Upload
sbu-ir
View
9
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ب علن ارتجبطبت هطتزک ظز فصل
؟چسترسب ثب هسبئل علم کتبثذار اطالع
1هدی شقاقی
چىذيٳذف: ىت تډ ،ث شكب١ يا٥تال٫و ىىاوتٽشبثتيا تزٽت٥تآن،تب ا تبو سجب٥برډو٪ ب٭چڈا ائ سلچڄيسلٺٸا ا ث ج ووبډىب اوي تهٽىتيس يتڃثتا ا .ثتىيٳ، يا٥ال٫ٮيسبډ ٽشبثيا ىاو ا سجب٥برډب ٽ٭چڈا اوتيىتشمبو س ث هت ب
٭مٸ ا ث زآنو٪ ث ي،ډٮٵيٽب ومب ائ يياٽبيا ى.بث بثيپىرکزد:رش/ تز.(ConceptualAnalysis)سلچڄډٶتډىسلچڄكب١ا تشٶبىتيا ا
هيپىٽىث تټا برهب و٪ بځيا ټ ٤ ث ا ى،ث ىىا ث تببو٪ٽب ٵتى،٭مٸټكػزيٮز بسلچڄډبئڄكثو ، ىڂثثو ا ىؼتبتٮٽبډت يى.ىا
ډى٪و٪ يا٥ال٫يا ډبئڄ٭چڇٽشبثيا سجب٥برث شى.ب٭چڈا وڂ بويا٥ال٫ب: بفت آوؼبٽ٭چڇٽشبثيا ا و٪ با و٪ث ا ىبو سجب٥تبرد ٭چتڈا هكا انا اٹبئڄيػيا هىاو ا ا سجب٥ث شييأنا ىاو ا٭چڈوبد سجب٥براوي،څ پا كتا تبز ته،ك٢ت٭چتڈا تز.ثتبيػتىا شيا مزىاو ا شيكب يىا ش٩يث ه ٽىا
ي سجب٥برى٭چڇٽشبثيا سجب٣ٽشبثياا٥ال٫ا ٭مډبى٦قا -بو اػٮت ىتيډػت٬ډ ا ٽىىتيىٵي كتٽشبثتيا ييسبډتبئچا ا شكب١ٮه ز.ىو آنٵشا اسا ثبٹډبوييٽمشٵ
ا٥ال٫ ٸو٪ ٥ ٽا بو ا وي.ثت وتي،٥تفت سجب٥برٹبثچز٥ف،سلچڄيسٮمٸىا ب٭چڈا٥فډا ،يٽشبثيا هډبئڄى٦قٽچٽشبة،ٽشبثوبو ،ا وي.هٽب
يا٥ال٫اصبلت/ارسش: تبڇٽشبثيا ډتشٽثتوتبڇد ډ٫١ډىث ا سجب٥برىا ي٭چڈا بو،ا٥ال٫ث ش شىي.ؿىيث يا٥ال٫)ا٥ال٫( انقىٽشبثيا ى٭ى ث ډ١ت٫سلٺتٸيٽتب تبو
ا،ڈٹبڅتيڈٽچزآنډ هقٽڈډلش ز،اډبا اويثا تبڇثبتي،س ډظبثتد ومت اوتيىيا س،ډوب٥ت ،اٹىب٭ سجب٥ شى.وٺا بڇوڂ ىاػشمب٭د ډ ،يٵبٯا ډ٦بڅٮكب١تٹتيىىببو
ه ىؿى وڀٽىي.ډ اد ب
_______________________________________________________
[email protected]ىاوؼىٽش٭چڇٽشبثيايا٥ال٫بوىاوڂبسان.1.
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 120 ،ٽشبة،ٽشبثياٽچييا ،بو يػبډٮ سجب٥بر،ٽشبثوبو .ب:ا٥ال٭بريا
همذهايچ1388)1«ثبى» ىتيسجتبىڃا٥ال٭تبرٹچمتياى(ٽشبثوبو ا ستڄٵ ا سجب٥ث ا ا
٭بنډ توبډٽىييا سجتب٣ډتبنا ا ىٽٽشبثوبو ىا نثتبځتشڂبنياكب١ت،كب١ت
ااكب١ اريآ ٥ٸاوشٺتبڃسٶپت اا نثبآىيځبن تهډ٢ج٥تبنډمپتهډت ٽىتي.ثتبا
يبډٽا٥ال٫سٮٴ،ډ سجب٥ٽشبثوبو انٵميٽأنا س ثت انډىجت٬)ډىجت٬تبو ٭ىت
وتي اػٮتبن(يځ سجب٥ډىبث٬ا٥ال٭تبسثتبډ اػٮتبن٭تاليثتا٥ال٭بر(ٽبوبڃ)ٽبوبڃا )ډ
ىډ آنيا ث ،ا٥ال٭بسو ٽشبثوبو ػمچا٥ال٭برػتزىبٵزا٥ال٭برا يػت،ٽىىيا
ځش ٭بنو٪ثبهىي...(ا ته،بډىا تهتشثتىيتز.يػتىا انا ىا د
ڄآوپػىجث يا٥تال٫ب٭مڄىڅ ٭چڇٽشبثيا بو ا يوڂتبځ سپىپتثتډتبئڄتبو
اٽا٥ال٫ يډ ٽشبثوبو ډتبئڄو٪تآنډت ث ا م يٽبٽشبثيا تز،بو تيا ؿث
ز ٵٮبڅ ان٭مډبډٲڃث ا٭مبڃهىٽشبثيا ىيث اٱچتتبٵىث انتټ٭متڄثت ٭ىت
اناوي.وىڂش2اػشمب٭ اىاٱچتٽشبثيا شياٵ ٭متڄٱتٷىٽاويىاو ت ا هتى،ځ
شب اثٮبىهاكٵٵٮبڅ سجب٥اٵبٯا ويډاػشمب٭يا ا٭چتڈ2003)ثتبى،وڂ (.څت
ا ٵبىػبٽث سجب٥برو شا ى٭مچبسىا هشٽبث ډػت٬،ډبوىتيډتبكج-ا
،ډبرٽبييدبنٵىند سجب٣ٽالډ،ډبربث سجب٣با -ٱٽالډتي...با
انډظبڅ ز.ى٭ى ځٵشا ا شٶبىٹ ىبډىا تشبډٽٽټٵچا
يا٥ال٫ ز،٭متڄٽشبثيا ىيىكبڃكب١و ث ستبډبوىتيبو اى٭جب ىځت
ٵڄ.بي.ٵىن،ډبر ىڈ.اڅجشي١فډث،بآډي.ٽىاثشيا ،ث هثت ډٮىتبوٶتا
تز.اډتب زياڅجشوڂبٵىي٭مچتبسىػتبهتىالڇا هډبئڄو ا ىاهشهث يڇد څ
وپش ز،ٱٶچزا ىؼبډى٪و٪ا ٽىا يا٥ال٫ډبئچا تزىشٽشبثيا ا بو
سجب٥برٹبډ اويىسلچچبي٭مٸٽ٭چڈا تبتبڂبيسٮ٭چميبثس سلٺٺآو
_______________________________________________________ 1. John Budd.
2. Social praxis.
121 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
هكت ييٽا ا تبىتت٦قٽشتبة)ډلمتڄا٥ال٭تبس(،ثبي.ىاىاډساله
)ډٽا٥ال٫ )ډشوتا٥ال٭تبر،ا٥تال٫ٽشبثوبو ي...(يٽشبثيا ،ډٽبو تبن(بو
ډ٦فى.
وتبةيا٥ال1990٫)1«ثبٽچىي»ىسٮٴ ىپكٽشبثيا ا٥ال٭بريا ثبؿوت٫(ا بو
ؿبػىجا٥ال٭بس ا ى،ا٥ال٭برىا يٽبىا تز:ا٥ال٭تبرثتډظبثت تشتيا ىاو
ډظبث ډظبثډٮٵز،ا٥ال٭برث ىي،ا٥ال٭برث ا ىاى(،يا٥ال٭تبرثتډظبثتٵ ىاى)دتىا
ه.ؿىيق ٭چتڈا٥ال٭تبرىثتباٹتبٵچتٶناډشٶپبسٮٶثبسٮٴا ډٮىتب
ا با٥ال٭بر زيآو 2اوؼچشتټ٭چتڈب«االوجبق٭چڈ»ا٥ال٭برډشٮبا ته،اډتبىاوىتيډت ا
اثډ مزډلمچبا٥ال٭بس اويا انس پ٭ى تبنىتي.ثلتضدتبڇډڈبډىا و
ؿىيػىجتډت سجب٥برا وٺ٦و٪٭چڈا متزىډىډلمچبا٥ال٭بسا ا اوتيكتبئ س
بوووز،ثبي. و و هډلمچبؿڂ ډىيعىا ا تيډلش ا ځت تبو تهو تباوتييا
سجب٥ؿيځث وييؿتاڅلب٧ا ډبىا ؼتبابتڅ ٽشتبةا ډتيزتبو ا ىثت
ا٥ال٭بس،ٽىىي.ىيڇډ ا ډلش هډلمچب٭اليث سجتب٥ىثلتض،ا ؿٽبٽىبىڂا
وي.ڇ ډ،ډوب٥تىا و اؿڂ هډلمچب انثتڅلتب٧ډإڅٶتډبڅپتا ز)ډإڅٶتايڃىست
ٽى.ؿبڇ1389اى،)ډلىبن3ٵډڃالڃ ،(ث تبو وت٫و تبډوب٥تثبسػث
ا٫ اػب،ؿډلمڄاو ٫ډ ډلمچتو اػتا هډ زيا ىيىا ا دبڇآنه ا ثبډلش ا
ډلمڄىڂؿسٶبيسډ وت،ٽىتي.دتىؼڈث اؿڂ تهډلمچتب اثتا ي١ت٬ډوب٥تتىث
_______________________________________________________ 1. Michael Buckland .
٭چڈدبڇ2 ٭چڈاوؼچشټب ٹب. ا٥ٳاويمىيانٵچٶ ٭چمازٽ اؿناٵبئڄىب،
اهډشٶپانٹبئڄثكثىنيډى اائياز. ثىبثاهٽبدي ډىيثىنا٥ال٭برشىيي
ا٥ال٫ ٭چڇ ا اسجب٣بو دييا ا ثو ٭ىان ث دبڇ ډ٦بڅٮ ث ٽ از ٭چم آوبن، و٪
بځبو٭١ډٮىب،اوشوبةيٵڈاز.بو،ډ٦بڅٮبكزدىاى.او٪آوبنىاوا٥ال٫ډ3. Harold Dwight Lasswell.
