H Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου, το Πανεπιστήμιο Αι-γαίου, η Κοινότητα του Αγίου Ευστρατίου και το Μουσείοτης Πόλεως των Αθηνών - Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία διοργά-νωσαν με μεγάλη επιτυχία συνέδριο με θέμα “Ο Αη-Στράτηςκαι το όραμα της Αειφόρου Ανάπτυξης” στις 29 ΜαÀου στοΜουσείο της Πόλεως των Αθηνών στην πλατεία Κλαυθμώ-νος.Στο παρακάτω κείμενο εκφράζονται απόψεις της οργανω-τικής επιτροπής γύρω από τις οποίες περιστράφηκε το συ-νέδριο.“Η προσέγγιση που θέλουμε να ακολουθήσουμε και ναεφαρμόσουμε στο πείραμα του Αη-Στράτη είναι να δημι-ουργήσουμε ένα νησί που να είναι αυτάρκες και αυτόνομο.Δηλαδή με δικούς του πόρους να ικανοποιεί τις δικές τουανάγκες. Αυτό περιλαμβάνει φυσικά την ενέργεια (όπου οι τοπικοίπόροι είναι ο ήλιος, ο άνεμος, και τα κύματα), τα τρόφιμα,την διαχείριση των αποβλήτων, τις μετακινήσεις (δηλ. τακαύσιμα που απαιτούνται για τις μετακινήσεις) και τον πρω-τογενή έως τριτογενή τομέα. Το ολοκληρωμένο σχέδιο στοχεύει στην:Αειφόρο ανάπτυξη του νησιού με ενεργειακή τροφοδοσίαπροερχόμενη κατά 100% από ΑΠΕ (Ανανεώσιμες ΠηγέςΕνέργειας), αυτονομία σε τρόφιμα (βιολογικά χαμηλού κό-στους με χρήση νέων υδροπονικών τεχνολογιών) και νερό,παρεμβάσεις σε θέματα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορ-ριμμάτων, βιολογικού καθαρισμού με φυτά καθαρισμού(χωρίς κατανάλωση ενέργειας), δράσεις για σημαντική εξοι-κονόμηση ενέργειας, και παρεμβάσεις για βιώσιμο πρωτο-γενή τομέα (βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, βιώσιμηπαραδοσιακή αλιεία.Όμως αυτό που θέλει να πετύχει το πείραμα στον Αη-Στράτη δεν είναι μόνο η εφαρμογή και επίδειξη τεχνολογι-κών λύσεων και το πώς η τεχνολογία αν εφαρμοστεί μεσωστό τρόπο μπορεί να λύσει προβλήματα της κοινωνίας.Η ολοκληρωμένη προσέγγιση στο έργο αυτό, περιλαμβάνειή μάλλον ξεκινάει από πιο σημαντικές συνιστώσες. - Περιβαλλοντική και κοινωνική συνιστώσα (π.χ. ανεργία)

μαζί με την οικονομική. - Ενεργός συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας καθώς και

επεκτασιμότητα και μεταφερσιμότητα του μοντέλου.- Τεχνολογίες με Ελληνική προστιθέμενη αξία. - Δημιουργία βιώσιμης αειφόρου ανάπτυξης για τα νησιά

μας η οποία να στηρίζεται σε νέες «πράσινες» Ελληνικέςτεχνολογίες που δημιουργούνται ή μπορούν να δημιουρ-γηθούν στο εγγύς ΜΕΛΛΟΝ.

- Πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής τομέας, κατα-δυτικά πάρκα, εκπαίδευση, ενεργειακή ακαδημία, έ-ρευνα.

- Κάλυψη αναγκών και όχι προσέγγιση κέρδους.

- Νέα αντίληψη της οικονομίας και το πως μπορεί να μπειη οικονομία σε νέο ανταγωνιστικό πλαίσιο συνδυαζόμενημε νέες τεχνολογίες ενώ ταυτόχρονα λύνει υπάρχοντασημαντικά προβλήματα στα νησιά.

Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για αυτό που ονομά-ζεται Πράσινη Ανάπτυξη ή αυτό που ονομάζεται Νέα Οικο-νομία. Μία κατεύθυνση, που κινδυνεύει να γίνει η επι-κρατούσα και είναι ίσως η πλέον εσφαλμένη, είναι “Πως θακερδίσουμε από την Οικολογία”. Δηλαδή πως θα χρησιμο-ποιήσουμε την ανάγκη για το οικονομικό κέρδος. Με αυτότον τρόπο χάνεται η ουσία.Η σωστή προσέγγιση είναι η μετάβαση από την οικονομίατου κέρδους (αυτή που έχει πρωταρχικό στόχο το κέρδος)στην οικονομία της αντιμετώπισης των αναγκών διατηρών-τας την οικολογική και κοινωνική ισορροπία και εκεί στο-χεύει το έργο αυτό.Φυσικό επακόλουθο και αποτέλεσμα (που με βεβαιότητα θαπροκύψει) είναι η οικονομική ωφέλεια, δεν είναι ο αποκλει-στικός αυτοσκοπός.Αυτό είναι τελικά η ισορροπία μεταξύ φύσης - ανθρώπουκαι πολιτισμού”.Ομιλητές της ημερίδας ήταν οι εξής: Π. ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, N. NΙΚΗΤΑΚΟΣ - ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΙΛΑΣ, ΧΡΗ-ΣΤΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ – Ι. KAΟΥΡΗΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑ-ΒΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ,ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΑΚΡΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ, ΛΕΥΤΕ-ΡΗΣ ΚΕΧΑΓΙΟΓΛΟΥ, ΧΑΤΖΗΠΑΡΑΔΕΙΣΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΙΛΑΚΟΣ, ΜΑΡΙΑ ΒΙΤΩΡΙΔΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΡΝΙ-ΚΟΣ, ΑΡΗΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, NΑΤΑ-ΛΙΑ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗ, ΣΠΥΡΟΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ,ΝΙΚΟΣ ΣΗΦΟΥΝΑΚΗΣ, ΝΙΚΗΤΑΣ ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ

ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Αγιοστρατίτες - Αγιοστρατίτισσες και φίλοι του νησιού μας,

Σ’ αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που περνάειη χώρα μας, η νησιώτικη κοινωνία μας θα πρέπει να τα βγά-λει πάλι πέρα. Ο Άη-Στράτης ξέρει από δυσκολίες γιατί έχειπεράσει πολλές. Η ζωή των κατοίκων του δεν ήταν ποτέ εύ-κολη, αλλά όλοι οι Αγιοστρατίτες δουλεύανε και παράγανε:κτηνοτροφικά προϊόντα, αγροτικά προϊόντα, ψάρια και αλι-εύματα, ό,τι μπορούσαν κι ό,τι πρόσφερε ο τόπος. Τα τε-λευταία χρόνια παράγουν και εξαιρετικές τουριστικέςυπηρεσίες. Δεν έζησαν ποτέ ούτε με μίζες, ούτε με δανεικά.Ζούσαν και πρόκοβαν με τη δουλειά τους είτε στο νησί, είτεστη διασπορά. Και σ’ αυτήν την κρίση θα παλέψουμε όλοιγια την ανάπτυξη του νησιού και θα τα βγάλουμε πέρα. Ελ-πίζουμε ότι η παρούσα κυβέρνηση θα στηρίξει το σχέδιογια το “πράσινο νησί” με ένα πλήρες πρόγραμμα βιωσιμό-τητας, περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής. Το τεύχος είναι αφιερωμένο στις πορείες ζωής ανθρώπωντου νησιού που με την εργατικότητα και την στάση τουςαποτελούν παράδειγμα για όλους.

Καλό καλοκαίρι!Γιώργος Σιγάλας

5 ´Åêäïóç ôïõ Óõëëüãïõ ôùí Áðáíôá÷ïý Áãéïåõóôñáôéôþí “Ï ÁÃÉÏÓ ÅÕÓÔÑÁÔÉÏÓ”

Á. Óïößáò 18 - Í. Óìýñíç T.K. 17123 - Ôçë./Fax: 210-9316644 • ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí

Άη - ΣτράτηΆη - ΣτράτηTαΝέα

τουTαΝέα

του

× È Å Ó - Ó Ç Ì Å Ñ Á - Á Õ Ñ É Ï× È Å Ó - Ó Ç Ì Å Ñ Á - Á Õ Ñ É Ï

Ιούνιος 2010Ιούνιος 2010

2 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç

Η ετήσια γενική συνέλευσηπραγματοποιήθηκε την Κυ-ριακή 17 Ιανουαρίου 2010 τοπρωί, στο ξενοδοχείο Κοράλμε την περίφημη θέα στονΣαρωνικό στο Παλαιό Φά-ληρο. Τυχερή στην κοπή πί-τας για φέτος ήταν η Άλκη-στη Τζωρτζή.Ιδιαίτερη στιγμή η βράβευσηαπό τον Σύλλογο με τιμητικήπλακέτα του αείμνηστου Βα-σίλη Μανικάκη για το ανεκτί-μητης αξίας φωτογραφικόυλικό που άφησε κληρονο-μιά σε όσους αγαπούν τονΑη-Στράτη.

ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣΤον Φεβρουάριο πραγμα-τοποιήθηκε στο κοσμικόκέντρο “ΠΟΝΤΟΣ” στο Π.Φάληρο η ετήσια αποκριά-τικη χοροεσπερίδα μας,στην οποία προσήλθαν 220συμπατριώτες μας και όχιμόνο αφού ένα ολόκληροτραπέζι 35 ατόμων είχεκρατηθεί και γεμίσει απόφίλους του πατριώτη Κω-στή Κουφούδη. Την χοροε-σπερίδα μας, η οποία ση-μείωσε πρωτοφανή επιτυ-χία (χώρος άψογος, φα-γητό άφθονο και καλομαγειρεμένο με ζωντανή ορχήστρα που διέθετε και βιολίγια την νησιώτικη νότα με τραγουδιστές και τραγουδίστριες), τίμησε με τηνπαρουσία του ο επίτιμος Πρόεδρος του Συλλόγου Άρις Κουνενίδης μετά τηςσυζύγου του Ιωάννας.Κληρώθηκαν δώρα σε δεκάδες τυχερούς. Και του χρόνου!!

Åíçìåñùôéêü Ýíôõðï ôïõ Óõëëüãïõôùí Áðáíôá÷ïý Áãéïåõóôñáôéôþí

“Ï ¢ãéïò ÅõóôñÜôéïò”

Åêäßäåôáé êÜèå åîÜìçíï

Õðåýèõíïò óýìöùíá

ìå ôï íüìï: Ãéþñãïò ÍéêïëÝôïò

Áñ÷éóõíôÜêôçò: Ãéþñãïò ÓéãÜëáòÓå áõôü ôï ôåý÷ïò óõíåñãÜóôçêáí:Á. ÊïõãéáãêÜò, Α. Κουνενίδης,Χ. Μακρής.

Tá åíõðüãñáöá Üñèñá åêöñÜæïõí ôéò

áðüøåéò ôùí óõããñáöÝùí ôïõò.

