20
Η Εξέγερση των Ελλήνων Ο αγώνας για την ανεξαρτησία των Ελλήνων, φίλοι συνέλληνες δεν επι- τεύχθηκε εν μία νυχτί και ούτε οι «θεόπεμπτοι» δυνάστες του, (ο Σουλτάνος και ο Πατριάρχης), του πρόσφεραν την ελευθερία του σε ασημένιο δίσκο. Πέρασε από σαράντα θάλασσες και από δοκιμασίες που η ανθρωπότητα δεν είχε ματαδεί. Ορόσημα αυτοθυσίας και ανδραγαθήματα έχουν στηθεί σε κάθε γωνιά και σε κάθε λιθάρι της τρισένδοξης πατρογονικής γης των Ελλήνων. Σε στεριά και σε θάλασσα σε κάμπους και βουνά, ένα ήταν το σύνθημα των επαναστατών που δόνησε την ελληνική γη απ’ άκρη σ’ άκρη, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ. Πώς όμως ο σκλάβος, ο Ρωμιός, ο Γραικός, ο Ραγιάς που για τόσους και τό- σους αιώνες έσερνε το βαρύ φορτίο της δουλείας, ξύπνησε από την χειμερία νάρκη του και αποφάσισε να ξαναγίνει Έλληνας, ελεύθερος, υπερήφανος και hellenic way Εποχιακή Εφημερίδα του Συνδέσμου Ελλήνων & Φιλελλήνων Καναδά εις οιωνος αριστος αμυνεσθai περι γλωσσης. Η ΑΡΧΑΙΑ ΨΥΧΗ ΖΕΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΑΘΕΛΗΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ. Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ εαρινη ισημερια 2015 τευχοσ 66 ον χρονογράφημα Συνέχεια στην σελίδα 13 Συνέχεια στην σελίδα 9 Νικηφ. Λύτρας: Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη Προσωποποίηση της Ελλάδας στο Σάλ- πισμα Πολεμιστήριον του Κοραή (1801). Η κατάληψη του κάστρου των Σαλώνων 1821", Louis Dupré Θεόδωρος Βρυζάκης, «Η υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» Η Ελλάδα (με πράσινο χρώμα) στο τέλος της περιόδου της Πρώτης Ελληνικής Δημοκρατίας, το 1832 (η Οθωμανική Αυτοκρατορία σημειώνεται με κόκκινο χρώμα) Η σημαία που ήταν σε χρήση κατά την περίοδο της Πρώτης Ελληνικής Δημοκρατίας από το 1821-1832 Ο όρος Φιλέλληνας (Αρχαία Ελληνική: «Φιλέλλην», σύνθετη φίλος + Έλλην), αποτελεί χαρακτη- ρισμό εκείνου που τρέφει ιδιαίτερη αγάπη προς τους Έλληνες και κάθε τι ελληνικό που την εκδηλώνει όμως διά λόγου ή έργου. Στη νεο- ελληνική καθιερώθηκε να λέγεται για ξένους υπηκόους που εκδήλω- σαν φίλια αισθήματα προς την Ελλάδα, κυρίως κατά τον Αγώνα της ανεξαρτησίας του 1821. Ως ιδεολογικό και πολιτικό κίνημα και ως λογοτεχνικό ρεύμα, αυτή η αγάπη των ξένων αλλά και η δηλούμενη εύνοια και ενδιαφέρον υπέρ των ελληνικών θέσεων, ιδιαίτερα κατά την περίοδο πριν και κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 με ηθική και υλική συμπαράσταση, καθιερώθηκε να λέγεται Φιλελληνισμός Φιλέλληνας Ένας μεγάλος αλλά άγνωστος φιλέλληνας, ο Γερμανός ποιη- τής Ουίλλιαμ φον Μύλλερ Βίκτωρ Ουγκό, ο γνωστός Γάλλος συγγραφέας, που έγραψε ποιήματα εμπνευ- σμένα από την ελληνική επανάσταση. Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία Σ ε ορισμένες πηγές ως Πρώτη Ελληνι- κή Δημοκρατία ονομάζεται το προ- σωρινό ελληνικό κράτος κατά τη δι- άρκεια της Ελληνικής Επανάστασης ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Πρόκειται για ένα καθαρά ιστοριογραφικό όρο, τονίζο- ντας το συνταγματικό και δημοκρατικό χαρα- κτήρα του επαναστατικού καθεστώτος πριν από την ίδρυση του ανεξάρτητου Βασιλείου της Ελλάδας, και συνδέει αυτή την περίοδο της ελληνικής ιστορίας με το μεταγενέστερο της δεύτερης και της Τρίτης Ελληνικής Δημο- κρατίας. Ο όρος «Πρώτη Ελληνική Δημοκρα- Τι γράφουν τα τουρκικά σχολικά βιβλία για την Επανάσταση του 1821; Στην σελίδα 3 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΧΡΗ- ΣΗ ΑΠΟ ΤΟ «Α» ΩΣ ΤΟ «Ω» Η παγκόσμια επιστήμη μέσα από το ελληνικό αλφάβητο - Τι συμβολίζει κάθε ένα από τα 24 γράμματα Στην σελίδα 5 Συνέχεια στην σελίδα 10

Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

Η Εξέγερση των Ελλήνων

Ο αγώνας για την ανεξαρτησία των Ελλήνων, φίλοι συνέλληνες δεν επι-τεύχθηκε εν μία νυχτί και ούτε οι «θεόπεμπτοι» δυνάστες του, (ο Σουλτάνος και ο Πατριάρχης), του πρόσφεραν την ελευθερία του σε ασημένιο δίσκο.

Πέρασε από σαράντα θάλασσες και από δοκιμασίες που η ανθρωπότητα δεν είχε ματαδεί.

Ορόσημα αυτοθυσίας και ανδραγαθήματα έχουν στηθεί σε κάθε γωνιά και σε κάθε λιθάρι της τρισένδοξης πατρογονικής γης των Ελλήνων.

Σε στεριά και σε θάλασσα σε κάμπους και βουνά, ένα ήταν το σύνθημα των επαναστατών που δόνησε την ελληνική γη απ’ άκρη σ’ άκρη, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ.

Πώς όμως ο σκλάβος, ο Ρωμιός, ο Γραικός, ο Ραγιάς που για τόσους και τό-σους αιώνες έσερνε το βαρύ φορτίο της δουλείας, ξύπνησε από την χειμερία νάρκη του και αποφάσισε να ξαναγίνει Έλληνας, ελεύθερος, υπερήφανος και

hellenic wayΕ π ο χ ι α κ ή Ε φ ημ ε ρί δ α το υ Σ υ νδέ σ μ ο υ Ε λ λ ή ν ω ν & Φι λ ε λ λ ή ν ω ν Κ α να δ ά

εις οιωνος αριστος αμυνεσθai περι γλωσσης.

Η ΑΡΧΑΙΑ ΨΥΧΗ ΖΕΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΑΘΕΛΗΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ. Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ

εαρινηισημερια

2015 τευχοσ

66ον

χρονογράφημα

Συνέχεια στην σελίδα 13 Συνέχεια στην σελίδα 9

Νικηφ. Λύτρας: Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη

Προσωποποίηση της Ελλάδας στο Σάλ-πισμα Πολεμιστήριον του Κοραή (1801).

Η κατάληψη του κάστρου των Σαλώνων 1821", Louis Dupré

Θεόδωρος Βρυζάκης, «Η υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι»

Η Ελλάδα (με πράσινο χρώμα) στο τέλος της περιόδου της Πρώτης Ελληνικής Δημοκρατίας, το 1832 (η Οθωμανική Αυτοκρατορία σημειώνεται με κόκκινο χρώμα)

Η σημαία που ήταν σε χρήση κατά την περίοδο της Πρώτης Ελληνικής Δημοκρατίας από το 1821-1832

Ο όρος Φιλέλληνας (Αρχαία Ελληνική: «Φιλέλλην», σύνθετη φίλος + Έλλην), αποτελεί χαρακτη-ρισμό εκείνου που τρέφει ιδιαίτερη αγάπη προς τους Έλληνες και κάθε τι ελληνικό που την εκδηλώνει όμως διά λόγου ή έργου. Στη νεο-

ελληνική καθιερώθηκε να λέγεται για ξένους υπηκόους που εκδήλω-

σαν φίλια αισθήματα προς την Ελλάδα, κυρίως κατά τον Αγώνα της ανεξαρτησίας του 1821. Ως ιδεολογικό και πολιτικό κίνημα και ως λογοτεχνικό ρεύμα, αυτή η αγάπη των ξένων αλλά και η δηλούμενη εύνοια και ενδιαφέρον υπέρ των ελληνικών θέσεων, ιδιαίτερα κατά την περίοδο πριν και κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 με ηθική και υλική συμπαράσταση, καθιερώθηκε να λέγεται Φιλελληνισμός

Φιλέλληνας

Ένας μεγάλος αλλά άγνωστος φιλέλληνας, ο Γερμανός ποιη-τής Ουίλλιαμ φον Μύλλερ

Βίκτωρ Ουγκό, ο γνωστός Γάλλος συγγραφέας, που έγραψε ποιήματα εμπνευ-σμένα από την ελληνική επανάσταση.

Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία

Σε ορισμένες πηγές ως Πρώτη Ελληνι-κή Δημοκρατία ονομάζεται το προ-σωρινό ελληνικό κράτος κατά τη δι-

άρκεια της Ελληνικής Επανάστασης ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Πρόκειται για ένα καθαρά ιστοριογραφικό όρο, τονίζο-ντας το συνταγματικό και δημοκρατικό χαρα-κτήρα του επαναστατικού καθεστώτος πριν από την ίδρυση του ανεξάρτητου Βασιλείου της Ελλάδας, και συνδέει αυτή την περίοδο της ελληνικής ιστορίας με το μεταγενέστερο της δεύτερης και της Τρίτης Ελληνικής Δημο-κρατίας. Ο όρος «Πρώτη Ελληνική Δημοκρα-

Τι γράφουν τα τουρκικά σχολικά βιβλία για την Επανάσταση του 1821;

Στην σελίδα 3

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΧΡΗ-ΣΗ ΑΠΟ ΤΟ «Α» ΩΣ ΤΟ «Ω»Η παγκόσμια επιστήμη μέσα από το ελληνικό αλφάβητο - Τι συμβολίζει κάθε ένα από τα 24 γράμματα Στην σελίδα 5

Συνέχεια στην σελίδα 10

Page 2: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 2

Ελληνικός δρόμοςHellenic Way

www.hellenicway.comΕκδότης:Πολιτιστικός Σύνδεσμος

Ελλήνων & Φιλελλήνων ΚαναδάPublisher :Cultural Association of Hellenes

& Philhellenes of Canada1010 Broadview Avenue, Suite 901

Toronto Ontario, M4K 2R8 Tel: 416 425-5728

Εκπρόσωπος στην ΕλλάδαΤάκης Αρβανίτης : Άγιος Βασίλειος

Καπαρέλλι Βοιωτίας Τηλ:22620 92311 ή 6979 85 4001

Συντάσσεται από επιτροπή Editor: Media Committee of the C.A.H.P.C.

Ο « Ελληνικός Δρόμος» κυκλοφορεί εποχιακά και αποστέλλεται σε πολλά μέρη της Βόρειας Αμερικής, Αυστραλίας και Ευρώπης. Ετήσια συνδρομή για Καναδά και ΗΠΑ: $ 50.00 ενώ για Ευρώπη και Ελλάδα $90.00 δολάρια. The Hellenic Way is published each season and is sent to many places in North America and Europe. Annual subscription in Canada & USA: $50.00 and outside of North America: $90.00 EURO. Άρθρα σύμφωνα με το πνεύμα της εφημερίδας είναι ευπρόσδεκτα, αλλά η δημοσίευση τους εναπόκειται στη συντακτική επιτροπή. Οι επιστολές θα πρέπει να φέρουν το πλήρες όνο-μα του αποστολέα, αλλά μπορούν να δημοσιευθούν μόνο τα αρχικά του, εάν αυτό επιθυμεί ο αποστολέας. Τα άρθρα δεν επιστρέφονται.We welcome submission of articles in the spirit of the newspaper, but publication is at the discretion of the editing committee. Letters should bear the full name of the sender, but only their initial may be published if they so wish. No articles will be returned

Ευχαριστήριο Ευχαριστούμε όλους τους φίλους και συνεργάτες, που έχουν βοηθήσει για την έκδοση της εφημερίδας μας. Ιδιαίτερα ευ-χαριστούμε τα περιοδικά «Ελληνική Αγω-γή» , « Ενδοχώρα», « Δαυλός», « Ιχώρ», « Ελληνική Διεθνής Γλώσσα» ... και γε-νικά όλα τα έντυπα που τόσο πρόθυμα μας έχουν επιτρέψει την αναδημοσίευση άρθρων τους, τόσο σημαντικών για τον Ελληνισμό.

Πολιτιστικός Σύνδεσμος Ελλήνων και Φιλελλήνων Καναδά.

• Το παρόν τεύχος κυκλοφό-ρησε σε 3,000 φύλλα• Η επόμενη έκδοση, στο Θερινό Ηλιοστάσιο

Προς τον

Hellenic Way1010 Broadview Ave. Suite 901Toronto On. M4K 2R8

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ / SUBSCRIPTION COUPON

Παρακαλώ εγγράψετε με ως συνδρομητή στον «ελληνικό δρόμο»και ταχυδρομήστε το έντυπο στην παρακάτω διεύθυνση:

Please include me as a subscriber for the Hellenic Way and to mail me the publication to the address below:

Name:_______________________________________________

Address:_____________________________________________

Tel.# ____________________________Fax: ________________

E-mail address:________________________________________

I am enclosing $ _______________________________________

Δύσκολος και κακοτράχαλος είναι ο δρόμος της αλήθειας για την οθωμανοκρατία και το ένδοξο ‘21.

Και γίνεται ακόμη πιο δύσβατος όταν αποφασίσεις να τον αποψιλώ-σεις και να τον απαλύνεις απ’ όλες τις κακοτοπιές και τις κρυφές και απότομες στροφές του.

Τα διδάγματα πολλά. Και ακόμα πιο πολλά τα παραδείγματα προς αποφυγήν.

Δυστυχώς , πέρασαν εκατόν ενενήντα πέντε χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης για την ανεξαρτησία της πατρίδας μας και είμαστε ακόμη έρμαιοι και υπόδουλοι.

Ναι, σίγουρα αποτινάξαμε τον έναν ζυγό τον οθωμανικό, αλλά ακόμη δεν μπορέσαμε να απαγκι-στρωθούμε από τον θρησκευτικό ζυγό.

Και αυτός ο ζυγός είναι που πρώτον μας έσυρε στην υποδούλω-ση, και μας κράτησε σκλάβους των οθωμανών για τόσους και τόσους αιώνες και δεύτερον και σπουδαιό-τερον μας κρατά ακόμα αλυσοδεμέ-νους.

Το έχουμε τονίσει πολλάκις και από αυτήν εδώ την στήλη, ότι εάν θέλουμε να εκπληρώσουμε τα ορά-ματα και τις προσδοκίες των αγωνι-στών του τρισένδοξου ‘21, θα πρέπει να σπάσουμε και τα θρησκευτικά δεσμά των δημίων του Γένους.

Να αποκαθηλώσουμε τον Γρη-γόριο τον Ε’ από το πάνθεον των ηρώων του 1821.

Να αποκαταστήσουμε την αλήθεια για την ημερομηνία της έναρξης της Ελληνικής Επανάστα-σης. Γιατί, η 25η Μαρτίου σίγουρα, με αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία, δεν ήταν η ημέρα που ξεκίνησε ο υπεράνθρωπος αγώνας για την αναγέννηση του Έθνους μας.

Και αναμφισβήτητα Κανένας μα κανένας Παλαιών Πατρών Γερ-μανός δεν σήκωσε την σημαία της επανάστασης στην Αγία Λαύρα.

Επίσης θα πρέπει να ξεκαθα-ρίσουμε το παραμύθι του Κρυφού Σχολειού. Δεν υπήρξαν κρυφά Σχο-λειά, τελεία και παύλα. Το χριστια-νικό ιερατείο στάθηκε εμπόδιο και όχι αρωγός στην μόρφωση και την παιδεία του υπόδουλου γένους.

Ο θρησκευτικός ζυγός ήταν που κρατούσε σαν μέγκενη τον υπό-δουλο λαό και δεν τον άφηνε να μορφωθεί και να διαβάζει για το μεγαλείο των προγόνων του, παρά μόνον βίους αγίων και συναξάρια.

Και ο επί αιώνες σκλάβος, ο δού-λος, ο Γραικός, έσερνε το αβάστα-χτο φορτίο της δουλείας αδιαμαρτύ-ρητα και υπομονετικά.

Και όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και σαν τον μεταξοσκώλη-κα που μασουλάει αργά τα φύλλα της μουριάς και τα μετατρέπει σε μετάξι. έτσι και το υπόδουλο γένος αργά και καρτερικά μετέτρεψε την αβάσταχτη Οθωμανική δουλεία σε πάνσεπτη θεά της Ελευθερίας.

Θερμοπύλες

ΘερμοπύλεςΤιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.Ποτέ από το χρέος μη κινούντες,δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πρά-ξεις,αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία,γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι,κι όταν είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι,πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε,πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,πλην χωρίς μίσος για τους ψευδόμε-νους.Και περισσότερη τιμή τους πρέπει όταν προβλέπουν,και πολλοί προβλέπουν,πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,κ’ οι Μήδοι επιτέλους θα διαβούνε.

Κωνσταντίνος Καβάφης

Ποιήματα για την Επανάσταση του 1821

Εις τον Ιερόν Λόχον

Ας μη βρέξει ποτέτο σύννεφον, και ο άνεμοςσκληρός ας μη σκορπίσειτο χώμα το μακάριονπου σας σκεπάζει.

Ας το δροσίση πάντοτεμε τ' αργυρά της δάκρυαη ροδόπεπλος κόρηκαι αυτού ας ξεφυτρώνουναιώνια τ' άνθη.

Ω γνήσια της Ελλάδοςτέκνα ψυχαί που επέσατεεις τον αγώνα ανδρείως,τάγμα εκλεκτών Ηρώων,καύχημα νέον

σας άρπαξεν η τύχητην νικητήριον δάφνην,και από μυρτιά σας έπλεξεκαι πένθιμον κυπάρισσονστέφανον άλλον.

Αλλα αν τις απεθάνηδια την πατρίδα, η μύρτοςείναι φύλλον ατίμητονκαι καλά τα κλαδιάτης κυπαρίσσου.

Αφ' ου εις του πρώτου ανθρώ-πουτους οφθαλμούς η πρόνοος

φύσις τον φόβον έχυσεκαι τας χρυσάς ελπίδαςκαι την ημέραν

επί το μέγα πρόσωποντης γης πολυβοτάνου,ευθύς το ουράνιο βλέμμαβαθυσκαφή εφανέρωσεμνήματα μύρια.

Πολλά μεν σκοτεινάφέγγει επ' ολίγα τ' άστροντο της αθανασίας την εκλογήν ελεύθερονδίδει το θείον.

Έλληνες της πατρίδοςκαι των προγόνων άξιοιΈλληνες σεις, πώς ήθελεναπό σας προκριθείνάδοξος τάφος;

Ο Γέρων φθονερόςκαι των έργων εχθρόςκαι πάσης μνήμης έρχεταιπεριτρέχει την θάλασσανκαι την γην όλην.

Από την στάμναν χύνειτα ρεύματα της λήθηςκαι τα πάντα αφανίζει.Χάνονται οι πόλεις, χάνονταιβασίλεια κ' έθνη.

Αλλ' ότε πλησιάσειτην γην οπού σας έχει,θέλει αλλάξειν τον δρόμον τουο Χρόνος, το θαυμάσιονχώμα σεβάζων.

Αυτού, αφού την αρχαίανπορφυρίδα και σκήπτρονδώσωμεν της Ελλάδος,θέλει φέρειν τα τέκνα τηςπάσα μητέρα,

και δακρυχέουσα θέλειτην ιεράν φιλήσεινκόνιν και ειπείν:τον ένδοξον Λόχον,τέκνα, μιμήσατε,Λόχον Ηρώων.

-Της Δέσπως

Αχός βαρύς ακούεται, πολλά τουφέκια πέφτουν.Μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι;- Ουδέ σε γάμο ρίχνονται ουδέ σε χαροκόπι.Η Δέσπω κάνει πόλεμο με νύ-φες και μ' αγγόνια.Αρβανιτιά την πλάκωσε στου Δημουλά τον πύργο:"Γιώργαινα, ρίξε τ' άρματα, δεν είναι εδώ το Σούλι.Εδώ είσαι σκλάβα του πασά, σκλάβα των Αρβανίτων.""Το Σούλι κι αν προσκύνησε, κι αν τούρκεψεν η Κιάφα,η Δέσπω αφέντες Λιάπηδες δεν έκαμε, δεν κάνει".

Δαυλί στο χέρι άρπαξε, κόρες και νύφες κράζει:"Σκλάβες Τούρκων μη ζήσωμε, παιδιά μ', μαζί μου ελάτε".Και τα φυσέκια ανάψανε, κι όλοι φωτιά γενήκαν.

Ανδρέας Κάλβος

Page 3: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΕΣΕΩΣ ΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

του Η.Λ.Τσατσόμοιρου

Η Αποκρυπτογράφησις των σημασιών

των 24 Γραμμάτων του Αλφαβήτου

Συνέχεια από το προηγούμενο

Συνέχεια στην σελίδα 5

Συνέχεια από την σελίδα 1

Ν Μέχρι δε του χρόνου εκείνου, ως χρόνου

ενδεδειγμένου για την απόκτησι ικανότητας του μέχρι χθες νηπίου να αντιμετωπίζη τις ελάχιστες ανάγκες του, θεωρώ βέβαιο ότι το σπήλαιο, ως φυσικό ηχείον, αντανα-κλούσε την φωνή του «νηνυρίζοντος» νη-πίου «άλλοτε θρηνούντος και άλλοτε λα-λούντος», όπως ερμηνεύει τη λέξι ο Ησίο-χος. Και το μεν νέον oν το διά νηνυρισμών επιβεβαιώνει την ύπαρξί του ωνόμασαν «νάνι» («νηνί»), «νήπιον», τον δε χώρο («Ο») εντός του οποίου ο «Ν» ( ναίων) άνθρωπος («Α») εκινείτο (πήγαινε και ερ-χόταν: «Σ») «ναόν». Αυτή η διά της φωνής του νηπίου επιβεβαίωσι της ιδιοποιήσεως χώρου έδιδε την μέγιστη απόδειξι, όπως ακριβώς συνέβαινε και σ` όλα τα άλλα ζώα, ότι αυτός ο χώρος, όπως η φωλεά των άλλων ζώων, ήταν η κατοικία του ανθρω-πίνου ζεύγους, και ο παραβιάζων αυτήν θά έπρεπε να αντιμετωπισθή ως εχθρός. Από αυτόν τον φυσικό ή προχείρου κατασκευής χώρο, τον οποίον αργότερα ως κτηνοτρό-φος ο άνθρωπος περιέβαλε και διά λίθων, άρχίζει ο σφετερισμός (ιδιοποίησι) της γης και η έννοιες «νομή», «νόμος», «νέμω» και αυτή της μήτρας, την οποία ωνόμασε «νηδύν».

΄Ας δούμε όμως μερικές λέξεις με αρκτι-κό γράμμα το Ν. Κατ` αρχάς θα σημειώσω,

΄Ας δούμε όμως μερικές λέ-

ξεις με αρκτικό γράμμα το Ν. Κατ` αρχάς θα σημειώ-

σω, ότι ο φθόγγος με σημασία «Ν» ακολουθούμενος από το φω-

νήεν «Α» ομιλεί για τον κατοικού-ντα, διαμένοντα, κατέχοντα χώρον.

Το «ΝΑΙ» ή «ΝΗ» είναι όντως βεβαί-ωσι, αποδεικνυόμενη αμέσως διά του κατεχομένου, καθ`οιονδήποτε τρόπον, υπό του ανθρώπου χώρου ή πράγμα-τος π.χ. «ωαί δη ταύτα γε πάντα...κατά μοίραν έειπες»

{τώ όντι όλα αυτά κατά τo πρέπον είπες: Ιλ. Α 286}. ή «ναι μα το δε σκήπτρον» { ναι μα τo σκήπτρο αυτό που κρατώ): Ιλ. Α. 234}. Αυτή δε η βεβαίωσι έπερνε

μορφή όρκου: «ναι μα τον Δία «ή «νη τον Δία»

κ.λ.π.

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 3

ΓΙΑΝΝΗΣ Δ.ΛΥΡΑΣ

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μετάφραση του τουρ-κικού σχολικού εγχειριδίου (Emin Oktay, Tarih, Lise: III, έκδ. 1988, σσ. 237-240) και καταδεικνύει τον τρόπο που διδάσκονται οι γείτονες την κοινή μας Ιστορία. Τα σχόλια και οι υποσημειώσεις είναι των συγγραφέων Κατσου-λάκου Θ.,Τσαντίνη Κ. από το βιβλίο τους “Προβλήματα Ιστοριογραφίας στα Σχολικά Εγχειρίδια των Βαλκανικών Κρατών. Επανάσταση του΄21, Βαλκανικοί Πόλεμοι. εκδ. Εκκρεμές”.Η αρίθμηση μέσα στο κείμενο παραπέμπει σε αντίστοι-χο σχολιασμό από τους ερευνητές παρακάτω.

Το Τουρκικό σχολικό βιβλίο

Οι Έλληνες1, οι οποίοι είχαν περισσότερα προνόμια2 απ’ όλους τους χριστιανικούς λαούς που τελούσαν υπό οθωμανική κυριαρχία, ζούσαν κυρίως στην Ελλάδα3, στην Πελοπόννησο, στα νησιά του Αιγαίου, στη Δυτική Μικρασία και στα παράλια της Προποντίδας και του Εύξεινου Πόντου, όπου ήταν εγκαταστημένοι σε πόλεις και κωμοπόλεις και ασχολούνταν με τις τέχνες και το εμπόριο και ιδιαίτερα με τη ναυτιλία.Οι Έλληνες είχαν υποταχτεί οριστικά στο οθωμανικό κράτος επί Μωάμεθ του Πορθητή4.Είχαν παραχωρηθεί τότε και σ’ αυτούς, όπως και στους άλλους χριστιανούς, ελευθερίες ως προς τα θέματα θρησκείας και γλώσσας. Στην Πελοπόννησο μάλιστα και στα νησιά του Αιγαίου οι Έλληνες ζούσαν σχεδόν αυτόνομοι5.Οι Οθωμανοί θεωρούσαν ανώτερους τους Έλληνες από τους άλλους χριστιανούς και τους διόριζαν σε ορισμένες θέσεις και ιδιαίτερα σε θέσεις διερμηνέων6. Ορισμένοι μάλιστα Έλληνες άρχοντες από το Φανάρι της Κωνστα-ντινουπόλεως προωθούνταν σε θέσεις ηγεμόνων της Βλαχίας και της Μολδαβίας7. Σε σχέση με τους άλλους χριστιανικούς λαούς οι Έλ-ληνες ήταν πιο εύποροι και πιο φωτισμένοι. Οι σχέσεις που είχαν αναπτύξει με τη Ρωσία κατά τον 18ο αιώνα συντέλεσαν στη διάδοση εθνικοαπελευθερωτικών ιδεών μεταξύ τους8.Στην πραγματικότητα οι Ρώσοι ήδη από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου ξεσήκωναν τους Έλληνες σε κάθε ευκαιρία εναντίον του οθωμανικού κράτους. Όταν στη διάρκεια της εκστρατείας του 1768 ο ρωσικός στόλος είχε καταπλεύσει στην Πελοπόννησο, οι Έλληνες είχαν επαναστατήσει, αλλά η επανάσταση είχε κατασταλεί αμέσως10.Στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης τα ελληνικά πλοία υπό τουρκική σημαία κυκλοφορούσαν ελεύθερα παντού και μονοπώλησαν το εμπόριο της Μεσογεί-ου11. Έτσι πλούτισαν πολλοί Έλληνες που ζούσαν σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης (όπως η Μασσαλία, η Τεργέστη, η Οδησσός) και ίδρυσαν στην Ελλάδα πολλά σχολεία και διέδωσαν σ’ όλους τους Έλληνες τις ιδέες της εθνικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Τις ιδέες τις ενίσχυσε η Γαλλική Επανάσταση. Τέλος οι Έλληνες ίδρυσαν μια μυστική οργάνωση που στόχευε στην από-κτηση της ανεξαρτησίας τους και ονομαζόταν Εθνική Εταιρεία12.Η Εθνική Εταιρεία ιδρύθηκε αρχικά το 1814 στην Οδησ-

σό από τρία άτομα (δύο Έλληνες και ένα Βούλγαρο)13. Ουσιαστικός στόχος της ήταν η επανίδρυση της αρχαίας Βυζαντινής Αυτοκρατορίας14. Ο πατριάρχης Κωνσταντι-νουπόλεως και ο τσάρος της Ρωσίας ήταν πληροφορη-μένοι σχετικά με την ίδρυση της Εταιρείας.Η Εθνική Εταιρεία ενδυναμώθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και ίδρυσε πολλά παραρτήματα στην Κων-σταντινούπολη και την Ελλάδα. Οι κυριότεροι εύποροι και φωτισμένοι Έλληνες έγιναν μέλη της, ανάμεσά τους και ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως15. Αρχηγός της ήταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, γιος του πρώην ηγεμό-να της Βλαχίας και υπασπιστής του τσάρου.Χάρη στις ενέργειες της Εθνικής Εταιρείας οι Έλληνες είχαν προετοιμαστεί πλήρως για να επαναστατήσουν. Δεν άφηνε όμως περιθώριο για να ξεσπάσει η επανά-σταση ο Αλή πασάς16, βαλής των Ιωαννίνων, που ήταν γνώστης όλων των δραστηριοτήτων της Εταιρείας. Όταν πάντως ο Αλή πασάς έκανε τη δική του επανάσταση εναντίον του σουλτάνου, οι Έλληνες επωφελήθηκαν: ενώ οι οθωμανικές δυνάμεις ήταν απασχολημένες μ’ αυτόν, η Εθνική Εταιρεία αποφάσισε να ξεσπάσει η επανάσταση.

Σχολιασμός και επεξηγήσεις

1 Χρησιμοποιούνται δύο λέξεις στο τουρκικό κείμε-νο για την απόδοση του όρου «Έλληνες», “Rum” και “Yunan”. Η πρώτη αποδίδεται γενικά στους Έλληνες της Τουρκοκρατίας: ρωμιούς, ραγιάδες, ενώ η λέξη Yunan = Ίωνες, χαρακτηρίζεται η Ελλη-νική Επανάσταση και το ελληνικό κράτος. Με τον όρο “Rum” χαρακτηρίζεται και σήμερα η ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινουπόλεως.Για ένα μεγάλο διάστημα Ρούμελη ονομαζόταν ολόκληρο το ευρωπαϊκό οθωμανικό κράτος (Rum-eli, χώρα των Ρωμαίων, Ρωμιών, Ελλήνων, πρβλ. Ρωμυλία). Το άλλο τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρα-τορίας, το ασιατικό, ονομαζόταν Anadolu (Ανατολή).

