PAMUKKALE ~N~VERSITESI MUHEND~SL~K FAKULTES~ P A M U K K A L E U N I V E R S I T Y E N G I N E E R I N G C O L L E G E

~ C I N D E ~ L E R / CONTENTS

Bilgisayar Aglari Dersinin Web Tabanli ogretimi Web Based Learning of Computer Network Course

Hakan KAPTAN, Yilmaz CAMURCU

Bilgisayar Aglarinda Kullan~lan Delik Kova TikaniMik Kontrol Algoritmasi 1qin Simulator

Simulation for Leaky Bucket Congestion Control Algorithm Used in Computer Networks

Birim BALCI

Biyometrik Parmak izinin Alulli Kartlarla Kullanimi ve Uygulamasi Biyometric Finger Print Used and Applied on Smart Card

Makbule KARAKULAH, Mustafa DANACI, fbrahim Ha& CIMTCI

Cografi Bilgi Sistemlerinde Cografi Verilerin GML (Geographic Markup Language) ile Modellenmesi

Modeling Geographic Data in Geographzc Information Systems Wirh GML Murat KOMESLI, Murat Osman UNALIR

Denizli 11 Merkezi Yerle~im Alaninin Jeolojik, Jeoteknik Kent Bilgi Sistemi (JEO-KBS)

A Geological and Geotechnical City Knowledge System of the Urban Areas in 25-3 1 the Central Part of Denizli City

Halil KUMSAR, Sefer Beran CEL~K, Mustafa KAYA

I ' \ \ I I ' Y L . ( I . R T . % i \ ~ l : ~ ( s I r R s l s l i l ~ l l > l ~ l . l h F,\KPI:rY.*I YIL : 2 ~ 4 I':I .tI l 'EPALI: L ' IY I I 'BXSLI I ' C S < I I R B E X I S C CDl.l.KfiE c l l ~ : 10 M U H E N D ~ S L ~ K B ~ L . ~ M L E R ~ D E R G I S I SAYI :azelsayt J O U R N A L O F E N G I N E E R I N G S C I E N C E S SAYFA :37-42

Erdal KARAKAS, Sabri KARADOGAN, Handan ARSLAN Frrat ijniversitesi, Fen-Edebiyat Fakiiltesi, Cografya Bolumu, 23 1691Elazlg

Bilgisayar destekli suq haritalarl, suqun nerede oldugunu, lokasyonunu ve yogunluk degerini gosterir. Bu nedenle suq haritalarryla suq alanlarlnln daglll$~nl qall~mak qok kolayla~ml$tlr. Bu yuzden suq haritalar~ suq analiz sakasrnln onemli bir parqasl olmu$tur. Bu q a l ~ ~ m a d a G I s (Geographic Information System) ortarnlnda Elazlg ~ehrindeki ev hlrslzllgl suglartnln dag l l l~ haritalarl yap~lmlgtlr. Suq daglll$~ ay, gun, saat, gibi degi~kenlere gore ele al lnmr~, ~ehirdeki hrrslzlrk suqlarlnln daglllg~, Sehrin mekansal arazi kullanlm~ (city landuse) ile ili~kilendirilmigtir. Sonuqta E laz~g yehrindeki hlrslzlrk suq dagtll$l ve yogunlugunda ~ e h i r iqi arazi kullanlm ozelligine bag11 olarak farkllla$maIarln oldugu tespit edilmi~tir Bu arqtrrmadaki yonteln ve bulgular hrzl~ etkin ve dogru analizler yaprlmasrnl saglayacaktrr.Bunun yanlnda suqlar~n yogunla~tlgl mekanlarln ozelliginin ortaya qlkar~lmasryla, suqun cografi mekanla ili~kilendirilmesi, onlenmesi ve Sehir guvenliginin saglanmas~ aq~srndan onemli katkllarda bulunacaktrr.