×ÑÇÓÉÌÁ ÔÇËÅÖÙÍÁ

Êïéíüôçôá: 22540 - 93210Ê.Å.Ð.: 22540 - 93312Áóôõíïìßá: 22540 - 93201Ëéìåíáñ÷åßï: 22540 - 93393Ôá÷õäñïìåßï: 22540 - 93221Éáôñåßï: 22540 - 93222

ÅìâÜóìáôá êáé åðéôáãÝò íááðïóôÝëëïíôáé óôï üíïìá ôïõ

ÐñïÝäñïõ ôïõ Óõëëüãïõ. Φωτογραφίες από τις εκδηλώσεις μας μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα του συλλόγου http:/www.aistratis.gr

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου προσφέρει την

τιμητική πλακέτα.

Μήνυμα Προέδρου

«Η χώρα μαςταλαν ίζετα ιαπό μια πρω-τοφανή οικο-νομική κρίσηκαι ύφεση. Πιστεύουμεόμως ότι και ηφετεινή του-ριστική περίο-δος στο νησίμας θα είναιεξαιρετική εάν οι απανταχού αγιο-στρατίτες και όσοι αγαπούν τονησί θα έρθουν για διακοπές στιςόμορφες παραλίες και στις γαλά-ζιες θάλασσες μας. Είμαστε βέ-βαιοι ότι και όλοι οι επαγγελματίεςτου νησιού κατανοώντας τα προ-βλήματα που δημιουργεί η οικονο-μική κρίση σε όλους θα σταθούνόπως πάντα υπεύθυνοι, συνεπείς,λογικοί στις τιμές τους, άψογοιστην εξυπηρέτηση με διάθεσηπροσφοράς, ότι θα είναι βιτρίνατου νησιού ώστε οι επισκέπτες καιοι τουρίστες να αποκομίζουν τιςκαλύτερες εντυπώσεις από τουςανθρώπους του νησιού και να φύ-γουν με άριστες αναμνήσεις.Εύχομαι σε όλους υγεία και να συ-ναντηθούμε όλοι μαζί στον ΆγιοΕυστράτιο».

Μετά τιμής,ο Πρόεδρος

Γιώργος Νικολέτος

Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΚΟΠΗ ΠΙΤΑΣ

Την πλακέτα παρέλαβε η κόρη του Φανή Μα-νικάκη - Νικολαντή που μας τίμησε με την πα-ρουσία της και η οποία αντιφώνησε ως εξής:“Εκ μέρους της οικογένειας Βασίλη Μανικάκηευχαριστώ το Δ.Σ. του Συλλόγου και ιδιαίτερατον Πρόεδρο κ. Γιώργο Νικολέτο για την τιμη-τική διάκριση για τον πατέρα μας.Οι φωτογραφίες του Βασίλη Μανικάκη δενείναι ένα απλό αρχείο, είναι η καταγραφή τηςιστορίας του νησιού μας, αποτελεί μια μονα-δικότητα για ένα απομονωμένο μικρό τόπο καιανήκουν σε όλους τους Αγιοστρατίτες.Βλέποντας τις φωτογραφίες οι παλιότεροιαναπολούμε με νοσταλγία την τότε ζωή στοχωριό μας που έφυγε χωρίς επιστροφή και τανέα παιδιά βλέποντας τις φωτογραφίες καιακούγοντας τις διηγήσεις μας μαθαίνουν γιατην ιστορία και την ζωή στο νησί”.

Η ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΥ Β. ΜΑΝΙΚΑΚΗ

Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 3

Το τελευταί-ο διάστημααπασχολείτην επικαι-ρ ό τ η τ α ,προκαλών-τας αρνητι-κές ή θετι-κές αντδρά-σεις το σχέ-

διο «Καλλικράτης», που αλλάζει τηνδιοικητική αρχιτεκτονική στην Το-πική Αυτοδιοίκηση.Τι είναι όμως το σχέδιο «Καλλικρά-της»; Σε τι στοχεύει; Ποιούς σκο-πούς υπηρετεί; Τι αλλάζει στηνΤοπική Αυτοδιοίκηση και στον διοι-κητικό χάρτη της χώρας γενικό-τερα; Τι προσφέρει στη οικονομικήκοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξησε τοπικό επίπεδο και της χώραςγενικότερα; Ποιο θα είναι το τελικόόφελος για τον απλό πολίτη;Είναι μερικά από τα ερωτήματα πουπρέπει να απαντηθούν έτσι ώστε ναγίνει κατανοητό σε όλους ότι τοσχέδιο «Καλλικράτης» είναι πολύπερισσότερα πράγματα από τιςαναγκαστικές συνενώσεις και τονπεριορισμό των δήμων στο 1/3αυτών που είναι σήμερα.Αφορά στη συνολική διοικητικήαναδιάταξη και τη νέα αρχιτεκτο-νική διάρθρωση της Τοπικής Αυτο-διοίκησης αλλά και του διοικητικούχάρτη της χώρας γενοκότερα. Αλ-λάζει στην ουσία το μέχρι σήμεραισχύον διοικητικό μοντέλο που κατάγενική ομολογία παρά τις προσπά-θειες που προηγήθηκαν (Καποδί-στριας), έχει χρεοκοπήσει και ευ-θύνεται για πολλές παθογένειεςτου δημόσιου βίου και Ελληνικήςπολιτικής πραγματικότητας πουόλοι βιώνουμε καθημερινά.Η εφαρμογή λοιπόν του σχεδίου

Καλλικράτης είναι μία ώριμη καιαδήρικτη ανάγκη πανθομολογού-μενη παρά τις διαφοροποιήσειςαπό το σύνολο του πολιτικού κό-σμου, των μελών της Τοπικής Αυτο-διοίκησης αλλά και των συλλο-γικών και επιστημονικών οργάνωνπου έχουν σχέση με την δημόσιαδιοίκηση.Τι προβλέπει το σχέδιο Καλλικρά-της;Κατ΄αρχή σύμφωνα με το Σύνταγμαοι βαθμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκη-σης είναι δύο: Ο πρώτος Α΄ (δήμοι)και ο δεύτερος Β΄ οι 13 αιρετές πε-ριφέρειες. Οι υπάρχουσες μέχρισήμερα νομαρχίες καταργούνται.Οι αρμοδιότητες των Νομαρχιώνμεταβιβάζονται στους δήμους πληνορισμένων που ασκούνται από τιςΠεριφέρειες και τις 7 Γενικές διοι-κήσεις που δημιουργούνται.Στις Γενικές Διοικήσεις μεταβιβά-ζονται και ορισμένες αρμοδιότητεςτων σημερινών Περιφερειών.Ο πρώτος βαθμός αποτελείται απότους δήμους των οποίων ο αριθμόςσύμφωνα με το σχέδιο περιορίζεταιμε αναγκαστικές συνενώσεις στους325 σε όλη την χώρα από τους1032 δήμους και κοινότητες πουυπάρχουν σήμερα.Έχουμε δηλαδή ένα νέο διοικητικόιστό που αποτελείται από ισχυρούςκαι μεγάλους δήμους που είναι οι-κονομικά υγιή κύτταρα, ώστε ναείναι σε θέση να ασκήσουν μια σει-ρά νέων αρμοδιοτήτων που τουςμεταβιβάζονται πέραν αυτών πουείχαν μέχρις σήμερα.Πραγματοποιείται έτσι μια ουσια-στική και πραγματική αποκέντρωσημε δήμους που έχουν την διοικητικήκαι οικονομική αυτοτέλεια και δια-θέτουν διαχειριστική και τεχνικήεπάρκεια, αλλά και τους ανθρώπι-

νους πόρους (στελέχωση) για τηνάσκηση αναπτυξιακής πολιτικής.Δήμοι οι οποίοι θα έχουν πλέον τηνεπιχειρηματική ικανότητα να αντι-μετωπίζουν οι ίδιοι τα τοπικά προ-βλήματα αντί να μεσιτεύουν σεάλλα επίπεδα εξουσίας.Δήμοι που θα ανταποκρίνονται σταπρότυπα των σύγχρονων Ευρωπαϊ-κών ΟΤΑ (Οργανισμός Τοπικής Αυ-τοδιοίκησης) και θα μπορούν νατους ανταγωνίζονται επάξια. Στο δεύτερο βαθμό έχουμε γιαπρώτη φορά αιρετή Περιφέρεια μεαποκεντρωμένες αρμοδιότητες πουασκούσε μέχρι σήμερα η κεντρικήεξουσία. Τα προβλήματα της Περι-φέρειας πλέον αντιμετωπίζονται σετοπικό επίπεδο από δημοκρατικάεκλεγμένα όργανα και αιρετούς πουλογοδοτούν στην τοπική κοινωνία. Όμως και ο τρόπος άσκησης τηςεξουσίας μέχρι σήμερα αλλάζει.Δημιουργούνται νέοι θεσμοί, ελεγ-κτικοί μηχανισμοί και ανεξάρτητεςαρχές για την προστασία των δι-καιωμάτων του πολίτη και τη δια-σφάλιση της διαφάνειας σε όλα ταεπίπεδα άσκησης της εξουσίας.Για να πετύχει όμως όλη αυτή ηπροσπάθεια χρειάζονται οι απαραί-τητοι χρηματικοί πόροι.Η εφαρμογή του σχεδίου «Καλλι-κράτης» υποστηρίζεται από το πρό-γραμμα «Ε.ΛΛ.Α.Δ.Α.» οι πόροι τουοποίου είναι 4 δις Ευρώ, ενώ απότις συνενώσεις των δήμων και τονπεριορισμό των νομικών προσώπωνκαι των δημοτικών επιχειρήσεωνεξοικονομούνται περίπου 1.5 διςΕυρώ.Πιστεύω ότι όλα αυτά που ανέφεραείναι σημαντικά. Αυτά αποτελούν τομείζον του σχεδίου Καλλικράτης καισ΄αυτά πρέπει να στρέψουμε το εν-διαφέρον μας.

