Historia pisma cz.1

PISMO I JEGO RODZAJECZĘŚĆ 1

PISMO

Zespół znaków przyjęty przez określoną grupę ludzką

dla graficznego przedstawienia mowy i mający to samo

znaczenie dla wszystkich jej członków.

PISMO PIKTOGRAFICZNE

Najstarszy znany system piśmienniczy. Piktogramy to obrazki elementy rzeczywistości. Przedstawiały m.in.

Zwierzęta, przedmioty, osoby.

Źródłohttp://www.google.pl/imgres?imgurl=http://gwiazdy.com.pl/images/10_00/24-4.jpg&imgrefurl=http://gwiazdy.com.pl/component/content/article/5434-afrykaski-lud-z-kosmosu&usg=__21kepx5QmXr66_jJ1gl_kDl1W6Q=&h=150&w=228&sz=16&hl=pl&start=0&zoom=1&tbnid=q0BIM-lgLOon-M:&tbnh=119&tbnw=173&ei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&prev=/images%3Fq%3Drysunki%2Bnaskalne%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26biw%3D1366%26bih%3D584%26tbm%3Disch&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=263&vpy=294&dur=1103&hovh=120&hovw=182&tx=107&ty=68&oei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&page=1&ndsp=21&ved=1t:429,r:8,s:0

Źródłohttp://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.mojeksiazki.republika.pl/petroglif.jpg&imgrefurl=http://www.mojeksiazki.republika.pl/historia.htm&usg=__KWQFuxsQ1MgPdXY0YKbHg6SVrEY=&h=195&w=250&sz=14&hl=pl&start=0&zoom=1&tbnid=WhOs4fukD0IDFM:&tbnh=132&tbnw=163&ei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&prev=/images%3Fq%3Drysunki%2Bnaskalne%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26biw%3D1366%26bih%3D584%26tbm%3Disch&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=332&vpy=131&dur=237&hovh=156&hovw=200&tx=85&ty=98&oei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&page=1&ndsp=21&ved=1t:429,r:1,s:0

Źródłohttp://www.google.pl/imgres?imgurl=http://pu.i.wp.pl/%3Fk%3DMjE5Njc5MDAsNDU5ODIwOTM%253D%26f%3Dlascaux_26.JPG&imgrefurl=http://blogmdsb.blogspot.com/2010/01/mezopotamia-i-prehistoria.html&usg=__d_IdKvdhZzK7mwp4_05Y8Mymco4=&h=494&w=700&sz=96&hl=pl&start=61&zoom=1&tbnid=mtUuOlTnWDm5MM:&tbnh=130&tbnw=179&ei=2hKSTb2WPMKShAe78KGaDw&prev=/search%3Fq%3Drysunki%2Bnaskalne%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26biw%3D1366%26bih%3D584%26tbm%3Disch0%2C1330&um=1&itbs=1&iact=rc&dur=504&oei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&page=4&ndsp=19&ved=1t:429,r:5,s:61&tx=115&ty=70&biw=1366&bih=584

PISMO IDEOGRAFICZNE

Pismo oparte na ideogramach, czyli rysunkach przedstawiających konkretne przedmioty lub mające

znaczenie przenośne. Ideogramy są znakami uproszczonymi i umownymi, przedstawiającymi rzeczy dostrzegalne zmysłami albo związanymi

z nimi pojęciami. W ten sposób np. rysunek kręgu z kreskami promieni oznacza „słońce”, ale także

pojęcie „ciepła”. Odczytanie ideogramów bez znajomości języka, w którym je pisano jest często

niemożliwe. Można niekiedy domyślać się ich znaczenia, ale brzmienie wyrazu pozostaje nieznane.

PISMO SYLABOWE

Pismo sylabowe jest pismem fonetycznym, związanym ściśle z brzmieniem grup dźwięków,

składających się ze spółgłosek i samogłosek.

ALFABET

Uporządkowany, kompletny zestaw liter, czyli graficznych symboli pojedynczych głosek danego

języka. Za twórców właściwego alfabetu, z którego rozwinęły się współczesne pisma, uważa się

Fenicjan. W większości znaków pisma fenickiego można łatwo dopatrzyć się uproszczonych rysunków oznaczających dom, zwierzęta domowe, narzędzia, części ciała ludzkiego oraz rybę i wodę. Pierwsze

dźwięki nazwy tych rzeczy przyjęto za litery. Alfabet udoskonalili Grecy wprowadzając litery

na oznaczenie samogłosek, bez których nie można byłoby jednoznacznie wyrazić ich języka. Ostatecznie

alfabet upowszechnił się prawie we wszystkich pismach, stając się jedną z najdonioślejszych

zdobyczy cywilizacyjnych ludzkości.

PISMO EGIPSKIE

Powstało prawdopodobnie już ok. 4000 lat p.n.e., skąd pochodzą najwcześniejsze jego zabytki. Przez

długi czas swego istnienia pismo egipskie przechodziło liczne ewolucje, pozostało jednak

w obrębie własnego, skomplikowanego systemu.

HIEROGLIFYPierwotne pismo egipskie, którego znaki wykuwano

dłutem na kamiennych pomnikach i tablicach. Hieroglify były pismem starożytnych Egipcjan,

znakami niezrozumiałymi poza ich krajem, ale i dla większości jego ludności. Sztuka pisania stanowiła tajemnicze, ekskluzywne narzędzie, jej znajomością

mogli się szczycić tylko nieliczni spośród mieszkańców Egiptu. Z upływem czasu, w związku

z przemianami kulturowymi, nastaniem ery chrześcijańskiej, księgi zapisane hieroglifami stawały

się jeszcze mniej zrozumiałe, a wiele z nich uległo zniszczeniu. Zdarzało się, że wiadomości o mądrości

egipskich kapłanów, o tajemnicach wyrażonych świętymi, niezrozumiałymi

znakami przetrwały tylko w dziełach pisarzy greckich.

FRAGMENT TEKSTÓW PIRAMID W KOMORZE GROBOWEJ

PIRAMIDY UNISA W SAKKARZE.

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html

MALOWIDŁO NA DREWNIANEJ TRUMNIE OKRESU ŚREDNIEGO

PAŃSTWA.

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html

PISMO HIERATYCZNE

Powstało w związku z wprowadzeniem papirusu, jako materiału pisarskiego

i pędzelka zanurzanego w czarnym lub czerwonym atramencie jako przyboru

do pisania. W miarę rozpowszechniania znajomości pisma forma znaków oddalała

się coraz bardziej od pierwotnej postaci

hieroglifów.

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html

PISMO HIERATYCZNE

Pismo hieratyczne utrwalano najczęściej na zwojach i arkuszach papirusowych oraz ostrakonach.

Stosowano do tego pędzelek z trzciny i „czarnego tuszu”. Pismo to dominowało do przez dwa i pół

tysiąca lat, dopiero ok. 600 r. p.Chr. zostało wyparte przez inną kursywę - demotykę. Od tego okresu używano go jedynie do tekstów o charakterze

religijnym, stąd wzięła się nazwa pisma hieratika (zapis kapłański). Najpóźniejsze dokumenty

hieratyczne pochodzą z III w. n.e.. Hieratyka była zapisywana w układzie pionowym lub poziomym

(od okresu XII dynastii) w kierunku od prawej do lewej.

PISMO HIERATYCZNE

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/p_hierat.html

NARZĘDZIA EGIPSKIEGO SKRYBY

Warsztat pracy egipskiego skryby składał się z: etui z trzcinowymi piórami

(od lewej), tabliczki do wygładzania papirusu (u dołu), podwójnego

kałamarzu na atrament czerwony i czarny; noża do papirusu zakończony

kaczym dziobem(po prawej).

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html

NARZĘDZIA EGIPSKIEGO SKRYBY

Zestaw narzędzi do pisania, od góry: etui z trzema otworami

na inkaust i trzcinkami, etui na trzcinki

i kilka zużytych trzcinek

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html

PISMO DEMOTYCZNE

Pismo demotyczne (demotika ozn. grec. ludowe) ukształtowało się w VII w. p.Chr., stopniowo

wypierając pismo hieratyczne. Było ono jeszcze bardziej uproszczone w stosunku do porzednika.

