process of Turkey’s Full Accession to the EU - “The Machine Manufacturing Industry”

around 1%. And the Machine Manufacturing

Industry’s share in the Total Gross Fixed

Capital Formation justifies the fact that the

sector is the inevitable impetus for the

economy. In the overall standing of sectoral

shares in Gross Fixed Capital Formation, the

construction sector is ranked first with 48,6%

followed by the Machine Manufacturing

Industry with 18%.

Whilst being ranked high in the production

industry for the volume of employment

created, the Machine Manufacturing Industry

stands among those with high qualified

taskforce share. The slice of wage workers

employed in the machine manufacturing

industry out of the overall production industry

is 4,5% in 2003. The production and added

value indicators per wage workers in the

machine manufacturing industry fall behind

the average of the production industry,

revealing that besides the low capacity

utilization rate, the current composition of the

Machine Manufacturing Industry is among

labour-intensive sectors.

Group no 84 in which the Machine

Manufacturing Industry predominantly is

involved constitutes the group suffering the

most foreign trade deficit after the “Mineral

fuels, minerals oils etc” category no 27. The

foreign trade deficit suffered by the Machine

Manufacturing Industry realized at 11.8 billion

USD in 2008, and 8.3 billion USD in 2009.

The export capacity scoring 2.2 billion USD in

2003 leaped to 7.6 billion USD in 2008 with a

3.6-fold increase. However, in 2009, due to the

impact of the crisis, the sector’s export

dropped to around 5.9 billion USD. Turbines

and turbojets (51%) and machine tools (40%)

were named as the two subsectors seeing the

worst decline in exports.

In the Machine Manufacturing Industry, the

subgroups of “motors” and “machine tools”

welcome the highest investment, followed in

order by the groups of “industrial air-

conditioners and cooling machines”, “pumps

and compressors” and “turbines and

turbojets”. In 2009, “machine tools” seeing a

critical decline in export receded to the fourth

rank whereas “industrial air-conditioners and

cooling machines” suffering a rather less

severe decline in export advanced to the

second rank with “pumps and compressors”

group defending its third rank.

According to the customs tariff number, the

sector’s export within the overall export is

ranked the fifth after the woven garments and

accessories group (ordinal no 61) in 2008,

revealing the sector’s substantial role in

Turkey’s export volume.

The share of the Turkey’s export out of the

Global Machine Manufacturing Industry

export was 0,37% in 2003, mounting to 0,61%

in 2008. The sectors where the Turkey’s

export share out of the global export capacity

was the highest in 2008 are, in order,

“reactors and boilers”, “industrial air-

conditioners and cooling machines”, “leather

processing and manufacturing machines”,

“rolling and casting machines-moulds” and

“motors”.

Scoring 8.9 billion USD in 2003, import

volume reached 15.8 billion USD in 2006 and

19.4 billion USD in 2008 with a growth of 2,2

folds. As in export, import suffered a decline

in 2009 as well, and the sector’s import

realized at around 14.2 billion USD. In import,

the categories “motors”, “pumps and

compressors” and “machine tools” seize the

highest slice. In terms of its share in Turkey’s

Executive Summary

Istanbul Chamber of Industryxxiv

overall import figure in 2008, the sector is

ranked the third after mineral fuels etc

(ordinal no 27) and iron-steel (ordinal no 72)

sectors. Realizing at 24,1% in 2003, the export-

import ratio escalated to 39,3% in 2008 and

40,4% in 2009.

DEVELOPMENTS IN TECHNOLOGY AND

R&D WITHIN THE SECTOR

The Machine Manufacturing Industry is a

sector that, in company with machine,

electronics, software and service sectors,

accounts for the efficiency of good and service

production systems. The sector sets the

functions of all recipient sectors’ products

through the technologies it boasts and

develops, and ensures the implementation of

these functions. For this reason, the sector

should focus on R&D efforts to boost the

competitive power of both itself and the

recipient sectors.

The share of the machine manufacturing

industry within total R&D investments of the

overall production industry is 11,9% in 2007,

placing the sector to the third rank. It is

noteworthy that the sector’s share in the

overall R&D investments of the production

industry is much less than that in production

or added value. However, the rate of Turkey’s

R&D investments to GDP much lags behind

compared to developed countries such as EU,

Japan and USA.

Like in overall R&D investments, Turkey is on

the back row again in terms of the rate of R&D

investments of the machine manufacturing

industry to GDP. While this rate was 0,02% for

Turkey in 2006, Korea was enjoying a 0,1%,

Japan 0,21% and Germany 0,2%.

DEVELOPMENTS IN THE GLOBAL

MACHINE MANUFACTURING INDUSTRY

Turkey exhibits a poor standing in terms of

export specialization index compared to

countries that are or potentially will be its

competitors in the machine manufacturing

industry. However, the export specialization

index constantly evolves. For instance, while

Turkey’s index rate was much behind Taiwan

in 2001, it outdistanced Taiwan in 2006 with

0,73,. In case this favourable wind keeps

blowing, the Turkish machine manufacturing

industry may turn out to be a significant actor

in the international arena. In this period, India

leads the pack of countries swiftly improving

its export specialization index. In 2006, India

outdistanced China in terms of the index rate

and rose to the second rank with 1,23 after

Italy among countries that we picked for this

study for comparison purposes. Another

noteworthy fact is that the export

specialization indexes on the machine

manufacturing industries of recently

distinguished BRIC group comprising Brazil,

Russia, India and China are high.

In terms of the export specialization index

rates for 2006, agricultural tractors group is

ranked the first with 2,72 among sub sectors

followed by the “food, beverage and tobacco

processing machine industry” scoring 2,31.

Comparing to Turkey, this sector is ranked

second after Netherlands. The “leather, textile

and garment industry machines” subsector is

ranked the third, and the “metallurgy

machines” subsector is the fourth.

COMPETITIVE POWER OF THE MACHINE

MANUFACTURING INDUSTRY

Compared to rival countries, the sector suffers

major shortcomings in basic inputs. Costs of

Executive Summary

xxvThe Sector Strategies Development Project of the Professional Committees of the ICI During the Process of Turkey’s Full Accession to the EU - “The Machine Manufacturing Industry”

basic inputs such as energy, raw materials and

semi-finished products adversely impact the

competitive edge. The supportive and

protectionist policies of rivals predominantly

lie behind this adverse condition. Factors on

inputs such as quality of domestic products,

number and quality of suppliers and foreign

dependency of sources hinder the sector’s

competitive edge in international

marketplaces, making it necessary to build a

working and business culture and clear

shortcomings off efficiency and

institutionalization. Undercapitalization and

enterprise sizes far from the scale economy

are among factors that weaken the

competitive power. Due to

undercapitalization, factors such as access to

new technologies, investment in technology,

R&D investments and capability of producing

new technologies suffer major shortcomings.

Among major factors that adversely impact the

sector’s competitive power, shortcomings in

legal infrastructure and regulatory

mechanisms play a key role. Unfair

competition brought about by the

underground economy, taxation and social

security contributions upon employment,

defects in professional standards, taxes, duties

and imposts on the import of intermediate

goods, practical defects in intellectual

property rights, bureaucracy and poor

entrepreneurial environment represent some

of these factors. It is an inevitable requirement

that the sector should also boost its

competitive edge in the marketing field.

Though the sector has the competence in

export, it is still in the back compared to its

rivals in terms of foreign market promotions,

e-business, branding, service, distribution

network and country image. Finance is

another major factor that hits the sector’s

competitive edge. Access to financial sources,

lack of medium and long-term export credits

(supplier’s credit), undercapitalization and

high credit costs though showing a decrease

recently, curb the sector’s leap forward.

Number of enterprises and installed capacity

are one of the strengths of the sector. The

sector has major strengths in product and

service standards in terms of diversified

production, loyalty to deadlines, aftersales

service and support and compliance with

international standards. On the other hand,

there is more the sector should cover for

reliability and certification issues. The ability

to build cooperation, the competence in

comprehending and implementing new

technologies across experience and

knowledge background are other factors that

boost the competitive edge.

Though the sector is in a more advantageous

situation compared to other developed

countries, mainly EU, in terms of labour costs,

this advantage is clearly lost to China and

similar countries as far as the same product

groups are concerned. Availability of qualified

taskforce and quality of labour is another

factor that adds to the competitive power of

the Turkish Machine Manufacturing Industry.

Considering the demographical structure of

the country, we can talk about an extra

distinguished superiority on the part of the

sector boosting the competitive edge against

EU and other developed countries once

formal education is properly tailored to meet

labour demands in the sector.

STRATEGIES IN THE MACHINE

MANUFACTURING INDUSTRY

In the period of economic development, the

major goal should be to bring the machine

Executive Summary

Istanbul Chamber of Industryxxvi

manufacturing industry, which is of strategic

significance for the inputs it provides to all

sectors, to a structure promising high

competitive power in international scale

through products based on medium and high

technology.

Manufacturing specific, high-quality machines

and equipment with high added value that are

highly renown and sought in international

marketplaces, contributing to the creation of

employment opportunities in the country,

hosting or developing rapidly-evolving

technologies to build a R&D level at

international scale, being a sound and reliable

machine and equipment manufacturer

keeping up with the economical scale

constitute the targets across the key objective.

Many of the fields require arrangements and

improvements for the machine manufacturing

industry to attain its defined targets.

Human resources responsive to sector’s

needs: Reviewing and improving the

technologic and physical structure of technical

education for the human resource, bringing

education to a level encouraging

entrepreneurship in the sector, taking actions

towards the need to accredited technical

consultancy, identifying professional

competences, fostering collaboration between

industrial and secondary-high educational

institutions.

Competitive financial facilities: Extension

of project credits by Turkish Eximbank at

conditions prevailing in competitor countries

as a minimum to develop facilities, input

machines and equipment, encouraging

practices such as partnerships with foreign

investors, collaborations and mergers that

would facilitate to meeting the capital need

and keeping up with the economic scale,

creating credit facilities for the Turkish

machine manufacturing industry equivalent to

credits made available by rival countries to

entrepreneurs in the Turkish market in their

project, investment good, machine and

equipment purchases, supporting the import

of input installations, machines and

equipment towards existing and new

marketplaces to be addressed through

favourable credit conditions.

Sector-specific support policies:

Implementing incentives without regional

discrimination, bringing R&D incentives to a

simple, smooth, accessible, common, fiduciary

and statement-based structure, encouraging

foreign capital in intermediate goods of critical

importance that are not locally produced but

highly employed as input by the sector,

launching incentives favouring Turkish-origin

products in private and public procurements

in the country, building up specific support

mechanisms.

Effective marketing and communication

strategies: Addressing target products and

markets, ensuring the switch from product-

based strategy to a customer-oriented strategy,

promoting the machine manufacturing

industry’s products in target countries as well

as building and improving the image of

Turkish-made product, expanding the market

share and reinforcing the standing towards

products and marketplaces where rival

countries, primarily EU have relinquished.

High quality, customized and innovated

products: Building the ability to produce

customized products, developing the sales

and aftersales service network, issuing and

submitting fully all documentation for

products such as warranty certificates,

maintenance manuals, instruction manuals etc,

Executive Summary

xxviiThe Sector Strategies Development Project of the Professional Committees of the ICI During the Process of Turkey’s Full Accession to the EU - “The Machine Manufacturing Industry”

attaching specific important to and developing

industrial design and innovation.

Fostering cooperation between

institutions: Fostering collaboration between

universities and industry on R&D, P&D and

similar processes, supporting research

projects, fostering cooperation with

bureaucracy in developing regulatory

mechanisms, developing pre-competition

R&D and similar collaborations between

enterprises, building the culture of collective

action and achievement, ensuring the

involvement of machine sector exports in

harmony negotiations with EU, fostering

cooperation with suppliers, primarily engaged

primarily in the electronics and software

sector that provide input to the sector,

cooperation in marketing, partnership in

distribution channels, sales and aftersales

service network, acting collectively in the field

of promotion, project development and

implementation.

Boosting the productivity of enterprises

engaged in the sector: Focussing on efforts

for institutionalization, availing of the

possibilities of merger, procurement and

cooperation, focussing on building foreign

partnerships and cooperation, bringing the

current equipment pool of the sector to a level

combined with sensitive technology and more

stringent tolerances, encouraging foreign

capital to invest in the sector.

Fair and competitive business and

entrepreneurial environment: Preventing

underground economy that gives rise to unfair

competition in the sector, preventing unfair

competition in the sector caused by poor-

quality products in import, focussing on

efforts for resolving the accreditation and

certification issues in the sector, launching

initiatives for improving accessibility to

information and reclaiming the sectoral

database, improving the machine

manufacturing industry’s inventory.

Executive Summary

Istanbul Chamber of Industryxxviii

Makine ‹malat Sanayi ülkelerin geliflme

sürecinde stratejik öneme sahip yat›r›m ve ara

mal› üreten bir sektör niteli¤indedir. ‹malat

sanayi içinde Makine ‹malat Sanayinin pay›,

baflta ileri sanayi ülkeleri olmak üzere

geliflmekte olan ülkelerde giderek artmaktad›r.

Makine ‹malat Sanayisi güçlü olan ekonomiler

imalat sanayinde di¤er ülkelere göre önemli

rekabet üstünlü¤ü sa¤lamaktad›r. Makine

‹malat Sanayi tüm di¤er sektörlere girdi

sa¤layan ve bu sektörlerin üretim becerilerini

do¤rudan etkileyen bir sektördür. Bu nedenle

Makine ‹malat Sanayi di¤er sektörlere

sundu¤u mal ve hizmetlerle ekonomik

geliflmede çarpan etkisi yaratan, özel öneme

sahip sektörler aras›nda yer almaktad›r.

Uluslararas› s›n›fland›rmalarda farkl› kodlarla

tan›mlansa da genel olarak yat›r›m ve ara mal›

niteli¤ine sahip makine ve teçhizat›

kapsamaktad›r. Bu çal›flmada Makine ‹malat

Sanayi için üretim ve katma de¤er gibi

göstergelerde, TÜ‹K’in istatistiklerinde

kullan›lan NACE 1’deki 29 kodlu grup temel

al›nm›flt›r. Bu sektör NACE 1 sonras›

gelifltirilen NACE Rev 2’de baz› farkl›l›klarla 28

kodlu ürünlerden oluflmaktad›r.

NACE 1 grupland›rmas›nda, Makine ve

teçhizat imalat› Nace Kodu: DK ve baflka

yerde s›n›fland›r›lmam›fl makine ve teçhizat

imalat› Nace Kodu: DK29 olarak yer

almaktad›r. Ancak ayn› grupta 296; Silah ve

Mühimmat ‹malat› ve 297;Baflka Yerde

S›n›fland›r›lmam›fl Ev Aletleri ‹malat› da

bulunmaktad›r. Söz konusu alt gruplar

çal›flmam›zda kapsam d›fl› b›rak›lm›flt›r. Bu

çal›flmada Makine ve Teçhizat ‹malat› Sanayi

kapsam›na al›nan gruplar NACE1 e göre

afla¤›da s›ralanm›flt›r.

� Mekanik güç üretimi ve kullan›m›na

yönelik makine (Uçak, motorlu tafl›t ve

motosiklet motorlar› hariç) Nace Kodu:

DK29.1

� Genel amaçl› di¤er makinelerin imalat›

Nace Kodu: DK29.2

� Tar›m ve ormanc›l›k makineleri imalat›

Nace Kodu: DK29.3

� Tak›m tezgâhlar› imalat› Nace Kodu:

DK29.4

� Di¤er özel amaçl› makinelerin imalat› Nace

Kodu: DK29.5

D›fl ticaret ile ilgili analizlerde ise uluslararas›

karfl›laflt›rmalar› da yapabilmek amac›yla

Gümrük Tarife ‹statistik Pozisyonu (GT‹P)

s›n›fland›rmas›ndan yararlan›lm›flt›r. GT‹P 84

fas›lda yer alan alt bafll›klar içinde çal›flmada

kapsama al›nan ürünlere iliflkin istatistikler

gruplanarak kullan›lm›flt›r. Gruplamaya iliflkin

GT‹P numaralar› Ek-1 de verilmifltir.

SEKTÖRÜN TANIMIVE KAPSAMI

1Avrupa Birli¤i’ne Tam Üyelik Sürecinde ‹SO Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Gelifltirilmesi Projesi “Makine ‹malat Sanayi Sektörü”

1.

‹stanbul Sanayi Odas›2

Üretimin niceli¤i sektörün ülke ekonomisi

içindeki yerini ortaya koyan önemli

göstergelerden birisidir. Türk makine ve

teçhizat imalat› üretimi son y›llarda toplam

sanayi ve imalat sanayi üretimine göre daha

h›zl› artmaktad›r. 2005=100 olarak TÜ‹K’in

yay›nlad›¤› üretim endeksi bu geliflmeyi aç›kça

göstermektedir. Üretim endeksi y›ll›k ortalama

olarak, 2006 y›l›nda toplam sanayi için 107,8

ve imalat sanayi için 107,7 olurken makine ve

teçhizat imalat› için 113,8 gibi yüksek

düzeylerde gerçekleflmifltir. 2007 y›l›nda da

makine sanayi üretim endeksindeki h›zl›

geliflme devam etmifl ve endeks de¤eri 120,9

düzeyine eriflmifltir. Bu de¤er, toplam sanayi

ve imalat sanayi endeks de¤erlerinin

üzerindedir. 2008 y›l›nda son çeyrekte önemli

ölçüde hissedilmeye bafllayan küresel krizin

de etkisiyle sanayi üretim endeksi 114,3’e ve

imalat sanayi üretim endeksi 112,7’ye

gerilemifltir. Makine sanayi üretim endeksi ise

115,0 olarak gerçekleflmifltir. Üretimde görülen

daralmaya ba¤l› olarak 2009 y›l›nda da endeks

de¤erlerinde h›zl› düflüfl yaflanm›flt›r. 2009 y›l›

ortalama üretim endeks de¤erleri sanayi için

103,2 olurken, imalat sanayi için 100,4

düzeylerinde kalm›fl ve makine imalat sanayi

için ise 103,1 olmufltur. Üretim endeks

de¤erleri, söz konusu dönem içinde makine

imalat sanayinin imalat sanayi içindeki

a¤›rl›¤›n› artt›rd›¤›n› göstermektedir. Bu bulgu

sektörün ekonomik geliflmede giderek itici

güç oldu¤unu aç›kça ortaya koymaktad›r.

Sektörün üretim de¤erleri, yaratt›¤› katma

de¤erler, istihdam› vb di¤er göstergeler de bu

yarg›y› pekifltirmektedir.

SEKTÖRÜN GEL‹fi‹M‹ veTEMEL GÖSTERGELER‹


2.2.1. Makine ‹malat Sanayi Üretimi

GGrraaffiikk 11.. SSaannaayyii üürreettiimm eennddeekkssii yy››llll››kk oorrttaallaammaa ((22000055==110000))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK aayyll››kk ssaannaayyii üürreettiimm eennddeekkssii..

Toplam Sanayi

Endeks

‹malat Makine ‹malat Sanayi

Makine ‹malat Sanayinin gerek üretim gerekse

katma de¤er aç›s›ndan imalat sanayi ve ülke

ekonomisi içindeki önemi giderek artmaktad›r.

‹malat Sanayi üretimi 2003 y›l›nda 2003 y›l›

fiyatlar›yla 224,286 milyon TL düzeyinden

istikrarl› bir biçimde artarak 2006 y›l›nda

284,886 milyon TL düzeyine ç›km›flt›r. Ayn›

dönemde Makine ‹malat Sanayi üretimi ise

6,252 milyon TL düzeyinden 10,075 milyon

TL’ye eriflmifltir. Dönem içinde üretimde

sa¤lanan büyüme imalat sanayi

ortalamas›ndan daha yüksektir. Bu geliflme

sonucu toplam imalat sanayi üretimi içinde

2003 y›l›nda %2,79 olan Makine ‹malat

sanayinin pay›, önemli ölçüde artarak 2006

y›l›nda %3,54 düzeyine eriflmifltir.

2006 sonras› için TÜ‹K istatistiklerinde

sektörlerin üretimine iliflkin veriler henüz

yay›mlanmam›flt›r. 2010 y›l› Ocak ay›nda

yay›nlanan 2007 verileri ise alt sektörleri

kapsamamaktad›r. Bu nedenle 2007 ve 2008

üretim de¤erleri ÜFE ve Üretim Endeksinden

yararlan›larak tahmin edilmifltir. ‹malat sanayi

ve Makine ve teçhizat imalat› üretim endeksi

ile ÜFE kullan›larak yap›lan hesaplamalar

sektörün imalat sanayi içindeki pay›n›n 2007

ve 2008 y›llar›nda da yaklafl›k ayn› düzeylerde

kald›¤›n› göstermektedir. Ancak, yap›lan

hesaplamalar 2008 y›l›nda önemli ölçüde

etkisini gösteren krizin sektörü olumsuz

yönde etkiledi¤ini ortaya koymaktad›r.

Hesaplamalar sektörün üretiminin toplam

imalat sanayi içindeki pay›n›n az da olsa

geriledi¤ini ve %3,41 düzeyinde

gerçekleflti¤ini göstermektedir. Ara ve yat›r›m

mal› üreten sektörün di¤er sektörlere göre

krizden daha fazla etkilenmesi do¤ald›r.

Makine ‹malat Sanayi üretiminin alt sektörlere

göre da¤›l›m›na bak›ld›¤›nda ise Genel Amaçl›

Di¤er Makinelerin ilk s›ray› ald›¤›, ikinci s›rada

Di¤er Özel Amaçl› Makinelerin ve üçüncü

s›rada ise Mekanik Güç Üretimine Yönelik

Makinelerin geldi¤i görülmektedir. Üretim

aç›s›ndan son s›rada yer almas›na karfl›n

Tak›m Tezgâhlar› üretimi 2003’e göre yaklafl›k

%88 artarak 2003 fiyatlar› ile 2006 y›l›nda 879

milyon TL’ye ulaflm›flt›r.

Bölüm 2. Sektörün Geliflimi ve Temel Göstergeleri


GGrraaffiikk 22.. ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii vvee MMaakkiinnaa ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ÜÜrreettiimmii ((22000033==110000)) ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç ))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, CCaarrii ffiiyyaattllaarrllaa üürreettiimm ddee¤¤eerrii ÜÜFFEE 22000033==110000 ggöörree ssaabbiitt ffiiyyaattllaarraa ççeevvrriillmmiiflflttiirr.. ((** 22000077 vvee 22000088 ddee¤¤eerrlleerrii 22000055==110000 üürreettiimm eennddeekkssii kkuullllaann››llaarraakk hheessaappllaannmm››flfltt››rr..))

‹malat Sanayi Makine ‹malat Sanayi



GGrraaffiikk 33.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii üürreettiimmiinniinn aalltt sseekkttöörrlleerree ddaa¤¤››ll››mm›› ((22000033==110000))((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç ))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, CCaarrii ffiiyyaattllaarrllaa üürreettiimm ddee¤¤eerrii..

Makine imalat sanayinin imalat sanayi üretimi

içindeki pay› artm›flt›r. Buna karfl›n, y›llara göre

kapasite kullan›m oranlar› ise imalat sanayi

ortalama kapasite kullan›m oranlar›n›n alt›nda

kalm›flt›r. Makine imalat sanayi kapasite

kullan›m oran› 2005 y›l›nda %76,3 düzeyinden

2006 y›l›nda %78,5 düzeyine ç›km›flt›r. Ayn›

dönemde imalat sanayi ortalama kapasite

kullan›m oran› da az da olsa artm›flt›r. 2007

y›l›nda ise imalat sanayi kapasite kullan›m

oran› 2006 y›l›na göre artarken, makine imalat

sanayinde ise düflerek %77,1 düzeyine ve daha

sonra 2008 y›l›nda krizin de etkisiyle %73,3’a

gerilemifltir. 2009 y›l›nda ise gerek imalat

sanayi gerekse makine imalat sanayi kapasite

kullan›m oranlar›, son befl y›l›n en düflük

düzeyine inmifltir. 2009 y›l›nda ‹malat sanayi

kapasite kullan›m oran› %68,9 düzeyinde

kal›rken makine imalat sanayi kapasite

kullan›m oran› ancak %67,3 olmufltur.

Bu veriler makine imalat sanayinin at›l

kapasite sorununu ve bir ölçüde sermaye

verimlili¤inin yetersizli¤ini ortaya

koymaktad›r. Sektördeki iflletmelerin

ço¤unlu¤unun mikro, küçük ve orta ölçekli

iflletme niteli¤inde olmas› yan›nda, sektörün

özelli¤i nedeniyle imalat için asgari makine

teçhizata sahip olma gere¤i at›l kapasitenin

oluflumunun temel nedenidir. Sektörün

ekonomik kalk›nmada ayr›cal›kl› bir özelli¤e

sahip oldu¤u düflünüldü¤ünde, ülke

ekonomisinin geliflimine çarpan etkisi

yapabilecek bir potansiyele sahip oldu¤u da

ortaya ç›kmaktad›r. Ancak bu potansiyelin

kullan›labilmesi için sektörün gerek iç,

gerekse d›fl pazarlarda at›l›m yapma gere¤i

aç›kt›r. Ayr›ca iflletmeler aras›nda iflbirli¤inin,

birleflmelerin, yabanc› ortakl›klar›n vb

yaklafl›mlar›n süreci h›zland›rmak için gerekli

oldu¤u unutulmamal›d›r.

2.2. Makine ‹malat Sanayi Kapasite Kullan›m Oranlar›

Sektörün katma de¤eri 2003 ile 2006 y›llar›

aras›nda %25,5 artarak 1,903 milyon TL’den

2,388 milyon TL düzeyine eriflmifltir. Ayn›

dönemde imalat sanayi katma de¤eri ise

istikrars›z bir e¤ilim göstermifltir. Sektörün

katma de¤er art›fl oran›n›n, toplam imalat

sanayi katma de¤er art›fl oran›ndan çok daha

yüksek olmas› ekonomi içindeki önemini

art›rm›flt›r. Sektör sa¤lad›¤› bu geliflme sonras›

faktör fiyatlar›yla katma de¤er aç›s›ndan imalat

sanayi içindeki pay›n›, 2003 y›l›nda %3,38’den

2006 y›l›nda %4,25’e ç›karm›flt›r. Yap›lan

tahminler sektörün faktör fiyatlar› ile imalat

sanayi katma de¤eri içindeki pay›n›n 2007

y›l›nda %4,23 düzeyinden, 2008 y›l›nda krizin

etkisiyle %4,10 düzeyine geriledi¤ini

göstermektedir.



GGrraaffiikk 44.. ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii vvee MMaakkiinnaa ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii yy››llll››kk oorrttaallaammaa kkaappaassiittee kkuullllaann››mm oorraannllaarr››KKaayynnaakk:: TTUU‹‹KK;; TTüürrkkiiyyee ‹‹ssttaattiissttiikk YY››llll››¤¤››,, 22000088..

2.3. Makine ‹malat Sanayi Katma De¤eri

GGrraaffiikk 55.. ‹‹mmaallaatt ssaannaayyii vvee MMaakkiinnaa ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ffaakkttöörr ffiiyyaattllaarr››yyllaa kkaattmmaa ddee¤¤eerrii ((22000033==110000))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ccaarrii ffiiyyaattllaarrllaa kkaattmmaa ddee¤¤eerrii ÜÜFFEE 22000033==110000 ggöörree ssaabbiitt ffiiyyaattllaarraa ççeevvrriillmmiiflflttiirr..((** 22000077 vvee 22000088 ddee¤¤eerrlleerrii 22000055==110000 üürreettiimm eennddeekkssii kkuullllaann››llaarraakk hheessaappllaannmm››flfltt››rr..))



Makine imalat sanayi, ‹malat sanayi içinde

katma de¤eri yüksek sektörler aras›nda yer

almaktad›r. Bu özelli¤i nedeniyle ekonomik

kalk›nmada ve ülkelerin geliflme sürecinde

öncü rol oynayan sektörlerden birisidir.

Sektörün toplam imalat sanayi katma de¤eri

içindeki pay›, üretim içindeki pay›ndan

yaklafl›k %20 daha yüksektir. Bu bulgu

sektörün katma de¤er, k›saca ekonomik

büyümeye katk› aç›s›ndan di¤er birçok imalat

sanayi sektörüne göre öne ç›kt›¤›n›

göstermektedir.

Makine ‹malat Sanayinde Di¤er Özel Amaçl›

Makineler üretimde ikinci s›rada olmas›na

karfl›n, yarat›lan toplam katma de¤er aç›s›ndan

ilk s›rada yer almaktad›r. Sektörün yaratt›¤›

katma de¤er içinde Genel Amaçl› Di¤er

Makineler ikinci, Mekanik Güç Üretimine

Yönelik Makineler ise üçüncü s›ray›

almaktad›r. Tar›m Ormanc›l›k Makineleri ve

Tak›m Tezgâhlar› yarat›lan katma de¤er

içindeki pay aç›s›ndan dördüncü ve beflinci

s›rada gelmektedir. Tak›m Tezgâhlar› alt

sektörünün katma de¤eri 2003 y›l›na göre

2007 y›l›na kadar %56 düzeyinde artm›flt›r. Bu

aç›dan sektör ilk s›rada yer alm›flt›r.



GGrraaffiikk 66.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii üürreettiimmiinniinn vvee kkaattmmaa ddee¤¤eerriinniinn ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ÜÜrreettiimmii iiççiinnddeekkii ppaayy›› ((22000033==110000)) ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç ))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ccaarrii ffiiyyaattllaarrllaa kkaattmmaa ddee¤¤eerrii ÜÜFFEE 22000033==110000 ggöörree ssaabbiitt ffiiyyaattllaarraa ççeevvrriillmmiiflflttiirr..((** 22000077 vvee 22000088 ddee¤¤eerrlleerrii 22000055==110000 üürreettiimm eennddeekkssii kkuullllaann››llaarraakk hheessaappllaannmm››flfltt››rr..))

5.00

3.00

1.00

2.00

4.00

0.00

Üretim içindeki pay Katma de¤er içindeki pay

Makine imalat sanayinin faktör maliyetleriyle

imalat sanayi içindeki pay› %4’ler seviyesinde

iken, GSY‹H’ daki pay› yaklafl›k olarak %1’ler

düzeylerindedir.

2003/2004 ve 2005/2006 y›llar› ortalamalar›

olarak Makine ‹malat Sanayinin toplam ‹malat

Sanayi katma de¤eri içindeki paylar›

karfl›laflt›r›ld›¤›nda, sektörün yakalad›¤› ivme

aç›kça ortaya ç›kmaktad›r. Nace 1’de ‹malat

Sanayinde iki basamakl› s›n›fland›rmada 22

sektör yer almaktad›r. Baflka yerde

s›n›fland›r›lmam›fl makine ve teçhizat imalat›

(29) çal›flmada tan›mland›¤› gibi iki alt grup

olarak ele al›nd›¤›nda imalat sanayinde 23

sektör grubu oluflmaktad›r. Bu durumda

sektör bafl›na ortalama katma de¤er pay› %4,3

olmaktad›r.

Çal›flma kapsam›nda tan›mlanan Makine

‹malat Sanayi, 2003/2004 ve 2005/2006 y›l›

ortalamalar›na göre imalat sanayi katma de¤eri

içindeki pay› aç›s›ndan onuncu s›rada yer

alm›flt›r. Ancak 2003/2004 y›l› ortalamas› %3,5

düzeyindeyken bu pay, %20 artarak

2005/2006 y›l›nda %4,2’ye yükselmifltir. K›saca

Makine ‹malat Sanayinin ekonomi içindeki

a¤›rl›¤› giderek artm›flt›r.



GGrraaffiikk 77.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ffaakkttöörr mmaalliiyyeettlleerriiyyllee kkaattmmaa ddee¤¤eerriinniinn aalltt sseekkttöörrlleerree ddaa¤¤››ll››mm›› ((22000033==110000)) ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç ))KKaayynnaakk:: TTUU‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ccaarrii ffiiyyaattllaarrllaa kkaattmmaa ddee¤¤eerr..

2.4. ‹malat Sanayi Katma De¤erinde Makine ‹malat Sanayinin Yeri

Makine ‹malat Sanayinin 2005 ile 2006

y›llar›nda ‹malat sanayi katma de¤eri içindeki

paylar›, sektörün yapt›¤› at›l›m› ve

ekonomideki yerini aç›kça ortaya

koymaktad›r. Sektör 2005 y›l›nda toplam

imalat sanayi katma de¤erinden %4,07 pay

al›rken bu pay bir y›lda yaklafl›k %5 oran›nda

artarak 2006 y›l›nda %4,25’e eriflmifltir. Sektör

imalat sanayindeki 23 sektör içinde yarat›lan

katma de¤er aç›s›ndan 2005 y›l›nda 11. s›radan

2006 y›l›nda 10. s›raya ç›km›flt›r. Tüm bu

geliflmeler sektörün imalat sanayi içinde

önemini giderek art›rd›¤›n› ve ekonomik

büyümede itici rol üstlenen sektörler aras›nda

yer ald›¤›n› göstermektedir.



GGrraaffiikk 88.. SSeekkttöörrlleerriinn ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii kkaattmmaa ddee¤¤eerriinnddeekkii ppaayy››KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ccaarrii ffiiyyaattllaarrllaa kkaattmmaa ddee¤¤eerr..

2005-2006

0,140

0,120

0,100

0,080

0,060

0,040

0,020

0,0000,000 0,020 0,040 0,060 0,080 0,100 0,120 0,120

%

%

g›da

otomotiv

ana metal

giyimkimya

metal d›fl›

plastik/kauçuk

mobilya/bys

tütünradyo tv

metal eflya

savunma vb

elek. mak.petrol

bas›mka¤›t

makine

tekstil

makine/savunma

di¤er ulafl›ma¤aç

deri

bürot›bbi alet

Sektörlerin ekonomik büyümedeki katk›s›n›

ortaya koyan bir di¤er gösterge, üretim içinde

yarat›lan katma de¤erin pay›d›r. Bu oran

sektörün katma de¤er yaratma gücünü

göstermektedir. Makine ‹malat Sanayinin 2005

y›l›nda yaratt›¤› katma de¤erin sektör

üretimine oran› %22,57 olmufltur. Bu oran

aç›s›ndan sektör, 2005 y›l›nda imalat sanayi

sektörleri aras›nda sekizinci s›rada yer alm›flt›r.

Ayn› oran 2006 y›l›nda 2005 y›l›na göre %5

artarak %23,7 düzeyine ç›km›flt›r. Sektör,

üretimde katma de¤er oran› aç›s›ndan 2006

y›l›nda ise alt›nc› s›raya yükselmifltir. K›saca,

sektörün üretti¤i her birimde faktör fiyatlar› ile

katma de¤er oran› artm›flt›r.



2.5. Üretimde Katma De¤erin Pay›

GGrraaffiikk 99.. SSeekkttöörrlleerriinn iimmaallaatt ssaannaayyii ffaakkttöörr mmaalliiyyeettlleerriiyyllee kkaattmmaa ddee¤¤eerrii iiççiinnddeekkii ppaayy››KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ccaarrii ffiiyyaattllaarrllaa kkaattmmaa ddee¤¤eerr..

%

Ekonomik geliflmeyi sa¤lamaya yönelik

kaynaklar›n kullan›m›nda önemli bir gösterge

niteli¤inde olan bu oran aç›s›ndan Makine

‹malat Sanayinin, öncelikle desteklenmesi

gereken sektörler aras›nda yer ald›¤› ortaya

ç›kmaktad›r.



GGrraaffiikk 1100.. SSeekkttöörrlleerree ggöörree üürreettiimmddee ffaakkttöörr mmaalliiyyeettiiyyllee kkaattmmaa ddee¤¤eerriinn ppaayy››KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ccaarrii ffiiyyaattllaarrllaa üürreettiimm vvee kkaattmmaa ddee¤¤eerr..

%

Girdi-Ç›kt› tablolar› düzenli olarak

yay›mlanmamaktad›r. TÜ‹K taraf›ndan

haz›rlanan bu tablolar›n en yenisi 2008 y›l›nda

yay›mlanm›fl ve 2002 y›l›na aittir. Girdi-Ç›kt›

tablolar›n›n genel olarak k›sa sürede çok

önemli de¤iflim göstermemesi nedeniyle, 2002

y›l› tablosunun günümüzü de önemli ölçüde

yans›tt›¤›n› söylemek olas›d›r.

Makine ‹malat Sanayi ç›kt›lar›n›n kullan›m

yerlerine göre da¤›l›m›, sektörün gayrisafi

sermaye oluflumunda önemli yeri oldu¤unu

ortaya koymaktad›r. Sektör ç›kt›lar›n›n

kullan›m yerlerinin %27,23’ünün ara mal›,

%12,21’inin nihai tüketim, %11,70’inin ihracat

ve %48,86’s›n›n ise gayrisafi sermaye

oluflumunda oldu¤u görülmektedir.

Makine ‹malat Sanayi ç›kt›lar›n›n kullan›m›nda

ithalat önemli bir a¤›rl›¤a sahiptir. Girdi-Ç›kt›

tablosu sektör ç›kt›lar›na olan talebin önemli

bir bölümünün ithalatla karfl›land›¤›n›

göstermektedir. Sektör yerli ç›kt›larla bu talebi

karfl›lamas› durumunda ülke ekonomisine

önemli kazan›mlar sa¤layacakt›r. Gayrisafi

sermaye oluflumunda yerli ç›kt›lar›n pay›

%36,3 olurken ithalat›n pay› ise %63,7

düzeyindedir. K›saca gayrisafi sabit sermaye

ve stok de¤iflimlerinden oluflan bu kullan›m

yerinde ithalat, yerli ç›kt›n›n yaklafl›k 1.8

kat›d›r. Toplam aramal› kullan›m›nda ise yerli

ç›kt› kullan›m oran› gayrisafi sermaye

oluflumundaki durumdan daha iyidir. Ara mal›

olarak kullan›lan sektör ç›kt›lar›n›n yaklafl›k

%37,4’ü ithalat yoluyla karfl›lan›rken %62,6’s›

ise yerlidir. Bu bulgular, sektör ç›kt›lar›n›n

büyük bölümünün tüm di¤er sektörler için

yat›r›m mal› özelli¤ini tafl›d›¤›n› ve bu nedenle

sektörlerin üretim kabiliyetini belirledi¤ini

göstermektedir.



2.6. Makine ‹malat Sanayi Ç›kt›lar› Kullan›m Yerleri

GGrraaffiikk 1111.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii çç››kktt››llaarr››nn››nn kkuullllaann››mm yyeerrlleerrii ((NNaaccee 2299)) tteemmeell ffiiyyaattllaarrllaa 22000022KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK,, TTüürrkkiiyyee EEkkoonnoommiissiinniinn AArrzz -- KKuullllaann››mm vvee GGiirrddii -- ÇÇ››kktt›› TTaabblloollaarr›› ((22000022))

7,000,000

Milyar TL

6,000,000

5,000,000

4,000,000

3,000,000

2,000,000

1,000,000

Toplam Aramal›

‹thalat Kullan›m Yerli Kullan›m

Nihai Tüketim ‹hracat Gayrisafi SermayeOluflumu

0

Sektörlerin girdi-ç›kt› iliflkileri birbirlerine

ba¤›ml›l›klar›n› ortaya koymaktad›r. Makine

‹malat Sanayi daha çok yat›r›m mal›

üretmesine karfl›n, ara mal›nda da imalat

sanayi sektörleri ile s›k› iliflki içindedir.

Makine ‹malat Sanayi ara mal› olarak ‹malat

Sanayinden kulland›¤› girdilerin %44,05’ini

Ana Metal Sanayinden karfl›lamaktad›r. Bu

bulgu, Makine ‹malat Sanayinin ara mal›

ihtiyaçlar›nda Ana Metal Sanayine çok önemli

ölçüde ba¤›ml› oldu¤unu ortaya koymaktad›r.

Sektör ara mal› girdi ihtiyac›n›n %24,87’sini ise

kendi sektöründen karfl›lamaktad›r. Kimyasal

Madde ve Ürünleri %5,30 ile sektörün girdi

sa¤lad›¤› imalat sanayi sektörleri içinde

üçüncü s›ray› almaktad›r. Makine ‹malat

Sanayi imalat sanayinden sa¤lad›¤› girdilerinin

%5,06’s›n› elektrikli makine ve cihazlar,

%4,24’ünü metal eflya sanayi, %3,67’sini ise

plastik ve kauçuk sektöründen sa¤lamaktad›r.

Bu sektörler d›fl›nda kalan imalat sanayi

sektörlerinden kulland›¤› girdilerin toplam

içindeki pay› ise %12,82 olmaktad›r.



2.7. Ara Mal› Kullan›m›nda Makine ‹malat Sanayi ve ‹malat Sanayi ‹liflkileri

GGrraaffiikk 1122.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii çç››kktt››llaarr››nn››nn kkuullllaann››mm yyeerrlleerriinnee ggöörree ddaa¤¤››ll››mm›› ((NNaaccee 2299))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK,, TTüürrkkiiyyee EEkkoonnoommiissiinniinn AArrzz -- KKuullllaann››mm vvee GGiirrddii -- ÇÇ››kktt›› TTaabblloollaarr›› ((22000022))

35

30

25

20

15

10

5

Toplam Aramal› Nihai Tüketim ‹hracat Gayrisafi SermayeOluflumu

0

%

‹thalat Kullan›m Yerli Kullan›m

‹malat Sanayinin, Makine ‹malat Sanayinden

toplam ara mal› kullan›m›n›n da¤›l›m›na

bak›ld›¤›nda ise ilginç bir bulgu ortaya

ç›kmaktad›r. Makine ‹malat Sanayi %44,04 ile

ilk s›rada yer almaktad›r. ‹malat sanayinin

sektörden kulland›¤› ara mal›n›n neredeyse

yar›s›n›n yine sektörün kendisi taraf›ndan

kullan›ld›¤› ortaya ç›kmaktad›r. Ana Metal

Sanayi %7 ile sektörden ara mal› kullan›m›nda

ikinci s›rada, Metalik Olmayan di¤er Mineral

Ürünler %6,45 ile üçüncü s›rada gelmektedir.

Bu sektörleri s›ras›yla Tekstil Ürünleri (%6,19),

G›da Ürünleri ‹çecek (%5,54) ve Metal Eflya

Sanayi (%5,51) izlemektedir. Sektörden imalat

sanayinin toplam ara mal› kullan›m› içinde bu

sektörler d›fl›nda kalanlar›n pay› ise, toplamda

ancak %25,27 olmaktad›r.

Veriler, ara mal› kullan›mlar› aç›s›ndan Makine

‹malat Sanayi ve ‹malat Sanayi iliflkilerinin

gayrisafi sermaye oluflumuna göre s›n›rl›

düzeyde kald›¤›n› göstermektedir.



