Upload
bibliozso6
View
278
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
PISMO I JEGO RODZAJECZĘŚĆ 1
PISMO
Zespół znaków przyjęty przez określoną grupę ludzką
dla graficznego przedstawienia mowy i mający to samo
znaczenie dla wszystkich jej członków.
PISMO PIKTOGRAFICZNE
Najstarszy znany system piśmienniczy. Piktogramy to obrazki elementy rzeczywistości. Przedstawiały m.in.
Zwierzęta, przedmioty, osoby.
Źródłohttp://www.google.pl/imgres?imgurl=http://gwiazdy.com.pl/images/10_00/24-4.jpg&imgrefurl=http://gwiazdy.com.pl/component/content/article/5434-afrykaski-lud-z-kosmosu&usg=__21kepx5QmXr66_jJ1gl_kDl1W6Q=&h=150&w=228&sz=16&hl=pl&start=0&zoom=1&tbnid=q0BIM-lgLOon-M:&tbnh=119&tbnw=173&ei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&prev=/images%3Fq%3Drysunki%2Bnaskalne%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26biw%3D1366%26bih%3D584%26tbm%3Disch&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=263&vpy=294&dur=1103&hovh=120&hovw=182&tx=107&ty=68&oei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&page=1&ndsp=21&ved=1t:429,r:8,s:0
Źródłohttp://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.mojeksiazki.republika.pl/petroglif.jpg&imgrefurl=http://www.mojeksiazki.republika.pl/historia.htm&usg=__KWQFuxsQ1MgPdXY0YKbHg6SVrEY=&h=195&w=250&sz=14&hl=pl&start=0&zoom=1&tbnid=WhOs4fukD0IDFM:&tbnh=132&tbnw=163&ei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&prev=/images%3Fq%3Drysunki%2Bnaskalne%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26biw%3D1366%26bih%3D584%26tbm%3Disch&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=332&vpy=131&dur=237&hovh=156&hovw=200&tx=85&ty=98&oei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&page=1&ndsp=21&ved=1t:429,r:1,s:0
Źródłohttp://www.google.pl/imgres?imgurl=http://pu.i.wp.pl/%3Fk%3DMjE5Njc5MDAsNDU5ODIwOTM%253D%26f%3Dlascaux_26.JPG&imgrefurl=http://blogmdsb.blogspot.com/2010/01/mezopotamia-i-prehistoria.html&usg=__d_IdKvdhZzK7mwp4_05Y8Mymco4=&h=494&w=700&sz=96&hl=pl&start=61&zoom=1&tbnid=mtUuOlTnWDm5MM:&tbnh=130&tbnw=179&ei=2hKSTb2WPMKShAe78KGaDw&prev=/search%3Fq%3Drysunki%2Bnaskalne%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26biw%3D1366%26bih%3D584%26tbm%3Disch0%2C1330&um=1&itbs=1&iact=rc&dur=504&oei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&page=4&ndsp=19&ved=1t:429,r:5,s:61&tx=115&ty=70&biw=1366&bih=584
PISMO IDEOGRAFICZNE
Pismo oparte na ideogramach, czyli rysunkach przedstawiających konkretne przedmioty lub mające
znaczenie przenośne. Ideogramy są znakami uproszczonymi i umownymi, przedstawiającymi rzeczy dostrzegalne zmysłami albo związanymi
z nimi pojęciami. W ten sposób np. rysunek kręgu z kreskami promieni oznacza „słońce”, ale także
pojęcie „ciepła”. Odczytanie ideogramów bez znajomości języka, w którym je pisano jest często
niemożliwe. Można niekiedy domyślać się ich znaczenia, ale brzmienie wyrazu pozostaje nieznane.
PISMO SYLABOWE
Pismo sylabowe jest pismem fonetycznym, związanym ściśle z brzmieniem grup dźwięków,
składających się ze spółgłosek i samogłosek.