γράφει ο Χαράλαμπος μακρής

“ÔÁÎÉÁÑ×ÇÓ”Από Λαύριο: Δευτέρα (20:00) - Τετάρτη (20:00) - Παρασκευή (13:00) - Σάββατο (24:00)

Από Καβάλα: Τρίτη (13:30) - Πέμπτη (13:30) - Σάββατο (6:30) - Κυριακή (18:30)Από Λήμνο: Τρίτη (19:30) - Πέμπτη (19:30) - Σάββατο (12:30) - Κυριακή (22:30)

ÔÇË. 22920-26040, 69006, 69257

“ÁÉÏËÉÓ”ÓÕÍÄÅÓÇ ÌÅ ËÇÌÍÏ

ÊÁÈÅ ÌÅÑÁ ΚΑΙ ΔΥΟ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΟΝ ΜΗΝΑÔÇË. 22540-93417

ÓÕÃÊÏÉÍÙÍÉÅÓσυνέχεια στην σελίδα 4

4 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç

Μέχρις σήμερα όμως αυτό πουαπασχολεί τις κατά τόπους τοπικέςαυτοδιοικήσεις, τα ΜΜΕ και επομέ-νως την κοινή γνώμη είναι το χωρο-ταξικό και οι αντιδράσεις που προ-καλεί σε τοπικό επίπεδο.Είναι η έδρα, η ονομασία, το μέγε-θος του δήμου κλπ.Έχουν βέβαια όλα αυτά τη σημασίακαι τη σημειολογία τους, όμως στηνεπιχειρούμενη διοικητική αναδιάρ-θρωση της χώρας δεν είναι το μεί-ζον.Δεν είναι το πρωτεύον αλλά το δευ-τερεύον.Φοβάμαι ότι επαναλαμβάνουμε λά-θη του Καποπδίστρια. Κοιτάμε τοδέντρο και χάνουμε το δάσος.Η Κοινότητα του Αη- Στράτη σύμ-φωνα με το χωροταξικό σχεδια-σμό του Καλλικράτη αναβαθμί-ζεται σε Δήμο, όπως και πολλέςάλλες μοναδικές Κοινότητες μι-κρών νησιών.Διασφαλίζεται έτσι η διοικητική αυ-

τοτέλεια κάθε νησιού. Όμως απο-μένουν ακόμη να ρυθμιστούν με ΠΔκαι Υπουργικές αποφάσεις πολλέςαπό τις λεπτομέρειες που θα καθο-ρίζουν το τι θα είναι και πως θα λει-τουργεί ο νέος Δήμος Αγίου Ευ-στρατίου.Σε τι συνιστάται η υποχρεωτικήστελέχωση του;Πως θα κατανέμονται οι πόροι του«Ε.ΛΛ.Α.Δ.Α.»;Ποια τα κριτήρια ιδιαίτερα για τουςμικρούς νησιωτικούς Δήμους;Πως θα παρέχονται οι υπηρεσίεςλειτουργίας και άσκησης των αρμο-διοτήτων από τον πλησιέστερο με-γάλο Δήμο (Λήμνου);Όλα αυτά και πολλά άλλα αποτε-λούν τον προβληματισμό μας καιείναι αντικείμενο της προσπάθειαςμας τόσο ως Κοινότητα όσο καιμιας γενικότερης συλλογικής προ-σπάθειας μέσα από τα θεσμικάσυλλογικά όργανα, την ΤΕΔΚ καιτην ΚΕΔΚΕ αλλά και του Δικτύου

Μικρών Νησιών του οποίου είναιμέλος η κοινότητα μας, έτσι ώστε ηεφαρμογή του προγράμματος Καλ-λικράτης να αποτελέσει την ευκαι-ρία εκτός από την διοικητική ανα-βάθμιση, για την συνολική ανάπτυ-ξη του νησιού μας.Ο δρόμος για την εφαρμογή τουσχεδίου Καλλικράτης δεν θα είναιεύκολος, ιδιαίτερα την πρώτη τε-τραετία.Απαιτείται ικανότητα, γνώση, εμπει-ρία, επιμονή και πολλή δουλειά απότους νέους αιρετούς άρχοντεςαλλά και από τους δημοτικούς καιδημόσιους υπαλλήλους και τα στε-λέχη που θα κληθούν να οργανώ-σουν και να υλοποιήσουν την ε-φαρμογή ενός τόσο φιλόδοξου καιτεράστιου έργου.Όμως στο τέλος πιστεύω ότι όλοιμαζί θα τα καταφέρουμε.Η χώρα μας περνάει δύσκολεςστιγμές και δεν έχουμε την πολυτέ-λεια να αποτύχουμε.

Σαράντα δύο ολόκληρα χρόνια μετάτον καταστροφικό σεισμό που ισοπέ-δωσε το νησί μας, στις 23 Απριλίου2010, στην επέτειο του Αγίου Γεωρ-γίου του Τροπαιοφόρου, ξαναλει-τούργησε το εκκλησάκι του Αγίουστον Τενεδιώτη το οποίο ανοικοδο-μήθηκε πρόσφατα εκ θεμελίων.Την ιερή λειτουργία τέλεσαν απόκοινού οι δύο ιερείς του νησιού μαςενώ τους ψαλμούς έψαλε με την θε-σπέσια φωνή της η πρεσβυτέρα κ.Ευαγγελία Γκίκα. Παρευρέθησανμαζί με τους πιστούς και αρκετά

παιδιά του δημοτικού σχολείου μετην δασκάλα τους. Πραγματοποιήθη-καν δύο αρτοκλασίες και προσεφέρ-θηκαν γλυκίσματα σε όλους.Ευχόμαστε να επαναλαμβάνεται κάθεχρόνο.

γράφει ο α. κουνενίδης

ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΙΜΑΤΟΣΟι συμπατριώτες μας που χρει-άστηκαν και φέτος αίμα ήταν αρκε-τοί. Μέχρι τώρα 10 περίπου άτομαέχουν εξυπηρετηθεί για αίμα. Η Τράπεζα αίματος που δημιούρ-γησε ο Σύλλογος αποδείχτηκε πο-λύτιμη και σωτήρια στις δύσκολεςστιγμές τους. Όποιος χρειαστεί αίμα (αχρείαστονα είναι!!) να επικοινωνήσει αμέσωςμε τον Πρόεδρο του Συλλόγου. Προγραμματίζεται για τις αρχέςΑυγούστου 2010 νέα αιμοδοσία.

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣΟ Σύλλογος απένειμε μια κορνίζαγια ψηφιακές φωτογραφίες στηνμαθήτρια Βιβή Προβατά η οποίααρίστευσε στο σχολείο του νησιούμας.Η μαθήτρια βραβεύτηκε από τονΠρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κά-ρολο Παπούλια στην αίθουσα τηςΠαλαιάς Βουλής τον Μάρτιο2010.

συνέχεια από την σελίδα 3

Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 5

Υπόμνημα16/3/2010Προς: Υπουργό & Υφυπουργό Πολι-τισμού & Τουρισμού Κοιν: Διοίκηση ΕΡΤΘέμα: Απαράδεκτη και δυσφημιστικήεκπομπή του doc on air της ΕΤ-1 γιατο νησί του Αγίου Ευστρατίου

Αγαπητοί/ες Κύριοι/εςΒλέποντας την εκπομπή του doc onair της ΕΤ-1 με θέμα το νησί τουΑγίου Ευστρατίου στις 16/03/2010,διαπίστωνε κανείς ότι η συγκεκριμένηπροβολή ενός ντοκιμαντέρ μιας κορ-σικανής γαλλίδας, ήταν μονομερής,άκρως δυσφημιστική, αρνητική για τονησί και τους κατοίκους του. Το θέμααυτό δεν θα ήταν τόσο σοβαρό,αφού δημοκρατικά ο καθένας έχειτην ελευθερία να διατυπώνει τηνοπτική γωνία από την οποία βλέπει ταπράγματα στο κόσμο και ιδιαίτεραστο τομέα της Τέχνης. Γίνεται όμωςπολύ σοβαρό όταν αναλογισθεί κα-νείς ορισμένα πράγματα που αξίζεινα σημειωθούν, όπως παρακάτω:Η εκπομπή είναι της ελληνικής τηλε-όρασης, που λειτουργεί και συντη-ρείται από το υστέρημα του Έλληναπολίτη που αυτές τις κρίσιμες στιγ-μές της χώρας καλείται να σηκώσειμέγα βάρος. Η ελληνική τηλεόρασησυμβάλλει με τις δημιουργίες της καιτις εκπομπές της, στην προβολή καιανάδειξη της πολιτιστικής κληρονο-μιάς του τόπου και στη προώθησηςτης τουριστικής δυνατότητας τηςχώρας, γι΄αυτό και έχει ενταχθεί στοσυνενωμένο Υπουργείο Πολιτισμούκαι Τουρισμού.Παρά ταύτα η ΕΤ-1 προβάλλοντας τοπαραπάνω ντοκιμαντέρ, έκανε διε-θνώς “αρνητική” διαφήμιση τόσο τουνησιού όσο και των κατοίκων του καιπροσέβαλλε την προσπάθεια που κά-νουν οι ακρίτες του πολύπαθου νη-σιού, ώστε να επιβιώσουν σε δύ-σκολες συνθήκες. Και εδώ γεννάταιτο ερώτημα ποιος και με ποιό κριτή-

ριο έδωσε τη εντολή να προβληθεί τοσυγκεκριμένο ντοκιμαντέρ με τέτοιοπεριεχόμενο; Ερώτημα το οποίο θαπρέπει να έχει άμεση απάντηση απότους ιθύνοντες.Ελήφθη από τους παραγωγούς τηςεκπομπής υπόψιν, ότι ο Αη-Στράτηςείναι ένα πολύπαθο νησί, που παράτου ότι ήταν τόπος πολιτικής εκτόπι-σης, αγαπήθηκε από τους ίδιουςτους εξορίστους, ότι υπάρχει μου-σείο Δημοκρατίας που εγκαινιάστηκεαπό αντίθετο πρωθυπουργό της πο-λιτικής των εκτοπισμένων, ότι το 1968ο μεγάλος και τραγικός σεισμός κα-τέστρεψε τις ζωές των Αγιο-ευστρα-τιτών και κινδύνευσε να ερημώσει;Ελήφθη από τους παραγωγούς τηςεκπομπής υπόψιν, το γνωστό πρό-βλημα με τη γείτονα χώρα, που μόλιςπέρυσι ανεγνώρισε ότι μπορεί να έχειθέσει στον επιχειρησιακό σχεδιασμότου ΝΑΤΟ;!! το ότι οι κάτοικοι υποφέ-ρουν από τις συνεχείς παραβιάσειςεναέριου χώρου και ιδιαίτερα το κα-λοκαίρι ζουν σαν σε εμπόλεμη, πολ-λές φορές ζώνη; ότι μέσα στη δίνητης διεθνούς γεωστρατηγικής πολιτι-κής οι κάτοικοι προσπαθούν ηρωικάκαι με επιμονή να παραμείνουν και νααναπτυχθούν στο νησί;!! Ο κατάλογος θα μπορούσε νάναι μα-κρύς. Άλλωστε το βίντεο είναι ποι-οτικά αμφιβόλου αξίας και απόπλευράς περιεχομένου, μορφής καιτεχνικής κάτω του μετρίου, με ασυνέ-πεια στο ρυθμό, πρόσθεση αμοντάρι-στων πλάνων για δήθεν ρεαλισμό, μευφολογική ασυνέπεια, καθώς και κά-κιστη ηχοληψία (ούτε εμείς οι Αγιο-στρατίτες δεν καταλαβαίναμε τι έ-λεγαν οι συμπατριώτες μας!!).Όμως οι ανυπόστατες αναφορές στοπροαναφερθέν βίντεο, για ξεπού-λημα του νησιού σε ξένους για δήθενεπενδύσεις, μας εξοργίζουν, τόσοεμάς που ζούμε μακριά από το νησί,όσο και τους κατοίκους!! Διαμαρτυρόμαστε έντονα και ζητού-με η ελληνική τηλεόραση και οι συ-

νεργάτες της εκπομπής, να διορθώ-σουν άμεσα το ατόπημα και να απο-καταστήσουν την ηθική, τοπική καιεθνική προσβολή που έγινε, το συν-τομότερο δυνατό προβάλλοντας τηνίδια ημέρα και ώρα, ένα από ταπολλά ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ πουέχουν ασχοληθεί σοβαρά και θετικάμε το νησί του Αγ. Ευστρατίου, μετρόπο που να προάγεται η πολιτι-στική κληρονομιά του νησιού και ητουριστική δυνατότητά του, προςσυμφέρον των εντοπίων άρα και τηςχώρας. Για να δειχθεί άμεσα ότι τοκράτος σέβεται - προστατεύει - υπο-στηρίζει τον πολίτη.

