یادگیری برای هزاره نوین چالشهای آموزش

i......................................................................................................پيشگفتار

iv....................................................................................................... مقدمه

١................................................................................................... اولبخش

١................................................................................. امروز آموزش مشكالت

٣................................................................................................ گفتار يكم

٣.................................................................. جهاني نوين نظم براي يادگيري

١۶............................................................................................. گفتار دوم

١۶............................................................. تكامل بعدي مرحلة ي برا آموزش

٢٠............................................................................................. گفتار سوم

٢٠............................................................... غرب استكباري در نظام آموزش

٣٠.......................................................................................... گفتار چهارم

٣٠............................................................................. ما عالي آموزش نظام

۴١................................................................................................. دوم بخش

۴١................................................................................... و آموزش تكنولوژي

۴٣............................................................................................. گفتار پنجم

۴٣.............................................................. و يكم بيست سدة براي تكنولوژي

۵٢............................................................................................. گفتار ششم

۵٢........................................................ كامپيوتر بر پايه يادگيري تكنولوژيهاي

۶٠............................................................................................. گفتار هفتم

۶٠....................................................... با اينفوسفر آموزان دانش كردن مرتبط ۶٢.............................................................................. نوين تي اطالعا محيط

۶۴............................................................................. دور از راه دسترسي. 1

۶۴...................................................................................... نشر مجازي. 2

۶۵............................................................................... دور حضور از راه. 3

۶۶................................................................................. دور راه مشاورة. 4

۶٧..................................................................... دور راه اطالعاتي اشتراك. 5

۶٨................................................. دور راه مساعي تا تشريك پيوسته از همكاري

٧٨............................................................................................ گفتار هشتم

٧٨................................... در آموزش اي چندرسانه انقالب: دور از راه يادگيري ٨۵....................................................................................... آينده دانشگاه

٩۴............................................................................................... گفتار نهم

٩۴........................... تعاملي بر تلويزيون مبتني ر كالسهاي سايتها د سازي يكپارچه

١٠۶........................................................................................... گفتار دهم

١٠۶................................................... و يادگيري تدريس در خدمت تكنولوژي

١٢٨....................................................................................... گفتار يازدهم

١٢٨............................................................. نباشيد افسرده پولي خاطر بي به

١٣۶..................................................................................... گفتار دوازدهم

١٣۶................... تكنولوژي كارگيري به براي معلم تربيت دانشجويان سازي آماده

١۴۴...................................................................................... گفتار سيزدهم

١۴۴......................................................................... كامپيوتري دانشگاههاي

١۵۶.................................................................................... گفتار چهاردهم

١۵۶.......................................................................... درس روباتها در كالس

١۶۴...................................................................................... گفتار پانزدهم

١۶۴..................................................................... يادگيري و فرهنگ خالقيت

١٧٠..................................................................................... گفتار شانزدهم

١٧٠.............................................................. و يادبگير بپر، بخوان، كن لي لي

١٧٨........................................................................................ گفتار هفدهم

١٧٨...........................................................آباد هوشنگ وم عل يادگيري برنامة

١٨۴....................................................................................... گفتار هجدهم

١٨۴............................................................................. آينده مدارس پروژة

١٩۶....................................................................................... گفتار نوزدهم

١٩۶.......................................................... خواهند بود؟ چگونه آينده مدارس

٢٠۵............................................................................................ چهارم بخش

٢٠۵...................................................................................... و جامعه آموزش

٢٠۶.......................................................................................... گفتار بيستم

٢٠۶................................................................ فردا براي دانشمندان آموزش ٢١٠...................................................................... از دانشمندزدايي تخصص

٢١۴................................................................................. و يكم گفتار بيست

٢١۴............................................................. با آينده در مواجهه انساني علوم

٢٢٣.............................................................................................. پنجم بخش

٢٢٣............................................................................. فردا براي يمهاييپارادا

٢٢۴......................................................................... و دوم گفتار بيست

٢٢۴......................................................................... نامعقول سازگاريهاي

٢٣۴................................................................................ و سوم گفتار بيست

٢٣۴........................................................................ منبع بزرگترين: آموزش

٢١۶............................................................................. و چهارم گفتار بيست

216................................................................................. در آموزش رقابت

٢٣٠................................................................................ و پنجم گفتار بيست

٢٣٠...............................................................2025 در سال آموزش تحوالت

٢٣۶.............................................................................................. كتابنامه

i

مقدمه و در پرتـو جهـل كـه عظمـايي مصـيبت شود، بـا مشـاهده زنده دوباره ولز . جي. اچ اگر همـة ! گور خـود بازخواهـد گشـت به درنگ ، بي است شده بشري ، گريبانگير جامعه بيسوادي سـپري بـر علـم مبتنـي نوين منظور ايجاد جامعه ، به از آموزش دفاع در راه او مشتاقانه زندگي

در سراسر و پرورش آموزش و كارشناسان پژوهشگران توسط پيوسته كه اما گزارشهايي . شد جا؛ از آمريكا گرفته در همه آموزش كند كه مي را خاطرنشان حقيقت شود، اين دنيا منتشر مي در كـه رسـيده حدي به كا جنايت آمري در مدارس ايم شنيده. دارد نابودي ، رو به تا هند و ژاپن

بيشــتر ! اســت شــده وارد عمــل منظــور كنتــرل بــه مســلح ، پلــيس شــهري از مــدارس بســياري بـه سـوادند و خالقيـت كشـورها بـي ها در اغلـب دانشكده و دانشجويان مدارس آموزان دانش ؛ بيشــتر وقــت و پاكســتان هنــد، نيجريــه مثــل هــم در ژاپــن. اســت شــده نــادر بــدل اي پديــده از طريـق آنهـا فقـط موفقيـت و ميزان (!) گذرد مي تكراري مطالب حفظ به فقط آموزان دانش

و اسـتادان . شـود مـي ارزيـابي نظـري مطالـب كوركورانـه در بـازگويي آنـان توانايي سنجش هـر دوي . كنـد توليـد مـي مصرف بي كاالهاي مانند كه مي اي كارخانه كارگران به دانشجويان وجـود آمـده اصـالً چـرا بـه مرموز آموزش ماشين اين دانند كه و نمي كرده را گم آنها هدف

گرداننـدگان بـراي سايد، آمـوزش مي افالك سر به آموزش ديوانساالري كه در حالي . است ادارة فقــط آنــان مســؤوليت ســد كــهر نظــر مــي و بــه شــده و كــار تبــديل كســب يــك بــه آن

سـريع و بازاريـابي خـوب عمـومي روابـط برقـراري و كار، از طريـق كسب آميز اين موفقيت و كـار نهـاد شـده جهـاني از تجارت نيز بخشي آموزش اند كه ما رسانده به! است محصوالت. رسـد نمي فروش اصالً به از اوقات سياري ب متأسفانه كه است پرفروشي ، توليد كاالي آموزش . است آموزشي جامعة يك و بناي شود، يادگيري نمي توجه كه تنها چيزي ظاهراً به در عـالي آمـوزش رشـد تقاضـا بـراي . است جا نابسامان در همه ، آموزش داليل اين بنابه

% 80 و بـنگالدش مـردم % 70، هنـديان % 50. اسـت درصد در سال 11 تا 7، جنوب كشورهاي

ii

دگرگونيهـاي همـة رغـم در آمريكـا، بـه . داننـد نمـي هـم و نوشـتن خواندن رواندا حتي مردم، شـك بدون. بيزارند توانند يادبگيرند و از مدرسه نمي هستند كه ، كساني آموزشي تكنولوژي . كنيم ي م زندگي و مرج و هرج بيسوادي ما در دنياي

جامعـه ريـزي پـي بـراي بـا پيشـنهاد اسـتراتژيها و طرحهـايي ، اميدواريم موقعيتي در چنين . بيـابيم و اهـدافي ، جهـت نيز آرمان ؛ خودمان اجتماعي و تحول جامعه آموزش ، جهت جهاني . خواهيم مي ، ابزار آموزشي آن براي كه است ما، ايجاد تحول تكليف جريـان يـك و يـادگيري ميـريم مـي يـادگيري بـدون . اسـت يادگيرنـده موجـودي سان ان و بـراي نـوين اي جامعـه سـاختن ؛ براي توسعه براي است فرآيندي يادگيري. العمر است مادام

. است تدريجي تكامل يادگيري. مطلوب اي آينده طراحي قرار دنيا در مسير شاهراهي مهم تكنولوژيهاي همة. كند مي آور تغيير سرسام دنيا با سرعتي

فراتـر از . شـود مـي منتهـي زمـين بشـر و كـرة ابعـاد زنـدگي همة دگرگوني به كه است گرفتهالكسـاندر گنجـد، هرگـاه مـي شناسـان آينـده بهترين در تخيل كه تصويرهايي ترين پرآشوب ـ مخـابرات كنـوني دنيـاي به اي لحظه براي ارتباطات تكنولوژي عان و ديگر مختر بل گراهام

. خواهند خورد كنند ـ شديداً تكان ، نگاه است خود كليد تمدن كه بـه كليـدي كـه ISDN بـا همـراه . ايـم نهاده قدم سيم و بي ديجيتال عصر ارتباطات ما به

سـازي ، فشـرده انعطـاف قابـل سـيم بـي ، ارتباطـات پرظرفيت ي نور الياف كابلهاي. است آينده مـا بـه را براي ؛ عصر اطالعات بسيار پيچيده افزارهاي و نرم سرعت منظور افزايش به اطالعات . است آورده ارمغان

را در اساســي بشــر قــرار دارد، تحــولي در دســترس اينــك كــه تكنولوژيهــايي مجموعــةآمـوز، بـر دانـش مشـتمل آمـوزش كالسـيك ديگـر نظـام . است زده رقم و آموزش ييادگيردر پرتـو . اسـت شـده ، منسـوخ آموزشي از وسايل ، آموزگار و بسياري ، آزمون ، كالس كتاب

شـود كـه مـي ، آسـانتر و ارزانتـر فـراهم شتابان يادگيري براي ، فرصتهايي تكنولوژي چانقالب، كار گيريم مؤثر و مفيد به اي گونه تكنولوژيها را به اين هر گاه . است نداشته سابقه اين از پيش

iii

از موجـود، برخـي دانـش از تمـامي گيـري ، بـا بهـره در ضـمن . يـابيم دسـت سواد همگاني به توانيم مي ما در دنيـايي . شود مي ز برطرف و فقر ني ، بيماري ، گرسنگي زيست محيط ؛ مثل انسان فراروي مشكالت

تكنولوژيهـا و ، دنيـاي مطلـق سـواد و بيسـوادي و فقر، دنيـاي فراواني دنياي: كنيم مي زندگي شده تقسيم و جـز ابـزار، تجهيـزات چيزي تكنولوژي. داد ادامه نهايت تا بي توان را مي بندي تقسيم و اين . محروميتهااز ششصـد % 80تقريبـاً . اسـت ما، بشـريت ، مسألة آنكه حال. مقصود نيست يك حصول براي روشهايي% 10از هنديها هنـوز بيسـوادند و كمتـر از % 48. و استرالياست در اروپا، آمريكا، ژاپن جهان تلفن ميليون

نيـز يافتـه توسعه شورهاي در ك حتي. است) ژاپن استثناي به( و آسيا التين كامپيوترها در افريقا، آمريكاي ، مـالي ، منـابع ديـده آمـوزش انسـاني افزار، نيروي نرم مشكل پس. است گونه همين بنديها تقريباً به تقسيم

دارد و جـاي مشكالت در صدر همة و انساني نهادي نيز وجود دارد؛ اما بحران و غيره مديريت نظامهايـ معنوي خالقي ا بغرنج معماي يك اين نهادهـاي تـرين و لجـوج از ديرپـاترين يكي نهاد آموزش. است

. نهاد است از شكستِ همين ، ناشي ماست امروز متوجه كه هايي از آسيب و بسياري. است بشري جامعة. و شويم روبر چالشها شجاعانه با اين ، بايستي پديد آوريم در دنيا رنسانسي خواهيم اگر مي چالشـهاي ، هيچگـاه حـال و در عين بار نبوده امروز مصيبت اندازة ، هرگز به با آينده رويارويي

. است ، وجود نداشته ماست امروز فراروي كه و فرصتهايي جدي بـه آمـوزش خـوردة شكسـت با نهادهاي كسي چه: است دست ما از اين نهايتاً پرسشهاي

را خير تكنولـوژي توانيم مي گيرد؟ چگونه سر مي چگونه مبارزه ؟ اين برخواهد خاست مبارزه بـه در ظلمـت كه فراخواهد رسيد؟ آنان زماني چه ؟ عصر جديد روشنگري برسانيم همگان به

انتظار بمانند؟ بايد به برند، تا كي سر مي و زنـان ، در دسـت گونـاگون ـ از راههـاي يادگيري انقالب ـ يعني آينده به كليد راهيابي

نيازهـاي همـة ، ارضـاي سرشـار از اميـد، پايـداري نويني هزارة كه انقالبي. است فرزانه مردان تحقـق آرزو، قابـل ايـن . خواهـد آورد ارمغان جا به را در همه همگان براي و بهروزي اساسي . نباشد گذشته اسير زندان كه است يي"فردا" به ما، رسيدن چالش. است

i

پيشگفتار را در كـامپيوتري ، شـهري ژاپـن اطالعـاتي ، نابغـة ماسودا يونيجي، پيش سال پانزده به نزديك

يابـد، رهـاورد تحقق بود و چنانچه اطالعاتي آرمانشهر جامعة همان كرد كه تخيل و يكم بيست سدة دانيـل از ديگـر سـو، . خواهد بود اطالعات اي در تكنولوژيه انقالب العمر از طريق آموزشِ مادام آن رغـم آرمانشهر را بـه اين دشوار پيدايش كرد، شرايط بيني را پيش عصر اطالعات فراآمدن ، كه بل

ناشي در سراسر جهان آن حامي و نظامهاي زندگي ، از انحطاط دشواري اين. نمود ، بيان انفجار دانش در كـه دنيايي: بشر است آيندة شمار دربارة بي اساسي از پرسشهاي ، انباشته بحث اين ژرفاي. شود مي يـاري بشـريت پيشـرفت بـه چگونـه دانـش دارد؟ انفجـار بـزرگ مـاهيتي چـه كنـيم مي زندگي آن ما از دنياي فهم در دهد؟ نهاد آموزش مي رخ چگونه اطالعات در تكنولوژيهاي رساند؟ انقالب مي

رو بـه از مردمِ كشورهاي دارد؟ چرا درصد بااليي نقشي چه بيافرينيم خواهيم مي كه و دنيايي كنونياز % 48؟ تقريبـاً اسـت شـده نيـز غافـل زندگي بديهي از حقايق حتي اند و بشريت بيسواد مانده توسعه

متحدة در اياالت . آفريقا بيسوادند حاشية كشورهاي ساكناناز % 70 هند و نفري ميليون 955 جمعيت را همـه آمـوزش كيفيـت ، كـاهش آموزشـي تكنولوژيهـاي ترين پيشرفته به دسترسي رغم امريكا، به

خـود اظهـار تأسـف در جامعة انگيز خالقيت غم از شرايط نيز پيوسته ژاپني مربيان. است كرده نگران در تكنولوژيهـاي از انقـالب معنا و هدف خواهيم ما مي تر، همه عميق ، در ژرفايي د و سرانجام كنن مي

تـوانيم مـي چگونـه كه ؛ و دريابيم را بشناسيم انسان يادگيري مراحل ؛ پيچيدگيهاي را بدانيم آموزشي تواند ياري مي كه بينجامد؛ امري همگاني يادگيري تا به كار گيريم تكنولوژيها را به اين گستردة آراية نهـاد سـازي مـا از دگرگـون منظور نهـايي . باشد داريم كه اي گسترده ما در ظهور استعدادهاي كنندة

. است خالق فرآيند يادگيري و ارتقاي ، تسهيل آموزش

ديگر و بسياري سازي دگرگون اين اساسي ، شرايط هستيم خود معلم ؛ كه ) كتاب نويسندگان( ما و علــم پيشــرفت رغــم بــه. ايــم كــرده را بررســي آن انســاني و شــرايط يــادگيري پيچيــده از مقــوالت، ـ جهـل بشريت و شرايط زمين از روند نابودي بزرگ اخير، بيشتر انديشمندان قرن در سه تكنولوژي

ii

روزنـة مـا در جسـتجوي . انـد افتـاده هراس ـ به و غيره طلبي ، جنگ ، بيماري ، فقر، گرسنگي آلودگي و اسـت نابسامان در سراسر جهان نهاد آموزش نظر دارند كه ها اتفاق ملت همه. هستيم آينده به اميدي يـك بـه نهـاد آمـوزش . اسـت روبروشده باشكست و مقصد آموزش بينش به بردن در پي آن رهبري ! نياز دارد بنيادي ونيدگرگ

در كـه اسـت العمري مادام ، جريان و يادگرفتن ياددادن. ايم يادگيرنده ، مخلوقي انسان عنوان ما به از ــ يكـي جيمـز ميلـر دكتـر . خالقيـت : يعنـي نهـايي در بيـان ؛ و يـادگيري است ما نهفته سرشت ».شوند مي ، بالفعل يادگيري ما از راه بالقوة استعدادهاي تمامي«: گويد پيشرو، مي وران آموزش

پايـدار، پيشـنهاد اي آينـده خلـق بـراي اسـتعدادهايمان منظـور شـكوفاكردن ، ما به كتاب در اين ترسازي را در اعتال و ساده و كاربرد آن آموزشي تكنولوژيهاي توان گرچه. دهيم مي دست به اي ميانه ـ در انسان اعتالي به مربوط مسائل كه كنيم مي اما احساس شناسيم مي سطوح در همه يادگيريروند عنصـر انسـاني تكنولوژيهـا، بـا يـك ابزاريـت وراي دارد؛ چرا كـه بيشتري ـ ژرفا و پيچيدگي نهايت

يابد؛ دست همه براي خوب زندگي محيط يك آفرينش خود، يعني هدف به اگر آموزش . مواجهيم. نيـازداريم همگـاني و كوشـش شده تعريف ، مقاصدي يافتني دست وسيعتر، اهدافي بينشي به باز هم . باشند ، سهيم نهاد آموزش مجدد و بازسازي انقالبيِ ساماندهي در جريان بايستي افراد جامعه همة

. ايـم نو يافتـه نهاد آموزشي يك ساخت براي مشخصي عملي ح يا طر قاعده كه كنيم ما ادعا نمي بتـوانيم روزي كـه اميد برچينيم اين را به علم بيكران درياي از ساحل هايي سنگريزه ايم كوشيده فقط

. شوند رهنمون فرحبخش اي آينده تا ما را به بسازيم يافته و آموزش فرهيخته با انسانهاي دنيايي

ماير هرناندز ـ راشمي كارلوس

iii

1 -يادگيري براي نظام نوين جهاني

١................................................................................................... اولبخش

١................................................................................. امروز آموزش مشكالت

٣................................................................................................ گفتار يكم

٣.................................................................. جهاني نوين نظم براي يادگيري


اول بخش

امروز آموزش مشكالت

يادگيري براي هزاره نوين– 2


گفتار يكم

جهاني نوين نظم براي يادگيري

هرناندز كارلوس

در قالـب ، كـه جهـل انبـوهي انـدازة بـه چيز در آمـوزش هيچ . آور نيست شود، شگفت مي متجلي روح بي واقعيتهاي

آدامز هنري

نگهدارنـد كـه اي گسـترده تغييرات بايد تغيير كنند تا خود را همدوش آموزشي نظامهاي

آينـده يابد، آموزش تحقق امري چنين اگر بخواهيم . است را در نورديده بشري جوامع تمامي

را بايد برگزيند؟ مسيري چه

توانـد موجـد مـي كنـد، و حتـي مـي را فراهم با تغيير اجتماعي رويارويي فرصت آموزش

، اسـت كـرده تحميل و كنار دنيا خود را بر بشريت در گوشه تاكنون آنچه. باشد تغييري چنين

از نظـامي چنـين . خواند هر كشور مي صنعتي با نيازهاي] صرفاً[ كه است آموزشي نظام نوعي

. پايـدار بيافرينـد اي آينـده ابـداع براي تواند شوقي و نمي عاجز است خالقيت هر نوع پرورش


جهاني در ايجاد جامعة مشاركت از نحوة بتواند دركي كه است نشده طراحي ، طوري وانگهي

. ايجاد نمايد جامعه اين سوي به زمين و سيارة و گذار بشريت

هـايي در رشـته آموختگـان دانـش صـحيح 1 شغلي رود، تربيت انتظار مي نظام از اين آنچه

از راههـاي " آمـوزش " تـا كار گيـريم به ممكن هر طريق را بايد به تكنولوژي. معدود است

. باشد تغيير اجتماعي و اجتماعي مصالح چيز بايد در خدمت همه. شود ميانبر متحول

اگـر مـردم عامـة . انـد " ديـده آمـوزش " واقعـي معنـاي به از مردم شمار اندكي امروز فقط

رسـند، از مـي هدفشـان به و چون است كاريابي جويند، صرفاً براي مي و مهارتي ، لياقت دانش

آموزشـي ، و نظـام العمر است مادام فرآيندي يادگيري كه درحالي. ايستند نيز باز مي يادگيري

اي گسـترده بايـد شـالودة آمـوزش . را ادا كند يادگيري شايستة حق شود كه متحول بايد چنان

و اسـت واجـب دانـش ، گسـترش بنـابراين . كنـد تغيير مـي تندي به دانش باشد، چرا كه داشته

. را نزد خود نگهدارد نبايد آن هيچكس

نبايــد بــه. باشــد و هميشــگي» مكــاني همــه«بايــد . العمــر اســت ، مــادام نيســت مقطعــي ش آمــوز

نظام. نيز بايد باشد ، آموزش هست انساني هرجا كه . محدود شود و آموزشگاه كالس چهارديواري

را تكنولوژيـك بايـد مهارتهـاي توسـعه رو بـه كشـورهاي ويژه به . شود بايد منعطف آموزشي

. كنند را تضمين همگاني سوادآموزي كار گيرند كه به و آنها را چنان كرده تحصيل

1 . Traning


آمـوزش . خواهـد شـد متالشـي نظـام ، كليت را عاجالً تغيير ندهيم آموزشي نظام اگر اين

و انسانها را فراتر نهاده هر كشور بايد قدم آموزشي ، نظام كند؛ بنابراين بايد افراد باسواد تربيت

. ماشين تر كند نه انسان

در كـه عميقـي شـكافهاي بـين كـه است بسيار فراگيري آموزشي ، نظام خواهيم مي آنچه

تا انسانها با سرعتِ خودشان بگذاريم كه است اين نياز اساسي . بزند ، پل پديد آمده گذر زمان

كنـد و عمـدة نيـز سـرايت آموزشـي گـذاري سرمايه نظام بايد به تغييرات. ياد بگيرند

در . و تحصـيلكردگان نخبگـان شـود و نـه سـوادان بـي آمـوزش گـذاريها بايـد صـرف سرمايه

بايـد والدينشان و هم آموزان دانش شود، هم اجرا مي بيسوادي محو كامل براي كه هايي برنامه

. خواهد كرد كمك رفتاري تغييرات به تدبير اين. شوند كشانده مدرسه به

طراحـي مهارت و توسعة كاريابي و با هدف صنعتي جهان به خدمت امروز براي آموزش

تغييـر زودي بـه ، مشـاغل اسـت دنيـا را در برگرفتـه كـه تكنولـوژيكي بـا تغييـرات . است شده

.خواهند كرد

هسـتند كـه مفـاهيمي و زيبـايي ، حقيقت عشق. بسپارد يري يادگ را به بايد جايش ياددهي

ارزشهاي خواهد كه مي تري فرهيخته ما انسانهاي دنياي. و تفكر دارند تعالي نياز به

. باشند كرده خود تجربه شخصي را در زندگي شايسته و اخالقي معنوي نقـش مـردم رسـد كـه نظـر نمـي بـه . تروسـ روبـه با بحـران ، آموزش نگريم مي هرجا كه

[ كه است امروز ما اين ضرورت. بشناسند سوادآموزي را در گسترش آموزشي تكنولوژيهاي


و آنهـا را از آمـوزش هسـتند، دريـابيم را هر كجا كه آموزان دانش ] يها تكنولوژ اين اتكاي به

. مند سازيم بهره متناسب اجتماعي

هيـأت اعضـاي و توسـط درس ـ در كـالس ثابـت در مكانهـاي ، فعالً فقط عالي آموزش

، ديگـر از بـدهيم آمـوزش در كالس زيادي جمعيت به قرار است وقتي. شود مي ـ ارائه علمي

تعـداد محـدودي آمـوزش بـراي نظـام ايـن ، چـرا كـه نيست ساخته كاري آموزش سنتي نظام

امـروز مـن . كـنم را برعكس آموزشي نظام اين كه برآنم من. است مناسب ر كالس دانشجو د

مـن . كـنم مـي تجربـه با موفقيت و غيره اجتماعي ها، انجمنها، نهادهاي را در كارخانه آموزش

جا كـه ، هر ك دانشجويان گروههاي تواند خود را به مي كه در اختيار دارم مبرزي علمي هيأت

" افراد محـدود در كـالس به ياددهي" سنتيِ كند تا برداشت مي امر كمك اين. باشند، برساند

. بريزد در هم

كنـد، تغييـر مـي جامعـه زيـرا وقتـي . نيسـت محـض ، سـوادآموزي برنامه اين نهايي هدف

، بنـابراين . شـوند مـي نسـوخ و م متحـول تنـدي شغلها بـه . كرد بسنده ساده آموزش به توان نمي

و اخالقـي ارزشـهاي بـر شـالودة از پيش تر و بيش تر، جهاني بايد ناب آموزش ، امـا نـوع برخـوردار اسـت تغيير اجتماعي آفرينش از قدرت آموزش. باشد استوار معنوي

آمـوزش صـنعتي الگـوي ما بـا يـك . نيست چالشي با چنين رويارويي امروز ما آماده آموزش

] شـكافها كـه آوريـم بـار مـي و انسـانهايي اسـت خالقيـت از هر گونه عاري كه كنيم كار مي

باشند و يـا بهتر داشته در ايجاد زندگي توانند سهمي كنند، اما نمي پر مي خوبي را به [ مشاغل

! باالتر بكشانند سطوح خود را به


از تكنولـوژي . اسـت هدف خود يك خودي به تكنولوژي كه كند مي فرض غرب دنياي

تـا كـه هـر دانشـي . را بگشايد جامعه يا ارتقاي توسعه گره كه انتظار داشت توان كامپيوتر نمي

. شود منسوخ زودي به است ، ممكن ايم كرده امروز كسب

بـراي الزم دانـش در واقـع كـه انيم و بـد كنـيم تربيـت و اجتمـاعي را جهـاني بايد مـردم

.تواند بيايد مي ريز كامپيوتر از هر جايي برنامه

! بشـكنيم ، در هـم اسـت مناسـب آموزش براي درس كالس فقط را كه قاعده ما بايد اين

بايـد نيـز آموزشـي نظـام . باشـد روزي انسانها هستند و شبانه برود كه هر جايي بايد به آموزش

و . تصور كند هدف به دستيابي براي اي وسيله را همچون تغيير باشد و تكنولوژي پاسخگوي

مـا . سـازگار شـوند مفهوم با اين خواهند بود كه نهادهايي همان ، فقط آينده مراكز آموزشي

. را بياموزند بايد تعامل ـ مردم فراتر برويم بايد از مرز سوادآموزي

انسـانها بـا سـرعتهاي . سـازد، بيـاموزيم مـي انسـان از آنـان را كـه هر آنچه مردم ما بايد به

، در بتوانـد بـا مـردم كه است الزم فراگيري آموزشي ، نظامهاي بنابراين. گيرند ياد مي مختلفي

. شـود بيشـينه نـافع م كـه دهـيم تخصيص را نيز بايد چنان منابع. باشند، كار كند كه هر سطحي

و روشـي را تغيير دهيم رفتار مردم توانيم ما مي برد، ولي مي زمان نوين آموزشي نظام پذيرفتن

. است ضروري زمان در طي تحوالتي و چنين كنيم روند، متحول مي مدرسه به مردم را كه

، زيـرا معناست بي اغل مش براي اي حرفه ، تربيت مدرن و احوال در اوضاع يـاد بدهنـد و مـا امـروز حـق داشتند كه ديروز حق مردم .كند تغيير مي تندي به مشاغل

فراتر نهنـد و هـر جـا دانشگاهي ثابت بايد پا را از مرز كالسهاي استادان! ياد بگيريم كه داريم


اما هـزارة . رسد مي از آحاد مردم بعضي تنها به جاري آموزشي نظام. باشد، ياد بدهند الزم كه

.كند مي را ايجاب جايگزين آموزشي نظامهاي ابداع آينده

را آمـوزش مردم مختلف بتوانند گروههاي شوند كه برگزيده كساني بايد از ميان استادان

. نيست دادن درس ، تنها روش و بسته بسيار مقرراتي آموزشي نظامهاي. بدهند

هـم سـنجش نظام. زيانبار است جامعه براي دانشجو و هم براي ، هم كنوني آموزشي نظام

دسترسـي منـابع بـه كـه اسـت كسـاني جداكردن آن و هدف است سياسي هاي متأثر از انگيزه

. ندارند كه دارند از كساني

باشـد در تمـام آموز مطمئن دانش شود كه طراحي اي گونه بايد از نو و به آموزشي برنامة

ايـن . نيسـت راه پايـان ] هـا آموختـه [ يا سنجش آزمون دارد و اينكه دسترسي آموزش عمر به

، پژوهـان انـش امـروز د . اسـتوار باشـد اجتمـاعي نيازها و آرمانهـاي بايد بر شالودة برنامه

يـا سـنجش ميـز آزمـون پشـت نشسـتن صرفاً براي گيرند كه را مي اي استاندارد شده هاي داده

كسـب يا دانش ، معيار هوش و اجباري استاندارد شده آزمونهاي. كند مي كفايت

. نيست شده

تا دريابم گذرانم مي دانشگاه ورود به متقاضي خود را با داوطلب از وقت ساعت يك من

روش ايـن . جويـد، چيسـت مي در زندگي گيرد و آنچه مي را پي هدفهايي چه در زندگي كه

را اي پـروژه گيـرد و اغلـب مـي قبـولي نمـرة از من گروه. است من بندي رتبه

يگر اعضا با يكـديگر آيد؛ و د پديد مي در گروه ، رفتار درست كنم مي كه چنين. پذيرد مي

.كنند نمي رقابت


مــن و روش اســت نــاتوان شايســته آموختگــان دانــش از پــرورش كنــوني آموزشــي نظــام

برد، بايد بارهـا و مي پايان خود را به امروز تحصيل آنكه. آورد بار مي برتري آموختگان دانش

. و جور شود جفت تكنولوژيك و متغير اجتماعي شود تا با فضاي بارها بازآموزي

. اسـت خـويش آموزشـي نگـرش ديگر، نيازمند اصـالح كشورهاي از بسياري هند، بيش

اي وظيفـه زيرسـاخت بهسـازي دغدغـة آنكـه بـي . خواهـد مـي متفـاوتي روزگار ما رهيافتهاي

سـنّت به كه متمركز شويم قي و اخال معنوي اي جامعه ريزي ، بايد بر پي را از ياد ببريم دانشگاه

متعهـد بـه اي جامعـه ريزي پي ما بايد در جهت . پايبند باشد متقابل و تفاهم مسؤوالنه گفتگوي

كنـد و مـي آزادمـان اسـتوار باشـد كـه حقيقتـي بـراي بر پژوهش بنياد آن كه بكوشيم اخالق

در . باشـيم اجتماعي و خوشبختي همسازي يستةافروزد تا ياريگر شا بر مي پايمان پيش چراغي

افـراد شخصيت به دادن شكل براي ابزاري يابد و به مي تعالي آموزش كه است اي جامعه چنين

.شود مي تبديل

دانشـگاه و بيـرون در درون جويانـه رقابت با كارهاي كه منفردي هاي زندگي تحمل ما به

بـه مهارتهـا و بهـا دادن توسـعة تقاضـاي قربـاني بشـري جامعة. ايم ، خو گرفته ت اس شده ضايع

تجربـة از مـا كـه بسـياري . هاسـت سـياه مـا درحـد پاركينگهـا و تختـه سهم. است كاالها شده

كـه كنـيم بازسـازي روشـي خود را به بايد محيط كه كنيم مي ، احساس داريم مثبتي اجتماعي

، و تـنش دشـمني مخـالف كـه خـواهيم مـي فضـايي . ارضـا كنـد و مشاركت تعلق نياز ما را به

. باشد افراطي و فردگرايي نژادپرستي


مغزهـا و دلهـا باشـد؟ بـه دهندة پرورش كه بسازيم معنوي اي از دانشگاهها جامعه چگونه

گرفتـار نيروهـاي را كه تا ساختاري رداريم ب چند گام ، كافيست كنيم عمل درست آنكه شرط

. باشد اجتماعي انسجام نگر و مروج درون كه سازيم مبدل ساختاري ، به گريز از مركز است

در تجزيـه ، درگير شدن بنيادي پرسشهاي گفتگو دربارة گيري رونق براي گام نخستين

روزمـرة و مسؤوليتهاي تخصصي حوزة فراسوي كه ست ا هايي مقوله پيرامون و بحث و تحليل

. باشد، ارزشمند است داشته يا مالي عملي كاربردهاي ، در هر جا كه دانش جويي پي. ماست

اعضـاي بـراي ، هـم مـورد عالقـه از پاداشـهاي نظـامي دارد كـه ضرورت دوم در گام

. نماييم ابداع آن بيروني جامعة اعضاي براي و هم دانشگاهي جامعة

مهارتهـا بـا پـرورش در مقايسه و خردمندي معرفت فضيلت به نهادن ، ارج گام سومين

تمركز بر دستاوردها و جاي به آورد كه را پديد مي امكان اين و خردمندي ؛ زيرا معرفت است

. نيست بايسته كاري و چه است بايسته كاري چه ، بدانيم نتايج

را در انسـانِ منطقـي عـاملي چـه كـه اسـت نكته اين فهم براي ، كوشش گام چهارمين

.كند مي" عادل"نهد، نمي ارج عدالت لزوماً به كه اي جامعه

خردمنـد عناصري ، زيرا آنان است در برخورد با ديگران عدالت ، رعايت گام پنجمين

. و منزلتند شأن حبو صا

واقعـاً بـدانيم كـه باشـيم را داشته تكليف اين به خويش كردن ملزم ، بايد شهامت سرانجام

. بياوريم ايمان آن و پرمايگي بشريت و به كيستيم


اً تمامي تقريب دارد كه ، اما حقيقت است كنوني در موقعيت از آموزش تفسير اسفناكي اين

آمـوزش بايـد صـرف [ كميـاب ] منابع اين. است شده تلف مايه كم آموزش براي نابعم

اگـر ، حتـي نيسـت سـرگرمي جـاي كالس. باشند اطالعات بعدها ناقل شد كه مي بهتر كساني

. باشد آمده نيت اين به پژوه دانش

دانشـگاههاي . دارد بهتري آيي دور كار از راه از موارد، يادگيري در بسياري

. بايد بهتر كار كنند نسبت همان آزاد نيز به

ها، دفـاتر ها، كارخانه در خانه مردم به دسترسي براي و تلويزيون جهانيِِ تلفن كد مشترك

توانـد از بخواهد مـي كه هر كس . است استفاده قابل ديگري و هر جاي اجتماعي كار، محافل

تسـهيالتي چنين به پژوهان دانش بيشترين. يابد دست ويدئو و تلويزيون هاي صفحه به تلفن راه

بسيار ارزانـي ، آيندة است بسيار گران اكنون ، كه ماهواره تكنولوژي. خواهند داشت دسترسي

. خود خواهد ديد به

پســت. را بچرخانــد نفــره ويســت د توانــد كالســي مــي هــر معلــمISDN از بــا اســتفاده

يـادگيري دورة. خواهد بود در دسترس زودي به كه است ديگري تكنولوژي هم الكترونيك

كشـاورز ممكـن ، يـك دوره در اين . رسد فرا مي زودي ، به زندگي هاي تجربه ، بر پاية تجربي

در كشـتزار بـه اش شخصـي هـاي از تجربـه كند كـه منتقل ديگران را به بتواند اطالعاتي است

تجربـة بـراي خـوبي هند جاي . باشد داشته درسي كتاب از چندين بيش و ارزشي آمده دست

. الگوهاست گونه اين


بـه دسترسـي بـراي خـوبي ، هنـوز رسـانة است اي كهنه حاال تكنولوژي ، با آنكه تلويزيون

، همچنـين . نيـاز دارنـد آموزشـهايي چنـين بـه سـاكنانش كـه كشور اسـت دورافتادة هاي نقطه

. آنها را آزمود توان مي وجود دارد كه ديگري تعاملي روشهاي

در اكتبر سال. است ] نوين[ آموزشي از رويكردهاي بسياري سوي به هند مستعد جهش

آيد تـا پيش آموزش نظام بايد در راستاي كه راتي كشور را از تغيي تا مردم هند آمدم به 1995

. كنم سازگارتر شود، آگاه كنوني دورة سودمندتر و با نيازهاي

شمار بيشـتري توان شود؛ مي مي كالسها، بناها و تجهيزات صرف امروز بيهوده كه با پولي

، آمـوز در كـالس دانـش 35 آمـوزش ، امروز هزينة در حقيقت . داد را ارزانتر آموزش از مردم

. دهم مي نفر آموزش200 خود به با روش من كه است بسيار سنگينتر از آن

عنـوان بـه ، مـن آمـده پيش انسان در زندگي گذشته در صد سال كه تغييراتي همة رغم به

، شـاهد نژادپرسـتي ام ي كـار و زنـدگ در محـل پورتوريكـو در آمريكـا، يعنـي از اهالي فردي

آمـاده كاريـابي را صـرفاً بـراي مـردم كـه آموزشـي نظـام . ام خـود بـوده به آميز نسبت تعصب

. نيسـت زنـدگي كند، امـا همـة مي را آسان ، زندگي شغل داشتن. شود كند، بايد دگرگون مي

تغييـر دمبـدم كـه دنيـايي پـرور، در كارمندسـاز و بـوروكرات آموزشـي نظام كه است روشن

گـام اجتمـاعي تغييـرات بايد همـدوش ، الجرم آموزش. فناست به و محكوم كند، منسوخ مي

است مضحك حتي آموزش در حوزة. است تصنّعي ، ارزشهاي امروز داريم آنچه همة. بردارد

ايـن . كنـيم بندي دسته ابتدايي يا مدرسة ، دبيرستان دانشگاه آنها به تعلق را برحسب معلمان كه

.نگرشها بايد تغيير كنند


. است آموزش مقصود واقعي ، تعيين بپردازيم آن جداً بايد به آنچه

كشور بـه اين شهروندان. است در آمريكا، نهايتاً ماترياليسم زندگي و ضمني نهايي هدف

بـراي اخالقـي مرهمهـاي و در جستجوي قرار داده د سؤال خود را مور " زيست شيوة" تازگي

انـدازة انـد، بـه بنا كـرده كه اي خواهند بدانند آيا جامعه مي حال. خود هستند وجداني رنجهاي

كـاهش بـراي عملـي حلهـايي راه ، ارائـه شـرايط در ايـن . يا بايد تغيير كنـد است خوب كافي

اي آينـده براي ، و كوشيدن با طبيعت زندگيِ هماهنگ سبك نوعي بداع، ا اجتماعي تضادهاي

.پايدار آسانتر خواهد بود

15 - آموزش براي مرحله بعدي تكامل

١۶............................................................................................. گفتار دوم

١۶............................................................. تكامل بعدي مرحلة براي آموزش

ين يادگيري براي هزاره نو–16

گفتار دوم

تكامل بعدي مرحلة براي آموزش

اير م راشمي

.كند مي را تعيين امروزمان قانون كه است آينده نيچه. دبليو. جي

در كـه آن شـوم امروز و پيامدهاي يافتة سازمان آموزش به پژوه آينده يك عنوان به وقتي در تقريبـاً . گيـرد را فـرا مـي وجودم اي سابقه بي و نگراني ترس نگرم ، مي جا مشهود است همه

آنهـا از . است شده ناخوشايند تبديل اي پديده به فراگيران براي ، يادگيري غرب سراسر دنياي بـه آمـوزان از دانـش معلـم آمريكـا وحشـت متحـدة در اياالت . بيزارند و معلم ، كالس كتاب ! جنايتكارند گويي كه است حدي

امروز آنها هيچگونه و با اهداف استعمار است يراث م در هند، كنيا و مالزي آموزشي نظام كـه نهادها و ارزشـهايي سازي بيسواد و نيز جاودانه عقل سبك آدمهاي پرورش. ندارد سنخيتي

. است آنها بيگانه و مسايل تماماً با فرهنگ كردنـد، خـود ابـداع استعمارگرانة و اهداف بنابر نيازها، شرايط اروپائيان كه نظامي همان

و در تغييــر كــرده از كشــورها انــدكي در برخــي. اســت يافتــه رواج تقريبــاً در سراســر جهــان ، افـزايش نظـام آن هدف. است نيافته تغيير چنداني استقالل از كسب پس مستعمره كشورهاي

17 - آموزش براي مرحله بعدي تكامل

قدرتمنـد و طبقـات بـه دمت منظـور خـ به نبود، بلكه پژوهان دانش خالقيت و پرورش معرفت آورد و ارمغان به ميليونها انسان را براي فقر و فالكت بود كه شده طراحي غربي امپرياليستهاي

. داشت دنبال آنها را به منابع غارتشـود، مـي تـدريس آنـان را بـه آنچه خواهد كه مي پژوهان امروز، از دانش آموزشي نظام

و يـا اجـراي ، تحقيـق ، پرسـيدن آنها در انديشـيدن رشد توانايي كار باعث اين د ولي كنن حفظ هـدفهاي يا يافتن پژوهان دانش بالقوة در رشد استعدادهاي نظام اين. شود نمي علمي تحقيقات

نقشـي ، هـيچ كنـيم مـي زنـدگي در آن كـه دنيايي ماهيت درك و يا حتي زندگي پرمعنا براي .ندارد

آن هـدف . اسـت منظور نشده جايي در امر توسعه فرد يا جامعه دخالت براي نظام در اين آموزشـگاهها، خروجـي . اسـت داري سـرمايه پيشـبرد اهـداف مفيد بـراي تنها توليد كارگران

تواننـد از مي كه كساني به. است انسان شبيه هاي از آدمواره جرياني عالي دانشگاهها و مدارس در آرمانشـهر رفـاهي و امكانـات خـوب بگريزنـد، نويـد شـغل مـدرك و كسـب دژ آموزش

! فرد آمريكايي يك رؤياهاي تمام شود؛ يعني مي داده صنعتي التـين ، در آفريقـا، آسـيا و آمريكـاي پايـدار اسـت توسـعة جـزو ملزومـات اگر آموزش

كشـورها ايـن جمعيـت نصـف . شـود بـدتر مـي دارد و هـر روز هـم و عبـوس زشت اي چهره هـم آن سـنتي شـكل بـه ، حتـي و كتـاب ، معلـم مدرسـه آنها از داشـتن بيسوادند و بيشتر مردم

ايـن . نبايـد زد را هـم اصـالً حـرفش كـه ب غر دنياي وسيع با امكانات و در مقايسه . محرومند و مـرگ ، محروميـت ، فقـر، بيمـاري ، گرسـنگي آلـودگي از قبيل شديدي با بحرانهاي جوامع

ديگـر سـاختارهاي و از سـوي كهنـه نهادهـاي سـو قربـاني آنهـا از يـك مردم تودة. مواجهند نظـام از ايـن و دنـدان مـذكور، بـا چنـگ جوامـع قدرتمنـدان . شوند مي استكباري تكنولوژي .كنند مي حمايت آموزشي

گسترش. است فراهم و ظالمانه كهنه آموزشي نظام اين عليه قيام امروز امكان خوشبختانه تصـور از ايـن پـيش كه را ايجاد كرده ، فرصتهايي گذشته سال 150 در ارتباطي تكنولوژيهاي

ين يادگيري براي هزاره نو–18

، رام دي ، سـي و بصـري سـمعي كامپيوتر، وسـايل : تكنولوژيها عبارتند از اين. رفت نمي هم آن نيـز جوامـع فقيرتـرين حتـي . " مسـأله فرآيند حل " از طريق خالقيت عملي و آموزش ماهواره در بـه قـا بسيار انـدك دهند، با هزينة وفق بومي تكنولوژيها را با فرهنگهاي بتوانند اين چنانچه

، ، منـزل از كارخانـه جـا اعـم ، تقريباً در همـه يادگيري نوع اين. خواهند بود همگاني يادگيري بـا اسـتفاده . پذير اسـت ، امكان نقاط ترين در دورافتاده حتي ديگري ، انجمنها و هر جاي مزرعه

، كتـاب بـه . كنـيم غلبه و مكان زمان بر محدوديت توانيم ، ما مي نوين ارتباطي از تكنولوژيهاي يـك و هـر فـرد بـه كـالس بـه ، سراسـر جهـان ترتيـب اين به. نيست نيازي هم و معلم كالس

بشـر بـالقوة مغـزي اسـتعدادهاي رشد انـواع وقت آن. خواهد شد العمر تبديل مادام يادگيرندة وسيعتر و اهداف بينش يك توسعة به يادگيري نوع اين كه اميدو است . پذير خواهد شد امكان

. منجر شود و عدالت برابري برپاية جهاني نوين نظم ريزي پي براي الزم اجتماعي آشـكار اي ، وظيفه و كنار جهان در گوشه ميليونها انسان براي آموزشي نهادهاي بازسازي

بشـر . طلبـد مي بزرگ ، قربانيهاي بزرگ تالشهاياما. است فرسا و درازمدت طاقت و كوششي امكانـات انسـانها از كليـة يكايـك مگـر آنكـه نخواهـد يافـت دسـت واقعـي آزادي هرگز به تقريباً آنوقت. مند شوند بهره زندگي نهايي اهداف و شناخت ، رشد خالقيت ، توسعه يادگيري

مسـاوي انسـانها از فرصـت روز همـة در آن . خواهد رفـت از ميان بشريت از بدبختيهاي نيمي آنوقـت . برخوردار خواهنـد بـود تكامل بعدي مرحلة سوي به و حركت شكوفايي به نيل براي مـا بـراي خالقيت تواناي ما خواهد بود؛ زيرا نيروي بيافتد، بسيار فراتر از تصورات اتفاق آنچه

" شلي" همانطور كه . خواهد شد تقويت مادي جهان و زماني مكاني يتهاي محدود بردن از بين : كند مي گويي پيش چنين ، عاقالنه شاعر بزرگ

تواند مي اما انسان" كند خلق تري واقعي هاي گوشه

را زنده از انسان "! فناناپذير شيرخوران همان

19 - آموزش در نظام استكباري غرب

٢٠............................................................................................. گفتار سوم

٢٠............................................................... غرب استكباري در نظام آموزش


گفتار سوم

غرب استكباري در نظام آموزش پائولو فرير

نفـوذ شخصـيتي را در مقابل شاگردانش كه است كسي واقعي معلم

.دارد مي مصون خويش

آلكات برانسون آموس دهـد كـه مي نشان مدرسه و بيرون ، در درون و شاگرد در هر سطح معلم رابطه موشكافانة و تحليل تجزيه كـه اسـت صبوري شنوندة گويد و شاگرد هم مي قصه معلم. دارد) گويي قصه ( محاكات اساساً جنبة رابطه اين

، گـويي قصـه ، در جريـان واقعيت در ابعاد تجربي و خواه در ابعاد ارزشي ، خواه قصه محتواي. شنود مي) فقط( !برد مي رنج گويي قصه از بيماري آموزش. شود آور مي و كسالت روح بي

، و قابـل اي ايسـتا، كليشـه اسـت اي پديـده گـويي دهد كه مي توضيح اي گونه به را ، واقعيت معلم گويـا وظيفـه . اسـت آموز بيگانه دانش واقعي با تجربة پردازد كه مي موضوعي به ؛ و يا گويي بيني پيش و خارج با جهان كه عي انتزا هايي خود پر كند؛ قصه هاي آموز را از قصه دانش ذهن كه است اين معلممحتـوا و بـي الفـاظي و بـه داده خـود را از دسـت ها اصالت واژه. دارد بخشد، فاصله معنا مي بدان آنچه

؛ مفـاهيم انتقـال نه هاست واژه ، طنين آموزش نوع بارز اين ، ويژگي ترتيب اين به. اند شده ناآشنا تبديل را عبـارات ايـن آمـوز هـم دانـش . و الـخ اسـت بـاراس پايتخـت تا؛ بلـم زدهشود شان چهار چهار تا مي

گويـد مي و يا وقتي چه بداند چهارچهارتا يعني آنكه كند؛ بي سپارد و تكرار مي خاطر مي نويسد، به مي


چگونـه اراس و بـ بلـم و يا اصوالً رابطة در چيست پايتخت واقعي ، اهميت " است باراس پايتخت بلم" . است اي رابطه

دار و معلــم آمــوز امانــت دانــش. شــود مــي تبــديل داري امانــت نــوعي بــه ، آمــوزش ترتيــب بــدين دريافت اكراه را به آموز آن دانش كند كه صادر مي ، پيامي ايجاد ارتباط بجاي معلم. گذار است امانت كـه اسـت در آمـوزش " بانكـداري " مفهـوم همـان اين. كند و تكرار مي را حفظ آن دارد و سپس مي

. است حساب و واريز به ، ثبت دريافت آموز صرفاً مجاز به دانشپندارنـد خود را دانشمند مـي كه كساني از طرف ايست هديه ، دانش آموزش بانكداري در مفهوم

بينـي جهـان ويژگـي ـ كـه پنداشـتن مطلـق را نـادان ديگـران . ناداننـد تصور آنـان حسب كه كساني به. سـازد مـي ، عقـيم حقيقت به دستيابي فرآيندهاي عنوان را به پژوهي و دانش ـ آموزش است استكباري

مطلـق آمـوز نـادان دانـش تصور كه بيند و وجود خود را با اين آموز مي دانش مقابل خود را نقطة معلم ـ نـادان هگـل ديالكتيـك در منطـق بـرده ـ همچون بيگانه آموزِ از خويش دانش. كند مي ه، توجي استها، هرگـز برده برخالف آموزان اما دانش. بيند مي را الزم وجود معلم پذيرد و بنابراين خود را مي بودن .هندد مي را آموزش خويش آنها نيز معلم برند كه نمي پي نكته اين به

سـمت بـه آن ، در حركـت است انسان طرفدار آزادي كه آموزشي وجودي ديگر، دليل از سوي ــازگاري تطــابق ــه و س ــوزش. اســت نهفت ــع آم ــا رف ــد ب ــاقض باي ــين تن ــم ب ــق معل و شــاگرد و از طري

.بگيرند و ياد بدهند ياد هر دو همزمان كه طوري آغاز شود؛ به تناقض طرفينِ اين سازگارساختن تنهـا در نـه آمـوزش نـوع اين. باشد تواند هم و نمي نيست ، آموزش بانكي رويكرد در مفهوم اين اسـتكباري جامعـة نمـاي تمـام آئينة زير كه با نگرشها و رفتارهاي كوشد، بلكه ها مي تناقض اين حفظ : زند مي آنها دامن ؛ به است

گيرد؛ آموز ياد مي دهد و دانش ي ياد م معلم • ؛ است مدان آموز هيچ و دانش دان همه معلم • شود؛ مي انديشه اش آموز درباره انديشد و دانش مي معلم • شنود؛ مي آموز صبورانه زند و دانش مي حرف معلم • شود؛ مي آموز تربيت كند و دانش مي تربيت معلم •


كند؛ مي آموز اطاعت كند و دانش مي تحميل را انتخابگر و انتخابش معلم • كند؛ مي او اقدام اقدام بر مبناي كه است توهم آموز دچار اين كند و دانش مي اقدام معلم •خـود ) قرار نگرفته مورد مشورت كه(آموز گزيند و دانش را برمي درسي برنامه محتواي معلم •

دهد؛ مي وفق را با آن آموز بـه دانش با آزادي را در مخالفت آن ، كه خويش شخصي را با توانايي علم ايي توان معلم •

گيرد؛ و مي برد، اشتباه كار مي . آموز منفعلِ محض و دانش است فاعل ، معلم در فرآيند يادگيري •

آنها كه در شرايطي تغيير مندند و نه عالقه مستضعفان تغيير در آگاهي صرفاً به ، مستكبران در واقع بـر آنهـا آسـانتر سـازگارتر شـوند، تسـلط شـرايط با اين مستضعفان هر چه . است ساخته را مستضعف

اجتمـاعي را در كنار اقدامات آموزش بانكي ، مفهوم هدف اين به رسيدن براي مستكبران. خواهد شد اعطـا " رفـاهي خـدمات كننـدة دريافـت " بينانـة خـويش لقـب مستضـعفان آنها به طي كه اي پدرمĤبانه

برخـورد اي جدابافتـه هـاي و تافتـه اي افـراد حاشـيه صـورت به با مستضعفان . گيرند كار مي شود، به مي آنها به به. جدا هستند " و عادل يافته ، سازمان خوب" جامعة يك از ساختار عمومي گويي شود كه مي را از و تنبـل نـااليق مردم اين دانند كه مي خود را ملزم نگرند و بنابراين مي سالم جامعة بهاي آسي ديدة به است اند و الزم شده داشته نگه اينها در حاشيه . دهند خود تطبيق آنها، با الگوهاي تغيير نگرش طريق . دهند سازش بيايند و خود را با آن جامعه درونآنهـا . برنـد سـر مـي به از جامعه در بيرون اند و نه در حاشيه نه مستضعفان كه است اين حقيقت اما، مشـكل ايـن حـل راه. انـد ، قرار داشته است ساخته ديگران آنها را بردة كه ساختاري در درون هميشه

وجود آنهـا تغيير داد كه اي گونه ار را به بايد ساخت بلكه نيست آنها با ساختار استكباري كردن" عجين"پوسـاند و مـي را از درون بران مسـتك ، آرمـان تغييـري ترديـد چنـين بي. شود پذيرفته خاطر خودشان به ـ را غيـرممكن آمـوزان دانـش از آگـاهي با تهديد ناشي مقابله ـ براي آموزش بانكي از مفهوم تفادهسا

راهـي همـواركردن مربـي نقـش دارد كه دنبال را به منطقي نتيجة اين آموزش انكي ب انديشة. سازد مي و پيشـاپيش كـه است فرآيندي سازماندهي معلم وظيفة. شود آموز وارد مي دانش ذهن دنيا به كه است

آنهـا را دانـش وي كـه اسـت آموز بـا اطالعـاتي دانش ذهن پركردن دهد و آن مي خود روي خود به


كنند، آموزش تصور مي 1 منفعل از موجودات اي ، دنيا را مجموعه مردم و از آنجا كه . پندارد مي واقعي سازگارند زيرا بهتر با دنيا كنار افراد تحصيلكرده . تر سازد تا با دنيا سازگار شوند نيز بايد آنها را منفعل

آسـايش دارد، زيـرا زمـاني كـامالً مطابقـت مسـتكبران با اهـداف آموزش نوع ، اين در عمل . آيند مي بـراي انـد، سـازگارند و جـايي ساخته آنها برايشان كه با دنيايي بدانند مردم شود كه مي تأمين خيالشان . وجود ندارد سؤال

و آنهـا را از ( اسـت كرده آنها تعيين براي غالب اقليت كه خود را با اهدافي مردم اكثريت هر چه اقليـت رفتـار بـراي ايـن بـه دادن دهند، ادامه بيشتر تطبيق ) سازد مي خود محروم اهداف به رسيدن حق

هـدف ايـن ، در راسـتاي از نظر تئـوري و چه از نظر عملي چه آموزش بانكي مفهوم. شود تر مي آسان ، چـه خوانـدني تكـاليف ، چـه شـفاهي دروس ؛ چه هست ر، هر چه دردس رويكرد بي در اين . قرار دارد در و همـه ارتقـاء، همـه معيارهـاي آموز، چـه و دانش معلم بين فاصلة ، چه معلومات سنجش روشهاي . از تفكر است جلوگيري راستاي

كند و تفكـر پيدا مي شر معني ب زندگي كه است ارتباطات از طريق فقط كه دانيم مي حال در عين آمـوز بينديشـد و دانـش جـاي توانـد بـه نمـي معلـم . يابـد آمـوز اعتبـار مـي اعتبـار دانـش بـه فقط معلم

. خيـزد برمـي از واقعيـت كـه اي انديشـه معتبر، يعني انديشة. كند آموز تحميل دانش را به هايش انديشه كـه اگـر بپـذيريم . اسـت بـا ديگـران گيرد و نيازمند ارتبـاط نمي شكل عزلت در كنج اي انديشه چنين [ باشـد، تبعيـت شـده ناشـي ] واقعـي [ در برابر جهان از اقدام كند كه معنا پيدا مي صرفاً زماني انديشه

.شود مي غيرممكن شاگرد از معلم] و چراي چون بي از گيـري بيننـد و خـود را در بهـره مـي نتيجـه را بـي نشـا مسـؤوالنه انسـانها تالشـهاي كه هنگامي

تعـادل دارد كـه ريشـه واقعيـت ، در اين رنجِ ناتواني اين". برند مي يابند، رنج مي ناتوان استعدادهايشان هشود كـ مي ، سبب انسانهاست دلتنگي خود ماية ، كه در اقدام اما ناتواني . " است خورده بر هم بشريت

چگونـه كـاري امـا چنـين . را از خود دور كننـد ، ناتواني اقدام خود براي نيروي كردن انسانها با ذخيره صـوري مشـاركت ايـن از طريق. است قدرت فرد يا كانونهاي افراد به ، پيوستن راه ؟ يك است ممكن

؛ حـال اسـت داده صـورت د شخصاً اقـدامي خو شود كه مي توهم ، فرد دچار اين ديگران در فعاليتهاي .كنند مي اقدام كه است شده تبديل از گروهي عضوي و به بوده مطيع او فقط آنكه

1.passive entities


دهـد، وفـق استكباري را با دنياي آموزان دانش كه ايدئولوژيك نيت ، با اين جويانه سلطه آموزش نـه من اتهام). كنند نمي را درك موضوع نيز غالباً اين مربيان(كند مي آنها ترويج را در بين زودباوري

، جلب از آن هدف تغيير دهند، بلكه راحتي را به عملكردشان غالب نخبگان كه است اميد واهي اين به اسـتفاده آزادي كسـب بـراي توان نمي بانكي از رويكرد آموزش كه است نكته اين به نظر بشردوستان

. خواهد كرد را خنثي آنان رويكرد تالشهاي كرد و اين انقالبـي جامعة آن. ببرد ارث به استكباري ياي رويكرد را از دن تواند اين نيز نمي " انقالبي جامعة" ، چنـين در هـر صـورت . اعتماد نيست و يا قابل است شده كند يا گمراه مي را پياده بانكي آموزش كه

. قرار دارد خطر واكنش در معرض اي جامعه بانكي مفهوم قرار دارند كه يي فضا تأثير و در محاصرة نيز تحت آزادي آرمان طرفداران متأسفانه

، بنـابراين . خبرنـد بي آن غيرانساني و ويژگيهاي اهميت از ميزان آورد و اغلب وجود مي را به آموزشي اسـتفاده ابـزار ازخـود بيگـانگي ، از همـين است آزادي به ظاهراً معطوف كه آنها نيز در كوششهايشان

مرتجـع و حتـي ، خيالباف لوح را ساده آموزش نوع ، مخالفانِ اين از انقالبيون برخي عالوه به. كنند مي آزادي. كنـد هديـه آنـان را به افراد، آزادي كردن از خود بيگانه تواند از طريق نمي اما كسي . دانند مي

و رسـم راه يـك آزادي. ود اعطـا شـ انسـان بـه كه نيست اي ـ وديعه سازي فرآيند انساني ـ يعني اصيل بـه كـه كسـاني . دهنـد مـي انجـام تغيير جهان براي و زنان مردان كه است العملي و عكس ؛ اقدام است كـه ظرفـي عنـوان را بـه آگاهي مكانيكي توانند مفهوم مي هستند، نه از آزادي طرفداري مدعي راستي

. دارند را قبول) ها ، شعارها، سپرده تبليغات( استيال بانكي روش بايد پرشود، بپذيرند و نه كـه اسـت وضـعيتي ايـن . اطالعات بر انتقال كند و نه تأكيد مي ، بر شناخت بخش آزادي آموزش

و معلـم ـ يعنـي شـناخت بازيگران بين ، واسطة) است شناخت غير از نتيجة كه ( مورد شناخت موضوع اسـت آن ايجاد كند، مستلزم بتواند سؤال كه آموزشي به ، دستيابي بنابراين. گيرد وز ـ قرار مي آم دانش كـه تعـاملي اي رابطه ، برقراري صورت در غير اين . برود و شاگرد از بين معلم تناقض اول در وهلة كه

بـه . خواهـد شـد ، غيـر ممكـن است ري ضرو شناخت عرصة بازيگران بين يكسان ايجاد شناخت براي در شـود و فقـط مـي متوقـف بانكي آموزش مراتبي سلسله الگوي با اعمال 2زانگي سؤال آموزش عالوه

معلـم ، يـاددادن جـدلي بحث از طريق. بردارد را از ميان فوق تضادهاي يابد كه تواند ادامه مي صورتي

1.problem – posing Education


معلـم آيد كـه پديد مي جديدي رسد و دورة مي پايان به آموز از معلم دانش آموز و يادگرفتن دانش به دهـد بلكـه يـاد مـي فقـط كـه نيست كسي ديگر معلم . دهد ياد مي معلم آموز به آموز و دانش دانش به

؛ يـاد تن يادگرف آموز، ضمن گيرد و دانش نيز ياد مي آموز، خودش با دانش جدل ضمن كه است كسي. اسـت رشد متقابل باعث شوند كه درگير مي ديگر، هر دو مشتركاً در فرآيندي عبارت به. دهد مي هم

باشـد و نـه بايد در كنـار آزادي قدرت چرا كه اعتبار است بي "اقتدار" بر مبناي فرآيند، بحث در اين مردم. گيرد ياد نمي تنهايي به دهد و هيچيك نمي آموزش ديگري به در اينجا هيچيك . با آن در تقابل

در ، كه شناخت قابل هاي مملو از پديده ، جهاني است آنها جهان دهند و رسانة مي يكديگر آموزش به . دارد اختصاص معلم منحصراً به بانكي آموزش نظام

از انگيـز پيوسـته سـؤال آموزش كه حالياندازد، در را از كار مي خالقيت ، قدرت بانكي آموزش دارد، امـا آمـوزش نگـاه را در سـايه كوشد آگاهي مي بانكي آموزش نظام. دارد بر مي ها پرده واقعيت بيشـتر هر چه آموزان دانش. كند مي ها تالش در واقعيت جدي و دخالت رشد آگاهي انگيز براي سؤال

چالشـها اين به شوند كه كنند و مجبور مي پيدا مي بيشتري روبرو شوند، چالش خود در جهان با مسايل بيننـد ـ و نـه ديگر مي مسايل به و وابسته كلي مجموعة را در يك آنها چالش از آنجا كه. گويند پاسخ

. كنـد پيـدا مـي انحرافـي شود و كمتـر جنبـة مي آنها كامالً دقيق ـ درك نظري پرسش يك صورت به دارد دنبـال به اي تازه درك هر يك آورد كه وجود مي به جديدي ، چالشهاي هر چالش آنها به پاسخ .كنند تعهد مي آنها احساس به نسبت آموزان دانش تدريج و به

انسـان كـه است آن ـ منكر ابزار سلطه عنوان به آموزش ـ در مقابل ابزار آزادي عنوان به آموزش يـك عنـوان دنيـا بـه كـه اسـت منكـر آن همچنـين . و جدا از دنياسـت مجرد، مجزا، مستقل موجودي

انسان بدون جهان و نه مجرد متصور است انسان ، نه در تفكر صحيح . وجود دارد واقعيتِ جدا از مردم نه. هستند هم مقارن و جهان ، آگاهي روابط در اين . است تصور قابل با جهان صرفاً در ارتباط و انسان . بر آگاهي جهان دارد و نه تقدم بر جهان آگاهي

آمـوزش . گيرنـد قـرار مـي هـم ، در مقابـل مورد بحـث آموزشي و شيوة بار ديگر دو مفهوم يك را كـه خاصـي كوشـد تـا واقعيتهـاي مـي عيـت واق دادن جلـوه افسـانه از طريق) بديهي داليل به ( بانكي

زدايـي انگيز بر افسـانه سؤال اما آموزش. نمايد كنند، پنهان مي را تشريح وجود بشر در جهان چگونگي را ضـرورتي انگيـز جـدل سؤال كند، اما آموزش مي مقاومت در برابر جدل بانكي آموزش. تأكيد كند


كمـك بـه نيازمنـدان چشـم بـه آموزان با دانش بانكي آموزش. سازد كار مي را آش واقعيت داند كه مي را مسـخره آگـاهي بـودن ، ارادي از جهـان آگـاهي انگيز با جداكردن سؤال اما آموزش . كند رفتار مي

و منكـر اسـتعداد تـاريخي طريـق و از ايـن ) ببـرد را كـامالً از بـين توانـد آن هـر چنـد نمـي (سـازد مي اسـت مبتني انگيز بر خالقيت سؤال آموزش. است كامل انسان به شدن تبديل افراد براي شناسانة هستي

اسـتعداد بـه نسـبت آن ، واكـنش ترتيب اين به. انگيزد را بر مي واقعيت برمبناي و اقدام حقيقي و تعمق بـروز خالقانه و فعاليتهاي افراد در تحقيق درگيرشدن در صورت فقط گويي كه است اي گونه افراد به

رشديابنده ، انسانها را موجوداتي بازدارنده نيروي عنوان ، به بانكي و روش نظريه اينكه خالصه. كند مي نقطـة عنـوان را بـه مـردم انگيـز، رشـدپذيري سـؤال آموزشي و روش اما نظريه . بيند نمي زمان در طول . پذيرد آنها مي حركت شروع

" شـدن " در فرآينـد دانـد كـه مـي و ناقص ناتمام را موجوداتي و زنان انگيز، مردان سؤال آموزش كمـال انـد و از عـدم نـاقص دانند كه ، انسانها مي ناقص ساير حيوانات ، برخالف در واقع . هستند جاري

.خود آگاهند. دارد ريشـه از آن و آگـاهي بـودن ناكامـل ، در همـين انسـان نحصـاري مظهر ا عنوان ، به آموزش

دائمـي ، فعاليتي آموزش كند كه مي ايجاب واقعيت پذيري تبديل و خصوصيت انسان ناقص شخصيت .باشد

) كننـده اميـدوار و در نتيجـه (آور ، پيـام بنـابراين . است آينده انگيز، رويداد انقالبي سؤال آموزشانـد؛ شـده خـود آگـاه بـودن از ناكامـل دهد مـردم مي نشان كه است رويداد، حركتي اين نشانة. است

. است مشخص آن و هدف ، موضوعات شروع نقطة كه تاريخي حركتينيسـتند، جـدا و واقعيـت از جهـان مردم اما از آنجا كه . هستند خودِ مردم حركت اين شروع نقطة

و زنان بايد مردان آن شروع ، نقطة در نتيجه. آغاز شود ـ جهان انسان رابطة بايد با برقراري حركت اين شـوند، از آن محـو مـي انسـانها در آن كند كـه مي فراهم شرايطي باشند و اين در هر جا و در هر زمان

آنهـا را از آن درك كـه ( وضـعيت از ايـن ا شـروع بـ فقـط . كننـد مـي دخالـت آيند و در آن پديد مي ، انسانها حركت اين صحيح انجام براي. خود را آغاز كنند توانند حركت انسانها مي ) سازد مي مشخص

، و درنتيجـه را محـدود كننـده صـرفاً بايـد آن تغييـر ببيننـد، بلكـه و غيرقابـل را محتوم نبايد شرايطشان . ندآور بدان چالش


نظـام هـيچ . گيـرد اسـتكبار قـرار گيـرد و نمـي منـافع توانـد در خـدمت انگيز، نمـي سؤال آموزش انقالبـي جامعـة يـك فقـط اينكـه چـرا؟ ضـمن : بپرسـند مستضـعفان دهد كـه نمي اجازه اي استكباري

قـادر بـه كـه نيز تا زماني انقالب نرهبرا. ببرد پيش مند به نظام اي شيوه را به آموزش گونه تواند اين ميتواننـد نمـي ، رهبـران در فرآينـد انقـالب . رسند نمي كامل قدرت نباشند، به آموزش روش اين اجراي عنـوان را بـه بانكي خواهند كرد؛ روش عمل انقالبي اي شيوه بعداً به كه نيت و با اين مصلحت برمبناي . ـ باشند ديگر، جدلي عبارت ـ و به آنها بايد از ابتدا انقالبي. كار بندند به موقتي اقدامي


29 - نظام آموزش عالي ما

٣٠.......................................................................................... گفتار چهارم

٣٠............................................................................. ما عالي آموزش نظام


گفتار چهارم

١ ما عالي آموزش نظام

لي پي. دي. دكتر ام

. دانيم نمي و در آخر هيچ گيريم ياد مي دانشها كمي ز همة ا

چارلز ديكنز . است داشته چشمگيري ، پيشرفت از نظر كمي ويژه به عالي ، آموزش گذشته در صد سال

