Bé LUËT LAO ®éNGCñA NíC CéNG HOµ X· HéI CHñ NGHÜA VIÖT NAM

LêI NãI ®ÇU

Lao ®éng lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña con ngêi, t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c gi¸ trÞ tinh thÇn cña x· héi. Lao ®éng cã n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cao lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc.Ph¸p luËt lao ®éng quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi lao ®éng vµ cña ng-êi sö dông lao ®éng, c¸c tiªu chuÈn lao ®éng, c¸c nguyªn t¾c sö dông vµ qu¶n lý lao ®éng, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, v× vËy cã vÞ trÝ quan träng trong ®êi sèng x· héi vµ trong hÖ thèng ph¸p luËt cña quèc gia.KÕ thõa vµ ph¸t triÓn ph¸p luËt lao ®éng cña níc ta tõ sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945 ®Õn nay, Bé LuËt Lao ®éng thÓ chÕ ho¸ ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vµ cô thÓ ho¸ c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 vÒ lao ®éng, vÒ sö dông vµ qu¶n lý lao ®éng.Bé LuËt Lao ®éng b¶o vÖ quyÒn lµm viÖc, lîi Ých vµ c¸c quyÒn kh¸c cña ngêi lao ®éng, ®ång thêi b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi sö dông lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho mèi quan hÖ lao ®éng ®îc hµi hoµ vµ æn ®Þnh, gãp phÇn ph¸t huy trÝ s¸ng t¹o vµ tµi n¨ng cña ngêi lao ®éng trÝ ãc vµ lao ®éng ch©n tay, cña ngêi qu¶n lý lao ®éng, nh»m ®¹t n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ tiÕn bé x· héi trong lao ®éng, s¶n xuÊt, dÞch vô, hiÖu qu¶ trong sö dông vµ qu¶n lý lao ®éng, gãp phÇn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc v× sù nghiÖp d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh.

CH¬NG INH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 1Bé LuËt Lao ®éng ®iÒu chØnh quan hÖ lao ®éng gi÷a ngêi lao ®éng lµm c«ng ¨n l¬ng víi ngêi sö dông lao ®éng vµ c¸c quan hÖ x· héi liªn quan trùc tiÕp víi quan hÖ lao ®éng.

§iÒu 2Bé LuËt Lao ®éng ®îc ¸p dông ®èi víi mäi ngêi lao ®éng, mäi tæ chøc, c¸ nh©n sö dông lao ®éng theo hîp ®ång lao ®éng, thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c h×nh thøc së h÷u.Bé luËt nµy còng ®îc ¸p dông ®èi víi ngêi häc nghÒ, ngêi gióp viÖc gia ®×nh vµ mét sè lo¹i lao ®éng kh¸c ®îc quy ®Þnh t¹i Bé luËt nµy.

§iÒu 3C«ng d©n ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, t¹i c¸c c¬ quan, tæ chøc níc ngoµi hoÆc quèc tÕ ®ãng trªn l·nh thæ ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc vµ cho c¸ nh©n ViÖt Nam trªn l·nh thæ ViÖt Nam ®Òu thuéc ph¹m vi ¸p dông cña Bé luËt nµy vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt ViÖt Nam, trõ tr-

Siêu thị điện máy Việt Long - www.vietlongplaza.com.vn

êng hîp ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.

§iÒu 4ChÕ ®é lao ®éng ®èi víi c«ng chøc, viªn chøc Nhµ níc, ngêi gi÷ c¸c chøc vô ®îc bÇu, cö hoÆc bæ nhiÖm, ngêi thuéc lùc lîng qu©n ®éi nh©n d©n, c«ng an nh©n d©n, ngêi thuéc c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi kh¸c vµ x· viªn hîp t¸c x· do c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c quy ®Þnh nhng tuú tõng ®èi tîng mµ ®îc ¸p dông mét sè quy ®Þnh trong Bé luËt nµy.

§iÒu 51- Mäi ngêi ®Òu cã quyÒn lµm viÖc, tù do lùa chän viÖc lµm vµ nghÒ nghiÖp, häc nghÒ vµ n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp, kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi tÝnh, d©n téc, thµnh phÇn x· héi, tÝn ngìng, t«n gi¸o.2- CÊm ngîc ®·i ngêi lao ®éng; cÊm cìng bøc ngêi lao ®éng díi bÊt kú h×nh thøc nµo.3- Mäi ho¹t ®éng t¹o ra viÖc lµm, tù t¹o viÖc lµm, d¹y nghÒ vµ häc nghÒ ®Ó cã viÖc lµm, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh thu hót nhiÒu lao ®éng ®Òu ®îc Nhµ níc khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi hoÆc gióp ®ì.

§iÒu 6Ngêi lao ®éng lµ ngêi Ýt nhÊt ®ñ 15 tuæi, cã kh¶ n¨ng lao ®éng vµ cã giao kÕt hîp ®ång lao ®éng.Ngêi sö dông lao ®éng lµ doanh nghiÖp, c¬ quan, tæ chøc hoÆc c¸ nh©n, nÕu lµ c¸ nh©n th× Ýt nhÊt ph¶i ®ñ 18 tuæi, cã thuª mín, sö dông vµ tr¶ c«ng lao ®éng.

§iÒu 71- Ngêi lao ®éng ®îc tr¶ l¬ng trªn c¬ së tho¶ thuËn víi ngêi sö dông lao ®éng nhng kh«ng thÊp h¬n møc l¬ng tèi thiÓu do Nhµ níc quy ®Þnh vµ theo n¨ng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶ c«ng viÖc; ®îc b¶o hé lao ®éng, lµm viÖc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng; nghØ theo chÕ ®é, nghØ hµng n¨m cã l¬ng vµ ®îc b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Nhµ níc quy ®Þnh chÕ ®é lao ®éng vµ chÝnh s¸ch x· héi nh»m b¶o vÖ lao ®éng n÷ vµ c¸c lo¹i lao ®éng cã ®Æc ®iÓm riªng.2- Ngêi lao ®éng cã quyÒn thµnh lËp, gia nhËp, ho¹t ®éng c«ng ®oµn theo LuËt c«ng ®oµn ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh; ®îc hëng phóc lîi tËp thÓ, tham gia qu¶n lý doanh nghiÖp theo néi quy cña doanh nghiÖp vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt.3- Ngêi lao ®éng cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång lao ®éng, tho¶ íc lao ®éng tËp thÓ, chÊp hµnh kû luËt lao ®éng, néi quy lao ®éng vµ tu©n theo sù ®iÒu hµnh hîp ph¸p cña ngêi sö dông lao ®éng.4- Ngêi lao ®éng cã quyÒn ®×nh c«ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 81- Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn tuyÓn chän lao ®éng, bè trÝ, ®iÒu hµnh lao ®éng theo nhu cÇu s¶n xuÊt, kinh doanh; cã quyÒn khen thëng vµ xö lý c¸c vi ph¹m kû luËt lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng.2- Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn cö ®¹i diÖn ®Ó th¬ng lîng, ký kÕt tho¶ -íc lao ®éng tËp thÓ trong doanh nghiÖp hoÆc tho¶ íc lao ®éng tËp thÓ ngµnh; cã tr¸ch nhiÖm céng t¸c víi c«ng ®oµn bµn b¹c c¸c vÊn ®Ò vÒ quan hÖ lao ®éng, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng.

3- Ngêi sö dông lao ®éng cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång lao ®éng, tho¶ íc lao ®éng tËp thÓ vµ nh÷ng tho¶ thuËn kh¸c víi ngêi lao ®éng, t«n träng danh dù, nh©n phÈm vµ ®èi xö ®óng ®¾n víi ngêi lao ®éng.

§iÒu 9Quan hÖ lao ®éng gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng ®îc x¸c lËp vµ tiÕn hµnh qua th¬ng lîng, tho¶ thuËn theo nguyªn t¾c tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, hîp t¸c, t«n träng quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña nhau, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng ®iÒu ®· cam kÕt.Nhµ níc khuyÕn khÝch nh÷ng tho¶ thuËn b¶o ®¶m cho ngêi lao ®éng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n so víi nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng.Ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng. Nhµ níc khuyÕn khÝch viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp lao ®éng b»ng hoµ gi¶i vµ träng tµi.

§iÒu 101- Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý nguån nh©n lùc vµ qu¶n lý lao ®éng b»ng ph¸p luËt vµ cã chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn, ph©n bè nguån nh©n lùc, ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc sö dông lao ®éng vµ dÞch vô viÖc lµm.2- Nhµ níc híng dÉn ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng x©y dùng mèi quan hÖ lao ®éng hµi hoµ vµ æn ®Þnh, cïng nhau hîp t¸c v× sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.

§iÒu 11Nhµ níc khuyÕn khÝch viÖc qu¶n lý lao ®éng d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh trong doanh nghiÖp vµ mäi biÖn ph¸p, kÓ c¶ viÖc trÝch thëng tõ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, lµm cho ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao trong qu¶n lý lao ®éng, s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.Nhµ níc cã chÝnh s¸ch ®Ó ngêi lao ®éng mua cæ phÇn, gãp vèn ph¸t triÓn doanh nghiÖp.

§iÒu 12C«ng ®oµn tham gia cïng víi c¬ quan Nhµ níc, tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc x· héi ch¨m lo vµ b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng; tham gia kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thi hµnh c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p LuËt Lao ®éng.

CH¬NG IIVIÖC LµM

§iÒu 13Mäi ho¹t ®éng lao ®éng t¹o ra nguån thu nhËp, kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm ®Òu ®îc thõa nhËn lµ viÖc lµm.Gi¶i quyÕt viÖc lµm, b¶o ®¶m cho mäi ngêi cã kh¶ n¨ng lao ®éng ®Òu cã c¬ héi cã viÖc lµm lµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ níc, cña c¸c doanh nghiÖp vµ toµn x· héi.

§iÒu 141- Nhµ níc ®Þnh chØ tiªu t¹o viÖc lµm míi trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m vµ hµng n¨m, t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt, hç trî tµi chÝnh, cho vay vèn hoÆc gi¶m, miÔn thuÕ vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch kh¸c ®Ó ngêi cã kh¶ n¨ng lao ®éng tù gi¶i quyÕt viÖc lµm, ®Ó c¸c tæ chøc,

®¬n vÞ vµ c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn nhiÒu nghÒ míi nh»m t¹o viÖc lµm cho nhiÒu ngêi lao ®éng.2- Nhµ níc cã chÝnh s¸ch u ®·i vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm ®Ó thu hót vµ sö dông lao ®éng lµ ngêi d©n téc thiÓu sè.3- Nhµ níc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trong níc vµ níc ngoµi, bao gåm c¶ ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.

§iÒu 151- ChÝnh phñ lËp ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ viÖc lµm, dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, di d©n ph¸t triÓn vïng kinh tÕ míi g¾n víi ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm; lËp quü quèc gia vÒ viÖc lµm tõ ng©n s¸ch Nhµ níc vµ c¸c nguån kh¸c, ph¸t triÓn hÖ thèng tæ chøc dÞch vô viÖc lµm. Hµng n¨m ChÝnh phñ tr×nh Quèc héi quyÕt ®Þnh ch¬ng tr×nh vµ quü quèc gia vÒ viÖc lµm.2- Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng lËp ch¬ng tr×nh vµ quü gi¶i quyÕt viÖc lµm cña ®Þa ph¬ng tr×nh Héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp quyÕt ®Þnh.3- C¸c c¬ quan Nhµ níc, c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n vµ tæ chøc x· héi trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh cã tr¸ch nhiÖm tham gia thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh vµ quü gi¶i quyÕt viÖc lµm.

§iÒu 161- Ngêi lao ®éng cã quyÒn lµm viÖc cho bÊt kú ngêi sö dông lao ®éng nµo vµ ë bÊt kú n¬i nµo mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. Ngêi cÇn t×m viÖc lµm cã quyÒn trùc tiÕp liªn hÖ ®Ó t×m viÖc hoÆc ®¨ng ký t¹i c¸c tæ chøc dÞch vô viÖc lµm ®Ó t×m viÖc tuú theo nguyÖn väng, kh¶ n¨ng, tr×nh ®é nghÒ nghiÖp vµ søc khoÎ cña m×nh.2- Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn trùc tiÕp hoÆc th«ng qua c¸c tæ chøc dÞch vô viÖc lµm ®Ó tuyÓn chän lao ®éng, cã quyÒn t¨ng gi¶m lao ®éng phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt, kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 171- Trong trêng hîp do thay ®æi c¬ cÊu hoÆc c«ng nghÖ mµ ngêi lao ®éng ®· lµm viÖc thêng xuyªn trong doanh nghiÖp tõ mét n¨m trë lªn bÞ mÊt viÖc lµm, th× ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o l¹i hä ®Ó tiÕp tôc sö dông vµo nh÷ng chç lµm viÖc míi; nÕu kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®îc viÖc lµm míi, ph¶i cho ngêi lao ®éng th«i viÖc th× ph¶i tr¶ trî cÊp mÊt viÖc lµm, cø mçi n¨m lµm viÖc tr¶ mét th¸ng l¬ng, nhng thÊp nhÊt còng b»ng hai th¸ng l¬ng.2- Khi cÇn cho nhiÒu ngêi th«i viÖc theo kho¶n 1 §iÒu nµy, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i c«ng bè danh s¸ch, c¨n cø vµo nhu cÇu cña doanh nghiÖp vµ th©m niªn lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp, tay nghÒ, hoµn c¶nh gia ®×nh vµ nh÷ng yÕu tè kh¸c cña tõng ngêi ®Ó lÇn lît cho th«i viÖc, sau khi ®· trao ®æi, nhÊt trÝ víi Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së trong doanh nghiÖp theo thñ tôc quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 38 cña Bé luËt nµy. ViÖc cho th«i viÖc chØ ®îc tiÕn hµnh sau khi ®· b¸o cho c¬ quan lao ®éng ®Þa ph¬ng biÕt.3- C¸c doanh nghiÖp ph¶i lËp quü dù phßng vÒ trî cÊp mÊt viÖc lµm theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ®Ó kÞp thêi trî cÊp cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp bÞ mÊt viÖc lµm.

4- ChÝnh phñ cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p tæ chøc d¹y nghÒ, ®µo t¹o l¹i, h-íng dÉn s¶n xuÊt kinh doanh, cho vay vèn víi l·i suÊt thÊp tõ quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi lao ®éng t×m viÖc lµm hoÆc tù t¹o viÖc lµm; hç trî vÒ tµi chÝnh cho nh÷ng ®Þa ph¬ng vµ ngµnh cã nhiÒu ngêi thiÕu viÖc lµm hoÆc mÊt viÖc lµm do thay ®æi c¬ cÊu hoÆc c«ng nghÖ.

§iÒu 181- Tæ chøc dÞch vô viÖc lµm ®îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã nhiÖm vô t vÊn, giíi thiÖu, cung øng vµ gióp tuyÓn lao ®éng, thu thËp vµ cung øng th«ng tin vÒ thÞ trêng lao ®éng. ViÖc ®a ngêi lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë níc ngoµi chØ ®îc tiÕn hµnh sau khi cã giÊy phÐp cña c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn.2- Tæ chøc dÞch vô viÖc lµm ®îc thu lÖ phÝ, ®îc Nhµ níc xÐt gi¶m, miÔn thuÕ vµ ®îc tæ chøc d¹y nghÒ theo c¸c quy ®Þnh t¹i Ch¬ng III cña Bé luËt nµy.3- Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi c¸c tæ chøc dÞch vô viÖc lµm trong c¶ níc.

§iÒu 19CÊm mäi hµnh vi dô dç, høa hÑn vµ qu¶ng c¸o gian dèi ®Ó lõa g¹t ngêi lao ®éng hoÆc lîi dông dÞch vô viÖc lµm ®Ó thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi tr¸i ph¸p luËt.

CH¬NG IIIHäC NGHÒ

§iÒu 201- Mäi ngêi cã quyÒn tù do lùa chän nghÒ vµ n¬i häc nghÒ phï hîp víi nhu cÇu viÖc lµm cña m×nh.2- Doanh nghiÖp, tæ chøc vµ c¸ nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®îc më c¬ së d¹y nghÒ.ChÝnh phñ ban hµnh quy ®Þnh vÒ viÖc më c¸c c¬ së d¹y nghÒ.

§iÒu 211- C¬ së d¹y nghÒ ph¶i ®¨ng ký, ho¹t ®éng theo quy ®Þnh vÒ d¹y nghÒ, ®îc thu häc phÝ vµ ph¶i nép thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.2- C¬ së d¹y nghÒ cho th¬ng binh, bÖnh binh, ngêi tµn tËt, ngêi d©n téc thiÓu sè hoÆc ë nh÷ng n¬i cã nhiÒu ngêi thiÕu viÖc lµm, mÊt viÖc lµm, c¸c c¬ së d¹y nghÒ truyÒn thèng, kÌm cÆp t¹i xëng, t¹i nhµ ®îc xÐt gi¶m, miÔn thuÕ.

§iÒu 22Ngêi häc nghÒ ë c¬ së d¹y nghÒ Ýt nhÊt ph¶i ®ñ 13 tuæi, trõ mét sè nghÒ do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi quy ®Þnh vµ ph¶i cã ®ñ søc khoÎ phï hîp víi yªu cÇu cña nghÒ theo häc.

§iÒu 231- Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp cho ngêi lao ®éng vµ ®µo t¹o l¹i tríc khi chuyÓn ngêi lao ®éng sang lµm nghÒ kh¸c trong doanh nghiÖp.2- Doanh nghiÖp tuyÓn ngêi vµo häc nghÒ, tËp nghÒ ®Ó lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp theo thêi h¹n cam kÕt trong hîp ®ång häc nghÒ, tËp nghÒ th× kh«ng

ph¶i ®¨ng ký vµ kh«ng ®îc thu häc phÝ. Thêi gian häc nghÒ, tËp nghÒ ®îc tÝnh vµo th©m niªn lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp. Trong thêi gian häc nghÒ, tËp nghÒ, nÕu trùc tiÕp hoÆc tham gia lµm ra s¶n phÈm cho doanh nghiÖp th× ngêi häc nghÒ, tËp nghÒ ®îc tr¶ c«ng theo møc do hai bªn tho¶ thuËn.

§iÒu 241- ViÖc häc nghÒ ph¶i cã hîp ®ång häc nghÒ b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng miÖng gi÷a ngêi häc nghÒ víi ngêi d¹y nghÒ hoÆc ®¹i diÖn c¬ së d¹y nghÒ. NÕu ký kÕt hîp ®ång häc nghÒ b»ng v¨n b¶n, th× ph¶i lµm thµnh hai b¶n, mçi bªn gi÷ mét b¶n.2- Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång häc nghÒ ph¶i bao gåm môc tiªu ®µo t¹o, ®Þa ®iÓm häc, møc häc phÝ, thêi h¹n häc, møc båi thêng khi vi ph¹m hîp ®ång.3- Trong trêng hîp doanh nghiÖp nhËn ngêi vµo häc nghÒ ®Ó sö dông th× hîp ®ång häc nghÒ ph¶i cã cam kÕt vÒ thêi h¹n lµm viÖc cho doanh nghiÖp vµ ph¶i b¶o ®¶m ký kÕt hîp ®ång lao ®éng sau khi häc xong. Ngêi häc nghÒ sau khi häc xong, nÕu kh«ng lµm viÖc theo cam kÕt th× ph¶i båi thêng phÝ d¹y nghÒ.4- Trong trêng hîp hîp ®ång häc nghÒ chÊm døt tríc thêi h¹n v× lý do bÊt kh¶ kh¸ng th× kh«ng ph¶i båi thêng.