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 122
سئډ انثبسػث ػبڂ»س ىپ«ىسأط سجتب٥،سٶٽى.يآها هډلمچبؿتا ا
ىؼبب،او٢جب٣يٹير)ډٶبمٽىو٪ ثبډٶبمؿنث بتبٹبئتڄثتسأط
ز(ډبو دشي...ډ٦فا سمىيمـنسٸ ٹي شثبتىي.ىاىاډتا اوىيىا س
يي. ا به هډجبكضا ا ث
ـب اعالػبت سجب٥،ا دبڇىتټډلمتڄا٥ال٭تبسو٪ا ا زٽډلش ها وپبرٽچيا پا
بو و و ډؿڂ ا بو1ثىيدى.اځسٺڈځ و اثا انتټسٺتڈب ثىتي٭ىت
بو بوډٺجڃىډبنو شثبڈ،و بډىببنٹجڃىا پڄومبت اوىيث ،تمبچس ا
ش ،يومبىك٢ىا بو1387ثبىي)ؿىيڅ (.و بومبت تبو ،و تبتشىيٽتثتا
ڃىو٪ډبكب١ډ آن،ډيڅ بو؛آيډل٠اڅشٶبرث ٭ي.ىو تبتمبچډبوىييا
ڃىو٪ډبكب١ډ ىاڃ،ډيڅ ١ٮٴاډبثبىػ،آيثباڅشٶبرث ا تبو جزثتو تبسو
ډظبڃومب ا .ث اكشمتبڃتبىډ،ا اث وبڅ اٽٽى.سډ ا٫سبيي٭پب اناو س
اډ وبڅ بىوزډ اث ىډب زهب٥،اويا تاډبډمپها او ثبټىيزٹتيم ا
بو ه،و ا ويٽىي.ثىبث ويبمبچىػياٹ٬ىهډب ش(ثبالىا ،اډتبوتومب)ډياڅ
او ث بويا بوبومبو .و تجزثتىيستبٹجچتا بومبىه،ىشآهشىيٽتو
شدبه ويډياڅ تبي؛سىا او ا٫ډوشچتٴه تزاوت ډل٠اڅشٶبرثتآن،ډمپتها اث څ
بوبسٶ شثبڈ.و٪بډبو آنىا جزث سج٬آن،ډشتناو ومبىهډبوىياڅٶجبيث ا ځ
شب بو،و هو ٫شىي.ى١مه،هىا هو ا ډا او انثب تتبڅلب٧تټس
ىن بوسٺڈ،ىيث ډظبڃ،و ا يمبچټبومبثىيٽى.ث اويي٭مډتبا
اث هب ا و٪بډبومبىهىي،ٽىىيډىشٺڄډ٥ټټډلش ٮىت؛اوتييڅ
وي.وپش تهيځسٮبډچىا ا ٽا تزا تشٶبىا تزٽتډلمچتب،و٪تٹبثتڄا تها ا
يا٥ال٫ ا٥ال٭بسډىثلضىشٽشبثيا تبو و ،ٽتياڇىتشا تبو ادتشجبو تب
_______________________________________________________ 1. Charles Sanders Peirce.
123 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
ډ تبو و ا ٿيىؼشبڃ(ىا )آوبڅ اىٽشبث ٽىىي.ډ تبو تبومتبىهٱچجتتبومتبىه)و
بوىا و ا ىا اىمٮيث وي(يډ تبو تبتمبچٱچجتتبتمبچتشىي)و
وي(.يځډلمچبډبوىيٽشبةيډؼچ بوبىا تز،تبومتبىهيډلمچبثبو تها ا
٭چزىػياٹ٬ٽث تشبيسٶت ىا ا٫ث او ىيځىځبىث بومبدبه،سٮبډچث
تبدتبه شىيٽتػىجتسٮتبډچآو وييډبوىيډلمچبډبوىيٵچڈيرو ستيىػتىا
ز.ى١مه،ثومبياٹ٬ بنثبالسا تبو ىنيسٮتبډچثتىنو تب٭چزيځومبىهث
ىيډبوىتي تبثتستالٵپتيىځتىتىا تبو اػثبآو ،ډ ډىبث٬ا٥ال٭برٽشبث
زٽٵىثبو رټبسو تبو اىډٮو ځتى.څت ا ،تبٹت
اثډ هډلمچب انا ا٫و٪څلب٧ىشس ثىياو سجتب٥ تٽتى.٥جتٸتټ،تبا ث
بسٺڈ سمىييډلييىبوثىي،سأط ىيىشٹي ث 1ا وي)ډتټسٺڈډت تڄ،ت ا ٽ
بٹ(.و1387٪ اثتو٪بډتبتبو اوٶٮبڃډوب٥تىث سمىيٹبئڄث ي يو٪ت تبا
ٵٮډلييىٹب و٪بډببوڄث اث ىنډوب٥تىث ابڃث شىي.څت ،ا پت ا ډىت تب
سجب٥برىډ٦بڅٮبس ٭چڈا شٶبىا بزثبا ا ها٥ال٭بسډىبث٬ځ زا ثبسػتثتٽا
٫ بوو ټبو ها ٽىاسوبثبيياوشوبةډىبث٬سىيپىب،ؿډلمچا ٽت
انث زثش اثبيآب.بٵزىزاػشمب٭ډ٦چث سمىيټآن ٹي يتمىبو ثتډىتبثٮ
آنىػزٽومىسٸبٽشبثوبو ا ا ځ تشٶبىسأط اىا بهزاٵت ثبتيتبٽتىيث
زٽابواآن اډلييىىاو بوىا بو تز.سٮتبډچ اا ،څت ا ٹت سجتب٣ثتبآنث ا
بډىي زيٵپسالو آنثثبيا انا اايچ٭ى يث يٵتى آځتب يثوت
شٶبىٵىزسلٺٸ .ٽىهىا
ا٫وپش ا٥ال٭بسهتبثتباوت ا ټډلش ا ىپث زيا سجب٣ثبډوب٥جبنا ىڂىا
بو )ٽشبةو٪بډبو ا ،ٽشتبةست س،يتيئ ا٫ډوشچتٴ،ٽشبةت اوت ا ي...(ثت
ډوب٥جبنثبيځ ابډوشچٴ،ٽياڇډلمتڄډت يتبڂ ا ځت تشهسأط اوتيث س
ډظبڃ، ا شثبي.ث وٺ٦ىا ا انٽتډت ػت ټو ا سجب٥،ث تيثتبنهتبػو٪ا ا ه
_______________________________________________________ 1. Powerful communication theories & Limited communication theories.
