Đề cương ôn tập Địa lí 6-HKII Trường THCS Nguyễn Du

Đề cương ôn tập Địa lí 6-HKII Trường THCS Nguyễn Du

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ II- MÔN ĐỊA LÍ 6

I/ HỆ THỐNG KIẾN THỨC CƠ BẢN:

1/ Các đới khí hậu trên Trái Đất:

* Một đới nóng ( đới nhiệt đới): Nằm từ CTB ->CTN

- Quanh năm có góc chiếu mặt trời tương đối lớn, thời gian chiếu sáng trong năm chênh lệch nhau ít => Quanh năm nóng. Gió thường xuyên thổi là Tín Phong. Lượng mưa TB năm từ 1000-2000mm

* Hai đới ôn hòa (ôn đới): Nằm từ CTB ->VCB và từ CTN->VCN

- Lượng nhiệt TB, các mùa thể hiện rõ rệt trong năm. Gió thường xuyên thổi khu vực này là gió Tây ôn đới. Lượng mưa TB từ 500- đến 1000mm

* Hai đới lạnh (hàn đới): Từ VCB ->cực bắc và từ VCN -> cực Nam

- KHí hậu giá lạnh, có băng tuyết bao phủ quanh năm. Gió thường xuyên thổi khu vực này là gió Đông cực. Lượng mưa TB năm thường dưới 500mm

2/ Thời tiết và khí hậu:

a/ Thời tiết: Là sự biểu hiện của các hiện tượng khí tượng xảy ra ở một địa phương trong một thời gian ngắn.

b/ Khí hậu: Là sự lặp đi lặp lại của tình hình thời tiết ở một địa phương, trong nhiều năm và trở thành quy luật.

c/ Các nhân tố ảnh hưởng không khí:

- Vĩ độ: Không khí ở vĩ độ thấp nóng hơn không khí ở vĩ độ cao.

- Độ cao: Trong tầng đối lưu, càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm.

- Vị trí gần biển hay xa biển: Nhiệt độ không khí ở vùng gần biển và vùng nằm sâu trong đất liền có sự khác nhau.

3/ Khí áp và gió:

a/ Khí áp: Là sức ép của không khí lên trên bề mặt Trái Đất.

· Các đai khí áp trên Trái Đất: phân bố xen kẻ

+ Đai áp thấp: Xích đạo (00), 600B và 600N

+Đai áp cao: 300B và 300N và hai cực Bắc và Nam

b/ Gió: Là sự chuyển động của không khí từ nơi có khí áp cao về nơi có khí áp thấp.

- Các loại gió chính:

+ Tín phong: Từ khoảng 300B và N về xích đạo

+Gió Tây Ôn Đới: Thổi từ khoảng 300B và N về 600B và N

+ Gió Đông cực: Thổi từ hai cực về 600B và N

4/ Hơi nước trong không khí. Mưa:

- Độ ẩm của không khí có được là do không khí có hơi nước.

- Trên Trái Đất sự phân bố lượng mưa không đều từ xích đạo về hai cực.

5/ Sông và hồ:

a. Sông: là dòng chảy thường xuyên tương đối ổn định trên bề mặt thực địa.

* Hệ thống sông:

- Dòng sông chính cùng với các phụ lưu, chi lưu hợp lại với nhau tạo thành một hệ thống sông.

- Lưu vực sông: Là diện tích đất đai cung cấp nước thường xuyên cho sông.

* Lưu lượng nước của sông:

- Là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang lòng sông ở một địa điểm nào đó, trong một giây đồng hồ (m3/s)

*Thủy chế sông: Là nhịp điệu thay đổi lưu lượng nước của một con sông trong một năm.

* Mối quan hệ giữa nguồn cấp nước và chế độ sông:

- Nếu sông chỉ phụ thuộc vào một nguồn cấp nước thì thủy chế của nó tương đối đơn giản.

- Nếu sông phụ thuộc vào nhiều nguồn cấp khác nhau thì thủy chế của nó phức tạp hơn.

b/ Hồ:

- là khoảng nước đọng lại tương đối rộng và sâu trong đất liền

* Phân loại hồ:

- Dựa vào tính chất của nước, hồ được phân thành hai loại:

+ Hồ nước mặn: hồ Biển Chết, hồ Ây-rơ…

+ Hồ nước ngọt: Hồ Victoria, hồ Nô Lệ Lớn…

- Dựa vào nguồn gốc hình thành:

+ Hồ tự nhiên: Hồ kiến tạo (Hồ Ba Bề), hồ vết tích của khúc sông (Hồ Tây- Hà Nội), Hồ miệng núi lửa (Hồ Oregon- Hoa Kì)

+ Hồ nhân tạo: hồ thủy điện Hòa Bình, Thác Bà, hồ Trị An, hồ thủy lợi Dầu Tiếng…

6/ Biển và đại dương:

-Độ muối trung bình của biển và đại dương là 35%, có sự khác nhau về độ muối của biển và đại dương.

