24
Veri Özellikleri, Değerlendirme ve Yorumlama Jeofizik Mühendisliği Bölümü İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Ali Osman Öncel [email protected] Saha Sismolojisi http://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/ sismoloji.html

Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Veri Özellikleri, Değerlendirme ve Yorumlama

Jeofizik Mühendisliği Bölümüİstanbul Üniversitesi

Prof. Dr. Ali Osman Ö[email protected]

Saha Sismolojisi Saha Sismolojisi

http://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.htmlhttp://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.html

Page 2: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

http://www.slideshare.net/oncel/saha-sismolojisine-giri

Page 3: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması
Page 4: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

E-Posta: Güzel bir tonda GRUP olarak bir yazı hazırlamanız ve her sektöre ayrı bu yazıyı tasarlamanız gerekir. En az 48 saat dönüş için beklemeniz yeterlidir. E-mailler grup üyelerinin tamamına, ve danışman hocaya yollanması gerekir.Telefon: Güzel bir tonda - dönüş olduysa veya olmadıysa - teşekkür ederek yerinde ziyaret için randevu istenir.Ziyaret: Yapılan ziyaret sonrasında ANI fotoğrafı ve 200 kelimeyle sınırlı ziyaretin size kattıklarını ifade edecek bir rapor hazırlanır.

Page 5: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması
Page 6: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması
Page 7: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması
Page 8: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Ziyaret – İletişim – Saha - Motivasyon

Page 9: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

LİTOSFER Katı Kabuk ve Üst Manto (~ 50 ve 200 km) Gevrek (brittle) ve kırılgan (breakable) soğuk (buzlukta çıkarılmış tereyağı gibi)

ASTENOSFER Ilık, litosferin altında plastik özellikte

lithosphere Mantodan itibaren ~ 150 ve 700 km aralıkta Gözenekli (squishy) ve plastik Ilık (Yumuşamaya başlayan tereyağı gibi)

ALT MANTO Katı (solid) ~700 ve 2900 km aralıklarında

DIŞ ÇEKİRDEK Sıvı (Liquid)

İÇ ÇEKİRDEK Katı (Solid)

Park and Plates, 2005, Lillie

Page 10: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

A. Yerin altında ki ara yüzeyleri belirlemek ve sismik dalga hız değişimini göstermek. B. İlk varış verilerinden sonra kayıt edilen yer hareket verileri kullanılmayabilir. C. Nitekim, veri uzaklığa karşı ilk varan enerjilerin zamanından oluşur.

Page 11: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus.mines.edu/fs_home/tboyd/GP311/introgp.shtml

Direk Gelen

Kırılan

Yansıyan

Page 12: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus.mines.edu/fs_home/tboyd/GP311/introgp.shtml

Kaynak: http://www.ualberta.ca/~dschmitt/papers/First-break_timing.pdf

Page 13: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Crustal ThicknessKabuk Kalınlığı Depth to Bedrock

Fig 4.1 of Lillie

Tabaka Kalınlığı

Page 14: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Bu durumda, alıcılar hedef derinlik kesişme uzaklığını geçmesi gerekir. Genel bir kural olarak

Profil Uzunluğu >2 X cr

İlk varış olarak (bak Xc ), ikinci varış olarak, dalga direk, yansıyan veya kırılan dalgalar tarafından maskelenebilir.

Profil Boyu >2 X crProfil Boyu >2 X cr

Page 15: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Kırılma Verisinden Yeraltı Yapısı Nasıl Yorumlanır?

Source: Figure 4.3 of Lillie

Page 16: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Fig. 4.4 of Lillie

t1 Gecikme Zamanı

100-150km <Profil Uzunluğu< 300-600kmOkyan

usKıta

11

2

Vc

Cosht

CCosh

Vt211

Ters Denklemler

12

2112 VV

VVhxcr

Düz denklemler

Tek Ara yüzeyli Tabakanın Derinliği (km) Nasıl Hesaplanır?

Page 17: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

11

2

Vc

Cosht

CCosh

Vt211

Ters Denklemler

12

2112 VV

VVhxcr

Düz Denklemler

Tabaka Derinliği (m) Nasıl Hesaplanır?

Source: Figure 4.5 of Lillie

Page 18: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Çok Tabakalı Ortamda Derinlik (m) Hesaplanması?

Page 19: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Çok Tabakalı Ortamda Derinlik (m) Hesaplanması?

Page 20: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

111

,2

Vni

Cosht

in

in

Fig. 4.7 of Lillie

Kırılma Modelinin Genelleştirilmiş Halini Göster?

Yukarıda ki model derinlikle hız azalmadığı sürece geçerlidir.

Source: Figure 4.7 of Lillie

Page 21: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Fig. 4.8 of Lillie, modified after Sheriff and Geldart, 1995.

Okyanus Tabanında Kırılm

a Sismolojisi Verisi

Page 22: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Okyanusal Kabuğa Kadar Hızın Değişimi?

Tabaka 1 Derin Deniz Sedimanları

Tabaka 2

Basalt (Volkanik ve Sığ Girişler)

Tabaka 3 Gabro (Derin Girişler)

Tabaka 4 Peridodit ( En Üst Kırılma Moho Sınırını Gösteriyor)

Page 23: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması

Okyanusal Kabuğa Kadar Hızın Değişimi?

Tabaka 1 Derin Deniz Sedimanları

Tabaka 2

Basalt (Volkanik ve Sığ Girişler)

Tabaka 3 Gabro (Derin Girişler)

Tabaka 4 Peridodit ( En Üst Kırılma Moho Sınırını Gösteriyor)

Page 24: Kırılma Sismolojisi: Verilerin Yorumlanması