1

Nadide Karkıner

Yard. Doç. Dr.

Adres: Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Yunusemre

Kampusu, 26470 Eskişehir

E-posta: nkargine@anadolu.edu.tr

Cep: 0-555-97664..

2

Masal Karşısında Gerçeklik: Medine ve Alice’in Yeraltı Deneyimlerinin Feminist

Analizi

Öz

Adıyaman’ın Kâhta ilçesinde yaşayan Medine Memi, asi olduğu için evinin arka bahçesindeki 2 metrelik

çukura ‘elleri, kolları bağlı olarak oturur vaziyette”, ailesinin erkekleri tarafından canlı olarak gömülür.

Bu makale de Medine’nin gazete haberlerinde yer alan hikâyesi, L. Carroll’un Alis Harikalar Diyarı

kitabının kahramanı olan Alice’in hikâyesi ile karşılaştırmalı olarak anlatılacaktır. Bu karşılaştırma

feminist bakış kuramı ve R. Barthes’ın anlatı ve semiyoloji çalışması çerçevesinde yapılmıştır.

Günümüzde ki gazete haberleri ile 1865 yılında yayınlanan bir kitabın karşılaştırmasını olanaklı kılan ise

R. Barthes’ın anlatı kavramsallaştırmasıdır. Barthes’ın semiyoloji çalışması toplumsal anlamlandırmanın

sistematik yapısını incelediği için toplumsal yapıdaki egemen düşüncelerin bize “doğal ve evrensel”

görünmesini sağlar.

Feminist bakış kuramına göre ise doğal ve evrensel görünen bu düşünceler kadınların ezilmesine neden

olur. Kadınların ezilme deneyimleri ise deneyim, insan doğası, epistemik avantaj, özel alan, bilme

biçimleri, farklı deneyimler farklı duruşlar üretir.

Feminist bakış kuramının kavramlarının karşısında Alice’in ve Medine Memi’nin yeraltı deneyimleri

düzanlamlar olarak yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler: Medine Memi, Alice, anlatı, feminist bakış, yeraltı

Story versus Reality: Feminist Analysis of the Underground Experiences of

Medine and Alice

Abstract

Medine Memi was buried alive in a two-meter deep hole in her house’s backyard in praying position with

her hands tied by males of her family in Kahta town. The narratives of Alice in L. Carroll’s novel Alice in

Wonderland and Medine in media news has been compared within feminist standpoint theory and the

narrative and semiology arguments of R. Barthes.

By analyzing the systematic structure of social explanation, the hegemonic ideas in social structure are

seen as “natural and universal” in Barthes’s semiology.

These natural and universal ideas cause the oppression of women for feminist standpoint theory. The

oppression experiences of women are analyzed within the concepts of experience, human nature,

epistemic advantage, private sphere and the ignorance of women. Thus, different experiences produce

different standpoints.

The underground experiences of Alice and Medine are placed as denotations in Barthes’s terms for

supporting the concepts and arguments of feminist standpoint theory.

Keywords: Medine Memi, Alice, narrative, feminist standpoint, underground

3

Giriş

16 yaşındaki Medine Memi Adıyaman’ın Kâhta ilçesinde ailesinin erkekleri tarafından

asi olduğu için evinin arka bahçesindeki 2 metrelik çukura ‘elleri, kolları bağlı olarak

oturur vaziyette” canlı olarak gömülür. Bu makale Medine Memi’nin hikâyesini

feminist bakış açısıyla çözümlemeyi amaçlamaktadır. Medine’nin hikâyesi Lewis

Carroll’un Alis Harikalar Diyarı kitabının kahramanı olan Alice’in hikâyesi

karşılaştırmalı olarak anlatılacaktır. Bu karşılaştırmada yer altını ifade eden “çukur” ve

“delik” kavramları önemli yer tutar. Çünkü Medine’nin gönülsüz olarak gittiği yer altı

ile Alice’in tavşanın peşinden gittiği yer altı arasında önemli farklılıklar vardır. Alice

için tavşan deliğinden girerek gittiği yer altı yeni bir hayatın ve maceraların başladığı

harikalar diyarı iken, Medine için canlı canlı gömüldüğü ve hayatının son bulduğu

çukurdur.

Medine’nin konumu feminist bir bakış açısı ile ele alınırken, gazete haberlerinin

ve masal kitabının çözümlenmesinde R, Barthes’ın anlatı kavramsallaştırması temel

alınacaktır. Bu çalışma için Medine’nin konumu önemlidir, çünkü kısa yaşantısında elde

ettiği konum toplumsal, ekonomik, politik ve ideolojik süreçlerden bağımsız değildir.

Medine’nin hikâyesi çözümlenirken gazete haberleri veri oluştururken, Alice’in

hikâyesi Lewis Carroll’un Alis Harikalar Diyarı kitabında yer almaktadır. 2010 ve 2011

yıllarında Medine Memi hakkında çıkan gazete haberleri ile 1865 yılında yayınlanan

masal kitabının karşılaştırılmasını olanaklı hale getiren ise R. Barthes’ın anlatı

kavramsallaştırmasıdır. Barthes’a göre “dünyada sayılamayacak kadar anlatı vardır”.1

Gazete haberleri ve masallarda bunların arasındadır. Ona göre,

4

(…) söylende, söylencede, fablda, masalda, uzun öyküde, destanda, hikâyede,

trajedide, dramda, güldürüde, pandomimde, tabloda (Carpaccio’nun Azize

Orsola’sını düşünelim), vitrayda, sinemada, çizgi resimlerde, sıradan bir gazete

haberinde, konuşmada anlatı hep vardır.2

Medine’nin ölüm haberinin yer aldığı gazete haberleri ile masal kitabının

karşılaştırılmasını olanaklı kılan ise yapısalcılıktır. Çünkü “anlatı, ya olayların sıradan

ya da anlamsız bir biçimde dile getirilmesidir” ya da “başka anlatılarla ortak olan,

çözümlemeye açık bir yapı içerir”.3 Anlatının yapısal çözümlemesine olanak sağlayan

ise dilbilimdir. Dil toplumsal işaret sistemlerinin incelenmesinde bir modeldir.

“Toplumsal işaret sistemleri, bir çeşit düzenleyici olan dilden geçerler ve dil sistemlerin

gösterenlerini çekip çıkarır (adlandırma biçiminde) ve sistemlerin gösterilenlerini

(kullanım ve gerekçe biçiminde) adlandırır”.4 Dil “aynı şekilde, semiyolojinin

sosyolojiye ilişkin olarak statüsünü gösterir”.5 “Semiyoloji ise sosyo-ekonomik güçler

tarafından kullanılan anlam sistemlerini inceler”.6 Barthes’a göre her işaret ya da

gösterge “içsel”, “dışsal” ve “fiili” olmak üzere üç ilişkiyi gösterir’. İçsel ilişki göstereni

gösterilene bağlarken, iki dışsal ilişki vardır. Bunlardan örtük olan “işareti öbür

işaretlerin özgül yığınağıyla birleştirir ve işaret bu yığınaktan çıkartılarak söyleme

yerleştirilir”.7 İkinci dışsal ilişki olan fiili ilişki ise “işareti konuşmanın önce ve sonra

gelen öteki işaretleriyle birleştirir”.8 Böylesi bir kavramsallaştırmaya göre “metinler

görünüşteki içeriklerinin ötesinde daha geniş gerçeklikleri anlamlandırırlar”9 düşüncesi

vardır. Barthes’ın “göstereni gösterilene özdeş olarak ele alması”10

,anlatı dilinin de

dünyayla özdeş olarak ele alındığını gösterir.

