DAGUER

T

RREOTYPE’

DİJİTA

T.C. ANA

GÜZEL SA

GR

’TAN INS

2012-2

AL KÜLTÜR

Esk

ADOLU ÜNİ

ANATLAR F

RAFİK BÖL

TAGRAM’A

2013 GÜZ

R DERSİ,

Can DOĞU

kişehir,

İVERSİTES

FAKÜLTES

LÜMÜ

A DİJİTAL

DÖNEMİ

Ebru BA

U

2012

Sİ

Sİ

LLEŞEN F

ARANSELİ

FOTOĞRAF

CREATIVE COMMONS LİSANSI

Creative Commons Lisansı, içeriği oluşturan kişi veya kurumun, içeriğin kullanım şartlarını belirttiği tek taraflı bir anlaşmadır. Bu makalede yer alan içeriğin tamamı, CC BY-NC-SA 3.0 lisansıyla korunmaktadır. Bu lisans gereği;

Eserin ilk sahibinin belirtilmesi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması,eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı lisansın kullanılması halinde;

Eseri paylaşma, Eseri kopyalama, Eserde değişiklik yaparak yenisini üretme, Eseri ticari olmayan şekillerde kullanma hakkı okuyuculara

sunulmaktadır.

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ...........................................................1

1. FOTOĞRAFIN GELİŞİM SÜRECİ....................................2

1.1. Fotoğraf İcat Edilmeden Önceki Çalışmalar.............2

1.2. Fotoğrafın İcadı......................................3

1.3. Fotoğrafın Gelişimi...................................4

2. DİJİTAL FOTOĞRAF.............................................6

2.1. Dijital Fotoğrafın Temelleri..........................6

2.2. Cep Telefonu ve Fotoğraf..............................8

2.2.1. iPhone ve Fotoğraf.............................9

2.2.2. Instagram.....................................11

2.3. İnternet ve Fotoğraf.................................14

2.3.1. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Flickr............15

2.3.2. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Photobucket.......15

2.3.3. Fotoğraf Paylaşım Sitesi Olarak Facebook......16

SONUÇ..........................................................17

KAYNAKÇA.......................................................18

    1  

GİRİŞ

Teknolojik ve toplumsal değişimler hayatın her alanına etki

ettiği gibi görüntü ve göstermeye dayalı alanları da

etkilemiştir. Fotoğraf da bu değişimlerden nasibini almıştır.

1826 senesinde icat edilen fotoğraf günümüzdeki formuna 186

yıllık bir yolculuk sonucu ulaşmıştır.

Bu yolculuğun en önemli durağı günümüzde hüküm süren dijital

fotoğraftır. Dijitalleşen fotoğraf, gösterme biçimlerini

değiştirmiş; görüntüleri bilgisayara taşıyarak üretim ve tüketim

sürecini hızlandırmıştır. 

 

Birinci bölümde fotoğrafın icadına ortam hazırlayan

çalışmalar, fotoğrafın icadı, ilk kalıcı baskı yöntemleri ve

gelişme süreçleri incelenmiştir.

İkinci bölümde 1978 yılında bulunan ilk dijital görüntü

sensöründen günümüze fotoğrafın teknik olarak geçirdiği

gelişmeler incelenmiş, cep telefonu fotoğrafçılığı; kullanım

alanları ve dijitalleşen fotoğrafın demokratikleşmesi ve

sosyalleşmesi konuları örnek olaylarla açıklanmıştır.