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 124
بو ٫ډلمچ)ډلمچثبو بډى،ؿو بوث اثبتيدتىبىبمبچبو تبومتبىه(
يډىبت ا ٫ډلمچث آډب١بر،ؿو ا هىاى.بث ز.ا تزسا بډتبئچا
ډيا٥ال٫ي٭چڇٽشبثياو٪ډٽث آنسػٽىي.بو ثبزث
مؾ البػ صثبى
ا(1387)1«ػبنڃ» انثبنثث سجب٣وٺسهډڈ٭ى ٭بډڄا تزياٹىتب٭ ٹبئتڄا
ه اػا ي.ىاوتيډثبنوٺبسهډڈقوٺ ٽت يپتى ثتبنسلچتڄىډى٦ٺت
ى، شهىا اث شمبڇهى ډى٦ٺسٺڈيثىيىشٳا ٽىتب تزيٽتىثتبو ا
هى ي2ډى٪ٽى،ډبنا بسأط ځٶشتب ا 3د ا تشهيثت متزث وتي.ا اىا
ا٫ډى٪ٽىډى٪ا زٵشبب،او اځىيٽا بنث ثډى٪هىث ٽتب ثتىډت
ؼبث،ىش) بو،اهجب،سٮيآي،ا (يث ځٶشببسأط ا ،د ؿىتهبسأط تب بو ث
يث زځىيهىيډوب٥تيث دبٽا ا ځت تز.ا سجتب٣ا تهيوتيا و٪ت،ا
انډ هيس ىشسلٺٺبٵدث :ٽتىٽب،بوا٥ال٫يٽشبثيا پت
شىبىي شب.ىڂا بهشبو
شىبىىثيياډ شايچا زسبډإڅٴو اثبا شهى سج٤دهبو يٽىتيډت
اى بهشبټآن تشىبىهبىاو ىي.اډتبتىؼا ا ٹ ىتشٽت يٽشبثتيا
سجتتب٣ځتتستتمڈدبتت(تتىؼ٭چتتڈ)كتتتتبوا٥تتال٫ ،ډ١تت٭ىهتتا
سجب٥،٭چمبمپب،بډؼم٭ ز،٭چمبيا اوتيډا اس سجتب٣ثتبئډتي چا
ا،دهىاو اثبي.اٹىب٭بػىجىا تىيډظتبڃ،ث و تشىبىثت ا وتا ډى٪تؿڂ
بن ىپىاىنو اا شبايډلش زي٭چمو اا زسلٺٺجٲىا تشٶبى،ا ا ؟ٽىتيډت
ا هث ٽىيډ٭بزابهب،ؿٽبا څلتب٧؟ثت وتستبو تبهشبؿىته،ؿڂ
سجب٥ اڇاا تشببٵشٹ ز؟تبهشبو ا ٽت پت ىڂت ا تزډجتبكظ ا ىتشٽت
_______________________________________________________ 1. John Searle.
2. Illocutionary act.
3. Perlocutionary effects.
125 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
ىډيآډهشسيبوا٥ال٫يٽشبثيا و ها ز.ا او٪ٹبثڄثلضا ډظتبڃ،ث
ټبهشب شب٭اليث هو ٽډٺيډبسٵدا ٹتبڅج ا سجتبىڃثت ىت ڈدتبڇث ا ٵت
ا،ٽىيډ اډىا سجب٥بؿاڅ ز.ىڂا اا ٽشتبةډظبڃ،ىاوشوبةث ا ثت ،ٽشبثوبوت
ىؿٽبثٽبهشبيٽشبةٹبڅت ث ډوب٥تتيڂيتذٵىاوشوتبثيسأط
ىډ ا بهشبځ ډإڅٴا و ا.ؿڂ ااٹىب٫ډوب٥تيث ٸډطتتبثتىن٭چمىاىنبنوث
شٶبى ىنا٥ال٭برهىا اټ؟ٽىيډث ثډلش تبهشب اثتب٭چمت تټيمتبنډلشت
ڂب شببهشبىاو وبڅ ؿټ،ي وي؟سأط ډوب٥تىا ث
ه،ډ ا يا٥تال٫٭اليث ىډشنشٽشبثيا انسلٺٺبرػبڅجو ىثتبس تبو
ډٶڇ«ا٥ال٭بر»يا شٶبىا «تڃ»اوؼبڇىاى.ثبا انىډتىوٺتاٹىتب٭ثتبن،ډت ست
يا٥تال٫ ا٥ال٭تبرىډشتنىالڅشببىىتشٽشبثتيا دتياٽتىٽتيا تبو
اويځبىيډتب٭چمتىتش زسبوٺو٪ٽثش وٺاٹىب٭ا ا ىا ٽشبثيا
يا٥ال٫ثبي.ډ ٽٶډشنٽشبثيا ا انثبسلچڄډلش س ى،تبو ا ثتډت ٹبثتڄستػ
ث ا٥ال٭برو ډى٪سٮ٭چميكٵيٽىآنيا ا ډى٪ستالثت ،ثچپث ا
بهزاث ث ډى٪ا ث ٵٺتػىجت ٭ٵٺتيانوبتا و ا ا يسلٺٸيبٵ تبث
سظجزيسلٺٺثو٪ ڄوجىاث تزيسلٺٸثىڅ تزٽت.ٽبٵشا ا تهىكتبڅ ا
ك ا زيث ډىا شث ا٥ال٭بر،ٽبډالياث يا ىتيبډوشچٴ،ډٮىبهبتډت
پ)ډظال ار،٭چڇو٪بډ،د ىي...(يىډوبث ىتا ىشٽشبثتيا هيا پډٮىبا
و٪ډث اث ز.څ يپتىٹ٦ٮزډوو ا ىا هيا هشىډىا يډشنا
تزيتش1سټ ىاهشتتيا د تهيا ستييهيستيٹٸا زيٽمشث )ثالٱ(ا
ډظبث ٭مالثبا٥ال٭برث بػىجقٽشبثياو ىو بآن.يٽبىا
_______________________________________________________ 1. Rhetoric.
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 126
وتبة هبلىتسجب٥اڅڂ٥جٸ ،ؿٽؿ-الڃا ا ؿډلش اا ٽبوتبڅ ا ثت يثتبؿتٽت
بڃسأط پ.(1389اى،)ډلىبن-ٽىيډا باڅإتووشها ٽت انډت ىثتبست
ي(ا٥ال٭بس)ډلمڄٽشبة ز؛ٽشبةډبڅپز،د ثلضىثتبډإڅتٴيوبت.اځتٮىا
انٽشبة ٭ى ټاث سجب٥بو ڈا ىثتبثياو ډبڅپتز،د ت ثتثؼبتز،د
اوب،ىثب انثبسػث بائٺوب اس هتى،آطتبډإڅٶتبناوشتب اډىشتهبت
ه.ٽىىيډ ا انډ،يا ػبنس اا ،ثتتپڄدتبڇډبڅپتزو٪تو ىبتبو ت يث
وبڇ ډ٦تفومتى.«ىبا٥ال٭برػبن»ډٶډث ووتشهاو توپشت ىٹبثتڄث
ػىجػبن سجب٥ىبا٥ال٭برا ها تزا ا آتبٽت انډت ست ډبڅپتزػتبنيا
ث ب٥هب(،ا٥ال٭بر)يو يٵپػبو ا ٫بيډلش و دبډتب تهٽت وت٫ا
آتببهز؟ثبتى،ځشآنشىيدبىبو انثتاوتيا وبت كتىٽتبٵ تب
انٽاوييسٶپټهبډ٦بڅٮبس شڂومى؟بسلچچؿىهثش تټتبډبوياث ا
ه انؿا ووبوب ىډتىا ا ډلشت تبو تب يؿتبد پت يىٽتڄ،اڅپشيو
ا٥ال٭بر ا اويډډلش ىس اوٺتالةثتباهشتب وبډتا٥ال٭تبرٹجتڄا اري تي؟اوشتب و
ش څلب٧دبڇىا اوپچهؿسٶبيسبث ارٵ ووتزىثباوي؟ډ٦چجاوشب ډتيٷيت
وبډپٽ يتيٽبنثتؿتبحس٤ډإي ىڂت وبډت ست٤ډتي
اوىيډدبڇڅلب٧ثسٶبيسبآٵشبة،ؿ ا٥ال٭بر)ډىتبث٬ؿتبدډبڅپزشثبىي؟ثبڈىاس
پ(ؿ پببياڅپشيو ااا ا٥ال٭تبريىبػبنث ت ؿتو ووب ت ا ثت
بسٶيىٻ ا ډىبث٬ټډلش ؟ىيډا٥ال٭بسا
ضغ هخبعت دس ثشاثش سػب وتبة
ٽشبةډ سلٺٺبسٽىثببو اناوؼبڇىاىپا تىي١ت٬س زٽث ها ا
بو اث تز.ډوب٥تىث وتثتىا هي٬١ى٥تڃستبنؿڂ زيا ا و ٽشبةؿڂ