§iÒu 25Nghiªm cÊm mäi doanh nghiÖp, tæ chøc vµ c¸ nh©n lîi dông danh nghÜa d¹y nghÒ, truyÒn nghÒ ®Ó trôc lîi, bãc lét søc lao ®éng hoÆc dô dç, Ðp buéc ngêi häc nghÒ, tËp nghÒ vµo nh÷ng ho¹t ®éng tr¸i ph¸p luËt.

CH¬NG IVHîP ®åNG LAO ®éNG

§iÒu 26Hîp ®ång lao ®éng lµ sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng vÒ viÖc lµm cã tr¶ c«ng, ®iÒu kiÖn lao ®éng, quyÒn vµ nghÜa vô cña mçi bªn trong quan hÖ lao ®éng.

§iÒu 271- Hîp ®ång lao ®éng ph¶i ®îc giao kÕt theo mét trong c¸c lo¹i sau ®©y:a) Hîp ®ång lao ®éng kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n;b) Hîp ®ång lao ®éng x¸c ®Þnh thêi h¹n tõ mét n¨m ®Õn ba n¨m;c) Hîp ®ång lao ®éng theo mïa vô hoÆc theo mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh mµ thêi h¹n díi mét n¨m.2- Kh«ng ®îc giao kÕt hîp ®ång lao ®éng theo mïa vô hoÆc theo mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh mµ thêi h¹n díi mét n¨m ®Ó lµm nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh chÊt thêng xuyªn tõ mét n¨m trë lªn, trõ trêng hîp ph¶i t¹m thêi thay thÕ ngêi lao ®éng ®i lµm nghÜa vô qu©n sù, nghØ theo chÕ ®é thai s¶n hoÆc nghØ viÖc cã tÝnh chÊt t¹m thêi kh¸c.

§iÒu 28Hîp ®ång lao ®éng ®îc ký kÕt b»ng v¨n b¶n vµ ph¶i ®îc lµm thµnh hai b¶n, mçi bªn gi÷ mét b¶n. §èi víi mét sè c«ng viÖc cã tÝnh chÊt t¹m thêi mµ thêi h¹n díi ba th¸ng hoÆc ®èi víi lao ®éng gióp viÖc gia ®×nh th× c¸c bªn

cã thÓ giao kÕt b»ng miÖng. Trong trêng hîp giao kÕt b»ng miÖng, th× c¸c bªn ®¬ng nhiªn ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng.

§iÒu 291- Hîp ®ång lao ®éng ph¶i cã nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y: c«ng viÖc ph¶i lµm, thêi giê lµm viÖc, thêi giê nghØ ng¬i, tiÒn l¬ng, ®Þa ®iÓm lµm viÖc, thêi h¹n hîp ®ång, ®iÒu kiÖn vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng vµ b¶o hiÓm x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng.2- Trong trêng hîp mét phÇn hoÆc toµn bé néi dung cña hîp ®ång lao ®éng quy ®Þnh quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng thÊp h¬n møc ®îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt lao ®éng, tho¶ íc lao ®éng tËp thÓ, néi quy lao ®éng ®ang ¸p dông trong doanh nghiÖp hoÆc h¹n chÕ c¸c quyÒn kh¸c cña ngêi lao ®éng th× mét phÇn hoÆc toµn bé néi dung ®ã ph¶i ®îc söa ®æi, bæ sung.3- Trong trêng hîp ph¸t hiÖn hîp ®ång lao ®éng cã néi dung nãi t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy, th× Thanh tra lao ®éng híng dÉn cho c¸c bªn söa ®æi, bæ sung cho phï hîp. NÕu c¸c bªn kh«ng söa ®æi, bæ sung th× Thanh tra lao ®éng cã quyÒn buéc huû bá c¸c néi dung ®ã.

§iÒu 301- Hîp ®ång lao ®éng ®îc giao kÕt trùc tiÕp gi÷a ngêi lao ®éng víi ngêi sö dông lao ®éng.2- Hîp ®ång lao ®éng cã thÓ ®îc ký kÕt gi÷a ngêi sö dông lao ®éng víi ngêi ®îc uû quyÒn hîp ph¸p thay mÆt cho nhãm ngêi lao ®éng; trong trêng hîp nµy hîp ®ång cã hiÖu lùc nh ký kÕt víi tõng ngêi.3- Ngêi lao ®éng cã thÓ giao kÕt mét hoÆc nhiÒu hîp ®ång lao ®éng, víi mét hoÆc nhiÒu ngêi sö dông lao ®éng, nhng ph¶i b¶o ®¶m thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c hîp ®ång ®· giao kÕt.4- C«ng viÖc theo hîp ®ång lao ®éng ph¶i do ngêi giao kÕt thùc hiÖn, kh«ng ®îc giao cho ngêi kh¸c, nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña ngêi sö dông lao ®éng.

§iÒu 31Trong trêng hîp s¸p nhËp, ph©n chia doanh nghiÖp, chuyÓn quyÒn së h÷u, quyÒn qu¶n lý hoÆc quyÒn sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp th× ngêi sö dông lao ®éng kÕ tiÕp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång lao ®éng víi ngêi lao ®éng cho tíi khi hai bªn tho¶ thuËn söa ®æi, chÊm døt hîp ®ång lao ®éng hoÆc giao kÕt hîp ®ång lao ®éng míi.

§iÒu 32Ngêi sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng tho¶ thuËn vÒ viÖc lµm thö, thêi gian thö viÖc, vÒ quyÒn, nghÜa vô cña hai bªn. TiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng trong thêi gian thö viÖc Ýt nhÊt ph¶i b»ng 70% møc l¬ng cÊp bËc cña c«ng viÖc ®ã. Thêi gian thö viÖc kh«ng ®îc qu¸ 60 ngµy ®èi víi lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt cao vµ kh«ng ®îc qu¸ 30 ngµy ®èi víi lao ®éng kh¸c.Trong thêi gian thö viÖc, mçi bªn cã quyÒn huû bá tho¶ thuËn lµm thö mµ kh«ng cÇn b¸o tríc vµ kh«ng ph¶i båi thêng nÕu viÖc lµm thö kh«ng ®¹t yªu cÇu mµ hai bªn ®· tho¶ thuËn. Khi viÖc lµm thö ®¹t yªu cÇu th× ngêi sö dông lao ®éng ph¶i nhËn ngêi lao ®éng vµo lµm viÖc chÝnh thøc nh ®· tho¶ thuËn.

§iÒu 33Hîp ®ång lao ®éng cã hiÖu lùc tõ ngµy giao kÕt hoÆc tõ ngµy do hai bªn tho¶ thuËn.

Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång lao ®éng, nÕu bªn nµo cã yªu cÇu thay ®æi néi dung hîp ®ång th× ph¶i b¸o cho bªn kia biÕt tríc Ýt nhÊt ba ngµy. ViÖc thay ®æi néi dung hîp ®ång lao ®éng cã thÓ ®îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch söa ®æi, bæ sung hîp ®ång lao ®éng ®· giao kÕt hoÆc giao kÕt hîp ®ång lao ®éng míi.

§iÒu 341- Khi gÆp khã kh¨n ®ét xuÊt hoÆc do nhu cÇu s¶n xuÊt, kinh doanh, ngêi sö dông lao ®éng ®îc quyÒn t¹m thêi chuyÓn ngêi lao ®éng lµm c«ng viÖc kh¸c tr¸i nghÒ, nhng kh«ng ®îc qu¸ 60 ngµy trong mét n¨m.2- Khi t¹m thêi chuyÓn ngêi lao ®éng lµm viÖc kh¸c tr¸i nghÒ, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i b¸o cho ngêi lao ®éng biÕt tríc Ýt nhÊt ba ngµy, ph¶i b¸o râ thêi h¹n lµm t¹m thêi vµ bè trÝ c«ng viÖc phï hîp víi søc khoÎ vµ giíi tÝnh cña ngêi lao ®éng.3- Ngêi lao ®éng t¹m thêi lµm c«ng viÖc kh¸c theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy, ®îc tr¶ l¬ng theo c«ng viÖc míi; nÕu tiÒn l¬ng cña c«ng viÖc míi thÊp h¬n tiÒn l¬ng cò th× ®îc gi÷ nguyªn møc tiÒn l¬ng cò trong thêi h¹n 30 ngµy lµm viÖc. TiÒn l¬ng theo c«ng viÖc míi Ýt nhÊt ph¶i b»ng 70% møc tiÒn l¬ng cò nhng kh«ng ®îc thÊp h¬n møc l¬ng tèi thiÓu do Nhµ níc quy ®Þnh.

§iÒu 351- Hîp ®ång lao ®éng ®îc t¹m ho·n thùc hiÖn trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:a) Ngêi lao ®éng ®i lµm nghÜa vô qu©n sù hoÆc c¸c nghÜa vô c«ng d©n kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh;b) Ngêi lao ®éng bÞ t¹m gi÷, t¹m giam;c) C¸c trêng hîp kh¸c do hai bªn tho¶ thuËn.2- HÕt thêi gian t¹m ho·n hîp ®ång lao ®éng ®èi víi c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i ®iÓm a vµ ®iÓm c kho¶n 1 §iÒu nµy, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i nhËn ng-êi lao ®éng trë l¹i lµm viÖc.3- ViÖc nhËn l¹i ngêi lao ®éng bÞ t¹m gi÷, t¹m giam khi hÕt thêi gian t¹m ho·n hîp ®ång lao ®éng do ChÝnh phñ quy ®Þnh.

§iÒu 36Hîp ®ång lao ®éng chÊm døt trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:1- HÕt h¹n hîp ®ång;2- §· hoµn thµnh c«ng viÖc theo hîp ®ång;3- Hai bªn tho¶ thuËn chÊm døt hîp ®ång;4- Ngêi lao ®éng bÞ kÕt ¸n tï giam hoÆc bÞ cÊm lµm c«ng viÖc cò theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n;5- Ngêi lao ®éng chÕt; mÊt tÝch theo tuyªn bè cña Toµ ¸n.

§iÒu 371- Ngêi lao ®éng lµm viÖc theo hîp ®ång lao ®éng x¸c ®Þnh thêi h¹n tõ mét n¨m ®Õn ba n¨m, hîp ®ång lao ®éng theo mïa vô hoÆc theo mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh mµ thêi h¹n díi mét n¨m cã quyÒn ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång tríc thêi h¹n trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:a) Kh«ng ®îc bè trÝ theo ®óng c«ng viÖc, ®Þa ®iÓm lµm viÖc hoÆc kh«ng ®îc b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;b) Kh«ng ®îc tr¶ c«ng ®Çy ®ñ hoÆc tr¶ c«ng kh«ng ®óng thêi h¹n theo hîp ®ång;c) BÞ ngîc ®·i; bÞ cìng bøc lao ®éng;

d) B¶n th©n hoÆc gia ®×nh thËt sù cã hoµn c¶nh khã kh¨n kh«ng thÓ tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång;®) §îc bÇu lµm nhiÖm vô chuyªn tr¸ch ë c¸c c¬ quan d©n cö hoÆc ®îc bæ nhiÖm gi÷ chøc vô trong bé m¸y Nhµ níc;e) Ngêi lao ®éng n÷ cã thai ph¶i nghØ viÖc theo chØ ®Þnh cña thÇy thuèc.2- Khi ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy, ngêi lao ®éng ph¶i b¸o cho ngêi sö dông lao ®éng biÕt tríc:a) §èi víi c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm a, b vµ c: Ýt nhÊt ba ngµy;b) §èi víi c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i ®iÓm d vµ ®iÓm ®: Ýt nhÊt ba m¬i ngµy nÕu lµ hîp ®ång x¸c ®Þnh thêi h¹n tõ mét n¨m ®Õn ba n¨m; Ýt nhÊt ba ngµy nÕu lµ hîp ®ång theo mïa vô hoÆc theo mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh mµ thêi h¹n díi mét n¨m;c) §èi víi trêng hîp quy ®Þnh t¹i ®iÓm e: theo thêi h¹n quy ®Þnh t¹i §iÒu 112 cña Bé luËt nµy.3- Ngêi lao ®éng lµm theo hîp ®ång lao ®éng kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n cã quyÒn ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng, nhng ph¶i b¸o cho ngêi sö dông lao ®éng biÕt tríc Ýt nhÊt 45 ngµy.

§iÒu 39Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:1- Ngêi lao ®éng èm ®au hoÆc bÞ tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp ®ang ®iÒu trÞ, ®iÒu dìng theo quyÕt ®Þnh cña thÇy thuèc, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i ®iÓm c vµ ®iÓm ® kho¶n 1 §iÒu 38 cña Bé luËt nµy;2- Ngêi lao ®éng ®ang nghØ hµng n¨m, nghØ vÒ viÖc riªng vµ nh÷ng trêng hîp nghØ kh¸c ®îc ngêi sö dông lao ®éng cho phÐp;3- Ngêi lao ®éng lµ n÷ trong c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 111 cña Bé luËt nµy.

§iÒu 40Mçi bªn cã thÓ tõ bá viÖc ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng tríc khi hÕt thêi h¹n b¸o tríc. Khi hÕt thêi h¹n b¸o tríc, mçi bªn ®Òu cã quyÒn chÊm døt hîp ®ång lao ®éng.

§iÒu 411- Trong trêng hîp ngêi sö dông lao ®éng ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng tr¸i ph¸p luËt th× ph¶i nhËn ngêi lao ®éng trë l¹i lµm viÖc vµ ph¶i båi thêng mét kho¶n tiÒn t¬ng øng víi tiÒn l¬ng trong nh÷ng ngµy ngêi lao ®éng kh«ng ®îc lµm viÖc. Trong trêng hîp ngêi lao ®éng kh«ng muèn trë l¹i lµm viÖc, th× ngoµi kho¶n tiÒn ®îc båi thêng t¬ng øng víi tiÒn l¬ng trong nh÷ng ngµy kh«ng ®îc lµm viÖc, ngêi lao ®éng cßn ®îc trî cÊp theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 42 cña Bé luËt nµy.2- Trong trêng hîp ngêi lao ®éng ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng tr¸i ph¸p luËt th× kh«ng ®îc trî cÊp th«i viÖc.3- Trong trêng hîp ngêi lao ®éng ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng th× ph¶i båi thêng phÝ ®µo t¹o nÕu cã, theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.4- Trong trêng hîp ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng nÕu vi ph¹m quy ®Þnh vÒ thêi h¹n b¸o tríc, bªn vi ph¹m ph¶i båi thêng cho bªn kia mét kho¶n tiÒn t¬ng øng víi tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng trong nh÷ng ngµy kh«ng b¸o tríc.

§iÒu 421- Khi chÊm døt hîp ®ång lao ®éng ®èi víi ngêi lao ®éng ®· lµm viÖc thêng xuyªn trong doanh nghiÖp, c¬ quan, tæ chøc tõ mét n¨m trë lªn, ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm trî cÊp th«i viÖc, cø mçi n¨m lµm viÖc lµ nöa th¸ng l¬ng, céng víi phô cÊp l¬ng, nÕu cã.2- Khi chÊm døt hîp ®ång lao ®éng theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a vµ ®iÓm b kho¶n 1 §iÒu 85 cña Bé luËt nµy, ngêi lao ®éng kh«ng ®îc trî cÊp th«i viÖc.

§iÒu 43Trong thêi h¹n b¶y ngµy, kÓ tõ ngµy chÊm døt hîp ®ång lao ®éng, hai bªn cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n ®Çy ®ñ c¸c kho¶n cã liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña mçi bªn; trêng hîp ®Æc biÖt, cã thÓ kÐo dµi nhng kh«ng ®îc qu¸ 30 ngµy.Trong trêng hîp doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n th× c¸c kho¶n cã liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng ®îc thanh to¸n theo quy ®Þnh cña LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp.Ngêi sö dông lao ®éng ghi lý do chÊm døt hîp ®ång lao ®éng vµo sæ lao ®éng vµ cã tr¸ch nhiÖm tr¶ l¹i sæ cho ngêi lao ®éng. Ngoµi c¸c quy ®Þnh trong sæ lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc nhËn xÐt thªm ®iÒu g× trë ng¹i cho ngêi lao ®éng t×m viÖc lµm míi.

CH¬NG VTHO¶ íC LAO ®éNG TËP THÓ

§iÒu 441- Tho¶ íc lao ®éng tËp thÓ (sau ®©y gäi t¾t lµ tho¶ íc tËp thÓ) lµ v¨n b¶n tho¶ thuËn gi÷a tËp thÓ lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng vÒ c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ sö dông lao ®éng, quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña hai bªn trong quan hÖ lao ®éng.Tho¶ íc tËp thÓ do ®¹i diÖn cña tËp thÓ lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng th¬ng lîng vµ ký kÕt theo nguyªn t¾c tù nguyÖn, b×nh ®¼ng vµ c«ng khai.2- Néi dung tho¶ íc tËp thÓ kh«ng ®îc tr¸i víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng vµ ph¸p luËt kh¸c.Nhµ níc khuyÕn khÝch viÖc ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ víi nh÷ng quy ®Þnh cã lîi h¬n cho ngêi lao ®éng so víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng.

§iÒu 451- §¹i diÖn th¬ng lîng tho¶ íc tËp thÓ cña hai bªn gåm:a) Bªn tËp thÓ lao ®éng lµ Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së hoÆc tæ chøc c«ng ®oµn l©m thêi;b) Bªn ngêi sö dông lao ®éng lµ Gi¸m ®èc doanh nghiÖp hoÆc ngêi ®îc uû quyÒn theo ®iÒu lÖ tæ chøc doanh nghiÖp hoÆc cã giÊy uû quyÒn cña Gi¸m ®èc doanh nghiÖp.Sè lîng ®¹i diÖn th¬ng lîng tho¶ íc tËp thÓ cña c¸c bªn do hai bªn tho¶ thuËn nhng ph¶i ngang nhau.2- §¹i diÖn ký kÕt cña bªn tËp thÓ lao ®éng lµ Chñ tÞch Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së hoÆc ngêi cã giÊy uû quyÒn cña Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn. §¹i diÖn ký kÕt cña bªn ngêi sö dông lao ®éng lµ Gi¸m ®èc doanh nghiÖp hoÆc ngêi cã giÊy uû quyÒn cña Gi¸m ®èc doanh nghiÖp.3- ViÖc ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ chØ ®îc tiÕn hµnh khi cã trªn 50% sè ngêi cña tËp thÓ lao ®éng trong doanh nghiÖp t¸n thµnh néi dung tho¶ íc ®· th-¬ng lîng.

§iÒu 461- Mçi bªn ®Òu cã quyÒn ®Ò xuÊt yªu cÇu ký kÕt vµ néi dung tho¶ íc tËp thÓ. Khi nhËn ®îc yªu cÇu, bªn nhËn yªu cÇu ph¶i chÊp nhËn viÖc th¬ng lîng vµ ph¶i tho¶ thuËn thêi gian b¾t ®Çu th¬ng lîng chËm nhÊt 20 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc yªu cÇu.2- Néi dung chñ yÕu cña tho¶ íc tËp thÓ gåm nh÷ng cam kÕt vÒ viÖc lµm vµ b¶o ®¶m viÖc lµm; thêi giê lµm viÖc, thêi giê nghØ ng¬i; tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, phô cÊp l¬ng; ®Þnh møc lao ®éng; an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng vµ b¶o hiÓm x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng.

