Eskolaren erronka: alfabetizazio digitala

Eskolaren erronka: Eskolaren erronka: alfabetizazio digitalaalfabetizazio digitala

Jokin Lacalle UsabiagaJokin Lacalle UsabiagaJakintza ikastolaJakintza ikastola

Ordizia

XXI. mendean ez da nahikoa idazten eta irakurtzen jakitea; XXI. mendean ez da nahikoa idazten eta irakurtzen jakitea; ingurune digital berriek alfabetizazio behar berriak ekarri ingurune digital berriek alfabetizazio behar berriak ekarri dituditu

Alfabetizazio tradizionalaAlfabetizazio tradizionala

““capacidad de usar capacidad de usar el lenguaje el lenguaje en su forma escritaen su forma escrita; una ; una

persona alfabetizada sabe leer, persona alfabetizada sabe leer, escribir y comprender en su escribir y comprender en su

propia lenguapropia lengua””

Alfabetizazio teknologikoaAlfabetizazio teknologikoa

““capacidad de usar capacidad de usar las nuevas las nuevas tecnologías de información y tecnologías de información y

comunicacióncomunicación (TIC) de (TIC) de manera autónoma, manera autónoma,

responsable, segura, y efcazresponsable, segura, y efcaz””

Alfabetizazio digitalaAlfabetizazio digitala

““capacidad para acceder y capacidad para acceder y usar de modo refexivo, usar de modo refexivo, crítico e intencional crítico e intencional la la

información”información”

Zer lortu nahi dugu?Zer lortu nahi dugu?

HiritarHiritarmultialfabetatuakmultialfabetatuak

Zer ekidin nahi dugu?Zer ekidin nahi dugu?

Arriskuen aurreanArriskuen aurreanikasleak bakarrik utziikasleak bakarrik utzi

Teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna eta informazioa Teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna eta informazioa tratatzeko gaitasunatratatzeko gaitasuna eskuratzeko, baldintza hauek bete behar eskuratzeko, baldintza hauek bete behar

ditu ikasleak: ditu ikasleak: (1) autonomiaz, eraginkortasunez, arduraz, (1) autonomiaz, eraginkortasunez, arduraz, ikuspegi kritikoz eta zuhurtasunez hautatu, tratatu eta erabili ikuspegi kritikoz eta zuhurtasunez hautatu, tratatu eta erabili

behar ditu informazioabehar ditu informazioa, informazio-iturriak eta baliabide , informazio-iturriak eta baliabide teknologikoak; eskura duen informazioa teknologikoak; eskura duen informazioa (2) jarrera kritikoz eta (2) jarrera kritikoz eta

zuhurtasunez baloratuzuhurtasunez baloratu behar du, eta, beharrezkoa bada, behar du, eta, beharrezkoa bada, egiaztatu egin behar du informazio hori; eta, halaber,egiaztatu egin behar du informazio hori; eta, halaber, (3) bete (3) bete

egin behar ditu gizarteakegin behar ditu gizarteak informazioko eta informazio- informazioko eta informazio-iturrietako euskarrien erabilerarako iturrietako euskarrien erabilerarako adostu dituen jokabide-adostu dituen jokabide-

arauak.arauak.

Alfabetizazio digitalak, beraz,Alfabetizazio digitalak, beraz,hiru ikuspegi dituhiru ikuspegi ditu

Jokabide kritikoaJokabide kritikoaBB

Jokabide etikoaJokabide etikoaCC

Jokabide zuhurraJokabide zuhurraAA

InternetenInternetenbakarrik?bakarrik?

Heldutasun Heldutasun digitalerako bidean digitalerako bidean nola jokatu behar nola jokatu behar dugu gurasook?dugu gurasook?

Galdera:Galdera:

Eurekin ikasizEurekin ikasizBB

Iniziatiba hartuzIniziatiba hartuzCC

Sen ona erabilizSen ona erabilizAA

BesteBesteideiarik?ideiarik?

11 Gailuen erabilera Gailuen erabilera arduratsua eta seguruaarduratsua eta segurua

Aholkuak nagusiki ordenagailuaren erabilerari buruzkoak baldin badira ere, Aholkuak nagusiki ordenagailuaren erabilerari buruzkoak baldin badira ere, gehienak berdin-berdin aplika daitezke etxeko beste gailuetara, hala nola, gehienak berdin-berdin aplika daitezke etxeko beste gailuetara, hala nola, bideokontsolak, telebista...bideokontsolak, telebista...

11Sistema eragilea, Sistema eragilea, nabigatzailea eta nabigatzailea eta

posta bezeroaposta bezeroa

22Windowspean Windowspean

antibirusa antibirusa derrigorrezkoaderrigorrezkoa

33Emule, Ares eta Emule, Ares eta

Messenger Messenger bezalakoekin bezalakoekin

kontuzkontuz

44Malaware eta Malaware eta

antzekoen aurkako antzekoen aurkako aplikazioak erabiliaplikazioak erabili

55Datuak babesteko Datuak babesteko segurtasun kopiak segurtasun kopiak sistematikoki eginsistematikoki egin

66Garbiketak Garbiketak

programatu eta programatu eta noizean behin noizean behin

ekipoa formateatuekipoa formateatu

Aplikazio seguruak erabiliAplikazio seguruak erabiliAA

11Ordenagailua gela Ordenagailua gela

komun batean komun batean kokatukokatu

22Eramangarri bat Eramangarri bat espazio arazoak espazio arazoak

dauden dauden kasuetarakokasuetarako

33Mantenuaren Mantenuaren

ardura seme-alabei ardura seme-alabei emaneman

44Erabiltzaile kontu Erabiltzaile kontu bana sortu senide bana sortu senide bakoitzarentzatbakoitzarentzat

55Erabilera orduak Erabilera orduak negoziatu; zaindu negoziatu; zaindu menpekotasunakmenpekotasunak

Ordenagailuaren kokapena eta erabileraOrdenagailuaren kokapena eta erabileraBB

22 Datuen Datuen pribatutasuna pribatutasuna eta iraunkortasunaeta iraunkortasuna

Euren gurasoekiko alderatuz, gazteek oso modu ezberdinean ulertzen dute Euren gurasoekiko alderatuz, gazteek oso modu ezberdinean ulertzen dute pribatutasuna. Orain ere, lehen bezala, kosta egiten da askotan publiko/pribatu pribatutasuna. Orain ere, lehen bezala, kosta egiten da askotan publiko/pribatu muga bereiztea; baina orain, lehen muga bereiztea; baina orain, lehen ezez bezala, jokabide okerrek arazo berriak ekar bezala, jokabide okerrek arazo berriak ekar ditzakete.ditzakete.

11Bi kontzeptu Bi kontzeptu

desberdin dira; desberdin dira; ondo pentsatuondo pentsatu

22Ondo aztertu zein Ondo aztertu zein

informazio informazio partekatzen denpartekatzen den

33Datuak uzten Datuak uzten

dituzun guneen dituzun guneen baldintzak irakurribaldintzak irakurri

44Bizitza arruntean Bizitza arruntean jarraitzen diren jarraitzen diren

arauak errespetatuarauak errespetatu

55Datuak ikusteko Datuak ikusteko baimena duten baimena duten erabiltzaileen erabiltzaileen

jokabideak aztertujokabideak aztertu

66Sarean ipinitako Sarean ipinitako guztia eskuratu guztia eskuratu daiteke %100eko daiteke %100eko

kasuetankasuetan

Datuen pribatutasuna eta babesaDatuen pribatutasuna eta babesaAA

11Are eta jarraitzaile Are eta jarraitzaile

gehiago izan, gehiago izan, arrastoa jarraitzea arrastoa jarraitzea

zailagoazailagoa

22Nabigazio katxea Nabigazio katxea zer den ulertu eta zer den ulertu eta

kontutan hartukontutan hartu

33RSS jarioen bitartez RSS jarioen bitartez

jasotakoa ezin da jasotakoa ezin da ezabatuezabatu

44Arrasto digitala ia Arrasto digitala ia betirako gordeta betirako gordeta

geratzen dageratzen da

55Epe luzerako Epe luzerako

perspektiba ez perspektiba ez galdugaldu

Datuen iraunkortasunaDatuen iraunkortasunaBB

33 Zaindu Zaindu harremanakharremanak eta eta erasoakerasoak aditzera eman aditzera eman

Sarean ez da dena onargarria, sarean ez da dena anonimoa. Sarean ere, bizitzako Sarean ez da dena onargarria, sarean ez da dena anonimoa. Sarean ere, bizitzako beste hainbat esparrutan bezala, jokabide ez etiko edo/eta legez kanpokoak beste hainbat esparrutan bezala, jokabide ez etiko edo/eta legez kanpokoak arruntak dira. Norbanakoaren esku geratzen da horien aurrean geldi ez geratzeaarruntak dira. Norbanakoaren esku geratzen da horien aurrean geldi ez geratzea

11Lagunak eta Lagunak eta

kontaktuak ez dira kontaktuak ez dira gauza beragauza bera

22Ondo pentsatu Ondo pentsatu

harremanak onartu harremanak onartu aurretikaurretik

33Erabiltzaileak Erabiltzaileak

baneatu beldurrik baneatu beldurrik gabegabe

44Ez eman pistarik Ez eman pistarik

erabiltzaile izeneanerabiltzaile izenean

55Babestu erabiltzaile Babestu erabiltzaile pasahitza identitate pasahitza identitate

ordezkaketak ordezkaketak saihestekosaihesteko

66Ez larritu, beti dago Ez larritu, beti dago aukera kontu berri aukera kontu berri

bat sortzekobat sortzeko

Zuhurra izan sareko harremanekinZuhurra izan sareko harremanekinAA

11Sarean Sarean

anonimotasuna ez anonimotasuna ez da existitzenda existitzen

22Eraso bat gertatu Eraso bat gertatu

bezain pronto bezain pronto horren berri emanhorren berri eman

33Beti dago erasoen Beti dago erasoen

ebidentziak ebidentziak jasotzeko aukera; jasotzeko aukera;

ikasi!ikasi!

44Erasoen berri Erasoen berri

ikastolako tutoreari ikastolako tutoreari jakinarazijakinarazi

55Sareen kasuan, Sareen kasuan,

erasoak gunearen erasoak gunearen arduradunei arduradunei

jakinarazijakinarazi

Erasoen aurrean ez kokilduErasoen aurrean ez kokilduBB

44 Identitate digitalaIdentitate digitalaz z arduratuarduratu

Gaurko gaztetxoek ez dute lan makala euren izen ona eta irudia babesten. Bizitza Gaurko gaztetxoek ez dute lan makala euren izen ona eta irudia babesten. Bizitza arruntean gure izena defendatzen egiten dugun ahalegina gutxi balitz, orain arruntean gure izena defendatzen egiten dugun ahalegina gutxi balitz, orain sarean gure pertsonaren inguruan sortzen den identitate edo nortasun digitalari sarean gure pertsonaren inguruan sortzen den identitate edo nortasun digitalari erreparatu beharko diote. Eurek egiten ez badute besteek egingo dute bestela.erreparatu beharko diote. Eurek egiten ez badute besteek egingo dute bestela.

Zer ulertu Zer ulertu behar dugu behar dugu identitate identitate digitalaz?digitalaz?

Galdera:Galdera:

““conjunto de rasgos que conjunto de rasgos que caracterizan a un individuo o caracterizan a un individuo o

colectivo colectivo en un medio de en un medio de transmisión digitaltransmisión digital””

Arrasto digitalen ondorioz Arrasto digitalen ondorioz besteek besteek gutaz duten inpresioagutaz duten inpresioa

Guk kudeatzen ez badugu Guk kudeatzen ez badugu besteek egingo dutebesteek egingo dute gugatik gugatik

Zergatik da Zergatik da garrantzitsua garrantzitsua identitate digitala identitate digitala kudeatzea?kudeatzea?

Galdera:Galdera:

Google gure erreputazioaren Google gure erreputazioaren kudeatzaile nagusia dakudeatzaile nagusia da

Gure bizitzako arrastoak Gure bizitzako arrastoak betirako gordeta geratzen dirabetirako gordeta geratzen dira

Eragina etorkizun pertsonal Eragina etorkizun pertsonal eta profesionaleaneta profesionalean

Gure sormen pertsonalen Gure sormen pertsonalen erabileraren jarraipenaerabileraren jarraipena

Zer egin behar da Zer egin behar da eta nola identitate eta nola identitate digitala behar digitala behar bezala kudeatzeko?bezala kudeatzeko?

Galdera:Galdera:

Entzute Entzute aktiboa:aktiboa:

Elkarrizketak sarean Elkarrizketak sarean uneoro gertatzen dira; uneoro gertatzen dira;

gutaz esaten denari gutaz esaten denari aurre egiteko neurriak aurre egiteko neurriak

hartu behar dituguhartu behar ditugu

Blog bilatzaileakBlog bilatzaileakBB

Proflen jarraipenaProflen jarraipenaCC

Alertak jarraituzAlertak jarraituzAA

Parte-hartze Parte-hartze aktiboa:aktiboa:

Gure iritzia emanez, Gure iritzia emanez, gure ekarpenak eginez, gure ekarpenak eginez,

gure presentzia gure presentzia zabalduz sendotuko zabalduz sendotuko dugu benetan gure dugu benetan gure

identitateaidentitatea

ePortfolio pertsonalaePortfolio pertsonalaBB

Profl pertsonalaProfl pertsonalaCC

Blog pertsonalaBlog pertsonalaAA

Sorkuntzen Sorkuntzen gaineko gaineko jabetza:jabetza:

ingurune digitalean ingurune digitalean berrerabilpena oso berrerabilpena oso

gauza erraza. Erabaki gauza erraza. Erabaki dezagun nola nahi dezagun nola nahi

dugun hori gertatzeadugun hori gertatzea

Kopien jarraipena eginKopien jarraipena eginBB

Estatistikak jarraituEstatistikak jarraituCC

Lizentzia motak ikasiLizentzia motak ikasiAA