ALFABET
Uporządkowany, kompletny zestaw liter, czyli graficznych symboli pojedynczych głosek danego
języka. Za twórców właściwego alfabetu, z którego rozwinęły się współczesne pisma, uważa się
Fenicjan. W większości znaków pisma fenickiego można łatwo dopatrzyć się uproszczonych rysunków oznaczających dom, zwierzęta domowe, narzędzia, części ciała ludzkiego oraz rybę i wodę. Pierwsze
dźwięki nazwy tych rzeczy przyjęto za litery. Alfabet udoskonalili Grecy wprowadzając litery
na oznaczenie samogłosek, bez których nie można byłoby jednoznacznie wyrazić ich języka. Ostatecznie
alfabet upowszechnił się prawie we wszystkich pismach, stając się jedną z najdonioślejszych
zdobyczy cywilizacyjnych ludzkości.
PISMO EGIPSKIE
Powstało prawdopodobnie już ok. 4000 lat p.n.e., skąd pochodzą najwcześniejsze jego zabytki. Przez
długi czas swego istnienia pismo egipskie przechodziło liczne ewolucje, pozostało jednak
w obrębie własnego, skomplikowanego systemu.
HIEROGLIFYPierwotne pismo egipskie, którego znaki wykuwano
dłutem na kamiennych pomnikach i tablicach. Hieroglify były pismem starożytnych Egipcjan,
znakami niezrozumiałymi poza ich krajem, ale i dla większości jego ludności. Sztuka pisania stanowiła tajemnicze, ekskluzywne narzędzie, jej znajomością
mogli się szczycić tylko nieliczni spośród mieszkańców Egiptu. Z upływem czasu, w związku
z przemianami kulturowymi, nastaniem ery chrześcijańskiej, księgi zapisane hieroglifami stawały
się jeszcze mniej zrozumiałe, a wiele z nich uległo zniszczeniu. Zdarzało się, że wiadomości o mądrości
egipskich kapłanów, o tajemnicach wyrażonych świętymi, niezrozumiałymi
znakami przetrwały tylko w dziełach pisarzy greckich.
FRAGMENT TEKSTÓW PIRAMID W KOMORZE GROBOWEJ
PIRAMIDY UNISA W SAKKARZE.
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
MALOWIDŁO NA DREWNIANEJ TRUMNIE OKRESU ŚREDNIEGO
PAŃSTWA.
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
PISMO HIERATYCZNE
Powstało w związku z wprowadzeniem papirusu, jako materiału pisarskiego
i pędzelka zanurzanego w czarnym lub czerwonym atramencie jako przyboru
do pisania. W miarę rozpowszechniania znajomości pisma forma znaków oddalała
się coraz bardziej od pierwotnej postaci
hieroglifów.
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
PISMO HIERATYCZNE
Pismo hieratyczne utrwalano najczęściej na zwojach i arkuszach papirusowych oraz ostrakonach.
Stosowano do tego pędzelek z trzciny i „czarnego tuszu”. Pismo to dominowało do przez dwa i pół
tysiąca lat, dopiero ok. 600 r. p.Chr. zostało wyparte przez inną kursywę - demotykę. Od tego okresu używano go jedynie do tekstów o charakterze
religijnym, stąd wzięła się nazwa pisma hieratika (zapis kapłański). Najpóźniejsze dokumenty
hieratyczne pochodzą z III w. n.e.. Hieratyka była zapisywana w układzie pionowym lub poziomym
(od okresu XII dynastii) w kierunku od prawej do lewej.
PISMO HIERATYCZNE
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/p_hierat.html
NARZĘDZIA EGIPSKIEGO SKRYBY
Warsztat pracy egipskiego skryby składał się z: etui z trzcinowymi piórami
(od lewej), tabliczki do wygładzania papirusu (u dołu), podwójnego
kałamarzu na atrament czerwony i czarny; noża do papirusu zakończony
kaczym dziobem(po prawej).
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
NARZĘDZIA EGIPSKIEGO SKRYBY
Zestaw narzędzi do pisania, od góry: etui z trzema otworami
na inkaust i trzcinkami, etui na trzcinki
i kilka zużytych trzcinek
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
PISMO DEMOTYCZNE
Pismo demotyczne (demotika ozn. grec. ludowe) ukształtowało się w VII w. p.Chr., stopniowo
wypierając pismo hieratyczne. Było ono jeszcze bardziej uproszczone w stosunku do porzednika.