Dolayısıyla Medine ile ilgili gazete haberleri yaşanılan toplumsal gerçeklikten

bağımsız değildir. Bir gösteren olarak delik kavramının gösterilenleri Medine’nin ailesi

ve içinde yaşadığı toplumsal ortam ve ölümdür. Alice için ise yine ailesi, toplumsal

ortam iken ölüme karşılık özgür ve farklı bir hayattır. Alice tavşanın peşinden deliğe

5

girer ve düşerken “Bundan sonra ne olacak acaba?” diye merak eder. Medine ise evin

arkasındaki çukura canlı canlı gömülür. Ne düşünür ve neyi merak eder acaba?

Medine’nin gazete haberinde ele alınan ölümü gerçeklik ise Alice’inde masal

kitabındaki özgür ve farklı hayatı da bir gerçekliktir. Çünkü “gerçekliğin doğallığı,

gerçekliği atasözleri, konuşma tarzları vb. gibi yollarla olduğu kadar romanların,

incelemelerin ve gazeteciliğin saydam diliyle de temsil eden öteki yazımların

yankılarından türer”.11

Dolayısıyla hem Alice Harikalar Diyarında kitabı hem de gazete

haberleri gerçekliğin doğallığını ortaya koyar.

Alice ve Medine’nin Yerüstü ve Delik Deneyimleri

Alice ve Medine’nin deneyimlerinin ele alınması “bireyin dünyayı yalnızca pratik

faaliyet yoluyla bilmesi aracılığıyla gerçekleşir” 12

düşüncesini temel alır. Bu bilme aynı

zamanda dünyayı değiştirme ve onun tarafından değiştirilmeyi de içerir. Nancy

Hartsock’ın feminist bakış görüşüne dayanan bu düşünceye göre maddesel yaşam

deneyimi epistemolojinin ortaya çıkması için ortam oluştururken, gücün feminist bir

bakış açısı ile yeniden kavramsallaştırılmasını da içerir.13

Harstsock’a göre, kadınların

deneyimleri geleneksel kuramların iktidar ve ekonomik örgütlenmelerinin eleştirisi için

önemlidir. Kadınların deneyimleri gerçekliğe farklı bir bakış açısı getirir. Zira eğitimli,

iş sahibi ve statü sahibi kadınların deneyimlerini tüm kadınların deneyimleri gibi ele

almak yerine tüm kadınların paylaşılmış maddi yaşam deneyimlerini ele almak

gerekmektedir. Hartsock’a göre dünyayı marjinalleşmiş öznelerin bakış açısından ele

almak bilgi üretimini ortak bir faaliyet haline dönüştürür.

Ezilenler olarak kadınların deneyimleri onlara feminist kuram içerisinde

‘epistemik avantaj’ oluşturma potansiyeli sağlar. ‘Epistemik avantaj’ marjinalleştirilmiş

insanların siyasi ilişkileri daha açık seçik görme potansiyellerini açıklar. Dahası ezen

koşullar direttiğinde bu epistemik avantaj açığa çıkar.14

6

Kadınların feminist kuram içerisinde epistemik avantaja sahip olmalarının

gerekliliğinin ortaya çıkması ve bununda kadınların maddi yaşam deneyimleri aracılığı

ile sağlanması kadınların özgürleşmeleri açısından önemlidir.15

Bu makalede ise feminist bakış kuramının önemi, kadınların maddi yaşam

deneyimlerini temel çözümleme birimi olarak ele almasında ortaya çıkar. Feminist bakış

kuramının bir diğer önemi ise “baskıyı deneyimleyenlerin baskı yapılarını ve içinde

yaşadıkları toplumun temel dinamiklerini daha iyi anlayacaklarını”16

iddia etmesinde

yatmaktadır.

Feminist bakış kuramına göre egemen kültürel ve toplumsal yapı, kavramlar ve

söylemler aracılığıyla bizlere “yaşam yolları” genelleştirir. Bu egemen gruplar

toplumsal ilişkiler hakkında ve doğa hakkında düşünerek bizim için toplumsal ilişkileri

yapılandırırlar. Seçkinlerin çarpıtılmış anlayışları tarafından yaratılmış bu toplumsal

dünyada yaşamak zorunda kalanlar için bir bakışa ulaşmak oldukça zordur. Tam da bu

noktada feminist bakış kuramı hem bilimin hem de siyasi mücadelenin aynı anda

olmasını talep eder.17

Nancy Hartsock’ın söylediği gibi “onu yapılandıran gerçekliklere

ulaşmak için toplumsal yaşamın yüzeyinde görünenlerin altına bakmak bir

gerekliliktir”.18

Eğer kadınların maddi yaşam deneyimleri onların güçlenmeleri için araç

oluşturuyorsa, ölüm deneyiminin ya da kadın cinayetlerinin kadının kurtuluşu hareketi

ya da kadınların özgürleşme mücadelesi ile ilişkisi nasıl ortaya konacaktır sorusu

önemlidir. Medine’nin kendisine güçlenme sağlayamayan cinayet diğer kadınların

güçlenmeleri için bir çözümleme birimi oluşturur mu? Medine Memi’nin ölümü ile

ilgili gazete haberlerinde yer alan ifadelerin feminist bakış kuramının önermeleri

çerçevesinde yapılacak olan semiyolojik çözümlemesi, bu ifadelerin kadınların hangi

maddi yaşam deneyimlerine karşılık geldiğini anlamamızı sağlayacak ve özgürleşme

olanaklarını tartışacaktır.

7

Medine ve Alice’in gazete haberlerindeki ve masal kitabındaki deneyimlerinin

semiyolojik çözümlemesi feminist bakış kuramı çerçevesinde ele alınacaktır.