در ، آنهــم عمــومي عــالي ، بيشــتر در آمــوزش امــا پيشــرفت. نبايــد ترديــد كــرد بــاره در ايــن نيـز پيشـرفتهاي اي و حرفـه فني عالي در آموزش آن همپاي. است بوده هنر و علوم هاي حوزه و بزرگي با جمعيت كشوري و براي عمومي عالي با آموزش در مقايسه ولي. ايم داشته مسلمي

، در زمينـه م داريـ كـه اي دانشـكده 8000از % 85 بـه قريب. است بوده ، نسبتاً ناكافي هندوستان اشتغالشـان دارنـد كـه آموختـه صـدها هـزار دانـش اينهـا هـر سـاله . كننـد و هنر كار مـي علوم

افـزوده بـر شـمار آنـان سـال بـه سـال كه است از بيكاران وسيعي ، موج ساز و پيامد آن مشكل .شود مي

.نويسنده اين مقاله هندي است و درباره نظام آموزش عالي كشورش بحث مي كند. 1


كشـور، ريـزي برنامـه يسيونبنابر برآورد كم . از بيكارانند اي عمده بخش آموختگان دانش انـد، در سـال برخـوردار بـوده يا بـاالتر دانشـگاهي مقدماتي از مدارج كه هندي شمار بيكاران

1985 تـا سـال رقم اين كه كرده بيني پيش كميسيون. است نفر بوده ميليون 47/3 بر بالغ 1980. خواهـد آمـد پيش چه 1996 در سال زد كه حدس توان مي. نفر خواهد رسيد ميليون 66/4 به

از قسـمتهاي را در هريـك و تعـداد بيكـاران شـويم ارقـام اين وارد جزئيات توانيم نمي گرچه اي و حرفـه فني از متخصصين ارشد و دكترا اعم ، كارشناسان ؛ كارشناسان دانشگاه واردان تازه

بـه مربـوط آمارهـاي بـا ارائـه تـوان را مـي مشكل اين اردهندة هشد ، ماهيت كنيم تعيين و غيره ايالـت ايـن تحصـيلكردة دهد، شمار بيكاران مي آمارها نشان چنانچه. كراال برمال كرد ايالت

تـا 15 سني آنها در گروه % 45 كه است بر ششصد تا هشتصد هزار نفر بوده بالغ 1985 در سال ترتيب اين به افزايشي 1991 تا 1980 سالهاي كار در فاصلة شمار جويندگان . اند بوده سال 24

%.253 ارشد، ؛ كارشناسي% 128، ؛ كارشناسي% 283، ؛ كارداني% 558، ديپلم: است داشته عـالي آمـوزش مـا از مؤسسـات ديـدة دانشگاه از بيكاران بسياري كه واقعيت اين رغم به

نهادهـا افـزوده نوع اين تأسيس بر شمار متقاضيان ساله شوند، همه مي التحصيل فارغ 1 وميعم .شود مي

كشـور آموزشي نظام كردن اي حرفه. ماست عالي آموزش الينحل از معماهاي ، يكي اين مـا در ارد امـا سـعي د ، پيامد خـوبي متوسطه در آموزش ويژه ، به تر آموزش پايين ما در سطوح

بـر شـمار كـه بـوده ايـن و سـهل كـار راحـت . اسـت آميـز نبـوده موفقيـت تـاكنون وادي اين. بسـازيم متفـاوت الگوي بـا اي مدرسه كه ايم و هرگز نخواسته موجود بيافزائيم هاي مدرسه اگـر آموزگـاران . اسـت لف تغيير مخـا ديگر با هر نوع از هر كس ما، بيش آموزگاران جامعة نـوآوري مـا بـراي سعي نشوند، همة هماهنگ نبينند و با آن آموزش نوين آموزشي نظام براي

مهـم توانـد از ايـن نمي ، دولت حال در عين . خواهد بود شكست به محكوم آموزش در وادي . است درمان راههاي از كارآمدترين يكي ورزد، چراكه غفلت

. گيرد قرار"حرفه اي"واژه عمومي در اينجا روبه روي واژه . 1


بـر عامـل ؛ امـا تـأثير ايـن آور اسـت كار بسـيار يـأس ميليونها جويندة براي بيكاري گرچه خشونت رويه بي در افزايش واقعيت اين. تر است هشدار دهنده مراتب به ديده دانشگاه جوانان بـه . شـود وجود آشكار مي م آموزشي از نظام و نارضايتي درس به عالقگي ، بي جوانان در ميان سياسـي پيامدهاي كه است مرز انفجار رسيده ، به چند ايالت تحصيلكرده شمار بيكاران راستي

. در بر دارد زايي مصيبت و اجتماعيانـد دنيا آمده دانشگاهها خواهند بود، قبالً به ورود به ديگر متقاضي سال 20 كه آموزاني دانش

. نمايد ؛ دشوار مي از تقاضا بيشتر است عرضه كه اين بهانة ، به عالي آنها از آموزش دن كر و محروم . نـدارد فرهنگـي صـرفاً جنبـه قائلنـد كـه عالي آموزش براي زيادي ، ارزش سنّت ما، حسب مردم

. هست نيز معاش تأمين براي آبرومندانه و ابزاري شغل امنيت ضامن عالي آموزش مـردم ، هنوز نگرش است نوين اقتصادي از شرايط ناشي كه و احوال تغيير اوضاع رغم به

. است نشده دگرگون چندان عالي آموزش به و مـديريت از اسـتعداد كـارآفريني ما كه فرهيختة و زنان هنوز شمار مردان

را حسـابي بـي منـابع كه زيرا وقتي . است نرسيده حد كفايت برخوردار باشند، به ، ابداً تأكيد كرديم مي گذاري سرمايه و تخصصي و فني عالي مدارس برپايي براي

، برخـوردار از قـدرت نفـس با اعتماد بـه بايد افرادي مدارس در اين كه نكرديم يـك اساسـي ويژگيهـاي و داراي و شـركت سـازمان در تأسـيس ، اليق نوآوري ما ـ تا حد ديدگان دانشگاه در بين ويژه ـ به بيكاري بغرنج ، مشكل بنابراين. شوند تربيت مؤسس لياقـت ايـن كشـور كـه ايـن در هر كجاي . گردد باز مي " سازمان تأسيس" لياقت فقدان به زيادي

! خواهد رفت زودتر از ميان آنجا نيز آموختگان دانش بيكاري زودتر پديد آيد، مشكل و آموختگـان دانـش البتـه كـه است داشته چشمگيري پيشرفت گذشته سال در چهل ژاپن. امـر دارنـد در ايـن بسـزايي اند ـ سـهم بوده كه كشور ـ در هر سطحي آن اي كار حرفه نيروي

در ژاپـن كـه ، شمار كساني 1985 تا 1955 سالة سي در فاصلة . رشد است گواه آمارها بهترين افـزايش نفـر در سـال 736000 نفر بـه 9600اند، از كرده دريافت مهندسي كارشناسي مدرك


تـا . افتـاد پـيش ژاپـن مشـابه از رقم 1967 در آمريكا در سال مهندس تربيت ساالنه رقم. يافت كـه آماري بر اساس . برابر آمريكا بود 3/2، ژاپن در التحصيل فارغ مهندسان ، سرانه 1982 سال

، همبسـتگي 1985 تـا 1950 سـالهاي در فاصـلة شـد كـه داد، ثابـت كار آمريكا ارائـه وزارت وري بهـره رشـد و مهندسي هاي رشته آموختگان دانش ساالنة متوسط افزايش بين نزديكي . است و آمريكا برقرار بوده ژاپن توليدي

از % 6/21 كـه اسـت ايـن ژاپـن آمـوزش بسـيار مهـم از ويژگيهـاي يكي درصـد در دنيـا هماننـد ايـن .كنند مي تحصيل مهندسي كشور در رشته دانشجويان

تقريباً نيمـي ). است% 15 غربي و در اروپاي % 7/16 ، در انگلستان %9/5 در آمريكا فقط (ندارد تـا مقطـع ارشـد نيـز، نيمـي كارشناسان ارشد و از بين كارشناسي تا مقطع ني ژاپ از دانشجويان .روند مي دكترا پيش

دانشـگاهها، چنـدين در جـوار همـه كـه اسـت ايـن در ژاپـن آموزش از ديگر ويژگيهاي . كننـد جديـد جـذب مهارتهاي كسب را براي وجود دارد تا دانشجويان تخصصي پژوهشكدة

آمـوزش از امكان حرفهاي و پژوهشگران پژوهش از فرصت ها دانشجويان پژوهشكده ر اين د يكـديگر را تقويـت و پـژوهش ، يـادگيري آموزش برخوردارند و در نتيجه جوان دانشجويان

و دور افتند، هر دو بسـيار ضـعيف به از هم و پژوهش آموزش هر گاه . كنند مي در نـوين جديـد و تكنولوژيهـاي دانـش بكـارگيري سـرعت وانگهـي . وند ش مي نامربوط هرگـاه . گرايـد مـي نيـز بكنـدي هـا و مشـاغل ديگـر حرفـه و توليد و انواع ساخت سيستمهاي با تأسيس ژاپن. شوند باشند، قويتر و هدفمندتر مي در كنار هم " 1 و توسعه تحقيق" و آموزش

افـراد اسـتراتژي بـا ايـن . اسـت برخـوردار شـده مزيـت از ايـن دانشگاه جوار هاي پژوهشكده قــرار ســقف در زيــر يــك و پــژوهش شــوند و آمــوزش مــي تربيــت و كارآمــدي متخصــص

كننـد و مـي كشور جـذب كل پژوهشي فعاليتهاي را به آموختگان دانش و در نتيجه . گيرند مي

1. R&D


را ، آمريكا و انگلستان اروپائي اقتصاد كشورهاي كه است ربفردي منحص ژاپني نظام همان اين .كند تهديد مي

ما مهندسي هاي رشته آموختگان ؛ اما درصد دانش است برابر ژاپن نُه هندوستان جمعيت گرچه بسـيار وسـتان ارشد و دكترا نيز در هند كارشناسي شمار دانشجويان . نيست مقايسه قابل ابداً با ژاپن

در ! وجـود نـدارد پـژوهش بنام اصالً در هند چيزي بگوئيم توانيم مي. ناچيز اسـت كـه اي ازاء هـر روپيـه به. ] تعارف بدون[ بسيار گرانتر وارد كنيم را با قيمتي بايد تكنولوژي نتيجهحد بي هند با كمكهاي صنعت! اريم د تكنولوژي واردات روپيه10، گذاريم كنار مي پژوهش براي

در نتيجـه . اسـت كـرده ـ پيشرفت خودي عالي آموزش مؤسسات ـ و نه بيگانه و حصر كشورهاي بسيار بيشـتر از پـژوهش ... و " تكنولوژي" " امتياز حق" از قبيل در عناويني شده صرف هاي هزينه ؟ نيست ناداني من و يك جو عقل يك آيا اين. است

كـه و مهندسـي ، الكترونيك كامپيوتري علوم تر همچون پراولويت هاي رشته براي دولتكنـد و نمـي گـذاري سـرمايه حـد كفايـت آفرينـد، بـه مـي هـم بيشتري شغلي اتفاقًا فرصتهاي

ر دانشـگاهها و ـ د شخصـي هـاي نـو را ـ بيشـتر بـا هزينـه فنـي هـاي مجبورند رشته دانشجويان تحصـيل ندارنـد بـه درآمد كافي كه ، كساني در نتيجه . فرا بگيرند خصوصي عالي هاي مدرسه

مـدارس . شود دشوار مي كار برايشان يافتن كه است گرايند و طبيعي مي نامناسب هاي در رشته امـروز ديگـر دهند كـه مي را آموزش و منسوخ كهنه ما، صرفاً مهارتهاي و دانشگاههاي عالي بايد دانشـجويان كه آنچه جاي ما به استادان كه است اين دليل مهمترين. آنها نداريم به نيازي

.آموزند آنها مي دانند به را خود مي ياد بگيرند، آنچه "1 عمـومي شـكدة دان " نام جديد به دانشكدة در آمريكا نوعي تازگي به. ديگر بزنيم مثالي

و در آمـوزش مردمـي گـذاري سـرمايه بـه ، گـرايش جمعيتـي تغييرات اينك. است شده رايج آمـوزش و سـو و كيفيـت ، بـر سـمت اشـتغال نوين و پارادايمهاي آموزش اجتماعي وابستگي

هسـتند؛ مربوط هم به آموزشي ريزيهاي برنامه تمام اگرچه. دارد تأثير چشمگيري دبيرستانيفرا

1.Communtiy College


هـاي دوره محتـواي بين و همبستگي آن و متدلوژي التحصيلي فارغ نظام پاي كه وقتي ويژه ـ به رسـمي نظـام 1 اي وظيفـه آيـد ـ پارادايمهـاي مـي ميـان بـه التحصـيالن فارغ و استخدام درسي

از از عوامـل انباشـته سـاختاري هستند كـه مراتبي فراگير و سلسله ، پارادايمهايي عالي آموزش. شـود مـي مربـوط آموختگـان و دانـش جامعـه تنگاتنـگ ارتبـاط به دارند كه شده تعيين پيش

برخـوردار اسـت ساختاري نان از چ تحصيلي ريزي و برنامه است مشخص هم آموزش اهداف . يابد تحقق اهداف اين كه

بـه فرصـتها و دسترسـي گسـترش در آمريكـا از جهـت عمـومي هـاي دانشـكده ريزي پي و بـه تأسـيس تـازگي بـه نهـاد كـه ايـن . است بوده چشمگيري ، نوآوري فرادبيرستاني آموزش دارد و با تأكيد بيشـتر بـر تنـوع تري پيوند جدي جامعه ي، با الزامها است شده شناخته رسميت آمـوزش بـراي گونـاگوني كنـد تـا فرصـتهاي كار مـي اي حرفه] آموزش [ هاي برنامه گرايي و با جامعـه از پيوند قوي ناشي آن محبوبيت. نمايد فراهم همه براي دسترس العمر و قابل مادام

هـا دانشكده اين تأسيس به كه اي تفكر دولتي . است اجتماعي نيازهاي به پاسخگوئيش ظرفيت. شـود فـراهم مـردم براي شخصي پيشرفت به نياز و دستيابي تأمين فرصت بود كه انجاميد، آن م تما صورت ، به ساله 80 تا 14 از اي گسترده سني را از گروه دانشجويان عمومي هاي دانشكده

دولـت وسـيلة هـا بـه دانشـكده ايـن مـالي پشتيباني. پذيرند مركز مي در يك وقت يا پاره وقت از ها ناشي دانشكده اين پيدايش. است و شهريه ايالتي مالياتهاي از طريق مردم ، همياري ايالتي

اي ، وسـيله اجتمـاعي رك ابزار تح آموزش چراكه. است بوده آموزش اقتصادي منافع شناخت اساسـي ايـدة . است محلي در جامعه مساعي اشتراك و همچنين اجتماعي محروميت رفع براي

. است آن اجتماعي منافع نقش به با نگرش انساني منابع ها، توسعه دانشكده اين تأسيس آغـاز و از زماني است مطالعه دست در اكنون در هند نيز هم عمومي هاي دانشكده مفهوم

كـرد و هـا در هنـد دريافـت دانشـكده ايـن تأسيس از امكانپذيري گزارشي UGC2 شد كه

1.Functional Paradigms 2. University Grant Commission


از متهورانـه در امـر دفـاع ويـژه ، به مفهوم اين. گذاشت خويش را در صدر دستور كارهاي آن گـذاري سرمايه همة. است كرده لب خود ج را به زيادي ، توجه عالي آموزش سازي خصوصي با معنا بسازد و بـر سـودمندي دارايي ، يك از آموزش شود كه هدايت سمتي بايد به آموزشي

و فرهنگـي ايجاد تحـول دربارة بحث هنگام. بيفزايد اجتماعي نيازهاي به جوابگويي براي آن .شود مي ها طرفداري دانشكده اين نيز از تأسيس ام بيشتر و استخد آموزش به نياز شهروندان

كمـي تنهـا از لحـاظ از اسـتقالل هنـد پـس دانشگاهي شد، نظام در باال اشاره آنچه عكس به اگر كـل . بهبود يابد اجتماعي آرمانها و اهداف به نيل براي آن محتواي اينكه بدون يافت گسترش

آمـوزش شـود كـه مـي آيـد، روشـن موجود بر مـي اسناد و مدارك از البالي د كه باش همان نظام از نگرشـهاي تهـي كـه بـوده نظـامي همـان احمقانـة ، تـداوم چشمگير آن كميت برغم دانشگاهي. اسـت بـوده دانشـجويان مـؤثر بـراي فرهنگـي و عوامل ، اهداف ها، پيشرفت زمينه ، پيش اجتماعي

مناسـب از آنهـا اسـتفادة كـه اسـت بيكـار يـا افـرادي بيكار، نيمـه ، شمار زيادي نظام اين روجيختعداد . نيست شغلي امنيت و احساس اجتماعي از تعلقات ، نشاني آموختگان دانش در بين . شود نمي

است بوده اين آنها فقط مسألهاما. اند را پيشنهاد كرده اصالحي معيارهاي و كميته كميسيون زيادي منـابع در توسـعه آنكه كشور را، بي عالي دانشگاهها و مدارس كنوني وضعيت توان مي چگونه كه

مـا در جامعـة باورند كـه بر اين همگان حال در عين . كرد باشند، حفظ داشته اساسي نقشي انساني . خواهد كرد زيادي د، ريسك خو عالي آموزش تالشهاي تمامي

يابنـد، ضـرورت گسـترش عمـومي با تقاضاي بايد همگام آموزشي نهادهاي اينكه ضمن ايـن البتـه . قـرار گيـرد مـورد حمايـت دولـت و توسـط شـده نيز بايد مشخص گسترشي چنين

مـدارس تبـديل . شـود تمـام و عدالت ، كمي كيفي اصول كردن قرباني بهاي نبايد به گسترش از ذاتـي و تغييـر و بازدارنـدگي توسـعه بـه پايبنـدي بايـد متضـمن پر كيفيت نهادهاي به عالي . باشد اجتماعي كشي بهره

آنهـا آموختگان دانش كه نحوي موجود، به عالي مدارس سازي مدرن در راستاي تا كنون اصـالح در جهت اقدام هر نوع. است نيامده عمل به ند، كوششي موجود باش با مشاغل متناسب


سـازمان گـرايش نـوعي . اسـت رو شـده رو بـه اي سرسختانه موجود با مقاومت آموزشي نظام، سـاير كاركنـان در ميـان و در حد كمتري استادان در ميان ويژه ما، به عالي در مؤسسات يافته

و عـالي آموزشـي مؤسسـه هزاران. نحو تغيير نكند هيچ موجود به آموزشي نظاموجود دارد تا بـاال خصوصـي در تدريس كارشان كه دانشگاهي با مدرسان آنها، همراه هاي از شعبه بسياري نظـام اصـالح در جهـت بـا هـر اقـدامي كـه مؤسسـات ايـن اداري و نيز كاركنـان است گرفته . سهيمند منفي نيروي در اين و همه مخالفند، همه زشيآمو

از سـوي و دانشـگاه صـنعت از يكسـو و بـين و بازرگـاني صنعت بين دروني رابطة فقدان دور كار، كامالً از يكـديگر بـه و دنياي آموزش در آن كه است را پديد آورده ديگر، فضايي

.اند افتاده آمــاده زنــدگي مســؤوليتهاي پــذيرش را بــراي امــروز، دانشــجويان هي دانشــگا آمــوزش

دليـل همـين بـه . نيستند باشند ـ مناسب مي آن تشنة نيز ـ كه كارمندي براي آنها حتي. كند نمي و شـغلي كنـد تـا عالئـق مي را ياري جوان نسل ـ كه 1 شغل محور هاي دوره اجراي كه است

مشـاغل شـوند و همچنـين جديد آمـاده مشاغل را بشناسند و بتوانند براي خويش هاياستعداد .يابد مي جديد را ايجاد كنند ـ اهميت

عهـد مـا قـوانين عـالي بر دانشگاهها و مـدارس . است ما بسيار خشك عالي آموزش نظام از يكـي و همـين بسيار دشوار اسـت يا تغيير آنها جايگزيني كه است حاكم هايي و شيوه عتيق

محـيط ؛ گرچه است نپيوسته وقوع به اي عمده ما تحول عالي آموزش در نظام كه است داليلي شـده دگرگـون كلي اخير به كشور در ساليان و تكنولوژي و علم ، سياسي ، اقتصادي اجتماعي

هـاي ، سـاختار رشـته آزمـون ، برگـزاري رشـته تخاب دانشجو، ان پذيرش تغيير در قوانين . است بسيار و كارمندان استادان به ، خدمات تدريس ، روش بندي ، كالس زمانبندي ، جدول تحصيلي .شود مي بسته و نوسازي ابتكار، بهسازي هر نوع باب آن در نتيجة نمايد؛ كه دشوار مي

1.Job- Oriented


در سـاير . باشـد شـده كـامالً تعريـف بـر معيارهـاي تنـي بايد مب آموزشي نهادهاي انتخاب پشـتوانة عنـوان بتوانند به باشد كه نهادهايي آن مشخص تعريف موارد، تأكيد بايد بر ضرورت

بـراي سنگين گذاري سرمايه به شمار آيند تا نيازي به كاريابي و بنگاههاي آموزشي مؤسسات . نباشد دانشگاه و شايستگيهاي يي زيربنا تسهيالت توسعة

دو دانشكده ـ و توسعة و غير مكتوب مكتوب ـ آموزشي و توليد مواد درسي سازي آماده از پيشـرو كـه نهادهـاي . باشـد مشـاغل معرفـي هـاي بـر دوره بايـد مقـدم كـه است امر حياتي

و مسـؤوليت شـده د، بايد مشـخص برخوردارن عالي پرسنلي هاي" شايستگي" و " زيرساخت" . آنها واگذار شود به دو امر مهم اين

مشاغل معرفي هاي دوره و الزامات ، اهداف ماهوي جزئيات دربارة همگاني ايجاد آگاهي جمعـي هاي رسانه و همايشها، حمايت آموزشي بر كارگاههاي عالوه. است ضروري نيز امري

كارگاههـاي اجـراي . دارد ضـرورت بيشـتر مشـاغل هـر چـه معرفـي نيز بـراي ت نشريا و تهيه نيـز بـه كاريابي و بنگاههاي كننده رهبري ، نهادهاي منتخب نهادهاي نمايندگان براي آموزشي

ايـن سـمت نهادهـا را بـه ايـن دارد تا كاركنان ضرورت اي برنامه الزامات كردن منظور روشن . نمايد هدايت لزاماتا

را در اختيـار الزم زيرسـاختي تسـهيالت كـه اي فني ها و انستيتوهاي در دانشكده توان مي. برگزار نمـود يا خودگردان وقت ، تمام وقت پاره صورت را به منتخب درسي هاي دارند، دوره هـاي دوره اجـراي مند به و عالقه وده برخوردار ب الزم از زيرساختهاي كه غيردولتي سازمانهاي رسـميت كشـور بـه آموزشـي اهـداف تحقـق تواننـد بـراي باشند، نيز مي مي منتخب آموزشي در مشـاغل معرفـي هـاي دوره اجـراي بـراي . شـود آنهـا ارزيـابي بايد منابع البته. شوند شناخته


، برنامـة درسـي متـون تنظـيم : شـود؛ از جملـه بايـد انجـام بيشـتري كارهـاي گسترده اي حوزه و مؤسسـات اسـاتيد، شناسـايي ، شايسـتگيهاي عملـي ، كـارآموزي ارزيابي ، نظامهاي آموزشي عـالي آمـوزش نهادهـاي سـازي مـا آمـاده ، نياز عاجل اينكه كالم جان. از موارد ديگر بسياري تسـهيالت سـازي فـراهم در راسـتاي اساسي گامهاي ن نخستي و برداشتن تغييرات پذيرش براي . كشور ما بهتر است ، براي كار بپردازيم اين زودتر به هر چه. تغيير است اين


41 -تكنولوژي براي سده بيست و يكم

۴١................................................................................................. دوم بخش

۴١................................................................................... و آموزش تكنولوژي

۴٣............................................................................................ گفتار پنجم

۴٣.............................................................. و يكم بيست سدة براي تكنولوژي


دوم بخش

و آموزش تكنولوژي



گفتار پنجم

و يكم بيست سدة براي تكنولوژي

رايت توماس

نفـر نـخ يـك هراز گـاهي . است نهان ضخيمي پردة پشت علمــاريكي ــوز بايــد هــزاران . گشــايد را مــي از آن ب ــا هن رمــز را ام . بدانيم از اسرار آن تا اندكي بگشائيم

ناشناس فـرا رسـد، سـده ايـن وقتـي . دهـد ما هشدار مي به گامي يك در فاصله و يكم بيست سدة

بينيم مي اكنون هم آنچه. كند مي گرگون را د زمين سيماي خيزد كه برمي از تكنولوژي توفاني صـنعتي هـاي آسا، پاركها و مجتمـع آسمان با برجهاي كشاورزي زمينهاي بهترين كه است اين

. رود مـي تحليـل آور بـه سرسام دارد يا با آهنگي نابودي رو به حيات شود، و منابع مي پوشيده ما و " زيست شيوة" و نيست بهداشتي ، اغلب نوشيم مي كه و آبي كنيم مي تنفس كه هوايي

را بـه صـندوقدارها جايشـان . اسـت نوين شديداً متأثر از تكنولوژيهاي از زندگي انتظارهايماناينهـا و . شـود كامپيوتر واگذار مي موتور خودروها به يابي سپارند و عيب مي "باركد" خوانندة را براي اي تازه ، توقعات ما مشهود است تكنولوژيكي در جامعه ستمر ديگر، كه تغيير م هزاران


و كننـده ، مصـرف مـردم به و نسبت ما بايد بيشتر بدانيم . كند كشور ايجاد مي مردم . كنيم احساس بيشتري خود مسؤوليت شغلي وظايف

شيوة" از مباني بسياري در باره آيندگان خود را تغيير ندهند، آموزشي برنامه اگر مدارس بـه 1بـورك كـه وقتـي . نخواهنـد دانسـت عصر خود، چيـز زيـادي تكنولوژي يعني " زيست همـه هرگز ايـن ": شد، اظهار داشت در آمريكا نايل " 2سواد تكنولوژيك " مفهوم كشف نسـل تـوانيم ، ديگـر نمـي ترتيـب ايـن بـه . "!انـد نبوده حد نادان تا اين تكنولوژي درباره انسان

آميـز و موفقيت روشهاي كه ما بايد بدانيم . كنيم تربيت سواد در تكنولوژي بي از مردم ديگري كـه و نيـز بفهمـيم . كنـد نمـي را تضمين آينده آموزان دانش ، موفقيت گذشته مناسب درسهاي آمـوزان دانش را به آينده مزه فقط كه آموزشي مپيوتر و تكنولوژي كار با كا اتفاقي هاي تجربه .كند نمي بشريت بر زندگي تكنولوژي"تأثير" و "دور نما" فهم به چنداني چشاند، كمك مي

از مشـتركي رود، امـا معنـاي كار مي به ما فراوان در جامعه تكنولوژي واژه، " ســياه هــاي جعبـه " يعنــي ، تكنولـوژي از مــردم بسـياري ي بــرا.شــود نمــي فهميـده آن

بـا خودكـار سـازي ] بينند كـه مي ابزاري چشم را به آنها تكنولوژي . ها و كامپيوترها آدموارهگيــرد و را مــي نشــيند و شغلشــان مــي ســواد و تهديدكننــده كــم كــارگران جــاي بــه[ كارهــا

اي را وسيله ديگر، تكنولوژي برخي. كنند خود مي و بردة بنده بشر، او را ساخت دستگاههاي هــوا و آلــودگي ، موجــب آن كــاربرد نادرســت داننــد كــه مــي زيســت محــيط انهــدام بــراي . است ما شده آشاميدني آب سازي مسموم نـد، مشـتاق ا نشـده " پيچيـده " چنـدان تكنولوژيـك بـا پيشـرفتهاي ، كـه از مردم گروه اين بـه اميدي پنجره ، تكنولوژي از مردم ديگري گروه براي! هستند تري ساده زندگي به بازگشت

را سير كند؛ برهنه تواند گرسنه مي تكنولوژي باورند كه آنها بر اين . تر است مرفه زندگي يكــاه انفجــار جهــان در حــال جمعيــت را بپوشــاند و بــراي را آنهــا تكنولــوژي. بســازد گــاهي پن

1.Burk 2.Tecnological literacy


ديـدگاهها ايـن همة. دانند خود مي شدة بيني پيش و از قبل و فوتي فوري مشكالت پاسخگوي. است" مهندسي روحية " و مغز انسان محصول تكنولوژي. است ها درست جهت از بعضي نيازهـا و رفـع را براي تكنولوژي كه است انسان اين. است انسان و كنترل اراده ، نتيجه بنابراين. كنـد مـي نظـارت بر كارهايش تكنولوژي كمك به انسان. است بخشيده تكامل هايش خواسته :كند مي تعريف را چنين تكنولوژي) م1989( جانسون

و عملي مشكالت حل ، ابزارها و مهارتها براي كاربرد دانش يعني تكنولوژي" ." انسان توانائيهاي گسترش

: كنند، يعني مي مهندسان كه است كاري ، همان تعريف اين براي توصيف بهترين

." انسان نيازهاي ارضاي براي و سيستمهايي وسايل وابداع كاربرد دانش"

: نمود زير توصيف با چهار بيان توان را مي تكنولوژي

؛ است بشري ش دان تكنولوژي. 1 كند؛ مي ها استفاده از ابزارها، مواد و سيستم تكنولوژي. 2 مثـل (و ديگر پيامدها ) سازد مي انسان آنچه ( توليد مصنوعات به كاربرد تكنولوژي . 3

انجامد؛ و مي) و غيره ، جنگ آلودگي را " سـاخته انسان" و يعي طب هاي تا محيط است يافته توسعه انسان توسط تكنولوژي. 4

. كند يا كنترل اصالح

در . بـود " گـرا تجـارت " غالباً ] صنعتي انقالب در دورة [ تكنولوژي توسعه اوليه تجارب. اسـت ابـزار و مـواد بسـيار مهـم و عمـومي گسـترده آموزش دريافتند كه مربيان گذشته سده

محتواي تمامي. پديد آمد باوري در پرتو چنين " 1 عتي صن هنرهاي" و سپس عملي كارورزي

1.Industrial arts


و اجـراي " اي پايـه " مهارتهـاي شد و بـر يـادگيري گرفته مهارتي آموزشها از مشاغل نوع اين آمـوزش نـام ـ بـه نـويني آموزشـي حاضر، نظـم در سده. متمركز بود مهارتي تك هاي0پروژ

. شـود جـايگزين اي ـ حرفـه فني گرا و آموزش مهارت آموزشهاي ـ پديد آمد تا با تكنولوژي و ابـداع ، روش كند و دانشـجويان مي كمك " سواد تكنولوژيك " توسعه به آموزش نوع اين و رفتار اين ) فني و وسايل از ابزارها، ماشينها، مواد، فنون اعم( سازگار سيستمهاي كارگيري به

را مطالعـه زنـدگي و پايداركننـدة بخـش حيـات زيسـت و محـيط سيستمها بـا انسـانها، جامعـه .كنند مي

:دهد مي زير را آموزش موارد تكنولوژي آموزش

؛ تكنولوژيك و سيستمهاي مصنوعات و مهندسي طراحي • ؛ ها يا مصنوعات توليد سيستم ها براي ابزارها و ماشين كارگيري به • هـاي نيازهـا و خواسـته ارضـاي براي تكنولوژيك سيستمهاي توليدات بكارگيري •

؛ و انسان . زيست و محيط ، جامعه مردم بر تكنولوژي تأثيرات ارزيابي •

دهنـد؛ كارهـاي مـي را توسـعه تكنولوژيك دانش خود يك آموزش در حين دانشجويان. نماينـد مي را تعيين گوناگون تكنولوژيهاي" بودن مناسب"كنند و مي را تجربه تكنولوژيك

و كاربرد " ولوژيك تكن فرآيندهاي" در باره اطالعاتي يعني تكنولوژيك دانش ، توليـد و عمليـات ، مهندسـي طراحي متضمن كار تكنولوژيك . فرآيندها اين و تأثيرات خالقانـه " مسئله حل " كارها متضـمن نوع اين. است تكنولوژيك و سيستمهاي محصوالت

يا ( سازي و پياده ) ممكن هاي گزينه حلها از ميان راه گزينش (" گيري تصميم "،) يا خالقيت ( از كه است " تمركز ارزشي " نوعي حاوي تكنولوژي ، آموزش سرانجام. حلهاست راه) اجراي


را " 1مناسـب " تكنولوژيـك هـاي و سيسـتم وسـايل گيرنـد كـه ياد مـي دانشجويان آن طريق . و برگزينند كرده ارزيابي

دانشـجو بتوانـد از عهـدة كـه اسـت شـده طراحـي اين اي نوعاً بر تكنولوژي آموزش هاي برنامهتوانـد ها مـي برنامه اين مضمون. برآيد اجتماعي بافت در چندين " ، توليد، كاربرد و ارزيابي طراحي"

. باشد مشابه محتوايي هاي و ديگر گروه و نقل و توليد، حمل ، ساخت ، ساختمان مخابرات آمـوزش هـاي هـا و رشـته برنامـه و گامهـاي محتـوا، گسـتره توان مي فت رهيا با اتخاذ اين

. كرد را تعريف تكنولوژي دانشـجويان بـه شود كه مي طراحي اي گونه به تكنولوژي آموزش هاي ، برنامه طور كلي به : كند تا كمك يازهـاي ن بـه پاسـخگويي را بـراي " مناسـب " تكنولوژيـك و خدمات محصوالت •

بر گزينند؛ يا گروهي شخصي خـدمات يـا عرضـه توليد محصـوالت براي از تكنولوژي استفاده نحوه بفهمند كه •

؛ است چگونه كنند؛ مبادله اثر بخش اي گونه را به تكنولوژيك هاي و ايده اطالعات • و در حــال ي تــاريخ اجتمــاعي بافــت در يــك تكنولــوژي تبيــين بتواننــد از عهــدة •

رشد برآيند؛ و وسـايل را در طراحـي و نـوآوري ، اختـراع گيـري ، تصـميم " مسـئله حـل " فنون •

كار گيرند؛ به تكنولوژيك هاي سيستم اثـر بخـش اي گونـه بـه تكنولوژيك توليد وسايل ها را براي ابزارها، مواد و ماشين •

كار گيرند؛ به

را پديـد "تكنولـوژي مناسـب " وقتي كه تكنولوژي را توصيف مي كند، مفهوم مهم و پيچيده اي بنام " مناسب "صفت. 1

تكنولوژي از خارج به داخل كشـور، بسـيار "انتقال"و يا ) از طريق تحقيقات ( تكنولوژي "ايجاد"رد، كه در بحث مي آو .حائز اهميت و متاسفانه ناشناخته است


برگزيننـد، بـا آنهـا كاركننـد، آنهـا را " متناسـب "و نحـ را بـه تكنولوژيك وسايل • كنند؛ و ساماندهي نگهداري

را ارزيـابي تكنولـوژي محيطـي و زيسـت ، اقتصـادي ، اجتمـاعي شخصـي تأثيرات • نمايند؛ و

و بـين فردي و كارگزار از مهارتهاي ، مشتري رأي شهروند، صاحب يك عنوان به • . برخوردار شوند تكنولوژيك در جامعه ركت مشا براي مناسبي فردي

كـرد تبـديل هـايي رشته به توان را مي تكنولوژي آموزش كلي و اهداف ساختار محتوايي : متمايز دارند چهار ويژگي كه

آنها مشخصة دهند كه مي ارائه 1 و فكري يدي فعاليتهاي نوعي را از طريق تكنولوژي .1 ؛ است تكنولوژي" مناسب حلهاي راه ماهوي چند گانگي" و " فشار تحت" طراحي

هــاي از فرصــت بــرداري و بهــره برخــورد بــا مشــكالت بــراي گروهــي بــر همكــاري .2 كنند؛ تأكيد مي تكنولوژيك

، توليـد توسـعه همچـون در امـوري متعـارف تكنولوژيـك كارهـاي را به دانشجويان .3 تكنولوژيـك هـاي و سيسـتم وسـايل ، كـار بـرد و ارزيـابي ) تكنولوژي سازي تجاري(

كشانند؛ و مي .دهند مي را ارائه اجتماعي بافت از چندين برآمده از تكنولوژيهاي اي گسترده طيف .4

و تجـارب نوعـاً بـا كسـب يـا دبيرسـتان متوسطه در سطح تكنولوژي آموزش برنامه يك بــراي كــه معينــي) يــا درســهاي(هــا دوره شــود و بــا گذرانــدن آغــاز مــي مقــدماتي رتهــايمها

، اسـت شده رو طراحي مدرسه گوناگون طيف يك و تخصصي عمومي نيازهاي به جوابگويي برونـد و هـم دانشـگاه خواهنـد بـه مـي كـه آموزاني دانش براي ها هم دوره اين. شود مي دنبال

1. hands – on/mind - on


اثربخش توسعه. مفيد است تكنولوژي فهم شوند، از جهت خواهند وارد صنعت مي كه سانيك مـديراني آن الزمـه كـه اسـت عمـده ، چالشي متحده اياالت مدارس براي تكنولوژي آموزش: اشـند ب اساسـي عرصـة در سـه آمـوزان نياز دانـش بتوانند جوابگوي كه است و دبيراني شجاع

] پايه [ علوم ، درسهاي و دبيران مديران كند كه مي امر ايجاب اين. و تكنولوژي ، علم انسانيت، ارتقـاء و ؛ توسـعه البته. و مورد تجديد نظر قرار دهند مرور كرده هم پاي را پابه انساني و علوم را در كشـف آمـوزان دانـش كـه ت اسـ مهـم انـدازه همـان نيـز بـه تكنولوژي آموزش اجراي

.كند مي ياري آن ، توليد، كاربرد و ارزيابي توسعه و راه تكنولوژي


51 -تكنولوژيهاي يادگيري بر پايه كامپيوتر

۵٢............................................................................................ گفتار ششم

۵٢....................................................... كامپيوتر بر پايه يادگيري تكنولوژيهاي


گفتار ششم

پيوتر كام بر پايه يادگيري تكنولوژيهاي

ديويس و بنت ويلسون. جي كِنث

. شگرف با قدرت ، كامپيوترها تنها ابزارند؛ اما ابزارهايي آري

ريچارد لئوناردو بـه 1980 در دهـه ناشـيانه اي گونـه بـه ، كـه الكترونيـك كمك به يادگيري تكنولوژيهاي

خود براي جايي آموزشي ساختار نوين عملي روند تا در شالودة يافتند، مي آمريكا راه مدارس اساسـي دو درس بود، مربيان همراه كاذب با اميدهاي كه نادرست شروع از اين پس. باز كنند

. آيـد برنمـي كارهايي آيد و چه برمي از آن كارهايي چه اند؛ اينكه كامپيوتر فراگرفته را دربارة معنـاي ، لزومـاً بـه كـالس يـك افزار به ورود سخت . كند نمي تر معجزه كامپيو كه بايد دانست مجهز افزار خوبي نرم به الكترونيكي آموزشي كمك اگر وسايل. نيست يادگيري آغاز نهضت

كنـد كمك آموزان از دانش هر يك دهد، به آموزش طور انفرادي ها را به تواند بچه باشد، مي دهد تـا از مي امكان وي كند و به را آزاد مي معلم نمايند؛ وقت پيشرفت ديگري ي يار تا بدون را كه كردن صحبت خوب اما كامپيوتر هنر شگرف . سود جويد با اثربخشي اش و تجربه وقت

را معلـم تواند كشش هر چند كامپيوتر مي ديگر اينكه . داند ، نمي است درست تدريس جوهرة. او را بگيرد تواند جاي چند برابر كند، اما نمي آموزان تاثير او را بر دانش دهد و ميزان فزايشا


نو و كارآمدتر بـا از راههايي كنند كه مي خدمت يادگيري به وجه بهترين به كامپيوترها آنگاه . را بگيرند درسي يا كتاب معلم جاي اينكه باشند، نه در ارتباط آموز و اطالعات ، دانش معلم

آنها در آموزش ، توان شده كامپيوتر اغراق بالقوة ساير كاركردهاي دربارة كه گونه همان نكتـه ايـن مدارس. است شده پرداخت آن براي گزافي و بهاي برآورد شده از اندازه نيز بيش

بـه زمـان دهند با تغييرات نشان اينكه براي ولتي د مدارس. آموختند سختي به 1980 را در دهه دانستند هنوز نمي كه پرداختند، درحالي شخصي خريد كامپيوترهاي به روند، مشتاقانه مي پيش كالسـها كامپيوترهـا را بـه در شـرايطي مـدارس . دهند توانند با آنها انجام مي كارهائي چه كه

محدود خود را تجهيزاتي آنها بودجه . شناختند نمي آنها را در كالس درست نقش آوردند كه بـه آن بـراي و كارآمدي صرفه به افزار مقرون نرم كردند كه هزينه افزاري خريد سخت در راه

اي از تواناييه خالقانه برداري بهره بودند كه پيدا نشده اي خبره بود و هنوز مشاوران بازار نيامده كامپيوترهـا در مـدارس مـوج ، نخسـتين در نتيجـه . بياموزنـد معلمان ابزار جديد را به اين ذاتي را از طريـق آمـوزان دانـش راهنمـايي بودنـد كـه اي پرهزينه " تراشِ خرج" كارگزاران چونان

. شتند دا بر عهده زبان و تمرينهاي رياضي ، مسائل هندسي از جداول اي مجموعه باشد؛ بخش آنها رهائي تواند براي كامپيوتر مي گيرند كه ياد مي اندك اندك حاال مربيان

بـاب . باشـند " يـادگيري " دارنـد راهنمـاي غالبـاً دوسـت تواند آنها را آزاد كند تا چنانكـه مي اسـت كـرده فزرو در كِلِولنـد، كشـ ري وسترن كيس دانشگاه فيزيك ، استاد پژوهشي براون در وي. تغييـر باشـد توانـد عامـل ، مـي الكترونيك پست مثل ظاهر ساده به چيزهاي بعضي كه فيزيـك رشـته اول سـال دانشجويان به كمك را براي الكترونيك از پست استفاده 1988 سال

دانشجويان را در خوابگاه نوري الياف ارتباطي شبكه دانشگاه بود كه هنگامي آغاز كرد و اين اكنـون . پرداخـت بالعـوض خريـد كـامپيوتر وام بـاال بـراي سـال دانشـجويان كرد و به نصب

كنند مي خود از او استفاده درسي اشكاالت پرسيدن براي الكترونيك از پست وي دانشجويان دوم ايـد، قـانون مـا داده بـه كـه چهارمي سأله م كنم فكر مي من" مثالً گويند كه او مي و براي (

باشـد، داشـته تداخل فوتبال با مسابقه آزمون و اگر برگزاري ) "كند مي را نقض ترموديناميك


ارتبـاط برقـراري امكـان رسـد كـه نظـر مـي به. ديرتر برگزار شود آزمون خواهند كه از او مي دربـاره و خـواه فيزيـك مسـائل دربـاره ـ خـواه الكترونيـك پست ـ از طريق با ايشان شخصي كه استاد معتقد است اين. بخشد مي بيشتري آرامش دانشجويان تر، به پائين سطح علمي مسائل يـادگيري و انگيـزة رشـد توانـائي شد، به مي پنداشته كننده تسهيل وسيله عنوان در ابتدا به آنچه

:گويد مي وي. انجاميد اندانشجوي

، الكترونيـك بـا وجـود پسـت دوره ايـن دانشـجويان داد كـه نشان من تجربة" را در اختيـار وسـيله ايـن ياد گرفتنـد كـه بيشتر از دانشجوياني را خيلي فيزيك ."نداشتند

: كند مي و اضافه

تـا كـه داريم عمومي فيزيك مند به اولِ عالقه سال دانشجوي 30ما معموالً " اما از وقتـي . شوند ديگر مي هاي رشته آنها جذب تاي 18 تا 12، دوم سال پايان 30 را بـا تحصـيلي ، اگر سـال ايم را آغاز كرده الكترونيك از پست استفاده كه

تقريبـاً همـه سـال ، در پايـان آغاز كنيم فيزيك مند به عالقه اول سال دانشجوي ". كنيم مي آنها را حفظ

دانشـجو 120 بـار بـراي سه اي معموالً هفته اش مقدماتي فيزيك در درس براون آقاي در اتـاق يكبـار هـم اي هفتـه . داشـت گاليـه كالس از شلوغي و هميشه رفت مي كالس به

؛ امـا پرداخـت مـي دانشجويان درسي اشكالهاي رفع به طور انفرادي و به نشست مي كارش شـد و كالسـها راحـت شلوغي از بابت دانشجويان خيال آمد، هم الكترونيك پست وقتي. كـرد امتحانهـا، حـذف جـز در مواقـع خـود را، بـه هفتگي درس جلسات براون آقاي هم

: كند مي ر نشان خاط براون آقاي


را در طـول دانشجويانم پيشرفت اينكه ، براي نداشتيم الكترونيك پست وقتي" ".رسيد مي لب به جانم كه كردم مي طرح ، آنقدر پرسشنامه بسنجم ترم

: افزايد مي و سپس

آرزوي دو نفــر هســتند كــه يكــي ، فقــط درس ايــن دانشــجوي120حــاال از " بـا فـردي تواند ارتباط مي كه از دانشجوياني هر يك . دارند كوچكتري سكال

نمايــد، از پســت را بــر طــرف اشــكالش لــزوم برقــرار كنــد و در مواقــع معلــم ". است ممنون الكترونيك

مشـكلي بماننـد، همينكـه هفته در طول كالس منتظر تشكيل اينكه بجاي حاال دانشجويان فرستند و با او ارتباط مي براون آقاي الكترونيكي پست صندوق را براي كنند، سؤالشان مي پيدا بــرايش را كــه نشــيند تــا ســؤالهايي كــامپيوتر مــي بــار در روز پشــت ســه هــم وي. گيرنــد مــي

بـه را اشـتباه يـك تصـحيح مثـل بگويد و اگر بخواهد موضوعي اند، بخواند و جواب فرستاده آنهـا پيشـنهاد كمـك بـه و ويـژه سخت تمريني حل برساند و يا براي دانشجويان همه آگاهي

. كند مي خود نصب درس الكترونيكي اعالنات در تابلوي كوتاهي بدهد، يادداشت تكنولـوژي از طريـق كـه آمـوزاني دانـش باورند كـه نيز بر اين ساترن مدرسه آموزگاران آنهـا ديگـر هرگـز بـه آمـوزان دانـش كننـد كـه مـي را حل شوند، مسائلي مي كامپيوتر تقويت

و تكنولـوژي ، با همكاري يافت گشايش 1990 در سال ، كه مدرسه در اين ! شوند نمي نزديك زش برترــ آمـو تكنولوژي" را آن ساترن كه است آمده دست به كيفيتي " راهنما آموزگاران"

. نامد مي"بهتر شـيوة شـد كـه بـر كـامپيوتر موجـب مبتنـي هـاي تكنولـوژي كـارگيري به مدرسه در اين

از متعـارف داري كالس و مقررات از موازين و بسياري نمره بر پاية آموزان دانش بندي گروه خـود كـار بـا والـدين " فـرادي ان يادگيري طرح" آموز بر مبناي ، هر دانش آن بجاي. برود بين


را تكميـل آمـوز، كـار والـدين هـر دانـش ويژگيهـاي مقتضـاي نيـز بـه كند و آموزگـاران مي و مطالعــات ، علــوم كالمــي ، مهارتهــاي رياضــيات در زمينــه درســهايي گذرانــدن. نماينــد مــي

دهـد كـه مي اجازه آنان ر به كامپيوت ، اما تكنولوژي است اجباري آموزان دانش براي اجتماعي از زبـان در درس كـه آمـوزي ، دانش مثال عنوان به. كنند تنظيم دلخواه خود را به درسي برنامه تـري پيشـرفته متـون ايجاد سـر و صـدا، روي تواند بدون ، مي خود جلوتر است شاگرديهاي هم

رياضـي آمـوز اگـر در درس دانـش همين. موجود است اش در كامپيوتر شخصي كار كند كه توانـد برسـاند، مـي هايش همكالسي پاي بخواهد تا خود را به بيشتري باشد و كوشش ضعيف . بپردازد رياضي دارد به الزم ، هر چقدر كه تحقيرآميز دوستانش از نگاههاي فارغ

:گويد مي مدرسه اين و تكنولوژي ، رياضي علوم دروس از استادان يكي

كنـد، زيـرا آنهـا را وا مـي ايجاد انگيزه آموزان كامپيوتر در دانش تكنولوژي" درگيـر . گيرنـد دسـت را بـه و يـادگيري آمـوزش ابزار مهـم دارد تا كنترل مي

كـه اسـت تـر از ايـن ، بسيار آسان )كامپيوتر ( با تكنولوژي آموزان دانش كردن، زيرا محتـوا از درگير كنيم درسي برنامه و محتواي ذهني آنها را با موضوعات

تكنولـوژي عـالوه بـه . دارنـد دوسـتش شود كه مي ارائه آنان به اي وسيله طريق ".كند مي را تقويت آموزان دانش خويش به و احترام نفس ، اعتماد به آموزشي

: افزايد مي وي

بـه تكنولـوژي امـا ايـن ... بـدانم تكنولـوژي را درباره چيز همه توانم نمي من" كند تا در آن مي شوند، كمك مند مي عالقه خاصي حوزة به كه آموزاني دانش ". كنند عمل دستيار معلم عنوان به خاصي در كالسهاي شوند و حتي خبره


. اسـت مهـم " سـواد كـامپيوتري " بگويد كه خواهد فقط نمي ساترن آموزگار مدرسه اين باالتر مهارتهاي كسب براي تمرين زمينه ، حتي ساترن الكترونيكي آموزشي ماشينهاي چرا كه

. كند مي را نيز فراهم در آينده آموزان مورد نياز دانش : گويد مي خود وي

كنند با مانع مي كار با كامپيوتر، هواپيماها را كنترل در حين آموزان دانش" صرف مشكالتشان حل براي را هم يابند و زماني شوند، خطاها را مي روبرو مي

، ، سـاماندهي را گـردآوري اطالعـات كـه اسـت ايـن اما مهمتر از آن . كنند ميگذارنـد و مـي را در اختيار ديگـران كنند و آن مي بندي و طبقه و تحليل تجزيه

آنهـا را بـه آموزشـي تكنولـوژي كه آنچه هم يعني اين. كنند كار مي در گروه آموزد كـه مي آنها مهارتهايي به آموزشي تكنولوژي. كند مي تشويق آن انجام

". است مدرسه فراتر از سطح


59-مرتبط كردن دانش آموزان با اينفوسفر

۶٠............................................................................................ گفتار هفتم

۶٠...................................................... با اينفوسفر آموزان دانش كردن مرتبط ۶٢.............................................................................. ن نوي اطالعاتي محيط

۶۴............................................................................ دور از راه دسترسي. 1

۶۴..................................................................................... نشر مجازي. 2

۶۵............................................................................... دور حضور از راه. 3

۶۶................................................................................. دور راه مشاورة. 4

۶٧.................................................................... دور راه اطالعاتي اشتراك. 5

۶٨................................................. دور راه مساعي تا تشريك پيوسته ياز همكار


گفتار هفتم

١ با اينفوسفر آموزان دانش كردن مرتبط

برنفليد بوريس

بيشـتر از علـوم مراتـب به امروزي علوم مغزي تحريك قدرت . است كالسيك

هالدين. اس. بي. جي سـال ، مصـوب ]آمريكـا [ دور راه ارتباطـات اصالح قانون پيشـران از اصول يكي

دور پيشــرفته راه ارتبــاطي تســهيالت بايــد بــه... و كالســها مــدارس": دارد اشــعار مــي. 1996 توجـه در كـانون اي مدرسـه و ارتباطات ها، اينترنت رسانه همه در بين . " باشند داشته دسترسي

و چيسـت " دور پيشرفته راه ارتباطي تسهيالت"اما منظور از . و بجاست الً منطقي كام كه است ؟ خواهد داشت بر آموزش تأثيري چه تسهيالت اين

ــة ــر الگــوي در ده ــب اخي ــات غال ــدارس راه ارتباط ــوع دور در م ــادالت ، از ن ــتي مب پســين الكترونيــك ــوده در ب ــها ب ــاي پي گرچــه. اســت كالس ــالي امه ــه ارس ــتن ب غيرتصــويري م

)ASCIT ( ا توانبـا كـالس و ارزان راحـت ارتباطات در برقراري هر كالس محدود بود، ام توانسـتند آموزگـاران چشـمگير بـود كـه قـدري بـه جهـان ديگـر در پهنـه مجاور يا كالسهاي

1. Infospher


بـا . اجرا درآورند به الكترونيكي ست را بر محور پ آميزي متعدد و موفقيت يادگيري هاي پروژه. يـاد كنـيم دور پيشـرفته راه ارتباطـات عنوان به الكترونيكي از پست توانيم امروز نمي حال اين . قرار دارد پيشرفته ارتباطات در قلب باشد كه اينترنت العادة خارق قابليتهاي به بايد نگاهمان بلكه

روزانـة آموزش بتوانند از مزاياي كه اي گونه ، به اينترنت جهاني شبكه به مدارس دسترسي مديران. دارد افزار و زيرساخت در سخت چشمگيري گذاري سرمايه مند شوند، نياز به بهره آن

آنها را در بايستي بلكه كنند، توانند كامپيوترها را در آزمايشگاهها پنهان ديگر نمي مدارس قابليـت ماشينها بايد مجهز بـه و اين كار گيرند به در مدرسه يادگيري هاي زمينه ةهم

كامپيوترهـا، تسـهيالت ارتقـاي بايـد بـه مـدارس . باشـند بـزرگ و فايلهـاي " اي چند رسـانه " . بهـا بدهنـد مدرسـه در سـطح محلـي هـاي شـبكه به روزآمد و حتي فني ، پشتيبانيهاي اينترنت آموزگـاران . دربـر دارد زيـادي هاي هزينه شود، كه كشي سيم ها بايد دوباره از مدرسه بسياري

اينكـه سـرانجام . خـود را بياموزنـد هـاي بـا تجربـه آن افزار و تلفيق كار با سخت نيز بايد شيوة . بياميزند اي مدرسه را با فرهنگ شبكه از طريق بايد يادگيري آموزگاران

، معلمـان ديـدن كامپيوترهـا و آمـوزش شـدن و روشـن ، اتصال كشي سيم يافتن آيا با پايان ايسـت ناشـناخته عرصه باشند؟ اينترنت داشته دسترسي اينترنت توانند به مي آموزان ديگر دانش

بـراي اي شـده پذيرفتـه اسـتانداردهاي مـا داراي روزانه زندگي دارد و همانطور كه موانعي كه همچنانكـه . وجـود دارد اي شـده پذيرفتـه نيـز اسـتانداردهاي عرصه ، در اين است رفتار بهنگام

بداننـد، بـراي راننـدگي را هنگـام جاده بايد قوانين) باشند راننده اينكه فرض به ( آموزان دانش اخالقيـات " و " واد اطالعـاتي سـ " نيز بايد از اينترنت سودمند و مسؤوالنه كارگيري به

. برخوردار باشند" الزم بيشـتر و تعهـدات كالسـها مسـتلزم در بـين پيشـرفته ارتباطـات برقراركـردن است بديهي

، حتــي كــس هــيچ. كنــيم ظــاهراً فكــر مــي كــه اســت چيــزي آن بــه نســبت فرســاتري طاقــت چنـين دارد و يا اينكه دالر هزينه ميليون امر چند ده اين دانند كه نمي درستي به گذاران سياست . خواهد شد از كجا تأمين اي هزينه


ميليونهـا دالر ، آيا صرف است شده ديگر محاصره نيازهاي با انواع آموزش كه در زماني ؟ اسـت ، عادالنـه دور پيشـرفته راه ارتبـاطي از تسـهيالت كالسها با اسـتفاده نمودن مرتبط براي : كاليفرنيا اظهار داشت مدارس نمايندگان در انجمن از سخنرانان يكي

نظـر بـه احمقانـه با تكنولوژي آن كند، پركردن مي چكه كالس سقف وقتي" كالسـها تعميـر سـقف نـاچيز خـود را بـه واقعاً بايد سرانة آيا مدارس ! رسد مي

متصـل اينترنـت جديـد بخرنـد و آنهـا را بـه ترهـاي دهنـد يـا كامپيو اختصاص "كنند؟

نوين اطالعاتي محيط 60000حـدود ( پيونـدي درون هـاي از شـبكه اي گسـترده آرايـه ، اينترنت از نظر فيزيكي

2 از آرپانـت گرفتـه و نشـأت TCP/IP1 پروتكـل تـابع كـه اسـت ) 1995 تـا جـوالي شبكه، تلفنـي خطـوط از راه كـه از ميليونها كامپيوتر اسـت ها متشكل شبكه از اين هر يك . باشند مي

. با يكديگر پيوند دارند و غيره نوري الياف ، كابلهاي اي ماهواره ارتباطات عنــوان بــه از آن) معمــوالً كــه ( اســت بشــريت همتــاي بــي ابــداع اينترنــت كــه راســتي بــه ناشـناخته مـردم عامـه ، هنوز در ميـان جاري تبليغات رغم ، به درنتيجه. شود ي ياد م كننده تسهيل از چند پيدا كنند، پژوهشگران گسترده ديجيتالي شبكه از اين احساسي مردم اينكه براي. است

را اينترنـت " بهنگـام " عملكـرد از حـوزة اي ويـژه هاي جنبه فقط جويند، كه سود مي اصطالحتوانـد ، مـي )شـود مـي در مثالهـا اسـتفاده كـه ( توصـيفها اما بايد ديد آيا اين . كنند مي توصيف

باشد؟ گذاران سياست براي شبكه اين پتانسيل تمامي بازگوكننده عنـوان را ـ بـه خـود اينترنـت كـه اسـت " عصر اطالعـات "، آن جالب از توصيفهاي يكي. كنـد مـي را توصـيف شـبكه اين اطالعات توزيع قدرت كند، بلكه نمي افزار ـ توصيف سخت

1.Transmission Control Protocol / Internet Protocol 2.ARPANET


يك به گروهي هاي رسانه همه و توجه اطالعاتي آور منابع ، نمايانگر رشد سرسام اصطالح اين منـابع همـه سـازي ، يگانـه عصر اطالعات و جوهرة جان. است و مانع جامع الكترونيكي محيط عصـر اطالعـات . خواهـد بـود 1 كامپيوتري بر محيط مبتني ارتباطات از طريق و داده اتياطالع . است ، نيازمند زمان اطالعاتي در محيط ايجاد تحول براي كـه اسـت شده ابداع "اينفوسفر" با عنوان نويني ، واژه )يا بيوسفر (" كره زيست" همانند واژة زمـين كـرة جـان جانـدار و بـي عنصرهاي بيوسفر به كه درحالي. دهيم مي يحرا توض بعد آن كمي .كند مي اشاره فعاليتش هاي زمينه در تمامي بشريت پيشرفتهاي شود، اينفوسفر تقريباً به مي اطالق

كامپيوترهــا و و راديــو، نخســتين اينفوســفر در تلگــراف ، رد پــاي تكنولــوژي از ديــدگاه تـأثير بـه اينفوسـفر بـا توجـه . شـود مـي ديده جهاني) Web ( و وِب ها و اينترنت دهنده نشان، اسـپوتنيك فضـاپيماي . اسـت نيـز شـده و سياسي فرهنگي تغييرات گستر خود، موجب جهان

آبـي اي كـره ( شـد گرفتـه زمين از كل كه تصويري و نخستين با سرنشين فضايي ايستگاههاي ديـوار بـرلين شـدن برچيده. بينديشند جهاني كرد كه ، انسانها را تشويق ) در فضا و معلق رنگ

راه ارتباطـات تكنولوژيهاي گسترده ، و انطباق اينفوسفر برداشت را از سر راه از موانع بسياري .د كر تغذيه كودكيش ، اينفوسفر را در دوران و تجارت علم دور توسط

تـرين در پرتـو تـازه . دارد همـراه بـه بسـياري ، پيشنهادهاي درس كالسهاي اينفوسفر براي اينفوسـفر ـ شـاهد رشـد انفجارگونـة جهـاني وِب ويـژه ـ بـه اينترنـت تكنولـوژي پيشـرفتهاي

ينفوسـفر ، ا كنـيم سيستمها مالحظـه همه رشد سريع آغازين در گامهاي همانطور كه . باشيم مي در تـوانيم را مـي وضـعيت ايـن بازتـاب . يـابيم مي وحشتناك ساختار و حتي ، بي را نيز نابسامان

از كـه در پرتـو مالحظـاتي . و سانسـور ببينـيم دسترسي محدودسازي به مربوط جاري بحثهاي دور كالسـها، راه باطـات ارت ريـزي پـي گزاف هزينة به و نيز با توجه است مطرح والدين نگاه بـه و دسترسي الكترونيكي پستي پيامهاي آيا بجز ارسال كرد كه را مطرح پرسش اين توان مي

و بـه در تدريس آموزگاران به كه هست) در اينترنت ( چيز مفيد ديگري ، هيچ واژه پايگاههاي

1.Computer- mediated Communication


بـراي تالش همه مؤيد اين كه داريم كي مدر كند؟ آيا هيچ كمك در يادگيري آموزان دانش اينفوسفر باشد؟ كالسها به كشاندن

كـاركرد آموزشـي آنها، پنج و كاربرد كالسي منابع به 1 هنگام به دسترسي مسألة بررسي . كند اينفوسفر را آشكار مي كلي

2 دور از راه دسترسي .1 هنگـام بـه هـاي داده ؛ كـه در يـادگيري هنگـام به از منابع اده استف دور يعني از راه دسترسي

. گيـرد را در بـر مـي درس ها و ساير كالسـهاي ها، ماهواره ، موزه داده آزمايشگاهها، پايگاهاي ، 3 كننـد را دريافـت فضـايي شـاتل عكسـهاي آخرين اينترنت توانند از طريق مي آموزان دانش

) آمريكـا ( كنگـره مصوب ، با قوانين 4 شكسپير را ببينند هاي از نمايشنامه روحبخش تصويرهايآمـوز ، دانـش مثـال عنـوان بـه . 6 باشند داشته دسترسي بيگانه زبان چهل منابع و يا به 5آشنا شوند

هـاي يـا تصـويرها و نقشـه 7 كنگـره وِب خود از سايت درسي تكليفهاي تكميل تواند براي مي . كند ؛ استفاده موجود است در اينترنت كه) آمريكا ( داخلي جنگ

بـه اندك اندك از اينترنت گيري هستند، با بهره پژوهش سرگرم فقط آموزان دانش وقتي . و تقريباً نامحدود است واقعي بيانگر دنياي يابند كه مي دست اطالعاتي

8 نشر مجازي .2 فراتـر مكتـوب منـابع چـاپ نشـر از محـدودة توانايي كه است ر در تاريخ با نخستين براي

بود؛ امـا اكنـون بزرگ انتشاراتي و شركتهاي پيشترها كار نشر در انحصار نويسندگان . رود مي

1. on- line 2.Tele- access 3.shuttle. nasa.gov/ 4.WWW.cc.emory. edu/ENGLISH/classes/Shakespeare/IIIustrated/Shakespeare.html 5.WWW.access.gpo.gov 6.WWW.cc.utah.edu/~coj6886/jltc.html 7.thomas.loc.gov 8.virtual publishing


اينترنـت جهـاني در وِب نشر مجازي از طريق كه است انتخاب نيز يك درس كالسهاي براي، واقعـي در دنيـاي آمـوزان دانـش دانش كردن تواند با مطرح مي نشر مجازي . است ميسر شده از كـالس افـراد خـارج اطـالع بـه آمـوزان كار دانـش وقتي. برساند اثبات آنها را به يادگيري

، جد و جهـد است آنان برعهده كه كوشند در كارهايي كنند و مي مي لياقت رسد، احساس مي . آورند عمل به بيشتري

منظور دريافت خود را به شعرهاي آموزان دانش " الكترونيكي خانه نويسندگان" در پروژة از كـه هـايي شـبكه بر روي . سراسر دنيا فرستادند به) اينترنت از طريق ( بازخورد از دوستانشان

شــد، مــي ابتكــار حمايــت و شــبكه المللــي بــين و آمــوزش" 1 جهــاني مدرســه خانــة" جانــب هـاي بـر مجلـه مشـتمل خود را كـه كار جمعي دستاوردهاي مختلف كشورهاي آموزان دانش

. بشر بود؛ منتشر نمودند و حقوق محيطي زيست ، خبرهاي ادبي جديد، ژورنالهايوير، صـدا و ، تصـ تواننـد طـرح مـي آمـوزان دانـش . شود محدود نمي نوشته به نشر مجازي

از كتابهـاي " 2اَبـر مـتن " خواهنـد توانسـت زودي و بـه . يكديگر بفرستند را نيز براي انيميشن . كنند را نيز پخش زنده ، صداها، فيلمها و تصويرهاي ديجيتالي

3 دور حضور از راه .3 . كننـد دور تجربـه اهدهد تا رويـدادها را از ر مي اجازه آموزان دانش دور به حضور از راه

هستند يا در مسير توفانهـا ...) و زلزله مثل ( شناختي بوم فاجعه يك به نزديك كه آموزاني دانش و اكنـاف در اطـراف دوستانشـان را بـراي اولـي دسـت توانند توضيحات كنند، مي مي زندگي ايـن نماينـد، چـه دور گـردآوري راه كاوشـگرهاي را از طريـق هـايي بفرستند و يا داده جهان

. ماه در كره مستقر باشد و چه مدرسه كاوشگر در صحن دهد مي اجازه آموزان دانش بهCMCشود، مي استفاده ويدئويي از تكنولوژيهاي وقتي

1.Global schoolhouse 2.hypertext 3.tele- presence


، كالسـها يـب ترت اين به. افتد، ببينند و بشنوند مي در دوردستها اتفاق رويدادها را همانطور كه نماينـد؛ و در نتيجـه مشـاركت واقعـي سـفر كننـد، در آزمايشـهاي واقعـي دنيـاي توانند به مي

. كار، بپذيرند در حال دانشمندان مشابه مسؤوليتي را بـا كمـك اقيـانوس توانستند كـف JASON در پروژه آموزان ، دانش مثال عنوان به از راه آن و اطالعـات (شـد مـي هـدايت وودزهول نگاري اقيانوس مؤسسه توسط كه روباتي " جنـوب در قطـب زنـدگي " در پـروژه . 1 كنند كشف) گرفت قرار مي در اختيار آنان اينترنت نحـوة يافتنـد كـه دسـت زمينـه در ايـن و ژورنالهـايي دانشمندان هاي سفرنامه به آموزان دانش

.2داد ياد مي آنان را به قطب اين مناطق ساكنان فريح، كار و ت زندگي

3 دور راه مشاورة .4 و مناسـب غنـي آموزشـي انتخـاب يـك دور، بـه راه ارتباطات دور، از طريق راه مشاورة

و تـابلو اي حرفـه گروههـاي ، مثـل موجـود در اينترنـت از سـايتهاي بسـياري . شـود مـي تبديل مشاورــ عنـوان ـ بـه و اسـتادان دانشـمندان . دهنـد مي پاسخ آموزان دانش تقاضاي ، به اتاعالن پرسشهاي به معلم شخصي و ديدگاههاي درسي فراتر از كتابهاي از منابعي توانند با استفاده مي

آمـوزان دانـش بـه توانـد مـي نفس تازه مهندس ، يك مثال عنوان به. گويند پاسخ آموزان دانش در درس قـادر اسـت تـي آي ام از دانشگاه اي آموخته بدهد، و يا دانش مشاوره هارلم دبيرستان . كار كند مونتاني آموزان با دانش رياضي

مجـري كـه دور است راه مشاورة هاي از نمونه ، يكي " جغرافيا بپرس از كارشناس " برنامة دانان جغرافي) شود اجرا مي اينترنت از طريق كه ( برنامه در اين . آمريكاست كشور وزارت آن

بيش به برنامه اجراي سال آنها در نخستين . گويند مي پاسخ آموزان دانش پرسشهاي به اي حرفه . دادند پاسخ پرسش3000از

1.seawifs.gsfc.nasa.gov.JASON/HTML/JASON.html 2. quest.arc.nasa.gov/live From/Livefr 3.tele- mentoring


، بزرگسـاالن و آموزش اران آموزگ عمومي پرورش دور در جهت راه آموزشي هاي دوره ساله 12 تا 10 آموزان دانش براي اكنون هم كه است دور مطرح راه از مشاوره اي گونه مثابه به

و داده را گسـترش هر مدرسـه آموزشي تواند فرصتهاي ها مي دوره اين. است توسعه در دست عمـل " درخانـه " و ، جبرانـي پيشـرفته آموزشهاي قدرتمند براي بالقوة استراتژي يك همچون

دور راه ورزنـد، مشـاورة مشاركت امر مهم در اين موفق و مردمان ، استادان اگر محققان . كندتنهـا نه روابطي چنين برقراري. كند معرفي آموزان دانش را به " مثبت نقش" تواند الگوهاي مي

. دهد مي) رواني ( نيز پاداش مشاوران به كند، بلكه ي م را تشويق آموزان دانش

1 دور راه اطالعاتي اشتراك .5 انـواع دهد تا همـه مي اجازه آموزان دانش اينفوسفر به گوناگون كاركردهاي طور كلي به

لباً بـا ارسـال دور غا راه اطالعاتي اشتراك. بگذارند اشتراك به گوناگون طرق را به اطالعات ارتباطـات بعد بـه اندكي. گردد كليدها آغاز مي صفحة بين الكترونيكي پست دوستانة پيامهاي

