1 บทท 1

ธรรมชาตของภาษา 1. ภาษาใชเสยงสอความหมาย ซงตองประกอบดวยหนวยเสยง ( เปนหนวยในภาษา ) และความหมาย ความหมายของภาษาม 2 อยาง คอ

1. ความหมายอยางกวาง ภาษา หมายถง การแสดงออกเพอสอความหมายโดยมระบบกฎเกณฑเขาใจกนระหวางสองฝาย อาจจะเปนการแสดงออกทางเสยง ทาทาง หรอสญลกษณตาง และอาจเปนการสอความหมายระหวางมนษยหรอระหวางสตวกได 2. ความหมายอยางแคบ ภาษา หมายถง ถอยคาทมนษยใชสอความหมาย

2. เสยงกบความหมายมความสมพนธกน มสาเหตเกดจากการเลยนเสยงจากธรรมชาต เชน 1. เกดจากการเลยงเสยงจากสงตาง ๆ เชน เพลง , โครม , ปง เปนตน 2. เกดจากการเลยนเสยงของสตว เชน แมว , ตกแก 3. เกดจากการเลยนเสยงจากสงสงนน เชน หวด , ออด 4. เกดจากเสยงสระหรอพยญชนะทมความสมพนธกบความหมาย เชน เซ , เป มความหมายวา ไมตรง (แตเปนเพยงสวนนอยในภาษาเทานน) 5. ภาษาถนบางถนจะมเสยงสมพนธกบความหมาย เชน สระเอาะ หรอ ออ ภาษาถนบางถนจะบอกความหมายวาเปนขนาดเลก ดงเชน จอวอ หมายถง เลก , โจโว หมายถง ใหญ เปนตน 3. เสยงกบความหมายไมสมพนธกน เชน เดก นอย เดน เสยงจะไมสมพนธกน แตเรากรวา "เดก" หมายถง คนทมอายนอย "นอย" หมายถง เลก และ "เดน" หมายถง การยกเทากาวไป เปนการตกลงกนของคนทใชเสยงนน ๆ วาจะใหมความหมายเปนอยางไร 4. หนวยในภาษาประกอบกนเปนพยางคทใหญขน

หนวยในภาษา หมายถง สวนประกอบของภาษา ไดแก เสยง คา และประโยค ซงเราสามารถนาเสยงทมอยอยางจากดมาสรางคาไดเพมขน และนาคามาสรางเปนประโยคตาง ๆ ไดมากขน เชน ฉนกนขาว อาจจะเพมคาเปน "ฉนกนขาวผดกะเพรา" เปนตน 5. ภาษามการเปลยนแปลง

การเปลยนแปลงของภาษามสาเหต ดงน 1. การพดจาในชวตประจาวน

- การกรอนเสยงพยางคหนา เชน หมากขาม เปน มะขาม สาวใภ เปนสะใภ - ตวอพภาส เปนการตดเสยง หรอ การกรอนจากตวทซากน เชน ยบยบ เปน ยะยบ

วบวบ เปน วะวบ รร เปน ระร - การกลมกลนของเสยง เชน อยางไร เปน ยงไง ดฉน เปน เดยน อนหนง เปน อนง

2. อทธพลของภาษาอน เชน ภาษาองกฤษจะมอทธพลมากทสด มการยมคา และประโยคมาใชทา

2 ใหเปนเกดเปนสานวนตางประเทศ และมการดดแปลงเพอใหเขากบลกษณะภาษาไทย 3. ความเปลยนแปลงของสงแวดลอม เมอมสงใหม ๆ เกดขน กระบวนการความคดใหม ๆ เกดขนเปนสาเหตใหเกดคาศพทใหม ๆ ตามมามากขนตามยคตามสมยปจจบน สวนคาทใชมาแตเดมอาจจะสญหายไปซงคนสมยใหมอาจจะไมรจก เชน ดงขาว หรอ เกดศพทใหมแทนของเกา เชน ถนน เปน ทางดวน บาน เปน คอนโด ทาวเฮาส ฯลฯ 4. การเรยนภาษาของเดก ภาษาของเดกเมอเรมเรยนรภาษาเดกจะปรงเปนภาษาของเดกเอง ซงไมเหมอนกบภาษาของผใหญ ใชคาไมตรงกน ออกเสยงไมตรงกน ความหมายจงไมตรงกบผใหญ เมอเดกเตบโตขนกจะสบทอดภาษาตอไปไดอกทาใหภาษาเปลยนแปลงไปได

6. ลกษณะทคลายคลงกนและแตกตางกนของภาษา ลกษณะทคลายคลงกน 1. ใชเสยงสอความหมาย มทงเสยงสระและเสยงพยญชนะ 2. มการสรางศพทขนใหม ไดแก คาประสม , คาซา 3. มสานวน มการใชคาในความหมายเดยวกน 4. มคาชนดตาง ๆ เชน คานาม คาสรรพนาม คากรยา และคาขยาย 5. สามารถขยายประโยคเพอใหยาวออกไปเรอย ๆ ได 6. มการแสดงความคดตาง ๆ เชน ประโยคคาถาม ประโยคคาตอบ ประโยคปฏเสธ ประโยคคาสง 7. สามารถเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา ลกษณะทแตกตางกน 1. เสยงในภาษาองกฤษมเสยง G , Z แตในภาษาไทยไมม 2. ภาษาไทยมวรรณยกตในประโยค สวนภาษาอนไมม 3. ไวยากรณ ภาษาไทยเรยงประโยคจาก ประธาน + กรยา + กรรม แตภาษาอนเรยงสลบกนได

7. ลกษณะของภาษาในการสอสาร 1. วจนภาษา คอ ภาษาทใชถอยคาในการสอสาร 2. อวจนภาษา คอ ภาษาทไมใชถอยคาในการสอสาร ไดแก

- กรยา ทาทาง สหนา สายตา เสยง(ปรภาษา) - สญญาณ สญลกษณ (รวมถงอกษร) - การสมผส (ผสภาษา/สมผสภาษา) - ลกษณะทางกายภาพ(ภาษาวตถ/กายภาษา) - ระยะหาง(เทศภาษา) - เวลา(กาลภาษา) - กลน รส ภาพ ส ลกษณะตวอกษร

3 บทท 2

มนษยกบภาษา ความสาคญของภาษา

1. ภาษาชวยธารงสงคม การอยรวมกนของมนษยในสงคมหนง ๆ นนจะมความสขไดตองรจกใช ภาษาแสดงไมตรจตความเออเฟอเผอแผตอกน แสดงกฎเกณฑทางสงคมทจะปฏบตรวมกน การประพฤตตนใหเหมาะสมแกฐานะของตนในสงคมนน ๆ ทาใหสามารถธารงสงคมนนอยได ไมปนปวนและวนวายถงกบสลายตวไปในทสด

2. ภาษาแสดงความเปนปจเจกบคคล คอ แสดงใหเหนถงลกษณะเฉพาะตวของบคคลใหเหนวา บคคลมอปนสย รสนยม สตปญญา ความคดและความอานแตกตางกนไป

3. ภาษาชวยพฒนามนษย มนษยใชภาษาในการถายทอดความร ความคด และประสบการณใหแก กนและกน ทาใหมนษยมความรกวางขวางมากขนและเปนรากฐานในการคดใหม ๆ เพอทาใหชวตความเปนอยและสงคมมนษยพฒนาเจรญขนตามลาดบ

4. ภาษาชวยกาหนดอนาคต การใชภาษาในการกาหนดอนาคต เชน การวางแผน การทาสญญา การพพากษา การพยากรณ การกาหนดการตาง ๆ

5. ภาษาชวยจรรโลงใจ ทาใหเกดความชนบาน มนษยพอใจทอยากจะไดยนเสยงไพเราะ จงไดม การนาภาษาไปเรยบเรยงเปนคาประพนธทมสมผสอนไพเราะกอใหเกดความชนบานในจตใจ และสามารถเลนความหมายของคาในภาษาควบคไปกบการเลนเสยงสมผสได จงทาใหเกดคาคม คาผวน สานวน ภาษต และการแปลงคาขวญ เพอใหเกดสานวนทนาฟง ไพเราะและสนกสนานไปกบภาษาดวย อทธพลของภาษาตอมนษย อทธพลของภาษาตอมนษยไมใชเพยงแตเปนสญลกษณใชแทนสงตางๆ เทานน แตมนษยเชอวาคาบางคาศกดสทธประกอบเปนคาถาแลวสามารถดลบนดาลสงตางๆ ใหเกดขนไดกบมนษย เชน เชอวาตนไมบางชนดมชอพองกบสงมคามมงคล หรอคาบางคาใชเรยกใหเพราะขน ในขณะทบางคากลบเปนสงทนารงเกยจ

บทท 3

วฒนธรรมกบภาษา วฒนธรรม มาจากคาวา "วฒน" หมายถง ความเจรญงอกงาม "ธรรม" หมายถง คณงามความดทเจรญงอกงามอนนาไปสวถการดาเนนชวตของมนษยอยางมแบบแผนในการประพฤตและปฏบตพลตรพระเจาบรมวงศเธอกรมหมนนราธปพงศประพนธทรงบญญตจากคาภาษาองกฤษวา Culture วฒนธรรมเปนมรดกของสงคมทสบทอดความรความคดและความเชอถอซงเปนคานยมททาใหเกดความมระเบยบแบบแผน ความสามคคและมศลธรรมทแสดงลกษณะเฉพาะตวเอาไว ทเรยกวา เอกลกษณ

4 ศพททควรทราบเกยวกบวฒนธรรม

1.ประเพณ หมายถง พฤตกรรมทเคยกระทามาแตบรรพบรษสบทอดมาจนถงขนลกหลาน 2.คานยม หมายถง ความรสกพอใจ ความภาคภมใจหรอความรงเกยจทมตอการกระทาใดๆหรอ

พฤตกรรมใด ซงคานยมสามารถเปลยนแปลงไดตามกาลเวลา 3.คณธรรม หมายถง ความดงามทบคคลใดบคคลหนงพงไดรบการปลกฝงหรอไดเหนจากสงแวด

ลอม คณธรรมจะแสดงออกในรปพฤตกรรมจะไมปรากฏหรอแสดงออกเปนรปลกษณ 4.สถาบน หมายถง องคการทรบผดชอบเรองหนงเรองใดโดยเฉพาะ ใชใน ความหมายทางวชา

การวากฏเกณฑและประเพณเกยวเนองของหมชน ซงสรางขนเพอประโยชนแกหมคณะ เชน สถาบนชาต สถาบนศาสนา สถาบนครอบครว เปนตน

5.เอกลกษณ หมายถง ลกษณะอยางใดอยางหนงของแตละบคคล หรอหมคณะทเหมอนกน เชน ภาษาไทย เปนเอกลกษณประจาชาตไทย เอกลกษณของชาตไทยมลกษณะดงน

1.ความไมหวงแหนสทธ 2.เสรภาพทางศาสนา 3.ความรกสงบ 4.ความพอใจในการประนอม 5.การไมแบงชนวรรณะ 6.สงคม หมายถง กลมทชมชนอยในทเดยวกนหรออาจมความหมายเปนนามธรรม หมายถง

ความนกคดรวมกบคานยมของชมชนหนงๆกได สาเหตทวฒนธรรมของชนตางหมตางเหลาแตกตาง

1.ทตง 2.ภมอากาศ 3.ความอดมสมบรณหรอความแรนแคน 4.กลมชนแวดลอม

ลกษณะของภาษาไทยทควรสงเกต 1. นยมใชคาสมผสคลองจองกน 2. มคาทแสดงฐานะบคคลตามวฒนธรรมไทย คอพระมหากษตรย พระภกษ พระบรมวงศานวงศ

สภาพชน ซงการใชภาษากจะแตกตางลดหลนกนตามฐานะของแตละบคคล 3. ภาษาไทยใชคาไทยแท ซงเปนพยางคเดยวโดดๆตอมาไดรบอทธพลจากภาษาอน จงเปลยน

แปลงการใชคา แตยงคงใชคาไทยแทในภาษาพด เชน บตร ใชแทน ลก บดามารดา ใชแทน พอ, แม เปนตน

5 4. ภาษาไทย แสดงลกษณะเฉพาะเกยวกบรสอาหาร เชน รสหวาน รสขม รสจด 5. ภาษาไทยมคาทมความหมายเฉพาะสอสารเปนทเขาใจ

ภาษาถนกบวฒนธรรม ภาษาถนทมคณคาทางประวตศาสตรสมยจอมพล ป.พบลสงครามไดแบงวฒนธรรมเปน 4 สาขาดงน

1.วฒนธรรมทางคตธรรม เปนวฒนธรรมทเกยวกบการดาเนนชวตในเรองจตใจและศาสนา 2.วฒนธรรมทางเนตธรรม เปนวฒนธรรมทางกฎ ระเบยบประเพณ กฎหมายทยอมรบนบถอกน 3.วฒนธรรมทางวตถธรรม เปนวฒนธรรมทางวตถทเกยวกบการดารงชวต การกนดอยด 4.วฒนธรรมทางสหธรรม เปนวฒนธรรมทางสงคมเกยวกบการอยรวมกน ความเออเฟอเผอแผตอ

กน รวมทงระเบยบมารยาททจะตดตอกนเกยวกบสงคมอกดวย

บทท 4 การสงเกตคาไทยและคาทมาจากภาษาตางประเทศ

ภาษาไทย ภาษาเขมร 1. สะกดตรงตามมาตรา 1. มกสะกดดวย ญ ส ร จ ล 2. มกเปนคาพยางคเดยว 2. มกเปนคาแผลง อกษรนา 3. มลกษณนาม 3. เดมถามคาวาประนาหนา จะแผลงเปน 4. ไมมการนต บรร 5. ไมนยมคาควบกลา(ยกเวนศพทพนฐาน) 4. นยมคาควบกลา 6. มคาพองรปพองเสยง 5. มกเปนคาราชาศพท 7. มการใชวรรณยกต

ภาษาบาล ภาษาสนสกฤต

1. มสระ 8 ตว คอ อะ อา อ อ อ อ เอ โอ 1. มสระ 14 ตว เพม ไ เ-า ฤ ฤา ฦ ฦา 2. มพยญชนะ 33 ตว 2. มพยญชนะ 35 ตว เพม ศ ษ 3. นยม ฬ 3. ไมนยม ฬ จะใช ฑ แทน 4.ไมนยม รร 4. นยม รร 5. ส นาหนาวรรค อน 5. ส นาหนา วรรค ตะ 6. ไมนยมคาควบกลา(ในคาค)-นยมอกษรคกน 6. นยมคาควบกลา 7. มหลกตวสะกดตวตาม 7. ไมมหลกตายตวแนนอน (112-334-512345)

***คาเตมหนาในภาษาเขมร-ข ถ ตา กา บง ทา ประ จา กระ บน สา บา ผ บรร***

6 ตวอยางคาบาลทเจอบอยๆ ตวอยางคาสนสกฤตทเจอ

บอยๆ ตวอยางคาบาลทเจอบอยๆ ตวอยางคาสนสกฤตทเจอ

บอยๆ ขตตยะ กษตรย บปผา บษบา สกขา ศกษา สร ศร วชชา วทยา อจฉรยะ อศจรรย มจฉา มตสยา ปกต ปรกต ภกข ภกษ รงส รศม สาม สวาม ปญญา ปรชญา ภรยา ภรรยา ปฐม ประถม

ตารางพยญชนะวรรค + เทคนคพเศษ

อกษรกลาง อกษรสง อกษรตา อกษรตาค อกษรตาค อกษรตาเดยว ก ข ค ฆ ง จ ฉ ช(ซ) ฌ ญ

(ฎ)ฏ ฐ ฑ ฒ ณ (ด)ต ถ ท ธ น (บ)ป ผ(ฝ) พ(ฟ) ภ ม (อ) ศษสห (ฮ) ยรลฬว

****** ถาแถวนเปนตวสะกด---------------------------คานนจะเปนคาตาย**** ** ถาแถวนสะกด คานนจะเปนคาเปน

ขอสงเกตคาทมาจากภาษาเขมร 1. มกสะกดดวยพยญชนะ จ ญ ร ล ส เชน

เผดจ เสดจ เสรจ โสรจสรง ตรวจ ผจญ ผจญ เจรญ เผชญ บาเพญ ตระการ สระ ระเมยร เมล กานล ตาบล ตรส กบาล กงวาน ควาญ ทล **เดน** **เชง**

2. เปนศพทพยางคเดยวทตองแปลความหมาย แข เพญ สอ(คอ) เรยม เนา ดล ได ศก เมล จาร ทล แด ควร จง จอง อวย แมก แสะ มาศ ทอ (ดา) กาจ เฌอ

7 3. เปนศพททใชพยญชนะควบกลา อกษรนา

สนาม ไผท ขนง ผอบ สนก ไถง แถง เขนย เสดจ พนม ขนน มนมนา แสดง สไบ สบง ชไม ฉนวน เฉนยน พเยย ขมง ถนน ฉนวน เขมา ขจ

ขยอก แสวง เสนง ฉบง เฉลยง สดบ สนบเพลา โขมด ฉลอง สดา โฉนด เฉวยน เฉลา สลา เสนยด ฉบบ สงด ทรวง กราบ ทรง กรว ตรง ตระโมจ โปรด ตะโบม เพลง ประนม กระยา ประดจ ผลาญ ขลาด ขลง เสนง โขลน เขลา ผกา ประกายพรก ขมอง ฉนา ไพร ไพล

4. มกแผลงคาได เชน แผลง ข เปน กระ ขจาย - กระจาย ขจอก - กระจอก แขส - กระแส

ขทง - กระทง ขดาน - กระดาน ขจด - กระจด ขมอม - กระหมอม ขโดง - กระโดง เขทย - กระเทย แผลง ผ เปน ประ- บรร ผจง - ประจง, บรรจง ผจบ - ประจบ, บรรจบ ผทม - ประทม, บรรทม ผสาน - ประสาน, บรรสาน ผสม - ประสม, บรรสม ผองค - ประองค, บรรองค เผชญ - ประเชญ ผดง - ประดง ลาญ - ผลาญ, ประลาญ แผก - แผนก ผทบ - ประทบ เผดม - ประเดม ผชม - ประชม ผจาน - ประจาน เผดยง - ประเดยง ผกาย - ประกาย แผลงเปน บง บา บน

บง บา บน เผชญ - บงเอญ บวง - บาบวง เหน - บนเหน ควร - บงควร เพญ - บาเพญ เดน - บนเดน คม - บงคม ปราบ - บาราบ ลอ - บนลอ เกด - บงเกด เปรอ - บาเรอ โดย - บนโดย

8 คบ - บงคบ บด - บาบด ตาล - บนดาล ปราศ - บาราศ ปรง - บารง แผลงเปน -˚า

เกตา - กาเดา ขลง - กาลง จง - จานง แหง - กาแหง ทรง - ธามรงค เถกง - ดาเกง ดกล - ดากล อาจ - อานาจ เถลง - ดาเลง ขจร - กาจร สรวล - สารวล เสวย - สงเวย ถวาย - ตงวาย ฉน - จงหน กราบ - การาบ เสรจ - สาเรจ ตรส - ดารส ตร - ดาร ตรวจ - ตารวจ ตรง - ดารง ตรบ - ตารบ ต - ตาหน ชาญ - ชานาญ พก - พานก ทลาย - ทาลาย เทยบ - ทาเนยบ ทล - ทานล ภาษาจนในภาษาไทย สวนใหญภาษาจนทไทยนามาใชมกจะเปนชออาหาร รองลงไปกเปนชอทใชในการคา ชอคน ภาษาจนจดเปนภาษาคาโดเชนเดยวกบภาษาไทย นนคอคาสวนมากมกเปนพยางคเดยว การเรยงลาดบในประโยคมกขนตนดวยประธาน ตามดวยกรยาและกรรม มลกษณนาม มเสยงวรรณยกต คาคาเดยวมหลายความหมาย และมการใชคาซาเหมอนกน ตางกนแตวธขยายคาหรอขอความ เพราะวาภาษาไทยใหคาขยายอยหลงคาทถกขยาย แตภาษาจนใหคาขยายอยหนาคาทถกขยาย การใชคาภาษาจนในภาษาไทย จนใชภาษาหลายภาษา แตทเขามาปะปนภาษาไทยมากทสดคอ ภาษาจนแตจว ซงเปนภาษาถนของคนจนแถบซวเถา คาทรบมาใชสวนใหญเกยวกบอาหารการกน คาทใชในวงการคาและธรกจ และคาทใชในชวตประจาวนบอย ๆ สาเหตทภาษาจนเขามาปะปนในภาษาไทยคอ เชอสายและการคาขาย เพราะมคนจนเขามาอาศยอยในประเทศไทยเปนจานวนมาก มความผกพนกนในดานการแตงงาน การคาขาย จงรบภาษาจนมาไวใชในภาษาไทยจานวนมาก ไทยรบภาษาจนมาใชโดยการทบศพท ซงเสยงอาจจะเพยนจากภาษาเดมไปบาง ตวอยางคาภาษาจนทใชในภาษาไทย เกง กงเตก, กงเตก กงส กวน กก เกาอ เกยว กย กวยจบ กวยจ กวยเตยว เกยะ เสอกยเฮง กางเกงขากวย กอเอยะ กะลอจ กานา (ลกไมคลายสมอ) กะหลา กงฉน กนเชยง กยชาย กนซอ กงส ขนฉาย เขง เขยม ขม งว เจง

9 เจง เจา เจยน โจก เจก เจ จบกง จบฉาย จบเจยว (หมอดนเลก ๆ มพวยจบ) จบยก ขนมจาง จวกอง (จนกอง) (การใหของกานล) แฉ ฉาง เฉากวย เฉง แชบวย ชา แซยด ซวย แซ ซซว เซยมซ ซนแส ซฮก ซเอย เซง ซอว เซงล โตโผ ตวโผ ไตกง เตาเจยว เตาห เตาฮวย เตาทง เตาสวน ไตกง โรงเตยม โตะ เตยง ตง ต ตน ตน ตงฉน ตะหลว บะหม บะฉอ บวย ปย บงก โปะ แปะเจยะ โปยเซยน ผาผวย โพย โพงพาง หมก หมวย หมวยเกยะ หยวน ลนจ เสย หาง หวย หน หน โอเลยง องโล อาโก นอกจากนยงมอกหลายภาษาทเขามาปะปนกบภาษาไทย เชน ภาษาชวา – มลาย เขามาสภาษาไทยเพราะการมสมพนธไมตรตอกน มการถายทอดวฒนธรรมประเพณ การคาขาย และงานทางดาน วรรณคด ตวอยางคาทมาจากภาษาชวา – มลาย เชน ฆอง ประทด (ม) Petas ลองกอง ลางสาด ละไม (มะไฟ) ละมด จาปาดะ (ขนน) ทเรยน เงาะ โกดง กาหย (มะมวงหมพานต) นอยหนา มงคด ลกสละ ลาตา (คนถอบญชเรอสาเภา) ลาไล (ไลลา ไปมา เยองกราย) ปาเตะ กาหลา (เหมอนดอกไม) พนต (สรบ) หลมพ (ระกา) สตล (กระทอน) สลาตน แบหลา (การฆาตวตายตามสาม) แดหวา (เทวา) บหงา (ดอกไม) สงคาตา (พอ) กดาหยน (มหาดเลก) สะตาหมน (สวนดอกไม) โนร (นกแกว) กระหนง (ภเขาสง) กอและ, โกและ เรอประมง บหงาราไป โสรง (ม) Sarong Sorung สะการะ (ดอกไม) บหรง (นก) ยหวา (ดวงใจ) ระเดน (โอรส ธดาของกษตรยเมองใหญ) บหลน (พระจนทร) อเหนา (ชายหนม, พระยพราช) กะหลาปา (ชอเมองในเกาะชวา) ระต (เจาเมองนอย) ยาหยง (ชนะศตร) ละงด (ฟา, ชนเทวดา) ละลด (แมลงวน) ลสา (วนมะรน) ซาหรม (ขนม) ตนาหงน (คหมน) ยาหย (นอง, ทรก) ยาหด (ชว, ไมด, หยาบ) สาหร (นารก, ด) วนนต (นองเขย)

10 ภาษาญปนในภาษาไทย คายมมาจากภาษาญปน คาแปล กโมโน เสอชดประจาชาตญปน เกอชา หญงตอนรบ หญงใหบรการ คามคาเซ ทหารหนวยกลาตายของญปน คาราเต ศลปะการตอสดวยสนหรอนวมอ เคนโด ศลปะการตอสดวยไม ซามไร ทหารอาชพ เดมพวกนใชมดดาบเปนอาวธ ซโม มวยปลา ปยามา เสอคลมแบบญปน ยโด วชาการตอสปองกนตวแบบหนง โยชวารา วชาการตอสปองกนตวแบบหนง ยวยตส วชายดหยนปองกนตวอกแบบหนง สาเกะ, สาเก สรากลนจากขาว ประมาณ 11 – 14 ดกร สกยาก ชออาหารชนดหนง ปนโต ภาชนะใสอาหาร กามะลอ การลงรกแบบญปน หกขะมา ผานมคลายผาขาวมา ภาษาโปรตเกสในภาษาไทย ภาษาโปรตเกส คาแปล ภาษาโปรตเกส คาแปล กะละแม ขนมชนดหนง กมประโด ผซอ กะละมง ภาชนะใสของ กระจบปง เครองปดบงอวยวะเพศ จบปง กระจบปง บาทหลวง นกบวชในศาสนาครสต- ปง ขนมชนดหนง นกายโรมนคาธอลก เลหลง ขายทอดตลาด ปนเหนง เขมขด สบ ครมฟอกตว ปนโต ภาชนะใสของ เหรยญ โลหะกลมแบน หลา มาตราสวนความยาว กระดาษ (กราตส)

11 คาภาษาฝรงเศสในภาษาไทย ภาษาฝรงเศส คาแปล ภาษาฝรงเศส คาแปล กะปตน นายเรอ กโล จานวนพน โกเก สวยเขาทจนอวดได กรม หนวยนาหนกชนดหนง กงสล พนกงานดแล ขาวแฝ กาแฟ ผลประโยชนของรฐบาล บเกต ชอดอกไม คว การเรยงลาดบกอนหลง ปารเกต ไมอดพน โชเฟอร คนขบรถยนต รจ สทาปากแกม บฟเฟต อาหารทบรการตวเอง มองซเออร นาย (คานาหนาชอ) เมตร มาตราวดความยาว กฎไต เสอ ลตร มาตราตวงจานวนหนง คาเฟ กาแฟ เรสเตอรองต ภตตาคาร ครวซองท ขนมชนดหนง บาทหลวง นกบวชศาสนาครสต โชบองต ขนมชนดหนง เมอแรง ขนมชนดหนง บเช ขนมชนดหนง อาวล การรบประกนการใชเงน ตามตวเงน คาภาษาเปอรเซยและอาหรบ คาภาษาเปอรเซยในภาษาไทย เชน กาก จาก Shak (ขาก) ฝนหรอดน กาหลบ ผประกาศศาสนาอสลาม กหลาบ นาดอกไม เทศ (Gulbab), นากหลาบ เกด ลกเกด หรอองนแหง เขมขาบ ชอผา (Kamkhab) คาราวาน กองอฐ (Karwan) ชกช ฐานพระประฐาน (Sugh jay) ตาด ผาไหมปกเงนหรอทองแลง (Tash) ตรา เครองหมาย (Tera) ตราช เครองชง (Tarazu) บดกร เชอมโลหะ (มลายใช Paateri) ปสาน ตลาดนด (Bazar) สเปน (Buzar) มลาย (Pasar) ฝรง ชาวเปอรเซยเรยกพวกยโรปวา “Farangi” (ฟะรงง)

12 เยยรบบ ผาทอยกดอกเงนหรอทอง (Zarbuft) ราชาวด พลอยสฟา หรอการลงยา (Lajaward) สรง คนงานในเรอ มลายใชสะแหรง (Serang) สนม หญงฝายใน (Zananah) สกหลาด มลายใช สกแหลด (Sakhlat) สาน ผาคลมกาย หรอคลมหนา สหราย คนโทนาคอแคบ องน ผลไม

คาภาษาอาหรบในภาษาไทย เชน กะลาส จาก “เคาะลาศ” มลายใช คลาส (Khelasi) กะไหล จาก Gil-ai ทมฬ (Kalayi) กนหยน มดปลายแหลมสองคม (Khanjar) เปอรเซยใชรปเดยวกน การบร อาหรบใช Kafu หรอ Kaphu แลวองกฤษใช Camphor ยาทม กาเนดในจน ญปนและไตหวน “การบร” จงจะนามาจาก Kapur ของมลายมากกวา Kafu ของอาหรบ เพราะพอคาอาหรบอาจได Kafu ไปจาก Kabur ของมลายกได โกหราน จากคา Koran หรอมหากรอาน (พระคมภร ศาสนาอสลาม) ขนท คาอาหรบ “เคาะส) ปตหลา อาหรบ “บดละฮ” ผาไหมทปกยกเงนแลงทองแลง ฝน อาหรบ Afyun (อฟยน) ชาวอนเดยออกเสยงเพยนเปนอะฟน แลว ไทยใชฝน ระยา จาก Rajam (เรอะยม) มลายรบจากอาหรบ สลาม คาอวยพร มลายใช Salam หญาฝรน อาหรบ Zafaran องกฤษ Saffron อกเสบ อาหรบ Azab อตลด ผาตวน มาจาก อฏลส (Ztlas) อาพน อาหรบ Ambar, มลายใชอาพนเชนกน

13

หลกจา-ม ให ใน ทา + การ/ความ มกเปนประโยคฟมเฟอย

บทท 5 ประโยคฟมเฟอย ประโยคกากวม ประโยคสานวนตางประเทศ

ประโยคฟมเฟอย คอ ประโยคทมสวนขยายมากเกนความจาเปน(ไมใชประโยคยาวทสดในตวเลอก) เชน เขาสงเสยงดงอกทกครกโครม แกเปน เขาสงเสยงดง ประโยคกะทดรด คอ ประโยคทมสวนขยายพอเหมาะ ไดใจความชดเจน(ไมใชประโยคสนทสดในตวเลอก) ประโยคกากวม มลกษณะดงน

1. ใชคาขยายผดท เชน เขาไปเยยมเพอนทเพงแตงงานกบนองของเขา ***ผ ท ซง อน อยหลงคาไหน มกขยายคานน***

2. ใชกลมคาหรอคาประสมทอาจเปนประโยคได เชน คนขบรถไปตงแตเชา คน-ขบ-รถไปตงแตเชา

3. ใชคาทมหลายความหมาย(พองรปพองเสยง) เชน ฉนไมชอบมน 4. การเวนวรรคไมถกตอง เชน เขาใหเงน คนจนหมดตว เขาใหเงนคน จนหมดตว ประโยคสานวนตางประเทศ มลกษณะดงน 1. มนเปน+………… เชน มนเปนอะไรท 2. ถก+กรยา+คาบพบท เชน ฉนถกตโดยแม 3. จานวนนบ+นาม เชน 3 โจร 4 เหรยญเงน 4. กรยา+ ซง + กรรม เชน กนซงอาหาร 5. ม ใน ให ทา + การ/ความ 6. การ/ความ+คากรยา (ทากรยาใหเปนนาม) เชน ความสนใจของเขา (เขาสนใจ) 7. สงเขา นาเขา สงออก +นาม ขอบกพรองในการใชประโยค

1. การใชคาขดแยงกน 2. การใชคาผดความหมาย 3. การใชสานวนเปรยบเทยบผด 4. การใชสานวนตางประเทศ 5. การใชคาฟมเฟอย

6. การใชประโยคกากวม 7. การใชประโยคไมสมบรณ 8. การใชภาษาผดระดบ 9. การวางสวนขยายผดท 10. การเวนวรรคตอนผด

14

บทท 6 เสยงและอกษรไทย

เสยง เสยงทคนไทยใชสอความหมายในภาษาไทย ประกอบดวยเสยงสระ เสยงพยญชนะ และเสยงวรรณยกต

1. เสยงสระ(เสยงแท) คอเสยงทเกดจากลมทออกมาจากปอดโดยททางเดนของลมไมถกกดขวางแตอยางใด เสยงสระในภาษาไทยมสระเสยงเดยวหรอสระแท 18 เสยง และสระเสยงเลอน (สระประสม) อย 6 เสยง และสระเกน 8 เสยง(นกภาษาศาสตรถอวาเสยงสระเกนเปนเสยงพยางค) เสยงสระ ม 24 เสยง 21 รป แบงออกเปน

-สระเดยว เปนสระแท ม 18 เสยง ไดแก /อะ/ /อา/ /อ / /อ/ /อ/ /ออ/ /อ/ /อ/ /เอะ/ /เอ/ /แอะ/ /แอ/ /โอะ/ /โอ/ /เอาะ/ /ออ/ /เออะ/ /เออ/ -สระเลอน เปนสระประสม เพราะเกดจากการประสมเสยงสระเดยว ไดแก เอยะ ( อ+อะ ) เอย ( อ+อา ) เออะ ( อ+อะ ) เออ ( ออ+อา ) อวะ ( อ+อะ ) อว ( อ+อา ) -สระเกน ไดแก อา ( อะ+ม ) ไอ ( อะ+ย ) ใอ ( อะ+ย ) เอา (อะ+ว) ฤ ( ร+อ ) ฤา (ร+ออ )ฦ ( ล+อ ) ฦา ( ล+ออ )

การเขยนรปสระ

ตาแหนง สระ

หนาพยญชนะ เอ แอ ใอ ไอ โอ

หลงพยญชนะ อะ อา อ ว ย (รร)

เหนอพยญชนะ อ อ อ ออ (อ) (อ)

ใตพยญชนะ อ อ

หนาและหลง เอะ แอะ โอะ เอา เออะ เออ เอาะ

หลงและเหนอ อา อว อวะ

หนาเหนอและหลง เอยะ เอย เออะ เออ

ประเภทสระ(การเขยน)

1. นาสระไปใชไดทนท เชน นา ไป เทยว 2. เปลยนรปเมอมตวสะกด ไดแก

15

อะ เปลยนเปน เชน จบ ดก เอะ เปลยนเปน เชน เดก เขด เออ เปลยนเปน เ เชน เดน เจม

3. ลดรปเมอมตวสะกด ไดแก เออ เฉพาะตวสะกดแมเกย เชน เคย โอะ เชน หมด รถ กบ ออ เชน อร จร เอาะ คาเดยวคอ ก

ตารางสรปเสยงสระเดยว

ระดบลน/สวนของลน หนา กลาง หลง(ปากกลม) สง อ อ อ ออ อ อ กลาง เอะ เอ เออะ เออ โอะ โอ ตา แอะ แอ อะ อา เอาะ ออ

หลกทองจา

ระดบลน/สวนของลน หนา กลาง หลง(ปากกลม)

สง

กลาง

ตา

ตารางสรปเสยงสระประสม

อ อ อ ออ อ อ

อะ อา อะ อา อะ อา

เอยะ เอย เออะ เออ อวะ อว

หมายเหต สระเอ แอ ออ หากมรปวรรณยกตมกกลายเปนสระเสยงสน เชน เดน แชง กลอง

16

2. เสยงพยญชนะ(เสยงแปร) คอ เสยงทเราเปลงออกมาจากปอด ทางเดนของลมถกปดกนหรอแคบ ทาใหลมตองเสยดแทรกออกมา เสยงพยญชนะในภาษาไทยม 21 เสยง 44 รป แบงตามระดบเสยงไดออกเปน 3 หม (ไตรยางศ) การแบงอกษรตามไตรยางค ( อกษรสามหม )

กลาง - ก จ ด ฎ ต ฏ บ ป อ สง - ผ ฝ ถ ฐ ข ฃ ส ศ ษ ห ฉ ตาเดยว - ง ญ น ย ณ ร ว ม ฬ ล ตาค - พ ภ ค ฅ ฆ ฟ ท ธ ฑ ฒ ซ ช ฌ ฮ หลกทองจา

อกษรสง

อกษรกลาง

อกษรตาค

อกษรตาเดยว

เสยงพยญชนะแบงเปน 2 จาพวกคอ - พยญชนะตน ม 2 ชนด คอ

- พยญชนะตนเดยว ม 21 เสยง (พยญชนะทกตวสามารถเปนพยญชนะตนไดทงหมด) ก ข(ฃ) ค (ฅ) ฆ ง จ ฉ ช (ซ) ฌ ญ

(ฎ) ฏ ฐ ฑ ฒ ณ (ด) ต ถ ท ธ น (บ) ป ผ(ฝ) พ (ฟ) ภ ม ย ร ล ว ศ ษ ส ห ฬ (อ) (ฮ)

___ พยญชนะเดม 13 ตว(ใชเฉพาะคายม ป/ส เขมร) ( ) พยญชนะเตม 10 ตว ปกต พยญชนะกลาง 21 ตว

17

- พยญชนะตนค(ควบกลา) แบงเปน - ควบแท ม 11 เสยงดงน

ควบ ร ล ว เสยง

กอน กร กล กว 3

ข ขร ขล ขว

ควาย คร คล คว

3

ไป ปร ปล - 2

พบ พร พล -

ผ - ผล -

1+1

ตา ตร - - 1

***เสยงควบกลาทไมไดมมาแตเดม ม 6 เสยงคอ ดรม บล ฟล ฟร บรา ทรา*** - ควบไมแท ไดแก สราง เศรา ทราม จรง ไซร (ม 2 เสยง คอ /ซ/, /จ/ )

- พยญชนะทาย(ตวสะกด) ม 8 เสยง คอ /ก/,/บ/,/ด/,/น/,/ม/,/ย/,/ว/,/ง/

มาตรา อกษรทเปนตวสะกด ก กา - กก ก ข ฃ ค ฅ ฆ กบ บ ป พ ฟ ภ กด จ ฉ ช ซ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ด ต ถ ท ธ ศ ษ ส กน ญ ณ น ร ล ฬ กม ม เกย ย เกอว ว กง ง

***อกษรทเปนตวสะกดไมได- ผ ฝ ฌ อ ห ฉ ฮ***

18

2. เสยงวรรณยกต (เสยงดนตร) คอ เสยงทเกดจากการเปลงเสยงออกมาเปนสง ๆ ตา ๆ ตางกน เสยงสงตาตางกนทาใหความหมายตางกน ม 4 รป 5 เสยง ดงน

แบงตามระดบเสยงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. วรรณยกตระดบ ม 3 ระดบเสยง คอ -วรรณยกตกลางระดบ -เสยงสามญ -วรรณยกตตาระดบ -เสยงเอก -วรรณยกตสงระดบ -เสยงตร 2. วรรณยกตเปลยนระดบ ม 2 ระดบเสยง คอ - วรรณยกตสง-ตก -เสยงโท - วรรณยกตตา-ขน -เสยงจตวา การประสมอกษร (หรอทขอสอบมกเรยกวาโครงสรางพยางค/โครงสรางคา) มทงหมด 4 แบบคอ

สวน พยญชนะ สระ วรรณยกต ตวสะกด ตวการนต

3 สวน / / /

4 สวน / / / /

4 สวนพเศษ / / / /

5 สวน / / / / /

พยางค พยางค คอ กลมเสยงทมเสยงพยญชนะ เสยงสระ และเสยงวรรณยกตประกอบกน บางพยางคจะมเสยงพยญชนะทายดวย เสยงพยญชนะทอยหนาเสยงสระในแตละพยางค เรยกวา เสยงพยญชนะตน จะมหนงเสยงหรอสองเสยงควบกน เสยงทนามาควบจะเปนเสยง /ร/ , /ล/ หรอ /ว/ ซงเรยกวา "เสยงควบกลา" เสยงพยญชนะทายทอยหลงเสยงสระในแตละพยางคเรยกวา เสยงพยญชนะทาย หรอเรยกวา พยญชนะสะกด ซงจะมเสยงเดยวเสมอ

19

พยางคม 2 ชนด คอ 1.พยางคเปด จะไมมตวสะกด อยในรปของแม ก กา 2.พยางคปด มตวสะกด สระเกนจดวาเปนพยางคปดเสมอ พยางคเปน-พยางคตาย(คาเปน-คาตาย) วธสงเกต(ตามลาดบความสาคญ)

คาเปน คาตาย 1. ตวสะกด น ม ย ว ง ก บ ด 2. สระ(ในกรณไมมตวสะกด) เสยงยาว เสยงสน เสยงหนกเบา (คร - ลห)

การเนนเสยงหนกเบาในภาษาไทย มสาเหตมาจาก 1. ลกษณะสวนประกอบของพยางค

คาคร คอ พยางคทลงเสยงหนก มหลกสงเกตดงน 1. เปนพยางคทไมมเสยงพยญชนะทาย เสยงสระเปนเสยงยาว 2. เปนพยางคทมพยญชนะทาย เสยงสระเปนเสยงยาวหรอเสยงสนกได 3. เปนพยางคทมตวสะกดทกแม

คาลห คอ พยางคทลงเสยงเบา มหลกสงเกตดงน 1. เปนพยางคทไมมเสยงพยญชนะทายและมสระเสยงสน 2. ณ ธ ก บ บ ฤ

ขอควรสงเกต 1. สระ ไอ ใอ เอา เปนสระเสยงสน ตามรปไมมพยญชนะทาย แตการออกเสยงสระ ไอ ใอ มเสยง /ย/ เปนเสยงพยญชนะทาย และสระเอา มเสยง /ว/ เปนเสยงพยญชนะทาย พยางคทประสมสระไอ ใอ เอา จงจดเปนคาคร (เนนเสยงหนก) 2. สระอา ตามรปไมปรากฎพยญชนะทาย แตออกเสยงม /ม/ เปนเสยงพยญชนะทายจงจดเปนคาคร เชนเดยวกบสระ ไอ ใอ เอา แตในคาประพนธประเภทฉนท อาจใชเปนคาครบาง หรอลหบางแลวแตตาแหนงของพยางค ถอ ถาเปนคาพยางคเดยวทใชสระอา เชน นา จดเปนคาคร และคาหลายพยางคทมสระอาเปนพยางคทาย เชน ระกา เปนคาคร แตถาสระอาเปนพยางคแรกของคาหลายพยางค จะใชเปนคาลห

20

หลกทองจา

คร ลห

ตวสะกด ทกมาตรา -

สระ เสยงยาว(ถาไมมตวสะกด) เสยงสน

รวมถง อา ไอ ใอ เอา ฤา ณ ธ ก บ บ ฤ

2. ตาแหนงของพยางคในคา - ถาเปนคา 2 พยางค มกลงเสยงหนกทพยางคท 2 - ถาเปนคา 3 พยางค มกลงเสยงหนกพยางคท 3 บางพยางคอาจลงเสยงหนกทพยางคท 1 หรอ 2 บาง หรอพยางคท 1 กบพยางคท 3 บาง - ถาคาทมพยางค 1 กบ 2 เปนสระเสยงสน มกลงเสยงหนกทพยางคท 2 และ 3 - ถาคาทพยางคท 1 เปนสระเสยงสน มกลงเสยงหนกทพยางคท 2 และ 3 3. หนาทและความหมายของคา

คาททาหนาทเปนประธาน กรยา และกรรม และคาขยายจะออกเสยงหนก แตคาททาหนาทเปนคาเชอม เชน คาบพบท และคาสนธาน จะออกเสยงเบา คาทมรปเหมอนกนจะออกเสยงหนกเบาตางกน เมอใชในหนาทและความหมายทตางกน

อกษร อกษร คอ เครองหมายทใชแทนเสยง อกษรไทย คอ เครองหมายทใชแทนเสยงในภาษาไทย ซงเราเรยกอกษรทใชแทนเสยงวา สระ พยญชนะ และวรรณยกต

1. ปญหาเกยวกบระบบการเขยนในภาษาไทย - มอกษรหลายรปแทนเสยงเดยวกน ผเขยนจาเอาเองวาคาใดใชอกษรรปใด - ไมมอกษรถายเสยงบางเสยง 2. ขอดของระบบการเขยนในภาษาไทย - ชวยใหทราบความหมายของคาพองเสยง - ชวยในการสนนษฐานการออกเสยงคาตาง ๆ ในสมยกอนได

21

บทท 7 คา วล และประโยค

คา เสยงพยญชนะ สระ และวรรณยกตรวมกนเรยกวา พยางค ถาพยางคมความหมายเรยกวา คา คามรปลกษณดงตอไปน 1. คามล

คามล คอ คาคาเดยวทไมไดประสมกบคาอน หรอเปนคาดงเดมในภาษา คาพยางคเดยวจะตองเปนคามลเสมอ สวนคาทมสองหรอสามพยางคนนจะเปนคามลหรอไมสงเกตจากการแยกพยางค ถาแยกแลวความหมายไมเกยวของกบคานน ๆ ถอวาเปนคามล เชน ขโมย ทเรยน เปนตน 2. คาซา

คาซา คอ คาทเกดจากการนาคามลทเหมอนกนทงรปและเสยงมาซากน (ยกเวน นานา และ จะจะ ) เพอประโยชน ดงน

1. ใหมความหมายเปนพหพจน เชน นองๆ 2. ใหมความหมายวาทากรยานนซา ๆ หรอตอเนองกน เชน ปรอยๆ นงๆนอนๆ 3. ใหทราบวามสงนน ๆ เปนจานวนมาก เชน ชน ๆ 4. ใหมความหมายบอกรปพรรณสณฐาน เชน หนา ๆ แทงๆ เหลยม 5. ใหมความหมายเนนหนกมากขน(มกซาเสยงวรรณยกต) เชน มากมาก 6. ใหมความหมายใหม หรอเปนสานวน เชน ง ๆ ปลา ๆ 7. ใหมความหมายไมเฉพาะเจาะจง เชน แถวๆ บายๆ 8. ใหมความหมายเชงคาสง เชน เรวๆเขา 9. ใหมความหมายเบาบางลง เชน ดาๆ 10. ใหมความหมายเปนเสยงธรรมชาต เชน เปรยงๆ 11. ใหมความหมายแยกจานวน แยกหมวดหม เชน ทๆ ชนๆ ***การใชคาซาตองดวาคาทนามาซากนนนมความหมายและหนาทเหมอนกนหรอไม*** เชน นองๆกาลงกนขาว ( ถก )

ฉนไปซอทๆปทมธาน ( ผด ) ฉนรกนองๆกรกฉน (ผด )

22

3. คาประสม คาประสม คอ การนาคามลทมความหมายเหมอนกนหรอคลายกนมาซอนกน เพอใหไดคาใหมทม

ความหมายใหม แตคงเคาความหมายเดมอย ****ระวง**** 1.พวกคาประสมทเลยนแบบคาสมาส ผลผลต เปน คาประสม ผลตผล เปน คาสมาส พลเมอง ผลไม เอกภาพ สงเกตทคาประสมจะแปลหนาไปหลง คาสมาสจะแปลหวงมาหนา 2.คาประสมบางคาเปนไดทงคา และ ประโยค ****สงเกตตวททาหนาทเปนกรยา**** เชน นกหวด นาคาง จะเปน คา สวน นามนไรสารตะกว โทรศพทมอถอ จะเปนประโยค 3. คาทเปนวสามานยนาม ( ชอเฉพาะ ) ไมถอวาเปนคาประสม เชน สวนง บานลง การสงเกตคาประสม 1.แสดงกจกรรม (...ผททา...) เชน เดกเฝารถ นกรอง นกเลง ชาวสวน 2.เปนความชานาญ ( ...ชอบทจะทา ...) หมอฟน ชางไม 3.แสดงลกษณะคาตน (...มลกษณะ...) นาจด กงเคม ขนมหวาน นมพรองไขมน 4.แสดงประโยชนของคาตน (...ใชสาหรบ...) มานง บานพก เรอนรบรอง โทรศพทมอถอ 5.แสดงแหลงกาเนด ( ...มาจาก...) เทยนไข นามนพช 6.แสดงแหลงทมา (...มาจาก (สถานท) ) นากง สวนสตว คลองสงนา 7.แสดงพลงงาน (...มาจาก (พลงงาน )) เตาถาน ปนลม ปลานาจด

โครงสรางคาประสม

ท ชนดของคาทมารวมกน ชนดของคาหลงรวม ตวอยาง 1 นาม+นาม นาม ปากกา 2 นาม+กรยา นาม ของเลน 3 นาม+วเศษณ นาม นาหอม 4 นาม+บพบท นาม บานนอก 5 กรยา+กรยา นาม กนสาด 6 กรยา+นาม นาม ทงทวน 7 นาม+กรยา+นาม นาม ผาปโตะ 8 กรยา+กรยา กรยา แกไข 9 กรยา+นาม กรยา ขดคอ

23

10 กรยา+วเศษณ กรยา ตายดาน 11 นาม+กรยา กรยา หนาเสย 12 วเศษณ+นาม กรยา ดใจ 13 นาม+วเศษณ วเศษณ คอแขง

***ใหใชคาไทย 7 ชนด ในการแยกโครงสราง และอาจมมากกวา 2 คากได***

4. คาซอน ลกษณะการสรางคาซอนในภาษาไทย

1. คาไทยกลาง+คาไทยกลาง เชน ลกหลาน 2. คาไทยกลาง+คาไทยถน เชน เสาะหา 3. คาไทยกลาง+คาตางประเทศ เชน โงเขลา 4. คาตางประเทศ+คาตางประเทศ เชน ทรพยสมบต

คาซอนม 2 ประเภท ดงน 1. คาซอนเพอความหมาย เมอนาคามล 2 คา หรอ 4 คา มาซอนกนแลวมความหมายเหมอนกนบาง คลายกนบาง ตรงขามบาง

-ความหมายเหมอนกน เชน ผคน บานเรอน จตใจ -ความหมายคลายกน เชน รกราง ถวยชาม ลกหลาน -ความหมายตรงขามกน เชน บาปบญคณโทษ ชวด จนม

***ซอนเพอความหมาย-คลาย-เหมอน-ตาง(ตรงกนขาม)*** 2. คาซอนเพอเสยง คอคาทมเสยงพยญชนะตนเหมอนกน/คลายกน เชน รงรง , ยบยง , บอบบาง ,เสอแสง,ชกชา, อดอาด เปนตน ขอสงเกตคาซอนเพอเสยง

• เสยงพยญชนะตนและทายเหมอนกน เสยงสระตางกน เชน ยงเหยง

• เสยงพยญชนะตน เสยงสระเหมอนกน เสยงพยญชนะทายตางกน เชน คบขน

• เสยงสระ/พยญชนะทายเหมอนกน เสยงพยญชนะตนตางกน เชน เลอะเทอะ ***มกมความหมายทคาใดคาหนง( 1+0 , 0+1 )หรอรวมกนจงมความหมาย(1/2+1/2)***

5. คาสมาส คาสมาสแบงออกเปน 2 ประเภทใหญ คอ 1. คาสมาสทไมมการเปลยนแปลงเสยง (สมาส) มลกษณะดงน

24

1. คาทนามาสมาสกนตองเปนคาทมาจากภาษาบาลหรอสนสกฤต เทานน 2. เรยงคาประกอบไวหนา คาหลกไวหลง เวลาแปลจะแปลจากหลงมาหนา ยกเวนคาสมาสทแปลแลว "และ" อยตรงกลาง จะแปลจากหลงมาหนาหรอแปลจากหนาไปหลงกได 3. ไมประวสรรชนยและไมใชทณฆาตทพยางคสดทายของคาหนา 4. อานออกเสยงสระทพยางคทายของคาหนา ***มคาสมาสบางคาทไมนยมออกเสยงระหวางคา ไดแก เกยรตนยม,ชาตนยม,รสนยม,สามญชน,สภาพบรษ***

หลกสงเกต 1. มาจาก ป/ส เทานน 2. แปลจากหลงมาหนา 3. อานออกเสยงระหวางคา 4. ไมมการนต(ทณฑฆาต)และวสรรชนย(สระอะ) 5. วร/พระ+ป/ส

2. คาสมาสทมการเปลยนแปลงเสยง ( คาสนธ ) ม 3 ชนดคอ

1. พยญชนะสนธ - เปลยน ส เปน โ - เปลยน ส เปน ร (ในกรณ นส,ทส) - ตด ส ทง (ในกรณ นรส,ทรส ) - ตด น ทง

