Job Market, Unemployment, Measures to face Unemployment

Αγορά εργασίας

Εμπλεκόμενα μέρη:• Εργάτες

Προσφέρουν την εργασία στην αγορά

• ΕπιχειρήσειςΖητούν εργασία στην αγορά

• ΚυβέρνησηΘέτει το κανονιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πραγματοποιούνται οι συναλλαγές στην αγορά εργασίας

Εργατικό Δυναμικό

Οικονομικά ενεργός πληθυσμόςΑποτελεί το εργατικό δυναμικό της οικονομίας και περιλαμβάνει τα άτομα εκείνα τα οποία είναι ικανά προς εργασία και ταυτόχρονα θέλουν να εργαστούν

Απασχολούμενοι Είναι τα άτομα τα οποία εργάζονται

ΆνεργοιΕίναι τα άτομα που ανήκουν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό αλλά δεν έχουν εργασία

Ανεργία

Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας ορίζει με τον όρο «άνεργος» το σύνολο των πολιτών που υπάρχουν χωρίς εργασία, είναι διαθέσιμοι να εργαστούν και βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας

Δε θεωρείται άνεργος όποιος:

• έχει τις ικανότητες και την ευκαιρία αλλά δε θέλει να εργαστεί (ηθελημένη ανεργία).

• αναζητούσε εργασία αλλά δεν βρήκε μέσα σε ένα χρονικό διάστημα και απογοητευμένος σταμάτησε τις προσπάθειες.

• πάρα την προτίμηση του και τις συνεχείς προσπάθειες να αποκτήσει τη συνήθη 40ώρη εβδομαδιαία απασχόληση βρήκε μόνο μερική απασχόληση.

• έχει απασχόληση που δεν ανταποκρίνεται στην αξία της εργατικής του δύναμης.

𝚷𝝄𝝈𝝄𝝈𝝉 ό 𝜜𝝂𝜺𝝆𝜸𝜴𝜶𝝇=𝜜𝝆𝜾𝜽𝝁 ό 𝝇 𝜜𝝂𝜺 𝝆𝜸𝝎𝝂×𝟏𝟎𝟎𝜠𝝆𝜸𝜶𝝉𝜾𝜿 ό𝜟𝝊𝝂𝜶𝝁𝜾𝜿 ό

%

Είδη Ανεργίας

Εποχιακή ΑνεργίαΜεταβολές της παραγωγής συνοδεύονται από αντίστοιχες μεταβολές της απασχόλησης εργατικού δυναμικού και συνεπώς από μεταβολές της ανεργίας

Διαρθρωτική / τεχνολογική ανεργία Οφείλεται στη φθίνουσα πορεία συγκεκριμένων κλάδων ή τομέων της οικονομίας και στην αναντιστοιχία μεταξύ των εργασιακών δεξιοτήτων και των προσόντων που διαθέτουν οι άνεργοι και των απαιτήσεων των εργοδοτών για δεξιότητες και προσόντα

Ανεργία ΤριβήςΟφείλεται στην αδυναμία των εργατών να εντοπίζουν αμέσως τις επιχειρήσεις με τις κενές θέσεις και στην αδυναμία των επιχειρήσεων να εντοπίζουν τους άνεργους εργάτες.

Κυκλική ανεργία - Ανεργία Ελλιπούς Ζήτησης (Κευνσιανή Ανεργία)Ακολουθεί τις μεταπτώσεις της οικονομικής δραστηριότητας. Προέρχεται από την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στις φάσεις της ύφεσης του οικονομικού κύκλου.

Είδη Ανεργίας

Κρυφή ΑνεργίαΗ ανεργία που δεν αποτυπώνεται στις στατιστικές αποτιμήσεις επισήμως. Η εκτίμησή της γίνεται μέσω συγκεκριμένης μεθοδολογίας και την αναλαμβάνουν συγκεκριμένοι φορείς όπως η Eurostat σε επίπεδο Ευρώπης και της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας σε εθνικό επίπεδο.

• μακροχρόνια άνεργοι , άνθρωποι μεγάλης ηλικίας και γυναίκες όλων των ηλικιών,

• ενταγμένοι σε προγράμματα όπως η εφεδρεία,• σπουδαστές ή φοιτητές οι οποίοι δεν εργάζονται παρά το ότι θα το

επιθυμούσαν,• συμμετέχοντες σε προγράμματα κατάρτισης του ΟΑΕΔ,• ελεύθεροι επαγγελματίες που αυτασφαλίζονται σε αντίστοιχα ταμεία

(γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι).• Υποαπασχολούμενοι, δηλαδή άτομα που εργάζονται λιγότερες του

βασικού ωραρίου ώρες ή εργάζονται μόνο εποχιακά ή σε κλάδο εντελώς διαφορετικό από αυτόν της επιθυμίας τους

• Αγρότες και αυτοαπασχολούμενοι.

