کاربرد فیلتراسیون در صنعت لبنیات

دردر پژوهشیپژوهشی نویننوین دستاوردهایدستاوردهای المللیالمللی بینبین کنفرانسکنفرانس دومیندومینشیمیشیمی مهندسیمهندسی وو شیمیشیمی

Second International Conference in New Research onSecond International Conference in New Research onchemistry & chemical engineeringchemistry & chemical engineering

www.Petroconf.ir 1

لبنیات صنعت در فیلتراسیون کاربرد

2شریعتی پژوم فرشید ،1 *,شبستری صادقی سهند

آزاد دانشگاه مهندسی، و فنی دانشکده شیمی، مهندسی ارشد کارشناسی دانشجوی- 1

تحقیقات و علوم واحد اسالمی

اسالمی آزاد دانشگاه مهندسی، و فنی دانشکده شیمی، مهندسی گروه علمی، هیات عضو- 2

تحقیقات و علوم واحد

خالصه

غش77اء، مختلف انواع. است گردیده لبنی صنایع در تحول سبب غشایی فرآیندهای و غشاء مع77رض در گ77رفتن ق77رار ب77دون ش7یر مفید عمر گس77ترش چ77ون اه77دافی برای صنعت، این در

اف77زایش جدی77د، محص77والت تولید ب77رای ش77یر اص77لی اجزاء کردن استاندارد حرارتی، عملیات به ش77یر، اجزای پاالیش و تصفیه و تفکیک و تجزیه تغلیظ، و لبنی محصوالت کیفیت و عملکرد پن77یر، تولید در. رود می ک77ار به خ77ود، ط77بیعی ح77الت در ش77یر ارزش با ه77ای پروت77ئین خصوص

کن77ترل چنین هم و پنیر کیفیت و محصول افزایش سبب غشائی فیلتراسیون بوسیله آن تغلیظ فاکتوره77ای بازی77ابی غش77ایی، فراین77دهای در اخ77یر ه77ای پیشرفت با. است شده پنیر آب حجم ه77در از لب77نی ص77نایع فاض77الب فیلتراس77یون با چنین هم است. شده ممکن نیز پنیر آب از رشد غشاهای ابداع است. با گردیده جلوگیری محیطی زیست خطرات ایجاد و ارزش با مواد رفت

انس77داد و گ77رفتگی بر بیش77تری م77یزان به جدید، های فناوری به یابی دست نیز و باال کیفیت با غلبه- ش77وند می مط77رح سیستم این از استفاده برای اصلی محدودیت عنوان به که- غشاها.است گردیده

شیر پاالیش تغلیظ، معدنی، مواد جداسازی غشائی، فیتراسیونکليدي: کلمات

مقدمه .1

از آن در که شود می گفته جداسازی فرآیندهای از جمعی به" غشایی فناوری" اصطالح متف77اوت، ترکیب77ات با دوم77ایع به م77ایع یک ی تجزیه یا تغلیظ برای ترآوا نیمه غشائی فیلترهای ده77د؛ می را ترکیب77ات از ب77رخی به عبور اجازه غشاء انتخابی نفوذپذیری. باشد شده استفاده

فاز را است غشاء از عبور به قادر که مایعی. میکند جلوگیری دیگر برخی نفوذ از که حالی در.گویند می ( Retentate) برگشتنی را- شده تغلیظ- مانده باقی مایع و ( Permeate) عبوری

Trans) غش77ائی بین فش77ار یا هیدرواستاتیک فشار گرادیان تابع زیادی حد تا غشاء راندمانMembrane Pressure – TMP 7) پتانسیل نیز کمی موارد در. باشد می مایعات غلظت گرادیان و

که – فش77ار محرکه ن77یروی با غش7ائی فرآین77دهای که آنجا از[.1] دارد مهمی نقش الک7تریکی

* Corresponding author: Sahand Sadeghi Shabestari. Tel: +98-930-9015153Email: [email protected]



www.Petroconf.ir 2

باش77د. - می معکوس اسمز و نانوفیلتراسیون اولترافیلتراسیون، شامل: میکروفیلتراسیون، دهند. شیر می تشکیل مقاله این در را بحث عمده دارند، غذایی صنایع در را کاربرد بیشترین

انسان غذایی رژیم در مهمی جایگاه و شده گرفته نطر در آل ایده و کامل غذای یک عنوان به آل ای77ده م77ایع یک ماده این شیر، ترکیبات به توجه با[.77 2-5] دارد گیاهی های رژیم ویژه به ها

.است غشائی فیلتراسیون انجام برای در ام77روزه و. گ77رفت ق77رار استفاده مورد لبنی صنایع در 1960 اوایل از غشائی فناوری

ج7ایگزین عن77وان به توان می فرآیند این از. دارد قرار آnب تصفیه فناوری از پس و دوم جایگاه .ک77رد اس77تفاده اس77تخراج یا تبخ77یر تقط77یر، چ77ون سنتی لبنی فرآیندهای بیشتر برای مناسبی

به مرب77وط دالری میلی77ون 250 مالی گردش از درصد 30 تا 20 حدود چیزی غذایی صنایع حاضر درحال. دهد می نشان نیز را درصد 7.5 سالیانه رشد و داده اختصاص خود به را غشاء

400000: اولترافیلتراس77یون. ) ش77ود می ب77رداری به77ره غش77اء مربع م77تر ه77زار ص77دها از و م77ترمربع 100000: معک77وس اس77مز م77ترمربع، 300000: نانوفیلتراس77یون م77ترمربع،

از درصد 66.7 ح7دود چیزی که است حالی در این(. مترمربع 50000: میکروفیلتراسیون مان77ده ب77اقی درصد 33.3 و پن77یر آب تص77فیه ب77رای لبنی صنایع در استفاده مورد غشاء سطح[.6] رود می کار به شیر برای

افزایش زیادی حد تا جدید، اساسی مواد معرفی و یافتن با لبنی صنایع در غشا از استفاده با ها س77ولفون پلی و آمی77دها پلی اس77تات، س77لولز از ش77ده س77اخته غش77اهای. است یافته

و(Diafiltration 77 ) دیافیلتراس77یون معک77وس، اس77مز چون هم جدیدتری تکنولوژیک فرآیندهای ب77رای غشائی فناوری توسعه طول در مهم رویدادهای1 شدند. شکل همراه نانوفیلتراسیون

دهد. می نشان را لبنیات صنعت

لبنیات صنعت برای غشائی فناوری توسعه طول در مهم رویدادهای -1 شکل

[6].

و[77 8] نانوفیلتراس77یون ،[7] اولترافیلتراس77یون فیلتراس77یون، میک77رو نظیر هایی فناوری فن77اوری از اس77تفاده.گیرند می ق77رار اس77تفاده م77ورد لب77نی ص77نایع در ن77یز معک77وس اس77مز

بر در کننده تولید هم و کننده مصرف برای هم را مزایا از وسیعی گستره غشائی فیلتراسیون - زیست محیط دار دوست - س77بز و ن77وین ح77رارتی، غیر تکنولوژی یک غشائی فناوری. دارد و ها پروت77ئین ک7ردن دن77اتوره ف77از، تغی77یر ب77رای حرارت افزایش چون نامطلوبی اثرات و بوده



www.Petroconf.ir 3

اج77زای ح77ذف ب77اعث دیگر سوی از و رساند می حداقل به را محصول حسی خواص در تغییر کیفیت بر منفی ت77اثیر که رس77وبات یا و داروها ه77ا، میکروارگانیسم.گ77ردد می ن77یز ناخواس77ته

دهند. می افزایش نیز را آن مفید عمر و بافت کیفیت دارند، محصول ب77رای نگه77داری، و تعم77یر به کم بس77یار نی77از و مناسب طراحی دلیل به غشائی فرآیندهای

و دانش به و ب77وده س77اده بس77یار غش77اء عملی77ات.هس77تند مناسب کارخانج77ات مختلف ان77واع گ77اهی نظ77ر، مورد اثر آوردن دست به برای.ندارد نیاز عمل و رسیدگی برای خاصی تخصص

در[.7 7-8] ش7ود اس7تفاده ها آن از ترکی7بی ص7ورت به منف7رد؛ غش7اء یک ج7ای به است الزم غش77اء مختلف ه77ای عملی77ات ادغ77ام از مج77دد، طراحی و صنعتی تولیدات توسعه برای حاضر[.6] شود می گیری بهره

غشاء مشخصات.2Micro) یکروفیلتراس777یونم Filtration – MFهمانند غش777ائی جداس777ازی فرآیند ( یک

آن به که ت77ر، کم عملی7اتی فش77ار و بزرگ77تر منافذ ان77دازه با ولی باش7د؛ می اولترافیلتراسیون ده77د. میکروفیلتراس77یون عب77ور خ77ود از را میکروم77تر2 تا0.2 قطر با ذراتی دهد می اج77ازه می میکروم77تر10 تا0.1 مح77دوده در ریز ذرات جداس77ازی ب77رای مناس7بی غش77اءهای دارای

100 تا1 محدوده در منافذی اندازه داشتن با اولترافیلتراسیون غشاءهای که باشد. درحالی.[9] است شده طراحی دیگر های ماکرومولکول و ها پروتئین تغلیظ برای نانومتر؛

Ultra) اولترافیلتراسیون Filtration – UFآن در که است غش77ائی فیلتراس77یون از ( نوعی جامد کند. مواد می وارد مایع بر ترآوا نیمه غشاء مقاومت خالف نیروئی هیدرواستاتیک فشار وزن با امالح و آب و ش777ده حفظ فیلتراس777یون این در ب777اال مولک777ولی وزن با امالح و معلق

ق77ابلیت با جداس77ازی/ ش77کنش فرآیند یک فرآیند کنن77د. این می عب77ور آن از کم مولک77ولیMolecular) مولک77ولی وزن عب77وردادن Weight Cut Off - MWCO 77)10000، در ک77ارکرد و

از اس777تفاده با و گ777راد س777انتی درجه60 تا50 دم777ای مرب777ع، اینچ بر پوند40 فشارنس777بیدارد. را سولفون پلی غشاءهای

در که است اولترافیلتراسیون فرآیند از خاصی ( نوعDia Filtration – DF) دیافیلتراسیون به ک77ار ش77ود. این می گذران77ده اولترافیل77تر از و ش77ده رقیق آب با دوب77اره شده تغلیظ فاز آن

