34
Yetişkin Eğitimi Öğrenme ve Yetişkin Eğitiminde Temel Kuramlar

Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yetişkin Eğitimi

Öğrenme ve Yetişkin Eğitiminde Temel

Kuramlar

Page 2: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 2

Gündem Öğrenme – Öğretme Nasıl Öğreniyoruz? Öğrenme Hakkındaki Yaygın Yanılgılar Pedagoji X Andragoji Sinergoji Yetişkin Eğitimde En Yaygın 12 Sorun Çözüm Önerileri Son Söz

Page 3: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 3

Öğretim – Öğrenme....

EğitmenEğitmen ÖğrenciÖğrenciMedya Mesaj

Yöntem

Page 4: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 4

Nasıl Öğreniyoruz?

Page 5: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 5

Yaşantı Konisi (Dale)

Page 6: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 6

Öğrendiklerimizin ...

1%

2%

4%

10%

83%

TATMATATMA

DOKUNMADOKUNMA

KOKLAMAKOKLAMA

DUYMADUYMA

GÖRMEGÖRME

ÖĞRENMEÖĞRENME

Page 7: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 7

Akılda kalan öğrenmelerin ...

10%

20%

30%

50%

70%

90%

OKUMAOKUMA

DUYMADUYMA

GÖRMEGÖRME

DUYMA DUYMA && GÖRME GÖRME

SÖYLEMESÖYLEME

YAPMAYAPMA

Akılda TutmaAkılda Tutma

Page 8: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 8

Yaşantı Konisinin dayandığı bilimsel ilkeler...

1. Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve geç unuturuz.

2. En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.

3. Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz.

4. En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.

Page 9: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 9

Neden Öğrenemiyoruz –

Öğretemiyoruz.... Bireyler, öğrenme ortamında

şu 3 sorunun cevabını bulamadıkları takdirde, içeriği öğrenememekte ya da içeriği anlamaları oldukça uzun zaman almaktadır.

1. Bu bilgiyi daha önce duydum ya da gördüm mü?

2. Bu bilgi hangi bilişsel yapıma daha uygun? Bu bilgi ile ne yapabilirim?

3. Bu bilgi ile daha önce öğrendiklerim arasında bir benzerlik ya da farklılık var mı?

Page 10: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 10

Öğrenciler, 50 dakikalık bir dersin neredeyse %40’ını ders sonunda hiç hatırlamamaktadır.

Öğrenciler, dersin ilk 10 dakikasındaki içeriğin %70’ini akıllarında tutabilmektedirler.

Dersin son 10 dakikasındaki içeriğin ise sadece %20’si öğrencilerin akıllarında kalmaktadır.

Özellikle “Giriş” düzeyinde ve çoğunlukla “Düz Anlatım” yöntemiyle verilen derslerde, derse sürekli devam eden ve derse hiç devam etmeyip sadece kitaptan okuyan öğrenciler arasındaki başarı farkı sadece %8’dir.

Öğrenme İle İlgili Bazı Yanılgılar....

Page 11: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 11

Öğrenme İle İlgili Bazı Yanılgılar....

Bir birimlik bilginin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarılması 10 saniye almaktadır.

Normal bir konuşma hızıyla anlatımda ise bir dakikada 150 sözcük söylenmektedir.

Aşağı yukarı her 5 sözcükte 1 fikir üretilebilmektedir.

Bu durumda öğrenci, 1 dakikada 30 fikri yani anlamı almakla yükümlü tutulmaktadır.

Bu durumda öğrenci kendisine aktarılan önemli bilgilerin sadece %30’unu bilişsel olarak kodlama ve depolama şansına sahiptir.

Page 12: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 12

Pedagoji + Andragoji = Yaşam Boyu Öğrenme...

Kökeni eski Yunanca da “Paid” (Çocuk) kelimesinden gelen Pedagoji, çocuğun yönlendirilmesi ve yetiştirilmesi bilimine ve sanatına karşılık gelir.

Bilmek ve öğretmek hem bilimsel hem de sanatsal boyutu içeren bir olgudur.

Andragoji ise, eski Yunanda “adam” kavramına karşılık gelen “andras” kökünden gelmektedir.

Pedagojik ve andragojik yaklaşımların bileşkesi ise, bireyi yaşam boyu öğrenmeye (life-long education) hazırlamak bilimidir.

Page 13: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 13

Güdüleme, öğrenme ve hatırlama kavramları üzerine inşa edilmiş bir insan kaynakları yönetimi terimidir (Robert Blake ve Jane Srygley ).