2 Το θέμα των προνομίων είναι αρκετά σκοτεινό ως προς την έκταση και την εφαρμογή σε διάφορες περιοχές της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας. Βασικό στοιχείο για την εκχώρησή τους υπήρξε η ειδική μνεία στο Κοράνι για τους λαούς της Βίβλου, χρι-στιανούς και εβραίους. Εδώ λαμβάνονται με την ευ-ρεία έννοια, της παραχωρήσεως δηλαδή ελευθερίας σχετικά με τη θρησκεία, τη γλώσσα, την κοινοτική διοίκηση και άλλα, που ποίκιλλαν κατά τον τρόπο παροχής, το χρόνο και τον τρόπο εφαρμογής. Η πο-λιτική των προνομίων χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους για να ενισχυθεί το ανθενωτικό πνεύμα των Ορθοδόξων.Στο κείμενο, πάντως, έμμεσα τονίζεται η «αχα-ριστία» των Ελλήνων, οι οποίοι, μολονότι είχαν περισσότερα προνόμια, επηρεασμένοι από τους ξένους, επαναστάτησαν.

3 Εννοεί τη Στερεά Ελλάδα.

4 Βλέπε 15η παρατήρηση του βουλγαρικού κειμέ-νου.

5 Προφανώς υπονοούνται τα προνόμια και οι οικο-νομικές διευκολύνσεις (αχτναμέδες) που χορηγή-θηκαν σε ορισμένες περιοχές, όπως τα νησιά (Χίος, Κυκλάδες), η Ήπειρος (Γιάννενα, Ζαγοροχώρια), η Μακεδονία (Μαντεμοχώρια), που παράλληλα εξα-σφάλιζαν και τα συμφέροντα της Οθωμανικής Αυτο-κρατορίας. Γ. Κοντογεώργη, 1983, σ. 15. Αντίθετα η Πελοπόννησος δεν έχει προνομιακό καθεστώς και αρχικά παραχωρείται σε Τούρκους τιμαριώτες (βλ. Ι.Ε.Ε., ΙΑ΄, σ. 207).

Τον 18ο αι. μεγάλες εκτάσεις κατέχουν Τούρκοι ιδιώτες στο Ναύπλιο, Μεθώνη, Κορώνη (Ι.Ε.Ε. σ. 210), ενώ

Τι γράφουν τα τουρκικά σχολικά βιβλία για την Επανάσταση του 1821;

Η Οθωμανική αυτοκρατορία στα χρόνια του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή (1580).

Συνέχεια στην σελίδα 17

Page 4: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 4

Τί ψυχή έχει ένα ($50) Πενηντάρικο;

Αγαπητοί φίλοι αναγνώστες και υπο-στηριχτές του « Ελληνικού Δρόμου». Όπως αντιλαμβάνεστε σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς για τόν Ελληνισμό ,προσπαθούμε κι` εμείς να συμβάλλουμε στη διατήρηση και με-τάδοση των ιδεών και αξιών του αρχαίου ελ-ληνικού πνεύματος και της ιστορικής αλήθειας των γεγονότων.

Δεν σκεφθήκαμε ποτέ να εμποροποιή-σουμε τον Ελληνικό Δρόμο, δεχόμενοι δια-φημίσεις. Βασιστήκαμε στις εθελοντικές μας δυνάμεις και στην οικονομική υποστήριξη των φίλων της εφημερίδας.

Ο Ελληνικός Δρόμος, κυκλοφορεί από το έτος 2002 με τρεις χιλιάδες αντίτυπα σε κάθε έκδοση. Έχει στοιχίσει περισσότερο από εκατόν πενήντα χιλιάδες δολάρια και δι-ανέμεται δωρεάν στο Toronto και υπόλοιπο Ontario, Montreal, Quebec. και αποστέλλεται ταχυδρομικώς στον Καναδά, Ηνωμένες Πολι-τείες της Αμερικής, Αυστραλία και Ελλάδα.

Όσοι είναι συνδρομητές, παρακαλούνται για την ανανέωση της συνδρομής των, όσοι δε, αγαπούν την εφημερίδα και σκέπτονται ελ-ληνικά, όπως οι φίλοι του Ελληνικού Δρόμου, μπορούν να βοηθήσουν τον Ελληνικό Δρόμο με μια δωρεά για την συνέχιση της εφημερίδας μας.

Να είστε δε βέβαιοι, ότι με τον τρόπον αυτόν συμβάλλετε και σεις στην επιτυχία του έργου της εφημερίδας και να αισθάνεστε υπε-ρήφανοι για την εφημερίδα και την προσφορά σας.

Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Β. Α, Μ. Α.

Η Ελληνική επανάσταση, η οποία άρχισε το 1821, δεν τελείωσε ακόμα. Ναι, κερδίσαμε μια μάχη – ελευθερωθήκαμε από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Δεν κερδί-σαμε, όμως, τον πόλεμο. Από το 1821 μέχρι τώρα – ναι, ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε την επέτειο των διακοσίων χρόνων της Ελ-ληνικής επανάστασης και της… Ελληνικής ελευθερίας – οι Έλληνες δεν κατορθώσαμε ακόμα να δημιουργήσουμε ένα ανεξάρτητο και… ελεύθερο, Ελληνικό κράτος – μια Ελ-ληνική πατρίδα!

Δεν χρειάζεται να γράψουμε πολλά για να αποδείξουμε, ότι τους δύο τελευταίους αι-ώνες, οι Έλληνες αποτύχαμε να ανεβάσουμε τον Ελληνισμό στο θρόνο ενός ελεύθερου, Ελληνικού κράτους. Η ιστορία μας, κατά τα τελευταία διακόσια χρόνια, είναι γεμάτη από ξένους βασιλιάδες, ξένους «προστάτες», ξενοκίνητες δικτατορίες και, ακόμα, ξένες… σημαίες. Χρειαζόμαστε, όμως, να γράψουμε δυο λόγια για την αιτία της Ελληνικής μας αποτυχίας.

Η αιτία της αποτυχίας των Ελλήνων να δημιουργήσουν ένα ελεύθερο, προοδευτι-κό, πλούσιο και αξιοζήλευτο κράτος, δεν είναι η… διχόνοια – είναι ο λόγος που προκαλεί τη διχόνοια. Και ο λόγος αυτός είναι η Βυζα-ντινή αυτοκρατορία. Ναι, η Βυζαντινή αυτο-κρατορία ανήκει στην ιστορία, όπως η Οθω-μανική αυτοκρατορία. Με τον ίδιο, όμως, τρόπο που η Οθωμανική αυτοκρατορία άφησε σαν… πνευματικό διάδοχο τη Τουρκία, η Βυ-ζαντινή αυτοκρατορία άφησε σαν πνευματικό διάδοχο την Ελλάδα μας. Και η πνευματική κληρονομιά της Βυζαντινής αυτοκρατορίας – δηλαδή ο χριστιανισμός – είναι η κατάρα του Ελληνισμού. Και, πάραυτα, εξηγώ:

Χριστιανισμός, σημαίνει το εξής: θε-οκρατία, προφητείες Εβραίων προφητών, ύμνοι προς τον θεό του Αβραάμ από τους Εβραίους βασιλείς Δαυίδ και Σολωμό (Πα-λαιά διαθήκη), καθώς και τα «ευαγγέλια» των Εβραίων ευαγγελιστών, ασχολούμενα με τη διδασκαλία και τα «θαύματα» του Εβραίου προφήτη Ιησού (Νέα διαθήκη). Δηλαδή, μέσα στον κόσμο του Ηράκλειτου, όπου «τα πάντα ρει», ο χριστιανισμός μας προσφέρει πανάρ-χαιες μυθολογίες και θρησκοληψίες, οι οποίες παραμένουν αμετάβλητες και… αιώνιες.

Σε αντίθεση με τον χριστιανισμό, ο Ελληνικός πολιτισμός μας προσφέρει δημοκρατία αντί θεοκρατία. Δηλαδή οι άν-θρωποι του σήμερα – οι οποίοι ζουν στην επιστημονική πραγματικότητα και έχουν την εμπειρία των κοσμοϊστορικών αλλαγών στην ανθρώπινη αντίληψη και στη κοινωνική ορ-γάνωση – αποφασίζουν για τη ζωή τους. Στις σημερινές, ανεπτυγμένες κοινωνίες, έχουμε τα κρατικά νομικά συντάγματα – καθώς και τους νομικούς, ποινικούς κώδικες – τα οποία καθορίζουν τη κοινωνική οργάνωση και την ανθρώπινη, κοινωνική συμπεριφορά. Οι θρη-σκείες, τα «άγια» ευαγγέλια και οι «εντολές»

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

που πέφτουν από τα σύννεφα, δεν έχουν πια θέση στις σύγχρονες κοινωνίες. Ναι, υπάρχει ο διαχωρισμός – το διαζύγιο – μεταξύ κρά-τους και εκκλησίας / θρησκείας.

Στην Ελλάδα μας, ο διαχωρισμός με-ταξύ κράτους και εκκλησίας είναι υποτυπώ-δης, επειδή είναι πολύ… πρόσφατος. Μέχρι το 1974, οι Έλληνες ζούσαμε στην «Ελλάδα Ελλήνων Χριστιανών». Η θρησκεία του χρι-στιανισμού – δηλαδή μια… θνητή θρησκεία, καθώς όλες οι άλλες θρησκείες της ανθρώ-πινης ιστορίας, οι οποίες έρχονται και… παρέρχονται – είχε γίνει αναπόσπαστο μέρος του αθάνατου Ελληνισμού. Και το κατάλοιπο αυτό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, το οποίο απλώνει τα πλοκάμια του μέσα στην Ελληνι-κή κοινωνία – υπό τη μορφή της Ελληνικής εκκλησίας και των «ιερωμένων» μας – δεν επηρεάζει μόνο την Ελληνική κοινωνική και πολιτική ζωή αλλά, πάνω από όλα, κρατά αλυσοδεμένη την Ελληνική ψυχή: κρατά το βλέμμα των Ελλήνων στραμμένο στον… ουράνιο παράδεισο – και δεν μας αφήνει ελεύθερους να δημιουργήσουμε έναν επίγειο παράδεισο στη πλούσια Ελληνική γη.

Η πνευματική σκλαβιά – η πίστη στις μυθολογίες και στις «αλήθειες» του χριστια-νισμού – είναι πολύ χειρότερη της πολιτικής και σωματικής σκλαβιάς. Στη περίπτωση της πολιτικής και σωματικής σκλαβιάς, υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα, και η ελπίδα, ότι ο άν-θρωπος θα επαναστατήσει και θα αποκτήσει την ελευθερία του. Ένα απτό παράδειγμα είναι η Ελληνική επανάσταση του 1821, ενα-ντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στη περίπτωση, όμως, της πνευματικής σκλαβιάς, ούτε πιθανότητες και ούτε ελπίδες υπάρχουν για ελευθερία. Η πνευματική σκλαβιά στε-νεύει τους ανθρώπινους ορίζοντες – και στε-ρεύει τα ανθρώπινα όνειρα. Και χωρίς όνειρα η πρόοδος σταματά. Ένα παράδειγμα εδώ είναι ο Ελληνισμός, ο οποίος δεν προσέφερε τίποτα στον παγκόσμιο πολιτισμό, κατά τις δύο χιλιετίες της χριστιανικής, πνευματικής σκλαβιάς…

Οι Ελληνόφωνες κοινότητες του Καναδά, αποτελούν ένα άλλο απτό παρά-δειγμα της κοινωνικής αποτελμάτωσης στην οποία οδηγεί η πνευματική σκλαβιά. Ενώ η χριστιανική, ορθόδοξη εκκλησία του Καναδά ανθίζει και… πλουτίζει – για τη δόξα της Βυ-ζαντινής αυτοκρατορίας και του Βυζαντινού πατριαρχείου – ο Ελληνισμός ψυχορραγεί... Οι οργανισμοί των δύο μεγάλων Ελληνικών Κοινοτήτων του Τορόντο και του Μόντρεαλ αγωνίζονται – με… νύχια και δόντια – για να αποφύγουν τη πτώχευση…

Όχι, η Ελληνική επανάσταση του 1821 δεν τελείωσε. Ναι, κερδίσαμε τον πολιτικό και στρατιωτικό πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έχουμε, όμως, μπροστά μας τον πνευματικό πόλεμο εναντίον της Εβραίο-Βυζαντινής θρησκείας (Παλαιά και Νέα διαθήκη). Ο σκοπός της Ελληνικής επανάστασης ήταν να ελευθερώσει το Ελληνικό πνεύμα (δημοκρατία, φιλοσοφία,

επιστήμη, τέχνες, πνευματικός και σωματικός αγώνας), και όχι να ελευθερώσει το Βυζαντι-νό, «άγιο» πνεύμα (θεοκρατία, προφητεία, θρησκοληψία, θρησκεία, ασκητισμός). Σαν δική μου συμβολή στον αγώνα που έχουμε μπροστά μας, προσφέρω το ποίημα, «Αθη-ναϊκή Δημοκρατία – Ο Δεύτερος Δούρειος Ίππος».

ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ –Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ

Δεν είχε χρυσοπέταλακι’ ασήμια χαλινάρια,

μα έκρυβε στα σπλάχνα τηςλεβέντες, παλληκάρια.

Δημοκρατία το όνομακαι τον λαό παντιέρα,

την Αθηνά για μάνα τηςτον Όλυμπο πατέρα.

Είχε για πόδια αγέρηδεςκαι χέρια ηλιαχτίδες,

και σκόρπιζε γλυκόφωτοστου κόσμου τις πατρίδες.

Σκήπτρα, κορώνες έπεφτανη μια μετά την άλλη,

κι’ η οικουμένη δόξαζετης Αθηνάς τα κάλλη.

Το πνεύμα το Ελληνικόξανάνθισε και πάλι,

κι’ απλώθηκε σ’ όλη τη Γησαν μια ζεστή αγκάλη.

Ανδρέας Κωνσταντινίδης

Page 5: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

τα παντα ρει και ουδεν μενει και τα παντα ψυχην ειναι πληρη. ηρακλειτοσ

Συνέχεια στην σελίδα 7

Συνέχεια από την σελίδα 3

ότι ο φθόγγος με σημασία «Ν» ακολουθού-μενος από το φωνήεν «Α» ομιλεί για τον κατοικούντα, διαμένοντα, κατέχοντα χώρον. Το «ΝΑΙ» ή «ΝΗ» είναι όντως βεβαίωσι, αποδεικνυόμενη αμέσως διά του κατεχο-μένου, καθ`οιονδήποτε τρόπον, υπό του ανθρώπου χώρου ή πράγματος π.χ. «ωαί δη ταύτα γε πάντα...κατά μοίραν έειπες»

{τώ όντι όλα αυτά κατά τo πρέπον είπες: Ιλ. Α 286}. ή «ναι μα το δε σκήπτρον» { ναι μα τo σκήπτρο αυτό που κρατώ): Ιλ. Α. 234}. Αυτή δε η βεβαίωσι έπερνε μορφή όρκου: «ναι μα τον Δία «ή «νη τον Δία» κ.λ.π.

Ο διαμένων («Ν») λοιπόν άνθρωπος («Α») «ίσχει» («Ι») εαυτού και τον περιβάλ-λοντα χώρο («Ω») . Το «ναίω» εκτείνεται κατ` αυτόν τον τρόπο από τον οίκο ή δώμα εις «ορέων κάρκνα», «εις άλα», «εις ήπει-ρον» και ακόμη εις τον κόσμον («Ω»). Στην περίοδο των κτηνοτρόφων η έννοια του φθόγγου «Ν» με την σημασία του διαμένω ή ειδιοποιούμαι τον χώρο εκτείνεται υπό των βοσκών (« Ε» Ιδέ γράμμα Ε)

Στον ευρύτερο της βοσκής («μήλα νο-μεύμασιν»). Εκ της ενεργείας αυτής των βοσκών σχηματίζεται ένας νέος φθόγγος, ο «ΝΕΜ», ο οποίος αναλόγως μετατρέπεται στις ρίζες των λέξεων νομή, νομεύς, νω-μάω, νόμος, νομίζω, νόμισμα, νομός, και ακόμη νέμεσις. Αυτή ακόμη η έννοια του κατοικώ ή διαμένω στον ίδιο χώρο έδωσε την αφορμή του σχηματισμού και άλλων λέξεων όπως του «νέω»ή «νήθω» με την σημασία του κλώθω νήματα ( Οδύσ Η 198 ή Ησίοδ.Εργ. Ημέρ. Στίχ.775). Είναι δε φανερό, ότι η εργασία αυτή επιβάλλει την παραμονή του ανθρώπου στο ίδιο μέρος. Τέλος η λέξι αυτή («νέμω») συνεδιάσθη με πολλές προθέσεις, όπως αμφί, ανά, υπό, διά, επί κατά, προ, προς, συν, υπό και έδωσε λέξεις αντίστοιχες προς τα αρχικά νοήματα του παραμένω εις τινα χώρον ή του δια-νέμω ή «μοίραν δίδω», δηλ. εκ του όλου δίδω σε κάποιον την αναλογία του κ.λ.π.

Νέκυ: συνώνυμο του νεκρός, σώμα νεκρό, κυρίως ανθρώπου, π.χ. «νέκυν ετέρως ερύοντα» { Ιλ. Δ 492: ενώ πτώμα κάπου αλλού έσυρε }. επίσης « Ενθ` ή τον Μίνωα ίδον, Διός αγλαόν υιόν/ χρυσέον σκήπτρον εχοντα θεμιστεύοντα

Στον ευρύτερο της βοσκής («μήλα

νομεύμασιν»). Εκ της ενεργείας αυτής των βο-

σκών σχηματίζεται ένας νέος φθόγγος, ο «ΝΕΜ», ο οποίος

αναλόγως μετατρέπεται στις ρίζες των λέξεων νομή, νομεύς, νωμάω, νόμος, νομίζω, νόμισμα, νομός, και ακόμη νέμεσις. Αυτή ακόμη η έννοια του κατοικώ ή διαμένω στον ίδιο χώρο έδωσε την αφορμή του σχηματισμού και άλλων λέξεων όπως του «νέω»ή «νήθω» με την ση-μασία του κλώθω νήματα ( Οδύσ Η 198 ή Ησίοδ.

Εργ. Ημέρ. Στίχ.775).

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 5

Στον ευρύτερο χώρο της επιστήμης, οι ελ-ληνικές λέξεις έχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Ένα τεράστιο ποσοστό επιστημονι-

κών ορολογιών, προέρχεται κατευθείαν από «δα-νεισμούς» ελληνικών λέξεων.Πέρα από τις αμέτρητες ελληνικές λέξεις όμως που μπορεί να συναντήσει κανείς σε ένα ξενό-γλωσσο ακαδημαϊκό βιβλίο, με αντίστοιχη συχνό-τητα εμφανίζονται και μεμονωμένα γράμματα, ως επιστημονικά σύμβολα.

Δείτε πως χρησιμοποιείται κάθε ένα από τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, σαν επιστημονικός συμβολισμός:

Α: Η γνωστότερη χρήση του πρώτου γράμματος του ελληνικού αλφαβήτου συναντάται στα «σωματίδια

α». Τα «alpha particles», όπως αναφέρονται στα αγγλό-φωνα επιστημονικά συγγράμματα, δημιουργούνται από την σύζευξη δύο πρωτονίων και δύο νετρονίων. Ένα σω-ματίδιο τέτοιου είδους «παράγεται» από μια διαδικασία που ονομάζεται «διάσπαση α» ή «alpha decay».

Β: Αντίστοιχα με το «α», το βήτα χρησιμοποιείται για να ονοματίσει ένα άλλο είδος σωματιδίων. Τα «σω-

ματίδια β» δημιουργούνται από την πυρηνική αντίδραση «beta decay». Από αυτήν την διαδικασία έχουν προκύψει και οι ονομασίες των «ακτίνων β» και της ομώνυμης ρα-διενέργειας.

Γ: Οι «ακτίνες γ» είναι ιδιαίτερα γνωστές στον... κόσμο της φυσικής. Αποτελούν τις ακτίνες με τη μεγαλύτερη

συχνότητα και ενέργεια, από όλο το φάσμα. Είναι ιδιαί-τερα επικίνδυνες λόγω των τεραστίων ποσών ηλεκτρο-μαγνητικής ραδιενέργειας που «μεταφέρουν». Όπως και στις προηγούμενες δύο περιπτώσεις, οι «ακτίνες γ» είναι αποτέλεσμα της «διάσπασης γ».

Δ: Το γράμμα αυτό διαφοροποιείται από τα προηγούμε-να, τα οποία σχετίζονταν με την ακτινοβολία και την

ραδιενέργεια. Το «δ» είναι ένα πιο... μαθηματικό σύμβολο, αφού παριστάνει μια μικρή μεταβολή ποσότητας. Για παράδειγμα ο συμβολισμός δt, όπου t είναι ο χρόνος, με-ταφράζεται σε ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα. Από εκεί προκύπτει και η γνωστή φράση «σε χρόνο ντετέ».

Ε: Ένα αυστηρά μαθηματικό σύμβολο. Το γράμμα «ε» χρησιμοποιείται για να δηλώσει μια αριθμητική πο-

σότητα που μπορεί να γίνει αυθαίρετα μικρή. Στον κλάδο της «Ανάλυσης» των μαθηματικών, το «ε» συναντάται σχεδόν σε κάθε σελίδα ακαδημαϊκού συγγράμματος

Ζ: Παλιότερα το γράμμα «ζ» ονομάτιζε ένα συγκεκρι-μένο είδος σωματιδίων, που τελικώς αποδείχθηκε

πως δεν υπάρχουν καθόλου. Ο μαθηματικός Μπέρναρντ Ρίμαν όμως, φρόντισε να δώσει άλλο ρόλο στο συγκεκρι-μένο γράμμα, με την γνωστή «συνάρτηση ζήτα». Μια συ-νάρτηση με μεγάλη σημασία για τον τομέα της Θεωρίας Αριθμών και για την μελέτη των πρώτων αριθμών.

Η: Ακόμα ένα γράμμα που χρησιμοποιήθηκε για να συμβολίσει κάποιο υποατομικό σωματίδιο. Το όγδοο

και βαρύτερο μέλος της οκτάδας των μεσονίων χωρίς σπιν, που ανακαλύφθηκε το 1961, βαπτίστηκε «σωματίδιο η» από τον Μάρεϊ Γκέλμαν.

Θ: Το όγδοο γράμμα της αλφαβήτου είναι συνυφασμέ-νο με την τριγωνομετρία και πιο συγκεκριμένα με τις

γωνίες των τριγώνων. Ο καθένας το έχει χρησιμοποιήσει κατά την διάρκεια των μαθητικών του χρόνων.

Ι: Είναι ίσως το πιο αδικημένο γράμμα αφού το πασί-γνωστο i, η φανταστική μονάδα, του έχει... κλέψει όλη

την δόξα. Σε σπάνιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάποια φαινόμενα στα βαρυτικά κύματα.

Κ: Ανάμεσα στα άστρα του αστερισμού Canis Major βρίσκεται και το «άστρο Κάπα». Μπορεί να μην

είναι τόσο «τιμημένο» όσο τα υπόλοιπα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, όμως βρίσκει εφαρμογή στον χώρο της αστρονομίας.

Λ: Το «λ» συναντάται πολύ συχνά στα βιβλία φυσικής αφού συμβολίζει το μήκος κύματος, ένα από τα βασικό-

τερα μεγέθη στην μελέτη των κυμάτων.

Μ: Θα μπορούσε να θεωρηθεί αντίθετο με το γράμμα... «e». Αυτό διότι το «μ» χρησιμοποιείται για το συμ-

βολισμό των μιονίων. Τα μιόνια είναι σωματίδια παρόμοια με τα ηλεκτρόνια, που συμβολίζονται με e, μόνο που έχουν αντίθετο φορτίο.

Ν: Τα τρία είδη νετρονίων συμβολίζονται με το ίδιο γράμ-μα του ελληνικού αλφαβήτου, με διαφορετικό εκθέτη.

Είναι αφόρτιστα και πολύ ελαφριά σωματίδια τα οποία συ-ναντώνται στα ακαδημαϊκά βιβλία ως νe, νμ και ντ.

Ξ: Ένα από τα πιο «δύσκολα» γράμματα, όσον αφορά την γραφή του. Το μικρό γράμμα «ξ» δεν έχει ακόμα βρει το

ρόλο του στον επιστημονικό κόσμο. Ωστόσο, ο Ρίμαν φρόντι-σε να εισάγει το «Ξ» στον χώρο των επιστημών με την «εξί-σωση Ξ», που είναι παρόμοια με την «εξίσωση Ζ».

Ο: Δεν παρουσιάζει καμία απολύτως διαφορά με το αντί-στοιχο γράμμα του λατινικού αλφάβητου και για αυτό

το λόγο έχει περιορισμένη χρήση. Ωστόσο, συναντάται συ-χνά στον τομέα της αστρονομίας, όπως για παράδειγμα στο αστρικό σύστημα Όμικρον στον αστερισμό της Ανδρομέδας.

Π: Το πιο φημισμένο γράμμα από τα 24 που απαρτίζουν το ελληνικό αλφάβητο. Το «π» δηλώνει το λόγο της πε-

ριφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του. Εκτός αυτού, ονοματίζει και ένα σημαντικό μεσόνιο. Το κεφαλαίο «Π» συμβολίζει την έννοια του γινομένου στα μαθηματικά.

Ρ: Ένα ακόμα γράμμα με σημαντική χρήση στον χώρο της επιστήμης. Το «ρ» χρησιμοποιείται για να εκφράσει

την πυκνότητα μιας ουσίας, ή ενός υλικού.

Σ: Χρησιμοποιείται από μαθηματικούς και φυσικούς, με διαφορετικό όμως τρόπο. Στα μαθηματικά το κε-

φαλαίο «Σ» συμβολίζει το άθροισμα συγκε-κριμένων όρων. Στην φυσική, συμβολίζει το «σπιν» ενός σωματιδίου.

Τ: Αποτελεί τα βαρύτερο από τα τρία λε-πτόνια. Άλλο ένα γράμμα που συμβολίζει

κάποιο υποατομικό σωματίδιο. Σπανιότερα συναντάται και για να εκφράσει την έννοια του χρόνου, με το αγγλικό «t» όμως να έχει επικρατήσει διεθνώς.

Υ: Το ύψιλον δηλώνει το σωματίδιο που αποτελείται από ένα μπλε κουάρκ και το

αντικουάρκ του. Ανακαλύφθηκε το 1977 από τον Leon Lederman κατά λάθος.

Φ: Είναι το... αναπληρωματικό γράμμα το «θ». Αν χρειαστεί να συμβολίσουμε

δύο γωνίες, τότε η δεύτερη θα ονομαστεί «φ», αφού η πρώτη θα έχει συμβολιστεί με «θ».

Χ: Ο πολύ γνωστός... «άγνωστος Χ». Το «Χ» χρησιμοποιείται για να συμβολίσει

την άγνωστη, ή ανυπολόγιστη ποσότητα. Από τα πιο χαρακτηριστικά σύμβολα στα μαθη-ματικά.

Ψ: Ένα γράμμα με πολύ εξειδικευμένη χρήση. Συναντάται στις κυματοσυναρ-

τήσεις στην κβαντομηχανική καθώς και στην «εξίσωση Σρέντινγκερ».

Ω: Το τελευταίο, αλλά και εύηχο, γράμμα της αλφαβήτου έχει χρησιμοποιηθεί όσο

λίγα. Το «ω» είναι ένα μεσόνιο αλλά και το σύμβολο της κυκλικής συχνότητας. Με κε-φαλαίο «Ω» συμβολίζεται ο λόγος της μέσης πυκνότητας μάζας του σύμπαντος προς την κρίσιμη τιμή της.

Πηγή: Η παγκόσμια επιστήμη μέσα από το ελληνικό αλ-φάβητο - Τι συμβολίζει κάθε ένα από τα 24 γράμματα |

iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/news/

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ «Α» ΩΣ ΤΟ «Ω»

Η παγκόσμια επιστήμη μέσα από το ελληνικό αλφάβητο - Τι συμβολίζει κάθε ένα από τα 24 γράμματα

Συνέχεια από την σελίδα 1

Page 6: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 6

ΟΛΒΙΟΣ ΕΣΤΙΝ ΙΣΤΟΡΙΗΣ ΕΣΧΕ ΜΑΘΗΣΙΝ. ΕΥΡΥΠΙΔΗΣ

Συνέχεια στην σελίδα 12

Κάθε λογικός άνθρωπος, θα μας συμ-βούλευε πως για να φτάσουμε στον επιθυμητό προορισμό- εφόσον δεν

είμαστε βέβαιοι για τη διαδρομή- θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε, πυξίδα ή…ένα GPS ή έστω τις αναλυτικές οδηγίες κάποιου γνώστη. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουμε να περιφερόμαστε άσκοπα και επί μακρόν, με αμφίβολο αποτέλεσμα.

Ποια όμως θα μπορούσαν να είναι τα εργα-λεία για να ικανοποιήσουμε την κοινή για όλους τους ανθρώπους επιθυμία που δεν είναι άλλη από το να οδηγηθούμε στην ευτυχία; Οι μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι προσέφεραν, μια ευρεία γκάμα απαντήσεων και παρείχαν όλα τα εργαλεία, ανάλογα με τη προσέγγισή του καθενός εξ αυτών, στο μείζον ερώτημα «τι συνιστά την ευτυχία και πως επιτυγχάνεται».

Έννοιες όπως γνώση και αυτογνωσία, αυτο-βελτίωση, ηθική αρετή, καλοσύνη και καλή συμπεριφορά, αρμονία, αποδοχή της φυσικής τάξης πραγμάτων, ελευθερία αλλά και αυτο-έλεγχος, αποτέλεσαν μέρος των δικών τους απαντήσεων στο μεγάλο ερώτημα που θέτου-με όλοι στους εαυτούς μας.

Φιλόσοφοι όπως ο Επίκτητος, ο Επίκουρος και ο Αριστοτέλης μας έχουν παράσχει όλα τα εργαλεία για την πραγμάτωση του σκοπού μας και η φύση μας έχει προίκισε με τη Λογι-κή. Στα σωζόμενα έργα των μεγάλων αυτών φιλοσόφων, ο καθένας από εμάς μπορεί να βρει έναν οδικό χάρτη για την ευτυχία.

Ο οδηγός επιβίωσης του Επίκτητου (Εγχειρίδιο)

Ο Επίκτητος (55μΧ-135μΧ) θα μπορούσε να μπορούσε να είναι ο “πατέρας” της ρήσης

Τα επτά «εγχειρίδια» ευτυχίας τριών Ελλήνων φιλοσόφων

που χρησιμοποιείται ευρέως στα προγράμμα-τα των 12 βημάτων:

“Θεέ μου δώσε μου τη δύναμη να αλλάξω αυτά που μπορώ, την υπομο-νή να αντέξω αυτά που δεν μπορώ, και την σοφία για να γνωρίζω την δι-αφορά μεταξύ τους”.