2. สระสนธ มกฎอย ฝงละ 2 ขอ - ฝงซาย ไมตดกเปลยนรป ( X or ) - ฝงขวา ไมเสยบทายกขยายยาว(ทาใหเสยงยาวขน)

25

ตารางสระสนธ

สระหลงคาหนา สระหนาคาหลง

อะ อะ (มกจะ) ขยายยาว

อา

ตดทงทกกรณ

อา เสยบ

อ อ ขยายยาว-อ-เอ

อ

พวกเดยวตด ตางพวกเปลยน-ย อ เสยบ

อ อ ขยายยาว-อ-โอ

อ

พวกเดยวตด ตางพวกเปลยน-ว อ เสยบ

เอ โอ ไอ เอา โอะ เสยบ ***มคาสนธบางคาทไมตองตดสระหลงคาหนาทง ไดแก ราชนปถมภ ราชโนวาท หตถาจารย หสดาลงการ ( หสด+อลงการ) หสดาภรณ ศกดานภาพ (ศกด+อานภาพ) สทธานภาพ ฤทธานภาพ อทธานภาพ มหทธานภาพ กดาการ ( กตต+อาการ) หรอ บางทมการเพมพยญชนะดวย ไดแก เอตทคคะ จตรารยสจ จตลงคบาท ฉฬายตนะ ปตเรศ เยาวเรศ ยพเรศ ครโวปการ จตรงค ปรโยสาน รงสโยภาส

3. นคหตสนธ ส เจอวรรคไหนเปลยนเปนทายวรรค(แถวท 5)นน

วรรค 1 2 3 4 5 เปลยนเปน ก ก ข ค ฆ ง ง จ จ ฉ ช ฌ ญ ญ ฏ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ณ ต ต ถ ท ธ น น ป ป ผ พ ภ ม ม

เศษวรรค ย ร ล ว ส ศ ษ ห ฬ ๐ ง สระ คาทขนตนดวย อ และ ฤ ม

26

6. คาแผลง มอย 4 ชนด คอ 1. แผลงพยญชนะ 2. แผลงสระ 3. แผลงวรรณยกต 4. แผลงคา

ในภาษาเขมร บาล และสนสกฤต เขามวธแผลงคาใชของเขาอยแลว เมอเรานาคาของเขามาใชคงใชตามแบบของเขานนเอง หาไดคดวธขนใหมไม เชนในภาษาเขมร เขามวธแผลงคาโดย ๑. แปลงคาพยางคเดยวใหมหลายพยางค เชน ควร เปน คานวร = ถกตอง, เหมาะ ช ,, ชาน = ข, พาหนะ ชอ ,, ชางอ = เจบไข, ความไข ชน ,, ชนน = เหยยบ, ทสาหรบเหยยบ ๒. เตมคา “บ” ขางหนาคาอน เพอเนนความ เชน ควร เปน บควร วาย เปน บวาย โดย ,, บโดย หวน ,, บหวน เหน ,, บเหน เดน ,, บเดน คา “บ” ออกเสยงเปน “บอม” แตเมอนามาใชในภาษาไทย เราออกเสยงเปน “บง” “บน” และ “บา” โดยถอหลกดงน

ก. ถาอยหนาพยญชนะวรรค ก หรอเศษวรรค ออกเสยงเปน “บง” เชน บงเกด บวควร บงคบ บงวาย บงหวน บงอาจ บงเหหน ฯลฯ

ข. ถาอยหนาพยญชนะวรรค จ หรอวรรค ด(ต) ออกเสยงเปน “บน” เชน บนจวบ บนเจด บนดล บนดาล บนเดน บนโดย ฯลฯ

ค. ถาอยหนาพยญชนะวรรค บ ออกเสยงเปน “บา” เชน บาบวง บาบด บาเพญ ฯลฯ เมออยหนาพยญชนะเศษวรรคใช “บน” บางบางคา เชน บนลอ บนเหน คาทขนตนดวย บง บน หรอ บา ซงไมไดแผลงมาจาก “บ” ไมอยในกฎทกลาวน

27

วธของเขมรน นอกจากเราจะนามาใชในคาไทยแลวยงนาเอาไปใชกบคาบาล - สนสกฤตดวย เชน บงเหต แปลวาทาใหเปนเหต หรอ บนดาลเหต

คาทเราใชแผลงนน กลาวโดยทวไปมอย ๓ ชนด คอ ๑. คาไทย เชน ชวย เปน ชารวย, ลด เปน ละบด, เสยง เปน สาเนยง, กลบ เปน กระลบ

อวย เปน อานวย ฯลฯ***(คาเหลานตองจาใหดมกสบสนกบภาษาเขมร)*** ๒. คาเขมร เชน ผกาย เปน ประกาย, ขจาย เปน กาจาย, เจรญ เปน จาเรญ, ตรส เปน

ตารส(ดารส) ฯลฯ ๓. คาบาลและสนสกฤต เชน พจตร เปน ไพจตร, เกวล เปน ไกวล, เชยย เปน ไชย,

ไทตย เปน แทตย ฯลฯ คาทแผลงแลว บางคากมความหมายเหมอนคาเดมทยงไมไดแผลงเชน ต – ตาหน, เสยง –

สาเนยง, ปตา – บดา, ววธ – พพธ, วฒนา – พฒนา ฯลฯ บางคากมความหมายผดแผกไปจากเดม เชน อาจ – อานาจ, ตรบ – ตารบ, แผก – แผนก, เพญ – บาเพญ ฯลฯ

การแผลงคาใชในภาษาไทย ยอมกอใหเกดประโยชนในทางภาษาหลายประการ คอ ๑. ทาใหถอยคาไพเราะสละสลวย ทาใหเสยงกระดางหรอหวน ๆ หายไป กลายเปนเสยงนมนวล

ฟงเสนาะ เชน เสาวภา, สรรเพชญ, ไอศวรรย, จาหนาย, บรรเจด, วธ, มณ ฯลฯ ๒. ทาใหมพยางคเพมขน สะดวกแกการทจะบรรจเขาในบทประพนธใหพอกบจานวนคาทบญญต

ไว และใหเกดเสยงสมผสกนตามแผนของบทประพนธนน ๆ เชน ก. อธกทานอานวย ทวยเนองเนตบรรพชต ข. พศเพงพกตรลาเนา เมาลเลอมเลหอปสร ค. ยพเยาวเอารสยศยง เชดโฉมชวนบง จารญ จาเรญ ชนษา

ตวอยางขางบนนจะเหนไดวา นอกจากคาแผลงจะทาใหเกดรสและเสยงทไพเราะแลว ยงทาใหมพยางคครบตามแผนของบทประพนธดวย

๓. ทาใหความหมายของคาคลคลายขยายตวออกไป เปนเหตใหมคาเพมขน นบเปนความเจรญสวนหนงของภาษา เชน สารวด – สารพด, สงเวช – สมเพช, สมภาระ – สมภาร, ภาวะ – ภาพ, วร – พร, เรยบ – ระเบยบ, ชวย – ชารวย, เขยน – เกษยณ, วจจ – เวจ ฯลฯ

28

คาไทย 7 ชนด 1. คานาม คอ ใชเรยกชอคน สตว สงของ ม 5 ชนด คอ

- สามานยนาม(นามทวไป) - วสามานยนาม(นามเฉพาะ) - ลกษณนาม(นามบอกลกษณะ) - สมหนาม(นามบอกหมวดหม) - อาการนาม(นามบอกอาการ)-การและความ

2. คาสรรพนาม คอ ใชเรยกแทนชอคน สตว สงของ ม 5+1 ชนด คอ - บรษสรรพนาม(ใชแทนชอของคนทสนทนากน) - ประพนธสรรพนาม(ใชเชอมประโยค) - วภาคสรรพนาม(ใชแบงหรอรวมประโยค) - นยมสรรพนาม(ใชชระยะ) - อนยมสรรพนาม(ไมเฉพาะเจาะจง) - ปฤจฉาสรรพนาม(ใชเปนคาถาม) - สรรพนามทใชเนนนามทอยขางหนา (คณสรรพนาม-ผเรยบเรยง)

3. คากรยา คอ ทาหนาทเปนภาคแสดงของประโยค ม 5 ชนด คอ - อกรรมกรยา(ไมตองการกรรม) - สกรรมกรยา(ตองการกรรม) - วกตรรถกรยา(ตองอาศยสวนเตมเตม-เปน เหมอน คลาย เทา คอ) - กรยานเคราะห(คาชวยกรยา) - กรยาสภาวมาลา(กรยาททาหนาทคลายนาม)

4. คาวเศษณ คอ คาบงชลกษณะของคาตางๆ หรออาจเรยกไดวาเปนสวนขยายม 10 ชนด คอ - ลกษณวเศษณ(คาวเศษณบอกลกษณะ) - กาลวเศษณ(คาวเศษณบอกเวลา) - สถานวเศษณ(คาวเศษณบอกสถานท)

ตาแหนงไหนคานามแทนทได ตาแหนงนนเปนสรรพนาม

***การ+กรยา(รปธรรม-เหนได,จบตองได) ความ+วเศษณ(นามธรรม)***

29

- ประมาณวเศษณ (คาวเศษณบอกจานวน) - นยมวเศษณ((คาวเศษณบอกความแนนอน) - อนยมวเศษณ((คาวเศษณบอกความไมเจาะจง) - ปฤจฉาวเศษณ(คาวเศษณแสดงคาถาม) - ประตชญาวเศษณ(คาวเศษณแสดงคาขานรบ) - ประตเษธวเศษณ(คาวเศษณแสดงความปฏเสธ) - ประพนธวเศษณ(ใชขยายกรยาหรอวเศษณ) -

5. คาบพบท คอ ทาหนาทเชอมคา หรอกลมคา ม 6 ชนด คอ - บอกความเปนเจาของ - บอกสถานท/ตาแหนง - บอกเวลา - บอกจดมงหมาย - บอกเครองมอ/วธการ - นาหนานามหรอสรรพนามเพอแสดงการทกทาย-ดกร ดกอน ดรา ขาแต

6. คาสนธาน คอ คาทใชเชอมประโยคกบประโยค หรอ ประโยคกบกลมคา ม 5 ชนด คอ - เชอมความคลอยตามกน - เชอมความขดแยงกน - เชอมความเปนเหตเปนผลกน - เชอมความใหเลอกเอาอยางใดอยางหนง - เชอมความใหสละสลวย-อยางไรกตาม อนวา

7. คาอทาน คอ คาทบอกอาการของผพด ม 2 ชนด คอ - อทานบอกอาการ - อทานเสรมบท

กลมคา (วล) กลมคา คอ ขอความทยงไมมใจความสมบรณ มอยทงหมด 7 ชนด ตามชนดของคาไทย ทนาหนา ดงน

คาวเศษณมหนาทขยายคาอน/สรรพนามใชคานามแทนทได

30

1. นามวล 2. สรรพนามวล 3. กรยาวล 4. วเศษณวล

5. บพบทวล 6. สนธานวล 7. อทานวล

มหนาท ดงตอไปน 1. เปนประธาน 2. เปนกรรม 3. เปนตวแสดง

4. เปนสวนขยาย 5. เปนตวเชอม 6. เปนคาเรยกขาน

ประโยค ประโยค คอ การนาเอาคาตาง ๆ ในภาษามาประกอบกน มลกษณะเรยงคา คอ คานาม - กรยา - กรรม องคประกอบของประโยค แบงเปน

ภาคประธาน ประกอบดวย บทประธาน บทขยายประธาน ภาคแสดง ประกอบดวย บทกรยา บทขยายกรยา บทกรรม บทขยายกรรม

การแบงประโยคแบงไดเปน 3 แบบ คอ 1. แบงตามเจตนาของผสงสาร ม 3 ชนดคอ

- แจงใหทราบ (ประโยคบอกเลาและปฏเสธ) - ถามใหตอบ (ประโยคคาถาม) - บอกใหทา (ประโยคคาสง/ขอรอง/เชญชวน)

2. แบงตามรปประโยค ม 5 แบบ คอ - ประโยคกรรต(ประโยคประธาน) คอ ประโยคทขนตนดวยผกระทา - ประโยคกรยา คอ ประโยคทขนตนดวยคากรยา เกด ม ปรากฏ - ประโยคกรรม คอ ประโยคทขนตนดวยผถกกระทา - ประโยคทวกรรม คอ ประโยคทมกรรม 2 ตว(กรรมตรงและกรรมรอง) - ประโยคกรยาสภาวมาลา คอ ประโยคทขนตนดวยคากรยาททาหนาคลายคานาม

3. แบงตามชนดของประโยค ม 3 ชนด คอ 1. ประโยคความเดยว(เอกรรถประโยค) คอ ประโยคทมประธาน กรยา และกรรมเพยงอยางละหนงเทานน 2. ประโยคความรวม (อเนกรรถประโยค) คอ ประโยคทเกดจากประโยคความเดยวตงแต 2 ประโยคขนไปมารวมกนโดยมคาสนธานเชอม ซงแบงเปน - ประโยคความรวมคลอยตามกน(อนวยาเนกรรถประโยค) ใชสนธาน เมอ...ก , พอ ... ก , ครน...ก

31

เมอ ...จง , พอ...จง , ครน...จง , แลว ...ก เปนตวเชอม ***มประโยคทคลายกน แตถอวา เปนประโยคทมใจความตอเนองกน (มกมประธานเดยว)*** - ประโยคความรวมทมเนอความขดแยงกน (พยตเรกาเนกรรถประโยค) ใชสนธาน กวา ...ก ขดแยงกนทการกระทา ใชสนธาน แต ,แตทวา ขดแยงกน ใช ถง ...ก เปนตวเชอม

- ประโยคความรวมทมเนอความใหเลอกเอา(วกลปาเนกรรถประโยค) ใช หรอ ไมเชนนน มฉะนน เปนคาเชอม

- ประโยคความรวมทมเนอความเปนเหตเปนผลกน (เหตวาเนกรรถประโยค)เหตมากอนผล ใช สนธาน จง , เพราะ... จง , เพราะฉะนน ...จง เปนตวเชอม

***ตองเหตอยกอนผลจงจะเปนความรวม ถาผลอยกอนเหตจะเปนประโยคความซอน(พระยาอปกตศลปสาร)*** 3. ประโยคความซอน (สงกรประโยค) คอประโยคทมลกษณะเหมอนประโยคความเดยวตางกนแตวาประโยคความเดยวมบทตาง ๆ เปนคาหรอวล แตประโยคความซอนจะมบทใดบทหนงเปนประโยคเลก ๆ ซอนเขามา ประกอบดวย 2 ประโยค คอประโยคหลก(มขยประโยค) และ ประโยคยอย (อนประโยค) แบงไดออกเปน 3 ชนด ตามหนาทของประโยคยอย ดงน

- ประโยคยอยทาหนาทคลายคานาม(เปนประธาน/กรรม) –นามานประโยค - ประโยคยอยทาหนาทขยายนาม(ขยายประธาน/กรรม) - คณานประโยค - ประโยคยอยทาหนาทขยายกรยา - วเศษณานประโยค

บทท 8 การวเคราะห และการสงเคราะหประโยค

วเคราะหหนาทของประโยคตามเจตนาของผสงสาร 1. ประโยคแจงใหทราบ คอ ประโยคบอกเลาหรอประโยคปฏเสธ อาจจะเปนขอความสน ๆ 2. ประโยคถามใหตอบ คอ ประโยคคาถามหรอประโยคปฏเสธคาถาม มลกษณะคลายประโยคแจงใหทราบ แตกตางกนทประโยคคาถามจะมคาวา "ใคร อะไร ทไหน เมอไร อยางไร" 3. ประโยคบอกใหทา คอ ประโยคคาสงมลกษณะคลายแจงใหทราบแตจดประสงคของผพดตองการใหผอนทาตาม และสวนทายประโยคจะมคาอนภาค "ซ , นะ , เถอะ" อยในประโยคดวย

คาชบงประโยคความซอน(หลงคาตอไปนถาเปนประโยค-80%จะเปนประโยคความซอน) ***ผ ท ซง อน ถก วา ให เปน

(จน ตาม ตงแต เพราะ เพอ เมอ ขณะท-พระยาอปกตถอเปนคาเชอมประโยคความซอน)***

32

วเคราะหการเรยงลาดบคาในประโยค การเรยงลาดบคาในประโยคภาษาไทยมความสาคญมาก เพราะเปนการบอกตาแหนงหนาทของคาในประโยค ถาเรยงลาดบคาผดทความหมายจะเปลยนแปลงไป วเคราะหโครงสรางของประโยค โครงสรางของประโยค แบงออกเปน 3 ชนด 1. ประโยคความเดยว คอ ประโยคทมใจความเพยงเรองใดเรองหนง ประกอบดวยภาคประธาน และภาคแสดง หลกสงเกตประโยคความเดยว มดงน

1. ประธาน + กรรม เรยกวา อกรรมกรยา 2. ประธาน + กรยา + กรรม เรยกวา สกรรมกรยา 3. บทประธาน หรอบทกรยา ตองมอยางละบทเทานน

2. ประโยคความรวม คอ ประโยคความเดยวตงแต 2 ประโยคขนไป โดยมคาสนธานเชอมประโยค เชน และ , แก , ถา , หรอ ประโยคความรวม แบงออกเปน 4 ชนด คอ

1. ประโยคคลอยตามกน มสนธานเชอม คอ "และ , กบ , พอ...ก" 2. ประโยคทขดแยงกน มสนธานเชอม คอ "แต , กวา ...ก 3. ประโยคทมเนอความใหเลอก มสนธานเชอม คอ "หรอ , หรอไมก , มฉะนน" 4. ประโยคทมเนอความเปนเหตเปนผลกน มสนธานเชอม คอ "เพราะ....จง , ดวยเหตท .....จง"

3. ประโยคความซอน คอ ประโยคทมใจความซอนกน จะมประโยคหลก(มขยประโยค) และประโยคยอย (อนประโยค) โดยมคา ท ซง อน บอกลกษณะของความซอน

ความยาวของประโยค ประโยคในภาษาไทยจะมความยาวซบซอนมากเพยงใดขนอยกบบทขยาย ซงอาจจะขยายบทประธาน หรอขยายบทแสดง จะทาใหประโยคมรายละเอยดและขยายใจความมากขนเปนลกษณะภาษาไทยอยางหนงคอ สามารถขยายความไดไมมทสนสด

นอกจากนอาจวเคราะหโครงสรางประโยคออกเปน ประธาน - ตวแสดง - กรรม - สวนขยาย - ตวเชอม

33

การนบจานวนประโยค 1. ถามภาคประธานและภาคแสดงครบใจความกถอเปน 1 ประโยค 2. ถามคาเชอม (ไดแก ผ ท ซง อน วา ให เมอ กอน ทง...และ )ถอวาประโยคนนยงเปนประโยค

เดยวกบขางหนา นอกจากนถอเปนคนละประโยค เชน เขากนขาวแลว ถอเปน 1 ประโยค เขากนขาวแลว ตอนนเขาเขานอนแลว เปน 2 ประโยค เขากนขาวกอนจะเขานอน เปน 1 ประโยค เขาชอบทงออกกาลงกายและยงชอบเทยวอกดวย เปน 1 ประโยค ราตรบอกทวาวาจะไปดหนงคนเดยว ทวาเลยเสยใจ นบเปน 1 ประโยค

บทท 9 ระดบภาษา

ภาษาทใชสอสารในภาษาไทย อาจแบงเปน 5 ระดบ 1. ภาษาระดบพธการ ภาษาระดบพธการ ใชสอสารกนในทประชมทจดขนอยางเปนทางการ เชน การเปดประชมรฐสภา การกลาวเปดพธ การกลาวสดด เปนตน ผสงสาร และผรบสารจะเปนคนวงการเดยวกน เปนบคคลสาคญ หรอผรบสารอาจเปนประชาชนทวประเทศ สานวนภาษาทใชมลกษณะเปนพธการ ถอยคาไพเราะสภาพ ผสงสารมกนาเสนอดวยวธการอานตอหนาทประชม 2. ภาษาระดบทางการ ภาษาระดบทางการโอกาสทใชมกใชในการบรรยายหรออภปรายในทประชม หรอตดตอหนวยงานราชการ ผสงสารและผรบสารมกเปนคนวงการเดยวกน มการโตตอบ และแสดงความคดเหน เนอหาของสารจะเปนความร ความคด สานวนภาษาถอยคาทใชกะทดรด ชดเจน และตรงไปตรงมา 3. ภาษาระดบกงทางการ ภาษาระดบกงทางการ โอกาสทใชมกใชในการประชมกลมหรอหรออภปราย การบรรยายในกลม ขาวสารและบทความตาง ๆ ซงผสงสารและผรบสารจะมความเปนกนเอง แสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกน เนอหาของสารเกยวกบการแสดงความคดเหนเชงวชาการ การดาเนนชวต และความรทวไป 4. ภาษาระดบไมเปนทางการ (ระดบสนทนา) ภาษาระดบไมเปนทางการเปนการสนทนาโตตอบระหวางบคคลหรอกลมบคคลไมเกน 4-5 คน การรายงานขาว บทความในหนงสอพมพ เนอหาในสารจะเปนเรองทว ๆ ไปทเกดขนในชวตประจาวน กจธระตาง ๆ การปรกษาหารอรวมกน

34

5. ภาษาระดบกนเอง ภาษาระดบกนเองใชในวงจากด เชน ครอบครว เพอนสนท เนอหาสารทใชสวนมากนยมใชเฉพาะในการพด ไมนยมเปนลายลกษณอกษร ปจจยทกาหนดระดบของภาษา 1. สมพนธภาพระหวางบคคล บคคลทสนทสนมคนเคยกนยอมใชระดบภาษาตางกนกบบคคลทเพงรจกกน 2. โอกาสและสถานท ยอมเปลยนไปตามสถานทและโอกาสในขณะนน 3. ลกษณะของเนอหา เนอหาบางชนดถาใชภาษาไมเหมาะสมกบระดบ การสอสารกไมสมฤทธผล 4. สอทใชสงสาร การบอกตอ การตดตอกนเอง การบอกผาน สอทใชจะตองตางระดบกน ลกษณะของภาษาระดบตาง ๆ มความหมายแตกตางกน คอ

1. การเรยบเรยง ถาเปนภาษาระดบพธการ ลกษณะภาษาตองตอเนองกลมกลนกนอยางเปนระเบยบ ไมสบสนวกวน 2. กลวธนาเสนอ ถาเปนภาษาระดบพธการและระดบทางการ การนาเสนอตองเปนไปตามรปแบบทกาหนด การนาเสนอทางสอมวลชน ไดแก ประกาศ แถลงการณ จะนาเสนอสารเปนกลาง ๆ ภาษาระดบอน ๆ จะลดความเปนพธรตรองตามลาดบ 3. ถอยคาทใช - คาสรรพนาม โดยเฉพาะบรษสรรพนาม ควรใชใหถกตองตามฐานะ เชน กระผม ดฉน เรา ขาพเจา - คานาม ควรเลอกใชใหเหมาะสมกบระดบของภาษา - คากรยา คากรยาบางคาเราใชกนทวไปอยางหนง แตถาเปนการใชในระดบทางการกควรใชอกอยางหนง เพอใหเกดความเหมาะสม - คาวเศษณ เปนคาทใชในภาษาระดบไมเปนทางการ และระดบกนเอง เชนคาทแสดงออกถงความรสกวามาก เชน จด , ออ , เยอะแยะ ถาเปนภาษาระดบทางการควรใชคาวา มาก หรอ จดแทน

ขอแตกตางภาษาเขยนกบภาษาพด 1.ภาษาพดมหางเสยง -จะ,ครบ,คะ,นะคะ -กเลย,ไมเทาไหรหรอก 2.ภาษาพดมสรอยคา -อมหมพมน ( อมมาก ) -ประกวดประชน ( ประกวด )

35

-สารพดสารพน ( สารพด ) 3.ภาษาพดจะใชไมยมก ( ยกเวนคาวาตางๆ ) -ไปๆมาๆ ( ในทสด ) -เรอยๆ ( เสมอ,เปนประจา ) 4.ภาษาพดจะตดคา -เมองกาญจน (กาญจนบร) -กโล ( กโลกรม ) -เผย ( เปดเผย ) -หนน ( สนบสนน ) 5.ภาษาพดจะใชตวยอ -อ. ( อาจารย ) -จ. ( จงหวด ) 6.คาบางคาม 2 ระดบ -อาทตย ( สปดาห ) หมอ ( แพทย ) แค ( เพยง ) บานนอก (ชนบท) 7.คาบอกสรรพนาม - ผม เรา เขา

ตวอยางคาศพทระดบตางๆ

ภาษาพด ภาษาเขยน ภาษาพด ภาษาเขยน กนนา ดมนา ทว โทรทศน วดโอ วดทศน สองทม ยสบนาฬกา รถเมล รถประจาทาง ยงไง อยางไร

หลาย,มากมาย จานวนมาก พระสวดมนต เจรญพระพทธมนต แตงงาน สมรส เผาศพ ฌาปนกจ แสตมป ตราไปรษณยากรณ โรงหนง โรงภาพยนตร

งานแตงงาน งานมงคลสมรส รถมอรเตอรไซค รถจกรยานยนต

บทท 10 ราชาศพท

ราชาศพท หมายถง ศพทหรอถอยคาสาหรบพระเจาแผนดน หรอศพทหลวง ตลอดจนคาศพททใชกบพระราชวงศ คาสภาพ และคาทใชกบพระสงฆ

36

ลาดบขนพระมหากษตรยและพระราชวงศ 1.พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระบรมราชนนาถ 2.สมเดจพระราชน พระราชชนน พระยพราช ( พระบรมโอรสา ฯ หรอ สยามบรมราชกมาร ) 3.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาฯ สมเดจพระเจาพนางเธอฯ สมเดจพระเจาพระภคนเธอ ฯ 4.พระเจาหลานเธอ / พระเจาวรวงศเธอพระองคเจา + สมเดจพระสงฆราช 5.หมอมเจา คาศพทเกยวกบพระมหากษตรยและพระราชวงศ

คาแปล/ขน 1 2 3 4 5

ให พระราชทาน ประทาน

ตาย** สวรรคต สนพระชนม สนชพตกษย

ไป เสดจพระราชดาเนน(เสดจฯ) เสดจ

คาสอน พระบรมราโชวาท

พระราโชวาท พระโอวาท โอวาท

คาสง พระราชกระแส/ พระบรมราชโองการ

พระราชเสาวนย พระราชบณฑร พระราชบญชา พระราชดารสสง

พระดารสสง รบสง

สรรพนามบรษท 2

ใตฝาละอองธลพระบาท

ใตฝาละอองพระบาท

ใตฝาพระบาท ฝาพระบาท

อาย พระชนมพรรษา …….พรรษา

พระชนมาย………..พรรษา(พระองคเจาขนไป) พระชนษา…ป(เจานายทวไป)

ชนษา…ป

ตอนรบ เฝาทลละอองธลพระบาท

เฝาทลละอองพระบาท

เฝา

**นายกรฐมนตร,ประธานองคมนตร,องคมนตร,รฐบรษ,ประธานสภา ใช ถงแกอสญกรรม (ไดรบพระราชทานเครองราชอสสรยาภรณชนปฐมจลจอมเกลา)

ขาราชการระดบ 9 และไดรบสายสะพาย ใช ถงแกอนจกรรม (ไดรบพระราชทานเครองราชอสสรยาภรณชนประถมาภรณมงกฎไทย/ทตยจลจอมเกลา)

37

1. ทมาของราชาศพท 1. รบมาจากภาษาอน ไดแก ภาษาเขมร บาล สนสกฤต เชน บรรทม เสดจ สวรรคต เปนตน 2. การสรางคาขนใหม โดยการประสมคา เชน พระพกตร , ถงพระบาท , หองเครอง เปนตน - ราชาศพททแตงขนจากคาไทยเดม เชน สมเดจพระเจาพยาเธอ , พระรากขวญ , ทรงถาม , ทรงพระเจรญ เปนตน - ราชาศพททแตงขนจากคาทมาจากภาษาอน เชน พระอฐ , พระกณฑล , พระหตถ เปนตน

2. ขอสงเกตวธการใชคาราชาศพท 1. การใชคาวา "ทรง"

- ใช "ทรง" นาหนาคานามสามญและคากรยาสามญ เชน ทรงมา (ขมา) ทรงศล (รบศล) ทรงบาตร(ตกบาตร) - ใช "ทรง" นาหนาคานามราชาศพท สงเกตจากคาวา พระ นาหนากรยาราชาศพท เชน ทรงพระประชวร(เหนทรงพระทไหน ใหรไววาถก ยกเวน ทรงพระราชทาน) - หามใช "ทรง" นาหนาคาทเปนราชาศพทอยแลว เชน ตรส โปรด เสดจ ทอดพระเนตร พระราชทาน เสวย ประทบ บรรทม มพระราชดาร เปนพระประมข กรว สนพระชนม เปนตน ยกเวน ทรงผนวช

2. การใชคาวา "เสดจ" - ใชนาหนาคากรยา เชน เสดจไป(ขน3ลงไป) เสดจขน เสดจลง เสดจเขา เสดจออก เสดจกลบ เสดจนวต เสดจประพาส เสดจสวรรคต - ใชนาหนาคานามราชาศพท เชน เสดจพระราชสมภพ เสดจพระราชดาเนน (ตองมคากรยาประกอบดวย)

3. การใชคาวา "พระบรม , พระราช , พระ" - คาวา "พระบรม" ใชเฉพาะพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเทานน เชน พระบรมรป , พระบรมฉายาลกษณ , พระบรมราชโองการ พระบรมราชวโรกาส พระบรมราชานญาต ถาเปนสมเดจพระบรม จะใชพระฉายาลกษณ พระรป พระราชวโรกาส พระราชานญาต - คาวา "พระราช" ใชเฉพาะพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สมเดจพระบรมราชน และอปราช เชน พระราชดารส พระราชหตถเลขา พระราชนพนธ - คาวา "พระ" ใชนาหนาคาทเปนอวยวะ เครองใช ใชกบองคพระมหากษตรยลงมาถงพระองคเจา ถาเปนหมอมเจาไมตองใช "พระ" นาหนา เชน พระเนตร พระมาลา 3. คากราบบงคมทล คากราบบงคมทลธรรมดาไมตองมคาขนตนและลงทาย เชน

38

ถามพระราชดารสถามวา "เธอสนใจวชาอะไร" นกเรยนจะกราบบงคมบงคมทลไดดงน "ขาพระพทธเจาสนใจวชาประวตศาสตร พระพทธเจาขา"

4. การใชคาราชาศพทตามสานวนไทย 1. ใช "เฝาฯรบเสดจ" หรอ "รบเสดจ" ไมใช "ถวายการตอนรบ" 2. ใช "มความจงรกภกด" หรอ"แสดงความจงรกภกด" ไมใช "ถวายความจงรกภกด" 3. ใช "หนาทนง" หรอ "เฉพาะพระพกตร" ไมใช "หนาพระพกตร" หรอ “หนาพระทนง” 4. หมายกาหนดการ ใชเฉพาะกบงานราชพธเทานน งานทพระราชวงศเสดจไปหากไมใชพระราช

พธใชไดแคเพยง กาหนดการ 5. การใชราชาศพทใหถกตองตามเหตผล "ทลเกลาฯ ถวาย" ใชในการถวายของเลก "นอมเกลาฯ ถวาย" ใชในการถวายของใหญ “ขอบใจ” เมอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวใช ใชวา “ทรงขอบใจ” หรอ “พระราชทานพระราชกระแสขอบใจ) ไมใช “ขอบพระทย”เวนแตผททรงขอบใจเปนพระราชวงศ แขก ( อาคนตกะ )

เจาบาน เรยกแขกวา

กษตรย พระราชอาคนตกะ(แขกทเปนกษตรย) ราชอาคนตกะ (แขกทเปนคนธรรมดา)

สามญชน อาคนตกะ

กษตรย 2,3,4,5 แปล พระบรมรป พระรป รปปน พระบรมฉายาลกษณ พระฉายาลกษณ รปถาย พระบรมสาทศลกษณ พระสาทสลกษณ รปวาด

ทรงม / ทรงเปน + คาสามญ ม / เปน + คาราชาศพท

39

การกราบบงคมทล กราบทล และทล ผฟง คาขนตน คารบ/คาลงทาย สรรพนามบรษท 1,2

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระบรมราชนนาถ

ขอเดชะฝาละอองธลพระบาทปกเกลาปกกระ หมอม

พระพทธเจาขา/ดวยเกลาดวยกระหมอมขอเดชะ

1. ขาพระพทธเจา 2. ใตฝาละอองธลพระ

บาท สมเดจพระบรมราชนสมเดจพระบรมราชชนน สมเดจพระยพราช

ขอพระราชทานกราบบงคมทลทราบฝาละอองพระบาท

พระพทธเจาขา/ดวยเกลาดวยกระหมอมหรอควรมควรแลวแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม

1. ขาพระพทธเจา 2. ใตฝาละอองพระบาท

สมเดจเจาฟา

ขอพระราชทานกราบทลทราบฝาพระบาท

พะยะคะ-เพคะ/ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

1. ขาพระพทธเจา 2. ใตฝาพระบาท

พระบรมวงศเธอพระองคเจา

ขอประทานกราบทลทราบฝาพระบาท

กระหมอม/ควรมควรแลวแตจะโปรด

1. ขาพระพทธเจา 2. ใตฝาพระบาท

พระเจาวรวงศเธอ พระ วรวงศเธอพระองคเจา

ทลทราบฝาพระบาท กระหมอม/ควรมควรแลวแตจะโปรด

1. กระหมอม/หมอมฉน 2. ฝาพระบาท

สมเดจพระสงฆราช กราบทลทราบฝาพระบาท

กระหมอม/ควรมควรแลวแตจะโปรด

1. เกลากระหมอม(ช) เกลากระหมอมฉน(ญ) 2. ฝาพระบาท

หมอมเจา ทลฝาพระบาท กระหมอม/แลวแตจะโปรด

1. กระหมอม/หมอมฉน 2. ฝาพระบาท

คาทใชในการเพดทล ๑. สาหรบพระราชา (๑) หากจะกราบบงคมทลรายงานใด ๆ หรอกราบบงคมทลขนกอนโดยยงไมไดรบพระราชดารสจรสถาม เชนรายงานชอผไดเขารบพระราชทานปรญญาบตร หรอรายงานพธตาง ๆ ขนตนดวยคาวา “ขอเดชะฝาละอองธลพระบาท ปกเกลาปกกระหมอม” แลวดาเนนเรองเรอยไป จนจบลงดวย “ดวยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะ”

40

ใชสรรพนามของตนเองวา “ขาพระพทธเจา” ใชสรรพนามของพระองคทานวา “ใตฝาละอองธลพระบาท” ใชคารบวา “พระพทธเจาขา” ตอนรบมอบรายงานทมพระราชดารสกาชบใหทา วา “พระพทธเจาขา ขอรบใสเกลาใสกระหมอม” (๒) ถามพระบรมราชโองการตรสถามขนกอน ใชคาขนตนวา “พระพทธเจาขา ขอรบใสเกลาใสกระหมอม” แลวกลาวดาเนนเรองไปจนจบ ลงทายดวยคาวา “ดวยเกลาดวยกระหมอม” (๓) ถาเปนการอานทจะตองกราบทลเนอเรอง อาจจะกลาวเนอเรองขนกอนกลาวลงทายวา “พระพทธเจาขาขอรบใสเกลาใสกระหมอม” หรออาจจะพดยอ ๆ วา … “ดวยเกลาดวยกระหมอม” เมอจบทกประโยคตองลงทายดวย “ดวยเกลาดวยกระหมอม” แทนทคาวา “ขอรบ” (๔) ในการกราบบงคมทล หากจาเปนตองกลาวคาหยาบ หรอกลาวถงสวนตาง ๆ ของรางกายตงแตสะเอวลงไปตองกลาวถอยคาทานองเดยวกบคาวา “ขอโทษ” วา “ไมควรจะกราบบงคมทลพระกรณา” เชน “ไมควรจะกราบบงคมทลพระกรณา ขาพระพทธเจากนผกทอดยอดเขาไปเลยถายอจจาระเปนโลหตมา ๓ - ๔ วนแลว พระพทธเจาขา” (๕) ถาจะกลาวขออภยโทษ ควรจะกลาวคาวา “ขอเดชะพระราชอาญาไมพนเกลา ฯ” จบลงดวยคาวา “ดวยเกลาดวยกระหมอม” เชน “ขอเดชะพระราชอาญาไมพนเกลา ฯ ขาพระพทธเจาเมาจนลมตว ดวยเกลาดวยกระหมอม” (๖) ถามพระบรมราชโองการตรสถามสารทกขสข ควรใชคาวา “ดวยเดชะพระบารมปกเกลาปกกระหมอม” และจบดวยคาวา “ดวยเกลาดวยกระหมอม” ถาหากเจบไขไดปวย ใชคาอยางเดยวกบขอ (๔) (๗) เมอกลาวถงสงทไดรบอนเคราะห เชน คาททรงแนะนาหรอทรงแสดงความเหนใหใชคาวา “พระเดชพระคณเปนลนเกลาลนกระหมอม” เตมทาย ๒. สาหรบเจานายตงแตหมอมเจาขนไป (๑) ในการกราบบงคมทลทวไป ไมตองใชคาขนตนและลงทาย ถาเปนพระยพราชหรอพระราชนแหงอดตรชกาลและสมเดจเจาฟา ควรแทนสรรพนามแทนพระองควา “ใตฝาละอองพระบาท” ใชสรรพนามแทนตวเองวา “ขาพระพทธเจา” ใชคารบวา “พระพทธเจาขา” เจานายชนรองลงมา ใชสรรพ

41

นามของพระองคทานวา “ใตฝาพระบาท” ใชสรรพนามตนเองวา “เกลากระหมอม” ใชคารบวา “พระเจาขา” กบสมเดจเจาพระยา, เจาพระยาและพระยาพานทอง ใชสรรพนามของทานวา “ใตเทากรณา” ใชสรรพนามของตนเองวา “เกลากระผม” ใชคารบวา “ขอรบกระผม” (๒) ถาจาตองกลาวคาหยาบ ใชวา “ไมควรจะกราบบงคมทล” เจานายทรองลงมาใช “ไมควรจะกราบทล” ขนนางชนสงใช “ไมควรจะกราบเรยน” (๓) คาขอโทษ สาหรบเจานายชนสงใช “พระอาญาไมพนเกลา” ชนรองลงมาไมตองใช (๔) การตอบคาถามเกยวกบสารทกขสข สาหรบเจานายชนสงใช “เดชะพระบารมปก-เกลาฯ” ชนรองลงมาไมตองใช (๕) เมอจะกลาวขอบคณทใหคาแนะนาใชคาวา “พระเดชพระคณลนเกลา” ๓. คาทพระภกษใชเพดทลตอพระเจาแผนดน (๑) แทนคารบวา “ถวายพระพร” (๒) แทนตนเองวา “อาตมภาพ” ใชสรรพนามของพระองคทานวา “สมเดจพระบรม-บพตรพระราชสมภารเจา” หรอ “มหาบพตร” เจานายชนรองลงมาใชทวไปวา “บพตร” ใชสรรพนามแทนตนเองวา “อาตมภาพ” ใชคารบวา “ถวายพระพร” ขอสงเกตบางประการในการใชราชาศพท ม.ล.ปย มาลากล (๒๕๒๗ : ๑๗๙ - ๑๘๒) ไดใหขอสงเกตและรวบรวมการใชราชาศพททไมถกตองทพบเหนกนอยเสมอไว ดงน ๑. “ถวายการตอนรบ” “ถวายความจงรกภกด” ชอบใชกนมาก คานผด ภาษาไทยมอยแลว คอ “เฝาฯ รบเสดจ” หรอ “รบเสดจ” เชน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ไปทใด มราษฎรมาชมนมหนาแนนกใชวา “ราษฎรมาเฝาฯ รบเสดจฯ อยางหนาแนน” ความจงรกภกดเปนของทถวายกนไมได เปนสงทมประจาตน จงควรใชวา “มความจงรกภกด” หรอ “แสดงความจงรกภกด” ๒. คากรยาใดทเปนราชาศพทอยแลว เชน เสดจ, เสวย, ตรส หามใชคา “ทรง” นาหนา จะใชทรงเสวย ทรงเสดจ ทรงตรส ไมได แตถาคากรยานนเปนคาไทย เชน ถอ, จบ, วาด เมอจะใชเปนราชาศพทเตม “ทรง” ขางหนาได เชน ทรงถอ, ทรงจบ, ทรงวาด เปนตน ๓. การใช “พระราช” หรอ “พระ” นาหนา ใหถอหลกวา เฉพาะพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระบรมราชน ใช “พระราช” นาหนา เชน พระราชหตถเลขา พระราชโทรเลข แตถาเปนอวยวะกใชเพยง “พระ” นาหนา เชน พระหตถ พระกร พระพาหา คานามทไมมราชาศพทใหใช “พระ” นาหนา เปนราชาศพท เชน พระเกาอ เปนตน

42

๔. การใชคา “พระบรม” นาหนานน ใชเฉพาะพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เชน พระบรมราชา นเคราะห พระปรมาภไธย (พระบรมนามาภไธย) พระบรมราโชวาท สาหรบสมเดจพระบรมราชน ตดคาวา “บรม” ออก เชน พระนามาภไธย พระราโชวาท ถาจะกลาววาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถทรงลงชอ กตองใชวา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถทรงลงพระปรมาภไธยและพระนามาภไธย ๕. พระราชวงศททรงฐานนดรศกดมพระนาหนา (พระวรวงศเธอ, พระเจาวรวงศเธอ, พระเจาบรมวงศเธอ, สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ) ใช “พระ” นาหนาราชาศพท เชน พระหตถ พระกร ถาเปนชนหมอมเจา ไมตองม “พระ” นาหนา ใชเพยงราชาศพทเฉยๆ เชน หตถ กร เปนตน “พระวรวงศเธอพระองคเจา……….…….ประชวรพระโรคพระหทย สนพระชนม พระราชทานนาสรงพระศพทวด……………..” “หมอมเจา…………………...ประชวรโรคหทยถงชพตกษย พระราชทานนาสรงศพทวด…………..” ๖. เมอกลาวถงแสดงใด ๆ ถวายทอดพระเนตร มกจะใชวา “แสดงหนาพระพกตร” ซงผด ตองใชวา “แสดงเฉพาะพระพกตร” หรอ “แสดงหนาทนง” ๗. การกลาวถงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชน-นาถ มกใชกนไมถกตอง เชน “พระเจาอยหวและพระราชน” “ในหลวงและราชน” ใชเชนนไมถกตอง และไมงดงามอยางยง การกลาวขานถงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ขอใหใชวา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว หรอ “พระเจาอยหว” และไมควรใชวา “ลนเกลาลนกระหมอม” ซงไมมความหมายอะไรเลย เมอจะกลาวขานถง “สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ” หรอ “สมเดจพระบรมราชนนาถ” อยาใชคาวา “พระราชน” หรอ “ราชน” ซงแปลวาพระเจาแผนดนผหญง ถาจะเรยกสมเดจพระราชนอลซาเบธเรยกได แตอยาเรยกสมเดจพระนางเจาอลซาเบธ เพราะพระราชสวามของพระองคทานมใชพระมหากษตรย ถาจะพดลาลองวา “ในหลวง – สมเดจ” อยางนไมผด สาหรบสมเดจพระเจาลกยาเธอ และสมเดจพระเจาลกเธอ ถาขานพระนามสน ๆ ใชทนกระหมอมชาย ทนกระหมอมหญง หรอทนกระหมอม ถาจะเรยกพระนามรวมใชวา สมเดจพระเจาลกเธอ ไมใชวา ฟาชาย ฟาหญง หรอพระเจาลกยาเธอ พระเจาลกเธอ การเรยกทนกระหมอมไมตองใชวาทนกระหมอมฟาชาย ทนกะหมอมฟาหญง เพราะคาวา ทนกระหมอม หมายถงสมเดจพระราชโอรส สมเดจพระราชธดา ซงทรงเปนเจาฟาอยแลว ถาทรงเปนเพยงพระราชโอรส พระราชธดา เรยกลาลองวา “เสดจ” คาวา “เสดจ” ใชเฉพาะพระราชโอรส พระธดา ซงเปนพระองคเจาเทานน เชน พระเจาบรมวงศเธอ

43

พระองคเจาวาปบษบากรเรยกลาลองวา “เสดจ” ได แตพระองคเจาทมไดทรงเปนพระราชโอรสพระราชธดาจะเรยกพระองคทานวา “เสดจ” ไมได ๘. การเรยกคาแทนพระองคเจา หมอมเจา หมอมราชวงศ หมอมหลวง อยางลาลอง พระองคเจาใช พระองคชาย-พระองคหญง, หมอมเจาใช ทานชาย-ทานหญง, หมอมราชวงศใช คณชาย-คณหญง, หมอมหลวง ใช คณ (ทงชายและหญง) ๙. การเรยกราชทนนาม หรอ สมณศกด ถาเปนทางการใหเรยกตามราชทนนามหรอสมณศกดนน ๆ เชน พระยาอนรกษราชมณเฑยร กเรยก พระยาอนรกษราชมณเฑยร อยาเรยกเจาคณอนรกษราชมณเฑยร พระศาสนโสภณ อยาเรยกวา เจาคณศาสนโสภณ เวนแตการเรยกลาลอง จะเรยกวาทานเจาคณหรอเจาคณนนไมหาม ผมบรรดาศกดเปนนาย เชน นายจานงราชกจ นายวรการบญชา อยาเปลยนนายเปนคณ

เพราะนายเปนราชทนนาม บรรดาศกดนายนไมคนกน บางทกเขยนแยกเปนนามกบนามสกล เชน นายจานง

ราชกจ อยางนไมถก บรรดาศกดของผเปนราชสกลอกอยางหนงไมสคนกน คอ บรรดาศกด “หมอม” เชน หมอมทววงศถวลยศกด หมอมสนทวงศเสน หมอมในทนเปนบรรดาศกด เหมอน พระ พระยา ผทมบรรดาศกดหมอมไมใชเจา เปนหมอมราชวงศ ๑๐. นางสนองพระโอษฐ นางพระกานล ถาไมมฐานนดรศกดเปนหมอมราชวงศ หรอหมอมหลวง ใชคณนาหนาชอ แตถาเปนหมอมราชวงศ หมอมหลวง กไมตองเปลยนเปนคณ ๑๑. สภาพสตรทไดรบพระราชทานราชอสรยาภรณจลจอมเกลา มกจะเขาใจวาตองเรยกคณหญงเสมอ เปนการไมถกตอง ถาสภาพสตรนนเปนหมอมราชวงศ หมอมหลวง กคงเรยก หมอมราชวงศ หมอมหลวงตามเดม เชน หมอมราชวงศเบญจวรรณ จกรพนธ เปนตน ถาสภาพสตรไมมฐานนดรศกด และสมรสแลวเรยกคณหญง เชน คณหญงกรนฑ สนทวงศฯ ถายงไมไดสมรสเรยก คณ เชน คณเพยร เวชบล ถาไดรบพระราชทานทตยจลจอมเกลาวเศษ เปนทานผหญงถงแมจะมฐานนดรศกดเดมเปนหมอมหลวง หมอมราชวงศกตาม เชน ทานผหญงจงกล กตตขจร ทานผหญงทววงศ ถวลยศกด (หมอมราชวงศพรพรรณ)

แตถามฐานนดรศกดเปนหมอมของพระราชวงศ ไมเรยกเปนทานผหญง คงเรยกตามฐานนดรเดม เชน

หมอมหลวงสรอยระยายคล เปนตน สภาพสตรทสมรสแลวแตไมไดเปนภรยาของพระยาหรอไมไดรบพระราชทานอสรยาภรณจลจอมเกลา อยาเรยกวา คณหญง คงเปน “นาง” หรอเรยกลาลองกเรยกวาคณนาย ๑๒. คาทเปน “คาสง” “คาพด” “ความดาร” สาหรบพระบาทสมเดจพระเจาอยหวใช “พระบรมราชโองการ” “พระราชกระแส” “กระแสพระราชดารส” “พระราชดาร” “กระแสพระราชดาร” สาหรบสมเดจพระบรมราชนใชเชนเดยวกน เวนแตคาสงใชวา “พระราชเสาวนย” (คา “พระบรมราชโองการ” นน

44

ใชเมอทรงรบพระราชพธบรมราชาภเษกแลว) ขอใหระมดระวงการใชคาวา พระบรมราชโองการหรอ พระราชเสาวนย สองคานเปนการพดทเปนคาสง คอ มผลบงคบ ไมใชเปนการพดธรรมดา อยางเชนนสตกราบบงคมทลขอใหพดตองใชคาวา

“ขอพระราชทานพระราชกระแส” หรอ “ขอพระราชทานพระกระแสพระราชดารส” ไมใชขอพระราชทานพระบรมราชโองการ หรอ พระราชเสาวนย ๑๓. การใชคา “ถวาย” ถาสงของนนเปนของเลกใช “ทลเกลาฯ ถวาย” ถาเปนของใหญใช “นอมเกลาฯ ถวาย” หรอ “ถวาย” เฉย ๆ ๑๔. คาวา “บอก” มกใชผดเสมอ คอ ชอบใชวา “กราบถวายบงคมทล” ทถกตองใชวา “กราบบงคมทล” เชน “กราบบงคมทลถวายรายงาน” “กราบบงคมทลรายงานกจการ” ๑๕. คาวา “ขอบใจ” ถาจะกลาววาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงขอบใจ กใชวา “ทรงขอบใจ” หรอ “พระราชทานพระราชกระแสขอบใจ” ไมใช “ขอบพระทย” เวนแตผททรงขอบใจนนเปนพระราชวงศ จงใช “ขอบพระทย” “พระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทานกระแสขอบใจประชาชน” “พระบาทสมเดจพระเจาอยหวมพระราชดารสขอบพระทย พระวรวงศเธอกรมหมนพทยาลาภพฤฒยากร” ๑๖. การใชราชาศพทตองระมดระวงในทกดาน เชน ทนกระหมอมชายเสดจรานคา เจาของรานถวายหมวก เชนน จะใชถวายพระมาลาไมได เพราะหมวกนนยงไมไดเปนของพระองค-ทาน คาวาฉลองพระองคระวงอยาใชวา “ทรงฉลองพระองคขาสน” เพราะฉลองพระองค คอ เสอ หรอคาวาพระภษา

แปลวา ผานง อยาใชในกรณแปลวา ผาคลม ตองใชวา “ทรงพระสนบเพลา ขาสน” “ผาคลมพระเกศา” ๑๗. คาใหม ๆ ทไมมราชาศพทโดยเฉพาะ เชน กระเปา เครองสาอาง ลปสตก เซทผม สเปรยผม

เมอจะใชใหเปนราชาศพท คาใดทเปลยนไดกเปลยน ทเปลยนไมไดกควรคงรปศพทเดมไว เชน กระเปาทรงถอ เครองพระสาอาง ลปสตก ทรงแตงพระเกศา ทรงฉดพระเกศา ทรงฉดเสนพระเกศา เปนตน เรองทมผสงสยอยเสมอ คอเมอกลาวถงสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เมอกลาวถงพระมหากษตรยและพระราชวงศตางประเทศ และเมอกลาวถงตวละครในวรรณคดทเปนเจา เชน อเหนา

จะตองใชราชาศพทหรอไม ในเรองนขอสรปวาตองใชตามฐานนดรทแทจรง เวนแตคาวา “บรม” ใชสาหรบสมเดจพระสมมาสมพทธเจาและพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระมหากษตรยแหงประเทศไทยเทานน

45

บทท 11 ความคดกบภาษา

อปสรรคของการคด หมายถง การทความคดนนหยดชะงกลงไมดาเนนไปตามกระบวนการทางานของจตใจอปสรรคของการคด