GGrraaffiikk 1133.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyiiiinniinn iimmaallaatt ssaannaayyiinnddeenn aarraa mmaall›› kkuullllaann››mm›› ((sseekkttöörrlleerriinn ppaayyllaarr›› %%))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK,, TTüürrkkiiyyee EEkkoonnoommiissiinniinn AArrzz -- KKuullllaann››mm vvee GGiirrddii -- ÇÇ››kktt›› TTaabblloollaarr›› ((22000022))

%

Makine ‹malat Sanayinin Toplam Gayri Safi

Sabit Sermaye oluflumundaki pay›, sektörün

ekonominin vazgeçilmez itici gücü oldu¤unu

ortaya koymaktad›r. Gayri Safi Sabit Sermaye

oluflumunda ‹nflaat sektörü %48,64 ile ilk

s›rada gelirken Makine ‹malat Sanayi %18,37

ile tüm sektörler aras›nda ikinci s›ray›

almaktad›r. Üçüncü s›rada ise %11,04 ile inflaat

ve imalat sanayi d›fl›nda kalan tüm di¤er

sektörler almaktad›r. Makine ‹malat Sanayi

d›fl›nda kalan imalat sanayinin gayri safi sabit

sermaye oluflumu içindeki pay› ise ancak

%21,95 düzeyindedir. Gayri Safi Sabit Sermaye

oluflumunda Makine ‹malat Sanayinin pay› tek

bafl›na yaklafl›k olarak, imalat sanayinin di¤er

tüm sektörlerin paylar›n›n toplam›na eflittir.

Sektörün gayri safi sabit sermaye yat›r›mlar›

içindeki bu yüksek pay› di¤er sektörlerin

üretim kabiliyetlerinin de sektöre ba¤›ml›l›¤›n›

göstermektedir. Sektörün geliflmesinin di¤er

sektörlerde yarataca¤› çarpan etkisi

düflünüldü¤ünde, Makine ‹malat Sanayinin

desteklenmesi gereken öncelikli sektörler

aras›nda ilk s›rada yer almas› gere¤i ortaya

ç›kmaktad›r.



GGrraaffiikk 1144.. ‹‹mmaallaatt ssaannaayyiiiinniinn mmaakkiinnee ssaannaayyiiiinnddeenn aarraa mmaall›› kkuullllaann››mm›› ((sseekkttöörrlleerriinn ppaayyllaarr›› %%))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK,, TTüürrkkiiyyee EEkkoonnoommiissiinniinn AArrzz -- KKuullllaann››mm vvee GGiirrddii -- ÇÇ››kktt›› TTaabblloollaarr›› ((22000022))

2.8. Gayri Safi Sabit Sermaye Oluflumunda Makine ‹malat Sanayi

%

TÜ‹K verilerine göre 2003 y›l›nda imalat

sanayinde 236,275 iflyeri faaliyet göstermifltir.

‹flyeri say›s› istikrarl› bir biçimde artarak 2006

y›l›nda 309,841 düzeyine eriflmifltir. Üç y›lda

iflyeri say›s›nda %30’un üzerinde bir art›fl

yaflanm›flt›r. Ayn› dönemde Makine ‹malat

Sanayi iflyeri say›s›nda ise dalgalanma

yaflanm›flt›r.

Makine imalat sanayi 2003 y›l›nda 12,600 ifl

yeri ile toplam imalat sanayi ifl yerleri içinde

%5,3 paya sahip olmufltur. Sektörde ifl yeri

say›s› 2004 y›l›nda bir önceki y›la göre artm›fl

ancak 2005 y›l›nda az da olsa gerileyerek

13,779’a düflmüfltür. 2006 y›l›nda ise sektörün

ifl yeri say›s› 14,579 olmufltur. Toplam imalat

sanayi iflyerleri içindeki pay› 2004 y›l›nda %4,9

düzeyinden 2005 y›l›nda %4,6’ya gerilemifl ve

2006 y›l›nda az da olsa artarak %4,7’ye

ç›km›flt›r. K›saca iflyeri say›s›ndaki art›fl toplam

imalat sanayi ifl yeri say›s› art›fl›n›n gerisinde

kalm›flt›r. Sektördeki ifl yeri say›s›, imalat

sanayi sektör bafl›na ortalama ifl yeri say›s›n›n

üzerindedir. Bu bulgu sektörün önemli bir

bölümünün küçük ve orta ölçekli oldu¤unu ve

ekonomide giriflimci say›s› aç›s›ndan önemli

rol oynayan sektörler aras›nda yer ald›¤›n›

göstermektedir.



2.9. Makine ‹malat Sanayi ‹flyeri Say›s›

GGrraaffiikk 1155.. GGaayyrrii ssaaffii ssaabbiitt sseerrmmaayyee oolluuflfluummuu ((sseekkttöörrlleerriinn ppaayy››,, %%))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK,, TTüürrkkiiyyee EEkkoonnoommiissiinniinn AArrzz -- KKuullllaann››mm vvee GGiirrddii -- ÇÇ››kktt›› TTaabblloollaarr›› ((22000022))

%

Makine ‹malat Sanayi iflyerlerinin alt sektörlere

göre da¤›l›m› önemli de¤ifliklikler

göstermektedir. Di¤er özel amaçl› makineler

alt sektöründe (g›da, tekstil, ka¤›t, maden,

tafloca¤›, metalürji vb makineleri) iflyeri say›s›

2003 ile 2006 aras›nda h›zla artm›fl ve bu alt

sektörün toplam makine imalat sanayi iflyerleri

içindeki pay› %30,62 den %34,71’e

yükselmifltir. Ayn› dönemde iflyeri say›s›

aç›s›ndan tar›m ormanc›l›k makineleri alt

sektöründe ise gerileme yaflanm›flt›r. Bu alt

sektörün 2003 y›l›nda %28,45 olan toplam

makine imalat sanayi iflyerleri içindeki pay›

2006 da %23,05’e gerilemifltir.



GGrraaffiikk 1166.. ‹‹mmaallaatt ssaannaayyii vvee MMaakkiinnaa ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ggiirriiflfliimm ssaayy››ss›› ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ggiirriiflfliimmccii ssaayy››ss››..

GGrraaffiikk 1177.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ggiirriiflfliimm ssaayy››ss›› ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ggiirriiflfliimmccii ssaayy››ss››..

Adet

Adet

‹flyeri say›s› aç›s›ndan gerek nicelik gerekse

pay olarak sektörde önemini art›ran bir di¤er

alt sektör ise; sanayi f›r›nlar› ve ocaklar›,

kald›rma ve tafl›ma teçhizat› imalat›,

endüstriyel so¤utma ve ›s›tma donan›m›

imalat› vb makineleri kapsayan Genel Amaçl›

Di¤er Makineler alt sektörü olmufltur. Bu alt

sektörün toplam makine imalat sanayi ifl

yerleri içindeki pay› dört y›lda %23,37 den

%26,29 düzeyine ç›km›flt›r.

Makine ‹malat Sanayi yaratt›¤› istihdam

aç›s›ndan da imalat sanayi içinde ilk s›ralarda

yer almaktad›r. Yaratt›¤› toplam istihdamda

nitelikli iflgücünün pay› yüksek olan

sektörlerden birisidir. Makine imalat sanayinde

ücretle çal›flanlar›n pay› toplam imalat sanayi

içinde 2003 y›l›nda %4,5 düzeyinden 2004 ve

2005 y›llar›nda istikrarl› bir biçimde artarak

%5,25 düzeyine ç›km›flt›r. 2006 y›l›nda bu oran

%5,10’a gerilemifltir. TÜ‹K üretimde çal›flanlar

endeksi kullan›larak yap›lan hesaplamalar bu

oran›n 2007 y›l›nda %5,20 ve 2008 y›l›nda ise

%5,56 düzeyinde gerçekleflti¤ini

göstermektedir.

TÜ‹K verilerine göre makine imalat sanayinde

2003 y›l›nda ücretle çal›flanlar say›s› 85,353

kiflidir. Bu say› 2006 y›l›nda 120,897 olmufltur.

Ayn› dönemde toplam çal›flan say›s› ise

99,785’ten 134,889 kifli düzeyine ç›km›flt›r.

Üretimde çal›flanlar endeksine ba¤l› olarak

yap›lan hesaplamalar 2008 y›l›nda ücretle

çal›flanlar›n say›s›n›n 132,438 kifliye toplam

çal›flanlar say›s›n›n ise 147,766 düzeylerine

eriflti¤ini göstermektedir.

Makine imalat sanayinde çal›flan say›s› imalat

sanayine göre daha h›zl› bir geliflim

göstermektedir. Bu olgu istihdam yaratmada



2.10. ‹stihdam

GGrraaffiikk 1188.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ggiirriiflfliimm ssaayy››ss››nn››nn aalltt sseekkttöörrlleerree ddaa¤¤››ll››mm›› ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ggiirriiflfliimmccii ssaayy››ss››..

%

sektörün önemini aç›kça ortaya koymaktad›r.

2002 y›l› sonras›nda özel sektörün istihdama

katk›s› h›zl› bir art›fl göstermifltir. ‹malat sanayi

çal›flanlar endeksi 2002 ile 2008 aras›nda

oldukça dar bir aral›kta seyretmifl ve endeks

de¤eri 82,2 düzeyinden 84,7 düzeyine

ç›km›flt›r. Buna karfl›n özel kesim makine

teçhizat imalat›nda çal›flanlar endeksi ayn›

dönemde 83,1 düzeyinden 127,1 düzeyine

eriflmifltir. Bu geliflme istihdam sorununun

giderek yo¤unlaflt›¤› dönemde makine imalat

sanayinin istihdama katk›s›n› göstermesi

aç›s›ndan ilginçtir. Makine ‹malat Sanayi

istihdam yaratma gücü aç›s›ndan da imalat

sanayi sektörleri içinde öncü rol

oynamaktad›r. Makine ‹malat Sanayinin yan

sanayi ve sat›fl sonras› hizmet sektöründe

yarat›¤› istihdam da göz önüne al›nd›¤›nda bu

sektörün önemi ortaya ç›kmaktad›r.

Makine imalat sanayi istihdam›n›n 2003 ve

2006 y›llar› aras›nda alt sektörlere göre

da¤›l›m›na bak›ld›¤›nda, di¤er özel amaçl›

makineler alt sektörünün toplam makine

imalat sanayi istihdam› içindeki pay›n› art›rd›¤›

görülmektedir. Sektör istihdam› içindeki pay



GGrraaffiikk 1199.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ççaall››flflaann vvee üüccrreettllee ççaall››flflaannllaarr››nn ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ççaall››flflaann ssaayy››ss›› iiççiinnddeekkii ppaayy›› ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, üürreettiimmddee ttooppllaamm ççaall››flflaann ssaayy››ss›› ((**22000077 vvee 22000088 ddee¤¤eerrlleerrii ddöönneemmlleerr iittiibbaarriiyyllee üürreettiimmddee ççaall››flflaannllaarr eennddeekkssii kkuullllaann››llaarraakk hheessaappllaannmm››flfltt››rr..))

GGrraaffiikk 2200.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ççaall››flflaann vvee üüccrreettllee ççaall››flflaannllaarr››nn ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ççaall››flflaannllaarr vvee üüccrreettllee ççaall››flflaannllaarr iiççiinnddeekkii ppaayy›› ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, üürreettiimmddee ttooppllaamm ççaall››flflaann ssaayy››ss›› ((** 22000077 vvee 22000088 ddee¤¤eerrlleerrii ddöönneemmlleerr iittiibbaarriiyyllee üürreettiimmddee ççaall››flflaannllaarr eennddeekkssii kkuullllaann››llaarraakk hheessaappllaannmm››flfltt››rr..))

Ücretle Çal›flanlar

Kifli

%

Ücretle Çal›flanlar Toplam Çal›flanlar

Toplam Çal›flanlar

aç›s›ndan genel amaçl› di¤er makineler imalat›

ikinci s›ray› almaktad›r. Ayn› dönemde

mekanik güç iletimine yönelik makineler alt

sektörü istihdam› ise önemli bir de¤iflim

göstermemifltir.



GGrraaffiikk 2211.. ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ÇÇaall››flflaannllaarr EEnnddeekkssii ((11999977==110000))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ÜÜrreettiimmddee ttooppllaamm ççaall››flflaann vvee üüccrreettllee ççaall››flflaann ssaayy››ss››.. TTÜÜ‹‹KK;; DDöönneemmlleerr iittiibbaarriiyyllee iimmaallaatt ssaannaayyii ççaall››flflaannllaarr eennddeekkssii..

GGrraaffiikk 2222.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ççaall››flflaannllaarr››nn aalltt sseekkttöörrlleerree ddaa¤¤››ll››mm›› ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii,, ÜÜrreettiimmddee TTooppllaamm ÇÇaall››flflaann vvee ÜÜccrreettllee ÇÇaall››flflaann SSaayy››ss››.. TTÜÜ‹‹KK;; DDöönneemmlleerr ‹‹ttiibbaarriiyyllee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ÇÇaall››flflaannllaarr eennddeekkssii..

‹malat Sanayi Makine ‹malat Sanayi Özel Kesim Makine ‹malat Sanayi

Endeks

Kifli

Makine imalat sanayinde ücretle çal›flan

bafl›na üretim de¤eri aç›s›ndan; tar›m ve

ormanc›l›k makineleri ilk s›ray› al›rken,

mekanik güç üretimine yönelik makineler

ikinci s›rada, tak›m tezgâhlar› alt sektörü

üçüncü s›rada, genel amaçl› di¤er makineler

dördüncü s›rada ve di¤er özel amaçl›

makineler ise son s›rada yer almaktad›r.

Makine ‹malat Sanayi, ücretli çal›flan bafl›na

üretim ve katma de¤er göstergeleri aç›s›ndan

imalat sanayi ortalamas›ndan düflüktür. Bu

bulgu düflük kapasite kullan›m oran› yan›nda

Makine ‹malat Sanayinin mevcut yap›s›n›n

emek yo¤un sektörler aras›nda oldu¤unu

göstermektedir. Sektör ücretli çal›flan bafl›na

katma de¤er aç›s›ndan imalat sanayi

ortalamas›n›n alt›nda olmas›na karfl›n, çal›flan

bafl›na üretime göre imalat sanayi

ortalamas›na daha yak›nd›r. Söz konusu

bulgu, makine imalat sanayinin üretimde

katma de¤er oran›n›n imalat sanayi

ortalamas›ndan yüksek oldu¤unu

göstermektedir.



2.11. Makine ‹malat Sanayi Ücretli Çal›flan Bafl›na Üretim ve Katma De¤er

GGrraaffiikk 2233.. ÜÜccrreettllii ççaall››flflaann bbaaflfl››nnaa üürreettiimm TTLL 22000033==110000 ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii..

GGrraaffiikk 2244.. ÜÜccrreettllii ççaall››flflaann bbaaflfl››nnaa kkaattmmaa ddee¤¤eerr TTLL 22000033==110000 ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii..

Ücretli çal›flan bafl›na üretimde çok önemli bir

de¤iflim yaflanmam›flt›r. 2003 y›l› hariç ücretli

çal›flan bafl›na katma de¤erde de s›ralama

ayn›d›r. Mekanik güç üreten makineler alt

sektöründe ücretli çal›flan bafl›na katma

de¤erin özellikle 2003 sonras› önemli ölçüde

gerilemesi dikkat çekicidir. Elde edilen

bulgular gelecekte Makine ‹malat Sanayinin

emek yo¤un teknolojilerden giderek ileri

teknolojiye yat›r›m yaparak yüksek teknolojili

ürün üretimine geçmesi gere¤ini de ortaya

ç›karmaktad›r.



GGrraaffiikk 2255.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii üüccrreettllii ççaall››flflaann bbaaflfl››nnaa üürreettiimm TTLL 22000033==110000 ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii..

GGrraaffiikk 2266.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii üüccrreettllii ççaall››flflaann bbaaflfl››nnaa ffaakkttöörr mmaalliiyyeettlleerriiyyllee kkaattmmaa ddee¤¤eerr TTLL 22000033==110000 ((229966;; SSiillaahh MMüühhiimmmmaatt vvee 229977;; bb..yy..ss.. EEvv aalleettlleerrii hhaarriiçç))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; ‹‹flfl ‹‹ssttaattiissttiikklleerrii..

140.000

TL

TL

40.000

30.000

20.000

10.000

0.0

120.000

100.000

80.0000

60.0000

40.0000

20.0000

0.0


ihracat her y›l yüksek oranda artarak 2006’da

4,6 milyar ABD Dolar›na ve 2008 y›l›nda 7,6

milyar ABD Dolar›na ulaflarak 3,6 kat art›fl

göstermifltir. 2003 y›l›nda ihracat hacmi

aç›s›ndan ilk s›rada yer alan motorlar grubu

yerini korurken, yüksek ihracat performans›

gösteren gruplardan tak›m tezgahlar› alt

sektörü 2003 y›l›nda 147,4 milyon ABD Dolar›

ile beflinci s›radan 2008 y›l›nda 704,4 milyon

ABD Dolar› ile ikinci s›raya yükselmifltir.

Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri

grubu ise dönem içinde s›ralamadaki yerini

korumufl ve ihracat hacmini 174,5 milyon ABD

Dolar›ndan 2008 y›l›nda 654,0 milyon ABD

Dolar›na ç›karm›flt›r. Buna karfl›n 2003 y›l›nda

ihracat hacmi aç›s›ndan 184 milyon ABD

Dolar› ile ikinci s›rada bulunan tar›m ve

ormanc›l›kta kullan›lan makineler alt sektörü

2008 y›l›nda ihracat›n› 379,7 milyon ABD

Dolar›na ç›karmas›na karfl›n dokuzuncu s›raya

gerilemifltir. 2009 y›l›nda ise krizin etkisiyle

sektörün ihracat› yaklafl›k 5,9 milyar ABD

Dolar› düzeyine gerilemifltir.

Türbinler ve turbojetler (%51) ve tak›m

tezgahlar› (%40) ihracatlar›nda en yüksek

düflüfl yaflanan iki alt sektör olmufltur.

Makine ‹malat Sanayi d›fl ticareti 2008 y›l›nda

27,1 milyar ABD Dolar›na eriflmifltir.

‹hracattaki sürekli art›fla karfl›n, ithalatta da

sürekli art›fl görülmüfltür. D›fl ticaret aç›¤›

giderek büyümüfltür. 2008 y›l›nda d›fl ticaret

aç›¤› 11,8 milyar ABD Dolar› olarak

gerçekleflmifltir. 2009 y›l›nda ise baflta geliflmifl

ülkeler olmak üzere uluslararas› düzeyde

yaflanan ekonomik krizin etkisiyle, sektörün

ithalat ve ihracat›nda daralma yaflanm›fl ve d›fl

ticaret aç›¤› 8,3 milyar ABD Dolar› düzeyine

gerilemifltir. Makine ‹malat Sanayinin a¤›rl›kl›

olarak yer ald›¤› 84 nolu fas›l, 27 nolu “Mineral

yak›tlar, mineral ya¤lar vb” grubundan sonra

en fazla d›fl ticaret aç›¤› veren gruptur.



2.12. Makine ‹malat Sanayi D›fl Ticareti

2.12.1. Makine ‹malat Sanayi ‹hracat›

GGrraaffiikk 2277.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

2008 y›l› Makine ‹malat Sanayi ihracat›nda

“motorlar” ve “tak›m tezgahlar›” gruplar› en

fazla ihracat yap›lan gruplard›r. Bu gruplar›

s›ras›yla “endüstriyel klimalar ve so¤utma

makineleri”, “pompalar ve kompresörler” ve

“türbinler ve turbojetler” gruplar› izlemektedir.

2009 y›l›nda ise ihracat›nda yüksek düflüfl

yaflayan “tak›m tezgahlar›” dördüncü s›raya

gerilemifltir. ‹hracat› daha düflük oranda

gerileyen “endüstriyel klimalar ve so¤utma

makineleri” ikinci s›raya yükselirken

“pompalar ve kompresörler” üçüncü s›radaki

yerini korumufltur.



GRUP ADI 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009Motorlar 548.7 734.8 875.5 1027.2 1429.7 1479.0 1059.4Tak›m Tezgahlar› 147.4 212.8 296.2 384.3 569.4 704.4 420.7Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri 174.5 232.2 250.5 334.8 599.8 654.0 568.7Pompalar ve Kompresörler 137.8 203.6 257.3 345.9 535.7 597.5 469.4Di¤er Makineler 151.5 215.4 275.8 294.0 406.0 545.3 407.4Türbinler ve Turbojetler 107.7 163.6 231.7 340.7 417.4 519.0 254.1‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler 75.1 110.7 154.4 204.8 378.6 480.8 340.1G›da Sanayi Makineleri 56.5 124.5 163.0 187.7 265.9 384.2 366.3Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri 184.0 193.8 184.2 221.4 274.0 379.7 306.0Vanalar 94.8 125.2 148.0 185.5 251.6 328.5 262.4Hadde ve Döküm Mak., Kal›plar 74.9 100.6 134.8 209.2 207.8 276.3 278.9Reaktörler ve Kazanlar 108.9 126.2 153.6 166.4 207.4 268.7 275.1Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri 65.2 102.0 145.4 179.4 173.3 200.4 198.7End. Is›t›c› ve F›r›nlar 48.9 70.3 79.7 105.5 142.0 168.6 126.9Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri 52.7 72.4 89.2 94.2 134.5 168.6 161.9End. Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri 30.0 34.3 48.1 84.4 118.5 164.1 134.9Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri 21.8 33.1 57.5 65.7 73.8 94.5 65.0Rulmanlar 32.1 49.5 57.1 65.9 80.0 92.8 64.5Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler 17.7 21.3 36.0 34.8 67.0 77.9 64.9Kaynak ve Lehim Makineleri 9.5 17.2 20.3 32.4 44.7 53.6 31.8Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri 5.7 5.5 5.2 8.3 7.0 6.3 5.6

TOPLAM 2145.7 2949.2 3663.5 4572.6 6384.1 7644.2 5862.7

GGrraaffiikk 2288.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 11.. GGrruuppllaarraa ggöörree mmaakkiinnee ssaannaayyii iihhrraaccaatt›› ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

Makine imalat sanayi ürünlerinin yer ald›¤›

GT‹P 84 nolu fas›l›n ihracat›, toplam ihracat

içindeki pay› aç›s›ndan 2008 y›l›nda %7,77 ile

üçüncü s›radad›r. Çal›flmada makine imalat

sanayi kapsam›nda ele al›nan 84. fas›l içindeki

ürünlerin toplam ihracat› ise 2008 y›l› için

yaklafl›k 7,64 milyar ABD Dolar›’d›r. Bu aç›dan

bak›ld›¤›nda, sektör ihracat› toplam ihracat

aç›s›ndan örme giyim eflyas› ve aksesuarlar›

grubunun (Fas›l 61) ard›nda beflinci s›rada yer

almaktad›r. Bu bulgu sektörün Türkiye’nin

ihracat› içinde oynad›¤› rolü göstermesi

aç›s›ndan önemlidir.

Sektörün rekabet gücünün artmas› durumunda

ülke ekonomisine çok önemli katk›lar

sa¤layaca¤› aç›kt›r. Üretimde katma de¤er

oran›n›n yüksekli¤i ve istihdam yaratma gücü

göz önüne al›nd›¤›nda sektörün imalat

sanayinde öncelikli sektörler aras›nda yer

ald›¤›n› söylemek olas›d›r.

2003 y›l›nda Dünya Makine ‹malat Sanayi

ithalat›nda % 0,37 olan Türkiye ihracat›n›n

pay› 2008 y›l›nda % 0,61’e yükselmifltir. Dünya

ithalat› içinde Türkiye’nin ihracat›n›n pay›n›n

en yüksek oldu¤u sektörler 2008 y›l› itibariyle

reaktör ve kazanlar, endüstriyel klimalar ve

so¤utma makineleri, deri iflleme ve imalat›

makineleri, hadde ve döküm makineleri

kal›plar ve motorlar gelmektedir Bu alt

sektörlerin pay› %1 in üzerindedir. Tar›m ve

ormanc›l›k makineleri ve di¤er makineler

gruplar› d›fl›nda tüm alt sektörlerde Türkiye

ihracat›n›n dünya ithalat› içindeki pay›

artm›flt›r. Bu geliflme makine imalat sanayinin

söz konusu dönemde yurt d›fl› pazarlarda

gücünü art›rd›¤›n› ortaya koymaktad›r. Ancak

sahip olunan paylar›n halen düflük oldu¤u da

göz ard› edilmemelidir.



Dünya/ 2008S›ra Fas›l Fas›l Ad› ‹hracat ‹hracattaki Pay› Dünya ‹thalat› Türkiye'nin Pay›No No Milyon USD (%) Milyon USD (%)1 87 Motorlu kara tafl›tlar›,traktör,bisiklet,motosiklet ve di¤er 18.327 13.882 72 Demir ve çelik 14.946 11.323 84 Kazan,makina ve cihazlar,aletler,parçalar› 10.259 7.77 1778558 0.584 85 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçalar›7972 6.045 61 Örme giyim eflyas› ve aksesuarlar› 7.827 5.936 27 Mineral yak›tlar, mineral ya¤lar ve müstahsallar›, mumlar 7.532 5.707 73 Demir veya çelikten eflya 5.742 4.358 71 ‹nciler,k›ymetli tafl ve metal mamulleri,madeni paralar 5.383 4.089 62 Örülmemifl giyim eflyas› ve aksesuarlar› 5.327 4.0310 39 Plastik ve plastikten mamul eflya 3.563 2.7011 8 Yenilen meyvalar, kabuklu yemifller, turunçgil ve kavun kabu¤u 2.855 2.161122 8899 Gemiler, suda yüzen tafl›t ve araçlar 2.648 2.0113 25 Tuz, kükürt, toprak ve tafllar, alç›lar ve çimento 2.280 1.7314 63 Mensucattan mamul di¤er eflya, kullan›lm›fl eflya,paçavralar 2.098 1.5915 94 Mobilyalar, ayd›nlatma, reklam lambalar›, prefabrik yap›lar 1.891 1.4316 40 Kauçuk ve kauçuktan eflya 1.847 1.4017 76 Aluminyum ve aluminyum eflya 1.777 1.3518 52 Pamuk, pamuk ipli¤i ve pamuklu mensucat 1.634 1.2419 20 Sebze, meyva, bitki parçalar›, sert kabuklu yemifl konserveleri 1.441 1.092200 5544 Dokumaya elveriflli suni ve sentetik lifler 1.336 1.012211 Di¤erleri 25.344 18.41

Toplam 13.2027 100.00

TTaabblloo 22.. FFaass››llllaarr››nn iihhrraaccaattttaakkii ppaayyaa ggöörree ss››rraallaammaass›› ((22000088))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK,, DD››flfl ttiiccaarreett iissttaattiissttiikklleerrii..

2003 y›l›nda 8,9 milyar ABD Dolar› olan ithalat

2006 y›l›nda 15,8 ve 2008 y›l›nda 19,4 milyar

ABD Dolar›na ulaflarak 2,2 kat art›fl

göstermifltir. ‹hracatta oldu¤u gibi 2009 y›l›nda

ithalatta da düflüfl yaflanm›fl ve sektörün

ithalat› yaklafl›k 14,2 milyar ABD Dolar› olarak

gerçekleflmifltir.



2003 2008Grup Ad› Dünya ‹thalat› Türkiye ‹hracat› Türkiye'nin Dünya ‹thalat› Türkiye ‹hracat› Türkiye'nin

(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)Reaktörler ve Kazanlar 6158.7 108.9 1.77 14046.9 268.7 1.91Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri 24956.7 174.5 0.70 45252.7 654.0 1.45Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri 509.1 5.7 1.12 535.9 6.3 1.17Hadde ve Döküm Mak., Kal›plar 14209.6 74.9 0.53 24382.2 276.3 1.13Motorlar 82631.9 548.7 0.66 137818.6 1479.0 1.07G›da Sanayi Makineleri 21256.0 79.2 0.37 41914.0 384.2 0.92Tekstil ve Konfeksiyon Makineler 19146.3 65.2 0.34 19171.5 200.4 1.05End. Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri 12301.2 30.0 0.24 20803.0 164.1 0.79Tak›m Tezgahlar› 51839.0 147.4 0.28 96169.9 704.4 0.73Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri 24038.9 184.0 0.77 53647.5 379.7 0.71‹nflaat Makineleri 27287.9 75.1 0.28 76353.5 480.8 0.63Pompalar ve Kompresörler 54663.2 137.8 0.25 104338.5 597.5 0.57Kaynak ve Lehim Makineleri 5393.3 9.5 0.18 9474.3 53.6 0.57Türbinler ve Turbojetler 54679.7 107.7 0.20 102406.0 519.0 0.51Vanalar 30222.3 94.8 0.31 64896.5 328.5 0.51Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri 13312.9 21.8 0.16 20088.4 94.5 0.47End. Is›t›c› ve F›r›nlar 16025.8 48.9 0.31 38305.3 168.6 0.44Rulmanlar 14799.5 32.1 0.22 29264.8 92.8 0.32Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri 22638.1 52.7 0.23 57453.6 168.6 0.29Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler 20995.6 17.7 0.08 124982.1 77.9 0.06Di¤er Makineler 74100.6 151.5 0.08 172247.9 545.3 0.06

TOPLAM 591166.1 2168.3 0.37 1253553.2 7644.2 0.61

TTaabblloo 33.. DDüünnyyaa MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii ttiiccaarreettiinnddee TTüürrkkiiyyee''nniinn ppaayy››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Grup Ad› 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009Motorlar 1273.3 2070.4 2564.4 2970.7 3691.8 3883.4 2481.5Di¤er Makineler 721.4 943.1 1125.1 1233.7 1639.1 1872.1 1368.1Pompalar ve Kompresörler 575.6 876.2 960.7 1177.8 1485.8 1687.2 1306.2Tak›m Tezgahlar› 613.9 998.2 1215.3 1408.1 1452.7 1639.7 831.2Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler 304.1 396.5 526.7 587.3 1177.3 1114.5 705.5‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler 339.6 613.9 1074.7 1539.6 1786.9 1102.6 789.2Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri 2284.5 1848.5 1624.1 1300.8 1753.5 1025.8 459.7Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri 194.5 348.6 419.5 590.3 817.6 859.5 583.9Vanalar 275.6 388.5 420.2 564.7 694.2 742.8 548.7G›da Sanayi Makineleri 257.6 359.4 413.5 654.5 630.6 719.0 564.1Türbinler ve Turbojetler 339.7 367.1 454.1 291.6 376.6 638.5 1127.5Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri 192.5 5.6 271.4 352.3 499.3 632.2 439.9Hadde ve Döküm Mak., Kal›plar 282.9 301.5 504.8 588.8 652.7 575.0 837.4End. Is›t›c› ve F›r›nlar 223.8 256.1 300.3 379.0 502.1 574.9 412.1Reaktörler ve Kazanlar 222.8 228.5 292.4 384.1 400.2 517.8 542.1Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri 257.6 408.3 421.7 460.1 486.7 507.1 315.2End. Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri 221.2 229.1 284.0 367.9 394.6 426.6 295.3Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri 90.7 271.7 421.5 518.0 443.5 379.7 240.2Rulmanlar 143.6 205.5 230.0 270.3 313.0 368.0 245.7Kaynak ve Lehim Makineleri 62.5 133.6 104.7 174.3 137.7 152.8 70.6Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri 25.3 27.3 28.8 26.6 31.4 23.6 13.5

TOPLAM 8902.9 11277.4 13657.9 15840.5 19367.2 19442.8 14177.6

TTaabblloo 44.. GGrruuppllaarraa ggöörree mmaakkiinnee iitthhaallaatt›› ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2.12.2. Makine ‹malat Sanayi ‹thalat›

‹thalatta “motorlar”, “pompalar ve

kompresörler”, “tak›m tezgahlar›” gruplar› en

fazla ithalat yap›lan gruplard›r. “Motorlar”

grubundaki ithalat›n h›zl› biçimde artmas›

dikkat çekmektedir.

2008 y›l›nda Türkiye’nin toplam ithalat›

içindeki pay› aç›s›ndan sektör, mineral yak›tlar

vb (fas›l 27) ve demir çelik (fas›l 72)

sektörlerinden sonra üçüncü s›rada

gelmektedir. Çal›flma kapsam›nda 84. fas›l

içinde sektör için ele al›nan ürünlerin ithalat›

düflünüldü¤ünde de sektörün s›ralamadaki

yeri de¤iflmemektedir. Türkiye’nin sektörde

rekabet gücünü artt›rmas› ithalat gereksinimini

azaltmas› nedeniyle d›fl ticaret aç›¤›n›n

kapat›lmas›nda önemli rol oynayacakt›r.



GGrraaffiikk 2299.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

S›ra Fas›l Fas›l Ad› ‹thalat ‹thalattaki Pay›No No Milyon USD (%)1 27 Mineral yak›tlar,mineral ya¤lar ve müstahsallar›,mumlar 48.281 23.912 72 Demir ve çelik 23.160 11.473 84 Kazan,makina ve cihazlar,aletler,parçalar› 22.539 11.164 85 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçalar› 13.892 6.885 87 Motorlu kara tafl›tlar›,traktör,bisiklet,motosiklet ve di¤er 12.790 6.336 39 Plastik ve plastikten mamul eflya 9.386 4.657 71 ‹nciler,k›ymetli tafl ve metal mamulleri,madeni paralar 5.654 2.808 29 Organik kimyasal müstahsallar 4.421 2.199 30 Eczac›l›k ürünleri 4.361 2.1610 90 Optik,foto¤raf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazlar›,t›bbi alet. 3.445 1.7111 74 Bak›r ve bak›rdan eflya 3.276 1.6212 48 Ka¤›t ve karton:ka¤›t hamurundan ka¤›t ve kartondan eflya 2.605 1.2913 76 Aluminyum ve aluminyum eflya 2.544 1.2614 52 Pamuk,pamuk ipli¤i ve pamuklu mensucat 2.332 1.1515 73 Demir veya çelikten eflya 2.227 1.1016 40 Kauçuk ve kauçuktan eflya 2.222 1.1017 10 Hububat 2.137 1.0618 Di¤erleri 36.691 18.17

TOPLAM 20.1964 100.00

TTaabblloo 55.. FFaass››llllaarr››nn iitthhaallaattttaakkii ppaayyaa ggöörree ss››rraallaammaass›› ((22000088))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK,, DD››flfl ttiiccaarreett iissttaattiissttiikklleerrii..

Milyon USD

2003 2004 2005 2006 2007 2008 200912.733 20.704 25.644 29.707 36.918 38.834 24.8155.756 8.762 9.607 11.778 14.858 16.872 13.0826.139 9.962 12.153 14.081 14.527 18.397 8.3123.041 3.965 5.267 5.873 11.773 11.145 7.0553.396 6.139 10.747 15.396 17.869 11.026 7.89257.964 63.223 73.160 81.570 97.729 100.153 8.064

2003 y›l›nda % 24,1 olan ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› 2008 y›l›nda % 39,3’e

yükselmifltir. 2009 y›l›nda ithalat›n ihracata

göre daha yüksek oranda daralmas›, ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran›n› %41,4’e ç›karm›flt›r.

“Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri”

ile “Tar›m ve ormanc›l›kta kullan›lan

makineler” gruplar›nda ihracat de¤erleri ithalat

de¤erlerini karfl›lamaktad›r. “Ka¤›t imaline ve

matbaac›l›¤a mahsus makineler” grubunun

oran› di¤er gruplardan belirgin olarak zay›ft›r.

Genel olarak “Kauçuk, plastik, lastik iflleme ve

imali makineleri”, “Tekstil ve konfeksiyon

makineleri” ve “Yük kald›rma, tafl›ma ve

istifleme makineleri” gruplar›nda ihracat›n

ithalat› karfl›lama oranlar› daha düflüktür.



Grup Ad› 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri 90.6 4178.4 92.3 95.0 120.1 103.5 129.3Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri 202.8 71.3 43.7 42.7 61.8 100.0 127.4Türbinler ve Turbojetler 31.7 44.6 51.0 116.8 110.8 81.3 22.5G›da Sanayi Makineleri 21.9 34.6 39.4 28.7 42.2 53.4 64.9Reaktörler ve Kazanlar 48.9 55.2 52.5 43.3 51.8 51.9 50.7Hadde ve Döküm Mak., Kal›plar 26.5 33.4 26.7 35.5 31.8 48.1 33.3Vanalar 34.4 32.2 35.2 32.8 36.2 44.2 47.8‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler 22.1 18.0 14.4 13.3 21.2 43.6 43.1Tak›m Tezgahlar› 24.0 21.3 24.4 27.3 39.2 43.0 50.6End. Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri 13.6 15.0 16.9 23.0 30.0 38.5 45.7Motorlar 43.1 35.5 34.1 34.6 38.7 38.1 42.7Pompalar ve Kompresörler 23.9 23.2 26.8 29.4 36.1 35.4 35.9Kaynak ve Lehim Makineleri 15.2 12.9 19.4 18.6 32.4 35.1 45.0End. Is›t›c› ve F›r›nlar 21.9 27.5 26.6 27.8 28.3 29.3 30.8Di¤er Makineler 21.0 22.8 24.5 23.8 24.8 29.1 29.8Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri 22.6 20.1 17.9 31.3 22.2 26.6 41.5Rulmanlar 22.4 24.1 24.8 24.4 25.5 25.2 26.3Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri 27.1 20.8 21.3 16.0 16.4 19.6 27.7Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri 2.9 5.5 9.0 13.8 9.9 19.5 43.2Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri 8.5 8.1 13.6 14.3 15.2 18.6 20.6Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler 5.8 5.4 6.8 5.9 5.7 7.0 9.2

TOPLAM 24.1 26.2 26.8 28.9 33.0 39.3 41.4

TTaabblloo 66.. ‹‹hhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2.12.3. ‹hracat›n ‹thalat› Karfl›lama Oran›

Tak›m Tezgahlar›, Makine ‹malat Sanayi

içinde, 2008 y›l› verilerine göre en fazla d›fl

ticaret hacmine sahip olan ikinci gruptur (2,34

milyar ABD Dolar›). Tak›m tezgahlar› gruplar›

GT‹P numaralar›na göre yanda gösterilmifltir.

Tak›m Tezgahlar› d›fl ticareti sürekli olarak

aç›k vermektedir. 2008 y›l› d›fl ticaret aç›¤› 935

milyon ABD Dolar›d›r. Aç›k, 2009 kriz

döneminde 410,5 milyon ABD Dolar›na

gerilemifltir.

Y›llara göre istikrarl› ve h›zl› bir art›fl gösteren

Tak›m Tezgahlar› sektörü ihracat› 2008 y›l›nda

704 milyon ABD Dolar›na eriflmifltir. Makine

‹malat Sanayi içinde motorlar grubundan

sonra en fazla ihracat yapan ikinci gruptur.

‹hracat sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l›

ihracat› 2003 y›l›na göre 4,8 kat artm›flt›r. 2009

y›l›nda ise ihracat 420,7 milyon ABD Dolar›na

gerilemifltir.

ALT SEKTÖRLER VEDIfi T‹CARETTEK‹ GEL‹fiMELER


3.3.1. Tak›m Tezgahlar›

3.1.1. ‹hracat

GGrraaffiikk 3300.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P Aç›klama8456 Maddenin Afl›nd›r›larak ‹fllenmesine Mahsus Makineler8457 Metal ‹fllemeye Mahsus ‹flleme Merkezleri, ‹stasyonlu Tezgahlar8458 Metallerin ‹fllenmesine Mahsus Torna Tezgahlar›8459 Metalleri Talafl Kald›rarak ‹flleyen Makineli Aletler-Tezgahlar8460 Çapak, Pürüz Temizleme, Bileme, Tafllama vb için Makineler8461 Planya, Vargel, Yiv, Z›vana, Brofl, Diflli Çark vb Tezgahlar›8462 Metalleri Dövme, ‹flleme, Kesme, fiataflama Presleri, Makineleri8463 Metal, Sinterleflmifl Metal Karbür, Sermetleri Talafls›z ‹flleme A.8464 Tafl, Seramik, Beton, Çimento, So¤uk Cam ‹flleyen Makineli Aletler8465 Agaç, Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb ‹flleme Makineleri8466 84.56-84.65 Pozisyonlar›ndaki Makinalar›n Aksam ve Parçalar›8467 El ile Kullan›lan Pnömatik veya Motorlu Aletler8468 Lehim ve Kaynak Yapmaya Mahsus Makina ve Cihazlar

Milyon USD

Tak›m tezgahlar› sektörü ihracat› içinde

Metalleri Dövme, ‹flleme, Kesme, fiataflama

Presleri ve Makineleri (8462) alt grubu en

yüksek paya sahiptir. Bu grubun toplam

ihracat içindeki pay› %50’nin üzerindedir ve

h›zl› bir art›fl e¤ilimi göstermektedir. A¤aç,

Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb ‹flleme

makineleri (8465) grubu ise ihracat aç›s›ndan

ikinci s›rada gelmektedir. Bu grubun 2003

y›l›nda yaklafl›k 17 milyon ABD Dolar› olan

ihracat›, befl kat artarak 2008 y›l›nda 84,4

milyon ABD Dolar›na ç›km›flt›r.

2008 y›l›nda en fazla ihracat Serbest Bölgelere

yap›lm›flt›r (%13). Almanya, Rusya

Federasyonu, ‹ran ve Brezilya en fazla ihracat

yap›lan ilk befl ülke aras›nda yer almaktad›r.

‹lk befl ülke d›fl›nda kalan ülkelere yap›lan

ihracat›n % 66 olmas›, ihracat›n belirli ülkelere

odaklanma yerine yayg›n biçimde farkl›

ülkelere yap›ld›¤›n› göstermektedir.

Bölüm 3. Alt Sektörler ve D›fl Ticaretteki Geliflmeler


TTaabblloo 77.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098456 1.6 1.5 2.0 5.1 6.9 16.7 18.78457 0.7 3.7 9.4 3.0 4.9 5.9 9.88458 3.8 1.7 4.0 2.4 3.5 6.5 5.48459 4.1 3.9 7.1 8.5 12.0 13.2 6.38460 3.9 5.5 11.5 8.8 13.6 21.7 9.78461 4.6 11.4 13.0 17.4 24.6 27.7 17.18462 85.7 120.5 161.2 213.6 321.3 390.8 215.38463 2.8 3.2 7.2 12.8 10.9 20.2 10.58464 5.6 10.5 12.8 11.8 19.6 19.7 14.18465 16.9 25.0 33.2 54.2 76.3 84.4 51.08466 10.4 14.4 21.0 27.6 46.4 67.0 37.38467 5.8 9.2 10.8 14.5 22.4 24.5 21.28468 1.6 2.3 3.1 4.4 7.0 5.9 4.3

TOPLAM 147.4 212.8 296.2 384.3 569.4 704.4 420.7

GGrraaffiikk 3311.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD



Türkiye ihracat›nda ilk beflte yer alan ülkeler

tak›m tezgahlar› gruplar› ve y›llar itibariyle

afla¤›da verilmifltir. 2003- 2008 y›llar› aras›nda

en az üç kez ilk befle giren ülkeler renkli

olarak gösterilmifltir. Almanya ve Rusya

Federasyonu gruplar›n ço¤unda önemli birer

pazar olarak öne ç›kmaktad›r. Metalleri Talafl

Kald›rarak ‹flleyen Makineli Aletler-Tezgahlar

(8459) grubunda son alt› y›ld›r Almanya en

fazla ihracat yap›lan ülkedir. Agaç, Mantar,

Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb ‹flleme

Makinelerinde (8465) ise Rusya Federasyonu

son befl y›ld›r en fazla ihracat yap›lan ülkedir.