Ο φιλόσοφος προτρέπει τον άνθρωπο να κα-τανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στα πράγματα που μπορεί να εξουσιάσει και σε όσα αδυ-νατεί. Μόλις συνειδητοποιήσει ότι μια σειρά καταστάσεων είναι πέρα από τον έλεγχό του, θα πρέπει να εκπαιδεύσει και το μυαλό του να

μην αναλώνεται σε αυτά, αλλά να απο-δεχθεί τη φυσική τάξη πραγμάτων.Εξάλλου ο Επίκτη-τος πίστευε με πά-θος πως οι σκέψεις μας εξαρτώνται απόλυτα από εμάς και οι στοχασμοί του αποτελούν ένας

είδος πρακτικών συμβουλών για το πως θα πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς την οδύνη. Ένας από τους πιο γνωστούς μάλιστα «μαθη-τές» του, φαίνεται πως ήταν ο παρασημοφο-ρημένος με μετάλλιο Ανδρείας, Αμερικανός πιλότος, Τζέιμς Στόκντέιλ. Όπως έχει αποκα-λύψει, κατάφερε να επιβιώσει σωματικά και πνευματικά της τετραετούς αιχμαλωσίας του στο Β.Βιετνάμ εφαρμόζοντας τη διδασκαλία του Επίκτητου.

«Κανείς δεν μπορεί να είναι ελεύ-θερος, αν δεν είναι κύριος του εαυτού του».

«Φρόντιζε να τιμωρείς τα ελατ-τώματα σου, για να μην τιμωρεί-σαι από αυτά».

«Οι άνθρωποι ταράζονται όχι από αυτά που συμβαίνουν αλλά από την άποψή τους για αυτά που συμβαίνουν». Ουσιαστικά, ο όψιμος στωικός “επιβάλλει” τη φιλοσοφία στην ψυχολογία, συμβουλεύοντας

όσους δοκιμάζονται από αρνητικά συναισθή-ματα σε δύσκολες καταστάσεις: “Φιλοσό-φησέ το!”. Μια συμβουλή που κατάφερε να επιβιώσει στην Ελλάδα χιλιάδες χρόνια…

Σε αυτό το πλαίσιο επιτυγχάνεται κατά τον Επίκτητο η γαλήνη και η αταραξία της ψυχής που για τον ίδιο αποτελούσε προϋπόθεση αρετής και ευτυχίας ενώ η αυτοβελτίωση και η αυτογνωσία αποτελούν σημαντικό μέρος της φιλοσοφίας του.

Ο Κήπος του Επίκουρου (Άπα-ντα- συλλογή σωζόμενων απο-σπασμάτων των συγγραμμάτων του και Για τη Φύση των Πραγ-μάτων του Ρωμαίου φιλοσόφου και ποιητή Λουκρήτιου)

Ο Επίκουρος (341π.Χ.-270π.Χ.) έχει χα-ρακτηριστεί ως ο «φιλόσοφος της ηδονής» κυρίως εξαιτίας της διάδοσης φημών από σύγχρονούς του περί οργίων στον περίφημο Κήπο, όπου στέγαζε τη σχολή του. Εξ ου και η σημερινή αλλοιωμένη χρήση του χαρακτη-ρισμού «επικούρειος». Στην πραγματικότητα όμως ο φιλόσοφος εστίαζε στην ψυχική-πνευματική ηδονή η οποία οδηγεί στον απώτερο στόχο: την ευτυ-χία. Απλά σε αντίθεση με άλλους φιλοσόφους δεν απέρριπτε πλήρως τα υλικά αγαθά. Την ευτυχία την αντιλαμβανόταν ως ένα ανεξά-ντλητο “κεφάλαιο” που ξοδεύεται μόνο σε στιγμές ευτυχίες, αφού η αναπόληση αυτών συνιστά θεραπεία για τις δύσκολες ή επώδυ-νες στιγμές που θα έρθουν. Από τους πλέον μάλιστα επι-φανείς «οπαδούς» του ήταν ο πρό-εδρος των ΗΠΑ, Τόμας Τζέφερσον ο οποίος σε προσω-πική του επιστολή χαρακτηρίζει εαυ-τόν «επικούρειο», με την πραγματική έννοια όμως του όρου.

Προς επίτευξη της ευτυχίας πρότεινε έναν απλό τρόπο ζωής, που διακρίνεται για την καλοσύνη στον συνάνθρωπο ενώ απαραίτητα συστατικά στοιχεία είναι η φιλία, η ελευθερία και η σκέψη.

της Κατερίνας Πρίφτη

«Όρισε στον εαυτό σου ένα χαρακτή-ρα και έναν τρόπο ζωής που θα τον κρατάς είτε είσαι μόνος σου είτε με άλλους».

«Είναι αδύνα-τον να ζεις ευχάρι-στα χωρίς να ζεις σοφά, έντιμα και δίκαια και είναι αδύνατον να ζεις σοφά έντιμα και δίκαια χωρίς να ζεις ευχάριστα».

Page 7: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

oποιος κοπιaζει για το καλo, δεν πρeπει ποτe να απελπiζεται και για τiποτε. Μeνανδρος

Συνέχεια από την σελίδα 5

Συνέχεια στην σελίδα 9

νέκυσσιν/ήμενον...» { Οδυσ Λ 568 -570: Εκεί αληθώς τον Μινωα είδα, του Διός τον ένδοξον υιό, χρυσό σκήπτρον κρα-τούντα απονέμοντα δικαιοσύνη στους νεκρούς, καθήμενον....}. Ο άνθρωπος συναντήθηκε με τον θάνατο από την πρώ-τη στιγμή. Το θέμα του νεκρού ανθρώπου αλλά και του ζώου ήταν κάτι το φυσικό και πολλά συναισθήματα διήγειρε, άλλοτε την χαρά και άλλοτε την λύπη.

Το συναίσθημα της λύπης για τον βί-αιο αποχωρισμό λόγω του επελθόντος θανάτου προσφιλών του ανθρώπων ή ζώων ωδήγησε τον άνθρωπο σε πολλές δοξασίες. Ο άνθρωπος του ελληνικού χώ-ρου σχημάτισε τις δικές περί του θανάτου αντιλήψεις. Το θέμα αυτό δεν μπορεί να μας απασχολήση εδώ. Το ενδιαφέρον μας όμως είναι να διαπιστώσουμε τα υποκρυ-πτόμενα την λέξι «νέκυς» νοήματα.

«Νάκην» όπως ερμήνευσα, ωνόμα-σαν την δοράν κυρίως της αιγός και του προβάτου. Η δική μου άποψι είναι, ότι το όνομα «νάκη» ξεκινά από το δέρμα των «νεβρών» των μικρών ελάφων. Το δέρμα αυτό με το οποίο ενεδύθη ο άνθρωπος, υπήρξε το περίβλημα και η προστασία του στην ζωή, ιδίως κατά την διάρκεια της ημέ-ρας, όπως περίβλημα και προστασία της ζωής του υπήρξε «ναός» (σπήλαιο) κατά την διάρκεια της νυκτός. Ποιά όμως θα ήταν η τρίτη κατοικία του ανθρώπου, όταν θα έπαυε η ικανότητά του για αυτοπρο-στασία; Ο άνθρωπος ήταν αδύνατο να συλλάβη τα επακολουθούντα τον θάνατο. Έβλεπε βεβαίως το ακίνητο επί της «νά-κης» πτώμα, την ανθρώπινη «νάκη» και η αδυναμία του να επαναφέρη στην ζωή τον προσφιλή του άνθρωπο τον οδήγησε στην σκέψι ότι, όπως αυτός ωθούσε τα δικά του θηράματα ή τα αιγοπρόβατα στον κλοιό ή το μαντρί, «έτσι και η νόσος ως τιμωρία ή ο βίαιος θάνατος από τα βέλη ωθούσαν τον άνθρωπο σ` ένα υποχθόνιο «μαντρί», του οποίου την θύρα εφύλασσε ένα άλλο σκυλί, ο Κέρβερος. Αυτός δεν άφηνε τον άνθρωπο να επιστρέψη στους οικείους του». Στην «Θεογονία» (στιχ.767-773) η αντίληψι αυτή διατυπώνεται κατά υπέροχο τρόπο: «Ενθα θεού χθονίου πρόσθεν δόμοι ηχήεντες εστάσιν, δεινός δε κύων προπάροιθε φυλάσσει νηλεής, τέχνην δε κακήν έχει, ες μεν ιόντας βαίνει ομώς

Έβλεπε βεβαίως το ακίνητο επί της «νάκης» πτώμα, την αν-θρώπινη «νάκη» και η αδυναμία του να επαναφέρη στην ζωή τον προσφιλή του άνθρωπο τον οδήγησε στην σκέψι ότι, όπως αυτός ωθούσε τα δικά του θη-ράματα ή τα αιγοπρόβατα στον κλοιό ή το μαντρί, «έτσι και η νόσος ως τιμωρία ή ο βίαιος θάνατος από τα βέλη ωθούσαν τον άνθρωπο σ` ένα υποχθόνιο «μαντρί», του οποίου την θύρα εφύλασσε ένα άλλο σκυλί, ο Κέρβερος. Αυτός δεν άφηνε τον άνθρωπο να επιστρέψη στους οικείους του». Στην «Θεογονία» (στιχ.767-773) η αντίληψι αυτή διατυπώνεται κατά υπέροχο τρόπο:

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 7

Χάρτης με τις διαδοχικές επεκτάσεις του ελληνικού κρά-τους. Με σκούρο μπλε το αρχικό ελληνικό κράτος που

όριζε το πρωτόκολλο του Λονδίνου του Αυγούστου 1832.Στις αρχές του 1829 τουρκικό εκστρατευτικό σώμα 6.000 στρατιωτών ξεκίνησε από τη Λαμία με αρχηγό τον Μαχμούτ Πασά και προέλασε προς τη Λιβαδειά. Χωρίς να συναντή-σει αντίσταση ανακατέλαβε την πόλη. Οι Έλληνες όμως οχύρωσαν τα ορεινά περάσμα-τα γύρω της και ο Μαχμούτ φοβούμενος μην αποκοπούν οι δρόμοι ανεφοδιασμού του

έστειλε ισχυρό στρατιωτικό σώμα να ανοίξει δρόμο προς τον Ευβοϊκό κόλπο. Κατά την πορεία του βρέθηκε αντιμέτω-πο στο Μαρτίνο με την 6η χιλιαρχία του ελληνικού στρατού, αρχηγός της οποίας ήταν ο Βάσος Μαυροβουνιώτης. Στη μάχη που πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιανουαρίου, επικρά-τησαν οι ελληνικές δυνάμεις. Τις επόμενες ημέρες η άφιξη νέων ελληνικών σωμάτων στη Βοιωτία ανάγκασε τις τουρκι-κές δυνάμεις να αποσυρθούν ξανά στη Λαμία.

Στις 23 Ιανουαρίου 1829 ο Καποδίστριας όρισε πληρε-ξούσιο κυβερνήτη της επαρχίας Στερεάς Ελλάδας τον

αδερφό του Αυγουστίνο Καποδίστρια. Στο επόμενο διάστη-μα εντάθηκαν οι επιχειρήσεις στη Δυτική Ελλάδα για την ανακατάληψη του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού. Αρχικά έπεσε το κάστρο του Αντιρρίου και ακολούθησε η πτώση της Ναυπάκτου. Οι επιτυχίες του ελληνικού στόλου που είχε εισέλθει στον Αμβρακικό με την κατάληψη του κάστρου της Βόνιτσας και του Καρβασαρά, απομόνωσαν το Μεσολόγγι και το Αιτωλικό, οι φρουρές των οποίων παραδόθηκαν λίγες ημέρες αργότερα. Μέχρι τα τέλη Μαΐου το σύνολο σχεδόν της σημερινής Αιτωλοακαρνανίας βρισκόταν στον έλεγχο των Ελλήνων.

Οι μόνες περιοχές νότια της Λαμίας που παρέμεναν ακόμα στον έλεγχο των Οθωμανών ήταν η Εύβοια και η

Αθήνα. Για τον ανεφοδιασμό τους ξεκίνησε από την Λάρισα τον Αύγουστο του 1829 εκστρατευτικό σώμα με αρχηγό τον Ασλάνμπεη. Το σώμα του Ασλάνμπεη είχε επιπλέον αποστο-λή να συγκεντρώσει 3.000 στρατιώτες και να τους μετα-φέρει στα ανοικτά μέτωπα του Ρωσοτουρκικού πολέμου. Επιστρέφοντας η στρατιά του Ασλάνμεη από την Αττική βρέθηκε αντιμέτωπη στα στενά της Πέτρας με τον ελληνικό στρατό του Υψηλάντη που είχε οχυρώσει το πέρασμα. Στην μάχη που δόθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1829 οι Τούρκοι είχαν σημαντικές απώλειες. Επειδή κύρια αποστολή της εκστρατείας των Τούρκων ήταν η μεταφορά στρατιωτών στα μέτωπα του Ρωσοτουρκικού πολέμου και η διέλευση από το πέρασμα χωρίς μεγάλες απώλειες φαινόταν αδύνατη, ο Τούρκος διοικητής πρότεινε στον Υψηλάντη συνθηκολό-γηση. Με την συνθήκη που υπογράφτηκε μεταξύ των δύο πλευρών οι Τούρκοι δέχτηκαν να εκκενώσουν ολόκληρη την Ανατολική Ελλάδα νότια της Λαμίας, εξαιρούμενης της Ακρόπολης των Αθηνών και του φρουρίου Καράμπαμπα. Η μάχη της Πέτρας υπήρξε η τελευταία μάχη της επανά-στασης, καθώς με αυτή ολοκληρώθηκαν οι επιχειρήσεις ανακατάληψης της Στερεάς Ελλάδας.

Στο διπλωματικό επίπεδο ένα νέο Πρωτόκολλο του Λονδί-νου, που υπογράφηκε στις 10 Μαρτίου του 1829 (παλιό

ημερολόγιο) ανέτρεπε το δυσμενές για την ελληνική πλευρά πρωτόκολλο του Νοεμβρίου του 1828. Με το νέο πρωτόκολ-λο τα σύνορα του νέου ελληνικού κράτους ορίζονταν στη γραμμή Αμβρακικού - Παγασητικού. Παράλληλα, η Ελλάδα αποκτούσε καθεστώς αυτονομίας υπό Οθωμανική επικυ-ριαρχία, έχοντας την υποχρέωση να καταβάλλει σ’ αυτή ετήσιο φόρο 1.500.000 γρόσια. Η νέα συμφωνία εξακολου-θούσε να αφήνει ανικανοποίητη την ελληνική πλευρά που στόχευε στην ανεξαρτησία. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία από την πλευρά της απέρριψε αρχικά το πρωτόκολλο, όμως μετά την ήττα της από τη Ρωσία στον μεταξύ τους πόλεμο, υποχρεώθηκε να το δεχτεί, καθώς συμπεριλαμβανόταν στους όρους της Συνθήκης της Αδριανούπολης.

Το Πρωτόκολλο Ανεξαρτησίας του 1830 και τα σύνορα του 1832.Η Ελλάδα απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία με Πρωτόκολλο το οποίο υπογράφτηκε στο Λονδίνο στις 22 Ιανουαρίου 1830 μεταξύ Μεγάλης Βρε-τανίας, Γαλλίας και Ρωσίας. Το Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αναφέρει:

« Η Ελλάδα καθίσταται ανεξάρτητο κράτος, και απολαύει όλων των δικαιωμάτων, πολιτικών, δι-οικητικών και εμπορικών, τα οποία συνδέονται με πλήρη ανεξαρτησία. »

Τα πρώτα σύνορα του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, όπως τα καθόριζε το Πρωτόκολλο, το οποίο έγινε γνωστό

ως «Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας», ήταν οι ποταμοί Ασπροπόταμος (Αχελώος) στα δυτικά και Σπερχειός στα βόρεια.Η επαναφορά των συνόρων στη γραμμή Αμβρακικού - Πα-γασητικού έγινε με μεταγενέστερο πρωτόκολλο, το οποίο υπογράφτηκε στο Λονδίνο τον Αύγουστο του 1832.Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του 1832, έξω από τα όρια της ελληνικής επικράτειας παρέμενε η Κρήτη στην οποία η επα-νάσταση βρισκόταν σε εξέλιξη σε όλη τη διάρκεια του 1829. Μετά την συμφωνία για ανεξαρτητοποίηση της Ελλάδας, στόλος των μεγάλων δυνάμεων επέβαλε την ειρήνευση στο νησί. Πολλοί Κρήτες τότε από επαναστατημένες περιοχές του νησιού κατέφυγαν σε περιοχές του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αποτελώντας ένα από τα πρώτα μεγάλα κύματα προσφύγων.Έξω από τα όρια του ελληνικού κράτους παρέμενε και η Σάμος. Με το πρωτόκολλο όμως του Λονδίνου του 1832, το νησί αποτέλεσε αυτόνομη περιοχή, γνωστή ως Ηγεμονία της Σάμου. Η Σάμος διατήρησε αυτό το καθεστώς για ογδόντα χρόνια, μέχρι την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα το 1912.

Αποτίμηση της Ελληνικής Επανάστασης

Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε ιδιαίτερος σταθμός της ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού, καθώς οδήγησε

στην ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Ενέπνευσε τις επόμενες γενεές των Ελλήνων για διαδοχικές απελευθερωτι-κές εξορμήσεις και σε καιρούς δοκιμασίας τις εμψύχωσε για υπομονή και αντίσταση.Τον επόμενο αιώνα, καθώς μικρό μόνο τμήμα των ιστορι-κών ελληνικών χωρών περιλαμβανόταν στο νέο κράτος, η προσπάθεια υλοποίησης της Μεγάλης Ιδέας, της διεύρυνσης δηλαδή των ελληνικών συνόρων ώστε να περιλάβουν το σύνολο των περιοχών αυτών, αποτέλεσε βασικό άξονα της ελληνικής πολιτικής.

Η κοινή επιδίωξη των υποστηρικτών τόσο της μοναρχίας όσο και αβασίλευτων πολιτευμάτων κατά τη διάρκεια

της Επανάστασης, η δημιουργία πολιτεύματος "παραστα-τικού", δηλαδή κοινοβουλευτικού και συνταγματικού, επι-τεύχθηκε με την Επανάσταση του 1843, ως αποτέλεσμα της συμμαχίας φιλελεύθερων επικριτών της απόλυτης οθωνικής μοναρχίας και των παραγκωνισμένων προεστών. Η Ελληνική Επανάσταση ήταν η μόνη από τις φιλελεύθερες επαναστάσεις των ετών 1820-1822 που ευοδώθηκε. Έτσι, τη δεκαετία του 1820 η Ελλάδα έγινε η πηγή έμπνευσης του διεθνούς φιλελευθερισμού και προκάλεσε το κίνημα του Φιλελληνισμού ενώ το ελληνικό ζήτημα απασχόλησε την ευρωπαϊκή διπλωματία επί δώδεκα χρόνια. Παρέσυρε τις κυ-βερνήσεις Μεγάλων Δυνάμεων να ενδιαφερθούν θετικά για την τύχη της, να συνεργαστούν και να υπογράψουν Πρωτό-κολλα και Συνθήκες για την αίσια έκβασή της, σε αντίθεση με την τότε πολιτική τους. Απετέλεσε, έτσι, ισχυρό πλήγμα για το καθεστώς της Ιεράς Συμμαχίας και σήμανε το θρίαμβο της αρχής των εθνοτήτων. Καθώς ο γλωσσικός εξελληνισμός των αλλόφωνων εγγράμματων ορθοδόξων άρχισε να ταυτίζεται με την πολιτική υποστήριξη του νέου κράτους, εντάθηκε η άνοδος των εθνικισμών των υπόλοιπων βαλκανικών λαών.Η 25η Μαρτίου είναι εθνική εορτή, όπως ορίστηκε με βα-σιλικό διάταγμα του Όθωνα στις 15 Μαρτίου του 1838 ως επέτειος της έναρξης της Επανάστασης.

Τα γεγονότα του 1829

Page 8: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 8

ΟΛΗ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΑΝΗΚΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΦΥΣΙΝ. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

Συνέχεια στην σελίδα 15

Ο αυστηρός καθορισμός της ποιότητας ενός πολιτεύματος ως υπηρεσία του κοινού συμφέ-ροντος δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφι-σβήτησης σχετικά με το ρόλο της εξουσίας, που οφείλει να προστατεύει τα συμφέροντα της πόλης

Γράφει ο Θανάσης Μπαντές

Αναζητώντας τον ορισμό της έννοιας πολίτευμα ο Αριστοτέλης δε φαίνεται να έχει την παραμικρή αμφι-βολία: «Βασικά, το πολίτευμα μιας πόλης ορίζεται ως σύστημα με το οποίο μια πόλη οργανώνει και τις άλλες εξουσίες και μάλιστα την ανώτατη εξουσία. Διότι πα-ντού, σε κάθε πόλη το σύστημα εξουσίας είναι κυρίαρ-χο στοιχείο της και η πολιτεία είναι σύστημα εξουσίας (πολίτευμα)». (σελ. 119). Από τη στιγμή που η πολιτεία ορίζεται ως σύστημα εξουσίας δε μένει παρά να διαπι-στώσουμε ότι «πολιτεία και πολίτευμα είναι ταυτόσημοι όροι». (σελ. 125). Και βέβαια δε χρειάζονται ιδιαίτερες επεξηγήσεις «ότι στα δημοκρατικά πολιτεύματα φορέας κυρίαρχης εξουσίας είναι ο δήμος, αντίθετα στα ολιγαρ-χικά οι λίγοι». (σελ. 119). Συμπληρώνοντας τα μοναρχικά πολιτεύματα, όπου την εξουσία την ασκεί ένας, καθίστα-ται σαφές το αριθμητικό κριτήριο διαχωρισμού των πολι-τευμάτων, το οποίο βέβαια σχετίζεται με τον αριθμό των ανθρώπων που ασκούν την εξουσία. Στα δημοκρατικά πολιτεύματα είναι οι πολλοί, στα ολιγαρχικά οι λίγοι και στα μοναρχικά ο ένας.

Όμως η ποιότητα των πολιτευμάτων δεν μπορεί παρά να καθοριστεί απ’ αυτό που ονομάζουμε ποιοτικό κριτή-ριο δηλαδή από τον στόχο που θέτουν αυτοί που ασκούν την εξουσία: «Γίνεται, λοιπόν, σαφές ότι όσα πολιτεύ-ματα αποβλέπουν στο κοινό συμφέρον, είναι “ορθά” σύμφωνα με την ακριβή έννοια του δικαίου. Αντίθετα όσα πολιτεύματα υπηρετούν το ατομικό μόνο συμφέ-ρον των αρχόντων, είναι όλα ανεπαρκή και παρεκβά-σεις των ορθών πολιτευμάτων, γιατί είναι δεσποτικά πολιτεύματα». (σελ. 125). Ο αυστηρός καθορισμός της ποιότητας ενός πολιτεύματος ως υπηρεσία του κοινού συμφέροντος δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβή-τησης σχετικά με το ρόλο της εξουσίας, που οφείλει να προστατεύει τα συμφέροντα της πόλης (εμείς θα λέγαμε του κράτους) στο σύνολό της, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες όλων των κοινωνικών ομάδων. Ο Αριστοτέλης, εξετάζοντας το ζήτημα καθαρά θεωρητικά, αποδέχεται όλους τους τύπους των πολιτευμάτων, αρκεί να διασφα-λιστεί ότι πράγματι πληρούν του ποιοτικό κριτήριο: «Έτσι συνηθίζουμε να ονομάζουμε βασιλεία εκείνη τη μοναρ-χία που αποβλέπει στο κοινό συμφέρον. Ονομάζουμε αριστοκρατία την άσκηση της εξουσίας από λίγους, περισσότερους όμως από έναν (ή γιατί κυβερνούν άρι-στοι ή γιατί κυβερνούν αποβλέποντας στο άριστο για την πόλη και για όσους την συναποτελούν). Τέλος, όταν το πλήθος ασκεί την εξουσία με σκοπό το κοινό συμφέ-ρον, το πολίτευμα αποκαλείται πολιτεία» (πρόκειται για σχήμα κατ’ εξοχήν), «με τον κοινό δηλαδή όρο όλων των πολιτειών / πολιτευμάτων». (σελ. 127). (Για την κα-λύτερη κατανόηση του όρου “πολιτεία” η μεταφράστρια Πηνελόπη Τζιώκα – Ευαγγέλου παραθέτει στα σχόλια: «Πρόκειται για το “ιδανικό” πολίτευμα προφανώς, όπως το σκέφτεται ο Αριστοτέλης στο διάστημα που γράφει το βιβλίο αυτό των Πολιτικών. Τα κύρια γνωρίσματά του είναι ότι το “κύριον της πόλεως” είναι οι πολλοί, απο-βλέπει στο καλό όλων και οικονομικοκοινωνικά βρίσκεται

στο μέσον». (σελ. 380).Το κατά πόσο είναι δυνατό να παραμείνει αδιάφθο-

ρος ο ένας (ή οι λίγοι) που ασκεί (ή ασκούν) την εξουσία και να υπηρετεί σταθερά το κοινό συμφέρον (χωρίς να παρασύρεται από το δικό του), είναι μια πρακτική σκέψη που αντίκειται στην καθαρά θεωρητική προσέγγιση (σ’ αυτό το σημείο) του Αριστοτέλη. Εξάλλου, αμέσως μετά, καταδεικνύει ότι όχι μόνο ο ένας ή οι λίγοι, αλλά ακόμη και οι πολλοί είναι σε θέση να παρεκτραπούν διαμορ-φώνοντας τα πολιτεύματα που ονομάζει παρεκβάσεις: «Παρεκβάσεις των προαναφερθέντων πολιτευμάτων είναι: η τυραννίδα παρέκβαση της βασιλείας, η ολιγαρ-χία της αριστοκρατίας και η δημοκρατία της πολιτείας. Ειδικότερα, η τυραννίδα είναι μοναρχία προς το συμ-φέρον του μονάρχη, η ολιγαρχία προς το συμφέρον των εύπορων και η δημοκρατία προς το συμφέρον των άπορων. Κανένα πολίτευμα από αυτά δεν αποβλέπει στην κοινή ωφέλεια». (σελ. 127). Κι αν η κατάταξη της δημοκρατίας στα στρεβλά πολιτεύματα δεν προξενεί μεγάλη εντύπωση, δεδομένης της απογοήτευσης από την αθηναϊκή πραγματικότητα και της αντιπρότασης του πολιτεύματος της “πολιτείας” που θέλει τη συμμετοχή των πολλών σε μια ιδανική πολιτειακή συνδιαμόρφωση, είναι αδύνατο να περάσει απαρατήρητη η δυσφορία προς την εξυπηρέτηση του συμφέροντος των απόρων, δηλαδή των φτωχών, σα να μην πρέπει μια κοινωνία να μεριμνήσει για τους φτωχούς ή σα να είναι παράλογο οι φτωχοί να διεκδικήσουν πολιτικό ανάστημα προκειμένου να υπερασπίσουν τους εαυτούς τους.

Κι εδώ ακριβώς είναι η προβληματική που θίγει ο Αριστοτέλης και που αφορά το τρίτο κριτήριο του διαχω-ρισμού των πολιτευμάτων, το ταξικό, που βεβαίως είναι και το καθοριστικότερο: «Η τυραννία, όπως ήδη είπαμε, είναι μοναρχία η οποία κυβερνά την πολιτική κοινωνία με δεσποτικό τρόπο. Η ολιγαρχία είναι το πολίτευμα στο οποίο κυβερνούν οι πλούσιοι. Η δημοκρατία αντί-θετα είναι το πολίτευμα στο οποίο κυβερνούν όχι οι πλούσιοι αλλά οι άποροι». (σελ. 129). Με δυο λόγια τα πολιτεύματα δεν είναι τίποτε άλλο από την πιο ξεκάθαρη μορφή της ταξικής πάλης, που δεν έχει άλλη επιλογή απ’ το να σχηματοποιηθεί μέσα από τη διεκδίκηση της εξου-σίας. Για να το πούμε αλλιώς, το αριθμητικό κριτήριο, που προτάθηκε αρχικά για το διαχωρισμό των πολιτευ-μάτων (αν δηλαδή κυβερνά ένας ή λίγοι ή πολλοί) κρίνε-ται απολύτως ανεπαρκές, αφού στο βάθος το μέγεθος δεν είναι αριθμητικό αλλά καθαρά οικονομικό: «Δηλαδή: αν οι περισσότεροι πολίτες, όντας εύποροι, ασκούν την εξουσία στην πόλη, το πολίτευμα είναι δημοκρατία, με την υπόθεση πάντοτε ότι το κυρίαρχο σώμα εξουσίας στη δημοκρατία είναι το πλήθος. Με την ίδια σκέψη πάλι, αν συνέβαινε κάπου οι άποροι να είναι λιγότεροι από τους εύπορους, κυρίαρχοι όμως πολιτικά, επειδή είναι ισχυρότεροι, λένε ότι το πολίτευμα είναι ολιγαρ-χία, με δεδομένο ότι πρόκειται για ολιγαρχία εκεί όπου οι λίγοι αποτελούν το κυρίαρχο σώμα εξουσίας. Αυτές οι περιπτώσεις είναι αρκετές για να δείξουν ότι δε δόθηκαν σωστά οι ορισμοί για τα πολιτεύματα». (σελ. 129).

Γιατί η κοινωνία δε συγκροτήθηκε για χάρη των περι-ουσιών, αλλά για χάρη της συνύπαρξης που επιβάλλεται από την ίδια τη φύση του ανθρώπου.

Τελικά, δεν υπάρχει άλλος διαχωρισμός από την κοινωνική – ταξική διαστρωμάτωση των πολιτών. Οι πλούσιοι θέλουν την ολιγαρχία για να ελέγχουν την εξουσία και να διαιωνίζουν τον πλούτο τους. Οι φτωχοί θέλουν τη δημοκρατία για να περιορίσουν τη δύναμη των πλουσίων. Η επιλογή του πολιτεύματος δεν είναι παρά η έκφραση της ταξικής συνείδησης του καθενός. Ο φτωχός που θέλει την ολιγαρχία είναι αυτός που αγνοεί την ταξική του θέση: «Όμως το στοιχείο που ουσιαστικά διαφοροποιεί τη δημοκρατία από την ολιγαρχία είναι η

φτώχεια και ο πλούτος. Έτσι υποχρεωτικά, όπου η εξου-σία ασκείται με βάση τον πλούτο, είτε λίγοι είτε πολλοί βρίσκονται στην εξουσία, το πολίτευμα αυτό είναι ολι-γαρχία. Αντίθετα, όπου οι άποροι έχουν την εξουσία, το πολίτευμα αυτό είναι δημοκρατία. Συμβαίνει όμως, ως γνωστόν, οι εύποροι να είναι λίγοι και οι άποροι πολλοί. Έτσι λίγοι ευπορούν, όλοι όμως μετέχουν στην ελευθερία. Για τις αιτίες αυτές, τον πλούτο δηλαδή και την ελευθερία, διεξάγουν αγώνα για την εξουσία και οι δύο τάξεις». (σελ. 131 – 133). Το ζήτημα της πάλης των τάξεων θα το καταστήσει απολύτως σαφές ο Μαρξ πολ-λούς αιώνες αργότερα.

