34
Kaligirang Kasaysayan ng Nobela sa Pilipinas

Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

KaligirangKasaysayan ng

Nobela sa Pilipinas

Page 2: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Impluwensya sa pagsulatng nobela

• Ayon kay Virgilio S. Almario, nagingimpluwensiya sa ilang mga nobelistangPilipino ang sumusunod na mga akdangbanyaga: ang Hudeo Errante (1844) niEugene Sue, ang Conde de Montecristo(1844-46) at ang La Dama de lasCamellias (1848) ni Alexandre Dumas, ang Les Miserables (1862) ng mga kastila

Page 3: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Ano ang Nobela?• Mahabang kathang pampanitikan na

naglalahad ng mgapangyayari napinaghahabi sa isang mahusayna pagbabalangkas na angpinakapangunahing sangkap ay angpagkakalabas ng hangarin ng bayani sa dakoat ng hangarin ng katunggali sa kabila

• isang makasining na pagsasalaysay ngmaraming pangyayaring magkasunod at magkakaugnay.

Page 4: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

• Ang kasaysayan ng nobela saPilipinas ay nagsimulanoong Panahon ng Kastila namay paksain tungkolsa relihiyon, kabutihang-asal, nasyonalismo, at pagbabago. Nagpapatuloy ito hanggang sakasalukuyang panahon.

Page 5: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Layunin ng Mga Nobela• Gumising sa diwa at damdamin,

Nananawagan sa guniguni at talino, Mapukawang damdaminng mambabasa, Magbigay ng aral tungkol sa pagunlad ng buhay at lipunan,Nagsisilbingdaan tungo a pagbabago sa sarili at lipunan.

Page 6: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga uri ng Nobela• Nobelang Romansa: ukol sa pag-iibigan• Kasaysayan: binibigyang-diin ang kasaysayan

o pangyayaring nakalipas na• Nobelang Banghay: isang akdang nasa

pagkakabalangkas ng mga pangyayari ang ikawiwiling mga mambabasa

• Nobelang Masining: paglalarawan sa tauhan at pagkakasunud-sunod ng pangyayari angikinawiwili ng mga mambabasa

Page 7: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

• Layunin: mga layunin at mga simulan, lubhang mahalaga sa buhay ng tao

• Nobelang Tauhan: binibigyang-diin sa nobelang ito ang katauhanng pangunahing tauhan,mga hangarin, kalagayan, sitwasyon, at pangangailanganbinibigyang-diin sa nobelang ito angkatauhan ng pangunahing tauhan, mga hangarin, kalagayan, sitwasyon, at pangangailangan

Page 8: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Pilipinas

Page 9: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Panahon ng Kastila• Ang Commission Permanente

de Censura ang sumusuri ngmga akdang pampanitikan nanilalathala upang siguraduhinna walang ano mang paglabansa pamahalaang Kastila.

Page 10: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

2 uri ng nobela sa panahon ngKastila.

• Nobelang Pangrelihiyon -nagbibigay diin sa kabutihang-asal

• Nobelang Mapaghimagsik -nagbibigay diin sa kalayaan, reporma, pagbabago, at diwangnasyonalismo

Page 11: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela sa Panahon ng Kastila.

Page 12: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

• Ang Noli me Tangere at El Filbusterismo ni Jose Rizal na ang paksa ay tungkol sa Himagsikan.

• Doctrina Christiana ni Padre Juan de Placenciaat Padre Domingo Nieva na tungkol sarelihiyon.

• Urbana at Felisa ni Padre Modesto de Castro natungkol kagandahang asal at relihiyon.

• Barlaan at Josaphat ni Padre Antonio de Borjana tungkol sa relihiyon.

• Ninay ni Pedro Paterno• Ang Bandido ng Pilipinas ni Graciano- Lopez

Jaena na tungkol sa paghihimagsik.