Είδη Ανεργίας

Κρυφή Ανεργία

2009 2010 20110%

5%

10%

15%

20%

25%

15%17%

23%

10%

12%

17%

ΠραγματικήΕπίσημη

Αίτια Ανεργίας

• Μηχανοποίηση εργασίας

• Καταμερισμός εργασίας, εξειδίκευση

• Ανεπαρκής Επαγγελματικός Προσανατολισμός

• Οικονομική κρίση, «επενδυτική άπνοια»

• Υπανάπτυξη και έλλειψη ανταγωνιστικότητας

• Πληθωρισμός

• Επικράτηση μονοπωλίων και ολιγοπωλίων

• Αναντίστοιχη με τις δυνατότητες απασχόλησης πληθυσμιακή αύξηση

• Υπερπληθυσμός μεγαλουπόλεων

• Καθεστώτα πολυθεσίας και διεύρυνσης ορίων συνταξιοδότησης

• Εποχιακές εργασίες

• Αναξιοκρατία στις προσλήψεις

• Μετακινήσεις εργατικού δυναμικού από άλλες χώρες

Αίτια Ανεργίας

• Μηχανοποίηση εργασίας

• Καταμερισμός εργασίας, εξειδίκευση

• Ανεπαρκής Επαγγελματικός Προσανατολισμός

• Οικονομική κρίση, «επενδυτική άπνοια»

• Υπανάπτυξη και έλλειψη ανταγωνιστικότητας

• Πληθωρισμός

• Επικράτηση μονοπωλίων και ολιγοπωλίων

• Αναντίστοιχη με τις δυνατότητες απασχόλησης πληθυσμιακή αύξηση

• Υπερπληθυσμός μεγαλουπόλεων

• Καθεστώτα πολυθεσίας και διεύρυνσης ορίων συνταξιοδότησης

• Εποχιακές εργασίες

• Αναξιοκρατία στις προσλήψεις

• Μετακινήσεις εργατικού δυναμικού από άλλες χώρες

Συνέπειες Ανεργίας

Ατομικές• Προβλήματα επιβίωσης

• Ψυχολογικά προβλήματα (μειονεξία, άγχος, ανασφάλεια)

• Εγκατάλειψη μόρφωσης

• Κλονισμός εμπιστοσύνης προς την πολιτεία και το κράτος πρόνοιας

• Ανταγωνισμός, ιδιοτέλεια, ατομικισμός

• Φόβος για απόλυση

Κοινωνικές• Άνιση κατανομή πλούτου

• Κοινωνικό χάσμα – ανισότητες

• Έξαρση αντικοινωνικών φαινομένων

• Φαινόμενα εξεγέρσεων, απεργιών κλπ.

• Περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων

• Άνθηση παραοικονομίας και φοροδιαφυγής

• Κρίση θεσμού οικογενείας – υπογεννητικότητα

• Αποτροπή προόδου και ανάπτυξης

Συνέπειες Ανεργίας

Ιρλανδία: Η Εθνική Υπηρεσία για την Πρόληψη των Αυτοκτονιών ανακοίνωσε ότι η ανεργία αύξησε κατά 70% τον κίνδυνο αυτοκτονιών ακόμη και σε ανθρώπους που δεν έχουν ιστορικό ψυχικής νόσου. Το 2008, 9.218 άνθρωποι μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία επειδή επιχείρησαν να κάνουν κακό στον εαυτό τους.

Γαλλία: καταγράφηκαν ακραίες εργατικές συμπεριφορές στους εργασιακούς χώρους ως προϊόν της δεινής θέσης στην οποία έχουν περιέλθει οι εργάτες αρκετών επιχειρήσεων: από κατάληψη των εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων μέχρι την κράτηση υπό μορφή ομηρείας των διευθυντικών στελεχών ή και την απειλή της ανατίναξης των επιχειρήσεων. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι αυτή η μορφή αντίδρασης αποδοκιμάσθηκε μόνο από το 34% της κοινής γνώμης, ενώ το 50% δικαιολόγησε το εγχείρημα αρνούμενο να το καταδικάσειΕυρωπαϊκή Ένωση: Σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ, κατά το 2009, καταγράφηκε έξαρση του φαινομένου του αλκοολισμού σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, του αυξανόμενου άγχους και της ανασφάλειας