Με τιμή,Αντώνης Κουγιαγκάς

Το Μάρτη του 2010 η ΕΤ1 χρηματοδότησε και πρόβαλε στην εκπομπή “Docon air” ένα ντοκυματέρ για τον Αη-Στράτη γυρισμένο από μία κορσικανήσκηνοθέτιδα. Η υποτιθέμενη ταινία τέχνης πρόβαλε τις αρνητικές προσωπι-κές εμπειρίες της σκηνοθέτιδας και απείχε πολύ από την πραγματική εικόνατου Αη-Στράτη. Όλοι οι Αγιοστρατίτες που συμμετείχαν στην ταινία ήτανγνήσιοι, ωραίοι και αληθινοί και εξέφραζαν απόψεις αλλά η επιλογή των θε-μάτων, το μοντάζ της σκηνοθέτιδας μετά από δεκάδες ώρες γυρισμάτωνπρόβαλε τελικώς για εντελώς προσωπική μονομερή και αρνητική εικόνα,ψεύτικη, άδικη και δυσφημιστική. Όσο από ποιότητα εικόνας, σκηνοθεσία,

ηχοληψία, ρυθμό, ύφους κτλ επρόκειτο για μία ταινία κάτω του μετρίου. Όσοι Αγιοστρατίτες την είδαναγανάκτησαν και αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι. Το μέλος του Δ.Σ του Συλλόγου Αντώνης Κουγιαγκάς απέ-στειλε αμέσως επιστολή έντονης διαμαρτυρίας εκφράζοντας την άποψη όλου του Δ.Σ. και του συνόλου τωνΑγιοστρατιτών όπως πιστεύουμε αλλά και των φίλων του νησιού.

Γεννήθηκα στον Αη-Στράτη όπωςκαι ο μπαμπάς μου και ο παπ-πούς μου. Οι ρίζες μου είναι

από εδώ. Ο προπάππους μου ήτανπαπάς γιαυτό και έχουμε το επίθετοΠαπαγεωργίου.Ο πατέρας μου έφυγε από το νησί το΄37 και πήγε στο Κογκό στην πόληΝιάγκαρα. Ο αδελφός μου ήταν α-κόμα αγέννητος. Εγώ έφυγα το ΄51.Στην περιοχή που πήγα σχεδόν όλοιήταν Αγιοστρατίτες. Όταν πήγα εκείδεν κατάλαβα ότι ήμουν σε ξένομέρος, νόμιζα ότι ήμουνα στην Ελ-λάδα, γύρω μου όλοι μιλούσαν ελλη-νικά. Θα ήταν πενήντα οικογένειεςκαι η κάθε μία ήταν τρία - τέσσερα -πέντε άτομα. Ασχολιούντουσαν με τοεμπόριο όπως υφάσματα, ποδήλατα,τσιγάρα. Όλα ήταν εισαγωγές απότην Ευρώπη. Το χοντρεμπόριο τοέκαναν μεγάλες εγγλέζικες εταιρείεςκαι οι Εβραίοι. Εμείς είχαμε ανοίξειμαγαζιά και μικρά μαγαζιά - υποκατα-στήματα μέσα στα δάση και πουλού-σαμε στους Κογκολέζους. Τότε λε-γότανε βελγικό Κογκό μετά ΖαÀρ καισήμερα λέγεται πάλι Κογκό. Εκείνατα χρόνια ήτανε μια χώρα παραδεισέ-νια. Το κλίμα ήταν τροπικό.Τα καταστήματα των Αγιοστρατιτώνήτανε στην Νιάγκαρα και στο Νισίρο(πρώην Πόλις).Είχαμε τα μικρά πόστα και πουλά-γαμε λιανική. Οι άλλες εθνότητες μαςφερόντουσαν άψογα δεν υπήρχανεχθρότητες μεταξύ μας, διασκεδά-ζαμε συχνά, ήταν πολύ ωραία. ΟιΒέλγοι είχαν το Κογκό αποικία τους.Η χώρα ήταν διαιρεμένη σε σουλτα-νάτα που το καθένα είχε τον σουλ-τάνο του.Οι Βέλγοι υποχρέωναν τους ιθαγε-

νείς να σπέρνουνμπαμπάκι. Οι ιθα-γενείς δεν είχανετην αίσθηση ναδουλέψουν, να έ-χουν μία εργασίανα συμβάλλουνστην οικονομία.Αφού πουλάγανετο μπαμπάκι στουςβέλγους πληρώ-νανε και ένα κεφα-λικό φόρο. Κάθεοικογένεια είχε έ-να στρέμμα και τοκαλλιεργούσε.Εκτός από μπαμ-πάκι καλλιεργού-σαν ρύζι, πατάτεςμέχρι και σιτάριαβγάζανε. Οι βέλ-γοι πέρνανε ταμπαμπάκια τα πη-γαίνανε στο Βέλ-γιο και φτιάχνανε υφάσματα σε διά-φορα χρώματα.Μετά τα στέλναν πίσω και οι ιθαγε-νείς αγόραζαν υφάσματα.Στο Νισίρο ήταν το μεγαλύτερο πό-στο. Εκεί οι Αγιοστρατίτες είχανε ορ-γανώσει και κοινότητα. Στο Νισίροερχόταν και το τρένο για να παίρνειτους καφέδες και να τους μεταφέρειστην Κινσάσα την πρωτεύουσα, τοπρώην Λεοπολβιλ και από εκεί πή-γαινε στο Ματάδι και μετά στα καρά-βια για την Ευρώπη.Στο Νισίρο η πλειοψηφία των Ελλή-νων ήταν Αγιοστρατίτες. Βρισκόμα-στε μεταξύ μας το βράδι, γινόν-τουσαν γλέντια. Επί προεδρίας Μομ-πούτου Σεσεσέκου εορτάζαμε και τιςεθνικές μας εορτές.Είχε ιδρυθεί ο Ελληνοζαϊρινός Σύνδε-

σμος με πρόεδροτον Αναγνωστέληκαι είχαμε κτίσειένα μεγάλο κτίριοτης κοινότητας.Είχε κτισθεί καιεκκλησία και εί-χαμε φέρει παπάνα λειτουργεί. ΗΕλληνική κοινό-τητα είχε μεγα-λώσει και είχε έρ-θει και ο ίδιος οπρόεδρος τηςΖαϊρινής Δημο-κρατίας ο Μο-μπούτου Σεσεσέ-κου και έκανε ταεγκαίνια του κτι-

ρίου. Είχαμε φτιάξει και σχολείο.Μετά ήρθανε οι επαναστάτες και αλ-ληλοσφαχτήκανε. ΄Εγινε εθνικοποί-ηση. Διώξανε όλους τους Βέλγουςόλους τους λευκούς μέχρι το ΄60 πουπήρε ανεξαρτησία.Εμείς φύγαμε το ΄74. Οι περιουσίεςμας όλες καταστράφηκαν. Έπρεπενα στείλουμε ένα αντίγραφο για όλατα περιουσιακά μας στοιχεία σ΄ όλατα υπουργεία και στην πρεσβείακαθώς την περιουσία μας την πέρ-νανε και την παραδίδανε σ΄ένα δικότους συγκεκριμένο πολίτη. Ακόμαδεν μας έχουνε αποζημιώσει. Δικα-στήριο δεν έχουμε κάνει γιατί απότότε δεν είχε καμμιά σταθερή κυβέρ-νηση για να μπορέσει η ελληνική πρε-σβεία ή η ελληνική κυβέρνηση ή οελληνοζαϊρινός σύνδεσμος να δια-πραγματευτεί για να δοθεί μία λύση.Το διεθνές δίκαιο για να εφαρμοστείχρειάζεται να υπάρχει σταθερό κρά-τος ενώ εκεί βρίσκονται σε μία συ-νεχή ανωμαλία. Ο Ελληνοζαϊρινόςσύνδεσμος έχει ενδιαφερθεί πολύ γι-αυτό το θέμα και σε μία περίοδο δρο-μολογήθηκε η υπόθεση και πήγαινανκαλά τα πράγματα αλλά ύστερα γί-νανε πάλι τα γεγονότα. Έτσι από το΄74 μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ουσια-στικά τίποτα για να αποζημιωθούμεγια τις περιουσίες μας. Πριν το ΄74αλλάζαμε κρυφά χρήματα σε εξευτε-λιστικές τιμές για να τα στέλνουμεστην Ελλάδα. Με το καινούργιο νόμι-σμα δίνει κανείς 700 φράγκα για ναπάρει μόνο ένα δολάριο.Έχουνε μεί-νει πια ελάχιστοι Ελληνες εκεί. Ένας

Η μετανάστευση στο Κογκό (Ζαΐρ)

Ο Μιχάλης Παπαγεωργίου και η σύζυγος του στοσπίτι τους στον Αη-Στράτη.

Το εμπορικό κατάστημα του Μ. Παπαγεωργίου στο Ζαϊρ.