ب77اقی اج77زاء غلظت بیشتر افزایش چنین هم و پساب در محلول اجزاء غلظت کاهش منظورگیرد. می صورت شده تغلیظ فاز در مانده

Nano) نانوفیلتراس77یون Filtration – NFس77اختار آن غش77اء که است ( اسمزمعکوسی را دوظرفی77تی ه77ای یون و داده عبور خود از را ظرفیتی تک های یون تواند می داشته، بازتری

کند. جذب زیادی حد تا فشارعملیاتی با غشائی فیلتراسیون فرآیند ( یکReverse Osmosis – RO) معکوس اسمز

ریز بسیار اسمزمعکوس غشاء باشد. منافذ می متراکم بسیار آن غشاء ساختار که است باال فرآیند ده77د. این می را ناچیز مولکولی وزن با امالح از کمی مقادیر به عبور اجازه تنها و بوده

نسبی فشار در کارکرد قابلیت و100 (MWCO 7) مولکولی وزن با مواد عبور قابلیت تغلیظ تا70 و اس77تات س77لولز غشاء با گراد سانتی درجه40 از تر کم دمای مربع، اینچ بر پوند700.[10] دارد را مرکب غشاءهای با درجه80

توانایی و منافذ اندازه توزیع بیان برای توصیفی روش ( یکMWCO) برش مولکولی وزن که ش77ود می پروت77ئین( گفته )مانند ای ذره مولکولی وزن به باشد. و می مواد حفظ در غشاء اتیلن پلی دکس77تران، مولک77ولی وزن از ش77ود. معم77وال حفظ غش77اء بوسیله % آن90 از بیش

دالت77ون کمیت این ش77ود. واحد می استفاده برش مولکولی وزن بیان برای پروتئین و گلیکول (Dalton - Da) می ( .1باشد Da = 1.66 * 10-24 g ) [11].

باشد می دارا را زیر کاربرده777ای عم777ده ط777ور به لب777نی ص777نایع در غش777ائی فن777اوری : اولترافیلتراس77یون درشت مولکوله77ای جداسازی ، باکتریها : جداسازی :میکروفیلتراسیون

ه77ای ت77رکیب : تغلیظ نانوفیلتراس77یون( ماکرومولکولها) درشت و ب77زرگ مولکوله77ای تغلیظ



www.Petroconf.ir 4

م77واد ج77زئی ح77ذف) کلر و س77دیم مانند ظرفی77تی تک یونه77ای از بخشی ح77ذف بوس77یله آلی. [12] آب حذف با مایعات : تغلیظ اسمزمعکوس( معدنی

لبنی صنایع در غشاء از . استفاده3 م77ورد اجزاء غلظت افزایش و جداسازی در ای عمده نقش غشاء نوین، لبنی فرآیندهای در می ب77ازی دیگر لب77نی محص77والت یا ش77یر از ارزش؛ با و خ77اص اجزاء جداسازی چنین هم و نظر

که رس77د. چ77را می نظر به شیر تفکیک برای منطقی انتخاب یک غشائی جداسازی کند.فناوری جداس77ازی ها آن ان77دازه در تف77اوت به توجه با ت77وان می را شیر دهنده تشکیل اجزاء از بسیاری

را لب77نی ص77نایع در غش77ائی جداس77ازی فرآین77دهای و کاربردها از ای گستره2 . شکل[10] کردده77777777777777777777777777777777777777777777777777777د. می نش77777777777777777777777777777777777777777777777777777ان

] لبنی صنایع در غشائی جداسازی فرآیندهای و کاربرد از ای - گستره2 شکل

12].

به لبنی کاربردهای دیگر و پنیر آب فرآوری برای را خوبی جایگاه غشائی فرآیندهای امروزه رونق و بهب77ود س77بب جدید، درآمد منابع تولید و ها هزینه کاهش با توانسته و[13] آورده دست

ب7رای ص7رفه به مق7رون و مناسب ج7ایگزین یک فن7اوری . این[14] گ7ردد لب77نی ص7نایع اقتصاد جداس77ازی تبخ77یر، س7انتریفوژ، چ77ون هم لب77نی ص77نایع در ش7یر فرآوری مهم مراحل از بسیاری

ب77اال س77رعت اعم77ال با ش77یر از ب77اکتری ) جداس77ازی باکتوفوگاس77یون پنیر، آب از معدنی امالح. [15] باشد می غیره ( و سانتریفوژ همانند

شدن کارگرفته به پتانسیل اقتصادی، نظر از ،CO2 کمک به سرد میکروفیلتراسیون فرآیند ب77اعث لب77نی، محص77والت مان77دگاری زم77ان و کیفیت ب77ردن ب77اال با دارد. زی77را؛ را لب77نی صنایع در

تواند می میکروفیلتراس77یون که اند داده نش77ان اولیه ه77ای . گ77زارش[16] دشو می سودآوری عبور آن از شیر ترکیبات مابقی دهد می اجازه که حالی در کند، جذب هارا میکروب و ها چربی

.[17] کنند مترمربع60000 حدود لبنی صنایع در شده استفاده اسمرمعکوس غشاء سطوح مساحت

ش7777ود. می اس7777تفاده آن از پن7777یر آب تغلیظ ب7777رای اخص ط7777ور به که ش7777ده؛ زده تخمین ذرات کلی، یا ج777777777زئی حف777777777ظ، در آن توان777777777ایی به توجه با میکروفیلتراس777777777یون

باش777د. می توس777عه ح777ال ( در چ777ربی ه777ای گویچه ش777یرو ک777ازئین ه777ا، ) میکرواورگانیسم م77ابین که آن متوسط نفوذپ77ذیری س77بب به زی77ادی ک77اربردی ه77ای زمینه ن77یز نانوفیلتراس77یون

ب777رای و داش777ته (، دالت777ون1000 تا200) دارد ق777رار اس777مزمعکوس و اولترافیلتراس777یون



www.Petroconf.ir 5

پروت77ئین ارزش تعیین برای ویژه به و تصفیه ها، یون جداسازی محلول، معدنی مواد جداسازی.[6] رود می کار به پنیر آب

لبنیات مختلف های زمینه در غشاءها از . استفاده4 در معم77وال و است موج77ود ب77ازار در مختلف ه77ای وی77ژگی با غشایی فیلترهای مختلف انواع

در اس77تفاده م77ورد و معم77ول غش77ائی ه77ای تکنیک1 ج77دول در.ش77ود می استفاده لبنی صنایع : جمله از لب77نی مختلف ه77ای زمینه در غش77ائی اس77ت. فرآین77دهای ش77ده آورده لبنی77ات ص77نغت شیر چربی تجزیه پنیر، صنعت شیر، پروتئین فرآوری پنیر، آب فرآوری شیر، مفید عمر افزایش

روند. می کار به شیر، در موجود معدنی مواد جداسازی یا زدایی نمک و

.[18] لبنی صنایع در استفاده مورد و معمول غشائی های - تکنیک1 جدول

شیر مفید عمر افزایش جهت در غشاءها از . استفاده5Extended) ط77والنی مفید عمر با ش77یر Shelf Life – ESL،) تحت که هس77تند محص77والتی

تحت و یافته ک77اهش ط77بیعی، پاستوریزاس77یون از بیش ها آن ب77ارمیکروبی خ77اص؛ فرآین77دهای در ط77والنی مفید عمر تا ش77ده س77بب امر این ان77د.که ش77ده بندی بسته بهداشتی شدید شرایط.[19] باشند داشته یخچال شرایط

به ح77رارتی، عملی77ات برای مناسبی جایگزین ومزه، طعم حفظ خاطر به میکروفیلتراسیون می محس77وب لبنی، محصوالت میکروبیولوژیکی ایمنی بهبود و ها باکتری حضور کاهش منظور

اس77پور و ها ب77اکتری ب77ردن بین از ب77رای ح77رارتی غ77یر روش یک . میکروفیلتراسیون[20] شود به مرب77وط میک77روبی ب77ار از ت77وجهی قابل . کاهش[21] باشد می پنیر نمک اب و پنیر آب شیر،

میکروم77تر1.4 منافذ ان77دازه با میکروفیلتراس77یون از استفاده با لیستریا، و سالمونال مزوفیل، غشاء میکروبی گرفتگی تواند می چنین هم سرد . میکروفیلتراسیون[22] است شده گزارش

.[16] کند جلوگیری گرمادوست اسپور زنی جوانه از و رسانده حداقل به را میکروبیول77وژیکی، تحلیل و تجزیه ب77اب در ای مطالعه ،2008 س77ال در م77ورارو و فریسچ

بدن اندامهای و بافتها پیدایش در که هستند - یاخته هایی سوماتیک های سلول تعداد و شیمیایی چ77ربی ش77یربدون ت77رکیب بر میکروفیلتراس77یون اثر ارزی77ابی - برای[11] می کنند نقش آفرینی

ش77دت به رسید، ثانیه بر متر7 به5 از سرعت که زمانی پساب شار که دریافتند و دادند؛ انجام.[16] یافت افزایش

از ع77اری ش77یری به ت77وان می غش77اء ترکیب و طراحی ساختار، در مناسب تغییرات ایجاد با توسط ها ب77اکتری ب77ردن بین از با ط77والنی، مان77دگاری با . ش77یر[23-24] ی77افت دست ب77اکتری

مق77دار اس77ت. تنه77ا؛ ش77ده آم77اده آن، ت77رکیب در تغییر هرگونه ایجاد بدون و میکروفیلتراسیون



www.Petroconf.ir 6

] یابد می ک77اهش روش این با ش77یر های پروتئین ( از درصد0.03 تا0.02 حدود ) در ناچیزی و ح77رارتی عملی77ات از ترکی77بی یا حرارتی عملیات یک طوالنی، ماندگاری با شیر تولید . در[25

.[26] هستند درگیر غشائی فیلتراسیون غشائی فیلتراسیون در گردشی تغلیظ سیستم یک به گردشی تصفیه سیستم یک افزودن با شود. (، می ( شناختهUniform Trans Membrane Pressure) واحد غشائی فشاربین عنوان به ) که که س77وئدی شرکت یک – الوال آلفا توسط چربی بدون شیر باکتریایی بار % از99.70 از بیش

.[24] شد داده - کاهش[11] میکند فعالیت جداسازی زمینه در آلفا توسط شده طراحی سیستم یک که ،( Tetra Alcross Bactocath ) باکتوکاس آلکروس تترا