“Toplumsal anlamlandırmanın sistematik yapısını inceleyen semiyoloji”, “toplumsal

yapının egemen düşüncelerinin” nasıl da “evrensel ve doğal göründüğünü” açıklar.19

Feminist bakış kuramı içerisinde deneyim, insan doğası, epistemik avantaj, özel

alan, bilme biçimleri, farklı deneyimler farklı duruşlar üretir iddiası, kadınlar için

bilginin ve gücün birleşememesi, kadınların yabancı, el olması ve sonuç olarak feminist

bir bakış için siyasal mücadelenin gerekliliği vardır. Tüm bu kavramlar R. Barthes’ın

kavramsallaştırmasına göre mitlerdir. Çünkü “mitin mekanizması alışılmış temsil

biçimlerinin gündelik nesneler ve pratiklerle içiçe geçmesine yol açar”.20

Böylece

“ideolojik anlamlar o nesne ya da pratiğin doğal, sağduyu düzeyindeki gerçekliği gibi

anlaşılır.21

Bu nedenden dolayı R. Barthes’a göre, düzanlam ve yananlam olmak üzere iki

anlam sistemi vardır. Semiyoloji içerisinde yananlam, anlamlandırma sistemi içerisinde

her göstergenin anlaşılmasını sağlar. Aşağıda mitler olarak ele alınan feminist bakış

kuramının kavramsal sistemlerinin karşısına Alice Harikalar Diyarı kitabındaki Alice’in

eylemleri ve Medine Memi’nin yaşadıkları düzanlamlar olarak yerleştirilmiştir.

Başlıkların altında ise bu mitlerin yanamları tartışılmaktadır.

Deneyim: Alice Deliğin İçine Atladı/ Medine Diri Diri Gömüldü

Masal kahramanı Alice merak etti ve tavşanın peşinden deliğin içine atladı. Dışarı nasıl

çıkacağını hesap etmedi. Geri döneceğini biliyordu. Bu bilgisi deneyimlerine

dayanıyordu. Alice bir rüyanın içerisindeydi ve masalda olsa uzun yolculuklara

çıkanların geri döneceğini biliyordu. Öyle ki:

Büyük bir merakla tarlaya koşup tavşanın peşine düştü; ona tam çit dibindeki bir

delikten içeri hopladığı sırada yetişti. Bir an sonra Alice’de, dışarı nasıl

8

çıkabileceğini aklından bile geçirmeden, onun arkasından deliğin içine

atlamıştı!22

Alice kendi deneyimine sahip çıkmasını bilen bir kız çocuğuydu. Medine’de

öyleydi ama evlerinin arkasındaki çukura isteyerek girmedi. Zira o baskıyı ve ezilmeyi

deneyimlemişti. Ezilmeyi ve baskıyı deneyimlemesi onu ailesinin deyimiyle asi

yapmıştı. Ona baskı uygulayanlara karşı direniş gösterdi. Sonrasında:

Türkiye’den dünyaya dün bir ‘Ortaçağ’ haberi geçildi: “Genç bir kız töre için

diri diri gömüldü...” Adıyaman’ın Kahta ilçesinde aralık ayında evlerinin

bahçesinde oturur şekilde gömülü bulunan 16 yaşındaki Medine’nin, ailesi

tarafından toprağa ‘canlıyken gömüldüğü’ ortaya çıktı.23

Medine, doğayı ve toplumsal hayatı erkeklerin gözünden değil de evde yaşayan

kadınların ve kendi deneyimlerinden algıladığı için diri diri gömüldü. Hane içerisinde

yaşadığı baskıyı hane dışarısına taşımak için mücadele verdi. Dedesinden dayak yiyen

annesi, babaannesi, kız kardeşleri ve kendisi için susmamaya karar verdi ve mahalledeki

Hürriyet Polis Merkezi’ne gitti. Medine dört kez dedesinin dayaklarından şikâyetçi

oldu. Bu şikayetlerden yalnızca bir tanesi kayda geçti.24

İnsan Doğası: Alice Merak Etti/ Medine Çok Gezdi

Nancy Hartsock’a25

göre, toplumsal ve ekonomik teorilerin oluşturduğu modellerde

insan doğası akılcı erkekle eşdeğer olarak görülür. İnsan doğası erkek doğası olarak ele

alınır ve güç sahibi olarak değerlendirilir. Kadınların özgürleşmeleri ile ilgili

potansiyellerinin ortaya çıkması ise kendi güçlerinin farkına varmalarını sağlayan

ezilme deneyimleri ile ortaya çıkar. Kadınların ezilme deneyimleri feminist kuram ve

epistemoloji içerisinde özgürleştirme potansiyeli olarak tartışılır. Özgürleşmenin günlük

hayat pratikleri içerisinde nasıl gerçekleşeceği ancak kadınların deneyimleri ile anlaşılır.

Merak, olacakları önceden kestirme ve özgür davranma erkek aklına uygun düşünce ve

9

davranış biçimleridir. Oysa Alice, tavşan deliğinde düşmeye başladıktan sonra sevinçli

bir merak içerisine girer. Kendi isteğiyle girdiği delikte karşısına ne çıkarsan çıksın

hazırlıklıdır:

Ya kuyu çok derindi ya o çok yavaş düşüyordu; çünkü aşağılara doğru inerken

bol bol çevresine bakınacak ve “Bundan sonra ne olacak acaba?” diye merak

edecek fırsatı oldu.26

Özgür davranma kapasitesini kendisinde gören Medine ise masalın değil

gerçekliğin içerisindedir. Okula gönderilmemiş ama gezmeyi dolaşmayı çok sever,

merak eder ve öğrenmeye çalışır. Okulun, karakolun ve diğer devlet kurumlarının yeri

ve işlevleri hakkında bilgisi vardır. Batılı ya da özgür kadınların günlük hayatlarının

sıradanlığı içerisinde yaptıkları eylemler Medine üzerinde sınırlandırılma isteği doğurur,

bu nedenden dolayı aile içi şiddete maruz kalır:

Türkiye’nin en vahşi töre kurbanlarından Medine Memi, henüz 16 yaşındayken

‘çok geziyor’ diye ailesinin gözüne batmaya başlamıştı. Babası ve dedesinden

sık sık dayak yiyordu. Sonra bir gün aniden ortadan kayboldu. Ailesi, kızları için

komşularına ‘kaçtı’ dedi, sonra da konuyu kapattı .27

Alice tavşan deliğine atladı ama Medine kaçmadı. Geleneksel aile ilişkileri

içerisinde diğer cinayet kurbanı kadınlar gibi kendisine en yakın erkek aile bireyleri

tarafından öldürüleceği olasılığını hesap edemedi. Medine öldürülme olasılığına karşı

akılcı davranma kapasitesine sahip olduğunu ise kurumsal yapılar aracılığıyla çözme

isteği ile gösterdi. Ailesinde ki diğer kadınların ve annesinin zihninde kaçma fikri ise

hep bir alternatif olarak vardı.

Epistemik Avantaj: Alice İçin Herşey Olanaklıydı / Medine’de Kendisi İçin

Her şeyin Olanaklı Olduğunu Düşündü

10

Kadınların ortak ezilmişlik deneyimleri sonucu ortaya çıkan ve feminist kuram

içerisinde sahip olmaları düşünülen ‘epistemik avantaj’, Medine’nin deneyiminde

gerçeğe dönüşür. Medine hane ve toplum içerisinde ezildiğinin farkına varır. Kendisi

için her şeyin olanaklı olduğunu düşünür. Oysa Alice kendisi için her şeyin olanaklı

olduğunu bilir. Her ne kadar masallar gerçeküstü isteklerin gerçekleştiği yerlerde olsa,

Alice’in kendi iç dünyasında böyle hissetmesinde bir gerçeklik payı vardır.