6 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç

από αυτούς είναι ο Κατσικογιάννηςπου είναι αγιοστρατίτης. Έχει παν-τρευτεί Ζαϊρινή και εργάζεται στην εκ-κλησία. Η Ελληνική κοινότητα εκεί καιη εκκλησία έχουνε κτίσει δύο τεράστιακτίρια - πολυκατοικίες τα οποία νοικιά-ζουνε για να μπορέσουνε να τα βγά-λουνε πέρα με τα έξοδα τους και ναμπορούν να λειτουργήσουν.Πριν, συμβάλαμε και εμείς στα έξοδατης κοινότητας. Πληρώναμε ένα πο-σό για το σχολείο.Όταν γύρισα από το ΖαÀρ άνοιξα έναμαγαζί στην Καβάλα. Μετά από τρίαχρόνια, το 1977 έμαθα ότι επιστρέ-ψανε τις περιουσίες γιατί φαίνεται ότιοι Ζαϊρινοί δεν μπορούσανε να τιςδιαχειριστούνε. Κατεβαίνω στο ΖαÀργια να πάρω την περιουσία μου, τομαγαζί, το κτήμα, το αυτοκίνητο. Τομαγαζί το βρήκα όταν έφθασα αλλάέμαθα ότι μόνο σε υπηκόους Ζαϊρι-νούς το έδιναν. Τα έπαιρναν από τονέναν και τα έδιναν στον άλλο και όχισε μας.Έκανα μια συμφωνία με κάποιον καιπούλησα το μαγαζί στην Καβάλαμετά στο Κισαγγάρι συνεταιρίστηκαμε έναν Ζαϊρινό και ανοίξαμε ένασούπερ μάρκετ με 50% επί των κερ-δών. Εκεί δούλεψα 10 χρόνια. Ο συ-νεταίρος μου έβαζε τα λεφτά και εγώτην εργασία. Ήταν καλός άνθρωποςκαι συνεργαστήκαμε καλά. Με τη οι-κογένεια του όμως είχα προβλήματα.Ερχόντουσαν και πέρνανε το φορ-τηγό και εγώ δεν μπορούσα να δου-λέψω. Το πέρνανε αγοράζανε μπα-νάνες και πηγαίνανε και τις πουλά-γανε και εγώ έμενα χωρίς αυτοκί-νητο. Μια φορά δεν το έδωσα και τονενημέρωσα ότι η μάνα σου ζητάει τοαυτοκίνητο αλλά το φέρνουνε πίσωσακατεμένο. Όταν γύρισε αυτός απότην Κινσάσα μου λέει: «Το αυτοκίνητοείναι μόνο για σένα για να κάνεις εσύτην δουλειά σου και αν θέλουν αυτο-κίνητο να ζητάνε από αλλού». Καθώςαυτός είχε και δύο - τρία ξενοδοχείακαι άλλες επιχειρήσεις. Κατά κακήτύχη όμως είχε ένα ιδιόκτητο αερο-πλάνο σε καφεδόκτημα, και έπεσε τοαεροπλάνο και σκοτώνονται και αυ-τός και ο πιλότος. Ήρθανε οι συγγε-νείς του και ζητούσανε το μαγαζί.Εγώ τους είπα ότι ημουν συνεταίροςκαι το μαγαζί θα το παραδώσω στουςκληρονόμους του αφού μου δώσουνένα εκατομύριο ζαϊρια. Έγινε το δικα-στήριο και οι κληρονόμοι μοιραστή-κανε την περιουσία του. Ήρθε και οκληρονόμος του μαγαζιού και συνε-ταιριστήκαμε. Το μαγαζί παρέμεινεσε μένα αλλά αυτός τραβούσε πολλάλεφτά από το μαγαζί.Το 1988 γυρίσαμε στην Ελλάδα ορι-στικά. Η κατάσταση εκεί πλέον ήταν

ανυπόφορη. Οι τοπικές αρχές επειδήείχα το σούπερ μάρκετ, κάθε τρειςκαι λίγο μου κάνανε έλεγχο υποτίθε-ται για το αν ήταν ληγμένα τα προ-ϊόντα. Ήταν δεν ήταν ληγμένα ταπρόϊόντα εκείνοι τα έβγαζαν ληγ-μένα. Με εκβιάζανε διάφοροι που θέ-λανε συνεχώς «λάδωμα». Αυτόν πουείχε το δικαίωμα να μου κάνει έλεγχοτον αγρονόμο, τον είχα με τον μήνα,του είχα κόψει μισθό για να μην έρχε-ται κάθε μέρα αλλά πάλι εξακολου-θούσε να έρχεται. “Βρε αφού τα κα-νονίσαμε” του είπα “δεν φταίω εγώ”απαντούσε ο κυβερνήτης μου είπε ναέρθω να κάνω έλεγχο”. Μετά βούταγε τα πράγματα τα φόρ-τωνε στο φορτηγάκι του πήγαινε δή-θεν να τα πετάξει και τα μοιραζόντου-σαν ή τα πουλάγανε. Αυτή η κατά-σταση δεν γινότανε πλέον να συνεχι-στεί, αναγκάστηκα να φύγω να πάωστην Κινσάσα. Τώρα ζούμε στην Θεσ-σαλονίκη. Όταν ήταν μικρά τα παιδιάπεριμέναμε να κλείσουν τα σχολείαγια να έρθουμε στον Αη-Στράτη.Τώρα ερχόμαστε πιο συχνά.

Το ΖαÀρ βρίσκεται στην ισημερινήΑφρική. Ιδρύθηκε ως αποικία το 1885από τον βέλγο βασιλιά Λεοπόνδο καιονομάστηκε βελγικό Κογκό και η πρω-τεύουσα Λεοπολβιλ κατόπιν Κινσάσα.Το 1960 αναγνωρίστηκε η ανεξαρτη-σία του. Τότε ήταν πρόεδρος ο Λου-μούμπα που ήταν προοδευτικός αλλάέγιναν ταραχές και εμφύλιος πόλεμοςκαι το 1969 δολοφονήθηκε ο Λου-μούμπα. Ανέλαβε την εξουσία ο στρα-τηγός Μομπούτου και εγκαθίδρυσεένα διεφθαρμένο καθεστώς. Τότε ζού-σαν εκεί περίπου 5000 έλληνες μετα-νάστες. Το 1990 ανετράπη ο Μομπού-του από αντάρτες. Υπήρχαν δύο κυ-βερνήσεις και η οικονομία της χώραςδιαλύθηκε. Σήμερα ονομάζεται ΛαϊκήΔημοκρατία του Κογκό.

Γ.Σ.

ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ Γ. ΒΡΟΥΝΤΖΟΣΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

ΑΔΕΙΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ - ΜΕΛΕΤΕΣ - ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ

ΛΙΜΑΝΙ ΜΥΡΙΝΑ Τ.Κ. 81400 ΛΗΜΝΟΣΤΗΛ. & ΦΑΞ: 22540 25200ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ: 22540 24470

ΚΙΝΗΤΟ: 6937 007216

Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 7

Πάσχα στο Ζαϊρ. Ο Μ. Παπαγεωργίου και η παρέα του. Από αριστερά: ΕυθύβουλοςΣταυράκης, Ευστράτιος Νικολέτος, ο κ. Μανώλης και ένας ντόπιος

Εγώ γεννήθηκα στον Αη-Στράτη.Εδώ πήγα δημοτικό σχολείο,εδώ περάσαμε τα δύσκολα

μας χρόνια. Πότε ευχάριστα, πότεδυσάρεστα αλλά είναι ο τόπος μαςκαι τον αγαπάμε. Έφυγα από το νησίπριν σαράντα χρόνια και πήγα στηνΑθήνα. Ήμασταν μεγάλη οικογένεια,υπήρχε φτώχεια. Εμείς βοηθάγαμετους γονείς μας, δεν μπορούσαμε ναπάμε ούτε σχολείο και έτσι πήρα τονομάτιό μου και πήγα στα καράβιασαν ναυτικός και βοηθούσα το σπίτι.Τότε δεν είχαμε αυτή την άνεση πουέχουμε σήμερα. Σαν παιδιά είχαμεαπλή ζωή, παίζαμε στις αλάνες, στιςαυλές, μεγαλώνοντας δεν είχαμε ιδι-αίτερες διασκεδάσεις, κανένα ποτόκαι βόλτες. Κάτι το ξεχωριστό και ση-

μαντικό στη ζωήμας ήταν τα πα-νηγύρια που γι-νόντουσαν έξωστα ξωκλήσια.Η θάλασσα ήταντότε πολύ δύ-σκολη.Ο πατέρας μουείχε βάρκα καιέπαιρνε το ταχυ-δρομείο από τακαράβια και τοέβγαζε έξω.Αυτή τη δουλειάτην έκανε πολλάχρόνια. Με τηβάρκα του ανεβο-κατέβαζε τον κό-

σμο στα καράβια στιςφουρτούνες ή μέσαστην νύχτα, ήταν δύ-σκολα, πρόσεχε ναμην κτυπήσει κανέναςάνθρωπος.Είχε τύχει να βουλιά-ζουνε βαρκάκια καικολυμπούσανε οι άν-θρωποι να βγούνε έ-ξω ευτυχώς δεν είχεπνιγεί κανένας. Ο κόσμος ήταν συνη-θισμένος σ΄αυτή τηζωή και την πάλευε.

Φτιάξαμε ένα σπίτι εδώ, το φτιάξαμεόπως μπορούσαμε για να ερχόμαστετο καλοκαίρι. Έχω και μια βάρκα γιακανένα ψάρεμα. Το παραγάδι μουέχει 200 αγγίστρια, πάμε το ρίχνουμεκαι μπορεί να βγάλουμε κανένα φαγ-κρόπουλο κανένα σκαθάρι, κανένασαργό, ό,τι πιάσει. Πηγαίνω για ψά-ρεμα στην Τρυπητή, στο Φράγκουκαι απέναντι στη Βέλια εάν είναικαλός ο καιρός. Έρχομαι και κάθομαιστον Αη-Στράτη ένα μήνα. Εάν μας επιτρέψει ο Θεός από τουχρόνου μπορεί να μείνουμε και δύομήνες.

Γ.Σ.Μια φωτογραφία από τα παλιά: Βαρελτζής Δημήτρης, Κουτρούλης Τριαντάφυλλος, Κώστας Βαρελτζής, Πολυξένη Κουτρούλη.

ΤΡιαΝΤαΦυλλοσ κουΤΡουλησΗ εσωτερική μετανάστευση

Ο Τριαντάφυλλος ετοιμάζει το παραγάδι με την βοήθεια της εγγονής του Ξένης.

8 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç

Ηγενιά του πατέρα μου περνού-σανε πολύ δύσκολα. Θυμάμαιόταν ήμουν μικρό παιδί και

έπιανε η τραμουντάνα οι ψαράδεςδεν ήξεραν που να πάνε να βάλουντα καÀκια τους να μην τους τα πετάξειέξω ο καιρός και τους τα κάνει κομ-μάτια, καθώς δεν υπήρχε λιμάνι. Ταπηγαίνανε παλεύοντας με θεόρατακύματα στην πίσω μεριά για να απαγ-γιάσουνε ανάλογα από πού φύσαγε.Τον χειμώνα αναγκαζόντουσαν να τατραβάνε έξω στην στεριά. Ήταν με-γάλη στεναχώρια και μεγάλη κού-ραση. Αλλά όχι μόνο για τους ψα-ράδες και για τους κτηνοτρόφουςήταν δύσκολα. Και εκείνοι παλεύανεπολύ σκληρά χωρίς δρόμους, χωρίςτίποτα. Οι αποδοχές τους ήταν ελά-χιστες και το ότι μένανε πάνω στονησί ήταν γιατί το αγαπούσανε. Όχιπως είναι πολύ πιο εύκολη η ζωή γιαόσους μένουνε χειμώνα - καλοκαίριεδώ πάνω. Και τώρα δύσκολη είναι.Ο πατέρας μου ήταν ένας από αυ-τούς που αγαπούσανε πολύ το νησίκαι ενδιαφερόταν. ΄Εγινε Πρόεδρος(1978 - 1982) της Κοινότητας για μιατετραετία για να προσφέρει. ΄Εκανεπολλές προσπάθειες και ούτε καιτους μισθούς του είχε πάρει για ναφτιαχτεί αυτό το λιμάνι και να μπορέ-σουνε να σταθούνε τα καÀκια. Προ-

σωπικός του φίλος ήταν ο Αλευράςκαι όταν αυτός έγινε βουλευτής καιπρόεδρος της βουλής, πήγε και τονβρήκε και τον παρακάλεσε και έτσιξεκίνησε να φτιάχνεται το λιμάνι, μετην βοήθεια του Αλευρά.Έτσι μπόρεσαν να κρατήσουν τοεπάγγελμα τους. Σαν πρόεδρος τά-λεγε σε όλους “σταράτα” και γιαυτόδεν είχε μόνο φίλους. Ο πατέρας μουήταν Αγιοστρατίτης, γεννήθηκε το1930. Ο πατέρας του, ο δικός μουπαππούς ήταν πρόσφυγας μικρασιά-της που εγκαταστάθηκε στην Λήμνο.Εκεί παντρεύτηκε Αγιοστρατίτισσα, τηΜαρία Μπιμπλιού και μένανε στονΠλατύ.Ψαράς δεν ήταν από την αρχή. Μετον αδελφό του ξεκινήσανε ένα καÀκιτον «Αβέρωφ» ένα γερό τρεχαντήρι,που το πουλήσανε αργότερα για έναμεγαλύτερο. Ο «Αβέρωφ» είναι σή-μερα σε κάποιο μουσείο. Κάνανε καιάλλα καϊκια μέχρι που ο αδελφός τουέφυγε μετανάστης στην Αυστραλία.Το 1970 έχτισε ένα μεγάλο ξύλινοκαÀκι 18 μέτρα, τον «Γεώργιο» τοοποίο μετά από χρόνια το έκοψε γιανα πάρει την αποζημίωση. Η αποζη-μίωση ήταν ένα ποσό σημαντικό αλλάθα έπρεπε να βρουν άλλο τρόπο καιόχι να κόβονται στη μέση και να χα-θούν έτσι μοναδικά καÀκια, τρεχαντή-

ρια που δεν φτιά-χνονται πια. Θα έ-πρεπε να συντηρη-θούν να εκτίθενταισε μουσείο ώστενα τα μελετούν οινεώτερες γενιές.Αυτά τα καÀκια ή-ταν ένα μέρος τηςναυτικής ιστορίαςμας. Το 1993 ά-νοιξε το μαγαζάκιμε την μητέρα μου

Ελένη. Ήθελε να ησυχάσει. Μας έ-λεγε πως οποιος έχει καÀκι δεν μπο-ρούσε να κοιμηθεί ξέγνοιαστα ούτεένα βράδι γιατί έπρεπε να το προσέ-χει.Έζησε πολλές περιπέτειες. Θυμάμαιένα καÀκι του τον «΄Αγιο Νικόλαο» πουπήγανε με αυτό στο Άγιο Όρος. Μιαφορά πηγαίνανε στην Κεραμωτή νααγοράσουνε καρπούζια. Μέσα ήταν οΠανέρας και ο γιός του Δημήτρηςπου μεταφέρανε πρόβατα. Στο δρό-μο χάλασε το καÀκι, κοντέψανε να πνι-γούνε, μείνανε στο έλεος του Θεού.Στο τέλος βούτηξε ο πατέρας μου καιεπιδιόρθωσε πρόχειρα την προπέλα,έβαλε γράσο και κατόρθωσαν σιγά -σιγά και πιάσανε στεριά. Του άρεσενα αφηγείται τις περιπέτειες του,αλλά είχε ένα προσωπικό τρόπο γι-αυτό. Έβαζε και πολλά δικά του, έ-βαζε “αλατοπίπερο”.“Μπουρνούκος” ήταν το παρατσού-κλι του. Αυτό ξεκίνησε από τον παπ-πού του και την γιαγιά του που ότανήταν μικρά παιδιά ήταν ορφανά καιζούσαν στην Πόλη επί τουρκοκρα-τίας. Για να αποφύγουν το παιδομά-ζωμα, για να μην τους πάρουν οιτούρκοι και τους κάνουν γενίτσαρουςτους είχανε παντρέψει από δεκα-τριών χρονών. Η εκκλησία τότε για ναγλυτώσει τα παιδιά, αγόρια και κορί-τσια τα έπαιρνε και τα πάντρευε. Οπαππούς και η γιαγιά του ήταν όμορ-φοι και οι δυό τους. Τους λέγανεμπουρνουκέλια δηλαδή ότι ήτανστρουμπουλά. Στην Λήμνο δεν τονξέρανε διαφορετικά. Τον ξέρανε όλοιΜπουρνούκο. Ο παππούς του έζησεμέχρις τα 110. Ο πατέρας μου στιςτελευταίες του μέρες στο νοσοκο-μείο έβλεπε πάντα τα θετικά τα αρνη-τικά ποτέ. Του άρεσε πάντα το αύριομε τα καλά του αύριο. Ήταν έναςσύγχρονος άνθρωπος. Του άρεσε ναφτιάχνει, να δημιουργεί, να βλέπει τιπάει μπροστά. Ήταν εργατικός καιπροοδευτικός. Έτσι πιστεύω εγώ.

Έτσι πιστεύουμε και εμείς Μαίρη!

Η συνέντευξη δόθηκε στον Γ.Σ. τον Αύγουστο 2009.

Ο Μπουρνούκος έφυγε πρόσφατα για το μακρύ ταξίδι. Ήταν Αγιοστρατίτηςκαι άνθρωπος της θάλασσας. Τον θυμώμαστε όλοι τα τελευταία χρόνια μπρο-στά στο μαγαζάκι του κοντά στο λιμάνι, αφού γύριζε από τον μπακτσέ και τιςκατσίκες να κάθεται και πότε να αγναντεύει την θάλασσα, πότε να πιάνει κου-βέντα με τους περαστικούς. Το καλοκαίρι που φτάναμε στο νησί ήταν ο πρώ-τος που θα ευχόταν τα καλοσωρίσματα και ο τελευταίος που θα μας ευχότανόταν φθινοπώριαζε το καλό κατευόδιο. Τα βράδια όποιος περνούσε να ψωνί-σει μικροπράγματα από το μαγαζάκι, τσιγάρα, αναψυκτικά, ψιλικά, θα καθότανγια λίγο να πούνε λίγες κουβέντες και να πιάσει ο καπετάνιος να μας διηγείταιμε τον δικό του ξεχωριστό και γραφικό τρόπο ατελείωτες ιστορίες από τα τα-ξίδια, από τα ψαρέματα, από τη ζωή του.Η μεγάλη του κόρη η Μαρία μας μίλησε γιαυτόν και την εποχή του:

Το τρεχαντήρι του Μπουρνούκου “Γεώργιος”.

Ο αείμνηστος “Μπουρνούκος”.

Κωνσταντίνος Ζερβός(Μπουρνούκος)

Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 9

ÖùôïãñáöéêÜ

Σπίτι που επέζησε από τοσεισμό και μας φέρνει ζων-τανές τις μνήμες από τονπαλιό Αη-Στράτη. Όσοι χτί-ζουν σπίτια στον Αη-Στράτηπρέπει να χρησιμοποιούν ταστοιχεία της παραδοσιακήςμας αρχιτεκτονικής ώστε ναυπάρχει συνέχεια και ανά-δειξη της πολιτιστικής καιαρχιτεκτονικής μας μοναδι-κότητας.

Νετάρισμα στα δίχτυα στο μικρό λιμάνι.Ήλιος, χρώματα, οι μυρωδιές της θά-λασσας. Οι ψαράδες μας δίνουν ζωήστο νησί.

Ηλιοβασίλεμα στα Αυλάκια μεφόντο την κορυφή του ΑγίουΌρους στεφανωμένο από τιςτελευταίες αχτίδες του ήλιου.(φωτό: Π. Κριτσίκης)

Στην παραλία του Αη-Δημήτρη τονχειμώνα σχηματίζεται από το χεί-μαρο μία πανέμορφη λιμνούλα(φωτό Γ. Κολέτης)

ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ Ή ΕΠΙΤΙΜΟΙ ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΕΣ;Ο Γιάννης, η Χριστίνα και ο γιός τους Θανάσης από την Καβάλα ήρθαν για διακοπέςπρώτη φορά στο νησί μας πριν 7 χρόνια χωρίς να γνωρίζουν κανένα και ενθουσιά-στηκαν. Από τότε ανελειπώς κάθε χρόνο επισκέπτονται το νησί. “Είναι νησί με μεγάληησυχία” μας είπαν “μόνο εδώ τα παιδιά κάνουν ελεύθερα τα μπάνια και τις βουτιέςτους. Είναι ελεύθερα να τρυγυρνάνε μόνα τους παντού. ΄Ολοι οι μεγάλοι προσέχουνκαι τα ξένα παιδιά. Εδώ ξεκουραζόμαστε πραγματικά. Έχουμε κάνει καλούς φίλουςκαι νοιώθουμε πλέον σαν να είναι εδώ το σπίτι μας”.

Πρωτάθλημα ταβλιούκάθε πρωί έξω από τοκρεοπωλείο του ΑντώνηΠανέρα.

Στο καφενείο, κάτω από την σκιά των δέντρων.Ησυχία, δροσιά και ανάπαυση.

Óôéãìéüôõðá

12 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç

“Πέρασα τα 90 χρόνια. Δέθηκα μετον Αη-Στράτη απ’ τη στιγμή πουήρθα εξορία το ΄50. Στην αρχή γιαμένα ήταν ένας δύσκολος τόποςόμως γρήγορα διαπίστωσα καθώςτον περπάτησα όλο, ότι ήταν έναςτόπος πανέμορφος μεσ΄ στην θά-λασσα.Εξόριστος κάθισα 10 χρόνια. Ηομάδα μας ήταν σαν ένα χωριό. Γιανα λειτουργήσει έπρεπε κάθε έναςαπό μας που ήταν γερός να κάνει μιαδουλειά, να προσφέρει μια υπηρεσία.Εγώ είχα αναλάβει τρεις υπηρεσίες.Στην αρχή ήμουν λιμενεργάτης. Οιντόπιοι με τις βάρκες έπαιρναν τατρόφιμα από το καράβι το οποίοφουντάριζε ανοικτά. Εμείς οι λιμενερ-γάτες τα ξεφορτώναμε και άλλοι ερ-χόντουσαν και τα παίρνανε και τακουβαλούσανε στην αποθήκη. Το ΄50ήμασταν 3.000. Πριν από το ΄50 ήταν7.000 εξόριστοι. Στον Αη-Στράτη μεμεταφέρανε από το Μακρονήσι. Εκείείχαν φέρει κόσμο από όλες τις εξο-ρίες. Οι περισσότεροι δεν αντέχανεοι φουκαράδες. Εγώ στο Μακρονήσιως φαντάρος ταλαιπωρήθηκα πολύ,το “γλέντησα” καλά απ’ όλες τιςπλευρές, αλλά άντεξα. Όσοι αντέ-ξαμε είμασταν 3.000 και μας έφερανστον Αη-Στράτη. Μέσα στο καράβι οιχωροφύλακες θέλανε να κάνουν το“τσακό”. Η πρώτη τους επιλογή ήταννα μας πάνε στο Μορούλι, αλλά τουςείπαμε “ξεχάστε αυτό το πράγμα,εμείς είμαστε εξόριστοι και θέλουμενα είμαστε μέσα σε κατοικημένοχώρο. Από το καράβι θα μας βγάλετεπεθαμένους, δεν βγαίνουμε έξω”. Εί-δανε ότι δεν γίνεται τίποτα και μαςφέρανε κοντά στο χωριό. Στην αρχήήταν πολύ δύσκολα μέχρι να συγκρο-τηθούμε. Καμμιά διακοσαριά ήταν οιάρρωστοι. Αυτοί έμεναν σε σπίτιαμέσα στο χωριό, παρέες - παρέες 5 -

