คำนำ มนษยพยายามแสวงหาทพง เพอคมครองตนให

พนจากอนตราย พนจากความทกข จากความผดหวง

ตางๆตลอดถงดลบนดาลสงทตนปรารถนาโดยมงฝาก

ความหวงไวกบเทพเทวดาหรอสงศกดสทธภายนอก จนมองขามทพงทสำคญไปอยางนาเสยดายนนคอความด พระพทธเจาททรงเปนพระพทธเจาได กเพราะทรงอาศยความดทสรางขนดวยพระองคเอง ความดจงเปนทพงทดทสดสำหรบทก ๆ ชวต เพราะความดจะนำพาชวตใหปลอดภยและเปนสข พทธฤทธ ชนบญชรปรารถนาจะใหพทธศาสนกชน

ทกทาน ไดหนมาใหความสำคญกบการสรางความดดวย

การทำจตใหสงบนงผอนคลายจากความสบสนวนวายเพราะจตทสงบยอมเปนจตทดงาม จตทดงามยอมนำแตสง

ทดงามมาสชวตและเปนทพงไดในทกภพทกชาต

สำนกพมพเลยงเชยงเพยรเพอพทธศาสน�

¾ ระคาถาชนบญชรน เจาประคณสมเดจพระพฒาจารย (โตพรหมรงส)แหงวดระฆง-

โฆสตาราม (สมเดจ ๕ แผนดน แหงกรงรตนโกสนทร)ไดคนพบจากคมภรใบลานเกาทตกทอดมาจากประเทศลงกาจารกดวยภาษาสงหล เหนวาเปนพระคาถาททรงอานภาพและมความศกดสทธ จงไดนำมาดดแปลงแกไขเพมเตมเนอหาใหมใหมความสมบรณ ถกตองตามฉนทลกษณทางภาษาบาลและใหเกดความเปนสรมงคลแกผสวดภาวนาทกประการ ชนบญชร แปลวา กรง หรอเกราะปองกนของพระชนสห เปนพระคาถาสวดอญเชญพระพทธเจาผทรงพระคณอนประเสรฐ ๒๘ พระองค มพระพทธเจา

ปลกใจใหศรทธา กอนสวดÀาวนา

4

พระนามวาตณหงกร เปนตน พระอสตมหาสาวก ๘๐รปผมคณวเศษแตกตางกนไปและอญเชญพระสตรตางๆ ทถอวาเปนพระพทธมนตอนศกดสทธ และมอานภาพใหคณในดานตางๆมาสถตทเสนผมศรษะกลางกระหมอมและทกสวนรางกายของผภาวนา เพอใหอานภาพ แหงพระพทธเจา พระสาวก และพระสตรนน ชวยเปนเกราะคมกนภยอนตรายตางๆมใหเขาทำรายได พระคาถาชนบญชรน ผสวดภาวนาอยเปนประจำสมำเสมอยอมไดรบอานสงสมากมาย๑๐๘ประการดงคำทวา “ฝอยทวมหลงชาง”คอไมอาจพรรณนาไดหมดดวยอานภาพแหงพระพทธเจาทกพระองค พระอรหนตสาวก๘๐ รวมถงพลานภาพแหงพระสตรทงหลาย ทไดอญเชญมาสถตทวสรรพางคกายแลว ยอมทำใหสรรพสรมงคลทงหลายไหลรวมเขาทวทกเซลลของรางกายทำใหรางกายปราศจากโรคภย ปญญาผองใส จตใจเบกบาน ความจำเปนเลศ เรยนเกง ทกขโศกโรคภย ความอาภพอบโชคเคราะหราย รวมถงศตรหมมารทงหลายจะไมกลำกรายแคลวคลาดปลอดภยทงทางบกทางนำหรอทางอากาศ

ปลกใจใหศรทธา กอนสวดÀาวนา

5

กอนสวดใหอาบนำชำระรางกายใหสะอาดแตงตวใหสภาพเรยบรอย นำพานดอกไมหรอพวงมาลยขนบชาพระรตนตรยจากนนใหกราบลง ๓ ครง ตงจตระลกถงพระพทธ พระธรรมพระสงฆ และดวงวญญาณของเจาประคณสมเดจพระพฒาจารย(โตพรหมรงส) เมอจตนงดแลวเรมสวดตงแตบทกราบพระรตนตรยเปนตนไป จนถง บทขออโหสกรรม ตามลำดบ ขณะสวดภาวนาใหเปลงเสยงดงพอประมาณชดเจนมสตอยกบบทสวดยมนดๆในความรสกใหสวดภาวนาชาๆไมตองเรงรบใหจบใหนกภาพตามบทสวดเชนบทสวดกลาวถงพระพทธเจา๒๘พระองคสถตทกลางกระหมอมกใหหลบตานกภาพพระพทธเจาทง ๒๘ พระองคลงมาสถตทกลางกระหมอมของตน ทำใหกระหมอมมพลงสวางรงเรองดวยรศมแหงพระพทธเจาเมอทำไดดงนจะไดผลดเปนอยางยง

