1. Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Economische
Zaken Bezuidenhoutseweg 73 Postbus 20401 | 2500 EK Den Haag
www.rijksoverheid.nl/ministeries/ez Ministerie van Economische
Zaken | Februari 2015 Jaarbericht 2014 Markttoegang en Marktpositie
Fytosanitair en Veterinair
2. Jaarbericht 2014 Marktpositie en markttoegang Fytosanitair
en Veterinair Ministerie van Economische Zaken Den Haag, februari
2015
3. 2 | Jaarbericht 2014
4. Jaarbericht 2014 | 3 Inhoud Woord vooraf
........................................................................
7 1 Hoogtepunten van 2014
............................................................ 8 1.1
Veterinair..............................................................................
8 1.2 Fytosanitair
...........................................................................
9 2 Activiteiten in de prioriteitslanden
.............................................. 11 2.1 Regio
Noord-Amerika...............................................................
12
Canada................................................................................
12 Verenigde Staten
....................................................................
13
Mexico................................................................................
15 2.2 Regio Midden-Amerika
............................................................. 17
Cuba
..................................................................................
17 Panama en Costa
Rica...............................................................
17 2.3 Regio
Zuid-Amerika.................................................................18
Brazili................................................................................18
Colombia
.............................................................................19
2.4 Regio Afrika en het Midden Oosten
............................................... 21 Egypte
................................................................................
21 Algerije
..............................................................................
22
Kenia.................................................................................
23 Zuid-Afrika
...........................................................................23
Golfregio (GCC)
.....................................................................
24 2.5 Regio Noord-Europa
............................................................... 25
Noorwegen..........................................................................
25 2.6 Regio Oost-Europa en
Centraal-Azi............................................. 25
Russische Federatie
................................................................ 25
Oekrane.............................................................................
27 Turkije
...............................................................................
28
Isral.................................................................................
29
5. 4 | Jaarbericht 2014 2.7 Regio Azi
...........................................................................
30
China.................................................................................
30 India
..................................................................................33
Indonesi............................................................................
34 Zuid-Korea
...........................................................................35
Taiwan...............................................................................
36
Japan.................................................................................
36 Vietnam
.............................................................................
38 2.8 Internationale en multilaterale
fora.............................................. 40 3 Aandacht
voor capaciteitsopbouw
..............................................41 4 Partners en
relaties................................................................
43 4.1 Institutionele partners
............................................................. 43
4.2 Sectororganisaties (Plantaardig/Dierlijk)
........................................ 45 4.3 Communicatie
......................................................................
47 5
Vooruitblik..........................................................................
49 6 Missies
..............................................................................
52 Afkortingenlijst
.....................................................................
54 Contact
..............................................................................
55
6. Organogram Figuur 1 Organogram Ministerie van Economische
Zaken, januari 2015 6 | Jaarbericht 2014 Dierlijke Agroketens en
Dierenwelzijn (DAD) Europees Landbouwbeleid en Voedselzekerheid
(ELV) Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit (PAV)
Secretaris-Generaal Maarten Camps Minister Henk Kamp
Staatssecretaris Sharon Dijksma DG AgroLoco SG Bureau Bestuursraad
(BBR) Directie Communicatie (DC) Directie Financieel Economische
Zaken (FEZ) Directie Wetgeving Juridische Zaken (DWJZ) Directie
Europese en internationale Zaken (EIZ) Algemene Economische
Politiek (AEP) Energie en Duur zaamheid (ED) Energiemarkt (EM)
Telecommarkt (TM) Mededinging en Consumenten (MC) PD Nucleaire
Installaties en Veiligheid (PD NIV) Innovatie en Kennis (IK)
Topsectoren en Industriebeleid (TOP) Ondernemerschap (O) Regeldruk
en ICT beleid (R&ICT) PD Biobased Economy (PD BBE) Directie
Natuur en Biodiversiteit (DNB) Directie Agro en Natuurkennis (DAK)
Directie Bedrijfsvoering (DB) DG Agro & Natuur DG Bedrijfsleven
en Innovatie DG Energie, Telecom en Mededinging DG Bedrijfsleven en
Innovatie Hoofddirecteur Interne Organisatie DG RVO.nl IG
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit Directie Regio
7. Jaarbericht 2014 | 7 Woord vooraf Voor een belangrijk deel
van de export van de Nederlandse land- en tuinbouwsector is het een
levensvoorwaarde om in fytosanitair en veterinair opzicht toegang
te krijgen en te houden tot markten buiten de Europese Unie. De
derdelandenteams Markttoegang Fytosanitair en Veterinair en de
agro-landenmedewerkers van het ministerie van Economische Zaken
(EZ) helpen het Nederlands exporterend bedrijfsleven bij het openen
of open houden van afzetmarkten en het versterken van de
marktpositie voor plantaardige en dierlijke producten in het
buitenland. In de aanpak van het ministerie zijn markttoegang
enerzijds en het op- en uitbouwen van de Nederlandse marktpositie
anderzijds met elkaar verweven. Dat past binnen de internationale
strategie van de economische topsectoren Tuinbouw &
Uitgangsmateriaal en Agrofood. Daarbij blijft vanzelfsprekend het
agrobedrijfsleven de partij die inspeelt op de vraag vanuit het
betreffende exportland. Bij het bevorderen van markttoegang en
marktpositie werken verschillende partijen nauw met elkaar samen.
De activiteiten vanuit het ministerie worden afgestemd met de
sector- en brancheorganisaties, maar ook met de Nederlandse
Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), keuringsdiensten en de posten
op Nederlandse ambassades. Waar mogelijk wordt gezamenlijk
opgetrokken met de Europese Commissie. Deze gezamenlijke
inspanningen hebben in 2014 tot omvangrijke en blijvende resultaten
geleid. Dit Jaarbericht geeft de belangrijkste resultaten weer op
het gebied van het behoud en vergroten van de markttoegang
fytosanitair en veterinair in de derde landen. Elzo Kannekens (plv.
CVO), Meeuwes Brouwer (CPO) en Sara Knijff (plv. directeur
ELV)
8. 8 | Jaarbericht 2014 Nederland is na de Verenigde Staten de
tweede exporteur van land- en tuinbouwproducten in de wereld. De
waarde van de Nederlandse export van plantaardige producten naar
derde landen, dus landen buiten de Europese Unie, bedraagt circa
3,3 miljard; die van dieren en dierlijke producten ongeveer 4,3
miljard op jaarbasis. Het doel van de Nederlandse overheid is om
het bedrijfsleven in staat te stellen beter handel te drijven door
fytosanitaire en veterinaire belemmeringen weg te nemen en te
voorkomen. De volgende twee paragrafen tonen de belangrijkste
resultaten van 2014. 1.1 Veterinair
DemogelijkhedenvoordeexportvankalfsvleesnaarJapanzijnvergroot
doordat een inspectie vanuit Japan positief resultaat opleverde.
DemarktvandeVerenigdeStatenisvoorkalfsvleeseenstapdichterbij
gekomen, ondanks dat de inspectie in juni niet direct het gewenste
resultaat opleverde. Na de nodige verbeteringen bij het
bedrijfsleven en in het toezicht van de NVWA zal de markt
waarschijnlijk in 2015 geopend worden. Het ministerie van EZ blijft
investeren in de markttoegang voor rund- en kalfsvlees, die in een
aantal landen nog gehinderd wordt door BSE-eisen.
Eriseenreeksvereenvoudigdecertificatenafgesprokenvoordeexport van
levende runderen naar Egypte, Bahrein, Pakistan, Senegal, Oeganda,
Mongoli, Mali en Kenia.
MetBraziliwerdeennieuwcertificaatvoorvarkensspermaafgesproken,
terwijl naar Rusland een eerste partij doses daadwerkelijk werd
gexporteerd.
DeChinesemarktvoordiermengvoedersisnaeensuccesvolleinspectie
behouden als exportmarkt met een geschatte waarde van zon 25
miljoen euro per jaar.
NagezamenlijkeinspanningenheeftdeThaiseoverheidvoorbegin2015 1
Hoogtepunten van 2014
9. Jaarbericht 2014 | 9 een inspectiebezoek aangekondigd dat
kan leiden tot meer toegang voor varkens-, kalfs- en rundvlees,
petfood en runder- en varkenssperma in Thailand.
DoordeinzetvanEZenNVWAisdepilotElektronischecertificerenvoor zuivel
in Shanghai vlekkeloos verlopen. Voor zuivel worden alleen nog
elektronischecertificatengewisseld.Doelisomditin2015uittebreiden
naar andere Chinese buitengrensposten en andere productcategorien.
DoorintensiefoverlegmetChinaisdemarktvoorpetfood uit Nederland open
gebleven. EendelegatievandeAmerikaanseFood and Drug Administration
legt in januari 2015 een inspectiebezoek af aan de Nederlandse
zuivelsector (potentile exportwaarde 100 miljoen euro). 1.2
Fytosanitair InChinamogenNederlandseperenopdemarktwordengebracht.
NasuccesvolleinspectiesispootgoednaardeRussischeFederatie
gexporteerd.
Chrysantenvondenin2014weerhunwegalssnijbloemennaardeVS.
Deexportvanconsumptie-uiennaarIndonesienPanamawerdin 2014 mogelijk.
VooraardappelminiknollenisexportmogelijkgemaaktnaarChina.
DeuitvoervanbloembollennaarColombiaisveiliggesteld.
HetprotocolvoortoegangtotdeCubaansemarktvoorpootaardappelen is met
twee jaar verlengd. DeexportvanzaaizadennaarIsralisgeborgd.
ErzijnMemorandums of Understanding getekend voor fytosanitaire
samenwerking met onder meer China, Vietnam en Colombia.
DeNederlandseFruittelersOrganisatie(NFO)heefteenawarduitreikt voor
de inspanningen van EZ en NVWA op het gebied van markttoegang
Fytosanitair.
10. 10 | Jaarbericht 2014
11. Jaarbericht 2014 | 11 Noord-Amerika Canada, VS en Mexico
Midden-Amerika Cuba, Panama en Costa Rica Zuid-Amerika Brazili en
Colombia Afrika Egypte, Algerije, Kenia, Zuid-Afrika en de
Golfregio (GCC) Midden-Oosten Saoedi Arabi en Libanon Noord Europa
Noorwegen Oost-Europa en Centraal Azi Russische Federatie, Oekrane,
Turkije en Isral Azi China, India, Indonesi, Zuid-Korea, Taiwan,
Japan en Vietnam Figuur 2 Prioriteitslanden Markttoegang
fytosanitair en veterinair (2014) Activiteiten in de
prioriteitslanden Voor het jaar 2014 werd in overleg met de
koepelorganisaties, op basis van de bestaande beleidsrichtlijnen
van het ministerie en de informatie uit andere netwerkpartners, de
onderstaande lijst opgesteld met prioriteitslanden. 2 De kerntaak
van de derdelandenteams Fytosanitair en Veterinair is om nieuwe
markten te openen en de toegang tot bestaande te behouden en
vergroten. De derdelandenteams onderhandelen met de autoriteiten
van landen buiten de Europese Unie over de fytosanitaire en
veterinaire voorwaarden opdat het product uit Nederland mag worden
toegelaten op de markt. Zodra markttoe- gang is verkregen, spant
het ministerie zich verder in om bijvoorbeeld ondernemers te helpen
bij het organiseren van handelsmissies, beurzen en marktstudies.
Een ruimere toegang tot de markt vergroot de Nederlandse
afzetmogelijkheden en maakt daarmee het agrobedrijfsleven
weerbaarder in het geval andere afzetmarkten plotseling wegvallen.
De Russische handels- boycot is een goed voorbeeld van een
ingrijpende handelsbelemmering met grote gevolgen voor de export
van zowel plantaardige als dierlijke producten. Naar aanleiding van
de Russische sancties is extra energie gestopt in het starten van
pest risk analysis-procedures (PRA) voor de toegang van hard fruit
tot de
12. 12 | Jaarbericht 2014 2.1 2.1.1 VerenigdeSt aten Canada
markten van de VS, Mexico, Colombia, Vietnam, India en Zuid-Afrika.