Anahtar Kelimeler : Suq haritalarl, CBS (Cografi Bilgi Sistemleri)

CRIME MAPS AND COMPUTER TECNOLOGY

ABSTRACT

Crime maps show crime density values and locations where crime have accured. For this reason it had been easy to examine the spatial distribution of crime locations with crime maps. There for crime maps have long been part 01' the process to crime analysis. In this study, the crime of home burglary was mapped with respect to general areal distribution by G I s (Geographic Information System) in the city of Elazig The distribution of the crime was handled considering the parameters such as month, day and hour, and related to the land use. AS a result, it was determined that there were differences in the distribution and concentration in the crime of theft with respect to the land use inside the city. The methods and findings in this study will provide rapid and accurate analyses for such kinds of studies. In addition, Interrelating the type of the crime with the regions or areas will contribute to preventing crime, and security in urban areas.

Key Words : Crime Maps, G I s (Geographic Information System)

Suq alanlnda, cografi bilgilerin kullanllarak suq haritalarlnln olu$turulmas1 $alr$malarrnln kokeni 19. yiizy~la kadar uzanrr. Fakat bu haritalar noktalama usuluyle yaprldlklarlndan, suqun meydana geldigi yerleri gostermesi bakllnlndan faydall olmaslna ragmen, ciddi anlamda bir bilgi s ~ n l r l l l ~ g ~ n a sahiptir. Diger bir deyi~le analog olan bu haritalar, statikti. Ozellikle sonraki veriler haritaya i~lenemedigjnden ve haritalarrn yenilenme Sans1 oimadlglndan

onceden var olan suq dagrl1~1 da kaybolmaktaydl. Veriler ar~ivlenebilirken, haritalar, fotograflar~nrn qekilmesi dlynda, argivlenemiyordu. Ote yandan haritalarln statik olmasl, analiz edilmesine ve sorgulanmaslna da imkan tanrm~yordu. Ornegin, bir hlrslzllk, serisini haftalar ve aylar boyunca izlemek oldukqa zordu. Diger yandan birqok suq tipinin soz konusu olmasl halinde (Genellikle degi~ik renkli . noktalarla tekrar b a s ~ l d ~ g ~ n d a n ...) noktalamayla olugturulmug manuel suq haritalarlnl okumak da oldukqa zordu. Noktalama haritalar~, bugunde qok

, geni~ sahalardaki daglllgl gasterebilmek iqin hala kullanllmaktadlr (Harries, 1999).

Gunumuzde teknolojik geligmelere ragmen, cografi bilgi sistemlerinin yard~mlyla bilgisayarlarda uretilen suq haritalar~nln yaplml danyada yaygln degildir. Zira bilgisayar donanlmlnln pahall o lu~u ve ulkelerin ekonomik yapllarlndaki farkllllk, geliqmig olan ulkelerde bilgisayar kullanlml artarken geli~mekte olan ve geri kalmlg ulkelerde azalmaslna neden olmaktadlr. Bu Ulkelerde hem kurumlardaki bilgisayar miktarl ve kullanlm oran~n~n dilgukliigu, hem de kurumlarln sahip oldugu bilgilerin bilgisayarlara yUkEenmemi~ olmasl sorun yaratmaktadlr. Bir de bunlara kurumlar araslndaki bilgilerin birbirlerine transferini saglayacak bir bilgi aglnln bulunmamasl (Griffin, 200 1 ) ve yetersizligi de eklenirse, suq haritalar~n~n Uretilmesinin imkans~z hale gelmesi daha da iyi anlagllacakt~r.

Ote yandan bilgisayar kullanllarak suq haritalarlnln olu~turulmas~ ve bu suq haritalarlyla suq analizi geli~mi? olan ulkelerde ve bilhassa Amerika'da 1960 y~l~ndan itibaren ortaya $lkmlqtlr. Fakat, profesyonel cografyacllar bu hareketin iqine qok geq dahil olmuglar; Ancak, 1970'lerden itibaren bir taklm seminerlerle qallgmalara kat~lmaya ba~lamlglardlr. Bu tarihten sonra suc; haritalamada akademisyenler ve analizciler araslnda dikkat qekici geli~meler ve ili~kiler artmaya bqlaml~tlr.