باش77777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777د، می الوال و آن چ77ربی از ش77یر جداس77ازی با سیستم دارد. این را شیر از اسپور و ها باکتری حذف توانایی میکروفیلتراس77یون، وس77یله به چ77ربی ب77دون ش77یر از اس77پورها و ها ب77اکتری جداس77ازی س77پس

کن777777777د. می تولید را اس777777777پور و ب777777777اکتری از ع777777777اری چ777777777ربی ش777777777یربدون هم77راه به و دس77تگاه این ش77ده تغلیظ ف77از در ش77ده جداس77ازی اس77پورهای و ها ب77اکتری تمامی

از مناس77بی مق77دار با ش77دن پاس77توریزه از پس ف77از دارد. این وجود شیر اصلی حجم % از0.5گردد. می اضافه شده فیلتر شیر به و مخلوط چربی

به و ک77رده حفظ را آن خ77واص شود، انجام شیر از کمی مقدار روی بر حرارتی عملیات اگر .[24[,]27-29] کند می کمک (، یخچ77ال دم77ای ) در روز45 تا12 م77یزان به آن، مان77دگاری

هم و ن77دارد را زا بیم77اری ه77ای ب77اکتری تمام حذف توانایی روش این که است آن بزرگ مشکل.[30] است ضروری حرارتی عملیات انجام چنان

Somatic ) سوماتیک های سلول تعداد Cell Counts – SCC )به مبتال ش7یرده گاوهای شیر در ق77رار تاثیر تحت شدت به آن شیر کیفیت و ترکیب شود، می سبب و یافته افزایش پستان ورم High Heat ) باال حرارتی عملیات ترکیب بوسیله توان می هارا سلول این . تعداد[31-34] گیرد

Treatment – HHT )[35] داد % کاهش100 تا میکروفیلتراسیون، آن از پس و. ت7وان می ب7اال ح7رارتی عملی7ات و میکروفیلتراسیون از ترکیبی بوسیله کرد، گزارش دامرو

18 به12 از گ77راد س77انتی درجه8 دم77ای در آن، خواص در تغیییر بدون را شیر داری نگه زمان . فرآیند[36] ب77ود هم77راه ن77یز س77ایکروتروپ ب77اکتری ک77اهش با ک77ار داد. این اف77زایش روز

می عمل باکتوفوگاس7یون، از م7وثرتر بس7یار اس7پورها و باکتری حذف برای میکروفیلتراسیون.[37] کند

میکروماش7ین آوری فن وس7یله به را نیترید س7یلیکون سطح در موجود باریک منافذ امروزه مایع77ات عبور در آن قابلیت آن، پذیری نفوذ و انتخاب افزایش با تا کنند می سازی آماده کاری،

به چ77نین ( همMicrosieve) . میکروس77یوها[77 10] باشد پ77ذیر امکان تر؛ کم عملیاتی فشار در و.777 [38] ش777وند می میک777روبی ب777ار و غشا گ777رفتگی ک777اهش ب777اعث ت777وجهی، قابل ط777ور



www.Petroconf.ir 7

اس77777ت. ش77777ده داده پن77777یر آب و پن77777یر به راجع مختص77777ری اطالع77777ات3 ش77777کل در

با و نویسندگان توسط باال )شکل پنیر آب و پنیر تولید شماتیک– 3 شکلاست.( گردیده طراحی[12] مرجع از استفاده

پنیر آب فرآوری در غشاء از . استفاده6 ) پنیر چون محصوالتی سازی آماده طول در که است لبنی محصوالت از یکی پنیر آب

Cheese )، پنیر ( Paneer )آید. پنیر می دست به کازئین و ( Paneer )هند لبنی محصوالت از یکی الکتیک اسید سیتریک، اسید افزودن اثر بر کازئین انعقاد از که است نرمی پنیر مشابه و است؛ در و موارد از بسیاری در پنیر . آب[39-40] شود می تولید شیر به تارتاریک اسید یا و

که شود می سبب تنها نه امر شود. این می ریز دور سادگی، به توسعه، درحال کشورهای خود با نیز را محیطی زیست خطرات بلکه برود، بین از ارزش با و مغذی مواد از زیادی مقدار

زمان و گیر پا و دست سنتی، روش به پنیر آب مغذی مواد تغلیظ یا و دارد. جداسازی همراه به آب در موجود مغذی مواد غشائی فیلتراسیون مختلف های فناوری از گیری بهره است. با بر

چون هم ارزشی با محصوالت صورت به تا گردند می سازی خالص یا و تجزیه تغلیظ، پنیر، آلفاالکتالبومین، ،( Whey Protein Concentrate – WPC ) پنیر آب / جداشده غلیظ پروتئین



www.Petroconf.ir 8

آورده پنیر آب فرآوری مراحل از برخی4 شکل آیند. در در نمک و الکتوز بتاالکتوگلوبولین،



www.Petroconf.ir 9 است. شده



www.Petroconf.ir 10

.[12] پنیر آب فرآوری مراحل از برخی - 4 شکل

س77نتی تبخ77یر روش ج77ای به اس77مزمعکوس سیس77تم از گیری بهره که، است شده گزارش به اس77ت. با داش77ته هم77راه به را ان77رژی مص77رف در ج77ویی % صرفه60 ، پنیر آب تغلیظ برای

غلیظ پروت77ئین در موجود پروتئین میزان میتوان دیافیلتراسیون و اولترافیلتراسیون از کارگیری که است حالی در داد. این افزایش موجود جامد مواد % از85 تا35 میزان به را پنیر آب شده

خواهد % ن77یز90 به مق77دار این چ77ربی و ها ب77اکتری حذف و میکروفیلتراسیون از گیری بهره با.[41] رسید

و( WPC ) پن77یر آب شده غلیظ پروتئین تولید به منجر اسپورها و باکتری غشائی جداسازی باال کیفیت با و پنیر آب ذاتی خواص با( Whey Protein Isolate – WPI ) پنیر آب جداشده پروتئین

کن77د. می جلوگ77یری س77رم، پروت77ئین و پن77یر آب ش77ده دن77اتوره از که نح77وی به[41] ش77ود می خ77واص بهب77ود در توان77ایی همچ77نین و ب77اال بیول77وژیکی ارزش داش77تن علت پنیربه آب پروت77ئین

.[42] است پرکاربرد بسیار غذایی، ( محصوالت ژل و کف ) امولسیون، عملکردی با پن77یر آب ش77ده غلیظ پروتئین تولید سبب غشاء، بوسیله پنیر آب از لیپیدها حداکثری حذف

در و اولترافیلتراسیون از استفاده باWPC حاضر حال در[. 42] شود می باال ماندگاری کیفیت مان77ده ب77اقی معضل یک عن77وان به هن77وز غشاء گرفتگی چند شود. هر می تولید صنعتی مقیاس

پنیر، آب شده غلیظ پروتئین و غلیظ پنیر آب تولید در اسمزمعکوس و است. اولترافیلتراسیون نگ77رانی و ش77ده ترش77یدگی س77بب محصوالت این در موجود ناخالص . چربی[43] دارند کاربرد داده نش77ان مطالع77ات از . تعدادی[44] است آورده وجود به نامطلوب، طعم خاطر به را هایی

( Thermo calcic ) کلسیم حرارتی تجمع روش به را پنیر آب در مانده باقی چربی توان می که اند و میکروفیلتراس77777یون توسط رس77777وبات ح777777ذف از پس روش، این ک777777رد. در ح777777ذف

تجمع تحت دقیقه،8 مدت به و گراد سانتی درجه50 دمای در فسفولیپیدها اولترافیلتراسیون،.[42[,]45-46] گیرند می قرار کلسیم

ورودی فش77ار از عب77وری فش77ار آن در که میکروفیلتراس77یون، در گرفته صورت پیشرفت با ح77ذف در اس77تفاده ب77رای را آن و داده ک77اهش را غش77اء گ77رفتگی اند توانس77ته است، شده جدا

پروتئین جداسازی و تغلیظ غشائی، فناوری از استفاده سازند. با آماده ها لیپوپروتئین مستقیم مقایسه در ب77ومی، پنیر آب همانند باال عملکردی خواص با و دناتوره غیر صورت به پنیر آب های

. [47] است شده ممکن سنتی، شیرین پنیر آب باو( Native Whey Protein Concentrate – NWPC ) محلی پنیر آب شده تغلیظ پروتئین پروتئین

اولترافیلتراسیون وسیله به که( Native Whey Protein Isolate – NWPI ) محلی پنیر آب جداشده ش77دن، خشک هنگ77ام به پیوس77تن هم به توان77ایی و کف ژل، ،[48] اند شده تهیه محلی پنیر آب

.[49] دهند می نشان خود از را خوبی و داشته، وجود انسان تغذیه در گسترده طور به محلی پنیر آب های پروتئین ، حاضر حال در

به – ک77ودک غ77ذای ،[50] وزن تناسب برای کمکی محصوالت در ناپذیر جدایی جزئی عنوان به . زی777را[11] است تیروئی777دی بیم777اری یک کهHyperthyroxinemia به ابتال خطر ک777اهش علت

Glycomacropeptide - GMPترونین از غنی ( Threonine 7)و بوده است، اسید امینو آلفا یک که .[51]باشد.- میGMP فاقد مذکور پنیر آب

غش77اء گ77رفتگی پنیر، آب پروتئین تغلیظ هنگام به اصلی مشکل که، دهد می گزارش دویان - ط77والنی ه77ای چرخه در است ممکن پنیر آب میکروفیلتراسیون معمول باشد. فرآیندهای می

بی77وفیلم، تش77کیل ب77رای باال پنانسیل ایجاد دلیل به امر این شوند. که انجام – ساعت24 حدود.[52] دهد کاهش را غشاء راندمان تواند می

پنیر صنعت در غشاء از . استفاده7 به توان می جمله آن از که دارد کاربردهایی نیز پنیر صنعت در غشائی، فیلتراسیون فناوری

ک7ل، جامد م77اده اف77زایش با پن77یر کیفیت ب77ردن ب77اال به77تر، ترکی7بی کن77ترل غ7ذایی، ارزش بهبود



www.Petroconf.ir 11

اش7اره اس7تارتر، و ماست مایه مص7رف نس7بی ک7اهش و پنیر تهیه طول در پنیر آب از استفاده مراحل تم77امی به بخشی س77رعت و ها هزینه ک77اهش باعث پنیر، تولید از قبل شیر کرد. تغلیظ

