บริหารราชการไทย 4

Preview:

DESCRIPTION

 

Citation preview

ระบบบร�หารราชการไทย

บทท�� 4การปฏิ�ร�ประบบราชการ

ระบบราชการไทยเป็�นระบบท��มี�การสื�บทอดก�นมีายาวนานหลายร�อยป็�เป็�นกลไกหล�กในการบร�หารราชการแผ่�นด�น ซึ่"�งภารก�จท��สื&าคั�ญย��งในการบร�หารป็ระเทศ คั�อ การก�อตั้�+งและป็ฏิ�ร-ป็ การจ�ดระเบ�ยบการป็กคัรองภายในป็ระเทศ ป็.ญหาตั้�างๆท��เก�ดขึ้"+นตั้�อระบบบร�หารราชการขึ้องไทย ซึ่"�งเป็�นระบบท��มี�อาย1ยาวนานและมี�การเป็ล��ยนแป็ลงแบบช�าๆ ระบบราชการไทยจ"งมี�ป็.ญหาท��สื� �งสืมีไว�มีาก ป็.ญหาท��สื&าคั�ญมี�ด�งน�+

ป� ญ ห า ข อ ง ร ะ บ บ ร า ช ก า ร1. ป็.ญหาเร��องการท1จร�ตั้และพฤตั้�มี�ชอบในวงราชการ เป็�น

ป็.ญหาหล�กและเร�+อร�งท��สืะสืมีมีานาน ไมี�อาจแก�ไขึ้ได�อย�างรวดเร4วและเบ4ดเสืร4จ ท&าให�ภาพล�กษณ์7ขึ้องระบบราชการไทยตั้�ดอย-�ก�บป็.ญหาการท1จร�ตั้คัอร7ร�ป็ช��นอย�างแยกไมี�ออก การป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจ"งเป็�นมีาตั้รการสื&าคั�ญท��จะช�วยแก�ไขึ้ป็.ญหาน�+ให�น�อยลงหร�อหมีดไป็ในท��สื1ด

2. ป็.ญหาเร��องขึ้นาดขึ้องระบบราชการไทย ระบบราชการไทยมี�โคัรงสืร�างขึ้องสื�วนราชการท��มี�ขึ้นาดใหญ� ซึ่�บซึ่�อน มี�อ�ตั้ราก&าล�งขึ้�าราชการเป็�นจ&านวนมีากท&าให�ระบบราชการมี�ระบบการบร�หารงานท��ไมี�คัล�องตั้�ว ป็ระสืบก�บป็.ญหาด�านคั�าใช�จ�ายบ1คัลากรท��มี�แนวโน�มีสื-งขึ้"+นท1กป็� ก�อให�เก�ดภาระด�านงบป็ระมีาณ์อย�างไมี�สื�+นสื1ดและมี�ผ่ลกระทบตั้�องบป็ระมีาณ์ในการพ�ฒนาป็ระเทศด�านอ��นๆ อย�างหล�กเล��ยงไมี�ได� คัวามีจ&าเป็�นขึ้องร�ฐในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเพ��อแก�ไขึ้ป็.ญหาน�+ จ"งเป็�นป็.ญหาท��ตั้�องเร�งร�ดด&าเน�นการ

55

ระบบบร�หารราชการไทย

3. ป็.ญหาเร��องป็ระสื�ทธิ�ภาพในการบร�หารราชการ ระบบราชการไทยถู-กว�พากษ7ว�จารณ์7ถู"งป็ระสื�ทธิ�ภาพการบร�หารงานอย-�เสืมีอเมี��อเท�ยบก�บการบร�หารงานในภาคัเอกชนการบร�หารงานราชการท��ผ่�านมีาสื�วนใหญ�ไมี�มี�การป็ระเมี�นผ่ลการป็ฏิ�บ�ตั้�งานว�างานน�+นมี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและป็ระสื�ทธิ�ผ่ลเพ�ยงใด ขึ้าดตั้�ว ช�+ว�ดในการด&าเน�นงาน ท&าให�ไมี�สืามีารถูว�เคัราะห7ถู"งคัวามีคั1�มีท1นและผ่ลสื�มีฤทธิ�=ขึ้องการด&าเน�นงานขึ้องสื�วน ราชการได�อย�างช�ดเจน แตั้�โดยท��ป็ระชาชนตั้�องการได�ร�บบร�การสืาธิารณ์ะจากร�ฐท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ มี�คั1ณ์ภาพ รวดเร4ว คัวามีคัาดหว�งขึ้องป็ระชาชนโดยท��วไป็จ"งตั้�องการเห4นภาพล�กษณ์7ใหมี�ขึ้องระบบราชการไทยในแนวทางด�งกล�าว จ"งน�บเป็�นป็.จจ�ยสื&าคั�ญป็ระการหน"�งท��แสืดงเห4นถู"งเหตั้1ผ่ล และคัวามีจ&าเป็�นขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเพ��อแก�ป็.ญหาในด�านป็ระสื�ทธิ�ภาพขึ้องการให�บร�การป็ระชาชน

4. ป็.ญหาการบร�งานแบบรวมีศ-นย7อ&านาจ กล�าวคั�อ ราชการบร�หารสืาวนกลาง ซึ่"�งได�แก�กระทรวง ทบวง กรมี มี�คัวามีเขึ้�มีแขึ้4ง การบร�หารงานและการตั้�ดสื�นใจมี�ล�กษณ์ะรวมีศ-นย7ไว�ท��สื�วนกลางท�+งหมีด แมี�ว�าจะมี�การมีอบอ&านาจการบร�หารงานให�ก�บราชการสื�วนภ-มี�ภาคัก4ตั้ามี แตั้�การบร�หารงานขึ้องราชการสื�วนภ-มี�ภาคัก4ย�งไมี�สืามีารถูใช�อ&านาจเด4ดขึ้าดหร�อมี�คัวามีอ�สืระในการตั้�ดสื�นใจได�มีากน�ก ย�งตั้�องย"ดนโยบายจากสื�วนกลางเป็�นหล�ก ทร�พยากรการบร�หารสื�วนใหญ�จ"งขึ้"+นอย-�ก�บการจ�ดสืรรจากสื�วนกลาง

5. ป็.ญหาโคัรงสืร�างสื�วนราชการท��ไมี�คัล�องตั้�ว โคัรงสืร�างการบร�หารงานภาคัร�ฐในป็.จจ1บ�นมี�ล�กษณ์ะท��ไมี�ย"ดหย1�น ขึ้าดคัวามีคัล�องตั้�ว การบร�หารย"ดตั้�ดก�บกรอบตั้ามีอ&านาจหน�าท��ท��กฎหมีายก&าหนดเป็�น

56

ระบบบร�หารราชการไทย

หล�ก ท&าให�การบร�หารไมี�สือดคัล�องก�บกระแสืคัวามีเป็ล��ยนแป็ลงขึ้องสื�งคัมีได�อย�างท�นการณ์7 การป็ร�บเป็ล��ยนโคัรงสืร�างองคั7กรท&าได�ไมี�คัล�องตั้�ว และเน��องจากโคัรงสืร�างองคั7กรมี�ขึ้นาดใหญ� ท&าให�การป็ร�บร�+อตั้�องใช�ระยะเวลาพอสืมีคัวรในการด&าเน�นการ