Ilk bilgisayar haritalar~nda teknik nedenlerle qozum sln~rll idi. 1980 y~llndan sonra GIs (Geographic Information System) sistemli haritalarln yaplml, bilgisayar teknolojisinin ve baslm tekniklerinin geli~imi dijital-akllll suq haritalarl uretimini daha da h~zlandlrmlgtlr (Rich, 1995; 1999 ). Bu geligmelerin 1990 y111 sonlarlnda hlz kazanmasl, haritalama ve istatiksel analiz qalrgmalarlnln artmaslnl saglaml~tlr (Anselin, Cohen, J, etc. 2000).

Mekansal sorunlarln qok qe~itli ve karmaglk oluqu, ulkeleri buyuk gap11 qoziime ulagtlracak bir yakla~lmlara ve qlkl~ arayl~lar~na yiineltmi~tir. Bunun sonucunda da gozum olarak mekansal bilgi sistemleri olu~turulmaya baglanmrgtlr. Bu sistemlerden biri de Cografi Bilgi Sistemleri'dir.

Bugun, GIS teknolojisindeki qok gii~lii analiz araqlar~, alana bag11 suqlar~n ol<ulmesini ve degigik alanlarla baglantllar kurulmaslnl kolaylagt~rml$t~r. Ayr~ca, polis kayltlarlnln bilgisayara yuklenmesi; polisin. gehir iqindeki degigik alanlarda meydana gelen suc; faaliyetlerini sistemli olarak degerlendirrnesine ve izlemesine imkan tan~maktadlr.

Bilimsel ileriemeler, Cografi Bilgi Sistemlerinin (CBS) bir yandan teknik olarak gelivmeslne diger, yandan da degiqik disiplinlerde kullanlmlnrn yayglnla~maslna neden olmaktadlr. Kullan~m alanlarlndan biri de ''kent guvenlik sistemleri" ve "akllll suq harita1amasl"drr.

Cografi bilgilerin, bilgisayar ortamlnda Ozel olarak hazlrlanmlg alt programjar yard~mlyla kaydedilmesi ve bu bilgiler araslnda gerekli iligkilendirmenin yaprlmasl, grafik verilerden olu~an haritalarln, sbzel ve saylsal bilgilerle organize olarak entegrasyon, organizasyon, sorgulama, analiz, simiilasyon, strateji izleme ve gortintuleme gibi uygulamalarl da kapsayan bilgisayar destekli haritac~llgln suq bnleme ve denetlemede kullanrmln~n da geligmi~ ulkelerde gittikqe yayglnlagmaslnl saglaml$tlr. Bu qall$mada, suq haritalamaslnda geligen bilgisayar teknolojisin onemi vurgulanrnl$ ve Cografi Bilgi Sistemleri ortamlnda lirnek bir uygulama yapllrnl.ytlr.

1. 1. SUG Analizinde Cbs ve Akrll~ Haritalar

Akllll su$ haritalar~, suqlar~n cografi daglllynda ve mekansal analizinde, sug nedenlerinin tespitinde rehberlik eden; nerede, ne zaman, nasll gibi sorularl yanltlayarak ve ili~kilendirerek qozum iireten faydall bir sistemdir. Cografi alanda suqun i~lenme ant; suqun nerede ve ne zaman iglendigi, belirli bir cografi alanda olayln ne kadar surdugu, hangi cografi parametrelerden etkilendigi gibi problemlerin hlzll ve etkin bir Sekilde $Bzumu onemlidir. Gilnumiizde, cografi bakp aqlsl ve modern kartograba teknikleriyle gorsel-etkili-aklll~ suq haritalarlnln olu$turulmas~n~n, isabetli sonuqlara ula~abilme, bilimsel degerlendirmeler yapabilme ve dogru stratejiler belirleyebilme aqlslndan ne kadar gerekli oldugunu gostermektedir.