Συνέπειες Ανεργίας

Ελλάδα: Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας, στην Εύβοια, σε δείγμα 900 ατόμων άνω των 18 ετών, στη Χαλκίδα, στην Ερέτρια, την Αμάρυνθο, τη Λάμψακο, την Αρτάκη και τα Ψαχνά, δηλαδή σε περιοχές οι οποίες έχουν πληγεί από την αποβιομηχάνιση, παρατηρήθηκε κλονισμός στην ψυχική τους υγεία και είναι έντονη η ανάγκη ψυχιατρικής υποστήριξης του πληθυσμού. Από την εν λόγω έρευνα βρέθηκε ότι το 1/3 των ανέργων στην Εύβοια πάσχει από κατάθλιψη και ένας στους πέντε εκδηλώνει αυτοκτονικό ρίσκο.

Ευελιξία στην αγορά εργασίας

• Εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1970

• Ακαμψία της αγοράς εργασίας

• Άνοδος ανεργίας και χαμηλή παραγωγικότητα

• Ζήτημα αλλαγών στην αγορά εργασίας το 1980

• Λύση του προβλήματος η ευελιξία

Ορισμός Ευελιξίας

Σχετίζεται με :

• την νομοθεσία προστασίας της απασχόλησης

• τα μέτρα προστασίας κατά της ανεργίας

• την διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου και της ρύθμισης του ορίου και της αμοιβής των υπερωριών

• την νομοθεσία περί κατώτατων μισθών και επιδοματικής πολιτικής

• την δύναμη των εργατικών σωματείων

• προστασία των εργαζομένων στους χώρους παραγωγής

• Μη μισθολογικό κόστος της εργασίας, συνταξιοδοτικά δικαιώματα

• Εκπαίδευση και κατάρτιση

• Εμπόδια στην κινητικότητα των εργαζομένων «Δεν ορίζεται με ακρίβεια ή άμεσα, αλλά μόνο με την απαρίθμηση

ενδεικτικών συμπτωμάτων»Robert Solow (1998)

Μορφές Ευελιξίας

Εσωτερική ευελιξία Ρυθμίσεις σχετικά με το χρόνο εργασίας και τις απολαβές

Εξωτερική ευελιξίαΌροι εισόδου-εξόδου εργαζομένων από την επιχείρηση

Λειτουργική ευελιξία Άρση των προδιαγραφών θέσεων εργασίας

Αδήλωτη ή «μαύρη» εργασία Αποφυγή φορολογίας, ασφάλισης

Αποτελέσματα Ευελιξίας

Χαμηλή ανεργία

Ευνοούνται επιχειρήσεις με

εποχιακό χαρακτήρα

Δυνατότητα για καλύτερη κατανομή

του όγκου της εργασίας

Ευνοούνται ειδικές ομάδες

πληθυσμού

Ασφάλεια

• Αφορά την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του εργατικού δυναμικού

• Ο όρος περιλαμβάνει εγγυήσεις ότι η απώλεια της εργασίας δε συνεπάγεται δραματική μείωση της ευημερίας ούτε περιθωριοποίηση

• Σηματοδοτεί την έναρξη μιας περιόδου προετοιμασίας για την επανένταξη στην αγορά εργασίας

Μορφές Ασφάλειας

Επαγγελματική ασφάλεια

Ασφάλεια απασχόλησης

Μισθολογική ασφάλεια

Συνδυαστική ασφάλεια

Flexicurity

• Ζητούμενο: η εξασφάλιση των εργαζομένων από τις αυθαίρετες κρατικές παρεμβάσεις και τη μονοδιάστατη ικανοποίηση των επιχειρηματικών συμφερόντων.

• Ο εργαζόμενος δε γνωρίζει πια ότι "έχει δουλειά", με την έννοια της άτυπης μονιμότητας, αλλά ότι μπορεί να "βρει δουλειά" σχεδόν όποτε θέλει.

Flexicurity στη Δανία

11 χρόνια εφαρμογής με άμεσα αποτελέσματα

• 5% περίπου ανεργία

• 30% του εργατικού δυναμικού αλλάζει εργασία ετησίως

• 2/3 των απολυμένων βρίσκουν νέα δουλειά εντός ενός έτους

• 10% των νέων ανησυχεί για την ασφάλεια στην εργασία

• "δημιουργική καταστροφή"

Ευρωπαϊκή Ένωση

Κατευθυντήριες αρχές:

• ευελιξία και ασφάλεια των συμβάσεων εργασίας

• εκπόνηση στρατηγικών διά βίου μάθησης

• αποτελεσματικότητα των ενεργητικών πολιτικών της αγοράς εργασίας

• εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης