PAVLI QESKU

FJALOR PA DRY

KARTOTEKË

ME

SHQIPE STANDARD

DHE

KRAHINORIZMA

GEGE E TOSKE

ARBËRESHE, ÇAME

E KOSOVARE

Me shembuj prej burimesh të hershme deri te shtypi i

sotëm

Në këte faqe do të nxjerr fashikuj të punës së kryeme (jo të përkryeme), pa

premtue se deri ku e kur.

Hartim e vetëqortim, aq sa mund të kryhet me nji palë sy: Autori

Parapërgatitja në kompjuter: Autori

KARTOTEKË

- përkufizime të qarta, e fjalëpaka

- ilustrime nga autorë me emër deri te burime të gurrës popullore

- emërtime shkencore për termat nga botanika deri te zoologjia

- të dhana morfologjike si shumësi, kohët e foljeve etj.

- shpjegime sqaruese për sfera të ndryshme të artit, dijes dhe shkencës

BURIME

Albanian English Dictionary, Edited by Leonard Newmark, Fjalor Shqip -

Anglisht, albin, TIRANË 2000

Ali Dhrimo - Rami Memushaj - Fjalor Drejtshkrimor i Gjuhës Shqipe,

INFOBOTUES, Tiranë 2011

Benedikt Dema - Fjalor Fjalësh të Rralla të Gjuhës Shqipe, Përgatiti Dom Nikë

Ukgjini, Botimet Toena, Tiranë 2005

D. Nikoll Gazulli - Fjalorth i Ri, Fjalë të Rralla të Përdoruna në Veri të Shqipnis,

Botime Çabej 2005

Dialektologjia Shqiptare - Akademia e Shkencave e RP të Shqipërisë, Instituti i

Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Sektori i Dialektologjisë, Tiranë 1974 (II), Tiranë 1975

(III), Tiranë 1990 (IV)

Dr. H. Bariç - Fjalor i Gjuhës Serbishte ose Kroatishte dhe i Shqipes, I, II, Shtëpija

Botuese e Akademis Jugosllave, Zagreb 1950

Edmond Tupja - Fjalor Erotik i Gjuhës Shqipe, Botim i pasuruar, EDFA 2010

Fjalor i Termave të Ekonomisë së Transportit Akademia e Shkencave e

Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë 2002

Fjalor i Termave Themelore të Mekanikës, Akademia e Shkencave e Shqipërisë,

Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë, Shtëpia Botuese "Shkenca", Tiranë, 2002

Fjalor Politik, Ian McLean, Përkthyer dhe Përshtatur nga Zef Simoni, Shtëpia e

Librit & Komunikimit, Tiranë 2001

Fjalor Termash e Shprehjesh Mjedisore, Ismet Potera, Prishtinë 2002

Gaetano Gerbino - Fjalori Arbërisht-Italisht i Horës së Arbëreshëvet, Palermo

2007, ripunim shkurt 2010

Mbledhës të Folklorit, Vëllimet 1 - 9, Botime të Institutit të Kulturës Popullore të

Akademisë së Shkencave të RPSH

Mehmet Elezi - Fjalor i Gjuhës Shqipe, Rreth 41 000 fjalë që nuk gjinden në

FGJSSH, Enti Botues "Gjergj Fishta", 2006

Miço Samara - Fjalorth Krahinor me Fjalë Shqipe, Shtëpia Botuese "Mësonjëtorja",

Tiranë 2005

Muzafer Xhaxhiu - Fjalor i të Folmes së Gjirokastrës, Dajti 2000, Tiranë 2010

Niko Qafëzezi - Fjalor i Bujqësisë: Shqip, Latinisht, Italisht, Rusisht, Shtëpia

Botuese "8 Nëntori", Tiranë, 1978

Preng Cub Lleshi - Faqe nga Visari Leksikor i Mirditës, version elektronik

Rahim Gjika - Fjalor Anglisht-Shqip i Mjekësisë, Shtëpia Botuese "8 Nëntori",

Tiranë, 1978

Seria e Fjalorëve Terminologjikë, Sektori i Leksikografisë, Instituti i Historisë dhe

Gjuhësisë, Tiranë

Arshi Pipa, Hieronymus De Rada, Albanische Forschungen 18, Dr. Dr. Rudolf

Rofenik, München 1978

Prof. Gjergj Zheji Këngët e Milosaos, Argeta-LMG, Tiranë 2009

Seria Shêjzat 2-3, 1957; 2-4, 1967

Në Internet

All Reference Libraries Apple Inc. 2005-2007

Apple Desktop Dictionary and Thesaurus

Botanic Dictionary http://davesgarden.com/guides/botanary/

Botanical name to Latin name http://www.backyardgardener.com/names/latin

Computer Acronyms, Definitions, Slang and Lingo http://www.web-

friend.com/help/lingo/

Developmental Biology http://9e.devbio.com/search.php

Dictionarist http://www.dictionarist.com

Dictionary of Automative Terms http://www.motorera.com/dictionary/CR.HTM

Dictionary of Foreign Musical Terms and Handbook of Orchestral Instruments

(1907), Wotton, Tom S.

English Dictionary - With Multi-Lingual Search http://www.allwords.com/

EUdict http://www.eudict.com/

Fjalor Enciklopedik nga Teknologjia e Informacionit http://alimehmeti.tripod.com/

Fjalorët http://www.fjaloret.com/

Fjalori i Informatikës v.0.1 Anglisht-Shqip

Fjalor i internetit NetLingo http://www.netlingo.com/dictionary/a.php

Fjalor i Termave Teknike TechTerms.com http://www.techterms.com/

Fjalor Shpjegues i Termave të Fizikës www.icoachmath.com/physics

Fjalor Shpjegues i Termave të Matematikës www.icoachmath.com

Fjalor Shpjegues i Termave të Mekanikës http://www.engineering-dictionary.org

Fjalor shumëgjuhësh http://www.dictionarist.com/

Flora Europaea

FOLDOC Free Online Dictionary of Computing http://foldoc.org/

FreeFactFinder http://freefactfinder.com/

French/English Glossary of Linguistic Terms http://www.sil.org/linguistics/

Garzanti Linguistica http://www.garzantilinguistica.it/

Geological Database http://www.stratigraphy.org/

Global Dataset http://data.gbif.org/

Glossary, Encyclopedia, Dictionary, Reference, Web http://www.glossary.com/

Glossary of animal names in Latin, English, Dutch, German, French

http://www.proz.com/translation-glossary

Iktiologji http://www.fishbase.org/comnames/

International Scientific Vocabulary http://www.encyclopedia.com

Latin Dictionary http://www.latin-dictionary.org/

Musical Glossary http://www.naxos.com/education/glossary.asp

Online Encyclopedia http://encyclopedia.jrank.org/

Onomatope http://www.writtensound.com/

Quotidiano.net http://it.dicios.com/

Reverso: Online Dictionary - English, French, Spanish, Italian, German,

Russian, Portuguese… definitions and synonyms http://dictionary.reverso.net/

Schede di botanica http://luirig.altervista.org/

Taxonomicon http://taxonomicon.taxonomy.nl/

Visual Thesaurus http://www.visualthesaurus.com/

Webster's Online Dictionary (Earth's largest dictionary with more than 1226

modern languages) http://www.websters-online-dictionary.org/

Wikimedia Commons http://commons.wikimedia.org/wiki/

Wikipedia, the Free Encyclopedia http://en.wikipedia.org/

Wikispecies http://species.wikimedia.org/wiki/

Word Reference http://www.wordreference.com/

Zooveterinari www.sheepandgoat.com/health.html

LEKSIKOGRAFI DHE BURIME TË TJERA LEKSIKORE

Bibliomania - Free online literature and study guide

Electronic Text Center (browse collections by language)

ICAME Corpus Collection

ISK Corpora (Brown Corpus: English, French, German)

The British National Corpus

The Oxford Text Archives Word Gumbo (Archive of public domain language resources)

Mund të përmend listat e fjalëve të rralla shqipe në faqet e shumta të internetit, që

shfletoj përditë, si, fjala vjen, "Fjalë të Rralla, Fterra" si dhe faqet e forumeve

shqiptare me temë gjuhësore. Heraherës, për kureshtje, i kam hedh nji sy edhe

Google Translate, kohët e fundit me përmirësime të dukshme, dhe fjalorit

pesëgjuhësh Intein, por shpesh kam dalë duerbosh -- kuptohet, sepse këto janë

hapat e parë në një fushë të re dhe dihet që shqipja u qet vështirësi të panumërta

specialistëve të digjitalizimit të fjalorëve.