Nie miało charakteru ikonicznego, stosowano w nim mnóstwo skrótów, ligatur i nietypowych cech
ortograficznych, które uniemożliwiają zestawienie go z hieroglifami. Demotyką pisano również
horyzontalnie z prawej do lewej. Tak jak poprzednika, zapisywano demotykę na ostrakonach
(rys. z lewej) i papirusach, później na stelach kamiennych do napisów nagrobnych.
PISMO DEMOTYCZNE
Dokumenty demotyczne to głównie pisma o treści prawniczej, administracyjnej i handlowej. Od Okresu
Ptolemejskiego stosowano ją również do tekstów literackich, naukowych i religijnych. Pisząc używano kalamusa (trzcinowego pióra) a wcześniej pędzelka. Najbardziej znanym przykładem zastosowania pisma demotycznego jest Kamień z Rosetty. Demotyka jest
jednym z trzech charakterów pisma wyrytych w sławnym kamieniu obok hieratyki i alfabetu
greckiego.
PISMO DEMOTYCZNE
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/p_hierat.html
PISMO KOPTYJSKIE
Gdy Egipt zaczął ulegać wpływom kultury greckiej ukształtował się nowy rodzaj pisma oparty na alfabecie greckim. Do tegoż alfabetu
Egipcjanie dodali siedem znaków tworząc w ten sposób pismo koptyjskie. Weszło ono do użytku ok. III w. n.e. Posługiwali się nim
chrześcijanie egipscy, których zwano Koptami.
Pismo koptyjskie stosowane było najczęściej do korespondencji prywatnej, urzędowej, do dokumentacji urzędowej i administracyjnej.
Rzadko spotyka się utrwalone tym pismem teksty literackie lub naukowe .
Podkładem pisarskim dla pisma koptyjskiego były: papirus, pergamin, ostrakony, tabliczki drewniane oraz papier i pergamin. Znaki tego pisma mają orientację poziomą od lewej do prawej, bez odstępów
między wyrazami.
PISMO KOPTYJSKIE
Źródła:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/p_koptyj.html
PISMO GRECKIEW X w. p.n.e. Grecy przejęli pismo od Fenicjan ale uzupełnili je znakami,
które odpowiadały dźwiękom wymawianym przez Greków. Były to samogłoski: A alpha, E epsilon, O omikron, Y ypsilon,
a także I iota.
Około V w. p.n.e. wyodrębniło się pismo w trzech odmianach: wschodniej (używane w koloniach jońskich w Azji Mniejszej i Attyce), południowej
(używane na Krecie i wyspie Thera) i zachodniej (używane w Peloponezie, Tessali, koloniach greckich w południowej Italii
i na Sycylii).
Dały one początek większości pism na świecie: z odmiany zachodniej powstało pismo łacińskie, ze wschodniej zaś wywodzi się cyrylica. W ciągu lat wykształciła się jedna
forma pisma (ok. 403 p.n.e.) zw. greckim alfabetem klasycznym, w której ogłoszony został zbiór praw
po zakończeniu wojny peloponeskiej. Język ten obowiązuje, w prawie nie zmienionej formie, do dziś.
PISMO GRECKIE
Początkowo sposób zapisywania był nieco odmienny od współczesnego, mianowicie od prawej do lewej strony (tak pisali
Fenicjanie), następnie zmodyfikowano ten sposób pisząc raz od prawej, raz od lewej tzw. bustrofedon (zgodnie z ruchem wołów przy orce),
aż w końcu pisano już w sposób przyjęty aż do dziś - od lewej do prawej.
W V w. p.n.e. Grecy posiadali już alfabet składający się z dwudziestu czterech liter (17 spółgłosek i 7 samogłosek). Dalsza ewolucja pisma
rozwinęła się w kierunku stylów, powstało pismo "większe" - majuskuła oraz pismo "małe" - minuskuła.
Pismo greckie cechowała prostota, przewaga kreski pionowej i jednakowa wysokość liter oraz stosowanie form trójkątnych
i okrągłych.
GRECKA MAJUSKUŁA
Majuskuła (łac. majuskulus ozn. większy) to pismo, którego
wszystkie litery są duże i posiadają jednakową wysokość. Używano jej
w piśmie książkowym oraz do rycia w kamieniu.
Była to pierwotna wersja pisma zarówno
w starożytnej Grecji, jak i w Rzymie.
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/pis_grec.html