Suqlarln mekansal verilerinin cografi bilgi sistemleri ortamlna aktarllarak, daglll$lar~n~ ve mekan bile~enleriyle ili~kilerini, gehirsel alan kullanlmr ve yogunlugu araslnda ili~kiler kurarak suqun onlenmesi ve azaltllmasl aqlslndan birtaklm somut sonuqlara ulag~lmasl ve analizlerin yaplllnasl mumkundiir. Suq haritalamaslnda bilgi teknolojilerinden faydalanarak, bilimsel kriterlere uygun, veritabanl ili~kili, cografi referansll, surekli gilncellenebilir ve ihtiyaca en uygun dag11q haritalarl yapllabilir. Cografi Bilgi Teknolojilerinden faydalanllarak yapllacak suq haritalama qall~malar~, ilgili birimlerin etkin, hlzll ve dogru kararlar almaslnl, suq kaynaklarlnln cografi nedenlerinin ortaya qlkarllmaslnl, hatta qozumunu hlzlandlrmaktadlr.

CBS; yeryiizunde konumsal verinin toplanmasl, denetimi, birle$tirilmesi, iglenmesi, analizi ve

Miihnidislik Bilinileri Dergisi 2004 10 (&el say^) 37-42 38 Jountul of E ~ ~ ~ i r r e e r i n ~ Scier~ce.~ 2004 10 (Sl,eciul I.r.crre) 37-42

SUC Huriralarr ve Bilgisayar Teknolojisi, E. Karuka$, S. Karadogan. H. Arslan

sunulinasi sistemidir. CBS verilerin manyetik ortainda tutulmas~, sunulmasi, verilerin sonradan guncellegtiril~nesi kolayl~g~ ve depolama kolaylig~ sunmaktadir. Girilen bilgilerin guncellegtirilmesi kolayca yap~labilir, istenilen olqekte harita anl~k olarak Oretilebilir, sunulan veriler farkl~ uretim araqlar~ iqin kullan~labilir, urunun niteli;' wine taman boyutu eklenebilir.

Cografi Bilgi Sistemlerinin en karakteristik ozelligi, yeryuzundeki objelerin veya olaylarin konumlarin~n adreslenebilmeleridir. Bu nedenle objelerin veya olaylar~n konumlarl ve birbiriyle olan iligkileri gorsellegtirilebilir, gorsellegtirme de haritalanabilir. Gerqek diinyadaki objeler (ev, yol, dag vb.) belirlenen kriterlere gore ozetlenerek topografik arazi (landscape) modeli olugturulur, CBS iqinde nokta, qizgi, alan veya hacim olarak depolanir (Ulugtekin, 1997).

Vcrinin konumu belli kriterlere gore sinifland~rilm~~ alanlarla, topolojik, adres olarak, cografi/dik koordinat agi ile veya kod numaralar~ ile belirlenir. Objelerin konumsal dogasi, onlarln ~ekilleri ile aqlklan~r. Gerqek dunyadaki objelerin sunumu bu ~ekillerin noktasal, ~izgisel, alansal veya hacirnsel objeler olarak ozetlenmesi ile y a p ~ l ~ r (Sekil 1).

Ornek qaligmam~zda oldugu gibi CBS'de son agama, yeryuzu ile referansland~rilmi$ veri katmanlari, topolojik ili~kiye bag11 noktasal veri olarak girilini~tir. Suq bilgileri ile rnekan aras~nda saylslz ili~kinin kurularak analiz yapllmas~ ve qok qegitli parametreleri iqeren haritalar olu$turulabilmesi de rnumkiindur.