1.ความอคต 2.ความเรงรด 3.ความบกพรองของสภาพทางกายและจต 4.สภาพแวดลอมทไมเอออานวย 5.ความเหนอยลาและความซาซากจาเจ 6.การขาดพนฐานความรทเพยงพอ

บทท 12 ภาษากบเหตผล

โครงสรางของการแสดงเหตผล การแสดงเหตผลประกอบดวย "ตวเหตผล" หรอ "ขอสนบสนน" และ "ขอสรป" ภาษาทใชในการแสดงเหตผล

1. การแสดงความสมพนธระหวางเหตผลกบขอสรป โดยใชคาสนธานเชอม - สนธานทเรยง "เหตผล" กอน "ขอสรป" ไดแก จง , ดงนน ...จง , เพราะ...ฉะนน ,

เพราะ...จง , เมอ ...จง , โดยท ...จง เปนตน - สนธานทเรยง "ขอสรป" กอน "เหตผล" ไดแก เพราะวา , โดยเหตท , เพราะ , ดวย เปนตน 2. การเรยบเรยงขอความ โดยวางสวนทเปนเหตผล และสวนทเปนขอสรปไวใหเหมาะสม โดย

ไมตองใชสนธานเชอม ใชกบขอความทไมหนกจนเกนไป 3. การใชกลมคา กลมคาทใชนจะบงชวาขอความทตามมาเปน เหตผลหรอขอสรป 4. การใหเหตผลหลาย ๆ ขอประกอบกน เพอใหมนาหนกเพมมากขนในขอสรปนน ๆ

กระบวนการแสดงเหตผลและการอนมาน อนมาน หมายถง การใชความคดเพอหาขอสรปจากหลกหลกทวไป หรอหลกเกณฑ หรอขอเทจจรงทมอย แบงเปน 2 ประเภท คอ

1. วธนรนย คอ การแสดงเหตผลจากสวนรวมไปหาสวนยอย 2. วธอปนย คอ การแสดงเหตผลจากสวนยอยไปหาสวนรวม วธนมขอสงเกต คอ มการใชแนว

เทยบเพอหาขอสรป ซงไมจาเปนตองเปนจรงอยางแนนอนเชนนนเสมอไป

46

การอนมานโดยพจารณาสาเหตผลลพธ 1. การอนมานจากสาเหตไปหาผลลพธ คอ การพจารณาเหตการณอยางหนงอยางใดโดยใชความร

ความเขาใจในการพจารณาวาผลลพธทเกดขนจะเปนอยางไร 2. การอนมานจากผลลพธไปหาสาเหต คอ การพจารณาผลลพธทเกดขนจากเหตการณโดยใช

ความรความเขาใจในการพจารณาวาเหตการณนนเกดจากสาเหตอะไร 3. การอนมานจากผลลพธไปหาผลลพธ คอการใชความร ความเขาใจพจารณาเหตการณอยางหนง

อยางใดวาเปนผลลพธของสาเหตใดสาเหตหนงกอน แลวจงพจารณาตอไปวาสาเหตนนอาจจะกอใหเกดผลลพธอะไรอกไดบาง ( ผล-เหต-ผล )

บทท 13 การโตแยง

การโตแยง คอ การแสดงทรรศนะทแตกตางกนระหวางบคคลสองฝาย โดยแตละฝายจะพยายามใชขอมล หลกฐาน เหตผล รวมทงทรรศนะตาง ๆ มาสนบสนนทรรศนะของตนและคดคานทรรศนะของอกฝายหนง กระบวนการโตแยง 1. การตงประเดนในการโตแยง ประเดนในการโตแยง คอ จดสาคญตาง ๆ ทนามาเปนขอโตแยงกน ในการตงประเดนในการโตแยงนนขนอยกบประเภทของการโตแยง มดงตอไปน 1. การโตแยงเกยวกบขอเสนอเพอใหเปลยนแปลงสภาพเดม ประเดนสาคญในการโตแยง ม 3 ประการ คอ สภาพเดมทเปนอยนนมขอเสยหายหรอไม ขอเสนอเพอการเปลยนแปลงสามารถแกไขไดหรอไม และผลทเกดขนจากขอเสนอคมคาหรอไม 2. การโตแยงเกยวกบขอเทจจรง ประเดนในการโตแยง ม 2 ประการ คอ ขอเทจจรงทอางถง หรอทกลาวถงนนมสงทอางองจรงแทหรอไม ณ ทใด และการตรวจสอบพบวาสงทอางถงนนมอยจรง ซงทาไดหรอไม ดวยวธใด 3. การโตแยงเกยวกบคณคา มกจะเกดขนกบความรสกสวนตว 2. การนยามคาสาคญทอยในประเดนของการโตแยง การนยาม คอ การกาหนดความหมายคาสาคญทอยในประเดนการโตแยง เพอใหเกดความเขาใจตรงกน และสามารถโตแยงกนไดถกตอง 3. การคนหาและเรยบเรยงขอสนบสนนทรรศนะของตน การคนหาขอสนบสนนทรรศนะของตนศกษาไดจากการอาน การฟง การสมภาษณ และการสงเกต แลวบนทกเปนหลกฐาน

47

4. การชใหเหนจดออนของทรรศนะของฝายตรงขาม 1. จดออนของการนยามสาคญในประเดนของการโตแยง อาจใหคานยามทวกวนบดเบอนความหมาย หรอยากแกการเขาใจของคาสาคญบางคาในประเดนการโตแยง 2. จดออนในดานปรมาณของความถกตองของขอมล โดยชใหเหนวาขอมลทอกฝายเสนอมานนไมมนาหนกนาเชอถอ หรอมขอผดพลาด 3. จดออนของสมมตฐานและวธการอนมาน "สมมตฐาน" หมายถงหลกทวไปทยอมรบกน และนาขอสมมตฐานนนไปใชโดยวธอนมานเพอนาไปเปนขอสรป "วธการอนมาน" หมายถง กระบวนการหาขอสรปจากสมมตฐานทมอยในการโตแยง จะตองชใหเหนวา สมมตฐานของฝายตรงขามยงไมเปนทยอมรบ หรอมความผดพลาดอย การวนจฉยเพอการตดสนขอโตแยง แบงเปน 2 แบบ คอ

1. พจารณาเฉพาะเนอหาสาระทแตละฝายนามาโตแยง เชน การโตวาท การตดสนของผพพากษา 2. วนจฉยโดยใชดลพนจของตนประกอบการตดสนใจ เชน การลงมต การตดสนใจเลอก

ขอควรระวงในการโตแยง 1. หลกเลยงการใชอารมณ 2. มมารยาทในการใชภาษา ทงวจนภาษาและอวจนภาษา 3. เลอกประเดนทโตแยงกนแบบสรางสรรค

บทท 14

การแสดงทรรศนะ ทรรศนะ หมายถง ความคดเหนทประกอบดวยเหตผล ซงจะเปนแนวทางในการใชดลพนจในการ

ตดสนใจเพอความสขมและรอบคอบ โครงสรางของการแสดงทรรศนะ

1. ทมา หมายถง ตนเหตททาใหเกดการแสดงทรรศนะ 2. ขอสนบสนน หมายถง เหตผลทแสดงขอเทจจรง หลกการ ทรรศนะหรอมต ทผแสดงทรรศนะ

ใชสนบสนน 3. ขอสรป หมายถง สารทผแสดงนามาใหผอนพจารณาและยอมรบเพอนาไปปฏบต อาจจะเปน

ขอเสนอแนะ ขอสนนษฐาน ขอวนจฉย หรอประเมนคา ซงถอวาเปนสงทสาคญทสดของการแสดงทรรศนะ

48

ประเภทของทรรศนะ 1. ทรรศนะเกยวกบขอเทจจรง เปนการสนนษฐาน คาดคะเนเกยวกบเรองทเกดขนแลววาม

ขอเทจจรงถกตองเปนอยางไร 2. ทรรศนะเกยวกบคณคา หรอคานยม เปนการประเมนคาวาสงใดดหรอไมด มประโยชนหรอไม

มประโยชน 3. ทรรศนะเกยวกบนโยบาย เปนการเสนะแนะวาควรทาอะไร อยางไร หรอควรปรบปรงแกไขสง

ใด อยางไร ภาษาทใชในการแสดงทรรศนะ ภาษาทใชแสดงทรรศนะ มกลมคาหรอคาทชวาเปนการแสดงทรรศนะ เชน เหนวา , นาจะ , ควร , เขาใจวา , ควรจะ , มกจะ หรอใชกลมคาทสอความหมายไปในทางประเมนคา แสดงความเชอมน คาดคะเน ปจจยทสงเสรมการแสดงทรรศนะ

1. ปจจยภายนอก เชน สอ , ผรบสาร , บรรยากาศแวดลอม , เวลา , สถานท , บคคลอน ๆ 2. ปจจยภายใน เชน ความรความสามารถ , สตปญญา , ประสบการณ , ความเชอมน , ความพรอม

ทางรางกาย , ทศนคต เปนตน

บทท 15 การโนมนาวใจ

การโนมนาวใจ หมายถง การใชความพยายามทจะเปลยนความเชอ ทศนคต คานยม และการระทาของบคคลดวยกลวธทเหมาะสม อนมผลทาใหบคคลนนยอมรบและยอมเปลยนตามทผโนมนาวใจตองการ ความตองการขนพนฐานของมนษยกบการโนมนาวใจ ความตองการขนพนฐานของมนษยเปนสาเหตสาคญททาใหเกดการเปลยนแปลงตอทศนคต คานยม ความเชอ และพฤตกรรมการกระทาตาง ๆ เพอใหสนองความตองการของตนเองไดจากแนวทางทถกเราไดงายทสด กลวธการโนมนาวใจ 1. แสดงใหเหนถงความนาเชอถอของผโนมนาวใจ ในดานความร มคณธรรม และมความปรารถนาดตอผอน เพอใหเกดความศรทธา นาเชอถอและคลอยตาม 2. ใชเหตผลหนกแนน ควรแกการยอมรบแทจรง 3. แสดงถงความรสกหรออารมณรวมกบผทตนกาลงโนมนาว 4. ชใหเหนดานดและดานเสย โดยใหโอกาสผทถกโนมนาวใจไดใชวจารณญาณในการตดสนใจ

49

5. สรางบรรยากาศใหผอนคลายไปในทางสรางความหรรษาแกผรบสาร ใชทเลนทจรงบาง 6. เราใหเกดอารมณอยางแรงกลาและอาจคลอยตามผโนมนาวใจไดโดยงาย เชน อารมณเวทนา ความหวาดกลว ภาษาทใชโนมนาวใจ 1. หลกเลยงการใชภาษาทมนาเสยงขมข บบบงคบ หรอคกคามความรสกของผอน 2. ควรใชนาเสยงทไพเราะ เสนอแนะ ของรอง วงวอน เราใจ หรอจงใจ 3. ไมใชภาษาทยดยาว สารทใชโนมนาวใจ 1. คาเชญชวน เปนการแนะใหชวยกนทาการอยางใดอยางหนงโดยมจดประสงคทเดนชด 2. โฆษณาสนคาหรอบรการ มกใชถอยคาทแปลก ๆ ใหม ๆ คณภาพเกนความเปนจรง 3. โฆษณาชวนเชอ เปนการพยายามทจะเปลยนความเชอหรอการกระทาของบคคลจานวนมากใหเปนไปตามทตนตองการ โดยไมคานงถงคณธรรมและความถกตอง กลวธในการโฆษณาชวนเชอ เชน การใชถอยคาหรหรา การอางบคคลหรอสถาบน การอางประโยชนตน และประโยชนสวนใหญ การตราชอ เปนตน

บทท 16

การใชถอยคาสานวนใหมประสทธผลตามหนาทและความหมาย คาและสานวน

ความหมายของถอยคา แบงออกเปน 2 ประเภทคอ ความหมายเฉพาะของคาและความหมายเทยบเคยงกบคาอน

1.ความหมายเฉพาะของคา คอคาๆเดยวอาจจะมความหมายไดหลายอยาง โดยพจารณาความหมายตามตวกบความหมายเชงอปมา และความหมายนยตรงกบความหมายนยประหวด ความหมายตามตว คอ ความหมายทปรากฏตามตว ความหมายเชงอปมา คอ ความหมายเปรยบเทยบ ความหมายนยประหวด คอ ความหมายของคา ทาใหเกดความความรสกตางๆทงในทางทดและไมด 2.ความหมายเทยบเคยงกบคาอน แบงออกเปน 1.คาทมความหมายเหมอนกนหรอเรยกวา คาไวพจน เชน ศตร-อร-ปฏปกษ-ดสกร เปนตน 2.คาทมความหมายตรงกนขาม เชน ดา-ขาว,สง-ตา, อวน- ผอม เปนตน

50

3.คาทมความหมายรวมกน/ใกลเคยงกน เชน แนนหนา-ชกชม ,ตด-หน, ขา-ขน เปนตน 4.คาทมความหมายแคบกวาง เชน เครองเขยน มความหมายกวาง ปากกา,ดนสอ,ไมบรรทด มความหมายแคบ

3. ความหมายแฝง คอ ความหมายยอยทแฝงอยในความหมายใหญ มกอยในคากรยาและวเศษณ

คาบอกทศทาง - ออกขางนอก บวน - แยกกน เตลด - ขนขางบน แหงน - ลงขางลาง อด คาแสดงการเคลอนไหว - เคลอนทไปมา พลว - เคลอนไหวทละมากๆ กร - เคลอนจากท เขยบ คาแสดงความรสกทางเสยง

- คาเลยนเสยง เพลง - โสตสมผส แวว - ดง อกทก

คาทแสดงการเปลยนแปลง - มากขน พฒนา - นอยลง ถดถอย

วธการใชถอยคา 1.การใชคาใหตรงความหมาย -ใชคาใหความหมายกระชบหรอบรบทชวยใหชดเจน - ใชคาทมใชความหมายกากวม

คาพองรป -รปเหมอน ออกเสยงตาง ความหมายตาง คาพองเสยง -เสยงเหมอน รปตาง ความหมายตาง คาพองรปพองเสยง-รปเหมอน ออกเสยงเหมอน ความหมายตาง คาพองความหมาย-รปตาง ออกเสยงตาง ความหมายเหมอน

51

- ใชคาทแมนตรงกบความตองการ คาแตละคาจะใชใน ภาพแตกตางกน - ใชคาทมความหมายเกยวเนองกบคาอนใหเหมาะสม 2.การใชคาใหตรงตามความนยมของผทใชภาษาเดยวกน 3.การใชคาใหเหมาะสมกบกาลเทศะและบคคล 4.การใชคาไมซาซากหรอรจกหลากคา 5.การใชคาใหเหนภาพ

การใชสานวน สานวน เปนถอยคาคมคาย สละสลวย มความหมายลกซงกวาคาสามญ เปนคาทรวบรวม ยนยอ

ความหมายของคายาวๆใหเหลอ2-3คาแตกนใจความ ซงถอยคาสานวนนจะสลบกนหรอตดทอนไมได จะมความหมายเปนทเขาใจกนจนแพรหลาย ไมตรงไปตรงมาและครอบคลมไปถงสภาษต คาพงเพย คาพงเพย เปนคากลาวตอๆกนมา ทมความหมายแฝง มลกษณะคลายภาษต เพอเปนขอคดหรอแสดงความคดเหนทวๆไป หรออาจเปนการกลาวเปรยบเปรยอะไรบางอยางโดยมไดมงเนนการสอนใจ เชน เขาเมองตาหลว ตองหลวตาตาม , ความรทวมหวเอาตวไมรอด เปนตน ภาษตหรอสภาษต

ภาษตหรอสภาษต หมายถง ถอยคาทกลาวแนะนา สงสอน เตอนสต ดวยหลกความจรง เชน อยบานทานอยานงดดาย ปนววปนควายใหลกทานเลน, เขาเถอนอยาลมพรา ไดหนาอยาลมหลง เปนตน ลกษณะสานวนไทย

1. มเสยงสมผสทคลองจองกน(หรออาจไมมสมผสกได) เชน ตนรายปลายด พวกมากลากไป คอขาดบาดตาย โงเงาเตาตน นาพงเรอเสอพงปา รกยาวใหบน รกสนใหตอ สานวนทไมมเสยงสมผส เชน ไกโห งามหนา ชมลาง ควนหลง กาคาบพรก ดาบสองคม กงทองใบหยก กนปนรอนทอง ดนพอกหางหม

52

2. เปนกลมคาทเรยงกนตงแต 2 คาถง 12 คา 3. เปนประโยคทมใจความเดยว หรอถามมากกวาหนงใจความมกเปนเหตเปนผลกนหรอมก

สนบสนนกน บทท 17

สานวน คาพงเพย สภาษต ๑. กลมคาวา “เบย”

พดไปสองไปเบย นงเสยตาลงทอง ถาพดไปแลวไมมประโยชนกนงเสยดกวา

แจงสเบย แจกแจงอยางละเอยด

สบเบยใกลมอ สงใดอยใกลมอ กควรควาเอาไวกอน

เกบเบยใตถนราน ทางานชนดทไดเงนเลกนอยกเอา

เบยหวแตก เงนทไดกระจดกระจายไมเปนกอบเปนกา

เบยนอยหอยนอย มเงนนอย

เบยบายรายทาง เงนทเสยไประหวางการตดตอธระการงาน

๒. กลมสองใจ รกพเสยดายนอง

ลงเลใจ, ตดสนใจไมถกวาจะเลอกอยางไหนด จบปลาสองมอ

โลภ ทานองรบงานไวหลายฝาย แตทาอะไรไมทนสกอยาง เหยยบเรอสองแคม

หวงผลประโยชนทงสองฝาย ทาทเขาดวยทงสองฝาย ตสองหนา / ตหลายหนา

ตลบตะแลง, กลบกลอก, ทาใหทงสองฝายเขาใจผดวาเปนพวกตน

53

นกสองหว / หมาสองราง คนททาตวฝกใฝเขาดวยทงสองฝายทไมเปนมตรกน โดยหวงประโยชนเพอตน

สองฝกสองฝาย แปลเหมอน “นกสองหว” แตในพจนานกรมยกตวอยางเกยวกบเรองบานเมอง เชน ประเทศเลกทชวยตวเองไมได มกตองทาตวสองฝกสองฝายกบประเทศใหญเพอความอยรอดของตน (ฝกฝาย เปนคาซอน แปลวา พวก, ขาง, เขาพวก, เขาขาง)

๓. กลมไมดกาลเทศะ เอามะพราวหาวไปขายสวน

แสดงความรหรออวดรกบผทรเรองดกวา สอนหนงสอสงฆราช (บอกหนงสอสงฆราช)

สอนสงทเขารดอยแลว สอนจระเขวายนา

สอนสงทเขารดหรอทเขาถนดอยแลว เปดประชนไก

ผทมความรความสามารถนอย แตอวดแสดงแขงกบผทมความรความสามารถสง ๔. กลม “กนกงส”

อฐยายซอขนมยาย ๑) เอาทรพยจากผปกครองหญงทจะขอแตงงานดวย มอบใหเปนสนสอดของหมนแกผ-

ปกครองหญงนนโดยสมรกน ๒) การเอาทรพยจากผใดผหนงซอหรอแลกสงของมคาของผนน

เนอเตายาเตา นาเอาทรพยสนสวนทเปนกาไรหรอดอกเบยกลบไปลงทนตอไปโดยไมตองใชทนเดม

๕. กลมบานแตกและสาแหรก รองเสยงบานแตก

รองเสยงดงลน (ไมตองเตมวา “รองเสยงบานแตกสาแหรกขาด”) บานแตกสาแหรกขาด

ลกษณะหรออาการทครอบครวหรอบานเมองเกดเหตการณอยางรายแรง ถงทาใหตองกระจดกระจายพลดพรากจากกน

54

บานแตกสาแหรกขาด ลกษณะหรออาการทครอบครวหรอบานเมองเกดเหตการณอยางรายแรง ถงทาใหตองกระจดกระจายพลดพรากจากกน

ผดแปดสาแหรก ญาตทสบสายกนเปนชน ๆ ตงแตตนวงศสกล คอบดามารดาของปและยา ๔ บดามารดาของตาและยาย ๔ รวมเปน ๘ โดยปรยายหมายถงคนททากรดกราย เอาอยางผด

๖. กลมไมประมาณตน เอาไมซกงดไมซง

คดคานผใหญ ผมฐานะสงกวา หรอผมอานาจมากกวา ยอมไมสาเรจ และอาจไดรบผลรายแกตวอกดวย (เนนความมกาลงหรอบารมนอย)

นานอยแพไฟ ฝายขางนอยยอมแพฝายขางมาก (เนนความมจานวนคนนอย)

เหนชางขขตามชาง (เหนเขาขนคามหาน เอามอประสานกน) ทาเลยนแบบคนใหญคนโต หรอคนมงมทง ๆ ทตนไมมกาลงทรพยหรอความสามารถพอ

๗. กลมหมดตว สนเนอประดาตว

ตกทกขไดยาก หมดสนทรพยสมบต เพราะเลนการพนนหรอถกโกง สนไรไมตอก

ยากไร, ขดสนถงขดสด, ไมมทรพยสมบตตดตว ๘. กลมเกยวกบโอกาส

นาขนใหรบตก มโอกาสดควรรบทา

ตนแตดก สกแตหนม เรงรดการทางานใหเหมาะสมแกวยและเวลา

รวบหวรวบหาง รวบรดใหสน, ทาใหเสรจโดยเรว, ฉวยโอกาสเมอมชองทาง

กวาถวจะสก งากไหม ลกษณะของการทางานทมความลงเลใจ ทาใหแกปญหาไดไมทนทวงท เมอไดอยางหนง แตตองเสยอกอยางหนงไป

55

ชา ๆ ไดพราเลมงาม คอย ๆ คดคอย ๆ ทาแลวจะสาเรจผล

ชาเปนการ นานเปนคณ คอย ๆ คดคอย ๆ ทาดกวาดวนทา

สบเบยใกลมอ ของหรอประโยชนทควรได (แมจะนอยนดหรอไมเลอเลศ) กเอาไวกอน

๙. กลมฝายตรงขาม หนามยอกอก

คนหรอเหตการณททาใหรสกเหมอนมอะไรมาทงแทงอยในอกตลอดเวลา หอกขางแคร

คนใกลชดทอาจคดรายขนมาเมอไรกได มกใชแกลกเลยงทตดมากบพอหรอแม, ศตรทอยขางตว

๑๐. กลมฟมเฟอยโดยใชเหต ตานาพรกละลายแมนา

๑) ลงทนไปโดยไดผลประโยชนไมคมทน ๒) ใชจายทรพยในทางทไมเกดประโยชน ๓) เสยทรพยไปโดยไมไดรบประโยชนอะไร

ขชางจบตกแตน ๑) ลงทนมากแตไดผลนดหนอย ๒) เรองเลกทาใหเปนเรองใหญ ทาใหไดผลไมคม

เกยวแฝกมงปา ทาอะไรเกนกาลงความสามารถของตว

ฆาชางเอางา ทาลายสงทใหญโต เพอใหไดของสาคญเพยงเลกนอยมาเปนประโยชนของตน โดยไมคดวาททาลงไปนนเปนการสมควรหรอไม

กระเชอกนรว สรยสราย, ไมรจกเกบหอมรอมรบ, ขาดการประหยด

จบเสอมอเปลา แสวงหาประโยชนโดยตวเองไมตองลงทน

56

ชบมอเปบ ฉวยประโยชนจากคนอนโดยไมไดลงทนลงแรง

ฆาควายเสยดายพรก เตอนใหรวา ทาการใหญไมควรตระหน

๑๑. กลมรบเคราะห แพะรบบาป

คนทรบเคราะหกรรมแทนผอนททากรรมนน (ตอใหอยไกลแคไหนกรบเคราะหได) หนงหนาไฟ

ผไดรบความเดอดรอนกอนผอน เชน ลกทาความผดมา พอแมกตองเปนหนงหนาไฟ กระโถนทองพระโรง

ผทใคร ๆ กใชไดหรอผทใคร ๆ กพากนรมใชอยคนเดยว ปลาตดหลงแห (ปลาตดรางแห)

คนทพลอยไดรบเคราะหกรรมรวมกบผอนทง ๆ ทไมไดมสวนพวพนดวย พลอยฟาพลอยฝน

ไมไดเกยวของกเปนตามไปดวย ตกกระไดพลอยโจน

จาเปนทจะตองยอมเขาไปเกยวของกบเหตการณทเกดขนเมอไมมทางเลยง ๑๒. กลมเกยวกบการข ประชด

เขยนเสอใหววกลว ทาอยางใดอยางหนงเพอใหอกฝายหนงเสยขวญหรอเกรงขาม (เนนเกยวกบการข)

เชอดไกใหลงด ทาโทษคนหนงใหอกคนหนงกลว (เนนการขทตองมการทาโทษหรอฆา)

ตววกระทดคราด โกรธคนหนงแตทาอะไรไมได ไพลไปรงควานอกคนหนงทเกยวของและตนสามารถทาได

(เนนเกยวกบการประชด) หงขาวประชดหมา ปงปลาประชดแมว

ทาประชดหรอแดกดน ซงรงแตจะเสยประโยชน ๑๓. กลมทาอะไรลวก ๆ

สกเอาเผากน

57

ทาลวก ๆ , ทาพอเสรจไปคราวหนง ๆ เพราะไมมเวลาพอ คลายกบสานวนวา “ขอไปท” (ไมเกยวกบนสยหรอการอาพราง)

ผกชโรยหนา การกระทาสงใดเพยงเลกนอยเปนการฉาบหนา เพอจะลวงใหเหนวาทกสงทกอยางเรยบ-รอยสมบรณ

ขายผาเอาหนารอด ๑) ยอมเสยสละแมแตของจาเปนทตนมอย เพอรกษาชอเสยงของตนไว ๒) ทาใหสาเรจลลวงไป เพอรกษาชอเสยงของตนไว

จบแพะชนแกะ ทาอยางขอไปท ไมไดอยางนกเอาอยางนนเขาแทนทเพอใหลลวงไป

ผกตมขนมยา ผสมผเสปนเปกนยง

ปดสวะ ทาอยางขอไปท

มอหางตนหาง มความหมายเนนเกยวกบนสยทสรยสราย สะเพรา เลนเลอ ทาลวก ๆ ไมระมดระวง

หวมงกทายมงกร ไมเขากน, ไมกลมกลนกน, มาหลายแบบอยางปนเปกน

๑๔. กลมจบโนนชนน จบพลดจบผล

จบผด ๆ ถก ๆ , บงเอญเปนไปโดยไมตงใจ ผดฝาผดตว

ไมเขาชดกน ไมเขาคกน ๑๕. กลมคดรอบคอบ

คดสะระตะ คดถงผลดผลเสย

คดหนาคดหลง ตรกตรองอยางรอบคอบ

ดดลกคดรางแกว

58

คดถงผลกาไรทจะไดทางเดยว บวกลบคณหาร

คดถงผลกาไรขาดทนอยางรอบคอบ ๑๖. กลมทาเปนไมสนใจ

ทองไมรรอน ไมรสกเดอดรอนหรอยนดยนราย

ทาหทวนลม แสรงทาเปนไมไดยน

๑๗. กลมยากเยนแสนเขญ งมเขมในมหาสมทร

คนหาสงทยากจะคนหาได, ทากจทสาเรจไดยาก เขนครกขนภเขา

ทางานทยากลาบากอยางยงโดยใชความเพยรพยายามและอดทนอยางมากหรอบางทกเกนกาลงความสามารถหรอสตปญญาของตน

ฝนทงใหเปนเขม เพยรพยายามสดความสามารถจนกวาจะสาเรจผล

๑๘. กลมเกยวกบนา นาซมบอทราย

หามาไดเรอย ๆ , ของทคอย ๆ เกดอยเสมอไมขาด นาลอดใตทราย

ทาอยางลลบ ไมมใครเหน เชน สายลบ จารชน ๑๙. กลมไมหวงด

ปากหวานกนเปรยว พดจาออนหวาน แตไมจรงใจ

ปากปราศรย นาใจเชอดคอ พดดแตใจคดราย

ปากอยางใจอยาง ปากพดอยาง แตใจคดอยาง (สานวนนใชเปนกลาง ๆ ไดวา ปากกบใจไมตรงกน โดยไมเนนเรองไมหวงด ไมจรงใจ)

59

ปากวาตาขยบ ๑) พดอยางหนงแตทาอกอยางหนง ๒) ปากกบใจไมตรงกน

หนาเนอใจเสอ มหนาตาแสดงความเมตตา แตใจโหดเหยม

มอถอสาก ปากถอศล มกแสดงตววาเปนคนมศลมธรรม แตกลบประพฤตชว

ปากวามอถง พอพดกทาเลย

๒๐. กลมแสหาเรองเดอดรอน แกวงเทาหาเสยน

รนหาเรองเดอดรอน ทานองหาเรองทาใหผอนขดเคองโดยใชเหต เชน นนทาหวหนาใหหวหนาไดยน

เอามอซกหบ หาเรองเดอดรอนหรอความลาบากใสตวโดยใชท

หาเหาใสหว รนหาเรองเดอดรอนมาใสตน ทานองหาภาระใหตองกงวลใจ

๒๑. กลมรอนตว ววสนหลงหวะ (ววสนหลงขาด)

คนทมความผดตดตวทาใหมความหวาดระแวง กนปนรอนทอง

ทาอาการมพรธขนเอง, แสดงอาการเดอดรอนขนเอง ๒๒. กลมเรองงาย ๆ

หญาปากคอก สะดวก งาย ไมมอะไรยงยาก

เสนผมบงภเขา เรองงาย ๆ แตคดไมออกเหมอนมอะไรมาบงอย

ใกลเกลอกนดาง ๑) มองขามหรอไมรคาของดทอยใกลตว ซงจะเปนประโยชนแกตน กลบไปแสวงหาสง

60

อนทดอยกวา ๒) อยใกลผใหญ แตกลบไมไดด

๒๓. กลมจบจด เหยาะแหยะ เหยยบขไกไมฝอ

หยบหยง, ทาอะไรไมจรงจง, ไมเอาการเอางาน สนมสรอย

หนกไมเอาเบาไมส, บอบบาง ๒๔. กลมรายพอ ๆ กน

ขนมพอสมนายา พอดกน จะวาขางไหนดกวากนไมได

ขมนกบปน ชอบววาทกนอยเสมอ เมออยใกลกน, ไมถกกน

ไมเบอไมเมา ขดกนตะพด เพราะใจโกรธกนมากอน (สานวนนไมเนนเรองการทะเลาะววาทกน)

ขงกรา ขากแรง ตางกจดจานพอ ๆ กน, ตางกมอารมณรอนพอ ๆ กน, ตางไมยอมลดละกน

ลนกบฟน การกระทบกนบางแตไมรนแรงของคนทใกลชดกน เชน ระหวางสามภรรยาหรอคนททางานรวมกน

ฝนตกขหมไหล (คนจญไรมาพบกน) พลอยเหลวไหลไปดวยกน

๒๕. กลม “ไมถกกน” ไมลงโบสถ / ไมกนเกลยว

เขากนไมได (เชน นสยใจคอ อธยาศยไมตองกน) ปนเกลยว

มความเหนไมลงรอยกน, ขดแยงกน, แตกพวกหรอไมถกกน ศรศลปไมกนกน

ไมถกกน, ไมลงรอยกน, ไมชอบหนากน เชน พนองคนศรศลปไมกนกน เจอหนากนเมอใดตองทะเลาะกนเมอนน

61

ถกเสน เขากนได, ชอบพอกน, ถกอกถกใจ

เปนปเปนขลย ถกคอกน, เขากนไดด เชนพดเขากนเปนปเปนขลย

ชนกเปนนก ชไมเปนไม ไมวาผมอานาจจะวาอยางใด ผนอยกตองคลอยตามไปอยางนน เพราะกลวหรอประจบ

ลกขนพลอยพยก ผทคอยวาตามหรอเหนดวยกบผใหญเปนเชงสอพลอประจบ

๒๖. กลมพฤตกรรมทแตทางเสย เอาทองไปรกระเบอง / เอาพมเสนไปแลกเกลอ / เอาเนอไปแลกหนง

โตตอบหรอทะเลาะกบคนพาล หรอคนทมฐานะตากวา เปนการไมสมควร เอาไมสนไปรนข

โตตอบหรอทะเลาะกบคนพาล มแตทางเสย คบเดกสรางบาน

ทาอะไรกบเดกยอมไมเปนผล เอาเนอหนไปปะเนอชาง

เอาทรพยหรอสงของจากคนทมนอยไปใหแกผทมมากกวา ๒๗. กลมหยง จองหอง

กงกาไดทอง เยอหยงเพราะไดดหรอมทรพยขนเลกนอย

คางคกขนวอ แมงปอใสตงตง คนทมฐานะตาตอย พอไดดบไดดกมกแสดงกรยาอวดดลมตว

จองหองพองขน เยอหยงลบหลผมคณ

๒๘. กลมวาดวยพระวาดวยช ชวชางชดชางสงฆ

ปลอยไปตามเรองตามราว ไมเอาเปนธระ (มกใชแกพระสงฆ) วนพระไมไดมหนเดยว

วนหนายงมโอกาสอก (มกใชพดเปนเชงอาฆาต ประมาณวาความแคนนฝากไวกอน)

62

ชายสามโบสถ ผทบวชแลวสกถง ๓ หน (ใชพดเปนเชงตาหนวาเปนคนทไมนาคบ)

แพเปนพระ ชนะเปนมาร การยอมแพทาใหเรองสงบ การไมยอมแพทาใหเรองไมสงบ

๒๙. กลมรงแกคนไมมทางส ตอนหมเขาเลา

บงคบคนทไมมทางส ปดประตตแมว

รงแกคนไมมทางสและไมมทางหนรอดไปได ๓๐. กลม เบยดบง

รดเลอดกบป เคยวเขญหรอบบบงคบเอากบผทไมมจะให

หาเศษหาเลย ๑) หาประโยชนเลก ๆ นอย ๆ ๒) เบยดบงเอาสวนทเหลอเลก ๆ นอย ๆ ไว เชน แมครวมกหาเศษหาเลยจากเงนทนายมอบ

ใหไปจายตลาด ๓) ใชในทางชสาว ประมาณวาแตงงานแลว ยงดอดไปหาเศษหาเลย (กนนาพรกถวยอน)

นอกบาน ๓๑. กลมตดความสมพนธ

ตดเชอก ตดความสมพนธไมยอมใหความชวยเหลออกตอไป

ตดญาตขาดมตร ตดขาดจากกน

ตดเปนตดตาย ตดขาดจากกนอยางเดดขาด

เดดบวไมไวใย ตดขาด ตดญาตขาดมตรกนเดดขาด

ตดหางปลอยวด ตดขาดไมเกยวของ ไมเอาเปนธระอกตอไป

63

บอกศาลา ประกาศไมรบผดชอบ หรอตดขาดไมใหความอปการะเลยงดอกตอไป

ควาบาตร ไมยอมคบคาสมาคมดวย (แตเดมหมายถงสงฆกรรมทพระสงฆประกาศลงโทษคฤหสถผประทษรายตอศาสนาดวยการไมคบ ไมรบบณฑบาต เปนตน)

ฆาไมตาย ขายไมขาด ตดไมขาด (มกใชแกพอแมทรกลกมากถงจะโกรธจะเกลยดอยางไรกตดไมขาด)

๓๒. กลมวาดวย “เสอ” เสอซอนเลบ

๑) ผทมความเกงกลาสามารถแตไมยอมแสดงออกมาใหปรากฏ ๒) ผทมเลหกลอยในใจ ๓) ผเกบความรสกไวไดด

เสอเฒาจาศล คนทมทาทสงบเสงยม แตมเลหเหลยมมาก

เสอนอนกน คนทไดรบผลประโยชนหรอผลกาไร โดยไมตองลงทนลงแรง

เสอลากหาง ๑) คนททาทาทเปนเซองซม เปนกลอบายใหผอนตายใจ แลวเขาทาการอยางใดอยางหนง

โดยไมทนใหรตว ๒) คนททาอยางเสอลากหาง เพอขใหกลว

๓๓. กลมสอนใจเตอนสต เขาเถอนอยาลมพรา

สอนใหมสตอยาประมาท เชนเดยวกบเวลาเขาปาจะตองหามดตดตวไปดวย กนนาไมเผอแลง

สอนใหรจกคดถงวนขางหนา ไมใชมอะไร แคไหนกใชหมดทนท จบงขางหาง

สอนอยาทาสงทเสยงตออนตราย ชงสกกอนหาม

64

สอนหรอเตอนสตวาอยาทาสงทยงไมสมควรแกวยหรอยงไมถงเวลาโดยเฉพาะเรองการลกลอบไดเสยกนกอนแตงงาน

ดตามาตาเรอ เตอนใหรจกพจารณาใหรอบคอบ (มกใชในความปฏเสธ)

๓๔. กลมเกยวกบการพด ชกใบใหเรอเสย

พดหรอทาขวาง ๆ ใหการสนทนาหรอการงานเขวออกนอกเรองไป ชกแมนาทงหา

พดจาหวานลอมยกยอบญคณเพอขอสงทประสงค นารอนปลาเปน นาเยนปลาตาย

คาพดทตรงไปตรงมาแบบขวานผาซาก อาจไมถกใจผฟง แตไมเปนพษเปนภย ขณะทคาพดไพเราะออนหวานซงถกใจผฟง แตอาจเปนโทษเปนภยได

เอานาเยนเขาลบ ใชคาพดออนหวานหวานลอม

ปากเปยกปากแฉะ เรยกการวากลาวตกเตอนซาแลวซาเลากยงไมไดผลตามทมงหมาย

ไปไหนมา สามวาสองศอก ถามอยางหนงตอบไปอกอยางหนง

ไปอยางนาขน ๆ พดเขาตวหลบเลยงไปอยางขาง ๆ ค ๆ

๓๕. กลมคาวา “กน” กนนาเหนปลง

รสกตะขดตะขวงใจเหมอนจะกนนาเหนปลงอยในนากกนไมลง กนบานกนเมอง

เปนเจาเมอง (แตถา “นอนกนบานกนเมอง” ใชประชดวานอนตนสายดวยความเกยจ-คราน) กนเศษกนเลย

กนกาไร, ยกเอาเพยงบางสวนทมจานวนเลกนอยไว, ยกเอาสวนทเหลอไวเปนของตน, เอาเพยงบางสวนไวเปนของตน

65

๓๖. กลมวาดวยมารยาท มาดดกะโหลก

มกรยากระโดดกระเดกลกลนหรอไมเรยบรอย (มกใชแกผหญง) กระดางลาง

มรรยาทหยาบ ๓๗. กลมคาวา “หา”

หาตวจบยาก เกงมาก, หาคนเทยบเทาไดยาก

หาทายายาก หากไดยากเพราะไมคอยม ทานองเดยวกบสมนไพรบางอยางในทบางแหงหาไดยากมาก

๓๘. กลมหายตว หายเขากลบเมฆ

หายลบไปไมไดพบอก หายวบไปกบตา

หายไปอยางฉบไวตอหนาตอตา ๓๙. กลมตง

ตงใหกากน ทาสงใด ๆ ไวแลว แตผลไปตกแกผอน, ทาสงทตนควรจะไดรบประโยชน แตกลบไมได

ตงใหหลงหก กระทาการสงใดแกศตรโดยไมเดดขาดจรงจง ยอมจะไดรบผลรายในภายหลง

๔๐. กลมวาดวยบรรดาสาวแกแมมาย แตงเถาตาย

หญงมายทมอายมาก ไกแกแมปลาชอน

หญงคอนขางมอายทมมารยาและเลหเหลยมมาก และมกรยาจดจาน กระดงงานลนไฟ

หญงทเคยแตงงานหรอผานผชายมาแลว ยอมรจกชนเชงทางปรนนบตเอาอกเอาใจผชายไดดกวาหยงทยงไมเคยแตงงาน

เสนหปลายจวก

66

เสนหทเกดจากฝมอปรงอาหารใหโอชารส (สานวนนใชสอนผหญงในเรองการครองเรอน ใหรจกผกใจสามดวยฝมอการทาครว ปรนนบตใหถกใจ)

นอกจากน ขอแถมสานวนทคดวานกเรยนควรจะไดรไว เผอขอสอบจะนามาถาม ๑) ไมหลกปกเลน โลเล, ไมแนนอน (ใชเปรยบกบผใหญทเอาเปนทพงไมได) ไมใกลฝง แกใกลจะตาย ไมลมเงาหาย / นกไรไมโหด คนทเคยมวาสนาเมอตกตาลง ผทมาพงบารมกหายหนาไป ๒) ลบหนาปะจมก ทาอะไรเดดขาดจรงจงไปไมได เพราะเกรงจะไปกระทบ กระเทอนพวกพอง ๓) พราคด (งด) ปากไมออก นง ไมคอยพด ไมชางพด ดอกพกลรวง เรยกอาการทนงไมพด วากลวดอกพกลจะรวง ๔) มะพราวตนดก ยาจกตนม เหอหรอตนเตนในสงทตนไมเคยม ไมเคยไดจนเกนพอด ๕) ถลอดตาชาง หางลอดตาเลน ๑) ดเหมอนรอบคอบถถวน แตไมรอบคอบถถวนจรง ๒) ประหยดในสงทไมควรประหยด ไมประหยดในสงท ควรประหยด ๖) งกนหาง เกยวโยงกนไปเปนทอด ๆ ๗) เงองาราคาแพง จะทาอะไรกไมกลาตดสนใจทาลงไป ดแตทาทาหรอวางทา วาจะทาเทานน (งา เปนคาไทยโบราณ แปลวา เบอ ใน วรรณคดมกใชเปนคาเดยว เชน เลยงผางาเทาโผน เปนตน) ๘) ชตาไมกระพรบ ดอมาก, สสายตาไมยอมแพ ๙) ตกนารดหวตอ แนะนาพราสอนเทาไรกไมไดผล เชน นารดหวสาก สอน เดกปากมาก เลยงลกใจแขง (ไมใชเกยวแกสตปญญาของ เดก) ๑๐) เตยอมคอม คนทมฐานะตาตอยหรอยากจน แตรบภาระเลยงดคนทม ฐานะเชนตนอก ๑๑) ปลกเรอนครอมตอ กระทาสงซงลวงลา กาวกายหรอทบสทธของผอน จะโดยร เทาถงการณหรอไมกตาม ๑๒) ตนรายปลายด ตอนแรกประพฤตตวไมด แตภายหลงกลบสานกตวไดแลว

ประพฤตดตลอดไป, ตอนตนไมดไปดเอาตอนหลง ทาดทเหลว มทาทางด แตทาอะไรไมไดเรอง

67

๑๓) ปลาตานาตวโต สงทเสยหรอสญหายไป มกดมคามากเกนความเปนจรง ๑๔) พบไมงาม เมอยามขวานบน พบหญงสาวทตองใจเมอแก ๑๕) เอาปนหมายหว ๑) ผกอาฆาตไว

๒) คาดโทษไว ๓) เชอแนวาจะเปนไปตามทคาดหมายไว ๔) ประมาทหนาวาไมมทางจะเอาดได

๑๖) ขวางงไมพนคอ ทาอะไรแลวผลรายกลบมาสตวเอง ถมนาลายรดฟา ประทษรายตอสงทสงกวาตน ตวเองยอมไดรบผลราย

๑๗) ตกบาตรอยาถามพระ จะใหอะไรแกผทเตมใจรบอยแลว ไมควรถาม ๑๘) ปลาผลกปลกผนง พยายามทาใหมเรองมราวขนมา ๑๙) ไมงามกระรอกเจาะ หญงสวยมกไมบรสทธ ๒๐) เถรตรง ซอหรอตรงจนเกนไป, ไมมไหวพรบ, ไมรจกผอนผนสน

ยาว, ไมรจกผอนหนกผอนเบา เถรสองบาตร คนททาอะไรตามเขา ทง ๆ ทไมรเรองรราว เรองทตองระวงเปนพเศษอกเรอง นกเรยนอยาจาสานวนผด หรอเขยนสานวนผด สวนใหญเปนสานวนทคนทวไปใชกนผด ๆ มาโดยตลอด ยกตวอยางใหด ดงน

ถก ผด หวมงกทายมงกร หวมงกฎทายมงกร ผซาดาพลอย ผซาดามพลอย ตเรอทงโกลน ตเรอทงโกรน

กงเกวยนกาเวยน กงกากงเกวยน เงยหนาอาปาก ลมตาอาปาก ตนถบปากกด ปากกดตนถบ

68

บทท 18 พนฐานความรการใชภาษาในการสอสาร

การสอสารของมนษย การสอสาร หมายถง การตดตอระหวางมนษยดวยวธการตาง ๆ ทฝายสงสารและฝายรบสารเขาใจ

ความหมายตรงกนและมการตอบสนองเกดขนตามทผสงสารตองการ องคประกอบของการสอสาร

1. ผสงสาร หมายถงผพด ผเขยนหรอผแสดง 2. สาร หมายถงเรองราวหรอขอความในรปตาง ๆ เชน ประกาศ คาถาม คาตอบ 3. ผรบสาร หมายถง ผฟง ผอาน 4. สอ หมายถง ตวนาสารสาหรบใชในการสงสาร

อปสรรคของการสอสาร 1. ผสงสาร ขาดพนฐานความรประสบการณและความสนใจในเรองทจะสงสารหรอมอคตตอสารทจะสงนนๆ 2. ตวสาร มความซบซอนหรอลกซงเกนสตปญญาของผรบสารจะเขาใจได หรอตวสารอาจเยนเยอ ซาซาก 3. ผรบสาร ขาดพนฐานความรประสบการณและขาดทกษะในการฟง การอาน 4. สอไมเปนตวนาสารทดอาจมเสยงดงรบกวนหรอเกดความขดของทางเทคนค เขยนตวหนงสอหวดและเลอะเลอนไมชดเจน 5. ภาษาทใชในการสอสารไมชดเจน ผดระดบการใช หรอเปนภาษาทผฟงเขาใจยากเกน 6. กาลเทศะและสภาพแวดลอมทไมเอออานวยมคนพลกพลานสภาพอากาศไมเหมาะรอนอบอาว

วธแกไขอปสรรคของการสอสาร 1. ผสงสาร-ผรบสารควรทาจตใจใหเปนกลางไมหวนไหว และแกไขปรบปรงตนเองวาบกพรองในสงใดบาง 2. ตวสารควรใชวธนาเสนอสารทจะเกดอปสรรคในการสอสารใหนอยทสดหรอไมมอปสรรคเลย 3. ภาษาทใชในการสอสารควรเปนประโยคสนกะทดรด ไมใชภาษากากวมหรอใชคายากเกนไป 4. สอควรเปลยนไปเปนสถานทใหมทไมมเสยงดงรบกวน หรอแจกเอกสารประกอบการฟง การบรรยาย 5. กาลเทศะและสภาพแวดลอมควรเลอกเวลาและใชเวลาทเหมาะสมกน

69

การทผสงสารกบผรบสารจะเขาใจตรงกนตองประกอบดวยทกษะดงตอไปน 1. ทกษะการพด ควรพดใหผฟงเขาใจและชดเจน 2. ทกษะการฟง ควรฟงอยางตงใจ จบใจความสาคญไดและมสมาธดวยในการฟง 3. ทกษะการเขยน ควรใชภาษาทเขาใจงายเหมาะสมแกบคคลและกาลเทศะเสมอ 4. ทกษะการอาน ควรอานใหถกตองตามอกขรวธและเสยงดงฟงชดถอยชดคา

บทท 19

การสอสารดวยภาษาไทย ทกษะภาษาในการสงสารและรบสาร ทกษะภาษาในการสงสารและรบสาร 1. ทกษะการฟง

ผทมประสทธภาพในการฟงตองมคณสมบต คอ 1. เขาใจเรองทไดฟงตดตอกน 2. สามารถจบประเดนสาคญได 3. สามารถวเคราะหแยกแยะเนอความทเปนเหตและผลได 4. ประเมนคาไดอยางถกตองเทยงตรง 5. มมารยาทในการฟงทด

2. ทกษะการพด ผทมประสทธภาพในการพดตองมคณสมบต คอ 1. มความรและเขาใจเรองทจะพด 2. วเคราะหผฟงได 3. รจกวเคราะหโอกาสทจะพด 4. สามารถรวบรวมเนอหาไดตรงประเดนทพด 5. มบคลกดและนาเชอถอ 6. พดอยางชดเจนและสรางบรรยากาศใหเปนกนเอง 7. มมารยาทในการพดทด

3. ทกษะการอาน การอานมวตถประสงคอย 4 ประการ คอ 1. อานเพอเกบความรและอานเอาเรอง อานใหเขาใจเนอเรองและสามารถนามาวเคราะหและ

วจารณงานเขยนไดวาดหรอไมด

70

2. อานตความ เมอเราอานบทความจบสามารถเขาใจและลาดบขอความได ผเขยนมวตถประสงค ในการเขยนอยางไร ตวละครมลกษณะนสยอยางไร โดยผเขยนสงสารผานตวละครในเรองนน จงตความไดยากขน

3. การประเมนคาสงทไดอาน สามารถบอกขอดและขอไมดได โดยใชสตปญญาในการประเมนคา การใชภาษา ถอยคา และสานวนโวหารเปนสงสาคญทใชในการประเมนคางานเขยนอกอยางหนง

4. อานเพอวเคราะห เปนการอานเชงวชาการตาง ๆ สามารถสรปเนอเรอง จบใจความสาคญได 4. ทกษะการเขยน การเขยน คอการแสดงความร ความคด ความรสกและความตองการของผสงสารเปนลายลกษณอกษร เพอใหผรบสารสามารถอานเขาใจตรงตามวตถประสงคของผสงสาร การเขยนทมประสทธภาพผเขยนตองมความรในเรองทเขยน มวตถประสงคทแนนอนชดเจน การเขยนใหไดดตองรจกเลอกรปแบบทเหมาะสมกบเนอหา ใชภาษาทสภาพและตองฝกฝนการเขยนอยเสมอ

บทท 20

การใชภาษาในการสอสาร การสอสารจะสมฤทธผลควรปฏบตดงน

1.ควรทาความเขาใจเรองนนใหแจมแจงชดเจน 2.ใชประโยคถอยคาทสภาพไพเราะ 3.เลอกเรองทผสนทนาดวยสนใจ 4.ไมพดเรองสวนตวหรอยกยองผหนงผใด 5.เลอกโอกาสและสถานทใหเหมาะสม 6.ใหเกยรตผฟงทงกายและวาจา 7.มมารยาทในการพด 8.การขอความชวยเหลอควรคานงถงความถกตองและอธบายใหละเอยดชดจนอยางมเหตมผลทด 9.การพดกบผอาวโสควรทาความเคารพดวย 10.การกลาวแสดงความยนด ควรแสดงดวยความจรงใจ 11.การกลาวแสดงความเสยใจ ควรระมดระวงคาพด

71

บทท 21 การพดขนพนฐาน

การพด เปนการสงสารของมนษยมากกวาการเขยน ขอควรระวงในการพดคอควรใชถอยคาใหเหมาะสมกบบคคลและมารยาทในการพดกบผทเราจะสงสารดวย รปแบบในการพด

การพดแบงเปน 2 ประเภท ไดแก การพดระหวางบคคล และการพดในกลม การพดระหวางบคคล

1. การทกทายปราศรย การทกทายปราศรย มหลกปฏบตดงน 1. หลกเลยงการถามเรองสวนตว โดยเฉพาะเรองฐานะทางการเงน 2. กลาวทกทายผอนเพอใหเกดความสบายใจ 3. หนาตายมแยมแจมใส แสดงอาการยนดทไดพบหรอรจก 4. กลาวคา "สวสดครบ , สวสดคะ" 5. แสดงกรยาอาการประกอบคาปฏสนถารใหถกกาลเทศะ หรอฐานะของบคคล 2. การแนะนาตนเอง