، اطالعـاتي منـابع بـا اشـتراك شود و سـرانجام مي تبديل نفره " چند چند به " و " چند به يك" .رسد خود مي اوج ها به ها و يافته ، داده ها، تجربيات ايده

مطالعـات در زمينـة تحليلـي رقابت ، نوعي " مشترك يادگيري" به ساده گذر از ارتباطات تـري عميـق اجتمـاعي خوانـد تـا بـا تعاملهـاي را فرامي آموزان نيز دانش . كند ايجاد مي تطبيقي

اندازه يك به آموز و معلم دانش يعني رابطه ، طرفين تعاملي يادگيري نوع در اين . درگير شوند . است وحده متكلم ، معلم رابطه اين سنتي در شكل آنكه و حال) گيرند و ياد مي(سهيمند

4 جغرافيــا ملــي انجمــن را بـا كمــك آنTERC 3 كــه" 2اي پــروژه كــاوش" در برنامـة خـود را پيشـنهاد ه مورد عالقـ پژوهشي هاي ، ايده عضوِ شبكه آموزان بود، دانش كرده طراحي

1.tele-sharing 2.project Investigate 3.Total Environment Restoration Contract 4.National Geographic Society


شـد و مـي تبـديل پـروژه افتـاد، بـه مـي مقبول آموزان ديگر دانش از سوي اي اگر ايده . نمودند وي هـم آموزان ساير دانش . گرفت مي را برعهده پژوهش ؛ مديريت آموز پيشنهاد دهنده دانش

بـود نيـز ممكـن ، مدير پروژه ديگر از سوي. كردند مي ياري اطالعات و گردآوري را در تهيه . باشد سهيم آموزان ساير دانش هاي پروژه براي اطالعات در گردآوري

بـزرگ را از كامپيوترهـاي هواشناسي هاي ، داده " جهاني دانشمندان ها چونان بچه" پروژه ز دانشـمندان ا آمـوزان و دانـش ) دور راه دسترسـي (كنـد مـي منتقـل كوچك كامپيوترهاي به

.كنند مي پرسش هايشان يافته دربارة بـه و مشـاهده جهـاني يـادگيري " دور، پروژه راه همكاري پروژه ترين بلند پروازانه اينك

جمهـور آمريكـا، رئـيس ابتكار دفتـر معـاون به كه است) GLOBE (" زيست سود محيط كشور ، وزارت زيست محيط ، آژانس و جوي امور اقيانوسي ملي ، ناسا، سازمان علوم بنياد مليــوزش و وزارت ــي آم ــزي پ ــده ري ــن. اســت ش ــه اي ــترش برنام ــاركت درصــدد گس ــين مش ب

زيست پارامترهاي ترين كليدي تشخيص براي برجسته ان و دانشمند سراسر جهان آموزان دانش GLOBE دادة از پايگاههـاي يكـي خـود را بـراي هـاي يافتـه آمـوزان دانش. است محيطي زيست محيط دانشمندان اي مقايسه تحليلهاي براي غني رهگذر منبعي كنند و از اين مي ارسال

. گردد مي اهم فر آموزان دانش و يادگيري

دور راه مساعي تا تشريك1 پيوسته از همكاري؛ دور كالسهاسـت راه ارتباطـات روشـهاي تـرين از پيشرفته دور يكي راه مساعي تشريك

و تحقيقـات مشاركتي ، طراحي " شده توزيع مسأله حل " سطح را به پيوسته همكاري كه بهتـرين " مشـاركتي روش بـه مسـأله حـل "هـر چنـد . دهـد تقـا مـي ار مشـاركتي چند كالسي هـاي پـروژه " كنـد كـه مـي خاطرنشـان گـذارد؛ هـريس را در اختيـار مـي آموزشـي فرصتهاي كـه اسـت بـر اينترنـت مبتنـي فعاليتهـاي نـوع تـرين مشـتري ، هنـوز كـم مسـأله حـل آموزشي

1.on-line


از دور يكـي راه مسـاعي تشـريك بـا اينكـه . "پردازنـد مي آن به دانشگاهي پيش آموزان دانش از تعـداد روزافزونـي ، امـا آموزگـاران اسـت دور كالسـي راه ارتباطات كاربردهاي ترين تازه

، آنها نموده را ابداع پركشش هاي ايده آموزگاران اين. اند كرده ريزي را پي جذاب هاي پروژه آنها سازي پياده و امكان را جلب آنان اند تا همكاري فرستاده ديگران ها براي شبكه را از طريق . نمايند را فراهم

بــين يــادگيري شــبكه" دور، راه مســاعي بــزرگِ تشــريك هــاي پــروژه از نخســتين يكــي اي روزنامـه منظور تهيه گو به ديه آالسكا و سان كالسهاي فيمابين با همكاري بود كه " فرهنگي

مجـالت سـتونهاي مثـل ( ، سـتونهايي گسترده شبكة در يك . كامپيوتر آغاز شد تاريخچه نام بهآموز و اسـتاد ، دانش معلم 12 تا 10 از متشكل گروهي به هر ستون بود كه شده تعبيه) متعارف قلـم مشـترك مجلـة تا در اين داشت تعلق غاصب و رژيم ، ژاپن در آمريكا، مكزيك دانشگاه بيشـتر يـادگيري بـراي منبعـي همچـون " از يكديگر گوناگون فرهنگهاي آموزان دانش. بزنند

شــبكةدر . "كردنــد مــي اســتفاده و فيزيكــي ، فرهنگــي اجتمــاعي يكــديگر و دنيــاي دربــاره درگيـر شـدند آب فيـت كي با مطالعه آموزان دانش جهاني اي رودخانه محيط آموزشي

. گرديد كشف مشخصي آب تقسيم ، مناطق همكاري اين از طريق كه كـه جهاني آزمايشگاه در پروژه. رود ها فراتر مي داده دور از اشتراك راه مساعي تشريك

و ي جهـان اي اجرا درآمـد، پـروژه به) آمريكا ( علوم بنياد ملي و با همكاري TERC توسط و محلـي زيسـت در محـيط كاوش به آموزان شد و دانش ريزي دور پي راه بر ارتباطات مبتني گذاشـتند، اشـتراك بـه داده پايگاه را در يك هايشان يافته از اينكه پس آنان. پرداختند جهاني را مورد بحـث وهشي پژ نمودند، طرحهاي يكديگر شناسايي را با همكاري محيطي هاي پديده

شناسيها، استانداردها و ابزارهاي از پروتكلها، روش را كه اي شده تقسيم قرار دادند و تحقيقات سابقة بي ، باال رفتن آموزان دانش از كشفيات يكي. اجرا نمودند ؛ با هم جست سود مي يكساني از كالسها مدير يكي. بود ز تحصيلي رو يك در طول در كالسهايشان اكسيد كربن دي ميزان

. كند را عوض مدرسه هواي تهويه سيستم خود را متقاعد كرد كه


و سـازي همزمان براي كامل آمادگي دور، مستلزم راه مساعي تشريك هاي هر چند پروژه و مزايـاي داده زايش را اف تأثير محيط ولي است مختلف كالسهاي فعاليتها بين استانداردسازي

و آزمونهاي سازند تحقيقات را قادر مي آموزان آنها دانش . دارد مختلف هاي رشته براي مهميــابراين انجــام مشــترك ــد و بن ــان دهن ــان دانشــمندان روش هم ــرويج و محقق ــد مــي را ت . كنن

آنهـا اجـازه هـا بـه داده تنـوع اينكه كنند، ضمن پيروي يكساني بايد از روشهاي آموزان دانش . نمايند مطرح و جهاني ، ملي اي منطقه هاي خود را در عرصه هاي يافته دهد كه مي

بتوان كند؟ مشكل باز مي درس كالسهاي خود را به اينفوسفر راه توانمنديهاي اين چگونه پـر تـر، نيازمنـد ارتباطهـاي پيشـرفته ي كرد زيـرا توانمنـديها ارائه موضوع از اين تصوير دقيقي

در هـر كـالس مـدارس هر چنـد برخـي . است كمياب از مدارس در بسياري كه است كيفيتي هستند، اما بيشـتر مـدارس با اينترنت ارتباط پرظرفيت و خطوط قوي كامپيوترهاي خود داراي

، عـالوه به. دارد كامپيوتر آنها تعلق كالسهاي ه ب برخوردارند كه قديمي صرفاً از كامپيوترهايي بـا اينترنـت بـا رخـوت وجـود دارد؛ برخـي معلمـان و تجربيـات در تخصص زيادي تفاوتهاي

.كار گيرند به را در هر وقت كوشند تا آن ديگر مي كنند و برخي برخورد مي بـه پيشـرفته بهنگام ورود ارتباطات چگونگي دربارة محدودي حاضر تحقيقات هر چند در حال

. برخوردار است خاصي زير از برجستگي ، اما الگوي است شده انجام درس كالسهاي شـروع برنامـه فـوق فعاليتهـاي صـورت دور، غالباً در ابتدا بـه راه بر ارتباط مبتني فعاليتهاي

راه در آموزشهاي معلمان اندوزي تجربه موجب كه اكتشافي دورة از يك پس شود، آنگاه مي .يابد مي راه درس كالسهاي شود، رسماً به دور مي

بهبـود از برنامة ، استفاده درس كالسهاي دور به راه ارتباط واردكردن براي راه ترين آسان موجـود درسـي هـاي برنامـه ، مكمـل تنگاتنـگ ، فعاليتهاي برنامه در اين . دور است راه ارتباط

، و كالس 1 هابل تصاوير تلسكوپ آخرين به تواند با دسترسي مي علوم مثالً كالس . شوند مي

1.Habble


نيـز ادبيـات در كـالس . گردد تكميل متحده دفتر آمار اياالت با آمار جمعيتهاي شناسي جامعه . پرداخت اشعار وي شار مجازي انت كرد و يا به بحث كتاب يك با مؤلف توان مي

مجبـور نيسـتند ، معلمـان درس كالسـهاي دور بـه راه ارتبـاط هاي برنامه كردن اضافه براي تـدريس كلـي ، اسـتراتژي در واقـع . خـود را تغييـر دهنـد تـدريس يـا شـيوة درسي هاي برنامه

در معـرض آمـوزان ماند، اما دانش مي باقي "محور كتاب" و "محور معلم" صورت به كماكان . آنهاست از جانب نيازمند تفكر جدي گيرند كه قرار مي هايي و انديشه اطالعات

گسـترش بهنگـام ارتبـاط گونـاگون خـود را بـا امكانـات درسـي هـاي برنامه كه معلماني گـام سنتي هاي دور در برنامه از راه ط ارتبا ويژة هاي از برنامه ماژولهايي اند، با وارد كردن داده از ، ماژولهـايي ابتـدايي مـدارس از معلمـان تـن ، هزاران در سراسر جهان . دارند را بر مي بعدي شـده جغرافيـا تـدوين ملـي و جامعهTERC مشتركاً توسط ـ كه NGS 1 كودكان شبكة و متوسـطه مـدارس از معلمـان دسـته آن. نجاننـد گ خود مـي آموزشي هاي ـ را در برنامه است

دور از راه ارتبـاط درسـي دارند، واحدهاي شركت جهاني آزمايشگاه در پروژة دبيرستانها كه اضـافه محيطـي و علـوم ، شـيمي ، فيزيـك شناسـي ، زيسـت شناسـي زمـين دروس را به اي ويژه روز در و يـك وقـت نيمـه صـورت را به جهاني زمايشگاه آ معموالً واحدهاي معلمان. كنند مي . كنند مي پياده هفته

يـا نـاقص دسترسـي . وجـود دارد تـدريجي سـازي پيـاده الگـوي ايـن بـراي زيادي داليلتوانـد برقـرار كنـد، محـدود مـي معلـم را كـه ارتباطي ميزان است ، ممكن اينترنت به نامناسب

دور از راه ارتبـاط از توانمنـديهاي كامـل اسـتفادة بـراي جـامعي درسي ، برنامة الوهع به. سازد و اعتمـاد بـه ها، تجـارب فاقد آموخته از معلمان ، بسياري همچنين. است نشده طراحي پيشرفته جديـد و هـاي شـيوه بـه و پـرداختن تـدريس سنتي هاي شيوه كنار نهادن براي هستند كه نفس

. است الزم نامأنوس

1.National Geographic Society


ما درواقع. است امور آينده براي آموزان دانش سازي ، آماده درس كالسهاي اتصال فلسفة و رو هسـتيم دور روبـه راه متبحر در ارتباط " علمي كارگران " براي روزافزوني با تقاضاي كـامپيوتر انـدازي راه ؛ همچون افزاري سخت مهارتهاي براي ، ديگر تقاضايي نزديك در آيندة

كـارگيري تـر از بـه مشكل بهنگام ، ارتباط تكنولوژي با پيشرفت . وجود نخواهد داشت يا مودم . نخواهد بود تلفن

، دسـتيابي سازد و نحـوة مي ما را دگرگون كاركردن ظهور اينفوسفر، شيوة در حال پديدة و مـديريت دسترسـي مهارتهـاي ايـن . دهـد را تغييـر مـي اطالعـات بـادل و ت ، پـردازش تحليل

جايگاه را از نظر تضمين آموزان دانش ، نيازهاي اطالعات ارزيابي توانايي و همچنين اطالعات . خواهد ساخت ، برآورده كار آينده در بازارهاي آنان رقابتي

در رقابـت بـراي آنـان سـاختن از آمـاده بـيش كـاري اينفوسـفر، بـه آمـوزان دانش اتصال راه بـر ارتبـاط نحو روزافزوني به) تربيتي ( مربيان. است و يكم بيست قرن اقتصادي هاي صحنه منـابع . كننـد مـي جديـد تكيـه اصـالحي بـا اسـتانداردهاي تطـابق بـراي اي وسيله عنوان دور به

اهـداف بـه دسـتيابي وسـيلة عنـوان از اينفوسـفر بـه اسـتفاده براي شتركي م نيز داليل مطالعاتي : زير است شرح به داليل ترين رايج. كنند مي نقل تربيتي پيشرفتة ]سـنّتي [ آمـوزش " كـه گفتـه ايـن . درس كالسهاي به واقعي جهان آوردن •

، شديداً مهجـور شـده "سازد مي آماده ي واقع در دنياي زندگي را براي آموزان دانش راه گيـرد و ارتبـاط نمـي صـورت بسـته درهـاي در پشت حاال ديگر يادگيري . است

را گسـترش ، قلمـرو يـادگيري درس كالسهاي درون به واقعي جهان دور، با آوردن تعـاملي رتبـاط ا و هـر منبعـي توانند بـا هـر كـس مي و معلمان آموزان دانش. دهد مي

تر سازند؛ خود نزديك و توجهات ، عاليق زندگي را به برقرار كنند و يادگيري اي پديـده دانـش كـه نكتـه ايـن در درك آمـوزان دانـش به كمك •

از انبـوهي شـوند، بـه مـي اينفوسفر متصـل به آموزان دانش وقتي. ت اس ساختني فرآينـدي را بـه ، فراگيـري موضوع اين. كنند پيدا مي رسي دست انساني ها و منابع داده


در تواننـد فعاالنـه شود و مي تر مي دقيق علمي جامعة آنها به سازد؛ نگاه مي پويا مبدل كنند؛ جديد مشاركت حد و حصر دانش و ايجاد بي يادگيري

در آمـوزان دانش ه ك هنگامي. العمر مادام يادگيري مؤثر براي الگويي ارائه • خـود را بـا هـر هـاي پردازنـد، يافتـه جستجو مـي به اي چندرسانه از اطالعات انبوهي

هنر نشر در شـبكه دور همچون راه ارتباط زنند و فنون مي محك 1 اعتبار آزمونهاي در بقيـة تواننـد مي گيرند كه را فرامي مهارتهايي گيرند؛ و در واقع را فرامي 2جهاني

كنند؛ عمر خود بر آنها تكيه كــه هنگــامي. و تفكــر نقّادانــه ، ارتبــاطي اجتمــاعي مهارتهــاي تقويــت •

پيوسته يا معلمان درس با ساير كالسهاي مشترك و يادگيري تعامل به آموزان دانش، عالوه به. يابد مي افزايش آنان و گروهي ، اجتماعي ارتباطي پردازند؛ مهارتهاي مي 3

بپردازنـد و مسـأله حـل بـه مشـاركتي صـورت شـود بـه مي خواسته از آنان كه زماني و نقادانـة تفكـر موشـكافانه دهنـد، مهـارت دور انجام راه ارتباط را از طريق تحليلي شود؛ مي كار گرفته به آنان

بـر يـادگيري ي بـرا كـه ظهـوري درحال با استانداردهاي همخواني • پروژه برمبناي يادگيري به اي گسترده هر چند توجه .دارد وجود تحقيق مبناي

اكـراه آمـوزي دانـش هـاي پـروژه نوآور نيز از انجـام معلمان حتي وجود دارد، ولي يـا تعريـف جـاري هـاي در پروژه شركت به معلمان با قادر ساختن CMC. دارند كند؛ مي را ترويج تحقيق برمبناي جديد، قوياً يادگيري ايه پروژه

بـه آمـوزان دانـش توانند بـا هـدايت مي معلمان . يادگيري تأثير محيط افزايش • عينـي شاهدان نادر، گزارشهاي تاريخي آرشيوهاي همچون از منابعي استفاده سمت

دور، محـيط راه ارتبـاط . دهند را افزايش يادگيري ، تأثير محيط ديجيتال هاي و موزه

1.Credibility tests 2.World Wide Web Publishing 3.on-line mentors


، ارتبـاط بـه تواننـد در آن مـي آمـوزان دانـش كنـد كـه مـي فـراهم اي پيشرفته تربيتي در ايـن . يكـديگر سـود ببرنـد بپردازنـد و از دانـش مشـترك هاي و تجربه همكاري ؛ است واقعي ياي در دن بزرگساالن نيز همچون آموزان دانش ، يادگيري چارچوب

، به 1 پيوسته از منابع با استفاده معلمان. يادگيري به انساني اي چهره بخشيدن • به و چه درس با ساير كالسهاي ارتباط صورت به ـ چه يادگيري هاي از جنبه بسياري بخشند؛ مي انساني اي دارند ـ چهره معلم جنبة كه با خبرگاني ارتباط صورت

بـا معلمـان . آمـوزان دانـش آينـدة از نقشـهاي الگوهايي آوردن فراهم •ــردآوري ــان متخصصــان گ ــفان ، فرهيختگ ــان ، كاش ــندگان ، مربي ــاعران ، نويس و ، ش را در معـرض آمـوزان ؛ دانـش درس در كالسهاي الكترونيك صورت به دانشمندان دهند؛ و ي قرار م مثبت از نقشهاي الگوهايي

بـه دستيابي كند كه مي فراهم آموزشي از منابع اي گسترده اينفوسفر، انبوه . عدالت •از . پـذير نيسـت ـ امكـان مـدارس ثروتمنـدترين براي ـ حتي ديگري راه آنها از هيچ

ر طـو بـه مـدارس همـة بـراي مشـابه منـابع بـه دسترسـي ، امكـان پيوسته ارتباط طريق . خواهد شد فراهم اي عادالنه

بـا سـياه تختـه شـدن ، بسـيار بيشـتر از جـايگزين ارتباطـات ، تـأثير انقـالب طور خالصـه بهدر . كند مي را منقلب سنتي كالسهاي و پويايي ؛ اينفوسفر، ماهيت است سفيد و براق تابلوهاي .شود تأكيد مي آموزان دانش استقالل و ، بر خودمختاري جديد يادگيري محيط اين طراحي

مبـدل و مشـاركتي ، تجربـي ، تعـاملي "آمـوز محـور دانش" فرآيندي به كالسي يادگيري گرديـده مطـرح تربيتي از مربيان بسياري از ديرباز توسط كه است خواهد شد؛ و اينها اهدافي

نخواهنـد اطالعـات غير فعال گيرندة آموزان دانش پس از اين . است نشده هرگز برآورده ولي .نمايند مي اينفوسفر مشاركت در توسعة كنند و حتي مي و تلفيق را مديريت آن بود، بلكه

1.on-line resources


توانـد شـامل مـي دهـي اطـالع . خواهند بود آن يا خالق " دهنده" ، بلكه اطالعات تنها گيرندة نه آنان عملكـرد و بـازنگري آينده هاي پروژه براي ايده ها، طرح و يافته مشاهدات ادن نه ، درميان وقايع گزارش

.آورد وجود مي به جديدي آموزي دانش ، جوامع از تعامل سطح اين. باشد قطاران هم آنـان در اينفوسفر با يادگيري مشاركت به آموزان دانش ، توانايي نوآورانه پارادايم در اين

از عمـر فـرد محـدود مشخصي و مقطع محلي مدارس به ، آموزش عالوه به. خواهد شد جينعالعمـر و رسـد، مـادام مي باستان سومريان به آن قدمت كه سنتي الگوي نخواهد شد و برخالف

. خواهد بود هميشگي و بـراي دهيم پرورش آينده اي را بر آموزان از دانش نسلي توانيم بار حقيقتاً مي اولين براي

، هميشـه تكنولوژيهـا سـود ببرنـد و بـر خـالف توانند از جديدترين مي آموزان بار دانش اولين، يـادگيري هر زمينة پيشرفتهاي توانند از آخرين مي آموزان دانش. آنها نباشند كاربران آخرين

. ببينند درسي بعد آنها را در كتابهاي دهة تا يك شوند و منتظر نمانند آنها مطلع وقوع محض به با شك ، بدون آموزان دانش همة اينفوسفر براي به پركيفيت دسترسي امكان كردن فراهم در اينجـا بايـد ولـي . دارد دنبـال بـه گوناگوني و مسائل رو خواهد بود زيرا هزينه روبه مقاومت كـه را يـادآور شـويم " سـوم مـوج " و " آينـده شـوك " كتابهاي ؤلف، م تافلر الوين كلمات

سـازي همانا آماده يا توجيه وظيفه باشد؛ اين داشته يا توجيهي ، وظيفه اگر آموزش ": گويد مي ". است آينده براي جوانان، گـذاران ياسـت ، س تربيتـي كند اما مربيان مي كالسها چكه برخي بام كه است درست اين آينـده هـزارة كننـد كـه دارنـد بايـد توجـه سـهمي در بهبود جامعـه كه كساني و همة والدين

فرصـتها بايـد در ايـن شـالودة . اسـت تصور نبـوده هرگز قابل كه است پيشرفتهايي نويدبخش . امروز ما بنا شود مدارس


77- انقالب چند رسانه اي در آموزش: يادگيري از راه دور

٧٨........................................................................................... گفتار هشتم

٧٨................................... در آموزش اي چندرسانه انقالب: دور از راه يادگيري ٨۵....................................................................................... آينده گاهدانش


گفتار هشتم

در آموزش اي چندرسانه انقالب: دور از راه يادگيري ليبوتيز و جي هالل. اي ويليام

و ورود بـــه گذشــته گــذر از اولويتهــاي ، در حــال بشــريت ناشي نده آي وسيع رود از تغييرات انتظار مي كه است اولويتهايي

.شوند ول الن. هرالد دي

شـود، آمـوزش مـي منسـوخ چند سال ظرف ] نو [ دانش از تغيير مستمر، كه آكنده در دنياي . انـدوزد عمـر مـي در تمـام اسـتفاده بـراي بـار در جـواني يك انسان باشد كه اي تواند سرمايه نمي، خوشـبختانه . متمركز شود " العمر مادام يادگيري "منديِ بايد بر ايجاد توان ، آموزش عكس به

كـه اسـت تعاملي الكترونيك از آموزش جديدي ايجاد نوع در حال اطالعات تكنولوژي انقالب حدوداً كه را قادر خواهد ساخت تقريباً همه نظام اين. العمر خواهد شد مادام يادگيري نظام منجر به

. باشد، ياد بگيرند دنيا كه و از هر جاي را در هر زماني هر چيزي، سيسـتم ايـن . اسـت 1 دو سويه اي چند رسانه ، سيستم آينده در آموزش تكنولوژيِ كليدي

از نظـر توانمنـدي اي العـاده خـارق پيشرفت كه است قبلي از تكنولوژيهاي قدرتمندي تركيب از اي آميزه تعاملي اي چند رسانه سيستم. شود مي محسوب آموزش فرآيند به در كمك ماشين

1. interactive multimedia


، تصـوير، از مـتن مرغـوبي تا تركيب است كامپيوتري جانبي افزار و تجهيزات افزار، نرم سختهـر چنـد . آورد را فـراهم هـا و سـاير اطالعـات ، داده ، تصاوير كـامالً متحـرك صدا، انيميشن

توسـعة بود، لـيكن محرز شده پيش سال از چندين اي چند رسانه سيستمهاي فني پذيري امكان . است قرار گرفته اخير مورد توجه آنها صرفاً در سالهاي تجاري

سـازند امـا را بـرآورده گونـاگوني توانند منظورهـاي مي تعاملي اي چند رسانه سيستمهاي را ـ آمـوزش علمـي روشـهاي كـه اسـت نهفتـه اي پيچيدهافزار بسيار آنها در نرم عظيم قدرت

بـه . كنـد مي او هدايت با نيازهاي متناسب آموز را در مسير تعليماتي گيرد و هر دانش كار مي به و قوت نقاط به هوشمند، سيستم از سيستمهاي آموز و استفاده دانش آموزشي پيشرفت موازات چنـد سيسـتم . سازد مي او متناسب را با نيازهاي برد و فرآيند آموزش ي م آموز پي دانش ضعف : زير است كليدي مزيت چندين داراي تعاملي اي رسانه

اسـتفاده توانـد از آن باشـد، مـي نياز داشـته كه و هر وقت آموز هر گاه دانش • ارد، بنـابراين نـد حضـور معلـم بـه نيـازي سيسـتم از ايـن اسـتفاده چون. كند كند؛ خود انتخاب آموزش را براي زمان ترين تواند مناسب آموز مي دانش

را ادامه و بعداً آن ساخته متوقف اي را در هر نقطه تواند درس آموز مي دانش • دهد؛

فـردي يـادگيري اصـول تـرين ، زيرا بـر قـوي است شديداً اثربخش يادگيري •آموز دانش و بنابراين است آموز جالب دانش براي درسي برنامة. استوار است ؛ است ، در حد عالي شده آموخته مطالب خاطرسپاري به. كند مي را جذب

كرد؛ استفاده مسير آموزشي چندين براي توان مي تصويري ديسك از يك • گيـري و رد و مـؤثر سـنجيده عينـي صـورت آزمونهـا بـه و هـم آموزش هم •

. شوند مي


1 مديا اولتي تجاري و با مارك ام. بي. آي شركت توسط كه آموزشي سيستمهاي نوع اين از اي آميزه كنند كه درگير مي اي تعاملي را در فرآيند آموزشي آموزان شوند، دانش مي عرضه

، 2 كلمبــوس مــثالً برنامــة. اســت و مــتن ، كــالم ، موزيــك ، تصــاوير برجســته رنگــي فيلمهــاي كننـد و را زنـده دريـانورد بـزرگ كلمـب سـفر كريسـتف سازد كـه را قادر مي آموزان دانش

فرآينـد كنتـرل توانـايي . نماينـد را ديـد، كشـف بـار آن اولـين وي كه را همانگونه نيويورك .سازد مي ، مبدل منفعل و نه فعال يادگيرندگاني را به آموزان ، دانش يادگيري

گونـاگوني و انـواع 4 سانديگو ، كارمن 3 سيتي سيم همچون ديگري آموزشي سيستمهاي شركتهاي از بزرگترين ـ يكي 5ور برادربند سافت شركت نيز توسط اي چند رسانه از بازيهاي

انـواع بـه نسـبت يـد آموزشـي جد سـرگرميهاي نـوع اين. است شده ـ ابداع زمينه در اين فعالكردنـد، بسـيار مـي را خسـته بودنـد و كودكـان "بگيـر و ببنـد " از نـوع همگـي تر كـه قديمي كودك يك. كنند مي غرق انگيزي هيجان آموزشي را در تجارب ترند؛ زيرا كودكان اثربخش

وارن نظـر بـه . " گنجـيم ي نمـ در پوسـت كـه شويم مي سرگرم ما چنان ": گويد مي چهار ساله : اسـت كودكـان افـزاري نـرم جنـگ مدير مسـؤول اكنون كه سابق از معلمان ، يكي 6باكليت

كـامپيوتر، . هسـتند يـادگيري براي مؤثرتري روش) آموزشي سرگرميهاي نوع اين(ترديد بي" ."سپارد مي كودكان دست را به كنترل

بـراي كاركنـان مهارتهـاي روزآمـد كـردن كـه است نيز در راه مشابهي آموزشي انقالب، ـ پكـارد، اپـل هيولـت مثـل در شـركتهايي . اسـت گرفتـه را نشـانه و حسـاس پيچيـده مشاغل

ميليونها نفـر بـا اغراق ، بي متحده اياالت در دولت و فورد؛ و همچنين ، زيراكس كرايسلر، شل . هستند ، موثر و ارزان سريع از آموزشهاي استفاده در حال اي چند رسانه سيستمهاي از استفاده

1.Ultimedia 2.Columbus 3.Sim city 4.Carmen Sandiego 5.Broderband Software 6.Warren Buckliet


روشـي اي چنـد رسـانه سيسـتم ": الملل بين آموزش از شركت ورثي كن نانسي گفته به خـود، بـه شخصـي كامپيوترهـاي از طريق كاركنان ، اغلب امروزه. " است يادگيري برتر براي

يـا ، دسـتورالعمل دانـش بـه فـرد يـا گروهـي هـر گـاه دارند و در واقـع سيستمها دسترسي اين. كنـد سيستمها استفاده تواند از اين باشد مي باشد، در هر كجا كه نياز داشته ديگري كمكهاي

. است گرفته نام" موقع به يادگيري"، مفهوم اين، يافتـه كـاهش % 50 يـادگيري زمـان دهـد كـه مـي هـا نشـان برنامـه ايـن و بررسـي مطالعه

ـ پكارد، بـا هيولت شركت. است شده ها نصف و هزينه بهبود يافته% 80 مطالب خاطرسپاري به دهـد و خـود را كـاهش كالسـي از آموزشـهاي % 90 اسـت رويكـرد توانسـته از ايـن استفاده از ايـن حاصـل جـويي صـرفه . اسـت داده تقليـل % 75 آموزشها را ين كامپيوتر نيز ا اپل شركت

، 1 كارتر لوسي. تقليد خواهند كرد ديگر نيز از آن اكثر شركتهاي كه زياد است رويكرد چنان تكنولـوژي اينكـه محـض بـه داريم ما تصميم": گويد مي اپل آموزشيِ شركت از مربيان يكي ." صفر برسانيم را به كالسي زشهاي شود، آمو آماده

اي چنـد رسـانه خواهد بود امـا آمـوزش باقي هميشه درس كالسهاي ، نياز به داليلي بنا به البته ، تحصـيل سـازمان يـك از سيسـتمهاي اسـتفاده شـيوة فراگيـري بـراي رايج روشي بايد به تعاملي

. شود تبديل مديريت روشهاي جديدترين ديد و فراگيري ج شغل يك براي الزم مهارتهاي و مـدارس بـه اي چند رسـانه آموزشهاي ارائه براي مناسبي اطالعاتي هاي ترديد، شبكه بي

هـاي مقولـه بـه نيازمند توجه اي توسعه چنين البته. ايجاد خواهد شد سراسر جهان دانشگاههاي و غيـره مشـترك اسـتانداردهاي ، تدوين اقتصادي پذيري باند، امكان ي پهنا همچون اي پيچيده آنها و برگرداندن تصاوير كامالً متحرك سازي فشرده فنون مثالً، هنوز ما نيازمند توسعة . است ايـن ورود بـه براي آمريكايي شركتهاي بزرگترين جانبة همه اما حركت . هستيم اول حالت به جامعـه خود را به راه اي چندرسانه ، سيستمهاي 2000 از سال قبل كه است از آن حاكي وزهح

. خواهد بود در اولويت كه آنهاست از كاربردهاي ، يكي باز خواهند كرد و آموزش

1.Lucy Carter


1 بـر دانـش مبتنـي بپوشـد، وجـود سيسـتمهاي عمـل جامة الكترونيك آموزش آنكه براي و روشـهاي دانـش شـامل كـه اسـت كـامپيوتري برنامـة ، يـك سيستم نوع اين. است ريضرو

از برخـي درك و بـه بـوده ) شـوند مـي حاصـل افـراد خبـره از تجـارب كـه قوانيني (2 تجربي هـوش ابتـدائي شـكل تـوان را مـي بـر دانـش مبتني سيستم. كند مي كمك آموزش هاي حوزه و تصـاوير معنـا بـوده بـي اي چنـد رسـانه سيسـتمها، سيسـتم ايـن بـدون . كـرد فـرض عيمصنو

. است خوب سرگرمي صرفاً براي آن رنگارنگ ديگـر در سـال 10 و تـا حـدود اسـت توسـعه ، سـريعاً در حـال بر دانش مبتني سيستمهاي

. خواهد يافت رواج و راهنمايي ابتدايي مدارس ، جغرافيا، علوم تاريخ تدريس براي 3 تعاملي تصويري ديسكهاي از تكنولوژي كنون ا هم

ديسـكهاي با تكنولوژي توان را مي بر دانش مبتني سيستمهاي. شود مي ديگر استفاده و دروس ود را بهبـ كالسـي ؛ تعليمـات آمـوزان دانش هدايت از طريق كرد و در نتيجه تركيب تصويري تكنولـوژي را از طريـق شـيمي آزمايشـهاي كه ساخت 4 اي خبره سيستم توان مثًال مي . بخشيد

سيسـتم . دهـد را نشـان شـيميايي تجزيـة و فرآينـدهاي كـرده سـازي شبيه تصويري ديسكهاي اكنـون هـم . دهـد آموز تطبيق دانش فهم خود را با سطح تواند تعليمات مي 5 هوشمند تدريس . شود مي استفاده ، جغرافيا و ساير دروس خارجي زبانهاي هوشمند در تدريس معلمان از اين

رواج تكميلـي معلـم عنـوان هوشـمند بـه تـدريس ، سيسـتمهاي 2000 از سـال پـس كمـي كننــدة و مجــذوب غنــي مطالــب از طريــق خواهنــد توانســت آمــوزان و دانــش خواهنــد يافــت

از و تعلّم تعليم اين. بپردازند تفحص به هر موضوعي هوشمند دربارة اي چند رسانه يستمهايس را در ايـن آمـوزان ، فرد فرد دانش فاضل استادي گويي برخوردار خواهد بود كه كيفيتي چنان .كند مي هدايت پيچيده دنياي

1.Knowledge-based systems 2.heuristic 3.interactive videodisk technology 4.expert system 5.intelligent tutoring system


افـراد هسـتند و آمـوزش بـراي بهتـري روشـهاي ، دولتها و شركتها در جسـتجوي مدارس آنهـا كـارگيري شوند و به تر و ارزانتر مي روز قوي نيز روزبه اي چند رسانه آموزشي سيستمهاي نيـاز بـه زنـدگي هـر كجـا در طـول كرد كه بيني پيش توان مي سادگي به پس. شود آسانتر مي مثـل مشخصي موضوعات تدريس. ما خواهد آمد ياري سيستمها به ، اين باشيم داشته آموزش ؛ كمك پيچيده مشاغل تكنسينها و مكانيكها براي ؛ آموزش و علوم ، رياضيات خارجي زبانهاي

مشـتريان كـه فـروش ؛ ايجـاد دفـاتر مكـانيزه جديد جراحـي روشهاي در فراگيري جراحان به بتواننـد در راحتـي به آموزان دانش كه نام ثبت هاي رفه كنند؛ ايجاد غ دريافت بتوانند اطالعات

سـروكار با اطالعـات كه از كارهايي شماري بي كنند و انبوه نام مورد نظر خود ثبت كالسهاي در مـاريوت حاضـر شـركت در حـال . خواهد شـد سيستمها انجام اين با كمك دارند، همگي

در ايـن . اسـت ايجـاد كـرده التحصـيل فـارغ دانشجويان جذب ي برا هايي غرفه دانشگاه هشت، برنامـه ايـن . سازد مي مزبور آگاه شركت را از وضعيت دانشجويان تعاملي برنامة ها يك غرفه

سـؤاالت سـازد و بـه مـي را مشـخص اسـتخدام داوطلبـان و حقـوق شـركت شـغلي فرصتهاي . دهد مي پاسخ دانشجويان بسـيار نويـد تعـاملي اي و چنـد رسـانه بر دانش مبتني سيستمهاي در آن كه ديگري حوزة

در ، تحصـيل حـوزه ايـن از كاربردهاي يكي. است 1 دور از راه آموزش هستند، حوزة بخش تحصــيل در منـزل آمريكـايي نفـر از كودكـان ميليـون حاضـر، يـك در حـال ( اسـت 2 خانـه در مـدارس تا دوازدهـم اول در كالسهاي كه نفري ميليون 49 با توان را مي رقم كنند؛ اين مي

، ديسـكهاي شخصـي كامپيوترهـاي ). كـرد هستند، مقايسه تحصيل مشغول و خصوصي دولتيروز ه را روزبـ در خانـه هـا، تحصـيل و شـبكه 3 پيوسـته اطالعاتي ، پايگاههاي آموزشي فشردة

تحصـيل والدينشان شود كه مي كودكاني تنها شامل ، نه روش اين مزاياي. كنند تر مي اثربخش بد قادر به يا هواي بيماري دليل به كه آنهايي شامل دهند بلكه مي ترجيح آنان را براي در خانه

1.distance education 2.home schooling 3.on-line


نيازهـا در دارنـد و ايـن ويـژه شـهاي آموز نياز بـه كه آنهايي نيستند و همچنين از منزل خروج مكملهـاي عنـوان تواننـد بـه تكنولوژيهـا مـي اين. شود گردد، نيز مي نمي برآورده آنان مدارس . دهند انجام خانه تكليفهاي شبيه قرار گيرند و كاري نيز مورد استفاده معمولي در مدارس تحصيل

خـود از معلومات ارتقاي به كه بزرگساالني دور براي راه مخابرات تكنولوژي پيشرفتهاي معمـوالً دروس بزرگسـاالن . ساز اسـت مند هستند، نيز وسيله عالقه دانشگاهي هاي برنامه طريق

در . كننـد مـي دريافت كابلي يا تلويزيون و ماهواره 1 كيفي كامپيوترهاي را توسط دانشگاهي كننـد و ايـن مـي دور اسـتفاده از آمـوزشِ راه نحو مـؤثري ها به ز دانشگاه ا حاضر بسياري حال

آمـوزش بـه بيشـتري روز بزرگسـاالن روزبه از آنجا كه. است افزايش در حال سرعت روند به و كـار خـود كسـب بازسـازي و تاب شركتها نيز در تب مياني شوند و مديران مي راغب عالي

شـغلي كند تا مسيرهاي مي افراد كمك به كه است مناسبي دور گزينة از راه يريهستند، يادگ . كنند را دنبال جديدي بـه كـه " گروهـي مسأله حل " و " مشاركتي يادگيري " تكنولوژيها با فنـون اين معنـاي بـه كـه " افـراز گـروه ". دارنـد رشد و نمو هستند، نيز كامالً همخـواني در حال سرعت، است گروهي گيري تصميم به كمك سيستمهاي تشكيل براي اطالعاتي هاي از شبكه استفاده

سـازمانهاي را بـراي از همكـاري ، قدرتمنـد و جديـدي راحت دارد زيرا شكل گسترش رو به دور با يكـديگر از فاصلة كارمند كه ميليون حاضر چندين مثالً در حال . آورد مي فراهم مدرن

وظـايف ، انجـام فكـري يورش ، انجام توافق به رسيدن براي 2 نوتز دارند، از لوتوس همكاريهـا بـا رشـد شـبكه . كننـد مي استفاده از كار تيمي ديگري هر نوع و انجام گزارش ، تدوين فني

تسهيل در سراسر جهان همكاري هر نوع اي روشها را بر از اين گسترده ، استفادة زمان گذشت شـركت " آورنـد كـه وجـود مـي را بـه از سـازمان جديدي همكاريها، نوع اين. خواهد كرد . است گرفته نام3 " مجازي

1.laptop 2.Lotus Notes 3.virtual corporation


انسـاني فاقد ويژگيهـاي الكترونيكي آموزش معنا هستند كه اين ، دلواپس از مردم بسياري نبراسـكا دانشـگاه استاد انگليسـي ليندا پرات . است الزم مطالب صحيح درك براي كه است انجــام درس در كالســهاي كــه مســتقيمي گفتگــوي بــراي جــايگزيني هــيچ": گويــد مــي ."شود، وجود ندارد مي

ناشـي آمـوزش نـوع شديد اين و اساساً از تفاوت بيجاست ولي دلواپسيها طبيعي اكثر اين باشـد، كـرده شـركت تعـاملي هاي يا ساير رسانه كامپيوتري در كنفرانسهاي هر كس . شود مي روزهـا از نيـز ايـن مـذهبي از خدمات بعضي حتي. آور است حيرت ارتباط شدت داند كه مي

.شود مي ارائه كامپيوتري بولتنهاي طريق آموزش براي كه و واضحي ، دقيق روشن اطالعات "باند پهناي"، تكنولوژي با بهبود اين

و تصـويري صوتي اطالعات يابد تا بتواند همة نيز شديداً بايد گسترش است الزم الكترونيك موضـوعات دور صـرفاً بـراي راه از آمـوزش خواهنـد بـود كـه قليلي ، عدة البته. كند را منتقل را بـراي تكنولـوژي از افـراد ايـن بسـياري . كننـد اسـتفاده نشـگاهي دا مباحـث همچون مهمي

هميشه ، معلمان] پيشرفته سيستمهاي با وجود اين [ . كار خواهند بست نيز به شخصي تماسهاي از توان كه تري پيچيده آموزشي بر موضوعات كه تفاوت ، با اين خواهند داشت اساسي نقشي .، متمركز خواهند شد است ارج خ ماشين

طـرف از يك ، كه نگريست آموزش حوزة گسترش چشم به توان دور را مي راه آموزشكند مي برخوردار عالي تدريس از موهبت را در سراسر جهان پژوهان از دانش شماري تعداد بي . كنند كمك پژوهان دانش تك تك به طور خصوصي به معلمان شود كه مي ديگر باعث و از طرف

آينده دانشگاه را دانشجويان قادر خواهند بود سؤاالت معمولي شخصي ، كامپيوترهاي نزديك در آيندة

. دهنـد پاسـخ و نـاطق رنگـي تصـاوير كـامالً متحـرك صـورت به بلكه متن صورت تنها به نهتواننـد مـي كـه خواهنـد يافـت نيـز رواج كتـاب يـك در قطـع كـوچكي الكترونيـك وسايل


كليــدها بـا سيســتمهاي صـفحه . دهنـد را انجــام شـماري بـي و كارهــاي ، محاسـبات ارتباطـات واقعيــت" . خواهــد شــد زبانهــا كــامپيوتري خواهنــد شــد و ترجمــة صــدا جــايگزين تشــخيص، نمايش صفحات. وارد شود تصوري قابل هر دنياي به كه فرد را قادر خواهد ساخت " مجازي

، تصـاوير در انـدازة خواهـد بـود و بنـابراين ديوار كامل يك اندازة به ميز كه يك اندازة به نه تـا تكنولـوژي خواهـد داشـت افزار ادامـه سخت كردن مينياتوري. آيد در مي نمايش به واقعي

شـوند و از نظـر جثـه قدرتمند كامالً ارزان سيستمهاي سازد كه كوچك حدي را به اطالعات از كـامپيوتر، چـاپگر، خريـد كـه هـايي كيـف تـوان حاضر، مي در حال . گيرند جاي در جيب

. گرفت با آنها تماس توان مي ن از جها و از هر جايي شده تشكيل و تلفن كپي نمابر، دستگاه بايـد ، سـازگار شـويم اسـت لبريـز شـدن در حـال كـه اطالعات سيل با اين اگر بخواهيم

مورد تأكيـد هاي مقوله البته. شوند " الكترونيكي" از پيش بيش كه دانشگاهها را مجبور سازيم . تغيير خواهد كرد

، كـه 1 عـالي آمـوزش اطالعـاتي منـابع پيمـان توسـط 1992 در سـال كـه گزارشـي طبق در دهـة "، منتشـر گرديـد اسـت دانشـگاهي تخصصي اطالعات مجمع از پنج متشكل گروهي دانشگاهها متمركـز بـود امور اداري بر اتوماسيون اطالعات تكنولوژي اصلي ، اولويت گذشته

آكادميـك وري بهبـود بهـره بـراي اسـتراتژيك يهايگـذار ، بـر سـرمايه آينـده اما در دهة ."متمركز خواهد شد

اين. باشد الكترونيك صورت به علمي دانشگاهها بايد انتشار ژورنالهاي اصلي دلمشغولي. دهـد مـي را كاهش برد و هزينه را باال مي دانش توزيع زيرا سرعت است پژوهشگران آرزوي

آثـار خـود از تكثيـر غيرقـانوني انـد زيـرا نگـران كرده تدبير درنگ اين ر پذيرش د اما ناشران و دريافـت از اطالعـات حفاظـت بـا بهبـود روشـهاي لـيكن . كامپيوتر هستند تكنولوژي طريق

. خواهد شد نيز بر طرف مشكل ، اين الكترونيك از انتشارات استفاده هاي هزينه اتوماتيك

1.Higher Education Information Resources Alliance


محـدود انتشـار و در مقيـاس الكترونيـك صـورت ژورنالهـا بـه حاضر نيـز برخـي در حال 20 سـالة هشـت پـروژة هـاروارد يـك دانشـگاه . خواهد يافـت روند ادامه يابد و مسلماً اين مي

ــه بتوانــد كتابهــا و ژورنالهــاي كــه اســت كــرده را شــروع دالري ميليــون صــورت خــود را ب ارائـه بـراي سيسـتمي آزمـايش السـوير مشـغول علمي انتشارات بنگاه. كند ره ذخي كامپيوتري مجـوز برنامـة ( 1 توليپ شود كه تصور مي . است كامپيوتري هاي شبكه خود از طريق انتشارات

انحصــــار حــــق نشــــر آثــــار داراي بــــراي باشــــد كــــه تالشــــي ، اولــــين) دانشــــگاهي علمـي ، ژورنالهـاي 2000 تـا حـدود سـال . گيـرد مـي صـورت ينترنت ا از طريق ) رايت كپي (

اسـتفاده منظور بايگـاني آنها به 2 سخت و از نسخة خواهند يافت كامالً رواج الكترونيك . خواهد شد به بسا دانشگاهها نيز سرانجام رسند، چه خود مي اوج روندها به اين كه 2000 سال حوالي

از كنوني دانشگاههاي كالسهاي. ببرند پي اطالعات تكنولوژي نشدة استفاده استعدادهاي انبوه گـذارد، يـك مي فرق وسطي قرون آنها و دانشگاههاي بين كه و تنها چيزي است باستاني نوع

بـه ونيك الكتر صورت به كه ديگر، دانشگاههايي دهة در حدود يك . پروژكتور اُورهد است كننـد، بـا ارائه و ايده دانش كه مغزهايي جذب براي اند، در سراسر جهان شده يكديگر متصل ، شركتها و ساير مشـتريان دانشجويان نهايتاً به و ايده دانش خواهند كرد و اين يكديگر رقابت

خواهند شد و تبديل المللي بين هايي چهره به روز اساتيد برجسته در آن . خواهد شد آنها منتقل از طـرف . خواهند داشـت فراواني دهد، طالبان مي زيادي ارزش و فهم درك به كه در دنيايي

بـا تسـريع كـه اي كننـد؛ گنجينـه پيدا مي دسترسي از دانش اي گنجينه نيز به ديگر، دانشجويان . خواهد داشت نمايي ، رشدي عصر اطالعات

دانشــگاه. انــد كــرده را شــروع اي چنــد رســانه هــاي پــروژه اكنــون دانشــگاهها، هــم برخــي شـامل پـروژه ايـن . اسـت 3 تيسوس پروژة كار روي مشغول در انگلستان ليورپول تكنيك پلي

1.TULIP 2.hard copy 3.Theseus


كنـد و مـي را ذخيـره ديجيتـال ـ تصـويري آثار صوتي كه است اساسي مركز منابع ايجاد يك كرده بندي زمان دانشگاه اين. دهد قرار مي در اختيار دانشجويان الكترونيك صورت آنها را به

دهـد، را پوشـش دانشـگاه همـة كـه 1اي ابررسـانه شـبكة ، يـك 1994 تـا آخـر سـال بود كه . كند اندازي راه

سيسـتم كـه اسـت اي پروژه م انجا سنگاپور مشغول ملي در دانشگاه سيستم علوم انستيتوي و بـا ،2 بال درنگ اي چند رسانه سيستم آني ، با كاربردهاي مصنوعي را با هوش اي چند رسانه ، پروژه اين از كاربردهاي يكي. كند مي ، تركيب اي چند رسانه و همكاريهاي ارتباطات

بـه كمـك بـراي صـنوعي م و هـوش تعاملي اي چند رسانه سيستم كارگيري به . است پليس افسران

سيسـتم يك بر روي تحقيق ويرجينيا، مشغول در ايالت ويرجينيا واقع تكنيك پلي دانشگاه و مديريت دريافت متعددي را از منابع علمي اي چند رسانه هاي داده كه است اطالعاتي پايگاه . كند مي

سـازي متـراكم وسايل كار بر روي نيز مشغول واشنگتن در ايالت تن واشنگ جرج دانشگاه از جهان اي هر نقطه به تلفن خطوط را از طريق تعاملي تلويزيوني تا بتواند امواج است 3تصوير و مراكـز دانشـگاه مركـز اصـلي صـدا و تصـوير بـين ارسـال بـراي سيسـتم از اين . كند ارسال

. خواهد شد در ويرجينيا نيز استفاده دانشگاه كـه است مطرح سؤال اين و بنابراين است ناپذيري اجتناب مضرات داراي هر تكنولوژي

خـود را بـه سـؤاالت پاسـخ زماني كه آموزان كدامند؟ آيا دانش الكترونيك آموزش مضرات كلنجار احساس بي ور خواهند بود با ماشينهايكردند، مجب مي دلسوز دريافت از معلمان راحتي

از سيسـتم كـه ، از سـازماني سـاده سـؤال يـك پاسخ دريافت براي كنوني بروند؟ درگيريهاي

1.hypermedia 2.real time 3.Compressed video devices(CODECS)


خـود را از تعـاليم مردم كه آيا زماني. كند را در نظر بگيريد مي استفاده 1 خودكار پاسخگوي و ملجـأ بـودن كنند، قداسـت مي دريافت غيرشخصي هاي ه شبك و از طريق دور دست اي نقطه

چنـد خريـد سيسـتمهاي اسـتطاعت كـه جامعـه رود؟ آيا افراد محروم مي از ميان درس كالس خواهند شد؟ تبديل فاقد اطالعات قشري را ندارند، به اي رسانه

كنـد، مـي سـرايت جامعـه ي بخشـها تمـام بـه الكترونيـك آمـوزش كـه آينده در سالهاي خواهيم مي چگونه كه بيانديشيم دقت خواهند شد و ما بايد به دشوار مطرح سؤالهاي گونه اين

از پيشرفت ناشي از خطرات پيشگيري براي) براستي. ( كنيم قدرتمند استفاده تكنولوژي از اين ؟ است الزم جوييهايي احتياطها و چاره چه تكنولوژي

. خواهد كرد زده ما را شگفت تا حدودي بيشتر تكنولوژي توسعة كه نيست تقريباً ترديدي . است روشن اكنون از هم آينده آموزش اساسي ويژگيهاي اما برخي

گونـاگون با الزامـات تطابق بايد خود را براي آموزشي مؤسسات رسد كه نظر مي اوالً، به سـازمانها كه گونه همان. نمايند ، بازسازي متمركز است يادگيري براي بر يادگيري كه عصري دور نيز نيازمند طراحـي راه برند، آموزش نمي شدن از كامپيوتري خود سودي بازسازي بدون

اد كاليفرنيـا و اسـت آمـوزش هيـأت اسبق رئيس كرست مايكل. مجدد ساختار دانشگاههاست و را بازسـازي آموزشي مؤسسات كه تا زماني نداريم ما تصميم ": گويد استانفورد مي دانشگاه ." كنيم ها استفاده بچه تدريس از كامپيوتر براي ايم مجدد نكرده مهندسي ورود بـه وجـود دارد، در حـال آموزشـي " گـزينش " بـه امـروز نسـبت كه اي عالقه موج ايجـاد بـر بـازار آزاد مسـتلزم مبتنـي در جوامـع كـارآفريني ؛ زيـرا آينـدة است ولتي د مدارســه پــذيري انعطــاف ــا وجــود ايــن. اســت عصــر اطالعــات تناســب ب ، پــذيري حــد از انعطــاف ب هـاي گزينـه دهنـد ـ از بـين مـي نياز دارنـد ـ يـا تـرجيح را كه توانند آموزشي مي پژوهان دانش

تـر باشـد امـا برخـي راحـت بزرگسـاالن دور شايد بـراي از راه آموزش. كنند تخاب ان مختلف در شايد آمـوزش سايرين. خواهند برد بهره خود از آن و در منزل طور خصوصي جوانها نيز به

1.automated touch- tone answer systems


چند را با سيستمهاي رويكرد سنتي نيز بخواهند كه دهند و برخي را ترجيح يا دانشكده مدرسه . كنند ادغام هوشمند خانگي آموزشي و سيستمهاي تعاملي اي سانهر

كنند، آن را انتخاب از تدريس شكلي و چه از آموزش روشي چه مردم صرفنظر از اينكه از بين هميشه و براي زودي داد، به مي آنها را آموزش در گذشته كه دانشگاهها و مدارسي نوع

مسـتمر و يـادگيري كـه اسـت در پـيش پيوسته از تغييرات يا بد، دوراني خوب. خواهند رفت از يكـي ، آمـوزش در گذشـته . كنـد مي تبديل مدرن جوامع عمدة چالش را به علمي اكتشاف، نفوذ آنها نيـز مدارس تشديد مسؤوليتهاي موازات اما به است نبوده قدرتمند زندگي نهادهاي

. خواهد يافت روز افزايش وزبهر صـورت بـه مدرن با آموزشهاي كه است آن جديد آموزش از امكانات كليد برخورداري

، محـل منـزل بـه دانش و توزيع با ورود تكنولوژيِ دريافت . رو شويم فراگير روبه فعاليت يك تبـديل يـادگيري بـراي اي يكپارچه افت ب بايد به اجتماعي كاركردهاي ؛ همة كار و ساير نقاط

. خواهد شد ديوار سپري بدون اي در مدرسه روزمره ، زندگي صورت در اين. شوند : زير است شرح به احتمالي تغييرات برخي

پخـش اجتماعـات در سـالن كه تلويزيوني و سخنراني درس در جلسات دانشجويان • خـود از كتابخانـه اطـاق كامپيوترهـاي د كـرد و بـا كمـك خواهنـ شود، شركت مي

خواهند نمود؛ استفاده و غيررســمي ديگــر در جلســات و برخــي الكترونيــك صــورت آموزشــها بــه برخــي •

خواهد شد؛ شود، ارائه مي و اساتيد تشكيل با حضور دانشجويان كه كوچكي از را كـه از امـور دانشـگاهي بسـياري سازند ، دانشگاهها را قادر مي محلي هاي شبكه •

سازند؛ اند، يكپارچه بوده پراكنده مختلف ديرباز در ساختمانهاي يـا محـل منـزل دور، مثل از نقاط خواهند توانست در دانشگاه غير ساكن دانشجويان •

دانشـگاه كننـد و از كتابخانـة شـركت علمـي و سـخنرانيهاي درس كار، در جلسات نمايند؛ استفاده


فيزيكـي مراجعة زياد براي فضاي ها، نياز به كتابخانه كتابدان به الكترونيك دسترسي • دهد؛ و مي كامپيوتر را افزايش فضا براي احتماالً نياز به دهد ولي مي را كاهش

و بيشـتر تغيير خواهد كـرد دانشجويان و راهنمايي مشاوره به اساتيد از تدريس نقش •، دروس ، ســر فصــل مــواد درســي انتخــاب مثــل و مهمــي ســخت در مــورد مطالــب

. خواهند كرد كمك دانشجويان به و غيره شغلي پيشرفت مسيرهاي

از راه آموزش معاون ميلر . اي گري. خواهد داد روي دور نيز تغييراتي از راه در آموزش بـود كـه مـذكور ايـن از روش هـدف گويـد كـه مـي لوانيا بـا كنايـه پنسـي ايـالتي دور دانشگاه .اند نزديكتر شده هم حاال آنها به كنند ولي تحصيل تنهايي بتوانند به دانشجويان

از جز اينكـه ندارد به اي مكاتبه آموزش به شباهتي دور هيچ از راه آموزش سيسـتم ، ايـن قبـل دهـة تـا يـك . كرد شركت در آن توان مي از جهان اي هر نقطه ميلـر، تكنولوژيهـايي گفتـة ؛ امـا بـه داشـت مـي را از يكديگر مجزا نگـاه دانشجويان آموزشي را قـادر تنهـا دانشـجويان ، نـه تعـاملي هاي و ساير رسانه دور، اينترنت از راه كنفرانس همچون

با يكديگر، با دهد كه مي آنها اجازه به بخوانند، بلكه درس خود دلخواه با سرعت سازد كه مي ـ المللـي بـين هـاي تـا كتابخانـه گرفته داده ـ از پايگاههاي اطالعاتي از منابع اساتيد و با جهاني

. باشند داشته دو طرفه تماس چنـد سيستمهاي": نويسد كه دور مي از راه و پرورش آموزش مجمع خبري ميلر در بولتن

، كنفــرانس فشــرده مــايكروويو، ويــدئوي آموزشــي از تلويزيــون ـ مركــب تعــاملي اي رســانهگذارنـد، و دانشـجو مـي دانشـگاه بـين بر رابطـة كه ـ از نظر تأثيري و غيره ، صوت كامپيوتري

و حتـي جمعـي هـاي رسـانه چاپ. دور هستند از راه آموزش هاي از ساير رسانه كامالً متفاوت هـر . گيـرد مـي صـورت درس كالسـهاي و گسـترش قصـد توسـعه ويدئو، بـه توليد كاستهاي تمـاس تواند با ديگران كند، مي استفاده آموزشي يا برنامة منفرداً از كتاب آنكه دانشجو بجاي

. براند عقب را به كالس ديوارهاي ترتيب اين بگيرد و به


كنتـرل ـ يعنـي آمـوزش سـازي خصوصي با توانايي آينده دانشجويان كه ميلر معتقد است دو ارتبـاط و بـا توانـايي خواهنـد داشـت بيشتري ـ اختيار عمل آموزش و سرعت ، محل زمانوند شـ مي مبدل فرهيختگان مراكز واقعي دانشگاهها به . خواهند داد ، يكديگر را آموزش طرفه، متمركـز يادگيرنده جوامع و توسعة آموزش بر محتويات بلكه آموزش ارائه بر چگونگي و نه

.خواهند شدكننـد، مـي دنبـال وقـت نيمـه صـورت خود را به تحصيل كه حاضر، بزرگساالني در حال

از راه افـراد، آمـوزش ايـن بـراي . دهنـد مي را تشكيل متحده اياالت دانشجويان حدوداً نصف . تر است دور بسيار راحت

كـرد، مي نام دانشجو ثبت 55000 قبل دهة تا يك كه 1 عمومي خبررساني مركز خدمات بـا شصـت كـه است كرده مركز اخيراً اعالم اين. كند مي نام دانشجو را ثبت 000/350 اكنون دانشـجويان و بنـابراين اسـت شـده شـريك متحـده در سراسـر ايـاالت دانشـگاهي پيش كالج . كنند را طي تحصيلي آنها مدارج پايگاه از بيست توانند با استفاده مي

تحصـيالت مؤسسـة اولـين بـه كـه يافـت مأموريـت 1987 در سال 2 فكر توسعة دانشگاه دانشـگاه ، ايـن 1992در . شـود تبـديل متحـده در ايـاالت كابلي تلويزيون از طريق دانشگاهي

كـابلي تلويزيون 11000 از بين كابلي تلويزيون 600 را از طريق دانشگاه و يك بيست دروس . برسد خانه ميليون50 به رقم اين1996 تا سال قرار است. رساند خانه ميليون18 كشور، به

مركـز ملـي . دور خـود هسـتند از راه آموزش سيستمهاي اندازي راه دانشگاهها نيز مشغول . كنند مي تحصيل شيوه اين دانشجو به25000 اكنون هم كند كه دور برآورد مي از راه آموزش دانشـكدة 45 حاضـر دروس كلرادو نيز در حال كالينز در ايالت در فورت تكنولوژي دانشگاه .كند مي ارسال متحده اياالت ، در شركتهاي لف مخت سايت400 را به مهندسي

1.public Broadcasting service 2.Mind Extension Universtiy

93 - يكپارچه سازي سايتها در كالسهاي مبتني بر تلويزيون تعاملي

٩۴.............................................................................................. گفتار نهم

٩۴.......................... تعاملي بر تلويزيون مبتني سايتها در كالسهاي سازي يكپارچه


گفتار نهم

١ تعاملي بر تلويزيون مبتني ايتها در كالسهاي س سازي يكپارچه گرانا راترفورد و دكتر شريل. اچ لين

. هستند دانستن انسانها طبيعتاً مشتاق همة

ارسطو مـا . دارد تعـاملي تلويزيـون 2 در دولـوت ما واقع دانشگاه كه است و نيم سال حدود يك

كه 4 رينج ايرون منطقة شهرهاي و براي را دريافت3 سيتي توين دانشگاه درسهاي ايم توانسته كـه ايـم كـرده و تـالش ايـم پرداختـه مقـدمات ما تا اينجا به . كنيم ، ارسال است واقع در شمال . است داشته آزمايشي ما صرفاً جنبة اقدامات. كار را فرا گيريم كليات

از جداشـدن . خـود گرفـت بـه "تهـور " نام5" استار ترك " سفينة ه ك نيست تعجب جاي كـه اسـت رسـيده زمـاني اكنـون . خواهـد ها تهور مي ناشناخته سوي به آشنا و رفتن كهكشاني

، خطـر رهـاكردن داده از خـود تهـور نشـان تعـاملي تلويزيون از قابليتهاي نيز با استفاده مربيان رسـانة از قابليـت گيـري بهـره بـراي اي تـازه را بپذيرند و راههاي و سخنراني ريس تد سرزمين . دارند وضعي چه دورافتاده مناطق دانشجويان كنند كه بايد مجسم آنان. بجويند تعاملي

1.Integrating Interactive TV 2.Duluth 3.Twin Cities 4.Iron Range 5.Star Trek


بـا وجـود ماهيـت اكنـون . اسـت پـر زحمـت ، كـاري خوب ، تدريس متعارف در شرايط و كنتـرل از صـفحة اسـتفاده شـيوة فراگيـري سـرگرم ، مربيـان تعـاملي تلويزيـون العـادة خارق

سـاعت سـه مـدت بـه چگونـه دانند كـه اند و نمي گرديده اطالعات و تبادل نام ثبت ساماندهي . كنند ارائه آنان به ناكافي زماني را در مدت درسي و يا مطالب خود معطوف را به دانشجويان توجه

و دلشـان اسـت "اسـتاد محـور " از حد بيش كالسهايشان دارند كه از اساتيد اذعان برخي صـحبت را به تر كنند و دانشجويان كالسها را تعاملي دانشجويان با درگيركردن خواهد كه مي

خواهـد، مي دل". است هتر شد مشكل تعاملي امر با وجود تلويزيون اما اين . با يكديگر وادارند . است مبهم آن حل اما راه شده مشخص مسأله. "گذرد مي هم و زمان است ضعيف اما جسم

را كـامالً توانند كالسهايشـان مي جويند، چگونه سود مي تعاملي از تلويزيون كه اساتيدي شناسـي جامعـه كـالس بررسـي هنگـام مقالـه اين نويسندگان بود كه سؤالي كنند؟ اين تعاملي

. بهار از خود پرسيدند ماهة آخر در سه سالهاي دانشجويان) و جامعه قانون( بـود كرده تجربه گذشته را در دو ترم تعاملي تلويزيون از طريق ، تدريس درس استاد اين

كالسـها ايـن آموزشـي ريـزي برنامه در سال از يك بيش هم دانشگاه آموزش و مشاور توسعة . داشت تجربه

؛ جديـد اسـت هاي شيوه ابداع مستلزم رسانه اين كامل از ظرفيت استفاده كه دانستيم ما مي مطالـب كـه دانسـتيم مـا مـي . شـود جـويي صرفه بايد تا حد مقدور در زمان كه بوديم و واقف هنوز چيـز زيـادي سايت به سايت تعامل ، اما درباره است شده ته نوش " تعامل" به راجع زيادي كـار و ملموسـي مشـخص هـدف اگر در راسـتاي كه دانستيم مي و باالخره . است نشده نوشته و جامعـه درس را طراحـي ، هـدفمان بنـابراين . يابـد مي ما بسيار افزايش موفقيت ، احتمال كنيم آمدن حساب آنها، به ، همگرايي دانشجويان درگيرشدن امكان كه طوري ، به داديم قرار قانون

واقعـي درس كـالس يـك ما دربـارة . آيد فراهم در هر دو سايت دانشجويان آنها و همكاري ، مفيـد افتـد يا چند مـورد از تجاربمـان اگر يك كه گرفتيم تصميم ، بنابراين كرديم مي تحقيق

. بگذاريم در ميان هم آنها را با ديگران


: زير است بر فرضهاي و مبتني داشته" مشاركتي يادگيري" در ريشه ما آزموديم كه فنوني

به از وابستگي دانشجويان شود كه مي موجب " فعال يادگيري" به دانشجويان واداشتن .1 كـه فعـال يـادگيري . برسـند مسـتقل تفكر نقادانـه حله مر ، به شده خود خالص استادان در انجـام دانشجويان درگيرشدن" معناي ، به استاد است به سپاري از گوش بيش چيزي

؛"دهند مي انجام كه است كارهائي كارها و تفكر درباره دانشجو تعالي بايد به فرآيند يادگيري. باشد هدف بايد در خدمت ] آموزشي [ وسيله .2

گيـرد، صـورت آموزشـي بـا وسـايل سـازگاري صرفاً بـراي كه بيانجامد و هر تالشي ؛ است محكوم

؛ است2" شناختي" ابعاد شامل و هم1" تأثري" ابعاد شامل هم دانشجويان يادگيري .3 فـرض وي شـود يـا بـراي مـي نهـاده دانشجو برعهده كه مسؤوليتي نسبت به يادگيري .4

يابد؛ مي شود، افزايش مي و بـوده ديگـران هاي ديدگاهها و ايده بايد پذيراي ، مربيان تعاملي آموزش در طراحي .5

تواند تعاملي مي كه است ماهيتاً چنان شناسي جامعه كالسهاي. باشند داشته خالق ذهني مـثالً كالسـهاي . اسـت نيـز چنـين ] كـاربردي علـوم [ خت سـ علـوم كالسـهاي . باشد

شود؛ برگزار مي گروهي صورت نيز به و مهندسي ، فيزيك رياضي يابد؛ تواند ادامه مي يادگيري شود، باز هم قطع تلويزيوني ارتباط تدريس اگر در حين .6

و نمـابر مـأنوس تلفـن از قبيـل رتبـاطي ا با ساير ابزارهـاي دانشجويان اينكه به مشروط . دهند ادامه گروهي هاي ايده يا تقسيم خلق باشند و بتوانند به

اجرا در به مشخصي در بافت ارتباطي هاي نيز مانند اكثر شيوه تعاملي تلويزيوني كالسهاي ما كه دانشجوياني. اجتماعي م و ه است آموزشي هم كه فضايي همان يعني بافت اين. آيد مي

1.affective 2.cognitive


تحصـيلي رشـته داشتند كـه بودن باهم براي مشتركي دليل اول در وهله كرديم آنها را بررسي رابطـه دربـارة دانـش كسـب " كـالس در ايـن از شركت هدف. ـ بود شناسي جرم آنها ـ يعني

. بود" اجتماعي هاي و ساير جنبه قانون و كنتـرل ، قـانون اجتمـاعي و تغييرات قانون فيمابين بررسي" به دانشجويان كالس ن در اي درس سـيالبس . پرداختنـد مي " حقوقي و تخصص حقوقي ، نظام حقوقي هاي ، نظريه اجتماعي بـر ن از تـأثير قـانو عميقي درك ، دانشجويان تحصيلي ماهة سه در پايان " بود كه از آن حاكي ." خود خواهند داشت و جامعة زندگي

و كتـاب واگـوي " و جامعـة قـانون " كتاب: خريدند مي درسي بايد دو كتاب دانشجويان، كالس اين گذراندن براي. سويشر و وكسر تأليف " متضاد ديدگاههاي: اجتماعي عدالت"

از ديـدگاههاي كننـد؛ سرفصـلهايي ؛ مطالعـه حضـور يابنـد در كالس دانشجويان بود كه الزم و بخشـي از آنها نظري بخشي كه نمايند؛ دوبار در امتحاناتي ارائه شفاهي صورت متضاد را به كـار كننـد و در مـدت كوتـاه گروهـي چهـار پـروژة كننـد؛ روي ، شـركت است ديگر عملي

. جويند نيز شركت كالسي بحثهاي پايبنـد بـود ميـداني و فعاليتهـاي گروهـي هاي پروژه به مجدانه آن ، مربي كالس از ابتداي