$ekil 1. Cografi bilgi sistemleri ortaminda suq - haritalamaslnda veri modelleri

2. MATERYAL VE METOT

Suq haritalamaslna ornek olarak Firat ~niversitesi Cografya Boliimii elemanlar~ tarafindan bir brnek qali$rna haz~rlanml$tir. Cal~gmadaki temel verileri Elazig kentindeki karakol suq kayitlarindan derlenen

bilgiler olu~turmaktadir. S ~ Z konusu veriler, $ehir aun ve saat planlar~ uzerindeki lokasyonlarina ay, ,"

olarak iqlenmigtir. Daha sonra bunlar, raster taban11 bilgisayar yazillmlarl yard~m~yla temel harita altl~klari uzerinde bir araya getirilmigtir. Sonraki a~amada ise, Uretilen altltklar ve derlenen h ~ r s ~ z l ~ k suqu verileri CBS ortarninda vektorel haritalar uzerinde konumsal verilerle iligkilendirilerek bir suq veritaban~ olugturulmugtur (Sekil 2). Haritadaki konumsal verilerle (yol, kayak, cadde, gehirsel fonksiyon alanlan ...) suq bilgileri (zaman, ya?, cinsiyet, koken vb.) iligkilendirilerek sorgulama, qaklgtlrma, analiz ve qegitli parametrelerin bir araya getirilebildigi haritalar uretilmiqtir (Sekil 3, 4, 5).

3. BULGULAR VE TARTISMA

Sekil 4 ve 5'te goriildugu gibi hirsizl~k olaylar~n~n Elazig gehrinin merkezinde yer alan mahallelerde yogunlqma gosterdigi dikkati qekrnektedir. Ev hirs~zl~klar~nln giinlere yogunluguna baktiglrnrzda haftanin belirli gunlerinde yigilmalar gorulmektedir. Bu suqlarln belirli zamanlarda ve belirli alanlarda yogunla~masini sagl~kli bir ~ekilde analiz edebilmek iqin eldeki verilerin niteligi onemlidir. Ornegin mahalle baz~ndaki nOhs rniktari, niifusun gelir durumu, aile buyuklugu, egitim durumu, i$ olanaklari, konut sahipligi, konut yukseltisi, yc geniqligi, iyklandirma ve benzeri bilgilerin bir arada degerlendirilinesi, analizi kolayla$tirmaktadir.

$ekil 4'e baktig~mizda suqlarin ~ehrin merkez mahallelerinde yogunlagtrgi, qevre mahallelere dogru yogunlugun diiqtugii ve qogu yerde de tamarnen ortadan kalkt~gi dikkati Fekmektedir. Merkezde yogunlagmanin ana nedeni Tiirk gehirlerinin gene1 karakteristigi olan sosyo- ekonomik gucu yuksek nufusun bu alanlal-da yerlegrnesi, konut irtifasin~n yuksekligi, cadde ve sokaklarin da'r ve aynl zainanda i$lklandlrmanin yetersizligi suqu zemin haz~rlayan temel etmenlerdendir. Zira qevre mahallelere baktlgimlz zaman, mesela batidaki Abdullahpa~a ve Bahqelievler gibi yeni planlanmi$ alanlarda yukaridaki oluinsuzluklar azaldlglndan suq saylsl ve oranr dugmektedir. Diger qevre alanlarda ise biiyuk bir qogunlugu daha 6nceleri koy statusiinde olup, sonradan $ehre kazand~rilmi~ Safian, Gurnugkavak vb. mahallelerde sosyal ekonomik yapinln zayifllg~ h ~ r s ~ z l ~ k iqin hedef tegkil etmeyen alanlar olarak kargimiza g~kmaktad~r.

Suglar~, gunler baz~nda ele ald~gim~zda qargamba ve cuma giinlerindeki yogunla$ma dikkatimizi qekmektedir. Hafta sonunda ise bu oranda azalrnalar gorulmektedir. Cuma gununun ev hirsizliklarlnda en

Miilicndislik Bilitnleri Dergisi 2004 10 (&el say^) 37-42 39 Jonrnul of Engineerin~ Sciences 2004 10 (Speciul Issne) 37-42