İleride dünyanın en güzel bahçesi vardı. Ah Alice’in canı bu karanlık sofadan

kurtulup o parlak renkli çiçek yataklarının, o serin fıskiyelerin arasında

dolaşmayı nasıl da çekiyordu! Gel gör ki kapıya başı bile sığmıyordu. Zavallı

Alice, “Zaten başım sığsa bile omuzların olmadan bir işe yaramaz ki! Diye

düşündü. “Ah, dürbün gibi katlanabilir bir şey olsaydım! Sanırım olabilirim de,

işe nereden başlayacağımı bilebilsem.” Anlıyorsunuz ya, başına o gün öyle

olmadık şeyler gelmişti ki kızcağız hemen hiçbirşeyin olanaksız olmadığına

inanmaya başlıyordu.28

İleride gördüğü güzel bahçeye ulaşmak için dürbün gibi katlanmak ister ve bu

isteğinin gördüğü rüya ve masal içerisinde olanaklı olduğunu görür. Alice’in kendi iç

konuşmalarından gerçek dünyada da böyle hissetme potansiyeli olduğunu anlarız. Oysa

Medine,

Karakola gitti. Dayaklarından bıktığı tarikatçı, kaçakçı dedesini şikâyet için. Her

gördüğü polisi Arka Sokaklar’daki “Rıza Baba” sanıyordu. Ama o karakoldaki

“Polis Rıza”lar koruyamadı Medine’yi. Karakoldan o çıkışı, eve son dönüşüyd.29

Her ne kadar Medine yaşadığı olayları gerçekliğin içerisinde deneyimlese de

karakola gitme cesaretini dizi filmdeki bir karakterden alır. Zira dizideki karakterler

herkesin yardımına koşan anlayışlı, önyargısız bireylerden oluşmaktadır. Medine’nin

kendisine benzeyen ve aynı ezilme deneyimlerini yaşayanlar ise annesi, babaannesi ve

11

evdeki kardeşleridir. Medine’nin bu bireyler ve kendisi için mücadelesi yeterli olmadı

ve onların gözü önünde öldürüldü.

Özel Alan: Alice’in Bahçesi / Medine’nin Bahçesi

Hane ve içerisindeki toplumsal ilişkiler toplumsal, ekonomik, politik, kültürel ve

ideolojik yapıdan bağımsız değildir. Kadınların maddi yaşam deneyimleri bu yapılarla

ilişkili olarak ortaya çıkar. Alice evini ve evindeki tatlı yaşantısını özler. Alice’in

dünyaya olan bakışı onu bir çocuk olarak sahip olduklarını özlemesine yol açar. Bir

çocuğun erişmesi gereken bütün olanaklara sahip olduğunu düşünür.

Zavallı Alice, “Evimde yaşam çok daha tatlıydı” diye düşünüyordu. “Orda böyle

durmadan büyüyüp küçülmek, farelerle kedilerden emir almak yoktu. Keşke o

tavşan deliğinden içeri girmez olaydım, diyeceğim geliyor neredeyse. Gene de…

gene de… bu yaşam tarzı da çok ilginç, çok tuhaf doğrusu. Bana ne olmuş

olabilir, öyle merak ediyorum ki! Eskiden masal okuduğumda, bu tür şeyler

olmaz sanırdım; oysa şimdi kendim bir masalın orta yerindeyim. Benim üstüme

de bir kitap yazılmalı, doğrusu, gerçekten yazılmalı! Büyüdüğüm zaman ben

yazarım artık. Sonra kızcağız acıklı bir sesle, “işte şimdi büyüdüm ya! Diye

ekledi. “Bu yerde artık bundan fazla büyüyecek pay kalmadı.30

Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 31 maddesi şöyle der: “Dünyadaki tüm

çocukların, dinlenme ve boş zaman hakkı, yaşına uygun oyun, eğlence ve sanat

etkinliklerine, kültürel yaşama serbestçe katılma hakkı vardır”.31

Çocuğun bu hakları

çerçevesinde evinin ya da okulunun bahçesinde rahatça ve güvenilir bir biçimde

dinlenmesinin, oynamasının koşullarının sağlanması gereklidir. Oysa

Cinayet, 2 Aralık'ta polise yapılan ihbar ile ortaya çıktı. Akşam saatlerinde polisi

arayan bir kişi, ailesi tarafından kayıp olduğu polise bildirilen ‘Medine Memi'nin

öldürüldüğünü ve evlerinin bahçesindeki kümesin altına gömülüp, üzerinin

12

beton ile örtüldüğünü söyledi. İhbar ardından çalışma başlatan polis, genç kız

için yaklaşık 45 gün önce ailesi tarafından kayıp ihbarı yapıldığını belirlerken,

‘Memi' ailesinin oturduğu Hürriyet Mahallesi Sağlık Caddesi'ndeki evine gitti.

Burada ihbardaki gibi üzeri beton ile yeni örtülmüş kümesin görülmesi ardından,

bahçede Cumhuriyet Savcısı'ndan alınan karar ile kazı yapılmaya başlandı.

Yaklaşık 2 metre derinliğinde yapılan kazı ardından kayıp olduğu öne sürülen

Medine Memi'nin boynunda eşarp bulunan cesedine oturur vaziyette rastlandı.

Genç kızın çürümeye yüz tutmuş cesedi önce Kahta Devlet Hastanesi'ne

ardından kesin ölüm nedeninin belirlenmesi için Malatya Adli Tıp Kurumu'na

gönderildi.32

Feminist kuram geleneksel kuramların ikili karşıtlıklarına karşı çıkar. Günlük

hayatın somut gerçekliğinin değeri olduğu düşüncesiyle kamusal alan/özel alan

tartışmasının ötesine giderek gücü bütüncül bir kapasite olarak ele alır. Özel alan her ne

kadar kadının alanı olarak ele alınsa da kadının her iki alanda eşzamanlı güçlenmesi söz

konusudur. Hanenin özel alan olarak ele alınıp dokunulmaz olarak değerlendirilmesi

Medine’nin bahçede gömülü cesedinin 45 gün sonra farkına varılmasına yol açar.

Bilme Biçimleri: Alice Masalda ki Çocuktu / Medine Cinayette ki Çocuktu

Ataerkil toplumlarda kadınların ve çocukların bilgisine ve bilme biçimlerine

güvenilmez. Kadınların ürettiği bilgilerin geçerliliği ve güvenilirliği yoktur. Kadınların

bilme biçimleri tarihsel olarak kuramsal alandan dışlanır. Kadınlar toplumsal olarak

öncelikli olmadıkları için bilimsel alanda da dışarıda bırakılırlar. Alice şöyle der:

Sonra, “Peki ama yaşım bundan öte büyümeyecek mi ki?” diye merak etti. “Bir

bakıma hoşuma gider bu…hiç yaşlanmamak… Beri yandan da her zaman ders

çalışmak zorunda olmak! Üf, işte bu hiç hoşuma gitmez!”.33

13

Alice masal kahramanı olarak çocuk kalmakla, yaşlanmak arasında kararsız kalır.