Tak›m tezgahlar› sektörü aç›s›ndan Rusya

Federasyonu ve Almanya’n›n son alt› y›lda

önemli pazarlar konumuna geldi¤ini söylemek

olas›d›r. Rusya Federasyonu 13 alt sektör

içinde dokuz alt sektörde son alt› y›lda en az

üç kez en çok ihracat yap›lan ilk befl ülke

içinde yer al›rken, Almanya da sekiz alt

sektörde ayn› koflulu karfl›lam›flt›r. Bu bulgu,

Türk tak›m tezgahlar› sektörünün söz konusu

iki ülkede önemli bir geliflme sa¤lad›¤›n›

ortaya koymaktad›r. Sektörde öncü ülkelerden

birisi olan Almanya’da bu baflar›n›n

yakalanmas› tak›m tezgahlar› sektörünün

uluslararas› pazarlarda tan›n›rl›l›¤›n› ve

güvenilirli¤ini olumlu yönde etkileyecek

niteliktedir. Almanya’n›n ithalat›n›n bir bölümü

reexport amaçl› olsa dahi, bu baflar› göz ard›

edilmemelidir.

Tüm alt sektörler için haz›rlanan 2003/2008

y›llar› aras›nda ihracatta ilk befl ülke tablolar›,

alt sektörlerin odakland›¤› ve baflar› kazand›¤›

ülkeleri göstermesi aç›s›ndan önemlidir.

Sektörde yürütülecek hedef pazar, hedef ürün

çal›flmalar›na göstergelerden birisi olarak katk›

sa¤layacakt›r.

GGrraaffiikk 3322.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088;; %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



ddeevvaamm›› ssoonnrraakkii ssaayyffaaddaa

2003

UkraynaUkrayna

VenezuellaUkrayna

Ukrayna

Ukrayna

Ukrayna

UkraynaSuriye

Ukrayna

UkraynaUkraynaUkrayna Romanya

Ukrayna

Ukrayna

Venezuella

2004 2005 2006 2007 2008

2008 y›l› ithalat› 1,64 milyar ABD Dolar›d›r ve

Makine ‹malat Sanayi içinde en fazla ithalat

yap›lan ikinci gruptur. ‹thalat sürekli olarak

artmaktad›r. 2008 y›l› ithalat› 2003 y›l›na göre

2,7 kat daha fazla gerçekleflmifltir. 2009 y›l›nda

krizle birlikte durma noktas›na gelen

yat›r›mlar nedeniyle ithalat yaklafl›k %50

azalarak 831,2 milyon ABD Dolar›na

düflmüfltür.



TTaabblloo 88.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››..KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

NNoott:: 22000033--22000088 yy››llllaarr›› aarraass››nnddaa eenn aazz üüçç kkeerree iillkk bbeeflflttee yyeerr aallaann üüllkkeelleerr rreennkkllii oollaarraakk ggöösstteerriillmmiiflflttiirr..

3.1.2. ‹thalat

TTaabblloo 99.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098456 35.6 55.2 68.1 83.4 91.7 88.2 35.58457 86.6 130.9 181.6 176.6 213.2 212.3 66.28458 85.4 134.3 163.0 175.2 184.7 165.5 90.38459 36.3 55.0 48.8 69.6 64.4 75.7 28.58460 20.1 57.2 60.8 69.8 69.8 91.5 43.18461 12.9 28.8 26.6 38.3 33.7 31.2 41.28462 94.2 132.7 209.1 224.8 202.6 283.5 159.08463 27.5 60.5 53.5 80.1 56.3 87.4 33.18464 27.0 51.1 49.5 65.8 87.3 72.9 33.78465 71.2 100.8 101.9 148.3 123.8 186.1 78.38466 41.0 70.8 87.1 94.5 119.6 137.7 72.08467 71.5 112.9 156.2 172.7 196.1 196.8 140.08468 4.8 7.8 9.2 8.9 9.5 10.9 10.4

TOPLAM 613.9 998.2 1215.3 1408.1 1452.7 1639.7 831.2

UkraynaUkrayna

2008 yıl›nda Metal ifllemeye Mahsus

iflleme Merkezleri, istasyonlu Tezgahlar

(8457), Metalleri Dövme, iflleme, Kesme,

fiataflama Presleri, Makineleri (8462) ve

El ile Kullan›lan Pnömatik veya Motorlu

Aletler (8467) toplam ithalat›n % 43'ünü

olufltururken, di¤er on grup ithalatin %

57'sini oluflturmaktad›r.

2008 y›l›nda en fazla ithalat Almanya'dan

yap›lm›flt›r (%29). Almanya'y› ‹talya, Di¤er

Asya, Japonya ve Çin izlemektedir. En

fazla ithalat yap›lan ilk befl ülke d›fl›nda

kalan ülkelerden yap›lan ithalat % 26'd›r.



GGrraaffiikk 3333.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 3344.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, iitthhaallaattttaa bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

Tak›m tezgahlar› toplam›nda ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran›, 2003 y›l›nda

%24'den 2008 y›l›nda %43'e yükselmifltir.

2008 y›l›nda, ihracat›n ithalat› karfl›lama

oran›, Metalleri Dövme, iflleme, Kesme,

fiataflama Presleri, Makinelerinde (8462)

%137,8 Planya, Vargel, Yiv, Z›vana, Brofl,

Diflli Çark vb Tezgahlar›nda (8461) %88,

Lehim ve Kaynak Yapmaya Mahsus

Makine ve Cihazlarda (8468) %54,5

olmufltur. Bu üç grup d›fl›nda kalan di¤er

on grubun toplam›nda ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› %21,3 dür. 2009 y›l›nda

ise ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› %50,6

olarak gerçekleflmifltir.


Dünya ithalat› 2008 y›l›nda 96,2 milyar

ABD Dolar›na yükselmifl ve 1,8 kat

artm›flt›r. Ayn› dönemde Dünya

pazarlar›na yap›lan Türkiye ihracat› 2003

y›l›nda 147 milyon ABD Dolar›ndan, 2008

y›l›nda 704 milyon ABD Dolar›na

yükselerek 4,8 kat art›fl göstermifltir.



GGrraaffiikk 3355.. TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


3.1.4. Dünya Ticareti ve Türkiye’nin Durumu

%

2003 y›l›nda Türkiye ihracat›n›n Dünya ithalat›

içindeki pay› %0,28’den, 2008 y›l›nda %0,73’e

yükselmifltir. Planya, Vargel, Yiv, Z›vana, Brofl,

Diflli Çark vb Tezgahlar› (8461) %0,97,

Metalleri Dövme, ‹flleme, Kesme, fiataflama

Presleri, Makineleri (8462) %3,72 Metal

Sinterlenmifl Metal Kalbür, Sermetleri Talafls›z

‹flleme A. (8463) %1,15 ve Agaç, Mantar,

Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb ‹flleme

Makineleri (8465) %1,05 ile en yüksek pay

alan gruplard›r. Bu dört grup d›fl›nda kalan

toplam on grubun pay› %0,25’dir.



TTaabblloo 1100.. DDüünnyyaa TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr›› iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee’’nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2003 2008GT‹P Dünya ‹thalat› Türkiye ‹hracat› Türkiye'nin Dünya ‹thalat› Türkiye ‹hracat› Türkiye'nin

(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8456 34.523 1.6 0.05 5632.4 16.7 0.308457 41.906 0.7 0.02 9169.5 5.9 0.068458 31.474 3.8 0.12 7801.4 6.5 0.088459 23.941 4.1 0.17 4511.4 13.2 0.298460 22.865 3.9 0.17 4276.1 21.7 0.518461 13.478 4.6 0.34 2860.9 27.7 0.978462 54.396 85.7 1.57 10500.6 390.8 3.728463 9.829 2.8 0.29 1757.6 20.2 1.158464 20.085 5.6 0.28 3035.9 19.7 0.658465 47.693 16.9 0.35 8072.2 84.4 1.058466 89.800 10.4 0.12 17010.6 67.0 0.398467 121.485 5.8 0.05 20218.9 24.5 0.128468 6.916 1.6 0.23 1322.6 5.9 0.45

TOPLAM 51.8390 147.4 0.28 96169.9 704.4 0.73

GGrraaffiikk 3366.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee’’ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, TTaakk››mm TTeezzggaahhllaarr››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

Pompalar ve Kompresörler, Makine ‹malat

Sanayi içinde, 2008 y›l› verilerine göre en fazla

d›fl ticaret hacmine sahip olan üçüncü gruptur

(2,28 milyar ABD Dolar›). Pompalar ve

Kompresörlere ait GT‹P numaralar› yanda

gösterilmifltir.

Pompalar ve kompresörler d›fl ticareti sürekli

olarak aç›k vermektedir. Makine ‹malat Sanayi

içinde en fazla d›fl ticaret aç›¤› veren

gruplardand›r. 2008 y›l› d›fl ticaret aç›¤› 1.09

milyar ABD Dolar›d›r. ‹thalat›n önemli ölçüde

geriledi¤i 2009 y›l›nda ise sektörün d›fl ticaret

aç›¤› 836,8 milyon ABD Dolar› olmufltur.

Pompalar ve Kompresörler grubunun 2008 y›l›

ihracat› 0,6 milyar ABD Dolar›d›r ve Makine

‹malat Sanayi içinde en fazla ihracat yapan

gruplardand›r. ‹hracat sürekli olarak

artmaktad›r. 2008 y›l› ihracat› 2003 y›l›na göre

4,3 kat artm›flt›r. ‹hracat, 2009 y›l›nda yaklafl›k

%21 azalm›fl ve 469,4 milyon ABD Dolar›

olmufltur. Kriz sektördeki geliflmeyi olumsuz

yönde etkilemifltir.

2003-2008 y›llar› aras›nda S›v›lar için

Pompalar, S›v› Elevatörleri (8413) ve Hava-

Vakum Pompas›, Hava-Gaz Kompresörü,

Vantilatör, Aspiratör (8414) gruplar›n›n ihracat



GGrraaffiikk 3377.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.2. Pompalar ve Kompresörler

3.2.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8413 S›v›lar için Pompalar, S›v› Elevatörleri8414 Hava-Vakum Pompas›, Hava-Gaz Kompresörü, Vantilatör, Aspiratör

TTaabblloo 1111.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 200988441133 72.5 103.8 118.0 155.5 271.1 281.5 201.088441144 65.3 99.8 139.3 190.4 264.6 316.0 268.4

TOPLAM 137.8 203.6 257.3 345.9 535.7 597.5 469.4

Milyon USD

de¤erlerinin birbirlerine yak›n oldu¤u ve

benzer bir art›fl e¤ilimi gösterdi¤i

görülmektedir. 2007 y›l› hariç Hava-Vakum

Pompas›, Hava-Gaz Kompresörü, Vantilatör,

Aspiratör (8414) grubu di¤er gruba göre

ihracatta daha yüksek bir performans

göstermifltir.

2008 y›l›nda en fazla ihracat Almanya’ya

yap›lm›flt›r (%21). Rusya Federasyonu,

Romanya, A.B.D ve ‹talya en fazla ihracat

yap›lan ilk befl ülke içinde yer almaktad›r.

‹hracat›n %44’ü ilk befl ülkeye yap›lmaktad›r.


y›llar itibariyle afla¤›da gösterilmifltir. 2003-

2008 y›llar› aras›nda en az üç kere ilk beflte yer

alan ülkeler renkli olarak gösterilmifltir. S›v›lar

için Pompalar, S›v› Elevatörleri (8413)

grubunda Almanya son befl y›ld›r en fazla

ihracat yap›lan ülkedir. Bu grupta Almanya’ya

benzer olarak ABD ve ‹ngiltere’nin de son alt›

y›lda en çok ihracat yap›lan ilk befl ülke

aras›nda sürekli yer almas› önemli bir

göstergedir. Bu alt sektörün geliflmifl ülke

pazarlar›nda ya da bu ülkelerin reexport

pazarlar›nda yer edindi¤ini ve güvenirlili¤ini

art›rd›¤›n› ortaya koymaktad›r. Hava-Vakum

Pompas›, Hava-Gaz Kompresörü, Vantilatör,



GGrraaffiikk 3388.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 3399.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

Aspiratörlerde (8414) Romanya, Almanya ve

Rusya Federasyonu en fazla ihracat yap›lan

pazarlar olarak öne ç›kmaktad›r. Almanya,

Romanya ve Rusya Federasyonu son alt› y›lda

en yüksek ihracat yap›lan ilk befl ülke aras›nda

sürekli yer alm›flt›r.

Pompalar ve Kompresörler grubunda 2008 y›l›

ithalat› 1,68 milyar ABD Dolar›d›r ve Makine

‹malat Sanayi içinde en fazla ithalat yap›lan

ikinci gruptur. Ekonomik krizin etkisiyle 2009

y›l›nda 1,3 milyar ABD Dolar›’na gerileyen

ithalat, 2003 ile 2008 y›llar› aras›nda ise

sürekli olarak artm›flt›r. 2008 y›l› ithalat› 2003

y›l›na göre 2,9 kat daha fazla gerçekleflmifltir.

Hava-Vakum Pompas›, Hava-Gaz

Kompresörü, Vantilatör, Aspiratör (8414)

grubu ithalat› S›v›lar için Pompalar, S›v›

Elevatörleri (8413) grubundan daha yüksek

düzeydedir ve her iki grubun ithalat› son y›l

hariç sürekli art›fl e¤ilimi göstermifltir.



TTaabblloo 1122.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


3.2.2. ‹thalat

TTaabblloo 1133.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098413 275.7 375.4 421.2 513.5 611.3 715.9 553.18414 299.9 500.8 539.5 664.3 874.5 971.3 753.1

TOPLAM 575.6 876.2 960.7 1,177.8 1,485.8 1,687.2 1,306.2

Fransa

2003 2004 2005 2006 2007 2008

Pompalar ve Kompresörler grubunun

toplam›nda ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›

2003 y›l›nda %23,9’dan 2008 y›l›nda %35,4’e

yükselmifltir. 2009 y›l›nda ise %35,9 düzeyinde

kalm›flt›r. S›v›lar için Pompalar, S›v›

Elevatörlerinin (8413), Hava-Vakum Pompas›,

Hava-Gaz Kompresörü, Vantilatör,

Aspiratörlerine (8414) göre ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› biraz daha yüksektir.

2008 y›l›nda en fazla ithalat Almanya’dan

yap›lm›flt›r (%19). Almanya’y› Çin, ‹talya,

Fransa ve A.B.D izlemektedir. ‹lk befl ülkeden

yap›lan ithalat toplam ithalat›n %58’ini

oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 4400.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 4411.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


Milyon USD


Dünya ithalat› 2008 y›l›nda 104,3 milyar ABD

Dolar›na yükselmifl ve 1,9 kat artm›flt›r. Ayn›

dönemde Dünya pazarlar›na yap›lan Türkiye

ihracat› 2003 y›l›nda 137,8 milyon ABD

Dolar›ndan, 2008 y›l›nda 597,5 milyon ABD

Dolar›na yükselerek 4,3 kat art›fl göstermifltir.



GGrraaffiikk 4422.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 1144.. DDüünnyyaa PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee’’nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8413 24423.2 72.5 0.30 49014.7 281.5 0.578414 30240.0 65.3 0.22 5.5323.8 316.0 0.57

TOPLAM 54663.2 137.8 0.25 104338.5 597.5 0.57

%

2008 y›l›nda Dünya’da en fazla ithalat yapan

ülkeler A.B.D, Çin, Almanya, ‹talya, ‹ngiltere,

Fransa gibi sanayileflmifl ülkelerdir. Pompalar

ve Kompresörler grubunda en fazla ithalat

yapan ilk befl ülke Dünya toplam ithalat›n›n

%39,3 ünü gerçeklefltirmifltir. En fazla ithalat

yapan ilk befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,55’ini

Türkiye’den karfl›lam›fllard›r. Dünyada en çok

ithalat yapan ilk befl ülke içinde yer alan ABD,

Almanya, ‹talya, ‹ngiltere son y›llarda

Türkiye’nin ihracat yapt›¤› ilk befl ülke içinde

yer almaktad›r. Türkiye’nin bu grupta dünyada

en çok ithalat yapan ilk befl ülkedeki pazar

pay›n› sadece %0,1 oran›nda art›rmas› bile,

sektörün ihracat›nda yaklafl›k 41 milyon ABD

Dolar› art›fl ile %7’lik bir büyüme

sa¤layabilecektir.


içindeki pay› % 0,25’den, 2008 y›l›nda %0,57’e

yükselmifltir.



GGrraaffiikk 4433.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee’’ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 1155.. DDüünnyyaa PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee’’nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

8413Dünya'dan Türkiye'den

‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 6923.0 14.1 12.69 0.2Almanya 4144.8 8.5 90.95 2.2Çin 3398.5 6.9 0.59 0.0Fransa 2825.5 5.8 10.12 0.4‹ngiltere 2332.2 4.8 17.51 0.8Di¤er 29390.6 60.0 149.64 0.5Dünya Toplam 49014.7 100.0 281.52 0.57


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 7423.3 13.4 18.89 0.3Çin 4765.6 8.6 2.70 0.1Almanya 4152.9 7.5 34.88 0.8Fransa 2649.8 4.8 7.99 0.3‹talya 2321.6 4.2 29.11 1.3Di¤er 34010.7 61.5 222.39 0.7Dünya Toplam 55323.8 100.0 315.96 0.6

Toplam (8413+8414)Dünya'dan Türkiye'den

Milyon USD % Milyon USD %‹lk Befl Ülke 40937.2 39.23 225.4 0.55Di¤er 63401.3 60.8 372.0 0.59Dünya Toplam 104338.5 100.0 597.5 0.57

%

‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler,

Makine ‹malat Sanayi içinde, 2008 y›l›

verilerine göre en fazla d›fl ticaret hacmine

sahip olan dördüncü gruptur (2,17 milyar ABD

Dolar›). ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan

Makine gruplar›n›n GT‹P numaralar› yanda

verilmifltir.

‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler

d›fl ticareti sürekli olarak aç›k vermektedir.

2008 y›l› d›fl ticaret aç›¤› 622 milyon ABD

Dolar›d›r. 2009 y›l›nda bu aç›k 449,1 milyon

ABD Dolar› olmufltur.


grubunun 2008 y›l› ihracat› 480 milyon ABD

Dolar›d›r. 2008 y›l› ihracat› 2003 y›l›na göre 6,4

kat artm›flt›r. ‹hracat›n art›fl e¤ilimi 2009 y›l›nda

ekonomik krizle birlikte kesintiye u¤ram›fl ve

340,1 milyon ABD Dolar›na gerilemifltir.



GGrraaffiikk 4444.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.3. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler

3.3.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8429 Dozerler, Grayder, Skreyper, Ekskavatör, Küreyici, Yükleyici vb8430 Toprak, Maden, Cevheri Tafl›ma, Ay›rma, Seçme vb ‹fl Makineleri8474 Toprak, Tafl, Metal Cevheri vb Ay›klama, Eleme vb için Makineleri

TTaabblloo 1166.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098429 22.2 17.3 20.7 40.7 87.7 111.2 73.58430 5.2 7.1 11.7 16.0 19.0 27.9 18.18474 47.7 86.2 122.0 148.1 271.9 341.6 248.5

TOPLAM 75.1 110.7 154.4 204.8 378.6 480.8 340.1

Milyon USD

Toprak, Tafl, Metal Cevheri vb Ay›klama,

Eleme vb için Makineleri (8474) en fazla

ihracat yap›lan gruptur. 2008 y›l›nda 341,6

milyon ABD Dolar› ihracat gerçeklefltirmifltir.

Bu grubu Dozerler, Grayder, Skreyper,

Ekskavatör, Küreyici, Yükleyici vb (8429)

izlemektedir ve 2008 y›l›nda 111,2 milyon

ABD Dolar› ihracat yapm›flt›r.

2008 y›l›nda en fazla ihracat Rusya

Federasyonuna yap›lm›flt›r (%14). Azerbaycan,

Libya, Cezayir ve Almanya en fazla ihracat


‹hracat›n %41’i ilk befl ülkeye yap›lm›flt›r. Türk

inflaat sektörünün faaliyet gösterdi¤i ülkeler

sektör için önemli pazarlar niteli¤indedir.




alan ülkeler renkli olarak gösterilmifltir.

Dozerler, Grayder, Skreyper, Ekskavatör,

Küreyici, Yükleyici vb (8429) grubunda

Kazakistan, Irak, Cezayir ve Hollanda’n›n

önemli pazarlar oldu¤u görülmektedir.

Toprak, Maden, Cevheri Tafl›ma, Ay›rma,

Seçme vb ‹fl Makineleri (8430) grubunda S.

Arabistan’a yap›lan ihracat öne ç›kmaktad›r.


Eleme vb için Makinelerinde (8474) Almanya,

Rusya Federasyonu ve Kazakistan önemli

pazarlard›r.



GGrraaffiikk 4455.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 4466.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

2008 y›l›na kadar sürekli artan ithalat 2008

y›l›nda ve daha sonra krizle birlikte 2009

y›l›nda önemli bir düflüfl göstermifltir. 2007

y›l›nda 1,78 milyar ABD Dolar› olan ithalat

2008 y›l›nda %38’lik düflüfl ile 1,1 milyar ABD

Dolar›na ve 2009 y›l›nda ise %28’lik düflüflle

789,2 milyon ABD Dolar›na gerilemifltir. ‹thalat

2003 y›l›na göre 2007’de 5,3 kat artm›fl daha

sonra gerilemifltir. 2008’de 2003’e göre 3,2 kat

fazla gerçekleflmifltir.


ithalat›n›n 2007 y›l›nda %66’s›, 2008 y›l›nda

%56’s› Dozerler, Grayder, Skreyper,

Ekskavatör, Küreyici, Yükleyici vb (8429)

taraf›ndan gerçeklefltirilmifltir.



TTaabblloo 1177.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


3.3.2. ‹thalat

TTaabblloo 1188.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098429 231.2 468.9 817.4 1076.3 1188.4 619.9 437.98430 26.2 24.1 112.3 199.4 217.8 169.1 133.28474 82.2 121.0 145.0 263.9 380.7 313.5 218.1

TOPLAM 339.6 613.9 1074.7 1539.6 1786.9 1102.6 789.2

2003

Ukrayna

Ukrayna

Ukrayna

Türkmenistan

2004 2005 2006 2007 2008


grubunun toplam›nda ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› 2003 y›l›nda % 22,1’den 2008

y›l›nda % 43,6’a yükselmifl ve 2009 y›l›nda da

yaklafl›k ayn› düzeyde (%43,1) kalm›flt›r.


Eleme vb için Makinelerde (8474), ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› 2003- 2007 y›llar›

aras›nda %56,1 ve %84,1 aras›nda de¤iflirken,

2008 y›l›nda ithalattaki düflüflle birlikte ihracat

ithalat› karfl›lar hale gelmifltir (%109). Dozerler,

Grayder, Skreyper, Ekskavatör, Küreyici,

Yükleyici vb (8430) ve Toprak, Maden,

Cevheri Tafl›ma, Ay›rma, Seçme vb ‹fl

Makineleri (8429) grubunda ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› 2003-2008 y›llar› aras›nda %2,5

ve %29,6 aras›nda de¤iflmifltir.

2008 y›l›nda en fazla ithalat Japonya’dan

yap›lm›flt›r (%19). Japonya’y› Almanya, ‹talya,

‹ngiltere ve Güney Kore izlemifltir. ‹lk befl

ülkeden yap›lan ithalat toplam ithalat›n

%56’s›n› oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 4477.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 4488.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


7% 78%

Milyon USD

Türkiye’den yap›lan ihracatta Toprak, Tafl,

Metal Cevheri vb Ay›klama, Eleme vb için

Makineleri (8474) grubu Dünya ‹nflaat ve

Madencilikte Kullan›lan Makineler ithalat›

içinde en fazla pay alan gruptur.


ülkeler A.B.D, Kanada, Rusya Federasyonu,

Çin, Avustralya, Fransa gibi ülkelerdir. ‹nflaat

ve Madencilikte Kullan›lan Makineler

grubunda en fazla ithalat yapan ilk befl ülke

Dünya toplam ithalat›n›n % 32,5 ini

gerçeklefltirmektedir. En fazla ithalat yapan ilk

befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,42’sini Türkiye’den

karfl›lam›fllard›r.


Eleme vb için Makineleri (8474) grubunda










yükselmifltir.



GGrraaffiikk 4499.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 1199.. DDüünnyyaa ‹‹nnflflaaaatt MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee’’nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8429 18047.4 22.2 0.12 45263.4 111.2 0.258430 3321.0 5.2 0.16 13241.2 27.9 0.218474 5919.6 47.7 0.81 17848.9 341.6 1.91

TOPLAM 27287.9 75.1 0.28 76353.5 480.8 0.63

%

dünyada en çok ithalat yapan ilk befl ülke

aras›nda yer alan Rusya Federasyonu ve

Almanya pazarlar›nda Türkiye’nin pay›

s›ras›yla %3,6 ve %2,8 düzeyindedir. Bu

pazarlarda küçümsenemeyecek bir pay

yakalayan ve süreklilik sa¤layan söz konusu

alt sektör, bu hedef pazarlarda desteklenmesi

durumunda daha h›zl› biçimde pazar pay›n›

art›rma olana¤› bulabilecektir.



GGrraaffiikk 5500.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee’’ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)) ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 2200.. DDüünnyyaa ‹‹nnflflaaaatt MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee’’nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 3660.4 8.1 0.06 0.002Kanada 3237.8 7.2 0.00 0.000Rusya Fed. 2834.5 6.3 4.79 0.169Hollanda 2241.5 5.0 3.51 0.157Avustralya 2110.8 4.7 0.00 0.000Di¤er 31178.3 68.9 102.87 0.330Dünya Toplam 45263.4 100.0 111.24 0.246


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Rusya Fed. 1606.82 12.1 0.83 0.05Hindistan 1197.49 9.0 0.00 0.00A.B.D 1174.04 8.9 0.11 0.01Çin 751.43 5.7 0.00 0.00Avustralya 646.61 4.9 0.00 0.00Di¤er 7864.79 59.4 26.99 0.34Dünya Toplam 13241.20 100.0 27.93 0.21


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Rusya Fed. 1745.4 9.8 62.77 3.6A.B.D 1265.9 7.1 3.54 0.3Çin 866.2 4.9 1.69 0.2Almanya 749.3 4.2 20.88 2.8Fransa 733.8 4.1 6.89 0.9Di¤er 12488.4 70.0 245.84 2.0Dünya Toplam 17848.9 100.0 341.60 1.9

Toplam (8429+8430+8474)Dünya'dan Türkiye'den


%

Sektörün 2008 y›l› ihracat› 654 milyon ABD

Dolar›d›r ve Makine ‹malat Sanayi içinde en

fazla ihracat yapan gruplardand›r. ‹hracat

sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l› ihracat›

2003 y›l›na göre 3,7 kat artm›flt›r. 2009 y›l›nda

sektör ihracat› %13 düflüflle 568,7 milyon ABD

Dolar›na gerilemifltir.

2008 y›l›nda, Buzdolaplar›, Dondurucular,

So¤utucular, Is› Pompalar› (8418) ihracat›,

grubun toplam ihracat›n›n %85’idir. Bu grup

sürekli art›fl e¤ilimi gösterirken bu durum

Klima Cihazlar›-Vantilatörlü, Is›, Nem

De¤ifltirme Tertibatl› (8415) makinelerde

görülmemektedir.

Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri

grubu 2008 y›l› d›fl ticareti toplam 1,28 milyar

ABD Dolar›d›r. Endüstriyel Klimalar ve

So¤utma Makineleri GT‹P numaralar› afla¤›da

verilmifltir. Ev tipi klimalar ve so¤utucular bu

çal›flma kapsam›na al›nmam›flt›r.


d›fl ticareti dengeli bir seyir izlemektedir. 2008

y›l› d›fl ticaret fazlas› 21,8 milyon ABD

Dolar›d›r. 2009 y›l›nda ise sektörün d›fl ticareti

128,8 milyon ABD Dolar› fazla vermifltir.



GGrraaffiikk 5511.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.4. Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri

3.4.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8415* Klima Cihazlar›-Vantilatörlü, Is›, Nem De¤ifltirme Tertibatl›8418** Buzdolaplar›, Dondurucular, So¤utucular, Is› Pompalar›

** 884411551100,, 884411552200 **** 884411882211,, 884411882299,, 884411885500,, 884411889911 hhaarriiçç

TTaabblloo 2211.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098415 69.9 88.3 70.7 42.1 42.1 97.2 83.18418 104.6 144.0 179.8 292.7 557.8 556.8 485.6

TOPLAM 174.5 232.2 250.5 334.8 599.8 654.0 568.7

Milyon USD

2008 y›l› ithalat› 632 milyon ABD Dolar›d›r.

2009 y›l›nda ise ithalat 439,9 milyon ABD

Dolar›na gerilemifltir. Son kriz y›l› hariç ithalat

2003-2008 y›llar› aras›nda sürekli olarak

artm›flt›r. 2008 y›l› ithalat› 2003 y›l›na göre 3,3

kat daha fazla gerçekleflmifltir.

2008 y›l›nda en fazla ihracat ‹ngiltere’ye

yap›lm›flt›r (%11). Fransa, Almanya, Irak ve

‹talya en fazla ihracat yap›lan ilk befl ülke

içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %37’si ilk befl

ülkeye yap›lmaktad›r.



GGrraaffiikk 5522.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 5533.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.4.2. ‹thalat

TTaabblloo 2222.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098415 113.9 140.7 147.9 184.6 272.6 335.5 230.28418 78.7 112.8 123.5 167.7 226.6 296.7 209.7

TOPLAM 192.5 253.4 271.4 352.3 499.3 632.2 439.9

Milyon USD

Klima Cihazlar›-Vantilatörlü, Is›, Nem

De¤ifltirme Tertibatl› (8415) grubunun ithalat›

Buzdolaplar›, Dondurucular, So¤utucular, Is›

Pompalar› (8418) grubundan yüksektir ve her

iki grubun ithalat› son y›la kadar sürekli art›fl

e¤ilimi göstermifltir.

2008 y›l›nda en fazla ithalat Çin’den yap›lm›flt›r

(%20). Bu ülkeyi ‹talya, G. Kore, Tayland ve

Japonya izlemektedir. ‹lk befl ülkeden yap›lan

ithalat toplam ithalat›n %53’ünü

oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 5544.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 5555.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

6%

Milyon USD



karfl›lama oran› 2003 y›l›nda %90,6’dan 2008

y›l›nda %103,5’e ve 2009 y›l›nda ise %129,3’e

yükselmifltir. Buzdolaplar›, Dondurucular,

So¤utucular, Is› Pompalar›nda (8418) 2008

y›l›nda %187,7 olan oran, Klima Cihazlar›-

Vantilatörlü, Is›, Nem De¤ifltirme Tertibatl›

(8415) makinelerde %29’dur. Di¤er bir ifade

ile Türkiye 8418 grubunda net ihracatç›, 8415

grubunda ise net ithalatç› konumundad›r.

2003 y›l›nda 25 milyar ABD Dolar› olan Dünya

ithalat› 2008 y›l›nda 45,3 milyar ABD Dolar›na

yükselmifl ve 1,8 kat artm›flt›r. Ayn› dönemde

Dünya pazarlar›na yap›lan Türkiye ihracat›

2003 y›l›nda 174,5 milyon ABD Dolar›ndan,

2008 y›l›nda 654 milyon ABD Dolar›na




3.4.3. ‹hracat›n ‹htalat› Karfl›lama Oran›


GGrraaffiikk 5566.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 2233.. DDüünnyyaa EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuuKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 841510, 841520, ** 841821, 841829, 841850, 841891 hariç


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8415 11983.6 69.9 0.58 19404.6 97.2 0.508418 12973.1 104.6 0.81 25848.1 556.8 2.15

TOPLAM 24956.7 174.5 0.70 45252.7 654.0 1.45

%


içindeki pay› % 0,7’den, 2008 y›l›nda % 1,4’e

yükselmifltir. Buzdolaplar›, Dondurucular,

So¤utucular, Is› Pompalar› (8418) grubunun

pay› 2008 y›l›nda % 2,15 gibi önemli bir

de¤erdir.

Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri, 2008 y›l›

verilerine göre 1,23 milyar ABD Dolar› d›fl

ticaret hacmine sahiptir. Tekstil ve

Konfeksiyon Makineleri gruplar›n›n GT‹P

numaralar› yanda verilmifltir.

Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri d›fl ticareti

sürekli olarak aç›k vermektedir. 2008 y›l› d›fl

ticaret aç›¤› 825,4 milyon ABD Dolar›d›r. Bu

aç›k, ekonomik krize ba¤l› olarak durma

noktas›na gelen yat›r›mlar nedeniyle çok

önemli ölçüde düflerek 2009 y›l›nda 261

milyon ABD Dolar› düzeyine inmifltir.



3.5. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri

GGrraaffiikk 5577.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 841510, 841520, ** 841821, 841829, 841850, 841891 hariç

* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

GT‹P Aç›klama8444 Dokuma Maddelerinden Lif imal Eden, Dokuyan, Kesen Makineler8445 Dokuma Maddelerinden Lif imal Eden, Dokuyan, Kesen Makineler8446 Dokuma Tezgahlar› (Makineleri)8447 Örgü Tezgahlar›, Gipür, Tül, Dantela, File imali Makine, Cihazlar›8448 Yard›mc› Tekstil Makine, Cihazlar› Ve Aksam-Parçalar8449 Keçe, Dokusuz Mensucat imaline, Finisajine Mahsus Makineler8451 Dokuma Maddelerini Y›kama, Kurutma, Ütüleme Makina ve Cihazlar›8452 Dikifl Makineleri, Mobilyalar›, ‹¤neleri, Aksam ve Parçalar›

%

2008 y›l› ihracat› 200 milyon ABD Dolar›d›r.

2009 y›l›nda da krize karfl›n fazla de¤iflmemifl

ve 198,7 milyon ABD Dolar› düzeyinde kalma

baflar›s›n› göstermifltir.

2008 y›l›nda Dokuma Maddelerini Y›kama,

Kurutma, Ütüleme Makina ve Cihazlar› (8451)

ve Dokuma Maddelerinden Lif ‹mal Eden,

Dokuyan, Kesen Makineler (8445) toplam

ihracat›n %56’s›n› oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 5588.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.5.1. ‹hracat

TTaabblloo 2244.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098444 0.02 2.6 1.1 3.7 4.4 2.2 3.98445 10.8 24.5 28.2 46.9 27.1 55.7 54.18446 7.5 15.5 26.0 12.5 14.7 24.6 26.88447 9.1 7.3 15.2 23.8 25.2 18.7 26.88448 6.2 8.7 10.7 14.2 21.5 21.6 23.08449 0.1 0.1 3.8 0.1 0.3 4.2 0.28451 24.3 33.4 50.7 62.0 60.6 56.6 50.68452 7.2 10.0 9.6 16.2 19.4 16.8 13.3

TOPLAM 65.2 102.0 145.4 179.4 173.3 200.4 198.7

* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

Milyon USD





Dokuma Maddelerinden Lif imal Eden,

Dokuyan, Kesen Makinelerin (8444) ve

Dokuma Tezgahlar›n›n (8446) M›s›r pazar›n›n

önemi son y›llarda artm›flt›r. M›s›r’a yap›lan

ihracatta Türk yat›r›mc›lar›n M›s›r’a

yönelmeleri de önemli rol oynam›flt›r.

Dokuma Tezgahlar›nda (8446) Hindistan en

fazla ihracat yap›lan ülkedir. Y›kama,

a¤artma/boyama makinelerinde ise (845140)

Bangladefl son alt› y›lda en fazla ihracat

yap›lan ülkedir.

2008 y›l›nda en fazla ihracat M›s›r’a yap›lm›flt›r

(%11). Etiyopya, Bangladefl, Almanya ve Çin

en fazla ihracat yap›lan ilk befl ülke içinde yer

almaktad›r. ‹hracat›n %38’i ilk befl ülkeye

yap›lmaktad›r.



GGrraaffiikk 5599.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 6600.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD



TTaabblloo 2255.. TTüürrkkiiyyee ‹‹hhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


M›s›r

Türkmenistan

G. Afrika

Irak

8445

Romanya

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri ithalat›

düflüfl e¤ilimi göstermektedir. 2003 y›l›nda

2,32 milyar ABD Dolar› olan ithalat takip eden

y›llarda 2 milyar ABD Dolar›n›n alt›na

gerilemifl ve 2008 y›l›nda 1,03 milyar ABD

Dolar› olarak gerçekleflmifltir. 2009 y›l›nda ise

ekonomik krizle birlikte 459,7 milyon ABD

Dolar›na düflmüfltür.

2008 y›l›nda, Tekstil ve Konfeksiyon

Makineleri ithalat›n›n %56’s› Dokuma

Maddelerinden Lif imal Eden, Dokuyan, Kesen

Makineler (8445), Örgü Tezgahlar›, Gipür, Tül,

Dantela, File imali Makine, Cihazlar› (8447) ve

Dokuma Tezgahlar›-Makineleri (8446)

taraf›ndan gerçeklefltirilmifltir.



* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

3.5.2. ‹thalat

TTaabblloo 2266.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098444 76.1 39.1 23.7 20.3 54.5 42.8 22.08445 555.0 484.8 389.5 230.7 675.8 211.7 74.18446 378.4 306.5 290.7 300.5 208.7 161.7 39.88447 550.3 390.9 291.1 239.1 292.3 195.2 78.38448 221.0 226.0 192.0 181.4 212.7 155.4 107.78449 33.7 21.5 35.1 6.3 4.5 26.4 15.58451 268.8 238.9 264.1 194.9 157.0 124.0 63.58452 201.3 140.7 137.8 127.4 147.9 108.6 58.7

TOPLAM 2284.5 1848.5 1624.1 1300.8 1753.5 1025.8 459.7

Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri grubunun

toplam›nda ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›

2003 y›l›nda %2,9’dan 2008 y›l›nda %19,5’e

yükselmifltir. Dokuma Maddelerini Y›kama,

Kurutma, Ütüleme Makina ve Cihazlar› (8451)

ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›n›n en yüksek

oldu¤u gruptur. Bu oran 2008 y›l›nda %46

olmufltur ve sürekli art›fl e¤ilimi

göstermektedir. 2009 y›l›nda ihracatta fazla

daralma yaflanmamas›na karfl›n ithalattaki h›zl›

düflüfl, sektörün ihracat›n›n ithalat›n› karfl›lama

oran›n› %43,2’ye yükseltmifltir.


yap›lm›flt›r (%27). Almanya’y› ‹talya, ‹sviçre,

Belçika ve Japonya izlemektedir. ‹lk befl


%72’sini oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 6611.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 6622.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


Milyon USD


Dünya ithalat› yaklafl›k 25 milyon ABD Dolar›

artarak 2008 y›l›nda 19,17 milyar ABD Dolar›

olarak gerçekleflmifltir. 2003-2008 döneminde

di¤er gruplarda 2-3 kat art›fl olarak

gerçekleflen Dünya ‹thalat› art›fl›n›n bu grupta

s›n›rl› kalmas› dikkat çekicidir. Ayn› dönemde



2008 y›l›nda 200,4 milyon ABD Dolar›na

yükselerek 3,1 kat art›fl göstermifltir. 2003

y›l›nda Türkiye ihracat›n›n Dünya ithalat›

içindeki pay› %0,34’den, 2008 y›l›nda %1,05 e

yükselmifltir.



GGrraaffiikk 6633.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

TTaabblloo 2277.. DDüünnyyaa TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8444 993.0 0.0 0.00 732.1 2.2 0.318445 2739.6 10.8 0.40 2737.4 55.7 2.048446 2143.6 7.5 0.35 1615.3 24.6 1.528447 2936.6 9.1 0.31 3130.1 18.7 0.608448 3645.2 6.2 0.17 3812.3 21.6 0.578449 347.8 0.1 0.02 592.7 4.2 0.718451* 2595.8 24.3 0.94 2861.0 56.6 1.988452 3744.7 7.2 0.28 3690.5 16.8 0.45

TOPLAM 19146.3 65.2 0.34 19171.5 200.4 1.05

%

Türkiye’den yap›lan ihracatta Dokuma

Maddelerinden Lif imal Eden, Dokuyan, Kesen

Makinelerin (8445) ve Dokuma Maddelerini

Y›kama, Kurutma, Ütüleme Makine ve

Cihazlar›n›n (8451) Dünya Tekstil ve

Konfeksiyon Makineleri ‹thalat› içindeki pay›

2008 y›l›nda yaklafl›k %2 olarak

gerçekleflmifltir.



GGrraaffiikk 6644.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

%




‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 370.1 50.5 0.00 0.00A.B.D 78.8 10.8 0.00 0.00Hindistan 49.5 6.8 0.05 0.09Türkiye 42.8 5.8 0.00 0.00Rusya Fed. 29.1 4.0 0.00 0.00Di¤er 161.8 22.1 2.19 1.35Dünya Toplam 732.1 100.0 2.24 0.31


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 747.4 27.3 4.42 0.59Hindistan 542.7 19.8 0.00 0.00Türkiye 211.7 7.7 - -Pakistan 130.2 4.8 0.31 0.24Brezilya 105.5 3.9 0.71 0.67Di¤er 999.9 36.5 50.30 5.03Dünya Toplam 2737.4 100.0 55.73 2.04


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 613.4 38.0 6.88 1.12Hindistan 229.9 14.2 3.91 1.70Türkiye 161.7 10.0 - -Pakistan 66.7 4.1 0.19 0.28Brezilya 66.2 4.1 0.00 0.00Di¤er 477.5 29.6 13.60 2.85Dünya Toplam 1615.3 100.0 24.59 1.52


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 1057.6 33.8 0.15 0.01Hindistan 332.5 10.6 2.06 0.62Hong Kong 316.2 10.1 0.27 0.08Türkiye 195.2 6.2 - -A.B.D 142.7 4.6 0.02 0.02Di¤er 1086.0 34.7 16.18 1.49Dünya Toplam 3130.1 100.0 18.68 0.60


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Almanya 466.4 12.2 3.18 0.68Çin 425.6 11.2 0.14 0.03A.B.D 254.5 6.7 2.00 0.78‹talya 252.4 6.6 0.53 0.21Japonya 232.8 6.1 0.04 0.02Di¤er 2180.6 57.2 15.67 0.72Dünya Toplam 3812.3 100.0 21.56 0.57

TTaabblloo 2288.. DDüünnyyaa TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 98.4 16.6 0.000 0.00Rusya Fed. 75.9 12.8 0.001 0.00Brezilya 65.7 11.1 0.000 0.00Çin 64.6 10.9 0.000 0.00Meksika 42.2 7.1 0.000 0.00Di¤er 246.0 41.5 4.232 1.72Dünya Toplam 592.7 100.0 4.233 0.71


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 490.0 17.1 0.17 0.03Hindistan 214.8 7.5 3.49 1.62A.B.D 122.2 4.3 0.65 0.53Fransa 95.3 3.3 0.34 0.36Polonya 93.5 3.3 0.33 0.35Di¤er 1845.3 64.5 51.62 2.80Dünya Toplam 2861.0 100.0 56.60 1.98


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 510.66 13.8 0.00 0.00Singapur 267.13 7.2 0.00 0.00Hong Kong 249.82 6.8 0.00 0.00Çin 234.08 6.3 0.28 0.12Almanya 211.42 5.7 0.62 0.29Di¤er 2217.37 60.1 15.85 0.71Dünya Toplam 3690.5 100.0 16.76 0.45

Toplam (8444+8445+8446+8447+8448+8449+8451+8452)

Dünya'dan Türkiye'denMilyon USD % Milyon USD %

‹lk Befl Ülke 9957.1 51.9 30.8 0.31Di¤er 9214.4 48.1 169.6 1.84Dünya Toplam 19171.5 100.0 200.4 1.05

2008 y›l›nda Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri


Dünya toplam ithalat›n›n %52’sini


befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,3’ünü Türkiye’den


Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus

Makineler d›fl ticareti 2008 y›l› verilerine göre

1,19 milyar ABD Dolar›d›r. Ka¤›t ‹maline ve

Matbaac›l›¤a Mahsus Makinelerin GT‹P

numaralar› yanda verilmifltir.