1. การแนะตนเองกบบคคลอนในทสาธารณะ มกจะพดจากนเลกนอยนากอน แลวจงแนะนาตนเองวา ชอ นามสกลอะไร ทางานหรอเรยนทไหน 2. การแนะนาตนเองในงานเลยง มกจะเรมจากการแสดงสหนา ทาทาง ทแสดงออกวาเปนมตร การชวยเหลอ การบรการกอน แลวจงแนะนาตนเอง 3. การแนะนาตนเองเมอไปขอสมภาษณผสงวยกวา ควรนดหมายวน เวลา และสถานทลวงหนาใหเรยบรอย พรอมทงเตรยมหวขอหรอแบบสมภาษณใหชดเจน เมอไปถงถามเจาหนาทควรแจงใหทราบวาตนเปนใคร ไดรบอนญาตแลว ควรเคาะประตเบา ๆ หลงจากนนแสดงความเคารพ แลวจงแนะนาตวเองวาเปนใคร มาจากไหน มาเพอการใด ควรใชนาเสยงชดเจน แจมใส ดงพอประมาณ 4. การแนะนาตนเองในการทากจธระ มกจะตองไปพบผทยงไมรจกคนเคย จงควรนดหมายลวงหนาและไปตามนดแลวกลาวแนะนาชอ นามสกล แลวจงบอกกจธระของตนเอง 5. การแนะนาตนเองในกลมยอยใหบอกชอ นามสกล สถาบนทสงกด ในการแนะนาควรกลาวซา ๆ

3. การสนทนา การสนทนา หมายถง การทบคคลสองคนหรอมากกวาพดจาสอสารเพอแลกเปลยนความร ความคดเหน ความรสก และประสบการณระหวางกน

72

การสนทนาระหวางบคคลทรจกคนเคย ควรคานงถง 1. เลอกเรองทมความรและความสนใจรวมกน 2. เลอกเรองทเปนเหตการณปจจบน 3. เลอกเรองทเหมาะสมแกกาลเทศะ 4. เลอกเรองทเหมาะแกวย เพศ หรออาชพของคสนทนา 5. เลอกเรองทไมเครงเครยดเกนไป และไมใชเรองสวนตว ไมคยโออวด ไมนนทา สอเสยดหรอพด

เพอเจอ คณสมบตของผรวมสนทนาทด

1. มความรทวไปในเรองตาง ๆ พอสมควร 2. หนาตายมแยมแจมใส ใชภาษาสภาพ 3. เปนนกฟงทด ไมแสดงอาการเบอหนาย และควรหาโอกาสโตตอบบาง 4. พดโตแยงดวยอาการสภาพ 5. ควรเปลยนเรองเมอคสนทนาไมสนใจ หรอไมพอใจ 6. พดตรงประเดน และใหมความสนกสนานบาง 7. เปดโอกาสใหคสนทนาแสดงความคดเหนบาง 8. ไมพดขดคอ เมอคสนทนาพดผด 9. หลกเลยงการโตแยงทรนแรง สามารถควบคมอารมณได 10. กลาวคาอาลาเมอจบการสนทนา

การสนทนากบบคคลทแรกรจก ควรคานงถง 1. เลอกเรองทวไปมาสนทนา ไมควรเปนเรองทมประเดนขดแยงกนหรอเปนเชงลบ 2. ควรใชถอยคาสภาพ มกรยามารยาท 3. ควรสงเกตคสนทนาเปนคนชอบพดหรอชอบฟง เพอเปดโอกาสใหเหมาะสม 4. แสดงความเออเฟอเลก ๆ นอย ๆ ตอกน

การพดในกลม การพดในกลม เปนการอภปรายเลาเรองทไดอานหรอไดฟงมา การแลกเปลยนประสบการณและ

ความคดเหนซงกนและกน การพดนนตองคานงถง สงตอไปน 1. เลาประเดนทสาคญ

2. ใชภาษางาย ๆ ประโยคสน ๆ 3. เสยงดงฟงชด เนนเฉพาะตอนทสาคญ

4. ใชกรยาทาทางประกอบ 5. จาเรองและลาดบเรองไดด 6. สรปและใหขอคดตอนทาย

73

การเลาเหตการณ มวธการดงน 1. เรมตนโดยบอกเหตผลในการเลา 2. ระบ วน เวลา สถานท ทเกดเหตการณ 3. กลาวถงบคคลทสาคญ ทเกยวของกบเหตการณ 4. เลาตามลาดบเหตการณใหตอเนอง 5. ใชถอยคาทเกดภาพพจน ความรสก 6. นาเสยงชดเจนและใชระดบเสยงพอเหมาะ 7. ใชทาทางประกอบ 8. ใหขอคดตามสมควร

บทท 22 การพดตอประชมชน

การพดตอประชมชน หมายถง การพดแสดงความร ความคด ความรสกและขอเสนอแนะตาง ๆ ตอผฟงทมจานวนมาก สงสาคญทควรคานงในการพดตอชมนมชนคอ สารทพดตองไมใชเรองลบหรอเรองหยาบคาย ไมควรกลาวพาดพงถงผอนในทางเสอมเสย และสารทฟงตองไมใชฟงไดเฉพาะกลมใดกลมหนงเทานน

ประเภทของการพดตอประชมชน 1. แบงตามวธนาเสนอ ม 4 ประเภท คอ 1. การพดโดยฉบพลน คอการพดทรตวลวงหนา 2. การพดโดยอาศยตนราง คอ การพดทรตวลวงหนา 3. การพดโดยวธทองจา คอ การพดททองจาเนอหาทงหมดจนขนใจและจาไดแมนยา 4. การพดโดยอานจากราง คอ การพดทอาศยการอานตนฉบบทเตรยมไวแลว 2. แบงตามความมงหมาย ม 4 ประเภท คอ

1. การพดเพอใหความรหรอขอเทจจรง เปนการพดเพอการบรรยาย พรรณนา การเลาเรอง การ อธบาย ชแจง เสนอรายงาน

2. การพดเพอโนมนาวใจ เปนการพดเพอโฆษณาหาเสยงพดเพอชกจงใหรวมทากจกรรมดวยกน 3. การพดเพอจรรโลงใจ เปนการพดถงประสบการณ การเลานทาน กลาวคาสดด การปราศรย

เพอยกระดบจตใจใหสงขน 4. การพดเพอคนหาคาตอบ เปนการพดเพอใหผฟงหรอผรวมสนทนาขบคดในการแกปญหา

74

3. แบงตามโอกาสทจะพด ม 3 โอกาส คอ 1. โอกาสทเปนทางการ เชน การกลาวเปดประชมทางวชาการ 2. โอกาสกงทางการ เชน การบรรยายสรป 3. โอกาสไมเปนทางการ เชน การพดเพอนนทนาการ

4. แบงตามรปแบบ รปแบบของการพดตอประชมชนมดงน 1. การสนทนาตอหนาประชม เปนการพดเพอแลกเปลยนความคดเหน 2. การปาฐกถา เปนการพดทผพดชานาญเชยวชาญในเฉพาะดานนน ๆ 3. การอภปรายเปนคณะ เพอแสดงความรและแลกเปลยนความคดเหนกน 4. การซกถามหนาทประชม 5. การโตวาท เปนการพดโตแยงระหวาง 2 ฝาย คอ ฝายเสนอและฝายคาน

การเตรยมตวในการพดตอหนาประชมชน 1. กาหนดจดมงหมายของการพด 2. วเคราะหผฟงในดานเพศ วย อาชพ จานวน พนฐานความร 3. กาหนดขอบเขตของเรองทจะพด ความเหมาะสมดานเวลา 4. รวบรวมเนอหาทจะพดโดยการศกษาคนควา 5. ทาเคาโครงเรองทจะพดใหดาเนนไปตามลาดบ 6. เลอกใชภาษา ถอยคาทกะทดรด ละเวนคาหยาบ ตลก คะนอง 7. ฝกซอมการพดเพอใหเกดความมนใจและการใชทาทางอาการทจะแสดงออก

การวเคราะหและประเมนคาพฤตกรรมการพดตอประชมชน 1. ผพด ควรวเคราะหดงตอไปน - จดมงหมาย - การเตรยมตว - วธการนาเสนอ - คณธรรม - การใชภาษา 2. สาร ควรวเคราะหดงตอไปน - เนอหา - ปรมาณ - การจดลาดบ

75

3. ผฟง ควรวเคราะหลกษณะดงน - ความสนใจ - ปฏกรยาตอบสนอง การประเมนคา

1. ผพดมจดมงหมายชดเจนหรอไมเพยงใด การเตรยมตว การนาเสนอ และการใชภาษาเหมาะ สมถกตองกบผฟงและโอกาสหรอไม

2. เนอหาของสารมประโยชน และเหมาะสมกบโอกาสหรอไม 3. ผฟงมปฏกรยาตอบสนองตามทผพดตองการหรอไม เพยงใด

บทท 23

ภาษาทใชในกจกรรมการประชม กจกรรมการประชมเกดขนไดเมอมองคประกอบ ผสงสาร สาร และผรบสาร สารทปรากฏในทประชมแบงไดเปน 2 ประเภทคอ สารของผเขาประชม เชน คาถาม คาอธบาย ขอเสนอ ขอสนบสนน และอกประเภทหนงคอ สารของผเขาประชม ซงเรยกวา มตของทประชม เชน ขอเสนอแนะ ขอยต คาวงวอน สอทใชในการประชมสาหรบกลมเลก ๆ คอ เสยงธรรมชาตหรอพดจากนธรรมดา แตสาหรบกลมใหญจะตองใชสอทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเขามาชวย เชน เครองขยายเสยง สออเลคโทรนค ศพทเกยวกบรปแบบการประชม

• การประชมตามปกต หมายถง การประชมทกระทาตามกน เวลาและสถานททไดตกลงนดหมายกนไวลวงหนาแลว

• การประชมพเศษหมายถงการประชมทนอกเหนอจากวาระการประชมปกตตามความจาเปนและรบดวน

• การประชมสามญ หมายถง การประชมทขอบงคบกาหนดตายตว เชน เดอนละครง หรอปละครง

• การประชมวสามญ หมายถง การประชมทขอบงคบเปดโอกาสใหกระทาตามความจาเปน

• การประชมลบ หมายถง การประชมทขอใหปดเปนความลบนาไปเปดเผยไดเฉพาะมตหรอขอปฏบต ผเปดเผยไดคอประธานหรอผทไดรบมอบอานาจเทานน

• การประชมปรกษา หมายถง การประชมของกลมบคคลทมภารกจรวมกนเรมตงแตวางแผน เสนอแนวทางในการปฏบต การประเมนคาตลอดถงการสรปผลการดาเนนงานจงนบวาเปนอนเสรจสน

• การประชมปฏบตการ หมายถง การประชมเพอแสวงหาความรความเขาใจ และแนวทางการปฏบต

• การสมนา หมายถง การประชมเฉพาะกลมตามหวขอทกาหนดเพอแลกเปลยนความร ความคด และประสบการณ และประมวลความคดขอเสนอแนะจากทประชม

76

• การประชมชแจง หมายถง การประชมของหนวยงานเพอชแจงใหบคคลในหนวยงานไดรบทราบขอเทจจรง นโยบายของหนวยงานเพอนาไปปฏบตกน

• การประชมใหญ หมายถง การประชมทเปดโอกาสใหสมาชกสามารถแสดงความคดเหน ขอเสนอแนะได และจะจดประชมตามระยะเวลาทกาหนด หรอประชมประจาป

• การประชมสาธารณะ หมายถง การประชมทเปดโอกาสใหบคคลภายนอกเขารวมฟงได และเปดโอกาสใหถามหรอแสดงความคดเหนขอเสนอแนะได

ศพททใชเรยกบคคลทเกยวของกบการประชม 1. ผจดประชม คอ ผรเรมใหเกดการประชม 2. ผมสทธเขาประชม คอ บคคลทไดรบเชญหรอไดรบแตงตงใหเขาประชม 3. ผเขาประชม คอ บคคลทเขารวมประชม ซงมสวนรวมแสดงความคดเหน 4.องคประชม คอ จานวนผเขาประชมตามขอบงคบทกาหนดไว หากสมาชกเขารวมประชมไม

ครบตามกาหนดจะเปดประชมไมได เพราะไมครบองคประชม การประชมจาเปนตองยตลง 5. ทประชม คอ จานวนผเขาประชมทงหมด ยกเวนผจดการประชม 6. ประธาน คอ ผทาหนาทควบคมการประชม เปดประชมและปดประชม 7. เลขานการ คอ ผทาหนาทจดระเบยบวาระการประชม 8. เหรญญก คอ ผทาหนาทรบผดชอบดานการเงน 9. ประชาสมพนธ คอ ผทาหนาทเผยแพรขาวสารตาง ๆ 10. พธกร คอ ผดแลความเรยบรอยของทประชมทงหมด สรางบรรยากาศ โนมนาวใจ หรอคอยช

แจงใหความสะดวกแกผเขาประชม ศพททใชเรยกเรองทประชม

ในการประชมเรองทประชมเรยกวา ระเบยบวาระ หรอกาหนดการประชม ศพททใชเรยกวธการสอสารในการประชม

1. เสนอ 2. สนบสนน 3. คดคาน 4. ผาน คอ ขอเสนอททประชมมมตยอมรบกน 5. ตก คอ ขอเสนอททประชมไมยอมรบเลย 6. มตของทประชม คอ ขอตดสนใจของทประชมเพอนาไปปฏบต

77

การใชภาษาในการประชม การใชภาษาในการประชม ถาเปนทางการควรใชภาษาทางการหรอภาษาแบบแผน ถาเปนกลมยอยภายในสมาชกมความสนทสนมกน ภาษาทใชจะเปนกงทางการหรอระดบกนเองขนอยกบกาลของทประชม เมอผเขารวมประชมตองการแสดงความคดเหน มกจะใชคา "ขอ" เชน ขอเสนอ , ขอทราบ เปนตน อวจนภาษาทใชในการประชม

1. การช กรรมการสามารถเสนอขอคดเหนได 2. การยกมอ ใชขออนญาตเสนอ หรอสนบสนนขอคดเหน 3. การปรบมอ สามารถแสดงความพอใจของผอภปรายได 4. การพยกหนา คออนญาตใหผยกมอเสนอความคดเหน 5. การเคาะคอนหรอทบคอน คอใหสมาชกอยในความสงบ

บทท 24

การพฒนาสมรรถภาพการฟง การฟง คอ การรบสารทางห การฟงทดจะมความสาคญตอความเขาใจดระหวางมนษยดวยกน

ผฟงมากจะไดรบยกยองวาเปนพหสต และการฟงเปนหวขอแรกของหวใจนกปราชญคอ ส จ ป ล การสอสารทจะสมฤทธผลไดกตอเมอผรบสาร(ผฟง) กบผสงสาร(ผพด) มความเขาใจในสารตรงกน หลกการฟงทด

1. ฟงใหตรงตามความมงหมาย 2. ฟงโดยมความพรอม 3. ฟงโดยมสมาธ 4. ฟงดวยความกระตอรอตน 5. ฟงโดยไมมอคต

การปรบปรงประสทธภาพในการฟง 1. การเตรยมตวกอนฟง 2. เลอกทนงฟงใหเหมาะสม 3. ฟงดวยความตงใจ 4. ฟงโดยมปฏกรยาสมพนธกบผพดโดยจรงใจ 5. รปจกปรบตวใหเขากบสภาพทผดปกต 6. จดบนทกสงทไดฟงใหถกวธ และนาไปใชประโยชนได

78

กจกรรมการฟง 1. การฟงเพอความเพลดเพลน ชวยใหเราไดผอนคลายความเครยด เชน ดนตร 2. การฟงเพอความร ชวยใหเราไดความร และเพมพนความคดของตนใหมมากขน เชน การ

อภปราย ฟงขาว 3. การฟงเพอจรรโลงใจ เปนการชวยยกจตใจใหสงขน และสามารถแลกเปลยนความคดเหนจาก ผฟงดวยกนได

บทท 25

การใชวจารณญาณในการฟง วจารณญาณในการฟง หมายถง การคดใครครวญโดยใชเหตผลในการฟง การใชวจารณญาณใน

การฟง มกระบวนการดงน 1. ฟงดวยความตงใจ 2. ทาความเขาใจในเนอหาสาระของเรองทฟง 3. คดใครครวญโดยใชความร ความคด เหตผล และประสบการณตาง ๆ ประกอบการฟงเพอการตดสนใจทด ประเภทของสาร 1. สารทใหความร 2. สารทโนมนาวใจ 3. สารทจรรโลงใจ 1. สารทใหความร การฟงสารทใหความรตองฟงใหไดใจความละเอยด ชดเจน อาจจะเปนความรเฉพาะเรองหรอความรเรองทว ๆ ไป เชน การฟงขาวประจาวน เปนตน หลกเกณฑในการฟงเพอประโยชนของผฟงมดงตอไปน 1. เรองทฟงควรแกการฟงหรอไม 2. จบประเดนสาคญของเรองทฟงได 3. แยกแยะขอเทจจรง 4. บนทกประเดนสาคญเพอเตอนความทรงจา 5. ประเมนคาของสารทใหความรนนวามประโยชน มคณคาเพยงใด 6. กลวธในการเสนอบทความ สงเกตสานวนโวหาร ความถกตองของสารทใชสอสาร

79

2. สารทโนมนาวใจ จดมงหมายของสารโนมนาวใจคอเพอการโฆษณาชวนเชอหรอการปลกปนยวยใหเกดความเชอทงในทางทดและทางทไมด หลกในการวจารณญาณเพอโนมนาวใจ มดงน

1. สารทฟงนาเชอถอมากนอยเพยงใด 2. สารทฟงสนองความตองการของผฟงเพยงใด 3. สารทฟงใหประโยชนมากนอยเพยงใดตอผฟง 4. สารทฟงโนมนาวใจ เรงเราใหเชอถอสงใด ตองการใหคดหรอปฏบตอยางไร 5. ภาษาทใชโนมนาวอารมณอยางไร

3. สารทจรรโลงใจ สารจรรโลงใจเปนสารทชวยยกระดบจตใจของผทฟงใหเกดความรสกซาบซง ผอนคลายความตรงเครยด หลกในการวจารณญาณสารทจรรโลงใจ มดงน

1. ตงใจฟงและทาใจใหสบายไมตองเครงเครยด 2. ทาความเขาใจเนอหาสาคญใหตรงตามจดประสงคของสาร 3. พจารณาสารวาสารนนจรรโลงใจอยางไร สมเหตสมผลหรอไม 4. พจารณาการใชภาษาเหมาะสมกบรปแบบหรอเนอหาหรอไม

บทท 26

การอานเพอใหผอนฟง การอานเปนการสอสารทใชในชวตประจาวน เชน การอานขาว อานบทความ หรอการรายงานการอภปราย การแถลงขาวตอสอมวลชน การกลาวคาปราศรย กจดเปนการอานใหผอนฟง เพราะผสงสารจะตองมตนฉบบทเตรยมไวแลว ปจจยสาคญในการอานใหนาฟง

1. มความเขาใจสารของบทอาน ควรปฏบตดงน 1. ศกษาความหมายของคา และสานวนใหเขาใจ 2. ศกษาความหมายของกลมคา แลวแยกกลมคาใหถกตอง 3. จบใจความสาคญ หรอความคดสาคญของเรอง เพอพจารณาเจตนาของผเขยน

80

2. มความพรอมทงทางกายและจตใจ คอ ผอานจะตองมสขภาพด รางกายอยในภาวะปกต ไมประหมาหรอตนเตน ควรฝกออกเสยงทยากและแบงวรรคตอนใหถกตองในการอาน

3. การทรงตวและการใชกรยาอาการใหถกวธ 1. ลาตวตรงอยในอาการสมดลขณะยนอาน 2. ขอศอกหางลาตวประมาณหนงฝามอ 3. ขณะนงอานควรวางแขนไวบนโตะ ไมควรเอนหลงพงพนกเกาอ 4. ใหลาคอตงตรง เงยหนาเลกนอย สบตาผฟงบางไมกม ๆ เงย ๆ 5. ไมเกรงสวนใดของรางกาย

4. การใชเสยงใหมประสทธภาพ คอ อตราความเรวในการอานไมควรเรวหรอชาเกนไป เสยงดงชดเจน ปรบเสยงใหเหมาะสมกบลลาทวงทานองของภาษา ควรเนนเสยงหรอใสอารมณใหสอดคลองกบความหมายและความรสก ระดบของเสยงควรสงตา ไมควรอานเสยงคงท เพราะจะทาใหผฟงเบอและไมสนใจ คณภาพของเสยงไมเปลยนไปมาก อาจจะเปลยนแปลงไปบางเมอตนเตน ประหมา หรอเกดอารมณเครยดในเวลาอานเทานน

บทท 27 การอานเพอพฒนาตนเอง

จดมงหมายการอานเพอพฒนาตนเอง แบงออกเปน 3 ดาน คอ 1. การอานเพอพฒนาตนเองดานความร ซงอาจแสวงหาความรเรองตาง ๆ ตามความสนใจของแตละบคคล ถาอานหนงสอมากกจะมความรกวางมากขน และทนตอเหตการณปจจบน เชน การอานหนงสอพมพทรายงานเหตการณทเกดขนเปนประจาวน

องคประกอบของขาวในหนงสอพมพ 1. การพาดหวขาว จะปรากฎเดนชด สะดดตาและเปนกลมคาสน ๆ กะทดรดและดนาสนใจ 2. ตวขาว ประกอบดวยวรรคนา ซงเปนจดสาคญของขาวทเขยนขนเพอดงดดความสนใจ สวนเนอขาว คอ รายละเอยดทงหมดของขาว ไดแก ใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร อยางไร เนองจากขาวจากหนงสอพมพอาจไมใชรายงานทเปนขอเทจรงเสมอไป จงควรจะใชดลพนจและวจารณญาณใหดในการตดสน และควรเปรยบเทยบขาวจากสอทางดานอน ๆ ประกอบดวย เชน วทย โทรทศน เปนตน

81

2. การพฒนาตนเองในดานอารมณ หมายถง การเปลยนแปลง ปรบปรง ความรสกจากความหยาบกระดาง ไมพงพอใจใหเปนไปในทางทดประณตสขม และนาพงพอใจ เชน ถาตองการผอนคลายความเครยดควรอานหนงสอททาใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน เชน เรองสน นวนยาย บทกวตาง ๆ นทาน กลอน เปนตน เพราะอานแลวจะทาใหเกดความเบกบานใจ 3. การพฒนาการอานในดานคณภาพ เปนการอานเรองททาใหเกดวจารณญาณหรอสตปญญา เพอผอานประพฤตในทางทดงาม เพอใหมนษยอยรวมกนในสงคมไดอยางมความสข งานเขยนทใหคณธรรมควรแกการอาน เชน หนงสอธรรมะ ศลปะ คตนยม สภาษตตาง ๆ เปนตน

บทท 28 การพจารณาบทความ

บทความ คองานเขยนเรยบเรยงถอยคาเพอสอสารกบผอานจานวนมาก เพอแสดงถงความรสกในดานตาง ๆ บทความประกอบดวย

1. สวนนาหรอสวนเรมตน เพอใหความเราใจแกผอาน ผเขยนอาจนาเรองดวยคาประพนธ สภาษต หรอสานวนโวหาร หรอถาเปนการเขยนแบบรอยแกวกมถอยคาทดเดน 2. บทความไมจาเปนตองสมบรณในตวเอง อาจแสดงความร ความคดไวเพยงบางสวนเทานน 3. บทความ เปนหลกฐานอางองโดยเฉพาะบทความทางวชาการ หรอรายงานผลการวจย 4. บทความควรจะเสนอเรองทนาสนใจ ทนสมย หรอมความสาคญมากเปนพเศษ ไมจาเปนตองม

สรป หรอสวนลงทาย 5. บทความจะตองเขยนใหนาอาน โดยใชกลวธเสนอเรองทเราความสนใจ ซงตองอาศยทวงทานอง

การเขยนทดดงดดความสนใจของผอาน 6. บทความตองเสนอแนวคดทแปลกและใหมเพอใหผอานตดตามตอไป และตองมขอมลทนาเชอ

ถอได ประเภทของบทความ

1. บทความบรรยาย 2. บทความแสดงความคดเหน 3. บทความวเคราะห

4. บทความเชงวจารณ 5. บทความสารคด 6. บทความวชาการ

82

หลกในการพจารณาบทความ 1. การเสนอเรองราว และความคดไดสมบรณเพยงใด 2. เนอหาสาระ ขอเทจจรง เกยวกบเรองตองมหลกฐาน และขอมลเพยงพอทจะเชอถอได 3. จดมงหมายของผเขยน ตองการใหใครอาน และตองการใหผอานมความคดอยางไร 4. การวางโครงเรอง จะชวยใหบรรลจดมงหมายทวางไวได กลวธการเขยนและการดาเนนเรอง

สอดคลองกนหรอไม และตรงตามจดมงหมายหรอไม 5. การใชภาษาไมวกวน อานงายและนาสนใจ เปนตน

บทท 29 การอานวเคราะหและวนจสาร

วเคราะห หมายความวา แยกสวนยอย วเคราะหและวนจสาร หมายถง การพจารณาสารดวย ความเอาใจใสแยกสวนยอยใหไดประโยชนตามวตถประสงคของผวนจสาร ความมงหมายของการอาน

1. อานเพอฆาเวลา 2. อานเพอความร 3. อานเพอสนองความสนใจของตน 4. อานเพอกจธระหรออานเพอผลประโยชนทางใดทางหนงดวยความจาเปน 5. อานเพอประโยชนในทางเขาสงคม

กระบวนการวเคราะห 1. พจารณารปแบบของสารวาเปน บทความ รอยแกว รอยกรอง บทละคร เรองสน หรอนวนยาย 2. แยกเนอเรองเปนสวนวา ใคร ทาอะไร ทไหน อยางไร 3. พจารณารายละเอยดวามองคประกอบอะไรบาง 4. พจารณากลวธในการนาเสนอเรอง

กระบวนการวนจสาร 1.สารวจเนอความวาตอนใดเปนขอเทจจรง ตอนใดเปนความร ความคดเหน หรอทรรศนะ ตอน

ใดแสดงอารมณหรอความรสก 2. สารวจผเขยนวามเจตนาในการเขยนหรอตองการใหผอานเกดปฏกรยาตอบสนองอยางไร 3. สารสาคญของสารคออะไร และสารทเปนสวนประกอบรองลงมาคอใจความใด

สานวนภาษามกจะมความเหมาะสมกบเนอเรอง หรอไมขณะทวนจสารจะมความคดแทรก คอ เกดความคดขณะทอาน แตเมออานจบจะมความคดเสรมและความคดแทรกของแตละบคคลเกดขนแตกตางกน

83

บทท 30 การเวนวรรค การลาดบความ

1. การเวนวรรคในประโยค มหลกดงน 1. เมอจบประโยคแลวขนตนประโยคใหมสงเกตทคาเชอมหรอเนอความ 2. เมอจบประโยคหลกแลวตามดวยประโยคยอยสงเกตทคาเชอมหรอเนอความ 3. เมอจบใจความ ประธานทเปนกลมคา สงเกตทคากรยา ***การเขยนและการอานมลกษณะปลกยอยแตกตางกน คอ การอานอาจตองคานงถงจงหวะการหายใจประกอบซงอาจจะแบงเปนประโยคยอยมากกวาการเขยน แตการเขยนนยมใหจบใจความจงเวนวรรค*

2. การเรยงลาดบคาในประโยค ในระบบภาษาไทย การเรยงลาดบคาสาคญมากเพราะหากเรยงลาดบผด ความหมายของคาหรอประโยค

นนกจะเปลยนแปลงไป ทาใหเกดความเขาใจผดได การเนนความหมายของประโยคกขนอยกบคาทนาหนาประโยคดวยเชนกน การเรยงลาดบคาตองเรยงใหตรงความหมายตามทเราตองการ เชน พจนรกนด ไมเหมอน นดรกพจน ตนหนาเหมอนบอล ไมเหมอน บอลหนาเหมอนตน 3. การลาดบประโยคในยอหนา

ยอหนาจะประกอบไปดวยประโยคใจความสาคญและประโยคใจความรอง ประโยคใจความสาคญมก อยประโยคแรก ประโยคกลางและประโยคสดทาย (วธสงเกตใหดทใจความของทงสามประโยควาสวนใดมใจความเกยวเนองกนหรอคลายคลงกน นนคอประโยคใจความสาคญ หรออกวธใหดวาประโยคใดรวมเอาใจความทงหมดของยอหนาไวในประโยคนนๆ นนคอใจความสาคญของยอหนา) เนอความของประโยค

1. อาจเรยงจากความสาคญมากไปหานอย หรอนอยไปหามาก 2. เรยงตามเหตผล จากเหตไปหาผลหรอจากผลไปหาเหต 3. เรยงตามลาดบเวลา

การเวนวรรค(การเขยน) ***ไมจบความ หามเวนวรรค(หามตดระหวางประธานกบกรยาและผ ท ซง อน)***

หลกการทาขอสอบการลาดบความ ใหดวาเรองทนามาใหอานเกยวกบเรองอะไรสวนใหญมกขนตนดวยประโยคทมคานน(80%) ลองดวาเนอความทกาหนดใหเมอเรยงลาดบจากสงทใกลชดหวขอมากทสดสามารถเรยงไดอยางไร(เกดกอน-หลง ,เหต-ผล )ใหจบคขอความ(ดคาเชอม,ใจความตอเนอง) เพอตดตวเลอกออกไปกอนจะเลอกคาตอบ

84

บทท 31 การสอสารผานจดหมาย

วตถประสงคของการเขยนจดหมาย การสอสารผานจดหมายเปนการสอสารทใชแทนการพด หรอใชในขณะทผสงสารและผรบสารอยหางไกลกนไมสามารถตดตอพดจากนไดจาเปนตองใชการตดตอทางจดหมายแทน หรอใชเปนสอสมพนธระหวางบคคลทไมรจกคนเคยกนมากอนกได และสามารถใชเปนเอกสารลายลกษณอกษรสาคญสาหรบการอางองได ประเภทของจดหมาย

1.จดหมายสวนตว คอจดหมายทเขยนถงญาตมตร ครอาจารย เพอน เพอเลาถงประสบการณ เรองราวตาง ๆ ทเกดขน โดยใชถอยคาสานวนเชนเดยวกบทใชพดกน การเขยนจดหมายถงญาตผใหญควรคานงถงเรองสมมาคารวะ และทสาคญตองใชตวอกษรหมกดาหรอนาเงน เขยนชดเจน อานงาย และควรแสดงนาใจถงญาตมตรทใกลชดกบผรบ ทงยงตองจาหนาซองใหถกตองตามทางการไปรษณย แนะนา และตดดวงตราไปรษณยตามทกาหนด

2. จดหมายกจธระ คอ จดหมายทเขยนตดตอกนกบบคคลอนหรอบรษท หางราน เพอใหบรรลวตถประสงค เชน การนดหมาย

จดหมายกจธระ แบงออกเปน 2 แบบ คอ - แบบธรรมดา ใชฟอรมจดหมายเหมอนจดหมายสวนตวกได เชน จดหมายลดปวย ลากจ เปนตน

- แบบกงราชการ ใชฟอรมจดหมายคลายกบจดหมายราชการ เชน การสมครงาน การขอความชวยเหลอ เปนตน

3. จดหมายธรกจ เปนจดหมายทเขยนตดตอกนในเรองเกยวกบธรกจการคา และการเงนระหวางนตบคคลหรอบรษทตอบรษท

4. จดหมายราชการ หรอหนงสอราชการ คอจดหมายทตดตอกนทางราชการจากสวนราชการหนงไปยงอกสวนราชการหนง จะตองมเลขทหนงสอ ลงทะเบยนรบสงตามระเบยบงานสารบรรณ คาขนตนและคาลงทาย

ผรบ คาขนตน คาลงทาย สรรพนามบรษท 1,2 บดา มารดา ญาตผใหญ(ตา ยาย)

กราบเทา…ทเคารพยง กราบเทา…ทรกและเคารพ

ดวยความเคารพอยางสง 1. ลก ผม ดฉน 2. คณพอ คณแม คณตา

คณยาย

85

ญาตทอาวโส เรยน…ทเคารพ กราบเรยน…ทเคารพ

ดวยความเคารพ 1. หลาน ผม ดฉน 2. คณลง คณปา คณนา

คณอา ผทสนทสนมกน เสมอกน หรอตากวา

…..ทรก …..ทคดถง

รกและคดถง,คดถง ดวยความรก,รกเสมอ

1. ผม ดฉน พ ปา คร 2. คณ เธอ หลาน

บคคลอนผสงดวยวฒ กราบเรยน…ทเคารพ ขอแสดงความนบถออยางสง,ดวยความนบถออยางสง

1. กระผม ดฉน 2. ทาน

บคคลทวไป เรยน…(ชอหรอตาแหนง)(ทนบถอ)

ขอแสดงความนบถอ ดวยความนบถอ

1. ผม ดฉน ขาพเจา 2. ทาน

ประธานองคมนตร นายกรฐมนตร ประธานรฐสภา,วฒสภา ประธานศาลฎกา

กราบเรยน…….. ขอแสดงความนบถออยางยง

1. กระผม ดฉน ขาพเจา 2. ทาน

ภกษสงฆ นมสการ…….. ขอนมสการดวยความเคารพ(อยางยง/อยางสง)

1. ผม ดฉน 2. ทาน

สมเดจพระสงฆราช กราบทล ควรมควรแลวแตจะโปรด

2. เกลากระหมอม(ช) เกลากระหมอมฉน(ญ) 2. ฝาพระบาท

สมเดจพระสงฆราชเจา ขอพระราชทานกราบทล ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาฯ

1. ขาพระพทธเจา 2. ใตฝาพระบาท

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระบรมราชนนาถ

ขอเดชะฝาละอองธลพระบาทปกเกลาปกกระ หมอมขาพระพทธเจา….ขอพระราชทานพระ(บรม)ราชวโรกาสกราบบงคมทลพระกรณาทรงทราบฝาละอองธลพระบาท

ควรมควรแลวแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม ขอเดชะ ขาพระพทธเจา…..หรอขาพระพทธเจา….ขอเดชะ

3. ขาพระพทธเจา 4. ใตฝาละอองธลพระ

บาท

86

สมเดจพระยพราช ขอพระราชทานกราบบงคมทล…ทรงทราบฝาละอองพระบาท

ควรมควรแลวแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม ขาพระพทธเจา…..

3. ขาพระพทธเจา 4. ใตฝาละอองพระบาท

สมเดจพระราชชนน สมเดจเจาฟา

ขอพระราชทานกราบทล…ทรงทราบฝาพระบาท

ควรมควรแลวแตจะโปรดเกลาโปรดกระหมอม

3. ขาพระพทธเจา 4. ใตฝาพระบาท

พระเจาวรวงศเธอ พระวรวงศเธอ(ทรงกรม)

กราบทล…ทรงทราบฝาพระบาท

ควรมควรแลวแตจะโปรด

1. เกลากระหมอม 2. ฝาพระบาท

พระวรวงศเธอ(มไดทรงกรม)

ทล…ทรงทราบฝาพระบาท

ควรมควรแลวแตจะโปรด

1. เกลากระหมอม 2. ฝาพระบาท

หมอมเจา ทล…ทรงทราบ แลวแตจะโปรด 3. กระหมอม/กระหมอมฉน

4. ฝาพระบาท/ทาน กลวธในการเขยนจดหมายใหสมฤทธผล

1. ควรเขยนขอความใหชดเจน ตวอกษรอานงาย 2. ลายมอเรยบรอย และมระเบยบเรยบรอย 3. ใชภาษาไทยถกตองตามความหมาย 4. ตองใชแบบฟอรมทรบรองวาถกตอง 5. ใชถอยคาทตรงไปตรงมาในการเขยนจดหมายราชการ ธรกจ หรอกจธระ ถาเปนจดหมายสวนตว

ควรใชถอยคาทสรางสรรค และรกษามนษยสมพนธทดตอกนไว มารยาทในการเขยนจดหมาย

1. กระดาษเขยนจดหมายและซอง ตองสะอาดเรยบรอย ใชสสภาพ 2. ไมควรเขยนลวดลายหรอถอยคาไมจาเปนลงบนซอง 3. ควรใชหมกสนาเงนหรอสดาเขยน 4. อยาเขยนตวอกษรหรอตวเลขไมชดเจน 5. ระวงรกษาเรองความสะอาด พยายามอยาขด ลบ ขด ฆา 6. รกษาระเบยบและแบบฉบบของจดหมายโดยเครงครด

87

7. ถาเปนจดหมายธรกจหรอราชการ ควรสะกดชอ นามสกล ยศ ตาแหนงหนาทใหถกตอง 8. ตองแสดงความสารวมในการใชคาพด เพราะจดหมายเปนลายลกษณอกษร 9. ใชคาขนตน ลงทาย และสรรพนามใหถกตองเหมาะสมกบกาลเทศะ และบคคล 10. ควรพบใหเรยบรอย บรรจใสซองและจาหนาซองใหถกตองชดเจน 11. เมอผรบไดรบจดหมายตองรบตอบใหเรวทสด

บทท 32

การยอความ การยอความเปนงานเขยนประเภทหนงทตดทอนขอความทยาวใหสนลงโดยรกษาสาระสาคญไว การยอความจะเปนเปน 2 สวนคอ

1. ใจความ คอ ขอความทสาคญ 2. พลความ คอ ขอความทสาคญรองลงไป ทาหนาทขยายความใหชดเจนยงขน

ใจความและพลความแบงออกเปน 3 ชนด 1.ขอเทจจรง คอ เรองราวหรอเหตการณทผสงสารนามารายงานใหทราบตามทประสบพบเหนมา

โดยจะบอกสถานททไหน เมอไร มลกษณะอยางไร มปรมาณหรอขนาดเทาใด ซงขอความจะเปนขอเทจจรงไดแคไหนขนอยกบขอมลทไดรบวาเพยงพอหรอไม

2. ขอคดเหน คอขอความทแสดงความนาเชอถอหรอแนวคดหรอความรสกวาเหนดวยหรอไม 3. ขอความแสดงอารมณหรอความรสก เปนการแสดงอารมณหรอความรสกของผสงสารวาเปน

อยางไร เชน ดใจ เสยใจ โศกเศรา ตนเตน ตกใจ หรอคราครวญ เปนตน กระบวนการคดในการยอความ

1. วเคราะหเรองทจะยอวาเปนงานเขยนชนดใด 2. ถาเปนบทความตองแยกแยะขอเทจจรง ขอคดเหน หรอขอความแสดงอารมณ แตถาเปนนยาย

ตองพจารณาเนอเรอง ฉาก ตวละครและเหตการณตาง ๆ ในเรองวาเปนอยางไร 3. พยายามตความวาผเขยนมวตถประสงคอยางไร 4. จบใจความสาคญของเรองทได โดยดจากขอคดเหน ขอความร หรอขอแสดงความรสก เปนตน

88

บทท 33 การเขยนประกาศ

องคประกอบของประกาศ 1.ชอหนวยงานหรอองคการทออกประกาศ 2.เรองทประกาศ 3.เนอความทประกาศใหทราบเชน เหตผล ทมาของประกาศ จดประสงคหรอขนตอนการปฏบต

อยางละเอยดชดเจน 4.วน เดอน ปทประกาศ 5.ลงนามผประกาศ

การเขยนประกาศอยางเปนทางการ ประกอบดวย ผออกประกาศ เรองทประกาศ เนอหาของประกาศ วนเดอน ปทประกาศ และสดทายระบชอหนวยงานทประกาศโดยไมลงชอบคคล การเขยนประกาศทไมเปนทางการ

ประกอบดวยหลกการเขยนดงน 1.จดประสงคชดเจน 2.รายละเอยดทจาเปน 3.เขยนประโยคสน ใจความกะทดรด

บทท 34 การอธบาย

การอธบาย คอ การทาใหบคคลอนเขาใจในความจรง ความสมพนธ หรอปรากฏการณตาง ๆ ทเกดขนจากธรรมชาตหรอเกดจากปรากฏการณทางสงคม กลวธในการอธบาย

1. การอธบายตามลาดบขน ใชในการอธบายกระบวนการหรอกรรมวธทมขนตอน 2. การอธบายโดยใชตวอยาง เปนการอธบายหลกการหรอวธการหรอขอความรทยากในการเขาใจ 3. การอธบายโดยการเปรยบเทยบความเหมอนกนและตางกน เปนการอธบายสงทแปลกใหมหรอ

ไมคนเคยนามาเปรยบเทยบกบสงทคนเคยมาแลวเพอใหเกดความเขาใจและเหนภาพพจนมากขน 4. การอธบายโดยการชสาเหตและผลลพธทสมพนธกน เปนการอธบายเรองทวเคราะหไดวาม

ความสมพนธกนระหวางสาเหตกบผลลพธอยางไร โดยผอธบายตองแสดงใหเหนวาอะไรคอสาเหต และอะไรคอผลลพธ สาเหตและผลลพธนนสมพนธกนในลกษณะใด

89

5. การอธบายโดยใชการนยาม เปนการอธบายคาศพททยากเพอใหเขาใจความหมายและมความเขา ใจในศพทนน ๆ ใหตรงกน วธการคอ บอกไดวาสงทเรานยามนนจดอยในประเภทใด แตกตางจากสงอน ๆ ทอยในประเภทเดยวกนอยางไร หรออาจจะยกตวอยางประกอบเพอใหเขาใจมากขน

6. การอธบายโดยการกลาวซาดวยถอยคาทแปลกออกไป คอ การกลาวซาเพออธบายใหผฟงหรอผ อานเขาใจขอความในประโยคแรก ๆ

7. การใชโสตทศนปกรณ การใชโสตทศนปกรณประกอบการอธบายจะทาใหเกดความเขาใจได งายและชดเจนยงขน

บทท 35 การบรรยายและพรรณนา

ความหมายของการบรรยายและการพรรณนา การบรรยาย

การบรรยาย คอ การกลาวถงเหตการณตอเนองกน โดยชใหเหนฉากหรอสถานททเหตการณเกดขน สาเหตในการเกดเหตการณ สภาพแวดลอม รวมทงบคคลทเกยวของตลอดจนผลทเกดจากเหตการณ การบรรยายชใหเหนวาใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร อยางไร เพออะไร และผลทเกดขนเปนอยางไร การพรรณนา

การพรรณนา คอ การใหรายละเอยดของสงใดสงหนง ซงอาจจะเปนบคคล วตถ สถานท หรออะไรกได มกใชสานวนภาษา หรอหาวธทาใหผอานเกดอารมณรวมและเหนภาพพจนในรายละเอยดอยางชดเจนยงขน กลวธในการบรรยาย กลวธในการบรรยายควรดลพนจในการเลอกหวขอ เนอหา และจดประสงคทสาคญ ทจะบรรยายใหผอานฟงเกดความสนใจและไดรบความร ความบนเทงตลอดจนความจรรโลงใจจากเรองทอานได กลวธในการบรรยายมดงน

1. บรรยายใหครบวา ใครทาอะไร ทไหน เมอไร อยางไร เพออะไร 2. จดลาดบเหตการณตามลาดบของเวลาทเปนจรง โดยอาจจะใหตอนตนเตนทสดหรอสาคญทสด

อยในตอนจบของเรอง 3. เลอกบรรยายเฉพาะเหตการณทสาคญ 4. บรรยายโดยสลบเหตการณ เพอใหเกดความตนเตนมชวตชวา 5. เลอกใชวธอน ๆ แทรกในการบรรยาย เชน การถามคาถาม หรอแทรกบทพรรณนา

90

กลวธในการพรรณนา 1. แยกองคประกอบออกเปนสวน ๆ แลวพรรณนาแตละสวนใหแจมแจง 2. ชลกษณะเดนของสงทจะพรรณนานนใหได 3. เลอกใชถอยคาทเหมาะสม เพอใหเกดอารมณสะเทอนใจของผอาน โดยใชโวหารภาพพจนตาม

ความเหมาะสม

บทท 36 โวหารการเขยน โวหารทใชในการเขยนรอยแกว รอยกรอง 1. อธบายโวหาร มกใชวธการใหนยาม ชแจงลาดบขนตอน ยกตวอยาง เปรยบเทยบความเหมอน

และความแตกตาง ชสาเหตและผลลพธทสมพนธกน กลาวซาดวยถอยคาทแปลกไป 2. บรรยายโวหาร หมายถง การชแจงหรออธบายเรองใหฟง หรอเลาเรองเลา เหตการณ เรองราว

ทงทเปนเรองจรง หรอเหตการณทคดฝนขนโดยละเอยด ตามลาดบ ของเหตการณ อยางตรงไปตรงมา เพอใหผอานรจกสงเหลานนทกแงทกมม และเปนการเลอกใชถอยคางายๆ บรรยายไปตามเหตการณ หรอบอกเรองราวเปนลาดบ (ไมเนนรายละเอยดเหมอนพรรณนา)อนไดแก การเลานทาน การบรรยายลกษณะสถานท ประวตบคคล ตานาน หรอเกรดความรตางๆ เชน

“สงคมไทยในอดตเปนสงคมเกษตรกรรม ทผคนมการดารงชวตอยอยางงายๆ ศรทธาในพทธศาสนา วดจงเปนศนยรวมกจกรรมของแตละหมบาน มพระสงฆเปนผทไดรบการยกยองวาเปนผทรงคณธรรมและความร ชาวบานจงนยมนาบตรหลานมาถวายเปนลกศษยจากลกษณะเชนนทาใหโอกาสในการศกษาจากดอยในหมเดกชายเทานน”

3. พรรณนาโวหาร หมายถง โวหารทใชถอยคาสานวน มการเลอกสรรคามาสรางขอความเพอ

ถายทอดความรสก สงทไดพบเหน ไดสมผส และอารมณประทบใจในเรองใดเรองหนง โดยจะแจกแจงรายละเอยดดวยการใชคาขยายเพอมงเนนใหเหนภาพและอาจมโวหารอน( อปมาโวหาร)รวมดวยทาใหเกดรส นานาประการไปสผรบสาร ใหเสมอนหนงไดยน ไดร และไดเหนดวยตนเอง การพรรณนา เปนวธการทจะชวยประมวลภาพของสงตางๆ ทมนษยพบเหนหรอ เปนสงทเกดจากมโนภาพตามความคดความคานง และสบตอภาพประทบใจเหลานนไวได เชน

“ ฝนตกราวฟารว ทะเลมวมแตฝาสขาวๆ หอหม ฤดเดอนมรสม ทงทกลางวน อยางนกมองมนหมนมว ดคลายกบวากลางคนยงไมอยากจะจากไป คลนยกษกระทบฝง สาดฝอยนากระจาย รดบาน

91

ชายทะเลแขงกบสายฝน ผมแลลอดชองแตกตามฝาบานออกไป เหนแสงไฟวอมแวมดงแสงดาวรบหร ลอยอางวางวงเวงอยระหวางทะเลมด แลวกลบหายไปดวยคลนยกษบดบงราวกบดาวรวงหา….”

4. สาธกโวหาร มการยกตวอยางประกอบอาจเปนถอยคา ขอความ สภาษต หรอเปนเรองราวกได 5. เทศนาโวหาร หมายถง การเขยนทมเนอความเชงสงสอน ใหขอคดในการดาเนนชวต มก

เกยวกบคตทางศาสนา ทาใหผอานเหนดวย ซงสวนมากจะเปนผใหญ มลกษณะคลายกบการใหโอวาท เชน

“การแตงการของวยรนสมยน เปนทรกนดวาลอแหลมเหลอเกน โชวสะดอบาง เอวลอยบาง สายเดยว หรอบางครงกเปนเกาะอก บาง ดแลวนาใจหาย หวนกลบมาคดถงลกตวเอง ซงถาทาแบบนนเราคงตองขาดใจตายแนนอน ซงในวยนควรจะแตงตวทรดกมและเรยบรอย เหมาะสมกบวยและกาลเทศะ….”