Çocuk kalırsa sürekli ders çalışmaktan sıkılacağını düşünür. Oysa masal içerisinde

rüyada da olsa bildikleri oldukça fazladır ve masalda karşılaştığı değişik hayvanlar ve

kişilerle ilişki kurmasını bilir. Medine hiç okula gitmemesine rağmen masal içerisinde

olmadığının farkındadır.

Hiç okula gitmeyen ve bir fotoğrafı bile olmayan kızın yakınlarına göre ise olay

töre vahşeti değil kazayla ölümdü: “Medine peş peşe dede ve babasından dayak

yediğini iddia ederek polise şikâyetçi olmuştu. Bir tartışma sırasında kız başını

duvara çarpmış ve ölmüş. Sonra da paniğe kapılıp bahçede kazdıkları çukura

gömmüşler. İlk otopsisinde de kafasında ezilme vardı.34

Medine evde kadınlara ve çocuklara yapılanları anlatır. Yediği dayakları da

anlatır ama önemsenmez. Ne de olsa şikâyet ettiği kişiler babası ve dedesidir.

Dolayısıyla aile hakkında verdiği olumsuz bilgiler geçerliliği olmadığı düşüncesiyle

doğru bilgi olarak değerlendirilmez.

Farklı Deneyimler Farklı Bakışlar Üretir: Alice Evine Vardı / Medine

Evinden Çıkamadı

Feminist bakışların çokluğu kadınların maddi deneyimleri arasındaki farklılıklara işaret

eder. Bu farklılıklar kadınların ırk, sınıf ve kültür deneyimleri ile ortaya çıkar. Yine de

Hartsock’a göre feminist bir duruş ancak paylaşılmış baskı koşullarında ortaya çıkar.35

Feminist bakış kuramı gerçekliğin devam eden bir süreç olarak algılanması için güçlü

bir metodoloji ortaya koyar.36

Bu noktada yolunu bulamaya çalışan Alice kedi ile

konuşarak nereye gitmek istediğini anlamaya çalışır. Amacı bir yere varmaktır. Bu yere

varmak ister.

Cins Pisicik,” diye söze girdi Alice. Kedinin bu adı beğenip beğenmeyeceğini

kestiremediğinden biraz ürkek konuşmuştu; ama Kedi ağzını biraz daha yayarak

14

gülümsedi. Alice, “iyi şimdilik hoşlaştı, “ diye düşünerek sordu: Lütfen bana

söyleyebilir misiniz, buradan hangi yöne sapayım?

Bu daha çok senin nereye gitmek istediğine bağlıdır, dedi Kedi.

Pek umurum değil, neresi olursa…

O zaman ne yöne saptığının da önemi yok, dedi Kedi.

Alice, “Yeter ki bir yerlere varayım”, diye ekledi, açıklama olarak.

Hiç merak etme,” dedi Kedi. “Yeterince yürürsen mutlaka bir yerlere varırsın.37

Kedi ona yol gösterir ve “yeterince yürürsen mutlaka bir yerlere varırsın” der. Alice

masalın sonunda dönüp dolaşıp evine varır. Alice’in tam tersi Medine evden çıkamaz. O

da gider polisten yardım ister. Hatta yardım istediği polisler “korkma biz devletiz sana

bir şey yapamazlar” diye cesaret verirler. Kedinin Alice’e verdiği cesaret ve yol

göstericilikle aynı gibidir.

Dizideki polis müdürü Rıza Baba, en büyük kahramanıydı. Annesi, babaannesi

ve kız kardeşleri gibi dedesinden dayak yiyordu. Ama bir yıl önce susmamaya,

mahalledeki Hürriyet Polis Merkezi’ne gitmeye karar verdi. Sadece biri kayda

geçse de, iddiaya göre, dört kez gidip dedesinin dayaklarından şikâyetçi oldu.

Polisi kötüleyen, gitmemesini tembihleyen akrabalarına, “Rıza Baba” örneğini

verdi. Polisler, dedesinden korktuğunu söyleyen Medine’ye, “Korkma, biz

devletiz. Sana bir şey yapamazlar” diyerek cesaretlendirdi.

Fethi Memi, torununun kendisini polise ihbar etmesine tahammül edemiyordu.

Söylendiğine göre, son dayağında Medine’nin başına silahı dayamış, “Seni

öldürürüm” demişti.38

Bu cesaret karşısında ataerkil güç ancak şiddetle karşı çıkabilir. Aslında

Medine’nin direnişi karşısında mücadele etme gücü olmadığı için şiddete başvurur.

15

Alice’in eve varması gerekirken Medine’nin evden uzaklaşması gerekmektedir. Medine

evden uzaklaşamadığı gibi bir daha da evden çıkamaz.

Bilgi ve Güç Birleşemedi: Alice Güvendi / Medine’ye Kimse İnanmadı

Feminist bakış kuramlarına göre güç ve bilgi kaçınılmaz olarak birleşir. Fakat bilgi ve

güç her zaman güçlü olana ait değildir.39

Masalda çalınan turtalarla ilgili kral ve

kraliçenin kurduğu mahkemede jüri üyeliği yapan Alice karardan önce hüküm veren

mahkemeye çıkışır. Bunun üzerine:

Kral kızgın sesle, “kelime oyunu yaptık!” dedi. Herkes güldü. Kral o gün belki

yirminci kez, “Jüri heyeti karara varsın!” diye buyurdu.

“Yok yok!” dedi Kraliçe, “önce hüküm, sonra karar!”

Alice yüksek sesle, “Olmayacak şey! dedi. “Hükmün karardan önce geldiği

nerede görülmüş?”

Kraliçe mosmor kesilerek, “Sen dilini tut!” dedi.

“Tutmayacağım işte! dedi Alice.

Kraliçe avazı çıktığınca, “Uçurun kellesini!” diye haykırdı.

Kimse yerinden kıpırdamadı.

Alice, “Size aldırış eden kim? dedi. (Bu arada boyu uzayabildiğince uzamıştı.)

“Olup olacağınız bir deste iskambil kâğıdı!”

Bu sözler üzerine destedeki tüm kâğıtlar havalandılar ve uçuşarak Alice’in

üzerine geldiler. Alice yarı öfke yarı korkuyla ufak bir çığlık kopardı, elleriyle

kartları kışkışlamaya çalışırken kendini dere başında buldu: Başı ablasının

kucağındaydı ve ablası ağaçtan Alice’in yüzüne düşmüş olan birkaç kuru

yaprağı usulca itmekteydi.

“Uyansana canım Alice’im!” dedi. “Amma uzun uyudun ha!”.40

16

Alice uyanır. Masalda da olsa otoriteye karşı gelir. Kendini güçlü hisseder. Kral

ve kraliçenin iskambil kâğıtlarının üzerindeki karakterlerden oluştuğunu bilir. Bu arada

ablası da onu uyandırmaya çalışır.