De uitbraken van Hoog Pathogene Aviaire Influenza laten zien hoe
snel situaties kunnen veranderen en er nieuwe uitdagingen kunnen
ontstaan. Er zal extra inzet nodig zijn om de markten die hierdoor
nu gesloten zijn weer zo spoedig mogelijk open te krijgen.
Hieronder volgt per regio een beknopte opsomming van de inzet en
behaalde resultaten op de gebieden van markttoegang en marktpositie
in het afgelopen jaar. Regio Noord-Amerika Canada In september 2014
is het handelsverdrag tussen de EU en Canada formeel vastgesteld.
De Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) moet nog
worden vastgesteld door het Europees Parlement. Begin mei was er in
Ottawa een bilateraal overleg met de Canadian Food Inspection
Agency (CFIA) over toegang tot de Canadese markt voor Nederlandse
aardappelminiknollen en voor waardplanten van Anoplophora chinensis
en Anoplophora glabripennis (boktorren). In de loop van 2014 heeft
de CFIA beide dossiers verder besproken met haar NAFTA (North
American free trade agreement) partners de Verenigde Staten en
Mexico. Het streven is in 2015 tot een akkoord te komen met Canada
over markttoegang voor aardappel- miniknollen en de betreffende
waardplanten. De Europese Commissie neemt op het veterinaire vlak
veel initiatief om exportcertificaten tot stand te brengen voor
onder meer paardensperma, levende varkens, rund- en kalfsvlees. Het
ministerie van EZ heeft intensief met de Europese Commissie
samengewerkt om de lopende dossiers verder te brengen. Afgelopen
jaar zijn belangrijke certificaten overeengekomen voor vers
varkensvlees en rundersperma. Daarnaast heeft het ministerie van EZ
zich ervoor ingezet om de positie van de officile dierenarts in
Nederland uit te leggen aan Canada. De landbouwraad bezocht Spruce
Meadows (Calgary), het voornaamste paardenspringconcours in
Noord-Amerika met een belangrijke netwerkfunctie. Onderdeel daarvan
is de jaarlijkse receptie van de Nederlandse vertegenwoordi-
Mexico
13. Jaarbericht 2014 | 13 2.1.2 Fytosanitair ging in Canada op
de Hollanddag (13 september). Het ministerie van EZ draagt uit
oogpunt van handelsbevordering al jaren bij aan de kosten van deze
receptie. Verenigde Staten Het afgelopen jaar stond in het teken
van de onderhandelingen tussen de Europese Unie en de Verenigde
Staten over het Transatlantic Trade and Investment Partnership
(TTIP) handelsverdrag. Het directoraat-generaal Agro heeft de
onderhandelingen actief bijgewoond en bijgedragen aan het
EU-tekstvoorstel voor het SPS-hoofdstuk (sanitary and
phytosanitary). De onderhandelingen vinden om de beurt plaats in
Brussel en Washington DC. Sinds de zomer van 2014 is de voormalige
veterinaire raad werkzaam als landbouwraad in Washington DC. In
Washington DC vond in mei bilateraal fytosanitair overleg plaats
met de Amerikaanse Animal and Plant Health Inspection Service
(APHIS). Ook sloot Nederland als EU-lidstaat in mei en oktober aan
bij het halfjaarlijkse overleg van de Fytosanitaire Werkgroep van
de Europese Commissie en APHIS. In juni 2014 zijn voor het eerst
weer Nederlandse chrysanten als snijbloemen naar de VS gexporteerd
na een periode van intensief onderhandelen en een invoerverbod van
ruim vijf jaar. De VS overwegen daarnaast om de invoer van
chrysantenstekken in de toekomst, onder voorwaarden, weer mogelijk
te maken. De verwachting is dat de Nederlandse export van
geraniumstekken op niet al te lange termijn zal volgen. Dankzij een
door Nederland voorgelegd bilateraal fytosanitair protocol werd met
de VS nog enige voortgang geboekt op het gebied van de toegang van
boomkwekerijproducten die gevoelig zijn voor de boktor. De VS (en
Canada) hebben de grens voor deze producten uit Europa gesloten. De
moeizame en langdurige onderhandelingen over markttoegang voor
appels en peren uit de EU kregen in het najaar, mede vanwege de
Russische boycot voor fruit, weer een impuls. In overleg met de
Commissie en een aantal lidstaten is in het najaar een gezamenlijk
Operationeel Werkplan uitgewerkt en
14. 14 | Jaarbericht 2014 voorgelegd aan APHIS. Hiermee is een
belangrijke stap gezet in het proces om toegang te verkrijgen voor
appel en peer. Na vele jaren kondigden de VS in november 2013 aan
de BSE-regels aan te passen, waardoor de markt voor Nederlands
kalfsvlees geopend zou kunnen worden. In maart 2014 werden de
nieuwe regels van kracht. Direct heeft het ministerie van EZ zich
ingespannen voor een inspectiebezoek van de Amerikanen om de markt
zo snel mogelijk geopend te krijgen. Na overleg met de Amerikaanse
Food Safety and Inspection Service (FSIS) in Washington DC heeft EZ
samen met de NVWA veel energie gestoken in het invullen van de
uitgebreide vragenlijst, het beantwoorden van aanvullende vragen en
het versturen ondersteunende documenten. In juni hebben EZ en NVWA
vertegenwoordigers van FSIS ontvangen voor een systeeminspectie op
het terrein van de kalver- slachterijen. Daaruit kwam een
behoorlijk aantal bevindingen naar voren die markttoegang nog in de
weg zouden staan. De rest van het jaar is hard gewerkt om de
structurele verbeteringen door te voeren die de Amerikanen
voldoende vertrouwen zullen geven om de markt te openen. De NVWA en
het bedrijfs- leven hebben hier beide aan bijgedragen. Begin 2015
zal op onderdelen een herinspectie door FSIS in Nederland
plaatsvinden. De markt voor eiwitpoeder in de VS biedt veel
potentie. Na het invullen van een uitgebreide vragenlijst vond in
juni een systeeminspectie door FSIS plaats waarbij ook een aantal
producenten van eierproducten werd bezocht. Mede door de goede
voorbereiding aan Nederlandse kant verliep deze zonder problemen.
Toegang tot de markt wordt spoedig verwacht. Nederland is dan het
tweede land na Canada en de eerste EU-lidstaat die goedgekeurd is
voor de export van eierproducten naar de Verenigde Staten. De
laatste jaren is het meer dan eens voorgekomen dat paarden die in
Nederland negatief testen voor Kwade droes, na aankomst in de VS
positief testen. De paarden moesten dan teruggestuurd naar
Nederland en kregen een exportverbod naar de Verenigde Staten. Het
probleem was dat de door Nederland toegepaste detectietechniek
Western Blot niet door APGIS werd erkend. APHIS werd bereid
gevonden om hierover een vergadering te beleggen Veterinair
15. Jaarbericht 2014 | 15 2.1.3 Fytosanitair waaraan ook
specialisten van het Centraal Veterinair Instituut CVI deelnamen.
Op basis van dit overleg en een uitgebreid testregime, waarbij vijf
internatio- nale veterinaire referentielabs bloedonderzoek op het
betreffende paard hebben uitgevoerd heeft APHIS besloten de
resultaten van de Western Blot voortaan te erkennen. Het
betreffende paard werd begin juli opnieuw naar de VS gexporteerd,
deze keer met succes. De EU streeft naar equivalentie met de VS
voor bepaalde zuivelproducten, de zogenaamde Daily Grade A
producten. Hoewel Nederlandse zuivel, zoals kaas, al naar de VS kan
worden gexporteerd gaat het hier om een interessante uitbreiding
van de productenrange, met bijvoorbeeld weipoeder. Nederland is n
van de weinige landen die met de Europese Commissie actief is in
dit proces. Dit jaar werd twee keer deelgenomen aan technisch
overleg tussen de Europese Commissie en de Verenigde Staten,
waarbij het Centraal Orgaan voor Kwaliteitsaangelegenheden in de
Zuivel (COKZ) de technische kennis inbracht. Van 5-16 januari 2015
zal een systeeminspectie plaatsvinden door de Food and Drug
Administration (FDA). Hierbij zullen onder andere melkveebedrijven,
producenten van Grade A producten en laboratoria worden bezocht.
Een ander equivalentieproject in de handel tussen de EU en VS waar
Nederland handelsmogelijkheden ziet betreft schelpdierproducten.
Hierover is veel informatie gestuurd aan de FDA. De volgende stap
is een inspectiebezoek aan Nederland. Mexico Tot enkele jaren
geleden was toegang tot de Mexicaanse markt vrijwel onmogelijk en
de handel dus beperkt. Nadat Mexico besloot om meer aandacht te
richten op andere landen dan de VS en Canada, kwamen handelsstromen
op gang. Op 1 juli vonden in Mexico-City fytosanitaire
onderhandelingen plaats, die in het teken stonden van markttoegang
voor pootaardappelen en zaaizaden. Gesproken is over behandelingen
van gemporteerde biologische zaaizaden,
16. 16 | Jaarbericht 2014 Veterinair het nemen van monsters bij
importinspecties van kleine hoeveelheden nieuwe en hoogwaardige
rassen, harmonisatie in de naamgeving op fytosanitaire
exportcertificaten en importeisen en -procedures rond het land van
oorsprong versus het land van (re-)export voor zaaizaden. Het
dossier pootaardappelen ligt in Mexico echter vanwege recente
juridische verwikkelingen voorlopig stil. Op uitnodiging van de
Nederlandse delegatie bracht de Mexicaanse fytosani- taire
directeur met n van zijn experts in september een geslaagd bezoek
aan Nederland. Samen met de betrokken koepelorganisaties werd een
programma samengesteld over zaaizaden en markttoegang voor
hardfruit. Nederland heeft eind 2014 informatie verzameld en
aangeleverd voor het in Mexico uitwerken van een risicoanalyse voor
pest in peer. Mexico is een interessante afzetmarkt voor de
Nederlandse peer. In 2015 worden, tegen de achtergrond van de
Russische fruitboycot, dan ook extra inspanningen aan dit dossier
besteed. Vooral in het certificaat voor levende paarden, belangrijk
voor Nederlandse paardensportsector, werd veel inspanning
genvesteerd totdat de laatste details naar wederzijdse tevredenheid
waren aangepast en verduidelijkt. De overeen- stemming voor het
certificaat voor paardensperma kwam iets soepeler tot stand. Over
de certificaten voor rundersperma en voor pluimveemest werd een
akkoord bereikt. Ook is er duidelijkheid gekomen over de Mexicaanse
importeisen voor kaaskoekjes en soortgelijke producten die minder
dan 50% zuivelingredinten bevatten. De EU besteedt in het kader van
de SPS-overeenkomst met Mexico aandacht aan de toegang op de
Mexicaanse markt voor varkensvlees en met exportcertifi- caten voor
varkenssperma, fokvarkens, sperma en -embryos van runderen, schapen
en geiten, zuivelproducten en surimi. Mexico heeft aangekondigd in
het voorjaar van 2015 in de EU op inspectie te komen voor
varkensvlees. Zes landen zullen worden bezocht. Dit moet
uiteindelijk leiden tot de acceptatie door Mexico van de Europese
Unie als n markt voor dierlijke producten. Het Sanitary and
Phytosanitary Joint Ministerial Committee van de EU en Mexico dat
eind november gepland stond, werd echter door Mexico kort tevoren
afgezegd. Het is de bedoeling dat de overeenkomst een update krijgt
in het komende Joint Ministerial Committee.
