The Quest for Food Security and Sustainable LivelihoodsInilahad ni :

G. Honorio A. RoldanPanguloMangrove ProtectorsBrgy. Casuguran, Jumalig, QuezonatG. Alfredo N. Darag Jr.Advocacy and Communications OfficerSAC Northern Quezon

Jumalig• Maliit at malayong islang komunidad sa Karagatang Pasipiko. 5 hanggang 8 oras na paglalakbay hanggang Real. 7 hanggang 12 oras hanggang Atimonan• Ang layo ng isla ang naglilimita sa opurtunidad- pangkabuhayan• Ang mga pinagkakakitaan (Livelihoods) ay halos nakabatay sa likas yaman• Pampanahunang Pinagkakakitaan

(Seasonality of livelihoods)

JUMALIG, QUEZON

Jumalig• Ang pampanahunang pagkalantad sa malalakas na hangin sa panahon ng Amihan

Nalilimitahan ang pagpasok at paglabas ng mga kalakal sa kalupaan (mainland) gaya ng pagkain, gamot at iba pang mga serbisyo.

• KahirapanMababa at hindi palagian

(regular) na kita o incomeMababang suplay ng pagkain

tuwing Amihanin (lean months)

Mga Suliranin o Problema

• Kakulangan ng likas yaman sa isla. Walang bundok kaya walang buhay na ilog. Walang mapagkukunan ng tubig para sa irigasyon para sa mga palayan. Kaya ang ani ng buong Jumalig ay kulang para sa mamamayan nito.

• Maituturing na karupukan o kahinaan ng maliit na isla ang kahinaan/bulnerabilidad sa gawaing pangkabuhayan gaya ng maling paraan ng pangingisda, pagkakaingin, pag-uuling at ilang pamumutol ng kahoy.• Nagpapalala ito sa risgo ng sakuna sa maliit na isla dahil madaling nauubos ang kaunting likas –yaman.

Kalagayan ng Isla sa Panahon ng Amihanin

• Ang Amihanin ay nararanasan sa loob ng halos anim

(6) na buwan mula Oktubre hanggang Pebrero at maagang bahagi ng Marso• Ang mga maliliit na mangingisda ay hindi makapangisda sa laot dahil malalaki ang alon kaya wala silang kita at wala halos makain• Sa panahong ito , malakas ang silig sa ilalim ng dagat at lumalabo ang tubig

Kalagayan ng Isla sa Panahon ng Habagatin

• Tumatagal ng mahigit limang (5) buwan mula Buwan ng Mayo hanggang Setyembre.• Ang mga maliliit na mangingisda ay hindi rin makalaot dahil hindi kayang sagwanan pabalik ng Brgy. Casuguran.• Nagdudulot ng dunlok o daluyong kaya hindi makalaot ang maliliit na mangingisda kaya wala silang kita at wala halos makain.

HANGING HABAGATHANGING HABAGAT

KARAGATANG PASIPIKO

Ang Paghahanap sa Katiyakan sa Pagkain (Food Security) atLikas- Kayang Kabuhayan (sustainable livelihoods)

• Ang Likas Kayang Pagsasaka (Sustainable

Agriculture) ay proyektong isinagawa sa pamamagitan ng SAC-NQ:

Nag-organisa ng mga samahan ng mga magsasaka sa 5 barangay ng Jumalig.

Nagbigay ng mga pagsasanay sa Sustainable Agriculture, rice breeding, seed banking, paggawa ng organikong pataba at alternatibong pangangasiwa sa peste.

Nagtayo ng mga Trial Farms para sa katutubong o organikong palay upang makita ang aangkop sa lugar.

Namahagi ng mga kalabaw, mga binhi, mga kagamitan sa pagsasaka at iba pang kailangan ng mga magsasaka.

Hakbang upang tahakin ang landas ng Sustainable Livelihoods

• Ang Likas Kayang Pagsasaka ay

tumutugon hindi lamang sa pangkabuhayan kundi nagsusulong sa DRR at CCA• Kahit tapos na ang proyekto ng SAC, ang mga magsasaka ay patuloy na sinusuportahan ng Pamahalaang Munisipal ng Jumalig• Ang Jumalig ay nagtatag ng Demonstration Farm na nagtataguyod sa Likas Kayang Pagsasaka• Sa ika-50 anibersayo ng Jumalig, kinilala ang mga nagtataguyod sa likas kayang pagsasaka at ulirang mangingisda kalakip ng gantimpala sa kanilang pagsisikap

Bakit Mangrove Aquasilviculture?• Ang Likas Kayang Pagsasaka (S.A.)

ay nakatuon sa palay, mais, at gulay. Mapupunan naman ng aqua silviculture ang kakulangan ng isla sa pang-ulam• Ito ang produksiyon ng pagkain sa panahon ng Amihanin (Midyad, Lapu Lapu, Alimango) • Pagkakakitaan (income generation) tuwing Habagatin at lalo na sa Amihanin• Nagsusulong ito sa Pangangalaga sa Pakatan:

Nursery ground for fishery resourcesPinagkukunan ng pang-ulam tuwing

Amihanin

Sa konteksto ng pag-unlad, ano ang gampanin ng Mangrove Conservation at Aquasilvi Cuture?

• Ang pangangalaga ng pakatan ay dati ng ginagawa ng mga mamamayan ng Jumalig.• Affirmation ang dulot ng Proyektong ASCEND upang mas mapalalim sa mamamayan na tama ang kanilang ginagawang pangangalaga.• Ang Aqua silvi culture ang napiling angkop na hakbang na kikita ang mga mamamayan na hindi masisira ang pakatan

Paano pinadaloy (facilitate) ng Pamahalaang Lokal ng Jumalig ang mga estratehiyang pangkabuhayan?

• Ang Munisipyo ng Jumalig ay nagsagawa ng Talakayan-Ugnayan sa Punumbayan upang dinggin ang mga proyekto ng komunidad bunga ng PCVA• Isa sa inilahad ng Mangrove Protectors ang pormal na kahilingan na laanan ng pondo ang pangangalaga sa pakatan• Inaprubahan ni Mayor Rodelo Tena na laanan ng pondong P50,000.00 ang Proyektong Mangrove Protection sa pakatan ng Ilog Sadong

Susing Mensahe

Ang pagpili po at disenyo ng pagkakakitaan o pangkabuhayan (livelihoods) upang matugunan ang limitadong yaman ng isla at Disaster Risk Reduction (DRR) ay hindi lamang nakatuon sa kita at pang-ulam sa kasalukuyan panahon.

Pinakamainam na kaalinsabay nito ang pangangalaga sa likas yaman para sa susunod pang henerasyon at pag angkop sa nagbabagong klima (CCA).

Kailangan po ng aming komunidad ang gabay at tulong ng Civil Society Organization (CSO) , gayundin ang suporta ng ating pamahalaan upang patuloy na matamo ang katiyakan sa pagkain at likas kayang kabuhayan.

Maraming Salamat Po!