Ο Αριστοτέλης όμως θα διεισδύσει τόσο βαθειά που θα καταδείξει ότι ακόμη και βασικές πολιτικές έννοιες όπως η ισότητα, η δικαιοσύνη ή η πολιτική αρετή θα διαμορφωθούν, ως αντίληψη, με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα πάντα με τον ταξικό διαχωρισμό. Γιατί άλλο η ισότητα για το φτωχό κι άλλο για τον πλούσιο: «Για πα-ράδειγμα υπάρχει η άποψη ότι το δίκαιο είναι ισότητα, και πράγματι είναι, όχι όμως για όλους αλλά για τους ίσους. Και η ανισότητα εκλαμβάνεται ως δίκαιο, και όντως είναι, όχι όμως για όλους αλλά για τους ανώ-τερους. Οι άνθρωποι γενικά αφαιρούν αυτό, το “για ποιους”, με αποτέλεσμα να συνάγουν λανθασμένα συμπεράσματα. Αυτό συμβαίνει, γιατί διατυπώνουν κρίσεις για τον εαυτό τους. Αλλά σχεδόν οι πιο πολλοί άνθρωποι δεν κρίνουν σωστά, όταν είναι να αποφα-σίσουν για τις δικές τους υποθέσεις………………………. οι άνθρωποι γενικά συμφωνούν στο ζήτημα της ισότητας για τα πράγματα, αμφισβητούν όμως την ισότητα σε σχέση με τα πρόσωπα, κυρίως για τον προαναφερθέ-ντα λόγο. Για το λόγο δηλαδή ότι κρίνουν κακώς όσα τους αφορούν και νομίζουν ότι επικαλούνται το δίκαιο με την αυστηρή έννοια του όρου, όταν επικαλούνται απλώς για κάποιο δίκαιο. Με άλλα λόγια, αν οι μεν εί-ναι ανώτεροι σε κάτι, στην περιουσία για παράδειγμα, έχουν την ιδέα ότι είναι απολύτως ανώτεροι. Αντίθετα, αν οι άλλοι είναι ίσοι σε κάτι, στην ελευθερία ας πούμε, πιστεύουν ότι είναι εντελώς ίσοι σε όλα». (σελ. 133 – 135). Όμως, ο τρόπος αντίληψης των εννοιών αυτών δεν

είναι παρά η ηθική διαμόρφωση του καθενός. Από αυτή την άποψη βρισκόμαστε μπροστά στο πιο αγεφύρωτο χάσμα. Γιατί η απόσταση δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και ηθική, σηματοδοτώντας και τον ιδεολογικό διαχωρισμό των στρατοπέδων. Ή, αν πρόκειται να το θέσουμε αλλιώς, η οικονομική διαστρωμάτωση θα ήταν αδύνατο να μην πάρει περαιτέρω διαστάσεις. Υπό αυτή την έννοια οι όροι ηθική, δικαιοσύνη, ισότητα κλπ, δεν θα μπορούσαν να μην καθρεφτίζουν το οικονομικό μέγε-θος που κρύβεται πίσω τους.

Όμως ο Αριστοτέλης δεν τάχθηκε ανοιχτά με το μέρος των φτωχών. Φανατικός υποστηρικτής της μεσότητας και της αξιοκρατίας δε θα μπορούσε παρά να αποδεχτεί ότι κάποιος δικαιούται να έχει περισσότερα, εφόσον βέβαια τα αξίζει. Γιατί η αξιοκρατία δεν αφορά μόνο τις τιμές ή τα αξιώματα αλλά και την περιουσία. Όπως τον καλύτερο αυλό θα τον δώσουμε στον πιο χαρισματικό αυλητή, έτσι και τα καλύτερα χωράφια στον αντίστοιχο καλλιεργητή. Υπό αυτή την έννοια οι περιουσιακές διαφοροποιήσεις

Ο Αριστοτέλης, οι Κοινωνικές Τάξειςκαι οι Σύγχρονες Ολιγαρχίες

Page 9: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

Ο ΜΕΝ ΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΕΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ

Συνέχεια στην σελίδα 13

Συνέχεια από την σελίδα 7

Συνέχεια από την σελίδα 1

ουρή τε και ούασιν αμφοτέροισιν, εξελ-θείν δ` ούκ αύτις εά πάλιν, αλλά δοκεύ-ων εσθίει, ον τε λάβη πυλέων έκτοσθεν ιόντα».

{ Εκεί του υποχθονίου θεού μπροστά υψώνονται τα ανάκτορα τα ηχήεντα, τρο-μερός δε σκύλος μπροστά τους φυλάει σκληρός (άσπλαχνος ) και χρησιμοποιεί μάλιστα τέχνασμα δόλιο, σ` αυτούς που εισέρχονται κουνάει και τα δύο του αυτιά και την ουρά του (δείγμα φιλίας), να βγουν όμως έξω πάλι δεν τους αφήνει, αλλά πα-ραφυλάει, και όποιον συλλάβη έξω από την πόρτα να περνά, τον καταβροχθίζει.}

Όπως, διαπιστώνουμε, η βασική αυτή αντίληψι περί θανάτου εσχηματίσθη στον έλλοπα του ελληνικού χώρου, θηρευτή ή κτηνοτρόφο, ως μία κατάστασι παρόμοια εκείνης που αυτός επέβαλλε στα ζώα. Ο ελλός δεν δίδει καμμία ερμηνεία, αφήνει όμως να εκδηλωθή ως σκέψι η συνέχισι της ανθρώπινης υποστάσεως και μετά τον θάνατο. Αυτή η εκ των ένδων ανθρώπινη ανάγκη για «κάποια» απάντησι στο άλυτο θέμα μετά τον θάνατον επερχομένων συνε-πειών συνεχίσθη σε όλες τις βαθμίδες του πολιτισμού και είναι αφθάστου κάλλους η Ομηρική αφήγησι στην ραψωδία Λ, όταν ο Οδυσσέας εν ζωή ακόμη ευρισκόμενος επι-σκέπτεται τους νεκρούς στον Άδη. Δεν είναι βέβαια δυνατόν να μεταφέρω εδώ τις αφη-γήσεις, αλλά χάριν των αναγνωστών θα δώσω ένα ελάχιστο απόσπασμα της περι-γραφής της συναντήσεως του Οδυσσέως με την μητέρα του ( Οδυσ Λ 210-224). Αφηγητής ο Οδυσσεύς: «Μητέρα μου, γιατί δεν μένεις, που λαχταρώ να σ` αγγίξω και μέσα εδώ στον ΄Αδη ν` αγκαλιαστούμε και ν` ανα-κουφιστούμε από τους παγερούς θρήνους; ΄Η μήπως ετούτο το εί-

Όπως, δι-απιστώνουμε, η

βασική αυτή αντίληψι περί θανάτου εσχημα-

τίσθη στον έλλοπα του ελληνικού χώρου, θηρευτή

ή κτηνοτρόφο, ως μία κατά-στασι παρόμοια εκείνης που

αυτός επέβαλλε στα ζώα. Ο ελλός δεν δίδει καμμία ερμηνεία, αφήνει όμως να εκδηλωθή ως σκέψι η συνέχισι της ανθρώπι-νης υποστάσεως και μετά τον θάνατο. Αυτή η εκ των ένδων ανθρώπινη ανάγκη για «κάποια» απάντησι στο άλυτο θέμα μετά τον θάνατον επερχομένων συ-νεπειών συνεχίσθη σε όλες τις βαθμίδες του πολιτισμού και είναι αφθάστου κάλλους η Ομηρική αφήγησι στην ρα-ψωδία Λ, όταν ο Οδυσ-σέας εν ζωή ακόμη ευρι-

σκόμενος επισκέπτε-ται τους νεκρούς

στον Άδη.

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 9

25 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

25 του Μαρτιού, γραμμένη στα ουράνια ! Η ληξιαρχική πράξη γεννήσεως του νεότερου Ελληνικού Κράτους. Είναι η ημέρα η κλητή και αγία, η τρανή και ωραία, η βασιλίδα των ημερών, η πανήγυρης των πανηγύρεων.

Είναι η ημέρα που οι πρώτες αχτίδες του λυτρωμού φω-τίζουν τη σκλαβωμένη μας γη, είναι η ημέρα που η λευτεριά σφιχταγκαλιάζει το έθνος, είναι η ημέρα που δάκρυα και πόθοι γενεών και αιώνων έγιναν πραγματικότητα, είναι η η μέρα που με συγκίνηση και κατάνυξη θα ανακαλούν στη μνήμη τους οι Πανέλληνες όπου γης, και θα προσκυνούν στους αιώνες.

Είναι η ημέρα που τα γνωστά μας αλλά και τα άγνωστα λιοντάρια και οι σταυραετοί βγήκαν μέσα από τις σπηλιές και τα λαγκάδια και με ποταμούς αιμάτων έφεραν και πάλι στην επιφάνεια μετά από 2,000 χρόνια το όνομα Έλληνες και Ελληνίδες (καταδικασμένο πριν σε ποινή θανάτου) και έβαλαν και πάλι την Ελλάδα στο χάρτη των εθνών. Αλλιώς θα ήμασταν ακόμη σαν τους Κούρδους, που είναι οι αρχαίοι Μήδοι με γλώσσα, ιστορία και παράδοση.

Πολλοί από τους αγωνιστές σκοτώθηκαν νωρίς (Αθα-νάσιος Διάκος, Μάρκος Μπότσαρης κ.α) άλλοι σκοτώθηκαν στην εμφύλια διαμάχη (Οδυσσέας Ανδρούτσος, Παν. Κε-φάλας, Μπουμπουλίνα, και πιθανόν ο Καραϊσκάκης. Άλλοι επέζησαν είτε για να καταδικαστούν σε θάνατο ( Θ. Κολοκο-τρώνης, Δ. Πλαπούτας κ.α ) είτε να περιφέρονται απένταροι όπως ο Νικηταράς, ο Ματρόζος, η Μαντώ Μαυρογένους και τόσοι άλλοι:

1) Όταν ο Αυστριακός πρέσβης συνάντησε τον Νικη-ταρά, το θρυλικό Τουρκοφάγο σχεδόν τυφλό να επαιτεί στον Πειραιά, τον ρώτησε : στρατηγέ μου κι` εσύ κάνεις αυτή τη δουλειά; Τότε το λιοντάρι των Δερβενακίων για να κρύψει την πληγωμένη του αξιοπρέπεια του απάντησε: Εξοχότατε το κάνω για να μαζέψω κάτι για τους αναξιοπαθούντες συ-μπολεμιστές μου.....

2) Όταν ο Σπετσιώτης ναύαρχος Ματρόζος, ο θρυ-λικός ναυμάχος του Γέροντα, της Τενέδου κ.α. που είχε πριν τον αγώνα τάλιρα τη στέρνα του γεμάτη, γέρων και πενίας μετά, επισκέφθηκε το Υπουργείο Ναυτικών να δη τον υπουργό Κ.Κανάρη, που ήταν παλιά νεαρός ναύτης στα καράβια του: Ρώτησε τον αξιωματικό : Παιδί μου επάνω είναι ο Κωνσταντής; Και η θρασύτατη απάντηση « Δεν λεν κανένα Κωνσταντή, εδώ είναι Υπουργείο, να ζητιανέψεις πήγαινε ή σε πτωχοκομείο ..........οπότε ο γέροντας εσήκωσε το κάτασπρο κεφάλι και τα μαλλιά του ανέμισαν σαν χαίτη λιονταριού και με σπινθόβολη ματιά μέσα από τά στήθη βγάζει στεντόρια φωνή παλικαριού. Άν οι ζητιάνοι σαν και με δεν έχυναν το αίμα τους οι καπετάνοι σαν και σε δεν θα φορούσαν στέμμα.......

3) Η ωραιοτάτη και πλουσιοτάτη Μαντώ Μαυρο-γένους με σπουδές στην Ευρώπη αφού εδαπάνησε όλη τη μεγάλη της περιουσία για τόν αγώνα έμεινε στο δρόμο χωρίς καν ένα φτωχόσπιτο . Τότε υπέβαλε αίτηση στο κράτος για μια ελάχιστη σύνταξη για να πληρώνει το ενοίκιό της. Στην άκομψη και βλακώδη ερώτηση του θρασύδειλου υπαλλήλου «Και τι έκανες εσύ κυρά μου για την επανάσταση;» η λακω-νική απάντηση της ηρωικής Ελληνίδας ...........Τίποτε!

Παρ` όλες τις παθογένειες, το νεο-ελληνικό κράτος επιβίωσε, σχετικά μεγάλωσε και είναι όπως είναι σήμερα.

Δυστυχώς τα όνειρα των αγωνιστών δεν ολοκληρώ-θηκαν πλήρως, αφού συνέχισαν μέχρι σήμερα τα παλιά......ελλατώματα της φυλής ( διχόνοια και ρεμούλα) που τόσο προφητικά το είχε προβλέψει ο Γέρος του Μοριά :

«Οι κλέφτες είναι στα βουνά και οι λήσταρχοι στην πόλη Ταλαίπωρη και κατακαημένη Ελλάδα Οι κλέφτες θα σε ελευθερώσουνε Και οι λήσταρχοι θα σε καταστρέψουνε O tempora , o mores!! Ας ελπίσουμε και ας ευχηθούμε να συνετιστούν και να

ομονοήσουν κάποια στιγμή οι Έλληνες για να ανατείλουν καλύτερες ημέρες για τον Ελληνισμό και να πάψουν να τρίζουν τα κόκαλα των αγωνιστών του 21.

Ας κλίνουμε όλοι ευλαβικά τό γόνυ στη μνήμη τους και ας αναφωνήσουμε «Τιμή και Δόξα σε όλους τους επώνυμους και ανώνυμους ήρωες του 1821 .»

Γιατρός : Γιάννης Γιαννικόπουλος Los Angeles,California.

τία» αναφέρεται σπάνια στη βιβλιογραφία, σε αντίθεση με τον όρο «Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία» (1924 - 1935) που έχει μικρή, περιορισμένη χρήση και με τον όρο «Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία» (1974 - σήμερα) ο οποίος βρίσκεται σε ευρεία χρήση. Υπάρχουν επίσης (κυρίως ξενόγλωσσες) πηγές που ανα-φέρουν ως Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία την περίοδο που άρχισε το 1923 ή 1924, μέχρι το 1935[5], αυτή που αναφέρεται συχνότερα ως Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία.

Στα πρώτα στάδια της εξέγερσης του 1821, διάφορες περιοχές εξέλεξαν τα δικά τους περιφερειακά συμβούλια. Αυτά υποκα-ταστάθηκαν από την κεντρική διοίκηση στην Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου στις αρχές του 1822, η οποία ενέκρινε επίσης το πρώ-το Ελληνικό Σύνταγμα, σηματοδοτώντας τη γέννηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Τα συμβούλια συνέχιζαν να υφίστανται, ωστόσο, η κεντρική εξουσία δεν είχε εδραι-ωθεί μέχρι το 1824/1825. Το νέο κράτος δεν αναγνωρίζεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, το οποίο, μετά τις αρχικές επι-τυχίες, απειλείται με κατάρρευση από το εσωτερικό, λόγω εμφυλίου πολέμου και από τις νίκες του Τούρκο-αιγυπτιακού στρατού του Ιμπραήμ Πασά.

Ωστόσο, από αυτή τη φορά (1827), οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν συμφωνήσει στην σύσταση ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους υπό οθωμανική κυριαρχία, όπως ορίζεται στη Συνθήκη του Λονδίνου. Η Οθωμανική άρνηση σε αυτούς τους όρους οδήγησε στη ναυμαχία του Ναυαρίνου, η οποία εξασφά-λισε την οριστική ολοκλήρωση της ελληνικής ανεξαρτησίας.

Το 1827, στην τρίτη Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ιδρύθηκε το Ελληνικό Δημόσιο (Ελληνική Πολιτεία), καθώς και επιλέχθηκε ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας ως Κυβερνήτης της Ελλάδας. (Επομένως, το κράτος καλείται συχνά Κυβερνείο.) Μετά την άφιξη του στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1828, ο Καποδί-στριας προσπάθησε να δημιουργήσει ένα λειτουργικό κράτος προσπαθώντας να λύσει τα προβλήματα της κατεστραμμένης από τον πόλεμο χώρας, αλλά σύντομα ενεπλέχθη σε σύγκρουση με ισχυρούς τοπικούς μεγιστά-νες και οπλαρχηγούς. Δολοφονήθηκε από τους πολιτικούς αντιπάλους του το 1831, βυθίζοντας τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο. Τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Αυγουστίνος, ο οποίος αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από έξι μήνες. Για άλλη μια φορά οι τρεις «Προστάτιδες Δυνάμεις» (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία) παρενέβησαν, δηλώνο-ντας την Ελλάδα Βασίλειο στη Διάσκεψη του Λονδίνου του 1832, με τον Βαυαρό πρίγκιπα Όθωνα Βίτελσμπαχ ως βασιλιά.

Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ

ΕΠΟΧΙΑΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ&

ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΝΑΔΑ

Page 10: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 10

Οι τα φώτα έχοντες αλλήλοις δόσωσιν

Ιστορία του όρουΑπό την αρχαία Ελλάδα και μέχρι

τους Ρωμαϊκούς χρόνους

Στην αρχαιότητα ο όρος «Φιλέλλην» σήμαινε και «πατριώτης». Πρώτος ο Ηρόδοτος χρησιμοποίη-σε τον όρο για τον βασιλιά των Αιγυπτίων Άμασι. O Άμασις υπήρξε γενναιόδωρος προς τις Ελληνι-κές πόλεις: προσέφερε αφιερώματα στην Κυρήνη, τη Ρόδο, (Λίνδο), τη Σάμο, στην Σπάρτη ένα λινό θώρακα και με την Κυρήνη συνάπτοντας γάμο με μια ντόπια πριγκίπισσα. Τέλος συνέβαλε στο χτί-σιμο του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς.

Η πολιτική του Αμάσιος που προκάλεσε τούτον τον χαρακτη-ρισμό ήταν μια συνειδητή επιλογή που προκλήθηκε από την κοσμοϊστορική μεταβολή που είχε συντελεσθεί στην Ασία με την άνοδο της Περσική δύναμης. Η πολιτική του Άμάσιος ήταν εσωτερική πολιτική του μονάρχη αφού η Ναύκρατις ήταν πόλη ελληνική στην επικράτειά του. Άλλωστε ο ίδιος νίκησε τους Έλληνες ‘’επικούρους’’ του Απρίη σε μάχη κο-ντά στη Μώμεμφι το 569 π.Χ. Δεν είναι ο Ηρόδοτος που επι-νοεί τον χαρακτηρισμό αλλά τον δανείζεται από την προφο-ρική παράδοση και αντανακλά την αγωνία των Ελλήνων για πιθανή απομόνωσή τους απέναντι στην Περσική προέλαση.

Τον 4ο αιώνα αλλάζει η αφετηρία απόδοσης του τίτλου: Φιλέλληνες είναι ή πρέπει να γίνουν οι Έλληνες και ιδίως οι Αθηναίοι. Έτσι ο όρος απαντάται στην γραμματεία την δια-ποτισμένη από πανελλήνιες απόψεις: έτσι στον Πανηγυρικό του Ισοκράτη όσοι αντιστάθηκαν στην Περσική προέλαση είναι ‘’φιλέλληνες’’ και κυρίως οι Αθηναίοι. Γι΄ αυτό έμμε-σα ασκεί κριτική ο Ισοκράτης στην Αθηναϊκή ηγεμονία της εποχής του. Στον ‘’Παναθηναϊκό’’ του Ισοκράτη προβάλει ως αρετή των προγόνων του Αθηναίων τον φιλελληνισμό τους σε αντιδιαστολή με τη στάση των Σπαρτιατών λόγω της καίριας συμβολής τους στους Περσικούς πολέμους αλλά και λόγω της στάσης τους απέναντι στις συμμαχικές τους πόλεις, ενώ οι Σπαρτιάτες αποτιμώνται ως αλαζόνες και ιμπεριαλι-στές. Στον λόγο του ‘’Ευαγόρας ‘’ οι Φοίνικες χαρακτηρίζο-νται φιλέλληνες επειδή υιοθέτησαν τον Ελληνικό τρόπο ζωής ή την ‘’αττική παιδεία’’ κατά μιαν άλλη ανάγνωση. Στην ανοικτή επιστολή του που απήφθηνε στον Φίλιππο: θα ήταν φιλέλλην αν εκτελούσε το πρόγραμμα του Ισοκράτη, τον πόλεμο κατά των Περσών. Το μέλλον θα δείξει αν θα δικαιώ-σει αυτόν τον χαρακτηρισμό ο Φίλιππος με την πολιτική του. Στην Πλατωνική Πολιτεία ο όρος προβάλλεται ως ιδεότυπος απέναντι σε μια θλιβερή πραγματικότητα αλληλοσπαρασσό-μενων πόλεων που συντελούν στην καταστροφή της κοινής πατρίδος της Ελλάδος. Ο Ξενοφώντας χρησιμοποιεί τον χαρακτηρισμό στο εγκώμιό του στον Αγησίλαο: τον χρησι-μοποιεί με κριτήρια ‘’πανελληνικά’’ και επειδή αρνήθηκε να εκπολιορκήσει ελληνικές πόλεις.[10] Επίσης για την επιλογή του στα πλαίσια μια εκστρατείας του στην Αίγυπτο να υπο-

στηρίξει έναν από τους επίδοξους μνηστήρες του Αιγυπτι-ακού θρόνου, καθώς είχε προκληθεί δυναστική κρίση στην Αιγυπτιακή βασιλική οικογένεια, και έτσι να εξασφαλίσει τον επισιτισμό του στρατού του, ο Αγησίλαος χαρακτηρίζεται φιλέλλην όπως φυσικά κι αυτός που τον αντάμειψε.

Ο Βασιλιάς Αλέξανδρος Α’ της Μακεδονίας είχε τιμηθεί με τον χαρακτηρισμό «Φιλέλλην» επειδή κατατρόπωσε τον Περσικό στρατό του Ξέρξη ο οποίος οπισθοχωρούσε μετά την ήττα του στις Πλαταιές, για να απαλλαγή από την ντροπή της συνθηκολόγησης με τον Ξέρξη κατά την κάθοδο του. Στην εποχή μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στο ελληνιστικό Βασίλειο της αυτοκρατορίας της Παρθίας, οι Βασιλείς συνήθιζαν να αναγράφουν στα νομίσματα που εξέ-διδαν το χαρακτηρισμό «ΦΙΛΕΛΛΗΝ».

Σύγχρονη αντίληψη του όρουΜε τον όρο Φιλέλ-

ληνες έμειναν γνωστοί ξένοι υπήκοοι, κυρίως από τη Γαλλία, την Αγ-γλία και την Ιταλία που βοήθησαν την Ελληνική Επανάσταση του 1821 είτε μέσω της συμμετο-χής τους στις πολεμικές επιχειρήσεις, είτε με χρήματα, είτε δημιουρ-γώντας γραπτά και έργα

τέχνης που σκοπό τους είχαν να προβάλλουν την ελληνική προσπάθεια στο εξωτερικό. Ο όρος φιλελ-ληνισμός μαρτυρείται για

πρώτη φορά στο βιβλίο του Ιώσηπου Μοισίοδακα Θεωρία της Γωγραφίας το οποίο εκδόθηκε στην Βιέννη το 1781 και ανέφερε χαρακτηριστικά, «...όσοι Έλληνες φιλεπιστήμονες κατοικούσιν εν ταις παραλίαις, καθώς φερ’ ειπείν, εν Σμύρνη, εν Κωνσταντινουπόλει, εν Θεσσαλονίκη, πάντες έχουσιν την ευκαιρίαν ώστε να προμυθευθώσιν υπό Σφαιρών αγγλικών διά μέσου εμπόρων Άγγλων, οίτινες ενδημούσιν εν ταις ρη-θείσαις πόλεσιν επί εμπορία και οίτινες ουκ απαξιώσουσιν παντώς μίαν υπουργίαν εμπρέπουσαν τω φιλελληνισμώ, τον οποίον οι Άγγλοι πάντοτε και απανταχού επαγγέλονται ημίν.» Επρόκειτο για μια κίνηση που αφορούσε άτομα, οργανώσεις και ομάδες και δεν συνιστούσε κρατική εξωτερική πολιτική. Οι καταγεγραμμένοι φιλέλληνες αγγίζουν τους 940 και προ-ηγούνται όσοι προέρχονται από γερμανικές χώρες (342) και ακολουθούν οι γάλλοι (196), οι Ιταλοί (137),οι άγγλοι (99) και στη συνέχεια οι ελβετοί (35), πολωνοί (30), ολλανδοί και Βέλγοι (17), Ούγγροι(9) , Σουηδοί (9),Ισπανοί (9), Δανοί (8) και 33 άγνωστης εθνικότητας. Ένας στους τρεις σκοτώθηκε σε μάχη ή πέθανε από κακουχίες ή τραυματισμούς.(313 από τους 940). Μεταξύ 1821-1822 φτάνουν στην Ελλάδα 489 και πέφτουν στους 64 μεταξύ 1823-1825. Από το 1825 και μετά οι αφιχθέντες φτάνουν τους 318. Οι Γάλλοι είναι δεύτεροι σε αριθμό αφίξεων την πρώτη περίοδο και δεύτεροι πριν το τέλος στην δεύτερη περίοδο. Οι Άγγλοι είναι τέταρτοι σε αριθμό αφίξεων την πρώτη περίοδο έρχονται πρώτοι την δεύτερη περίοδο. Η αύξησης της προσέλευσης των Άγγλων εθελοντών συνδέεται με την υπεροχή του αγγλικού κόμματος και την ενεργότερη συμμετοχή της Αγγλίας στα ελληνικά πράγματα.

Γνωστότεροι Φιλέλληνες

• Κάρολος Νόρμαν, Γερμανός αξιωματι-κός που πήρε μέρος στη Μάχη του Πέτα (1822), όπου πληγώ-θηκε και πέθανε στο Μεσολόγγι το Νοέμ-βριο του 1822.

• Λόρδος Βύρωνας, Άγγλος ποιητής που συμμετείχε στην πολιορκία του Μεσο-λογγίου και πέθανε κατά τη διάρκειά της.

• Τζωρτζ Κάνινγκ, υπουργός εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας που στήριξε την ελληνι-κή επανάσταση.

• Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ, Ελβετός τυπο-γράφος που έδρασε στο Μεσολόγγι.

• Μπρούνο, Ιταλός που ήρθε μαζί με το Βύ-ρωνα στην Ελλάδα και πέθανε στο Ναύπλιο το 1827.

• Φρανσουά ντε Σατωμπριάν, (François-René de Chateaubriand), γνωστός και σαν Σατω-βριάνδος, περιηγητής, συγγραφέας Οδοιπορικού και υπομνημάτων που έκαναν γνωστή την κατά-σταση της Ελλάδας στην Ευρώπη.

• Βίκτωρ Ουγκό, ο γνωστός Γάλλος συγγρα-φέας, που έγραψε ποιήματα εμπνευσμένα από την ελληνική επανάσταση.

• Μαξίμ Ρεμπώ, Γάλλος Φιλέλληνας, συ-νταγματάρχης και συγγραφέας

• Αλεξάντρ Πούσκιν, Ρώσος λογοτέχνης και ποιητής (1799-1837).

• Τόμας Γκόρντον, Σκώτος αξιωματικός που προσέφερε όπλα και χρήματα, και συμμετείχε στην πολιορκία της Τρίπολης.

• Ειρηναίος Θείρσιος, Γερμανός παιδαγω-γός και αρχαιολόγος που επανόρθωσε το Ερέ-χθειο.

• Τζορτζ Φίνλεϊ, Σκώτος που συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις.

• Φρήντριχ Χαίλντερλιν, Γερμανός ποιητής.

• Καρλ Βίλχελμ φον Άιντεκ, Γερμανός ζω-γράφος.

• Σαντόρε ντι Σανταρόζα (Santorre Di Santa Rosa), Ιταλός επαναστάτης που πέθανε στη στην πτώση της Σφακτηρίας (1825).

• Φρανκ Χέιστινγκς (Frank Hastings), Βρε-τανός αξιωματικός του ναυτικού που πρόσφερε χρήματα και συμμετείχε στις επιχειρήσεις.

ΦιλέλληναςΝόμισμα του Μιθριδάτη Α’ της Παρθίας, 140 π.Χ., με την ένδειξη ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΕ-

ΓΑΛΟΥ ΑΡΣΑΚΟΥ ΦΙΛΕΛΛΗΝΟΣ

Συνέχεια από την σελίδα 1

Ειρηναίος Θείρσιος. Ξυλο-γραφία από το περιοδικό Ποικίλη στοά του 1881

Λουδοβίκος Α΄Βασιλιάς της Βαυαρίας

Page 11: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

« Δεν μπορώ να διδάξω τίποτα σε κανένα παρά μόνο να τον κάνω να σκέπτεται» ΣΩΚΡΑΤΗΣ.

Συνέχεια στην σελίδα 16

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 11

• Φρίντριχ Σίλερ, Γερμανός ποιητής

• Πέρσι Σέλλεϋ, Άγγλος ποιητής

• Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας, Βαυαρός βασιλιάς

• Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος, τραπεζίτης που οργάνωσε το φιλελληνικό κίνημα στη Γαλλία και την Ελβετία.

• Κάρολος Φαβιέρος (Charles Fabvier), Γάλλος διοικητής του τακτικού ελληνικού στρα-τού.

• Τζωρτζ Τζάρβις, ο πρώτος Αμερικανός φι-λέλληνας , που έλαβε μέρος στον Αγώνα του 1821.

• Ρίτσαρντ Τσωρτς, Σκώτος στρατιωτικός.

• Τζουζέππε Ροσαρόλλ, Ιταλός στρατηγός, επαναστάτης και φιλέλληνας, πέθανε το 1825 στο Ναύπλιο.

• Μορίς Περζά, Γάλλος αξιωματικός, φιλέλ-ληνας και συγγραφέας, από τους πρώτους εθελο-ντές του τακτικού ελληνικού στρατού.

• Χένρικ Νικολά Κρέιερ, Δανός Φιλέλληνας.

• Ερνστ Μάνγγελ, Ούγγρος μουσικός, συν-θέτης, και φιλέλληνας, Αρχιμουσικός της πρώτης στρατιωτικής μπάντας της Επανάστασης του 21.

• Κάθριν Ελίζαμπεθ Φλέμιγκ, Αμερικανίδα ιστορικός, Καθηγήτρια Ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.[15]

Αίτια Φιλελληνισμού

Ως αίτια του φιλελληνισμού θα μπορούσαν να απαριθμηθούν: α) ο κλασικισμός και ο θαυμασμός προς την αρχαία Ελλάδα. Οι φιλόσοφοι και αισθητικοί Χέρντερ

και Λέσσινγκ, αλλά και ο ιδρυτής της αρχαιολογίας Βίνκελμαν, οι Σατωμπριάν και Χέλντερλιν οι ποιητές Γκαίτε και Σίλερ είχαν ανανεώσει το ενδιαφέρον για τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό. Ενώ ο Βολταίρος αποστρέφεται τους Τούρκους κατακτητές της κλασικής γης.

Σειρά πνευματικών κινημάτων, Ουμανισμός, Αναγέν-νηση, Διαφωτισμός έχουν ως ιδεώδες τους την κλασική αρχαιότητα. β) το ομόθρησκο των Ελλήνων όχι μόνο με τους ορθόδοξους Ρώσους, μα και τους καθολικούς και τον προτε-σταντικό κόσμο της Δύσης. γ) ο πολιτικός φιλελευθερισμός, ό,τι απέμεινε από τη Γαλλική Επανάσταση, και η αντίσταση προς κάθε αντιδραστική κίνηση (Παλινόρθωση στη Γαλλία, Ιερή Συμμαχία), δ) ο Ρομαντισμός ε) η διεθνής φιλανθρωπία, στ) η ζωτικότητα και τα σύγχρονα χαρακτηριστικά του νέου Ελληνισμού: γνωστά στους δυτικούς από τις Ελληνικές κοι-

νότητες της διασποράς, αλλά και από Έλληνες λογίους που δρουν στη Δύση, ζ) ο περιηγητισμός προσφέρει μια επίκαιρη εικόνα της νεοελληνικής ζωής και των προβλημάτων της, η) οι προσωπικές φιλοδοξίες μεμονωμένων ατόμων που δεν είναι πάντα εύκολο να διαχωριστούν από τον θαυμασμό για τον αρχαίο πολιτισμό ή το ενδιαφέρον για τον αγώνα των Ελλήνων, θ) οι πολιτικές επιδιώξεις και οι ανταγωνισμοί των Μεγάλων Δυνάμεων στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.