از را آن توان می پنیر، نمک آب اسپورهای و باکتری بردن بین از . برای[53] شود می آن تولید آن شیمیایی تعادل و کیفیت کار این گذراند. با میکرومتر100 منافذ اندازه با غشائی فیلترهای

] شود تولید العاده فوق طعمی و باال ماندگاری و کیفیت با پنیری گردد می سبب و شده، حفظشود. می استفاده فیلتراسیون میکرو و اولترا از غالبا پنیر، صنعت . در[54

پنیرسازی در اولترافیلتراسیون از . استفاده8 آب وج77ود ب77دون پن77یر تولید غش77ائی، فرآیندهای وسیله به شیر، تغلیظ طول در آب حذف با

اس77777777777777777777777777777777ت. ش77777777777777777777777777777777ده ممکن پن77777777777777777777777777777777یر هم و ش77ده پن77یر آب تخلیه و ح77ذف بر هزینه و بر زمان مراحل انجام از جلوگیری باعث امر این

ت77اثیر از کارگران از برخی حال، این ندارد. با نیز پنیر تولید برای افزوده ارزش بر مالیات چنین به توجه با س7خت، و س7خت نیمه پنیره77ای رس7یدن فرآیند بر شده غلیظ شیر از پنیر تهیه منفی

.[55] اند داده خبر آن پنیر آب محتوای افزایش اس77ت. ب77رده ن77ام پنیر، ساخت مکمل فرآیند عنوان به اولترافیلتراسیون از ،[41] لیپنیزکی

این ب77اال، کیفیت با ه77ای لخته آوردن دست به و ش77یر ب77اره7 تا5 تغلیظ با همک77اران و مابویس توسط ش7ده تغلیظ ف77از از پن77یر تولید ب77رای سپس و ثبت ،( MMV ) خود نام به ابتدا را روش

و ویس77کوزیته . اف77زایش[56] دادند گس77ترش را آن ص77نعتی، ص77ورت به و اولترافیلتراس77یون] آید وج7ود به پنیرس7ازی فرآیند در خ7اص ه77ایی رویه تغی77یر شد سبب شیرپنیر، بافری ظرفیت

15]. پن77یر تولید ب77رای مناس77بی فرآیند اولترافیلتراسیدون که است آن از حاکی ها گزارش برخی

نیس777777777777777777777ت. اس777777777777777777777یدی ه777777777777777777777ای لخته از ت777777777777777777777ازه نیز،4.6 تاpH 4.4 در پنیر تولید امکان سولفون پلی و سرامیکی پیشرفته غشاءهای معرفی با

تغلیظ م77ایع پروت77ئین، مق77دار اف77زایش و غلظت فاکتورهای . براساس[57] است شده فراهم: باشد تواند می نوع3 بر اولترافیلتراسیون، فرآیند از خروجی شده

LowConcentrated ) کم غلظت با م77777777777ایع Retentate – LCR )Medium ) متوسط غلظت با - م777ایع or Intermediate Concentrated Retentate – MCR )

Liquid ) پن7777777یر از قبل - م7777777ایع Pre-Cheese – LPC 7777777) [53[,]30] 7777777. – اولترافیلتراس77یون های خروجی از هریک با مرتبط نکات برخی و استقاده موارد2 جدول دراست. شده آورده خالصه طور - به شد ذکر باال در که

-mmmmmm 2 جmmmmmmدول [.18] پنmmmmmmیر تغلیظ در اولترافیلتراسmmmmmmیون نقش

پنیرسازی در میکروفیلتراسیون از . استفاده9 بس77یار مختل77ف، پنیره77ای س77ازی آم77اده ب77رای ش77ده، غلیظ ش77یر کازئین میکروفیلتراسیون

را پن77یر میک77روبی کیفیت اس77پورها، و ها باکتری بردن بین از با تنها نه روش است. این مناسب ک77ازئین ش77ود. میکروفیلتراس77یون می ن77یز ش77یر مختلف اجزای سازی بهینه باعث برد، می باال



www.Petroconf.ir 12

پن77یر ش77دن آم77اده فرآیند به بخشی س77رعت آن، به بخشی اس77تحکام س77بب پن77یر، تولید از قبلشود. می[60] کلرید کلسیم مانند افزودنی مواد مقدار کاهش و[47[,]59-58]

می اولترافیلتراسیون فرآیند با دارد. اما نیاز انعقاد برای بیشتری رنت به دیده حرارت شیر ک77ردن استاندارد برای میکروفیلتراسیون از توان می آینده داد. در کاهش را رنت مصرف توان

از پس . میکروفیلتراس77یون[61] نمود استفاده میسل، کازئین پودر با آن سازی غنی و پروتئین کیفیت بر باکتوفوگاس77یون مرحله یک از بیش77تری ت77اثیر ب77اال، دم77ای با ح77رارتی عملی77ات انج77ام

آب، داری نگه ظ77رفیت اف77زایش و انعق77اد ی نح77وه تغی77یر با فرآین این گذارد. اما می میکروبی.[62] گردد می پنیر سازی آماده طول در تنظیمات و پارامترها تغییر سبب

شیر پروتئین فرآوری در غشاء از . استفاده10 ب77ازی ش77یر گران77روی و س77فید ظاهر در مهمی نقش کازئین، خصوص به شیر، های پروتئین

افزودن بدون و آب حذف با تنها شیر، پروتئین سطح اولترافیلتراسیون، از استفاده کنند. با می ارزش ت77رکیب، که ش77ود می ب77اعث مس77ئله ش77ود. این می تنظیم آن، به اص77لی غ77یر پروت77ئین ژنتیک از ناشی تغییرات به توجه بدون شیر، حسی خواص و شیمیائی و فیزیکی خواص غذایی،

به ش77یرغنی، از ش77ده فیل77تر پروت77ئین % از1 . اف77زودن[27] بماند ثابت محیطی، فاکتورهای و .[63] دهد می آن به کامل ش77یر مش77ابه حسی ه77ای وی77ژگی و ویس77کوزیته چ77ربی، ب77دون شیر

های پروتئین % از58 تا50 حاوی که( Milk Protein Cocentrate – MPC ) شیر پروتئین کنسانتره یا مج77زا صورت به دیافیلتراسیون، و اولترا میکرو، های فناوری از استفاده با است، شیر خوب

آی777777777777777777777777777د. می دست به ه777777777777777777777777777ا، آن از ترکی777777777777777777777777777بی

شیر پروتئین . تجزیه11 ص7نایع غش7ائی، فرآین7دهای وس7یله به مختلف، های اندازه با شیر مختلف اجزای جداسازی

در همگنی همکاران، و کرد. لوپز خواهد تبدیل سودآور و کارآمد بسیار کاری و کسب به را لبنی کنن77ده تع77یین عوامل عن77وان به را غش77اء گ77رفنگی و غلظ77تی پالریزاس77یون پدیده منافذ، اندازه ) باداش77تن ش77یر پروتئین کنسانتره . تولید[64] اند کرده بیان شیر، دهنده تشکیل اجزاء تجزیه

پروت77ئین درصد85 از بیش ) باداش77تن شیر کنسانتره ( و محصول در پروتئین درصد85 تا50 .[65] است اف77زایش به رو ای فزاین77ده ط77ور به میکروفیلتراس77یون، وس77یله به (، محص77ول در

م77ورد غش7اء ن77وع به محص7والت، این ب77افتی و رئول7وژیکی خ7واص و ح7رارتی پای77داری ترکیب، .[65-66] دارد بستگی فرآوری، زمان وpH دما، مانند ها، آن فراوری شرایط و استفاده

درجه60 تا50 دم77ای در اولترافیلتراس77یون فرآیند از اس77تفاده بر مب77نی پیش77نهادی ن77واک، پن77یر، آب پروت77ئین دناتوراس77یون رس77اندن ح77داقل به ب77رای را، ب77اال جریان نرخ با و گراد سانتی.[65] کرد مطرح

ص77ورت لب77نی، فاضالب از پروتئین، دارای و ارزش با اجزاء بازگرداندن برای زیادی کارهای با اف77زودنی عن77وان به که هس77تند ارزشی با محص77والت لب77نی، های . پروتئین[67] است گرفته فرآین77دهای از اس77تفاده با ت77وان می را ش77یر ه77ای رون77د. پروت77ئین می کار به باال، غذایی ارزش ه7ای پروت77ئین و ک7ازئین شیر، نمود. میکروفیلتراسیون بازیابی نانوفیلتراسیون، اولتراو میکرو،

و س77رم : ک77ازئین، مانند ش77یر، متن77وع ه77ای . پروت77ئین[68] کند می جداسازی آن از را پنیر آب ان77دازه با غش77ائی فیلتره77ای از استفاده با و اقتصادی، و ساده طریقی به پنیر، آب های پروتئین

و ح77رارتی عملی77ات هرگونه انج77ام ب77دون و ث77ابت غش77ائی بین فش77ار در میکرومتر،0.2 منافذهستند. جداسازی قابل شیمیائی، با ازغش77اءها آورد. اس77تفاده پدید آن در را انقالبی ک77ازئین، ص77نعت به غشائی فناوری ورود

به منجر کروک77اتوگرافی، و آن77زیمی عملی77ات همراه به یا و مجزا صورت به مختلف، های اندازه در ک77ازئین ش77یمیائی و ف77یزیکی گردید. خواص شیر های پروتئین سازی خالص و تجزیه تغلیظ، ی77ونی ق77درت . در[69] است وابس77ته آن دم77ای و ی77ونی ق77درت به زی77ادی تاحد غشاء، با رابطه

) در چ77ربی شیربدون ( و گراد سانتی درجه5) در کازئین بتا به کازئین تجزیه و تغلیظ مناسب،



www.Petroconf.ir 13

وس77یله به جداس77ازی با ،[70] باشد می ( ممکن4.6 تاpH 4.2 و گ77راد سانتی درجه4 دمای را ک77ازئین کاپا و آلفا و پس77اب در را کازئین بتا توان می اولترافیلتراسیون، و میکروفیلتراسیون

.[71] یافت شده تغلیظ فاز در می میکروم77تر،0.2 منافذ ان77دازه با میکروفیلتراس77یون فرآیند از چ77ربی بدون شیر عبور با