Makineler d›fl ticareti sürekli olarak aç›k

vermektedir. Makine ‹malat Sanayi içinde en

fazla d›fl ticaret aç›¤› veren gruplardand›r. D›fl

ticaret aç›¤› 2008 y›l›nda 1.04 milyar ABD

Dolar› olurken, ekonomik kriz ile birlikte 2009

y›l›nda 640,6 milyon ABD Dolar›’na

düflmüfltür.

2008 y›l› ihracat› 77,9 milyon ABD Dolar›’d›r

ve Makine ‹malat Sanayi içinde en az ihracat

yapan gruplardand›r. Buna karfl›n, 2008 y›l›

ihracat› 2003 y›l›na göre 4,4 kat artm›flt›r.

‹hracat, 2009 y›l›nda 64,9 milyon ABD Dolar›

olmufltur.



3.6. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler

3.6.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8439 Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t, Karton imaline Mahsus Makine ve Cihazlar8440 Cilt Makinalar›, Forma, Yaprak Dikme Makineleri8441 Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t ‹flleme, Kesme Makine ve Cihazlar›8442 Matbaa Harfi, Klifle vb Malzeme Haz›rlay›c› Makine ve Cihazlar8443 Matbaac›l›¤a Mahsus Bask› Makineleri, Yard›mc› Makineler

GGrraaffiikk 6655.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 2299.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098439 2.5 2.9 4.1 4.1 4.7 10.2 5.48440 0.5 0.7 0.8 0.6 3.8 1.9 1.98441 6.4 7.5 12.0 9.6 21.3 24.0 14.28442 2.0 2.4 3.7 4.5 6.8 8.2 7.78443 6.3 7.9 15.4 16.0 30.5 33.6 35.7

TOPLAM 17.7 21.3 36.0 34.8 67.0 77.9 64.9

34.8

Milyon USD

Matbaac›l›¤a Mahsus Bask› Makineleri,

Yard›mc› Makineler (8443) ve Ka¤›t Hamuru,

Ka¤›t ‹flleme, Kesme Makine ve Cihazlar›

(8441) 2008 y›l›nda grup ihracat›n›n %73,9’unu

gerçeklefltirmifltir.


yap›lm›flt›r (%14). ‹ran, Rusya Federasyonu,

Avusturya ve K›br›s en fazla ihracat yap›lan ilk

befl ülke içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %40’›

ilk befl ülkeye yap›lm›flt›r.





Matbaa harfi, klifle vb malzeme haz›rlay›c›

makine ve cihazlarda (8442) ‹ran son alt› y›lda

en fazla ihracat yap›lan ülkedir. Matbaac›l›¤a

mahsus bask› makineleri, yard›mc›

makinelerinde (8443) Almanya ön plana

ç›kmaktad›r.



GGrraaffiikk 6666.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 6677.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD



yap›lan gruplardan biridir. ‹thalat sürekli

olarak artmaktad›r. 2008 y›l› ithalat› 2003 y›l›na

göre 3,7 kat daha fazla gerçekleflmifltir.

Yat›r›mlar›n 2009 y›l›nda ekonomik kriz

nedeniyle kesintiye u¤ramas› sonucu ithalat

bir önceki y›la göre %37 düflerek 705,5 milyon




TTaabblloo 3300.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


3.6.2. ‹thalat

TTaabblloo 3311.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098439 38.8 28.8 38.0 86.0 143.9 81.2 45.48440 14.7 24.1 28.2 60.8 54.3 18.4 9.78441 56.7 63.8 130.5 99.9 133.4 182.6 85.88442 15.3 18.8 14.8 19.2 34.6 55.1 35.48443 178.6 261.0 315.2 321.5 811.1 777.2 529.2

TOPLAM 304.1 396.5 526.7 587.3 1177.3 1114.5 705.5

2003 2004 2005 2006 2007

Ukrayna

2008

Türkmenistan

Türkmenistan

2008 y›l›nda, Matbaac›l›¤a Mahsus Bask›

Makineleri, Yard›mc› Makinelerin ithalat›

(8443) tüm grubun %70’ini oluflturmaktad›r.

Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t ‹flleme, Kesme Makine ve

Cihazlar› (8441) ithalatta ikinci s›rada yer

almaktad›r.


yap›lm›flt›r (%23). Almanya’y› Çin, Japonya,

‹talya ve A.B.D izlemektedir. ‹lk befl ülkeden

yap›lan ithalat toplam ithalat›n %67’sini

oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 6688.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 6699.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD


Makineler grubunun toplam›nda ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› 2003 y›l›nda %5,8’den

2008 y›l›nda %7’e yükselmifltir. Ka¤›t Hamuru,

Ka¤›t, Karton imaline Mahsus Makine ve

Cihazlar›nda (8439), Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t

‹flleme, Kesme Makine ve Cihazlar›nda (8441)

ve Matbaa Harfi, Klifle vb Malzeme Haz›rlay›c›

Makine ve Cihazlar›nda (8442) ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› %12,6 ile %15 aras›nda

de¤iflmektedir. 2009 y›l›nda Ka¤›t Hamuru,

Ka¤›t, Karton imaline Mahsus Makine ve

Cihazlar›nda (8439) hariç tüm gruplarda

ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› yükselmifltir.


ithalat› 2008 y›l›nda 125 milyar ABD Dolar›na



2003 y›l›nda 17,7 milyon ABD Dolar’dan, 2008

y›l›nda 77,9 milyon ABD Dolar›na yükselerek

4,4 kat art›fl göstermifltir.





GGrraaffiikk 7700.. KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 3322.. DDüünnyyaa KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8439 3790.5 2.5 0.07 5447.3 10.2 0.198440 951.5 0.5 0.06 1797.1 1.9 0.108441 3399.0 6.4 0.19 5106.7 24.0 0.478442 1522.9 2.0 0.13 2389.9 8.2 0.348443 11331.7 6.3 0.06 110241.2 33.6 0.03

TOPLAM 20995.6 17.7 0.08 124982.1 77.9 0.06

%


içindeki pay› %0,08’den, 2008 y›l›nda %0,06’ya

gerilemifltir. 2008 y›l›nda Türkiye’den yap›lan

ihracatta Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t ‹flleme, Kesme

Makine ve Cihazlar›n›n (8441) Dünya ithalat›

içindeki pay› %0,47’dir. Bu grubu %0,34 ile

Matbaa Harfi, Klifle vb Malzeme Haz›rlay›c›

Makine ve Cihazlar (8442) izlemektedir.



GGrraaffiikk 7711.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%


Makineler Dünya ‹thalat› içinde ilk befle giren

ülkeler, toplam Dünya ithalat›n›n %52,6’s›n›

yapmaktad›rlar. Dünya ithalat›nda ilk befle

giren ülkeler ithalatlar›n›n %0,03’ünü

Türkiye’den yapmaktad›rlar.




‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 1305.5 24.0 0.00 0.00A.B.D 452.8 8.3 0.20 0.04Almanya 360.8 6.6 0.69 0.19Japonya 278.1 5.1 0.00 0.00Rusya Fed. 218.9 4.0 1.33 0.61Di¤er 2831.2 52.0 7.99 0.28Dünya Toplam 5447.3 100.0 10.21 0.19


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 211.3 11.8 0.00 0.00Almanya 201.5 11.2 0.07 0.04‹ngiltere 121.5 6.8 0.06 0.05Fransa 88.1 4.9 0.00 0.00‹talya 86.7 4.8 0.00 0.00Di¤er 1088.0 60.5 1.75 0.16Dünya Toplam 1797.1 100.0 1.88 0.10


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 707.3 13.9 0.36 0.05Almanya 414.0 8.1 4.19 1.01Fransa 324.2 6.3 0.58 0.18Çin 289.3 5.7 0.00 0.00‹ngiltere 220.0 4.3 0.31 0.14Di¤er 3152.0 61.7 18.56 0.59Dünya Toplam 5106.7 100.0 23.99 0.47


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Belçika 356.9 14.9 0.00 0.00Almanya 218.1 9.1 1.23 0.56A.B.D 173.2 7.2 0.00 0.00Fransa 131.3 5.5 0.00 0.00‹sviçre 125.0 5.2 0.00 0.00Di¤er 1385.3 58.0 7.00 0.51Dünya Toplam 2389.9 100.0 8.24 0.34


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 21058.6 19.1 0.03 0.00Almanya 13513.1 12.3 4.95 0.04Hollanda 11903.3 10.8 1.29 0.01Çin 7251.3 6.6 0.20 0.00Fransa 5700.5 5.2 2.89 0.05Di¤er 50814.4 46.1 24.20 0.05Dünya Toplam 110241.2 100.0 33.56 0.03

Toplam (8439+8440+8441+8442+8443)Dünya'dan Türkiye'den

Milyon USD % Milyon USD %‹lk Befl Ülke 65711.2 52.6 18.4 0.03Di¤er 59270.9 47.4 59.5 0.10Dünya Toplam 124982.1 100 77.9 0.06

TTaabblloo 3333.. DDüünnyyaa KKaa¤¤››tt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaaacc››ll››¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr iitthhaallaatt››nnddaaiillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Türbinler ve Turbojetler grubunun toplam d›fl

ticareti 1,15 milyar ABD Dolar›d›r. Türbinler ve

Turbojetler grubuna ait GT‹P numaralar›

yanda verilmifltir.

Türbinler ve Turbojetler grubu 2008 y›l› d›fl

ticaret aç›¤› 119,5 milyon ABD Dolar›d›r. 2009

y›l›nda ithalatta yaflanan yüksek oranl› art›fl ve

ihracattaki daralma, d›fl ticaret aç›¤›n› 873,4

milyon ABD Dolar›na ç›karm›flt›r.

2008 y›l› ihracat› 519 milyon ABD Dolar›d›r.



y›l›nda ise h›zl› bir düflüflle 254,1 milyon ABD




3.7. Türbinler ve Turbojetler

3.7.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8406 Buhar Türbinleri8410 Su Türbinleri, Çarklar ve Bunlar için Regülatörler8411 Turbojetler, Di¤er Gaz Türbinleri8412 Di¤er Motorlar ve Kuvvet Has›l Eden Makineler

GGrraaffiikk 7722.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 3344.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098406 1.0 1.7 6.0 0.7 1.1 10.6 0.08410 0.2 1.0 3.1 1.5 4.0 6.3 4.28411 81.1 148.4 202.0 309.5 362.5 446.2 200.78412 25.5 12.5 20.7 29.0 49.9 56.0 49.3

TOPLAM 107.7 163.6 231.7 340.7 417.4 519.0 254.1

Milyon USD

2008 y›l›nda, Turbojetler, di¤er gaz türbinleri

(8411) tüm grup ihracat›n›n % 86’s›n›

yapm›flt›r.

2008 y›l›nda en fazla ihracat A.B.D.’ye

yap›lm›flt›r (%42). ‹ngiltere, Fransa, Singapur

ve Almanya en fazla ihracat yap›lan ilk befl

ülke içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %73’ü ilk

befl ülkeye yap›lm›flt›r.





Turbojetler, di¤er gaz türbinlerinde (8411)

A.B.D en fazla ihracat yap›lan ülkedir.

‹ngiltere, Fransa ve Hollanda son alt› y›lda en

fazla ihracat yap›lan ilk befl ülke aras›nda

sürekli yer alan pazarlard›r. Di¤er gruplarda

Almanya önemli bir pazar durumundad›r.

Di¤er motorlar ve kuvvet has›l eden makineler

(8412) grubunda Avusturya ve Almanya en

fazla ihracat yap›lan ülkelerdir.



GGrraaffiikk 7733.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 7744.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD


2008 y›l› ithalat› 2003 y›l›na göre 1,9 kat daha

fazla gerçekleflmifltir. 2009 y›l› ile birlikte

yaflanan krize karfl›n ithalat, yaklafl›k 1.13

milyar ABD Dolar› düzeyine ç›km›flt›r.



TTaabblloo 3355.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


3.7.2. ‹thalat

TTaabblloo 3366.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098406 47.9 26.9 57.5 17.5 36.9 47.9 265.78410 24.3 37.5 9.0 20.8 50.5 101.6 145.98411 237.6 276.7 346.0 196.8 207.4 390.5 599.28412 29.8 26.0 41.6 56.5 81.8 98.5 116.8

TOPLAM 339.7 367.1 454.1 291.6 376.6 638.5 1127.5

‹spanya

2003 2004 2005 2006 2007 2008

2008 y›l›nda, Turbojetler, di¤er gaz türbinleri

(8411) tüm grup ithalat›n›n %61’ini


2008 y›l›nda en fazla ithalat A.B.D.’den

yap›lm›flt›r (%31). Almanya, Fransa, Çin ve

‹sviçre en fazla ithalat yap›lan ilk befl ülke

içinde yer almaktad›r. ‹lk befl ülkeden yap›lan

ithalat toplam ithalat›n %73’ünü

oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 7755.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 7766.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

Türbinler ve Turbojetler grubunun toplam›nda

ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› 2003 y›l›nda

% 31,7’den 2008 y›l›nda % 81,3’e yükselmifltir.

2008 y›l›nda, Turbojetler, di¤er gaz

türbinlerinde (8411) ihracat›n ithalat› karfl›lama

oran› %114,2’dir. Bu grubu %56,9’la Di¤er

Motorlar ve Kuvvet Has›l Eden Makineler

(8412) izlemektedir. 2009 y›l›nda tüm di¤er alt

sektörlerin tersine bu grupta ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› önemli ölçüde gerilemifltir.






Dolar›ndan, 2008 y›l›nda 519 milyon ABD




GGrraaffiikk 7777.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



TTaabblloo 3377.. DDüünnyyaa TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8406 2365.3 1.0 0.04 4989.2 10.6 0.218410 506.8 0.2 0.04 1085.7 6.3 0.588411 46079.1 81.1 0.18 80317.4 446.2 0.568412 5728.5 25.5 0.45 16013.6 56.0 0.35

TOPLAM 54679.7 107.7 0.20 102406.0 519.0 0.51

%



yükselmifltir. Bu oran Su Türbinleri, Çarklar ve

Bunlar için Regülatörler (8418) için %0,58,

Turbojetler, di¤er gaz türbinleri (8411) için

%0,56’d›r.



GGrraaffiikk 7788.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

2008 y›l›nda Türbinler ve Turbojetler


Dünya toplam ithalat›n›n %56,8’ini


befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,38’ini Türkiye’den

karfl›lam›fllard›r. Turbojetler, Di¤er Gaz

Türbinleri (8411) grubunda Türkiye ihracat›n›n

ABD ithalat› içindeki pay› %1,34 düzeyine

ç›kmaktad›r. Bu sektörde yüksek ithalat yapan

geliflmifl ülke pazarlar› Türkiye’nin de en fazla

ihracat yapt›¤› ülkeler aras›nda yer almaktad›r.

Söz konusu pazarlara yap›lan ihracatta son

y›llarda süreklili¤in yakaland›¤› göz önüne

al›nd›¤›nda Türk ürünlerinin bu pazarlarda

kendisini kabul ettirdi¤i anlafl›lmaktad›r. Bu

olumlu geliflme, sektörün söz konusu

pazarlara odaklanmas› durumunda ihracat›na

ivme kazand›rma olas›l›¤›n› yükseltmektedir.




‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 531.8 10.7 0.000 0.000Çin 510.2 10.2 0.000 0.000Almanya 453.1 9.1 0.621 0.137Hindistan 265.5 5.3 0.003 0.001Singapur 237.2 4.8 0.002 0.001Di¤er 2991.4 60.0 9.984 0.334Dünya Toplam 4989.2 100.0 10.6 0.21


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 131.0 12.1 0.0 0.00Türkiye 101.6 9.4 - -‹ngiltere 51.7 4.8 1.7 3.30A.B.D 48.6 4.5 0.024 0.05Fransa 44.0 4.0 0.0 0.00Di¤er 708.8 65.3 4.5 0.64Dünya Toplam 1085.7 100.0 6.3 0.58


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 16297.5 20.3 218.6 1.34‹ngiltere 11064.2 13.8 50.9 0.46Fransa 7792.7 9.7 48.3 0.62Almanya 6727.1 8.4 10.3 0.15Japonya 4828.7 6.0 0.0 0.00Di¤er 33607.2 41.8 118.1 0.35Dünya Toplam 80317.4 100.0 446.2 0.56


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 3522.4 22.0 1.10 0.03Çin 2544.2 15.9 0.56 0.02Rusya Fed. 1796.4 11.2 0.74 0.04Almanya 650.8 4.1 5.73 0.88‹ngiltere 519.3 3.2 0.71 0.14Di¤er 6980.5 43.6 47.14 0.68Dünya Toplam 16013.6 100.0 55.98 0.35

Toplam (8406+8410+8411+8412)Dünya'dan Türkiye'den


TTaabblloo 3388.. DDüünnyyaa TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinndduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

G›da Sanayi Makinelerine ait GT‹P numaralar›

yanda verilmifltir.

G›da Sanayi Makineleri d›fl ticareti sürekli

olarak aç›k vermektedir. 2008 y›l› d›fl ticaret

aç›¤› 335 milyon ABD Dolar›d›r. 2009 y›l›nda

ise aç›k kriz ile birlikte 197,8 milyon ABD

Dolar› düzeyine gerilemifltir.

2008 y›l› G›da Sanayi Makineleri ihracat› 384,2

milyon ABD Dolar›’d›r. ‹hracat sürekli olarak

artmaktad›r. 2008 y›l› ihracat› 2003 y›l›na göre

4,9 kat artm›flt›r. Krize karfl›n sektör

ihracat›nda 2009 y›l›nda önemli bir gerileme

yaflanmam›flt›r.



3.8. G›da Sanayi Makineleri

3.8.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8421* Santrifujle çal›flan kurutma, filtre, ar›tma cihazlar›8434 Sütçülükte kullan›lan makine ve cihazlar8435 fiarap, meyva sular› vb için kullan›lan presler, fulvarlar vb8437 Tohumlar› temizleme, ay›rma, ö¤ütme, iflleme makine ve cihazlar›8438 Yiyecek ve içecek sanayiinde kullan›lan makina ve cihazlar

* 842112, 842119, 842123, 842129, 842131 hariç

GGrraaffiikk 7799.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 3399.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 842112, 842119, 842123, 842129, 842131 hariç

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098421* 22.7 40.2 41.3 56.9 87.5 131.9 128.58434 3.0 4.9 9.9 14.1 10.4 21.0 17.08435 0.2 0.9 0.7 0.3 0.7 0.9 0.98437 36.3 56.4 81.9 74.6 114.4 160.2 156.18438 17.1 22.1 29.2 41.7 52.9 70.2 63.8

TOPLAM 79.2 124.5 163.0 187.7 265.9 384.2 366.3

Milyon USD

2008 y›l›nda en fazla ihracat Irak ve

Kazakistan’a yap›lm›flt›r. Suriye ve Almanya en

fazla ihracat yap›lan ilk befl ülke içinde yer

almaktad›r. ‹hracat›n %22’si ilk befl ülkeye

yap›lmaktad›r.




alan ülkeler renkli olarak gösterilmifltir. Krema

ay›r›c›lar›nda (ekremözler) (842111) Suriye,

Suyun filtre edilmesi/ar›t›lmas›na mahsus

cihazlarda (842121) Irak en fazla ihracat

yap›lan ülkelerdir. Sütçülükte kullan›lan

makine ve cihazlarda (8434) Fas son iki y›lda

en fazla ihracat yap›lan ülkedir. G›da Sanayi

Makineleri içinde ihracat› en yüksek olan grup

tohumlar› temizleme, ay›rma, ö¤ütme, iflleme

makine ve cihazlar›nda (8437) Kazakistan, Irak

ve Rusya Federasyonu en önemli pazard›r.

Santrifüjle çal›flan kurutma, filtre, ar›tma

cihazlar› (8421) ve Tohumlar› Temizleme,

Ay›rma, Ö¤ütme, ‹flleme Makine ve Cihazlar›

(8437) en fazla ihracat yap›lan gruplard›r.



GGrraaffiikk 8800.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 8811.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD



TTaabblloo 4400.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


Japonya

Ukrayna

Ukrayna

Umman

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan

Türkmenistan


‹thalat sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l›

ithalat› 2003 y›l›na göre 3 kat daha fazla

gerçekleflmifltir. 2009 y›l›nda ithalatta önemli

daralma yaflanm›fl ve ithalat 564,1 milyon ABD

Dolar›na inmifltir.

Santrifüjle çal›flan kurutma, filtre, ar›tma

cihazlar› (8421) 2008 y›l›nda 441 milyon ABD

Dolar› ile en fazla ithalat yap›lan gruptur ve

sürekli art›fl e¤ilimi göstermektedir. Ayn› y›l

ithalatta ikinci s›ray› 229 milyon ABD Dolar›

ile yiyecek ve içecek sanayinde kullan›lan

makine ve cihazlar (8438) alm›flt›r.


yap›lm›flt›r (%17). Almanya’y› G. Afrika,

Fransa, ‹talya ve Hollanda izlemektedir. ‹lk

befl ülkeden yap›lan ithalat toplam ithalat›n

%53’ünü oluflturmaktad›r.



3.8.2. ‹thalat

TTaabblloo 4411.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 842112, 842119, 842123, 842129, 842131 hariç

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098421* 160.9 181.1 176.7 288.3 403.5 441.1 409.28434 6.1 9.6 14.3 11.2 24.6 21.5 11.38435 1.3 2.7 6.3 11.1 10.1 4.1 3.08437 10.5 12.4 17.6 23.5 15.9 23.2 19.28438 62.8 117.0 94.8 214.1 185.0 229.2 121.3

TOPLAM 241.6 322.8 309.7 548.2 639.1 719.0 564.1

GGrraaffiikk 8822.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

G›da Sanayi Makineleri grubunun toplam›nda


%32,8’den 2008 y›l›nda %53,4’e yükselmifltir.

Tohumlar› temizleme, ay›rma, ö¤ütme, iflleme

makine ve cihazlar› (8437) ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›nda 2008 y›l›nda %689 gibi

yüksek bir orand›r. Sütçülükte kullan›lan

makine ve cihazlar›nda (8434) ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› %97,8’dir. 2009 y›l›nda tüm

gruplarda ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›

önemli ölçüde yükselmifltir.



GGrraaffiikk 8844.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


GGrraaffiikk 8833.. GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088 %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%



Dolar›na yükselmifl ve 2 kat artm›flt›r. Ayn›







yükselmifltir. Tohumlar› temizleme, ay›rma,

ö¤ütme, iflleme makine ve cihazlar› (8437)

kaleminin pay›n›n 2008 y›l›nda %11’e

yükselmesi dikkat çekicidir.



GGrraaffiikk 8855.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 4422.. DDüünnyyaa GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8421* 13898.7 22.7 0.16 28746.4 131.9 0.468434 1035.7 3.0 0.29 2018.8 21.0 1.048435 229.4 0.2 0.08 375.0 0.9 0.258437 735.1 36.3 4.94 1437.6 160.2 11.148438 5357.1 17.1 0.32 9336.2 70.2 0.75

TOPLAM 21256.0 79.2 0.37 41914.0 384.2 0.92

%


ülkeler A.B.D, Almanya, Fransa gibi ülkelerdir.

G›da Sanayi Makineleri grubunda en fazla

ithalat yapan ilk befl ülke Dünya toplam

ithalat›n›n %35,6 s›n› gerçeklefltirmifltir. En

fazla ithalat yapan ilk befl ülke ihtiyaçlar›n›n

%0,3’ünü Türkiye’den karfl›lam›fllard›r.



8421*Dünya'dan Türkiye'den

‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 4449.6 15.5 2.17 0.05Almanya 2678.8 9.3 19.31 0.72Çin 1619.9 5.6 0.10 0.01Kanada 1101.0 3.8 0.03 0.00Fransa 1049.3 3.7 0.69 0.07Di¤er 17847.9 62.1 109.58 0.61Dünya Toplam 28746.4 100.0 131.9 0.46


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Fransa 178.1 8.8 0.11 0.06Danimarka 167.4 8.3 0.00 0.00Almanya 133.9 6.6 0.08 0.06Hollanda 127.2 6.3 0.06 0.05Rusya Fed. 123.9 6.1 0.06 0.05Di¤er 1288.1 63.8 20.67 1.60Dünya Toplam 2018.8 100.0 21.0 1.04


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Almanya 36.7 9.8 0.001 0.00A.B.D 34.1 9.1 0.003 0.01Çin 33.3 8.9 0.000 0.00B.A.E 18.8 5.0 0.000 0.00Fransa 17.4 4.6 0.000 0.00Di¤er 234.7 62.6 0.94 0.40Dünya Toplam 375.0 100.0 0.9 0.25


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Nijerya 114.4 8.0 0.07 0.06Hindistan 87.0 6.1 0.85 0.98A.B.D 83.0 5.8 0.91 1.09Almanya 73.1 5.1 1.15 1.57Rusya Fed. 73.1 5.1 12.84 17.57Di¤er 1007.0 70.0 144.36 14.34Dünya Toplam 1437.6 100.0 160.18 11.14


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 763.2 8.2 0.29 0.04Rusya Fed. 622.9 6.7 2.15 0.34Fransa 469.0 5.0 0.37 0.08Almanya 466.1 5.0 2.75 0.59Meksika 395.9 4.2 0.01 0.00Di¤er 6619.1 70.9 64.67 0.98Dünya Toplam 9336.2 100.0 70.23 0.75

Toplam (8421+8434+8435+8437+8438)Dünya'dan Türkiye'den

‹lk Milyon USD % Milyon USD %‹lk Befl Ülke 14917.1 35.6 44.0 0.3Di¤er 26996.8 64.4 340.2 1.3Dünya Toplam 41914.0 100 384.2 0.9

TTaabblloo 4433.. DDüünnyyaa GG››ddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee’’nniinnDDuurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 842112, 842119, 842123, 842129, 842131 hariç

2008 y›l›nda Vanalar d›fl ticareti 1,1 milyar

ABD Dolar›d›r. Vanalar grubunun GT‹P

numaras› 8481’dir. Vanalar d›fl ticareti sürekli

olarak aç›k vermektedir. 2008 y›l› d›fl ticaret

aç›¤› 414,3 milyon ABD Dolar›d›r. Aç›k 2009

y›l›nda 286,3 ABD dolar› olmufltur.

2008 y›l› ihracat› 328,5 milyon ABD Dolar›d›r.

‹hracat sürekli art›fl e¤ilimindedir. 2008 y›l›


y›l›nda ihracat 262,4 milyon ABD Dolar›na

gerilemifltir.


yap›lm›flt›r (%15). Rusya Federasyonu, M›s›r,

‹talya ve Libya en fazla ihracat yap›lan ilk befl

ülke içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %35’i ilk

befl ülkeye yap›lm›flt›r.



3.9. Vanalar

3.9.1. ‹hracat

GGrraaffiikk 8866.. VVaannaallaarr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 4444.. VVaannaallaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098481 94.8 125.2 148.0 185.5 251.6 328.5 262.4

Milyon USD

2008 y›l› ithalat› 742,8 milyon ABD Dolar›d›r.


ithalat› 2003 y›l›na göre 2,7 kat daha fazla

gerçekleflmifltir. Krizle birlikte 2009 y›l› ithalat›



y›llar itibariyle afla¤›da verilmifltir. 2003-2008

y›llar› aras›nda en az üç kere ilk beflte yer alan

ülkeler renkli olarak gösterilmifltir. Almanya,

‹ngiltere, ‹talya ve A.B.D önemli pazarlard›r.

Son iki y›lda Rusya Federasyonu en fazla

ihracat yap›lan ikinci ülke konumuna

yükselmifltir.



GGrraaffiikk 8877.. VVaannaallaarr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 4455.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, VVaannaallaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.9.2. ‹thalat

TTaabblloo 4466.. VVaannaallaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098481 275.6 388.5 420.2 564.7 694.2 742.8 548.7


2003 2004 2005 2006 2007 2008



2008 y›l›nda en fazla ithalat ‹talya’dan

yap›lm›flt›r (%22). ‹talya’y› Almanya, Çin,

Fransa ve A.B.D izlemektedir. ‹lk befl ülkeden

yap›lan ithalat toplam ithalat›n %72’sini

oluflturmaktad›r.

Vanalar grubunda ihracat›n ithalat› karfl›lama

oran› 2003 y›l›nda %34,4’den 2008 y›l›nda

%44,2’ye yükselmifltir. 2009 y›l›nda bu oran

%47,8 olmufltur.








GGrraaffiikk 8888.. VVaannaallaarr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 8899.. VVaannaallaarr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..





yükselmifltir.


ülkeler A.B.D, Almanya, Çin, Fransa ve

‹ngiltere’dir. Vanalar grubunda en fazla ithalat

yapan ilk befl ülke Dünya toplam ithalat›n›n

%42,5’ini gerçeklefltirmifltir. En fazla ithalat

yapan ilk befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,31’ini

Türkiye’den karfl›lam›fllard›r.

2008 y›l›nda Yük Kald›rma, Tafl›ma ve

‹stifleme Makineleri d›fl ticareti 1,03 milyar

ABD Dolar›d›r. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve

‹stifleme Makineleri GT‹P numaralar› yanda

verilmifltir.



TTaabblloo 4477.. DDüünnyyaa VVaannaallaarr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 4488.. DDüünnyyaa VVaannaallaarr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8481 30222.3 94.8 0.31 64896.5 328.5 0.51

GGrraaffiikk 9900.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)) VVaannaallaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 10087.2 15.5 9.7 0.10Almanya 5828.8 9.0 49.1 0.84Çin 5124.1 7.9 3.5 0.07Fransa 3296.2 5.1 11.6 0.35‹ngiltere 3274.0 5.0 10.8 0.33Di¤er 37286.2 57.5 243.7 0.65Dünya Toplam 64896.5 100.0 328.5 0.51

3.10. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri

GT‹P Aç›klama8425 Palanga, Vinç (Basamakl› Hariç), Bucurgat, Irgat, Krikolar8426 Gemi Vinçleri, Maçunalar, Halatl› Vinçler, Döner Köprüler8427 Forkliftler; Kald›rma, ‹stifleme Tertibatl› fiaryolar8428 Kald›rma,‹stifleme, Yükleme, Boflaltma Makina ve Cihazlar›

%

Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri

d›fl ticareti sürekli olarak aç›k vermektedir. D›fl

ticaret aç›¤› 2008 y›l›nda 690 milyon ABD

Dolar› olurken 2009 y›l›nda 422 milyon ABD


2008 y›l› ihracat› 168,6 ABD Dolar›d›r. 2008 y›l›


‹hracat 2009 y›l›nda yaklafl›k ayn› düzeyde

kalm›flt›r.

‹hracatta Kald›rma, ‹stifleme, Yükleme,

Boflaltma Makine ve Cihazlar› (8428) di¤er

gruplara göre ön plana ç›kmaktad›r. 2008

y›l›nda, bu grubun ihracat› tüm grubun

%54’üdür.



GGrraaffiikk 9911.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.10.1. ‹hracat

TTaabblloo 4499.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098425 4.4 9.2 9.4 15.3 20.6 22.2 23.58426 13.4 17.9 18.1 22.5 32.6 44.7 53.38427 2.1 2.9 3.4 4.4 7.6 10.7 8.18428 32.9 42.5 58.4 51.9 73.6 91.0 77.0

TOPLAM 52.7 72.4 89.2 94.2 134.5 168.6 161.9

Milyon USD


Federasyonu’na yap›lm›flt›r (%11). A.B.D,

Serbest Bölgeler, S. Arabistan ve Romanya en


almaktad›r. ‹hracat›n % 34’ü ilk befl ülkeye

yap›lm›flt›r.





Palanga, vinç (basamakl› hariç), bocurgat,

›rgat, krikolar (8425) grubunda Çin en fazla

ihracat yap›lan ülkedir. Kald›rma, istifleme,

yükleme, boflaltma makine ve cihazlar›nda

(8428) ise A.B.D ve Rusya Federasyonu son

dört y›lda ilk iki s›ray› paylaflmaktad›rlar.



GGrraaffiikk 9922.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 9933.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD




gerçekleflmifltir. ‹thalattaki art›fl 2009 y›l›nda

kesintiye u¤ram›fl ve 583,9 milyon ABD


Gemi Vinçleri, Maçunalar, Halatl› Vinçler,

Döner Köprüler (8426) ve Kald›rma, ‹stifleme,

Yükleme, Boflaltma Makine ve Cihazlar›

(8428) gruplar›n›n 2008 y›l› ithalatlar› tüm grup

ithalat›n›n %71’idir.



TTaabblloo 5500.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.10.2. ‹thalat

TTaabblloo 5511.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098425 11.9 17.8 31.8 38.1 44.1 64.0 36.08426 47.5 114.9 98.6 165.5 274.3 255.4 188.28427 70.5 107.5 123.9 159.6 203.4 188.5 93.18428 64.6 108.4 165.2 227.2 295.8 351.7 266.6

TOPLAM 194.5 348.6 419.5 590.3 817.6 859.5 583.9


2003 2004 2005 2006 2007 2008


yap›lm›flt›r (%30). Almanya’y› Çin, ‹talya,

Japonya ve Avusturya izlemektedir. ‹lk befl


%71’ini oluflturmaktad›r.

Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri


karfl›lama oran› 2003 y›l›nda %27,1’den 2008

y›l›nda %19,6’a gerilemifltir. Palanga, Vinç-

Basamakl› Hariç-, Bocurgat, Irgat, Krikolar

(8425) ve Kald›rma, ‹stifleme, Yükleme,

Boflaltma Makine ve Cihazlar› (8428)

gruplar›nda ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›

s›ras›yla %34,8 ve %25,9’dur. Forkliftler;

Kald›rma, ‹stifleme Tertibatl› Fiaryolarda

(8427) ise oran %5,7’dir. Ekonomik krizle

birlikte 2009 y›l›nda %27,7 olan ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› yeniden 2003 y›l›

düzeylerine ç›km›flt›r.



GGrraaffiikk 9944.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 9955.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


Milyon USD










GGrraaffiikk 9966.. YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 5522.. DDüünnyyaa YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



TOPLAM 22638.1 52.7 0.23 57453.6 168.6 0.29

%


içindeki pay› %0,23’den, 2008 y›l›nda %0,29’a

yükselmifltir. 2008 y›l›nda Türkiye’den yap›lan

ihracat›n Dünya ithalat› içindeki pay›

Kald›rma, ‹stifleme, Yükleme, Boflaltma

Makine ve Cihazlar› (8428) için %0,42 ve

Palanga, Vinç- Basamakl› Hariç-, Bocurgat,

Irgat, Krikolar (8425) için %0,39’dur.



GGrraaffiikk 9977.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

2008 y›l›nda, Yük Kald›rma, Tafl›ma ve

‹stifleme grubunda en fazla ithalat yapan ilk

befl ülke Dünya toplam ithalat›n›n %35,2’sini


befl ülke, 2008 y›l›nda ihtiyaçlar›n›n %0,23’ünü

Türkiye’den karfl›lam›fllard›r.




‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 974.4 16.9 0.3 0.03Çin 600.7 10.4 5.2 0.87Almanya 350.1 6.1 1.5 0.42Fransa 346.9 6.0 0.3 0.09Kanada 258.5 4.5 0.1 0.03Di¤er 3251.5 56.2 14.9 0.46Dünya Toplam 5782.1 100.0 22.2 0.38


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 1260.2 8.0 0.2 0.02Arap Emirlikleri 1121.0 7.2 1.9 0.17Rusya Fed. 1026.8 6.6 3.7 0.36Singapur 914.8 5.8 0.0 0.00Çin 677.5 4.3 0.5 0.08Di¤er 10657.7 68.1 38.4 0.36Dünya Toplam 15658.1 100.0 44.7 0.29


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Fransa 1280.7 8.8 1.2 0.09A.B.D 1231.4 8.5 0.3 0.03Almanya 895.3 6.1 0.5 0.05‹ngiltere 810.7 5.6 0.1 0.01Rusya Fed. 735.1 5.0 0.7 0.10Di¤er 9611.5 66.0 7.9 0.08Dünya Toplam 14564.8 100.0 10.7 0.07


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 2762.0 12.9 11.608819 0.42Çin 1532.4 7.1 1.294833 0.08Rusya Fed. 1526.2 7.1 12.659514 0.83Almanya 1010.2 4.7 2.340463 0.23‹ngiltere 937.1 4.4 1.302519 0.14Di¤er 13680.7 63.8 61.780914 0.45Dünya Toplam 21448.6 100.0 90.987062 0.42



TTaabblloo 5533.. DDüünnyyaa YYüükk KKaalldd››rrmmaa,, TTaaflfl››mmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflflüüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar

grubunun 2008 y›l› toplam d›fl ticareti 850

milyon ABD Dolar›d›r. Hadde ve Döküm

Makineleri, Kal›plar grubu GT‹P numaralar›

yanda verilmifltir.

Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar grubu

d›fl ticaret sürekli olarak aç›k vermektedir.

2008 y›l› d›fl ticaret aç›¤› yaklafl›k 300 milyon

ABD Dolar›d›r. Aç›k 2009 y›l›nda ekonomik

krize karfl›n büyümüfl ve 558,5 milyon ABD

Dolar›na ç›km›flt›r.


2008 y›l› ihracat› 2003 y›l›na göre 3,7 kat

artm›flt›r. 2009 y›l›nda, grubun ihracat› çok az

da olsa artarak 278,9 milyon ABD Dolar›

olmufltur.

2008 y›l›nda Metalleri Haddeleme Makineleri,

bunlar›n Silindirleri (8455) ve Metal Dökümü

için Kasalar, Plakalar, Kal›p Modelleri (8480)

tüm grup ihracat›n›n %93’ünü




3.11. Hadde ve Döküm Makineleri, Kal›plar

GT‹P Aç›klama8420 Kalender, Hadde Makinesi, Silindirleri-Metal, Cam ‹flleyen Hariç8454 Tav Ocaklar›, Döküm Potalar›, Külçe Kal›plar›, Döküm Makineleri8455 Metalleri Haddeleme Makineleri, Bunlar›n Silindirleri8480 Metal Dökümü için Kasalar, Plakalar, Kal›p Modelleri

GGrraaffiikk 9988.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.11.1. ‹hracat

TTaabblloo 5544.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098420 0.6 0.9 1.7 1.7 1.5 3.1 1.88454 1.8 8.2 2.7 19.3 18.2 15.7 12.78455 21.1 28.3 47.9 83.4 83.4 107.6 128.78480 51.4 63.2 82.5 104.7 104.7 150.0 135.8

TOPLAM 74.9 100.6 134.8 209.2 207.8 276.3 278.9

Milyon USD

2008 y›l›nda en fazla ihracat ‹talya’ya

yap›lm›flt›r (%10). Rusya Federasyonu,

Almanya, ‹ran ve Fransa en fazla ihracat


‹hracat›n %38’i ilk befl ülkeye yap›lmaktad›r.



GGrraaffiikk 110000.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 9999.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD




alan ülkeler renkli olarak gösterilmifltir. Metal

dökümü için kasalar, plakalar, kal›p modelleri

(8480) grubunda Almanya, ‹talya ve Rusya

Federasyonu son üç y›ld›r ilk üç s›ray›

paylaflmaktad›rlar. Di¤er üç grupta ‹ran’›n

önemli bir Pazar oldu¤u görülmektedir.

Metalleri haddeleme makineleri, bunlar›n

silindirleri (8455) grubunda Fas’›n son iki y›lda

ilk s›raya yükselmesi dikkat çekicidir.


2008 y›l› ithalat› 2003 y›l›na göre 2 kat daha

fazla gerçekleflmifltir. 2009 y›l›nda ise ithalatta

çok önemli bir yükselifl yaflanm›fl ve ithalat

837,4 milyon ABD Dolar›na eriflmifltir.



TTaabblloo 5555.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


3.11.2. ‹thalat

TTaabblloo 5566.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098420 14.0 11.1 13.5 12.8 13.3 12.7 8.08454 43.8 29.8 118.3 154.9 58.9 92.7 91.88455 35.9 76.0 85.3 142.0 302.0 156.0 461.98480 189.2 184.7 287.7 279.1 278.5 313.6 275.6

TOPLAM 282.9 301.5 504.8 588.8 652.7 575.0 837.4

2003 2004 2005 2006 2007 2008

2008 y›l›nda Metalleri Haddeleme Makineleri,

bunlar›n Silindirleri (8455) ithalat› tüm grup

ithalat›n›n %50’sidir.


yap›lm›flt›r (%19). ‹talya’y› Çin, Almanya,

Fransa ve Japonya izlemektedir. ‹lk befl






y›l›nda %48,1’e yükselmifltir. 2008 y›l›nda,

Metalleri Haddeleme Makineleri, Bunlar›n

Silindirleri (8455) ve Metal Dökümü için

Kasalar, Plakalar, Kal›p Modellerinde (8480)

ihracat›n ithalat› karfl›lama oranlar› s›ras›yla

%69 ve %47,8’dir. 2009 y›l›nda ise grup

ihracat›n›n ithalat›n› karfl›lama oran› %33,3

düzeyine gerilemifltir.




GGrraaffiikk 110011.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 110022.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD










yükselmifltir. Türkiye’den yap›lan ihracat›n

Dünya ithalat› içindeki pay› Metalleri

Haddeleme Makineleri, Bunlar›n Silindirleri

(8455) grubunda %1,58’dir.