Φιλελληνισμός ανά χώραΕλβετίαΣτην ανάπτυξη του Φιλελληνικού κινήματος στην Ελβε-

τία έπαιξαν ρόλο η διάδοση των φιλελεύθερων και αντιιερο-συμμαχικών ιδεών, η πιθανότητα σύναψης εμπορικών σχέ-

σεων μεταξύ της Ελβετίας και του νεοσύστατου Ελ-ληνικού κρατιδίου, το κλα-σικιστικό πνεύμα, το πνεύ-μα αλληλεγγύης μεταξύ χριστιανικών λαών Επίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι Αλέξανδρος Μαυροκορ-δάτος, Μιχαήλ Σούτσος οι οποίοι φιλοξενήθηκαν στο

σπίτι του Εϋνάρδου , αλλά και η επιβλητική προσωπι-κότητα του Ελβετού αυτού φιλέλληνα, ο οποίος ήταν δικτυωμένος με σημαίνοντα

πολιτικά πρόσωπα της Ευρώπης και αλληλογραφούσε με άλλες φιλλεληνικές ευρωπαϊκές επιτροπές προσπαθώντας να συντονίσει το όλο έργο. Σημαντικό ρόλο στην αφύπνιση του Ελβετικού Φιλελληνισμού έπαιξε και η εκεί παρουσία του Καποδίστρια Απευθύνει εκκλήσεις, πραγματοποιεί επαφές εντός και εκτός Ελβετίας με πρόσωπα που μπορούν να συν-δράμουν οικονομικά τους Έλληνες και ιδιαίτερα τα θύματα του Μεσολογγίου.

Η πρώτη φιλελληνική επιτροπή στην Ελβετία ιδρύθηκε στην Βέρνη τον Αύγουστο του 1821, ενώ η δεύτερη στην Ζυρίχη τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Είχε πρόεδρό της τον πανεπιστημιακό J.H.Bremi. Η δραστηριότητά της επεκτά-θηκε και σε άλλες περιοχές της Ελβετίας. Στην Γενεύη η πρώτη φιλελληνική επιτροπή ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 1822 με πρόεδρο τον πάστορα Georg Wilhelm Gerlach. Τον Δεκέμβριο του 1822 τα καντόνια της Ελβετίας ανακήρυξαν την φιλελληνική επιτροπή της Ζυρίχης ως την κεντρική όλης της χώρας. Η επιτροπή αυτή μαζί και άλλων έξι Ελβετικών πόλεων (Γενεύης, Λωζάννης, Βέρνης, Schaffhousen, Aurau, Winthertour), ανέλαβαν να περιθάλψουν περί τους 162 φυγά-δες Έλληνες οι οποίοι μετά την αποτυχία του κινήματος του Αλέξανδρου Υψηλάντη , προσπαθώντας να πάνε στην Ελ-λάδα πέρασαν από την Ελβετία και καθώς οι Γαλλικές αρχές δεν τους θεωρούσαν τα έγγραφά τους, παρέμειναν για κάποιο χρονικό διάστημα στη χώρα. Μετά από σχετικές εκκλήσεις των εκεί Φιλελληνικών επιτροπών συγκεντρώθηκαν χρήματα για τα έξοδα της μετακίνησής τους. Εκτός της περίθαλψης των προσφύγων, η φιλελληνική επιτροπή της Βέρνης ζήτησε προκειμένου να γίνει πιο αποτελεσματική η βοήθειά της να την ενημερώσουν ο Ιγνάτιος Ουγγροβλαχίας ποιές είναι οι βασικές τους ανάγκες και ποιος ο προσφορότερος τρόπος εξυπηρέτησής τους. Πράγματι οι Ελβετοί απέστειλαν χρήμα-τα, γιατρούς και χρηματικές ενισχύσεις. Επίσης συνέβαλαν στη διαφώτιση της Ευρωπαϊκής κοινής γνώμης με εκτύπω-

ση σχετικών φυλλαδίων, όπως έκαναν οι Bremi και Oreli. Mεταξύ των πιο σημαντικών Ελβετών που αγωνίστηκαν στην Ελλάδα ήταν οι Κoning, Rival, Knaupp, Brumbacher, Chevalier, Hahn, Meyer-ο εκδότης των Χρονικών, o γιατρός Louis Andre Gosse, o Bordier που σκοτώθηκε στη μάχη του Δραγατσανίου.

ΣουηδίαΣτα τέλη του 1821 εκδίδεται στη Στοκχόλμη ανώνυμο

φυλλάδιο με τίτλο ‘’Έκθεση για την απάνθρωπη διαγωγή των βαρβάρων Τούρκων απέναντι στους χριστιανούς υπη-κόους τους’’ το οποίο παρακινεί τους αναγνώστες του να συνδράμουν στην Ελληνική Επανάσταση εμπράκτως. Aρχές του 1822 αναχωρούν δύο Σουηδοί για την επαναστατημένη Ελλάδα, οι F.N. Ashling και T. F. Aakerhjelm. Ο πρώτος είναι ταγματάρχης ειδικός στα οχυρωματικά έργα και ο δεύτερος υπολοχογός. Ο δεύτερος θα συμμετάσχει στην πολιορκία της Ακρόπολης μα θα τραυματισθεί και θα φύγει τον Γενάρη του 1823 για την πατρίδα του δια μέσου της Σμύρνης. Ο Ashling διορίστηκε υπασπιστής του Κωλέττη και εστάλη να επιθεω-ρήσει οχυρωματικά έργα στις Θερμοπύλες και την πολιορκία στην Ακρόπολη. Απογοητευμένος από την αχρησία στην οποία είχε περιέλθει από τις Ελληνικές αρχές επέστρεψε το στα τέλη του 1822 στην πατρίδα του. Άλλοι πάλι Σουηδοί εθελοντές είχαν άδοξο τέλος όχι σε κάποιο πεδίο μάχης αλλά σε κατάσταση ειρήνης όπως ο G.A.Sass, όντας επικεφαλής της φρουράς Μεσολογγίου, που στην προσπάθειά του να χωρίσει διαπληκτιζόμενους Έλληνες, σκοτώθηκε από έναν Μεσολογγίτη στις 18 Φλεβάρη του 1824.[30] Άλλοι Σου-ηδοί που συμμετείχαν σε μάχες ήταν οι August Maximilan Myhrenberg συμμετείχε στο σώμα του Φαβιέρου και ως υπασπιστής του, σε μάχες στην Εύβοια, τη Χίο και την Ακρό-πολη. Από το 1829 εώς το 1830 χρημάτισε διοικητής του Παλλαμαδίου, ενώ στη συνέχεια ήλθε σε ρίξη με τον Καποδί-στρια κι έφυγε. Ο J.F.S.Crusenstolpe που ήλθε στα 1827 και ο K.G.T.Westee που ήλθε από το 1831 μέχρι το 1837[31].

ΠολωνίαΗ χώρα έχει τριπλή κατοχή: Ρωσική, Πρωσική και Αυ-

στριακή. Τα νέα που αφορούν την επαναστατημένη Ελλάδα φτάνουν από τις Γαλλικές φιλελληνικές εφημερίδες, αυστρι-ακές, και ιδιωτικές επιστολές. Δύο Πολωνικές εφημερίδες δημοσιεύουν άρθρα και εκκλήσεις υπέρ των Ελλήνων, η Φωνή της Βαρσοβίας και η Μέλισσα της Κρακοβίας. Λογο-τέχνες Πολωνοί, όπως ο Μπουρκόφσκι με τους Δεκαεννιά Βυρωνικούς Ύμνους του και οι Α.Μάκιεβιτς, Σλαβόσκι, Βίλνα Γκρόντεκ δημοσιεύουν κείμενα εμπνευσμένα από την Ελληνική Επανάσταση. Συνολικά τριάντα Πολωνοί θα έλθουν στην Ελλάδα, σύμφωνα με την σύγχρονη έρευνα, και από αυτούς θα σκοτωθούν ή θα πεθάνουν από άλλη αιτία έντεκα. Οι πιο γνωστοί από αυτούς είναι οι Γκρανόφσκι και Τουκόφσκι, αμφότεροι λοχαγοί, που πολέμησαν με τον Αλέ-ξανδρο Υψηλάντη, ενώ ο Τζιρζάφσκι μετείχε στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Τέλος, στη μάχη του Πέτα σκοτώθηκαν δεκατρείς Πολωνοί, ενώ δύο επέζησαν. Ένας από τους δύο, ο Αλεξάντερ Κουζάνσκι μάλιστα συνελήφθη και κρατήθηκε για οκτώ μήνες στην Άρτα. Στις αρχές του 1823 γύρισε κατα-πονημένος στην πατρίδα του.

ΙταλίαΜαζί με την έναρξη της Επανάστασης έχουμε την έκδοση

της επιθεώρησης Antologia του Vieussex στη Φλωρεντία όπου φιλοξενούνται άρθρα που συνδέουν το ελληνικό ζήτημα

ΦιλέλληναςΙωάννης Γαβριήλ Εϋνάρδος (Jean-Gabriel Eynard): Γαλλοελβετός τραπεζίτης, θερμός φιλέλληνας και πρωτοπόρος φωτογράφος

Page 12: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 12

Συνέχεια από την σελίδα 6«Θα πρέπει να βρούμε με ποιον θα φάμε και θα πιούμε, πριν βρούμε τι θα φάμε και θα πιού-με».

«Μια φορά υπάρχουμε, δεν υπάρ-χει τρόπος να υπάρξουμε δυο φο-ρές και μάλλον δεν θα υπάρξουμε ξανά ποτέ. Κι εσύ που δεν εξου-σιάζεις το αύριο, αναβάλλεις τη χαρά. Και η ζωή πάει χαμένη με τις αναβολές και ο καθένας πεθαί-νει απασχολημένος».

«Αν θέλεις να κάνεις κάποιον πλούσιο, μην του προσθέτεις χρή-ματα, να του αφαιρείς επιθυμίες».Για τους φίλους υποστήριζε πως από όσα προσφέρει η σοφία, για την ευτυχία της ζωής συνολικά, το σημαντικότερο είναι η απόκτηση φίλων και χωρίς αυτούς ακόμη και ο πιο πλού-σιος άνθρωπος δεν θα μπορούσε να ευτυχήσει. Επέμενε στο ιδανικό της ατομικής ελευθερίας και ο Κήπος του δεν ήταν παρά ένα κοινόβιο της εποχής στο οποίο ζούσε με τους μαθητές του, με ένα λιτό τρόπο, χωρίς πολλά αγαθά αλλά απελευθερωμένοι από τα «δεσμά» μορ-φών εργασίας που δεν τους ικανοποιούσαν.

Τέλος η σκέψη αποτελούσε γι’ αυτόν την υπέρτατη θεραπεία για μια σειρά επιβαρυντι-κών συναισθημάτων ενώ ο στοχασμός, κατά μόνας ή σε μορφή διαλόγου με φίλους ήταν κατά τον Επίκουρο, η ενδεδειγμένη μέθοδος για την κατανόηση του κάθε προβλήματος και την απελευθέρωση από τα “δεσμά” του.

Η «ευδαιμονία» του Αριστοτέλη (Ηθικά Νικομάχεια, Ηθικά Ευ-δήμεια, Μεγάλα Ηθικά, Πολιτι-κά)

Ο Αριστοτέλης (384π.Χ.-322π.Χ.) προέ-τρεπε στην αναζήτηση τη ευτυχίας αν και η λέξη που χρησιμοποιούσε ήταν

“ευδαιμονία” και υπερβαίνει τα συγκεκριμέ-να συναισθήματα ή αισθήματα που βιώνει ο άνθρωπος σε συγκεκριμένες στιγμές. Γι’ αυτό και η λέξη μεταφράζεται συχνά ως «ευδοκίμη-ση» ή «ευημερία».

«Η ευδαιμονία είναι μια ευχάριστη ψυχική κατάσταση που προκύπτει από τη δραστηριότητα της ψυχής, εφόσον αυτή η δραστηριότητα είναι σύμφωνη με την τέλεια αρετή» Όπως και στη θεώρησή του για τη φύση, εκτιμούσε ότι κάθε άνθρωπος έχει μια συγκε-κριμένη λειτουργία αλλά και έναν σκοπό ενώ για όλους υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο ζωής που ταιριάζει καλύτερα στη φύση του. Όπως υπερθεμάτιζε, οφείλουμε να υποβάλ-λουμε τον εαυτό μας σε μια διαδικασία αυτο-βελτίωσης αλλά δεν θα πρέπει να εστιάζουμε μόνο σε ατομικό επίπεδο καθώς η ευτυχία επιτυγχάνεται μέσα από την αλληλεπίδραση στο πλαίσιο ενός καλά οργανωμένου πολι-τεύματος. Γι’ αυτό και οι στοχασμοί του περί ευδαιμονίας δεν θα πρέπει να ερμηνευθούν αποκομμένοι από τις θέσεις του για την κοι-νωνία, το κράτος και τη δημόσια ζωή.

Η σωστή συμπεριφορά, απασχολεί επίσης τον Αριστοτέλη και προτρέπει στην ανάπτυξη κα-λών προτύπων συμπεριφοράς αλλά και στην καλλιέργεια των σωστών συναισθημάτων την κατάλληλη στιγμή. Η ηθική αρετή έχει κεντρικό ρόλο στη φιλοσοφία του ενώ και ο ίδιος ήταν οπαδός της ρήσης του Κλεόβουλου «μέτρον άριστον».

«Η ευτυχία είναι το νόημα και ο σκοπός της ζωής»

«Kαμιά ηθική αρετή δεν την έχουμε έμφυτη, δοσμένη από τη φύση, αλλά διαμορφώνεται στον άνθρωπο με τη συνήθεια, με την επανάληψη τέτοιας συμπεριφο-ράς».

«Αρετή του ανθρώπου μπορεί να είναι η επαναλαμβανόμενη καλή συνήθεια με την οποία ο άνθρω-πος γίνεται αγαθός, ενάρετος».

«Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλ’ εν τω ευ το πολύ». Εστιάζει όμως ιδιαίτερα και στη χρήση της λογικής, ως ένα επιπλέον εργαλείο που οδηγεί στην ευτυχία η οποία εν τέλει για τον ίδιο δεν αποτελεί παρά το σύνολο των επιτευγμάτων μας, αποδίδοντας όμως πάντα σημαντικό ρόλο στον παράγοντα τύχη.

Τα επτά «εγχειρίδια» ευτυχίας τριών Ελλήνων φιλοσόφων

Του Διάκου

Τρία πουλάκια κάθουνταν ψηλά στη Χαλκουμάτα.Το 'να τηράει τη Λειβαδιά και τ' άλλο το Ζητούνι,το τρίτο το καλύτερο μοιρολογάει και λέει:- Πολλή μαυρίλα πλάκωσε, μαύρη σαν καλιακού-δα.Μην' ο Καλύβας έρχεται, μην' ο Λεβεντογιάννης;- Νουδ' ο Καλύβας έρχεται νουδ' ο Λεβεντογιάν-νης.Ομέρ Βρυώνης πλάκωσε με δεκαοχτώ χιλιάδες.

Ο Διάκος σαν τ' αγροίκησε πολύ του κακοφάνη.Ψηλή φωνή εσήκωσε, τον πρώτο του φωνάζει."Τον ταϊφά μου σύναξε, μάσε τα παλληκάρια,δώσ' τους μπαρούτη περισσή και βόλια με τις χούφτες,γλήγορα για να πιάσουμε κάτω στην Αλαμάνα,που 'ναι ταμπούρια δυνατά κι όμορφα μετερίζια".

Παίρνουνε τ' αλαφριά σπαθιά και τα βαριά τουφέκια,στην Αλαμάνα φτάνουνε και πιάνουν τα ταμπούρια."Καρδιά, παιδιά μου" φώναξε, "παιδιά μη φοβηθείτε,σταθείτε αντρειά σαν Έλληνες και σα Γραικοί σταθείτε".

Ψιλή βροχούλαν έπιασε κι ένα κομμάτι αντάρα,τρία γιουρούσιαν έκαμαν, τα τρία αράδα αράδα.Έμεινε ο Διάκος στη φωτιά με δεκαοχτώ λεβέντες.Τρεις ώρες επολέμαε με δεκαοχτώ χιλιάδες.Βουλώσαν τα κουμπούρια του κι ανάψαν τα τουφέκια,κι ο Διάκος εξεσπάθωσε και στη φωτιά χουμάει.Ξήντα ταμπούρια χάλασε κι εφτά μπουλουκμπασήδες,και το σπαθί του κόπηκε ανάμεσα απ' τη χούφτακαι ζωντανό τον έπιασαν και στον πασά τον πάνουν.Χίλιοι τον παν από μπροστά και χίλιοι από κατόπι.

Κι ο Ομέρ Βρυώνης μυστικά στο δρόμο τον ερώτα:"Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστη σου ν' αλλάξεις,να προσκυνήσεις στο τζαμί, την εκκλησιά ν' αφήσεις;"Κι εκείνος τ' αποκρίθηκε και στρίφτει το μουστάκι:

"Πάτε κι εσείς κι η πίστη σας, μουρτάτες να χαθείτε!Εγώ Γραικός γεννήθηκα Γραικός θε ν' αποθάνω.Α, θέλετε χίλια φλωριά και χίλιους μαχμουτιέδεςμόνον εφτά μερών ζωή θέλω να μου χαρίστε,όσο να φτάσει ο Οδυσσεύς και ο Θανάσης Βόγιας".

Σαν τ' άκουσε ο Χαλίλμπεης, αφρίζει και φωνάζει:"Χίλια πουγκιά σας δίνω γω κι ακόμα πεντακόσια,το Διάκο να χαλάσετε, το φοβερό τον κλέφτη,γιατί θα σβήσει τη Τουρκιά κι όλο μας το ντοβλέτι". Το Διάκο τότε παίρνουνε και στο σουβλί τον βάζουν.Ολόρτο τον εστήσανε κι αυτός χαμογελούσε,την πίστη τους τους ύβριζε, τους έλεγε μουρτάτες:"Σκυλιά, κι α' με σουβλίσετε ένας Γραικός εχάθη.

Δημοτικό

Τρεις περδικούλεςΤρεις περδικούλες κάθονται, στον Όλυμπο στη ράχη μοιρολογούσαν κι έκλαιγαν, μοιρολογάν και λένε. Εσείς πουλιά πετούμενα που πάτε στον αέρα να πάτε και στη Τζόρτζαινα, Ναούμη τη γυναίκα. Να μην τα πλέξει τα μαλλιά, κοσί να μην τα φτιάξει. Να μην τα βάλει τα φλουριά, να μην τα καμαρώνει. Ναούμη τον βαρέσανε στου Διάκου το νταβούρι. Δημοτικό

Γραφτείτε συνδρομητές

στον «Ελληνικό Δρόμο»

τηλεφωνήστε στο

416 425-5728

Page 13: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

ΜΗΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΠΑΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΤΙΜΙΩΤΕΡΟΝ Η ΠΑΤΡΙΣ ΕΣΤΙ(...) ΠΛΑΤΩΝ.

Συνέχεια στην σελίδα 15

Συνέχεια από την σελίδα 9

dogmaticdogmaticaldogmaticsdogmatismdogmatistdogmatizedolichocephalicdolphinDorianDoricDorisdorotheadose

dosimeterdoxologydracaenaDraconianDraconicdragondramadramaticdramaticallydramatistdramatizedramaturgist

dogmatikosdogmatikosdogmatikidogmatizmosdogmatistisdogmatizodolihokephalosdelphinidoriosdorikosdorisdorotheadosi

dosimetrodoxologiadrakenadrakontiosdrakontiosdrakosdramadramatikosdramatikadramatourgosdramatopiodramatourgos

δογματικόςδογματικόςδογματικήδογματιζμόςδογματιστήςδογματίζωδολιχοκέφαλοςδελφίνιδώριοςδωρικόςΔωρίςΔωροθέαδόση

δοσίμετροδοξολογίαδράκαιναδρακόντειοςδρακόντειαδράκοςδράμαδραματικόςδραματικάδραματουργόςδραματοποιώδραματουργός

Χρονογράφημα

Ο Φιλαλήθης

Η Εξέγερση των Ελλήνων Συνέχεια από την σελίδα 1ανεξάρτητος πολίτης και αφέντης του δικού του τόπου, βιου και της δικής του μοίρας;

Πώς έγινε αυτή η μετάλλαξη; Πολλές ήταν οι αιτίες σ’ αυτήν την αλλαγή. Αλλά, η αδιαμφισβήτητη αιτία

ήταν η ταύτιση του με τους αρχαίους του προγόνους τους μυθικούς Έλληνες. Τον Λεωνίδα, τον Θεμιστοκλή, τον Περικλή, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη... Αυτούς ήθελε να μοιάσει.

Αυτό επιτεύχθηκε από τους λόγιους. Από τους δασκάλους του γένους και από τους πλούσιους Έλληνες του εξωτερικού που τύπωναν και έστελναν βιβλία για να μάθει ο απλοϊκός λαός γράμματα και από που κρατάει η σκούφια του και όχι από τους παπάδες και τα «κρυφά σχολειά».

Και όταν το καριοφίλι βρόντηξε κι’ άναψε και αντιλάλησε από κάμπο σε κά-μπο και από λαγκαδιά σε λαγκαδιά και ο αχός του σηκώθηκε σαν παλιρροϊκό κύμα και κατάπιε τους όποιους αντιρρησίες και το λεπίδι άστραψε και διέγρα-ψε στον καταγάλανο ουρανό της σκλαβωμένης Ελλάδας, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑ-ΤΟΣ, η αντίστροφη μέτρηση για την άλλοτε κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατο-ρία είχε αρχίσει.

Δεν θα πρέπει, αγαπητοί συμπατριώτες να παραλείψουμε επίσης και την άνευ προηγουμένου βοήθεια, οικονομική και ηθική συμπαράταξη των χιλιά-δων ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ που έτρεξαν με το πρώτο κάλεσμα του σαλπιγκτή στην χώρα Των αρχαίων Ελλήνων για να την ελευθερώσουν από τον ανατολίτη δυνάστη.

Η εξέγερση των Ελλήνων πραγματοποιήθηκε για Δύο λόγους. για την ανά-κτηση της ελευθερίας μας και για την αναγέννηση του Ελληνικού Ιδεώδους.

Το πρώτο το πετύχαμε. Το δεύτερο όμως όχι. Εμείς μια χούφτα Έλληνες μαχόμαστε έναν αγώνα άνισο ενάντια σε ένα κατεστημένο που καλά κρατεί. Εμείς όμως μιμούμενοι τους προπάτορες μας τους μαραθωνομάχους και τους ακαταμάχητους ήρωες του ‘21, δίνουμε τον δικό μας αγώνα για την Αναγέν-νηση του Ελληνισμού.

δωλο, την οπτασία που βλέπω, την δημιούγησε η Περσεφόνη, για να θρηνώ και να αναστενάζω πιο πολύ; Έτσι είπα, και η σεβάσμια μητέρα μου μου απάντησε αμέ-σως: Αλίμονο, τέκνο μου, που είσαι ο πιο κακότυχος απ` όλους τους άνδρες, δεν σε ξεγελά του Διός η κόρη η Περσεφόνη, αλλά αυτή είναι η πορεία των θνητών, όταν βέβαια πεθάνουν. Διότι ούτε οι σάρκες και τα οστά οι μυώνες πλέον συγκρατούν, αλλά τα κα-ταστρέφει η μεγάλη δύναμι της λαμπερής φωτιάς απ` τη στιγμή που η ανάσα θ` αφήση τ` ασπρα κόκκαλα και η ψυχή πετώντας θα φύγη σαν όνειρο.΄Ομως εμπρός, επιθυμώ να φύγω αμέσως, όλα δε αυτά που είδες, επιστρέφοντας να τα πης στην γυναίκα σου».

Μετά από την σύντομη ανάλυσι των

πανάρχαιων αντιλήψεων «περί ψυχής», κατοικία της οποίας εν ζωή είναι το σώμα, άς δούμε τι μπορεί να σημαίνουν τα γράμ-ματα τα οποία συνθέτουν την λέξι «νέκυς».Πρέπει κατ` αρχάς να θεωρήσουμε, ότι τό-σον η λέξι «νέκυς» της οποίας η ρίζα είναι ΝΕΚ-όσο και η λέξι «νεβρός» με ρίζα ΝΕF έχουν κοινή καταγωγή εκ του αρχέγονου φθόγγου «ΝΕ» «προσωδία» του φθόγγου μπορεί να δικαιολογή και το F, δίγαμμα και το Κ) και δικαιολογούν την ερμηνεία του δέρματος ως περιβολής ή κατοικητηρίου σώματος, του σκήνους, δηλαδή της ευρύτε-ρης σκηνής της ψυχής. Και στην λέξι αυτή το σύμφωνο «Ν» έχει την σημασία του «ναίω», κατοικώ.

Στο ερώτημα όμως, ποιά είναι η τωρινή κατοικία του ανθρώπου που επαυσε να ζη, η απάντησι ήταν «ένθα», όπου και ο

Μετά από την σύ-

ντομη ανάλυσι των πανάρχαιων αντι-

λήψεων «περί ψυχής», κατοικία της οποίας εν

ζωή είναι το σώμα, άς δού-με τι μπορεί να σημαίνουν

τα γράμματα τα οποία συνθέ-τουν την λέξι «νέκυς».

Πρέπει κατ` αρχάς να θεωρή-σουμε, ότι τόσον η λέξι «νέκυς» της οποίας η ρίζα είναι ΝΕΚ-όσο και η λέξι «νεβρός» με ρίζα ΝΕF έχουν κοινή καταγωγή εκ του αρχέγονου φθόγγου «ΝΕ» «προ-σωδία» του φθόγγου μπορεί να δικαιολογή και το F, δίγαμμα και το Κ) και δικαιολογούν την ερμηνεία του δέρματος ως πε-ριβολής ή κατοικητηρίου σώ-ματος, του σκήνους, δηλα-δή της ευρύτερης σκηνής της ψυχής. Και στην λέξι αυτή το σύμφωνο «Ν»

έχει την σημασία του «ναίω», κα-

τοικώ.

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 13

Page 14: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 14

Απίστευτος διάλογος στο γερμανικό πε-ριοδικό Stern – Αξίζει να διαβάσετε την εκπληκτική απάντηση στην επιστολή του Γερμανού συντάκτη! Η παρακάτω ανοιχτή επιστολή του Walτer Wuellenweber, προς τους Έλληνες πολίτες… με τίτλο «Αγαπητοί μας Έλληνες», δημοσιεύεται σε πρόσφατο τεύχος του γερμανικού εβδομαδιαί-ου περιοδικού, Stern, για να λάβει την εκπληκτική απάντηση του Έλληνα. Ο υπέρτιτλος του άρθρου Walτer Wuellenweber αναφέρει: «Μετά τις τράπεζες, θα πρέπει τώρα οι Γερμανοί να σώσουν και την Ελλάδα. Πρώτα έκαναν αλχη-μείες οι Έλληνες στο ευρώ και τώρα, αντί να κά-νουν οικονομίες, απεργούν». Αγαπητοί Έλληνες, από το 1981 ανήκουμε στην ίδια οικογένεια. Μόνο που εμείς έχουμε συνεισφέ-ρει, όσο κανείς άλλος στο κοινό ταμείο, δηλαδή γύρω στα 200 δις, ενώ εσείς έχετε, αντίθετα, ει-σπράξει κατά κεφαλήν, όσα κανείς άλλος, δηλαδή σχεδόν 100 δις. Ουδέποτε λαός βοήθησε μέχρι τώρα με τη θέλησή του, σε τέτοιο βαθμό, και για τόσο μακρύ διάστημα, άλλον λαό. Είσαστε, κυριο-λεκτικά, οι πιο ακριβοί μας φίλοι. Το ζήτημα πάντως είναι, ότι τελικά δεν εξαπατάτε μόνο τον εαυτό σας αλλά κι’ εμάς. Στην ουσία, ου-δέποτε φανήκατε αντάξιοι του ευρώ, μιας και παρά την εισαγωγή του, δεν καταφέρατε μέχρι τώρα να εκπληρώσετε τα κριτήρια σταθερότητας. Στην ΕΕ είσαστε ο λαός που ξοδεύει τα μεγαλύ-τερα ποσά σε καταναλωτικά αγαθά. Θα θέλαμε, ο πρωθυπουργός σας να προχωρήσει στο πρό-γραμμά του, όμως προφανώς αυτό δεν το θέλετε εσείς, αφού συνεχίζετε απτόητοι, ν’ απεργείτε. Μη μας λέτε λοιπόν, ότι μόνο οι πολιτικοί ευθύνονται για την καταστροφή. Εσείς έχετε εφεύρει τη Δημοκρατία κι ως εκ τούτου θα πρέπει να γνωρίζετε, ότι ο λαός είναι αυτός που κυβερνά κι επομένως, έχει και την ευθύνη. Κανείς δεν σας αναγκάζει να φοροδιαφεύγετε, να χρηματίζεστε, ν’ αντιδράτε σε κάθε συνετή πολι-τική και να εκλέγετε διεφθαρμένους πολιτικούς. Σε τελευταία ανάλυση, οι πολιτικοί είναι λαϊκιστές και κάνουν, ότι τους πει ο λαός. Θα μας πείτε, βε-βαίως, ότι κι εμείς οι Γερμανοί δεν είμαστε πολύ καλύτεροι, όπως θέλουν κάποιοι να πιστεύουν. Κι έχετε δίκιο.