6 ατόμων σε κάθε σπίτι. Οι υπόλοιποιμένανε σε σκηνές. Δίπλα στις σκηνέςορισμένοι χτίσανε και μερικά καλυβά-κια. Εγώ έμενα σε σκηνή όλα τα χρό-νια.Έμεινα δέκα χρόνια γιατί δεν υπο-γράφαμε την δήλωση, κάπου-κάπουερχότανε μια επιτροπή και μας κα-λούσε να κάνουμε την δήλωση. Τότετους λέγαμε: “εμείς δεν είμαστε πα-ράνομοι, εσείς είστε παράνομοι. Μαςφέρατε εδώ πέρα χωρίς δίκη, και μαςκλείσατε, επειδή είμαστε αντίπαλοίσας. Δεν έχετε τίποτα που να μας κα-τηγορείτε. Λοιπόν ξεχάστε αυτό πουθέλετε. Αυτό που πρέπει να κάνετεείναι να διαλύσετε το στρατόπεδο καινα μας αφήσετε να φύγουμε”. Εμέναμε αφήσανε το 1960. Δύο χρόνιαμετά, το 1962, το στρατόπεδο διαλύ-θηκε. Άλλαξα τρεις φορές σκηνή. Τη μίαφορά με πήγανε κοντά στην Αγία Πα-ρασκευή ψηλά, εκεί το μέρος γινό-τανε επικίνδυνο με τις βροχές και οιμηχανικοί μας, σκέφτηκαν να φτιά-ξουν ένα φράγμα με πέτρες για ναπροστατευτούν οι σκηνές αλλά δενεκτελέσανε σωστά το έργο. Μαζέ-ψανε μεγάλες κοτρώνες που τις φέ-ρανε απ’ τις πλαγιές και φτιάξανε έναμεγάλο φράγμα. Το σωστό θάταν ναβάζαμε από την πίσω μεριά τσιμέντοώστε να κρατούσε την ώρα που θα τοκτυπούσε το νερό. Το φράγμα ήτανπανύψηλο αλλά όταν ήρθε πολύ νερόκαι καθώς κατέβαινε κτύπησε τοφράγμα με δύναμη έκανε μια τρύπα,τουμπάρισε τους ογκόλιθους καιγκρέμισε όλη την μάντρα και έμεινεμόνο ένα τοιχάκι μπροστά μας. Τονερό έκανε ένα ρέμα δυόμιση μέτραπάχος. Πήρε και τη σκηνή μου καιόλα μου τα πράγματα πήγανε στη θά-λασσα. Ήταν του Αγίου Αντωνίου καιείχα πλύνει, θυμάμαι εκείνη την μέρα.

Είχε μπροστάτρεις ωραίεςαμυγδαλιές.Το ρέμα πήρετις αμυγδα-λιές, πήρε ό-λες τις σκη-νές, κόντεψακαι να πνιγώ.Η καθημερινό-τητα μας ήτανδύσκολη.Είχαμε φτιάξειαποχωρητή-ρια επάνω

στην πλαγιά που βλέπεις όταν είσαιστο ποτάμι και έχεις το χωριό και τονΆγιο Μηνά στ’ αριστερό το χέρι.΄Ητανε μια τετράγωνη δεξαμενή μεδέκα - δώδεκα θέσεις. Όταν έβρεχεδυνατά ανοίγαμε από κάτω για να κα-θαριστεί και τα λύμματα τάπαιρνε τονερό και τάριχνε στην θάλασσα. Πιά-νει λοιπόν μια μέρα μια μεγάλημπόρα, και λέμε να ευκαιρία είναι νατ’ ανοίξουμε. Τα ανοίξαμε και μετάλίγα λεπτά σταμάτησε η μπόρα καιβρώμισε όλος ο τόπος. Είχαμε όμως και ωραίες στιγμέςόπως τις θεατρικές παραστάσειςμας. Δεν είχαμε να ζηλέψουμε τίποτααπό το παγκόσμιο ρεπερτόριο. Ταανεβάζαμε όλα. Είχαμε πολύ καλούςηθοποιούς, είχαμε τον Κατράκη, τονΚαρούσο και άλλους. Για μας ο Κα-ρούσος ήτανε ο καλύτερος και ωςάνθρωπος και ως ηθοποιός. Ανεβά-ζαμε έργα όπως τους “Πέρσες” τουΑισχύλου, τον “Αρχοντοχωριάτη” τουΜολιέρου και άλλα.Στους κατοίκους του χωριού απαγο-ρεύανε να έρθουν να παρακολουθή-σουν τα θεατρικά έργα αλλά μερικοί“πονηροί” ερχόντουσαν. Ερχόντου-σαν και όλα τα πιτσιρίκια. Η γυναίκαμου δεν άφηνε θέατρο να μην δεί. Καιη ίδια διηγιέται τα εξής: “Τότε ή-μουνα μικρή. Τρυπώναμε μέσα στιςσκηνές και μας βάζανε καπέλα στοκεφάλι. Περνούσε η αστυνομία καιδεν μας έβλεπε. Η σκηνή ήταν πολύμεγάλη, χωρούσε πολύ κόσμο. Ο Δια-μαντής ήταν υπεύθυνος του χωριού.Αυτός δεν μ’ άφησε παπούτσι και φό-ρεμα που να μην το δανειστεί για ναπαίξουνε τους γυναικείους ρόλουςστο θέατρο. Δεν πειράζει, λέω χαλάλιτους”.Η δεύτερη δουλειά που έκανα ωςεξόριστος ήταν σιδεράς στο μηχα-νουργείο. Θυμάμαι πως βελτιώναμετο σύστημα και σταματήσαμε να χρη-σιμοποιούμε ξύλα από το βουνό αλλάκάναμε φλόγιστρα με πετρέλαιο. Ητρίτη μου δουλειά ήταν υπεύθυνοςστο λουτρό όταν φτιάξαμε ένα. Αυτόήταν ένα κτίριο με καμπίνες για νακάνουμε μπάνιο. Όλοι οι εξόριστοιπηγαίναμε για μπάνιο μία φορά τηνεβδομάδα και οι χωροφύλακες τοίδιο. Μετά από μερικά χρόνια ήρθανεκαι γυναίκες εξόριστες και αυτές πη-γαίνανε στα λουτρά μία καθορισμέ-νη μέρα μία φορά την βδομάδαεπίσης.Όταν μάθαμε πως θα ερχόντουσαν

ένας εξόριστος... Αγιοστρατίτης

Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 13

γυναίκες εξόριστες αποφασίσαμε νακάνουμε μία γιορτή για το καλώς ήρ-θατε. Θέλαμε λοιπόν να δείξουμε τονκαλό μας εαυτό να μάθουμε καλούςτρόπους για να φάμε μπροστά στιςγυναίκες. Αλλά πάθαμε μεγάλο κάζο.Εμείς είχαμε ετοιμαστεί με τα μαχαί-ρια και τα πηρούνια μας. Είχαμε φτιά-ξει κρέας και εκεί που ετοιμαζόμαστενα φάμε βλέπουμε τις γυναίκες τα-λαιπωρημένες και πεινασμένες να πέ-φτουνε με τα μούτρα στο φαÀ και νααρπάζουν το κρέας και να το τρώνεμε τα χέρια!Γεννήθηκα στην Μικρά Ασία, ότανέγινε η μεγάλη σφαγή στον Πόντο.Το ’20 - ΄21 εγώ ήμουνα ενός χρόνου.Τον αδελφό του πατέρα μου τον πε-τάξανε σε μια τρύπα. Ήρθανε οι σο-βιετικοί και μας σώσανε γιατί από τημεριά της μητέρας μου και του παπ-πού μου είμασταν ρώσοι υπήκοοι. Οπαππούς μου είχε ένα καÀκι, είχε ένασπίτι στον Πόντο και ένα στο Κέρτς.Οι ρώσοι είπαν: “σταματήστε! Εδώέχουμε δικούς μας ανθρώπους καιαπό κει και πέρα κάντε ότι θέλετε”.Ο πατέρας μου διέφυγε στη Κων-σταντινούπολη γιατί θα τον σφάζανε.Οι ρώσοι ρωτήσανε τη μητέρα μουπου ήθελε να την πάνε και μας πή-γανε στην Κωνσταντινούπολη όπου

συναντηθήκαμε πάλι με τον πατέραμου. Το 1924 ήρθαμε στην Αθήνα,στο Παγκράτι. Από 14 χρονών μπήκαστο κίνημα, είχα πολιτική δράση αλλάόχι έντονη, και γιαυτό ο Μεταξάς δενμε πείραξε. Όταν όμως μπήκανε οιΓερμανοί εγώ είπα το παρόν! Το πρώτο σύνθημα στην Αθήνα καιπιθανώς και στην Ευρώπη το έγραψαεγώ με μπογιά στους τοίχους τηςΑθήνας. Το έγραψα στα γερμανικάγια να το βλέπουν οι γερμανοί.Εγραψα Rote Front (Κόκκινο Μέ-τωπο). Αυτοί είχανε φτιάξει το“Μαύρο Μέτωπο” ( Γερμανία - Ιταλία- Ιαπωνία) και και μεις λέγαμε τη Σο-βιετική Ένωση όλους τους άλλουςμαζί “Κόκκινο μέτωπο”. Εγώ είμαιπρο-ΕΑΜικός. Μετά έγινε το ΕΑΜ.Υπήρχε τότε το ΚΚΕ αλλά ήταν πολύχτυπημένο από τον Μεταξά. Στηναρχή της κατοχής, αντίσταση ξεκίνη-σαν μεμονωμένοι κομουνιστές πουδουλεύανε μόνοι τους ή σε παράνο-μες ομάδες. Ο Μεταξάς είχε φτιάξειμια δικιά του κεντρική επιτροπή γιανα παραπληροφορεί. Όταν λοιπόνμπήκανε οι γερμανοί έρχεται έναςγνωστός μου και μου λέει: “Είσαι ναγράψουμε συνθήματα;” Έτσι αυτο-οργανωθήκαμε.Αυτός μπορεί να ήταν ήδη οργανωμέ-

νος. Τότε ήμουνα 22 χρονών. Στο αν-τάρτικο στο βουνό δεν ανέβηκα ή-μουν στην Αθήνα. Δούλευα ωςιδιωτικός υπάλληλος σε μια δουλειάμε τον αδελφό μου που έκανε μία επι-χείρηση. Με την γυναίκα μου την Ευτέρπη πουείναι Αγιοστρατίτισσα, παντρεύτηκακαι έγινα και γω αγιοστρατίτης. Γνω-ριστήκαμε με αφορμή ένα αρνί. Ένααρνί μας πάντρεψε λέω από τότε γιααστείο. Η ιστορία έγινε ως εξής:Ήτανε το ’62 ο Κώστας ο Κουτρού-λης ήταν ξάδελφος της Ευτέρπης καιγω ήμουνα φίλος του και μαζί πηγαί-ναμε στο ψάρεμα. Εγώ έβλεπα τότετην Ευτέρπη που ήταν μια πολύόμορφη κοπέλα αλλά δεν είχα βρειτην ευκαιρία να της μιλήσω. Ο Κώ-στας πήρε τηλέφωνο το μπαμπά της,τον μπάρμπα του και του είπε πωςέχει ένα φίλο - εμένα και να μου στεί-λει ένα αρνί. Μου μήνυσε η Ευτέρπηγια να πάω να πάρω το αρνί αλλά εγώείχα κανονίσει να πάω για ψάρεμα καιδεν πήγα. Εκείνη θύμωσε γιατί δενείχε χώρο για το αρνί μου γιατί είχεκαι το δικό της αρνί. Τελικά πήγα καιτο πήρα και έτσι δόθηκε η αφορμήκαι έγινε η πρώτη γνωριμία”.