6. อปมาโวหาร หมายถง การเขยนทมการเปรยบเทยบเพอใหเหนชดยงขน เปนการเปรยบสง สอง สง เชน

“ คร คอ ผทคอยสงสอนและใหวชาความรแกนกเรยน และลกศษย ดวยความรกและความเปนหวง ผทจะสามารถเปนครไดนนจะตองมใจรกในการสงสอนศษยดวยความจรงใจไมใชแคสอนพอผานๆ แตเปนการมอบสงทดใหกบนกเรยน ฉะนนผทมาสอนเพอใหผานไปวนๆ และสนเดอนกคอยรบเงนเดอนนนถอวาเปนครทไมใชครโดยจตวญญาณ และครมหนาทมากมายและตองเปนผทใฝรอยตลอดเวลา สรางสรรคงานตางๆเพอการเรยนรของเดกนกเรยน ตวอยางเชน ผทไดเปนครแมแบบนน จะเหนไดวาทานทงหลายเหลานนมความขยนหมนเพยรและสามารถเปนตนแบบใหกบครทานอนไดเปนอยางด…”

บทท 37

บทรอยกรองประเภทตางๆ ท ชนด จานวนคา

ตอบท จานวนคาตอวรรค-ลกษณะการเรยงคา

การบงคบ สาคญ

1 กาพยสรางนางค 28 28 4*7 สมผส 2 กาพยยาน 11 22 5-6-5-6 สมผส 3 อนทรวเชยรฉนท 11 22 5-6-5-6 คร-ลห 4 โคลงสองสภาพ 14+2 5-5-4-(2) เอก-โท 5 โคลงสามสภาพ 19+2 5-5-5-4-(2) เอก-โท 6 โคลงสสภาพ 30+2+2 5-2-(2)*3,5-4 เอก-โท 7 กาพยฉบง 16 16 6-4-6 วรรณยกตปลายวรรค

92

8 กลอนสภาพ 32 8-8-8-8 สมผส/วรรณยกต

9 วสนตดลกฉนท 14 28 8-6-8-6 คร-ลห 10 รายสภาพ ไมจากด 5 วรรณยกตปลายวรรค

จานวนคาและการแบงวรรคของฉนทประเภทตางๆ

ท ชอฉนท ประเภท การแบงวรรค 1 สททลวกกฬตฉนท 19 3/3/2/4-2/3-2 2 วสนตดลกฉนท 14 (2/2/4-3/3)X2 3 กาพยฉบง 16 2/2/2-2/2-2/2/2 4 อปชาตฉนท*** 11 (2/3-3/3)X2 5 อทสงฉนท 20 3/2/4-2/2/4-3 6 อนทรวเชยรฉนท 11 (2/3-3/3)X2 7 วชชมมาลาฉนท 8 (2/2-2/2)X4 8 อนทรวงศฉนท 12 (2/3-3/4)X2 9 ภชงคประยาตฉนท 12 (3/3-3/3)X2

10 มาณวกฉนท 8 (1/3-1/3)X4 11 อเปนทรวเชยรฉนท 11 (2/3-3/3)X2 12 สทธราฉนท 21 2/2/3-3/4-1/3-3 13 อปฏฐตาฉนท 11 (2/3-3/3)X2 14 สรางคนางคฉนท 28 (2/2)X7 15 โตฏกฉนท 12 (3/3-3/3)X2 16 จตรปทาฉนท 8 (2/2-2/2)X4 17 วงสฏฐฉนท 12 (2/3-3/4)X2 18 มาลนฉนท 15 3/3/2-1/3-3

3/2/3-1/3/3 19 สาลนฉนท 11 (2/3-3/3)X2 20 กมลฉนท 12 (3/3-3/3)X2 ***อนทรวเชยรฉนท(บาทท 2,3)+อเปนทรวเชยรฉนท(บาทท 1,4)-ตองแตงอยางนอย 2 บท

93

บทท 38 ความงามในภาษา

ความงามของภาษาประกอบดวยเสยงอนไพเราะและความหมายทงดงาม คาประพนธทดประกอบดวยอลงการ คอ ใชภาษาถกตองตามกฎเกณฑ มการแตงภาษาทด เพอใหผฟงและผอานสามารถมองเหนภาพชดเจน และมโศภา คอ การใชถอยคาด มเสยงไพเราะและมความหมายทสมบรณ ถอยคา เสยง และความหมาย 1. ถอยคา นกประพนธเลอกใชถอยคาทสอความหมายใหผอานเกดความรสกนกคด จนตนาการ และเขาใจตรงกบผเขยนภาษาไทยมถอยคาทแสดงความงามของภาษา ดงน

1. คาทสะทอนลกษณะเฉพาะของสงนน เชน แตงตวเปนกาคาบพรก 2. กลมคาทสมผสคลองจอง 4. คาไวพจน 5. คามลสพยางคทพยางคท 1 และ 3 เปนเสยงสนเบา 6. คาซอนทขยายคาอนแลวใหความหมายเดนชด

ถอยคาทจะกอใหเกดความงามในภาษานน จะตองเปนคาทมเสยงไพเราะ สะทอนใหเหนภาพชดเจน มอรรถ คอ มความหมายแจมแจง และเรยบเรยงใหมเสยงสมผสกนด 2. เสยง เสยงททาใหเกดความงามในภาษาไทย ม 3 ลกษณะ คอ

1. เสยงวรรณยกต คาประพนธประเภทโคลงและราย นกประพนธนยมใชการบงคบการใช วรรณยกตเอก โท เพอใหมทวงทานองอนไพเราะ

2. เสยงสมผส คอเสยงทคลองจองกน มทงสมผสสระและอกษร 3. เสยงหนกเบา ในการอานรอยแกวผทอานจะรจกทอดเสยง เนนเสยงหนกและเสยงเบาเปน

ทวงทานองในบางคา ทาใหผฟงเขาถงรสไพเราะของงานประพนธ ในประเภทรอยกรองมบงคบเสยงหนกเบา(คร-ลห) ในงานประพนธประเภทฉนท 3. ความหมาย ความหมายของขอความหรอถอยคาเปนสอทดทจะชวยใหผอานเขาถงความงามของภาษา ความหมายของขอความจะชดเจนยงขนเมอถอยคานนมบรบท ถอยคาเดยวกนถาอยในบรบทตางกนจะใหความหมายตางกนไปดวย บางครงผแตงไดแทรกความหมายของสารไวในเรองทแตง ชวนใหผอานไดขบคดและตความ ทาใหออกรสในการอานและไดเหนความงามของภาษายงขน

94

การเรยบเรยงถอยคาแบบรอยแกว มลกษณะดงน 1. เรยงคาขยายไวหลงคาทถกขยาย 2. เวนวรรคตอนใหถกตองจะชวยสอความหมายไดชดเจน 3. เรยงคาใหดลของเสยงและความหมาย การเรยบเรยงถอยคาแบบรอยกรอง 1. ใชถอยคาทใหความรสกและมองเหนภาพชดเจนตรงกบจนตนาการของผประพนธ 2. ใชถอยคาทมเสยงและจงหวะดจดนตร 3. เสนอสารทใหความคดนกถงอนลกซง 4. ใชถอยคาบรรยายหรอพรรณนาเพอใหเกดความสะเทอนอารมณ ศลปะของการประพนธ 1. การสรรคา การสรรคา คอ การเลอกใชคาใหสอความคด ความเขาใจ ความรสก และไดอารมณตรงตามความตองการของผเขยน ซงมลกษณะดงน

1. เลอกใชคาใหถกตองตรงตามความหมายทตองการ 2. เลอกใชคาใหเหมาะแกเนอเรองและฐานะของบคคลในเรอง 3. เลอกใชคาใหเหมาะแกลกษณะของงานประพนธ 4. เลอกใชคาไวพจน(คาทเขยนตางกน แตมความหมายเหมอนกน)ใหตรงความหมายทตองการ 5. เลอกคาโดยคานงถงเสยง - คาเลยนเสยงธรรมชาต - คาทเลนเสยงวรรณยกต - คาทเลนเสยงสมผส - คาทเลนเสยงหนกเบา - คาทพองรป พองเสยงและคาซา

2. ความงามวรรณศลป 1. สมผสอกษร สมผสสระ(คาคลองจอง) และสมผสวรรณยกต 2. จนตภาพ (ภาพ/เคลอนไหว/เสยง/แสง) 3. การใชคาทมเสยงและจงหวะดจดนตร(สรรแตหาญสารตวเหยม) 4. การเลนคา การซาคา 5. การดลเสยงและดลความหมาย

95

กวโวหารและสานวนโวหาร กวโวหาร มกใชกบรอยกรอง สวนสานวนโวหาร ใชกบรอยแกว ซงกวจะใชกวโวหารและสานวนโวหารเพอสรางภาพจากจนตนาการหรอใหความรสกของบคคลตามทบคคลนนตองการ หรอทเรยกวาการใชโวหารภาพพจน ซงมหลายวธดงตอไปน

1. การเปรยบเทยบหรออปมาอปไมย อปมา คอการเปรยบสงหนงวาเหมอนอกสงหนง อปไมย คอ การเปรยบเทยบสงเปนอกสงหนง ***คาชบง- พาง เพยง เพยง ราว ราวกบ ดจ ประดจ หนง ประหนง เฉก เชน เทยบ เทยม เทยร กล วยะ ประเลห*** 2. อปลกษณ คอการเปรยบสงหนงเปนอกสงหนง โดยเทยบคณสมบตของสงทนามาเปรยบกน ( มกใช เปน เทา คอ แตสามารถละได) 3. บคลาธษฐาน/บคคลวต/บคคลสมมต คอ การสมมตสงตาง ๆ ใหมกรยาอาการเหมอนมนษย 4. สญลกษณ คอ การใหสงหนงใชแทนอกสงหนงโดยเปนทเขาใจของสงคมทวไป 5. นามนย คอการเปรยบเทยบโดยนาลกษณะเดนมาครอบคลมหรอเปนตวแทนของทงหมด เชน เมองโสม(เกาหล) ***จะตองเอา sub set มาเปนตวแทนของสงทงหมด*** 6. สทพจน คอ การเลยนเสยงธรรมชาต 7. อพภาส คอการกรอนเสยงคาซาพยางคหนาใหเปนเสยง อะ 8. ปฏพากย คอ ถอยคาหรอความคดทขดแยงกน แตนามาใชรวมกนเพอแสดงใหเหนความ

กลมกลนของสงใดสงหนงในสภาพตาง ๆ กน เพอใหเกดความรสกหรอลกซง สะเทอนอารมณ

9. อธพจนหรออตพจน คอ การกลาวเกนจรง เพอเนนความรสก ทาใหเกดความแปลกและเรยกรองความสนใจไดด

10. อปมานทศน คอ การยกเรองราวหรอนทานเรองยาวๆมาเปรยบเทยบ 11. ปฏรปพจน คอ การนาเรองราว เหตการณ หรอพฤตกรรมของบคคลทรจกกนดมาเปรยบเทยบ

หรออางถงเพอใหผอานเขาใจไดมากยงขน

96

บทท 39 คณคาของงานประพนธ

ความหมายของงานประพนธ งานประพนธเปนงานสรางสรรคของมนษยทไดเขยนขนอาจเปนลายลกษณอกษรหรอไมกได โดยคดเลอกถอยคาทสละสลวยไพเราะมารวมเปนเรองราวขน อาจจะสรางสรรคขนแบบรอยแกวหรอรอยกรองกไดแลวแตความเหมาะสมและความตองการของผเขยนเอง องคประกอบของงานประพนธ งานประพนธทมเนอหาและรปแบบทเหมาะสมกนจะจดเปนประเภท "วรรณคด" หรอถาเรองใดไมถงขนวรรณคดกจะจดเปนประเภท "วรรณกรรม" ซงองคประกอบของงานประพนธประกอบดวย

1. เนอหา หมายถง เรองราวทผประพนธแตงขนจากจนตนาการ โลกทศน ประสบการณ หรอจาก ความรสกของผประพนธเอง รวมถงสารทผประพนธตองการสงใหผอาน

2. รปแบบ หมายถง ลกษณะรวมของประเภทงานประพนธทผแตงใช อาจเปนรอยแกว ซงเปนทง สารคด เชน บทความ จดหมายเหต และบนเทงคด ไดแก นวนยาย นทาน หรออาจเปนรอยกรอง เชน นราศ โคลง คาฉนท ลลต คณคาของงานประพนธ

คณคาดานวรรณศลป คอคณคางานประพนธดานการแตง ซงผประพนธควรเลอกรปแบบทสอดคลองกบเนอหา มกลวธการแตงทนาสนใจ การใชถอยคาทไพเราะสละสลวย และใหอารมณสะเทอนใจแกผอาน รวมทงใหความบนเทงและความคดสรางสรรคดวย ถาหากเปนเรองสนหรอนวนยายควรมลกษณะดงน

1. แกนเรองตองสมพนธกบโครงเรองและตวละครในเรอง 2. มกลวธการประพนธทแปลกและนาสนใจ 3. ในเรองควรมจดขดแยงทกอใหเกดอารมณสะเทอนใจ 4. ภาษาทใชควรสละสลวยและสามารถมองเหนภาพไดชดเจน 5. คาพดควรเหมาะสมกบบคลกลกษณะของตวละครในเรอง 6. ใหสารทมความคดสรางสรรคเกยวกบชวตและสงคม คณคาดานสงคม งานประพนธทสะทอนชวต ความเปนอย คานยม วฒนธรรมและจรยธรรมของ

คนในสงคม รวมทงมสวนชวยจรรโลงใจหรอพฒนาสงคม จดเปนงานประพนธทดและมคณคาควรแกการยกยอง

97

การพจารณาวรรณกรรม ม 2 ดานคอ 1. คณคาดานวรรณศลป 2. คณคาดานสงคม

คณคาดานวรรณศลป ประกอบดวย 1. การใชถอยคาใหงดงาม – คาคลองจอง คาไวพจน คาอพภาส เลนคา ซาคา เสยงสงตา มจงหวะ สมผส

สระ อกษร วรรณยกต ศ เขาลลต ความหมายนยตรง/ประหวด ปฏพากย(การกลาวความตรงกนขามกน)นาฏการ(เคลอนไหว)

2. การสรางจนตภาพ(แสง ส เสยง ความเคลอนไหว)และอารมณดวยการใชโวหารบรรยาย พรรณนา อธบาย อภปราย กอใหเกดอารมณสะเทอนใจ ความหวง ความสข ฯลฯ

3. การใชโวหารภาพพจน (ดหวขอกวโวหาร) 4. ถาเปนโคลงสสภาพอาจมการใชคาตายแทนคาเอกใหดทตาแหนงคาเอกทงหมดวาใชคาตายกทถาใช

ทงหมดกใช ประเภทของกลบท ผรไดแบงกลบทออกเปน 2 ประเภท คอ กลบท และกลอกษรพรอมกบอธบายความหมายไวดงน กลบทไดแก คาประพนธทมลกษณะพเศษไปกวาตามปกต เชนใหม สมผสอกษร สมผสสระ อาจวางเรยงอกษรใหนอกเหนอไปกวากฎเกณฑของฉนทลกษณ อยางเชน กลอนกลบทกบเตนตอยหอย โคลงกลบทกนนอนเกบบว กลบทนสวนมากแตงเปนกลอน กลอกษรไกแกคาประภณฑทแตงใหซอนเงอน วางรปใหตางไปจากคณะ ตองรวธอานถงจะอานไดถกตองตามลกษณะของคาประภณฑนนๆ เชน กลอนกลอกษรคมในฝก โคลงกลอกษรชางประสานงา กลอกษรนโดยมากพบทแตงเปนโคลงเปนสวนมาก สรปไดวา กลบท แบงออกเปน 2 ประเภท คอ กลบท และ กลอกษร โดยกลบทหมายถง คาประพนธทยงคงวางรปแบบใหเหนวาเปน ราย โคลง กาพย ฉนท กลอนแตจะทาใหแปลกไปจากเดมดวยการเลนสมผสสระ สมผสอกษร เลนรปสระ รปพยญชนะ รปและเสยงวรรณยกต เลนคา เลนวล คาคร คาลห คาตาย และเลนมาตราดวยตวสะกด สวนกลอกษรนน หมายถงคาประภณฑทแตงใหซอนเงอน โดยการวางพยญชนะสลบท

98

กลบททมกออกขอสอบ 1. กบเตนตอยหอย - หนงวรรคม 9 คา เสยงพยญชนะตน คาท 1-2-3 ซากบ คาท 4-5-6 สมผสกน

ระหวางคาท 3และ 4 เขยนไดเปน กขค/กขค/000 (กลอน) รายจะเปนแบบ กขค/กขค คาท3และ4 สมผสกน เชน สรรแตหาญสารตวเหยม

2. ละลอกแกวกระทบฝง – คลายกบเตนตอยหอย แตสมผสกนระหวางคาท 3 และ 5 (กลอน) 3. กบเตนสลกเพชร – เสยงพยญชนะตนคาท 1-2-3 4-5-6 และ 7-8-9 เสยงเดยวกน สมผสระหวาง คา

ท 3 - 4 และ 6-7 เขยนไดเปน กขค/กขค/กขค (กลอน) รายจะเปนแบบ กขค/กขค คาท3และ5สมผสกน เชน แลนโจมทพไลจบทน

4. กบเตนสามตอน – วรรคหนงม 6 คา เสยงพยญชนะตนคาท 1-2 3-4 5-6 เสยงเดยวกน เขยนไดเปน กข/กข/กข

5. นาคบรพนธ – สองคาสดทายวรรคแรกมาขนตนเปนสองคาแรกของวรรคตอมา โดยใชคาแรกและเปลยนคาทสองแตใหคงเสยงพยญชนะตนเดมไว 000/000/0กข กข0/000/000เชน 0000000สวรรณรตน สวรรณรถ000000

6. ยตภงค – ครงคาขางหนาอยวรรคแรก ครงคาขางหลงอยวรรคถดมา เขยนได เปน 000/000/00ก- ข00/000/000

7. สะบดสะบง – 4 คาทายม 2ค คาท 1 และ 3 เปนคาเดยวกน เขยนไดเปน 000/000/กขกค สมผสสระ

1. เคยง – สระเดยวกนเรยงกนสองคา เชน เดอนสบเอดเสรจธระพระวสา 2. เทยบเคยง – สระเดยวกนเรยงกนสามคา เชน ถารกนกมกหนายคลายอเหนา 3. ทบเคยง – สองสระเรยงกนสระละสองคา เชน จงแยมเยอนเออนโอษฐโปรดประภาษ 4. เทยมแอก – สระเดยวกนมคาอนคนกลาง อยปลายวรรค เชน ดประเทองเรองแสงทองสาดสอง 5. แทรกเคยง – คลายขอ 4 แตอยตนหรอกลางวรรค เชน ขยาเขยวขบปากดงนาคเปน 6. แทรกแอก – คลายขอ 5 แตมคาคนสองคา เชน เราขอบใจจะเลยงใหเทยงธรรม

สมผสอกษร 1. ค - พยญชนะตนเสยงเดยวกนเรยงกนสองคา เชน จนลมตวมวหมองเพราะตองตา 2. เทยบค – พยญชนะตนเสยงเดยวกนเรยงกนสามคา เชน เขาวาไวหวานนกกมกรา 3. เทยบรถ – พยญชนะตนเสยงเดยวกนเรยงกนสคา เชน เสยงจงหรดหวดแวววเวกใจ 4. เทยมรถ – พยญชนะตนเสยงเดยวกนเรยงกนหาคา เชน ยามกระสอบกรอบแกรกกระไกรกรก

99

5. ทบค – พยญชนะตนเสยงเดยวกนเรยงกนเปนสองค เชน ขอหมายมนบญเบองบรพา 6. แทรกค – พยญชนะตนเสยงเดยวกนมคาอนหนงคาคนกลาง เชน ดงปาชาพงชฏสงดคน 7. แทรกรถ – พยญชนะตนเสยงเดยวกนมคาอนสองคาคนกลาง เชน ถงคลองขวางบางจากยงตรม

จต คณคาดานสงคม ประกอบดวย

1. การสะทอนสภาพสงคมในสมยนน ไมวาจะเปน เครองแตงกาย บานเรอน ภาษาและถอยคา ทใช วฒนธรรมประเพณ เปนตน

2. แนวคด ความเชอ และคานยม (ทมกปรากฏในวรรณคดไทย) ไดแก - ไสยศาสตร โชคลาง ความฝน ภตผ เวทมนตรคาถา - พทธศาสนา กรรม เทวดา สวรรค นรก - จารต ประเพณ ขนบธรรมเนยม - ความกตญ การตอบแทนคณ - อานาจของพระมหากษตรย

3. ขอคดทไดรบจากเรอง ทฤษฎการวจารณวรรณกรรม

1. การวจารณตามแนวศลธรรมและคตคาสอน 2. การวจารณตามแนวประวตศาสตรและชวประวต 3. การวจารณตามแนวรปแบบนยม 4. การวจารณตามแนวมารกซสต 5. การวจารณตามแนวจตวเคราะห 6. การวจารณตามแนวตานาน

แนวการวจารณเรองสน 1. ชอเรอง 2. โครงเรอง 3. ฉาก 4. ตวละคร 5. บทสนทนา

6. แกนเรอง 7. กลวธการนาเสนอเรอง 8. การเปดเรอง และการปดเรอง 9. การดาเนนเรอง 10. ทวงทานองและลลาของเรองสน

100

ลกษณะเรองสนทด 1. ตองมแกนเรองเพยงหนงเดยว 2. ตองมตวละครสาคญในการเดนเรองเพยงตวเดยว ตวละครประกอบอนๆไมควรเกน 5 ตว 3. มการผกเคาเรองทาใหผอานอยากรวาจะเกดอะไรตอไป 4. ตองมเนอความแนน ไมใชบท,คาพด,กรยาอาการฟมเฟอย ใชคานอยแตไดใจความมาก 5. วางแนวเรองโดยถอตวละครเปนใหญ ใหพฤตกรรมเกดมาจากตวละคร 6. เมอผอานอานจบแลวควรไดรบรสหรออารมณอยางใดอยางหนง

ลกษณะเรองสนทดตามลกษณะโครงสรางของเรอง 1. ชอเรอง

- ชวนใหผอานสนใจทจะตดตาม - เปนชอทแปลก ทาทาย มความนาสนใจ - สมพนธกบแกนเรอง ครอบคลมเนอหา

2. โครงเรอง - ประกอบดวยปญหาขอขดแยง หรอมขอคดทนาสนใจ - มกลวธในการลาดบเรองใหเขาใจไดกระจาง - การเปด/ปดเรองนาประทบใจ - สรางความสนใจใครรตอไป ไมมเหตบงเอญ - ความสมพนธระหวางเหตการณตางๆเกยวเนองกนอยางมเอกภาพ - ชใหผอานไดเหนโลกหรอสงคมอยางกวางขวางลกซง

3. ฉาก - มความสมพนธกบพฤตกรรมของตวละครในเรอง - พรรณนาไดเหนภาพ ชชวนใหผอานเกดอารมณคลอยตาม

4. ตวละคร - อปนสยสมจรงกบพฤตกรรม - การพดจาเหมาะสมกบวย

5. แกนเรอง - ควบคมเรองราวใหอยภายในสงทตองการนาเสนอ - ผอานสามารถสรปความคดรวบยอดออกมาไดตรงตามทตองการเสนอ

101

แนวการวจารณกวนพนธ 1. รปแบบ (ฉนทลกษณ) 2. เนอหา (สารทกวตองการนาเสนอ) 3. ภาษา ( เสยง คา ความหมาย สมผส จงหวะลลา โวหาร ) 4. กลวธการนาเสนอ (ทาอยางไรใหเรองดาเนนไปและบรรลจดมงหมายของผเขยน) 5. แนวคดสาคญของเรอง

ขนบทางวรรณกรรม

1. ขนบในการแตง (ขอกาหนดของคาประพนธแตละประเภท) 2. ขนบคาประณามพจนและการลงทาย

คาประณามพจน - สงศกดสทธ - พระมหากษตรย

การลงทาย - ผแตง - ผบนทก - วน เวลาทแตง - สาเหตทแตง

- ใหพร - ขอพร/ความประสงคของกว - (ชาดก) ใครกลบชาตมาเกดเปนใคร/อะไรบาง - ออกตวใหชวยแกไขผลงาน

3. ขนบการพรรณนาความ 1. เสาวรจน – บทชมโฉม ชมธรรมชาต 2. บทสระสรงทรงเครอง 3. บทชมบานชมเมอง 4. บทนารปราโมทย – เกยวพาราส / เขาพระเขานาง 5. บทอศจรรย

4. ขนบดานแนวเรอง 5. ขนบดานแบบฉบบของตวเอก 6. ขนบดานการเลยนแบบ (ประดษฐกรรมเสรมแบบ VS ประดษฐกรรมนฤมตร) 7. ขนบนยมอารมณหรรษา

* กวยานโลม (Poetic License) - กวสามารถเลอกใชคาไดตามใจเพอเออตอสมผสหรอจานวนคาในวรรค*

102 บทท 40

แนวคด คานยมและ นาเสยง ในงานประพนธ แนวคด คอ ความคดทสาคญทเปนแนวในการผกเรอง หรอความคดอน ๆ ทสอดแทรกไวในเรองนน ๆ คานยม คอ ความรสก ความคด ความเชอ หรอความเชอมนของมนษยตอสงหนงสงใด และยดถอปฏบตในเรองตาง ๆ ในการดาเนนชวต ซงมความหมายหรอมความสาคญตอตนเอง หรอกลมของตน นาเสยงหรออารมณทแฝงในคาประพนธ คราครวญ - พดแสดงความโศกเศราเสยใจ ชมเชย - กลาวแสดงความพอใจความดความสามารถของผนอย ยกยอ - ชมความดความสามารถเพอใหพอใจ สรรเสรญ - คดหรอกลาวถงอยางยกยอง วากลาว - วาผนอยเพอใหปรบปรงตน กนโคตร - ขดโคตรขนมาดา บรภาษ -วาผอนทาผดและใชถอยคารนแรง ตดพอ - ตอวาดวยความนอยใจ ตาหน - วากลาวผฟงกระทาการบกพรอง ประชด - แกลงพดหรอทาตรงกนขามกบใจเพาะความไมพอใจ เสยดส - วาโดยไมกลาวถงตรงๆ กระทบกระเทยบ – เปรยบเปรยใหกระทบถง เหนบแนม - พดสะกดถงสวนทไมด แดกดน - กลาวตรงามกบความจรงซงไมด เยาะเยย - นาขอผดพลาดหรอขอบกพรองของอกฝายหนงมากลาวใหเปนทขบขน วงวอน - พยายามขอรองใหเขาเหนใจสงสารยอมทาตาม ชกชวน - บอกใหปฏบตตามสวนตนจะรวมปฏบตหรอไมกได เชญชวน - ชกจงใหทาตามดวยความสภาพ เชอเชญ - เชญใหทาอยางหนงซงเปนประโยชนตอผทาเอง แนะนา - บอกในฐานะทมความรหรอประสบการณวาควรทาหรอปฏบตอยางไร ชแนะ - บอกวาควรทาอยางไร ตกเตอน - สงสอนใหรหรอสานกในความผดพลาดหรอในขอบกพรอง ประณาม - กลาววากระทาความผดทรายแรงหรอมความประพฤตทเสยหายมาก

103 บทท 41

บทนมสการมาตาปตคณและอาจารยคณ และคณานคณ ผแตง : พระยาศรสนทรโวหาร (นอย อาจารยางกร) พระยาศรสนทรโวหาร (นอย อาจารยางกร) เปนชาวจงหวดฉะเชงเทรา เกดเมอวนท 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2365 เคยบวชเปนเณรและพระภกษทวดสระเกศ ศกษาภาษาไทย หนงสอขอมและภาษาบาล สอบพระปรยตธรรมไดเปรยญ 7 ประโยค ไดเขารบราชการในสมยรชกาลท 4 ไดเลอนบรรดาศกดขนเรอย ๆ ในสมยรชกาลท 5 ไดเปนสารประเสรฐพระยาศรภมปรชา เจากรมพระอาลกษณ และพระยาศรสนทรโวหาร ไดเปนครสอนภาษาไทยในกรมพระอาลกษณ เปนอาจารยใหญโรงเรยนหลวงในพระบรมมหาราชวง และไดเปนพระอาจารยถวายพระอกษรแกพระเจาลกยาเธอดวย พระยาศรสนทรโวหารถงแกอนจกรรมเมอ พ.ศ. 2384 พระราชวรวงศเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ ทรงยกยองวา พระยาศรสนทรโวหาร เปน “ศาลฎกาในเรองหนงสอไทย เมอตดสนวากระไร กเปนคาพพากษาสดทาย ควรจะเถยงวากระไรอกกฟงไมขนในสมยนน”

ผลงานทสาคญของทานมหลายเรอง เชน แบบเรยนภาษาไทย 6 เลม ลกษณะการแตง : นมสการพระพทธคณ - อนทรวเชยรฉนท นมสการพระธรรมคณ - กายพฉบง 16 นมสการพระสงฆคณ - กาพยฉบง 16 นมสการมาตาปตคณ - อนทรวเชยรฉนท นมสการอาจารยคณ - อนทรวเชยรฉนทแตเปนฉนททไมเครงครดในฉนทลกษณมากนก เนอหารอยแกวของ “นมสการพระพทธคณ”

บทท 1 พระสมมาสมพทธเจาเปนผบรสทธ ตดรากเหงาแหงกเลสสนแลว จงปราศจากความมวหมอง

บทท 2 ในพระทยของพระองคดจดงดอกบวบาน ทปราศจากราคและมกลนหอมขจรไกล บทท 3 พระมหากรณาธคณของพระองคดจแมนา โปรดประชาชนใหพนจากหวงนาคอ

การเวยนวายตายเกดอนยากลาบาก บทท 4 ทรงชทางบรรเทาความทกข ชทางแหงความสขสงบ ชทางพระนพพาน ซง

ปราศจากความโศกและภยแหงความพลดพราก บทท 5 ทรงเพยบพรอมดวยดวงตาทงหาอนแจมใส ทรงรแจงเหนจรงเหตการณ ตาง ๆ

ทงใกลและไกล

104 บทท 6 ทรงกาจดจตใจทหยาบและสนดานบาปของชายและหญง สตวโลกทงหลาย

ไดพงพงพระองค ละทงบาปกรรม บาเพญบญ บทท 7 ขาพเจา ขอนอมศรษะไหว เพอระลกถงพระมหากรณาธคณของพระสมมาสม

พทธเจาตลอดไป เนอหารอยแกวของ “นมสการพระธรรมคณ”

บทท 1 ธรรมะเปนบอเกดแหงความด ดจดวงประทปอนสวางไสว บทท 2 แหงองคพระศาสดา ทสองกมลสนดานของสตวโลกใหสวางพนจากความโงเขลา บทท 3 ธรรมะ อาท อรยมรรคมองค 8 และประการท 9 คอนพพาน บทท 4 อนไดชอวา เปนดนแดนเหนอโลกทลาลกและยงใหญ บรสทธพเศษและสดใส บทท 5 ธรรมตนทางสองประการแหงการเดนทาง คอ ปรยต (การศกษา) และปฏบต บทท 6 คอทางเดน ทเปนดจคลองทนาไปสความสมหวง สดนแดนเหนอโลกโดยตรง บทท 7 ขาพเจาขอนอมศรษะ นบนอบพระธรรมดวยกายวาจาและใจ

เนอหารอยแกวของ “ นมสการพระสงฆคณ” บทท 1 พระสงฆสาวกของพระศาสนา ปฏบตตามคาสอนของพระสมมาสมพทธเจา บทท 2 จนเหนแจงพระอรยสจ 4 จนบรรลถงทางทหยดและดบทกขภย บทท 3 ปฏบตตามคาสอนของพระพทธเจามปญญาผองใสสะอาดปราศจากความมวหมอง บทท 4 หางจากทางของขาศกผฮกเหม ดวยกาย วาจา และใจ บทท 6 ไดชอวา เปนโอรสของพระพทธเจา ผมคณอนสดจะนบได บทท 7 ขาพเจาขอนบนอมหมพระสาวกผมคณดงทกลาวมา บทท 8 ดวยอานาจแหงบญของขาพเจา ขาพเจาขอนอมไหว พระไตรรตนอนสมบรณ

ประเสรฐยง บทท 9 จงชวยขจดภยนตรายตาง ๆ ใหดบและหมดสนไป

เนอหารอยแกวของ “นมสการมาตาปตคณ” บทท 1 ขาพเจานบนอบคณของบดาและมารดา ผเปนบคคลแรกทเกอกลสงเคราะห บตร

ธดาจนเตบใหญ บทท 2 ฟมฟก ทะนถนอม ไมเคยหางไกล แมจะยากลาบากเทาไรกไมเคยคดถง บทท 3 ตรากตราทนความทกขยาก ถนอมเลยงลกอยางไมเหนดเหนอยปกปองอนตราย

จนลกรอดเปนตวเปนตน บทท 4 เปรยบคณของพอแมเหมอนภเขาอนยงใหญ หรอแผนดนอนไพศาล บทท 5 ไมอาจจะทดแทนบญคณอนมากมายไดหมด พอแมคอผมคณความด ควรแกการ

บชา

105 เนอหารอยแกวของ “นมสการอาจารยคณ”

บทท 1 ขาพเจาขอคานบนอมตอครผเมตตากรณา โอบออมอาร คอยเจอจน สงสอนทกสงทกอยาง

บทท 2 ยงไมทราบกไดทราบทงบญและบาป ทกสงทกอยาง ครชแจงแบงปน อธบายใหชดเจน

บทท 3 จตใจของครเตมไปดวยความเมตตากรณา ไมลาเอยง เหมอนทานตงใจมากะเกณฑใหศษยฉลาดหลกแหลม

บทท 4 ขจดความโงเขลา ความหลง จตทมดมนงมงาย ความสงสยในจตใจใหหมดไป บทท 5 คณเหลาน ควรนบไดวายอดเยยมในสามโลก ควรนกและคดถงดวยจตนอบนอม

ชนชม เนอเรองยอ :

นมสการพระพทธคณ - เปนคากลาวบชาองคพระสมมาสมพทธเจา ทมความบรสทธปราศจากกเลสทงหลาย นาพระทยพระองคทานเบกบานปราศจากราค มพระกรณาโปรดมวลมนษยใหหลดพน ชหนทางแหงสขให ชแจงตนเหตแหงทกข เปนทพงพาของสตวโลก นมสการพระธรรมคณ - พระธรรมเปนบอเกดแหงความด เหมอนดวงประทปทสองจตใจใหสวาง ธรรมประกอบดวยมรรคแปด รวมทงนพพาน หากใครไดปฏบตธรรมน กจะไดพบกบ โลกตรสข นมสการพระสงฆคณ - ขอนมสการพระสงฆผเปนสาวกขององคพระสมมาสมพทธเจา เปนผเหนแจงในอรยสจส มปญญา มความบรสทธผองใส ปราศจากความมวหมอง เปนบญกศลอนยงใหญแกโลก ขอนมสการสาวกของพระพทธเจาจงชวยบนดาลใหขาปราศจากความทกข และภยนตรายใด ๆ ทงสน นมสการมาตาปตคณ - ขอกราบไหวบดามารดา ผเลยงดเรามาอยางทะนถนอม ดวยความลาบากตรากตรา คณของบดามารดาประดจขนเขาและยงใหญกวาแผนดน จนเหลอทจะทดแทนได นมสการอาจรยคณ - ขอกราบไหวครอาจารยทไดกรณาสงสอนทกสงทกอยาง เหมอนทานแกลงทาใหเราฉลาดเฉยบแหลม ขจดความเขลาและความลมหลง ซงเปนเรองทควรชนชมเปนอยางยง ลกษณะดเดนของเรอง : คากลาวนมสการคณานคณนเปนบทสวดมนตในโรงเรยนทนกเรยนคนเคยเปนอยางด แตนกเรยนอาจจะไมไดศกษาถงความหมายใหเขาใจลกซง เมอนาเรองนมาเปนบทเรยน จงเปนการดทจะทาใหนกเรยนเขาใจและซาบซงในบทพรรณนาพระคณของพระรตนตรย คณบดามารดา และครบาอาจารย ในดานลกษณะคาประพนธ นบเปนคาประพนธทมความไพเราะดวยโวหารเชงพรรณนา ชแจงถงรายละเอยดของพระคณทงพระพทธ พระธรรม พระสงฆ คณบดามารดา และครบาอาจารย คาศพททใชเปนคาศพทบาลสนสกฤตปะปนอยมาก แตกเปนคาทนกเรยนคนเคย บางคาเปนศพททางพทธศาสนาทนา

106 ศกษา นอกจากน ยงมความดเดนในเชงเปรยบเทยบ ทาใหบทประพนธไพเราะและไดความหมายชดเจนยงขน

บทท 42 ขนชางขนแผน ตอนขนแผนลแกโทษ และ ขนชางถวายฎกา

ผแตง : ยงไมทราบแนนอนวาใครเปนผแตง ลกษณะคาประพนธ : กลอนเสภา เรองยอ : ในสมยสมเดจพระพนวษาแหงกรงศรอยธยา พลายแกว ขนชาง และนางพมพลาไลย เกดในจงหวดสพรรณบร ทงสามเปนเพอนเลนกนมาแตเดก ตอมา ขนไกรบดาของพลายแกวถกพระพนวษากรว สงประหารชวต นางทองประศรไดพาพลายแกวหนอาญาหลวงไปอยเมองกาญจนบร สวนขนศรวไชยบดาของขนชางถกโจรฆาตาย และพนศรโยธาบดาของนางพมกตายดวยไขปา เมอพลายแกวอายได 15 ป กบวชเปนสามเณรทวดสมใหญ สมภารบญไดชวยสงสอนวชาอาคมใหจนสนความร จงแนะนาใหเณรแกวไปเรยนตอทสพรรณบร นางทองประศรจงพาเณรแกวไปเรยนวชาตอกบสมภารวดปาเลไลยก เณรแกวเปนคนเฉลยวฉลาดและขยน จงศกษาเลาเรยนไดอยางรวดเรว ทงยงสามารถเทศนมหาชาตไดไพเราะจบใจ ฝายขนชางเมอมอายไดพอสมควรกแตงงาน แตตอมาไมนานนางแกนแกวผเปนภรรยากปวยตาม ครนถงในงานเทศกาลสงกรานตทวดปาเลไลยก นางพมและเณรแกวไดพบกนอกครงหนง ตางกมจตใจผกกน วนตอมาเณรแกวสกจากเณรชวคราวลอบไปหานางและไดเสยกน สวนขนชางซงหลงรกนางพมกพยายามมาสขอนางแตไมสาเรจเพราะนางพมไมยอม ในทสดเณรแกวซงหนสมภารวดปาเลไลยกไปอยกบสมภารคงเจาอาวาสวดแค และไดเลาเรยนวชาความรจนแตกฉานกลาสกขา แลวขอรองใหนางทองประศรมาสขอนางพมให ทงสองจงไดแตงงานกน แมขนชางจะผดหวงแตกยงไมละความพยายามทจะใหไดนางพมมาเปนของตน ดงนนเมอพระพนวษาทรงทราบขาวศกทเชยงใหมยกมาตเชยงทอง ซงเปนเมองขนของกรงศรอยธยากกรว ขนชางซงรบราชการอยเปนสบโอกาสจงกราบทลใหมพระราชบญชา สงพลายแกวยกทพไปทงๆ ทเพงแตงงานไดเพยงสองวน นางพมตรอมใจจนลมปวยตองเปลยนชอใหมเปนวนทองจงหายปวย ฝายขนชางกทาอบายทกวธทาง ไมวาจะเปนการนากระดกผมาหลอกวาพลายแกวถกฆา หรอขนางศรประจนวานางวนทองจะถกรบเปนมายหลวง หรอไปทาใหตนโพธอธษฐานของพลายแกวเหยวเฉาไปกตาม จนในทสดนางศรประจนบงคบใหนางวนทองยอมแตงงาน แตนางวนทองกยงคอยพลายแกวไมยอมเขาหอกบขนชาง ในการทาศกกบเชยงใหม พลายแกวไดรบชยชนะและไดนางลาวทองกลบมากรงศรอยธยาดวย สมเดจพระพนวษาทรงแตงตงใหเปนขนแผน ขนแผนกลบไปสพรรณบรพรอมกบนางลาวทอง เมอนาง

107 วนทองและนางลาวทองววาทกน ขนแผนเขาหาม แตถกนางวนทองใชถอยคารนแรงกบตนกโกรธ จงพานางลาวทองกลบไปกาญจนบร ในวนนนเองนางวนทองกตองเขาหอและตกเปนเมยของขนชาง สองวนตอมาขนแผนหวนคดถงนางวนทองจงลอบขนเรอนขนชาง แตกแคนใจและรสกรงเกยจทเหนนางวนทองนอนคกบขนชาง จงไดดาประจานนางวนทองกบขนชางใหผคนรบรแลวกลบไปกาญจนบร สมเดจพระพนวษาโปรดใหขนชางขนแผนเขาไปฝกหดราชการทกรงศรอยธยา ขนชางหาทางกาจดขนแผนโดยแสรงหวงดรบฝากเวรขนแผนทจะไปเฝาไขนางลาวทอง เมอสมดจพระพนวษาไมเหนขนแผนในทเฝาจงทรงถามถง ขนชางกราบทลวาขนแผนหนเวรไปหาภรรยา สมเดจพระพนวษากรวจงรบสงมใหขนแผนเฝาไขนางลาวทอง แตใหออกตระเวนดานอยชายแดน สวนนางลาวทองนน ใหนาตวมากกขงไวในวง ขนแผนแคนขนชางททรยศจงคดชงนางวนทองคนมา โดยพยายามแสวงหาของวเศษ 3 อยางคอ ดาบฟาฟน กมารทอง และมาสหมอกใหไดกอน เมอไดครบแลวกลอบขนเรอนขนชางดวยการสะกดผคนใหหลบ ขนแผนเขาหองผดไดนางแกวกรยาซงถกบดานามาขายใหขนชางเปนภรรยา แลวจงพานางวนทองไปอยรวมกนในปา ฝายขนชางกไดถวายฎกา สมเดจพระพนวษาจงมพระราชบญชาใหหวเมองตาง ๆ จบขนแผนสงมากรงศรอยธยา สวนขนแผนเมอเหนนางวนทองครรภแกใกลคลอด จงเขาไปหาพระพจตรเพอขอใหสงตนไปสคดในกรงศรอยธยา ระหวางทางไดพบนางแกวกรยาซงไถตวจากขนชางแลว จมนศรไดพาขนแผนและนางวนทองเฝากราบทลเรองราวทงปวง สมเดจพระพนวษาทรงตดสนใหขนแผนชนะความไดนางวนทองคน สวนขนชางกถกปรบไหม ตอมาขนแผนไดขอใหจมนศรขอพระราชทานโทษนางลาวทอง สมเดจพระพนวษากรวมาก จงรบสงใหเอาขนแผนไปจองจาไวในคก ฝายนางแกวกรยาไดปลกทบนอกหบเผยคอยปรนนบตสาม แมขนแผนจะมเวทมนตรคาถาทจะสะเดาะโซตรวนได แตกไมคดหนเพราะมความจงรกภกดตอสมเดจพระพนวษา สวนนางวนทองซงอยกบจมนศร วนหนงนางออกจากบานไปเยยมขนแผนไดถกขนชางใชบาวไพรฉดคราไปอยสพรรณ กระทงคลอดลกชายตงชอวาพลายงาม ขนชางเกลยดพลายงามมากจงลวงไปฆา แตผพรายของขนแผนมาชวยไวทนแลวไปเขาฝนบอกนางวนทอง นางจงเลาเรองทงหมดใหพลายงามฟง และใหพลายงามเดนทางไปอยกบนางทองประศรผเปนยาทกาญจนบร นางทองประศรไดพาพลายงามไปเยยมขนแผนในคก และไดสอนวชาตามตาราของขนแผนแกพลายงาม หลงจากทาพธโกนจกพลายงามเมออายได 13 ป นางทองประศรกพาหลานไปฝากกบจมนศรเพอใหถวายตวเปนมหาดเลก ตอมากรงศรอยธยาไดเกดศกกบเมองเชยงใหม เพราะพระเจาเชยงใหมใหทหารมาชงนางสรอยทองพระราชธดาทพระเจาลานชางตงพระทยจะถวายแดสมเดจพระพนวษาไป แลวยงมพระราช

108 สาสนทาทายอกดวย สมเดจพระพนวษากรวจะเสดจกรธาทพไปปราบ แตขนนางไดทลทดทานไว พลายงามไดโอกาสจงกราบทลอาสา พรอมทงขอพระราชทานอภยโทษแกขนแผนผเปนบดาใหไปชวยในการศกดวย ครนเมอขนแผนและพลายงามไดฤกษจะยกทพ แกวกรยากคลอดบตรชายตงชอวาพลายชมพล ขนแผนและพลายงามเดนทพไปถงเมองพจตร พลายงามไดพบรกกบศรมาลากอนจากไปทาศก ในการศกครงนขนแผนและพลายงามไดชยชนะ ขนแผนไดรบพระราชทานยศเปนพระ สรนทราฦๅไชยมไหสรยภกด ครองเมองกาญจนบร สวนพลายงามไดรบแตงตงเปนจมนไวย- วรนาถ และไดรบพระราชทานนางสรอยฟา พระราชธดาของพระเจาเชยงใหมดวย ในวนแตงงานของจมนไวยฯ หรอพระไวยกบนางศรมาลาและนางสรอยฟา นางวนทองและขนชางมาชวยงาน ขนชางเมาเหลาววาทกบพระไวย จงถกพระไวยทาราย ขนชางถวายฎกากลาวโทษ ไดมการไตสวนความแตครงอดต ขนชางปฏเสธขอกลาวหา จงตองมการดานาพสจน ขนชางแพ สมเดจพระพนวษาทรงพระพโรธจงรบสงใหประหารชวตเสย นางวนทองขอรองใหพระไวยขอพระราชทานอภยโทษขนชาง พระไวยเหนแกมารดาจงยอมทาตาม ***ตอมาพระไวยไดมาพานางวนทองไปจากเรอนขนชาง ขนชางจงถวายฎกา ในวนไตสวนความสมเดจพระพนวษาใหนางวนทองตดสนใจเลอกวาจะอยกบขนชาง ขนแผน หรอ พระไวย นางวนทองตดสนใจไมได สมเดจพระพนวษาจงกรวมากและมรบสงใหประหารชวตนางในทสด*** สวนนางศรมาลาและนางสรอยฟากมเรองทะเลาะววาทหงหวงกนตลอดเวลา นางสรอยฟาแอบไปหาเถรขวาด ทาเสนหใหพระไวยหลงรกจนถงกบเฆยนตนางศรมาลา พลายชมพลซงเขาชวยนางกพลอยถกตไปดวย จงหนไปกาญจนบรเลาเรองใหขนแผนฟง ขนแผนลงมาอยธยาไดพบกบพระพจตรและนางบษบาซงรขาวพระไวยหลงเสนหจงชวยกนตกเตอน พระไวยกลบลาเลกบญคณทชวยใหขนแผนพนโทษ ขนแผนโกรธถงกบตดพอตดลก ตอมาขนแผนและพลายชมพลวางแผนแกแคนพระไวย โดยพลายชมพลปลอมตวเปนมอญใหมลงมาตกรงศรอยธยา สมเดจพระพนวษาโปรดใหขนแผนยกทพออกไปตานศก ขนแผนแสรงทาเปนแพถกจบ พระไวยจงตองออกไปรบขณะเดนทพ นางวนทองไดปรากฏกายเปนเปรตมาหามทพพระไวยเพอมใหพอลกฆากน แตมอาจยบยงได ในทสดพระไวยกพายแพพลายชมพล หนไปเฝาสมเดจพระพนวษากราบทลเรองราวทงปวง สมเดจพระพนวษารบสงใหไปตามขนแผนและพลายชมพลมาเฝา ขนแผนกราบทลความจรง พลายชมพลอาสาพสจน และจบเถรขวาดพรอมหลกฐาน สวนนางสรอยฟาไมยอมรบ ใสความนางศรมาลาวาเปนชกบพลายชมพล จนตองมการทาพธลยไฟพสจน นางสรอยฟาแพจงถกเนรเทศไปเชยงใหม ตอมานางศรมาลาคลอดบตรชายชอพลายเพชร นางสรอยฟากคลอดบตรชายเชนกนชอวาพลายยง สวนเถวรขวาดยงคงอาฆาตแคนพลายชมพล แปลงกายเปนจระเขอาละวาด ภายหลงพลายชมพลปราบจระเขเถรขวาดไดและไดรบพระราชทานความดความชอบแตงตงใหเปนหลวงนายฤทธ เนอเรอง : ขนแผนกบนางวนทองตองระเหเรรอนออกไปอยในปา เพราะตองหลบหนพระราชอาญา ขณะ

109 อยปานางวนทองตงครรภได 7 เดอนขนแผนสงสารนางวนทองจงพาไปพงพระพจตร ณ เมองพจตรเปนเวลา 1 เดอน ขนแผนวตกวาถาความทราบถงสมเดจพระพนวษา พระพจตรกจะพลอยมความผดกบตนดวย ขนแผนจงตดสนใจมอบตวกบพระพจตรเพอขอรบโทษ พระพจตรไดปลอบทงสองวาจะชวยผอนหนกใหเปนเบา พรอมจดของกนและเงนใหอก 3 ชง ใหขนแผนและนางวนทองและไดควบคมตวลงเรอไปกรงศรอยธยา ระหวางทางเขาเมองไดพบนางแกวกรยา นางจาขนแผนและนางวนทองไดกเขามาไหว จากนนพระ พจตรกมอบตวใหพระหมนศรรบตวขนแผนและนางวนทองไปจองจาเพอเบกตวเขาเฝาสมเดจพระพนวษาตอไป คานยม 1. ความศกดสทธของกฎหมายยอมอยเหนอสงอนใด 2. ความกตญกตเวทเปนคณธรรมทควรยดถอ 3. ลกมความสาคญตอพอแมยงกวาสงใด ขอคดทไดจากเรอง 1. รกแทยอมไมหวาดหวนตออปสรรคและความทกขยากใด ๆ 2. การปฏบตตามหนาทอยางถกตอง กอใหเกดผลดแกผกระทา (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ขนชางขนแผน ตอน ขนชางถวายฎกา ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

บทท 43 อเหนา ตอน ศกกะหมงกหนง

ผแตง : พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ลกษณะคาประพนธ : กลอนบทละคร จดประสงค : เพอใชแสดงละครใน เนอเรอง :

มเคาความจรงในประวตศาสตรของชวา ทาวกะหมงกหนงไดเชญใหระตปาหยง และทาวปะหมน ซงเปนนองชายมาชวยรบทเมองดาหา ถาทาวดาหาไมยอมยกนางบษบาซงเปนลกสาวใหกบวหยาสะกาลกชายของตน ทาวดาหาไดรบสารสของจากทาวกะหมงกหนง และถาทาวดาหาไมยอมยกนางบษบาให ทาวกะหมงกหนงจะยกทพมาตเมองดาหา แตนางบษบามคหมนแลวคอจรกาพระองคจงปฏเสธทาวกะหมงกหนงพรอมกบคนเครองบรรณาการทงหมดกลบไป จากนนพระองคจงสงสารไปยงทาวกเรปนพชาย สงหดสาหรและกาหลงซงเปนนองชายใหมาชวย ทาวสงหดสาหรจงสงสหรานากงลกชายยกทพไปชวย สวนทาวกเรปนมสารลบ 2 ฉบบ ฉบบหนงไปถงอเหนาใหยกทพไปชวยทาวดาหา ถาไมไปจะตด

110 ความเปนพอลกกน อกฉบบหนงไปถงเจาเมองหมนยาใหปลอยอเหนามาชวยรบแลวใหกะหรดตะปาตพทชายอเหนายกทพไปชวยอเหนา อเหนาเมอไดรบสารของทาวกเรปนกจาใจลานางจนตะหรายกทพไปพรอมกบสงคามาระตา สวนทาวกะหมงกหนงเมอไดรบคาปฏเสธจากทายดาหากโกรธมาก จงสงใหยกทพไปตงคายลอมกรงดาหาไว อเหนาไดยกทพมาตงคายอยนอกกรงดาหาและไดเขาสรบกบทาวกะหมงกหนง ศกครงนสงคามาระตาไดฆาวหยาสะกา สวนอเหนาไดฆาทาวกะหมงกหนงตาย กองทพของทาวกะหมงกหนงแตกพาย อเหนาใหอภยนองของทาวกะหมงกหนงใหนาศพของทาวกะหมงกหนงและวหยาสะกากลบไปทาพธตามประเพณได ขอคดทไดจากเรอง :

1. ความประมาทเปนหนทางแหงความตาย 2. พอยอมรกลกและยอมทาทกอยางเพอลกไดเสมอ 3. ผทมความสามารถสงและรอบคอบยอมเปนผชนะในการรบ 4. การขาดเหตผลและวจารณญาณในการกระทาใด ๆ ยอมนาภยมาสตนไดเสมอ

บทท 44 สามกก ตอน กวนอไปรบราชการกบโจโฉ

ผแตง : เจาพระยาพระคลง ( หน ) ลกษณะคาประพนธ : ความเรยงประเภทนทาน เนอเรอง : แผนดนจนในปลายสมยราชวงศฮน บานเมองเรมเสอมมาตงแตรชกาลพระเจาเลนเต เพราะกษตรยหลงเชอพวกขนทซงรวมมอกนกาจดขนนางผใหญและฉอราษฎรบงหลวง จนประชาชนเดอดรอนและเกดจลาจลไปทว ตอมากลมโจรโพกผาเหลองกอกบฏ เจาเมองตามหวเมองตาง ๆ พยายามปราบปรามเพอแสดงแสนยานภาพของตน แตกไมมผใดปราบได ชาวเมอง 3 คน คอ เลาป กวนอ และเตยวหย สาบานเปนพนองกนและอาสาปราบโจรโพกผาเหลองจนสามารถตโจรแตกพายไปได พระเจาเลนเตจงปนบาเหนจใหเลาปไปครองเมองเมองหนง โดยมกวนอและเตยวหยเปนขนนางเอก พระเจาเลนเตมขนพลหนมผหนงชอโจโฉเปนผคมทหารไปปราบโจรโพกผาเหลองจนแตกพายไปเชนกน เมอพระเจาเลนเตสนพระชนม โอรสซงยงทรงพระเยาวขนครองราชยตอตงโตะขนนางผหนงเขามาปราบพวกขนททครองอานาจอยตงแตสมยพระเจาเลนเต แลวถอดยวกษตรยออกจากตาแหนงและแตงตงพระอนชาตางพระมารดาของพระองคเปนกษตรยแทน ทรงพระนามพระเจาเหยนเต ตงโตะไดเปนมหาอปราชมลโปเปนทหารเอก ตงโตะเปนคนอธรรม ทาใหผคนเดอดรอนไปทว จงมผคดกาจดตงโตะ โดยทาอบายใหลโปผดใจกบตงโตะและฆาตงโตะ โจโฉเขามากมอานาจราชการ และยกกองทพไปปราบปรามหวเมองตาง ๆ จนมอทธพลและบารมมาก ตอมาไดเปนเจาเมองกนจว มอานาจอยทางตอนเหนอและสรบกบเลาปอยเนอง ๆ