SUC Huritalarr ve Bilgisayar Teknolojisi, E Kc~raku$, S. Karadogan. H. Arslun

yuksek oranda bulunmasl ev ziyaretlerinin genellikle Diger taraftan h~rsizl~gln dagllq~nda arazi bugun yapllmaslndan kaynaklanmaktadlr. Fakat gun kullanlm~n~n onemli bir rol oynadlg~ goriilmektedir. olarak degerlendirme yaplllrken verinin ele allndlg~ Nitekim ~ e h r i n dogu ve bat1 kesiminde resmi kurum donem onemlidir. Yani resmi-dini bayramlar~n, milli alanlarln~n bulunmas~ suq oranln~n miktar~ni maq ve miisabakalarln yogun oldugu giinlerde azalt~rken, merkezi alanlarda oran yukselmektedir. hlrslzl~k olaylarlnln arttlgl gdzlenebilir.

S U ~ verileri (Police data crime incidents)

$ehir plan1 yo1 ve kav~aklar (City planning and roads)

(Housing authoruty and structures)

assesor land use)

Sekil 2. Elazlg kenti suq haritalamas~ iqin olu$turulan veri katmanlar~

Sekil 3. Cakl$t~rllm~$ veri katmanlar~ ve tablosal veri pencereleri

Miihetidislik Bilimleri Dergisi 2004 10 (&el say^) 37-42 40 burnul of En~ineerirl,~ Sciences 2004 10 (Specitrl l;rsue) 37-42

SUC Haritalarr ve Bilgisayar Teknolojisi, E. Karaka~, S. Karadogan. H. Arslon

MAHALLELER

AKPINAR MAHALLESI GUNLER

AKSARAY MAHALLESI CUMHURIYET MAHALLESI

aBILINMEYEN (12)

D DOGUKENT MAHALLESI @CARSAMBA (22)

a ESENTEPE MAHALLESI aCUMA (20) FEVZI CAKMAK MAHALLESI 8CUMARTESI (1 2)

[3 GUMUSKAVAK MAHALLESI OPAZAR (1 2) ,g HICRET MAHALLESI @PAZARTESI (1 4)

ICADIYE MAHALLESI aPERSEMBE (1 1) IZZETPASA MAHALLESI @SALI

C] KARSIYAKA MAHALLESI (1 2)

KIRKLAR MAHALLESI !3 KlZlLAY MAHALLESI 3 KULTUR MAHALLESI

MUSTAFAPASA MAHALLESI a NAILBEY MAHALLESI a OLGUNLAR MAHALLESI

RIZAIYE MAHALLESI n RUSTEMPASA MAHALLESI 0 SAFRAN MAHALLESI C] SALIBABA MAHALLESI

SANAYI MAHALLESI C] SARAYATIK MAHALLESI

SURS~JRU MAHALLESI ULUKENT MAHALLESI YEN1 MAHALLE YILDIZBAGLARI MAHALLESI CARS11 MAHALLESI CATALCESME MAHALLESI '

17 UNlVERSlTE MAHALLESI

Sekil 4. Elaz~g ~ehrinde ev h~rs~zl~gl olaylarlnin giinlere ve mahallelere gBre dagl l i~~

, 0 EGlTlM KURUMLARl 0 KOWT ALANLARI 0 KULNREL AMACLI AlANWR / O MEZaRLlK 3 RESMI KURUM

Sekil 5. Elazlg ~ehrinde hlrslzllk suglarlnln dagl l l~~ ile arazi kullan~ml araslndaki iligkiler

Mtillclidislik Bilimleri Dergisi 2004 10 (Ozel say^) 37-42 41 Journul ofEn~ineer in~ Sciences 2004 10 (Specid Issue) 37-42

Suq Haritalarr ve Bilgisayar Teknolojis;. E. Karakaj, S. Karadogan. H. Arslan

Bilgisayar teknolojisindeki ilerlemeler ve toplumsal oereksinimler Cografi Bilgi Sistemlerinin (CBS) bir - yandan teknik olarak geligmesine diger, yandan da degi~ik disiplinlerde kullanlmlnln yayg~nlagmaslna neden olmaktadlr. CBS nin kullanlm alanlarindan biri de "kent giivenlik sistemleri" ve "aklll~ suq haritalamas~"d~r.