กอนสวดใหอาบนำชำระรางกายใหสะอาดแตงตวใหสภาพ

การเรèมตนและวธสวด

6

บทกราบพระรตนตรย ñ

๑เปนบทไหวครกอนสวดมนตหรอประกอบพธกรรมทางศาสนา.

อะระหง สมมาสมพทโธ ภะคะวา, พระผมพระภาคเจาเปนพระอรหนต, ดบเพลงกเลสเพลงทกขสนเชง, ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง;

พระพทธ

พระธรรม

พระสงฆ

7

พทธง ภะคะวนตง อะภวาเทม. ขาพเจาอภวาทพระผมพระภาคเจา, ผรผตนผเบกบาน.(¡ÃÒº)

Êîวากขาโตñ ภะคะวะตา ธมโม, พระธรรมเปนธรรมทพระผมพระภาคเจา, ตรสไวดแลว;

ธมมง นะมสสาม. ขาพเจานมสการพระธรรม.(¡ÃÒº)

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา, ปฏบตดแลว;

สงฆง นะมาม. ขาพเจานอบนอมพระสงฆ.(¡ÃÒº)

๑ อานวาสะหวาก-ขา-โต. (สะ ออกเสยง อะ กงมาตรา).

8

๑ วาดวยการนอบนอมตอพระพทธเจา เพอระลกถงพระคณ๓ประการ คอพระปญญาคณ,พระบรสทธคณและพระมหากรณาคณ.

บทนมสการพระพทธเจาñ (วา ๓ จบ)

บทนมสการพระพทธเจาñ นะโม ตสสะ ภะคะวะโต, ขอนอบนอมแดพระผมพระภาคเจา,พระองคนน;

อะระหะโต, ซงเปนผไกลจากกเลส;

สมมาสมพทธสสะ. ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง.(วา๓จบ)

9

สมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมรงส) วดระฆงโฆสตาราม เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ

สมเดจ ๕ แผนดน (พ.ศ. ๒๓๓๑-๒๔๑๕) ในรชสมยรชกาลท ๑ ถงรชกาลท ๕ 10

๑ บญชรแปลวากรง,เกราะ,หนาตางชนแปลวา ผชนะมาร หมายถงพระพทธเจา ชนบญชร จง หมายถง กรง, เกราะของพระพทธเจา.

พระคาถาชนบญชร๑

สมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมรงส)

ปตตะกาโม ละเภ ปตตง ธะนะกาโม ละเภ ธะนง อตถ กาเย กายะญายะ เทวานง ปยะตง สตะวา. ผปรารถนาบตร พงไดบตร ผปรารถนาทรพยพงไดทรพย บณฑตไดฟงมาวา ความเปนทรกทชอบใจของเหลาเทวดาและมนษยมอยในกาย(เรา)เพราะรไดดวยกาย.

บทนใชสวดภาวนาเพอรำลกถงพระคณของ

เจาประคณสมเดจฯแตงขนเพมเตมภายหลง.

11

Àาวนามนตคาถาวา

อตป โส ภะคะวา ยะมะราชาโน ทŒาวเวสสวณโณ มะระณง สขง อะระหง สคะโต นะโม พทธายะ

บทนเปนมนตคาถาทยกขนเพอใชภาวนาใหจตราบเรยบ สงบนง กอนเรมสวดพระคาถาชนบญชร

˹ѧÊ×Í´Õ´ÕàÅ‹Á¹Õé ÁÕäÇŒµÑ¡ºÒµÃÂÒÁઌÒ

ä´Œ¼ÅÒ¹ÔʧÊ�´Õ¹Ñ¡áÅ

12

13

ในวนเพญขน ๑๕ คำ เดอน ๖ กอนพทธศกราช ๔๕ ป พระมหาบรษประทบนง ณ ใตตนพระศรมหาโพธ ณ ตำบล อรเวลาเสนานคม แควนมคธ (เมองคยา ประเทศอนเดยในปจจบน) ทรงชนะพญามารและเสนามารทยกพลเขามาผจญ ดวยบารม ๑๐๑ และไดบรรลพระอรหนตสมมาสมโพธญาณ ณ ทนน. ๑บารม๑๐ไดแกทานศล เนกขมมะปญญาวรยะขนตสจจะอธษฐาน

