شبکه های اجتماعی اینترنتی کتاب محور

شبکه های اجتماعی اینترنتی کتاب محور

مطالعه موردی شبکه های جهانی و

ارائه راهکارهای بومی

پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب اسکندری ابراهیم 1

بستر شبکه های اجتماعی اینترنتی•شبکه های اجتماعی موضوعی •شبکه های اجتماعی کتاب محور•مطالعه موردی شبکه های اجتماعی کتاب •

محور مطرح دنیا شلفاری–بوک کراسینگ –لیبراری تینگ–

جمع بندی مجموعه ویژگی های این شبکه ها •پور اسکندری ابراهیم همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 2

پیشنهادات بر مبنای تجربیات شبکه های اجتماعی در •این زمینه و در قالب گروه های مختلِف6 دست اندرکار

و اهالی کتاب؛ ناشران–نویسندگان–کتاب فروشی ها–کتاب خوانان حرفه ای–کتابخانه ها–

نتیجه گیری برای الگوی راه اندازی شبکه بومی در •این زمینه

پور اسکندری ابراهیم همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 3

بستر شبکه های اجتماعی اینترنتی

شبکه هFای اجتمFاعی بFه سFایت هFایی اطالق می •شFود کFه بوسFیله مشFارکت کFاربران و محتFوای

رود می پیش آنها توسط ,Tredinnickتولیدشده 2006 .) )

سایت هFای شFبکه سFازی اجتمFاعی بFه کFاربران •پروفایFل تنظیم بوسFیله تFا دهنFد می اجFازه شخصFی خFود هویFتی آنالین بسFازند. کFاربران بFا ایجFاد مجموعFه ای از عناصFر چندرسFانه ای، بFه تعامFل بFا دوسFتان فعلی و برقFراری رابطFه هFای

ابراهیم اسکندری پور(McLoughlin, 2007)جدید می پردازند. همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 4

شبکه های اجتماعی موضوعی

از کاربران تخصصی تری برخوردارند• عالقه مندان•فعاالن آن حوزه•

فود اسپاتینگ )به اشتراک گذاری عکس غذاها (FoodSpotting.com

فور اسکوئر )معرفی و توصیه مکان های دیدنی(4Square.com

ابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 5

شبکه های اجتماعی کتاب محور

شبکه هFای اجتمFاعی کتFاب محFور بFه شFبکه هFایی •و فعFالیت اصFلی کFه موضFوع اطالق می شFود دلیFل گردهمFایی کFاربران در آنهFا پFیرامون کتFاب

است. اینگونFه شFبکه هFا عمومFا عالقFه منFدان • اعضFای

( هستند . Book Loversکتاب و کتابخوانی )


مطالعه موردی چند نمونه از شبکه های اجتماعی کتاب

محور مطرح دنیا


شلفاري

راه اندازی گردید2006شلفاری در سال • نیز به تملک آمازون در آمد2008از سال • در 22322از لحاظ میزان بازدید کننده از رتبه •

بین سایت های دنیا برخوردار است. می باشد که نشان 10000این رتبه در ایران •

دهنده اقبال نسبی خوب کاربران ایرانی از این شبکه اجتماعی است

ایران جزو چهار کشوری است که این شبکه •در آنها بهترین رتبه بازدید را داراست)الکسا،

2010.)ابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 8

شلفاري

اسFFت • مکFFانی شلفاری گردهمFFFFFایی بFFFFFرای و ناشFFران نویسFFندگان، خواننFدگان همچFنین ابFزار و گونFFاگونی هFFای قFFابلیت بFه رسFاندن کمFک بFرای ارتبFاط و پیونFد برقFراری در را هFا گFروه این بین فضFایی تفFریحی و تعFاملی آورده فFراهم )مشFارکتی(

استابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 9

قفسه مجازی )شبیه سازی گرافیکی قفسه •کتابخانه(

طبقه های چند گانه پیش بینی شده :•کتاب های خوانده شده–کتاب ها یی که فرد هم اکنون در حال خواندن آن –

استکتاب هایی که قصد خواندن آنها را دارد–کتاب هایی که خریداری کرده است–کتاب های مورد عالقه–ابراهیم اسکندری پور . . .– همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 10

سایرامکانات تعاملی

جهت ارتباط با سایر شبکه ( Widget)ویجت هایی •ها و نشان دادن خالصه ای از نمایه خود در این