اٹبػبډٮث،مـىه څلب٧هيسلالرؿتي١تٮىډوىٽټا
وي.مـىه ىا هبو ا اث اىډىبډلمچبا٥ال٭بسډ،ث هاډ اناوا ؼتبڇىاىست
127 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
ډوب٥تثيثبٽشبةډٺبٽى. ډ١ت٬اسوتبډت بو اث ٽىتي:ستچڈ٥ٽچىث
ئت)ډتټ ئتيدتػ ٽبډڄ،ډٺبيډزػ تڄ،ٽبډڄ،ډٺبيډزي٭يڇد ا (.1387ٽ
ډظبڃ ا ،ث وبډت اثتي څلب٧تهيسلتالرىث تب،ډؼتالر،ٽشتبةي٬١ډوب٥تث
اى پ،ډ سٶپټىٵډشباڅپشيو ي...)ث مٮيث يؿتبد پت وتاڅپشيو (ؿڂ
زيؿسٶبيسثببو دبډبٽشبةستچڈٽبډتڄا اث ى.آبىث ٽشبةىا ا اوتي؟آتبىا
اٽډ شبنيډ هىيىكبڃثيث ها ٽبډڄشىييبث تهاډشىب٫ي٭يڇد ثبتىي؟ا
ز؟ىډبنځيي٬١ى٥ڃسبن ىا ث و ،سلتالسيتبتبډوشچتٴتىؿڂ
كٵ ت تهث ى؟ا وبډت(ىا ز؟ؿسٶبيسبثبتبډلمچتب)ډظتڄي ا و ؿڂ تبا
ډ ا٫ډوب٥جتبنثت او ثبسػث ا٫بو زاو ٽبث ا ث ووبهث اوي ىتزىتي.س
و٪ډ ډظبڃ،ث ا ٽث يډبو انمت تيثتىيتيىىٮزؿبحىا ځتو
ي٬١كب١ باوشبٽشبةث ډىيعىٽشبث ا ى،ډلش يث ٭متڇكپتڈٹ٦ٮتيثو ا
اث شيالڃثيثشىاؿنيؿ انډىج٬ا ز.ډشىيثتىنتټتوهثتٽبډ٭ى ٵشا
ىسبىشآناطجبرى.ى تچټٽشبةٽبٵث هاډثتهاٹتبو ڈا ي40بىت
تڄ هاډتىډتبنو ه،ا ى.ثبيػىا اىىكبڃكب١ډياٷىا هاٵ ډبٹجڄآنيكشث
وڀييډط بٽم ڂبييىٶپاډيث تز.ىاو ا٭شجتبتبثٸو ا ٸثتىنآنىا
سٶپټث زٽاډيي٬١ډوب٥جبنث ا يسلتالريكٵتته٭الي،ببنث
بو اث ىث تب ها ا ز.ث ا و ىست،ٽشبةؿڂ تبيډىتبث٬ا٥ال٭تبسىٽشبثوبوت
اٽا٥ال٫ ډډ بىٹٸبو اناوشوبث اوبنىت١تج٤س ػ ډظبڃ،اځو ا ساوؼبڇىاى.ث
بهشبټا٥ال٫ى ا اىا زٽشډا٥مىبنٽشبة بستتىىاوىي،الڇا آو ا بث بث
تڂببنبٸثبي.اځډٺبڅڅٴاطجبرييډطإٽلزدبډبيځٶشبډ ىاو ا ىبىثت يا
ه ا٥مىبنا هډىبث٬ٽتومتى.ىډتىتبثبيٽىي،سأډهډايد ىسأډها
ډ انبشب٥جٸبٵشډلمچبو هس ا سلٺٺبرسى٪ڈٽى.بكبڄا
خب سذی هقذم است ب ضبخت؟ تأثز خبث
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 128
ػبثؼب و٪1و٪سأط ،ثوتىثتبپا ب٥تفتيىكتتبو
ز اوبنا ػ وزٽىٽبنيو تي،2،2007)آ ائ ميا نا ٹبو بڇا هو٪ٽثباڅ (.ا
بنډ اىثبث ٽاٵ ىډيرډبو ډىا اوىيبو تزٽت،ځ ا ىياٹ٬متبنډتيرډتبو
اىډ اوىي،يٽىىيبثبىيشبنيهبو اوىيثو اوىتي.ىياٹت٬س ٽتډتب،هىثڂ ډتبو
ٳډ بو ا ،ٽىڈث ىزډت بؿبا ا زٽث ا ډٮبىڃډبو ىتڈ.تبو
اډ شبډب هػببٵٮبڅ ٽٮډىي.اډبوپشىاهشبډځىيث ىستبا
بنځىى ىؼبث ډلمچتبا٥ال٭تبس،ډ٦بڅٮت،،ىا تشٶبىا ٽتتٳا زٽډبو ها ا
بو شٶبىا اوين،ا پيؿبدب)ه ىياٹ٬ثبؿتؿتػتبثتػتب،ٽىڈ(ډاڅپشيو
شڈيٹناهډ ارىٹنث بڇ،ى.ياوشب ز.ث ىا ىاډيآيث 30ت
ډډىشٽشبةټ،طبو ٽشبةٽىي.و ان500ا ،1550ىى٭ى ىتىډچتن360ث
تتهيتتي1950 اثتتؿىتتياډتتيٹتتڈا تتز)ٽبډتتبى،تتيث (.اډتتيىثتتب1386ا
بنٽسهډبئڄيهٽؿټ ويځاو ٽتډٮٵزىثتبسهډبئڄ ا شه ث
ز ٽىنآنا ډظتبڃ،آن،سؼث ا ز.ثت ،ٽشبةډىشيا اوتين،ىثتب هتىٽشتبةه
تهي١ت٬ ڈ!ثبا او ثو و ڈٽؿڂ او تيٽتآتب،يبٽشبةؿبحييثبيثو ثبتيد
هډلمچبيٽتىبهزډڈ ا شٶبىا ٥ا ويځ؟آـو زبكبري ډٮٵزػتبسا
ػبډ ػبثؼبډ،ىث تزثوت،ىؿز؟آبآـو تز؟ډمپتها وتيځو هتى
ػبډٮٽتډت اوتيډىتأا٭٪ڈډبنٹهبا تبتبى)كتياٹڄډتبىيبتاطس ث
ش شهى،ىاو وتيځيكتبر،اٹشبى(ى،ٳىاو ٥ٸ با آو با بٽث
ز.سثبىٽ٭مٸ هػىجٹبثڄكڃا ا ،ا ا اوتينډتبنثت زٽځ ا ببنث
ى. اىا ػبثؼبثبكبر ٫ډٮبٵا ؿو
_______________________________________________________ 1. Displacement effect.
2. Jeffrey Jensen Arnett.
129 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
خاذى اضجبطد ٹيربوٵ١بٽىو٪پا ٹجتڄو٪تٽبتز،و٪تبد ا ا
څ ځچ دش،بو٪سأط ،سٸ )ىاو 1387ا ا ثت تبو تشٶبىا ى،ا (يػتىىا
تز.اٽظتځٶشت ىؼتبا ث تيوياو بث تب،آطتبياػشمب٭ٽىن٭مڇيسجيڄٽىنآو
ش متزيو ا تبٵشت،كتبٽا ڂببنو اوينس٤٭چمبيىاو بٽىډىاډه
او ا بىب١يرډ٦بڅٮ،اٵ و آنث اى،ډلتڄډ٦بڅٮ،يسأط ػمچهتبو ډوشچٴا
ز.اډبآبډ ىا تٽبي...ث اوتينيث اناډته اثتبست ډلمچتبا٥ال٭تبر ځتا
ٹيربويپىو٪ سجهٽى؟بد 1387)1«اثته»ا »(ثتوٺتڄا تبن2«ت ث
هٽشبثوبوډ شنٽىيٽايڅ س٤ثىبىتبمـتنثىتبىبٽىآډپبيىث
وڂدب ٽب ا اىيآځببػبډٮت،ثچپتثت ا اٵ ا ڄسالث ىڅ ث يوي،و ا ځ
ؼبىسمبيكٶ٥٨جٺت انيا ىؼبٽىنډبػ ٥جٺتث يسمىتيانا اٳيط ت انيا ډتبػ
هٽشبثوبو ٥ٸا ؼبىيكٶ٨ؿىهسمبا ز.ا ىا انث ٽبځ ځٵتز.تبترډت
ا انټبوډ٦بڅٮىثيياډ،ث،څ ىؼبتب٭متڇسچٺت٭ى ث ا ثت ا سمىيياث ٹي
هايبٳ،ډډ هتػتبرثتبډٶتڇي.ثبا ث زٽىٽاډډ٦بڅٮتا ىا انؿىهث س
دش(ځډ1390)3«ٵٽ»او٢جب٣ هډٶڇ،ډ٦بڅٮمـنټدتبو ٭متڄ4پههى.٥جٸا
تبى.ىؿىتهډٶتډ،ٽشبثوبوت)يډ ىؼتبث ډى٢ج٤يث ىيوياو ٽىيٽىو٪ىا _______________________________________________________