Page 13: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Panahon ng Amerikano• Nahahati sa tatlong panahon ang kasaysayan ng

nobela noong panahon ng Amerikano, ang Panahonng AklatanBayan (1900-1921), Panahon ng Ilawat Panitik (1922-1934) at Panahon ngMalasarilingPamahalaan (1934-1942). NoongPanahon ng Akalatan, naging maunlad ang nobela natumatalakay sa mga paksain tungkol sa pag-ibig, paghihimagsik, buhay lalawigan at karanasan. Inilalathala sa mgapahayagan ang mga nobela napayugtu-yugto o hinahati sa parte ang nobela sa mgakabanata. SiLope K. Santos, ama ng BalarilangTagalog ang nagsimula ng ganitong paglalathala.

Page 14: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Halimbawa ng mga pahayagan.

•Ang Kapatid ngBayan

•Muling Pagsilang•Ang Kaliwanagan

Page 15: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga nobelang nailathala ng mgapahayagan.

• Salawahang pag- ibig ni Lope K. Santos• Unang Bulaklak ni Valeriano Hernandez

Peña na nilathala sa Ang Kaliwanagan• Nena at Neneng ni Valeriano Hernandez Peña

na nilathala sa Ang Kapatid ng Bayan• Mag-inang Mahirap ni Valeriano Hernandez

Peña na nilathala sa Muling Pagsilang• Sampaguitang Walang Bango (1918) ni Inigo

Ed Regalado

Page 16: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

• Dumating ang panahon ng ilaw panitik, hindinaging maunlad nobela at nahalina ang mganobelista na sumulat tula at maiklingkuwento.

Mga nobela:a. Mutyang itinapon ni Rosalia Aguinaldob. Magmamani ni Teofilo Sanco• Noong panahon ng Malasariling Pamahalaan,

bumaba ang urin ng nobela dahil sapagkakahilig ng mga tao sa mga tula at maikling kwento at pagbabago ng panahon.

Page 17: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Panahon ng mga Hapon• Noong Panahon ng Hapon,

hindi rin naging maunladang nobela dahil sakakulangan sa materyales(papel) at niliitan ang mgaletra (sa Liwayway)

Page 18: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela sa panahon ng Hapon

Page 19: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Halimbawa ng nobela sa panahong ito:• Tatlong Maria - Jose Esperanza Cruz• Sa Lundo ng Pangarap - Gervacio

Santiago• Lumubog ang Bitwin - Isidro Castillo• Sa pula, sa puti ni Francisco Soc

rodrigo

Page 20: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Panahon ng Republika• Noong panahon ng Ikatlong

Repulika ng Pilipinas, walangpagbabago sa sistema ng pagsulat ngnobela at naging tradisyunal. Tumatalakay ng mga paksaintungkol sa nasyonalismo, isyung panlipunan at naglalayong mang-aliw ng mambabasa.

Page 21: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Halimbawa ng nobela sa panahon na ito

Page 22: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

• Sa Mga Kuko ng Liwanag - EdgardoReyes

• Binhi at Bunga - Lazaro Francisco• Dekada 70 - Lualhati Bautista• Luha ng Buwaya - Amado V.

Hernandez• Mga Ibong Mandaragit - Amado V.

Hernandez• Daluyong - Lazaro Francisco

Page 23: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Bagong Lipunan (1972-kasalukuyan)

• Noong panahon ng batasmilitar hanggang kasalukuyan, tumatalakay ang mga nobela ng mgapaksain tungkol sa reporma, pag-ibig, ugaling Pilipino, pamilya, pangaraw-araw na pamumuhay. Nagbalik angnobela sa romantisismo na nailalathalasa Liwayway at nasa pamantayangkomersyal.

Page 24: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela ngPanahon ngRepublika

•Ginto ang

Kayumangging

Lupa - Dominador

Mirasol

•Maling Pook,

Maling Panahon,

Dito, Ngayon -

Lualhati Bautista

Page 25: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Dekada 50 • Lumaganap sa panahong ito ang

problema sa lupa at insureksiyonkung kaya, lumutang ang mga paksang may kinalaman sa mga suliraning panlipunan at kakaibang larawan ng buhay sa mga nobela.

Page 26: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela ng Dekada 50• “Maganda pa ang Daigdig” ni Lazaro

Francisco.• “Pagkamulat ni Magdalena” nina

Alejandro Abadilla at Elpidio Kapulong.• “Ang Tundo man ay may Langit din” Ni

Andres Kristobal Cruz• “Mga Ibong Mandaragit” ni Amado V.