از اس777تفاده . با[45[,]72] آورد دست به ش777ده غلیظ ف777از در را، ک777ازئین کنس777انتره ت777وان و دارویی ص77نعتی، مص77ارف در آن از و % تغلی77ظ،90 تا را ک77ازئین ت77وان می دیافیلتراس77یون،

از اس77تفاده با ت77وان می ه77ارا میسل ک77ازئین و کازئین . کنسانتره[72] نمود استفاده خوراکی، قابل . بهب77ود[10[,]38[,]73-74] کرد سازی آماده مختلف، شارهای با و سرامیکی غشاءهای

.[75] شد ثبت ثانیه، بر متر12.5 سرعت و کیلوپاسکال65 عبوری فشار با جریان در توجهی می محس7وب ت77ری ب77زرگ معظل ش7یر، ک7ازئین تغلیظ طول در نفوذپذیری، به نسبت گرفتگی

چ77ون هم پیش77رفته، ه77ای فن77اوری دیگر با هم77راه غش77ائی فرآین77دهای از . اس77تفاده[10] شود ک77ازئین از ش77ده مش77تق فع77ال زیست پپتی77دهای تصفیه به منجر تواند می مایع، کروماتوگرافی

.[69[,]72] گردد

پنیر آب پروتئین . تجزیه12 با چ77ربی، ب77دون ش77یر از را پن77یر آب پروتئین همکاران، و الرنس و همکاران و گواینداسامی

در ن77وین ه77ای فن77اوری پیشرفت . با[76-77] کردند جداسازی پلیمری، میکروفیلتر از استفاده جداس77ازی . با[78] است ش77ده ممکن پنیر، آب از رشد فاکتورهای بازیابی غشائی، فرآیندهای

اعم77ال و اولترافیلتراس7یون و میک77رو وس7یله به آغ77وز، از رشد فاکتورهای و ها ایمونوگلوبولین ب77ازار به بیش77تر غذایی ارزش با و تر سالم محصوالتی تا شد تالش ها، آن روی مناسب تغییرات بتا ت77وان می ح77رارتی، عملیات از پس غشائی فرآیندهای از استفاده . با[79-80] شود عرضه

.[68[,]81] نمود جداسازی را الکتوگلوبولین و آن، سانتریفوژ سپس و میکروفیلتراسیون وسیله به چربی بدون پنیر آب پروتئین تجزیه با

می دیافیلتراس7یون، یا الکترودی77الیز هم77راه به اولترافیلتراس7یون با آن سازی خالص نهایت، در س77طحی، دیافیلتراس77یون وس77یله به نمود. بتاالکتوگلوبولین جداسازی را بتاالکتوگلوبولین توان

از غش77ائی فرآین77دهای از اس77تفاده با ها ایمونوگلوبولین که حالی در ،[68] شده سازی خالص وس777یله به آلفاالکت777البومین[.82] گردند می س777ازی ج777دا پن777یر آب پروت777ئین کنس777انتره

[.30] گردد می خالص و جداسازی میکروفیلتراسیون، با شده تغلیظ مایع اولترافیلتراسیون را ش77ده خ77الص آلفاالکتالبومین ایمیدازول، وینیل پلی از مشتق معدنی غشاءهای معرفی با عم77ده مح77دودیت سبب شده ایجاد گرفتگی آورد. اما دست به فیلتراسیون طریق از توان می یا اول777ترا وس777یله به ،WPI از ت777وان می را پن777یر آب ه777ای . پروت777ئین[83-84] ش777ود می

س77لولزی غشاءهای از . استفاده[85] نمود جداسازی %،99 خلوص درصد با دیافیلتراسیون، امک77ان را باال مولکولی وزن با ترکیبات از کم، مولکولی وزن با ترکیبات جداسازی دوست، آب

و الکت777وفرین توانس777تند ی777ونی، تب777ادل کروم777اتوگرافی از اس777تفاده . با[86] س777اخت پ777ذیر.[87] کنند جداسازیWPC از صنعتی، مقیاس در را الکتوپراکسیداز

شیر چربی فرآوری در غشاء از . استفاده13 روش، این شود. در می جدا کامل شیر از کردن سانتریفوژ وسیله به خامه سنتی، روش در ن77یروی تحت س77نگین چ77رب کم ش77یر و و ک77رده حرکت مرکز سمت به چربی سبک های گویچه از را خامه ت77وان می ن77یز غشائی فناوری از استفاده شود. با می رانده حاشیه به مرکز از گریز خواص با ای خامه و باال، ماندگاری قابلیت با چربی بدون شیر که نحوی به کرد، جداسازی شیر

ج77ویی ص77رفه ب77اعث روش این از ش77ود. اس77تفاده تولید آس77یبی گونه هر از دور به و باال حسیشود. می انرژی مصرف در زیادی

را میکرومتر2 منافذ اندازه با غشاء از استفاده درباره گزارشی ،2000 سال در گودادرنچ ویژگی بر زیادی تاثیر چربی های گویچه است. اندازه کرده ارائه چربی های گویچه تجزیه برای



www.Petroconf.ir 14

طعم و ب77افت تر کوچک چ77ربی های گویچه با خامه که نحوی به داشته خامه حسی و بافتی های.[88] دارد تر بزرگ چربی های گویچه دارای خامه به نسبت بهتری

معدنی مواد جداسازی و زدایی نمک در غشاءها . نقش14 غ77نی پنیر . آب[89] گردد می ها آن ارزش افزایش سبب پنیر آب از معدنی مواد جداسازی

است. این ضروری مصرف از قبل آن، از معدنی مواد جداسازی نتجه است. در اسید و نمک از و ی77ونی تب77ادل فرآیند توسط ک77ار ش7ود. این می ن77یز محیطی زیست خطرات کاهش باعث کار

گرفته می ص7ورت مع7دنی م77واد درص77دی60 ک7اهش ب77رای لب77نی صنایع در[90] الکترودیالیز می تبخ77یر، یا اس77مزمعکوس فرآیند بوس77یله درص77د،20 تا پن77یر آب تغلیظ پیش . با[89] استداد. افزایش را الکترودیالیز راندمان توان ی7ونی تب7ادل س7تون از آن عب77ور با پن7یر، آب از زدایی نمک ی7ونی، تبادل فرآیند از استفاده با

س77تون در رفته ک77ار به رزین جنس به بس77تگی سیستم این در یون حذف شود. نرخ می ممکن از ( رزین، سازی آماده ) باز بازتولید برای شیمیایی مواد و آب از زیادی مقدار به دارد. نیاز آن

است. فناوری این اصلی های محدودیت جمله 1000 تا200(MWCO 77 ) ب77رش مولک77ولی وزن مح77دوده با نانوفیلتراس77یون غش77اءهای

ی77ون و نمک به نس77بت باش77ند. زی77را می پنیر آب از معدنی مواد حذف برای راه بهترین دالتون، از کربوکس77یل هس77تند. گ77روه ن77اترآوا آلی ترکیب77ات دیگر به نس77بت و ت77راوا، ظرفی77تی تک های

ک77رد. این جداس77ازی ت77وان می ن77انوفیلتر غش77اء بوس77یله و اس77یدی ش77رایط در را آلی ترکیبات ص7رفه ب7اعث که گ7ردد می نیز پنیر آب تغلیظ سبب آلی، مواد حذف با زمان هم طور به فرآیند ص77رفه به مقرون . نانوفیلتراسیون[89] شود می شده دفع آب مقدار و هزینه وقت، در جویی

می ش77ناخته پنیر آب از بخشی سازی شیرین برای روش یک عنوان به و بوده الکترودیالیز از تر پذیرن77د. با نف77وذ بس77یار ظرفیتی، تک های یون و آب به نسبت نانوفیلتراسیون شود. غشاءهای

آن و یافته % ک77اهش35 م77یزان به پنیر آب در موجود معدنی مواد نانوفیلتراسیون، از استفاده پن77یر آب در موجود معدنی سازد. مواد می مناسب عروقی و قلبی بیماری دارای افراد برای را توان77د، می چ77نین هم فرآیند داد.این ک77اهش %،45 تا و دیافیتراسیون فرآیند بوسیله میتوان را

مع77دنی م77واد ت77وان می نانوفیلتراس77یون وسیله . به[41[,]89] کند حذف را بیشتری های یون.[89[,]91-94] داد ک777اهش عم777ده، ط77ور به و ص777نعتی مقی777اس در را پن777یر آب در موج777ود

فاض77777777777777777777777777777777777777777777777777الب . تص77777777777777777777777777777777777777777777777777فیه15 فاض7الب حجم و آب مص7رف بخش در غ7ذایی ص7نایع ت7رین کنن7ده آل7وده از یکی لبنیات صنعت

ب77رای غش77ائی جداس77ازی فرآیندهای از استفاده درباره زیادی های پژوهش. باشد می خروجی هم777راه به نانوفیلتراس777یون انج777ام. است گرفته ص777ورت ص777نعت این فاض777الب تص777فیه

حجم گ7ردد می س7بب و ش7ده مان7دگار ف7از به الکت77وز بازیابی باعث پنیر آب اولترافیلتراسیون مستقیم صورت به تواند می نانوفیلتراسیون از خرجی پساب. یابد کاهش نیز خروجی فاضالب

.[95-96] ش77777777777777777777777777777777777777777777ود فاض77777777777777777777777777777777777777777777الب وارد

اس77مزمعکوس و نانوفیلتراس77یون ه77ای عملی77ات از ترکیبی یا اسمزمعکوس واحد یک پساب از] ک77رد استفاده بویلر و سرمایشی گرمایشی، های بخش به ورودی آب منبع عنوان به توان می98-97].