Ηκ. Αγνή Μακρή, Γραμματέας της Κοινότη-τας, μας πληροφορεί: Με πρωτοβουλία τηςκοινότητας ράφτηκαν παραδοσιακές τοπι-

κές ενδυμασίες για αγόρια και κορίτσια του σχο-λείου μας. Φοριούνται στις παρελάσεις και σεάλλες ευκαιρίες όπως σχολικές γιορτές και επετεί-ους. Για την ακρίβεια της κατασκευής τους πήραμεπληροφορίες από τους γεροντότερους κατοίκουςκαι από φωτογραφίες. Η γυναικεία ενδυμασία περιλαμβάνει μπούστο καιφούστα μακρυά που κάνει μία μυτούλα πίσω σεστυλ περίπου Σμυρνιό. Περιλαμβάνει ακόμη απόμέσα το πουκάμισο και ένα μαντηλάκι.Αυτή είναι η επίσημη γιατί υπάρχει και μία πρό-χειρη, καθημερινή αλλά αυτή δεν την έχουμε ράψειακόμη.Η αντρική ενδυμασία περιλαμβάνει βράκα, γιλέκο,πουκάμισο, σκουφάκι, ζωνάρι και μαύρες κάλτσες.Είναι ναυτική στολη των νησιών σχεδόν όλου του Αι-γαίου. Τις έραψε μια βιοτεχνία στην Ν. Ιωνία. Η οικογένειαΒέρμου που την έχει, έχει καταγωγή από το νησίμας.

οι ΠαΡαδοσιακεσ εΝδυμασιεστων Αγιοστρατιτών

14 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç

Ο Γιώργος Φαρσακίδης, ζωγράφος, χαρά-κτης και συγγραφέας, γεννήθηκε το 1926στην Οδησσό. Κατά τη διάρκεια της κατο-χής ανέβηκε στο βουνό, όπου πολέμησε μετον ΕΛΑΣ ενάντια στους Γερμανούς καιτους Βούλγαρους. Το 1944 σε μάχη ενάντια στους Βούλγα-ρους τραυματίστηκε σοβαρά και έμεινεανάπηρος και από τα δύο χέρια. Έκανε εξόριστος στην Μακρόνησο, στο Αη-Στράτη, στη Γυάρο και στη Λέρο.

εικασΤικα

Χαρακτικά μετοπία του

Αη Στράτη

• “Από το λόφο του Μπούμπουνα” •

• “Στο λιμάνι του Αη Στράτη” •

Ήταν αυτοδίδακτος ζωγράφος και χαράκτης,και στον Αη-Στράτη (1952-1956) χάραξε σεξυλογραφίες θέματα από τη ζωή των συγ-κρατουμένων του και από τους αγώνες τουελληνικού λαού.Αργότερα δημοσίευσε βιβλία του, εξέθεσε ταέργα του και βραβεύτηκε από την Εταιρία Ελ-λήνων Λογοτεχνών, και από τη Σοβιετική Επι-τροπή Ειρήνης με το ανώτατο χρυσό με-τάλλιο για την αγωνιστική και καλλιτεχνικήτου δραστηριότητα. Ζωγράφισε εκτός τωνάλλων τοπία από τον Αη-Στράτη, που μέσααπό αυτά φαίνεται η ιδιαίτερη καλλιτεχνικήτου ευαισθησία για την ομορφιά του ΑηΣτράτη, παρόλο που ήταν ο τόπος της εξο-ρίας του, και η ζωή του στο νησί ήταν γεμάτηβάσανα.

Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 15

Πήραμε την εξαιρετική χαρτο-γραφική έκδοση: ΣΚΑΪ ΧΑΡ-ΤΕΣ. Το Ν.326 είναι για τον

Άγιο Ευστράτιο με πολύ καλό χάρτητου νησιού σε κλίμακα 1:20.000,ωραίες φωτογραφίες και κατατοπι-στικά κείμενα ενός σύντομου τουρι-στικού οδηγού.

Από κει αντιγράφουμε μια πρότασηγια πεζοπορική διαδρομή 3 χλμ. πε-ρίπου από το χωριό στα Μικρά Αυλά-κια την οποία συμπληρώνουμε μεεπιπλέον πληροφορίες. Όλοι οι χωματόδρομοι που διασχί-ζουν το νησί αποτελούν πολύ ενδια-φέρουσες πεζοπορικές διαδρομέςαφού δεν έχουν κίνηση από οχήματα,διασχίζουν πανέμορφα ερημικά τοπίακαι οι περισσότεροι από αυτούς κα-ταλήγουν σε ωραίες παραλίες. Στηβορειοανατολική πλευρά του νησιού,ωστόσο υπάρχει ένα μονοπάτι πουθα σας ξαφνιάσει πολύ ευχάριστα!Παίρνετε τον χωματόδρομο που φεύ-γει με κατεύθυνση Β.Α. λίγο πριν τοελικοδρόμιο επάνω από την Μαράσ-λειο. Φυσικά μέχρις ένα σημείο μπο-ρείτε να πάτε και με το όχημα σαςωστόσο η απόσταση είναι μικρή καιαξίζει τον κόπο να την περπατήσετε.Θα αφήσετε δεξιά σας το αγρόκτηματου Αντώνη Πανέρα και σε δύο περί-

που χιλιόμετρα θα συναντήσετε δια-σταύρωση όπου στρίβετε αριστεράκαι συνεχίζετε πάντα σε χωματό-δρομο για 800 ακόμα μέτρα. Εδώ οδρόμος διακλαδίζεται πάλι και το αρι-στερό σκέλος του στρίβει δυτικά καικατευθύνεται στο ξωκλήσι του Αη-Γιώργη συνεχίζοντας ως την παρα-λία. Στρίβετε δεξιά (ανατολικά) καισυνεχίζετε για άλλα 200 μέτρα όπουο δρόμος σταματάει. Εκεί υπάρχειένα πλάτωμα απ΄ όπου μπορείτε νααπολαύσετε την θέα προς τη Λήμνοκαι τις Β.Α. ακτές του νησιού. Το μο-νοπάτι ξεκινάει στο πλάϊ της στάνηςτου Δημήτρη Πετινάρια.Μπορεί η εικόνα που έχετε για τονησί να είναι ενός ξερόβραχου στηνμέση του πελάγους όμως εδώ θαέχετε την ευκαιρία να διαπιστώσετεπόσο λάθος κάνατε. Το μονοπάτι δια-σχίζει ένα υπέροχο δάσος βελανιδιάςπου σε πολλά σημεία του είναι τόσοπυκνό που δεν το διαπερνούν ούτε οι

ακτίνες του ήλιου. Θα διασχίσετεπαλιά εγκαταλελειμένα χωράφια καιαγροικίες, τα καλύβια του Διαλυνά,θα περάσετε δίπλα από καλοκτισμέ-νες πέτρινες πεζούλες και θα απο-λαμβάνετε υπέροχη θέα σε όλη τηνδιαδρομή. Κατηφορίζοντας προς τηνακτή το μονοπάτι φαρδαίνει και γίνε-ται πλακόστρωτο ώσπου φθάνει στηνπαραλία Μικρά Αυλάκια, με λίγη δυ-σκολία στα τελευταία μέτρα του. Πα-λιότερα συνέχιζε ως την Γερακο-φωλιά και το Αλωνίτσι αλλά τώρα δενείναι το μονοπάτι ευδιάκριτο και έτσιγια να επιστρέψετε θα πρέπει να ακο-λουθήσετε τον ίδιο δρόμο.Όποιος όμως αντέχει σε πεζοπορίαλίγων ακόμη χιλιομέτρων μπορεί νασυνεχίσει προς την βρύση του Καρ-βούνη και την Γερακοφωλιά, να συ-ναντήσει άλλο ένα υπέροχο δάσος μεβελανιδιές και να επιστρέψει από τονχωματόδρομο στο χωριό.

και το μονοπάτι “στ΄ Αυλάκια”

Δάσος από βελανιδιές. Φωτογραφία: Π. Κριτσίκης

Ïé ÷ïñçãïß áõôïý ôïõ ôåý÷ïõò åßíáé:

ôïõò åõ÷áñéóôïýìå è å ñ ì Ü !

Ανώνυμος χορηγός προσέφερε 1800 Ευρώ για την

κάλυψη των εξόδων του τεύχους

ΖΑΦΕΙΡΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΙΡΗ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΕΛΕΝΗ

Ç ôá÷õäñïìéêÞ äéåýèõíóç ôçò åöçìåñßäáò åßíáé: “Ôá ÍÝá ôïõ Áç-ÓôñÜôç” Ãéþñãïò ÓéãÜëáò, Áëùíßùí 32Á, 145 62 ÊçöéóéÜ, ÁèÞíá.

Ãéá íá äçìïóéåõèïýí Üñèñá óôçí åöçìåñßäá ìáò èá ðñÝðåé áõôÜ íá áöïñïýí Üìåóá ôïí ¢ãéï ÅõóôñÜôéï.

ÃΕΝΝΗΣΕΙΣΗ Μαρία Κουτρούλη απέκτησε δίδυμα αγόρια.

Ο Κυριάκος Χοχλιός απέκτησε ένα αγόρι.Να σας ζήσουν!

ÈÁÍÁÔÏÉΕΛΙΣΑΒΕΤ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ

Ο Σύλλογος προσέφερε αντί στεφάνου 50 Ευρώ στο ίδρυμα Παντοκράτωρ στην μνήμη της.

Ê Ï É Í Ù Í É Ê Á

16 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç

ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΕΣ ΓΚΑΡΣΟΝΙΕΡΕΣROOMS TO LET

ΜΑΡΙΑ ΜΟΥΣΤΑΚΑ - ΚΕΡΑΜΙΔΗ

ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ Τ.Κ. 81500ΤΗΛ.: 22540 93425 • 6946004947 & 6932 522930

Ο χειμωνιάτικος Αη-Στράτης είναι πανέμορφος. Τον χειμώνα είναι ευ-καιρία για μικρές αποδράσεις στο νησί, σαββατοκύριακα ή τριήμερα.Τα πλοία είναι πλέον μεγάλα και ασφαλή και δεν κινδυνεύει ο επισκέ-

πτης να αποκλειστεί λόγω καιρού (εκτός και εάν το θέλει!!).

ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΠΟΛΥΕΣΤΕΡΙΚΩΝ

& ΦΟΥΣΚΩΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