17. Jaarbericht 2014 | 17 Regio Midden-Amerika Cuba In Havana
werd begin juli met de Cubaanse fytosanitaire autoriteiten een
bilateraal protocol vernieuwd over markttoegang voor
pootaardappelen. De export van pootgoed naar Cuba is hiermee voor
2014 en 2015 veiliggesteld. Cuba en Nederland werken al decennia
samen op het gebied van de handel in pootaardappelen. In het najaar
van 2014 bracht een Cubaans team een bezoek aan Nederland om
pootaardappelen te inspecteren. Cuba is n van de eerste
afzetmarkten als de nieuwe oogst voor export beschikbaar komt. De
inspectie van pluimveevlees(producten) leidde in 2013 tot
goedkeuring van alle vijftien bezochte bedrijven. Cuba heeft ook
inspectie aangekondigd voor zuivel, maar wanneer dat gaat gebeuren
is nog niet duidelijk. Panama en Costa Rica Panama en Costa Rica
hebben aangegeven bereid te zijn hun grens voor Nederlandse
plantaardige producten zoals aardappelen en fruit te openen. De
Panamese markt voor Nederlandse consumptie-uien is in 2013 geopend
en in 2014 werkelijk van start gegaan. Verwacht wordt dat de
Panamese vraag naar (poot)aardappelen aanzienlijk zal stijgen, wat
kansen biedt voor het Nederlands bedrijfsleven. De mogelijkheden
zijn onderzocht voor het ontwikkelen van een tuinbouwstrategie voor
Panama. In Costa Rica zijn exportmogelijkheden voor Nederlandse
uien die extra aandacht vergen. Tegen de achtergrond van het belang
van de markt voor een aantal Nederlandse plantaardige producten, is
besloten de banden met deze landen aan te halen en samenwerking met
de fytosanitaire autoriteiten aldaar te bevorderen. Europese
zuivelproducten en vleeswaren hebben toegang tot de markt van
Panama en Costa Rica. De Europese Unie heeft een foreign trade
agreement afgesloten met Midden- Amerika inclusief Panama. 2.2
2.2.1 2.2.2 en 2.2.3 Costa Rica Panama Cuba
18. 18 | Jaarbericht 2014 Regio Zuid-Amerika Brazili Sinds de
komst van een nieuwe fytosanitaire directeur bij het Braziliaanse
landbouwministerie zijn de onderhandelingen met Brazili verbeterd.
De agenda van het eind maart in Brasilia gehouden fytosanitair
overleg bestond uit uiteenlopende onderwerpen zoals het behoud van
markttoegang en transparantere fytosanitaire procedures voor
Nederlandse zaaizaden, bloembollen en pootaardappelen en het openen
van de Braziliaanse grens voor peren. Daarnaast is gesproken over
samenwerking op het terrein van het elektronisch certificeren.
Tijdens het bilateraal overleg zijn heldere afspraken gemaakt over
de toetsingscriteria bij invoer van Nederlandse pootaardappelen.
Brazili is nu serieus bezig de voorwaarden voor de invoer van
nieuwe variteiten (Nederlandse) zaaizaden te versoepelen. Dankzij
het open en constructief bilateraal overleg in maart en de goede
inzet van de Nederlandse ambassade kwam het dossier markttoegang
peren in een stroomversnelling terecht en werd er in de zomer van
2014 een overeenkomst bereikt. In januari 2015 zijn de
overeengekomen fytosanitaire importeisen officieel gepubliceerd
waardoor de export van peren mogelijk is gemaakt. Op het terrein
van diergezondheid zijn de betrekkingen met Brazili goed. Dossiers
worden meestal binnen afzienbare tijd adequaat afgehandeld. Maar
Brazili heeft als Mercosul-partner ook te maken met Mercosul-
wetgeving. Vooral op het terrein van genetica bestaan er al
gezamenlijke afspraken, die jammer genoeg niet altijd goed werkbaar
zijn voor export vanuit Nederland. Dan blijkt het lastig en
ingewikkeld om over die dossiers te onderhandelen met Brazili (en
de andere betrokken landen) en om afspraken te maken die acceptabel
zijn voor alle Mercosul-leden. Op het gebied van volksgezondheid is
de markttoegang uiterst ingewikkeld. Procedures zijn traag en
omslachtig en kosten veel tijd. Erkenningsprocedures zijn
omslachtig voor zowel de bedrijven die mogen exporteren naar
Brazili en hun producten, als de vereiste registraties van
etiketten van levensmiddelen waaronder ze in het land mogen worden
verkocht. 2.3 2.3.1 Fytosanitair Veterinair Colombia Brazili
19. Jaarbericht 2014 | 19 2.3.2 Meteen na de uitbraak van
Highly Pathogenic Avian Influenza (HPAI) heeft Brazili een annex
gemaakt ten behoeve van de export van broedeieren. Op het gebied
van rundersperma heeft de EU een akkoord bereikt over de
interpretatie van de eisen die in de annex over Schmallenberg
stonden. Over de inhoud en de interpretatie van die annex heeft ook
Nederland zelf meer dan een jaar onderhandeld met de Brazilianen.
De certificaten voor de export van levende paarden en paardensperma
zijn akkoord bevonden. Op de aanpassing van het certificaat voor
varkenssperma werd in december akkoord gegeven. Het certificaat
voor runderembryos is gereed om aan Brazili te worden voorgelegd
voor akkoord. De aanpassing van het certificaat voor vis(producten)
is gereed. Er is veel tijd besteed aan de afwikkeling van de
reacties op het Braziliaanse rapport over de Nederlandse
zuivelindustrie. Dat moet er toe leiden dat Brazili het toezicht op
de zuivelsector op systeemniveau goedkeurt. Voor kalfsvlees is
toegang gevraagd tot de Braziliaanse markt. Dit proces kan beginnen
nu Brazili het BSE-beleid heeft gewijzigd. Colombia De economie van
Colombia groeit de laatste jaren behoorlijk, vooral door de export
van landbouwproducten naar China. Ook de handel met Nederland
groeide; vooral de export van tuinbouwproducten, kaas en
zuivelproducten, zuivelmengvoeders en genetica naar Colombia nam
toe. De Europese Unie heeft in 2013 met Colombia en Peru een
vrijhandelsverdrag (free trade agreement) afgesloten, die in 2014
in werking trad. In dat kader wordt er nu jaarlijks over en weer
een joint ministerial committee over sanitaire en fytosanitaire
(SPS) aangelegenheden gehouden. Het jaar 2014 kan beschouwd worden
als een keerpunt in de relatie tussen Nederland en de fytosanitaire
dienst van Colombia, ICA. De Nederlandse waarborgen die al jaren de
export van leliebollen mogelijk maakten, voldeden volgens de
Colombiaanse autoriteiten niet aan de fytosanitaire importeisen van
het land. Door de aankondiging daarvan en omdat aan de bestaande
importeisen van Colombia niet kon worden voldaan, werd het voor
NVWA onmogelijk om het bestaande certificaat te blijven afgeven.
Daardoor werd de
20. 20 | Jaarbericht 2014 export van Nederlandse leliebollen
naar Colombia geblokkeerd. Een periode van uitgaande en inkomende
fytosanitaire missies en intensief onderhandelen volgde. In juni
brachten de Colombiaanse fytosanitaire autoriteiten een bezoek aan
Nederland. Het bezoek stond in het teken van bloembollen (o.a.
lelies, gladiolen en zantedeschias) en de re-export van zaaizaden.
In het najaar werd met Colombia een akkoord bereikt over de
Nederlandse export van leliebollen en in oktober is een memorandum
of understanding ondertekend over een nieuw samenwerkingsproject
over elektronische certificering. In Colombia zijn er twee
departementen betrokken bij markttoegang: diergezondheid en
volksgezondheid. Tot nu toe onderhandelde Nederland met het
Colombiaanse Instituut voor Veeteelt (ICA) en waren de betrekkingen
steeds goed. Contact over markttoegang verliep soepel en het
lijsten van bedrijven ging naar wens. Daar komt nu enige
verandering in. Prelisting wordt mogelijk als resultaat van de
onderhandelingen met EU, maar dan moet er eerst een flinke
questionnaire worden ingevuld en mede beoordeeld door INVIMA, het
instituut voor volksgezondheid. De bloemenveiling in Aalsmeer
21. Jaarbericht 2014 | 21 2.4 2.4.1 Eenvrijlo opstal voor
vleeskalveren Kenia Algerije Egypte Golfregio Zuid-Afrika Regio
Afrika en het Midden Oosten Egypte De programmatische aanpak
Agrologistiek heeft er afgelopen november toe geleid dat in
aanwezigheid van de Egyptische minister van landbouw en
vertegenwoordigers van meer dan honderd genteresseerde
landbouwbedrij- ven het agrologistieke forum is opgericht. Het
forum biedt het Nederlandse bedrijfsleven in transport, logistiek,
post harvest-technologien het podium om zich te orinteren op de
Egyptische markt en er een positie te kiezen. Om de toegang voor
Nederlandse exporteurs en investeerders te bevorderen, zijn in het
kader van de programmatische aanpak Coperaties high level
delegations in Nederland ontvangen. Er waren delegaties van het
ministerie van Landbouw, de coperatieve sector en het agrarisch
bedrijfsleven op bezoek. Ze gingen bij een groot aantal
genteresseerde bedrijven langs, namen kennis van hun plannen en van
de mogelijke win-win oplossingen. Deze bezoeken hebben het
Nederlandse bedrijfsleven in een betere uitgangspositie gebracht,
een effectief netwerk opgeleverd en een stimulans gegeven aan hun
activitei- ten om zich een positie in Egypte te verwerven. De
betrokken Nederlandse bedrijven hebben na deze bezoeken meer actie
ontplooid op het gebied van de Egyptische handel.
22. 22 | Jaarbericht 2014 2.4.2 Egypte is een van de
belangrijkste afzetmarkten voor Nederlandse pootgoed, terwijl het
land zelf veel consumptieaardappelen exporteert. In 2014 bracht een
delegatie van de Europese Commissie samen met de hoogste ambtenaren
van de Egyptische fytosanitaire dienst een bezoek aan Nederland. De
delegatie woonde onder meer inspecties bij van bloemen, groenten en
fruit. De fytosanitaire missie werd door de Commissie gefinancierd.
In februari is ook een vereenvoudigd certificaat voor de export van
levende runderen overeengekomen. Nadat in 2013 daarvoor al een
nieuw certificaat was beklonken, kwam er in februari 2014
overeenstemming over een nieuw certificaat voor de export van
rundvlees n kalfsvlees. Dat laatste was de wens van de Egyptische
importeurs, die in het oude certificaat geen specifieke vermelding
troffen van veal (kalfsvlees). Algerije Algerije is een belangrijke
afzetmarkt voor pootaardappelen en zuivel. Voor pootaardappelen is
het zelfs de grootste Nederlandse afzetmarkt. In de zomer is in het
land op grote schaal mond-en-klauwzeer uitgebroken. Nederland heeft
ter bestrijding daarvan 900.000 vaccins beschikbaar gesteld. Over
een certificaat voor de import van pet food wordt nog onderhandeld;
vertraging wordt veroorzaakt door de ingredinten van dierlijke
origine. Van Algerijnse zijde is aangegeven dat het Nederlands
bedrijfsleven in samenwerking met de NVWA een proefcertificaat kan
opstellen, dat door de Algerijnse veterinaire autoriteiten zal
worden beoordeeld. Het geplande bezoek van de fytosanitaire dienst
van het land aan Nederland heeft door verkiezingen niet
plaatsgevonden. Een van de belangrijke onder- werpen van onderzoek
op fytosanitair gebied in Algerije is het kiemkracht- percentage
van zaaizaden. Daarnaast is er belangstelling om in het algemeen de
samenwerking tussen de Nederlandse en Algerijnse fytosanitaire
diensten te intensiveren en formeel vorm te geven. De Algerijnen
hebben daar een voorstel voor gemaakt dat nu door Nederland wordt
beoordeeld.
23. Jaarbericht 2014 | 23 2.4.3 2.4.4 Kenia In het najaar van
2014 was er een fytosanitair overleg in Nairobi waarin met de
Keniaanse autoriteiten werd gesproken over de voortgang van een
lopend bilateraal aardappelproject. Verder is Kenia op 9 oktober
akkoord gegaan met de eerste grootschalige import van Nederlands
pootgoed voor rechtstreekse productie van consumptieaardappelen. De
markt was sinds 2012 al open voor pootgoed om te vermeerderen tot
nieuw pootgoed, maar tot nu toe verloopt de import moeizaam. Met de
import van pootgoed voor de productie van consumptieaardappelen
wordt mogelijk een impuls gegeven aan het proces. De Keniaanse
autoriteiten zijn in oktober akkoord gegaan met het Nederlandse
voorstel voor een certificaat voor de export van fokrunderen van
Nederland naar Kenia. Andere producten waarvoor toegang tot de
Keniaanse markt wordt onderzocht zijn pluimveemest en
pluimveevlees. In verband met de recente HPAI-uitbraak in Nederland
ligt dat op dit moment gevoelig. Zuid-Afrika Op 8 april 2014 was er
in Pretoria een bilateraal fytosanitair overleg met het
Zuid-Afrikaanse fytosanitaire team. Op de agenda stond een aantal
fytosani- taire kwesties, waaronder de Nederlandse export van turf
(peatmoss) als groeimedium, appels en peren, aardappelminiknollen
en aardbeienzaden. Het overleg was daarnaast bedoeld om de banden
op fytosanitair terrein met Zuid-Afrika aan te halen. De laatste
fytosanitaire bijeenkomst tussen beide landen was in 2001 geweest.