فاض7الب از روز ش7بانه در م7ترمکعب 100 تص7فیه ب7رای ک7ه، اند زده تخمین همک77اران و ورچ .است نی77از م77ترمربع 540 مساحت به اسمزمعکوس عملیاتی واحد یک به لبنی، های کارخانه از آمده دست به آب- تصفیه . آب[98] باشد می درصد 95 سیستم این از خروجی آب کیفیت دو واحد یک توسط ت77وان می را آش77امیدنی آب معیاره77ای با مط77ابق- لب77نی فاض77الب تص77فیه



www.Petroconf.ir 15

.[7-8[,]99-100] آورد دست به اس777777777777777777777777777777777777777777777مزمعکوس از ای مرحله

دیگر . کاربردهای16 چند توس77عه به منجر مناس77ب، ح77رارتی عملی77ات با هم77راه مختلف غش77اءهای از اس77تفاده

کن77ترل ق77ابلیت و ب77ودن آب77دار خ77وب، ب77افت چون فردی به منحصر های ویژگی با لبنی فرآورده – الکت77وز ب77دون ش77یر چون هم جدیدی محصوالت غشائی، فناوری کمک است. به شده بیشتر،

چ77رب کم ماست کلس77یم، کم ش77یر – هس77تند الکتوز تحمل عدم بیماری دارای که افرادی برای بر نوش77یدنی پروت77ئین، از غ77نی چرب کم شیر باال، پروتئین با الکتوز کم بستنی (، چربی ) بدون

شد. بازار روانه غیره، و پنیر آب پایه فش77رده را ش77یر میت77وان حرارتی عملیات انجام بدون و اسمزمعکوس فرآیند از استفاده با

ش77وند. در حفظ آن، اج77زاء تمامی که نحوی به – گرفت را آن آب % از70 حدود – نمود سازی وکل پروت77ئین کش77ک، و ماست : پن77یر، مانند ش7یر، تخم77یری ه77ای ف77رآورده س7ازی آماده طول

تغذیه و ب77افتی خ77واص اولترافیلتراس77یون، فرآیند تحت شده استاندارد شیر در موجود جامدات خ77ود از را اند ش77ده تهیه شیر تبخیر یا شیر پودر افزودن با که محصوالتی به نسبت را بهتری ای

ترکی7بی و ب7افتی خ7واص کن7ترل غشائی فیلتراسیون فناوری از . استفاده[27] دهند می نشان : همانند رس77یدن، و گ77ذاری خانه گ77رم شرایط به ،توجه حال این است. با داده افزایش را شیر تغلی77ظ، پیش با و غش77ائی فرآین77دهای وس77یله . به[30[,]41] است ض77روری ،pH و زمان دما،

آس77یب ب77دون را ش77یر حجم ت77وان می مزرع77ه، در ش77یر از گیری آب یا و الکتوز و آب جداسازی] دهد می ک77اهش را ش77یر نقل و حمل کارهزینه داد. این ک77اهش آن حسی خ77واص به رس77اندن

کرد. استفاده( GMP ) گالیکوماکروپپتید جداسازی در توان می غشائی فرآیندهای . از[101 و آنفل77وآنزا از پیش77گیری روده، دی77واره بهE.coli ه77ای س77لول چس77بندگی کن77ترل در م77اده این

.[72] دارد داروئی خواص و رفته کار به دندان، به تاتار چسبندگی از جلوگیری

غشاء . گرفتگی17 ذرات ج77ذب منافذ، انسداد علت به گرفتگی چون هایی محدودیت دارای غشائی فرآیندهای

] عمیق رسوب یا و غشاء روی کیک الیه تشکیل معدنی، مواد و پروتئین رسوب فرج، و خلل در ذرات، تجمع دلیل به غش77اء . گرفتگی[105-106] باشند می باکتریایی، بیوفیلم و[104-102

ک77اهش غش77اء ران77دمان که ش77ود، می س77بب و آمده پدید شیر، در موجود رسوبات و ها باکتری.[46[,]107] است غشائی فرآیندهای از استفاده اصلی معضل موضوع؛ این یابد.

معکوس، شوی و شست فالش، کراس پالس، بک چون عواملی تاثیر تحت غشاء، گرفتگی توان می را مسئله . این[108] گیرد می قرار یونی، قدرت و غشاء سطح شیمی ذرات، اندازه

رس77وب، کم غش77اء از اس77تفاده مناس77ب، زم77انی فواصل در و منظم طور به غشاء تمیزکرن با از اس7تفاده ب7اال، فش7ار از اس7تفاده مناس7ب، کان7ال ارتف7اع با غش7اء ه7ای م7اژول از اس7تفاده فش77ار اختالف ایج77اد س77رامیکی، غش77اهای تالطم، میکرو فراصوت، امواج الکتریکی، پتانسیل

Uniform ) یکن77واخت Transmembrane Pressure – UTP )، و چرخ77ان دیسک م77اژول از اس77تفاده ب77اال، فرک77انس با پ77الس بک و[28[,]109-112] مایع77ات آش77فته جریان از استفاده ارتعاشی،

.[113] داد کاهش

رو پیش . آینده18 حاضر ح77ال در رای77اس77ت. ز یک77اربرد یها برنامه ازمندین ،یفعل ونیلتراس77یف ه77ای روش

یع77امل نیتر مهم ،یباش77د. گ77رفتگ یم کم یلبن عیصنا در یغشائ داتیتول از استفاده تیظرف آن تبع به و یان77رژ مص77رف شیاف77زا س77بب بلکه کاه77د، یم یخ77روج ش77ار از تنها نه که است س77بب یگ77رفتگ و رس77وب کن77ترل یب77را تالش گ77ر،ید ط77رف ش77ود. از یم زین77 نهیهز شیاف77زا

یریپذ نف7وذ با غش7اء کی7 انتخ7اب گ7ر،ید مهم اس7ت. موض7وع دهی7گرد زاتیتجه7 در یدگی7چیپ یها کی77تکن به ازی77ن رو، نیا اس77ت. از ریش در موجود باتیترک یجداساز و هیتجز یبرا مناسب



www.Petroconf.ir 16

از شیب ب77اال، تیفیک با یغشاءها دیتول و ارزان و آسان یدسترس ،یبخش توسعه یبرا نوآورانه و ب77اال، یمان77دگار و تیفیک با یمحص77والت خواه77ان کنن77دگان ش77ود. مص77رف یم احساس شیپ

هستند. باالتر یماندگار با محصوالت خواهان زین فروشان خرده دو هر نی77از ت77وان می غش77ائی فرآین77دهای از گ77یری بهره با که است این بر نویسندگان تصورساخت. برطرف را مجموعه

گیری . نتیجه19 با یمحص77والت دی77تول س7بب یس7نت یها روش یجا به یغش77ائ یجداس77از ندیفرآ از استفاده

یفناور از گردد. استفاده یم شتریب یاقتصاد صرفه و باالتر ییغذا ارزش دلخواه، یها یژگیو - اتیلبن صنعت و یغشائ یندهای- فرآ نهیزم دو هر در شرفتیپ سبب اتیلبن صنعت در یغشائ دهن77ده لیتشک م77واد از یا گس77ترده فیط ات،یلبن صنعت به یئغشا یفناور است. ورود گشته

س7بب و شیاف77زا را یلبن محص7والت تیفیک داده، ق77رار دس7ترس در را یلبن محصوالت و ریش یب77را روزاف77زون یتقاضا گ77ر،ید ط77رف است. از دهیگرد زین یلبن یها فرآورده توسعه و رشد

در نینو یها یفناور توسعه جهت در یشتریب قاتیتحق تا شده سبب تیفیک با یلبن محصوالت چشم یها ش77رفتیپ زین77 یغش77ائ یفن77اور یها . ک77اربردردیگ77 ص77ورت محصوالت نیا یفرآور

پس77اب از ارزش با ب77اتیترک و اج77زاء یابیباز امکان جادیا با مثال عنوان است. به داشته یریگ زین77 و ک77رده یریگ77جلو ارزش با م77واد رفت ه77در از توانس77ته یفناور نیا فاضالب، و قیرق یها

یور به77ره به توجه با یغش77ائ یجداس77از یندهایشود. فرآ کنندگان دیتول یبرا یسودآور باعث نگه و یاف77زودن م77واد از اس77تفاده ب77دون ییغذا مواد یماندگار شیافزا نیچن هم و یانرژ یباال

یم مط77رح انس77ان س77المت هم و ستیز طی77مح یب77را هم س77بز یفن77اور کی عنوان به دارنده، با یغشائ دیتول جهت در شتریب یشهایآزما و قاتیتحق انجام که باورند نیا بر سندگانی. نوودشداشت. خواهد ریش یفرآور گسترش در ییبسزا نقش ،یطوالن عمر یدارا و تیفیک

با غش77ائی تولید جهت در بیش77تر آزمایش77های و تحقیق7ات انجام که باورند این بر نویسندگانداش777ت. خواهد ش777یر ف777رآوری گس777ترش در بس777زایی نقش ط777والنی، عمر دارای و کیفیت

. مراجع20



www.Petroconf.ir 17

1. Winston Ho, W. S. and Sirkar, K. K. 1992. In: Membrane Handbook (Ed. W. S. Winston Ho and K. K. Sirkar). Van Nostrand Reinhold, 3-16.

2. Kumar, S. and Rai, D. C. 2010. Effect of antioxidants and paraffin wax on the physico-chemical properties of aerobically packaged buffalo milk paneer at refrigeration temperature. Milchwissenschaft 65:388- 393.

3. Shekhar, C., Motina, E. and Kumar, S. 2010. Microbiological quality of raw milk and its public health significance. J. Dairying Foods Home Sci. 29:15-18.

4. Kumar, S., Bhat, Z. F. and Kumar, P. 2011b. Effect of apple pulp and Celosia argentia on the quality of characteristics of Shrikhand. Am. J. Food Technol. 6: 817-826.

5. Shekhar, C. and Kumar, S. 2011. Quality of buffalo milk procured from milk vendors- a case study. Ind. J. Anim. Res. 45:223-225.

6. Saxena, A., Tripathi, B. P., Kumar, M. and Shahi, V. K. 2009. Membrane-based techniques for the separation and purification of proteins: An overview. Adv. Colloid Interface Sci. 145:1-22.

7. Balannec, B., Vourch, M., Rabiller-Baudry, M. and Chaufer, B. 2005. Comparative study of different nanofiltration and reverse osmosis membranes for dairy effluent treatment by dead-end filtration. Sep. Purif. Technol. 42:195-200.

8. Vourch, M., Bakannec, B., Chaufer, B. and Dorange, G. 2005. Nanofiltration and reverse osmosis of model process waters from the dairy industry to produce water for reuse. Desalination 172:245-256.

9. Van Reis, R. and Zydney, A. L. 2007. Bioprocess membrane technology. J. Memb. Sci. 297:16-50.

10. Brans, G., Schroen, C. G. P. H., Van der Sman, R. G. M. and Boom, R. M. 2004. Membrane fractionation of milk: state of the art and challenges. J. Memb. Sci. 243:263-272.