6. ป็.ญหากฎระเบ�ยบ เทคัโนโลย�และว�ธิ�งานไมี�ท�นสืมี�ย การบร�หารงานภาคัร�ฐเป็�น บร�หารงานโดยย"ดโยงก�บกฎหมีายและระเบ�ยบตั้�างๆ เป็�นจ&านวนมีาก กฎระเบ�ยบบางเร��องเป็�นอ1ป็สืรรคัตั้�อการบร�หารงานภาคัร�ฐและไมี�ท�นสืมี�ย นอกจากน�+นเทคัโนโลย�ตั้�างๆ ท��น&ามีาใช�ในระบบราชการย�งขึ้าด คัวามีท�นสืมี�ย เมี��อเท�ยบก�บการด&าเน�นงานขึ้องภาคัเอกชนตั้ลอดจนการบร�หารงานภายใตั้�ระบบราชการเป็�นการบร�หารท��ตั้�องป็ฏิ�บ�ตั้�ตั้ามีกฎระเบ�ยบอย�างเคัร�งคัร�ด การบร�หารงานให�คัวามีสื&าคั�ญก�บกระบวนการมีากกว�า เป็?าหมีายท&าให�การบร�หารงานขึ้าดคัวามีคัล�องตั้�ว

7. ป็.ญหาก&าล�งคันภาคัร�ฐไมี�มี�คั1ณ์ภาพ ก&าล�งคันภาคัร�ฐท��มี�อย-�ในระบบราชการป็.จจ1บ�นสื�วนใหญ�ย�งขึ้าดคั1ณ์ภาพและมี�คัวามีจ&าเป็�นตั้�องได�ร�บการพ�ฒนาในหลายๆ ด�านอย�างเร�งด�วน ก&าล�งสื�วนใหญ�ย�งขึ้าดคัวามีคั�ดร�เร��มีสืร�างสืรรคั7 และย"ดตั้�ดก�บการท&างานระบบเด�มี ท�+งน�+อาจเป็�นผ่ลสื�บเน��องมีาจากคัวามี มี��นคังในระบบราชการท&าให�ก&าล�งคันภาคัร�ฐขึ้าดคัวามีกระตั้�อร�อร�นในการป็ฏิ�บ�ตั้�งาน เน��องจากอย-�ในสืถูานะขึ้องตั้&าแหน�งท��มี�เสืถู�ยรภาพและมี��นคังคั�อนขึ้�างสื-ง

8. ป็.ญหาคั�าตั้อบแทนและสืว�สืด�การท��ไมี�เหมีาะสืมี ขึ้�าราชการเป็�นกล1�มีบ1คัคัลท��มี�รายได�และ คั�าตั้อบแทนคั�อนขึ้�างตั้&�าเมี��อเป็ร�ยบเท�ยบก�บบ1คัคัลกล1�มีอ��นๆ ท��ป็ฏิ�บ�ตั้�งานในภาคัตั้�างๆ ท�+งน�+

57

ระบบบร�หารราชการไทย

เน��องจากภาคัราชการเป็�นองคั7กรขึ้นาดใหญ� ท&าให�การป็ร�บป็ร1งคั�าตั้อบแทนและสืว�สืด�การท&าได�คั�อนขึ้�างล&าบาก เน��องจากภาคัร�ฐตั้�องใช�งบป็ระมีาณ์ด&าเน�นการเป็�นจ&านวนมีากรวมีถู"งคั�าตั้อบแทนท��ได�ร�บไมี�สือดคัล�องก�บกลไกตั้ลาด ท&าให�รายได�ขึ้องขึ้�าราชการอย-�ในระด�บตั้&�าและไมี�สื�มีพ�นธิ7ก�บภาวะคั�าคัรองช�พท��เพ��มีสื-งขึ้"+นอย-�ตั้ลอดเวลา

9. ป็.ญหาท�ศนคัตั้�และคั�าน�ยมีด�+งเด�มี ระบบราชการเป็�นระบบท��ให�คัวามีสื&าคั�ญก�บล&าด�บช�+นขึ้องการบ�งคั�บบ�ญชา ท&าให�ราชการไมี�กล�าแสืดงคัวามีคั�ดเห4นเท�าท��คัวร รวมีท�+งการตั้�องเคัารพในระบบอาว1โสืขึ้องการท&างานท&าให�ราชการร1 �นใหมี�ไมี�สืามีารถูแสืดงศ�กยภาพในการท&างานได�อย�างเตั้4มีท�� ท�ศนคัตั้�และคั�าน�ยมีด�+งเด�มีในภาคัราชการด�งกล�าวจ"งไมี�เป็@ดโอกาสืให�มี�การสื�งเสืร�มีคันเก�ง คันด� คันมี�คัวามีร- �และคัวามีสืามีารถู ได�ใช�โอกาสืในการแสืดงศ�กยภาพการท&างานได�อย�างเตั้4มีท��เท�าท��คัวร ตั้ลอดจนขึ้�าราชการมี�กจะเคัยช�นก�บระบบร�ยคั&าสื� �งและน&ามีาป็ฏิ�บ�ตั้�มีากกว�าท��จะคั�ดร�เร��มีและสืร�างสืรรคั7 รวมีท�+งขึ้าดคัวามีกล�าหาญท��จะโตั้�แย�งเมี��อเห4นว�าคั&าสื� �งน�+นไมี�ถู-กตั้�องหร�อการป็ฏิ�บ�ตั้�งานน�+นไมี�เหมีาะสืมีท��จะป็ฏิ�บ�ตั้�

ป็.ญหาท��กล�าวมีาน�+นอาจกล�าวได�ว�าเป็�นป็.ญหาท��เก�ดขึ้"+นตั้�อระบบราชการไทยน�บแตั้�อด�ตั้ จวบจนกระท��งป็.จจ1บ�น ซึ่"�ง พระบาทสืมีเด4จพระจ1ลจอมีเกล�าเจ�าอย-�ห�ว ได�เล4งเห4นและด&าเน�นการป็ฏิ�ร-ป็การบร�หารราชการแผ่�นด�น ในย1คัแรกซึ่"�งเป็�นแนวทางขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการในป็.จจ1บ�นด�วย

การปฏิ�ร�ประบบราชการในสมั�ยพระบาทสมัเด็�จพระจ ลจอมัเกล"าเจ"าอ ย�# ห� ว

58

ระบบบร�หารราชการไทย

มี� ก า ร ป็ ฏิ� ร- ป็ ร ะ บ บ ร า ช ก า ร ใ น ร- ป็ แ บ บ ด� ง น�+ คั� อ 1. การป็ฏิ�ร-ป็การบ�งคั�บบ�ญชางานภายในกระทรวง ให�มี�ร-ป็

แบบเป็�นระบบราชการช�ดเจนขึ้"+น มี�ล&าด�บขึ้�+นการบ�งคั�บบ�ญชามี�การแบ�งงานและเล�อกสืรรผ่-�มี�คัวามีร- �คัวามีสืามีารถูเขึ้�าร�บราชการ โดยการจ�ดสือบคั�ดเล�อกตั้ลอดจนออกระเบ�ยบว�น�ยตั้�าง ๆ เช�น เล�กป็ระเพณ์�ให�ขึ้�าราชการท&างานอย-� ท��บ�าน ก&าหนดให�มี�การป็ระช1มีขึ้�าราชการท1กว�น ก&าหนดเวลาการท&างาน ตั้ลอดจนจ�ดระเบ�ยบ สื�งร�าง เขึ้�ยนและเก4บหน�งสื�อร า ช ก า ร เ ป็� น ตั้� น