Οι Έλληνες είναι εκείνοι, που μας είχαν δείξει το δρόμο της Δημοκρατίας και της Φιλοσοφίας, κα-θώς και τις πρώτες γνώσεις Εθνικής Οικονομίας. Τώρα μας δείχνετε και πάλι το δρόμο. Μόνο που αυτή τη φορά, είναι λάθος δρόμος. Κι από το ση-μείο που εσείς έχετε τώρα φτάσει, δεν πάει παρα-πέρα. Και η απάντηση που δόθηκε από ένα συμπατριώ-τη μας: Αγαπητέ μου Walτer Wuellenweber, ονομάζομαι Γεώργιος Π. Ψωμάς. Είμαι δημόσιος λειτουργός κι όχι υπάλληλος, όπως κατά κόρον τα ΜΜΕ των «συμπατριωτών» σου (μου) και άλλων «συμπατρι-ωτών» σου (μου) αναφέρουν, ως βρισιά και με πε-ρίσσεια χλεύη. Ο μισθός μου είναι 1.000. Το μήνα, όχι την ημέρα, όπως ίσως σ’ έχουν παρασύρει, να νομίζεις. Ούτε 1.000 λιγότερα από σένα. Από το 1981 ανήκουμε στην ίδια οικογένεια. Μόνο που σας έχουμε παραχωρήσει με αδιαφανείς όρους κι’ έναντι αυτών των 200 δις που λέτε, ότι μας δώσατε, το 40% περίπου των αμυντικών εξοπλισμών μας, το σύνολο σχεδόν των εθνικών τηλεπικοινωνιών μας, την κατασκευή 2 μεγάλων αεροδρομίων καθώς και πολλών χιλιομέτρων εθνικού οδικού δικτύου. Αν ξεχνώ κάτι, ζητώ να με συγχωρέσεις. Σημειώνω, πως είμαστε από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς στα καταναλωτικά προϊ-όντα που παράγουν τα εργοστάσιά σας. Η αλήθεια είναι, πως δεν ευθύνονται μόνο οι πο-λιτικοί μας γι’ αυτή την καταστροφή. Ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης έχει και μια εταιρία γερμανικών κυρίως συμφερόντων, η οποία τους λάδωνε, για ν’ αναλαμβάνει, όπως λέω παραπάνω, δημόσια έργα (βλ. C4Ι). Πιθανολογώ, πως φταίνε και τα γερμανικά ναυπηγεία, τα οποία μας πούλησαν κάτι υποβρύχια, που γέρνουν. Είμαι σίγουρος, ότι εσύ δεν με πιστεύεις ακόμα, αλλά δείξε λίγο υπο-μονή και περίμενε, διάβασέ με, κι αν δεν σε πείσω, τότε διώξε με από την Ευρωζώνη, τον τόπο της Αλήθειας και της Ευημερίας, του Δίκαιου και του Σωστού. Λοιπόν Walτer, μισός αιώνας και πάνω πέρασε από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από τότε που η Γερμανία έπρεπε να ξοφλήσει τις υπο-χρεώσεις της προς την Ελλάδα. Οι οφειλές αυτές, που μόνον η Γερμανία αρνείται να ξοφλήσει στην Ελλάδα (η Βουλγαρία και η Ρουμανία, τακτοποίη-σαν ήδη τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους), συνί-στανται: α) Σε χρέη ύψους 80 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. β) Σε χρέη από τη διαφορά του κλήριγκ στο μεσο-πόλεμο, ύψους 593.873.000 δολαρίων, που ήταν σε βάρος της Γερμανίας. γ) Στα αναγκαστικά δάνεια, τα οποία συνήψε το Γ΄ Ράιχ από την Ελλάδα, ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στη διάρκεια της κατοχής. δ) Στις επανορθώσεις, που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα, για τις κατασχέσεις, αρπαγές και καταστροφές, που της προξένησε το Γ’ Ράιχ, την περίοδο της κατοχής, ύψους 7,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως επεδίκασαν οι Σύμμαχοι.

ε) Στις ανυπολόγιστες υποχρεώσεις της Γερμανίας για την αφαίρεση της ζωής 1.125.960 Ελλήνων (38.960 εκτελεσμένων, 12.000 νεκρών από αδέ-σποτες, 70.000 σκοτωμένων σε μάχες, 105.000 νεκρών στα στρατόπεδα της Γερμανίας, 600.000 νεκρών από πείνα και 300.000 απωλειών από υπογεννητικότητα). στ) Στην ατίμητη ηθική προσβολή, που προξένησε στον ελληνικό λαό και στις ανθρωπιστικές ιδέες που εκφράζει η ελληνική ιδέα. Αυτό το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό, είναι ηθικής τάξης, ύψιστης ηθικής αξίας. Ξέρω Walτer, σε πειράζουν αυτά που γράφω, αλλά και μένα με πείραξαν, αυτά που έγραψες! Αλλά πε-ρισσότερο με πειράζουν, αυτά που σκέφτεσαι και θέλεις να κάνεις για μένα και τους «συμπατριώτες» σου, τους Έλληνες ! Walτer, φίλτατε Walτer, στην Ελλάδα δραστηριο-ποιούνται 130 γερμανικές επιχειρήσεις, στις οποί-ες, περιλαμβάνονται σχεδόν όλοι οι γερμανικοί κολοσσοί, οι οποίες πραγματοποιούν ετήσιο τζίρο της τάξης των 6,5 δισ. ευρώ. Ξέρεις Walτer, σύντομα δε θα μπορώ ν’ αγοράζω Γερμανικά προϊόντα, γιατί δεν θά έχω λεφτά. Εγώ Walτer μεγάλωσα στα λίγα, θα τ’ αντέξω. Και μην ανησυχείς για τους νέους στην Ελλάδα, είμαστε ακόμα πολλοί παλιοί, για να τους βοηθήσουμε, να εξοικειωθούν στη νέα κατάσταση. Αλλά εσείς βρε Walτer, τους ανέργους σας, που θα δημιουργη-θούν από την κατάσταση αυτή στην Ελλάδα, πως θα τους αντιμετωπίσετε; Πες μου σε παρακαλώ, έχω απορία: Εμείς οι Έλ-ληνες πρέπει να φύγουμε από την Ευρώπη, την Ευρωζώνη (κι απ’ όπου αλλού θέλετε, εσείς, οι Γερμανοί, οι Σουηδοί, οι Ολλανδοί και λοιποί «συ-μπατριώτες). Πρέπει να φύγουμε, για να σωθούμε από μια Ένωση, κατ’ επίφαση. Από μια ομάδα κερδοσκόπων. Από μια ομάδα, στην οποία είμαστε συμπαίκτες, όσο καταναλώναμε τα προϊόντα των συμπαικτών! Εγώ φίλτατε Walτer, πιστεύω, ότι οι Έλληνες θα πρέπει να σταματήσουν ν’ αγοράζουν Mercedes, BMW, Opel, Ford, Scoda, κλπ. συμμαχικά προϊ-όντα, γιατί, δεν μπορούν και δεν πρέπει! Δεν το αξίζουν. Θα πρέπει να σταματήσουν ν’ αγοράζουν προϊόντα από το Lidl, το Praktiker και το IKEA. Γιατί δε θα μπορούν πια να τ’ αγοράσουν αυτά τα προϊόντα, βρε αδερφέ, τι να κάνουμε! Φίλτατε Walτer, θα πρέπει να κανονίσουμε και κά-ποιες άλλες «λεπτομέρειες» , αν μου επιτρέπεις βέβαια, γιατί εσύ είσαι ο «πιστωτής» της ζωής μου. Ξέρεις βρε φίλε Walτer, θέλω να μου επιστρέψεις τον ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ μου, που έκλεψες εσύ (όχι ΕΣΥ βεβαίως, αλλά κάποιοι ΔΙΚΟΙ ΣΟΥ), θέλω τα ΑΘΑ-ΝΑΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΟΥ, που βρίσκονται στα Μουσεία του Βερολίνου, του Μονάχου, του Λονδίνου, του Παρισιού, της Ρώμης! Τα θέλω τώρα, που μπορεί να πεθάνω, αλλά θέλω να πεθάνω, κοντά στους πατέρες μου! athensmagazine.grΤο διαβάσαμε από το: Μπράβο ρε λεβεντιά: Η εκπληκτική απάντηση Έλληνα σε Γερμανό που έστειλε ειρωνική επιστολή για τα χρέη της χώρας μας! http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2015/02/blog-post_925.html#ixzz3UTC3jx00

Μπράβο ρε λεβεντιά:Η εκπληκτική απάντηση Έλληνα σε Γερμανό

που έστειλε ειρωνική επιστολή για τα χρέη της χώρας μας!

Page 15: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

«Εμοί εις άνθρωπος τρισμύριοι, oι δ’ανάριθμοι ουδ’ είς» Ηράκλειτος Εφέσιος

Συνέχεια από την σελίδα 13

Συνέχεια στην σελίδα 17

Συνέχεια από την σελίδα 8

Κέρβερος ο υποχθόνιος διατάσσει ή κατά τα φαινόμενα υπάρχει. «Ν» = ναίει, «Ε» = ένθα οθούνται οι ψυχές και «Κ»= Κέρβε-ρος, «Υ» = υποχθόνιος, «Σ» = σημαίνει, δηλ. Κατά τα φαινόμενα υπάρχουν κ.λ.π.

Νύξ, νυκτός= νύχτα ( κατ` αντίθεσι με

το φως της ημέρας), Αλλά και η «νύξ» δεν στερείται του φωτός, κατά την «Θεογονίαν» μάλιστα εκ του ρήγματος που σε κάποια στιγμή του αεί χρόνου συνετελέσθη και εκ του ερέβους εγεννήθη η νύξ (στιχ.123 ): «Εκ Χάεος δ` ΄Ερεβός τε μέλαινά τε Νύξ εγένετο». Νύξ, λοιπόν, ο έναστρος Ουρα-νός, το διασκορπισμένο εκ τού ρήγματος φως και η θερμότης στον κόσμο. Η νύκτα όμως για τον έλλοπα κάτοικο των σπηλαί-ων ήταν κάτι το επικίνδυνο και ο φόβος κατελάμβανε την ψυχή του. Η «Θεογονία» (στιχ.211) και μετά λέγει: «Νυξ δ` έυεκεν στυγερόν τε Μόρον και Κήρα μέλαιναν και Θάνατον, τέκε δ` ΄Υπνον, έτικε δε φύλον Ονείρων..δεύτερον αυ μώμον και Οιζύν αλγινόεσσαν ». { Η νύκτα δε γέννησε και τον βδελιρό (τον γεμάτο μίσος) όλεθρο, και την κήρα που γεμίζει τις ψυχές από μαύρο τρόμο και τον θάνατο, γέννησε ακόμη και τον, ύπνο και τις τόσες μορφές ονείρων και ακόμη τον μώμο (τ` αποκύημα της ζοφερής καρδιάς) και την οιζύν που φέρνει θρήνους και κλάματα}.

Είναι βέβαιο, ότι πάντοτε η νυξ, η οποία γέννησε τον ύπνο και τα όνειρα, προκαλεί και σήμερα στις ανθρώπινες ψυχές ζοφε-ρές δονήσεις. Έάν δε αναλογισθή κανείς ότι κάτοικος του σπηλαίου, της γήινης αυτής κοιλότητας, έχει πάντοτε «μέλαι-ναν νύκτα» και ότι η φωτιά δημιουργούσε κινήσεις των σκιών, τότε μπορεί ν` αντιλη-φθή, γιατί το σκότος έφερε την ταραχή την ανθρώπινη ψυχή. «Νυξ ερεβεννή», λέγει η «Θεογονία». Αυτήν την ταραγμένη κατάστασι του κα-τοίκου των σπηλαίων («Ν») κε του ύπνου)

Είναι βέβαιο, ότι πάντοτε η νυξ,

η οποία γέννησε τον ύπνο και τα όνειρα, προ-

καλεί και σήμερα στις αν-θρώπινες ψυχές ζοφερές

δονήσεις. Έάν δε αναλογισθή κανείς ότι κάτοικος του σπηλαί-ου, της γήινης αυτής κοιλότητας, έχει πάντοτε «μέλαιναν νύκτα» και ότι η φωτιά δημιουργούσε κι-νήσεις των σκιών, τότε μπορεί ν` αντιληφθή, γιατί το σκότος έφερε την ταραχή την ανθρώπινη ψυχή. «Νυξ ερεβεννή», λέγει η «Θεογο-νία». Αυτήν την ταραγμένη κατά-στασι του κατοίκου των σπη-λαίων («Ν») κε του ύπνου) «Υ»), που κατα-λαμβάνει και κι-νεί τον άνθρωπο σε κόσμους («Κ») συγκεχυ-

μένους («Σ») εξέφρασε ο ελλός με την λέξι

«νυκς» (Ξ=ΚΣ).

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 15

δεν βρίσκουν αντίθετο τον Αριστοτέλη (με την προϋπό-θεση φυσικά ότι δεν διαμορφώνονται με ανήθικα μέσα). Και βέβαια, τίθεται ξεκάθαρα υπέρ της ιδιοκτησίας θεω-ρώντας ότι μόνο αν κάτι αποτελεί προσωπικό περιουσι-ακό στοιχείο θα τύχει και της πρέπουσας φροντίδας, ενώ αυτά που ανήκουν σε όλους (κατά τον Αριστοτέλη πάντα) μοιραία παραμελούνται. Ωστόσο, ο πιο καθοριστικός παράγοντας όλων είναι πάντα η μεσότητα, όπως καθο-ρίζεται από τη λογική. Με δυο λόγια η περιουσία πρέπει να υπάρχει, και είναι σωστό να διαφοροποιείται, όμως μέσα σε κάποια όρια. Ο Αριστοτέλης έχει ήδη καταδικά-σει τον άμετρο πλουτισμό της καπηλικής που μετατρέπει το χρήμα σε αυτοσκοπό. (Η κοινωνική διαστρωμάτωση που προτάσσει ο Αριστοτέλης δεν έχει καμία σχέση με τις σύγχρονες οικονομικές ανισότητες του υπέρμετρου πλούτου από τη μια και των ανθρώπων που ψάχνουν στα σκουπίδια από την άλλη). Εξάλλου, και τα έντονα οικονομικά άκρα που δημιουργήθηκαν στην Αθήνα, όταν Αθηναίοι πολίτες γίνονταν δούλοι σε άλλους Αθηναίους (ιδιοκτήτες γης) λόγω αδυναμίας αποπληρωμής χρεών (μιλάμε για την έκρυθμη κατάσταση που προσπάθησε να διαχειριστεί ο Σόλωνας), ο Αριστοτέλης τα καταδί-κασε ονομάζοντας το πολίτευμα ακραία ολιγαρχία. Με άλλα λόγια οι πλούσιοι πρέπει να είναι μέσα σε ένα όριο πλούσιοι και οι φτωχοί μέσα σε ένα όριο φτωχοί. (Ο Αριστοτέλης τάσσεται ανοιχτά υπέρ της ύπαρξης της με-σαίας τάξης, όπως άλλωστε αρμόζει και στις γενικότερες περί μεσότητας αντιλήψεις του).

Η απόλυτη ανέχεια το μόνο που μπορεί να φέρει είναι επαναστάσεις, δηλαδή αιματοχυσίες, που για τον Αριστοτέλη είναι η πιο ξεκάθαρη απόδειξη της αποτυχίας του πολιτεύματος. Με δεδομένα λοιπόν αυτά τα όρια δεν παίρνει το μέρος των φτωχών. Γι’ αυτό και η εκ πρώτης όψεως ακατανόητη τοποθέτηση: «……. η δημοκρατία» (αποβλέπει) «προς το συμφέρον των απόρων………. δεν αποβλέπει στην κοινή ωφέλεια». (σελ. 127). Γι’ αυτό και υποστηρίζει ότι οι φτωχοί και οι πλούσιοι πρέπει να συνυπάρξουν χωρίς να καταπιέζει ο ένας τον άλλο. Γιατί από τη μια αποκλείει τα οικονομικά άκρα που οδηγούν στην εξαθλίωση και από την άλλη τοποθετεί και το μέγε-θος της περιουσίας ως στοιχείο αξιοκρατίας.

Και βέβαια το ότι δεν υποστηρίζει τους φτωχούς δε σημαίνει ότι υποστηρίζει τους πλούσιους. Γιατί η κοινω-νία δε συγκροτήθηκε για χάρη των περιουσιών, αλλά για χάρη της συνύπαρξης που επιβάλλεται από την ίδια τη φύση του ανθρώπου: «Γιατί, αν συνέστησαν κοινωνία και αποφάσισαν τη συμβίωση χάρη των περιουσιών, τότε μετέχουν στην πόλη ανάλογα με την περιουσία τους και επομένως θα φαινόταν ισχυρή η ολιγαρχική άποψη για το δίκαιο (γιατί δεν είναι δίκαιο να μετέχει εξίσου σε ένα κεφάλαιο εκατό μνων αυτός που κατέ-βαλε μία μνα και ο άλλος που κατέβαλε το υπόλοιπο ποσό, ούτε στο αρχικό κεφάλαιο ούτε σε αυτό που δια-μορφώνεται στη συνέχεια)». (σελ. 135).

Αυτή ακριβώς είναι η αντίληψη της κοινωνίας που λειτουργεί ως εταιρεία μετατρέποντας τον προσωπικό πλουτισμό σε ιδανικό, πράγμα που κατά τον Αριστοτέλη δεν πρέπει να συμβαίνει αποδεικνύοντας ότι η ολιγαρ-χική άποψη δεν είναι ισχυρή. Η πόλη δε συγκροτήθηκε ούτε για λόγους επιβίωσης ούτε για λόγους συμμαχιών ούτε ως καρπός της συγκατοίκησης σ’ έναν τόπο: «Αντί-θετα πόλη είναι οι σχέσεις συνύπαρξης των οικογενει-ών και των γενών με σκοπό το ευ ζην, προκειμένου να επιτευχθεί τέλεια και αυτάρκης ζωή. Αυτό όμως δεν είναι εφικτό, αν οι πολίτες δεν κατοικούν στον ίδιο τόπο και δε συνάπτουν γάμους μεταξύ τους………….. Κάτι τέτοιο όμως είναι έργο φιλίας, γιατί φιλία είναι η συμβίωση ως ελεύθερη επιλογή……….. Αυτό, κατά τη γνώμη μας, σημαίνει να ζει κανείς με ευδαιμονία και αξιοπρέπεια. Άρα οφείλουμε να δεχτούμε ότι η πολιτι-κή κοινωνία αποβλέπει στις ηθικά ενάρετες ενέργειες των πολιτών και όχι απλώς στη συμβίωσή τους. Για το λόγο αυτό όσοι έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή σε μια τέτοια κοινωνία, αυτοί έχουν και περισσότερα δικαιώ-

ματα στην πόλη παρά οι ίσοι ως προς την ελευθερία και την καταγωγή ή οι ανώτεροί τους, ως προς την πολιτική αρετή όμως άνισοι, ή οι ανώτεροί τους στον πλούτο, κατώτεροι όμως στην πολιτική αρετή». (σελ. 141 – 143). Κι εδώ βλέπουμε για άλλη μια φορά την αριστοτελική εκδοχή του άριστου πολίτη, που δεν έχει καμία σχέση ούτε με τον πλούτο ούτε με την καταγωγή. Κι αυτός είναι και ο λόγος που ο Αριστοτέλης δε θα υποστηρίξει ούτε τους πλούσιους ούτε τους φτωχούς, αφού η ουσία δε βρίσκεται εκεί, αλλά στην πολιτική αρετή που διέπει τους άριστους (με την αριστοτελική έννοια): «Φαίνεται καθα-ρά, λοιπόν, από την έκθεση αυτή ότι όσοι διαφωνούν» (δηλαδή οι οπαδοί της ολιγαρχίας και της δημοκρατίας) «για τα πολιτεύματα εξετάζουν αποσπασματικά την έννοια του δικαίου». (σελ. 143).

Η ολιγαρχική αντίληψη, όπως διατυπώνεται από τον Αριστοτέλη, που θέλει την κοινωνία ως εταιρεία πολυ-μετοχικού κεφαλαίου, όπου ο καθένας αξίζει αποκλει-στικά το ποσό που καταθέτει (αυτό ακριβώς σημαίνει η συρρίκνωση της κοινωνικής πολιτικής, των παροχών, της δωρεάν παιδείας, υγείας κλπ). Είναι η πιο ακραία έκφαν-ση του σύγχρονου νεοφιλελευθερισμού, που δεν μπορεί παρά να ταυτιστεί με τα συμφέροντα των πλουσίων. Υπό αυτές τις συνθήκες το ερώτημα γεννιέται αναπόφευκτα: Τα σύγχρονα πολιτεύματα πρέπει να τα κατατάξουμε στις δημοκρατίες ή στις ολιγαρχίες; Το σίγουρο είναι ότι η σωστή ολιγαρχία είναι αυτή που και τα οικονομικά συμφέροντα θα υπηρετήσει και ο λαός δε θα ξεσηκωθεί. Κι αυτό το τελευταίο προϋποθέτει τη συμμετοχή του στη διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού. Αρκεί να είναι ελεγχόμενη. Η κατευθυνόμενη πληροφόρηση, η τρομο-κρατία, η πολιτική διαφθορά και οι σχέσεις εξάρτησης που επιφέρει, η ατροφία των θεσμών και η χρηματο-δότηση των προεκλογικών εκστρατειών από επιχειρη-ματικούς κύκλους που ταυτόχρονα μπορεί να ελέγχουν κανάλια, κατασκευαστικές εταιρείες κλπ δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια λάθους. Η σύγχρονη ολιγαρχία έχει και την πίτα και το σκύλο. Όμως αυτό κάθε άλλο παρά εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον. Ο Αριστοτέλης γράφει: «ή αυτοί που <δεν> μετέχουν στη ζωή της πόλεως δεν είναι πολίτες, ή είναι πολίτες και έχουν δικαίωμα στο κοινό συμφέρον». (σελ. 127). Η σύγχρονη ολιγαρχία βρί-σκει πιο βολικό να είναι πολίτες (κάθονται ήσυχα) αλλά να μην έχουν δικαίωμα στο κοινό συμφέρον. Δηλαδή να είναι κατ’ επίφαση πολίτες. Γιατί αυτός που δεν έχει δι-καίωμα στο κοινό συμφέρον δεν είναι πολίτης.

Όσο για τους ανθρώπους που διαχειρίζονται την εξουσία ο Αριστοτέλης είναι απολύτως σαφής: «Στα πα-λαιότερα χρόνια» (προφανώς αναφέρεται στις πρώτες κοινωνίες) «ζητούσαν, σύμφωνα με τις υπαγορεύσεις της φύσης, να αναλαμβάνουν εκ περιτροπής τα δημό-σια λειτουργήματα, με την απαίτηση κάθε πολίτης να αποτελεί αντικείμενο φροντίδας για τον άρχοντα, όπως ακριβώς και ο ίδιος, όταν ήταν άρχοντας, φρόντιζε για εκείνον. Σήμερα όμως, επειδή η διαχείριση των κοινών και η άσκηση δημόσιου αξιώματος παρέχουν ωφέλειες, οι πολίτες θέλουν να κυβερνούν συνεχώς, σα να συνέ-βαινε οι άρχοντες να υγιαίνουν διαρκώς, αν και ρέπουν σε ασθένειες. Διότι σε τέτοια περίπτωση εξ’ ίσου θα επιδίωκαν και οι ασθενείς τα αξιώματα». (σελ. 123 – 125).

Κι αυτές ακριβώς είναι οι συνθήκες που διαμορφώνουν την ωφελιμιστική εκδοχή της εξουσίας. Το πλέγμα διαμορφώνεται αμέσως. Τα συμφέροντα διαπλέκονται μέχρι να επικρα-τήσει ο ισχυρός. Από αυτή την άποψη η αριστο-τελική εκδοχή της πολιτικής αρετής και της κοι-νής ωφέλειας και του άριστου που υπερέχει σε ηθικό επίπεδο είναι σκέτος ρομαντισμός. Κι ως γνωστό, η πολιτική κατευθύνεται από τα χέρια των «ρεαλιστών».

Αριστοτέλης: «Πολιτικά», τόμος 2ος, μετάφραση Πηνελόπη Τζιώκα – Ευαγγέλου,

εκδόσεις ΖΗΤΡΟΣ, Θεσσαλονίκη 2007. Η φωτογραφίες είναι από εδώ: http://galleryhip.com/social-classes-industrial-

revolution.html Το διαβάσαμε από το: Ο Αριστοτέλης, οι κοινωνικές τάξεις και οι σύγχρονες ολιγαρχίες http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2015/02/blog-post_3698.html#ixzz3UTElf2Qo

Ο Αριστοτέλης, οι Κοινωνικές Τάξειςκαι οι Σύγχρονες Ολιγαρχίες

Page 16: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 16

Συνέχεια στην σελίδα 18

Συνέχεια από την σελίδα 11με έναν αγώνα για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση και με την αντίληψη πως η Ελλάδα βρίσκεται κατά κάποιον τρόπο μέσα « στον γενετικό κώδικα της Ιταλίας » Προβάλλεται μια ελληνοιταλική εθνική και πολιτισμική αλληλεγγύη. Περί

τους εκατόν τριάντα επτά Ιτα-λούς θα έλθουν να πολεμήσουν στην Ελλάδα και από αυτούς οι σαράντα δύο θα σκοτωθούν ή θα πεθάνουν για άλλους λόγους. Οι πιο πολλοί είναι παλαίμαχοι των Ναπολεόντειων πολέμων ή πρω-ταγωνιστές των εσωτερικών αγώ-νων της Ιταλικής χερσονήσου.

Το τάγμα των Φιλελλήνων που θα συσταθει τον Μάιο του 1822 θα έχει δύο λόχους με αρχηγούς διαφορετικών εθνοτήτων και διοικητή έναν Ιταλό, τον Ντά-νια. Λόγοι, πάλι, πολιτικής σκοπιμότητας προκαλούν δυσφο-ρία στον ερχομό Ιταλών εθελοντών και του επαναστάτη κόμη Σανταρόζα.[42] Σκοτώθηκε στην πτώση της Σφακτηρίας. Ο Ιταλικός φιλελληνισμός θα υπάρξει από τα πιο μακρά φιλελ-ληνικά κινήματα του αιώνα αφού διαδραματίζει ρόλο και πέραν της Επανάστασης του 1821 και συγκεκριμένα το 1866 και κυρίως το 1897 [43]

ΡωσίαΤα αίτια ανάπτυξης του Ρωσικού φιλελληνισμού είναι:

α) η κοινότητα της θρησκείας β) η φιλελεύθερη ιδεολο-γία φορείς της οποίας ήταν οι μαχητικοί Δεκεμβριστές γ) οι παραδοσιακοί ιστορικοί δεσμοί δ) ο κοινός αντίπαλος των δύο λαών, η Οθωμανική Αυτοκρατορία ε) οι μεταξύ τους οικονομικοί δεσμοί στ) η ένταξη Ελλήνων στη Ρωσική δι-οίκηση και το Ρωσικό στρατό ζ) οι ακμάζουσες Ελληνικές παροικίες. Οι δραστηριότητες του Ρωσικού φιλελληνισμού θα μπορούσαν να διακριθούν α) σε αυτές που εκδηλώθηκαν κατά την προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης μέσα στην ίδια τη ρωσική επικράτεια β) σε αυτές που εκδηλώθη-καν μέσα στις παραδουνάβιες ηγεμονίες κατά τη διάρκεια της εκδήλωσής της επανάστασης και μετά την αποτυχία της εκεί γ) σε αυτές που εκδηλώθηκαν στην επαναστατημένη Ελλάδα.

Έτσι στην ίδια την Ρωσία συστήθηκε η Φιλική Εταιρεία και τα μέλη της είχαν την δυνατότητα να μετακινούνται εντός της Ρωσικής επικράτειας προκειμένου να κατηχούν νέα μέλη. Μέλη της έγιναν και Ρώσοι, όπως ο στρατιωτικός Νικόλαος Γάλιτς. Χορηγήθηκαν αθρόα διαβατήρια σε Έλληνες και σε όποιον άλλον ήθελε να περάσει τα ρωσο-μολδοβλαχικά σύνορα. Ο Ρώσος στρατηγός Ίντσωφ ήταν ένας από τους κρατικούς εκείνους παράγοντες που χορήγησαν έγγραφα. Δεν ήταν επίσης μικρής συμβολής η σιωπηρή συμπαράσταση των Ρωσικών παραγόντων στις ενέργειες των Φιλικών. Ο Ρώσος στρατηγός Τσουκώφ χορήγησε στρατιωτικό υλικό σε Φιλικούς. Ο Δεκεμβριστής Α. Νέπινιν διοικητής της 16ης μεραρχίας αγόρασε όπλα και τα έστειλε στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.

Ακόμα, συγκροτήθηκαν εθελοντικά σώματα, όπως του Ρώσου συνταγματάρχη Βασίλη Ιβάνοβιτς Σκολτάνωφ, το σώμα των Ρώσων κοζάκων, ενώ Ρώσοι ένοπλοι συμμετείχαν στα επαναστατικά σώματα στη Μολδοβλαχία. Και μετά την αποτυχία στις παραδουνάβιες ηγεμονίες όσοι κατέφυγαν στην Ρωσία δέχθηκαν τις φροντίδες των Ρώσων. Επίσης, απέστειλαν υπεύθυνους Ρωσικούς παράγοντες, όπως ο Δε-κεμβριστής Πάβελ Πέστελ προκειμένου να παρακολουθεί τα γεγονότα στην επαναστατημένη Μολδοβλαχία και να δώσει αναφορά-ευνοϊκή-στον στρατηγό Κισελιόφ.

Όταν ξέσπασε η επανάσταση στην Ελλάδα, παρασχέθη-κε άσυλο στους καταδιωκόμενους Έλληνες από τις σφαγές που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι : από Χίο, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Κυδωνιές, Κύπρο. Συστήθηκαν κομιτάτα με σκοπό την εξαγορά αιχμαλώτων και τη βοήθεια απόρων ( π.χ. το ‘’Κομιτάτο εξαγοράς αιχμαλώτων Γραικών Χίου, Κυδωνιών, Κασάνδρας’’, συστημένο από τον επίσκοπο Κισνόβ Δημή-

τριο). Μεταφέρονται στην Ελλάδα ένοπλοι εθελοντές και πολεμοφόδια (ο Ρώσος πρίγκηπας Καντακουζηνός, πλοία: το μπριγαντίνι Fidelissimo’’, η γολέτα La Speranza, το καλοκαί-ρι του του 1821 αναχωρούν για την Ελλάδα)

Οι Ρώσοι διακρίνονται και στα πεδία των μαχών: ο Αφανάσα είναι στο πυρπολικό του Παπανικολή που βυθίζει το τουρκικό δίκροτο στην Ερεσσό. Αδελφοί Bereznsky στην Κρήτη και στο Πέτα-ένας εξ αυτών σκοτώθηκε στην Κάσο, έτερος εξ αυτών τραυματίστηκε εκεί, ενώ τρίτος έχασε το πόδι του στο Νεόκαστρο εναντίον του Ιμπαρήμ. Ο Νικόλαος Ράικο συμμετείχε στην εκστρατεία στην Χίο υπό τον Φαβιέ-ρο.

Άλλοι αναδείχθηκαν σε υπεύθυνες θέσεις όπως ο Νικό-λαος Ράικο : φρούραρχος στο Παλαμήδι, έπειτα στην Πάτρα

και το Καστέλι του Μωρέως ως αντισυνταγματάρχης . Στην ναυμα-χία του Ναυαρίνου συμμετείχαν με οκτώ πλοία ενώ βοήθησαν κατά τη διάρκειά της με απελευθερώσεις Ελλήνων αιχμαλώτων. Σε επίπεδο λογίας συμβολής, αναφέρονται η φιλελληνική λογοτεχνική προ-σφορά του ποιητή Αλέξανδρου Πούσκιν (τα ποιήματα: ‘’Στον Οβίδιο’’,’’Στην Ελληνίδα’’, ‘’Ξε-

σηκώσου Ελλάς’’, το ημιτελές διήγημα ‘’Κίρτζαλης’’ εμπνευ-σμένο από τα γεγονότα στη Μολδοβλαχία), του Κ.Φ.Ριλέγεφ, του Β.Κιουχελμπέκερ. Παρήχθησαν και κυκλοφόρησαν χρω-μολιθογραφίες, γλυπτά και πίνακες με θέματα και πρόσωπα από την Ελληνική Επανάσταση.