Oysa Medine’ye kimse inanmaz. Üstelik o gerçekliğin içerisindedir, gerçekleri

anlatmaya çalışır ama inandıracak gücü yoktur. Kadındı, kız çocuğuydu. Aslında bilgi

yalnızca güçlülere ait değildir ama güçle birleşmediği için anlamsız kalır.

Genç kızın yaklaşık iki ay önce polise giderek dedesi ve babasının kendisini

dövdüğü gerekçesiyle şikâyet ettiği belirlendi. Erkeklerle konuştuğu

gerekçesiyle dayak yediğini öne süren Medine’nin şikâyetinin ardından, dede

Fethi Memi ve baba Ayhan Memi hakkında işlem başlatıldığı öğrenildi.

Töre cinayetinden kuşkulanan polis, anne İmmihan, baba Ayhan ve dede Fethi

Memi’yi gözaltına aldı. Daha sonra anne serbest bırakılırken baba ve dede Fethi

Memi tutuklandı. Baba ve dede, sevk edildikleri mahkemede susma hakkını

kullandı.

Genç kızın cesedine, Malatya Adli Tıp’ta otopsinin ardından İnönü Üniversitesi

Turgut Özal Tıp Merkez’inde mikroskobik inceleme yapıldı. İnceleme

sonucunda genç kızın elleri bağlı ve canlı gömüldüğü belirlendi. Mide ve

ciğerlerinde toprak olduğu belirlenen genç kızın kanında ilaç veya uyuşturucuya

rastlanmadı. Vücudunda ciddi darp da olmadığı belirtilen genç kızın,

gömüldüğünde hayatta ve bilincinin açık olduğu anlaşılmıştı. Yetkililer de

vahşet karşısında dehşete düşmüştü.41

Medine dedesine ve babasına karşı gelirken erkek egemenliğine karşı geldiğini

bilmez. Tek başına mücadele etmeye çalışır ve bu da hayatına mal olur. Bilgi ve güç

birleşemez.

Kadınlar Yabancıdır (Eldir): Alice Uyandı/ Medine Uyanamadı

17

Feminist bakış kuramına göre bir grubun toplumsal konumu bir yandan bazı eylemleri

yapmalarını sağlarken diğer yandan da toplumsal yaşam hakkındaki bilgilerine

sınırlama getirir. Bu anlamda egemen olanı temsil eden daha sınırlayıcı koşullar

içerisindedir. Yalnızca kendini sınırlamakla kalmaz güçsüz olana da sınırlılıklar çizer.

Bu sınırlılıkları aşmak ise ancak bilgi ile siyaset arasında ilişkiler oluşturmak yoluyla

olanaklı hale gelir.42

Farklı grupların farklı günlük eylemleri vardır. Dolayısıyla doğal

ve toplumsal dünyalar hakkında farklı bilgilere sahiptirler. “Zayıf olanın gücü” ise

yabancının avantajları aracılığıyla tartışılır. Kadınlarda yaşadıkları toplumun egemen

kültürüne ve pratiklerine yabancıdır.43

Talepleri ve ihtiyaçları onların bilmediği biçimde

oluşturulur ve kıyıdadırlar. Alice masalda harika rüyasından uyanır ve bildiği evine

koşar.

Alice, “Ah, öyle tuhaf bir rüya gördüm ki!” dedi ve sizin şimdi okumakta

olduğunuz bu acayip serüvenleri, anımsayabildiği kadarıyla, ablasına anlattı.

Anlatıp bitirdiğinde ablası onu öperek, “Gerçekte de tuhaf bir rüyaymış

canikom,” dedi. “Şimdi eve koş da kahvaltını yap, saat geç oldu. Alice ayağa

kalktı, koşarak eve gitti; bir yandan da gördüğünün ne denli harika bir rüya

olduğunu düşünüyordu, çok haklı olarak.44

Oysa Medine yabancısı olduğu, kıyısında yaşadığı topluma, haneye isteksizce

döner ve uyanamaz.

Polis Merkezi Emniyet Amiri Mehmet Avcı ise silah ihbarını, Medine’nin

Siverek’te yaşayan ablası Sohbet’in yaptığını söylüyor. Medine’nin ortadan

kaybolduğu, komşular tarafından geç fark edildi. Bunun üzerine babası Ayhan

Memi, yakın çevresine kızının evden kaçtığını söylemekle yetindi. 2 Aralık’ta

yapılan bir ihbar üzerine, Medine’nin çürümeye yüz tutan cesedi, evin

avlusunda, kümes duvarına bitişik ve üzeri beton kaplı bir çukurdan çıkarıldı.45

18

Çünkü kadınlar, yaşadığı topluma yabancılaştırılanlar isteklerini ve ihtiyaçlarını

egemen kurumların içerisinde bulamazlar. Kendi istek ve ihtiyaçlarımızı karşılayacak

yapıların oluşabilmesi için siyasi mücadele gereklidir.

Feminist Bakış için Siyasi Mücadele Gereklidir: Alice Yetişkin Bir Kadın

Olacak/Medine Hep Çocuk Kalacak

Feminist bakış, çözümlemesine toplumsal hiyerarşiler tarafından sömürülen kişilerden,

kaybedenlerden başlar. Ancak bu yolla kadınlar sistematik olarak bilgilerini

arttırabilirler. Kadınlar için üretilen bilginin üretiminde farklı siyasi düzenlemelerin

farklı etkileri vardır. Kadınlar için bilimsel mücadelenin yanı sıra siyasal mücadele bir

gerekliliktir. Ancak bu şekilde Alice’in ablasının hayali gerçekleşir.

Alice’in ablası son olarak da kafasında, küçük Alice’inin gelecek yıllarda nasıl

büyüyerek yetişkin bir kadın olacağını canlandırdı. Onun, çocukluğundaki şu

berrak, sevgi dolu yüreğini olgunluk çağına da taşıyacağını, çevresine her zaman

topladığı çocuklara tuhaf masallar anlatarak onların gözlerini de heves ve

mutlulukla parlatacağını, onlara belki mazide kalmış Harikalar Diyarı düşünü

anlatacağını biliyor, onun, kendi çocukluk yaşamını ve o eski yaz günlerini

anımsayarak çevresindeki çocukların basit üzüntüleriyle mutluluklarını

paylaştığını görür gibi oluyordu.46

Bu mücadele kadınların toplumsal yaşamın altında yatan katmanları ve onları

yapılandıran gerçeklikleri görmelerini sağlar.

Türkiye’nin en vahşi töre kurbanlarından Medine Memi, henüz 16 yaşındayken

‘çok geziyor’ diye ailesinin gözüne batmaya başlamıştı. Babası ve dedesinden

sık sık dayak yiyordu. Sonra bir gün aniden ortadan kayboldu. Ailesi, kızları için

komşularına ‘kaçtı’ dedi, sonra da konuyu kapattı. Aradan yaklaşık 40 gün

geçtikten sonra Adıyaman Emniyeti Medine’nin adını bir ihbarla duydu. 155’i

19

arayan bir kişi genç kızın aile meclisi kararıyla Hürriyet Mahallesi’ndeki

evlerinin bahçesindeki kümese gömüldüğünü söylemişti.