11. https://en.wikipedia.org

12. Dairy processing handbook , Tetra Pak Processing Systems AB , S-221 86 Lund, Sweden.

13. Daufin, G., Escudier, J. P., Carrere, H., Berot, S., Fillaudeau, L. and Decloux, M. 2001. Recent and emerging applications of membrane processes in the food and



www.Petroconf.ir 18

dairy industry. Trans. ICheme. 79:89-102.

14. Siebert, J. W., Alejandro, L. and Sung-Yong, K. 2001. The commercial potential of new dairy products from membrane technology. J. Food Distrib. Res. 3:24-33.

15. Pouliot, Y. 2008. Membrane processes in dairy technology-From a simple idea to worldwide panacea. Int. Dairy J. 18:735-740.

16. Fritsch, J. and Moraru, C. I. 2008. Development and optimization of a carbon dioxide-aided cold microfiltration process for the physical removal of microorganisms and somatic cells from skim milk. J. Dairy Sci. 91:3744-3760.

17. Piot, M., Vachot, J. C., Veaux, M., Maubois, J. L. and Brinkman, G. E. 1987. Encremage et epuration bacteri-enne du lait entier cru par microfiltration sur membrane en flux tangentiel. Tech. Laitiere Marketing. 1016:42-46.

18. Kumar, P., Sharma, N., Ranjan, R., Kumar, S., Bhat, Z. F. and Jeong, D. K. 2013. Perspective of Membrane Technology in Dairy Industry. Asian Australas. J. Anim. Sci.26,9: 1347-1358.

19. Rysstad, R. and Kolstad, J. 2006. Extended shelf life milk-advances in technology. Int. J. Dairy Technol. 59:85-96.

20. Pafylias, I., Cheryan, M., Mehaiab, M. A. and Saglam, N. 1996. Microfiltration of milk with ceramic membranes. Food Res. Intl. 29:141-146.

21. Meersohn, M. 1989. Nitrate-free cheese making with the Bactocatch. North Eur. Food Dairy J. 55:108-113.

22. Madec, M. N., Mejean, S. and Maubois, J. L. 1992. Retention of Listeria and Salmonella cells contaminating skim milk by tangential membrane microfiltration (Bactocatch process). Lait. 72:327-332.

23. Malmberg, R. and Holms, S. 1988. Producing low-bacteria milk by microfiltration. N. Eur. Food Dairy J. 54:30-32.

24. Olesen, N. and Jensen, F. 1989. Microfiltration. The influence of operating parameters on the process. Milchwissenschaft 44: 476-479.

25. Hoffmann, W., Kiesner, C., Clawinradecker, I., Martin, D., Einhoff, K., Lorenzen, P. C., Meisel, H., Hammer, P., Suhren, G. and Teufel, P. 2006. Processing of extended shelf life milk using microfiltration. Int. J. Dairy Technol. 59:229-235.



www.Petroconf.ir 19

26. Lorenzen, P. C., Decker, I. C., Einhoff, K., Hammer, P., Hartmann, R., Hoffmann, W., Martin, D., Molkentin, J., Walte, H. G. and Devrese, M. 2011. A survey of the

quality of extended shelf life (ESL) milk in relation to HTST and UHT milk. Int. J. Dairy Technol. 64:166-178.

27. Puhan, Z. 1992. New applications of membrane processes. IDF Spl Iss 9201 Brussels, Belgium. pp. 23-32.

28. Saboya, L. V. and Maubois, J. L. 2000. Current developments of microfiltration technology in the dairy industry. Lait 80:541-553.

29. Goff, H. D. and Griffiths, M. W. 2006. Major advances in fresh milk and milk products: Fluid milk products and dairy desserts. J. Dairy Sci. 89:1163-1173.

30. Rosenberg, M. 1995. Current and future applications of membrane processes in the dairy industry. Trends Food Sci. Technol. 6: 12-19.

31. Sharma, N. and Maiti, S. K. 2010. Incidence, etiology and antibiogram of sub clinical mastitis in cows in durg, Chhattisgarh. Ind. J. Vet. Res. 19:45-54.

32. Sharma, N., Singh, N. K. and Bhadwal, M. S. 2011. Relationship of Somatic Cell Count and Mastitis: An Overview. Asian-Aust. J. Anim. Sci. 24:429-438.

33. Sharma, N., Rho, G. J., Hong, Y. H., Kang, T. Y., Lee, H. K., Hur, T. Y. and Jeong, D. K. 2012a. Bovine mastitis: An Asian Perspective. Asian J. Anim. Vet. Adv. 7:454-476.

34. Sharma, N., Srivastava, A. K., Bacic, G., Jeong, D. K. and Sharma, R. K. 2012b. Epidemiology. In: Bovine mastitis. 1st edn. Satish serial publishing house, Delhi, India. pp: 231-312.

35. Pedersen, P. J. 1992. New applications of membrane processes. IDF Spl Iss-9201, Brussels, Belgium.pp. 33-50.

36. Damerow, G. 1989. Die anwendung der mikrofiltration fur die konsummilch, kessel-milch, Molke. Dtsch. Molkerei Zeitung. 110:1602-1608.

37. Stack, A. and Sillen, G. 1998. Bactofugation of liquid milks. Nutr. Food Sci. 98:280-282.

38. Van Rijn, C. J. and Kromkamp, J. 2001. Method for filtering milk. WO Patent 0209527.

39. Kumar, S., Rai, D. C., Niranjan, K. and Bhat, Z. F. 2011a. Paneer- an Indian soft cheese variant : a review. J. Food Sci. Technol. Doi 10.1007 s13197-011-0567-x.



www.Petroconf.ir 20

40. Kumar, S., Rai, D. C. and Verma, D. N. 2008. Effect of different levels of lactic acid on the physico-chemical and sensory attributes of buffalo milk paneer. Indian J. Anim. Res. 42:205-208.

41. Lipnizki, F. 2010. Cross-flow membrane applications in the food industry. In: Membrane Technology, Vol 3: Membranes for Food Applications (Ed. Klaus-Viktor Peinemann, Suzana Pereira Nunes, and Lidietta Giorno). WILEY-VCH Verlag GmbH and Co. KGaA, Weinheim.

42. Harper, W. J. 1992. New applications of membrane processes- In IDF Spl. Iss. 9201. Brussels, Belgium. pp. 77-108.

43. Sienkiewicz, T. and Riedel, C. L. 1990. Whey and whey utilization. 2nd Ed., Verlag Th. Mann, Gelsenkirchen-Buer. Germany.

44. Morr, C. V. and Ha, E. Y. W. 1993. Whey protein concentratesand isolates: processing and functional properties. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 33: 431- 476.

45. Fauquant, J., Vieco, E., Brule, G. and Maubois, J. L. 1985. Clarification of sweet cheese whey by thermocalcic aggregation of residual fat. Lai. 65:1-20.

46. Gesan, G., Daufin, G., Merin, U., Labbe, J. P. and Quemerais, A. 1995. Microfiltration performance: Physiochemical aspects of whey pre-treatment. J. Dairy Res. 62:269-279.

47. Maubois, J. L. 2002. Membrane microfiltration: a tool for a new approach in dairy technology. Aust. J. Dairy Technol. 57: 92-96.

48. Maubois, J. L., Fauquant, J., Famelart, M. H. and Caussin, F. 2001. Milk microfiltrate a convenient starting material for fractionation of whey proteins and derivatives. In: Proc. 3rd Int Whey Conf. The importance of whey and whey components in food and nutrition. München. Germany. pp. 59-72.

49. Ostergaard, B. 2003. Adding value to whey by Pro-Frac. Eur. Dairy Mag. 8:20-22.

50. Burton-Freeman, B. M. 2008. Glycomacropeptide (GMP) is not critical to whey-induced satiety, but may have a unique role in energy intake regulation through cholecystokinin (CCK). Physiol. Behav. 93:379-387.

51. Rigo, J., Boehm, G., Georgi, G., Jelinek, J., Nyambugabo, K., Sawatzki, G. and Studzinski, F. 2001. An infant formula free of glycomacropeptide prevents hyperthreoninemia in formula-fed preterm infants. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr.



www.Petroconf.ir 21

32:127-130.

52. Doyen, W., Adriansens, W., Molenberghs, B. and Leysen, R. 1996. A comparison between polysulfone, zirconia and organo-mineral membranes for use in ultrafiltration. J. Memb. Sci. 113: 247-258.

53. Henning, D. R., Baer, R. J., Hassan, A. N. and Dave, R. 2006. Major advances in concentrated and dry milk products, cheese and milk fat-based concepts. J. Dairy Sci. 89:1179-1188.

54. Ottosen, N. and Konigsfeldt, P. 1999. Microfiltration of cheese brine. Preliminary, APV Nordic, Membrane Filtration, Silkeborg. Denmark

55. Qvist, K. B. 1987. Objective and sensory assessment of texture of danbo cheese made from milk concentrated 2-fold using ultrafiltration. 272, Beretning/ Statens Mejeriforsøg, Hillerød, Denmark.

56. Maubois, J. L., Mocquot, G. and Vassal, L. 1969. A method for processing milk and dairy products. French Patent. FR 2 052121.

57. Jelen, P. and Renz-Schauen, A. 1989. Quarg manufacturing innovations and their effects on quality, nutritive value, and consumer acceptance. Food Technol. 43:74-81.

58. Pierre, A., Fauquant, J., Le Graet, Y., Piot, M. and Maubois, J. L. 1992. Préparation de phosphocaseinate natif par microfiltration sur membrane. Lait 72:461-474.

59. Caron, A., Saint Gelais, D. and Pouliot, Y. 1997. Coagulation of milk enriched with ultrafiltered or diafiltered microfiltered milk retentate powders. Int. Dairy J. 7:445-451.

60. Schafroth, K., Fragniere, C. and Bachmann, H. P. 2005. Herstellung von Käse aus microfiltrierter. konzentrierter Milch. Deutsche Milchwirtschaft. 56:861-863.

61. Mistry, V. V. and Maubois, J. L. 1993. Application of membrane separation technology to cheese production. In: Cheese: Chemistry, Physics and Microbiology (Ed. P. F. Fox). Chapman & Hall: London, 493-522.

62. Pedersen, P. J. and Ottosen, N. 1992. New Applications of Membrane Processes. IDF Spl Iss 9201. Brussels, Belgium. pp. 67-76.