GGrraaffiikk 110033.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 5577.. DDüünnyyaa HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



TOPLAM 14209.6 74.9 0.53 24382.2 276.3 1.13

%



Dünya toplam ithalat›n›n %46,7’sini



karfl›lam›fllard›r. Metal Dökümü için Kasalar,

Plakalar, Kal›p Modelleri (8480) grubunda

Türkiye dünyadaki ilk befl ithalatç› ülke

aras›nda yer alan Almanya’da %2,96 pazar

pay›na sahiptir. Ayn› grupta en büyük ithalatç›

di¤er ülkelerde ise Türkiye’nin pazar pay› çok

düflüktür.



GGrraaffiikk 110044.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 161.8 14.2 0.000 0.000A.B.D 130.7 11.5 0.000 0.000Almanya 87.3 7.7 0.405 0.464Japonya 71.0 6.2 0.000 0.000Rusya Fed. 65.2 5.7 0.044 0.068Di¤er 622.9 54.7 2.638 0.423Dünya Toplam 1139.0 100.0 3.1 0.27


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 506.8 14.8 0.0 0.00Rusya Fed. 421.8 12.4 1.4 -A.B.D 303.8 8.9 0.0002 0.00Hindistan 224.9 6.6 0.0 0.00B. A. Emirlikleri 192.6 5.6 0.2 0.13Di¤er 1764.7 51.7 14.1 0.80Dünya Toplam 3414.5 100.0 15.7 0.46


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 1259.6 18.5 4.1 0.32Rusya Fed. 820.2 12.0 2.3 0.28Hindistan 539.8 7.9 0.0 0.00A.B.D 503.5 7.4 2.6 0.51Almanya 337.7 5.0 3.5 1.04Di¤er 3354.0 49.2 95.1 2.84Dünya Toplam 6814.9 100.0 107.6 1.58


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 1533.2 11.8 2.82 0.18Çin 1443.1 11.1 0.44 0.03Meksika 1211.6 9.3 0.07 0.01Almanya 840.9 6.5 24.86 2.96Japonya 723.8 5.6 0.18 0.02Di¤er 7261.1 55.8 121.60 1.67Dünya Toplam 13013.7 100.0 149.98 1.15



TTaabblloo 5588.. DDüünnyyaa HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaall››ppllaarr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vveeTTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

2008 y›l›nda Reaktörler ve Kazanlar grubunun

d›fl ticareti 786,5 milyon ABD Dolar›d›r.

Reaktörler ve Kazanlar›n GT‹P numaralar›

yanda verilmifltir.

Reaktörler ve Kazanlar grubu d›fl ticareti

sürekli olarak aç›k vermektedir. D›fl ticaret

aç›¤› 2008 y›l›nda 249 milyon ABD Dolar›

olurken 2009 y›l›nda az da olsa artarak 267

milyon ABD Dolar›na ç›km›flt›r.




‹hracattaki art›fl 2009 y›l›nda da devam etmifl

ve ihracat 275,1 milyon ABD Dolar› olarak

gerçekleflmifltir.

2008 y›l›nda Buhar kazanlar› d›fl›nda kalan

merkezi ›s›tma kazanlar› (8403) tüm grup

ihracat›n›n %79’unu yapm›flt›r.



3.12. Reaktörler ve Kazanlar

3.12.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8402 Buhar Jeneratörleri, K›zg›n Su Has›l Eden Kazanlar8403 Buhar Kazanlar› D›fl›nda Kalan Merkezi Is›tma Kazanlar›8404 Buhar Kazanlar›, Is›tma Kazanlar› için Yard›mc› Cihazlar8405 Gazojenler, Su ile ‹flleyen Gaz Jeneratörleri Aksam, Parçalar›

GGrraaffiikk 110055.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 5599.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098402 12.9 17.2 23.6 20.7 35.5 43.8 49.08403 86.2 106.9 125.2 142.3 163.2 213.0 216.48404 1.6 1.1 4.0 2.2 5.2 9.9 8.48405 8.2 1.0 0.8 1.2 3.4 1.9 1.2

TOPLAM 108.9 126.2 153.6 166.4 207.4 268.7 275.1

Milyon USD

2008 y›l›nda en fazla ihracat Serbest Bölgelere

yap›lm›flt›r (%32). ‹ngiltere, Almanya, ‹spanya

ve Rusya Federasyonu en fazla ihracat yap›lan

ilk befl ülke içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n

%59’u ilk befl ülkeye yap›lmaktad›r.




alan ülkeler renkli olarak gösterilmifltir. Buhar

jeneratörleri, k›zg›n su has›l eden kazanlar

(8402) ve Buhar kazanlar› d›fl›nda kalan

merkezi ›s›tma kazanlar› (8403) gruplar›nda

Almanya en fazla ihracat yap›lan ülkedir. Bu

grubun önemli ihracat pazarlar› aras›nda

‹spanya, ‹talya ve ‹ngiltere gibi AB ülkeleri ilk

s›ralar› paylaflmaktad›r. Buhar kazanlar›, ›s›tma

kazanlar› için yard›mc› cihazlarda (8404)

Rusya Federasyonu ve Azerbaycan ihracat

yap›lan önemli ülkelerdir.



GGrraaffiikk 110066.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 110077.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD




gerçekleflmifltir. 2009 y›l›nda ihracatta oldu¤u

gibi ithalatta da art›fl e¤ilimi devam etmifltir.

2008 y›l›nda Buhar jeneratörleri, k›zg›n su

has›l eden kazanlar (8402) ve Buhar kazanlar›

d›fl›nda kalan merkezi ›s›tma kazanlar› (8403)

ithalat› tüm grup ithalat›n›n %86’s›n›

oluflturmufltur.



TTaabblloo 6600.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.12.2. ‹thalat

TTaabblloo 6611.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098402 69.0 30.7 34.6 52.7 91.6 175.4 341.68403 121.0 169.3 213.6 296.1 251.8 271.0 157.58404 29.7 15.9 27.3 24.7 34.8 29.7 28.48405 3.0 12.5 16.9 10.7 22.0 41.7 14.6

TOPLAM 222.8 228.5 292.4 384.1 400.2 517.8 542.1


2003

UkraynaUmman

Rusya Fed.

Ukrayna

S. Arabistan

2004 2005 2006 2007 2008Umman

Türkmenistan

Türkmenistan

Romanya Romanya Romanya


yap›lm›flt›r (%22). ‹talya’y› Almanya, Çin,

Slovakya ve Hollanda izlemektedir. ‹lk befl


%77’sini oluflturmaktad›r.

Reaktörler ve Kazanlar grubunun toplam›nda


%48,9’dan 2008 y›l›nda %51,9’a yükselmifltir.

Toplamda önemli bir geliflme sa¤lanamam›flt›r.

2008 y›l›nda, Buhar kazanlar› d›fl›nda kalan

merkezi ›s›tma kazanlar› (8403) ihracat›n›n

ithalat› karfl›lama oran› %78,6’d›r. 2009 y›l›nda

grup ihracat›n›n ithalat›n› karfl›lama oran› bir

önceki y›l ile yaklafl›k ayn› düzeyde kalm›flt›r.




GGrraaffiikk 110088.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 110099.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD










yükselmifltir. Türkiye’den yap›lan ihracat›n

Dünya ‹thalat› içindeki pay› Buhar kazanlar›

d›fl›nda kalan merkezi ›s›tma kazanlar›nda

(8403) % 3,17’dir.



GGrraaffiikk 111100.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 6622.. DDüünnyyaa RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



TOPLAM 6158.7 108.9 1.77 14046.9 268.7 1.91

%

2008 y›l›nda, Reaktörler ve Kazanlar grubunda

en fazla ithalat yapan ilk befl ülke Dünya

toplam ithalat›n›n %43,3’ünü gerçeklefltirmifltir.

En fazla ithalat yapan ilk befl ülkeihtiyaçlar›n›n

%0,72’sini Türkiye’den karfl›lam›fllard›r.



GGrraaffiikk 111111.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 584.9 13.7 0.00 0.00Hindistan 270.0 6.3 0.00 0.00‹ngiltere 201.6 4.7 0.14 0.07Türkiye 175.4 4.1 - -Belçika 175.2 4.1 0.59 0.34Di¤er 2874.3 67.1 43.05 1.50Dünya Toplam 4281.3 100.0 43.8 1.02


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %‹ngiltere 966.6 14.4 23.91 2.47Almanya 860.8 12.8 7.96 -Fransa 718.6 10.7 7.17 1.00‹talya 531.5 7.9 3.95 0.74Belçika 324.4 4.8 0.11 0.03Di¤er 3315.7 49.4 169.96 5.13Dünya Toplam 6717.7 100.0 213.0 3.17


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 266.5 14.3 0.00 0.00Meksika 154.5 8.3 0.00 0.00Avustralya 119.0 6.4 0.00 0.00Hindistan 111.6 6.0 0.03 0.02Çin 102.3 5.5 0.00 0.00Di¤er 1108.3 59.5 9.87 0.89Dünya Toplam 1862.3 100.0 9.9 0.53


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Nijerya 181.0 15.3 0.02 0.01Çin 124.6 10.5 0.00 0.00Katar 76.3 6.4 0.00 0.00Singapur 71.6 6.0 0.00 0.00‹talya 66.3 5.6 0.08 0.12Di¤er 665.8 56.2 1.84 0.28Dünya Toplam 1185.6 100.0 1.94 0.16



TTaabblloo 6633.. DDüünnyyaa RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinndduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan Makinelere

ait GT‹P numaralar› yanda verilmifltir.

2003 y›l› sonras› 2004-2007 y›llar› aras›nda

sürekli olarak aç›k veren Tar›m ve

Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler grubu d›fl

ticareti 2008 y›l›nda dengelenmifltir. 2009

y›l›nda ise grup 65,8 milyon ABD Dolar› d›fl

ticaret fazlas› vermifltir.

2008 y›l› ihracat› 380 milyon ABD Dolar›’d›r ve

ihracat art›fl e¤ilimi göstermektedir. 2008 y›l›


y›l› ekonomik kriz döneminde ihracat 306

milyon ABD Dolar›na gerilemifltir.



3.13. Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler

3.13.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama842481 Tarla/bahçe ziraatine mahsus pülverizatörler8432 Tarla, bahçe tar›m›nda, ormanc›l›kta kullan›lan makine, cihazlar8433 Hasat, harman, biçme; ürünleri ay›rma, temizleme makine, cihazlar›8436 Tar›m, ormanc›l›k, kümes hayvanc›l›¤›na mahsus makine, cihazlar8478 Tütünün haz›rlanmas›, ifllenmesine mahsus makine ve cihazlar8701* Traktörler871620 Tar›mda kullan›lan yüklemeli/ boflaltmal› römork, yari römorklar

* 870120, 870130 hariç

GGrraaffiikk 111122.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee.. ‹lk Befl Ülke

TTaabblloo 6644.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009842481 1.9 2.5 4.5 5.4 5.3 6.8 7.38432 10.1 21.3 18.7 28.7 45.8 52.4 34.98433 7.9 14.7 16.6 21.8 29.6 51.7 44.58436 6.2 6.6 16.3 13.0 25.6 31.3 33.78478 0.6 0.4 0.3 0.4 0.8 9.9 2.4

8701* 156.7 147.8 126.7 150.6 162.3 224.6 181.2871620 0.5 0.5 1.1 1.5 4.6 2.8 1.8TOPLAM 184.0 193.8 184.2 221.4 274.0 379.7 306.0

* 870120, 870130 hariç

Milyon USD





Tarla/bahçe ziraat›na mahsus pülverizatörler

(842481) ve Tarla, bahçe tar›m›nda,

ormanc›l›kta kullan›lan makine, cihazlarda

(8432) Bulgaristan önemli bir pazard›r.

Motokültörlerde (870110) ise ‹talya en fazla

ihracat yap›lan ülkedir.

2008 y›l›nda en fazla ihracat A.B.D.’ye

yap›lm›flt›r (%28). Fas, Fransa, Bulgaristan ve


içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %45’i ilk befl


Genel olarak, Traktörler (8701) en fazla ihracat

yap›lan gruptur. Bu grubu Tarla, bahçe

tar›m›nda, ormanc›l›kta kullan›lan makine,

cihazlar (8432) ve Hasat, harman, biçme;

ürünleri ay›rma, temizleme makine, cihazlar›

(8433) izlemektedir.



GGrraaffiikk 111133.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 111144.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088 %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

2008 y›l› ithalat› yaklafl›k 380 milyon ABD

Dolar›d›r ve ithalatta azalma e¤ilimi

görülmektedir. 2008 y›l› ithalat› 2004 ithalat›na

göre 1,4 kat daha fazla yüksektir, ancak 2005-

2007 aras›nda yap›lan y›l›k ithalatlardan daha

düflüktür. 2009 y›l›nda krizin etkisiyle ithalatta

önemli bir k›r›lma görülmüfl ve grup ithalat›

240,2 milyon ABD Dolar› düzeyine

gerilemifltir.



TTaabblloo 6655.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

*870110 Motokültörler 870190 Traktör, di¤er

3.13.2. ‹thalat


Ukrayna

2008 y›l›nda 8701 (Traktörler) nolu grup en

fazla ithalat yap›lan gruptur. Bu grubu Hasat,

harman, biçme; ürünleri ay›rma, temizleme

makine, cihazlar› (8433) grubu izlemektedir.


yap›lm›flt›r (%34). ‹talya’y› Almanya, ‹srail,

Polonya ve Meksika izlemektedir. ‹lk befl


%60’›n› oluflturmaktad›r.



TTaabblloo 6666.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009842481 7.8 11.8 16.3 20.8 32.3 42.9 16.18432 3.9 6.0 9.5 15.0 17.3 26.9 16.88433 27.2 91.6 175.8 225.0 185.9 110.0 73.38436 6.2 9.6 10.8 11.1 18.0 20.6 18.68478 23.6 36.8 45.0 35.5 40.9 16.6 23.98701* 22.1 116.0 164.1 210.6 149.2 162.6 91.5871620 0.2 0.1 0.2 0.2 0.0 0.3 0.0TOPLAM 90.7 271.7 421.5 518.0 443.6 379.9 240.2

* 870120, 870130 hariç

GGrraaffiikk 111155.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 111166.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan Makineler


karfl›lama oran› 2004 y›l›nda % 71,3’den 2008

y›l›nda % 100’e yükselmifltir. 2008 y›l›nda

Tarla, bahçe tar›m›nda, ormanc›l›kta kullan›lan

makine, cihazlar (8432), Tar›m, ormanc›l›k,

kümes hayvanc›l›¤›na mahsus makine,

cihazlar (8436) ve Traktörler (8701)

gruplar›nda ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› %

100’ün üzerindedir. 2009 y›l›nda ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› tüm alt gruplarda

yükselmifltir. Bu geliflmede ithalattaki h›zl›

düflüfl önemli rol oynam›flt›r.





2003 y›l›nda 184 milyon ABD Dolar›ndan,

2008 y›l›nda 380 milyon ABD Dolar›na






GGrraaffiikk 111177.. TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%



düflmüfltür. Bu düflüflte Traktörler (8701)

grubundaki azalman›n etkili oldu¤u afla¤›daki

grafikte görülmektedir.

2008 y›l›nda Tar›m ve Ormanc›l›kta Kullan›lan

Makineler grubunda en fazla ithalat yapan ilk

befl ülke Dünya toplam ithalat›n›n %40,6 s›n›

gerçeklefltirmifltir. En fazla ithalat yapan ilk befl

ülke ihtiyaçlar›n›n %0,6’s›n› Türkiye’den




TTaabblloo 6677.. DDüünnyyaa TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kk MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 870120, 870130 hariç


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)842481 1039 1.9 0.18 2377 6.8 0.298432 2464 10.1 0.41 7068 52.4 0.748433 8098 7.9 0.10 18100 51.7 0.298436 2145 6.2 0.29 4781 31.3 0.668478 952 0.6 0.06 1347 9.9 0.748701* 9175 156.7 1.71 19417 224.6 1.16

871620 166 0.5 0.30 556 2.8 0.50TOPLAM 24039 184 0.77 53648 379.7 0.71

GGrraaffiikk 111188.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%




‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Meksika 190.5 8.0 0.00 0.00Fransa 178.2 7.5 0.06 0.03Kanada 167.5 7.0 0.00 0.00A.B.D 142.9 6.0 0.00 0.00Rusya Fed. 116.9 4.9 0.01 0.01Di¤er 1580.9 66.5 6.78 0.43Dünya Toplam 2376.9 100.0 6.8 0.29


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Fransa 740.6 10.5 9.04 1.22Rusya Fed. 713.1 10.1 2.87 0.40A.B.D 661.1 9.4 0.14 0.02Almanya 435.4 6.2 0.19 0.04‹ngiltere 409.3 5.8 0.12 0.03Di¤er 4108.7 58.1 40.07 0.98Dünya Toplam 7068.1 100.0 52.4 0.74


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Fransa 1804.0 10.0 9.72 0.54Almanya 1686.7 9.3 0.78 0.05A.B.D 1667.7 9.2 0.66 0.04Kanada 1202.4 6.6 0.00 0.00Rusya Fed. 1125.5 6.2 0.18 0.02Di¤er 10614.2 58.6 40.38 0.38Dünya Toplam 18100.4 100.0 51.7 0.29


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Rusya Fed. 720.8 15.1 2.12 0.29A.B.D 534.6 11.2 0.00 0.00Almanya 279.8 5.9 0.19 0.07Kanada 222.5 4.7 0.00 0.00‹ngiltere 200.2 4.2 0.54 0.27Di¤er 2823.5 59.1 28.48 1.01Dünya Toplam 4781.4 100.0 31.34 0.66


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 158.0 11.7 0.00 0.00Almanya 147.0 10.9 0.30 0.20Hollanda 107.1 8.0 0.00 0.00Çin 83.3 6.2 0.00 0.00Rusya Fed. 70.9 5.3 0.01 0.02Di¤er 780.7 58.0 9.60 1.23Dünya Toplam 1347.1 100.0 9.91 0.74


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 2610.4 13.4 105.36 4.04Fransa 1619.9 8.3 0.13 0.01Almanya 1368.6 7.0 0.69 0.05‹ngiltere 1125.7 5.8 0.41 0.04Kanada 1119.5 5.8 0.33 0.03Di¤er 11573.4 59.6 117.70 1.02Dünya Toplam 19417.5 100.0 224.62 1.16


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Rusya Fed. 52.8 9.5 0.70 1.33‹talya 37.1 6.7 0.00 0.00Almanya 33.1 6.0 0.00 0.00Belçika 32.5 5.9 0.00 0.00Kanada 27.2 4.9 0.00 0.00Di¤er 373.4 67.1 2.10 0.56Dünya Toplam 556.1 100.0 2.80 0.50

Toplam (842481+8432+8433+8436+8478+8701+871620)

Dünya'dan Türkiye'denMilyon USD % Milyon USD %

‹lk Befl Ülke 21792.7 40.6 134.6 0.6Di¤er 31854.9 59.4 245.1 0.8Dünya Toplam 53647.5 100 379.7 0.7

*870120, 870130 hariç

TTaabblloo 6688.. DDüünnyyaa TTaarr››mm vvee OOrrmmaanncc››ll››kkttaa KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflflüüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Is›t›c›lar ve F›r›nlara ait GT‹P numaralar› yanda

verilmifltir.

Is›t›c›lar ve F›r›nlar d›fl ticareti sürekli olarak

aç›k vermektedir. 2008 y›l› d›fl ticaret aç›¤›

410,7 milyon ABD Dolar›d›r. 2009 y›l›nda

ithalat›n ihracata göre daha yüksek oranda

daralmas› sonucu aç›k 285,2 milyon ABD


2008 y›l› ihracat› 168,6 milyon ABD Dolar›d›r

ve ihracat sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l›


y›l› ihracattaki olumlu geliflmenin kesintiye

u¤rad›¤› dönem olmufl ve ihracat 126,9 milyon

ABD Dolar›na gerilemifltir.



3.14. Is›t›c›lar ve F›r›nlar

3.14.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8416 Ocaklar›n beslenmesi için brülörler, otomatik ocaklar8417 Sanayi ve laboratuvarlara mahsus elektrikli olmayan f›r›n ve ocaklar8419* Is› de¤iflikli¤i yoluyla maddelerin ifllenmesi için mak›nalar ve tesis-

laboratuvar cihazlar›, elektrikli olmayan flofbenler ve di¤er su ›s›t›c›lar›*841911, 841919, 841920 hariç

GGrraaffiikk 111199.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 841911, 841919, 841920 hariç

TTaabblloo 6699.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098416 3.6 3.6 6.6 7.1 10.5 13.3 9.88417 9.6 17.3 23.4 34.7 42.0 48.2 28.5

8419* 35.7 49.4 49.7 63.8 89.5 107.1 88.7TOPLAM 48.9 70.3 79.7 105.5 142.0 168.6 126.9

Milyon USD

Is› de¤iflikli¤i yoluyla maddelerin ifllenmesi

için makineler ve tesis-laboratuar cihazlar›,

elektrikli olmayan flofbenler ve di¤er su

›s›t›c›lar› (8419) grubu en fazla ihracat yap›lan

gruptur. Bu grubun ihracat› 2008 y›l›nda 107,1

milyon ABD Dolar›d›r.


yap›lm›flt›r (%18). Fransa, Rusya Federasyonu,

Kazakistan ve Serbest Bölgeler en fazla ihracat

yap›lan ilk befl pazar içinde yer almaktad›r.

‹hracat›n %40’› ilk befl ülkeye yap›lmaktad›r.





Ocaklar›n beslenmesi için brülörler, otomatik

ocaklar (8416) ve Sanayi ve laboratuarlara

mahsus elektrikli olmayan f›r›n ve ocaklar

(8417) gruplar›nda Almanya son alt› y›lda en

fazla ihracat yap›lan ülkedir. Is› de¤ifltiriciler

(eflanjörler) (841950) grubunda Fransa birinci,

Almanya ikinci s›radad›r.



GGrraaffiikk 112200.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 112211.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088 %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD




TTaabblloo 7700.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

A.B.D

K›br›s

UkraynaPolonya Kanada

Tunus

Irak

Ukrayna

UkraynaUkrayna

Ukrayna

Macaristan

Türkmenistan

Ukrayna

Ukrayna

Ukrayna

2008 y›l› ithalat› 575 milyon ABD Dolar›d›r ve

ithalat sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l›


gerçekleflmifltir. ‹thalat 2009 y›l›nda %28,3

oran›nda gerileyerek 412,1 milyon ABD


Is› de¤iflikli¤i yoluyla maddelerin ifllenmesi

için makineler ve tesis-laboratuar cihazlar›,

elektrikli olmayan flofbenler ve di¤er su

›s›t›c›lar› (8419) en fazla ithalat yap›lan

gruptur. 2008 y›l›nda bu grubun ithalat tutar›

369,5 milyon ABD Dolar›d›r.


yap›lm›flt›r (%23). Almanya’y› ‹talya, Çin,

Fransa ve ‹sveç izlemektedir. ‹lk befl ülkeden

yap›lan ithalat toplam ithalat›n %65’ini

oluflturmaktad›r.



3.14.2. ‹thalat

* 841911, 841919, 841920 hariç

TTaabblloo 7711.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098416 32.2 28.3 34.8 41.5 45.7 52.8 33.58417 50.4 49.2 70.4 112.1 163.6 152.5 98.08419* 141.2 178.6 195.1 225.4 292.7 369.5 280.6TOPLAM 223.8 256.1 300.3 379.0 502.1 574.9 412.1

GGrraaffiikk 112222.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

Is›t›c›lar ve F›r›nlar grubunun toplam›nda


%21,9’dan 2008 y›l›nda %29,3’e yükselmifltir.

Sanayi ve laboratuarlara mahsus elektrikli

olmayan f›r›n ve ocaklar›n (8417), ihracat›n›n

ithalat› karfl›lama oran› di¤erlerine göre biraz

daha yüksektir (%31,6). 2009 y›l›nda toplamda

ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›nda 1,5

puanl›k bir art›fl gözlenmifltir.




GGrraaffiikk 112233.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 112244.. IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%






2008 y›l›nda 168,6 milyon ABD Dolar›na




yükselmifltir.




TTaabblloo 7722.. DDüünnyyaa IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee’’nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8416 1277.6 3.6 0.28 2285.7 13.3 0.588417 2043.2 9.6 0.47 5414.7 48.2 0.898419* 12705.0 35.7 0.28 30604.9 107.1 0.35

TOPLAM 16025.8 48.9 0.31 38305.3 168.6 0.44

GGrraaffiikk 112255.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee’’ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

Is›t›c›lar ve F›r›nlar grubunda en fazla ithalat

yapan ilk befl ülke 2008 y›l›nda Dünya toplam

ithalat›n›n %37,3 ünü gerçeklefltirmifltir. En


%0,1’ini Türkiye’den karfl›lam›fllard›r.




‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 284.0 12.4 0.00 0.00Almanya 177.7 7.8 3.81 2.14A.B.D 167.5 7.3 0.00 0.00Fransa 133.8 5.9 0.07 0.05Kanada 99.1 4.3 0.00 0.00Di¤er 1423.5 62.3 9.39 0.66Dünya Toplam 2285.7 100.0 13.3 0.58


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 621.7 11.5 0.03 0.01Rusya Fed. 385.2 7.1 2.70 0.70Hindistan 277.8 5.1 0.04 0.01A.B.D 268.1 5.0 0.23 0.09Di¤er Asya 260.5 4.8 0.00 0.00Di¤er 3601.4 66.5 45.23 1.26Dünya Toplam 5414.7 100.0 48.2 0.89


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 2980.8 9.7 0.10 0.00Çin 2615.6 8.5 0.00 0.00Rusya Fed. 1665.8 5.4 1.09 0.07Almanya 1651.7 5.4 3.25 0.20Di¤er Asya 1274.5 4.2 0.00 0.00Di¤er 20416.5 66.7 102.68 0.50Dünya Toplam 30604.9 100.0 107.1 0.35



* 841911, 841919, 84192 hariç

TTaabblloo 7733.. DDüünnyyaa IIss››tt››cc››llaarr vvee FF››rr››nnllaarr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinndduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


2008 y›l› ihracat› 2003 y›l›na göre 4,3 kat

artm›flt›r. 2009 y›l› ihracat› ise 65 milyon ABD

Dolar› olmufltur.


Federasyonuna yap›lm›flt›r (%12). ‹ran,

Romanya, Serbest Bölgeler ve Bulgaristan en


almaktad›r. ‹hracat›n %38’i ilk befl ülkeye

yap›lmaktad›r.



2008 y›l› ithalat› yaklafl›k 380 milyon ABD

Dolar›d›r ve ithalatta azalma e¤ilimi

görülmektedir. 2008 y›l› ithalat› 2004 ithalat›na

göre 1,4 kat daha fazla yüksektir, ancak 2005-

2007 aras›nda yap›lan y›l›k ithalatlardan daha

düflüktür. 2009 y›l›nda krizin etkisiyle ithalatta

önemli bir k›r›lma görülmüfl ve grup ithalat›

240,2 milyon ABD Dolar› düzeyine

gerilemifltir.

3.15. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri

3.15.1. ‹hracat

GGrraaffiikk 112266.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 7744.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098477 21.8 33.1 57.5 65.7 73.8 94.5 65.0

Milyon USD




alan ülkeler renkli olarak gösterilmifltir. Rusya

Federasyonu dönem içinde en çok ihracat

yap›lan ülke olarak sürekli (2005 y›l› hariç) ilk

s›rada yer alm›flt›r.

2008 y›l› ithalat› 0,51 milyar ABD Dolar›d›r.


ithalat› 2003 y›l›na göre 2 kat daha fazla

gerçekleflmifltir. ‹thalattaki art›fl ekonomik kriz

ile birlikte düflüfle geçmifl ve 2009 y›l›nda

315,2 milyon ABD Dolar› olmufltur.


yap›lm›flt›r (%29). Almanya’y› ‹talya, Çin, Di¤er

Asya ve Avusturya izlemektedir. ‹lk befl





3.15.2. ‹thalat

TTaabblloo 7755.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


GGrraaffiikk 112277.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 7766.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098477 257.6 408.3 421.7 460.1 486.7 507.1 315.2

2003 2004 2005

UkraynaUkrayna

2006 2007 2008

Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali

Makineleri grubunda ihracat›n ithalat›


y›l›nda %18,6’a ve 2009 y›l›nda %20,6’a

yükselmifltir.



GGrraaffiikk 112288.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


GGrraaffiikk 112299.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%


Dünya ithalat›, 2008 y›l›nda 20,1 milyar ABD

Dolar›’na yükselmifl ve 1,5 kat artm›flt›r. Ayn›



Dolar’›ndan, 2008 y›l›nda 94,5 milyon ABD

Dolar’›na yükselerek 4,3 kat art›fl göstermifltir.


içindeki pay› %0,16’dan, 2008 y›l›nda %0,47’e

yükselmifltir.


ülkeler Çin, A.B.D, Almanya, Rusya

Federasyonu ve Meksika’d›r. Kauçuk, Plastik,

Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri grubunda en

fazla ithalat yapan ilk befl ülke Dünya toplam

ithalat›n›n %39,4 ünü gerçeklefltirmektedir. En






TTaabblloo 7777.. DDüünnyyaa KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii ‹‹tthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn ‹‹hhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 7788.. DDüünnyyaa KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkkbbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



GGrraaffiikk 113300.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 2877.9 14.3 0.79 0.03A.B.D 2079.6 10.4 0.32 0.02Almanya 1246.7 6.2 3.78 0.30Rusya Fed. 897.3 4.5 11.65 -Meksika 814.5 4.1 0.21 0.03Di¤er 12172.2 60.6 77.80 0.64Dünya Toplam 20088.4 100.0 94.5 0.47

%

Endüstriyel Y›kama ve Kurutma Makinelerine

ait GT‹P numaralar› yanda verilmifltir.

Baz› çal›flmalarda tekstil makineleri alt

grubunda incelenen Endüstriyel Y›kama,

Kurutma ve Ütüleme Makineleri d›fl ticareti



aç›k 2009 y›l›nda 160,4 milyon ABD Dolar›

düzeyine gerilemifltir.

2008 y›l› ihracat› 164,1 milyon ABD Dolar›d›r

ve ihracat sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l›


‹hracatta son y›llarda sa¤lanan art›fl, 2009

y›l›nda kesintiye u¤ram›fl ve bir önceki y›la

göre gerileyerek 134,9 milyon ABD Dolar›

olmufltur.



3.16. Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri

GT‹P Aç›klama8422* Y›kama, temizleme, kurutma, doldurma vb. ifller için makine ve cihazlar8451** Dokuma maddelerini y›kama, kurutma makine ve cihazlar›

*842211, 842219 hariç , **845140, 845150, 845180, 845190 hariç

3.16.1. ‹hracat

GGrraaffiikk 113311.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 7799.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

*842211, 842219 hariç, **845140, 845150, 845180, 845190 hariç

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098422* 22.5 23.1 30.7 39.2 53.2 93.6 70.1

8451** 7.5 11.2 17.4 45.2 65.3 70.5 64.9TOPLAM 30.0 34.3 48.1 84.4 118.5 164.1 134.9

Milyon USD

Y›kama, temizleme, kurutma, doldurma vb.

ifller için makine ve cihazlar (8422) ve

Dokuma maddelerini y›kama, kurutma

makine ve cihazlar› (8451) y›llar itibariyle

ihracat de¤erleri birbirine yak›n bir seyir

izlemektedir. 2008 y›l›ndaki ihracat de¤erleri

s›ras›yla 93,6 ve 70,5 milyon ABD Dolar›d›r.

2008 y›l›nda en fazla ihracat ‹talya’ya

yap›lm›flt›r (%7). ‹ngiltere, Almanya, Fransa,

Polonya, en fazla ihracat yap›lan ilk befl ülke

içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %32’si ilk befl



y›llar itibariyle afla¤›da verilmifltir. 2003-2008

y›llar› aras›nda en az üç kere ilk beflte yer alan

ülkeler renkli olarak gösterilmifltir.

fiifleleri/di¤er kaplar› temizleme/kurutma

makineleri (842220) grubunda 2005-2007

y›llar› aras›nda Ukrayna pazar›nda görülen

yükselmenin 2008 y›l›nda devam edemedi¤i

görülmektedir. Di¤er kurutma makineleri,

kuru çamafl›r kap.>10 kg. (845129) ürün

grubunda Bangladefl, Elektrikli/ Elektriksiz ütü

ve pres makineleri (845130) grubunda ise ‹ran

en fazla ihracat yap›lan ülkelerdir.



GGrraaffiikk 113322.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 113333.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD



TTaabblloo 8800.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.16.2. ‹thalat


Ukrayna UkraynaUkrayna

Ukrayna

Ukrayna

UkraynaUkrayna

Ukrayna

ÖzbekistanÖzbekistan

Serbes B.

Bulgaristan Serbes B.

Tunus

Yunanistan

2008 y›l› ithalat› 427 milyon ABD Dolar›d›r ve

ithalat sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l›


gerçekleflmifltir. 2009 y›l› ithalat› ise 295,3

milyon ABD Dolar›na düflmüfltür.

Y›kama, temizleme, kurutma, doldurma vb.ifller için makine ve cihazlar (8422) grubununithalat› Dokuma maddelerini y›kama, kurutmamakine ve cihazlar›n›n (8451) ithalat›ndan çokdaha fazlad›r. Y›kama, temizleme, kurutma,

doldurma vb. ifller için makine ve cihazlargrubunun ithalat› artma e¤ilimi gösterirken,di¤er grubun ithalat› istikrars›z bir e¤ilimgöstermekte ve düflmektedir.

2008 y›l›nda en fazla ithalat italya’danyap›lm›flt›r (%41). ‹talya’y› Almanya, ‹sviçre,Polonya ve ‹sveç izlemifltir. ‹lk befl ülkeden

yap›lan ithalat toplam ithalat›n %82’sinioluflturmaktad›r.

Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve ÜtülemeMakineleri grubunun toplam›nda ihracat›nithalat› karfl›lama oran› 2003 y›l›nda %13,6’dan2008 y›l›nda %38,5’e yükselmifltir. Dokumamaddelerini y›kama, kurutma makine ve

cihazlar› (8451) ihracat›n›n ithalat› karfl›lamaoran› 2008 y›l›nda %273,1’dir. Grubunihracat›n›n ithalat›n› karfl›lama oran› 2009y›l›nda %45,7’ye yükselmifltir.



TTaabblloo 8811.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 113344.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* : 842211, 842219 hariç **: 845140, 845150, 845180, 845190 hariç


GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098422* 162.6 195.6 249.2 344.4 352.2 400.8 276.1

8451** 58.5 33.5 34.7 23.5 42.3 25.8 19.2TOPLAM 221.2 229.1 284.0 367.9 394.6 426.6 295.3

GGrraaffiikk 113355.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..





ihracat› 2003 y›l›nda 30 milyon ABD




içindeki pay› %0,24’den, 2008 y›l›nda %0,79 a

yükselmifltir.



GGrraaffiikk 113366.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 113377.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 8822.. DDüünnyyaa EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 842211, 842219 hariç **: 845140, 845150, 845180, 845190 hariç


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8422* 10699.4 22.5 0.21 17775.2 93.6 0.538451** 1601.8 7.5 0.47 3027.9 70.5 2.33TOPLAM 12301.2 30.0 0.24 20803.0 164.1 0.79

%

%


ülkeler A.B.D, Fransa, Almanya gibi

sanayileflmifl ülkelerdir. Endüstriyel Y›kama,

Kurutma ve Ütüleme Makineleri grubunda en


ithalat›n›n %37,8 ini gerçeklefltirmifltir. En fazla

ithalat yapan ilk befl ülke ihtiyaçlar›n›n


Rulmanlara ait GT‹P numaras› yanda

verilmifltir.

Rulmanlar d›fl ticareti sürekli olarak aç›k

vermektedir. 2008 y›l› d›fl ticaret aç›¤› 275,2

milyon ABD Dolar›d›r. Bu aç›k 2009 y›l›nda




GGrraaffiikk 113388.. RRuullmmaannllaarr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.17. Rulmanlar


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 2424.6 13.6 0.13 0.01Fransa 1073.2 6.0 1.13 0.11Çin 977.6 5.5 0.06 0.01Almanya 913.3 5.1 5.01 0.55Rusya Fed. 867.4 4.9 3.05 0.35Di¤er 11519.2 64.8 84.24 0.73Dünya Toplam 17775.2 100.0 93.6 0.53


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 724.8 23.9 0.65 0.09Almanya 347.3 11.5 0.51 0.15Kanada 224.4 7.4 0.00 0.00Fransa 197.0 6.5 0.34 0.17Hollanda 115.8 3.8 0.16 0.14Di¤er 1418.4 46.8 68.86 4.85Dünya Toplam 3027.9 100.0 70.5 2.33

Toplam (8422+ 8451)Dünya'dan Türkiye'den


TTaabblloo 8833.. DDüünnyyaa EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkkbbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P Aç›klama8482 Her nevi rulmanlar

Milyon USD

2008 y›l› rulman ihracat› 92,8 milyon ABD

Dolar’›d›r. 2003 y›l›ndan bu yana ihracat 2,9

kat artm›flt›r. 2009 y›l›nda art›fl e¤ilimi kesintiye

u¤ram›flt›r.

2008 y›l›nda en fazla ihracat Almanya (%19) ve

Fransa’ya (%16) yap›lm›flt›r. ‹talya, ‹ngiltere ve

Çek Cumhuriyeti ihracatta di¤er önemli

ülkelerdir. ‹hracat›n %62’si ilk befl ülkeye

yap›lm›flt›r.


y›llar itibariyle afla¤›da verilmifltir. Almanya

son üç y›lda en fazla ihracat yap›lan ülkedir.

Fransa, ‹talya, ‹ngiltere önemli pazarlard›r.



3.17.1. ‹hracat

TTaabblloo 8844.. RRuullmmaannllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098482 32.1 49.5 57.1 65.9 80.0 92.8 64.5

GGrraaffiikk 113399.. RRuullmmaannllaarr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, ((22000088 %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 8855.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, RRuullmmaannllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



2003 y›l›ndan buyana ithalat 2,6 kat artm›flt›r.

‹thalat 2009 y›l›nda ise 245,7 milyon ABD

Dolar›nda kalm›flt›r.

2008 y›l›nda ithalat›n %20’si Almanya’dan,

%14’ü Fransa’dan yap›lm›flt›r. Çin, ‹talya ve

Japonya en fazla ithalat yap›lan di¤er

ülkelerdir. ‹lk befl ülkeden yap›lan ithalat

toplam ithalat›n %65’ini oluflturmaktad›r.

Rulmanlarda ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›

2003 y›l›nda %22,4’den 2008 y›l›nda %25,2’e

yükselmifltir. 2009 y›l›nda ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran›nda 1,1 puanl›k art›fl

görülmüfltür.



3.17.2. ‹thalat


GGrraaffiikk 114400.. RRuullmmaannllaarr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 8866.. RRuullmmaannllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098482 143.6 205.5 230.0 270.3 313.0 368.0 245.7



dolar›na yükselerek iki kat art›fl göstermifltir.

Ayn› dönemde Dünya pazarlar›na yap›lan

Türkiye ihracat› 2003 y›l›nda 32,1 milyon ABD


Dolar›na yükselmifltir.



yükselmifltir.



GGrraaffiikk 114411.. RRuullmmaannllaarr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 114422.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, RRuullmmaannllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


TTaabblloo 8877.. DDüünnyyaa RRuullmmaannllaarr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



%

%


ülkeler Almanya, Çin, A.B.D, Fransa ve

‹talya’d›r. Rulmanlarda en fazla ithalat yapan

ilk befl ülke Dünya toplam ithalat›n›n %43,1 ini


befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,37’sini Türkiye’den


Kaynak makinelerine ait GT‹P numaras› yanda

verilmifltir.

Kaynak makineleri d›fl ticareti sürekli olarak

aç›k vermektedir. 2008 y›l› d›fl ticaret aç›¤› 99,2

milyon ABD Dolar›d›r. 2009 y›l› d›fl ticaret

aç›¤› ise 38,8 milyon ABD Dolar› olmufltur.

2008 y›l› Kaynak Makineleri ihracat› 53,6

milyon ABD Dolar›d›r. 2003 y›l›ndan bu yana

ihracat 5,6 kat artm›flt›r. ‹hracattaki art›fl e¤ilimi

krizle birlikte durmufl ve 2009 y›l› ihracat› 31,8

milyon ABD Dolar›na düflmüfltür.



3.18. Kaynak Makineleri

3.18.1. ‹hracat

TTaabblloo 8888.. DDüünnyyaa RRuullmmaannllaarr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Almanya 4229.1 14.5 17.74 0.42Çin 2632.1 9.0 0.11 0.00A.B.D 2388.3 8.2 5.24 0.22Fransa 1818.7 6.2 14.83 0.82‹talya 1553.8 5.3 9.57 0.62Di¤er 16642.7 56.9 45.37 0.27Dünya Toplam 29264.8 100.0 92.8 0.32

GT‹P Aç›klama8515 Elektrik, lazer, ultrasonik vb. çal›flan lehim, kaynak cihazlar›

GGrraaffiikk 114433.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 8899.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098515 9.5 17.2 20.3 32.4 44.7 53.6 31.8

Milyon USD


Federasyonu’na yap›lm›flt›r (%26). Rusya

Federasyonu’nu, Romanya, Bulgaristan,

Kazakistan ve M›s›r izlemektedir. ‹hracat›n

%49’u ilk befl ülkeye yap›lm›flt›r.


y›llar itibariyle afla¤›da gösterilmifltir. Rusya

Federasyonu en fazla ihracat yap›lan ülkedir.

Romanya ve Bulgaristan ikinci ve üçüncü

s›ralar› paylaflmaktad›rlar.


2003 y›l›ndan buyana ithalat 2,4 kat artm›flt›r.

Ekonomide yaflanan daralmaya ba¤l› olarak

ithalat 2009 y›l›nda 70,6 milyon ABD Dolar›na

gerilemifltir.



GGrraaffiikk 114444.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 9900.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.18.2. ‹thalat

TTaabblloo 9911.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098515 62.5 133.6 104.7 174.3 137.7 152.8 70.6


UkraynaUkrayna Ukrayna Ukrayna

Kaynak Makineleri ihracat›n›n ithalat›


y›l›nda %35,1’e yükselmifltir. ‹thalatta yaflanan

h›zl› düflüfle ba¤l› olarak ihracat›n ithalat›

karfl›lama oran› artarak %45’e ç›km›flt›r.

2008 y›l›nda ithalat›n %20’si ‹talya’dan, %19’u

Almanya’dan yap›lm›flt›r. Japonya, Çin ve ‹sveç

en fazla ithalat yap›lan di¤er ülkelerdir. ‹lk befl


%71’ini oluflturmaktad›r.



GGrraaffiikk 114455.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


GGrraaffiikk 114466.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, ii‹‹hhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%




Ayn› dönemde Dünya pazarlar›na yap›lan

Türkiye ihracat› 2003 y›l›nda 9,5 milyon ABD


Dolar›na yükselmifltir.