    2  

BİRİNCİ BÖLÜM

FOTOĞRAFIN GELİŞİM SÜRECİ

1.1. Fotoğraf İcat Edilmeden Önceki Çalışmalar

Fotoğraf, doğada mevcut gözle görülebilen maddi varlık ve

şekilleri, ışık yardımıyla ışığa karşı duyarlı bir yüzeye

kopyalama işlemidir. Bilindiği üzere insanoğlu doğayı

gözlemlemiş, gördüğü ve karşılaştığı hadiseler üzerine kafa

yormuştur. Doğada var olan bir takım optik kurallar üzerine

çalışmaları olduğu bilinen ilk kişi Çinli filozof Mo Ti’dir.1 Mo

Ti’nin çalışmaları karartılmış bir odanın duvarında küçük bir

delik açıldığında, dışarıdaki görüntünün karşı duvara ters olarak

düştüğünü göstermiştir. Bu oda karanlık oda anlamına gelen Camera

Obscura adıyla anılır. Daha sonraları İbn-i Heysem, Leonardo da

Vinci, Giovanni Battista Della Porta, Angelo Sala gibi bilim

adamları da Camera Obscura üzerine çalışmalar yapmışlardır.

Camera Obscura onyedinci yüzyılda ressamların yoğun olarak

kullandığı bir yardımcı araçtı. Camera Obscura zamanla

geliştirildi ve görüntünün düzeneğin arkasına yerleştirilen buzlu

cam üzerine düşürülmesi sağlandı. Amaç, gözle görüleni doğru

olarak kağıda aktarmaktı. Sonraları Camera Obscura’nın önündeki

deliğin yerini mercek aldı. Camera Obscura’nın eksiği görüntüyü

kaydetmiyor oluşudur, ışık kaybolduğu zaman yansıyan görüntü de                                                             1 Kılıç, L. (2010). Fotoğrafın Tarih Öncesi. Feyyaz Bodur (Ed.), Fotoğraf ve Hareketli Görüntünün Tarihi. (2. Baskı). içinde (s. 2‐23). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi 

    3  

kaybolmaktadır. Bilim adamları zamanla bu konu üzerinde

yoğunlaştılar. Thomas Wedgewood, Johann Heinrich Schulze gibi

bilim adamları görüntüyü sabitleme konusuna yıllarını verseler de

kalıcı sonuçlar üretemediler.

1.2. Fotoğrafın İcadı

Optik ve mekanik yollarla elde edilen görüntülerin kimyasal

yöntemlerle sabitlenmesi, ilk olarak Fransız Joseph Nicephore

Niepce tarafından 1826 yılında gerçekleştirilmiştir.2 Niepce 8

saat pozladığı fotoğrafı ışığa duyarlı yüzeye sabitleyebilmiştir.

Niepce 1833 yılında hayatını kaybeder ve çalışmalarına Daguerre

devam eder. Daguerre, Daguerreotype adını verdiği yöntemle

görüntüleri kaydetmeyi başarmıştır.

Aynı tarihlerde İngiliz bilim adamı William Henry Fox Talbot

da kendi geliştirdiği kağıt üzerine fotograf yöntemini tanıtır.

William Henry Fox Talbot, görüntü elde etmede negatif - pozitif

yöntemini ortaya çıkararak, aynı görüntünün birden çok baskısının

yapılmasını sağlamıştır.

1839’da Louis Daguerre’in fotografik yöntemini açıklaması

her şeyin başlangıcı oldu. Kısa bir süre sonra kentteki bütün

mağazalar fotoğraf çekim malzemelerini ısmarlayan müşterilerle                                                             2 Kılıç, L. (2010). Fotoğrafın Bulunuşu. Feyyaz Bodur (Ed.), Fotoğraf ve Hareketli Görüntünün Tarihi. (2. Baskı). içinde (s. 26‐50). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi 

    4  

dolup taştı. Böylece yeni bir uğraş ve yeni bir sanat doğmuş

oldu.