MJETE NDIHMËSE

QEP - Qendra për Edukim e Përparim, Prishtinë: AS 2.0 Program kompjuterik për

drejtshkrim QEP - Qendra për Edukim e Përparim, Prishtinë: AS FTI Fjalori i termave të

informatikës

FAQE TË BOTIMEVE ZYRTARE

www…gov.al

www…rks.gov

www…gov.mk

Fjalori përmban

• fjalë të sferës aktive e pasive, të përdorimit të përditshëm e të stileve të tjera të

ligjërimit, si dhe vulgarizma e zhargonizma;

• krahinorizma gege (rreth 35 000) e jugore (rreth 3 000), arbëreshe (rreth 4 000),

çame (rreth 1 000) e kosovare (rreth 2 000);

• terma shkencore nga një shumësí fushash;

• shkurtime e shkurtesa të reja e plaka apo historike;

• emna gjeografikë me emnat dhe mbiemnat e prejardhun sish;

• emna nga mitologjia ilire, greko-romake, indiane, nordike etj.;

• rreth 30 000 sinonime dhe përcjellje te fjalë të ngjashme;

• shkurtime emnash të përveçëm njerëzish (ku shpesh del qartë prirja për

rrafshimin e dallimeve midis emnave nga burime fetare të ndryshme si Nik (Nikollë

dhe Fisnik), Koli (Nikollë dhe Sokol), Mir (Ermir; Fatmir; Mirjan; Saimir;

Vladimir); Fan (Irfan, Stefan).

SHKURTIME

A arbërishte; arvanite

Ç çame

G gege

K krahinore të trevave të Kosovës

J krahinore të Shqipërisë Jugore

aero aeronautikë

am amerikan(e)

anat anatomi

ang anglisht; nga anglishtja

ant antikitet, lashtësi; antike, e lashtë

antro antropologji

ark arkitekturë

arkeo arkeologji

art art; pikturë

as asnjanës

asir-babil asiro-babilon(e)

astr astronomi

aut automobil(izëm)

av aviacion

bio biologji

bis bisedor

bot botanikë

bujq bujqësi; vegla (mekanikë) bujqësore

det detari; lundrim

dëshir dëshirore

dipl diplomaci

drejt drejtësi

dëft përemër dëftor

dëshir dëshirore

dhan dhanore; rasa dhanore

egj egjiptian(e)

ek ekonomi

el elektricitet

em emër; si emër

ent entomologji

etn etnografi

euf eufemizëm

f femëror

farm farmaci; farmaceutikë

fet fetar(e); teologji; teologjik(e)

fëm fëmijërore; e folme e fëmijëve

fig figurativ; përdorim i figurshëm

fil filozofi

fin financë

fiz fizikë

fizio fiziologji

fj ndërm fjalë e ndërmjetme

fj u fjalë e urtë

fjalëform fjalëformim; fjalëformues(e)

folk folklor

fot fotografi

fr frëngjisht; nga frëngjishtja; i (e)

Francës

gr grek(e); i (e) Greqisë

gr-rom (lashtësia) greko-romake

gjeo gjeologji

gjeod gjeodezi

gjeog gjeografi

gjeom gjeometri

gjerm gjermanisht; gjermanik(e);

gjerman(e)

gjin gjinore; rasa gjinore

gjuh gjuhësi

habit habitore

hek hekurudhë

hidr hidroteknikë

hind hindu

hist histori

ind industri

inf informatikë

inv jokërbishtorë

iron ironi; me ironi

it italisht; nga italishtja; i (e) Italisë

jokal jokalimtare

kal kalimtare

kallëz kallëzore

kallëzues kallëzuesor; përdoret si

kallëzuesor

keq keqësues

kim kimi

kin kinematografi; film; filmografi

kopsht kopshtarí

kr thj e kryer e thjeshtë; në të kryerën e

thjeshtë

krahin* krahinorizëm

kryes kryesisht

kryes sh përdoret kryesisht në shumës

let letrare(e); prozodi

libr libror(e); neologjizëm

lidh lidhëz

lt latin(e); nga latinishtja

m mashkullor

mallk mallkim

mat matematikë

mb mbiemër; përdorim mbiemëror; si

mbiemër

mek mekanikë

met metalurgji, përpunim i metaleve

meteo meteorologji

min minierë; industri minerare;

mineralogji

mit mitologji

mjek mjekësi

muz muzikë; muzikologji

ndajf ndajfolje

ndërt ndërtim

nord nordik(e)

num numëror

onomat onomatope

orn ornitologji

pacak përemër i pacaktuar

paleo paleontologji(ke)

pandr pjesë e pandryshueshme e

ligjëratës

parafj parafjalë

parasht parashtesë

pasth pasthirrmë

pashq i (e) pashquar; vetëm në të

pashquar

pavet pavetore

përb përbuzës(e)