ülkeler Çin, A.B.D, Rusya Federasyonu,

Almanya ve Hong Kong’dur. Kaynak

makineleri grubunda en fazla ithalat yapan ilk

befl ülke Dünya toplam ithalat›n›n %38,4 ünü


befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,41’ini Türkiye’den





TTaabblloo 9922.. DDüünnyyaa KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8515 5393 9.5 0.18 9474 53.6 0.57

GGrraaffiikk 114477.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 9933.. DDüünnyyaa KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 1044.2 11.0 0.01 0.00A.B.D 959.5 10.1 0.06 0.01Rusya Fed. 628.6 6.6 14.03 2.23Almanya 550.0 5.8 1.00 0.18Hong Kong 451.3 4.8 0.01 0.00Di¤er 5840.8 61.6 38.49 0.66Dünya Toplam 9474.3 100.0 53.6 0.57

%

Deri iflleme ve imalat› makinelerine ait GT‹P

numaras› yanda verilmifltir.

Deri iflleme ve imalat› makineleri d›fl ticareti



aç›k 2009 y›l›nda 7,9 milyon ABD Dolar›

olmufltur.


Federasyonuna yap›lm›flt›r (%18). Rusya

Federasyonunu, ‹talya, Serbest Bölgeler,

Ukrayna ve Irak izlemektedir. ‹hracat›n %54’ü

ilk befl ülkeye yap›lm›flt›r.


2003 y›l›ndan bu yana ihracatta önemli bir

art›fl görülmemektedir. 2009 y›l›nda da sektör

ihracat› 5,6 milyon ABD Dolar› gibi çok düflük

bir de¤erde kalm›flt›r.



3.19. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri

3.19.1. ‹hracat

GGrraaffiikk 114488.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P Aç›klama8453 Deri iflleme ve imalat› makineleri

TTaabblloo 9944.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098453 5.7 5.5 5.2 8.3 7.0 6.3 5.6

Milyon USD


y›llar itibariyle afla¤›da gösterilmifltir. ‹talya ve

Rusya Federasyonu en fazla ihracat yap›lan

ülkelerdir.

2008 y›l›nda ithalat›n %83’ü ‹talya’dan

yap›lm›flt›r. Çin, Almanya, Di¤er Asya ve

Fransa ithalat yap›lan di¤er ülkelerdir. ‹lk befl


%96’s›n› oluflturmaktad›r.

2008 y›l› ithalat› 23,6 milyon ABD Dolar’›d›r.

Son alt› y›lda ithalatta önemli bir de¤iflim

görülmemektedir. 2009 y›l›nda ise ekonomik

krizin etkisiyle ithalatta önemli bir düflüfl

yaflanm›flt›r.



GGrraaffiikk 114499.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 9955.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


3.19.2. ‹thalat

TTaabblloo 9966.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098453 25.3 27.3 28.8 26.6 31.4 23.6 13.5

Ukrayna

Ukrayna

Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri grubunda


%22,6’dan 2008 y›l›nda %26,6’a yükselmifltir.

‹hracata göre ithalatta yaflanan daha yüksek

oranl› düflüfl sonucu 2009 y›l›nda ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› artarak %41,5’e

ç›km›flt›r.

2003 y›l›nda 509 milyon ABD Dolar› olan

Dünya ithalat› 2008 y›l›nda 536 milyon ABD

Dolar›na yükselerek %5,3 oran›nda önemsiz

bir art›fl göstermifltir. Ayn› dönemde Dünya

pazarlar›na yap›lan Türkiye ihracat› 2003

y›l›nda 5,7 milyon ABD Dolar›ndan, 2008

y›l›nda 6,3 milyon ABD Dolar›na yükselmifltir.



GGrraaffiikk 115500.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 115511.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



%


ülkeler Çin, Hindistan, ‹talya, Türkiye ve

Brezilya’d›r. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineler


Dünya toplam ithalat›n›n %34,9 unu






yükselmifltir.



TTaabblloo 9977.. DDüünnyyaa DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8515 509 5.7 1.12 536 6.3 1.17

TTaabblloo 9988.. DDüünnyyaa DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerrii iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vveeTTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Çin 53.6 10.0 0.25 0.47Hindistan 53.5 10.0 0.14 0.27‹talya 33.3 6.2 0.79 2.37Türkiye 23.6 4.4 0.00 0.00Brezilya 22.8 4.3 0.00 0.00Di¤er 349.1 65.1 5.09 1.46Dünya Toplam 535.9 100.0 6.3 1.17

GGrraaffiikk 115522.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt›› MMaakkiinneelleerriiKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

Motorlar, Makine ‹malat Sanayi içinde, 2008

y›l› verilerine göre 5,4 milyar ABD Dolar› ile

en fazla d›fl ticaret hacmine sahip olan gruptur.

Motorlara ait GT‹P numaralar› yanda

verilmifltir.

Motorlar grubu d›fl ticareti sürekli olarak aç›k

vermektedir. Makine ‹malat sanayi içinde en

fazla d›fl ticaret aç›¤› veren gruptur. 2008 y›l›

d›fl ticaret aç›¤› 2,4 milyar ABD Dolar›d›r. Bu

aç›k ekonomik daralman›n etkisiyle azalarak

2009 y›l›nda yaklafl›k 1,4 milyar ABD Dolar›na

inmifltir.

Motorlar grubunun 2008 y›l› ihracat› 1,48

milyar ABD Dolar›d›r ve Makine ‹malat Sanayi

içinde en fazla ihracat yapan gruptur. ‹hracat

sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l› ihracat›

2003 y›l›na göre 2,7 kat artm›flt›r. Dünyada

yaflanan ekonomik kriz sektör ihracat›nda

önemli daralmaya yol açm›fl ve 2009 y›l›

ihracat› yaklafl›k 1,06 milyar ABD Dolar›

düzeyinde kalm›flt›r.



3.20. Motorlar

3.20.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8407 Alternatif-rotatif k›v›lc›m ateslemeli, içten yanmal› motorlar8408 Dizel, yar› dizel motorlar (Hava bas›nc› ile atefllenen, pistonlu)8409 ‹çten yanmali, pistonlu motorlar›n aksam ve parçalar›

GGrraaffiikk 115533.. MMoottoorrllaarr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 9999.. MMoottoorrllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098407 9.4 10.8 12.3 19.9 59.0 57.7 34.28408 12.5 13.2 14.8 15.6 35.7 70.9 166.48409 526.8 710.8 848.4 991.8 1335.0 1350.5 858.8

TOPLAM 548.7 734.8 875.5 1027.2 1429.7 1479.0 1059.4

Milyon USD

‹çten yanmal›, pistonlu motorlar›n aksam ve

parçalar› (8409) 2008 y›l›nda ihracat›n %91’ini

oluflturmufltur.


yap›lm›flt›r (%48). Fransa, Polonya, ‹ngiltere ve


içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %73’ü ilk befl

ülkeye yap›lm›flt›r.



GGrraaffiikk 115544.. MMoottoorrllaarr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 115555.. MMoottoorrllaarr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD







Alternatif-rotatif k›v›lc›m atefllemeli, içten

yanmal› motorlar (8407) grubunda Fransa ve

Rusya Federasyonu önemli pazarlard›r, ancak

son iki y›lda Romanya en fazla ihracat yap›lan

ülke konumuna yükselmifltir. ‹çten yanmal›,

pistonlu motorlar›n aksam ve parçalar›nda

(8409) Almanya son alt› y›lda en fazla ihracat

yap›lan ülkedir.



yap›lan gruptur. ‹thalat sürekli olarak

artmaktad›r. 2008 y›l› ithalat› 2003 y›l›na göre

3,1 kat daha fazla gerçekleflmifltir. ‹hracatta

oldu¤u gibi sektör ithalat›nda da önemli

daralma yaflanm›fl ve 2009 y›l›nda grubun

toplam ithalat› 2,5 milyar ABD Dolar›


Dizel, yar› dizel motorlar-Hava bas›nc› ile

atefllenen, pistonlu (8408) ürünler 2008 y›l›

ithalat›n›n %74’ünü oluflturmaktad›r.

TTaabblloo 110000.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, MMoottoorrllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

3.20.2. ‹thalat

TTaabblloo 110011.. MMoottoorrllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098407 128.7 213.2 191.3 248.2 331.5 363.3 424.68408 840.2 1419.9 1806.8 2152.9 2707.4 2881.5 1513.68409 304.5 437.3 566.3 569.6 652.9 638.5 543.3

TTOOPPLLAAMM 11227733..33 22007700..44 22556644..44 22997700..77 33669911..88 33888833..44 22448811..55


2008 y›l›nda en fazla ithalat ‹ngiltere’den

yap›lm›flt›r (%23). ‹ngiltere’yi Almanya,

‹spanya, Polonya ve Fransa izlemektedir. ‹lk

befl ülkeden yap›lan ithalat toplam ithalat›n

%60’›n› oluflturmaktad›r.

Motorlar grubunun toplam›nda ihracat›n

ithalat› karfl›lama oran› 2003 y›l›nda %43,1’den

2008 y›l›nda %38,1’e gerilemifltir. ‹çten

yanmal›, pistonlu motorlar›n aksam ve

parçalar›nda (8409) ihracat›n ithalat› karfl›lama

oran› %212’dir. Dizel, yar› dizel motorlar- Hava

bas›nc› ile atefllenen, pistonlu (8408)

ürünlerde bu oran %2,5’de kalmaktad›r.

Grubun ihracat›n›n ithalat›n› karfl›lama

oran›nda 2009 y›l›nda 4,6 puan art›fl

yaflanm›flt›r.



GGrraaffiikk 115566.. MMoottoorrllaarr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 115577.. MMoottoorrllaarr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹ngiltere; 23

Almanya; 16

‹spanya; 8‹spanya; 8Fransa; 6

Di¤er; 40

Milyon USD


Dünya ithalat› 2008 y›l›nda 138 milyar ABD




Dolar›ndan, 2008 y›l›nda 1,5 milyar ABD



içindeki pay› %0,66’dan, 2008 y›l›nda %1,07’ye

yükselmifltir.




GGrraaffiikk 115588.. MMoottoorrllaarr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

TTaabblloo 110022.. DDüünnyyaa MMoottoorrllaarr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)8407 28091 9.40 0.03 35776 57.68 0.168408 21276 12.52 0.06 44621 70.86 0.168409 33264 526.82 1.58 57422 1350.46 2.35

TOPLAM 82632 548.74 0.66 137819 1478.99 1.07

%


ülkeler A.B.D, Almanya, ‹ngiltere, Fransa gibi

sanayileflmifl ülkelerdir. Motorlar grubunda en


ithalat›n›n %48,6’s›n› gerçeklefltirmektedir. En


%1,4’ünü Türkiye’den karfl›lam›fllard›r.



GGrraaffiikk 115599.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, MMoottoorrllaarrKKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 7704 21.5 0.2 0.00Almanya 5156 14.4 0.9 0.02Kanada 5006 14.0 0.0 0.00Meksika 1647 4.6 0.0 0.00Çin 1535 4.3 1.0 0.07Di¤er 14727 41.2 55.6 0.38Dünya Toplam 35776 100.0 57.7 0.16


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %Almanya 6865 15.4 3.6 0.05Çin 4177 9.4 0.0 0.00A.B.D 3749 8.4 0.3 0.01Türkiye 2881 6.5 0.0 0.00‹ngiltere 2573 5.8 0.7 0.03Di¤er 24374 54.6 66.2 0.27Dünya Toplam 44621.1 100.0 70.9 0.16


‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %A.B.D 8032 14.0 15.4 0.19Almanya 6012 10.5 704.7 11.72Fransa 4220 7.3 105.0 2.49‹ngiltere 3910 6.8 79.2 2.03Macaristan 3468 6.0 0.8 0.02Di¤er 31780 55.3 445.4 1.40Dünya Toplam 57421.8 100.0 1350.5 2.35



TTaabblloo 110033.. DDüünnyyaa MMoottoorrllaarr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

Makine ‹malat Sanayi içinde yer alan 20

grubun d›fl›nda kalan di¤er makinelere ait

GT‹P numaralar› yanda verilmifltir.

Di¤er Makineler grubu d›fl ticaret hacmi 2,4

milyar ABD Dolar›d›r. Di¤er Makineler grubu

d›fl ticareti sürekli olarak ve giderek artan bir

flekilde d›fl ticaret aç›¤› vermektedir. 2008 y›l›

d›fl ticaret aç›¤› 1,32 milyar ABD Dolar›d›r. Bu

aç›k 2009 y›l›nda 960,7 milyon ABD Dolar›na

gerilemifltir.

2003 y›l›nda 151,5 milyon ABD Dolar› olan

ihracat 2008 y›l›nda 545,3 milyon ABD Dolar›

olarak gerçekleflmifl ve 3,6 kat artm›flt›r.

‹hracatta Kendine özgü fonksiyonlu makine

ve cihazlar (8479) ve Transmisyon milleri,

kranklar, yatak kovanlar›, diflliler, çarklar

(8483) gruplar› öne ç›kmakta ve 2008 y›l›nda

bu gruptaki ihracat›n %83’ünü

gerçeklefltirmifllerdir. 2009 y›l›nda grup

ihracat› düflmüfl ve 407,4 milyon ABD Dolar›

olmufltur.



3.21. Di¤er Makineler

3.21.1. ‹hracat

GT‹P Aç›klama8423 Tart› ve tart› aletleri8424* S›v› tozlar› püskürtmeye, da¤›tmaya mahsus mekanik cihazlar8475 Elektrik/ elektronik ampul, tüp, valf montaj makineleri8476 Otomatik sat›fl makineleri8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar8483 Transmisyon milleri, kranklar, yatak kovanlar›, diflliler, çarklar8484 Metal tabakl› contalar, conta tak›m ve gruplar›8505 M›knat›slar, m›knat›sl› platolar, kavray›c›, tutucu tertibat9508 Fuar ve panay›r için çeflitli makine ve aksamlar›.960350 Araç ve cihazlara ait süpürge, f›rçalar

* 842481 hariç

GGrraaffiikk 116600.. DDii¤¤eerr MMaakkiinneelleerr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Milyon USD

Di¤er Makineler grubu Motorlar grubundan

sonra en fazla ithalat yap›lan ikinci grubu

oluflturmaktad›r. 2008 y›l› ithalat› 1,87 milyar

ABD Dolar›d›r ve 2003 y›l›na göre 2,6 kat art›fl

göstermifltir. ‹thalatta ilk üç s›ray› alan Kendine

özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar (8479),

Transmisyon milleri, kranklar, yatak kovanlar›,

diflliler, çarklar (8483) ve S›v› tozlar›

püskürtmeye, da¤›tmaya mahsus mekanik

cihazlar (8424) ithalat›n %85’ini

gerçeklefltirmifltir. 2009 y›l›nda grubun toplam

ithalat›nda 2008 y›l›na göre %27 düflüfl

yaflanm›fl ve grup ithalat› yaklafl›k 1,37 milyar




TTaabblloo 110044.. DDii¤¤eerr MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098423 3.0 5.5 7.4 6.5 9.8 10.5 9.5

8424* 21.6 26.7 18.5 21.2 21.9 33.0 27.38475 3.9 10.5 23.1 11.9 12.7 15.9 10.58476 0.0 0.1 0.2 0.0 0.3 0.2 0.78479 46.2 66.3 98.4 108.4 161.3 221.6 175.78483 66.2 93.7 114.9 129.2 175.1 230.7 151.48484 4.4 5.9 8.4 9.4 11.8 13.6 13.58505 3.8 3.5 1.1 0.9 2.8 4.1 5.59508 1.4 2.2 2.7 5.2 8.7 14.0 11.9

960350 1.0 1.0 1.0 1.2 1.6 1.6 1.4TOPLAM 151.5 215.4 275.8 294.0 406.0 545.3 407.4

TTaabblloo 110055.. DDii¤¤eerr MMaakkiinneelleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20098423 14.7 24.8 27.8 39.9 42.4 40.9 24.78424* 48.9 63.1 79.5 91.1 111.1 132.5 98.68475 18.2 23.0 36.3 32.3 52.8 64.6 14.28476 1.2 4.2 6.5 6.4 11.6 14.6 8.38479 427.8 538.7 624.7 649.8 897.4 921.6 672.58483 155.7 218.7 257.3 319.6 406.4 541.1 452.78484 24.4 29.2 32.5 36.7 43.2 51.1 41.38505 23.6 35.9 46.1 49.1 58.8 58.5 36.69508 3.7 1.4 10.0 3.6 8.0 39.5 13.2

960350 3.2 4.1 4.5 5.1 7.3 7.6 6.0TOPLAM 721.4 943.1 1125.1 1233.7 1639.1 1872.1 1368.1

3.21.2. ‹thalat

Di¤er Makineler grubunda 2003 y›l›nda %21

olan ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›, artarak

2008 y›l›nda %29,1’e ulaflm›flt›r. 2009 y›l›nda

ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› 2008 y›l›





GGrraaffiikk 116611.. DDii¤¤eerr MMaakkiinneelleerr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

%

Makine ‹malat Sanayi; makine, elektronik,

yaz›l›m ve servis sektörleriyle birlikte mal ve

hizmet üretim sistemlerinin etkinli¤ini

sa¤layan bir sektördür. Sahip oldu¤u ve

gelifltirdi¤i teknolojiler ile girdi sa¤lad›¤› tüm

sektörlerin ürünlerinin fonksiyonlar›n› belirler

ve imalat›n› sa¤lar. Bu nedenle sektörün kendi

ve girdi sa¤lad›¤› sektörlerin rekabet gücünü

art›rabilmesi için ARGE çabalar›na odaklan-

mas› gereklidir.

Pazar›n talep etti¤i daha iyi fiyat ve kalitede

herhangi bir ürünün üretilebilmesi, makine

imalat sanayinin üretim teknolojilerinde yarat-

aca¤› de¤iflime ba¤l›d›r. Bir baflka anlat›mla,

makine imalat sanayi sürekli yenilik aramak ve

sundu¤u ara ve yat›r›m mallar›na iliflkin

teknolojileri gelifltirmek zorundad›r. Makine

imalat sanayi bu yap›s›yla bir ölçüde tüm sek-

törlerdeki verimlili¤i de belirleyen bir özelli¤e

sahiptir. Bu aç›dan ARGE çabalar›n›n düzeyi

sektörün genel durumunu ortaya koyan

önemli göstergelerden birisidir.

Çal›flman›n di¤er bölümlerinde Makine ‹malat

Sanayi kapsam› d›fl›nda b›rak›lan 296; Silah ve

Mühimmat ‹malat› ve 297; Baflka Yerde

S›n›fland›r›lmam›fl Ev Aletleri ‹malat›na iliflkin

ARGE ve teknoloji verileri bu bölümde zorun-

lu olarak kapsam içine al›nm›flt›r. ‹statistik-

lerde alt sektörlere iliflkin veri bulunamam›flt›r.

Veriler Türk Makine ‹malat Sanayinde ARGE

harcamalar›n›n 2006 y›l›na göre 2007 y›l›nda

%27,6 artarak 204,2 milyon YTL düzeyine

eriflti¤ini göstermektedir. Bu harcamalar içinde

makine teçhizat, sabit tesis ve personel harca-

malar›n›n pay› önemli ölçüde artm›flt›r. Söz

konusu bulgu sektörde ARGE harcamalar›na

verilen önemin artt›¤›n› göstermektedir. Ancak

bu art›fla karfl›n özellikle motorlu kara tafl›tlar›

imalat›ndaki ARGE harcamalar›ndaki yüksek

art›fl nedeniyle sektörün imalat sanayi ARGE

harcamalar› içindeki pay› ise gerilemifltir.

SEKTÖRDE TEKNOLOJ‹ veARGE’DEK‹ GEL‹fiMELER


4.

GGrraaffiikk 116622.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE hhaarrccaammaallaarrıı ddaa¤¤ııllıımmıı,, 22000066 ((NNaaccee 2299)) KKaayynnaakk:: TTUU‹‹KK;; TTüürrkkiiyyee ‹‹ssttaattiissttiikk YYııllllıı¤¤ıı,, 22000088..

GGrraaffiikk 116633.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE hhaarrccaammaallaarrıı ddaa¤¤ııllıımmıı,, 22000077 ((NNaaccee 2299)) KKaayynnaakk:: TTUU‹‹KK;; TTüürrkkiiyyee ‹‹ssttaattiissttiikk YYııllllıı¤¤ıı,, 22000088..

((TTooppllaamm 115599,,999911,,116688 TTLL)) ((TTooppllaamm 220044,,221166,,882244 TTLL))

‹malat sanayi toplam ARGE harcamalar› içinde

makine imalat sanayinin pay› 2006 y›l›nda

%13,5 düzeyindedir. Sektör bu oranla imalat

sanayi içinde 2006 y›l›nda üçüncü s›rada yer

alm›flt›r. 2007 y›l›nda ise sektörün imalat

sanayi toplam ARGE harcamalar› içindeki pay›

%11,9 düzeyine gerilese de s›ralamadaki yeri-

ni korumufltur.

Dikkat çeken bir nokta, sektörün toplam

imalat sanayi ARGE harcamalar› içindeki

pay›n›n, üretimdeki ya da katma de¤erdeki

pay›ndan çok daha yüksek olufludur. Bu

bulgu sektörün ARGE a¤›rl›kl› bir yap›ya sahip

oldu¤unu ve bu aç›dan koflulsuz desteklen-

mesi gere¤ini ortaya koymaktad›r.

ARGE harcamalar›n›n toplam imalat sanayi

ARGE harcamalar›na oran› aç›s›ndan 2006 ve

2007 y›llar›nda ilk s›ray› motorlu kara tafl›tlar›,

ikinci s›ray› radyo, tv, haberleflme teçhizat›

sektörü alm›flt›r. Makine imalat sanayinin

ARGE harcamalar› aç›s›ndan ileri teknoloji

gerektiren bu sektörlerin ard›ndan üçüncü

s›rada gelmesi, sektörün teknolojik geliflmeye

ba¤›ml›l›¤›n› da ortaya koymaktad›r.

Bölüm 4. Sektörde Teknoloji ve ARGE’deki Geliflmeler


GGrraaffiikk 116644.. TTooppllaamm ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE hhaarrccaammaallaarrıınnıınn iikkttiissaaddii ffaaaalliiyyeett kkoollllaarrıınnaa ggöörree ddaa¤¤ııllıımmıı ((%%))KKaayynnaakk:: TTÜÜ‹‹KK;; TTüürrkkiiyyee ‹‹ssttaattiissttiikk YYııllllıı¤¤ıı,, 22000088..

((%%))



‹malat sanayi ARGE insan gücünün 2006

y›l›nda tam zamanl› eflde¤er olarak sektörlere

göre da¤›l›m›na bak›ld›¤›nda makine imalat

sanayi %20,73 ile ilk s›rada yer alm›flt›r. Bu veri

daha önce de vurguland›¤› gibi makine imalat

sanayinin ekonomide nitelikli iflgücü istih-

dam›nda önemli yere sahip oldu¤unu göster-

mektedir. 2006 y›l›nda 2,270 kifli olan ARGE

insan gücü say›s› artarak 2007 y›l›nda 2,783

kifliye ç›km›fl olmas›na karfl›n, imalat sanayi

içinde sektörün söz konusu personel

aç›s›ndan pay› %19,14’e gerilemifltir.

Yeterli finans kayna¤› sa¤lansa da ARGE ile

at›l›m yapabilen sektörlerin nitelikli insan

kayna¤›na gereksinimi bulunmaktad›r. Makine

imalat sanayi nitelikli insan kaynaklar› istih-

dam› aç›s›ndan da ilk s›ralarda yer almaktad›r.

Makine ‹malat Sanayinde 2006 ile 2007 y›l›

aras›nda araflt›rmac› say›s› yaklafl›k %30

artarak 1478 düzeyine eriflirken, teknisyen ve

eflde¤er meslek sahibi olanlar›n say›s› da ayn›

oranda art›flla 993 kifliye ç›km›flt›r. K›saca sek-

törde nitelikli personel say›s›nda önemli bir

art›fl görülmüfltür. Bu bulgular, sektörün bir y›l

içinde yüksek oranda artan nitelikli personel

ihtiyac›n› karfl›layabildi¤ini göstermesi

aç›s›ndan da önemlidir.

GGrraaffiikk 116655.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE iinnssaann ggüüccüünnüünn ttaamm zzaammaann eeflflddee¤¤eerroollaarraakk ddaa¤¤ııllıımmıı,, 22000066 ((NNaaccee 2299))KKaayynnaakk:: TTUU‹‹KK;; TTüürrkkiiyyee ‹‹ssttaattiissttiikk YYııllllıı¤¤ıı,, 22000088..

GGrraaffiikk 116666.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE iinnssaann ggüüccüünnüünn ttaamm zzaammaann eeflflddee¤¤eerroollaarraakk ddaa¤¤ııllıımmıı,, 22000077 ((NNaaccee 2299))KKaayynnaakk:: TTUU‹‹KK;; TTüürrkkiiyyee ‹‹ssttaattiissttiikk YYııllllıı¤¤ıı,, 22000088..



Türkiye’de ARGE harcamalar›n›n makine

imalat sanayi yan›nda tüm sektörlerde de

desteklenmesi gere¤i ise, seçilmifl baz› ülkelerde

bu harcamalar›n GSY‹H’ya oran›na

bak›ld›¤›nda aç›kça görülmektedir. Türkiye’nin

ARGE harcamalar›n›n GSY‹H’ya oran› AB

ülkeleri, Japonya ve ABD gibi geliflmifl

ülkelere göre çok düflük düzeylerde kalmak-

tad›r.

Bu oran, Eurostat verilerin göre 2006 y›l›nda

%0,11 düzeyindedir ve tüm AB ülkelerinin

gerisindedir. Oran›n AB’ye yeni kat›lan tüm

Orta ve Do¤u Avrupa ülkelerinin de gerisinde

olmas› oldukça düflündürücüdür. ARGE harca-

malar›n›n GSY‹H’ya oran›, 2006 y›l›nda AB

(27) ortalamas› %1,19 ve 2007 y›l›nda ise

%1,21 düzeyindedir. Söz konusu bulgular

Türkiye’nin ARGE’ye çok daha fazla kaynak

ay›rmas› gere¤ini aç›kça ortaya koymaktad›r.

ARGE’ye ayr›lacak kaynaklar makine imalat

sanayinin geliflmesine de önemli katk›

sa¤layacakt›r.

GGrraaffiikk 116677.. TTooppllaamm ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE iinnssaann ggüüccüünnüünn ttaamm zzaammaann eeflflddee¤¤eerr oollaarraakk iikkttiissaaddii ffaaaalliiyyeett kkoollllaarrıınnaa ggöörree ddaa¤¤ııllıımmıı ((%%))KKaayynnaakk:: TTUU‹‹KK;; TTüürrkkiiyyee ‹‹ssttaattiissttiikk YYııllllıı¤¤ıı,, 22000088..

BYS ‹malatlar

((%%))

Toplam ARGE harcamalar›nda oldu¤u gibi,

makine imalat sanayi ARGE harcamalar›n›n

GSY‹H’ya oran› aç›s›ndan da Türkiye oldukça

geridedir. Makine imalat sanayi ARGE harca-

malar›n›n pay› Türkiye için %0,02 olurken ayn›

oran 2006 y›l› için Kore de %0,1 Japonya da

%0,21 ve Almanya da %0,2 olmufltur. Makine

imalat sanayi ARGE harcamalar›n›n GSY‹H’ya

oran› aç›s›ndan 2007 y›l›nda Polonya ve

Romanya Türkiye’nin gerisinde kalm›flt›r. Bu

oran aç›s›ndan sektör, Türkiye toplam›na göre

daha iyi konumdad›r. Ancak harcaman›n

düzeyi çok yetersizdir. Uluslararas› alanda

yar›flabilmek için Makine imalat sanayinin

ARGE ye daha fazla kaynak ay›rmas› ve ortak

projelerle finans gücünü birlefltirmesi gerek-

lidir.

Kifli bafl› ARGE harcamas›, ülkelerin ARGE’ye

ay›rd›klar› kayna¤›n boyutunu gösteren önemli

bir göstergedir. 2006 y›l›nda Makine imalat

sanayi kifli bafl› ARGE harcamas› Japonya’da

61,4 Euro olurken, ayn› de¤er Finlandiya için

54 Euro, Almanya için 50,1 Euro, Kore için

13,8 Euro, ‹talya için 14,5 Euro ve Türkiye için

1,2 Euro olmufltur. Türkiye 2006 y›l›nda

Polonya, Slovakya ve Romanya gibi yeni

Avrupa Birli¤i ülkelerinden daha iyi konum-

dad›r. Ancak harcama düzeyi çok düflüktür.

2007 y›l›nda makine imalat sanayi kifli bafl›

ARGE harcamas› Türkiye de 1,6 Euro’ya yük-

selmifltir. 2007 y›l›nda kifli bafl› de¤erler düflük

olsa da AB’ye yeni kat›lan Macaristan ve Çek

Cumhuriyeti gibi ülkelerin makine imalat

sanayi ARGE harcamalar›nda önemli art›fllar

dikkat çekmektedir. Türk makine imalat

sanayinin orta ve ileri teknoloji pazar›ndan

pay alabilmesi için ARGE çabalar›na a¤›rl›k

vermesi gereklidir. Mevcut harcama düzeyinin

yetersiz oldu¤u aç›kt›r.



GGrraaffiikk 116688.. SSaannaayyiiddee AARRGGEE hhaarrccaammaallaarrıınnıınn GGSSYY‹‹HH''yyaa oorraannıı ((%%))KKaayynnaakk:: EEuurroossttaatt;; SScciieennccee,, TTeeccnnoollooggyy aanndd IInnnnoovvaattiioonn SSttaattiissttiiccss..

NNoott:: GGrraaffiikkttee ““00”” ddee¤¤eerrlleerr vveerrii yyookk aannllaamm››nnddaadd››rr..

GGrraaffiikk 116699.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE hhaarrccaammaallaarrıınnıınn GGSSYY‹‹HH’’yyaa oorraannıı ((%%))KKaayynnaakk:: EEuurroossttaatt;; SScciieennccee,, TTeeccnnoollooggyy aanndd IInnnnoovvaattiioonn SSttaattiissttiiccss..


((%%))

Türkiye’de sanayide son y›llarda sa¤lanan en

önemli geliflmelerden birisi ARGE personeli

say›s›ndaki geliflmedir. Ancak sektörde önem-

li yeri olan ülkelerle karfl›laflt›r›ld›¤›nda say›sal

olarak eriflilen noktan›n çok yetersiz oldu¤u

ortaya ç›kmaktad›r. 2003 y›l›nda toplam

iflgücü içinde ARGE personelinin pay›

Türkiye’de sadece %0,05 düzeyindedir. Bu

oran ayn› y›lda AB (15) için %0,6 ve AB (27)

için %0,55 düzeyindedir.

Karfl›laflt›r›lan ülkeler aras›nda 2003 y›l›nda

ARGE personelinin iflgücü içindeki pay›

aç›s›ndan en yüksek oran, %1,64 ile

Finlandiya’ya aittir. Japonya, Fransa, Almanya

ve Norveç oran›n yüksek oldu¤u di¤er ülkel-

erdir. Türkiye karfl›laflt›r›lan ülkeler aras›nda

son s›rada yer almaktad›r. 2006 y›l›nda

Türkiye’nin sanayide çal›flan ARGE person-

elinin toplam iflgücü içindeki pay› %0,1

düzeyine eriflmesine karfl›n bu oran aç›s›ndan

yine son s›radan kurtulamam›flt›r. Romanya

hariç tüm ülkelerde ARGE personelinin

toplam iflgücüne oran› 2006 y›l›nda 2003 y›l›na

göre artm›flt›r.

Türkiye’nin ve Makine ‹malat Sanayinin inno-

vasyon konusunda at›l›m yapma gere¤i bulun-

maktad›r. Sürekli ve h›zl› biçimde yenilik

yapan iflletmeler pazarda rekabet güçlerini

art›rmaktad›r. K›saca innovasyon rekabet

gücünü belirleyen temel faktörlerden birisi

konumuna gelmifltir. Innovasyondan sat›fl

gelirlerinin toplam sat›fl gelirleri içindeki pay›

giderek yükselmektedir. Bu e¤ilim de ifllet-

melerin ayakta kalabilmeleri için yenilik

yapma gere¤ini ortaya koymaktad›r. Seçilmifl

baz› ülkelerde innovasyondan sat›fl gelirlerine

bak›ld›¤›nda geliflmenin boyutu aç›kça ortaya

ç›kmaktad›r. Bu oran aç›s›ndan Almanya

%32,30 ile 2004 y›l›nda ilk s›ray› alm›flt›r.

Almanya y› %22,2 ile Slovakya ve %20,30 ile



GGrraaffiikk 117700.. NNüüffuuss bbaaflflıınnaa MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii AARRGGEE hhaarrccaammaallaarrıı ((EEuurroo))KKaayynnaakk:: EEuurroossttaatt;; SScciieennccee,, TTeeccnnoollooggyy aanndd IInnnnoovvaattiioonn SSttaattiissttiiccss..


GGrraaffiikk 117711.. SSaannaayyiiddee AARRGGEE ppeerrssoonneelliinniinn iiflflggüüccüü iiççiinnddeekkii ppaayyıı ((%%))KKaayynnaakk:: EEuurroossttaatt;; SScciieennccee,, TTeeccnnoollooggyy aanndd IInnnnoovvaattiioonn SSttaattiissttiiccss..


((EEuurroo))

Finlandiya izlemifltir. Ayn› y›l Türkiye’nin verisi

elde edilememifltir. 2006 y›l›nda karfl›laflt›rma

yap›lan ülkelerin büyük ço¤unlu¤unda inno-

vasyondan sat›fl gelirlerinin toplam sat›fl gelir-

leri içindeki pay› yükselmifltir. Türkiye için bu

oran 2006 y›l›nda %7,8 olmufltur. Norveç

d›fl›nda tüm ülkelerden daha düflük bir

orand›r. Ayn› y›l bu oran, Almanya’da %27,1

Slovakya’da %22,2 ve Romanya’da %21,9

olmufltur. AB (27) ortalamas› ise %18,8 dir. Bu

gösterge Türkiye’nin bu alanda çok daha fazla

çaba göstermesini ve ad›m atmas› gere¤ini

ortaya koymaktad›r. Tüm di¤er sektörler

yan›nda özellikle makine imalat sanayi için

innovasyon vazgeçilmez öneme sahiptir.




GGrraaffiikk 117722.. SSaannaayyiiddee iinnnnoovvaassyyoonn ssaattııflfl ggeelliirrlleerriinniinn ttooppllaamm ssaattııflfl hhaassııllaassıınnddaakkii ppaayyıı ((%%))KKaayynnaakk:: EErroossttaatt;; SScciieennccee,, TTeeccnnoollooggyy aanndd IInnnnoovvaattiioonn SSttaattiissttiiccss..

((%%))

Makine imalat sanayi son y›llarda birçok sek-

törde oldu¤u gibi bir göç hareketi yaflamak-

tad›r. Uzakdo¤u ülkeleri, Çin, Hindistan,

Brezilya gibi ülkelerin sektördeki at›l›m› AB,

ABD gibi geliflmifl ülkelerde artan iflgücü

maliyeti ve çevre faktörü, sektörün üretim

merkezlerinin yer de¤ifltirmesine neden

olmaktad›r. Geliflmifl ülkeler düflük, orta

teknoloji alan›nda giderek rekabet güçlerini

kaybetmekte ve ileri teknolojilere odaklan-

maktad›r. Tüm di¤er sektörlerde oldu¤u gibi

Çin, y›¤›n üretime uygun ürünlerde pazardan

önemli bir paylar almaktad›r. Birçok ülke

geliflmifl ülkelerin kaybetti¤i düflük, orta

teknoloji alan›nda pazardan pay kapmaya

çal›flmaktad›r. Bu ülkeler aras›na Türkiye’de

kat›lm›flt›r.

‹hracat ve ithalat verilerinden yararlan›larak

hesaplanan RCA (görünen karfl›laflt›rmal›

üstünlük), CEP (karfl›laflt›rmal› ihracat perfor-

mans›) ve ihracat uzmanlaflma endeksi gibi

göstergeler dünya pazarlar›ndaki geliflmeleri

aç›klamada önemli rol oynamaktad›r. Bu

göstergelerden birisi olan ihracat uzmanlaflma

endeksi konusunda, makine imalat sanayinde

önemli yeri olan 43 ülkenin verilerinden yarar-

lan›larak AB de yap›lan çal›flman›n sonuçlar›

söz konusu geliflmeleri ortaya koymaktad›r.

Türkiye makine imalat sanayinde rakipleri

konumunda olan ya da olabilecek ülkelere

göre ihracat uzmanlaflma endeksi aç›s›ndan

oldukça zay›f durumundad›r. Ancak konu-

munu 2001 y›l›ndan 2006 y›l›na kadar önemli

ölçüde de¤ifltirmifl ve ihracat uzmanlaflma

endeksinde yüksek bir art›fl sa¤lam›flt›r.

Örne¤in 2001 y›l›nda Türkiye’nin endeks

de¤eri Taiwan’dan önemli ölçüde düflükken

2006 y›l›nda 0,73 endeks de¤eri ile Taiwan’›

geçmifltir. Bu dönemde ihracat uzmanlaflma

endeks de¤erini en h›zl› art›ran ülkelerin

bafl›nda Hindistan gelmektedir. 2006 y›l›nda

Hindistan Çin’i endeks de¤eri aç›s›ndan

geçerek 1,23 ile çal›flmam›zda karfl›laflt›rma

için seçilen ülkeler aras›nda ‹talya’dan sonra

ikinci s›raya yerleflmifltir. Dikkat çeken bir

bulgu son y›llarda BRIC olarak adland›r›lan ve

öne ç›kan Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in

makine imalat sanayi ihracat uzmanlaflma

endeksinin yüksek olmas›d›r.

DÜNYA MAK‹NE ‹MALATSANAY‹NDE GEL‹fiMELER


5.

‹hracat uzmanlaflama endeksi en yüksek ülke

2006 y›l›nda ‹talya’d›r. ‹talya’y› 1,23 ile

Hindistan, 1,21 ile Çin, 1,20 ile Japonya, 1,17

ile Brezilya 1,16 ile Almanya ve ‹ngiltere izle-

mektedir. Bulgular Türkiye’nin h›zla rakipleri

ile aras›ndaki fark› kapatt›¤›n› göstermektedir.

Bu olumlu geliflmenin sürdürülmesi durumun-

da, Türk makine imalat sanayi uluslar aras›

alanda önemli oyunculardan birisi olacakt›r.

Türkiye’nin 2001 ile 2006 y›llar› aras›nda

istikrarl› bir biçimde endeks de¤erini art›rmas›

di¤er olumlu geliflmelerden birisidir. Bu

dönemde, 2004 y›l›nda Brezilya, Türkiye ve

Hindistan hariç tüm ülkelerin ihracat uzman-

laflma endeksi gerilemifltir.

AB’ye yeni üye 12 ülkenin ortalama ihracat

uzmanlaflma endeks de¤eri de art›fl e¤ilimi

göstermektedir. Endeks de¤eri aç›s›ndan

Türkiye bu ülkelerle ve ‹spanya ile aras›ndaki

fark› giderek kapatmaktad›r. Bu geliflme ulus-

lararas› pazarlarda Türkiye’nin makine imalat

sanayide önemli rakiplerinden baz›lar›na karfl›

rekabet gücünü art›rd›¤›n› ortaya koymaktad›r.

Bölüm 5. Dünya Makine ‹malat Sanayinde Geliflmeler


GGrraaffiikk 117733.. SSeeççiillmmiiflfl bbaazzıı üüllkkeelleerr vvee TTüürrkk MMaakkiinnee SSaannaayyii iihhrraaccaatt uuzzmmaannllaaflflmmaa eennddeekkssiiKKaayynnaakk:: EEUU;; MMeecchhaanniiccaall EEnnggiinneeeerriinngg DDaattaabbaassee,, vvddmmaa..

Endeks

‹hracat uzmanlaflma endeksi alt sektörlere

göre incelendi¤inde Türkiye’nin birçok alt

sektörde genele göre daha iyi konumda

oldu¤u ortaya ç›kmaktad›r. 2006 ihracat

uzmanlaflma endeksi de¤erleri aç›s›ndan

tar›msal traktörler 2,72 endeks de¤eri ile alt

sektörler aras›nda ilk s›rada yer almaktad›r. Bu

alt sektörün endeks de¤eri ‹ngiltere ve

Finlandiya hariç ‹talya, Almanya, ‹spanya,

Fransa, Çin, Japonya ve ABD’nin ayn› sektör-

leri için hesaplanan endeks de¤erinden daha

yüksektir. Türkiye makine imalat sanayi

endeks de¤eri aç›s›ndan ikinci s›rada gelen alt

sektör 2,31 ile G›da, içecek ve tütün iflleme

makine sanayidir. Bu sektör endeks de¤eri

aç›s›ndan Türkiye karfl›laflt›r›lan ülkeler

aras›nda Hollanda’dan sonra ikinci s›radad›r.

Alt sektörlerden Deri, Tekstil ve Giyim sanayi

makineleri endeks de¤eri aç›s›ndan üçüncü,

metalürji makineleri ise dördüncü s›rada yer

almaktad›r. Endeks de¤eri en düflük bir baflka

deyiflle uluslararas› pazarlarda en çok zorlanan

sektörün ise ka¤›t ve bask› sanayi makineleri

sektörü oldu¤u görülmektedir.



GGrraaffiikk 117744.. SSeeççiillmmiiflfl bbaazzıı üüllkkeelleerr vvee TTüürrkk MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii iihhrraaccaatt uuzzmmaannllaaflflmmaa eennddeekkssiiKKaayynnaakk:: EEUU;; MMeecchhaanniiccaall EEnnggiinneeeerriinngg DDaattaabbaassee..

Endeks

Dünya Makine ‹malat Sanayi ithalat› 2008

y›l›nda 1,25 trilyon ABD Dolar›d›r ve Dünya

ithalat› içindeki pay› %8,1’dir. Dünya Makine

‹malat Sanayi ithalat›nda AB-27 ihracat›n›n

pay› %26’d›r. A.B.D’nin pay› %12,4

Japonya’n›n pay› %11,4’dür. Önümüzdeki

y›llarda önemli atak yapmas› beklenen

Hindistan’›n pay› % 0,6 ile yaklafl›k Türkiye ile

ayn›d›r. Afla¤›daki tabloda seçilmifl befl ülke

içinde en fazla paya sahip olan ve Dünya ihra-

cat›ndaki pay› % 15’in üzerinde olan ülkeler

renkli olarak gösterilmifltir. Tabloda AB-27’nin

bariz üstünlü¤ü görülmektedir. Çin’in daha

fazla paya sahip oldu¤u “Ka¤›t imaline ve mat-

baac›l›¤a mahsus makineler” ile “Endüstriyel

klimalar ve so¤utma makineleri” d›fl›ndaki tüm

gruplarda AB-27’nin pay› tüm ülkelerden daha

fazlad›r. Seçilmifl befl ülke (Türkiye hariç) 2008

y›l›nda Dünya Makine ‹malat Sanayi ithalat›

içindeki ihracat›n %59,5’ini yapm›flt›r.