§iÒu 471- Tho¶ íc tËp thÓ ®· ký kÕt ph¶i lµm thµnh 4 b¶n, trong ®ã:a) Mét b¶n do ngêi sö dông lao ®éng gi÷;b) Mét b¶n do Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së gi÷;c) Mét b¶n do Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së göi c«ng ®oµn cÊp trªn;d) Mét b¶n do ngêi sö dông lao ®éng göi c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh chËm nhÊt lµ 10 ngµy, kÓ tõ ngµy ký kÕt ®Ó ®¨ng ký.Nh÷ng doanh nghiÖp cã c¬ së ë nhiÒu tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng th× viÖc ®¨ng ký tho¶ íc tËp thÓ ®îc tiÕn hµnh ë c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh n¬i cã trô së chÝnh cña doanh nghiÖp.2- Tho¶ íc tËp thÓ cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy ®îc c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh ®¨ng ký. ChËm nhÊt 15 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc b¶n tho¶ íc tËp thÓ, c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh ph¶i th«ng b¸o viÖc ®¨ng ký. NÕu hÕt thêi h¹n trªn mµ kh«ng cã th«ng b¸o th× tho¶ íc tËp thÓ ®¬ng nhiªn cã hiÖu lùc.

§iÒu 481- Tho¶ íc tËp thÓ bÞ coi lµ v« hiÖu tõng phÇn khi mét hoÆc mét sè ®iÒu kho¶n trong tho¶ íc cha ®îc c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh chÊp thuËn, c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c ®· ®îc ®¨ng ký vÉn cã hiÖu lùc thi hµnh.2- Tho¶ íc tËp thÓ thuéc mét trong c¸c trêng hîp sau ®©y th× bÞ coi lµ v« hiÖu toµn bé:a) Toµn bé néi dung tho¶ íc tr¸i ph¸p luËt;b) Ngêi ký kÕt tho¶ íc kh«ng ®óng thÈm quyÒn;c) Kh«ng tiÕn hµnh theo ®óng tr×nh tù ký kÕt;d) Kh«ng ®¨ng ký ë c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh.3- ViÖc tuyªn bè huû bá c¸c tho¶ íc tËp thÓ bÞ coi lµ v« hiÖu trong trêng hîp quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 2 §iÒu nµy, thuéc thÈm quyÒn cña c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh. §èi víi c¸c tho¶ íc tËp thÓ trong c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm b, c vµ d kho¶n 2 §iÒu nµy, nÕu néi dung ®· ký kÕt cã lîi cho ngêi lao ®éng th× c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh híng dÉn ®Ó c¸c bªn lµm l¹i cho ®óng quy ®Þnh, nÕu kh«ng lµm l¹i th× bÞ c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh tuyªn bè huû bá.

§iÒu 491- Khi tho¶ íc tËp thÓ ®· cã hiÖu lùc, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i th«ng b¸o cho mäi ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp biÕt. Mäi ngêi trong doanh nghiÖp, kÓ c¶ ngêi vµo lµm viÖc sau ngµy ký kÕt ®Òu cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn ®Çy ®ñ tho¶ íc tËp thÓ.2- Trong trêng hîp quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång lao ®éng thÊp h¬n so víi tho¶ íc tËp thÓ, th× ph¶i thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu kho¶n t¬ng øng cña tho¶ íc tËp thÓ. Mäi quy ®Þnh vÒ lao ®éng trong doanh nghiÖp ph¶i ®îc söa ®æi cho phï hîp víi tho¶ íc tËp thÓ.

3- Khi mét bªn cho r»ng bªn kia thi hµnh kh«ng ®Çy ®ñ hoÆc vi ph¹m tho¶ íc tËp thÓ, th× cã quyÒn yªu cÇu thi hµnh ®óng tho¶ íc vµ hai bªn ph¶i cïng nhau xem xÐt gi¶i quyÕt; nÕu kh«ng gi¶i quyÕt ®îc, mçi bªn ®Òu cã quyÒn yªu cÇu gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ theo tr×nh tù do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§iÒu 50Tho¶ íc tËp thÓ ®îc ký kÕt víi thêi h¹n tõ mét n¨m ®Õn ba n¨m. §èi víi doanh nghiÖp lÇn ®Çu tiªn ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ, th× cã thÓ ký kÕt víi thêi h¹n díi mét n¨m.ChØ sau ba th¸ng thùc hiÖn, kÓ tõ ngµy cã hiÖu lùc ®èi víi tho¶ íc tËp thÓ thêi h¹n díi mét n¨m vµ sau s¸u th¸ng ®èi víi tho¶ íc tËp thÓ thêi h¹n tõ mét n¨m ®Õn ba n¨m, c¸c bªn míi cã quyÒn yªu cÇu söa ®æi, bæ sung tho¶ íc. ViÖc söa ®æi, bæ sung ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù nh ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ.

§iÒu 51Tríc khi tho¶ íc tËp thÓ hÕt h¹n, hai bªn cã thÓ th¬ng lîng ®Ó kÐo dµi thêi h¹n tho¶ íc tËp thÓ hoÆc ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ míi. Khi tho¶ íc tËp thÓ hÕt h¹n mµ hai bªn vÉn tiÕp tôc th¬ng lîng, th× tho¶ íc tËp thÓ vÉn cã hiÖu lùc. NÕu qu¸ ba th¸ng, kÓ tõ ngµy tho¶ íc tËp thÓ hÕt h¹n mµ th¬ng l-îng kh«ng ®i ®Õn kÕt qu¶, th× tho¶ íc tËp thÓ ®¬ng nhiªn hÕt hiÖu lùc.

§iÒu 521- Trong trêng hîp ph©n chia doanh nghiÖp, chuyÓn quyÒn së h÷u, quyÒn qu¶n lý hoÆc quyÒn sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp, th× ngêi sö dông lao ®éng kÕ tiÕp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tiÕp tôc thùc hiÖn tho¶ íc tËp thÓ cho tíi khi hÕt h¹n hoÆc tíi khi ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ míi.Trong trêng hîp s¸p nhËp doanh nghiÖp, viÖc thùc hiÖn tho¶ íc tËp thÓ do ChÝnh phñ quy ®Þnh.2- Trong trêng hîp tho¶ íc tËp thÓ hÕt hiÖu lùc do doanh nghiÖp chÊm døt ho¹t ®éng, th× quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng ®îc gi¶i quyÕt theo §iÒu 66 cña Bé luËt nµy.

§iÒu 53Ngêi sö dông lao ®éng chÞu mäi chi phÝ cho viÖc th¬ng lîng, ký kÕt, ®¨ng ký, söa ®æi, bæ sung, c«ng bè tho¶ íc tËp thÓ.C¸c ®¹i diÖn tËp thÓ lao ®éng lµ ngêi lao ®éng do doanh nghiÖp tr¶ l¬ng, th× vÉn ®îc tr¶ l¬ng trong thêi gian tham gia th¬ng lîng, ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ.

§iÒu 54Nh÷ng quy ®Þnh t¹i Ch¬ng nµy ®îc ¸p dông cho viÖc th¬ng lîng vµ ký kÕt tho¶ íc tËp thÓ ngµnh.

CH¬NG VITIÒN L¬NG

§iÒu 55TiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng do hai bªn tho¶ thuËn trong hîp ®ång lao ®éng vµ ®îc tr¶ theo n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Møc

l¬ng cña ngêi lao ®éng kh«ng ®îc thÊp h¬n møc l¬ng tèi thiÓu do Nhµ níc quy ®Þnh.

§iÒu 56Møc l¬ng tèi thiÓu ®îc Ên ®Þnh theo gi¸ sinh ho¹t, b¶o ®¶m cho ngêi lao ®éng lµm c«ng viÖc gi¶n ®¬n nhÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh thêng bï ®¾p søc lao ®éng gi¶n ®¬n vµ mét phÇn tÝch luü t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng më réng vµ ®îc dïng lµm c¨n cø ®Ó tÝnh c¸c møc l¬ng cho c¸c lo¹i lao ®éng kh¸c.ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh vµ c«ng bè møc l¬ng tèi thiÓu chung, møc l¬ng tèi thiÓu vïng, møc l¬ng tèi thiÓu ngµnh cho tõng thêi kú sau khi lÊy ý kiÕn Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam vµ ®¹i diÖn cña ngêi sö dông lao ®éng.Khi chØ sè gi¸ sinh ho¹t t¨ng lªn lµm cho tiÒn l¬ng thùc tÕ cña ngêi lao ®éng bÞ gi¶m sót, th× ChÝnh phñ ®iÒu chØnh møc l¬ng tèi thiÓu ®Ó b¶o ®¶m tiÒn l¬ng thùc tÕ.

§iÒu 57ChÝnh phñ c«ng bè thang l¬ng, b¶ng l¬ng ®Ó lµm c¬ së tÝnh c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, tiÒn l¬ng khi lµm thªm giê, lµm ®ªm, ngõng viÖc, nghØ hµng n¨m vµ c¸c trêng hîp nghØ viÖc kh¸c cña ngêi lao ®éng sau khi lÊy ý kiÕn Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam vµ ®¹i diÖn cña ngêi sö dông lao ®éng.

§iÒu 581- Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn chän c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian (giê, ngµy, tuÇn, th¸ng), theo s¶n phÈm, theo kho¸n nhng ph¶i duy tr× h×nh thøc tr¶ l¬ng ®· chän trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ ph¶i th«ng b¸o cho ngêi lao ®éng biÕt.2- Ngêi lao ®éng hëng l¬ng giê, ngµy, tuÇn ®îc tr¶ l¬ng sau giê, ngµy, tuÇn lµm viÖc Êy hoÆc ®îc tr¶ gép do hai bªn tho¶ thuËn, nhng Ýt nhÊt 15 ngµy ph¶i ®îc tr¶ gép mét lÇn.3- Ngêi lao ®éng hëng l¬ng th¸ng ®îc tr¶ l¬ng c¶ th¸ng mét lÇn hoÆc nöa th¸ng mét lÇn.4- Ngêi lao ®éng hëng l¬ng theo s¶n phÈm, theo kho¸n, ®îc tr¶ l¬ng theo tho¶ thuËn cña hai bªn; nÕu c«ng viÖc ph¶i lµm trong nhiÒu th¸ng th× hµng th¸ng ®îc t¹m øng l¬ng theo khèi lîng c«ng viÖc ®· lµm trong th¸ng.

§iÒu 591- Ngêi lao ®éng ®îc tr¶ l¬ng trùc tiÕp, ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n vµ t¹i n¬i lµm viÖc.Trong trêng hîp ®Æc biÖt ph¶i tr¶ l¬ng chËm, th× kh«ng ®îc chËm qu¸ mét th¸ng vµ ngêi sö dông lao ®éng ph¶i ®Òn bï cho ngêi lao ®éng mét kho¶n tiÒn Ýt nhÊt b»ng l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm do Ng©n hµng Nhµ níc c«ng bè t¹i thêi ®iÓm tr¶ l¬ng.2- L¬ng ®îc tr¶ b»ng tiÒn mÆt. ViÖc tr¶ l¬ng mét phÇn b»ng sÐc hoÆc ng©n phiÕu do Nhµ níc ph¸t hµnh, do hai bªn tho¶ thuËn víi ®iÒu kiÖn kh«ng g©y thiÖt h¹i, phiÒn hµ cho ngêi lao ®éng.

§iÒu 601- Ngêi lao ®éng cã quyÒn ®îc biÕt lý do mäi kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng cña m×nh. Tríc khi khÊu trõ tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao

®éng ph¶i th¶o luËn víi Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së; trêng hîp khÊu trõ th× còng kh«ng ®îc khÊu trõ qu¸ 30% tiÒn l¬ng hµng th¸ng.2- Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc ¸p dông viÖc xö ph¹t b»ng h×nh thøc cóp l¬ng cña ngêi lao ®éng.

§iÒu 611- Ngêi lao ®éng lµm thªm giê ®îc tr¶ l¬ng nh sau:a) Vµo ngµy thêng, ®îc tr¶ l¬ng Ýt nhÊt b»ng 150% cña tiÒn l¬ng giê cña ngµy lµm viÖc b×nh thêng;b) Vµo ngµy nghØ hµng tuÇn hoÆc ngµy lÔ, ®îc tr¶ l¬ng Ýt nhÊt b»ng 200% cña tiÒn l¬ng giê cña ngµy lµm viÖc b×nh thêng.NÕu lµm thªm giê vµo ban ®ªm th× cßn ®îc tr¶ thªm theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy.NÕu ngêi lao ®éng ®îc nghØ bï nh÷ng giê lµm thªm, th× ngêi sö dông lao ®éng chØ ph¶i tr¶ phÇn tiÒn chªnh lÖch so víi tiÒn l¬ng giê cña ngµy lµm viÖc b×nh thêng.2- Ngêi lao ®éng lµm viÖc vµo ban ®ªm quy ®Þnh t¹i §iÒu 70 cña Bé luËt nµy, th× ®îc tr¶ thªm Ýt nhÊt b»ng 30% cña tiÒn l¬ng lµm viÖc vµo ban ngµy.

§iÒu 62Trong trêng hîp ph¶i ngõng viÖc, ngêi lao ®éng ®îc tr¶ l¬ng nh sau:1- NÕu do lçi cña ngêi sö dông lao ®éng, th× ngêi lao ®éng ®îc tr¶ ®ñ tiÒn l¬ng;2- NÕu do lçi cña ngêi lao ®éng th× ngêi ®ã kh«ng ®îc tr¶ l¬ng; nh÷ng ngêi lao ®éng kh¸c trong cïng ®¬n vÞ ph¶i ngõng viÖc ®îc tr¶ l¬ng theo møc do hai bªn tho¶ thuËn nhng kh«ng ®îc thÊp h¬n møc l¬ng tèi thiÓu;3- NÕu v× sù cè vÒ ®iÖn, níc mµ kh«ng do lçi cña ngêi sö dông lao ®éng hoÆc v× nh÷ng nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng, th× tiÒn l¬ng do hai bªn tho¶ thuËn, nhng kh«ng ®îc thÊp h¬n møc l¬ng tèi thiÓu.

§iÒu 63C¸c chÕ ®é phô cÊp, tiÒn thëng, n©ng bËc l¬ng, c¸c chÕ ®é khuyÕn khÝch kh¸c cã thÓ ®îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång lao ®éng, tho¶ íc tËp thÓ hoÆc quy ®Þnh trong quy chÕ cña doanh nghiÖp.

§iÒu 64Ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm trÝch tõ lîi nhuËn hµng n¨m ®Ó thëng cho ngêi lao ®éng ®· lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp tõ mét n¨m trë lªn, theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i doanh nghiÖp.

§iÒu 651- N¬i nµo sö dông ngêi cai thÇu hoÆc ngêi cã vai trß trung gian t¬ng tù th× ngêi sö dông lao ®éng lµ chñ chÝnh ph¶i cã danh s¸ch vµ ®Þa chØ cña nh÷ng ngêi Êy kÌm theo danh s¸ch nh÷ng ngêi lao ®éng lµm viÖc víi hä vµ ph¶i b¶o ®¶m viÖc hä tu©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ tr¶ c«ng lao ®éng, an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh lao ®éng.2- NÕu ngêi cai thÇu hoÆc ngêi cã vai trß trung gian t¬ng tù tr¶ thiÕu hoÆc kh«ng tr¶ l¬ng vµ kh«ng b¶o ®¶m c¸c quyÒn lîi kh¸c cho ngêi lao ®éng, th× ngêi sö dông lao ®éng lµ chñ chÝnh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr¶ l¬ng vµ b¶o ®¶m c¸c quyÒn lîi ®ã cho ngêi lao ®éng. Trong trêng hîp nµy, ngêi sö

dông lao ®éng lµ chñ chÝnh cã quyÒn yªu cÇu ngêi cai thÇu hoÆc ngêi cã vai trß trung gian t¬ng tù ®Òn bï hoÆc yªu cÇu c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 66Trong trêng hîp s¸p nhËp, ph©n chia doanh nghiÖp, chuyÓn quyÒn së h÷u, quyÒn qu¶n lý hoÆc quyÒn sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp th× ngêi sö dông lao ®éng kÕ tiÕp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr¶ l¬ng vµ c¸c quyÒn lîi kh¸c cho ngêi lao ®éng. Trong trêng hîp doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n th× tiÒn l¬ng, trî cÊp th«i viÖc, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c quyÒn lîi kh¸c cña ngêi lao ®éng theo tho¶ íc tËp thÓ vµ hîp ®ång lao ®éng ®· ký kÕt lµ kho¶n nî tríc hÕt trong thø tù u tiªn thanh to¸n.

§iÒu 671- Khi b¶n th©n hoÆc gia ®×nh gÆp khã kh¨n, ngêi lao ®éng ®îc t¹m øng tiÒn l¬ng theo ®iÒu kiÖn do hai bªn tho¶ thuËn.2- Ngêi sö dông lao ®éng t¹m øng tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng ph¶i t¹m thêi nghØ viÖc ®Ó lµm c¸c nghÜa vô c«ng d©n.3- ViÖc t¹m øng tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng bÞ t¹m gi÷, t¹m giam theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.

CH¬NG VIITHêI GIê LµM VIÖC, THêI GIê NGHØ NG¬I

MôC ITHêI GIê LµM VIÖC

§iÒu 681- Thêi giê lµm viÖc kh«ng qu¸ 8 giê trong mét ngµy hoÆc 48 giê trong mét tuÇn. Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn quy ®Þnh thêi giê lµm viÖc theo ngµy hoÆc tuÇn, nhng ph¶i th«ng b¸o tríc cho ngêi lao ®éng biÕt.2- Thêi giê lµm viÖc hµng ngµy ®îc rót ng¾n tõ mét ®Õn hai giê ®èi víi nh÷ng ngêi lµm c¸c c«ng viÖc ®Æc biÖt nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm theo danh môc do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi vµ Bé Y tÕ ban hµnh.

§iÒu 69Ngêi sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng cã thÓ tho¶ thuËn lµm thªm giê, nh-ng kh«ng ®îc qu¸ bèn giê trong mét ngµy, 200 giê trong mét n¨m.

§iÒu 70Thêi giê lµm viÖc ban ®ªm tÝnh tõ 22 giê ®Õn 6 giê hoÆc tõ 21 giê ®Õn 5 giê, tuú theo vïng khÝ hËu do ChÝnh phñ quy ®Þnh.

MôC IITHêI GIê NGHØ NG¬I

§iÒu 711- Ngêi lao ®éng lµm viÖc 8 giê liªn tôc th× ®îc nghØ Ýt nhÊt nöa giê, tÝnh vµo giê lµm viÖc.2- Ngêi lµm ca ®ªm ®îc nghØ gi÷a ca Ýt nhÊt 45 phót, tÝnh vµo giê lµm viÖc.

3- Ngêi lao ®éng lµm viÖc theo ca ®îc nghØ Ýt nhÊt 12 giê tríc khi chuyÓn sang ca kh¸c.

§iÒu 721- Mçi tuÇn ngêi lao ®éng ®îc nghØ Ýt nhÊt mét ngµy (24 giê liªn tôc).2- Ngêi sö dông lao ®éng cã thÓ s¾p xÕp ngµy nghØ hµng tuÇn vµo chñ nhËt hoÆc vµo mét ngµy cè ®Þnh kh¸c trong tuÇn.3- Trong trêng hîp ®Æc biÖt do chu kú lao ®éng kh«ng thÓ nghØ hµng tuÇn th× ngêi sö dông lao ®éng ph¶i b¶o ®¶m cho ngêi lao ®éng ®îc nghØ tÝnh b×nh qu©n mét th¸ng Ýt nhÊt lµ bèn ngµy.