Zuid-Afrika werkte in 2014 verder aan de afronding van de
risicoanalyses voor pest in appel en peer. In 2015 worden de
onderhan- delingen over opening van de markt voor hardfruit
voortgezet. Het land importeert aanzienlijke hoeveelheden
pluimveevlees(producten) uit Nederland. Direct na de uitbraak van
HPAI gaf Zuid-Afrika exact aan onder welke voorwaarden
pluimveevlees nog geaccepteerd kon worden. Op dat moment stonden er
enkele zendingen gereed voor vertrek en waren er vele al varend.
Aan de andere kant dreigt Zuid-Afrika de import van pluimveevlees
om handelspolitieke redenen (dumping) te stoppen en werden er twee
bedrijven getroffen door hieruit voortvloeiende maatregelen.
24. 24 | Jaarbericht 2014 2.4.5 Op het gebied van varkensvlees
is onlangs positief bericht ontvangen over de lijst van snitten die
mogen worden gemporteerd. Het exportcertificaat wordt momenteel
afgerond en de laatste details over enkele specifieke snitten
worden uitgewisseld. Voor varkenssperma eist Zuid Afrika twee
nieuwe testen: op Porcine Epidemische Diarree (PED) en Porcine
Cytomegalovirus (PCMV). Voor die laatste ziekte bestaat nog geen
geaccrediteerde test. Een gezamenlijke oplossing wordt bekeken. In
augustus werd overeenstemming bereikt over de aanpassing van het
certificaat voor rundersperma inzake het Schmallenbergvirus en
sinds dat moment loopt de handel naar wens. Het certificaat voor
verwerkte varkenseiwitten (non processed animal proteins) is
vrijwel afgerond. Bezoek van de Nederlandse Chief Veterinary
Officer (CVO) aan Zuid Afrika staat gepland voor 27/28 januari
2015. Dan staan alle dossiers op het gebied van markttoegang op de
agenda. Golfregio (GCC) In 2014 vond een bijeenkomst plaats van
importeurs en exporteurs van aardappelen, groente en fruit. Dit was
onderdeel van het bezoek van minister Kamp aan staten van de Gulf
Cooperation Council (GCC) van 8 tot 11 september 2014. Zes
Nederlandse vertegenwoordigers van exporteurs ontmoetten drie
vertegenwoordigers van de importerende bedrijven in de Verenigd
Arabische Emiraten (VAE). Er zijn goede mogelijkheden om de export
vanuit Nederland naar de VAE te vergroten, zo werd duidelijk
gemaakt door een van de VAE- bedrijven, zeker als het gaat om
appels en peren. Minister Kamp overhandigde aan het eind van de
bijeenkomst een assortiment van verse Nederlandse producten aan de
voorzitter van de Kamer van Koophandel van Dubai. Saoedi Arabi,
Koeweit, Oman, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten zijn dit
voorjaar door de veterinaire raad samen met de landbouwraad in
Riyadh bezocht, vooral om de bilaterale contacten met de
autoriteiten in de Golfstaten te bestendigen. Persoonlijke
contacten met de lokale autoriteiten zijn onmisbaar ter
ondersteuning van de formele correspondentie over handels-
dossiers. Exportmogelijkheden voor rundvlees, fokvee en
rundersperma zijn op deze manier succesvol uitgebreid.
25. Jaarbericht 2014 | 25 Regio Noord-Europa Noorwegen De
Nederlandse export van plantaardige producten naar Noorwegen
verloopt over het algemeen zonder grote problemen. Noorwegen heeft
ons land medio 2014 laten weten dat export van aardbeienplanten
onder bepaalde voorwaar- den mogelijk is. Er vindt overleg met de
sector plaats over het invullen van deze voorwaarden. Op 1 januari
2015 opende Noorwegen de markt voor Nederlandse aardbeiplanten.
Deze handreiking van Noorwegen moet gezien worden als uitkomst van
eerder overleg in 2013. Daarnaast is het afgelopen jaar ook de
export van vruchtbomen beperkt op gang gekomen. Er is in 2014
evenwel geen voortgang geboekt op het nog lopende fytosanitaire
dossier voor aardappelen. Regio Oost-Europa en Centraal-Azi
Russische Federatie 2014 was uit fytosanitair oogpunt een roerig
jaar voor de toegang tot de Russische Federatie. Voor Nederland, en
alle andere lidstaten van de Europese Unie, was er sprake van twee
importverboden waarvan er n in het vooraf- gaande jaar werd
ingesteld en de andere in de zomer van 2014. Het verbod voor
pootgoed en (boom)kwekerijproducten werd op 1 juli 2013 van kracht.
Het intensieve overleg om opnieuw markttoegang voor deze producten
te krijgen werd in 2014 onverminderd voortgezet. Dat gebeurde zowel
op het niveau van de Europese Commissie als bilateraal. Tijdens de
Grne Woche in januari 2014 in Berlijn werd op hoog ambtelijk niveau
met de Russische delegatie een doorbraak bereikt. De Russische
markt voor Nederlandse pootaardappelen werd onder bepaalde
technische voorwaar- den voor het lopende exportseizoen (2013/2014)
weer geopend. Daarop bezocht een team van drie Russische experts in
het voorjaar de belangrijkste pootaardappelregios in Nederland.
Medio maart werden de resultaten van de analyses door de Russische
veterinaire en fytosanitaire dienst Rosselkhoznadzor bekend
gemaakt. Nederland kon als n van de eerste en weinige EU-lidstaten
weer pootgoed naar de Russische Federatie exporteren. In het
seizoen 2013/2014 heeft ons land uiteindelijk circa 15.000 ton
pootaard- appelen op de Russische markt kunnen afzetten. 2.5 2.5.1
2.6 2.6.1 Fytosanitair Noorwegen Russische federatie Oekrane
Turkije
26. 26 | Jaarbericht 2014 Veterinair Noorwegen Russische
federatie Oekrane Turkije In juni werd vanuit het ministerie van EZ
met de sector, met de Europese Commissie en met EU-lidstaten
overlegd over de te ondernemen stappen naar Rosselkhoznadzor voor
het exportseizoen 2014/2015. Op bilateraal niveau werd besloten
door te gaan met de fytosanitaire onderhandelingen over markt-
toegang pootaardappelen. In oktober was er een landbouwwerkgroep
met de Russische autoriteiten in Den Haag, waar Rosselkhoznadzor
meedeelde dat haar experts in het nieuwe exportseizoen twee
inspecties in Nederland zullen uitvoeren. De eerste vond in
december 2014 plaats. Het wachten is op de resultaten. Als de
resultaten goed zijn, dan zal Rusland de markten voor
pootaardappelen begin 2015 openen. De tweede inspectie is gepland
voor het voorjaar van 2015. De Russische vraag naar Nederlandse
pootaardappelen is in het nieuwe exportseizoen aanzienlijk gestegen
en wordt door de sector op ruim 30.000 ton geschat. Het andere
importverbod op plantaardig materiaal werd ingesteld in augustus
2014 en trof voornamelijk de Nederlandse export van groente en
fruit naar Rusland. Rusland heeft op basis van art. 21 van het
WTO-verdrag de handels- barrire ingesteld. Deze heeft geen
fytosanitaire achtergrond. Toch werd de druk groter om alternatieve
afzetmarkten voor groente en fruit te vinden, en daarmee het werk
van het team markttoegang Fytosanitair. De relatie tussen de EU en
Rusland is op veterinair gebied slecht en vraagt permanent veel
aandacht, ook los van de huidige boycot. In maart werden, als
gevolg van Afrikaanse varkenspest in sommige lidstaten, de grenzen
voor varkensvlees en varkensvleesproducten uit de EU gesloten. Dat
was een tegenvaller. De lidstaten zijn voor een deel afhankelijk
van de successen van de Europese Commissie. Voor verschillende
belangrijke productstromen zijn er certificaten overeengekomen
tussen de Commissie en de Russische Federatie. Dit jaar kwamen daar
tenslotte levende paarden bij, zodat met de aangepaste export-
eisen de export vanuit Nederland kan plaatsvinden. Nederland heeft
in nauwe samenwerking met de Europese Commissie jarenlang hard aan
dit dossier getrokken. Ons land slaagde erin om de export van
levende fokrunderen en rundersperma weer op gang te krijgen door
specifieke afspraken over het Schmallenbergvirus op te nemen.
Rusland is voor die sector belangrijk en Isral
27. Jaarbericht 2014 | 27 veelbelovend, nu het land zich
gedwongen ziet zijn eigen melkveesector versneld uit te breiden. Op
dit moment wordt eraan gewerkt om de export van schapen en geiten
mogelijk te maken. De voorwaarden om naar Rusland te kunnen
exporteren, de manier waarop Rusland de toelating van bedrijven tot
zijn bedrijvenlijsten beheert en de veelheid van tekortkomingen die
door de Russen op ingevoerde partijen worden aangetroffen, het zijn
allemaal aandachtspunten. De laatste inspectie vanuit Rusland, eind
2013, benvloedde de zuivelsector. Een enorme inspanning van sector
en overheid was nodig om verdere reikende gevolgen voor de handel
te beperken. Begin augustus is opnieuw een uitge- breide rapportage
opgestuurd om de door Rusland ingestelde tijdelijke maatregelen op
te heffen. Ook communicatie over uitbraken van dierziekten zoals
Laagpathogene Aviaire Influenza (LPAI) en en Hoogpathogene Avaire
Influenza (HPAI) blijft voortdurend intensieve aandacht eisen
evenals de dierziektestatus van Nederland, bijvoor- beeld op het
gebied van Blauwtong en Schmallenberg. Medio november 2014 heeft
Nederland een akkoord met de Russische Federatie bereikt over het
terugdraaien van een gedeelte van de boycot. Onder bepaalde
voorwaarden mogen enkele Nederlandse bedrijven weer
slachterijproducten en vetten van kalveren exporteren. De Russische
veterinaire dienst komt daarom medio december nog voor een korte
inspectiemissie naar Nederland. Tegen de algemene tendens in konden
met Rusland afspraken worden gemaakt om naar elektronisch
certificeren te streven: Rusland wil informatie over partijen die
naar het land worden gexporteerd in elektronische vorm gaan
ontvangen. Deze samenwerking verloopt voorspoedig en beide partijen
verwachten in 2015 met een proef te kunnen beginnen. Oekrane De
politieke ontwikkelingen en de onrust in Oekrane hebben geleid tot
enige terughoudendheid in de inspanningen op fytosanitair en
veterinair gebied met betrekking tot dit land. Voor het najaar van
2014 stond een bilaterale land- bouwwerkgroep gepland in Kiev, maar
deze is vanwege de crisissituatie in Oekrane niet doorgegaan.
2.6.2
28. 28 | Jaarbericht 2014 2.6.3 Fytosanitair Veterinair
Noorwegen Russische federatie Oekrane Turkije Isral Overigens zijn
er momenteel geen problemen in de fytosanitaire sfeer op het gebied
van toegang tot de markt van Oekrane; de contacten op het niveau
van de national plant protection organisations (NPPO) zijn goed.