2. การป็ฏิ�ร-ป็ระบบการป็กคัรองสื�วนภ-มี�ภาคั

ซึ่"�งเร�ยกว�า"ระบบเทศาภ�บาล"ได�เป็�นผ่ลสื&าเร4จและน�บว�าเป็�นผ่ลงานสื&า คั�ญท��สื1ดขึ้องพระองคั7โดยทรงรวมีห�วเมี�องตั้�าง ๆ จ�ดเขึ้�าเป็�น "มีณ์ฑล" และมี� "ขึ้�าหลวงเทศาภ�บาล" เป็�นผ่-�บ�งคั�บบ�ญชาแตั้�อย-�ในอ&านาจขึ้องเสืนาบด�กระทรวงมีหาดไทย อ�กช�+นหน"�งสื&าหร�บการแบ�งเขึ้ตั้ย�อยลงไป็เป็�นจ�งหว�ด อ&าเภอ ตั้&าบลและหมี-�บ�านน�+น ในร.ศ.116

(พ.ศ. 2440) ได�ออก"พระราชบ�ญญ�ตั้�ล�กษณ์ะการป็กคัรองท�องท��บ�งคั�บใช�ท� �ว พระราชอาณ์าจ�กร พระกรณ์�ยก�จท��ล�วนเป็�นคั1ณ์ป็ระโยชน7แ ก� ป็ ร ะ เ ท ศ ช า ตั้� แ ล ะ ป็ ร ะ ช า ช น ย�� ง ย� น มี า จ น ถู" ง ป็. จ จ1 บ� น

การปฏิ�ร�ประบบราชการในป�จจ บ�นในการพ�จารณ์าถู"งท�ศทางขึ้องการบร�หารราชการไทย โดย

ท��วไป็จะย"ดเป็�นแนวทางแห�งร�ฐธิรรมีน-ญ และแผ่นพ�ฒนาเศรษฐก�จและสื�งคัมีแห�งชาตั้�เป็�นหล�ก ในสื�วนขึ้องร�ฐธิรรมีน-ญน�น ได�มี�การบ�ญญ�ตั้�ถู"งแนวนโบายพ�+นฐานแห�งร�ฐไว�ในหมีวดหน"�งขึ้องร�ฐธิรรมีน-ญ ป็ระกอบ

59

ระบบบร�หารราชการไทย

ด�วยบทบ�ญญ�ตั้�ท��ก&าหนดภารก�จขึ้องร�ฐไว�อย�างช�ดเจน เช�น การบ�ญญ�ตั้�ว�าร�ฐจะตั้�องให�คัวามีเป็�นอ�สืระแก�ท�องถู��นตั้ามีหล�กแห�งการป็กคัรองตั้นเองตั้ามีเจตั้นารมีณ์7ขึ้องป็ระชาชนในท�องถู��น เป็�นตั้�น(สื1โขึ้ท�ยธิรรมีาธิ�ราช,2548,351)

สื&าหร�บป็ระเทศไทยแล�วระบบราชการเป็�นสืถูาบ�นท��มี�คัวามีสื&าคั�ญตั้�อการด&ารงอย-�ขึ้องร�ฐช�วยพ�ฒนาป็ระเทศให�มี�คัวามีเจร�ญก�าวหน�า ระบบราชการจ"งเป็�นกลไกการบร�หารงานท��ท1กร�ฐบาลท��เขึ้�ามีาบร�หารราชการแผ่�นด�นให�คัวามีสื&าคั�ญ โดยก&าหนดไว�ในนโยบายการป็ร�บป็ร1งระบบการบร�หารราชการแผ่�นด�นท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพจะเอ�+ออ&านวยตั้�อการพ�ฒนาป็ระเทศ ช�วยให�ป็ระเทศมี�คัวามีเขึ้�มีแขึ้4ง มี�ศ�กย7ภาพในการแขึ้�งขึ้�น สืามีารถูท��จะตั้�องสื-�ก�บสืภาวะแวดล�อมีทางการเมี�องเศรษฐก�จ และสื�งคัมี ท�+งน�+แนวทางในการป็ร�บการการบร�หารราชการแผ่�นด�นให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ ด�งน�+

1.ป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและมี�โคัรงสืร�างท��กระช�บ เหมีาะสืมีก�บสืถูานการณ์7ในป็.จจ1บ�นและสืามีารถูตั้อบสืนองตั้�อการพ�ฒนาเศรษฐก�จและสื�งคัมีขึ้องป็ระเทศพร�อมีท�+งเร�งตั้รากฎหมีายเพ��อป็ร�บโคัรงสืร�างกระทรวง ทบวง กรมี เพ��อให�ก�าวท�นการเป็ล��ยนแป็ลงในกระแสืโลก และสือดคัล�องก�บการเป็ล��ยนแป็ลงทางเศรษฐก�จและสื�งคัมี

2.ป็ร�บป็ร1งบทบาทขึ้องภาคัร�ฐจากผ่-�ป็ฏิ�บ�ตั้� และคัวบคั1มีเป็�นผ่-�สืน�บสืน1นและอ&านวยคัวามีสืะดวก และให�การสืน�บสืน1นการด&าเน�นงานขึ้องภาคัเอกชนและป็ระชาชน โดยสื�งเสืร�มีให�เอกชนและป็ระชาชน

60

ระบบบร�หารราชการไทย

สืามีารถูมี�สื�วนร�วมีอย�างสื&าคั�ญในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ เพ��อวางแนวทางด&าเน�นการให�ช�ดเจนและตั้�อเน��อง

3.ป็ร�บกระบวนการบร�หารราชการโดยใช�เทคัโนโลย�สืารสืนเทศ เพ��อให�ป็ระชาชนได�ร�บบร�การขึ้�อมี-ลขึ้�าวสืารอย�างกว�างขึ้วาง รวดเร4ว และเท�าเท�ยมีก�น พร�อมีก�นน�+จะป็ร�บป็ร1งพระราชบ�ญญ�ตั้�ขึ้�อมี-ล ขึ้�าวสืารขึ้องทางราชการให�สือดคัล�องก�บคัวามีตั้�องการขึ้องป็ระชาชนอย�างแท�จร�ง

4.เร�งพ�ฒนาคั1ณ์ภาพขึ้องขึ้�าราชการ ให�มี�ท�ศนคัตั้�ท��เอ�+อตั้�องานการบร�การป็ระชาชนรวมีท�+ง ทบทวนกฎหมีาย ระเบ�ยบ ขึ้� +นตั้อน และว�ธิ�ป็ฏิ�บ�ตั้�งาน เพ��อให�การบร�การราชการมี�คัวามีย"ดหย1�นมี� ป็ระสื�ทธิ�ผ่ล โป็ร�งใสื ตั้รวจสือบได� และมี�การป็ระเมี�นผ่ลท��เป็�นระบบและเป็�นธิรรมี

5.เร�งร�ดการป็ร�บเป็ล��ยนกระบวนจ�ดท&าและจ�ดสืรรงบป็ระมีาณ์ให�เป็�นเคัร��องมี�อในการจ�ดสืรรทร�พยากรท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ สือดคัล�องก�บนโยบายและย1ทธิศาสืตั้ร7ในการพ�ฒนาป็ระเทศสื�งเสืร�มีให�กระทรวง ทบวง กรมีมี�บทบาทในการตั้�ดสื�นใจมีากขึ้"+น พร�อมีท�+งจ�ดให�มี�ระบบคัวบคั1มีตั้รวจสือบท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพโป็ร�งใสื

แนวทางการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการคั�อ การให�บร�การสืาธิารณ์ะแก�ป็ระชาชนได�อย�างมี� ป็ระสื�ทธิ�ภาพและป็ระสื�ทธิ�ผ่ล โดยการสื�งเสืร�มีและสืน�บสืน1นการมี�สื�วนร�วมีขึ้องป็ระชาชน และให�ป็ระชาชนมี�ทางเล�อกในการจ�ดการเก��ยวก�บบร�การสืาธิารณ์ะเพ��มีมีากขึ้"+นเพ�� อให�การบร�หารราชการเป็�นกลไกขึ้องสื�งคัมีท��สืามีารถูจ�ดองคั7ป็ระกอบขึ้องสื�งคัมีให�อย-� ร �วมีก�นได�อย�างมี�คัวามีสื1ขึ้ สือดคัล�องก�บแนวคั�ด Good