1. Rabin.
2. Harris.
3. Michael Foucault .
وبىډىيي،يا٦ځٶشمبن.ٵٽىډاٹجزيسىج،ىاىاډثلضهىىثبػبډٮډيوٽث4
ث٥اكهبابهشمبنوياوبٹنباو٢جب٣ډثثلضىيو دىاىيىاهاشب
ىينچڅبزٽ٥ٽىيٽ٭جبراودىااټثعثؼيڈثوبڇدبودشپهابډ
ساوشىيىينچڅبيوياوبناثجىىيثييناىپس٤وياوبنىيوي.څاثبوبنډآنويان
وم وياوبن ي ډٮىبو٪برثى ث ىاهڄچڅب ى و ياٹٮبك٢ ٽ ثياوىي ي ثجىىي ساوشىي
ىياٹ٬آوبډؼج و. ثىويماډاٹتا٭مبڃهىثبىييثيهسستىكبڃٽىشڃشىيب
ي.او٢جب٣ىيوډ
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 130
انټك٭مډٽثيياث ٭ى بآن(ىډٶڇډينث ٽىنپبٳډتبنٽشبث ډى٪د
ي،وٺبوډچزدب–ىيڅز ا ځ ت ا يبٵزٽثبستيغٵىځ ا اه سمىي ٹي ا
سٺبسج٬آنسيغډ٦بڅٮ،بىځډبىاڇيث ىؼتبٽتىن٭متڇياڅٮم،ا هتىيىدتث
ز. كٶ٨ډٶڇ٥جٺا
خاذى ػشهب وبديى» و٪1«ث پا هالٳىڂتو٪ت زٽث سجب٥برا انا ىا اوتٽتيد ىا د
ا ب او٭ٺڄ»و٪برآو ىيډ«ثبي ا ابٵزهوبډي،ي سجتب٣ ى٭مڄا ا)ٽسالىا ځ
اناػشمب٭ ارٽىڂ ٽىبيس ث دتىٽىتڂثتٽتب ىتيياډپتبنىتشبث
اوبىيثڂى(ي٭ه بهشبب٭ى اوبىتيډت ا)ٽوٺٽىڂ اځ سجتب٣ ځتىيا
ياث٤يبهشبب٭ىډ ىيډشپڄا ىا ا تبٽتثتتٶبٵز،ىاوي(ٹت ثتهتالٳآو
ډو٪بڇ ا وي،ا ىنسأٽيىا سجب٣ىډل٦آډوشثبكبٽمتز،بٵشڂيډى٦ٺث ٽىيٽا
آنو٪ٹيريبزپڄډ جزث او ىځى.څ تزٽتباوشٺبىىا تهثتبيا ا يث
بو٪ آو ثبٵزاػشمتب٭ػبډٮتػتياډت اا سجب٣ تڄ،ٽىىتبا سا (.ي1391ي)ت
زؾٽچم»ځيډ ډٮڇو بډ«ا ها ا سيث انځٶزٽؾػمچتب٭جتب س
سمبباػشمتب٭ىثتبن و زٽؿڂ ا هد ا ز.يىيىدبنث ډٮڇو
يډ څ س دبنثب ا وي.يث ت تهد ا ،ځث ش تډٶتڇتبث )ډتىتب2ا
شٶبىډ٭بىر (،ډيان،يډبا ڄ،يا سا ش،ډىوه1391ٽىي) ځت(.بث
بىبآډوشتثتبٹتير اى،٥جٺ،سلالريبو هبو زٽوبا اىا )يا٭مبڃ(اٵ
ثبوډ ا اويثبي.ډيان،ثب س شتب اىثببث زثباوٶپبٻاٵٺٽاٵ ا ډوشچتٴىآنا
ى و٪ث څىي.ډبا ډٲ ثبثبو اٹشتبى،اػشمتب٭يتډبتبډڄتډب،ث
زٵىڂ تز.ا يتډبومتبىهستپڄتيا ډبثبو .ډبٵىڂهىا
اثتڅلتب٥٧جٺت،ډٺتبڇ،ٹتير زٽٵى ٫وىڂهبا و ٭جبرا ډبثبو
_______________________________________________________ 1. Pierre Bourdieu.
2. Habitus.
131 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
اىډشمبډب ىڂاٵ تډب،ٹير٭چمي...ا ٽىي.ډبومبىهوت٫هبتا
ب ثبن،بډڄا زٽ٭اليث ا ثبو تډت ډظتبڃ،كمتڄٵىڂومبىهو ا تى.ثت
ٽٵتىثت ثبو ا م بٹ٦٭چمس٤ټٵىىػمٮهبث ٽشبث ثتى،ٽتبډت
اويډبوډ هسلچڄ،ډس اسپڄىي.ثبا ډجبكتضمبىهي اٯپتا انثتت ست
يا٥ال٫ وبڇشٽشبثيا ث اوتين»بو اوتين«ډ٦بڅٮتبره ه ا تباوڂت،ٵتز.ثت
مىاډشٶبيس ر1اوي:ث ٹيڅ اوينث آډت2.ه ا اوتينثت 3.ه ا اوتينثت .ه
ٽتډبومبىه.4ٽتډباٹشبىياٽىن ا اوينث .ه
اډت ان ٥تٸٽتبث ٽشبثوبوتا اوينٽشبةيٵزيآډيث هډى٪،ه ا انتټا ست
تا تشهو شبٽتٹيرومبىهسٽى.٭مڄو ا اسټب،اػشمب٭يبى د
٫وڂب،ډ هو ا ز.ثبسػث هوٺ٦و٪ٹبثڄسلچڄا انا اوتينٽشتبةيس ه ا شتثت ث
ٽتى.آتبٽشبثوبوت ا تڂبتٵبي٩بٴٽشبثوبوتىػبډٮتبتشڂ يثبتىاو ا ىا
ػزػز ا ٭مډٵبىا ٹيڅتر؟ځآډثبييٽشبثوبو اوينث ځه
يځب٥جٺت انثبسػث ٽبث شتبډوشچتٴ)ٽتٹبثتڄټا يبث ډ٦بڅٮتيا
ډت ٽشبثوبو ز(ثبؿيپىث اعا شو ا تبډ٦بڅٮتډت ٽىىتييؿتآىتي،ؿتٽشبث
هكشډ ا وي؟سلچچبكبڄا ببا٥ال٭بسىا اويىډ٦بڅٮتو يوتيببت،س
مزثبي. ثبا ٭چمياػشمب٭و
وتبثخب (ر) تصش بب ؿو ظشوتبثخب لذست وبدي ثسد:
پ ى»ٽډٶبما ائت(1991)«ث ځتبنا ىاىاډثلضىثبٹتيرومتبىهيا
بىبيډ بىي،ىډىو زاػشمب٭بډبو ثتيهډٮىت؛ا تهٽت بىتب٭تاليثتا و
وډٮمڃٽبٽىب بنٽډي ا سىبتتسٮٴث اث وييڅ شٲبڃىا آنا يي٭مالث
آن او سىي،ىا اٹي ومبىهوبڇٹيرثىڂٹيرىا هشىي.و ،ومتبىهٹيرا
آوؼب هٽىډوبا ا بىبٹبىث ثىي٥جٺيډشمببو اهىثت هتىشىييڅت
،ٽبٽىبن٭اليث ويډسجيڄومبىټث ٽت ٽىىتيډتىٮپ اٽت د اػشمتب٫تب
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 132
ز. اا تزومتبىډمپتهٵىڂتشبنټ،ډظبڃث ا نتټ،يتىٶپ تٮومتبىٽتبو
، ا اٳ،يټا٭ش ومبىٵىڀډشٮبٳډٺجڃىيڅتزثبتي.ٽشبثوبوټوبومبى٥جٺا
ه ا بىبوبهىآځبث ؼبىو ويډسمبا ىا اد ىتشډظتبڃ،ث ثىتي اوؼتبڇتياػشمتب٭
:تىډډىٮپ،بىډٽشبثوبوىٽشبثياٽ٥جٺبسىيڅز،ىټس٤ ډبوىتي٥جٺتبس
ب بدىي،٭بډٽشبث ب،ىىٽشبث ب،كيٽشبث ٽشبث تڂب ٽشتت،ىاو ي....ٽىپت
انٽشبثوبو ٭ى بهشټث بى،٥جٺبرث تټثتسجيڄيهىٽىيډډىٮپااػشمب٭و
ه.ىډومبى ا ؼبىومبىث ا ا اى1391)ٽثچ،1ى٥ك (اٵ ا ؼتبىثت ا ډتبنسمتب
ا.ٽىيډٽمټ،ډوشچٴبځي زډمپهډظبڃ،ث تبځتيهتبتټستبٽىيٽمټا
مزهبىيټ شا ډظبڃ،.ٽىيدياث ا زډمپهث تؼا ىاو ا ٥كت ٽشبثوبو
ىن، ىن،يىٶپث ىن،ٱىشث اډجبىث ىني... ؼتبىآىاةث يٽىتيا ډتىڇثتكشت
ٵزيآډيډ ٽشبثوبو اىٽث ان،ٽىىياٵ ىڂ ا متزث ا تهىىتي.ا و٪ت،ا تب ث
ىسلٺٸػب و٪تيپىثبٽىا )ست (،ىت ومبىؿتٽشبثوبوت تب ااػشمتب٭
ي څ س هيٽىيډسٺزبثب ومبىبؿا ا ؼبىاىب٥ك .ومبىيډا ػبص: ظش ه هوػ وتبثخب هجوػ
پ انٽشبثوبوٽبٽبيا ٭ى بىټث او اوؼتبڇومتبىهٹيرىا ،ىتيډت
ز.بډؼم٭ تب،بډؼم٭ثبٽشبثوبوا ؼتبىياوشوبةي٭تيڇاوشوبث ا يسمتب
ٽىيډ٥جٺ ويډثىيىشيىزث ه.ا ٭اليثتٽشبثوبو،ثڂڈٽا ىتش اثىتي
هىيچايڃثباوشوبةي٭يڇاوشوبةٽ ؿتت،ىيډډىبث٬اوؼبڇث ث وت ٽىتييډت
ػشډ اث آطبهب ت بتشاوشوتبةبى؛آطبٽتا تټتبهشبځٶشمتبو
آن،ىبهشي پاوي.٭اليث شبا اٽيبٽشبثوبوىٽٵٮبڅ ا٥ال٫ډ اډتيتبو
زثىي٦ق،ىډسجچ ىهبډىج٬بٽشبةثبيػىٽ٥؛ا٥ال٭برا ،ٽشبثوبوت
اى آسلالرڅلب٧ه،ػى،)ثهباٵ تشثبتىي.ىشني...(ث ىا ا ډظتبڃ،ثت
ب ډبئڄٽٽشبث ويډػىث ىا اىد اٵ ى14ث ثبٽشتببڃىاىو تب تبٵچتٶ
_______________________________________________________ 1. Schema.
133 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
هبسلالس٦فاهشبهب،ىب ا هبځىٹ ث تب ډبو تالهتب ا
ى.هيا ب،و ها ا ب٭ٵىڀډشٮتبٳډتچ٤بٽشبثوبوث ومبىكٶ٨يا ٭مډبث
ډ وي.ثبسػث وز،1ډمى٭ډو٪ ه(،2007)آ څلتب٧ا ؿجبث ډى٬يث سجتب٥ ا
ؼبىكبز اىػزثډمپهيٽىيډا اى زاٵ بثتتا اوينآو ىزآيىنيه
ست كش.ٽىيسٱت،ييس ا ثت هت ان،ث تهوبت ا ا سمبځت تټتبٽشبثوبوت
اوىيىډسچٺٵز شسبثش ا.ثٶييث بوجىډظبڃ،ث وتهتبډبنټٽشبث
تبډمپه،بٽشبثوبوى اوتينآطتبآو ه اث اوبن اوبنيػ ػ زو ا ٽت ثتبٵىتڀډٲتب
ز، بكشيٽىيسٱتډشٮبٳډٺجڃا ا ؼبىدىبويؿبحيٵثب .ومبتيا اوپشت
زسلٺٸډلڄٽ ه،يسشج٬ا زا ؿٽا تهىهتيپتى ثبتيوت٫ډىتبث٬ا
شبىٽشبثوبوآباسوبى. انهىثومبىهوٺا كٶت٨ٵىتڀډشٮتبٳ،دبڂتب٭ى
اآطبوجبي ىبي؟آبثبيثبمزثهب ؿتث اډلييىوث ب ب،ٽىيآو ىپت ثتبا
سػث ؼبىكبزډمى٭،ډسأط وٺوپىيا جزث سثبي؟هىآځبومبىهيو دػتسجلؼ تظنوتبثخب ػبصهبذ:
ټ،٭مچڅلب٧ثٽشبثوبوثىيى ا ثببثاث .آيډمبا٥ال٭برث يتبٽشبثوبوت
اٽ بوا٥ال٫ډ تبىشبث،ٵ٭ډىبث٬ىډ١٭بريډ١٭برثىيى٥ٸا ثتآو
هيٽىىيډاآبن ىډشتنا دبت ا٥تال٫يٽشبثتيا تبو انثت ٭ىت پت ا سٶبيستب
ز.ثبمىٽشبثوبويٽشبثٶي هيا كبڃ،ا پت ىالتڄا ثىتبى ثب٭تضتيٽت
ب ث اناويمىيانا ا اثيػبنا ياثهياثهٵب اڅ ډ،ٱ ا هچتيينځٵشتىب،ه
،٦ شالت،آٽىبسبا ،دڄاسچ،و وشه،ىت الٵت وتي،ىت ي...ثتآنثذىا وٺت
ز يآىي٭چڇىيثىيسٺڈٽا ىػزىاو يىاو ٶبث ٽىتيډا ته.ا ا
ه،ځبو٪ ووشهډٮشٺيويث ٭چڇ٭تبڅڈىثىيىٽىث ا ىاو ،وت٫تىډت
ىػبن ػبنييث بنث يى)آىييوڂباو ا اٹڈه ٭چڇ ثتبيٽ تشب (.2،1999يا
ا ز٥جٺټډظبڃ،اځىث څ ٭چڇ،ثىيډٺج اػببٵشا تبكتيضتب٭چتڈػتبڃث _______________________________________________________