از شـروع قبل هفته از چندين بنابراين. بود نشده ها، كامالً مشخص پروژه اين اجراي نحوة ولي مـا از هدف . پرداختند عمليات سازماندهي شيوة تعيين به دوره و مشاور طراحي ، مربي كالس

از كـار، انـواعي ايـن وسـيلة . بـا يكـديگر بـود دو سـايت دادن ريزيِ آشـتي طرح جلسات اين را كالسـي " معمـول " فعاليتهـاي وراي فعاليتهـايي بود كـه مشترك و شفاهي كتبي هاي پروژه . ساخت مي الزم

، تجهيـزات هـر دو سـايت بـراي .شـد مي نيز توجه تجهيزات بايد به كالس ريزي در طرح و دو دسـتگاه 1، المـو ويژواليـزر ، دوربين روميزي هاي ، نمابر، ميكروفن تلفن از قبيل مشابهي درس كـالس مشـاهدة بـراي و ديگـري و تصاوير درسي مطالب نمايش براي يكي ( تلويزيون

1.Elmo visualizer


و نمـابر، از تلفن به دسترسي رغم ، به بل ق در كالسهاي . شد درنظر گرفته ) خود ديگر يا كالس . وجود نداشت هم كامپيوتري ارتباط گونه بود و هيچ نشده آنها استفاده از دانشـجويان فعـال مشاركت براي الگويي فرآيند، تعيين اين در موفقيت مسأله مهمترين

خواهـد ـ و انتظـار از آنها مـي كه گفت يان دانشجو به جلسه در اولين مربي. بود كالس ابتداي . خواهد شد مطالب درك باعث باشند، زيرا مشاركت داشته اي فعاالنه مشاركت دارد ـ كه

دارنـد و شـركت تعاملي كالس در اين را كه خواهد دو گروهي مي كرد كه ضمناً اضافه آنهـا نيـز در آن كـه اسـت بـديعي تجربـه اين همگرا سازد و ] دان نشسته ختلف م در دو سايت [

در كـالس آنچـه بـه نسـبت خواهـد شـد كـه خواسـته نيـز از آنـان گهگاه. خواهند بود سهيم .، پيشنهاد بدهند كالس بهترشدن روش و دربارة داده نشان گذرد واكنش مي

ايـن مـا روي . بودنـد گذرانده تعاملي را با تلويزيون قبالً كالسهايي از دانشجويان بسياري. دهند انجام قبلي ما و روشهاي روشهاي بين معتبري بتوانند مقايسة كه كرديم مي افراد حساب

. كرديم مي حساب آنها در برنامه مشاركت ، روي از همه اما بيش اجـراي بـه ، مـا شـروع اسـت افـراد گـروه در گـرو پيوسـتگي گروه پيوستگي از آنجا كه

، ؛ مـثالً سـنتي از دانشـجويان تركيبـي بـا چـه كـه تـا بفهمـيم كرديم تلويزيوني معارفة جلسات دور، سـايت دانشـجويان . روبرو هستيم و غيره وارد، متأهل ، تازه بااليي ، سال ، شاغل غيرسنتي

داد نشان مربي ها به معرفي اين. بودند سنتي، عمدتاً پخش سايت و دانشجويان عمدتاً غيرسنتي . نزديكتـر شـوند ميكـروفن بايـد بـه كساني رسد و چه مي طور واضح به كساني چه صداي كه

بـا نشود، كسـي آنها گذاشته روي مثالً كتاب شد كه داده كار با ميكروفن نيز براي دستوراتي . ه نزند و غير آنها ضربه مداد به

كــه ، پيشــنهاد كــرديم در دانشــجويان و ايجــاد تشــخّص اســامي يــادگيري تســهيل بــراي. خـود قـرار دهنـد و در جلـوي نوشـته تـابلويي روي بـزرگ را بـا حـروف نامشان دانشجويان

آنهـا شناسـد يـا بـراي كننـد اسـتاد آنهـا را نمـي مي احساس كه دانشجوياني مشاركت احتمال كـالس وراي مجـزا و هـويتي در نظر استاد شخصيتي كه آنهايي به ، نسبت نيست قائل تياهمي


تفكـر كنند و فرصـت آمادگي احساس دانشجويان وقتي چون. دارند، بسيار كمتر است درس شـد، اسـتفاده كـه فنـي اولـين . يابـد مـي افـزايش در بحـث مشاركتشـان باشند، احتمـال داشته

. بود1 اكتشافي نگارش دانشـجويان باشـد، بـه كـرده تعيـين درس براي آغاز چارچوبي در همان آنكه براي مربي

: زير خواهد شد چهار سؤال به پاسخ صرف كالس اين كه گفت

مؤثرند؟ بر قانون اجتماعي شرايط كدام • گذارند؟ تأثير مي بر قانون كساني چه • گذارند؟ تأثير مي بر قانون هايي ه ايد چه • گذارد؟ از آنها تأثير مي بر هر يك ، چگونه سه اين تعامل •

بـدين . دارند " عدالت" از تعريفي چه دانشجويان بداند كه خواست در ابتدا مي مربي ولي مربي به ارائه ها براي ته نوش اين. بنويسند باره در اين دقيقه پنج مدت به خواست منظور از آنان

در ميـان ببرند و آنها را بـا كـالس خود پي باورهاي به دانشجويان بود كه آن براي نبود، بلكه بـا دوم ورز بخـورد؛ و در وهلـة دانشـجويان در ذهـن سـؤال اين بود كه الزم نخست. گذارند بـا صـداي بـود، دانشـجويان جمعـي برداشـتهاي از ناشـي كه عدالت هاي مؤلفه كردن فهرست

.يكديگر آشنا شوند هـر دو سـايت . پرداختند جامعي بحث خود، به مطالب از تفكر و نگارش پس دانشجويان

آنهـا را بـا المـوويزواليزر بـه فهرسـت گفتند و مربـي عدالت هاي را در مورد مؤلفه نظراتشانشـنوند يـا را مـي آيا مطالب پرسيد كه مي دانشجويان تك متناوباً از تك ولي. گذاشت نمايش .كرد مي آنها را مشخص هاي ها و گوينده مستمراً ايده ترتيب اين خير و به تـري عميـق فكري بحث ادا كردند، به " عدالت" را در مورد مطلب حق دانشجويان وقتي ؟ است متفاوت دو مقولة قانوني و عدالت اجتماعي آيا عدالت: پرداختند

1.discovery writing


سـؤال بـا ايـن بودنـد، مشـتاقانه شده آماده بحث براي از قبل كه هر دو سايت دانشجويان بـه شـجويان دان شد كـه كرد و موجب را تسهيل مشاركت ، فضاي بعدي تمرين. درگير شدند

. يكديگر اتكا كنند خود به تكليف انجام بپردازند زيرا مجبور بودند براي و همكاري تعامل تا چهار اعداد يك را از بين اي شماره شد كه خواسته هر دو سايت دانشجويان از يكايك

معنـا بـدان ايـن . ا و الـخ كردند، دوها با دوه يكها بايد با يكها كار مي . كنند خود انتخاب براي را مـورد متفـاوت شدند تا چهار ديـدگاه تعيين چهار گروه به هر دو سايت دانشجويان بود كه ، عـدالت متحـده ايـاالت اساسـي قانون اينكه: بودند از ديدگاهها عبارت اين. قرار دهند بحث

كنـد؛ دادگاههـا نمـي را تضـمين اجتمـاعي ، عدالت اساسي كند؛ قانون مي را تضمين اجتماعي را آزاد ، كـالس مربـي . كنند نمي كاري كنند؛ و دادگاهها چنين را برقرار مي اجتماعي عدالت . نمايند آماده دقيقه25 مدت را ظرف مطالبشان داد كه گروهها اجازه و به گذاشت

خود با افراد گروه تلويزيون از طريق كهكشيدند مي خجالت از دانشجويان در ابتدا برخي صـحبت نوبـت بـه آنـان . كردنـد اسـتفاده نيـز از تلفـن برخـي . كننـد ديگر مشورت در سايت

سـايت دانشـجويان . نبـود راحـت بـدواً برايشـان تلويزيـون بر صفحه كردند، اما ظاهرشدن مي از حـد در مـأل بـيش جايگـاه اما ايـن . ايستاد مي مربي ايستادند كه مي در آغاز در جايي پخش سـايت كننـد، دانشـجويان دوربينها را عوض اگر جاي رسيدند كه نتيجه اين به آنگاه. بود عام

روي نكننـد كـه ميـز بنشـينند تـا احسـاس و پشت تلويزيون صفحة توانند روبروي مي دانشگاه كالسها و در فواصـل از شروع قبل. برقرار بود بيشتري اوات مس وضعيت در اين . هستند صحنه

توانسـتند مي بعدي از آغاز كارهاي داشتند و قبل تنفس فرصت نيز دانشجويان كار يا جلسات . كنند شخصاً با يكديگر مالقات

مسـأله " از اي تغييريافتـه شد، نوع ها انجام سايت بعداً در داخل كه ديگري گروهي پروژه .بود 1" توز كينه خبرچين

1.The problen of the Grudge Informer


از هشـت پيشـنهادهايي و ديگـري اوليـه سـناريوي يكـي : بـود دو بخـش شامل پروژه اين و نقـش مطالعـه ) از كـالس در خـارج ( سـناريو را بودند كه موظف دانشجويان. مشاور فرضي

تحليـل كـار بايـد از طريـق ايـن . ايفـا كننـد تـوز كينه خبرچين مسأله را در حل فرماندار ايالت انجـام مسـأله حـل بـراي الزم اقـدامات و تعيـين آنان ديدگاههاي مشاور، تعيين هشت نظرات

دو گروهـي مقالـة برونـد، بايـد يـك عمـل سـمت به از تئوري دانشجويان آنكه براي. شد مي .كرد مي را مشخص آن و توجيه راهكار برگزيده نوشتند كه مي اي صفحه

بـا و تلفـن تلويزيون بار ديگر از طريق مختصر، دانشجويان مقالة اين مشترك تأليف برايهـا را نـويس ، پـيش نيـاز داشـت مكتـوب كارهاي به پروژه اما چون . كردند يكديگر همكاري

نبـود، مجبـور در كنارشـان فنـي فـردي دور كـه سايت دانشجويان. كردند نمابر مبادله توسط شـد حاصل موفقيت ثمر، سرانجام بي تالش از چندي پس. كار با نمابر را بياموزند شدند نحوة

، تمـرين در ايـن (كـرد، آموختنـد مي را تقويت نفس اعتماد به كه ديگري فن ترتيب اين و به ).د مفيد باش توانست مي كامپيوتري اتصال

افـراد گروهها بـين همة مقالة نيز ناظر بود كه مربي. ايجاد كرد بحث براي اي ها بهانه مقاله . شود افراد خوانده همة ، توسط مؤلفان به از بازگرداندن بچرخد و قبل

از هـر يـك بـود كـه ايـن بعـدي تكليـف . بـود بـرده پيش خوبي كار را به تا اينجاي وي سـه منظـور گروههـاي بـدين . بيـاورد كـالس را به يا ملي ، ايالتي محلي قانون يك انشجوياند

و قانونهـا را مقايسـه اينها با يكديگر مالقـات . شد تشكيل از افراد هر دو سايت متشكل اي نفره آنگاه. كردند راج خود را استخ مورد عالقه و قانون قانونها را با يكديگر تركيب سپس. نمودند

. نهاد در ميان با كالس تلويزيون خود را از طريق مورد عالقة ، قانون هر گروه و سايتي بين ، ارتباطات ؛ كار گروهي گذشت مي ترم از شروع چهار هفته كه زمان در اين

در در واقـع . بـود ه شـد ناميد، بسـيار راحـت مي " عمومي بحث" آنرا از دانشجويان يكي آنچه شد، نقد و بررسيها توأم انجام ايجاد مهارت و براي گروهي صورت به هم آن كه بعدي تمرين


مـا "؛ " كنـيم مـي را انتخـاب مـا فالنـي ": شـد مـي شنيده دست از اين بود و جمالتي با آرامش ).كرد گروهها تغيير مي اي، اعض در هر تمرين (" كنيم مي مرد را انتخاب ترين باهوش

طرفـداران و سياسـتهاي زنـان حقـوق ، بـه داشت همراه را به تعامل ترين وسيع كه تمريني، در كـرديم مـي طراحـي بهبود تعامـل تمرينها را براي اينكه ضمن. شد مي مربوط زنان آزادي

و زنـان مـردان و دستمزد بـه حقوق[ ي مساو پرداخت. سرفصلها نيز بوديم ترين داغ جستجوي . سرفصلها بود از اين ، يكي] شاغل

شـد خواسـته بـود از دانشـجويان شـده تشـكيل از افـراد هـر دو سـايت كه در گروههايي اقتصـادي ارزش سـنجش بـراي و مالكهـايي نمـوده تـدوين مشـاغل مقايسـة بـراي معيارهايي پرسـتار، مغز، يك جراح ، يك معلم رفتگر، يك ، يك منشي دار، يك خانه ن ز يك فعاليتهاي

طرفـدار بـازيكن ، يـك اپراتور تلفن ، يك متحده اياالت جمهوري ، رئيس استاد دانشگاه يك . كنند سينما تعيين ستارة و يك بسكتبال

، وابستگي اجتماعي ، سودمندي تالش ، ميزان ، تخصص مهارتها، تحصيالت تعيين در حين دانشـجويان ؛ مـذاكرات خـدمت جبـران محاسـبة كار و ساير مالكهـاي ، ساعات تكنولوژي به

مجبور نبـود مربي. كردند مي نفر با يكديگر بحث ، نفر به هر دو سايت بود و دانشجويان سريع آنـان روابط خواستند، تسهيل مي ز مربي ا دانشجويان كه ها باشد و تنها چيزي بحث واسطة كه .بود

بـه تـوان مـي روشـني شـوند، بـه مـي تحليـل طـور غيـر رسـمي به كالسي هاي بحث وقتي با هـم كردند، هر دو سايت همكاري به شروع دو سايت وقتي. برد ها پي ها و افشاگري شوخي

شـد، بسـيار انـدك تكـرار مـي سايت صرفاً در يك كه ها و مطالبي خنديدند و تعداد لطيفه مي از دنـدة " بـراي مناسبي معادل دور در پيداكردن پسر سايت از دانشجويان يكي مثالً وقتي . بود شـوخي بـه از همكالسـانش بود، يكي شده زبان و لكنت دچار دستپاچگي1" بلند شدن چپ

1.bad hair day


جـا افتـاد و دانشجويان در بين دليل ، بي عبارت اين . 1 " دارد يا روز جانانه ، او چه اوه": گفت يكـي يا مثالً وقتـي . آمد شد، بر زبانها مي مي منظور خود دچار مشكل در بيان كسي هر بار كه

شـاهد مـاجرا كـه ديگـري خود را لگد كرد، دانشجوي از همكالسان يكي پاي از دانشجويان . شد گرفته بازي نيز به جمله ، اين"كند مي بيكار، كار درست پاهاي براي شيطان": بود گفت

طور آنها به. كردند يكديگر ابراز مي به را هم ، محبتشان بر اظهار دوستي عالوه دانشجويان را بـا يكـديگر ابـراز و همـديگر را تحسـين ، توافقشـان " مـوافقم مـن " و بـا جملـة ناخودآگاه

: كردنـد مـي مطرح دست از اين بگيرند، سؤاالتي جبهه هم در مقابل آنكه جاي كردند و به مي صـدا اسـم آنهـا يكـديگر را بـه "؟ اسـت سـنگيني در اينجـا كلمـة كنيد تضـمين آيا فكر مي "

كنـد، و بـه را شـروع خواهـد صـحبت مـي سايت كدام پرسيدند كه كردند، از يكديگر مي مي در داسـتان وجـه بهتـرين ، بـه دو سـايت دانشـجويان اعتماد متقابل . كردند مي گر تعارف يكدي

يـك عنـوان خود به شخصي او بنابر تجربة . است دور منعكس سايت از بانوان يكي خصوصي گري افشـا يك اين. وجود دارد، رد كرد والدي تك زندگي دربارة را كه رايجي ، عقيدة مثال

خـانوادة يـك اگـر او در آغـوش . شـد مـي مربـوط درس موضـوع كامالً بـه بود كه شجاعانه پـيش بحثـي بـود، چنـين كـرده امنيـت احسـاس ] با پدر يا مـادر نـاتني اي خانواده [ اختالطي

.آمد نمي شد، انجام زمايشي آ صورت به ، كه ) از دو سايت ( گروهيِ مركب فعاليت از اولين ما پس : بـود گسـترده ذيـل تا پاسخ " كنيد تهيه بيشتري تلفنهاي"پاسخها از . بازخورد كرديم تقاضاي

، بسيار صورت اين ديدگاهها به ارائه! بود بزرگي آموزشي شما تجربة تجربة كنم فكر مي من" و دهـيم گـوش درس ، بـه را بخـوانيم مطلبي كه است تر از آن جالب آورتر و در نتيجه چالش ". تأثير قرار گرفتم تحت من. بدهيم امتحان آنگاه

بايـد دانشـجويان . كرديم ارزيابي و كيفي كمي صورت را به كارمان ، نتايج ترم در پايان كننـده وشـحال خ نمرات. دادند مي كرد، پاسخ مي كامپيوتر آنها را تصحيح كه سؤال بيست به

1.oh has just having a manly day


گـروه از افراد، دقيقاً نظرات يك هيچ پاسخ. داد مي را نشان اين هم دانشجويان هاي بود و گفته مـا صـحه بـر تجربـة طـور جداگانـه بـه از دانشـجويان هر چنـد هـر يـك . كرد نمي را منعكس

، و لـذت اوليـه مقاومـت : وجود داشـت ارزيابي بافت در كل اي برجسته تارهاي گذاشتند ولي . افتخار رشد و كسب

از موفقيتهايمـان پيشـنهاد كـرديم را كـه و بيشتر آنچـه ايم ساخته بهتري تلة كه ما دانستيم . از شكستها ، نه آموختيم

كمـك خواننـده بـه بود كـه از جزئيات اندازه با آن اقدامات ، تشريح مقاله قصد ما از اين بخش رضايت نتايج به كه است كار بندد و اميد ما آن خود به شرايط را مطابق فنون ند تا اين ك

در كـالس بـود كـه از مشـاهداتي ، ناشـي رضـايت سـنجش معيار ما براي . يابد دست مشابهي بود كه تالشهايي به دانشجويان و واكنش سايت به سايت تعامل و كيفيت ، ميزان و آن داشتيم . داديم انجام از دو سايت مركب هاي خانواده تشكيل براي

در ، برابري در دسترسي برابري. است ، برابري تعاملي تلويزيوني در كالسهاي اصلي مسأله بــر دورافتــادگي خواهــد شــد كــه باعــث در توجــه و برابــري در تشــخيص برخــورد، برابــري

در . باشـند يادگيرنـده جامعة يك كامل اعضاي كه و آنها را توانا سازيم آئيم فائق اندانشجوي شوند، حدود مرزها بـا صـبر، درك مي تشكيل تازه كه ناتني هاي خانواده ، همچون جوامع اين

. شوند مي آموخته مخاطرات و قبول همـة بـه و پـرداختن تعـاملي تلويزيـون كامل ردن ك فعال ؛ اما آيا خيال را داريم ما وسايل

؟ را نيز داريم خانواده هاي شاخه

105 -تكنولوژي درخدمت تدريس و يادگيري

١٠۶........................................................................................... گفتار دهم

١٠۶................................................... و يادگيري تدريس در خدمت تكنولوژي


گفتار دهم

و يادگيري تدريس در خدمت تكنولوژي 1 بين دكتر االن

از آينـده آموزشـها از تصـويري تمـامي طوركـه همـان درست از آينـده آموزشـها نيـز تصـويري شوند، متقـابالً همـة مي ناشي

.كنند ايجاد مي تافلر الوين

عرضـة روزهـاي آمريكا، به مدارس درسي هاي در برنامه تكنولوژي كارگيري به فراخوان

، مـاهواره آنـتن ، شـاهد پيـدايش روزهـا تـا كنـون از آن . گردد باز مي " آموزشي زيون تلوي " از نوآوريهـاي و انبـوهي ، اينترنـت اي چندرسـانه ويدئو، ميكروكـامپيوتر، سيسـتمهاي دستگاه

و بــالقوه آموزشــي امكــان يــك عنــوان از اينهــا بــه هــر كــدام. ايــم ديگــر بــوده تكنولوژيــك از بزرگـي بخش ] اما [. است شده عرضه موفقيت و افزايش بهبود يادگيري براي كننده ينتعي ظـاهر فقـط باشـد كـه از افـراد ايـن بسياري و شايد تلقي مانده بالاستفاده تاكنون امكانات اين

. ندارد چنداني تفاوت و در باطن است ، متفاوت يادشده نوآوريهاي

1.Dr.Alan Bain


و ، آموزگـاران واقعـاً بتوانـد عملكـرد مـدارس تكنولـوژي آنكـه رسـد بـراي نظـر مـي به و مـدارس آموزشي در فعاليتهاي آن ادغام براي راههايي كند، بايستي را متحول آموزان دانش

ايجـاد مسـتلزم آن و تحقق است امر پيچيده اين گمان بي. پيدا شود آن به جامعه كل دسترسي. اسـت تحصـيل و شـرايط ، فرهنـگ درسـي هـاي و برنامـه تكنولـوژي بـين پيچيـده پيوندهاي، درســي ، برنامــه و يــادگيري تــدريس مــابين و فــي درونــي از روابــط روشــني ، درك بنــابراين

ره و غيـ مدرسـه ] عملكـرد [ ، ارزيـابي افزايـي ، تخصص فيزيكي ، فضاي پرسنلي هاي مشي خط . دارد تام ضرورت

بيافزايـد و آمـوزان دانـش هاي بر دانسته كه كنيم استفاده را چنان تكنولوژي اگر بخواهيم بـه بلكـه " تكنولـوژي طـرح " يـك تنهـا بـه كار گيرنـد، نـه را به بتوانند آن آموزان دانش

عملكـرد ارتقـاي بـه معطـوف كـه محتاجيم آن " سازي پياده براي طرحي" و " جامع الگويي" بـارز نمونة. باشد گرفته نشأت "آموز دانش يادگيري" به خاص و از عنايت بوده مدارس كلي . است1 بروستر ، آكادمي آن

وينـي درياچـة در سـاحل كـه اسـت و غيردولتـي روزي شبانه دبيرستان يك آكادمي اين، يادشـده هاي مقوله را بين الزم كوشد تا پيوندهاي و مي شده واقع 3اير در نيوهمپش 2پزوكي

.برقرار كند يــك ، فقــط و غيردولتــي دولتــي از مــدارس ، بروســتر نيــز ماننــد بســياري1992 تــا ســالز ا برخي. بود 4 اي و اس پالس مكينتاش دستگاههاي مجهز به كه كامپيوتر داشت آزمايشگاه

رفتنـد و مي آزمايشگاه كامپيوترهاي سراغ به شخصي عالقة دليل صرفاً به دبيرستان اين دبيران دهة تا اواسط . آوردند مي دبيرستان خود را به شخصي نيز كامپيوترهاي آموزان از دانش برخي

1.Brewster Academy 2.Winni pesaukee 3.New Hampshire 4.Macintosh plus and SE


نبودنـد زيـرا اوليـاي اه خـود در خوابگـ از كامپيوترهـاي استفاده مجاز به آموزان ، دانش 1980 ! داشتند همراه به سوزي خطر آتش دانستند كه مي اي" برقي وسايل" دستگاهها را اين دبيرستان

كامپيوتر محدود بود " آزمايشگاه" يا يك خاص كالس يك از كامپيوتر صرفاً به استفاده ميكروسـافت مثل مقدماتي هاي دوره كليد و برخي طرز كار با صفحه يادگيري براي آنهم كه

و ، معموالً چنـد بـار در هفتـه مطالب اين. گرفت قرار مي مورد استفاده 2 و هايپركارد 1وركز در آن دبيرسـتان بـا آنكـه . شـد مـي تدريس سازي شبيه يا فعاليتهاي برنامه فوق در كنار دروس

از امكانـات برخـوردار بـود ولـي كَد و گرافيـك هاي ينه در زم رشدي رو به از امكانات زمان . نداشت اي ها بهره زمينه در اين تدريس براي الزم

سـال سناريوي به نسبت جامعي ، از تغيير تكنولوژيكي 1996 بروستر در دبيرستان وضعيت؛ و كـــرده رســـوخ آن فعاليتهـــاي در تمـــامي تكنولـــوژي اكنـــون. دارد حكايـــت آن1992ــران آمــوزان دانــش ــه و دبي ــه كيفــي ، از كامپيوترهــاي كــاربرد كاغــذ و قلــم جــاي ب مجهــز ب

" گستردة شبكة توانند از طريق مي آموزان حاال دانش . كنند مي استفاده كاربردي افزارهاي نرم خوابگـاه اطاقهاي حتي و سخنراني ، سالنهاي درس كالس ميزهاي و از پشت " نوري الياف

بخواهنـد، كـه هـر لحظـه آنـان . برقرار كنند تماس ، همكالسيها و اينترنت با دبيران يا كتابخانه كمـك گفتگـو كننـد و يـا از ايشـان تكاليفشـان بگيرند و دربـارة تماس توانند با دبيرانشان مي

، دبيـران . بگذارنـد در ميـان رديهايشان خود را با همشاگ توانند اطالعات مي همچنين. بخواهند اســتفاده از آن در كالسهايشــان روزه انــد و همــه كــرده ادغــام را بــا تــدريس تكنولــوژي ايــن كامـل اي چنـد رسـانه برنامة تا حد يك كَد و گرافيك ما در زمينة تواناييهاي اكنون. كنند مي

. است ارتقا يافته

1.Mhcrosoft Works 2.Hypercard


كـه اسـت " بهسـازي جـامع برنامـة " از يك بروستر، بخشي دبيرستان تكنولوژيكي تحول و عمـالً آزمـوده در بروسـتر تـدوين برنامه اين. است " مدرسه طراحي الگوي " بر مبتني : زير است بر اجزاي مشتمل جامعي ، برنامة مدرسه طراحي الگوي. شد

نياز؛ ارزيابي • ؛ گذاري سياست • ؛ آموزان از منظر دانش و يادگيري تدريس • ؛ درسي برنامة • ؛ جامع آموزشي پشتيباني • ؛ افزايي تخصص • ؛ مدرسه پرسنلي الگوي • ؛ تكنولوژي • ؛ و دبيرستان و سازمان فضا، زيرساخت • . ارزشيابي •

، درسـي برنامة انگيز در طراحي هيجان هاي از شيوه گيري با بهره " مدرسه طراحي الگوي" گرداننــدگان مــديريت شــيوة اســت ؛ توانســته آموزشــي و مــديريت تكنولــوژي ســازي پيــاده

فـرض الگـو بـر ايـن ايـن . نمايد را متحول آموزان دانش و يادگيري دبيران ، تدريس دبيرستان ن بهتـري كـارگيري بـر تجديـد سـاختار و بـه بايـد مبتنـي مدرسه كيفي اصالح كه استوار است

. باشد و مديريت ، روانشناسي آموزشي هاي شيوه : زير است شرح الگو به از اين حاصل كليدي تحوالت برخي

معلـم از هفـت متشـكل تيمهـايي كـه نحـوي جديـد، بـه آموزشي حوزه ايجاد هفت • كار كنند؛ آموزان دانش نفري پنجاه بتوانند با گروههاي


برنامـه مـديريت و بـه را در كـالس وقتشـان % 50 بـه قريب دبيرستان مدير و معاونان • ؛ است و ارزيابي تخصصي بر مشاورة مشتمل گذرانند كه مي

؛ است متفاوت هر كالس و مواد درسي سطح بر حسب آموزان دانش درسي برنامة •كنـد و مـي تلفيـق رس هـر د را بـا مضـمون تـدريس هاي شيوه ، بهترين درسي برنامة •

بگيرنـد تواننـد تصـميم مي آن كمك به دبيران آورد كه پديد مي رويكردي بنابراين بـراي كـار گيرنـد، چگونـه بـه وقت و چه را چگونه تدريس هاي از شيوه هريك كه

ميـزان بـر حسـب آمـوزان دانـش بـين كننـد، چگونـه ريزي برنامه مختلف گروههاي را آمــوزان از دانــش چنــد ســطحي كــالس يــك بگذارنــد و چگونــه فــرق فقيــتمو

بچرخانند؛ منظـور توسـعة را بـه افزايـي تخصـص اي هفتـه هفـت آموزشـي دورة يك دبيرستان •

كـالس و مـديريت تكنولوژي كارگيري ، به ، تدريس درسي برنامة تدوين مهارتهاي. كند برگزار مي دبيران براي) دارند ضرورت بهسازي امع ج برنامه اجراي جهت كه(

شود؛ برگزار مي ساله يك كارآموزي دورة ، يك دوره اين از اتمام پس و ، عملكـرد كـالس تـدريس بـا كيفيـت روشني مستقيماً و به كاركنان وظايف شرح •

و تقـدير از بهتـرين يص بـر تشـخ دبيرسـتان پرسـنلي الگوي. است آموز مرتبط دانش ؛ استوار است تجارب

و مستمر بازخورد، پشتيباني چرخة كنند و در يك كار مي گروهي صورت به دبيران • حضور مستمر دارند؛ و ارزيابي

و آمـوزان دانـش همـة . اسـت كـرده رسوخ دبيرستان فعاليتهاي در تمامي تكنولوژي • برگـزار ميزهـايي در پشـت دبيـران جلسات. مجهزند 1 يفي ك كامپيوترهاي به دبيران آمـوزان دانـش . اسـت يكديگر متصـل به دبيرستان محلي شبكة از طريق شود كه مي شـبكة بـه و كتابخانـه خوابگـاه ، اطاقهـاي كـالس ميزهاي توانند مستقيماً از پشت مي

1.Laptop


معلمــان. پيــدا كننــد دسترســي اينترنــت خــود و ، دبيــران ، كتابخانــه دبيرســتان محلــي، گزارشـها و تلفـن ، شـماره يـادگيري سـبك شـامل را كه آموزان دانش هاي پرونده . در اختيار دارند] خود در كامپيوترهاي[ ، است آنان اقدام هاي برنامه

ز امـور دبيرسـتان ا پيوند برخي ، شيوة " مدرسه طراحي الگوي" اساسي از ويژگيهاي يكي بـا پيونـدي يابند و در بيشـتر مـوارد هـيچ مي تكامل طور مستقل معموالً به كه با يكديگر است

بـين شـايد پيونـد مسـتقيم . ماند مي باقي معموالً ضعيف كنند و يا پيوندشان ساير امور پيدا نمي بروستر بـديهي دبيرستان " پرسنلي" و " ارزيابي" هاي و برنامه " افزايي تخصص" برنامة طراحي

. برقرار نيست مدارس لزوماً در همة پيوندي چنين نظر آيد، ولي به و عنايـت توجـه مـدارس جـاري از واقعيتهاي بسياري بروستر به " مدرسه طراحي الگوي" در

، آموزشـي مهارتهـاي بـه خـاص بـا نگـرش دبيرسـتان كاركنـان وظايف شرح. است شده اي ويژه از آنكـه پـيش معلمان. است شده تدوين درسي برنامه موفقيت براي الزم و تكنولوژيكي تدريسي " افزايــي تخصــص" برنامــة را از طريــق الزم را عمــالً آغــاز كننــد، مهارتهــا و تجــارب اي برنامــه بخشـي ، همچون درس كالسهاي به معلمان ازآموزي ب هاي مهارتها از دوره اين انتقال. گيرند فرامي

. گيرد قرار مي و ارزيابي ، تشويق مورد پشتيباني دبيرستان مديريت از مسؤوليت از شـرح ، اعم امور دبيرستان بر همة و يادگيري از تدريس حاصل و تجارب درسي برنامة مثـل پا افتاده پيش مثالً موضوعي . گذارد تأثير مي ، آموزشي فضاي تا طراحي كاركنان وظايف

مـرتبط مدرسـه طراحـي الگـوي از اجزاي با هر يك آگاهانه صورتي به " ميز تحرير طراحي" و ، وزن از سـطح بود كه ميزهايي ، طراحي دبيرستان پشتيباني بخش از امور مهم يكي. شود مي

بـا [ را ، كتابهـا و سـاير وسـايل كيفـي كامپيوترهـاي شد تا بتـوان برخوردار با كافي استحكام ميزهـا تاشـو و متحـرك ايـن بـود كـه ، بايسته عالوه به. آنها گذاشت بر روي ] آسوده خاطري نمايند و در عين تدريس سنتي شيوة بتوانند به دبيران بود كه مي ميزها بايد چنان طراحي. باشد


ـ آموزشـي و همكوشـي مشاركتي يادگيري جابجا كرد تا جلسات راحتي آنها را به توان ب حال . اجرا باشد ـ قابل است رايج1 بروستر سامر در مؤسسه كه

الگـوي اجـزاي از صدها پيوند موجود بـين و بديهي ساده اي شد، شايد نمونه اشاره آنچه بـاور نشـأت و از ايـن پيوندهاست اين بودن و شفاف بر آگاهانه الگو اين اساس. بروستر است

ويـژه امر به اين. دارد بهتري و زيرساخت تخصصي چارچوب نياز به هنر آموزش گيرد كه مي و اجتمــاعي مــا بهبــود عملكــرد آكادميــك واقعــي هــدف كنــد كــه مــي صــدق در شــرايطي

. است آموزان دانش ؛ يكــي اســت اساســي" محــرك" دو بروســتر معلــول دبيرســتان تكنولوژيــك دگرگــوني

ذيـالً ايـن . درسـي برنامـة سـازي درونـي فعاليتهـا و ديگـري همـة براي تكنولوژي به دسترسي : كنيم مي محركها را بررسي

بـه دسترسـي كـه دانـيم هر چند مي . فعاليتها همة براي تكنولوژي به دسترسي .1 و الزم نيازهـاي از پـيش يكي ولي نيست مفيد از آن استفاده معناي لزوماً به تكنولوژي

با . اند سكه يك دو روي" درسي برنامة انسجام" و تكنولوژي به دسترسي. است بديهي از درسـي مـة برنا انسجام از موانع ، بسياري مدرسه فعاليتهاي در تمامي تكنولوژي ادغام تواننـد تكليفـي مـي بدانند كـه دبيران وقتي. يابد مي كاهش كم رود و يا دست مي ميان آموزان دانش را به 2 گسترده در صفحه علمي آزمايش يك هاي داده وارد كردن مثل

داشـته ترسي دس افزار الزم افزار و سخت نرم نيز به آموزان دانش اينكه بدهند و با فرض و داخـل در آموزشـهاي مهمـي عامـل به از نظر معلمان تكنولوژي كارگيري باشند، به

برنامــة بتوانــد يــك معلمــي ، وقتــي ترتيــب همـين بــه. شــود مــي تبــديل كالســي بـرون راي بـ الزم امكانات كند و بداند كه آماده در كالس ارائه براي را در منزل كامپيوتري

از فعاليتهـاي جزئـي بـه تكنولـوژي كـه هسـت بيشـتري وجود دارد، احتمـال آن ارائه

1.Brewster Summer 2.spreadsheeting


كــالسِ روز تكنولوژيـك اگـر فعاليتهـاي و بـاالخره . گـردد تبـديل روزانـه آموزشـي كـامپيوتر موكـول آزمايشـگاه نوبت از گرفتن بعد و پس هفتة به آنكه جاي به دوشنبه

ابـزار جـدي يـك بـه تكنولـوژي آنكه باشد، احتمال انجام قابل بعدي جلسةشود، در يابد؛ مي گردد، افزايش خارج ربط و بي نمايشي و از حالت شده تبديل

از سـطحي فقط ولي است مهم فوق هر چند مثالهاي . درسي برنامه سازي دروني .2 مربـوط تكنولـوژي بـه دسترسـي عمـدتًا بـه دهد كـه ي م را نشان تكنولوژي سودمندي

ــه مــي ــه مهمتــر از دسترســي موضــوع. درســي برنامــة انســجام شــود و ن ، تكنولــوژي ب : زير است سئوالهاي به پاسخگويي

آگاهانـه ضرورت يك ] كامپيوتر [ در تكنولوژي آموزان دانش شدن آيا متخصص • بداننـد و از عهـدة چيزهـايي بايد چـه از تحصيل از فراغت س پ آموزان ؟ دانش است برآيند؟ كارهايي چه

ــا ايــن • ــديها در همــه آي ــادگيري آموزشــي روزمــرة فعاليتهــاي مهارتهــا و توانمن و ي بانكهـاي بـه مربـوط واقعاً مطالب آموزان ؟ آيا دانش است يافته بازتاب آموزان دانش

گيرنـد؟ و آيـا يـاد مـي علمـي آزمايشـهاي را از طريق گسترده ات و صفح اطالعاتي و منسـجم درسـي برنامـة از يـك بخشـي عنـوان بـه رياضي ] فرمولهاي [ سازي شبيه

گيرد؟ قرار مي مرتباً مورد استفاده آگاهانه بـر حقيـق ت را ضـمن اطالعـات و بازيافـت از شبكه استفاده مهارت آموزان آيا دانش •

گيرند؟ انجامد، فرا مي آنها مي شدن التحصيل فارغ به كه هايي پروژه روي 1افـزار هـايپر اسـتوديو نرم شامل كند كه طراحي واحد درسي تواند يك مي آيا معلم •

هـم آموزان باشد و دانش شده لحاظ در آن مطالعه از توانايي مختلفي و سطوح بوده كنند؟ استفاده از آن يا گروهي فردي صورت بهبتوانند

1.Hyper studio


؟ است چگونه يا واحد درسي مدرسه افزار مذكور با خروجيهاي نرم ارتباط • ؟ است شده يكپارچه آموزان دانش يكايك با فرآيند آموزشي آيا تكنولوژي •/ تـدريس "ير تـا تصـو اسـت شـده تمرينهـا عجـين با بهتـرين خوب افزارهاي آيا نرم •

پديد آيد؟ كاملي" يادگيري

آيـا دهنـد كـه مـي ما نشـان ديگر عميقاً به مشابه از سؤالهاي سؤالها و انبوهي اين به پاسخ اي و يا صرفاً مقوله است شده تبديل " فرآيند يادگيري " از و الينفك مهم جزئي به تكنولوژي

بـه كـه و پاسـخي تكنولـوژي بـه دسترسـي مثالهـاي . آموخت آن دربارة بايد مطالبي كه است در پيشـبرد آمـوزش آموزان و دانش ، معلمان مدارس كه اي شود بر شيوه مي باال داده سؤالهاي

. گذارد تأثير مي] عميقاً [بندند، كار مي به كـل و بامعنـا در زنـدگي عـادي امـري بـه تكنولوژي بود كه بروستر اين دبيرستان هدف

خـود را نشـان آنگـاه تكنولـوژي بـاور اسـتوار بـود كـه بر ايـن هدف اين. گردد مبدل جامعهرا ] كـامپيوتري شبكة [ ارتباطي وسيلة بتواند يك كه رويكردي. باشد يافته رواج دهد كه مي

بـه و مقـرون ، مسـتحكم شـفاف حـال عين و در قرارداده آموزشي الگوي نوع در خدمتِ اين امكـان بـود كـه اي ، ايجـاد شـبكه هدفِ طراحي . نياز داشت چشمگيري تالش باشد؛ به صرفه و سـاير ، سرپرسـتان ، دبيـران آمـوزان دانـش را بـراي كيفـي حـداكثر از كامپيوترهـاي استفاده . نمايد فراهم كاركنان

مشـاور . شـد در منچسـتر انجـام 1 ترليس ارتباطات شركت همكاري با شبكه اين طراحي تجهيـزات شود كه تا مطمئن داشت تنگاتنگي همكاري با دبيرستان شركت اين شبكة طراحي

فعاليتهـا شـامل . را جوابگو باشند و معلمان آموزان دانش آموزشي توانند نيازهاي مورد نظر مي و تحليـل ابتـدايي هـاي نقشـه تهيـة نيازهـا تـا مرحلـة ، مستندسـازي شـبكه حي طرا ريزي برنامه

بروسـتر از شـبكة شـد كـه و نصـب طراحـي اي گونـه بـه شـبكه فيزيكي اجزاي. بود اقتصادي : زير برخوردار باشد مشخصات

1.Trellis Communications


؛ ساختمان و هشت بيست اتصال ، با توانايي مدرسه در سطح محلي شبكة • ؛ مهم قسمتهاي اتصال براي نوري الياف مايل5/46 عبيةت • هـاي داده و انـواع صـوت ارسـال بـراي UTP چهار ذوجـي كابل فوت 000/500 •

ديگر؛ ؛1 اترنت دبيرستان32 • ؛ اينترنت مسيرياب و يك2 اصلي مسيرياب يك • ؛ خط3000 با PBX كليد صداي •

آزمايشگاهها و تمامي كالسها و كتابخانه ميزهاي كلية اتصال براي ، فعال پايانة1776 • . خوابگاه و اطاقهاي

: زير است اجزاي شد، شامل كار گرفته بروستر به در الگوي كه افزاري افزار و سخت نرم

چاپگر؛ چهل عالوة ، به3 سي ، كودارا و ال پاورمك: كامپيوتر روميزي115 • و معلمـان همـة بـراي 525 و سـي 165، 160، 150 مـدلهاي 4 پاور بـوك مك 364 •

؛ آموزان دانش : شامل كاربردي افزارهاي نرم •

Pacer Forum; Firstclass : Data Book pro; Microsoft Word (Work and Power Point); Hyper Studio; Infotrac; Encartu; LAN surveyor and Traffic Watch; Hyper Card; Claris Works

؛ با موضوع مرتبط افزارهاي از نرم و انبوهي . بروستر از شبكة آموزان و دانش معلمان استفادة تسهيل راهنما براي هاي كتابچه •

2.Ethernet 3.backbone router 1.power Macs, Quadras and LCs 2.Mac power Books


، توليـد اي چنـد رسـانه ، سيستمهاي امور خبررساني به شد كه نيز تأسيس چهار آزمايشگاه افـزار و سـخت بـه درسـي هـاي برنامـه ايـن همة. دارند اختصاص تصويري ويرايش و موسيقي

از اينهـا بـا اسـتفاده همـة . سـازگار نيسـتند بـا پـاوربوك زمـان تا ايـن نياز دارند كه افزاري نرم . شد انجامAV با توانمندي پاورمك شخصي كامپيوترهاي

مرتبط و تكنولوژي آموزشي الگوي سازي پياده ، براي زم ال زيرساخت سازي از آماده پس الگـو برپايـة سـازي پيـاده چهار سـالة طرح. شد گرفته در پيش رويكرد چند گامي ، يك با آن . شد نياز تدوين و ارزيابي ريزي طرح سال يك

ريزي نياز و طرح ارزيابي: اول سال ي آزمايش برنامة: دوم سال دهم كالس برنامة: سوم سال يازدهم كالس برنامة: چهارم سال دوازدهم كالس برنامة: پنجم سال

نهم آموز كالس دانش از پنجاه متشكل گروهي و بر روي آزمايشي صورت بدواً به برنامه و نيـز طراحـي آزمايشـي برنامـة ن ايـ بـراي الزم آموزشي فضاي. اجرا درآمد به معلم و هفت تـاالر و ، يـك معلم اطاق ، يك علوم آزمايشگاه ، يك چهار كالس فضا شامل اين. شد ساخته

شبكه ميزها با هم تمام بود كه اي گونه ها به كالس طراحي. بود منابع نگهداري براي محلهايي پروژكتور باالسـري و يك VCR ، LCD با همراه اي چند رسانه پايانة بودند و يك شده

. بود شده نصب كالسها و آزمايشگاه نيز در كليه سـاعات % 75 بود كه شغلي در دبيرستان " تكنولوژي كنندة هماهنگ" ، شغل زمان در آن

ديگـر چهـار گـروه بـراي الزم آموزشـي ، فضاي سوم در سال . كرد را پر مي آن شاغل كاري ديگـر اضـافه ، مجدداً دو گـروه چهارم در سال . شد اضافه برنامه ديگر نيز به ايجاد و دو گروه


و بيسـت . دارنـد شـركت برنامه در اين دبيرستان آموزان دانش چهارم حاضر سه شد و در حال . اند شده تربيت مدت ديد نيز در اين ج معلم هشت

پرسـند مـي كـه سـؤالي ترين آيند، رايج ديدار بروستر مي ديگر به از مدارس افرادي وقتي منظـور كـه اسـت ما نيـز ايـن وظيفة ؟ اولين است داشته چقدر هزينه " اينها همة" كه است اين

افـزار، ، سـخت سـاختمان توانـد شـامل مـي " اينهـا همـة ". كنـيم روشـن " اينها همة"آنها را از ؟ است اما منظور آنها كدام. باشد درسي و برنامة افزايي ، تخصص افزار، شبكه نرم

، مدرسـه مهـم در نقـاط شبكه ايجاد زير ساخت باشد، بروستر براي اگر منظور تكنولوژي بر ايجـاد مشتمل كه و يازدهم ، دهم نهم السهاي و ك اداري ، ساختمانهاي خوابگاهها، كتابخانه

. كرد دالر هزينه000/900 بود؛ حدود دسترسي نقطة1800 را نيـز آموزشـي فضاي گرفت ، بروستر تصميم " مدرسه طراحي الگوي" سازي پياده براي شـد هزينه آموزشي ضاي ف مربع فوت 42000 ايجاد دالر براي ميليون 2/3تقريباً . دهد افزايش

بلنـد برنامة. شود مي مربوط مدرسه طراحي الگوي مستقيماً به هزينه از اين بخشي فقط البته كه جديد نيـز ايجـاد كتابخانة يابد و يك افزايش آموزشي فضاي كرد كه مي بروستر طلب مدت بود نيازي هر حال به شد ولي الگو انجام سازي پياده فضا براي ، هر چند افزايش بنابراين. گردد . بود شده تعيين از قبل كه

دالر 000/530 ، تقريبـاً بـه اسـت افـزار شـده افزار و سـخت نرم براي تا كنون كه مخارجيدرصد 50 تا 25 بين رقم ، اين دوازدهم كالس به برنامه با گسترش كه ما انتظار داريم. رسد مي

. يابد افزايش در تكنولـوژي كننـدة هماهنگ ، شغل تكنولوژي پشتيباني براي الزم انساني از نظر نيروي

يافتـه افـزايش انسـاني حاضـر نيـروي در حـال . بود كامل شغل از يك % 75 فقط برنامه ابتدايو ) يـا مـدير شـبكه ( تكنولـوژي نـدة كن هماهنگ عنوان به وقت نفر تمام يك اكنون هم. است يك. دارند شركت ، در برنامه آموزان كامپيوتر دانش گروه مسؤول عنوان به وقت نفر پاره يك

نفـر قـرارداد يـك اين ، طبق 1995 در سال . است نيز منعقد شده و نگهداري قرارداد تعميرات


كـه 1996در سـپتامبر . باشد حضور داشته سايت در ساعت سه روزي بود كه موظف تكنسين بروسـتر بـا تجربـة . خواهـد بـود الزم وقت تمام تكنسين برسد، يك دوازدهم كالس به برنامه ، هزينـه مطالعـه ايـن طبـق . اسـت 2 گـارتنر اخير گروه بود و مؤيد مطالعة عالي 1 مك سيستم

.آيد ارزانتر در مي مراتب به مكينتاش در محيط] و تجهيزات شبكه[ نگهداريتوانـد ، مـي ؟ خـوب اسـت مناسـب كـاري چه براي زيرساخت اين كل پرسيد كه توان مي در دريافـت ديگـري بـه بنشـينند و يكـي ميز خوابگـاه آموز پشت دو دانش باشد كه اين براي آزمايشـگاهي گـزارش يـك ارسـال تواند بـراي مي. كند كمك هايپر استوديو از شبكه برنامة

كيفيـت . شـود مـي آمـوز ارسـال نمايشـگر دانـش صـفحة و تصوير بـه متن صورت به باشد كه ؛ اسـت مقايسـه قابـل آكادميك كنفرانسهاي تصويري گزارشهاي گزارشها با كيفيت گونه اين انتشار تواند براي مي. است متعلق نهم كالس آموزان دانش شناسي زيست درس به در واقع ولي

كـالس آمـوزان دانـش توسـط ، كـه ] آمريكا [ داخلي جنگهاي دوران باشد دربارة اي روزنامه آمـوزان دانش به باشد كه كالس در تابلوي دستوراتي درج تواند براي مي. شود مي تهيه تاريخ

يـك بـه مربـوط هاي و داده نموده بروستر دريافت را از شبكة تكاليفشان كند كه مي يادآوري بروستر باشد شبكة خبري انتشار بولتن تواند براي مي. بگذارند در ميان را با هم علمي آزمايش

مـن " مثـل يـا پيامهـايي " Remit " ،" Rush L " ،" Cindy Fans " مثل عناويني كه "95 آرت"افـزار نـرم عرضة تواند براي مي. خورد مي چشم به در آن " شما را ببينم خواهم مي آموزانِ كالس دانش و آثار هنري است دائمي هنري نمايشگاه يك در واقع باشد كه جامعه به

.گذارد مي نمايش را به كامپيوتري گرافيك سـر هـم آنها سـربه از طريق آموزان دانش شد كه با دوستانه گپ تواند خطوط مي همچنين

كـردن وصـل توانـد بـراي مـي . كننـد مـي صـحبت و فـيلم شـعر و كتـاب گذارند و دربـارة مي آزمايشگاه آموزان دانش توسط باشد كه بسكتبال بازيهاي انيميشن منظور تهيه به فيلم هاي بريده

1.MAC 2.Gartner Group


و . بروستر در هايپركارد باشـد ] با آشنايي[ كتابچة قراردادن برايتواند مي. شود مي انجام گرافيك فـيلم تصـاوير شخصـيتهاي بـه آمـوزان دانـش تصـويرهاي تـدريجي تبديل تواند براي مي باالخره . شود مي انجام فيلم در آن مورد استفاده تكنولوژي با همان باشد كه گامپ فورست داد، در اينجـا نيـز انجـام شـبكه كامپيوتر و يـك با يك بتوان را كه اري، هر ك كالم جان

بـه آدامـس ، چسـباندن رابـط سيمهاي شدن كامپيوترها، گم شدن شكسته البته. است انجام قابل ! الگوست اين متعدد نيز از دستاوردهاي و خرابكاريهايي شبكه خروجي

ر تنهـا د كنـد و نـه مـي روسـتر رسـوخ ب در فرهنـگ اي واركننده اميد با سرعت تكنولوژي اگـر بـولتن . اسـت نيز اثـر كـرده " ضد فرهنگ " در كه " فرهنگ" نوين هزارة براي يادگيري

بـولتن ايـن محتويـات . شـويد مـي مطلـع آن ضد فرهنگي را باز كنيد، از پيامدهاي " ال راش" شـبكه از طريق نوجوانان مناسبات كه داشت بايد توجه دهد ولي مي را نشان " وقاحت" نهايت

. كنند رو در رو رفتار مي كه است صورتي همان به 30 شـدند كـه ملـزم معلمان. است بوده روحبخش آور و هم چالش ، هم برنامه سازي پياده

اجتماعي و زندگي كالس ، مديريت ريس، تد ، تكنولوژي درسي هاي جديد را در زمينه برنامةنظـر از آور شد و صرف آنها بسيار چالش براي ، برنامه اول در سال بود كه اين نتيجه. فراگيرند و ، انرژي مهارت كه معلماني براي. ايجاد كرد در آنان زيادي ، تمايل آموزشي تجارب كسب . شد مطرح" تغيير مسير شغلي تجربة" عنوان به برنامه داشتند؛ اين كافي انگيزة

در حـد فشار وارد بر معلمان داد كه نشان برنامه اول سال از اتمام پس فشار شغلي سنجش فشـار وارد بـر معلمـان بود كه از آن حاكي و سوم دوم سالهاي تجربة ؛ ولي است بوده معمول

بسـيار مثبـت اول سـال در پايان و والدين آموزان ، دانش معلمان واكنش. است جديد باال بوده در "جديـد " و " قـديمي " آموزشي شيوة كرد كه مي تغيير حكم به رويكرد تدريجي بود ولي . شوند حفظ كنار هم

يـر داده را تغي آمـوزان و دانش و رفتار دبيران كامالً چشمگير بوده تكنولوژيك دگرگوني و مهارتهــاي را تغييــر داده آمــوزان و دانــش دبيــران ارتبــاط ، شــيوة الكترونيــك پســت. اســت


آنهـا در كـار بـا كـامپيوتر بـا مهـارت مهـارت كـه رسيده جايي به آموزان دانش تكنولوژيكــاالتر قابــل و مراتــب دانشــجويان رشــد مقايســة اخيــراً بــراي كــه اي مطالعــه. اســت مقايســه ب

داد كــه شــد، نشــان انجــام برنامــه ايـن و غيرمشــمول مشــمول و دختــران پســران تكنولوژيـك ، در عالوه به. دارند اند، برتري نبوده در برنامه كه اند بر پسراني بوده برنامه مشمول كه دختراني كاهش اي نحو اميدواركننده به ف مختل جنسيتهاي مهارتي سطوح تفاوت برنامه اين چارچوب

اگر تكنولـوژي كه باور بوديم ما بر اين . سازگار بود داشتيم كه با انتظاري نتيجه اين. بود يافته از آن اسـتفاده و شـدت فراوانـي صـورت شـود، در آن تبديل مداد و قلم مثل ابزاري حقيقتاً به

ايـن و بـه . شود مي افراد مربوط جنسيت به كه استعدادهايي و نه كند ايجاد مي برتري كه است . رود مي از ميان تكنولوژيك توانمنديهاي در كسب جنسي تفاوت مبناي ترتيب

نفـس در عزّت بود كه گرديد، بهبود مشهودي مشخص برنامه در اين كه تري كلي مطلب و رشد آكادميـك سنجش در معيارهاي موضوع اين. داد رخ انآموز دانش كاميابي و احساس . بود شده منعكس درسي بر برنامة مبتني استاندارد و معيارهاي از معيارهاي ، اعم اجتماعي دبيرسـتان از زنـدگي بخشـي بروسـتر بـه ، شـبكه اول در سـال آزمايشي دورة از يك پس ، گـپ فـيلم ، بـازنگري ، ورزشـي درسـي شـد؛ بولتنهـاي قبالً اشـاره كه گونه همان. شد تبديل

از بخشـي را بـه شـبكه انـد بـولتن موجـود توانسـته هاي و ديسكت كتابخانه ، اطالعات دوستانه . سازند مبدل مدرسه صحن

نشـر كـامپيوتري . برند مي بهره تكنولوژي نيز از برنامة معلمان كه ما شاهديم مهمتر از همه هـاي شيوه به LCD و از پاور پوينت ؛ استفاده است شده تاريخ كالسهاي از ويژگيهاي يكي نيـز اطالعـاتي و پايگاههاي گسترده از صفحات ؛ و استفاده است شده مبدل دروس ارائه رايج

، در آمـوزان و دانـش علمـان م و تخصـص رشـد تجربـه . اسـت يافتـه رواج علوم در كالسهاي كامـل نقـد كـردن ؛ هـر چنـد بـراي اسـت مـنعكس تـر از تكنولـوژي بيشتر و نوآورانه استفادة

تـر و مشكل است مشكل شبكه ديگر تصور بروستر بدون . داريم در پيش زيادي استعدادها راه


اسـتفادة و تسـهيالت ايجـاد شـبكه يي فاقد توانا كه چرا مدارسي كه است نكته اين فهم از آن !دهند مي خود را افزايش از كامپيوتر هستند، كامپيوترهاي گسترده

از لـوازم و انبـوهي ، كـامپيوتر روميـزي پـاور بـوك 450 از بـيش و بكارگيري نگهداري نـار پيچيـدگي نيـز در ك " تكنولوژي پشتيباني" تعداد كاركنان . آور است چالش ، كاري جانبي

از كه حساسي با تجهيزات نوجوانان كار كردن . است افزايش در حال كماكان اداري عملياتشـود و مـي تجهيـزات و كلـي جزئـي از كارافتـادگي برخوردارنـد، باعـث " بـاال تكنولوژي"

تـا اسـت كـرده ما كمك به تجهيزات از اين استفاده شدت. كند مي تراشي دائماً خرج بنابراين . بشناسيم و تكنولوژي ، والدين آموزان دانش را دربارة زيادي نكات

والدين اتصال تا شيوة كامپيوتر گرفته طراحي و از الزامات است بسيار گسترده نكات اينمثالً . اند كرده ارائه انه نوآور حلي راه هر مسأله براي نوجوانان. گيرد را دربر مي محلي شبكة به

يـك توسـط كـه است جديدي ، ايدة عملكرد پاور بوك تقويت براي 1 از ولكرو پچ استفاده . شد ارائه دهم كالس آموز خالق دانش

مدرسـه جـاري از فرآينـدهاي يكـي " مسـؤوالنه اسـتفادة " ايجاد فرهنگ اينكه مهم نكتة، " شبكه اخالق "، ) رايت كپي( نشر حقوق نقض در زمينة آموزشهايي نا كه مع اين ؛ به است

در چـون . انـد شـده لحـاظ آمـوزان دانش درسي در برنامة" كامپيوتري جرايم" در و مشاركت خوابگـاه و اطاقهاي مدرسه از ميزهاي هر يك از پشت اينترنت به دسترسي حاضر امكان حال . است شده افزوده فوق آموزشهاي دارد، بر شدتوجود

ايجـاد آمـوزان دانـش براي مدرسه طراحي الگوي از طريق كه بروستر در كنار ارتباطاتي بـر برنامـة مبتنـي دسترسـي ايـن . سـازد مـي را نيـز فـراهم اينترنـت بـه دسترسي كند، امكان مي

هـر دسترسـي ، ميـزان برنامـه اين طبق. است] شبكه اخالق[آموز از دانش " متابعت" تشخيص نشـان از اينترنـت در استفاده وي كه است مسؤوليتي با احساس متناسب اينترنت آموز به دانش فرد نگرشها و گرايشهاي عمدتاً به از شبكة مسؤوالنه استفادة كه است بر اين فرض. است داده

1.velcro patch


از سـاير يـا اسـتفاده تراشـي يـا مـانع بازرسـي آن كـردن ما از مطـرح شود؛ و هدف ي م مربوط نـادر آن و نـواقص بخـش رضـايت شـبكه اطمينـان قابليت. است نبوده تكنولوژيك حلهاي راه . مرو شوي روبه مشكالت با برخي انتظار داريم كه است اي گونه كار به ماهيت ولي است بوده

1" سـياه حفـرة " ، شـبيه اسـت در بروسـتر ايجـاد شـده آنچه داشتن نظر ما روزآمد نگاه به پسـت باز كردن . جوابگو نبود معمولي كاربران براي حافظه ، چهارمگابايت گذشته سال. است

حافظـة ت بـا چهـار مگابايـ كتابخانـه ديسـكت بـرج بروسـتر و ورود بـه در شبكة الكترونيكي سازد كه مي سفارشي ما كامپيوترهاي براي اپل ، شركت 1996 از سال . نيست استاندارد ممكن

. خواهد بود مگابايت12 آنها حافظةبلعنـد؛ را مـي مدرسه از منابع افزارها بخشي افزارها و سخت نرم روزآمدسازي اينكه ضمن

نيـز ايجـاب است درسي و برنامة تدريس ز تصوير گستردة ا بخشي تكنولوژي كه واقعيت اين گيرد چرا صورت كافي افزارها، با حساسيت افزارها و سخت نرم و ارزيابي انتخاب كند كه مي .شود مي در خأل انجام و نه برنامه در چارچوب و ارزيابي انتخاب اين كه

از تعـدادي وقتـي . است داشته بر جامعه نامناسبي فردي ما تأثير فرآيند تغيير، در دبيرستان سـال بروسـتر در سـه دبيرسـتان بـه زيـادي شباهت كردند كه اي مدرسه ترك به اقدام معلمان همچـون تغييراتـي هرچنـد نيـاز بـه . بـود غيرمتعـارف آمـد كـه پيش ، اصطكاكي داشت پيش

راديـو ـ ، گفتگوهـاي تخصصـي گروههـاي بروسـتر؛ از مباحـث در دبيرسـتان جاري تغييرات و در مطبوعات مطروحه و مطالب ) پربيننده در ساعات ( تلويزيوني ويژة هاي ، برنامه تلويزيوني

سازد الزامـاً مقاومـت مي را ضروري تغييرات اين كه منطقي شود ولي مي ناشي تخصصي منابع بهتـرين كـه الگـويي سـازي از پيـاده ناشـي بحـران . دهـد نمي غيير را كاهش در برابر ت مدارس اجـرا در بـه مدرسـه يـك اوليـاي توسط فقط گيرد ولي كار مي را به آموزش هر نوع تجارب

تغييـر . را تغيير دهد مدرسه آن اولياي سيماي فقط كند كه ايجاد مي ناپيوستگي آيد، نوعي مي . است همراه با رنج آموزشي جامعة و كل آموزان ، دانش معلمان و براي نيست آسان

2.Black Hole


دورة تـر، فشـار كـاري و پيچيـده "آموز محـور دانش" مواد درسيِ ، طراحي عمل در مقام در برابـر ، مقاومـت تكنولـوژي برنامـة سيسـتمي ماهيـت كه است جالب. داد را افزايش شروع گسـترده مـا چنـان حضور كـامپيوتر در دبيرسـتان . است رسانده حداقل كامپيوتر را به كاربرد زمـان شوند و هم وارد مي كالس آموز به دانش 15 وقتي. نيست ممكن از آن اجتناب كه است

از اسـتفاده از حـد، بيش شدت با اين كه اندازند، انتظار داريم كار مي خود را به پاور بوكهاي . شود تبديل روزانه از فعاليتهاي بخشي به تكنولوژي

كـه مدرسـه دو تا از دفـاتر اداري . پيوندند مي آن از گود نيز به ، افراد خارج با رشد شبكه اقـدام مكينتـاش هـاي پايانـه نصـب كردنـد، اخيـراً بـه مي مقاومت شبكه به قبالً در برابر اتصال

اهـداف بروستر كـامالً بـه كه معنا نيست بدان اين البته. بپيوندند ارتباطات صحنة اند تا به كرده بكشد تا بروسـتر بـه طول سال موجود، شايد چندين استعدادهاي به با توجه . است خود رسيده

. گردد نايل" آموزشي هاي در برنامه تكنولوژي كامل ادغام" هدف و آمـوزش پيرامـون متعـددي سـؤاالت كـه بنـديم كـار مـي بـه نر خود را در عصـري ما ه

اين به درصدد پاسخگويي همگي و معلمان ، والدين مديران. است مطرح آن اجراي هاي شيوه، " دولتـي مـدارس " هـاي واژه ، هرازچنـدي آموزشـي تغييـرات در قـاموس . دشوارند سؤاالت

.شوند ظاهر و تكرار مي" سند هزينه" و " زيسا خصوصي" بروسـتر ديدار از دبيرسـتان بود، تقاضا براي نگرفته صورت تبليغي كار، با آنكه در ابتداي

شـد كـه تقاضـاها موجـب مسـتمر ايـن جريـان . بود را غافلگير كرده مديريت بود كه حدي به برنامة. برقرار شود و پاسخ پرسش نيز براي و جلساتي ن بازديد از دبيرستا براي منظمي تورهاي

نوآوريهـاي داد تـا برخـي فرصـت دبيرسـتان ايـن كرد و بـه را نيز جلب صنعت بروستر توجه افزار جديـدي اينها، نرم از جملة . قرار دهد ميداني را مورد آزمايش افزاري و سخت افزاري نرم

بـا زيبـايي افـزار بـه نـرم ايـن . بـود شـده تهيه جمعي يادگيري براي اپل شركت توسط بود كه . پيدا كرد تطابق مدرسه طراحي الگوي و كاربردي مفهومي هاي جنبه


. گيرنـد موجـود قـرار مـي تأثير فضاي آيند، سريعاً تحت ديدار از بروستر مي به مردم وقتي و ، مـديران عـالوه بـه . موفقنـد برنامـة يـك " سمبلهاي" كه است پاور بوكهايي فضا زائيدة اين

ــان ــه كاركن ــه مدرس ــداف از اينك ــه اه ــت مدرس ــد و ماهي ــورد تأيي ــريعاً م ــر س ــد تغيي فرآين .شوند مي گيرد، دلگرم قرار مي ديداركنندگان بـه مسـتقل اي مشاوره سازمان ايجاد يك در بروستر باعث مدرسه طراحي الگوي موفقيت

و تكنولـوژي هـاي برنامـه در طراحـي گـروه ، اين 1996 در سال . است شده 1 تالش گروه ناممـثالً . خواهد داشـت كليدي ديگر نقش و كشورهاي متحده اياالت از مدارس بسياري توسعة

دهكـدة نـام ايلنـد ـ بـه در ت روزي شـبانه مجتمـع يـك طراحـي براي مدرسه طراحي از الگوي ميليـون 71 اي توسـعه پـروژة يـك ايـن . خواهـد شـد ـ اسـتفاده 2 تريدس سوم نسل آموزشي . تايلند باشد آموزشي الگوي قرار است كه است دالري

در را 3 آينده مدارس مؤسسه برنامة بروستر دومين و دبيرستان تالش ، گروه1996 در جوالي ارتباطـات شـركت بـا مشـاركت كه برنامه اين. خواهند كرد ارائه و تكنولوژي تغيير مدرسه زمينة

و شده تهيه مدارس مديران شود، براي مي ارائه5 كو ـ كامپيوتر و سيمن ، اپل آي سي ، ام4 ترليس . متمركز است تحصيلي سال يك هاي در برنامه مؤثر تكنولوژي ادغام بر شيوة

ادغـام بروستر بـراي دبيرستان الگو، تالشهاي اين سازي ديگر از پياده سال يك با گذشت ، آمـوزان دانـش حـال . رسـد نظر مـي به كننده بسيار دلگرم مدرسه تربيتي در زندگي تكنولوژي

اسـت افتـاده راهي نيز به ند و مدرسه دار تكنولوژي به توجهي قابل دسترسي و معلمان مديران

1.Endeavour Group 2. The Tridhos Three Generation School Village 3.Future shool Institute 4.Trellis 5.simon co


ولـي نبـوده مـانع مسـير بـدون ايـن . كنـد خـود نهادينـه درسي هاي را در برنامه تكنولوژي كه سـازي پيـاده مراحـل در انتظـار آخـرين مدرسـه كه است اميدبخش قدري به آن دستاوردهاي

، درسـي هـاي وبرنامه تكنولوژي طرحهاي اين " ايانپ" داند كه كند و مي مي روزشماري برنامه . است اي تازه فصل"آغاز" منزلة به


127 -به خاطر بي پولي افسرده نباشيد

١٢٨....................................................................................... گفتار يازدهم

١٢٨............................................................. نباشيد افسرده پولي خاطر بي به


گفتار يازدهم

نباشيد افسرده پولي خاطر بي به 1زابو. اس يكلما

و در و ذوق پر شوق ذهن يك نياز داريم آن به ما اكنون آنچه حـال و در عـين تفكـر شـديد و محكـم ؛ و يك آرام حال عين . است منظم

مائو ايـالتي و از دانشـگاه هسـتم 2 نوردنيـا دبيرسـتان و معلـم كـنم مـي در اوهـايو زنـدگي من

را تكنولـوژي ، جزئيـات دانشـگاه از ورود بـه پـس . دارم تكنولـوژي آموزش رك مد كنتاكي . مجهز شدم و بينش دانش و به آموختم زمـان كمـي روشـنايي به بود، عادت مشغول سنتي نجاري وجود به با تمام كه كسي براي

هـا را تختـه فقـط خواسـتم ديگر نمـي ي كنتاك در ايالت بعد از تجربياتم هرحال به. خواست مي و بيسـت توانسـتند در قـرن مـي آموزان دانش را كه مفاهيمي گرفتم تصميم ، بلكه بزنم سمباده كـامپيوتر، كمـك بـه روباتهـا، طراحـي : چون ؛ مفاهيمي آنها بياموزم كار ببرند عمالً به به يكم

. ليزر و غيره ، تكنولوژي 3 سي. ان. سي] طرز كار ماشينهاي[

1.Michael S. Szabo 2.Nordonia 3.CNC


بـه واقعيـت زمـان امـا در آن داشـتم بزرگـي رؤياهاي نوردنيا آمدم به تدريس براي وقتي بـود؛ شـديداً سـنتي آموزشـي برنامـة يـك در آنجـا ديـدم مـن كـه چيزي. ديگر بود اي گونه و عـدم دسـتگاهها و تجهيـزات شـدن نده، پراك در دبيرستان نام ثبت كاهش باعث كه اي برنامه

رويكـردي ام روز كـاري ، در اولـين بنـابراين . بـود در فعاليتها شـده آموزان دانش فعال شركت و دادم نشـان آنها تصويري و به كردم بندي را گروه آموزان دانش من. خود گرفتم به تهاجمي

؟ چيست در مدرسه تكنولوژي آزمايشگاه ز يك ا من رؤياهاي كه آنها گفتم براي و مـن كـه كـردم مـي امـا احسـاس . نداشـتم خوشـي رؤيـا دل و سير در دنيـاي از خيالبافي

بـا توانسـتيم ؛ ما مـي كنيم تبديل واقعيت ها را به ايده اين توانيم مي هم كمك ، به آموزان دانش و كنـيم نوردنيـا طراحـي دبيرسـتان براي تكنولوژي ايشگاه آزم يك از ديگران گرفتن كمك