Πρέπει ακόμα να αναφερθεί η διάσωση και η δωρεάν πα-ράδοση αρχαιοτήτων στο Εθνικό Μουσείο στην Αίγινα, από τον Ρώσο πλοίαρχο Επαντσχίνε. Δεν έλειψαν και οι οικονομι-κές ενισχύσεις για την ανέγερση φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, όπως των επικεφαλής αξιωματικών της Ρωσικής ναυτικής δύναμης που συγκρούστηκε στο Ναβαρίνο με αποδέκτες το νοσοκομείο του Ναυπλίου, τη νεοσυσταθείσα Εκκλησιαστι-κή Σχολή του Πόρου, και με σκοπό την δημιουργία αλληλο-διδακτικού σχολείου στον Πόρο.

Γερμανικός φιλελληνισμόςΚατά την εποχή της Επανάστασης στον χώρο της γερμα-

νόφωνης Ευρώπης υπήρχε μια χαλαρή συνομοσπονδία κρα-τών. Τα μεγαλύτερα μέλη της ήταν η Αυστρία και η Πρωσία, ενώ μέλη ήταν επίσης η Βαυαρία, η Δανία, το Λουξεμβούργο κλπ. Ανώτατος άρχων της συνομοσπονδίας κατά την εποχή της Επανάστασης ήταν ο Αυστριακός καγκελάριος Κλέμενς Μέτερνιχ.

Η Αυστρία και η Πρωσία, μαζί με τη Βρετανία και τη Ρωσία, είχαν συνάψει από το 1815 μια σειρά συμφωνιών (τη λεγόμενη «Ιερή Συμμαχία») που επισήμως είχε ως στόχο την τήρηση της ειρήνης στην Ευρώπη και τη συνεργασία μεταξύ αυτών των μοναρχιών. Από τους πρώτους μήνες της Επανά-στασης η γερμανόφωνη κοινή γνώμη τάχθηκε με το μέρος των Ελλήνων. Αντίθετα, ο Μέτερνιχ, όπως και οι άλλοι ηγε-μόνες της Συμμαχίας τήρησαν αρνητική στάση, καθώς την συσχέτισαν με το κίνημα του Καρμποναρισμού στην Ιταλία το οποίο θεωρήθηκε κίνδυνος για την ανατροπή των μοναρ-χιών. Τον Μάϊο του 1821, στο Συνέδριο του Λάιμπαχ η Ιερά Συμμαχία απέρριπτε κάθε κίνημα ανατροπής της νόμιμης εξουσίας μέσω εξέγερσης και βίας.

Η επίσημη εφημερίδα της Αυστρίας Österreichischer Beobacther (Αυστριακός Παρατηρητής) σχολιάζοντας για πρώτη φορά τα συμβάντα στην Ελλάδα την 8 Ιουνίου (ν.ημ.) 1821 υποστήριζε ότι οι επαναστάτες βρίσκονταν σε στενή επαφή με τα επαναστατικά κινήματα στην Ιταλία και ότι σκοπός τους ήταν η διατάραξη της ησυχίας στην χριστιανική Ευρώπη. Έτσι, σχολίαζε η εφημερίδα, μια επιχείρηση που ξε-κίνησε με πολιτικό δόλο δεν θα έχει αποτέλεσμα και θα οδη-

γήσει τον ελληνικό λαό σε μεγάλα δεινά. Λόγω της πολιτικής αυτής απαγορεύτηκε κάθε φιλελληνική κίνηση σε πολλά γερμανικά κράτη. Ωστόσο υπήρξαν πολιτικοί και διανοούμε-νοι που τάχτηκαν ανοιχτά υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης. Ο βαρώνος von Gagern στην Ταξική Δίαιτα του πριγκηπάτου της Έσσης-Ντάρμσταντ την 19 Ιουνίου εκφωνεί θερμό φι-λελληνικό λόγο που περιλάμβανε μεταξύ άλλων τα εξής:

«Ένα θανάσιμο αμάρτημα θα βαραίνη το Γερμανικό Έθνος αν δεν εγείρεται πουθενά ούτε βοήθεια ούτε φωνή προς χάριν των Ελλήνων. Αυτοί μπορεί να έχουν αρχίσει τον αγώνα τους ασύνετα, την ακατάλληλη στιγμή, με ανεπαρκή μέσα. Εγκληματίες όμως δεν πρέπει να χαρακτηριστούν για αυτό το λόγο. Δεν ήσαν υπήκοοι, στην έννοια του δικαίου των Εθνών και του πολιτισμού μας, αλλά σκλάβοι. Αυτό μαρτυρούν οι αρχιερείς των, που χωρίς ενοχή και χωρίς να απολογηθούν, υπέστησαν δεινόν θάνατο στις πύλες των ναών τους. Εγώ, ως υπήκοος ενός πρίγκιπα ο οποίος έγινε μέλος της Ιεράς Συμμαχίας, και ως εκπρόσωπος των δικαιωμάτων και των επιθυμιών ενός γερμανικού λαού, εκφράζω εδώ την προσδοκία και ελπίδα ότι οι Έλληνες θα βγουν νικητές από τον αγώνα τους, ή να τους εξασφαλιστή μιά συνθήκη που θα τους θέση υπό την αιγίδα του ευρωπαϊκού δικαίου των Εθνών.»

Την 1 Αυγούστου 1821 ο καθηγητής Krug από τη Λει-ψία δημοσίευσε υπό μορφή φέιγ-βολάν πρόσκληση για την ίδρυση συλλόγων για την υποστήριξη των Ελλήνων. Λίγες μέρες αργότερα ένα βασιλικό διάταγμα απαγόρευε την διά-δοση αυτών των φυλλαδίων στη Σαξόνία. Μια προσπάθεια αποστολής μιας «Γερμανικής Λεγεώνας» από τη Βαυαρία στην Ελλάδα από τον καθηγητή Fr. Thiersch επίσης απαγο-ρεύτηκε. Στην Πρωσία επίσης απαγορεύτηκε κάθε δημόσια εκδήλωση φιλελληνισμού.

Η πολιτική του Μέτερνιχ εμπόδισε σοβαρά την βοήθεια προς τους Έλληνες αλλά δεν κατάφερε να την σταματήσει εντελώς. Στον ηθικό τομέα απέτυχε πλήρως αφού δεν κα-τάφερε να αλλάξει την φιλελληνική κοινή γνώμη. Στα πιό φιλελεύθερα νοτιο-δυτικά κρατίδια της Γερμανικής Συνομο-σπονδίας, με κέντρο τη Στουτγκάρδη, άρχισαν από το φθι-νόπωρο του 1821 να λειτουργούν φιλελληνικές επιτροπές οι οποίες και έστειλαν εθελοντές στην Ελλάδα και υποστήριξαν οικονομικά πρόσφυγες.

Στη Γερμανία η Ελληνική Επανάσταση ερμηνεύτηκε από την αρχή σαν μια ιδιαίτερη περίπτωση, διαφορετική από τις άλλες, που δεν σκόπευε στην ανατροπή κάποιας νόμιμης εξουσίας ούτε είχε σχέση με συνωμοσίες όπως ο Καρμπο-ναρισμός. Θεωρούσαν ότι τα αιτήματα των Ελλήνων ήταν δίκαια και ότι άξιζαν μια θέση στην πολιτισμένη χριστιανική Ευρώπη.

Ο γερμανόφωνος τύπος στο μεγαλύτερο μέρος του φιλοξενούσε φιλελληνικά δημοσιεύματα. Σε ένα από αυτά του καθηγητού Krug αναφέρει:

«Όλη η Τουρκοκρατία έχει από καιρό προγραφεί από την κοινή γνώμη σαν κάτι άκρως άδικο που δεν υποφέρεται ... Εάν λοιπόν μια ζηλότυπη και γεμάτη φόβο πολιτική των κυβερνή-σεων θεωρεί τον Ελληνικό Αγώνα απελευθερώσεως

άκαιρο για τους δικούς της σκοπούς, παρά ταύτα δεν θα πετύχει, παρ’ όλα τα σοφίσματά της, να κάνει τον κόσμο να πιστέψει ότι αυτός ο αγώνας είναι άδικος».

Ωστόσο, στο Συνέδριο της Βερόνας που έγινε στο τέ-λος του 1822 επικράτησε και πάλι ο Μέτερνιχ και από το

Φιλέλληνας

Η λατρεία και ο θαυμα-σμός που έτρεφε στην ψυχή του για την Ελλά-δα ο Γερμανός φιλέλλη-νας και φίλος του Γκαίτε, Σίλλερ,

Τζουζέππε Ροσαρόλλ

Αλεξάντρ Σεργκέγε-βιτς Πούσκιν

Page 17: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΡΓΟΝ ΕΣΤΙ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Συνέχεια από την σελίδα 15

Συνέχεια στην σελίδα 19

«Υ»), που κατα-λαμβάνει και κι-νεί τον άν-θρωπο σε κόσμους («Κ») συγκεχυμένους («Σ») εξέφρασε ο ελλός με την λέξι «νυκς» (Ξ=ΚΣ).

Ναυς εκ της ρίζας ΝΑΥ –ή ΝΑF - (με δίγαμμα ): πλοίο. Στην Δωρική διάλεκτο το όνομα «ναυς» εκλίνετο ως ακολούθως: ναός, ναΐ, ναυν, πληθ. νάες, ναών, ναυσί, ναυς. Την λέξι συναντούμε στην «Θεογο-νία», τον Όμηρο και τον Ησίοδο. Στην Θεο-γονία» το πλοίο του Ιάσονος, του «ποιμέ-νος λαών», ο οποίος κατ` εντολήν του τότε «μεγάλου βασιλέως Πελίου (στιχ.995-996 ) ετέλεσε «στονόεντας άθλους» ελέγετο «ωκεία ναυς». Αυτό το πλοίο ο Όμηρος αποκαλεί: «ποντοπόρος νυής». Προσθέ-τοντας το όνομα «Αργώ» (Οδυσ Μ 70 ). Εκτός όμως των επιθέτων αυτών και άλλα επίθετα εδίδοντο στα πλοία, π.χ. «νήες στρογγύλλαι» εκ της μεγάλης χωρητικότη-τας. Ή «γαύλος» επίσης εκ της περιεκτι-κότητος, ή «ολκάς», δηλαδή ρυμουλκού-μενο (μαούνα, φορτηγίς), και ακόμη «ναυς μακρά», πολεμικό πλοίο. Το όνομα «ναυς» αυτές τις έννοιες συνοπτυκώς δηλώνει και το πλοίο ήταν και είναι κατοικία τού ανθρώ-που («ΝΑ»), αλλά κατοικία υπεράνω του υγρού στοιχείου («Υ»: Ιδέ γράμμα Υ), δι` αυτής δε της κατοικίας ο άνθρωπος πη-γαίνει και έρχεται επί του υγρού στοιχείου («Σ»).

Νοέω= παρατηρώ διά των οφθαλμών. Ο

Όμηρος διά του νοείν υπονοεί την αντίληψι του νου την προερχόμενη εκ της οράσεως, π.χ. «το δε ιδών ενόησε» (Ιλ.Α599 ).ή «ουκ ίδεν ουδ` ενόησε» (Οδυσ Ν 318).

Επίσης το «νοείν», ηδύνατο να είναι ιδιότης της ψυχής, ιδίως των ισχυρών αι-σθημάτων και παθών ή του πνεύματος, αλλά πάντοτε εκ της οράσεως προερχόμε-νο, π.χ. «θυμώ νοέω καί οίδα έκαστα» (Οδυσ Σ228).Ο Τηλέμαχος απαντών στην μητέρα του Πηνελόπη, η οποία τον κατηγορεί ότι: «ου-κέτι τοι φρένες έμπεδοι ουδέ νόημα», δηλαδή ότι δεν έχουν πλέον λογικήν εδραία

Νοέω= παρατηρώ διά των οφθαλμών. Ο Όμηρος διά του νο-είν υπονοεί την αντίληψι του νου την προερχόμενη εκ της οράσε-ως, π.χ. «το δε ιδών ενόησε» (Ιλ.Α599 ).ή «ουκ ίδεν ουδ` ενόησε» (Οδυσ Ν 318).

Επίσης το «νοείν», ηδύνατο να είναι ιδιότης της ψυχής, ιδίως των ισχυρών αισθημάτων και παθών ή του πνεύματος, αλλά πάντοτε εκ της οράσεως προερ-χόμενο, π.χ. «θυμώ νοέω καί οίδα έκαστα» (Οδυσ Σ228).Ο Τηλέμαχος απαντών στην μη-τέρα του Πηνελόπη, η οποία τον κατηγορεί ότι: «ουκέτι τοι φρένες έμπεδοι ουδέ νόημα», δηλαδή ότι δεν έχουν πλέον λογικήν εδραία τα διανοήματά του, αυτός απαντά ότι: «διά του συναισθηματικού φόρτου αυτών που αντιλαμβάνε-ται παρατηρώντας τα γύρω του δεν μπορεί να σκέπτεται συνετά («πεπνυμένα πάντα νοήσαι»).

ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 17

Συνέχεια από την σελίδα 3

όλη η Πελοπόννησος διαιρείται σε 24 βιλαέτια, Μ.Β. Σακελλαρίου, Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821, ανατύπω-ση, Αθήνα 1978, σ. 99. Διοικείται από το «μόρα-βαλεσή» ως πασαλίκι με κέντρο την Τριπολιτσά. Ιδιότυπη εξαίρεση αποτελεί μόνο η Μάνη, που υπάγεται στη δικαιοδοσία του Καπουδάν πασά και αυτοδιοικείται από ντόπιο καπετάνο, τον «μα-νιάτ-μπέη» (1776-1821), Π. Καλονάρου, Μάνη, εδ. Π. Πατσιλινάκος, Αθήνα 1981, σ. 57.

Το Φανάρι στην Κωνσταντινούπολη

6 Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης επάνδρωσαν σε μεγάλο βαθμό τον τουρκικό κρατικό μηχανισμό. Ιδιαίτερα διέπρεψαν ως διερμηνείς (δραγουμάνοι).

7 Η ευνοϊκή μεταχείριση των Φαναριωτών από το σουλτάνο παρουσιάζεται ως αποτέ-λεσμα της εκτίμησης και της ειδικής μεταχεί-ρισης που είχαν οι Έλληνες από την Υψηλή Πύλη. Άρα το συμπέρασμα για το μαθητή είναι εύλογα η αχαριστία των Ελλήνων προς τον «ευεργέτη» τους σουλτάνο. Αποσιωπάται τελείως η αδήριτη αναγκαιότητα που επέβα-λε τους Φαναριώτες στην τουρκική διοίκηση ως Μεγάλους Διερμηνείς και ως ηγεμόνες στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες (1709-1821). Η ανάγκη επικοινωνίας με τις χώρες της Δύσης (συνθήκες-διομολογήσεις) κατέστησε απαραί-τητη την παρουσία των γλωσσομαθών Φα-ναριωτών, μια και το Κοράνι απαγόρευε την εκμάθηση γλωσσών των απίστων.

8 Οι απελευθερωτικοί αγώνες των Ελλήνων θεωρούνται κινήματα που προήλθαν αποκλει-στικά και μόνο από την επαφή των Ελλήνων με τη Ρωσία. Αγνοούνται όλα τα επαναστα-τικά κινήματα πριν από τον Μεγάλο Πέτρο. Τον 15ο αι. κατά τον τουρκοβενετικό πόλεμο επαναστατεί η Πελοπόννησος. Τον 16ο αι. η Ήπειρος και η Πελοπόννησος, παραμονές της ναυμαχίας της Ναυπάκτου (1571). Από το 1600 έως το 1611 ο επίσκοπος Διονύσιος Τρίκκης, ο «Σκυλόσοφος», ξεσηκώνει τη Θεσσαλία και την Ήπειρο.

9 Είναι η εποχή που ο Μεγάλος Πέτρος ανα-προσαρμόζει την εξωτερική πολιτική της Ρω-σίας, αναζητώντας παράθυρο στο Νότο, και καλεί τους Έλληνες «εις το ασκέρι του και εις το μεγάλο φλάμπουρό του». Από τότε διαμορ-φώνεται η πεποίθηση ότι η απελευθέρωση των Ελλήνων θα έρθει από το ξανθό γένος του Βορρά, και αρχίζουν να διαδίδονται οι προφη-τείες του Αγαθάγγελου, Κ.Ν. Σάθα, Τουρκοκρα-τούμενη Ελλάς, Αθήνησι 1869, σ. 213.

10 Πρόκειται για τα Ορλωφικά κατά τη διάρ-κεια του Α΄ επί Μεγάλης Αικατερίνης Ρωσο-τουρκικού πολέμου (1767-1774), που κλείνει με τη Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, Τ. Αθ. Γριτσοπούλου, Τα Ορλωφικά, εν Αθήναις 1967.

11 Τονίζεται ιδιαίτερα το γεγονός ότι χάρη στη ρωσική σημαία κυκλοφορούσαν ελεύθερα τα ελληνικά πλοία. Η εμπορική και ναυτιλιακή ανάπτυξη των Ελλήνων οφείλεται φυσικά και στη γενικότερη οικονομική και πολιτική συγκυρία στη Μεσόγειο. Επισημαίνουμε ενδεικτικά ορισμένα γεγονότα: την παρακμή της Βενετίας, τη ναυτολόγηση Ελλήνων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τις ελληνι-

κές παροικίες, την αδράνεια του εμπορικού αγγλογαλλικού στόλου λόγω των πολέμων, την πλήρη αδιαφορία των οθωμανικού στρα-τιωτικού κράτους για το θαλασσινό εμπόριο. Ασφαλώς σπουδαίο ρόλο έπαιξε και η ναυ-τική παράδοση των Ελλήνων. Με ιδιαίτερη συμφωνία (1783), που ουσιαστικά ήρθε ως επεξήγηση των ασαφειών της προηγούμενης συνθήκης (1774), τα ελληνικά πλοία με ρωσι-κή σημαία απέκτησαν το δικαίωμα ελεύθερης ναυσιπλοΐας στα Στενά.

12 Έτσι αποδίδεται η Φιλική Εταιρεία.

13 Προφανώς το σλαβοκατάληκτο όνομα του Γιαννιώτη εμπόρου Αθανασίου Τσακάλωφ οδήγησε τον Τούρκο συγγραφέα να εκλάβει ως Βούλγαρο τον πιο μορφωμένο Έλληνα από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, του οποίου ουδέποτε αμφισβητήθηκε η ελληνικό-τητα. Ο Τσακάλωφ είναι γιος του Γιαννιώτη εμπόρου Ιωάννη Τσακάλογλου, που μετοί-κησε στη Μόσχα για εμπορικούς λόγους και άλλαξε το όνομά του από Τσακάλογλου στο «ρωσοπρεπές» Τσακάλωφ, κατά τη συνήθεια της εποχής.

14 Ο στόχος της Φιλικής δεν είναι σαφής. Σύμφωνα με την προκήρυξή της «η Εταιρεία συνίσταται από καθ’ αυτό Έλληνας φιλοπάτρι-δας και ονομάζεται Εταιρεία των Φιλικών. Ο σκοπός των μελών αυτής είναι η καλυτέρευση του Έθνους και, αν ο Θεός το συγχωρέσει, η ελευθερία του» (από κείμενο της Φιλικής στα κρατικά αρχεία της Ρουμανίας, που δημοσι-εύτηκε στα Ντοκουμέντα για την ιστορία της Ρουμανίας, τ. Δ΄ σσ. 32-39, βλ. Η Επανάσταση του ’21. ΚΜΕ σ. 76). Η ελληνική άποψη είναι ότι μοναδικός «σκοπός της Φιλικής ήταν η απελευθέρωση της πατρίδας και πέρα από αυτό δεν υπάρχουν μαρτυρίες ότι αποφασί-στηκε οτιδήποτε άλλο, π.χ. ποιο θα ήταν το καθεστώς της ανεξάρτητης Ελλάδας βασιλεία ή αβασίλευτη δημοκρατία» (Ι.Ε.Ε., τ. ΙΑ΄, σ. 425).

15 Νεότερες έρευνες πιστοποιούν τη σχέση του πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ με τους Φιλι-κούς, Θ. Ζώρα, Ο απαγχονισμός του πατριάρ-χη Γρηγορίου του Ε΄ εις έκθεσιν του Ολλανδού επιτετραμμένου Κωνσταντινουπόλεως, Παρ-νασσός ΙΒ (1976), 127-138. Αντίθετα ο τσάρος, που αρχικά αγνοεί την ύπαρξη της Εταιρείας, θα αντιταχθεί στα σχέδια του Υψηλάντη και των Φιλικών, όπως μαρτυρεί ο Καποδίστριας, απαντώντας σε επιστολή Έλληνα της Οδησ-σού, Βλ. Μέντελσον-Μπαρτόλδυ, σ. 52.

16 Πράγματι από τους βασικούς λόγους που επέβαλαν την επίσπευση της Επανάστασης ήταν η εμπλοκή της Πύλης σε πόλεμο με τον Αλή πασά. Αλλά ο Αλής ήταν εκείνος που περίμενε εναγωνίως την έναρξη της Ελλη-νικής Επανάστασης, όπως μαρτυρεί και το αλβανικό εγχειρίδιο (σ. 162), το οποίο ανα-φέρει ότι ο Αλής βοήθησε τη Φιλική Εταιρεία και ανυπομονούσε να ξεσπάσει η Ελληνική Επανάσταση στο Μωριά, όσο το δυνατόν γρη-γορότερα. Όταν την Άνοιξη του 1820 η Πύλη τον καταδίκασε σε θάνατο, στήριξε τις ελπίδες του στους σαράντα χιλιάδες στρατιώτες του? ήλπιζε μάλιστα ότι ο σουλτάνος θα ζητούσε να συμβιβαστεί μαζί του. Το υπαίθριο παζάρι της Αθήνας επί Τουρκοκρατίας. Πίνακας του Edward Dodwell(ηλεκτρονική μορφή κειμένου από 24grammata.com)

Τι γράφουν τα τουρκικά σχολικά βιβλία για την Επανάσταση του 1821;

Page 18: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 18

Συνέχεια από την σελίδα 16Συνέδριο εκδόθηκε ψήφισμα που καταδίκαζε την Ελληνική Επανάσταση χαρακτηρίζοντάς την «ανόητη και εγκληματική επιχείρηση». Μετά από αυτό, το φιλελληνικό κίνημα στη Γερμανία κλονίστηκε και σχεδόν διακόπηκε, έως ότου το 1826 δημιουργήθηκε νέο ρεύμα φιλελληνισμού με αφορμή την τραγική πτώση του Μεσολογγίου.

Άλλες φιλελληνικές εκδηλώσεις ήταν η δημιουργία φι-λελληνικών κομιτάτων με πρωτοβουλία καθηγητών όπως του θεολόγου Fr. Nagel, του Νεάντερ (J. Neander), του Νίμπουρ (Barthold Georg Niebuhr) και άλλων. Οι προτοβουλίες που αναλαμβάνουν είναι πολλές: έκδοση φυλλαδίων που προτρέ-πουν στην ίδρυση φιλελληνικών σωματείων, στην παροχή ποικίλης αρωγής, έρανοι σε χρήμα και είδη, στρατολογούνται νέοι εθελοντές, ενώ κάποιοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι των Ελλήνων σπουδαστών οι οποίοι συγκροτούν στρατιωτικά σώματα με σκοπό να πάνε στην Ελλάδα, εκφράζουν την επιθυμία να τους συνοδεύσουν στον προορισμό τους. Σημα-ντικά κέντρα φιλελληνικής δράσης στη Γερμανία υπήρξαν οι πόλεις του Αμβούργου και της Βρέμης, το Ντάρμσταντ και η Στουτγκάρδη. Οι Zimmermann-καθηγητής, Chevalier από τη Γενεύη και Dannenberg –υπασπιστής της φρουράς του Αμβούργου συγκροτούν την ‘’Ελληνογερμανική Λεγεώνα’’.Το 1827 ιδρύθηκε στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας ‘’Πανελ-λήνιον’’ με σκοπό την ανατροφή ορφανών παιδιών από την Ελλάδα.

Τα αίτια ανάπτυξης του Γερμανικού φιλελληνισμού θεωρούνται ότι είναι ο κλασικισμός που καλλιεργείτο στην Γερμανία τα προεπαναστατικά χρόνια σε συνδυασμό με τον ρομαντισμό της εποχής. Επίσης η παρουσία και η δράση εκεί των Ελλήνων σπουδαστών και εμπόρων. Ενεργή ήταν η συμ-μετοχή Γερμανών φιλελλήνων στα επαναστατικά γεγονότα στην Ελλάδα: στην Κρήτη ο γιατρός Σχιεράϊπερ τον Δεκέμ-βριο του 1823 παρέχει ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη, ενώ ο Hane ανέλαβε τη διοίκηση του φρουρίου της Γραμβού-σας στα τέλη Φεβρουαρίου 1828

Εβραϊκός ΦιλελληνισμόςΥπήρξαν Εβραίοι που συμπαραστάθηκαν και Εβραίοι

που επέδειξαν αρνητική στάση απέναντι στον Εθνικοαπελευ-θερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Σύμφωνα με τον καθηγητή Σπυρίδωνα Λουκάτο οι παράγοντες οι οποίοι εμπόδισαν την ανάπτυξη του Εβραϊκού Φιλελληνισμού ήταν: α)ο μεταξύ Ελλήνων και Εβραίων φυλετικός φανατισμός και η θρη-σκευτική μισαλλοδοξία (εκατέρωθεν τέτοιες πράξεις ήταν: η διαπόμπευση του σώματος του Γρηγορίου του Ε’ από τους Εβραίους της Κωνσταντινούπολης και οι σφαγές που υπέ-στησαν οι Εβραίοι της Οδησσού από τους εκεί Έλληνες και Ρώσους όταν έφτασε ο νεκρός του Πατριάρχη, αλλά και οι σφαγή των Εβραίων της Τριπολιτσάς), β)ο οικονομικός ελλη-νο-εβραϊκός ανταγωνισμός γ)η ανάγκη επιβίωσης των Εβραί-ων μέσα στο πλαίσιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Από την άλλη μεριά οι παράγοντες εκείνοι που καλλιερ-γούσαν τον Εβραϊκό φιλελληνισμό ήταν: α)η Φιλελεύθερη Ευρωπαϊκή ιδέα, β)οι φιλικοί δεσμοί Ελλήνων και Εβραίων της διασποράς (ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος φίλος και δά-σκαλος των Ελληνικών στην εβραϊκή οικογένεια Finzi στην Φλωρεντία), γ)Η κοινή συμβίωση Ελλήνων και Εβραίων (ο Χανέν, Εβραίος της Τριπολιτσάς σώθηκε με την οικογένειά του. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Εβραϊκού φιλελλη-νισμού ήταν τα εξής: α)εκδηλώνεται κυρίως στις δυτικοευ-ρωπαϊκές χώρες όπου κοινωνικοί, ιδεολογικοί, πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες ευνοούν τις ιδεολογικές ζυμώσεις μεταξύ των Εβραίων της διασποράς και τους κάνουν πιο δεκτικούς στα φιλελεύθερα μηνύματα. Β)εκφράζεται με τον εκχριστιανισμό των Εβραίων γ)με μικτούς γάμους μεταξύ Ελλήνων και Εβραίων. Περιορισμένης έκτασης μπορούν να χαρακτηριστούν οι προσφορές των Εβραίων στην Ελληνι-κή Επανάσταση: συμμετοχή σε μάχες, συμπαράσταση σε φυλακισμένους και παροχή ιατρικής βοήθειας, συμμετοχή σε φιλελληνικά κομμιτάτα, εκκλήσεις για συνδρομές υπέρ

των Ελλήνων, συμπαράσταση εκ μέρους Εβραίων δημοσιο-γράφων. Η έρευνα μέχρις σήμερα έχει επισημάνει τους εξής Εβραίους που έχουν συμμετάσχει ή συμπαρασταθεί στην Ελληνική υπόθεση: (Cremieux) Κρεμιέας Αδόλφος από την Γαλλική πόλη Νίμ ήταν μέλος της εκεί Φιλελληνικής Εταιρείας. Ιωάννης Λέχος ήλθε στην Ελλάδα περί το 1805 κι αφού βαπτίστηκε χριστιανός μετέβη τον Φλεβάρη του 1822 στην Κρήτη όπου συμμετείχε σε μάχες στην περιοχή Κισσά-μου, στη συνέχεια ,το 1823, εργάσθηκε αμισθί στο επαρχείο Σαντορίνης, ενώ υπηρέτησε ως ‘’πυροβολικός’’ στο σώμα του Φαβιέρου. Δημήτριος Ιωάννου Λέχος πολωνοεβραίος, γιος του προηγούμενου. Έλβιγκ, ραβίνος στο Werle της Βε-στφαλίας απηύθυνε έκκληση στις 21 Μαΐου του 1826 προς όλες τις ισραηλιτικές κοινότητες προκειμένου να συνδρά-μουν τους χειμαζόμενους Έλληνες. Λαφίτ Γεώργιος, ο οποί-ος ήταν Εβραίος δημοσιογράφος στο Παρίσι και αρθρογρα-φούσε υπέρ του Ελληνικού αγώνα. Ραφαήλ Γεώργιος που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και βαπτίστηκε χριστιανός Χη Ιωάννης γιατρός από Ισραηλιτική οικογένεια της Ζακύνθου ο οποίος ασπάσθηκε τον χριστιανισμό και παρείχε τις ιατρικές του υπηρεσίες στους Επαναστατημένους Έλληνες. Ιάκωβος Μαβέιτς, εκχριστιανισμένος Εβραίος από τη Ρωσία μετείχε στην επανάσταση της Μολδοβλαχίας. Νιάρντι Μποτελάτ και Ιωαννίτσα Μποτεζάν εκχριστιανισμένοι Εβραίοι που συμμε-τείχαν στην επανάσταση στο Ιάσιο.

Τούρκοι φιλέλληνεςΣτους Τούρκους που με διάφορους τρόπους συνένδρα-

μαν στην Επανάσταση μπορούμε να αναφέρουμε διάφορα πρόσωπα, είτε πολιτικές είτε θρησκευτικές προσωπικότητες, όπως τον μουσουλμάνο θρησκευτικό ηγέτη, τον σεϊχουλισλά-μη Χατζή Χαλίλ Εφέντη, ο οποίος αρνήθηκε να επικυρώσει την εντολή του σουλτάνου Μαχμούτ Β΄ για αθρόα σφαγή των ελλήνικών πληθυσμών, με τίμημα την εξορία του και τη δολοφονία του. Επίσης, τον τούρκο γιατρό του Ανδρούτσου και του Μακρυγιάννη, Χασάν Αγά Κούρταλη. Επίσης αναφέ-ρεται η Οθωμανική Εκατονταρχία του Μουσταφά Γκέκα.

Αλβανοί ΦιλέλληνεςΟι Αλβανοί που μετείχαν στο κίνημα του Υψηλάντη ήταν

πιο πολλοί αλλά καταγράφονται ως Έλληνες . Ο Μουστα-φά-Γκέκας, ο Αμπτής Γκέκας, ο Μάκος Κούστα που λει-τουργούσε ως κομιστής επιστολών του Αλή πασά προς τους Έλληνες, μα τελικά προσχώρησε στο Ελληνικό στρατόπεδο. Συν εκστράτευσε με τον Καραϊσκάκη στην Αν. Στερεά και στην Καποδιστριακή περίοδο διορίστηκε ως εκατόνταρχος της Β’ χιλιαρχίας. Ακόμα ο Μπαϊράμης Λιάπης διατελώντας υπό την ηγεσία του Νικ. Κριεζιώτου συμμετείχε σε πολεμικές επιχειρήσεις στο Τρικκέρι και στην Ανατολική Στερεά.