1. Forbidden fruit hypothesis.
2. Geoffrey C. Bowker& Susan Leigh Star .
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 134
و٥ت يثبي،ىياٹ٬ىشب ،و٪تبڇسمتيار،بيٽبي...ىو٪ځٵشو ،٭چمت
)ډبوىيسٺو٪بډب ا ػ ا ب(ي...يػى او تىومبىو٪ځٵشآنكث
پ.ډبويډيآن٭چڇډٲٶڃ ىٵچٶ٭چڈثتهتىٵچتٶٽوٺيبا وبٹتياو
اثىؿن ىيٵب ه،يػىىا زا ډبوىي٭چتڇ٭چډٽثب٭ضيبيٽبؿٽا ٱجت
ويي٭چتڇٽىبب٭چڈاكپبڇوؼڇ يويي٭چډوبډٺجڃسچٺت انسؼثتكب١تثت ٭ىت
ىؼب.ىٽىىي٭چڇډٺجڃي انډا سجب٥تبراوشٺتبىاوؼتبڇىاىيسلچچبس ٫٭چتڈا و ا
ه ىيا ا وڂبٵ ى(.1391)ٽثچ،ىي1ىشػچسى٪ڈاا اثىتي ٭چتڇ انډت ىست
٫ټياٹ٬ اىشػچسى٪ڈو ث بنث تز.آىتيػبنييكٺبٸوڂباو ٭چتڈىاو
ه٥جٸ انډ،سلچڄا شيالڃس ٭چڇثىيىٽىا ومتىٽت سلٺتٸي٭مچت اىبٵشت آن
اٽيبٽشبثوبو ىڈډبوا٥ال٫ډ ث ٭بڅڈډت هبٽث ،اځتسجتيڄثت2ىتي،ثبث
تزاىشػچټځٶشمبن٭بڇى،ىياٹ٬ ا اتبنيٽت استټتبيٽبب يٽ ث
شباى٭چم تبثت٭چتڇيوڂتببيىيډ٭چڇي٬١ييسٺزسلٺٸيا
اډٲٶڃ ىډ٭بڅڈ ا .ځ
ػى٭مٺسلچچب،ىڂا ځٶشمبنسلچڄا ځٶشمتبنسلچتڄتباوشٺتبى دت
شٮمب ىاڅڂځ)ثبا آطباىيا انډ(ٮيا ىىهس ډػتىاوؼتبڇثىتيب
هىاى.ث ب،ا انډا ػتبنيثىيب٥جٺٽاىشػچثبٽٽىياٽبيس كب١ا
وڀابك،ؿاويؿيآنكٺبٸ بك،ؿاويٽىد تش ا اوتييؿتاٵيځ
اىدبب شظمب چ٦يا انډا سب،سػلبرىس جشبيث اعو شو .ٽى٭چڇا
_______________________________________________________ 1. agenda setting.
ٱ٭سٺڈوييىثىڂث.ثاډظبڃ،ىټثډمپهاز٭چڇث٭ي2
بډالٻٹاځٵشيىثىيڇ٭ٺڄيكپميٱكپم.ىثايڃ٫ى٭چمزځا
سٺڈ ى مزاشيالڃ. ٱ٭ثىنث ثاب٭ي ډمپهاز٭چڇ ايڃ، ثىيو٫
ٽىيي٭چڇ٭ٺچ٥ىوييىثىبهشوييڅا٥جٸاهىشػچ،٭چڇ٭ي
ځا ث اثشىبق ىڅڄ ث ٭ ٭چڇ ي وي اب٭ٺالوزىؼي ث ٭چڇ ډٺيډبرىيڇ، ي ب
ٱ٭ٺچٽىبځاشوي.
135 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
د ؿىلوتبثخب اؿبػ اعالػبت: ب٭ا٥ال٭بر شٽشبثوبوو٪بڇٱبيٳ،ا .ډى٪تتىډىاو ٽشبثوبوت اا ،اوتيا
ز؛ډيز،يبډبوي،بډؼم٭ شيا ب٭ا٥ال٭برىاو ،ا ٥ت اوتيٽت ثش
با٥ال٭برډى و ډوب٥جبناوشٺبڃىتي.ىډمپهپڄسهلقاث ٫يٹزث يىا
٭چڇ ىيىٽبيٽبب،بوا٥ال٫يٽشبثيا ا تي،ىتيبكجډػ٬ډػ٬يډٵ
ي،ډبيا٥ال٭بسډبيٹجڄا مـىهي...د شتب ٵٮبڅ ؿتنٵتزاػىجت
ارٽشبةبسب تب٭ډ١٭بكىػيي،اوشب ډوشچتٴ،ا ا٥ال٭تبر،ځىت
ىبىي..ٽشبةبومب شبمى.يا ب٭ا٥ال٭برٱبزا ٻا اوتي.ثتبتيىيسيا
ه سلچچبكبڃ،ا سجب٥برو و٪٭چڈا انډا س جزث هو تزيآنا ډ٫١ىا ىپت ا
ڂٽا٥ال٭بس مبا يس٤ؿيډپبو ثتىتزډوب٥تتٽشبثتيا ،تيډت
ى و شبؿڂ شدا ػز،ٽشبثياىبىا ځتب اي،ستالاػشمتب٭ ٽشبثوبوت
اډڄبكٶ٨و٪ڈډشٮبٳياث 1ىپڄ،اػشمب٭٭ ويډت .ت ا ووتشهډظتبڃ،ثت
و٪بڇٽوٺيب ادبومبث ه،اٹبډيمب ىا اٽث ؿ ا ځتبنمتب يا اومبت
هى ٹجڄيست٤ثبيو٪بڇ،ا ا تىي٥جتٸؿتيٽشبثتيا اڅڂت اىٽت ځتبن اييا
ب او ز،ؿيډ١٭٭ى هځايع.ثبځىرثببثا ىا و٪تبڇٽډجبكضث
اد هځٵزسب٥جٸپڄمب ځتبنسٽتتاڅڂ،ا يا ا ثت ا٥ال٭تبرست٤ػتشؼ
ځبندىبىاډب،ځىرٽبث شالىمـىبنيا تهثتبډبوتي.ثبٹٽشبثياا ،سلچتڄا
ځبواڅڂب انىٽايا ٦الفبډ١٭ب٭ى ومبىتيتي،ډىٮپبوبډا ثب
اوىيډآبيؿشىي اسلزػشؼبس ډب سأط ا اثتىىتيٹ تب وشتبغيآو ډوت
_______________________________________________________
پڄ1 framing)ى. ثػش( بهشهػىجهبادبڇيى٭چڈاسجب٥برثډٮىباوشوبةب
ثبډٶڇشهػىجوڀبهوبىيبٽڈ ډٮىباها٦الفا ب«٭ي٭ىټ»بىڂآناز.
اٽوٺب٥اثبمڂاثػشيوٺب٥اثبياځاىيسانٵمي؛٭يثشډ«ٹبة٭ىټ»
ٽىي.ډ
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 136
ىمب ب٭ا٥ال٭بسىاډډبيب؟ٽىىيا آتبا٥ال٭بر،ځىيا اڅڂتب اػشمتب٭
ڂببهشبډشٮبٳبي ٽشبثوبويىډىٮپىاو تشثتٽشبثيا٥ٸيو٪بڇآن،ا ،ث
٫ٽشبثيايٽشبثوبوبډبنډبى، و هب،ث ډىتبث٬بيىډډىؼسلٺٺبرا ډوت
اا اياهشبىسلٺٸث تيډت تب٭ځىتا٥ال٭تبر؟و ډٶتبڈډتڈ٭چتڇ1ا ٽتا
يا٥ال٫ وٽشبثيا ز،ؿڂ ا تپڄډبو ا انټاثت ٭ى اويث ىتثتډ٦بڅٮتتبس
ٽشبثوبودشجبوآبسلٺٸ٭مڄٽىي؟ و٪ڈډشٮبٳ،ث اڅڂبا تپڄسلٺٺت ؟ىتيډت
ډػتپڄ و ؿڂ ىډډبيا٥ال٭بسٽشبثيا وت ىيؿوم آنډت انتبا ست
انډٽبٵز؟ډظبڃىڂ هىس تهتىا تزها ا ٽت اٽشبثوبوت ٽت ٥تثت
ش ا ب٭سىځػزوبه ا٥ال٭برٵٺتيا ى)اهجتب تيىا تيث ا ستب،ػ تب
٦الفاٽشبثوبو،ډىبث٬ٽشبة وبډ،ا اويډبي...(،سبؿاويا س ډلٺٺتبنسلٺٺبرث ډلچت
اډلچٲبنډجچيبىييپڄآنوشبغيٽشبثوبوآن ځ ثبي؟سأط
سػب جوؼ وتبثخب ث هثبثاډپبوابٽشبثوبو ځىآيث تش ځشڂبنىاو اوتي؛ىاو ډپتبو انىاوتٽت ثشتا ياڃآن،ػچځځىآيىي١مهپؼبځش ا ا تدتجىثت آنث ىاوتياى.اډب هث ث ٭مډبٽشبثوبوډبوىيبٽشبثوبوا )ٽتډت اثت تب انآو ست انتبو ٭ىت
بب اػمٮډ٦بڅٮٽى(،ا هث ؼبىډى٪ا يا ا،اويو ىڂبٽشبثوبو ٭مډتبٽت شث بىټياث ى٭چمبډجو اڅٮچتڈٽچباوي)ډبوىيث تبي،ډؼي،ىا اڅلپمت ،تبىا ٭چمډيا شىيبىيشځي...(ا ٽيػىىا ٹ٢بث ٭مڇيا ،اوتيثبثتىو
٭مډٽشبثوبوأنيڅ شىياډيډينپڄث ا٭بډتيډىتبث٬ٽاويا ډوب٥تهىا برهى سٮتٴثىبثت٭مډبٽشبثوبو.ٽىىيسچٺدىي٭بډاىث ډتب 2بث ان،ثت ٭ىتكثو اډ٬ډين3٭مډا اډٮځٵشىي؛پڄىػ ٭ت٠ىيڅشىىشڂبٽػ