1.3. Fotoğrafın Gelişimi

1861’de Amerika’da başlayan iç savaş, maceracı

fotoğrafçıları, iyi para getiren fotoğraf stüdyolarındna çıkarıp,

savaş alanlarına gitmelerine neden olmuştur. Görüntülü karanlık

oda vagonlarında gezinirken, bu fotoğrafçılar dünyaya savaşın

sert mücadelesini yakından izleme imkanı verdiler. Teknik

yetersizliklerden dolayı gerçek çatışmaları görüntülemeleri

imkansızdı. Fotoğrafçılar da bu mücadeleyi anlamlı ve dokunaklı

ifadelerle gösterdiler. Terkedilmiş savaş alanlarını, kasabaları,

ölüleri ve yaralıları, askeri suçluların infazlarını, her iki

tarafın geçici ateşkes süresince birbirlerini

izleyen askerlerini görüntülediler. Foto muhabirliği, henüz

sözlüklerde yer almıyordu ama 1860'larda artık tamamıyla gelişmiş

bir meslekti.3

Fotoğrafa dair buluşlar her yıl birbirini izledi. Fakat

bütün bu gelişmelere rağmen fotoğrafçılık hala deneysel bir

uğraştı. O dönem fotoğrafçı, solüsyonlarla, tozlarla kendisi

uğraşmak zorunda, bunun için bir kimya bilgisine gereksinim

duymaktaydı. Objektifleri için merceklerini bulmak ve

                                                            3 Gümrükçü, C.O. Fotoğrafın Kısa Geçmişi http://www.belgeselfotograf.com/fotografin_tarihi.phtml 

    5  

yerleştirmek zorunda, kendi baskısını kendi yapma

mecburiyetindeydi. Çünkü fotoğraf

araçları henüz bir bütün olarak bir arada bulunmuyordu.

İşte bu noktada George Eastman devreye girdi. Bir bankada

muhasebeci olarak çalışan Eastman, fotoğraf koleksiyonu yapmaya

başladı ve fotoğrafa ilgisi böyle doğdu. Eastman fotoğrafın daha

kolay üretilmesini arzuluyor, herkesin fotoğraf çekebileceğini

savunuyordu. Bu amaçla 1888 yılında Kodak’ı kurdu ve “You press

the button, we do the rest”4 sloganıyla kullanıcıya gerçek

anlamda basit olan ilk fotoğraf makinesini sundu. Kullanıcı

sadece fotoğraf çekiyor, makineyi Kodak’a yolluyor, Kodak

kullanıcıya fotoğrafların basılmış halini gönderiyordu.

1937 yılında Edwin Land tarafından üretilen anında baskı

almaya yarayan Polaroid fotoğraf makinesi bir devrimdi. Çekilen

fotoğraf anında ürüne dönüşüyordu. 1948 yılında piyasaya sürülen

makine yıllarca satış rekorları kırarak pazarı domine etti ve

fotoğraf denildiğinde akla gelen objelerden biri oldu.

Louis Daguerre'in buluşunu dünyaya ilan etmesinden bir

yüzyıl sonra, fotoğraflarla karşılaşmadan geçen bir gün hemen

hemen hiç yoktu. Fotoğraflar her yerdeydi. Dergilerin,

gazetelerin, kitapların sayfalarında, müzelerin duvarlarında,                                                             4 A Brief History of Design & Usability at Kodak, http://www.kodak.com/US/en/corp/researchDevelopment/whatWeDo/development/designUsability/history.html 

    6  

otobüslerin kenarlarında ve büyük ilan panolarında, yaşamdan

daha parlak renklerle kullanılan fotograf, artık yaşamın

ayrılmaz bir parçasıydı.

İKİNCİ BÖLÜM

DİJİTAL FOTOĞRAF

2.1. Dijital Fotoğrafın Temelleri

Dünyanın hızla değişimi fotoğrafı da etkilemiştir. Özellikle

teknoloji kullanımı ve internetin varlığı artık iş yapma biçimini

değiştirmekte, dijitalin işin içine girmesi fotoğrafın

demokratikleşmesi kavramını ortaya çıkarmıştır. Demokratikleşme

herkesin ürünlerini yazıya, çiziye dökerek istediği format ve

boyut ile baskı alarak dışsallaştırmanın yolunu açmıştır. Artık

herkes, ilgilendiği alanla ilgili birer yazar, şair,

karikatürist, fotoğraf sanatçısı, ressam olabilme potansiyeline

sahiptir. Fotoğrafla alakalı olarak da dijital fotoğraf adı

verilen bu son teknolojik sıçrama; sınırsız fotoğraf çekme

eylemini günlük yaşantının sıradan bir hadisesi haline getirdi.

Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan dijital fotoğrafın

bugüne gelene kadar geçirdiği süreçleri incelemek faydalı

olacaktır.

Dijital fotoğraf, görüntünün sayısallaştırılması, yani kart

    7  

baskılarının tarayıcı ile taranması ya da dijital kamera ile

görüntülerin kaydedilmesi işlemleri, bilgisayar ortamında

görüntüler üzerine renk-doku girilmesi, CD, disk, kartuş üzerine

kaydedilmesi işlemlerinin tamamıdır.

1978 yılında Kodak mühendisleri ilk dijital görüntü

sensörünün patentini aldılar.5 Fakat bu sensör sadece 0.01

megapiksellik görüntü üretebiliyordu ve tüketici seviyesinde

kullanıma uygun değildi. Tüketici seviyesinde üretilmiş ilk

dijital fotoğraf makinesi 1994 yıllında Apple tarafından üretilen

Apple Quicktake 100 modelidir.6 1995 yılına gelindiğinde Casio,

LCD ekranlı ilk fotoğraf makinesi olan QV-10’u duyurdu, ertesi

yıl Kodak, compact flash card kullanan ilk fotoğraf makinesi

modeli DC-25’i satışa sundu. 1997 yılında Sony doğrudan 3.5 inç

diskete kayıt yapan Digital Mavica FD5 modelini duyurdu. İlk

dijital SLR fotoğraf makinesi, Nikon’un 1999 yılında duyurduğu D1

olur. D1, hızlı ve tatmin edici düzeyde görüntü kalitesiyle artık

dijital SLR fotoğraf makinelerinin sektör standardı haline

gelmeye başladığının bir göstergesi olmuştur. 2000 yılında

piyasaya çıkan Sony Mavica CD1000 ise CD’ye kayıt yapma özelliği

ile öne çıkmaktaydı. 2010 yılında Panasonic dünyanın ilk üç

boyutlu fotoğraf çekebilen dijital fotoğraf makinesini duyurdu.

                                                            5 Patent US4131919, Electronic Still Camera, http://www.google.com/patents/US4131919 6 Henshall, J., http://www.epi‐centre.com/reports/9403cdi.html 

    8  

Dijital fotoğraf ile birlikte, fotoğraf en parlak dönemini

yaşamaktadır. 2011 yılında dünyada ortalama 370 milyar fotoğraf

çekilmiştir. Dijital fotoğrafsız bir fotoğraf dünyasında böyle

bir üretimden söz etmek oldukça zordu. En çok kullanılan film

formatı olan 35mm filmler 36 poza sahipti ve çekilen fotoğraflar

ancak kimyasal işlemlerden geçirildikten sonra görülebiliyordu.

Yani üretilen fotoğrafın istenildiği gibi olup olmadığı ancak her

biri ayrı bir maliyete sahip olan işlemlerden geçtikten sonra

anlaşılabiliyordu. Bu problemi ortadan kaldıran ve fotoğrafçıya

özgürlük sağlayan da dijital fotoğraf olmuştur.