Polis Medine Memi için resmi kayıtlarda kayıp başvurusu yapılmadığını, ancak

fırıncılık yapan dokuz çocuk sahibi Ayhan ve İmmihan Memi çiftinin, ikinci

çocukları olan Medine için mahalleliye ‘kayboldu’ dediğini belirledi. Savcılıktan

arama kararı alan polis, üzeri betonla kaplanmış olan tavuk kümesinde kazı

yaptı. Kazıda, genç kızın oturur vaziyette, boğazına eşarp sarılı haldeki cesediyle

karşılaşıldı.47

Medine gerçekliklerin farkındaydı ve bunu ifade etmek için mücadele verdi. Bu

mücadelesi onun hayatını bir çukurda kaybetmesine neden oldu.

Sonuç

Toplumda tâbi olanların önünde iki seçenek vardır. Birincisi “akıllarını keskinleştirip

kendilerini devamlı geliştirecekler” ya da “baskıyla içine düştükleri konuma teslim

olacaklardır”.48

Toplumsal değişimin olabilmesi ise ancak baskı altında olanların baskı

uygulayanlara kafa tutması ile olanaklı hale gelmektedir.

Medine Memi ona baskı ve şiddet uygulayan erkek aile üyelerine karşı direndi.

Defalarca karakola gitti ve şikâyette bulundu. Okula gitmek istedi, onu okula

göndermek istemeyenleri şikâyet etti. Şiddetin ve cinayetin kurbanı olmaktan

kurtulamadı. Kocası, erkek kardeşi, babası, nişanlısı, dedesi ve diğer erkek aile bireyleri

tarafından öldürülen diğer kadınlar gibi öldürülebileceğini düşünmedi. Kadına yönelik

şiddetin en acımasız biçimde öldürülen mağdurlarından biri oldu.

Kadına yönelik şiddet toplumsal cinsiyete yönelik şiddetin bir parçasıdır.

“Ataerkil ideolojiyle ilişkili bütün şiddet türleri toplumsal cinsiyete dayalı şiddet olarak

tanımlanır”.49

Ekonomik, psikolojik, sosyo-kültürel, fiziksel ve cinsel şiddet olarak

tanımlanan toplumsal cinsiyete dayalı şiddet,

Kişinin iradesini ve özgürlüğünü kısıtlayarak psikolojik ve/veya fiziksel zarar

verir. Kadın ile erkek arasında, kadınlar arasında ve erkekler arasında ayrım

yapar. Herkese karşı işlenen toplumsal cinsiyete dayalı şiddet toplumsal

20

cinsiyete dayalı şiddet ağırlıklı olarak kadınlara ve kız çocuklarına uygulanır.

Toplumsal cinsiyete dayalı şiddet kadınlık ve erkeklik rollerinin dışına çıkmak

isteyenlere izin vermediği gibi kadının toplumdaki bağımlı rolünü sürdürmesine

neden olur.50

Türkiye’de kadın cinayetlerinin artmasının en önemli nedeni kadınların baskıyla

içerisine düştükleri konuma teslim olmayıp hak arayışı içerisine girmeleridir. Tahakküm

altına alınanlar “yeni anlamlar ve çerçeveler geliştirebilmektedirler”, ancak ataerkil

toplumsal ilişkiler içerisinde böyle bir mücadelenin içerisine girmek oldukça sert

koşulları da yanında getirmektedir.51

Kadınlar mücadele ve çarpışma içerisinde

kendilerini geliştirip akıllarını keskinleştirirken egemen konumda olanlar “kendi

kendilerini belirlemeleri için gerekli becerileri geliştiremeyip”52

mücadele edenlere

karşı en acımasız tutumları sergileyebilmektedirler.

Kahta Kadın ve Çocuk Hakları Derneği Başkanı Emine Kardeş’e göre cinayet

bir anlık öfke ile işlenmiş, “panik ve korku nedeniyle çukura gömülerek örtbas edilmek

istenmiştir”.53

Grosz’a54

göre egemen gruplar “kendi menfaatlerini, bakış açılarını, değerlerini ve

çerçevelerini pozitif terimlerle sunar ve başkalarını bu menfaatlerle tanımlarlar”.

Nitekim Emine Kardeş ’in tüm bu olayda asıl sorun olarak gördüğü mesele aşağıdaki

gibidir:

Bizi üzen konu ise, cinayetin ardından bütün Kahta’nın aynı düşünce içerisinde

olduğu imajının verilmesi. Biz buna karşı çıkıyor ve ilçemizin isminin bu şekilde

gündeme getirilmemesini istiyoruz.55

Kendisi de bir kadın olan dernek başkanı bir kız çocuğunun bu şekilde

öldürülmesinden daha çok, olayı örtbas etmek için Medine nasıl çukura gömüldüyse,

bugüne kadar örtbas edilen kadın cinayetlerinde olduğu gibi olayın bir yerlere

gömülmesini istemektedir. Dolayısıyla “kurumsallaşmış toplumsal pratikler”56

,

içerisinde eylemlerini değiştirmek isteyen bireyler bunu toplumsal düzeyde

gerçekleştirdiklerinde bir anlamı olacaktır.

21

1 Roland Barthes, Anlatıların Yapısal Çözümlemesine Giriş. (Çev. Mehmet Rifat, Sema Rifat).(İstanbul: Gerçek

Yayınevi, 1998),7. 2 Barthes, Anlatıların Yapısal Çözümlemesine Giriş, 7. 3 Barthes, Anlatıların Yapısal Çözümlemesine Giriş, 9. 4 Barthes,1964, s.10’dan aktaran: Rosalind Coward, John Ellis, Dil ve Maddecilik. Esen Tarım (Çev.Esen Tarım),

(İstanbul: İletişim Yayınları, 1985), 58. 5 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 58. 6 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 58. 7 Barthes, 1962, s. 206’dan aktaran:Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 64. 8 Barthes, 1962, s. 206’dan aktaran: Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 64. 9 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 65. 10 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 88. 11 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 97. 12 Katherine Welton, “Nancy Hartsock’s Standpoint Theory: From Content to Concrete Multiplicity”. Politics and

Feminist Theories ed. Sally J. Kenney, Helen Kinsella (Binghamton: The Haworth Press, 1997), 95. 13 Welton, “Nancy Hartsock’s Standpoint Theory,” 117. 14 Catherine Hundleby, “Where Standpoint Stands Now” Politics and Feminist Theories ed. Sally J. Kenney, Helen

Kinsella (Binghamton: The Haworth Press, 1997), 27-28. 15 Hundleby, Where Standpoint Stands Now, 39. 16 Catherine M. O’Leary, “Counteridentification or Counterhegemony? Transforming Feminist Standpoint Theory”

Politics and Feminist Theories ed. Sally J. Kenney, Helen Kinsella (Binghamton: The Haworth Press, 1997), 46. 17 Sandra Harding, Is Science Multicultural? Postcolonialisms, Feminisms and Epistemologies (Bloomington and

Indianapolis: Indiana University Press, 1998), 150. 18Hartsock, 1983’ten aktaran: Harding, Is Science Multicultural?, 150. 19 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 51. 20 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 54. 21 Coward ve Ellis, Dil ve Maddecilik, 54. 22 Lewis Carroll, Alis Harikalar Diyarında (Çev: Nihal Yeğinobalı), (Ankara: İmge Kitabevi, 2007), 12.