_______________________________________________________ 1. Selected Dissemination of Information (SDI).
2. J. Habermas.
3. Public Sphere.
137 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
بكجبنٹير هىشي٥ڄآن،ډىڇ٭مډبث ا شىييثىتبث ثبتيويا ٵ٢تب ٭متډانث ادت-ىيڅتزپبٳسبځٵزډپڄډيوىػبډٮ«٭مډك»٭ى .ٽىتيډچتز
انث٭مډبٽشبثوبو پ٭ى ها بىوتيا بىبدتبثت٭تيػتىو ٫و و سجتب٣ٽت از.ؿىياو ځشويا ډپبو،٭مډٽشبثوبوثبكٶ٨يځشىاو ا اڇثت ك٢ت٭ت
انه)ث ياٹب٥جٺدبهػبډٮت(ٽبځ ا ثت تشٶبىځٶشڂتىثتب ډتبئڄي،اڂبن وبډا ي ب،سؼم٬يځٶشڂياوؼتببيسا ڇٷآو ثلظتب ياػشمتب٭ بت سچٺت
ه.ىاىډسپڄا٭مډكٽيډ ٫ا زو تهيهبتشڂب،ٽبث ااوڂتا تب ثٽٽىيډسٺز ځٵشى؛ث٭مډٽشبثوبوا ث انبو تب٭ٽ٥٭ى انثتبا ثش
ډيزا٭مډا٥ال٭برډىبت،ك تهومى.كبڃثبسػث ډٺيډت،ا اوپشت ٽت اسجب٥ډى٪ تزسلٺٸيسلچڄٹبثڄا ته،ا تزا ا اډت٬ډوشچتٴ،ثتبسػتثتٽت ىػببوو٪ ،ث ٭مډبٽشبثوبوا و ٽياڇ.ىډوڂشؿڂ و٪بډتب اػشمتب٭
ان ٭ى اث سمىيبوټآن ٹي سچٺت ااڇٽتييٽىىتيډت ډلتييىتټو٪بډتبآن تبواٹتىاوىيډ ټ.٭ ها تببسچٺا اډت٬آو وڂتبتټثتبتب.ؿتزىػ آتب،ىڂت
اٽٽب ،ستىابوو٪بڇىا اڃيا جت ثتبڅ ز،تبو څ ډتئ و٪تبڇتب،اػشمتب٭اىهتمهػبنڇشىي،ٽبابو ا٬١ ډ ٽشبثوبوت تب هتوي٭مډه)ث ىڂسچٺب(ىا ٽشبثوبوا انتبو اثت٭ىت بتبآن شيا ىا
ويوم ټ.وڂ ها اٹت،دٵشبځبػزا تبؿ٭ تشدتٵشب اثتىوجتبڃىاز. ا
وتبثذاس ب استجبع پبم جج
اػٮ2001)1«ىٵى» ثبډ سجب٣ٽشبثيا تهوشؼت(ىسلٺٺىثبٽٶزا ٽىىتيثتاان ػىجاىزبٵزٽٽشبثيا سجب٣سػتيسمٽتٱتث ػب٭ا سجب٣بوٺا ا ا ډلش
اػٮ وي.ډ ىا تزٽتتبػىجت ا هىكتبڅ شىييا ٭بنىا هاډا ا ث تبٽىىيځبنو
_______________________________________________________ 1. Marie L.Radford.
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 138
سجب٣ىډٵ وڀا ى.ٺزآنوٺد ه»سىا ىثتبن1«يډهبٽث ٽتبث ا وٺثډ سجب٣ث ػب٭،وٺٮ،وٺىا مبى:وٺا ،وٺتسٱجت ثبو ا ٭ب٥ٶ،وٺٵ
( ىځؿا(.2،2006سيىټيوٺميڅ وت٫ت سجتب٥ ا تهاپت ٱبڅتتوٺتباز ويىمډبنوٺبم،ا انوميٽب ست وٺت ػتب٭ اا وت آوڂ يىٽت ٽشبثتيازٵٮبڃبوا٥ال٫ ثبووٺٽى.وٺبػياىڂاا ا ډځتبنىځٶشتبتبٵ ډإيسأط
ز. شبا اهةډظبڃټو هث ثتهسٶتبير،ډتىا تشب و تڂب يىاو وبډت ايز اٵٺ٤ميڅوٺ.ا اث ٹ شهوڂبث زسمبىا تټيا وت ٽتىنؿتزآناومز زٽبىميالووٺاډب،ىومډىشٺڄدبډؾآنىٽا ٥تٳىيٽ٥،اسبٽبوبڃوجىى ىيډسي ا ډتيايڇك٢اه ويډ٦متئهپتيڂ .ىت
ك ،بوا٥ال٫يٽشبثيا دتبڇبػىجبث سجتب٥ ػتوٺتا ػتب٭ ،ا ستػز. يا او انډډظبڃ،ث س ب٭ٽبىٽٽىث وٺ،ا٥ال٭برځىا ثتبو ا ٵ
ب٭ؿ شبډىا و اويډبسأط ايس شثبي)دبڇډلش اىا ډظبڃ،ث ډتبو ٽتا ټث شبجټډوب٥ت٭بڇ،ا ڂببهشببو اىاو شٶبىتى(.اوشٺث بڃډ٦بڅتاسجب٣ډىٽىسلٺٸىثوډػ٬،ب شا اػٮ-ٽشبثيايث ٭تاليثتوٺتٽىىيډ
ػب٭ ا،ا اډاؿىا ىڂبڅ ز.ځٶشدوٺبو٪ا اا ډظبڃ،ٵشبث ٽشبثتيا٦لډػ٬يىډدزٽ ا ٹ سجب٣ث بٽىيډثبالسثبډوب٥تا ىٽٽشبثيا ٽىتب
ىيډډوب٥ت ستببدبتوثچىتييبدبو،و ٽ تشٶبىا ٽچمتبر)ٽچمتبر،ا ي٭چمتڂب اىاو ڂبډوب٥تث ز.(،ٱىاو سجب٥ا ؿدبډيبا ا ي...ىا
ثب داؾ دساص ثبوىيا پت بتزآتىبىكتډ٦ج٭تبريډٶتبڈا ا .هجځ ىيا اثتبو
انث ىيبسمبډ٭ى ا شدبڇٽىشڃاوشوبةيٵ »(.1371اوي)ډالوب،ىاو اڇيچجت (1949)«تهى ټؾ:»ځيډها سٮياىبػىجا اويا سجب٣ث اوشوتبةيسٮتياىبىا
وياٵپبىپڄىٽىنىبى سجب٣ځ ،ځيا زډإط ډ٦بڅٮتبرى«.و ىيا ثتبو
_______________________________________________________ 1. Roman Jakobson.
2. Luke Tredinnick.
139 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
ههج،ث ىاهشا ٽهجٽىډډ٫١د تبډىشتبو٥ٸا ؿت،تىډت ا ټ،ٽىيډ٭جبىيا ها ا بسبؿىيا هجتيت٦ل وتي،ؿتستأط ىا
بيبهب ببىٽىوىاوشوبث آو ىيسأط هىا بيا باوشوبث ثب٭ضؿىٽىو بتسأطاع بنىډاػشمب٭ياډ ىتيب٭مډبىڅل٪تثتب.او ا اػىتييٵ اوشوتبةډ ډتاويځ ب بآو باوشوبث ه.ثبيػىىيډسپڄآو اى،ا وياٵ يػىىا تبٽت كٵتآو
٭ث ز؛دبڇ٭يڇاوشوبةباوشوبةو وتي.ىػمٮډٳٽدبډبا ىا ٽىتب اى اٵتٽ ٭ث يډ٦ج٭برتيو ثببو وتي،ٽتب ىا ٽشبثتيا ت ثتو ٽتب ىيا وت٫ثتبو ،ا
ى.،ىاوثبوىيا شٲبڃىا ،آن٥ٽشبثياا ٽت وڂبتشتي،ىتفكٵت ا ٵتىز اوشوبةډىبث٬ٽا ب٭آنبډبوي،ا٥ال٭بسث ىډيا ىا ثتباوشوبثيد ا امت تبڅ
ا٫ډىبث٬بىٽىني ان)ثا٥ال٭بساو يز.دبڇ٭ى ٽبسلچچيسلٺٺبر(يث تها اانډو٪ ه،اوؼبڇىاىس زا اٽيبٽشبثوبوىٽا بدبڂب،بوا٥ال٫ډ يا٥ال٭تبس
أن اٽشبثوبوآـو ى،٭اليث ؿ،ٽشبثياىا وي.ثبوبوىيا ىييػىىا ا ٵ ا ځت اطيىػ ا ځ ز.ؿاط ا و بؿڂ آو تبييبهتب اوشوبث تب تبىٽىو آو ستأط
ى.ؿىػا هىا ،يؿىػبډبو،ؿىػٵىبهبا تز.يىاػشمتب٭ ابز ه،و بيا باوشوبث ؿىٽىو ىډتډوب٥تتيبسأط ا .ځت ا تټى،ډظتبڃثتا٥ال٭بسدبڂب ىؼشبڃډىبث٬ٽٽشبثيا،٭اليث دتىبىاهبت ،ىتيډت دبڂتبډتي
ڇبډبنډبى،ؤب،ا٥ال٭بس و و ا انثاٵ ا٥ال٭برو٪تبڇثببثبهشبٽٽ٭ىځبنٽبومب،يٽىيډسٮها اػشؼيا ،ځىيډا٥ال٭بر قػت ثبوتبنثتىيا
سلچچب.ثبآىيډمب تها ىتزا انډت ٵمتيست و٪تبڇتټىٽت ؿتا٥ال٭تبس وي،ؿثبوبوىيا بيبهبوٺىا باوشوبث اسلزىٽىو ب آو سأط ا ٹ ىتيډت
بي بياوشوبث بىٽىو اآو ؿىا تزاثٮتبى انا تهسلچچتبست ا .ثتبوشتبغكبتڄاىد يويځىدبڇىو٪بډبا٥ال٭بسكبڄډث جزث و هىآځببو ى.يث
هضلت اجتوبػ وتبثذاس
پ ىشسلٺٺبسبكا ا٥تال٫يٽشبثتيا ،دتيىهتتبوڅز اناػشمب٭ډى ٽشبثيا ز.ا ډوشچٶبىيځبا هث اډا تزوڂتش .تيا ا ثتانډظبڃ، يىسبنى٥ڃٽشبثيا ډوشچتٴآنؿتبث ؿتتأو تشىي،ا ىا ا٥جٺت
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 140
ؿ ىوي،يث شىي.اډث شٲبڃىا ىپبا انډٮتبي١تٮزا اډت٬ډوشچتٴٽشبثتيا ىػز.ډىڇ٭مډبؿ ا و وڂبؿڂ جزث و وتييٽشبثتيا تهىا ؿتا ا وت٫وڂتبډشتأط
اډچ ز.يبييپىب٭ يبؿنډوشچٶا سبود تىبډيډتبكج ،،دز.اډب شٶبىيا پا هٽشبثيايػسلچڄاةػبػىجا زا ٽا تىث
ويځيډيډشٮبٳٽشبثياٽ ،ى ىتيډت و ؿڂ ػمچتػتى.تبو بتبتباويځيډ اډت٬ډوشچتٴىآنشىيٽثبن هػ ا تز.ثىتبث ،ػتبتبيػتبا
ىډ انسلچڄٽىٽٽشبثيا ب،ٵچمبس ،بڅ تب تشبنٽشبث تبىا ثبٽشتب تب ي٭چمت،ى و ومببويؿڂ ثب ډوشچٴىتبو ومبىاىيا هثب ز.ا وتثتىيا تبؿڂ
زيؿيوي آوؼباا ز.ا ٽ٥ٽىا تشبنتټتبىبډٵچمسٽچيوپبرا ىا، و ،يسأٽيٽشبةببڃسچ بز)ؿىيڅ ا1387او ب٥تاوؼتبڇسخ(،څ
سذبډ ٫بسخټومبىييثبثبيييسظجزىٽډشپث ثتډشمتبو تمبه ا تزډوب٥جبن٭تبڇډبنىٽاوشسخ،آي.ثىبث څ ډٺج ىيثت ان٭تبڇىا تټ٭ىت
ٵشثيٹبڅت زد شٶبىډ،يا هبا او آن ا انسخث ٭ى تشٶبىث تى.ثتبا بوا انډځٶشمبن،سلچڄيىبو ىٽٽىسلچڄس تبهشبثتڅلتب٧ا وتث ستبوڂ
پڄځٵشيسظجزي و ااوي.ؿڂ تبث ٵچمبيډبو با شتبٽت-1ډظبڃ،ىث ياى بٱچجىا آو ث انٽشبثيا-او ٭ى ومتبىهكبٵ٨و٪تڈٽبيسخٵىث ٽشبثوبوت
زيثب پرډ٭ج،ىكبڅاؿا ى٭رث ا اٹتيياٽىي،ٽم تزډ ابهشٽومبىىو٪ڈؿىهٽ وؾهىايزيډوب٥تث اثشځ ى،ثتتڈٹ ثبآنويا
هكشووى. ا ٭آطبث بنو ىٽشبثياٽىىيډو ثتبٽشبثوبوت ا سٮتبتټمت كٶ٨و٪ڈډػىيځجبنىزث ز:ٽمټث وٶ٬ٽىنببا ثتډوب٥تت.ٽمټآنث
هى ق٥ثٽشبثياب،او٢جب٣هټبوا ث تييومتبىٵ٢تبٽتيستز. سىٮا
_______________________________________________________
ثاډظبڃبڃاډپب1 .librarian ،the name of the rose،party girl،desk set بډؼي،ٹ،
ډبنس٫اطبسي....