Türk makine imalat sanayinin uluslar aras›

pazarlardan gün geçtikçe istikrarl› bir biçimde

pay almas› önemli bir geliflmedir. Ancak sek-

törün dünya pazarlar›ndan ald›¤› paylar›n çok

düflük oldu¤u da gözard› edilmemelidir.



TTaabblloo 110077.. ‹‹hhrraaccaatt uuzzmmaannllaaflflmmaa eennddeekkssii ((22000066))KKaayynnaakk:: EEUU;; MMeecchhaanniiccaall EEnnggiinneeeerriinngg DDaattaabbaassee..

Alt Sektörler Almanya ‹ngiltere ‹talya Danimarka Finlandiya ‹spanya Fransa Çin Japonya A.B.D. TürkiyeMotorlar ve Türbünler 0.70 2.22 0.69 0.17 0.72 0.37 0.84 0.40 1.42 1.83 0.75Pompalar ve Kompresarlör 1.05 0.99 ,,93 1.61 0.49 0.78 1.31 0.86 0.84 0.98 0.85Yataklar,Pistonlar ve Diflliler 1.27 0.65 0.80 0.29 0.60 1.16 1.28 1.02 1.23 0.66 0.95Valfler 0.86 1.05 1.46 1.87 0.72 1.72 1.02 1.95 0.54 0.86 0.88Sanayi Kazanları ve Isıtıcılar 1.09 0.85 1.29 1.12 0.68 1.32 0.98 0.81 0.67 1.20 1.06Taflıma ve Kaldırma Makinaları 0.88 1.23 0.85 1.29 2.03 1.64 1.40 1.23 0.73 0.90 0.70So¤utma ve Havalandırma Makinaları 0.67 0.73 1.02 1.45 0.71 1.40 1.16 2.10 0.55 0.92 1.60Di¤er Genel Amaçlı Makinalar 1.38 1.06 1.30 1.28 0.68 1.30 1.04 0.73 0.59 0.96 0.69Tarımsal Traktörler 1.12 2.68 1.30 0.32 3.12 0.11 1.65 0.26 1.03 0.92 2.72Di¤er Tarımsal Makinalar 0.98 0.60 1.11 2.10 1.57 1.14 1.30 0.51 0.14 1.38 0.91A¤aç ‹flleme,Makine Aletleri ve Di¤erleri 1.00 0.56 0.94 0.38 0.61 0.96 0.44 1.19 1.42 0.89 0.96Metalurji Makinaları 1.84 0.74 2.50 0.05 0.39 1.11 0.67 1.32 1.02 0.52 1.82Madencilik ve Bayındırlık Makinaları 0.65 1.70 0.63 0.67 1.71 0.49 1.06 0.86 1.10 1.55 1.10Gıda,‹çecek ve Tütün ‹flleme Makinaları 1.13 0.91 1.85 4.43 0.28 1.75 1.22 0.36 0.12 0.60 2.31Deri,Tekstil ve Giyim Sanayi Makinaları 1.20 0.29 1.44 0.50 0.07 0.90 0.84 1.54 1.09 0.43 2.02Ka¤ıt ve Baskı Sanayi Makinaları 1.27 0.78 1.29 0.61 8.99 1.64 1.17 0.45 0.19 0.51 0.47Di¤er Özel Amaçlı Makinalar 1.20 0.60 0.85 0.63 0.66 0.59 0.67 0.52 1.62 0.87 0.66

5.1. Dünya Makine ‹malat Sanayi D›fl Ticareti

Seçilmifl ülkeler içinde A.B.D. dünya ithalat›

içindeki pay› en yüksek olan ülkedir (%13,2).

A.B.D.’yi AB(27) %12,3 ile izlemektedir.

Afla¤›daki tabloda seçilmifl ülkeler içinde en

yüksek ithalat pay›na sahip olan ve Dünya

ithalat›ndaki pay› %10’dan fazla olan ülkeler

renkli olarak gösterilmifltir. Seçilmifl befl ülke

(Türkiye hariç) 2008 y›l›nda Dünya Makine

‹malat Sanayi ithalat›n›n %38’ini yapm›flt›r.



TTaabblloo 110088.. SSeeççiillmmiiflfl üüllkkeelleerriinn DDüünnyyaa iitthhaallaattıınnddaakkii iihhrraaccaattllaarrıınnıınn ppaayyıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Seçilmifl Ülkelerin Dünya ‹thalat›ndaki ‹hracatlar›n›n Pay›- 2008, (%) Dünya ‹thalat›Grup Ad› AB-27 Çin Hindistan A.B.D Japonya Türkiye Di¤er Toplam (Milyon USD)Di¤er Makineler 25.7 6.1 0.5 12.2 17.6 0.3 37.5 100.0 172247.9Motorlar 18.8 3.4 0.7 11.9 12.9 1.1 51.2 100.0 137818.6Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler 14.4 16.5 0.1 6.7 14.6 0.1 47.6 100.0 124982.1Pompalar ve Kompresörler 24.1 9.3 0.8 12.0 9.3 0.6 44.0 100.0 104338.5Türbinler ve Turbojetler 35.6 2.9 0.3 32.0 5.5 0.5 23.2 100.0 102406.0Tak›m Tezgahlar› 23.4 10.0 0.4 7.5 14.6 0.7 43.2 100.0 96169.9‹nflaat Makineleri 29.3 9.6 0.6 14.7 17.0 0.6 28.2 100.0 76353.5Vanalar 27.3 15.1 1.0 10.9 5.8 0.5 39.4 100.0 64896.5Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri 28.6 14.8 0.2 10.3 10.5 0.3 35.3 100.0 57453.6Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri 39.2 4.7 0.9 16.8 4.4 0.7 33.2 100.0 53647.5Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri 13.1 17.3 0.3 9.8 6.2 1.4 51.9 100.0 45252.7G›da Sanayi Makineleri 33.9 5.2 0.6 13.8 4.1 0.9 41.5 100.0 41914.0End. Is›t›c› ve F›r›nlar 39.2 7.0 1.2 10.6 6.1 0.4 35.4 100.0 38305.3Rulmanlar 15.9 9.8 1.0 6.7 13.3 0.3 53.0 100.0 29264.8Hadde ve Döküm Mak., Kal›plar 28.3 15.6 1.3 7.5 12.8 1.1 33.4 100.0 24382.2End. Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri 54.3 3.2 0.5 6.4 2.7 0.8 32.2 100.0 20803.0Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri 38.1 9.5 0.9 7.0 12.4 0.5 31.6 100.0 20088.4Tekstil ve Konfeksiyon Makineler 21.4 13.7 0.9 4.9 14.6 1.0 43.4 100.0 19171.5Reaktörler ve Kazanlar ‹thalat› 28.0 19.5 1.6 4.9 5.4 1.9 38.7 100.0 14046.9Kaynak ve Lehim Makineleri 26.6 6.2 0.2 11.9 14.2 0.6 40.4 100.0 9474.3Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri 68.5 13.4 0.8 2.8 0.1 1.2 13.2 100.0 535.9Toplam 26.0 9.1 0.6 12.4 11.4 0.61 39.9 100.0 1253553.2

2008 y›l›nda Dünya ka¤›t imaline ve

matbaac›l›¤a mahsus makineler ithalat› içinde-

ki ihracat›n %16,5’i Çin, %14,6’s› Japonya

taraf›ndan yap›lm›flt›r. Seçilmifl befl ülke

toplam ihracat›n %52,3’ünü gerçeklefltirmifltir.

Bu sektörde ayn› y›l Türkiye nin toplam itha-

lat içindeki pay› %0,9 ve ihracat içindeki pay›

ise %0,1 düzeyindedir.



5.1.1. Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler

TTaabblloo 110099.. SSeeççiillmmiiflfl üüllkkeelleerriinn DDüünnyyaa iitthhaallaattıınnddaakkii ppaayyıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Seçilmifl Ülkelerin Dünya ‹thalat›ndaki ‹hracatlar›n›n Pay›- 2008, (%) Dünya ‹thalat›Grup Ad› AB-27 Çin Hindistan A.B.D Japonya Türkiye Di¤er Toplam (Milyon USD)Di¤er Makineler 9.3 12.1 1.6 11.0 4.1 1.1 60.7 100.0 172247.9Motorlar 9.3 6.0 1.1 14.1 2.3 2.8 64.3 100.0 137818.6Ka¤›t ‹maline ve Matbaac›l›¤a Mahsus Makineler 19.0 7.5 0.6 18.1 4.1 0.9 49.7 100.0 124982.1Pompalar ve Kompresörler 10.3 7.8 1.8 13.7 2.9 1.6 61.8 100.0 104338.5Türbinler ve Turbojetler 26.7 4.3 0.8 19.9 5.3 0.6 42.4 100.0 102406.0Tak›m Tezgahlar› 15.3 10.7 2.9 13.1 2.0 1.7 54.3 100.0 96169.9‹nflaat Makineleri 8.2 4.7 3.1 8.0 0.3 1.4 74.3 100.0 76353.5Vanalar 12.4 7.9 1.3 15.5 2.8 1.1 59.0 100.0 64896.5Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri 7.6 5.4 2.0 10.8 0.8 1.5 71.9 100.0 57453.6Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri 9.5 0.8 0.2 10.8 0.8 0.7 77.2 100.0 53647.5Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri 12.5 4.0 0.9 15.5 4.9 1.4 60.8 100.0 45252.7G›da Sanayi Makineleri 13.5 4.8 1.3 12.9 2.5 1.7 63.2 100.0 41914.0End. Is›t›c› ve F›r›nlar 7.1 9.5 2.3 8.9 3.0 1.5 67.6 100.0 38305.3Rulmanlar 11.0 9.0 2.1 8.2 2.4 1.3 66.0 100.0 29264.8Hadde ve Döküm Mak., Kal›plar 9.7 13.8 4.5 10.1 4.0 2.4 55.5 100.0 24382.2End. Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri 6.9 5.4 1.6 15.1 1.6 2.1 67.4 100.0 20803.0Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri 9.8 14.1 3.2 10.4 2.8 2.5 57.2 100.0 20088.4Tekstil ve Konfeksiyon Makineler 1.6 20.9 9.3 7.2 2.7 5.4 53.0 100.0 19171.5Reaktörler ve Kazanlar ‹thalat› 7.2 3.4 2.9 8.2 1.0 3.7 73.5 100.0 14046.9Kaynak ve Lehim Makineleri 10.1 11.0 2.5 10.1 2.1 1.6 62.6 100.0 9474.3Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri 7.8 10.0 10.0 3.3 1.5 4.4 63.1 100.0 535.9Toplam 12.3 7.5 1.8 13.2 2.9 1.55 60.5 100.0 1253553.2

Dünya Makine ‹malat Sanayi içinde en yüksek

ticaret hacmine sahip üçüncü gruptur. 2008

y›l›nda Dünya ka¤›t imaline ve matbaac›l›¤a

mahsus makineler ithalat›n›n %19’u AB(27),

%18’i A.B.D taraf›ndan yap›lm›flt›r. Seçilmifl

befl ülke toplam ithalat›n %49,4’ünü


GGrraaffiikk 117755.. KKaa¤¤ııtt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaccııllıı¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 117766.. KKaa¤¤ııtt ‹‹mmaalliinnee vvee MMaattbbaaccııllıı¤¤aa MMaahhssuuss MMaakkiinneelleerr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

AB(27) ihracat›n›n 2008 y›l›nda toplam dünya

türbinler ve turbojetler ithalat›na oran› %35,6

olmufltur. A.B.D.’nin pay› ise %32 olarak

gerçekleflmifltir. Seçilmifl befl ülkenin ihracatta-

ki pay› %76,3’dür. Toplam ihracatta Türkiye

ise %0,5 pay almaktad›r.

Dünya Makine ‹malat Sanayi içinde pompa ve

kompresörler ticaret hacmi aç›s›ndan

dördüncü s›rada gelmektedir. 2008 y›l›nda

Dünya pompalar ve kompresörler ithalat›n›n

%13,7’si A.B.D, %10,3’ü AB(27) taraf›ndan

gerçeklefltirilmifltir. Seçilmifl befl ülke Dünya

ithalat›n›n %36,6’s›n› yapm›flt›r. Di¤er ülkeler

içine bulunan Türkiye’nin toplam ithalattaki

pay› %1,6 d›r.

Ayn› y›l Dünya pompalar ve kompresörler

ithalat› içindeki ihracat›n %24,1’i AB(27)

taraf›ndan gerçeklefltirilmifltir. Seçilmifl befl

ülke Dünya ihracat›n›n %55,4’ünü yapm›flt›r.

Türkiye ise ihracatta %0,6’l›k bir paya sahiptir.



5.1.2. Pompalar ve Kompresörler

GGrraaffiikk 117777.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 117788.. PPoommppaallaarr vvee KKoommpprreessöörrlleerr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 117799.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 118800.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


ticaret hacmine sahip beflinci gruptur. 2008

y›l›nda Dünya türbinler ve turbojetler

ithalat›n›n %26,7’si AB(27), %19,9’u A.B.D

taraf›ndan yap›lm›flt›r. Seçilmifl befl ülke

toplam ithalat›n %57’sini gerçeklefltirmifltir.

Türkiye’nin pay› ise %0,6’d›r.

5.1.3. Türbinler ve Turbojetler




ticaret hacmine sahip alt›nc› gruptur. Dünya

tak›m tezgahlar› ithalat›nda AB(27) ’nin pay›

%15, A.B.D.’nin pay› %13’dür. Seçilmifl befl

ülke 2008 y›l›nda Dünya tak›m tezgahlar› itha-

lat›n›n %44’ünü gerçekleflmifltir. Türkiye

toplam dünya ithalat›ndan %1,7 pay alm›flt›r.

2008 y›l›nda Dünya tak›m tezgahlar›

ihracat›nda AB(27)’nin pay› %23, Japonya’n›n

pay› %15’dir. Seçilmifl befl ülke Dünya ihra-

cat›n›n %56’s›n› gerçeklefltirmifltir. Türkiye

ihracatta %0,7’lik bir paya sahiptir.

5.1.4. Takım Tezgahları

GGrraaffiikk 118811.. TTaakkıımm TTeezzggaahhllaarrıı,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 118822.. TTaakkıımm TTeezzggaahhllaarrıı,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


ticaret hacmine sahip yedinci gruptur. 2008

y›l›nda seçilmifl befl ülke Dünya inflaat

makineleri ithalat›n›n %24,2’sini

gerçeklefltirmifltir. Bu ülkeler a¤›rl›kl› olarak

ihracatç› konumundad›r.

2008 y›l›nda Dünya inflaat makineleri ithalat›

içindeki ihracat›n %29,3’ü AB(27), %17’si

Japonya taraf›ndan yap›lm›flt›r. Seçilmifl befl

ülkenin toplam ihracattaki pay› %71’2 gibi çok

yüksek düzeylere eriflmektedir. Ayn› y›l

Türkiye’nin inflaat makineleri alt sektöründeki

paylar› ithalatta %1,4 ve ihracatta %0,6

olmufltur.

5.1.5. ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineleri

GGrraaffiikk 118833.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 118844.. ‹‹nnflflaaaatt vvee MMaaddeenncciilliikkttee KKuullllaann››llaann MMaakkiinneelleerr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



Dünya Makine ‹malat Sanayi içinde ticaret

hacmi aç›s›ndan sekizinci gruptur. 2008

y›l›nda dünya vanalar ithalat›n›n %15,5’i

A.B.D, %12,4’ü AB(27) taraf›ndan yap›lm›flt›r.

Seçilmifl befl ülkenin pay› %39,9’dur. Türkiye

ise bu sektör ithalat›nda %1,1 pay alm›flt›r.

2008 y›l›nda Dünya vanalar ithalat› içinde

AB(27) ihracat›n›n pay› %27,3, Çin’in pay›

%15,1’dir. Seçilmifl befl ülkenin toplam ihracat-

taki pay› %60,1’dir. Türkiye’nin pay› ayn› y›l

%0,5 olmufltur.

5.1.6. Vanalar

GGrraaffiikk 118855.. VVaannaallaarr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 118866.. VVaannaallaarr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

Ticaret hacmi aç›s›ndan dünya Makine ‹malat

Sanayi içinde dokuzuncu s›radad›r. 2008

y›l›nda seçilmifl befl ülkenin Dünya yük

kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri itha-

lat› içindeki pay› %26,6’d›r. Bu ülkeler inflaat

makinelerinde oldu¤u gibi daha çok ihracatç›

ülkelerdir. Türkiye bu sektör ithalat›nda %1,5

pay ile Japonya’n›n üzerindedir.

2008 y›l›nda seçilmifl befl ülkenin Dünya yük

kald›rma, tafl›ma ve istifleme makineleri itha-

lat› içindeki ihracatlar›n›n pay› %64,4’dür.

AB(27) %28,6 ile en fazla ihracat yapan ülke

konumundad›r. AB(27)’i Çin ve Japonya izle-

mektedir. ‹hracatta Türkiye’nin pay› %0,3 ile

oldukça düflük düzeylerdedir.

5.1.7. Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makineleri

GGrraaffiikk 118877.. YYüükk KKaallddıırrmmaa,, TTaaflflıımmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 118888.. YYüükk KKaallddıırrmmaa,, TTaaflflıımmaa vvee ‹‹ssttiifflleemmee MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..




ticaret hacmine sahip onuncu gruptur. 2008

y›l›nda Dünya tar›m ve ormanc›l›k makineleri

ithalat›n›n %22,1’i seçilmifl befl ülke taraf›ndan

gerçeklefltirilmifltir.

Ayn› y›l dünya tar›m ve ormanc›l›k makineleri

ithalat› içinde AB(27) ihracat›n›n pay› %39,2

ve A.B.D.’nin pay› %16,8 dir. Seçilmifl befl ülke

2008 y›l›nda ihracat›n %66,1’ini

gerçeklefltirmifltir. Bu alt sektörde Türkiye’nin

pay› ithalat ve ihracatta %0,7 ile eflit

düzeydedir.

5.1.8. Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri

GGrraaffiikk 118899.. TTaarrıımm vvee OOrrmmaannccııllııkk MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 119900.. TTaarrıımm vvee OOrrmmaannccııllııkk MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaatt›› ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2008 y›l›nda Dünya endüstriyel klimalar ve

so¤utma makineleri ithalat›n›n %37,8’i seçilmifl

befl ülke taraf›ndan yap›lm›flt›r.

Dünya endüstriyel klimalar ve so¤utma

makineleri ithalat› içinde seçilmifl befl ülke

ihracat›n›n pay› %46,7’dir. Çin %17,3 ile 2008

y›l›nda befl ülke aras›nda ihracat pay› en yük-

sek ülkedir.

Sektörde Türkiye’nin dünya ithalat› ve ihracat›

içindeki pay› 2008 y›l›nda %1,4 ile birbirine

eflit olmufltur.

5.1.9. Endüstriyel Klima ve So¤utma Makineleri

GGrraaffiikk 119911.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 119922.. EEnnddüüssttrriiyyeell KKlliimmaallaarr vvee SSoo¤¤uuttmmaa MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 841510, 841520 hariç ** 841821, 841829, 841850, 841891 hariç * 841510, 841520 hariç ** 841821, 841829, 841850, 841891 hariç



2008 y›l›nda Dünya g›da sanayi makineleri

ithalat› içinde AB(27)’nin pay› %13,5 ve

A.B.D.’nin pay› %12,9 dur. Befl ülkenin toplam

dünya ithalat› içindeki pay› ise %35,1’e

eriflmektedir. Türkiye ise ithalatta %1,7’lik bir

paya sahip olmufltur.

2008 y›l›nda Dünya g›da sanayi makineleri

ithalat› içinde AB(27) ihracat›n›n pay›

%33,9’dur, Seçilmifl befl ülke ihracat›n

%57,6’s›n› gerçeklefltirmifltir. Türkiye’nin ihra-

cat içindeki pay› %0,9 düzeyinde kalm›flt›r.

5.1.10. G›da Sanayi Makineleri

GGrraaffiikk 119933.. GGııddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 119944.. GGııddaa SSaannaayyii MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 842112, 842119, 842123, 842129, 842131 hariç * 842112, 842119, 842123, 842129, 842131 hariç

2008 y›l›nda Dünya ›s›t›c›lar ve f›r›nlar

ithalat›n›n %30,9’u seçilmifl befl ülke taraf›ndan

yap›lm›flt›r.

Dünya ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ithalat› içinde

AB(27) ihracat›n›n pay› %39,2’dir. Söz konusu

befl ülkenin 2008 y›l›nda dünya ithalat› içinde

ihracat›n›n pay› %64,2’dir.

Is›t›c›lar ve f›r›nlarda Türkiye’nin ithalattaki

pay› %1,5 ve ihracattaki pay› ise %0,4

olmufltur.

5.1.11. Endüstriyel Is›t›c›lar ve F›r›nlar

GGrraaffiikk 119955.. EEnnddüüssttrriiyyeell IIssııttııccııllaarr vvee FFıırrıınnllaarr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 119966.. EEnnddüüssttrriiyyeell IIssııttııccııllaarr vvee FFıırrıınnllaarr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



2008 y›l›nda dünya rulmanlar ithalat›n›n %11’i

AB(27), %9’u Çin taraf›ndan yap›lm›flt›r.

Seçilmifl befl ülkenin toplam ithalattaki pay›

%32,7’dir. Türkiye’nin toplam dünya

ithalat›ndaki pay› %1,3 olmufltur.

Dünya rulmanlar ithalat› içinde 2008 y›l›nda

befl ülkenin ihracat›n›n pay› %46,7 olmufltur.

AB(27)’nin pay› %15,9 ve Japonya’n›n pay› ise

%13,3 dür. Türkiye ise ihracatta %0,3 gibi

düflük bir paya sahiptir.

5.1.12. Rulmanlar

GGrraaffiikk 119977.. RRuullmmaannllaarr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 119988.. RRuullmmaannllaarr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2008 y›l›nda Dünya hadde ve döküm

makineleri, kal›plar ithalat› içinde incelenen

befl ülkenin pay› %42,1’dir. Bu befl ülke içinde

toplam dünya ithalat› içindeki pay› aç›s›ndan

Çin %13,8 ile ilk s›rada gelmektedir. Ayn› y›l

Türkiye ise toplam dünya ithalat›ndan %2,4

pay alm›flt›r.

2008 y›l›nda dünya hadde ve döküm

makineleri, kal›plar ithalat› içinde sözü edilen

befl ülke ihracat›n›n pay› %65,5’dir. AB(27)

%28,3 ile bu ülkeler aras›nda en fazla ihracat

yapan ülkedir. Türkiye’nin ihracat›n›n dünya

ithalat› içindeki pay› ise %1,1 olmufltur.

5.1.13. Hadde ve Döküm Makineleri Kal›plar

GGrraaffiikk 119999.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaallııppllaarr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 220000.. HHaaddddee vvee DDöökküümm MMaakkiinneelleerrii,, KKaallııppllaarr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



2008 y›l›nda Dünya endüstriyel y›kama, kurut-

ma ve ütüleme makineleri ithalat›n›n %30,5’i

incelenen befl ülke taraf›ndan yap›lm›flt›r.

A.B.D bu befl ülke içinde en büyük ithalatç›

konumundad›r.

2008 y›l›nda Dünya endüstriyel y›kama, kurut-

ma ve ütüleme makineleri ithalat› içinde

AB(27) ihracat›n›n pay› %54,3’dür. AB(27)’nin

pazarda üstünlü¤ü bulunmaktad›r. Seçilmifl

befl ülke toplam ihracat›n %67’sini


Sektörde Türkiye’nin dünya ithalat› içindeki

pay› %2,1 ve ihracattaki pay› %0,8 olmufltur.

5.1.14. Endüstriyel Y›kama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri

GGrraaffiikk 220011.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 842211, 842219 hariç ** 845140, 845150, 845180, 845190 hariç * 842211, 842219 hariç ** 845140, 845150, 845180, 845190 hariç

GGrraaffiikk 220022.. EEnnddüüssttrriiyyeell YY››kkaammaa,, KKuurruuttmmaa vvee ÜÜttüülleemmee MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2008 y›l›nda Dünya kauçuk, plastik, lastik

iflleme ve imali makineleri ithalat›n›n toplam

%40,3’ü AB(27), Çin, A.B.D., Japonya ve

Hindistan taraf›ndan gerçeklefltirilmifltir. Çin

en fazla ithalat yapan ülkedir(%14,1).

2008 y›l›nda Dünya kauçuk, plastik, lastik

iflleme ve imali makineleri ithalat› içinde

AB(27) ihracat›n›n pay› %38,1’dir. Seçilmifl befl

ülke ihracat›n›n pay› %67,9’dur.

Türkiye ayn› y›l ithalattan %2,5 ve ihracattan

%0,5 pay alm›flt›r.

5.1.15. Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri

GGrraaffiikk 220033.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 220044.. KKaauuççuukk,, PPllaassttiikk,, LLaassttiikk ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallii MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaatt›› ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



2008 y›l›nda Dünya tekstil ve konfeksiyon

makineleri ithalat›n›n %21’i Çin taraf›ndan

gerçeklefltirilmifltir. Hindistan %9 ile söz

konusu befl ülke aras›nda ikinci s›rada

gelmektedir. Türkiye 2008 y›l›nda bu alanda

ithalatta %5,4 ile önemli bir paya sahip

olmufltur.

2008 y›l›nda dünya tekstil ve konfeksiyon

makineleri ithalat› içindeki ihracat›n %21’i

AB(27) %15’i Japonya ve %14’ü Çin taraf›ndan

yap›lm›flt›r. Seçilmifl befl ülke toplam ihracat›n

%56’s›n› gerçeklefltirmifltir. Dünya ithalat›ndaki

pay› yüksek olmas›na karfl›n Türkiye, ihracat-

tan %1,0 pay alabilmifltir.

5.1.16. Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri

GGrraaffiikk 220055.. TTeekkssttiill vvee KKoonnffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç * 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

GGrraaffiikk 220066.. TTeekkssttiill vvee KKoohhffeekkssiiyyoonn MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2008 y›l›nda Dünya reaktörler ve kazanlar

ithalat›n›n %22,8’i seçilmifl befl ülke taraf›ndan

yap›lm›flt›r. A.B.D. %8,2 ile bu ülkeler aras›nda

ilk s›radad›r. Türkiye bu sektörde ithalattan

%3,7 pay alm›flt›r.


ithalat› içinde seçilmifl befl ülke ihracat›n›n

pay› %59,4’dür. AB(27)’nin pay› %28 ve Çin’in

pay› %19,5’dir. ‹hracatta Türkiye’nin pay› ise

%1,9 düzeyindedir.

5.1.17. Reaktörler ve Kazanlar

GGrraaffiikk 220077.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 220088.. RReeaakkttöörrlleerr vvee KKaazzaannllaarr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



Dünya kaynak makineleri ithalat›n›n %35,8’i

2008 y›l›nda incelenen befl ülke taraf›ndan



ithalat› içinde seçilmifl befl ülke ihracat›n›n

pay› %59,4’dür. AB(27)’nin pay› %28 ve Çin’in

pay› %19,5’dir. ‹hracatta Türkiye’nin pay› ise

%1,9 düzeyindedir.

5.1.18. Kaynak Makineleri

GGrraaffiikk 220099.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

2008 y›l›nda Dünya deri iflleme ve imalat›

makineleri ithalat›nda seçilmifl befl ülkenin

pay› %32,5’dir. Bu befl ülke d›fl›nda kalan

di¤er ülkelerin ithalat›n›n dünya ithalat› için-

deki pay› %67,5’e eriflmektedir. Ayn› y›l

Türkiye’nin toplam ithalat içindeki pay› %4,4

düzeyinde gerçekleflmifltir.

2008 y›l›nda Dünya deri iflleme ve imalat›

makineleri ithalat› içinde AB(27) ihracat›n›n

pay› %68,5’dir. Seçilmifl befl ülkenin pay›

%85,6’d›r. Bu de¤erler özellikle AB(27)’nin

bask›n oldu¤unu göstermektedir. ‹hracatta

Türkiye’nin pay› ise %1,2 düzeyindedir.

5.1.19. Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri

GGrraaffiikk 221111.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 221122.. DDeerrii ‹‹flfllleemmee vvee ‹‹mmaallaatt MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaatt›› ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 221100.. KKaayynnaakk MMaakkiinneelleerrii,, DDüünnyyaa iihhrraaccaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..



Dünya Makine ‹malat Sanayi içinde en fazla

ticaret hacmine sahip ikinci gruptur. 2008

y›l›nda seçilmifl befl ülkenin Dünya motorlar

ithalat› içindeki pay› %32,8’dir. Türkiye dünya

ithalat›ndan ayn› y›l %2,8 pay alm›flt›r.

2008 y›l›nda Dünya motorlar ithalat› içinde

AB(27)’nin ihracat›n›n pay› %18,8’dir. Seçilmifl

befl ülkenin toplam ihracattaki pay› %47,8’dir.

Türkiye’nin ihracattaki pay› %1,1 olarak

gerçekleflmifltir.

5.1.20. Motorlar

GGrraaffiikk 221133.. MMoottoorrllaarr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 221144.. MMoottoorrllaarr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaatt›› ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..


ticaret hacmine sahip gruptur. 2008 y›l›nda

Dünya di¤er makineler ithalat›n›n %38,2’si

seçilmifl befl ülke taraf›ndan


2008 y›l›nda Dünya di¤er makineler ithalat›

içinde AB(27) ihracat›n›n pay› %25,7’dir.

Seçilmifl befl ülke toplam ihracat›n %62,2’sini


Bu grupta ayn› y›l Türkiye’nin paylar› ithalatta

%1,1 ve ihracatta %0,3 olmufltur.

5.1.21. Di¤er Makineler

GGrraaffiikk 221155.. DDii¤¤eerr MMaakkiinneelleerr,, DDüünnyyaa iitthhaallaattıı ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

GGrraaffiikk 221166.. DDii¤¤eerr MMaakkiinneelleerr,, DDüünnyyaa iihhrraaccaatt›› ((22000088,, %%))KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..

* 842481 hariç * 842481 hariç

Türk Makine ‹malat Sanayi, imalat sanayi

içinde vazgeçilmez sektörlerden birisidir.

Yaratt›¤› katma de¤er ile ekonomik büyümeye

önemli katk›da bulunan sektörün rekabet

gücünün artmas›, ekonomik kalk›nmada öncü

rol oynamas›n› sa¤layacakt›r. Sektörün rekabet

gücünün artt›r›labilmesi için rakip ülkelere

göre sektörün zay›f yönlerinin gelifltirilmesi

gere¤i aç›kt›r.

Sektörün rakip ülkelere göre temel girdilerde

önemli eksiklikleri bulunmaktad›r. Enerji,

hammadde ve yar› mamul gibi temel girdi

maliyetleri rekabet gücünü olumsuz yönde

etkilemektedir. Rakiplerin destek ve korumac›

politikalar› bu olumsuzlu¤un temel nedenleri

aras›nda yer almaktad›r. Girdilerde yerli

mamul kalitesi, tedarikçi say›s› ve niteli¤i, d›fla

ba¤›ml›l›k gibi faktörler de sektörün ulus-

lararas› pazarlardaki rekabetini güçlefltirmekte-

dir. Baflta AB olmak üzere geliflmifl ülkelere

göre iflgücü maliyeti aç›s›ndan daha avantajl›

konumda olmas›na karfl›n, ayn› ürün

gruplar›nda Çin ve benzeri ülkelere göre bu

üstünlükten söz etmek olas› de¤ildir. Nitelikli

iflgücü bulunabilirli¤i ve iflgücünün niteli¤i ise,

Türk Makine ‹malat Sanayinin rekabet gücünü

art›ran di¤er bir faktördür. Ülkenin demografik

yap›s› göz önüne al›nd›¤›nda, e¤itimin sek-

tördeki iflgücü ihtiyaçlar›na uygun biçimde

iyilefltirilmesi sonucunda özellikle AB ve di¤er

geliflmifl ülkelere karfl› bu faktörlerin sektör

için rekabet gücünü art›rmada ay›r›c› üstünlük

yaratmas› olas›d›r.

‹flbirli¤i yapma kabiliyeti, sektörde deneyim ve

bilgi birikimiyle yeni teknolojileri kavrama ve

uygulama gücü rekabet gücünü art›ran faktör-

ler olarak görülmektedir. Ancak çal›flma ve ifl

kültürünün gelifltirilmesi, verimlilik ve kurum-

sallaflma konular›nda eksikliklerin giderilmesi

gere¤i bulunmaktad›r. Sermaye yetersizli¤i ve

ölçek ekonomisinden uzak iflletme büyüklük-

leri rekabet gücünü azaltan faktörler aras›nda

yer almaktad›r. Giriflimcilerin birlikte ifl yapma

ve ortakl›k kurma konular›ndaki eksiklik-

lerinin giderilmesi ve kurumsallaflma

çabalar›na a¤›rl›k verilmesi sektörün rekabet

gücünü önemli ölçüde art›rabilecektir. Bu

geliflme sermaye verimlili¤ini ve sermaye

darbo¤az›n› da bir ölçüde çözümlemede

yard›mc› olacakt›r.

‹flletme say›s› ve kurulu kapasite sektörün

güçlü yönlerinden birisidir. Son y›llarda at›l›m

yapan lojistik hizmetleri ise, ülkenin co¤rafi

konumu nedeniyle alternatif tafl›ma, depolama

ve elleçleme vb. olanaklar› sektörün rekabet

gücünü olumlu yönde etkileyen altyap›sal

di¤er faktörlerdir. Ancak enerji altyap›s› ve

kalitesi ile sanayi altyap›s›ndaki yetersizlikler

ve uluslar aras› kurallara, düzenlemelere geç

uyum (ya da uyumsuzluk) sektörü olumsuz

yönde etkilemektedir.

Türk Makine ‹malat Sanayinin bireysellefltirilmifl

üretim kabiliyeti ve mevcut üretim çeflidi için

sahip oldu¤u teknolojik yap›s› sektörün baflta

Çin olmak üzere rakip ülkelere göre gücünü

art›ran faktörlerdir. Ancak sermaye yetersizli¤i

nedeniyle yeni teknolojilere eriflim, teknoloji

yat›r›m›, ARGE yat›r›m›, yeni teknoloji üretim

kabiliyeti gibi faktörlerde önemli eksikler

bulunmaktad›r. Gelecekte uluslararas›

MAK‹NE ‹MALAT SANAY‹REKABET GÜCÜ


6.

düzeyde rekabet gücü yüksek bir makine

imalat sanayi için bu faktörlerde geliflme

sa¤lanmas› gere¤i bulunmaktad›r. Teknolojik

altyap›da rekabet gücünü olumsuz yönde etk-

ileyen di¤er faktörleri üniversite sanayi

iflbirli¤inin yetersizli¤i, sektöre özel ARGE

merkezinin bulunmamas› ve patent say›s›n›n

yetersiz olmas› biçiminde s›ralamak olas›d›r.

Sektörün rekabet gücünü olumsuz yönde etk-

ileyen ana faktörler aras›nda ilk s›ralarda yasal

altyap› ve düzenleyici mekanizmalardaki

eksiklikler önemli rol oynamaktad›r. Kay›t d›fl›

ekonominin yaratm›fl oldu¤u haks›z rekabet,

istihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvence

paylar›, mesleki standartlardaki eksiklikler, ara

mal› ithalat›ndaki vergi, resim ve harçlar, fikri

mülkiyet haklar›nda uygulama eksiklikleri,

bürokrasi ve giriflimci ortam›n›n yetersizli¤i bu

faktörlerden baz›lar›d›r.

Sektörün pazarlama alan›nda da rekabet

gücünü art›rmas› kaç›n›lmazd›r. Sektör ihracat

konusunda yetkinli¤e sahip olmas›na karfl›n,

rakiplerine göre d›fl pazar tan›t›m, e-ticaret,

markalaflma, servis, da¤›t›m a¤› ve ülke imaj›

aç›s›ndan daha zay›f konumdad›r.

Finansman, sektörün rekabet gücünü olumsuz

yönde etkileyen en önemli ana faktörlerden

bir di¤eridir. Finans kaynaklar›na eriflim, orta

ve uzun vadeli ihracat kredileri (sat›c› kredisi)

eksikli¤i, iflletmelerin sermaye yetersizli¤i ve

son y›llarda düflüfl e¤ilimine girse de kredi

maliyetlerinin yüksekli¤i sektörün at›l›m›n›

olumsuz yönde etkilemektedir.

Sektör; üretimin çeflitlili¤i, termine uyum, sat›fl

sonras› servis ve destek hizmetleri ve ulus-

lararas› standartlara uyum aç›s›ndan ürün ve

hizmet standartlar›nda önemli üstünlüklere

sahiptir. Buna karfl›n sektörün güvenirlilik ve

belgelendirme konusunda yol almas› gerek-

mektedir.

ARGE ve ÜRGE teflviklerinin iyilefltirilmesi,

kamu ihalelerinde ülke içinde üretilen ürünün

kullan›m›n›n özendirilmesi ve savunma sanayi

ile iflbirli¤inin özendirilmesi konular›na yöne-

lik teflviklerdeki eksikliklerin ve

iyilefltirmelerin yap›lmas› sektörün rekabet

gücünü artt›racak araçlardan baz›lar›d›r.

‹ç pazar potansiyeli ve Türkiye’nin co¤rafi

konumu makine imalat sanayine rekabet gücü

aç›s›ndan rakiplerine karfl› ay›r›c› üstünlük

yaratmaktad›r. Sektörün bu faktörlerden en iyi

biçimde yararlanmas› gerekmektedir. Son

y›llarda ekonomik istikrarda önemli ad›mlar

at›lm›fl olmas›na karfl›n, döviz kuru politikalar›

uluslararas› alanda rekabette sektörü olumsuz

yönde etkilemektedir. Di¤er sektörlerle

iflbirli¤indeki yetersizlikler, serbest ticaret

anlaflmalar›nda sektöre yönelik önceliklerdeki

eksiklikler ise, gelifltirilmesi gereken zay›f yön-

ler olarak ortaya ç›kmaktad›r.

Sektörün zay›f yönlerinin gelifltirilmesi ve

güçlü yönlerinin daha da iyilefltirilmesi duru-

munda at›l›m yapmas› olas›d›r. Uluslararas›

alandaki geliflmeler sektör için önemli f›rsatlar

sunmaktad›r.

Avrupa Birli¤i’nin gerek çevre gerekse iflgücü

maliyetlerinin giderek yükselmesi nedeniyle

baflta düflük, orta ve orta yüksek teknoloji

ürün imalat›ndan uzaklaflma e¤ilimi, Türk

makine imalat sanayi için yeni f›rsatlar yarat-

maktad›r. AB ülke imalatç›lar›n›n çekildi¤i

pazarlar sektörde Türk ürünlerine ve AB ülke

imalatç›lar›n›n rekabet güçlerini kaybetmesi

ise, ortakl›k aray›fl›ndaki iflletmeler için yeni

f›rsatlar yaratmaktad›r.

Türkiye’nin otomotiv sanayinde uluslararas›

oyuncu olma e¤ilimi sektörün geliflmesine

Bölüm 6. Makine ‹malat Sanayi Rekabet Gücü


önemli katk›lar sa¤layacak niteliktedir. Yak›n

pazarlardaki artan yat›r›m e¤ilimi ise sektör

için önemli f›rsatlar yaratmaktad›r.

Çin ve Hindistan gibi ülkelerde korumac›l›k ve

desteklerin gelecekte azalmas› olas›l›¤›n›n

yarataca¤› yeni f›rsatlar yan›nda Türkiye’nin

bölgesinde ve üyesi oldu¤u ticari bloklarda

güç kazanma e¤ilimi sektörün baflar›s›n› olum-

lu yönde etkileyebilecek geliflmelerdir.

Tüm bu olumlu e¤ilimler yan›nda özellikle

ölçek ekonomisi nedeniyle sektördeki ifllet-

melerin giderek kaybolmas› ya da rekabet

güçlerini kaybetmeleri nedeniyle yok olmalar›

önemli bir tehdit olarak ortaya ç›kmaktad›r.

‹kinci el makine ithalat›n›n kolaylaflmas› ve AB

ile ç›kar çat›flmas› nedeniyle sektörün sorun-

larla karfl›laflmas› olas›d›r. Ön plana ç›kan ve

sektörün geliflmesi önündeki tehditlerden

birisi ise, siyasal geliflmeler sonucu bloklar›n

oluflmas› ve tüketimde giderek yayg›nlaflan

milliyetçi e¤ilimlerdir.