111 เลาปปราชยแกโจโฉตลอดเวลา เมอไดขงเบงมาเปนทปรกษากลศก ขงเบงกแนะนาใหเปนพนธมตรกบซนกวนผมอานาจในดนแดนลมนาแยงซเกยงทางใต ขงเบงคดกลศกรวมกบจวยขนพลของซนกวน ทาใหสามารถตทพโจโฉพายไปได แตตอมาเลาปกบซนกวนแตกพนธมตรกนทาใหเกดการสรบกนเปนศก 3 ดาน เมอโจโฉตาย โจผบตรชายสบตาแหนงตอมา ไดบงคบใหพระเจาเหยนเตสละราชบลลงกแลวสถาปนาตนเองเปนกษตรยวงศวย ฝายเลาปเมอขาววาสนพระเจาเหยนเต กสถาปนาตนเองเปนกษตรยวงศฮนสบตอจากพระเจาเหยนเต สวนซนกวนนนราชาภเษกขนเปนกษตรยวงศงอ แผนดนจนในเวลานนจงแบงเปน 3 กก คอ กกฮน ( หรอกกจก ) ของเลาป กกวยข0องทายาทโจโฉ และกกงอของซนกวน ทงสามกกรบพงกนมาเปนเวลานาน ตอมากกวยตกอยใตอานาจของสมาอขนพลผใกลชดกบกษตรยมาตงแตครงโจโฉสมาเจยวบตรชายของสมาอปราบกกฮนไดและยดอานาจจากเลาเสยน ( อาเตาโอรสเลาปผครองราชยตอจากเลาป ) และตอมาสมาเอยนบตรชายของสมาเจยว ตงตนเปนปฐมกษตรยวงศจนปกครองกกวย แลวปราบกกงอไดสาเรจ บานเมองทแยกออกเปนสามกกนานถง 60 ปจงรวมกนเขาอยใตปกครองของกษตรยองคเดยวอกวาระหนง เรองสามกกตอนทกาหนดใหเรยนเปนตอนท 22 เมอกวนอไปรบราชการกบโจโฉ มความเปนมาและเรองยอดงน เมอโจโฉตงตวเปนมหาอปราชสาเรจราชการแผนดน ไดวางอานาจตอพระเจาเหยนเต จนพระองคคบแคนพระทย จงขอใหตงสนขนนางผหนงชวยกาจดโจโฉ แตโจโฉรตวกอนจงสงหารตงสนเสย แลวจงคดกาจดเลาปซงขณะนนครองเมองซจวอย เมอไดขาววาโจโฉยกทพมา เลาปกบเตยวหยกคมทหารไปรบศกทเมองเสยวพายและเขาปลนคายโจโฉ แตตองพายแพและพลดหลงกน เลาปหนไปตามลาพงถงเมองเซยงจว และขอใหเจาเมองพาไปพบอวนเสยว ( บดาของเจาเมอง ) ซงเลาปเคยขอใหอวนเสยวยกทพไปชวยตอสกบโจโฉ แตอวนเสยวขดของ มาครงนอวนเสยวจงตอนรบเลาปและใหพานกลภยอยทเมองกจว ฝายโจโฉเมอเขายดเมองชจวของเลาปได กยกไปตเมองแหฝอของกวนอ เพอกนมใหอวนเสยวมารบตวภรรยาทงสองของเลาป ซงกวนอดแลอยนนได โจโฉสงทหารไปลอใหกวนอไลตามออกมานอกเมองและลอมจบตวกวนอไว เตยวเลยว (ทหารฝายโจโฉ ) ซงกวนอเคยชวยชวตไวเปนผเขาไปเกลยกลอมกวนอใหไปอยกบโจโฉ กวนอยอมจานนแตขอเงอนไขเปนสญญา 3 ขอจากโจโฉคอ 1. ขอใหไดเปนขาพระเหยนเต 2. ขอใหไดปรนนบตและคมครองพสะใภทงสอง 3. ขอไปหาเลาปทนทเมอรวาอยทใด แตแรกโจโฉไมยอมรบเงอนไขขอสดทาย เตยวเลยวจงยกนทานเรองอเยยงผกตญมาเลาเพอชใหเหนวากวนอนนเปนคนกตญมาก หากโจโฉเลยงดอยางดอาจผกใจกวนอไวได โจโฉจงยอมรบเงอนไขของกวนอ เรองในตอนทกาหนดใหเรยนจบเพยงน ตอจากนน (ในตอนท 23 – 24 ) เมอกวนอรวาเลาปอยกบอวนเสยวทเมองกจว กวนอกลาโจโฉไปโดยใหคามนสญญาวาจะหาโอกาสตอบแทนบญคณโจโฉให

112 ได และ(ในตอนท 42 ) เมอโจโฉถกจวยเผาทพเรอจนแตกพายขณะสรบกบฝายเลาปและซนกวน กวนอกยอมปลอยใหโจโฉหนไปไดเพราะ “คดถงคณซงมมาแตหลง” (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

บทท 45 ลลตตะเลงพาย

ผแตง : สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส ลกษณะคาประพนธ : แตงเปนรายสภาพกบโคลงสภาพ ทานองลลต จดประสงค : เพอสดดพระเกยรตคณสมเดจพระนเรศวรมหาราชและสมเดจพระเอกาทศรถ เนอเรอง : กลาวถงพระบรมเดชานภาพและบญบารมของสมเดจพระนเรศวรมหาราช ครนสมยพระเจาหงสาวดนนทบเรงทรงทราบขาวการเสดจสวรรคตของพระมหาธรรมราชาและสมเดจพระนเรศวรมหาราชไดรบราชสมบตสบตอ พระเจาหงสาวดจงรบสงใหพระมหาอปราชราชโอรสยกทพมาตไทย

ขณะนนสมเดจพระนเรศวรมหาราชเตรยมทพจะไปตกมพชาทถอโอกาสมารกรานไทยหลายครงในระหวางทศกพมามาประชดเมอง เมอสมเดจพระนเรศวรทรงทราบขาวศก กทรงถอนกาลงไปสรบกบพมาทนท ทพหนายกลวงหนาไปตงทตาบลหนองสาหราย

ฝายพระมหาอปราชาทรงคมทพมากบพระเจาเชยงใหมมรพล 5 แสนคน เขาเขตไทยทางดานเจดยสามองค ทรงชมไม ชมนก ชมเขา และคราครวญถงพระสนมกานลมาตลอดจนผานไทรโยค ลากระเพน และเขายดเมองกาญจนบรไดโดยสะดวก จากนนกเคลอนพลผานพนมทวนเกดลางรายคอลมเวรมภาพดฉตรหก ทรงตงคายหลวงทตาบลตระพงตร

สวนสมเดจพระนเรศวรมหาราชและสมเดจพระเอกาทศรถทรงเคลอนพลทางพยหยาตราทางชลมารค ไปขนบกทปากโมก บงเกดศภนมต ตอจากนนทรงกรธาทพทางบกไปตงคายทตาบลหนองสาหราย เมอทรงทราบวาพมาสงทหารมาลาดตระเวน ทรงแนพระทยวาพมาจะโจมตทพไทย จงรบสงใหทพหนาเขาปะทะขาศกแลวลาถอยเพอลวงขาศกใหประมาทแลวสมเดจพระนเรศวรมหาราชกบสมเดจพระนเรศวรมหาราชกบสมเดจพระเอกาทศรถทรงนาทพหลวงออกชวยตกระหนาบ ชางพระทนงสองเชอกตกมน ถลนเขาไปในหมขาศก แมทพนายกองตามไมทน สมเดจพระนเรศวรมหาราชตรสทาพระมหาอปราชากระทายทธหตถ จนมชยชนะ พระมหาอปราชาขาดบนคอชาง สมเดจพระเอกาทศรถกระทายทธหตถมชยชนะแกมงจาชโรกองทพพมาแตกพายกลบไป สมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงรบสงใหสรางสถปเจดยไวเปนเกยรตยศ

เมอเลกทพกลบถงกรงศรอยธยา โปรดเกลาฯ ปนบาเหนจแกนายทหารซงตามเสดจ และลงโทษ

113 แกนายทพนายกองทตามไมทน แตสมเดจพระวนรต วดปาแกวทลขอชวตไว รบสงใหไปตเมองทวาย ตะนาวศรและมะรดแกตว เชยงใหมซงเปนของพมามาขอพงบรมโพธสมภาร สมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงรบไว ลลตตะเลงพาย ไดรบยกยองเสมอดวยลลตยวนพายและลลตพระลอ การบรรยายลกษณะของตวละครทาไดอยางชดเจน อกษรศาสตรวรรณคดเรองนใหความรเกยวกบศพทชอสงตาง ๆ หลายประเภท เชน นก ไม สตวปา เครองแตงกาย อาวธ ตาราพชยสงครามและพทธศาสนา ทานองแตงใชความประณตบรรจงในการเฟนหาคาไพเราะ งดงาม เหมาะสมและมนาหนก

บทท 46 รายยาวมหาเวสสนดรชาดก (กณฑกมาร)

ผแตง : เจาพระยาพระคลง (หน) ลกษณะคาประพนธ : รายยาวแทรกคาถาภาษาบาล จดประสงค : เพอใชเทศนสงสอนประชาชน เนอเรอง : กลาวถงชชกทหรอกพระอจจตฤษใหบอกทางไปยงพระเวสสนดร ณ เขาวงกต เขากไดเดนทางมาถงอาศรมของพระเวสสนดรเปนเวลาเยนพอด จงไดคางคนบรเวณใกล ๆ กบอาศรมของพระเวสสนดร เพราะชชกไมกลาเขาไปขอสองกมารตอนนเพราะเกรงวาจะเปนเวลาทพระนางมทรกลบจากการหาผลไมจากปาพอด คนนนพระนางมทรทรงพระสบนวามผชายรปรางใหญโตตวดาถอดาบมาตดพระกรทงสองขางของพระองค แลวควกเอาพระเนตรทงสองขางไป และยงเอาดาบเชอดพระทรวงควกเอาดวงพระหฤทยของพระนางไปดวย เมอตนบรรทมเสดจไปหาพระเวสสนดรเพอทรงทานายฝน พระเวสสนดรทรงทราบดวยอนมานปญญาบารมวาจะมพราหมณมาของพระราชทานสองกมารจงแกลงทานายวาเปนเพราะธาตทงสวปรต ทาใหนางมทรทรงพระสบนเชนน รงเชาพระนางมทรเสดจเขาปาเพอไปหาผลไม ชชกจงมงไปยงอาศรมพระเวสสนดรเพอขอพระราชทานสองกมารนน แตชชกเกรงวาพระเวสสนดรจะไมพระราชทาน สองกมารใหจงไดพดชกแมนาทงหา หลงจากนนพระเวสสนดรกไดพระราชทานสองกมารให โดยกาหนดคาตวของพระกณหาไวมากกวาพระชาล ความรเพมเตม 1. ชาดก แปลวา ผเกดแลว ซงหมายถงเรองราวของพระพทธเจาในชาตกอน กอนทจะตรสรปเปนพระพทธเจา ชาดกแบงเปน 2 ประเภทใหญ คอ

1. นบาตชาดก เปนชาดกในพระไตรปฎก ม 500 เรอง จดไวเปนหมวดหมตามจานวนคาถานบตงแต 1 คาถาถง 80 คาถา ชาดกทมหนงคาถา เรยกวา เอกนบาต ชาดกทมสองคาถา เรยกวา ทกนบาต ชาดกทมสามคาถา เรยกวา ตกนบาต ชาดกทมสบคาถา เรยกวา ปญญาสนบาต ชาดกทมแปดสบคาถา เรยกวา อสตนบาต ชาดกทมคาถาเกนแปดสบคาถามจานวน 10

114 ชาดก เรยกวา ทศชาดก หรอ มหานบาตชาดก กได

2. ปญญาสชาดก หรอเรยกวา ชาดกนอกนบาต ม 50 เรอง เปนชาดกทแตงขนจากนทานพนเมองทพระภกษชาวเชยงใหมแตงขนเมอประมาณ พ.ศ. 2200 เปนภาษาบาล

2.จณณยบท เปนบทนาเรองของแตละกณฑ แตงเปนภาษาบาล 3.คาถาพน คอ คาถาบาลลวน ๆ จานวน 1,000 คาถา คาถาหนงเรยกวา ฉนทบทหนง ฉนททใชแตงในมหาเวสสนดร เรยกวา ปฐยาวตฉนท มหาชาตประกอบดวย 13 กณฑ ดงน

1.กณฑทศพร กลาวถงเรองฝนโบกขรพรรษ พระนางผสดขอประทานพร 10 ประการจากพระอนทรกอนทจะจตมาเกดในมนษยโลก 2. กณฑหมพานต กลาวถงพระเวสสนดรพระราชทานชางปจจยนาเคนซงเปนชางคบานคเมอง เปนเหตใหชาวสวโกรธแควนพระเจาสญชยจงเนรเทศพระเวสสนดรและพระนางมทรไปอยปาหมพานต 3.ทานกณฑ กลาวถงพระเวสสนดรพระราชทานสตตสดกมหาทาน คอ ทานเจดสง ลงละเจดรอย ไดแก ชาง มา รถ โค ทาสหญง ทาสชาย นางสนม 4. กณฑวนปเวสน กลาวถงพระเวสสนดร พระนางมทร พระชาล พระกณหา เสดจผานแควนเจตราษฎรไปประทบ ณ บรรณศาลาทพระอนทรเนรมตถวาย ณ เขาวงกด ปาหมพานต 5. กณฑชชก กลาวถงพราหมณชชกถกนางอมตตาดาบงคบใหไปขอสองกมารไปเปนคนรบใช ชชกใชกลอบาลหรอกพรานเจตบตรผเฝาทางวาจะมาทลอนเชญพระเวสสนดรกลบไปครองเมอง 6. กณฑจลพน กลาวถง ชชกเดนทางไปพบพระอตจตฤาษ 7. กณฑมหาพน กลาวถง ชชกลวงพระอตจตฤาษเพอใหบอกทางไปบรรณศาลาพระเวสสนดร 8.กณฑกมาร กลาวถง ชชกไดเฝาพระเวสสนดรทลขอสองกมาร ชชกทบตสองกมารตอพระพกตรพระเวสสนดร 9. กณฑมทร กลาวถงพระนางมทรกลบจากหาผลไมไมพบพระชาลและพระกณหา ทรงคราครวญจนสลบ พระเวสสนดรจงตรสวาไดพระราชทานสองกมารนนใหพราหมณชชก 10. กณฑสกกบรรพ กลาวถง พระอนทรเสดจไปทลขอพระนางมทร และไดพระราชทานพร 8 ประการแกพระเวสสนดร 11. กณฑมหาราช กลาวถงพระเจากรงสญชยทรงไถสองกมารจากชชก และเสดจไปเชญพระเวสสนดรกลบพระนคร 12. กณฑฉกษตรย กลาวถง กษตรยทงหกพระองคทรงพบกนและวสญญภาพ พระอนทรทรงบนดาลใหเกดฝนโบกขรพรรษตกลงมากษตรยทงหกทรงฟนจากวสญญภาพ 13. นครกณฑ พระเวสสนดรเสดจกลบพระนคร

115 ขอคดทไดจากเรอง :

1.การเสยสละเพอสวนรวมเปนคณธรรมอนประเสรฐสด 2. ธรรมยอมคมครองผประพฤตธรรม 3. ผมปญญาและคณธรรมแมยงเปนเดกยอมไดรบการยกยองจากผใหญ 4. อานาจแหงคณธรรมยอมชนะอานาจทงปวงเสมอ

รายยาวมหาเวสสนดรชาดก (กณฑมทร) ผแตง : เจาพระยาพระคลง ( หน ) ลกษณะคาประพนธ : รายยาว เนอเรอง : กณฑทศพร หลงจากตรสร พระพทธเจาไดเสดจพรอมดวยพระอรหนตสองหมนรปไปยงกรงกบลพสดเพอทรงเทศนโปรดพระประยรญาต แตบรรดาพระประยรญาตทรงมทฐมานะ ไมยอมถวายสกการะ พระพทธองคจงทรงแสดงปาฏหารยใหเปนทประจกษ พระประยรญาตทงปวงจงสนมานะถวายความเคารพ ทนใดกเกดฝนโบกขรพรรษ พระอรหนตทงปวงปรารภวาไมเคยเหนฝนเยยงนมากอน พระพทธเจาตรสวาฝนนเคยตกลงมาครงหนงแลวในอดต พระอรหนตจงทลอาราธนาใหตรสเลาเรองอนยงใหเกดฝนโบกขรพรรษดงน ในสมยพระพทธเจาวปสส กษตรยแหงนครพนธมดมพระราชธดาสองพระองค พระราชธดาพระองคใหญไดทรงกระทาการสกการะบชาพระพทธเจาวปสส พรอมทงทรงอธษฐานขอใหไดบงเกดเปนพระมารดาของพระพทธเจาในอนาคต ตอมาพระราชธดานไดไปเกดเปนเทพผสดพระมเหสของพระอนทร เมอสนบญจะตองจตลงมาเกดในมนษยโลก พระอนทรไดประทานพร 10 ประการตามทนางทลขอ กณฑหมพานต เทพผสดไดมาปฏสนธในโลกมนษย เปนพระราชธดาผสดแหงกษตรยเมองมททราช เมอเจรญพระชนษากไดเปนพระมเหสของพระเจากรงสญชยแหงสวราษฎร ตอมามพระราชโอรสทรงพระนามวาเวสสนดร เพราะประสตในตรอกพอคากลางพระนครขณะพระนางเสดจประพาส พระกมารเวสสนดรมพระทยฝกใฝบาเพญทานอยเปนเนองนตยตงแตทรงพระเยาว ครนพระชนมายได 16 พรรษาไดอภเษกสมรสกบพระนางมทร เสวยราชยเปนกษตรยแหงกรงสว มพระโอรสคอชาล และพระธดาคอกณหา ตอมาเมองกลงคราษฎรเกดฝนแลงขาวยากหมากแพง พระเจากลงคราษฎรไดสงพราหมณมาทลขอชางปจจยนาเคนทรซงเปนชางคเมองสว พระเวสสนดรกพระราชทานให ทาใหชาวเมองสวโกรธแคน ทลฟองใหพระเจาสญชยเนรเทศพระเวสสนดรไปอยปา พระเจาสญชยจาพระทยตองเนรเทศพระเวสสนดร พระนางมทรขอตามเสดจพระสวามพรอมกบพาพระโอรสและพระธดาไปดวย ทานกณฑ พระนางผสดทลขอพระราชทานอภยโทษใหแกพระเวสสนดร แตพระเจา สญชยไมตรสตอบแตประการใด สวนพระเวสสนดรนนกอนทจะเสดจออกจากพระนครไปเขาวงกต ได

116 พระราชทานสตสดกมหาทาน พระเจาสญชยไดทรงขอมใหพระนางมทรและสองกมารตามเสดจไปในปา แตกไรผล ทงสพระองคเสดจออกจาเมองสวไปทามกลางความโศกเศราเสยพระทยของพระเจาสญชยและพระนางผสด กณฑวนปเวสน พระเวสสนดร พระนางมทรและสองกมารเสดจไปถงเมองมาตลนครเจตราษฎร เมอทราบเรองราวความเปนมา กษตรยเจตราษฎรจงทลขอใหพระเวสสนดรเสวยราชยในเมองน แตพระเวสสนดรทรงปฏเสธ ยนยนจะเสดจไปยงเขาวงกต กษตรยเจตราษฎรจงทรงพรรณนาชทางไปยงปาหมพานต แลวมรบสงใหพรานเจตบตรทาหนาทเฝารกษาตนทางมใหผใดผานลวงลาไปรบกวนทง 4 พระองค ยกเวนผเปนราชทตทถอสาสนมาจากพระเจาสญชยหรอจากกษตรยเจตราษฎรเทานน ฝายพระอนทรไดมเทวโองการใหพระเวสสกรรมมาเนรมตบรรณศาลาและเครองจาเปนในการบาเพญพรตไวให เมอทง 4 พระองคเสดจมาถงเขาวงกตกผนวชเปนดาบส กณฑชชก ชชกเปนพราหมณเฒายากจนแหงแควนกลงคราษฎร ขอทานไดเงนมากมาย จงนาไปฝากเพอนพราหมณ แตเพอนไดนาเงนทชชกฝากไวไปใชจงชดใชโดยยกนางอมตตดาบตรสาวใหเปนภรรยา นางอมตตดาปรนนบตสามอยางดยง เปนเหตใหพราหมณอน ๆ เปรยบเทยบนางอมตตดากบภรรยาของตนแลวพาลทบตภรรยา เหลานางพราหมณจงรมดาวานางอมตตดา เทวดาดลใจใหนางอมตตดาบบบงคบใหชชกไปขอกณหาชาลมาเปนขารบใช ชชกจาใจตองเดนทางไปและพบกบพรานเจตบตร ชชกใชโวหารลอลวงใหพรานเจตบตรหลงเชอวาตนเปนราชทตจากพระเจาสญชย กณฑจลพน พรานเจตบตรพรรณนาถงปาทชชกจะตองเดนทางผานไป แลวแนะใหไปหาพระอจจตฤๅษเพอขอใหชางไปเขาวงกตอนเปนทพานกของพระเวสสนดร กณฑมหาพน ชชกเดนทางไปตามทเจตบตรบอก กระทงไดพบกบพระอจจตฤๅษ พระฤๅษหลงเชอชชกวาจะไปสนทนาธรรมกบพระเวสสนดร จงชทางไปเขาวงกตให พรอมทงพรรณนาลกษณะปาทจะผานพบโดยละเอยด กณฑกมาร ชชกเดนทางไปถงเขาวงกตในเวลาเยน แตยงไมเขาไปพบพระเวสสนดรทนท คอยใหถงเวลาเชาเพอใหพระนางมทรเสดจไปหาผลาหารกอนจะไดทลขอกมารโดยไมมผใดขดขวาง ในคนนนพระนางมทรทรงพระสบนราย พระเวสสนดรทรงเลยงทานายไปวาเกดจากธาตวปรต ครงรงเชาพระนางไดทรงสงเสยสองกมารและฝากฝงแกพระเวสสนดรแลวเสดจเขาปา ชชกเหนเปนโอกาสเหมาะ จงเขาไปทลขอสองกมาร สองกมารทรงไดยนกหนไปแอบในสระบว พระเวสสนดรตรสเรยกขนมาแลวบรจาคแกชกชก ชชกเฆยนตสองกมารตอพะพกตรพระเวสสนดรเพอกาหราบแตตนมอ ทงสองกมารตรสพอจนพระเวสสนดรเกอบระงบพระอารมณโกรธมได แตในทสดกทรงใชขนตและอเบกขาเขาขมใจ จนชชกพาสองกมารจากไป กณฑมทร กอนจะออกจากประตปา สองกมารคราครวญสงความถงพระมารดาจนเทพยดาสงสารและเพอใหการบรจาคทานครงยงใหญของพระเวสสนดรเปนไปอยางราบรน พระอนทรจงมเทวบญชาให

117 เทวดาจาแลงเปนสงโตและเสอสองตวไปขวางทางมใหพระนางมทรกลบทนการบาเพญทานครงน จนกระทงมดคา สตวทงสามจงหลกทางใหตามคาวอนขอของพระนาง ครนถงพระอาศรมไมพบสองกมาร พระนางมทรซงทรงสงหรณพระทยจากพระสบนอยแลวกทรงโศกเศรามาก เสดจไปทลถามพระเวสสนดร พระเวสสนทรกไมทรงตอบแตกลบทรงตดพออยางรนแรง ทาใหพระนางมทรกรวยงนก ไดเสดจตามหาสองกมารทกหนทกแหงในปากไมทรงพบ ดวยความทกขโทมนสพระทยเปนอยางยงทาใหทรงถงแกวสญญภาพ ครนพระเวสสนดรทรงแกไขใหฟนพระสตและตรสเลาความจรง พระนางมทรกทรงอนโมทนาดวยอยางเตมพระทย สกกบรรพ พระอนทรทรงแปลงเปนดาบสพราหมณมาทลขอพระนางมทรเพราะเกรงวาจะมผมาทลขออก พระเวสสนดรพระราชทานให พระนางมทรกทรงอนโมทนา พระอนทรจงแสดงพระองคแลวถวายพระนางคน พระเวสสนดรไดทลขอพร 8 ประการ เมอประสาทพรแลวพระอนทรกอนตรธานไป มหาราช เทพยดาไดดลใจใหชชกพาสองกมารเดนทางมาถงกรงสว แลวเดนลดตดผานหนาพระลาน พระเจากรงสญชยทอดพระเนตรเหนสองกมารมรปโฉมงดงาม จงรบสงใหไปนาตวทงสามมาเฝา เมอทรงทราบเรองราวทงปวงกทรงไถสองกมารตามคาตวทพระเวสสนดรทรงกาหนดไว แลวตรสใหตระเตรยมกองทพเกยรตยศเสดจไปพรอมดวยพระนางผสดและกณหาชาล เพอทลเชญพระเวสสนดรและพระนางมทรคนพระนคร ฝายชชกกตายเพราะบรโภคอาหารทจดมาเลยงดมากจนเกนไป ฉกกษตรย พระเจากรงสญชย พระมเหสและพระนดดาเสดจไปถงพระอาศรม ไดพบกบพระเวสสนดรและพระนางมทร ทง 6 พระองคทรงปตโสมนสเปนทยงถงกบทรงวสญญภาพ ทนใดกมฝนโบกขรพรรษตกลงมา ทง 6 พระองคพรอมดวยขาราชบรพารกฟนคนสต บรรดาเสนามาตยและประชาชน ทตามเสดจจงทลขอใหพระเวสสนดรและพระนางมทรลาผนวชเสดจคนพระนครเสวยราชยดงเดม นครกณฑ พระเวสสนดรและพระนางมทรลาผนวช ไดมการจดพระราชพธบรมราชาภเษกอกครงหนง ครนเมอเสดจกลบถงพระนครกโปรดใหปลอยสตวและนกโทษ รวมทงทรงบรจาคทานแกประชาชน พระเวสสนดรดารงพระชนมอยได 120 พรรษาจงสวรรคต เสดจเสวยทพยสมบตในสวรรคชนดสต เมอตรสเลาจบลง พระพทธเจากทรงเทศนาอรยสจ และตรสถงการกลบชาตมาเกดวาผใดในเรองมาเกดเปนผใดในสมยพระพทธองค (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

118 บทท 47 กาพยเหเรอ

ผแตง : เจาฟาธรรมาธเบศร ลกษณะคาประพนธ : กาพยหอโคลงเหเรอ ขนตนดวยโคลงสสภาพ 1 บทกอนแลวตามดวยกาพยยาน 11 จดประสงค : 1. เพอใชเปนบทเหเรอ 2. เพอใหจงหวะฝพาย พายพรอมกน 3. เพอใหความสนกสนานเพลดเพลน เนอเรอง : กลาวถงขบวนเรอพยหยาตราทางชลมารคประกอบดวยเรอพระทนง และเรอทมโขนเรอเปนรปสตวตาง ๆ คอ เรอครฑ ยดนาค เรอไกรสรมข เรอสวรรณหงส เรอชย เรอคชสห เรอมา เรอสงห เรอนาคา เรอมงกร เรอเลยงผา เรออนทร ซงเปนการชมความงามของเรอ

หลงจากนนเปนการชมความงามของปลาในตอนสาย ๆ ซงไดแก ปลานวลจนทร คางเบอน ตะเพยน กระแห แกมชา ปลาทก นาเงน ปลากราย หางไก สรอย เนอออน เสอ แมลงภ หวเกศ ชะแวง ชะวาด แปบ

เมอเรอแลนเรยบชายฝงตอนบายกชมตนไมไปดวย เชน นางแยม จาปา ประยงค พดจบ พกล สกรม สายหยด พทธชาด บนนาค เตง แตว แกว กาหลง มะลวลย ลาดวน

เมอใกลพลบคากชมนกตาง ๆ ดงเชน นกยง สรอยทอง สาลกา นางนวล แกวไกฟา แขกเตา ดเหวา โนร สตวา

และตกตอนกลางคนกคราครวญคดถงนางทเปนทรกยง ประเพณการเหเรอม 2 ประเภท คอการเหเรอหลวงในงานพระราชพธ และเหเรอเลนเปนการเหเรอในขณะเลนเรอ ลกษณะการเหเรอ ม 4 ชนดคอ

1. เหโคลงนากาพย ใชเหเมอเรอออกจากทาไปตามนา 2. ชาละวะเห คอ เหชา ใชเหเมอเรอออกจากทาไปตามนา 3. สวะเห ใชเหเมอเรอจวนจะถงทประทบ เรอกจอดพอด 4. มลเห ใชเหขณะเรอจะเทยบทา

คณคาทางดานวรรณศลป 1. การพรรณนาใหเหนภาพและใหอารมณความรสกไดด 2. รปแบบสอดคลองกบเนอหา 3. มกลวธการพรรณนาโดยใชอปมา การเลนคา การแสดงใหเหนภาพและอารมณตาง ๆ ไดด คณคาทางดานสงคม 1. สะทอนภาพการดาเนนชวตของคนไทยในสมยปลายกรงศรอยธยาทใชเรอเปนพาหนะสาคญ

119 เพราะมแมนาลาคลองมาก 2. ใหความรเกยวกบประเพณการเหเรอ และขบวนพยหยาตราทางชลมารค 3. สะทอนใหเหนขนบธรรมเนยมประเพณ คานยม ความเชอของคนไทย

บทท 48 สามคคเภท คาฉนท

ผแตง : ชต บรทต ลกษณะคาประพนธ : ฉนทชนดตางๆ และกาพยฉบง 16 เนอเรอง : สามคคเภทคาฉนท ซงเปนบทประพนธของ ชต บรทต มทมาจากคมภรพระไตรปฏก ซงมเรองราวกลาววา ในครงพทธกาล แควนมคธเปนมหาอาณาจกรบนลมแมนาคงคามกรง ราชคฤหเปนเมองหลวง พระมหากษตรยผปกครองแควนมคธคอพระเจาพมพสาร พระราชโอรสพระองคแรกทรงพระนามวาอชาตศต เจาชายอชาตศตรถกพระเทวทตยยงใหกอการกบฏชงราชบลลงก และลอบสงหารพระราชบดาแตถกจบได เมอพระเจาพมพสารทราบความประสงคของพระราชโอรส จงพระราชทานอภยโทษและยกทราชสมบตให แตเจาชายอชาตศตรเกรงพระราชบดาเปลยนพระทยภายหลง จงบญชาใหจบพระเจาพมพสารจองจาบนภเขาคชฌกฏและทรมานจนสนพระชนม พระเจาอชาตศตรเปนศตรกบกษตรยลจฉวแหงแควนวชช ซงมกรงเวสาลเปนเมองหลวง ดวยปญหาแยงชงเครองเทศอนมคา พระองคจงวางแผนทาสงคราม ทรงใชวสสการ พราหมณใหไปเฝาพระพทธเจาบนภเขาคชฌกฏ กราบทลถามวาพระองคจะทรงโจมตแควนวชช พระพทธองคมรบสงอยางไร ใหจามากราบทลเมอวสสการพราหมณไปเขาเฝา ไดยนพระพทธเจาตรสถามพระอานนทวาชาววชชยงประพฤตอปรหานยธรรม 7 ประการอยหรอไม พระอานนทกราบทลวาชาววชชยงประพฤตกนอย พระพทธองคตรสวา ทรงแสดงธรรม 7 ประการนนแกกษตรยลจฉวครงหนงวาเปนแตความเจรญ ไมมความเสอมเลย วสสการพราหมณไดยนดงนนจงดารวา แมกษตรยลจฉวประพฤตอปรหานยธรรมเพยงขอเดยว กยงมแตความเจรญ ไมมความเสอมเลย ดงนนพระเจาอชาตศตรไมอาจเอาชนะกษตรยลจฉวได นอกจากจะทาลายความสามคคของเหลากษตรยลจฉวเสยกอน จากนนวสสการพราหมณทลลาพระพทธเจาแลวไปเขาเฝาพระเจาอชาตศตร กราบทลใหทรงทราบ พระเจาอชาตศตรจงไมกลาโจมตแควนวชช วสสการพราหมณออกอบายทาลายความสามคคของเหลากษตรยลจฉวได จากนนพระเจาอชาตศตรทรงกรธาทพเขาไปยดครองแควนวชชไดโดยไมมการสรบใหเสยเลอดเนอ เมอ ชต บรทต นาเรองมาแตงสามคคเภทคาฉนท ไดจบความตงแตพระเจาอชาตศตรวางแผนใหวสสการพราหมณเปนไสศกไปทาลายสามคคธรรมของเหลากษตรยลจฉว กษตรยฉวมไดสงสยวาเปนกลอบายของศตรจงรบอปการะวสสการพราหมณดวยความเมตตา และทรงตงใหเปนครสอนศลปวทยาแกบรรดาราชกมาร รวมทงดารงตาแหนงอามาตยผพพากษาคดความอกดวย

120 วสสการพราหมณปฏบตหนาทดวยความสามารถอยางยงจนเปนทไววางพระทย เมอเหนวากษตรยลจฉวทรงหมดความสงสยตนแลว จงดาเนนการตามแผนโดยวางอบายใหราชกมารทงหลายผเปนศษยหวาดระแวงกน และหาเหตใหทะเลาะววาทกนเปนนตย เมอราชกมารนาความขนทลพระบดาของตน กทาใหบรรดากษตรยลจฉวซงเชอในถอยคาของพระโอรสเกดความแตกราวผดใจตกน เมอเวลาลวงไป 3 ป สามคคธรรมในหมกษตรยลจฉวกถกทาลายสน วสสการพราหมณจงสงคนไปแจงขาวใหพระเจาอชาตศตรยกทพมายงเมองเวลาล กสามารถยดเมองไดโดยงายเพราะไมมการตอสเนองจากกษตรยทกพระองคทรงเพกเฉยไมรวมมอกนปองกนบานเมอง (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

บทท 49 นทานเวตาล ตอนท 6

ผแตง : พระราชวรวงศเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ (น.ม.ส. ยอมาจาก รชน แจมจรส) ลกษณะคาประพนธ : เปนรอยแกว มรอยกรองแทรกบาง เชน โคลงสสภาพ กลอนสภาพ และมาณวกฉนท จดประสงค : เพอสอนใหใชสตปญญาในการแกไขปญหาตาง ๆ เรองยอ : พระวกรมาทตยครองราชย ณ กรงอชชยน ทรงพระปรชาสามารถเปนเลศทงในดานการปกครองและการศกสงคราม หลงจากทครองราชยไดหลายปแลวกมพระราชประสงคเสดจไปทรงสอดสองดความเปนไปของบานเมองอน จงทรงมอบหมายใหพระราชอนชาคอพระภรรตฤราชปกครองบานเมองแทนพระองคแลวกทรงปลอมเปนโยคเสดจเขาไปในปาและในเมองตาง ๆ โดยมพระธรรมธวชพระราชโอรสตามเสดจ พระภรรตฤราชทรงปกครองบานเมองไดไมนานกสละราชสมบตเสดจเขาปาผนวชเปนโยค ฝายพระวกรมาทตยเสดจทองเทยวไปไดประมาณปหนงกทรงเบอหนาย ครนทรงทราบวาพระราชอนชาทรงละบานเมอง จงเสดจคนพระนครแตกอนทจะเสดจเขาเมอง อสรปถพบาลซงพระอนทรมบญชาใหลงมาเฝารกษากรงอชชยนไดเขามาขดขวางและเกดการตอสกน ในทสดพระวกรมาทตยทรงชนะปถพบาลไดทลเลาวา พระองคและพระราชบตรกาลงถกปองรายจากโยคซงอาฆาตแคนพระราชบดา แตเมอพระราชบดาสนพระชนมแลว กคดทารายพระวกรมาทตยและพระราชบตรแทน จงควรระวงพระองค พรอมทงทลวา ถาผใดมงปลงพระชนมพระองคกอน พระวกรมาทตยกทรงสทธอนชอบธรรมทจะทรงสงหารผนนได เพอจะไดทรงปกครองโลกใหเกด สนตสข แลวปถพบาลกอนตรธานไป พระวกรมาทตยทรงปกครองบานเมองอยางมความสข วนหนงมพอคานาผลไมมาถวาย ทรง

121 ระแวงวาพอคาผนอาจะเปนผปองรายพระองคตามทปถพบาลไดทลเตอนไว จงไมเสวยผลไมนนแตโปรดใหเกบไวในคลง สวนพอคากนามาถวายทกวนจนมผลไมเปนจานวนมาก วนหนงพระราชาทรงทราบวาในผลไมแตละผลมพลอยทบทมเมดใหญนางามซอนอยภายใน จงตรสถามความประสงคของพอคาทนาของมคาเยยงนมาถวาย พอคาทลวาตนเปนโยคชอศานตศล กาลงจะกระทาพธอยางหนงในปาชา ถาทาพธไดลลวงกจะไดเปนใหญในโลก จงตองการความชวยเหลอจากพระองค โดยขอใหพระวกรมาทตยกบพระราชบตรเสดจไปทปาชาแลวทรงปฏบตตามคาสงของตน เพอชวยใหพธกรรมประสบความสาเรจ แมพระวกรมาทตยจะทรงระลกถงคาเตอนของปถพบาลแตกไมอาจจะทรงบายเบยงเพราะเปนกษตรยตรสแลวยอมไมคนคา จงทรงรบคา ในวนนดหมายกเสดจพรอมพระราชบตรไปพบโยคทปาชา โยคขอใหเสดจไป นาศพทแขวนอยบนตนอโศกในปาชาอกแหงหนงมาใหตน เมอพระวกรมาทตยเสดจไปยงปาชาดงกลาว กทรงพบศพลกชายพอคานามนซงมเวตาลสงหอยอยทกงอโศก กทรงจบเวตาลไดดวยพระวรยภาพจนในทสดเวตาลยอมไปกบพระองค แตเวตาลทลวา ระหวางการเดนทางจะเลานทานถวายและถามปรศนาหรอปญหา ถาเผลอพระสตตอบ ตนจะลอยกลบมายงกงอโศกดงเดม ขณะเดนทาง เวตาลเลานทานเรองตาง ๆ ถวาย เมอจบเรองกตงปญหาดวยพระปญญาอนเลศทาใหพระวกรมาทตยอดพระทยมได จงทรงตอบปญหาทกเรอง เวตาลกลอยออกจากยามท พระวกรมาทตยทรงแบกกลบไปทตนอโศกทกท พระองคกตองเสดจไปนาตวกลบมาทกครง เปนอยเชนนจนกระทงเวตาลเลานทานเรองสดทายแลวตงปญหา แตครงนพระวกรมาทตยไมทรงตอบ ซงอาจเพราะเปนปญหาทยากมาก ยงทรงขบปญหาไมแตก หรออาจเพราะทรงนกขนไดวาการไมทรงตอบจะทาใหทรงนาเวตาลไปใหโยคได ดวยเหตนเวตาลจงยอมใหพระวกรมาทตยนาตวไป แตไดทลเตอนใหระวงพระองคเมอโยคใหพระองคเคารพเทวรปนางทรคาดวยอษฎางค-ประณต ครนพระวกรมาทตยเสดจไปถงปาชาทโยคอย โยคไดพาพระองคและพระราชยบตรไปยงเทวรปนางทรคา และใหทรงกระทาอษฎางคประณต ทรงระลกถงคาเวตาล จงเกยงใหโยคทาอษฎางคประณตใหดเปนตวอยาง แลวฉวยโอกาสใชพระแสงดาบฟนศรษะโยคขาดกระเดนไปบรรดาเทพทงปวงจงอวยชยใหพรพระวกรมาทตยไดทรงขอพรใหเรองราวของพระองคยงคงอยในโลกเพอพระเกยรตจกไดปรากฏตลอดไป เนอเรองตอนท 6 : พราหมณเกศวะไดปสสาวะรดเทวรปปญจานนท คอ รปพระอศวร 5 พกตร แลวผลกตาลงไปในสระทาใหชาวบานโกรธ พราหมณเกศวะกลวพระผเปนเจาลงโทษเลยกลบตวเปนคนด ตอมามครอบครวมลกสาวชอนางมธมาลต ซงเปนหญงทมความงามมาก จนทาใหเกดเรองยงยากในครอบครว เนองจากบดามารดาและพชายของนางไดยกนางใหกบชายหนม 3 คน ซงแตละคนมความรและความสามารถเทากนหมด ขณะทบดามารดาและพชายกาลงจะยกนางใหกบชาย 3 คน บงเอญมงพษตวหนงเลอยเขามากดนางตาย พราหมณเกศวะไดจดการเผาศพนาง และชายคนท 1 ไดเกบกระดกนางไป ชายคนท

122 2 ไดเกบเอาเถาถานไป สวนชายคนท 3 ไมไดนาอะไรไปเลย ทงสามคนไดทองเทยวหาความสขไปเรอย ๆ ชายคนท 3 ไดขโมยตาราวชาชบชวตคน จากชาวบานสามภรรยาคหนงและไดนาตดตวไปดวย ชายทงสามหลงจากแยกกนแลว กไดกลบมาพบกนยงทเผาศพนางมธมาลตอกครง จงไดชวยกนชบชวตนางใหฟน เมอนางฟนขนมาชายทง 3 คนเกดแกงแยงนางกนขน ไมมใครตดสนไดวาใครควรจะไดนางเปนภรรยา เวตาลกลาวคาดหมนสตปญญาพระราชาทงหลายวา คงไมมปญญาตดสนไดวาใครสมควรไดนางเปนภรรยา ทาววกรมาทตกษตรยผมปญญาและอานภาพ เมอทรงไดฟงคาดหมนเชนนนจงลมเงอนไขทวาระหวางทางทเวตาลอยในยาม พระองคจะตองไมตรสอะไร หากตรสขนเวตาลจะเกดฤทธลอยหลดจากยามไปแขวนทตนอโศกตามเดม พระวกรมาทตไดตรสตอบวาชายคนท 2 สมควรจะได นางเปนภรรยาเพราะเปนคนเกบเถาถานนางไว ชายคนท 1 ควรเปนลกเพราะเกบกระดกนางไว และชายคนท 3 เปนผชบชวตนางควรเปนพอ พอพระองคเผลอตรสตอบออกมาเวตาลกลอยกลบไปแขวนอยทตนอโศกตามเดม ขอคดทไดจากเรอง :

1.คนทมความอดทน อดกลนยอมชนะฝายตรงขามเสมอ 2. คนฉลาดมกจะทนฟงคนโงแสดงความคดเหนไมได 3. ผมปญญาบางครงยอมเปนเหยอของคนโงได 4. คนททาผดแลวสานกผดพระเจายงใหอภยเสมอ 5. อมนษยทมคณธรรมตา ถงจะมฤทธอยางไรกยอมพายแพมนษยทมคณธรรมสง (บนทก) เนอเรอง ตอนท 10 : ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : นทานเวตาล ตอนท 10 ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

123 บทท 50 หวใจชายหนม

ผแตง : รามจตต (พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6) ลกษณะคาประพนธ : ความเรยง(จดหมายเขยนโตตอบกน) เนอเรอง : ประพนธเปนหนมไทยทเดนทางไปศกษายงประเทศองกฤษ ครนสาเรจการศกษาแลวกเดนทางกลบประเทศไทยโดยทางเรอ ขณะเดนทางกไดเขยนจดหมายถงเพอชอประเสรฐทยงคงศกษาอยในประเทศองกฤษ เลาถงความรสกวาคดถงประเทศองกฤษและคนรก เมอถงเมองไทยกเขยนถงสงคมไทยทเขาไดจากไปนานวายงมลกษณะลาหลงในสายตาและความรสกของเขา นอกจากการวงเตนใหบตรชายไดเขารบราชการแลว บดาของประพนธยงไดเตรยมจดหาหญงสาวทเหนวาคควรกบเขาไวดวย เธอเปนบตรสาวคนจนชอแมกมเนย ซงเมอประพนธไดเหนกตงสมญานามใหเธอวา “นางซนฮหยน” เพราะแมเธอจะแตงตวหรหรา แตกดเชยเรอรา มรสนยมแบบตะวนออก ประพนธไมสนใจทงยงรงเกยจการแตงงานโดยวธคลมถงชนอกดวย กระทงวนหนงเขาไดพบ “อไร” หญงสาวทถกใจเพราะเธองามทนสมยแบบหญงตะวนตก จากความสมพนธอนใกลชดทงคจงไดเสยกนจนอไรตงครรภ บดาประพนธตองจดการแตงงานใหโดยดวน ชวตคทเกดจากความสมพนธอยางรวดเรวและผวเผนระหวางประพนธและอไรไดกอใหเกดความขดแยงอยางรนแรงเมอมาครองคอยดวยกน หลงจากแทงบตรแลวอไรไดออกเทยวเตรมากขน ประพนธซงแมจะเปนนกเรยนหวนอกแตกยงมคานยมแบบไทย ๆ อย จงไมอาจทนพฤตกรรมสมยใหมอนไมเหมาะสมของอไรได ทงสองขดแยงกนจนอไรกลบไปอยกบบดาของเธอ ไมนานนกอไรกไดพบรกใหมกบพระยาตระเวนนคร ในทสดประพนธและอไรกหยาขาดจากกน การรบราชการของประพนธกาวหนาไปดวยด ประพนธไดรบพระราชทานสญญาบตรเปนหลวงบรบาลบรมศกด สวนอไรครองคอยกบพระยาตระเวนนครไมนานกเลกกนแลวหวนกลบมาขอคนดกบประพนธ แตเขาปฏเสธ เธอจงกลบไปอยกบบดาอกครงหนง ตอมาไดแตงงานใหมกลบหลวงพเศษผลพานช เมอเวลาผานไป ประพนธซงปรบตวไดแลวในสงคมไทยกไดพบรกครงใหมกบหญงสาวชอ “ศรสมาน” บดามารดาของทงสองรจกชอบพอกน ประพนธจงหวงวาจะไดแตงงานครองคอยกบศรสมานอยางมความสขยงยนในอนาคต (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

124 บทท 51

ไตรภมพระรวง ตอน มนสสภมและอตตรกรทวป ผแตง : พระมหาธรรมราชาท 1 (พญาลไทย) ลกษณะคาประพนธ : รอยแกว บรรยายความ เนอเรอง : ไตรภมพระรวงมเนอหาสาคญเกยวกบเรองของแดนทงสามหรอไตรภมไดแก กามภม รปภม และอรปภม ซงทงสามภมนลวนแตเปนแดนทมนษย สตว และเทวดามาเวยนวายตายเกดกนตามบญและบาปของตนทไดกระทาไวในแตละชาตภพ จนกวาจะไดบรรลนพพานคอโลกกตรภม เนอเรองแบงออกเปน 11 กณฑ แรกเรมกลาถง “กามภม” ซงเปนแดนทอยของผทยงของแวะอยในกาม คอ นรกภม ตรจฉานภม เปตภม อสรกายภม (ทง 4 ภมน เรยกวา อบายภมหรอทคตภม 4 ) และมนสสภม ซงตอนทเปนมนสสมภมนจะแยกกลาวถงประเภทตางๆ ของมนษย 4 ประเภทใน 4 แผนดน หรอ 4 ทวปไดแก ชมพทวป บรพวเทหทวป อตตรกรทวป และอมรโคยานทวป จากนกกลาวถงมหาจกรพรรดราช จลจกรพรรดราช โชตกเศรษฐ บญกรยาวตถ โยนทงส และเหตแหงมรณะ 4 เมอจบมนสสภมแลวจงกลาวถงสวรรคภมอนประกอบดวยสวรรค 6 ชน ทเรยกวาฉกามาพจรคอ จาตมหาราชกาสวรรค ดาวดงสาสวรรค ยามาสวรรค ดสดาสวรรค นมมานรดสวรรค และปรนมมตรวสวตดสวรรค (มนสสภมและสวรรคภมเรยกวาสคตภม 7) ตอมาเปน “รปภม” ซงเปนแดนของพรหมคอ ผทบาเพญสมาธจนไดฌานสมาบตแลวมาเกดเปนพรหมทมรป แตไมมจตหรอวญญาณ ไมมการเคลอนไหว ไมมการครองเรอน แบงเปน 16 ชน เรยกวาโสฬสพรหม เรมพรรณนาตงแตภมของพรหมชนตาสดทเรยกวาปารสชชาภม จนกระทงถงพรหมชนสงสดทเรยกวาอกนฎฐภม เมอจบรปภมแลวกกลาวถง “อรปภม” ซงเปนแดนของพรหมเชนกน แตเปนอรปพรหม คอพรหมทไมมรป มแตจตหรอวญญาณ แบงออกเปน 4 ชนไดแก อากาสานญจายตนภม วญญาณญจายตนภม อากญจญญายตนภม และเนวสญญานาสญญายตนภม หลงจากกลาวถงภมทงสามจบแลวกไดกลาวถงฉพพรรณรงส อนจจลกษณะ ภเขา แมนา พระอาทตย พระจนทร นวเคราะห ดารากร ชมพทวปทเปนปาหมพานต ตอมากลาวถงโอกาสมหากลปปสญญตา – กลปวนาศและอบต นาประลยกลป และจบลงดวยกณฑสดทายคอ นพพานกถา ซงวาดวยเรองนพพานอนพนจากไตรภมแลว เรยกวา โลกตรภม และวธปฏบตเพอบรรลนพพาน (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

125 บทท 52

โคลงนราศนรนทร ผแตง : นายนรนทรธเบศร ( อน ) ลกษณะคาประพนธ : รายสภาพ และโคลงสสภาพ เนอเรอง : โคลงนราศนรนทรแตงเปนรายสภาพนา 1 บทและตอดวยโคลงสสภาพ 143 บท เรมตนยอพระเกยรตพระมหากษตรยและชมบานเมอง จากนนจงกลาวถงการจากนางและการเดนทาง ผานสถานทใดกคราครวญถงหญงรก การเดนทางเขาคลองบางกอกใหญ ผานวดหงส บางยเรอ บางขนเทยน บางกก โคกขาม แมกลอง ปากนา บานแหลม เพชรบร ขนบกทชะอา ผานเขาสามรอยยอด บางสะพาน จนถงตะนาวศร มการชมนก ชมไม ชมสตวตลอดระยะทาง (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

บทท 53 คมภรฉนทศาสตร

ผแตง : พระยาพศณประสาทเวช(คง ถาวรเวช) เปนผรเรมจดพมพ ลกษณะคาประพนธ : กาพยยาน 11 เนอเรอง : เนอเรองในฉนทศาสตรอาจแบงเปนตอนๆ ไดดงน ตอนท 1 เรมดวยบทไหวคร ซงเปนการไหวพระรตนตรย ไหวเทพเจาของพราหมณ ไหวหมอชวกโกมารภจ ( แพทยหลวงของพระเจาพมพสารแหงแควนมคธ วงการแพทยแผนโบราณถอวาเปนครคนสาคญ ) และไหวครแพทยโดยทวไปตอจากนน จงกลาวถงความสาคญของแพทยและคณสมบตทพงมในทายตอนท 1 มสงเขปอาการของไขทบ ( โรคทแทรกซอนโรคอนทเปนอยกอน ) 8 ประเภท ตอนท 2 มขอความกากบวา “วาดวยคมภรตกกะศลา” ขนตนดวยบทไหวพระรตนตรย บดามารดา และคร แลวกลาวถงวธสงเกตอาการไขและยารกษา ตอนท 3 กลาวถงกาเนดโรคภย ลกษณะของหญงทมนานมดหรอนานมชว ลกษณะไข 3 ขน คอ เอกโทษ ทวรรณโทษ และตรโทษ ตอนท 4 กลาวถงวธสงเกตตาแหนงชพจรซงเปลยนไปตามเวลาขนแรมและขอควรระวงตาง ๆ ตอนท 5 กลาวถงธาตทง 5 คอ ดน นา ลม ไฟ และอากาศ ซงเปนสาเหตของโรค ตอนท 6 กลาวถงอาการไขปวง ( โรคทเกดเพราะธาตในรางกายผดปกตทาใหเกดอาการไขชนดตางๆ ) และยารกษา ตอนท 7 กลาวถงกาหนดเวลาโมงยามทสมพนธกบสมฎฐานโรค ตอนท 8 กลาวถงอาการโรคทองรวงลกษณะตางๆ

126 ตอนท 9 มชอวามรณญาณสตร บอกวธสงเกตนมตของผใกลตาย ตอนท 10 กลาวถงอาการโรคลมทราง (โรคลมทเกดกบเดก ) และกลาวถงธาตในรางกาย (ซากบตอนท 5 แตมเพยงธาตทง 4 คอ ดน นา ลม และไฟ ) ตอนท 11 เปนคาเตอนแพทยใหศกษาคมภรฉนทศาสตร และกลาวถงลกษณะของแพทยทด ลงทายดวยคาขอพรของผประพนธ สวนทเลอกมาใหเรยนเปนบททกลาวถงความสาคญของแพทยและคณสมบตทพงมซงเปนสวนหนงของตอนท 1 (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

บทท 54 โคลนตดลอ เรอง ความนยมเปนเสมยน

ผแตง : อศวพาห (พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6) ลกษณะคาประพนธ : ความเรยง(รอยแกว) เนอเรอง : ประเทศไทยพฒนาไปไมไดรวดเรวเพราะมปญหากดขวางความเจรญอยหลายประการ ประการแรก การเอาอยางโดยไมตรตรองเปนปญหาทสาคญและรายแรงทสด การเอาอยางชาวตะวนตกทาใหดเหมอนวาคนไทยจะไดรบความนบถอจากชาวยโรป แตความจรงแลวมใช เพราะมนษยยอมจะนบถอผทสงกวาและดหมนผทตากวา ฉะนนการเอาอยางจงเทากบเปนการยอมรบถงความตาตอย เราจงควรรเรมคดทาอะไรดวยตนเอง ประการท 2 การทาตนใหตาตอยดวยการนยมตะวนตก เพราะเชอวาการทางานอะไรถาจะทาใหดแลวตองอาศยชาวตะวนตกทงสน เปนการไมนบถอตนเอง ควรทคนไทยซงมความรความสามารถไมนอย กวาชาวตะวนตกจะประกอบการงานเพอประโยชนและความเจรญของประเทศชาตดวยตนเองใหมากขน ประการท 3 การบชาหนงสอจนเกนเหตคอการเชอถอขอเขยนทปรากฏอยในหนงสอพมพอยางปราศจากวจารณญาณ ทงๆทเปนขอเขยนทเกดจากอคตตอรฐบาล โดยผเขยนยดเปนประเพณทจะตองคดคานรฐบาลอยางไมรบผดชอบการเชอถอทกเรองจงเทากบเปนการดหมนสตปญญาของเราเอง ประการท 4 ความนยมเปนเสมยนทาใหคนหนมๆ ทมการศกษาไมคดจะประกอบอาชพอน นอกจากนยมทางานในสานกงาน ทงๆ ทควรจะประกอบอาชพตาง ๆ กนไปเพอใหเกดประโยชนและความสมบรณแกประเทศชาต ประการท 5 ความเหนผดของคนไทยทมการศกษาเพราะคดวาการประพฤตตนใหเหมอนตะวนตกเปนเรองดงาม ทงๆ ทความประพฤตบางอยางเปนเรองผดจรรยา เปนเรองผดกฎหมาย แตมกจะอางวาเปนเรองของอสรภาพและเสรภาพเราซงเปนคนไทยควรสงวนความประพฤตอนดงามแบบไทยแทไว

127 ประการท 6 การถอเกยรตยศไมมมลทาใหกลายเปนตวตลก เปนทเยยหยนแกผพบเหน คนจาพวกถอเกยรตยศโดยไมมมลเปนผทมความคบแคบ คดวาตนเปนคนสาคญและเปนคนดทสดในโลก อางเอา “ลทธอคารโว” ( การไมคารวะ ) มาใช นนคอการแสดงวาจาหยาบคาย ไมเคารพนบถอผทมอายหรอผทสงกวา ถอความเสมอภาค ทงๆ ทควรถอมตนและแสดงกรยาเรยบรอย ซงจะทาใหไดรบการสรรเสรญจากคนทงปวง ประการท 7 ความจนไมจรงเปนความเหนผดอนเกดจากความเหนแกตน คดถงแตตวเองเปนสาคญยงกวาการประกอบกจการใดๆ มงแตแสวงหาความสขสาราญสวนตวจนกระทงยากจน เปนเหตใหมผรองทกขแกรฐบาลใหหาทางแกไขความยากจนดงกลาว ทงๆ ทคนไทยไมไดยากจนจรง แตเปนเพราะใชจายเกนตวจงทาใหเดอดรอน ซงควรโทษตนเองมใชโทษรฐบาล ประการท 8 การแตงงานชวคราวเปนปญหาทเกดจากบดามารดาขายบตรสาวใหแกผชายโดยมไดความความเหนหรอความยนยอมของลก ทาใหหญงบางคนตองตกนรกทงเปน บางคนกถกสามผมภรรยาใหมขบไลโดยไมใหสมบต การแตงงานแบบชวคราวดงกลาวนจงเปนการ “แตงงานโดยธรรมดาโลก” ซงคดจะเลกกนเมอใดกไดผทเสยเปรยบคอฝายหญง ยงถามบตรดวยกน ความอปยศกจะตกอยกบเดก การแตงงานชวคราวจงเปนการทาลายชาตโดยออม ประการท 9 ความไมรบผดชอบของบดามารดามกเกดจากครอบครวทแตงงานกนโดยธรรมดาโลก ตอมาเมอมบตร แรกๆ กอาจรกใครบตรดอย แตตอมา ผเปนบดาอาจเบอหนาย บางคนมภรรยาใหม สวนมารดาบางคนกเลยงดลกอยางด แตบางคนกละทงหนาท เดกทเกดมาแลวขาดความรกจากบดามารดาจงนบวามกรรม เมอโตขนอาจประพฤตชวได การแกปญหานกระทาไดโดยใหหญงชายเขาใจในความรบผดชอบของการแตงงานเสยกอนวา จะตองมหนาทอปถมภเลยงดบตรของตนใหเปนคนซอตรง และเปนประโยชนแกสงคมและประเทศชาต ประการท 10 การคาหญงสาวเปนผลอกดานหนงทเกดจากการแตงงานกนชวคราวโดยธรรมดาโลกและความไมรบผดชอบของบดามารดา เนองจากการแตงงานอยางเปดเผยถอวาเปนความสนเปลอง ผชายจงนยมมภรรยาลบและภรรยานอยมากกวาภรรยาหลวง ชายหนมสมยใหมบางคนมคานยมแบบฝรงคอไมนยมมภรรยานอย แตกลบนยมมภรรยาลบ ซงทาใหตองใชจายเปลองกวามภรรยานอยเสยอก เพราะตองจายเงนใหแกแมสอและบดามารดาของหญงสาว บดามารดาบางคนถงกบเฆยนตบตรสาวใหยนยอม แตเมอสามเบอทงขวาง บางคนกถงกบหนไปประกอบอาชพ “หญงโคมเขยว” (หญงโสเภณ) ดงนนวธหนงทจะแกปญหานคอสงสอนใหบดามารดารสกอปยศในการขายบตรสาว แตกยอมตองไดรบความมรวมมอจากบรรดาหนมๆ ทประสงคจะซอดวย ประการท 11 ความหยมหยมเปนผลโดยตรงจากการถอตนเปนสาคญกจการใดๆ ถาตนมไดมสวนหรอมความสาคญทจะทาใหตนไดรบคาสรรเสรญกจะไมเหนดวยทงสน นบวาเปนการคดราย ไมมงประโยชนตอชาตเปนทตง หาคดไมวากจการใดทเปนประโยชนแกชาตยอมจะเปนประโยชนแกตน

128 เหมอนกน ดงนนจงควรปลดเปลองนสยหยมหยมออกไปจากตนเอง ประการท 12 หลกฐานไมมนคงคอการไมรจกประพฤตตนใหเปนตวอยางอนดงามทงในทางราชการและในกจการสวนตว ผใดทมหนาทราชการดแตบกพรองเรองสวนตวกเรยกไดวาเปนผมหลกฐานไมมนคง มแตจะทาใหเสยชอเสยง ไมเปนทนบถอของคนทงปวง ถาชาตใดมบคคลทมหลกฐานไมมนคงมากๆ ชาตนนกจะไมไดรบความไววางใจจากชาตอน ดงนนคนไทยควรประพฤตตนใหเปนคนสจรตทงกายวาจาใจ ไมประพฤตตนเปนคนหนาไหวหลงหลอก เลกความเหนผดทวาความกลบกลอกเปนลกษณะของคนฉลาดเสย (บนทก) ขอคดทไดจากเรอง : ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

บทท 55 บทละครพดคาฉนทเรอง มทนะพาธา (องกท 1)

ผแตง : พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 ลกษณะคาประพนธ : ฉนทและกาพยประเภทตางๆ เนอเรอง : มทนะพาธาเปนเรองสมมตวาเกดในอนเดยโบราณ องกท 1 กลาวถงเหตการณบนสวรรค เทพบตรสเทษณหลงรกเทพธดามทนา แตนางไมปลงใจดวย สเทษณจงขอใหวทยาธรมายาวนไวเวทมนตสะกดเรยกนางมา มทนาเจรจาตอบ สเทษณอยางคนทไมรสกตว สเทษณจงไมโปรด เมอขอใหมายาวนคลายมนตร มทนากรสกตวและตอบปฏเสธสเทษณ สเทษณโกรธจงสาปใหเธอจตไปเกดเปนดอกกหลาบในโลกมนษย สเทษณกาหนดวา ใหกหลาบดอกนนกลายเปนมนษยเฉพาะวนเพญเพยงวนและคนเดยว ตอเมอมความรกจงจะพนสภาพจากเปนดอกไม และหากเปนทกขเพราะความรก กใหวงวอนตอพระองค พระองคจะชวย องกท 2 เปนฉากกลางปาปหมะวนซงมตนกหลาบ “มทนา” ขนอย พระฤาษกาละทรรศนขดไปปลกไวทอาศรม เมอมทนากลายเปนมนษยกเลยงดรกใครเหมอนลก ทาวชยเสนกษตรยแหงเมองหสตนาประเสดจไปลาสตว ไดพบมทนากเกดความรก องกท 3 เปนฉากลานหนาอาศรมพระกาละทรรศน ชยเสนออกมาราพงถงความรกทมตอมทนา และแอบไดยนมทนาราพนถงความรกทนางมตอชยเสนเชนกน ทงสองสาบานรกตอกน มทนาจงไมตองกลบไปเปนกหลาบอก พระกาละทรรศนทาพธแตงงานใหชยเสนและมทนา องกท 4 เปนฉากในกรงหสตนาประ ชยเสนอยกบมทนาอยางมความสข พระนางจณฑมเหสของชยเสนหงและแคนใจมาก จงขอใหพระบดาซงเปนราชาแควนมคธยกทพมาตหสตนา- ประ จณฑยงใชใหนางคอมขาหลวงทากลอบายวา มทนารกกบศภางคทหารเอกของชยเสน ชยเสน

129 หลงเชอจงสงใหประหารมทนาและศภางค องกท 5 ตอนแรกเปนฉากพลบพลาในคายหลวง พราหมณวทรเขาเฝาชยเสน แลวสารภาพผดวาตนเปนหมอเสนหทรวมทาอบายใหจณฑ ชยเสนรวามทนาและศภางคไมมความผดกเสยใจมาก นนทวรรธนอามาตยเอกจงทลความจรงวาไดปลอยมทนาไป และโสมทตตศษยของพระกาละทรรศนไดพานางกลบไปอยในปาหมะวน สวนศภางคกเปนอสระเชนกนและไดออกตอสกบขาศกจนตายอยางทหารหาญ ชยเสนสรรเสรญศภางคและสงใหนนทวรรธนเตรยมขบวนไปรบนางมทนา ตอนตอมาเปนฉากกลางปาหมะวน มทนาทลขอใหสเทษณรบนางกลบไปสวรรค สเทษณขอใหนางรบรกตนกอน แตมทนายงคงปฏเสธ สเทษณกรวจงสาบใหมทนาเปนกหลาบตลอดไป ชยเสนมาถงแตกไมทนการณ จงไดแตนาตนกหลาบกลบไปยบเมองหสตนาประ ตอนทเลอกมาใหเรยนนอยในองกท 1 เมอมายาวนทาพธสะกดพามทนามาพบสเทษณ ไปจนจบองกเมอสเทพณสาปมทนา

บทท 56 วรรณคดทไดรบยกยองจากวรรณคดสโมสร

การตงวรรณคดสโมสร พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวโปรดเกลาฯ ใหจดตงวรรณคดสโมสรเมอ พ.ศ. 2457 โดยมวตถประสงคทจะสงเสรมการแตงหนงสอทงรอยแกวรอยกรอง ทรงตงกรรมการตรวจหนงสอทแตงดมรางวลพระราชทานหนงสอทไดรบรางวลพระราชทานจะไดรบอนญาตใหประทบตราพระราชลญจกรเปนรปพระ พฆเนศวร ซงเปนตราของวรรณคดสโมสร มดงนคอ ลลต ลลตพระลอ เปนยอดของวรรณคดประเภทลลต ฉนท สมทรโฆษคาฉนท เปนยอดของวรรณคดประเภทคาฉนท กาพย มหาชาตกลอนเทศน เปนยอดของวรรณคดประเภทกลอนกาพย กลอน เสภาเรอง ขนชางขนแผน เปนยอดของวรรณคดประเภทกลอนสภาพ กลอนบทละคร บทละครเรอง อเหนา พระราชนพนธในรชกาลท 2 เปนยอดของวรรณคด ประเภทกลอนบทละครรา บทละครพด บทละครพดเรอง หวใจนกรบ พระราชนพนธในรชกาลท 6 เปนยอดของ วรรณคดประเภทบทละครพด นทาน สามกก ของเจาพระยาพระคลง ( หน ) เปนยอดของวรรณคด ประเภทความเรยงนทาน อธบาย พระราชพธสบสองเดอน พระราชนพนธในรชกาลท 5 เปนยอดของวรรณคด ประเภทความเรยงอธบาย รายยาว มหาเวสสนดรชาดก

130 บทท 57

การสะกดคาและการอานออกเสยง การอาน ม 6 แบบ 1.อานแบบควบกลา ร ล ว 2.อานแบบอกษรนา แบงเปน 2 ลกษณะ -ม อ นา ย หรอ ห นา ตาเดยวคดเปน 1 พยางค -มอกษรกลาง หรออกษรสงนาอกษรตาเดยว อานออกเสยง 2 พยางค ม ห นา 3. อานแบบเรยงพยางค จะออกเสยง 2 พยางค พยางคหลงไมเปลยนเสยง

4. อานแบบสมาส คา 2 คา อานออกเสยงเชอมระหวางกลาง 5. การอาน ฤ

ฤ เมออยเพยงลาพง หรอหนาคาอานได 3 แบบ คอ ร(ฤทธ) ร(ฤด) และเรอ(ฤกษ*มเพยงคาเดยว) แตถา ฤ อยตามหลงพยญชนะ กจะทาใหการอานเปลยนไปดงน อกษร ป ท ก ต ศ ส นาหนา ฤ อาน ฤ ออกเสยง ร เชน ปฤจฉา ทฤษฎ กฤษ ตฤณ ศฤงคาร สฤษฏ อกษร พ ม ค น ห นาหนา ฤ อาน ฤ ออกเสยง ร เชน พฤกษ มฤค คฤหสถ นฤบาล หฤทย ***นอกจากนอาจเปนคาทอานได 2 แบบ หรอถกบงคบอานเนองจากฉนทลกษณ***

6. การอานไมตรงกบรป ไดแก - อานไมตรงกบรปวรรณยกต เชน เครองเพชร ตลบเมตร คอนโดมเนยม สปาเกตต - อานไมตรงกบรปสระ เชน นา ได ไม

การอานออกเสยงคา หลกสงเกตในการอานออกเสยงคามดงน 1. คาทยมมาจากภาษาบาล-สนสกฤต โดยทวไปคานนอานเสยงเรยงพยางคตามหลกเกณฑภาษาเดม เชน อรหนต อานวา อะ-ระ-หน , ปรญญา อานวา ปะ-รน-ยา แตมบางคาทไมออกเสยงเรยงพยางค เชน จรล อานวา จอ-ระ-ล , มรณา อานวา มอ-ระ-นา และบางคาสามารถอานได 2 อยาง เชน กรณ อานวา กอ-ระ-น หรอ กะ-ระ-น

หลกจา-ปาทองโกตดศาลสง(สงเกตเสยงอ ในคาวาตด)

หลกจา-พอแมคะนงหา(สงเกตเสยงอ ในคาวานง)

131 2. คาทยมมาจากภาษาบาล-สนสกฤตตามหลกเกณฑภาษาเดม คาทมตวสะกดตวตามถาตวสะกดเปนพยญชนะวรรค ไมตองออกเสยง อะ ทตวสะกด เชน สปดาห อานวา สบ-ดา

การผนวรรณยกต การสงเกตเสยงวรรณยกตจากรปวรรณยกต

คาทไมมรปวรรณยกต*** หมอกษร คาทมรปวรรณยกต คาเปน คาตาย

สง จตวา กลาง

เสยงตามรป เอก

ตา เสยงเกนรป(ยกเวน + ) สามญ

สระยาว โท สระสน ตร

***เรยกวาพนเสยง จานวนเสยงทผนไดในอกษรแตละหม

หมอกษร คาเปน* คาตาย* สง ควา** ลโพ กลาง หา เอฟโฟ ตา หงาย โอเค

*ใชมอขวาความอ-นบเสยงสามญจากซายไปขวาทกครง **นวโปงและนวนางจรดกน การอานอกษรยอ หมวดท 1 การอานมาตราการชง ตวง วด

อกษรยอ คาเตม เสยงอาน ก. กรม กรา กก. กโลกรม ก-โล-กรา กม. กโลเมตร ก-โล-เมด กล. กโลลตร ก-โล-ลด กว. เกวยน (มาตราการวดของไทย) เกวยน กฮ. กโลเฮรตซ ก-โล-เฮด ชม. ชวโมง ชว-โมง

132 ซ. เซลเซยส เซน-เซยด ซก. เซนตกรม เซน-ต-กรา ซม. เซนตเมตร เซน-ต-เมด ซล. เซนตลตร เซน-ต-ลด ดก. เดซกรม เด-ซ-กรา ดคก. เดคากรม เด-คา-กรา ดคม. เดคาเมตร เด-คา-เมด ดคล. เดคาลตร เด-คา-ลด ดม. เดซเมตร เด-ซ-เมด ตร.ม. ตารางเมตร ตา-ราง-เมด ตร.ว. ตารางวา ตา-ราง-วา น. นาฬกา นา-ล-กา น. นว นว น.น. นาหนก นา-หนก ฟ. ฟต ฟด มก. มลลกรม มน-ล-กรา มม. มลลเมตร มน-ล-เมด มล. มลลลตร มน-ล-ลด ล. ลตร ลด ลบ. ลกบาศก ลก-บาด ฮก. เฮกโตกรม เฮก-โต-กรา ฮม. เฮกโตเมตร เฮก-โต-เมด ฮล. เฮกโตลตร เฮก-โต-ลด

หมวดท 2 การอาน ชอป

อกษรยอ คาเตม เสยงอาน ค.ศ. ครสตศกราช ครด-สก-กะ-หราด จ.ศ. จลศกราช จน-ละ-สก-กะ-หราด พ.ศ. พทธศกราช พด-ทะ-สก-กะ-หราด ร.ศ. รตนโกสนทรศก รด-ตะ-นะ-โก-สน-สก ฮ.ศ. ฮจเราะหศกราช ฮด-เราะ-สก-กะ-หราด

133 หมวดท 3 การอานเวลา

เวลา คาเตม เสยงอาน 00:13 น. ศนยนาฬกาสบสามนาท สน-นา-ล-กา-สบ-สาม-นา-ท 01:00 น. หนงนาฬกา หนง-นา-ล-กา 02:05 น. สองนาฬกาหานาท สอง-นา-ล-กา-หา-นา-ท 03:15 น. สามนาฬกาสบหานาท สาม-นา-ล-กา-สบ-หา-นา-ท 04:20:14 สนาฬกายสบนาทสบสวนาท ส-นา-ล-กา-ย-สบ-นา-ท-สบ-

ส-ว-นา-ท 17:41.:55 สบเจดนาฬกาสสบเอดนาท สบ-เจด-นา-ล-กา-ส-สบ-เอด- หาสบหาวนาท นา-ท-หา-สบ-หา-ว-นา-ท

หมวดท 4 การอาน ยศทหาร ตารวจ ยศทหารบก นายทหารชนประทวน

อกษรยอ คาเตม เสยงอาน ส.ต. สบตร สบ-ตร ส.ท. สบโท สบ-โท ส.อ. สบเอก สบ-เอก จ.ส.ต. จาสบตร จา-สบ-ตร จ.ส.ท. จาสบโท จา-สบ-โท จ.ส.อ. จาสบเอก จา-สบ-เอก

นายทหารชนสญญาบตร อกษรยอ คาเตม เสยงอาน ร.ต. รอยตร รอย-ตร ร.ท. รอยโท รอย-โท ร.อ. รอยเอก รอย-เอก พ.ต. พนตร พน-ตร ท.ท. พนโท พน-โท พ.อ. พนเอก พน-เอก พ.อ.(พเศษ) พนเอกพเศษ พน-เอก-พ-เสด

134 พล.ต. พลตร พน-ตร พล.ท. พลโท พน-โท พล.อ. พลเอก พน-เอก

ยศทหารเรอ ชนประทวน

อกษรยอ คาเตม เสยงอาน จ.ต. จาตร จา-ตร

จ.ท. จาโท จา-โท จ.อ. จาเอก จา-เอก พ.จ.ต. พนจาตร พน-จา-ตร พ.จ.ท. พนจาโท พน-จา-โท พ.จ.อ. พนจาเอก พน-จา-เอก

ชนสญญาบตร อษรยอ คาเตม เสยงอาน ร.ท. เรอโท เรอ-โท ร.อ. เรอเอก เรอ-เอก น.ต. นาวาตร นา-วา-ตร น.ท. นาวาโท นา-วา-โท น.อ. นาวาเอก นา-วา-เอก พล.ร.ต. พลเรอตร พน-เรอ-ตร พล.ร.ท. พลเรอโท พน-เรอ-โท พล.ร.อ. พลเรอเอก พน-เรอ-เอก

ยศทหารอากาศ ชนประทวน อกษรยอ คาเตม เสยงอาน จ.อ.ต. จาอากาศตร จา-อา-กาด-ตร จ.อ.ท. จาอากาศโท จา-อา-กาด-โท จ.อ.อ. จาอากาศเอก จา-อา-กาด-เอก พ.อ.ต. พนจาอากาศตร พน-จา-อา-กาด-ตร พ.อ.ท. พนจาอากาศโท พน-จา-อา-กาด-โท พ.อ.อ. พนจาอากาศเอก พน-จา-อา-กาด-เอก

135 ชนสญญาบตร อกษรยอ คาเตม เสยงอาน

ร.ต. เรออากาศตร เรอ-อา-กาด-ตร ร.ท. เรออากาศโท เรอ-อา-กาด-โท ร.อ. เรออากาศเอก เรอ-อา-กาด-เอก น.ต. นาวาอากาศตร นา-วา-อา-กาด-ตร น.ท. นาวาอากาศโท นา-วา-อา-กาด-โท น.อ. นาวาอากาศเอก นา-วา-อา-กาด-เอก พล.อ.ต. พลอากาศตร พน-อา-กาด-ตร พล.อ.ท. พลอากาศโท พน-อา-กาด-โท พล.อ.อ. พลอากาศเอก พน-อา-กาด-เอก ยศตารวจ อกษรยอ คาเตม เสยงอาน ส.ต.ต. สบตารวจตร สบ-ตา-หรวด-ตร ส.ต.ท. สบตารวจโท สบ-ตา-หรวด-โท ส.ต.อ. สบตารวจเอก สบ-ตา-หรวด-เอก จ.ส.ต. จาสบตารวจ จา-สบ-ตา-หรวด ด.ต. ดาบตารวจ ดาบ-ตา-หรวด ร.ต.ต. รอยตารวจตร รอย-ตา-หรวด-ตร ร.ต.ท. รอยตารวจโท รอย-ตา-หรวด-โท ร.ต.อ. รอยตารวจเอก รอย-ตา-หรวด-เอก พ.ต.ต. พนตารวจตร พน-ตา-หรวด-ตร พ.ต.ท. พนตารวจโท พน-ตา-หรวจ-โท พ.ต.อ. พนตารวจเอก พน-ตา-หรวจ-เอก พล.ต.ต. พลตารวจตร พน-ตา-หรวด-ตร พล.ต.ท. พลตารวจโท พน-ตา-หรวด-โท พล.ต.อ. พลตารวจเอก พน-ตา-หรวด-เอก หมวดท 5 การอานชอยอสถาบนอดมศกษาของไทย

อกษรยอ คาเตม เสยงอาน ม. มหาวทยาลย มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล

136 มก. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-กะ-เสด-สาด มข. มหาวทยาลยขอนแกน มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-ขอน-แกน มช. มหาวทยาลยเชยงใหม มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-เชยง-ไหม มท. มหาวทยาลยกรงเทพ มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-กรง-เทบ มธ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-ทา-มะ-สาด มธบ. มหาวทยาลยธรกจบณฑตย มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-ท-ระ-กด-บน-ดด มม. มหาวทยาลยมหดล มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-มะ-ห-ดน มร. มหาวทยาลยรามคาแหง มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-ราม-คา-แหง มศ. มหาวทยาลยศลปากร มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-สน-ละ-ปา-กอน มศว. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-ส-นะ-คะ-รน-ว-โรด มสธ. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ลย-ส-โข-ไท-ทา-มา-ท-

ราด มอ. มหาวทยาลยสงขลานครนทร มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-สง-ขลา-นะ-คะ-รน พย. มหาวทยาลยพายพ มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-พา-ยบ มน. มหาวทยาลยนเรศวร มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-นะ-เร-สวน จฬาฯ จฬาลงกรณมหาวทยาลย จ-ลา-ลง-กอน-มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล มจ. มหาวทยาลยแมโจ มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล-แม-โจ สรภ. สถาบนราชภฏ สะ-ถา-บน-ราด-ชะ-พด วท. วทยาลยเทคนค วด-ทะ-ยา-ไล-เทก-นก วทบ. วทยาลยกองทพบก วด-ทะ-ยา-ไล-กอง-ทบ-บก วทร. วทยาลยกองทพเรอ วด-ทะ-ยา-ไล-กอง-ทบ-เรอ วษ. วทยาลยเกษตรกรรม วด-ทะ-ยา-ไล-กะ-เสด-ตระ-กา วอศ. วทยาลยอาชวศกษา วด-ทะ-ยา-ไล-อา-ช-วะ-สก-สา

หมวดท 6 การอานตาแหนงทางวชาการ

อกษรยอ อานเตม คาอาน อ. อาจารย อา-จาน ผศ. ผชวยศาสตราจารย ผ-ชวย-สาด-ตรา-จาน รศ. รองศาสตราจารย รอง-สาด-ตรา-จาน ศ. ศาสตราจารย สาด-ตรา-จาน ดร. ดอกเตอร ดอก-เตอ

137 การอานบานเลขท 1. บานเลขททมเลข 2 หลก ใหอานแบบจานวนเตม 2. บานเลขททมเลข 3 หลกขน ใหอานแบบเรยงตวหรอแบบจานวนเตมกได 3. บานเลขททมเลข 0 นาหนา ใหอานแบบเรยงตวเสมอ 4. ตวเลขหลงเครองหมายทบ ( / ) ใหอานเรยงตวเสมอ การอานเครองหมายตางๆ 1. (……ขอความ…..) ใหอานวา วงเลบเปด……ขอความ………วงเลบปด 2. “………ขอความ……..” ใหอานวา อญประกาศเปด……ขอความ………อญประกาศปด 3. ขอความ…ขอความ ใหอานวา ขอความ ละ ละ ละ ขอความ 4. ฯลฯ - อยทายขอความ อานวา ละ , และอนๆ - อยระหวางขอความ อานวา ละถง การสะกดคา

1. การใชรปวรรณยกต วรรณยกต หมายถง ระดบเสยงสง-ตาทใชประกอบคาพด คาไทยทกคาตองมเสยงวรรณยกตประกอบดวยจงจะเปนคาพดทสมบรณ และประโยชนทสาคญของวรรณยกตคอใชผนอกษร วรรณยกตในภาษาไทยม 4 รป 5 เสยง คอ

2. การประวสรรชนย 1. คาไทยแททกคาออกเสยง อะ เตมเสยง เชน ทะน ทะนาน 2. คาประสม ทพยางคหนากรอนเสยงไปเปนเสยง อะ เชน หมากพราว กรอนเสยงเปน มะพราว 3. คาทออกเสยง อะ ในพยางคกลาง เชน จาละหวน , ฉกละหก 4. คาทมาจากภาษาบาล-สนสกฤต ทออกเสยง อะ ทายพยางค เชน ศลปะ , ลกษณะ 5. คาทภาษาบาลใช ป และสนสกฤตใช ปร เชน ปทม-ประทม , ปฐม-ประถม 6. คาเพมพยางคหนาซงมกใชในบทกลอน เชน รน-ระรน , รก-ระรก 7. คาทมาจากภาษาชวา มลาย บางคาพยางคหนาออกเสยง อะ เชน มะเดหว , ประไหมสหร 3. การไมประวสรรชนย มลกษณะดงน 1. พยญชนะตนเปนอกษรนา

138 2. คาสมาส เสยง อะ กลางคา 3. คาบาล-สนสกฤต ซงพยางคหนาออกเสยง อะ 4. การใช ไอ ใอ ไอย และอย 1. ไอ ใชคาไทยแททงหมด ยกเวนคาทใชไมมวน 20 คา และคาทแผลงมาจากภาษาอน 2. ไอ คาใอไมมวนม 20 คา 3. ไอย ใชในคาแผลงทแผลงมาจาก เ-ยย 4. อย ใชในคาทมาจากภาษาบาล-สนสกฤต ทมเสยง อะ+ย 5. การใช อา อม และ อาม 1. อา ใชในคาไทยทวไป 2. อม ใชในคาทมาจากภาษาบาล-สนสกฤต ทมเสยง อะ+ม (สะกด) 3. อาม ใชในคาทมาจากภาษาลาล สนสกฤต ทมเสยง อะ(ตาม) 6. คาทใชไมทณฑฆาต ใชเขยนบนพยญชนะทเปนตวสะกดเพอแสดงวาไมออกเสยงตวนน ขอสงเกตคาทไมใชการนต คอ 1. ตวสะกดทเปนอกษรควบกลา 2. ตวสะกดทมสระกากบ 3. คาพองเสยง ตองดทความหมายหรอใจความจงจะเขยนไดถกตอง 4. ตวสะกดทใชการนต 7. การเขยนคาซอนเพอเสยง(การใชรปวรรณยกต) คาซอนเพอเสยงพยางคหลงมกเปนเสยงตรซงมหลกการเขยน(คาแรก)ดงน

ใหสงเกตทคาหลงวาอกษรหมไหนเปนพยญชนะตน - ถาเปนอกษรกลาง คาแรกใชไมตรพยญชนะตนเปนอกษรกลาง(บอยบอย) - ถาเปนอกษรสงคาเปน คาแรกใชไมโทพยญชนะตนเปนอกษรตาค (คาวขาว) - ถาเปนอกษรสงคาตาย คาแรกใชรปสามญ พยญชนะตนเปนอกษรตาค(ซดสด) - ถาเปนห นา คาแรกใชไมโทพยญชนะตนเปนอกษรตาเดยว(เลองเหลอง)

8. การเขยนคาทบศพทภาษาตางประเทศ หลกเกณฑการทบศพทภาษาองกฤษ

๑. การทบศพทใหถอดอกษรในภาษาเดมพอควรแกการแสดงทมาของรปศพท และใหเขยนในรปทอานไดสะดวกในภาษาไทย ๒. การวางหลกเกณฑไดแยกกาหนดหลกเกณฑการทบศพทภาษาตาง ๆ แตละภาษาไป ๓. คาทบศพททใชกนมานานจนถอเปนภาษาไทย และปรากฏในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถานแลว ใหใชตอไปตามเดม เชน ชอกโกเลต, ชอกโกแลต, เชต, กาซ, แกส

139 ๔. คาวสามานยนามทใชกนมานานแลว อาจใชตอไปตามเดม เชน Victoria = วกตอเรย Louis = หลยส Cologne = โคโลญ ๕. ศพทวชาการซงใชเฉพาะกลม ไมใชศพททวไป อาจเพมเตมหลกเกณฑขนตามความจาเปน ๑. สระ ใหถอดตามการออกเสยงในพจนานกรมภาษาองกฤษ โดยเทยบเสยงสระภาษาไทยตามตารางเทยบเสยงสระภาษาองกฤษ ๒. พยญชนะ ใหถอดเปนพยญชนะภาษาไทยตามหลกเกณฑในตารางเทยบพยญชนะภาษาองกฤษ ๓. การใชเครองหมายทณฑฆาต ๓.๑ พยญชนะตวทไมออกเสยงในภาษาไทย ใหใสเครองหมายทณฑฆาตกากบไว เชน

horn = ฮอรน Windsor = วนดเซอร

๓.๒ คาหรอพยางคทตวสะกดมพยญชนะตามมาหลายตว ใหใสเครองหมายทณฑฆาต ไวบนพยญชนะทไมออกเสยงตวสดทาย แตเพยงแหงเดยว เชน

Okhotsk = โอคอตสก Barents = แบเรนตส

๓.๓ คาหรอพยางคทมพยญชนะไมออกเสยงอยหนาตวสะกด ทยงมพยญชนะตามหลงมาอก ใหตดพยญชนะทอยหนาตวสะกดออก และใสเครองหมายทณฑฆาตไวบนพยญชนะตวสดทาย เชน

world = เวลด quartz = ควอตซ Johns = จอนส first = เฟสต

๔. การใชไมไตค ควรใชในกรณตอไปน ๔.๑ เพอใหเหนแตกตางจากคาไทย เชน log = ลอก ๔.๒ เพอชวยใหผอานแยกพยางคไดถกตอง เชน Okhotsk = โอคอตสก ๕. การใชเครองหมายวรรณยกต การเขยนคาทบศพท ไมตองใสเครองหมายวรรณยกต ยกเวนในกรณทคานนมเสยงซากบคาไทย จนทาใหเกดความสบสน อาจใสเครองหมายวรรณยกตได เชน

coke = โคก coma = โคมา

๖. พยญชนะซอน (double letter) คาทมพยญชนะซอนเปนตวสะกด ถาเปนศพททวไป ใหตดออกตว

140 หนง เชน football = ฟตบอล

แตถาเปนศพททางวชาการหรอวสามานยนามใหเกบไวทง ๒ ตว โดยใสเครองหมายทณฑฆาตไวทตวทาย เชน

cell = เซลล James Watt = เจมส วตต

ถาพยญชนะซอนอยกลางศพทใหถอวา พยญชนะซอนตวแรกเปนตวสะกดของพยางคหนา และพยญชนะซอนตวหลง เปนพยญชนะตนของพยางคตอไป ฉะนน การใชพยญชนะตวสะกดและพยญชนะตน จะตางกนตามหลกเกณฑการเทยบพยญชนะ ในตารางขางทาย เชน

pattern = แพตเทรน Missouri = มสซร broccoli = บรอกโคล

๗. คาทตวสะกดของพยางคหนาออกเสยงเปนพยญชนะตนของพยางคตวตอไปดวย ใหถอหลกเกณฑดงน

๗.๑ ถาสระของพยางคหนาเปนเสยงสระอะ ซงเมอทบศพทตองใชรปไมหนอากาศ ใหซอนพยญชนะตวสะกด ของพยางคหนา เขาอกตวหนงเพอเปนพยญชนะตนของพยางคตอไป เชน

couple = คปเปล double = ดบเบล

๗.๒ ถาสระของพยางคหนาเปนสระอนทไมใชสระอะ ใหทบศพทตามรปพยญชนะภาษาองกฤษโดยไมตองซอนพยญชนะ เชน

California = แคลฟอรเนย general = เจเนอรล

๗.๓ ถาเปนคาทเกดจากการเตมปจจย เชน -er, -ing, -ic, -y และการทบศพทตามรปพยญชนะภาษาองกฤษดงขอ ๗.๒ อาจทาใหออกเสยงผดไปจากภาษาเดมมาก ใหซอนพยญชนะตวสะกดของพยางคตนอกหนงเพอใหเหนเคาคาเดม เชน

sweater = สเวตเตอร booking = บกกง Snoopy = สนปป

๘. คาประสมทมเครองหมายยตภงค (hyphen) ใหทบศพทโดยเขยนตดตอกนไป เชน cross-stitch = ครอสสตตช ยกเวนในกรณทเปนศพททางวชาการหรอวสามานยนาม เชน

141

cobalt-60 = โคบอลต-๖๐ McGraw-Hill = แมกกรอว-ฮลล

๙. คาประสมซงในภาษาองกฤษเขยนแยกกน เมอทบศพทใหเขยนตดกนไป ไมตองแยกคาตามภาษาเดม เชน

calcium carbonate = แคลเซยมคารบอเนต night club = ไนตคลบ New Guinea = นวกน

๑๐. คาคณศพททมาจากคานาม ซงมปญหาวาจะทบศพทในรปคานามหรอคาคณศพทนน ใหถอหลกเกณฑดงน

๑๐.๑ ถาคาคณศพทนนมความหมายเหมอนคานาม หรอหมายความวา "เปนของ" หรอ "เปนเรองของ" คานามนน ใหทบศพทในรปคานาม เชน

hyperbolic curve = สวนโคงไฮเพอรโบลา electronic charge = ประจอเลกตรอน focal length = ความยาวโฟกส

๑๐.๒ ถาคาคณศพทนนมความหมายวา "เกยวของกบ" หรอ "เกยวเนองจาก" คานามนน ใหทบศพทในรปคานามโดยใช คาประกอบ เชง แบบ อยาง ทาง ชนด ระบบ ฯลฯ แลวแตความหมาย เชน

atomic absorption = การดดกลนโดยอะตอม electronic power conversion = การแปลงผนกาลงเชงอเลกทรอนกส

๑๐.๓ ในกรณทการทบศพทในรปคานามตามขอ ๑๐.๑ และขอ ๑๐.๒ ทาใหเกดความหมายกากวมหรอคลาดเคลอน ใหทบศพทในรปคาคณศพท เชน

sulpuric acid = กรดซลฟวรก feudal system = ระบบฟวดล metric system = ระบบเมตรก hyperbolic function = ฟงกชนไฮเพอรโบลก

๑๑. คาคณศพททมาจากชอบคคล ใหทบศพทตามชอของบคคลนน ๆ โดยใชคาประกอบ ของ แบบ ระบบ ฯลฯ แลวแตความหมาย เชน

Euclidean geometry = เรขาคณตระบบยคลด Eulerian function = ฟงกชนแบบออยเลอร Napierian logarithm = ลอการทมแบบเนเปยร

142

ยกเวนในกรณทคาคณศพททมาจากชอบคคล เปนชอเฉพาะทเปนทรจกกนทวไปในแตละวงการ ซงอาจสงเกตไดจากการทใน ภาษา องกฤษไมไดใชอกษรตวใหญขนตน ใหทบศพทในรปคาคณศพท เชน

abelian group = กลมอาบเลยน ๑๒. คาคณศพทเกยวกบชนชาตตาง ๆ ใหทบศพทในรปคานามทเปนชอประเทศ เชน

Swedish people = คนสวเดน Hungarian dance = ระบาฮงการ

ยกเวนชอทเคยใชมานานแลว ไดแก

ประเทศเยอรมน ใชวา …เยอรมน เชน ภาษาเยอรมน ประเทศกรซ ใชวา …กรก เชน เรอกรก ประเทศไอรแลนด ใชวา …ไอรช เชน ชาวไอรช ประเทศเนเธอรแลนด ใชวา …ฮอลนดา เชน ชาวฮอลนดา หรอ …ดตช เชน ภาษาดตช ประเทศสวตเซอรแลนด ใชวา …สวส เชน ผาสวส สหราชอาณาจกรบรเตนใหญและไอรแลนดเหนอ ใชวา …องกฤษ เชน คนองกฤษ สหรฐอเมรกา ใชวา …อเมรกน เชน รถอเมรกน

สาหรบสหภาพโซเวยต ซงในภาษาองกฤษใชคาคณศพท ๒ คา คอ Soviet…และ Russian…ใชวา …โซเวยต และ …รสเซย เชน

Soviet Style (of architecture) = (สถาปตยกรรม) แบบโซเวยต Russian food = อาหารรสเซย

๑๓. การวางตาแหนงคาคณศพทในคาทบศพท ใหถอหลกเกณฑดงน

๑๓.๑ คาคณศพททประกอบคานามทเปนภาษาไทย หรอเปนคาทบศพท แตไดใชในภาษาไทยมาจนถอเปนคาไทยแลว ใหวางคาคณศพทไวหลงคานาม เชน

cosmic ray = รงสคอสมก gross ton = ตนกรอส

๑๓.๒ ถาทงคาคณศพทและคานามเปนคาทบศพททยงไมถอเปนคาไทย ใหทบศพทตรงตามศพทเดม เชน

Arctic Circle = อารกตกเซอรเคล adrenal cortex = อะดรนลคอรเทกซ

๑๓.๓ ถาตองการเนนวาคานามนนเปนสงทมหลายชนดและคาคณศพททประกอบเปนชนดหนง

143 ของคานามนน อาจทบศพทโดยใชคาประกอบ แบบ ชนด ระบบ ฯลฯ มาแทรกไวระหวางคานามกบคาคณศพท เชน

normal matrix = เมทรกซแบบนอรแมล thermoseting plastic = พลาสตกชนดเทอรโมเซตตง

๑๔. คายอ ใหเขยนชอตวอกษรนน ๆ ลงเปนภาษาไทย ดงน

A = เอ B = บ C = ซ D = ด E = อ F = เอฟ G = จ H = เอช I = ไอ J = เจ K = เค L = แอล M = เอม N = เอน O = โอ P = พ Q = คว R = อาร S = เอส T = ท U = ย V = ว W = ดบเบลย X = เอกซ Y = วาย Z = แซด

และใหเขยนโดยไมตองใสจดและไมเวนชองไฟ เชน

BBC = บบซ F.B.I = เอฟบไอ DDT = ดดท

๑๕. คาทบศพททผกขนจากตวยอ ซงอานออกเสยงไดเสมอนคาคาหนง มไดออกเสยงเรยงตวอกษร ใหเขยนตามเสยงทออกและไมตองใสจด เชน

USIS = ยซส UNESCO = ยเนสโก ASEAN = อาเซยน

๑๖. ตวยอชอบคคล ใหเขยนโดยใสจด และเวนชองไฟระหวางชอกบนามสกล เชน

D.N. Smith = ด.เอน. สมท G.H.D. Cold = จ.เอช.ด. โคลด

144 9. เครองหมายวรรคตอน

สญลกษณ ชอเรยก วธใช

. มหพภาค(จด) จบประโยค จบความ อกษรยอ จดทศนยม , จลภาค(ลกนา) คนจานวนเลข คาหรอขอความ ; อฒภาค แยกประโยคเปรยบเทยบออกจากกน : ทวภาค ไขความ แจกแจงรายการ แสดงอตราสวน :- วภชภาค แจกแจงรายการ(มกใชคกบยตภงค) - ยตภงค ใชแยกพยางค ตวอกษร หรอกลมตวเลข / แจกแจงรายการ

( ) นขลขต(วงเลบ) ใชกนคา ขอความ ตวอกษรหรอตวเลขไวเปนพเศษ [ ] วงเลบเหลยม ใชเมอขอความนนใชเครองหมายวงเลบแบบอนอยแลว

แสดงคาอาน { } วงเลบปกกา กนคา ขอความ ตวอกษรหรอตวเลขทอยกลมเดยวกนไวดวยกน

? ปรศน(คาถาม) ใชแสดงคาถาม ! อศเจรย(ตกใจ) ใชแสดงวาเปนคาอทานหรอคาเลยนเสยงธรรมชาต

“……” อญประกาศ ใชแสดงวาเปนคาพดหรอขอความทคดมา หรอความนกคด ‘…….’ อญประกาศเดยว ใชซอนในขอความทมเครองหมายอญประกาศอยแลว

ๆ ไมยมก ใชหลงคา วล หรอประโยคเพอใหอานซา ฯ ไปยาลนอย/

เปยยาลนอย ใชละคา

ฯลฯ ฯเปฯ

ไปยาลใหญ/ เปยยาลใหญ

ใชละขอความแสดงวามอกมาก

… จดไขปลา ใชละขอความแสดงวาตดตอนมาหรอไมตองการใหอาน --- เสนประ ใชเหมอนจดไขปลา = เสมอภาค(เทากบ) ใชแสดงวาคาหรอขอความทงสองขางนนเสมอกน

______ สญประกาศ (ขดเสนใต)

ใชขดใตคาหรอขอความทสาคญ

ทฆสญญา ใชขดหลงขอความเพอใหเตมคาหรอขอความลงไป ,, บพสญญา ใชเขยนแทนคาหรอขอความทอยบรรทดบน มหตถสญญา(ยอหนา) ใชยอหนาขนบรรทดใหม

145 / ทบ ใชขดคนระหวางคาหรอจานวนตวเลข . พนท ใชจดใตพยญชนะเพอแสดงวาเปนตวสะกดหรอควบกลา ทณฑฆาต ใชฆาอกษรทไมตองการออกเสยง (ถาอยระหวางคาเรยก

วญฌการ) ๏ ตาไก ฟองมน ใชขนตนขอความหรอบทประพนธ ฯ องคนเดยว ขนเดยว ใชทายประโยคหรอบทประพนธและแสดงขนแรม ๚ องคนค ขนค ใชทายขอความใหญหรอจบตอน ๚ะ องคนวสรรชนย ใชเมอจบเรอง

๛ , ๚ะ๛ โคมตร ใชเมอจบเรอง ๙ ยามกการ ใชบงคบใหอานเปนอกษรควบ + ตนกา ตนคร ใชบอกมาตราเงน(ชง ตาลง บาท สลง เฟอง ไพ )

บน ซาย ขวา ขวา ซาย ลาง

แบบทองจาหลกการสงเกตหลกภาษาไทย โดย อ.วระชาต ศรไกรวฒนาวงศ

คาทบศพท กอก แกส กาซ กอบป กก แทกซ โปกเกอร เตนท

ฟลสแกป แปป โฮเตล แฟชน โคช โนต คอกเทล โกโก โคมา บลอก แคตตาลอก ปม เปอรเซนต

พซซา ซกแซก เซน(ชอ) เซรม เชค เคก คกก จบ นอก ลอกเกต นน คอมมชชน โอก ทอฟฟ บฟเฟต ปลก มมม แบตเตอร โบก ไง แลกโทส ชอกโกแลต เชต แจกเกต โบวลง ไปป เอมบรโอ ชอปปง ไป อเลกทรอนกส trick จดจา

คาทไมประวสรรชนย ชอา ชอม ชนก ชบา สกด สกา สกาว ไสว

พเยย ผอบ ลออ สไบ ทโมน ไผท ทแยง คทา สารประโยชน ทลาย โพยม ชมาย ชโลม ทแกลว ถลา ชมดชมอย เชอกมนลา ทยอย ถกฆาวสรรชนย

146 คาทอานไดอยางเดยว

กรมสมเดจ ครฑพาห กรรมาชพ บาราบรบ ปรตร คดขวนขวาย ทระนง ฐานกรณ อทธรณทนาย เสวกตาย อฐ วฒ ลา

สมรรถนะ สมนย กลไกน กลวธ แปรก แปลกหนกหนา ฉมพล ปรวด โฆษณา เจรจา พาปลาสนาการ

ปราชย ซอมซอ ปรปกษ บรษเพศ หาญหก กามวตถาร อนสต กรมพระยา ประจญบาน บราล เเลสราญ คณบด

อกษรนา อกษรนาจาใหด สองตวมพยญชนะรวมกน

ทงสระสะกดพลน อานออกเสยงอะกงคา อยา อย อยาง อยากดวย สงกลางชวยเดยวคอตา อานเสยงเหมอน ห ซา อก ห นา ตาเดยวนา

คาคร ลห ครไมผดพราว คอ เสยงยาว แม ก กา

ตวสะกดทกมาตรา อา ไอ ใอ เอา และ ฤา ลห คอเสยงสน รป อ นนจงฝกปรอ ตวสะกดขวางทงหวอ ณ ธ ก บ บ ฤ

ไตรยางศ คาเปนสงกลางตา ใชมอควา หา และหงาย

ลโพ คอ คาตาย อก เอฟโฟร และโอเค ความอโปงและนาง ทเหลอกางอยาหนเห วรรณยกตไมปนเป สามญซายไปขวาเอย

หลกสงเกตจากวรรณยกต มรปสงและกลาง เสยงตามอยางรปนนไง

ตาเสยงเกนรปไป จาใสใจไมใชตร ***ไรรปคาเปนนน เสยงสามญกลางตาม จตวาสงทนท สงกลางตาย กลายเอกนา ***ตาตายสระยาว เสยงโท พราวเขาตารา เสยงสนนนตรหนา ลวนเรยกวาพนเสยง ( *** )เอย

147 คาไทย 7 ชนด

คาไทยมเจดคา จงทองจาไวใหด คานามคอคาท ใชเรยกคน สตว สงของ เชน บาน หน หม หมา ไฟ ปากกา ปลา เงน ทอง ภเขา หวย ลาคลอง เมองระนอง นายทองดา หนาทของนามนะ เปนประธานและเปนกรรม เลายอพอใหจา จงหมนเพยรเลาเรยนไป คาสองสรรพนาม แทนคานามจาใสใจ เชน เรา เขา เธอ ใคร หนาทคลายกบคานาม คาสามคากรยา บอกอาการนาม สรรพนาม เชน เดน นอน นง ถาม กน วง พด ยม รองไห

วเศษณ คอคาท ชวยใหมความแปลกไป ประกอบนาม วเศษณไซร ทงสรรพนาม และกรยา เชน แบน เปรยว ไกล ใกล เรว อน ใด เลก ใหญ จา ทงหมด สด ขาว ชา จ มาก นน ไม มน แล*** บพบท นาหนานาม และสรรพนาม ตวอยาง แด ดกอน ใน นอก แก แหง ของ ดวย บน โดย ตาม

สนธาน เชอมถอยคา คากบคา ความกบความ เชอมประโยคใหงดงาม เชน กบ เพราะ และ หรอวา อทานการออกเสยง ผดสาเนยงธรรมดา แสดงอารมณนา ความรสกผอทาน เชน เหม แหม หรอวา เฮย ไฮ ฮา สะพงสะพาน เรอแพ ขอจบการ เลาใหอานจาไวเอย. (หมายเหต คาไทย 7 ชนดน แตงเพมเตมเฉพาะบางสวน*** )

คาประสม การความเครองของชาง ชาววงวางผคนข

นกนายใจเจาท แมหมอจดตดเสยหนา ยกลนมกลกพอ หวปากคอกนนาตา ตด(ทาย)ตวดใจหนา เหลานหนาประสมเอย

148 สมาส(แบบไมมสนธ)

นกเรยนครบ นกเรยนครบ ครมเรอง อยากจะถามนกเรยนครบ สมมตนะครบสมมต สมมต บาล สนสกฤต สมมตมาอยใกลชด แลวตองแปลจากหลงมาหนา ตองออกเสยงระหวางคา การนตและอะทงไป วร และ พระ กใช หนเขาใจ สมาสมยครบ

สระสนธ อะ อา เปลองผาทนท อ อ ยอมพวกเดยวกน อ อ ไมยอมเหหน หากพวกเดยวกน เปลองผาทนท ออ มกกลายเปน ย ตางพวกมาจอ ไมทอไมหน ออ เปน ว ทนท ๆ พรหมจารไมยอมใหใคร อะ หลงชอบเปลยนเปนอา อ ไมรอชา เปน อ เอ ไง สวน อ ไมเคยหวนไหว อ โอ เขาใจ สนธงายจง

คาไทย เฆยน ฆา ระฆง ณ ฯพณฯ หญา ใหญ พศ ศอ

ศอก ศก เศก เศรา พอ ไมยราบ ไอยรา เครอญาต สรรพนาม กรยาตาม จานวนหนา เครองใช สตวนานา อาชพ ส นแหละไทย ธรรมชาต อวยวะ ลกษณนามทองไว คณศพทปรบเขาใจ ตามมาตราพาจดจา

พยญชนะวรรค ไกไขควายฆาง จานฉงชเฌอหญง(เพน)