23 Anonim, “Töreniz batsın: Ailesi Medine’yi canlı canlı toprağa gömmüş…”, Radikal e-Gazetesi, 5 Şubat

2010,http://www.radikal.com.tr/

Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=978638&CategoryID=97) ( 05/02/2010 22:16). 24 Anonim, “Karakoldan Alıp Gömmüşler!”, Habervitrini.com, 7 Şubat 2010,

http://www.habervitrini.com/haber.asp?id=444768) 25 Welton, “Nancy Hartsock’s Standpoint Theory,” 11. 26 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 12. 27 Anonim, “Töreniz Batsın”. 28 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 16. 29 Anonim, “Karakoldan Alıp Gömmüşler!” 30 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 16. 31 Çocuk Hakları Sözleşmesi, “Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi”

http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/birlesmismilletler.pdf 32 Anonim, “‘Medine'nin diri gömüldüğü' raporu ortalığı karıştırdı”, Milliyet e-Gazetesi, 4 Şubat 2010,

http://www.milliyet.com.tr/-medine-nin-diri-gomuldugu-raporu-ortaligi-karis

tirdi/turkiye/sondakika/04.02.2010/1194919/default.htm. 33 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 47. 34 Anonim, “Töreniz batsın.” 35 Nancy, J. Hirschmann, “Feminist Standpoint as Postmodern Strategy”, Politics and Feminist Theories ed. Sally J.

Kenney, Helen Kinsella (Binghamton: The Haworth Press, 1997), (73-92), 77. 36 Hirschmann, Feminist Standpoint as Postmodern Strategy, 79. 37 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 79. 38 Anonim, “Karakoldan Alıp Gömmüşler!”, 39 Harding, , Is Science Multicultural?, 75. 40 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 11. 41 Anonim, “Töreniz batsın.” 42 Harding, , Is Science Multicultural?, 151. 43 Harding, , Is Science Multicultural?, 151. 44 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 153-154. 45 Anonim, “Karakoldan Alıp Gömmüşler!” 46 Caroll, Alis Harikalar Diyarında, 156. 47 Anonim, “Töreniz batsın.” 48 Elizabeth Grosz, “Deneysel Arzu: Queer Öznelliğini Yeniden Düşünmek”, Cogito, Sayı: 65-66 (2011):13.

22

49 Veur, 2007, s.43’den alıntı: Gülriz Uygur, İrem Çağlar, “Şiddet” Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları” ed. Yıldız Ecevit

ve Nadide Karkıner(s. 118-139). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2312, Açıköğretim Fakültesi Yayını No:

1309, 2011),118-139.

50 Uygur ve Çağlar, “Şiddet”, 120-121. 51 Grosz, “Deneysel Arzu,”12-13 52 Grosz, “Deneysel Arzu,”12-13 53 Anonim, “‘Medine'nin diri gömüldüğü'.” 54 Grosz, “Deneysel Arzu,”12-13. 55 Anonim, “‘Medine'nin diri gömüldüğü'.

56 Nancy Hartsock, “The Feminist Standpoint Deveoping the Ground For a Specifically Feminist Historical

Materialism”, Discovering reality: feminist perspectives on epistemology, metaphysics, methodology, and philosophy

of science ed. Sandra G. Harding, Merrill B. Hintikka , içinde Dordrecht: Kluwer Academic, 2003), 289.

23

Kaynakça

Barthes, Roland.. Anlatıların Yapısal Çözümlemesine Giriş (Çev. Mehmet Rifat, Sema

Rifat) (İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1988).

Carroll, Lewis. Alis Harikalar Diyarında (Çev. Nihal Yeğinobalı) (Ankara: İmge

Kitabevi, 2007).

Coward, Rosalind. Ellis, John. Dil ve Maddecilik (Çev. Esen Tarım) (İstanbul: İletişim

Yayınları, 1985).

Grosz, Elisabeth. “Deneysel Arzu: Queer Öznelliğini Yeniden Düşünmek” Cogito, sayı:

65-66 (2011): 8-36.

Welton, Katherine. “Nancy Hartsock’s Standpoint Theory: From Content to “Concrete

Multiplicity”” Politics and Feminist Theories ed. Sally J. Kenney, Helen Kinsella

(Binghamton: The Haworth Press, 1997),7-24.

Hundleby, Catherine. (1997). “Where Standpoint Stands Now” Politics and Feminist

Theories ed. Sally J. Kenney, Helen Kinsella (Binghamton: The Haworth Press, 1997),

24-43.

O’Leary, Catherine. M. “Counteridentification or Counterhegemony? Transforming

Feminist Standpoint Theory”. Politics and Feminist Theories ed. Sally J. Kenney, Helen

Kinsella (Binghamton: The Haworth Press, 1997), 45-72.

Harding, Sandra (1998). Is Science Multicultural? Postcolonialisms, Feminisms and

Epistemologies (Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 1998).

Hartsock, N. (2003). “The Feminist Standpoint Deveoping the Ground For a

Specifically Feminist Historical Materialism”, Discovering reality: feminist perspectives

on epistemology, metaphysics, methodology, and philosophy of science ed. Sandra G.

Harding, Merrill B. Hintikka (Dordrecht: Kluwer Academic, 2003), 283-310.

Hirschmann, Nancy. J. “Feminist Standpoint as Postmodern Strategy”, Politics and

Feminist Theories ed.Sally J. Kenney, Helen Kinsella, 1997), 73-92.

24

Gülriz Uygur, İrem Çağlar, “Şiddet” Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları” ed. Yıldız Ecevit

ve Nadide Karkıner(s. 118-139). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2312,

Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1309, 2011),118-139.

Web sayfaları

Anonim, “‘Medine'nin diri gömüldüğü' raporu ortalığı karıştırdı”, Milliyet e-Gazetesi, 4

Şubat 2010, http://www.milliyet.com.tr/-medine-nin-diri-gomuldugu-raporu-ortaligi-

karis

tirdi/turkiye/sondakika/04.02.2010/1194919/default.htm.

Anonim, “Karakoldan Alıp Gömmüşler!”, Habervitrini.com, 7 Şubat 2010,

http://www.habervitrini.com/haber.asp?id=444768)

Anonim, “Töreniz batsın: Ailesi Medine’yi canlı canlı toprağa gömmüş…”, Radikal e-

Gazetesi, 5 Şubat 2010,http://www.radikal.com.tr/

Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=978638&CategoryID=97) (

05/02/2010 22:16).