شبکه ها صفحات ویژه و برنامه های تلفن همراه جهت •

دسترسی به شلفاری از طریق تلفن همراه. کردن قفسه مجازی کتاب ( Embed)امکان تعبیه •

های خود در سایت یا وبالگ شخصی


لیبراری تینگ

2005راه اندازی از سال • کاربر 1200000بیش از • میلیون کتاب58کاتالوگ )درج( بیش از • از لحاظ میزان بازدید کننده7678رتبه جهانی •چهل در صد از سهام این شبکه در اختیار •

oبی بوک است. مرجع فروش آنالین کتب ا


لیFبرارای تینFگ یFک شFبکه اجتمFاعی بFرای کاتFالوگ •بFه کFردن کتFاب هاسFت کFه از طریFق ذخFیره و هFای کتFاب کاتFالوگ و لیسFت گFذاری اشFتراک کتابخانFه هFای شخصFی توسFط افFراد فعFالیت می

نمایدبFرای درج کتFاب از لیسFت هFای آمFاده • کاربران

سFایت این در کFه دنیFا بFزرگ هFای کتابخانFه موجFود اسFت اسFتفاده می نماینFد و یFا خودشFان

اقدام به ثبت مشخصات کامل کتاب می کنند.ابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 13

کتابخانه در لیبراری تینگ قابل 690لیست کتبدسترسی است، مهم ترین آنها ؛

کتابخانه کنگره آمریکا• کتابخانه ملی استرالیا•کتابخانه بریتانیا •6یل• کتابخانه دانشگاه ی


امکانات

تشکیل گروه در زمینه های دلخواه• ارائه نقد و نظر حتی پیش از انتشار کتاب •

توسط ناشرین و نویسندگانپیشنهاد افراد با ذائقه مطالعه شبیه هم به •

یکدیگر )بFا تحلیFل لیسFت کتFاب هFای بFه اشFتراک گذاسFته شFده توسFط هFر فFرد، افFراد دارای مشFابهت را پیFدا کFرده و بFه عنFوان افFراد بFا حFوزه مطالعFاتی مشFابه پیشFنهاد

می نماید(ابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 15

بوک کراسینگ

این شFبکه، برمبنFای مشFارکت همگFانی در ایFده •رهFا کFردن کتب مفیFد در فضFا هFای عمFومی بFرای رسFیدن کتFاب بFه دسFت سFایرین بنFا نهFاده شFده اسFت تFا این خواننFدگان نFیز بFه نوبFه خFود سFپس این و نماینFد رهFا مکFانی در را کتFاب مجFددا

چرخه ادامه یابد.کاربران آن کتFاب هFا را بFرای اسFتفاده دیگFران، •

یFا پFارک ماننFد صFندلی هFای عمFومی در مکFان مدرسه و . . . رها می کنند


توسط ران هورن 2001این وبسایت در سال •باکر مبدع این ایده راه اندازی شد

سال به شهرت جهانی رسید2ظرف • رسما وارد 2004واژه بوک کراسینگ در سال •

فرهنگ لغات آکسفورد شد. کشور سنگاپور با حمایت 2007همچنین در سال •

مکان 2000کتابخانه ملی این کشور و اختصاص ویژه بدین منظور، به عنوان اولین کشور رسمی

بوک کراسینگ در دنیا شناخته شد. ابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 17

شیوه های رها سازی یا تبادل کتاب در بوک •کراسینگ ؛

رها سازی تصادفی کتاب در فضای عمومی•معاوضه مستقیم با سایر کاربران سایت •

و»حلقه های کتاب«در شیوه حلقه های کتاب، هر کتاب در مجموعه ای از مسیرها به مشارکت کنندگان گوناگونی که تمایل به

خواندن این کتاب خاص دارند در حرکت است. در هر کدام از این شیوه ها فرد می تواند در •

ابراهیم اسکندری پورصورت تمایل به صورت ناشناس باقی بماند همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 18

ایرادات وارد شدهباعث کاهش فروش کتب و سود نویسندگان و

ناشران می گرددجواب کاربران و طرفداران این شبکه ؛

ماهیت تصادفی این حرکت، کتاب به دست •کسانی می رسد که آشنایی چندانی با آن ژانر

خاص یا نویسنده ندارنددر مجموع سبب گسترش فرهنگ کتابخوانی و •

رونق کسب و کار نشر می شود حتی ممکن است برخی افراد پس از مطالعه و •

رضایت چند نسخه دیگر ازآن کتاب را تهیه نموده و وارد چرخه بوک کراسینگ نمایند.


46541این شبکه در حال حاضر رتبه جهانی •را از نظر میزان بازدید کننگان در بین کل

سایت های دنیا به خود اختصاص داده است.

آن در ایران، بسیار بهتر از 26785رتبه •متوسط جهانی آن است


ناشران

ناشران پیوسته و موثر، هدفمندحضور •درشبکه های اجتماعی، نیازمند پیش زمینه

هایی؛معرفی کتابشناختی کتاب های منتشره توسط •

هر انتشاراتبه اشترک گذاردن پایگاه داده کتب منتشر شده انتشارات با استانداردی یکسان بر روی شبکه

تجمیع لیست کتب انتشارات گوناگون به مرور •زمان

مواد و ملزمات اولیه کاربران جهت فعالیت در شبکه، وجود لیست های به روز و قابل اتکا از کتاب های

فارسی در این شبکه هاست


ناشران و شبکه

شناخت بهتر وضعیت استقبال از هر موضوع و •ژانر

امکان اطالع رسانی هدفمند به عالقه مندان

گسترش بازار هدف و مخاطبان بالقوه کتاب

ایجاد فضای عمومی مخاطبان کتاب

وحدت رویه و همبستگی بیشتر ناشران


نویسندگان

نویسندگان با ایجاد نمایه و افزودن کتاب های •خود به صفحه نمایه، قادرند به ارتباط دو سویه

با مخاطبان بپردازند. کانون نویسندگان هر حوزه و موضوع خاص •

گرد هم جمع می آیند و از فعالیت ها و ایده های یکدیگر آگاهی یابند وحتی منابع و اطالعاتی

را در راستای اعتالی کتب فارسی با هم به اشتراک گذارند.

مرجع و منبعی برای نویسندگان تازه کار و یا •ابراهیم اسکندری پورآماتور مورد استفاده قرار گیرد. همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 23

نویسندگان و شبکه

تعامل مستقیم با طیِف وسیعی از خوانندگان با •پراکندگی جغرافیایی باال

امکان دریافت بازخورد آنی •امکان مشارکت در بحث های پیرامون کتاب•امکان ایجاد گروه های نویسندگان حرفه ای•امکان کار مشترگ گروهی برروی موضوع های •

مشخص و تالیِف گروهی کتبترویج روحیه نویسندگی و ویژگی آموزشی •

جهت نویسنگان تازه کار ابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 24

کتاب فروشی ها و توزیع کنندگان کتاب

کتاب فروشی ها و توزیع کنندگان کتاب بدلیل قادر خواهند بود تا نقش تره فعالیت و گستعدد

قابل توجه و تاثیرگذاری را به عنوان حلقه رابط فرآیند کتابخوانی ایفا نمایند

این امر سبب می شود تا چرخه کتابخوانی که در سطح کالن و ملی توسط ناشران راهبری می

شود، در سطح خرد نیز سامان یابد و در مقیاس محلی نیز توسط این مراکز محلی

پشتیبانی شود.ابراهیم اسکندری پور ابهمایش رسانه های اجتماعی و کت 25

کتاب فروشی ها می توانند افراد عالقه مند محدوده مورد نظر را در یک گروه جمع نمایند

و با ایجاد اجتماعات محلی کتاب خوانان از تقاضای محلی کتاب ها آگاهی یابند، مشتریان بالقوه خود را گسترش دهند و

با اطالع به روز از نیاز های کاربران از شیوه های اینترنتی و فروش پستی به تامین

نیاز اجتماع محلی خود بپردازند.


کتاب خوانان حرفه ای و دوستداران کتاب

این گFروه کFه اکنFون نFیز بیشFترین حجم فعFالیت را فضFای عمFدتا دارنFد، اجتمFاعی هFای شFبکه در مربFوط بFه کتFاب هFای فارسFی را بFه صFورت خFود نماینFد. راهFبری می بFه صFرف عالقFه و جFوش بFا گسFترش تFا همزمFان این گFروه سFعی دارنFد این شFبکه بFا کتب فارسFی در محتFوای مرتبFط هFا، بFه تFدوین اصFول و قواعFدی بFرای فعFالیت و افزودن کتب فارسی در این شبکه ها بپردازند.


به دلیFل مشFغله این گFروه و رویکFرد تفنFنی بFه •این پدیFده و همچFنین عFدم وجFود محتFوای معتFبر در زمینFه کتFاب هFای فارسFی در شFبکه، سFرعت

حرکت و رشد این فضا بسیار کند است سFبب • کتFاب اهFالی سFایر حضFور خال همچFنین

شFده اسFت تFا تالش هFای این گFروه نFیز سFرعت رشد در خوری نداشته باشد.

عمFده اعضFای این گFروه هFا در پی ایجFاد گFروه •ذیFل موضFوع هFای اندیشFی و هم هFای مجFازی

ابراهیم اسکندری پورخاص هستند. همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 28

کتابخانه ها

کتابخانه ها از طریق به اشتراک گذاری لیست •و کاتالوگ مخزن کتب خود، ستون فقرات

اصلی شبکه ها را قوت می بخشند. از طریق این لیست ها،

عالوه براینکه کاربران را از وارد کردن تمامی •اطالعات بی نیاز می سازد، میزان اعتماد به

اطالعات موجود درشبکه را به شکل قابل توجهی باال ببرد


بدین منظFور الزم اسFت تFا کتابخانFه هFای بFزرگ و •بFا رسFالت ملی، هماننFد کتابخانFه ملی ایFران و یFا مشFارکت کشFور هFای دانشFگاه هFای کتابخانFه محFور کتFاب اجتمFاعی هFای شFبکه در فعFال

داشته باشند.مناسFبی • کFار و سFاز مشFارکت؛طFراحی الزمFه

جهت بFه روزآوری،تاییFد صFحت و نحFوه مشFارکت کFاربران و نظFارت متخصصFان کتابFداری و اطالع رسFانی در تمFام مراحFل کFار و بFویژه مرحلFه تاییFد تصFحیحات صFورت گرفتFه توسFط کFاربران بFرای داده هFای پایگFاه سFازی هنگFام بFه و تثFبیت

گوناگون است.


نهادهای رسمی مرتبط با کتاب

نهاد های رسمی مرتبط با کتاب نیز می بایست خود را با تحوالت پیش رو در این عرصه

همگام سازند تا از فعالین حوزه عقب نمانده و همچنان قادر به سیاست گذاری راهبردی در

این زمینه باشند.


تشویق و ترغیب تمامی اقشار و دست •اندرکاران حوزه کتاب برای مشارکت در شبکه

های اجتماعی کتاب محور تدوین دستورالعمل ها و مشوق های الزم جهت •

تاسیس و راه اندازی این گونه شبکه هاتسهیل مقررات نهادهای رسمی مرتبط جهت •

مشارکت گسترده در شبکه های اجتماعی کتاب محور خارجی و داخلی


نتیجه گیری

این • در شFده بررسFی هFای شFبکه اکFثر رتبFه بهFتر آن جهFانی میFانگین از ایFران در پFژوهش

کFاربر اسFت. بین کشFورهای در ایFران چهFارم )رتبFه این رتبFه بFاالی بازدیFد کننFده از اینگونFه شFلفاری(

نسFبی اسFتقبال نمایFانگر ایFران هFادر سFایت کاربران ایرانی از این سایت ها می باشد .

رغم • علی اسFتقبال بFودن این زبFان انگلیسFی همچFنین و هFا سFایت اینگونFه در کFاربر رابFط

ابراهیم اسکندری پوراتفاق می افتد.پشتیبانی ناقص از زبان فارسی همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 33

عالقFه • و کتابخوانFان اسFتقبال این رغم علی کتFاب اجتمFاعی هFای شFبکه از کتFاب منFدان محFور، خال عFدم مشFارکت کتابخانFه هFای بFزرگ و نهFاد هFای مرتبFط بFه عنFوان پایFه و مبنFای تغذیFه

اولیه اطالعات به خوبی احساس می شودهFای • نهFاد مانFدن عقب سFبب مFدت دراز در

بFه و حFوزه این در جFاری تحFوالت از رسFمی نحFوی حFذف تFدریجی از این چرخFه منجFر خواهFد

ابراهیم اسکندری پورشد. همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 34

استقبال بالنسبه مناسب کاربران ایرانی از این گونه شبکه های نشان می دهد که با رعایت

مالحظاتی چند، می توان به تاسیس شبکه های اجتماعی کتاب محور بومی تا حد چشمگیری

امید داشت.


هFای • شFبکه تجربیFات از الگوگFیری و بررسFی جهت در تالش و دنیFا در موفFق محFور کتFاب پوشFش ضFعِف هFا و کاسFتی هFای این شFبکه هFا

در زمینه کتب و زبان فارسی

شناخت کامFل از نیFاز هFای مخاطبFان ایFرانی بFا •از کFاربران نیازسFنجی علمی و روشFمند انجFام بFالقوه این شFبکه و همچFنین کFاربران فعFال در

سایر شبکه های خارجی موجودابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 36

شبکه اجتماعی به عنوان یک فرآیند و سیستم باید نقش تمام فعاالن حوزه نشرو ارتباط •

زنجیروار آنها در آن پیش بینی شودو تمام ارکان چرخه مورد توجه قرار گیرد؛

سیاست گذاری•نگارش•چاپ و توزیع•فروش و تبلیغات کتاب•بدون توجه به مجموعه ارکان تاثیر گذار، شبکه •

پویایی و کارکرد مرجعیت خود را از دست می دهد و به یک عنصر جانبی و تفننی تبدیل می

گردد.ابراهیم اسکندری پور همایش رسانه های اجتماعی و کتاب 37

سیاست گذاری

نگارش

چاپ و توزیع

به شبکه در مرحله کالن و سیستمی نگاه طراحی و راه اندازی، سبب می گردد تا شبکه

توجیه اقتصادی درونی پیدا کندکامال خودکفا شود

به سمت هدف غایی خود که ترویج فرهنگ کتابخوانی و نهادینه سازی آن در جامعه است

با سرعت بیشتری حرکت کند.


Documents

شبکه های اجتماعی اینترنتی کتاب محور