.خوانيد عملكرد ما را مي چگونگي در ذيل. را بسازيم آن آمـاده آزمايشـگاه 1 نقشـة و رسـم طراحي را براي آموزان دانش بود كه اين مرحله اولين

را آن و چگونـه چيسـت نقشـه كـه دادم اد مـي يـ آموزان دانش كار بايد به از اين قبل البته. كنم را آزمايشگاه و ساير اثاثية 2، ماژولها كاري ايستگاههاي ، طراحي از آن پس. كنند مي طراحي آنهـا بحـث روي نشسـتن صـندليها، ميزهـا و راحـت ارتفـاع دربـاره مـا بـا هـم . كـرديم شروع 3 انسـاني فاكتورهـاي باشـند، بـا مهندسـي متوجه اينكه ون بد آموزان دانش در واقع . كرديم مي

. شدند آشنا مياو از . بردم را نزد مدير مدرسه ، آن ساختيم از آزمايشگاه بعدي سه مدل يك از اينكه پس

كـه بايد بدانيـد ساير مدارس مثل اما گفت . كرد كار تشويق ادامه و ما را براي ما حمايت ايدة

1.Blueprint 2.Modules

هر يك از قطعاتي را كه براي تكميل ساختمان به هم متصل ميكنند، ماژول مي گوينددر ساختمانهاي پيش ساخته 3. Ergonomics

.مي گذارد تاثير مطالعه اينكه طراحي خوب و مناسب محل چه مقدار بر بهره وري كار افراد


ها مـرا نااميـد نكـرد چـرا كـه گفته اين ولي. محدود است از پروژه پشتيباني ما براي مالي منابع ." است ، توانستن خواستن"

هـر كـالس نوردنيا آمدم به كه هنگامي. شد شروع آزمايشگاه بعد، كار ساخت در مرحلة مـا . داشـت هم 1وال بود و دراي شده كوبي ل و توفا كشي و سيم زيربنا داشت مربع فوت 1800 را دور و بقيـه داشـتيم خورد نگـه درد مي را به و هر چه را برچيديم كالس يك ساختمان كل

. ريختيمــه آمــوزان دانــش ــد و در تميزكــاري مــي هــا در مدرســه آخــر هفت و كــاري ، رنــگ ماندن

نگـه كه از الوارهايي با استفاده. كردند مي جديد همكاري نقشه برطبق آن اتاقهاي كردن آماده را بـراي سرپوشـيده كـاري مجـزا، پارتيشـنها و ايسـتگاههاي كاري ، ايستگاههاي بوديم داشته

. ساختيم مدرسه تكنولوژي آزمايشگاه اي لـذا نامـه . يم پيـدا كـرد سـاختمان تكميـل بـراي مالي كمكهاي نياز به در اينجا بود كه

بـه پيشرفته آزمايشگاه اين تكميل و براي كنيم كار مي ما چه كه كرديم اشاره و در آن نوشتيم تجـاري شـركتها و مؤسسـات را بـراي نامه از اين نسخه 300 و حدود نياز داريم چيزهايي چه

؛ بـا كننـدگان و سـاير تهيـه 3 يلـدرز امپـريم ، ب 2 المبـر 84 از قبيـل شركتهايي. فرستاديم منطقه . ما كردند به شاياني كمك ضروري و ساير لوازم ، رنگ وال ، دراي چوب اهداي

مـاژوالر كـاري ايسـتگاههاي سـاختن در آنجـا صـرف تحصـيلي سـال اولـين بيشتر زمان ، فُرميكـا وال كـار بـا دراي جربة كردند، ت شركت فعاليت در اين كه كساني. شد آموزان دانش

قيمتـي ذي خـود تجربـة خـودي كار به را پيدا كردند و همين سازي ساختمان و فنون قالبسازي از پـس [. بودند سهيم آزمايشگاهشان خود در ساخت آموزان دانش عالوه به. بود آموزان دانش براي و آمـوزان دانـش توسـط شده ساخته": شد نوشته تمان ساخ از ديوارهاي يكي روي ] كار پايان ." آموزان دانش براي

1.drywall

ماده محكمي كه در ديوار داخلي ساختمان كاربرد دارد 2.84 Lumber 3.Builder`s Emporium


الزم دسـتگاهها و تجهيـزات دنبال شد، به تمام آزمايشگاه تقريباً كار ساخت بعد از اينكه دعـوت مدرسـه و آنهـا را بـه رفتـيم صـنايع ما نزد صاحبان . را مجهز كنيم تا آزمايشگاه رفتيم

. نيازمنديم چيزهايي چه كار به ارائه و براي ايم ساخته تا ببينند چه رديمك و يكـم بيسـت قـرن بـراي كـه خـواهيم مـي آمـوزاني مـا دانـش : گفتند مي صنايع صاحبان

آنهـا بـا مـا همكـاري بـود كـه ، منطقـي بنابراين. باشند زمان آن انساني و نيروي ديده آموزش و بيسـت قرن تكنولوژي خواستم مي كه من رؤياي در واقع . نمايند و ما را ياري داشته ديكنز

از شركتها اشاره چند مورد اندك به اگر بخواهم . بود پيوسته حقيقت ، به دهم را آموزش يكم مبـالغ كـه ببـرم م نـا 2 و تكسـلر 1 اپاليـنس ، رويـال گـودريچ اف. ب ، بايد از شـركتهاي كنم

. دالر شد35000 تقريباً مدرسه آنها به اهدايي پرتيـراژ و هـاي از روزنامـه ، اخبار كـار مـا در بسـياري ساختيم را مي آزمايشگاه كه زماني

دسـت بـه بيشـتري مـالي منـابع شـد كـه ار سـبب ك شد و اين منتشر مي محلي خبري هاي شبكه پرسـيدند چـه گرفتنـد و مـي مي خواندند، با ما تماس ها را مي روزنامه مقاالت كه مردم. آوريم مـا حضور يافتند و به آزمايشگاه احداث از افراد در محل بعضي حتي. توانند بكنند مي كمكي

. را در اختيار ما قرار دادند الزم و امكانات تجهيزات هم بعضي. كردند كمك آن در ساختمارتا بنياد " نام به جايي. كرد را معرفي جديدي مالي ما شد، منبع به كه هايي از تلفن يكي

افـزار و سـاير امكانـات ، ما را در خريد نـرم مالي كمكهاي بنياد با اعطاي اين . 3 جنينگز هلدن . ما كرد به شاياني راستا كمك بنياد مذكور در اين در واقع. كرد ياري هآزمايشگا جديـد آزمايشـگاه بـراي مـن . بـود 4 كوياهوگـا فني ما هنرستان مالي ديگر از منابع يكي از موضـوعاتي كـه بـودم كـرده را طراحي " در تكنولوژي اكتشاف " آموزشي برنامة مدرسه از شـكل آنها كه. شد مي را شامل و غيره سي. ان. كامپيوتر، سي كمك به ، طراحي وبات ر قبيل

1.Royal Appliance 2. Texler 3.Martha Holden Jemmomgs Foimdation 4.cuyahoga valley vocational school


تاكيـد داشـتند كـه نكته كردند، بر اين مي حمايت بود و از آن آمده بسيار خوششان من برنامة و از مفيـد بـوده بسـيار هنرستان اين آموزان دانش براي گوناگون تكنولوژيهاي به ديد من نوع

ما اهدا به 2 امكو سي. ان. سي تراش دستگاه و يك 1 باد پيتسكو تونل يك هنرستان اينرو، اين باعـث هنرسـتان ايـن كمكهاي. بكند هم بيشتري كمكهاي در آينده كه گرفت كرد و تصميم

. شويم نزديك موفقيت به گام شد يك مقـر بـود كـه آموزشيِ سيمك سيستمهاي ما، شركت حامي شركتهاي از بزرگترين يكي

بـا مـن . كـرد مـا تهيـه بـراي آموزشـي كمـك وسـايل شركت اين. اوهايو است در ايالت آن را توضـيح كـار وسـايل آنهـا نحـوة . كـردم كـار مـي زيـادي ساعتهاي شركت اين نمايندگان

. دادنـد ما يـاد مـي كار با آنها را به و چگونگي كرده آنها نيز كمك در نصب دادند و حتي مي. نمـود ما فـراهم تكنولوژي كالسهاي براي يك درجة هاي و كيت پيتسكو نيز وسايل شركت

آنهـا در تجهيـز آموزشـي محصـوالت كـه ببرم نام الكترونيك كلوين در انتها بايد از شركت كردند، آمـوزش نمي ما كمك شركتها به گونه اگر اين معتقدم من. موثر بود بسيار آزمايشگاه . بود تر مي روز عقب از تكنولوژي سال ما چندين در دبيرستان تكنولوژي را بـا در تكنولوژي اكتشاف درسـي برنامة ، من شده تمام آزمايشگاه ساخت كه حال ، سـازماندهي آموزشـي برنامة پيشبرد اين براي. ام كرده موجود شروع امكانات از تمام استفاده

از الزم ابزارهـاي تمـام در تكنولوژي اكتشاف برنامة قسمتهاي در همه . است كارها بسيار مهم قـرار آمـوزان دانـش در دسـترس چكـش مثل ابزارهايي و حتي اي رايانه هاي ، لوح كتاب قبيل. شود مي داده آموزان دانش نيز به گام به گام آموزشي هاي فعاليتها، جزوه يرد و در تمامي گ مي

. ياد بگيرد خودش با سرعت هر فردي كه است اين برنامه كليد موفقيت ام كـرده درسـت ] ويژه [ يادداشت دفترچة يك آموزانم دانش تك تك براي همچنين من

. كـنم مـي شـود را يادداشـت مـي آمـوزان از دانـش كه و سؤاالتي ، نكات ، امتحانات آن در كه

1.pitsco wind tunnel 2.Emco CNC


را برنامه از قسمتهاي كار با هر يك آموز تجربة دانش شود تا يك مي صرف متمادي ساعتهاي آنهـا و دهم قرار مي دو نفري را در گروههاي آموزان دانش من. ببرد لذت كند و از آن كسب

دور، فعاليتهاي اين زنند و در خالل مي برنامه مختلف در قسمتهاي روزه دور ده يك ترتيب به تلـه بايد از ماشـينهاي كنم اشاره چند مورد اندك به اگر بخواهم . دهند مي را انجام مسأله حل . ببرم نام بادي هاي در فضا و سازه مرغ ، تخم موش

از و چنـد نمونـه اسـت فعاليـت كـامالً در حـال آزمايشـگاه كـه است سالي ، اولين ال امس : است قرار ذيل به آزمايشگاه اين مزاياي

بشود؛ بيشتر هم آينده رود در سال و انتظار مي برابر شده سه در كالس نام ثبت .1 حسـاب بـه " دكان تنها يك " را و ديگر آن هتر شد مثبت از كالس آموزان دانش تلقي .2

آورند؛ و نمي حضور ها هستند، در دبيرستان كار در مغازه دنبال به كه سنتي آموزان ديگر تنها دانش .3

دارنـد، نيـز جـذب ـ دانشـگاهي فنـي فعاليتهاي به عالقه كه آموزاني دانش ندارند بلكه آموزشـي سيستم كل را براي آن توانم مي كه دارم در دست اي ه برنام االن من. اند شده

. كشور پيشنهاد كنم

و ، بسـيار ارزنـده آمـوزان دانـش بـراي و چـه مـن بـراي چه آزمايشگاه اين ساخت تجربة نـد خيلـي دار فـراوان مـالي منـابع به دسترسي كه معلماني كه گويم مي باز هم . آميز بود هيجان هسـتند، نبايـد و ناراحـت افسـرده پولي خاطر بي به كه هم كساني ولي! است درست كارشان

. كننـد توجـه در كارشـان صـنايع صـاحبان مشـاركت اهميـت بايـد بـه نااميد باشـند چـرا كـه اند ديده آموزش كم و ي بيست قرن براي كنند كه مي را استخدام التحصيالني ، فارغ كارفرمايان

بـاز هـم در پايـان . برسـند اهدافشـان كنند تا بـه مي كمك هايي پروژه چنين به دليل همين و به ] . است توانستن خواستن[! كار نشد ندارد كه گويم مي


135-آماده سازي دانشجويان تربيت معلم براي به كارگيري تكنولوژي

١٣۶..................................................................................... گفتار دوازدهم

١٣۶................... تكنولوژي كارگيري به براي معلم تربيت دانشجويان سازي آماده


گفتار دوازدهم

تكنولوژي كارگيري به براي معلم تربيت دانشجويان سازي مادهآ 3روبين. و برنارد ر 2 هوستون رابرت. ـ و1 اسميت ريچارد آلن

روزي اسـت ممكـن كـه گيـرم يـاد مـي طريقـي بـه خوشحالم . ياد بدهم ديگران به همانگونه

4سنكا

در هوسـتون 5" و مركـز تكنولـوژي شـهري شـغلي توسـعه " حاضـر كنسرسـيوم در حال را بـراي معلـم تربيـت دانشجويان كه است و روشهايي تحصيلي برنامه دوباره طراحي سرگرم

چهار دانشگاه براي زودي به اقدام اين كند و نتايج مي شهرها آماده و پرورش كار در آموزش : دانشگاهها عبارتند از اين. االجراء و استاندارد خواهد شد الزم كنسرسيوم اين معلم تربيت

؛ هوستون دانشگاه .1 ؛ توماس سنت دانشگاه .2 ؛ و جنوبي تگزاس دانشگاه .3 . هوستون باپتيست دانشگاه .4

1.Richard Alan Smith 2.W. Robert Houston 3.Bernard R. Robin 4.Seneca 5.Houston Consortium of Urban professional Development and Technology center


و آمـوزش سـازمان از طـرف كـه اسـت اي پـروژه 17 از يكـي هوسـتوني كنسرسيوم اين الگـوي كـه اسـت بـرآن سـعي پـروژه در ايـن . قـرار دارد مالي مورد حمايت تگزاس پرورش معلـم استاد با دانشجو در مراكز تربيت كالمي و تاكيد بر ارتباط آموزشي كالسهاي برگزاري ربيـت ت دانشـجويان آمـوزش بـراي جديـدي آموزشي نظام به رسيدن پروژه هدف. تغيير كند

در . اسـت جديـد آموزشـي از تكنولوژيهـاي بـا اسـتفاده دولتي در مراكز و دانشگاههاي معلم صـحيح ، با نحـوه كار در مدارس به اشتغال مراكز، هنگام اين التحصيالن ، فارغ اقدام اين نتيجة

. آشنا خواهند بود آموزشي تكنولوژي كارگيري به، هوسـتون شـهرهاي و پرورش آموزش از مناطق ، در هر يك پروژه ي اجرا سال در اولين

پوشـش ، تحـت ابتـدايي مدرسـة و هفـت راهنمـايي مدرسه يك 2 برنچ و اسپيرينگ 1آليف عضـو كنسرسـيوم و پـرورش مناطقِ آمـوزش از اين هر يك . گيرند قرار مي كنسرسيوم پروژة

3 و تكنولـوژي شـغلي اعـتالي دارند، مدارس مشاركت پروژه در اين نيز كه هستند و مدارسي ، ادارة عضو كنسرسـيوم و دانشگاههاي بر مدارس عالوه. شوند مي ناميده معلم يا مراكز تربيت

نيـز چهار تگـزاس منطقة و پرورش آموزش و مركز خدمات هريس منطقه و پرورش آموزش . هستند جزو آن

، از ] هسـتند كنسرسـيوم پوشش تحت[ كه شهري معلم از مراكز تربيت هر يك گر چه آنهـا بـه كننـد؛ امـا همـة مـي مـورد نظـر خـود تبعيـت و مشخصات فلسفه بر اساس هايي برنامه

از پـس چـارچوب بر سر ايـن توافق. پايبند خواهند بود مورد نظر كنسرسيوم اصلي چارچوب آمده بدست توافق در واقع . شد حاصل پروژه طراحي در خالل و تحقيق تفكر، بحث دو سال و تأكيـد بـر ) دانشـجو محـور هـاي برنامه ( پروژه متمركز بر محصوالت هايي برنامه نوع دربارة

. بود تكنولوژي كارگيري به

1.Alief 2.Spring Branch 3.professional Development and Technology school


مـا بـراي كـه ؛ امـا آنچـه اسـت لم مع مراكز تربيت كلي تحول خواهان هرچند كنسرسيوم ايـن به منظور نيل به. است آموزشي تكنولوژي كارگيري به مراكز براي اين دارد تالش اهميت از مراكـز هـر يـك اينكـه نخست. شوند مي حمايت مراكز از دو طريق اين ، دانشجويان هدف ايشـان بـه مبلغـي كنسرسـيوم از طـرف گيرند كه مي وقت پاره دانشجوي تعدادي معلم تربيت

مراكـز از ايـن نيز در هر يـك تكنولوژي وقت پاره متخصص يك عالوه به. شود مي پرداخت در و همكـاري معلم مراكز تربيت به فني كمكهاي ارائه متخصصان كار اين . شود مي استخدام

فرآينـد بـه از ورود تكنولوژي اطمينان براي كنسرسيوم. است مورد نطر كنسرسيوم پروژه كل .جويد سود مي فني پشتيبانهاي گونه ، از اين دانشجويان آموزش

كـامپيوترِ يـك شـامل ( مركز ارتباطي يك معلم از مراكز تربيت هر يك براي كنسرسيوم تهيـه 1اي چنـد رسـانه حمـل قابـل اه ايستگ و يك ) تلفن و خط ، مودم 610 سنتريس مكينتاش

و بسته شده نصب تصويري/ صوتي كارت بر روي اي چند رسانه حمل واحد قابل. است كرده ، كنسرسـيوم عالوه به. آنها را جابجا كرد توان كجا هستند، مي معلم تربيت دانشجويان اينكه به

بعضـاً تجربـه آنهـا كـه علمـي هيأت نفر از اعضاي شش ه از دانشگاهها ب هر يك اعتالي براي خـود نوبـة نيـز بـه هـر دانشـگاه . داد كامپيوتر كيفي در كار كامپيوتر داشتند، يك بسيار كمي نيـز در اختيـار كـامپيوتر كيفـي دسـتگاه 10و . داد كامپيوتر تشكيل با پنج آموزشي كالسهاي وسـايل اين كارآيي ميزان كار در دانشگاهها آزمودن اين از انجام هدف. گذاشت دانشجويان

اين. بود آموزشي هاي تكنولوژي كمك به تدريس تجربة مراكز در كسب اين و توانا ساختن . داشت همراه به علمي هيأت اعضاي را براي چشمگيري خود پيشرفت خودي كار به

كنسرسـيوم در پـروژة معلـم تربيـت دانشـجويان آموزشـي از برنامـة جزوي كه ارتباطات معلمـان تربيـت جديـد بـراي هـاي شـيوه توسعة كند و آن ايفا مي و مهمي كليدي ، نقش است 2 تگـزاس آموزشـي شـبكة امكانـات از تمـام چگونه گيرند كه ياد مي آينده معلمان اين. است

1.portable multimedia station 2.Texas Educational Network


، منـابع روبـرو شـده معلمـان گسـترش رو بـه بـا اسـتقبال كـه خدماتي شبكة اين. د كنن استفاده پسـت بـه دسترسـي از امكـان دهـد كـه قـرار مـي تگزاس ايالت معلمان را در دسترس فراواني

عـالوه بـه . شـود مـي را شـامل اينترنت بسيار بيشتر بر روي اطالعات به تا دسترسي الكترونيكي از هـر يـك بـه SLIP1 از اتصـال اسـتفاده امكـان خـود را ـ كـه ، سِروِر ارتباطي كنسرسيوم . است كرده اندازي آورد ـ راه مي را فراهم در پروژه كنندگان شركت تـأثير را بـر بيشترين و در نتيجه ده كر اساتيد آسان را براي از اينترنت ارتباطها استفاده نوع اين

در كـالس معلمـان تـدريس بر نحـوة تأثير شگرفي امكانات از اين استفاده. گذارد مي دانشجويانمنظـور به. شوند از انزوا خارج معلم تربيت شود تا اساتيد و دانشجويان مي گذارد و باعث مي درس جلسـات مـاه ،همـه SLIP از سـرويس استفاده براي نسرسيوم ك پوشش افراد تحت كردن آماده

از كـامپيوتر و اينترنـت استفاده آموزشي نيز كارگاههاي شود و در هر تابستان برگزار مي آموزشي : است تمركز بر چهار محور ذيل آموزشي كارگاههاي در اين. شود داير مي

ر با كامپيوتر؛ كا اساسي مهارتهاي يادگيري .1 ؛ اينترنت آنها از طريق و دريافت2 حجيم اي چند رسانه اطالعات به دستيابي نحوة يادگيري .2 ؛ و حجيم اي چند رسانه اطالعات توسعه نحوة يادگيري .3 . درسي چند كالس توسط اطالعات گونه اين مبادلة نحوة يادگيري .4

مسـؤول نظـام ايـن . اسـت را ايجاد كرده آموزشي تكنولوژي توسعه نظام چنين هم كنسرسيوم كـه اسـت دانشـجويان آموزشـي منظور بهبود و پشـتيباني به آموزشي تكنولوژيهاي و تدارك تهيه ضـاي اع را در بـين آن اكنـون و هـم كـرده را تهيـه معلم تربيت دانشجويان ديِ آموزشي سي اولين و مطالـب اطالعـات مگابايـت 600 تقريبـاً حـاوي دي سـي اين. كند مي خود توزيع پوشش تحت

: كرد موارد زير اشاره به توان مي مطالب اين از جملة. است رشته اساتيد اين مورد عالقة

2.serial line Interent protocol 3.Multimedia Curricular materials


؛ و كاربردي آموزشي افزارهاي نرم نمايش .1 ؛ افزار آموزشي و نرم مشترك ، كاربردهاي عمومي عاتاطال: شامل اي مجموعه .2 بسـيار كه آموزشي هاي تصاوير، نوارها و فيلم : مانند كمكي مطالب شامل اي مجموعه .3

؛ و مفيد است . اساتيد دانشگاه براي منتشر شده و گزارشهاي از مقاالت منتخبي .4

را اطالعـات تواند ايـن ساير دانشگاهها مي با همكاريهاي م معل تربيت هر دانشگاه عالوه به . روز كند و به اصالح مشترك هاي پروژه از طريق

خـود در محـل و مخابراتي كامپيوتري تجهيزات ، تمامي تحصيلي نيمسال دومين در پايان سـازي پيـاده و مهـم جسـته بر از مراحـل تعـدادي وسـيله بـود و بـدين شده اندازي و راه نصب

اسـتادان بار توسط اولين براي بودند كه اكثر آنها مواردي شد كه سرگذاشته پشت تكنولوژي .گرفتند قرار مي مورد استفاده معلم مراكز تربيت. اجـرا درآمـد به معلم نيز در مراكز تربيت تكنولوژي كالسهاي برگزاري] عملي[ الگوي

را در اختيار داشـته كامپيوتري و سادة ابتدايي و تجهيزات تنها امكانات در گذشته كه اييجاه نداشـتند، بـه آن و سيسـتمهاي كـامپيوتري در كار بـا مـدارس قبلي تجربة هيچ كه و اساتيدي

را انتخـاب مـورد نظـر آموزشـي آشنا شدند تا خود بتواننـد تجهيـزات با موضوع كافي اندازه . دهند و آنها را سفارش كرده

شـركت تگـزاس كـامپيوتري آمـوزش انجمـن ساالنه در كنفرانس كه از اساتيدي بعضي اسـتفاده تـدريس از كامپيوتر بـراي از معلمان تعداد كثيري چه داشتند، بسيار زود دريافتند كه

بودنـد، شـده اسـتخدام كنسرسـيوم در پـروژه ه كـ تكنولـوژي وقت پاره متخصصان. كنند مي آموزشـي كارگاههـاي آنها با برگـزاري . دار بودند را عهده آموزشي چنين مسؤوليت بيشترين بـراي دادند و هميشـه مي توضيحاتي آموزشي كاربرد تكنولوژي دربارة اساتيد و معلمان براي

. حضور داشتند معلم مراكز تربيت در در دانشگاهها و چه ، چه مشاوره


اكنون مثال عنوان به. داد رخ معلمان آموزش در نحوة ، تحوالتي پروژه اين از اجراي پس بـا همـراه اي چنـد رسـانه سـاده اسـاتيد آنهـا از دسـتگاههاي و چه معلم تربيت دانشجويان چه تنهـا در گذشـته كـه بخشند؛ در حـالي مي ا تعالي خود ر تدريس و سطح كرده استفاده دي سي

پـروژة تـازگي بـه . بـود دخيـل دانشجويان در امر آموزش آنها بود كه گفتن و سخن هنر زبان ها مدرسه به معلم تربيت دانشجويان پروژه در اين. است شده كامپيوتر شروع از طريق آموزش

بدهنـد، مالقـات كـامپيوتر درس آنهـا از طريـق بـه قرار است ا كه ر آموزاني روند تا دانش مي حـائز 1 سـه درجـه كودكـان بـه كمـك علـت نيز بـه انساني ارزشهاي كار از لحاظ اين. كنند

. است اهميت آينـده در سالهاي . است روش اين از مزاياي شد، موارد بسيار اندكي گفته آنچه همة البته

و دانـش ، اطالعـات ديـده آمـوزش و معلمان در پروژه كننده شركت اساتيد دانشگاههاي كه و آمــوزش ، نحــوة روز خواهنــد انــدوخت تكنولــوژي كمــك بــه آمــوزش از طريــق بيشــتري. بهبـود خواهـد يافـت بـاز هـم در مـدارس تـدريس براي معلم تربيت دانشجويان سازي آمادهشـوند، مـي التحصـيل فـارغ هوسـتون عضـو كنسرسـيوم از دانشـگاههاي در آينـده كه يكسان كالسـهاي روز مجهزنـد؛ بـه كار با تكنولوژي و مهارت دانش به كه جديدي معلمان عنوان به

ــد و اطالعــات مــي درس ــه علمــي رون ــده بدســت مهارتهــاي كمــك خــود را ب ــه آم ــر ب بهت .كنند مي منتقل آموزان دانش

1.third-grade children


143-دانشگاههاي كامپيوتري

١۴۴...................................................................................... گفتار سيزدهم

١۴۴......................................................................... كامپيوتري دانشگاههاي


گفتار سيزدهم

كامپيوتري دانشگاههاي 1 تئودور روزاك

وي انــد كــه شــده او، باعــث هــاي آينــده بشــر، حتــي ات هيجانـ

.شناسد را نمي آن وجه هيچ به برود كه جايي سوي به 2 تارگت ژاك رابرت

بود زيـرا مدارس به تر و روانتر از ورود آن جدي مراتب دانشگاهها به كامپيوتر به راهيابي و پـرورش و متمركـز آمـوزش بوروكراتيـك ر نظـام گرفتـا ـ كـه مدارس دانشگاهها درمقابل

و افراد تحصـيلكرده در صالحيت موضوع اين همچنين. دارند بيشتري انتخاب هستند ـ قدرت بـازار بـاالتر از تـوان در سـطحي را كـه اند تا داوريهايي شد آماده تصور مي بود كه متخصص

بود بازار بزرگي مثابة كامپيوتر به سازندگان گاهها براي ديگر دانش از طرف. دهند ، انجام است از بسـياري . كـامالً بـاز شـود شـركتهايي چنـين راه شـد كـه مـي افراد باعـث اين و تصميمات الجثـة عظـيم از دسـتگاههاي خود را ـ يكي كامپيوترهاي آمريكا، اولين تراز اول دانشگاههاي

از كـامپيوتر در اسـتفاده دوران در آن. خريدنـد 1975 تـا 1965 سـالهاي ـ در فاصـلة ام بي آي ايـن . شـد مـي دانشگاه مباهات ماية قيمتي گران دستگاه افتخار بود و وجود چنين ماية دانشگاه

آنهـا در اسـتفادة دادنـد و بيشـترين داشتند، قرار مي مطبوع تهويه كه دستگاهها را در مراكزي

1.Theodore Roszak 2.Robert Jacques Turgot


درسي هاي و برنامه و امور بايگاني تحصيلي هاي كارنامه اينكه خالصه. بود اداري پردازي دهدا داشـتند و دانشـكده بيشتري امكانات كه دانشگاههايي. شد مي و چاپ كامپيوتر تهيه كمك به

بـراي سـرعت را به بزرگ كامپيوترهاي از اين كوشيدند تعداد بيشتري بود، مي آنها قوي علوم مجبور بودنـد مشـتركاً بـا كـامپيوتر كـار اساتيد دانشگاه البته. كنند تهيه متخصصانشان استفاده

. گرفت در مي دعوا و مشاجره و گاه بر سر كامپيوتر رقابت كنند و بالطبع انداختنـد و راه را بـه چنـد پايانـه كـامپيوتري هفتاد، دانشـگاهها سيسـتمهاي دهة در اوايل كوشيدند ها نيز مي دانشكده! كامپيوتر بزنند به يافتند تا دستي نيز مانند اساتيد اجازه دانشجويان

كامپيوتر ما هم فخر بفروشند كه ديگران به ترتيب بيندازند و بدين راه خود سيستمي براي كه شـد و اكثـراً كامپيوتر ارائه نويسي در برنامه اختياري واحدهاي بود كه دوران در همين ! داريم

زمـان در آن . گرفتنـد درسـها را مـي اين بودند كه و بازرگاني ، مهندسي پايه علوم دانشجويان بمانـد حال( كامپيوتر به بود اما تعداد افراد مسلط شده ، تماماً كامپيوتري جامعه اصلي بخشهاي

هـاي دوره گنجانـدن بـه نيازي آنچنان هم بود و كسي اندك) دارد سيري تف چه تسلط اين كه در در بازار كامپيوتر، اوضـاع بعد از تحول . ديد نمي عالي آموزش با كامپيوتر در نظام آشنايي

شـد بـه مـي كـه هشتاد با ظهور ميكروكامپيوترها ـ دستگاهي در دهة. دانشگاهها نيز تغيير كردو بـا ) نظير بـود بي تجارت در تاريخ كه ( جدي كامپيوتر با تالشي را خريد ـ صنعت آن يراحت مراكـز قـرار دهـد، بـه و دانشـجويان اسـتادان تمـامي كـامپيوتر را در دسـترس كـه هدف اين

هشـتاد و غريـب عجيـب بـا اهـدا و تخفيفهـاي كـامپيوتري شركتهاي. يافت راه عالي آموزش در را در اختيـار بگيرنـد و تـا حـدي و بـزرگ كوچـك توانستند بازار دانشگاههاي درصدي

زيـادي ، مقاومـت از خدا خواسـته دانشگاهها هم . جلوتر باشند از بقيه با دانشگاه تجارت زمينة .دادند نمي بازيها نشان و دل دست در برابر اين اقتصـاد امـا بـراي تاسـت 3400 تنهـا متحده اياالت ي عال آموزش تعداد مؤسسات گر چه تعـداد را در نظـر بگيريـد كـه تگـزاس مـثالً دانشـگاه . اسـت بـازار بسـيار پرسـودي اطالعات

18500 بـر بالغ دانشگاه اين ( بيشتر است جهان غير دولتي مؤسسات از تمامي آن كامپيوترهاي


آمريكا حـدود هشتاد، دانشگاههاي دهة طي شود كه برآورد مي ). دارد مكينتاش كامپيوتر اَپل و دانشـكده سـه كـه ميشـيگان مثـل بزرگـي دانشـگاه . اند كامپيوتر كرده ميليارد دالر صرف 8

حتـي . گـذارد كـامپيوتر كنـار مـي بـراي دالر بودجـه ميليون50 دانشجو دارد، ساالنه 000/45 صـرف هنگفتـي مبـالغ شوند نيـز گـاه خواهند كامالً كامپيوتري مي كه كوچكي دانشگاههاي يكسال دانشجو دارد، در طي5500 تنها كه 1 ـ ملون كارنجي مثالً دانشگاه. كنند كامپيوتر مي

. است كرده دالر هزينه ميليون15 بر نو بالغ خريد كامپيوترهاي براي و كــار شــركتهاي شــود، كســب اي كــامالً شــبكه د در آينــده بايــ دانشــگاه كــه ايــده ايــن

با ايجاد كنند هرطور شده مي حاال شركتها سعي . است كرده را در دانشگاهها سكّه كامپيوتري ! را كنار بگذارند و بخشش بذل هاي در دانشگاهها، برنامه انگيزه

70 الـي 50، و بـراون تي آي ام دو دانشگاه به كمكي هاي برنامه اين در قالب ام بي آي شركت انـد تـي اي شركت بخششها و هدايا از طرف اما بزرگترين . است كرده و بخشش دالر بذل ميليون

تـا آنهـا است كرده دالر صرف ميليون285 دانشگاه60 حدوداً براي 80 دهه از اواسط بود كه تي علمـي هيـأت اعضـاي بـه بر اينكه از شركتها عالوه بعضي. كنند تهيه يوتري كامپ بتوانند تجهيزات

آنهـا نيـز بـه مشـترك تحقيقـاتي هـاي دادند، پروژه مي كامپيوتر مجاني يا حتي دانشگاهها تخفيف آموزشي نوآوري براي بسيار غني منبعي دانشگاه. خريدند را مي كارشان كردند و نتايج پيشنهاد مي

كـه آموزشي هاي از برنامه ، يكي مثال عنوان به. تواند بسيار چشمگير باشد مي كار آن و نتايج است درسي دورة يك شود، در واقع اجرا مي) صدها دانشگاه( آمريكا در دانشگاههاي وسيع در سطحي

. است شده ايلينويز طراحي در دانشگاه كه است در ويـژه پايـدار در دانشـگاهها ـ بـه اي گونـه بـه اطالعـات تكنولـوژي كـه نيسـت شـكي

از كـامپيوتر بـراي كـه كنـيم اگر فـرض حتي. خواهد يافت ـ گسترش و فني علمي هاي حوزه جـاي دستگاه ، اين )كنند مي اكثر دانشجويان كه كاري(شود مي استفاده پردازي واژه كارهاي

سـهم كـه گفـت تـوان مـي جهـت در ايـن . اسـت دانشـگاهها بـاز كـرده خود را در تمـام پاي

1.Carengie-Mellon


از كـه كـامالً متنـي هـاي از پـروژه بسياري چرا كه و هنر بيشتر است انساني علوم دانشگاههايمركـز (1 و روتگـرز ماننـد پرينسـتون ، در دانشـگاههايي اسـت دسـترس كـامپيوتر قابـل طريق

و كاليفرنيـاي ) الكترونيكـي مركـز متنهـاي (، ويرجينيـا ) انسـاني در علـوم الكترونيكـي نهايمت در اوايـل كه اوليه و ذوق بعد از شوق . آيد اجرا در مي به) تحقيقاتي مركز تكنولوژي ( جنوبي اينكـه از تـرس آموزشـي از مربيان شد، بعضي حاصل دانشگاه هشتاد با ورود كامپيوتر به دهة. را گرفتنـد احتيـاط ساز باشد، جانب مشكل تربيتي از لحاظ است جديد ممكن تكنولوژي اين

وجود مشـكالتي از اساتيد به بسياري در آن برگزار شد كه مهمي ملي ، اجالس 1989 در سال در تـدريس . بـود اطالعـات ناپـذير بـه نامحدود و مديريت از دسترسي ناشي كردند كه اشاره

بعضي. ساز نيز هست كند، مشكل مي را حل مشكالتي كه اندازه همان به " اطالعات كوالك" ذهنـي و تلفيـق و قضـاوت و دانـش خـام هـاي داده تمايز بـين بودند كه از اساتيد خواستار آن

.تر شود مشخص گذشته به نسبت 110 و دانشـگاه 600 از متشـكل كنسرسـيومي كـه EDUCOM ، نگرانيهـا اين رغم به تحقـق جديد جهـت تكنولوژي پذيرش فشار بر دانشگاهها براي عامل ، مهمترين است شركت

هـر بـار كـه كنسرسـيوم ايـن . آيـد مـي حسـاب بـه آينده كامپيوتري دانشگاههاي ايدة. دهـد مـا قـرار مـي را فـرا روي اي كننـده خيره حتماالتكند، ا مي را ابالغ جديدي تكنولوژي

با تمـام تعاملي اي چند رسانه تكنولوژي كه كند هنگامي ادعا مي كنسرسيوم ، اين مثال عنوان به و سـليقه خـود را طبـق آموزشي هاي توانند برنامه مي يابد، دانشجويان دانشگاهها راه به قدرت تحويـل و بسـيار مرتـب افـزاري نرم هاي و آنها را در بسته داده خود سفارش يادگيري سرعت

بـه مـودم از طريـق تـدريس باشـند چراكـه نداشـته حضور در كالس به بگيرند و ديگر نيازي كنـار راهنمـاي " باشـند، " صـحنه دانشـمند روي " اينكه پذيرد و اساتيد بجاي مي انجام راحتي .واهند بود خ" صحنه

1.princeton and Rutgers


پـا را از مـذكور حتـي در كنسرسـيوم " اطالعات تكنولوژي آموزشي كاربردهاي" واحد ماننـد از تكنيكهـايي با اسـتفاده . است كرده را مطرح ها هزينه كاهش و فراتر گذاشته اين

اسـتاد بـه كمتـري بـا تعـداد تـوان ، مي تعاملي هاي ويدئو و برنامه كمك دور به از راه آموزش در دانشـگاهها ماننـد كـامپيوتري آمـوزش معنـا، طـرح اين به. داد دانشجو درس تعداد بيشتري

بـا ويـژه امر به اين ، كه سازي كوچك سوي به شاهراهي. است توليد كارخانه اتوماسيونِ خط نگـران را كـه توانـد كسـاني ي م و حتي است بسيار حايز اهميت مالي هاي محدوديت به توجه تجهيــزات مــثالً اگــر بخــواهيم. كنــد نــو هســتند، قــانع خريــد تكنولــوژي ســنگين هــاي هزينــه دالر 000/10 ، هـر كـدام را بخريم ام بي آي 1" كلمبوس" اي چند رسانه سيستم افزاري سخت حقـوق اسـتاد و اسـتاديار از فهرسـت تعـداد چـه اسم اينكه با در نظر گرفتن برد ولي مي هزينه .رسد نظر مي به شود، بسيار باصرفه مي خارج دانشگاه بگيران

و اسـت مطرح مرجح سبك عنوان به مديران ها در ميان هزينه كاهش نود، سياست در دهة امـا . اسـت رده كـ عمـل و چاالك مذكور بسيار زيركانه كنسرسيوم كه گفت توان مي بنابراينتوانـد مـي فرآينـد كلـي ، ايـن اسـت و پيچيـده اصـوالً مشـكل سـازي كوچك هاي شيوه چون مربـوط دانشـگاهها هـم بـه مسـأله اين. باشد ملي در سطح اقتصادي آور از زوال يأس اي نشانه ). سفيد افتاد يقه مديران ها و در بين در كارخانه كه اتفاقي دقيقاً همان(شود مي

از ورود بـه دانشـجويان اصلي ، انگيزة بوده غافل از آن يادشده كنسرسيوم كه مهمي نكتة اسـاتيد در حقوق جويي صرفه براي اي وسيله عنوان اگر قرار باشد از كامپيوتر به . است دانشگاه قصد دارند كه كساني براي صورت اين شود، در استفاده آنان شغلي موقعيتهاي بردن و از بين

شـدن ؟ كـامپيوتري خواهـد داشـت ارزشي چه دانشگاه شوند، ورود به استاد دانشگاه در آينده تنهـا سـازد كـه مـي اي شود و جامعه مي جامعه فرهنگي تحول باعث) آورش هيجان معناي به(

كـه كننـد؛ افـرادي زنـدگي تواننـد در آن مـي ي تصويرساز و برخوردار از قدرت افراد خالق . كنند افزار طراحي افزار بنويسند و سخت نرم

1.Columbus


متمـايز خواهد و الزامات مي ، استعداد ذهني تدريس كه را در نظر گرفت واقعيت بايد اين نـد، گير قـرار مـي هـم روبـروي درس دانشجو و استاد در كـالس قدر كه خود را دارد و همين

را كه بسيار با ارزشي دانشگاهها، كارهاي كردن شايد كامپيوتري . است بسيار با ارزشي تجربة كامپيوتري نويسان برنامه. بسپارد فراموشي دست داد، به يا خودكار انجام سياه با تخته توان مي را آنچـه گونه بينند و بدين مي ف حذ را قابل خود، چيزهايي نظرانة تنگ مهارتهاي اعمال براي كـه موضـوعي همـان گذارنـد؛ يعنـي زير پـا مـي ناميم مي " از انسانها انساني استفادة" دقيقاً كه

. باشد جامعه كامپيوتر به كمك ترين شد عمده مي فرض در رت صـو يابـد، در ايـن تحقق كامپيوتر روزي سازندگان رؤياهاي كه اگر تصور كنيم

خـود يـك بـراي هر دانشـجو و اسـتادي كه و كامپيوتري شده بندي كامالً شبكه دانشگاههاي از دانشـگاه خارج تواند به مي حتي شبكه اين. كامپيوتر دارد، شايد آنها يكديگر را اصالً نبينند

شـبكه خـود بـه هـاي توانند از خانـه مي هوستون و اساتيد دانشگاه دانشجويان. كند يت سرا هم مـدرك شـبكه از طريـق دانشجويانشـان بـه بـر اينكـه ، عـالوه صـورت در ايـن . شـوند متصل باشـند و شـايد تكـاليف داشـته ارتبـاط روز بـا آنـان شبانه ساعات توانند در تمام دهند؛ مي مي

را در الزم ببيننـد و راهنماييهـاي و تصـويري ويـدئويي امكانـات آنهـا را از طريـق شـدة انجام اسـت دانشجو و استاد ممكن بين قبلي برنامة حاضر ارتباطِ بدون در حال البته( بگذارند اختيارشان

خـود را تلفـن ور شـمارة المقـد كننـد حتـي مـي ، اساتيد سـعي ام شخصاً آزموده من آنطور كه ولي دارد، توجـه و نيـاز بـه اسـت روشـن هميشـه كه كامپيوتري دانم نمي من حال). نگهدارند محرمانه . نمايد با يكديگر ترغيب قيد و شرط بي رابطة يك تواند دانشجو و استاد را به مي چگونه

محـيط را بـه بسـازد و آن 1" شـده كشـي سـيم شـهري "خواهد مي در نهايت بندي شبكه واريز و مخابرات بل تلفن شركتهاي با همراهي ـ ملون كارنجي دانشگاه. دهد گسترش اطراف

مذكور ايدة دارد كه هستند، تصميم 2 پتيسبورگ در منطقة كابلي امتياز تلويزيون صاحب كه

1.Wired city 2.pittsburgh


خـود را در دانشـگاههاي توانـد منـافع مـي صـنعت تنهـا يـك كه وقتي. كند پياده را در منطقه يا از سر رغبـت هم آموزشي گيرد و مربيان در تنگنا قرار مي كند، آدم دنبال گونه كشور بدين

توجـه مسـأله اين به و وقتي . شوند مي تسليم در برابر آن ترس از روي پذيرند يا اينكه را مي آن ندارند، توافق 1" سواد كامپيوتري " تعريف تاد يا دانشمند كامپيوتر درباره دو اس هيچ كه كنيم كه آنچه. آغاز شد آن به رسيدن تالشها براي تمام كه موضوعي. شود تر مي بسيار جالب مسأله

صـنايع صـاحبان كـه اسـت ، ايـن مشـهود اسـت از سواد كامپيوتري عامِ حاصل در مورد منافع ــه امپيوتريكــ و مــبهم اشــارات سخنانشــان كــار خــود هســتند و در بــين بــراي تبليــغ دنبــال ب

كه چيزي شركتها به اگر اين . كنند مي در عصر اطالعات زندگي دربارة اي نگرانه آينده كـه دهيم مي جامعه تحويل آموختگاني برسند، دانش و كمال خواهند تمام مي اطالعـات فرآينـد پـردازش تفكر تنها يك از اساتيد خود معتقدند كه پيروي به

! فكر كرد توان نمي وجه هيچ كامپيوتر به كمك و لذا بدون استآورد مـي ارمغان به ما اطالعات براي كه است پر بركتي ، كامپيوتر دستگاه از اينها گذشته

، 2 بوير ارنست دكتر حتي. تفكر است اصلي مادة اطالعات دارند كه قبول از مربيان و بسياري پرشـور و حـرارت دارد و از منتقـدان را بـر عهـده كـارنگي آمـوزش بنياد ارتقاي رياست كه

، در بلنـد مـدت ": گويـد ؛ مـي كامپيوترها در دانشگاهها اسـت وقت و اتالف نادرست استفادة اي گونـه بـه هـا و تجـارب ، ايـده اطالعـات مبادلـه واهنـد شـد كـه خ باعـث اساتيد الكترونيكي

وظيفـة . پـذيرد صـورت و اسـاتيد سـنتي درس از كالسـهاي ) تر و مطمئناً متفاوت (تر اثربخش، تصـاوير و لغـات كمـك و هنر بـه ، رياضيات علم ادبيات مطالعة سازي جديد غني تكنولوژي ." است صوتي پيامهاي واقعـاً اسـت تبليغـاتي هـاي ها تنها حقه از وعده تعداد زيادي چه بيند كه مي انسان ا وقتي ام

شـود مي اي كامالً شبكه دانشگاه كنند كه تصوير مي ما چنين مثالً براي. شود نااميد و دلسرد مي

1.computer literacy 2.Ernest Boyer


تواننــد در مــي ؛ دانشــجويان) اســت دانشــگاه شــدن كــامپيوتري غــايي هــدف همــان و ايــن(توانند وارد باشند؛ مي داشته دسترسي كتابخانه كامپيوتر به خود بمانند و از طريق خوابگاههاي

دسـت بگويند؛ كتابهـاي و پرت كنند؛ چرت شوند؛ با يكديگر صحبت دانشجويي شبكة يك استادشـان بـه شـبكه خـود را نيـز از طريـق درسـي تكاليف يكديگر را بخرند و در ضمن دوم

. دهند تحويلامـا چـرا بايـد آنهـا را . كـرد كارهـا و دههـا مـورد ديگـر را كـامپيوتري ايـن توان ، مي بله

: گيـرد مـي انجـام و اقتصـادي سـاده ابزارهاي كمك به كارها اآلن اين كرد؟ تمام كامپيوتري كـه و هر جـايي خانه ، قهوه ، كتابفروشي دانشجويي ، انجمن كتابخانه خود به با پاي دانشجويان حرفهـاي كنند و به مي آنها با همديگر صحبت . روند بينند مي را مي و افراد مختلف دوستانشان

، چـه ) اسـت بزرگـي آنهـا موهبـت كـامپيوتر بـراي كه ( جز افراد معلول به. دهند مي گوش هم حاضر باشد براي بيند كه مي كننده را آنقدر خسته تفرج و با گردش همراه فعاليتهاي اين كسي ام معتقـد بـوده هميشـه مـن كنـد؟ در واقـع اسـتفاده گرانقيمـت تكنولوژي آنها از يك حذف

اي گونـه بـه دانشـگاه و محوطـه معماري از لحاظ كه است ، دانشگاهي علمي دانشگاهِ سرزندة بـا صـرف اينكه نمايد، نه و آنها را جذب و دلپذير كرده فراد را مطبوع ا بين معاشرت باشد كه

. نكنند خود را ترك خوابگاههاي دانشجويان كه كنيم ميليونها دالر كاري و تـابع شخصـي ، تاحـدي آمـوزش بـودن خـوب بـه مربوط معيارهاي كه پذيريم مي البته خـود پشـت خصوصـي دارنـد در اتاقكهـاي دوسـت كـه نيهسـتند كسـا . افـراد اسـت سالئق

كليـد صـفحه كليـدهاي و تنها با زدن حركتي گونه هيچ كامپيوتر بنشينند و بدون دستگاههاي در مـواردي را حتـي تصـويري چنين من. برند مي لذت چيزي بخوانند و از تصور چنين درس و كارهـاي ، محاسـبات تمـرين انجـام مثـل ( داريـم موجهي يل از كامپيوتر دل استفاده براي كه

گوينـد كـار بـا مـي كه مثالً اين. نيست بينشها نيز جالب بعضي من براي. ندارم قبول) گرافيكي دور ماشـينها دانشـجويان ، يـا اينكـه اسـت " شدن اجتماعي" براي بسيار عالي كامپيوتر فرصتي

دادن كار يا پاسخ اين خوب نكات گيرند و درباره مي سرمشق آن و از دستورات زنند مي حلقه


كمـك بـه آمـوزش بينشـها دربـارة ايـن هـر دوي نظـر مـن بـه . كنند بحث با هم سؤاالتش به .دمان از نظر دور مي زيانبار آن پيامدهاي شود كه مي مطرح اي گونه و به است كامپيوتر ناقص

رو در رو بايد با هم اساتيد و دانشجويان معتقدم من: است چيز ديگري من شخصي سليقة بينديشند اثر هنري فكر كنند؛ در مورد يك با هم درسي مطالب باشند؛ درباره داشته مصاحبت

تصـور از ايـن سـن ح. كننـد بحـث با هـم شده نوشته سياه تخته روي كه مطلبي درباره و حتي و توانـد سـاده مـي انـدازه تـا چـه آموزش فهماند كه ما مي به كه است اين كم دست آموزش خواهد بيـاموزد و ذهنـي مي كه ذهني: است دو ذهن بالواسطة ، مواجهه آموزش. باشد ابتدايي

هـاي از واقعيـت ، يكـي واجهـه م ايـن و خودجـوش بيولوژيكي مبناي. خواهد بياموزاند مي كه و فرآينـد در گوشـت ايـن ، بايد بكوشيم باشيم شايسته و اگر بخواهيم بشر است زندگي مسلم درسـت . پـذير باشـد و انعطـاف و نرم پيرايه بي است ممكن كه ما وارد شود و تا آنجايي خون دسـتگاهها و تجهيـزات هـر چـه هـم كنـد، در آمـوزش كارها را كند مي كه بوروكراسي مثل

هـر بـه آزاد انسـانها و سركشـيدن گفتگـوي . شـود امور كندتر مي طبيعي زيادتر باشند، جريان ] زنـده در آمـوزش [. آيند مي حساب به آموزش تپندة قلب عنوان تواند، به مي ذهن كه جايي

بـه دادن گـوش حوصـلة و دانشجويان كاري چنين انجام و اشتياق و انگيزه اگر اساتيد فرصت درس را بـه باشـد و نتواننـد حواسشـان ضـعيف شـان باشند يـا روحيـه را نداشته درسي مطالب و همكـاري تجربه نهايتاً از طريق شوند كه رو مي روبه آموزشي نمايند؛ قطعاً با مشكل معطوف

نخواهـد مشـكل حـل از كامپيوتر، راه فرضِ استفاده اما پيش . دشو مي استاد و دانشجو رفع بين . خواهد بود در برابر آن تسليم بود بلكه

، سياسـت آمـوزش نظريـه بـه كـه اند؛ مسـائلي و سليقه فراتر از ذوق هستند كه اما مسائلي اختيار دانشـگاهها كه است تفكر نادرست اين. شوند مي كار مربوط اخالقي و اصول اجتماعي

در كـه اشـتباهي ؛ همـان اسـت مهم برايشان اقتصادي تنها منافع كه بسپاريم كساني دست را به كـرده پيشرفت از هر زماني شد و امروز بيش دولتي از دانشگاههاي گريبانگير بسياري گذشته دارد، بـراي اي اسـتفاده چـه جـذاب ماشينهاي بدانند اين اينكه دانشگاهها بدون چرا كه . است


اسـت كنند اين مي عمل صورت آنها بدين اينكه دليل. كنند مي گذاري آنها سرمايه خريداري دانشــگاهي ارزش را داراي" اطالعــات"آنهــا . دارنــد" اطالعــات" از ناپختــه تصــوراتي كــه بهتـر از تقليـد تبليغـاتي اي تـا انـدازه آورند كـه مي ب حسا به شغلي را ضرورتي دانند و آن مي

را درك آمـوزش مشكالت و فلسفي ابعاد سياسي اهميت كه است شده امر سبب و اين است . آنها باشد تواند پاسخگوي نمي تكنولوژي اين كه نكنند؛ مسائلي

بايـد چيسـت آمـوزش حرفـة براي وژي تكنول اين و تبعات اخالقي مسائل در مورد اينكه . موارد است اين به اي اشاره ذيل مطالب. بود صريح

خود يـا ماهيـت اجتماعي شرايط به با توجه است ممكن يا منزوي مخرب دانشجويان .1 كـه نيسـت هم دهند و مهم خود را نشان يا درماندگي اضطراب آموزشي نظام اجباري

يـادگيري آنهـا آمـادة ، چـرا كـه بشود يـا نـه تقسيم عادالنه دانشجويان كامپيوترها بين نيستند؛

يادگيري را براي كار، زندگيشان پيدا كردن به فراوان خاطر اشتياق به كه دانشجوياني .2 كـار در و سـه د يـادگيري شوند، چـرا كـه استثمار مي كنند در واقع مي كامپيوتر هزينه

تـأثير در استخدامشـان سرسوزني آن همراه اندك هاي و تجربه كامپيوتري سيستمهاي ندارد؛ و

تـر كننـد، هـم روند تا كار خود را راحت مي جالب افزارهاي نرم سراغ به كه اساتيدي .3 . كنند مي كار خود را سبك دهند و هم خود را هدر مي دانشجوي وقت

و تصـوير بـازار بـر زبـان دانشجويان جاي به در عصر اطالعات آموزشي مربيان كه وقتي ميـزان تـا چـه آمـوزش دربـارة بحث داد كه تشخيص توان مي راحتي كنند، به مي تكيه صنعتي ي اصـل مشـكل " در تعريـف آمـوزش از وزارت 1ملمد. آرتور اس دكتر . است شده تحريف

كليــد بهبــود جامعــه اقتصــادي در ســاير بخشــهاي. بــرد مــي نــام" وري بهــره " از " آمـوزش . است بوده تكنولوژيك ، نوآوري وري بهره

1.Arthur S.Melmed


باشد و در يافته توسعه مناسب نحوي به كه و مخابرات اطالعات مدرن كاربرد تكنولوژي خواهد آموزشي گذاران در اختيار سياست نظيري بي فرصت زودي كار رود، به به صحيح جاي

. كنند را پياده وري بهره مديريت درستي تا بتوانند به گذاشت شــبكه كنــد كــه مــي بينــي پــيش چنــين ـ ملــون كــارنجي از دانشــگاه 1ريچــارد ســايرت

ايجـاد كه خواهد داشت ش نق دانشجويان در يادگيري اندازه همان آنها به دانشگاه كامپيوتري توليـد، خطـوط ايـن شـبيه درسـت . توليـد خـودرو داشـت بـراي بيسـت توليد در دهة خطوط

فـرا در دانشـگاه را كـه تـا آنچـه را قـادر خواهـد سـاخت دانشـجويان شخصـي كامپيوترهايگوينـد مـا مـي بـه ان متخصصـ همـانطور كـه . دهند افزايش اي مالحظه قابل شكل اند، به گرفته

كنند مي اما همانها صراحتاً خاطرنشان . سازد را مي آن كه هايي جز برنامه نيست كامپيوتر چيزي اي باشـند؛ برنامـه داشـته هـم " مخفـي برنامة " خود در درون است ها ممكن برنامه اين كه

آور كـامپيوتر را حيـرت گرافيكـي ات و امكانـ تعـاملي ارتباطهاي محاسن كه ارزشهايي شامل . آنهاست همراه افزارها فلسفة نرم ذات ولي است آن افزارهاي كامپيوتر نرم ذات! كند مي خنثي

2.Richard Cyert

155-روباتها در كالس درس

١۵۶.................................................................................... گفتار چهاردهم

١۵۶.......................................................................... درس روباتها در كالس


گفتار چهاردهم

درس روباتها در كالس 1 هرن ون رويال

از تولـد قبل صد سال كم دست بايستي كودك و تربيت يم تعل . آغاز شود وي

2 هلمز اوليور وندل

در طـي . شوند مي التحصيل فارغ ديگر از دبيرستان سال امروز سيزده كودكستاني هاي بچه خواهيم اگر مي. د شدتر خواه كار، رايج در محلهاي ويژه از روباتها، به استفاده سال سيزده اين

و آشنا كنـيم روباتيك از قبيل ، بايد آنها را با تكنولوژيهايي بسازيم آينده را براي فرزندانمان . بگنجانيم مدارس درسي را در برنامة روباتيك تا آموزش است كافي دليل همين

. دارند شوند، بسيار اهميت مي3» دستي أله مس حل فعاليتهاي تسريع « باعث نظر كه روباتها از اين كـرد طراحي اي گونه را به مسأله حل و مشكل افزاري سخت از فعاليتهاي بسياري توان مي

قـدر كـه همـين . شـود اسـتفاده 4اي سازه و كيتهاي آموزشي آنها از روباتهاي انجام براي كهپـردازد، در رشـد مـي روبـاتي و سيستمهاي قطعات ارزشيابي و ، ساخت طراحي آموز به دانش

1.Royal van Horn 2.Oliver Wendell Holmes 3.hands-on problem-solving activities 4.Robat construction Kits


روباتهـا باشـد، كـار وي موضـوع كـه وقتـي بـالطبع . افتـد مـؤثر مـي وي مسـألة حل مهارتهاي .تر خواهد بود تر و واقعي ملموس برايش مسأله حل فعاليتهاي

را روبـاتي كـه هـر وقـت من. دكنن مي را مجذوب كودكان كه است روباتها اين خاصيت آن شدند و هر جا كـه مي جمع بودند دور و برم شده آن شيفته ها كه ، بچه ام برده سر كالس به

ماننـد چيـزي كـه وقتـي . ريختنـد مـي بـر سـرم از سؤال آمدند و رگباري مي دنبالم بردم را مي تواننـد از ايـن مـي مربيـان . كـرد توجـه آن د بايد به شو مي و هيجان ايجاد انگيزه باعث روبات از طرفـي . كننـد اسـتفاده يـادگيري سـوي بـه پرشـي سكوي عنوان به روبات به كودكان عالقة

تصـور . كرد استفاده از آن در مدارس توان موجود در روباتها مي خاطر تواناييها و ظرفيتهاي به خـود بـه انسـان شـود و شـكل مـي كـامپيوتر متحـرك يـك افتد وقتي مي اتفاقي چه كنيد كه

كنـد، مسـيرياب مـي استفاده 1 صدا كند، از تركيب كار مي با باطري كه گيرد؛ كامپيوتري مي ميكروكامپيوتر يك روبات در واقع. است حساس ديگران كردن قرمز دارد و در برابر لمس مادون از كارهـا را كـه زيـرا بعضـي . اسـت شـده اضـافه آن نيـز بـه ديگري برجستة يهاي ويژگ كه است داراي كـه دهنـد و از روبـاتي مـي انجـام آسـاني داد، روباتها به با ميكروكامپيوترها انجام توان نمي . كرد استفاده در امر آموزش مختلف اشكال به توان مي است توانائيهايي چنين

و ، همگـاني روباتيـك تـا روباتهـا و دسـتگاههاي اسـت شده سبب تكنولوژي عظيم سيل 3" آمنيبـات " 000/50 حدود آنها ساالنه گويد كه مي تومي از شركت 2جو هررا . شوند رايج ـ روبـاتي پالسـتيكي اسـلحه 000/60 سـاالنه 4 راديـو شـك آنها شـركت فروشند و مشابه مي ، محصــوالت در آينــده بــازي اســباب توليــد كننــدة معــروف شــركتهاي در واقــع. فروشــد مــي

عرضـة بـه اي عمـده بخـش هـم فروشي بازي اسباب هاي و در مغازه خواهند ساخت روباتيك ، لگـو 5 برادلي مانند ميلتون شركتهايي. خواهد يافت اختصاص ـ آموزشي روباتي محصوالت

1.speech synthesis 2.Joe Herrera 3.omnibaot 4.Radio shack 5.Milton Bradley


سـاخت لگـو؛ كيتهـاي مـثالً شـركت . كنند مي روباتها فعاليت نيز در زمينة 2و فيشرتكنيك 1 آموزشـي كيتهـاي و بـراي ارائه متفاوت پيكربندي با چندين 3 روباتي كامپيوتري هاي واسطه

ار كوچـك بسي روباتها و قطعات در زمينة فيشر هم شركت. كند مي بازاريابي خود در مدارس توليـد يـك خـط كـل تـوان مـي حتـي كـه است اي اندازه روباتها به اين كند و قابليت كار مي . كرد را مدلسازي كارخانه

. سـازند مـي انسـان خودكـار و شـبيه ، روباتهـاي شـركت دوازده كم حاضر دست درحال دهنـد و از خانـه مـي كننـد، درس مـي زننـد، سـرگرم مـي رونـد، حـرف مـي راه كه روباتهايي نامهـاي بـه آموزشـي روبـات دو نـوع 4 كيـت هيث ، شركت مثال عنوان به. كنند مي محافظت

قهرمـان "، روباتشـان تـرين تـازه . كند مي بازار عرضه به "2000 قهرمان" و "1 شماره قهرمان" خريـد براي دارد و البته بيشتري خام حاسبة م قدرت ام بي آي شخصي ، از كامپيوترهاي "2000 ! دالر پرداخت2500 بايد كيت شكل به آن

روباتها آموزشي كاربردهاي

ايـن . كـرد اشـاره در مـدارس از روبـات اسـتفاده مـورد كلـي پـنج بـه توان مي كم دست : آيد مي در ذيل توضيحات اي پاره همراه كاربردها به

بيرونـي و هـم درونـي از جهـت ، هـم مهـم تكنولـوژي يك عنوان به توان را مي روباتيك .1 كارگاههـا روباتها به كه واقعيت اين .] نياز باشد بيشتري توجيه به اينكه بدون[ كرد مطالعه بـراي . باشـد ك روباتيـ تكنولوژي مطالعه از توجيهات تواند يكي اند، تنها مي آورده هجوم ، بـه تا سـواد تكنولوژيـك گرفته ، فرد بايد از سواد كامپيوتري روباتيك تكنولوژي مطالعه سـوادي چنين از مدارس بسياري. است از آن تنها بخشي روباتيك باشد كه مسلط مطالب

3.Lego 4.Fishertechnik 5.computer-interfaced robotic building kits 6.Heath kit


نيـز روباتيـك هاي كـار بـا كـامپيوتر از آزمايشـگاه موازات به دهند و بعضاً حتي را ياد مي كنند؛ مي استفاده

كه آموزاني دانش. كاربرد دارند مسأله حل فعاليتهاي از وسيعي روباتها در حوزة .2 و ملمـوس حقيقـي بـا انـواع طور طبيعي شوند به مي روبات يك ساخت پروژة سرگرم بـه كـار بـا روباتهـا بايـد دسـت راي بـ آموزاني دانش چنين. شوند آشنا مي فعاليتهايي چنين

بيانديشند؛ خود دوباره حل راه كنند و درباره بياورند، بيازمايند، ارزيابي بزنند، دليل طراحي در مثـال عنوان به. كرد استفاده سنتي درسي موضوعات در تدريس توان از روباتها مي .3

، ، الكتريسـيته ماشـينها، نيـرو، اصـطكاك دريس تـ از روباتها بـراي توان مي علوم درس هـم رياضـي در دروس . سـود جسـت گريـز از مركـز و غيـره ، نيروي مكانيكي مزيت را بـا اسـتفاده و غيره ، منطق ، نسبت نمودار، سرعت ، رسم گيري ، اندازه تخمين توان مي

، اختراعـات آمـوزش آنها براي از توان مي اجتماعي در درسهاي . داد از روباتها درس در . كـرد استفاده آينده هاي و كارخانه محصول ، ايمني ، ارتباطات اتوماسيون تاريخچة، مـؤثر انشـا يـا بحـث براي جالب موضوعات توانند در تعيين ، روباتها مي زبان آموزش را بـر و غيـره 1، توليد اوج صدا تركيب نحوة توان مي زبان ، در كالس عالوه به. باشند كرد؛ روباتها مطالعه روي

اسـتفاده درسـي مطالب مستقيم تدريس براي توان كامپيوتر، مي از روباتها، بسيار شبيه .4 ناميد؛2 روبات كمك به آموزشرا آن توان مي كه چيزي. كرد

نظيـر بـي مفهوم. آنها مؤثرند" تشديد يادگيري" و آموزان دانش روباتها در تهييج .5 . داد خواهم را بعداً توضيح" تشديد يادگيري"

. كنيم مي بررسي بيشتري از موارد باال را با جزئيات هريك حال

1.phoneme Generation 2.Robot-assisted Instruction


از لـيكن . يابـد تحقـق معلـم روباتهـاي ـ تخيلـي علمي بكشد تا ايدة شايد سالها طولــايي ــه آنج ــات رو ك ــار داراي ب ــت خودك ــامپيوتر اس ــي ك ــوان ، م ــياري ت ــه بس ــاي از برنام ه عنـوان بـه . اجـرا شـوند تغيير داد تـا در روباتهـا هـم اي گونه را به 1 كامپيوتري آموزشي كمكدهـد تـا مـي كـامپيوتر نشـان صـفحة را بـرروي رياضـي تمرينهـاي كه اي برنامه توان ، مي مثال. دهـد توضيح انسان يك آنها را مثل روبات يك تغيير داد كه اي گونه كند، به لآموز ح دانش

برقرار كنند و اگـر ارتباط با آن روبات صفحة روي هاي دكمه توانند با فشاردادن مي كودكان در حـال ! ادا در آورد بـرايش كمي كند و حتي را تحسين كودك بود، روبات درست جواب

چنـين نوشـتن بـه اقـدام معـدودي و مربيـان اسـت افزارهـا انـدك نـرم گونـه حاضر تعداد ايـن تـوان انـد، مـي از روباتهـا تغييـر يافتـه اسـتفاده بـراي را كـه افزارهـايي نرم. كنند مي هايي برنامه

امـروزي هـاي روبات كـه از آنجـايي . ناميـد " روبـاتي كـامپيوتري آموزشي كمك هاي برنامه" از نظيري بي انواع توان شود، مي نمي در ميكروكامپيوترها يافت دارند كه شماري بي توانائيهاي

مخـتص از توانائيهـاي را كـه كـامپيوتري هـاي از برنامه دسته آن. كرد ها را طراحي برنامه اين .نامند مي" 2وبات ر كمك به آموزش"كنند، مي استفاده آموزشي روباتهاي سـود كـردن و صـحبت كـردن ، احساس كردن روباتها در حركت ها از توانايي برنامه اين

را يـاد هـا شـمردن بچـه به كه نوشت دست از اين اي برنامه سيمز پت نام به معلمي. جويند مي. بـود شـده نوشـته كيـت هيـث شركت " قهرمان روبات" و براي بيسيك زبان به برنامه. داد مي

جلو رفتـه طرف به چند قدم كرد، سپس مي را انتخاب تا نه يك بين عدد تصادفي يك روبات شـده تعداد عـدد انتخـاب كرد تا به كار را تكرار مي اين چرخيد و دوباره مي دايره و دور يك

را عـددي جـواب دادن بـراي هـم كودك "د؟چند بار ش " گفت ايستاد و مي مي سپس. برسدكرد يـا مي را تحسين كودك بود، روبات داد و اگر درست فشار مي كليد روبات صفحه روي

! نواخت مي كوتاه آهنگ يك برايش

1.computer Assisted Instruction ٢.Robot-assisted instruction(RAI)


آمـوز دانـش . داد ياد مـي آموزان دانش را به برآورد فاصله كه نوشتم اي ، برنامه من شخص كليـد بـه از صـفحه بـا اسـتفاده داد و سپس قرار مي روبات را در جلوي جعبه يك مثل اي شي

را از سـونار فاصـله بـا اسـتفاده زنـد و روبـات مي را چقدر تخمين فاصله كه گفت مي روبات بتـه ال. اسـت بـوده حـد دقيـق بـرآورد او تـا چـه داد كه مي آموز گزارش دانش سنجيد و به مي برقضا، نوشـتن دست. كرد استفاده انگليسي و چه متريك در دستگاه چه برنامه از اين توان مي

قهرمـان روبات" يك بر روي يابي فاصله برنامة يك نوشتن براي. است آسان هايي برنامه چنين . است الزم برنامه خط25 تنها كيت هيث شركت"كوچكِ

در روباتهـا صدا تركيب تواناييهاي به روبات كمك به آموزش هاي از برنامه بعضي خردسـالي آمـوزان دانـش هـا، بـراي برنامـه نوع اين واضح از كاربردهاي يكي. كنند مي توجه هنـوز قـادر بـه كـه كودكـاني . استثنايي آموزان دانش نيستند و خواندن قادر به كه است

، از آنهـا كـرده روباتهـا بـا آنهـا صـحبت تواننـد يـاد بگيرنـد چـرا كـه نيستند، مي هم خواندن آمـوزان دانـش بـراي ويـژه روباتها به از اين استفاده. كنند مي پرسند و آنها را راهنمايي مي

پاييني يفيت صدا ك روباتها تركيب در بعضي كرد كه بايد توجه البته. است مناسب روشندل هاي كننده تركيب توان مي گرچه. شوند مي آنها دچار مشكل جمالت در فهم دارد و كودكان از آنها استفاده جويي دو دالر صرفه يكي ها براي كارخانه ، اما صاحبان ساخت بسيار پركيفيتي

. كنند پيشگيري ي مشكل توانند از بروز چنين مي دقت با كمي خريداران! كنند نمي پيشـنهاد آموزشـي هـاي برنامـه بـراي بسـيار جـالبي دارنـد، امكانـات دست كه روباتهايي

را بـه ، كنـار و پشـت بـاال، پـايين از قبيل مفاهيمي توان مي روباتهايي چنين كمك به. كنند مي يـك ديگـر روي مكان به مكاني را از چوب قطعه تواند يك مي مثالً روبات . ياد داد كودكان