61

ระบบบร�หารราชการไทย

Governance ท��เห4นว�าการบร�หารราชการตั้�องสืามีารถูน&าพาสื�งคัมีสื�วนรวมีให�มี�การพ�ฒนาได�แบบย��งย�น คั�อ ป็ระชาชนมี�คั1ณ์ภาพช�ว�ตั้ท��ด�มี�โอกาสืในการศ"กษาท��ถู-กตั้�องอย�างท��วถู"งและเท�าเท�ยมีก�น โดยคันในสื�งคัมีจะตั้�องเขึ้�ามีามี�สื�วนร�วมีสืร�างสืรรคั7และน&าพาสื�งคัมีให�สื�นตั้�สื1ขึ้ ภายใตั้�การแบ�งป็.นทร�พยากรอย�างเป็�นธิรรมีและไมี�ท&าลายธิรรมีชาตั้�แวดล�อมี

ร� ป แ บ บ ข อ ง ก า ร บ ร� ห า ร ร า ช ก า ร ท�� พ& ง ป ร ะ ส ง ค์(การจ�ดระบบราชการให�มี�คัวามีเหมีาะสืมีและสือดคัล�องก�บบร�บท

ขึ้องสื�งคัมีน�+นเพ��อสืามีารถูน&าพาสื�งคัมีให�บรรล1เป็?าหมีายท��วางแผ่นไว�ซึ่"�งอาจไมี�มี�คัวามีจ&าเป็�นท��ระบบราชการขึ้องท1กป็ระเทศหร�อท1ก ๆ สื�งคัมีตั้�องมี� ร- ป็ แ บ บ ห ร� อ ล� ก ษ ณ์ ะ เ ด� ย ว ก� น ด� ง น�+

1.สื ร�า ง คั ว า มี เ ป็@ ด เ ผ่ ย แ ล ะ โ ป็ ร�ง ใ สื ใ ห�ก� บ ร ะ บ บ ร า ช ก า ร 1.1 พ�ฒนากลไกการตั้รวจสือบให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ เพ��อลด

ป็.ญหาการท1จร�ตั้คัอร�ป็ช��นในวงราชการและเสืร�มีสืร�างจร�ยธิรรมีให�ก�บขึ้�าราชการและป็ระชาชน อ�กท�+งย�งสื�งเสืร�มีให� ป็ระชาชนได�เขึ้�ามีามี�สื�วนร�วมีในการตั้รวจสือบการท&างานขึ้องสื�วนราชการอ�กด�วย โดยหน�วยงานท�+งภาคัร�ฐและเอกชนจะตั้�องป็ระชาสื�มีพ�นธิ7ให�คัวามีร- �ก�บป็ระชาชน เพ��อป็ระชาชนจะได�ร�บทราบขึ้�อมี-ล (data) ขึ้�าวสืาร (message) และขึ้�+นตั้อนการด&าเน�นงานตั้�างๆ ขึ้องร�ฐท��เก��ยวขึ้�องก�บการบร�หารราชการและผ่ลกระทบท��อาจจะเก�ดขึ้"+นได�เพ��อสืร�างคัวามีเขึ้�าใจและสืนใจแก�ป็ระชาชนท��จะเขึ้�ามีาป็กป็?องพ�ท�กษ7ร�กษาผ่ลป็ระโยชน7ขึ้องสื�วนรวมี

ป็ระชาชนจะเป็�นกลไกท��สื&าคั�ญและจะตั้�องอาศ�ยเคัร��องมี�อท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพอ�นได�แก� ร�ฐธิรรมีน-ญ พระราชบ�ญญ�ตั้� พระราชบ�ญญ�ตั้�

62

ระบบบร�หารราชการไทย

ขึ้�อมี-ลขึ้�าวสืารขึ้องราชการ พระราชบ�ญญ�ตั้�การป็?องก�นและป็ราบป็รามีการท1จร�ตั้แห�งชาตั้� สื��อมีวลชน องคั7กรอ�สืระ (NGO) ศาลป็กคัรองและกระบวนการย1ตั้�ธิรรมีเหล�าน�+เป็�นตั้�น

1.2 การป็ร�บป็ร1งระบบงบป็ระมีาณ์ขึ้องแผ่�นด�นให�มี�คัวามีโป็ร�งใสื ระบบงบป็ระมีาณ์ถู�อเป็�นสื�วนสื&าคั�ญในการพ�ฒนาป็ระเทศและสื� งคัมี เพ�� อ ให�ก าร ใ ช�งบ ป็ ร ะ มี า ณ์ เ ป็� น ไ ป็ อย� าง มี�ป็ร ะ สื�ทธิ�ภ าพ (efficiency) ป็ระสื�ทธิ�ผ่ล (effectiveness) คัวรป็ร�บเป็ล��ยนว�ธิ�การจ�ดท&างบป็ระมีาณ์และขึ้�+นตั้อนการป็ระมี-ลงานขึ้องสื�วนราชการในแบบเด�มีมีาเป็�นระบบงบป็ระมีาณ์แบบใหมี�ท��มี1�งเน�นผ่ลงานแทนเพราะจะสืามีารถูป็ระเมี�นผ่ลงานได�อย�างช�ดเจนย��งขึ้"+น และย�งสืามีารถูป็?องก�นการน&าเอางบป็ระมีาณ์ขึ้องแผ่�นด�นไป็แสืวงหาป็ระโยชน7สื�วนตั้นขึ้องขึ้� า ร า ช ก า ร แ ล ะ น� ก ก า ร เ มี� อ ง ไ ด� อ� ก ด� ว ย

1.3 คัวามีโป็ร�งใสืในการก&าหนดนโยบายและการป็ฏิ�บ�ตั้�ตั้ามีกฎหมีายเป็�นป็.จจ�ยสื&าคั�ญในการสืร�างคัวามีเป็�นธิรรมีในการให�บร�การสืาธิารณ์ะแก�ป็ระชาชนท1กคัน ซึ่"�งจะสื�งผ่ลให�เก�ดคัวามีสืงบเร�ยบร�อยและขึ้จ�ดป็.ญหาคัวามีขึ้�ดแย�งในสื�งคัมี คัวามีเป็�นธิรรมีน�+จะตั้�องเร��มีก�นตั้�+งแตั้�ร ะ ด� บ ป็. จ เ จ ก บ1 คั คั ล ร ะ ด� บ น โ ย บ า ย จ น ถู" ง ร ะ ด� บ ป็ ร ะ เ ท ศ

2. เพ��มีทางเล�อกในการจ�ดบร�การสืาธิารณ์ะให�แก�ป็ระชาชนมีากขึ้"+ น

พลเมี�องขึ้องป็ระเทศมี�คัวามีแตั้กตั้�างก�นท�+งด�านการศ"กษา ฐานะทางเศรษฐก�จและ ว�ฒนธิรรมีขึ้องช1มีชน การเพ��มีทางเล�อกในการจ�ดการบร�การสืาธิารณ์ะให�ก�บป็ระชาชนจ"งมี�คัวามีเหมีาะสืมีก�บสืภาพคัวามีเป็�นจร�งในป็.จจ1บ�น ซึ่"�งสืามีารถูกระท&า ได� ในหลายว�ธิ� คั�อ

