Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Veri Özellikleri, Değerlendirme ve Yorumlama

Jeofizik Mühendisliği Bölümüİstanbul Üniversitesi

Prof. Dr. Ali Osman Öncelaliosman.oncel@gmail.com

Saha Sismolojisi Saha Sismolojisi

http://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.htmlhttp://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.html

http://www.slideshare.net/oncel/saha-sismolojisine-giri

E-Posta: Güzel bir tonda GRUP olarak bir yazı hazırlamanız ve her sektöre ayrı bu yazıyı tasarlamanız gerekir. En az 48 saat dönüş için beklemeniz yeterlidir. E-mailler grup üyelerinin tamamına, ve danışman hocaya yollanması gerekir.Telefon: Güzel bir tonda - dönüş olduysa veya olmadıysa - teşekkür ederek yerinde ziyaret için randevu istenir.Ziyaret: Yapılan ziyaret sonrasında ANI fotoğrafı ve 200 kelimeyle sınırlı ziyaretin size kattıklarını ifade edecek bir rapor hazırlanır.

Ziyaret – İletişim – Saha - Motivasyon

LİTOSFER Katı Kabuk ve Üst Manto (~ 50 ve 200 km) Gevrek (brittle) ve kırılgan (breakable) soğuk (buzlukta çıkarılmış tereyağı gibi)

ASTENOSFER Ilık, litosferin altında plastik özellikte

lithosphere Mantodan itibaren ~ 150 ve 700 km aralıkta Gözenekli (squishy) ve plastik Ilık (Yumuşamaya başlayan tereyağı gibi)

ALT MANTO Katı (solid) ~700 ve 2900 km aralıklarında

DIŞ ÇEKİRDEK Sıvı (Liquid)

İÇ ÇEKİRDEK Katı (Solid)

Park and Plates, 2005, Lillie

A. Yerin altında ki ara yüzeyleri belirlemek ve sismik dalga hız değişimini göstermek. B. İlk varış verilerinden sonra kayıt edilen yer hareket verileri kullanılmayabilir. C. Nitekim, veri uzaklığa karşı ilk varan enerjilerin zamanından oluşur.

From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus.mines.edu/fs_home/tboyd/GP311/introgp.shtml

Direk Gelen

Kırılan

Yansıyan

From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus.mines.edu/fs_home/tboyd/GP311/introgp.shtml

Kaynak: http://www.ualberta.ca/~dschmitt/papers/First-break_timing.pdf

Crustal ThicknessKabuk Kalınlığı Depth to Bedrock

Fig 4.1 of Lillie

Tabaka Kalınlığı

Bu durumda, alıcılar hedef derinlik kesişme uzaklığını geçmesi gerekir. Genel bir kural olarak

Profil Uzunluğu >2 X cr

İlk varış olarak (bak Xc ), ikinci varış olarak, dalga direk, yansıyan veya kırılan dalgalar tarafından maskelenebilir.

Profil Boyu >2 X crProfil Boyu >2 X cr

Kırılma Verisinden Yeraltı Yapısı Nasıl Yorumlanır?

Source: Figure 4.3 of Lillie

Fig. 4.4 of Lillie

t1 Gecikme Zamanı

100-150km <Profil Uzunluğu< 300-600kmOkyan

usKıta

11

2

Vc

Cosht

CCosh

Vt211

Ters Denklemler

12

2112 VV

VVhxcr

Düz denklemler

Tek Ara yüzeyli Tabakanın Derinliği (km) Nasıl Hesaplanır?

11

2

Vc

Cosht

CCosh

Vt211

Ters Denklemler

12

2112 VV

VVhxcr

Düz Denklemler

Tabaka Derinliği (m) Nasıl Hesaplanır?

Source: Figure 4.5 of Lillie

Çok Tabakalı Ortamda Derinlik (m) Hesaplanması?

Çok Tabakalı Ortamda Derinlik (m) Hesaplanması?

111

,2

Vni

Cosht

in

in

Fig. 4.7 of Lillie

Kırılma Modelinin Genelleştirilmiş Halini Göster?

Yukarıda ki model derinlikle hız azalmadığı sürece geçerlidir.

Source: Figure 4.7 of Lillie

Fig. 4.8 of Lillie, modified after Sheriff and Geldart, 1995.

Okyanus Tabanında Kırılm

a Sismolojisi Verisi

Okyanusal Kabuğa Kadar Hızın Değişimi?

Tabaka 1 Derin Deniz Sedimanları

Tabaka 2

Basalt (Volkanik ve Sığ Girişler)

Tabaka 3 Gabro (Derin Girişler)

Tabaka 4 Peridodit ( En Üst Kırılma Moho Sınırını Gösteriyor)

Okyanusal Kabuğa Kadar Hızın Değişimi?

Tabaka 1 Derin Deniz Sedimanları

Tabaka 2

Basalt (Volkanik ve Sığ Girişler)

Tabaka 3 Gabro (Derin Girişler)

Tabaka 4 Peridodit ( En Üst Kırılma Moho Sınırını Gösteriyor)