تواننـد بـراي مي باالتر هم كالس آموزان دانش. را بپرسد گوناگوني ميز جابجا كند و سؤاالت توانـد چنـد مـي روبـات . كنند استفاده روباتهايي زوايا از چنين گيري و اندازه هندسه يادگيري . را بگويد زاويه اندازه يا نقاله مينآموز بخواهد تا با تخ بچرخد و از دانش درجه


كمـك بـه آموزشـي هـاي را از برنامـه روبـات كمـك بـه آموزشـي هـاي برنامه كه آنچه هايي برنامه مسلماً تعداد چنين گرچه. است آن ويژة كند، وجود تواناييهاي كامپيوتر متمايز مي

دسـت از ايـن شـماري بـي هاي برنامه آينده سال 20ا ت 10 در شك ، اما بدون است كم امروزه كـاهلي را دارنـد امـا فقـط هـايي برنامه چنين نوشتن ، توانايي تربيتي مربيان. خواهند شد نوشته .كنند مي

در . شوند پذيرفته درس از كالس جزئي عنوان روباتها به خواهد رسيد كه روزي سرانجام كنند، ابزار استفاده عنوان كنند، شايد به مطالعه " مهم تكنولوژي" عنوان نها را به روز شايد آ آن

شـايد شـايد و البتـه . كـار رونـد به مطالب تدريس براي و شايد هم تشديد آموزش شايد براي تصـميم كـه هـر آنچـه . شـود تدريس ، روباتيك اعداد رومي آموزش جاي به برسد كه روزي

"آيـد؟ بر مـي از آن كاري چه" بپرسيد كه است اين دهيد، مستلزم انجام روبات اريد با يك د يـك دهد تا درباره مي فرصت آموزانم و دانش من به روبات " چـون شايد جوابي . باشد مناسبي جواب؛" بيشتر بدانيم و بسيار مهيج نو تكنولوژي

163-خالقيت و فرهنگ يادگيري

١۶۴...................................................................................... گفتار پانزدهم

١۶۴.................................................................... يادگيري و فرهنگ خالقيت


گفتار پانزدهم

يادگيري و فرهنگ خالقيت يتوا. مارتار جي

كجـا متوقـف داند نفوذش گذارد؛ او هرگز نمي عمر اثر مي يك معلم .شود مي

آدامز هنري در دنيـاي برجسته دو عنوان " انساني خالقيت " و افزايش " يادگيري فرهنگ "ايجاد

مشـكالت حـل راه داننـد كـه در سرتاسر دنيـا مـي و دولتي تجاري مؤسسات رهبران. امروز است تنهـا روشـهاي شـود بلكـه نمـي ديروز يافت امروز در رفتار و انديشه و سياسي ، اجتماعي اقتصادي

هـر عمـل دو جزء الينفك و خالقيت يادگيري. و رفتار جوابگو هستند ، ادراك بينش كامالً نوين اي نقشـه تـوانيم مـي ؟ و چگونـه باشـيم تا خـالق كنيم عمل ما بايد چگونه پس. آميز است موفقيت

و ، سياسـي ، آموزشي تجاري در سازمانهاي يادگيري فرهنگ يك آن از روي كه آوريم دست به، تغييـر نيسـت جـداً خواهـان ايسـتا كـه در محيطي خالقيت كه است ؟ روشن بنا كنيم در خودمان . است حساسي مقولة) شود تغيير منجر مي به كه ( ، يادگيري بنابراين. شود شكوفا نمي را كليدي ، بايد چند سؤال بپردازيم يادگيري مناسب محيط فكر ساختن به حتي از آنكه پيش ، انديشـه ؟ احساس كيست ؟ يادگيرنده چه ، يعني يادگيري: كه دست از اين سؤالهايي. كنيم مطرح


؟ هسـتيم يادگيري ؟ چرا در جستجوي تا ياد بگيريم كوشيم مي چه اي؟ بر است چگونه و رفتار وي . بپرسيم از سازمانهايمان از خود و هم پرسشها را هم اين است الزم

مطالعـة از طريـق دانـش كسـب ": كنـد مـي تعريـف گونـه را اين وبستر يادگيري نامة لغت يـا دانـش يـا فرآينـد كسـب عمـل " يا " ـ پژوهشي ربردي كا هاي يا زمينه مند در هر زمينه نظام

باشـند امـا در سـودمند بـوده در گذشـته اسـت ممكـن از يـادگيري تعـاريفي چنـين . " مهارت منتظر باشـيم توانيم ما نمي. نيازمنديم تر و جديدتر از آن گسترده دركي به 1 تكاملي دورانهاي

. كنـيم را مطالعه مند آن نظام اي شيوه به ظاهر شود تا بتوانيم 2موزشي آ در قالب نوين تا دانش جديد اطالعات و تركيب بيشتر در پردازش توانايي معناي به يادگيري امروزهـ است به و انديشيدن فهميدن براي كند؛ بلكه نمي نشيني ها عقب داده سمت به كه اطالعاتي

ادارة قادر بـه نحوي به ، بايستي بشريت تغييرات وقوع شتابنده سرعت به با توجه . ودر جلو مي بـه و اشـتياق پـذيري انعطاف افزايش امر صرفاً از طريق شود و اين آن روزافزون پيچيدگي

. خواهد شد ؛ محقق پيچيدگي و كنترل بندي طبقه جاي ، به3 مستمر كشف يـاد بگيـرد، بايـد تصـورات اگـر بخواهـد مطلبـي فهمد كـه مي يادگيرنده صورت اين در جديـد قلمروهـاي منظـور كشـف قادرنـد بـه بـالغ يادگيرندگان. خود را كنار بگذارد گذشتة آنهـا و سـقم صحت دربارة آنكه در سر بپرورانند بدون اي تازه هاي بسازند و ايده هايي فرضيه امـا بـوده ترديـد و ابهـام تواننـد دچـار احسـاس مـي همچنـين . كننـد داوري و مداوم اصلهبالف

را تجربه اي را دارند تا چيز تازه آن و فرصت آنها شعور، شهامت . نشوند و عصباني برافروخته ان جديـد خرسـند شـوند؛ همـ دانـش برسـند و از پيـدايش مطلوب نتيجة ببرند، به كنند، لذت

اينهـا بايـد روشـهاي همة انجام براي. كردند مي تلقي يا شكست را اشتباه آن زماني كه دانشي ، سـؤال كيست يادگيرنده دانستيم تا حدي كه حال. كنيم خود را اصالح تفكر، رفتار و ارتباط

تمركز داشت انفرادي مطالعة بر يادگيري ؟ در گذشته چرا بايد ياد بگيريم: كه است اين بعدي

1.evolutionary times 2.scholarly form 3.constant discovery


انجـام نحوة دربارة كه است اين آيا هدف پس. شد مي مربوط تخصصي هاي زمينه به و تحقيق ، اسـت مـا بـوده از ديربـاز مـورد توجـه كـه آنچـه ؟ در واقع بدانيم بيشتري مطالب كارهايمان

و در آينـده و هسـت بوده مهم 2 " شغلي ورزيكار". خالق يادگيري نه است 1" كارورزي" . كنيم اشتباه دو را با هم اين خواهد بود اما نبايستي نيز چنين

كـامپيوتر يـا حسـابدار چـه متخصـص اينكـه از قبيـل موارد خاصـي در فرآيند كارورزي و كلـي هـاي پديـده " چـراي " بـه خـالق يـادگيري ولـي . اسـت خواهد مطـرح مي مهارتهايي نيـز 3» آشـوبناك سيسـتم « چرا يـك . پردازد مي يادگيري و نحوة كردن سؤال نحوة يادگيري

و "تغييـر " توان مي كنند؟ چگونه رفتار مي گونه اين ؟ چرا مردم را داراست خودش خاص نظم !؟ ياد بگيريم چگونه كه ياد بگيريم است كرد؟ چرا الزم بيني را پيش آن پيامدهاي

كـار و دنيايشـان بـه بزرگتـري " دريچـة " دارنـد از كه با ديد وسيعي خالق يادگيرندگان شـماري بـي موضـوعي هاي تواند از زمينه مي نوين و بصيرت دانش دانند كه آنها مي . نگرند مي

پويـايي « هسـتند كـه مصـمم آنهـا . گيـرد مـي سرچشـمه منـابع آورتـرين از شگفت بيايد و گاه قدرتمنـدتر و امـروز بـا روشـي كنند تا بتوانند در جهان را درك را بشناسند و آن 4» خالقيت

. باشند معنادارتر سهيم يا عالقـة ، تحصيالت هوش نظر از ميزان صرف واقفند كه نكته اين به خالق يادگيرندگان

بينشـها، فعاليتهـا و همـة باشـد كـه تواند انتظار داشته نمي تنهايي ه ب كس ؛ هيچ يادگيري افراد به اند كـه آنها دريافته . بيابد سريعاً متغير امروزي در دنياي بودن سهيم را براي الزم پاسخهاي ، بيشـتر از مجمـوع افتـد و كـل مي اتفاق مشاركتي طريق به يادگيري بيشترين افـراد و رفتـار متقابـل بـراي از آن ناشـي و انرژي 5نيروزايي هم اين . است خويش اجزاي

نيروي يك نيروزايي هم. در اختيار بشر قرار دارد كه است نيروهايي ترين از قوي گروهها يكي

1.training 2.job training 3.chaotic system 4.dynamics of creativity 5.synergy


مـا را در بـر فرهنگـي و مصـنوعات ، فرهنگـي فـردي ويژگيهـاي و تمام است بسيار بزرگ خالق ارمغـان مـا بـه را بـراي كـامالً غيـر منتظـره و دانـش ، فرصـتها، تفاهمـات مطلوب گيرد و نتايج مي از و اطالعـات دانـش و معتبرتـرين ، سـريعترين سـازمان در يـك كـه معناست بدان اين. آورد مي

.آيد مي ست بد گروهي و مشاركت از اكتشاف ناشي و تعقل ، انرژي العاده فوق شفافيت و تفاوتهـا را ، بفهمـيم انـد يـاد بگيـريم از مـا خواسـته . است كار ما فرا رسيده ترين مشكل

واقعـي و خالقيـت درخشـش كه است 1" مشابه تفاوتهاي" زيرا با درك . كنيم گذاري ارزش غلبـه بايـد بـر آن كـه اند ـ دشمني " دشمن" تفاوتها شد كه تصور مي در گذشته. شود مي زاده حوصـلگي بـي و تفاوتها باعـث ناراحتي ما موجب متضاد در بين روزها فريادهاي در آن . كرد

بـه و تمـايلي بگيـريم ناسـازگاريها و تضـادها درس از اين خواستيم نمي و چون . شد شديد مي بـر غلبـه بـراي بـا دوام حلهـايي راه ارائه ؛ هنگام نداشتيم مشتركمان آنها در آگاهي بندي جمع

، ما خود وسيله بدين. آمد بر نمي از دستمان و كاري را نداشتيم الزم توان مشتركمان مشكالت اسـت و بستري شالوده تفاوتها مشابه . كرديم مي محروم بخش مسرت زندگي يك را از داشتن

مشـابهت ايـن بـه بتـوانيم كـه زماني فقط. آيند وجود مي به و خالقيت تازه هاي ايده در آن كه ، وارد حـوزة سـود ببـريم و از آن كنـيم را تحسـين ، آن بگـذاريم حقيقتاً احتـرام گونه وحدت ، رمـز موفقيـت بنابراين. شد خواهيم را در سر داريم آرزويش كه نيروزايي و هم خالق نيروي

. آورد دست را به آن تنهايي به توان و نمي است ه نهفت" همكاري "در جمعـاً فـرداً و چـه چـه كه است اين"؟ را ياد بگيريم چيزي چه خواهيم مي" سؤالِ جواب

در اسـتفاده بـراي همـواره جمعـي و معرفـت تا آگاهي ياد بگيريم چگونه كه بايد ياد بگيريم و آگاهي نيروزايي هم در آفرينش يابي بر مهارت ما عالوه كه معناست بدان اين. باشد دسترس شـيوه و معنـادارترين تـرين ساده تا با يكديگر به كنيم كشف جديدي ، بايد ابزارهاي مشترك

باعـث درخشـش "شـباهتهاي متفـاوت " و هـم "تفاوتهاي مشابه "ديويد بوهم معتقد است كه هم درك ) توضيح مترجم .(1

:گاه كنيد بهبراي اطالع ن. خالقيت مي شود و مثالهاي جالبي در اين زمينه ها ارائه مي كندDavid Bohn "on creativity by routledge;1998.


در سرتاسـر فرهنـگ را بطـور مـداوم آمده دست جديد به دانش و بتوانيم برقرار كنيم ارتباط چنـد صـورت ، سـازمانها و تجارتهـا بـه جهـاني فرهنـگ گسـترش از بركت . نتشر كنيم خود م تـر بـه اثـربخش و تفـاهم ايجـاد ارتبـاط انـد و بـراي درآمده و چند زماني ، چند فرهنگي مليتي . كامپيوتر نياز دارند بيشتر از تكنولوژي چيزي

تـر مواجـه ژرف مراتـب بـه اند، با سؤالي افته را ي" چيز چه" سؤال پاسخ كه يادگيرندگاني شـود، بيشـتر بـه مـي داده كـه ؟ معموًال جوابهايي ياد بگيريم خواهيم ؟ چرا مي "چرا": شوند مي

چيـز " بـا همـواره و خالقيت يادگيري. منطقي گردد تا ذهنيت بر مي و شهود باطني احساسات مطالعـة هنگام. شوند مي ديده هم چيز و مثل يك عنوان به سر و كار دارند و در نهايت "جديد

را و احتمـاالتي كنيم و درك شناخته بشر را مشتاقانه آگاهي ] ماهيت[ كه ناگزيريم خالقيت خواهـد مشـاركت ميـزان ديگـر تـا چـه خود و عـوالم بشر در روند تكامل كه در نظر بگيريم

تـرين بنيـادي بـه ، در نهايـت ياد بگيـريم خواهيم چرا مي كه از خود بپرسيم اگر هميشه . داشت، اكتشـاف بـه تمايـل . يـابيم مي زندگي فلسفة به را باتوجه جواب معنا كه ؛ بدين رسيم مي شيوه

يـاد بگيـريم خـواهيم ما مـي . است هر موجود زنده و فطرت جزء سرشت و خالقيت يادگيري مفهوم به وگرنه كنيم مي "رشد" كه است با يادگيري ؛ چون كنيم مي دنيا زندگي در اين ونچ

ما قادر به . رسيم خود نمي مقاصد واقعي به يا اجتماعي و از منظر فردي نيستيم زنده كلمه دقيق و يـاد بگيـريم تعصـب بدون و باشيم واقعاً خالق اگر كه بود اگر و فقط خواهيم رشد و تعالي

كـه اي بالقوه بنگرند و از توانائيهاي مسائل باز به ما با ديدي يادگيرندگان برسد كه اگر روزي خـواهيم زنـدگي اي تـازه شـيوه شوند، ما بـه آگاه است نهفته 1" و آزاد جمعي يادگيري"در

و شـهامت ، سـربلندي آزادي هايتـاً بـا احسـاس و ن . داشـت خـواهيم كرد و يكديگر را دوست افراد قدرتمنـد و خيرخـواهي به و تبديل رفت خواهيم پيش واقعيمان و هويت طبيعت سوي به

. آفريد خواهيم هم را با همكاري زندگيها، كارها و دنيايمان شد كه خواهيم

1.openness and collaborative learning

169-لي لي كن، بپر، بخوان و ياد بگير

١٧٠..................................................................................... گفتار شانزدهم

١٧٠.............................................................. و يادبگير ، بپر، بخوان كن لي لي


گفتار شانزدهم

و يادبگير ، بپر، بخوان كن لي لي 1 ثاپا جانگ ويجي

، بلكه بدهيم آموزش كودكان تمام لزوماً به كه نيست اين مهم

. را در آنها ايجاد كنيم يادگيري به بايد عالقه 2 البوك سرجان

را مجبـور اش سـاله او پسـر سـه . اسـت كرده خوبي كار خيلي كرد كه فكر مي مِهرا آنيل دينـي مدرسـه در يـك پسرش كند و وقتي را حفظ ساده و تفريقهاي با و جمع بود تا الف كرده

بود كرده سختي ريزي برنامه فرزندش شخصاً براي وي. شد، بسيار خرسند بود مشهور پذيرفته امـروز پسـر حـال بـا ايـن . كنـد مطالعـه سـاعت ناچار بود هر روز سه اول از كالس و كودك تيـك بـه كـه اسـت و مأيوسـي خـورده آمـوز شكسـت دانش نهم در كالس اش ساله چهارده را دارد و كالس رتبة ترين گويد او پائين مي اش معلم. است دچار شده معده و ناراحتي عصبي .آيد برنمي رياضي مفاهيم ترين ساده فهم از عهدة حتي

بـراي بزرگـي آرزوهـاي من": نااميد است و بدجوري دارد؟ او نگران احساسي مِهرا چه ". و حاال اينطور شده... داشتم پسرم

1.vijay Jung Thapa 2.sir John Lubbock


پسـرش بـراي هـم شـخار راجـان . نيـز دارد ديگـري ، روي اسـت داسـتان روي يك اين بـود، بـه فرزنـدش سرنوشـت نگـران اينكـه ضـمن امـا وي . در سـر داشـت بزرگـي آرزوهاي

، ولـي و شـيرينِ انبـوه تلـخ خـاطرات . رفـت مـي مدرسـه بـه خـودش انديشيد كه مي اييروزه بـود و زمـان نداده را انجام اش مدرسه تكاليف كه هرگاه. بيشتر بود مراتب به تلخش خاطرات

. گرفـت ي فـرا مـ تنبيـه و واهمـة را ترس و وجودش داشت رسيد، دلهره فرا مي مدرسه به رفتنيـاد به. تحقير خواهد كرد ، او را در برابر ديگران و تشر و سيلي با توپ معلم كرد كه تصور مي افتاد خود مي سرهم پشت و رفوزگيهاي در ذهن مطالب جادادن وار خود براي ديوانه تالشهاي

بـا بنـابراين . تكـرار شـود هـم فرزنـدش براي آموزش نوع اين كه خواست نمي وجه هيچ و به هـاي ايـده بـه خودش قول به كه اي مدرسه. نوشت اي را در مدرسه پسرش اسم نگراني اندكي انـرژي يكپارچه ، پسرم سال از ده امروز پس ". معتقد بود 1 " بخش لذت آموزش "جديد آموزنـد، او مـي بـه اي چيـز تـازه وقتـي . كنـد مـي كنجكـاوي هر چيزي دربارة و هميشه است

كـافي انـدازة بـه من براي اين. برد مي كار لذت اين كند و از انجام فكر مي آن درباره خودش امـا آهسـته ، كـه بزرگ از پدر و مادرها در شهرهاي بسياري امر براي اين ". است رضايتبخش

جديـد هسـتند، ابتكـاري مدارس و آزمايش رايج آموزشي نظامهاي درصدد ترك با اطمينان انقالب. شود نمي مربوط پدر و مادرها هم به فقط و موضوع. خوشايند است كافي اندازة نيز به فرياد تغييـر و اولياء براي ، معلمان و پرورش آموزش ؛ كارشناسان است وقوع در حال آرامي در زوال رو بـه آمـوزش كننـد و از شـرّ نظـام تـنفس تـازه وايخواهند ه آنها مي .كشند مي

كـه و پـر ازدحـام كبريـت قـوطي شبيه با ساختمانهاي شوند؛ مدارسي خالص رسمي مدارس سـلولهاي بـه نگريستند و انتظار تحقير در آنجـا را داشـتند و درسـت مي آن به ها با هراس بچه

كوشـيدند مـي داشتند، بيهوده معتبري علمي مدارك كه هم مدارس لمانمع. بودند شبيه زندان كارشـان دهند و با ايـن ها آموزش بچه به با قوانين و مطابق ثابت درسي ريزي برنامه تا از روي .داشتند مي نگه متوسطي و آنها را در حالت را كور كرده آموزان دانش خالقيت

1.enjoying education


تا بازيهاي آموز گرفته دست و حيوانات حشرات از مزارع . تغيير است در حال اوضاع اينهـا، و سـرگرمي جديد آموزشِ پر از تفـريح سيماي كه است از آن حاكي همگي كامپيوتري يـاد كـه آمـوزاني جديـد، دانـش نظـام در ايـن . هاسـت نامه و آيين و آزاد از قوانين چند بعدي

را توانند هر مطلبي دارند و مي فراواني هاي كنند، انگيزه خود استفاده از ذهن اند چگونه گرفته در آمـوزان دهنـد؛ دانـش مـي هنـر درس كمـك را به رياضيات. كنند دارند، دنبال دوست كه

.دشو مي استفاده از موسيقي ابريشم مطالعة و براي(!) نويسند انشاء مي فيزيك كالس كنـيم مـي را تشـويق مـا كودكـان ": گويـد در سنگاپور مي 2 اديتي معاون 1 گيتا نارايانان را كـه چيزهـايي تواننـد همـة در آخـر آنهـا مـي . برقرار كنند خود تعادل ذهن دو طرف مابين

هشـتمي كـالس متعـادل آمـوزان اخيـراً از دانـش ".خـاطر بياورنـد بـه روشـني اند، به فراگرفته. بكننـد اسـتفاده رياضـي در معـادالت بگوينـد و از آن شعري شادي مفهوم خواستند تا درباره

آيـا ": بـود نوشـته سـاله آموز چهارده دانش دادند؛ يك خرج به زيادي خالقيت آموزان دانش " برابـر خواهنـد شـد؟ ان با ثروتمند برابر خواهند شد؟ آيا تهيدستان با سفيدپوستان پوستان سياه

كـاربرد حـوزة و گفتگو كردند، دريافتند كه بحث با هم برابري درباره از اينكه پس نوجوانان نـوآور مـدارس كنـد و در بـين مـي فعاليت كه است سال ده اديتي. است بسيار وسيع لغت اين

. آنها است جزء پرطرفدارترين را كـه گنـدمي آمـوزان دانـش . اسـت گونه نيز اين شهر بمبئي حومه در حسنات دبيرستان

آن مدرسـه 3 خانگي علوم در بخش ، آنگاه گذاشته ، در خرمنكوب اند درو كرده خود كاشته يـاد گنـدم چيـز را دربـارة همـه گونـه و بـدين . خورند و مي را پخته آن و سپس را خمير كرده

تـز جديـدي . گيـرد بايد صورت كارهايي شود چه نان گندم اينكه انند براي د گيرند و مي مي، حسـنات مـدير دبيرسـتان . اسـت 4يـت فعال ، يادگيري است شده مطرح آموزش در بحث كه

1.Geetha Narayanan 2.Aditi 3.home science 4.activity-based learning


. بسـيار زيـاد اسـت پـذيري ما تأكيد بر انعطـاف در مدرسة : گويد مي 1سونيتا گوسوامي خانم بكنند تـا برنامـة زيادي تقالي آموزان دانش كه نيست اين به او نيازي ، در مدرسة مثال عنوان به

.تر كرد را طوالني زمان اين توان مي نياز كودك بر اساس ببرند بلكه پايان به را يكساله درسيدر . دارد بلنـد، اسـتخر و اردك از درختـان سبزي فضاي 2 ميرامبيكا نو، مدرسة در دهلي

آموزي هر دانش اينكه. وجود ندارد و يونيفورم ، امتحان ثابت درسي برنامة اسم به اينجا چيزي مدرسـه اداره فلسـفة را شكوفا كند، جزء الينفك آن بايد خودش دارد كه اي يگانه شخصيت

را اش مـورد عالقـه خـود موضـوع كـودك . معتقدنـد چيـزي چنـين بـه رسه مد و مربيان است كه نيست موضوعي هيچ. كند مي كمك وي به آن مطالعة براي ريزي تنها در برنامه و معلم انتخاب هـر موضـوعي كشف تواند براي مي مند و نوآوري آموز عالقه و هر دانش يافت دست آن به نتوان . برقرار است باالتر هم روند در كالسهاي رسد اين نظر مي به. ببرد هجوم آن سمت به

. كنـد تأكيد مي " يادگيري"، بر تأكيد بر آموزش نو بجاي در شهر دهلي 3 وسنت مدرسة كه فت، بايد گ كنيم نگاه با ديد نمايشي مدرسه اگر به ": گويد مي مدير مدرسه كايور، آرون در كنـار صـحنه وي حضـور دارد بلكـه نمـايش در صـحنة كـه نيسـت ديگر دانشـمندي معلم

، سـر رفتـه داري از خانه شان حوصله را كه ديگر زناني ".كند مي را هدايت و بازيگران ايستاده چند بعـدي شخصيت ه باشد ك اي حرفه بايد فردي معلم بلكه. كنند نمي استخدام معلم عنوان به

را تدريس هاي شيوه شود تا معلمان برگزار مي آموزشي كارگاه هشت وسنت در مدرسه . دارد امروز، نبايد نقش ": گويد كاپور مي . را بيازمايند مختلف تحصيلي ريزيهاي ياد بگيرند و برنامه

". گرفت كم را دست معلمان آموزشي تحقيقات عالي مدير شوراي او كه . است موافق وي ت نيز با نظرا 4 شارما آقاي

اسـتاد و خشك وجود رابطة علت به رسمي در مدارس " گويد كه ، مي است ] هند [ 5و تربيت

1.Sunita Goswami 2.Mirambika 3.vasant 4.sharma 5.National council Educational Research and Training(NCERT)


درسـت ايـن . شـود مـي نـوآوري مـانع هم نشستن نوع حتي. كند بروز نمي ، نوآوري شاگردي معتقد اسـت وي ".كند مي آنها نگاه باالتر به و از مكاني آموزان دانش در جلو معلم كه نيست تا فردا جـوابش ، صبر كن دانم نمي من" بگويد كودك به باشد كه داشته بايد جرأت معلم كه

ل شك سياه و تخته گچ از شيوة در خارج نوآوري كرد تا فنون بايد كاري ". پيدا كنم را برايت هـاي از بسـته از مـدارس و بسـياري اسـت كـرده شـاياني كـامپيوتر كمـك تكنولـوژي . گيرد از ايـن در يكـي . جوينـد سـود مـي آمـوزان دانـش توجـه جلـب بـراي ـ گرافيكـي افـزاري نرم نحوة جغرافيا در درس . كنند مي مطرح پليسي بازيهاي شكل را به رياضي افزارها، معماهاي نرم

نوآور بـا مشـكل اما مدارس . شود مي تصوير كشيده از كامپيوتر به آتشفشانها با استفاده فوران آموزش هاي نامه آئين بايد مطابق و ارزيابي امتحانات سيستم كه واقعيت اين. مواجهند عظيمي

پيـدا شود يا كـاري گاه بخواهد وارد دانش اگر كسي . كند مي باشد، كارها را خراب و پرورش آگاهند و بدتر از آن دردناك مسأله از اين مدارس اين. باشد مداركي چنين كند بايد صاحب

ميرامبيكـا از مدرسـه گذشـته سـال . هسـتند فرزندانشـان سرنوشـت نگـران آموزان اولياء دانش بروند رسمي مدارس به كه ست بودند، خوا آموزانش دانش ترين قديمي ها، كه هشتمي كالسآنهـا . برگـزار كنـد CBSE سيسـتم را بـر اسـاس امتحانـاتش خواسـت نمـي مدرسه چرا كه

دانشـگاهها از طـرف سـرانجام كه دهند، متدي ارائه ارزشيابي براي متد جديدي اميدوارند كه . شود شناخته رسميت به

CBSE از سيسـتم آنها جزئـي كه است واضح وسنت بيه ش مدارس ديگر، براي از طرف آموزان اولياء دانش نظرات آنها به در واقع . است اي ساده مشترك تنها حس هستند و نوآوري

و پيوسـته رياضيات آموزش اگر قرار است اند كه آنها فهميده . كنند مي توجه گيري در تصميم را در بايد تكـاليفي ) اند رسيده هشتم كالس به كه ( راهنمايي آموزان دانش باشد، هم به مرتبط حاضـر هـر در حـال بنـابراين . گرفت نمي صورت دبستان در دورة كه دهند، كاري انجام خانهدر نيـز اتفـاقي ، امتحانـات عـالوه بـه . دهد را انجام تكاليفي در خانه ساعت آموز بايد نيم دانش را CBSE امتحانـات و اسـكول اديتي چون مدارسي. شود آموز وارد مي دانش درسي برنامة


زبـان درس كـه از كسـاني % 60 در اديتـي گذشـته سـال . انـد و آنهـا را پسـنديده كـرده اعمال و بـه 80 رهآنهـا نمـ % 100 كامپيوتر، در درس. باال گرفتند و به80 را گذراندند، نمره انگليسي

مشـابهاً ميـزان هـم اسكول در مدرسة . باال گرفتند و به 80 نمره% 50 در اقتصاد هم . باال داشتند . بود% 100 تحصيلي موفقيت

نـام ثبـت از مـدارس يك را در كدام فرزندانمان كه بگيريم بايد تصميم آخر اينكه سخن از يك . است كرده خود مشغول را به جوان از اولياي بسياري ذهن كه است سؤالي ؟ اين كنيم ماننـد معلـم در آن را داريـد كـه و پـرورش آمـوزش و سنتي ساختارمند، خشك ، نظام طرف

و دشوار سخت زندگي": گويد آموز مي دانش و رو به است ايستاده " صحنه روي دانشمندي" نـوآور، ديگـر نظـام و از طـرف ". اخراجي شود يا از مدرسه هتر مي ب ات درسي ؛ يا وضع است آموز را هـدايت دانش " از كنار صحنه " معلم را داريد كه بازي كمك به گرا و آموزش تجربه شـانزده در ايـن كـم يـا دسـت ( زندگي در طول ": گويد آموز مي دانش به كه معلمي. كند مي بايـد راستي ". داد و فرياد كن و نشاط برو و با خوشحالي راه زندگي ستاندر بو ) تحصيل سال كند؟ مي زندگيِ بهتر آماده افراد را براي يك را برگزيد؟ كدام يك كدام


177-برنامه يادگيري علوم و هوشنگ آباد

١٧٨....................................................................................... گفتار هفدهم

١٧٨...........................................................آباد هوشنگ علوم يادگيري برنامة


گفتار هفدهم

آباد هوشنگ علوم يادگيري برنامة ] هندوستان[ 1 اكالويا وهگر

ــم شــما كــودك ــزد معل ــن مــي خــود را ن ــا اي بچــه فرســتيد ام

.دهند مي او را آموزش ها هستند كه اي مدرسه امرسن والده رالف

اسـت بـوده مواجـه جـدي نابسـاماني با نـوعي همواره روستايي در مدارس علوم تدريس

مجبور باشد كلـي بايستي چرا كودك ). بهتر باشد اندكي فقط ي شهر در مدارس شايد وضع ( اغلـب مطالـب گونـه ايـن كنـد؟ درك حفـظ علم عنوان را تحت و پراكنده ربط بي از مطالب

راسـتي بـه . مانـد ها مـي ياد بچه به ندرت به از امتحان و پس است مشكل هم خود معلمان براي سـودي كشـد چـه ديـوار مـي زنـدگي واقعـي هاي و تجربه كالسي يادگيري ن بي كه آموزشي

خورد؟ درد مي چه كار رود، به به مشكالت نتواند عمالً در حل كه دارد؟ اطالعاتي بـين توجـه قابل شكاف پركردن براي اقداماتي ، انجام روستايي انداز ما از توسعة در چشم

مـا احسـاس . برخـوردار اسـت مهمـي ، از جايگـاه موجـود در آمـوزش ضـع و و مطلوب وضع باشد كـه روستايي هاي از بچه بزرگي اكثريت كردن بر آماده بايستي تمركز آموزش كنيم مي

از . كننـد مـي را ترك مدرسه معيشتي با دشواريهاي رو شدن خاطر روبه ، به تحصيل راه در نيمة

1.Eklavya


از آمـوزش هـدف . بگيرند اي تازه انداز شكل چشم در اين آموزشي اهداف است زم رو ال اينتواننـد آنهـا را مسـتقيماً از مـي آمـوزان دانـش باشد كـه مهارتها و نگرشهايي بايد توسعة علوم . ياد بگيرند هايشان و تجربه اطراف محيط

دو مؤسسـة و توسـط مدرسـه 16 در 1972 آباد در سال هوشنگ علوم تدريس برنامة از سـال برنامـه ايـن . آغاز شـد 1 روستايي و مركز دوستان كيشور بهاراتي ، يعني داوطلب

2 يوجـاين اي مدرسـه هـاي مجتمع آباد بلكه هوشنگ ناحية تنها تمامي سو، نه اين به 1978 را 8 مدهيا پـرادش از ايالت 7 مندسائور ش و بخ 6 ، راتالم 5 ، شاجاپور 4 ، دهار 3 ، دوس

. است شده نيز شامل و ، تجزيـه ، مشـاهده تجربـه بر مبنـاي كه است ابعاد استثنائي در تمام برنامه مذكور يك برنامة دانشــگاهها و مؤسســات فضــالي آن در توســعة. اســت گرفتــه شــكل دائمــي و آزمــايش تحليــل تنها جنبة اين. اند داشته شركت مند جامعه و افراد عالقه و اساتيد دانشگاه مدارس لمان، مع پژوهشي

در سـطحي داوطلـب مؤسسـات بار بود كـه نخستين اين بلكه. نيست مشاركت فرد اين منحصر به .ندكرد مي همكاري با دولت در مدارس تدريس وضع خاطر بهسازي ، به گسترده چنين

دهند مي انجام خودشان كه آزمايشهايي را از طريق علوم ها بايستي بچه بود كه نظر ما اين خـود بـا همكالسـيها و معلمـان كـه بحثهـايي كنند و از ميـان را ثبت ياد بگيرند، مشاهداتشان

، كـه اطالعات منفعل كنندة دريافت نبايد يك كودك. آورند دست را به مستقل دارند، نتايج ـ شـاگرد و معلـم كننـدة سـركوب بـا رابطـة برنامـه ايـن . باشد در روند يادگيري بايد شريكي

دهد مي كند و نشان مي تلفيق كودك را با محيط ؛ يادگيري است مخالف انضباط كهنة مفهوم

1.Friends Rural centre 2.Ujain 3.Dewas 4.Dhar 5.Shajapur 6.Ratlam 7.Mandsaur 8.Madhya pradesh


يـادگيري كه است آن در پي برنامه . آيند دست به محيط توانند از درون مي مفاهيم چگونه كه يـادگيري بـراي فرسـا؛ و در ضـمن بـار طاقـت يـك كنـد نـه تبـديل بخـش لذت فعاليتي را به

را كـودك خواهـد كـه مـي در عوض. نيست قائل و تعريفها، ارزشي درسي وار مطالب طوطي مسـأله را در حـل وي ـ انتقـادي ليلـي تح كنـد و نيـز مهارتهـاي و كنجكـاوي دانستن وادار به . دهد پرورش

معلمـان بـود كـه نكتـه ايـن ، جاانداختن بوديم در جستجويش كه ديگري مهم دگرگوني و ، تكامـل باشند؛ در طراحـي كتاب جايگزين آنكه جاي نيستند و به علوم همة ديگر سرچشمة

و ديگر ، دانشوران آموزان ، دانش معلمان. كنند را ايفا مي قش ن مهمترين آموزشي برنامة اجراي، از تعاريف اي ما انباره كتابهاي. ما كردند درسي كتب تأليف به شاياني مند كمك افراد عالقه و علمــي گردشــهاي بــراي رهنمودهــايي محتــوي بلكــه نيســت درســي يــا مطالــب اطالعــات تفكـر و آمـوز را بـه دانـش شـود كـه مي مطرح سؤالهايي هر بحث دامة؛ و در ا هاست آزمايش مشـاهدات آنهـا را از طريـق پاسـخ كنـد كـه مـي را هـدايت دارد و وي تر وا مي دقيق مشاهدة ديـد كـه مكـرر، بـا ايـن علمـي آزمايشـهاي انجـام . بيابد با دوستانش و بحث ، تحليل شخصي

.كند مي آموز را فراهم دانش يادگيري ؛ زمينة است تكامل معرض در آزمايشها پيوسته هـاي شـيوه آموز بـه دانش باشد، بر آشنايي اطالعات بر ارائه اينكه جاي به تأكيد هر كتاب

آمـوزان و دانش معلمان روزمرة تجارب ما از عمق ، برنامه بنابراين . است اطالعات آوري جمع .گيرند مي روستا تصميم و براي در شهر نشسته كه كارشناساني از توقعات و نه است جوشيده

قـرار بود، مـورد بررسـي داده تشكيل مدهيا پرادش دولت كه اي كميته ما توسط كتابهاي. پوشـاند را مـي سـنّتي درسـي موجـود در كتابهـاي عناوين تقريباً كلية شد كه علوم و م گرفت

مـورد تأييـد ] هند[ متوسطه در مدارس علوم آموزش تخصصي كتابهاي عنوان به دليل همين به . است و نشر آنها نموده چاپ به اقدامMP بعد انتشارات به1987 از سال. قرار گرفت ذهن ملكة برنامه اينكه براي. است " معلم تربيت" برنامه اين كليدي ديگر از اهداف يكي و آمـوزش ، كارشناسـان علمـي نگرش صاحب با دانشمندان پيوسته بايستي شود، آنان معلمان


] معلــم تربيــت از جهــت[ برنامــه ايــن آنچــه. باشــند و يكــديگر در تمــاس ، مربيــان پــرورش هفتـه از سه پس كارورزي باور كه و اين نيست جانبه يك 1 كارورزي كه است فهمد، اين مي

بـه برنامه اين توجه. است شود، نادرست مي كامل دوماهه كارآموزي دورة در يك يا شركت اسـت تجارب اين و تركيب و تحليل تجزيه و آنگاه معلمان ميداني اندوزي و تجربه كارورزي

همين درنتيجه. شود مي محسوب برنامه آموزشي روش " سازي دروني" شيوة جزء الينفك كه هــاي ، دوره معلمــان بــراي تــوجيهي اردوهــاي از برگــزاري پــس كــه اســت و دريافــت درك

در شود و معلمـان مي تشكيل مدارس م منظ و با پيگيري خاص زماني نيز در فواصل بازآموزي اسـت " منبع گروه" برعهدة كارورزي هاي دوره برگزاري. كنند مي شركت ماهانه هاي نشست

كيشـور از اعضـاي حاضـر متشـكل درحـال گروه اين. دارد زمينه در اين طوالني اي سابقه كه واسـاتيد IITS , TIFR، دهلـي از دانشـگاه دي و اسـاتي اكالويـا، دانشـوران ، گروه بهاراتي . استBLTS و مدهيا پرادش از دانشكدة متعددي مناسـب درسـي كتابهـاي كـه اسـت شد ايـن بر ما مكشوف برنامه در اين كه عميقي نكته

كتابهـايي . دآي نمي بيرون تحقيقاتي مؤسسات ، دانشگاهها و حتي بزرگ هاي لزوماً از دانشكده . باشد فايده بي حتي كه و بعيد نيست بوده شود، غيركاربردي مي تهيه مجامع اين توسط كه

] تربيـت فعاليتهـاي [ از دريافتي بازخوردهاي آنها براساس ما كتابها و محتواي در برنامة .واهد شد روزآمد خ اساس برهمين و پيوسته شده و تكميل تهيه معلم

ناچـار بايـد در معـرض به برنامه ابتكاري با اهداف هماهنگي جهت ما نيز به امتحاني نظام و سازماندهي آوري ، جمع مشاهده ما توانايي امتحاني برنامة. گرفت قرار مي اي تغيير ريشه يك

همچنـين . سـنجد را مي فاهيم م و درك منطقي و تحليل تجزيه ، قدرت ، تفكر مستقل اطالعات اشيا، و نيـز ساختن براي از دست و استفاده عكس ، كشيدن آزمايش در انجام كودك توانايي

، نه بنابراين. شود مي سنجيده هم آموز از محيط دانش و آگاهي نوآوري ، شهامت خالقيت قوة

1.Training


نيـز در مكتـوب پاسـخهاي و ارزيـابي متحـاني ا اوراق شـكل حتي ما، بلكه امتحاني تنها روش . دارد فاحشي تفاوت سنتي هاي ما با شيوه برنامة

آموزشـي بر نظـام حاكم سرسختِ ركود خطرناك مخالف ديدة ما را به رو برنامة از اين ر روند تغيير د مردم مشاركت مساعد براي ايجاد شرايط در جهت اقدامي عنوان كشور و نيز به

ماننـد هـايي ايده تحقق در راستاي است گامي برنامه اين شود كه تصور مي همچنين. نگرند مي ؛ تـا از ايـن و غيـره علمـي روحيـة محـور، گسـترش تحقيق ، يادگيري بر محيط آموزشِ مبتني آنها كارشناسان ، كه زش آمو اجتماعيِ مقبول و اهداف و تربيت تعليم از اصول رهگذر برخي

.اجرا درآيند و عمالً به كنند؛ دقيقاً تعريف مي مطرح انتزاعي صورت را به و كشـور بـه ناحيـه و پـرورش آمـوزش مسـؤولين بود كه اين برنامه جنبة ترين اما برجسته

بـه كـه قيد و شرطي بي و آزادي مدهيا پرادش مستمر دولت حمايت. برخاستند از آن حمايت دولت حمايت و وسعت كيفيت. بود بخش بارها الهام ، كه برنامه بناي تنها سنگ بود، نه ما داده

خـودش تشـكيالت را در چـارچوب ] نـوين [ايِ مدرسـه آمـوزش ما، كـه داوطلب از گروه . باشد سابقه كند، شايد در كشور بي مي تجربه

183-پروژه مدارس آينده

١٨۴...................................................................................... گفتار هجدهم

١٨۴............................................................................ آينده مدارس پروژة


گفتار هجدهم

آينده مدارس پروژة 1 اورالندي كارول

آمـوزان دانـش بفهمـيم كـه است اين در آينده زش آمو هدف

بـه ابـزار رسـيدن خواهند كجـا باشـند؛ آنگـاه كجا هستند و مي . كنيم تأمين آنجا را برايشان

2 آلن. دبليو دوايت

خواهد هايي ما ايده آجرها و مالت! بسازيم و يكم بيست قرن براي اي مدرسه بيائيد با هم 3 آمريكـا بهنگـام در شـبكة واقـع و الكترونيكـي و كنـار مدرسـه در گوشـه اكنـون هم كه بود كه اي مدرسه طراحي براي اي وسيله عنوان به اطالعات ما از تكنولوژي . است شده آوري جمع ، همـه اه ر در ايـن . كـرد خـواهيم خواهنـد خوانـد، اسـتفاده درس در آن هايمـان ها و نـوه بچه

آيـد، فقـط ذيـالً مـي آنچـه . تواننـد يـار و يـاور مـا باشـند مي آموزگاران و حتي آموزان دانشــوژيِ بيشــتر، فقــط كــه اســت واقعيــت از ايــن اي گوشــه كــه اســت از مــواردي يكــي تكنول .خواهند مي آينده مدارس ساخت براي و آموزگاران آموزان دانش

1.Carol Orlandi 2.Dwight W.Allen 3.Electronic schoolhouse on American Online


، بخـش نتيجه با محيط اي مدرسه. را ببينيم پيشرفته با تكنولوژي اي مدرسه داريم ما دوست ، و قدرت آموزان دانش بيشتر براي با فرصت بزرگتر، كالسهايي تر، سالنهاي جدي قوانين

. بيشـتر اي مدرسـه و بـرون عملـي يـادگيري ؛ و بـاالخره آمـوزي دانـش دولت بيشتر براي دلسوز و مشـتاق بايد تعداد معلمان . بدهند بيشتري كمك آموزان دانش ايد به ب آموزگاران

بايـد بـر درسـهاي . يابـد باشـند، افـزايش در يـادگيري آموزان راهنما و مددكار دانش كه امروز مدرسة. آيد عمل به تاكيد بيشتري كامپيوتري و ارتباطات ، تكنولوژي ، علوم رياضي، مدرسـه ايـن مثل ؛ اما ما هم فوتبال زمين و هم تنيس زمين استخر دارد هم هم 1وينسنت

. خواهيم بزرگتر مي تئاتر و انشاي استخر شنا، كالس ايـن . كـنم كـار مـي در آن كـه اسـت معطوف اي مدرسه دروني فضاي به من اصلي توجه

بايد ـ هر سالن وينسنت مدرسة مثل ـ درست من رسةدر مد. تغيير كند جهات فضا بايد از همة هـا هنگـام تر باشد تـا بچـه بايد بسيار پهن راهروهايش. باشد داشته اختصاص ويژه موضوعي به

و كوتـاه هايي قفسه خود من مثل قدي افراد كوتاه بايد براي . باشند و آمد در آنها راحت رفت بـاالي تواننـد از قسـمت دارنـد، نمـي قـد متوسـطي حاضر بيشتر افراد كـه درحال. بسازند پهن، مثـال عنـوان بـه . شـود انتخـاب موضـوع بـه كالسها بايد با توجـه فضاي. كنند ها استفاده قفسه

صـورت كتابهـا را بـه هـا و محتويـات نمايشنامه بايد بزرگتر باشد تا بتوان انگليسي زبان كالس ديگر تمامـاً از و چندتا از كالسهاي رياضي كالس ديوارهاي كه است خوب. جرا كرد ا زنده). آوردنـد مـي جا كـم سياه تخته روي من رياضي معلمان همة( شود درست نگارش قابل تخته روشكالسها نبايد مف. شود استفاده رنگ بايد از يك ديوارها بايد روشنتر باشد، اما فقط رنگ سـراميك تميزكـردن . اسـت يا موكـت تر از چوپ راحت خيلي سراميك روي رفتن راه. باشد ، كـامپيوتر داشـته آموزان تعداد دانش كالسها بايد به همة. است آسانتر از موكت مراتب به هم

آمــوزان از دانــش بعضــي باشــند كــه معلمهــا نگــران نيســت ديگــر الزم صــورت در آن. باشــد وجـود دارد دي يا سي ديسكت جعبه اند، زيرا در كنار هر كامپيوتر يك را نياورده كتابهايشان

1.Vincet school


آنها بايـد از جاي ، به نيست خوب هم ميز و نيمكت . كند نياز مي بي آموز را از كتاب دانش كه كنفـرانس اتاق. باشد موزانآ دانش بندي با استخوان متناسب شود كه استفاده ميز و صندليهايي

دوم از طبقـة باشد كه بزرگ خيلي استخر شناي بايد يك مدرسه زمين در وسط . همينطور هم باشـد؛ كالسـها بايـد پـر از پنجـره . باشـد پوشـيده گلخانـه بايـد مثـل شـود، البتـه ديده و سوم كـه است خوب رويايي هاي بچه براي مهيدات ت اين. را تماشا كرد بيرون بتوان كه هايي پنجره و درخـت و سـبزه از گـل بايـد پوشـيده دور تا دور مدرسه . و شاعر بشوند خواهند مخترع مي مدرسـه تخصصـي هـاي از رشـته يكـي ( و كشاورزي طبيعي منابع رشتة آموزان دانش به. باشد

ناهـار از چمنهـا نگهـداري يا صـرف مطالعه ساعات و دستمزد داد تا در بايد حقوق ) وينسنت شـكل شود و مدرسـه ها بيشتر مي تعداد پنجره بايد گرد باشد؛ اينطوري مدرسه ساختمان. كنند .گيرد خود مي به اي تازه

كامپيوترها به اين تمام. كامپيوتر هست هر نفر يك ازاي ، به موردنظر من آيندة در مدرسه مودم هر كامپيوتر داراي . بزنند حرف با دوستانشان ها بتوانند در كالس تا بچه است متصل هم

يـك . بينيـد كامپيوتر مـي يك ميزتان روي. برقرار كنيد دنيا ارتباط نقاط تا بتوانيد با تمام است يـك . كنيـد اسـتفاده آن از علمـي سـفرهاي توانيد بـراي مي كه مودم همراه به كامپيوتر دستي

جـاي بخواهيـد بـه كه وقتي براي مدادتراش و يك كوچك تلويزيون ، يك كوچك يخچال تـا وقتـي اسـت در دسـترس داريد و نمابر هم هم حمل چاپگر قابل يك. بنويسيد كردن تايپ فضـاي كنـار ميـز شـما يـك . باشـند داشته شما دسترسي شما به هستيد، والدين در مدرسه كه

آموز هر دانش. آوريد مي مدرسه به با خودتان كه آموزيست دست حيوان براي بازي كوچكتواننـد نمـي وقـت هـا هـيچ بچـه . دارد تعلـق خودش صرفاً به نشيند كه مي كوچكي در اتاقك

كامپيوترهايتـان براي. آشنا شوند همتوانند با كامپيوتر مي از طريق آنها فقط . همديگر را ببينند افـراد بـا آنهـا و قيافـه شـكل و نه خاطر شخصيت ها به كنيد؛ و بچه مي رمز استفاده از اسمهاي

توانيد اسم او را پيدا كرديد، نمي را ديديد و نام اگر شما كسي صورت بدين. شوند مي دوست صـحبت كـامپيوتر بـا معلـم توانيد از طريـق رسها شما مي د براي. كنيد او را از كامپيوتر حذف


مدرسه اگر بيمار شويد و نتوانيد به . دهد چند نفر آموزش به طور همزمان تواند به او مي . كنيد شـما بيمـار بفهمـد كـه معلـم وقتـي . كنيـد خـود اسـتفاده از كامپيوتر دستي است برويد كافي

در طـول . كنيـد مـي را دريافت فرستد و شما آن مي شما پيام خانة به كامپيوتر هستيد، از طريق توانيـد روي شديد مـي اگر خسته . بخوريد حاضري توانيد غذاي بخواهيد مي كه روز هر وقت

بيـدار دار از خـواب زنـگ سـاعت با يـك درس شروع بخوابيد و هنگام اتاقكتان داخل تخت. را ببينيد توانيد ديگران شما مي هستند كه و هنر تنها كالسهايي بدني بيت تر هاي كالس. شويد

مدرسه به رفتن بخواهيد براي را كه توانيد هر زماني اما شما مي است هماهنگ مدرسه ساعات انجام خواهيد در مدرسه شما مي كه آنچه براي... و 16 الي 10، يا 15 الي 9مثالً . كنيد انتخاب

كوچـك قفسـة يـك . است شده كامپيوتر، زمانبندي از طريق زدن يا گپ خوابيدن دهيد، مثل كه هست هم كامپيوتري ، بازيهاي كتاب در قفسة . شماست در دسترس مطالعه براي هم كتاب . كنيد روز بتوانيد استفاده طي

بتواننـد در جيبشـان بدهـد كـه كـامپيوتري كتهايها ديس بچه بايد به مدرسه نظر من به نـوع يـك هـر كـالس . ببرنـد كـالس و بـه را در آنها نوشـته منزل بگذارند و تكاليف

توانيد با و مي گرفته از آنها را تحويل يكي نام ثبت شما هنگام دارد كه كامپيوتر دستي ــه كــه شــده تقســيم كــوچكي اقكهــاي ات بــه هــر كــالس داخــل. ببريــد خانــه خــود ب

تاشو، يـك صندلي يك از اتاقكها داراي هر يك . كند جدا مي را از هم آموزان دانش 1، و معلمهـا هلوگرافيـك اسـت پر از نوشابه و يخداني كامپيوتر دستي ، يك تلويزيون

آينده در مدارس . د آنها را ببيني شكل گنبدي سقف توانيد روي خواهند بود و شما مي بـا يـك اسـت تفريحي مجتمع مانند يك طبقه ترين پائين: وجود دارد طبقه سه حداقل

هـر بـراي . يـخ روي اسـكيت / هاكي و پيست فوتبال ، زمين بسكتبال استخر شنا، زمين بسـكتبال ، فوتبال ( مختلف توانيد در باشگاههاي و شما هر روز مي هست معلمي كاري كسـاني بـراي ( مختلـف با غذاهاي است سرويس سلف دوم طبقة. كنيد بازي) و غيره

1.holographic


و سـوم در طبقـة ). غـذا بخورنـد از مدرسـه كنند تا در خـارج توانند رانندگي نمي كه طبقـات بـه رفتن براي البته. اند باشد، كالسها قرار گرفته چند طبقه اينكه به باالتر، بسته

شـما كـه هسـت هـايي اينهـا پنجـره همة و بعد در باالي . آسانسور وجود دارد مختلف معلمهـا شـما را نـزد او كـه نيسـت هـم را ببينيـد و مـدير مدرسـه بتوانيد از آنجا بيرون

كامپيوتر و آموز بايد يك هر دانش براي" آينده" مدرسة كه كنم فكر مي من! بفرستندــايتي6/56 مــودم يــك همــة. باشــد داشــته بــزرگ هــاي شــبكه اتصــال بــراي كيلــو ب اينترنـت بايد به آموزان دانش. خود هستند اختصاصي تلفن شمارة داراي آموزان دانش

كوچــك اتاقــك آنهــا بايــد يـك همـة . باشــند داشــته دسترسـي الكترونيــك و پسـت يخچـال و يـك ، هواسـاز يـا سـاير لـوازم ، تلويزيـون كـامپيوتر مجهز به كه خصوصي كتابهـاي ديسـكت مثـل آموزشـي كمـك وسـايل و همة . باشند باشد، داشته كوچك بايـد هـم آمـوزان آزاد دانـش وقـت . باشد بايد در اختيارشان علوم يا كتابهاي رياضي

بروند، به بايد بتوانند بيرون وزانآم دانش. دمخور شوند بيشتر باشد تا بتوانند با ديگران . ديگر مناسب يا هر جاي رستوران

ديگـر از . نخواهنـد بـود كنـيم مـي ما امروز استفاده كه آنچه كامپيوترها مثل در آينده ســردرد موجــب كــه كــامپيوتري هــاي كنــد و صــفحه كليــد، پردازشــگرهاي صــفحه

. نخواهـد بــود خبـري چـاپگر و غيــره كـردن ، گير كــامپيوتري شـوند، ويروسـهاي مـي هـر فـرد طراحـي بـراي طور ويـژه به خواهند بود كه افزارهايي نرم كامپيوترها مجهز به

واهـد خ 1 مجـازي واقعيت هاي عينك از جنس كه خواهند داشت هايي و صفحه شدهدهنـد مـي انجـام را كه نشينند و آنچه مي تاشو راحت در صندليهاي آموزان دانش. بود

خـواهم نمـي . شـوند درگيـر مـي كامالً بـا پـروژه طريق اين كنند و به مي واقعاً احساس

1.Virtual Reality

شبيه سازي مي كند مپيوتر كه با استفاده از انيميشن و تصاوير سه بعدي دنياي واقعي را كامالتكنولوژي جديد در كا


گيـرد، را مـي مدرسـه گروهـي هـاي و فعاليت يادگيري نظام كامپيوتر جاي كه بگويم .كند از كارها را آسانتر مي خيلي كه كنم تصور مي قط ف بلكه

هـاي خواسـته بـه كـه دارم زيـادي آرزوهـاي آينـده مدرسـة ، براي معلم عنوان ، به من را بـا اي مدرسـه دارم دوست. دارم هم ديگري هاي ضمناً نظريه. ماند مي آموزانم دانش انسـان كـه هست از سال اوقاتي من كنوني در شغل . نمپذيرتر ببي انعطاف درسي برنامة ناچـار گـاه سـبب همـين خـود بـه من. باشد خودش به روز متعلق يك تواند حتي نمي هنوز هم دارم دوست. بپوشم نيز چشم ام خانواده اعضاي در عروسي از شركت ام شده دارد اما ممكـن تعطيلي ماه سه تقريباً هر كس كه بينم را ب ساالنه زمانبندي برنامه همان مدرسـه بـه هفتـه شـما نـه است مثالً ممكن . باشد سال مختلف در اوقات تعطيلي است

برگرديـد و مدرسـه ديگر به هفته نه باشيد و مجدداً براي تعطيل ماه يك برويد، سپس انتخـاب ايـن . باشـيد را تعطيـل و مـارس ژوئـن ههـاي ما اسـت يـا ممكـن . قبيل از اين تواننـد تعطـيالت مي آموزان دانش وقت آن. ديگر متغير باشد سال به تواند از سالي مي

از انبـوهي انجـام مجبـور بـه آنكه بگذرانند، بدون هايشان را در كنار خانواده زمستاني كـه اسـت ايـن ببيـنم دارم دوسـت كه ديگري يپذير انعطاف. باشند امتحاني تكاليف كردند، بتواننـد پيشـرفت را كسب الزم موفقيت پايه در يك كه هنگامي آموزان دانش يـك . بمانـد بـاقي سـوم نـدارد در پايـه لزومـي اسـت ساله نه كه آموزي دانش. كنند

. باشـد يـا پـنجم دوم تواند كـالس ، مي رفت پيش براي توانائيش به بسته ساله نه كودكآمـوز عملكرد دانـش چگونگي سنجش براي مناسبي ميزان تحصيلي هاي پايه ديگر نه

، بر اساس افراد شاغل مثل هم آموزان دانش... و ، ج ، ب الف هاي نمره خواهد بود و نه را سـاختماني . تولدشـان طر تـاريخ خـا بـه نـه خواهنـد يافـت ترفيـع عملكرد و توانائي

. و پرنـده ، پروانـه و گيـاه ، گـل ، درختچه پر از درخت اصلي حياط رو به دارم دوست آزاد، در هـواي كـالس بـراي با ميز و صندلي خلوت حياط و يك پر از ماهي حوض

سـها مسـتقيماً بـه از كال هـر يـك دارم دوسـت . باشـد پوشيده تواند تا حدودي مي كه


دارم دوسـت . وارد آنها شد بتوان دور تا دور مدرسه باشد و از فضاي داشته راه حياط خـط يـك حـداقل هر اتاق. باشد داشته و پنجره مطبوع تهوية خودش براي هر كالس

نيـز در دسـتي كامپيوترهـاي . باشـد كـامپيوتر داشـته آموز يـك هر دانش و براي تلفن دارد، متصل با اينترنت مستقيم ارتباط كه هايي شبكه كامپيوترها به همة. باشند دسترس

خيلـي كـالس ميـز و نيمكتهـاي ). شـود و اوليـا كنتـرل معلـم توسـط البتـه كـه (باشند . باشد حركت كند قابل آموز كار مي دانش اينكه تر باشد و ضمن راحت

مدارس هاي هستند، بچه يادگيري كالسها در حال هنوز توي من هاي بچه كه در حالي سـفر علمـي يك شبيه در مدرسه تحصيل. خواهند داشت كامالً متفاوت فضايي آينده خواهـد اتفـاق از كـالس و عمدتاً در خارج در داخل يادگيري. خواهد بود روزه همه آمـوزان دانش قسمت در اين . خواهد داشت سخنراني جنبة كالسي درون بخش. افتاد

يعنـي [ دوم در بخش . خواهند كرد دريافت اطالعاتي مورد يادگيري موضوع درباره ياد اول را در بخش آنچه دهند كه ياد مي آموزان دانش به ] كالسي برون در يادگيري

طـول ساعت نيم بخشها هر كدام اين. ار ببرند بك روزمره در زندگي اند، چگونه گرفته بايـد بـراي از معلمان هر يك . شود منظور مي استراحت براي هم دقيقه كشد و پنج مي

داشـتن بـدون . باشـند را داشـته الزم صـالحيت مورد نظر در كـالس موضوع تدريس از دو هفتـه از گذشـت ؟ پـس داشـت عـالي آمـوزان دانش توان مي چگونه عالي معلم

، روزمــره كــاربرد آنهــا در فعاليتهــاي مهارتهــا و چگــونگي ] نظــري [ يــادگيري يـك بـر روي كننـد؛ كـاركردن مي آن عملي انجام را صرف هفته يك آموزان دانش يك نآموزا دانش. يا هر كار ديگر پرستاري ، تمرين كار اداري ، انجام تفريحي وسيله از كـامپيوتر در در استفاده كه بخاطر مزايايي . خواهند كرد تمرين خودشان براي هفته

. خواهـد شـد نصـب ، كامپيوتري كالس از ميزهاي هر يك كالسها وجود دارد؛ روي از اسـتفاده ، توانـايي رياضـي تمرينهـاي الفبا يـا انجـام يادگيري در حين آموزان دانش هرگـاه كـه نحـوي خواهـد بـود، بـه ميزهـا متحـرك . را پيدا خواهند كـرد وژيتكنول


از يكـي راحتـي . كنـد را عـوض باشد، بتواند جايش ناراحت آموز از موقعيتش دانش آموز در كالس اگر دانش . آموز است دانش در باسواد شدن ضروري عوامل مهمترين هسـتند راحـت وقتـي آمـوزان اند ياد بگيرد؟ دانـش تو مي نكند چگونه راحتي احساس . متمركز شوند توانند بر كارشان بهتر مي

كـه دارم امـا اطمينـان . خواهد بود شكلي دقيقاً چه ام آينده مدرسة دانم نمي من. آينده ام نظ دو نوع در آينده. خواهد بود آن حد جاري يا حداقل تكنولوژي بر آخرين مبتني

كــه ، وقتــي در منــزل و ديگــري در مدرســه يكــي: وجــود خواهــد داشــت اي مدرســه مسـتعد پذيرفتـه آمـوزان دانـش بـراي فقـط دوم شـكل . نشينيد مي ترمينالتان روي روبه

بـاره ايـد، در ايـن بـوده سطحي در چه ابتدايي در مدرسة اينكه خواهد شد و بر اساس كـامپيوتر بـه مدرسـه شـبكة از طريـق تكليـف مقـدار معينـي . شـود ي مـ گرفته تصميم توسـط معـين زمـاني در طـول بايسـتي تكـاليف . شـود مي ارسال شما در خانه شخصي بگيرد تواند تصميم آموز مي اما دانش). ساعت24 ترجيحاً طي( گيرد آموز انجام دانش هـر ترتيـب ايـن بـه . سـاعت يا يك ساعت هشت ي دهد؛ ط آنها را انجام موقع چه كه

مـثالً برنامـة . بيند مي شبكه را روي مدرسه برود كار روزانة كامپيوترش سراغ كه زمان، هندسـه : رياضـي ) 2هند، : جغرافيا) 1: بعد از ظهر 12 ساعت 28/4/1378 روز درسي

داده بيشـتري شـما اطالعـات هـا بـه شـماره با انتخاب . فراست رابرت: انگليسي زبان)3 دربـارة سؤالهايي در هر تكليف . دهيد را انجام 56 الي 34 تمرينهاي: شود؛ رياضي مي

در مدرسـه شبكة روي كه اطالعاتي رسانه از هر نوع شما با استفاده كه هست موضوع بلكـه نيسـت صرفاً مـتن پژوهشي رسان امپي. دهيد آنها پاسخ توانيد به اختيار داريد، مي

تكـاليف "امـا . آيـد مـي دسـت بـه از اينترنـت كه ، صدا و تصوير است با عكس همراه درس مثالً براي. با كامپيوتر را از شما نخواهد خواست كاركردن فقط " مدرسه روزانة آموزان دانش. دهيد انجام از كالس را خارج ناچار خواهيد بود كارتان شناسي زيست

شـبكة اصـلي ها بخش بحث. خواهد بود بخواهند، در دسترسشان كمك كه هر لحظه


بـر آمـوزان و ساير دانـش گفتگو با معلمان نياز به مدرسه تكاليف اغلب. است مدرسه در سـاعات مجازي ، تصوير و يا شايد واقعيت ، صوت متن: ها گزينه( دارد شبكه روي مدرسـه شـما وارد شـبكة كـه ، تـا زمـاني از تقلـب منظور جلـوگيري به). از روز معيني

كـامپيوتر شـما هـيچ ترتيـب ايـن بـه . نخواهد بـود در دسترس روزانه نشويد، تكاليف هـا از ديسـكت دريـافتي دهد و نيـز اطالعـات قرار نمي در اختيارتان ديگري اطالعات كـار بـر در حـين سـاير اطالعـات بـه دستيابي براي آموزان دانش. نخواهد شد پذيرفته، كـار هرحـال به. باشند داشته بايد مجوز ويژه آن و مشابه تحقيقاتي موضوع يك روي آمـوزان دانـش كليـة دارد بـراي آمـادگي نياز بـه كه و كاري از خانه در خارج كردن آمـوزان دانـش كارهـاي همـة . شـود مـي رسـانده اطالعشـان به شبكه و از طريق تعيين

اطالعـات بـا انبـوه طور اتوماتيك به از تقلب منظور جلوگيري خواهد شد و به بايگاني و ايشــان قبلــي ، كارهــاي آمــوزان ، كتابهــا، ســاير دانــش هــا، مقــاالت المعــارف دايــرة خودتـان كـه معلمـي شما توسط كارهاي. خواهد شد مقايسه مختلف داده هاي پايگاه

شـما را كـه هـم ديگـري چنـد نفـر از معلمـان . شود مي ايد بررسي كرده انتخاب تلقـي توانـد مشـكل نمـي معاشرت عدم. كنند مي را تصحيح شناسند كارتان نمي

از ايـن و " امـروز از تكليـف پـس " ويـدئويي گفتگـوي مدرسه شود زيرا شبكة ــز دارد دســت ــن. ني ــل واكــنش و چگــونگي ، روانشناســي گذشــته از اي در مقاب از در برخـي حضور اجباري هراز گاهي . دارد كالس تشكيل نيز نياز به ديگران

مشـكالت كـه آمـوزي دانـش . خواهـد داشـت ضرورت مدرسه درس كالسهاي باشـد، در خانـه اش مدرسـه خواهـد كـه ي دارد و نمـ پـائين هاي و نمره يادگيري بسـيار اي مدرسه درس. خواهد بود مدرسه درس حضور در كالسهاي به موظف ميـز، كـامپيوتر خواهـد آمـوز بجـاي هـر دانـش . خواهـد بـود خانگي درس شبيه

حـداقل هر معلم . شود روز انجام از پايان قبل بايستي ، تكاليف هرحال به. داشت كسـاني براي كامپيوتر هم بدون كالسهاي. آموز خواهد بود دانش دار پنج عهده


اجبـاري بـا كـار عملـي همـراه كـه ( بدني تربيت دارند؛ كالس بحث نياز به كه نيـز و غيره ) باشد تواند با كامپيوتر توام مي كالس اين( هنر ، كالس )خواهد بود

خـود اهميتـي خـودي بـه مدرسـه روز ديگر ساختمان در آن . خواهد شد تشكيل . سير خواهند كرد كامپيوتري در فضاي زيرا همگان نخواهد داشت


195- بود؟مدارس آينده چگونه خواهد

١٩۶...................................................................................... گفتار نوزدهم

١٩۶......................................................... خواهند بود؟ چگونه آينده مدارس


گفتار نوزدهم

خواهند بود؟ چگونه آينده مدارس بيار و ريچارد اسالتر ليهد

آتش يك برافروختن بلكه نيست سطل يك پر كردن آموزش

. است ييتز. دبليو ب

برونـد، و يكـم بيسـت قـرن اسـتقبال بـه شايسـته نحوي بخواهند به و تحصيل اگر آموزش پـيش بـه تـازه و در مسـيري را كنـار گذاشـته پيشين هاي" پارادايم" ندارند جز اينكه اي چاره برخـي متضـمن شـوند كـه مـي دار نقشـهايي عهـده و مـدارس آموزگـاران كـه هنگـامي . روند

رونـد اين به ، درواقع تر است كلي ] آموزشي[ چارچوب و تأكيد بر يك اجتماعي بازسازيهاي بينـــي جهـــان وارة بايـــد از قـــ و مـــدارس آموزگـــاران فعاليـــت. پوشـــانند مـــي عمـــل جامـــة فراتـر از نقـد نقـد و چيـزي شـامل فرهنگها باشد كه بر تحليل و مبتني شده خارج1گرا استحاله

كننـد كـه تعيـين اي گونـه و مسـؤوليتها را بـه آموزشي اهداف كه ؛ و بر آنهاست فرهنگهاست . باشد انسان نيازهاي پاسخگوي

نمايـد كـه مي چنين ، ولي نيست ممكن آينده اجتماعي ي نظامها جزئيات بيني هرچند پيش . گـرا را كنـار بگـذارد و اسـتحاله ابزاري رويكردهاي ندارد كه جز اين اي چاره آموزشي نظام

1.Reductionist world-view


كامالً يا مسائل ـ اقتصادي فني از مسائل تواند جزئي ، نمي كار آموزش و كيفي ابعاد تماماً مهم نيازهـاي كننـدة بايـد متعـادل و يكـم بيسـت قـرن بـراي مناسب آموزشي فلسفة . باشد عقالني . باشد ـ فرهنگي فردي با نيازهاي ـ سياسي اقتصادي

از و قبــل خواهــد بــود؟ نخســت چگونــه در آينــده و تحصــيل ، مدرســه اوصــاف بــا ايــن وضـع تخريـب درپـي آمـوزش نـوين دايم پـارا كـه كنـيم بايد اشـاره سؤال اين به پاسخگويي

آموزشي ، عناصر نظام پارادايم اين. دهد خواهد چارچوبها را گسترش مي ؛ بلكه موجود نيست . بزنيم بگذاريد مثالي. كند مي تلفيق تر با هم فهم مقبولتر و قابل را در چارچوبي

چرخنـد بلكـه نمـي گـرد زمـين بـه آسـماني اجرام رسيد كه نتيجه اين به كپرنيك وقتي "هـا سـتاره " را پذيرفتند كه نوين چارچوب اين ، دانشمندان آنها خورشيد است محور گردش