63

ระบบบร�หารราชการไทย

2.1 สืน�บสืน1นให�มี�การกระจายอ&า นาจการบร�หารงานสืาธิารณ์ะให�ก�บท�องถู��น เพ��อให�ป็ระชาชนในแตั้�ละท�องถู��นสืามีารถูก&าหนดและเล�อกว�ถู�ช�ว�ตั้ขึ้องตั้นเองได�อ�กท�+งย�งเป็�น การป็ร�บลดขึ้นาดขึ้องระบบราชการสื�วนกลางอ�กแบบหน"�งเพราะการบร�หารราชการในป็.จจ1บ�นมี�การผ่-กขึ้าดอ&านาจการให�บร�หารสืาธิารณ์ะไว�ท��สื�วนกลางเป็�นหล�ก ท&าให�ป็ระชาชนมี�ทางเล�อกได�น�อยในการร�บบร�การสืาธิารณ์ะและสื�วนราชการก4มี�ภาระหน�าท��มีากเก�นคัวามีจ&าเป็�นจ"งขึ้าดคัวามีคัล�องตั้�วแ ล ะ ป็ ร ะ สื� ท ธิ� ภ า พ ใ น ก า ร ใ ห� บ ร� ก า ร

การกระจายอ&านาจการบร�หารงานสืาธิารณ์ะให�ก�บท�องถู��นก4คั�อ การเพ��มีบทบาท หน�าท��ขึ้องราชการสื�วนท�องถู��น ได�แก� องคั7การบร�หารสื�วนจ�งหว�ด องคั7การบร�หารสื�วนตั้&าบล เทศบาล ให�มี�อ�สืระในการก&าหนดนโยบาย การป็กคัรอง การบร�หาร การบร�หารงานบ1คัคัลและ การเง�นการคัล�งเป็�นขึ้องตั้นเองเพ��มีมีากขึ้"+น โดยการป็ร�บลดบทบาทขึ้องราชการสื�วนภ-มี�ภาคัลง คั�อ จ�งหว�ดและอ&าเภอและให�ผ่-�ว�าราชการจ�งหว�ดและนายอ&าเภอเป็ล��ยนมีาท&าหน�าท��เป็�นผ่-�ป็ระสืานงานนโยบายระหว�างราชการสื�วนกลางและสื�วนท�องถู��นแทน ซึ่"�งจะตั้�องมี�การป็ร�บป็ร1งแก�ไขึ้กฎหมีายการบร�หารราชการแผ่�นด�นท�� เก��ยวขึ้�องก�นท�+งหมีด

2.2 สื�งเสืร�มีการรวมีตั้�วขึ้องป็ระชาชนท��จะจ�ดท&าก�จกรรมีท��เป็�นป็ระโยชน7แก�ช1มีชนโดยจ�ดให�การศ"กษาและอ&านวยคัวามีสืะดวกสื&าหร�บการรวมีกล1�มีท&าก�จกรรมีท��เป็�นป็ระโยชน7แก� ช1มีชนเพราะท&าให�ป็ระชาชนได�มี�ทางเล�อกและเสืร�มีสืร�างคัวามีสืามีารถูในการจ�ดการป็.ญหาตั้นเองมีากขึ้"+น

64

ระบบบร�หารราชการไทย

2.3 การป็ร�บลดขึ้นาดขึ้องระบบราชการให�เล4กลงเพ��อให�ป็ระชาชนได�มี�ทางเล�อกในการจ�ดการบร�การสืาธิารณ์ะได�มีากขึ้"+น ภาระหน�าท��อ��น ๆ ท��ร �ฐไมี�จ&าเป็�นตั้�องด&าเน�นการเองก4คัวรป็ร�บเป็ล��ยนบทบาทมีาเป็�นผ่-�ให�การสืน�บสืน1นและก&าก�บด-แลแทน โดยให�เอกชนเขึ้�ามีาแขึ้�งขึ้�นก�นในการให�บร�การสืาธิารณ์ะแก�ป็ระชาชนอ�นมี�กลไกตั้ลาดเป็�นตั้�วก&าหนด แตั้�ถู�าหากบร�การในด�านใดท��ร �ฐฯคั�ดว�าไมี�สืามีารถูใช�กลไกการตั้ลาดได�ก4คัวรมี�หน�วยงานขึ้องร�ฐเขึ้�ามีาคัวบคั1มีด�านคั1ณ์ภาพ (quality) และราคัา (regulate) สื�วนหน�วยงานราชการเด�มีก4จะตั้�องแป็รร-ป็ไป็ตั้ามีคัวามีเหมีาะสืมีก�บล�กษณ์ะขึ้ององคั7กรน�+น ๆ ซึ่"�งจะสืามีารถูเล�อกท&าได�หลายว�ธิ� เช�น

1. ย1 บ เ ล� ก ห น� ว ย ง า น (abolish)

2. การแป็รร-ป็หน�วยงานขึ้องร�ฐให�เอกชนเขึ้�ามีาแขึ้�งขึ้�นด&า เ น� น ก า ร อ ย� า ง เ สื ร� (privatization)

3. ก า ร ท&า สื� ญ ญ า ว� า จ� า ง ใ ห� เ อ ก ช น มี า ด&า เ น� น ก า ร (contracting out)

4. ป็ร�บเป็�นองคั7การบร�หารแบบพ� เศษ (executive agency)

5. เมี��อภาระหน�าท��ขึ้องร�ฐลดลงและการบร�การราชการไมี�ซึ่�บซึ่�อนและมีากเก�นไป็ การให�บร�การสืาธิารณ์ะตั้�าง ๆ แก�ป็ระชาชนก4จะสืามีารถูกระท&าได�อย�างมี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ (efficiency) ย��งขึ้"+นโดยให�สื�วนราชการมี�ภาระหน�าท�� เฉพาะเท�าท��จ&า เป็�นเท�าน�+นเพ�� อร�กษาคัวามีสืงบเ ร� ย บ ร� อ ย แ ล ะ ขึ้ จ� ด ป็. ญ ห า ขึ้� อ ขึ้� ด แ ย� ง ใ น สื� ง คั มี

65

ระบบบร�หารราชการไทย

3. ป็ร�บป็ร1งการท&างานขึ้องสื�วนราชการให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพมีากย��งขึ้"+ น

โดยการป็ร�บขึ้�+นตั้อนการท&างาน โคัรงสืร�างองคั7กร และการบร�หารงานบ1คัคัล เพ��อให�สืามีารถูป็ร�บเป็ล��ยนการด&าเน�นงานขึ้ององคั7กรได�ท�นตั้�อสืภาพแวดล�อมีขึ้องโลกป็.จจ1บ�นท��มี�การเป็ล��ยนแป็ลงอย�างรวดเร4ว ท�+ ง ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก� จ สื� ง คั มี แ ล ะ ก า ร เ มี� อ ง

ซึ่"�งท&าได�โดยการว�เคัราะห7ระบบงานใหมี� เช�น ระบบการไหลเว�ยนขึ้องเอกสืาร ระบบบ�ญช�และการเง�น เป็�นตั้�น และน&าเอาเทคัโนโลย�ทางด�านคัอมีพ�วเตั้อร7ท��มี�คัวามีท�นสืมี�ยมีาใช�ป็ร�บป็ร1งการท&างาน สืร�างพฤตั้�กรรมีท��เหมีาะสืมีให�ก�บขึ้�าราชการในการให�บร�การแก�ป็ระชาชน โดยการอบรมีให�ขึ้�าราชการให�มี�คัวามีเขึ้�าใจถู"งเป็?าหมีายขึ้องการท&างานมี า ก ก ว� า ย" ด ตั้� ด ร ะ เ บ� ย บ ขึ้�+ น ตั้ อ น ก า ร ป็ ฏิ� บ� ตั้� ง า น