Sinergoji (Synergogy) = Synergos + Agogus “Bir arada çalışma” + “öğretmen”

Sinergoji = Bir konuyu öğretmek için ortak olarak çalışma

Sinergoji

Page 14: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 14

Pedagoji Andragoji

Öğrenme İhtiyacı

Öğreticinin RolüÖğreticinin Rolü

DeneyimlerDeneyimler

Öğrenme AmacıÖğrenme Amacı

Kalıcı ÖğrenmeKalıcı Öğrenme

Zaman > Sorumluluk Zaman Sorumluluk

Bilgi Sağlama Bilgiye Yönlendirme

Ön-Bilgi Bilgi Bilgi Yaşam

Belirlenir Belirler

Kısa Süreli Uzun Süreli

Yaşam Boyu ÖğrenmeYaşam Boyu Öğrenme

Pedagoji + Andragoji = Yaşam Boyu Öğrenme...

Page 15: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 15

Yetişkin Kimdir?....

1. Biyolojik olarak yetişkin; üreyebilme yetisine ve becerisine ulaşmış bireylerdir. Bu dönem ergenliğin ilk safhasına karşılık gelir.

2. Yasal olarak yetişkin; imza atabilen, başkasının iznine veya himayesine ihtiyaç duymadan yasal yükümlülüklerini yerine getirebilen, ülkemizde yasal yetişkinlik yaşı olan 18 yaşını bitirmiş kişilerdir.

Page 16: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 16

Yetişkin Kimdir?....

3. Sosyolojik açıdan yetişkin; toplumda yetişkinlerin rollerini üstlenmiş ve tam zamanlı çalışma, oy kullanma gibi sosyal sorumluluklarını yerine getirebilen bireylerdir. Ülkemizde sosyolojik açıdan yetişkinlik, genelde yasal yetişkinlikten önce gerçekleşir.

4. Psikolojik olarak yetişkin ise, öz-beni gelişmiş, kendi yaşantısını kontrol edebilen ve yönlendiren, öz-güven ve öz-saygı olgularını hayatının her kademesinde kullanan ve geliştiren bireylerdir.

Page 17: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 17

Temel Yetişkin Eğitimi İlkeleri

Temel Yetişkin Eğitimi İlkeleri

1. “Neden” “Niçin” ve “Nasıl” eğitileceklerini bilmek isterler.

2. Bağımsızdırlar ve içeriğin akış şemasını kendileri belirlemek isterler.

3. Ön yaşantıları ve tecrübeleri onlar için önemlidir.

4. Yeni öğrenilecek konuların hayatla direk ilgili ve profesyonel gelişimi sağlayıcı olması gerekir.

5. Öğrenme problem çözme duruma uygulama şeklinde gerçekleşir.

6. Güdülenme süreci içseldir ve bireysel fayda merkezlidir.

Bireysel ve Ortamsal Farklılıklar

Bireysel ve Ortamsal Farklılıklar

Öğrenme AmacıÖğrenme Amacı

Öğrenmede Bireysel Farklılıklar

İçerik

teki

Far k

lı lıkla

r

Orta

msal

Fark

lılıkla

r

Bireysel Gelişim

Ku

rum

sal G

el iş

i m

Top

lum

sal G

eliş

im

Andragojik İlkeler IşığındaKurumsal Eğitim

Page 18: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 18

Eğitim Öncesi Etkileşim Eğitim Sonrası

1. İçeriğin Belirlenmesi2. Öğretim

Yaklaşımının Belirlenmesi

3. Zaman ve MekanSeçimi

4. Eğitimin YapısalÖzellikleri

5. Güdüler

1. İçerik Sunumu2. Soru - Cevap3. Yardım Sağlama4. İlişkilendirme5. Ortam Yönetimi

1. Kavrama DüzeyininBelirlenmesi

2. Dönüt - Düzeltme3. Ödüllendirme ve

Eleştiri.4. Test5. Notlandırma6. Raporlama

Öğretimin 3 Aşaması....

Page 19: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 19

OTORİTEROTORİTER DEMOKRATİKDEMOKRATİK MAX-MODERN MAX-MODERN

 CezalandırıcıKusur ArayıcıTalepkarYargılayıcıEleştiriselBaskıcıZorlayıcıKorkutucuBaskın

 CezalandırıcıKusur ArayıcıTalepkarYargılayıcıEleştiriselBaskıcıZorlayıcıKorkutucuBaskın

ArkadaşçaTutarlıCesaretlendiriciYardım ediciYol GöstericiSıcakİlgiliAdilEtkileyici

ArkadaşçaTutarlıCesaretlendiriciYardım ediciYol GöstericiSıcakİlgiliAdilEtkileyici

RahatTam özgürlükten yanaKural koyamayan

RahatTam özgürlükten yanaKural koyamayan

Eğitmenin 3 Türü....

