02. Жыццё людзей у пасляледавіковы перыяд

Жыццё людзей у пасляледавіковы

перыяд

Пасляледавіковы перыядАдступленне апошняга ледавіка –

8 тыс. гадоў да н.э.

Пацяпленне

Лёд → рэкі і азёры

Жывёлы пасляледавіковага перыяду

• Зубры;• Туры;• Ласі;• Дзікія коні і іншыя.

Прывабна для першабытных людзей.

Рассяленне людзейНа берагах рэк

(Дняпро, Прыпяць, Сож)

У далінах рэк

Пераход да аселасці

4 – 3 тыс. гадоў да н.э. – далейшае паляпшэнне клімата.

Аселы лад жыцця

Стаянкі людзей

На берагах рэк, азёр, на дзюнах;

Размяшчаліся групамі;Жыллё –

конусападобныя буданы.

Асноўныя заняткі: збіральніцтва

• Стала магчымым у пасляледавіковы перыяд;• Аснова – лясныя плады

(ягады, грыбы, арэхі і г.д.).

Асноўныя заняткі: паляваннеЗаснавана на веданні

нораваў і звычак звяроў;Высочванне звера па слядах;Самы пашыраны прыём –

аблава з загонам.

Аблава з загонам

Паляванне – групамі. Этапы:1. Высочванне жывёлы;2. Запалохванне агнём;3. Загон жывёл у дрыгву;4. Яна падае у глыбокі яр;5. Яе дабіваюць дзідамі і

камнямі.

Здабыча агняТрэнне сухога дрэва.Спосабы:• Скабленне;• Пілаванне;• Свідраванне.

Прылады• Лук і стрэлы (драўляныя,

наканечнік з камня ці косці) –для палявання (у т.л. на птушак);• Каменная сякера –для апрацоўкі дрэва і як зброя.

ПромыслыПромысел – дадатковы занятак.Промыслы:• Рыбалоўства;• Лоўля птушак;• Збор мёду дзікіх пчол.

РыбалоўстваПашыраецца ў пасляледавіковы перыяд.Віды:З дапамогай чаўна і сеткі;З дапамогай вуды з

касцяным кручком і інш.

Лоўля птушак• З дапамогай сіла (пятлі) і

сетак (перавесяў);• Ніткі для сетак – з лыка

(маладая кара ліпы ці лазы).

Апрацоўка гліныЗвыш 4 тыс. гадоў да н.э. – выраб глінянага посуду на Беларусі.Асаблівасці:• Выраблялі ўручную;• З кавалкаў ці жгутоў гліны;• Паверхню пакрывалі

арнаментам;• У канцы – абпальвалі агнём.

Прысвойваючая гаспадаркаПрысвойваючая (спажывецкая) гаспадарка – від гаспадаркі, пры якім старажытны чалавек браў ад прыроды ўсё неабходнае для жыцця ў гатовым выглядзе.

Супольнасці людзей каменнага веку

Родавая абшчынаПрычыны аб’яднання ў групы: Немагчыма аднаму здабыць

ежу; Немагчыма самому

падтрымліваць агонь у вогнішчы і г.д.

Родавая абшчынаРодавая абшчына – калектыў з 20-30 чалавек, якія звязаны паміж сабой сваёй роднасцю і агульнасцю паходжання, вялі агульную гаспадарку і сумесна валодалі прыладамі працы.

Род – калектыў кроўных родзічаў. Паходжанне – па мацярынскай ці бацькоўскай лініі.

Мацярынскі род

• Спачатку – род па лініі маці;• Роднасць лічылася

па жаночай лініі.

Асаблівасці мацярынскага роду (с. 17-18)

Статус членаў роду

Кіруючыя органы Калектыўная ўласнасць

Асабістая ўласнасць

Асаблівасці мацярынскага роду (с. 17-18)

Статус членаў роду

Кіруючыя органы Калектыўная ўласнасць

Асабістая ўласнасць

Раўнапраўнасць усіх кроўных родзічаў

Асаблівасці мацярынскага роду (с. 17-18)

Статус членаў роду

Кіруючыя органы Калектыўная ўласнасць

Асабістая ўласнасць

Раўнапраўнасць усіх кроўных родзічаў

Агульны сход сваякоў (вырашаў найбольш важныя пытанні);Старэйшына (самы вопытны чалавек, клапаціўся пра інтарэсы роду).

Асаблівасці мацярынскага роду (с. 17-18)

Статус членаў роду

Кіруючыя органы Калектыўная ўласнасць

Асабістая ўласнасць

Раўнапраўнасць усіх кроўных родзічаў

Агульны сход сваякоў (вырашаў найбольш важныя пытанні);Старэйшына (самы вопытны чалавек, клапаціўся пра інтарэсы роду).

Прылады працы;Зямля;Паляўнічыя загоны;Рыбалоўныя запруды;Жыллё;Агонь;Ежа.

Асаблівасці мацярынскага роду (с. 17-18)

Статус членаў роду

Кіруючыя органы Калектыўная ўласнасць

Асабістая ўласнасць

Раўнапраўнасць усіх кроўных родзічаў

Агульны сход сваякоў (вырашаў найбольш важныя пытанні);Старэйшына (самы вопытны чалавек, клапаціўся пра інтарэсы роду).

Прылады працы;Зямля;Паляўнічыя загоны;Рыбалоўныя запруды;Жыллё;Агонь;Ежа.

Зробленыя самім чалавекам прылады працы: сякеры, коп’і, лукі і стрэлы;Адзенне;Упрыгожванні.

Утварэнне новых родаў

Некаторыя члены рода адыходзілі на новыя месцы

Павелічэнне колькасці насельніцтва

Утварэнне плямёнаў10 – 5 тыс. гадоў да н.э. – аб’яднанне родаў у плямёны.Племя – трывалае аб’яднанне некалькіх родаў, звязаных агульнасцю паходжання.

Рысы племені:Агульная мова;Агульнае племянное імя;Агульны сход племені;Нарады родавых

старэйшын;Агульны кіраўнік племені

(адзін са старэйшын).