Prezentacija Istraživanje stavova privrede o sivoj ekonomiji (januar 2017)

1

ISTRAŽIVANJE PRIVREDE O POSLOVNOM AMBIJENTU I

REFORMAMA

© 2017 Ipsos. All rights reserved. Contains Ipsos' Confidential and Proprietary information and may not be disclosed or reproduced without the prior written consent of Ipsos.

JANUAR 2017

2 © 2015 Ipsos.

METODOLOGIJAREALIZACIJA: ISTRAŽIVANJE JE SPROVEDENO U PERIODU OD 26.12.2016. DO 12.01.2017. GODINE

CILJNA POPULACIJA: PREDUZEĆA NA TERITORIJI SRBIJE

UZORAČKI OKVIR: LISTA SVIH POSLOVNIH ENTITETA (PREDUZEĆA I PREDUZETNIKA) KOJI SU REGISTROVANI U AGENCIJI ZA PRIVREDNE REGISTRE (2015)

VELIČINA UZORKA: 250 PREDUZEĆA

TIP UZORKA: KVOTNI, STRATIFIKOVANI, REPREZENTATIVAN ZA DOMEN PREDUZEĆA REGISTROVANIH U SRBIJI

STRATIFIKACIJA: PREMA REGIONU, DELATNOSTI I VELIČINI POSLOVNIH ENTITETA

TIP ISTRAŽIVANJA: TELEFONSKA ANKETA (CATI)

TRAJANJE UPITNIKA: PRIBLIŽNO 20 MINUTA

POSLOVNI AMBIJENT I REZULTATI

3 © 2015 Ipsos.

4

OPŠTI USLOVI POSLOVANJA U SRBIJIBaza: Ukupna ciljna populacija (N=250)Kako biste ocenili opšte uslove poslovanja u Srbiji?

Uslovi su veoma loši

Uslovi su donekle loši

USLOVI SU LOŠI (1+2)

Uslovi su osrednji

USLOVI SU DOBRI (4+5)

Uslovi su donekle dobri

Uslovi su veoma dobri

Ne zna

20%

27%

46%

41%

12%

9%

2%

1%

5

Baza: Ukupna ciljna populacija (N=250)

Uslovi su se pogoršali

Ostali su isti

Uslovi su se popravili

31%

45%

24%

USLOVI POSLOVANJA U SRBIJI U POSLEDNJIH GODINU DANADa li su se uslovi poslovanja u Srbiji popravili, pogoršali ili ostali isti u poslednjih godinu dana?

6

Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija (N=250)

Uvođenje e-uprave i e-poslovanja

Pojednostavljenje procedure za gradnju

Smanjenje birokratskih procedura

Jačanje konkurentnosti Srbije na međunarodnom nivou

Suzbijanje sive ekonomije

Poboljšanje rada i koordinacije inspekcija

Unapređenje poslovnog okruženja na lokalnom nivou

Ukidanje parafiskalnih nameta

Smanjenje poreskog opterećenja

Drugo

Nijedna

Ne zna

66%

38%

27%

27%

22%

16%

12%

11%

10%

1%

3%

4%

NAPREDAK POSTIGNUT U ODNOSU NA PRETHODNU GODINUU kojoj od sledećih navedenih oblasti je postignut najveći napredak u prethodnoj godini?

7

356

106

106

98

161313

2511

48

1315

1617

1120

1122

1216

2617

6%13%

18%24%

22%27%

17%29%

19%38%

25%30%

51%28%

483436

3032

262729

2722

201514

12

291815

1210

1086

66

67

61

77%52%

51%43%42%

36%35%35%

33%28%

26%22%

19%13%

APR

Narodna banka Srbije

Poreska uprava

Vlada RS

PIO fond

Katastar

Carina

RFZO

Poverenik za informacije od javnog značaja

Lokalna samouprava

Ombudsman

Privredni sud

Parlament RS

Komisija za zaštitu konkurencije

Veoma loš Loš Nepovoljno (1+2) Dobar Odličan Povoljno (4+5)

OCENA RADA INSTITUCIJA RELEVANTNIH ZA POSLOVANJE


8

RAZLIČITI ASPEKTI REGULATORNOG OKRUŽENJA

PROJEKAT ZA BOLJE USLOVE POSLOVANJA 2016 (N=1032)

Molim Vas da ocenite uticaj sledećih parametara na poslovanje Vašeg preduzeća

Drugi obavezni neporeski nameti, razne takse i naknade

Porezi i doprinosi na zarade

Siva ekonomija

Porez na dodatu vrednost

Administrativne procedure

Poreska administracija

Monopol

Vreme i troškovi vezani za procedure plaćanja i novčane transakcije

Propisi i procedure vezane za radne odnose

Vreme i troškovi vezani za sudske procedure

Inspekcijski nadzor

Dobijanje dozvola za obavljanje delatnosti

Dobijanje gradjevinskih i povezanih dozvola

Carine i procedure vezane za spoljnu trgovinu

67%64%

57%56%

52%50%

40%31%30%28%

22%21%

18%18%

4%4%

3%6%

9%8%

4%19%

16%4%

19%18%

8%9%

Pozitivan Negativan

USAID BEP survey 2016

SIVA EKONOMIJA

9 © 2015 Ipsos.

10


Znatno smanjio

Delimično smanjio

SMANJIO (1+2)

POVEĆAO (3+4)

Delimično povećao

Znatno povećao

Ne zna

13%

54%

68%

23%

16%

8%

9%

PROCENAT FIRMI U VAŠOJ DELATNOSTI

KOJE POSLUJU U SIVOJ ZONI

OBIM SIVE EKONOMIJE U PRETHODNIH GODINU DANA

Po Vašem mišljenju obim sive ekonomije se u prethodnih godinu dana...

Po Vašoj proceni, koliko procenata firmi u vašoj delatnosti radi u sivoj zoni (ne prijavljuje radnike, ili ne plaća PDV)?

11


Visoki porezi i doprinosi na zarade

Parafiskalni nameti i nepredvidive takse i naknade

Nedostatak finansijskih sredstava i povoljnih kredita za ulaganje

Korupcija državnih službenika

Nedostatak podsticaja i olakšica za start-upove i preduzetnike

Neefikasan rad sudstva - neodgovarajuće kazne

Komplikovana administracija i birokratske procedure

Loš rad inspekcija

Nepoverenje u državu da dobro raspolaže novcem

Neefikasan rad carine

Ekonomska kriza/ nezaposlenost/ nizak standard

Drugo

62%

52%

44%

40%

36%

36%

33%

29%

24%

16%

4%

7%

GLAVNI UZROCI SIVE EKONOMIJEŠta su glavni uzroci sive ekonomije?

12


Izbegavanje plaćanja poreza i doprinosa na zarade

Izbegavanje plaćanja PDV-a

Izbegavanje plaćanja taksi i naknada

Izbegavanje plaćanja carine

Drugo

Ne zna

43%

39%

6%

5%

2%

5%

NAJZASTUPLJENIJI OBLIK SIVE EKONOMIJE

Koji je, po Vašem mišljenju, najzastupljeniji oblik sive ekonomije?

13


Građevinarstvo

Trgovina

Advokatske usluge

Ugostiteljstvo

Zdravstvene usluge

Zanatske usluge i popravke

Transport

Poljoprivreda i prehrambena industrija

Tekstilna industrija

Drugo

Ne zna

51%

50%

49%

48%

35%

30%

23%

22%

18%

5%

4%

SEKTORI U KOJIM JE SIVA EKONOMIJA NAZASTUPLJENIJAU kojim sektorima je, po Vašem mišljenju, siva ekonomija nazastupljenija?

14


Obaranje cena usled nelojalne konkurencije iz neformalnog sektora

Smanjenje prometa i otežano plasiranje proizvoda na tržištu

Nemogućnost ulaganja u tehnološki razvoj usled smanjenih prihoda

Nemogućnost zapošljavanja novih radnika

Otpuštanje radnika i smanjenje plata

Gubitak ugleda kod potrošača

Gašenje preduzeća

27%

28%

40%

50%

76%

77%

87%

73%

71%

60%

49%

23%

22%

13%

Da Ne

VRSTE ŠTETE ZBOG POSLOVANJA KONKURENATA U SIVOJ ZONIKoje vrste štete je Vaše preduzeće imalo zbog poslovanja konkurenata u sivoj zoni?

Ovi nalazi se gotovo u potpunosti poklapaju

sa podacima iz istraživanja

sprovedenih tokom 2015. godine.

15


Uopšte nije opravdano

Uglavnom nije opravdano

NIJE OPRAVDANO (1+2)

I jeste i nije opravdano

JESTE OPRAVDANO (4+5)

Uglavnom je opravdano

U potpunosti je opravdano

52%

21%

73%

19%

7%

5%

2%

OPRAVDANOST POSLOVANJA U SIVOJ ZONIKakav je Vaš stav u pogledu opravdanosti poslovanja u sivoj zoni?

Ovi nalazi se poklapaju sa podacima iz istraživanja sprovedenih tokom

2015. godine.

16 Baza: Ukupna ciljna populacija (N=250)

Da

Ne

Odbija da odgovori

Otkrivanje neregistrovanih firmi je posao države

Ne verujem da bi to imalo efekta

Ljudi se snalaze, moraju da prežive

Strahujem za ličnu bezbednost i poslovanje

moje firme

Ne zna

40%

24%

18%

15%

4%

Baza: Oni koji ne bi, ukoliko bi imali saznanja da neka konkurentska firma posluje u sivoj zoni, prijavili tu firmu nadležnim organima (61% od ciljne populacije; N=152)

PRIJAVLJIVANJE FIRMI KOJE POSLUJU U SIVOJ ZONI

Kada biste imali saznanja da neka konkurentska firma posluje u sivoj zoni, da li biste prijavili tu firmu nadležnim organima?

Zašto ne biste prijavili konkurentsku firmu koja posluje u sivoj zoni?

17 Višestruki odgovori; Baza: Oni koji bi, ukoliko bi imali saznanja da neka konkurentska firma posluje u sivoj zoni, prijavili tu firmu nadležnim organima (36% od ciljne populacije; N=90); Otvoreno pitanje

Poreska uprava/ poreska inspekcija

Tržišna inspekcija

Inspekcija rada

Nadležna inspekcija

Policija

Veterinarska inspekcija

Agencija za borbu protiv korupcije

Nadležna asocijacija/ telo

Drugo

Ne zna

35%

26%

20%

7%

6%

4%

3%

2%

3%

14%

INSTITUCIJE KOJIMA SE PRIJAVLJUJU FIRME KOJE POSLUJU U SIVOJ ZONIKojoj konkretno instituciji / inspekciji biste prijavili konkurentsku firmu koja posluje u sivoj zoni?

18


Znatno je poboljšano

Delimično je poboljšano

Nema promene

Gore je nego ranije

Ne zna

12%

36%

28%

6%

19%

EFEKTI NOVOG ZAKONA O INSPEKCIJSKOM NADZORUDa li je sa novim Zakonom o inspekcijskom nadzoru poboljšano otkrivanje neregistrovanih firmi?

19 Baza: Ukupna ciljna populacija (N=250)

Država nema dovoljno kapaciteta

Korumpiranje inspektora

Politička zaštita

Inspekcije se prave nenadležne

Neadekvatna kaznena politika

Korumpiranje sudija

Loš rad inpekcija (nesposobnost, neobučenost...)

Sve zajedno

Drugo

Ne zna

20%

20%

18%

15%

12%

5%

2%

2%

2%

5%

NESMETANO POSLOVANJE NEREGISTROVANIH FIRMI VAN ZAKONA Šta mislite, kako neregistrovanim firmama uspeva da ostanu van radara državnih organa i nesmetano posluju van zakona?

20


Siguran sam da jeste

Verujem da jeste

JESTE ODLUČNA (1+2)

NIJE ODLUČNA (3+4)

Verujem da nije

Siguran sam da nije

Ne zna

16%

57%

74%

25%

11%

14%

1%

Jan. 2017

74%

Jul 2015

54%

Dec. 2014

63%

JESTE ODLUČNA

ODLUČNOST DRŽAVE U BORBI PROTIV SIVE EKONOMIJEDa li mislite da je država odlučna u borbi protiv sive ekonomije?

21

ABOUT IPSOS

Ipsos ranks third in the global research industry. With a strong presence in 87 countries, Ipsos employs more than 16,000 people and has the ability to conduct research programs in more than 100 countries. Founded in France in 1975, Ipsos is controlled and managed by research professionals. They have built a solid Group around a multi-specialist positioning – Media and advertising research; Marketing research; Client and employee relationship management; Opinion & social research; Mobile, Online, Offline data collection and delivery.

Ipsos is listed on Eurolist - NYSE-Euronext. The company is part of the SBF 120 and the Mid-60 index and is eligible for the Deferred Settlement Service (SRD). ISIN code FR0000073298, Reuters ISOS.PA, Bloomberg IPS:FPwww.ipsos.com

GAME CHANGERS

At Ipsos we are passionately curious about people, markets, brands and society. We deliver information and analysis that makes our complex world easier and faster to navigate and inspires our clients to make smarter decisions.

We believe that our work is important. Security, simplicity, speed and substance applies to everything we do.

Through specialisation, we offer our clients a unique depth of knowledge and expertise. Learning from different experiences gives us perspective and inspires us to boldly call things into question, to be creative.

By nurturing a culture of collaboration and curiosity, we attract the highest calibre of people who have the ability and desire to influence and shape the future.

“GAME CHANGERS” - our tagline - summarises our ambition.

Business

Prezentacija Istraživanje stavova privrede o sivoj ekonomiji (januar 2017)