141 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
ييىاهچىآطبسلچچبؿىهاڅجش باوؼبڇو ػبث ى.ٽتب تزډمپتهىا ا ٽتډشٶبيرثبتي.ىاهچيىآطبډىٮپٽشبثيا،ثبيػايػؿىه سلچچتب تها ا،٫ ز1ىهىوڂچچبسلو ډبٽا ٽىتڈىببسبٽىيډٽمټث يػتٽت ٽشبثتيا
زي ىبهشيا و ا،ٵشتب(ٽتيآن)ٽچيبډوىػبډٮؿڂ .ؿتز،ډلشت٭مٸ يػ،ا ٫وڂبث هو ٫وڂبا اسالډسهو بز ٭تبى اا ستهٽىيسبآن
شواعٽىي.السهييسظجز ز،ا زډىٮپا برييا بٵىڂٽىاىث
گش تج
پ ٭چڇٽډبئچا زثبٹبوا٥ال٫يٽشبثيا شرالڇا ى،ث آنثذتىا ثأن سجب٥ياػشمب٭سػث كب١ىياٹ٬ځتبډډٺتيډبساكٵا٭مبڃا ز.ث ا
يا٥تال٫ ؼبىهىآځباػشمتب٭ى٭چتڇٽشبثتيا ىػزا تمىتبو تى.ډتان شبسپىپهى٭مډبثٽشبثيا څىييٵشبتبيٵٮبڅ ډتٲ شتب ٵٮبڅ ااكٵت هتى سجب٥ياػشمب٭بػىجٵبٯا بڇآنيىاوؼتىىيډاوؼبڇا ډتينيٽتبډاليپتى
وي. اٵىىا ايدتبڇى،ډظتبڃث ٭مډتبثتډلشت وڂ شتهتبوينآنثتؿڂت ولتثويډ ىا ايد ث سلٺٺبرډظبڃ،ىزث ىاډىت ډبوٮتزيػبډٮتزىىا اثبتبث ډلشتهاوي.ى زكبڅىا شٽا بببوا٥ال٫يٽشبثيا تزياػشمب٭شټا ا
شب تټىياٹ٬ٽشبثياٵٮبڅ اٽت د تزاػشمتب٭ ا ٽت انومت ست ٵتبٯا تب سأطسجب٥ياػشمب٭ آنا انٽشبةٽأو.وڂزث ٭ى ثتبټث بو تبو و هتبتب
مبٽ٭مڄاػشمب٭ ى،ډپبو اوين»هىىا ز،«ه آنا تباٹىتب٭سلزسأط اا٥ال٭بسهىث ا ٹجالوينډلش ا ډىبث٬ا٥ال٭بسث وي،ي١تٮٽتٽبډٽټا ث
هډىبث٬ ا ټا اث –ډوب٥تىث تمىٽتټتبو ويډت ٽت-ت ى،ستأط ىااډ ډلش ى،ډبڅپزډىج٬ا٥ال٭بسث ا سجب٥ځ ډبا ا مـنډبومبىهٽتي ا
اوينكبڄډډبب ٽشبةه مىي،ا ٽأوى،بث ٽشبثوبوت انثت ٭ىتانټپڄومبىهٹيرټ ٭ى انټسى٪ڈ،ث ٭ى ى،ىىي،يث ٽىىيىتشػچتىا
_______________________________________________________ 1. Reflexive
2ػچي16مب–/ٽشبثيايا٥ال٫بو 142
انثٽشبثياٽأوي ټ٭ى بنىيا ى،و ىا ىىيثبنىاو ځت وٺتث ايياػشمتب٭ز بٵٮبڅ ز.اڅشٶبرث ها ځتشسلٺٺتبرثتا ثبآن،يو هىآځببو وٺبيثىتىاوتػىج سىتبىد ه٭چڈ،و سجب٥ا باػشمب٭يا و٪ت ٹچميتب وت ا ثت
اويډثچپ،ځبيډسلٺٸ هىآځبكٵس شث اث ان بويسب٭متڄهتىٽشبثيا ا وي.او انټ٭مڄاػشمب٭ثىڂ ٭ى شسپىپ،ثچپث ٵبٵٮبڅ
هبثغي)- ،ث سجب٥بر(.1389اطجبس ا ان:بٹ.ډجبو .س
سجب٣(.1388ثبى،ػبن)- يىبا ا..ٽشبثيا ډبػيو ث اى.سػمډلج ان:ي.ډ .س
-، ڄؿىيڅ بوډجبو(.1387)ىاو ارډ.ډي.سػمىبو ان:اوشب دبب.س
،ډبڄ)- بو(.1387ىاو بىببوو ت ان:آو ان.ست اىىي ت ومتب؛.سػمځتىډالوتيث
ؿبدب.
ه- بى،اث ٭چڇډجبو(.1387)ـ .ډي:هبىډبنډي.سػمبوا٥ال٫يٽشبثيا ٽشبثوبوت تب
بو .اا
اٵٮتبڃ(.1387ڃ،ػتبن)- :ځٶشتب ثتبنػتشب .سػمتىٵچتٶ ډلمتي٭چ ان:٭جتياڅچ .ست
ىڀ يڂب٭چڇيٵ الډد .ا
ىڄ)- ڄ، ا س ػبډٮ(.1391 سجب٥برډجبو اډزىبا ..سػمٽ ان:و ن.س ا ا...
.ؿىيٽشبةهوبثډشهبئىبن،ډشػمبن،(.1386كه)ٽبډبى،- ان:و .س
،دڄ)- ثچ (.1391ٽ و٪ ڈاوشٺبىىډ٦بڅٮتبرتبو سجب٥بر:ډٶب با ىڂت يٵ تشبا ا .ي
،ػچي :ٮي١ب٭بډچ ىڂياػشمب٭.3ي2ٵب يڂبډ٦بڅٮبرٵ ان:د .س
اٹجز(.1390)ډڄ،ٵٽ- څييډ :س ه.سػمويانسىج پيػبويياٵ ان:و .وه.س
بن- ى سجب٣(.1389اى،ډي)ډل )ډتبنا تبو سجب٥تبراو :ا ،ػمٮت(ىبت ،ځيت ان:ٵتى .ست
ي.
بن(.1371)كميډالوب،- هػ .سػمتا٥ال٭براڅمچچث و ات ان:تپه .ست ډ٦بڅٮتبريډٽت
ب.بوسلٺٺبر
)ډټ- ڄ،ىو ا تٮىبډوب٥ت(.1387ٽ ان:ډٽتډ٦بڅٮتبريس .سػمډتيډىش٪ٹتبئڈ.ست
ب.بو
143 .../ب٭چڈاسجب٥برثبډبئڄ٭چڇٵڄډشٻو٪
-Arnett, Jeffrey Jensen (2007). Encyclopedia of Children, Adolescents, and theMedia.Retrieved23-
December,2012,from: http://knowledge.sagepub.com/view/childmedia/SAGE.xml
-Bourdieu, Pierre (1991). Language and Symbolic Power. Cambridge, Mass.: Harvard University,
Press. -Bowker, Geoffrey C. & Leigh Star, Susan (1999). Sorting things out: Classification and its
consequences. Massachusetts: MIT Press. -Buckland, Michael K. (1990). Information as Thing.Journal of American Society for Information
Science, 45 (5), 351-360.
-Budd, John (2003). The Library, Praxis, and Symbolic Power.The Library quarterly, 37 (1), 19-32.
-Radford, Marie L. (2001). Encountering Users, Encountering Images: Communication Theory and the
Library Context.Journal of Education for Library and Information Science, 42 (1), 27-41.
-Tredinnick, Luke (2006). Digital information contexts: theoretical approaches to
understanding digital information. Oxford: Chandos Publishing.