2.2. Cep Telefonu ve Fotoğraf

Cep telefonları sayesinde ceplerde taşınan fotoğraf

makineleri fotoğrafın demokratikleşmesi açısından yaşanan bir

başka devrimdir. Fotoğraf çekebilen ilk cep telefonu 1997 yılında

sadece Japonya’da satışa sunulan Sharp J-SH04 modelidir. Bu

modeli takiben İsveçli telefon üreticisi Ericsson 2001’de harici

bir ünite ile fotoğraf çekme imkanı sunan T68 modelini pazara

sundu. 1 sene sonra Nokia 7650 modeli ile fotoğraf çekebilen cep

telefonları segmentini geliştirdi. Yıllar içinde fotoğraf çekme

özelliği cep telefonları için olmazsa olmaz bir özellik halini

aldı ve tüketici artık salt fotoğraf çekme özelliği değil yüksek

çözünürlükte, kaliteli görüntü sunan fotoğraf çekebilme özelliği

arar oldu. Bu nedenle cep telefonu üreticileri fotoğraf çekebilme

    9  

özelliklerini iyileştirmeye, cihazlara daha iyi görüntü için daha

kaliteli optik malzemeler eklemeye, karanlıkta çekim yapmayı

sağlayabilmesi için dahili flaşlar eklemeye başladılar. Artık cep

telefonları da dijital fotoğraf makineleri kadar kaliteli

görüntüler üretebiliyorlardı. Cep telefonlarına fotoğraf mekinesi

eklenmesiyle insanoğlu gördüğü her şeyin fotoğrafını çekme

alışkanlığı kazandı. İşin bir başka tarafı ise cep telefonları

ile çekilen fotoğrafların basında kullanılması ile birlikte

oluşan yurttaş foto muhabiri kavramıdır. Özellikle son 10 yılda

internetin gelişimi, 3G teknolojisi, televizyonun webin içine

girmesi, gazetelerin internet sitelerinin basılı hallerine karşı

daha önemli hale gelmesi foto muhabirliği kavramını değiştirdi.

Yurttaş foto muhabirlerinin ürettiği görüntülerin medyada yer

alan örneklerinin artması, bu işi kurumsallaştıracak girişimlerle

tanışmamızı sağladı. 2006’da Nokia, haber görüntüsü çeken

vatandaşların ürettikleri fotoğraflar arasında en çarpıcı

olanlarının ödüllendirileceği bir yarışma yapacağını duyurdu.

Yarışmanın katılma koşullarından en çarpıcısı görüntülerin

çekildikleri yıl içinde medyada yer almış olma zorunluluğuydu.

2.2.1. iPhone ve Fotoğraf

2007 yılında Apple akıllı telefonu iPhone’u piyasaya sürdü.

2.5 ayda 1 milyon satış rakamına ulaşan ilk iPhone 2

megapiksellik bir kameraya sahipti. iPhone’un ulaştığı ticari

    10  

başarının ardından 2 sene sonra Apple 3G desteği sunan iPhone

3G’yi duyurdu. iPhone 3G’nin 1 milyon satış rakamına ulaşması

selefi kadar uzun sürmedi. Piyasaya çıktıktan 3 gün sonra 1

milyon satış rakamına ulaşan iPhone 3G aynı zamanda üçüncü parti

yazılım geliştiricilerin ürettiği yazılımlara ev sahipliği yapan

App Store’u bünyesinde barındırıyordu. 2009 yılında iPhone 3GS

duyuruldu, kamerası geliştirilmiş olan bu model 3 megapiksel

görüntü üretebiliyor ve VGA video kaydedebiliyordu. iPhone 4,

2010 yılında piyasaya çıktığında App Store’daki uygulama sayısı

200.000’i aşmıştı. Apple 2011’de iPhone 4S’i ve son olarak

2012’de iPhone 5’i duyurdu. Son Apple akıllı telefonu olan iPhone

5 önceki versiyonuna göre %40 daha hızlı bir kamera, 8

megapiksellik görüntü oluşturma ve panoramik fotoğraf çekebilme

özelliklerine sahiptir.

Bu kadar gelişmiş bir cep kamerası, insanların yanlarından

ayırmadıkları fotoğraf makineleri ile dolaşması fotoğrafın

klasikleşmiş kalıpların dışına çıkmasını sağlamıştır.

Bu noktada, bahsedeceğimiz iPhoneography bir çok özelliğiyle

Lomography ile benzerlik taşımaktadır. Lomography iki Viyanalı

öğrencinin Rus fotoğraf makinesi Lomo ile karşılaşmasıyla

başlamıştır. Düşünmeden, çoğu zaman vizöre bile bakılmadan

çekilen fotoğrafların sonuçları iki öğrenciyi çok şaşırtır.

    11  

Fotoğraflar daha önce hiç karşılaşmadıkları şekilde, daha canlı

renklere ve daha derin doygunluğa sahiptir. Kısa zaman içinde

belirledikleri ve 10 Altın Kural adını verdikleri bir nevi

Lomography manifestosu ile bu akıma rehberlik ettiler.

Lomography’nin 10 Altın Kural’ı şu şekilde belirtilmiştir:

“a. Gittiğin her yere fotoğraf makineni de götür

b. Onu her zaman kullan, gece ve gündüz

c. Kalçadan çekmeyi dene

d. Lomografik tutkunun hedeflerine olabildiğince yaklaş

e. Düşünme

f. Hızlı ol

g. Ne çektiğini önceden bilmen gerekmiyor

h. Ne çektiğini sonradan bilmen de gerekmiyor

i. Kuralları takma”7

2.2.2. Instagram

iPhone ve akıllı telefonlarla fotoğraf üretmenin gördüğü

ilgiden sonra uygulama geliştiriciler bahsettiğimiz gibi

Lomography ve Poloraid efektlerinin uygulanabileceği iPhone

uygulamaları ürettiler. Kısa zamanda bir hayli ilgi gören

uygulamalar arasında en çok sivrilen; sadece bir efekt programı

olmaktan çıkarak, fotoğrafların paylaşılabileceği sosyal bir

                                                            7 10 Altın Kural, http://www.lomography.com.tr/about/the‐ten‐golden‐rules 

    12  

platform yaratan Instagram oldu. Instagram 2010 yılında,

iPhone’lar için duyuruldu. Uygulama bünyesinde bulundurduğu

filtreler ile fotoğraflara değişik efektler uygulama ve bunları

yine kendi içinde paylaşma esasına dayalıdır. Instagram’ın

100.000 kullanıcıya ulaşması sadece 1 hafta sürdü. 12 Nisan

2012’de Facebook, Instagram’ı 1.000.000 dolara satın aldı. Yine

Nisan ayı içinde Instagram’ın Android platformuna uygun bir

versiyonu çıkarıldı ve 11 Eylül 2012’ye gelindiğinde uygulamanın

kayıtlı kullanıcı sayısı 100.000.000 olmuştu. Uygulama sayesinde;

fotoğraflar tek dokunuşla Facebook, Twitter, Tumblr, Flickr ve

Foursquare hesaplarına da gönderilebilmektedir. Instagram’a Ocak

2011’de eklenen hashtag özelliği ile kullanıcılar fotoğraflarını

etiketlemeye başladılar. Etiketlere göre arama ile fotoğrafların

görüntülenme sayıları arttı, aynı zamanda Instagram içinde yer

alan fotoğrafların içerdiklerine dair bir içerik katalogu

oluşmaya başlamış oldu.

Instagram aynı zamanda yeni girişimlere ön ayak olmuştur.

Instagram fotoğrafları kullanılarak oluşturulan fotobloklar,

yastıklar, giyim ürünleri satan internet siteleri türemiştir.

Yanı sıra, markalar da Instagram kullanmaya başlamış; çeşitli

kampanyalar düzenlemişlerdir. Giorgio Armani, #framesoflife

etiketiyle başlattığı kampanyasında kullanıcılardan etiketi

kullanarak Armani marka gözlüklerle fotoğraf yüklemelerini

    13  

istemiş, Armani sitesine giren kullanıcılar Instagram’a ilgili

etiketle yüklenmiş fotoğraflarla karşılaşmış; Giorgio Armani

gözlüklerini alışılagelmiş biçimde profesyonel mankenlerle değil,

kendi markasının müşterileriyle tanıtma imkanı bulmuştur. Bir

başka Instagram kampanyasını da American Airlines gerçekleştirdi.

Her hafta belirlenen bir temada çekilecek fotoğraflar #Aapic

etiketiyle yayınlandı ve en beğenilen fotoğrafların sahipleri

çeşitli ödüller kazandı. American Airlines’ın bu kampanyasına

70.000 fotoğraf gönderildi.