Page 20: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 20

Yapılan bir araştırmada, kurumsal eğitim vermeye yeni başlayan 984 eğitmene, eğitim verirken karşılaştıkları sorunlar sorulmuş. Verilerin analizi sonunda bu kişilerin karşılaştıkları sorunlar 12 başlık altında toplanmıştır.

1. Korku2. Güven3. Tecrübe4. Problematik Öğrenci Grupları5. Katılım6. Zaman7. Öğretimin Düzeyi8. Sorular9. Dönüt10. Medya, Materyal, Donanım11. Başlama ve Bitirme12. Ders Notlarına Bağımlı Kalmak

1. Korku2. Güven3. Tecrübe4. Problematik Öğrenci Grupları5. Katılım6. Zaman7. Öğretimin Düzeyi8. Sorular9. Dönüt10. Medya, Materyal, Donanım11. Başlama ve Bitirme12. Ders Notlarına Bağımlı Kalmak

Yetişkin Eğitiminde En Yaygın 12 Sorun....

Page 21: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 21

Belirlenen 12 soruna Belirlenen 12 soruna çözüm bulabilmek için çözüm bulabilmek için kurumsal ve yetişkin kurumsal ve yetişkin eğitiminde uzman 36 eğitiminde uzman 36 kişiye bu sorunları kişiye bu sorunları giderebilme giderebilme yöntemleri yöntemleri sorulmuştur. sorulmuştur. Uzmanların bu Uzmanların bu sorunlar için önerdiği sorunlar için önerdiği çözümler ise... çözümler ise...

Belirlenen 12 soruna Belirlenen 12 soruna çözüm bulabilmek için çözüm bulabilmek için kurumsal ve yetişkin kurumsal ve yetişkin eğitiminde uzman 36 eğitiminde uzman 36 kişiye bu sorunları kişiye bu sorunları giderebilme giderebilme yöntemleri yöntemleri sorulmuştur. sorulmuştur. Uzmanların bu Uzmanların bu sorunlar için önerdiği sorunlar için önerdiği çözümler ise... çözümler ise...

Yetişkin Eğitiminde En Yaygın 12 Sorun....

Page 22: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 22

KORKUKORKU1111

İyi Hazırlanın: Uzman eğitimciler detaylı öğretim planlarına sahiptirler, kullanacakları materyale ve içeriğe hakimdirler.

Rahatlatıcı Etkinlikler: Uzman eğitimciler, eğitime başlamadan önce rahatlatıcı ve atmosferi daha çekici hale getiren etkinlikler yaparlar.

Çözüm Önerileri

Page 23: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 23

GÜVENGÜVEN2222

Alçak Gönüllü Olmayın: Uzmanlar konu-alanı uzman olduklarını bireylerle paylaşmalı ve uzmanlıkları konusunda alçak gönüllülük göstermemelidir.

Uzman Gibi Davranın: Uzmanlar iyi dinleyen, iyi gözlemleyen ve sınıfta etkili uygulamalar yapan kişilerdir. Uzmanlar iyi hazırlanmış ve organize olmuş kişilerdir.

Tecrübe Paylaşımı: Uzmanlar, uzmanlık alanlarının göstergesi olarak geçmiş yaşantılarından örnekler vermelidirler.

Çözüm Önerileri

Page 24: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 24

TECRÜBETECRÜBE3333

Kişisel Tecrübenin Sunulması: Uzmanlar bazen kişisel tecrübelerini aktarabilmek için, katılımcıları sorularıyla kendi uzmanlık alanlarına yönlendirirler.

Katılımcıların Uzmanlıklarının Tanınması: Uzmanlar aynı zamanda katılımcıların da tecrübelerini ve uzmanlıklarını ortaya çıkaran ve bunları paylaşan kişilerdir.

Çözüm Önerileri

Page 25: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 25

PROBLEMATİK KATILIMCILARPROBLEMATİK KATILIMCILAR4444 Sorunla Yüzleşin: Uzmanlar ders boyunca bu tür

katılımcılara espritüel bir yaklaşım gösterirler. Dersten sonra ya da arada bireysel konuşarak sorundan rahatsız olduğunu katılımcıya hissettirir.

Baskın Olmaktan Kaçının: Uzmanlar bu tür kişilere karşı sözel bir hakimiyet kurmak yerine, mimiksel hareketlerle onların davranışlarını onaylamadığını göstermeyi tercih ederler.

Grup Çalışmaları Yapın: Bu tür katılımcılar küçük çalışma guruplarında daha az rahatsız edici davranırlar.