-Độ muối của các biển và đại dương không giống nhau tùy thuộc vào nguồn nước sông đổ vào nhiều hay ít và độ bốc hơi lớn hay nhỏ.

a/Các hình thức vận động của nước biển và đại dương:

-Sóng biển: Là hình thức dao động tại chỗ của nước biển và đại dương.

· Nguyên nhân: Chủ yếu là do gió, động đất ngầm dưới đáy biển sinh ra sóng thần.

-Thủy triều: Là hiện tượng nước biển có lúc dâng lên lấn sâu vào đất liền, có lúc lùi ra xa và rút xuống.

· Do sức hút của Mặt Trăng và Mặt Trời

-Dòng biển: Là hiện tượng chuyển động của lớp nước trên mặt, tạo thành các dòng chảy trong các biển và đại dương.

· Nguyên nhân: Chủ yếu là do các loại gió thổi thường xuyên trên Trái Đất như: Tín phong và Ôn đới.

b/Các hướng chuyển động của dòng biển nóng và lạnh trong đại dương và ảnh hưởng của chúng:

· Các dòng biển nóng thường chảy từ các vùng vĩ độ thấp lên các vùng vĩ độ cao.

· Các dòng biển lạnh thì ngược lại, chảy từ các vùng vĩ độ cao về các vùng vĩ độ thấp.

· Ảnh hưởng của chúng: Các vùng ven biển nơi có dòng biển nóng chảy qua có nhiệt độ cao hơn và mưa nhiều hơn những nơi có dòng biển lạnh chảy qua.

7/ Đất, Các nhân tố hình thành đất:

a/ Đất: Là lớp vật chất mỏng, vụn bở bao phủ trên bề mặt các lục địa.

· Thành phần chính cùa đất: Khoáng và hữu cơ.

b/ Các nhân tố hình thành đất:

· Đá mẹ: Nguồn gốc sinh thành phần khoáng trong đất. Ảnh hưởng đến màu sắc và tính chất của đất.

· Sinh vật: Là nguồn gốc sinh ra thành phần hữu cơ.

· KHí hậu: Đặc biệt nhiệt độ và lượng mưa tạo điều kiện thuận lợi hoặc khó khăn cho quá trình phân giải các chất khoáng và chất hữu cơ trong đất.

II/ HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP:

1/ Lý thuyết:

Câu 1: Hãy trình bày các khái niệm: Sông, lưu vực sông, thủy chế sông, phụ lưu và chi lưu. Cho ví dụ về một số con sông mà em biết.

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 2: So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa thời tiết và khí hậu?

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 3: Hồ là gì?Dựa vào tính chất và nguồn gốc phân ra làm mấy loại hồ? Cho ví dụ về mỗi loại hồ.

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 4: Độ muối trung bình của nước biển và đại dương là bao nhiêu? Vì sao độ muối của các biển và đại dương khác nhau? Cho ví dụ chứng minh?

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 5: Biển và đại dương có mấy vận động chính? Hãy nêu nguyên nhân hình thành sóng biển và thủy triều? Dựa vào kiến thức lịch sử và địa lí, em hãy cho biết cha ông ta đã tận dụng thủy triều như thế nào trong lĩnh vực quân sự? Kể lại một trận đánh trong lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta để làm rỏ điều đó.

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 6 : Đất là gì? Các nhân tố hình thành đất? Con người có ảnh hưởng như thế nào đối với sự phân bố động vật và thực vật?

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

II/ BAØI TAÄP :

Bài tập 2: Hãy điền tên các bộ phận của hệ thống

sông vào mũi tên của hình bên.

Bài tập 3: Dựa vào biểu đồ, nhiệt độ, lượng mưa Hà Nội dưới đây, hãy cho biết:

Tháng nào có lượng mưa nhiều nhất và bao nhiêu mm?

Tháng nào có lượng mưa ít nhât và bao nhiêu mm?

Tháng nào có nhiệt độ cao nhất? Thấp nhất? và đạt được bao nhiêu 0C?

Bài tập 4:

Dựa vào lược đồ dưới đây, em hãy:

a. So sánh nhiệt độ của các địa điểm A, B, C, D, cùng nằm trên vĩ độ 600 B.

b. Từ so sánh trên, nêu ảnh hưởng của các dòng biển nóng và lạnh đến khí hậu những vùng ven biển mà chúng đi qua .

Bài tập 1: Dựa vào hình bên, hãy xác định vị trí và nêu đặc điểm của các đới khí hậu trên Trái Đất?

�

GV biên soạn: N.T.Xuân Vỹtrang 1