Instagram kampanyaları son zamanlarda ülkemizde de

uygulanmaya başlandı. Efes Pilsen’in #busise etiketi ile

duyurduğu kampanyada en çok oyu alan fotoğraf Canon 5D Mark II

fotoğraf makinesi ile ödüllendirildi. Kanyon Alışveriş Merkezi de

Instagram kampanyası düzenleyen bir başka yerli kuruluş oldu.

#kanyonda etiketiyle paylaşılan fotoğraflar arasında her ay en

beğenilen üç fotoğraf ödüllendirildi.

Kampanya oluşturmanın yanı sıra markalar takipçi sayısı

fazla olan ve etkisi güçlü kullanıcıları kullanmaya başladılar.

Amerikalı Jonathan Nafarrete dünyaca ünlü Ford, T-Mobile ve MSN

için Instagram fotoğrafları çekmektedir. New Yorklu üniversite

öğrencisi Liz Eswein de Instagram’ın bu yönünü keşfedenlerden.

Nike, Delta Airlines, T-Mobile gibi firmalar için Instagram

    14  

fotoğrafları çeken Eswein, daha sonra bu konuyla alakalı bir

Instagram ajansı kurdu ve hem markalara hem Instagram

kullanıcılarına danışmanlık hizmeti veriyor.

Instagram son dönemde foto muhabirlerinin de kullandığı bir

platform oldu. İngiltere’de yayınlanan The Daily Telegraph

gazetesi son Wimbledon Tenis Turnuvası’nı sadece Instagram

aracılığıyla fotoğrafladı. Dünyanın saygın dergilerinden Time’ın

Instagram’la ilk teması günlük editör toplantılarından

fotoğrafların yayınlanmasıyla başladı. Daha sonra Time, beş tane

Instagram muhabiri işe aldı. Aynı zamanlarda Time dergisi

kapağında ilk defa bir Instagram fotoğrafı kullandı. Cep telefonu

fotoğrafçılığının basın fotoğrafçılığı açısından ne kadar ciddiye

alınıp alınmayacağı sorusu da böylelikle görece yanıtlanmış

sayılabilir.

2.3. İnternet ve Fotoğraf

Gelişen teknolojiyle beraber bilgisayarları birbirine

bağlayan internetin gelişmesi, global iletişimi hiç olmadığı

kadar kolaylaştırmıştır. Hayatın vazgeçilmez bir parçası haline

gelen internet, fotoğraf gibi geniş kitlelerin ilgisini çeken bir

konuyu da içinde barındırmaya başladı. Konusu fotoğraf olan

internet sitelerinin, online fotoğraf yarışmalarının, fotoğraf

paylaşım sitelerinin sayısı günden güne artmaya başladı.

    15  

İnternetin sunduğu sınırsız bilgi fotoğraf makinelerinin

yaygınlaşmasıyla birleşince üretilen ve tüketilen fotoğraf

sayısında muazzam bir artış meydana geldi. Günümüzde internet

dünyanın en büyük fotoğraf arşivi konumundadır.

2.3.1. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Flickr

Fotoğraf paylaşım sitelerinin en popüleri Flickr’dır.

Flickr, kullanıcıların fotoğraflarını etiketlemesine ve

kategorize etmesine yardımcı olan bir yapıdadır. Mart 2005’te

Yahoo tarafından satın alınan Flickr, kullanıcılarına ayda 300 MB

bedava fotoğraf yükleme hakkı tanımaktadır. Flickr’da oluşturulan

gruplarda fotoğrafçılık ve çekim teknikleri hakkında tartışmalar

yapılmakta, kullanıcılar fotoğraflarına yorumlar almaktadırlar.

Kullanıcıların farklı albümler de oluşturabildiği Flickr, arkadaş

listesi oluşturmaya da müsade ederek bir fotoğraf ağı yaratmak

için oldukça elverişli bir site konumunda. Flickr’ın

6.000.000.000’dan fazla fotoğrafa ev sahipliği yaptığı

bilinmekte.