Çözüm Önerileri

Page 26: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 26

KATILIMKATILIM5555

Açık Uçlu Sorular Sorun: Derse katılmayan bireylere açık uçlu sorular sorun ve göz iletişimini kaybetmeyin.

Küçük Gurup Etkinlikleri Tasarlayın: Uzmanlar derse gelmeden önce küçük gurup etkinliklerini ders planlarına eklerler. Gurup içinde çalışan bireyler ile bire-bir ilgilenirler.

Çözüm Önerileri

Page 27: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 27

ZAMANZAMAN6666

İyi Planlayın: Uzmanlar yeteri kadar ve zamanla paralel olarak ders materyallerini hazırlarlar ve bu plana sadık kalırlar.

Önceden Alıştırma Yapın: Uzmanlar derse gelmeden önce mutlaka ders materyali ile bir alıştırma yaparlar ve dersin ne kadar zaman gerektirdiğini bilerek derse gelirler.

Çözüm Önerileri

Page 28: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 28

ÖĞRETİMİN DÜZEYİÖĞRETİMİN DÜZEYİ7777

Gurubun İhtiyacını Belirleyin: Uzmanlar eğitim vermeden önce gurubun eğitim ihtiyacını temel alarak dersini tasarlar.

Guruptan Dönüt Alın: Uzmanlar ders boyunca ve ders aralarında katılımcıların tepkilerine göre ders içeriğini ve materyalleri tekrar düzenleyebilir.

Çözüm Önerileri

Page 29: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 29

SORULARSORULAR8888

Gelebilecek Soruları Önceden Belirleyin: Uzmanlar katılımcılardan gelebilecek soruları önceden düşünüp hazırlık yaparlar.

Sorulan Soruları Tekrar Edin: Uzmanlar sorulan soruları kendi cümleleriyle tekrar edip herkesin duyup duymadığından ve herkesin aynı şeyi anlayıp anlamadığından emin olurlar.

“Bilmiyorum” Demek Sorun Değil: Uzmanlar sorunun cevabını bilmediklerinde “bilmiyorum” diyebilen kişilerdir.

Çözüm Önerileri

Page 30: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 30

DÖNÜTDÖNÜT9999

İnformal Dönütleri Dikkate Alın: Uzmanlar katılımcılardan sadece formal değil aynı zamanda informal dönütler de alır. Katılımcıların sözel ve mimiksel dönütlerine eşit önem verir.

Formal Değerlendirmeler de Yapın: Her eğitimin sonunda katılımcıların eğitimle ve eğitmenle ilgili bir ölçme aracını doldurmalarını isteyin.

Çözüm Önerileri

Page 31: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 31

MEDYA & MATERYAL & DONANIMMEDYA & MATERYAL & DONANIM10101010

Kullanacağınız Teknolojiyi Tanıyın: Uzmanlar eğitim boyunca kullanacakları sunum teknolojilerini daha önceden kullanıp tecrübe edinirler.

Yedekleme Yapın: Kullanacağınız materyallerin her zaman yedeklerini ve alternatifini de yanınızda bulundurun.

Yardım İsteyin: Uzmanlar bir teknik sorunla karşılaştıklarında katılımcılardan yardım isterler.

Çözüm Önerileri

Page 32: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 32

BAŞLAMA ve BİTİRMEBAŞLAMA ve BİTİRME11111111

Dersin Başında Atmosferi Yumuşatın: Uzmanlar eğitim başlamadan önce tecrübelerine dayanarak katılımcıları “ders” psikolojisinden çıkartmaya çalışır.

Dersin Sonunda Özet Yapın: Dersi bitirmeden önce mutlaka anlamlı özet yaparak katılımcıların yeni bilgileri gerçek hayata aktarmalarına yardımcı olun.

Çözüm Önerileri

Page 33: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 33

DERS NOTLARIDERS NOTLARI12121212

Ders Notları Her Zaman Gereklidir: Her ne kadar uzman olursanız olun, daima ders notlarına ihtiyaç duyacağınız bir an olacaktır.

Görsel Materyallere Öncelik Verin: Görsel materyaller konunun anlaşılmasını %14 - %38 oranında artırır ve kolaylaştırır.

Çözüm Önerileri

Page 34: Ogrenme Ve Yetiskin Egitimi

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar 34

Son Söz… Öğrencilerinizi iyi tanıyın

Amaçlarınızı iyi belirleyin

Öğretim tasarımı ilkelerini etkin kullanın

Yönlendirici/Yol gösterici olun

Cesaretlendirici olun

Tutarlı ve esnek olun