เมตตาอเบกขาอานเพมเตมไดจากหนงสอเรยนนกธรรมชนโทฉบบมาตรฐาน

บรณาการชวตวชาธรรมวภาค(๒๕๕๐):สำนกพมพเลยงเชยง

ชนะมารดวยบารม ๑๐

14

๑. ชะยาสะนาคะตาñ ¾Ø·¸Ò เชตะวา มารง สะวาหะนง จะตสจจาสะภง ระสง เย ปวงส นะราสะภา. พระพทธเจาผองอาจในหมชน ประทบ ณ ชยอาสนบลลงก๒ทรงชนะพญามาร๓ผพรงพรอม ดวยเสนามารแลว เสวยอมตรสôคอ อรยสจ๔ประการ อนทำใหผรแจงขามพนจากทกขทงปวงเปนผองอาจได.

๑บางฉบบเปนªÐÂÒÊйҡеÒแปลไดความหมายเหมอนกน.๒ ชยอาสนบลลงก หมายถง ทประทบใตตนพระศรมหาโพธใน วนตรสร.๓ พญามาร ไดแก พญาวสวตดมาร อกนยหนงไดแก กเลส กองใหญคอโลภะโทสะโมหะ. ôอานวา อะ-มะ-ตะ-รด หมายถง รสแหงพระธรรมทเปนอมตะ รสแหงสจธรรมความจรงทไมมวนตาย,เสวยอมตรสโดยใจความ หมายถง ทรงรแจงธรรมในอรยสจ ๔ คอ ทกข สมทย นโรธ มรรคยงพระองคใหพบความสขคอพระนพพานอนนรนดร.

15

พระพทธเจา ๒๘ พระองคทรงประกอบดวยคณอน ยง มความเปนพระอรหนตเปนตน เมอสถตทกลางกระหมอมอวยวะทเปนศนยกลางแหงชวต ยอมมพลงนำพาชวตใหยดมนในความด พนจากสรรพอนตรายและความทกขทงมวล.

ขออญเชญพระพทธเจา ๒๘ พระองคมาสถตทกลางกระหมอม

16

๒. ตณหงกะราทะโย พทธา อฏฐะวสะต นายะกา สพเพ ปะตฏฐตา มยหง มตถะเก เต มนสสะรา. พระพทธเจา ๒๘ พระองคñ มพระผทรงพระนามวา ตณหงกร เปนตน ขออญเชญพระพทธเจา ผเปนจอมมนทกพระองคมาประดษฐาน ณกลางกระหมอมของขาพเจา.

๑ ๑.พระตณหงกร ๒. พระเมธงกร ๓. พระสรณงกร ๔. พระ ทปงกร ๕. พระโกณฑญญะ ๖. พระมงคละ ๗. พระสมนะ ๘.พระเรวตะ๙.พระโสภตะ๑๐.พระอโนมทสส๑๑.พระ ปทมะ๑๒.พระนารทะ๑๓.พระปทมตตระ๑๔.พระสเมธะ ๑๕. พระสชาตะ ๑๖. พระปยทสส ๑๗. พระอตถทสส ๑๘. พระธมมทสส ๑๙. พระสทธตถะ ๒๐. พระตสสะ ๒๑. พระผสสะ ๒๒. พระวปสส ๒๓. พระสข ๒๔. พระเวสสภ ๒๕.พระกกสนธะ๒๖. พระโกนาคมนะ ๒๗. พระกสสปะ ๒๘.พระโคตมะ(องคปจจบน)และจะเสดจอบตขนในอนาคต อกหนงพระองคคอพระศรอรยเมตไตรย.

17

พระพทธเจา เปนบรมครผชนำทางทประเสรฐสด เมอสถตทศรษะยอมมพลงชนำความคดใหดงาม พระธรรม เปนประดจแสงสวางกำจดความมดมนแหงกเลส เมอสถตทดวงตาแลวยอมทำใหเกดดวงตาเหนธรรม รแจงทกขตามเปนจรง พระสงฆ ศกษาพระธรรมจนรแจงและนำไปบอกตอแกมหาชน เมอสถตทหนาอก ยอมทำใหเกดพลงอาจหาญในการทำความดตามคำสงสอนของพระพทธเจา และแบงปนความสขแกผอน

พระพทธ

พระธรรม

พระสงฆ

พทธทหว ธรรมทตา สงฆทอก

18

๓. สเส ปะตฏฐโต มยหง พทโธ ธมโม ทะวโลจะเน สงโฆ ปะตฏฐโต มยหง อเร สพพะคณากะโร. ขออญเชญพระพทธเจาñ ประดษฐานบนศรษะพระธรรม๒ อยทดวงตาทงสองพระสงฆó

ผเปนบอเกดความดทกอยางอยทอกของขาพเจา.

๑ พระพทธเจา คอผทตรสรชอบดวยพระองคเองแลวสอน

ผอนใหรแจงตาม.

๒ พระธรรมคอคำสอนของพระพทธเจามอานภาพรกษาผทปฏบตตามไมใหตกไปในทชวเชนอบายภมเปนตน.

๓ พระสงฆ คอ หมสาวกทปฏบตด ปฏบตชอบตามคำสงสอนของพระพทธเจาแลวสอนผอนใหรตาม.

19

พระอนรทธะ ทานไมรจกคำวา ไมม เปนเลศทางมตาทพย เมอสถต

ทหวใจยอมทำใหหวใจสบฉดเลอดไปหลอเลยงอณทกสวนของรางกายไดด

ไมมโรคภย พระสารบตร พระอครสาวกเบองขวา มปญญาเปนเลศเมอสถต

ทกายเบองขวายอมทำใหมพลงปญญา พระอญญาโกณฑญญะ พระสาวก

รปแรกในพระพทธศาสนา เปนเลศทางรตตญญ คอ มประสบการณ

เมอสถตทกายเบองหลง ยอมทำใหไดรบคำแนะนำทด มกำลงเกอหนน

พระมหาโมคคลลานะ พระอครสาวกเบองซาย มฤทธมาก เมอสถตทกาย

เบองซายยอมทำใหมจนตนาการทด มความคดสรางสรรค

พระอนรทธะสถตทหวใจ

พระมหาโมคคลลานะสถตทกายเบองซาย

พระอญญาโกณฑญญะสถตทกายเบองหลง

พระสารบตรสถตทกายเบองขวา

20

๔. หะทะเย เม อะนรทโธ สารปตโต จะ ทกขเณ โกณฑญโญ ปฏฐภาคสîมงñ โมคคลลาโน จะ วามะเก. ขอพระอนรทธะอยทหวใจ พระสารบตรอยเบองขวา พระมหาโมคคลลานะอยเบองซาย พระอญญาโกณฑญญะอยเบองหลงของขาพเจา.

ËÁÒÂà赯 :ประวตพระเถระทง ๔ อานไดจากหนงสอ

เรยนนกธรรมและธรรมศกษาชนโท ฉบบ

มาตรฐาน บรณาการชวต ÇÔªÒอนพทธประวต

(๒๕๕๐):สำนกพมพเลยงเชยง.

๑อานวาปด-ถ-พา-คด-สะหมง. (สะ ออกเสยง อะ กงมาตรา).

21

พระอานนท ทานมความจำเปนเลศ สามารถจดจำธรรมท

พระพทธเจาแสดงใหฟงไดทงหมด พระราหล พระเถระไดรบยกยอง

วาใฝตอการศกษา พระมหากสสปะ ไดชอวาเปนผรบโอวาท

โดยเบองขวา คอรบฟงโอวาทเชนใดกปฏบตตามอยางเครงครด

พระมหานามะ ทานสามารถฟงอนตตลกขณสตร พระสตรทไดชอ

วาเขาใจยากไดอยางแจมแจง เมอพระเถระทง ๔ มาสถตทหซาย-ขวา

ยอมทำใหรจกเกบงำความรจากสงตาง ๆ ทไดยนไดฟง.

พระมหากสสปะสถตหซาย

พระอานนทสถตหขวา

พระราหลสถตหขวา

พระมหานามะสถตหซาย

22

๕. ทกขเณ สะวะเน มยหง อาสง อานนทะราหลาñ กสสะโป จะ มะหานาโม อภาสง วามะโสตะเก. ขอพระอานนท กบ พระราหลอยหขวาพระมหากสสปะ กบ พระมหานามะอยทหซายของขาพเจา. ËÁÒÂà赯 :ประวตพระเถระทง ๔ อานไดจากหนงสอ

เรยนนกธรรมและธรรมศกษาชนโท ฉบบ

มาตรฐานบรณาการชวตวชาอนพทธประวต Ô

(๒๕๕๐):สำนกพมพเลยงเชยง.

๑ บางฉบบเปนอานนทะราหโลซงไมถกหลกไวยากรณเพราะÍÒÊا เปนพหพจน.

23

พระโสภตะสถตทเสนผม

พระโสภตะ ทานเปนผชำนาญการระลกชาตยงกวาสาวกรปอน เมอสถตทเสนผมยอมทำใหมสตระลก ถงเรองราวในอดตไดด และชอของทานมความหมายวา งาม, รงเรอง เมอสถตทเสนผมยอมทำใหเสนผมเงางาม ชวยใหใบหนาผองใสมศรสงาแกผพบเหน.

24

๖. เกสนเตñ ปฏฐภาคสîมงò สรโย วะ ปะภงกะโร นสนโน สรสมปนโน โสภโต มน ปงคะโว. พระมนผประเสรฐ คอพระโสภตะ เปน ผเพยบพรอมดวยสรอนเรองรอง ดงพระอาทตยทอแสงอยทเสนผมตลอดทกเสน ทงขางหนาและขางหลงของขาพเจา.

ËÁÒÂà赯 : ประวตพระเถระ อานไดจากหนงสอเรยน

นกธรรมและธรรมศกษาชนโทฉบบมาตรฐาน

บรณาการชวต วชาอนพทธประวต (๒๕๕๐)

:สำนกพมพเลยงเชยง.

๑ บางฉบบเปนà¡ÊÐâµและà¡àʹൠกมแปลไดความเหมอนกน. ๒อานวา ปด-ถ-พา-คด-สะหมง. (สะ ออกเสยง อะ กง มาตรา).

25

พระกมารกสส

ปะ

พระกมารกสสปะ ไดรบยกยองจากพระพทธเจาวาเปนผทมวาจาไพเราะ นมนวลชวนฟง การอาราธนาทานมาสถตทปากยอมทำใหมคำพดทออนหวาน เจรจาไพเราะ สมเสยงนมนวลชวนฟง

พระกมารกสสปะสถตทปาก

26

๗. กมาระกสสะโป เถโร มะเหส จตตะวาทะโก โส มยหง วะทะเน นจจง ปะตฏฐาส คณากะโร. ขอพระกมารกสสปเถระñ ผแสวงบญท ยงใหญผเปนบอเกดคณความด มวาทะไพเราะ นมนวลชวนฟง ประดษฐานทปากเปนประจำของขาพเจา. ËÁÒÂà赯 :ประวตพระเถระ อานไดจากหนงสอเรยน

นกธรรมและธรรมศกษาชนโท ฉบบมาตรฐาน

บรณาการชวตวชาอนพทธประวต(๒๕๕๐)

:สำนกพมพเลยงเชยง.

ñ อานวา พระ-ก-มา-ระ-กด-สะ-ปะ-เถ-ระ.

27

พระปณณะพระองคลมาล

พระนนทะพระอบาล

พระปณณะ ทานไดรบยกยองวาเปนยอดแหงนกเทศน

สอนผอนอยางไรกปฏบตตนตามทสอน พระองคลมาล พระ

เถระทไดชอวามพลงเดชอำนาจขมศตรหมมารใหเกรงขาม

พระอบาล มความเปนเลศทางทรงจำพระวนย พระนนทะ เปน

ผเลศดานสำรวม ตา ห จมก ลน กาย ใจ เปนอยางด พระสวล

พระเถระผไดรบการยกยองวาเปนเทพเจาแหงโชคลาภ เมอ

อาราธนาพระเถระทง ๕ มาสถตทหนาผาก ยอมทำใหม

โหงวเฮงด เปนทไหลรวมแหงสรมงคลทกประการ.

พระสวล

พระเถระทง ๕ มาสถตทหนาผาก

28

๘. ปณโณ องคลมาโล จะ อปาล นนทะสวะล เถรา ปญจะ อเม ชาตา นะลาเฏ ตละกา มะมะ. พระเถระทง ๕ องค คอ พระปณณะ พระองคลมาล พระอบาล พระนนทะ และ พระสวลจงปรากฏเปนกระแจะจณ๑เจมทหนาผาก ของขาพเจา. ËÁÒÂà赯 :ประวตพระเถระทง ๕ อานไดจากหนงสอ เรยนนกธรรมและศกษาธรรมชนโท ฉบบ มาตรฐานบรณาการชวตวชาอนพทธประวต (๒๕๕๐):สำนกพมพเลยงเชยง.

๑ กระแจะจณผงเครองหอมตางๆสำหรบทาหรอเจมหนาผาก.

29