përçm përçmues(e); me përçmim

përd përdorim (mbiemëror, kallëzuesor,

ndajfoljor); përdoret si (emër, mbiemër,

ndajfolje, kallëzuesor)

përem përemër

përf përforcues(e)

përk me përkëdheli

përmb emër përmbledhës (kolektiv)

pës pësore

pj pjesëz

pjes e pjesore e

poet poetik(e)

pol politik(e); politologji

prapasht prapashtesë

pron përemër pronor

psik psikologji; psikanalizë

pyet pyetës(e)

radiotv radiotelevizion; radioteknikë dhe

televizion

rom romak(e)

rus rusisht; rus(e); i (e) Rusisë

rresht numëror rreshtor

rrjedh rrjedhore

si përdoret si (ndajfolje, mbiemër,

kallëzuesor)

sll sllav(e); sllavisht

sp spanjisht; spanjoll(e); nga spanjishtja;

i (e) Spanjës

sport sport

sh shumës; vetëm shumës

shak shaka

shar sharje

shkurt i shkurtim i; trajtë e shkurtuar e;

shkurtesë

shpr shprehje

shq trajtë e shquar; vetëm e shquar

shtyp shtypshkronjë

tall tallje; me të tallur

teat teatër

tek teknikë; teknologji

tek inf teknologji e informacionit,

informatikë

teks tekstile; industri tekstile

tr shk trajtë e shkurtuar

treg tregti

them numëror themelor

thirr thirror(e)

urdh urdhëror(e)

ushq ushqime; gatim; industri ushqimore

usht ushtarak(e)

vet përemër vetor

veter veterinari

vetv vetvetor(e)

vjet i (e) vjetruar; arkaik(e); turqizëm

vulg vulgar(e)

zool zoologji

zootek zootekní

zoovet zooveterinarí

zyr zyrtar(e)

zvog zvogëlues(e)

zharg zhargon(izëm)

* Fjalë të viseve ku të folmet veriore

përzihen me ato jugore.

SHENJA

• ndan temën nga mbaresa:

fajk•úa ói; fjál•ë a

besúesh•ëm (i) me (e)

bashk•ój; bashk•óhem

la•j; ble•j; mbërrí•j; fry•j

♦ ndan kuptimet a përdorimet e fjalës:

acarúar (i e) mb

♦ I keqësuar; i rënduar; (marrëdhënie) të tendosura, të ndera. Gjendje e acaruar.

♦ I zemëruar; (nerva) të cingrisura.

♦ (Plagë) e pezmatuar; e mahisur.

> shënon sinonimí ose e përcjell përdoruesin te një fjalë tjetër:

fark•ój1 kal óva úar

♦ > FARKËT•OJ.

maz i m G > MËZ I.

Shifrat romake I, II etj. shënojnë kategori gramatikore:

dën•ój1

I kal. …

II jokal

Shifrat arabe mbishkrim shënojnë homograme:

a1 lidh

♦ Ose. Shpejt a vonë.

♦ : A... a... S'e di a vjen a s'vjen. A se… a se… qoftë… qoftë… [a se në zheg të ditës

te mrizi i ahit, a se në mbramet mbas darke (GjF).]

♦ (përforcues): Binte a s'binte shi.

a2 pj

♦ (në fillim të pyetjeve të drejta e të zhdrejta): [Por a do të vijë dita kangët me u

zgjue? (Mgj).]

♦ Në; nëse; mos. Shih a erdhën.

♦ (habi, zemërim etj.): Nuk e paske, a?

♦ (ironi, përbuzje) : A, për burrë që qenke!; A, ç'na the!

a3 pasth Ah. A, po! A, në të zënça!

Shenja * shënon fillimin e listës së shprehjeve idiomatike dhe të përdorimit të gjanë.

Shenja ** shënon fillimin e listës së togfjalëve njikuptimore.

RENDITJA E FJALËSIT alfabetike pa përjashtim.

CITIMET NGA AUTORË ndër kllapa katrore.

[Kjo është periudha e ruajtjes së a-së në gegërishte dhe e kthimit të saj në "ë" në

toskërishte. (ShS).]

[S'â ngusht njeri deri n'ditë të dekës. (CV).]

SHQIPTIMI i fjalëve dhe shprehjeve nga gjuhë të hueja midis /......../

ab incunabulis /ab inkunábulis/ shpr lt Që në djep.

Për shqiptimin e fjalëve dhe shprehjeve latine kam zgjedhë traditën italiane.