เพ��อให�เป็�นหล�กป็ระก�นให�ก�บขึ้�าราชการท��ตั้�องการให�บร�การตั้ามีคัวามีป็ระสืงคั7มีากกว�าย"ดตั้�ดก�บกฎระเบ�ยบและเป็�นหล�กป็ระก�นให�ก�บป็ระชาชนท��จะได�ร�บการบร�การจากสื�วนราชการอย�างเป็�นธิรรมี

ขึ้ณ์ะเด�ยวก�นย�งเป็�นการมี1�งเน�นท��จะท&า ให�ระบบราชการเล4กลง เพ��อเพ��มีป็ระสื�ทธิ�ภาพด�านการท&างานขึ้องขึ้�าราชการ เน��องจากบทบาทท��เป็ล��ยนไป็ระบบราชการในบทบาทใหมี�ท��เก��ยวขึ้�องก�บเอกสืารขึ้�อมี-ล จ"งจ&าเป็�นตั้�องพ�ฒนาคัวามีร- �คัวามีสืามีารถูขึ้องขึ้�าราชการให�สืามีารถูท&างานอย�างมี�ออาช�พ (knowledge worker) และเช��ยวชาญในย1คัแห�งขึ้� อ มี- ล ขึ้� า ว สื า ร

คัวามีสืามีารถูในการป็ฏิ�บ�ตั้�งานขึ้องขึ้�าราชการตั้�องเพ��มีขึ้"+น โดยเ ฉ พ า ะ ใ น ด� า น

66

ระบบบร�หารราชการไทย

1. คัวามีสืามีารถูในการใช�อ1ป็กรณ์7เทคัโนโลย�สืารสืนเทศตั้�าง ๆ เพ��อให�ท&างานได�เบ4ดเสืร4จด�วยตั้นเอง เช�น ร- �จ�กการใช�งานขึ้องโทรศ�พท7 โทรสืาร เคัร��องถู�ายเอกสืาร คัอมีพ�วเตั้อร7 อ�นเตั้อร7เน4ตั้ เพ�� อการตั้� ด ตั้� อ สื�� อ สื า ร แ ล ะ น&า เ สื น อ ผ่ ล ง า น ไ ด� เ อ ง

2. คัวามีสืามีารถูในการใช�ภาษาตั้�างป็ระเทศ โดยเฉพาะอย�างย��งภาษาอ�งกฤษซึ่"�งเป็�นภาษากลางในการสื��อสืารและเป็�นสื��อน&าสื-�แหล�งคัวามีร- � ท�� สื&า คั� ญ ขึ้ อ ง โ ล ก ป็. จ จ1 บ� น

3. คัวามีสืามีารถูในการคั�ดว�เคัราะห7จากการร�บทราบขึ้�าวสืารขึ้�อมี-ลคัวามีเคัล��อนไหว ท� �วโลกในเวลาอ�นรวดเร4ว เพ��อสืร�างทางเ ล� อ ก เ ช� ง น โ ย บ า ย ใ ห� ท� น ก� บ สื ถู า น ก า ร ณ์7 ท�� เ ป็ ล�� ย น ไ ป็แนวคั�ดในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการท��มี�การป็ร�บโคัรงสืร�าง การลดขึ้นาดขึ้องระบบราชการท��มี�กรมีเป็�นฐานให�น�อยลง ลดคัวามีซึ่&+าซึ่�อนขึ้องกรมีตั้�าง ๆ ภายในกระทรวง หร�อ ทบวงท��ซึ่&+าซึ่�อนก�นหร�อท&างานอย�างเด�ยวก�นเขึ้�ามีาเป็�นกรมีเด�ยวก�นอ�นเป็�นการเพ��มีพล�งให�ก�บร�ฐ โคัรงสืร�างใหมี�ขึ้อง ราชการไทยเป็ล��ยนจาก 14 กระทรวง เป็�น 20 กระทรวง ด�งท��ได�กล�าวถู"งแล�วในบทท�� 1

เป)าหมัายของการปฏิ�ร�ประบบราชการสืร�างระบบการบร�หารและบร�การขึ้องร�ฐท��รวดเร4ว เสืมีอภาคั

เป็�นธิรรมี และเป็�นท��พ"งพอใจแก�ป็ระชาชน ยกระด�บคั1ณ์ภาพช�ว�ตั้ขึ้องป็ระชาชนให�มี�โอกาสืและมีาตั้รฐานการด&ารงช�ว�ตั้ท��ด�ขึ้"+นมี�ระเบ�ยบว�น�ย และตั้�+งมี��นอย-�ในคั1ณ์ธิรรมี สื�งเสืร�มีหน�วยงานภาคัร�ฐและเอกชนให�มี�คัวามีสืามีารถูในการแขึ้�งขึ้�นได�ในระด�บระหว�างป็ระเทศ และเป็�นผ่-�น&าใน

67

ระบบบร�หารราชการไทย

ภ-มี�ภาคัอาเซึ่�ยน ท�+งในด�านการสื�งเสืร�มีสื�นตั้�ภาพ สื�ทธิ�มีน1ษย7ชน การพ�ฒนาเศรษฐก�จ และสื�งคัมี ตั้ลอดจนคัวามีร�วมีมี�อก�บป็ระชาคัมีโลก

สืาระสื&าคั�ญขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการน�+นได�วางเป็?าหมีายน�+นได�วางเป็?าหมีายและว�ตั้ถู1ป็ระสืงคั7ไว�คัรอบคัล1มีท1กด�านในการบร�หารภาคัร�ฐ ป็ระกอบด�วย 6 ป็ระเด4นสื&าคั�ญคั�อ

1. ยกระด�บคัวามีสืามีารถูและสืร�างป็ระสื�ทธิ�ภาพโดยรวมีขึ้องหน�วยงานราชการ เพ��อท��ภาคัร�ฐจะสืามีารถูน&าบร�การท��ด�มี�คั1ณ์ภาพมีาสื-�ป็ระชาชน

2. มี�ระบบการท&างานและบ1คัคัลกรท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและป็ระสื�ทธิ�ผ่ลสื-งเท�าเท�ยมีก�บมีาตั้ราฐานสืากล

3. สืร�างและฟื้E+ นฟื้-คัวามีเช��อมี��นขึ้องป็ระชาชนและสื�งคัมีตั้�อระบบราชการ

4. สืร�างระบบราชการให�ตั้อบสืนองตั้�อคัวามีตั้�องการท��หลากหลายขึ้องป็ระชาชน

5. มี�การใช�ทร�พยากรอย�างมี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ คั1�มีคั�า และเป็�นป็ระโยชน7ตั้�อสื�วนรวมี

6. สืน�บสืน1นภาคัป็ระชาชนและภาคัธิ1รก�จเอกชนให�เตั้�บโตั้ มี�คัวามีเขึ้�มีแขึ้4ง และเป็�นกลไกหล�กในการพ�ฒนาป็ระเทศ

มี�เจตั้นารมีย7ขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ เพ��อท��จะแก�ไขึ้พ�+นฐานขึ้องระบบราชการท��หมี�กหมีมีมีานานจนป็ระชาชนลดคัวามีศร�ทธิาน��นคั�อ ป็.ญหาป็ระสื�ทธิ�ภาพตั้&�า โคัรงสืร�างองคั7กรท��ตั้"งตั้�วไมี�ย�ดหย1�น การรวมีศ-นย7อ&านาจและตั้�ดสื�นใจไว�ท��สื�วนกลางมีากเก�นไป็ กฎ ระเบ�ยบ และเทคัโนโลย�ไมี�ท�นสืมี�ย เง�นเด�อน และคั�าตั้อบแทนขึ้�าราชการไมี�จ-งใจ คั�า

68

ระบบบร�หารราชการไทย

น�ยมี ขึ้�าราชการแบบน�+นด�+งเด�มี ขึ้�าราชการด�อยคั1ณ์ภาพ รวมีไป็ถู"งป็.ญหาการท1จร�ตั้ป็ระพฤตั้�มี�ชอบ

จ1ดเน�นท��สื&าคั�ญท��สื1ดขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการคัร�+งน�+ คั�อ การป็ร�บราชการให�มี�ขึ้นาดเล4กลงแตั้�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพสื-ง เป็@ดโอกาสืให�ป็ระชาชนและป็ระชาสื�งคัมีให�เจ�ามีามี�สื�วนร�วมี ใช�งบป็ระมีาณ์แนวใหมี�เป็�นเคัร��องมี�อขึ้�บเคัล��อนในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ และจ�ดระบบเง�นเด�อนและคั�าตั้อบแทนเพ��อสืร�างขึ้�าราชการ มี�ออาช�พ ซึ่��อสื�ตั้ย7 และคั&าน"งถู"งป็ระโยชน7สื�วนรวมีให�มีากท��สื1ด

กระบวนการปฏิ�ร�ประบบราชการย1ทธิศาสืตั้ร7ในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ 4 ป็ระการ คั�อ1. จ�ดโคัรงสืร�างหน�วยงานภาคัราชการให�มี�ขึ้นาดกะท�ดร�ด

คัล�องตั้�วมี�ผ่-�ร �บผ่�ดชอบการบร�หารงานและผ่ลงานตั้ามีแบบบทบาทภารก�จท��ได�ร�บมีอบหมีายอย�างช�ดเจน

2. จ�ดระบบงบป็ระมีาณ์และว�ธิ�การงบป็ระมีาณ์ให�เป็�นงบป็ระมีาณ์เช�งย1ทธิศาสืตั้ร7

3. สืร�างระบบการท&างานท��สื� +น รวดเร4ว และมี�ผ่-�ร �บผ่�ดชอบท��ช�ดเจนว�ดผ่ลงานได� โดยใช�เง�นเด�อนคั�าตั้อบแทนตั้ามีผ่ลงาน (Performance Based Incentive) สืร�างระบบสืรรหาแตั้�งตั้�+งบ1คัลากรขึ้องราชการได� โป็ร�งใสืและเป็�นธิรรมี

4. ป็ร�บป็ร1งกลไกการท&างานขึ้องหน�วยราชการให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและสืามีารถูแขึ้�งขึ้�นก�บ หน�วยงานป็ระเภทเด�ยวก�นได�และขึ้�าราชการจะตั้�องป็ร�บท�ศนคัตั้�และกรอบคัวามีคั�ดใหมี�ให�เป็�นผ่-�ท��ท&างานท��มี�มีาตั้รฐานในว�ชาช�พ มี�คั1ณ์ธิรรมี จร�ยธิรรมี

69

ระบบบร�หารราชการไทย

แนวโน"มัหร+อท�ศทางการบร�หารราชการของไทยในอนาค์ตการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเป็�นงานท��ตั้�องกระท&าอย�างเป็�นระบบ

และตั้�อเน��อง จ"งจะเก�ดผ่ลสื�มีฤทธิ�=อย�างเป็�นร-ป็ธิรรมีและท�นการณ์7 สื&าหร�บป็ระเทศไทยมี�เร��องใหญ�ๆ ท��ตั้�องการด&าเน�นงานในช�+นแรกเพ��อเป็�นตั้�วเร�งหร�อขึ้�บเคัล��อนสื&าคั�ญท��สื�งผ่ลให�เก�ดการเป็ล��ยนแป็ลงเป็�นล-กโซึ่� น��นคั�อ

1.ขึ้จ�ดภารก�จท��ไมี�จ&าเป็�นให�คัวามีสื&าคั�ญตั้�อการก&าหนดบทบาทภารก�จหล�กให�ช�ดเจนเพ��อป็ร�บระบบและโคัรงสืร�างราชการให�มี�เอกภาพ ช�ดเจน มี�ขึ้นาดท��เหมีาะสืมี แตั้�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพสื-ง

2. ป็ร�บป็ร1งระบบการบร�หารงานขึ้องหน�วยงานในระด�บตั้�างๆ ได�อย�างเป็�นร-ป็ธิรรมีและสืามีารถูตั้รวจสือบได�

3.ป็ร�บแนวทางและว�ธิ�การบร�หารงบป็ระมีาณ์โดยให�เน�นนโยบายและย1ทธิศาสืตั้ร7การพ�ฒนาขึ้องร�ฐเป็�นตั้�วก&าหนดเพ��อใช�ระบบงบป็ระมีาณ์แนวใหมี�เป็�นเคัร��องมี�อขึ้�บเคัล��อนการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ

4.จ�ดระบบการบร�หารบ1คัคัลและเง�นเด�อนคั�าตั้อบแทนขึ้องระบบราชการใหมี�เพ��อสืร�าง ขึ้�าราชการมี�ออาช�พและเป็�นกลางทางการเมี�องสืร�างกลไกการสื�งเสืร�มีให�คันมี�คั1ณ์ภาพสื-งมีาร�บราชการเป็�นอาช�พ การบ&าร1งขึ้ว�ญก&าล�งใจเพ��อให�ราชการป็ฏิ�บ�ตั้�หน�าท��ด�วยคัวามีซึ่��อสื�ตั้ย7และสืร�างป็ระโยชน7ให�แก�สื�วนรวมี

5.ป็ร�บระบบการให�บร�การท��ตั้อบสืนองคัวามีตั้�องการขึ้องป็ระชาชนและเป็@ดโอกาสืให� ป็ระชาสื�งคัมีมี�สื�วนร�วมีในการกระบวนการตั้�ดสื�นใจและการตั้รวจสือบงานภาคัร�ฐมีากขึ้"+น

70

ระบบบร�หารราชการไทย

6. ป็ร�บระบบราชการให�เป็�น (Net Govenment) คั�อมี�โคัรงสืร�าง บทบาทภาระหน�าท��และระบบการบร�หารราชการท��เหมีาะสืมีก�บคัวามีตั้�องการขึ้องป็ระเทศและป็ระชาชนโดยใช�ป็ระโยชน7จากเทคัโนโลย�สืารสืนเทศ เขึ้�ามีาขึ้�บเคัล��อนทร�พยากรและคัวามีร- �คัวามีสืามีารถูขึ้องท1กหน�วยงานร�ฐให�ท&างานร�วมีก�นในการแก�ป็.ญหา การให�บร�การป็ระชาชนและให�ป็ระชาชนได�ร�บร- �ขึ้�อมี-ล ขึ้�าวสืาร (People & User Frindly)

ท�+งน�+การแก�ไขึ้ป็.ญหาจะมีองป็.ญหาในมี1มีมีองขึ้องป็ระชาชน ซึ่"�งว�ธิ�การด�งกล�าวจะท&าให�ป็ระชาชนได�ร�บบร�การขึ้องร�ฐในแบบเบ4ดเสืร4จจ1ดเด�ยว (One Stop Service) ป็ระชาชนเขึ้�ามีาใช�บร�การได�ง�ายสืะดวก

7. สืร�างพ�นธิก�จขึ้อระบบบร�หารภาคัร�ฐแนวใหมี�โดยท&าลาย ลด ละ เล�กสื��งท��ไมี�พ"งป็ระสืงคั7ล�าสืมี�ยหมีดคัวามีจ&าเป็�น หร�อซึ่&+าซึ่�อนก�บงานท��ขึ้องหน�วยงานท�+งในภาคัร�ฐ ภาคัเอกชน หร�อภาคัป็ระชาชนและร�กษาสื��งด�ขึ้องภาคัร�ฐท��มี�อย-�ไว�รวมีท�+งน&าสื�วนด�ขึ้องภาคัเอกชนมีาเพ��มีเตั้�มีในการป็ร�บป็ร1งงานภาคัร�ฐ

8. มี1�งเน�นการท&างานแบบ (Network) เป็ล��ยนระบบการท&างานจากตั้ามี (Function) มีาเป็�นการท&างานตั้ามี (Objective)

และ (Result -Out) ตั้ลอดจนป็ร�บระบบการท&างานให�สื� +น กะท�ดร�ด รวดเร4ว และโป็ร�งใสื

9. พ�ฒนาขึ้�าราชการให�เป็�นมี�ออาช�พรวมีท�+งป็ร�บกระบวนท�ศน7ราชการให�คั�ดแบบ (Outside - In) คั�อการคั�ดโดยเอาเองผ่ลป็ระโยชน7ขึ้องป็ระเทศชาตั้� ป็ระชาชนเป็�นท��ตั้� +งก�อนป็ระโยชน7ขึ้องหน�วยงาน มี�ใช�เป็�นการคั�ดแบบ (Inside - Out) อย�างเด�ยว

71

ระบบบร�หารราชการไทย

10. ป็ร�บโคัรงสืร�างและบทบาทขึ้องร�ฐใหมี� รวมีป็ร�บป็ร1งสื�งคัายนากฎหมีายกฎระเบ�ยบให�ท�นสืมี�ยมี�น�อยแตั้�ช�ดเจน

นอกจากน�+นแล�วจะป็ร�บระบบการบร�หารบ1คัคัลให�ท�นโลกป็ร�บเง�นเด�อนขึ้�าราชการให�ท�นตั้ลาดเพ��อให�ได�มี�ออาช�พเขึ้�ามีาบร�หารราชการ

11. สืร�างเคัร�อขึ้�ายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการให�เก�ดขึ้"+นอย�างกว�างขึ้วางการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจ&าเป็�นตั้�องอาศ�ยคัวามีร�วมีมี�อ ร�วมีแรง ร�วมีใจจากกล1�มีบ1คัคัลหลายฝ่Gายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจะไมี�มี�โอกาสืสือดพบก�บคัวามีสื&าเร4จได�อย�างแท�จร�ง หากการป็ฏิ�ร-ป็ด&าเน�นการโดยกล1�มีคันเพ�ยงบางกล1�มี การสืร�างเคัร�อขึ้�ายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจะตั้�องสืร�างกระบวนการมี�สื�วนร�วมีลงไป็ถู"งระด�บรากหญ�าขึ้องสื�งคัมี

12. สืร�างกระแสืการยอมีร�บในระบบราชการ เพ��อให�ขึ้�าราชการมี�ท�ศนคัตั้�ท��ยอมีร�บตั้�อคัวามีเป็ล��ยนแป็ลงตั้�องมี�การป็ร�บแนวทางและว�ธิ�การกระตั้1�นเร�งเร�าเพ��อให�เก�ดการยอมีร�บการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ โดยจะตั้�องสืร�างระบบให�เห4นผ่ลกระทบในเช�งลบ และเสืนอขึ้�อมี-ลขึ้�าวสืารอย�างตั้รงไป็ตั้รงมีา เพ��อให�เก�ดคัวามีตั้ระหน�กร�วมีก�นในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ

13. มี�กฎหมีายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการไว�เป็�นการเฉพาะเพ��อให�เก�ดผ่ลในทางป็ฏิ�บ�ตั้�อย�างแท�จร�ง กฎหมีายด�งกล�าวจะมี�คัวามีสื&าคั�ญตั้�อการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเป็�นอย�างย��งและเป็�นเคัร��องมี�อท��จะน&ามีาใช�ในแง�มี1มีขึ้องการบ�งคั�บเพ��อให�เก�ดการป็ฏิ�ร-ป็ โดยสืามีารถูน&ามีาใช�เป็�นเคัร��องมี�อขึ้องการบร�หารจ�ดการ เป็�นกลไกในการสืร�างพล�งขึ้�บเคัล��อน รวมีท�+งใช�เป็�นเคัร��องมี�อการตั้รวจสือบผ่ลการด&าเน�นงานขึ้องฝ่Gายการเมี�องและขึ้�าราชการป็ระจ&า ตั้ลอดจนเป็�นเคัร��องมี�อขึ้องป็ระชาชนใน

72

ระบบบร�หารราชการไทย

การก&าหนดเป็?าหมีาย การตั้�ดตั้ามีและการสืน�บสืน1นการด&าเน�นงานได�อ�กทางหน"�ง

14. มี�การน&าเสืนอป็.ญหาและคัวามีจ&าเป็�นในการป็ฏิ�ร-ป็อย�างร1นแรง เพ��อกระตั้1�นให�สื�งคัมีมีองเห4นคัวามีสื&าคั�ญและคัวามีจ&าเป็�นท��จะตั้�องป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการอย�างจร�งจ�ง พร�อมีท�+งมี�การจ�ดล&าด�บคัวามีสื&าคั�ญขึ้องป็.ญหาเร�งด�วนท��จะตั้�องด&าเน�นการให�เห4นอย�างช�ดเจน เพ��อป็ระโยชน7ในการระดมีสืรรพก&าล�งและทร�พยากรการบร�หารท1กด�านเขึ้�าไป็ด&าเน�นการ

15. การท&างานในเช�งร1ก (Pro - Active) ให�มีากขึ้"+น และเน�นการสืร�างคัวามีร�วมีระหว�างผ่-�ก&าหนดนโยบายก�บกล1�มีเป็?าหมีายท��ตั้�องการผ่ล�กด�นให�การเป็ล��ยนแป็ลงรวมีท�+งการพ�ฒนาและการเป็ล��ยนแป็ลงตั้�างๆ ท��จะให�เก�ดผ่ลในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการคัวรจะตั้�องมี�การศ"กษา (Research) เพ��อเป็�น รากฐานสืน�บสืน1นคัวามีคั�ดในการเป็ล��ยนแป็ลงน�+นด�วย

ผ่ลพวงขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ ท��มี�เป็?าหมีายเพ��อท&าให�การบร�หารงานในสื�วนขึ้องระบบราชการกระช�บ ฉ�บไว ตั้อบสืนองคัวามีพ"งพอใจขึ้องป็ระชาชนได�น�+น อาจจะตั้�องอาศ�ยป็.จจ�ยหลายๆด�านป็ระกอบก�น ด�งท��กล�าวมีาแล�ว แตั้�ท� +งน�+การท��จะท&าให�เป็?าหมีายสื�มีฤทธิ�=ผ่ลอย�างถูาวรแล�ว ตั้�องเก�ดจากการรวมีพล�งขึ้องท�+ง ขึ้�าราชการ และป็ระชาชน

73

ระบบบร�หารราชการไทย

ก�จกรรมัท"ายบท

1.มี-ลเหตั้1 ขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการในสืมี�ยพระบาทสืมีเด4จพระจ1ลจอมีเกล�าเจ�าอย-�ห�ว (ร.5)

2.สืาเหตั้1ขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการขึ้องไทยในป็.จจ1บ�น ป็ระกอบด�วยอะไร อย�างไร

3.ในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการขึ้องไทยในป็.จจ1บ�นน�+น มี�การแบ�งกล1�มีกระทรวงตั้ามีภารก�จ เหตั้1ใดจ"งตั้�องมี�การด&าเน�นการเช�นน�+น

74

Recommended