چارچوبهـا دقيـق از ايـن كـدام هـيچ شد كه بعد معلوم هاي اما در سده . دارند دايروي حركت خورشـيد حـول كـه ؛ اجرامـي اي دايـره و نـه اسـت بيضـوي آسـماني مدار اجرام . است نبوده و جـزء بسـيار نيسـت كيهان كل هم شمسي اند و منظومة " سياره" بلكه " ستاره" گردند، نه مي

... و است از آن كوچكي . شـود خـود نيـز مـي قبلـي مسائل آيد شامل مي كه جديدي هر پارادايم

كـردن پـاك جـاي و مـا بـه است صورت همين نيز به يكم و بيست در قرن و پرورش آموزش آن و تصـاوير نـو را بـه را بزرگتـر كـرده نقاشـي ، صرفاً بايد بـوم ايم قبالً كشيده كه تصاويري

. كنيم اضافه و الزم پديـد خواهـد آمـد ضـروري آموزشي در نظام تحول تَبع به كه مشكالتي به توجه

در دو . اسـت اي مدرسـه چـه خوب مدرسة يك دانيم ما مي كه كنيم نبايد فراموش لي، و است چـرا كـه است اطمينان قابل آن و نتايج گرفته مورد انجام در اين زيادي تحقيقات گذشته دهة

اهـداف خـوب مـدارس كـه دانـيم مـا مـي . نيسـت همـراه تـازگي بـه مربوط ديگر با هيجانات . اسـت نيز مربـوط رفتار كادر آموزشي به آموزان بر دانش عالوه دارند كه مشخصي آموزشي هـر باورنـد كـه آنهـا بـر ايـن . اسـت خـوب التحصيالن فارغ دادن بيرون خوب مدارس هدف


موفـق در كل مدرسه كه است اين نگرش. خواهد بياموزد تواند بياموزد و مي مي آموزي دانش. امـور بيابنـد انجـام بـراي نـوين اي در تكاپو هستند تا شيوه طور مداوم ، به خوب مدارس. باشد

هـا را و ايده رفته از مدرسه خارج محيط به كنند، بلكه نمي ها بسنده ايده دربارة صحبت آنها به صـرفاً در مـديريت كه دارد؛ مديري ، مدير خوبي خوب مدرسة يك. كنند مي تجربه در عمل او حـائز بيشـترين بـراي و يادگيري تدريس كه ؛ كسي است مربي ندارد و خود يك تخصص را كـالس وقت و بيشترين است آموزش مدارس اصلي وظيفة دانند كه آنها مي . است اولويت

آمـوزش خـود را صـرف انـرژي هـم دارس مـ گونه اين معلمان. دهند مي امر اختصاص اين به آموزان دانش كنند، به مي خود را ارزيابي موفقيت ميزان طور منظم آنها به . كنند مي آكادميك يـك در هر مدرسه . دهد را حتماً انجام آموز آن دهند و پيگير هستند تا دانش مي خانه تكليف، خـوب مـدارس آموزشـي محـيط . وجـود دارد ارزشـيابي و فراگيرِ ، ساختار يافته منظم برنامة

، خــوب در مــدارس. " دارنــد وضــعيت ايــن در حفــظ" و افــراد ســعي اســت و ايمــن منضــبط كـه هـايي خود را بروز دهـد، بـا ايـده تواند كنجكاوي مي واهمه و بدون راحتي آموز به دانش

و چـه كـادر آمـوزش ، چـه خـوب در مـدارس . نـد ك كنـد و اشـتباه كند، آزمايش دارد بازي و آمـوزش سـازي دارنـد تـا در غنـي كـافي فشـار شـديد نيسـتند و وقـت تحـت آموزان دانش

. كنند شركت اي و يا حرفه و هنري تفريحي برنامة فوق فعاليتهاي در ، چرا كـه كنيم مي درك راحتي را به خوب مدرسة يك مفهوم امروزه بينيد كه مي پس

چنـين و ويژگيهاي گرفته صورت زمينه در اين مندي نظام تحقيقات) و بيشتر ( گذشته سال 20 از كشـورها هـزاران در بسـياري كـه دانـيم مـي در نتيجـه . اسـت شده روشن خوبي به مدارسي جديد پارادايم پذيرش د و براي ان مورد نظر ما منطبق با معيارهاي وجود دارد كه خوب مدرسة . دارند آمادگي

مؤسسات كه كساني. داريم مدارسي چنين ادارة نحوة دربارة زيادي اطالعات ما همچنين گـذاري ، سياسـت مديريت دهند و دربارة مي انجام اي كنند؛ كار متهورانه مي را اداره آموزشيتـر از گسـترده مراتـب آنها بـه وظائف اند و حوزة ديده يار دقيقي بس ؛ آموزشهاي ريزي و برنامه


نفـر كـادر حـدود چهـل كه نوعي مدرسة ، اگر در يك مثال عنوان به. است پيش سال ده حتي و تعمير و نگهداري هاي ، هزينه آن و تجهيزات مدرسه ساختمان ، ارزش حقوقي دارد، فيشهاي تنهـا بـزرگ مدرسه يك ديد كه خواهيم وضوح ؛ به را در نظر بگيريم آن اري ج ساير مخارج

مدرسـه . اسـت تجـاري مؤسسه بزرگترين خودش در شهر يا منطقة بلكه نيست مؤسسه يك كـار مـديران بايد بـه كند بنابراين مي را اداره آن شهرداري كه است شركتي معموالً بزرگترين

عـالوه بـه . انـد جامعـه مديران آنها جزو ماهرترين . نگريست احترام ديدة به آموزشي سساتمؤ اسـت در منطقـه تجـاري ساير مؤسسـات تر از ادارة پيچيده مراتب ، به مؤسسات امور اين ادارة

. تر اسـت حساس سياسي مسائل به تر و نسبت تر، عمومي ؛ پيچيده مؤسسات اين اهداف چرا كه . موجودند زيادي جديد، مديران پارادايم براساس آموزشي مؤسسات ساختن براي

در 1 آموزشـي سـازمان . كنـيم اداره را چگونـه مـدارس مجموعـة كـه دانـيم مي همچنين نظام. است معظم شود واقعاً در نظر گرفته كه با هر استانداردي يا ملي ، استاني ايالتي مقياسهاي ذاتـاً فرآينـد آمـوزش گرچه. شود مي اداره ، ماهرانه از مدارس و در هر يك در كل آموزشي عنـوان به. دارند از آن بسيار دقيقي برند، شناخت مي پيش را به آن كه اما كساني است بغرنجي

آنهـا دارند و تخصص بندي و درجه رزشيابي ا به راجع فراواني ، اطالعات آموزشي مربيان مثال ، فرآينـدهاي تحصـيلي ريـزي آنهـا بـا برنامـه . است مردم بيشتر از عامه مراتب فرآيند به در اين

كننـدگان ، اداره در نتيجـه . آشـنا هسـتند ... و درس در كـالس و كـاربرد تكنولـوژي يادگيري . نحو است همين به تاسر جهان در سر آگاهند و وضعيت افرادي مدارس

، داريـم مـدارس اداره دربـارة دقيقـي و دانـش حاضر ما تخصـص در حال بر اينكه عالوه . باشند بايد چگونه آينده سدة و حتي آينده در دهة مدارس كه داريم هم فراواني اطالعات

در گفـت توان مي كه است ها آمده آنقدر در اسناد و نوشته آموزشي از روندهاي بسياري نيـز روند بـر قشـر جـوان اين اثرات تشخيص امروزه. است خود را گذاشته حاضر اثرات حال

تمـامي بـه آينـده بينـي خـود در پـيش اسـتعدادهاي گونه از اين اما چون . نيست مشكل آنچنان

1.education incorporation


كـار ايـن در انجـام قـدري بـه و اغلـب آنها بيانديشيم ديرتر به هر چه ، مايليم كنيم نمي استفاده . مانيم عاجز مي مثبت از واكنش كه كنيم مي درنگ ، اطالعـات ماسـت اي مدرسـه در انتظار كودكـان اي آينده چه اينكه ، دربارة مثال عنوان به آمار و 1989 در سال كه است ، اين كنيم اشاره هم مورد خاصي به اگر بخواهيم . ريم دا زيادي و جهـاني توسـعه رغم به داد كه مي متحد منتشر شد نشان ملل سازمان توسط كه جمعيت ارقام .شود مي نفر اضافه ميليون90 ساالنه زمين كره ، جمعيت خانواده تنظيم زمـين كـره آمـار سـاكنان جزايـر بريتانيـا بـه جمعيت از كل بيش ديگر، ساالنه عبارت به برابر خواهد سه زمين كره جمعيت آينده يابد در سدة رشد ادامه نرخ اگر اين . شود مي افزوده، هـدر جهـاني و نيرو، آلودگي برق غذا، مصرف را از نظر تأمين اي واقعه چنين پيامدهاي. شد و زنـدگي شـرايط مـا دربـاره باشيد كه ياد داشته در نظر بگيريد و به و غيره مواد، دولت رفتن .كنند مي تحصيل ابتدايي حاضر در مدارس در حال كه زنيم مي حرف كساني حيات دورة

كنتـرل ابزارهـاي رشـد در حـال در كشـورهاي كـه شـواهد و از آنجـايي ايـن بـه با توجه مانـد تنهـا مـي زنده در جهان كه از هر نوزادي اروپايي كشورهاي وجود ندارد، سهم جمعيت

بايـد چـه در مـدارس آموزانمـان دانش اينكه ، ما درباره بنابراين. خواهد بود 10 به 1در حدود ايـن . داريم زيادي شد كنند؛ اطالعات ر آينده جهاني را ياد بگيرند تا بتوانند در جامعه مطالبي باشـند و ، شـهروند جهـاني كلمـه دقيـق معنـي بايـد بـه در آينده آموزان دانش كه است واضح انتظـار آينـده شـهروند عـادي از يـك . امروز بيشتر بداننـد به نسبت همسايه كشورهاي دربارة، منطقـه آن و تـاريخ كنـد، گذشـته مـي زنـدگي آن در كـه اي منطقه جغرافياي رود دربارة مي

. باشد داشته كافي اطالعات آن زبانها و فرهنگهاي بين آنجا و تفاوت سياسي مسائل بايـد آموزان ، دانش است اطالعاتي جامعة به تبديل درحال صنعتي جامعة اينكه به با توجه فراخـور آنهـا بـه جامعـة از اينكـه رشد بايد قبـل دهند و اين خود را رشد گوناگون مهارتهاي

گوناگوني مسائل آنها بايد با جزئيات. گيرد شود، صورت اطالعاتي جامعة يك به خود تبديل حقـوقي ، نظام آن و حفظ ايجاد ثروت ، راه ، مالي ، اقتصادي سياسي و نظامهاي سياست از قبيل


بـوده كامالً مطلع مسائلي بايد از چنين آينده از شهروندان هر يك . لتها آشنا شوند دو و اَشكال كانـادايي جديـد يـك ، در دنيـاي مثـال عنـوان بـه . است واقعاً جهاني مقوالت اين و بدانند كه

يـا 1 كـاري ، عـادات زنـدگي ، اسـتانداردهاي ، اسـتخدام آمـوزش تواند خود را از جهت نمي ؛ مـا بـراي داريـم هـم ديگـري مثـال . كنـد صرفاً بـا سـاير كاناداييهـا مقايسـه اجتماعي زندگي هـر موقعيـت كـه ، مـدركي كنـيم صـادر مـي تحصـيلي مـدرك راهنمـايي دورة آموزان دانش قـة يـا منط ، اسـتان در ايالـت تحصـيلي سـال در همـان ساير همساالنش به آموز را نسبت دانش

، ژاپـن در مـدارس آنچـه ؛ زيـرا امـروزه نيسـت كـافي مقايسـه اما ايـن . دهد مي نشان آموزشي آمـوزان دانـش همـة بـه زيادي شود، ارتباط مي تدريس هم يا فيجي سنگاپور، نيوزيلند، برزيل

هـم رقيـب خاصـي شـغل بـه دستيابي براي افراد در آينده اين است ممكن چراكه. دارد جهان همكار شوند و يـا سازمان در يك كنند يا اينكه فعاليت رقيب بازرگاني باشند يا در شركتهاي

. كنند زندگي با هم جهاني در دهكدة اجتماعي از لحاظ اينكه كار وي نير اينكه باشد، براي يافته اگر توسعه ويژه ؛ به خاص كشوري كه دانيم مي همچنين اگـر قـرار باشـد بخشـهاي . دهـد انجام اقداماتي مهيا كند، بايد چه تجاري رقابت خود را براي

كـار از نيـروي درصـد بيشـتري جذب را براي و اقتصاد راه ، تكنولوژي رساني ، اطالع خدمات و سـوم در طبقـات . را باالتر بـرد جمعيت كل " آموزشي ساختمان ارتفاع"هموار نمايند، بايد

خواهنـد مـي كـه افـرادي براي 2 بعد از مدرسه بر آموزشهاي بايد عالوه ساختمان اين چهارم . صادر شود 3 اعتبارنامه نوع كنند، يك فعاليتي

و ايجاد مشكالت باعث زودي افتند، به دور مي به يا كارورزي از مسير آموزش كه كساني بيابنـد، بلكـه توانند كاري نمي كه نيست صرفاً اين دليلش. خواهند شد جامعه براي نگرانيهايي

. برخوردار نيسـتند هم در آينده " شغلي پيشرفت مسيرهاي" ايجاد براي الزم آموزشي از مباني جـاي سـه مدر دارنـد، در يـك متفـاوتي استعدادهاي را كه آموزاني دانش اگر قرار باشد تمام

1.work habits 2.post school training 3.subjects-based


، كنـيم را تحميـل محـور و آكادميـك و موضـوع سـنتي درسـي هـاي آنهـا دوره و بـه دهيم افـراد انـدكي صرفاً بـراي درسي هاي دوره اين بود؛ چرا كه نخواهيم آنان نيازهاي پاسخگوي

و دربـارة اسـت شـده ريـزي بگيرنـد، برنامـه را پي اي بروند يا حرفه دانشگاه خواهند به مي كه در طي. كند مي عمل خوب آموزشي نظام كه گفت توان نمي با قاطعيت هم افراد خاص همينــد و مجموعــه داده صــورت اميدبخشــي كارهــاي مختلــف ، كشــورهاي گذشــته دهــه از اي ان خود، و عاليق عملي زمينة به آموز با توجه اند تا هر دانش كرده تهيه 1 گزينش قابل هاي برنامه از آمـوزش سـنتي در نظام كه كساني ها براي برنامه از اين كند و تعداد زيادي را انتخاب يكي . است بوده شوند، اميدوار كننده مي مزايا محروم بعضي

را آن مـدارس و مديران بود، مطمئناً معلمان مي اي كار ساده آموزشي نظام اگر امر تحول نظـام [ تجديـد سـاختار بـه كنند و نيـازي مي عمل خود بسيار فعال آموزگاران. دادند مي انجام

و درسـي هـاي برنامـه آنهـا هربـار كـه . ندارنـد و تبصره قانون يا تصويب ] و پرورش آموزشتر كار پيچيده اما اين . دهند مي را تغيير تحصيلي هاي برنامه كنند، درواقع مي را آماده آموزشي

حلهـا برعهـدة راه و اگـر ارائـه . برآينـد آن از عهـدة تنهايي به معلمان كه است تر از آن و مهم لمـس را از نزديـك آن ندارنـد و مسـائل آموزشـي بـا نظـام اي آشـنايي هيچ باشد كه كساني اميـدوار كـردن تنهـا پيامـدش گيرد كه مي صورت ي و ابتداي بسيار سطحي اند، اقداماتي نكرده . است جامعه بيهودة

و ريـزي برنامـه نـوع يـك اگـر كـار آموزشـي باشد كه بايد واضح توضيحات با اين حال كـار وارد شـود، ايـن آموزشـي نظام مذكور در پيكرة تحوالت كه نحوي باشد، به آن اجراي .خواهد بود و معظم پرهيبت

تر از موارد مذكور نيـاز بسيار اساسي چيزي به و يكم بيست در سدة وجود آموزش با اين و دقيقـاً نياز داريم از آن بيش چيزي اما به است ضروري اصالحات اين كه نيست شكي. دارد آن مـا در پـي كـه ياگـر چيـز . اسـت بسيار سخت آن تعريف كه است " بيشتر چيزي" همين

1.alterative programs


خالصـه . مـوثر خواهـد بـود جهان ما به نگرش باشد، در نحوة " تجديد ساختار " يك هستيم امـروزي كودكان و سرنوشت جهان آيندة. نياز داريم جديدي افزاري نرم هاي بسته ما به اينكه

نگرش با اين مدارس در سازگار كردن اندازه تا چه كه است اين به وابسته كلمه دقيق معني به . باشيم موفق


205-آموزش دانشمندان براي فردا

٢٠۵............................................................................................ چهارم بخش

٢٠۵...................................................................................... و جامعه آموزش

٢٠۶......................................................................................... گفتار بيستم

٢٠۶............................................................... فردا براي دانشمندان آموزش ٢١٠..................................................................... از دانشمندزدايي تخصص


چهارم بخش

و جامعه آموزش


گفتار بيستم

فردا براي دانشمندان آموزش 1 ـ لوئيس ون جان

ميـانبري راه وجـود دارد و نـه يـادگيري سـوي بـه شاهراهي نه

. ارزشمند هنري كسب براي 2 ترولوپ آنتوني

شـوند آشنا مي ـ با دانشي يا ناآگاهانه خود ـ آگاهانه تحصيل در حين طبيعي علوم دانشجويان به ، راجع آموزش اگر در ضمن. بزند او را رقم و آيندة كرده بشر را متحول ي دارد زندگ امكان كه

آنها علمي نشود، فرآيند آموزش آنها گفته به بشر حرفي روي ممكنِ پيش هاي آينده انواع تعريف ، بـاور عبثـي م سـروكار داريـ محض با دانش طبيعي علوم ما در حوزة باور كه اين. ابتر خواهد بود

پوشـند، مـي كـامالً انتزاعـي فرمولهـاي جامة ، كه رياضي هاي نظريه ترين محض حتي. نيست بيش دو نمونـة . بشـوند و مهندسـي فيزيـك مثل در علومي توانند موجد پيشرفتهايي و اصوالً مي هميشه

پنداشـته محضـي رياضـيات مثابـة بـه هـه د تا چندين كه است ماتريسها و جبر بول بارز آنها نظرية

1.John wen-Leuis 2.Anthony Trollope


و اتمي در فيزيك دو نظريه اين گستردة از كاربرد اما امروزه. ندارند كاربردي هيچ شدند كه مي . كامپيوتر آگاهيم مهندسيفاً صر علوم اين بودن تجربي. را بسازند توانند آينده مي ذاته نيز في] يا طبيعي[ تجربي علوم

جديـد، هـاي آيا ايده دهند كه توانند تشخيص مي دارند كه آنها معيارهايي كه معناست اين به تـا امـروز كننـد كـه بينـي را پـيش تواننـد وقـايعي ، مـي شـده كشـف هاي پديده جز توصيف به

كـه (" دو فرهنـگ " نـام بـه مشهورش در سخنراني 1اسنو. پي. سي. يا نه است بوده غيرممكن بارز دانشـمندان از ويژگيهاي يكي كند كه مي خاطرنشان) نشد شناخته كافي اندازه به قدر آن اگر شخصـاً بـه ؛ حتي "كنند مي وجود حس را با تمام آينده" كه است اين مدرن تجربي علوم و هفـدهم در قرنهـاي طبيعـي علـوم پيشـرفتِ عظيم موج كه زماني. نباشند واقف موضوع اين

در متحـول طبيعـي علـوم قـدرت دربـارة علمي نهضت اين آغاز شد، رهبران ميالدي هجدهم . نداشتند ترديدي بشر هيچ زندگي سازي

كـردن آزمـايش " به محض تجربي تأكيد بر اختراعات جاي به بيكن فرانسيس آنروز كه از روشـهاي حاصـل ابزارهـاي كمـك بـه بـود كـه ايـن اش اصلي داد، هدف يت اولو " دانش ذهـن توجـه را در كانون و آن خود خارج نازل را از سطح 2" واقعي زندگي" ، منزلت تجربي هـر دو قـوة را بـا كمـك " واقعـي زندگي" يعني زندگي سطح ترين قرار دهد و بنيادي خالق فيلسـوفان " آمـوزش كرد بـراي مي توصيه وي بود كه دليل همين به. بخشد قوام خيل و ت هوش نيـز و اجتمـاعي سياسـي شود، مسـائل تاكيد مي علمي بر فنون كه اندازه همان بايد به " تجربي

كـه ( زمـان آن آكادميـك بيشـتر مؤسسـات هـراس از داليل يكي. نظر قرار گيرد مورد امعان ، بيكن فرانسيس مكتب از شاگردان) كنند روز عمل و ديني موازينِ سياسي خواستند برطبق مي . تفكر بود اروپا بودند، همين علمي انقالب رهبران كه

1.C.P.Snow 2.practical life


را علـوم و تـدريس سـازماندهي مسـؤوليت كـه از دانشـمندان جز تعداد كثيري به امروزه اي تواند آينـده مي علم اند كه كرده درك روشني را به واقعيت اين گانباشند؛ هم دار مي عهده و فشـار شـديد گسـترش تحـت كـه دانشـمندان ايـن . بزنـد رقـم پيشـرفت يا بد را براي خوب

روند و خود مي تخصصي موضوعات سراغ به ] صرفاً [ قرار دارند، علوم روزافزون پيچيدگي دهند؛ موضـوعي مي تنزل برنامه فوق موضوع يك بشر را تا سطح بر زندگي ر علم تأثي بررسي كمـك خود يا بـه با ساير دوستان توانند همراه داشتند مي دوست اگر دانشجويان كه اختياري وقـت كـه شـرطي به بپردازند ـ البته كاوش به در مورد آن دانان يا تاريخ سياسي پردازان نظريه . خود برسند علمي دروس به نحو احسن نگيرد و بتوانند به از آنان زيادي

شـوند، مـي التحصـيل فـارغ طبيعـي علـوم هاي از رشته در يكي كه ، بيشتر كساني در نتيجه لبتـه ا. شـمار آينـد بـه افـراد جامعـه تـرين پرسش و بي روترين جزو دنباله هستند كه آن شايستة جايزة برندة بايد از شيميدانهاي مثال عنوان به. شود نيز پيدا مي درخور توجهي استثناهاي گاهي پندار ما ناقض آنكه جاي موارد استثنا به اين. هستند اي برجسته دانهاي موسيقي برد كه نام نوبل

.كند مي را اثبات باشد، آن بين كه است اي گونه حاضر به در حال علمي آموزش ماهيت كه بايد پذيرفت طور كلي به

مـن . وجـود دارد مسـتقيمي رابطـة " اجتمـاعي آگـاهي فقدان" و علمي رشتة در يك موفقيت جديـد در يـك كاركنـان اسـتخدام از مسـؤوليت اخيراً بخشي . ام را آزموده مسأله شخصاً اين

را از جـوان دانشـمندان بهتـرين مفتخر بـود كـه مؤسسه. بود من برعهدة دولتي بزرگ مؤسسه و برجسته جوان دانشمندان اين تقريباً تمامي متاسفانه كند ولي مي جذب مختلف دانشگاههاي

داخـل از مسـائل شگفتي از آنها با كمال بعضي و حتي المللي بين و سياسي اجتماعي از مسائل از سـنخ در كـار را كـه انسـاني انگيـزة ، از جمله از مسائل آنها بعضي . خبر بودند بي شور هم ك

از جديـد بـيش هـاي يافته خبر بودند كه دانستند و كامالً بي مي ؛ مسلم است نوزدهم عقايد قرن و محيطي زيست ي آلودگ آنها دربارة . است كرده عقايد را منسوخ گونه اين كه است سال 25

و . دانستند نمي داشتند و يا اصالً هيچ بسيار سطحي زاد و ولد اطالعاتي بر كنترل تأثير آموزش


مسـائل از آينـدة ، تصـور درسـتي قـديمي حـال چشـمگير و در عـين علمي هاي با وجود يافته . نداشتند و خانواده ، ازدواج زناشويي

بـر مبتنـي زمينـه تصـور آنهـا در ايـن . مـواد مخـدر بـود آنها بـه بدتر نگرش شايد از همه نظريـه آنها به . اند اعتبار شده بي طبيعي علوم در پرتو پيشرفت امروزه بود كه قديمي هاي افسانه

مواد مخـدر زا آغاز و به توهم اعتياد از داروهاي كردند كه معتقد بودند و فكر مي " گسترش" آن و از درستي را نقل نظريه باشند، اين داشته انتقادي نگرش آنكه آنها بي . شود مي مقويتر خت

داشـتند، اي ديـد غيـر منتقدانـه خود چنين علمي هاي اگر در رشته كه درحالي. كردند مي دفاع كـه شـماري انگشـت اخيـر دانشـمندان در سالهاي اينكه. آوردند نمي دوام هم سال يك حتي

مسـؤوليت " خواسـتار پـذيرش فـراوان شـعار و پيگيـري كـردن اند، با علَم آينده شديداً نگران در مثبتـي و اگر اقدامات آنهاست بودن گواهِ در اقليت هستند، خود بهترين " در علم اجتماعي

بـاقي دانشـمندان ميـان در"خـودافزا " اي گونـه بـه گـرايش نـوع نگيرد، اين راستا صورت ايناز ( گرفتـه صـورت دانشـمندان در بـين انگيـزه روانشناسي در زمينة اخيراً پژوهشهايي . ماند مي

سـاختار كه است شده و مشخص) انگليس كنت از دانشگاه باكس استفان دكتر توسط جمله آنها جذب به دانشجوياني ] صرفاً[ شود كه مي باعث علمي هاي رشته و تخصصي غيرشخصي

كـرده مجـردات دنيـاي بـه بـردن پنـاه آنها را مجبور به شان شخصي از عواطف ترس شوند كه بيشتري دارند و با جديت مسائل اين به نسبت بيشتري دغدغة كه كساني حال و در عين . است

گرايند؛ ضد فرهنگهايي مي "ضد فرهنگها " سوي و به ده بيزار ش كنند، از علم مي آنها را دنبال " ضـد فرهنـگ يـك ساختن" كتاب كه روست از همين. هستند و دانش آشكارا ضد علم كه

ادعـا كتـاب در ايـن وي. كـرد بسـيار فـروش آمريكـايي تاريخـدان 1تئودور روزاك نوشتة از ناشـي اينكـه جـاي ما بـه در زمانه آميز جوانان اعتراض جنبشهاي اصلي درونماية كند كه مي

رونـد اگر اين . دارد در تنفر و انزجار از خود علم باشد، ريشه ناخوشايند تكنولوژي پيامدهاي و دانـش علم ارباب در آن كه وضعيتي رو خواهد شد؛ يعني روبه بشر با فاجعه يابد، نسل ادامه

1.Theodore Roszak


شـديداً بشـر كـه نـوع منـدانِ آينـدة ندارند و دغدغه اجتماعي مسائل به اعتقادي هيچ و قدرت عمـل خـود جامـة هـاي ايـده ندارنـد تـا بـه قدرتي هستند، هيچ و هيجانات متأثر از احساسات

.بپوشانند

از دانشمند 1زدايي تخصص

اسـت روند مذكور در جريان سازي خنثي در جهت حاضر فعاليتهايي در حال خوشبختانه بسـيار وسـيع در مقياسـي كـه نرسـيده جـايي هنـوز بـه ، ليكن است بعضاً قدرتمندانه گرچه كه

فهمنـد مـي تدريج به صنايع صاحبان باشد كه آنها اين شايد مهمترين . تأثيرگذار باشد از آگـاهي باشد ولـي تكنولوژي ، دانشمند و آشنا به كسي كه هر چقدر هم كه

كنوني و احوال در اوضاع .خورد درد كار آنها نمي باشد، به بهره بي الزم اجتماعيگـذرد مـي رود و هـر روز كـه شـمار مـي بـه امر عـادي برتر يك تكنولوژي داشتن نياز به كه

صـحيح بينـي بـا پـيش بتواند خواهد بود كه موفق شود، شركتي مي بيشتر احساس آن ضرورت متغيـر تقاضـاي چـون مـوارد مسـتقيمي نيازها هم اين. آنها باشد متغير بشر پاسخگوي نيازهاي اقدامات صورت مĤالً به را كه و كندي موارد غير مستقيم گيرد و هم را در بر مي كننده مصرف و كارشناسان استخدام به معظم شركتهاي در سراسر جهان . شوند گر مي قدرتمند جلوه سياسي

را بـه جديد و بهتري يازند تا محصوالت مي دست تكنولوژي و آشنا به يك درجه متخصصان ديـده و آموزش متخصص آنها بازاريابهاي تر توليد كنند و همپاي اثربخش فرآيندهاي كمك. نماينـد خريـد آنهـا ترغيـب را بـه م خـود مـرد محصـوالت مزايـاي كوشند تا با معرفي نيز مي

هستند كه خواهند افتاد، آنهايي بسيار پيش از ديگران در آينده كه شركتهايي شـايد نسـل باشـند كـه واقـف نكتـه اين از ابتدا به متخصصانشان و كارشناسان

پـي بيماريهـا، در درمـان بـراي پزشـكي از داروهـاي اسـتفاده جاي جديد به بـه جديـد شـايد سـفر و پـرداختن نسـل . دارند پيشگيري خاصيت باشند كه غذاهايي

1.De-specializing


اشـياء و لـوازم نگهـداري به عالقه جاي دهد يا شايد به ترجيح تلويزيون را بر تماشاي موسيقي فشار تحت نيز وجود دارد كه امكان اين. باشد بارمصرف يك از وسايل استفاده خواهان منزل

و سـرانجام . شوند و منسوخ بالاستفاده زيست محيط حال مضر به ، تكنولوژيهاي افكار عمومي در ] 1جهـانگرايي درمقابـل سـدي عنـوان [ به را كه گرايي و ملي خودمختاري به بايد ميل مـواد مهم منابع به دسترسي زودي به كه ؛ در نظر داشت ظهور است و كنار دنيا در حال گوشه ! خواهد كرد قطع را در جهان خام

ــة ــق مختلــف پيشــتازِ كشــورهاي صــنايع گذشــته در ده ــن ، تزري ــر در آگــاهي اي فراگي شروع 2اي رشته ميان " تفكر كانونهاي " خود را از طريق و سازماندهي طراحي فرآيندهاي

در اجتمـاعي علـوم ، اقتصاددانها و دانشـمندان تكنولوژي رشناسان كانونها كا در اين . اند كرده بماند، ارشد باقي مديران تفكر جديد تنها در سطح اگر اين كنند ولي مي كنار يكديگر فعاليت

كاركنـان باشد، تمامي واقعاً اثربخش اقدامات اين اينكه براي. نخواهد داشت چنداني كارآيي فعاليتهايشـان همـة بنـاي سـنگ عنـوان را بـه آينـده تفكر دربارة عمومي بايد عادت هر شركت

تخصـص خـاص زمينـة تنهـا در يـك كـه و دانشـمنداني مهندسان كه بياموزند؛ و بايد دانست . روبرو هستند زيادي با مشكالت ديدي چنين كسب دارند، براي

و آموزان دانش كه است اين مختلف در كشورهاي فعال نايع ص تقاضاي ، امروزه در نتيجه در سـازمانهاي . قـرار گيرنـد تـري وسـيع تعليمـات و دانشـگاهها تحـت در مدارس دانشجويان

، رفـاهي هـاي ، پـروژه فرودگـاه سـاخت هـاي از پروژه بسياري. امر مشهود است نيز اين دولتي ندارنـد در پـي چيـز ديگـري و شكست جز افتضاح نظامي اتژيهاي استر شهرها و حتي طراحي

بـه غيرمربـوط از سـاير مسـائل هسـتند كـه هـا افـراد متخصصـي پـروژه ايـن مجريـان چرا كـه تقاضـا مسـأله ، ايـن كنـيم نگاه كلي اگر بخواهيم . ندارند مناسبي و درك آگاهي تخصصشان

، دولـت در بخـش و چـه صـنعت در بخـش چه گذشته دهة ندين از چ ، چراكه نيست جديدي

1.globalization 2.interdisciplinary think tanks


گرا تخصص آموزشي نظام بودند كه آن كردند؛ خواهان مي را استخدام دانشمندان كه كساني آشـنا شـوند و لـذا بتواننـد بيشـتري مـورد عالقـة و موضوعات كنند تا افراد با مسائل را تعديل

كننـد، ارتبـاط مـي آنهـا فعاليـت تخصصي از حوزة در خارج كه صصاني با ساير متخ راحتي به و سـازمانهاي صـنايع صـاحبان كـه بوده اين اساتيد و معلمان امروز بهانة تا به البته. برقرار كنند

باشـد و شـان آنها در حرفـه تخصص معتبر و گواه مدركشان هستند كه افرادي خواهان دولتي و آمـوزان دانـش درسـي در ساعات اضافي مطالعات فرصت از گنجاندن خود مانع نوبة به اين

. است شده علمي آموزش و آزادسازي دانشجويان دامنـة گسـترش مـذكور بـراي تقاضـاي فـرم كـه اسـت آن فعلـي وضعيت جالب ويژگي

هاي بهانه قبول جاي به. شود يافت مسأله براي حلي رود راه اميد مي كه است اي گونه به آموزش و بسيار مهـم مذكور برايشان مسأله كه صنايع صاحبان ، امروزه آموزش آزادسازي براي واهي

سـطوح را در تمـامي آمـوزش اساسـي اصـول خواهنـد كـه مـي آموزشي ، از نظام خطير است " در ميـان گذشـته در دهـة را كـه دهـد تـا هنـر جديـدي سترش گ منطقي اي گونه به تحصيلي

تفكـر هنـر در كانونهـاي اين. شود نيز شامل است رشد يافته " پژوه تفكر آينده كانونهاي و چيـزي اسـت ظهور كـرده مختلف و در كشورهاي مختلف نامهاي تحت و بزرگ كوچك در اقصـا بشـري جوامع براي آينده احتماالت مند دربارة تفكر نظام " جـز نيست و تخـيالت شناسـي و جامعـه روانشناسـي ، نگرشـهاي فنـي تخصص كه هنري " جهان نقاط . كند چتر قرار دهد و آنها را منسجم را در زير يك بشري

213-علوم انساني در مواجهه با آينده

٢١۴................................................................................. و يكم گفتار بيست

٢١۴............................................................. با آينده در مواجهه انساني علوم

ين يادگيري براي هزاره نو– 214

و يكم گفتار بيست

با آينده در مواجهه انساني علوم 1 اوريك نل

از آن بخشـي كرد؛ چرا كـه بيني كامالً پيش توان را نمي آيندهــه ــاب ب ــتگي انتخ ــانها بس ــت آزاد انس ــينها و دارد و از دس ماش

در بايـد همـانطور كـه آيـد، بلكـه بر نمـي كاري هم دانشمندان متيـاز ويـژه ا بشر را كـه خالقيت ، قوه است بوده مرسوم گذشته . در نظر گرفت اوست

2 گابور دنيس

" آينـده " در زنـدگي بـراي آمـوزان دانـش كردن آماده آموزش غايت اند كه گفته هميشه در طول . اند دانسته جامعه گذشته توفيقات را متوليان و مدارس آموزشي و تلويحاً مربيان است فرض برقضا اين ، و دست است آينده راهنماي بهترين گذشته كه بوده بر اين بشر فرض تاريخ

انسـان پيشـترها آينـده آمـد؛ چراكـه در مي از آب درست گذشته هاي بيني از پيش در بسياري . او نداشت نزديك با گذشته تفاوتي چندان

1.Nell Eurich 2.Dennis Gabor


از قابليت پرسش ما را وادار به كه انعي مو در مقابل نگرانه تفكر آينده شيوة اين اما امروزه خـود و حـال آنقـدر از گذشـته اكنـون مـا هـم . اسـت رسـيده بست بن كند، به مي آن استعمال هـر دربـارة كند كه مي ما ايجاب اشتياق. شويم در آنها غرق است نزديك كه داريم اطالعات

انتخـاب قـانون از اينكه ، غافل كنيم جمع اطالعات داريم در توان تا آنجا كه چيز و هر مطلبي جاذبـه بزرگتـر كـه ها و پيشـرفتهاي ايده كند كه مي حكم قانون اين. است چيز ديگري طبيعي .تر از ياد بروند دارند بمانند و موارد ضعيف تري قوي

شـود؛ اتخاذ مـي جامعه آن بگير دانش فراخور آ به هر جامعه حياتي هاي از تصميم بسياري در پرتـو اي ارزشها تا اندازه ( است متناسب جامعه مقبول با ارزشهاي آن گنجايش كه آبگيريدهـد را تغييـر نمـي رفتار آحاد افراد جامعه فقط انساني علوم). گيرند مي شكل فرهنگي ميراث بـراي عمـل مـردان را كـه هايي يا داده دانش ، قواره جامعه ارزشي نفوذ در نظام از طريق بلكه

برند نيز كار مي به و علم ، ديپلماسي ، جنگ و كار، سياحت كسب هاي در عرصه گيري تصميم آوري را جمـع اطالعاتي نوع چه كنند كه مي ما ديكته به تمام سادگي ارزشها به . دهد تغيير مي

تـأثير و يـا شـديداً بـر آن كرده را تعيين جامعه ارزشي نظام هم انساني ؛ و علوم نيم ك و استفاده زمانـة بـراي جامعـه ارزشـي ايستد و نظـام باز مي فرآيند تأثيرگذاري اين كه زماني. گذارد مي

ـ و ز نامناسـب هـا نيـ پذيرد و تصميم نيز تأثير مي جامعه دانش شود، پايگاه مي نامناسب خويش .شود ـ مي محتمالً خطرناك

ذاتـاً و تكنولوژي در علوم تازه اكتشافات كه است انكارناپذير اين واقعيت كـه دارد و اگر قصد داريـم بشريت آينده زندگي براي باري فاجعه پيامدهاي

تصـميماتي يريم، نـاگز كنـيم بشر را تعيين و مسير ابناي شمرده را مغتنم فرصت كنـد ايـن مـي نظر ما را جلـب ، آنچه شده ذخيره دانش انبوه در ميان . ساز بگيريم سرنوشت

. ها مصرّ باشيم اولويت و بيشتر در تعيين و بيانديشيم كنيم بيشتر توجه كه استجديــد و منتظــر پيشــرفتي رســد و مــا هــر روزه فــرا مــي آوري سرســام بــا آهنــگ آينــده

مانند امروز ـ با وجه هيچ به آينده محيط كه است پرواضح. هستيم علوم انگيز در انواع شگفت


در . خواهد بود ، متفاوت كنيم فكر مي كه با هر آنچه و اساس از پايه آينده. تغيير ـ نيست كمي كـه اسـت واهـد بـود و الزم نخ گذشـته ميـراث ديگـر توليـت آموزشـي مربيـان ، نقـش نتيجه . شود متحول و بن از بيخ آينده آنها درباره ديروزين گيريها و تفكرات جهت

بهتـر و ، واكـنش انسـاني علـوم معلمـان در مقابـل اجتمـاعي و علـوم طبيعـي علوم معلمان بـر اينكـه عـالوه ) طبيعـي علـوم ( دانشـمندان . انـد داده نشان تغيير سريع چالش به تري اثربخش خـود و علـم موضـوع بخشند، از جهت مي آنها سرعت و به را ايجاد كرده از تغييرات بسياري

بـه طبيعـي علـوم هـاي از شـاخه هر يك هستند؛ چراكه اقبال نيز خوش آن روند رشد و تكامل آنهـا را بتـوان كه هايي نظريه ها بهكند و تن را محو مي اش جديد خود، گذشته هاي يافته كمك را گذشـته " قـوانين " حتـي خـود و گـاهي گذشـتة دهد و فرضيات كرد بها مي تجربه آگاهانه علوم كند، براي مي را ذخيره گذشته مناسب هاي درسها و ايده همچنانكه دانش. كند مي نقض را قبلـي گـام توانـد جـاي مـي علوم بعدي گام نا كه مع اين دارد؛ به افزايندگي خاصيت طبيعي ويـژه ، بـه علم تاريخ اخيراً مطالعه كه است دليل همين به. استوار شود آن هاي و بر شانه گرفته و علمي روشهاي را از ماهيت خواهند دركشان مي چرا كه است شده ، جالب افراد عادي براي

منجـر بـه طبيعـي جديـد در علـوم از اينها، كشـفيات گذشته. آنها بيشتر كنند تحول چگونگي بشـري دانـش جديـد در نظـام علمـي هـاي مادر خود و ايجـاد رشـته هاي آنها از رشته جدايي

امـروزه . اسـت دسـت از ايـن ، مـواردي و اخيـراً بيوروانشناسـي ، بيوفيزيـك بيوشيمي. شود مي فـراروي كه اي مسأله ، و بزرگترين تر شده نسبتاً ساده علوم معلمان براي درسي ب مطال انتخاب بـه معلمـان تمركز ايـن نقطه. آنهاست جديد و پيامدهاي با پيشرفتهاي قرار دارد همگامي آنان . باشد و آينده ، بايد حال گذشته جاي

آنهـا مطالعـاتي هـاي حـوزه . نيسـتند تأثير گذشـته تحت نيز آنچنان اجتماعي علوم عالمان و از مـدارك كـه بجـز در مـواردي ) شناسـي ، اقتصاد و مردم ، روانشناسي شناسي جامعه شامل(

هـا صـرفاً در حـوزه ايـن ندارد؛ چرا كـه توجهي قابل شود، گذشته مي استفاده شواهد تاريخي و سمت. شدند شناخته علمي هاي رشته عنوان به ميالدي تم بيس قرن و اوايل نوزدهم اواخر قرن


اين رويكرد كلي . است كنوني و تمدن حال زمان به معطوف اجتماعي علوم تمام اصلي سويشـود؛ مـي مربـوط و جامعـه انسـان بـه كـه اسـت چيـزي آنهـا هـر آن و موضوع تحليلي علوم

ها هـم رشته اين دانشجويان. بشري جوامع مشكالت و مطالعة جاري مسائل از قبيل موضوعاتي چنـين نمايند و اگـر هـم رو معطوف پيش را به نگاهشان تغيير، ناگزيرند كه الزامات به با توجه .كنند مي اشاره آن به كم كنند، دست نمي

از آنـرو كـه انسـاني علـوم علمـاي . درگير است جبهه در چندين انساني علوم اما متأسفانه در از همكارانشـان بـيش مراتـب داننـد بـه مي گذشته و فرهنگي فكري خود را پاسدار ميراث

گـرا، جمـع گذشـته از آنـان بسياري. شوند مي " گذشته" تعهد خود به اين ها قرباني ساير رشته مـدرن انسان توانند تالشهاي آنها نمي كه است چنين. هستندگرا آينده گرا و قليلي حال اندكي

و بـه گرفتـه را نشـانه عقالنـي گـذار از اهـداف كه كنند؛ تالشهايي منعكس قدر كفايت را به بـا ÷[. اسـت معطـوف انسـان بيـان غيرقابـل احساسات نو يا تبيين ساختارها يا فرمهاي آفرينش و " بـزرگ " آثـار صِـرف و تحليـل تجزيـه تـا سـطح انسـاني در علوم ] وزش آم تأسف كمال

حسـاب بـه اي حاشيه مسأله يك آنها هم بزرگي و تازه است كرده تنزل گذشته هاي شخصيت؛ اسـت داده خـود را از دسـت گذشـته محوري نقش انساني علوم اينك ، هم در نتيجه . آيد مي

. داشت بشر بر عهده زندگي كيفيت در تعيين كه شي نق همان ارزشـها و توضـيح خـود را بازيابـد و در بسـط محـوري بخواهـد نقـش انسـاني اگر علوم

ما اثرگـذار باشـد، عـاجالً بـه زندگي بر كيفيت بكند و در نتيجه ما كمكي فراروي هاي گزينه و انساني علوم آموزش هاي در گرو تغيير شيوه رنسانس ن اي موفقيت. ديگر نياز دارد رنسانسي . خواهد بود" زمان" با علوم در برخورد اين بنيادين دگرگوني

تا اُروِل از بيكن

در كننده تعيين تأثير بگذارد و نقشي آينده بتواند بر روندهاي آنكه براي انساني دانشمند علوم [ احتمـالي هـاي ، ريشه كرده تصرف شدتش را با تمام " حال" كند، يقيناً بايد زمان پيدا آينده ايام


مسـير كشـف آورد بـراي مـي تكاپوها بدست اين از طريق را كه را بيابد و آنچه آن ] گيري شكل .كار گيرد به بشريت نوين

گونـاگون ا بتوانـد بـا احتمـاالت تـ است انسان تخيل قوة آزاد سازي او بعدي گام و اختـراع ، قـدرت تفكـر خـالق . نمايـد را تعريف انتخاب متعددِ قابل هاي و آينده كرده بازي

دنياهـاي طراحي ما براي ، ابزارهاي كنوني روندهاي بر پايه صرف منطقي و استدالل اكتشاف . ما قرار دارد روي پيش كه است متعدد و محتملي

حـداقل كـرد و يـا اينكـه بينـي پـيش از وقـوع پـيش توان رويدادها را نمي كه واقعيت اين در و نـاتواني كاستي اين. كند ما را تضعيف تخيل ، نبايد قوه نيست آنها ممكن دقيق بيني پيش بـازي نوع يك هم 2بيني پذيرد و پيش مي صورت 1گويي جود پيش و با اين . بشر است ذات

كـه اي بينـي شـود؛ پـيش مـي انجـام و خطي مقادير كمي عمدتاً بر پاية كه جديد است جذاب از اين اجتماعي علوم نظران از صاحب بسياري. دهد را مد نظر قرار مي نوع از يك فزاينده تغييرات

كنـد حـدس بايـد فـراهم انساني علوم آنچه. كنند مي استفاده) بيني از پيش يعني ( گويي پيش ةشيو .پردازد مي و مرجح ممكن هاي آينده به محتمل هاي آينده جاي به كه ؛ حدسي است3مند قاعده

ـ هاي آينده توصيف باشد و براي كيفي گوئي پيش كه است الزم از ن ممك تـوجهي تخيل به بيني پيش هنگام اند كه داده نشان اما دانشمندان . شود استفاده تخيل قوة

كنـد كـه مـي اشـاره نكتـه ايـن بـه " تصـاوير آينـده " در كتـاب كـالرك . آرتور سـي . ندارند پيامــدهاي از اطالعــي كننــد، هــيچ كــار مــي در مراكــز تحقيقــاتي كــه مشــهوري دانشــمندان: نويسـد بـرد و مـي مـي نـام ] معروف شيميدان [ از رادرفورد مثال براي وي. ندارند تحقيقاتشان

گفتند بـه مي سخن اتم در هسته نهفته مهار انرژي از امكان با شور و اشتياق را كه كساني وي" سـاختار از كشـف پـس او حتـي ". نبـود قايـل آنهـا ارزشـي حرفهاي و براي گرفت مي سخره

1.Prediction 2.forecast 3.disciplined conjecture


شـكافت اولـين وي از مـرگ پـس سـال ، امـا پـنج از باور خود برنداشت نيز دست اتم داخلي : كند را پيشنهاد مي جالبي ، قانون موضوع اين به با توجه كالرك. پيوست وقوع به اي هسته

، تقريباً است ممكن چيزي ه بگويد ك اما سالخورده برجسته دانشمندي هرگاه" بـه اسـت غيـرممكن چيـزي اما اگر بگويد كـه ! گويد مي ترديد راست و بدون ".كند مي زياد اشتباه احتمال

آنـان در ميـان . برخيزند تخيل قوه هاي شكست جبران توانند به مي انساني علوم دانشمندان بيـنش ديدنـد و از نگـارش نمـي را غيـرممكن چيزي هيچ وجود داشتند كه در گذشته كساني

و اظهار مطالبي افشاگري به مايل هم از آنان تعداد اندكي . بردند مي لذت آينده به خود نسبت ، بـيكن فرانسـيس . برسـانند ديگـران گـوش را بـه خواستند تا پيامشان بودند و مي آينده دربارة

و رئـيس انساني علوم مدرسه كردة تحصيل كه وي. افراد بود اين ، در زمره هفدهم متفكر قرن بود، عميقاً و بيشتر از طبيعـت كرده ابداع يادگيري براي كه روشهايي بود، به انگليس دانشگاه متضمن كه كرد؛ تكليفي مي را احساس بسيار بزرگي او تكليف . اعتقاد داشت كار آن و نحوة شـدند تـا درگيـر مـي بايد در آن از مردم كثيري بود؛ و گروههاي دانش و ارتقاي آوري جمع گيري در شكل بر اينكه عالوه وي. گرفت را در دست آن و كنترل تقليد كرده از طبيعت بتوان

" نخسـتين ، طـرح داشـت سـزايي بـه نقش آينده تكنولوژيهاي و تصويركردن علمي روشهاي او را از افـراد حرفهـاي امـا تعـداد محـدودي . را نيز در انـداخت جهاني 1 " تفكرِ كانونهاي

، معتقـد اسـت هـاروي ويليـام بـود و چنانكـه اديـب يـك وي از اينها گذشته . گرفتند جدي خـود در آنجـا هـاي ايـده ايجاد كرد و بـه آتالنتيس جزيرة يك رو بيكن از اين . دانشمند نبود

. ماند باقي در اذهان هايش ايده بود كه دليل همين به. پوشاند عمل جامة خواهـد پيمـود؛ از آبهـا را بـا زيردريـايي پرواز خواهد كرد؛ اعمـاق انسان كه ] او گفت [

چشـم دوربيني و بيني نزديك اصالح خواهد كرد؛ براي خود صحبت دور با همنوعان فواصل

1.Think Tank


بشـري هـاي ؛ دريافـت خواهنـد داشـت خواهد كـرد؛ انسـانها ميكروسـكوپ را اختراع عينك تمـامي البتـه ] كـه و نيـز نوشـت [ خواهد شـد؛ بررسي مشاهده آنها از طريق و درستي تقويتو [ . بـود خواهـد جهـاني منـافع خواهد شـد در خـدمت ابداع كه و محصوالتي دانش نيروي به رسيدن براي انسان كه نيست باشد شكي علم سمبل 1" سولمن پدرِ خانة " تا زمانيكه ]افزود .كند مي استفاده" درست دليل" از از تكامل حالتي

دنيـايي اينكـه ": نوشـتند مـي آينـده دربـارة نيز مطالبي معاصر بيكن از نويسندگان بسياري بـه علـم " نـوين يـادگيري " روزها آن. " منافع و اقسام و انواع پر از آزمايشگاه داشت خواهيم از آنهـا نيـز پـيش حتـي . كـرد مـي را جـذب تخيلِ قـوي قوة بود و صاحبان آغاز شده تازگي ا بـه آنهـ كـه بگـوئيم تـوانيم امـا نمـي . دادند مي " آرمانشهري" خبر از جوامع بودند كه كساني جمهـوري هنـوز كتـاب . اند كرده هم " بيني پيش"، آينده خود براي پيشنهادي هاي ايده اندازة

نيافتـه بهتـر تحقـق زنـدگي دربـارة گذشته از رؤياهاي ؛ و بسياري نشده كامالً فهميده افالطون در جامعـه . كارسـاز بودنـد خـوبي ، بـه اميـدآفرين هـايي " بيـنش " عنوان وجود به با اين . است

بـه نيـل بـراي جمعـي دسـته است كوششي ، انسانها برابرند و زندگي مور توماس آرمانشهري مسـائل اصـالح عمدتاً به پيشنهاد شد كه زيادي ، آرمانشهرهاي زمان با گذشت . مشترك منافع

خـود كوشـيدند تـا در خيـال ها مـي آرمانشـهر ايـن خالقـان . بود معطوف و اقتصادي اجتماعي در توجـه و قابـل مشـترك نكتـه . نماينـد را اصـالح معاصرشـان جامعه هاي ها و كاستي زشتي دولـت و برقـراري صـلح دانسـتن ، مفـروض اوليـه حالـت به آرمانشهرها، بازگشت اين تمامي او بـا و روابـط بـر انسـان دهد، بلكه نمي ل كاالها و اموا به چنداني واقعي ارزش بود كه طبيعي

.كند تأكيد مي همنوعانش . شـد دگرگـون كلـي بـه بيـنش بشـر، ايـن جديـد از ذهـن برداريهـاي دنيا و پرده با تحول

: كنـد مـي توصـيف چنـين را در آرمانشهر مدرن بيكن فرانسيس " سولمنِ خانة"وِلز . جي. اچ و تحليـل آوري ، در كـار جمـع دولـت گـذاريهاي سـرمايه با پشـتوانه ا انسان ميليونه كه جايي"

1.Father of solmon`s House


. نياز هستند بي و از كار بدني و بازي اختراع انسانها مجاز به امروزه ".كنند مي فعاليت اطالعاتدر . شـدند بنـا مـي آن بـر پايـه گذشـته آرمانشـهرهاي كـه اسـت مطلـوبي حالـت همان و اين

واقعي فرديت با حفظ از وجود آزادي و روشنفكرانه اخالقي رمانشهر وِلز، انسانها در فضايي آ خـود اند ولي دقيق مكانيكي ماشين دارند، عضو يك كه انسانها با كُدهايي . برند مي خود لذت

ولـز تنهـا تأسـف . ند ببر پيش را به برخوردارند زندگيشان از آن كه كاملي توانند با آزادي مي عمـل چـاپ ماشـين راحتي به واقعي در جهان و اخالقي ، اجتماعي سياسي تسهيالت كه است اين. نمودنـد و آنـرا معكـوس داده را گسترش بينش اين اُرول جورجو هاكسلي آلدوس. كند نمي

اش مسلّم خاطر خوشبختي به هستند؛ يكي دولت كنترل تحت بينند كه مي آنها انسانها را ماشينهايي . دولت قدرت افزايش براي سودمنديش از جهت شود و ديگري مي كنترل

آنها با ، همه بدانيم قُماش از يك كلمه دقيق معناي را به "ضد آرمانشهر " اگر آرمانشهر و را آينـده دهنـد كـه را مـي امكـان اين خواننده به محتمل هاي از آينده خيالي تصويرهاي ارائه نـدارد اهميتي و هيچ بسيار ارزشمند است روش اين به انسان تخيل دامنه گسترش. كند تجربه هـاي گزينه در فهم هر حال به باشد؛ چرا كه ، زيبا يا دلسرد كننده آينده به مربوط هاي بينش كه

.افتد مي ، مفيد فايده برويم سويشان به توانيم مي كه هايي آينده ما و تنوع فراروي. باشـند آنها سهيم بايد در ساخت انساني علوم فرهيختگان كه است هايي آينده اينها همان

آنهـا در از شـغل بـيش چيـزي دهد، بايد به مي آموز يا دانشجو درس دانش به معلمي كه وقتي، و حـال گذشـته و ميـراث هنر، ادبيـات . بيانديشد يا حقوقدان ، بازرگان پزشك عنوان به آينده

در اين . كرد را ابداع شماري بي هاي آنها آميزه كمك به توان مي كه است سرشار از مضاميني از و بـا تعريـف كرده استفاده جوانان خالقة توانمنديهاي از همه كه است اين مهم وظيفه ميان

. بدهد درستي و سوي سمت آنها از آينده برداشت ، به اخالقي روشها و اصول


223-سازگاريهاي نامعقول

٢٢٣.............................................................................................. پنجم بخش

٢٢٣............................................................................. فردا براي پارادايمهايي

224........................................................................................................................... و دوم گفتار بيست

224...................................................................................................................... نامعقول سازگاريهاي

پنجم بخش

فردا براي پارادايمهايي


و دوم گفتار بيست

نامعقول سازگاريهاي ايليچ ايوان

اسـت تر و ارزشـمندتر از معلمـي كشور شريف براي كسي چه دهد؟ مي را آموزش جامعه نوپاي نسل كه

سيسرو اجرايـي روشـهاي بـه پرداختن بجاي كند كه مي ايجاب آموزش كنوني بحران نظر من به

تجـويز ] آمريكـا جامعـه ازسوي [ رسماً و علناً را آنطور كه " يادگيري" واقعي ، ايدة آموزش در بـين ويـژه ؛ بـه خـدمت و تـرك تحصيل رشد ترك نرخ به با نگاهي. كنيم شود بررسي مي

كـامالً نـو افزونتـر بـا نگـاهي مسـأله به نگرش ، لزوم ابتدايي و معلّمان دبيرستاني آموزان دانش 1گيـر آسـان معلـم خـود را يـك كـه " درس كالس متخصص" ، ] فعلي در شرايط [. شود مي را بـا نظـم آزاد نيـز كـه مدرسـة جنبش. گيرد قرار مي مورد تهاجم مختلف ز جهات داند، ا مي

پيوسته هم آموزشي هاي تكنولوژيست. كند مي بازي مخرب گيرد، عمالً نقشي مي اشتباه تلقين، كننـد و بـاالخره مـي سرزنش آموزان رفتار دانش در تدبير و اصالح خاطر ضعف را به معلمان اسـت امـا بـديهي . باشند را داشته كنند تا هر دو طرف را مجبور مي نيز معلمان مدارس مديران

1.liberal


بـيش معلمان ندارد كه هم گير باشد و تعجبي معنا آسان تمام تواند به نمي اجباري آموزش كه . كنند كار خود را رها مي آموزان از دانش

قـرار " اجبـاري آمـوزش " خـود را تحـت جوان نسل كوشد كه ي م متحده اياالت امروزه دمكراسي خواست كشور مي اين سالها پيش كه است حاصل قدر بي همان تالش دهد؛ اما اين

. آيـد بـر نمـي متعـارف مـدارس كـار از عهـدة ايـن شك بدون. كند پياده زور در ويتنام را به عمـل امـر جامـة ايـن بـه غيـر رسـمي معلمـان تا بـا جـذب است ر آن آزاد نيز ب مدرسة جنبش

كـار را سـرانجام مدارس بر اداره حاكم و قراردادي رسمي ايدئولوژي از اينكه بپوشاند، غافل دربـارة آموزشـي هاي تكنولوژيست كه هايي وعده ترتيب همين به. جا خواهد رسانيد همين به قـرار مالي مورد حمايت شان تحقيقاتي فعاليتهاي اگر براي دهند و اينكه مي " توسعه و تحقيق"

را " اجبـاري در برابـر آمـوزش آمـوزان دانـش مقاومت" مشكل نهايي حل راه گيرند، باالخره در ولي كننده در ظاهر بسيار دلگرم نظامي تكنولوژي به مربوط هاي ؛ مانند وعده خواهند يافت

. است لوحانه ساده باطن شـاخة و ديگـري رفتارگرايـان ؛ يكـي مورد انتقاد است آمريكا از دو جبهه آموزشي نظام خـود آموزشـي بـا تحقيقـات رفتارگرايـان رسد كـه نظر مي اما به . راديكال از مربيان جديدي

را در فـردي اسـتفاده و قابـل يادگيري افزارهاي نرم كمك خودكار به آموزش"كوشند تا ميخواهنـد مـي كـه كساني با سبك مورد نظر اينان آموزشي سبك. " جا بياندازند آموزشي نظامشـود بپذيرنـد، در مي اداره بزرگساالن نظارت تحت كه گروهي هاي را در خانه آموزان دانش

دو ايـن كـه يابيم ، در مي ديدگاهها بنگريم اين خي سير تاري وجود اگر به با اين . است تعارض قرن در اوايل . اند بوده عمومي اي مدرسه نظام مكّمل اهداف در واقع "ظاهر متضاد به ديدگاه"

زدند كـه را مي اول آزاد، حرف همكاري و چه اجتماعي كنترل در حوزه چه حاضر، مدارس بسـيار آنروز را ساختاري مدارس. بود " خوب اي جامعه" ايجاد به طوف موارد مع اين هر دوي در [. دهـد مـي انجـام مشـاركت و از طريـق نرمـي را بـه كارهايش دانستند كه مي يافته سازمان از پـس شـدند كـه " طبيعـي منبعـي " بـه تبديل ، كودكان شهرنشيني گسترش علت به ] نهايت


اصالحي سياستهاي همگرايي. كنند را تغذيه جامعه صنعتي بايد ماشين در مدارس گيري شكل فني انجاميد و هنرستانهاي متحده اياالت دولتي رشد مدارس ، به كارآيي بسيار زياد به و توجه رفتـاري ت ايجـاد تحـوال رسد كـه نظر مي به بنابراين. بودند تفكري نيز پيامد چنين اي و حرفه [ سـكّة روي باشـد، تنهـا يـك آن ايجاد كننده پاسخگويي و متضمن شده حساب كه مشخص جديــد در نســل بــه بخشــي آرامــش ديگــر آن روي. اســت] آمريكــا كنــوني آموزشــي نظــام

گترهـا اغـوا بزر رؤيـايي آنهـا را بـا دنيـاي كـه است شده كامالً طراحي و ويژة بسته محيطهاي .كند مي توصيف خوبي را به آرامشي چنين 1ديويي. كند مي

در همـه آن و نـارس نـاقص شـكل بـه را حتي اجتماعي زندگي": كه است او اين حرف آينـدة از زندگي بازتابي واگذاريد كه آموزان دانش را به كنيد، و وظايفي سازي شبيه مدارس را در و دانـش كشور و علـم تاريخ به و عالقه هنردوستي روحية همچنين. باشد جامعهآنها در

، جنبش مدارس مديران بين و جدلهاي بحث اگر بخواهيم از منظر تاريخي. " كنيد آنها تقويت دان، چنـ تفسـير كنـيم " در آمـوزش انقالبي" را به آموزشي هاي آزاد و تكنولوژيست مدرسه . ايم نرفته بيراهه

يابد و تحقق قديمي شود تا رؤياهاي مي كوشش كه است از آن ها حاكي جرّ و بحث اين توصـيه آموزشـي بيشتر راهكارهاي. باشد اي حرفه از آموزش ارزشمند ناشي يادگيريهاي همه در كـه شـود؛ انسـاني منجر مي "مكار ه انسان" تربيت ذاتاً به كه است اهدافي در خدمت شده. يابـد دسـت " تخصصـي " بايـد بـه اش فـردي نيازهـاي ارضـاي بـر آمريكـا بـراي حاكم نظام

را بهبـود بخشـد؛ هرچنـد كـه " اي مدرسه جامعة" كه است سمتي ها به توصيه اين گيري جهت انتقـاد آموزشـي نظـام بـه كـه هـايي راديكال حتـي . مقصـود نباشـد بـه شايد وافي اصطالح اين ويـژه بـه و نوجوانـان كودكـان ] اجباري آموزش[ به خواهند تعهد خود را نسبت كنند نمي مي

بـا و چـه بـا محبـت ، چـه هسـت كوشند تا هرطور كه مي كنند؛ ولي آنها فراموش قشر محروم را ايـن . است معين رشته در يك ر تخصص خواستا جامعه دهند چرا كه ، آنها را آموزش ترس

1.Dewey


كـه ( كننده مصرف سازمانهاي خواهند و هم مي) توليد كنندگان يعني ( آموزشي مؤسسات هم از هـر قبل خواهد كه از افراد مي جامعه عالوه عالوه به). كنند مي را استخدام آموختگان دانش

. باشند" اقتصاديرشد" وجود در خدمت چيز و با تمام ســرپوش مدرســه و تجــويزي واقعــي ايــدة ذاتــي بــر تناقضــات ] بحــث ايــن[ مخالفــان

آمـوزش آزادسـازي و نهضـت تكنولوژيـك ، جـادوگران معلمـان هـاي اتحاديـه . گذارنـد مي تـا و ايـن كننـد مـي تقويـت " اي مدرسـه دنيـاي " يـك بنيادين اصول را به جامعه كل پايبنديدهنـد و از مـي انجـام و معتـرض طلـب صـلح هاي نهضت كه است كاري مانند همان حدودي عـدالت بـه دسـتيابي خواهنـد تـا بـراي يا فقير مي ، جوان ، زن از سياهپوست خود؛ اعم اعضاي بـا آنهـا امـروزه كسـي كـه عقايـدي كـردن فهرسـت . دهنـد را افزايش ، درآمد ملي اجتماعي از رفتار مقبـول كه است اعتقاد همگاني آنها اين نخستين. است كند، كار آساني نمي مخالفت ريشـه . است ويژه با منفعتي همراه جامعه و براي ويژه ارزشي آموز داراي دانش براي نظر معلم

متولـد تنهـا در جـواني اجتمـاعي انسـان " آنهـا طبق گردد كه برمي فرضهايي پيش تفكر به اين. "آيـد دنيـا مـي بـه باشـد، سـالم شـده پـرورده مدرسـه در رحم كه شود و تنها در صورتي مي

خواهنـد ها مـي شوند، بعضي اداره و تساهل با تسامح مدارس اين دهند كه مي ها ترجيح بعضي بـه ليبرالـي مترصدند تا با اصول هم و بعضي سازند مبدل انبار دستگاهها و تجهيزات آنها را به

. ببخشند جان آن روانشناسـي از لحـاظ وجـود دارد كـه جوانـان به نسبت عمومي تلقي ديگر يك از سوي

ايجـاد بايـد مسـئوليت پذيرد كه مي تلقي اين. است كارانه محافظه سياسي و از لحاظ رمانتيك را گذرانده آموزشي مدارج كه شرطي به ، البته گذاشت جوانان را بر دوش اجتماعي تحوالت

نسـل آمـوزش مسـئوليت سـادگي باشـد، بـه تلقي هوادار اين كه اي جامعه است بديهي. باشند نسل بدانند تا براي خود را محق اي عده كه معناست بدين در نهايت اما اين . پذيرد را مي آينده نقـد و ارزيـابي در بوتـة و سـپس آنها را مشخص زندگي و اهداف كرده تكليف تعيين آينده

.قرار دهند


كوشـد تـا آورد و مـي مـي عبـارتي چين تصويري المعارف از دايرة بورگز لوئيس جورج از ايـن نقـل بـه او. خواهـد شـد سـردرگمي موجـب انـدازه تا چه كاري چنين كه. دهد نشان امپراتـور بـه كـه آنهـايي ) 1: شـوند مي بندي دسته اينگونه جانوران گويد كه مي المعارف دايرة حيوانـات ) 6 ، 1هـا سـيرن ) 5، شـيرخواره خوكهـاي ) 4ها، اهلي) 3ها، موميائي) 2 دارند، تعلق كـه آنهـايي ) 9گنجنـد، مي فعلي نديب در طبقه كه آنهايي) 8، كن پارس سگهاي) 7، اي افسانه

پوشـش كـه آنهـايي ) 11 نيسـتند، شـمارش قابـل كه آنهايي) 10زنند، مي ديوانگي خود را به انـد و را شكسـته قفـس تازگي به كه آنهايي) 13، و غيره ) 12 شتر دارند، از موي بسيار ظريفي

فكـر كـه كسـي بجـز بـراي بندي طبقه ديگر اين امروزه. اند از دور مانند مگس كه آنهايي) 14 گمـانم بـه مـورد خـاص و در ايـن . نـدارد كند، كاربردي مي او را تأمين شخصي كند اهداف

بنـدي طبقه و لذا اين بوده ، مأمور ماليات است كرده بندي طبقه چنين ين را ا جانوران كه كسي . معنا دارد دانشمندان براي آموزشي اهداف بندي طبقه ، همانطور كه او بامعناست براي

[ او را گلّـة كـه ، منطقـي روبروسـت اسـرارآميزي منطـق بـا چنـين كـه فرد روستايي يك آمـوزان دانـش . شـود دچار مي و ناتواني ترس احساس نوعي كند، به مي ارزيابي] و بندي طبقه درسـي برنامـه يـك را جـداً بـه بينند بايد خودشان مي كه اند و وقتي چنين منطقي داليل به هم

بيشـتر مراتـب ه ب يادشده روستايي اما آنها از آن . زند مي سرشان به واهي كنند، خياالت تسليم با عالئم كه است زندگي اهداف ، بلكه و دارايي اموال در مورد آنها نه خواهند ترسيد، چراكه

.شود مي بندي اسرارآميز طبقه سـازگاري " بـر حـاكم منطـق ؛ چراكـه اسـت توجـه كند جالب مي بورگز نقل كه عبارتي

را كوسـتلر و كافگـا مورد نظر هاي بوروكراسي كه نطقي م دارد؛ همان مي را بيان " نامعقول .كند مي معرفي روزمره يادآور زندگي حال و در عين و نحس شوم

1.Sirens

سيرن در اساطير يونان به فرشتگان دريايي گفته مي شد كه با آواز دلفريب خود دريانوردان را به كام مرگ م .مي كشاندند


بـرداري و بهـره دوجانبـه هـاي مصلحت به كه شود تا كساني مي موجب نامعقول سازگاري مبـدل بـر جامعـه حـاكم منطـق امر به شوند و اين انديشند، با همديگر شريك از آنها مي منظم خـود را ، مسـؤوليت آموزشـي مؤسسـات تا مديران خواستار آنست كه اي جامعه همان. گردد

كننـد پاسـخگو ايجاد مي و دانشجويان آموزان در رفتار دانش كه بهبودهايي بپذيرند و در قبال را، كـه " آموزشـي هـاي بسـته " تـا برانگيخـت را آمـوزان دانـش توان ديگر مي از سوي . باشند اسـت كار همانند كـاري اين. نمايند گذاري كنند، ارزش مي از آنها را اجباري استفاده معلمان

در مناسـب نحـوي كردنـد تـا آنهـا را بـه خود مي هاي با گلّه چيني بورگز روستائيان قول به كه . قراردهند ماليات مأموران ارزيابي معرض

در فرهنـگ 1" درمـان " بـه ، توجـه از زمان خاص اي و در برهه گذشته دو سال در خالل بـراي ديدنـد كـه مـي را ماننـد درمـانگراني شد و معلمان مواجه چشمگيري آمريكا با استقبال