2.3.2. Fotoğraf Paylaşım Siteleri: Photobucket

Photobucket 2003 yılında kurulan fotoğraf paylaşma

sitesidir. Fotoğraf başına 1 MB limitle sınırsız fotoğraf yükleme

imkanı tanıyan site, 2011 senesinde Twitter ile anlaşma

imzalayarak Twitter’ın görsel paylaşım hizmetini yürütmeye

    16  

başlamıştır.

2.3.3. Fotoğraf Paylaşım Sitesi Olarak Facebook

Facebook, iletişim ve bilgi alışverişi sağlayan bir sosyal

paylaşım sitesidir. Şubat 2004’te Mark Zuckerberg tarafından

kurulan site dünyanın en çok ziyaret edilen sitelerinden biridir.

Kullanıcılar sınırsız sayıda fotoğraf albümü oluşturabilmektedir.

1 milyardan fazla üyesinin olduğu bilinen Facbook, bütün sosyal

medyanın ve hatta internetin merkez alarak ilerlediği bir sosyal

medya sitesi konumuna gelmiş durumda. Gelirinin tamamını

reklamlardan ve aldığı yatırımlardan kazanan Facebook için

içeriğin önemi büyük. Bu nedenle kullanıcıyı içerik üretmeye ve

paylaşmaya teşvik eden bir yapıda olan siteye günde ortalama

300.000.000 fotoğraf yükleniyor. Facebook’ta yaklaşık

150.000.000.000 fotoğraf yüklü olduğu tahmin ediliyor.

    17  

SONUÇ

Fotoğraf icadından bu yana insan hayatında önemli bir yere

sahip olmuştur. Fotoğraf tarihi içinde, başlıca iki kırılma

noktasından bahsedilebilir.

Bunlardan ilki amatör fotoğrafçılığın başlangıcını sağlayan,

Kodak’ın “You press the button we do the rest” sloganıyla

duyurduğu fotoğraf makineleri olmuştur.

İkinci kırılma noktası ise fotoğrafın daha önce olmadığı

kadar yayılmasını sağlayan dijital fotoğraftır. Bilgisayar uyumlu

fotoğraf makineleri filmli makinelerin yerini almıştır.

Nihayetinde dijital fotoğrafın cep telefonları aracılığıyla

insanların cebine girmesi, fotoğrafın insan yaşamının her

alanındaki etkinliğini arttırmıştır. Rus fotoğrafçı Aleksandr

Rodçenko’nun da belirttiği gibi “Fotoğraf, hedefinde ilerliyor ve

bütün alanları ele geçiriyor. Öylesine çabuk, öylesine pratik ki,

ilahi bir güç beklemiyor.”8. Fotoğraf sahip olduğu gösterme

becerisi devam ettiği sürece de insan hayatının içinde yer almaya

devam edecektir.

                                                            8 http://www.photoquotations.com/a/579/Aleksander+Rodchenko 

    18  

KAYNAKÇA

KİTAPLAR

BARTHES, Roland. Camera Lucida, İstanbul: Altıkırkbeş, 1992

BAUDRILLARD, Jean. Tüketim Toplumu, İstanbul: Ayrıntı, 1997

BODUR, Feyyaz. (Ed.) Fotoğraf ve Hareketli Görüntünün Tarihi,

Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2010.

CANDEMİR, Abdülkadir. (Ed.) Fotoğrafın ve Kameranın Kullanım

Alanları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2010.

FREUND, Gisèle. Fotoğraf ve Toplum, İstanbul: Sel, 2006

İNTERNET SİTELERİ

http://belgeselfotograf.com/

http://blog.1000memories.com/

http://blog.instagram.com/

http://eurovizyon.co.uk/

http://fotomuhabiri.com/

http://lomography.com.tr/

http://mashable.com/

http://photoweeklyonline.com/

http://popphoto.com/

http://psfk.com/

http://rising.blackstar.com/

http://royal.pingdom.com/

http://techcrunch.com/