Güçlü Yönler Zayıf Yönler

� Enerji maliyetleri� Hammadde maliyetleri� Yerli hammadde ve yarı mamul kalitesi

� ‹flgücü maliyetleri � Yarı mamul maliyetleriTemel Girdiler � ‹flgücünün niteli¤i � Tedarikçi açının niteli¤i ve yeterlili¤i

� Nitelikli iflgücü bulunabilirli¤i � Yazılım / elektronik sektörü deste¤i / iflbirli¤i� Yan sanayi kullanma olana¤ı� Dıfla ba¤ımlılık� ‹flgücünün verimsiz kullanımı� Mesleki ve teknik e¤itimin yetersizli¤i

� ‹flbirli¤i yapma kabiliyeti � ‹fl yapıfl biçimleri (çalıflma kültürü)Kurumsal Yapı � Sektörde deneyim / bilgi birikimi � Kurumsallaflma

� Yeni teknolojileri kavrama ve uygulama becerisi � Verimlilik (faktör)� Verimlilik (faktör) � Ölçek ekonomisi� Esnek üretim becerisi � Sermaye yetersizli¤i

� Kurulu kapasiteFiziki Alt Yapı ve � Çalıflabilir iflletme sayısı, potansiyeli � Enerji altyapısı ve kalitesiKapasite � Takım tezgahı yatırımları yeterlili¤i / envanter � Sanayi altyapısı; OSB, Teknopark vb

� Lojistik / altyapı

� ARGE Yatırımı� Teknoloji yatırımı� Yeni teknolojilere eriflim

Teknolojik Altyapı � Sektörün teknolojik yapısı � Yeni teknoloji üretim kabiliyeti� Bireysellefltirilmifl üretim kabiliyeti (tailor made) � Patent sayısı

� Yeni teknoloji üretim becerisi� Üniversite-sanayi iflbirli¤i� Sektöre özel ARGE kapasitesi/Merkezi

� Giriflimci Ortamı (Yerel yönetimlerle iliflkiler)� Haksız rekabet (kayıt dıflı ekonomi)� Amortismanlar (Eski teknoloji makine parkı satıflı)

Yasal Altyapı ve � Fikri mülkiyet hakları � ‹stihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvenlik ödentilerinin yüksekli¤iDüzenleyici � Bürokrasi Mekanizmalar � Mesleki standartlar

� Fikri Mülkiyet Hakları mevzuatının uygulanması� Ara malı ithalatında vergi, resim ve harç maliyetlerinin yüksekli¤i

� Markalaflma� Dıfl pazar tanıtım

Pazarlama � ‹hracat yetkinli¤i (etkin pazarlama) � E-ticaret� Servis ve da¤ıtım a¤ı� Ülke imajı� E-ifl

� Finansman olanaklarıFinansman � Uzun vadeli ihracat kredileri (Eximbank)

� Kredi maliyetleri� Sermaye yeterlili¤i, iflletmelerin gücü

Devam› sonraki sayfada



TTaabblloo 111100.. MMaakkiinnee ‹‹mmaallaatt SSaannaayyii SSeekkttöörrüü SSWWOOTT aannaalliizzii

� Üretim çeflitlili¤iÜrün / Hizmet � Sat›fl Sonras› ve Destek Hizmetleri � Satıfl sonrası servis ve destek hizmetleriKalitesi � Dünya ve AB standartlarına uyum � Belgelendirme/Sertifikasyon

� Termine uyum � Üretimin güvenilirli¤i / güvenilirlik

� Kamu ihaleleri� Savunma sanayinde yerli üretim ile iflbirli¤i

Teflvikler � Yerli makine kullanımı özendirme� ARGE / ÜRGE vb teflvikleri� Desteklere eriflim

Di¤er � Co¤rafi konum / Geliflmifl pazarlara yakınlık � Ekonomik istikrar� ‹ç pazar potansiyeli � Sektörel veri kaynaklarına eriflim

� Serbest ticaret anlaflmaları� Di¤er sektörlerle iflbirli¤i / etkileflim

� AB'nin çevresel etkiler ve rekabet nedeniyle makine imalat sektöründen uzaklaflma e¤ilimi

� Türkiye’nin otomotiv ve yan sanayinde büyüme e¤ilimi� Türkiye de Malzeme Mühendisli¤i alanında geliflmeler � Ölçek ekonomisi nedeniyle rekabet gücünü kaybetme riski� Özgün fikirlere ve kritik bilgiye sahip nitelikli � Siyasal geliflmeler, tüketim tercihlerinde milliyetçi e¤ilimler

insan kaynaklarının TR'ye yatırım ilgisi � AB ile menfaat çatıflması� Yakın pazarlardaki artan yatırım e¤ilimi � ‹kinci el makine ithalatının kolaylaflması � Dünya Ticaret Örgütü düzenlemelerinin Çin/Hindistan vb ülkelere

yaptırımlarının uygulanma olasılı¤ı� Bölge ve islam ülkeleri ile artan iflbirli¤i olanakları

Fırsatlar Tehditler

Ekonomik geliflme sürecinde tüm sektörlere

sa¤lad›¤› girdilerle stratejik öneme sahip olan

makine imalat sanayinin, orta ve yüksek

teknolojiye dayal› ürünlerle uluslararas› alanda

yüksek rekabet gücüne sahip bir yap›ya

kavuflturulmas› temel amaç olmal›d›r.

Özgün, kaliteli, katma de¤eri yüksek, ulus-

lararas› pazarlarda bilinen ve aranan makine

ve teçhizat üretimini gerçeklefltirmek, ülkede

istihdam yarat›lmas›na katk›da bulunmak,

h›zla geliflen teknolojilere sahip olmak ya da

gelifltirerek uluslararas› düzeyde ARGE yapar

duruma gelmek, güçlü güvenilir ekonomik

ölçe¤i yakalam›fl makine ve teçhizat imalatç›s›

olmak temel amaç çerçevesindeki hedefleri

oluflturmaktad›r.

MAK‹NE ‹MALAT SANAY‹STRATEJ‹LER‹


7.

Makine ‹malat Sanayi iflletmeleri genel olarak

küçük ve orta ölçekli aile iflletmesi

niteli¤indedir. Bu nedenle sektörün geliflmesi

için gerekli olan ARGE çabalar›n› karfl›laya-

bilecek sermaye gücünden yoksundur.

Sektörün h›zla de¤iflen teknolojilere yat›r›m

yapmas› ve ileri teknoloji ürünler gelifltire-

bilmesi için yüksek sermaye gücüne gereksin-

imi giderek artmaktad›r. Sektörde ölçek

büyütme ve ekonomik ölçe¤i yakalama ihtiy-

ac› sektörün sorunlar› aras›nda ilk s›raya

ç›kmaktad›r.

Makine ‹malat Sanayinin belirledi¤i hedeflere

ulaflabilmesi için insan kaynaklar›, pazarlama

stratejileri, yasal altyap› ve teflvik uygulamalar›

gibi birçok alanda düzenlemeler ve

iyilefltirmeler yap›lmas› gerekmektedir.

Sektör ihtiyac›n› karfl›lamada nicelik olarak

yeterli say›da iflgücü arz› olmas›na karfl›n, nite-

lik aç›s›ndan sorunlarla karfl›lafl›lmaktad›r.

‹nsan kaynaklar› sektörde rekabet gücünü

belirleyen en önemli faktördür. Türkiye’nin

demografik yap›s› ve teknik alanda e¤itimin

cazip olmas› önemli ayr›cal›klardan birisidir.

Geliflmifl ülkelerde teknik alanda e¤itime talep

giderek azalmakta ve demografik yap›

nedeniyle de sektörde istihdam edilecek insan

kayna¤› s›n›rl› kalmaktad›r. Bu geliflme sek-

törde Türkiye aç›s›ndan gelecekte üstünlük

yaratabilecek en önemli f›rsatlardan birisi

olarak ön plana ç›kmaktad›r. Sektör

ihtiyaçlar›na cevap veren insan kaynaklar›n›n

gelifltirilebilmesi için hedefler afla¤›da

s›ralanm›flt›r.

Sektörde ve sat›fl sonras› servis alan›nda ihtiyaç duyulan niteliklere sahip insan kayna¤›

için teknik e¤itimin (ç›rakl›k, meslek lisesi, yüksek okul, üniversite) meslekler, kapsam,

içerik vb konular›ndaki, teknolojik (makine park›, teçhizat vb) ve fiziki altyap›s›n›n

gözden geçirilmesi ve iyilefltirilmesi.

E¤itimin sektörde giriflimcili¤i özendiren yap›ya kavuflturulmas›

Akredite edilmifl teknik dan›flmanl›k ihtiyac› konusunda ad›mlar›n at›lmas›, mesleki

yeterliliklerin belirlenmesi

Sanayi ve orta-yüksek e¤itim kurumlar› aras›nda iflbirli¤inin gelifltirilmesi. Üniversite

ö¤retim üyelerinin belirli süreli, yar› zamanl› gibi sürelerle sektörde çal›flabilmesi için

gerekli düzenlemelerin yap›lmas›, özendirilmesi

Sektörde çal›flanlar›n gelifltirilmesine yönelik olarak ortak e¤itim çabalar›n›n

yayg›nlaflt›r›lmas›

‹flletmelerin çal›flma ortamlar›n› iyilefltirmesi, gelifltirmesi ve sektörü nitelikli insan

kaynaklar› aç›s›ndan çekim merkezi konumuna getirmeleri.

Bölüm 7. Makine ‹malat Sanayi Stratejileri


Sektör ihtiyaçlar›na cevap veren insan kaynaklar›

�

�

�

�

�

�

Uluslararas› pazarlarda rekabet edebilmek için

sektör güçlü finansal yap›y› ve rekabetçi

finans kaynaklar›n› gerekli k›lmaktad›r. Baflta

geliflmifl ülkeler olmak üzere birçok ülkede

ihracat›n finansman›na yönelik faaliyet

gösteren özel amaçl› bankalar (Eximbank)

makine imalat sanayi ihracat›na özel destek

sa¤lamaktad›r. Bu bankalar yat›r›m mal›

makine ve teçhizat için uygun flartlarla kredi

olanaklar› sunmaktad›r. Rekabetçi finansman

olanaklar›n›n yarat›labilmesi için hedefler


Sektör faaliyet alan› itibariyle bölgesel teflvik

uygulamalar›ndan yararlanma olas›l›¤› en

düflük sektörlerden birisidir. Sektör geliflmifl

yan sanayiye, nitelikli insan kayna¤›na, özgün

lojistik hizmetlerine ihtiyaç duymaktad›r. Bu

nedenle geri kalm›fl yörelerde faaliyet

gösterme olas›l›¤› çok zay›ft›r. Bölgesel anlam-

da uygulanan teflvik politikalar› sektöre katk›

sa¤lamaktan uzakt›r. ‹hracat ve ARGE destek-

leri sektör için hayati önem sahiptir. Bu

desteklerin yayg›n, çeflitlendirilmifl ve kolay

eriflilebilir olmas› gere¤i aç›kt›r. Sektörün d›fl

ticaret aç›¤› aç›s›ndan ikinci s›rada gelmesi

gerek ihracatta gerekse iç pazarda sektörün

desteklenmesi gere¤ini ortaya koymaktad›r.

Sektöre özgün destekleme politikalar› için

hedefler afla¤›da s›ralanm›flt›r.

Rakip ülkelerin kendi ihracatç›lar›na sa¤lad›¤› uzun vadeli ve düflük faizli sat›c› kredileri

nedeniyle Türk makine imalat sanayi gerek iç pazarda gerekse d›fl pazarlarda sorunlarla

karfl›laflmaktad›r. Rekabetteki bu olumsuz faktörün ortadan kalkmas› için Türk

Eximbank’›n proje kredileri ile tesis, yat›r›m mal› makine ve teçhizat için en az rakip

ülkelerin sundu¤u flartlarda kredi açmas›.

Yurtiçinde giriflimcilerin proje, yat›r›m mal› makine ve teçhizat al›mlar›nda, rakip ülkelerin

Türk pazar›na yönelik sunduklar› kredi tekliflerine eflde¤er kredi olanaklar›n›› Türk

makine imalat sanayi için de yarat›lmas›.

Mevcut ve belirlenecek yeni hedef pazarlara yönelik tesis ve yat›r›m mal› makine teçhizat

ihracat›n›n uygun kredi koflullar›yla desteklenmesi.

Finansmana eriflimin kolaylaflt›r›lmas›, yat›r›mlar için orta ve uzun vadeli finansman

olanaklar›n›n gelifltirilmesi.

Sermaye ihtiyac›n› karfl›lamaya ve ekonomik ölçe¤i yakalamaya yard›mc› olacak yabanc›

yat›r›mc›larla ortakl›klar, iflbirli¤i olanaklar›, birleflmeler gibi uygulamalar›n özendirilmesi.



Rekabetçi finansman olanaklar›

Sektöre özgün destekleme politikalar›

�

�

�

�

�



Teflvikler sektör için bölge ay›r›m› yap›lmaks›z›n uygulanmal›. ‹stihdam vergilerine

yönelik desteklerde de sektörün tüm bölgelerde desteklenmesi.

ARGE teflviklerinin basit, kolay uygulanabilir ve eriflilebilir, yayg›n ve güvene/beyana

dayal› bir yap›ya kavuflturulmas›. Ortak projelere ayr›cal›k sa¤lanmas› ve özendirme.

Sektörde birleflme, sat›n alma, kurumsallaflma yat›r›mlar›n›n desteklenmesi ve kurumlar›n

uluslararas› alanda rekabet edebilir boyuta gelmesinin özendirilmesi.

Geliflen iç pazarda sektör iflletmelerinin paylar›n› art›rmas› iflletme ölçeklerinin geliflmesine

katk›da bulunacakt›r. Bu amaca yönelik olarak yurt içi özel ve kamu kesimi al›mlar›nda

Türkiye de üretilen ürüne yönelik özendiricilerin uygulanmas›, özgün destek

mekanizmalar›n›n gelifltirilmesi.

Sektörün ileri teknolojilere ve yeniliklere yönelik yat›r›mlar›n›n desteklenmesi.

Yurt içinde üretilmeyen kritik öneme sahip ve sektör taraf›ndan girdi olarak çok fazla

miktarda kullan›lan ara mal› yat›r›mlar›nda yabanc› sermayenin özendirilmesi.

Kullan›lm›fl makinelerin defter de¤erinin s›f›r olmas› bu makinelerin sat›fl gelirinin

tümünün kar olarak ortaya ç›kmas›na neden olmaktad›r. Kullan›lm›fl makinelerin ihracat›n›

kolaylaflt›rmak amac›yla sat›fl nedeniyle ortaya ç›kan vergilerde istisna uygulamas›

getirilmesi.

Serbest ticaret anlaflmalar›nda makine imalat sanayine önem verilmesi.

Hedef ürünleri belirleme: Makine imalat sanayinin k›sa dönemde düflük, orta teknoloji

ürün üreten konumdan orta ve yüksek teknoloji ürün üreten konuma geçmesinin

planlanmas›. Kurulufllar›n orta-yüksek, yüksek teknoloji ürünler üretebilmek için

altyap›lar›n› gelifltirmesi.

Türkiye co¤rafi konumunun da verdi¤i üstünlü¤ü göz önüne alarak hedef pazarlar›

belirlemeli ve bu pazarlara odaklanmal›d›r. Türkiye konumu itibariyle gerek geliflmifl

gerekse geliflmekte olan pazarlar›n ortas›nda yer almaktad›r. Bu pazarlar›n ihtiyaçlar› ve

makine imalat sanayi ürün gam› göz önüne al›narak yap›lacak Ürün-Pazar seçimi makine

imalat sanayinin ihracat›nda önemli rol oynayabilecektir.

Ürün odakl› stratejiden müflteri odakl› stratejiye geçiflin sa¤lanmas›.

K›sa dönemde sektörün baflta AB olmak üzere rakip ülkelerin çekildi¤i pazarlarda ve

ürünlerde pazar pay›n› geniflletmesi ve konumunu güçlendirmesinin temel hedef olarak

belirlenmesi.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

Uluslararas› pazarlardaki hareketler, rakip

ülkeler, ülkelerin kalk›nma çabalar›ndaki

öncelikleri ve di¤er temel faktörler göz önüne

al›narak hedef ürün ve hedef pazarlarda

yo¤unlaflma yoluna gidilmelidir. Makine imalat

sanayinde ülke imaj› sektör ürünleriyle bütün-

leflirken, ürünün alg›lanmas›nda da önemli rol

oynamaktad›r. Bu nedenle iletiflim stratejisinin

fark›ndal›k ve tan›n›rl›l›k yaratma amac›na

yönelik gelifltirilmesi planlanmal›d›r. Etkin

pazarlama ve iletiflim stratejileri için hedefler


Etkin pazarlama ve iletiflim stratejileri



Hedef pazarlara giriflte ürün çeflitlili¤ini tamamlamaya yönelik iflletmeler aras›ndaki

iflbirliklerini gelifltirilmesi ve desteklenmesi.

Hedef ülkelerde makine imalat sanayi ürünlerinin tan›t›m› yan›nda Türk mal› imaj›n›n

gelifltirilmesi, iyilefltirilmesi sa¤lanmal›d›r. Bu amaca yönelik uygulamalara

desteklenmelidir.

Fuar, ticari gezi vb etkinliklerde sektör ile ilgili ülke imaj›n›n geliflmesine yönelik çabalara

a¤›rl›k verilmesi, yurt d›fl› temsilciliklerin deste¤inin sa¤lanmas›.

Müflterinin özel ihtiyac›na göre üretim becerisinin gelifltirilmesi ve esnek üretim hatt›.

Sat›fl ve sat›fl sonras› servis a¤›n›n gelifltirilmesi.

Ürünlere iliflkin garanti belgesi, bak›m k›lavuzu, kullan›m k›lavuzu v.b. tüm doküman›n

eksiksiz olarak haz›rlanmas› ve sunulmas›. Söz konusu belgelerin ürünün tamamlay›c›

özelliklerinden birisi oldu¤u bilincinin sektörde yerlefltirilmesi.

Sektörde ürün ambalaj›n›n ürünün ayr›lmaz bir parças› oldu¤u bilincinin gelifltirilmesi ve

iflletmelerin ambalajlama standartlar›n› gelifltirmesi.

Endüstriyel tasar›ma ve yenilikçili¤e özel önem verilmesi ve gelifltirilmesi.

Teslim tarihi taahhüdüne uyum konusunun öneminin sektör taraf›ndan ilke olarak

benimsenmesi.

Çin, Hindistan ve Uzak Do¤u ülkeleri ve di¤er

rakipler ile rekabette Türk makine imalat

sanayinin kaliteli, müflterinin özel ihtiyaçlar›na

cevap veren ürünleri üretme yetkinliklerini

art›rmas› sektöre ay›r›c› üstünlük yaratabile-

cektir. Kaliteli ve özgün ürünlerle yenilikçilik

için hedefler afla¤›da s›ralanm›flt›r.

Üründe yüksek kalite, müflteriye özgünlük ve yenilikçilik

�

�

�

�

��

�

�

�

Makine imalat sanayi yap›s› itibariyle etkin

iflbirli¤i a¤›na ihtiyac› olan bir sektördür.

‹flbirli¤i mekanizmalar›n›n etkin çal›flmad›¤›

ortamlarda sektörün geliflmesi olas› de¤ildir.

Tedarikçiler, araflt›rma kurumlar› ve kamu ile

iflbirliklerinin gelifltirilmesi ve etkinlefltirilmesi

kaç›n›lmazd›r. Kurumlar aras› iflbirli¤inin

gelifltirilmesi için hedefler afla¤›da

s›ralanm›flt›r.

Kurumlararas› iflbirli¤inin gelifltirilmesi

Üniversite sanayi aras›nda; ARGE, ÜRGE vb alanlarda iflbirli¤inin gelifltirilmesi. Araflt›rma

projelerinin desteklenmesi.

Yabanc› sermaye yat›r›mlar›n› çekmeye çal›flan yat›r›m ajans›n›n yabanc› yat›r›mc›lar›n

teflvikinde yerli makine kullan›m›n› özendirmesi.

Düzenleyici mekanizmalar›n gelifltirilmesinde bürokrasi ile iflbirli¤inin gelifltirilmesi.

D›fl ticarette potansiyel pazardaki Türk temsilcilikleri ile etkin iflbirli¤inin sa¤lanmas›.

�

�

�

�



AB ile uyum müzakerelerine makine sektörü konusunda bilgi sahibi uzmanlar›n

kat›l›m›n›n sa¤lanmas›.

AB’de sektöre yönelik karar al›c›lar›n toplant›lar›na özel kesimin görüfllerinin yans›t›lmas›,

kat›lan bürokratlar›n makine sektörü ile ilgili özel olarak bilgilendirilmesi.

‹flletmeler aras›nda rekabet öncesi ARGE vb iflbirliklerinin gelifltirilmesi. Birlikte yapma ve

baflarma kültürünün benimsetilmesi.

Pazarlama alan›nda iflbirli¤i; da¤›t›m kanal›, sat›fl ve sat›fl sonras› servis a¤› ortakl›¤›,

tan›t›m, ortak proje gelifltirme ve uygulama alanlar›nda ortak hareket etmek.

Sat›n almada iflbirli¤i; iflletmelerin ortak sat›n alma yapmalar›na yard›mc› olacak altyap›n›n

oluflturulmas›yla girdi maliyetleri yan›nda kalitede de iyileflme sa¤lanmas›.

Sektöre girdi sa¤layan baflta elektronik ve yaz›l›m sektörü olmak üzere tedarikçilerle

iflbirli¤inin gelifltirilmesi ve teflvik edilmesi.

Sektörün savunma sanayi ile iflbirli¤inin gelifltirilmesi ve eflgüdüm sa¤lanmas›.

�

�

�

�

�

�

�

Makine imalat sanayinde çok say›da mikro,

küçük ve orta ölçekli iflletme faaliyet göster-

mektedir. Büyük ölçekli iflletmelerin pay› ise

toplam içinde oldukça düflüktür. Ekonomik

ölçek sektör için önemli bir sorundur. Sektör

yat›r›m için yüksek finansman ihtiyac› gerek-

tirmektedir. Sektörde ekonomik ölçe¤e

eriflemeyen iflletmelerin ayakta kalma olas›l›¤›

oldukça düflüktür. Bu nedenle birleflme,

ortakl›k, yabanc› sermaye ile iflbirli¤i

olanaklar›n›n araflt›r›larak ekonomik ölçe¤in

yakalanmas› çabalar›na a¤›rl›k verilmelidir.

‹flletmelerin verimliliklerinin art›r›labilmesi için


Sektörde faaliyet gösteren iflletmelerin verimliliklerinin art›r›lmas›

‹flletmelerin verimliliklerinin art›r›labilmesi için kurumsallaflma çabalar›na a¤›rl›k vermesi.

‹flletmelerin faaliyet alanlar›n›n gerektirdi¤i ölçe¤e eriflebilmek için gerekli yat›r›mlar›

yapmas› ve yabanc› sermayenin sektöre yat›r›m›n›n özendirilmesi.

Birleflme, sat›n alma, iflbirli¤i seçeneklerinin de¤erlendirilmesi, iflbirli¤i kültürünün

gelifltirilmesi.

Sektörün mevcut makine park›n›n daha düflük toleranslarda ve hassas teknolojiye sahip

düzeye getirilmesi.

Yabanc› ortak aray›fllar› ve iflbirliklerine önem verilmesi.

�

�

�

�

�



Sektörde haks›z rekabete yol açan kay›t d›fl›l›¤›n önlenmesi.

‹thalatta kalitesiz ürünlerin yol açt›¤› haks›z rekabetin önlenmesi.

Sektörde akreditasyon ve sertifikasyon konusunu çözümlemeye dönük çabalara a¤›rl›k

verilmesi. Sektörde gözetim ve denetim mekanizmalar›n›n gelifltirilmesi.

Sektörde bilgiye eriflimin kolaylaflt›r›lmas› ve veri taban›n›n gelifltirilmesi için çal›flmalar›n

yap›lmas›.

Makine imalat sanayi envanterinin iyilefltirilmesi.

�

�

�

�

�

Merkezi ve yerel yönetimlerin düzenleyici

mekanizmalar›, giriflimcilerin adil bir ortamda

rekabet edebilmesini sa¤layacak biçimde

oluflturmas› ve uygulamas› gere¤i bulunmak-

tad›r. Adil ve rekabetçi bir giriflim ortam› için


Yukar›da çeflitli alanlarda s›ralanan stratejik

hedeflere ek olarak gelecekte daha rekabetçi

bir makine imalat sanayi için Dünya Ticaret

Örgütü’nün menfle uyumlaflt›rma kapsam›nda

verece¤i karar›n yak›ndan izlenmesi ve sek-

törün gelece¤e dönük öngörüsünün, etki anal-

izinin yap›lmas› unutulmamal›d›r.

Adil ve rekabetçi bir ifl ve giriflim ortam›

* Alfabetik s›ra

EK-1


EklerSeçilmifl Ülkelerin (AB-27, Çin, Hindistan, A.B.D, Japonya)

Alt Gruplara Göre* D›fl Ticareti (2008)

Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Endüstriyel Is›t›c›lar ve F›r›nlar:

Endüstriyel Is›t›c›lar ve F›r›nlar


Ek-1


‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler:






Ek-1





Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Japonya

Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Ek-1


Di¤er Makineler

EK-2


EklerMakine ‹malat Sanayi Alt Gruplar› GT‹P Listesi

GT‹P Açıklama8423 Tartı ve Tartı aletleri8424* Sıvı tozları püskürtmeye, da¤ıtmaya mahsus mekanik cihazlar8475 Elektrik/ elektronik ampul, tüp, valf montaj makineleri8476 Otomatik satıfl makineleri8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar8483 Transmisyon milleri, kranklar, yatak kovanları, diflliler, çarklar8484 Metal tabaklı contalar, conta takım ve grupları8505 Mıknatıslar, mıknatıslı platolar, kavrayıcı, tutucu tertibat9508 Fuar ve Panayır için çeflitli makine ve aksamları.

960350 Araç ve cihazlara ait süpürge, fırçalar

* 842481 hariç

Gıda Sanayi Makineleri:

GT‹P Açıklama8421* Santrifujle çalıflan kurutma, filtre, arıtma cihazları8434 Sütçülükte kullanılan makine ve cihazlar8435 fiarap, Meyva Suları Vb için Kullanılan Presler, Fulvarlar Vb8437 Tohumları Temizleme, Ayırma, Ö¤ütme, ‹flleme Makina Ve Cihazları8438 Yiyecek Ve ‹çecek Sanayiinde Kullanılan Makina Ve Cihazlar

* 842112, 842119, 842123, 842129, 842131 hariç

Endüstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri:

GT‹P Açıklama8415* Klima Cihazları-Vantilatörlü, Isı, Nem De¤ifltirme Tertibatlı8418** Buzdolapları, Dondurucular, So¤utucular, Isı Pompaları

* 841510, 841520 hariç ** 841821, 841829, 841850, 841891 hariç

Endüstriyel Yıkama, Kurutma ve Ütüleme Makineleri

GT‹P Açıklama8422* Yıkama, temizleme, kurutma, doldurma vb. ifller için makine ve cihazlar8451** Dokuma maddelerini yıkama, kurutma makine ve cihazları

* 842211, 842219 hariç ** 845140, 845150, 845180, 845190 hariç

Deri ‹flleme ve ‹malatı Makineleri:GT‹P Açıklama8453 Deri iflleme ve imalatı makineleri

Ek-2


Hadde ve Döküm Makineleri, Kalıplar:

GT‹P Açıklama8420 Kalender, Hadde Makinası, Silindirleri-Metal, Cam ‹flleyen Hariç8454 Tav Ocakları, Döküm Potaları, Külçe Kalıpları, Döküm Makinaları8455 Metalleri Haddeleme Makinaları, Bunların Silindirleri8480 Metal Dökümü için Kasalar, Plakalar, Kalıp Modelleri

Endüstriyel Isıtıcılar ve Fırınlar:

GT‹P Açıklama8416 Ocakların beslenmesi için brülörler, otomatik ocaklar8417 Sanayi ve laboratuvarlara mahsus elektrikli olmayan fırın ve ocaklar

8419* Isı de¤iflikli¤i yoluyla maddelerin ifllenmesi için makınalar ve tesis-laboratuvar cihazları, elektrikli olmayan flofbenler ve di¤er su ısıtıcıları

* 841911, 841919, 841920 hariç

Motorlar:

GT‹P Açıklama8407 Alternatif-rotatif k›v›lc›m ateslemeli, içten yanmal› motorlar8408 Dizel, yar› dizel motorlar (Hava basıncı ile atefllenen, pistonlu)8409 ‹çten yanmal›, pistonlu motorlarin aksam ve parçalar›

‹nflaat ve Madencilikte Kullanılan Makineler:

GT‹P Açıklama8429 Dozerler, Grayder, Skreyper, Ekskavatör, Küreyici, Yükleyici vb8430 Toprak, Maden, Cevheri Taflıma, Ayırma, Seçme vb ‹fl Makineleri8474 Toprak, Tafl, Metal Cevheri vb Ayıklama, Eleme vb için Makineleri

Ka¤ıt ‹maline ve Matbaacılı¤a Mahsus Makineler:GT‹P Açıklama8439 Ka¤ıt Hamuru, Ka¤ıt, Karton imaline Mahsus Makine Ve Cihazlar8440 Cilt Makinaları, Forma, Yaprak Dikme Makineleri8441 Ka¤ıt Hamuru, Ka¤ıt ‹flleme, Kesme Makine Ve Cihazları8442 Matbaa Harfi, Klifle Vb Malzeme Hazırlayıcı Makine Ve Cihazlar8443 Matbaacılı¤a Mahsus Baskı Makinaları, Yardımcı Makineler

Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri:GT‹P Açıklama8477 Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri

Kaynak Makineleri:GT‹P Açıklama8515 Elektrik, lazer veya baflka bir ıflık veya plazma arkı yoluyla lehim veya kaynak yapmaya mahsus cihazlar

Pompalar ve Kompresörler:

GT‹P Açıklama8413 Sıvılar için Pompalar, Sıvı Elevatörleri8414 Hava-Vakum Pompası, Hava-Gaz Kompresörü, Vantilatör, Aspiratör

Ek-2


Reaktörler ve Kazanlar:

GT‹P Açıklama8402 Buhar Jeneratörleri, Kızgın Su Hasıl Eden Kazanlar8403 Buhar Kazanları Dıflında Kalan Merkezi Isıtma Kazanları8404 Buhar Kazanlaı›, Isıtma Kazanları için Yardımcı Cihazlar8405 Gazojenler, Su ile ‹flleyen Gaz Jeneratörleri Aksam, Parçaları

Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri:GT‹P Açıklama8444 Dokuma Maddelerinden Lif imal Eden, Dokuyan, Kesen Makinalar8445 Dokuma Maddelerinden Lif imal Eden, Dokuyan, Kesen Makinalar8446 Dokuma Tezgahları (Makinaları)8447 Örgü Tezgahları, Gipür, Tül, Dantela, File imali Makina, Cihazları8448 Yardımcı Tekstil Makina, Cihazları Ve Aksam-Parçalar8449 Keçe, Dokusuz Mensucat imaline, Finisajine Mahsus Makinalar8451* Dokuma Maddelerini Yıkama, Kurutma, Ütüleme Makina ve Cihazları8452 Dikifl Makinaları, Mobilyaları, ‹¤neleri, Aksam ve Parçaları

Rulmanlar:GT‹P Açıklama8482 Her nevi rulmanlar

Takım Tezgahları:GT‹P Açıklama8456 Maddenin Aflındırılarak ‹fllenmesine Mahsus Makineler8457 Metal ‹fllemeye Mahsus ‹flleme Merkezleri, ‹stasyonlu Tezgahlar8458 Metallerin ‹fllenmesine Mahsus Torna Tezgahları8459 Metalleri Talafl Kaldırarak ‹flleyen Makinalı Aletler-Tezgahlar8460 Çapak, Pürüz Temizleme, Bileme, Tafllama vb için Makineler8461 Planya, Vargel, Yiv, Zıvana, Broç, Diflli Çark vb Tezgahları8462 Metalleri Dövme, ‹flleme, Kesme, fiataflama Presleri, Makineleri8463 Metal, Sinterleflmifl Metal Karbür, Sermetleri Talaflsız ‹flleme A.8464 Tafl, Seramik, Beton, Çimento, So¤uk Cam ‹flleyen Makineli Aletler8465 A¤aç, Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb ‹flleme Makinaları8466 84.56-84.65 Pozisyonlarındaki Makinaların Aksam ve Parçaları8467 El ile Kullanılan Pnömatik veya Motorlu Aletler8468 Lehim ve Kaynak Yapmaya Mahsus Makina ve Cihazlar

Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Makineler:

GT‹P Açıklama842481 Tarla/bahçe ziraatine mahsus pülverizatörler8432 Tarla, Bahçe Tarımında, Ormancılıkta Kullanılan Makina, Cihazlar8433 Hasat, Harman, Biçme; Ürünleri Ayırma, Temizleme Makina, Cihazları8436 Tarım, Ormancılık, Kümes Hayvancılı¤ına Mahsus Makina, Cihazlar8478 Tütünün Hazırlanması, ‹fllenmesine Mahsus Makina ve Cihazlar8701* Traktörler

871620 Tarımda kullanılan yüklemeli/ boflaltmalı römork, yarı römork

* 870120, 870130 hariç

* 845110, 845121, 845129, 845130 hariç

Ek-2


Türbinler ve Turbojetler:

GT‹P Açıklama8406 Buhar Türbinleri8410 Su Türbinleri, Çarklar ve Bunlar için Regülatörler8411 Turbojetler, di¤er gaz türbinleri8412 Di¤er Motorlar ve Kuvvet Hasıl Eden Makineler

Yük Kaldırma, Taflıma ve ‹stifleme Makineleri:

GT‹P Açıklama8425 Palanga, Vinç (Basamakl› Hariç), Bucurgat, Irgat, Krikolar8426 Gemi Vinçleri, Maçunalar, Halatlı Vinçler, Döner Köprüler8427 Forkliftler; Kaldırma, istifleme Tertibatlı fiaryolar8428 Kaldırma, istifleme, Yükleme, Boflaltma Makina Ve Cihazları

Vanalar:GT‹P Açıklama8481 Vanalar

GT‹P No Açıklama8402 Buhar Jeneratörleri, K›zg›n Su Has›l Eden Kazanlar8403 Buhar Kazanlar› D›fl›nda Kalan Merkezi Is›tma Kazanlar›8404 Buhar Kazanlar›, Is›tma Kazanlar› için Yard›mc› Cihazlar8405 Gazojenler, Su ile ‹flleyen Gaz Jeneratörleri Aksam, Parçalar›8406 Buhar Türbinleri8407 Alternatif-Rotatif K›v›lc›m Atefllemeli, ‹çten Yanmal› Motorlar8408 Dizel, Yar› Dizel Motorlar (Hava Bas›nc› ile Atefllenen, Pistonlu)8409 ‹çten Yanmal›, Pistonlu Motorlar›n Aksam ve Parçalar›8410 Su Türbinleri, Çarklar ve Bunlar ‹çin Regülatörler8411 Turbojetler, Di¤er Gaz Türbinleri8412 Di¤er Motorlar ve Kuvvet Has›l Eden Makineler8413 S›v›lar ile Pompalar, S›v› Elevatörleri8414 Hava-Vakum Pompas›, Hava-Gaz Kompresörü, Vantilatör, Aspiratör8415 Klima Cihazlar›-Vantilatörlü, Is›, Nem De¤ifltirme Tertibatl›841510 Pencere/Duvar Tipi Klimalar841520 Motorlu Tafl›tlarda fiah›slar ile Kullan›lan Türden Klimalar8416 Ocaklar›n Beslenmesi için Brülörler, Otomatik Ocaklar8417 Sanayi ve Laboratuvarlara Mahsus Elektrikli Olmayan F›r›n ve Ocaklar8418 Buzdolaplar›, Dondurucular, So¤utucular, Is› Pompalar›841821 Ev Tipi Buz Dolab›-Kompresörlü841829 Ev Tipi Di¤er Buzdolaplar›841850 Vitrin, Tezgah vb. Tipi So¤utucu-Dondurucular841891 So¤utucular› Muhafaza ‹çin Yap›lm›fl Mobilyalar8419 Is› De¤iflikli¤i Yoluyla Maddelerin ‹fllenmesi ‹çin Mak›nalar ve Tesis-Laboratuvar Cihazlar›, Elektrikli Olmayan fiofbenler ve

Di¤er Su Is›t›c›lar›841911 Gazla Çal›flan An›nda Su Is›t›c›lar› ve fiohbenler841919 Di¤er Elektriksiz An›nda/Depolu Su Is›t›c›lar›841920 T›bbi, Cerrahi veya Laboratuar Sterilizatörleri841932 A¤aç, Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t/Kartonlar ‹çin Kurutucular 841939 Seramik ve Di¤er Eflyaya Mahsus Kurutucular 841940 Dam›tma/ Rektifiye Tesisleri 841950 Is› De¤ifltiriciler (Eflanjörler) 841960 Hava/Di¤er Gazlar› S›v›laflt›rmaya Mahsus Makineler 841981 Kahve ve Di¤er S›cak ‹çecekleri Yapmaya Mahsus Makine, Tesis ve Di¤er 841989 Su Dolafl›m› Vas›tas› ile Do¤rudan So¤utan So¤utma Kuleleri, Di¤er 841990 Is› De¤iflikli¤i Yöntemi ile Maddeleri ‹flleyen Cihazlar›n Aksam ve Parças›8420 Kalender, Hadde Makinas›, Silindirleri-Metal, Cam ‹flleyen Hariç8421 Santrifujle Çal›flan Kurutma, Filtre, Ar›tma Cihazlar›

EK-3


EklerGT‹P Numaralarına Göre Sıralama

842112 Çamafl›r Kurutma Makinalar›842119 Laboratuvarda Kullan›lan ve Di¤er Santrifüjler842123 ‹çten Yanmali Motorlar ‹çin Ya¤-Yakit Filtreleri842129 Di¤er S›v› Filtre/Ar›tma Cihazlar›842131 ‹çten Yanmal› Motorlar ‹çin Hava Filtreleri8422 Y›kama, Temizleme, Kurutma, Doldurma vb. ‹fller ‹çin Makine ve Cihazlar842211 Evlerde Kullan›lan Bulafl›k Y›kama Makineleri,842219 Di¤er Bulaflik Y›kama Makinalari842220 fiifleleri/ Di¤er Kaplar› Temizleme/ Kurutma Makineleri842230 fiifle, Kutu, Çuval vb. Kaplar› Doldurma, Kapama, ‹çecekleri Gazland›rma vb. ‹fl Cihazlar›842240 Di¤er Paketleme/Ambalajlama Makina-Cihazlar›842290 Y›kama, Doldurma, Etiket, Mühürleme vb. Makina Aksam› Parcalar›8423 Tart› ve Tart› Aletleri8424 S›v› Tozlar› Püskürtmeye, Da¤›tmaya Mahsus Mekanik Cihazlar842481 Tarla/Bahçe Ziraatine Mahsus Pülverizatörler8425 Palanga, Vinç (Basamakl› Hariç), Bucurgat, Irgat, Krikolar8426 Gemi Vinçleri, Maçunalar, Halatl› Vinçler, Döner Köprüler8427 Forkliftler; Kald›rma, ‹stifleme Tertibatl› Fiaryolar8428 Kald›rma, ‹stifleme, Yükleme, Boflaltma Makina ve Cihazlar›8429 Dozerler, Grayder, Skreyper, Ekskavatör, Küreyici, Yükleyici vb.8430 Toprak, Maden, Cevheri Tafl›ma, Ay›rma, Seçme vb. ‹fl Makineleri8432 Tarla, Bahçe Tar›m›nda, Ormanc›l›kta Kullan›lan Makina, Cihazlar8433 Hasat, Harman, Biçme; Ürünleri Ay›rma, Temizleme Makina, Cihazlar›8434 Sütçülükte Kullan›lan Makine ve Cihazlar8435 fiarap, Meyva Sular› vb. ‹çin Kullan›lan Presler, Fulvarlar vb.8436 Tar›m, Ormanc›l›k, Kümes Hayvanc›l›¤›na Mahsus Makina, Cihazlar8437 Tohumlar› Temizleme, Ay›rma, Ö¤ütme, ‹flleme Makina ve Cihazlar›8438 Yiyecek ve ‹çecek Sanayiinde Kullan›lan Makina ve Cihazlar8439 Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t, Karton ‹maline Mahsus Makine ve Cihazlar8440 Cilt Makinalar›, Forma, Yaprak Dikme Makineleri8441 Ka¤›t Hamuru, Ka¤›t ‹flleme, Kesme Makine ve Cihazlar›8442 Matbaa Harfi, Klifle vb. Malzeme Haz›rlay›c› Makine ve Cihazlar8443 Matbaac›l›¤a Mahsus Bask› Makinalar›, Yard›mc› Makineler8444 Dokuma Maddelerinden Lif ‹mal Eden, Dokuyan, Kesen Makinalar8445 Dokuma Maddelerinden Lif ‹mal Eden, Dokuyan, Kesen Makinalar8446 Dokuma Tezgahlar› (Makinalar›)8447 Örgü Tezgahlar›, Gipür, Tül, Dantela, File ‹mali Makina, Cihazlar›8448 Yard›mc› Tekstil Makina, Cihazlar› ve Aksam-Parçalar8449 Keçe, Dokusuz Mensucat ‹maline, Finisajine Mahsus Makinalar8451 Dokuma Maddelerini Y›kama, Kurutma, Ütüleme Makine ve Cihazlar›845110 Kuru Temizleme Makineleri 845121 Kurutma Makineleri Kap.<10 Kg845129 Di¤er Kurutma Makinalar›, Kuru Çamafl›r Kap.>10 Kg845130 Ütü Makineleri, Presler845140 Y›kama, A¤artma/Boyama Makinalar›845150 Mensucati Top Halinde Sarma, Açma, Katlama, Kesmeye Masus Makinalar845180 Mensucat›n Apresi, Finisaj›, Emdirilmesi vb. ‹çin Makinalar,845190 Dokumalari Y›kama, Kurutma, Ütüleme Makinalarinin Aksam, Parças›8452 Dikifl Makinalar›, Mobilyalar›, ‹¤neleri, Aksam ve Parçalar›

Ek-3


8453 Deri ‹flleme ve ‹malat› Makineleri8454 Tav Ocaklar›, Döküm Potalar›, Külçe Kal›plar›, Döküm Makineleri8455 Metalleri Haddeleme Makinalar›, Bunlar›n Silindirleri8456 Maddenin Afl›nd›r›larak ‹fllenmesine Mahsus Makineler8457 Metal ‹fllemeye Mahsus ‹flleme Merkezleri, ‹stasyonlu Tezgahlar8458 Metallerin ‹fllenmesine Mahsus Torna Tezgahlar›8459 Metalleri Talafl Kald›rarak ‹flleyen Makinal› Aletler-Tezgahlar8460 Çapak, Pürüz Temizleme, Bileme, Tafllama vb. ‹çin Makineler8461 Planya, Vargel, Yiv, Z›vana, Brofl, Diflli Çark vb. Tezgahlar›8462 Metalleri Dövme, ‹flleme, Kesme, fiataflama Presleri, Makineleri8463 Metal, Sinterleflmifl Metal Karbür, Sermetleri Talafls›z ‹flleme A.8464 Tafl, Seramik, Beton, Çimento, So¤uk Cam ‹flleyen Makineleri Aletler8465 A¤aç, Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb. ‹flleme Makinalar›8466 84.56-84.65 Pozisyonlar›ndaki Makinalar›n Aksam ve Parçalar›8467 El ile Kullan›lan Pnömatik veya Motorlu Aletler8468 Lehim ve Kaynak Yapmaya Mahsus Makina ve Cihazlar8474 Toprak, Tafl, Metal Cevheri Vb Ay›klama, Eleme vb. ‹çin Makineleri8475 Elektrik/ Elektronik Ampul, Tüp, Valf Montaj Makineleri8476 Otomatik Sat›fl Makineleri8477 Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme ve ‹mali Makineleri8478 Tütünün Haz›rlanmas›, ‹fllenmesine Mahsus Makina ve Cihazlar8479 Kendine Özgü Fonksiyonlu Makine ve Cihazlar8480 Metal Dökümü ‹çin Kasalar, Plakalar, Kal›p Modelleri8481 Vanalar8482 Her Nevi Rulmanlar8483 Transmisyon Milleri, Kranklar, Yatak Kovanlar›, Diflliler, Çarklar8484 Metal Tabakl› Contalar, Conta Tak›m ve Gruplar›8505 M›knat›slar, M›knat›sl› Platolar, Kavray›c›, Tutucu Tertibat8515 Elektrik, Lazer veya Baflka Bir Ifl›k Veya Plazma Ark› Yoluyla Lehim veya Kaynak Yapmaya Mahsus Cihazlar8701 Traktörler870120 Yar› Römorklar ‹çin Çekiciler870130 Paletli Traktörler871620 Tar›mda Kullan›lan Yüklemeli/ Boflaltmal› Römork, Yar› Römork9508 Fuar ve Panay›r ‹çin Çeflitli Makine ve Aksamlar›.960350 Araç ve Cihazlara Ait Süpürge, F›rçalar

Ek-3


Documents

· ISBN 978-9944-60-644-8 1. Bask›, 1000 Adet May›s 2010 ‹stanbul ‹stanbul Sanayi Odas› Yay›nlar› No: 2010/7 Araflt›rma fiubesi Meflrutiyet Cad. No:62 34430 Tepeba