Nie miało charakteru ikonicznego, stosowano w nim mnóstwo skrótów, ligatur i nietypowych cech

ortograficznych, które uniemożliwiają zestawienie go z hieroglifami. Demotyką pisano również

horyzontalnie z prawej do lewej. Tak jak poprzednika, zapisywano demotykę na ostrakonach

(rys. z lewej) i papirusach, później na stelach kamiennych do napisów nagrobnych.

PISMO DEMOTYCZNE

Dokumenty demotyczne to głównie pisma o treści prawniczej, administracyjnej i handlowej. Od Okresu

Ptolemejskiego stosowano ją również do tekstów literackich, naukowych i religijnych. Pisząc używano kalamusa (trzcinowego pióra) a wcześniej pędzelka. Najbardziej znanym przykładem zastosowania pisma demotycznego jest Kamień z Rosetty. Demotyka jest

jednym z trzech charakterów pisma wyrytych w sławnym kamieniu obok hieratyki i alfabetu

greckiego.

PISMO DEMOTYCZNE

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/p_hierat.html

PISMO KOPTYJSKIE

Gdy Egipt zaczął ulegać wpływom kultury greckiej ukształtował się nowy rodzaj pisma oparty na alfabecie greckim. Do tegoż alfabetu

Egipcjanie dodali siedem znaków tworząc w ten sposób pismo koptyjskie. Weszło ono do użytku ok. III w. n.e. Posługiwali się nim

chrześcijanie egipscy, których zwano Koptami.

Pismo koptyjskie stosowane było najczęściej do korespondencji prywatnej, urzędowej, do dokumentacji urzędowej i administracyjnej.

Rzadko spotyka się utrwalone tym pismem teksty literackie lub naukowe .

Podkładem pisarskim dla pisma koptyjskiego były: papirus, pergamin, ostrakony, tabliczki drewniane oraz papier i pergamin. Znaki tego pisma mają orientację poziomą od lewej do prawej, bez odstępów

między wyrazami.

PISMO KOPTYJSKIE

Źródła:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/p_koptyj.html

PISMO GRECKIEW X w. p.n.e. Grecy przejęli pismo od Fenicjan ale uzupełnili je znakami,

które odpowiadały dźwiękom wymawianym przez Greków. Były to samogłoski: A alpha, E epsilon, O omikron, Y ypsilon,

a także I iota.

Około V w. p.n.e. wyodrębniło się pismo w trzech odmianach: wschodniej (używane w koloniach jońskich w Azji Mniejszej i Attyce), południowej

(używane na Krecie i wyspie Thera) i zachodniej (używane w Peloponezie, Tessali, koloniach greckich w południowej Italii

i na Sycylii).

Dały one początek większości pism na świecie: z odmiany zachodniej powstało pismo łacińskie, ze wschodniej zaś wywodzi się cyrylica. W ciągu lat wykształciła się jedna

forma pisma (ok. 403 p.n.e.) zw. greckim alfabetem klasycznym, w której ogłoszony został zbiór praw

po zakończeniu wojny peloponeskiej. Język ten obowiązuje, w prawie nie zmienionej formie, do dziś.

PISMO GRECKIE

Początkowo sposób zapisywania był nieco odmienny od współczesnego, mianowicie od prawej do lewej strony (tak pisali

Fenicjanie), następnie zmodyfikowano ten sposób pisząc raz od prawej, raz od lewej tzw. bustrofedon (zgodnie z ruchem wołów przy orce),

aż w końcu pisano już w sposób przyjęty aż do dziś - od lewej do prawej.

W V w. p.n.e. Grecy posiadali już alfabet składający się z dwudziestu czterech liter (17 spółgłosek i 7 samogłosek). Dalsza ewolucja pisma

rozwinęła się w kierunku stylów, powstało pismo "większe" - majuskuła oraz pismo "małe" - minuskuła.

Pismo greckie cechowała prostota, przewaga kreski pionowej i jednakowa wysokość liter oraz stosowanie form trójkątnych

i okrągłych.

GRECKA MAJUSKUŁA

Majuskuła (łac. majuskulus ozn. większy) to pismo, którego

wszystkie litery są duże i posiadają jednakową wysokość. Używano jej

w piśmie książkowym oraz do rycia w kamieniu.

Była to pierwotna wersja pisma zarówno

w starożytnej Grecji, jak i w Rzymie.

Źródło:

http://www.wsp.krakow.pl/whk/pis_grec.html