§iÒu 73Ngêi lao ®éng ®îc nghØ lµm viÖc, hëng nguyªn l¬ng nh÷ng ngµy lÔ sau ®©y:- TÕt d¬ng lÞch: mét ngµy (ngµy 1 th¸ng 1 d¬ng lÞch).- TÕt ©m lÞch: bèn ngµy (mét ngµy cuèi n¨m vµ ba ngµy ®Çu n¨m ©m lÞch).- Ngµy ChiÕn th¾ng: mét ngµy (ngµy 30 th¸ng 4 d¬ng lÞch).- Ngµy Quèc tÕ lao ®éng: mét ngµy (ngµy 1 th¸ng 5 d¬ng lÞch).- Ngµy Quèc kh¸nh: mét ngµy (ngµy 2 th¸ng 9 d¬ng lÞch).NÕu nh÷ng ngµy nghØ nãi trªn trïng vµo ngµy nghØ hµng tuÇn th× ngêi lao ®éng ®îc nghØ bï vµo ngµy tiÕp theo.

§iÒu 741- Ngêi lao ®éng cã 12 th¸ng lµm viÖc t¹i mét doanh nghiÖp hoÆc víi mét ngêi sö dông lao ®éng th× ®îc nghØ hµng n¨m, hëng nguyªn l¬ng theo quy ®Þnh sau ®©y:a) 12 ngµy lµm viÖc, ®èi víi ngêi lµm c«ng viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh th-êng;b) 14 ngµy lµm viÖc, ®èi víi ngêi lµm c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm hoÆc lµm viÖc ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn sinh sèng kh¾c nghiÖt vµ ®èi víi ngêi díi 18 tuæi;c) 16 ngµy lµm viÖc, ®èi víi ngêi lµm c«ng viÖc ®Æc biÖt nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm; ngêi lµm c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn sinh sèng kh¾c nghiÖt.2- Thêi gian ®i ®êng ngoµi ngµy nghØ hµng n¨m do ChÝnh phñ quy ®Þnh.

§iÒu 75Sè ngµy nghØ hµng n¨m ®îc t¨ng thªm theo th©m niªn lµm viÖc t¹i mét doanh nghiÖp hoÆc víi mét ngêi sö dông lao ®éng, cø n¨m n¨m ®îc nghØ thªm mét ngµy.

§iÒu 761- Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn quy ®Þnh lÞch nghØ hµng n¨m sau khi tham kh¶o ý kiÕn cña Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së vµ ph¶i th«ng b¸o tríc cho mäi ngêi trong doanh nghiÖp.2- Ngêi lao ®éng cã thÓ tho¶ thuËn víi ngêi sö dông lao ®éng ®Ó nghØ hµng n¨m thµnh nhiÒu lÇn. Ngêi lµm viÖc ë n¬i xa x«i hÎo l¸nh, nÕu cã yªu cÇu, ®îc gép sè ngµy nghØ cña hai n¨m ®Ó nghØ mét lÇn; nÕu nghØ gép ba n¨m mét lÇn th× ph¶i ®îc ngêi sö dông lao ®éng ®ång ý.3- Ngêi lao ®éng do th«i viÖc hoÆc v× c¸c lý do kh¸c mµ cha nghØ hµng n¨m hoÆc cha nghØ hÕt sè ngµy nghØ hµng n¨m, th× ®îc tr¶ l¬ng nh÷ng ngµy cha nghØ.

§iÒu 771- Khi nghØ hµng n¨m, ngêi lao ®éng ®îc øng tríc mét kho¶n tiÒn Ýt nhÊt b»ng tiÒn l¬ng cña nh÷ng ngµy nghØ. TiÒn tµu xe vµ tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng trong nh÷ng ngµy ®i ®êng do hai bªn tho¶ thuËn.2- Ngêi lao ®éng cã díi 12 th¸ng lµm viÖc th× thêi gian nghØ hµng n¨m ®îc tÝnh theo tû lÖ t¬ng øng víi sè thêi gian lµm viÖc vµ cã thÓ ®îc thanh to¸n b»ng tiÒn.

MôC IIINGHØ VÒ VIÖC RIªNG, NGHØ KH«NG HëNG L¬NG

§iÒu 78Ngêi lao ®éng ®îc nghØ vÒ viÖc riªng mµ vÉn hëng nguyªn l¬ng trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:1- KÕt h«n, nghØ ba ngµy;2- Con kÕt h«n, nghØ mét ngµy;3- Bè mÑ (c¶ bªn chång vµ bªn vî) chÕt, vî hoÆc chång chÕt, con chÕt, nghØ ba ngµy.

§iÒu 79Ngêi lao ®éng cã thÓ tho¶ thuËn víi ngêi sö dông lao ®éng ®Ó nghØ kh«ng h-ëng l¬ng.

MôC IVTHêI GIê LµM VIÖC Vµ THêI GIê NGHØ NG¬I

®èI VíI NGêI LµM C¸C C«NG VIÖC Cã TÝNH CHÊT ®ÆC BIÖT

§iÒu 80Thêi giê lµm viÖc vµ thêi giê nghØ ng¬i cña nh÷ng ngêi lµm viÖc trªn biÓn, trong hÇm má vµ lµm c¸c c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt kh¸c do ChÝnh phñ quy ®Þnh.

§iÒu 81Thêi giê lµm viÖc vµ thêi giê nghØ ng¬i cña nh÷ng ngêi lµm hîp ®ång kh«ng trän ngµy, kh«ng trän tuÇn, lµm kho¸n do ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng tho¶ thuËn.

CH¬NG VIIIKû LUËT LAO ®éNG, TR¸CH NHIÖM VËT CHÊT

§iÒu 821- Kû luËt lao ®éng lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ viÖc tu©n theo thêi gian, c«ng nghÖ vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, kinh doanh thÓ hiÖn trong néi quy lao ®éng.Néi quy lao ®éng kh«ng ®îc tr¸i víi ph¸p luËt lao ®éng vµ ph¸p luËt kh¸c. Doanh nghiÖp sö dông tõ 10 ngêi lao ®éng trë lªn ph¶i cã néi quy lao ®éng b»ng v¨n b¶n.2- Tríc khi ban hµnh néi quy lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i tham kh¶o ý kiÕn cña Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së trong doanh nghiÖp.

3- Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i ®¨ng ký b¶n néi quy lao ®éng t¹i c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh. Néi quy lao ®éng cã hiÖu lùc, kÓ tõ ngµy ®îc ®¨ng ký. ChËm nhÊt lµ 10 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc b¶n néi quy lao ®éng, c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh ph¶i th«ng b¸o viÖc ®¨ng ký. NÕu hÕt thêi h¹n trªn mµ kh«ng cã th«ng b¸o, th× b¶n néi quy lao ®éng ®¬ng nhiªn cã hiÖu lùc.

§iÒu 831- Néi quy lao ®éng ph¶i cã nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y:a) Thêi giê lµm viÖc vµ thêi giê nghØ ng¬i;b) TrËt tù trong doanh nghiÖp;c) An toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng ë n¬i lµm viÖc;d) ViÖc b¶o vÖ tµi s¶n vµ bÝ mËt c«ng nghÖ, kinh doanh cña doanh nghiÖp;®) C¸c hµnh vi vi ph¹m kû luËt lao ®éng, c¸c h×nh thøc xö lý kû luËt lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt.2- Néi quy lao ®éng ph¶i ®îc th«ng b¸o ®Õn tõng ngêi vµ nh÷ng ®iÓm chÝnh ph¶i ®îc niªm yÕt ë nh÷ng n¬i cÇn thiÕt trong doanh nghiÖp.

§iÒu 841- Ngêi vi ph¹m kû luËt lao ®éng, tuú theo møc ®é ph¹m lçi, bÞ xö lý theo mét trong nh÷ng h×nh thøc sau ®©y:a) KhiÓn tr¸ch;b) ChuyÓn lµm c«ng viÖc kh¸c cã møc l¬ng thÊp h¬n trong thêi h¹n tèi ®a lµ s¸u th¸ng;c) Sa th¶i.2- Kh«ng ®îc ¸p dông nhiÒu h×nh thøc xö lý kû luËt lao ®éng ®èi víi mét hµnh vi vi ph¹m kû luËt lao ®éng.

§iÒu 851- H×nh thøc xö lý kû luËt sa th¶i chØ ®îc ¸p dông trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:a) Ngêi lao ®éng cã hµnh vi trém c¾p, tham «, tiÕt lé bÝ mËt c«ng nghÖ, kinh doanh hoÆc cã hµnh vi kh¸c g©y thiÖt h¹i nghiªm träng vÒ tµi s¶n, lîi Ých cña doanh nghiÖp;b) Ngêi lao ®éng bÞ xö lý kû luËt chuyÓn lµm c«ng viÖc kh¸c mµ t¸i ph¹m trong thêi gian cha xo¸ kû luËt;c) Ngêi lao ®éng tù ý bá viÖc b¶y ngµy trong mét th¸ng hoÆc 20 ngµy trong mét n¨m mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng.2- Sau khi sa th¶i ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i b¸o cho c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh biÕt.

§iÒu 86Thêi hiÖu ®Ó xö lý vi ph¹m kû luËt lao ®éng tèi ®a lµ ba th¸ng, kÓ tõ ngµy x¶y ra vi ph¹m, trêng hîp ®Æc biÖt còng kh«ng ®îc qu¸ s¸u th¸ng.

§iÒu 871- Khi tiÕn hµnh viÖc xö lý vi ph¹m kû luËt lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i chøng minh ®îc lçi cña ngêi lao ®éng.2- Ngêi lao ®éng cã quyÒn tù bµo ch÷a hoÆc nhê luËt s, bµo ch÷a viªn nh©n d©n hoÆc ngêi kh¸c bµo ch÷a.3- Khi xem xÐt xö lý kû luËt lao ®éng ph¶i cã mÆt ®¬ng sù vµ ph¶i cã sù tham gia cña ®¹i diÖn Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së trong doanh nghiÖp.4- ViÖc xem xÐt xö lý kû luËt lao ®éng ph¶i ®îc ghi thµnh biªn b¶n.

§iÒu 881- Ngêi bÞ khiÓn tr¸ch sau ba th¸ng vµ ngêi bÞ xö lý kû luËt chuyÓn lµm c«ng viÖc kh¸c sau s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy bÞ xö lý, nÕu kh«ng t¸i ph¹m th× ®¬ng nhiªn ®îc xo¸ kû luËt.2- Ngêi bÞ xö lý kû luËt chuyÓn lµm c«ng viÖc kh¸c, sau khi chÊp hµnh ®îc mét nöa thêi h¹n, nÕu söa ch÷a tiÕn bé, th× ®îc ngêi sö dông lao ®éng xÐt gi¶m thêi h¹n.

§iÒu 89Ngêi lao ®éng lµm h háng dông cô, thiÕt bÞ hoÆc cã hµnh vi kh¸c g©y thiÖt h¹i cho tµi s¶n cña doanh nghiÖp th× ph¶i båi thêng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thiÖt h¹i ®· g©y ra. NÕu g©y thiÖt h¹i kh«ng nghiªm träng do s¬ suÊt, th× ph¶i båi thêng nhiÒu nhÊt ba th¸ng l¬ng vµ bÞ khÊu trõ dÇn vµo l¬ng theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 60 cña Bé luËt nµy.

§iÒu 90Ngêi lao ®éng lµm mÊt dông cô, thiÕt bÞ, lµm mÊt c¸c tµi s¶n kh¸c do doanh nghiÖp giao hoÆc tiªu hao vËt t qu¸ ®Þnh møc cho phÐp th× tuú trêng hîp ph¶i båi thêng thiÖt h¹i mét phÇn hay toµn bé theo thêi gi¸ thÞ trêng; trong trêng hîp cã hîp ®ång tr¸ch nhiÖm th× ph¶i båi thêng theo hîp ®ång tr¸ch nhiÖm; trong trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng th× kh«ng ph¶i båi thêng.

§iÒu 91Tr×nh tù, thñ tôc xö lý viÖc båi thêng thiÖt h¹i quy ®Þnh t¹i §iÒu 89 vµ §iÒu 90 ®îc ¸p dông nh quy ®Þnh t¹i §iÒu 86 vµ §iÒu 87 cña Bé luËt nµy.

§iÒu 921- Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn t¹m ®×nh chØ c«ng viÖc cña ngêi lao ®éng khi vô viÖc vi ph¹m cã nh÷ng t×nh tiÕt phøc t¹p, nÕu xÐt thÊy ®Ó ngêi lao ®éng tiÕp tôc lµm viÖc sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc x¸c minh, sau khi tham kh¶o ý kiÕn cña Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së.2- Thêi h¹n t¹m ®×nh chØ c«ng viÖc kh«ng ®îc qu¸ 15 ngµy, trêng hîp ®Æc biÖt còng kh«ng ®îc qu¸ ba th¸ng. Trong thêi gian ®ã, ngêi lao ®éng ®îc t¹m øng 50% tiÒn l¬ng tríc khi bÞ ®×nh chØ c«ng viÖc.HÕt thêi h¹n t¹m ®×nh chØ c«ng viÖc, ngêi lao ®éng ph¶i ®îc tiÕp tôc lµm viÖc.3- NÕu cã lçi mµ bÞ xö lý kû luËt lao ®éng, ngêi lao ®éng còng kh«ng ph¶i tr¶ l¹i sè tiÒn ®· t¹m øng.4- NÕu ngêi lao ®éng kh«ng cã lçi th× ngêi sö dông lao ®éng ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng trong thêi gian t¹m ®×nh chØ c«ng viÖc.

§iÒu 93Ngêi bÞ xö lý kû luËt lao ®éng, bÞ t¹m ®×nh chØ c«ng viÖc hoÆc ph¶i båi thêng theo chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt nÕu thÊy kh«ng tho¶ ®¸ng, cã quyÒn khiÕu n¹i víi ngêi sö dông lao ®éng, víi c¬ quan cã thÈm quyÒn hoÆc yªu cÇu gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng theo tr×nh tù do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§iÒu 94Khi c¬ quan cã thÈm quyÒn kÕt luËn vÒ quyÕt ®Þnh xö lý cña ngêi sö dông lao ®éng lµ sai, th× ngêi sö dông lao ®éng ph¶i huû bá quyÕt ®Þnh ®ã, xin

lçi c«ng khai, kh«i phôc danh dù vµ mäi quyÒn lîi vËt chÊt cho ngêi lao ®éng.

CH¬NG IXAN TOµN LAO ®éNG, VÖ SINH LAO ®éNG

§iÒu 951- Ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm trang bÞ ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn b¶o hé lao ®éng, b¶o ®¶m an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng cho ngêi lao ®éng. Ngêi lao ®éng ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng vµ néi quy lao ®éng cña doanh nghiÖp. Mäi tæ chøc vµ c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn lao ®éng, s¶n xuÊt ph¶i tu©n theo ph¸p luËt vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng vµ vÒ b¶o vÖ m«i trêng.2- ChÝnh phñ lËp ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ b¶o hé lao ®éng, an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng, ®a vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ ng©n s¸ch cña Nhµ níc; ®Çu t nghiªn cøu khoa häc, hç trî ph¸t triÓn c¸c c¬ së s¶n xuÊt dông cô, thiÕt bÞ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng, ph¬ng tiÖn b¶o vÖ c¸ nh©n; ban hµnh hÖ thèng tiªu chuÈn, quy tr×nh, quy ph¹m vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng.3- Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam tham gia víi ChÝnh phñ trong viÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ b¶o hé lao ®éng, an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng, x©y dùng ch¬ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc vµ x©y dùng ph¸p luËt vÒ b¶o hé lao ®éng, an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng.§iÒu 961- ViÖc x©y dùng míi hoÆc më réng, c¶i t¹o c¬ së ®Ó s¶n xuÊt, sö dông, b¶o qu¶n, lu gi÷ vµ tµng tr÷ c¸c lo¹i m¸y, thiÕt bÞ, vËt t, c¸c chÊt cã yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng, ph¶i cã luËn chøng vÒ c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng ®èi víi n¬i lµm viÖc cña ngêi lao ®éng vµ m«i trêng xung quanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.Danh môc c¸c lo¹i m¸y, thiÕt bÞ, vËt t, c¸c chÊt cã yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi vµ Bé Y tÕ ban hµnh.2- ViÖc s¶n xuÊt, sö dông, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn c¸c lo¹i m¸y, thiÕt bÞ, vËt t, n¨ng lîng, ®iÖn, ho¸ chÊt, thuèc trõ s©u, diÖt cá, diÖt chuét, viÖc thay ®æi c«ng nghÖ, nhËp khÈu c«ng nghÖ míi ph¶i ®îc thùc hiÖn theo tiªu chuÈn an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng. C¸c lo¹i m¸y, thiÕt bÞ, vËt t, c¸c chÊt cã yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng ph¶i ®îc khai b¸o, ®¨ng ký vµ xin cÊp giÊy phÐp víi c¬ quan thanh tra Nhµ níc vÒ an toµn lao ®éng hoÆc vÖ sinh lao ®éng.

§iÒu 97Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i b¶o ®¶m n¬i lµm viÖc ®¹t tiªu chuÈn vÒ kh«ng gian, ®é tho¸ng, ®é s¸ng, ®¹t tiªu chuÈn vÖ sinh cho phÐp vÒ bôi, h¬i, khÝ ®éc, phãng x¹, ®iÖn tõ trêng, nãng, Èm, ån, rung vµ c¸c yÕu tè cã h¹i kh¸c. C¸c yÕu tè ®ã ph¶i ®îc ®Þnh kú kiÓm tra ®o lêng.

§iÒu 981- Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i ®Þnh kú kiÓm tra, tu söa m¸y, thiÕt bÞ, nhµ xëng, kho tµng theo tiªu chuÈn an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng.

2- Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i cã ®ñ c¸c ph¬ng tiÖn che ch¾n c¸c bé phËn dÔ g©y nguy hiÓm cña m¸y, thiÕt bÞ trong doanh nghiÖp; n¬i lµm viÖc, n¬i ®Æt m¸y, thiÕt bÞ, n¬i cã yÕu tè nguy hiÓm, ®éc h¹i trong doanh nghiÖp, ph¶i bè trÝ ®Ò phßng sù cè, cã b¶ng chØ dÉn vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng ®Æt ë vÞ trÝ mµ mäi ngêi dÔ thÊy, dÔ ®äc.

§iÒu 991- Trong trêng hîp n¬i lµm viÖc, m¸y, thiÕt bÞ cã nguy c¬ g©y tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i thùc hiÖn ngay nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc hoÆc ph¶i ra lÖnh ngõng ho¹t ®éng t¹i n¬i lµm viÖc vµ ®èi víi m¸y, thiÕt bÞ ®ã cho tíi khi nguy c¬ ®îc kh¾c phôc.2- Ngêi lao ®éng cã quyÒn tõ chèi lµm c«ng viÖc hoÆc rêi bá n¬i lµm viÖc khi thÊy râ cã nguy c¬ x¶y ra tai n¹n lao ®éng ®e do¹ nghiªm träng tÝnh m¹ng hoÆc søc khoÎ cña m×nh vµ ph¶i b¸o ngay víi ngêi phô tr¸ch trùc tiÕp. Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc buéc ngêi lao ®éng tiÕp tôc lµm c«ng viÖc ®ã hoÆc trë l¹i n¬i lµm viÖc ®ã nÕu nguy c¬ cha ®îc kh¾c phôc.

§iÒu 100N¬i lµm viÖc cã yÕu tè nguy hiÓm, ®éc h¹i, dÔ g©y tai n¹n lao ®éng ph¶i ®-îc ngêi sö dông lao ®éng trang bÞ ph¬ng tiÖn kü thuËt, y tÕ vµ trang bÞ b¶o hé lao ®éng thÝch hîp ®Ó b¶o ®¶m øng cøu kÞp thêi khi x¶y ra sù cè, tai n¹n lao ®éng.

§iÒu 101Ngêi lao ®éng lµm c«ng viÖc cã yÕu tè nguy hiÓm, ®éc h¹i ph¶i ®îc cÊp ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn b¶o vÖ c¸ nh©n.Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i b¶o ®¶m c¸c ph¬ng tiÖn b¶o vÖ c¸ nh©n ®¹t tiªu chuÈn chÊt lîng vµ quy c¸ch theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 102Khi tuyÓn dông vµ s¾p xÕp lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i c¨n cø vµo tiªu chuÈn søc khoÎ quy ®Þnh cho tõng lo¹i viÖc, tæ chøc huÊn luyÖn, híng dÉn, th«ng b¸o cho ngêi lao ®éng vÒ nh÷ng quy ®Þnh, biÖn ph¸p lµm viÖc an toµn, vÖ sinh vµ nh÷ng kh¶ n¨ng tai n¹n cÇn ®Ò phßng trong c«ng viÖc cña tõng ngêi lao ®éng.Ngêi lao ®éng ph¶i ®îc kh¸m søc khoÎ khi tuyÓn dông vµ kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú theo chÕ ®é quy ®Þnh. Chi phÝ kh¸m søc khoÎ cho ngêi lao ®éng do ngêi sö dông lao ®éng chÞu.

§iÒu 103Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc ch¨m lo søc khoÎ cho ngêi lao ®éng vµ ph¶i kÞp thêi s¬ cøu, cÊp cøu cho ngêi lao ®éng khi cÇn thiÕt.

§iÒu 104Ngêi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn cã yÕu tè nguy hiÓm, ®éc h¹i ®îc båi dìng b»ng hiÖn vËt, hëng chÕ ®é u ®·i vÒ thêi giê lµm viÖc, thêi giê nghØ ng¬i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.Ngêi lµm viÖc ë n¬i cã yÕu tè g©y nhiÔm ®éc, nhiÔm trïng, khi hÕt giê lµm viÖc ph¶i ®îc ngêi sö dông lao ®éng b¶o ®¶m c¸c biÖn ph¸p khö ®éc, khö trïng, vÖ sinh c¸ nh©n.

§iÒu 105

Tai n¹n lao ®éng lµ tai n¹n g©y tæn th¬ng cho bÊt kú bé phËn, chøc n¨ng nµo cña c¬ thÓ ngêi lao ®éng hoÆc g©y tö vong, x¶y ra trong qu¸ tr×nh lao ®éng, g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc, nhiÖm vô lao ®éng.Ngêi bÞ tai n¹n lao ®éng ph¶i ®îc cÊp cøu kÞp thêi vµ ®iÒu trÞ chu ®¸o. Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 106BÖnh nghÒ nghiÖp lµ bÖnh ph¸t sinh do ®iÒu kiÖn lao ®éng cã h¹i cña nghÒ nghiÖp t¸c ®éng ®èi víi ngêi lao ®éng. Danh môc c¸c lo¹i bÖnh nghÒ nghiÖp do Bé Y tÕ vµ Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi ban hµnh sau khi lÊy ý kiÕn Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam vµ ®¹i diÖn cña ngêi sö dông lao ®éng.Ngêi bÞ bÖnh nghÒ nghiÖp ph¶i ®îc ®iÒu trÞ chu ®¸o, kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú, cã hå s¬ søc khoÎ riªng biÖt.

§iÒu 1071- Ngêi tµn tËt do bÞ tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp ®îc gi¸m ®Þnh y khoa ®Ó xÕp h¹ng th¬ng tËt, x¸c ®Þnh møc ®é suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng vµ ®îc phôc håi chøc n¨ng lao ®éng; nÕu cßn tiÕp tôc lµm viÖc, th× ®îc s¾p xÕp c«ng viÖc phï hîp víi søc khoÎ theo kÕt luËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh y khoa lao ®éng.2- Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu toµn bé chi phÝ y tÕ tõ khi s¬ cøu, cÊp cøu ®Õn khi ®iÒu trÞ xong cho ngêi bÞ tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp. Ngêi lao ®éng ®îc hëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi vÒ tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp cha tham gia lo¹i h×nh b¶o hiÓm x· héi b¾t buéc, th× ngêi sö dông lao ®éng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng mét kho¶n tiÒn ngang víi møc quy ®Þnh trong §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi.3- Ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm båi thêng Ýt nhÊt b»ng 30 th¸ng l-¬ng cho ngêi lao ®éng bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng tõ 81% trë lªn hoÆc cho th©n nh©n ngêi chÕt do tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp mµ kh«ng do lçi cña ngêi lao ®éng. Trêng hîp do lçi cña ngêi lao ®éng, th× còng ®îc trî cÊp mét kho¶n tiÒn Ýt nhÊt b»ng 12 th¸ng l¬ng.

§iÒu 108TÊt c¶ c¸c vô tai n¹n lao ®éng, c¸c trêng hîp bÞ bÖnh nghÒ nghiÖp ®Òu ph¶i ®îc khai b¸o, ®iÒu tra, lËp biªn b¶n, thèng kª vµ b¸o c¸o ®Þnh kú theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.Nghiªm cÊm mäi hµnh vi che giÊu, khai b¸o hoÆc b¸o c¸o sai sù thËt vÒ tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp.

CH¬NG XNH÷NG QUY ®ÞNH RIªNG ®èI VíI LAO ®éNG N÷

§iÒu 1091- Nhµ níc b¶o ®¶m quyÒn lµm viÖc cña phô n÷ b×nh ®¼ng vÒ mäi mÆt víi nam giíi, cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ngêi sö dông lao ®éng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi lao ®éng n÷ cã viÖc lµm thêng xuyªn, ¸p dông réng r·i chÕ ®é lµm viÖc theo thêi gian biÓu linh ho¹t, lµm viÖc kh«ng trän ngµy, kh«ng trän tuÇn, giao viÖc lµm t¹i nhµ.2- Nhµ níc cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p tõng bíc më mang viÖc lµm, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng, n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp, ch¨m sãc søc khoÎ, t¨ng cêng phóc lîi vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña lao ®éng n÷ nh»m gióp lao ®éng

n÷ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc nghÒ nghiÖp, kÕt hîp hµi hoµ cuéc sèng lao ®éng vµ cuéc sèng gia ®×nh.

§iÒu 1101- C¸c c¬ quan Nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm më réng nhiÒu lo¹i h×nh ®µo t¹o thuËn lîi cho lao ®éng n÷ ®Ó ngoµi nghÒ ®ang lµm ngêi lao ®éng n÷ cßn cã thªm nghÒ dù phßng vµ ®Ó viÖc sö dông lao ®éng n÷ ®îc dÔ dµng, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vÒ c¬ thÓ, sinh lý vµ chøc n¨ng lµm mÑ cña phô n÷.2- Nhµ níc cã chÝnh s¸ch u ®·i, xÐt gi¶m thuÕ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷.

§iÒu 1111- Nghiªm cÊm ngêi sö dông lao ®éng cã hµnh vi ph©n biÖt ®èi xö víi phô n÷, xóc ph¹m danh dù vµ nh©n phÈm phô n÷.Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i thùc hiÖn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng nam n÷ vÒ tuyÓn dông, sö dông, n©ng bËc l¬ng vµ tr¶ c«ng lao ®éng.2- Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i u tiªn nhËn phô n÷ vµo lµm viÖc khi ngêi ®ã ®ñ tiªu chuÈn tuyÓn chän lµm c«ng viÖc phï hîp víi c¶ nam vµ n÷ mµ doanh nghiÖp ®ang cÇn.3- Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc sa th¶i hoÆc ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng ®èi víi ngêi lao ®éng n÷ v× lý do kÕt h«n, cã thai, nghØ thai s¶n, nu«i con díi 12 th¸ng tuæi, trõ trêng hîp doanh nghiÖp chÊm døt ho¹t ®éng.

§iÒu 112Ngêi lao ®éng n÷ cã thai cã quyÒn ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng mµ kh«ng ph¶i båi thêng theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 41 cña Bé luËt nµy, nÕu cã giÊy cña thÇy thuèc chøng nhËn tiÕp tôc lµm viÖc sÏ ¶nh hëng xÊu tíi thai nhi. Trong trêng hîp nµy, thêi h¹n mµ ngêi lao ®éng n÷ ph¶i b¸o tríc cho ngêi sö dông lao ®éng tuú thuéc vµo thêi h¹n do thÇy thuèc chØ ®Þnh.

§iÒu 1131- Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc sö dông ngêi lao ®éng n÷ lµm nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i cã ¶nh hëng xÊu tíi chøc n¨ng sinh ®Î vµ nu«i con, theo danh môc do Bé Lao ®éng - Th-¬ng binh vµ X· héi vµ Bé Y tÕ ban hµnh.Doanh nghiÖp nµo ®ang sö dông lao ®éng n÷ lµm c¸c c«ng viÖc nãi trªn ph¶i cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o nghÒ, chuyÓn dÇn ngêi lao ®éng n÷ sang c«ng viÖc kh¸c phï hîp, t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ søc khoÎ, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng hoÆc gi¶m bít thêi giê lµm viÖc.2- Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc sö dông ngêi lao ®éng n÷ bÊt kú ®é tuæi nµo lµm viÖc thêng xuyªn díi hÇm má hoÆc ng©m m×nh díi níc.

§iÒu 1141- Ngêi lao ®éng n÷ ®îc nghØ tríc vµ sau khi sinh con, céng l¹i tõ bèn ®Õn s¸u th¸ng do ChÝnh phñ quy ®Þnh, tuú theo ®iÒu kiÖn lao ®éng, tÝnh chÊt c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i vµ n¬i xa x«i hÎo l¸nh. NÕu sinh ®«i trë lªn th× tÝnh tõ con thø hai trë ®i, cø mçi con, ngêi mÑ ®îc nghØ thªm 30 ngµy. QuyÒn lîi cña ngêi lao ®éng n÷ trong thêi gian nghØ thai s¶n ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 141 vµ §iÒu 144 cña Bé luËt nµy.2- HÕt thêi gian nghØ thai s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy, nÕu cã nhu cÇu, ngêi lao ®éng n÷ cã thÓ nghØ thªm mét thêi gian kh«ng hëng l¬ng theo

tho¶ thuËn víi ngêi sö dông lao ®éng. Ngêi lao ®éng n÷ cã thÓ ®i lµm viÖc tríc khi hÕt thêi gian nghØ thai s¶n, nÕu ®· nghØ Ýt nhÊt ®îc hai th¸ng sau khi sinh vµ cã giÊy cña thÇy thuèc chøng nhËn viÖc trë l¹i lµm viÖc sím kh«ng cã h¹i cho søc khoÎ vµ ph¶i b¸o cho ngêi sö dông lao ®éng biÕt tríc. Trong trêng hîp nµy, ngêi lao ®éng n÷ vÉn tiÕp tôc ®îc hëng trî cÊp thai s¶n, ngoµi tiÒn l¬ng cña nh÷ng ngµy lµm viÖc.

§iÒu 1151- Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc sö dông ngêi lao ®éng n÷ cã thai tõ th¸ng thø b¶y hoÆc ®ang nu«i con díi 12 th¸ng tuæi lµm thªm giê, lµm viÖc ban ®ªm vµ ®i c«ng t¸c xa.2- Ngêi lao ®éng n÷ lµm c«ng viÖc nÆng nhäc, khi cã thai ®Õn th¸ng thø b¶y, ®îc chuyÓn lµm c«ng viÖc nhÑ h¬n hoÆc ®îc gi¶m bít mét giê lµm viÖc hµng ngµy mµ vÉn hëng ®ñ l¬ng.3- Ngêi lao ®éng n÷ trong thêi gian hµnh kinh ®îc nghØ mçi ngµy 30 phót; trong thêi gian nu«i con díi 12 th¸ng tuæi, ®îc nghØ mçi ngµy 60 phót trong thêi gian lµm viÖc, mµ vÉn hëng ®ñ l¬ng.

§iÒu 1161- N¬i cã sö dông lao ®éng n÷, ph¶i cã chç thay quÇn ¸o, buång t¾m vµ buång vÖ sinh n÷.2- ë nh÷ng n¬i sö dông nhiÒu lao ®éng n÷, ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì tæ chøc nhµ trÎ, líp mÉu gi¸o hoÆc hç trî mét phÇn chi phÝ cho lao ®éng n÷ cã con ë løa tuæi göi trÎ, mÉu gi¸o.

§iÒu 1171- Trong thêi gian nghØ viÖc ®Ó ®i kh¸m thai, ®Ó thùc hiÖn biÖn ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh hoÆc do s¶y thai; nghØ ®Ó ch¨m sãc con díi b¶y tuæi èm ®au, nhËn trÎ s¬ sinh lµm con nu«i, ngêi lao ®éng n÷ ®îc hëng trî cÊp b¶o hiÓm x· héi hoÆc ®îc ngêi sö dông lao ®éng tr¶ mét kho¶n tiÒn b»ng møc trî cÊp b¶o hiÓm x· héi. Thêi gian nghØ viÖc vµ chÕ ®é trî cÊp nãi t¹i kho¶n nµy do ChÝnh phñ quy ®Þnh. Trêng hîp ngêi kh¸c thay ngêi mÑ ch¨m sãc con èm ®au, th× ngêi mÑ vÉn ®îc hëng trî cÊp b¶o hiÓm x· héi.2- HÕt thêi gian nghØ thai s¶n theo chÕ ®é vµ c¶ trong trêng hîp ®îc phÐp nghØ thªm kh«ng hëng l¬ng, khi trë l¹i lµm viÖc, ngêi lao ®éng n÷ vÉn ®îc b¶o ®¶m chç lµm viÖc.

§iÒu 1181- C¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ ph¶i ph©n c«ng ngêi trong bé m¸y qu¶n lý ®iÒu hµnh doanh nghiÖp lµm nhiÖm vô theo dâi vÊn ®Ò lao ®éng n÷; khi quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn quyÒn vµ lîi Ých cña phô n÷ vµ trÎ em, ph¶i tham kh¶o ý kiÕn cña ®¹i diÖn nh÷ng ngêi lao ®éng n÷.2- Trong sè Thanh tra viªn lao ®éng ph¶i cã tû lÖ thÝch ®¸ng n÷ Thanh tra viªn.

CH¬NG XINH÷NG QUY ®ÞNH RIªNG ®èI VíI LAO ®éNG CHA THµNH NIªN

Vµ MéT Sè LO¹I LAO ®éNG KH¸C

MôC ILAO ®éNG CHA THµNH NIªN

§iÒu 119

1- Ngêi lao ®éng cha thµnh niªn lµ ngêi lao ®éng díi 18 tuæi. N¬i cã sö dông ngêi lao ®éng cha thµnh niªn ph¶i lËp sæ theo dâi riªng, ghi ®Çy ®ñ hä tªn, ngµy sinh, c«ng viÖc ®ang lµm, kÕt qu¶ nh÷ng lÇn kiÓm tra søc khoÎ ®Þnh kú vµ xuÊt tr×nh khi thanh tra viªn lao ®éng yªu cÇu.2- Nghiªm cÊm l¹m dông søc lao ®éng cña ngêi cha thµnh niªn.

§iÒu 120

CÊm nhËn trÎ em cha ®ñ 15 tuæi vµo lµm viÖc, trõ mét sè nghÒ vµ c«ng viÖc do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi quy ®Þnh.§èi víi ngµnh nghÒ vµ c«ng viÖc ®îc nhËn trÎ em cha ®ñ 15 tuæi vµo lµm viÖc, häc nghÒ, tËp nghÒ th× viÖc nhËn vµ sö dông nh÷ng trÎ em nµy ph¶i cã sù ®ång ý vµ theo dâi cña cha mÑ hoÆc ngêi ®ì ®Çu.

§iÒu 121Ngêi sö dông lao ®éng chØ ®îc sö dông ngêi lao ®éng cha thµnh niªn vµo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi søc khoÎ ®Ó b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ lùc, nh©n c¸ch vµ cã tr¸ch nhiÖm quan t©m ch¨m sãc ngêi lao ®éng cha thµnh niªn vÒ c¸c mÆt lao ®éng, tiÒn l¬ng, søc khoÎ, häc tËp trong qu¸ tr×nh lao ®éng.CÊm sö dông ngêi lao ®éng cha thµnh niªn lµm nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i theo danh môc do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi vµ Bé Y tÕ ban hµnh.

§iÒu 1221- Thêi giê lµm viÖc cña ngêi lao ®éng cha thµnh niªn kh«ng ®îc qu¸ b¶y giê mét ngµy hoÆc 42 giê mét tuÇn.2- Ngêi sö dông lao ®éng chØ ®îc sö dông ngêi lao ®éng cha thµnh niªn lµm thªm giê, lµm viÖc ban ®ªm trong mét sè nghÒ vµ c«ng viÖc do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi quy ®Þnh.

MôC IILAO ®éNG Lµ NGêI CAO TUæI

§iÒu 123Ngêi lao ®éng cao tuæi lµ ngêi lao ®éng nam trªn 60 tuæi, n÷ trªn 55 tuæi.N¨m cuèi cïng tríc khi nghØ hu, ngêi lao ®éng cao tuæi ®îc rót ng¾n thêi giê lµm viÖc hµng ngµy hoÆc ®îc ¸p dông chÕ ®é lµm viÖc kh«ng trän ngµy, kh«ng trän tuÇn theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.

§iÒu 1241- NÕu cã nhu cÇu, ngêi sö dông lao ®éng cã thÓ tho¶ thuËn víi ngêi lao ®éng cao tuæi kÐo dµi thêi h¹n hîp ®ång hoÆc giao kÕt hîp ®ång lao ®éng míi theo quy ®Þnh t¹i Ch¬ng IV cña Bé luËt nµy.2- Khi ®· nghØ hu, nÕu lµm viÖc theo hîp ®ång lao ®éng míi, th× ngoµi quyÒn lîi theo chÕ ®é hu trÝ, ngêi lao ®éng cao tuæi vÉn ®îc hëng quyÒn lîi ®· tho¶ thuËn theo hîp ®ång lao ®éng.3- Ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm quan t©m ch¨m sãc søc khoÎ ngêi lao ®éng cao tuæi, kh«ng ®îc sö dông ngêi lao ®éng cao tuæi lµm nh÷ng c«ng

viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i cã ¶nh hëng xÊu tíi søc khoÎ ngêi cao tuæi.

MôC IIILAO ®éNG Lµ NGêI TµN TËT

§iÒu 1251- Nhµ níc b¶o hé quyÒn lµm viÖc cña ngêi tµn tËt vµ khuyÕn khÝch viÖc thu nhËn, t¹o viÖc lµm cho ngêi tµn tËt. Hµng n¨m, Nhµ níc dµnh mét kho¶n ng©n s¸ch ®Ó gióp ngêi tµn tËt phôc håi søc khoÎ, phôc håi chøc n¨ng lao ®éng, häc nghÒ vµ cã chÝnh s¸ch cho vay víi l·i suÊt thÊp ®Ó ngêi tµn tËt tù t¹o viÖc lµm vµ tù æn ®Þnh ®êi sèng.2- Nh÷ng n¬i thu nhËn ngêi tµn tËt vµo häc nghÒ ®îc xÐt gi¶m thuÕ, ®îc vay vèn víi l·i suÊt thÊp vµ ®îc hëng c¸c u ®·i kh¸c ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi tµn tËt häc nghÒ.3- ChÝnh phñ quy ®Þnh tû lÖ lao ®éng lµ ngêi tµn tËt ®èi víi mét sè nghÒ vµ c«ng viÖc mµ doanh nghiÖp ph¶i nhËn; nÕu kh«ng nhËn th× doanh nghiÖp ph¶i gãp mét kho¶n tiÒn theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµo quü viÖc lµm ®Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi tµn tËt. Doanh nghiÖp nµo nhËn ngêi tµn tËt vµo lµm viÖc vît tû lÖ quy ®Þnh th× ®îc Nhµ níc hç trî hoÆc cho vay víi l·i suÊt thÊp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc thÝch hîp cho ngêi lao ®éng lµ ngêi tµn tËt.4- Thêi giê lµm viÖc cña ngêi tµn tËt kh«ng ®îc qu¸ b¶y giê mét ngµy hoÆc 42 giê mét tuÇn.

§iÒu 126C¬ së d¹y nghÒ vµ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dµnh riªng cho ngêi tµn tËt ®îc gióp ®ì c¬ së vËt chÊt ban ®Çu vÒ nhµ xëng, trêng, líp, trang bÞ, thiÕt bÞ vµ ®îc miÔn thuÕ, ®îc vay vèn víi l·i suÊt thÊp.

§iÒu 1271- Nh÷ng n¬i d¹y nghÒ cho ngêi tµn tËt hoÆc sö dông lao ®éng lµ ngêi tµn tËt ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn lao ®éng, c«ng cô lao ®éng, an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng phï hîp vµ thêng xuyªn ch¨m sãc søc khoÎ cña lao ®éng lµ ngêi tµn tËt.2- CÊm sö dông ngêi tµn tËt ®· bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng tõ 51% trë lªn lµm thªm giê, lµm viÖc ban ®ªm.3- Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc sö dông lao ®éng lµ ngêi tµn tËt lµm nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i theo danh môc do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi vµ Bé Y tÕ ban hµnh.

§iÒu 128Ngêi lao ®éng lµ th¬ng binh, bÖnh binh, ngoµi c¸c quyÒn lîi quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu trong Môc nµy, cßn ®îc hëng chÕ ®é u ®·i cña Nhµ níc ®èi víi th-¬ng binh, bÖnh binh.

MôC IVLAO ®éNG Cã TR×NH ®é CHUYªN M«N, Kü THUËT CAO

§iÒu 129

1- Ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao cã quyÒn kiªm viÖc hoÆc kiªm chøc trªn c¬ së giao kÕt nhiÒu hîp ®ång lao ®éng víi nhiÒu ngêi sö dông lao ®éng, víi ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c hîp ®ång lao ®éng ®· giao kÕt vµ ph¶i b¸o cho ngêi sö dông lao ®éng biÕt.2- Ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao ®îc b¶o hé vÒ quyÒn t¸c gi¶ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt khi cã gi¶i ph¸p h÷u Ých vµ s¸ng chÕ, ph¸t minh. Trêng hîp c«ng tr×nh nghiªn cøu do vèn ®Çu t cña doanh nghiÖp tµi trî th× ®îc chia hiÖu qu¶ kinh tÕ theo hîp ®ång ®· ký kÕt vÒ ®Ò tµi nghiªn cøu ®ã.3- Ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao cã quyÒn nghØ dµi h¹n kh«ng hëng l¬ng hoÆc ®îc hëng mét phÇn l¬ng ®Ó nghiªn cøu khoa häc hoÆc ®Ó häc tËp n©ng cao tr×nh ®é mµ vÉn ®îc gi÷ chç lµm viÖc, theo tho¶ thuËn víi ngêi sö dông lao ®éng.4- Ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao ®îc u tiªn ¸p dông quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu 124 cña Bé luËt nµy.5- NÕu tiÕt lé bÝ mËt c«ng nghÖ, kinh doanh cña n¬i m×nh lµm viÖc th× ngoµi viÖc bÞ xö lý kû luËt theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 85 cña Bé luËt nµy, ng-êi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao cßn ph¶i båi thêng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 89 vµ §iÒu 90 cña Bé luËt nµy.

§iÒu 1301- Ngêi sö dông lao ®éng cã quyÒn giao kÕt hîp ®ång lao ®éng víi bÊt kú ngêi nµo cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao, kÓ c¶ c«ng chøc Nhµ níc trong nh÷ng c«ng viÖc mµ quy chÕ c«ng chøc kh«ng cÊm.2- Ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao ®îc Nhµ níc vµ ngêi sö dông lao ®éng u ®·i, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kh«ng ngõng ph¸t huy tµi n¨ng cã lîi cho doanh nghiÖp vµ cã lîi cho ®Êt níc. Nh÷ng u ®·i ®èi víi ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao kh«ng bÞ coi lµ ph©n biÖt ®èi xö trong sö dông lao ®éng.3- Nhµ níc khuyÕn khÝch vµ cã chÝnh s¸ch u ®·i ®Æc biÖt ®èi víi ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao ®Õn lµm viÖc ë vïng cao, biªn giíi, h¶i ®¶o vµ nh÷ng vïng cã nhiÒu khã kh¨n.

MôC VLAO ®éNG CHO Tæ CHøC, C¸ NH©N NíC NGOµI T¹I VIÖT NAM,

NGêI NíC NGOµI LAO ®éNG T¹I VIÖT NAM,LAO ®éNG ë NíC NGOµI

§iÒu 131C«ng d©n ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp theo LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, trong khu chÕ xuÊt, trong c¸c c¬ quan, tæ chøc níc ngoµi hoÆc quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, hoÆc lµm viÖc cho c¸ nh©n lµ ng-êi níc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi lao ®éng t¹i ViÖt Nam ®Òu ph¶i tu©n theo ph¸p luËt lao ®éng ViÖt Nam vµ ®îc ph¸p luËt lao ®éng ViÖt Nam b¶o vÖ.

§iÒu 1321- C¸c doanh nghiÖp, c¬ quan, tæ chøc vµ c¸ nh©n quy ®Þnh t¹i §iÒu 131 cña Bé luËt nµy muèn tuyÓn lao ®éng lµ ngêi ViÖt Nam ph¶i th«ng qua tæ chøc dÞch vô viÖc lµm quy ®Þnh t¹i §iÒu 18 cña Bé luËt nµy. NÕu tæ chøc dÞch vô viÖc lµm giíi thiÖu hoÆc tuyÓn lao ®éng kh«ng ®¸p øng yªu cÇu, th× doanh nghiÖp, tæ chøc vµ c¸ nh©n cã quyÒn trùc tiÕp tuyÓn vµ ph¶i b¸o cho c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn kh¸c.

§èi víi c«ng viÖc ®ßi hái kü thuËt cao hoÆc c«ng viÖc qu¶n lý mµ phÝa ViÖt Nam cha ®¸p øng ®îc, doanh nghiÖp, tæ chøc vµ c¸ nh©n ®îc tuyÓn ngêi níc ngoµi cho mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh nhng ph¶i cã kÕ ho¹ch, ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Ó ngêi ViÖt Nam cã thÓ sím lµm ®îc c«ng viÖc ®ã vµ thay thÕ hä.2- Møc l¬ng tèi thiÓu ®èi víi ngêi lao ®éng lµ ngêi ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 131 cña Bé luËt nµy, do ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh vµ c«ng bè sau khi lÊy ý kiÕn Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam vµ ®¹i diÖn cña ngêi sö dông lao ®éng.3- Thêi giê lµm viÖc, thêi giê nghØ ng¬i, an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng, b¶o hiÓm x· héi, viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc vµ c¸c trêng hîp kh¸c quy ®Þnh t¹i §iÒu 131 cña Bé luËt nµy, ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ViÖt Nam.

§iÒu 1331- Ngêi níc ngoµi lµm viÖc thêng xuyªn cho c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n ViÖt Nam hoÆc cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ph¶i cã giÊy phÐp lao ®éng do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi ViÖt Nam cÊp.2- Ngêi níc ngoµi lao ®éng t¹i ViÖt Nam ®îc hëng c¸c quyÒn lîi vµ ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô theo ph¸p luËt ViÖt Nam, trõ trêng hîp ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.

§iÒu 1341- Ngêi lao ®éng lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®îc phÐp ®i lµm viÖc ë níc ngoµi theo hîp ®ång lao ®éng mµ ngêi ®ã chÞu sù ®iÒu hµnh cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi, th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng níc së t¹i; nÕu theo hiÖp ®Þnh vÒ hîp t¸c lao ®éng ®îc ký kÕt gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam víi ChÝnh phñ níc së t¹i th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng níc së t¹i vµ hiÖp ®Þnh ®ã.2- §èi víi ngêi lao ®éng lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®îc phÐp ®i lµm viÖc ë níc ngoµi theo h×nh thøc nhËn thÇu, kho¸n c«ng tr×nh do doanh nghiÖp ViÖt Nam ®iÒu hµnh vµ tr¶ l¬ng, th× ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, trõ trêng hîp ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.

§iÒu 1351- Ngêi lao ®éng ®i lµm viÖc ë níc ngoµi cã quyÒn ®îc biÕt c¸c quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña m×nh, ®îc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam ë níc ngoµi b¶o hé vÒ mÆt l·nh sù vµ t ph¸p, ®îc quyÒn chuyÓn thu nhËp b»ng ngo¹i tÖ vµ tµi s¶n c¸ nh©n vÒ níc, ®îc hëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é kh¸c theo quy ®Þnh ph¸p luËt cña ViÖt Nam vµ cña níc së t¹i.2- Ngêi lao ®éng ®i lµm viÖc ë níc ngoµi cã nghÜa vô ®ãng gãp mét phÇn tiÒn l¬ng cho quü b¶o hiÓm x· héi.

MôC VIMéT Sè LO¹I LAO ®éNG KH¸C

§iÒu 136Ngêi lµm nghÒ hoÆc c«ng viÖc ®Æc biÖt trong lÜnh vùc nghÖ thuËt ®îc ¸p dông mét sè chÕ ®é phï hîp vÒ tuæi häc nghÒ vµ tuæi nghØ hu; vÒ ký kÕt hîp

®ång lao ®éng; vÒ thêi giê lµm viÖc, thêi giê nghØ ng¬i; vÒ tiÒn l¬ng, phô cÊp l¬ng, tiÒn thëng, an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.

§iÒu 1371- Ngêi lao ®éng cã thÓ tho¶ thuËn víi ngêi sö dông lao ®éng ®Ó nhËn viÖc vÒ lµm thêng xuyªn t¹i nhµ mµ vÉn ®îc hëng nguyªn quyÒn lîi nh ngêi ®ang lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp.2- Ngêi lao ®éng lµm viÖc t¹i nhµ theo h×nh thøc gia c«ng kh«ng thuéc ph¹m vi ¸p dông cña Bé luËt nµy.

§iÒu 138ë nh÷ng n¬i sö dông díi 10 ngêi lao ®éng, th× ngêi sö dông lao ®éng vÉn ph¶i b¶o ®¶m nh÷ng quyÒn lîi c¬ b¶n cña ngêi lao ®éng theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, nhng ®îc gi¶m, miÔn ¸p dông mét sè tiªu chuÈn vµ thñ tôc do ChÝnh phñ quy ®Þnh.

§iÒu 1391- Ngêi ®îc thuª mín ®Ó gióp viÖc trong gia ®×nh cã thÓ giao kÕt hîp ®ång lao ®éng b»ng miÖng hoÆc b»ng v¨n b¶n; nÕu ®îc thuª mín ®Ó tr«ng coi tµi s¶n th× ph¶i ký kÕt b»ng v¨n b¶n.2- Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i t«n träng danh dù, nh©n phÈm cña ngêi gióp viÖc gia ®×nh, cã tr¸ch nhiÖm ch¨m sãc khi ngêi gióp viÖc bÞ èm ®au, tai n¹n.3- TiÒn l¬ng, thêi giê lµm viÖc, thêi giê nghØ ng¬i vµ c¸c kho¶n trî cÊp do hai bªn tho¶ thuËn khi giao kÕt hîp ®ång lao ®éng. Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i cÊp tiÒn tµu xe ®i ®êng khi ngêi gióp viÖc gia ®×nh th«i viÖc vÒ n¬i c tró, trõ trêng hîp ngêi gióp viÖc tù ý th«i viÖc khi cha hÕt thêi h¹n hîp ®ång lao ®éng.

CH¬NG XIIB¶O HIÓM X· HéI

§iÒu 1401- Nhµ níc quy ®Þnh chÝnh s¸ch vÒ b¶o hiÓm x· héi nh»m tõng bíc më réng vµ n©ng cao viÖc b¶o ®¶m vËt chÊt, gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh trong c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng èm ®au, thai s¶n, hÕt tuæi lao ®éng, chÕt, bÞ tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, mÊt viÖc lµm, gÆp rñi ro hoÆc c¸c khã kh¨n kh¸c.2- C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm x· héi b¾t buéc hoÆc tù nguyÖn ®îc ¸p dông ®èi víi tõng lo¹i ®èi tîng vµ tõng lo¹i doanh nghiÖp ®Ó b¶o ®¶m cho ngêi lao ®éng ®îc hëng c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi thÝch hîp.

§iÒu 1411- Lo¹i h×nh b¶o hiÓm x· héi b¾t buéc ®îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp sö dông tõ 10 ngêi lao ®éng trë lªn. ë nh÷ng doanh nghiÖp nµy, ngêi sö dông lao ®éng, ngêi lao ®éng ph¶i ®ãng b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 149 cña Bé luËt nµy vµ ngêi lao ®éng ®îc hëng c¸c chÕ ®é trî cÊp b¶o hiÓm x· héi èm ®au, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, thai s¶n, hu trÝ vµ tö tuÊt.2- Ngêi lao ®éng lµm viÖc ë nh÷ng n¬i sö dông díi 10 ngêi lao ®éng, hoÆc lµm nh÷ng c«ng viÖc thêi h¹n díi ba th¸ng, theo mïa vô, hoÆc lµm c¸c c«ng

viÖc cã tÝnh chÊt t¹m thêi kh¸c, th× c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi ®îc tÝnh vµo tiÒn l¬ng do ngêi sö dông lao ®éng tr¶ ®Ó ngêi lao ®éng tham gia b¶o hiÓm x· héi theo lo¹i h×nh tù nguyÖn hoÆc tù lo liÖu vÒ b¶o hiÓm.

§iÒu 142

1- Khi èm ®au, ngêi lao ®éng ®îc kh¸m bÖnh vµ ®iÒu trÞ t¹i c¸c c¬ së y tÕ theo chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ.2- Ngêi lao ®éng èm ®au cã giÊy chøng nhËn cña thÇy thuèc cho nghØ viÖc ®Ó ch÷a bÖnh t¹i nhµ hoÆc ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn th× ®îc trî cÊp èm ®au do quü b¶o hiÓm x· héi tr¶.Møc trî cÊp èm ®au phô thuéc ®iÒu kiÖn lµm viÖc, møc vµ thêi gian ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi do ChÝnh phñ quy ®Þnh.

§iÒu 143

1- Trong thêi gian ngêi lao ®éng nghØ viÖc ®Ó ch÷a trÞ v× tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i tr¶ ®ñ l¬ng vµ chi phÝ cho ngêi lao ®éng theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 107 cña Bé luËt nµy.Sau khi ®iÒu trÞ, tuú theo møc ®é suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng do tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, ngêi lao ®éng ®îc gi¸m ®Þnh vµ xÕp h¹ng th¬ng tËt ®Ó hëng trî cÊp mét lÇn hoÆc hµng th¸ng do quü b¶o hiÓm x· héi tr¶.2- Trong thêi gian lµm viÖc, nÕu ngêi lao ®éng bÞ chÕt do tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, th× th©n nh©n ®îc nhËn chÕ ®é tö tuÊt theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 146 cña Bé luËt nµy vµ ®îc quü b¶o hiÓm x· héi trî cÊp thªm mét lÇn b»ng 24 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.

§iÒu 1441- Trong thêi gian nghØ thai s¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 114 cña Bé luËt nµy, ngêi lao ®éng n÷ ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi ®îc trî cÊp b¶o hiÓm x· héi b»ng 100% tiÒn l¬ng vµ ®îc trî cÊp thªm mét th¸ng l¬ng, ®èi víi trêng hîp sinh con lÇn thø nhÊt, thø hai.2- C¸c chÕ ®é kh¸c cña ngêi lao ®éng n÷ ®îc ¸p dông theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 117 cña Bé luËt nµy.

§iÒu 145

1- Ngêi lao ®éng ®îc hëng chÕ ®é hu trÝ hµng th¸ng khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ tuæi ®êi vµ thêi gian ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi nh sau:a) Nam ®ñ 60 tuæi, n÷ ®ñ 55 tuæi. Tuæi ®êi ®îc hëng chÕ ®é hu trÝ cña nh÷ng ngêi lµm c¸c c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i hoÆc lµm viÖc ë vïng cao, biªn giíi, h¶i ®¶o vµ mét sè trêng hîp ®Æc biÖt kh¸c do ChÝnh phñ quy ®Þnh;b) §· ®ãng b¶o hiÓm x· héi 20 n¨m trë lªn.2- Trêng hîp ngêi lao ®éng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy, nhng nÕu cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y th× còng ®îc hëng chÕ ®é hu trÝ hµng th¸ng víi møc thÊp h¬n:a) Ngêi lao ®éng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ tuæi ®êi quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 1 §iÒu nµy mµ cha ®ñ 20 n¨m ®ãng b¶o hiÓm x· héi nhng Ýt nhÊt ®· cã ®ñ 15 n¨m ®ãng b¶o hiÓm x· héi;

b) Ngêi lao ®éng ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi 20 n¨m trë lªn cha ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ tuæi ®êi nhng Ýt nhÊt ®· ®ñ 50 tuæi ®èi víi nam, 45 tuæi ®èi víi n÷ mµ bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng tõ 61% trë lªn;c) Ngêi lao ®éng lµm c¸c c«ng viÖc ®Æc biÖt nÆng nhäc, ®éc h¹i theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi tõ 20 n¨m trë lªn mµ bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng tõ 61% trë lªn.3- Ngêi lao ®éng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn hëng chÕ ®é hu trÝ hµng th¸ng theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu nµy, th× ®îc hëng trî cÊp mét lÇn.4- Møc hëng chÕ ®é hu trÝ hµng th¸ng vµ trî cÊp mét lÇn quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, kho¶n 2 vµ 3 §iÒu nµy, phô thuéc vµo møc vµ thêi gian ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi do ChÝnh phñ quy ®Þnh.

§iÒu 1461- Ngêi lao ®éng ®ang lµm viÖc, ngêi hëng chÕ ®é hu trÝ, hëng trî cÊp hµng th¸ng vÒ mÊt søc lao ®éng, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, khi chÕt th× ngêi lo viÖc mai t¸ng ®îc nhËn tiÒn mai t¸ng do ChÝnh phñ quy ®Þnh.2- Ngêi lao ®éng bÞ tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, ngêi ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi 15 n¨m trë lªn, ngêi hëng chÕ ®é hu trÝ hµng th¸ng, chÕ ®é trî cÊp tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp hµng th¸ng, khi chÕt nÕu cã con cha ®ñ 15 tuæi, vî (hoÆc chång), bè, mÑ ®· hÕt tuæi lao ®éng mµ khi cßn sèng ngêi ®ã ®· trùc tiÕp nu«i dìng, th× nh÷ng th©n nh©n nµy ®îc hëng chÕ ®é tuÊt hµng th¸ng. Trêng hîp ngêi chÕt kh«ng cã th©n nh©n ®ñ ®iÒu kiÖn h-ëng chÕ ®é tuÊt hµng th¸ng hoÆc cha ®ãng b¶o hiÓm x· héi ®ñ 15 n¨m, th× gia ®×nh ®îc hëng chÕ ®é tuÊt mét lÇn nhng kh«ng qu¸ 12 th¸ng l¬ng hoÆc trî cÊp ®ang hëng.3- Ngêi hëng chÕ ®é hu trÝ, chÕ ®é trî cÊp mÊt søc lao ®éng, chÕ ®é trî cÊp tai n¹n lao ®éng h¹ng 1, h¹ng 2 hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp h¹ng 1, h¹ng 2 tríc ngµy ban hµnh Bé luËt nµy, th× thùc hiÖn chÕ ®é tö tuÊt theo quy ®Þnh t¹i §iÒu nµy.

§iÒu 1471- Thêi gian lµm viÖc cña ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc tr-íc ngµy Bé luËt nµy cã hiÖu lùc, nÕu cha nhËn trî cÊp th«i viÖc hoÆc trî cÊp mét lÇn do quü b¶o hiÓm x· héi tr¶, th× ®îc tÝnh lµ thêi gian ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi.2- QuyÒn lîi b¶o hiÓm cña nh÷ng ngêi ®ang hëng chÕ ®é hu trÝ, hëng trî cÊp hµng th¸ng vÒ mÊt søc lao ®éng, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp vµ tiÒn tuÊt tríc ngµy Bé luËt nµy cã hiÖu lùc vÉn ®îc ng©n s¸ch Nhµ níc tiÕp tôc b¶o ®¶m vµ ®îc ®iÒu chØnh phï hîp víi chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi hiÖn hµnh.

§iÒu 148C¸c doanh nghiÖp n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng nghiÖp, diªm nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tham gia c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm x· héi, phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ sö dông lao ®éng trong tõng ngµnh theo §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi.

§iÒu 1491- Quü b¶o hiÓm x· héi ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau ®©y:a) Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng b»ng 15% so víi tæng quü tiÒn l¬ng;b) Ngêi lao ®éng ®ãng b»ng 5% tiÒn l¬ng;c) Nhµ níc ®ãng vµ hç trî thªm ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng;d) C¸c nguån kh¸c.

2- Quü b¶o hiÓm x· héi ®îc qu¶n lý thèng nhÊt theo chÕ ®é tµi chÝnh cña Nhµ níc, h¹ch to¸n ®éc lËp vµ ®îc Nhµ níc b¶o hé. Quü b¶o hiÓm x· héi ®îc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó b¶o tån gi¸ trÞ vµ t¨ng trëng theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. §iÒu 150ChÝnh phñ ban hµnh §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi, thµnh lËp hÖ thèng tæ chøc b¶o hiÓm x· héi, ban hµnh Quy chÕ vÒ tæ chøc, ho¹t ®éng cña Quü b¶o hiÓm x· héi víi sù tham gia cña Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam.

§iÒu 1511- Ngêi lao ®éng tham gia b¶o hiÓm x· héi ®îc nhËn c¸c kho¶n trî cÊp vÒ b¶o hiÓm x· héi ®Çy ®ñ, thuËn tiÖn vµ ®óng thêi h¹n.2- Khi x¶y ra tranh chÊp gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng vÒ b¶o hiÓm x· héi th× gi¶i quyÕt theo c¸c quy ®Þnh t¹i Ch¬ng XIV cña Bé luËt nµy. NÕu x¶y ra tranh chÊp víi c¬ quan b¶o hiÓm x· héi, th× tranh chÊp ®îc gi¶i quyÕt theo quy chÕ vÒ tæ chøc, ho¹t ®éng cña quü b¶o hiÓm x· héi.

§iÒu 152Nhµ níc khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng, c«ng ®oµn, ngêi sö dông lao ®éng vµ c¸c tæ chøc x· héi kh¸c lËp c¸c quü t¬ng trî x· héi.

CH¬NG XIIIC«NG ®OµN

§iÒu 1531- ë nh÷ng doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng cha cã tæ chøc c«ng ®oµn th× chËm nhÊt sau s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy Bé LuËt Lao ®éng cã hiÖu lùc vµ ë nh÷ng doanh nghiÖp míi thµnh lËp th× chËm nhÊt sau s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy doanh nghiÖp b¾t ®Çu ho¹t ®éng, Liªn ®oµn lao ®éng cÊp tØnh ph¶i thµnh lËp tæ chøc c«ng ®oµn l©m thêi t¹i doanh nghiÖp ®Ó ®¹i diÖn, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých cña ngêi lao ®éng vµ tËp thÓ lao ®éng.2- Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc c«ng ®oµn l©m thêi do ChÝnh phñ phèi hîp víi Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam quy ®Þnh.

§iÒu 1541- Khi tæ chøc c«ng ®oµn ®îc thµnh lËp theo ®óng LuËt c«ng ®oµn, §iÒu lÖ c«ng ®oµn th× ngêi sö dông lao ®éng ph¶i thõa nhËn tæ chøc ®ã.2- Ngêi sö dông lao ®éng ph¶i céng t¸c chÆt chÏ vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c«ng ®oµn ho¹t ®éng theo c¸c quy ®Þnh cña Bé LuËt Lao ®éng vµ LuËt C«ng ®oµn.3- Ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®îc ph©n biÖt ®èi xö v× lý do ngêi lao ®éng thµnh lËp, gia nhËp, ho¹t ®éng c«ng ®oµn hoÆc dïng c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ vµ c¸c thñ ®o¹n kh¸c ®Ó can thiÖp vµo tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ®oµn.

§iÒu 1551- Ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m c¸c ph¬ng tiÖn lµm viÖc cÇn thiÕt ®Ó c«ng ®oµn ho¹t ®éng.2- Ngêi lao ®éng lµm c«ng t¸c c«ng ®oµn kh«ng chuyªn tr¸ch ®îc sö dông mét sè thêi gian trong giê lµm viÖc ®Ó lµm c«ng t¸c c«ng ®oµn vµ ®îc ngêi sö dông lao ®éng tr¶ l¬ng. Sè thêi gian nµy tuú theo quy m« cña doanh nghiÖp

vµ theo sù tho¶ thuËn cña ngêi sö dông lao ®éng vµ Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së, nhng Ýt nhÊt kh«ng ®îc díi ba ngµy lµm viÖc trong mét th¸ng.3- Ngêi lµm c«ng t¸c c«ng ®oµn chuyªn tr¸ch do quü c«ng ®oµn tr¶ l¬ng, ®îc hëng c¸c quyÒn lîi vµ phóc lîi tËp thÓ nh mäi ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp, tuú theo quy chÕ doanh nghiÖp hoÆc tho¶ íc tËp thÓ.4- Khi ngêi sö dông lao ®éng quyÕt ®Þnh sa th¶i, ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng víi ngêi lµ uû viªn Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së, th× ph¶i cã sù tho¶ thuËn cña Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së; nÕu lµ Chñ tÞch Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së th× ph¶i cã sù tho¶ thuËn cña tæ chøc c«ng ®oµn cÊp trªn trùc tiÕp.

§iÒu 156Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam, c«ng ®oµn c¸c cÊp tham gia víi c¸c c¬ quan Nhµ níc vµ ®¹i diÖn cña ngêi sö dông lao ®éng bµn b¹c, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ quan hÖ lao ®éng; cã quyÒn lËp c¸c tæ chøc dÞch vô viÖc lµm, d¹y nghÒ, t¬ng tÕ, t vÊn ph¸p luËt vµ c¸c c¬ së phóc lîi chung cho ngêi lao ®éng vµ c¸c quyÒn kh¸c theo quy ®Þnh cña LuËt c«ng ®oµn vµ cña Bé luËt nµy.

CH¬NG XIVGI¶I QUYÕT TRANH CHÊP LAO ®éNG

§iÒu 1571- Tranh chÊp lao ®éng lµ nh÷ng tranh chÊp vÒ quyÒn vµ lîi Ých liªn quan ®Õn viÖc lµm, tiÒn l¬ng, thu nhËp vµ c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng kh¸c, vÒ thùc hiÖn hîp ®ång lao ®éng, tho¶ íc tËp thÓ vµ trong qu¸ tr×nh häc nghÒ.2- Tranh chÊp lao ®éng bao gåm tranh chÊp lao ®éng c¸ nh©n gi÷a ngêi lao ®éng víi ngêi sö dông lao ®éng vµ tranh chÊp tËp thÓ gi÷a tËp thÓ lao ®éng víi ngêi sö dông lao ®éng.

§iÒu 158Tranh chÊp lao ®éng ®îc gi¶i quyÕt theo nh÷ng nguyªn t¾c sau ®©y:1- Th¬ng lîng trùc tiÕp vµ tù dµn xÕp gi÷a hai bªn tranh chÊp t¹i n¬i ph¸t sinh tranh chÊp;2- Th«ng qua hoµ gi¶i, träng tµi trªn c¬ së t«n träng quyÒn vµ lîi Ých cña hai bªn, t«n träng lîi Ých chung cña x· héi vµ tu©n theo ph¸p luËt;3- Gi¶i quyÕt c«ng khai, kh¸ch quan, kÞp thêi, nhanh chãng, ®óng ph¸p luËt;4- Cã sù tham gia cña ®¹i diÖn c«ng ®oµn vµ cña ®¹i diÖn ngêi sö dông lao ®éng trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp.

§iÒu 159ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng t¹i c¸c c¬ quan, tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng ®îc tiÕn hµnh khi mét bªn tõ chèi th¬ng lîng hoÆc hai bªn ®· th¬ng lîng mµ vÉn kh«ng gi¶i quyÕt ®îc vµ mét hoÆc hai bªn cã ®¬n yªu cÇu gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng.

§iÒu 1601- Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng c¸c bªn tranh chÊp cã quyÒn:a) Trùc tiÕp hoÆc th«ng qua ngêi ®¹i diÖn cña m×nh ®Ó tham gia qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp;

b) Rót ®¬n hoÆc thay ®æi néi dung tranh chÊp;c) Yªu cÇu thay ngêi trùc tiÕp tiÕn hµnh gi¶i quyÕt tranh chÊp, nÕu cã lý do chÝnh ®¸ng cho r»ng ngêi ®ã kh«ng thÓ b¶o ®¶m tÝnh kh¸ch quan, c«ng b»ng trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp.2- Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng, c¸c bªn tranh chÊp cã nghÜa vô:a) Cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c tµi liÖu, chøng cø theo yªu cÇu cña c¬ quan, tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng;b) Nghiªm chØnh chÊp hµnh c¸c tho¶ thuËn ®· ®¹t ®îc, biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh, quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc cña c¬ quan, tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng, b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc cña Toµ ¸n nh©n d©n.

§iÒu 161C¬ quan, tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh cã quyÒn yªu cÇu c¸c bªn tranh chÊp lao ®éng, c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n h÷u quan cung cÊp tµi liÖu, chøng cø; trng cÇu gi¸m ®Þnh, mêi nh©n chøng vµ ngêi cã liªn quan trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng.

MôC ITHÈM QUYÒN Vµ TR×NH Tù GI¶I QUYÕT TRANH CHÊP

LAO ®éNG C¸ NH©N

§iÒu 162C¸c c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng c¸ nh©n gåm:1- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së hoÆc hoµ gi¶i viªn lao ®éng cña c¬ quan lao ®éng quËn, huyÖn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh (sau ®©y gäi chung lµ cÊp huyÖn) ®èi víi nh÷ng n¬i kh«ng cã Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së;2- Toµ ¸n nh©n d©n.

§iÒu 1631- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së ®îc thµnh lËp trong c¸c doanh nghiÖp sö dông tõ 10 ngêi lao ®éng trë lªn, gåm sè ®¹i diÖn ngang nhau cña bªn ngêi lao ®éng vµ bªn ngêi sö dông lao ®éng. Sè lîng thµnh viªn cña Héi ®ång do hai bªn tho¶ thuËn.2- NhiÖm kú cña Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së lµ hai n¨m. §¹i diÖn cña mçi bªn lu©n phiªn lµm Chñ tÞch vµ th ký Héi ®ång. Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së lµm viÖc theo nguyªn t¾c tho¶ thuËn vµ nhÊt trÝ.3- Ngêi sö dông lao ®éng b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së.

§iÒu 164Tr×nh tù hoµ gi¶i tranh chÊp lao ®éng c¸ nh©n ®îc quy ®Þnh nh sau:1- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së tiÕn hµnh hoµ gi¶i chËm nhÊt b¶y ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc ®¬n yªu cÇu hoµ gi¶i. T¹i phiªn häp hoµ gi¶i, ph¶i cã mÆt hai bªn tranh chÊp hoÆc ®¹i diÖn ®îc uû quyÒn cña hä.2- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së ®a ra ph¬ng ¸n hoµ gi¶i ®Ó c¸c bªn xem xÐt. NÕu hai bªn chÊp nhËn ph¬ng ¸n hoµ gi¶i th× lËp biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh, cã ch÷ ký cña hai bªn tranh chÊp, cña Chñ tÞch vµ th ký Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së. Hai bªn cã nghÜa vô chÊp hµnh c¸c tho¶ thuËn ghi trong biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh.

3- Trong trêng hîp hoµ gi¶i kh«ng thµnh, th× Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së lËp biªn b¶n hoµ gi¶i kh«ng thµnh, ghi ý kiÕn cña hai bªn tranh chÊp vµ cña Héi ®ång, cã ch÷ ký cña hai bªn tranh chÊp, cña Chñ tÞch vµ th ký Héi ®ång. B¶n sao biªn b¶n ph¶i ®îc göi cho hai bªn tranh chÊp trong thêi h¹n ba ngµy, kÓ tõ ngµy hoµ gi¶i kh«ng thµnh. Mçi bªn tranh chÊp ®Òu cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn xÐt xö tranh chÊp. Hå s¬ göi Toµ ¸n nh©n d©n ph¶i kÌm theo biªn b¶n hoµ gi¶i kh«ng thµnh.

§iÒu 1651- Hoµ gi¶i viªn lao ®éng tiÕn hµnh viÖc hoµ gi¶i theo tr×nh tù quy ®Þnh t¹i §iÒu 164 cña Bé luËt nµy ®èi víi c¸c tranh chÊp lao ®éng c¸ nh©n t¹i c¸c doanh nghiÖp sö dông díi 10 ngêi lao ®éng, tranh chÊp gi÷a ngêi gióp viÖc gia ®×nh víi ngêi sö dông lao ®éng, tranh chÊp vÒ thùc hiÖn hîp ®ång häc nghÒ vµ phÝ d¹y nghÒ.2- Hoµ gi¶i viªn lao ®éng ph¶i tiÕn hµnh viÖc hoµ gi¶i chËm nhÊt b¶y ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc ®¬n yªu cÇu hoµ gi¶i.

§iÒu 1661- Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp lao ®éng c¸ nh©n mµ Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së hoÆc hoµ gi¶i viªn lao ®éng hoµ gi¶i kh«ng thµnh, khi cã ®¬n yªu cÇu cña mét hoÆc hai bªn tranh chÊp.2- Nh÷ng tranh chÊp lao ®éng c¸ nh©n sau ®©y cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn gi¶i quyÕt, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i qua hoµ gi¶i t¹i c¬ së:a) Tranh chÊp vÒ xö lý kû luËt lao ®éng theo h×nh thøc sa th¶i hoÆc vÒ tr-êng hîp bÞ ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng;b) Tranh chÊp vÒ båi thêng thiÖt h¹i cho ngêi sö dông lao ®éng.3- Ngêi lao ®éng ®îc miÔn ¸n phÝ trong c¸c ho¹t ®éng tè tông ®Ó ®ßi tiÒn l¬ng, b¶o hiÓm x· héi, tiÒn båi thêng vÒ tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò båi thêng thiÖt h¹i hoÆc v× bÞ sa th¶i, chÊm døt hîp ®ång lao ®éng tr¸i ph¸p luËt.

§iÒu 167Thêi hiÖu yªu cÇu gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng c¸ nh©n, kÓ tõ ngµy mçi bªn tranh chÊp cho r»ng quyÒn, lîi Ých cña m×nh bÞ vi ph¹m ®îc quy ®Þnh nh sau:1- Mét n¨m ®èi víi c¸c tranh chÊp lao ®éng quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 166 cña Bé luËt nµy;2- S¸u th¸ng ®èi víi c¸c lo¹i tranh chÊp lao ®éng kh¸c.

MôC IITHÈM QUYÒN Vµ TR×NH Tù GI¶I QUYÕT TRANH CHÊP LAO ®éNG TËP THÓ

§iÒu 168C¸c c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ gåm:1- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së hoÆc hoµ gi¶i viªn lao ®éng cña c¬ quan lao ®éng cÊp huyÖn n¬i kh«ng cã Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së;2- Héi ®ång träng tµi lao ®éng cÊp tØnh;3- Toµ ¸n nh©n d©n.

§iÒu 169

1- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së quy ®Þnh t¹i §iÒu 163 cña Bé luËt nµy cã thÈm quyÒn hoµ gi¶i c¶ nh÷ng vô tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ.2- Héi ®ång träng tµi lao ®éng cÊp tØnh gåm c¸c thµnh viªn chuyªn tr¸ch vµ kiªm chøc lµ ®¹i diÖn cña c¬ quan lao ®éng, ®¹i diÖn cña c«ng ®oµn, ®¹i diÖn cña nh÷ng ngêi sö dông lao ®éng vµ mét sè luËt gia, nhµ qu¶n lý, nhµ ho¹t ®éng x· héi cã uy tÝn ë ®Þa ph¬ng. Thµnh phÇn Héi ®ång träng tµi lao ®éng cÊp tØnh ®îc h×nh thµnh theo sè lÎ, tèi ®a kh«ng ®îc qu¸ chÝn ngêi, do ®¹i diÖn c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh lµm Chñ tÞch.NhiÖm kú cña Héi ®ång träng tµi lao ®éng lµ ba n¨m.Héi ®ång träng tµi lao ®éng quyÕt ®Þnh theo nguyªn t¾c ®a sè, b»ng c¸ch bá phiÕu kÝn.C¬ quan lao ®éng cÊp tØnh b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña Héi ®ång träng tµi lao ®éng.

§iÒu 170Tr×nh tù hoµ gi¶i tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ ®îc quy ®Þnh nh sau:1- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së hoÆc hoµ gi¶i viªn lao ®éng tiÕn hµnh hoµ gi¶i chËm nhÊt b¶y ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®¬n yªu cÇu hoµ gi¶i. T¹i phiªn häp hoµ gi¶i, ph¶i cã mÆt hai bªn tranh chÊp hoÆc ®¹i diÖn ®îc uû quyÒn cña hä.2- Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së hoÆc hoµ gi¶i viªn lao ®éng ®a ra ph-¬ng ¸n hoµ gi¶i ®Ó c¸c bªn xem xÐt. NÕu hai bªn chÊp nhËn ph¬ng ¸n hoµ gi¶i th× lËp biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh, cã ch÷ ký cña hai bªn tranh chÊp, cña Chñ tÞch vµ th ký Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së hoÆc cña hoµ gi¶i viªn lao ®éng. Hai bªn cã nghÜa vô chÊp hµnh c¸c tho¶ thuËn ghi trong biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh.3- Trong trêng hîp hoµ gi¶i kh«ng thµnh, th× Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng c¬ së hoÆc hoµ gi¶i viªn lao ®éng lËp biªn b¶n hoµ gi¶i kh«ng thµnh, ghi ý kiÕn cña hai bªn tranh chÊp vµ cña Héi ®ång hoÆc cña hoµ gi¶i viªn lao ®éng, cã ch÷ ký cña hai bªn tranh chÊp, cña Chñ tÞch vµ th ký Héi ®ång hoÆc cña hoµ gi¶i viªn lao ®éng; mçi bªn hoÆc c¶ hai bªn tranh chÊp cã quyÒn yªu cÇu Héi ®ång träng tµi lao ®éng cÊp tØnh gi¶i quyÕt.

§iÒu 1711- Héi ®ång träng tµi lao ®éng tiÕn hµnh hoµ gi¶i vµ gi¶i quyÕt vô tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ chËm nhÊt 10 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc yªu cÇu.T¹i phiªn häp gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ, ph¶i cã mÆt c¸c ®¹i diÖn ®îc uû quyÒn cña hai bªn tranh chÊp. Trêng hîp cÇn thiÕt, Héi ®ång träng tµi lao ®éng mêi ®¹i diÖn c«ng ®oµn cÊp trªn cña c«ng ®oµn c¬ së vµ ®¹i diÖn c¬ quan Nhµ níc h÷u quan tham dù phiªn häp.2- Héi ®ång träng tµi lao ®éng ®a ra ph¬ng ¸n hoµ gi¶i ®Ó hai bªn xem xÐt. Trong trêng hîp hai bªn nhÊt trÝ th× lËp biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh, cã ch÷ ký cña hai bªn tranh chÊp, cña Chñ tÞch Héi ®ång träng tµi lao ®éng. Hai bªn cã nghÜa vô chÊp hµnh c¸c tho¶ thuËn ghi trong biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh.3- Trong trêng hîp hoµ gi¶i kh«ng thµnh, th× Héi ®ång träng tµi lao ®éng gi¶i quyÕt vô tranh chÊp vµ th«ng b¸o ngay quyÕt ®Þnh cña m×nh cho hai bªn tranh chÊp; nÕu hai bªn kh«ng cã ý kiÕn th× quyÕt ®Þnh ®ã ®¬ng nhiªn cã hiÖu lùc thi hµnh.

§iÒu 172

1- Trong trêng hîp tËp thÓ lao ®éng kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi lao ®éng, th× cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt hoÆc ®×nh c«ng.2- Trong trêng hîp ngêi sö dông lao ®éng kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi lao ®éng, th× cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n nh©n d©n xÐt l¹i quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi. ViÖc ngêi sö dông lao ®éng yªu cÇu Toµ ¸n nh©n d©n xÐt l¹i quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi kh«ng c¶n trë quyÒn ®×nh c«ng cña tËp thÓ lao ®éng.

§iÒu 1731- Trong khi Héi ®ång hoµ gi¶i lao ®éng, Héi ®ång träng tµi lao ®éng ®ang tiÕn hµnh viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng, th× kh«ng bªn nµo ®îc hµnh ®éng ®¬n ph¬ng chèng l¹i bªn kia.2- ViÖc ®×nh c«ng do Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së quyÕt ®Þnh sau khi ®îc qu¸ nöa tËp thÓ lao ®éng t¸n thµnh b»ng c¸ch bá phiÕu kÝn hoÆc lÊy ch÷ ký.Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së cö ®¹i diÖn, nhiÒu nhÊt lµ ba ngêi, ®Ó trao b¶n yªu cÇu cho ngêi sö dông lao ®éng, ®ång thêi göi mét b¶n th«ng b¸o cho c¬ quan lao ®éng cÊp tØnh, mét b¶n th«ng b¸o cho Liªn ®oµn lao ®éng cÊp tØnh. Trong b¶n yªu cÇu vµ b¶n th«ng b¸o, ph¶i nªu râ c¸c vÊn ®Ò bÊt ®ång, néi dung yªu cÇu gi¶i quyÕt, kÕt qu¶ bá phiÕu hoÆc lÊy ch÷ ký t¸n thµnh ®×nh c«ng vµ thêi ®iÓm b¾t ®Çu ®×nh c«ng.3- Nghiªm cÊm c¸c hµnh vi b¹o lùc, hµnh vi lµm tæn h¹i m¸y, thiÕt bÞ, tµi s¶n cña doanh nghiÖp, c¸c hµnh vi x©m ph¹m trËt tù, an toµn c«ng céng trong khi ®×nh c«ng.

§iÒu 174Kh«ng ®îc ®×nh c«ng ë mét sè doanh nghiÖp phôc vô c«ng céng vµ doanh nghiÖp thiÕt yÕu cho nÒn kinh tÕ quèc d©n hoÆc an ninh, quèc phßng theo danh môc do ChÝnh phñ quy ®Þnh.C¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ph¶i ®Þnh kú tæ chøc nghe ý kiÕn cña ®¹i diÖn tËp thÓ lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng ë c¸c doanh nghiÖp nµy ®Ó kÞp thêi gióp ®ì vµ gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña tËp thÓ lao ®éng. Trong trêng hîp cã tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ, th× do Héi ®ång träng tµi lao ®éng cÊp tØnh gi¶i quyÕt. NÕu mét trong hai bªn kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi lao ®éng, th× cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt.

§iÒu 175Trong trêng hîp xÐt thÊy ®×nh c«ng cã nguy c¬ nghiªm träng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n hoÆc an toµn c«ng céng, Thñ tíng ChÝnh phñ cã quyÒn quyÕt ®Þnh ho·n hoÆc ngõng cuéc ®×nh c«ng.

§iÒu 1761- Nh÷ng cuéc ®×nh c«ng sau ®©y lµ bÊt hîp ph¸p:a) Kh«ng ph¸t sinh tõ tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ; vît ra ngoµi ph¹m vi quan hÖ lao ®éng;b) Vît ra ngoµi ph¹m vi doanh nghiÖp;c) Vi ph¹m c¸c quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, kho¶n 2 §iÒu 173 vµ §iÒu 174 cña Bé luËt nµy.2- ViÖc kÕt luËn cuéc ®×nh c«ng hîp ph¸p hay bÊt hîp ph¸p thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n nh©n d©n.

§iÒu 177Toµ ¸n nh©n d©n cã quyÒn quyÕt ®Þnh cuèi cïng vÒ nh÷ng cuéc ®×nh c«ng vµ tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ.

§iÒu 1781- Nghiªm cÊm mäi hµnh vi trï dËp, tr¶ thï ngêi tham gia ®×nh c«ng hoÆc l·nh ®¹o cuéc ®×nh c«ng.2- Ngêi c¶n trë viÖc thùc hiÖn quyÒn ®×nh c«ng hoÆc Ðp buéc ngêi kh¸c ®×nh c«ng, ngêi cã hµnh vi bÊt hîp ph¸p trong khi ®×nh c«ng, ngêi kh«ng thi hµnh quyÕt ®Þnh cña Thñ tíng ChÝnh phñ, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n nh©n d©n, th× tuú theo møc ®é vi ph¹m, ph¶i båi thêng thiÖt h¹i, bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù.

§iÒu 179ViÖc gi¶i quyÕt c¸c cuéc ®×nh c«ng vµ c¸c vô ¸n lao ®éng do Uû ban thêng vô Quèc héi quy ®Þnh.

CH¬NG XVQU¶N Lý NHµ NíC VÒ LAO ®éNG

§iÒu 180Qu¶n lý Nhµ níc vÒ lao ®éng bao gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y:1- N¾m cung cÇu vµ sù biÕn ®éng cung cÇu lao ®éng lµm c¬ së ®Ó quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch quèc gia, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vÒ nguån nh©n lùc, ph©n bè vµ sö dông lao ®éng toµn x· héi;2- Ban hµnh vµ híng dÉn thi hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt lao ®éng;3- X©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ viÖc lµm, di d©n x©y dùng c¸c vïng kinh tÕ míi, ®a ngêi ®i lµm viÖc ë níc ngoµi;4- QuyÕt ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng, b¶o hiÓm x· héi, an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng vµ c¸c chÝnh s¸ch kh¸c vÒ lao ®éng vµ x· héi; vÒ x©y dùng mèi quan hÖ lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp;5- Tæ chøc vµ tiÕn hµnh nghiªn cøu khoa häc vÒ lao ®éng, thèng kª, th«ng tin vÒ lao ®éng vµ thÞ trêng lao ®éng, vÒ møc sèng, thu nhËp cña ngêi lao ®éng;6- Thanh tra, kiÓm tra viÖc thi hµnh ph¸p luËt lao ®éng vµ xö lý c¸c vi ph¹m ph¸p luËt lao ®éng, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp lao ®éng theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy;7- Më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ víi níc ngoµi vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ trong lÜnh vùc lao ®éng.

§iÒu 1811- ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ níc vÒ lao ®éng trong ph¹m vi c¶ níc.Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi thùc hiÖn qu¶n lý Nhµ níc vÒ lao ®éng ®èi víi c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc.2- Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp thùc hiÖn qu¶n lý Nhµ níc vÒ lao ®éng trong ph¹m vi ®Þa ph¬ng m×nh. C¬ quan lao ®éng ®Þa ph¬ng gióp Uû ban nh©n d©n cïng cÊp qu¶n lý Nhµ níc vÒ lao ®éng theo sù ph©n cÊp cña Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi.3- Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam vµ c«ng ®oµn c¸c cÊp tham gia gi¸m s¸t viÖc qu¶n lý Nhµ níc vÒ lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.4- Nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi sö dông lao ®éng ®îc tham gia ý kiÕn víi c¸c c¬ quan Nhµ níc vÒ c¸c vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng.

§iÒu 182Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy doanh nghiÖp b¾t ®Çu ho¹t ®éng, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i khai tr×nh viÖc sö dông lao ®éng vµ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ph¶i b¸o c¸o t×nh h×nh thay ®æi vÒ nh©n c«ng víi c¬ quan lao ®éng ®Þa ph¬ng theo quy ®Þnh cña Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi. Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy doanh nghiÖp chÊm døt ho¹t ®éng, ngêi sö dông lao ®éng ph¶i b¸o c¸o víi c¬ quan lao ®éng ®Þa ph¬ng vÒ viÖc chÊm døt sö dông lao ®éng.N¬i sö dông tõ 10 ngêi lao ®éng trë lªn, th× ngêi sö dông lao ®éng ph¶i lËp sæ lao ®éng, sæ l¬ng, sæ b¶o hiÓm x· héi.

§iÒu 183Ngêi lao ®éng ®îc cÊp sæ lao ®éng, sæ l¬ng vµ sæ b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 1841- ViÖc ®a c«ng d©n ViÖt Nam ra níc ngoµi lµm viÖc ph¶i cã giÊy phÐp cña Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi vµ c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.Nghiªm cÊm viÖc ®a ngêi ra níc ngoµi lµm viÖc tr¸i ph¸p luËt.2- Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi cÊp giÊy phÐp lao ®éng cho ngêi níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®Ó lµm viÖc cho c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n ViÖt Nam hoÆc cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t cña níc ngoµi t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh t¹i §iÒu 133 cña Bé luËt nµy theo ®¬n yªu cÇu cña ®¬ng sù vµ cña doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n cã yªu cÇu sö dông lao ®éng.

CH¬NG XVITHANH TRA NHµ NíC VÒ LAO ®éNG,

Xö PH¹T VI PH¹M PH¸P LUËT LAO ®éNG

MôC ITHANH TRA NHµ NíC VÒ LAO ®éNG

§iÒu 185Thanh tra Nhµ níc vÒ lao ®éng bao gåm Thanh tra lao ®éng, Thanh tra an toµn lao ®éng vµ Thanh tra vÖ sinh lao ®éng.Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi vµ c¸c c¬ quan lao ®éng ®Þa ph¬ng thùc hiÖn thanh tra lao ®éng vµ thanh tra an toµn lao ®éng. Bé Y tÕ vµ c¸c c¬ quan y tÕ ®Þa ph¬ng thùc hiÖn thanh tra vÖ sinh lao ®éng.

§iÒu 186Thanh tra Nhµ níc vÒ lao ®éng cã c¸c nhiÖm vô chÝnh sau ®©y:1- Thanh tra viÖc chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ lao ®éng, an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh lao ®éng;2- §iÒu tra tai n¹n lao ®éng vµ nh÷ng vi ph¹m tiªu chuÈn vÖ sinh lao ®éng;3- Xem xÐt, chÊp thuËn c¸c tiªu chuÈn an toµn lao ®éng, c¸c gi¶i ph¸p an toµn lao ®éng trong c¸c luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt, c¸c ®Ò ¸n thiÕt kÕ; ®¨ng ký vµ cho phÐp ®a vµo sö dông nh÷ng m¸y, thiÕt bÞ, vËt t cã yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ an toµn lao ®éng thuéc danh môc do Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi quy ®Þnh;

4- Tham gia xem xÐt chÊp thuËn ®Þa ®iÓm, c¸c gi¶i ph¸p vÖ sinh lao ®éng khi x©y dùng míi hoÆc më réng, c¶i t¹o c¬ së ®Ó s¶n xuÊt, sö dông, b¶o qu¶n, lu gi÷ vµ tµng tr÷ c¸c chÊt phãng x¹, chÊt ®éc thuéc danh môc do Bé Y tÕ quy ®Þnh;5- Gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i, tè c¸o cña ngêi lao ®éng vÒ vi ph¹m ph¸p luËt lao ®éng;6- QuyÕt ®Þnh xö lý c¸c vi ph¹m ph¸p luËt lao ®éng theo thÈm quyÒn cña m×nh vµ kiÕn nghÞ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý c¸c vi ph¹m thuéc thÈm quyÒn xö lý cña c¸c c¬ quan ®ã.

§iÒu 187Khi tiÕn hµnh thanh tra, Thanh tra viªn lao ®éng cã quyÒn:1- Thanh tra, ®iÒu tra nh÷ng n¬i thuéc ®èi tîng, ph¹m vi thanh tra ®îc giao bÊt cø lóc nµo mµ kh«ng cÇn b¸o tríc;2- Yªu cÇu ngêi sö dông lao ®éng vµ nh÷ng ngêi cã liªn quan kh¸c cung cÊp t×nh h×nh vµ c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn viÖc thanh tra, ®iÒu tra;3- TiÕp nhËn vµ gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i, tè c¸o vÒ vi ph¹m ph¸p luËt lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;4- QuyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ viÖc sö dông m¸y, thiÕt bÞ, n¬i lµm viÖc cã nguy c¬ g©y tai n¹n lao ®éng, g©y « nhiÔm nghiªm träng m«i trêng lao ®éng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh ®ã, ®ång thêi b¸o c¸o ngay cho c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn.

§iÒu 188Thanh tra viªn lao ®éng ph¶i lµ ngêi kh«ng cã lîi Ých c¸ nh©n liªn quan trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi ®èi tîng thuéc ph¹m vi thanh tra. Thanh tra viªn lao ®éng, kÓ c¶ khi ®· th«i viÖc, kh«ng ®îc tiÕt lé nh÷ng bÝ mËt biÕt ®îc trong khi thi hµnh c«ng vô vµ ph¶i tuyÖt ®èi gi÷ kÝn mäi nguån tè c¸o.

§iÒu 189Khi tiÕn hµnh thanh tra, Thanh tra viªn lao ®éng ph¶i céng t¸c chÆt chÏ víi Ban chÊp hµnh c«ng ®oµn. NÕu vô viÖc cã liªn quan ®Õn c¸c lÜnh vùc khoa häc, kü thuËt, chuyªn m«n, nghiÖp vô, Thanh tra viªn lao ®éng cã thÓ mêi c¸c chuyªn gia, c¸c kü thuËt viªn lµnh nghÒ vÒ lÜnh vùc h÷u quan lµm t vÊn; khi kh¸m xÐt m¸y, thiÕt bÞ, kho tµng, ph¶i cã mÆt ngêi sö dông lao ®éng vµ ngêi trùc tiÕp phô tr¸ch m¸y, thiÕt bÞ, kho tµng.

§iÒu 190Thanh tra viªn lao ®éng trùc tiÕp giao quyÕt ®Þnh cho ®¬ng sù, trong quyÕt ®Þnh ph¶i ghi râ ngµy quyÕt ®Þnh b¾t ®Çu cã hiÖu lùc, ngµy ph¶i thi hµnh xong, nÕu cÇn thiÕt ghi c¶ ngµy phóc tra.QuyÕt ®Þnh cña Thanh tra viªn lao ®éng cã hiÖu lùc b¾t buéc thi hµnh.Ngêi nhËn quyÕt ®Þnh cã quyÒn khiÕu n¹i víi c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn, nhng vÉn ph¶i nghiªm chØnh chÊp hµnh quyÕt ®Þnh cña Thanh tra viªn lao ®éng.

§iÒu 1911- ChÝnh phñ quy ®Þnh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Thanh tra Nhµ níc vÒ lao ®éng.2- Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi vµ Bé Y tÕ cã tr¸ch nhiÖm lËp hÖ thèng tæ chøc thanh tra Nhµ níc vÒ lao ®éng thuéc thÈm quyÒn vµ chøc n¨ng cña m×nh; quy ®Þnh tiªu chuÈn tuyÓn chän, bæ nhiÖm, thuyªn chuyÓn, miÔn

nhiÖm, c¸ch chøc thanh tra viªn; cÊp thÎ thanh tra viªn; quy ®Þnh chÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú, ®ét xuÊt vµ c¸c chÕ ®é, thñ tôc cÇn thiÕt kh¸c.3- ViÖc thanh tra an toµn lao ®éng, thanh tra vÖ sinh lao ®éng trong c¸c lÜnh vùc: phãng x¹, th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ, c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®-êng s¾t, ®êng thuû, ®êng bé, ®êng hµng kh«ng vµ c¸c ®¬n vÞ thuéc lùc lîng vò trang do c¸c c¬ quan qu¶n lý ngµnh ®ã thùc hiÖn víi sù phèi hîp cña Thanh tra Nhµ níc vÒ lao ®éng.

MôC IIXö PH¹T VI PH¹M PH¸P LUËT LAO ®éNG

§iÒu 192Ngêi nµo cã hµnh vi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, th× tuú møc ®é vi ph¹m mµ bÞ xö ph¹t b»ng c¸c h×nh thøc c¶nh c¸o, ph¹t tiÒn, ®×nh chØ hoÆc thu håi giÊy phÐp, buéc ph¶i båi thêng, buéc ®ãng cöa doanh nghiÖp hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 193Ngêi nµo cã hµnh vi c¶n trë, mua chuéc, tr¶ thï nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn theo Bé luËt nµy trong khi hä thi hµnh c«ng vô th× tuú møc ®é vi ph¹m mµ bÞ xö lý kû luËt, xö ph¹t hµnh chÝnh hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 194C¸c chñ së h÷u doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi nh÷ng quyÕt ®Þnh cña c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn xö ph¹t gi¸m ®èc, ngêi qu¶n lý hoÆc ngêi ®¹i diÖn hîp ph¸p cho doanh nghiÖp ®èi víi nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt lao ®éng trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh qu¶n lý lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tr¸ch nhiÖm båi hoµn cña nh÷ng ngêi nµy ®èi víi doanh nghiÖp ®îc xö lý theo quy chÕ, ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp, hîp ®ång tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c bªn ®· ký kÕt hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§iÒu 195ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc xö ph¹t hµnh chÝnh ®èi víi hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt lao ®éng.

CH¬NG XVII§IÒU KHO¶N THI HµNH

§iÒu 196Nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt nµy ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c hîp ®ång lao ®éng, tho¶ íc tËp thÓ vµ nh÷ng tho¶ thuËn hîp ph¸p kh¸c ®· giao kÕt tríc ngµy Bé luËt cã hiÖu lùc. Nh÷ng tho¶ thuËn cã lîi h¬n cho ngêi lao ®éng so víi nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vÉn ®îc tiÕp tôc thi hµnh. Nh÷ng tho¶ thuËn kh«ng phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt ph¶i söa ®æi, bæ sung. §iÒu 197Bé luËt nµy cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 1995.Nh÷ng quy ®Þnh tríc ®©y tr¸i víi Bé luËt nµy ®Òu b·i bá.

§iÒu 198

Uû ban thêng vô Quèc héi, ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vµ híng dÉn thi hµnh Bé luËt nµy.

Bé luËt nµy ®· ®îc Quèc héi níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ IX, kú häp thø 5 th«ng qua ngµy 23 th¸ng 6 n¨m 1994.