Suq, iglendigi yer, zaman ve nedenselligi itibariyle cografi bir olaydlr. Bu nedenle dogru hlzl~ ve guncel haritalama tekniklerini uygulayarak bilimsel taban11 analiz ve etkin karar destek lnekanizmalarlnln igletilmesi gerekmektedir. Geleneksel yontemlerde suq daglllmlnda ve analizinde cografi baklg aqlsl genellikle ihmal edilmektedir. Kabul etmek gerekir ki iglenen sugun biqimi zamanl ile mekanln fiziksel ve begeri kogullar~ araslnda slkl iligkiler mevcuttur. Tiim bu bilegenlerin suq olayl ile etkilegimleri ancak cografi parametrelerin altllk harita ve data-base olarak kullanllabildigi cografi bilgi teknolojileriyle ve aklll~ harita analizleriyle mumkundur.

Klsaca, CBS ortamlnda uretilmig suq haritalarl suq alanlarlnln cografik lokasyonlarln~ hlz11 bir gekilde talilil etmeye yardllnc~ oldugu gibi; suq yogunluk tahminlerini, belirli bir alana dugen suq saylslnl, su,,ln yogunlugunu ortaya qlkarmaktadlr. Ayrlca be~irl; bir cografi alandaki suq ~egitlerinin ozel dagll~y ve birbirleriyle iligkisi yanlnda sugun olugtugu mekandaki arazi kullanlmiyta oiar, ili~ki ortaya qlkartilabilmektedir. Aynl zamanda suqla i lgili analizler de kolayca yapllabilmektedir. Bu nnalizler ve incelemeler. belirli periyotlar iqinde ylllar, aylar veya belirli bir ayln haftas1 ya da gunleri bazlnda iligkilendirilerek, soruna qozum saglandlg~ gibi suq onleme qallgmalarlnda da birtak~m ortak taktiklerin geligtirilmesine yardllncr olmaktadir.

5. KAYNAKLAR

Ak~n, D., Eryllmaz, Y. 2001. "Cografi Bilgi Sistemi Destekli Trafik Kaza Analizi", Cografi BiIgi Sistemleri Bili~im Ciinleri, Fatih ~niversitesi, 14- 15 Kaslm 2002, Istanbul, s: 155- 164

Aksoy, H. 2002. 'The G;ographic Information System of Bursa Police Department", International Symposium Ongeographic Information Systems, 23-26 September 2002. Istanbul.

Griffin, J. 2001. International Crime Mapping Caveats and Considerations. Crime Mapping News, Vol : 3, Issue: I

Harries, K. 1999. Mapping Crime : Principle and Practice www.ojp.usdoj.gov/nij/pubs- sum/178919.htm

Rich, F., Thomas, 1995 . The Use of Computerized Maooino in Crime Control and Prevention Proorams. Research in Action , National Enstitute of Justice , Washington

Rich, F, Thomas, 1999. Problem Solving With Maps National Enstitute of Justice Journal. October 1999.

Sevil, A. S. 2001. "Suq 0nleme ve Denetlernede Cografi Bilgi Sistemlerinin Kullan~ml: Suq Haritalama", Cografi Bilgi Sistemleri Bilisim Giinleri, Fatih ~niversitesi, 1 4 . 1 5 Kaslm, Istanbul.

Taylor, D. R. F. 1993. Geography, GIs and [he Modern Mapping Sciences: Convergens or Divergence, Cartographica. Vol. 30, No.2-3, .A.utun~n.

Ulugtekin, N., Bildirici, 0. 1997. "Cografi Bilgi Sistemi ve Harita". 6. Harita Kurultayl, s: 85-95, Ankara.

Vigne, N. 1999. Computerized mapping as a Tool for Problem Oriented Policing Crime Mapping News, Vol: I, issue: 1.

Miihendislik Bili~nleri Dergisi 2004 10 (Ozel say^) 37-42 42 Jnurncrl of En,qineerin,q Sciences 2004 10 [Specic~l Issue) 37-42