63. Quinones, H. J., Barbano, D. M. and Phillips, L. G. 1997. Influence of protein standardization by ultrafiltration on the viscosity, colour, and sensory properties of skim and 1% milk. J. Dairy Sci. 80:3142-3151.



www.Petroconf.ir 22

64. Jimenez-Lopez, Leconte, A. J. E., N., Dehainault, O., Geneste, C., Fromont, L. and Gesan-Guiziou, G. 2008. Role of milk constituents on critical conditions and deposit structure in skim milk microfiltration (0.1 m). Sep. Purif. Technol. 61:33-43.

65. Novak, A. 1992. New applications of membrane processes. IDF Spl Iss 9201 Brussels, Belgium. pp. 51-66.

66. Hallstrom, M. and Dejmek, P. 1988. Rheological properties of ultrafiltered skim milk. I. Effects of pH, temperature and heat pretreatment. Milchwissenschaft 43:31-34.

67. Chakravorty, B. and Singh, D. P. 1990. Concentration and purification of gelatin liquor by ultrafiltration. Desalination. 78:279-286.

68. Maubois, J. L., Pierre, A., Fauquant, J. and Piot, M. 1987. Industrial fractionation of the main whey proteins. IDF Bulletin 212. Brussels, Belgium. Pp. 154-159.

69. Mulvihill, D. M. 1992. Production, functional properties and utilization of milk protein products. In: Advanced Dairy Chemistry Volume I. (Ed. P. F. Fox). Chapman and Hall. 369- 404.

70. Famelart, M. H., Hardy, C. and Brule, G. 1989. Optimisation of the preparation of p-casein-enriched solution. Lait 69:47-57.

71. Murphy, J. M. and Fox, P. F. 1990. Fractionation of sodium caseinate by ultrafiltration. Food Chem. 39:27-38.

72. Maubois, J. L. and Ollivier, G. 1992. New Applications of Membrane Processes. IDF Spl. Iss. 9201. Brussels, Belgium. pp. 15-22.

73. Pouliot, M., Pouliot, Y. and Britten, M. 1996. On the conventional cross-flow microfiltration of skim milk for the production of native phosphocaseinate. Int. Dairy J. 6:105-111.

74. Vadi, P. K. and Rizvi, S. S. H. 2001. Experimental evaluation of a uniform transmembrane pressure crossflow microfiltration unit for the concentration of micellar casein from skim milk. J. Memb. Sci. 189:69-82.

75. Krstic, D. M., Tekic, M. N., Caric, M. D. and Milanovic, D. S. 2002. The effect of turbulence promoter on cross-flow microfiltration of skim milk. J. Memb. Sci. 208:303-314.



www.Petroconf.ir 23

76. Govindasamy-Lucey, S., Jaeggi, J. J., Johnson, M. E., Wang, T. and Lucey, J. A. 2007. Use of cold microfiltration retentates produced with polymeric membranes for standardization of milks for manufacture of pizza cheese. J. Dairy Sci. 90:4552-4568.

77. Lawrence, N. D., Kentish, S. E., Oconnor, A. J., Barber, A. R. and Stevens, G. W. 2008. Microfiltration of skim milk using polymeric membranes for casein concentrate manufacture. Sep. Purif. Technol. 60:237-244.

78. Gauthier, S. F., Pouliot, Y. and Maubois, J. L. 2006. Growth factors from bovine milk and colostrum: composition, extraction and biological activities. Lait 86:99-125.

79. Regester, G. O., Belford, D. A., West, R. J. and Goddard, C. 2003. Development of minor dairy components as therapeutic agents-Whey growth factor extract, a case study. Aust. J. Dairy Technol. 58:104-106.

80. Piot, M., Fauquant, J., Madec, M. N. and Maubois, J. L. 2004. Preparation of serocolostrum by membrane microfiltration. Lait 84:333-341.

81. Pearce, R. J. 1987. Fractionation of whey proteins. Aust. J. Dairy Technol. 42:75-78.

82. Scott, G. H. and Lucas, D. O. 1989. Immunologically active whey fraction and recovery process. US. Patent 4,834,874.

83. Chaufer, B., Rollin, M. and Sebille, B. 1991. High-performance liquid chromatography and ultraÞltration of whey proteins with inorganic porous materials coated with polyvinylimidazole derivatives. J. Chromatogr. 548:215-228.

84. Chen, J. P. and Wang, C. H. 1991. Microfiltration affinity purification of lactoferrin and immunoglobulin G from cheese whey. J. Food Sci. 56:701-706.

85. Mailliart, P. and Ribadeau-Dumas, B. 1988. Preparation of β-lactoglobulin and p-lactoglobulin-free proteins from whey retentate by NaCl salting out at low pH. J. Food Sci. 53:743-747.

86. Mehara, R. K. and Donnely, W. J. 1993. Fractionation of whey protein components through a large pore size, hydrophilic, cellulosic membrane. J. Dairy Res. 60:89-97.

87. Perraudin, J. P. 1991. Biologically active proteins. Recently acquired knowledge and separation technology. Lait 71:191-211.



www.Petroconf.ir 24

88. Goudedranche, H., Fauquant, J. J. and Maubois, J. L. 2000. Fractionation of globular milk fat by membrane microfiltration. Lait 80:93-98.

89. Kelly, P. M., Horton, B. S. and Burling, H. 1991. Partial demineralization of whey by nanofiltration. In: New applications of membrane processes. IDF Bulletin 9201 Brussels, Belgium. pp. 130-140.

90. Greiter, M., Novalin, S., Wendland, M., Kulbe, K. D. and Fischer, J. 2002. Desalination of whey by electrodialysis and ion exchange resins: analysis of both processes with regard to sustainability by calculating their cumulative energy demand. J. Memb. Sci. 210:91-102.

91. Van der Horst, H. C., Timmer, J. M. K., Robbertson, T. and Leenders, J. 1995. Use of nanofiltration for concentration and demineralization in the dairy industry: Model for mass transport. J. Memb. Sci. 104:205-218.

92. Horton, B. S. 1997a. Whatever happened to the ultrafiltration of milk? Aust. J. Dairy Technol. 52:47-49.

93. Horton, B. S. 1997b. Water, chemical and brine recycle or reuse-Applying membrane processes. Aust. J. Dairy Technol. 52:68-70.

94. Horton, B. S. 1998. The whey processing industry-into the 21st century. In: Whey. IDF Bulletin. 9804. Brussels, Belgium pp. 12-25.

95. Atra, R. Vatai, G. Berkassy-Molnar, E. and Balint, A. 2005. Investigation of ultra- and nanofiltration for utilization of whey protein and lactose. Journal of Food Engineering, 67: 325-332.

96. Cuartas-Uribe, B. Alcaina-Miranda, MI. Soriano-Costa, E. Mendoza-Roca, JA. Iborra-Clar, MI. and Lora-Garcia, J. 2009. A study of the separation of lactose from whey ultrafiltration permeate using nanofiltration. Desalination, 241: 244-255.

97. Yorgun, MS. Akmehmet-Balcioglu, I. and Saygin, O. 2008. Performance comparison of ultrafiltration, nanofiltration and reverse osmosis on whey treatment. Desalination, 229: 204-216.

98. Vourch, M. Balannec, B. Chaufer, B. and Dorange, G. 2008. Treatment of dairy industry wastewater by reverse osmosis for water reuse. Desalination, 219: 190-202.



www.Petroconf.ir 25

99. Chmiel, H. Mavrov, V. and Belieres, E. 2000. Reuse of vapour condensate from milk processing using nanofiltration. Filtration and Separation, 37: 24-27.

100. Frappart, M. Jaffrin, MY. and Ding, LH. 2008. Reverse osmosis of diluted skim milk: Comparison of results obtained from vibratory and rotating disk modules. Separation and Purification Technology, 60: 321-329.

101. Rattray, W. and Jelen, P. 1996. Freezing point and sensory quality of skim milk as affected by addition of ultrafiltration permeates for protein standardization. Int. Dairy J. 6:569-579.

102. James B. J. and Jing Chen, Y. X. D. 2003. Membrane fouling during filtration of milk-a microstructural study. J. Food Eng. 60:431-437.

103. Popovic, S., Djuric, M., Milanovic, S., Tekic, M. N. and Lukic, N. 2010. Application of an ultrasound field in chemical cleaning of ceramic tubular membrane fouled with whey proteins. J. Food Eng. 101:296-302.

104. Anand, A., Hassan, A. and Avadhanula, M. 2012. The effects of biofilms formed on whey reverse osmosis membranes on the microbial quality of the concentrated product. Int. J. Dairy Technol. 65:451-455.

105. Kumar, C. G. and Anand, S. K. 1998. Significance of microbial biofilms in food industry: a review. Int. J. Food Microbiol. 42: 9-27.

106. Tang, X., Fint, S. H., Brooks, J. D. and Bennett, R. J. 2009. Factors affecting the attachment of micro-organisms isolated from ultrafiltration and reverse osmosis membranes in dairy processing plants. J. Appl. Microbiol. 107:443-451.

107. Makardij, A., Chen, X. D. and Farid, M. M. 1999. Microfiltration and ultrafiltration of milk: some aspects of fouling and cleaning. Trans. IChemE. 77:107-113.

108. Huimin, M., Hakim, L. F., Bowman, C. N. and Davis, R. H. 2001. Factors affecting membrane fouling reduction by surface modification and backpulsing. J. Memb. Sci. 189:255-270.

109. Visvanathan, C. and Ben, R. 1989. Aim, application of an electric field for the reduction of particle and colloidal fouling in cross flow microfiltration. Sep. Sci. Technol. 24:383-398.



www.Petroconf.ir 26

110. Duriyabunleng, H., Petmunee, J. and Muangnapoh, C. 2001. Effects of the ultrasonic waves on microfiltration in plate and frame module. J. Chem. Eng. Jpn. 34:985-989.

111. Ding, L., Al-Akoum, O., Abraham, A. and Jaffrin, M. Y. 2002. Milk protein concentration by ultrafiltration with rotating disk modules. Desalination 144:307-311.

112. Wakeman, R. J. and Williams, C. J. 2002. Additional techniques to improve microfiltration. Sep. Purif. Technol. 26:3-18.

113. Levesley, J. A. and Hoare, M. 1999. The effect of high frequency back flushing on the microfiltration of yeast homogenate suspensions for the recovery of soluble proteins. J. Memb. Sci. 158:29-39.

Documents

کاربرد فیلتراسیون در صنعت لبنیات