Medio 2014 vroeg de Oekraense NPPO om medewerking bij het verifiren
van de echtheid van fytosanitaire certificaten. De ondertekening in
juni 2014 van het associatieakkoord met de EU geeft nieuwe kansen
voor het bedrijfsleven en vraagt om steun bij de harmonisering van
Oekraense fytosanitaire regelgeving en procedures met die van de
EU. De eerste tekenen van een meer op de Europese Unie georinteerd
beleid zijn merkbaar, zoals op het gebied van zuivelproducten en de
BSE-status van EU-lidstaten. Vroeg in 2014 werd overeenstemming
bereikt over een nieuw exportcertificaat voor rundersperma. Een
geplande missie voor het opzetten van samenwerking op het gebied
van elektronisch certificeren is uitgesteld naar een geschikter
tijdstip. Turkije In mei was er een bilateraal fytosanitair overleg
in Ankara. De vertegenwoordi- ger van de Turkse fytosanitaire
dienst sprak daar lovende woorden over de uitkomst van de
Nederlands-Turkse workshop Inter laboratory comparison studies, die
aan het begin van die maand in Turkije was gehouden. Deze workshop,
begeleid door experts van NVWA, was de start voor het uitvoeren van
vergelij- kingsstudies over fytosanitaire toetsen tussen de Turkse,
en in een latere fase ook Nederlandse laboratoria. Nederland wil
met deze capaciteitsopbouw voor het Turkse fytosanitaire systeem
voorwaarden scheppen voor een goede positie van de Nederlandse
partijen in de tuinbouwketen als leverancier van uitgangs-
materiaal in Turkije. In februari bracht de Chief Veterinary
Inspector van de NVWA een bezoek aan Turkije om de lopende
veterinaire dossiers met de Turkse autoriteiten te bespreken. De
veterinaire relatie met Turkije is niet makkelijk. Dossiers lopen
stroef, er moet lang worden gewacht en wederzijds is er niet altijd
begrip. Turkije werkt duidelijk aan harmonisatie van eisen met de
Europese Unie. Regelmatig moet het team Veterinair in actie komen
worden omdat Turkije certificaten met een late of in het geheel
geen aankondiging wijzigt.
29. Jaarbericht 2014 | 29 De certificaten voor zuivelproducten
en voor visserijproducten, beide voor humane consumptie, zijn in
2014 overeengekomen. Na lang aandringen zijn half oktober de
beperkingen voor de export van pluimveeproducten vanwege LPAI
opgeheven voor de provincies Gelderland, Groningen en Flevoland. De
uitbraak van HPAI in november heeft tot nieuwe beperkingen vanuit
Turkije geleid. Vanuit de NVWA wordt een government-to-government
project geleid dat gericht is op e-certificering. Dit jaar zijn de
nodige stappen genomen om komend jaar een proef operationeel te
hebben. Isral Isral dreigde begin dit jaar de invoer van
Nederlandse zaaizaden te blokkeren. In maart bezocht het
derdelandenteam de Isralische fytosanitaire autoriteiten om het
Nederlandse fytosanitaire garantiesysteem met betrekking tot de
re-export van groentezaden toe te lichten. Daarmee werd het
vertrouwen in de Nederlandse systematiek weer grotendeels hersteld.
Na deze ontmoeting is gewerkt aan een overeenkomst voor de export
van tomaten-, paprika-, uien-, komkommer- en bietenzaad, opdat deze
producten ook in de toekomst op de Isralische markt terecht kunnen.
Verder kwam tijdens het bilateraal overleg in maart de Nederlandse
export van appels, peren en bloembollen aan bod. Isral toonde
belangstelling voor de invoer van freesiaknollen uit Nederland. In
november vond een Isralische inspectie voor aardappelen plaats bij
het Nederlandse bedrijfsleven en is informeel met de fytosanitaire
autoriteiten gesproken over de voortgang met de in maart gemaakte
afspraken. 2.6.4
30. 30 | Jaarbericht 2014 Regio Azi China Medio januari bezocht
een Chinese fytosanitaire delegatie op uitnodiging ons land. Het
ging om een vervolg op de in oktober in China gehouden bilaterale
fytosanitaire werkgroep. De delegatie bestond uit experts van
inspectie- en quarantainediensten uit de omgeving van de zuidelijke
havenstad Guangdong. Via deze haven komen veel Nederlandse
plantaardige producten China binnen. Uitwisselen van fytosanitaire
kennis en ervaring was een belangrijk onderdeel van de missie, met
als doel de relaties met deze voor de Nederlandse export
belangrijke autoriteiten te intensiveren. Verschillende sectoren
passeerden de revue: van bloembollen en zaaizaden tot groenten,
fruit en bloemen. Meerdere bedrijven werden bezocht en
fytosanitaire inspecties in het havengebied en op Schiphol
bijgewoond. In maart werd in Peking een geslaagde bilaterale
workshop gehouden over de fytosanitaire aspecten van houten
verpakkingsmateriaal zoals pallets in de internationale handel.
Aanleiding van deze bijeenkomst met de Chinese fytosanitaire
autoriteiten (AQSIQ) waren vondsten in ons land van Asian/Chinese
Longhorn Beetles (ALB/CLB) oftewel boktor, die met
verpakkingsmateriaal worden verspreid. De boktor vormt een
bedreiging voor natuurgebieden en een groot risico voor de
Nederlandse productie en export van (boom)kwekerijproducten. Op het
internationale niveau worden fytosanitaire maatregelen genomen om
verspreiding van de boktor te voorkomen, zoals het
behandelen/traceren van verpakkingsmateriaal. Tijdens de workshop
zijn afspraken gemaakt om elkaar beter en sneller te informeren
over vondsten en markeringen op verpakkings- materiaal strikter te
controleren. Verder bezocht een delegatie van AQSIQ begin november
de Rotterdamse haven. Medio april werd in Peking een extra
fytosanitair overleg gehouden met AQSIQ om definitieve afspraken te
maken over het openen van de Chinese markt voor Nederlandse
aardappel miniknollen en peren. Vervolgens vond op 22 mei op het
ministerie van EZ in Den Haag een High Level Meeting met AQSIQ
plaats. De directeur-generaal Agro en de Chinese vice-minister van
AQSIQ ondertekenden twee protocollen voor markttoegang van de twee
plantaardige producten. Taiwan Indonesi China India Zuid- Korea
Japan 2.7 2.7.1 Fytosanitair
31. Jaarbericht 2014 | 31 Voordat de Nederlandse uitvoer van
peren en miniknollen naar China daadwerkelijk kon starten,
bezochten experts van AQSIQ in augustus Nederland voor een
inspectie. Voor Nederlandse peren ging de Chinese markt in oktober
open. Het protocol voor miniknollen betekent dat meer Nederlandse
rassen in China kunnen worden getest en op grotere commer- cile
schaal gentroduceerd. Tijdens de High Level Meeting zijn twee
Memorandums of Understanding getekend; een over samenwerking bij de
controle op wederzijdse invoer en de behandeling van houten
verpakkingsmateriaal en een over en elektronische certificering en
gegevensuitwisseling. Het idee is om effectiever illegaal
verpakkingsmateriaal uit China te bestrijden door kennis uit te
wisselen en toegang te verlenen tot elkaars systemen. In het
voorjaar van 2014 vond de jaarlijkse inspectie door AQSIQ voor
bloembollen in Nederland plaats. Er is verder gewerkt aan
markttoegang voor Nederlandse paprikas. In mei bezocht een Chinese
delegatie van experts Nederland voor een inspectie voor paprikas en
in de zomer zijn de onderhandelingen begonnen voor een nieuw
bilateraal protocol voor de export van paprika naar China in 2015.
Tekenmoment High Level Meeting
32. 32 | Jaarbericht 2014 In de relatie met China lopen, in
verschillende stadia, veel veterinaire dossiers. Ook de snelheid
waarmee ze vorderen verschilt tussen deze ongeveer 22 dossiers.
Tijdens op 22 mei werden drie protocollen getekend: over de export
van levende paarden, over de export van genetisch uitgangsmateriaal
van varkens en over papierloos certificeren. Voor de export van
paarden hield China vast aan de eis dat de paarden zes maanden in
Nederland moeten hebben verbleven. Voor de export van varkenssperma
zijn Nederland en China weliswaar nader tot elkaar gekomen maar
door het voortbestaan van onnodige tests en te hoge kosten is nog
geen optimale situatie ontstaan. Het doel is om de export
laagdrempeliger te maken. Papierloos certificeren is de laatste
stap in een reeds lopende samenwerking. Sinds 1 augustus geeft de
NVWA nog slechts een elektronisch certificaat af voor zuivel die
naar Shanghai wordt uitgevoerd. De gehouden proef is vlekkeloos
verlopen en het resultaat van de evaluatie in november is dat
papierloze certificering van zuivel voor deze stad is ingevoerd.
Nederland heeft daarmee als eerste land papierloze certificering op
veterinair gebied ingevoerd met China. Dat land zal nu eerst de
papierloze procedures voor zuivel introduceren in andere Chinese
inspectieposten. Daarna volgen andere productgroepen. De import van
varkensvlees werd weer mogelijk nadat deze een jaar stil lag door
administratieve problemen. Deze konden worden opgelost. Ook zijn
meer varkensvleesbedrijven toegelaten voor export. Het openen van
de markt kwam op het moment dat de Russische grenzen werden
gesloten als gevolg van de Afrikaanse varkenspest, hetgeen een deel
van de problematiek zeker heeft opgevangen. China heeft nieuwe
zuivelwetgeving gentroduceerd met een nieuw systeem van
erkenningen. Ook vonden er inspecties plaats. Dankzij flinke
inspan- ningen van het derdelandenteam werden uiteindelijk alle
bedrijven die dit wensten door China goedgekeurd; ook de
producenten van babymelkpoeder. Enige uitbreiding van het aantal
bedrijven wordt nog voorzien. De erkennings- procedure bracht aan
het licht dat de manier waarop in Nederland tot nu toe
zuivelbedrijven worden geregistreerd, ook al is die EU-conform, aan
verbete- ring toe is: derde landen begrijpen het vaak niet. Taiwan
Indonesi China India Zuid-Korea Vietnam Japan Veterinair
33. Jaarbericht 2014 | 33 2.7.2 In 2014 zijn verder de nodige
inspanningen verricht om de export van kalfsvlees naar China te
regelen. Er is een BSE-seminar georganiseerd, er zijn export-
voorwaarden overeengekomen, er is een vragenlijst aangeleverd en
China heeft de blokkade op kalfsvlees opgeheven. De verwachting is
dat China begin 2015 een inspectie van de kalfsvleessector komt
uitvoeren. In oktober is een protocol overeengekomen voor de export
van eendags- kuikens en broedeieren. Op basis hiervan wordt nu het
exportcertificaat opgesteld. Om export echt mogelijk te maken zijn
daarnaast afspraken gemaakt over het opheffen van de blokkade op
grond van Aviaire Influenza. Eerder dit jaar heeft China de ban al
opgeheven die voor pluimvee en pluim- veeproducten was ingesteld
vanwege Newcastle disease. Verder wordt ook het certificaat voor de
export van levende vogels waaronder sportduiven nu afgerond. Een
inspectie van die sector heeft dit mogelijk gemaakt. Tenslotte zijn
de eerste stappen gezet om de Chinese markt open te krijgen voor
meer soorten visproducten, waaronder schelpdieren. Een officile
aanvraag is september bij de Chinese overheid ingediend. India De
ervaring leert dat India n van de moeilijkste landen is om
onderhandelin- gen mee te voeren. In 2014 waren in de handel met
India een aantal fytosanitaire dossiers belangrijk zoals over het
gebruik van turf (peatmoss) als verpakkingsmateriaal en
groeimedium, en over markttoegang voor appels en peren. In oktober
was er een geslaagd bilateraal fytosanitair overleg in India.
Daarbij bleken de Indiase autoriteiten druk bezig te zijn met het
opstellen van een korte pest risk analysis (PRA) voor de
Nederlandse appels en peren. De verwachting is dat in 2015 de
Indiase markt open gaat voor deze producten. Een aantal veterinaire
dossiers, zoals over genetisch materiaal van runderen, levende
fokstieren en varkensvlees, vorderde in 2014 langzaam. Het
landbouw- bureau heeft positieve ontwikkelingen aangekondigd voor
fokstieren en varkensvlees. Wanneer India de regelgeving zal
aanpassen is nog onduidelijk.
34. 34 | Jaarbericht 2014 2.7.3 Fytosanitair Veterinair
Indonesi Met de bekendmaking van een Indonesisch ministerieel
decreet over de invoer van Nederlandse consumptie-uien, zijn de
fytosanitaire eisen duidelijk geworden waaraan de Nederlandse uien
voor de Indonesische markt moeten voldoen. In de eerste helft van
2014 is hard gewerkt om aan die voorwaarden te beantwoorden. In
september zijn de eerste zendingen in Indonesi aangekomen. Vanaf
dat moment tot midden november is voor 14.000 ton met een
uitvoerwaarde van zon vier miljoen euro naar Indonesi gexporteerd.
Voorts is gevolg gegeven aan het verzoek van de Indonesische
autoriteiten om te helpen bij capaciteitopbouw voor het beheersen
van het aardappel- cysteaaltje (PCN) in de aardappelsector. Tijdens
de International Week Potato Sector zijn de directeuren
verantwoordelijk voor fytosanitaire zaken en voor zaadveredeling
van het Indonesische Landbouwministerie uitgenodigd om kennis te
nemen van de vele facetten van de Nederlandse aardappelsector. Het
programma werd besloten met een bilateraal overleg, waarin de
eerste stappen naar samenwerking zijn gezet. Die samenwerking kwam
opnieuw aan de orde op een Fytosanitaire Taskforcemeeting op 19
november, waar ook is besproken hoe de issues met betrekking tot
het beheersen van PCN moeten worden gedentificeerd. Er is
afgesproken een rondetafelbijeenkomst te organiseren waarbij
experts hun kennis zullen delen over de problematiek van PCN en
Phytophthora. Het zal dan onder meer gaan over het trainen van en
de kennisoverdracht aan inspecteurs, de inzet van resistente
gewassen en gewasrotatie. Op basis van de uitkomsten van de
rondetafelbijeenkomst zal Nederland met een projectvoorstel komen
met op maat gesneden activiteiten die Indonesi zullen helpen om PCN
onder controle te krijgen Medio november 2014 vond de jaarlijkse
Veterinary Expert Meeting Nederland- Indonesi plaats in Jogjakarta.
Nederland heeft er bij het Indonesische ministerie van Landbouw op
aangedrongen de lopende aanvragen voor zuivel, pluimveevleespoeder
en varkensvleesbedrijven voortvarend te behandelen.
Vertegenwoordigers van het ministerie zijn uitgenodigd in 2015 naar
Nederland te komen voor inspecties van varkensvlees- en
35. Jaarbericht 2014 | 35 pluimveevleespoederbedrijven. Voor
zuivelproducenten geldt dat een desk review voldoende is. Indonesi
heeft geen toezeggingen gedaan. Alle Nederlandse bedrijven die naar
Indonesi mogen exporteren staan geregistreerd op de website van het
ministerie. Indonesi heeft alle incorrecte vermeldingen aangepast.
Nederland verwacht binnenkort onderhandelingen te kunnen beginnen
over de export van processed animal proteins. In de relatie met
Indonesi spelen verder geen grote kwesties op het gebied van
markttoegang. Kalfsvlees mag niet naar Indonesi worden gexporteerd
als gevolg van halal-eisen waaronder onverdoofd slachten. Dat moet
de sector zelf oplossen omdat het geen onderdeel is van de
veterinaire certificaten. Zuid-Korea Hoewel de relatie met
Zuid-Korea goed is, zijn de vorderingen op het gebied van
markttoegang vaak langzaam. De fytosanitaire agenda in de relatie
met het land gaat vooral over bloembollen en zaaizaad. Op de
jaarlijkse bijeenkomst van de Commission on Phytosanitary Measures
(CPM) in het kader van de International Plant Protection Convention
(IPPC) in Rome zijn gesprekken gevoerd met de fytosanitaire
directeur van Zuid-Korea. Daaruit viel op te maken dat
waarschijnlijk een nieuwe directeur zou aantreden en dat een bezoek
aan Nederland er in 2014 waarschijnlijk niet in zat. Het
derdelanden- team heeft besloten het volgende fytosanitair overleg
met Zuid-Korea te plannen in de eerste helft van 2015. De zaak rond
het aangetroffen verboden antibioticum furazolidon op bedrijven in
Nederland heeft geleid tot vragen over de veiligheid van
varkensvlees dat naar Zuid-Korea is gexporteerd. Begin december
2014 heeft Nederland een veterinair bezoek gebracht aan Zuid-Korea.
Het land staat in principe welwillend tegenover de Nederlandse
aanvraag om kalfsvlees op de markt te mogen brengen. Korea ontving
de Nederlandse vragenlijst als laatste van vier gelijktijdige
Europese aanvragen. Deze was ingevuld in afstemming met de Europese
Commissie, die het horizontale gedeelte van de zeer uitgebreide
questionnaire voor zijn rekening had genomen. Omdat de Nederlandse
vragenlijst het meest 2.7.4 Fytosanitair Veterinair
36. 36 | Jaarbericht 2014 2.7.5 2.7.6 Fytosanitair volledig was
ingevuld wordt ons land beloond door onze aanvraag als eerste in
behandeling te nemen. Hoewel Nederland en Korea na meer dan tien
jaar onderhandelen heel dicht bij een akkoord zijn voor
rundersperma, blijven er voorlopig nog veel technische vragen van
Koreaanse zijde. Nederland heeft eind december weer aanvullende
informatie aangeleverd en verwacht begin 2015 tot een akkoord te
kunnen komen. Taiwan Eind 2013 is tijdens de vergadering van de
Landbouwwerkgroep in Taipei overeenstemming bereikt met de
fytosanitaire autoriteit van Taiwan (BAPHIQ) over de export van
leliebollen met een tolerantie voor het Plantago Asiatica Mosiac
Virus van 0,5%. Deze komt overeen met de tolerantie voor Japan,
waardoor alle Nederlandse bollen geschikt voor Japan ook naar
Taiwan kunnen worden gexporteerd. Begin 2014 heeft Taiwan de
wetgeving gepubliceerd en kon de export worden voortgezet.
Onderdeel van de overeenkomst is een bezoek van Taiwanese
inspecteurs aan Nederland voor een audit van het inspectiesysteem
voor bloembollen. Deze heeft in juni plaatsgevonden. De inspecteurs
waren tevreden en hebben geen problemen geconstateerd. De totale
Nederlandse export van bloembollen naar Taiwan bedraagt ruim 5
miljoen euro. In 2015 wordt de Landbouwwerkgroep in Nederland
gehouden en zal de overeenkomst worden gevalueerd. Ook zal naar
verwachting het protocol voor de export van Anthuriumplanten worden
gevalueerd en op een aantal punten worden aangepast. Japan Begin
februari vond in Tokio het 29ste bilateraal fytosanitair overleg
met het Japanse ministerie van Landbouw plaats. Behoud van de
Japanse markt voor plantaardige producten was vanuit Nederland
gezien de prioriteit. De lange agenda was vooral gericht op het
versoepelen van de fytosanitaire procedures bij de invoer van
bloembollen, snijbloemen, zaaizaden en groenten. Er werd
overeenstemming bereikt over het toetsen van groentezaaizaden in
plaats van de moederplanten op bepaalde virussen. Verder is in 2014
de verplichte
37. Jaarbericht 2014 | 37 Veterinair veldtoets voor de invoer
van nieuwe variteiten gladiolen afgeschaft, wat de handel
aanzienlijk vergemakkelijkt. In december was er een studiereis naar
Japan voor Nederlandse inspecteurs van het Kwaliteitscontrolebureau
KCB en de bloembollenkeuringsdienst BKD. Nederland en Japan werken
op fytosanitair terrein al vele jaren samen in de vorm van
inspectieprogramma's voor Nederlandse bloembollen en snijbloemen.
Tenslotte wordt nauw samengewerkt op het terrein van elektronisch
certificeren en is er in Japan een workshop over dit thema
georganiseerd. In mei 2014 vond en herinspectie plaats van
kalfsvleesbedrijven. Deze was succesvol, zodat de export naar Japan
kan worden voortgezet. Overigens is die export nog gering: het
bedrijfsleven werkt aan verdere marktpenetratie. In juli heeft
Nederland een verzoek ingediend om meer kalfsvleesproducten te
mogen exporteren. Tijdens een veterinaire missie begin december
2014 heeft Japan met dit verzoek ingestemd en de leeftijdsgrens van
maximaal twaalf maanden verruimd tot dertig maanden, zodat
Nederland nu ook jong rundvlees naar Japan kan exporteren. Na een
jarenlange lobby op Europees niveau heeft Japan in juni van dit
jaar de export toegestaan van het exclusieve Wagyuvlees. De
Nederlandse horecaslager en importeur Nice to Meat verwacht
maandelijks minimaal 24 runderen te kunnen afnemen. Bij het
ministerie van Volksgezondheid heeft Nederland een aanvraag
ingediend voor markttoegang voor pluimveevleesproducten. De Japanse
markt voor Nederlandse pluimveeproducten is al jaren gesloten in
verband met de aanwezigheid van laagpathogene aviaire influenza
(LPAI). Nederland heeft daarom een voorstel ingediend voor zonering
bij LPAI. Het Japanse landbouwministerie heeft te kennen gegeven
dat het principe van zonering geen probleem is voor Japan, dat het
immers ook zelf toepast op andere landen. De ministeries van
Landbouw en Volksgezondheid van Japan hebben toegezegd de twee
recente aanvragen voor markttoegang en regionalisering bij export
van pluimveeproducten te zullen beoordelen, ondanks de huidige
hoogpathogene aviaire influenza (HPAI). Over de aanpak
38. 38 | Jaarbericht 2014 2.7.7 daarvan heeft een Nederlandse
vertegenwoordiging een uitgebreide presenta- tie gegeven, waarover
Japan zeer tevreden was. Nederland heeft aangegeven kippenmest te
willen exporteren naar Japan en daarvoor een aanvraag te zullen
indienen begin 2015. Voor varkenssperma en rundersperma heeft
Nederland al eerder in 2014 een verzoek ingediend om niet te hoeven
testen op Aujeszky en Blauwtong, omdat Nederland vrij is van deze
ziekten. Japan had de dossiers onvoldoende bestudeerd om akkoord te
kunnen gaan. Vietnam Medio april was er in Hanoi een bilateraal
fytosanitair overleg met de Vietnamese fytosanitaire autoriteiten.
Daar kwam allereerst aan de orde het bilaterale project
Strengthening the production and international trade position of
plants and plant products by enforcing the PPD in Vietnam. Dit
project ondersteunt de Vietnamese autoriteiten bij de organisatie
van hun National Plant Protection Organisation (NPPO) en bij het
opleiden van inspecteurs. Daarnaast werd gesproken over de nieuwe
fytosanitaire wetgeving die van invloed is op bestaande
handelsstromen van plantmateriaal. Het projectvoorstel voor
samenwerking is tijdens het bezoek van de Nederlandse
staatssecretaris op 17 juni bekrachtigd met haar akkoord en dat van
haar Vietnamese counterpart. De eerste activiteiten uit het
voorstel zijn in september van start gegaan. Van Vietnamese kant is
aan Nederland gevraagd om informatie in de vorm van pest risk
analysis (PRA) over alle Nederlandse planten en plantproducten die
reeds enige jaren al de Vietnamese markt bereiken. Hoewel de
International Standards for Phytosanitary Measures (ISPM) toestaan
dat zulke informatie over bestaande handelsproducten wordt
gevraagd, heeft Nederland alles in het werk gesteld om de
Vietnamese autoriteiten ervan te overtuigen dat hun verzoek niet
bijdraagt aan het reduceren van de risicos van de insleep van
ziekten en plagen. Nederland heeft voor een scala van producten
kunnen aantonen dat deze sedert enige jaren naar Vietnam worden
gexporteerd. Mede daardoor is de Vietnamese grens niet gesloten in
2014. Toch was Vietnam, mede op grond van
39. Jaarbericht 2014 | 39 de ervaringen met Frankrijk en de VS,
niet van het idee af te brengen dat informatie moest worden
aangeleverd. Tijdens de bilaterale onderhandeling van 6 oktober is
overeengekomen dat de gevraagde informatie in een PRA-light vorm
kan worden aangeboden. Van elf producten, vallend onder hoog
risico, is PRA-informatie aangeleverd voor het einde van het jaar.
De gekozen constructieve houding is mede ingegeven door de
samenwerking tussen Nederland en Vietnam in het eerder genoemde
project. En van de activiteiten daarin is gericht op het opstellen
van een PRA. De uitkomsten van de betref- fende workshop PRA hebben
dan ook bijgedragen aan de onderhandeling en het resultaat. Medio
december heeft de plv. Chief Veterinarian Officer (CVO) Vietnam
bezocht samen met een medewerker van het Centraal Veterinair
Instituut (CVI), vooral om het dossier kalfsvlees/BSE vlot te
trekken. Vietnam heeft sinds 2012 nog geen besluit genomen over het
toelaten van Nederlands kalfsvlees. Net zoals bijvoorbeeld Korea is
het land zeer beducht voor BSE. Het bezoek is bedoeld om Vietnam te
overtuigen van de veiligheid van het Nederlandse kalfsvlees. Door
de inspanningen van de landbouwraad en het team Veterinaire markt-
toegang hoopt Nederland dit dossier in januari 2015 tijdens het
bezoek van de plaatsvervangend CVO aan Vietnam te kunnen afronden.
Verder zal deze een tweetal verzoeken bespreken: de uitbreiding van
de toegestane productcatego- rien voor varkensvlees en een nieuwe
certificaat voor gemengde producten van pluimvee- en
varkensvlees.
40. 40 | Jaarbericht 2014 2.8 Internationale en multilaterale
fora De derdelandenteams Fytosanitaire en Veterinaire markttoegang
hebben ook in 2014 weer actief deelgenomen aan diverse
multilaterale fora, waaronder de vergaderingen van de
Roosendaalgroep (3x) en de Potsdamgroep (9x) in Brussel, de WTO-SPS
voorbereidende vergadering (3x) in Brussel, het WTO-SPS Comit (3x)
in Genve, in Brussel, de jaarlijkse IPPC-CPM vergadering (1x) in
Rome en de OIE-jaarvergadering (1x) in Parijs.
41. Jaarbericht 2014 | 41 Aandacht voor capaciteitsopbouw
Capaciteitsopbouw kan uitstekend bijdragen aan het behoud van
markttoe- gang en het openen van nieuwe markten. De
derdelandenteams Fytosanitair en Veterinair zijn zeer selectief in
de keuze van inzet op capaciteitsopbouw in derde landen. Ze
investeren alleen in die prioriteits- landen waar dat mogelijk
loont en leidt tot resultaten in de vorm van toegang tot de markten
voor plantaardige producten, of waar dit voor de NVWA leidt tot
verlichting van zijn taken als NPPO. De tabel op deze paginas geeft
de landen weer waarmee in 2014 op fytosanitair terrein een
samenwerkingsverband bestond of is begonnen. 3
42. 42 | Jaarbericht 2014 Land Inhoud samenwerking Diverse
landen
Elektronischcertificeren:projectgestartofgeplandmetVS,China,Japan,
Zuid-Korea, Chili, Colombia, Kenia, Turkije en Brazili met als doel
de wederzijdse handel soepeler te laten verlopen. China
Houtenverpakkingsmateriaal:metChinaisinmei2014eenMemorandum of
Understanding getekend over samenwerking op dit terrein, gericht op
de fytosani- taire risicos (insleep boktor) rond de handel en het
terugdringen van illegaal verpakkingshout. In een ander project
wordt kennis en ervaring uitgewisseld rond het detecteren van de
boktor. Los hiervan is er bilaterale samenwerking tussen nationale
referentielaboratoria van China en Nederland. Vietnam Het project
omvat een scala aan fyto-activiteiten die bijdragen aan de opbouw
van de NPPO-taken in Vietnam. Deze samenwerking heeft zijn nut al
bewezen door een soepeler toegang van Nederlandse bloembollen,
zaaizaden en stekken tot de Vietnamese markt. Indonesi Beheersing
van het aardappelcysteaaltje en van Phytophtora in de Indonesische
aardappelsector:opverzoekvandeIndonesischeautoriteitengaatNederland
verkennen welke capacity building hierbij kan helpen. Met
activiteiten, gekoppeld aan registratie van de nieuwe Nederlandse
aardappelrassen die resistent zijn tegen het cysteaaltje, probeert
Nederland markttoegang voor Nederlandse pootaardap- pelen te
verkrijgen. Turkije
Samenwerkingopfytosanitairterrein:metTurkijewerdhierovereerdereen
Memorandum of Understanding getekend. Het project omvat onder meer
trainingen van Turkse experts en wordt gevolgd door een
vergelijkende studie tussen Turkse laboratoria waarbij in de tweede
fase het Nederlandse Nationaal Referentie- centrum mogelijk ook zal
deelnemen. Egypte
VersterkingvandeEgyptischeNationalPlantProtectionOrganisation(NPPO):groot
meerjarig fytosanitair twinning project, in het voorjaar van 2013
gestart met
NederlandalsbelangrijkstetrekkerengefinancierddoordeEU.Egypteisnvan
de grootste afzetlanden voor Nederlandse pootaardappelen.
Ontwikkeling van het landbouwkundig onderzoek en de modernisering
van het
EgyptischCentrumvoorLandbouwkundigonderzoek:recentelijkisopditgebied
eentweedeEUtwinning gegund aan een Frans-Nederlands consortium. De
activiteiten van dit project liggen in het verlengde van het
NPPO-project. Kenia Kenia Potato Platform; bilateraal PPP-project
voor ontwikkeling van de aardappel- sector in Kenia en markttoegang
van Nederlandse pootaardappelen. Brazili Project Smartfyto heeft
als doel de bilaterale relaties met Brazili te intensiveren en
onderhandelingen over onder meer wederzijdse markttoegang voor
fruit verder te vergemakkelijken. Figuur 3 Overzicht van de
bilaterale projecten
43. Jaarbericht 2014 | 43 4 Partners en relaties De betrokken
teams Het derdelandenteam Fytosanitair van de directie Plantaardige
Agroketens en Voedselkwaliteit (PAV) werd in augustus 2014
uitgebreid met een persoon tot vijf personen. Het team wordt op ad
hoc-basis ondersteund bij de voorberei- ding en organisatie van
bezoekende buitenlandse delegaties en missies. Het team werkt nauw
samen met de vijf collegas van het internationale fytosanitaire
team van de NVWA in Wageningen. De technische beleidsadviezen en
bijstand door de NVWA is onmisbaar om op fytosanitair gebied
toegang te krijgen en te houden tot de markten van derde landen. De
vier keurings- diensten (KCB, BKD, NAK en Naktuinbouw) worden onder
meer betrokken bij het voorbereiden van dossiers door de NVWA.
Daarnaast wordt voor capaciteits- opbouw regelmatig een beroep
gedaan op de internationale projectmanager van de NVWA.
HetderdelandenteamPAVenhetteamvandeNVWAvanlinksnaarrechts:DennisKraaijeveld,
Meeuwes Brouwer (CPO), Anton van der Sommen, Marian Folkers, Homa
Ashtari, Tjitske Bolt, Nico Horn, Jos van Meggelen, Johan Roman,
Henk Gritter (Henk Stigter is afwezig op de foto) 4.1
44. 44 | Jaarbericht 2014 Voor het derdelandenteam Veterinair
van de directie Dierlijke Agroketens en Dierenwelzijn (DAD) is het
veterinaire exportteam van de NVWA is een belangrijke partner. De
medewerkers van dit team toetsen de eisen van derde landen op
haalbaarheid en werkbaarheid. Ook beheert de NVWA alle afge-
sproken certificaten en instructies en geeft ze de certificaten af,
zowel centraal (Certificeren op Afstand) als op locatie wanneer er
partijkeuring moet plaatsvinden. Door de opheffing van de
productschappen is ook het Veterinair Informatie- Punt (het VIP)
komen te vervallen. Vanaf december 2013 is daarom een nieuwe
structuur ontstaan waarbij de brancheorganisaties als
vertegenwoordigers van de sector het aanspreekpunt zijn. Begin 2015
zal de nieuwe vorm van samen- werking worden gevalueerd.
DerdelandenteamDAD:FrankJanvanderValk,ErikBosker,DinyClaassen,TamaravanRiet,
Geert Kits Nieuwenkamp, Frank Tillie en Elzo Kannekens
(plv.CVO)
45. Jaarbericht 2014 | 45 Beide teams onderhouden ook
intensieve contacten met de landbouwposten op de Nederlandse
ambassades en met de vertegenwoordigers van de handels-
koepelorganisaties en de Europese Commissie (DG Sanco en DG Trade).
De samenwerking met en het informeren van de medewerkers bij de
Europese Commissie is van beslissend belang voor het werken aan
markttoegang op fytosanitair en veterinair gebied. Beide
derdelandenteams zijn in 2014 door- gegaan met hun deelname aan de
reguliere fytosanitaire Roosendaal-groep, de veterinaire Potsdam en
de SPS-vergaderingen in Brussel, en aan het reguliere
WTO/SPS-overleg in Genve. 4.2 Sectororganisaties Aan een aantal
koepelorganisaties is een kort commentaar gevraagd op de
activiteiten van de derdelandenteams. Hieronder volgt een
overzicht. Vanuit ZuivelNL, het voormalige Productschap Zuivel,
ervaren wij een prettige samenwerking met de medewerkers van
Veterinaire Markttoegang. Er zijn erg korte lijnen, waardoor zaken
adequaat worden opgepakt. Zo heeft het ministerie onder meer goede
contacten met de Nederlandse ambassade in China. Mede door het
onderhouden van deze goede contacten, zijn een aantal belangrijke
mijlpalen bereikt. Voorbeelden hiervan zijn de succesvolle
implementatie van het elektronisch certificeren voor zuivelexport
en het succesvol doorlopen van de inspectie van het Nederlandse
zuivelsysteem. We kunnen er op vertrouwen dat de directie DAD
altijd binnen haar mogelijkheden met onze sector meedenkt en waar
mogelijk ruimte en kansen zal scheppen. Het mooie van de
Nederlandse overheid is dat ze toegankelijk is en dat wij als
belangenbehartigers in vertrouwen open en eerlijk kunnen
communiceren met onze DAD-collegas. Steeds vaker wordt de sector
geconfronteerd met fytosanitaire regelgeving, procedures of eisen
waardoor een markt moeilijk of niet toegankelijk wordt. In nauw
overleg met Frugi Venta zet DG Agro en de NVWA/NPPO zich
structureel in om het bedrijfsleven op deze markten te
ondersteunen. Deze inzet en positieve samenwerking wordt door Frugi
Venta zeer gewaardeerd. Complimenten voor het succes van de
markttoegang van peren naar China!
46. 46 | Jaarbericht 2014 Wij ervaren de samenwerking met DG
Agro als constructief en positief. Veel fytosanitaire kwesties waar
de bedrijven uit onze sector mee geconfronteerd worden, kunnen
alleen opgelost worden op het niveau van overheden. Daarom is het
voor ons heel belangrijk dat DG Agro en de NVWA/NPPO goede relaties
opbouwen en onderhouden met hun counterparts in belangrijke
exportlanden. Daarbij waarderen wij het laagdrempelige contact
tussen DG Agro en Plantum. Door een snelle uitwisseling en
terugkoppeling van informatie kunnen we elkaar wederzijds, en
daarmee de internationale handel in deze sector, ondersteunen. Voor
de Nederlandse aardappelsector zijn de inspanningen van DG Agro en
de NVWA/NPPO van groot belang. Samen met DG Agro stelt NAO
prioriteiten en knelpunten vast voor de Nederlandse export van
consumptie- en pootaardappelen. NAO hecht zeer aan het bilaterale
overleg tussen DG Agro van EZ en de NVWA/NPPO. Door nationaal
bilateraal overleg te voeren kunnen markttoegangsproblemen snel
worden opgepakt. Buitenlandse overheden praten nu eenmaal met
overheden, waardoor de sector de overheid nodig heeft. Een pluim
voor de wijze van aanpak; er is intensief contact, DG Agro is
makkelijk toegan- kelijk, praktisch en koppelt steeds goed terug.
Belangrijk is ook dat er een goede combinatie is van diplomatie
(EZ) en technische dossierkennis (NVWA/NPPO). Het team is onmisbaar
voor een land dat zo afhankelijk is van export en import. Daarbij
zijn de praktische contacten, de hands on-mentaliteit en een goede
bezetting van de bureaus van de landbouwraden essentieel. Anthos
heeft intensief contact met DG Agro en ook met de NVWA/NPPO. Wij
ervaren de samenwerking tussen beide organisaties als positief en
constructief. Onze achterban exporteert hun producten wereldwijd en
daarbij is markttoegang op basis van fytosanitaire eisen die
praktisch uitvoerbaar zijn cruciaal.
47. Jaarbericht 2014 | 49 5 Vooruitblik Door de politieke
ontwikkelingen en de economische sancties tegen en van de Russische
Federatie is de roep van het bedrijfsleven om alternatieve
afzetmarkten aanzienlijk toegenomen. Het derdelandenteam
Fytosanitair zal zich in 2015 op het gebied van groenten en fruit
vooral inzetten voor het openen van markten in China, Verenigde
Staten, Mexico, Colombia, Zuid-Afrika, Vietnam en India. Dat vergt
een intensieve aanpak en de nodige fytosanitaire acties/missies.
Ook is het verzamelen, beoordelen en aanleveren van informatie van
belang voor het uitvoeren van risicoanalyses (PRAs) in bepaalde
derde landen. Daarom zullen twee projectattachs worden ingezet op
landen die bijvoorbeeld niet door het netwerk van landbouwposten
worden bediend, zoals in Midden-Amerika, West-Afrika en de
Kaukasus. Zij zullen vooral een verkennende rol hebben, en zich
waar mogelijk inspannen voor het open maken en houden van markten
uit fytosanitair en veterinair oogpunt in een aantal vooraf
geselecteerde landen. De komst van de twee projectattachs zal de
inzet en slagkracht op het gebied van markttoegang alleen maar
vergroten. Figuur 4 Exportcijfers plantaardige producten 2011-2013
In totaal is de export van plantaardige producten naar derde landen
in van 2011 tot 2013 gestegen met 407 miljoen euro, een procentuele
stijging van 14%. In 2013 bedroeg de totale export van plantaardige
producten buiten de EU 3,28 miljard euro. 0 1000000 2000000 3000000
4000000 5000000 6000000 7000000 8000000 SierteeltBloembollen
BoomkwekerijZaaizadenGroente & FruitAardappelen
Waardevanexportin1000euro Plantaardig product en jaartal 2011 2012
2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013
2011 2012 2013 Export naar 3e landen Export binnen EU
48. 48 | Jaarbericht 2014 Nederlandse Fruittelers Organisatie
(NFO) reikt award uit voor de inzet van EZ en NVWA op markttoegang
fytosanitair De Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) reikte op
16 mei tijdens een ledenbijeenkomst de Toffe Peer Award uit voor de
inzet van de EZ-/NVWA-teams op markt-toegang fytosanitair. De NFO
heeft in het bijzonder de Nederlandse inzet op het
markttoegangsdossier peren met China zeer gewaardeerd. Vorig jaar
werd in relatief korte tijd een bilateraal protocol overeengekomen,
dat Nederlandse export van peren naar China mogelijk maakt. De EZ/
NVWA-delegatie besloot de onderhandelingen met de Chinese
fytosanitaire collegas te intensiveren door extra af te reizen naar
Peking. De landbouwpost in Peking vervulde daarbij een uitstekende
intermediaire rol en zorgde voor een goede afstemming met de
Chinese autoriteiten. De fytosanitaire inhoud van het protocol werd
tijdens de onderhandelingen zorgvuldig door NVWA met NFO afgestemd.
Het overeengekomen protocol peren werd op 22 mei 2014 door
directeur-generaal Hoogeveen en vice-minister Wei ondertekend. De
Nederlandse export van peren naar China start deze zomer en wordt
geraamd op jaarlijks 15 miljoen euro.
49. Jaarbericht 2014 | 49 5 Vooruitblik Door de politieke
ontwikkelingen en de economische sancties tegen en van de Russische
Federatie is de roep van het bedrijfsleven om alternatieve
afzetmarkten aanzienlijk toegenomen. Het derdelandenteam
Fytosanitair zal zich in 2015 op het gebied van groenten en fruit
vooral inzetten voor het openen van markten in China, Verenigde
Staten, Mexico, Colombia, Zuid-Afrika, Vietnam en India. Dat vergt
een intensieve aanpak en de nodige fytosanitaire acties/missies.
Ook is het verzamelen, beoordelen en aanleveren van informatie van
belang voor het uitvoeren van risicoanalyses (PRAs) in bepaalde
derde landen. Daarom zullen twee projectattachs worden ingezet op
landen die bijvoorbeeld niet door het netwerk van landbouwposten
worden bediend, zoals in Midden-Amerika, West-Afrika en de
Kaukasus. Zij zullen vooral een verkennende rol hebben, en zich
waar mogelijk inspannen voor het open maken en houden van markten
uit fytosanitair en veterinair oogpunt in een aantal vooraf
geselecteerde landen. De komst van de twee projectattachs zal de
inzet en slagkracht op het gebied van markttoegang alleen maar
vergroten. Figuur 4 Exportcijfers plantaardige producten 2011-2013
In totaal is de export van plantaardige producten naar derde landen
in van 2011 tot 2013 gestegen met 407 miljoen euro, een procentuele
stijging van 14%. In 2013 bedroeg de totale export van plantaardige
producten buiten de EU 3,28 miljard euro. 0 1000000 2000000 3000000
4000000 5000000 6000000 7000000 8000000
SierteeltBloembollenBoomkwekerijZaaizadenGroente &
FruitAardappelen Waardevanexportin1000euro Plantaardig product en
jaartal 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013
2011 2012 2013 2011 2012 2013 Export naar 3e landen Export binnen
EU
50. 50 | Jaarbericht 2014 Figuur 5 Exportcijfers producten van
dierlijke oorsprong 2011-2013 0 1000000 2000000 3000000 4000000
5000000 6000000 7000000 8000000 Dierlijke en plantaardige vetten en
olin Overige dierlijke producten Zuivel, eieren, honing, andere
eetbare dierlijke producten Vis, schaal- en schelpdieren en marine
ongewervelden Vlees en eetbare slachtproducten Levende dieren
Waardevanexportin1000euro Dierlijk product en jaartal 2011 2012
2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013
2011 2012 2013 Export naar 3e landen Export binnen EU Rond de
problematiek van de re-export van plantaardige producten zoals
zaaizaden en bloembollen is er een trend waar te nemen die in 2015
aandacht zal vergen. Zo vraagt een aantal derde landen van
Nederland om een nadere toelichting op het gebruik van het EU
Communicatie Document en/of het Fytosanitair Certificaat. In de
afgelopen periode zijn samenwerkingsprojecten gestart in een aantal
derde landen, waaronder Vietnam, Turkije, China en Egypte, om de
toegang tot de betreffende markten op fytosanitair gebied te
bevorderen. Deze projecten lopen deels door in 2015. Daarnaast zijn
nieuwe bilaterale activiteiten in voorbereiding, waaronder met
Indonesi en Myanmar. Ook zal in 2015 aandacht worden besteed aan
elektronische certificering bij de handel in plantaardige en
dierlijke produc- ten. Het betreft met name China, Brazili,
Colombia, de Verenigde Staten, Russische Federatie, Oekrane, Japan
en Indonesi. Naast de bovengenoemde economische sancties van de
Russische federatie, die de export van bepaalde dierlijke producten
ernstig heeft geraakt, heeft de uitbraak eind 2014 van
hoogpathogene aviaire influenza (HPAI) grote gevolgen voor de
export van pluimvee en pluimveeproducten. Dit betekent een dubbele
uitdaging voor het team Veterinaire Markttoegang van EZ. De
bestaande exportstrategie (2012) biedt echter een goed fundament om
op verder te bouwen, waarbij naast landen als China, de VS en Zuid
Afrika de landen met een marktpotentieel (India) in beeld zijn en
de landen die specifiek aandacht nodig hebben vanwege HPAI
(Oekrane, west Afrikaanse landen, Hong Kong, Brazili etc.). Export
is van vitaal belang voor de pluimveesector. Daarom heeft het
wegnemen van handelsbelemmeringen die door de uitbraak zijn
ontstaan hoge prioriteit. Om dat te bereiken voor landen
51. Jaarbericht 2014 | 51 buiten de EU is extra capaciteit
vrijgemaakt. De beantwoording van de vragen van deze derde landen
is onmiddellijk ter hand genomen, waarbij in overleg met het
bedrijfsleven een prioriteitsvolgorde wordt vastgesteld. Dit is een
belangrijke eerste stap om de betreffende markten weer open te
krijgen. Daarnaast wordt een extra impuls gegeven aan de bilaterale
relatie met de verantwoordelijke autoritei- ten aan de hand van een
actieplan per land. Tenslotte zullen de derdelandenteams
fytosanitair en veterinair in 2015 ook betrokken zijn bij de
voorbereidingen voor het Nederlandse voorzitterschap van de
Europese Unie, eerste halfjaar van 2016. Het gaat dan vooral om de
agenda- voorbereiding en het voorzitten van de Roosendaal- en
Potsdamgroepen, die de Commissie adviseren in haar handelsrelaties
met derde landen.
52. 52 | Jaarbericht 2014 Figuur6
Uitgaandeeninkomendefytosanitaireenveterinairemissiesin2014 Land
Periode Type missie Inkomend Uitgaand Verenigde Staten April Mei
Juni Juli Oktober Veterinair Fytosanitair (Cie) Veterinair
Fytosanitaire audit Fytosanitair (Cie) X X X X X Canada Mei
Fytosanitair X Mexico Juli September Fytosanitair Fytosanitair X X
Cuba Juli November Fytosanitair Fytosanitaire audit X X Argentini
Mei Fytosanitair X Chili Mei Fytosanitair X Brazili Maart September
Fytosanitair Veterinair X X Colombia Juni Juli Juli Fytosanitair
Fytosanitair Veterinair X X X Egypte Januari Fytosanitair X
Zuid-Afrika April Fytosanitair X Kenia November Fytosanitair X
Russische Federatie Februari Februari Oktober Feb/Dec Fytosanitair
Veterinair HLM AGRO Fytosanitaire audit X XX X X Turkije Februari
Mei Veterinair Fytosanitair X X Isral Februari November
Fytosanitair Fytosanitaire audit X X GCC April Veterinair X
Missies6
53. Jaarbericht 2014 | 53 Land Periode Type missie Inkomend
Uitgaand China Januari Januari Maart Maart April April Mei Oktober
Oktober November November December Mei Aug Fytosanitair Veterinair
Workshop WPM + Fytosanitair Veterinair Fytosanitair Veterinair HLM
AGRO/AQSIQ Fytosanitair Veterinair Veterinair HL AQSIO-missie Fyto
expert missie Fytosanitaire audit X X X XX X X X XXXXX X X X X X X
Hong Kong November Veterinair X India Maart September Oktober
Veterinair Landbouwwerkgroep Fytosanitair X X X Indonesi Juli
November November Fytosanitair Fytosanitair Veterinair X X X
Zuid-Korea April Mei December Fytosanitair Fytosanitaire audit
Veterinair X X X Taiwan Februari Mei Veterinair Fytosanitaire audit
X X Thailand Februari Veterinair X Japan Februari Mei November
December Fytosanitair Veterinair Studiemissie NVWA/KD (Fyto)
Veterinair X X X X Vietnam April Oktober December Fytosanitair
Fytosanitair Veterinair X X X Roosendaal Brussel Fytosanitair XXX
Potsdam Brussel Veterinair XXXXXXXXX WTO/SPS Genve
Fytosanitair/Veterinair XXX MAWG Brussel Fytosanitair/Veterinair
XXX CPM/IPPC Rome Fytosanitair X OIE jaarvergadering Parijs
Veterinair X AA-cursus Miami Nederland Fyto./Vet. Cursus Fyto./Vet.
Cursus X X