Ρουμάνοι ΦιλέλληνεςΟ Ελληνικής καταγωγής Ρουμάνος πρίγκιπας Αλέξανδρος

Καντακουζηνός επικεφαλής εκατό Αλβανών κατέλαβε το Κάστρο της Μονεμβασιάς τον Ιούλιο του 1821. Ο αδελφός του, Γεώργιος Καντακουζηνός Ντελάνου αξιωματικός στο Ρωσικό στρατό, συνόδευε τον Υψηλάντη στην διάβαση του Προύθου. Επίσης ο Ρουμάνος βογιάρος Γεώργιος Βοϊνέσκου συνόδευσε τον Δημήτριο Υψηλάντη στην Ελλάδα και συμμε-τείχε σε μάχες μαζί του. Ο Βογιάρος Ιορδάνης Ροζνοβάνου συνέδραμε το κίνημα της Μολδοβλαχίας οικονομικά (με 10.000 ολλανδικά δουκάτα) και 300 άλογα. Ο μητροπολίτης Βενιαμήν Κοστάκη προσέφερε χρήματα και άλογα. Μέλη της Φιλικής Ετιαρείας διετέλεσαν επίσης Ρουμάνοι, οι Γρηγόριος Μπρακοβεάνου, και Μπάρμπου Βακαρέσκου . Την θυσία των Ρουμάνων Ιερολοχιτών που έπεσαν στο πεδίο της μάχης υμνεί ο ποιητής Γρηγόριος Αλεξανδρέσκου με το ποίημά του ‘’Τα μνήματα του Δραγατσανίου’’

Πως αντιμετώπισαν οι Έλληνες τους Φιλέλληνες

Αξιοποιήθηκαν σε διάφορες θέσεις. Στην Τεργέστη ως μία από τις ‘’πύλες’’ εξόδου τους προς την Επαναστατημένη

Ελλάδα, ο Δημήτριος Υψηλάντης επιθυμώντας να οργανώ-σει ένα τακτικό σώμα κατά τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα, διάλεξε ως ‘’προγυμναστήν στρατιωτικόν’’, ένα φιλέλληνα αξιωματικό του γαλλικού στρατού, τον Bαλέστ, ο οποίος χρησιμοποίησε Ιταλούς και Γάλλους αξιωματικούς για να τον επικουρήσουν στο έργο του.

Συνάντησαν πάλι την απροθυμία να αξιοποιηθούν ή να χρηματοδοτηθούν από τους τοπικούς πολιτικούς και στρατι-ωτικούς αρχηγούς. Καθώς μάλιστα πλεόναζαν οι βαθμοφόροι και οι θέσεις ήταν περιορισμένες, απογοητεύονταν όταν η ιεράρχηση τους δεν ήταν ανάλογη του βαθμού τους. Ή πάλι, οι Έλληνες δεν ήταν σε θέση ή δεν ήθελαν να τους χρηματο-δοτήσουν, γιατί έτσι κι αλλιώς έπρεπε να μεριμνήσουν για τα δικά τους σώματα. Η συμμετοχή τους πάλι σε επιχειρήσεις κατάληψης πόλεων συνεπαγόταν και μερίδιο στις λείες και έπρεπε να αποκλεισθούν οι ξένοι. Επίσης περιφρονούσαν τους πιο νέους από αυτούς τους φιλέλληνες επειδή τους θεω-ρούσαν απειροπόλεμους και γενικά απροετοίμαστους για τις ανάγκες του αγώνα τους.

Ποια προβλήματα αντιμετώπιζαν οι Φιλέλληνες

Όταν αποφάσιζαν να ξεκινήσουν να έλθουν στην Ελλά-δα, είχαν προβλήματα, οικονομικές επιβαρύνσεις, δυσκολίες στην μετακίνηση (αποστάσεις μεγάλες), απαγορεύσεις των αρχών των πατρίδων τους ή άλλων χωρών απ’ όπου έπρεπε να περάσουν. Πολλές φορές υπήρχαν και μεταξύ τους διαιρε-τικοί παράγοντες που υπονόμευαν την μεταξύ τους ενότητα, όπως εθνικοί ανταγωνισμοί. Όταν έφταναν, επίσης είχαν να συναντήσουν ελλείψεις στην οργάνωση και τον συντονισμό του αγώνα, ανταγωνισμούς μεταξύ των οπλαρχηγών, έλλειψη χρημάτων για τη συντήρησή τους, απροθυμία αξιοποίησής τους : έτσι το τακτικό σώμα του Βαλέστ έμεινε αναξιοποίητο σε Ναβαρίνο και Τριπολιτσά, όπως και η ομάδα του Γκόρ-ντον. Επίσης τους απωθούσε η πρωτόγονη πολεμική τακτική κάποιων Ελληνικών ομάδων και των οπλαρχηγών τους, όπως μετά την άλωση του Ναυπλίου. Άλλοι ήταν απογοητευμένοι από τα αποτελέσματα των συμμετοχών τους σε διάφορες μά-χες, οι οποίες δεν στέφονταν πάντα από επιτυχία, όπως στη μάχη του Πέτα. Καθώς πολλοί από αυτούς ήταν βαθμοφόροι και οι προσφερόμενες θέσεις λίγες, προσδοκούσαν εντολές ανάλογες του βαθμού τους και η όποια ιεράρχησή τους γεν-νούσε παρεξηγήσεις. Κάποιοι έπεσαν θύματα ληστειών από Έλληνες.

Το τέλος του φιλελληνισμού-μια αποτίμηση

Η κινητοποίηση των ξένων υπέρ της Ελληνι-κής υπόθεσης βόηθησε στην ηθική δικαίωση και ψυχολογική ενίσχυση των Ελλήνων επαναστατών και του αγώνα τους. Όσον αφορά τις κυβερνήσεις φαίνεται να έμειναν ανεπηρέαστες στις αποφά-σεις τους από όλη αυτήν την κίνηση. Οι ενδο-ευρωπαϊκοί ανταγωνισμοί και συσχετισμοί των δυνάμεων καθώς και η επιθυμία τους να κλείσει ένα πεδίο αναταραχής στην ανατολική Μεσόγειο καθόρισε την πολιτική τους απέναντι στην Ελλη-νική Επανάσταση.

Ο φιλελληνισμός του Αγώνα τερματίζει για διάφορους λόγους: α)η δημιουργία του Ελλη-νικού κράτους που είναι το επιστέγασμα των Ελληνικών προσπαθειών β)η σύγκρισή του με το ευρωπαϊκό πολιτισμικό επίπεδο προκαλεί την απογοήτευση γ)ο κλασικισμός γνωρίζει μια κάμ-ψη και περιορίζεται σε επιστημονικό επίπεδο δ)οι δημοκρατικοί και φιλελεύθεροι κύκλοι της Ευρώπης αναζητούν εκτός αρχαίων ελληνικών προτύπων τα μέσα έκφρασής τους. ε) αναδύεται η αμφισβήτηση της αρχαιοελληνικής καταγωγής των Νεοελλήνων από τον Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμε-ράυερ.[

Φιλέλληνας

Page 19: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

Την Πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω!

Συνέχεια από την σελίδα 17 ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2015 19

Στο επόμενο η συνέχεια.

τα διανοήματά του, αυτός απαντά ότι: «διά του συναισθηματικού φόρτου αυτών που αντιλαμβάνεται παρατηρώντας τα γύρω του δεν μπορεί να σκέπτεται συνετά («πε-πνυμένα πάντα νοήσαι»). Το «νοέω» επομένως προκαλείται δι` όλων των αισθή-σεων, σημαντικώτερη όμως εξ αυτών είναι η όρασι, και για τούτο η προβολή ως πλέον ικανής να σχηματίζη «ιδέες» περί του κόσμου. Με αυτές τις δοξασίες των πανάρ-χαιων «ΜουσείωνΛόγων» εσχηματίσθη η λέξι «νοέω».

Όμως, όπως έλεγα αναπτύσοντας την λέξι «άνθρωπος» στο λήμα «Α» το «ενο-είν» δεν εδέχοντο ότι ανήκει μόνον στον άνθρωπο, αλλά κατοικεί (ναίει) σ` όλα τα όντα τα έχοντα κίνησι γι` αυτήν την αιτία η λέξι «νοέω» δεν περιέλαβε αναγκαστικά τον άνθρωπο (τον «Α»). Η λέξι δηλώνει, εξαπλουστεύουσα το νοηματικό της περιε-χόμενο, ότι το «νοείν» κατοικεί («Ν») εντός του χώρου του όντος («Ο») κατά τρόπον αδιαίρετο και αυτό τούτο ωθεί («Ε: ελαύνει) τον ον προς το περιβάλλον και τον κόσμο («Ω»=0+0).

Ο Αριστοτέλης στο «περί Ψυχής» (Β, 200 λέγει: Επειδή δε η ζωή νοείται κατά πολ-λούς τρόπους, εάν υπάρχη ένας τρόπος εξ όλων αυτών, τότε λέμε ότι αυτό το πράγ-μα ζή. Τέτοιος τρόπος είναι ο νούς, η αίσθησι, η κίνησι και η στάσι, η κατά τόπον ακόμη κί-νησι για τροφή, «φθίσις τε και αύξησις». Για την πανάρχαια, ίσως, αντίληψι το «νοέω» είχε κάποια σχετική έννοια με το σύμπαν του Αναξαγόρα, το οποίο ετέθη σε κίνησι όχι υπό της «φιλότητος» ή του «νεί-κους», αλλά υπό του «Νου». Νομίζω, ότι το «νοέω» ομιλεί για την άγνωστη δημιουργό αιτία όλου του κόσμου, την οποίαν αποκαλεί «Νουν» και την οποία εκφράζει η ενυ-πάρχουσα εντός όλων των όντων κίνησι σε μια κλίμακα αναφερομένη στον «νουν» με κορυφή για τα γήινα όντα, τον άνθρωπο.

Από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες της Επανάστασης του ‘21. Έπεσε

θύμα των εμφύλιων διαμαχών κατά τη διάρκεια του Αγώνα και σκοτώθηκε από χέρι ελληνικό.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1788 και ήταν ο μονάκριβος γιος του ξακουστού αρβανίτη αρματο-λού της Ρούμελης Αντρέα Βερούση ή Καπετάν Ανδρούτσου και της Ακριβής Τσαρλαμπά, κόρης προεστού της Πρέβεζας. Στο νησί του Οδυσσέα είχε καταφύγει η μητέρα του για να γλιτώσει από την καταδίωξη των Τούρκων, επειδή ο πατέρας του είχε ακολουθήσει τον θαλασσομάχο Λάμπρο Κατσώνη στις ανά το Αιγαίο περιπέτειές του. Εκεί βαφτίστηκε το 1792 από τη γυναίκα του Κατσώνη, Μαρουδιά, που για τον ίδιο λόγο είχε ζητήσει κι αυτή άσυλο στο νησί. Προς τιμή του ομηρικού ήρωα, του δόθηκε το όνομα Οδυσσέας. Ο ίδιος, όμως, πατρίδα του θεωρούσε την πατρίδα του πατέρα του, τις Λιβανάτες της Λοκρίδας.

Όταν ο Αλή Πασάς έμαθε πως ο φίλος του καπετάν Αν-δρούτσος, που εν τω μεταξύ είχε αποκεφαλιστεί από τους Τούρκους το 1797, άφησε γιο, τον πήρε κοντά του στην αυλή του στα Γιάννενα, που αποτελούσε τότε σπουδαίο στρα-τιωτικό σχολείο, στο οποίο μαθήτευσαν αρκετοί Έλληνες αγωνιστές του ‘21. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον μεγάλωσε ο μικρός Οδυσσέας. Εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα και να μιλάει ιταλικά και αρβανίτικα. Η σωματική του δύναμη ήταν παροιμιώδης και διηγούνται αναρίθμητα κατορθώματά του. Κάποιος βιογράφος του γράφει, ότι «επήδα ως έλαφος, έτρε-χεν ως ίππος και ίππευεν ως Κένταυρος».

Το 1816 ο Αλή Πασάς τον έστειλε αρματολό στη Λειβα-διά, αφού τον πάντρεψε πρώτα με την Ελένη Καρέλη. Εκεί έμεινε ως τις παραμονές του 1821. Τον Οκτώβριο του 1820, μετά από διαμάχη με τους τοπικούς άρχοντες, έφυγε και τη θέση του πήρε ο Αθανάσιος Διάκος. Από το 1818 ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και ένθερμος υποστηρικτής του Αγώ-να.

Μόλις ξέσπασε η Επανάσταση βρέθηκε αμέσως στις πρώτες γραμμές του Αγώνα και ανέλαβε να ξεσηκώσει τους Έλληνες της Ανατολικής Ρούμελης. Στις 8 Μαΐου του 1821 κλείνεται με άλλους 117 πολεμιστές στο Χάνι της Γραβιάς και χαρίζει στον Αγώνα μία από τις πιο δοξασμένες μάχες, που τον επέβαλε ως τον στρατιωτικό αρχηγό της Ρούμελης. Η νίκη του Ανδρούτσου στη Γραβιά έσωσε την επανάσταση από βέβαιο κίνδυνο, καθώς ο Ομέρ Βρυώνης με 8.000 άνδρες βάδιζε ακάθεκτος προς την εξεγερμένη Πελοπόννησο.

Το 1822 φθάνει στην Αθήνα και αναλαμβάνει τη διοίκη-ση του κάστρου της Ακρόπολης, με φρούραρχο τον Γιάννη Γκούρα. Στην Ακρόπολη έκανε διάφορα οχυρωματικά έργα και την εξασφάλισε με νερό που δεν είχε. Στο μεταξύ, νέα εχθρικά σώματα πλημμύρισαν τη Ρούμελη. Κι επειδή ο Οδυσσέας δεν είχε αρκετές δυνάμεις να αντισταθεί, αναγκά-σθηκε να συνθηκολογήσει μαζί τους. Ήταν τα λεγόμενα «κα-πάκια» (προφορικές συμφωνίες), ένα τέχνασμα για να κερ-

Οδυσσέας Ανδρούτσοςδίσει χρόνο, το οποίο όμως παρεξηγήθηκε από τους εχθρούς του (κοτσαμπάσηδες της Ανατολικής Ρούμελης και Ιωάννης Κωλέττης), που δεν τον συμπαθούσαν, λόγω της μεγάλης επιρροής που ασκούσε στο λαό.

Ο Ανδρούτσος, οργισμένος από τη συμπεριφορά των πολιτικών, παραιτείται και η κυβέρνηση στέλνει τον Νούτσο και τον Παλάσκα να τον αντικαταστήσουν. Υποψιαζόμενος ότι οι δύο απεσταλμένοι της κυβέρνησης έρχονται να τον σκοτώσουν, χάνει την ψυχραιμία του και με την ανοχή του οι άνδρες του τους σκοτώνουν. Ο Κωλέττης τον επικηρύσσει για 5.000 γρόσια και ο Υπουργός Εκκλησιαστικών επίσκοπος Ανδρούσης Ιωσήφ τον αφορίζει. Όμως, η κάθοδος του Δρά-μαλη αναγκάζει την κυβέρνηση να ανακαλέσει την επικήρυ-ξη και τον αφορισμό του Ανδρούτσου, ο οποίος αναλαμβάνει ξανά δράση. Δεν κατορθώνει να εμποδίσει την κάθοδο του Οθωμανού πολέμαρχου στην Πελοπόννησο, αλλά δεν αφήνει να περάσουν εφοδιοπομπές και ενισχύσεις για τη στρατιά του.

Μετά την καταστροφή του Δράμαλη, ο Ανδρούτσος επέστρεψε στην Αθήνα και ίδρυσε δύο σχολεία στην Αθήνα και κάλεσε τον Κοραή από την Ευρώπη και τον Βάμβα από την Κεφαλλονιά να έρθουν να διδάξουν, χωρίς να εισακου-σθεί. Γρήγορα, νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις τον έκαναν να φύγει από την Αθήνα για την Ανατολική Ρούμελη. Τον Νοέμβριο του 1822 ηττάται από τον Κιοσέ Μεχμέτ στο Δαδί και παραλίγο να αιχμαλωτισθεί, ενώ τον Ιούλιο του 1823 ανακόπτει στη Βοιωτία την εκστρατεία του Γιουσούφ Περκό-φτσαλη Πασά.

Ο ηρωισμός του, το προοδευτικό του πνεύμα και το ομη-ρικό του όνομα, στάθηκαν αφορμή να θέλουν να τον γνω-ρίσουν όλοι οι Ευρωπαίοι φιλέλληνες που κατέβηκαν στην επαναστατημένη Ελλάδα. Με πολλούς από αυτούς συνεργά-στηκε για διάφορα κοινωφελή έργα και τον φίλο του λόρδου Βύρωνα, τον Άγγλο Έντουαρντ Τρελόνι, τον έκανε γαμπρό του, δίνοντάς του την ετεροθαλή αδελφή του Ταρσίτσα.

Η διαμάχη του και ο παραγκωνισμός του από τους αντι-πάλους του ανάγκασαν τον πεισματάρη και οξύθυμο πολέ-μαρχο να πάρει τους άνδρες του και να έλθει στη Βοιωτία στις αρχές του 1825. Εκεί προέβη σε νέα «καπάκια» με τους Τούρκους, με σκοπό να εκβιάσει την κυβέρνηση, χωρίς όμως να προδώσει την επανάσταση. Οι εχθροί του βρήκαν μία ακόμη ευκαιρία να χαρακτηρίσουν την πράξη του αντεθνική και τον ίδιο προδότη. Η κυβέρνηση έστειλε εναντίον του ισχυρή στρατιωτική δύναμη, με αρχηγό τον παλαιό του φίλο Γιάννη Γκούρα, που από καιρό είχε γίνει ο προσωπικός του εχθρός.

Ο Οδυσσέας, αποφεύγοντας συστηματικά κάθε συμπλο-κή με τα κυβερνητικά σώματα για να μη χυθεί πολύτιμο αδελφικό αίμα, αποτραβήχτηκε στις Λιβανάτες. Ύστερα από μερικές μικροσυμπλοκές στις αρχές Απριλίου παραδόθηκε στον Γκούρα (7 Απριλίου 1825), με τη ρητή υπόσχεση ότι θα τον έστελνε στην Πελοπόννησο για να δικαστεί από τη Διοίκηση.

Ο Γκούρας, όμως, δεν κράτησε την υπόσχεσή του. Τον φυλάκισε στην Αθήνα, πάνω στην Ακρόπολη. Επειδή, στο μεταξύ, ξεσηκώθηκαν διάφοροι αγωνιστές, με πρώτο τον Κα-ραΐσκάκη, για την άδικη κακομεταχείριση του Ανδρούτσου κι επειδή ο ίδιος ζητούσε να περάσει το συντομότερο από δίκη, ο Γκούρας πρόσταξε να τον θανατώσουν στις 5 Ιουνίου του 1825.

Για να καλύψουν το έγκλημά τους πέταξαν το πτώμα του στο λιθόστρωτου του Ναού της Απτέρου Νίκης και διέδωσαν πως ο φυλακισμένος προσπάθησε να αποδράσει και σκοτώ-θηκε. Τον έθαψαν προσωρινά στην εκκλησία της Σωτήρας στο Ριζόκαστρο. Η αλήθεια δεν άργησε να αποκαλυφθεί και η ιστορία τον αποκατέστησε ηθικά, τοποθετώντας τον ανάμεσα στους κορυφαίους ήρωες του της Ελληνικής Επα-νάστασης. Μα και το κράτος τον δικαίωσε. Το 1865 έγινε με μεγάλη επισημότητα και στρατιωτικές τιμές η μετακομιδή των οστών του στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου σήμερα υπάρχει ο τάφος του.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr

1788 – 1825

www.hellenicway.como «ελληνικός δρόμος»

στα πέρατα της οικουμένης

Page 20: Φιλέλληνας - Hellenic Way€¦ · Θερμοπύλες Τιμή σε εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες

hellenic way Spring Equinox, 2015 20

Μήγαρις ἔχω ἄλλο στὸ νοῦ μου πάρεξ ἐλευθερία καὶ γλώσσα; Δ. Σολωμός

Οι με αυτοκρατορικά διατάγματα διωγμοί των Ελλήνων (εθνικών) από το χριστιανικό ιερα-τείο την εποχή της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (Βυζάντιο)

Τα παρακάτω είναι αυτοκρατορικά διατάγματα από την εποχή του Βυζαντίου με τα οποία δίνονται οδηγίες προς τους τοπικούς άρχοντες για το πως θα εξαλείψουν τους “Έλληνες”. Σαν Έλληνες θεωρούνται αυτοί που δεν ασπάστηκαν τον χριστιανισμό αλλά συνέχιζαν να εξασκούν την προγονική τους Ελληνική θρησκεία και να διαβάζουν και να μελετούν αρχαία κείμενα φιλοσόφων.

Εντύπωση προκαλεί η φράση “διαπράττουν την ασέβεια του Ελληνισμού“! Ο ορισμός του μίσους! Απολαύ-στεΔιατάσσουμε τους άρχοντές μας, αλλά και όσους διδάσκονται από τους θεοφιλέστατους επισκόπους, να αναζητούν σύμφωνα με το νόμο όλες τις περιπτώσεις ασέβειας υπέρ της Ελληνικής θρησκείας έτσι ώστε να μη συμβαίνουν, αλλά και αν συμβαίνουν να τιμωρούνται. Κανείς να μην έχει το δικαίωμα να κληροδοτεί με διαθήκη(περιουσίες) ή να χαρίζει με δωρεά οτιδήποτε σε πρόσωπα ή τόπους, που έχουν επισημανθεί ότι διαπράττουν την ασέβεια του Ελληνισμού. Όσα δίδονται ή κληροδοτούνται μ’ αυτόν τον τρόπο θα αφαιρού-νται. Με την παρούσα ευσεβή νομοθεσία να διατηρηθούν σε ισχύ όλες οι τιμωρίες, με τις οποίες οι προη-γούμενοι βασιλείς είχαν απειλήσει να τιμωρήσουν την Ελληνική πλάνη, με τις οποίες προσπαθούσαν (οι προγενέστεροι χριστιανοί βασιλείς) να διασφαλίσουν την Ορθόδοξη πίστη. (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11.9 επίσης Β1,1,19 και Νομοκάνων 6,3. Ο συγκεκριμένος νόμος θεωρείται νομοθέτημα του Ιουστινιανού).

“Επειδή μερικοί συνελήφθησαν(αν και αξιώθηκαν το χριστιανικό βάφτισμα) διακατεχόμενοι την πλάνη των ανόσιων μυσαρών Ελλήνων, να διαπράττουν εκείνα που δικαιολογημένα εξοργίζουν τον φιλάνθρωπο Θεό μας, αυτοί θα υποβληθούν στην αντίστοιχη τιμωρία και μάλιστα με πνεύμα επιείκειας. Αν επιμείνουν στην πλάνη των Ελλήνων, θα υποβληθούν στην εσχάτη των ποινών. Αν δεν έχουν αξιωθεί ακόμα το σεβαστό βάφτισμα, θα πρέπει να παρουσιαστούν στις ιερότατες εκκλησίες μαζί με τις συζύγους και τα παιδιά τους και μαζί με όλους του οίκου τους και να διδαχθούν την αληθινή πίστη των χριστιανών. Αφού διδαχθούν και αποβάλουν την πλάνη που τους διακατείχε προηγουμένως, θα πρέπει να ζητήσουν το σωτήριο βάπτισμα. Διαφορετικά ας γνωρίζουν ότι αν παραμελήσουν να το κάνουν(να ζητήσουν μόνοι τους δηλαδή το σωτήριο βάπτισμα) δεν θα έχουν κανένα πολιτικό δικαίωμα ούτε θα τους επιτραπεί να είναι ιδιοκτήτες περιουσίας, ούτε κινητής ούτε ακίνητης. Θα τους αφαιρεθούν τα πάντα και θα εγκαταλειφθούν στην ένδεια και επιπλέον θα υποβληθούν στις έσχατες τιμωρίες. Θα παρεμποδίσουμε κάθε μάθημα που διδάσκεται από όσους πά-σχουν από τη νόσο και τη μανία(μάθησης) των ανόσιων των Ελλήνων, ώστε προσποιούμενοι ότι διδάσκουν, να μη διαφθείρουν πια τις ψυχές των μαθητών τους με δήθεν αλήθειες. Αν φανεί λοιπόν κάποιος τέτοιος άνθρωπος και δεν τρέξει στις άγιες εκκλησίες μας μαζί με όλους τους συγγενείς και τους οικείους του, θα τιμωρηθεί με τις προαναφερθείσες ποινές. Θεσπίζουμε δε και νόμο, σύμφωνα με τον οποίο τα παιδιά, όταν είναι σε μικρή ηλικία θα πρέπει να βαπτίζονται αμέσως και χωρίς αναβολή, όσα δε είναι μεγαλύτερα στην ηλικία θα πρέπει να συχνάζουν στις ιερότατες εκκλησίες μας και να διδάσκονται τις θείες γραφές και τους θείους (εβραιο-βιβλικούς) κανόνες. Αφού δε εννοήσουν και αποβάλλουν την παλαιά (αρχαιο-Ελληνική) πλάνη, θα μπορέσουν να δεχθούν το βάπτισμα και στη συνέχεια να διαφυλάξουν την αληθινή πίστη των ορθόδοξων χριστιανών. Όσων δε έχουν κάποιο στρατιωτικό ή άλλο αξίωμα ή περιουσία μεγάλη και για να κρατήσουν προσχήματα(προσποιούμενοι τους πιστούς) ήλθαν ή πρόκειται να έρθουν να βαφτιστούν, αλλά αφήνουν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους και τα υπόλοιπα μέλη του οίκου τους μέσα στην Ελληνική πλά-νη, διατάσσουμε να δημευθεί η περιουσία τους, να αποκλεισθούν από τα πολιτικά τους δικαιώματά τους και να υποβληθούν σε αντάξιες τιμωρίες, αφού είναι φανερό, ότι πήραν το βάπτισμα χωρίς καθαρή πίστη. Θεσπίζουμε αυτούς τους νόμους για τους αλιτήριους Έλληνες”. (Ιουστινιάνειος κώδικας 1.11.10). Η συνέχεια στο επόμενο

Η Γαλλική επανάστασις και ο Ναπολέων έκαμε, κατά τη γνώμην μου (έγραφε ο Κολοκοτώνης) να ανοίξη τα μάτια του κόσμου. Πρωτύτερα τα έθνη δεν εγνωρίζοντο, ...

Η Ελληνική επανάσταση του 1821

Ο Καραϊσκάκης είναι η πιο καταπληκτική, ίσως και η πιο δραματική μορφή από τους αγωνιστές του '21

«Μετά την καταστροφή των Ψαρών». Έργο του Νικόλαου Γύζη

Καταστροφή των Ψαρών αποκαλείται η άλωση των Ψαρών και η σφαγή των κατοίκων τους από τον Οθω-μανικό Στρατό τον Ιούνιο του 1824, κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Τα Ψαρά, το ισχυρό αυτό προπύργιο απέναντι του Οθωμανικού στόλου και των Οθωμανών ήταν λόγω της γε-ωγραφικής της θέσης, των τολμηρών κατοίκων της και των συχνών αποβάσεων ο τρόμος των Οθωμανών και επέσυρε συνεχώς την οργή και εκδίκησή τους. Έτσι τον Ιούνιο του 1824 η Οθωμανική Κυβέρνηση αποφάσισε να στείλει κατά των Ψαρών τον Οθωμανικό στόλο, τον οποίο εφοδίασε με δέκα χιλιάδες στρατό προς αποβίβαση. Από αυτούς, οι τρεις χιλιάδες ήταν εκλεκτοί Αλβανοί υπό τους Ισμαήλ Πασά Πλιάσα και Μπανιούς Σέβρανη, τους οποίους είχε στείλει ο Κιουταχής Ρεσίτ Μεχμέτ Πασάς στην Κωνσταντινούπολη κατά διαταγή του Σουλτάνου.

Η επιτόπια αρχή της νήσου όταν έμαθε την προετοιμα-σία των Τούρκων έκανε συνέλευση, αλλά διχογνώμησε, δι-ότι άλλοι υποστήριξαν ότι η υπεράσπιση έπρεπε να γίνει με τον στρατό της ξηράς, ενώ άλλοι ήθελαν να χρησιμοποιή-σουν και πλοία. Οι μεν πρώτοι πρότειναν δε, να αφαιρέσουν τα πηδάλια από τα πλοία για να ενισχύσουν την απόγνωση των αγωνιστών και να τους κάνουν να πολεμήσουν πιο γεν-ναία. Αυτή η γνώμη υπερίσχυσε και οδήγησε στην απώλεια των Ψαρών.

Στις 19 Ιουνίου λοιπόν έφτασε ο Οθωμανικός στρα-τός απέναντι των Ψαρών και μετά από δύο ημέρες έκανε απόβαση πίσω από την πόλη, στο πιο δύσβατο μέρος του νησιού. Μετά από αυτό, ο στόλος τέθηκε μπροστά στην πόλη. Οι Οθωμανοί σκορπίστηκαν ανενόχλητοι σε όλο το νησί και ήρθαν σε πόλεμο με τους κατοίκους, σφάζονταν ανηλεώς. Οι κάτοικοι του νησιού πολέμησαν όντως με μεγάλη καρτερία και απελπισία. Η πάλη ήταν τόσο φοβερή, που τα πτώματα των πεσόντων κάλυψαν το έδαφος. Οι Τούρκοι, ως πιο πολυάριθμοι υπερίσχυσαν, και κυρίευσαν την πόλη εκτός του φρουρίου, το οποίο αντιστεκόταν με με-γάλη φρουρά, εκ των οποίων 600 ήταν Θεσσαλομακεδόνες υπό των Γούλα Κασάνδριο και Σκλαβούνο Ράδο. Η φρουρά αυτή αντιστάθηκε γενναία για δύο ημέρες, μέχρι που έπεσε βόμβα στην δεξαμενή και την διέρρηξε. Όταν ο εχθρός όρμησε στο φρούριο, οι πολιορκημένοι έβαλαν φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατίναξαν στον αέρα τα οχυρώματα, τους εαυτούς τους και όσους Τούρκους βρίσκονταν στο φρούριο.

Μετά την πτώση του φρουρίου και την ολοκληρωτική ήττα των νησιωτών ακολούθησαν σφαγές τραγικότατες, αιχμαλωσία, αρπαγές, πυρπόληση και γενική καταστροφή του νησιού. Όσοι μπόρεσαν να διασχίσουν τον εχθρό μπή-καν στα πλοία, από τα οποία λόγω της απόφασης που είχε παρθεί από την αρχή, πολλά δεν είχαν πηδάλιο, και μέσα από τα πλοία του εχθρού έφυγαν στα νησιά του Αιγαίου.

Η Ελληνική κυβέρνηση όταν έμαθε το δυστύχημα των Ψαριανών έσπευσε να δώσει στους διασωθέντες κάποια περίθαλψη, και προσωρινά τους παραχώρησε την Μο-νεμβασία για να κατοικήσουν. Οι πρόσφυγες αργότερα πήγαν στην Αίγινα και εξακολούθησαν τον αγώνα κατά του εχθρού και υπέρ της απελευθέρωσης της Ελλάδας.

Καταστροφή των Ψαρών