ضد درد ها و آنتاگونيست های ا�پيوئيدی

مدرس: دکتر شهاب بهلولیدانشيار فارماکولوژی دانشکده

پزشکیدانشگاه علوم پزشکی اردبيل

طبقه بندی ترکیبات اپیوئیدی

Naturally Occurring

Morphine

Codeine

Papaverine

Thebaine

Semisynthetic

Heroin

Dihydromorphone/morphinone

Thebaine derivatives (e.g., etorphine, buprenorphine)

Synthetic

Morphinan series (e.g., levorphanol, butorphanol)

Diphenylpropylamine series (e.g., methadone)

Benzomorphan series (e.g., pentazocine)

Phenylpiperidine series (e.g., meperidine, fentanyl, sufentanil, alfentanil, remifentanil)

ساختمان شیمیایی

ساختمان شیمیایی

Morphine -OH -OH -CH3 -

Heroin -OCOCH3 -OCOCH3 -CH3 -

Hydromorphone -OH =O -CH3 ( 1 )

Oxymorphone -OH =O -CH3 ( 1 ), ( 2 )

Levorphanol -OH -H -CH3 ( 1 ), ( 3 )

Levallorphan -OH -H -CH2CH=CH2 ( 1 ), ( 3 )

Codeine -OCH3 -OH -CH3 -

Hydrocodone -OCH3 =O -CH3 ( 1 )

Oxycodone -OCH3 =O -CH3 ( 1 ), ( 2 )

Nalmefene -OH =CH2 ( 1 ), ( 2 )

Nalorphine -OH -OH -CH2CH=CH2 -

Naloxone -OH =O -CH2CH=CH2 ( 1 ), ( 2 )

Naltrexone -OH =O ( 1 ), ( 2 )

Buprenorphine -OH -OCH3 ( 1 ), ( 4 )

Butorphanol -OH -H ( 1 ), ( 2 ), ( 3 )

Nalbuphine -OH -OH ( 1 ), ( 2 )

Nonproprietary Name

Chemical Radicals and Position *

Other Changes[†]

3 6 17

متابولیسم رمی فنانیل

فارماکوکينتيک

جذب خوراکی مناسب متابولسيم عبور اول شديد برای برخی

ترکيباتعبور از جفت به جنينمتابولسيم کبدی قبل از حذفساعت )فنتانيل( 2-1نيمه عمرمتغير از

ساعت )بوپرونورفين(8-6تا

گیرنده ها ی اپیوئیدی

Receptor Subtype Functions Endogenous Opioid Peptide Affinity

)mu( Supraspinal and spinal analgesia; sedation; inhibition of respiration; slowed gastrointestinal transit; modulation of hormone and neurotransmitter release

Endorphins > enkephalins > dynorphins

)delta( Supraspinal and spinal analgesia; modulation of hormone and neurotransmitter release

Enkephalins > endorphins and dynorphins

)kappa( Supraspinal and spinal analgesia; psychotomimetic effects; slowed gastrointestinal transit

Dynorphins > > endorphins and enkephalins

گیرنده های ایپوئیدی و برخی از لیگاندها

Generic Name Receptor Effects1 Approximately Equivalent Dose )mg(

Oral:Parenteral Potency Ratio

Duration of Analgesia )hours(

Maximum Efficacy

Morphine2 +++ + 10 Low 4–5 High

Hydromorphone +++ 1.5 Low 4–5 High

Oxymorphone +++ 1.5 Low 3–4 High

Methadone +++ 10 High 4–6 High

Meperidine +++ 60–100 Medium 2–4 High

Fentanyl +++ 0.1 Low 1–1.5 High

Sufentanil +++ + + 0.02 Parenteral only 1–1.5 High

Alfentanil +++ Titrated Parenteral only 0.25–0.75 High

Remifentanil +++ Titrated3 Parenteral only 0.054 High

Levorphanol +++ 2–3 High 4–5 High

Codeine ± 30–60 High 3–4 Low

Hydrocodone5 ± 5–10 Medium 4–6 Moderate

Oxycodone2,6 ± 4.57 Medium 3–4 Moderate

Propoxyphene (+, very weak)

60–1207 Oral only 4–5 Very low

Pentazocine ± + 30–507 Medium 3–4 Moderate

Nalbuphine –– ++ 10 Parenteral only 3–6 High

Buprenorphine ± –– –– 0.3 Low 4–8 High

Butorphanol ± +++ 2 Parenteral only 3–4 High

دوز نگهدارنده و اولیه اپیوئید های مهم

Loading Dose )µg/kg(Maintenance Infusion Rate

Additional Boluses

Alfentanil 25-100 0.5-2 µg/kg/min 5-10 µg/kg

Sufentanil 0.25-2 0.5-1.5 µg/kg/hr 2.5-10 µg

Fentanyl 4-20 2-10 µg/kg/hr 25-100 µg

Remifentanil 1-2 0.1-1.0 µg/kg/min 0.1-1.0 µg/kg

مکانیسم عمل

اثرات بافتی و مکانیسم عمل

( گيرنده موMu( وگيرنده دلتا )Delta)بی دردی در سطح نخاع و فوق نخاعتضعيف تنفسوابستگی فيزيکی

( گيرنده کاپاKappa)بی دردی در سطح نخاع

،پپتيد های اپيوئيدی )انکفالين، داينوفرفينبتا-اندورفين(

مکانسيم يونی: مهار انتقال سيناپسیباز شدن کانال پتاسيمی پس سيناپسیبسته شدن کانال کلسيمی پيش سيناپسی

انتقال درد

محل های اثر ضد درد

اپیوئید ها

اثر تعدیلی گیرنده های مو – اپیوئیدی در ساقه

مغز

اثر ضد درد های اپیوئیدی در مسیر مهاری پایین رونده

اثرات بافتی )مرکزی(

اثرات سیستم عصبی مرکزیبی دردیسرخوشی( آرام بخشی و منگیsedation)تضعیف تنفسیتضعیف سرفهمیوزسفتی قفسه سینهتهوع و استفراغ)دما )هیپرترمی و هیپوترمی

اثرات بافتی )محیطی(

سیستم قلب و عروق بدون اثر مستقیم بر روی قلب )به استثناء

مپریدین( هیپوتانسیون در صورت وجود استرس قلبی

و عروقیگشاد شدن شریان ها و ورید ها

در صورت تضعیف تنفسی و افزایش فشارCO2

گشاد شدن عروق مغزی وافزایش فشار داخلجمجه

اثرات بافتی ) محیطی(

دستگاه گوارشغنی از گیرندهای اپیوئیدیمعده: افزایش تون و کاهش حرکاتکاهش اسید معده روده: افزایش تون و اسپاسم های دوره ای و

کاهش حرکات دودییبوست مجرای صفراوی: انقباض مجرا و بسته شدن

اسنفکتر ا�ودیبرگشت صفرا و انزیم های پانکراس

اثرات بافتی )محیطی(

کلیویتضعیف عملکرد کلیوی اثر آنتی دیورتیکافزایش بازجذب سدیم افزایش تون مثانه و میزنای)افزایش تون اسفنکتر مثانه )احتباس ادراری

رحم کاهش تون دیواره رحم و طوالنی شدن

زایمان

اثرات هورمونی

:افزایش ترشحADHپروالکتینسوماتوتروپین

:کاهش ترشحLH

اثرات مزمن

تحملتحمل متقاطعاستثناء: يبوست، ميوز و تشنج

وابستگیفيزيکی

سندرم قطع مصرف: آب ريزش بينی،اشکريزش، لرزش، سيخ شدن مو، درد عضالنی،

اسهال، هيجان، حرکت نوسانی و يک وریسندرم قطع ترسيبی

روانی

کاربرد بالينی

ايجاد بی دردی: آگونيست های قوی ومتوسط

تضعیف سرفه: کدئين، دکسترومتورفان-کاهش لرز: مپریدین ) از طریق گیرنده الفا

دو (درمان اسهال: ديفنوکسيالت و لوپراميدکنترل ادم ريوی حاد: مرفينبيهوشی:مرفين، فنتانيلوابستگی اپيوئيدی: متادون

اثرات ناخواسته ایپوئید ها

• Behavioral restlessness, tremulousness, hyperactivity (in dysphoric reactions)

• Respiratory depression

• Nausea and vomiting

• Increased intracranial pressure

• Postural hypotension accentuated by hypovolemia

• Constipation

• Urinary retention

• Itching around nose, urticaria (more frequent with parenteral and spinal administration)

سميت

)مصرف دوز باال )فزون داروئيکوما، ضعف تنفسی، هيپوتانسيوندرمان با نالوکسان

تداخل داروئي تضعيف افزونیCNS ايجاد سندرم سروتونين: مپريدين وSSRIs

داروهای آگونيست-آنتاگونيست و آگونيست ناقص

آگونيست –انتاگونسيتبوتورفانول، نالبوفين، پنتازوسينآگونيست کاپا و انتاگونيست ضعيف مو

آگونيست ناقصبوپرونورفين

ترکیبات متفرقه

ترامادولبلوک برداشت سروتونینبلوک برداشت آمین هاآگونیست ضعیف گیرنده های مو

تیپن تادولبلوک برداشت آمین هابلوک برداشت سروتونینآگونیست متوسط گیرندهای مو

ا�پيوئيد های آنتاگونيست

:نالوکسانتزريقی :ساعت2-1مدت اثر کوتاه

:نالتروکسانخوراکی ساعت48-24طوالنی اثر مورد استفاده در برنامه اعتياد به الکل

:نالميفنتزريقي ساعت8-10طوالني اثر ، نيمه عمر

فرآورده هاي موجود

فرآورده هاي موجود

فرآورده هاي موجود

فرآورده هاي موجود