هـر شـهروند ايـن م مسـلّ آمريكا از حقـوق اساسي قانون طبق ـ كه و آزادي مساوات برقراري تالشـها، معلمـان بعـديِ ايـن و در گـام امروزه. آورند مي عمل به فراواني ـ تالش كشور است

ايـن آيـا شـكل . بگنجاننـد آموزشـي را در نظـام "العمر مادام" آموزش هستند كه آن خواهان ضور يابند؟ آيا بايـد مجـذوب ح درس در كالس بايد بزرگساالن كه است اي گونه به آموزش

برگـزار نمـود؟ همـة " ايجاد حساسيت " ادواري شد؟ يا بايد جلسات الكترونيكي دستگاههاي را عقـب كـالس و ديوارهـاي داده هـم دسـت بـه اند تا دست آماده] ظاهراً [ آموزشي مربيان

. كنند ديل تب مدرسه يك را به فرهنگ كل كه هدف بزنند؛ با اينهـا و غوغاسـاالريها، لفـاظي گيـرد، وراي درمي آموزشي نظام آيندة درباره كه هايي بحث

، خـارجي سياسـت در مسـائل . تر اسـت كارانه محافظه " عمومي سياست" ساير مسائل به نسبت آمريكـا بايـد نقـش حـده مت ايـاالت فشارند كه پا مي نكته در آمريكا بر اين يافته سازمان اقليتي، هـم امـروزي كمتـر راديكـال معلمان و حتي راديكال اقتصاددانان. را ايفا كند جهاني ژاندارم

وجـود فشـاري گروههاي امروزه. دهند قرار مي مورد سؤال مطلوب هدفي مثابه رشد كلّ را به

1.therapy


بـا كنند تا در عوض مي جلوگيري و غيره امور پزشكي در زمينه درماني از فعاليتهاي دارند كه صـراحت به كه نيز راديكالهايي آموزش در حوزه . بيافزايند اشتغال سرعت به بيشتري سهولت

بـر كه مؤسساتي تمام و قمع قلع در خصوص . اند و پراكنده بزنند متفرق " زدايي مدرسه" از دم بـه بـالغ و رهبـري كننده قانع كنند، هنوز كمبود داليل مي ليت فعا اجباري آموزش الگوي طبق

، هنـوز آرمـاني جامعـه " زدايي مدرسه" حاضر تفكر راديكال در حال . شود مي احساس خوبي شـود كـه تـر مـي عجيـب زمـاني مسـأله اين. كند نمي حمايت از آن مشخصي گروه هيچ كه است 12 آمـوزان دانش در بين] يا اجباري[ يافته سازمان آموزش اشكال برابر تمامي در مقاومت بينيم مي . است همراه با نابسامانيهايي اينان آموزش پيمايد و از طرفي مي هر روز سير صعودي ساله17تا

عبـور بـراي هـايي قيـف آموزشـي مؤسسات پندارند كه هنوز مي آموزش نوآورانِ عرصة خـود بـه شـكلي چـه قيـف اين ندارد كه فرقي هيچ نظر من آنها هستند و به آموزشي هاي ستهب

فرقـي طـور هـيچ ؛ و همـين " آزاد منطقـه " يا يك آموزشي تلويزيون ، يك كالس يك: بگيرد مثل ( گيري اندازه و قابل يا سرد، سخت ، داغ يا قوي ها ضعيف بسته اين محتويات كند كه نمي

آيـد ايـن مـي حسـاب به آنچه. باشد) ايجاد حساسيت مثل ( گيري اندازه ، يا غيرقابل ) رياضيات مربـي نظـارت تحت كه است يافته سازمان فرآيندي محصول شود آموزش مي فرض كه است ] آموزشـي و مؤسسـات آموزشـي هاي بسته توليدكنندگان[ روابط كه تا زماني . گيرد مي انجام

گرفتـار دور و تسلسـل بـه آموزشـي باشـد، تحقيقـات كننده و مصرف توليدكننده مانند رابطه و توزيـع آموزشـي هـاي بيشـتر بسـته توليد هرچه كوشد تا لزوم مي فرايندي چنين. خواهد بود

منظور شـواهد و اين ند و براي ك توجيه كنندگان مصرف تك تك آنها را در ميان و دقيق انبوه از علـوم جديـدي شـاخه كـه اسـت كـاري ماننـد همـان ايـن . بتراشـد بسـياري علمي مدارك . نمايد بحرانها ثابت و فصل را در حل نظامي كاربرد ابزارهاي دهد تا لزوم مي انجام اجتماعي

نو در تحقيقـات گيري جهت ؛ يكي ت اس دوجانبه وارونگي يك مستلزم آموزشي انقالب . پيدايش در حال" ضد فرهنگ" در آموزش از سبك جديدي درك و ديگري آموزشي


آموزشـي چـارچوب تـا اثربخشـي اسـت آن در پـي كاربردي آموزشي تحقيقات امروزه ايـن . اسـت قرار نگرفتـه و ترديد مورد شك هيچگاه كه چارچوبي كند؛ همان را بهينه ميراثي

. برخـوردار اسـت افـزاري نـرم هـاي بسـته بـراي قيف شبيه 1 ساختار نحويِ از يك چارچوب و تحـت منـابع همزمـان تلفيـق بـراي آموزشي) web ( يا وب شبكه بايد يك ساختار نحوي

از امـروزه آموزشـي ؤسسـات م بـراي ساختار بديل اين. باشد " يادگيرنده" هر شخصي كنترل چنـين مـا بـر توسـعه اگر تحقيقات . ماست كاربردي در تحقيقات كوري ، نقطه مفهومي لحاظ

. گرفت مي شكل واقعي معناي به علمي شد، انقالبي متمركز مي ساختاري د تكنولوژي رش كه است جامعه فرهنگي از گرايش بازتابي آموزشي كور تحقيقات نقطه

فرد و بين رابطه بتوان ، هرچه تكنوكرات از نظر يك . گيرد مي اشتباه تكنوكراتيك را با كنترل خواهـد بيشـتري ارزش محـيط كـرد، آن ريـزي را بيشتر برنامـه اش ـ فرهنگي اجتماعي محيطگـر يـا مشـاهده بـراي نتخـاب ا قابـل هـاي گزينـه كـه است اي گونه به دنيا وضع در اين . داشترسـند و مـي هـم بـه " ذينفـع شـوندة مشاهده" اصطالح به براي ممكن هاي ريز، با گزينه برنامه .يابد مي تنزّل شده بندي بسته كاالهاي بين تا حد انتخاب" شونده مشاهده" آزادي

را ] آموزشـي هاي بسته[ناختي معناش محتواي به مربوط نوظهور، ارزشهاي " ضد فرهنگ " را برتر از ضمني معاني گنجينة همچنين. داند مي "نحو" و خشكِ يافته برتر از كارآييِ افزايش

.بيند مي توليد گنجينة براي"نحو" قدرت كـامالً آزاد افـراد نشـأت از انتخـاب ، كـه بيني پيش غير قابل نتايج " ضد فرهنگ " در اين

. كنــد پيــدا مـي بيشـتري ارزش رســمي آموزشـهاي شــدة تضـمين د، در برابـر كيفيــت گيــر مـي كـرد ـ و نيـز نفـي تضـمين تـوان آنرا نمـي نتايج آزاد ـ كه انتخاب سوي جديد به گيري سمت

آموزشـي موجـود در نظـام نظـم و فروپاشـي شـكنندگي بـه ، سـرانجام يافته سازمان ارزشهاي و ابزارهـاي امكانـات افـزايش " تـا دو مقولـه اسـت الزم معضل اين رفع براي. جاميدخواهد ان

1.syntactic structure


اولـي هـدف كـرد، چـرا كـه را از يكديگر تفكيـك " تكنوكراتيك كنترل" و " تكنولوژيك كوشـد هنگـام مـي دومـي كـه ، در حـالي و برخورد انسانها بـا يكـديگر اسـت مواجهه تسهيل

. كند را كنترل سانها با يكديگر، مسير اتفاقات ان رويارويي كـه روابطـي اما سـاختارهاي . هستند معلمان اهداف ما در خدمت فعلي آموزشي نهادهاي

و بـا يـادگيري را از راه دهنـد تـا خويشـتن مـي هر فرد امكان به ، چنانند كه ما بدانها نيازداريم . نمايد عريف ت ديگران در يادگيري مشاركت

233-بزرگترين منبع: آموزش

٢٣۴................................................................................ و سوم گفتار بيست

٢٣۴........................................................................ منبع بزرگترين: آموزش


و سوم گفتار بيست

منبع بزرگترين: آموزش وماخرش. اف. اي

توانيـد مي شما تا آنجا كه كه است اين آموزش مقصود واقعي

و اطالعـات انبـوه از ميـان چگونـه ياد بگيريـد كـه . ياد بگيريد دانستن و به مفيد است راستي به را كه مقدار اندكي باورها، آن

.ارزد، برگزينيد مي

؛ اسـت خـود هـيچ بخـودي فنـي ؛ امـا دانـش است 1" فني دانش" زايندة و مهندسي علم " فرهنـگ " همانقـدر فني دانش. است ناتمام اي و جمله محض ، امكاني هدف بدون اي وسيله را بـه و امكـان را تمـام آيـد تـا جملـه ياريمان تواند به مي آيا آموزش . پيانو موسيقي كه است

باشد؟ سود انسان ه ب كه كنيم تبديل واقعيتي در ضـرورت . هاسـت باورها و ارزشها و تجربـه ، انتقال آموزش وظيفة و مهمترين نخستين

؛ زيـرا تـا حـدي اسـت دوم در درجـه مهـم امـا ايـن نيست ترديدي هيچ هم فني دانش انتقال كـه نباشـيم مطمـئن ولي بگذاريم را در اختيار انسانها دانش عظيم نيروي كه است احتياطي بي

حاضر با كمـي در حال . دارند اي خردمندانه دهند، دليل مي انجام با آن كه كارهايي آنها براي فنـي دانـش كه دليل اين به ، اما نه است در خطر نابودي بشريت كل كه گفت توان مي و دلي د

1.Know-How


ويرانسـاز و غيـر اي گونـه بـه كـه جهـت ايـن بـه بلكـه ت نيسـ كافي وي و تكنولوژيك علمي بيشـتر بيانجامـد، خردمنـدي به كه ِ بيشتر تنها آنگاه آموزش. كند مي استفاده از آن خردمندانه

. كند كمك بشريت تواند به مي و رسـم راه ؛ امـا ارزشـها در انتخـاب ست"ارزشها" ، انتقال آموزش عصارة

، از آنِ ما بشوند و بهتـر بگـوئيم رسانند مگر آنكه ما نمي به سودي هيچ گيزند متعصـبانه بـا ادعاهـاي محـض ارزشها از اصول كه معناست بدان اين . ما بشوند ذهن ملكة

آنهـا دنيـا را وسـيله و بـه كنـيم مـي و احسـاس انديشـيم مـي مـا بـا ارزشـهايمان . روند فراتر مي كمـك مـا بـه : انديشـيم نمـي ، فقـط انديشـيم مي وقتي. آزمائيم و مي كنيم ، تفسير مي گريمن مي

مـا ذهـن كه است دليل اين به انديشيم مي وقتي. نيستيم الّذهن ؛ ما خالي انديشيم مي باورهايمان، و جواني نوجواني راسر دورةدر س. است پر شده انديشيم آنها مي وسيله به كه قبالً با باورهايي

كـار بيفتـد، بـه نگهبان و لشكري سانسورچي يك همچون نقادمان شعور و ذهن از آنكه پيش ، وسطايي قرون سالهاي در اين بگويد كه شايد كسي . يابد مي راه ذهنمان از باورها به انبوهي را بـه ميـراث ايـن ساماندهي كه است بعدي هاي دهه و تنها در هستيم ] باورها[ وارث ما فقط . گيريم ياد مي تدريج

آنچـه كـه اسـت درست. كند ما نمي به باشد، كمكي نداشته متافيزيك به ربطي اگر آموزش شفاف به ، اما اگر آموزش است انساني يا علوم ] طبيعي[ علوم از نوع شود، موضوعاتي مي تدريس را توانـد انسـان منجر نشود، نمي اساسي باورهاي سازي شفاف ديگر به زبان يا به متافيزيك سازي

. قرار گيرد جامعه واقعي ارزش تواند در زمرة نمي بدهد؛ و در نتيجه آموزشـ كـرده را ضـايع آمـوزش " از حد زياده شدن تخصصي" شود كه غالباً تأكيد مي ا ايـن ، ام

خـود، اصـل خـودي ، بـه شـدن تخصصـي . اسـت كننده و گمراه مغرضانه پنداشت صرفاً يك عمـده موضـوعات ؟ از همة متصور است ديگري گزينة چه وانگهي. نيست آموزش نادرست را بـه د وقتشان افراد ناچار باشن كه بزرگ اي ؟ يا ايجاد كتابخانه دانستن ناشيانه را و آنهم كمي آنهـا ندارنـد و فراگيـري به اي عالقه هيچ كنند كه موضوعاتي مطالعه ، صرف باطني ميل رغم


زيـرا نيسـت ، درست پاسخ شوند؟ اين بياموزند، منع ]عميقاً[ مايلند كه از آنچه حال در همان از او انتقاد شدت به نيومن كاردينال كه است "روشنفكر" انسان يك آموزشي دستاورد چنين

فـن همـه نظـري صـاحب ...... ": از روشـنفكر دارد تصويري ما چنين كنوني دنياي"! كند مي آنكه جاي به نظر بودن صاحب نوع اين "! روز موضوعات و در همة فلسفي در مسائل حريف شـما را به دانش آيا مايليد معناي ": گفت كنفوسيوس . است ناآگاهي باشد، نشانة دانش نشانة

دانـد و اگـر ندانـد و بدانـد كـه را مـي چيز را بشناسـد، او آن داند چه مي انسان ؟ وقتي بياموزم ". است دانش نداند، اين شـعور و فقـدان مطالـب سـطحي در ارائه ؛ بلكه نيست شدن در تخصصي آموزش مشكل

قـوانين ، معنـا و مفهـوم علـم فرضهاي پيش به نسبت معرفتي هيچ ، بدون علوم. است يكيمتافيز كـه اسـت ايـن نتيجـه . شـود مـي تـدريس تفكـر بشـري در پهنـة طبيعـي علوم و جايگاه علمي اقتصادي علم. هستند آورند، معموالً نادرست بار مي به كه نتايجي جهت ، به علم فرضهاي پيشدهد مي امروز را تشكيل اقتصادي نظريه ندارد، شالودة انسان سرشت به نسبت نگرشي هيچ كه

خبرنـد كـه بـي واقعيت ، از اين ازاقتصاددانان بسياري كه است اين حقيقت. شود مي و تدريس تغيير كند، تقريبـاً نگرشي ين اگر چن و اينكه است آنها حاكم بر تدريس نگرشي تلويحاً چنين

همـه آنكـه ، بـي سياسـي علـوم ديگر،آموزش از سوي ! تغيير خواهد كرد آنان هاي نظريه همه باشـد؟ اگـر تفكـر توانـد معقـول مـي باز گردنـد، چگونـه شان متافيزيكي هاي ريشه پرسشها به بايد به ورزد، الجرم امتناع مبتالبه خالقي و ا متافيزيكي مسائل جدي از مطالعه همچنان سياسي جـا دارد در كـه زياد اسـت حدي ها به مغلطه حاضر اين در حال . بيانجامد گويي و كلي مغلطهرو از آن. ترديــد نمــائيم انســاني اصــطالح از موضــوعاتِ بــه بســياري مطالعــة آموزشــي ارزش انسـاني سرشـت بـه خـود را نسـبت نتوانـد نگـرش وعي اگر موضـ كه " اصطالح به" گويم مي

.بخود بگيرد" انساني" تواند عنوان مي سختي كند، به روشن هسـتند؛ متصـل كـانون يـك ، بـه بودنشان تخصصي نظر از ميزان ، صرف موضوعات همة مـا باورهـاي تـرين يادي از بن كانون اين. شود مي ساطع از خورشيدي كه پرتوهايي مثل درست


عبـارت به. درآورند حركت توانند ما را به واقعاً مي كه باورهايي نوع ؛ از آن است شده ساخته خوشـايند چـه كه ؛ از باورهايي است شده تشكيل اخالق و متافيزيك از كانون ديگر، اين

بـه بـا توسـل تـوان اينهـا را نمـي . هسـتند واقعيـت دنيـاي ناخوشـايند، در فراسـوي باشند و چه يـا " ذهنـي " آنهـا كه معنا نيست مطلقاً بدان كرد؛ اما اين يا نفي ، اثبات متداول علمي روشهاي

باشـند، نزديـك واقعيت آنها بايد به . هستند محض دلبخواهي قراردادهاي و يا از نوع " نسبي" چنـان به نباشند، پايبندي نزديك واقعيتاگر آنها به . دارند ها جاي واقعيت در فراسوي هرچند كه .شود مي فاجعه به ناچار منتهي از باورها به اي مجموعه

واقعـاً انسـان . كنـد تربيـت 1" كامل انسان" آيد كـه ما مي ياري به تنها زماني آموزش همـة جزئيـات كـه نيسـت كسـي داند و حتـي مي چيز از همه اندكي كه نيست كسي فرهيخته

اسـت ؛ ممكـن ، در واقـع كامـل انسـان ). باشـد ممكن چيزي اگر چنين (داند را مي موضوعاتاو در مورد (!). است متصل كانون باشد اما كامالً به ها داشته ها و نظريه از واقعيت اندكي دانش

، هرگـز شـك خـويش معنـا و مقصـود زنـدگي بـه نگرشـش ة، در بار خويش بنيادي باورهاي در دهـد امـا سـلوكش ها بريزد و توضيح واژه را در ظرف مطالب شايد او نتواند اين . كند نمي

از اي نشـانه كنـد كـه مـي حكايـت " اتصال" آن به نسبت اي خاطر مؤمنانه ، از آرامش زندگي ! اوست جان روشني

1.Whole Man


239-آموزشرقابت در

240.............................................................................. و چهارم گفتار بيست

240................................................................................. در آموزش رقابت


و چهارم گفتار بيست

در آموزش رقابت برتراند راسل

را دانـش استعداد كسـب بميرد در حاليكه در جهل انساني اگر . نامم مي تراژدي را يك اين ، من است داشته

كاراليل توماس رفته ديگر از ميان و شماري مانده تا عصر ما زنده نوزدهم قرن مسلط از آرمانهاي شماري خـود پـيش صد سـال به نسبت محدودتري كاربردي ها، در اكثر موارد دامنه مانده باقي. است ، آنطـور كـه رقابـت اعتقـاد بـه كـنم فكـر مـي مـن . اسـت دسـت ، از ايـن رقابت آرمان. دارند

از اعتقـاد بـه بـود كـه داروينيسم ، اين عكس به درست. است كند، اشتباه مي مطرح داروينيسم ، چنانكـه رقابـت رانشـي نيـروي بـه وز اعتقاد بسيار كمتـري امر شناس زيست. شد ناشي رقابت . ، دارد اعتقاد داشت داروين صـنعتي . كند مي را منعكس جامعه ، تغيير در ساختار اقتصادي شناسان تغيير در باور زيست ايندر ابتـدا كردنـد، آغـاز شـد؛ و مـي رقابـت با هم كه كوچك هاي از شركت با تعداد زيادي شدن

، بنـابراين . بـود حـاكم اشـرافيت و نظام بسيار ناچيز بود، زيرا هنوز توليد كشاورزي دولت حمايت] كـم كـم [ رقابت انديشه. اعتقاد داشتند ، اقتصاد آزاد و رقابت خودياري به داران كارخانه نخستين

را پيـدا شـد و كسـاني دارويـن ] نگامـه ه در همـين [. كـرد ها نيز سرايت ساير حوزه به از صنعت ! است بوده تكاملي پيشرفت ، موجب حيات مختلف هاي گونه بين رقابت متقاعد كرد كه


راه ، بهتـرين درس در كـالس رقابـت رسـيدند كـه نتيجـه ايـن نيز بـه آموزش متخصصان حربــة آزاد، بــه رقابــت عتقــاد بــها. اســت آمــوزان دانــش در ميــان كوشــي ســخت بــرانگيختن مانـدة عقـب در بخشـهاي همچنـان شـد كـه تبـديل كـارگري هاي اتحاديه بر عليه كارفرمايان

كرد فروكش تدريج به صنايع صاحبان دربين اما رقابت . شود مي استفاده آمريكا از آن صنعت اساسـاً رقابـت شـد كـه گرائيدنـد و چنـين صـنعت هر در كليت ملي ايجاد ائتالفهاي و آنها به

ايـن بـه . شـد كمرنـگ كشور خاص يك شركتهاي درميان شد و رقابت ملتها كشيده سطح به را شـان سعي نهايت آن موازات خود كوشيدند، اما به وحدت در جهت صنايع صاحبان ترتيب

. آوردنـد عمـل بودنـد، بـه در ارتبـاط بـا هـم ، كـه كاركنانشـان از وحـدت ممانعـت در جهت ، رقابـت بنـابراين ". شـان آنهـا در تفرقـه ، شكسـت ما در اتحاد ماست بقاي": بود اين شعارشان

غولهـاي جـز در فعاليـت بشـر، بـه كـاري هـاي زمينه در همة بزرگ آرمان يك آزاد همچون دارد و ملـي جنبـة متحـد هسـتند، رقابـت صنعتي لهاي غو هر جا كه. است بوده ، مطرح صنعتي .گيرد را بخود مي پرستي وطن به تشويق شكل بنابراين

بـر تـدريسِ مبتنـي بـه طرف از يك . است دو تأثير سوء داشته رقابت ، آرمان در آموزش ديگـر بـه ؛ و از طـرف است المللي در امور بين ويژه به " همكاري" مخالف انجاميد كه رقابت، و تحصـيلي هزينـه كمـك تضـمين و جد و جهد بـراي درس در كالس گسترده رقابتي نظام

آخـر را بـراي مرحلـة ايـن تـا حـدودي اتحـاد صـنفي . انجاميـد در كاريابي ] رقابت به[نهايتاً خـود بـاقي قـوت بـه كماكـان سـأله م ، اين متخصصان ؛ اما براي است كرده تسهيل مزدبگيران

. است باعـث كـه اسـت ايـن آموزشـي رقابـت اعتقاد به معايب از بدترين يكي، اكنـون هم . است شده محصالن بهترين به ويژه از حد، به بيش آموزش تحميل

تحميـل به خطرناكي تمايل ـ يا جنوبي شمالي در آمريكاي ـ و نه غربي اروپاي در كشورهاي و ، تعقّـل تخيـل قـوة بـه كـه است اي گونه به وجود دارد و اين جوانان از حد به بيش آموزش

از بـيش هسـتند كـه جوانان ترين باهوش ، اين متأسفانه. زند مي لطمه آنان جسمي سالمت حتي


در تخيـل هـاي قـوه مغزهـا و بهتـرين ، بهتـرين سلدر هر ن . بينند مي آسيب گرايش از اين همه برخـورد بـا بهتـرين تجربـة كـه مـن مثـل كسـاني . شوند مي قرباني " رقابت بزرگ بت" مقابل

از حـد، از فشـار بـيش ناشـي آسـيبهاي اند، بـا مشـاهدة داشته را در دانشگاه نسل يك مغزهاي نظـام بـه نسـبت جهـات از بسـياري متحـده ايـاالت آموزشـي نظام. شود دار مي جريحه قلبشان

در كـه قابلي جوانان. دارد نظر بر آنها برتري از اين ، ولي تر است پست غربي اروپاي آموزشي تـرازان هـم فضيلت يا عمق فرهنگي از وسعت ندرت گيرند، به مي كارشناسي آمريكا مدرك

، دانـش بـه عشـق ؛ به اروپائيان بدبينانة و سستي رخوت جاي به ارند؛ ولي خود در اروپا برخورد ، يـادگيري بـه عشـق بـدون يـادگيري . مجهزنـد فكـري هاي انگيزه و طراوت تحقيق به اشتياق .اند نيافته آن براي حلي اروپا راه آموزشي متخصصان كه است مشكلي و اين است مشكل. اسـت " تخيـل قوة "برند، مي از بين را در جوانان آن معمولي مربيان كه چيزي ن اولي . غلط و نه است درست و نه است ندارد، فردي ندارد، نظام قانون تخيل

و ـ چـون بـي شايستگيهاي مستلزم رقابت كه در شرايطي ويژه ها، به جنبه اين همة به پرداختن بـا افـزايش در اكثـر كودكـان تخيـل كـه واقعيت اين به با توجه. نيست آسان معلم ، براي چراست .شود تر مي مشكل تخيل با قوة برخورد صحيح يابد، مسأله مي كاهش واقعي دنياي به عالقه

را انـد چيـزي توانسـته هستند كه ماند، آنهايي مي باقي آنها قوي تخيل قوة كه بزرگساالني تخـيالت امـا اگـر قـرار باشـد كـه . كننـد حفـظ واقعيـت از چنگـال رهـايي بـراي از كودكي بايـد از عـدم باشـد، بلكـه از جهـل نبايـد ناشـي از واقعيـت ارزشمند باشد، رهايي بزرگساالن

، رفـت جهنم به از دادگاه اطاعت با عدم 1 ابرتي فاريناتا دگلي . شود ناشي كوركورانه پيروي احتمـال به كه است واقعيت به نگرش نوع اين. بايد تا ابد در آنجا بماند كه دانست هر چند مي

. كند مي تقويت را در بزرگساالن خالق تخيل قوي را در ودكـان ك و نقاشـي رسـم مثـل ، موضوعي بپردازيم تري عيني مقوالت به اينكه براي

آزاد گذاشـته ترغيـب ، اگـر ضـمن سـالگي تا هشـت پنج در سنين اكثر كودكان . نظر بگيريد

1.Farinata Digle Uberti


كـوچكي اقليت كه اما در برخي . دهند از خود بروز مي چشمگيري تصويري تخيل شوند، قوة امـا . يابـد مي ادامه نشناسند همچنا خود را مي كه تا زماني نقاشي به دهند، تمايل مي را تشكيل

قـرار دهنـد، را هـدف دقيـق تقليـد كننـد و تصـويرگري دقت به شود كه آنها ياد داده اگر به بـراي . خواهـد بـود از تخيـل تهـي آنـان هـاي كننـد و نقاشـي پيدا مي هنري و نه علمي ذهنيتي خـود كننـد، مگـر آنكـه نقاشي درست چگونه شود كه آنها ديكته امر، نبايد به از اين اجتناب

. است لياقت موجب كردن نقاشي فكر كنند درست شود كه داده آنها اجازه بپرسند؛ و نبايد به مؤلفـة . سـنجيد عيني با آزمونهاي توان را نمي فرهنگي ، زيرا تعالي است مشكل معلم براي اين

خيلي معلم كه بجز در مواردي ( كالس يك به داشتن تعلق ، يعني اي مدرسه آموزش اجتماعياگـر . شـود مـي ] بـا همكالسـان در مقايسـه [ فـردي تأكيـد بـر كيفيـت ، باعث ) باشد استثنايي برسد و انتقاد هرگز نبايد حداقل بايد به صريح شود، تدريس حفظ فردي كيفيت كه بخواهيم

مـوارد بتواننـد ايـن كـه اما بعيد اسـت . از ابراز وجود شود ترس وجب م آنقدر مستمر باشد كه . كنند فراهم معلم براي بخش لذت شغلي

انبـوهي مطالـب معلمان. شود پديدار مي ادبيات در تدريس موضوع باالتر، همين در سنين مثالً هـيچ سازند كه مي مطرح نگارش سبك را دربارة اي احمقانه كنند و قوانين مي را تدريس

، امـا ايـن را بايد در نظر گرفـت دستوري قوانين البته. شود شروع "اما" و "و" نبايد با اي جمله .كنند تصور مي اكثر معلمان تغيير پذيرتر از آنند كه قوانين

. شـود هنـري الي تعـ جايگزين نويسي درست كه است ، خطر اين نقاشي نيز مثل در ادبيات خـوب . گسـترده باشـد نـه بايـد عميـق محدود شود و خواندن خواندن بايد به ادبيات تدريس از ديـدگاه كه و بدانيم ، قلباً بشناسيم است بخش افراد لذت براي نفسه في را كه چيزهايي است

باشـد اصـوالً د، هـر چنـد كالسـيك نده خواننده به واقعي لذت كه ، هر اثري ادبيات آموزش . است استفاده بي

دهـد؛ امـا مي را شكل و طرز بيان شود، سبك و كامالً فهميده خوانده مشتاقانه كه ادبياتي البتـه . كنـد مـي را ترويج تصنّعي روشنفكرانة شود، صرفاً بحثهاي خوانده سردي به كه ادبياتي


بـاد انتقـاد نبايـد بـه آنـان هـاي نوشته نيز بپردازند ولي نوشتن به واندن بايد در كنار خ كودكان. توانند بهتر بنويسـند مي چگونه نظر معلم به شود كه داده آنها نشان نبايد به شود و حتي گرفته . شود نبايد اعمال آموزشي باشد، هيچ در ميان نوشتن پاي وقتي

مطـرح مشـابهي در اينجا نيـز مالحظـات . رسيم مي 1 فكري نيروي به تخيل از قوة پس . وجود دارد مفرط با خستگي نيز در ارتباط و مسائلي است

در نظـر بـا سـالمتي را بايـد در ارتبـاط عام خستگي. باشد يا خاص تواند عام مي خستگي انـدركار آمـوزش دسـت باشـد كـه سـاني ك همـة بايد مورد توجه خاص خستگي ولي گرفت را از بود بيضي ياد گرفته را كه پائولوف سگ ماجراي خوانندگان است ممكن. هستند فكري دايـره شـكل را تدريجاً به بيضي شكل پائولوف وقتي. باشند ياد داشته دهد، به تشخيص دايره

در ايـن . شد9 به8 بيضي قطر بزرگ به قطر كوچك نسبت رسيد كه اي نقطه كرد، به نزديك بـود، يـاد گرفتـه و بيضـي دايره را قبالً دربارة و آنچه رفت از بين سگ تشخيص قدرت نقطه

اگـر . دهـد مـي رخ اي مدرسـه و دختـران از پسـران بسـياري بـراي واقعـه همين. كرد فراموش كننـده گـيج كننـد، وحشـتي خـود را حـل فكري از توان خارج ي مسائل كه سازيم مجبورشان پيرامون فكري هاي حوزه بلكه است مربوط مسأله همان تنها به نه گيرد كه را فرا مي سراپايشان

هسـتند، زيـرا ضعيف عمر خود در رياضيات از افراد در تمام بسياري. شود مي را نيز شامل آن بـه راجع 2 ارزشمند پياگت در كتاب كه گونه همان. اند كرده زود شروع را خيلي دروس اين

كـه موردي ، آخرين كودكان توانمنديهاي ، از بين است آمده در كودكان و استدالل قضاوت ا تجربـه و بسيار بـ بسيار روانشناس كه معلمي. است انتزاعي استدالل شود، قدرت بايد آزموده

دور هسـتند، زيـرا تـا بـه و از مطلـب حـد گـيج تـا چـه كودكـان تواند باور كند كه نباشد نمي . انـد را فهميـده آنهـا مطلـب كنـد كـه شنود تصور مي را مي درست شفاهي پاسخهاي كه زماني از سـياري ب شـوند و در نتيجـه مـي تـدريس بسـيار پـائين ، معموالً در سـنين و رياضيات حساب

1.infellect 2.piaget


از ايـن جلـوگيري بـراي . شـوند دچار مي پائولوف مصنوعيِ شاگرد هندسة ناداني به كودكان الزم را فرا گيرند و از آزادي بدانند، هنر آموزش روانشناسي قدري معلمان است ، الزم معضل حاضـر، در حـال . باشـند باشـد ـ برخـوردار الزم ـ هـر جـا كـه درسي برنامة كردن ساده براي

دهنـد و هنـوز پسـران مي درس فقيران به كه است مطلوب نظر كساني به تدريس شيوة دانستن از يكـي ايـن . بيننـد مـي اند، آموزش نديده آموزشي هيچ كه معلماني توسط " زادگان نجيب"

. تكبر است نشدة بيني پيش نتايج موضـوع . بسيار ناگوار اسـت رساند و بنابراين مي آسيب فكري يروي ن كيفيت به خستگي

مطالـب بـه نسـبت ، دلسـرد شـدن مضـر اسـت كماكـان دارد ولي كمتري وخامت كه ديگريهــا كــامالً از آموختــه بســياري كــه اســت واقعيــت از ايــن ناشــي دلســردي ايــن. اســت فكــري

حـدس مـن . آموز را در نظـر بگيريـد دانش 100 از متشكل معمولي كالس يك. اند استفاده بي و فقـط موفقيـت بـه رقـابتي خاطر ميـل به نفرشان ، نُه تنبيه صرفاً از ترس نفرشان 90 كه زنم مي اجتنـاب بار غيرقابـل وضعيتِ تأسف اين. خواند مي درس دانستن به خاطر عشق به نفرشان يك تـوان مـي خوب و تدريس اختياري درسهاي ، گنجاندن تدريس ساعات كردن كوتاه با. نيست بيـدار انگيـزه ايـن وقتـي . بخوانند درس يادگيري به با عشق آموزان دانش% 70 كرد كه كاري

و خسـتگي ، ناپديدشـدن آن نتيجـة خواهد بود كه تنش و بدون ، مشتاقانه درس به شود؛ توجه از بسـا پـس شـود و چـه مي همراه لذت با احساس دانش ، تحصيل عالوه به. است بهبود حافظه

و كوتاه در ساعات يادگيري خواهد شد كه معلوم. يابد نيز ادامه رسمي تحصيالت دورة پايانامـا . آور اسـت و كسـالت اجباري طوالني در ساعات بسيار بيشتر از يادگيري اختياري دروس دهـد و ، تطبيـق اسـت بـا ارزش آموزان از نظر دانش دانستنش را با آنچه نيز بايد آموزش معلم و مرمـوز مكتـوم از ارزشـي كهنـه مطالـب نكند آنها را مجبـور سـازد تظـاهر كننـد كـه سعي

. برخوردار استــاً در همــة كــه فكــري از ديگــر ضــايعات ــاالترين آموزشــها، تقريب آموزشــهاي غيــر از ب

كننـد و مـي را ترغيـب كوركورانـه آموزشها پـذيرش اين كه است وجود دارد آن دانشگاهي


وجـود صريح پاسخ لزوماً يك معقولي يا سؤال هر بحث براي كه شوند تا باور كنيم مي باعث شكسـپير كـدام نمايشنامة بهترين كه بوديم بحث از ما مشغول اي عده كه ياد دارم به من. دارد بـا امـا جـوان . كنـيم هـدايت غيـر مرسـوم نظـرات سوي را به بحث خواستيم اكثر ما مي . است را ناديـده كـامالً آن كـه ساخت واقعيتي بود ما را متوجه آمده دانشگاه به تازگي به كه هوشي. يافـت خاتمه بحث ترتيب اين به. اثر شكسپير است بهترين هملت كه گفت وي. بوديم گرفته

بـود اي خاطر فساد اخالقـي به اين: كرد سقوط چرا رم داند كه در آمريكا مي هر مرد روحاني قبل حدود دو قرن كه واقعيت اين. شد تصوير كشيده به 1 و پترونيوس جونيل بعداً توسط كه

و يـا از آن نشـده انگيـز بـود، يـا شـناخته عبـرت آنـان اخالقي ، اصول رم امپراطوري وطاز سق شـود و بـه مي تدريس فرانسه از انقالب جنبه يك انگليسي كودكان به. است شده پوشي چشم

شايند در هر دو مورد بسيار ناخو ولي نيست درست ديگر؛ هيچيك اي جنبه فرانسوي كودكان بايـد مخالفـت معلمـان . پذيرنـد را مي مخالفت اين قليلي شود و عدة مخالفت با معلم كه است

كتابهـايي را وادار سـازند كـه آنـان كنند و حتـي را ترغيب آموزان دانش از طرف هوشمندانهشـود و مـي انجـام نـدرت بـه كار اين ولي. است شده مخالفت در آنها با عقايد مربيان بخوانند كه

. است تحقيق روحية پرورش جاي به خاص مطالبي تلقين اكثر آموزشها شامل كه است اين نتيجه دانـش شود كـه مي ناشي اي آموزشي از برنامة بلكه معلم لزوماً از كوتاهي نه وضعيت اينــديهي ــادي بـ ــب زيـ ــي را طلـ ــه مـ ــد و در نتيجـ ــت ، كنـ ــد قاطعيـ ــيش نيازمنـ ــد و بـ از حـ . است عجوالنه ايـن . فكـر اسـت سالمت ويژه و به از حد، تأثير بر سالمتي بيش تأثير آموزش ترين جدي شـعار ليبرالـي عجوالنـة ري كـارگي از بـه وجود دارد، ناشي در انگلستان كه گونه ، آن مصيبت

تحـت بـود ولـي مرفّهـان در انحصـار پسـران اواخر، آموزش تا همين . است " فرصت برابري" باشد سود ببرد ممكن تواند از آن مي كه هر كس بايد براي عالي ، تحصيالت تأثير دموكراسي

. باشـد داشـته بسـتگي اشـخاص فكـري قـدرت ، بـه در اصل امكان از اين سود بردن و توانايي

1.Juvenile and petronius


بـر مهـارت كـه اسـت اي گسـترده آموزشـي پيـدا شـد، سيسـتم مشـكل ايـن براي كه حلي راه به از توجة ، مانع تأثير رقابت اعتقاد به . است مبتني رقابتي بر امتحانات و تا حد زيادي تحصيلي

اگر فشار فقـط . نبايد زير فشار شديد قرار گيرند نوجوانان و و پسران دختران شد كه نكته اين تمـام . نيز هسـت فشار عاطفي اين كه است اين نكته ، ولي بد است كافي اندازة باشد به فكري مختصـري آزمون نيز به از نظر اجتماعي بلكه از نظر اقتصادي فقط پسر يا دختر، نه يك آيندة را در نظـر شـرايطي . شـود مـي انجـام طـوالني سـازي آماده دورة از يك پس د كه دار بستگي

او نزديكـان ولـي اسـت فكـري فقيـر مملـو از عاليـق خانوادة از يك پسر باهوشي بگيريد كه تواند اميـدوار باشـد شود مي موفق دانشگاه اگر او در ورود به . نيستند قائل كتاب براي اهميتي

، صورت در غير اين. كند سپري دلخواه پيدا كند و عمر خود را با كارهاي مناسبي دوستان كه، او مطمئنـاً بـا دو سرنوشـت ايـن بـه با توجه . است محكوم فكري انزواي به فقر بلكه تنها به نه

او تخريـب فكري انعطاف، تحصيل از اتمام خواهد كرد و قبل تالش با هوشياري و نه دغدغه . خواهد شد

اسـت دارند، مبـرهن دانشگاهي تدريس تجربة كه كساني بر همة معضل اين با وجوديكه و قطعـاً از نظـر ، احتماالً نـامطلوب همه به دانشگاهي آموزش ارائه. نيست كار آسان چارة ولي

اساسـاً بـر كـه دانشـجو نيـاز اسـت گزينش براي روشي ، به بنابراين. است غير ممكن اقتصادي صـورت امتحـان يـك بـر اسـاس گزينش كه وقتي اگر بر خالف . استوار باشد فكري مهارت

خـود را بـر اسـاس آمـوزان از دانش بتوانند بخشي گيرد، فشار متمركز نباشد و اگر معلمان مي چاپلوسي مقداري به اقدام ترديد اين بي. بهتر خواهد بود كنند، بسيار آنها انتخاب تصوير كلي

اسـت خوب. باشد فعلي كمتر از نظام معضالت اين شايد آسيب شود ولي مي منتهي و تبعيض و ديگـر از آن كنـيم انتخاب سالگي دوازده بروند، در سن دانشگاه به قرار است را كه كساني روبـرو تـالش بـراي منطقي آنها را با شرايطي و فقط قرار ندهيم رقابت عرض آنها را در م پس

. شوند انتخاب مهارت و نه هوش ، آنها بايد بر اساس سالگي12 در سن. سازيم


در ولـي اسـت كمتـر رايـج آزمونهـا در انگلسـتان ايـن . ارزشمند اسـت هوش آزمونهاي آنهـا بـه ارزش. ندارد علمي توجيه هيچ نظر من به شود كه مي استفاده از آنها حدي آمريكا به

ايـن آنها بـه ارزش ؛ بلكه نيست چنين آزموني هيچ از خطا باشند، چرا كه عاري كه نيست اين فرساينده آمادگيهاي دهند و مستلزم مي بدست صحيحي و بيش كم نتايج در مجموع كه است

.، نيستند است الزم مرسوم امتحانات براي كه خردكني و اعصاب ، بايـد مـدارس زياد اسـت جمعيت چگالي و هر كجا كه شهري در مناطق باشـد؛ درسـت وجـود داشـته بسـيار بـاهوش و دختـران پسران براي اي ويژه

جهـت در ايـن اقـداماتي در آمريكـا . وجود دارد ذهني معلوالن براي كه همانگونه اقـدامات ايـن نتايج برخي. است يافته تحقق كوچكي در مقياس تا كنون ولي است آغاز شده

بـود 195 او هوشـي ضـريب پيدا شد كـه پسري معمولي از مدارس مثالً در يكي . است جالب. پنداشتند مي او را احمق و همه اشت ند دوستي پسر هيچ اين). است 100 ضريب اين ميانگين(

پيشـتاز عنـوان و سـريعاً بـه يافـت انتقـال 164 هوشـي با ميانـة پسران ويژه كالس يك به وي اگـر كودكـان . " گرديـد و پرافتخـار انتخـاب پرمسـئوليت جايگاههـاي بـراي " شـد و شناخته و از رنـج زيـادي قـرار گيرنـد، بخـش وشهـ كـم در كنار همسـاالن مجبور نشوند كه باهوش

بـا افـراد گويد تماس مي وجود دارد كه اي نظريه. خواهد يافت كاهش آنان بيهودة اصطكاك نظـر مـن بـه . اسـت آتي زندگي فرد براي شدن آماده براي خوبي ، روش در جواني گوناگون

داللهـاي . شـود رو نمي روبه انسان نوع د، با همه خو زندگي در تمام هيچكس. چرند است اين نيز مجبور نيستند در كنار كنند و روحانيون زندگي روحانيون مجبور نيستند در بين بندي شرط

در عمر خود من. اوست و توانمنديهاي هر فرد بيانگر عالئق و مرتبة جايگاه. سر برند داللها به و 1، تبهكـاران طلبـان ، صـلح ها، اساتيد دانشـگاه ديپلمات از قبيل ناگوني گو اقشار اجتماعي بين

برخـي در بـين را كـه كثيفـي رحمـي جـا بـي در هـيچ ولـي ام كـرده زنـدگي گذاران سياست روشـنفكر، در اكثـر مـوارد هنـوز يـاد پسـران . ام نكـرده پسـر وجـود دارد مشـاهده گروههاي

1.goal-birds


خود دائماً در معـرض خاطر غرابت به سازند و بنابراين خود را پنهان ي روشنفكر اند كه نگرفته نشـان خود را معمولي موقع به گيرند كه پذيرتر هستند، ياد مي تطبيق كه آنهايي. آزار و اذيتند فكري طرز ت از چنين تبعيت نظر من ندارند؛ اما به با بقيه فرصتي وانمود كنند كه دهند و چنين

. است نادرست مشـاهده گاو، گوسـفند، بـز، غـاز و مرغابيهـايي است پا بگذاريد ممكن اي مزرعه اگر به

مرغـابي كند كـه فكر نمي كند و كسي رفتار مي خاصي شيوة به حيوانات از اين هر يك . كنيد يـادگيري نـوع ايـن متأسـفانه برسـد؛ امـا اجتمـاعي سـازگاري به رفتار بزغاله بايد با يادگيري

.شود مي محسوب باارزش در مدرسه ] مقلدانه[ آنهـا را از گزنـد جامعـه مـدارس اين. است عظيم نابغه كودكان براي ويژه مدارس مزيت

باعـث كـه كند و آنها را از درسهايي را از آنها دور مي رواني و خستگي رنج ؛ و بنابراين حفظ قدرتمنـد قـرار دهنـد نجـات را در اختيـار نادانهـاي هوشـمند، مغزشـان شـود تـا انسـانهاي مي شـنيدن توانند سريعتر بياموزند و مجبور نيستند رنج ، آنها مي كامالً فكري از ديدگاه . بخشد مي

اي گونـه يكديگر به آنها با ، بحث عالوه به. اند دانسته قبالً آنها را مي كنند كه را تحمل مطالبي از اسـتهزا، تـرس بـدون بيكاريشـان كنـد و اوقـات تثبيـت را در ذهنشان دانش خواهد بود كه

كـه دموكراتيـك احسـاس نـوع و آن اداري غير از مشـكالت به. بشود فكري كارهاي صرف حاضر هر پسـر در حال . ت نيس مدارس اين اندازي راه مانع چيزي دارد، هيچ در حسادت ريشه

.رود مي از ميان احساس اين ويژه كند، اما در مدارس مي غرابت احساس يا دختر با هوشي قاعدتاً معلم آن كنندگان اداره كه است ، اين آموزشي بزرگ هر ماشين از مشكالت يكي

وقتـي . ندارنـد كافي ، تجربة است مكن نام چيزي و چه ممكن چيزي چه اينكه نيستند و دربارة بسيار بـا هـوش آموزان از دانش گروهي به كند، بجز در موارديكه مي تدريس به شروع فردي انتظـار تر از آنچـه جوانترها كمتر و آهسته كند كه مي مشاهده تعجب دهد، در كمال مي درس .گيرند رود ياد مي مي


باشد؛ چرا نداشته تدريس ارزش باشد ولي داشته دانستن امالً ارزش ك مطلبي است ممكن بـدون كـه كسـاني . يـاد نخواهنـد گرفـت از آن چيـزي زمـان در آن آمـوزان اكثـر دانـش كه

زيـادي دارند مطالـب كنند تمايل مي تدوين درسي برنامة ، يك تدريس از تجربة برخورداري از سـوي . شـود نمـي آموختـه درسـتي چيز بـه هيچ شود كه مي اين نند و نتيجه بگنجا را در آن

او : است نامطلوب اندازه همان به هم اين كه است ديگري گيري سمت در معرض ديگر، معلم كند، موضـوعاتي ارزيابي شايستگيهايشان را برمبناي خواهد شاگردان مي خاطر اينكه بيشتر به سـؤاالت آمـوز بـه فهميد آيا دانـش كامل با اطمينان بتوان دهد كه مي ترجيح تدريس را براي التـين دسـتور زبـان گنجاندن از داليل خود يكي اين. دهد يا نه مي درست جواب شده مطرح

. بريتانياست مدارس درسي در برنامه ابتــدايي شــود و در مــدارس مــي داده زيــادي ش ارز" حســاب" درس بــه دليــل همــين بــه كند بايد بتواند حساب هر فردي. شود مي بايد داده از آنچه بيش ارزشي درس اين به انگلستان

او آنچـه . باشد جمع نيازمند عمل آيد كه مي پيش موقعيتي ندرت به كردن غير از حساب ولي از همين آيد كه او بكار مي آتي در زندگي اندازه همان آموزد، به مي حساب پيچيدة از درس اسـت او شود و بسيار كمتـر از چيـزي تواند نصيب مي التين زبان در درس وقت صرف اندازه .شود او مي نصيب مقدماتي و بهداشت ، فيزيولوژي آناتومي از دروس كه

فـرد كـه اسـت مهـم جهت از اين. است مشكل و هم مهم از حد، هم بيش آموزش مسأله خـود و سـالمت نفس ، اعتماد به ؛ خود انگيختگي است ديده از حد آموزش بيش كه باهوشي

افتد؛ مفيد مي جامعه حال ، به توانست مي بالقوه كه كمتر از آنچه دهد و بنابراين مي را از دست بـراي آن كنـد، بكـارگيري موجود رشد مـي دانش جثة هرچه كه است كل مش جهت و از اين صرفاً توانيم ما نمي گردد و بنابراين دشوارتر مي علمي اكتشافات تر وانجام پيچيده سئواالت به پاسخ

ضـل از مع " زيـاد را نبيننـد آمـوزش بگذاريد پسرها و دخترهـا آزاد باشـند و رنـج " اينكه با گفتن از فقـدان ناشـي جهـان در سطح از ركود فعلي اي عمده بخش. كنيم از حد اجتناب بيش آموزش


مفهـوم گـذاران و سياسـت اگـر بانكـداران : نيـاز دارنـد آن بـه مـردانِ عمـل كه است آموزشهايي . بوديم مي از اكنون، ثروتمندتر ، از باال تا پائين دانستند ما همگي و اعتبار را مي نقدينگي

خـود پيشـرفت در حـد كنـوني تواند با سـرعتي مي در صورتي دانش ديگر اينكه توضيح نـدرت بـه كسي موجود برسد، چرا كه دانش مرزهاي به سالگي 25 فرد بتواند در سن كند كه

در صـورتي د معموليو هر شهرون. است اساسي و نوآوري خالقيت قادر به سالگي 35 از پس شكل به از پيش را بيش عملي هاي مقوله ايفا نمايد كه پيچيده خود را در جهان تواند نقش مي

دربـارة و مهمـالت و احسـاس بـا تعصـب و نه يافته پرورش بايد با هوش بنگرد كه واقعيتهايي در نظـم حيـاتي الـزام يـك متفكرانـه ، آمـوزش داليـل ايـن بنابرهمـة . كرد گيري آنها تصميم . است مدرن اجتماعي

مستلزم اين. از حد روبرو باشيم بيش آموزش باشد، اما نبايد با معضل بايد مكفي آموزش بـر تحميلـي ، بايد فشـارهاي دانش در فرآيند تحصيل اينكه و مهمتر از همه اول. چيز است سه

و در و تحصـيل امتحاني در نظام عظيم تغييراتي خود مستلزم برسد كه حداقل به آموزان دانش خسـتگيهاي عمـدة ، علـت فشار روحي . است باهوش آموزان دانش ، جداسازي امكان صورت شـبانه با خـواب جسمي هستند، همانند خستگيهاي صرفاً فكري كه خستگيهايي. است مخرّب بـد، گـردد و يـا بـا كابوسـهاي مـي كافي از خواب مانع روحي خستگي ند وليشو مي برطرف اي دغدغـه بـي بايـد زنـدگي تحصـيل ، جوانها در طول بنابراين. كند مي را سلب انسان آسايش . باشند داشته

را بـرآورده مقصود سـودمندي گونه هيچ كه است آموزشهايي كامل ، حذف الزام دومين "سـودمند " دانـش بايـد صـرفاً آنچـه و جوانـان كودكـان كه نيست اين منظور من . سازند نمي

خاطر اينكه را تنها به نبايد چيزي كه است اين منظورم كنند بلكه شود را تحصيل مي محسوب را تمـام رسـه مد تـازگي بـه كـه از جوانـاني گـاهي مـن . ، بياموزنـد اسـت شده آموخته هميشه را انگلسـتان آنها تـاريخ كه ام اند؟ و عموماً دريافته آموخته چه از تاريخ كه ام اند پرسيده كرده


انـد و خوانـده جديـدي بار و در هر كـالس ، چندين نرمن تا فتح گرفته 1 و هورزا از هنگست هرگـز خـود را در مـن ولـي باشـم ي مـورد اسـتثناي يـك شايد مـن . دانند نمي هيچ از اين بيش

سودمند برايم هجدهم قرن 2سكس مرسيا و و پادشاهي رابطه مثالً دانستن كه ام نديده موقعيتي نـدرت به ولي است آنها با ارزش دانستن وجود دارد كه در تاريخ زيادي هذا مطالب مع. باشد

.شود مي تدريس در مدارس روش و آمـوزش ايجـاد روحيـه بايد با هـدف عالي آموزشهاي كه است اين ام الز سومين

بايـد در اينجـا نيـز دوبـاره . شـوند ارائـه سـئواالت بـه صحيح گويي پاسخ با هدف و نه تحقيق بدهـد، احتمـاالً بـه انگليسـي ادبيات ابتدايي بايد امتحان كه جواني. كرد را سرزنش امتحانات

از او خواسـته نخواهـد شـد بلكـه هدايت بزرگ از آثار نويسندگان كلمه يك خواندن سمت، خـاطر امتحانـات بـه . فرا گيـرد ودل را با جان ارزش بي مملو از مطالب اي كتابچه شود كه مي

بسـيار مرجـع آنهـا در كتابهـاي پيـداكردن تاريخها كه را ـ از قبيل مجبورند هر مطلبي جوانان حفـظ دهـد، نـه را ياد مـي از كتاب ، طرز استفاده مناسب آموزش. ـ ياد بگيرند تر است منطقي

نكتـه ايـن بـه عالي در آموزش البته. كنند مي فايده وجود كتابها را بي كه اي فايده بي كردنهاي. قـرار گيـرد بايـد مـورد توجـه نيـز تـر آمـوزش بسـيار پـائين در سـطوح ولي است شده توجه

آنهـا نتـايج و بـر حسـب عرف شود نبايد مطابق مي انجام آموزان دانش توسط را كه تحقيقاتي ايـن . سنجيد آموزان دانش نظرات بودن و منطقي دانش ميزان بايد برحسب كرد، بلكه ارزيابي تحصـيل دهـد بلكـه مـي را افزايش آموزان ش دان و انگيزة صحيح قضاوت تنها قدرت نه روش خستكي. كاهد كار مي از خستگي تا حد زيادي سازد و بنابراين مي جذاب آنان را براي دانش

هـر و در نتيجـه اسـت كننـده كسـل تمركز بـر مطالـب براي از تالش عمدتاً ناشي كار فكري . خواهد كرد را نيز برطرف خستگي سازد، را بر طرف كسالت اين كه روشي

1.Hengest and Horsa 2.Mercia and wessex


، بـه آمـوزان دانـش و انگيـزه سـالمتي خطر انـداختن به بدون توان روشها مي اين با اعمال ، تحقـق پابرجاسـت و رقابـت بيداد امتحان كه اما تا زماني . يافت دست بااليي تحصيلي مراتب تنها ناپسند اسـت نه آموزشي واقعيت يك عنوان به رقابت. اسـت امر غيرممكن اين امروز بـه جهان آنچه. است نيز نامطلوب جوانان فراروي آرماني عنوان به بلكه سـودمندي و اعتقـاد بـه اسـت و همكـاري تشكل بلكه رقابت نياز دارد، نه آن

بـود، خـودِ مفيد مي رقابت اگر حتي . است شده تبديل تاريخي اشتباه يك به رقابت. اسـت و بيرحمـي خصـومت ، احسـاس بـا آن مرتبط احساس نبود چرا كه تحسين قابل رقابت تماميـت يـك عنـوان به جامعه مفهوم هستند، درك رقابت در آرمانهاي غرق كه آنهايي براي كـه اسـت نـامطلوب اقتصـادي انـدازة ه نيز بـ از نظر اخالقي بنابراين. است ، بسيار مشكل زنده

. بياموزيم جوانان را به جويي رقابت


255-2025تحوالت آموزش در سال

٢٣٠............................................................................... و پنجم گفتار بيست

٢٣٠..............................................................2025 در سال آموزش تحوالت

٢٣۶.............................................................................................. كتابنامه


و پنجم گفتار بيست

2025 در سال آموزش تحوالت 1 ادوارد كورنيش

بيافريننـد، شخصـاً توانند چيـز بـا ارزشـي مي كه افرادي تمامي .اند خود داشته در آموزش زيادي سهم

سر والتر اسكات

را در كودكـان حتـي وانسـت ت خواهيم اطالعات از تكنولوژي با استفاده . قرار دهيم رسمي آموزش تحت هايشان گهواره

را تجهيزاتش توان مي از آنرو كه ويژه آغاز گردد؛ به تواند از كودكي مي تعاملي آموزش در تـوان بـا تمـام بايسـتي الكترونيكي بازيهاي. نمود تعبيه بازي و پاركهاي ، تخت در گهواره

، بعضـي آمـوزش نـوع با ايـن . باشد كودكان ذهني استعدادهاي زودرس شكوفاسازي متخد . را ياد بگيرند توانند خواندن مي برسند، سالگي سه به از اينكه قبل كودكان

، واقعيـت كـامپيوتري سـازي ، شـيبه اي چنـد رسـانه هـاي سيستم كمك به تـر خواهـد بسيار غني آموزش ، تجريه آموزشي ن نوي و ساير ادوات 2 مجازي

1.Edward Crnish 2.Interactive instruction 3.Virtual Reality


افراد مشهور را بسـازند و 1، هلوگرام خواهند توانست تعاملي هاي برنامه. شد مهـيج رويـدادهاي بازسـازي بـه " مجـازي واقعيـت " از تكنيكهـاي با استفاده جنـگ ، بـه دريك فرانسيس قادر خواهند بود در نقش آموزان دانش. بپردازند . در نبرد واترلو بجنگند ناپلئون جاي بروند يا به اسپانيايي آرماداي

. انفجارآميز خواهد شد زودي به آموزشي افزارهاي توليد نرم . قرار گيرد همگان در دسترس معقول هاي بسيار مفيد و كارا بايد با قيمت آموزشي هاي فرآورده

آمـوز و دانـش اوليـاي نظـارت به منوط "خودكار" سرخانه معلمان ن از اي درست استفاده . اوست معلمان از آنهـا كودكـان بـا اسـتفاده بسيار سـودمند خواهـد بـود، چـرا كـه نوين فرآيندهاي اين

نيز از ايـن مختلف مؤسسات. ببينند خود آموزش نظر اولياي و تحت در خانه خواهند توانست افـزايش بـراي ممكـن راه تـرين سـريع در جسـتجوي خواهند شـد، چـرا كـه ها منتفع ردهفرآو

. هستند خويش كاركنان مهارتهاي

هـا و در كتابخانـه دسـترس قابـل دانـش غيرمنتظـرة افـزايش بـه با توجه نوجوانـان : خواهـد شـد مطرح روزافزون با اهميت ، پرسشي داده پايگاههاي

چيز را ياد بگيرند؟ قعاً بايد چهوا در اختيـار جامعـه را كـه دانـش عظيم از اقيانوس اي توانند قطره صرفاً مي نوجوانان ياد بگيرنـد در توقيقـات چه بگيرند كه تصميم آنها عاقالنه اينكه. گذارد ياد بگيرند مي چـه آمـوزان دانـش مـورد كـه اين نيز در جامعه. بسيار مؤثر است آنان و بلندمدت آتي

. بگيــرد تصــميم ، بــا قاطعيــت اســت ســودمند و جالــب دانشــهايي بايــد بياموزنــد و چــه و خـود بـا مشـكالت فـرداي زنـدگي بايد ياد يگيرند، در طول ندانند چه كه نوجواناني .رو خواهند شد روبه اي عديده هاي ناكامي

م.تصوير سه بعدي با استفاده از تكنولوژي ليزر.1


بـا آموزاني از دانش را كه كالسهايي خواهند توانست نحو بهتري به معلمان . كنند ، اداره است شده تشكيل گسترده ها و عاليق توانايي

. خود يـاد بگيرنـد را خواهد داد كه فرصت اين آموزان اكثر دانش به اطالعات تكنولوژي را كـاهش معلـم تمر توسـط مسـ آمـوزش نيـاز بـه 1 شـده كـامپيوتري اي چند رسانه درسهاي

كه آنچه به تا درست نياز خواهند داشت معلم هاي راهنمايي به همچنان نوجوانان البته. دهد مي .بايد ياد بگيرند، متمركز باشند

خواهنـد اطالعـات بر تكنولوژي مبتني را از آموزش بهره بيشترين معلمان .برد هـر دورة باشند، خواهند توانست نشيني خانه مجبور به جسمي ضعيتخاطر و به كه افرادي

و ، ناشـنوايان نابينايـان . بياموزنـد از سراسر جهان و معلمان را زير نظر استادان دلخواه آموزشي . خواهد كرد را جبران هايشان كاستي كه در اختيار خواهند داشت ، تجهيزاتي معلوالن

درسي تا تكاليف را قادر خواهد ساخت آموزان ، دانش اطالعات تكنولوژي در دسـترس والدينشان كه هنگامي دهند؛ حتي انجام ديگران خود را با كمك

.نباشند ايالـت ) Dade( ديـد در منطقـة . است برابر شده چندين " مدرسه تكاليف" از شبكه استفاده

شـبكه . كننـد اسـتفاده شـبكه چهار بـار ـ عصـرها ـ از ايـن اي انند هفتهتو مي آموزان فلوريدا دانش علت به كه آنهايي به ندارند، بلكه پدر و مادر خود دسترسي به كه آموزاني دانش تنها به مذكور نه

.كند مي پرسند نيز كمك نمي از معلم خود را در كالس از حد سؤالهاي روييِ بيش كم خواهـد داد تـا بـه امكـان آمـوزان دانش به دور از راه كنفرانس هاي سيستم جروا

خواهـد كـار تقريبـاً چنـان . برقرار كنند اند، ارتباط دور نشسته در فواصل كه با معلماني راحتي در صـدد مـرور كـه آمـوزي هستند و دانـش كالس در يك آموز و معلم دانش گويي بود كه

1.computerised Multimedia Courses


از كامپيوتر بخواهـد ، خواهد توانست دو ـ است درجه ـ مثالً معادالت درس يك مفاهيم كلي . مرور كند باال برايش را با سرعتي مفاهيم تا اين

در از اطالعـات بنويسند، انبوهي اي بخواهند مقاله كه آموزاني دانش براي . خواهد بود دسترس

هـاي شـبكه كننـد، از طريـق تهيـه مدرسـه را بـراي اي د مقالـه بخواهنـ كـه آموزاني دانش مشكلي بعيد نيست البته. خواهند داشت دسترسي و روزنامه ، مجلّه كتاب هزاران به كامپيوتري

هـاي هـا و ايـده انديشه اينكه جاي به آموزان دانش اينكه و آن است بيني پيش قابل دهد كه رخ ! كنند موجود در كامپيوتر رونويسي بنويسند، صرفاً از مطالبخود را

، دانشـجويان بود كه خواهيم " جهاني دانشگاههاي" شاهد پيدايش زودي به ، كـامپيوتري هـاي از شـبكه ، با استفاده را از سراسر جهان اساتيد و پژوهشگران

. خواهند كرد متصل هم به ارتباطي و ساير امكانات اي ماهواره تلويزيونهاي حضـور يابنـد و يـا اصـالً در دانشـگاه نـدرت بـه دانشجويان اينجا خواهد رسيد كه كار به اينكـه جـاي خواهند داد بـه ترجيح بيشتر دانشجويان. باشند نداشته حضور در دانشگاه به نيازي

ـ خود را به استاد در حضور آنها بايستد و ذهنيات برنامـه كنـد، از يـك آنهـا منتقـل بـه دي كُن . كنند پويا استفاده تلويزيوني آموزشي

به) كند مي فراهم كه هايي قابليت با همة ( در آينده اطالعات اما تكنولوژي بـه همچنـان اينـان . نخواهد بود كافي نوجوانان شايسته آموزش براي تنهايي . نياز خواهند داشت معلم كمك

از اثـربخش فاده اسـت معنـاي لزوماً به و برگ آور و پرشاخ هيجان تكنولوژيهاي وجود اين نشـود بعيـد مراقبـت اگـر از نوجوانـان . وجـود دارد هم سوءاستفاده احتمال و حتي آنها نيست

را مربـوط تجهيـزات بگذراننـد و يـا حتـي كـامپيوتري بازيهاي به را بيهوده وقتشان كه نيست ! كنند عمداً خراب


هادي كه حضور معلمي متمركز شوند، بدون ي اگر بخواهند بر تكليف از نوجوانان بسياري مـتكلم " در نقـش اينكـه جـاي بـه آينـده لـذا معلمـان . نخواهند شـد آنها باشد، موفق و مشوق بـا صـميمانه و گفتگـوي و بحث خود، نظارت خود به هاي ظاهر شوند، بايد راهنمايي " وحده .ند خود قرار ده همت را وجهة آموزان دانش

را تهديد اساتيد و معلمان و مزاياي شغلي موقعيت اطالعات اگر تكنولوژي . خواهند گرفت جبهه كند، آنها در مقابلش

كـالس بـدون اسـتاد و حتـي بدون دانشگاهي بود كه پيشنهاد كرده 1 مين دانشگاه رئيس كننـد در كالسـها شـركت تلويزيـوني زشـي آمو هاي برنامه از طريق شود و دانشجويان ساخته . استعفا بدهد1995 ، مجبور شد در سال علمي هيأت اعضاي سرسخت مخالفت علت به ولي

اسـتاد در آنِ يـك روزي امـر هسـتند كـه اين نگران اساتيد دانشگاه ديگر هم در جاهاي از اساتيد خود شگاهها بتوانند تعداد زيادي بدهد و لذا دان دانشجو درس هزاران واحد بتواند به

ارشد كارشناسي درسي دورة كل كه است امر اين اين وقوع هاي از نشانه يكي. كنند را اخراج !شود مي ارائه جنوبي كاروليناي و از دانشگاه ماهواره از طريق مين دانشگاه كتابداري رشتة

و انجام روزمرگي در دام افتادن جاي اساتيد به كند كه كاري ت اطالعا اما اگر تكنولوژي بـاز خود بپردازند، با آغـوش مورد عالقه و موضوعات خالقانه فعاليتهاي آور به مالل كارهاي

كـامپيوتر را يـك انگليسي زبان رشتة امتحانات پرينستون در دانشگاه . را پذيرا خواهند شد آن خــود را بــا تعــاملي فعاليتهــاي درس يابنــد در كــالس مــي كنــد و اســاتيد فرصــت مــيبرگــزار

. بيشتر كنند دانشجويان

را با سرعت خواهد داد تا مطالب امكان دانشجويان به اطالعات تكنولوژي شـدند، مسـلط درسـي مطالـب بـه كه ياد بگيرند و هر زماني خودشان خاص

.بگيرند خود را مدرك

1.University of Maine


آمـوزش ماه بگذرانند، يك تمام را با شتاب اقتصادي دورة بخواهند يك كه دانشجوياني را دوره همـين اسـت روبرو باشـند، ممكـن وقت با ضيق كه خواهد بود و آناني كافي برايشان . بگذرانند ساله چندين

دانشـجويان ذهـن به اطالعات ند تزريق فرآي شود كه مي باعث اطالعات تكنولوژي وقتي آنهـا مهـم در رشد علمـي كه ساير فعاليتهايي دهد تا براي مي آنها فرصت تر شود، به اثربخش

هنـري هـاي يا پروژه علمي توانند در نمايشگاههاي مي نوجوانان. بگذارند بيشتري ، وقت استتواننـد نيز مي تر باشند؛ و افراد بزرگسال فعال رآموزي كا هاي توانند در دوره كنند؛ مي شركت

. بياموزند جديدي دهند يا حرفة خود ادامه تحصيالت به


كتابنامه

1. . Keegan, D .;he Foundations of Distance Education .1986; Croom Helm

2. . Ruggles, R. H.;Learning at a Distance and New Technology. 1982, Educational Research Institute of British Colombia.

3. . Mackenzie, N. Postgate, R. and Scupham, J.;Open Learning: Systems and Problems of Post-Secondry Education. 1975, UNESCO.

4. . Jagannth, M.;Education Technology 1992. Deep and Deep Publications.

5. . Harry, K. John M. and Keegan, D.;(Ed). Distance Education: New Perspectives. 1993, Rontledge.

6. . Royal Van Horn. Advanced Technology in Educartion. 1991, Boorks - Cole Publishing Company.

7. . Mehlinger, H. D. School Reform in the Information Age. 1995, Center for Excellence in Education, Indiana University.

8. . Kapoor, J.N. Current Issues in World Higher Education. 1977, S. Chand and Company Ltd.

9. . Boyer, E. L.;The Basic School - A Community for Learning. 1995, The Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching.

10. . Avalos, B. (Ed). Teaching Children of the poor - An Ethnographic Study in Latin America. 1986, International Development Research Center, Ottawa.


11. . Huxely, T. Science and Education. 1964, The Citadel Press.

12. . Toffler, A. (Ed). Learning for Tommorrow - The Role of The Future in Education. 1974, Vintage Books, A division of Random House.

13. . Gosh, R. and Zachariah, M. (Ed). Education and the Process of Changa. 1987, Sage Publications.

14. . Roszak, T. The Cult of Information. 1994, University of California Press.

15. . Thornburg, D.D. Education in the Communication Age. 1994, David D. Thornburg and Starsong Publications.

16. . Beare, H. and Slaughter, R. Education for the Twenty-First Century. 1994, Routledge.

17. . Fisher, C. Dwyer, D.C. and Yocam, K. (Ed). Education and Technology - Reflections on Computing in Classrooms. 1996, Jersey - Bass Publications.

18. . Boschmann, E. (Ed). The Electronic Classroom: A Handbook in the Electronic Environment. 1996, Learned Information Inc.

19. . Mirabito, M.M.A. With Contributions by Morgenstern. The New Communications Technologies. 1994, Focal Press.

20. . Cetron, M. and Gayle, M. Education Renaissance - Our Schools at the turn of the Twenty-First Century. 1991, St Martin's Press.

21. . Freire, P. Pedagogy of the Oppressed. 1970, Herder and Herder.

22. . Illich, I.D. Deschooling Society. 1971, Calder and Boyars.


Learning for the

New Millennium

challenges of Education for The 21st Century Edited by:

Carlos Hernandez Ph.D. and

Rashmi Mayur Ph.D.

Published by: International Institute for Sustainable Future

and Bharatiya Vidya Bhavan

Mumbai, India 1997

Documents

یادگیری برای هزاره نوین چالشهای آموزش