ปฏกฐาน-โฑเฒาเณร เตาถงทบธงหน(ฟง) ปลาผพภมมา ยกษเรอลาวาเสออง หอจฬาคานอยจง ศาล ฤาษ น สน. เอย

คาสนสกฤต ศาล ฤษ ฤ ร หน สะกดพลนไมตามเกณฑ

ไอ เอา เขาไมเวน บณย บทคล ธานย สตร

149 กรต กนยา ปรต- ยบน สตย จนทร สรย ศร หสดน สวสด อคน ปรย อารณย

สถต สถาปนา จตรา กรฑา กลป เหลานคอ คาสน- สกฤต ทอง ตองขนใจ

คาบาล ตวสะกดตรงตามหลก แจงประจกษซาและตาม

ปจฉาคอคาถาม เขต เขม ปกข โอฐ มค จนท จต จรยา ฐาปนา ปยะ ธญ

ฐต บญ อรญ อชฌาสย และ โสตถ สรยะ อจฉรยะ ปฐมะ และ รงส ปทป ปณต ม เปนบาล หมดนเอย

คาเขมร หญงสาวราวจมลม ขนมอม ถนอม ตา

กา บง ทา ประ จา กระ บน สา บา ผ บรร บรรพชต บรรยงก บรรพ บรรพต จบ บรรษท บรรณ

บรรเจด บรรจบ กน บรรจ - กวด - ดา – ทก - เทา เหลาน not เขมร จาหลกเกณฑไมอายเขา

ควบนาอยาดเบา แผลง ร หน นนแนเอย

คาเขมร (เพมเตม) กรองเชง กระบอ แข เนา เฌอ แล จาร ตระกอง

บาย มาน(ม) เลอ กนลอง ลออ สง ศก สะดม โดม เดยง ดารง ได โปรด ชไม เชลย ขยม อลด พเราะ ธม พระฮาม เฉพาะ เชวง คล

ราชาศพท

ขน 1 มพระบรม ขน 2 ตรม บรมหายไป 3 , 4 ราช นไปไหน ๆ

ขน 5 สดทาย พระไมเหนม

150 บทรอยกรอง

โคลงสอง หา หา ส ถาจะมสรอยสองนา โคลงสาม หา หา หา ส สรอยสองตองจดจา

โคลงส หา และสอง สามครงตองหามถลา สรอยสองหนงสามจา ทายหา ส มเหมอนกน

ยานนบ หา หก อยาวตกคลายกบฉนท สรางคเจดวรรคพลน วรรคละสไมมงง

ฉบง หก ส หก วสนตดลก แปด หก สง ทองไวอยาใหลหลง จางายด happy เอย

ภาพพจน

อปมาคอเปรยบเหมอน พาง เพยง เดอน ดจ จนทรา ปน ปม ราว ดารา เฉก กล ดง ประหนง ไง อปลกษณคอเปรยบ เปน เทา คอ เหน อาจละไป บคคลวต ชดกวาใคร ไมหายใจแตคลายคน อตพจนอดไมได ตองเวอรไวใหฉงน สญลกษณรจกจน ใชแทนไดไมลงเล ระรนคออพภาส เสยงฟดฟาด หวอ โหวเหว สทพจนอยาโยเย ไวพจนคลายหมายเหมอนกน ปฏพากยกลาวตรงขาม งอมแสนงาม นะจอมขวญ ภาพพจนหมดโดยพลน จาใสใจทาไดเอย

ลกอกตญ

พอแบกไถไปนายามฟาสาง ลกคดสรางความชวใหมวหมอง แมรดผกตกนาตามลาคลอง ลกไปจองตวหนงแตยงวน พอถากฟนดนนาจนฟาสาย ลกสบายอดบหรมความฝน แมกนขาวกบเกลอเมอเทยงวน ลกสขสนตขาวมนไกใจใหญพอ พอมอแตกเพราะบอบชาปลาถางปา ลกเทยวบารเตนราชาใจหนอ แมนงผาผนหนงซงมอซอ ลกสวยหลอดวยเสอผาราคาแพง พอหนาหมนหมองคลาผวดากราน ลกสมานผวกนแยกแตกระแหง แมคอยลกดวยหวงใยใจระแวง ลกขนแขงรถราดวยราเรง

151 แถมฟร

คาซา คาซอน (ทานอง กอดกน) คาเรามสองคา จงเกดคาซาขนมานนไง

ถาหากจะดความหมายเขาใจ กคงบอกไดวามนมากม คาถามาซอนกน กคงจะมนถามนมากด

ทงซอนความหมายและเสยงเขาท กคงจะดคามมากมาย บอก อยากจะบอกๆ ไวนะ (บอกอยากจะบอกใหรกอน ) บอก อยากจะบอกๆ ไวนะ (บอกอยากจะบอกใหร ) เปลยนแปลง ซา ธรรมชาต รปราง เนน เบา มาก เปน สงๆ เอาไว ไมเจาะจง และตอเนอง แยกออกด จะไดร พอไดอนใจ หากคาซอน มทง เหมอน คลาย และตาง เปนแบบอยาง นะเธอรไหม ซอนเพอเสยง มสาเนยง เสยงคกน ความหมายมน รและเขาใจ จาไดรเปลา

คาควบกลา อกษรนา(ทานอง อยากรองดงๆ) ควบกลาๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ กลาๆ ควบกลา ตอง ร ล ว ประสม กบ ป ต ท และ ก ค ข ผ พ นะ จะ รไหม มนเพยนกบอกษรนา คณหนตองจาใหด เพราะไมม อ หาก วา อ นา ย หรอวา ห ตองนา ตาเดยว นะเธอ เรยกวา อกษรนา รวมสระ และตวสะกด รไหม หากสงกลางชวยนา พวกตาเดยวจะมเหมอน ห มานา ทองแลว ทองแลว กจงจา ทฉนไดบอกเธอ และจะยาเพอบอกเธอ

ถาหากเธอไดจดจา ฉนสบายใจ

ภาคผนวก ก วเคราะหขอสอบโควตา มช. วชาภาษาไทย

1. การสะกดคา 2. เสยงวรรณยกต(ครบ 5 เสยง) 3. การอานคา-จานวนพยางคของคา 4. คาซอน(ความหมาย)-คาประสม 5. หนาท/ความหมายของคา(คาเดยวกนหนาท/ความหมายตางกน) 6. ประโยค

152

• เปนประโยคหรอไม

• โครงสรางประโยค(ประธาน-กรยา-กรรม-ขยาย-เชอม)

• ประโยคชนดตางๆ(เดยว-รวม-ซอน)

• เจตนาของผสงสาร(แจงใหทราบ-ถามใหตอบ-บอกใหทา) 7. ใชคาและสานวนเหมาะสม 8. ความหมายสานวน/ประโยค เหมอน/แตกตางกน 9. เครองหมายวรรคตอน-การอาน 10. ประโยคสละสลวย/เหมาะสม (คาเชอม-คาขยาย-ประโยคฟมเฟอย) 11. จบใจความสาคญ/นาเสยง/สารทตองการสอ(ทงรอยแกวและรอยกรอง) 12. เรยงลาดบความ 13. ราชาศพท 14. ชนดคาประพนธ 15. ลกษณะเดนของคาประพนธ 16. โวหารภาพพจน 17. เสยงพยญชนะตน/ทาย 18. สระ(เดยว/ประสม-สน/ยาว) 19. การใชวรรณยกตใหถกตอง 20. การสรางคา(โครงสรางคาประสม+การสรางคาไทย/ตางประเทศ) 21. โครงสรางวล 22. ความหมายโดยตรง/อปมา 23. เตมคาทเหมาะสม/ไมเหมาะสม 24. การประกาศ/พาดหวขาว(เขาใจไดมากนอยแคไหน) 25. ลกษณะของภาษา(โนมนาว/โตแยง/แสดงทรรศนะ/อธบาย/บรรยาย/พรรณนา) 26. การเขยน/การใชคาทบศพทภาษาตางประเทศ

ภาคผนวก ข

วเคราะหขอสอบแอดมชชน วชาภาษาไทย 1. เสยงในภาษาไทย(พยญชนะ-สระ-วรรณยกต)*** 2. คาในภาษาไทย 3. คายมจากภาษาตางประเทศ 4. การสรางคา(ประสม-ซอน-ซา-สมาส-สนธ)***

153 5. การอาน-การเขยนคาในภาษาไทย/ตางประเทศ(+การทบศพท) 6. การใชถอยคา/สานวนใหถกตองตามบรบท*** 7. ราชาศพท 8. ประโยค***

- ชนด - เจตนา - กะทดรด/ฟมเฟอย - สมบรณ/ไมสมบรณ(ประโยค/วล)

- ขาดความสมพนธ(คาเชอม/เนอความ) - กากวม - สานวนตางประเทศ

9. การเรยงลาดบความ 10. หลกการเขยน-พด-ฟง-การสอสาร 11. การใช-อาน เครองหมายวรรคตอน 12. ภาษา-ระดบของภาษา(ทางการ/ไมเปนทางการ) 13. ภาษากบเหตผล(การลาดบเหตผล-การอนมาน) 14. อธบาย-บรรยาย-พรรณนา 15. การแสดงทรรศนะ(ขอเทจจรง-คณคา-นโยบาย)*** 16. การโตแยง/โนมนาวใจ 17. ความงามในภาษา*** 18. ฉนทลกษณ 19. การวเคราะหและวนจสาร(จากขอความทกาหนดใหทงรอยแกวและรอยกรอง)*** 20. วรรณคดเฉพาะเรอง(แนวคด-คานยม-การสรปความ-วเคราะห)***

154

ภาคผนวก ค รางวลซไรต

รางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยนเรยกกนสน ๆ วา รางวลซไรต รางวลนเกดขนจากโรงแรมโอเรยนเตลตองการสนบสนนนกเขยนรนใหมจากประเทศในแถบอาเซยน จงไดรเรมจดประกวดหนงสอในแถบอาเซยนขน โดยรวมมอกบการบนไทย สมาคมภาษาและหนงสอแหงประเทศไทย และสมาคมนกเขยนแหงประเทศไทย โดยมประเทศในเอเชย 5 ประเทศ ไดแก ไทย อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส และบรไน รวมโครงการรางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน โดยใชชอภาษาองกฤษวา South East Asia Write Award (ชอยอ S.E.A Writer Award ) ใหรางวลตงแตป พ.ศ. 2522 ผลการตดสนรางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน มดงน พ.ศ. 2522 ลกอสาน ของ คาพน บญทว ( นวนยาย ) พ.ศ. 2523 เพยงความเคลอนไหว ของ เนาวรตน พงษไพบลย ( บทกว ) พ.ศ. 2524 ขนทอง .... เจาจะกลบเมอฟาสาง ของ อศศร ธรรมโชต(รวมเรองสน) พ.ศ. 2525 คาพพากษา ของ ชาต กอบจตต ( นวนยาย ) พ.ศ. 2526 นาฎกรรมบนลานกวาง ของ คมทวน คนธน ( บทกว ) พ.ศ. 2527 ซอยเดยวกน ของ วานช จรงกจอนนต ( รวมเรองสน ) พ.ศ. 2528 ปนปดทอง ของ กฤษฎา อโศกสน ( นวนยาย ) พ.ศ. 2529 ปณธานกว ของ องคาร กลยาณพงศ ( บทกว ) พ.ศ. 2530 กอกองทราย ของ ไพฑรย ธญญา ( รวมเรองสน ) พ.ศ. 2531 ตลงสงซงหนก ของ นคม รายวา ( นวนยาย ) พ.ศ. 2532 ใบไมทหายไป ของ จระนนท พตรปรชา ( บทกว ) พ.ศ. 2533 อญมณแหงชวต ของ อญชน ( รวมเรองสน ) พ.ศ. 2534 เจาจนทรผมหอม ของ มาลา คาจนทร ( นวนยาย ) พ.ศ. 2535 มอนนสขาว ของ ศกดศร มสมสบ ( บทกว ) พ.ศ. 2536 ครอบครวกลางถนน ของ ศลา โคมฉาย ( รวมเรองสน ) พ.ศ. 2537 เวลา ของ ชาต กอบจตต พ.ศ. 2538 มากานกลวย ของ ไพวรนทร ขาวงาม พ.ศ. 2539 แผนดนอน ของ กนกพงศ สงสมพนธ พ.ศ. 2540 ประชาธปไตยบนเสนขนาน ของ วนทร เลยววารณ

155

พ.ศ. 2541 ในเวลา ของ แรคา ประโดยคา พ.ศ. 2542 สงมชวตทเรยกวา คน ของ วนทร เลยววารณ พ.ศ. 2543 อมตะ ของ วมล ไทรนมนวล พ.ศ. 2544 บานเกา ของ โชคชย บณฑต’ พ.ศ. 2545 ความนาจะเปน ของ ปราบดา หยน พ.ศ. 2546 ชางสาราญ ของ เดอนวาด พมวนา พ.ศ. 2547 แมนาราลก ของ เรวตร พนธพพฒน พ.ศ. 2548 เจาหงญ ของ บนหลา สนกาลาคร พ.ศ. 2549 ความสขของกะท ของ งามพรรณ เวชชาชวะ พ.ศ. 2550 โลกในดวงตาขาพเจา ของ มนตร ศรยงค พ.ศ. 2551 .......................................ของ...................................................

ภาคผนวก ง ลาดบญาตในเรองอเหนา ภรรยา/สาม กเรปน ดาหา กาหลง สงหดสาหร ประไหมสหร (นหลาอระตา-หมนหยา)

2อเหนา** (ช) (มสาระปนหย) 3วยะดา(ญ)(นางเกนหลง)

(ดาหราวาต-หมนหยา) บษบาหนงหรด** (มสาอณากรรณ-ช)(ญ) สยะตราหนงหรด(ช)(ยาหรน)

สะกาหนงหรด ***(ญ)

สหรานากง*** (ช) จนดาสาหร(ญ)

มะเดหว มะโต ลก 1กะหรดตะปาต*(ช) บษบารากา*(ญ)

เหมาหลาหง

ธดาจากเมองหมนหยา(ทาวหมนหยา+ประไหมสหร)

แตงงานกบ ลก

นหลาอระตา ทาวกเรปน อเหนา(ช),วยะดา(ญ) ดาหราวาต ทาวดาหา บษบาหนงหรด(ญ),สยะตราหนงหรด(ช) จนดาสาหร โอรสทาวมงกน(ระตหมนหยา) นางจนตะหราวาต+ระเดนดาหยน

156

อเหนา(กเรปน) ภรรยา/สาม ฝายซาย ฝายขวา

สยะตรา(ดาหา) กะหรดตะปาต (กาหลง)

สหรานากง (สงหดสาหร)

ประไหมสหร บษบาหนงหรด (ดาหา)

จนตะหราวาต (หมนหยา)

วยะดา (กเรปน)

บษบารากา (กาหลง)

สกาหนงหรด (กาหลง)

มะเดหว มาหยารศม (ปกมาหงน)

สการะวาต (ปนจะรากน)

ดะราหวน (มะงาดา)

มะโต บษบากนจะหนา (วงกน)

บษบาวลศ (ประหมน)

จนตะหรารศม (วะละหงด)

ลก อรสา (กะระบหม)

ระหนาระตกา จนดาอรสา (วะละหงด)

เหมาหลาหง หงยาหยา (ตะมาเส)

สหรนกนจาสาหร (วะละหงด)

รตนาวาต (สดดะกน)

ระตเมองตางๆ

พนอง ลก พนอง พนอง ลก ระตปนจะรากน สการะวาต-ญ ทาวลาสา ทาวกะหมงกหนง วหยาสะกา(ช) ระตปกมาหงน มาหยารศม-ญ

สงคามาระตา-ช ระตจรกา ทาวปาหยง รตนาระตกา-ญ

รตนาวาต-ญ ระตบศสหนา ทาวประหมน วหรากะระตา-ช

บษบาวลศ-ญ เสนาและพเลยงอเหนา

เสนา ปาเตะ ตามะหงง ดะหมง ยาสา พเลยงอเหนา (ลกของเสนา) ยะรเดะ ปนตา กะระตาหรา ประสนตา

พเลยงสยะตรา ปนตา กะระตาหรา ยะรเดะ ประสนตา พเลยงนางบษบาและวยะดา บาหยน สาเหงด(ซาเหงด) ประเสหรน ประลาหงน

157

ภาคผนวก จ ลาดบญาตในเรองขนชางขนแผน

หมายเหต : ขนไกรพลพายนน วาเดมชอ พลายจนทน

เปนบตรพลายประจายาม

พลายอนนต

ขนไกรพลพาย(พลายจนทน) + นางทองประศร

(ตาบลบานพลบ จงหวดสพรรณบร) (วดตะไกร จงหวดสพรรณบร)

ขนแผน (พลายแกว, พระสรนทรฦาไชยมไหสรยภกด (พระกาญจนบร)

+ นางพมพลาไลย (วนทอง)

+ นางสายทอง + นางลาวทอง (บานจอมทอง)

+ นางบวคล (บานถา)

+ นางแกวกรยา

พลายงาม (จมนไวยวรนาถ)

พลายณรงค+นางบวคา (หลวงตางใจ)

กมารทอง พลายชมพล+นางสรอยระยา (หลวงนายฤทธ) (เมองพมาย)

+ นางศรมาลา + นางสรอยฟา + นางแวนฟา นางแวนแกว + พลายบว พลายมณนาถ

พลายอนนต พลายยงพงศนพรฐ + นางเวสว(พระเจาสมมตวงศ)

พลายเพชร พลายบว + นางแวนแกว

+ นางเวสว + นางสรอยแกวจนดา + นางมณฑา

พลายสงวาลทอง พลายสรยน

+ นางบวทอง + นางตะเคยนทอง

158

ขนศรชย + นางเทพทอง

(ทาสบเบย เมองสพรรณ) (นายกองกรมชางนอก บานรวใหญ

ขนชาง

+ นางแกนแกว (ลกหมนแผว)

+ นางวนทอง

(เมอนางแกนแกวตาย)

พนศรโยธา + นางศรประจน

(ทาพเลยง เมองสพรรณ)

นางพมพลาไลย (วนทอง) + พลายแกว (ขนแผน)

พลายงาม (จมนไวยวรนาถ)

อาจารยของพลายแกว

สมภารม (วดปาเลไลย) เมองสพรรณบร

สมภารดง (วดแค)

เมองสพรรณบร

สมภารบญ (วดสมใหญ)

เมองกาญจนบร

159

ภาคผนวก ฉ โคตรวงศในเรองรามเกยรต

160

161

ภาคผนวก ช ภมศาสตรไตรภมพระรวง

นพพาน

อรปภม 4

อากาสานญจายตนภม วญญาณญจายตนภม อากญจญญายตนภม เนวสญญานาสญญายตนภม

รปภม 16

ฌาน 1 ฌาน 2 ฌาน 3 ฌาน 4

พรหมปารสชชาภม ปรตตาภาภม ปรตตสภาภม เวหปผลาภม

พรหมปโรหตาภม อปปมาณาภาภม อปปมาณสภาภม อสญญสตตาภม**

มหาพรหมาภม อาภสราภม* สภกณหาภม อวหาสทธาวาสภม

อตปปาสทธาวาสภม

สทสสาสทธาวาสภม

สทสสสทธาวาสภม

อกนฏฐสทธาวาสภม***

สคตภม ทคตภม

ฉกามาพจร มนษยภม นรกภม เปรตภม ดรจฉานภม

อสรกายภม

จาตมหาราชกา อตตรกรทวป(1000) สญชพนรก มอสสทนรก อก 16 ขม

ดาวดงส ชมพทวป(ไมแนนอน) กาลสตตนรก

ยามา บรพวเทหทวป(100) สงฆาฏนรก

ดสต อมรโคยานทวป (400) โรรวนรก

นมมานรด มหาโรรวนรก

ปรนมมตวสวตต ตาปนรก

มหาตาปนรก

อเวจมหานรก

มหานรกแตละขมจะมนรกบาวอกทศละ 4 ขม เปน 16 ขม(X 8 )และมยมโลกนรก อก ทศละ 10 ขม เปน 40 ขม (X 8) รวมทงหมด

128+320+8 = 456 ขม

รวมโลกนตนรก (อยนอกขอบกาแพงจกรวาล) อก 1 ขม เปน 457 ขม

162

บรพวเทห

เขาพระสเมร อตตรกร ชมพ

อมรโคยาน

E-เกษยรสมทร

กาแพงจกรวาล

เขาตรกฏ

ปาหมพานต (ชมพทวป) ตนหวาใหญ---ปามะขามปอม---ปาสมอ---ปาไมหวา---นารผล---สระใหญ 7 สระ(อโนดาต) เขาลอม 5 ชน (ชมพนท)

1. สทศนกฏ 2. จตรกฏ (คชฌกฏ)—พญาหงสทอง 3. กาฬกฏ 4. คนธมาทน—เชงผา เรยก นนทมล—พระปจเจกพทธเจา 5. ไกรลาส—พระอศวร (พราหมณ รวมกบ เขาพระสเมร)

1. ยคนธร-พระอาทตย พระจนทร 2. อสนธร-มเหศรเทพบตร 3. กรวก-นกการเวก 4. สทศน-ทพยโอสถ 5. เนมนทร-บวใหญเทากงรถ 6. วนนตก-แมครฑ 7. อศกรรณ-กายาน

163

ภาคผนวก ญ คาไวพจน

ผหญง; สตร ; หญง; ผหญงยงเรอ; กญญา, กนยา , กลยา,กลยาณ,กานดา,ขนษฐา,ขวญใจ,ขวญตา,ขวญออน,ขวญเมอง,จอมขวญ ,งามงอน โฉมงาม,โฉมฉาย,โฉมเฉลา,โฉมตร,โฉมยง,แมศร,ดรณ,ดวงใจ,ดวงตา,ดวงสมร,ทรามชม,ทรามเชย,ทรามวย,ทรามสงวน,ทรามสวาท,นงคราญ,นงนช,นงพะงา,นงพาล,นงพธ,นงโพธ,นงเยาว,นงราม,นงลกษณ,นวลละออง,นวลหง,นร,นาร,นาเรศ,นฤมล,พธ,พะงา,มงมตร,ยพด,ยพเรศ,ยพา,ยพาพน,ยวด,เยาวภา,เยาวมาลย,เยาวลกษณ,เยาวยอด,เยาวเรศ,ลลนา,วนดา,สรอยสดา,สายสมร,สายสวาท,อรไท,อตถ, พระมหากษตรย: ขตยะ,จอมนรา,จอมจกรพาล,จอมคน,จอมเกศ,จอมถวลยราช,จอมภพ,จอมบดนทร,จอมไผท,จกร,จกรน,เจาชาง,จอมบดนทร,นฤบด,นฤนาถ,นฤบาล,นฤเบศ,นฤเทพ, นรนทร,นรศ,นรศร,นรศวร,นเรนทร,นเรนทรสร,นเรศ,นเรศร,นโรดม,นราธป,นรเศรษฐ,นรราช,นรเทพ,นรนาถ,นรนายก,นรบาล,นรบด,บดนทร,บรมกษตรย,บรมนาถ,พระทรงธรรม,พระทรงชย,พระทรงภพ,พระพอเจา,พระพอแกว,พระผานฟา,พระมงโมล,ภธร,ภธเรศ,ภบาล,ภบดนทร,ภมธร,ภมบด,ภมนทร,ภมนาถ,ภมบาล, ภวไนย,ภวนาถ,ภวเนตร,มเหศวร,มหศวร,มหศร,มหป,มหบด,มหบาล,มหธร,ราช,ราชา,ราชย,ราชาธราช,องคอศเรศ,อยเกลา

พระพทธเจา : ชนวร,ชนสห,ชเนทร,ธรรมกาย,ธรรมสามสร,ธรรมสาม,ธรรมาทตย,ตรโลกนาถ,พรหมกาย,โลกเชษฐ,โลกนาถ,โลกวท,ศากยมน,

งาม : เจรญตา ,สวย ,เจด,ฉลวย,เฉด,เฉดฉน,เฉดฉาย,ตระการ,ตระศกด,ตร,บรรเจด,ประไพ,ประอร,ประเอยง,พลาส,เพรศพราย,เพรศพรง,เพรศแพรว,เพรา,เพราพรง,เพราเพรศ,ไพจตร,ไพรจต,รางชาง,รจเรข,รจเลข,รจ,ลออ,ลาวณย,ลาเภา,ลายอง,โสภณ,โสภต,อร,อะเคอ,อาไพ,

พนดน : แผนดน,ฉมา,ธรณ,ธรา,ธราดล,ธเรษตร,ธาตร,ธาษตร,ปถว,ปถพ,ปถว,แผนภพ,ไผท,พสนธรา,พสธา,พสธาดล,พสมด,ภม,ภร,ภว,ภวดล,มห,มหดล,เมทน,เมทนดล,โลกธาต,วสนธรา,วสธา,อจลา, เขา ; ภเขา,กนทรากร,คร,ดอย,นคะ,นค,บรรพต,ผา,พนม,ภ,ภผา,มเหยงค,ศขรน,ศขร,ศงขร,ศงขรน,สขร,สขเรศ,สงขร,ไศล แมนา : กระสนธ,คงคา,คงคาลย,จทง,ฉทง,ชทง,ชรทง,ชลาลย,ชโลทร,ธาร,นท,นท,ยมนา,สรทง,วหา,สาคร

164

ปา : กานน,เถอน,เผอน,พน,พนส,พนา,พนาดร,พนาดอน,พนาล,พนาวา,พนาเวศ,พนาสณฑ,พนาสณฑ,พระหารณย,ไพร,ไพรสณฑ,ไพรสณฑ,ไพรสาณฑ,วน,วน,วนา,วนาดร,วนาดอน,วนาลย,วนาล,วนาสณฑ,วนาสณฑ,อรญญก

นา : อรรณพ,โอฆะ,ทะเล,ชลธศ,ชลธ,ชลาลย,ชลาศย,ชโลทร,ชเล,ปโยนธ,ปโยราศ,สาคร,สมทร,สนธ,ชลชาต,ชลมพ,ทก,เนยร,วาร,วารน,วาร,สลล,อาปะ,อาโป,อาพ,อามพ,อทก

ดวงอาทตย : พระอาทตย,ดวงตะวน,ตะวน,ตโมนท,ทนกร,ทนบด,ทพากร,ทวากร,ไถง,ประภากร,ภาณ,ภาณมาศ,ภาสกร,รว,รพ,รงสมนต,รงสมา,ราไพ,สรยงค,สรยะ,สรยน,สรเยนทร,สรเยศ,สรโย,สรย,องศธร,องศมาล ดวงจนทร: พระจนทร,แข,จนท,จนทร,จนทร,ดวงเดอน,เดอน,ตโมหร,เเถง,นศากร,นศานาถ,นศาบด,นศามณ,นศารตน,บหลน,มนทกานต,รชนกร,ศศพนธ,ศศลกษณ,ศศ,ศศธร,ศศน,ศศ,สตางศ,โสม,อนท

สวาง : จรญ,จารญ,ชวงโชต,ชวลต,ชชวาล,โชตชวง,ไพร,ไพโรจน,รงโจรน,รจ,รจา,รจ,รจระ,รจรา,รจ,เรองโรจน

ชาง : กรน,กร,กเรณ,คช,คชสาร,คชา,คชาชาต,เจง,ดมไร,ดาร,ดาไร,ทวรท,ทวป,นาค,นาค,พารณ,มาตงค,มาตงค,สาง,สาร,หตถ,หสดน,หสด,อภกภ,ไอยรา

พระพรหม : กมลาสน,กมเลศ,ธาดา,ปรเมษฐ,พรหมธาดา,พรหมน,พรหมา,พรหมาน,พรหมนทร,ภตบด,พรหเมนทร,พรหเมศวร,,ภเตศวร,สรเชษฐ

พระศวะ :พระอศวร,จนทรเศขร,ตรโลกนาถ,ตรโลจน,เทพาธบด,ปรเมศวร,ปศาจบด,มหศร,มหศวร,มเหศ,มเหศวร,สยมภ

พระอนทร :โกสย,โกสนทร,ตรเนตร,ตรโลกนาถ,เทพบด,มฆวน,มฆวา,มฆวาน,วชรนทร,วชร,สหสนยน,สรบด,สรนทร,สเรนทร

ฟา : คคนะ,คคนมพร,คคนางค,คคนานต,คคนะ,คคนมพร,คคนางค,คคนานต,ดาราบถ,ทฆมพร,นภ,นภา,นภากาศ,โพยม,โพยมน,โพยมาน,เวหน,เวหะ,เวหา,เวหาส,อมพร

165

ภาคผนวก ฎ

เกรดความรจากเรอง ลลตตะเลงพาย วระชาต ศรไกรวฒนาวงศ∗

การตงทพตามตาราภมตางๆ การตงทพกอนออกรบกมความสาคญไมนอยไปกวาการตงกระบวนทพ ดงนนแมทพจงจาเปนตองทราบวาภมประเทศของศตรเปนแบบใด หรอตงทพในลกษณะภมแบบใด ชอแมทพตองขมนามดงกลาว หรอตงทพใหสถานทขมนามนน เพอกองทพจะไดมลกษณะทดกวา และสามารถเอาชนะขาศกได การสงเกตลกษณะภมตางๆ ดงน

ครฑนาม มจอมปลวก ตนไมใหญอยตนหนง พยคฆนาม ตงอยแนวปารมทาง สหนาม มตนไมสามตนเรยงกน มภเขาใหญ จอมปลวกใหญมหมา สนขนาม ตงทพใกลของโบราณ หรอรมทางใกลหมบาน นาคนาม ตงรายทางไปใกลคลอง หวย แมนาไหล มสกนาม มดน โพรง ปลวก มร อชนาม ตงทพกลางทง คชนาม สถานทมหญาแกมไมไผ

วธการดแมทพวาขณะนนมนามอะไรใหใชวธดงน

1. ใหตงกาลงพระเคราะหตามวนเกด(อาทตย 6 จนทร 15 องคาร 8 พธ 17 พฤหสบด 19 ศกร 21 เสาร 10)

2. นาอายของผนนมาบวก เอา 27 มาบวกอกท และหารดวย 30 เศษทได นา 9 มาหารอกครง ไดเศษเทาไหรคอตวเลขทตองการ เศษ 1 ครฑนาม เศษ 2 พยคฆนาม เศษ 3 สหนาม เศษ 4 สนขนาม เศษ 5 นาคนาม เศษ 6 มสกนาม เศษ 7 อชนาม เศษ 8 คชนาม

หากขาศกตงภมสหนาม กองทพกตองตงสหนามเชนกน แตใหรบกอน โดยลอใหขาศกออกมา ใหสดลมหายใจด ถาจมกขางซายคลองจะไดชยชนะ หากขาศกตงคชนาม และ พยคฆนาม ใหตงสหนามขม

∗ นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาการสอนภาษาไทย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

166

หากขาศกตงนาคนาม ใหตงครฑนามขม หากขาศกตงสนขนาม ใหตงพยคฆนามขม หากขาศกตงอชนาม ถอวาเปนภมทใหโทษในตวอยแลว การจดทพแบบตรเสนาเกากอง (ทพหนา)-ตงภมแบบสหนาม

ปกซาย ปกขวา เจาเมองธนบร แมทพกองหนา

พระยาสพรรณ

เจาเมองนนทบร

ออกญาสรรค(สรรคบร) ทพหลวง พระยาศรไสยณรงค พลายสรงคเดชะ

เจาเมองสงหบร

ขนหาญ เจาเมองชยนาท ทพหลง พระราชฤทธานนท

(ปลดทพ พระยาศรไสยณรงค) พลายชนะจาบง

พระยาวเศษชยชาญ

ตาราดหวนาค หางนาค การเคลอนพลตามเกลดนาค ตองทราบวาวนทยกทพ นาคหนหวไปทางทศใด ตองเดนทพไปทางทศเดยวกบทศทนาคหนหวไป ถอเปนการเคลอนพลยอนเกลดนาค และเปนสรมงคลแกกองทพ

เดอน หวนาค หางนาค ทองนาค หลงนาค 4-5-6 ตะวนตก ตะวนออก ใต เหนอ 7-8-9 เหนอ ใต ตะวนตก ตะวนออก

10-11-12 ตะวนออก ตะวนตก เหนอ ใต 1-2-3 ใต เหนอ ตะวนออก ตะวนตก

เอกสารอางอง นรศร เลยมทอง. คมอลลตตะเลงพาย. กรงเทพฯ : รวมสาสน, 2542. พลหลวง(นามแฝง). โหราศาสตร พชยสงคราม ดวงเมอง. กรงเทพฯ : เกษมบรรณกจ, ม.ป.ป. _______________ . อาถรรพณพยากรณ . กรงเทพฯ : เกษมบรรณกจ, ม.ป.ป.

167

ภาคผนวก ฐ

168

สรปหลกการทาขอสอบ วชาภาษาไทย ขอ หวขอ หลกการทาขอสอบ/การเตรยมตว

1. การสะกดคา

ควรจะอาน “อานอยางไร เขยนอยางไร” ของราชบณฑตยสถาน โดยเฉพาะดคาทมกเขยนผด อาจมบางปทมคาทบศพทตางประเทศ วธสงเกตใหดวาคาทบศพทใดบางทมรปวรรณยกต,ไมไตค เพราะสวนใหญคาทบศพทมกไมนยมเขยนรปวรรณยกตและไมไตคถาหากศกษาขอสอบเรองนยอนหลงสก 10 ปแลวคดคาทออกขอสอบเพอศกษากจะชวยไดพอสมควร

2. เสยงวรรณยกต (ครบ 5 เสยง)

ควรฝกการผนวรรณยกตโดยการสงเกตจากรปวรรณยกต(อกษรสง/อกษรกลาง เสยงตามรปวรรณยกต อกษรตาเสยงเกนรปวรรณยกต )หรอไมกฝกหาเสยงวรรณยกตตามลาดบ(ยากนดนง)หรอวธสดทายคอฝกการผนวรรณยกตดวยการอานเทยบเสยง(ยากทสดแตไดผลคมคามาก)

3. การอานคา-จานวนพยางคของคา

-ใหดวามคาใดบางทสามารถอานไดแบบเดยวหรออานไดสองแบบ(จาเฉพาะคาทอานไดแบบเดยว) - ดวาคาดงกลาวอานตามหลกคาสมาสหรอไม(ถาใชกตองอานออกเสยงระหวางคา)

4. คาซอน(ความหมาย/เสยง)VSคาประสม

ดวาคาทมารวมกนมความหมายเหมอน/คลาย/ตรงขามกนหรอไม (ซอนเพอความหมาย)ถาไมใชใหดวาคาทงสองมความหมายทคาใดคาหนงหรอไม(ซอนเพอเสยง-เสยงพยญชนะตนมกคลายกน) แตถาคาทงสองมความหมายและเมอแยกกนแลวมความหมายใกลเคยงกบคาเดมกอนแยก เปนคาประสม

5. หนาท/ความหมายของคา(คาเดยวกนหนาท/ความหมายตางกน)

หนาทของคาในประโยคม ประธาน กรยา(ตวแสดง) กรรม คาขยาย คาเชอม โดยเฉพาะคาเชอมทมกสบสนระหวางคาบพบทกบสนธานใหดวาหลงคานนเปนประโยคแสดงวาเปนคาสนธานแตถาไมไดเชอมประโยคแสดงวาเปนบพบท

6. ขอความนนเปนประโยคหรอไม

ใหสงเกตทคากรยาหรอตวแสดงของประโยค ขอสอบมกลวงวามประธานและตามดวยสวนขยาย(ผ,ท,ซง,อน)วธดใหดวาหลงประโยคขยายมกรยาอกตวหนงหรอไม

7. กรยาของประโยคหลก คากรยาทอยหลงคาวา ผ ท ซง อน ถก วา ให เปน มกเปนกรยาของประโยคยอย 8. โครงสรางประโยค(ประธาน-

กรยา-กรรม-ขยาย-เชอม) ใหแยกประโยคออกเปนสวนๆโดยเนนทคาขยายวาขยายสวนประธาน/กรรม หรอกรยา อกวธคอดทคาเชอมวาแยกสวนแลวมโครงสรางเทากนหรอไม

9. ประโยคชนดตางๆ (เดยว-รวม-ซอน)

ประโยคความเดยวใหดทกรยา(จะมเพยงตวเดยว)ถามกรยาสองตว(อาจมคาเชอมหรอไมกไดแตสวนใหญมกไมม)จะเปนประโยคความรวม**ระวงถกหลอกดวยสวนขยายกรยาทดเหมอนเปนอกประโยค** สวนประโยคความซอนใหสงเกตสองวธคอ(1)ดทคาเชอม(ผ,ท,ซง,อน,ถก,วา,ให,เปน)แลวตามดวยประโยค (2)มประโยคทซอนกนอยสองประโยคหรอไม(เพราะจะไมมคาเชอม)

10. เจตนาของผสงสาร(แจงใหทราบ-ถามใหตอบ-บอกใหทา)

ควรดทนาเสยงและคาลงทายเปรยบเทยบระหวางตวเลอกทงหมดวาเปนแบบใด โดยเฉพาะเจตนาแบบบอกใหทาอาจแยกเปนชนดยอยคอคาสง ขอรอง และเชญชวน

169

11. ใชคาและสานวนเหมาะสม ควรศกษา “คลงคา” ของรศ.ดร.นววรรณ พนธเมธาและ “ภาษต คาพงเพย สานวนไทย” ของราชบณฑตย สถานและ “สานวนไทย”ของขนวจตรมาตรา

12. ความหมายสานวน/ประโยค เหมอน/แตกตางกน

เรองสานวนควรศกษาจากหนงสอของราชบณฑตยสถานและขนวจตรมาตราเพราะแตละคาและสานวนมความหมายใกลเคยงกนมากโดยอาจเขยนสานวนทมความหมายใกลเคยงกนไวศกษาเรองประโยคใหสงเกตวาเมอสลบคาในประโยคแลวความหมายเปลยนไปหรอไม

13. เครองหมายวรรคตอน -การอาน

การอานเครองหมายวรรคตอนควรศกษาจาก “อานอยางไร เขยนอยางไร” ของราชบณฑตยสถาน โดยเฉพาะการอานตวเลข หนวยนบ สวนเรองการใชเครองหมายวรรคตอนควรศกษาวาเครองหมายใดบางทมคณสมบตใกลเคยงกนและมความแตกตางกนอยางไร

14. จบใจความสาคญ/นาเสยง/สารทตองการสอ(ทงรอยแกวและรอยกรอง)

ใหสงเกตจากคากรยาของประโยครวมไปถงคาเชอมทแสดงเหตผล รวมกบใชหลก 5W1H (Who What Where When Why How) ใจความสาคญมกปรากฏทประโยคแรก-กลาง-ทาย ถาหากตาแหนงดงกลาวมเนอความคลายกนแสดงวาเปนใจความสาคญแนนอน

15. เรยงลาดบความ

ควรดวาเรองทนามาใหอานเกยวกบอะไรสวนใหญมกขนตนดวยประโยคทมคานน(80%) ลองดวาเนอความทกาหนดใหเมอเรยงลาดบจากสงทใกลชดหวขอมากทสดสามารถเรยงไดอยางไร(เกดกอน-หลง ,เหต-ผล )ใหจบคขอความ(ดวยวธดคาเชอม,ใจความตอเนอง) เพอตดตวเลอกออกไปบางกอนจะเลอกคาตอบ

16. ราชาศพท จาลาดบขนพระมหากษตรยและพระบรมวงศานวงศใหไดและจาคาศพททใชสาหรบแตละขนรวมไปถงการใช ทรง อาคนตกะ และคาศพทปลกยอย ขอสอบเรองนเนนความจาถาจาไดละกสบายเลย

17. ชนดคาประพนธ

ดวาตวเลอกมคาประพนธชนดอะไรบางแลวลองแบงวรรคตามลาดบจากจานวนคานอยทสดไปหามากทสดจาก4-5-6-8 (หากมตวเลอกกาพยยาน 11 และอนทรวเชยรฉนท 11 ใหพจารณาเปนอนดบแรกโดยดทบงคบครลห ถาตรงทกคาเปนฉนทถาไมใชกเปนกาพย) 4*7-กาพยสรางคนางค 28 5-2(2)-5-2-5-2(2)-5-4-โคลงสสภาพ(ถาสดทายม 2-โคลงดน) 5-5-5-5-5-5…-รายสภาพ 5-6-5-6-กาพยยาน 11 และอนทรวเชยรฉนท 11 6-4-6-กาพยฉบง 16 8-6-8-6-วสนตดลกฉนท 14 8-8-8-8-กลอนสภาพ

18. ลกษณะเดนของคาประพนธ

ใหดวาคาประพนธดงกลาวมลกษณะเดนอยางไร อนไดแก 5. การใชถอยคาใหงดงาม – คาคลองจอง คาไวพจน คาอพภาส เลนคา ซาคา เสยง

170

สงตา มจงหวะ สมผสสระ อกษร วรรณยกต ศ เขาลลต ความหมายนยตรง/ประหวด ปฏพากย นาฏการ(เคลอนไหว)

6. การสรางจนตภาพและอารมณดวยการใชโวหารบรรยาย พรรณนา อธบาย อภปราย กอใหเกดอารมณสะเทอนใจ ความหวง ความสข ฯลฯ

7. การใชโวหารภาพพจน(ดขอ18) 8. ถาเปนโคลงสสภาพอาจมการใชคาตายแทนคาเอกใหดทตาแหนงคาเอกทงหมด

วาใชคาตายกทถาใชทงหมดกใช 19. โวหารภาพพจน

ใหดวาเขาหลกเกณฑใดของโวหารภาพพจน 1. อปมา-ใหดคาเชอม-พาง เพยง เพยง ราว ราวกบ ดจ ประดจ หนง ประหนง ดง ดง

เหมอน เสมอน เฉก เชน คลาย กล เลห ประเลห ปม ปาน วยะ เทยบ เทยม เทยร 2. อปลกษณ-เปรยบสงหนงเปนอกสงหนง(โดยเทยบคณสมบต)มกไมมคาเชอม ถา

มกจะเปน-เปน เทา คอ 3. อตพจน(อธพจน)-การกลาวเกนจรง 4. สญลกษณ-ใชสงหนงเปนตวแทนอกสงหนง(มกมความหมายเปนสากล รทวกน) 5. นามนย-ใชลกษณะเดนแทนสงนนทงหมด/กลาวถงสงหนงแตหมายถงอกสง

หนงแตมความหมายเกยวโยงกน 6. สทพจน-การเลยนเสยงธรรมชาต 7. บคลาธษฐาน/บคคลวต/บคคลสมมต(โวหารสมาธคณ)-ใหสงทไมใชมนษยทา

กรยา อาการเหมอนมนษย 8. ปฏพากยพจน - การกลาวความตรงกนขามกน 9. อปมานทศน-ใชเรองราวหรอนทานประกอบ(สาธกโวหาร)

20. เสยงพยญชนะตน/ทาย ใหดวาพยญชนะตนเปนเสยงพยญชนะตนเดยว-ค(ควบกลา) หรอเปนอกษรนา(ขอสอบมกออกเรองคาควบกลากบอกษรนา)สวนพยญชนะทาย(ตวสะกด)ใหดวาอยในมาตราใด(กบด-นมยวง-ก กา) ***อยาลมวาคาทประสมดวย อา ไอ ใอ เอา มเสยงพยญชนะทายคอ ม ย ย ว ตามลาดบ***

21. สระ(เดยว/ประสม-สน/ยาว)

สระเดยวมวธจา9คา(นคอตดเกยเคยโดนแตวาชอบ)สระประสม3คา (เมยเบอผว)เสยงสระแยกใหออกวาโจทยถามรปสระหรอเสยงสระเพราะสระบางรปเมอใสวรรณยกตเขาไปจะกลายเปนเสยงสน(เอ แอ ออ)

22. การใชวรรณยกตใหถกตอง บอยบอย กรอบกรอบ

จาไววาอกษรกลางเทานนทสามารถใชรปวรรณยกตตรได รปวรรณยกตจตวาใชไดกบอกษรกลางและอกษรตาคาตาย อกษรสงและอกษรกลางเสยงและรปวรรณยกตจะตรงกน อกษรตาเสยงจะเกนรปวรรณยกตไปหนงระดบ(รปเอกเปนเสยงโท รปโทเปนเสยงตร)หากเปนคาซอนเพอเสยงทคาแรกมเสยงตรใหดทพยญชนะตนของคาหลงดงน 1. คาหลงเปนอกษรกลางคาแรกใชอกษรกลางและวรรณยกตตร

171

คาวขาว ซวยสวย ซดสด มากมาก นานนาน เลองเหลอง นาวหนาว มดหมด ลกหลก

2. คาหลงเปนอกษรสงคาเปนคาแรกใชอกษรตาควรรณยกตโท 3. คาหลงเปนอกษรสงคาตายคาแรกใชอกษรตาคไมมวรรณยกต 4. คาหลงเปนอกษรตาคาแรกใชอกษรตาวรรณยกตโท 5. คาหลงเปนอกษรนา(ห นาตาเดยว)คาเปนคาแรกใชอกษรตาเดยววรรณยกตโท 6. คาหลงเปนอกษรนา(ห นาตาเดยว)คาตายสระเสยงสนคาแรกใชอกษรตาเดยวไม

มวรรณยกต 7. คาหลงเปนอกษรนา(ห นาตาเดยว)คาตายสระเสยงยาวคาแรกใชอกษรตาเดยวไม

มวรรณยกต 23. การสรางคา(โครงสรางคา

ประสม+การสรางคาไทย/ตางประเทศ)

การแยกโครงสรางคาประสมใหพจารณาโดยใชหลกการแยกตามชนดของคาไทย 7 ชนด(โดยเฉพาะคานาม กรยา วเศษณ บพบท)คาประสมบางคาสามารถเปนประโยคไดหากมโครงสรางแบบนาม+กรยา+นาม(คนเกบขยะ) การสรางคาแบบไทย/ตางประเทศทมกออกคกนคอ คาซอนกบคาประสม,คาซอนเพอเสยงกบคาซอนเพอความหมาย,คาประสมกบคาสมาส(เทยบจากการอานคา),คาสมาสกบคาสนธ(เทยบจากการประกอบคา)

24. โครงสรางวล

ใหพจารณาโดยใชหลกดงน - แยกตามชนดของคาไทย 7 ชนด(โดยเฉพาะคานาม กรยา วเศษณ บพบท) - แยกตามหนาทในประโยค(ประธาน กรยา กรรม ขยาย เชอม)ซงอาจไมครบทกสวน - ดวาเปนวลหรอประโยค

25. ความหมายโดยตรง/อปมา ใหพจารณาวาคาทกาหนดใหมความหมายแฝงหรอไม ถาแปลไดตรงตวเพยงอยางเดยว(ในกรณทกาหนดเปนคามาให)ถอเปนความหมายโดยตรง(ตามตว)แตถาอยในรปประโยคตองดดวยวาประโยคดงกลาวตองการสอถงอะไรมความหมายอะไรแฝงไวอกหรอไม

26. เตมคาทเหมาะสม/ไมเหมาะสม ขอสอบอาจใหเตมเพยงคาเดยวจากตวเลอกทคามความหมายใกลเคยงกนหรออาจจะใหเตม 2-4 คาซงตองดคาทกาหนดมาใหวาสอดคลองกบเนอความหรอไม แตละคาทเตมลงในชองวางเปนเหตเปนผลเชอมโยงกนหรอไม

27. การประกาศ/พาดหวขาว(เขาใจไดมากนอยแคไหน)

พจารณาจากขอมลทกาหนดมาวารายละเอยดทจาเปนครบถวนหรอไม คาขยายใหความหมายไดชดเจนเพยงใด อะไรเปนประเดนหลกของเรอง

28. ลกษณะของภาษา(โนมนาว/โตแยง/แสดงทรรศนะ/อธบาย/บรรยาย/พรรณนา)

ภาษาโนมนาวใจตองเชญชวนใหปฏบตสงใดสงหนงแลวชใหเหนผลดเมอปฏบตแลว การโตแยงตองมประเดนโตแยงและขอสนบสนนโดยอางหลกฐานและเหตผลทนาเชอถอเพอลบลางประเดนฝายตรงขาม ทรรศนะเชงขอเทจจรงเปนการแสดงความคดเหนเกยวกบเหตการณหรอสงทเกดขนจรง เพออภปรายถงขอมลเชงประจกษและขอเทจจรงหรอเพอคนหาขอเทจจรง/ถก-ผด ของเหตการณ ทรรศนะเชงคณคาเปนการแสดงความคดเหนเกยวกบเหตการณหรอสงทเกดขนเพอ

172

ประเมนคณคา ความเหมาะสม ด ไมด ทรรศนะเชงนโยบายเปนการแสดงความคดเหนเกยวกบเหตการณหรอสงทเกดขน เพอเสนอแนวทางปฏบต การอธบายจะใชวธใหนยาม เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตาง ชสาเหตและผลลพธทสมพนธกน ชแจงลาดบขนตอน การบรรยายนนรายละเอยดจะไมเทาการพรรณนาเพราะการพรรณนาจะแจกแจงรายละเอยดดวยการใชคาขยายเพอมงเนนใหเหนภาพและอาจมโวหารอน( อปมาโวหาร)รวมดวย

29. การเขยน/การใชคาทบศพทภาษาตางประเทศ

(การเขยนใหดขอ 1)การใชคาทบศพทตองพจารณาวาคาดงกลาวสามารถใชคาอนแทนไดหรอไม(เพอใหเปนทางการ) มคาทบศพทบางคาทใชไดทนทโดยไมตองหาคาอนมาแทนเพราะคนนยมใชและรจกกนทวไป(ลฟท-หองเลอนระดบ,คอมพวเตอร-คณตกรณ)สามารถศกษาเพมเตมไดจาก “คาศพทบญญต” ของสานกพมพตนธรรม และ “พจนานกรมภาษาตางประเทศทใชในภาษาไทย” โดยเอกรตน อดมพร

แหลงอางอง/เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ, สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. แนวการอานวรรณคดและวรรณกรรม เลม 4. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว,2549. กาชย ทองหลอ. หลกภาษาไทย . กรงเทพฯ : สานกพมพรวมสาสน , 2543. จงชย เจนหตถการกจ. ภาษาไทยใช E-N-T. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : บมจ.อมรนทรพรนตงแอนทพบลช ชง, 2542. ธเนศ เวศรภาดา. เอกสารประกอบการสอนโครงการทบทวนความรสมหาวทยาลย. กรงเทพฯ: สาขาภาษา ไทยเพอการสอสาร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย, 2547. นรศร เลยมทอง. คมอลลตตะเลงพาย. กรงเทพฯ : รวมสาสน, 2542. นววรรณ พนธเมธา. คลงคา. กรงเทพฯ: บรษท อมรนทรพรนตงแอนทพบลชชง จากด (มหาชน), 2544. ผะอบ โปษกฤษณะ , คณหญง . ลกษณะเฉพาะของภาษาไทย. กรงเทพฯ : บรษท รวมสาสน (1997) จากด , 2544. พลหลวง(นามแฝง). โหราศาสตร พชยสงคราม ดวงเมอง. กรงเทพฯ : เกษมบรรณกจ, ม.ป.ป. _______________ . อาถรรพณพยากรณ . กรงเทพฯ : เกษมบรรณกจ, ม.ป.ป. ภาควชาภาษาไทยเพอการสอสาร, คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย. ภาษาไทยเพอการสอสาร. กรงเทพฯ: สานกพมพดอกหญา, 2541. ราชบณฑตยสถาน . ลกษณนาม . กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา, 2538.

173

วระชาต ศรไกรวฒนาวงศ. แบบทองจาหลกภาษาไทย. เชยงใหม : โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย,2547. อปกตศลปสาร , พระยา. หลกภาษาไทย . กรงเทพฯ :สานกพมพไทยวฒนาพานช , 2541. www.curadio.chula.ac.th www.entrance.co.th www.kruclub.com www.thaisirivi.th.gs http://sirivi.bloggang.com