Hernandez

Page 27: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Dekada 60• Tinatayang sa panahong ito nagsimula

na ang kabi- kabilang protesta laban sa bulok na sistema ng pamahalaan. Sa unang tatlong taon ng dekada 60 ay nanatili ang mga nobelang maromansa, samantalang sa kalagitnaan ng dekadaay nagsimula na ang pakikilahok sa pagmumulat tungkol sa mga problemang kinakabaka ng karamihangmamamayan.

Page 28: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga nobela ng Dekada 60• “Daluyong” ni Lazaro Francisco• “Luha ng Buwaya” ni Amado V. Hernandez• “Apoy sa Madaling Araw” nina Dominador

Mirasol at rogelio Ordoñez.• “Sa Kagubatan ng Lungsod” at “Sa mga Kuko

ng Liwanag” ni Edgardo M. Reyes.• “Dugo sa Kayumangging Lupa” ni Efren R.

Abueg• “Ipaglaban mo ako” at “Nagbabagang Paraiso”

ni Liwayway Arceo

Page 29: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Dekado 70• Nagpatuloy sa dekadang ito ang paglalathala ng mga

nobela. Isa sa mga namayagpag na magasin ay ang Liwayway. Sa magasing ito ,nalatahala ang karamihan sa mga nobelang nabanggit sa dekada 60. ang lantarangpagwagayway ng bandilang pula ay lumaganap sa panahong ito. Kabi- kabila ang mga rali at protesta ng mga estudyante, manggagawa at magsasaka sa kalsadahanggang sa ipatupad ni pangulong Ferdinand Marcos ang batas milita. Natahimik ang mga lansangan. Nabusalana ang bibig ng mga mamamayan at halos mapuno ang mga kulungan sa mga bilanggong pulitikal. Naging maigting ang pamumuna ng mga nobelista sa lipunan.

Page 30: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela ng Dekada 70• “Mga Buwaya sa Lipunan at Satanas sa Lupa” ni

Celso Al Carunungan.• “Madilim Ang Langit sa Bayan ko” ni Jose

Mercedes.• “Nangluhod sa Katihan” nina Fausto Galaruan at

Gervasio Santiago.• “Canal de la Reina” ni Liwayway Arceo• “Ito ang Rebolusyon at Judas Iscariot” nina

Clodualdo del Mundo at Gervasio Santiago• “Ginto ng Kayumangging Lupa” ni Dominador

Mirasol

Page 31: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Dekada 80• Ang nobela sa panahong ito ay

karamihang nasa pamantayangkomersiyal, lalo na iyong isinulat naang pananaw ay nakatuon sa pagkapili nito upang maisapelikula. Muling naibalik ang romantisismosa mga nobelang lumabas sa Liwayway at ang mga manunulat namay layunin ay nawala.

Page 32: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela ng Dekada 80• “Gapo” ni Lualhati Baustista

• “Mga Tinapay sa Ibabaw ng Tubig” ni

Reynaldo A. Duque

• “Tutubi, Tutubi, Wag kang Magpahuli sa

Mamang Salbahe” ni Jun Cruz Reyes.

• Kulang ng isa sa Sandusena Ba’t di pa

magkasya sa sa Labing- isa Nalang” NI

Victor Francisco

• “Bata, Sinaksak isinilid sa Baul” ni tony

Perez

Page 33: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela ng Dekada 90• “Ang kaulayaw ng Agila” ni Lilia

Santiago• “Bulaklak ng Maynila” ni

Domingo Landicho• “Malaybay” ni Edmund Coronel• “Moog” ni Buenaventura Medina

Page 34: Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas

Mga Nobela Kasalukuyang panahon• “Kung paano Ko Inayos Ang buhok

Matapos ang mahab- Haba Ring Paglalakbay” ni Norman Wilwayco

• “Unang Ulan ng Mayo” ni Eleen Sicat• “Gerilya” ni Norman Wilwayco• “Ang Banal na Aklat ng mga Kumag”

ni Allan Alberto Derain